Book Title: Anuyogdwar Sutram Part 01
Author(s): Kanhaiyalal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
३२८
अनुयोगधारक .. अथ भङ्गोपदर्शनता प्रतिपादयितुमाह
मूलम्-से किं तं नेगमववहाराणं भंगोवदंसणया? नेगम. ववहाराणं भंगोवदंसणया-तिपएसिए आणुपुत्वीर, परमाणु. पोग्गले अणाणुपुवी २, दुप्पएसिए अवत्तव्वए ३। अहवा तिपसिया आणुपुत्वीओ १, परमाणुपोग्गला अगाणुपुत्वीओर, दुप्पएसिया अवत्तव्वयाइं ३। ___अहवा तिपएसिए१य परमाणुपुग्गलेश्य आणुपुब्बी३य अणाणुपुत्वीय चउभंगो। अहवा-तिप्पएसिए१य दुप्पएसिए य आणुपुठवी य अवत्तवए य चउभंगोदा अहवा परमाणुपोग्गले प्रसंगवश फिर से भी समुत्कीर्तन किया जावेगा मुख्य रूप से नहीं। अतः उस में कोई दोष नहीं है। ____ भावार्थ-भंगसमुत्कीर्तनता का क्या प्रयोजन है यह बात सूत्रकार ने इस सूत्र द्वारा स्पष्ट की है। वे कह रहे हैं कि भंगसमुत्कीर्तनता का फल भंगोपदर्शनता है । भंगसमुत्कीर्तनता में भंगों का नाम निर्देश किया जाता है। तथा भंग कितने होते हैं, यह प्रकट किया जाता है। भंगोपदर्शनतामें जो भंग कहे गये हैं उनका वाच्यार्थ 'यह है' यह प्रकट किया जाता है। इस प्रकर भंगसमुत्कीर्तनता में कथित भंगों का भंगोप. दर्शनता-भंगों का दिखाने का वाच्यार्थ यह है यह प्रकट किया गया होने से भंगसमुत्कीर्तनता का फल भंगोपदर्शनता है यह बात बन जाती है।मू०७४। પતિ (ગ્રહણ-બેધ) કરાવવાને માટે પ્રસંગવશ ફરીથી પણ સમુત્કીર્તન કરવામાં આવશે-મુખ્ય રૂપે નહીં તેથી તેમાં કોઈ દેષની સંભાવના નથી.
ભાવાર્થભંગસમુત્કીતનતાનું શું પ્રયેાજન છે, એ વાતનું સૂત્રકાર આ સૂત્ર દ્વારે સ્પષ્ટીકરણ કર્યું છે–તેમણે એ વાત અહીં સમજાવી છે કે ભંગસમુર્તિનતાનું ફલ અંગે પદર્શનતા છે. મંગસમુકીર્તનતામાં ભંગાને વાચ્યાર્થ પ્રકટ કરવામાં આવે છે. આ પ્રકારે મંગસમુત્કીર્તનતામાં જે જે અંગે કહેવામાં આવ્યા છે, તે તે ભંગોને વાચ્યાર્થ પ્રકટ કરવાનું કાર્ય સંગપર્શનતામાં કરવામાં આવે છે તે કારણે ભંગસમુત્કીર્તનતાનું ફલ અંગેપદાશનતા છે, એ વાત સિદ્ધ થઈ જાય છે. (૭૮
For Private and Personal Use Only