Book Title: Anuyogdwar Sutram Part 01
Author(s): Kanhaiyalal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
ચૂંટ
अनुयोगद्वार
अयं भात्रः - आनुपूर्वीद्रव्याणि शेषद्रव्यापेक्षया असंख्येयगुणानि सन्ति, यथा शतस्याऽशीतिः । आनुपूर्वीद्रव्याणि अनानुपूर्वीद्रव्याणि अवक्तव्यकद्रव्याणि, एतत्त्रयमसत्कल्पनया शतस्वरूपं तत्राऽऽनुपूर्वीद्रव्याणि अशीतिसंख्यातुल्यानि, शेषद्रव्याणि = अनानुपूर्व्यवक्तव्यकरूपाणि प्रत्येकं दश दश गणनया विंशतिसंख्यातुल्यानीति ।
9
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
शेषद्रव्यपेक्षयाऽनुपूर्वीद्रव्याणि स्तोकान्यपि भवन्तु का हानिः ? इति चेदुच्यते - अनानुपूर्वीद्रव्याणि परमाणुरूपाण्येव, अवक्तव्यकद्रव्याणि तु द्वयणुकपुणे-अधिक है। जैसे मान लिया जावे कि ये तीनों १०० संख्या के स्थानापन्न हैं । इनमें अस्सी संख्या के तुल्य आनुपूर्वी द्रव्य हैं। और शेष संख्या २०, बीस के तुल्य अर्थात् १०-१० दस संख्या के बराबरअनानुपूर्वी और अवक्तव्यक द्रव्य हैं। शेष द्रव्यों के संख्यातवें अस ख्यातवें भाग से अथवा संख्यात भागों की अपेक्षा आनुपूर्वी द्रव्यों को अधिक मानने पर उनमें अखंख्यात गुणी अधिकता नहीं आसकने से हीनता आती है ।
शंका- यदि शेष द्रव्यों की अपेक्षा समस्त आनुपूर्वी द्रव्यस्तोकअल्प कम भी मान लिये जावें तो इसमे क्या हानि है ?
કહી છે એટલે કે સમસ્ત આનુપૂર્વી દ્રબ્યા અને અવકતવ્યક દ્રબ્યાં કરતાં અસખ્યાત ગણાં વધારે છે. ધારો કે આ ત્રણે ચૈા મળીને ૧૦૦નું. પ્રમાણ થાય છે, તેમાંથી ૮૦ ભાગ પ્રમાણે આનુપૂર્વી દ્રબ્યા હોય અને ૧૦-૧૦ ભાગ પ્રમાણ અનાનુપૂર્વી અને અવકતવ્યક દ્રવ્ય હાય તા બાકીના દ્રવ્ય ૨૦ ભાગપ્રમાણ હાવાથી તેમના કરતાં અનુપૂર્વી કંપ ચાર ગણુ હાવાથી તેમાં અસખ્યાતગણી અધિકતા ગણી શકાય નહીં. પરન્તુ સૂત્રકારે તેમાં અસખ્યાતગણી અધિકતા કહી છે તેથી આ પ્રકારનું કથન કરવામાં અસખ્યાત ગણી અધિકતા નહીં આવી શકવાને કારણે હીનતા આવી જાય છે. કારણ કે આનુપૂર્વી ચૈાને બાકીના વ્યા કરતાં સખ્યાતમાં ભાગપ્રમાણુ પશુ કહ્યા નથી, અસંખ્યાતમાં ભાગપ્રમાણ પણ કહ્યા નથી, સખ્યાત ભાગે પ્રમાણ (સંખ્યાત ગણાં) પણ કહ્યાં નથી, પણ અસખ્યાત ભાગેપ્રમાણ (असख्यात गां४) उद्यां छे.
શ'કાજો બાકીનાં દ્રવ્યા કરતાં સમસ્ત આનુપૂર્વી દ્રવ્યને અલ્પ માનવામાં આવે તે તેમાં શી હરકત છે ?
For Private and Personal Use Only