Book Title: Anuyogdwar Sutram Part 01
Author(s): Kanhaiyalal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
४४२
- अनु योगवार भावः-यदा तदेव द्रव्यमसंख्येयं कालं तद्भावेन स्थित्वा पुनस्तथैव द्विप्रदेशावगाढमेकप्रदेशावगाढं वा जायते तदाऽऽनुपूर्वीदव्यस्य उत्कर्षतोऽसंख्येयं कालं स्थितिर्भवति । अनन्तं कालं तु स्थिति न भवति, एकप्रदेशावगाढस्यैकद्रव्यस्य उत्कर्षतोऽसंख्येयकालमेवावस्थानात् । तथानानाद्रव्याणि प्रतीत्य अनुपूर्वीद्रव्याणि नियमात् सर्वादासर्वकालमेव भवन्ति-वर्तन्ते इत्यर्थः व्यादिप्रदेशावगाढद्रव्य नुपूर्वी ऐसा व्यपदेश हो जाता है । सो वह द्रव्य एक समय तक आनु. पूर्वी रूप से वहां अवगाहित रहकर बाद में पहिले की तरह ही या तो विप्रदेश में अवगाहित हो जाता है या एक प्रदेश में अवगाहित हो जाता है इसलिये आनुपूर्वी द्रव्यों की व्यादि प्रदेशों में रहने की स्थिति एक समय की कही गई है। इसी प्रकार से जय आनुपूर्वी द्रव्यअसंख्यात काल तक तद्भाध से स्थित रहकर पुनः धिप्रदेशावगाही बन जाता है तब आनुपूर्वी द्रव्य की उत्कृष्ट रूप से असंख्यात काल की स्थिति होती है ऐसा जानना चाहिये । अनन्त काल तक वहां पर रहने की, उसकी स्थिति नहीं होती है। क्योंकि एक अवगाहमें एक द्रव्य असं. ख्यात काल तक ही ज्यादा से ज्यादा रह सकता है। तथा (णाणा. दव्वाई पडुच्च) अनेक आनुपूर्वी द्रव्यों की अपेक्षा से आनुपूर्वीद्रव्यों का अवस्थान (णियमा सम्वद्धा) नियम से सार्वकालिक है । अर्थात् ત્યારે તેમાં “આનુપૂવ' પદને વ્યપદેશ થાય છે-તેને આનુપૂર્વી રૂપે કહી શકાય છે. તે દ્રવ્ય એછામાં ઓછું એક સમય સુધી ત્યાં આનુપૂર્વી રૂપે અવગાહિત રહીને ત્યાર બાદ પહેલાની જેમ જ બે પ્રદેશમાં કે એક પ્રદેશમાં અવગાહિત થઈ જાય છે. તેથી આનુપૂત દ્રવ્યની ત્રણ આદિ પ્રદેશમાં રહેવાની જઘન્ય સ્થિતિ એક સમયની કહી છે. એ જ પ્રમાણે આનુપૂવી દ્રવ્ય અસંખ્યાત કાળ સુધી આનુપૂર્વી દ્રવ્ય રૂપે અવગાહિત રહીને ત્યાર બાદ બે પ્રદેશાવગાહી કે એક પ્રદેશાવાહી બની જાય છે. આ પ્રકાર આનુપૂર્વી દ્રવ્યની આનુપૂર્વી દ્રવ્ય રૂપે રહેવાની ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિ અસંખ્યાત કાળની થઈ જાય છે. તે અનંત કાળ સુધી ત્યાં આનુપૂરી દ્રવ્ય રૂપે રહી શકતું નથી, કારણ કે એક દ્રવ્ય એક અવગાહમાં વધારેમાં વધારે અસંખ્યાત કાળ સુધી જ રહી શકે છે.
तथा (णाणादव्वाई पडुच्च) भने। मानुषी द्रव्यानी अपेक्षा વિચાર કરવામાં આવે, તે આનુપૂર્વી દ્રવ્યની આનુપૂર્વી દ્રવ્ય રૂપે રહે पानी स्थिति (णियमा मन्बद्धा) नियमयी सापति ही छे. मेटले .
For Private and Personal Use Only