Book Title: Anuyogdwar Sutram Part 01
Author(s): Kanhaiyalal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૬૪
अनुयोगद्वारसूत्रे
शिष्यः पृच्छति - अथ कोऽसौ औपशमिकः ? इति । उत्तरयति - औषशमिकःउपशोपशमनिष्पन्नभेदेन द्विविधः प्रज्ञप्तः । तत्र - मोहनीयस्य कर्मण उपशम एव उपशम इत्युच्यते । 'णं' इति वाक्यालङ्कारे । अर्थ मनो भेदोऽष्टाविंशतिविधस्य मोहनीयस्यैव कर्मण उपशमश्रेण्यां द्रष्टव्यः, 'मोहस्सेवोवसमो' (मोहस्यैवोपशमः) इति वचनात् । अथ द्वितीयं भेदमाह-अप कोऽसौ उपशमनिष्पन्नः ? इति प्रश्नः । उत्तरयति-उपशमनिष्पन्न उपशान्तको वाद्युपशान्तकषायछद्मस्थवीतरागान्तो
हे भदन्त ! (से किं तं उवसमिए ?) वह औपशमिकभाव क्या है ? (उसमिए दुविहे पण ते).
उत्तर- औपशमिक भाव दो प्रकार का कहा गया है। (तंजहा) उसके वे दो प्रकार ये हैं - ( उवसमे य उवसमनिष्कपणे य) एक उपशम और दूसरा उपशम निष्पन्न है । (से किं तं उवसमे ?) हे भदन्त ! वह उपशम क्या है ?
उत्तर- ( उसमे मोहणिज्जस्स कम्मस्स उवसमेणं) अट्ठाईस प्रकार के समस्त मोहनीय कर्मका जो उपशम है वही उपशम है।
यह उपशन ८ वे ९ वें १० वें ११ वें गुणस्थान रूप उपशमश्रेणी में होता है । (से तं उवसमे ) इस प्रकार यह उपशम है । (से किं तं उवसमनिष्oणे ?) हे भदन्त ! वह उपशम निष्पन्न क्या है ?
उत्तर- ( उपसमनिष्कण्णे अणेगविहे पण्णसे) उपशम निष्पन्न
शब्दार्थ - (से किं तं उत्रसमिए १) हे भगवन् । ते औपशभिम्भावनु સ્વરૂપ કેવું કહ્યું ?
उत्तर - ( समिए दुविहे पण्णत्ते) मौशम भाव मे प्राश्नो उद्योछे (तंजा) ते प्रामा प्रभा छे - ( उसमे य उबसम निष्कण्णे य) (1) उपभ भने (२) उपशमनिष्यन्न प्रश्न - (से कि त उसमे ? ) डे अगवन् ! ते उपशमनुं स्त्र३५ ठेवु छे ? હૈ उत्तर- (उसमे मोहणिज्जस्स कम्मस्स उत्रसमेणं) २८ प्रारना સમસ્ત માહનીય કમના ઉપશમને જ અહી' ઉપશમ ભાવ કહેવામાં આવ્યે છે. આડ, નવ, દસ અને અગિયારમાં ગુણસ્થાન રૂપ ઉપશમ શ્રેણીમાં આ ઉપशभ लवना सद्दूभाव र छे (सेत उसमे ) या प्रास्तु' उपशमनु' स्व३य होय छे. प्रश्न - (से किं तं उवसम निष्कण्णे १) डे लगवन् ! भोपशमिड लावना ખીજા ભેક રૂપ ઉપશમ નિષ્પન્નનું સ્વરૂપ કેવું उत्तर- ( उवसमनिष्कण्णे अणेगविहे पण्णत्ते) उपशम निष्यन्न सोपशमिठ
છે ?
For Private and Personal Use Only