Book Title: Anuyogdwar Sutram Part 01
Author(s): Kanhaiyalal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૨૦૨
अनुयोगद्वारसूत्रे
तथा - नानाद्रव्याणि प्रतीत्य आनुपूर्वीद्रव्याणि नियमात् सर्वलोके भवन्ति । sयादिप्रदेशावगाढ भेदतो नानाविधैः = विभिन्नप्रकारैरानुपूर्वीद्रव्यैः सर्वोऽपि कोको व्याप्त इति भावः ।
हैं। इस प्रकार अनानुपूर्वी और अवक्तव्यक द्रव्यों को ठहरने के लिये ये तीन प्रदेश लोक के हैं। इन प्रदेशों में यद्यपि आनुपूर्वीद्रव्य भी अवगाहित होकर रहता है - परन्तु उसकी यहां गौणना है, और शेष दो द्रव्यों की मुख्यता है, इस प्रकार अवगाहियों के भेद से अवगाहरूप आकाश में भेद आजाता है । अतः अनानुपूर्वी और अवक्तव्यकद्रव्यों के विषयभूत प्रदेश को छोड़ कर बाकी के समस्त प्रदेश लोक के आनुपूर्वी रूप हैं । तथा एकप्रदेश अनानुपूर्वी और दो प्रदेश अवक्तव्यक हैं । इसी कारण तीन प्रदेशरूप देशरूप देश से न्यूनता लोक में विवक्षित की गई है। अर्थात् लोक के ये ३ प्रदेश आनुपूर्वी नहीं हैं और बाकी के समस्त प्रदेश आनुपूर्वी रूप हैं। इस प्रकार क्षेत्रानुपूर्वी में एक आनुपूर्वी द्रव्य को आश्रित करके तीन प्रदेश न्यून समस्त लोक में आनुपूर्वी द्रव्य अवगाही हैं । यह कथन सिद्ध हो जाता है। तथा (नाणादव्वाई पडुच्च नियमा) नाना द्रव्यों की अपेक्षा लेकर समस्त आनुपूर्वी द्रव्य नियम से सर्वलोक में अवगाही है। अर्थात् लोक के प्यादिप्रदेशों में
રીતે અનાનુપૂર્વી અને અવક્તવ્યક દ્રબ્યાને રહેવા માટે લેાકના આ ત્રણ પ્રદેશ છે. તે પ્રદેશમાં જે કે આનુપૂર્વી દ્રષ્ય પશુ અવગાહિત થઇને રહે છે, પરન્તુ તેની ત્યાં ગૌશુતા છે અને બાકીના બે કૂબ્યાની પ્રધાનતા છે. આ પ્રકારે અવગાહિત કૂબ્યાની અપેક્ષાએ અવગાહરૂપ આકાશમાં પણ ભેદ આવી જાય છે. તેથી અનાનુપૂર્વી અને મવક્તવ્યક દ્રવ્યાના વિષય રૂપ ત્રણ પ્રદેશે સિવાયના લાકના માકીના સમસ્ત પ્રદેશેા આનુપૂર્વી રૂપ છે. તથા એક પ્રદેશ અનાનુપૂર્વી રૂપ અને બે પ્રદેશેા અવક્તવ્યક રૂપ છે. આ કારણે ત્રણ પ્રદેશરૂપ દેશની અપેક્ષાએ લેકમાં ન્યૂનતા પ્રકટ કરવામાં આવી છે. એટલે કે લેાકના તે ત્રશુ પ્રદેશે! આનુપૂર્વી રૂપ નથી અને બાકીના સમસ્ત પ્રદેશે। આનુપૂર્વી રૂપ છે. આ રીતે એ કથન સિદ્ધ થાય છે કે ક્ષેત્રાનુપૂર્વીમાં એક અનાનુપૂર્વી' દ્રવ્યને આશ્રિત કરીને ત્રણ પ્રદેશ ન્યૂન સમસ્ત લેાકમાં આનુપૂર્વી દ્રવ્યની અવગાહના છે.
तथा (नाणादव्वाइ' पहुच्च नियमा) विविध द्रव्यांनी अपेक्षाओ विचार કરવામાં આવે તે સમસ્ત આનુપૂર્વી દ્રવ્ય નિયમથી જ સવ ઢાકમાં અવગાહી
For Private and Personal Use Only