Anuyogdwar Sutram Part 01

Author(s): Kanhaiyalal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

Page 248

२३१
अनुयोगचन्द्रिका टीका ५४ द्रव्य कन्धनिरूपणम् ___ मूलम-से कि तं अगदवियखधे ? अणेगदवियखधे-तस्स चेव देसे अवचिए तस्स चेव देस उवचिए, से तं अणेगदवियखध से तं जाणयसरीरभवियसरीरवइरित्त दबखधे, से तं नी आगमओ दव्वखधे, से तं दव्वखधे ॥ सू० ५४ ॥
छाया-अथ कोऽसौ अनेकद्रव्यस्कन्धः १ अनेकद्रव्यसक धः-तस्थैव देशोऽपचितः त येव देशउपचितः । स एषः अनेव द्र स्वाधः स एष ज्ञाय फशरीरभ शरीरव्यतिरिक्तो द्रव्यस्वन्धः, स एष ने आगमतो द्रव्यस्कन्धः । स एष द्रव्यस्कन्धः । ५४॥
टीका--'से कि तं' इत्यादि
अथ कामो अनेकद्रव्यस्कन्धः ? इति शिष्णप्रश्नः। उत्तरमाह अनेकद्रव्यस्कन्धः-अनेक द्रव्यश्चासौ स्कन्धश्चेति कर्मधारयः, स तु य पस्तथोच्यते 'तस्स से पहिले २ के स्कन्धों में पूर्व २ की अपेक्षा कृत्स्नता और उत्तर २ की अपेक्षा अकृत्स्नता सापेक्षिक सध जाती है। अन्त के कृत्स्नक ध में कृत्स्नता सापेक्षिक नहीं है किन्तु स्वाभाविक होती है। अचित्त द्रव्यस्मन्ध में द्विप्रदेशी आदि समस्त अचित्त स्कंधों में सामान्य रूप से अचित्तता प्रकट की गई है और अकृतरनस्कंध में सर्वोत्कृष्ट स्कंध से पहिले पहिले के स्कंधों में अपरिपूर्णता । इस प्रकार इन दोनों में अन्तर वहा गया है ॥ सूत्र ५३ ॥
अब सूत्रकार अनेक द्रव्यस्कंध को कहते हैं“से किं तं" इत्यादि । ॥मत्र ५४॥
માં તેમના પૂર્વ પૂર્વના (આગળ-આગળના) સ્કની કરતાં કૃનતા અને ઉત્તરોત્તર (પાછળ-પાછળના) સ્કન્ધની અપેક્ષા અસ્નતા સાપેક્ષિક રીતે ઘટિત થઈ જાય છે. અન્તિમ કૃમ્નસ્કધમાં કરનતા સાપેક્ષિક હોતી નથી, પણ સ્વાભાવિક હોય છે, કારણ કે તેના કરતાં મેટે કઈ સ્કન્ધ જ હેતે નથી, પણ તેના કરતાં નાના તેની આગળના સ્કન્ધ હોય છે.
અચિત્ત દ્રવ્યસ્ક માં-દ્ધિપ્રદેશી આદિ સમસ્ત અચિત્ત માં સામાન્યરૂપે અચિત્તતા પ્રકટ કરવામાં આવી છે. અને અકૃસ્નારકન્ડમાં સર્વોત્કૃષ્ટ કલ્પથી આગળના (પહેલાંના) માં અપરિપૂર્ણતા પ્રકટ કરવામાં આવી છે. આ પ્રકારનું તે બને વચ્ચેનું અંતર (તફાવત) કહેવામાં આવ્યું છે. એ સૂત્ર ૫૩ છે
હવે સૂત્રકાર અને દ્રવ્યસકના સ્વરૂપનું નિરૂપણ કરે છે. 'से किं तं अणेगदवियरन घे" त्याह