Book Title: Anuyogdwar Sutram Part 01
Author(s): Kanhaiyalal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
દૃશ્ય
अनुयोगद्वारसूत्रे
कथनमसंगतम् ? इति चेदाह पूर्वी कमानुपूर्व्या दशविधत्वं नो संख्याया नियामकम् अपि तु उपलक्षणमात्रम् । अतो दशविधानुपूर्व्यतिरिक्ता अन्या अपि संभाव्यमाना आनुपूर्व्यः सुधिया स्वधिया विभावनीयाः ॥ म्रु० १४० ॥
अथ सामाचार्यानुपूर्वी माह
"
मूलम् - से किं तं सामायारी आणुपुव्वी ? सामायारी आणुपुव्वी तिविहा पण्णत्ता, तं जहा- पुत्राणुपुत्री पच्छानुपुत्री अणाणुपुवी । से किं तं पुवानुपुवी ? पुव्वाणुपुथ्वी - इच्छागारो, मिच्छागारो, तहक्कारो आवस्तिया, निसीहिया, आपुच्छणा, पडिपुच्छणा, छंदणा, निमंतणा, उवसंपया । से तं पुत्राणुपुत्री से किं तं पच्छाणुपुद्दी ? पच्छाणुपुवी-उवसंपया जात्र इच्छागारो । से तं पच्छाणुपुत्री | से किं तं अणाणुपुत्री ? अगाणुपुत्री - एयाए चैव एगाइयाए एगुत्तरियाए दसगच्छ्गयाए सेढीए अन्नमन्नन्भासो दुरूवूणो से तं अणाणुपुव्वी । से तं सामायारी आणुपु०त्री । सू. १४१।
छाया - अथ का सा सामाचार्यांनुपूर्वी ? सामाचार्यांनुपूर्वी त्रिविधा मज्ञप्ता, तद्यथा- पूर्वानुपूर्वी पचानुपूर्वी अनानुपूर्वी । अथ का सा पूर्वानुपूर्वी - इच्छाकारः, मिथ्याकारः, तथाकारः, आवश्य की, नैषेधिकी, आपच्छना, प्रतिपच्छना, छन्दना,
-
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
उत्तर पहिले जो आनुपूर्वी में दश प्रकारता प्रकट की है वह संख्यात की नियामकता रूप से प्रकट की है, किन्तु वह तो उपलक्षण मात्र से कही है । इसलिये दश प्रकार की आनुपूर्वियों से भी अतिरिक्त और भी अनुपूर्वियां संभवित होती हैं ऐसा इससे भाव निकलता है। इसलिये ऐसी आनुपूर्वियों को बुद्धि शाली जन अपनी बुद्धि से उद्धावित करलें । सूत्र " १४० "
ઉત્તર-પહેલાં આનુપૂર્વી માં જે દસ વિધતા પ્રકટ કરવામાં આવી છે તે સખ્યાતની નિયામકતા રૂપે પ્રકટ કરવામાં આવી નથી, પણ તે તા ઉપ લક્ષણ માત્રની અપેક્ષાએ પ્રકટ કરવામાં આવેલ છે, તેથી દસ પ્રકારની આનુપૂર્વી સિવાયની ખીજી આનુપૂર્વી એ પણ સભવિત હૈય છે, એવા તે કથનના ભાવાર્થ સમજવા તેથી બુદ્ધિશાળી માણસાએ એવી આનુપૂર્વી આને પાતાની બુદ્ધિથી જ ઉદ્ભાવિત કરી લેવી જોઈએ, સૂ॰૧૪૦ના
For Private and Personal Use Only