Book Title: Anuyogdwar Sutram Part 01
Author(s): Kanhaiyalal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
४१६
अनुयोगद्वारसूत्रे
यथा यथा विशिष्टैकपरिणामपरिणते स्कन्धे तदारम्भकपरमाणूनां बाहुल्येऽपि तद्गतैकत्वमेव मुख्यतया विवक्ष्यते, तथैवात्राऽपि आनुपूर्वीद्रव्य बाहुल्येऽपि एकमानुपूर्वी स्वसामान्यमाश्रित्य एकत्वमेव मुख्यतया विवक्षितम्, अतो मुख्यमेकत्वमात्यैिव संख्येयत्वादयो निषिध्यते । गुणभृतानि द्रव्याण्याश्रित्य तु राशित्वमपि न विरुध्यते इति न कश्चिद् दोषः । एवमनानुपूर्व्यवक्तव्यकद्रव्यविषयेऽपि बोध्यम् ।
भिन्न २ है - सो इन सब में आनुपूर्वी स्वरूप सामान्य की अपेक्षा करके एकता मान ली जाती है - इस अपेक्षा इनमें एकराशिरूपता मानी गई है ? अथवा जैसे विशिष्ट एक परिणाम स्कंध द्रव्य में तदारम्भक पर माणुओं की बहुलता होने पर भी तद्गत एकता ही मुख्य रूप से विवक्षित रूप से होती है, उसी प्रकार यहांपर भी राशिरूपता में भी आनुपूर्वीद्रव्यों की बहुलता होने पर भी एक आनुपूर्वीत्व रूप सामान्य को आश्रित करके एकत्व ही मुख्यतया विवक्षित हुआ है। और इसी कारण इस मुख्य एकस्व को लेकर के संख्येयस्व आदि निषिद्ध हुए हैं । अतः आनुपूर्वीद्रव्य में एक राशिरूपता विरुद्ध नहीं है। तथा गौण हुए व्यक्तिरूप द्रव्यों को आश्रित करके एक राशिपना भी विरुद्ध नहीं होता है । ( एवं दोनिवि ) इसी प्रकार से आनुपूर्वी और अवक्तव्यक द्रव्य में भी एकराशिता का उद्भबन कर लेना चाहिए ।
ભાનુપૂર્વી રૂપ સામાન્યની અપેક્ષાએ એકતા માની લેવામાં આવી છે. તેથી તે મપેક્ષાએ આનુપૂર્વી આમાં એકાશિરૂપતા માની લેવામાં આવી છે. અથવા જેમ કોઈ એક વિશિષ્ટ પરિણામ સ્કંધદ્રવ્યમાં તદાર‘ભક (તેના ખારભ કરનારા) પરમાણુઓની બહુતા હોવા છતાં પણ તદ્ગત એકતા જ મુખ્ય રૂપે નિશ્ચિત થાય છે, એજ પ્રમાણે અહી પણ-શશિરૂપતામાં પશુ માનુપૂર્વી કન્યેની અહુતા હોવા છતાં પણ એક આનુપૂર્વીન રૂપ સામાન્યને આધારે એકત્વ જ મુખ્યત્વે વિક્ષિત થયુ છે, અને એજ કારણે આ મુખ્ય એકત્વને લીધે સ ંખ્યેયત્વ, અસમૈયત આદિના નિષેષ થયેા છે. તેથી માનુપૂર્વી દ્રવ્યમાં એકરાશિરૂપતા માનવામાં કાઈ ઢોષ નથી. તથા ગૌણુ તાય રૂપ દ્રવ્યાને આશ્રિત કરીને એકરાશિત્વ પશુ વિરૂદ્ધ પડતું નથી, (एवं दोन्नि वि) सोन अभाव मनानुपूर्वी द्रव्यमां पातु मेम्राशित्व श्रद्धालु કરતું એપએ અને આવતષક દ્રવ્યમાં પણ એકરાશિત્વ સમજી લેવુ એઈને હવે સૂત્રકાર પ્ર ગ્રહનયસ'મત ક્ષેત્રનું નિરૂપણ કર
For Private and Personal Use Only