Book Title: Anuyogdwar Sutram Part 01
Author(s): Kanhaiyalal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
-
-
५२६
___ अनुयोगद्वारसूत्रे स्तमः-प्रभेति क्रमेण नाम्ना व्यपदिश्यते । एषा पूर्वानुपूर्वी । पश्चानुपू`तु तम स्तमा इत्यारम्य रत्नप्रभेत्यन्तं व्युत्क्रमेण व्यवस्थापना बोध्या। अनानुपूर्व्या व एषां सप्तानां पदानामन्योन्याभ्यासे चत्वारिंशदधिकाः पश्चसहस्रसंख्यकाः पूर्वानु पूर्वी पश्चानुपूर्णरूपाऽऽयन्तभद्रयविवक्षारहिता भङ्गा बोध्याः ॥सू. १२१॥
मूलम्-तिरियलोय खेत्ताणुपुवी तिविहा पण्णत्ता, तं जहापुवाणुपुठवी पच्छाणुपुवी अणाणुपुब्बी।से किं तं पुव्वाणुपुवी? पुवाणुपुव्वी-"जंबुद्दीवे लवणे, धायइ कालोय पुक्खरे वरुणे। खीर घय खोय नंदी, अरुणवरे कुंडले रुअगे॥१॥ आभरणवत्थगंधे, उप्पलतिलए य पुढविनिहिरयणे। वासहरदहनईओ, विजयावक्खारकप्पिदा ॥२॥ कुरुमंदर आवासा, कूडा नक्खत्तप्रभा, धूमप्रमा, तमःप्रभा और तमस्तमः प्रभा, इस प्रकार इन सात भूमियों का उपन्यास होता है । तथा पश्चानुपूर्वी में तमस्तमःप्रभा से लेकर रत्नप्रभा तक व्युत्क्रम से इन भूमियों का उपन्यास किया जाता है । अनानुपूर्वी में इन सात पदों का १-२-३-४-५-६-७ इस रूप से उपन्यास किया जाता है । फिर बाद में आपस में इनका गुणा किया जाता है। इस प्रकार गुणा करने पर जो राशि उत्पन्न होती है उसमें से
आदि अन्त दो भंग कर दिये जाते हैं। इन सात पदों का परस्पर गुणा होने पर ५०४० भंग होते हैं । इनमें से पूर्वानुपूर्वी और पश्चानुपूर्वी रूप दो आदि अन्त के भंग कम कर दिये जाते हैं। इस प्रकार यह अधोलोक संबंधी अनोनुपूर्वी है । ॥ सू० १२१ ॥
પશ્ચાનુ પૂર્વી માં તમતમ પ્રભાથી લઈને રત્નપ્રભા સુધીના ઊલટા ક્રમે સાતે પૃઓને ઉપન્યાસ કરવામાં આવે છે. અનાનુપૂવ માં આ સાત पहोना १, २, ३, ४, ५, ६, ७ २ ३ १ ४२१ामा माछ, ત્યાર બાદ પરસ્પરમાં તેમનાં ગણું કરવામાં આવે છે આ પ્રમાણે ગણું કરવાથી જે રાશિ ઉત્પન્ન થાય છે તેમાંથી આદિ અને અન્તના બે અંગે (વિકલ્પ) બાદ કરવામાં આવે છે. આ સાત પદેને પરસ્પર ગુણાકાર થવાથી ૫૦૪૦ ભંગ થાય છે તેમાંથી પૂર્વાનુપૂર્વી અને પશ્ચાનુપૂર્વી રૂપ આદિ અન્તના બે ભંગ ઓછાં કરવામાં આવે છે. અલેક સંબંધી અનાનુપૂવી આ પ્રકારની છે. સૂ૦ ૧૨૫
For Private and Personal Use Only