Book Title: Anuyogdwar Sutram Part 01
Author(s): Kanhaiyalal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
A
अनुयोगधारमने प्ररूपितम् अनेन–'भावश्रुते प्रकान्ते, कथं नामश्रुतादि प्ररूपण ?' मितिसन्देशसरोऽपि निरस्तः, तस्यापि शियबुद्धिवैशधफलत्वात्। किंच नामस्थापनद्रव्या श्रुताना प्ररूपणमन्तरेण भावश्रुतस्य विशिष्टज्ञानं न भवतीत्यपि बोध्यम्। ___उक्तमथै निगमयानाह-से तनाणयसरी भवियसरीरवइरित दव्वसुय' इति । तदेतद् ज्ञायकशरीरभव्यशरीररूतिरिक्तं द्रव्यश्रुतम् । नो आगमतो द्रव्य
तमपि सर्व निरूपितमिति प्रकट ितुमाह-'से तनोआगमओ दव्वसुयं' इति । तदे. समाना होने के कारण मृत्रकारने इसकी भी रपणा कर दी है। अथवा प्रसंग टेकर शिष्पबुद्धि की विशददा के निमित्त सूत्रकारने सूत्रे का स्वरूप यहां प्रकट किया है। इस वर्णन से इस संदेह को भी कि "यहां पर तो भावशुन का प्रकरण चल रहा हैफिर इस प्रकरण में नामश्रुत नाम आदि का प्ररूपण क्यों किया' अवसर नहीं मिलता है। क्योंकि यह वर्णन भी शिष्यजनों की बुद्धि की विशदना करने रूप फल से सफल हैं। किंच-नाम स्थापना और द्रव्यशुत की प्ररूपिया के बिना भावभुत का विशिष्टज्ञान नहीं होता है इसलिये यह नाम
श्रत आदि की प्ररूपणा की गई है ऐसा भी जानना चाहिये । अब सूत्रकार इस अर्थ का उपसंहार करते हुए कहते हैं किं (मे तं जागयसरीरभविय
सरीरबहरितं दध्वसुयं) इस प्रकार यह पूर्व प्रक्रान्त ज्ञाय कशरीर और भव्यહિરે તે કારણે આ પ્રકારની પ્રરૂપણા વિદેષ મજવી જોઇએ. અથવા પ્રસંગ પ્રાપ્ત આ સત્ર પદની પ્રરૂપણા કરવા પાછળ સૂત્રકારને આ પ્રકારને હેતુ પણ સંભવી
-"भुय" पहनी संत छाया "सूत्र'बाय. मा 'सपनीR સિંખ્યબુદ્ધિની વિશદતાને નિમિત્ત પણ સૂત્રકાર અહીં સૂત્રના સવરૂપની પ્રરૂપણ કરી છે. વળી અહીં એવી શંકા પણ અસ્થાને છે કે અહીં તે દ્રવ્યતની પ્રરૂપણ ચાલી રહી છે, છતાં આ પ્રકરણ નામ*ત આદિની પ્રરૂપણ શા માટે કરવામાં આવી છે?” આ શંકા ઉચિત ન ગણી શકાય, કારણ કે આ વર્ણન પણ શિષ્ય જનની બુદ્ધિની વિશદતાને નિમિત્તે જ કરવામાં આવ્યું છે અને તે પ્રકારની વિશદતા કરવા રૂપ ફલથી સંપન્ન છે. વળી નામથ્થત, સ્થાપનામત આદિની પ્રાપણા ર્યા વિના દ્રવ્યકૃતનું વિશિષ્ટજ્ઞાન પ્રાપ્ત થઈ શકતું નથી. તે કારણે આ નામથુત આદિની પ્રરૂપણ અહીં કરવામાં આવી છે, એમ સમજવું જોઈએ
હવે સૂત્રકાર આ વિષયને ઉપસંહાર કરતાં કહે છે કે. (से तं जाणयसरीरभवियसरीयरित्तं दध्वसुयं) शायशरीर भने लयशरीरथी भिन्न सेवा द्र०यश्रुतनु २L HERनु २१३५ छ. (से तं नोआगमयी
For Private and Personal Use Only
