Book Title: Anuyogdwar Sutram Part 01
Author(s): Kanhaiyalal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
टीका सूत्र ९० अल्पबहुत्वद्वारनिरूपणम्
द्रव्यार्थतयाऽऽनुपूर्वीद्रव्याणि अनानुपूर्वीद्रव्येभ्योऽवक्तव्य कद्रव्येभ्यश्चाऽसंख्यात-गुणान्युक्तानि तदपेक्षयाऽऽनुपूर्वीद्रव्यस्कन्धानाम संख्यातगुणत्वात् । प्रदेशार्थताऽपेक्षया तु आनुपूर्वीद्र पाण्यनन्तगुणानि सन्ति, तत्प्रदेशानां पूर्वापेक्षयाऽनन्त गुण`स्वादिति२ । इत्थं प्रदेशार्थतंयाऽल्पबहुत्वमुक्त्वा, इदानीमुभयार्थतामाश्रित्य तदुच्यते'दsageसहयाए' इत्यादि । नेगमव्यवहारसम्मतानि अवक्तव्यकद्रव्याणि द्रव्यार्यप्रदेशार्थतया सर्वस्वोकानि, सर्वस्तोकत्वे हेतुमाह - 'दव्याए' इति । अवक्तव्यकद्रव्याणां द्रव्यार्थतया द्रव्यार्थत्वात् सर्वस्वोकत्वं बोध्यम् । तथा अनानुपूर्वीद्रव्याणि से अनंत गुणे हैं। यह पहिले कहा जा चुका है कि आनुपूर्वीद्रव्यायता को आश्रित करके अनानुपूर्वी द्रव्यों से अवक्तव्यकद्रव्यों से असंख्यातगुणे हैं क्यों कि इनकी अपेक्षा आनुपूर्वी द्रव्ध स्कंध असंख्यात गुण होते हैं । परन्तु प्रदेशों की अपेक्षा आनुपूर्वी द्रव्य अनन्त गुणे हैं । क्यों कि इनके प्रदेश पूर्व की अपेक्षा अनन्तगुणे कहे गये हैं। इस प्रकार • प्रदेशार्थता की अपेक्षा अलग बहुत्व का कथन करके अब सूत्रकार उभ - यार्थता की अपेक्षा लेकर अल्प बहुत्व का कथन करते हैं
२९६
(गमववहाराणं अवसव्वगदव्वाई दव्यटुपए सट्टयाए सन्वत्थोबाई) नैगमव्यवहारनय संमत अवक्तव्यक द्रव्य द्रव्यार्थता और प्रदेशार्थता रूप उभयार्थता की अपेक्षा लेकर सर्वस्तोक हैं। क्योंकि (दव्यहुयाए) अवक्तव्यक द्रव्यों में द्रव्यार्थता की अपेक्षा लेकरके पहिले सर्व
For Private and Personal Use Only
તેમના પ્રદેશે। અવક્તવ્યક દ્રવ્યેના પ્રદેશેા કરતાં અનંત ગણાં હાય છે. પહેલાં એ વાત તે પ્રકટ કરવામાં આવી ચુકી છે કે દ્રવ્યાÖતાની અપેક્ષામ અનાનુપૂર્વી દ્રવ્યે અને અવકતવ્યક દ્રવ્યા કરતાં માનુપૂર્વી દ્રવ્ય અસ’ખ્યાત ગણુાં છે, કારણ કે તેમના કરતાં આનુપૂર્વી દ્રવ્યસ્ક ધ અસ`ખ્યાત ગણાં હાય છે પરન્તુ પ્રદેશેાની અપેક્ષાએ આનુપૂર્વી દ્રબ્યા અન ́ત ગણુાં છે, કાણુ કે તેમના પ્રદેશે। અવકતવ્યક દ્રઐના પ્રદેશે કરતાં અનંત ગણુાં કહ્યાં છે આ રીતે પ્રદેશાતાની અપેક્ષાએ આનુપૂર્વી આદિ દ્રબ્યાના અપ-મહત્વનું કથન કરીને હવે સૂત્રકાર ઉભયાથતા દ્રવ્યતા અને પ્રદેશાથતા)ની અપેક્ષાએ तेभना मध्यमहुत्वनुं प्रथन उरे छे - (गमवबहाराण अवतव्वगदब्वाई' दवदुveegee seथोवा) नैगम भने व्यवहार नयसभित અવકતવ્યક મ દૂબ્યા તા અને પ્રદેશાતા રૂપ ઉભયાતાની અપેક્ષાએ સવસ્તાક સૌથી ઓછુ - छे, ४२ (दबट्टयाए) द्रयार्थतानी अपेक्षा भव्य द्रव्योमांसस्तातानुं प्रतिपाहुन पडेलां ४२वामां आयु छे, तथा ( अगाणुपुत्रवी दव्बाई दबदबा
