Anuyogdwar Sutram Part 01

Book Title: Anuyogdwar Sutram Part 01
Author(s): Kanhaiyalal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

View full book textPrevious | Next

Page 536
________________

Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अनुयोगवन्द्रिका टीका सूत्र १२० धौपनिधिको क्षेत्रानुपू/निरूपणम् ५९ स्तिकायादीनि द्रव्याणि पूर्वानुपूर्यादित्वेन ९८ अष्टनवति सूत्रे उदाहतानि । अत्र तु क्षेत्रानुपूर्व्याः प्रस्तावात् अधोलोकादयः पूर्णनुपूादित्वेनोक्ताः। अधोकोकादिविभागास्तु-अधिश्चतुर्दशरज्ज्वायतस्य अनियतविस्तारस्य पश्चास्तिदो भंग कम कर ने पर अनानुपूर्वी बन जाती है। यही अनानुपूर्वी है । इस सत्र की व्याख्या के लिये ९८ वां सूत्र देखो। ऊर्ध्वलोक आदि जो तीन लोक हैं, उनके विषय में यहां कुछ-कहा जाता है।-औपनिधिकी द्रव्यानुपूर्वी के प्रकरण में द्रव्यानुपूर्वी का अधिकार होने से वहां धर्मा. स्तिकाय आदि द्रव्यों को पूर्वानुपूर्वी आदिरूप से उदाहृत किया गया है। परन्तु यहां क्षेत्रानुपूर्वी का प्रकरण चल रहा है इसलिये अधोलोक
आदि पूर्वानुपूर्वी आदि रूप से उदाहृत हुए हैं। लोक के ये जो ऊर्ध्वलोक अधोलोक आदि तीन विभाग किये गये हैं सो उसका कारण यह है कि मध्यलोक के बीचोंबीच मेरु पर्वत है। इसके नीचे का भाग अधोलोक और ऊपर का भाग ऊर्ध्वलोक है। तथा परायर रेखा में तिरछा फैला हुआ मध्यलोक है। मध्यलोक का तिरछा विस्तार अधिक है इसलिये इसे तिर्यग्लोक भी कहते हैं। लोक ऊपर से नीचेतकलंबाई में १४ राजू है । विस्तार इसका अनियत है। यह पांच अस्ति.
અન્તના બે સંગે આછાં કરી નાખવાથી અનાનુપવી બની જાય છે. અનાનવનું આ પ્રકારનું સ્વરૂપ છે. આ સૂત્રની વ્યાખ્યા સમજવા માટે ૯૮મું सूत्र in n.
ઉર્વક આદિ જે ત્રણ લોક છે તેમના વિષે હવે અહીં થે કથન કરવામાં આવે છે
ઔપનિષિકી દ્રવ્યાનપૂર્વના પ્રકરણમાં દ્રવ્યાનુપૂવને અધિકાર હેવાથી ત્યાં ધર્માસ્તિકાય આદિ દ્રવ્યનું પૂર્વાનુમૂવી આદિ રૂપે કથન કરવામાં આવ્યું હતું. પરંતુ અહીં ક્ષેત્રાનુપૂવને અધિકાર ચાલી રહ્યો છે તેથી અહીં અલક આદિ ક્ષેત્રનું પૂર્વાનુપૂવ આદિ રૂપે કથન કરવામાં આવ્યું છે. લેકના ઉષ્પલેક અધોલેક (
તિક) આદિ જે ત્રણ વિભાગ કરવામાં આવ્યા છે તેનું કારણ એ છે કે મધ્યલકની વચ્ચે વચ મેરુપર્વત છે. તેની નીચેના ભાગને અલેક અને ઉપરના ભાગને ઉલક કહે છે તથા બરાબર રેખામાં તિરછી ફેલાયેલે મધ્યક છે. મલેકને તિરછો વિસ્તાર અધિક હેવાને કારણે તેને તિર્યશ્લેક પણ કહે છે લેકની ઉપરથી નીચે સુધીની લંબાઈ ૧૪ રાજુ પ્રમાણ છે. અને તેને વિસ્તાર અનિયત છે તે પાંચ અસ્તિકાથી
For Private and Personal Use Only


Page Navigation
1 ... 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864