Book Title: Anuyogdwar Sutram Part 01
Author(s): Kanhaiyalal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अनुयोगचन्द्रिका टीका सूत्र ८२ सत्पदप्ररूपणानिरूपणम् ३४३ द्रव्यार्थताऽऽश्रयणेन प्रदेशार्थताऽऽश्रयणेन तदुभयार्थताऽऽश्रयणेन च परस्पर स्तोकबहुत्वचिन्तालक्षणम् अल्पबहुत्वं चाऽपि प्ररूपणीयमिति भावः । ९॥ प्रकृतसुपसंहरभाह-'से तं' इत्यादि । स एष अनुगम इति ॥५० ८१॥
इत्थं संक्षेपतोऽर्थमभिधाय विस्तरेणार्थमभिधातुकामः सूत्रकारोऽनुगमस्य नवसु मेदेषु सस्पदमरूपणारूपं प्रथमं भेदमाह
___ मूलम्-नेगमववहाराणं आणुपुवीदवाई किं अस्थि नत्थि? णियमा अस्थि, नेगमववहाराणं अणाणुपुत्वीदव्वाइं कि अस्थि णत्थि?, णियमा अस्थि, नेगमववहाराणं अवत्तव्यगदव्वाइं कि अस्थि णस्थि ? णियमा अस्थि सू०८२॥ का नाम अल्पबहुत्व है। द्रव्यार्थिकनय के आश्रय से प्रदेशार्थता के आश्रय से और तदुभय-द्रव्यार्थिक प्रदेशार्थिक इन दोनों के आश्रय से इन आनुपूर्वी आदि द्रव्यों में जो स्तोक बहुत का विचार है वही अल्पबहुत्व है । अनुगम में इस अल्पच हुत्व की भी प्ररूपणा कर्तव्य होती है । (से तं अणुगमे) इस प्रकार यह अनुगम का स्वरूप है।
भावार्थ-सूत्रार्थ के अनुकूल अथवा अनुरूप व्याख्यान का नाम अनुगम है । इस अनुगम में इन नौ ९.विषयों का विचार किया जाता है । इसलिये वह अनुगम सत्पद प्ररूपणा आदि के भेद से नौ प्रकार का कहा गया है। इन सस्पद प्ररूपणता आदि का क्या स्वरूप है इसे स्वयं सूत्रकार विस्तार से आगे सूत्रों द्वारा स्पष्ट करते हैं । ॥ सू० ८१॥ આધારે અને તદુભય (તે બને-દ્રવ્યાર્થિક અને પ્રદેશાર્થિક એ બનેને આધારે આ આનુપૂર્વ આદિ દ્રવ્યમાં જે અ૫વ અને બહુવને વિચાર કરવામાં આવે છે તેનું નામ જ અપમહત્વ છે અનુગામમાં આ અલ બહपनी ५३५ ५५५ ४२१॥ योज्य गाय छे (से त अणुगमे ) 24. प्रा२नु अनुगमन २५३५ छे.
ભાવાર્થ-સૂત્રાર્થને અનુકૂળ અથવા અનુરૂપ વ્યાખ્યાનનું નામ અનુગમ છે. તે અનુગમમાં ઉપયુંકત નવ વિષયને વિચાર કરવામાં આવે છે, તેથી તે અનુગમમાં સત્પદ પ્રરૂપણ અદિ નવ ભેદ કહ્યા છે આ પદ પ્રરૂપણ આદિના સ્વરૂપનું વિસ્તાર પૂર્વકનું નિરૂપણ સૂત્રકાર પોતે જ આગળના સૂત્રમાં કરવાના છે, તેથી અહીં તેને ભાવાર્થ સક્ષિસમાં આપવામાં આવે છે. સૂ૦૮૧
For Private and Personal Use Only
