Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIjaina-AtmAnanda-zatAbdi-granthamAlAyAH saptamo granthAGkaH [.] / nyAyAmbhonidhi-jainAcArya-zrImadvijayAnandasUrIzvarapaTTAlaGkArazrIvijayavallabhasUribhyo namaH / kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryasandRbdhaM triSaSTizalAkApuruSacaritamahAkAvyam / tassAyaM pAThAntarAdisamalaGkataH prathamo vibhAgaH / RSabhakhAmi-bharatacakravarticaritapratibaddhaM prathamaM parva / sampAdakaH saMzodhakazca sva-parasiddhAntaparamArthaprapaJcapravINa-bRhattapAgacchAntargatasaMvignazAkhIya-AdyAcArya-nyAyAmbhonidhi-jainAcAryazrImadvijayAnanda sUrIzvara(prasiddhanAma-zrIAtmArAmajImahArAja)paTTadharAcAryazrIvijayavallabhasUrIzamukhyaziSyaratataponidhi-zrIvivekavijayasuziSyAcAryapadopazobhitazrIvijayomaGgasUrivineyazcaraNavijayaH / __ prakAzayitrI-zrIjaina-AtmAnandasabhA, bhAvanagara (kAThiyAvADa) [pratayaH 1250] vIrasaMvat 2462, vikramasaMvat 1992, AtmasaMvat 41, IkhI san 1936. For Private & Personal use only
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ idaM pustakaM mumbayyAM kAlabAdevIroDa-kolabhATavIthyA 26-28 tame gRhe nirNayasAgaramudraNAlaye rAmacandra yesU zeDagedvArA mudrApitam SOSIAGO prathamAvRttiH 1250 mUlyaM rUpyakaM sArbekam 1-8-0 prakAzitaM ca tat "vallabhadAsa tribhuvanadAsa gAMdhI, sekreTarI zrIjaina-AtmAnanda sabhA, bhAvanagara (kAThiyAvADa )" ityanena. HOOOO For Private & Personal use only
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIjaina-AtmAnanda-zatAbdi-granthamAlA mUlyam A mudritagranthAH 1 zrIvItarAga-mahAdevastotram-kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItam 0-2-0 2 prAkRtavyAkaraNam-(aSTamAdhyAyasUtrapATho dhAtupAThasahitazca ) , 0-4-0 3 zrIvItarAga-mahAdevastotram-(gUrjarabhASayA sahitam) , 0-4-0 4 nyAyAmbhonidhi-jainAcAryazrIvijayAnandasUrIzvara(prasiddhanAmadheya-zrIAtmArAmajI)sya jIvanacaritam (gUrjaragirAyAm ) 5 navamaraNAdistotrasandohaH 6 cAritrapUjAditrayIsaGgrahaH-AcAryazrIvijayaballabhasUriracitaH 7 triSaSTizalAkApuruSacaritamahAkAvyam-prathamaM parva, kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItam.... (pustakAkAra pratAkAraM ca) jainatattvAdarza:-nyAyAmbhonidhi jainAcAryazrIvijayAnandasUrIzvara(zrIAtmArAmajI)viracitaH hindIbhASAyAmapUrvo'yaM granthaH ASALESSESAX Jain Education Internation For Private & Personal use only -
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakAzyamAnA grnthaaH| 1 triSaSTizalAkApuruSacaritamahAkAvyam-dvitIya, tRtIyaM ca parva prkaashnaarthnirdhaaritgrnthaaH| 1 dhAtupArAyaNam-kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItam / . 2 vairAgyakalpalatA-nyAyavizArada-nyAyAcAryazrIyazovijayopAdhyAyaviracitA / 3 prAkRtavyAkaraNam-duNDhikAvRttisahitam / 4 abhidhAnacintAmaNinAmamAlA koSaH-kalikAlasarvajJa-zrIhemacandrAcAryapraNItaH, vAcakazrI devasAgaragaNigumphitayA vyutpattiratnAkaranAjhyA TIkayopetaH / 5 tilakamaJjarIkathA-dhanapAlakavikRtA, zrIzAntyAcAryapraNItena Tippanena paNDitazrIpadmasAgaravihitayA vRttyA ca vibhUSitA / pustakaprAptisthAnamzrIjaina-AtmAnanda-sabhA bhAvanagara, (kAThiyAvADa). For Private & Personal use only
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIjaina-AtmAnanda-zatAbdi-sirIjha Ex=x= granthAGkaH 7==x=x= Rutam-testendestinatomum dainaulomala SRI ATMARAMAJI MAHARAJ. STARSAARISSA dustandinhaskendalaateinsteantarakhandemkanta zrIAtmArAmajI mahArAja. kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryaviracita triSaSTizalAkApuruSacaritamahAkAvya. sampAdaka-muni caraNavijaya, For Private & Personal use only
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIjaina-AtmAnanda-zatAbdi-granthamAlA bRhattapAgacchAntargatasaMvignazAkhIya-AdyAcArya-nyAyAmbhonidhi-saMvignacUDAmaNi-sva-parasiddhAntodadhipAragAmI jainAcArya zrImadvijayAnandasUrIzvarajI prasiddhanAma zrIAtmArAmajI mahArAjake janma-zatAbdimahotsavake cirasmaraNanimitta Apake paTTadhara, apane asAdhAraNa sadupadezake prabhAvase zrImahAvIra jaina vidyAlaya, muMbaI, zrIAtmAnaMda jaina gurukula, gujarAMvAlA, (paMjAba) zrIAtmAnanda-jaina hAIskUla, aMbAlAsiTI, (paMjAba) zrIpArzvanAtha-jaina-18 vidyAlaya, varakANA, (mAravADa) zrIAtmAnanda-jaina-lAyabrarI, pUnAsiTI, ityAdi bhinna bhinna prAntoMmeM vidyAlaya, chAtrAlaya, gurukula, lAyabrerI, pustakAlaya, granthAlaya, auSadhAlayAdi aneka jainasamAjopayogI dhArmika-vyavahArikasaMsthAoMke saMsthApaka dharmadhuraMdhara pUjyapAda zAntipriya-AcAryazrIvijayavallabhasUrIzvarajI mahArAjakI AjJAse saMsthApita. granthAMka 7 prAptisthAnazrIjaina-AtmAnanda-sabhA. bhAvanagara (kAThiyAvADa). [sthApanA vikrama saMvat 1989, AtmasaMvat 38, vIrasaMvat 2459, IkhI san 1933 ] For Private & Personal use only
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ S'ri-Jaina-Atmananda-Satabdi Series ; No. VII. THE TRISHASHTIS ALAKAPURUSHACHARITRAM-MAHAKAVYAM S'Ri-HEMACHANDRA-ACHARYA BY Parvan First-Part First, (describing the noble deeds of Rishabhasvamin and of his son Bharatachakravartin) EDITED BY MUNI CHARANAVIJAYA, the disciple of Acharya S'rp-VIJAYAVALLABHA-Suri, Pattadhara of Nyuyumbhonidhi Sri-VIJAYANANDA-Suri, the First Acharya of the BRIHAT-TAPAGACHCHHA-SAMVIGNA-SAKHA. PUBLISHED BY Sri-JAINA-ATMANANDA-SABHA, BHAVNAGAR. First edition: 1250 Copies Price Rs. 1-8-0. Vira-Samvat 2463, Vikrama-Samvat 1992, Atma-Samvat 41, 1936. A. C. For Private & Personal use only
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ Sri-Jaina-Atmananda-Satabdi Series; Vol. VII. This Series is started to commemmorate the Birth-centenary of the great S'vetambara Acharya Sri-Vijayananda-Suri, generally known by the name of S'ri Atmaramji, who was the First Acharya of the Samvigna-Sakha of the Brihat-Tapagachchha, by his worthy Pattadhara Acharya-S'ri-Vijayavallabha-Suri, the founder of S'ri-Mahavira-Jaina-Vidyalaya, Bombay, S'ri-Atmananda-Jaina-Gurukul, Gujranwala, (Punjab), S'ri-Atmananda-Jaina High-School, Ambala City, (Punjab), S'riPars'vanatha-Jaina-Vidyalaya, Varkana, (Marwar) S'ri-Atmananda-Jaina Library, Poona City, etc. NUMBER 7 To BE HAD FROM S'ri-Jaina-Atmanand-Sabha, Bhavanagar (Kathiawad) Founded in V. S. 1987, Atma-Samvat 38, Vira-Samvat 2459, 1933 A. C.
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ BOLSO DOLO DUO DUOLTOPOLCOLO DOGODEDEO BOL BOLDOGODOUDOUCO * samarpaNam ) Manoon-Goodone0000000 kha-parasiddhAntaparamArthaprapaJcapravINa-nyAyAmbhonidhi-jainAcAryazrImadvijayAnandasUrIzvarAH! zrIAtmArAmetiprasiddhaprakhyAH! sUripuGgavAH! DinomornDHORDLOROGOPOHOROSODEOHSOLDMOBIOLOROHIBOOR ayi ! ArAdhyAbhisaroruhAH! tatrabhavanto bhavanto jagati garIyasi dharma-karmamahIyasi pazcanada (paJjAba)janapade karpUrabrahmakSatriyAnvaye sujanijaniM prApya sukRtodayena jainI dIkSAmagrahISuH / tatra ca zAsananAyakazrImahAvIraprabhoH saddharmopadezaM sAdhUpadizantaH, katipayabhavyabhavino yatidharme niyojayanto'nyavartmani vartamAnAnasumato bhagavatzrIvIradharme saMsthApayanto, naikasahasrazrAvaka-zrAvikAH sUtravihitamUrtipUjAdI dRDhazraddhaM kArayantaH, tanmUlaM paribRhayanto, maru-gUrjara-saurASTrAdiviSayeSu dharmonnatiM vidadhatazca janatAM dharmamayImakArSuH / tathA cAsyAM vikramasya RECTORATECOLORIGINAROJUDIO MooseatmeDTIODIOSM02CMODIOCTORATORS an Education inte ww.jainelibrary.org
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ DEHomerometerocroSDHOOT O DEGOREDITODoramonagna BOLOLOLOLOLOMOTOROLOOG TONTONOLIOPOOOLTO COLOD viMzatitamAyAM zatAbdyAM saMvinazAkhAyAmAdyamAcAryapadamalaJcakruH / khIyAtulamanISayA dharmatattvAvabodhakAnyanekaprauDhagrantharatnAni viracya janasamAjopari bhUyAnakAryupakAra / na ca kevalaM bhArate varSe bhavadujvalakIrtilatA sapallavitA'vardhiSTa, kiJcAmerikAdipAzcAtyapradezeSvapi tAdRzyeva / nAnRNIbhavitumarhati jainasamAjo bhavatAmapratihatatejasA, sadupadezena, prabhAveNa, bahUpakAraizca / ____ pUjyacaraNAravindAnAM zrImatAM prauDhaguNarAjyA mugdhIbhUtapaJjAbapramukhavividhadezIyajainasaGghasamutsAhena bhavatpaTTadharAcAryazrIvijayavallabhasUrIzvarasyAdhyakSatAyAM bhavadIyazatavArSikajanmazatAbdyAH paJcAtiko mahotsavo vaTapadre (baDaudA)zrImantasarakArasayAjIrAvagAyakavADarAjadhAnyAmasminneva vi0 saM0 1992 tame vatsare caitramAse mahatA samAroheNa samajani / tanmAGgalikaprasaGge bhavadguNagaNAkRSTo'haM kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryaviracitasya triSaSTizalAkA puruSacaritamahAkAvyasya pAThAntarAdibhiH samalaGkRtamidaM prathamaparvapuSpaM yazaHzarIreNa vidyamAnAyAmarAtmane bhavate bhaktyA savinayaM bahumAnapurassaraM samarpya kRtakRtyo bhavAmIti / bhavadIyapaTTadharapraziSyaparamANuH crnnH| 30GOROSGeomoooooROHOREOGORSCOHOROLAGa0300DSSD in Education International For Private & Personal use only
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ MAANDUIDINIS TIK TUUNIN ANIMOWA OSTANETIKS ANUNLA UMOJNIRO AMMETIKUMI KUTOAMNA HII "saM 1." (prAstAvike prekSaNIyam) janamAsagIrazramaNakAsimAnataztakArasosidhiruvamupAyAyAyaecasaramA vAtsazasakimAnazAlayamayatyAlAghAtinInigosmoDalikAkasayasaradAmAsAna bAlavAhatayAchAnyAzAvAzivAyaekavardhasadAyAvasAlidAlipaTanamadhyAvanigalicakrAmavaphA bahanumayadatyanAkaranajhAmAkviAuyadakAmAyAravimADaparvaladivasAyamAziyathA'tyAcA hAsarazInisatItvadhabehachANimidimAmanavAnAmAmadhArayAmAsadisAvidadhavatasyAhAvasamasa antya dikanivaprAmAhAzAkhAnidhArA smaMkAlakararAyazivAjatinmAvAhAtyadizavaTA patram cInamAdhArAyevatIkayalAvavivaMsa sasya mokAmanAkamAvakiraNayamityadekhi apisinatAsyabIgisarvANivArA atyAcavAyacI hasadevaviracivadhizciAtApa kapAzasamar3hAkaravAyAmapavI marIcivasAdivAnAkArupalagavAnArAma ravAnagalAsapaSTamayasamAzAsamAzrIkamasAmiptayatyakAnikdayadhamatvamAyayaya azAvadhAnavarahitAyavedhazAvadiyavAdhA MEERFreedomara t e cAlavAsAkAyAraNyArAthATAmATatAvolivitamayAyadhizamA yAmamAdAnadayAta razmakatAvasalavAlaravakyAyakAyAya) ya JainEducatiduA I REILLSHIRIDHIANISHIRIDISTRI| zrI mahodaya pri.presa-bhAvanagara,
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ For Private & Personal use only www.janelibrary.org
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ " khaM" (prAstAvike'valokanIyam ) Fenu sakalAda khativanamaviSTAnavividhAviyozanamA praNipAnAmAMkatiSTavyamApanenakhinamAnI kAva nApya kAlavamannihitAsamupAsmAdariyAdibharavivInAryamAdimaMnidhyariyahA~mAdimAnAvaM ghanasvAminaMsumazritamagniI saviskamalAkaramAkarI mAmAkamalAdevasiMkIrajagataMsAbAMvadhivatayaMjanAzamalyAulyAnayamitAmAchAnAmamAyavAcA zrAmasavanagarapAtApAnekAlamAnAdhimamulAmanavamAdhyAdamikSmAnanagavAnaninaMdamachamakirAyANIyA AthavAjatA hanavAvAlAnagavAnasamanisvAmInosimAniyazavapApasaMtoTinAmAvazivAcataraMgArimadhanakAyA patra TApAMdhivAradazrIsupArIjanaMdAyamAhaMmatIdayomamadhenurvamiMghagaganAtAgatilavaIvanodamagAva nivAyA VataliliminamAnanimAnavazAya karA malavahivaMkalayavAkavalathi yA avityamAhAtmya niyavidhi 3Ana kara cAya sucavAnAparamAnaMdakaMdoDdinabAbu myAda dAnaniyaMdAMzIlapADAMcA nimH||12jb rAmAnanaramAmaMgadakA mAyA mAkalanA radavaniHniHzyamabhIramAyAsanazrayAmA vizvAmakArakIkRtanAvakakarmanimmiIta murAMmuraMnAre ra (jyaabaamnyaamaaghH||4vimlsvaaminovsyktkkodomaadshmybhitrijgaavaataajlaanmmyaadtnkaaykaanu ramaNamyahAkakuNArasavAriNAzramatajidanaMtoprayatra sukhatriya16 kalpahamamadharmAyAmiyAnAzAriNIyAdhamAkAma dhAradharmanAbasukAsmaka sudhAmodaraMvArajyAnAMnirmalIhAzimagaMgelalAnamaHcarityazAMtinAtha jinAmuzrAUMdhunAyA nagavAmanAvAnizAyadAna surAsuramanAyAmAgmakamAghAMzriyAearamAbAmazagAMdharinatAravayaruSadhi zrIvilA upAdhyAya scinnaay||20 suramaranarAdhAnAmadhanayavArikamADimpala nAnimamanimanimAra mmadAmAdAmadAprasaSmamayoM manAyA pamunimabananAmyadizAmAyavanaMmalAlanamata hinirmalIkAkAraNAvAridhabA'vanamAmiyAdamaravAzAyaDavAnamA zamasAdarakarmakAMDamAnAnaH zraridhAna misa~gavAnaMjayAhArimAjAnagazvakamAvadharANArayogyAvinakarmaU bInAcanAmulyamA maamaamaamaashritH|pkrmaavshaa vimAna kayAmaMdharanArAyAHdiyadAdhyAyonAbArajinanevAbAsAhatyAnAvatAnAca MO . zrI mahodaya pri. presa-bhAvanagara.
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ For Private & Personal use only www.janelibrary.org
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4 ... 000 00 0 00000000000 -03-30000000000000000000000000000 10000000000000000000000000000000001 spac00 00000000000000000000000000000000- - 180saas.s0000000000000000000000000000 pooaa. nanggang va 50 Hz ____"saM 1." (prAstAvike prekSaNIyam ) SIOOPO000 mautrAdiga Pooooo 500000000000000000000000000000000 saMda-namaka mibinAninAmA bAr3amma UPDurdImakalAIspatiSTAnamadhiSTAnaM zivapriyAsadag Ma svakhayogAnamAhatyapraNidhAdanamAkRsidrAnAvana tasvimagakaranAvAvakAlayasamima hata maghAramAza aAdimaMzciImAzramAdimaniyarithadAnAdimatIdhamAdheyaka Adya nAsvAminamAhItamajinavizvakamA laakshsaa| sva pravAnAkavalAdasiphAjagana patram svaula tayAjanArAmakulyAvalyAjayanitAdA mAmamAyavArachIsesavajagatAnekotamatI nAdhimamullAsamavaMDamAdidyAdamedamAdena gavAnanina danavikamakirITmANAdhyAnnakitAMjhimavAvalizana gavAnUsumatisvAmInAnAcalimamAnidhAvaNyApAvAsA dinAmazvalaMtaraMgArimAnakAyAyapAdivA rupazizIsuyAminiDAyamA mahilAhAyAnarmacaDI 2-000000000000000000000000000000 0 oooo 000000000000000000000000000000000000 inuinnectu.00000000000000- - "ocoodaf4-zrI mahodaya pri.presa-bhAvanagara, ooooot 00000 2 -0000000000000000000000000000-44 wwsinolibrary.ore
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ For Private & Personal use only www.janelibrary.org
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'khaM" ( prAstAvike'valokanIyam ) Adi rAma niSekama karoMdA divya yatrA mA hari 22 pAkavale tyAkAmAta yAmAka raghurA girimukhAdi // 22zanAsahamAna: prabodhana ke binahArataH paraH // azvApamire nAyagarAta ke vikAra pAyAne aneka mApayati zravaNa rikAmA ka ritra // 020 naraH kaNIka mAnna zAma timdinii||26 kumAMDalikace va maradAnAmA nirvAditayA sagayA ni 20 eka varSamA emaa| Ali kI vikrama cakravAkavalajJAna vizvAnugrahakAnyA) vijJAna sarbala ke dimA zItalatAlakA mi mamarato mahAna kalAma hinAvidAvanadAve sampadikalimodi vAdA divyavahAra rAjya nira patrama73 mA ma mAyamiti tatsarvAzrIkhaMDa viradinemahAkAvyaM parvamA vi kA puruSa va nirvANaH maargH|| samAzrakhAtira viSadham parvatAyaM 7 // saMgata 12 varSa vAranimlikhine puNyAyaparopakArAya nizvApitaM mAnI vApasI antya die| [pra.11 *0004 Tar Funtion Inter zrI mahodaya pri. presa-bhAvanagara. @MMMMMMMMMOOOOOOOO www.jainolibrary.org
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ For Private & Personal use only www.janelibrary.org
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ tri.a. 1 triSaSTizalAkApuruSacaritasya prathamaparvaNaH vistarato viSayAnukramaNikA / prathamaH sargaH / viSayaH caturviMzatitIrthakRtAM nAmagrAhaM stutayaH triSaSTizalAkApuruSAH Adau zrI RSabhaprabhozvaritrasyopakramaH tatra prathamaM dhanasArthavAhabhavasyArambhaH jambUdvIpasya varNanam zlokAH 1-26 27-29 30 31 31-33 36-43 44 45-50 51 kSitipratiSThitanagare dhanasArthavAhaH, tasyarddhivarNanaM ca dhanasya vasantapurapattane gamanAbhilASaH kSitipratiSThitanagare prasthAnabherIvAdanam atrAntare zrIdharmaghoSasUrINAM samAgamanam sUriM dRSTvA dhanasya savinayaM samAgamanakAraNapRcchA, sUreH pratyuttarazca atrAntare Dhau kitapatAmraphalAni dRSTvA 'amUni phalAni gRhItAnugRhNIta ca mAm' iti sUribhyo dhanasya vijJaptiH X sUribhirnirUpitAM sAdhucayAM nizamya dhanena kRtA sUrINAM prazaMsA 52-54 55 viSayaH dhanasya vasantapuraM prati prayANaM, sArthazobhAvarNanaM ca mArge samAyAtagrISma varSa varNanam mArge cikatvaM prekSya dhanasyATavyAM nivAsaH, dharmaghoSasUrivarANAmapi tatraiva sthitiH dhanasyopAlambhaH sArthasya, vizeSataH sUrINAM dauHsthyamavalokya upAlambhaM zrutvA ca dhanasya pazcAttApaH prAtarupAzraye samAgatya dharmaghoSasUrINAM sAdhUnAM ca darzanam sUrIndramabhivandya svAparAdhakSAmaNaM, sUribhiH sAmyavanaM ca sUrasamIpe dhanasya sAgrahaM bhikSArthamabhyarthanA, sAdhudvitayapreSaNaM, sAdhubhyo ghRtasya dAnaM ca dAnaprabhAvAd dhanasya samyak vaprAptiH rajanyAM punaH sUrisannidhau dhanasya gamanaM, sUrINAmupadezazca 60-62 zlokAH 63-79 80-99 100-102 103-109 110-116 317-124 125-134 136-141 142-143 144-145 .
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ viSayaH triSaSTizalAkApuruSacarite // 1 // viSayaH zlokAH tatrAdau dharmasya prabhAvaH 146-151 dAna-zIla-tapo-bhAvabhedAd dharmasya cAturvidhyam 152 |tantra dAnadharmasya jJAnA-'bhaya-dharmopagrahabhedAt vaividhyam 153 jJAnadAnasya mahimA 154-156 abhayadAnavarNane sthAvara-vasabhedena jIvasya dvaividhyam 158 paryAptiSadakApaJcanam pRthvI-jala-tejo-vAyu-vanaspatisaMjJAnAM sUkSma-bAdaraikendriyajIvAnAM svarUpam 161-162 dvi-tri-catu:-paJcendriyabhedabhinnAnAM basAnAM paricayaH163-168 | abhayadAnamAhAtmyam 169-174 dAyaka-grAhaka-deya-kAla-bhAvabhedena dharmopagrahadAnasya paJcavidhatA 175-186 zIladharmavarNanam 187 tatra zrAvakANAM dvAdaza vratAni 188-194 sarvaviratisvarUpam 195-196 tapomAhAtmyavarNanam 190 tasya bAhyAbhyantarabhedAd dvaividhyam, punarekaikasya SadaSaDbhedAH 198-199 bhAvanAsvarUpam, zlokAH prathamaparvaNo dezanAM zrutvA dhanasya svasthAnAgamanam 201-203 viSayAnumaGgalapAThakaniveditaM prAtaHkAlasya zaradazca sAdRzyam 204-20718krmaannkaa| zarahatuvarNanam 208-27| prayANabherIvAdanaM, samuttIrNAyAmaTavyAM dhanama nujJApya sUrINAmanyatra vihAraH, dhanasya vasantapuraprApaNaM ca 218-223 tatra bhANDAni vikrIya pratibhANDAni cAdAya dhanasya sArthasya ca svapure pratyAgamaH 224-225 AyuHpUNe dvitIye bhave uttarakuruSu yummidharmeNotpattiH 226-227 yugalikasvarUpavarNanam 228-2300 dazavidhakalpavRkSavarNanam 231-236 tato vipadya tRtIye bhave saudhameM devo jAtaH 237-238 aparavidehe gandhilAvatyAM vijaye gandhasamRddhakapure caturthe bhave zatabalarAjJazcandrakAntAyAM bhAryAyAM putratvenotpattiH 239-241 'mahAbala' iti nAmakaraNaM, yauvane vinayavatIpariNayanaM ca 242-249 zatabalarAjJo vairAgyam 250-264 mahAbalaM rAjye nivezya tasya saMyamagrahaNam 265-279 For Private & Personal use only
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ 427-431 432 viSayaH zlokAH viSayaH zlokAH viSayAsaktaM mahAbalaM vIkSya taM pratibodhayituM saptamapRthvIgamanaM zrutvA tasya pravrajyAgrahaNaM, -svayambuddhamatriNo vimarzaH 280-294 muktigamanaM ca AsthAnasabhAyAmeva tasmai dharmopadezaH 295-323 daNDakAsyapArthikasya vRttAntaH | tatra sambhinnamatimantriNaH pratyuktiH, paralokA putrAdiparijaneSu svarNaravAdidhaneSu cAtyantAsaktivazAt bhAvajJApanaM ca 324-345 daNDakasya maraNaM, svakIye bhANDA. svayambuddhena kRtA yuktipurassara paralokasya siddhiH 346-374 gAre'jagaratvenAvatAraH bauddhena zatamatimatriNA svamatasya dRDhIkaraNam 375-376 maNimAlinAmnA tasya putreNAjagaravilokanam 436-438 svayambuddhena kRtaH kSaNikavAdanirAsaH jJAnimunisakAzAt svapiturvRttAntaM jJAtvA tasya caturthamatriNA mAyAvAdagrarUpaNam 384-389 dharmazrAvaNaM, AyuHkSaye zubhadhyAnAdajagarasya svayambuddhena kRtaM yuktyA tasya khaNDanam 390-394 devatvenotpattiH 439-440 saprazaMsamanavasaro'yaM dharmopadezasyeti rAjJA kathanam 395-399 putrapremNA maNimAline divyahArasamarpaNam 44 // punA rAjJe 'dharmamevAzraya' iti svayambuddhasya kathanam 400 anavasare dharmapreraNAyAH kAraNajJApanam 443-446 bAlye dRSTasya dharmaprabhAvAd divaMgatasya ati 'dharma samAcareti mahAbalarAze svayambuddhamatriNaH balanAmnaH pitAmahasya vacanassAraNam 401-408 punarnivedanaM, rAjJA kRtA tasya prazaMsA ca 447-448 zAkasya nirdayasya kurucandrasya maraNavedanA, alpAyuH kathaM dharma sAnomIti mahAbalasya zaGkA 449 adharmaprabhAvAt saptamanarakagamanaM ca 409-417 tatputrasya haricandrasya rAjyAbhiSekaH, svayambuddhena niveditamekadinAGgIkRtapravajyAphalam 450-451 dharme tatparatA ca 418-422 svaM putraM rAjye saMsthApya mahAbalasya dIkSAGgIkaraNaM, zIlandharakevalipAve dezanAzravaNaM, tatsamaya eva caturvidhAhArapratyAkhyAnaM ca 452-458 svapiturgatipRcchA ca 423-426 / dvAviMzatidinAnazanaM vidhAya samAdhinA mRtvA paJcame Jain Education Internationa l For Private & Personal use only
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ lokAH triSaSTizalAkApuruSacarite prathamaparvaNo vissyaanukrmnnikaa| // 2 // -SECSCCCCESSAGE viSayaH | bhave dvitIye kalpe zrIprabhavimAne lalitAGganAmnA | devatvenopapAdaH 559-461 tasya divyAkRtivarNanam, 462-467 vitarkAkulasya tasya devaiH IzAnakalpAdhipatyasUcanam 468-489 | upayogadAnAt pUrvabhavasmaraNaM, jinA_pustakavAcanAdikarmanirmANaM, lIlAsadanagamanaM ca 490-498 svayamprabhAdevyAH svarUpam 499-51. lalitAGgasya tayA saha sambandhaH 511-514 AyuHkSaye svayamprabhAyAkhyavanaM, lalitAGgasya | vilapanaM ca 515-519 | dIkSAM gRhItvA svayambuddhamantriNa IzAnakalpe | dRDhadharmanAmnA devatvenopapAdaH 520-521 pUrvabhavasambandhAlalitAGgaM prati tasyAzvAsanam 522-526 mRgayamANena mayA 'tava priyA prAptA' iti lalitAGgAya kathanam dhAtakIkhaNDe nandigrAme daridinAgilanAganiyohe nirnAmikAkhyayA kanyASaTkopari sutAravena janma 528-543 nirnAmikayA modake yAcite mAtustiraskAraH, viSayaH zlokAH raju lAravA ambaratilakaparvate preSaNaM ca 544-547 bhaulazirasi kevalino yugandharamunerdarzanaM, vandanaM ca 548-555 zrIyugandharakevalino dharmadezanA 556-558 matto'pyadhikaduHkhitaH ko'pyastIti nirnAmikayA pRSTe kevalinA cAturgatikaduHkhapratipAdanam 559-585 hiMsA-'satyA-'steyA-'brahma-parigrahatyAgopadezaH 586-591 samyaktvAdAnapUrva gRhivratAnyAdAya nirnAmikAyAH / svagRhagamanaM, vividhatapovidhAnaM ca . 592-596 prAptayauvanAmapi tAM na ko'pi paryaNeSit tenA'dhunA tatraiva parvate yugandharamunerane gRhItAnazanAM tvaM svarUpaM darzaya, te patrI bhavediti nivedanam 597-599 tathaiva kRte tasyAH svayamprabhAtvenotpattiH anyadA svacyavanacihvAnyAlokya lalitAGgasya kvApi na ratiH, svayamprabhayA sahAlApazca 601-618 indrAdiSTadharmadevavacanAt nandIzvarAditIrthayAtrAyAM sapriyasya lalitAGgasya gamanaM, zAzvatapratimArcanaM ca AyuSi kSINe tatazcyutvA jambUdvIpe pUrva videhe puSkalAvatyAM vijaye lohArgalapure suvarNajavarAjJo // 2 // 619-622 Jain Education Internation For Private & Personal use only
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ viSayaH lokAH / viSayaH zlokAH lakSmyAM palyA putratvena janma, vanajaGghanAmakaraNaM ca 623-626 vajrajazrImatyoH sutotpattiH 691-692 | svayamprabhApi cyutvAtraiva vijaye puNDarI kiNyAM sAmantarAjopadrutena puSkalenAhUtayoH, sAmantAn nagaryA vajrasenacakriNo guNavatIpalyA vijitya puNDarIkiNyAH pazcAdAgacchatostayoH zrImatInAmnI sutA jAtA 627-629 zaravaNavane sAgarasena-munisenakevalidarzanaM, anyeyuH prAptayauvanA krIDArtha sarvatobhadraparvate gatA taddezanAzravaNaM, pratilAbhanaM ca / sA manoramodyAne susthitamunikebalotpattimahasi tahinAdeva jAtavairAgyayoH sukhasuptayo rAtrI devadarzanAjjAtajAtismRtiH, mUrchitA labdhasaMjJA rAjyalubdhaputrakRtaviSadhUpAd mRtyuH, uttarakuruSu cAcintayat 630-636 yugalikarUpeNotpattiH, tataH saudharma surau ca / | pUrvabhavapatilalitAGgagatijJAnAbhAvAt duHkhitayA vajrajaGghajIvasya jambUdvIpavidehe kSitipratiSThitapure zrImatyA paNDitANyA dhAnyA AgrahAt suvidhedyasya putratvenotpattiH, jIvAnanda iti prAgjanmavRttAntakathanam 637-647 nAmakaraNaM ca 718-719 paTe tatsvarUpamAlekhya paNDitayA rAjamArga sthApanam 648 rAjaputramahIdharaH, matriputrasubuddhiH, sArthavAhasutavajrasenacakriNo varSagranthimahasi bhUribhUdhavasamAgame pUrNabhadraH, zreSTiputraguNAkaraH, zreSTiputraH zrImatIjIvaH durdAntarAjakumArasya kapaTanATakaM,mitrAdInAmupahAsana659-670 kezavaH, eteSAM SaNNAM maitrI 720-730 ekadA jIvAnandavaidyagRhe SaNNAmapi gamanaM, tatra lohArgalapurAd vajrajasya tatra gamana, paTAva kuSTimunidarzanaM, tacikitsAkaraNatatparatA ca lokanAmUrchA,pUrvabhavasvarUpakathanaM,tayA sahodAhazca 671-688 ratrakambala-gozIrSacandranArtha vRddhavaNikpArce gamanaM, svarNajaGghasya dIkSAgrahaNaM, vajrasenasya kAraNanivedanaM, vinA mUlyaM dattvA vaNijo tIrthakarabhavanaM ca 689-690 / dIkSAgrahaNaM ca 746-756 SISEOSAURUSAASHURCH 732 Jan Education Internation For Private & Personal use only
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaparvaNo vissyaanukrmnnikaa| triSaSTi viSayaH zlokAH zalAkA- piDirapi mitraiH kuSTimunenirujIkaraNaM, avaziSTapuruSacarite | gozIrSacandanaM rakhakambalaM ca vikrIya caityanirmApaNaM ca 757-780 | ante SaNNAmapi mitrANAM dIkSAGgIkaraNaM, // 3 // acyutakalpe zakrasAmAnikadevatvenopapattiH tatazyutvA jambUdIpavidehe puSkalAvatyAM vijaye vajrasenabhUpaterdhAriNyAM rAzyAM vaidyajIvasya vajranAbhanAmnA cakravartitvenotpattiH 791-713 | rAja-mantri-zreSThi-sArthezaputrajIvAnAM tahAta tvenotpattiH, anukrameNa bAhu-subAhu-pITha4 mahApITha-nAmakaraNaM, kezavajIvasya ca 'suyazA' nAmnA rAjaputratvena janma 794-795 eteSAM parasparaM krIDAdikaraNam 796-800 vajranAbhaM rAjye saMsthApya lokAntikadevavijJasyA vajrasenasya sAMvatsarikadAnapUrva dIkSAgrahaNamanyatra vihArazca 801-806 vajranAbhacakriNA suyazasaH sArathitve sthApanam 800-808 vajrasenatIrthakRta: kevalajJAnotpattiH puSkalAvatIvijayaM saMsAdhya cakravattibhogAn | bhuJAnasya cakriNaH samaye vairAgyodbhavaH, vajrasena viSayaH zlokAH jinasamavasRtizca 810-816 taddezanAM nizamya rAjyaM putrasAt kRtvA vajranAbhacakriNo bAhAdInAM suyazaHsArathinazca dIkSAgrahaNaM, vajrasenatIrthakRto nirvANagamanaM ca 817-840 vajranAbhAdInAM yogaprabhAvAt lanyutpattiH 841-843 khelauSadhyAdInAmaSTAviMzatilabdhInAM vistarato varNanam 844-881 viMzatisthAnAsevanayA vajranAbhasya tIrthakRnAmakarmopArjanam viMzateH sthAnAnAM saprapaJcaM svarUpam 883-903 vaiyAvRtyaM vitanvato bAhumunezcakravartibho. gakarmopArjanam munInAM vidhAmaNAM kurvataH subAhumunerbAhubalopArjanam 905 vajranAbhakRtAM bAhusubAhuprazaMsAM zrutvA sajAtAmIAmanAlocya pITha-mahApIThayoH svIkopArjanam 906-909 SaNNAmapi caturdazapUrvalakSAMzcAritraM prapAlya sarvArthasiddhI gamanam / 910-911 882 AGACASSACREA4%A%ASH .., 801 Jan Education Internation For Private & Personal use only
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ SSESASSSSSSSSSSSS lokAH viSayaH zlokAH dvitIyaH srgH| sAgareNodvignavakAraNe pRSTe 'priyadarzanA mAM premA'yAcata, kRcchrAdAtmAnaM mocayitvehAgamam , jambUdvIpAparavideheSu aparAjitApuryA zreSThicandanadAsa iti tasyAM mithyAdauHzilyadoSAropaH 77-98 sutasya sAgaracandrasyezAnacandranRpadarzanArthagamanaM, tataH prabhRti mandasnehe'pi sAgare mA'nayo do maGgalapAThakoktaM vasantasamAgamaM zrutvA rAjJa bhUditi priyadarzanayA'zokacandravRttAntasyA'kathanam 99-106 | udyAnagamanodoSaNA, sAgaracandrAyApyAgamanAdezazca -" tato vipadya jambUdvIpasya bharatakSetradakSiNakhaNDe | rAjAdezAt svasuhRdA'zokacandreNa saha sAgaracandra gaGgAsindhvantare sAgarapriyadarzanAjIvayo|syodyAnayAnaM, pUrNabhadgazreSTiputryAH priyadarzanAyA yugmirUpeNotpattiH stantra bandibhyo mocanaM, tayoranyonyamanuraktayoH sAmAnyena SaDarakAvasarpiNyutsarpiNIkAlacakrasvarUpam 111.117 | svasvagRhagamanaM ca vistareNa prathamArakayugminAM svarUpam 118-120 | zrutavRttAntena pitrA sAmnA sAgaracandrAyAnuzAsanaM, dazavidhakalpavRkSavyAvarNanam 121-128 mAyAnyazokacandramaitrityAjanopadezazca 25-41 dvitIya-tRtIya-caturtha-paJcama-SaSTArakasvarUpam 129-136 tRtIyArakotpanayoryugmirUpayoH sAgaracandrapriya sAgaracandrasya manasi nAnAvitarkodbhavaH 42-55 darzanAjIvayodehamAnAdinirUpaNam .. 139 putrAbhiprAyavedinA pinnA pUrNabhadrAt priyadarzanA prAgjanmakRtamAyayA'zokacandrasya tatraiva zvetayAcanaM, tayA sahodvAhazca varNacaturdantadantIbhavanam sAgaracandre bahirgate'zokacandrasyAgamanaM, priyadarzanAne prAgbhavasnehogavAdanicchato'pi yugminaH doSaprakaTanaM, tatpremayAcanaM, nirbhatsitasya tayA svaskandhAdhiropaNaM, anyonyadarzanA|| svagRhaM gacchato mArge sAgaracandrasamAgamazca 64-76 / bhyAsAjAtismRtijJAnaM ca 141-144 Jain Education Internati For Private & Personal use only
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ viSayaH zlokAH prathamaparvaNo triSaSTi zalAkApuruSacarite // 4 // viSayAnu4 krmnnikaa| -189 SUSISUUSOPASK viSayaH zlokAH | nirmalagajavAhanatvAnmithunaistasya 'vimala yazasvisvarUpodbhUtasya caturthakulakarAbhicandravAhana' nAmakaraNam 115-146 pratirUpAkhyayugalasya svarUpam 180-183 | kAladoSeNa kalpavRkSamandIbhAve tava mameti yazasvino'bdhikumAreSu, surUpAyA nAgakumA| saAyamAne mamatve kalahe ca vimalavAhanasya reSu cotpattiH svAmitayA sthApanaM, vibhajya kalpavRkSadAnaM, abhicandrapratirUpAjAtasya paJcamakulakaramaryAdAbhaGge hAkAranItividhAnaM ca 147-164 prasenajiccakSuSkAntAkhyayugalasya dehamAnaAyuSo'vadoSe candrayazobhAyAM sajAtasya varNAdisvarUpam dvitIyakulakaracakSuSmacandrakAntAkhyayugmino abhicandrasyodadhikumAreSu, pratirUpAyA dehamAnAdisvarUpam 165-167 nAgakumAreSu cotpAdaH vimalavAhanasya suparNakumAreSu, candrayazaso prasenajitA hAkAra-mAkAra-dhikAranItitrayanAgakumAreSu cotpAdaH 168-170 vyapasthApanam cakSuSmacandrakAntAjAtasya tRtIyakulakarayazasvi prasenajiJcakSuSkAntAjAtasya SaSThakulakaramarudevasvarUpAbhidhasya yugalikayugalasya svarUpam 171-174 zrIkAntAsaMjJasya yugalasya dehamAnAdivarNanam 195 cakSuSmataH suparNeSu, candrakAntAyA nAga prasenajito dvIpakumAreSu, cakSuSkAntAyA kumAreSu cotpAdaH 175 nAgakumAreSu copapattiH mithunahIMkAranItyullakane kRte yazasvinA marudevazrIkAntotpannasya saptamakulakaranAbhi| mAkAradaNDayojanam 176-178 marudevAnAmno yugalasya svarUpam alpAparAdhe prathamA, madhyame dvitIyA, mahIyasi marudevasya dvIpakumAreSu, zrIkAntAyA nAganItidvayI prayoktabyeti vyavasthApanam 179 / kumAreSu cotpAdaH 000 m // 4 // Jain Education Internati For Private & Personal use only
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ SARSEARCOAG viSayaH zlokAH viSayaH zlokAH tRtIyArakasya sanavAzItipakSeSu caturazItau pUrvalakSeSu prathamajinastutiH 326-337 zeSeSu ASADhazuklacaturthyAmuttarASADhAnakSatre naigameSiNamAhUya jinajanmanAtrahetave * sarvArthasiddhita,yutasya pUrvoktasya devAhAnAdezaH vajranAbhajIvasya marudevAkujhAvavataraNam 207-211 naigameSiNA sughoSAghaNTAvAdanaM, devebhyaH prasuptayA marudecyA dRSTAnAM vRSabhAdicaturdaza zakrAdezazrAvaNaM ca 341-359 mahAsvapnAnAM vistarataH svarUpam 212-226 AgacchatAM devAnAM vividhacaryAvarNanam 350-352 prabuddhayA marudevyA bhane svapnAvalokananivedanaM, indrAdezAd cihitasya pAlakavimAnasya, tatparitaH teSAM phalapRcchA ca 227-229 AsanaprakampAdindrANAM tatrAgamanaM, svamArtha sthitAnAmanyeSAmagramahIpyAdivimAnAnAM ca varNanam 353-378 sphuTIkaraNaM, marudevAM praNamya svasthAnagamanaM ca pAlakavimAnamadhiruhyAmasthitasya purandarasya 230-249 379-393 antarvavyA marudevAyAH svarUpam zobhAvarNanam 250-263 caitrakRSNASTamyAmuttarASADhAnakSatre marudecyA gacchatAM devAnAmAlApavarNanam yugalasya prasavanam Adau vimAnasya nandIzvare sampAtaH, tato 264-265 janmasamaye kiM kiM jAtamiti byAvarNanam ratikaraparvate tat saGkSipya zakrasya prabhujanmagRhe 266-272 SaTpaJcAzaddikumArikAgamanaM, vistareNa samAgamanaM ca 399-404 tatkRtasUtikAkarmavarNanaM c| prabhuM tanmAtaraM ca naravA stutvA, mAtre'vasvApanikAM zAzvataghaNTAnAdaH, indrANAmAsanakampaH, saudharmA vitIrya prabhoH praticchandaM tatra nidhAya zakreNa / dhipateH kopaH, avadhinA prathamajinajanmAvalokanaM ca 318-325 paJcarUpakaraNam 105-417 tyaktasiMhAsanena kRtAJjalinA zakreNa vihitA | ekena rUpeNotsaGge prabhorgrahaNaM, ekena pRSThe chatradharaNaM, R A For Private & Personal use only .
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ triSaSTizalAkApuruSacarite prathamaparvaNo viSayAnukramaNikA viSayaH zlokAH pArzvayobhyiAM cAmaravIjananaM, ekena dvAHsthavadagragamanaM ca 418-422 meroH pANDakavane'tipANDakambalazilAyAM kA prabhumAdAya zakrasya niSIdanam 423-530 |svasvasthAnAt samAgatAnAM catuHSaSTerindrANAM saprapaJcaM varNanam 131-474 prathamamacyutendrakRtajinAbhiSekavarNanam 475-504 devaghuSTAnAM vividhAtodyAnAM varNanam 505-513 jinAbhiSekasajjIkRtAnAM kumbhAnAmambhasazca varNanam514-538 prabhoH zarIrasya gandhakASAyyena pramArjanaM, gozIrSacandanAdibhirvilepanaM ca 539-553 devairbhaktyA vihitAnAM vividhakriyANAM nirUpaNam 544-568 acyutendrakRta jinendravilepanA-arcana-vandanAnantaramanyadvASaSTIndrANAM yathAkrama sAbaNyApanaM ca 569-572 tata IzAnendreNa paJjarUpIbhUya jinagrahaNam, 573-576 prAnte saudharmendrakRtajinasnAna-pramArjanA-'STamaGgalAlekhana-vilepana-vastrabhUSaNaparidhApanA-''rAtrikottAraNAdinirUpaNam 577-600 zakrendrakRtA prathamajinastutiH 601-609 viSayaH zlokAH vihitapaJcarUpeNa zakreNezAnendrotsaGgAt prabhorgrahaNaM, marudevyAH sadanamAgatyAvasvApinI-praticchandAdisaMharaNaM, mAturutsaGge prabhuM nidhAya dukUlayugalaravakuNDaladvaya-zrIdAmagaNDa-vitAnAdisaMsthApanaM ca 60-619 kuberamAdizya jRmbhakasurairjinabhavane mahayvastunikSepaNam 620-623 "arhato'rhajananyozca, yo'zubhaM cintayiSyati / tasyArjakamaJjarIvat, saptadhA bhetsyate shirH||" ityAbhiyogikadevaiH sarvatrodghoSaNa, prabhoraGguSThe'mRtasaGkAmaNaM,dhAtrIkarmArthaM paJcApsaroniyojanaM ca 624-629 jinakhAtrAnantaraM devAnAM nandIzvaradvIpagamanaM, tatra zAzvatapratimAnAmaSTAtikotsavavidhAnaM ca 630-646 prAtarmarudevyA nAbhaye surAgamAdyakhila. vRttAntanivedanam, urusthaRSabhalAJchanatvAd prathamaM RSabhasvapnadarzanAca 'RSabha' iti nAmakaraNaM, kanyAyAH 'sumaGgalA' abhidhAnaM ca 638-653 janmataH kiJcidUne varasare gate vaMzasthApanArtha Jain Education Internationa For Private & Personal use only
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ * 731-734 viSayaH zlokAH mAgatendrasakAzAdikSugrahaNAt 'ikSvAkuH, iti vaMzanAmapratiSThApanam, 654-659 prabhorkhAlyadehavarNanam 660-669 devakumAraiH saha prabhorbAlakrIDAvarNanam 666-681 prabhoraGguSTAmRtapAna-devAnItottarakuruphalabhojanakSIrodavAripAnanirUpaNam 682-684 yauvanAvasthAyAM prabhorvikasitasarvazArIrAvayava| nAnAlakSaNavyAvarNanam 685-730 prabhodiMgyasaGgItaprekSA durdaivavazAda' dArake mRte prathamApamRtyusambhavaH 735-740 kanyAyAH pitrAbhyAM varddhanaM, sunandAbhidhAnakaraNaM ca 741-742 pitrovipannayostasyA ekAkinyA vane bhramaNam 743-744 sunandAyAH zarIravarNanam 745-754 mithunaistasyA nAbherupAyanIkaraNaM, RSabhasya palI bhavatviti nAbhinA tasyA aGgIkaraNaM ca 755-756 avadhijJAnopayogAd bhagavato vivAhasamayaM jJAtvA | indreNa samAgatya sunandA-sumaGgalAvivAhakaraNecchApradarzanam bhogakarmAvazyaM bhoktavyamityavadhinA jJAtvA viSayaH zlokAH zirodhananena adhomukhakaraNena ca prabhorabhiprAyamupalakSya zakreNa vivAhakarmArambhAya sadyo devAhAnam 766-768 AbhiyogikadevairvihitavivAhamaNDapavarNanam 769-784 vivAhasAmagryupanayanArthamapsarasAM vividhAdezAH 745-795 apsarobhiH sunandA-sumaGgalayonikhilavadhUyogyakriyAnirmApaNam 796-825 zakranirmApitAzeSavarakarmaNA prabhuNA divyayAnamAruhya maNDapadvArAgamanam 826-829 varavarNinIbhiH maGgalArtha zarAvasampuTa-rUpyasthAlavaizAkhAdisthApana, devastrIbhigIyamAneSu gIteSu prabhorarghyadAnaM ca 830-840 varavadhvoH hastamelApAdikaraNam 841-852 tatra devAGganAnAM maGgalagItAni varavadhvoraJcalabandhana, zakreNa svAmI, indrANIbhyAM sunandA-sumaGgale ca kaThyAmAropya pUrvadvAreNa vedikAgRhapravizanaM ca agnetriH pradakSiNAdAnaM, hastAJcalamokSaNaM, devAnAM nRtyAdivividhAzceSTAzca kriyAsamAptau yAnamAruhya prabhoH svasthAnagamana, %%2525*** 853 4-88 757-765 869-2 S Jain Education Internatione For Private & Personal use only .
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ * prathamaparvaNo triSaSTi zalAkApuruSacarite zlokAH 879-880 885-882 viSayAnu * kramaNikA 883-884 885 886-887 888 viSayaH ta prabhu natvA zakrAdInAmapi svAzrayayAnaMca tAbhyAM patnIbhyAM prabhozciraM vilAsaH / / sarvArthasiddhitazyutayorbAhujIva-pIThajIvayoH sumaGgalAkukSAvavataraNam tathaiva sarvArthasiddhitazyutayoH subAhu-mahApIThajIvayoH sunandodare'vatAraH sumaGgalAdecyA caturdazasvapnAvalokanaM, sutazcakrI | bhAvIti prabhuNA kathanaM ca saJjAtayostayorbharata-brAhmIti nAmasthApanam jAtayorbAhubali-sundarItyabhikhyAkaraNam sumaGgalayA kramAdekonapaJcAzadyugalaprasavanam kAladoSeNa kalpavRkSahAsAt mithunairnItitrayolaGghanakaraNAt tairvijJatena prabhuNA 'aparAdhinAM rAjA zAsitA bhavati, iti nivedanam , yugalinAM nAbheH sakAzAd rAjamArgaNA RSabho vo rAjA bhavatu' iti nAbhinokke teSAM svAmyabhiSekajalAnayanAthagamanam AsanaprakampAdetya saudharmAdhipatinA tatra siMhAsanasthApana, divyavasvA-'laGkAra viSayaH zlokAH mukuTAdibhiH prabhoralaGkaraNaM ca 904-9081 AgatairyugmibhiH prabhumalaGkRtaM vIkSya prabhoH pAdayoH payonijhepA 'vinItA amI' iti matvA vinItApurInirmANam 909-911 vinItAnagarIvarNanam 912-923 prabhuNA saptavidhAnIkAdirAjyAGgapraguNIkaraNam prabhuNA dArzateSvapi vividhopAyeSu kAladoSAnmithunAnAmajIyaMtyAhAre tarUNAM mithaH saGgharSaNAda rutpattiH 934-941 tatrauSadhIpAcanavidhidarzanam 942-948 gajaskandhArUDhena prabhuNA''mRttikApiNDamAnAyya tayA pAtraM nirmAyya datvA prathama kumbhakArazilpadarzanam -952 pazcAd vardhakyayaskArAdyazeSa (100) zilpapradarzanam rAjyavyavasthArtha sAma-dAma-bheda-daNDopAyacatuSTayakalpanam bharatAya dvAsaptatikalAH, bAhubaline hastyazvastIpulakSaNAni, grAhayai aSTAdazalipIH, sundarya gaNitajJAnaM ca dattvA prabhuNA sarvalaukikavyavahAraprakaTIkaraNam 960-973 S 890-892 * 95 893-897 // 6 // Jain Education Internationa l For Private & Personal use only
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ viSayaH zlokAH / viSayaH zlokAH una-bhoga-rAjanya-kSatrabhedairjanAnAM vibhajanam 974-984 devotpATitayA zibikayA maGgalatUryapuraHsaraM anyadA prabholyAne samAgamanaM, puSpavAsa prabhoH pathi gamanam 30-35 gRhAvasthAnaM ca 985-986 prabhuM disUgAM janAnAM strINAM ca vividhaceSTAvarNanam 37-49 | vasanta varNanaM, tantra janAnAM nAnAprakAre krIDanaM 1987-1016 gagane mahAvimAnairdevAgamananirUpaNam 50-56 lokAnAM krIDAmavalokayataH prabhoH 'IkSA bharatabAhubalyAdibhirbhUribhirjanaiH suraizca paripUrva kApi dRSTA, ityupayubhAnasyA'vadhinA'nuttara vRtasya prabhoH siddhArthodyAne samAgamanam svargasukhasmaraNAd vairAgyabhAvanA 1017-1034 tataH zibikAyAH samuttIrya prabhuNA sarvavalokAntikadevairAgatya 'prabho ! dharmatIrtha pravartaya' khAlaGkAramocanam iti vijJApana, prabhoH svasthAnagamanaM ca 1035-1040 devendreNa prabhoH skandhe devadUSyasthApanam caitrakRSNASTamyAmuttarASADhAnakSatre prabhozcatutRtIyaH srgH| muMSTilocakaraNam putrAnAhUya prabhuNA rAjyaM bharatAya samarpaNaM, saudharmAdhipatinA prabhoH kacAnAM vasvAJcale prahaNam suraistasyA'bhiSekakaraNaM ca 1-12 paJcamamuSTiM samucikhaniSatA'pi bhagavatA rAjacihnAlaGkRtasya bharatasya zobhAvarNanam zakravacanena tathaiva zirasi dhAraNam / bAhuvalyAdibhyo vibhajya yathocitadezarAjyapradAnam 17 prabhUtpATitAnAM kacAnAmindreNa kSIrasindhau kSepaNam prabhuNA dAtumArabdhasya sAMvatsarikadAnasya varNanam 18-25 paSTatapaH kRtvA siddhanamaskArapUrva sarvasAvadhamutsRjya vArSikadAnAnte AsanaprakampAt samAgatena prabhoH pravajyAGgIkaraNam 73-74 zakrega prabhodIkSAbhiSekakaraNaM, divyAlaGkAra dIkSotsavakSaNe nArakANAmapi kSaNaM sukha, vastrAdiparidhApana, sudarzanAzibikAnayanaM ca 26-29 / prabhormanaHparyavajJAnotpattizca MMMM tri.a. 2 u5-7|| - For Private & Personal use only .
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ triSaSTizalAkA puruSacarite 116 11 viSayaH suhRdvavAryamANAnAmapi kaccha mahAkacchAdicatu:sahasranRpANAM prabhuNA sahaiva dIkSAGgIkaraNam, zakrakRtA prabhodakSAkalyANakastutiH prabhuM stutvA nandIzvaraM gatvA indrAdInAM yathAsthAnagamanam zlokAH kanda-mUla-phalAdyazanArambhazva ito dUradezAdAgatAbhyAM nami-vinamibhyAM pitroH pRcchanaM, tAbhyAM yathAjAtasvarUpanivedanaM ca prabhoH samIpamAgatya nami-vinamyo rAjamArgaNaM, 77-80 81-90 91 bharata- bAhubalyAdInAmapi svasvasthAnagamanaM, prabhoranyatra vihArazva tadAnIM lokAnAM bhikSAdAnAnabhijJatvAt prabhoramyamunInAM cAsshArAprAptiH prabhuM rAjAnameva matvA lokairvividhavastUpaDhIkanam kSutpipAsAdipariSahAn sahamAnasya prabhoH 100-102 zeSamunInAM ca tathaiva viharaNam kSudhAdibhiH klAntAnAM rAjanyamunInAM nAnAvikalpAH 103-110 kaccha mahAkacchAdibhiH sArddhamAlocya sambhUya ca teSAM gaGgAtIragatavaneSu gamanaM, tatra svairaM 92-93 94 95-99 111-123 124-133 viSayaH zlokAH raraard prabhau bhaktikaraNaM, trisandhyaM yAcanaM ca 134 - 144 prabhuvandanArthaM dharaNendrAgamanaM, tAbhyAM sahAlApaH, prabhubhaktyA prasaca tayogaurIprajJaptipramukhASTacatvAriMzatsahastravidyAdAnaM ca vetaparvate zreNidvaye nagarANi pratiSThApya yuvAM rAjyaM kurvIthAmityAdezadAnam prabhuM natvA puSpakavimAnaM vikRtya dharaNendreNa samaM tayozcalanam 172 svapitroH kacchamahAkacchayorbharatasya ca svarddhijJApanam 173 - 174 svaparijanamAdAya tayorvatA vyagirigamanam 175 vaitApavarNanam 176-185 naminA dakSiNazreNyAM nivezitAnAM paJcAzatpurANAM nAmAni uttarazreNyAM vinaminA vinirmitAnAM SaSTinagarANAmabhidheyAni tatra zAkhApura - janapadAdisthApanaM, nAbhinandanajinacaityAdinirmApaNaM, tatpUjAdividhAnaM ca dharaNendreNa vidyAdharANAM maryAdA nivedanam SoDaza vidyAvatAM tattannAmnA SoDazanikAyAH 145-170 171 186-195 196-208 209-212 213-218 219-224 prathamaparvaNo viSayAnukramaNikA / // 7 //
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ viSayaH zlokAH viSayaH zlokAH nami-vinamibhyA pratyekamaSTA'STanikAyagrahaNam 225-226 zreyAMsakumAreNA'vanau prathama dAnadharmaprarUpaNam 30 vidyAdharayostayozcaryAvarNanam 227-232 zreyAMsagRhAGgaNe rAjJAM nAgarANAM kAchamahAkacchAgaGgAkUlasthitAnAM kacchamahAkacchAdInAM caryAnirUpaNam234-237 dInAM ca samAgamanaM, 'tvayedaM kathaM jJAtam' iti AryAnAryeSu vicaratA bhagavatA gajapure bhikSArthagamanam238-243 pRcchAyAM prabhuNA saha kRtASTabhavasvarUpanivedanaM ca 303-329 |tantra zreyAMsayuvarAjena, subuddhizreSThinA, somayazorAjJA pAraNasthAne zreyAMsena AdikRnmaNDalanAmnA |ca svapnAvalokana, sadasyanyonyasya nivedanaM, ratnapIThanirmANaM, tasya trisandhyamarcanaM ca | tannirNayamajAnatAM svasvagRhagamana ca 244-248 yatra yantra prabhobhikSAgrahaNaM tatra tatra janaiH prabhobhikSArtha hastinApure pravezaH, lokAnAM 'AdityamaNDala' viracanam 331 vividhAH prArthanAzca 249-264 prabhorbahalIdeze takSazilAyAM nagaryA gamanaM, bAhubalaye tatkolAhalaM zrutvA pRSTena vetriNA zreyAMsAya niyuktajanairjinAgamanivedanaM, bAhubalinA yathAtathasvarUpanivedanam 265-276 nagarazobhAkaraNaM ca 335-34 // prabhusamIpamAgatya pAdayornipatya triHpradakSiNIkRtya 'prAtarmahAmahena prabhuM vandipye' iti vicAraNayA zreyAMsena prabhorSandanaM, 'IdRzaM kvApi mayA dRSTamiti bAhubalinA rAtrinirgamanaM , prabhoranyatra vihAraca 342-344 cintayato jAtismaraNajJAnaprAptiH, pUrvabhavasamba prAtaH sADambaraM vandanArthamAgatasya prabhumanAlokya dhAvalokanaM ca 277-289 bAhubaleH pazcAttApaH, sacivadarzitaprabhupada| vijJAtanirdoSabhikSAdAnavidhinA zreyAMsena tadAnI. patimabhivandya tatra dharmacakrasthApana, | mevopAyanIkRtaghaTekSurasena prabhoH pAraNakAraNaM, aSTAhnikotsavakaraNaM ca 345-385 devaiH paJcadivyavarSaNaM ca parISahAn sahamAnenA''ryAnAryeSu viharatA |tahinAdeva rAdhazuklatRtIyAyAM akSayatRtIyAparvapravRttiH 300 / bhagavataikasahasravarSanirgamanam 386-388 CARACT*X=10SHORROSTATAIRES Jan Education Intematic For Private & Personal use only
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ triSaSTizalAkApuruSacarite prathamaparvaNo viSayAnu krmnnikaa| // 8 // viSayaH zlokAH ayodhyAyAH zAkhApure purimatAlanagare zakaTamukhodyAne prabhoH kevalajJAnotpattiH 389-398 svAmikevalajJAnamahotsavArtha devendrANAmAsanaprakampaH 399 saudharmAdhipatergajIbhUtasyairAvaNasya zrIvarNanam 100-417 airAvaNamAruhya saudharmendrasya tatrAgamanaM, anyeSAmapIndrANAM samAgamajJApanaM ca 418-421 devanirmitasya samavasaraNasya svarUpam 422-157 devakoTIparivRtasya suranirmitasvarNamayakamalanavake pAdanyAsaM vitanvatazca prabhoH pUrvadvAreNa samavasaraNe pravezaH 458-461 caityavRkSaM tIrtha ca natvA ratnasiMhAsane'vasthAnam 462 vyantarairanyadikSu bhagavatpratibimbatrayakaraNam 463 | bhAmaNDala-devadundubhi-ratradhvajavarNanam 464-467 samavasaraNe dvAdazaparSadAM sthAnAdinirUpaNam 458-476 saudharmendrakRtA prabhoH kevalajJAnakalyANakastutiH 477-486 RSabhabirahe marudevAyA bilApaH, bharatena kRtaM tatsAntvanaM ca 587-509 atrAntare vetriNA samAgatya bharataM prati prabhujJAnotpattezcakraratnotpattezca yugapanivedanaM, viSayaH zlokAH Adau jinArcananizcayazca 50-515 marudevayA saha bharatasya prabhuvandanArthamAgamanam 516-529 bharatena marudevAyai RSabharddhisvarUpajJApanam / 520-526 putraddhiM zRNvatyA marudevAyAH karmakSayAd gajaskandhArUDhAyA eva kevalajJAnaM, mokSazca 52-530 devastadvapuSaH kSIrArNave kSepaNa, tahinAdeva mRtakapUjanapravRttizca 531-532 rAjacihAni santyajya bharatasya samavasaraNe pravezaH 533-535 bharatakRtA prabhoH stutiH 536-549 prabhu stutvA zakrapRSThe bharatasyAvasthAnaM prabhordezanArambhaH550-552 tatrAdau cAturgatikaduHkhavarNanam 553-567 mokSe duHkhAbhAva-mahAnandavarNanam 568-573 tatprAtyupAyaH samyagjJAnadarzanacAritraratnatritayam puruSa jJAnapaJcakasvarUpam 575-581 nisarga-gurUpadezabhedena samyaktvaprAptivarNanam 582 andhibhedasvarUpam 583-595 samyaktvasyaupazamikAdipaJcabhedanirUpaNam 596 teSAM ca kramataH svarUpam 597-601 rocaka-dIpaka-kArakadarzanavarNanam 605-607 BROORKERSACANCIENCER Jain Education Internatio For Private & Personal use only ,
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ Jain Education Intern viSayaH samyaktvasya zamAdipaJcalakSaNanirUpaNam, sarvaviratisvarUpam zlokAH 608-616 617-624 .625-640 gRhasthAnAM dvAdazavatavarNanam dezanAM nizamya prabuddhAnAM RSabhasenAdInAM bharatasya paJcazataputrANAM pautra saptazatyAzca pravajyAdAnam prabhoH kevalamahimAnamAlokya marIceH, bharatena visRSTAyA brAhvayAzca vratagrahaNam bharatena niSiddhAyAH sundaryAH, bharatasya ca zrAvikA zrAvakatvasvIkAraH kaccha - mahAkacchavarjyAnyarAjanyatApasAnAM punardIkSAGgIkaraNam 641-648 649-650 651-653 654 655-656 prabhuNA caturvidhasaGghasthApanam caturazIteH RSabhasenAdInAM tripadIM pradAya devAnItasthAlAi divyacUrNakSepapUrva gaNadharapadAdhiropaNam 657-663 teSAmanuziSTimayIM dezanAM datvA prabhoH pauruSI samApanam 664-666 bharatAnItasya balervibhajanam 667674 prabhordevacchanda gamanaM, RSabhasenasya dezanAvidhAnaM ca 675-678 |dezanAnte parSadAM svasvasthAnagamanam gomukhayakSasya, apraticakrAyAH zAsana 679 viSayaH devatAyAzca svarUpam prabhoranyatra vihAraH, atizayAzca caturthaH sargaH / zlokAH 680-683 684-689 bharatena cakraratvasya pUjAdikaraNam digvijayArthaM jigamiSorbharatasya mAGgalyAdividhAnam gajaravamadhiruhya bharatasya digvijayArtha prayANam cakrAdidvAdazaratlavarNanam 1-13 14- 31 32-39 40-47 48-55 58-77 bharatezvarasya digvijayayAtrAvarNanam yojanamAna prayANairvrajatA prathamaM gaGgAyA dakSiNakUlaprApaNam 56-57 tatra kRtazivirasya cakriNaH sainyAyAzcaryAvarNanam tato mAgadhatIrthaM gatvA mAgadhatIrthakumAraM devaM sAdhayituM vArddha ki nirmita pauSadhazAlAyAM cakriNA'STamatapovidhAnam aSTamAte balividhiM kRtvA rathArohaNam bharatacakriNA mAgadhezasabhAyAM svanAmAGkitazilI mukhapreSaNaM, mAgadhAdhipateH kopaH sabhAyAM kSobhazca 92- 127 amAtyadarzitabANagatacakrinAmadarzanAt kopopazAntiH, 78-86 87-91
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ triSaSTi zalAkApuruSacarite prathamaparvaNo vissyaanukrmnnikaa| // 9 // viSayaH zlokAH viSayaH zlokAH | bharatasya zAsanasvIkAraca 128-148 tamAzcAsya tatraiva punaH saMsthApya svaskandhAvAra samAgalya bharatAya kirITa-kuNDalArpaNa, bharatena tasya satkaraNaM ca141-150 aSTamapAraNakaraNa, aSTAhrikotsava vidhAnaM ca 211-214 | rathaM vAlayitvA tenaiva pathA skandhAvArametya aSTama tato mahAsindhodakSiNarodhasi gatvA'STamabhabhaktapAraNakaraNaM, aSTAtikAmahovidhAnaM ca 151-153 kena sindhudevyAH sAdhanam 215-223 tato dakSiNasyAM dizi varadAmatIrtha prati gamanam 154-157 prAnte'STamapAraNakaraNaM, aSTAhikAmahovidhAnaM ca 224-226 varadAmadevasAdhanArthamaSTamatapaHkaraNam 158-160 tato vaitAvyaparvataM prApyA'STamabhaktana vaitAbyAdrikumAra aSTamAnte rathamArA varadAmezaparSadi bANapreSaNaM, saMsAdhya pAraNA'STAhnikAmahonirmApaNam 227-236 varadAmezakopoktizca tatastamisrAguhAmAgatyA'STamamakkena kRtamAlaM devaM bANagatAbhidheyAkSarAvalokanAt prazAntakudhA samAgalya sAdhayitvA pAraNA'STAtikotsavakaraNam 237-247 bharatezAya bANasya pratyarpaNaM, muktArAzi-kaTisUtro dakSiNasindhuniSkuTasAdhanArtha senAnI pratyAjJApanam 240-250 pAyanIkaraNa, bharatazAsanAGgIkaraNaM ca 176-190 senAnyA tatra gatvA siMhala-barbara-TavAdidezAn / tatsarvasvaM lAtvA, varadAmezaM svasthAne saMsthApya puna javana-nara-vyAghrAdidvIpAMzca vijitya bharatamabhyetya | rnijazibiramAgatya aSTamapAraNA'STAzikotsavakaraNam 191-194 tadAhRtadaNDopaDhaukanaM, bharatena satkaraNaM ca 251-284 | tataH pratIcyAM dizi prabhAsatIrthagamanam 195-197 camUpatiM prati tamisrAkapATodghATanAryamAdezaH 285 prabhAsanAthamuddizyA'STamabhaktakaraNam 198 senAnyASTamatapasA kRtamAladevamArAdhya pANinA | aSTamAnte rathamArA jaladhi pravizya prabhAsAbhimukhaM . spRSTasya kapATadvayasya svayamudraTana,cakriNe nivedanaM ca286-298 svanAmAGgitamArgaNakSepaNam hastirakhamAruhya cakriNo guhAdvAre pravezanam 199-304 bANasthAkSarAvalokanAt samAgatya bharatAjJAGgIkaraNa, kAkiNIravasvarUpam 305-307 kaTaka-kaTIsUtra-cUDAmaNihAraniSkAghupAyanIkaraNaM ca 205-21. | cakriNA kAkiNIrasenakonapaJcAzamaNDalAlekhanam 300-309 // 9 // 199-204 Jain Education Internation .
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ viSayaH lokAH RSS RAMAUSAMACHAR viSayaH zyokAH |guhAyAM sainyAyAH pravezaH 31-315 unmannA-nimazAnadyoH padyAvidhAnam 316-323 |guhAyA uttaradvArasya svayamevobaTanam , 324-328 tato nirgatya cakriNa uttarabharatAbeM pravezaH 329-335 tatratyakirAtarAjJAM sajAtAnyanekAnyutpAtacihnAni 336-352 mithaH sambhUya teSAM bharataM prati yuddhAya samutthAnam 353-368 bharatAgrasenayA saha teSAM yuddha, cakricamUtrAsadAnaM ca 199-377 tatastaiH samaM senApateryutAya gamanam 378-280 kamalApIDAkhyaturaGgamavarNanam 281-395 khajaranavarNanam 396-398 senApateryuvena astAnAM teSAM sindhuM gatvA'STamatapasA | meghamukhanAgakumArAkhyasvakuladevatArAdhanam 399-410 | devaiH prasannIbhUya teSAM sAhAyyakaraNaM, cakriNaH sainyAyAM saptAhorAtrANyavirataM ghorameghopadvaSidhAnaM ca 411-425 cakriNA svahastena carmasvasparzanaM, varddhite ca tasmin sasainyasya cakriNo'vasthAnam 126-427 chatraravasvarUpam 429-431 cakriNA kRtazcarmacchatraratrayorupayogaH 532-139 cakrigo bhAvavidaGgarakSakadevAnAM vacanAt taimaghamukhadevarmedhAdisaMharaNaM, kirAtebhyo bharatazaraNagamanAdezazca 440-417 kirAtairbharatasya zaraNagrahaNaM, bharatena satkRtya teSAM visarjanaM ca 448-457 bharatAjJayA sindhoruttaraniSkuTaM saMsAdhya suSeNasyA''gamanam 458-459 tataH sasainyasya cakriNaH kSudrahimava dviriprApaNam , 460-463 vihitASTamatapasA cakriNA prahitazilImukhasthAkSarAvalokanAt kSudrahimavatkumArarAjJA zAsane svIkRte'STamatapaHpAraNA'STAlikotsavakaraNam tato vaitAbyagiriM gatvA vidyAdharezanami-vinamI prati mArgaNapreSaNa, tayoyuddhAya samAgamanaM, dvAdazavarSa-- yuddhAnte bharatAjJAkIkaraNaM, vinaminA svaduhiturbharatAya prAbhRtIkaraNaM ca 182-515 subhadrAkhyatrIralasya rUpavarNanam / 5.6-535 nami-vinamibhyAM prabhoH pAzve dIkSAgrahaNam / tato gaGgAM prati bharatacakriNaH prayANam 537-534 gottaraniSkuTasya suSeNena senAnyA sAdhanam aSTamabhaktArAdhanayA gaGgAdevyA rakhasiMhA CROSSREAREA ROSA Jain Education Internation For Private & Personal use only .
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ triSaSTi zalAkA puruSa carite // 10 // Jain Education Inter viSayaH zlokAH 540-541 sanAdivizrANanam bharatarUpamAlokya gaGgAdevyAH kAmotpattiH, tayA bharataM svabhavanaM nItvA tena samaM vilasanaM ca ekasahasravarSAnte bharatasya ziviraM pratyAgamanam tataH khaNDaprapAtAguhAM prati prayANam cakriNA'STamatapasA nATya mAladevaM sAdhayitvA pAraNA'STAhnikAmahotsavakaraNam aSTamatapasA nATya mAladevamArAdhya senAnyA khaNDaprapAtAguhAyAH kapATodghATanam guhAM pravizya cakriNA kAkiNI rakhe naikonapaJcAzanmaNDalAnyAlikhya unmanA - nimajhAnadIpadyayA gaGgAyAH pazcimarodhasi vinirgamanam nidhInuddizya cakriNA'STamatapovidhAnam navanidhisvarUpam vazamAgateSu teSu aSTamabhaktapAraNA karaNaM, teSAmaSTAhnikAmahovidhAnaM ca 583-585 nRpAjJayA senAnyA gaGgAyA dakSiNaniSkuTasAdhanam 586-587 digvijayasamAptau bharatasya vinItAyAmAgamanam 588-608 maGgalArthamaSTamatapaHkaraNam 609-610 542-547 548 549-550 551-555 556-561 562-567 568 569-582 viSayaH zlokAH vinItAyAM bharatasya pravezotsavaH, nAgarAnandavarNanaM ca 611-650 prAsAdavarNanam 651-657 aGgarakSakAdIn visRjya pitryaprAsAdapravezaH, sukhena kAlanirgamanaM ca suranarakRta bharatarAjyAbhiSekavarNanam caturdazaratnAnAmutpattisthAnavarNanam bharatasya cakripadarddhivarNanam sambhASyamANeSu svajaneSu sundarIsthitimAlokya bharatasya cintA, sevakebhya upAlambhapradAnaM ca sevakaijJatAyAM tasyA dIkSAgrahaNecchAyAM bharatenAjJAdAnam 658-668 669-708 709-712 713-728 729-743 744-754 755-757 798-807 niyuktajanairaSTApadagirau prabhorAgama nivedanam bharatasundaryorvandanArthaM gamanaM, sundaryA dIkSAgrahaNaM ca 758-797 bharatena svazAsana svIkArArthaM bhrAtRn prati dUtapreSaNaM, sambhUya taiH pratyuttaradAnaM ca bharatabhrAtRbhiH prabhoH samIpamAgatya svarUpa nivedanam 808-826 aGgArakArakadRSTAntena tebhyaH prabhorupadezaH saJjAtavairAgyAnAM teSAmaSTanavaterbhrAtRRNAM dIkSAgrahaNaM, cakriNA teSAM rAjyAni svAyattIkaraNaM ca 827 -844 845-847 prathamaparvaNo viSayAnukramaNikA / 9 // 10 // .
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ viSayaH zlokAH paJcamaH srgH| AyudhazAlAyAmapraviSTaM cakraranamAlokya cakriNA tatkAraNe pRSTe senAnyA bAhubalervijayAbhAvakathanam 1-13 bandhusnehAdibhirvikalpAkule bharate senAnyA kRtaM | samAdhAnam 14-22 bAhubalaye dUtapreSaNanirNayaH 23 suvegAkhyadUtasya vinItAyAH prayANam 24-26 tasyA'dhvani sAtAni dunimittAni 27-34 mArge samAgatAyA aTacyA varNanam 35-42 dUtasya bahalIdeze pravezaH 43-19 sAzcarya tena takSazilApurIprApaNam 50-53 RddhiM vilokayato dUtasya nagaryA pravezaH 54-59 bAhubalinaH saudhadvAraprApaNam 60-67 vetriNA gRhItAyAmAjJAyAM dUtasya sabhAyAM pravezaH 18-69 sabhAsInasya rAjJo bAhubalino varNanam / 70-76 natvA''sane niviSTe bAhubalinA bharatAdInAM kuzalodantapRcchanam / 77-85 sAma-dAma-daNDa-bhedopAyagarbhitaM dUtasya sayuktikamuttaram 86-120 viSayaH zlokAH bAhubalinaH sakopaM tasya prati vacanam 121-154 tadvacasA kSubdhasya dUtasya bahirnirgamanam 155-164 paurANAmanyo'nyaM jalpaH 165-174 bharatabAhubalinoyuddhavArtAyAH prasaraH, janAnAM yuddhodyogazca 175-193 janacaryA vilokayataH suvegasya cintA 194-208 vinItAyAM sabhAyAM ca prAptasya tasya bharatena kuzalAdipRcchanam 209-212 suvegena bAhubalemahattvadarzakottaradAnam 213-230 bharatarAjJazcetaso'sthiratvam 231-238 'sasainyaH svAmI gatvA svayamIkSatAm' iti yuddhodyogasUcakaH suSeNena darzita upAyaH, tatra sacivasya sammatizca 239-261 sasainyaM sannara yuddhArtha bharatasya prayANam mArge lokoktizravaNam 272-278 krameNa bahalIdezamAgatya vatsIni zibiranivezanam 279-284 yuddhArtha sajIbhUtena bAhubalinA tatsamIpa eva gaGgAtaTe skandhAvAra nivezanam 285-29 CARRASCARABAO CASACOS 262-271 For Private & Personal use only T,
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ khokAH triSaSTizalAkApuruSacarite // 11 // prathamaparvaNo vissyaanukrmnnikaa| SALARIES viSayaH zlokAH sainyadvaye'pi senApatisthApanA, yuddhodyogaizva rAtrinirgamanam 300-327 prAtayuddhArtha dUyorapi sainyayoH sajIbhUtAnAM bhaTAnAM vividhodyogavarNanam 328-351 rAjaniyuktAnAmAjJApanakolAhalaH 352-359 raNasaGgrAmavidhiH 360-363 bAhubalinA caityaM gatvA RSabhaprabhorarcanAdividhAnam 364-371 bAhubalinA kRtA RSabhaprabhoH stutiH |devagRhAnirgatya vajrasannAhAdiparidhAya gajArohaNam 380-300 bharatarAjJA RSabhaprabhoH pUjanAdividhAnam 389-396 bharatena kRtA RSabhaprabhoH stutiH 397-404 cakiyA sannara gajaravAdhirohaNam 405-413 bharatabAhubalinoH svasvasainyamadhyAgamanam 414-416 dvayorapi sainyayoH saGghaH 417-434 nabhasi devAnAmAgamanam devairbharatasya samIpaM gatvA yuddhanirodhAya vijJapanam 436-455 | bharatena cakraratvasyA'pravezakAraNadarzanam 556-570 tato bAhubalinamabhyetya devaiH saGkAmanivAraNajJApanam 471-485 bAhubaleH prativacanam 486-509 / viSayaH - devastayormanaHsamAdhAnArtha dRSTyAdiyuddhapaJcakasUcanaM, tAbhyAM sAdaramaGgIkaraNaM ca 510-518 bAhubaleH pratihAreNa baurANAM samarAnniSedhanam 519-527 viSaNNAnAM vIrANAmapasaraNam 528-541 bharatena niSiddhAnAM vIrANAM zaGkApanodArtha svaM zarIraM vaTe nivasa taiH karSaNAdinA''tmazaktijJApanam 542-570 devairbhUmau rajo'paharaNa-gandhAmbuvarSaNa-kusumakSepAdividhAnam 571-575 prathama raSTiyuddhArambhaH, tatra bharatasya parAjayaH / 576-587 dvitIya vAyuddhaM, atrApi bAhuba lino vijayaH / 588-600 tato bAhuyuddhaM, tena parAjitasya bharatasya vailakSyam 108-64. bAhubalinA samAzvAsya muSTiyuddhAyA''hvAnam 641-645 tato muSTiyuddhArambhaH, bAhubalermuSTiprahAreNa bharatasya mUrcI, bAhubalinA svottarIyeNa vIjanaM, bharatasya lajA ca 656-662 tataH samArabdhe daNDayuddhe bharatadaNDaprahAreNa bAhubalino bhUmAvAjAnunimajanaM,bAhubalinaH prahAreNa bharatasyA''kaNThaM bhUmau pravezaH bharatasya manasyAtmanazcakritvacintA Control 613-7." 3 - 7.6
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ viSayaH pAvamarikSapataH bAhubalinaH kevalajJAnotpattiH tataH samAgatya prabhuM pradakSiNIkRtya bAhubalinaH kevalisabhAyAmayasthAnam zlokAH 789-796 7-79 viSayaH lokAH | yakSarAjaiH samAnIya cakriNo haste cakraratnArpaNam 707-710 |cakraM nirIkSya bharataM prati bAhubalino dhikkAraH 11-715 cakriyA bAhubalinaM prati ckrmocnm| 716 bAhubalinazcetasi cakrasya cUrNanAdivikalpaH 717-721 bAhubalinaM pradakSiNIkRtya cakrasya pratyAgamanam 022-725 |bharatAya kuDasya bAhubalino muSTimudyamya dhAvanam 725-727 cetasi vicAraparAvartane saJjAte tenaiva muSTinA mUrbhaH kacAnuvRtya bAhubalinA cAritrAGgIkaraNam 728-740 devaiH prazaMsApUrva bAhubalina upari puSpavRSTividhAnam 741 'avAptakevalajJAna eva svAmipAdAnte yAsyAmi' iti nizcitya bAhubalinA kAryotsargeNa tatraivAvasthAnam 742-745 [khinena bharatena kRtAtmanindA, bAhubalinaH stutizca 746-753 bAhubalino rAjye candrayazasaM saMsthApya | bharatasyA'yodhyASAmAgamanam __ 754-756 kAyotsargeNA'vasthitasya bAhabalinaH svarUpam 757-778 varSAnte prabhuNA tatpratibodhArtha preSitAbhyAM brAhmIsundarIbhyAM 'hastiskandhAdhirUDhasya na kevalajJAnam' | ityupadizya gamanam 779-788 tayogirA'pagate made laghIyasAM bhrAtRRNAM vandanArtha paSThaH srgH| saMyamabhAravahanAkSamasya marIcezcintA i-13 khamatikalpanayA marIcinA veSaparivartanam 14-23 vicitraveSaM tamAlokya lokairdhameM pRSTe zuddhadharmopadezaH, cAritraM jighRkSaNAM prabhoH pAzve preSaNaM ca anyadA rugNAvasthAyAmapraticAriSu sAdhuSu marIceH skhayogyaziSyakaraNAbhilASaH, nirujIbhavanaM ca 29-30 prabhordezanAyAmarucitAyAM kapilarAjaputreNa marIcimabhyetya dhrmpRcchnm| punarapi saddharmazravaNArtha marIcinA prabhoH pArthe preSaNam 45-46 tathApi dharme'rucite 'tatrApi dharmo'styatrApi' iti taM prati bhASamANena marIcinA koTAkoTIsAgaropamabhavArjanam 47-51 dIkSitAca tasmAt parivAjakamatotpattiH / bhagavato'tizayAnAM varNanam 53-73 -9 Jain Education Internatio n For Private & Personal use only
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ triSaSTi zalAkA puruSacarite // 12 // viSayaH prabhoraSTApadAdA samAgamanam aSTApada girivarNanam devanirmitasya samavasaraNasya varNanam bhagavataH samavasaraNe praveza: samavasaraNe pUrvAdidikSu dvAdazaparSadAmavasthAnam 74-77 78-101 102-129 130-132 indrAgamanam 134- 138 139 140-148 indreNa kRtA prabhoH stutiH zailapAlakaizcakriNe prabhorAgamanajJApanena vapanam 150-152 153-169 bharatasya sarva prabhorvandanArthaM nirgamanam gajAduttIryA'STApadAdvimArA bharatena samavasaraNe pravizanam bharatena kRtA prabhoH stutiH vaprazraye padAM sthitivarNanam prabhordezanAzravaNam zlokAH prabhodezanAnte laghubhrAtRbhyo bharatena punA rAjyagrahaNArthaM nimantraNaM, prabhuNA tannivAraNaM ca paJcabhiH zakaTazatairAhA ramAnAthya bhrAtRNAmAmaaNe kRte 'rAjendra ! rAjapiNDo'pi, maharSINAM na kalpate / ' iti bhagavatA tasyApi niSedhanam 170-172 173-180 181-185 186-188 189-196 197-202 viSayaH bharatasya viSAdamAvalokyendreNA'vagrahasvarUpa pRcchanam, prabhuNA'vagrahapaJcakaM nirUpya bharata manaH sAntvanaM ca 'amunA bhaktapAnAdinA mayA kiM kartavyam' iti bharatena pRSTe 'guNAdhikebhyo deyam' iti indravacanAt zrAvakebhyaH pradAnam bharatasya zatrasvarUpadidRkSA bharatasyA'tyAgrahe zakreNa svAGgulIdarzanam bharatena svAzrayaM gatvA tadaGgulyA aSTAhnikAmahovidhAnAloke indrotsavapravRttiH prabhoranyatra vihAraH zravAH 203-201 210-213 214-210 218-211 223-225 226 bharatena svagRhe bhojanAya zrAvakebhyo nimantraNam 220-228 / 'jito bhavAn varddhate bhIstato mA hana mA hana' iti pratyahaM teSAM svAdhyAyamAkarNya vicAraNayA bharatasya dharmadhyAne pravartanam teSAM saGkhyAvRddhau sUdavijJayA teSAM parIkSAkaraNanirNayaH suzrAvakANAM kAkiNIralenA'GkaNaM, teSAM svAdhyAyahetave AryacaturvedanirmApaNaM ca 229-235 237-241 242-247 .
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ viSayaH zlokAH | tata eva brAhmaNa-veda-yajJopavItotpattiH 248 | tadanu sAtairaSTabhiH puruSairbharatArddharAjyasya | bhagavanmukuTasya ca dhAraNaM, svarNa-rUpyasUtramayayajJopavItadAnaM ca 249-254 bharatanirmitAnAmAryacedAnAM viparyayazca 255-256 niyuktapuruSairbhagavadAgamane zaMsite tebhyaH pAritoSika dAnapUrvamaSTApadaM sametya bharatena bhagavate namaskaraNam 257-262 dabharatakRtA bhagavataH stutiH 263-240 prabhordezanAM nizamya bhAvitIrthakRJcakriprabhRtInAM | jijJAsayA bharatena kRtA pRcchA 271-275 bhagavatA bhAvinAM tIrthakRccakravarti-vAsudevabaladeva-prativAsudevAnAM nagara-gotra-pitR-mAtR AyuH-varNa-mAnA-'ntara-dIkSA-gatyAdipratipAdanam 276-369 | "atra kiM kazcidaSyasti bhagavan ! bhagavAniva / tIrtha pravRtya bharatakSetraM yaH pAvayiSyati // " iti | bharatena pRSTe bhagavatA marIceH prathamadAzAha-priyaminAkhyacakri-caramajinabhavanasUcanam 370-379 sAnandamabhyetya bharatena marIcaye bhagavaskathanaM niveca 'na te pravajyAM janma vA vande, viSayaH zlokAH kintu yattvaM caramajino bhaviSyasIti vande, ityuktvA'bhivandha ca svsthaangmnm| 380-384 jAtapramodena marIcinA kulamadakaraNAnIcagotrakarmopArjanam 385-390 bhagavataH zatruJjayatIrthe samAgamanam 391-395 zatruJjayatIrthavarNanam 296-416 kiyatkAlaM bhagavatastatrA'vasthAnam 117-124 kevalaprApti-muktigamanAdilAbhaM darzayitvA puNDarIkaM gaNabhRtaM samunisamudAyaM tatrA'vasthAtumAdizya bhagavato'nyatra vihAraH 425-430 puNDarIkAdInAM tatra nirvANam 431-415 bharatena cakriNA kAritaH zatruJjayasva prathama uddhAraH 446-449 bhagavataH sAdhvAdiparivAraH 450-458 bhagavato'nazanArthamaSTApadAdAvAgamanam 159-460 prabhoranazanasvIkAraH zailapAlakamukhAt prabhoranazanaM nizamya bharatasya khedaH462-164 bharatasya pAdacAreNa tatrAgamanaM,bhagavadupAsanAvidhAnaM ca465-479 AsanaprakampAdAgatAnAM vikhinacetasAmindrANAmavasthAnam 18-182 CCCIRC-SCACROROSCORRIGIN 161 tri.a.3 Jan Education International For Private & Personal use only
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ -zlokAH 678-683 triSaSTizalAkApuruSacarite // 13 // prathamaparvaNo vissyaanukrmnnikaa| 684-689 690-714 715-717 719 720-736 SAXYLLAGLAM viSayaH lokAH | tRtIyArakasyaikonanavatI pakSeSvavaziSTeSu mAgha4 kRSNatrayodazyAM bhagavato nirvANam 483-490 anyeSAmapi dazasahasramunInAM bhagavatA sahai. vA'pavargaprAptiH 491-492 bhagavato nirvANagamanazokAd bharatasya paridevanaM, tena loke rodanapravRttizca 493-501 vilapantaM bharataM prati zakreNa kRtaH prabodhaH 502-521 indrAdibhiH kRtaM bhagavato nirvANamahotsavaH, tato'gnihotrapravRttizca 522-556 dralokairbhasmAdigrahaNAt tApasAnAM bhasmodlanapravRttiH557-565 citAtrayIsthAne svastUpatrayaM nirmAya devaiH svasvasthAnametya samudgake prabhudaMSTrAdipUjanam 562-564 bharatena tatra siMhaniSadyAkhyaprAsAdanirmApaNam 566-567 siMhaniSadyAprAsAdavarNanam 568-629 navanavatetRRNAM tatra stUpanirmApaNam 630-632 AzAtanAnivAraNArtha cakrigA tasya lohayatrAdibhI rakSAvidhAnam 633-637 bharatena tatrasthapratimAnAmacanAdikaraNam 638-644 zoka-bhaktyAkrAntena bharatena kRtA RSabhaprabhoH, anyeSAM trayoviMzatitIrthakRtAM ca stutiH 655-677 viSayaH bharatasyA'yodhyAyAmAgamanam zokAkulasya bharatasya kulAmAtyAdiprabodhena punA rAjyakarmaNi pravRttiH bharatasya sAMsArikasukhopabhogaH anyadA bharatasya ratnAdarzagRhe gamanam tatrA'Ggulito mudrikAyAH patanam aGgulIyakavirahitAM virUpAmagulI nirIkSya sarvAGgINAbharaNottAraNena niHzrIkaM svaM vilokya bharatena kRtA''tmani vicAraNA bhAvanAvRddhI kSapakazreNyArUDhasya bharatasya kevalajJAnotpattiH devaistamai munivevArpaNam , dazasahasranRpANAM pravrajyAdAnaM ca Adityayazaso rAjyAbhiSekaH dezanayA bhavyAn pratibodhayato bharatasya pUrvalakSayAvad vihAra aSTApadAdrI bharatasya nirvANam bharatasya sarvAyuHpramANam prathamaparvaNa upasaMhAraH 739-145 746 747-748 750 751- 755 / / 13 // 753 For Private & Personal use only
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakAzakanuM nivedana kalikAlasarvajJa zrIhemacandrAcArya mahArAja ke jemanA samayamA bhArata varSamA saMskRta bhASAnA aneka hai prauDha vidvAno hastI dharAvatA hatA ane saMskRta bhASA rAjabhASA hovAthI te kALe pUrNa sAmrAjya bhogavatI hatI. tevA vidvadbhogya samayamAM A mahAn AcArya potAnI kuzAgra buddhithI saMpUrNa vyAkaraNa, kAvya, koSa, hA alaMkAra, sAhitya, nyAya ane kathAnuyoganA graMtho saMskRta prAkRta bhASAmAM racI anya dArzanikone ane te te bhASAnA prakhara vidvAnone cakita karI dIdhA hatA. teTaluMja nahIM paraMtu Aje paNa A mahAn puruSanI |asAdhAraNa buddhi, smaraNazakti, prazaMsanIya pRthakkaraNa zakti, Adarza kRtio ane prauDha vidvattA mATe bhAratIya ane pAzcimAtya itihAsajJa aneka vidvAno-abhyAsIo muktakaMThe prazaMsA karI rahyA che. | prastuta triSaSTizalAkApuruSacaritra lagabhaga pAMtrIsa hajAra zloka pramANa teozrInI kRtino (kathAnuyogano) eka apUrva ane prAmANika graMtha che. A saMskRta mahAkAvyamaya graMtha paramAIta paramadayAlu 6 zrIkumArapAlabhUpAlanI vinaMtIthI zrIAcArya mahArAje racelo che. | A graMthamAM tresaTha mahApuruSonA jIvanacaritro sAthe prabhunA kalyANakonA mahotsavornu apUrva varNana, cakravartiono digvijaya, sthAnonuM rasamaya varNana, pravAsa varNana, samavasaraNanI adbhuta racanAnuM vRttAMta, | iMdroe karela prabhu stuti ane jinezvaroe Apela dharmadezanAogeM varNana asAdhAraNa ane rasayukta che ke je vAMcavAthI vAcakone Atmika AnaMda utpanna kare tevu che. zrIAcArya mahArAje A kathAnuyogano graMtha eTalI Jain Education Internationa l For Private & Personal use only
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ nivedn| prathamaparvanA IDIbadhI nipuNatAthI racyo che ane kAvyanI camatkRti, bhASAnI zailI ane suMdaratA eTalI badhI ucca ane prakAzakarnu |madhura che ke A caritragraMtha badhA caritromA sauthI prathama sthAna bhogave che. // 1 // | vyAkhyAna mATe, saMskRta bhASAnA abhyAsIo mATe, kathAnA rasiko mATe ane paThana pAThana mATe AeTalo vadho upayogI graMtha che ke jenI A agAu anya taraphathI AvRttio pragaTa thayelI hovA chatAM tenI hajupaNa hAmAMgaNI vadhatI jatI cAlu rahelI hovAthI ane agAu prakaTa thayela AvRttiomAM aneka azuddhio hovAthI pharIne tenuM saMzodhana ghaNAja parizramathI karavAmAM Avela che ane uMcA kAgaLo upara suMdara ttaaipthii| muMbaimAM zrInirNayasAgara presamA prata ane bukAkAre chapAvI suMdara bAinDIMgathI alaMkRta karavAmAM Avela che. pUjyapAda AcArya zrIvijayavallabhasUrIzvarajI mahArAjanI AjJAthI sthApana thayela zrIjainaAtmAnaMda-zatAbdi sIrIjhanA sAtamA naMbara tarIke prastuta triSaSTizalAkApuruSacaritra mahAkAvyano A prathama vibhAga ( saMpUrNa dazaparva paikInuM ) prathama parva pragaTa karIo chie. prastuta prathama parvamAM nyAyAMbhonidhi jainAcArya zrImadvijayAnaMdasUrIzvara prasiddha nAma zrIAtmArAmajI mahArAjanA paTTadhara pUjyapAda AcArya zrIvijayavallabhasUrIzvarajI mahArAjanA updeshthii| dhAMgadhrAnivAsI dharmAtmA zrAvaka zrIyuta parasottama suracaMdanI dharmapatnI akhaMDa saubhAgyavatI suzrAvikA zrImatI pUrI bahene yogya sahAyatA ApI che. temaja navasArI zrIpArzvanAtha bhagavAnanI peDhInA jJAnakhAtA taraphathI ru. 500) sonI madada tenA kAryavAhako taraphathI maLI che. ukta banne sAhAyyakone kharA aMtaHkaraNathI sAbhAra dhanyavAda ApavAmAM Ave che. RAKASSES Jain Education Internations .
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ pUjyapAda AcArya zrIvijayavallabhasUrIzvarajI mahArAjanI AjJAthI munirAja zrIcaraNavijayajI mahArAje prAcIna hastalikhita tADapatrAdi pratonA AdhAre A graMthanuM saMzodhana kArya mahAn parizramavaDe hAtha dharyu che je mATe amo teozrInA AbhArI chie. prastuta triSaSTi nA A nUtana viziSTa saMskaraNa mATe zrIyuta DaoNkTara hIrAnanda zAstrI M. A. M. O. L. D. LITT mahAzaye iMglizamAM granthanI gauravatA upayogitAdi darzAvanAeM eka suMdara prAkkathana ( Foreword) lakhI granthanI zobhAmAM vadhAro karyo che. tethI A sabhA DaoNkTara mahAzayano antaHkaraNathI upakAra mAne che. prastuta graMthanI vizeSa hakIkata munirAja zrIcaraNavijayajI mahArAja potAnI vistRta prastAvanAmAM ApavAnA hovAthI ATalaM nivedana karI viramIe chie. sevaka, gAMdhI vallabhadAsa tribhuvanadAsa, sekreTarI zrIjaina AtmAnaMdasabhA, bhAvanagara,
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ II U FOREWORD Few words are needed to send this publication out. The Trishashtis'alaka. purushacharitam of which it forms a part is a well-known Jaina work and does not stand in need of any introduction. Hemachandra, the author of it, is a celebrity with whom every student of Jainism is familiar. He was a versatile genius and a great S'vetambara teacher or acharya, who wielded considerable influence in the courts of Siddharaja Jayasimha (1150-1200 V. S.) and of Kumarapala (1200-1230 V. S.), the two famous rulers of mediaeval Gujarat. Several works are attributed to him. The Siddhahemavyakarana is his chief work on grammar. It was written at the request of Siddharaja Jayasimha. The respectful way in which it was received by the royal patron is represented in one of the illustrations which I have reproduced in my first Memoir in the Gaekwad's Archaeological Series ; plate X. The Trishashtis'alakapurushacharitam was written at the request of Kumarapala and is equally important. It gives interesting accounts of the lives of the Tirtharkaras and other members of the Jaina hierarchy or pantheon. Some thirty years ago it was published at Bhavnagar but that edition has now been exhausted. At the same time it was very faulty, as can be seen from the list of errors given in Dr. Helen M. Johnson's translation of the first parvan which was published in the Gaekwad's Oriental Series in 1931. A good edition of this important work remained a desideratum and that is now being removed by the present publication which is based on 8 * 1 11 Jain Education Internal www. library.org
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ five different manuscripts of which three are very valuable in that they are practically free from errors. One of them is dated in the Vikrama year 1240 and is written on palm-leaves. The other is dated in the year 1483 of the Vikrama era and is written on paper. The third was written in the Vikrama year 1520 and is also ! a paper manuscript. The first and the third are from Cambay or Khambat and the 10 second is from Patan in North Gujarat. The photographs accompanying this edition give an idea of these manuscripts. This edition has been carefully and diligently prepared by Muni Charanavijaya under the guidance of the learned Jaina Acharya Vijayavalla bha-Suri, the worthy successor of the late famous Jaina Acharya Vijayananda-Suri, more commonly Xl known by the name of Atmaramaji. Great care has been taken to make it useful and as accurate as possible. In giving the text the learned editor has pointed out the variants in the form of foot-notes. He will be giving a word index and an exhaustive introduction also. The part which is now being placed before the public is only the first parvan of the Trishashtis'alaka purushacharitam. The other parvans are expected to * come out in quick succession. HIRANANDA SASTRI, Baroda, 22nd August 1936. DIRECTOR OF ARCHAEOLOGY BARODA STATE. Jain Education Intel For Private & Personal use only
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ triSaSTi zalAkApuruSacarite // 3 // prAstAvikaM vijJApanam. thapramaparvaNaH prAstAvika vijJApanam / prakRtamidaM dazaparvapravibhaktaM triSaSTizalAkApuruSacaritaM mahAkAvyaM purA vi.saM.1961-1965 pramite |saMvatsare bhAvanagarasthayA zrIjainadharmaprasArakasabhayA mudrayitvA prakAzitamAsIt / paraM sAmprataM tasyA'nupalabhamAnatvAdanalpAzuddhisadbhAvAzcatasya viziSTasaMskaraNasampAdanArtha katipayavidvajanamunivarAdisamprArthitaiH pUjyapAdairAcAryavaraiH zrIvijayavallabhasUribhiretadarthamAjJApito'haM punaH susaMskRtya sampAdane'sminnatigahane karmaNi teSAmeva mahatyA kRpayA sampravRttaH / mahaujasAM lokottarANAmavazyaM lokAgraprayAyinAM catavizatitIrthakara-dvAdazacakravarti-vAsudevanavaka-prativAsudevanavaka-baladevanavakAnAM zalAkApuMsvaprasiddhAnAM triSaSTemahApuruSANAmitivRttAtmakaM sucArurUpaiH sulalitamanoharapayaiH sugamagabhIrazailyA ca saGghathitaM dazaparvamayaM prastutametanmahAkAvyaM samutsAhayati sa me cetH| tatra zrImataHprathamatIrthanAyakasya RSabhakhAminaH tatputrasya prathamacakravartino bharatasya ca caritena samAyuktaM SaTsargamanoharamidaM prathamaM parva pUjyapAda-jainAcArya-zrIvijayavallabhasUrIzvarasadvicAraprAdurbhUtAvAH zrIjaina-AtmAnanda-zatAbdi-granthamAlAyAH saptamapuSparUpaM susAvadhAnatayA sampAdya samupadIkriyate lokottama SUSUCCESSES // 3 // Jain Education Internationell For Private & Personal use only www.iainelibrary.org
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ puruSa caritrAnandAmRtapipAsubhyo vipazcidvareNyebhyaH sajjanamahAnubhAvebhya iti samullasati me'ntaHkaraNe prmaahlaadH| suprasiddha-gUrjarezvara-paramadayAlu-paramArhata kumArapAla bhUpAlaprArthanayA'syetivRttarUpamahAkAvyasya vinirmAtAraH suvihitaziromaNayaH suprasiddhanAmadheyA vipazcitkulAvataMsakAH kalikAla sarvajJapadapratiSThitAH zrIhemacandrasUrayo vAridhivArivasanAmimAM ratnAkaravalyAM vasumatIM kadA katamAM nijajanmanA, upazamarasa pIyUSavapiNyA bhAratyA, pAvanacaraNAravindena cA'laGkRtAM kRtavantaH ?, kaM vaMzaM, kAM jJAtiM vA nirmalasvajanuSA vibhUSitavantaH ?, atha ca vizuddhasvajIvitavyena kaM gacchaM pAvanaM cakruH ?, ityAdInAM sapramANaH parAmarzaH samagragranthaparyava sAne'ntime vibhAge vistRta prastAvanAsamaye vistarataH kariSyate / idAnIM tvatrA'nativistareNaiva saMsUcyate / pUjyA ime mahAkavayaH pUrNatallagacchIyAH sUrayaH / sattAsamayazcaiSAM vikramIyadvAdazazatAnyA uttarArdhe trayodazazatAbdyAzca pUrvArdhe samyagavabudhyate aitihyapramANena / janmabhUmistu saurASTra-gurjarajanapadayoH sandhau sthitaM dhandhUkANyaM nagaram / utpattivaMzastu buddhivaibhavaprauDho moDho vaNigvaMzaH / pAdacaGkramaNenA'nalpaviSayeSu vihRtya pratApazAlino mahArAjAn, rAjyAdhikAriNo, nAgarikaprabhRtIMzcA'nekAn bhavyAn svakIyAmoghadharmadezanA dAnena bodhayitvA saddharme niyojitavanta iti suprasiddhameva / ete ca prauDhA granthakArAH sarvatantrasvAtanyeNa prabhUtataradArzanika vijJAnarahasyaveditvena ca prauDhapratApagurjarezvara- siddharAjetyaparanAma- jayasiMha paramArhatakumArapAla bhUpAlAbhyAM bhUritaraM sanmAnaM, mahatIM pratiSThAM copAlabhipata, tatkAlInabhAratIyapaNDitapravarapariSatsu mUrdhanyatAM ca prApuH / adbhutacAturyAzceme AcAryavaryAH samayazadhurandharatayA, nijAsAdhAraNapratibhAprAgalbhyavazAt, kRtakRtyatvena ca svakIyaM yugaprAdhAnyaM prakaTayAJcakrurityatra tatkAlInA bahuzrutA vidvajjanAsteSAM bhUrikRtayazca prAmANyamuddhoSayanti /
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ triSaSTizalAkA puruSacarite // 4 // kavikulatilakAyamAnAnAM sUrizekharANAM zrImatAM hemacandrasUrIzvarANAM zAbdikacAturIcaturatvam, sAhityatantrajAgarukatvam, apArajinAgamapArAvArapAragAmitvam, nikhiladarzana niSNAtatvam, viSayavizadIkaraNavizAradatyam, laukikazAstrAvagAhananaipuNyaM caitazcaritAvalokanena suspaSTuM samavajJAyate / mahAkAvyalakSaNaparipUrNe'smin mahAkAvye kutracit kalAkauzalyam, kvacana vAsanAvaiSamyam, kvApi prakRtiprabhAvam, kutrApi buddhimAhAtmyam, kvacid dArzanikavivAdam, kvApi ca tattvarahasyAdikaM saralena racanAsandarbheNa sukumArazailyA ca nirUpayanta ime granthakArAH svasamayapravarttamAnasya laukikAcAra-vyavahArasya, sAmAjikaprathAyAH, dhArmikabhAvasya, naitikajIvanasya, anyasyA'pi ca tAdRzasyA''nuSaGgikasya tatsamayajJAtavyavastunaH samullekhaM yathAsthAnaM zleSagarbhitarUpeNa cakruH / tasmAdidaM mahAkAvyaM yathA jainadharmavAsitAntaHkaraNAnAM bhavyAnAM dhArmika zikSAdIkSAviSayatvena mahatImupakArakatAmAkalayati, tathaivA'nyeSAmapi kAvyarasAsvAdatatparANAM rasikAnAM purAtanatattvAnusandhAnaikalakSyANAM dakSANAM bhAratavarSIya gIrvANagirAparizIlanaparAyaNAnAM paNDitAnAM copayuktatAM sampAdayediti me suddaDhataro vizvAsaH / avagAhita vividhavAGmayAzveme prauDhapratibhAzAlino granthakArA etadatiriktAnyanyAnyapi khopazasugamavRttisamanvitaliGgAnuzAsana- dhAtupArAyaNAdyaGgagariSTha-saMskRta- prAkRta siddha hemazabdAnuzAsana-saMskRtaprAkRtadvyAzrayamahAkAvya - abhidhAnacintAmaNinAmamAlA - anekArthasaGgraha - nighaNTu - dezinAmamAlA - khopazAlaGkAracUDAmaNivivaraNasamalaGkRta kAvyAnuzAsana-chandonuzAsana-pramANamImAMsAarhannIti - khopazavRttivibhUSita yogazAstra- vItarAga stotra - mahAdevastotra - ayogavyavacchedadvAtriMzikA - anyayogavyavacchedadvAtriMzikAdIni vividhaviSayavyAvarNanaparANi naikagrantharatnAni jagranthuH / prathamaparvaNaH prAstAvikaM vijJApanam / // 4 // .
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ granthakartA'smin prathame parvaNi varNito viSayaH prAnte padyenakenaiva saGkSiptatayA itthaM samAsUci khAmiprAgbhavavarNanaM kulakarotpattiH prabhorjanma co dvAhAdivyavahAradarzanamatho rAjyaM vrataM kevalam / cakritvaM bharatasya mokSagamanaM bhartuH kramAcakriNo ___'pyasmin parvaNi varNitaM vitanutAt parvANi sarvANi vH|| jijJAsUnAM kRte'sya vistRtA viSayAnukramaNikA tvatrA'ne pradarzitA vizeSajijJAsAM paripUrayiSyatIti manye / prastutamahAkAvyasya sampAdanaprasaGge AdarzapustakapaJcakaM samAsAditamasmAbhiH / tatra1 prathamaM stambhatIrthIyaprAcInatADapatrIyajainabhANDAgArasatkaM, vikramasaMvat1240saMvatsarezrIsarvANandasUrINAmupAsakena ghusaDIgrAmavAsinA zrAddhadharmeNa ghUsaDIgrAme likhitaM, vyAkhyApitaM ca, tADapatrIyamatijIrNama|tizuddhatamaMtrayodazAdhikapaJcazata(513)patrAtmakamAdarzapustakaM prAntyapatratruTitaM "zreSTidIpacandra pAnAcandra"dvArA samupalabdham / idamatra "khaMtA0" saGketena samabhijJApitam / atra15" x 2" pramANaparimitasyA'sya prAra mbhaprAntapatrayoH pratikRtI atra pradarzite / * etasya samAptyanantaropanyastairimaiH pustakalekhayitRprazastipadyavibhUSito'yaM samullekho vijRmbhate............. vicAraNA / sudharmasya tato jJAnaM, jJAnAt tasya parigrahaH // 1 // tasmAd bhavanti zreyAMsi, sthairyasya ..... / .. [ta smAd dharmapariNatiH // 2 // tasmAdU dharmopadezacopadezAd dharma vistRtiH / tato'neke bhavaM tIrkhA, labhante ca paraM padam // 3 // 13 // ityanekaguNaM jJAnaM, ........ / sarveSAmeva dharmANAM, jJAnadAnaphalaM mahat // 4 ||[cturbhiH kalApakam ] "jJAnadAnena jAnAti, jantuH khasya | hitAhitam / vetti [ jIvAditatvAni, virati ] ca samaznute // 5 // jJAnadAnAdavApnoti, kevalazAnamujvalam / anugRhmA'khilaM lokaM, Jain Education Internation .
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ triSaSTi zalAkA puruSacarite 114 11 Jain Education Internatio 2 dvitIyam - aNahillapurapattana (pATaNa) phophalIyApATakAntargata "vakhatajI" saMjJakavIthI sthazrIsaGghabhANDAgArasambandhi vi. saM. 1483 vatsare likhitaM prAyazo'zuddhaM, suvAcyamekapaJcAzadadhikazata ( 151 ) patrAtmakaM kAgadopari likhitaM vidvadrana - munipuGgava - zrIpuNyavijayakRpayA samAsAditam / etadatra " saM 1" saMjJayA sUci - tam * / 12 " x 5 " pramANapramitasyA'syA''dya prAntapatrayoH pratikRtI atra nidarzite / 3 tRtIyaM pUrvanirdiSTastambhatIrthIyaprAcInatADapatrIyapustakabhANDAgArasatkaM vi.saM. 1520 varSe likhitaM prAyaH -- zuddhaM kAgadIyaM navanavati (99) patramayaM " zreSThidIpacandra pAnAcandra" dvArA prAptam / idamatra " khaM0" saMjJayA nirdiSTam / 10 x 4" etatpramANasyA'syA''dyAntapatrayoH pratikRtI atra pradarzite / lokAzramadhigacchati // 6 // " [ tri.za. pu. ca. pa. 1. sa. 1 zlo. 155-156 ] Rte jJAnAt kathaM jantu[ vetti svasya hitAhitam ] / ajJAnI januSAndhavat kathaM varttata satpathi ! // 7 // [vijJAya ] mAhAtmyaM jJAnadAnasya sadguroriti / zrIsarvANanda sUrINAmupAsakena sa ( ) [ dA // 8] ....... na, ghUsaDIgrAmavAsinA / likhitaM zrAddhadharmeNa caritramRSabhaprabhoH // 9 // yAvad bhUrbhUdharo meruryAvaJcandradivAkarau / yAvajjinendra [ dharmo'yaM, tAvajjayet ] supustakaH // 10 // 5 // maGgalaM mahAzrIH // 7 // vatsare zrIvikramArke, dvAdazavedAsvarAdhike ( 1240 ) / vyAkhyAtaM ghUsa DIgrAme, ........ // / 11 // * asya prAntabhAge'yaM samullekho dRzyate saMvat 1483 varSe dvitIyavaizAkhavadi 4 budhe- [ sUripaTTAlaGkAra bha7 zrIvijayasiMhasUriziSya muM0 jinacandreNa zrIAdinAthacari ]traM lekhayAMcakre / paropakArAya // yAdRzaM pustake dRSTaM tAdRzaM likhitaM mayA / yadi zuddhamazuddhaM vA, mama doSo na dIyate // [ khaMbhAyata (?) nayare ] sampUrNa kRtam / zubhaM bhavatu lekhakapAThakayozca / [ dhe ityata Arabhya traM yAvat, tathA te ityata Arabhya saM yAvat patidvayaM kenacinmaSIkUcikayA vinAzitam, tathApi samprayatnena paThitaH pAThaH pradarzitaH / ] + asyA'ntyo'yamullekhaH samavalokyate---- prathamaparvaNaH prAstAvikaM vijJApanam / 1 // 5 // .
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4 caturtha pattanIyapUrvoktazrIsaGghabhANDAgArasatkaM saptapaJcAzadadhikazata( 157 )patrAtmaka suvAcya nAtizuddha pratnaM sthUlAkSarasamalaGkataM kAgadapustakaM pUjyapravara-saMzodhanakAryakuzala-munizrIpuNyavijayaprayatnenAIs'sAditam / idamatra "saM 2" nAmA nidarzitam / 113" 44 pramANamitam / | 5 paJcamaM ca sUryapura(surata )gopIpurAsthazrIjainAnandapustakAlayasatkaM prAcInamazuddha manoharaM tripaJcAza dadhikazata(153)patrAtmakaM kAgadIyaM "jhaverI amaracandra mUlacandra" dvArA saMlabdham / etatra "A0" hai saMjJayA vinirdiSTam / 10x46" pramANam / AdarzapustakapaJcake'pi yo yatra pAThabhedaH samAsAditaH zuddhatayA ca pratibhAtaH sa tatraiva tattatpustakasaGketena saha tasya patrasya nimnabhAge TippanarUpeNa vinystH| pUrvanirdiSTAdarzapustakAni vitIryA'tra sAhAyyavidhAyakebhyo bhUri dhanyavAdAna vitraami| nivedayecate'nye cA|'nena pathA''darzapustakasAhAyyaM dattvA mamA'nyeSAM ca prAcInasAhityaprakAzanaprayAsaM muhurmuhuH samuttejayantviti / triSaSTizalAkApuruSacaritamahAkAvyAntargatAnAM vizeSanAmnAM paricayo'kArAdikrameNA'ntime vibhAge prdrshyissyaamH| prathamasya parvaNo'sya saMzodhanakarmaNyantima prUpha" rUpANi patrANi vilokya vizuddhiM vinidizya ca susAhAhAyyavidhAyinaH purAtanagranthoddhAraka-pUjyapAda-pravartakapadAlaGkRtazrIkAntivijayapraziSyaratnasya saMzodhana kAryAtinipuNasya vidvajanamAnyasya pUjyapravaramunizrIpuNyavijayasya, prathamata ArabhyA'ntimaparyantaM saMzodhane sahakArakAriNazca vibudhasya pUjyavarasya munizrIuttamavijayasya mahopakAraM kRtajJatayA'tra saMsmarAmi / saMvat 1520 varSe prathamacaitrasudi 5 vAra vRhaspati likhitaM paNDyA madanajIkena puNyAya paropakArAya likhApitam // sA* mohanajI likhApitam // 7 // // 5 // For Private & Personal use only .
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ triSaSTi maduparodhataH prastutamahAkAvyasya vistarato viSayAnukramaNikAkartuH pUjyapAda-dakSiNavihAri-munizrI- prathamaparvaNaH zalAkA amaravijayaziSyaratnasyetihAsapriyasya kavikarmakuzalasya zrIcaturavijayasyA'pyupakRtiratra kathaM nAma prAstAvika puruSacarite vismyte| vijnyaapnm| | prAcyavidyAmandirIyagAyakavADaYAcyagranthamAlAyAM jainavidvatkartRkavividhagranthasampAdakatvena khyAtakIrteH prAcInetihAsatattvavedino'smin prAstAvike vihitasAhAyyasya gAndhItyupAhvasya zreSThibhagavAndAsa tanujasya jainapaNDitazrIlAlacandrasya nAmagrAhaM smaraNaM kriyate / kA prastutasya mahAkAvyasyA''dyaparvaNaH prasiddhikRte 'paMjAba'dezoddhAraka-nyAyAmbhonidhi-jainAcArya-| zrImadvijayAnandasUrIzvara (prasiddhanAmadheyazrIAtmArAmajI mahArAja) paTTadhara-AcAryazrIvijayavallabhasUrIzvarANAM sudhAsodareNa nikhilapratyUhavyUhavinAzinopadezena samudAratayA dravyasahAyatAkIM dhAMgadhrAvAstavyasya dhakaparAyaNasya "zreSTivarya zrIpuruSottama suracandra" ityasya dharmapatnI aM0sau0 zrImatI dA"pUrI" ityAkhyA suzrAvikA dhanyavAdAhIM / - evamuparisUcitAnAM paJcAnAmAdarzapustakAnAmAdhAreNA'tisAvadhAnatayA saMzodhita, upayuktaTippanyAdinA pariSkRte'pyasmin mahAkAvye pramAdAdidoSavazAd, matibhramAdakSarayojakadoSAd vA yatra kutracid yAH kAzcanA-13 | 'zuddhayaH sthitA jAtA vA bhaveyustAH parimArjayantu vidhAya mayi kRpA, saMsUcayantu ca sauhArdabhAvena parizramavedino guNaikapakSapAtino dhIdhanA iti samprArthayatekumatanizAnimIlitabhavyapadmavibodhanasahasrakiraNa-paJcanadadezoddhAraka-bRhattapAgacchAntargatasaMvignazAkhIyA For Private & Personal use only
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ Jain Education Internatio |''dyAcArya-saMvignacUDAmaNi- siddhAntodadhipAragAmi-nyAyAmbhonidhi-jainAcAryazrImadvijayAnandasUrIzvara(prasiddhanAmadheya zrI AtmarAmajI mahArAja) paTTadhara- nijAsAdhAraNopadezaprabhAvAdaneka dhArmika-sAmAjikonnatividhAyijainavidyAlaya-gurukula- pustakAlayAdisaMsthAsaMsthApaka- yathArthopadezaka- pUjyapAda - AcAryazrIvijayavallabhasUrIzvara pradhAnaziSyaratna- taponidhizrIvivekavijaya ziSyAvataMsaka - vidvacchreSTha AcAryapadopazobhitazrIvijayo maGgasUricaraNAravindacaJcarIkAyamANo vidvajjanakRpAbhilASI vaTapadram, ( baDaudA) ghaDIyAlI pola, jaina upAzraya. vikramasaM. 1992. vIrasaM. 2462. AtmasaM. 41. jyeSTha zuklA 8. guruvAsare. tA. 28-5-36. caraNavijayo muniH / .
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ USISAHAASANPUR dRbdhaM traiSASTamAsIt sucaritamamalaM zrIzalAkA'bhidhAnaM, zrImacchrIhemacandraiH zirasi matimato vllbhaakhyaansuureH| AjJAM svIye nidhAya prakaTayati caraNaH sAdhu saMzodhya tasya, sAnandaM bhaktibhAvAt prathamakamadhunA parva lokopakRtyai // 1 // SACARICCAREERCANCERICA
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ // aham // // namaH prathamAnuyogapraNetRbhyaH shriikaalkaaryebhyH|| nyAyAmbhonidhi jainAcArya-zrIvijayAnandasUrIzvarapaTTAlaGkAra-zrIvijayavallabhamaribhyo namaH // kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryavinirmitaM trissssttishlaakaapurusscritm| triSaSTi. 1 Jan Education interna For Private Personal Use Only
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ tripaSTizalAkApuruSacarite // 1 // prathamaM parva prathamaH sargaH RSabhacaritam / RSabhasvAmi-bharatacakravarticaritapratibaddhaM prathamaM parva / prathamaH sargaH sakalArhatpratiSThAnamadhiSThAnaM zivazriyaH / bhUrbhuvaHsvastrayIzAnamArhantyaM praNirdadhmahe // 1 // nAmA-''kRti-dravya-bhAvaH, punatastrijagajanam / kSetre kAle ca sarvasminnarhataH samupAsmahe // 2 // ___ AdimaM pRthivInAthamAdimaM niSparigraham / AdimaM tIrthanAthaM ca, RSabhasvAminaM stumaH // 3 // arhantamajitaM vizvakamalAkarabhAskaram / amlAnakevalAdarzasaGkrAntajagataM stuve // 4 // vizvabhavyajanArAmakulyAtulyA jayanti tAH / dezanAsamaye vAcaH, zrIsambhavajagatpateH // 5 // anekAntamatAmbhodhisamullAsanacandramAH / dadyAdamandamAnandaM, bhagavAnabhinandanaH // 6 // dyusatkirITazANAmottejitAGginakhAvaliH / bhagavAn sumatikhAmI, tanotvabhimatAni vaH // 7 // padmaprabhaprabhordehabhAsaH puSNantu vaH zivam / antaraGgArimathane, kopATopAdivA'ruNAH // 8 // zrIsupArzvajinendrAya, mahendramahitAtaye / namazcaturvarNasaGghagaganAbhogabhAkhate // 9 // candraprabhaprabhozcandramarIcinicayojvalA / mUrtimanasitadhyAnanirmiteva zriye'stu vaH // 10 // karAmalakavad vizvaM, kalayan kevalazriyA / acintyamAhAtmyanidhiH, suvidhirbodhaye'stu vaH // 11 // tribhuvanAdhIzam / 2 cittaikAgryeNa namaskurmahe / 3 sevAM kurmhe| 4 amlAno yaH kevalajJAnarUpa Adarzastasmin saGkrAntAni jaganti yasya sa tam / 5 samaprabhavyajana eva ArAma stasmina sAraNisamAnAH / 6 kopADambarAt / 7 karasthitanirmalajalavat / | pUrvabhavacarite prthmodhnsaasaarthvaahbhvH| // 1 // Jan Education International For Private & Personal use only
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ saccAnAM paramAnandakandodbhedanavAmbudaH / syAdvAdAmRtanisyandI, zItalaH pAtu vo jinaH // 12 // bhavarogArtajantUnAmagadaGkAradarzanaH / niHzreyasazrIramaNaH, zreyAMsaH zreyase'stu vaH // 13 // vizvopakArakIbhUtatIrthakRtkarmanirmitiH / surAsuranaraiH pUjyo, vAsupUjyaH punAtu vaH // 14 // vimalasvAmino vAcaH, katakakSodasodarAH / jayanti trijagaccetojalanairmalyahetavaH // 15 // svayambhUramaNaspI , karuNArasavAriNA / anantajidanantAM vaH, prayacchatu sukhazriyam // 16 // kalpadrumasadharmANamiSTaprAptau zarIriNAm / caturdhA dharmadeSTAraM, dharmanAthamupAsmahe // 17 // sudhAsodaravAgjyotsnAnirmalIkRtadiGmukhaH / mRgalakSmA tamaHzAntya, zAntinAthajino'stu vaH // 18 // zrIkunthunAtho bhagavAn , sanAtho'tizayarddhibhiH / surA'suranRnAthAnAmekanAtho'stu vaH zriye // 19 // aranAthaH sa bhagavAMzcaturthA'ranabhoraviH / caturthapuruSArthazrIvilAsaM vitanotu vH||20|| surA'suranarAdhIzamayUranavavAridam / karmadrUnmUlane hastimalaM mallimabhiSTumaH // 21 // jaganmahAmohanidrApratyUpasamayopamam / munisuvratanAthasya, dezanAvacanaM stumaH // 22 // luThanto namatAM mUrdhni, nirmalIkArakAraNam / vAriplavA iva namaH, pAntu pAdanakhAMzavaH // 23 // yaduvaMzasamudrenduH, karmakakSahutAzanaH / ariSTanemirbhagavAn , bhUyAd vo riSTanAzanaH // 24 // kamaThe dharaNendre ca, svocitaM karma kurvati / prabhustulyamanovRttiH, pArzvanAthaH zriye'stu vaH // 25 // kRtAparAdhe'pi jane, kRpAmantharatArayoH / ISaddhASpArdrayorbhadra, zrIvIrajinanetrayoH // 26 // 1 katakacUrNasamAnAH / 2 mokSalakSmIvilAsam / 3 jalapravAhAH / CAMROCARCISCALCASSE Jain Education internagal For Private & Personal use only
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ triSaSTidAlAkA prathamaM parva prathamaH puruSacarite sargaH RSabhacaritam / // 2 // |pUrvabhavacarite prathamodhanasA eSAM tIrthakRtAM tIrtheSvAsana dvAdarza cakriNaH / navArdhacakriNo rAmAstathA pratyardhacakriNaH // 27 // ete zalAkApuruSA, bhUtabhAvizivazriyaH / tripaSTiravasarpiNyAM, bharatakSetrasambhavAH // 28 // eteSAM caritaM brUmaH, zalAkApuMstvazAlinAm / mahAtmanAM kIrtanaM hi, zreyoniHzreyasAspadam // 29 // tatra tAvad bhagavatazcaritramRSabhaprabhoH / bodhivIjAvAptihetorbhavAdArabhya varNyate // 30 // ___ astyasaGkhyAmbudhidvIpavalayaiH pariveSTitaH / jambUdvIpa iti dvIpo, vajravedikayA''vRtaH // 31 // bhUSitasya sravantIbhivavaSadharairapi / svarNaratnamayo merurmadhye tasyA'sti nAbhivat // 32 // sa lakSayojanocchrAyo, mekhalAtrayabhUSitaH / ctvaariNshdyojnocccuulo'hNccaitymnndditH||33|| asti pazcimatastasya, videheSu mahApuram / kSitipratiSThitaM nAma, kSitimaNDalamaNDanam // 34 // tatra prasannacandro'bhUnistandro dharmakarmasu / devarAjopamo rAjA, rAjamAno maharddhibhiH // 35 // tatra cA''sIt sArthavAho, dhano nAma yazodhanaH / AspadaM sampadAmekaM, saritAmiva sAgaraH // 36 // AsaMstasya mahecchasyA'nanyasAdhAraNAH zriyaH / paropakArakaphalA, ruco himaruceriva // 37 // sadA sadAcAranadIpravAhaikamahIdharaH / sevanIyo na kasyA''sIt , sa mahItalapAvanaH? // 38 // tasinnaudAryagAmbhIryadhairyaprabhRtayo guNAH / Asan bIjAnyamoghAni, prabhavAya yazastaroH // 39 // kaNAnAmiva ratnAnAmutkarAstasya vezmani / goNInAmiva devAGgavAsasAmapi rAzayaH // 40 // *'tazca sra saM 1 // nadIbhiH / 2 kSetraiH / 3 kulaparvataiH / 4 AlasyarahitaH / 5 indratulyaH / 6 sthAnam / 7 candrasya / 8rAzayaH / sArthavAhabhavaH / // 3 // Jain Education Internation For Private & Personal use only .
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ azvairarzvatarairuSTrairvAhanairaparairapi / tasya vezma vyarAjiSTa, yAdobhiriva sAgaraH // 41 // dhaninAM guNinAM kIrtizAlinAM ca nRNAmasau / dhuryatvaM dhArayAmAsa, prauNo'GgamarutAmiva // 42 // arthaistasya mahArthasya, paryapUryanta sevakAH / mahAsarovarasyeva syandairabhyarNabhUmayaH // 43 // sa gRhItamahAbhANDa, utsAha iva mUrtimAn / IhAJcakre'nyadA gantuM, vasantapurapattanam // 44 // sArthavAho dhanastasmin, sakale'pi pure tataH / DiNDimaM tADayitvoccaiH, puruSAnityaghoSayat // 45 // asau dhanaH sArthavAho, vasantapurameSyati / ye ke'pyatra yiyAsanti, te calantu sahA'munA / / 46 / / bhANDaM dAsyatyabhANDAyA'vAhanAya ca vAhanam / sahAyaM cA'sahAyAyA'zambalAya ca zambailam // 47 // dasyubhyastrAsyate mArge, zvApadopadravAdapi / pAlayiSyatyasau mandAn, sahagAn bAndhavAniva // 48 // kSaNe sa~ kalyaH kalyANe, kulastrIkRtamaGgalaH / rathamAsthAya vidadhe, prasthAnaM pattanAd bahiH // 49 // prasthAnabherIbhAGkArairAkArakanarairiva / janAH sarve'pi tatreyurvasantapuragAminaH || 50 // atrAntare dharmaghoSa, AcAryaH sAdhucaryayA / dharmeNa pAvayan pRthvIM, sArthavAhamupAyayau // 51 // sasambhramamathotthAya, dhano dIyaM tapasviSA / sahasrAMzumivA''cAryamavandata kRtAJjaliH / / 52 / / dhanena pRSTAstvAcAryAH samAgamanakAraNam / vasantapurameSyAmastvatsArthenetyacIkathan // 53 // sArthavAho'pyuvAcaivaM, dhanyo'dya bhagavannaham / abhigamyA yadAyAtA, matsArthena ca yAsyatha // 54 // 1 khacaraiH / 2 jalajantubhiH / 3 aGgamarutAM - aGgAntargata sarvavAyUnAM madhye prANo nAma vAyuryathA dhuryatvaM dhArayAmAsa tathA / 4 kSudrapravAhaiH / 5 pAtheyam / *sakalyakalyA' saM 2 // 6 nIrogI / 7 AhnAnakArakaiH / dIptaM A // 8 sUryamiva /
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ triSaSTi zalAkA puruSacarite // 3 // Jain Education Internation AcAryANAM kRte'mISAmannapAnAdyamanvaham / sampAdanIyaM yuSmAbhiH sadAnityAdizacca saH // 55 // AcAryA apyavocanta yatInAmazanAdikam / akRtaM cA'kAritaM cA'saGkalpyaM cApi kalpate / / 56 / / vApIkUpataDAgAdigataM vAryapi vAryate / arzastropahataM sArthanAtha ! jainendrazAsane // 57 // atrAntare ca kenApi, sArthavAhasya Dhaukitam / pakvacUtAJcitaM sthAlaM, bhraSTasandhyAbhrasannibham // 58 // pramodameduramanA, nijagAda tato dhanaH / phalAnyamUni gRhNItA'nugRhNIta ca mAmiti / / 59 / / sUrirUce phalAdIdRgazastropahataM hi naH / na spraSTumapi kalpeta, kiM punaH zrAddha ! khAditum ? // 60 // aisaladaho ! kAspi, duSkaravatakAritA / zakyaM dinamapIdRkSairbhavituM na pramAdibhiH // 61 // kalyaM vaH syAd yadannAdi, tad dAsyAmi prasIdata / calatA'dyetyuditvA tAn, natvA ca vyasRjanmunIn // 62 // sArthavAhastato'cAlIt, caJcalaisturagairmayaiH / zakaTairukSaibhistuGgaistaraGgairiva sAgaraH / / 63 / / atha pracelurAcAryA, api sAdhubhirAvRtAH / mUrttatAmAzritairmUlaguNottaraguNairiva // 64 // sArthasyA'gredhanaH pRSThe, mANibhadraH sakhA'sya tu / IyatuH pArzvayostvazvavAravArAvavAritau / / 65 / / . zvetacchatraiH sa cakre dyAM zaradabhramayImiva / mAyUrairAtapatraizca prAvRDabdamayImiva // 66 // karabhaiH "sairibhairukSavarairazvataraiH kharaiH / tasyohe durvahaM bhANDaM, ghanavAtairiva kSitiH // 67 // vegAdalakSyamANAGghripAtA vAtamajA iva / yayuH pArzvastha goNIbhirutpakSA iva vesarIH / / 68 / / 1 aprAkam / 2 uSTraiH / 3 baliSThavRSabhaiH / 4 uSTraiH / 5 mahiSaiH / 6 ghanavAtAH pRthvyAdhArabhUtA vaatvishessaaH| 7 pavanAbhimukhacAriNo mRgavizeSAH / 8 khacarAH / prathamaM parva prathamaH sargaH RSabha caritam / pUrvabhavacarite prathamo dhanasA rthavAhabhavaH / // 3 //
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ Jain Education Inte yUnAmantarniviSTAnAM tatra krIDAnibandhanam / jaGgamAnIva vezmAni zakaTAni cakAsire // 69 // mahAkAyA mahAskandhA, mahiSAstoyavAhinaH / mahIM prAptA ivA'mbhodA, janAnAM cicchidustum // 70 // tadA tadbhANDasambhArabhArAkrAntA samantataH / zakaTazreNicItkArai, rarAseva vasundharA // 71 // aukSaNauSTrakeNA''zvenoddhUtaH pAMzurAnaze / tathA divaM yathA viSvak, sUcIbhedyaM tamo'bhavat // 72 // ukSNAM ghaNTATaNatkArairbadhirIkRtadiGmukhaiH / camaryastatrasurdUrAdutkarNAstairNakaiH samam // 73 // mahAbhAraM vahanto'pi, krAmanto'pi kramelakAH / valitagrIvamagrANi, bhUruhAM lilihurmuhuH // 74 // * utkarNasaralagrIvA, dazanto darzanairmithaH / pRSThapratiSThakaNThAlAH praSTA evA'bhavan kharAH / / 75 / / ArakSakaiH pratidizaM, veSTitaH zastrapANibhiH / vajrapaJjaramadhyastha, iva sArtho'vahat pathi // 76 // mahArthasyApi sArthasya, dUre'sthustasya dasyavaH / mahArghamauliratnasya, bhujaGgamapateriva // 77 // niHsvA''DhyayornirvizeSaM, yoge kSeme ca sodyamaH / dhanaH sarvAn sahA'naiSId, yUthezaH kalabhauniva // 78 // AzAsyamAnaH sakalaileMaukaiH sphAritalocanaiH / dine dine ravivi, prayANamakarod dhanaH // 79 // sarasAM saritAM cA''pastanU kurvan nizA iva / uddAmaH samabhRt pAnthabhISmo grISmaRtustadA // 80 // mandhA iva vavurvAvo'tyantaduHsahAH / AtapaM tapaeNnastene, viSvag vahnicchaTopamam // 81 // * tatsArthapathikAstasthuranupAtaM taruM tarum / prapAM prapAM pravezaM ca, pAyaM pAyaM payo'luThan // 82 // tRSAM saM 1 // laghuvatsakaiH / 2 uSTrAH / 3 nirdhana dhanADhyayoH / 4 aprAptasya prAptyupAyo yogaH / 5 prAptasya rakSaNaM kSemaH / sArthAn saM 1 // 6 laghugajAn / 7 sUryaH / .
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama parva prathamaH margaH RSabhacaritam / tripaSTi jihvAmakarSan mahiSA, niHzvAsapreritAmiva / vivizuzca nadIpaGkeSvavadhIritakAharAH // 83 // zalAkA rathikAnavamatyApi, prAjaneSu patatsvapi / unmArgapAdapAnIyurukSANazca kSaNe kSaNe // 84 // zuruSacarite taptAyaHsUcIsadRzai, rocirbhizcaNDarociSaH / vyalIyanta zarIrANi, viSvag madanapiNDavat // 85 // taptAyaHphAlakaraNiM, taraNinitarAM dadhau / pathi kSiptakarIpAgnivaiSamyaM pAMzavo'vahan / / 86 // // 4 // pravizya mArgasaritaH, paritaH sArthayoSitaH / unmUlya nalinInAlAn , galanAleSu cikSipuH // 87 // dharmA'mbhAklinnavAsobhirazobhanta bhRzaM pathi / jalArdA iva vibhratyaH, sArthapAnthapurandhrayaH // 88 // palAzatAlahintAlanalinIkadalIdalaiH / tAlavRntIkRtaiH pAnthAzcicchidurdharmajaM zramam / / 89 // grISmasyeva sthiticchedaM, gaticchedaM pravAsinAm / vidadhAnaH samAgacchanmepacihnamRtastataH // 9 // yAtudhAna ivA''kAze, dadhAno dhanva vAridaH / kurvan dhArAzarAsAraM, sArthenotrAsamaikSyata // 91 // alAtamiva taDitaM, taDitvAn bhramayana muhuH / nirbharaM bhApayAmAsa, pathikAn bAlakAniva // 92 // abhraMlihaiH payaHpUraiH, kUlinInAM prasAribhiH / kUlAni pAnthahRdayAnIca sadyo vidadrire // 93 // salilainIMcamuccaM ca, sarvamurtyA samIkRtam / jaDAnAmudaye hanta, vivekaH kIdRzo bhavet // 94 // payobhiH kaNTakaiH paddhairdurgamatvena vartmanaH / yojanAnAM zatamiva, krozo'pi samajAyata // 95 // adhvanyajana AjAnusaMlagnanavakardamaH / Amuktamocaka iva, pracacAla zanaiH zanaiH / / 96 // tirskRtkshaavishessaaH| 2 "paroNI" iti bhASAyAm / 3 sUryasya / 4 sdshm| 5 suuryH| * prAvizan mArga saM1,2. khaM // paakhiyH| 7 raaksssH| 8 prajvalarakASTham / 9 meghH| 10 ana ilayArekyAt jalAnAmityapi vaktavyam / | pUrvabhavacarite prathamo dhnsaathaivaahbhvH| Jain Education Internation For Private & Personal use only
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhartuM pratipathaM pAnthAn , dudaivena prasAritAH / pravAhacchamanA dIrghAH, svabAhuparivA iva // 97 // amajannabhitaH paGkavikaTe zakaTAH pathi / ciraM kRtavimardottharoSAd astA iveleyA // 98 // avaruhyA''kRSyamANA, auSTrikai tarajjubhiH / pathi kramelakAH peturdhazyatpAdAH pade pade // 99 / / durgatvaM vartmanAM prekSya, sArthavAhastato dhanaH / tasyAmeva mahATavyAM, dattvA vAsAnavAsthita // 10 // ativAhayituM varSAzcakre tatroTajAn janaH / na hi sIdanti kurvanto, dezakAlocitAM kriyAm // 101 // darzite mANibhadreNa, nirjantujagatItale / uTajopAzraye'vAtsuH, sUrayo'pi sasAdhavaH // 102 // bhUyastvAt sArthalokasya, dIrghatvAt prAvRSo'pi ca / atruTyat tatra sarveSAM, pAtheyayavasAdikam // 103 // tatazcetastatazceluH, kucelAstApasA iva / khAdituM kandamUlAdi, kSudhArtAH saarthvaasinH|| 104 // ___ atha tat sArthanAthasya, sArthadauHsthyamazeSataH / vijJaptaM mANibhadreNa, tanmitreNa nizAmukhe // 105 // sArthavAhaH sArthaduHkhacintAsantAnanizcalaH / tasthau nivAtaniSkampa, iva pAyonidhistataH // 106 // tasya cintAprapannasya, nidrA'bhUta kSaNamAtrataH / atiduHkhA'tisaukhye hi, tasyAH prathamakAraNam // 107 // yAminyAzcarame yAme, mandurAyAmapAlakaH / tatazca kshcidpyevmpaatthiidshtthaashyH|| 108 // pratyAzaM visphuratkIrtiH, prApto'pi viSamAM dazAm / svAmI naH pAlayatyAtmapratipannamasAvaho! // 109 // tadAkarNya dhano dadhyAvupAlabdho'si kenacit / astIha mAmake sAthai, ko nAmA'tyantaduHsthitaH ? // 11 // 1 svabAhurUpArgalA iva / 2 bhUmyA / 3 ussttraaruuddhH| * tatraiva ca ma saM 1 // / 'zcakrustatroTajAn janAH saM 1, khaM // 4 samudraH / 5 vAjizAlAgrAharikaH / For Private & Personal use only
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ tripaSTizalAkApuruSacarite prathamaM parva prathamaH sargaH RSabhacaritam / A jJAtaM santi me dharmaghoSAcAryAH sahAgatAH / akRtA'kAritaprAsubhikSAmAtropajIvinaH // 111 // kandamUlaphalAdIni, spRzantyapi na ye kvacit / adhunA duHsthite sArthe, vartante hanta ! te katham // 112 // mArgakRtyamurIkRtya, pathi yAnahamAnayam / tAnadyaiva samasmArSa, kimakArSamacetanaH ? // 113 // vAmAtreNApi no yeSAmadya yAvat kRtaucitI / svamukhaM darzayiSyAmi, teSAmadya kathaM nvaham ? // 114 // tathA'pyadyApi tAn dRSTvA, nijAMhaH kSAlayAmyaham / sarvatrApi nirIhANAM, kArya teSAM tu kiM mayA // 115 // iti cintayatastasyotsukasya munidarzane / turyo yAmastriyAmAyAstriyAmevA'parA'bhavat // 116 // vibhAtAyAM vibhAvaryA, zucivastravibhUSaNaH / sUrINAmAzrayamagAt , sapradhAnajano dhanaH // 117 // , palAzacchadanacchannaM, sacchidratRNabhittikam / sthalasthaNDilasaMsthAnaM, teSAM so'vizadAzrayam // 118 // mAnamiva pApAbdheH, panthAnamiva nivRteH / austhAnamiva dharmasya, saMsthAnamiva tejasAm // 119 // kaSAyagulmanIhAraM, hAraM kalyANasampadaH / saGghasyA'dvaitamAGalpaM, kalpadru zivakAviNAm // 120 // piNDIbhUtaM tapa iva, mUrtimantamivA''gamam / tIrthaGkaramivA'drAkSId, dharmaghoSamuni dhnH||121 // [tribhirvizeSakam / ] dhyAnAdhInAtmanaH kAMzcit, kaaNshcinmaunaavlmbinH| kAyotsargasthitAn kAMzcit ,paThataH kaaNshcidaagmm||122|| vAcanAM dadataH kAMzcit ,kAMzcid bhUmiM pramArjataH / vandamAnAn gurun kAMzcit , kaaNshciddhrmkthaajussH||123|| pUrvabhavacarite prathamo dhanasArthavAhabhavaH ucitAcaraNam / 2 svapApam / 3 rAtryAH / 4 mathanadaNDam / 5 sabhAsthAnam / 6 himam / 7 bhUSaNarUpam / Jain Education Internationa l For Private & Personal use only .
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrutamuddizataH kAzcit , kAMzcit tadanujAnataH / tattvAni vadataH kAMzcit , tatrA'drAkSInmunInapi // 124 // [tribhirvizeSakam / ] so'vandatA''cAryapAdAn , sAdhUnapi yathAkramam / tasmai te dharmalAbhaM ca, daduH pApapraNAzanam // 125 // AcAryapAdapadmAnte, rAjahaMsa ivA'tha saH / niSedyA''sAditAnanda, iti vaktuM pracakrame // 126 // tadA''kArayatA yuSmAn , bhagavannAtmanA saha / mudhaiva sambhramo'darzi, zaradgarjitavanmayA // 127 // Arabhya taddinAd yUyaM, na dRSTA na ca vanditAH / na cA'nnapAnavastrAdyaiH, kadAcidapi stkRtaaH||128|| jAgratsa~SuptAvasthena, mayA mUDhena kiM kRtam / yad yUyamavajajJidhve, dhvastasvavacasA ciram // 129 // bhagavantaH! sahadhvaM tat , pramAdAcaraNaM mama / sarvasahA mahAnto hi, sadA sarvasahopamAH // 130 // sUrayo'pyacire'smAkaM, tvayA kiM kiM na satkRtam / duHzvApadebhyo dasyubhyastrAyamANena vartmani // 13 // tavaiva sArthikA yacchantyannapAnAdi cocitam / tanna sIdati naH kiJcit , mA vipIda mahAmate ! ||132||d dhano'pyUce guNAneva, santaH pazyanti sarvataH / tato mama sadoSasthA'pyArAdhyairevamucyate // 133 // sarvathA khapramAdena, lajito'si prasIdata / sAdhun preSayatA''hAraM, prayacchAmIcchayA yathA // 134 // sUribhASe yogena, vartamAnena vetsinu / akRtA'kAritA'cittamannAdyupakaroti naH // 135 // tadeva dAsye sAdhUnAM, yadevopakariSyate / ityuditvA ca natvA ca, nijAvAsaM yayau dhnH|| 136 // tadanujJAkAriNaH / 2 upavizya / 3 AmantraNaM kurvatA / 4 jAgratA'pi suSuptAvasthAgatena / 5 pRthvI tadupamA / 6 duSTahiMtratAprANibhyaH / 7 caurebhyaH / 8 pUjyaiH / 9 akRtaM akAritaM acittaM ceti ekavadbhAvI dvandvaH / Jain Education Inter For Private & Personal use only
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ triSaSTizalAkApuruSacarite prathamaM parva prathamaH - sargaH RSabhacaritam / asthA'nupadamevA'tha, sAdhudvitayamAgamat / tadahaM cA'nnapAnAdi, daivAdAsInna kiJcana // 137 // itastato'nveSayaMzca, sArthavAhaH svayaM tataH / IkSAzcakre ghRtaM styAnaM, nijAzayamivA'malam // 138 // idaM vaH kalpate kizciditi sArthapatIrite / icchAmIti vadan sAdhuH, paitadhamadhArayat // 139 // dhanyo'haM kRtakRtyo'haM, puNyo'hamiti cintayan / romAJcitavapuH sapiH, sAdhave sa svayaM dadau // 140 // .AnandAzrujalaiH puNyakandaM kandalayanniva / ghRtadAnAvasAne'tha, dhano'vandata tau munI // 141 // sarvakalyANasaMsiddhau, siddhamatrasamaM tataH / vitIrya dharmalAbhaM to, jagmaturnijamAzrayam // 142 // tadAnIM sArthavAhena, dAnassA'sya prabhAvataH / lebhe mokSatarobIjaM, bodhibIjaM sudurlabham // 143 // * rajanyAM punarapyeSAM, munInAmAzrayaM yyau| sa pravizyA'nujAnIteti vadan prANamad gurUn // 144 // dharmaghoSasUrayo'pi, meghani?SayA girA / zrutakevalidezIyAM, didizurdezanAmimAm // 145 // dharmo maGgalamutkRSTaM, dharmaH svargA'pavargadaH / dharmaH saMsArakAntArollaGghane mArgadezakaH // 146 // dharmoM mAteva puSNAti, dharmaH pAti piteva ca / dharmaH sakheva prINAti, dharmaH snihyati bandhuvat // 147 // | dharmaH saGkramayatyuccairguNAn gururivojvalAn / dharmaH prakRSTAM svAmIva, pratiSThAM ca prayacchati // 148 // dharmaH zarmamahAhaya, dharmo vArisaGkaTe / dharmo jADyacchidAdharmo, dharmo marmAvidaMhasAm // 149 // dharmAjanturbhaved bhUpo, dharmAd rAmo'rdhacatryapi / dharmAcakradharo dharmAda, devo dharmAcca vAsavaH // 15 // 1 pAtram / 2 ghRtam / 3 puNyAGkuram / 4 zrutakevalisamAnAm / 5 mArgadarzakaH / * pratiSThAM saM 1 // 6 zaityavicchede dharmarUpaH / 7 baladevaH / 8 vAsudevaH / 9 ckrvrtii| 10 indrH| | pUrvabhavacarite prthmodhnsaarthvaahbhvH| Jain Education Inte For Private & Personal use only
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ praiveyakA'nuttareSu, dharmAd yAtyahamindratAm / dharmAdArhantyamAmoti, kiM kiM dharmAnna sidhyati ? // 151 // durgatiprapatajantudhAraNAd dharma ucyate / dAna-zIla-tapo-bhAvabhedAt sa tu caturvidhaH // 152 // ___ tatra tAvad dAnadharmaviprakAraH prakIrtitaH / jnyaandaanaa-'bhydaan-dhrmopgrhdaantH||153 // dAnaM dharmAnabhijebhyo, vAcanAdezanAdinA / jJAnasAdhanadAnaM ca, jJAnadAnamitIritam // 154 // jJAnadAnena jAnAti, jantuH svasya hitAhitam / vetti jIvAditatvAni, viratiM ca samaznute // 155 // jJAnadAnAdavAnoti, kevalajJAnamujjvalam / anugRhyAkhilaM lokaM, lokAgramadhigacchati // 156 // ___ bhavatyabhayadAnaM tu, jIvAnAM vadhavarjanam / mano-cAkAyaiH karaNa-kAraNA-'numatairapi // 157 / / tatra jIvA dvidhA jJeyAH, sthAvara-trasabhedataH / dvitaye'pi dvidhA paryAptA'paryAptavizeSataH // 158 // paryAptayastu paDimAH, paryAptatvanibandhanam / AhAro vepurakSANi', prANo bhASA mano'pi ca // 159 // syurekAkSa-vikalAkSa-pazcAkSANAM zarIriNAm / catasraH paJca SaT vApi, paryAptayo yathAkramam // 160 / / ekAkSAH sthAvarA bhUmyojovAyumahIruhaH / teSAM tu pUrva catvAraH, syuH sUkSmA bAdarA api // 161 // pratyekAH sAdhAraNAzca, dviprakArA mahIruhaH / sAdhAraNA api dvedhA, sUkSma-bAdarabhedataH // 162 // vasA dvi-tri-catuH-paJcendriyatvena caturvidhAH / tatra paJcendriyA dvedhA, saMjino'saMjJino'pi ca / / 163 / / zikSopadezA''lApAna ye, jAnate te tu saMjJinaH / sampravRttamanaHprANAstebhyo'nye syurasaMjJinaH // 164 // tIrthaGkaratvam / 'ditaH saM 2,3||1'jntustsy saM 2 // 2 mokSam / 3 kRtkaaritaanumoditH| zarIram / 3.5 indriyANi / 6 vikalAkSazabdena dvIndriyAdayo vikalendriyA praayaaH| 7 vnsptikaayaaH| viSadhi,2 For Private & Personal use only
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaM parva triSaSTizalAkApuruSacarite prathamaH sargaH RSabha caritam / SUBSCRSSCRICA sparzanaM rasanaM ghrANaM, cakSuH zrotramitIndriyam / tasya sparze raso gandho, rUpaM zabdazca gocaraH // 165 // dvIndriyAH kRmayaH zaGkhAH, gaNDUpadA jalaukasaH / kapardakAH zuktayazca, vividhAkRtayo mtaaH||166|| yUkA matkuNa-mairkoTa-likSAdyAstrIndriyA matAH / ptngg-mkssikaa-bhRngg-dNshaadyaashcturindriyaaH||167|| tiryagyonibhavAH zeSA, jala-sthala-khacAriNaH / nArakA mAnavA devAH, sarve paJcendriyA matAH // 168 // tatparyAyakSayAd duHkhotpAdAt saGklezatasvidhA / vadhasya varjanaM teSvabhayadAnaM taducyate // 169 // dadAtyabhayadAnaM yo, datte'rthAn sokhilAnapi / jIvite sati jAyeta, yat pumarthacatuSTayI // 170 // jIvitAdaparaM preyo, jantoAyeta jAtucit / na rAjyaM na ca sAmrAjyaM, devarAjyaM na cocckaiH|| 171 // ito'zucisthasya kameritaH khargasado hareH / prANApahAraprabhavaM, dvayorapi samaM bhayam / / 172 // samagrajagadiSTAyA'bhayadAnAya sarvathA / sarvadA'pyapramattaH san , pravarttata tataH sudhIH // 173 // bhavedabhayadAnena, jano janmAntareSu hi / kAnto dIrghAyurArogya-rUpa-lAvaNyazaktimAn // 174 // dharmopagrahadAnaM tu, jAyate tatra pazcadhA / daayk-graahk-dey-kaal-bhaavvishuddhitH|| 175 // tatra dAyakazuddhaM tanyAyyArthI jJAnavAn sudhIH / nirAzaMso'nanutApI, dAyakaH pradadAti yat // 176 // idaM cittamidaM vittamidaM pAtraM nirantaram / saJjAtaM yasya me so'haM, kRtArtho'smIti daaykH|| 177 // sAvadyayogavirato, gauravatrayavarjitaH / triguptaH paJcasamito, raagdvessvinaakRtH|| 178 // nirmamo nagaravasatyaGgopakaraNAdiSu / tathA'STAdazazIlAGgasahasradharaNoddharaH // 179 // * degmatkoTa-li saM 2, khaM // 1 dhrmaarthkaammokssruupaa| 2 nItisampAditArthaH / 3 nirIhaH / 4 pshcaattaapvirhitH| pUrvabhavacarite prthmodhnsaarthvaahbhvH| // 7 // For Private & Personal use only .
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ Jain Education Internationa ratnatrayadharo dhIraH, samakAJcanaleSTukaH / zubhadhyAnadvayasthAsnurjitAH kukSizambalaH // 180 // nirantaraM yathAzakti, nAnAvidhatapaH paraH / saMyamaM saptadazadhA, dhArayannavikhaNDitam // 181 // aSTAdazaprakAraM ca, brahmacaryaM samAcaran / yatredRg grAhako dAnaM tat syAd grAhakazuddhimat // 182 // deyazuddhaM dvicatvAriMzadoSarahitaM bhavet / pAnA-zana khAdya-svAdya - vastra saMstArakAdikam // 183 // kAlazuddhaM tu yat kiJcit kAle pAtrAya dIyate / bhAvazuddhaM tvanAzaMsaM, zraddhayA yat pradIyate // 184 // na dehena vinA dharmo na deho'nAdikaM vinA / dharmopagrahadAnaM tad, vidadhIta nirantaram // 185 // pAtrebhyo'zanapAnAdidharmopagrahadAnataH / karoti tIrthAvyucchittiM prApnoti ca paraM padam / / 186 // zIlaM sAvadyayogAnAM pratyAkhyAnaM nigadyate / dvidhA taddezavirati sarvaviratibhedataH // 187 // dezato viratiH paJcANuvratAni guNAstrayaH / zikSAvratAni catvAri, ceti dvAdazadhA matAH // 188 // tatra sthUlA hiMsA-satyA - steya brahmA'parigrahAH / aNuvratAni paJceti, kIrttitAni jinezvaraiH // 189 // atha digviratirbhogopabhogaviratistathA / anarthadaNDaviratizcaivaM guNatratatrayI // 190 // sAmAyikaM ca dezAvakAzikaM pauSadhastathA / atithInAM saMvibhAgaH, zikSAvratacatuSTayam // 199 // tadeSA dezaviratiH, zuzrUSAdiguNaspRzAm / yatidharmAnuraktAnAM, dharmapathyadanArthinAm // / 192 / / za~ma-saMvega-nirvedA'nukampA -''stikyalakSaNam / samyaktvaM pratipannAnAM mithyAtvavinivarttinAm // 193 / / 1 jitendriyaH / 2 udaramAtrapAtheyaH / * tasya grAsaM // t zuddhi se 1 // zuddhiM saM 1 // 3 vAJchArahitam / 4 kuryAt / 5 tIrthasya avicchedam / 6 pathyadanaM zambalam /
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ triSaSTi zalAkA puruSacarite // 8 // Jain Education Inte mahAtmanAM sAnubandhakrodhodayavivarjinAm / cAritramohghAtena, jAyate gRhamedhinAm // 194 // [ tribhirvizeSakam / ] sthUlAnAmitareSAM ca, hiMsAdInAM vivarjanam / 'siddhisaudhaikasaraNiH, sA sarvaviratirmatA // 195 // prakRtyA'lpakapAyANAM bhavasaukhyavirAgiNAm / vinayAdiguNA'ktAnAM sA munInAM mahAtmanAm // 196 // yat tApayati karmANi, tat tapaH parikIrttitam / tad bAhyamanazanAdi, prAyazcittAdi cA''ntaram // 197 // anazana maunodarya, vRtteH saMkSepaNaM tathA / rasatyAgastanuklezo, lInateti bahistapaH / / 198 / / prAyazcittaM vaiyAvRtyaM, svAdhyAyo vinayo'pi ca / vyutsarge'tha zubhadhyAnaM, poDhetyAbhyantaraM tapaH // 199 // ratnatrayadhareSvekA, bhaktistatkAryakarma ca / zubhaikacintA saMsArajugupsA bhAvanA bhavet // 200 // caturdhA tadayaM dharmo, niHsImaphalasAdhanam / sAdhanIyaH sAvadhAnairbhavabhramaNa bhIrubhiH // 201 // rasta mayA khAmin!, dharmo'yaM zuzruve cirAt / etAvanti dinAnyeSa, vaJcito'smi svakarmabhiH // 202 // vandittvA gurupAdAbjadvandvaM zeSamunInapi / dhanyaMmanyo nijAvAsaM, sArthavAhastato yayau // 203 // paramAnandanirmagno, dharmadezanayA tayA / dhanastAM kSapayAmAsa, kSaNadAM kSaNamAtravat // 204 // suptotthitasya tasyA'tha prAtarmaGgalapAThakaH / papATha zaGkhagambhIramadhuradhvanivandhuraH // 205 // dhanAndhakAramalinA, padminIlakSmitaskarI / vyavasAyaharA nRRNAM yayau prAvRDiva kSapA // 206 // tejo'bhimukhacaNDAMzurvyavasAyasuhRnnRNAm / zaratkAla iva prAtaHkAlo'yaM jRmbhate'dhunA // 207 // *mohAsaM // 1 siddhiprAsAdaikasopAnamArgaH / 2 kAyotsargaH / 3 rAtrim / prathamaM parva prathamaH sargaH RSabha caritam / pUrvabhavacarite prathamo dhanasA rthavAhabhavaH / // 8 // .
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ sarasAmApagAnAM ca, prApurApaH prasannatAm / zaradA tattvabodhena, manAMsIva manISiNAm // 208 // sUryAzubhiH zuSkapaGkAH, panthAnaH sugamA bhRzam / Asan granthA ivA''cAryopadezAcchinnasaMzayAH // 209 // kUlinyaH kUlayormadhye, vahantIha zanaiH zanaiH / nemisImantayorantaH, zakaTazreNayo yathA // 21 // pakvazyAmAka-nIvAra-cAluGka-kuvalAdibhiH / adhvanyAnAmihA'dhvAna, Atithyamiva kurvate // 211 // pavanAndolyamAneSuvaNadhvAnarasau zarat / yAnAbhiyogasamayaM, zaMsatIvA''bhiyogiAm // 212 // pAnthAnAM tapyamAnAnAM, rucibhizcaNDarociSaH / AtapatrIbhavantyete, kSaNaM zAradavAridAH // 213 // ete sArthakakumantaH, kakudaibhindate sthalIH / sukhayAtrAkRte bhaoN, vaiSamyamavanerikha // 214 / / garjantaH plAvayantaHkSmAM, purA dadRzire hi ye / nezarmAgavehAste'tra, prAvRSeNyA ghanA iva // 215 // vallIbhiH phalanamrAbhiH, svacchastoyaiH pade pade / panthAno'yatnapAtheyAH, pAnthAnAmiha jajJire / / 216 // rAjahaMsA ivotsAhabahalIkRtacetasaH / gantuM dezAntarANyatra, tvarante vyavasAyinaH // 217 / / __ tacchRtvA sArthavAho'pi, prayANasamayo'munA / vijJapta iti vijJAya, yAtrAbherImavAdayat // 218 // sArtho'pi rodasIkukSimbharebhairIvAt tataH / cacAla govRndamiva, gopagozRGganAdataH // 219 // bhavyAbjabodhapravaNaiH, sAdhubhiH parivAritaH / marIcibhiH sUra iva, sarirapyacalat tataH // 220 // agrataH pArzvataH pazcAdArakSapuruSaiH khayam / rakSAmAsUcya sArthasya, pratasthe sArthapo dhnH|| 221 // 1 zyAmAkastRNadhAnyavizeSaH, nIvAro dhAnyavizeSaH, vAluGkaH cirbhaTakam, kuvalaM badarIphalam , "kAkaDI bora" iti lokabhASAyAm / 2 pAnyAnAm / 3 mAgAH / 4 yAtrotsukAnAm / 5 mArgapravAhAH / 6 vyApAriNaH / 7 sUryaH / 8 rkssknraiH| .
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ triSaSTizalAkA puruSacarite // 9 // mahATavIM samuttIrNe, sArthe sArthapatiM tataH / anujJApyA''cAryavaryA, vihartuM yayuranyataH // 222 // tatazca sArthavAho'pi niSpratyUhaM vahan pathi / pAthodhimiva nadyogho, vasantapuramAsadat // 223 // vikrINIte sma bhANDAni, pratibhANDAni cA''dade / kAlena kiyatA'pyeSa dhImanto hyaashukaarinnH||224|| parito bharitastasmAd, vAridheriva vAridaH / kSitipratiSThaM nagaraM, punarapyAyayau dhanaH // 225 // kAlena tatra pUrNAyuH, kAladharmamupAgataH / AsthitaikAntasuSameSUttareSu kuruSvasau / / 226 // sItAnadyuttaraTe, jambUvRkSAnupUrvataH / utpede yugmadharmeNa munidAnaprabhAvataH // 227 // tatrA'STasya paryante, martyA bhojyAbhilASiNaH / SaTpaJcAzazatadvandvasaGkhyapRSThakairaNDakAH // 228 // yugmarUpAstrigavyUtocchrayAH palyatrayAyuSaH / paryantaprasavAH svalpakapAyA mamatojjhitAH / / 229 / / apatyayugmame konapaJcAzatamahAni tu / pAlayitvA vipadyante'thotpadyante sureSu te // 230 // zarkarAsvAdusikatAH, zarajyotsnAnibhAmbhasaH / tatrottareSu kuruSu, bhUmyo ramyAH svabhAvataH / / 231 // madyAGgapramukhAstatra dazadhA kalpapAdapAH / manujAnAmayatnena, sadA yacchanti vAJchitam // 232 // dadate tatra madyaGgA, madyaM bhRGgAstu bhAjanam / tUryAGgakAstu tUryANi varyANi vividhairlayaiH // 233 // dIpazikhA jyotiSkAzca tanvantyuddyotamadbhutam / mAlyaM yacchanti citrAGgA, bhojyaM citrarasAH punaH // bhUSaNAni tu maNyaGgA, gehAkArA gRhANi tu / sampAdayanti cAnanA, divyavAsAMsyanekazaH || 235 || ete ca niyatAnarthAn, yacchantyaniyatAnapi / anye ca kalpataravastatra sarvepsitapradAH // 236 // 1 nirvighnam / * "vRkSasya pU A, saM 2 // yugmarUpeNa saM 1, khaM // 2 caturthe divase / 3 STaSThasthitasUkSma gAtrAvayavAH / prathamaM parva prathamaH sargaH RSabha caritam / pUrvabhavacarite dvitIyo yuga likabhavaH / // 9 // .
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ tRtIyo devbhvH| divIva tatra kalpadrusampannasakalepsitaH / dhanajIvo yugmadharmA'nvabhUd vaiSayikaM sukham // 237 // mithunAyuH pAlayitvA, dhanajIvastatazca saH / prAgjanmadAnaphalataH, saudharme tridazo'bhavat / / 238 // cyutvA saudharmakalpAca, videheSvapareSvatha / vijaye gandhilAvatyAM, vaitAThyapRthivIdhare // 239 // gandhArAkhye janapade, pure gandhasamRddhake / rAjJaH zatabalAkhyasya, vidyaadhrshiromnneH||24|| bhAryAyAM candrakAntAyAM, putratvenodapAdi saH / nAmnA mahAbala iti, balenA'timahAbalaH // 241 // rakSyamANaH sa AyuktairlAlyamAnastathA tathA / vRddhimAsAdayAmAsa, zAkhIva kramayogataH // 242 // kalAnidhirivA'zeSakalApUrNaH zanaiH zanaiH / sa babhUva mahAbhAgo, janAnAM nayanotsavaH // 243 // sa kanyAM vinayavatI, mUrttA tu vinayazriyam / samaya samayAbhijJaH, pitrAdezAdupAyata // 244 // nizAtamastraM kAmasya, kAminIjanakArmaNam / ratilIlAvanaM so'tha, yauvanaM pratyapadyata // 245 // kremau samatalau tasya, kramAt kUrmavadunnatau / siMhamadhyAdharIkAradhurINaM madhyamapyabhUt // 246 // uraHsthalaM cA'kalayat , svarNazailazilAtulAm / uDurau dadhatuH skandhau, kakubhatkakudazriyam // 247 // bhujau bhujaGgamAdhIzabhogazobhAM ca baiMbhratuH / arddhAbhyuditarAkendulIlAmaliGamAdade // 248 // radainakhairmaNinibhairvapuSA kanakatviSA / sakalAM kalayAmAsa, merulakSmI sthirAkRtiH // 249 // ___ aparechuH zatabalo, vidyAdharapatiH sudhIH / mahAsattvastattvavijJazcintayAmAsivAnidam // 250 // vidhAya sahajA'zaucamupaskArairnavaM navam / gopanIyamidaM hanta !, kiyatkAlaM kalevaram ? // 251 // 1 devaH / 2 rakSakaiH / 3 vRkSa iva / 4 tIkSNam / 5 caraNau / * bibhratuH saM 1, aa|| 6 lalATam / 7 saMskAraiH / hajA'zaucamupaskArAvarapatiH sudhIH / mahAla, merulakSmI sthirAkAnI Jan Education in For Private & Personal use only .
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaM parva triSaSTizalAkApuruSacarite // 10 // prathamaH sargaH RSabhacaritam satkRto'nekazo'pyeSa, satkriyeta yadApi na / tadApi vikriyAM yAti, kAyaH khalu khalopamaH // 252 // aho ! bahinipatitairviSThA-mUtra-kaphAdibhiH / haNIyante prANino'mI, kAyasyA'ntaHsthitaina kim // 253 // rogAH samudbhavantyasminnatyantAtaGkadAyinaH / dandezUkA iva krUrA, jaraviTapikoTare // 254 // nisargAd gatvarazcA'yaM, kAyo'bda iva zAradaH / dRSTanaSTA ca tatreyaM, yauvanazrIstaDinibhA // 255 // AyuH patAkAcapalaM, taraGgataralAH zriyaH / bhogibhoganibhA bhogAH, saGgamAH svamasannibhAH // 256 // kAma-krodhAdibhistApaistApyamAno divAnizam / AtmA zarIrAntaHstho'sau, pacyate puTapAkavat // 257 // viSayeSvatiduHkheSu, sukhamAnI manAgapi / nA'ho ! virajyati jano'zucikITa ivA'zucau // 258 // durantaviSayAsvAdaparAdhInamanA janaH / andho'ndhumiva pAdArasthitaM mRtyuM na pazyati / / 259 // ApAtamAtramadhurairviSayairviSasannibhaiH / AtmA mUJchita evA''ste, svahitAya na cetati // 260 // tulye caturNA paumarthe, pApayorarthakAmayoH / AtmA pravarttate hanta !, na punardharmamokSayoH // 261 // asminnapAre saMsArapArAvAre zarIriNAm / mahAratnamivA'nayaM, mAnuSyamatidurlabham // 262 // mAnuSyakepi samprApte, prApyante puNyayogataH / devatA bhagavAnarhan , guravazca susAdhavaH // 263 // mAnuSyakasya yadyasya, vayaM nAdabahe phalam / muSitAH sma tadadhunA, caurairvasati pattane // 264 // tadadya kavacahare, kumAre'smin mahAbale / rAjyabhAraM samAropya, kurmahe svasamIhitam // 265 // vimRzyaivaM zatabalaH, samAhUya mahAbalam / vinItaM bodhayAmAsa, rAjyagrahaNahetave // 266 // 1 saH / * nisargaga saM : aa||2 sapaM phagAtulyAH / 3 kUpam / 4 puruSArthatve / / saMsAre pA saM 2 // 6degbalastadAha sN|| | pUrvabhavacarite caturtho mhaablbhvH| Jain Education Inter For Private Person Use Only .
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ sa rAjyabhAramudvoDhuM, mene pitRnidezataH / bhavanti hi mahAtmAno, gurvAjJAbhaGgabhIravaH // 267 // tataH zatabalaH siMhAsane'dhyAsya mahAbalam / abhiSicya svahastena, cakre tilakamaGgalam // 268 // sa rarAja navo rAjA, kundasodarakAntinA / cAndanena tilakenodayAcala ivendunA // 269 // paitRkeNA''tapatreNa, haMsapatrAmalena saH / zuzubhe zAradAbhreNa, girirAja ivoccakaiH // 27 // vireje preGkhatA cArucAmaradvitayena saH / balAkAyugaleneva, vimalena balAhakaH // 271 // tasyAbhiSeke gambhIrataro maGgalyadundubhiH / dadhyAna dhvanayannAzAzcandrodaya ivodadhiH // 272 // samantAnmatrisAmantaiH, sametya samanamyata / dvaitIyIkaH zatabala, iva rUpAntareNa saH // 273 // putra rAjye nivezyaivaM, svayaM zatabalastataH / Adade zamasAmrAjyamAcAryacaraNAntike // 274 // so'sArAn viSayAn projjhya, sAraM ratnatrayaM dadhau / tathA'pyakhaNDA tasyAsIta , sarvatra smcitttaa|| 275 // mRlAdunmUlayAmAsa, kapAyAn sa jitendriyH| kUlapApUra iva, kUlasthitamahIruhAn // 276 / / AtmArAmamanA vAcaMyamo niyataceSTitaH / adhisehe mahAsattvo, duHsahAn sa parISahAn // 277 // maitryAdibhirbhAvanAbhiH, pravRddhadhyAnasantatiH / so'mandAnandanimagnastasthau muktAvivAnizam // 278 // dhyAnena tapasA cA''yulIlayaivA'tivAhya saH / mahAtmA sAdayAmAsa, sadanaM tridivaukasAm // 279 // __ mahAbalo'pi balibhiH, khecaraiH parivAritaH / AkhaNDala ivA'khaNDazAsanaH prazazAsa gAm // 28 // ramyAvArAmarAjISu, sa reme ramaNIvRtaH / muditaH paGkaruhiNIkhaNDeSviva sitacchadaH / / 281 // 1 meghaH / 2 nadyAH pUra iva / 3 indraH / 4 pRthvIm / 5 haMsaH / For Private & Personal use only .
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaM parva triSaSTizalAkApuruSacarite prathamaH sargaH RSabhacaritam / STAGRAAKASEAN abhRvaMstatpuro nityasaGgItapratizabditaiH / saGgItakAnuvAdinya, iva vaitADhyakandarAH // 282 // agrataH pArzvayoH pazcAnnArIbhiH privessttitH| sa cakAsAmAsa rasaH, zRGgAra iva mUrtimAn // 283 // khacchandaM tasya viSayakrIDAvyagrasya sarvadA / samarAtrindivaH kAlo, babhUva viSuvannibhaH / / 284 // / anekAmAtyasAmantairmaNistambharivA'paraiH / pariSkRtAM nijAsthAnI, sodhitasthAvathaikadA // 285 // taM natvopAvizan sarve, yathAsthAnaM sabhAsadaH / te tadekAgranayanA, yogilIlAmadhArayan // 286 // te svayambuddha-sambhinnamatI zatamatistathA / mahAmatizca tatrAsAzcakrire matriNo'pi hi // 287 // svAmibhaktisudhAsindhurmanISAratnarohaNaH / samyagdRSTiH svayambuddha, iti tatra vyacintayat // 288 // 18 * asmAkaM pazyatAmeSa, durvAjibhirivendriyaiH / hiyate viSayAsaktaH, svAmI dhigna upekSakAn // 289 // -Igvinodavyagrasya, janmA'smatsvAmino mudhA / yAtIti tAmyati mano, mInaH stoka ivAmbhasi // 29 // asmAbhirmatribhirasau, na ceduccaiHpadaM zrayet / tadasmAkaM bhavennarmamatriNAM ca kimantaram ? // 291 // . tadvijJapayya netavyo'smAbhiH svAmI hite pathi / nIyante yatra tatraite, yAnti sAraNivannRpAH // 292 // yadyapyapavadiSyante, svaamivysnjiivinH| vAcyaM tathA'pi nopyante, yavA mRgabhayena kim ? // 293 // vimRzyeti svayambuddho, dhaureyo buddhizAlinAm / iti vijJapayAmAsa, rAjAnaM racitAJjaliH // 294 // AsaMsAraM sarinAthaH, kiM tRpyati sarijalaiH / saritpa'tipayobhirvA, kimeSa vaDavAnalaH? // 295 // * 'pure ni saM 1, A // 1 saGgItasya anukaraNaM kurvantyaH / 2 samarAtridinAtmakaH kAlo viSuvat / 3 sabhAm / 4 buddhiratasya rohnnaaclruupH| 5 smudH| 6 smudrH| pUrvabhavacarite caturtho mhaablbhvH| SSROSESSISSA For Private & Personal use only .
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ antako jantubhiH kiM vA?, kimedhobhikSutAzanaH / sukhaiSayikairAtmA, kiM tathaiSa kadAcana // 296 // kUlacchAyA durjanAca, viSaM ca viSayAstathA / dandazUkAzca jAyante, sevyamAnA vipattaye // 297 // AsevyamAnastatkAlasukho'ntavirasaH smaraH / kaNDUyyamAnA pAmeva, nikAmaM ca pravarddhate // 298 // kAmo'yaM narakadRtaH, kAmo vyasanasAgaraH / kAmo vipallatAkandaH, kAmaH paapdrusaarnniH|| 299 // madanena madeneva, janaH paravazIkRtaH / sadAcArapathabhraSTaH, patatyeva bhAvaTe // 30 // artha dharma ca mokSaM ca, vezmeva gRhamedhinaH / AsAditapravezo'yaM, khanatyAriva smaraH // 301 // darzanena sparzanenopabhogena ca nirbharam / vyAmohAyaiva jAyante, viSavalya iva striyaH // 302 // nikAmameva kAminyaH, kAmalubdhakavAgurAH / hariNAnAmiva nRNAM, jAyante'narthahetave // 303 // ye narmasuhRdaH khAdAcAmaikasuhRdo hi te / svAminazcintayantyete, paralokahitaM na yat // 304 // strIkathAbhigItanRttairnarmoktyA mohayantyamI / piGgAH svakhAminamaho!, nIcAH khArthekatatparAH // 305 // kusaMsargAt kulInAnAM, bhavedabhyudayaH kutaH ? / kadalI nandati kiyad?, badarItarusannidhau // 306 // tatprasIda kulasvAmin !, svayaM vijJo'si mA muhH| vihAya vyasanAsaktiM, mano dharme nidhIyatAm // 307 // nizchAyena drumeNeva, sarasevA'pavAriNA / nirgandheneva puSpeNa, vidanteneva dantinA // 308 // rUpeNevA'lavaNimnA, rAjyenevA'pamatriNA / adeveneva caityena, rajanyevenduhInayA // 309 // , yamarAjaH / 2 kA?H / 3 khasaH / 4 bhavakUpe / 5 mUSakaH / 6 khAnapAnakamitrANi / 7 viTAH / Jain Education Inter For Private & Personal use only .
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ tripaSTi zalAkA puruSacarite // 12 // Jain Education Internal yatinevA'caritreNa, sainyenevA'pazastriNA / mukhenevA'kSihInena, nirdharmeNa nareNa kim ? // 310 // [ tribhirvizeSakam / ] cakravarttyapyadharmaH san, janma tallabhate punaH / kadannamapi samprAptaM, sAmrAjyaM yatra manyate // 311 // mahAkulaprasUto'pi dharmopArjanavarjitaH / bhaved bhavAntare veva, parocchiSTAnna bhojanaH // 312 // dharmahIno dvijanmA'pi nityaM pApAnubandhakaH / biDAla iva durvRtto, mlecchayoniSu jAyate / / 313 / / biDAla - vyAla - zArdUla- zyena - gRdhAdiyoniSu / bhavanti bhUyiSThabhavA, bhavino dharmavarjitAH // 314 // dharmahInAH kRmayaH syurasakRcchakRdAdiSu / kukkuTAderlabhante ca caJcacaraNatADanam // 315 // jAyante dharmarahitA, narA narakabhUmiSu / vairAdiva kadarthyante, paramAdhArmikAsuraiH // 316 // anantavyasanAvegajvalanAntaravarttinaH / trapuH piNDAniva hahA !, ghigadharmAn zarIriNaH / / 317 // dharmAdAmoti zarmANi, paramAdiva bAndhavAt / taraNDeneva tarati, dharmeNa vipadApagAH / / 318 // puMsAM ziromaNIyante dharmArjanaparA narAH / AzrIyante ca sampadbhirlatAbhiriva pAdapAH / / 319 // Adhi-vyAdhi-virodhAdi, sarva bAdhAnibandhanam / vidhyAyatyAzu dharmeNa, jaleneva hutAzanaH // 320 // janmAntare'pyarpaNAya, sarvakalyANasampadAm / pratibhUrdharma evAyamalaGkamaNavikramaH // 329 // kimanyaducyate svAmin! ?, dharmeNaiva balIyasA / saudhAgramiva nizreNyA, lokAgraM yAnti jantavaH || 322 // vidyAdharanarendratvaM dharmeNaiva tvamAsadaH / ato'pyutkRSTalAbhAya, dharmameva samAzraya // 323 // 1 kutsitamannam / * yatra rAjyAya manyate saMtA // 2 paunaHpunyena viSThAdiSu / 3 sIsakapiNDAn / 4 zAmyati / 5 samarthaparAkramaH / prathamaM parva prathamaH sargaH RSabha caritam / pUrvabhavacarite caturtho mahA balabhavaH / / / 12 / / .
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ ____derzarAtririvA'tyantamithyAtvatimirAkaraH / tato viSopamamatiH, sambhinnamatiratravIt // 324 // sAdhu sAdhu khayambuddha, svAmino hitakAmyasi / yadAhAra ivodgArairgirA bhAvo'numIyate // 325 // . RjoH sadA prasannasya, svAminaH sukhahetave / vadantyevaM kulAmAtyAstvAdRzA eva nA'pare // 326 // nisargakaThinaH kastvAmupAdhyAyo'dhyajIgapata ? / akANDAzanipAtAbha, prabhau yadidamabravIH // 327 // vayaM bhogArthibhiH svAmI, sevyate sevakairiha / mA bhuMkthAstvaM tu bhogAnityucyate sa kathaM nu taiH // 32 // tyaktvA yadaihikAn bhogAn , paralokAya yatyate / hitvA hastagataM leyaM, kUrparAlehanaM hi tat // 329 // paralokaphalo dharmaH, kIryate tadasaGgatam / paraloko'pi nA'styevA'bhAvataH paralokinaH // 330 / / pRthvyaptejaHsamIrebhyaH, samudbhavati cetanA / guDapiSTodakAdibhyo, madazaktiriva svayam // 331 // zarIrAna pRthak ko'pi, zarIrI hanta ! vidyate / parityajya zarIraM yaH, paralokaM gamiSyati // 332 // niHzaGkamupabhoktavyaM, tato vaiSayikaM sukham / svAtmA na vaJcanIyo'yaM, svArthabhraMzo hi mUrkhatA // 333 // dharmAdhamau ca nAzaGkayau, vighnahetU sukheSu tat / tAveva naiva vidyate, yataH khairaviSANavat // 334 // snapanenAGgarAgeNa, mAlyavastravibhUSaNaiH / yadekaH pUjyate grAvA, puNyaM tena vyadhAyi kim ? // 335 // anyasya copari grAvNa, AsitvA mRtryate jnaiH| kriyate ca purISAdi, pApaM tena vyadhAyi kim ? // 336 // utpadyante vipadyante, karmaNA yadi jantavaH / utpadyante vipadyante, buhRdAH kena karmaNA ? // 337 / / amaavaasyaaraatriH| rivotpannami' aa|| 2 anavasare bjrpaattulym| 3 hastamadhyabhAgaH "koNI" iti loke / gardabhazUGgavat / 5 pApANaH / triSaSTi, 3 Jan Education International For Private & Personal use only
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ triSaSTizalAkApuruSacarite prathama parva prathamaH sargaH RSabhacaritam / // 13 // tadasti cetano yAvat , ceSTayate tAvadicchayA / cetanasya vinaSTasya, vidyate na punarbhavaH // 338 / / ya eva mriyate jantuH, sa evotpadyate punaH / ityetadapi vAmAtraM, srvthaa'nuppttitH|| 339 // zirISakalpe tattalpe, rUpalAvaNyacArubhiH / ramaNIbhiH samaM svAmI, ramatAmavizaGkitam // 340 // bhojyAnyamRtarUpANi, peyAni ca yathAruci / khAdyantAM svAminA khairaM, sa vairI yo niSedhati // 341 // karparAgarukastUrIcandanAdibhirA~citaH / ekasaurabhyaniSpanna, iva tiSTha divAnizam // 342 // udyAnayAnajagatIcitrazAlAdizAli yat / tattat kSitIza ! prekSaskha, cakSuHprItyai pratikSaNam // 343 // veNuvINAmRdaGgAnunAdibhirgItanikhanaiH / divAnizaM tava svAminnastu karNarasAyanam // 344 // yAvajIvet sukhaM jIvet , tAvad vaiSayikaiH sukhaiH / na tAmyed dharmakAryAya, dharmAdharmaphalaM va tat // 345 // ___ svayambuddhastato'vAdInAstikaiH svaparAribhiH / andhairandhA ivAkRSya, pAtyante dhigadho janAH // 346 // khasaMvedanavedyo'yamAtmA'sti sukhaduHkhavit / niSedhituM bAdhAbhAvAcchakyate na hi kenacit // 347 // sukhito'haM duHkhito'hamiti kasyApi jAtucita / jAyate pratyayo naiva, vinA''tmAnamavAdhitaH // 348 // khazarIre svasaMvitterevamAtmani sAdhite / astyeva parakIye'pi, zarIre so'numAnataH // 349 // nizcIyate zarIre'sti, parakIye'pi cetanaH / sarvatra buddhipUrvAyAH, kriyAyA uplmbhtH||35|| / ya eva mriyate jantuH, sa evotpadyate punaH / astyevaM paraloko'pi, cetanasya na saMzayaH // 351 // 1 asiddhitaH / 2 zirISakusumatulye / 3 zavyAyAm / * bhirarcitaH saM 1, aa|| 4 sAganbhyotpannaH / 5 karNAmRtam / svAnubhavavedyaH / 7 vishvaasH| 8 svAnubhavAt / 9 prAptaH / pUrvabhavacarite caturtho mhaablbhvH| // 13 // For Private & Personal use only ,
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ yAtyekameva caitanyaM, janmato'nyatra janmani / zaizavAdiva tAruNye, tAruNyAdiva vAIke // 352 // vinA hi pUrvacaitanyAnuvRttiM jAtamAtrakaH / azikSitaH kathaM bAlo, mukhamarpayati stane? // 353 // acetanebhyo bhUtebhyazcetano jAyate katham / kAraNasyA'nurUpaM hi, kArya jagati dRzyate // 354 // pratyekaM yugapad vA syAd , bhUtebhyazcetano nanu / AdyaH pakSo yadi tadA, tAvantazcetanA na kim // 355 // atha dvitIyaH pakSaH syAt, tadA bhinnakhabhAvakaiH / bhRtairekasvabhAvo'yaM, janyate cetanaH katham // 356 // rUpagandharasasparzaguNA tAvad vasundharA / pratyakSametadApo'pi, rUpasparzarasAtmikAH // 357 // rUpasparzaguNaM teja, ekasparzaguNo marut / amISAmevamAvAlaM, vyaktA bhinnasvabhAvatA // 358 // toyAdibhyo visadRzAM, muktAnAM janmadarzanAt / bhUtebhyo'cetanebhyo'pi, cetanaH sambhavIti cet // 359 // tanna yuktaM yatastoyaM, mauktikAdiSu dRzyate / eka paudgalika rUpaM, vaisadRzyaM tataH katham // 360 // kizca piSTodakAdibhyo, madazaktiracetanA / acetanebhyo jAteti, dRSTAntazcetane katham // 361 // na ca dehAtmanoraikyamiti vAcyaM kadAcana / yaddehe tadavasthe'pi, cetano nopalabhyate // 362 / / yaccaikaH pUjyate grAvA, mUtrAdyairlipyate'paraH / tadasat sukhaduHkhAdi, kutastyamapacetane? // 363 // tato dehAd vibhinno'yamAtmA'sti paralokavAn / vidyate paraloko'pi, dharmAdharmanibandhanam // 364 // aGganAliGganAdagnitApAdiva samantataH / vilIyate manuSyANAM, viveko navanItavat // 365 // nirargalaM bahurasAMstAMstAnAhArapudgalAn / bhuJjAno naiva jAnAti, mattaH pazurivocitam // 366 // candanAgaru kastUrI-ghanasArAdigandhataH / AkrAmati naraM sadyo, dandazUka iva smaraH / / 367 // Jain Education Internatie For Private & Personal use only
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ triSaSTi zalAkApuruSacarite prathama parva prathamaH sargaH RSabhacaritam / // 14 // pumAn rAmAdirUpeSu, vilagneneha cakSuSA / vRtilagnopasaMvyAnAJcaleneva skhalatyaho ! // 368 // muhUrtasukhadAnena, mohayantI muhurmuhuH / dhRtamaitrIva saGgItiH, kuzalAya na sarvathA // 369 // tatpIpassaikasuhRdo, dhamassaikavirodhinaH / narakasyAkRSTipAzAn , viSayAn muJca dUrataH // 37 // yat preSya eko bhavati, svAmI bhavati cA'paraH / ekaH prArthayate bhikSAmaparazca prayacchati // 371 // vAhanaM ca bhavatyekastamanyazcAdhirohati / abhayaM yAcate caiko, dvitIyastu dadAti tat // 372 // ityAdi samyageveha, dharmAdharmaphalaM mahat / pazyannapi na manyeta, yastasai svasti dhImate ! // 373 // tasadvAgivA'dharmo, heyo duHkhanibandhanam / svAmin ! sadvAgivAdeyo, dharmaH zamaiMkakAraNam // 374 // __Uce tataH zatamatirmAtmA kazcidihA'paraH / padArthaviSayajJAnAt , pratikSaNavibhaGgurAt // 375 // yadvastuSu sthiratve dhIrvAsanA tatra kAraNam / pUrvAparakSaNAnAM tadekatvaM vAstavaM na tu // 376 // athovAca svayambuddho, vastu nAsti niranvayam / ambhastRNAdi hi gavAM, hanta ! dugdhAya kalpate // 377 // AkAzapuSpavat kUrmaromavacca niranvayam / naiva vastu bhavatyatra, tad vRthA kSaNabhaGgadhIH // 378 // vastu cet kSaNavidhvaMsi, santAnaH kSaNiko na kim / santAnasya ca nityatve, samastaM kSaNikaM kutH1||379|| sarvabhAveSvanityatve, nihitapratimArgaNam / smaraNaM pratyabhijJA ca, kathaM nAmopapadyate ? // 38 // janmAnantaranAzitve, dvitIyakSaNasambhavI / pitrona putraH pitarau, na putrasyetyasaGgatiH // 381 // * tatpAkasyai sN|| f ayaM zlokaH saM 1 pustake na dRzyate // asajjanoktivat pApo, heyo saM 1 // niHsantAnam / 2 nyAsIkRtasya pratiyAcanam / pUrvabhavacarite caturtho mhaablbhvH| // 14 // Jan Education Inter
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ vivAhasamayAvaM, jampatyoH kssnnnaashinoH| na jAyAyAH patiH patyuna jAyetyasamaJjasam // 382 // iha kRtvA'zubhaM karma, sa nA'mutrA'znute phalam / bhuGkte'nyaH kintu taditi, kRtanAzA'kRtAgamau // 383 // __ turyo'pyuvAca mAyA'sau, tattvato nAsti kiJcana / dRzyamAnamapi svama-mRgatRSNAdisannibham // 384 // guruH ziSyaH pitA putro, dharmo'dharmo nijaH paraH / ityAdi dRzyate yat sa, vyavahAro na tAttvikam // 385 / / vihAya jambuko mAMsaM, tIre mInAya dhAvitaH / mIno'tha prAvizat toye, mAMsaM gRdhroharad yathA // 386 // tathaihikasukhaM hitvA, paralokAya dhAvitAH / AtmAnamubhayabhraSTA, vazca yante hi te narAH // 387 // pAkhaNDinAmalIkAjJAM, zrutvA narakabhIravaH / daNDayanti nijaM dehamaho! mohAd vratAdinA // 388 // yathA mApAtazaGyekAziNA nRtyati lAvakaH / tathAbhizaGkaya narakapAtaM jantustapasyati // 389 // ___ khayambuddho'bravId vastu,na saccedarthakRt katham / mAyA cedIdRzI tarhi, svamebhaH kiM na kAryakRt / / 390 // kAryakAraNabhAvaM ced, vastUnAM pAramArthikam / na manyase tadA kiM tvaM, vibheSi patato'zaneH ? // 391 // evaM sati na tvaM nA'haM, na vAcyaM na ca vAcakaH / tadeSTapratipattiH syAd, vyavahArakarI katham // 392 // ___ vitaNDApaNDitairebhiH, svayaM viSayagRbhubhiH / deva ! pratAryase nityaM, zubhordakaparAGmukhaiH // 393 // tato vivekamAlambya, viSayAMstyaja dUrataH / dharmamevAzraya svAminnatrA'mutra ca zarmaNe // 394 // __atha rAjA'bravIdevaM, prasAdasubhagAnanaH / khayambuddha ! mahAbuddhe !, sAdhu sAdhUktavAnadaH // 395 // yuktaM dharma upAdeyo, na dharmadveSiNo vayam / upAdIyeta kAle'sau, matrAstramiva saGgare // 396 // , asatyAjJAm / 2 pakSivizeSaH / 3 viSayalolupaiH / 4 shubhottrkaalvimukhaiH| * vArjaya svA saM 1 // 5 yuddhe / For Private & Personal use only
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ triSaSTi 4959 prathamaM parva prathamaH zalAkApuruSacarite // 15 // sargaH RSabhacaritam / MUSAMASSASSAMSMSMSMSALAMS cirAdabhyAgataM mitramiva ko nAma yauvanam / upekSeta taducitA, pratipattimakalpayan ? // 397 / / dharmopadezastadayaM, tvayA'navasare kRtaH / vINAyAM vAdyamAnAyAM, vedodgAro na rAjate // 398 // paraloko hi dharmasya, phalaM sandigdhameva tat / tadaihikasukhAsvAdamakANDe kiM niSedhasi ? // 399 // atha vijJapayAmAsa, svayambuddhaH kRtAJjaliH / Avazyake dharmaphale, mA zatiSThAH kadAcana // 40 // kiM na sarasi bAlatve, yadAvAM nandane vane / apazyAva gatAvekaM, kAntirUpadharaM suram // 401 // saprasAdo jagAdevaM, sa devastvAM tadA nRpa / ahaM hyatibalo nAma, bhavato'smi pitaamhH||402|| krUramitrAdivodvigno'muSmAd vaiSayikAt sukhAt / rAjyaM tRNamiva tyaktvA, triratnImahamAzrayam // 403 // vrataprAsAdakalasaH, saMnyAso'ntakSaNe mayA / gRhItastatprabhAveNa, jAto'haM lAntakAdhipaH // 404 // pramaMdareNa na stheyaM, tat tvayA'pItyudIrya ca / vidyotitaviyadvidyudiva so'tha tirodadhe // 405 // manyasva paralokaM tad, vacaH paitAmahaM smaran / pratyakSe'pi pramANe kiM, pramANAntarakalpanA? // 406 // rAjA'pyUce sArito'smi, sAdhu paitAmahaM vacaH / paralokamahaM manye, dharmAdharmanibandhanam // 407 // mithyAdRgvAkpAMzupuJjajaladaH so'tha matrirAd / labdhAvakAzaH sAnandamiti vaktuM pracakrame // 408 // taba vaMze'bhavat pUrva, kurucandro narezvaraH / jAyA kurumatI tasya, haricandrazca nandanaH // 409 // nRpatiH sa tu kaulo'bhUnmahArambhaparigrahaH / dhuryo'nAryeSu kAryeSu, nirdayazca kRtAntavat // 410 // durAcAro'pi raudro'pi, sa rAjyaM bubhuje ciram / pUrvopArjitapuNyAnAM, phalamapratighaM khalu // 411 // 1jJAnadarzanacAritrarUpAm / 2 pramAdinA / 3 prkaashitaakaashH| * harizcandra saM 1,2 // zAktaH / pratima kha khaM,saM 2 // pUrvabhavacarite caturtho mahA. blbhvH| Jain Education Internation For Private & Personal use only
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ tasyAvasAnasamaye, jajJe dhAtuviparyayaH / AsannanarakaklezavaNikAmAtrasannibhaH // 412 // AsIt kaNTakazayyeva, tUlazayyA'sya duHkhadA / nimbavad virasAnyAsan , bhojyAni surasAnyapi // 413 // candanAgarukarpUrakastUryaH pUrtayo'bhavan / zatruvat putramitrAdyA, dRzorudvegahetavaH // 414 // karNaklezAya gItAni, babhUvuH kroSTunAdavat / puNyacchede'thavA sarva, prayAti viparItatAm // 415 // sukhetaraistaM viSayopacArai ratidaiH kSaNam / kurumatIharicandrau, pracchannaM pratyajAgRtAm // 416 // cumbyamAna ivAGgAraiH, pratyaGgaM dAhavihvalaH / raudradhyAnaparaH prApadavasAnaM sa bhUpatiH // 417 // tasyordhvadehikaM kRtvA, haricandrastadAtmajaH / aziSad vidhivad rAjyaM, sadAcArapaMthAdhvagaH // 418 // sotrApi dRSTvA'yaphalaM, dRSTvA tanmaraNaM pituH / dharmameva pumartheSu, tuSTAvArka graheSviva // 419 // subuddhiM bAlasuhRdaM, zrAvakaM so'nyadA''dizat / dharmavidbhyo'nvahaM dharmaH, zrutvA zaMsyastvayA mama // 420 // subuddhirvidadhe nityaM, tattathA'tyantatatparaH / anukUlanidezo hi, satAmutsAhakAraNam // 421 // pratyahaM haricandro'pi, dharma tatkathitaM bhRzam / zraddadhe pApabhItaH san , rogabhIta ivauSadham // 422 // anyadA bahirudyAne, zIlandharamahAmuneH / utpanne kevalajJAne'bhIyurdevAstamArcatum // 423 // subuddhinaivaM kathite, zraddhollikhitamAnasaH, / sa rAjA turagArUDhastaM munIndramupAyayau // 424 // namaskRtyopaviSTe ca, tasmin rAjJi mahAmuniH / vidadhe kumatadhvAntakaumudI dharmadezanAm // 425 // , 1 durgandhamayyaH / * degrizcandrau saM 1, 2 // + 'rizcandra saM 1, 2 // pathAnugaH saM 2 // irizcandroM se 1, 2 // 2 kumatAndhakAracandrikAm / Jain Education Internal .
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ triSaSTi zalAkApuruSacarite prathama parva prathamaH sargaH RSabhacaritam DAMACARDAMUSEUMS* dezanAnte sa bhUpAlastaM papraccha kRtAJjaliH / svAmin ! mama pitA mRtvA, kAM gatiM pratyapadyata ? // 426 // uvAca so'tha bhagavAn , mahArAja ! pitA tava / saptamaM narakaM prApa, sthAnaM nAnyatra tAdRzAm // 427 // tadAkarNya samudbhUtasaMvegaH sa mahIpatiH / vanditvA munimutthAya, yayau nijaniketane // 428 // . rAjyaM sUnoH so'payitvA, subuddhimidamabhyadhAt / pravrajiSyAmyahaM dharma, mayIvAsin sadA disheH||429|| so'pyUce pravrajiSyAmi, bhavantamanu bhUpate ! / tvatsute matsuto dharma, vakSyatyahamiva tvayi // 430 // karmAdribhedakulizaM, vrataM tau rAjamatriNau / AdadAte suciraM ca, pAlayitveyatuH zivam // 431 // - yuSmadvaMze'parazcAsId , daNDako nAma pArthivaH / pracaNDazAsano daNDadharaH sAkSAdivAriSu // 432 // babhUva tanayastasya, maNimAlIti vizrutaH / aMzumAlIva tejobhirabhivyAptadigantaraH // 433 // putramitrakalatreSu, ratnasvarNadhaneSu ca / prANebhyo'pyatyabhISTeSu, mUcrchAvAn daNDako'bhavat // 434 // ArtadhyAnaparaH kAlAd , daNDakaH pApa paJcatAm / bhANDAgAre nije so'jagarojjAyata durgaraH // 435 // tatrAgAre praviveza, yo yastaM taM sa janase / dAruNAtmA sarvabhakSI, hutAzana ivodytH||436|| anyadA dadRze tena, maNimAlI gRhaM vizan / praagjnmsmrnnaacaatmsuunurityuplkssitH||437|| prazAntAM darzayanmUrti, sasneho mUrtimAniva / prAgjanmabandhunaH ko'pItyajJAyi maNimAlinA // 438 // munInAM jJAninAM pArthAjjJAtvA taM pitaraM nijam / upavizya purastasya, jaina dharma zazaMsa sH|| 439 // so'vabudhyAhataM dharma, saMnyAsaM pratyapadyata / zubhadhyAnaparo mRtvA, devabhUyamiyAya ca // 440 // 1 samprAptavairAgyaH / 2 karmarUpaparvatabidAraNe vajram / 3 tyAgam / 4 devatvam / | pUrvabhavacarite caturtho mahA // 16 // Jan Education Inter For Private & Personal use only
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ putrapremNA divo'bhyetya, sahAraM maNimAline / divyamuktAmayamadAt so'yamadyApi te hRdi // 441 // haricandrAnvaye'bhUstvaM, subuddheranvaye tvaham / kramAgatAptabhAvena, tato dharme pravartyase // 442 // yadvijJatamakANDe tu zrUyatAM tatra kAraNam / yadadya nandane'drAkSaM, cAraNazramaNAvaham // 443 // jagatprakAzajanakau, mahAmohatamacchidau / ekatra militau sAkSAt sUryAcandramasAviva // 444 // kurvantau dezanAM tatra, jJAnAtizayazAlinau / tau mayA samaye pRSTau pramANaM bhavadAyuSaH // 445 // tAbhyAM tu bhavato mAsamAtramAyurniveditam / atastvAM tvarayAmyadya, dharmAyaiva mahAmate / // 446 / / mahAvalosthA'bhidadhe, svayambuddha ! dhiyAMnidhe ! / tvamevaiko'si me bandhuryanmatkAryAya tAmyasi // 447 // AkramyamANaM viSayairnidrAluM mohanidrayA / mAmajAgarayaH sAdhu, zIdhi kiM sAdhayAmyataH ? // 448 // AyuSyalpe'dhunA dharmaH, sAdhanIyaH kiyAn mayA ? / kIdRzaM kUpakhananaM, sadyo lagne pradIpaine // 449 // svayambuddho'yuvAcaivaM, mA vipIda dRDhIbhava / paralokaikasuhRdaM, yatidharma samAzraya // 450 // apyekaM divasaM jIvaH, parivrajyAmupeyivAn / apavargamapi prApnotyeva svargasya kA kathA ? / / 451 / / AmetyuditvA svasutaM sve pade pratyatiSThit / mahAbalastadAcAryaH, prAsAde pratimAmiva / / 452 / / dInAnAthajanebhyo'tha, dayAdAnamadatta saH / tathA yathA na ko'pyAsId, yAjjAdIno janaH punaH || 453 || vicitravastramANikyasuvarNakusumAdibhiH / sa cakre'STAhikAM sarvacaityeSvindra ivA'paraH / / 454 / / tatazca kSamayitvA svajanaM parijanaM tathA / dIkSAM munIndrapAdAnte'grahInmokSazriyaH sakhIm / / 455 / / 1 zikSaya 2 anau / dAbhijJaH saM 1 // cakre sarvacaityeSu, pUjAM zakra ivAparaH A // .
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaM parva triSaSTizalAkApuruSacarite // 17 // prathamaH sargaH RSabhacaritam / SSASSAMSALAMAUSAMAUSAMASALAM sarvasAvaMdyayogAnAM, viratyA samameva saH / cakre caturvidhAhArapratyAkhyAnaM mhaamnaaH||456|| asau samAdhipIyUSaDdamanno nirantaram / ambhojinIkhaNDa iva, na hi mamlau manAgapi // 457 // bhuJjAna iva bhojyAni, peyAnyapi pibanniva / so'kSINakAntirabhavanmahAsattvaziromaNiH // 458 // samAhitaH smaran paJcaparameSThinamaskriyAm / dvAviMzatidinAn kRtvA'nazanaM sa vyapadyata // 459 // ___ sa svayaM sambhRtaiH puNyairdivyairiva turaGgamaiH / aizAnakalpaM tatkAlamAsasAda durAsadam / / 460 // vimAne zrIprabhe'thopapAde zayanasampuTe / vidyutpuJja ivA'mbhodagarbhe samudapAdi sH|| 461 // divyAkRtiH susaMsthAnaH, saptadhAtUjjhitAGgakaH / zirISasukumArAGgaH, kAntikrAntadigantaraH // 462 // vajrakAyo mahotsAhaH, puNyalakSaNalakSitaH / kAmarUpo'vadhijJAnI, sarvavijJAnapAragaH // 463 // aNimAdiguNopeto, nirdoSo'cintyavaibhavaH / lalitAGga iti khyAtaH, sa yathArthAbhidho'bhavat // 464 // pAdayo ratnakaTake, kaTisUtraM kaTItaTe / hastayoH kaGkaNadvandvaM, bhujayoraGgadadvayam // 465 // vakSaHsthale hArayaSTiH, kaNThe graiveyakaM tathA / kuNDale karNalatayoH, sakirITau ca mUrdhani // 466 // ityAdibhUSaNagrAmo, divyAni vasanAni ca / sarvAGgabhUSaNaM tasya, yauvanaM ca sahA'bhavat // 467 // [tribhirvizeSakam ]H nanAda nAdayannAzAH, pratinAdena dundubhiH / peThurjaya jagannandetyAdi mngglpaatthkaaH||468 // 1 sarvasadoSayogAnAm / * AtmArAmamanAH prApa, mAsAnte so'tha paJcatAm A // 2 grIvAbharaNam / pUrvabhavacarite | paJcamo llitaanggdevbhvH| For Private & Personal use only
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ Jain Education Intern gItavAditranirghoSabandikolAhalAkulam / tadvimAnaM jagarjeva, nAthAgemabhuvA mudA // 469 // so'tha suptotthitaiva, pazyannevaM vyatarkayat / kimindrajAlaM ? kiM khamaH ?, kiM mAyA ? kimivedRzam 1 ||470 // kimetad gItanRttAdi, mAmuddizya pravartate / ayaM loko vinItaH kiM mahyaM nAthAya tiSThate 1 / / 471 / / idaM zrImadidaM ramyamidaM sevyamidaM priyam / idamAnandasadanaM, sadaH kimidamAsadam 1 // 472 // sphUrjadvitarkasamparka, tamakairkazayA girA / iti vijJapayAmAsa, pratIhAraH kRtAJjaliH // 473 // adya nAtha ! vayaM dhanyAH, sanAthAH svAminA tvayA / kuru prasAdaM namreSu, pIyUSasadRzA dRzA / / 474 // svAminnaizAnakalpo'yaM, yathAsaGkalpitapradaH / analpAnazvarazrIkaH, sadA sukhaniketanam // 475 // amuSman devaloke ca tvayA puNyairupArjitam / vimAnaM zrIprabhamidaM sAdhvalaGkuruSe'dhunA // 476 / / tvatsabhAmaNDanamamI, taba sAmAnikAH surAH / eko'pyaneka iva yairvimAne'smiMstvamIkSyase // 477 // trizA amI svAmin !, puMrodhomazritAspadam / tvadAdezamapekSante, yathAsamayamAdizeH // 478 // pAriSadyAH surAzcaite, narmasAcivyakAriNaH / lIlAvilAsagoSThISu, ramayiSyanti te manaH // 479 // sadA saMvairmitAstIkSNapatriMzacchastradhAriNaH / svAmirakSAmahAdakSA zrAtmarakSA amI tava // 480 // lokapAlA amI ca tvatpurarakSAdhikAriNaH / anIkapatayazcaite, tvadanIkadhurandharAH // 481 // paurajAnapadaprAyAH, prakIrNakasurA ime / deva ! tvadAjJAnirmAlyaM, dhArayiSyanti mUrdhani // 482 // dAsyayogyAcAbhiyogyAH, sevante tvAmitastvamI / surAH kilviSikAJcaite, mlecchakarmakRtastava // 483 // 1 svAmisamAgamajanitayA / 2 sphuradvikalpasamparkam / 3 komalayA / 4 purohitamantritvasthAnam / 5 kavacinaH / .
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ triSaSTizalAkA puruSacarite // 18 // Jain Education Intern tavai ramyaramaNIramaNIyatarAGgaNAH / manaHprasAdajananAH, prAsAdA ratnanirmitAH // 484 // amUrvApyo ratnamayyaH, sauvarNakamalAkarAH / tavAMkrIDanagAcaite, ratnakAJcanasAnavaH || 485 // etAH svacchajalAH krIDAnadyaH sadyaH pramodadAH / krIDodyAnAni caitAni nityapuSpaphalAni te // 486 // sadaH sadanametat te, svarNamANikyanirmitam / AdityamaNDalamiva dyutidyotitadiGmukham // 487 // etAzca cAmarAdarzatAlavRntAkapANayaH / sarvavAraM vAranAryastvatsevaikamahotsavAH // 488 // ayaM caturvidhAtodyacaturaH puratastava / gandharvavargaH saGgItakRte sajo'vatiSThate / / 489 // dattopayogastatkAlamavadhijJAnatastataH / sa dinaM hyastanamiva, pUrvajanmaivamasmarat // 490 // vidyAdharapatiH soshaM, svayambuddhena matriNA / dharmamitreNa jainendra, dharmamasmi vibodhitaH // 491 // pravrajyAM pratipanno'haM tadaivA'nazanaM vyadhAm / AsadaM tatphalamidamaho ! dharmasya vaibhavam // 492 // iti smRtvA samutthAya, dattabAhu: sa vetriNA / siMhAsanamalaJcakre, sphUrjajayajayadhvaniH / / 493 // tato'bhiSiSice devairavIjyata ca cAmaraiH / agIyata ca gandharvaiH, kalaimaGgalagItibhiH // 494 // samutthAya tato'pyeSa bhaktibhAvitamAnasaH / gatvA caitye'rhatpratimAH, pUjayAmAsa zAzvatIH // 495 / / devairgrAmatrayodgAramadhure gItamaGgale / kriyamANe jinAdhIzaM, so'stAvId vividhaiH stavaiH // 496 // tato'sau vAcayAmAsa, pustakAn jJAnadIpakAn / Anarca mANavastambhasthitAnyasthIni cA'rhatAm // 497 // atha divyAtapatreNa, pArvarNendusanAbhinA / bhrAjiSNurdhAryamANena, sa lIlAsadanaM yayau // 498 // 1 krIDAparvatAH / 2 sabhAgRham / 3 vyajanam / 4 vezyA: / 5 madhuramaGgalagItaiH / 6 pUrNimAcandratulyena / prathamaM parva prathamaH sargaH RSabha caritam / pUrvabhavacarite paJcamo lalitAGgadevabhavaH / / / 18 / /
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ nitAntasukumArAmipANinetrAnanacchalAt / lAvaNyasindhumadhyasthAravindavanikAmiva // 499 // AnupUryeNa pRthulo, vRttAvUrU ca bibhratI / nyAsIkRtAviva nijI, tUNIrI puSpadhanvanA // 500 // rAjamAnAM nitambena, vipulenA'cchavAsasA / kalahaMsakulAlIDhapulineneva nimnagAm // 501 // rAjantImudareNA'tikSAmeNa paMvimadhyavat / pInonnatakucadvandvabhAraprodvahanAdiva // 502 // bhAntI rekhAtrayAGkaNa, kaNThena kalanAdinA / kambuneva smaranRpasyoccairvijayazaMsinA // 503 // adharIkRtavimvAbhyAmadharAbhyAM cakAsatIm / nAsayA netranalinanAlalIlAjuSA'pi ca // 504 / / addhIkRtapArvaNendulakSmIsarvasvahAriNA / hAriNA cittaharaNI, snigdhagaNDAlikena ca // 505 // karNI ratipateH krIDAdolAlIlAmalimlucau / bhrayugaM ca saradhanuryaSTizrIhAri bibhratIm // 506 // zobhamAnAM kabayA ca, snigdhakAlakAntayA / vadanAmbhoruhasyA'nusAriNyevAlimAlayA // 507 // sarvAGgINaM ca vinyastaratnAbharaNasampadA / jaGgamIbhAvabhAvalpalatAvibhramahAriNIm // 508 // manojJamukhapadmAbhirapsarobhiH sahasrazaH / paritaH parikaritAM, saridbhirikha jAhnavIm // 509 // devIM svayamprabhAM nAma , prabhAbhagnAciraprabhAm / prabhUtapramadastatra, dadarza zrIprabhaprabhuH // 510 // [dvAdazabhiH kulakam ] kRtAbhyutthAnayA dUrAt , snehAtizayayuktayA / tayA sahakaparyaGke, nisssaadaa'mraagrnniiH||511|| ekatra ca niSaNNau tau, cakAsAmAsaturbhRzam / ekAlavAlamadhyasthau, latAviTapinAviva // 512 / / 1 iSudhI / 2 vajramadhyavat / 3 manohareNa / 4 kezapAzena / 5 sarvAGgeSu / 6 vidyutam / COCOCCRACCIDCOM niSaSTi. 41 For Private & Personal use only dara .
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ triSaSTi zalAkA puruSacarite // 19 // Jain Education Internatio parasparamabhUccetastayorlInaM nirantaram / nigaDeneva rAgeNa, niviDena niyantritam // 513 // ramamANastayA sArddhamacchinnapremasaurabhaH / gamayAmAsa bhUyAMsaM, kAlamekAM kalAmiva // 514 // dalaM vRkSAdiva divastato 'cyoSTa svayamprabhA / AyuHkarmaNi hi kSINe, nendro'pi sthAtumIzvaraH ||515 || AkrAntaH parvateneva, kulizeneva tADitaH / priyAcyavanaduHkhena, lalitAGgo'tha mUcchitaH // 516 // labdhasaMjJaH kSaNenA'tha, vilalApa muhurmuhuH / vimAnaM zrIprabhamapi, pratizabdairvilApayan // 517 // prApa nopavane prItiM na vApyAmapi nirvavau / krIDAzaile'pi na svasthAnnAnandannandane'pi saH // 598 // hA priye ! hA priye ! kA'si, kvA'sIti vilapannasau / svayamprabhAmayaM vizvaM pazyan babhrAma sarvataH // 519 // itazca svAmimaraNotpannavairAgyavAsanaH / svayambuddho'pyAttadIkSaH, zrIsiddhAcAryasannidhau // 520 / / suciraM niratIcAraM, pAlayitvA vrataM sudhIH / aizAne dRDhadharmAkhya, indrasAmAniko 'bhavat // 521 // [ sandAnitakam ] sa pUrvabhavasambandhAd, bandhuvat premabandhuraH / AzvAsayitumityUce, lalitAGgamudAradhIH // 522 // kiM muhyasi mahAsatva !, mahilAmAtrahetave ? / dhIrAH prANAvasAne'pi na hi yAntIdRzIM dazAm / / 523 // lalitAGgo'pyuvAceti, bandho ! kimidamucyate ? / prANAntaH susahaH kAntAvirahastu suduHsahaH || 524 | | | ekaiva nanu saMsAre, sAraM sAraGgalocanA / yAM vinA nUnamIdRzyo'pyasArAH sarvasampadaH // 525 // taduHkhaduHkhitaH so'pIzAnasAmAnikaH suraH / dattvopayogamavadhijJAnAjjJAtvA'bravIditi // 526 // 1 zRGkhalayA / 2 zAnti jagAma / * svastho, nAnandananda saM 1, 2 // prathamaM parva prathamaH sargaH RSabha caritam / pUrvabhavacarite paJcamo lalitAGgadevabhavaH / // 19 // .
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ mA viSIda mahAbhAga !, bhava svastho'dhunA nanu / mayA mRgayamANena, prAptA'sti bhavataH priyA // 527 // pRthivyAM dhAtakIkhaNDe, prAgvideheSu vidyate / nandigrAme gRhapatirnAgilo nAma durgtH||528|| pUraNAyodarasyA'pi, bhraman preta ivA'nvaham / kSudhitastRSitaH zete, cottiSThati ca tAdRzaH // 529 // dAridyasya bubhukSeva, tasyA'sti sahacAriNI / nAgazrIrityabhidhayA, mandabhAgyaziromaNiH // 530 // uparyupari kanyAM pad, kanyAstatrA'sya jajJire / pAmanasyeva piTakA, adho'dhaH piTakaM tanau // 531 // prakRtyA bahubhakSiNyaH, kurUpA vizvagahitAH / babhUvustAstayoH putryo, grAmazUkarayoriva // 532 // ApanasatvA patnyAsIt , punarapyasya kaaltH| prAyeNa hi daridrANAM, zIghragarbhabhRtaH striyH||533|| so'thaitaccintayAmAsa, kasyedaM karmaNaH phalam ? / yadahaM martyaloke'pi, prAmomi narakavyathAm // 534 // * amunA janmasiddhena, duzcikitsena bhUyasA / upadehikayeva durdAridyeNA'si vidrutaH // 535 // itaH sAkSAdalakSmIbhiriva nirlakSmamUrtibhiH / kanyakAbhiH puurvjnmvairinniibhirivaaditH|| 536 // adhunA yadi bhUyo'pi, duhitA prasaviSyate / tadA dezAntaraM yAsyAmyujjhitvaitat kuTumbakam // 537 // evaM cintAM prapannasya, suSuve tasya gehinI / karNasUcIpravezAbha, sutAjanma ca so'zRNot // 538 // yayAvUrdhvamukhaH so'tha, kuTumbaM projjhya nAgilaH / paryasya bhAraM sahasA, balIvarda ivA'dhamaH // 539 // tasyAH prasavaje duHkhe, patipravasanavyathA / samajAyata tatkAlaM, kSArakSepa iva kSate // 540 // nAmA'pi tasyA nAgazrIrnAkArSIdatiduHkhitA / nirnAmiketi nAmnA'sau, tato lokairudIritA // 541 // 1 daridrI / 2 pAmAyuktasya / 3 nisphoTAH / 4 sagarbhA / 5 "udhei" iti bhASAyAm / *duhitabhiH saM, 1 // 6 tyaktvA / Jain Education Internal For Private & Personal use only
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaM parva triSaSTizalAkApuruSacarite prathamaH / sargaH // 20 // MUCLOSURES RSabhacaritam / sA'pAlayanna tAM samyagavarddhiSTa tathApi sA / jantorvajAhatasyApi, mRtyu 'truttitaayussH|| 542 // atyantadurbhagA mAturapyudvegavidhAyinI / sA kAlaM gamayatyanyagRhe duSkarma kurvatI // 543 // ekasminnutsave'nyedhurADhyabAlakapANiSu / IkSitvA modakAn sApi, yayAce mAtaraM nijAm // 544 // dantairdantAn gharSayantI, tAmambA'pIdamabravIt / yAcase modakAn yuktaM, modakAMdI pitA'pi te // 545 // yadi modakalipsustvaM, rajjumAdAya gaccha tat / zailamambaratilaka, dArubhArakRte hle!||546 // karIpAgnisodarayA, dahyamAnA tayA girA / rudatI rajumAdAya, taM parvatamiyAya sA // 547 // ___ arestasya zirasyaikarAtrikapratimAnuSaH / kevalajJAnamutpade, yugandharamunestadA // 548 // tasyA'tha sannihitAbhirdevatAbhiH pracakrame / tatkAlaM kevalajJAnamahimAkhyo mahotsavaH // 549 // parvatAsannanagaragrAmavAsI tato janaH / ahaMpUrvikayA tatra, taM vanditumupAyayau // 550 // tatrai yAntaM janaM dRSTvA, nAnAbharaNabhUSitam / tasthau nirnAmikA citralikhitevA'tivismayAt // 551 // sA paramparayA jJAtvA, lokAgamanakAraNam / dArubhAraM duHkhabhAramivotsRjyA'calat ttH||552|| janena saha tenA'tha, mA'pi nirnAmikA girim / tamAruroha tIrthAni, sarvasAdhAraNAni yat // 553 // kalpapAdapavat pAdau, manyamAnA mahAmuneH / sA sAnandamavandiSTa, matirgatyanusAriNI // 554 // lokamAhlAdayannabda, iba gambhIrayA girA / munivizvajanIno'tha, vidadhe dharmadezanAm / / 555 // AmasUtravyUtakhadAdhirohaNasahodaram / bhavabhUmau nipAtAya, nRNAM viSayasevanam // 556 / / 1 dhanibAlakakareSu / 2 modakabhakSakaH / tatrAyAntaM A 3 vizvahitakartA / 4 apakkasUtravyUtakhaTAdhirohaNasadRzam / / pUrvabhavacarite paJcamo llitaanggdevbhvH| PASSRUSSISSAGE // 20 // Jan Education interna For Private & Personal use only
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ ekagrAmasabhAvAsasuptapAnthajanopamaH / putramitrakalatrAdisaGgamaH sarvadehinAm // 557 // lakSeSu caturazIto, yoniSu bhramatAmiha / ananto duHkhasambhAraH, svkrmprinnaamjH|| 558 / / atha nirnAmikA'vocad , bhagavantaM kRtaanyjliH| tulyorAjJi ca raGkeca, yat tvaM vijJapyase tataH // 559 // saMsAro duHkhasadanaM, bhagavadbhiH prakIrtitaH / asti kiM kazcidapyatra, mtto'pydhikduHkhitH||56|| bhagavAnapyuvAcaivaM, duHkhaM duHkhitamAnini ! / bhavatyAH kIdRzaM bhadre, duHkhitAnaparAn zRNu // 561 // khakarmapariNAmenotpadyante narakAvanau / bhaidikAchaidikAH zIrSacchedyAzcA'pi zarIriNaH // 562 // tilapIDaM nipIDyante, yatraistatra hi kecana / dArudAraM ca dAryante, krakacaiH kepi dAruNaiH / / 563 // zUlatUlikazayyAsu, zAyyante ke'pi santatam / asurairvastravat kecidAsphAlyante zilAtale // 564 // kuTyante ke'pyayaspAtrANIva lohaghanaipanaiH / khaNDyante zArkapaNikA, iva kecana khaNDazaH // 565 // bhUyo'pi militAGgAste, bhUyo bhUyastathaiva hi / taduHkhamanubhAvyante, krandantaH karuNavaram // 566 // pipAsitAzca pAyyante, taptatrapurasaM muhuH / chAyArthino niSAdyante, cA'sipatratarostale // 567 // muhUrttamapi na sthAtuM, labhante vedanAM vinA | narake nArakAH karma, smAryamANAH purAkRtam // 568 // vatse ! nArakapaNDAnAM, yad duHkhaM tadazeSataH / zrAvyamANamapi prANabhAjAM duHkhAya jAyate // 569 // kiJca pratyakSamIkSyante, jala-sthala-khacAriNaH / prANino vividhaM duHkhamApedAnAH svakarmajam // 570 / / tatra vAricarAH svairaM, khAdantyanyonyamutsukAH / dhIvaraiH parigRhyante, gilyante ca vakAdibhiH // 571 // 1 bhedniiyaaH| 2 chedniiyaaH| 3 lohapAtrANi / 4 zAkAvayavAH / 5 nArakinAm / 6 prAmuvantaH / SAMACOCALCOMMISCLIC Jain Education Internationa For Private & Personal use only .
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ triSaSTi zalAkApuruSacarite // 21 // SOCCASSACREASSAUG utkIlyante tvacayadbhirbhujyante ca bhaTitravat / bhoktukAmairvipacyante, nigAlyante vasArthibhiH // 572 // prathamaM parva prANinazca sthalacarA, abalA blvttrH| mRgAdyAH siMhapramukhaiAryante maaNskaamibhiH|| 573 // prathamaH mRgayAsaktacittaizca, krIDayA mAMsakAmyayA / naraistattadupAyena, hnynte'npraadhinH|| 574 // sargaH kSudhA-pipAsA-zItoSNA-atibhArAropaNAdinA / kazA-'Gkaza-pratodezca, sahante vedanAmamI // 575 // RSabhakhecarAstittiri-zuka-kapota-caTakAdayaH / zyena-zizcAna-gRdhrAdyairgRhyante mAMsagRkSubhiH // 576 // caritam / mAMsalubdhaiH zAkunikAnopAyaprapaJcataH / saGgaya pratihanyante, naanaaruupaividdmbnaiH|| 577 // * jalAdizastrAdibhavaM, tirazcAM sarvato bhayam / abhagnaprasaraM svasvakarmabandhanibandhanam // 578 // |pUrvabhavacarite mAnuSyakepi samprApte, jAyante ke'pi janminaH / janmAndhavadhirA janmapaGgayo jnmkusstthinH||579|| 18 paJcamo lalicaurikApAradArikyaprasaktAH kepi maanvaaH| navanavenigRhyante, nigraharnArakA iva // 580 // taanggdevbhvH| vividhavyAdhibhiH ke'pi, bAdhyamAnA nirantaram / prekSamANAH paramukhamupekSyante sutairapi // 581 // mUlyakrItAzca tADyante, kecidazvatarA iva / atibhAreNa bAdhyante'nubhAvyante tRpAdikam // 582 // parasparaparAbhUtikliSTAnAM yusadAmapi / svasvAmibhAvavaddhavAnAM, duHkhameva nirantaram // 583 // asinnasAre saMsAre, nisargeNA'tidAruNe / avadhina hi daHkhAnA, yAdasAmiva vAridhau // 584 // saMsAre duHkhanilaye, jaino dharmaH pratikriyA / matrAkSaramiva sthAne, bhUtapretAdisaGghale // 585 // // 21 // jAtu hiMsA na karttavyA, hiMsayA hi zarIriNaH / potA ivA'tibhAreNa, maJjanti narakArNave // 586 // jalajantUnAm / 2 pratIkAraH / 3 pravahaNAni / Jain Education Internatione For Private & Personal use only .
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ asatyaM sarvathA tyAjyamasatyavacanena yat / ciraM bhramati saMsAre, jantustRNyeva vAtyayA // 587 // adattaM nAdadItArthamadattAdAnato ytH| kapikacchraphalasparzAdiva jAtu sukhaM na hi // 588 // abrahma pariharttavyamabrahmacaraNena hi / dhRtvA gale raGka iva, nIyate narake janaH // 589 // parigraho na karttavyaH, parigrahavazena yat / duHkhapaGke jano manjatyatibhAreNa gaurikha // 59 // paJcA'pyamRni hiMsAdInyutsRjed dezato'pi yaH / uttarottarakalyANasampadA so'pi bhAjanam // 591 // ____ atha sA''sAdayAmAsa, saMvegamatizAyinam / ayogola ivA'bhedyaH, karmagranthirabhidyata // 592 // mahAmuneH puraH sA'tha, samyak samyaktvamAdade / pratipede jinopajJaM, gRhidharma ca bhAvataH // 593 // ahiMsAdIni pazcApi, tadevA'NuvratAni sA / paralokAdhvapAtheyabhUtAni pratyapadyata // 594 // muninAthaM praNamyA'tha, gRhItvA dArubhArakam / jagAma kRtakRtyeva, muditA sA svamAlayam // 595 // tataH prabhRti sA tepe, tapo nAnAvidhaM sudhIH / svanAmevA'vismarantI, yugandharamunergiram // 596 // na hi kazcidupAyaMsta, durbhagAM yauvane'pi tAm / kaTutumcyAH pakkamapi, phalamaznAti ko'thavA ? // 597 // tato viziSTasaMvegA, tatrAdrAveyuSaH punaH / yugandharamuneragre, sA'styAttAnazanA'dhunA // 598 // tad gaccha darzayA'syAH khaM, tvayi raktA satI mRtA / sA te patnI bhavedante, yA matiH sA gatiH kila // 599 // 3 taccake lalitAGgopi, sApi tadrAgiNI satI / mRtvA khayamprabhA nAma, tatpalyajani pUrvavat // 600 // praNaSTAM praNayakrodhAdiva prApya priyAM tataH / sa reme'bhyadhikaM tApe, ratyai chAyA hi jAyate // 601 // tRNasamUha iva / 2 lohagolaH / 3 jinopadiSTam / 4 gRhItAnazanA / Jain Education Intern For Private & Personal use only www.iainelibrary.org
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ tripaSTi zalAkA puruSacarite / / 22 / / Jain Education Intera ramamANastayA sArddhaM, gate kAle kiyatyapi / Atmacyavana cihnAni, lalitAGgo vyalokayat // 602 // tasya ratnAbharaNAni, nistejaskAni jajJire / mamluca maulimAlyAni, tadviyogabhayAdiva // 603 // mAlinyaM bhejire sadyastasyA'GgaM vasanAni ca / Asanne vyasane lakSmyA, lakSmInAtho'pi mucyate // 604 // bhogeSvatyantamAsaktistasyA'bhUd dharmabAdhayA / prakRtivyatyayaH prAyo, bhavatyante zarIriNAm / / 605 / / jajalpa zokavirasaM, tasya sarvaH paricchadaH / bhAvikAryAnusAreNa, vAgucchalati jalpatAm // 606 // AkAlapratipannAbhyAM, priyAbhyAM ca sahaiva hi / kRtAparAdha iva sa, zrIhIbhyAM paryamucyata // 607 // adIno'pi hi dainyena, vinidro'pi hi nidrayA / sa zizriye mRtyukAle pakSAbhyAmiva kITikA ||608 || hRdayena samaM tasya, vizliSyatsandhibandhanAH / mahAbalairapyakampyAH, kalpavRkSAcakampire / / 609 / / tasyA'rujo'pyabhajyanta, sarvAGgopAGgasandhayaH / bhAvidurgatiyAnotthavedanAzaGkanAdiva // 610 // padArthagrahaNe tasyA'padurdRSTirajAyata / tathaiva sthitimanyepAmakSameva nirIkSitum / / 611 // garbhAvAsa nivAsotthaduHkhAgamabhayAdiva / prakampataralAnyaGgAnyasyA'jAyanta tatkSaNam // 612 // krIDAgiri-saridvApI-dIrghikopavaneSu saH / ramyeSvapi ratiM nApa, saiMpAkala iva dvipaH // 613 // tataH svayamprabhA'vocadaparAddhaM na kiM mayA ? / vimanaskatayA deva !, yadevamupalakSyase // 614 // lalitAGgo'pyuvAcaivaM nA'parAddhaM priye ! tvayA / aparAddhaM mayA subhru !, yadalpaM prAkRtaM tapaH // 615 // bhogeSu jAgarUkoshaM, dharme supta ivA'nizam / pUrvajanmanyabhUvaM hi, vidyAdharanarezvaraH // 616 // 1 viSNuH / 2 parivAraH / sapaGkila saM 1 // 3 pAkalo gajajvaraH / TEETHE prathamaM parva prathamaH sargaH RSabha caritam / pUrva bhavacarite paJcamo lalitAGgadevabhavaH / / 22 / /
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ -SCARSACCURRENCE madbhAgyapreriteneva, svayambuddhena mantriNA / dharma prabodhito jainamAyuHzeSe'hamAptavAn // 617 // iyatkAlaM ca taddharmaprabhAvAcchIprabhe prabhuH / saJjAto'hamatazzyopye, nA'labhyaM labhyate kvacit // 618 // evamAbhApamANasya, tasyA''diSTo biDaujasA / dRDhadharmAbhidho devo, jagAdaivamupetya tam // 619 // jinendrapratimApUjA, kartuM nandIzvarAdiSu / yAsyatyaizAnakalpendrastvamapyehi tadAjJayA // 620 // aho! bhAgyavazAt kAlocitaM me svAmizAsanam / iti pramudito'cAlIllalitAGgaH savallabhaH // 621 // gatvA nandIzvare sorhatpratimAH zAzvatIstataH / Anarca vismRtAsannacyavanaH parayA mudA // 622 // tato'pyanyeSu tIrtheSu, gacchan svacchena cetasA / so'gAdabhAvaM kSINAyuH, kSINatailapradIpavat // 623 // jambUdvIpe tataH pUrvavideheppasAgaram / mahAnadyAzca sItAbhidhAnAyA uttare taTe // 624 // vijaye puSkalAvatyAM, lohArgalamahApure / rAjJaH suvarNajaGghasya, lakSmyAM palyAM suto'bhavat // 625 // [yugmam // ] atha kandalitAnandAvamuSya divase zubhe / vajrajaGga iti prItI, pitarau nAma cakratuH // 626 // svayamprabhA'pi duHkhArtA, kAlena kiyatA'pyatha / dharmakarmaNi saMlInA, vyacyoSTa lalitAGgavat // 627 | nagaryA puNDarIkiNyAM, vijaye'traiva ckrinnH| vajrasenasya bhAryAyAM, guNavatyAM sutA'bhavat // 628 // sarvalokAtizAyinyA, zriyA'sau saMyutA tataH / zrImatItyabhidhAnena, pitRbhyAmabhyadhIyata / / 629 // latebodyAnapAlIbhirdhAtrIbhirlAlitA satI / mRdvaGgI vilasatpANipallavA vavRdhe kramAt // 630 // Jain Education Internatione For Private & Personal use only .
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ triSaSTi zalAkA puruSacarite // 23 // snigdhayA pallavayantImiva kAntyA nabhastalam / tAM yauvanamalaJcakre, ratnaM svaNarmikAmiva // 631 // anyedyuH sarvatobhadraM, nAma prAsAdamuccakaiH / zailaM sandhyAbhralekheva, krIDayA'dhyAruroha sA / / 632 // tato manoramodyAne, susthitasya mahAmuneH / utpanne kevalajJAne, dadarzA''gacchataH surAn // 633 // dRSTapUrvaM mayA vedamityUhIpohakAriNI / janmAntarANi pUrvANi, nizAsvanamivA'smarat // 634 // hRdaye prAgbhavajJAnabhAraM voDhumivA'kSamA / kSamAtale kSaNAdeva, mUcchitA nipapAta sA / / 635 // candanAdyupacAreNa, sakhIbhiH kalpitena sA / labdhasaMjJA samuttasthau, citte caivamacintayat // 636 // pUrvajanmapatimeMsa, lalitAGgo vizyutaH / kva sampratyavatIrNo'stItyajJAnaM hA ! dunoti mAm // 637 // tasmin hRdayasaGkrAnte, nA'nyo me hRdayezvaraH / karpUrabhANDe ko nAma, lavaNaM vinivezayet ? // 638 // sa ca prANAdhinAtho me, na ced vacanagocaraH / AlapyADalaM tadanyenetyAdade maunameva sA / / 639 // AdhidaivikadoSAbhizaGkayA tatsakhIjanaiH / akAri mantratatrAdirupacAro yathocitam || 640 // sA mumoca na mUkatvamupacArazatairapi / vyAdheranyasya na hyanyadoSadhaM jAtu zAntikRt // 641 // prayojane parijanaM, svaM niyojayati sma sA / akSarANi likhitvA bhrUhastAderatha saMjJayA // 642 // anyedyuH zrImatI krIDodyAne yAtavatI stii| ekAnte samayaM prApya, dhAtryoce paNDitAkhyayA // 643 // mama prANA ivA'si tvaM, mAtevA'smi tavA'pyaham / anyonyamAvayostena, nA'styavizvAsakAraNam // 644 || maunamAlambase putri !, hetunA yena zaMsa tam / taduHkhasaMvibhAgaM me, dacyA duHkhaM laghUkuru / / 645 / / * 'tImaGgakA' saM 1 // 1 tarkavitarkakAriNI / 'daivatado tA // prathamaM parva prathamaH sargaH RSabha caritam / pUrvabhavacarite SaSTo vajrajaGgabhavaH / // 23 // .
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ dAyayustatra, bhRyAMso samavidaH kepilya paTa sphuTam / jJAtvA duHkhaM yatiSye'haM, tatpratIkArakarmaNe / na hyajJAtassa rogasya, cikitsA jAtu yujyate // 646 // paNDitAyAH khavRttAntaM, sA'pi prAgjanmasambhavam / yathAvadabravIt prAyazcittArthI sadguroriva // 647 // paTe vRttAntamAlekhya, zrImatyAstaM ca pnndditaa| upAyapaNDitA madhu, bahirdarzayituM yayau // 648 // ___ cakriNo bajrasenasya, varSagranthirabhRt tadA / prastAvAdAyayustatra, bhRyAMso vasudhAdhavAH // 649 // paNDitA rAjamArge'tha, tamAlekhyapaTaM sphuTam / vistArya tasthau zrImatyA, manorathamivA'laghum // 650 // tatrA''gamavidaH kepi, svarganandIzvarAdikam / AgamAAvisaMvAdi, likhitaM parituSTuvuH // 651 // itare tu mahAzrAddhA, dhUnayantaH zirodharAm / pratyekaM varNayAmAsurvimbAni zrImadarhatAm // 652 // kRNitAkSamabhIkSNaM ke'pIkSamANAH pratikSaNam / rekhAzuddhiM prazazaMsuH, kalAkauzalazAlinaH // 653 // itare tu siti-zveta-pIta nIlA-'ruNAdikAn / sandhyAbhrAbhIkRtapaTAn , varNakAnityavarNayan // 654 // ____ atrAntare ca tanayo, durdarzanamahIpateH / yathArthanAmA durdAnta, iti tatra samAyayau // 655 // sa kSaNaM taM paTa prekSya, prekSAvAn mUrchayA kSitau / alIkayA'patadatha, labdhasaMjJa ivotthitaH // 656 // mRcchAyAH kAraNaM pRSTa, utthitazca janena saH / kathayAmAsa vRttAntaM, kRtvA kapaTanATakam // 657 // mama prAgjanmacaritaM, paTe kenA'pyalekhyata / jAtismaraNamutpede, hanta ! tadarzanAdiha // 658 // lalitAGgo'smyahaM devo, mama devI khayamprabhA / ityAdi saMvadatyeva, yadatra likhitaM paTe // 659 // ___papraccha paNDitA cA'tha, yadyevaM bhadra! tadvada / sanivezaH paTe ko'yamaGgulyA darzaya khym||660|| sa Uce merureSo'driH, pUriyaM puNDarIkiNI / punaH pRSTo mune mA'bravInnAmA'sya vismRtam // 661 // citrrcnaa| Jan Education Internati For Private & Personal use only
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ tripaSTizalAkApuruSacarite prathamaM patra prathamaH sargaH RSabhacaritam / // 24 // bhUyo'pi pRSTaH ko nAma, nRpo'yaM mtribhirvRtH||tpsvinii ca kA nveSetyAkhyadAkhyAM na vedyhm||662|| mAyAvIti ca saMjJAtaH, sopahAsaM tayoditaH / putredaM saMvadatyeva, prAgjanmacaritaM tava // 663 // _ lalitAGgo'si devastvaM tvatpatnI tu khayamprabhA |nndigraame karmadoSAt ,paGgabhUtA'sti smprti||664|| saJjAtajAtismaraNAdAlikhya caritaM nijam / paTo me dhAtakIkhaNDagatAyA arpitastayA // 665 // tasyAH paGgvAH karuNayA, tvaM mayA'si gavepitaH / tadehi dhAtakIkhaNDe, tvAM nayAmi tdntike||666|| varAkI tvadviyoge sA, duHkhaM jIvati putrk!| samAzvAsaya tAmadya, prAgjanmaprANavallabhAm / / 667 // evamuktvA paNDitAyAM, tUSNIkAyAM sa mAyikaH / itthaM vayasyaiH svaireva, sopahAsamabhASyata // 668 // kalatraratnAdhigamAdaho ! puNyodayastava / abhigamyA ca popyA ca, sA paGgaH sarvathA tava // 669 // tato vailakSyadInAsyaH, sa durdAntaH kumArakaH / vikrIyamANebhya ivA'vaziSTaH kvacidapyagAt // 670 // lohArgalapurAd vajrajaGgho'pi hi tadA''yayau / caritaM citralikhitaM, tad dadarza mumUrcha c||671|| vyajana-jito nIrarukSito'tha sa utthitaH / jAtajAtismRtirabhUta , sadyaH svargAdivAgataH // 672 // paTAlekhyamidaM dRSTvA, kiM kumArA'si mUcchitaH? / iti paNDitayA pRSTo, vjrjnggho'brviididm||673|| caritraM sakalatrasya, mama prAgbhavasambhavam / idaM hi likhitaM bhadre !, tad dRSTvA mRcchito'smyaham // 674 // zrImAnazAnakalpo'yaM, vimAnaM zrIprabhaMtvidam / epo'haM lalitAGgAkhyaH, priyA me'sau svayamprabhA675 IG itazca dhAtakIkhaNDe, nandIgrAmasya madhyataH / gRhe mahAdaridrasya, sutA nirnAmiketyasau // 676 // zailamambaratilakamadhyArUDhAsti sA tviha / gRhItAnazanA'muSya, yugandharamuneH purH|| 677 / / pUrvabhavacarite SaSTo bnjnvH| // 24 // Jain Education Internal For Private & Personal use only
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ AtmasandarzanAyA'syA, Agato'hamihAmi ca / mayi raktA mRtA jajJe, naeNnameSA svymprbhaa||678 // iha nandIzvare jainabimbArcanaparo'smyaham / gacchannito'nyatIrtheSu, cyavamAno'hamasmyaham // 679 // iha caikAkinI dInA, varAkIyaM svayamprabhA / iha ca cyavamAneyaM, manye saiva mama priyA // 680 // sA'stIha manye likhitaM, jAtismRtyA tayA tvdH| anyAnubhUtaM na hyanyo, jano jAnAti jAtucita // 681 // Ameti paNDitA'pyuktvA, zrImatyAH pArzvametya ca / tatsarvamAkhyat hRdayavizalyakaraNauSadham // 682 // zrImatI dayitodantagirA romAJcitA'bhavat / ambhodadhvaninA ratnAkariteva vidUrabhUH // 683 // piturvyajJapayat tacca, zrImatI paNDitAmukhAt / asvAtavyaM kulastrINAM, dharmo naisargiko ytH|| 684 // tadgirA muditaH sadyaH, staniteneva bahiNaH / vajrasenanRpo vajrajaGghamAjUhavat tataH // 685 // kumAramUce bhUpAlo'smatputrI zrImatItyasau / bhavatvidAnI bhavato, gRhiNI pUrvajanmavat // 686 // / tatheti pratipanne ca, kumAreNodavAhayat / zrImatI bhUpatiH prIto, hariNebodadhiH zriyam // 687 // jyotstrIcandrAviva yutI, tau sitakSaumavAsasau / lohArgalapuraM rAjJA'nujJAtau jagmatustataH // 688 // yogyaM jJAtvA vajrajaGkha, svarNajano'tha bhUpatiH / rAjye nivezayAmAsa, svayaM dIkSAmupAdade // 689 / / sUnoH puSkalapAlasya, dattvA rAjyazriyaM nijAm / prAbrAjId vajraseno'pi, jajJe tIrthakarazca sH||690|| vilasan vajrajaGgho'pi, zrImatyA saha kAntayA / uvAha lIlayA rAjyamambhojamiva kunyjrH|| 691 // aprAptayorviprayogaM, gaGgAsAgarayorikha / tayorbhuJjAnayo gAn, sutaH samudapadyata // 692 // *punareSA va sA, sN|| masmyayam tA. dakhanimA ra khN|| jyotsnAca saMtA // triSaSTi. 5 For Private & Personal use only
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaM parva viSaSTizalAkApuruSacarite // 25 // atha puSkalapAlasya, vyabhidyanta mahAruSaH / samantAt sImasAmantAH, sarpabhAropamAjuSaH // 693 // tena teSAM dvijihvAnAmiva sAdhanahetave / narendro vajrajo'tha, samAhUto'calad balI // 694 // prathamaH zrImatyapi samaM vajrajaGghana jagatIbhujA / acAlIdacalA bhaktiH, paulomIva biDaujasA // 695 // sargaH sa gacchanna mArge'tha, mahAzaravaNaM puraH / dadarza darzayAminyAmapi jyotsnAbhramapradam // 696 // RSabhadRgviSo'hirihA'stIti, vijJaptaH so'dhvagairagAt / pathA'nyena nayajJA hi, prastutArtheSu ttpraaH|| 697 // 8 caritam / Ayayau puNDarIkiNyAM, puNDarIkopamo'tha saH / sAmantamaNDalaM sarva, vaze'bhUt puSkalasya ca // 698 // rAjA puSkalapAlopi, puSkalAni vidheyavit / vividhAni vyadhAdasya, svAgatAni guroriva // 699 // | pUrvabhavacarite zrImantaM zrImatIvandhumanujJApyA'nyadA tu saH / zrImatyA sahito'cAlIcchriyaH patiriva zriyA // 700 // SaSTho vajraso'tha prAptaH zaravaNaM, nikaSA kapaNo dvipAm / ityUce kuzalairyAta, madhyenA'pyasya samprati // 701 // jabhavaH / utpede kevalajJAnaM, dvayoratrA'nagArayoH / tatra devAgamojhotAd , dRgviSo nirviSo'bhavat // 702 // nAmnA sAgarasenazca, munisenazca to munI / rAjannatraiva vidyate, sUryAcandramasAviva // 703 // sodayoM to munI jJAtvA, vizeSamudito nRpaH / uvAsa tatraiva vane, vanamAlIva vAridhau // 704 // kurvANo dezanAM tatra, tau vRttau devaparSadA / bhaktibhArAdivA''namraH, sabhAryaH so'bhyavandata // 705 // dezanAnte ca pAnAnavastropakaraNAdibhiH / to pratyalAbhayad rAjA, cintayAmAsa ceti sH||706|| // 25 // dhanyAvetau niSkapAyau, nirmamau niSparigrahau / sodaryabhAve sAmAnye'pyaho! naa'smyhmiidRshH|| 707 // 1 antarbhedaM prAptAH / 2 indrANI / 3 samIpe / 4 saMhArakaH / 5 sahodarau / 6 viSNuriva / * cetasi saM 1, 2 // Jain Education Internatio
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ Attavratasa tAtasya, satpathenA'nugAminau / etAvevaurasau putrau, putraH krIta ivA'smyaham // 708 // pUrvabhavacarite evaM sthite'pi me kizcinnAyuktaM pravrajAmi cet / pravrajyA dIpikevA''ttamAtrApi hi tmshchide||709|| | saptamo yugatadidAnI purIM gatvA, datvA rAjyaM ca sUnave / haMsasyeva gatiM haMsaH, zrayiSye'haM piturgatim // 710 // IDIlikabhavaH, aSTamo devasaMvAdinyA vratAdAne'nusyUtamanaseva saH / sahitaH zrImatIdevyA, prApa lohArgalaM puram / / 711 // bhvshc| rAjyalubdhastadA tvasya, putraH prakRtimaNDalam / dhanairabhedayata tairhi, kina bhedyaM jalairiva ? // 712 // prAtaH svayaM vratAdAnaM, rAjyadAnaM sutasya ca / cintayantau suSupaturnizAyAM zrImatInRpau // 713 // viSadhUpaM vyadhAt putrastayostu sukhasuptayoH / kastaM niroddhamIzaH syAd , gRhAdagnimivotthitam ? // 714 // tadbhUpadhUmairadhikairjIvAkarSAGkaTairikha / ghrANapraviSTaistau sadyo, dampatI mRtyumApatuH // 715 // , athottarakuruSvetAvutpannau yugmarUpiNI / ekacintAvipannAnAM, gatirekA hi jAyate // 716 // kSetrAnurUpamAyuzca, pUrayitvA tathA yutau / tau vipadyodapadyetAM, saudharme snehalau surau // 717 // vajrajaGghasya jIvo'tha, bhogAn bhuktvA nirantaram / AyuHkSayAt tato'cyoSTa,himagranthirivA''tapAt 718 jambUdvIpe videheSu, pure kSitipratiSThite / vaidyasya suvidheH putraH, sa jIvAnanda ityabhUt // 719 // 15 tadeva tasminnagare, catvAro'nye'pi dArakAH / udapadyanta dharmasya, bhedA iva vapurjuSaH // 720 // abhRt tatraika IzAnacandrasya pRthivIpateH / bhAryAyAM kanakavatyAM, sUnurnAmnA mhiidhrH|| 721 // matriNo'nyaH zunAzIranAmnaH palyAmajAyata / lakSmyAM zrInandana iva, subuddhirnAma nandanaH // 722 // anyaH sAgaradattasya, sArthavAhapaterabhRt / bhAryAyAmabhayamatyAM, pUrNabhadrAbhidhaH sutaH // 723 // Jain Education Int l For Private & Personal use only
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ &% prathamaM parva triSaSTizalAkApuruSacarite % prathamaH sargaH // 26 // Rssbhcritm| caturthazca samutpede, panyAM zreSThidhanasya tu / zIlamatyAM zIlapuJja, iva nAmnA guNAkaraH // 724 / / prayatnAd rakSyamANAste, bAladhArairdivAnizam / samaM vavRdhire sarve'pyaGge'GgAvayavA iva // 725 // sahapAMzukrIDinaste, jagRhuH samameva hi / kalAkalApaM sakalaM, meghAmbhaH pAdapA iva // 726 // tatraiva nagare jIvaH, zrImatyA api so'bhavat / sUnurIzvaradattasya, zreSThinaH kezavAbhidhaH // 727 // samaM ca militAstena, te pamitrANi jajJire / aviyuktAH karaNAntaHkaraNAnIva sarvadA // 728 // vidAJcakArA''yurveda, jIvAnandopi paitRkam / aSTAGgamauSadhIzcA'pi, rasavIryavipAkataH // 729 // airAvaNa ivebhepu, graheSviva divAkaraH / abhUt prAjJo niravadyavidyo vaidyeSu so'graNIH / / 730 // saudaryA iva sambhUya, ramamANAH sadaiva te / kadAcit kasyacid vezmanyanyo'nyasyA'vatasthire // 731 // ekadA vaidyaputrasya, jIvAnandasya mandire / eteSAM tiSThatAmekaH, sAdhurbhikSArthamAyayau // 732 // pRthvIpAlasya rAjJaH sa, sUnurnAmnA guNAkaraH / rAjyaM malamivotsRjya, zamasAmrAjyamAdade // 733 // saridogha iva grISmAtapena tapasA kRshH| kRmikuSThAbhibhUtazca, so'kAlApathyabhojanAt // 734 // sarvAGgINaM kRmikuSThAdhiSThito'pi sa bheSajam / yayAce na kvacit kAyAnapekSA hi mumukSavaH / / 735 // gomatrikAvidhAnena, gehAd gehaM paribhraman / SaSThasya pAraNe dRSTaH, sa tairnijagRhAGgaNe // 736 // mahIdharakumAreNa, sa kizcit parihAsinA / jIvAnando nijagade, jagadekabhiSak tataH // 737 // asti vyAdheH parijJAnaM, jJAnamastyauSadhasya ca / cikitsAkozalaM cA'sti, nA'sti vaH kevalaM kRpA // 738 // * sarve'pyanagAva saM1 karaNAni indriyANi, antaHkaraNaM manaH, etAnyapi paTsaGkhyAkAni / 2 gomUtradhArAvarakaravena / pUrvabhavacarite navamo jiivaanndbhvH| A A % // 26 // % % Jain Education Intema For Private & Personal use only .
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ AUSSUROTOURURUSAUSSONS sadA saMstutamapyArImapi praarthkmpyho!| vezyA iva vinA dravyaM, yUyaM nA'kSNApi pazyatha // 739 // tathA'pyekAntato nArthalubdhairbhAvyaM vivekibhiH / dharmamapyurarIkRtya, kRtyaM kvA'pi cikitsitm||740|| cikitsAyAM nidAne ca, dhik te sarva parizramam / AyAtamIdRzaM pAtraM, sarogaM yadupekSase // 741 // jIvAnando'pi vijJAnaratnaratnAkaro'bravIt / sAdhu sAdhu mahAbhAga, tvayA visApito'smyaham // 742 // brAhmaNajAtiradviSTo, vaNigjAtiravazcakaH / priyajAtiranIAluH, zarIrI ca nirAmayaH // 743 // vidvAn dhanI guNyagarvaH, svIjanazcA'pacApalaH / rAjaputraH sucaritraH, prAyeNa na hi dRzyate // 744 // [sandAnitakam ] cikitsanIya evA'ho , mahAmunirayaM mayA / auSadhAnAmasAmagrI, kintu yAtyantarAyatAm // 745 // tatraikaM lakSapArka me, tailamastIha nAsti tu / gozIrSacandanaM ratnakambalazcA''nayantu tat // 746 // AneSyAmo vayamiti, procya pazcApi tatkSaNam / te yayurvipaNizreNI, svasthAnaM so'pygaanmuniH||747|| svakambala-gozIrSe, mUlyamAdAya yaccha naH / ityuktastairvaNigvRddhaste dadAno'bravIdidam // 748 // dInArANAM lakSamekaM, pratyekaM muulymetyoH| gRhIta brUta vastubhyAM, kimAbhyAM vaH prayojanam ? // 749 // te'pyUcurmUlyamAdatsva, datsva gozIrSakambalau / etAbhyAM hi mahAsAdhucikitsA naH prayojanam // 750 // zrutvA tadvacanaM zreSThI, vismayottAnalocanaH / romAJcasUcitAnandazcetasaivamacintayat // 751 // kvaiSAM yauvanamunmAdapramAdamadanonmadam ? / mativivekavasatirvayovRddhocitA kva c?|| 752 // 1 paricitam / 2 vighnastvam / Jan Education Internal For Private & Personal use only
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ triSaSTizalAkA prathamaM parva prathamaH puruSacarite sargaH RSabha // 27 // caritam / jarAjarjarakAyANAM, mAdRzAM yogyamIdRzam / kurvantyamI yat tadaho'damyAro'yamuhyate // 753 // cintayitveti so'vocadimau gozIrSakambalau / gRhyetAmastu vo bhadraM, bhadrA ! dravyeNa cA'stu vaH // 754 // anayorvastunormUlyamAdAsye dharmamakSayam / dharmabhAgIkRtaH sAdhu, yuSmAbhiH sodarairiva // 755 // zreSThizreSTho'payitvA'tha, teSAM gozIrSakambalau / bhAvitAtmA pravavAja, vavrAja ca paraM padam // 756 // ___AdAyauSadhasAmagrImagrimAste mahAtmanAm / jIvAnandena sahitAH, prayayuryena taM munim // 757 // nyagrodhapAdapasyA'dhastatpAdamiva nizcalam / kAyotsargeNa tiSThantaM, taM natvA te vabhASire // 758 // dharmavighnaM kariSyAmazcikitsAkarmaNA'dya vH| bhagavannanujAnIhi, puNyenA'nugRhANa naH // 759 // munimevamanujJApya, te'tha gomRtakaM navam / Aninyurvicikitsanti, na hi jAtu cikitsakAH // 760 // muneH pratyaGgamabhyaGgaM, tena tailena te vyadhuH / udyAnamiva kulyAmbhaH, zarIrAntastadAnaze // 761 // tailenA'tyuSNavIryeNa, jajJe niHsaMjJako muniH / yogyamugrasya hi vyAdheH, zAntyAmatyugramauSadham // 762 // AkulAstena tailena, kRmayastatkalevarAt / tasthuvahirjaleneva, cAmalarAt pipIlikAH // 763 // jIvAnandastato ratnakambalena samantataH / munimAcchAdayAmAsa, zazIva jyotsnayA nabhaH / / 764 // kRmayo'tha nyalIyanta, zItatvAd ratnakambale / zaivale grISmamadhyAhnataptAH zapherikA iva / / 765 // mandamandolayan vaidyaH, kambalaM gozavopari / kRmInapAtayadaho!, sarvatrA'drohitA satAm // 766 // jantujIvAtubhirjIvAnando'mRtarasairiva / munimAzvAsayAmAsa, tato gozIrSacandanaiH // 767 // 1 vatsataraiH / * yuryatra taM saM 1 // 2 vaTavRkSasya / 3 sAraNijalam / 4 valmIkAt / 5 matsyAH / 6 jntujiivnprdaiH| pUrvabhavacarite navamo jiivaanndbhvH| // 27 // Jain Education Internatione X For Private & Personal use only
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ Jain Education Internationa kRmayastvaggatA eva, hyamI nirasaranniti / tailAbhyaGgaM munerbhUyo, jIvAnando'tha nirmame // 768 // tenAbhyaGgena bhUyo'pi, bhUyAMso mAMsagA api / nirIyuH kRmayo vAtenodAnena rasA iva // 769 // tathaivAcchAdane ratnakamvale kRmayo'lagan / alaktakaiMpaTe dabho'tidryahasyeva jantavaH // 770 // tasmin gomRtake bhUyastAn kRmIn ratnakambalAt / tathaivA'pAtayadaho !, bhiSajo buddhikauzalam // 771 // gozIrSacandanarasAsArairApyAyayanmunim / jIvAnando'mbhoda iva, vRSTyA grISmAditaM dvipam // 772 // bhUyo'bhyaGgena niraMyuH, kRmayo'sthigatA api / na vajrapaJjare'pyasti, sthAnaM ruSTe balIyasi // 773 // ratnakambalalagnAMstAn, punargomRtake kRmIn / sa cikSepA'dhamaM sthAnamadhamAnAM hi yujyate // 774 // gozIrSacandanarasairvililepa muniM punaH / bhaktyA paramayA devamiva sadyo bhiSagvaraH / / 775 / / saMropaNauSadhaijItanavatvak kAntimAn muniH / cakAsAmAsa nirmRSTakAJcanapratimeva saH // 776 // tairbhaktidakSaiH kSamitaH, sa kSamAkSamaNastataH / yayau vihartumanyatra, nAsthA vA'pi hi tAdRzAm // 777 // tato'vaziSTagazIrSacandanaM ratnakambalam / tatra vikrIya jagRhaste svarNa buddhizAlinaH // 778 // tena svarNena te caityaM, suvarNena svakena ca / kArayAmAsuruttuGga, meruzRGgamivA''hRtam // 779 // jinAcamarcayantaste, gurUpAsanatatparAH / karmavat kSapayAmAsuH kaJcit kAlaM mahAzayAH // 780 // te SaDapyekadA jAtasaMvegAH sAdhusannidhau / dhImanto jagRhudIkSAM martyajanmataroH phalam // 781 // vijahuH puri puro, grAme grAmAd vane vanAt / tiSThanto niyataM kAlaM, rAzau rAzeriva grahAH // 782 // * kapuTe A // 1 atikrAntAdinadvayasya / nirIyuH saMtA // saMrohaNIdeg khaM, A // [ zravaNa saMtA // .
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ triSaSTizalAkA puruSacarite sargaH // 28 // zANairiva tapobhiste, tUryaSaSThASTamAdibhiH / cAritraratnaM vidadhurnirmalaM nirmalAdapi // 783 // prathamaM parva apIDayanto dAtAraM, prANadhAraNakAraNAt / pAraNe jagRhurbhikSAM, te madhuvratavRttayaH // 784 // prathamaH avalambitadhairyAste, kSutpipAsAtapAdikAn / parISahAn sahante sma, grahArAn subhaTA iva // 785 // senAGgAnIva catvAri, moharAjasya sarvataH / caturo'pi kaSAyAMste, jigyurastraiH kSamAdimiH // 786 // RSabhakRtvA saMlekhanAmAdau, dravyato bhAvatazca te / bhejire'nazanaM karmazailani zanAzanim // 787 // caritam / samAdhibhAjaste paJcaparameSThinamaskriyAm / sarantastatyajurdeha, na hi moho mahAtmanAm // 788 // SaDapi dvAdaze kalpe'cyutanAmani te'bhavan / zakasAmAnikAstAdRg , na sAmAnyaphalaM tapaH // 789 // dAparvavicAra Ayuste pUrayitvA dvAviMzatiM sAgaropamAn / tato'cyavantA'cyavanaM, na hi mokSaM vinA kvacit // 790 // dazamo deva bhavaH, jambUdvIpAbhidhe dvIpe, videheSu ca pUrvataH / vijaye puSkalAvatyAM, mahAmbhonidhisannidhau // 791 // ekAdazo nagaryA puNDarIkiNyAM, vajrasenasya bhUpateH / dhAriNyAM jajJire rAjyAM, teSu paJca kramAt sutAH // 792 // tatra vaidyasya jIvo'bhRd, vajranAbhobhidhAnataH / caturdazamahAsvamasUcitaH prathamaH sutaH // 793 // rAjaputrasya jIvastu, dvitIyo bAhusaMjJayA / matriputrasya jIvo'pi, subAhuriti naamtH|| 794 // nAmnA pIThamahApIThau, zreSTisArthezaputrayoH / jIvI jIvaH kezavasya, suyazA rAjaputrakaH // 795 // suyazAH zizriye vajranAbhaM vAlyAt prabhRtyapi / snehaH prAgbhavasambaddho, hyanubadhnAti bandhutAm // 796 // // 28 // te'varddhanta kramAd rAjasUnavaH suyazAH sa ca / narabhAvamivApannAH, paDarSadharaparvatAH // 797 // . vajranAma bhvshv| ortant Jain Education inte For Private & Personal use only .
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAhayanto muhurvAhAn , vAhyAlyAM te mahaujasaH / vibharAzcakrire'nekarUparevantavibhramam // 798 // kalAbhyAse kalAcAryo'bhUt teSAM sAkSimAtrakaH / prAdurbhavanti mahatAM, svayameva yato guNAH // 799 // zailAnapi zilAtolaM, teSAM tolayatAM bhujaiH / apUryata balakrIDA, na kenApi manAgapi // 800 // atha lokAntikairdevairantikIbhUya bhUpatiH / vajraseno vyajJapIdaM, svAmistIrtha pravarttaya / / 801 // ,vajrasenastato vajranAbhaM vajrisamaujasam / rAjye nivezayAmAsa, svamivA'paramRrtitaH // 802 // sAMvatsarikadAnena, prINayAmAsa medinIm / ambhodhara ivA'mbhobhirvajrasenanRpastataH / / 803 // devAsuranRdevaizca, kRtaniSkramaNotsavaH / gatvodyAnamalaJcake, sa vyomeva himadyutiH // 804 // khayambuddhaH sa bhagavAMstatra dIkSAmupAdade / udapadyata ca jJAnaM, manaHparyayasaMjJakam / / 805 // AtmArAmaH sAmyadhano, nirmamo niSparigrahaH / prAvarttata vihA~ kSmAM, sa nAnAbhigrahaH prabhuH // 806 // __ bhrAtRbhyo vajranAbhopi, pratyeka viSayAn dadau / lokapAlairivendro'bhAt , sa ca tairnitysevkaiH||807|| kSattA'bhUt tasya suyazA, aruNastaraNeriva / AtmAnurUpaH karttavyaH, sArathirhi mahArathaiH // 808 // utpede vajrasenasya, ghAtikarmamalakSayAt / uyoto darpaNasyeva, kevalajJAnamujvalam / / 809 // tadA ca vajranAbhasya, praviveza mahIpateH / cakramAyudhazAlAyAmadharIkRtabhAskaram // 810 // trayodaza ca ratnAni, tasyA''sannaparANyapi / sampaddhi puNyamAnenA'mbhomAneneva paminI // 811 // navApi nidhayastasyA'bhavan sevAvidhAyinaH / AkRSTAH prabalaiH puNyairgandhairiva mdhuvrtaaH|| 812 // 1 sUryaputraH / 2 candraH / 3 dezAn / 4 sArathiH / Jain Education Internation For Private & Personal use only
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ triSaSTi zalAkA 'puruSacarite // 29 // so'zeSaM sAdhayAmAsa, vijayaM puSkalAvatIm / cakre ca cakravarttitvAbhiSeko'syA'khilairnRpaiH / / 813 // bhuJjAnasyA'pyasya bhogAn, dharme dhIradhikAdhikam / vayaso varddhamAnasya, sparddhayeva vyavarddhata / / 814 // kramAdasya prabhavantyA, bhavavairAgyasampadA / vaMhiSThA dharmadhIrAsId, vallIvAssvAlavAriNA / / 815 / / ekadA viharaMstatra, vajrasenajinezvaraH / paramAnandajananaH, sAkSAnmokSa ivA''yayau / / 816 / / svAmI samavasaraNe, tatazcaityatarostale / karNAmRtaprapAM dharmadezanAmupacakrame / / 817 // sabandhurvajranAbho'pi, jagadbandhorjinaprabhoH / rAjahaMsa ivA''bhyAgAdupapAdAmbujaM mudA // / 818 / / sa triH pradakSiNIkRtya, praNamya ca jagatpatim | anujanmeva zakrasya, pRSThataH samupAvizat / / 819 // sa bodhimuktAjananIM bhavyamAnasazuktiSu / dezanAM khAtivRSTayAmAM zuzrAva zrAvakAgraNIH / / 820 / / giraM bhagavataH zRNvan mRgo gItimivonmanAH / harSAd vicintayAmAsa sa evaM bhUmivAsavaH ||821|| asAvapAraH saMsAraH, sarasvAniva dustaraH / tasyA'pi tArakastAto, diSTyA'sau viSTapAdhipaH / / 822 / / andhakAra ivA'tyantaM, moho'ndhaGkaraNo nRNAm / tasyA'yamabhito bhettA, bhagavAn bhAnumAniva / / 823 / / cirakAlabhavazcA'yaM, mahAvyAdhirivolvaNaH / acikitsyaH karmarAzistAtastasya cikitsakaH // 824 // yadvA kimanyat sarveSAM duHkhAnAmeSa nAzanaH / sukhAnAmekajananaH, karuNAmRtasAgaraH / / 825 / / khAminyevaMvidhe'pyasminnaho ! mohapramadvaraiH / asmAbhirAtmanaivA''tmA, vaJcito'sau kiyacciram // 826 || cakravarttI tato dharmacakravarttinamAnataH / iti vijJapayAmAsa, bhaktigadgadayA girA / / 827 // 1 AlavAlaH / 2 svAti nakSatravRSTitulyAm / 3 samudraH / prathamaM parva prathamaH sargaH RSabha caritam / pUrvabhavacarite ekAdazI vajranAbha bhavaH / // 29 // .
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ -SSIOSAX C LUSAROGRAM arthaprasAdhanaparairnItizAstrazciraM mama / matiH kadarthitA nAtha !, kSetrabhUH kuzikairiva // 828 // tathA viSayalolena, nityaM nepathyakarmabhiH / ayamAtmA naTeneva, ciraM vinaTito mayA // 829 // idaM hi mama sAmrAjyamarthakAmanivandhanam / cintyate yastu dharmotra, sa sAt paapaanubndhkH|| 830 // tAtasya putro bhRtvA'pi, bhavAmbhodhau bhramAmi cet / tat kaH puruSakAraH syAdanyasAdhAraNasya me ? // 831 // apAlayamidaM rAjyaM, yuSmaddattamahaM yathA / tathA saMyamasAmrAjyaM, pAlayiSyAmi dehi me // 832 // kRtvA ca putrasAd rAjyaM, nijAnvayanabhoravi / vrataM bhagavataH pArzve, prapede cakravartyatha // 833 // bAhAdayo'pi jagRhustatsodaryAstadA vratam / pitrA jyeSThena copAttaM, taddhi teSAM kramAgatam // 834 // suyazAH sArathiH so'pi, pAdAnte dharmasAratheH / anusvAmi pravatrAja, bhRtyAH svAmyanugAminaH // 835 // zrutasAgarapArINo, vajranAbho'bhavat kramAt / pratyakSA dvAdazAGgIva, jaGgamaikAGgatAM gatA // 836 // ekAdazAjhyAH pArINA, jAtA bAhvAdayo'pi te / kSayopazamavaicicyAcitrA hi shrutsmpdH|| 837 // tIrthakRtpAdasevAyAstapaso duzcarasya ca / asantuSTAH sadA'bhUvaMste santoSadhanA api // 838 // te nityaM tIrthakadvANIpIyUparasapAyinaH / api mAsopavAsAditapasA naiva cklmuH|| 839 // bhagavAn vajraseno'pi, zukladhyAnaM zrito'ntimam / nirvANaM prApa gIrvANaprapaJcitamahotsavam // 840 // . sanAbhiriva dharmasya, vRto vratasanAbhibhiH / munibhirvajranAbho'pi, vijahAra vasundharAm // 841 // svAminA vajranAbhena, bAhAdyAH sa ca sArathiH / sanAthA jajJire paJcendriyANIvA'ntarAtmanA // 842 // .1 dabhaiH / * duSkarasya saM 1 // + senAbhi saM 1 // 1 sahodaraH / 2 vratasahitaiH / Jain Education in For Private & Personal use only
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaM parva triSaSTizalAkApuruSacarite prathamaH sargaH // 30 // RSabhacaritam / teSAM yogaprabhAveNa, sarvAH khelaadilbdhyH| auSadhya iva zailAnAmAvirAsan zazitviSA // 843 // teSAM zleSmalavenApi, saMzliSTaM kuSThino vapuH / koTivedharaseneva, tAmrarAziH suvarNyabhUt // 844 // karNanetrAdibhUraGgabhUzca teSAmabhUnmalaH / kastUrikAparimalo, roganaH sarvarogiNAm // 845 // teSAM vapuHparisparzamAtrAdapi zarIriNaH / sarujo nIrujo'bhUvan , sudhAmbhaHsnapanAdiva // 846 // tadaGgasaGgAdambhodamuktaM nadyAdivAhyapi / sarvarogAn payohArSIt , tamAMsIvAzumanmahaH // 847 // viSAdidopAH prANazyastadaGgasparzivAyunA / gndhsindhurdaanaambhogndhenevaa'nysindhuraaH|| 848 // viSasampRktamannAdi, teSAM pAtre mukhe'pi vA / sampraviSTaM sudhAkuNDa, iva nirviSatAmagAt // 849 // vacanazravaNAta teSAM, viSaM mantrAkSarAdiva / bAdhA mahAviSavyAdhibAdhitasyA'pyapAsarat // 850 // nakhAH kezA radAzcAnyadapi teSAM zarIrajam / bheje bheSajatAM sarva, muktAtvaM zuktivArivat / / 851 // AsannaNIyasIM mUrti, tathA te kartRmIzvarAH / yathA saJcaritumalaM, sUcIrandhre'pi tantuvat // 852 // vapurmahattarIkartuM, zaktisteSAM babhUva sA / yayA sumeruzailopi, jAnudano vyadhIyata // 853 // teSAM vapurlaghIyastvasAmarthya tadajAyata / samullalace tad yena, mArutasyApi lAghavam // 854 // vapurgarimazaktizca, vajrAdapyatizAyinI / sA'bhUt teSAM na yA sahyA, zakrAdyaitridazairapi // 855 // prAptizaktirabhUta teSAM, bhUsthAnAM sparzanaM yayA / aGgulyagreNa mervagragrahAdevRkSapatravat / / 856 // sA'bhUt prAkAmyazaktizca, bhuvIvA'psu yayA gatiH / nimajjanonmajane ca, pAnIya iva bhuvyapi // 857 // AsIt teSAM tadaizvarya, prabhavanti sa yena te / cakrabhRtridazAdhIzaRddhimAdhAtumAtmanaH // 858 // | pUrvabhavacarite ekAdazo bjrnaabhbhvH| // 30 // Jain Education Internal For Private & Personal use only .
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ teSAM vazitvasAmarthya, tadapUrvamajAyata / bhejire vazitAM yena, svatatrAH krUrajantavaH // 859 // teSAmapratighAtitvazaktiH sA'bhUd yayA khalu / adrimadhye'pi niHsaGgaM, gamanaM randhramadhyavat / / 860 // tadanta nasAmarthyamabhUt teSAmanAhatam / nabhasvatAmivA'dRzyarUpatA yena sarvataH // 861 // prAvINyaM kAmarUpitve, tat teSAmullalAsa ca / alaM pUrayituM lokaM, nAnArUpairyathA nijaiH // 862 // teSAmAvirabhad bIjabuddhitA sAtizAyinI / ekArthavIjato'nekArthabIjAnAM prarohiNI // 863 // te koSThabuddhayo'bhUvana , koSThaprakSiptadhAnyavat / vinA smaraNamarthAnAM, prAk zrutAnAM tathAsthiteH // 864 // AdyAdantyAnmadhyamAd vA, zrutAdekapadAdapi / sarvArthagranthabodhAt te'bhUvana padAnusAriNaH // 865 // ekaM vastu samuddhRtyA'ntarmuhUrtAcchUtodadheH / avagAhanasAmarthyAt , te manobalino'bhavan // 866 // antarmuhUrttamAtreNa, mAtRkAmAvalIlayA / guNayantaH zrutaM sarvamAsan vAgbalinazca te // 867 // prapadyamAnAH pratimAM, cirakAlamapi sthirAm / zramaklamAbhyAM rahitAste kAyavalino'bhavan // 868 // abhUvannamRtakSIramadhvAjyAsraviNazca te / pAtrasthasya kadannasyA'pyamRtAdirasAgamAt // 869 // duHkhAditeSvamRtAdipariNAmAd girAM ca te / amRtakSIramadhvAjyAsraviNaH sAdhu jajJire // 870 // annasya pAtrapatitasyA'lpasyA'pyatidAnataH / akSayeNA'kSINamahAnasarddhayazca te'bhavan // 871 // tIrthakRtparSadIvA'lpadeze'pi prANinAM sukham / asaGkhyAnAM sthiterAsaMste caa'kssiinnmhaalyaaH||872 // ekenA'pIndriyeNA'nyendriyArthasyopalambhanAt / te babhUvuzca smbhinnsrotolbdhimhrddhyH|| 873 // jakAcAraNalabdhizca, teSAmajani sA yayA / rucakadvIpamekenotpAtena prAptamIzvarAH // 874 // triSadhi.6 For Private & Personal use only
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ triSaSTi zalAkA puruSacarite // 31 // Jain Education Internation valanto rucakadvI pAdekenotpatanena te / nandIzvare'lamAyAtuM dvitIyena yato gatAH // 875 // te corddhagatyAmekena, samutpatanakarmaNA / udyAnaM pANDakaM gantumalaM meruziraH sthitam || 876 // tataste valitA ekenotpAtena tu nandanam / alaM gantuM dvitIyena, prathamotpAtabhUmikAm // 877 // te vidyAcAraNarthyA''ghumekenotpAtakarmaNA / mAnuSottaramanyena, dvIpaM nandIzvaraM kSamAH // 878 // ekotpAtAt tatazrAtuM, pUrvotpAtamahItalam / tiryagyAnakrameNorddhamapyalaM te gatAgate / / 879 // AsIdAzIviSarddhizca nigrahA'nugrahakSamA / teSAmanyA apyabhUvan, bahulaM bahulabdhayaH // 880 // labdhInAmupayogaM te, jagRhurna kadAcana / mumukSavo nirAkAGkSA, vastuSUpasthiteSvapi // 881 // itazva tIrthakunnAmagotrakarmArjitaM dRDham / svAminA vajranAbhena, viMzatyA sthAnakairiti // 882 // tatraikamarhatAmarhatpratimAnAM ca pUjayA / avarNavAdavyASeghaiH sadbhUtArthastavairapi // 883 // siddhAnAM siddhisthAneSu, pratijAgaraNotsavaiH / yathAvasthitasiddhatvakIrttanAcca dvitIyakam // 884 // bAlaka - glAna- zaikSAdiyatInAM yastvanugrahaH / pravacanasya vAtsalyaM, sthAnakaM tat tRtIyakam // 885 // AhArauSadhavastrAdidAnAdaJjaliyojanAt / gurUNAmativAtsalyakaraNaM tu turIyakam // 886 // viMzatyabdaparyAyANAM SaSTivarSAyuSAM tathA / samavAyabhRtAM bhaktiH, sthavirANAM tu paJcamam // 887 // arthavyapekSayA svasmAd, bahuzrutabhRtAM sadA / annavastrAdidAnena, SaSThaM vAtsalyanirmitiH // 888 // suvikRSTatapaHkarmanirmANAnAM tapakhinAm / bhaktivizrAmaNAdAnairvAtsalyamiti saptamam // 889 // dvAdazAGge zrute praznavAcanAdibhiranvaham / sUtrA'rthobhayago jJAnopayogo yastadaSTamam / / 890 // prathamaM paca prathamaH sagaH RSabha caritam / pUrvabhavacarite ekAdazo vajranAbhabhavaH / // 31 // .
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ tortortort zaGkAdidoSarahitaM, sthairyAdiguNabhUSitam / zamAdilakSaNaM samyagdarzanaM navamaM punH||891 // jJAnadarzanacAritropacAraizca cturvidhH| karmaNAM vinayanato, vinayo dazamaM punH|| 892 // icchAmithyAkaraNAdiyogeSvAvazyakeSvalam / atIcAraparIhAro, yatnAdekAdazaM tu tat // 893 // ahiMsAdisamityAdimalottaraguNeSu yA / pravRttiniratIcArA, sthAnakaM dvAdazaM tu tat // 894 // zubhadhyAnasya karaNaM,kSaNe kSaNe lave lave / pramAdaparihAreNa, sthAnametat trayodazam / / 895 // anAbAdhena manaso, vapuSazca nirantaram / yathAzakti tapaHkarma, sthAnametaccaturdazam // 896 // annAdInAM saMvibhAgo, yathAzakti tapasviSu / manovAkAyazuddhyA yaH, sthAnaM paJcadazaM hi tat // 897 // AcAryAdInAM dazAnAM, bhaktapAnA''sanAdibhiH / vaiyAvRtyasya karaNaM, sthAnakaM SoDazaM tu tat // 898 // caturvidhasya saGghasya, sarvApAyaniSedhanAt / manaHsamAdhijananaM, sthAnaM saptadazaM hi tat // 899 // sUtrasyArthasyobhayasyA'pyapUrvasya prayatnataH / anvahaM yadupAdAnaM, sthAnamaSTAdazaM tu tat // 900 // zraddhAnenodbhAsanenA'varNavAdacchidAdinA / zrutajJAnasya bhaktistat , sthAnamekonaviMzakam // 901 // vidyAnimittakavitAvAdadharmakathAdibhiH / prabhAvanA zAsanasya, tad viMzatitamaM punaH // 902 // apyekaM tIrthakRnAmakarmaNo bandhakAraNam / madhyAdebhyaH sa bhagavAn , sarvairapi babandha tat // 903 // bAhunA'pi ca sAdhUnAM, vaiyAvRtyaM vitanvatA / cakravartibhogaphalaM, krmopaarjitmaatmnH||904|| vizrAmaNAM maharSINAM, kurvANena tapojuSAm / subAhunA bAhubalaM, lokottaramupArjitam // 905 // aho! dhanyAvimau vaiyAvRtya-vizrAmaNAkarau / iti bAhu-subAhU to, vajranAbhastadA'stavIt // 906 // DSCASSESAMACRORESANG ort Jain Education Inter For Private & Personal use only
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ triSaSTi zalAkAra puruSacarite tau tu pITha-mahApIThau, paryacintayatAmiti / upakArakaro yo hi, sa eveha prazasyate // 907 // AgamAdhyayanadhyAnaratAvanupakAriNau / ko nau prazaMsatvathavA, kAryakAko janaH // 908 // tAbhyAmanAlocayadbhayAmitIrthyAkRtaduSkRtam / mAyAmithyAtvayuktAbhyAM, karma strItvaphalaM kRtam // 909 // te SaDapyanatIcArAM, khaDgadhArAsahodarAm / pravrajyAM pAlayAmAsuH, pUrvalakSAMzcaturdaza // 910 // saMlekhanAdvayapuraHsaramekadhIrAste pAdapopagamanAnazanaM prapadya / sarvArthasiddhimadhigamya divaM trayastriMzAbdhyAyuSaH suravarAH SaDapi hyabhUvan // 911 // SSES prathamaM parva prathamaH 1.sargaH RSabhacaritam / // 32 // ityAcAryazrIhecandraviracite triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye prathame parvaNi dhanAdidvAdazabhavavarNano nAma prathamaH srgH||1|| pUrvabhavacarite dvAdazo devabhavaH, prthmsrgsmaaptishc| SESESEARCH // 32 // For Private & Personal use only .
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ dvitIyaH srgH| - itazca jambUdvIpasya, videheSvapareSu pUH / nAmnA'parAjitetyasti, dviSadbhiraparAjitA // 1 // tasyAM vasumatInAtho, vikramAkrAntaviSTapaH / IzAnacandra ityAsIdIzAnendra iva zriyA // 2 // tatra zreSThI zriyA zreSThaH, praSTho dharmaikazAlinAm / nAmnA candanadAso'bhUjagadAnandacandanaH // 3 // jagato nayanAnandanidAnaM tasya nandanaH / nAmnA sAgaracandro'bhUt , sAgarasyeva cndrmaaH||4|| RjuzIlaH sadaivA'sau, dharmakarmA vivekavAn / nagarasyA'khilasyApi, babhUva mukhamaNDanam // 5 // so'nyadezAnacandrasya, rAjJo darzanahetave / sevopanatasAmantAkulaM rAjakulaM yayau // 6 // sa tadA''sanatAmbUladAnAdipratipattitaH / mahAsnehena dadRze, pitreva pRthivIbhujA // 7 // ___ atrAntare parAbhUtazaGkhadhvanitayA girA / rAjadvAre kazcidetyA'pAThInmaGgalapAThakaH // 8 // . udyatodyAnapAlIva, tvadudyAne'dya bhUpate ! / sajjIkRtAnekapuSpA, vasantazrIvijRmbhate // 9 // vikAsikusumAmodasurabhIkRtadigmukham / sambhAvaya tadudyAnaM, mahendra iva nandanam // 10 // rAjA'pyA''jJApayad dvAHsthaM, yat prAtarakhilairjanaiH / gantavyamasmadudyAnamevamAghopyatAM pure // 11 // tvayA'pyetavyamudyAnamiti zreSThisutaM nRpaH / svayamAdizadevaM hi, prasannasvAmilakSaNam // 12 // tato rAjJA visRSTo'sau, hRSTaH khAvasathaM yayau / mitrAyA'zokadattAya, tAM nRpAjJA jagAda ca // 13 // dvitIye'hni yayau rAjA'pyudyAnaM saparicchadaH / pauraloko'pyagAt tatra, prajA rAjAnuyAyinI // 14 // 1 agraNIH / 2 svAvAsam / 3 saparivAraH / For Private & Personal use only w ww.jainelibrary.org
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ triSaSTi zalAkApuruSacarite prathamaM parva dvitIyaH sargaH RSabha(caritam / // 33 // vasanta iva malayAnilena zreSTinarapi / suhRdA'zokadattena, sahodyAnaM jagAma sH||15|| -puSpAvacayasandarbhagItanRtyAdibhistataH / pravRttaH krIDituM lokaH, sthitaH kAmasya zAsane // 16 // sthAne sthAne kRtAsthAnAH, paurAH krIDAvidhAyinaH / AvAsitasmaranRpaskandhAvAradhurAM ddhuH||17|| pade pade sampravRttagItAtodyamahAdhvanau / jayAyA'nyendriyArthAnAmivA'bhyadhikamutthite // 18 // pratyAsannAdathaikasmAdakasmAt tarugahvarAta / trAyadhvaM trAyadhvamiti, trastastrIdhvanirutthitaH // 19 // tayA samAkRSTa iva, girA karNapraviSTayA / kimetaditi sambhrAntaH, sAgaraH samadhAvata // 20 // zreSThinaH pUrNabhadrasya, kanyakAM priyadarzanAm / sa bandimiLUtAM tatrA'pazyadeNI vRkkerikha // 21 // ekasya bandino hastamAmoTyA'thA''dade kSurIm / zreSThisUnurviSabhRto, grIvAM bhaktvA maNImiva // 22 // tasyeti vikramaM dRSTvA, bandinaste vidudruvuH / vyAghrA api palAyante, jvalajjvalanadarzanAt // 23 // iti sAgaracandreNa, bandibhyaH priyadarzanA / edhohAribhyo mAkendalateva parimocitA // 24 // paropakAravyasanI, ka eSa puruSAgraNIH / AgAdiha samAkRSTo, diSTyA mdbhaagysmpdaa?||25|| smararUpAdharIkA, bharttA bhAvyayameva me / cintayantIti khaM dhAma, jagAma priyadarzanA // 26 // anusyUtAmiva vahan , hRdaye priyadarzanAm / azokadattasahitaH, zreSThiputro'bhyagAd gRham // 27 // atha candanadAsena, sa prmpryaakhilH| avAvudhyata vRttAntaH, kena chAyeta tAdRzam // 28 // sa dadhyAviti yukto'sya, rAgo'dhipriyadarzanam / ajayaM paGkajinyA hi, rAjahaMsakha yujyate // 29 // / hariNIm / 2 vanazvAnaiH / 3 sarpasya / 4 kASThahAribhyaH / 5 Amralateva / 6 saGgatiH / |kulkraannaamtpttiH| // 33 // For Private & Personal use only HT w w.jainelibrary.org.
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ iyamudbhaTatA'kAri, yat tadA tanna sAmpratam / kArya sapauruSeNApi, vaNijA na hi pauruSam // 30 // saGgaH kiJca RjorasyA'zokadattena mAyinA / na sAdhurjAtu badarIdruNeva kadalItaroH // 31 // vicintyeti ciraM zreSThI, sa samAhUya sAgaram / bhadrAdvipaM niSAdIva, sAmnA''rabhata zAsitum // 32 // sarvazAstrAnusAreNa, vyavahAreNa ca svayam / vatsa! samyagabhijJo'si, tathApi jJApyase mayA // 33 // vayaM hi vaNijastAta!, kalAkauzalajIvinaH / anudbhaTA''cAraveSAH, santo gAmahe na hi // 34 // bhavitavyaM yauvanepi, bhavadbhirguDhavikramaiH / vaNijo lokasAmAnye'pyarthe sAzaGkavRttayaH // 35 // sampado viSayakrIDA, dAnaM ca cchannameva naH / alaM bhavati zobhAyai, zarIramiva yoSitAm // 36 // AtmajAteranucitaM, kriyamANaM na zobhate / caraNe karamasyeva, baddhaM kanakanUpuram // 37 // tato nijakramaucityavyavahAraparAyaNaiH / dAtavyaH praharo vatsa !, guNAnAM sampadAmiva // 38 // tyAjyo'satAM ca saMsargo, nisargAnRjucetasAm / so'lekaviSavat kAlenA'pi yAtyeva vikriyAm // 39 // ayaM cA'zokadattastvAM, mitraM citraM tanUmiva / avAptaprasaro vatsa!, sarvathA dRSayiSyati // 40 // manasyanyad vacasyanyat, kriyAyAmanyadeva hi / gaNikAyA ivA'muSyA'tyantamAyAjuSaH sadA // 41 // AdarAdupadizyaivaM, zreSTizreSThe sthite sati / iti sAgaracandro'pi, cintayAmAsa cetasi // 42 // kanyAbandivyatikarastAtena sakalopi sH| vijJAta iti manye'hamupadezadizA'nayA // 43 // asAvazokadattazca, tAtasyA'bhAnna snggtH| mandabhAgyatayA puMsAM, guravaH syurniidRshaaH||44|| 1 saralasya / 2 mahAmAtraH / 3 mRduvacanena / 4 uSTrasya / 5 haDakkayitazvaviSavat / 6 zvetakuSTham / Jain Education Intern For Private & Personal use only
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaM parva dvitIya triSaSTizalAkApuruSacarite // 34 // sargaH RSabhacaritam / | kulkraannaamutpttiH| CAMERCAMERAMSAROSARMA bhavatvevaM tathA'pIti, vimRzya manasi kSaNam / Uce sAgaracandro'pi, graMzrayAzritayA girA / / 45 // yaMdAdizati tAtastat , kartavyaM sUnurasmi te / kRtaM tena kRtenApi, gurvAjJA yatra lakSyate // 46 // kintu daivAdakANDe'pi, kRtyaM tadupatiSThate / nA''locakAlaharaNaM, sahate yanmanAgapi // 47 // AlocaM kurvato'tyeti, kAlaH kAryasya kasyacit / parvaveleva brihmasya, pAdazaucaM vitanvataH // 48 // IdRze'pyAgate kAle, prApte'pi prANasaMzaye / tadevA'haM kariSyAmi, tava lajjAkaraM na yat // 49 // tAtenA'zokadattasya, yacca tAdRgudIritam / taddoSeNa na doSyasmi, na guNI tadguNena vA // 50 // yanmamA'zokadattena, maitrI tatreti kAraNam / sahavAsaH sahapAMzukrIDanaM darzanaM muhuH||51|| samA jAtiH samA vidyA, samaM zIlaM samaM vayaH / parokSe'pyupakAritvaM, sukhaduHkhavibhAgitA // 52 // abhizca kaitavamahaM, na pazyAmi manAgapi / mRpA tAtasya ko'pyAkhyat , khalAH sarvakaSAH khalu // 53 // astu vA tAdRzo mAyAvyeSa me kiM kariSyati ? / ekatra viniveze'pi, kAcaH kAco maNirmaNiH // 54 // ityuktaH sUnunA zreSThI, tamUce buddhimAnasi / tathApi hyavadhAtavyaM, durlakSA hi parAzayAH // 55 // so'tha svamUno vajJastadarthaM priyadarzanAm / zIlAdibhirguNaiH pUrNA, pUrNabhadrAdayAcata // 56 // asAvupakRtikrItI, tvatsutena sutA mama / agre'pIti vadana pUrNabhadro'manyata tadvacaH // 57 // tataH sAgaracandrasya, priyadarzanayA saha / vivAho'kAri pitRbhiH, zubhe lagne zubhe dine / / 58 // vinyaashrityaa| * ayaM zlokaH saM 1 pustake na dRzyate // 2 vicArakAlapratIkSaNam / 3 gacchati / 4 dIrghasUtriNaH / / 5 srvkssobhkaarkaaH| 6 upkaarkiitaa| // 34 // Jan Education inte For Prate & Personal use only .
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ vicintitAyA dundubhyAH, pataneneva to tataH / manISitavivAhena, mumudAte vadhUvarau // 59 // samAnamAnasatayA, tayorekAtmanoriva / parasparamavarddhiSTa, prItiH sArasayorikha / 60 // reje sAgaracandreNa, sA candreNeva candrikA / sahodayavatI saumyadarzanA priyadarzanA // 61 // tayoH zIlabhRto rUpavatorAjavazAlinoH / anurUpo'bhavad yogazcirAd ghaTayato vidheH||62|| avisrambho na jAtvAsIdanyo'nyapratyayAt tyoH| viparItaM na zaGkante, kadApi srlaashyaaH||63 // atha sAgaracandrasya, bahirgatavato gRhe / azokadatto'bhyAyAsIdace ca priyadarzanAma // 64 // zreSThino dhanadattasya, vadhvA mantrayate rahaH / nityaM sAgaracandro yat , tatra kiM syAt prayojanam ? // 65 // nisargaRjvI sA'pyUce, jAnAtyetat suhRt tava / dvitIyaM hRdayaM tasya, tvaM vA jAnAsi sarvadA // 66 // rahaHsUtritakAryANi, mahatAM vyavasAyinAm / ko jAnAtyatha jAnAti, sa kathaM kathayed gRhe ? // 67 // uvAcA'zokadatto'pi, tvatpateryata tayA saha / mantre prayojanaM vebhi, tat paraM kathyate katham // 68 // priyadarzanayA kiM tadityuktaH so'bravIditi / tvayA prayojanaM yanme, subhruH tasyApi tat tyaa||69|| tadbhAvAvijJayA RjvA, priyadarzanayA punaH / mayA prayojanaM te kimityuktaH so'vadat punaH // 7 // puMso rasAntaravidaH, kasya na syAt sacetasaH / tvayA prayojanaM subhra, tamekaM tvatpriyaM vinA // 71 // AkarNya karNasUcyAbha, durIhAsaci tdvcH| sakopAdhomukhIbhUya, sA sAkSepamabhASata // 72 // re nirmaryAda ! puskheTa, tvayaitacintitaM katham / cintitaM vA kathaM tUktaM ?, dhika saahsmcetsH||73|| 1 mano'bhISTavivAhena / 2 avizvAsaH / 3 svabhAvasaralA / 4 karNasUcIsadRzam / 5 he puruSAdhama / For Private & Personal use only .
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaM parva triSaSTizalAkApuruSacarite dvitIyaH sargaH // 35 // RSabhacaritam / kiJca sambhAvayasi re!, mahAtmAnaM patiM mama / AtmAnurUpamevaivaM, dhika tvAM mitramiSAd dviSam // 74 // gaccha mA tiSTha re pApa!, pApaM tvadarzanAdapi / ityAkruSTastayA zIghraM, sa dasyuriva niryayau // 75 // sa gohatyAkAra ivA'ndhakAramalinAnanaH / vimanaskaH samAgacchan , sAgareNa vyalokyata // 76 // he mitra! hetunA kena, tvamudvigna ivekSyase / iti sAgaracandreNa, soacchi svacchacetasA // 77 // tataH sa mAyAkUTAdrirdIgha niHzvAsamudvaman / vikUNitAdharaH kizcid , duSTaH kaSTAdivA'vadat // 78 // jADyahetumiva himakSmAbhRdabhyarNavAsinAm / saMsAre vasatAM bhrAtaH!, pRcchasyuddhegakAraNam 1 // 79 // na yacchAdayituM nApi, prakAzayitumizyate / tadasthAnatraNamiva, kimapIhopatiSThate // 8 // ityuditvA sthite mAyAdarzitAsavilocane / azokadatte so'mAyazcintayAmAsivAniti // 81 // aho! asAraH saMsAraH, puMsAM yatredRzAmapi / sandehapadamIkSamakasmAdupajAyate // 82 // asya dhairyAdavadato'pyantarudvega uccakaiH / hutAza iva dhUmena, balAd bASpeNa sUcyate // 83 // cintayitveti suciraM, sadyastaduHkhaduHkhitaH / bhUyaH sAgaracandrastamityuvAca sagadgadam // 84 // aprakAzyaM na ced bandho!, tacchaMsodvegakAraNam / dattvA duHkhavibhAga me, stokaduHkho bhavA'dhunA // 85 // azokadatto'pItyUce, mama prANasame tvayi / anyadapyaprakAzyaM na, vRttAnto'yaM vizeSataH // 86 // idaM vayasyo jAnAti, sadApi yadihA'GganA / anarthAnAM prasUrdazirvarI tamasAmiva / / 87 // sAgaro'pi jagAdevamAma kiM nAma samprati / saGkaTe nyapataH kasyA, apyuragyA iva striyAH // 88 // * sAgare va saM pya sadudvega udeg saM 1 // 1 amAvAsyArAtriH / 2 mAma iti aGgIkAre / kulkraannaamutpttiH| For Private &Personal use only .
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ pratyUce'zokadatto'pi, nATayan kRtrimA trapAm / asamaJjasamrace mAM, ciraM hi priyadarzanA // 89 // lajitvA svayamapyeSA, kadApi sthAsyatItyaho ! / mayA salajaM sAvajJaM, seyatkAlamupekSitA // 9 // dine dine prmsaavstiitvocitoktibhiH| mAM vadantI na viramatyaho! strINAmasahAH // 91 // adya tvAvasathe yuSmadanveSaNakRte gataH / bandho ! niruddho'si tayA, rAkSasyeva chalajJayA // 92 // tantubandhAdiva karI, kathazcidapi tadgrahAt / AtmAnaM mocayitvA'hamihA'gamamatidrutam // 93 // . tatazcAcintayamahaM, jIvantaM mAM na mokSyati / asAviti tadAtmAnamadya vyApAdayAmi kim ? // 94 // yadvA na marnumucitaM, manmitrasya yadIdRzam / kathayiSyatyanyathA'sau, matparokSe tu tattathA // 95 // athavA kathayAmyetat, sarva svasuhRdaH svayam / yathA'syAM kRtavizvAso, nA'pAyamupayAtyasau // 96 // nAdo'pi yuktaM yannAsyA, mayA'pUri mnorthH| do zIlyakathanenA'tha, kSate kSAraM kSipAmi kima ? // 17 // evaM vicintayannatra, tvayA dRSTo'smi samprati / udvegakAraNaM cedaM, mama jAnIhi bAndhava ! // 98 // ___ ityAkarNya vacaH pItaMhAlAhala iva kSaNam / niHspandaH sAgaro'thA'bhUnnivAta iva sAgaraH // 99 // sAgaro vyAjahAraivaM, yujyate yoSitAmidam / kSAratvamUparamahInipAnapayasAmiva // 100 // AsAdaya viSAdaM mA, vyavasAye zubhe bhava / sthAtavyaM svAsthyamAsthAya, smaraNIyaM na tdvcH||101|| yAdRzI tAdRzI vApi, sA'stu kiM vastutastayA? / mAbhRnmanomalinimA, kevalaM bhraatraavyoH||102|| tenaivamRjunA so'nunItaH pramumude'dhamaH / satkArayanti hyAtmAnaM, kRtvA'pyAgAMsi maayinH|| 103 // , ayuktam / 2 pItaviSaH / 3 manomAlinyam / Jain Education Inter ? For Private & Personal use only
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ triSaSTizalAkApuruSacarite prathamaM parva dvitIyaH sargaH RSabhacaritam / kulkraannaamutpttiH| tataH prabhRti niHsnehaH, sAgaraH priyadarzanAm / sodvegaM dhArayAmAsa, rogagrastAmivA'GgulIm / / 104 // kintu tAM varttayAmAsoparodhAt prAgvadeva saH / vandhyA'pyunmUlyate naiva, latA yA lAlitA svayam // 105 // matkRto mA'nayorbhedo'bhUditi priyadarzanA / nA'zokadattavRttAntaM, taM priyAya nyavedayata // 106 // kArAgArAya saMsAraM, manyamAno'tha saagrH| RddhiM kRtArthayAmAsa, dInAdiSu niyogtH||107|| kAlena pUrayitvA''yuH, sAgaraH priyadarzanA / azokadattazca yayuH, kAladharma trayo'pi te // 108 // ___ jambUdvIpasya bharatakSetradakSiNakhaNDake / gaGgAsindhvantarasyA'ntarbhAge madhye'vasarpiNi / / 109 // tRtIyAre palyASTamAMzazeSe yugmarUpataH / tataH samudapadyetAM, sAgarapriyadarzane // 110 // [yugmam ] bhArateSu ca varSeSu, paJcakhairavateSviva / dvAdazAraM kAlacakraM, hetuH kaalvyvsthiteH||111|| kAlo dvividho'vasarpiNyutsarpiNIvibhedataH / arAH SaDavasarpiNyAM, ekaantsussmaadyH|| 112 // tatraikAntaH suSamArazcatasraH koTikoTayaH / sAgarANAM suSamA tu, tisrastatkoTikoTayaH // 113 / / suSamaduHSamA te dve, duHSamasuSamA punaH / saikA sahasrairvANAM, dvicatvAriMzatonitA // 114 // ekaviMzatirabdAnAM, sahasrANi tu du:SamA / ekAntaduHSamA'pi syAt , tAvadvarSapramANikA // 115 // arakA avasarpiNyAM, ya ete samudIritAH / utsarpiNyAM ta eva syuH, pratilomakrameNa tu // 116 // tadevamavasarpiNyAmutsarpiNyAM ca mIlitAH / sAgaropamakoTInAM, koTayaH khalu viMzatiH // 117 // tatrA're prathame mAH, palyatritayajIvinaH / gavyUtatritayocchrAyAzcaturthadinabhojinaH // 118 // caturasrasusaMsthAnAH, sarvalakSaNalakSitAH / vajraRSabhanArAcasaMhananAH sadAsukhAH // 119 // Jain Education Internati For Private & Personal use only
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ klpvRkssaaH| apakrodhA gatamAnA, nirmAyA lobhavarjitAH / sarvavAraM svabhAvenA'pyadharmaparihAriNaH // 120 // prAyacchaMstatra teSAM tu, vAJchitAni divAnizam / madyAGgAdyAH kalpavRkSA, dazottarakuruSviva // 121 // svAdumadyAni madyAGgA, daduH sadyo'pi yaacitaaH| bhAjanAdIni bhRGgAzca, tadbhANDAgArikA iva // 122 // tenustAGgAstUryANi, tUryatrayakarANi tu / uyotamasamaM dIpazikhA jyotiSikA api // 123 // vicitrANi tu citrAGgA, mAlyAni samaDhaukayan / maMdA iva citrarasA, bhojyAni vividhAni tu // 124 // yathecchamarpayAmAsurmaNyaGgA bhUSaNAni tu / gehAkArAH sugehAni, gandharvapuravat kSaNAta // 125 // abhamecchamanagnAstu, vAsAMsi samapAdayan / ete pratyekamanyAnapyarthAn daduranekazaH // 126 // tadA ca bhUmayastatra, svAdavaH zarkarA iva / sadA mAdhuryadhuryANi, dhunyAdiSu payAMsyapi // 127 // atikrAmatyare tatra, vAyuHsaMhananAdikam / kalpadrumaprabhAvAzca, nyUnaM nyUnaM zanaiH zanaiH // 128 // dvitIye tvarake mAH, palyadvitayajIvinaH / gavyUtadvitayocchrAyAstRtIyadinabhojinaH // 129 // kizcinyUnaprabhAvAca, tatra kalpamahIruhaH / kizcinmAdhuryato hInA, Apo bhUzarkarA api // 130 // asinnapyarake kAlAta , pUrvAraka ivA'khilam / nyUnanyUnataraM sthaulyaM, stamberamakare yathA // 131 // ___ arake tu tRtIyasminnekapalyAyuSo nraaH| ekagavyUtakocchrAyA, dvitIyadinabhojinaH // 132 // asminnapyarake prAgvata , kAmati nyUnameva hi / vapurAyumAdhurya, kalpadrumahimA'pi ca // 133 // pUrvaprabhAvarahite, caturthe tvarake narAH / pUrvakoTyAyuSaH paJcadhanuHzatasamucchyAH // 134 // 1 sarvadA / 2 rasavatIkArakAH / 3 nadyAdiSu / 4 hastizuNDAyAm / triSaSTi. 7 For Private & Personal use only
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaM parva triSaSTizalAkApuruSacarite dvitIyaH sargaH RSabhacaritam / // 37 // paJcame tu varSazatAyuSaH saptakarocchyAH / SaSThe punaH SoDazAbdAyuSo hastasamucchrayAH // 135 // ekAntaduHkhapracitA, utsarpiNyAmapIdRzAH / pazcAnupUrvyA vijJeyA, areSu kila SaTsvapi // 136 // tRtIyArAntajAtatvAd, daiye navadhanuHzatau / palyadazamAMzAyuSkAvabhUtAM tau tu yugminau // 137 // vajraRSabhanArAcasandhibandhaM vapustayoH / samena caturasreNa, saMsthAnena pariSkRtam // 138 // yugmadharmI sa zuzubhe, jAtyajAmbUnadadyutiH / priyaGgavarNayA panyA, sumerurikha medhyayA // 139 // tatraivA'zokadatto'pi, prAgjanmakRtamAyayA / zvetavarNazcaturdantaH, suradantIva dantyabhUt // 140 // bhrAmyatetastataH khairamanyedyustena dantinA / sa yugmadharmI purataH, prAgjanmasuhRdaikSyata // 141 // taddarzanAmRtAsArasphArIbhUtatanostataH / bIjasyevA'Gkurastasya, snehaH samudapadyata // 142 // hastinA tena hastenA''dAyA''liGgaya yathAsukham / anicchannapi sa skandhapradezamadhiropitaH // 143 // anyo'nyadarzanAbhyAsAd , dvayorapi tayostataH / jajJe parutkRtasyeva, smaraNaM pUrvajanmanaH // 144 // caturdantadvipaskandhArUDhaM dadRzurindravat / tamanye vismayottAnalocanA yugmarUpiNaH // 145 // zaGkhakundenduvimalaM, gajamArUDha ityasau / tataH procyata mithunairnAmnA vimlvaahnH||146|| jAtismRtyA sa nItijJo, vimaladvipavAhanaH / prakRtyA rUpavAMzceti, jajJe sarvajanAdhikaH // 147 // kAlena gacchatA tatra, prabhAvaH kalpabhUruhAm / mandIbabhUva cAritrabhraSTAnAM yatinAmiva // 148 // madyAGgA virasaM madyamaduH stokaM vilambitam / durdaivena parAvRttya samAnItA ivA'pare // 149 // 1 suvarNakAntiH / 2 meghamAlayA / kulkraannaamutpttiH| SISUSTASIASSOCESSORS For Private & Personal use only .
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ dIyatAM mA dIyatAM vetyAmarzavivazA iva / savilamba bhAjanAni, bhRGgA apyarthitA dduH||15|| AtodyAdi na tAkSaM, tAGgA apyasUtrayan / tiraskArasamAkRSTA, gandharvA iva vissttyH||151 // arthyamAnA api muhurdIpajyotiSkabhRruhaH / nojhotaM tAdRzaM tenurdivA dIpazikhA iva // 152 // citrAGgA api mAlyAdi, drutamicchAnusArataH / na hi vizrANayAmAsubhRtyA durvinayA iva // 153 // bhojyaM caturvidhaM citrarasaM citrarasA api / prAgvannAduH kSIyamANadAnecchA iva saitriNaH // 154 // bhUSaNAdyarpayAmAsurna maNyaGgAstathAvidham / sampatsyate kathaM bhUya, iti cintAkulA iva // 155 // gehAkArAstu gehAni, mandaM mandaM vitenire / satkAvyAnIva kavayo, mandavyutpattizaktayaH // 156 // anagnA api vastrANi, skhalitaskhalitaM daduH / krUragrahAvagrahiNo, vAri vAridharA iva // 157 // tAdRkkAlAnubhAvena, mithunAnAmajAyata / mamatvaM kalpavRkSeSu, svadehAvayaveSviva // 158 // anyena svIkRtaM kalpavRkSamanyo yadA''zrayat / mahAn paribhavo hyAsIta, tadA svIkRtapUrviNaH // 159 // tathAparAbhavaM soDhumasahAste parasparam / AtmAdhikaM svAmitayA, cakrurvimalavAhanam // 160 // jAtismRtyA sa nItijJo, yugminAM kalpapAdapAn / dadau vibhajya sthaviro, draviNaM gotriNAmiva / / 161 // yo yastatyAja maryAdAM, parakalpadrumecchayA / AvizvakAra hAkAranIti taddaNDanAya sH||162|| hA tvayA duSkRtamiti, tasya daNDena yugminaH / vArddhivelAjalAnIva, maryAdAM nAticakramuH // 163 // tena hAkAradaNDena, yugmAnyevamamaMsata / varaM daNDAdibhirghAto, na haakaartirskRtiH|| 164 // 1 aracayan / 2 daduH / 3 dAnazAlAkAriNaH / 4 zaniravibhaumAdaya avRSTikArakAH / Jain Education Internat .
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ triSaSTi zalAkApuruSacarite // 38 // prathamaM parva dvitIyaH sargaH RSabhacaritam / kulkraannaamutpttiH| tasyA''yuravazeSe tu, varSArddhapramite sati / bhAryAyAM candrayazasi, mithunaM samajAyata // 165 // tau strIpuMsAvasaMkhyeyapUrvAyuSkI susaMsthitI / AdyasaMhananau zyAmAvaSTadhanvazatocchyau // 166 // cakSuSmAMzcandrakAntA ca, pitRbhyAM kalpitA'bhidhI / vavRdhAte sahodbhUtau, latAviTapinAviva // 167 // prapAlya yugmaM paNmAsAn , jarArogau vinA mRtaH / suparNakakumAreSatpede vimalavAhanaH // 168 // tadeva ca candrayazA, mRtvA nAgeSvajAyata / astamIyuSi pIyUSakare tiSThenna candrikA // 169 // AtmIyaM pAlayitvA''yustatra stamberamo'pi saH / prApa nAgakumAratvaM, kAlamAhAtmyamIdRzam // 17 // hAkAradaNDanItyaiva, cakSuSmAnatha yugminAm / maryAdAM vartayAmAsa, yathA vimalavAhanaH // 17 // prApte ca carame kAle, ckssussmccndrkaantyoH| yazasvI ca surUpA ca, jajJAte yugmarUpiNau // 172 // tatsaMhananasaMsthAnavau~ nyUnAyuSau manAk / kalayAmAsatuvRddhiM, vayobuddhI iba kramAt // 173 // sadA yugmacarau kAntI, saptadhanvazatocchyau / bibharAJcakratudvau tau, toraNastambhavibhramam // 174 // kAlena paJcatAM prApya, cakSuSmAnudapadyata / suparNeSvatha nAgeSu, candrakAntA'pi tatkSaNam // 175 // tato yazasvI piThvanmithunAnyakhilAnyapi / salIla pAlayAmAsa, gopAla iva gAzciram / / 176 // athollacitumArebhe, hAkAro mithunaiH kramAt / sphuradantarmadAvasthairaGkuzo vAraNairiva // 177 // cakke mAkAradaNDaM ca, yazakhI tAni zAsitum / roge hyekauSadhAsAdhye, deyamevauSadhAntaram // 178 // Agakhalpe nItimAdyAM, dvitIyAM madhyame punaH / mahIyasi dve api te, sa prAyuta mahAmatiH // 179 // 1 cndr| * sArdhasapta khaMtA, aa|| // 38 // Jain Education Interna l For Private & Personal use only
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ UCAUSANSLUSSESSMSSAGAR yazakhinaH surUpAyAzcA'sampUrNAyuSormanAk / strIpuMsau samajAyetAM, saha dhIvinayAviva // 18 // tAbhyAM candrojvalaH putro'bhicandra iti kIrtitaH / priyaGgupratirUpA tu, pratirUpeti putryapi // 181 // 12 pitRto'lpAyupau sArddhaSadakArmukazatocchyau / zamyazvatthAviva yutI, kramAd vRddhimupeyatuH // 182 // sadaiva zuzubhAte tau, yathA militavAriNau / mandAkinI-yamunayoH, pravAhAviva pAvanau // 183 // pUrNAyuSko yazakhI cA'bdhikumAreSvajAyata / surUpA'pyabhavannAgakumAreSu tadaiva tu // 184 // piteva cAbhicandroNapi,sarvAn yugldhrminnH| sthityA tayaiva niitibhyaaN,taabhyaamevaashissccirm||185|| tato bahulabhUteSTAzarvaryeva nizAkaraH / prAntakAle mithunakaM, suSuve pratirUpayA // 186 // sUnoH prasenajiditi, pitRbhyAM nAma nirmame / cakSuSkAnteti putryAca, kAnteyaM cakSuSAmiti // 187 // nyUnAyuSI pitRbhyAM ca, tamAlazyAmalatviSo / sahitau vavRdhAte to, muddutsAhAviva kramAt // 188 // padkArmukazatotsedhaM, dhArayantAvubhAvapi / viSuvad vAsaranize, ivA'bhUtAM samapramau // 189 // mRtvAbhicandro'pyudadhikumAredapadyata / pratirUpA punarnAgakumAreSu tadaiva hi // 19 // babhUva yugminAM nAthastathaivA'tha prasenajit / prAyo mahAtmanAM putrAH, syurmahAtmAna eva hi // 191 // hAkAranIti mAkAranItiM ca vyatyalaGghayan / tadA yugmAni kAmArtA, hImoMde iva kramAt // 192 // anAcAramahAbhUtatrAsamatrAkSaropamAm / dhikkAranItimaparAmakRtA'tha prasenajit // 193 // nItibhistisRbhistAbhiH, sa prayogavicakSaNaH / zazAsa sakalaM lokaM, yataitribhiriva dvipam // 194 // * zrIvi saM 1 zamIpippalavRkSau / 2 kRSNacaturdazIrAvyeva / 3 hssotsaahau| samaprabhau saM 1 mA / Jan Education International For Private & Personal use only .
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaM parva triSaSTizalAkA puruSacarite dvitIyaH sargaH RSabhacaritam / // 39 // tatazca pazcime kAle, kiJcidanAyuSI khataH / cakSuSkAntApi suSuve, strIpuMsau yugmarUpiNau // 195 // to tu paJcAzadadhikapaJcadhanvazatocchyau / sahaiva prApatuvRddhi, vRkSacchAye iva kramAt // 196 // marudeva iti manuH, zrIkAnteti ca nandanA / tau yugmadharmiNau loke, nAmnA khyaatimupeytuH||197||g priyaGguvarNayA patnyA, marudevaH suvarNaruk / zuzubhe nandanataruzreNyeva kanakAcalaH // 198 // tato dvIpakumAreSu, jajJe mRtvA prasenajit / cakSuSkAntA punarnAgakumAreSu tadaiva hi // 199 // . nItikrameNa tenaiva, sarvAn yugaladharmiNaH / marudevastato devAn , devarAja ivA'nvazAta // 20 // zrIkAntAyAH prAntakAlejjAyetAM yugmadharmiNau / nAbhizca marudevA ca, strIpuMsAvabhidhAnataH // 201 // paJcaviMzatyabhyadhikapazcadhanvazatocchyau / sahaiva prApaturvRddhiM, to kSamAsaMyamAviva // 202 // marudevA priyaGgazrI bhirjAmbUnadadyutiH / pitroH sAvarNyato'bhAtAM, tatpraticchandakAviva // 203 // saGkhyAtapUrvapramitaM, tayorAyurmahAtmanoH / zrIkAntAmarudevAbhyAM, manAgUnamabhUta kila / / 204 // vipadya marudevo'tha, prApa dvIpakumAratAm / zrIkAntA'pi hi tatkAlameva nAgakumAratAm // 205 // saptamo'bhUt kulakaro, nAbhistadanu yugminAm / tisRbhinItibhistAMzca, yathAvat prazazAsa saH // 206 // tadA tRtIyArazeSe, pUrvalakSeSu saGkhyayA / caturazIto sanavAzItipakSeSu sakhiha // 207 // ASADhamAsasya pakSe, pravRtte dhavaletare / caturthyAmuttarASADhAnakSatrasthe nizAkare // 208 // prapAlyA''yustrayastriMzatsAgaropamasammitam / jIvaH zrIvajranAbhasya, cyutvA srvaarthsiddhitH||209 // 1 indraH / 2 ttprtibimbbhuutau| kulakarANAmutpattiH, marudevAyAH kukSau prabhoravataraNaM c| // 39 // Jan Education Internationell For Private & Personal use only
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ mrudevaayaacturdshmhaasvmdrshnm| zrInAbhipalyA udare, marudevyA avAtarat / mAnasAt saraso haMsa, iva mandAkinItaTe // 21 // tadA svAminyavatINe, trailokye'pi zarIriNAm / duHkhacchedAt kSaNaM saukhyamujhyotazca mahAnabhRt // 211 // tatrA'vatarayAminyAM, vAsAgAre prasuptayA / marudevyA dadRzire, mahAsvamAzcaturdaza // 212 // Adau vRSaH sitaH pInaskandho dIrgharjuvAladhiH / savarNakiGkiNImAlaH, zaranmegha ivottaDit // 213 // dantirAjazcaturdantaH, zvetavarNaH krmonntH| kSaranmadanadIramyaH, kailAsa iva jaGgamaH // 214 // piGgAkSo dIrgharasanaH, kesarI lolakesaraH / patAkAmiva zUreSu, tanvannutpucchanacchalAt / / 215 // devI ca padmanilayA, padmasadRgvilocanA / dikuJjarakarotkSiptapUrNakumbhopazobhitA // 216 // nAnAvidhAmarataruprasUnaparigumphitam / dAma pralambadhanveva, RjurohitadhanvanaH // 217 // nijAnanapraticchandamivA''nandanibandhanam / kAntipUradyotitAzAmaNDalaM candramaNDalam // 218 // nizAyAmapi tatkAlaM, vAsarabhramakArakaH / sarvAndhakAracchiduraH, sphurdyutirhptiH||219 // 'kiGkiNImAlabhAriNyA, pracalantyA patAkayA / karIva karNatAlena, rAjamAno mhaaNdhvjH||220|| ambha kumbhaH zAtakaumbhaH, serAmbhojArcitAnanaH / ambhodhimathanodgacchatsudhAkumbhasahodaraH // 221 // stotuM tamAdyamarhantaM, padmabhRGganinAdibhiH / anekavadanIbhUta, iva pIkaro mahAn // 222 // bhuvyAstIrNazaranmeghamAlAlIlAmalimlucaiH / udvIcinicayaizceto'bhirAmaH kssiirniirdhiH||223|| yatroSito'bhRd bhagavAn , devatve tadivA''gatam / ihApi pUrvasnehena, vimAnamamitadyuti // 224 // 1 lmbsrlpucchH| *NakiGkaNImA khaMtA, saM 2 // 2 aaruuddhdhnvnH| 3 sUryaH / / kiGkaNI saM 2 // AUXHAUSES OSASAUGAUS ROG Jain Education Internator For Private & Personal use only .
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ triSaSTi | prathama parva dvitIyA zalAkApuruSacarite sargaH // 40 // RSabhacaritam / SANSHORS kuto'pyekatra militastArakANAmivotkaraH / ratnapuJjo mahAn vyomni, puJjIbhRtAmaladyutiH // 225 // tejasvinAM padArthAnAM, trailokyodaravarttinAm / sampiNDitaM teja iva, nirdhUmo'gnirmukhe'vizat // 226 // nizAvirAmasamaye, svAminI marudevyapi / svamAnte sayamAnAsthA, paminIva vyabudhyata // 227 // asammAntIM mudamivodgirantI komalAkSaraiH / svamAnakathayad devI, tAMstathaivA''zu nAbhaye // 228 // uttamaste kulakarastanayo bhavitetyatha / svArjavasyA'nusAreNa, nAbhiH svamAn vyacArayat / / 229 // svAminaH kulakRnmAtrasambhAvanamasAmpratam / iti kopAdivendrANAmakampantA''sanAnyatha // 230 // kimityakasmAdasmAkamAsanAnAM prakampanam ? / iti dattvopayogaM tad, vidAJcakrurbiDaujasaH // 231 // tatkAlaM bhagavanmAtuH, svamArthamabhizaMsitum / suhRdaH kRtasaGketA, ivendrAstulyamAyayuH // 232 // tataste vinayAnmUrbhi, ghaTitAJjalikumalAH / svapnArtha sphuTayAmAsuH, sUtraM vRttikRto yathA // 233 // bhAvI khAmini ! putraste, svame vRSabhadarzanAt / mohapaGkamamadharmasyandanoddharaNakSamaH // 234 // hastidarzanato devi !, tava sUnurbhaviSyati / garIyasAmapi gurumahAsthAmaikadhAma ca // 235 // bhAvI puruSasiMhaste, tanayaH siMhadarzanAt / dhIraH sarvatra nirbhIkaH, zUro'skhalitavikramaH // 236 // yacca zrIrdadRze tatra, tanayaH puruSottamaH / devi ! trailokyasAmrAjyalakSmInAtho bhaviSyati // 237 // svame khagdarzanAt puNyadarzane! syAt tavA''tmajaH / sarvasya jagataH sragvacchirasodvAhyazAsanaH // 238 // jaganmAtastvayA yacca, svapne pUrNendurrakSyata / tannetrAnandanaH kAnto, nandanaste bhaviSyati // 239 // IkSAJcake raviryacca, tatsUnuste bhaviSyati / mohAndhakAravidhvaMsAjagadudyotakArakaH // 24 // 6 indaizcaturdaza mahAsvamaphala kthnm| // 40 // Jain Education Internat For Priate & Personal use only
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ Aluloke tvayA khane, yacca devi! mhaadhvjH| mahAvaMzapratiSThaH syAta, tat te dharmadhvajoGgajaH // 241 // yacca svame pUrNakumbho, bhavatyA''loki devi! tat / sUnuH samagrAtizayapUrNapAtraM bhaviSyati // 242 // yacca padasaro dRSTaM, tat svAmini! tavA''tmajaH / tApaM saMsArakAntArapatitAnAM hariSyati // 243 // saritpatiryadAloki, bhavatyA tanayastava / adhRSyavAbhigamyazca, tadavazyaM bhaviSyati // 244 // vimAnaM devi! yad dRSTaM, bhavatyA bhuvanAdbhutam / vaimAnikairapi suraistat te seviSyate sutH|| 245 // ratnapukhaH sphuratkAntirIkSAmAse ca yat tvayA / tatsarvaguNaratnAnAmAkaraH syAt tavA''tmajaH // 246 // yajvalajjvalano dRSTo, vakramadhye vizaMstvayA / anyatejasvinAM tejastadapAsyati se sutaH // 247 // caturdazabhirapyetaiH, svamaiH svAmini ! sUcyate / caturdazarajjudane, loke khAmI tavA''tmajaH // 248 // iti svamArthamAkhyAya, marudevIM praNamya ca / kSaNAni nijasthAnAnyagamanamarezvarAH // 249 // svAminyapIndraiH svamArthavyAkhyAnasudhayokSitA | vasudhevA'mbudairadbhiH, saMsiktA samudazvasat // 250 // sA tenA'zobhi garbheNa, meghamAleva bhAnunA / zuktirmuktAphaleneva, siMhenevAdrikandarA // 251 // priyakuzyAmavarNA'pi, marudevA nisargataH / zaradA meghamAleva, garbheNa prApa pANDutAm // 252 // tasyA abhUtAM vakSojau, vizeSAt pIvaromatau / stanyapo nau jagatsvAmI, bhAvItIva pramodaptaH // 253 // tasyA vizeSato'bhUtAM, savikAze vilocane / bhagavadvadanaM draSTuM, dUramutkaNThite iva // 254 // nitambabhittiH khAminyA, vaipulyaM vipulApi hi / bheje varSAtyaye nimnagAyAH pulinabhRriva // 255 // * yahevi ! jvalano hadeg sN|| caturdazarajupramANe / + 'jasthAnAnyagaman sarve'pi surezvarAH saM // For Private & Personal use only
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaM parva triSaSTizalAkApuruSacarite dvitIyaH sargaH // 41 // Rssbhcritm| RSabhaprabho mandA sahajabhAvenA'pyasthA mandatarA'bhavat / gatirmataGgajasyeva, madAvasthAmupeyuSaH // 256 // tasyAstadAnIM vavRdhe, lAvaNyazrIvizeSataH / prajJevoSasi viduSo, grISme veleva vaaridheH|| 257 // trailokyaikamahAsAraM, sA garbha dhArayatyapi / nAkhidyata prabhAvo'yamahatAM garbhavAsinAm // 258 // udare marudevAyAH, zanakaiH zanakaistataH / nigUDhaM vavRdhe garbhaH, kando'ntaravaneriva // 259 // svAminyabhRt tatprabhAvAd, vizeSAd vizvavatsalA / zItamapyambu zItaM syAt, kSiptayA himamRtsnayA // 26 // garbhAvatIrNabhagavatprabhAvAnnAbhirapyabhRt / pitRto'pyadhikaM mAnyaH, sarveSAM yugmadharmiNAm / / 261 // tatprabhAvAd viziSTAnubhAvAH kalpadravo'bhavan / zaratkAlavazAdindukarA syuradhikazriyaH / / 262 // tatprabhAvAcchAntatiryagnRvairA bhUrabhUcca sA / sarvato'pi hi zAmyanti, santApAH prAvRDAgamAt // 263 // tato navasu mAseSu, dineSvarddhASTameSu ca / gateSu caitrabahulASTamyAma nizAkSaNe // 264 // uccastheSu graheSvindAvuttarASADhayA yute / sukhena suSuve devI, putraM yugaladharmiNam // 265 // dizaH prasAdamAsedustadAnIM sammadAdiva / lokaH krIDAparo jajJe, dhuvAsIva mahAmudA // 266 // jarAyuraktaprabhRtikalaGkaparivarjitaH / upapAdazayyodbhUta, iva devo rarAja saH // 267 // tadA kRtajagannetracamatkAro'ndhakArabhit / babhUva vidhuduyota, ivojhoto jagatraye // 268 // kiGkarAnAhato'pyuccairmeghagambhIranisvanaH / svayaM dyauriva harSeNa, nanAda divi dundubhiH||269 // aprAptapUrviNAM saukhyaM, nArakANAmapi kSaNam / samajAyata tiryaga-nR-surANAM kiM punastadA ? // 27 // 2 mRttikyaa|2 caitrakRSNASTamyAm / * uttarASADhayA yukte, candre candramivendradik saM 2, A // 3 deva iva / jnm| 05 OSHOROSAROKASSACREAK // 41 // For Private & Personal use only
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ upabhUmi prasarpadbhirmandaM mandaM samIraNaiH / rajo'paninye medinyAH , paricaryAkarairiva // 271 // celakSepaM ca gandhAmbu, vavRSe stanayibubhiH / siktabIjavaducchAsamAsasAda ca medinI // 272 // athA'dholokavAsinyaH, sadyaH pracalitAsanAH / dikamAryaH samAjagmuraSTau tatsUtivezmani // 273 // bhogarA bhogavatI, subhogA bhogmaalinii|toydhaaraa vicitrAca,puSpamAlA tvninditaa|| tatrA''dimaM tIrthakaraM, tIrthakRnmAtaraM ca tAm / tAstriH pradakSiNIkRtya, vanditvA caivamRcire // 275 // namastubhyaM jaganmAtarjagaddIpapradAyike! / aSTau vayamadholokavAsinyo dikkumArikAH // 276 // avadhijJAnato jJAtvA, tIrthakRjanma pAvanam / tanmahimnaH karaNArtha, ttprbhaavaadihaa''gtaaH|| 277 // tanna bhetavyamityuktvA, 'deze pUrvottare sthitAH / cakruH stambhasahasrAGka, prAmukhaM sUtikAgRham // 278 // tAca saMvarttavAtena, paritaH sUtikAgRham / AyojanamapAhAryuH, zarkarAkaNTakAdikam / / 279 // saMvarttavAtaM saMhRtya, bhagavantaM praNamya ca / tadAsannaniSaNNAstAstaM gAyantyo'vatasthire // 28 // tathaivA''sanakampena, jJAtvA merugiristhitAH / UrddhalokanivAsinyo'pyaSTeyurdikumArikAH // 281 // meghaGkarA meghavatI, sumeghA meghmaalinii| suvatsA vatsamitrA ca, vAriSeNA balAhikA // 282 // jinaM jinajananIM ca, natvA nutvA tathaiva tAH / narbhasyavanabhasyabhrapaTalaM drAg vicakrire // 283 // tAbhiH sugandhitoyenA''yojanaM vezmapArzvataH / samantato rajo'zAmi, kaumudyeva tamastatiH // 284 // medhaiH| * atha merurucakAdholokasthAzcali khaMtA // subatsA vatsamitrA ca, pu. khaMtA, aa|| deze|'thottarapazcime khaMtA // toyadhArA vicitrA ca vAri khaMtA, A // 2 bhAdrapadamAsavat / SIL For Private & Personal use only .
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ triSaSTi prathamaM parva zalAkApuruSacarite | dvitIyaH sargaH RSabhacaritam / // 42 // vasundharAM vitanvAnAM, nAnAlekhyamayImiva / jAnudanIM paJcavarNaiH, puSpavRSTiM vitenire // 285 // tathaiva tIrthanAthasya, gAyantyo nirmalAn guNAn / harSaprakarSazAlinyaH, sthAne tasthuryathocite // 286 // dikumAryo'STa paurastyarucakAdristhitA api / vimAnairmanasA sAI, sprddhmaanairivaa''yyuH|| 287 // tAzca nandottarAnande, AnandAnandivarddhane / vijayA vaijayantI ca, jayantI cA'parAjitA // khAminaM marudevAM ca, natvA''khyAya ca pUrvavat / gAyantyo maGgalAnyasthustAH prAgdarpaNapANayaH // 289 // apAcyarucakAdristhAstAvantyo dikkumArikAH / tatrA''yayuH pramodena, pratodeneva noditAH // 29 // samAhArA supradattA, suprabuddhA yazodharA / lakSmIvatI zeSavatI, citraguptA vasundharA // 291 // jinanAthaM tadambAM ca, natvA prAgvanigadya ca / bhRGgArapANayastasthurgAyantyo dakSiNena tAH // 292 // pratyagrucakazailasthA, apyaSTau dikkumaarikaaH| AyayustvarayA'nyo'nyamiva bhaktyA jigISavaH // 293 // ilAdevI murAdevI, pRthivI padmavatyapi / ekanAsA navamikA, bhadrA sIteti nAmataH // 294 // natvA jinaM jinAmbAM ca, vijJapayya ca pUrvavat / tasthurvyajanahastAstA, gAyantyaH pazcimena tu // 295 // udagrucakato'pyeyurdikumAryo'STa vegataH / vAtairiva rathIbhUtairamarairAbhiyogikaiH // 296 // alambusA mizrakezI, puNDarIkA ca vaarunnii| hAsA sarvaprabhA caiva, zrI hiiritybhidhaantH||297|| natvA jinaM tadambAM ca, kRtyaM cA''khyAya pUrvavat / gAyantya uttareNA'sthustAstu cAmarapANayaH // 298 // eyurvidigbhacakAdrezcatasro dikkumaarikaaH| citrA citrakanakA saterA sautrAmaNI tathA // 299 // 1 jAnupramANAm / * "yuH prayatnena, pramodenaiva cAlitAH saM 1 // dikkumArIvihita RssbhjinjnmotsvH| // 42 // Jain Education Internation For Private & Personal use only .
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ dikkumArIvihita RSabhajinajanmorasavaH / HOMEMOISSESSIOSANSAR natvA jinaM jinAmbAM ca, vijJapayya tathaiva hi / gAyantyo'sthurdIpahastA, IzAnAdividikSu taaH||30|| rucakadvIpato'pyeyuzcatasro dikumArikAH / rUpA rUpAzikA cA'pi, surUpA rUpakAvatI // 301 // caturaGgalavarja tA, nAbhinAlaM jagatpateH / nyakRntan vidaraM cakhnustaM ca tatra nicikSipuH // 302 // vidaraM pUrayAmAsurvatrai ranaizca maGgu tAH / dUrvayA pIThikAbandhaM, tasyopari ca cakrire / / 303 // jinajanmagRhAta pUrvadakSiNottaradikSu ca / vicakrustrINi kadalIgRhANi zrIgRhANi tAH // 304 // pratyekameSAM madhye ca, tAH siMhAsanabhUSitam / vicakrire catuHzAlaM, vizAlaM svavimAnavat / / 305 // tA dakSiNacatuHzAle, jinaM nyasya karAJjalau / ninyustanmAtaraM cA''psaceTIvad dattabAhavaH // 306 // siMhAsane nivezyobhAvabhyAnakSuH sugandhinA / tA lakSapAkatailena, jaratsaMvAhikA iva / / 307 // amandAmodaniHsyandapramoditadizA bhRzam / ubhAvudvarttayAmAsurdivyenodvarttanena tAH // 308 // nItvA tAH prAkcatuHzAle, nyasya siMhAsane ca tau / napayAmAsurambhobhiH, khmnobhirivaa'mlaiH||309|| gandhakASAyavAsobhistadaGgAnyamRjannatha / gozIrSacandanarasaizcarcayAmAsurAzu tAH // 31 // tAbhyAmAmocayAmAsurdevadUSye ca vAsasI / vidyudyotasadhyaJci, tAzcitrAbharaNAni ca // 311 // athottaracatuHzAle, nItvA siMhAsanopari / nyaSAdayan bhagavantaM, bhagavanmAtaraM ca tAH // 312 // gozIrSacandanaidhAMsi, drAk kSudrahimavagireH / tAH samAnAyayAmAsuramarairAbhiyogikaiH // 313 // utpAdyA'raNidArubhyAM, vahnimahnAya tAstataH / homaM vitenurgAzIrSacandanairedhasAtkRtaiH // 314 // * vivaraM saM 1, khaM // + vivaraM saM 1, khaM // / vidyutprakAzasamAnAni / niSaSTi, 8 Jain Education Internatione For Private & Personal use only www.iainelibrary.org
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ triSaSTi prathamaM parva zalAkApuruSacarite dvitIya: sargaH RSabha| caritam / // 43 // rakSApoTTalikA vahnibhasanA tena tA vyadhuH / tayormahAmahimnorapyAsA bhaktikramaH sa hi // 315 // parvatAyubhavetyuccairuktvA karNAntike vibhoH / tAH samAsphAlayAmAsurmithaH pASANagolakau // 316 // matikAbhavane tasmin , marudevAM vibhuM ca tAH / zayyAgatau vidhAyA'sthurgAyantyo maGgalAnyatha // 317 // tadA zAzvataghaNTAnAM, svargeSu yugapad dhvaniH / babhUva lagnavelAyAmAtodyAnAmivoccakaiH // 318 // vAsavAnAmAsanAni, zailamUlAcalAnyapi / cakampire tadAnIM ca, hRdayAni ca sambhramAt // 319 // tatazca saudharmapatiH, kopATopAruNekSaNaH / lalATapaTTaghaTitabhrakuTIvikaTAnanaH // 320 // adharaM sphorayannantaH, krodhavaH zikhAmiva / ucchrasannaGgiNaikena, sthirIkartumivA''sanam // 321 // kasyotkSiptaM kRtAntena, patramadyeti vibruvan / Aditsate sma dambholiM, svazauNDIryAnalAnilam // 322 // [tribhirvizeSakam ] evaM purandaraM prekSya, kruddhakesarisodaram / mRtto mAna ivA'nIkapatirnatvA vyajijJapat // 323 // kimAvezaH svayaM svAmin !, padAtau mayi satyapi / samAdiza jagannAtha!, kaM manAmi tava dviSam // 324 // tato manaHsamAdhAnamAdhAya vibudhAdhipaH / prayujyA'vadhimajJAsIjanmA''dimajinaprabhoH // 325 // mudA vigalitakrodhasaMvegastatkSaNAdabhRt / zAntadAvAnalo vRSTyA, sAnumAniva vAsavaH // 326 // dhig mayA cintitamidaM, mithyAduSkRtamastu me / iti bruvANo gIrvANAgraNIH siMhAsanaM jahau // 327 // gatvA padAni saptA'STAnyuttamAGge nidhAya ca / dvitIyaratnamukuTazrIvizrANakamaJjalim // 328 // 1 vajram / 2 indram / saudhrmendraagmnm| Jain Education Internation For Private & Personal use only .
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ Jain Education Inte jAnUttamAGgakamalasaMspRSTapRthivItalaH / natvA romAJcito'rhantamiti stotuM pracakrame / / 329 // tubhyaM namastIrthanAtha !, sanAthIkRtaviSTapa ! | kRpArasasarinAtha !, nAtha ! zrInAbhinandana ! // 330 // matyAdibhistribhirjJAnaiH sahotthairnAtha ! zobhase / nandanAdibhirudyAnairiva merumahIdharaH // 331 // devedaM bhArataM varSa, divo'pyadyA'tiricyate / trailokyamauliratlena, yadalaGkiyate tvayA // 332 // asau tvajanmakalyANamahotsavapavitritaH / AsaMsAraM jagannAtha !, vandyastvamiva vAsaraH // 333 // nArakANAmapi sukhaM, jajJe tvajjanmaparvaNA / arhatAmudayaH keSAM na syAt santApahArakaH ? / / 334 // jambUdvIpasya bharatakSetre naSTo nidhAnavat / tvadAjJAvIjakenA'taH paraM dharmaH prakAzatAm // 335 // tvatpAdau prApya saMsAraM, tariSyanti na ke'dhunA ? / ayo'pi yAnapAtrasthaM, pAraM prApnoti vAridheH ||336 || kalpavRkSa ivA'vRkSe, nadIsroto marAviva / bhagavannavatIrNo'si, lokapuNyena bhArate // 337 // bhagavantamiti stutvA, prathamasvarganAyakaH / padAtyanIkAdhipatiM naigameSiNamAdizat // 338 // jambUdvIpastha bharatadakSiNArddhasya madhyame / bhUmibhAge kulabhRto, nAbheH patnyAH zriyAMniMdheH // 339 // nandano marudevAyA, jajJe prathamatIrthakRt / AhUyantAM surAH sarve, tajjanmastrAtrahetave // 340 // tatazca yojanaparimaNDalAmadbhutakhanAm / sa trirullAlayan ghaNTAM sughoSAkhyAmavAdayat // 341 // sarvAparavimAnAnAM nedurghaNTAH sughoSayA / samaM mukharagAyanyA, gAyanya iva pakSagAH // 342 // ghaNTAnAM nikhanastAsAM diGmukhotthaiH pratikhanaiH / sUnubhiH svapraticchandaiH satAM kulamivA'vRdhat // 343 || * dvIpIyabhadeg khaMtA, dvIpasya bhadeg saM 1, A // + nidhiH khaMtA, A // 1 agrasaragAyakyA /
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ triSaSTi zalAkApuruSacarite prathamaM parva dvitIyaH sargaH RSabhacaritam / // 44 // saudhrmendraagmnm| GRUSALUSAREEKASGER dvAtriMzati vimAnAnAM, lakSeSu sa samucchalan / tAlunIvA'nuraNanarUpaH zabdo vyajRmbhata // 344 // devAH pramattavyAsaktAstena zabdena mUrcchatA / kimetaditi sambhrAntAzcakrire sAvadhAnatAm // 345 // uddizya tAnavahitAn , senAnIH so'tha vajriNaH / vacasA meghanirghoSagambhIreNA'bhyadhAditi // 346 // bho bho devAH ! samastAn vaH, sadevyAdiparicchadAn / ityAdizatyanullayazAsanaH pAkazAsanaH // 347 // jambUdvIpasthabharatadakSiNArddhasya madhyataH / nAme kule kulakRto, jajJe prathamatIrthakRt // 348 // tatra tajanmakalyANamahotsavavidhitsayA / gantuM tvaradhvamasmadvat , kRtyaM nA'taH paraM param // 349 // pratyahantaM rAgataH ke'pyabhivAtamivaiNakAH / kepi zakrAjJayA''kRSTA, ayaskAntena lohavat // 350 // dArairullAsitAH kepi, yAdAMsIva nadIrayaiH / kecit suhRdbhirAkRSTA, gandhA gandhavahairiva // 351 // eyurvimAnai rucirairvAhanairaparairapi / dyAmanyAmiva kurvANA, gIrvANAH zakrasannidhau // 352 // . [tribhirvizeSakam ] Adizat pAlakaM nAma, vAsavo'pyAbhiyogikam / asambhAvyapratimAnaM, vimAnaM kriyatAmiti // 353 / / tatkAlaM pAlako'pIzanidezaparipAlakaH / ratnastambhasahasrAMzupUrapallavitAmbaram // 354 // gavAkSarakSimadiva, dIpoSmadiva dhvajaiH / vedIbhirdanturamiva, kumbhaiH pulakabhAgiva // 355 // paJcayojanazatyuccaM, vistAre lakSayojanam / icchAnumAnagamanaM, vimAnaM pAlakaM vyadhAt // 356 // [tribhirvizeSakam ] . * mUJchitAH saM 1, 2, aa|| : sAvadhAnAn / 2 lohacumbakena / 3 jalajantayaH / // 44 // Jain Education Internal For Private & Personal use only .
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ COMRANSLASSAGE AsaMstasya vimAnasya, tisraH sopAnapatayaH / girehimavato nadya, iva kAntitaraGgitAH // 357 // tAsAM purastAd vividhavarNaratnamayAni ca / toraNAni tridhAbhUtazakradhanvazriyaM dadhuH // 358 // candrabimbavadAdarzavadAliGgimRdaGgavat / dIpamallIvadasyAntaH, samavRttA rarAja bhUH // 359 // nyastaratnazilArazmipaTalairviraletaraiH / bhitticitroparitiraskaraNIriva sA nyadhAta // 360 // abhUt tanmadhyataH prekSAmaNDapo ratnanirmitaH / apsaronirvizeSAbhiH, pAJcAlIbhirvibhUSitaH // 361 // maNDapasya ca tasyAntazcArumANikyanirmitA / babhUva pIThikonnidrapaGkajasyeva karNikA // 362 // cakAsAmAsa viSkambhAyAmayoraSTayojanA / sA caturyojanA piNDe, zayyeva maghavezriyaH // 363 // / reje tasyA uparyekaM, ratnasiMhAsanaM mahat / azeSajyotiSAM sAraM, piNDayitveva nirmitam // 364 // tasyopariSTAd vijayadRSyaM dRSyetarathyabhAt / vicitraratnakhacitaM, nicitAmbaramaMzubhiH // 365 // tasya madhye karNa ivebhasya vajrAGkuzo'zubhat / lIlAdolAnibhaM lakSmyA, muktAdAma ca kumbhikam // 366 // tadIyAmibhirmuktAdAmabhizcArdhakumbhikaiH / pArzvagairdAma reje tad , gaGgA nadyantarariva // 367 // tatsaMsparzasukhalobhAdiva skhalitagAmibhiH / mandaM mandamadolyanta, tAni prAcyAdivAyubhiH // 368 // tadantaH saJcaran vAyuzcakre zrutisukhaM svaram / cATukAra ivendrasya, gAyanniva yazo'malam // 369 / / tatsiMhAsanamAzritya, vAyavyottarayordizoH / dizi cottarapUrvasyAM, sAmAnikadivaukasAm / / 370 // caturazItisahasrasaGkhyAnAmabhavan kramAt / bhadrAsanAni tAvanti, ghuzrINAM mukuTA iva / / 371 // 1 mallikAjAtivizeSaH / 2 javanikAH / 3 puttalikAbhiH / 4 deya vistArayoH / 5 indrazriyaH / For Private & Personal use only
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ triSaSTi zalAkA puruSacarite // 45 // Jain Education Internatio aSTAnAmagradevInAM prAcyAmaSTAsanAni tu / sadRzAkAradhArINi, sodarANIva jajJire // 372 // dizi dakSiNapUrvasyAmabhyantarasabhAsadAm / bhadrAsanasahasrANi dvAdazA''san divaukasAm || 373 // AsanAni dakSiNasyAmAsan madhyasabhAsadAm / caturdazAnAM diviSatsahasrANAM krameNa tu // 374 // dakSiNapazcimAyAM tu devAnAM bAhyaparSadaH / SoDazAnAM sahasrANAmAsIdAsanadhoraNI / / 375 / / dizi pratIcyAM saptAnAmanIkapatinAkinAm / saptAsanAnyekavimbapatitAnIva rejire // 376 // caturazItiH sahasrANyAsanAnyAtmarakSiNAm / bhAnIva meruM paritaH, zakraM pratidizaM babhruH // 377 // paripUrNaM vimAnaM tad, viracayyA''bhiyogikAH / devA vijJapayAmAsuH, svAmine tridivaukasAm // 378 // purandaro'pi tatkAlaM vicakre rUpamuttaram / naisargikI hi bhavati, ghusadAM kAmarUpitA || 379 // mahiSIbhiH sahA'STAbhirdikzrIbhiriva vAsavaH / gandharvanATyAnIkAbhyAM darzyamAnakutUhalaH // 380 // tataH pradakSiNIkurvan, pUrvasopAnavartmanA / Aruroha vimAnaM tannijaM mAnamivonnatam // 381 // sahasrAkSaH sahasrAGga, iva mANikyabhittiSu / saGkAntamUrtiradhyAsta, prAGmukhaH svaM tadAsanam // 382 // zakrarUpAntarANIva, zakrasAmAnikAstathA / AruhyodIcyasopAnairyathA''sanamupAvizan || 383 || pravizyA'pAcyasopAnapaGkyA'nye'pi divaukasaH / svavAsaneSu nyapadan, svAmyagre nA''senAtyayaH // 384 // siMhAsananiSaNNasya, paulomI bharturagrataH / darpaNaprabhRtInyaSTamaGgalAnyaSTa rejire || 385 // zuzubhe zazabhRtpANDu, puNDarIkaM viDaujasaH / haMsAvivopasarpantau, dhUyamAnau ca cAmarau // 386 // 1 AsanaparAvRttiH / 2 zvetacchatram / prathamaM parva dvitIyaH sargaH RSabha caritam / saudharmendrA gamanam / // 45 // .
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ sahasrayojanotsedho, vimAnAgre haridhvajaH / azobhata patAkAbhirnirairiva parvataH // 387 // tataH parivRto devaiH, zakraH sAmAnikAdibhiH / koTisaGkhyairarAjiSTa, srotobhiriva sAgaraH // 388 // vimAnairanyadevAnAM, vimAnaM tacca veSTitam / ruruce paridhicaityairmUlacaityamivoccakaiH // 389 // anyo'nyaM cArumANikyamittiSu prativimbitaiH / vimAnargabhiMtAnIva, vimAnAni cakAzire // 39 // mAgadhAnAM jayajayadhvAnairdundubhinikhanaiH / gandharvAnIkanATyAnIkAtoyadhvanitairapi // 391 // dizukhapratiphalitadyA dArayadivAbhitaH / saudharmamadhyato'cAlIt , tad vimAnaM herIcchayA // 392 // saudharmottaratastiryagmArgeNa ca taduttarat / alakSi jambUdvIpasya, pidhAnAyeva bhAjanam // 393 // * hastiyAyinito yAhi, na me siMhaH sahiSyate / sAdinapasara kruddhaH, kAsaro vAhanaM mama // 394 // mRgavAhana! mA'myAgA, nanvahaM dIpivAhanaH / sarpadhvaja! vrajetastvaM, pazya me garuDaM dhvaje // 395 // kiM patasyantare me tvaM, gativighnakaraH puraH / vimAnaM ghaTTayasi bhoH, svavimAnena kiM mama // 396 // kiM pazcAtpatito'ssehi, zIghraM yAti surAdhipaH / mA kupya gharSaNenA'dya, sammardaH khalu parvaNi // 397 // saudharmakalpadevAnAM, devendrabhupasarpatAm / evamautsukyajanmA'bhRnmithaH kolAhalo mahAn // 398 // [paJcabhiH kulakam ] mahAdhvajapaTaM reje, tad vimAnaM nabhastalAt / ambhodhimadhyazikharAd, yAnapAtramivottarat // 399 // nakSatracakramadhyena, madhyedrumamiva dvipaH / matIkurvadiva divaM, meghamaNDalapaGkilam // 40 // bhirmnnddlsthitcaityaiH| 2 indre kachayA / * degNa prAcalattaram saM 1 // 3 he azvAroha ! / Jain Education Internal For Private & Personal use only www.iainelibrary.org
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ triSaSTizalAkApuruSacarite // 46 // gamanam / ROSASALAUNCASESCASSES dvIpAmbhodhInasaGkhyAtAn , vegenollaGghatha vAyuvat / adhinandIzvaradvIpaM, tad vimAnaM samApatat // 401 // 18 // prathamaM parva tatra dakSiNapUrvasmin , gatvA ratikarAcale / saJcikSepa vimAnaM tadindro granthaM sudhIriva // 402 // dvitIyaH samullacaM samullaI, tato'rvAg dvIpasAgarAn / tato'pi saGkSipastacca, vimAnaM krmyogtH||403|| Paa sargaH jambUdIpA'bhidhe dvIpe, bharatArddha tu dakSiNe / AditIrthakRto janmabhavanaM prApa vAsavaH // 404 // RSabha. atha tena vimAnena, svAminaH sUtikAgRham / sa pradakSiNayAmAsa, sumerumiva bhAskaraH // 405 // caritam / udanAcyAM tu kakubhi, sa pUrvakakubhaH prabhuH / asthApayat tad vimAnaM, nidhAnaM dhAmakoNavat // 406 // tato vimAnAduttIrya, mAnAdiva mahAmuniH / prasannamAnasaH zakro, jagAma svAmisannidhau // 407 // saudharmendrAprabhumAlokamAtre'pi, praNanAmA'marAgraNIH / upAyanaM hi prathama, praNAmaH svAmidarzane // 408 // ... tataH pradakSiNIkRtya, bhagavantaM samAtaram / praNanAma punaH zakro, bhaktau na punaruktatA // 409 // . mUrdhni baddhAJjali bhiSiktastridivaukasAm / bhaktimAn svAminImevaM, marudevAmavocata // 410 // kukSau ratnadhare ! devi !, jagaddIpapradAyika ! / namastubhyaM jaganmAtastvaM dhanyA puNyavatyasi // 411 // tvamevA'moghajanmA'si, tvamevottamalakSaNA / putriNISu tvamevA'si, pavitrA bhuvanatraye // 412 // dharmoddharaNadhaureyazchannamokSAdhvadarzakaH / prathamastIrthanAtho'yaM, bhagavAn suSuve yayA // 413 // ahaM saudharmadevendro, devi! tvattanujanmanaH / arhato janmamahimotsavaM kartumihA''gamam // 414 // / // 46 // bhavatyA naiva bhetavyamityudIrya divaspatiH / avasvApanikA devyAM, marudevyAM vinirmame // 415 // ayaM zlokaH A pustake na dRzyate / / etadAkhyAM nidrAm / Jan Education internation For Private & Personal use only .
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ nAbhisUnoH praticchandaM, vidadhe maghavA tataH / devyAH zrImarudevAyAH, pArzve taM ca nyavezayat // 416 // sa cakre paJcadhA''tmAnaM, paJcazatrAstato'bhavan / tasyArhA svAmino bhaktirnaikAGgaiH kartumIzyate ||417|| ekaH saGkandanastatra, purobhUya praNamya ca / bhagavannanujAnIhiItyuditvA zrayAzritam // 418 // gozIrSacandanAttAbhyAM pANibhyAM bhuvanezvaram / mUrttisthamitra kalyANaM, kalyANIbhaktirAdade / / 419 // 'jagattApApanodaikAtapatrasya jagatpateH / AtapatraM dadhau mUrddhanyekaH zakrastu pRSThagaH // 420 // svAminaH pArzvayoranyau, bAhudaNDAviva sthitau / vibharAJcakratuzcArucAmare cA'marezvarau / / 421 // dambholidaNDaM vibhrANo, balgan dvAsthAgraNIriva / agresaraH zunAsIro, babhUvA'nyo jagatpateH / / 422 // vRtAH surairjayajayetyekarAvIkRtAmbaraiH / utpeturambareNendrA, ambarAmalacetasaH || 423 // utkaNThitAnAM devAnAM nipeturbhagavattanau / sudhAsarasyAM tRSitAdhvagAnAmiva dRSTayaH // 424 // prabhostadadbhutaM rUpaM draSTuM praSThA divaukasaH / pRSThavattani netrANi, kAmayAmAsurAtmanaH / / 425 // atRptAH svAminaM draSTumamarAH pAripArzvikAH / nAzakannanyato netuM, nayane stambhite iva // 426 // anugAstu surA draSTuM prabhumagre yiyAsavaH / paryasyanto na hi nijaM, mitrasvAmyAdyajIgaNan // 427 // hRdayAntarivA'rhantaM, hRdayadvAri dhArayan / divaukasAmadhipatiH prApa merumahIdharam // 428 // tatrAntaH pANDavanaM, cUlikAM dakSiNena tu / atipANDukambalAyAM, zilAyAmamalatviSi / / 429 / / siMhAsane'tnAtrA, nijAGkasthApitaprabhuH / saharSaM nyasadat pUrvAbhimukhaH pUrvadikpatiH // 430 / / 1 vinayasahitam / 2 indraH / * pAvakAH khaMtA // 3 etadAkhyAyAM zilAyAn / paJcarUpeNa prabhorI nayanam / .
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ triSaSTizalAkA puruSacarita // 47 // Jain Education Internationa atrAntare mahAghoSAghaNTAnAdaprabodhitaiH / aSTAviMzativimAnalakSavAsyamarairvRtaH // 431 // aizAnakalpAdhipatiH zUlabhRd vRSavAhanaH / puSpakAbhiyogyakRte, vimAne puSpake sthitaH // 432 // dakSiNenaizAna kalpamuttIrNastiryagadhvanA / adhinandIzvaramudakpUrve ratikarAcale // 433 // vimAnamupasaMhRtya, saudharmendra iva drutam / AgAt sumeruzirasi, bhaktyA bhagavadantikam // 434 // vimAnadvAdazalakSIvAsibhitridazairvRtaH / sanatkumAraH sumanovimAnasthaH sa cA''yayau / / 435 // vimAnalakSASTaka jairmahendro'pyanvitaH suraiH / zrIvatsena vimAnena, manasevA''yayau drutam // 436 // caturvimAnalakSasyairvRto brahmA'pi nAkimiH / nandyAvartavimAnena, svAmino'bhyarNamAyayau // 437 // AgAd vimAnapaJcAzatsahasrIvAsibhiH suraiH / kAmagavavimAnena, lAntako'pi jinAntikam // 438 // catvAriMzatsahasrANAM vimAnAnAM surairvRtaH / prItigamavimAnena, zukro'gAnmerumUrddhani // 439 // saMhasrAraH saha suraiH, SaDDimAnasahasrajaiH / manoramavimAnenA''yayAvupajinezvaram // 440 // vimalena vimAnenA'naMta-prANatavAsavaH / caturvimAnazatajaiH suraiH saha samAyayau // 441 // AraNAcyutarAjo'pi vimAnatrizatIsuraiH / tatrA''gAt sarvatobhadra vimAnenA'tiraMhasA // 442 // ratnaprabhAyA medinyA, bAhalyAntarnivAsinAm / bhavanavyantarendrANAmAsanAnyacalaMstadA // 443 // puryAM camaracazcAyAM sudharmAyAM ca parSadi / siMhAsane ca camare, niSaNNa marAsuraH // 444 // jinajanmAvarjJAtvA, lokajJapyai drumeNa ca / pacyanIkAdhipenaughasvarAM ghaNTAmavAdayat ||445 // prathamaM parva dvitIyaH sargaH RSabha caritam / catuHSaSTirindrAH // // 47 //
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ catuHSaSTyA sahasraH sa, sAmAnikadivaukasAm / yastriMzivAyastriMzaizcaturbhirlokapAlakaiH // 446 // paJcabhizcAgryadevIbhiH, parSadbhistisRbhistathA / saptabhizca mahAnIkaistadadhIzaizca saptabhiH // 447 // pratidizaM catuHSaSTyA, sahasrairAtmarakSiNAm / vRto'parairapyasurakumAraiH paramaddhibhiH // 448 // pazcayojanazatyucaM, mahAdhvajavibhUSitam / paJcAzataM sahasrANi, yojanAni tu vistRtam // 449 // vimAnamAbhiyogyena, sadyo devena nirmitam / adhiruhyA'calat khAmijanmotsavavidhitsayA // 450 // samipya zakravanmArge, vimAnaM camarAsuraH / jagAma meruzikharaM, svAmyAgamapavitritam // 451 // balizca balicaJcAyA, nagaryA asurezvaraH / ghaNTAM ghoSayatA tAraM, prAg mahoghakharAbhidhAm // 452 // mahAdrumeNa senAnyA, sAmAnikadivAkasAm / SaSTyA sahasrarAhUtairArakSaizca caturguNaiH // 453 // trAyastriMzAdibhizcApi, vRtazcamaravat suraiH / jagAmAmandamAnandamandiraM mandarAcalam // 454 // [tribhirvizeSakam ] nAgendro dharaNo meghakharAghaNTApratADanAt / pattisenAdhipatinA, bhadrasenena bodhitaiH||455|| padasAmAnikasahasyAtmarakSastaccaturguNaiH / Sabhizca paTTadevIbhivRto'nyairapi pnngaiH|| 456 // yojanAnAM sahasrANi, paJcaviMzAni vistRtam / sArddhadviyojanazatItuGgendradhvajabhUSitam // 457 // vimAnaratnamAruhya, bhagavaddarzanotsukaH / mandarAcalamUrddhAnamAsasAda kSaNAdapi // 458 // [caturbhiH kalApakam ] *trayAstraMzatrAya A, trayastriMzaiH pAriSadyaizcatudeg saM 11 degnyAhUtaiH sAmAnikaiH suraiH aa|| haustebhyo'GgarakSakaizca saM 1 aa|| Jain Education Inter I T For Private & Personal use only
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ D triSaSTizalAkApuruSacarite SC- // 48 // SONURSERECRURCESS bhUtAnando'pi nAgendro, ghaNTA meghasvarAM natA / pattyanIkezadakSeNAhUtaiH sAmAnikAdibhiH // 459 // prathamaM parva vRto vimAnamAruhyAbhiyogikasurodbhavam / jagAma trijagannAthasanAthaM mandarAcalam // 460 [yugmam ] dvitIyaH indrau vidyutkumArANAM, hariharisahastathA / suparNAnAM veNudevo, veNudArI ca vAsavau // 461 // lA sargaH indraavgnikumaaraannaamgnishikhaagnimaannvii| samIraNakumArANAM, velambAkhyabhaJjanau // 462 // RpabhastanitAnAM sughoSazca, mahAghoSazca nAyakau / tathodadhikumArANAM, jailakAntajalaprabho // 463 // caritam / pUrNo viziSTazca dvIpakumArANAM purandarau / tathaiva dikumArANAmamitAmitavAhanau // 464 // ___ vyantareSu kAlamahAkAlau pizAcavAsavau / surUpaH pratirUpaca, tathA bhUtapurandarau // 465 // 10 catuHSaSTiyakSarAjau pUrNabhadro, mANibhadrazca nAmataH / indrau bhImamahAbhImanAmAnau rakSasAM punaH // 466 // rindraaH| kinnaraH kimpuruSazca, kinnarANAmadhIzvarI / tathA satpuruSamahApuruSo kimpuruSapau // 467 // atikAyamahAkAyau, mahoragapurandarI / gItaratiItayaMzA, gandharvANAM tu vAsavI // 468 // tathaivA'prajJaptipaJcaprajJayAdInAM poDaza / vyantarASTanikAyAnAM, vajriNaH samupAyayuH // 469 // tatrA'prajJaptInAmindrau, sannihitaH saimaankH| dhAtA vidhAtA ca paJcaprajJaptInAM tvadhIzvarau // 470 // RSivAditakAnAM tu, RSizca RSipAlakaH / tathA bhUtavAditAnAmIzvaro'tha mheshvrH||47|| RnditAnAM punarindrau, saMvatsakavizAlako / mahAkranditakAnAM tu, hAsahAsaratI harI // 472 // // 48 // kuSmANDAnAM punaH zvetamahAzvetapurandarau / patrakaparvakapatI, pAvakAnAM tu vAsavau // 473 // jyotiSkANAmasaGkhyAto, candrAdityAvupeyatuH / itIndrANAM catuHSaSTirAyayau merumUrddhani // 474 // Jain Education Internet For Private & Personal use only
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ AdikSadacyatendro'tha, tridazAnAbhiyogikAn / jinajanmAbhiSekopakaraNAnyAnayantviti // 475 // atha kizcidapakramyottarapUrvadizi kSaNAt / te vaikriyasamuddhAtenAkRSyottamapudgalAn // 476 // sauvarNAn rAjatAn ratnamayAn kAJcanarAjatAn / svarNaratnamayAn svarNarUpyaratnamayAnapi // 477 // rUpyaratnamayAn bhaumAn , kalazAn pU~jitAnanAn / ramyAn pratyekamaSTAgrasahasraM te vicakrire // 478 // . [tribhirvizeSakam ] bhRGgArAn darpaNAn ratnakaraNDAn supratiSThakAn / sthAlAni pAtrikAcA'pi, puSpacaGgerikA api // 479 // pratyekaM kumbhasaGkhyAtAMstadvatsvarNAdivastujAn / tatkAlaM DhokayAmAsuragre niSpAditAniva // 480 // [sandAnitakam ] kalazAMstAnupAdAya, te devA AbhiyogikAH / kSIrodadhAvAdadire, vAri vAridharA iva // 481 // tatrAgRhan puNDarIkotpalakokanadAni te / tadambhasAmabhijJAnamiva darzayituM hreH||482 // udadhau puSkarode'pi, jagRhuH puSkarANi te / nipAna iva pAnIyahArikAH kumbhpaannyH||483|| bharatairavatAdInAM, tIrtheSu mAgadhAdiSu / te'mbho mRtsnAM ca jagRhuH, kartuM kumbhAnivAdhikAn // 484 // . gaGgAdikAnAM ca mahAnadInAmudakAni te / samupAdadire khairaM, zaulkikA iva varNikAm // 485 // te kSudrahimavatyetyAgRhNan nyAsIkRtAniva / siddhArthapuSpatuvaragandhAna sarvopadhIrapi // 486 // tatra padmAbhidhahadAdambhAMsyambhoruhANi ca / vimalAni sugandhIni, jagRhuH pAvanAni te // 487 // * yojanAna A // 1 kamalabhedAH / 2 jalAzaye / 3 jlgraahinnyH| bharatairAvatA A, saM 2 // triSaSTi, 9 Jan Education International For Private & Personal use only
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ triSaSTizalAkA puruSacarite // 49 // prathamaM parva dvitIyaH sargaH RSabhacaritam / te'nyavarSadharebhyo'mbupadmAdyAdadire tathA / praspardhina ivA'nyonyamekasmin karmaNIritAH // 488 // agRhNannakhilakSetravaitAdayavijayeSvapi / ambho'mbhojAdikaM tatrA'tRptAH svAmiprasAdavat // 489 // vakSArakagiribhyo'pi, te pavitraM sugandhi ca / tat tadAdadire vastu, tadarthamiva saJcitam // 490 // devottarakurubhyo'pi, pUrayAmAsurambhasA / svamiva zreyasA te'tha, kalasAnalasetairAH // 491 // bhadrazAle nandane ca, saumanase'tha pANDake / jagRhuH sarva tuvaragozIrSacandanAdi te // 492 // gandhakArA ivaikatra, gandhadravyaM jalAni ca / melayitvA samAjagmurmaGgu te merumUrddhani // 493 // sAmAnikAnAM dazabhiH, sahasrestacaturguNaiH / AtmarakSakhAyastriMzaitrayastriMzanmitaistathA // 494 // tisRbhiH pariSadbhizca, caturbhirlokapAlakaiH / saptabhizca mahAnIkairanIkezaizca sptbhiH||495|| AraNAcyutakalpendraH, sarvataH privaaritH| bhagavantaM snapayituM, tataH zucirupAsthita // 496 // [tribhirvizeSakam ] tataH kRtottarAsaGgo, niHsaGgAbhaktiracyutaH / unidrapArijAtAdipuSpAJjalimupAdade / / 497 // astokadhUpadhUmena, dhRpAyitvA sugandhinA / mumoca trijagadbhartuH, purastaM kusumAJjalim // 498 // devairAninyire gandhAmbhaskumbhAH sragbhirarcitAH / sayamAnA iva svAmisAnnidhyodbhUtayA mudA // 499 // cakAsAmAsurAsyasyaiste pa.sukharAlibhiH / adhIyAnA iva svAminAvamaGgalamAdimam // 500 // alakSyanta ca te kumbhAH, svAmitrapanahetave / pAtAlataH samAyAtAH, pAtAlakalazA iva // 501 // 1 jalakamalAdikam / 2 AlasyarahitAH / acyutendravinirmita RssbhjinkhaanolsvH| // 49 // Jain Education Internation For Private & Personal use only .
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ acadiyAmAsu kina kArAH / manthAyastamahAlanisrotaHkallola acyutendra upAdatta, samaM sAmAnikAdibhiH / kumbhAn sahasramaSTAgraM, phalAnIva svsmpdH||502 // te teSAM rejurutkSiptabhujadaNDAgravartinaH / udstonnaalnlinkoshlkssmiividdmbinH|| 503 // acyutendraH strapayitumathA''reme jagatpatim / AtmIyamiva mUrddhAnaM, kalasaM namayan manAk // 504 // athoccairvAdayAmAsu kinaH kecidAnakAn / guhApratiravairuccairvAcAlitasurAcalAn // 505 // dundubhIstADayAmAsurapare bhaktitatparAH / manthAyastamahAmbhodhidhvAnazrItaskaradhvanIn // 506 // uttAlAH kAMsyatAlAni, kecidAsphAlayan mithaH / paryAkuladhAnisrotaHkallolAnanilA iva // 507 // avAdayan ke'pi tAraM, bherIrunmukhazAlinIH / Urdhvaloke jinendrAjJAM, sarvatastanvatIrikha // 508 // apUrayan mahAnAdabahalAH kepi kAhalAH / nAIlA iva gozRGgANyadrizRGgasthitAH suraaH||509|| duSTaziSyAnivodghoSahetave murajAn muhuH / pANibhistADayAmAsuH, kecana tridivauksH|| 510 // asaGkhyAtAgatArkendumaNDalazrIviDambinIH / svarNarUpyamayIrdevA, jhallarIH ke'pyavAdayan // 511 // gaNDaiH pIyUSagaNDUSagarbhekhi samunnataiH / tAramApUrayAmAsuH, zaGkhAn kepi divauksH||512|| itthaM vicitrAtoyeSu, vAdyamAneSu nAkibhiH / avAdakamivA''toya, dyaurAsIt pratizabditaiH // 513 // jaya nanda jagannAtha , siddhigAmin ! kRpArNava ! | dharmapravartaketyAdi, cAraNazramaNA jaguH // 514 // vicitrairbuvakaiH zlokairutsAhaiH skandhakairapi / galitairvastuvadanairgadyairapi manoharaiH // 515 // stutiM paThitvA madhurAM, kumbhAn bhuvanabhartari / zanaiH praloThayAmAsA'cyutendraH khAmaraiH samam // 516 // 1dakAvizeSAn / 2 kirAtAH / 3 vAdakajanarahitam / Jain Education in For Private & Personal use only
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ triSaSTi zalAkApuruSacarite // 50 // te'mbhaskumbhAH zuzubhire, luThantaH khAmimUrddhani / sumeruzailazikhare, varSanta iva vAridAH // 517 // 17 prathamaM parva amarairnAmyamAnAste, mUrddhanyubhayataH prabhum / sadyaH saGghaTayAmAsurmANikyottaMsavibhramam // 518 // dvitIya kumbhebhyaH pUjitAyebhyastAH patantyazcakAzire / vAridhArA giridarImukhebhya iva nirjhraaH||519 // sage: , ucchalantyo maulidezAd , viSvadrIcyo jalacchaTAH / svAmino dharmakandasya, prarohA iva rejire // 520 // RSabhapariveSeNa vistIrNa, mUrdhni zvetAtapatravat / lalATapaTTe prasaraccAndanIva lelATikA // 521 // critm| karNayoH prAntavizrAntanayanopAntakAntivat / kapolapAlyoH karpUrapatravallivitAnavat // 522 // manojJayoradharayoH, smitadyutikalApavat / kaNThakandaladeze tUddAmamauktikadAmavat // 523 // acyutendra skandhadezopariSTAca, gozIrSasthAsakopamam / bAhuhRtpRSThabhAgeSu, vizAla iva colakaH // 524 // vinirmita kaTijAnvantarAle cottarIyamiva vistRtam / patad bhagavati zreje, kSIrodAdhudakaM tadA // 525 // RSabhajina[paJcabhiH kulakam ] khaatrotsvH| svAmisnAtrajalaM tacca, bhUmAvapatadeva hi / zraddhayA jagRhe kaizcinmeghAmbhazcAtakairiva // 526 // ka nAma prApsyate'smAbhirbhUyo'da iti mUrddhani / tatpayaH kecidamarA, nyadhurmarunarA iva // 527 // payasA siSice tena, sAbhilASaizca kaizcana / bhUyo bhUyo vapurdevaigrISmAttairiva kuJjaraiH // 528 // // 50 // rayeNa prasaranmerugiriprastheSu tat payaH / akalpayannirjhariNIsahasrANi smnttH|| 529 // tat pANDake saumanase, nandane bhadrazAlake / udyAne prasRtAtulyakulyAlIlAmazizriyat // 530 // * prabhoH A, saM 2 // yojanAsyebhyastAH aa|| 1 lalATAlaGkAraH / For Private & Personal use only Jain Education Intels (6
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ hareH payataH kumbhA, bhavanto'dhomukhA babhuH / snAtrastokIbhavadvArisampadA lajitA iva // 531 // tAneva vibharAJcakruH, kumbhAn kumbhAntarAmbubhiH / AbhiyogikagIrvANAH, kurvANAH svaamishaasnm||532|| vRndArakANAM hasteSu, hastebhyaH saJcariSNavaH / babhrAjire te kalazAH, zrImatAM bAlakA iva // 533 // DhokyamAnAbhito nAbhisUnuM kalazadhoraNI / AropyamANasvarNAbjamAlAlIlAyitaM dadhau // 534 // punaH pAloThayan kumbhAnamarAH svAmimUrddhani / payaHzabdAyitamukhAnarhatstutiparAniva // 535 // khAmisnAtre hare riktariktAn kumbhAnapUrayan / amarAzcakriNo yakSA, nidhAnakalazAniva // 536 // riktariktA bhRtabhRtA, rejire saJcariSNavaH / bhUyo bhUyaH kalazAste'raghaTTapaTikA iva // 537 // evamacyutanAthena, yatheSTaM kumbhakoTibhiH / svAmino vidadhe snAtraM, citramAtmA pavitritaH // 538 // divyayA gandhakASAyyA''raNAcyutavibhurvibhoH / aGgamunmArjayAmAsa, svayaM mArjitamAnyatha // 539 / / sA reje gandhakASAyI, spRzantI svAmino vapuH / prAtaHsandhyAbhralekheva, maNDalaM caNDarociSaH // 54 // suvarNasArasarvasvaM, suvarNAdrerivaikataH / AhRtaM zuzubhe tAdRgunmRSTaM bhgvdvpuH|| 541 // ___athA''bhiyogyA gozIrSacandanadravakardamam / pAtrikAbhirvicitrAbhiracyutAyopaninyire // 542 // vilepayitumAreme, prabhu tena purandaraH / sumeruzailakaTakaM, jyotsnayeva nizAkaraH // 543 // abhitaH khAminaM keciduttarAsaGgadhAriNaH / uddAmadhUpadahanapANayo'sthurathA'marAH // 544 // kepi tatrAkSipan dhUpaM, snigdhayA dhUmalekhayA / meronIlamayIM cUlA, racayanta ivA'parAm // 545 // kepi zvetAtapatrANi, dhArayAmAsuruccakaiH / kumudiva kurvANA, antarikSamahAsaraH // 546 // Jan Education International For Private & Personal use only
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaM parva triSaSTizalAkApurupacarite sargaH // 51 // +USA kecidandolayAmAsuzcAmarANyamarottamAH / Ahvayanta ivA''tmIyAn , svAmidarzanahetave // 547 // kecid baddhaparikarA, vibhrANAH svasvamAyudham / paritaH svAminaM tasthurAtmarakSA ivA'marAH // 548 // dvitIyaH surAH kecinmaNivarNatAlavRntAnyacIcalan / udyadvidyullatAlIlAM, darzayanto nabhastale / / 549 // vicitradivyasumanovRSTiM tridivavAsinaH / harSotkarSajuSo'kArpa, raGgAcAryA ivA'pare // 550 // RSabhanitAntasurabhiM gandhadravyakSodaM caturdizam / avarSannapare cUrNamuccATanamivAMhasAm // 551 // " caritam / khAminAdhiSThitasyA'dremarorbraddhimivA'dhikAm / cikIrSavaH ke'pi surAH, svarNavRSTiM vitenire // 552 // 3 khAmipAdapraNAmAvatarattArAviDambinIm / keciduccai ratnavRSTiM, triviSTapasado vyadhuH // 553 // | acyutendragandharvAnIkamadharIkurvanto madhurakharaiH / grAmarAgairnavanavaiH, kecana khAminaM jaguH // 554 // vinirmita tatAnyathA'vanaddhAni, dhanAni zupirANi ca / vAdayAmAsurAtodyAnyanye bhaktiInekadhA // 555 // RSabhajina-- ninartayiSava iva, svarNazailazirAMsyapi / pAdapAtaiH kampayanto, nanRtuH ke'pi nAkinaH // 556 // khaatrotsvH| nATyaM pravarttayAmAsurvicitrAbhinayojvalam / tridazAH saha jAyAbhirjAyAjIvA ivA'pare // 557 // garunmanta ivotpeturamarAH kecidambare / nipetuH krIDayA kecit , tAmracUDA ivA'vanau // 558 // vavalgulgu ke'pyaGkakArA iva divaukasaH / kepi siMhA ivA''nandAt , siMhanAdaM vitenire // 559 // uccakaizcakrire kecit , kuJjarA iva bRMhitam / saharSA heSitaM kecit, tenire turagA iva // 560 // // 51 // spandanA iva kecicca, vyadhurghaNaghaNAravam / vidUSakA ivA'nyeSAM, cakruH zabdacatuSTayIm // 561 // traacaaryaaH| 2 kuchuTAH / 3 machAH / For Private & Personal use only
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ Jain Education Inte kUrdamAnAH ke'pi meruzikharANyadirdaraiH / akampayan bhRzaM zAkhizAkhAH zAkhAmRgA iva // 562 // udbhaTaM tADayAmAsuJcapeTAbhirmahItalam / raNapratijJAkaraNodyatA vIrA ivA'pare / / 563 // kolAhalaM vidadhire, kecijitapaNA iva / skandhAtodyavadutphullau, gallau kecidavAdayan // 564 // vikRtIbhUya vivat, kespi lokAnahAsayan / ke'pyagre pArzvayoH pazcAd, vavalguH kandukA iva // 565 // * kecicca maNDalIbhUya, rAsAvalayagAyinaH / cakrurnRttaM manohAri, hallIsakamiva striyaH / / 566 // ke'pyajvalan jvalanavadatapan ke'pi sUryavat / jagarjurmeghavat ke'pi, kespi vidyudyutan // 567 // kecidodanasampUrNA chAtrA iva vicakrire / tAdRk svAmyAptijAnandaH, zakyate kena gopitum // 568 // bahuprakAramAnandavikAraM dhArayatsvapi / deveSvacyutadevendrazcakre bharturvilepanam / / 569 // pArijAtAdibhiH puSpairvikasadbhiH svabhaktivat / tato'cyutapatiH pUjAM cakre jinapateH khayam // 570 // apasRtya tataH kiJcit, svAminaM bhaktivAmanaH / praNanAma vavande ca so'ntevAsIva vAsavaH / / 571 // evaM dvASaSTiranye'pi zakrAzcakrurjagatpateH / snAtrAGgarAgau pUjAM cA'nujyeSThaM sodarA iva / / 572 // vikRtya paJcadhA''tmAnamatha saudharmarAjavat / utsaGge trijagannAthaM, jagrAhaizAnavAsavaH / / 573 // .tatraiko dhAd vibhormUrdhni, chatraM karpUrapANDuram / muktAvacUlaiH preGkhadbhirdizAM lAsyamivoddizat // 574 // vIjayAmAsatuvA'nyau, cAmarAbhyAM jinezvaram / vikSiptakaraNenocairnRtyadbhyAmiva sammadAt / / 575 / / * zUlamullAlayan pANAvaparaH purato'bhavat / svAmino dRSTipAtaiH khaM, pUtIkartumanA iva // 576 // atha saudharmakalpendro jagadbhartuzcaturdizam / catvAri sphATikoGgavRSarUpANi nirmame || 577 / / .
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ triSaSTizalAkApuruSacarite prathama parva dvitIyaH sargaH RSabhacaritam / // 52 // uttuGgazRGgarucirA, vRSabhAste cakAzire / dizAM catasRNAM cAndrakAntAH krIDAcalA iva // 578 // teSAM sphoTitapAtAlanAlebhya iva santatAH / zRGgebhyo'STabhya utpeturvAridhArA nabhastale // 579 // mUle bhinnAstoyadhArAdhoraNyastA nirantarAH / ante milantyaH khe cakrurnadIsaGgamavibhramam // 580 // sakautukaM vIkSyamANAH, surAsuravadhUjanaiH / tAH peturjgtaaNptyaavpaaNptyaavivaa''pgaaH||581|| zRGgebhyo jalayatrebhya, iva niryadbhirambubhiH / zakreNa snapayAzcakre, bhagavAnAditIrthakRt // 582 // dUramucchalatA tena, svAmitrapanavAriNA / Asan bhaktyA manAMsIva, vAsAMsthAANi nAkinAm // 583 // caturo'pi mahokSAstAnupasaMhRtavAnatha / prAcInabarhiH sahasendrajAlamiva jAlikaH // 584 // napayitvA'tivicchadadeivaM devaprabhuH prabhoH / ratnAdarzamivA'mArjadaGga devAGgavAsasA // 585 // atha ratnamaye paTTe, nirmalai rUpyatandulaiH / akhaNDairAlikhan lekhAH, svAmino'gre'STamaGgalIm // 586 // nijenevA'nurAgeNA'GgarAgeNa garIyasA / aGgaM vilepayAmAsa, vAsavastrijagadguroH // 587 // khAminaH smeravakendukaumudIbhramakAribhiH / vizadairdivyavAsobhiH, pUjAM vyadhita devarAT // 588 // vizvamUrddhanyatAcihna, mRrddhani trijgtpteH| vajramANikyamukuTaM, sthApayAmAsa vajrabhRt // 589 // nyadhatta maghavA bhartuH, karNayoH svarNakuNDale / vyomnaH pUrvAparadizoH, sAyaM zaziravI iva // 590 / / lakSmyA vibhramadoleva, divyamuktAlatA tatA / nyakSepi puruhUtena, svAminaH kaNThakandale // 591 // so'Ggade nidadhe bAhudaNDayostrijagatpateH / suvarNavalaye bhadrakalabhasyeva dantayoH // 592 // 1 samudre / 2 indrH| 3 devAH / saudharmendra vihita RssbhjinmaatrotsvH| // 52 // Jan Education Interna For Private & Personal use only .
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ vRtta mauktikamaNikaGkaNe maNibandhayoH / sa nyadhatta prabhoH zAkhizAkhAntastabakopame / / 593 // sa svarNakaTisUtraM ca, kaTideze nyadhAd vibhoH / varSadharanitamvastha svarNakUlAvilAsabhRt // 594 // * mANikyapAdakaTake, sa nyavIvizadIzituH / athorlane devadaityatejasI iva sarvataH / / 595 / / - alaGkArAya yAnIndro, bhUSaNAni nyavIvizat / alaGkRtAni tAnyeva, pratyutAGgairjagadguroH // 596 // unnidrapArijAtAdidAmabhiH paramezvaram / bhaktivAsitacaitaskaH, pUjayAmAsa vAsavaH // 597 / / kRtakRtya ivA'thA'pasRtya kiJcit purandaraH / purobhUya jagadbharturArAtrikamupAdade / / 598 // jvaladdIpatviSA tena, cakAsAmAsa kauzikaH / bhAsvadoSadhicakreNa zRGgeNeva mahAgiriH / / 599 / / zraddhAlubhiH sukharaiH, prakIrNakusumotkaram / bharturuttArayAmAsa, tatristridazapuGgavaH / / 600 // zakraH zakrastavenA'tha !, vanditvA paramezvaram / romAJcitavapurbhaktyA, stotumityupacakrame / / 601 // namastubhyaM jagannAtha !, trailokyAmbhojabhAskara ! / saMsAramarukalpadro !, vizvoddharaNabAndhava ! / / 602 / / vandanIyo muhUrto'yaM, yatra te dharmajanmanaH / apunarjanmano janma, duHkhacchid vizvajanminAm / / 603 // yuSmajjanmAbhiSekAmbhaHpUrairAplAvitA'dhunA / ayatnakSAlitamalA, satyA ratnaprabhA prabho ! // 604 // manuSyAH khalu te dhanyA, ye tvAM drakSyantyaharnizam / yathAsamayameva tvAM draSTAraH kIdRzA vayam 1 ||605 / / bharatakSetrajantUnAM mokSamArgo'khilaH khilaH / tvayA nUtanapAnthena, nAtha ! prakaTayiSyate // 606 // * sA'stu tAvat tava sudhAsadhIcI dharmadezanA / tvaddarzanamapi zreyo, vizrANayati janminAm // 607 // 1 indraH / 2 aprahRtaH kenA'pyanAkrAntaH / 3 dadAti /
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaM parva triSaSTizalAkApuruSacarita | dvitIya sargaH Rssbhcritm| // 53 // na kazcidupamApAtraM, bhavato bhavatAraka ! / brUmastvattulyameva tvAM, yadi kA tarhi te stutiH ? // 608 // nAsi vaktumalaM nAtha, sadbhUtAnapi te guNAn / khayambhUramaNAmbhoghermAtumambhAMsi kaH kSamaH // 609 // iti stutvA jagannAthaM, pramodAmodimAnasaH / vicake pazcadhA''tmAnaM, pUrvavat pUrvadikpatiH // 610 // IzAnotsaGgataH zakraH, ekastatrA'premadvaraH / rahasyamiva jagrAha, hRdayena jagatpatim // 611 // apare pUrvavat khAni, svAni karmANi cakrire / viniyuktA iva khAmisevAvijJA biDaujasaH // 612 // vRto nijAmaraiH sarpannambareNA'marAgraNIH / jagAma dhAma tad devyA'laGkRtaM marudevayA // 613 // - tIrthakRtpratirUpaM tadupasaMhRtya vAsavaH / tathaiva sthApayAmAsa, svAminaM mAturantike // 614 // tAmavakhApanI nidrAM, pagrinyA iva bhAskaraH / svAminyA marudevAyA, vyapaninye divaspatiH // 615 // kUlinIkUlalulitahaMsamAlAvilAsabhRt / ekaM dukUlayugalamucchI so'mucat prabhoH // 616 // tatraiva sa nyadhAd ratnakuNDaladvayamIzituH / bAlatve'pi samudbhUtabhAmaNDalavikalpadam // 617 // ekaM zrIdAmagaNDaM ca, svarNaprAkAranirmitam / vicitraratnahArArdhahArADhyaM hemabhAsuram // 618 // upari svAmino dRSTivinodAya purandaraH / vitAne sthApayAmAsa, nabhasIva nabhomaNim // 619 // [sandAnitakam ] : atha sa zrIdamAdikSat , pratyekamapi samprati / hiraNyavarNaratnAnAM, koTIAtriMzataM drutam // 620 // nandAsana-bhadrAsanAnyatha dvAtriMzataM pRthak / anyacca vastranepathyaprabhRtyatimanoharam // 621 // 1saavdhaanH| saudharmendravihita RssbhjinkhaatrotsvH| // 53 // For Private & Personal use only | .
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ Jain Education Interna sAMsArikasukhotpAdi, mahArghaM vastu sarvataH / khAmino bhavane'muSminnidhedyapa ivA'mbudaH / / 622 / / [ tribhirvizeSakam ] kuberaH kArayAmAsa, tat sadyo jRmbhakAmaraiH / AjJA hyAjJApracaNDAnAM vacasA saha sidhyati / / 623 // athAbhiyogikAn devAnAdidezeti vAsavaH / uccairdevanikAyeSu caturSvaghuSyatAmidam / / 624 // arhato'rhajananyAzca, yo'zubhaM cintayiSyati / tasyA'kaimaJjarIvat, saptadhA metsyate ziraH // 625 // bhavanapativyantarajyotirvaimAnikeSu tat / te samujjughuSuH ziSyA, vAcamucairguroriva // 626 // zakruH saGkramayAmAsa, nAnAhArarasAmRtam / svAmyaGguSThe'mRtAnADIcakre bhAnurivA'mmaryam / / 627 / / arhanto'stanyapA yasmAt, kintu kSududaye sati / prakSipanti mukhe'GguSThaM, svameva rasavarSiNam // 628 // dhAtrIkarmANi sarvANi, nirmApayitumIzituH / dhAtrIrapsarasaH paJcA''dideza grupatiH // 629 // tadA ca bahavo devA, jinastrAtrAdanantaram / sumeruzikharAdeva, dvIpaM nandIzvaraM yayuH // 630 // zrInAbhisUnusadanAt, saudharmendro'pi ca drutm| yayau nandIzvaradvIpaM nivAsaM svargavAsinAm // 631 // tatra zukraH kSudramerupramANe pUrvadisthite / nAmato devaramaNe'JjanAdrAbavatIrNavAn / / 632 / / tatra caitye catudvAre, vicitramaNipIThike / caityadrumendradhvajAGke, prAvizad dyusadAMpatiH / / 623 // RSabhaprabhRtIrarhRtpratimAstatra zAzvatIH / yathAvat pUjayAmAsa, so'STAhRyArambhapUrvakam / / 624 / / tasya cA'drezcaturdiksthamahAvApIvivarttiSu / sphATikeSu dadhimukhaparvateSu caturSvapi / / 635 // 1 arjakavRkSasya maJjarIvat / 2 prabhUtA Apo yatra tad ammayam /
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaM parva triSaSTizalAkApuruSacarite // 54 // SAUSASSASS dvitIya sargaH RSabhacaritam / caityeSvarhatpratimAnAM, zAzvatInAM yathAvidhi / catvAraH zakradikpAlAzcakruraSTAhnikotsavam // 636 // IzAnendro'pyavAtArIduttarAzApratiSThite / ramaNIyAhvaye nityaramaNIye'JjanAcale // 637 // tatra caitye tAvatInAM, zAzvatInAM tathaiva saH / pratimAnAmAhatInAM, cakArA'STAhnikotsavam // 638 // tasyApi lokapAlAstadvApIdadhimukhAdriSu / zAzvatAhatpratimAnAM, tadvad vidadhurutsavam // 639 // camarendro'pyuttatAra, dakSiNAzAvyavasthite / nityohayotAbhidhe ratnanityojhote'JjanAcale // 640 // bhaktyA mahatyA tatrA'yamapi caitye yathAvidhi / zAzvatInAM pratimAnAM, vidadhe'STAhnikotsavam // 641 // tadvApyantardadhimukhAcaleSvacalacetasaH / cakrurjinapratimAnAM, taddikpAlA mahotsavam // 642 // avAtarad balIndro'pi, pazcimAzAnivAsini / svayamprabhAbhidhe'mbhodaprabhAcaure'JjanAcale // 643 // zAzvatInAmRSabhAdipratimAnAmasAvapi / utsavaM vidadhe tadvad, diviSadRSTipAvanam // 644 // tatpuSkariNIkAntaHsthepRccaidedhimukhAdripu / cakrustasyApi dikpAlAH, zAzvatapratimotsavam // 645 // iti nandIzvare caityamahimAnaM vidhAya te / pathA yathAgatenaiva, khaM khaM sthAnaM yayuH surAH // 646 // ___ svAminI marudevApi, samprabuddhA'tha nAbhaye / naizaM svamamivA'martyasampAtaM tamacIkathat // 647 // Urupradeze RSabho, lAJchanaM yajagatpateH / RSabhaH prathamaM yacca, svame mAtrA niriikssitH|| 648 // tat tasya RSabha iti, nAmotsavapuraHsaram / tau mAtApitarau hRSTI, vidadhAte zubhe dine // 649 // tadA ca yugmajAtAyAH, kanyAyA api pAvanam / sumaGgaleti pitarau, yathArtha nAma cakratuH // 650 // zakrasamitA svAmI, nijAGguSThe sudhAmatha / pibati sa yathAkAlaM, kulyAjalamivA'zipaH // 651 // devAnAM nandIzvare gamana, RSabha iti prabhornAmakaraNaM c| // 54 // Jan Education International
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ RssbhprbhovNshsthaapnaa| BARSANSAR bhagavAn zuzubhe bAlaH, piturutsaGgamAzritaH / aGke zikhariNaH siMhakizora iva bhAsuraH // 652 // zakrAdiSTAzca dhAnyastAH, pazcApi paramezvaram / mahAmuni samitaya, ivA'muzcan na jAtucit // 653 // - khAmino janmanaH kizcidUne saMvatsare sati / saudharmavAsavo vaMzasthApanArthamupAyayau // 654 // bhRtyena riktahastena, na kArya svAmidarzanam / iti buddhyeva mahatImikSuyaSTiM sa Adade // 655 // sekSuyaSTiH sunAsIraH, zaratkAla ivA'GgavAn / nAbhyutsaGganiSaNNasya, jagAma svAmino'grataH // 656 // jJAtvA ca zakrasaGkalpamavadhijJAnato vibhuH / tAmikSuyaSTimAdAtuM, karIva karamakSipat // 657 // praNamya zirasA zakraH, svAmine bhAvavit tataH / arpayAmAsa tAmikSulatikAmupadAmiva // 658 // yadikSurAdade bharcekSvAkurityAkhyayA tataH / svAmivaMzaM pratiSThApya, divaspatiragAd divam // 659 // deho yugAdinAthasya, khedAmayamalojjhitaH / sugandhiH sundarAkArastapanIyAravindavat // 660 // gokSIradhArAdhavale, avisra mAMsazoNite / aahaarniihaarvidhilocnaanaamgocrH // 661 // . utphullakumudAmodasodaraM zvAsasaurabham / catvAro'tizayA ete, babhUvurjanmanA saha // 662 // vajraRSabhanArAcaM, dadhat saMhananaM prabhuH / mandaM cacAla pAdAbhyAM, bhUmibhraMzabhayAdiva // 663 // prabhuIbhASe bAlo'pi, gambhIramadhuradhvaniH / nRNAM lokottarANAM hi, bAlyaM vapurapekSayA // 664 // saMsthAnaM svAminastulyacaturasramazobhata / zriyAM riraMsamAnAnAM, krIDAvedIva kAJcanI // 665 // . savayobhUya sambhUyA''yAtaiH surakumArakaiH / arasta vRSabhasvAmI, teSAM cittAnuvRttaye // 666 // dhUlIdhUsarasarvAGgo, vibhrANo ghargharasrajam / kalabho'ntarmadAvastha, iva krIDan babhau vibhuH||667 // triSaSTi, 10 For Private & Personal use only
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ triSaSTi zalAkA puruSacarite / / 55 / / jagrAha pANinA svAmI, yat kiJcillIlayA'pi hi / maharddhiko'pi tridazo, na tadAcchettumIzvaraH ||668|| balaM parIkSitumadhAdaGgulImapi yaH prabhoH / sa zvAsapavanenA'pi yayau dUreNa reNuvat // 669 // svAminaM ramayAmAsuH, kecit surakumArakAH / vicitraiH kandukairbhUmau luThantaH kandukA iva // 670 // cATUni jIva jIveti, nanda nandetyanekazaH / ke'pi rAjazukIbhUya, cATukArA ivA'vadan // 671 / / svAmino ramaNAyaike, kekIbhUya divaukasaH / kekApradhAnAH purato, nanRtuH SaDjagAyinaH // 672 // haMsIbhUyA'pare ceruH pArzve gAndhArarAviNaH / prabhoH salIlahastAbjagrahaNasparzatRSNayA / / 673 || bhUyA'grataH kespi, madhyamArAviNo'rasan / svAminaH prItimadRSTipAtAmRtapipAsitAH // 674 // Paste puMskokilIbhUya, paJcamasvaramuJjaguH / sthitvopasvAmitaruSu tanmanaH prItihetave // 675 // AyayusturagIbhUya, dhaivatadhvaniheSiNaH / svAmiyAnatayA''tmAnaM, pipAvayiSavo'pare / / 676 // asarH kalabhIbhUya, niSAdasvararAviNaH / spRzanto'dhomukhIbhUya, kareNa caraNau prabhoH / / 677 // her vRSabhIbhUya, RSabhasvarabandhurAH / tADayantastaTIH zRGgairdRgvinodaM vyadhurvibhoH // 678 // mahiSIbhUya ke'pyasthuraJjanAcalasannibhAH / yudhyamAnA mitho yuddhakrIDAM bhartturadarzayan // 679 // ke'pi bharturvinodAyA''sphAlayanto bhujAn muhuH / mallIbhUyA'kSavATAntarAhvAseta parasparam / / 680 // evaM vinodairvividhairvRndArakakumArakaiH / upAsyamAnaH satataM, paramAtmeva yogibhiH // 681 // tAbhirdhAtrIbhirudyAnapAlIbhiriva pAdapaH / apramattaM lAlyamAnaH krameNa vavRdhe prabhuH // 682 || [sandAnitakam ] * No babhuH saM 1, khaM // 1 mallayuddhabhUmiSu / 2 AhUtavantaH / prathamaM parva dvitIyaH sargaH RSabha caritam / RSabhasya devaiH saha krIDanam / // 55 //
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ aGguSThapAnAvasthAyAH, parastAd vayasi sthitAH / gRhavAse'pare'rhantaH, siddhamannaM hi bhuJjate // 683 // RSabhasya yauvanaM devAnItottarakuruphalAni bubhuje sadA / kSIrodavAri ca papau, bhgvaannaabhinndnH|| 684 // dehazobhA bAlyaM kalyamivollaGtha, madhyandinamivAya'mA / vibhurvibhaktAvayavaM, dvitIyaM zizriye vyH||685||Snnaani ca / yauvane'pi mRda raktau, kamalodarasodarau / uSNAvakamprAvakhedau, pAdau samatalau prbhoH|| 686 // natArticchedanAyeva, prapede cakramIzituH / sadAsthitazrIkaraNoriva daamaangkushdhvjaaH|| 687 // .. khAminaH pAdayorlakSmIlIlAsadanayoriva / zaGkhakumbhau tale pANI, svastikazca virejire // 688 // mAMsalo vartulastuGgo, bhujaGgamaphaNopamaH / aGguSThaH svAmino vatsa, iva shriivtslaanychitH|| 689 // prbhonirvaatnisskmpsnigdhdiipshikhopmaaH| nIrandhrA Rjavo'Ggalyo, dalAnIva pdaabjyoH|| 690 // nandyAvartA jagadbhartuH, pAdAGgulitaleSvabhAn / yadimbAni kSitau dharmapratiSThAhetutAM yyuH|| 691 // yavAH parvasvaGgulInAmadho vApIbhirAvabhuH / utA iva jagallakSmIvivAhAya jagatprabhoH // 692 // kandaH pAdAmbujasyeva, pArNivRttAyataH pRthuH / aGguSThAGguliphaNinAM, phaNAmaNinibhA nakhAH // 693 // hemAravindamukulakarNikAgolakazriyam / gUDhau gulpho vitenAte, nitAntaM svAmipAdayoH 694 // prabhoH pAdAvuparyAnupUrvyA kUrmavadubatau / aprakAzazirau snigdhacchavI lomavivarjitau // 695 // antarmanAsthipizitapuSkale kramavartule / eNIjaGghAviDambinyau, jaGgha gauyauM jgtpteH|| 696 // jAnunI svAmino'dhAtAM, vartule mAMsapUrite / tUlapUrNapidhAnAntaHkSiptadarpaNarUpatAm // 697 // UrU ca mRdulau snigdhAvAnupUryeNa pIvarau / bibharAJcakratuH prauDhakadalIstambhavibhramam // 698 // naspeva, pANivRttAvabhuH / utA iva jana kSitau dharmapratiSThA Jain Education Intern For Private & Personal use only
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ triSaSTizalAkA | prathamaM parva dvitIyaH puruSacarite sargaH // 56 // RSabhacaritam / | RSabhasya yauvanaM khAminaH kuJjarasyeva, muSkI gUDhau samasthitI / atigUDhaM ca puMzcidaM, kulInasyeva vAjinaH // 699 // taccA'siramanimnocamahakhAdIrghamazlatham / saralaM mRdu nirloma, vartulaM surabhIndriyam // 700 // zItapradakSiNAvarttazabdayuktakadhArakam / abIbhatsAvarttAkArakozasthaM piJjaraM tathA // 701 // AyatA mAMsalA sthUlA, vizAlA kaThinA kaTiH / madhyabhAgastanutvena, kulizodarasodaraH // 702 // nAbhirvabhAra gambhIrA, saridAvarttavibhramam / kukSI snigdhau mAMsavantau, komalau saralau samau // 703 // adhAd vakSaHsthalaM svarNazilApRthulamunnatam / zrIvatsaratnapIThAI, zrIlIlAvedikAzriyam // 704 // . dRDhapInonnatI skandhau, kakumatkakudopamau / alparomonnate kakSe, gandhaskhedamalojjhite // 705 // pInau pANiphaNAcchatrau, bhujAvAjAnulambinau / caJcalAyA niyamane, nAgapAzAviva zriyaH // 706 // navAmrapallavAtAmratalau niSkarmakarkazau / akhedanAvapacchidrAvuSNau pANI jagatpateH // 707 // daNDacakradhanurmatsyazrIvatsakulizAGkuzaiH / dhvajAbjacAmaracchatrazakumbhAbdhimandaraiH // 708 // makararSabhasiMhAzvarathasvastikadiggajaiH / prAsAdatoraNadvIpaiH, pANI pAdAvivAGkitau // 709 // [yugmam ]] aGguSTho'GgulayaH zoNAH, saralAH zoNapANijAH / prarohA iva kalpadroH, praantmaannikypusspitaaH||710 // yavAH spaSTamazobhanta, svAmino'GguSThaparvasu / yazovaraturaGgasya, puSTivaiziSTyahetavaH // 711 // aGgulImRrddhasu vibhoH, sarvasampattizaMsinaH / dadhuH pradakSiNAvartA, dakSiNAvarttazaGkhatAm // 712 // . kRcchrAduddharaNIyAni, jaganti trINyapItyabhAn / saGkhyAlekhA iva tisro, lekhA mUle karAbjayoH // 713 // vartulo'natidIrghazca, lekhAtrayapavitritaH / gambhIradhvanirAdhatta, kaNThaH kambuviDambanAm // 714 // SSROSSESSAGARANA | dehazobhA lA lakSaNAni c| // 56 // Jain Education Interna For Private & Personal use only
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ F] vimalaM vartulaM kAntitaraGgi vadanaM vibhoH / pIyUSadIdhitirivA'paro lAJchanavarjitaH // 715 // masRNau mAMsalau snigdhau, kapolaphalako prabhoH / darpaNAviva sauvau~, vAglakSmyoH sahavAsayoH // 716 // antarAvartasubhagau, kau~ skandhAvalambinau / prabhormukhaprabhAsindhutIrasthe zuktike iva // 717 // oSThau bimbopamau dantA, dvAtriMzat kundasodarAH / kramasphArA kramottuGgavaMzA nAsA mahezituH // 718 // ahakhadIrgha cibukaM, mAMsalaM vartulaM mRdu / mecakaM bahalaM snigdhaM, komalaM zmazru tAyinaH // 719 // pratyagrakalpaviTapipravAlAruNakomalA / prabhorjihvA'natisthUlA, dvAdazAGgAgamArthasUH // 720 // antarA kRSNadhavale, prAntarakte vilocane / nIlasphaTikazoNAzmamaNinyAsamaye iva // 721 // . te ca karNAntavizrAnte, kajalazyAmapakSmaNI / vikasvare tAmarase, nilInAlikule iva // 722 // bibharAzcakraturbhartuH, zyAmale kuTile bhruvau / dRSTipuSkariNItIrasamudbhinnalatAzriyam // 723 // vizAlaM mAMsalaM vRttaM, kaThinaM masRNaM samam / bhAlasthalaM jagadbharkharaSTamIsomasodaram // 724 // bhuvanakhAmino maulirAnupUrvyA samunnataH / dadhAvadhomukhIbhUtacchatrasabrahmacAritAm // 725 // maulicchatre mahezasya, jagadIzatvazaMsini / vRttamuttuGgamuSNISaM, zizriye kalasazriyam // 726 // kezAzcakAzire mUrdhni, prabhordhamaramecakAH / kuJcitAH komalAH snigdhAH, kAlinyA iva vIcayaH // 727 // gorocanAgarbhagaurI, snigdhakhacchA tvagAbabhau / varNadravavilipteva, tanau trijagadIzituH // 728 // mRduni bhramarazyAmAnyadvitIyodgamAni ca / bisatantutanIyAMsi, lomAni svAminastanau / / 729 / / ityasAdhAraNairnAnAlakSaNerlakSitaH prabhuH / ratnai ratnAkara iva, sevyaH kasyeva nA'bhavat ? // 730 // Jan Education International
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaM parva triSaSTizalAkApuruSacarite // 57 // dvitIyaH sargaH RSabha caritam / lAyanyAyena mithundaarkmivotpaavbhaavaa| sunandAyA utpttiH| dattahasto mahendreNa, yakSarutkSiptacAmaraH / dharaNendrakRtadvAsthyo, dhRtacchatraH pracetasA // 731 // viSvaka parivRto devairjIva jIveti vaadibhiH| anutsitto jagatsvAmI, vijahAra yathAsukham // 732 // [yugmama] devAnItAsanAsIno, balIndrAkAhitakramaH / camarendrAGkaparyavinyastottaravigrahaH // 733 // apsarobhirubhayato, hastazATakapANibhiH / upAsyamAno'nAsaktaH, saGgItaM dIvyamaikSata // 734 // [yugmam ] anyeyuH krIDayA krIDad, baalbhaavaanuruupyaa| mitho mithuna kizcit , tale tAlataroragAt // 735 // tadaiva daivaduryogAta , tanmadhyAnnaramUrddhani / taDiddaNDa ivairaNDe'patat tAlaphalaM mahat // 736 // prahataH kAkatAlIyanyAyena sa tu mUrddhani / vipanno dArakastatra, prathamenA'pamRtyunA // 737 // yayau so'lpakaSAyatvAd, divaM mithunadArakaH / tUlamapyalpabhAratvAdAkAzamanudhAvati // 738 // purA hi mRtamithunazarIrANi mahAkhagAH / nIDakASThamivotpATya, sadyazcikSipurambudhau // 739 // bhraMzAta tasyA'nubhAvasya, tadAnIM tatkalevaram / tasthau tathaivA'vasarpatprabhAvA hyavasarpiNI // 740 // bAlikA'sya dvitIyA'tha, nisargAnmaugdhyazAlinI / sA vikrItAvaziSTeva, tasthau taralitekSaNA // 741 // AdAya tAM tajanakamithunaM paryavarddhayat / nAmadheyaM punastasyAH, sunandeti vinirmame // 742 // dinaiH katipayaistasyA, vipannau pitarAvapi / jAtApatyAni yugmAni, jIvanti kiyadeva hi // 743 // kirttavyajaDA sApi, bAlikA lolalocanA / yUthabhraSTA kuraGgIva, babhrAmaikAkinI vane // 744 // saralAGgulipatrAbhyAM, sA padAbhyAM pade pade / vikakharANi padyAni, ropayantIva bhuvyapi // 745 // nirgH| 2 uttrkaayH| 3 mhaapkssinnH| 4 hIyamAnaprabhAvA / // 57 // For Private & Personal use only .
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ jo kAzcanatUNIrAviva kAmasya vibhratI / AnupUrvyapRtha vRttAvarU karikaropamau // 746 // RSabhaprabhoH kandarpayUtakRtsvarNazArAphalakavibhramam / vibhrANena nitambena, mAMsalena garIyasA // 747 // daapaannigrhnnm| muSTigrAhyeNa madhyenA''karSeNeva mnobhuvH| tasyaivA''krIDavApyeva, nAbhidezena zobhitA // 748 // rUpAstatrijagatstraiNajayarekhAtrayImiva / valItaraGgatritayImudareNa ca bibhratI // 749 // dhArayantI ratiprItyoH, krIDAzailAviva stanau / tayoreva svarNadolAyaSTI iva ca dolate // 750 // kaNThena ca trirekheNa, kamyuvibhramahAriNA / adhareNa parAbhUtapakvavimbaphalatviSA / / 751 // dantairadharazuktyantaHsthitairmuktAkaNairiva / nAsayA netranalinanAlenevA'tihAriNI // 752 // gaNDau bhAlasparddhayevAddhendulakSmImalimlucau / dadhatI kuntalAMzvA''syapadmalagnAnalIniva // 753 / / sarvAGgasubhagA puNyalAvaNyAmRtakUlinI / vanAntarvanadevIva, saJcarantI vyarAjata ||754||dishbhiH kulakam ]] tatazcaikAkinI mugdhAM, mithunAnyavalokya tAm / kiGkarttavyavimUDhAni, zrInAbherupaninyire // 755 // eSA RSabhanAthasya, dharmapatnI bhavatviti / pratijagrAha tAM nAbhirnetrakairavakaumudIm // 756 // __ atrAntare'vadhijJAnaprayogeNa purandaraH / bharturvivAhasamayaM, jJAtvA tatra samAyayau / 757 // praNamya caraNau patyuH, pattimAtra ivA'grataH / sthitvA divaspatirbaddhAJjalirevaM vyajijJapat // 758 // ajJo jJAnanidhiM nAthaM, yo matraNadhiyA pumAn / pravivartayiSet kAryeSUpahAsAspadaM hi sH||759 // svAminA'tiprasAdena, sadA bhRtyA hi vIkSitAH / svacchandamapi jalpanti, kadAcidapi kiJcana // 760 // viditvA svAmyabhiprAyaM, ye pAhuste hi sevakAH / ajJAtvA yad bruve tatrA'prasAInAtha ! mA kRthAH // 761 // Jain Education Internal For Private & Personal use only .
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ triSaSTizalAkApuruSacarite prathamaM parva dvitIya sargaH RSabhacaritam / RSabhaprabhoH pANigrahaNam / manye svAmI vItarAgo, garbhavAsAt prabhRtyapi / caturthapuruSArthAya, sajo'nyArthAnapekSayA // 762 // tathApi nAtha ! lokAnAM, vyavahArapatho'pi hi / tvayaiva mokSavarmeva, samyak prakaTayiSyate // 763 // tallokavyavahArAya, pANigrahamahotsavam / vidhIyamAnaM bhavatecchAmi nAtha ! prasIda me // 764 // sumaGgalAsunande ca, devyau bhuvanabhUSaNe / svAnurUpe rUpavatyau, svAminnudvoDhumarhasi // 765 // khAmyapyavadhinA'jJAsIt , karma bhogaphalaM dRDham / tryazItiM pUrvalakSANAM, yAvad bhoktavyamasti nH||766|| avazyabhoktavyamidaM, karmetyAdhUnayan ziraH / tasthAvadhomukhaH svAmI, tadA sAyaM sarojavat // 767 // __atha bharturabhiprAyamupalakSya purandaraH / vivAhakArambhAya, sadyo devAnajUhavat // 768 // .. athAbhiyogikA devAH, pAkazAsanazAsanAt / maNDapaM racayAmAsuH, sudharmAyA ivA'nujam // 769 // svarNamANikyarajatastambhAstatra cakAzire / merurohaNavaitADhyacUlikA iva ropitAH // 770 // zAtakumbhamayAstatra, kumbhAH pradyotakAriNaH / cakriNaH kAkaNIratnamaNDalAnIva rejire // 771 // suvarNavedikAstatra, babhurudyadbhiraMzubhiH / paryasyantya ivA'dityaM, tejo'nyadasahiSNavaH // 772 // pravizanto maNizilAbhittiSu prativimbitAH / ke ke na prApnuvaMstatra, parivAraparikriyAm // 773 // ratastambhavyavaSTabdhAH, snggiitshraantnkiiH| viDambayantyastatroccaiH, zAlabhajyo babhAsire // 774 // toraNAni pratidizaM, santAnatarupallavaiH / tatrA'bhUvan dhanUMSIva, sanjitAni manobhuvA // 775 // sphATikadvArazAkhAsu, babhulAzmatoraNAH / shrdbhraavliimdhysthitkiiraalisnnibhaaH|| 776 // . mokSAya / * triSaSTiM pUrva A // 2 puttalikAH / // 58 // Jain Education Inte l For Private & Personal use only
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ kvacit sphaTikabaddhovInirantaramarIcibhiH / so'tanonmaNDapaH krIDApIyUSasarasIbhramam // 777 // padmarAgazilAzocinicayaiH prasRtaiH kvacit / so'dizad divyavistArikausumbhAMzukasaMzayam // 778 // kvacinnIlazilArazmiprarohaH so'tihaaribhiH| punaruktoptamaGgalyayavAGkara ivA''babhau / / 779 // kvacinmarakatakSoNirazmidaNDairakhaNDitaiH / AopanItamaGgalyavaMzazaGkA dideza sH|| 780 // zvetadivyAMzukollocacchalena gaganasthayA / gaGgayevA''zritaH so'bhUt, tatkautukadidRkSayA // 781 // ullocaM paritastaM ca, lambitA mauktikasrajaH / aSTAnAM kakubhAM harSahasitAnIva rejire // 782 // catasro ratnakalasazreNayo'bhraMlihAyakAH / paryaSThApyanta devIbhirnidhAnAni rateriva // 783 // ArdrAH zuzubhire vaMzAH, kumbhAvaSTambhadAyinaH / vizvAvaSTambhadasvAmivaMzavRddhernu sUcakAH // 784 // Arabhakha srajo rambhe !, dUrvAmurvazi! sajjaya / ghRtAci! ghRtadadhyAdi, varAghoya samAhara // 785 // maJjughoSe ! maJjughoSayA''lIrdhavalamaGgalAn / tvaM sugandhe! sugandhIni, vastUni praguNIkuru // 786 // khastikAnuttamAn dvAradeze dehi tilottame ! / mene ! sammAnayA''yAtAnucitAlApabhaGgibhiH // 787 / / sukezi! kezAbharaNaM, vadhUvarakRte dhara / sahajanye! janyayAtrAnRNAM sthAna pradarzaya // 788 // citralekhe ! likhA''lekhyaM, vicitraM mAtRvezmani / praguNIkuru tUrNa tvaM, pUrNapAtrANi pUrNini! // 789 // puNDarIke ! puNDarIkaiH, pUrNakumbhAn vibhUSaya / tvaM sthApaya yathAsthAnamamloce! varamazcikAm // 790 // ApAdaya haMsapAdi !, tvaM vdhuuvrpaadukaaH| tvaM puJjikAsthale ! vedisthalI limpA''zu gomayaiH // 791 // rAme! kiM ramase'nyatra!, heme ! kiM hema vIkSase / Rtusthale !pramatteva, kimasi tvaM visaMsthulA // 792 // Jain Education Internatione For Private & Personal use only
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ triSaSTizalAkApuruSacarite prathamaM parva dvitIyaH sargaH RSabhacaritam / kiMcintayasi mArIci!?,sumukhyasi kimunmukhI kimarvAganAsi gAndharvi!?,divye dIvyasi kiM mudhA? AsannaM vartate lagnaM, nanu sarvAtmanA tataH / khe khe tvaradhvaM karttavye, vivAhocitakarmaNi // 794 // mitha ityAdizantInAM, nAmagrArha muhumuhuH / saraso'psarasAM jajJe, tumulastatra sambhramAt // 795 // [ekAdazabhiH kulakam ]] sumaGgalAM sunandAM ca, maGgalasnAnahetave / tatazcA'psarasaH kAzcidAsayAmAsurAsane // 796 // tayorudgIyamAne ca, dhavale maGgale kale / vyadhuH sarvAGgamabhyaGga, tailenA'tha sugandhinA // 797 // patadudvartanIpuJjapavitritamahItalam / piSTAtakaiH sUkSmapiSTaizcakruzcodvarttanaM tyoH|| 798 // pAdayorjAnunoH pANyoraMsayoralike tayoH / sudhAkuNDAnnavevA'GgalInAstAstilakAn vyadhuH // 799 // kausumbhasUtraistakusthairaGgaM savyApasavyayoH / tAH paspRzuH samacaturasratAmiva vIkSitum // 800 // evaM te varavarNinyau, varNake tAbhirahite / prayatnAd vArayantIbhirdhAtrIbhiriva cApalAt // 801 // tadaivodvarNakamapi, varNakasyeva sodaram / vyadhustenaiva vidhinA, tayostAH pramadonmadAH // 802 // nivezya cA''sane'nyasmin , svarNakumbhodakairatha / svapayanti sma tAste khakulayoriva devate // 803 // vidadhurgandhakASAyyA, tayoraGgapramArjanam / kezAMzca veSTayAmAsurvAsasA masRNena taaH|| 804 // tAste kSaumANi saMvyAyyA''sayitvA cA''sanAntare / kezebhyo'zcotayan vAri, muktAvRSTibhramaM dizat 805 ISadAAnadhUpAyan , divyadhRpena kuntalAn / snigdhadhUmalatApuSTazrIvizeSAMstayozca taaH|| 806 // sthApite / 2 paridhApya / RSabhaprabhoH paannigrhnnm| // 59 // Jan Education International
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ padmakhaNDapatadvAlAruNarocirviDambinA / amaNDayaMstayoH pAdAnalaktakarasena taaH||807|| aGganAratnayoraGgamaGgarAgeNa cAruNA / kAJcanaM gairikeNeva, vilimpanti sma tAstayoH // 808 // grIvAbhujAgravakSojagaNDadezeSu tAstayoH / prazastIriva kAmassa, lilikhuH ptrvllriiH||809|| alike tilakaM cAru, cakrustAzcAndanaM tyoH| ratidevyavatArAya, pratyagramiva maNDalam // 810 // tayoH prasAdhayAmAsurnayanAnyaJjanena tAH / nIlotpalavanApAtibhRGgasabrahmacAriNA // 811 // tayorbabandhudhammillamunmIlanmAlyadAma tAH / puSpAyudheneva kRtamAyudhAgAramAtmanaH // 812 // pAriNetrANi vastrANi, tAbhyAM tAH paryadhApayan / lambamAnadazAzreNinyakRtendukarANyatha // 813 // tayoradhiziro nyAsan , vicitramaNibhAsurau / tAH kirITau puSpadantau, pUrvAparadizoriva // 814 // tatkarNayormaNimayAvataMsau tA nyavIvizan / ratnAkuritamerUva/garvasarvakhataskarau // 815 // tAH samAropayAmAsurdivye mauktikakuNDale / tatkarNalatayornavyapuSpagucchaviDambinI / / 816 // niSkaM tAzcitramANikyadIptidanturitAmbaram / sajinendradhanurlakSmIharaM kaNThe nyadhustayoH // 817 // hAramAropayAmAsuradhistanataTaM tayoH / AtanvAnaM sthalArohadavarohanadIbhramam // 818 // bhujayoryojayAmAsuH, keyUre ratnamaNDite / puSpabANadhanurbaddhavIrapaTTopame tayoH // 819 // Amuktau ca tayormuktAkaGkaNI pANimUlayoH / AvAlAviva pAnIyazAlinau latayostale // 820 // akkaNatkiGkiNIzreNiM, zroNI vyazrANayaMstayoH / maNikAJcI raterdevyA, iva maGgalapAThikAm // 821 // 1 llaatte| 2 nviinm| 3 cndrsuuryo| 4 kaNThAbharaNam / Jain Education in For Private & Personal use only .
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________ triSaSTi zalAkApuruSacarite // 6 // prathamaM parva dvitIya sargaH RSabhacaritam / RSabhaprabhoH pANigrahaNam tayorAropayAmAsuH, pAdayo ratnanapurau / jhaNajhaNiti kurvANau, stuvantAviva tadguNAn // 822 // sajjayitvaivamutpATya, devyau devIjanena te / nItvA mAtRgRhassA'ntarAsite kAJcanAsane // 823 // vivAhasajIbhavanAyopetya namucidviSA / vijJapyamAno nirbandhAt, prbhurvRssbhlaanychnH||824 // darzanIyA sthitiauke, bhoktavyaM bhogyakarma ca / asti me cintayitvaivamanvamanyata tadvacaH // 825 // [yugmam ] atha svAmI mahendreNa, strapayitvA vilipya ca / yathAvidhi vidhijJena, bhUSito bhUSaNAdinA // 826 // vetriNeva mahendreNa, zodhyamAnAyavartmakaH / uttAryamANalavaNaH, pArzvayorapsarojanaiH // 827 // indrANIbhirgIyamAnazreyodhavalamaGgalaH / sAmAnikAdidevIbhiH, kriyamANAvatAraNaH // 828 // gandhaudhairvAdyamAnAtodyaH sadyobhuvA mudA / svAmI divyena yAnena, maNDapadvAramAyayau // 829 // khAmI svayaM vidhijJo'tha, yAnAduttIrya tatra tu / adhiveleva maryAdAlatAbhUmAvavAsthita // 830 // tatra tridazanAthena, dattabAhurbabhau vibhuH / mahIruhamavaSTambhya, stambarama iva sthitaH // 831 // taTatraTiti kurvANalavaNAnalagarbhitam / sarAvasampuTaM dvAri, mumucumaNDapastriyaH // 832 // rUpyasthAlaM ca dUrvAdimaGgalyadravyalAJchitam / kA'pyagre dhArayAmAsa, rAkeva mRgalAJchanam // 833 // * paJcazAkhena vaizAkhaM, pratyakSamiva maGgalam / utkSipyArghAya kA'pyagre, kausumbhavasanA'bhavat // 834 // dehyarghamarSade'Aya, kSaNaM mrakSaNamutkSipa / sthAlAduddhehi ca dadhi, pIyUSamudadheriva // 835 // sundare! nandanA''nItacandanadravamunnaya / AhRtAM bhadrazAloA , dUrvA samRdamuddhara // 836 // Jain Education Internati For Private & Personal use only PF
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________ triSaSTi. 11 milallokekSaNazreNijAtajaGgamatoraNaH / toraNadvAri nanveSa, jagatrayavaro varaH || 837 // UrdhvastiSThatyuttarIyAcchAditAzeSavigrahaH / gaGgAtaraGgAntaritarAjahaMsayuvopamaH || 838 // vAtenodvAnti puSpANi, candanaM ca vizuSyati / tadvAri sundari ! ciraM, varaM mA ghara mA dhara / / 839 / / devastrIbhirgIyamAneSUccakairdhavaleSviti / argha trijagadurdhyAya, dadAvatha varAya sA // 840 // [ SabhiHkulakam ] - prArabdhadhavalevoccaiH, kvaNadbhirbhujakaGkaNaiH / maithA cucumba bimboSThI, trirbhAlaM trijagatpatteH / / 841 / / sarAvasampuTaM sAgniM, himakarparalIlayA / padA sapAdukenA'tha vAmenA'dalayad vibhuH // 842 // tatastayA'rghadAyinyA, kaNThe kausumbhavAsasA / prakSiptenA''kRSyamANo, yayau mAtRgRhaM prabhuH // 843 || kandena madanasyeva, madanenopazobhitam / vadhUvarasya hasteSu, hastasUtramabadhyata // 844 // agrato mAtRdevInAmathoccaiH kAJcanAsane / AsAJcakre prabhurmeruzilAyAmiva kesarI / / 845 // zamyazvatthatvacau piSTvA, hastAlepaM tataH striyaH / nidadhuH kanyayoH pANau, smaradroriva dohadam // / 846 // zubhalagnodaye tUrNamavirhastastataH prabhuH / hastAlepayutau hastau hastAbhyAmagrahIt tayoH // 847 // hastasampuTamadhyasthahastAlepAntarUrmikAm / cikSepa tatra sutrAmA, palvale zAlibIjavat / / 848 / / tAbhyAmubhAbhyAmubhayahastAttAbhyAM babhau vibhuH / zAkhAdvitayalagnAbhyAM, latAbhyAmiva pAdapaH / / 849 // vadhUvaradRzo'nyo'nyaM, tArAmelakaparvaNi / saritpatisarittoyAnIvA'bhimukhamApatan / / 850 / / 1] sandhAnena / 2 avyAkulaH / 3 indraH / - .
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________ tripaSTizalAkApuruSacarite prathamaM parva |-dvitIyaH sargaH // 61 // RSabhacaritam / RssbhprbhovivaahotsvH| dRSTidRSTyA tadAnIM ca, nirvAtajalanizcalA / manaseva manasteSAM, parasparamayujyata // 851 // kanInikAsu te'nyo'nyaM, rejire pratibimbitAH / pravizanta ivA'nyo'nyaM, hRdayeSvanurAgataH // 852 // ___ itazcA'nucarIbhRya, surAH sAmAnikAdayaH / pArtheSvasthuH prabhomerorikha vidyutprabhAdayaH // 853 / / vadhUTyoH pAripArvikyazcaturA narmakarmaNi / evaM kautukadhavalAn, gAtumArebhire striyH|| 854 // jvarIvAbdhi zoSayituM, modakAn parikhAditum / zraddhAluranuvarako, manasA kena nanvasau ? // 855 // maNDakebhyo'khaNDadRSTiH, kAndukasyeva kukuraH / spRhayAluranuvaro, manasA kena nanvasau ? // 856 // AjanmAdRSTapUrvI kiM, vaTakAn roravAlavat ? / zraddhatte'ttumanuvaro, manasA kena nanvasau ? / / 857 // toyAnAM cAtaka iva, dhanAnAmiva yAcakaH / pUgAnAM zrAddho'nuvaro, manasA kena nanvasau ? // 858 // tAmbUlavallIpatrANAM, tRNAnAmiva tarNakaH / zraddhAluradyA'nuvaro, manasA kena nanvasau ? // 859 // haiyaGgavInapiNDasya, biDAla iva lampaTaH / zrAddhacUrNasyA'nuvaro, manasA kena nanvasau ? // 860 // vilepanasya kedArakardamasyeva kAsaraH / zraddhAM dadhAtyanuvaro, manasA kena nanvasau ? // 861 // nirmAlyAnAmivonmatto, mAlyAnAM lolalocanaH / zraddhAnubandhyanuvaro, manasA kena nanvasau ? // 862 // evaM kautukadhavalAn, kautukotkarNitAnanAH / AkarNayanto'sthulekhA, AlekhyalikhitA iva / / 863 // lokeSu vyavahAro'yaM, darzanIya iti prbhuH| vivAda iva madhyasthastadupekSitavAMstadA // 864 // nAvorivAJcalau devyoraJcalAbhyAM jgtpteH| mahApravahaNasyeva, babandha belasUdanaH // 865 // . . hAsyakarmaNi / 2 anuvarako loke "aNavara" iti prsiddhH| rakabAlakavat / " devaaH| 5 indrH| KAROGRAMOROSAROLORCHOCOLON // 61 // For Private & Personal use only
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________ SAMSUSCRISRUSSELLEGALORSECRE kaTyAM svAminamArohyA''bhiyogika ivA'maraH / amarAdhipatirbhaktyA'calad vedigRhaM prati // 866 // indrANIbhyAM drutaM devyAvapyArohya kaTItaTe / aviyojitahastAgraM, cAlite svAminA samam // 867 // ziroratnastrijagataste taiH saha vadhUvaraiH / pUrvadvAreNa vivizumadhyevediniketanam // 868 // trAyastriMzasurastatra, vahnimahAya ko'pyatha / Avizcakre vedikuNDe, pRthvImadhyAdivotthitam // 869 // samidAdhAnato dhUmalekhA vyAnazire divam / karNAvataMsatAM yAntyazciraM khecarayoSitAm // 870 // tamaniM parito'bhrAmyat, svAmI strIgItamaGgalaH / sumaGgalAsunandAbhyAM, yAvat pUrNASTamaGgalI // 871 // 18 sahaiva pANimokSeNa, teSAmaJcalamokSaNam / gIyamAnAbhirAzIbhiH, kArayAmAsa vAsavaH // 872 // saMkalatro'tha maghavA, hstaabhinyliilyaa| nanarta raGgAcAryanti, svAmyutsavabhavA mudaH // 873 // tamanvanRtyan muditA, apare'pi divaukasaH / marutA narttitaM vRkSamanvAzritalatA iva / / 874 // kaizcijayajayArAvakAribhizcAraNairiva / kaizcid vicitracArIkaM, nRtyadbhirbharatairiva // 875 // gandharvairiva gAyadbhiraparairjAtibandhuram / vAdayadbhirmukhAnyanyairAtodyAnIva susphuTam // 876 // sambhrameNa plavamAnaiH, plavagairiva kaizcana | hAsayadbhirjanaM sarvamanyairvaihAsikairiva / / 877 // apasArayadbhirlokaM, pratIhArairivA'paraiH / harSonmattaiH surairevaM, daryamAnasvabhaktikaH // 878 // sumaGgalAsunandAbhyAM, bhUSitobhayapArzvakaH / divyayAnAdhirUDho'tha, svasthAnamagamad vibhuH // 879 // [paJcabhiH kulakam ] * sapatnIko'tha aa|| rikSAcAryavat saM. rAcAryavadAcaranti / Jain Education Interna ICS For Private & Personal use only
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________ triSaSTi zalAkApuruSacarite prathamaM parva dvitIyaH sargaH RSabha // 62 // caritam / | bhrtaadiputraannaamutpttiH| evaM nivartitodvAhaH, prabhuM natvA svamAzrayam / yayau samAptasaGgIto, raGgAcArya ivAdribhita // 880 // tataH prabhRti sodvAhasthitiH svAmipradarzitA / prAvarttata parAya, mahatAM hi pravRttayaH // 881 // bhogAn vAmyapyanAsaktaH, patnIbhyAM bubhuje ciram / sadbhedanIyamapi hi, na karma kSIyate'nyathA // 882 // vivAhA'nantaraM tAbhyAM, samaM vilasataH prabhoH / gateSu kizcidUneSu, pUrvalakSeSu padasvatha // 883 // bAhajIvapIThajIvI, cyutvA sarvArthasiddhataH / kukSau sumaGgalAdevyA, yugmatvenA'vatestuH // 884 // tau subAhumahApIThajIvau srvaarthsiddhtH| cyutvA kukSau sunandAyAstadvadevA'vateratuH // 885 // caturdaza mahAsvapnAn, garbhamAhAtmyazaMsinaH / tadaiva marudevIva, devyapazyat sumaGgalA // 886 // svAminI svAmine svamAn , kathayAmAsa tAnatha / cakrabhRt te suto bhAvItyAkhyat prabhurapi sphuTam // 887 // sUryasandhye iva prAcI, dyutidyotitadiakhe / apatye bharatabrAhayau, supuve'tha sumaGgalA // 888 // ajIjanad bAhubali-sundayauM sundarAkRtI / sunandA svAminI prAvRDiva vAridavidyutau / / 889 // devI sumaGgalaikonapazcAzatamatha kramAt / asUta sutayugmAni, ratnAnIva vidUrabhUH // 890 // avardhanta krameNA'mI, ramamANA itastataH / mahaujaso mahotsAhA, vindhyAdrau kalabhA iva // 891 // zuzubhe vRSabhavAmI, samantAt parivAritaH / tairapatyairmahAzAkhI, zAkhAbhiriva bhUribhiH // 892 // tadA ca kAladoSeNa, prabhAvaH kalpabhUruhAm / ahIyata pradIpAnAmiva tejo divAmukhe // 893 // prAdurAsan kaSAyAzca, mithunAnAM krudAdayaH / lAkSAkaNA ivA'zvatthapAdapAnAM zanaiH zanaiH // 894 // atha hAkAramAkAradhikkArAkhyaM nayatrayam / yatatrayamiva vyAlA, mithunAnyatyalayan // 895 // / / 62 // Jain Education Intek
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________ RECORECASSSSSASSACROSECRESCRENCE sambhUya RSabhanAthaM, mithunAnyupatasthire / taccA'samaJjasaM sarva, jAyamAnaM vyajijJapan // 896 // jJAnatrayadharo jAtisaraH svAmItyavocata / maryAdollavinAM loke, rAjA bhavati zAsitA // 897 // AsayitvA''sane'tyucce'bhiSiktaH prathamaM hi sH| caturaGgacalopetaH, syAdakhaNDitazAsanaH // 898 // te'pyUcurbhava rAjA nastvameva kimupekSase / IkSyate nA'paraH ko'pi, madhye'smAkaM ya iidRshH|| 899 // abhyarthayadhvamabhyetya, nAbhiM kulakarottamam / sa vo dAsyati rAjAnamityabhASata nAbhibhUH // 900 // rAjAnaM yAcitastaistu, nAbhiH kulakarAgraNIH / bhavatAbhRSabho rAjA, bhavatviti jagAda tAn // 901 // atho mithunadharmANo, muditAH samupetya te / asmAkaM nAbhinA rAjA'rpito'sItyacire prabhum // 902 // tataH vAmyabhiSekArtha, te'yunIrAya yugminaH / siMhAsanaM cA'kampiSTa, triviSTapapatestadA // 903 // vijJAyA'vadhinA rAjyAbhiSekasamayaM prabhoH / tatrA''jagAma sutrAmA, gehAd gehamiva kSaNAt // 904 // saudharmakalpA'dhipatiH, klasvA kAJcanavedikAm / atipANDukambalAvat, tatra siMhAsanaM nyadhAt // 905 // rAjyAbhiSekamRSabhasvAminaH pUrvadikpatiH / devAnItaistIrthatoyaiH, sauvastika iva vyadhAt // 906 // svAminA vAsayAJcake, divyavAsAMsi vAsavaH / cArucandrAtapamayAnIva nairmalyasampadA // 907 // prabhorjagatkirITasya, kirITAdIni vRtrahA / ratnAlaGkaraNAnyaGge, yathAsthAnaM nyavezayat // 908 // Ajagmuryugmino'pyambho, gRhItvA'mbhojinIdalaiH / udarghA iva tasthuste, pazyanto bhUSitaM prabhum // 909 // divyanepathyavasvAlaGkRtasya zirasi prbhoH| na yujyate kSepnumiti, te'kSipan pAdayoH payaH // 910 // -1 indrasya / 2 purohitH| * mUrtaca saMtA // 3 indrH| OCAUCAUSEUMSAMROSALASS yujyate kSemAmA sa tasthutteta nyavezayata Jan Education International For Private & Personal use only
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________ triSaSTizalAkApuruSacarite prathamaM parva dvitIyaH sargaH RSabha4 caritam / vinItAnagarInirmANam vinItAH sAdhvamI tena, vinItAkhyAM prabhoH purIm / nirmAtuM zrIdamAdizya, maghavA tridivaM yayau // 11 // dvAdazayojanAyAmAM, navayojanavistRtAm / ayodhyetyaparAbhikhyAM,vinItAM so'karot purIm // 912 // tAM ca nirmAya nirmAyaH, pUrayAmAsa yakSarAT / akSayya vastranepathyadhanadhAnyairnirantaram // 913 // bajendranIlavaiDUryaharyakirmIrarazmibhiH / bhitti vinA'pi khe tatra, citrakarma viracyate // 914 // tatroccaiH kAJcanaihammeruzailazirAMsyabhi / patrAlambanalIleva, dhvajavyAjAd vitanyate // 915 // tadvare dIptamANikyakapizIrSaparamparAH / ayatnAdarzatAM yAnti, ciraM khecarayoSitAm // 916 // tasyAM gRhAGgaNabhuvi, svastikanyastamauktikaiH / khairaM karkarakakrIDAM, kurute bAlikAjanaH // 917 // tatrodyAnocavRkSAgraskhalyamAnAnyaharnizam / khecarINAM vimAnAni, kSaNaM yAnti kulAyatAm // 918 // tatra dRSTvA'TTaharyeSu, ratnarAzIn samucchritAn / tadavakarakUTo'yaM, taya'te rohaNAcalaH // 919 // jalakeliratastrINAM, truTitehAramauktikaiH / tAmraparNIzriyaM tatra, dadhate gRhadIrghikAH // 920 // tatrebhyAH santi te yeSAM, kasyA'pyekatamasya saH / vyavahA~ gato manye, vaNikputro dhanAdhipaH // 921 // naktamindupadbhittimandirasyandivAribhiH / prazAntapAMsavo rathyAH, kriyante tatra sarvataH // 922 // vApIkUpasarolakSaiH, sudhAsodaravAribhiH / nAgalokaM navasudhAkuNDaM paribabhUva sA // 923 // gatAyAM janmataH pUrvalakSANAM viMzatau tadA / tasyAM nagaryA rAjA'bhUta, prabhuH pAlayituM prajAH // 924 // OMkAra iva matrANAM, nRpANAM prathamo nRpH| apatyAni nijAnIva, pAlayAmAsa sa prjaaH||925|| , nisskpttH| *dIpramA saM 1, 2 // tadAvakarakU A, saM 2 // // 63 // For Private & Personal use only
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________ IGL Jain Education Internationa asAdhuzAsane sAdhupAlane kRtakarmaNaH / pratyaGgAni svakAnIva, mantriNo vidadhe vibhuH // 926 // cauryAdirakSaNe dakSAnArakSAnapyasUtrayat / sutrAmeva lokapAlAn, rAjA vRSabhalAJchanaH // 927 // anIkasyAGgamutkRSTamuttamAGgaM tanoriva / rAjyasthityai rAjahastI, hastinaH sa samagrahIt // 928 // AdityaturagasparddhayevAtyuddhurakandharAn / bandhurAn dhArayAmAsa, turagAn vRSabhadhvajaH // 929 // suzliSTakASTaghaTitAn, syandanAn nAbhinandanaH / vimAnAnIva bhUsthAni, sUtrayAmAsa ca khayam // 930 // suparIkSitasattvAnAM pattInAM ca parigraham / nAbhisUnustadA cakre, cakravartibhave yathA / 931 // navyasAmrAjyasaudhasya, stambhAniva balIyasaH / anIkAdhipatIMstatra sthApayAmAsa nAbhibhUH // 932 // go-balIvarda - karabha - sairibhA -'zvatarAdikam / Adade tadupayogaviduro hi jagatpatiH // 933 // kalpadruSu samucchanneSvanapatyAnvayeSviva / kandamUlaphalAdIni tadA bubhujire janAH // 934 // zAli - godhUma-caNaka- mudgAdyA oSadhIrapi / tRNavat svayamutpannAste cakhAdurapAkimAH // 935 // * tasminnajIryatyAhAre, tairvijJapto'vadad vibhuH / mRditvA tvacayitvA ca, hastaistAH khAdatA'dhunA // 936 // upadezaM jagadbhartusteSAM pAlayatAmapi / kAThinyAdoSadhInAM tu, nA''hAro jIryati sma saH // 937 // tairvijJaptaH punaH svAmItyUce saGghaSya pANibhiH / tAstimitvA jalaiH patrapuTe dhRtvA ca khAdata // 938 // te tathA cakrire tatrA'pyajIrNAhAravedanAm / tairvijJapto jagannAthaH, punarapyevamAdizat // 939 // pUrvoktavidhinAdhAyauSadhIrmuSTau nidhAya ca / Atape kakSayoH kSitvA, bhakSayantu tataH sukham // 940 // tatrA'pyajIrNAhAreNa, vidhureSu janeSvatha / tarukhaNDe mithaH zAkhAgharSaNAdagnirutthitaH / / 941 / / *4*** ahatpattiH /
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________ triSaSTizalAkApuruSacarite // 64 // SAEX RSabhacaritam / tRNakASThAdi sa prokn , dIparatnabhrameNa tu / dhAvitvA''dAtumArebhe, prasAritakarairjanaiH // 942 // prathamaM parva tenA'gninA dahyamAnA, bhItAH prabhumupetya te / nUtanaM bhUtamudbhUtaM, kiJcidapyevamRcire // 943 // | dvitIyaH khAmyapyUce snigdharUkSakAlAdeSo'gnirutthitaH / naikAntarUkSe naikAntasnigdhe kAle bhavatyasau // 944 // sargaH sthitvA'sya pArzvato vaDheH, paryantasthaM tRNAdikam / apasArayatA'zeSa, pazcAd gRhNIta taM nanu // 945 // tataH pUrvoktavidhinA, sAdhayitvauSadhIrimAH / jvalane'smin parikSipya, paripacya ca khAdata // 946 // te tathA cakrire mugdhA, dagdhAzcauSadhayo'gninA / Agatya kathayAmAsuriti ca svAmine punaH // 947 // vAmin ! na kiJcidasmabhyaM, dadAtyeSa bubhukSitaH / kukSimbharirivekotti, kSiptAH sarvata oSadhIH // 948 // kA RpabhaprabhutadAnIM sindhuraskandhAdhirUDhaH prabhurapyabhUt / taiH samAnAyayAmAsa, mRttikApiNDamAkam // 949 // pradarzitAni kumbhikumbhe mRdaM nyasya, pravitanya ca pANinA / pAtraM cakre tadAkAraM, zilpAnAM prathamaM prabhuH // 950 // / svAmItyUce kurutaivaM, bhAjanAnyaparANyapi / tAnyagnau nyasya pacatauSadhIstadanu khAdata // 951 // | tatazca cakrire te tu, tathaiva khAmizAsanam / tadAdi jajJire kumbhakArAH prathamakAravaH // 952 // cakre varddhakyayaskAraM, gRhAdyartha jagatpatiH / vizvasya sukhasRSTyai hi, mahApuruSasRSTayaH // 953 // gRhAdicitrakRtaye, kRtI citrakRto'pi saH / sUtrayAmAsa lokAnAM, krIDAvaicitryahetunA / / 954 // kuvindAn kalpayAmAsa, lokasaMvyAnahetave / sarvakalpadrumasthAne, hyekaH kalpadrumaH prabhuH // 955 // // 64 // romNAM nakhAnAM vRddhyA ca, vAdhyamAne bhRzaM jane / jagadekapitA svAmI, nApitAnapyasUtrayat // 956 // * ploSan saMtA // + lokAnAM gRhahetozca, prabhuLadhita varddhakIn aa|| 1 tantuvAyakAn / ERCASS Jain Education Intel 11 For Private & Personal use only
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________ putra-putrIbhyaH kalA-lipyAdipradarzanam / tAni paJcApi zilpAni, pratyekaM vizibhedataH / zatadhA prAsaralloke, srotAMsi saritAmiva // 957 // tRNahArakASThahArakRSivANijyakAnyapi / karmANyAsUtrayAmAsa, lokAnAM jIvikAkRte // 958 // svAmI sAmadAnabhedadaNDopAyacatuSTayam / jagadvyavasthAnagarIcatuSpathamakalpayat // 959 // dvAsaptatikalAkANDaM, bharataM so'dhyajIgapat / brahma jyeSThAya putrAya, brUyAditi nayAdiva // 960 // bharato'pi svasodastinayAnitarAnapi / samyagadhyApayat pAtre, vidyA hi zatazAkhikA // 961 // nAbheyo bAhubalinaM, bhidyamAnAnyanekazaH / lakSaNAni ca hastyazvastrIpuMsAnAmajijJapat // 962 // aSTAdaza lipIAyA, apasavyena pANinA / darzayAmAsa savyena, sundaryA gaNitaM punH||963 // mAnonmAnA'vamAnAni, pratimAnAni vastuSu / potAn protAMzca maNyAdIn , prabhuH prAvartayat tadA // 964 // rAjAdhyakSakulagRhasAkSibhiH samajAyata / vyavahArastadAdiSTo, vivAdiprativAdinAm // 965 // nAgAdharcA dhanurvedazcikitsopAsane raNaH / arthazAstraM bandhaghAtavadhagoSTayastato'bhavan / 966 // asau mAtA pitA bhrAtA, bhAryA putro gRhaM dhanam / mametyAdi ca mamatA'bhUjanAnAM tadAdikA // 967 // , dRSTvA svAminamudvAhe, prasAdhitamalaGkRtam / prAsAdhayadalaJcakre, loko'pi khaM tataH param // 968 // tadA dRSTvA prabhukRtaM, pANigrahaNamAdimam / loko'pi kurute'dyApi, dhruvo hyadhvA mahatkRtaH // 969 // dattakanyopayamanaM, prabhUdvAhAt prabhRtyabhUt / cUDopanayanakSveDApRcchA api tato'bhavan // 970 // etacca sarva sAvadyamapi lokAnukampayA / svAmI pravarttayAmAsa, jAnan karttavyamAtmanaH // 971 // * vizame saM 1, 2, A // 1 paramatattvam / 2 dakSiNena / janmAnapramANAni saM 1 // 3 gajAdipUjA / 4 sthiraH / Jan Education Internation .
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaM parva dvitIyaH triSaSTizalAkApuruSacarite // 65 // sargaH Rssbhcritm| RSabhaprabho raajyvyvsthaa| tadAmnAyAt kalAdIdamadyApi bhuvi vartate / arvAcInairbuddhimadbhirnibaddhaM shaastrruuptH||972 // svAminaH zikSayA dakSo, loko'bhUdakhilo'pi saH / antareNopadeSTAraM, pazavanti narA api // 973 // tadogra-bhoga-rAjanya-kSatrabhedazcaturvidhAn / janAnAsUtrayad vizvasthitinATakasUtrabhRt // 974 // ArakSapuruSA ugrA, ugradaNDAdhikAriNaH / bhogA matryAdayo bhartutrAyastriMzA harerikha / / 975 // rAjanyA jajJire te ye, samAnavayasaH prabhoH / avazeSAstu puruSA, babhUvuH kSatriyA iti // 976 // viracayya navAmevaM, vyavahAravyavasthitim / navoDhAmiva bubhuje, navAM rAjyazriyaM vibhuH||977|| yathA'parAdhaM daNDyeSu, daNDaM prAyuta nAbhibhUH / vyAdhiteSu yathA vyAdhicikitsaka ivA'gadam // 978 // daNDabhItastadAlokazcakre cauryAdikaM na hi / ekaiva daNDanItirhi, sarvAnyAyAhijAGgulI // 979 // kSetrodyAnagRhAdInAM, maryAdAM ko'pi kasyacit / nA'tyakAmat prabhorAjJAmiva lokaH sushikssitH||980|| kAle'varSajaladharaH, sasyaniSpattihetave / nyAyadharma jagadbharturgarjAvyAjAt stuvanniva // 981 // sasyakSetrarikSuvATairgokulaizcA''kulAstadA / rejurjanapadAH svA, svAmyagAbhidhAyinaH // 982 // heyAdeyavivekajJIkRtairlokairvyadhAd vibhuH / prAyeNa bharatakSetraM, videhakSetrasannibham // 983 // rAjyAbhiSekAt prabhRti, pRthivIM paripAlayan / triSaSTiM pUrvalakSANi, nAbhibhUratyavAhayat // 984 // prabhuH smarakRtAvAse, madhumAse sameyuSi / agAdanyedhurudyAne, privaaraanurodhtH||985 // puSpavAsagRhe tatra, puSpAbharaNabhUSitaH / AsAJcake jagatsvAmI, puSpamAsa ivA'GgavAn // 986 // 1 pazuvadAcaranti / 2 sarpocATanI mantravidyA / For Private & Personal use only
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________ RSabhaprabhuNA vsntotsvniriikssnnm| guJjadbhiH phullamAkandamakarandonmadAlibhiH / madhulakSmIrbabhUveva, svAgatikI jagatprabhoH // 987 // pUrvaraGga ivA''rabdhe, paJcamoccAribhiH pikaiH / adarzayallatAlAsyaM, malayAnilalAsakaH // 988 // kAmukebhya ivA''zleSapAdaghAtamukhAsavAn / daduH kurabakA'zokabakulebhyo mRgekSaNAH // 989 // tilakaH prabalAmodapramoditamadhuvrataH / azobhayad yuvabhAlasthalImiva banasthalIm // 990 // puSpastavakabhAreNa nanAma lavalIlatA / pInorasijabhAreNa, bhUyaseva kRzodarI // 991 // sahakAralatAM mandamandaM mugdhAM vadhUmiva / vidagdhaH kAmuka iva, sakhaje malayAnilaH // 992 // jambUkadambamAkandacampakAzokayaSTibhiH / pravAsino hantumalaM, yASTIka iva manmathaH // 993 // pratyagrapATalApuSpasamparkasurabhIkRtaH / vArivat kasya na dadau, mudaM malayamArutaH // 994 // antaHsAro madhurasairmadhUko madhubhANDavat / madhupairupasarpadbhizcakre kalakalAkulaH // 995 // golikAdhanurabhyAsaM, kartuM kusumadhanvanA / golikAH sanjitA manye, kadambakusumacchalAt // 996 // iSTApUrtapriyeNeva, vasantena prakalpitA / vAsantI bhRGgapAnthAnAM, makarandarasaprapA // 997 // sinduvAreNa durvArakusumAmodasampadA / cakre ghrANaviSeNeva, mahAmohaH pravAsinAm // 998 // vasantodyAnapAlena, campakeSu niyojitAH / ArakSA iva niHzaGka, bhramanti sa mdhuvrtaaH|| 999 // uttamAnuttamAnAmapyavanIruhavIrudhAm / zriyaM madhurdideza strIpuMsAnAmiva yauvanam // 1000 // tatrA'vacetuM kusumAnyArabhanta mRgIdRzaH / mahAtithervasantasya, dAtumarSamivotsukAH // 1001 // asAkhAyudhabhRtAsu, smarasyA'nyaiH kimAyudhaiH / iti buddhyeva kAminyaH, kusumAnyavacicyire // 1002 // ASSACROSAROKAR Jain Education Internat For Private & Personal use only .
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________ triSaSTi zalAkA puruSacarite // 66 // Jain Education Internatio * ucciteSu ca puSpeSu, tadviyogarujArditA / arodIdiva vAsantI, maJjuguJjanmadhutratA / / 1003 // mallI muccitya gacchantI, kAcit tallanavAsasA / tasthau niSidhyamAneva, tayA mA'nyatra gA iti // 1004 // * campakaM cinvatI kAcidaliyUnotpatiSNunA / dazyate smA'dharadale, krudhevA''zrayabhaGgataH / / 1005 / / uccairuccaiH sumanasaH, kAcidutkSiptadorlatA / jahAra manasA sArddhaM, yUnAM dormUladarzinAm // 1006 / / pratyagrapuSpastavakasanAthIkRtapANayaH / rejuH puSpAvacAyinyo, jaGgamA iva valayaH // 1007 // pratizAkhaM vilagnAbhiH, puSpoccayakutUhalAt / rejire zAkhinaH strIbhiH saJjAtastrIphalA iva // 1008 // mallikAkorakaiH ko'pi, kAminyAH svayamuccitaiH / sarvAGgAbharaNaM cakre, muktAdAmaviDambakam / / 1009 / / priyAyAH ko'pi dhammillaM, vikacairnijapANinA / kusumaiH pUrayAmAsa, kusumeporiveSudhim // 1010 // paJcavarNaiH srajaM kazcid, grathitvA kusumaiH svayam / viDambitendradhanuSaM dattvA kAntAmatoSayat // 1011 // salIlaM priyayA kospi, prakSiptaM puSpakandukam / pratIcchati sma pANibhyAM prasAdamiva kiGkaraH ||1012 | dolAndolanasaJjAtayAtAyAtA mRgIdRzaH / jaghnuH pAdaiH pAdapAgrAn, sAparAdhAn patIniva // 1013 // dolArUDhA navoDhA, pRcchantInAM dhavAbhidhAm / kA'pyAlInAM latAghAtAn, sehe hImudritAnanA // 1014 // * kAtarAkSyA samaM kazcidArUDhaH sammukhInayA / gADhamandolayad dolAM, tadgADhAliGganecchayA / / 1095 // pratizAkhaM lambamAnadolAndolanalIlayA / rejurudyAnavRkSeSu, yuvAnaH plavagA iva // 1016 // evaM khelAyamAneSu tatra paurajaneSvatha / dadhyau svAmI kimIdRkSA, krIDA'nyatrA'pi kutracit 1 // 1017 | jajJe'thA'vadhinA svAmI, svaHsukhaM cottarottaram / anuttarasvargasukhaM, bhuktapUrvaM svayaM ca yat // 1098 // prathamaM parva dvitIyaH sargaH RSabha caritam / RSabhaprabhuNA vasantotsavanirIkSaNam / // 66 // .
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________ RSabhaprabhovairAgyam / bhayo'pyacintayadidaM, vigalanmohabandhanaH / dhigeSa viSayAkrAnto, vetti nA''tmahitaM janaH // 1019 // aho! saMsArakUpe'smin , jIvAH kurvanti karmabhiH / araghaTTaghaTInyAyenaihireyAhirAkriyAm // 1020 // dhiga dhig mohAndhamanasAM, janminAM janma gacchati / sarvathApi mudhaivedaM, suptAnAmiva zarvarI // 1021 // ete rAgadveSamohA, udyantamapi dehinAm / mUlAd dharma nikRntanti, mUSikA iva pAdapam // 1022 // aho ! vivardhyate mugdhaiH, krodho nyagrodhavRkSavat / api varddhayitAraM khaM, yo bhakSayati mUlataH // 1023 // na kiJcinmAnavA mAnAdhirUDhA gaNayantyamI / maryAdAlacino hastyArUDhA hastipakA iva // 1024 // kapikacchavIjakozImiva mAyAM durAzayAH / upatApakarI nityaM, na tyajanti zarIriNaH // 1025 // dugdhaM tuSodakenevA'Jjaneneva sitAMzukam / nirmalo'pi guNagrAmo, lobhenaikena dRSyate // 1026 // kaSAyA bhavakArAyAM, catvAro yAmikA iva / yAvajAgrati pArzvasthAstAvanmokSaH kuto nRNAm ? // 1027 // aGganAliGganavyagrA, bhUtAttA iva dehinaH / samantataH kSIyamANamapyAtmAnaM na jAnate // 1028 // tattatprakArairAhArairAtmanonmAda AtmanaH / utpAdyate'narthakRte, siMhArogyamivauSadhaiH // 1029 // sugandhIdaM sugandhIdaM, kiM zrayAmIti lampaTaH ? / mUDho bhramaravad bhrAmyanna jAtu labhate ratim // 1030 // ApAtaramaNIyedhiga, ramaNIprAyavastubhiH / pratArayati lokaH svaM, bAlaM krIDanakairiva // 1031 // veNuvINAdinAdeSu, dattakarNo nirantaram / svArthAd bhrazyati nidrAluriva zAstrAnucintanAt // 1032 // yugapad viSayairebhirvAtapittakaphairiva / lupyate prabalIbhRtezcaitanyaM dhika zarIriNAm // 1033 // evaM saMsAravairAgyacintAsantatitantubhiH / niHsyUtamAnaso yAvad , babhUva paramezvaraH // 1034 // triSaSTi, 12 For Private & Personal use only
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________ tripaSTizalAkA prathama parva dvitIyaH puruSacarite sargaH // 67 // tAvat sArakhatAdityavahayo varuNA api / gardatoyAstuSitAzcA'vyAbAdhA marutastathA // pASA marutastathA // riSTAzceti navabhedA, brahmalokAntavAsinaH / devA lokAntikAH pAdAntikametya jagatprabhoH // 1036 // mUrdhni nyastairAlibhiH, padmakozasahodaraiH / AsUtritAparottaMsA, ivaivaM te vyajijJapan // 1037 // [caturmiH kalApakam ] zakacUDAmaNivibhAmbhomagnacaraNAmbuja! / bharatakSetranirnaSTamokSamArgapradIpaka ! // 1038 / / lokavyavasthA prathamA, yathA nAtha ! pravartitA / pravarttaya tathA dharmatIrtha kRtyaM nijaM sara // 1039 // evaM devAste prabhuM vijJapayya, khaM khaM sthAnaM brahmaloke divIyuH / pravrajyecchuH svAmyapi khaM nizAntaM, sadyo'yAsInnandanodyAnamadhyAt / / 1040 // RSabhacaritam / SEISUSESSUAARISTUS | lokAntika| devairdharmapravatanAya vijJapanam / ityAcAryazrIhemacandraviracite triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye prathame parvaNi bhagavajanma-vyavahAra-rAjyasthitiprakAzano nAma dvitIyaH sargaH // 2 // For Private & Personal use only
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________ RSabhaprabhuNA bharatasya raajydaanm| tRtIyaH srgH| AjUhavadatha svAmI, sAmantAdIn samantataH / bharataM bAhubalyAdIMstanayAnitarAnapi // 1 // prabhurvabhASe bharataM, rAjyamAdatsva vatsa ! naH / vayaM saMyamasAmrAjyamupAdAsyAmahe'dhunA // 2 // khAmino vacasA tena, sthitvA kssnnmdhomukhH| prAJjalirbharato natvA, jagAdevaM sagadgadam // 3 // tvatpAdapadmapIThAgre, luThato me yathA sukham / ratnasiMhAsane svAminnAsInasya tathA nahi // 4 // tvadane dhAvataH payAM, yathA mama sukhaM vibho ! / salIlasindhuraskandhAdhirUDhasya tathA nahi // 5 // tvatpAdapaGkajacchAyAnilInasya yathA sukham / jAyate me sitacchatracchAyAcchannasya no tathA // 6 // tvayA virahitaH syAM cet , tat kiM sAmrAjyasampadA / tvatsevAsukhadugdhAbdhe, rAjyasaukhyaM hi vinduvat // 7 // khAmyapItyavadad rAjyamamAbhistAvadujjhitam / pRthvyAM ca pArthivAbhAve, mAtsyo nyAyaH pravartate // 8 // // pRthivIM tadimAM vatsa!, yathAvat paripAlaya / AdezakArako'si tvamAdezo'pyayameva naH // 9 // siddhAdezaM prabhorevaM, sa lacitumanIzvaraH / AmetyabhASata guruSveSaiva vinayasthitiH // 10 // praNamya svAminaM mUrdhA, vinIto bharatastataH / siMhAsanamalaJcakre, pitryaM vaMzamivonnatam // 11 // khAmyAdezAdathA''mAtyasAmantAnIkapAdibhiH / prabhoriva suraizcakre'bhiSeko bhairatasya tu // 12 // tadA ca zuzubhe chatraM, pArvaNendusahodaram / svAminaH zAsanamivA'khaNDaM bharatamUrddhani // 13 // 1 yathA gurula ghumatsyAn matsyAH bhakSayanti tadvad rAjAnaM vinA lokA api evaM kurvanti / * bharatezituH saM 1, 2 khaM // Jain Education Interati For Private & Personal use only .
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________ tripaSTi zalAkApuruSacarite // 68 // prathamaM parva dvitIyaH sargaH Rssbhcritm| tatpArzvayozcakAzAte, Apatantau ca cAmarau / bharatArddhadvayAdeSyacchyiordUtAvivA''gatau // 14 // cakAsAmAsa vAsobhirmuktAlaGkaraNairapi / guNairiva khertyntvishdairvRssbhaatmjH||15|| zazIva sa navo rAjA, mahAmahimabhAjanam / namazcakre rAjacakreNA''tmakalyANakAmyayA // 16 // atho dadau bAhabaliprabhRtibhyo yathocitam / anyebhyo'pi ca putrebhyo, vibhajya viSayAn vibhuH||17||1 __tatazca sAMvatsarikaM, dAnamArabhata prabhuH / kalpadruma iva khecchAprArthanAnuguNaM nRNAm // 18 // yo yenArthI sa tad gRhAtvevamAdhoSaNAM vibhuH / catuSpathapratolyAdisthAneSUccairakArayat // 19 // cirabhraSTAni naSTAni, prakSINakhAmikAni ca / atipranaSTasetUni, girikuJjagatAni ca // 20 // zmazAnasthAnagUDhAni, guptAni ca gRhAntare / rajatasvarNaratnAdidhanAnyAhRtya sarvataH // 21 // vAsavAdiSTadhanadapreritA jRmbhakA surAH / dadato'pUrayan bhartuH, payAMsIva payomucaH // 22 // [tribhirvizeSakam eka koTI hiraNyasya, lakSANyaSTau ca naabhibhuuH| dine dine dadau sUrodayAdAbhojanakSaNam // 23 // vatsareNa hiraNyasya, dadau koTIzatatrayam / aSTAzItiM ca koTInA, lakSAzItiM ca naabhibhuuH||24|| jAtasaMsAravairAgyA, dIkSayA svAmino janAH / zeSAmAtramado'gRhNanicchAdAne'pi nAdhikam // 25 // ___ atha vArSikadAnAnte, vAsavazcalitAsanaH / bhaktyA'nya iva bharato, bhagavantamupAsthita // 26 // samaM surakharairambhaskumbhahastairjagatpateH / dIkSotsavAbhiSekaM sa, cakre rAjyAbhiSekavat // 27 // . maDa-panItaM tadadhikAriNeva balAriNA | divyAlaGkAravastrAdi, paryadhatta jagadvibhuH // 28 // RSabhaprabhovArSika daanm| G // 68 // Jain Education Internation For Private & Personal use only .
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________ RssbhprbhordiikssaamhotsvH| anuttaravimAnAnAM, vimAnamiva kiJcana / sudarzanAkhyAM zivikAM, patye harirasUtrayat // 29 // dattahasto mahendreNa, zivikAmAruroha tAm / prabhuH prathamasopAnamiva lokaagrveshmnH||30|| Adau romAzcitairmatyairamatyaistadanantaram / uddadhe zivikA mUrtapuNyabhAra ivA''tmanaH // 31 // varyamaGgalatUryANi, tADitAni surAsuraiH / apUrayan dizo nAdaiH, puSkarAvarttakA iva // 32 // cakAze cAmaradvandvaM, pArzvatastrijagatpateH / nairmalyamiva mUrtisthaM, paralokehalokayoH // 33 // prINitazravaNo nRNAmuccairjayajayAravaH / cakre patyurvandivRndaivi vRndArakavajaiH // 34 // nAtho'pi zivikArUDhaH, pathi gacchannarAjata / surottamavimAnasthazAzvatapratimopamaH // 35 // bhagavantaM tathA''yAntaM, dRSTvA sarve'pi nAgarAH / sambhramAdanvadhAvanta, pitaraM bAlakA iva // 36 // dUrataH khAminaM draSTuM, jImUtamiva kekinaH / uccapAdapazAkhAsu, kecidAruruhunarAH // 37 // kecicca svAminaM draSTumArUDhA mArgavezmasu / candrAtapamiva praur3ha, sUryAtapamajIgaNan // 38 // azvAnAruruhuH kepi, kAlakSepAsahiSNavaH / tvaritaM svayamevA'zvA, iva puptuvire pathi // 39 // antaH pravizya lokAnAM, kepi vaaraamivaa''tyH| agre prAdurbhavanti sma, svAmino darzanecchayA // 40 // abhi tribhuvanAdhIzaM, dhAvantyaH kAzcidaGganAH / vegAt truTitahAreNa, lAjAJjalimivA'mucan // 41 // / Agacchato jagadatturagre tasthurdidRkSayA / kaTisthavAlA ArUDhavAnarA iva vIrudhaH // 42 // bhujAvubhayataH sakhyoH , kAzcidAlambya satvaram / kRtvA pakSAnivA''gacchan, kucakumbhamarAlasAH // 43 // gatibhaGgakarAn bhArAn, svAn nitambAn mRgIdRzaH / nininduH kAzcana svAmiprekSaNakSaNakAmayA // 44 // 1 AtiH jala nivAsI pakSI / For Private & Personal use only
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaM parva tripaSTizalAkA dvitIyaH puruSacarite sargaH RSabhacaritam / RSabhaprabho zubhakausumbhavasanA, varksavezmakulAGganAH / pUrNapAtrAn dadhuH kAzcit, sendusandhyAsahodarAH // 45 // kAzcidapyazcalAn pANipajhaizcapalalocanAH / cAmarANIva calayAmAsurAlokane prbhoH||46|| kAzcidapyabhi nAmeyaM, nAryo lAjAn nicikSipuH / AtmanaH puNyabIjAni, vapantya iva nirbharam // 47 // ciraM jIva ciraM nandetyAdyAzIrvacanAni ca / kAzcijagurnijakulasuvAsinya ivoccakaiH // 48 // nizcalAkSyazcalAkSyo'pi, maDagA mandagA api / prabhuM pazyantyo'nuyAntyazcA'bhUvana puryossitH||49|| nabhasyatha samApeturapi devAzcaturvidhAH / mahAvimAnaiH kurvANA, ekacchAyaM mahItalam // 50 // madAmbhovarSibhiH kecit, kuJjarairnijarottamAH / Apatanto vidadhire, divaM meghamayImiva // 51 // apAragaganAmbhodhestaraNDaisturagottamaiH / kazAnaudaNDasahitA, Apatan patimIkSitum // 52 // mUrtimadbhiH pavamAnairivA'tizayiraMhasA / spandanairyusadaH kecidAsadannAbhinandanam // 53 // anyo'nyaM vAhanakrIDApratijJAtapaNA iva / pratIkSAJcakrire mitramapi na tridivaukasaH // 54 // khAmyasau svAmyasAvevaM, kathayanto mithaH surAH / vAhanAni sthirIcakruH, prAptagrAmA ivA'dhvagAH // 55 // vimAnahamyaH karibhisturagaiH spandanairapi / nabhasyabhUd dvitIyeva, vinItA nagarI tadA // 56 // parivatre jagannAthaH, prakRSTasuramAnuSaiH / mAnuSottarazikharIvA'haskaranizAkaraiH // 57 // pArzvayorbharatabAhubalibhyAmupasevitaH / rodhobhyAmiva pAthodhibabhAse vRssbhdhvjH|| 58 // aSTAnavatyA tanayairvinItairitarairapi / anvagAmi jagatsvAmI, yathanAtha iva dvipaiH // 59 // , mAtA patnyau ca punyau ca, striyo'nyA api saashrvH| sAvazyAyakaNAH paainya iva prabhumanvaguH // 6 // diikssaamhorsvH| // 69 // For Private & Personal use only al .
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________ SANCTUALLOCALENDAROGRECRUS vimAnamiva sarvArthasiddhaM prAktanajanmani / nAmnA siddhArthamudyAnamAsasAda jgtptiH||61|| tasAcca zivikAratnAt, saMsArAdiva nirmamaH / samuttatAra nAbheyastatrA'zokatarostale // 62 // tAni vastrANi mAlyAni, bhUSaNAni ca nAbhibhUH / ujjhAJcakAra sapadi, kapAyAniva sarvataH // 63 // komalaM dhavalaM sUkSma, vyutaM candrakarairiva / devadUSyaM devarAjaH, skandhadeze nyadhAd vibhoH // 64 // tadA ca caitrabahulASTamyAM candramasi zrite / nakSatramuttarASADhAmaho bhAge'tha pazcime // 65 // bhavajayajayArAvakolAhalamiSAd bhRzam / udgiradbhirmudamiva, vIkSyamANo narAmaraiH // 66 // uccakhAna catasRbhirmuSTibhiH zirasaH kacAn / catasRbhyo digbhyaH zeSAmiva dAtumanAH prabhuH // 67 // 1 [vibhirvizeSakam ] pratIcchati sa saudharmAdhipatiH kuntalAn prbhoH| vastrAJcale varNAntaratantumaNDanakAriNaH // 68 // muSTinA paJcamenA'tha, zeSAn kezAn jagatpatiH / samuccikhaniSannevaM, yayAce namu~cidviSA // 69 // nAtha ! tvadaMsayoH svarNarucormarakatopamA / vAtAnItA vibhAtyeSA, tadAstAM kezavallarI // 70 // tathaiva dhArayAmAsa, tAmIzaH kezavallarIm / yAjjAmekAntabhaktAnAM, svAminaH khaNDayanti na // 71 // saudharmezaH kSIrasindhau, kezAn kSiptvA'bhyupetya ca / raGgAcArya ivArakSat, tumulaM muSTisaMjJayA // 72 // kRtaSaSThatapaHkarmA, kRtasiddhanamaskRtiH / devAsuramanuSyANAM, samakSamatha naabhibhuuH|| 73 // sAvadyayogaM sakalaM, pratyAkhyAmItyudIrayan / mokSAdhvano rathamiva, cAritraM pratyapadyata ||74||[yugmm] 1 caitrakRSNASTamyAm / 2 samutkhanitumicchan / 3 indreNa / Jain Education Intel For Private & Personal use only
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaM parva triSaSTizalAkApuruSacarite dvitIya: sarga: RSabhacaritam / // 70 // khAmidIkSotsavenA''sInArakANAmapi kSaNam / zaradAtapataptAnAmivA'bhracchAyayA sukham // 75 // jJAnaM prabhormaya'kSetramanodravyaprakAzakam / manaHpairyayamutpede, dIkSAsaGketabhAgiva // 76 // vAryamANAH suhRdvarga, rudhyamAnAzca bandhubhiH / niSidhyamAnA bharatezvareNA'pi muhurmuhuH // 77 // sarantaH svAminaH pUrvaprasAdamatizAyinam / tatpAdapadmavirahasyA'sahAH paTpadA iva // 78 // hitvA putrakalatrAdi, rAjyaM ca tRNalIlayA / yA gatiH svAmino'smAkamapi saiveti nizcayAt // 79 // nRpAH kacchamahAkacchAdaya Adadire mudA / dIkSAM sahasrAzcatvAro, bhRtyAnAmeSa hi krmH||8|| [caturbhiH kalApakam ] AdinAthaM praNamyA'tha, zacInAthAdayaH surAH / evaM viracayAmAsU, racitAJjalayaH stutim // 81 // guNAMstava yathAvasthAn , vayaM vaktumanIzvarAH / stumastathA'pi prajJA hi, tvatprabhAvAd bhRzAyate // 82 // basasthAvarajantUnAM, hiMsAyAH parihArataH / svAminnabhayadAnaikasatriNe bhavate namaH // 83 // namastubhyaM mRSAvAdaparityAgena sarvathA / pathyatathyapriyavacaHsudhArasapayodhaye // 84 // bhagavannadattAdAnapratyAkhyAnakhilAdhvani / prathamAyA'dhvanInAya, namastubhyaM jagatpate ! // 85 // akhaNDitabrahmacaryamahAtejovivasvate / bhagavan ! manmathadhvAntamathanAya namostu te // 86 // sarvamekapade nAtha!, pRthivyAdiparigraham / palAlavat tyaktavate, tubhyaM muktyAtmane namaH // 87 // : tubhyaM namaH paJcamahAvratabhArakakudmate / saMsArasindhutaraNakarmaThAya mahAtmane / 88 // *"paryAya khaM A, // 3 bhramarAH / 2 bhRzaM bhavatIti bhRshaayte| khile'dhva khaMtA // 3 pathikAya / kaccha-mahAkacchAdI diikssaa| // 7 // Jain Education Inte l For Private & Personal use only
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________ RSabhaprabhoranyamunInAM caahaaraapraapti| mahAvatAnAM paJcAnAmiva paJcA'pi sodarAH / vibhrate samitIstubhyamAdinAtha ! namo namaH // 89 // AtmArAmaikamanase, vacaHsaMvRtizAline / sarvaceSTAnivRttAya, namastubhyaM triguptaye // 9 // iti nAthamabhiSTutya, yathAsthAnaM yayustadA / janmAbhiSekavannandIzvaramadhyena nAkinaH // 91 // praNamya nAthaM bharatabAhubalyAdayo'pi te / jagmunijanijasthAnaM, kathaJcidamarA iva // 92 // anuprabajitaiH kacchamahAkacchAdibhirnUpaiH / anuyAtaH prabhuaunI, mAM vihA~ pracakrame // 93 // bhagavAn pAraNAhejapi, bhikSAM na prApa kutracit / bhikSAdAnAnabhijJo hi, tadaikAntaRjurjanaH // 94 // ke'pi vegaparAbhUtocaiHzravaskAMsturaGgamAn / zauryanirjitadinAgAnapare nAgakuJjarAn // 95 // rUpalAvaNyavijitApsarasaH kepi kanyakAH / vidyudvibhramadhArINi, kecidAbharaNAni tu // 96 // nAnAvarNAni sandhyAbhrANIva vAsAMsi kecana / mAlyadAmAni mandAradAmaspardhIni ke'pi ca // 97 // kecit kAzcanarAziM ca, meruzRGgasahodaram / rohaNAcalacUlAbha, ratnakUTamathA'pare // 98 // khAmine ddhokyaamaasulokaa bhikSArthamIyupe / rAjAnameva nAthaM sa, jAnate te hi pUrvavat // 99 // [paJcabhiH kulakam ] bhikSAmalabhamAno'pi, khAmyadInamanAH sadA / viharan jaGgamaM tIrthamiva pRthvImapAvayat // 10 // saptadhAtuvinAbhUtazarIra iva susthitaH / bhagavAn kSutpipAsAdInadhisehe parIpahAn // 101 // anuyAntaH khAminaM te, potA iva samIraNam / tathaiva viharanti sma, rAjAno dIkSitAH svayam // 102 // ___ atha kSudAdibhiH klAntAstattvajJAnavivarjitAH / svabuddhyanuguNaM dadhyuste raajnyaastpsvinH||103 // Jain Education Internation For Private & Personal use only
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________ triSaSTizalAkA puruSacarite // 71 // kimpAkAnIva nA'tyeSa, phalAni madhurANyapi / na khAdUnyapi pivati, kSArANIva payAMsi ca // 104 // parikarmAnapekSazca, na snAti na vilimpati / vastrAlaGkAramAlyAni, nopAdatte ca bhAravat / / 105 // AliGgyate zaila iva, vAtoddhRtAdhvadhUlibhiH / nitAntaM sahate mUrdhni, lalATaMtapamAtapam // 106 // zayanAdivihIno'pi nA''yAsamanugacchati / na pariklizyate zItoSNAbhyAM girivarebhavat // 107 // na hi kSudhAM gaNayati, na jAnAti tRSAmapi / savairaH kSatriya iva, nidrAmapi na sevate // 108 // asmAnanucarIbhUtAn, kRtAgasa ivA'dhunA / na prINayati dRSTvA'pi saGkathAyAstu kA kathA ? // 109 // api putrakalatrAdiparigrahaparAGmukhaH / na jAnImaH kimapi yaccitte cintayati prabhuH // 110 // ? 'atha kacchamahAkacchI, bhartturabhyarNasevakau / AtmavRndapurobhUtAvityUcAte tapasvibhiH / / 111 // kaipa svAmI kSudvijayI ?, va vayaM cAnnakITakAH 1 / kva vA jitapipAso'yaM ?, kva vayaM vAridardurAH 1 // 112 // . kva cA'yamAtapajayI ?, kva cchAyAmatkuNA vayam ? / kva zItAparibhUto'yaM ?, ka zItakapayo vayam // 113 // kaca nidrAdaridro'yaM ?, kva nidrAjagarA vayam ? / kvA'yaM nityamanAsIno ?, vayaM kvAsssanapaGgavaH 1 // vrate'nugamanaM bharttustadasmAbhiH pracakrame / udanvalaGghanavidhau, kAkairiva garutmataH // 115 // kiM nijAnyeva rAjyAni, gRhNImo jIvikAkRte ? / kintu tAni gRhItAni, bharatena kva gamyatAm // kiM vA vrajAmo bharatameva jIvanahetave ? / asmAkaM svAminaM hitvA gatAnAM tata eva bhIH // 117 // tadAya ! kAryamUDhAnAM kiM kAryaM ? brUtamadya naH / agre'pi nityamAsannau, bhAvAbhijJau yuvAM vibhoH // 118 // tAvapyevaM babhASAte, svayambhUramaNAmbudheH / AsAdyate yadi stAgho, bhAvo'pi svAminastadA // 119 // ? prathamaM parva dvitIyaH sargaH RSabha caritam / kacchamahAkacchAdimu nInAM cintA / // 71 // .
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________ nami-vinamyorAgamanam / agre'pi svAminA''diSTameva nityamakRSvahi / adhunA kRtamaunastu, nA''dizatyepa kiJcana // 120 // vittha yUyaM yathA naiva, vidvo nA''vAM tathaiva hi / gatiH samAnA sarveSAM, brUtA''vAM kimu kurvahe ? // 121 // sambhUyA''locya sarve'pi, gaGgAtIravanAni te / bhejurbubhujire khairaM, kandamUlaphalAdyatha // 122 // prAvartanta tataH kAlAt , tApasA vanavAsinaH / jaTAdharAH kandaphalAdyAhArA iha bhUtale // 123 // atha kacchamahAkacchatanayau vinayAnvitau / svAmyAdezAd dUradezAntarANi gatapUrviNau // 124 // AyAntau nami-vinaminAmAnau tadvanAdhvanA / apazyatAM svapitarAvityacintayatAM ca tau // 125 // nAthe vRSabhanAthe'pi, kimanAthAvivezIm / avasthAM pratipedAte, pitarAvAvayorimau ? // 126 // kka taccInAMzukamidaM, kirAtArha va valkalam ? / va so'GgarAgo vapuSi, bhUrajaH kva pazUcitam ? // 127 // kka mAlyagarbho dhammillaH?, va jaTA vaTavRkSavat / kva gajArohaNaM? kvaiSa, pAdacAraH padAtivat ? // 128 // evaM vicintayantau tau, praNamya pitarau tadA / papracchatuH kcchmhaakcchaavpyevmRctuH||129|| tyaktvA rAjyaM jagannAtho, bhagavAnRSabhadhvajaH / bhuvaM vibhajya bharatAdibhyo dattvA'grahId vratam // 130 // khAminA samamasAbhirazeSa rabhasAvazAt / tadA tad vratamArebhe, hastinevekSubhakSaNam // 131 // kSudhApipAsAzItoSNaprabhRtiklezapIDitaiH / tad vrataM mumuce'smAbhiya'stA dhUH kasarikha // 132 // yadyapi svAmino gatyA, vayaM gantuM na zaknumaH / tathApi muktvA gArhasthya, vasAmo'tra tapovane // 133 // svAmino bhUsaMvibhAgamAvAmapyarthayAvahe / ityuktvA nami-vinamI, svaamipaadaavupeytuH|| 134 // niHsaGga ityajAnantI, prabhuM pratimayA sthitam / praNamyaivaM vijJapayAmbabhUvaturubhAvapi // 135 // Jain Education Internal For Private & Personal use only
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________ tripaSTizalAkApuruSacarite prathamaM parva dvitIyaH sargaH // 72 // RSabhacaritam / OMOMOMOMOMOM14-15sakara AvAM prepya preSaNena, dUradezAntaraM vibho! / putrebhyo bharatAdibhyastvayA dattA vibhajya bhRH // 136 // mahI goSpadamAtrApi, tvayA''vAbhyAM na kiM dade / idAnImapi taddehi, vizvanAtha ! prsaadtH||137|| doSaH kimAvayoH ko'pi, devadevena vIkSitaH ? / yad datse nottaramapi, dUre'nyad deyamastu tat // 138 // prabhuna kizcit pratyUce, badantAvapi tau tadA / nirmamA hi na lipyante, kasyA'pyahikacintayA // 139 // na brUte yadyapi svAmI, tathApi gatireSa nau / iti nizcitya tau devaM, pravRttAvupasevitum // 14 // jalaM jalAzayAnnityamAnIya nalinIdalaiH / vavRSuH svAmino'bhyarNe, rajaHprazamahetave // 141 // tAvujjhAJcakraturdharmacakriNaH purataH prage / puSpaprakaramAmodamAdyanmadhukarotkaram // 142 // kRSTAsI ca sipevAte, khAminaM pAripArzviko / aharnizaM merugiri, sUryAcandramasAviva // 143 // trisandhyaM ca praNamyaivaM, yayAcAte kRtAJjalI / AvayornA'paraH svAmI, svAmin ! rAjyaprado bhava // 144 // ___ anyeyurdharaNo nAgakumArANAmadhIzvaraH / zrAddhaH samAyayau tatra, svAmipAdAn vivndissuH||145|| khAminaM sevamAnau tau, yAcamAnau zriyaM tataH / bAlAviva RjU nAgarAjaH sAzcaryamaikSata // 146 // sa tau jagAda pIyUSasyandasodarayA girA / kau yuvAM ? kiM ca yAcethe, dRDhaM viracitAgrahau ? // 147 // saMvatsaraM jagatsvAmI, mahAdAnaM kimIpsitam / pradadAvanavacchinnaM, tadAnIM kva gatau yuvAm ? // 148 // varttate samprati svAmI, nirmamo niSparigrahaH / roSatopavinirmukto, nirAkAso vapuSyapi // 149 // . svAminaH sevakaH kazcidepoSpIti sagauravam / dharaNaM pannagAdhIzaM, pratyUcaturubhAvapi // 150 // prabhusamIpe nami-vinamyo rAjyamArgaNaM, dharaNendrAgamanaM c| // 72 // For Private & Personal use only .
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharatvam / K+96 4 bhRtyAvAvAmasau bhartA, kvacidaMpyAdizat svayam / rAjyaM vibhajya sarvebhyaH, svaputrebhyo dadAvatha // 151 // nabhi-vinaapi pradattasarvaskho, dAtA'sau rAjyamAvayoH / asti nA'stIti kA cintA ?, kAryA sevaiva sevkaiH||152||8| myorvidyAyAceyAM bharataM gatvA, svAmivat svAmibhUrapi / ityuktau dharaNendreNa, punastAvevamUcatuH // 153 // vizvakhAminamApyA'muM, kurvaH khAmyantaraM na hi / kalpapAdapamAsAdya, kaH karIraM niSevate ? // 154 // AvAM yAcAvahe nA'nyaM, vihAya paramezvaram / payomucaM vimucyA'nyaM, yAcate cAtako'pi kim ? // 155 // khastyastu bharatAdibhyastava kiM cintayA''nayA ? / svAmino'smAd yad bhavati, tad bhavatvapareNa kim // taduktimudito'vAdIdathedaM pannagezvaraH / pAtAlapatireSo'smi, svAmino'syaiva kiGkaraH // 157 // mahAbhAgau mahAsacI, svAmyasAveva nA'paraH / sevanIya iti dRDhA, pratijJA sAdhu sAdhu vAm / / 158 // bhuvanasvAmino'muSya, sevayA rAjyasampadaH / pumAMsamupasapenti, pAzAkRSTA iva drutam // 159 // sevayA cA'sya vaitAdayagirau vidyAdharendratA / nitAntasulabhaiveha, pAlambaphalavannRNAm // 160 // sevAmAtreNa cA'muSya, bhavanAdhipatizriyaH / ayatnaprApyatAM yAnti, pAdAdhaHsthanidhAnavat // 161 // amuM ca sevamAnAnAM, puMsAmupanamatyalam / vazaMvadA vyantarendrazrIH kArmaNavazAdiva // 162 // asyaiva sevakaM jyotiSpatizrIrapi satvaram / svayaM vRNIte subhagaM, svayaMvaravadhUriva // 163 // bhavantyasyaiva sevAtaH, paurandaryo'pi sampadaH / vasantAdeva jAyante, vicitrAH kusumarddhayaH // 164 // asyaiva sevanAdAzu, labhante durlabhAmapi / ahamindrazriyaM mukteriva yAmi kanIyasIm // 165 // * dAdiSTavAn saM ., dapyAdideza ca khaM, aa|| / bhaginIm / / triSaSTi. 13 For Private & Personal use only
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________ triSaSTizalAkApuruSacarite prathamaM parva tRtIyaH sargaH RSabhacaritam / | vaitaabygiriH| amumeva jagannAtha, sevamAnaH zarIrabhAk / prAmotyapunarAvRtti, sadAnandamayaM padam // 166 // iha tribhuvanAdhIzaH, siddharUpaH paratra ca / asAviva bhaved dehI, svAmino'syaiva sevayA // 167 // dAso'haM svAmino'muSya, yuvAmapi ca sevako / tatsevAyAH phalaM vidyAdharaizvaryaM dadAmi vAm // 168 // svAmisevAptamevaitad, budhyethAM hanta! mA'nyathA / uyoto'ruNajanmA'pi, sUryajanmaiva yad bhuvi // 169 // sambodhyaivaM dadau gaurIprajJaptIpramukhAM tayoH / aSTacatvAriMzadvidyAsahasrI pAThasiddhidAma // 17 // Adideza ca vaitATye, gatvA zreNidvaye yuvAm / nagarANi pariSThApya, kurvAthAM rAjyamakSayam // 171 // natvA'rhantaM tau vimAnaM, puSpakAkhyaM vikRtya ca / Aruhya ca pracalito, pannagasvAminA samam // 172 // svAmisevAtaruphalabhUtAM tAM sampadaM navAm / gatvA pitroH kacchamahAkacchayostAvazaMsatAm // 173 // jJApayAmAsatuH svardvi, gatvA'yodhyApatezca tau / mAninAM mAnasiddhirhi, saphalA sthAnadarzitA // 174 // tatra khajanamAdAya, sarva parijanaM ca tau / vimAnavaramArohya, prati vaitaattymiiytuH|| 175 // prAntayolavaNAmbhodhivIcInicayacumbitam / pUrvAparadizorantarmAnadaNDamiva sthitam // 176 // AghATabhUtaM bharatadakSiNottarabhAgayoH / paJcAzataM yojanAni, dakSiNottarayoH pRthum // 177 // SaD yojanAni sakrozAnyavagADhaM mahItale / utsedhaM dhArayantaM ca, paJcaviMzatiyojanIm // 178 // prasAritAbhyAM bAhubhyAmiva dUrAd himAdriNA / gaGgAsindhusravantIbhyAM, samAzliSTaM samantataH // 179 // bharatArdhazriyo lIlAvizrAmasadane iva / khaNDaprapAtA-tamisrAbhidhAne dadhataM guhe // 180 // siddhAyatanakUTena, zAzvatapratimAjuSA / bibhrANamadbhutAM zobhAM, sumerumiva cUlayA // 181 // // 73 // For Private & Personal use only
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________ nAnAratnamayAnyuccailIlAsthAnAni nAkinAm / navagraiveyakANIva, navakUTAni bibhratam // 182 // vaitAye vidyAdharANAM UvaM yojanaviMzatyA, dakSiNottarapArzvayoH / dadhAnaM vyantarAvAsazreNyau nivasane iva // 183 // ngraanni| AmUlacUlikaM cArukaladhautazilAmayam / pRthivyAM pAdakaTakamivaikaM vicyutaM divaH // 184 // marudandolitoddAmazAkhizAkhAbhujairmuhuH / AhvayantamivA''rAta tau, vaitAdayagirimApatuH // 185 // _ [dazabhiH kulakam ]] kSmAtalAd dazayojanyA, upariSTAnnamirnRpaH / tatrAdrau dakSiNazreNyAM, cakre paJcAzataM purIH // 186 // prAkkinnaranaragItaM, bahuketupuraM tataH / puNDarIkaM hariketu, setuketupuraM tathA // 187 // sAriketunagaraM, zrIbahuzrIgRhaM tathA / lohArgalA-riJjaye ca, svargalIlapuraM tathA // 188 // vajrAgalapuraM vajravimokanagaraM tathA / tathA mahIsAra-purajaye sukRtamukhyapi // 189 // caturmukhI bahumukhI, ratA ca viratA'pi ca / AkhaNDalapuraM cApi, vilAsayonipattanam 190 aparAjitaM kAMcI-dAmAkhye suvinayaM nmH| kSemaGkaraMsaha-cihapuraM kusumapuryapi // 191 // saJjayantI zapuraM, jayantI vaijayantyapi / vijayA kSemakaraM ca, candrabhAsapuraM tathA // 192 // 8 ravibhAsapuraM saptabhUtalAvAsameva ca / suvicitraM mahAnaM ca, citrakUTaM trikUTakam // 193 // vaizravaNakUTa-zarzipure ravipuraM tathA / vimukhI-cAhinyau sumukhI nityoyotinI tathA // 194 // zrIrathanUpuracakravAlaM tu nagarottamam / eSAM purANAM madhyasthamadhyuvAsa svayaM namiH // 195 // tathaiva cottarazreNyAM, vinamiH paryasUtrayat / SaSTiM purANi sadyopi, nAgarAjasya zAsanAt // 196 // Jain Education Intel For Private & Personal use only .
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________ triSaSTizalAkA puruSacarite // 74 // Jain Education Int puryarjunI vAruNIca, vairisaMhAriNI tathA / kailAsavAruNI vidyuddIptaM kiliMkilaM tathA // 197 // cArucUDAmaNicaiva candrabhAbhUSaNaM tathA / vaMzavat kusumaicUla, haMsagarbha ca medhakam // 198 // zaGkaraM lakSmaiiharmya ca, cAmairaM vilaM tathA / asumaitkRtaM ca zivamandiraM vasumatyapi // 199 // sarvasiddhestutaM caiva sarvazatruzrUyaM tathA / ketumAlAGkanaigaramindrakAntAbhidhaM tataH // 200 // mahAnandanAzokaM ca vItazokaM vizokaikam / sukhAlokA - 'lakaitilaka-nabhastikAnyapi 201 mandiraM kumudakundaM, tato gaganaivallabham / yuvatItilakasaMjJamavanItilakaM tataH // 202 // sagaindharva muktahAraM, tato'nimiSaiviSTapam / agnijvAlA gurujvAlA, zrIniketaipuraM tathA / / 203 // tato jayazrInivAsa, ratnakulizapattanam / vasiSThAzrayaM draviNaijayaM cAjya sabhaTraikam // 204 // bhadrAzayapuraM tasmAt, phenazikharamapyatha / gokSIravairazikharAbhidhAnaM tadanantaram // 205 // vairyakSo bhazikharakaM, girizikharakaM tataH / dharaNIvAraNIsaMjJa, sudarzanapuraM tataH // 206 // durga durdhara - mAhendre, vijayaM ca sugandhinI / suratainAgarapuraM, tato ratnarpurAbhidham // 207 // eSAM pradhAnabhUtaM tu, puraM gaganavallabham / vinamiH svayamadhyaSThAd, dharaNendramadhiSThitaH // 208 // teca vidyAdharazreNyau, zuzubhAte maharddhike / UrdhvasthavyantarazreNyAvivA'dhaH pratibimbite // 209 // grAmAnanekazaH kRtvA, tau zAkhAnagarANi ca / sthApayAmAsatuH sthAnaucityAJjanapadAnapi / / 210 / / yasmAd yasmAjanapadAnnItvA tatrA''hitA narAH / tatsaMjJayaiva tatrA'pi tAbhyAM janapadAH kRtAH / / 211 // teSvatho nama - vinamI, pureSvadhisabhaM vibhum / sthApayAmAsaturnAbhinandanaM manasIva tau // 212 // prathamaM parva tRtIyaH sargaH RSabha caritam / vaitAye vidyAdharANAM nagarANi / // 74 // .
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________ vaitAye vidyaadhrnikaayaaH| torrent _mA vidyAdurmadA vidyAdharAH kArpaH sa durnayam / dharaNendrastatasteSAM, maryAdAmevamAdizat // 213 // jinAnAM jinacaityAnAM, tathA caramavarmaNAm / pratimApratipannAnAM, sarveSAM cA'nagAriNAm // 214 // parAbhavaM laGghanaM ca, ye kariSyanti durmdaaH| vidyAstyakSyanti tAn sadyaH, kRtAlasyAniva shriyH215|| [yugmam] sAtmastrIkaM haniSyanti, ye naraM ye'pi ca striyam / ramayiSyantyanicchantI, vidyAstyakSyanti tAn kssnnaat||216 uccairudIrya maryAdAmevamAcandrakAlikIm / alIlikhadahisvAmI, ratnabhittiprazastiSu // 217 // vidyAdharAdhirAjatve, saprasAdaM nivezya tau / viracayya vyavasthAM ca, dharaNendrastirodadhe // 218 // gaurINAM nAmnA gaureyA, manUnAM manupUrvakA gAndhArINAM tu gAndhArA, mAnavInAM tu mAnavAH219 kaizikInAM tu vidyAnAM, kaizikIpUrvakA mtaaH| vidyAnAM bhUmituNDAnAM, kIrtitA bhUmituNDakAH 220 vidyAnAM mUlavIryANAM, vizrutA muulviirykaaH| zaGkakAnAM zaGkakAstu, pANDukInAM tu pANDukAH221 kAlInAM kAlikeyAstu,zvapAkInAM zvapAkakA mAtaGgInAM tu mAtaGgAH,pArvatInAM tu pArvatAH222 vaMzAlayAnAM vidyAnAM, khyAtA vaMzAlayA iti / vidyAnAM pAMsumUlAnAM, prathitAH pAMsumUlakAH 223 vidyAnAM vRkSamUlAnAM,vikhyAtA vRkssmuulkaaH| svasvavidyAkhyayAkhyAtA, nikAyAH ssoddshaa'bhvn||224|| evaM vidyAdharANAM tu, nikAyA namibhUbhujA / AdIyanta vibhajyA'STAvaSTau vinaminA punaH // 225 // khake svake nikAye ca, khakAya iva bhaktitaH / sthApayAJcakrire tAbhyAM vidyAdhipatidevatAH // 226 // to nityamRSabhakhAmimUrtipUjAkRtakSaNau / dharmAnAbAdhayA bhogAn , bubhujAte surAviva // 227 // dIpAntajagatIjAlakaTakeSu kadApi tau / remAte saha kAntAbhiH, zakrezAnAvivA'parau // 228 / / For Private & Personal use only .
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________ triSaSTizalAkA STER prathamaM parva tRtIyaH sargaH puruSacarite RSabhacaritam / // 75 // sumeruzailodyAneSu, kadAcinnandanAdiSu / sadAnandau bijahAte, svairiNau tau samIravat // 229 // nandIzvarAditIrtheSu, jagmatustau kadAcana / zAzvatapratimArcAya, zrAddhazrINAM phalaM hyadaH // 230 // tau kadAcid videhAdikSetreSu zrImadarhatAm / gatvA samavasaraNe, papaturvAksudhArasam // 231 // cAraNazramaNebhyazca, kadAcid dharmadezanAm / tau zuzruvaturutkoM , gItaM yuvamRgAviva / / 232 // samyaktvavantAvakSINakozau vidyAdharIvRtau / trivargAbAdhayA rAjyaM, yathAvat tau prckrtuH|| 233 // te tu kacchamahAkacchAdayo rAjanyatApasAH / gaGgAyA dakSiNe kUle, mRgA iva vanecarAH // 234 // valkalAcchAdanadharAH, pAdapA iva jaGgamAH / AhAramudvAntamivA'spRzanto gRhamedhinAm // 235 // caturthaSaSThAditapaHparizoSitadhAtukam / dhArayantaH kRzataraM, riktabhatropamaM vapuH // 236 // bhuJjAnAH pAraNAhepi, zIrNaparNaphalAdikam / hRdaye bhagavatpAdAn , dhyAyanto'sthurananyagAH // 237 // __ AryAnAryeSu maunena, viharan bhagavAnapi / saMvatsaraM nirAhArazcintayAmAsivAnidam // 238 // pradIpA iva telena, pAdapA iva vAriNA / AhAreNaiva vartante, zarIrANi zarIriNAma // 239 // dvicatvAriMzatA bhikSAdoSairbhRzamadUSitaH / sa tu vRttyA mAdhukaryA, kAle grAhyo'nagAriNA // 240 // adyApi yadi vA''hAramatikrAntadineSviva / na gRhNAmyabhigrahAya, kintUttiSThe punaryadi // 241 // amI sahasrAzcatvAra, ivA'bhojanapIDitAH / tadA bhaGgaM grahISyanti, bhAvino munayo'pare // 242 // khAmI manasikRtyaivaM, bhikSArthaM calitastataH / puraM gajapuraM prApa, puramaNDalamaNDanam // 243 // tasmin pure bAhubalisUnoH somaprabhasya tu / rAjJaH kumAreNa tadA, khame zreyAMsabhUbhujA // 244 // | RSabhaprabhoH prathamA bhikSA, zreyAMsasya lAprathamaM dAnaM c| // 75 // .
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________ Jain Education Inte adRzyata svarNagiriH, paritaH zyAmalo mayA / abhiSicya payaskumbhairvihito'dhikamujvalaH ||245|||[yugmm ] subuddhizreSThinA'pyaikSi, gosahasraM vezyutam / zreyAMsenA''hitaM tatra, tato'rko'pyatibhAsuraH // 246 // adarzi somayazasA, rAjJaiko bahubhiH paraiH / ruddhaH samantAcchreyAMsasAhAyyAjayamIyivAn // 247 // trayaste sadasi svapnAnanyo'nyasya nyavIvidan / tannirNayamajAnantaH svaM svaM sthAnaM punaryayuH // 248 // prAdurbhAvayitumiva, tadA tatsvapnanirNayam / bhikSArthaM prAvizat svAmI, nagaraM hastinApuram // 249 // saMvatsaraM nirAhAro'pyAyAn vRSabhalIlayA / dadRze vRSabhasvAmI, nAgarairjAtasammadaiH // 250 // utthAyotthAya dhAvitvA, dhAvitvA ca sasambhramam / paurairdezAntarAyAtabandhuvat svAmyaveSTyata / / 251 // kosyuvAcaihi bhagavan !, gRhANyanugRhANa naH / vasantotsavavad deva !, cirAdasi nirIkSitaH / / 252 // ko'pyavAdIdidaMsa, snAnIyaM vasanaM jalam / tailaM piSTAtakaceti, strAhi svAmin! prasIda naH // 253 // kospyUce khopayogena, svAmin ! mama kRtArthaya / jAtyacandanakarpUrakastUrIyakSakardamAn // 254 // ko'pyuvAca jagadratna !, ratnAlaGkaraNAni naH / svAGgAdhiropaNAt svAminnalaGkuru dayAM kuru // 255 // evaM vyajJapayat ko'pi gRhe samupavizya me / svAminaGgAnukUlAni, dukUlAni pavitraya // 256 // kazcidapyabravIdevaM, deva ! devAGganopamAm / prabho ! gRhANa naH kanyAM dhanyAH smastvatsamAgamAt // 257 // asure pAdacAreNa, krIDayA'pi kRtena kim ? / imamAroha zailAbhaM, kuJjaraM rAjakuJjara ! // 258 // ko'pyajalpanmama hayAn gRhANA'rkahayopamAn / kimAtitheyAgrahaNAdayogyAn vidadhAsi naH 1 // 259 // * nyavIvadan khaM, A // + gRhANAnu saM 1, 2 // .
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________ triSaSTizalAkA puruSacarite // 76 // ko'pyuvAcA''datva rathAn , sanAthAn jaatyvaajimiH| kimebhirnanu karttavyaM, pAdacAriNi bhartari // 26 // prathamaM parva ko'pyUce'mani pakkAni, sahakAraphalAni naH / upAdatsva prabho ! mA'vamaMsthAH praNayinaM janam // 261 // tRtIyaH ko'pyabhASiSTa tAmbUlavallIpatrANyamUni me / kramukANyapyupAdatsva, prasIdaikAntavatsala ! // 262 // sage: babhASe kazcidapyevamaparAddhaM nu kiM mayA? / yadazRNvanniva khAminnattaraM na prayacchasi // 263 // RSabhaityaryamAno'kalpyatvAdagRhNan kimapi prabhuH / gehaM gehamupeyAya, RkSamRkSamivoDupaH // 264 // caritam / ___ prAtaHkAle zakuntInAmiva kolAhalaM tadA / paurANAM parizuzrAva, zreyAMsaH svAzrayasthitaH // 265 // kimetaditi tenA'nuyukto vetradharAgraNIH / iti vijJapayAmAsa, purobhUya kRtAJjaliH // 266 // 18RSabhaprabhoH luThadbhiH pAdapIThAgre, kirITaspRSTabhUtalam / indainarendrairiva yaH, sevyate dRDhabhaktibhiH // 267 // prathamA bhikSA, jIvanopAyakamANi, lokeSvekAnukampayA / darzayAJcakrire yena, padArthA iva bhAnunA // 268 // zreyAMsasya vibhajya bharatAdInAM, yuSmAkaM cApi bhUriyam / dade yena svazeSeva, tadA dIkSAM jighRkSatA // 269 // yaH svayaM tvAdade sarvasAvadhaparihArataH / karmASTakamahApaGkazoSagrISmAtapaM tapaH / / 270 // vratAt prabhRti nAtho'sau, niHsaGgo mamatojjhitaH / nirAhAro viharate, pAdAbhyAM pAvayan mahIm // 27 // sUryAtapAnnodvijate, na cchAyAmanumodate / tulya evobhayatrApi, svAmyayaM sAnumAniva // 272 // // 76 // na virajyatyaso zItAdazIte ca na rajyati / vajrakAya iva svAmI, yatra tatrA'vatiSThate // 273 // yugamAtra dattadRSTiramRdgan kITikAmapi / pAdacAraM karotyeSa, saMsArakarikesarI // 274 // * ramRdan saM 1, khN| Jain Education Internation For Private & Personal use only
Page #211
--------------------------------------------------------------------------
________________ pratyakSIkAranirdezyA, jagatritayadevatA / iha bhAgyavazAdAyAtyayaM te prapitAmahaH // 275 // gavAmivA'nugopAlaM, dhAvatAM svAminaM hyamum / asau sakalapaurANAM, kalaH kalakalo'dhunA // 276 // ___ dRSTvA svAminamAyAntaM, yuvarAjo'pi tatkSaNam / adhAvat pAdacAreNa, pattInapyatilaGghayan // 277 // chatropAnahamutsRjya, yuvarAjebhidhAvini / acchatopAnahA parSata, tacchAyevA'nvadhAvata // 278 // sambhramAdullalan lolakuNDalo yuvarAT babhau / svAmino'gre punarvAlalIlAmAkalayanniva // 279 // gRhAGgaNajupo bhaluThitvA pAdapaGkaje / zreyAMso'mArjayat kezaibhramarabhramakAribhiH // 28 // sa utthAya jagadbhartuvidhAya triHpradakSiNAm / nanAma pAdau hAMthuvAribhiH kSAlayanniva / / 281 // sa UThThIbhUya purataH, svAmino mukhapaGkajam / IkSAJcake mudA candraM, cakora iva pArvaNam / / 282 // IdRzaM kva mayA dRSTaM, liGgamityabhicintayan / vivekazAkhino bIjaM, jAtismaraNamApa saH // 283 // viveda caivaM yat pUrvavidehe cakravartyabhUta / bhagavAna vajranAbho'yaM, jAto'haM cA'sya sArathiH // 284 // tasminneva bhave bharturvajrasenAbhidhaH pitA / IdRzaM tIrthakulliGga, dhArayannIkSito mayA // 285 // khAmino vajrasenasya, pAdAnte samuMpAdade / vajranAbhaH parivrajyAmahamapyasya pRSThataH // 286 // arhato vajrasenasya, mukhAdazrauSamityaham / bharate vajranAbho'sau, bhAvI prathamatIrthakRt // 287 // khayamprabhAdIMzca bhavAn , paryATamamunA saha / adhunA varttate svAmI, mamaiSa prapitAmahaH // 288 // diSTyA dRSTo mayA nAthaH, samagrajagatAmapi / anugrahItuM mAmeSa, sAkSAnmokSa ivA''gataH // 289 // * samupAttavAn saM 1, khaM // Jan Education International .
Page #212
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaM parva triSaSTizalAkApuruSacarite tRtIyaH sargaH // 77 // Rssbh|critm| atrAntare kumArasya, prAbhRte kenacinmudA / navekSurasasampUrNA, DhaukayAJcakrire ghaTAH // 29 // tato vijJAtanirdoSabhikSAdAnavidhiH sa tu / gRhyatAM kalpanIyo'yaM, rasa ityavadad vibhum // 291 // prabhurapyaJjalIkRtya, pANipAtramadhArayat / utkSipyotkSipya so'pIkSurasakumbhAnaloThayat // 292 // bhayAnapi rasaH pANipAtre bhagavato mamau / zreyAMsasya tu hRdaye, mamurna hi mudastadA // 293 // styAno nu stambhito nvAsId, vyomni lagnazikho rsH| aJjalau svAmino'cintyaprabhAvAH prabhavaH khalu // 294 // tato bhagavatA tena, rasenAkAri pAraNam / surAsuranRNAM netraiH, punastadarzanAmRtaiH // 295 // divi dundubhayo neduH, pratinAdonmadiSNavaH / zreyAMsazreyasAM khyAtikarA vaitAlikA iva // 296 // ratnavRSTirabhUcchreyAMsaukasi tridivaukasAm / samamAnandasambhUtajananetrAzruvRSTibhiH // 297 // divo devAH paJcavarNapuSpavRSTiM vitenire / pRthvI pUjayitumiva, svAmipAdapavitritAm // 298 // sarvAmaraDhukusumaniHsyandairiva saJcitaiH / cakrurgandhAmbubhivRSTi, triviSTapasadastadA // 299 // vidadhAno divaM dIvyadvicitrAbhramayImiva / celotkSepaH suranaraizcakre cAmarasodaraH // 30 // rAdhazuklatRtIyAyAM, dAnamAsIt tadakSayam / parvAkSayatRtIyeti, tato'dyApi pravartate // 301 // zreyAMsopajJamavanau, dAnadharmaH pravRttavAn / khAmyupajJamivA'zeSavyavahAranayakramaH // 302 // khAmipAraNakAd devasampAtAcA'tha vismitAH / rAjAno nAMgarAzcAnye'pyeyuH zreyAMsavezmani // 303 // 1 zreyAMsakalyANAnAm / 2 bndinH| 3 vaizAkha zukkutRtIyAyAm / 4 zreyAMsopajhaM prathama zreyAMsena prakaTIkRto dAnadharmaH pravRttavAn / 5 svAmyuparza prathamaM RSabhasvAminA prakaTIkRto'zeSavyavahAranayakramaH pravRttavAn / * mAnavA khaMtA // RSabhaprabhoH prathamA bhikSA, zreyAMsasya prathamaM dAnaM c| RSSSSSSSSSSSS // 77 // For Private & Personal use only .
Page #213
--------------------------------------------------------------------------
________________ te ca kacchamahAkacchAdayaH kSatriyatApasAH / AjagmuruddAmamudaH, svAmipAraNavArtayA // 304 // rAjAno nAgarAzcA'nye, janA jAnapadA api / pulakotphullavapuSaH, zreyAMsamidamUcire // 305 // bho bhoH kumAra! dhanyo'si, nRNAmasi ziromaNiH / yadikSurasa AhAraH, svAminA grAhitastvayA // 306 // pradIyamAnamasmAbhiH, sarvasvamapi nA''ttavAn / nA'manyata tRNAyA'pi, prasanno'smAsu na prbhuH||307|| saMvatsaramaTana svAmI, grAmAkarapurATavIH / kasyA'pyAdatta nA''tithyaM, dhigasmAn bhaktamAninaH // 308 // dUre'stu vastugrahaNaM, dUre vezmasu vizramaH / adya yAvanna vAcA'pi, svAmI naH samabhAvayat // 309 // putravat sAtaipUrvI naH, pUrvalakSANyanekazaH / asaMstava ivedAnIM, prabhuramAsu vartate // 31 // zreyAMsastAnuvAcaivaM, kimevamabhidhIyate / na hyayaM pUrvavat svAmI, parigrahaparo nRpaH // 311 // idAnIM vartate bhartA, bhavAvartInnivartitam / kRtniHshesssaavdhvyaapaarvirtirytiH||312|| snAnAGgarAganepathyavasvANi svIkaroti sH| yo bhogecchuH svAminastu, tadviraktasya kiM hi taiH? // 313 // , kanyakAH sa hi gRhNAti, yaH kAmavivazo jnH| svAmino jitakAmasya, kAminyaH kAmamazma'vat // 314 // hastyazvAdi sa gRhNAti, yo mahIrAjyamicchati / bhartuH saMyamasAmrAjyabhAjastaddagdhavastravat // 315 // phalAdikaM sa gRhNAti, sajIvaM yo hi hiMsakaH / svAmI tvakhilajantUnAmasau jIvAbhayapradaH // 316 // eSaNIyaM kalpanIyaM, prAsukaM ca jgtptiH| Adatte'nnAdi tanmugdhA, bhavanto na hi jAnate // 317 // Ucire yuvarAjaM te, svAminA jJApitaM purA / yat kizcidapi zilpAdi, tanmAnaM jAnate jnaaH||318|| 1 rkssitpuurvii| 2 aparicita iva / 3 saMsArarUpajalAvartAt / " pASANavat / Jain Education Inter For Private & Personal use only
Page #214
--------------------------------------------------------------------------
________________ triSaSTi zalAkApuruSacarite prathamaM parva tRtIyaH sargaH RSabha // 78 // caritam / AdityapImA na jJApitamidaM bharcA, na jAnImastato vayam / tvayA punaH kuto jJAtamiti zaMsitumarhasi // 319 // vyAjahAra kumAro'pi, bhagavadarzanAnmama / jAtismaraNamutpanna, dhIriva granthadarzanAt // 320 // amunA svAminA sArddhamaSTau janmAntarANyaham / bhRtyo grAmAntarANIva, paryATaM vargamartyayoH // 321 // ito bhavAt tRtIyasminnatikrAntabhave prabhoH / pitA'bhavad vajraseno, videhabhuvi tIrthakRt // 322 // tadantike pravrajitaH, khAmI pazcAdahaM punaH / tajjanmamaraNAdetadajJAyi sakalaM mayA // 323 // tamAme tAtapAdAnAM, subuddhizreSThino'pi ca / trayANAmapi svamAnAM, pratyakSamadhunA phalam // 324 // zyAmo merurmayA dRSTaH, payobhiH kSAlitazca yat / tapaHkSAmaH sa hi svAmIkSurasaiH pAraNAdabhAt // 325 // | yudhyamAno'ribhiryastu, rAjJA dRSTaH prabhuhi sH| matpAraNakasAnidhyAt, parAjigye parIpahAn // 326 // subuddhizreSThinA yacca, dRSTamAdityamaNDalAt / gosahasraM cyutaM nyastaM, mayA'thA'rko'dhikaM babhau // 327 // Adityo bhagavAneSa, gosahasraM tu kevalam / tad bhraSTaM pAraNenA'dya, mayA'yoji vabhau ca sH|| 328 / / etacchatvA ca te sarve, zreyAMsaM sAdhu sAdhviti / bhASamANAH pramuditAH, sthAnaM nijanijaM yayuH // 329 // kRtapAraNakaH svAmI, zreyAMsasadanAt tataH / jagAmA'nyatra naikatra, tiSThecchamasthatIrthakRta // 330 // bhagavatpAraNasthAnAtikramaM ko'pi mA vyadhAt / iti ratnamayaM tatra, zreyAMsaH pIThamAdadhe // 331 // trisandhyamapi tad ratnapIThaM bhaktibharAnataH / zreyAMsaH pUjayAmAsa, sAkSAt pAdAviva prabhoH // 332 // kimetaditi lokena, pRSTaH somaprabhAtmajaH / AdikRnmaNDalamidamiti taM zaMsati sma tat // 333 // yatra yatra prabhurbhikSAmagrahIt tatra tatra ca / pIThaM loko'kRtA''dityapIThaM tacca kramAdabhUt // 334 // // 78 // Jain Education in For Private & Personal use only
Page #215
--------------------------------------------------------------------------
________________ kRSabhaprabho bahalIdeze gamanaM, | bAhubale ndanArthamAgamana c| khAmI sampApa sAyAhe, nikuJjamiva kunyjrH| bahalImaNDale bAhubalestakSazilApurIm // 335 // tasyAzca bahirudyAne, tasthau pratimayA prabhuH / gatvA ca bAhubalaye, tadAyuktainya'vedyata // 336 // athA'dikSat purArakSaM, mApatistatkSaNAdapi / vicitraM haTTazobhAdi, nagare kriyatAmiti // 337 // pade pade'bhavad rambhAstambhatoraNamAlikA / lambamAnamahAlumbicumbitAdhvanyamaulikA / / 338 // maJcAH pratipathaM cAsan , ratnabhAjanabhAsurAH / vimAnAnIva bhagavadarzanAyAtanAkinAm // 339 // anilAndolitoddAmapatAkAmAlikAcchalAt / pUH sahasrabhujIbhUya, nanarteva mudA tadA // 34 // navyakuGkamapAnIyacchaTAbhirabhito'pyabhUta / sadyo racitamaGgalyAGgarAgeva vasundharA / / 341 // bhagavadarzanotkaNThArajanIjAnisaGgamAt / puraM tadAnImunnidramabhUt kumudaSaNDavat // 342 // prAtaH khaM pAvayiSyAmi, lokaM ca svAmidarzanAt / itIcchato bAhubaleH, sA'bhUnmAsopamA nizA // 34 // tasyAmIpadvibhAtAyAM, vibhAvAM jagadvibhuH / pratimAM pArayitvA'gAt , kvacidanyatra vAyuvat // 344 // prAtaca baddhamukuTaimahadbhirmaNDalezvaraiH / bhUyiSTairiva mArtaNDaiH, paritaH parivAritaH // 345 // upAyAnAmivA'gArairarthazAstrairivA'GgibhiH / zukrAcairiva bhUyiSThairvariSThairmatribhirvRtaH // 346 // jagallaGghanajaGghAlairlakSasaGkhabaisturaGgamaiH / gUDhapakSaiH pakSirAjaikhi viSvag virAjitaH // 347 // kSaranmadajalAsArazamitakSitireNubhiH / uttuGgaiH zobhito nAgairnagairikha sanijharaiH // 348 // vasantazrIprabhRtyantaHpurastrIbhiH sahasrazaH / pAtAlakanyAbhirivA'sUryampazyAbhirAvRtaH // 349 // bhliideshe| * bhUH saha saM 1 // 2 cndrH| 3 vegavabhiH / triSaSTi. 14 For Private & Personal use only
Page #216
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaM parva tRtIyaH triSaSTi zalAkApuruSacarite // 79 // sargaH RSabhacaritam / sacAmarAbhyAM ca vArastrIbhyAM sevitapArzvakaH / sarAjahaMsAbhyAM gaGgAyamunAbhyAM prayAgavat // 350 // dhavalenA''tapatreNoparisthenA'tihAriNA | rAkAnizIthazazinA, sAnumAniva zobhitaH // 351 // suvarNadaNDahastena, pratIhAreNa cA'grataH / zodhyamAnapatho devanandinA devarADiva // 352 // anvIyamAno'zvArUDhaH, ratnAbharaNabhUSitaiH / paurairibhyairasaGkhyAtaiH, zrIdevyA ina putrakaiH // 353 // ziloccayazilApRSThamiva paJcAnano yuvA / bhadradvipapatiskandhamadhyArUDhaH surendravat // 354 // virAjamAnaH zirasi, taraGgIbhRtakAntinA / ratnamayakirITena, cUlayevA'marAcalaH // 355 // bibhranmuktAkuNDale ca, badanasya zriyA jitau / sevAkRte samAyAtau, jambUdvIpavidhU iva // 356 // sthUlamuktAmaNimayaM, hArayaSTiM ca dhArayan / hRdaye mandire lakSmyA , vaprasabrahmacAriNam // 357 // domalayordadhAnazca, jAtyajAmbUnadAGgadau / dRDhau navalatAveSTAvivoccairbhujazAkhinoH // 358 // muktAmaNimayo bibhratkaGkaNau maNivandhayoH / lAvaNyasaritastIravartiphenacchaTopamau // 359 // aGgalIye ca bibhrANaH, kAntipallavitAmbare / maNI ivAnaNIyAMso, pANyoH phaNiphaNazriyoH // 36 // colakenA'GgAlagnena, sUkSmazvetena zobhitaH / asaMlakSyavibhedena, zrIcandanavilepanAt // 361 // cArumandAkinIvIcinicayaspardhinI paTIm / dhArayan parito rAkAcandramAzcandrikAmiva // 362 // vicitravarNarucireNA'ntarIyeNa rocitaH / nAnAdhAtUMpatyakayA, niSevita ivAJcalaH // 363 // 1 puurnnimaaraatricndrenn| 2 indrapratIhAreNa / 3 keshrii| * barAGgIbhUta saM 1 // 4 jambUdvIpasthacandrau iva / 5 jaatysuvrnnkeyuurau| 6 mhaantau| 7 parvatAsannabhUmyA / baahublendnaarthmaagmnm| // 79 // For Private & Personal use only .
Page #217
--------------------------------------------------------------------------
________________ | mahAbAhurbAhubaliH, pANibhyAM vartayan zUNim / zrINAmAkarSaNakrIDAM, kuTikAmulvaNAmiva // 364 // prabhoradarzane bandivRndajayajayArAvapUritadiGmukhaH / svAmipAdapavitrasyopavanasyAntikaM yayau // 365 // bAhubaleH pazcAttApaH, [ekaviMzatyA kulakam ] dharmacakraavaruhya kariskandhAda, bainateya ivA'mbarAt / chatrAdiprakriyAM tyaktvA, tadudyAnaM viveza saH ||366||taa sthApanaM c| vyomeva candrarahitaM, sudhAkuNDamivA'sudham / tdskhaamikmudyaanmpshydRssbhaatmjH||367 // kka nAma bhagavatpAdA, nayanAnandadAyinaH / ityapRcchadatucchecchaH, sarvAnudyAnapAlakAn // 368 // tepyUcuH kiJcidapyagre, yAminIva yayau vibhuH / yAvat kathayituM yAmastAvad devo'pyupAyayau // 369 // hastavinyastacibuko, bAppAyitavilocanaH / athedaM cintayAmAsa, tAmyaMstakSazilApatiH // 37 // svAminaM pUjayiSyAmi, samaM parijanairiti / manoratho mudhA me'bhRd , hRdi bIjamivopare // 371 // ciraM kRtavilambasya, lokAnugrahakAmyayA / dhigiyaM mama sA jajJe, svArthabhraMzena mUrkhatA // 372 // dhigiyaM vairiNI rAtrirdhigiyaM ca matirmama / antarAyakarI svAmipAdapadmAvalokane // 373 // vibhAtamapyavibhAtaM, bhAnumAnapyabhAnumAn / dRzAvapyadRzAveva, pazyAmi svAminaM na yat // 374 // atra pratimayA tasthau, rAtriM tribhuvanezvaraH / ayaM punarbAhubaliH, saudhe 'zete sma nivapaH // 375 // atha bAhubaliM dRSTvA, cintAsantAnasaGkulam / uvAca sacivo vAcA, zokazalyavizalyayA // 376 // atra svAminamAyAtaM, nA'pazyamiti zocasi / kiM deva ! nityavAstavyaH, sa eva hRdi yasya te 1 // 377 // 1 aGkuzam / * degyArAvapUritAkhiladi A // 2 mhecchH| 3 kSArabhUmau / supvApa ni A, saM 2 // Jain Education inte For Private & Personal use only
Page #218
--------------------------------------------------------------------------
________________ triSaSTizalAkApuruSacarite prathamaM parva tRtIyaH sargaH RSabha critm| kulizAGkuzacakrAjadhvajamatsyAdilAJchitaiH / dRSTaiH svAmipadanyAsaidRSTaH khAmyeva bhAvataH // 378 // zrutveti khAminastAni, padavimbAni bhaktitaH / sAntaHpuraparIvAraH, sunandAsUravandata // 379 // padAnyetAni mA sA'tikrAmat ko'pIti buddhitaH / dharmacakraM ratnamayaM, tatra bAhubaliya'dhAt // 38 // aSTayojanavistAraM, tacca yojanamucchritam / sahasrAraM babhau bimba, sahasrAMzorivA'param // 381 // trijagatsvAminastasya, prabhAvAdatizAyinaH / sadyastatkRtamevaikSi, duSkaraM dyusadAmapi // 382 // tat tathA'pUjayad rAjA, puSpaiH sarvata AhRtaiH / samalakSi yathA pauraiH, puSpANAmiva parvataH // 383 // tatra pravarasaGgItanATakAdibhirudbhaTam / nandIzvare zaka iva, sa cakre'STAhnikotsavam // 384 // ArakSakAnarcakAMzca, tatrAdizya vizAMpatiH / namaskRtya ca kRtyajJo, jagAma nagarI nijAm // 385 // bhagavAnapyanAyattaH, samIraNa ivA'skhalan / nAnAvidhataponiSTho, vividhAbhigrahodyataH // 386 // yavanADambaillAdimlecchadezeSu maunabhAk / anAryAn bhadrakIkurvan , darzanenApi dehinH||387|| upasagairasaMspRSTaH, sahamAnaH parISahAn / sahasramekaM varSANAM, vyaharad dinalIlayA // 388 // HAI ayodhyAyA mahApuryAH, zAkhAnagaramuttamam / yayau purimatAlAkhyaM, bhgvaanRssbhdhvjH||389|| tasya cottarato ramyaM, dvitIyamiva nandanam / udyAnaM zakaTamukhaM, nAma nyavizata prbhuH||39||. kRtASTamatapAstatra, nyagrodhasya taroradhaH / pratimAstho'pramattAkhyaM, guNasthAnaM prapannavAn // 391 // tatazcA'pUrvakaraNamArUDhaH pratyapadyata / zukladhyAnaM savIcAraM, pRthaktvena vitarkayuk / / 392 // prApyAnivRttiM ca sUkSmasamparAyaguNaM tataH / kSaNAt kSINakaSAyatvaM, pratipede jagadguruH // 393 // | prabhoH kevljnyaanotpttiH| NAGACARSAREER Jain Education Internation For Private & Personal use only
Page #219
--------------------------------------------------------------------------
________________ airaavnngjH| aikyazrutamavIcAraM, zukladhyAnaM dvitIyakam / kSaNAdAsAdayadatha, kSINamohAntimakSaNe // 394 // paJca jJAnAvaraNAni, dRSTyAvRticatuSTayam / antarAyAMzca paJceti, ghAtizeSamanAzayat // 395 // atha vratAt sahasrAbdyAM, phAlgunaikAdazIdine / kRSNe tathottarASADhAsthite candre divAmukhe // 396 // utpede kevalajJAnaM, trikAlaviSayaM vibhoH / hastasthitamivA'zeSaM, darzayad bhuvanatrayam // 397 // [ yugmam ] dizaH prasedurabhavan , vAyavaH sukhadAyinaH / nArakANAmapi tadA, kSaNaM sukhamajAyata // 398 // athendrANAmazeSANAmAsanAni cakampire / tAn noditumiva svAmikevalotsavakarmaNe // 399 // praNedurindralokeSu, mahAghaNTAH paTuskhanAH / sadyo dUtya iva svaskhalokAkAraNakarmaNi // 400 // yiyAsoH svAmipAdAnte, saudharmAdhipateH suraH / airAvaNo gajIbhUya, cintAmAtrAdupAsthita // 401 // virAjamAnastanvA sa, lakSayojanamAnayA / dikSuH svAminaM meruriva jaGgamatAM gataH // 402 // aGgaprabhAbhi hAradhavalAbhiH samantataH / kakubhAM cAndanamiva, vitanyAno vilepanam // 403 // gaNDasthalagaladdAnajalairatisugandhibhiH / svargAGgaNabhuvaM kurvan , kastUrIstabakAGkitAm // 404 // karNatAlaistAlavRntairiva lolairnivArayan / kapolatalasampAtigandhAndhamadhupAvalIm // 405 // kumbhasthalaparAbhUtabAlamArtaNDamaNDalaH / AnupUrvIpInavRttazuNDAnukRtanAgarAd // 406 // madhvAbhanetradazanastAmrapatrAbhatAlukaH / bhambhAvRttazubhagrIvaH, pRthugAtrAntarAlakaH // 407 // adhijyIkRtadhanvAbhapRSThavaMzaH kRzodaraH / candramaNDalasaGkAzanakhamaNDalamaNDitaH // 408 // * darzanAvaraNacatuSTayam / * sahasraka phA khaM // 2 sahasravarSeSu gtessu| 3 aahvaankrmnni| 4 madhuvarNanetradantaH / Jain Education Internation in For Private & Personal use only
Page #220
--------------------------------------------------------------------------
________________ triSaSTi zalAkApuruSacarite prathamaM parva | tRtIyaH sargaH RSabhacaritam / // 81 // indraannaamaagmnm| sugandhidIrghanizvAsazcaladIrghakarAGguliH / dIrghoSThapallayo dIrghamehano dIrghavAlaMdhiH // 409 // ghaNTAbhyAM pArzvayozcandrArkAbhyAM merurivAGkitaH / devadrukusumAveSTaM, kakSAnADI ca dhArayan // 410 // mukhAnyaSTau hemapaTTAzcitabhAlAni tasya ca / babhurdigaSTakazrINAmiva vibhrmbhuumyH||411|| - aSTau mukhe mukhe dantAstirazcInAyatonnatAH / dRDhAzcakAzire tasya, mahAdreriva dantakAH // 412 // dante dante puSkariNI, svAdunirmalapuSkarA / girau varSadhare varSadhare ida ivA'bhavat // 413 // puSkariNyAM puSkariNyAmaSTAvambhoruhANi ca / abdevIbhiH kRtAnIva, mukhAni bahirambhasaH // 414 // dalAni vipulAnyaSTAmbhoruhe'mbhoruhe'pi ca / krIDatsurastrIvizrAmAntarIpANIva rejire // 415 // dale dale'STasaGgyAni, nATakAni virejire / caturvidhairabhinayaiH, sanAthAni pRthak pRthaka // 416 // dvAtriMzadAsana pAtrANi, nATake nATake'pi ca / nirjharA iva sukhAdarasakallolasampadaH // 417 // .. vAsavaH saparIvArastaM vAraNavaraM tataH / agrAsane'dhyAruroha, kumbhAgracchannanAbhikaH // 418 // AsInasaparIvAravAsavo vAraNAdhipaH / sahasA sakalaH kalpaH, saudharma iva so'calat // 419 // kSaNAdapi tadudyAnamRSabhakhAmipAvitam / sa prApa pAlaka iva, svavapuH sanipana kramAt // 420 // indrAH samaM devgnnairpre'pycyutaadyH| ahaMpUrvikayeveyustatroccairdadhatastvarAm // 421 // itaH samavasaraNasyA'vanImekayojanAm / amRjan vAyukumArAH, svayaM mArjitamAninaH // 422 // gandhAmbuvRSTibhirmeghakumArAH siSicuH kSitim / sugandhibASpaiH sotkSiptadhUpA'vaiSyataH prabhoH // 423 // zuNDAmaH / 2 diirghpucchH| 3 antaradvIpANIva / kAnyabhininyire saM 2, aa|| // 81 // For Private & Personal use only
Page #221
--------------------------------------------------------------------------
________________ smvsrnnm| vyantarAH varNamANikyaratnAzmabhirudaMzubhiH / AtmAnamiva bhaktyA tad, babandhurvasudhAtalam // 424 // tatrA'dhomukhavRntAni, prodgatAnIva bhUtalAt / paJcavarNAni puSpANi, sugandhInyakiraMzca te // 425 // toraNAni vicakruzca, ratnamANikyakAJcanaiH / catasRSvapi te dikSu, tadbhUSAkaNThikA iva // 426 // anyo'nyadehasaGkrAntaprativimbarbabhAsire / AliGgitA ivA''lIbhistatroccaiH zAlabharjikAH // 427 // snigdhendranIlaghaTitA, makarAsteSu rejire / pNnnshynmkrketutyktketubhrmprdaaH|| 428 // bhagavatkevalajJAnakalyANabhavayA mudA / hAsA iva dizAM rejuH, zvetacchatrANi tatra ca // 429 // dhvajAzca bhrajire tatra, bhRdevyA'tipramodataH / uttambhitA iva bhujAH, svayaM nartitukAmayA // 430 // toraNAnAmadhasteSAM, valipaTTeSvivoccakaiH / maGgalasyA'STa cihnAni, svastikAdIni jajJire // 431 // tatroparitanaM varSa, vimAnapatayo vyadhuH / ratnamayaM ratnagirerAhRtAM mekhalAmiva // 432 // nAnAmaNimayAnyAsan , kapizIrSANi tatra ca / aMzubhiH sUtrayanti yAM, citravarNAzukAmiva // 433 // madhyabhAge punaH khAGgajyotibhirikha piNDitaiH / prAkAraM knkaiyotissptysttr cakrire // 434 // raviracayAmAsuH, kapizIrSANi tatra ca / surAsuravadhUvakraratnAdarzAyitAni te // 435 // rUpyavaprazca bhavanapatibhistadvahiSkRtaH / bhaktito maNDalIbhUta, iva vaitATyaparvataH // 436 // tasyopari vizAlAni, kapizIrSANi jajJire / sauvarNAnyambujAnIva, diviSaddIrghikAjale // 437 // bhavanAdhipatijyotiSpativaimAnikazriyAm / ekaikakuNDaleneva, sA trivaprIkRtA babhau // 438 // 1 puSpabandhanasthAnAni / 2 puttlikaaH| * svAmiprabhApraNazyanmakaraketubhrama saM // 3 samavasaraNabhUmiH / Jain Education Inte For Private & Personal use only .
Page #222
--------------------------------------------------------------------------
________________ triSaSTi zalAkA puruSacarite / / 82 / / Jain Education Internatio mANikyatoraNAstatra, patAkAmAlabhAriNaH / razmijAlairviracitAnyapatAkA ivA'bhavan // 439 // prativapraM ca catvAri, gopurANi cakAzire / caturvidhasya dharmasya, krIDAvAtAyanA iva // 440 // * indranIlamaNistambhAvita dhUmalatAmucaH / dvAre dvAre dhUpaghaTyo'mucyanta vyantarAmaraiH // 441 // pratidvAraM vicakre tairvApI kAJcanapaGkajA / samavasaraNavapra, iva dvAracatuSkabhRt // 442 // prAkArasya dvitIyasyA'ntare cottarapUrvataH / devacchandaM vicakruste, khAmivizrAmahetave // 443 // 1 tatra prathamavaprasya, dvAsthau prAgdvAri tasthatuH / svarNavarNAvubhayato, vaimAnikadivaukasau // 444 // tasyaiva dakSiNadvArapArzvayordvArapAlakau / pratibimbe ivA'nyo'nyasyA'sthAtAM vyantarau sitau // 445 // abhitaH pazcimadvAraM, jyotiSkau dvArapAlakau / raktavarNau vitaSThAte, sAyamindukhI iva // 446 // tasthatuzca pratIhArAvuttaradvArapArzvayoH / bhavanAdhipatI kRSNau, meghAviva samunnatau // 447 // dvitIyavapradvAreSu, prAkkrameNa caturSvapi / sarvA apyabhayapAzAGkuzamudgarapANayaH // 448 // devyo jayA ca vijayA, cA'jitA cA'parAjitA / tasthuzcandrAzmazoNAzmasvarNanIlatviSaH antyavapre pratidvAraM, tasthau dvAsthastu tumburuH / khadvAGgI nRziraH sragvI, jaTAmukuTamaNDitaH // 450 // madhye samavasaraNaM, caityadrurvyantaraiH kRtaH / krozatrayodayo ratnatrayodayamivoddizan // 451 // tasyA'dho vividhai ratnaiH, pIThaM vidadhire ca te / tasyopari cchandakaM cApraticchandamaNImayam // 452 // tanmadhye pUrvadigbhAge, ratnasiMhAsanaM tataH / sapAdapIThaM te cakruH, sAraM sarvazriyAmiva // 453 // 1] zvetavarNI / 2 khAGgAyudhadhArI / 3 muNDamAlI / 4 ucchrayaH / 5 apratimamaNimayam / kramAt // prathamaM parva tRtIyaH sargaH RSabha caritam / samavasaraNam / // 82 // .
Page #223
--------------------------------------------------------------------------
________________ saasmvsrnnm| tasyopari vicakre ca, taizchatratrayamujvalam / svAminastrijagatsvAmyacihnatrayamivoccakaiH // 454 // yakSAbhyAM tatra dadhAte, pArzvayozcAmarau shucii| hRdyamAntau bahirbhUtI, svAmibhaktibharAviva // 455 // tataH samavasaraNadvAre hemAmbujasthitam / atyadbhutaprabhAcakra, dharmacakra vicakrire // 456 // tatrA'nyadapi yat kRtyaM, tat sarva vyantarA vyadhuH / sAdhAraNe hi samavasaraNe te'dhikaarinnH|| 457 // caturvidhAnAM devAnAmatha koTIbhirAvRtaH / bhagavAn samavasattuM, pracacAla divAmukhe // 458 // sahasrapatrANyabjAni, sauvarNAni tadA nava / vidadhuniMdadhuzcA'gre, krameNa svAminaH surAH // 459 // vidadhe teSu ca svAmI, pAdanyAsaM dvayordvayoH / puraH saJcArayAmAsurAzu zeSANi nAkinaH // 460 // pUrvadvAreNa samavasaraNaM prAvizat tataH / cakre ca caityavRkSasya, jagannAthaH pradakSiNAm // 461 // tIrtha natvA prAmukho'tha, jaganmohatamazchide / svAmI siMhAsanaM bheje, pUrvAcalamivAryamA // 462 // ratnasiMhAsanasthAni, dikSvanyAsvapi tatkSaNam / bhagavatpratibimbAni, vyantarAstrINi cakrire // 463 // devAH prabhoH sadRgrUpamaGgaSThasyA'pi na kSamAH / kartuM tAzi tAnyAsan , punaH svaamiprbhaavtH|| 464 // AvirbabhUvA'nuzirastadA bhAmaNDalaM vibhoH / khadyotapotavad yasya, puro mArtaNDamaNDalam // 465 // pratidhvAnaizcatasro'pi, dizo mukharayan bhRzam / ambhoda iva gambhIro, divi dadhvAna dundubhiH // 466 // 5 bhagavAneka evA'yaM, svAmItyUcIkRto bhujaH / dharmeNeva prabhoragre, reje ratnamayadhvajaH // 467 // pravizya pUrvadvAreNa, kRtvA ca triHpradakSiNAm / tIrthanAthaM ca tIrtha ca, natvA prAkAra Adime // 468 // suvarNakamalasthitam / * vA'nuvapustadA A // 2 patakazizuvat / For Private & Personal use only .
Page #224
--------------------------------------------------------------------------
________________ triSaSTizalAkApuruSacarite // 83 // COMGURUGRECORDS sthAnaM vihAya sAdhUnAM, sAdhvInAM ca tdntre| puurvdkssinndishyuustisthuvaimaanikstriyH||469|| [ yugmam ]|| prathama parva pravizyA'pAcyadvAreNa, vidhinA tena nairRte / krmennaa'sthuvneshjyotisskvyntrstriyH||47|| tRtIyaH pravizya pratyaradvArA prAga, vidhipUrva maruddizi / atiSThan bhavanapatijyotiSkavyantarAH surAH // 471 // sargaH pravizyodIcyadvAreNa, tenaiva vidhinA kramAt / aizAnyAM kalpadevAzca, narA nAryo'vatasthire // 472 // RSabhatatrA''dAvAgato'lparddhirAgacchantaM maharddhikam / namati sA''gataM tu prAra, namanneva jagAma ca // 473 // caritam / niyantraNA tatra naiva, vikathA na ca kAcana / virodhinAmapi mitho, na mAtsarya bhayaM na ca // 474 // dvitIyasya tu vaprasya, tiryaJcastasthurantare / vAhanAni tRtIyasya, prAkArasya tu mdhytH|| 475 // smvsrnnm| prAkArasya tRtIyasya, bAhyadeze'bhavan punaH / vizantaH kepi niryAntaH, kepi tiryagnarAmarAH // 476 // atha saudharmakalpendro, namaskRtya kRtAJjaliH / romAzcito jagannAthamiti stotuM pracakrame // 477 // svAmin ! kva dhIdaridro'haM, kva ca tvaM gunnprvtH| abhiSToSye tathA'pi tvAM, bhktyaa'timukhriikRtH||478|| anantairdarzanajJAnavIryAnandarjagatpate / ranai ratnAkara iva, tvamihaiko virAjase // 479 // deveha bharatakSetre, ciraM naSTasya sarvathA / dharmasyA'si prarohAya, bIjamekaM tarorikha // 480 // anuttarasurANAM tvaM, tatrasthAnAmiha sthitaH / vetsi cchinatsi sandehaM, na mAhAtmyAvadhistava // 481 // phalaM tvadbhaktilezasya, nivAsaH svargabhUmiSu / yat surANAM samagrANAM, maharddhidyutibhAsvatAm // 482 // deva ! tvadbhaktihInAnAM, tapAMsyatimahAntyapi / aboddhRNAmiva granthAbhyAsaH klezAya kevalam // 483 // 1 dakSiNadvAreNa / 2 vaayvydishi| 3 uttaradvAreNa / SCRECORRECAMERCESCRICK Jan Education International For Private & Personal use only
Page #225
--------------------------------------------------------------------------
________________ marudevAyA vilApaH, tatsAntvanaM c| BUSSRUSSISSASSIG yastvAM stavIti yo dveSTi, samastvamubhayostayoH / zubhAzubhaM phalaM kintu, bhinnaM citrIyate hi nH||484|| dhuzriyA'pi na topo me, nAtha! nAthAmyadastataH / bhagavan ! bhUyasI bhUyAt , tvayi bhaktirmamA'kSayA // 485 // ityabhiSTutya natvA ca, niSasAda kRtAJjaliH / nArInaranaradevadevAnAmagrato hriH|| 486 // ito'pi ca vinItAyAM, vinIto bharatezvaraH / AjagAma namaskatuM, marudevAM divAmukhe // 487 // tanUjavirahodbhUtairazrAntarasravAribhiH / jAtanIlikayA luptalocanAjAM pitAmahIm // 488 // jyeSThaH pautro namatyeSa, devi! tvatpAdapaGkaje / svayaM vijJapayannevaM, bharataH praNanAma tAm // 489 / / [yugmam ] svAminI marudevApi, bharatAyA''ziSaM dadau / hRdyamAntIM zucamiva, giramityuJjagAra ca // 49 // mAM tvAM mahIM prajAM lakSmI, vihAya tRNavat tadA / ekAkI gatavAn vatso, durmarA marudevyaho! // 491 // sUnozcandrAtapacchAyamAtapatraM kva mUrddhani ? / sarvAGgasantApakaraH, vedAnIM tapanAtapaH // 492 // salIlagatibhiryAnAnaM hastyAdibhiH kva tat ? / vatsasya pAdacAritvaM, kedAnIM pathikocitam ? // 493 // kva tad vAravadhRtkSiptacArucAmaravIjanam ? / matsUnoH kvAdhunA daMzamazakAdyairupadravaH // 494 // kva tad devasamAnItadivyAhAropajIvanam ? / va bhikSAbhojanaM tasyA'bhojanaM vApi samprati ? // 495 // ratnasiMhAsanotsaGge, maharddhaH kva tadAsanam ? / matsUnoH khajina iva, va nirAsanatA'dhunA ? // 496 // ArakSarAtmarakSazca, rakSite va pure sthitiH / sUnoH kva vAsaH siMhAhiduHzvApadapade vane ? // 497 // kva tad divyAGganAgItaM, karNAmRtarasAyanam ? / sUnoH kvonmattapheruNDaphetkArAH karNasUcayaH // 498 // 1 ashrujlaiH| 2 netrarogavizeSaH / 3 gaNDakAkhyapazoH / Jain Education in For Private & Personal use only
Page #226
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaM parva triSaSTizalAkA tRtIyaH puruSacarite sargaH // 84 // RSabhacaritam / aho ! kaSTamaho ! kaSTa, yanme sUnustapAtyaye / padmakhaNDa iva mRduH, sahate vArividravam // 499 // himattauM himasampAtasaMklezavivazAM dazAm / araNye mAlatIstamba, iva yAti nirantaram // 500 // uSNa vuSNakiraNakiraNairatidAruNaiH / santApaM cA'nubhavati, stamberama ivAdhikam // 501 // tadevaM sarvakAlepu, vanevAsI nirAzrayaH / pRthagjana ivaikAkI, vatso me duHkhabhAjanam // 502 // tacaduHkhAkulaM vatsaM, pazyantyagre dRzorikha / vadantI nityamapyevaM, hA ! tvAmapi dunomyaham // 503 // __ iti duHkhAkulAM devIM, marudevImudaJjaliH / vAcA'vocannavasudhAsadhIcyA vasudhAdhavaH // 504 // sthairyAdrervajrasArasya, mahAsatvaziromaNeH / tAtasya jananI bhUtvA, kimevaM devi ! tAmyasi ? // 505 // tAtastarItuM sahasA, saMsArAmbhodhimudyataH / kaNThabaddhazilAprAyAn , sthAne tatyAja naH prbhuH|| 506 // bane viharato bhartuH, prabhAvAcchApadA api / nopadravaM kartumalaM, pApANaghaTitA iva // 507 // kSutpipAsAtapaprAyA, duHsahA ye parISahAH / sahAyAH khalu tAtasya, te karmadveSisUdane // 508 // na cet pratyepi madvAcA, pratyeSyasi tathApi hi / tAtasya na cirAjAtakevalotsavavArtayA // 509 // __atrAntare mahIbhApito vetrapANinA / nAmnA yamaka-zamakau, puruSAvabhyupeyatuH // 510 // praNamya yamakastatra, bharatezaM vyajijJapat / diSTyA'dya vadhase devA'nayA kalyANavArttayA // 511 // pure purimatAlAkhye, kAnane zakaTAnane / yugAdinAthapAdAnAmudapadyata kevalam // 512 // praNamya zamako'pyuccaiHsvaramevaM vyajijJapat / idAnImAyudhAgAre, cakraratnamajAyata // 513 // 3 jalopadravam / 2 grISmattauM / 3 asmAn / bharataM prati prabhujJAnotpa tezcakarato| tpattezca yugpnivednm| // 84 // Jan Education Inter For Private & Personal use only
Page #227
--------------------------------------------------------------------------
________________ marudevayA saha bharatasya prabhu vndnaarthmaagmnm| SESEORANSSEX utpanna kevalastAta, itazcakramito'bhavat / Adau karomi kasyA'rcAmiti dadhyau kSaNaM nRpaH // 514 // kka vizvAbhayadastAtaH ?, kva cakraM prANighAtakam ? / vimRzyeti svAmipUjAhetoH svAnAdideza sH||515|| yathocitamatho dattvA, puSkalaM pAritoSikam / visasarja narendrastau, marudevAmuvAca ca // 516 // devi! tvaM sarvadA'pIdamAdikSaH karuNAkSaram / bhikSAhAro yadekAkI, vatso me duHkhabhAjanam // 517 // trailokyasvAmitAbhAjaH, svasUnostasya samprati / pazya sampadamityuktvA''rohayAmAsa tAM gaje // 518 // suvarNavajramANikyabhUSaNaisturagairgajaiH / pattibhiH syandanamUrtazrImayaiH so'calata tataH // 519 // sainyairbhUSaNabhAHpuJjakRtajaGgamatoraNaiH / gacchan dUrAdapi nRpo'pazyad ratnadhvajaM puraH // 520 // marudevAmathA'vAdId, bharataH parato hyadaH / prabhoH samavasaraNaM, devi ! devairvinirmitam // 521 // / ayaM jayajayArAvatumulastridivaukasAm / zrUyate tAtapAdAbjasevotsavamupeyuSAm // 522 // gambhIramadhuraM mAtardivyayaM dundubhinaMdana / tanoti hRdayAnandaM, vaitAlika iva prbhoH|| 523 // khAmipAdAbjavandAruvRndArakavimAnabhUH / anaNuH kiGkiNInAdaH, zravaNAtithireSa naH // 524 // khAmidarzanahRSTAnAM, veDAnAdo divaukasAm / stanitaM stanayitnanAmivaiSa zrUyate 'divi // 525 // . gandharvANAmiyaM gItigrAmarAgapavitritA / svAmivAco bhujiSyeva, puSyatyAnandamadya naH // 526 // zRNvatyAstat tato devyA, marudevyA vyalIyata / AnandAzrupayaHpUraiH, paGkavannIlikA dRshoH||527|| sA'pazyat tIrthakullakSmI, sUnoratizayAnvitAm / tasyAstaddarzanAnandAt , tanmayatvamajAyata // 528 // mUrtimalakSmImayaiH / 2 mahAn / * kiGkaNInA khaMtA // 3 karNagocaraH / 4 siMhanAdaH / / hRdi khaMtA // niSaSTe. 15 Jain Education Internatione For Private & Personal use only
Page #228
--------------------------------------------------------------------------
________________ triSaSTi zalAkA puruSacarite 11 64 11 rss kSapakazreNimapUrvakaraNakramAt / kSINASTakarmA yugapat kevalajJAnamAsadat // 529 // kariskandhAdhirUDhaiva, svAminI marudevyatha / antakRtkevalitvena, prapede padamavyayam // 530 // etasyAmavasarpiNyAM, siddho'sau prathamastataH / satkRtya tadvapuH kSIranIradhau nidadhe'maraiH // 531 // tadAdi ca pravavRte, loke mRtakapUjanam / yat kurvanti mahAnto hi, tadAcArAya kalpate / / 532 // tato vijJAtatanmokSo, harSa-zugbhyAM samaM nRpaH / abhracchAyA'rkatApAbhyAM zaratkAla ivA''naze // 533 // santyajya rAjyacihnAni, padAtiH saparicchadaH / udagdvAreNa samavasaraNaM praviveza saH / / 534 // caturbhirdevanikAyaiH, svAmI parivRtastadA / dadRze bharatezena, dRkcakoranizAkaraH // 535 // trizva pradakSiNIkRtya, bhagavantaM praNamya ca / mUrdhni baddhAJjaliH stotumiti cakrI pracakrame // 536 // jayA'khilajagannAtha !, jaya vizvAbhayaprada ! jaya prathamatIrtheza !, jaya saMsAratAraNa ! // 537 // adyA'vasarpiNIlokapadmAkaradivAkara ! / tvayi dRSTe prabhAtaM me pranaSTatamaso'bhavat / / 538 / / teSAM dUre na lokAgraM, kAruNyakSIrasAgara ! / samArohanti ye nAtha !, tvacchAsanamahAratham / / 539 / / lokAgrato'pi saMsAramagrimaM deva ! manmahe / niSkAraNajagadvandhuryatra sAkSAt tvamIkSyase // / 540 // tvaddarzanamahAnandasyandaniSyandalocanaiH / khAmin ! mokSasukhAkhAdaH, saMsAre'pyanubhUyate // 541 // rAgadveSakaSAyAdyai, ruddhaM jagadarAtibhiH / idamudveSyate nAtha !, tvayaivA'bhayasatriNA // 542 // nAnAvaskandasaGghA mahatagrAmabhuvo mithaH / mitrIbhUyeha tiSThanti rAjAnastava parpadi // 543 // prathamaM parva tRtIyaH sargaH RSabha caritam / marudevyAH mokSaH bharatakRtaH prabhustutizca / // 85 // .
Page #229
--------------------------------------------------------------------------
________________ RSabhaprabho dshnaa| saMsArasvarUpam / tvatparSadyayamAyAtaH, karaTI karaTasthalIm / kareNa kesarikara, kRSTvA kaNDUyate muhuH // 544 // itazca mahipamiva, mahiSo'yaM muharmuhuH, / snehato jihvayA mArTi, heSamANamimaM hayam // 545 // lIlAlolitalAGgala, utkarNonnamitAnanaH / ghrANena vyAghravadanaM, jighratyayamito mRgaH // 546 // pArzvayoragrataH pazcAllalantaM nijapotavat / ayaM taruNamArjAraH, samAzliSyati mUpakam // 547 // ayaM ca nirbhayo bhogaM, kuNDalIkRtya kuNDalI / adabhrababhorabhyarNe, niSIdati vayasyavat // 548 // deva! ye kecidanye'pi, jIvAH zAzvatavairiNaH / nirvairAste'tra tiSThanti, tvatprabhAvo'samo hyayam // 549 // ___ iti stutvA jagannAthamapakramyAzritakramaH / niSasAda mahInAtho, ghusannAthasya pRSThataH // 550 // kSetre yojanamAtre'pi, savAnAM koTikoTayaH / mamustasin nirAbAdhaM, tIrthanAthaprabhAvataH // 551 // prabhuryojanagAminyA, sarvabhASAspRzA girA / paJcatriMzadatizayajuSemA dezanAM vyadhAt // 552 // ___ AdhivyAdhijarAmRtyujvAlAzatasamAkulaH / pradIptAgArakalpo'yaM, saMsAraH sarvadehinAm // 553 // na yujyate tad viduSaH, pramAdotra manAgapi / kaH pramAdyati bAlo'pi, nizollaGghaye marusthale ? // 554 // saMsArAbdhAvihA'nekayonyAvartAkule janaiH / durlabhaM mAnuSaM janma, mahAratnamivottamam // 555 // paralokasAdhanena, mAnuSyamapi dehinAm / pAdapo dohadeneva, saphalIbhavati dhruvam // 556 // ApAtamAtramadhurAH, pariNAme'tidAruNAH / zaThavAca ivA'tyantaM, viSayA vizvavaJcakAH // 557 / / 1 gajaH / 2 zabdaM kurvaannm| *mUSikam khaM, saM 2, mUSikAm A // 3 sarpaH / 4 mahAnakulasya / GAGRA Jain Education Internal For Private & Personal use only .
Page #230
--------------------------------------------------------------------------
________________ tripaSTi - zalAkA puruSacarite // 86 // Jain Education Internati padArthAnAmazeSANAM, saMsArodaravartinAm / saMyogA viprayogAntAH, patanAntA ivocchrayAH / / 558 // AyurdhanaM yauvanaM ca, sparddhayeva parasparam / satvaraM gatvarANyeva, saMsAre'smin zarIriNAm / / 559 // 'saMsArasyA'sya gatiSu catasRSvapi jAtucit / nA'styeva sukhalezo'pi, svAdu nIraM marAviva // 560 // tathAhi kSetradoSeNa, paramAdhArmikairapi / mithathA''klizyamAnAnAM nArakANAM kutaH sukham ? // 561 // zItavAtAtapAmbhobhirvadhabandhakSudAdibhiH / vividhaM bAdhyamAnAnAM tirazcAmapi kiM sukham ? // 562 / / garbhavAsajanivyAdhijarAdAridryamRtyujaiH / kroDIkRtAnAmasukhairmanuSyANAM kutaH sukham 1 || 563 // anyo'nyamatsarAmarSakalahacyavanA'sukhaiH / sukhalezo'pi naivA'sti, kadAcid ghusadAmapi // 564 // ajJAnAJjanmino bhUyo bhUyaH saMsArasammukham / tathApi parisarpanti nIcAbhimukhamambuvat / / 565 / / tad bhavyAzcetanAvanto, nijenA'nena janmanA / mA poSayata saMsAraM, dugdheneva bhujaGgamam // 566 // saMsAravAsajaM duHkhaM, vicArya tadanekadhA / sarvAtmanA'pi mokSAya, yatadhvaM he vivekinaH ! // 567 // garbhavAsabhavaM duHkhaM, narakA'sukhasannibham / saMsAravanna mokSe'sti, jIvAnAM hanta ! jAtucit // 568 // ghaTImadhyAkRSyamANanArakArtisahodarA / neha prasavajanmA'pi jAyate jAtu vedanA // 569 // bahirantaHparikSiptazalyatulyA bhavanti ca / nA''dhayo vyAdhayo nA'pi tatra bAdhAnibandhanam / / 570 / / agradUtI kRtAntasya, tejaH sarvasvataskarI / parAdhInatvajananI, na jarA tatra sarvathA // 571 // saJjAyate nArakikatiryagnRdhusadAmiva / na tatra maraNaM bhUyo bhavabhramaNakAraNam / / 572 // * saMyogAH syurviyogAntAH saM 1 // + ayaM zlokaH pA. pustake na dRzyate // 1 jantoH / 2 aGkasthApitAnAm / prathamaM parva tRtIyaH sargaH RSabha caritam / RSabhaprabhodezanA / mokSasvarUpam) // 86 // .
Page #231
--------------------------------------------------------------------------
________________ smygjnyaanm| samyagdarzana tyaaptikrmshn| kintu tatra mahAnandaM, sukhamadvaitamavyayam / rUpaM ca zAzvataM jyotiH, kevalAlokabhAskaram // 573 // sa ca samprApyate mokSaH, zIlayadbhinirantaram / jJAnadarzanacAritraratnatritayamujvalam // 574 // tatra jIvAditattvAnAM, saGghapAd vistarAdapi / yathAvadavabodho yaH, samyagjJAnaM taducyate // 575 // matizrutA'vadhimanaHparyAyaiH kevalena ca / amIbhiH sAnvayairbhedaistat tu paJcavidhaM matam // 576 // avagrahAdibhibhinna, bahvAdharitarairapi / indriyAnindriyabhavaM, matijJAnamudIritam // 577 // vistRtaM bahudhA pUrvairaGgopAGgaiH prakIrNakaiH / sthAcchabdalAJchitaM jJeyaM, zrutajJAnamanekadhA // 578 // devanairayikANAM syAdavadhirbhavasambhavaH / SaDvikalpastu zeSANAM, kSayopazamalakSaNaH // 579 // Rjurvipula ityevaM, syAnmanaHparyayo dvidhA / vizuddhyapratipAtAbhyAM, tadvizeSo'vagamyatAm // 580 // azeSadravyaparyAyaviSayaM vizvalocanam / anantamekamatyakSaM, kevalajJAnamucyate // 581 // ruciH zrutoktatattveSu, samyakzraddhAnamucyate / jAyate tanisargeNa, guroradhigamena vA // 582 // tathAhyanAdyantabhavAvarttavartiSu dehiSu / jJAnadRSTyAvRtivedyAntarAyAbhidhakarmaNAm // 583 // sAgaropamakoTInAM, koTyastriMzat parA sthitiH / viMzatirgotranAmnozca, mohanIyasya saptatiH // 584 // tato girisaridvAvagholanAnyAyataH svayam / zrIyante sarvakarmANi, phalAnubhavataH kramAt / / 585 // ekonatriMzadekonaviMzatyekonasaptatIH / sAgarANAM koTikoTIH, sthitimunmUlya karmaNAm // 586 // dezonaikAvaziSTAbdhikoTikoTau tu janminaH / yathApravRttikaraNAd, granthidezaM samiti // 587 // [yugmam ] rAgadveSaparINAmo, durbhedo granthirucyate / durucchedo dRDhataraH, kASThAdevi sarvadA // 588 // Jan Education international
Page #232
--------------------------------------------------------------------------
________________ triSaSTi zalAkA puruSacarite 11 20 11 tIrAbhyarNAnmahApotA, iva vAtasamAhatAH / rAgAdipreritAH ke'pi, vyAvarttante tataH punaH // 589 // tatraiva tatparINAmavizeSAdAsate'pare / sthalaskhalitagamanAnyambhAMsi saritAmiva / / 590 // apare ye punarbhavyA, bhAvibhadrAH zarIriNaH / AviSkRtya paraM vIryamapUrvakaraNena te / / 591 // atikrAmanti sahasA taM granthi duratikramam / atikrAntamahAdhvAno, ghaTTabhUmimivA'dhvagAH // 592 // athA'nivRttikaraNAdantarakaraNe kRte / mithyAtvaM viralIkRtya, caturgatikajantavaH // 593 // AntarmuhUrttikaM samyagdarzanaM prApnuvanti yat / nisargahetukamidaM, samyak zraddhAnamucyate // 594 // [yugmam ] gurUpadezamAlamvya, bhavyAnAmiha dehinAm / samyak zraddhAnaM tu yat tad, bhavedadhigamodbhavam / / 595 / / tacca syAdaupazamikaM, sAkhAdanamathA'param / kSAyopazamikaM vedyaM, kSAyikaM ceti paJcadhA // 596 // tatraupazamikaM bhinnakarmagrantheH zarIriNaH / samyaktvalAbhe prathame'ntarmuhUrttaM prajAyate // 597 // tathopazAntamohasyopazamazreNiyogataH / mohopazamajamaupazamikaM tu dvitIyakam // 598 // tyaktasamyaktvabhAvasya, mithyAtvAbhimukhasya ca / tathA'bhyudIrNAnantAnubandhikasya zarIriNaH / / 599 / / yaH samyaktvaparINAma, utkarSeNa paDAvaliH / jaghanyenaikasamayastat sAkhAdanamIritam // 600 // atha tRtIyaM mithyAtvamohakSayazamodbhavam / samyaktvapudgalodayapariNAmavato bhavet // 601 // vedakaM nAma samyaktvaM, kSapakazreNimIyuSaH / anantAnubandhinAM tu, kSaye jAte zarIriNaH / 602 // mithyAtvasyA'tha mizrasya, samyag jAte parikSaye / kSAyikasammukhInasya, smyktvaa'ntyaaNshbhoginH||603 || zubhabhAvasya prakSINasaptakasya zarIriNaH / samyaktvaM kSAyikaM nAma, paJcamaM jAyate punaH // 604 // prathamaM parva tRtIyaH sargaH RSabha caritam / samyaktvasya aupazamikA dayaH rocakAdayazca bhedAstatsvarUpaM ca / // 87 //
Page #233
--------------------------------------------------------------------------
________________ samyaktvastha lakSaNAni / SAUSAISESSISSES ROSESSIS samyagdarzanametacca, guNatastrividhaM bhavet / rocakaM dIpakaM caiva, kArakaM ceti naamtH||605|| tatra zrutoktatattveSu, hetUdAharaNairvinA / dRDhA yA pratyayotpattistad rocakamudIritam // 606 // dIpakaM tad yadanyeSAmapi samyaktvadIpakam / kArakaM saMyamatapaHprabhRtInAM tu kArakam // 607 // zama-saMvega-nirvedA-'nukampA-''stikyalakSaNaiH / lakSaNaiH paJcabhiH samyak, samyaktvaM tat tu lkssyte||608|| anantAnubandhikaSAyANAmanudayaH zamaH / sa prakRtyA kaSAyANAM, vipAkekSaNato'pi vA // 609 // dhyAyataH karmavipAkaM, saMsArAsAratAmapi / yat syAd viSayavairAgyaM, sa saMvega itiiritH|| 610 // saMsAravAsaH kAraiva, bandhanAnyeva bandhavaH / sasaMvegasya cinteyaM, yA nirvedaH sa ucyate // 611 // ekendriyaprabhRtInAM, sarveSAmapi dehinAm / bhavAbdhau majatAM klezaM, pazyato hRdayArdratA // 612 // taduHkhairduHkhitatvaM ca, tatpratIkArahetuSu / yathAzakti pravRttizcetyanukampAbhidhIyate // 613 // [yugmam] tattvAntarAkarNane'pi, yA tattveSvAhateSu tu / pratipattinirAkAsA, tadAstikyamudIritam // 614 // samyagdarzanamityuktaM, prAptAvasya kSaNAdapi / matyajJAnaM purA'bhUd yat, tanmatijJAnatAM vrajet // 615 // // janmino yacchratA'jJAnaM, tacchRtajJAnatAM bhajet / vibhaGgajJAnamavadhijJAnabhAvaM ca gacchati // 616 // ___ sarvasAvadyayogAnAM, tyAgazcAritramiSyate / kIrtitaM tadahiMsAdivatabhedena paJcadhA // 617 // ahiMsA-sUnRtA-'steya-brahmacaryA-'parigrahAH / paJcabhiH paJcabhiryuktA bhAvanAbhirvimuktaye // 618 // na yat pramAdayogena, jIvitavyaparopaNam / sAnAM sthAvarANAM ca, tadahiMsAvataM matam // 619 // prANApaharaNam / samyaka cAritram / srvvirtiH| For Private & Personal use only
Page #234
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaM parva triSaSTi zalAkApuruSacarite tRtIyaH sargaH RSabhacaritam / // 88 // dezaviratiH priyaM pathyaM vacastathyaM, sUnRtavratamucyate / tat tathyamapi no tathyamapriyaM cAhitaM ca yat // 620 // anAdAnamadattasyA'steyavratamudIritam / bAhyAH prANA nRNAmoM, haratA'taM hatA hi te // 621 // divyaudArikakAmAnAM, kRtA'numatakAritaiH / manovAkAyatastyAgo, brahmA'STAdazadhoditam // 622 // sarvabhAveSu mUrchAyAstyAgaH syAdaparigrahaH / yadasatsvapi jAyeta, mUrcchayA cittaviplavaH // 623 // sarvAtmanA yatIndrANAmetaccAritramIritam / yatidharmAnuraktAnAM, dezataH syAdagAriNAm // 624 // samyaktvamUlAni paJcA'NuvratAni guNAstrayaH / zikSApadAni catvAri, bratAni gRhamedhinAm // 625 // paGgukuSThikuNitvAdi, dRSTvA hiMsAphalaM sudhiiH| nirAgastrasajantUnAM, hiMsAM saGkalpatastyajet // 626 // manmanatvaM kAhalatvaM, mUkatvaM mukharogitAm / vIkSyA'satyaphalaM kanyAlIkAdyasatyamutsRjet // 627 // kanyAgobhUmyalIkAni, nyAsApaharaNaM tathA / kUTasAkSyaM ca pazceti, sthUlAsatyAni santyajet // 628 // daurbhAgyaM preSyatAM dAsyamaGgacchedaM daridratAm / adattAttaphalaM jJAtvA, sthUlasteyaM vivarjayet // 629 // paNDatvamindriyacchedaM, vIkSyAbrahmaphalaM sudhIH / bhavet khadArasantuSTo'nyadArAn vA vivarjayet // 630 // asantoSamavizvAsamArambhaM duHkhakAraNam / matvA mUrchAphalaM kuryAta, parigrahaniyatraNam // 631 // dazasvapi kRtA dikSu, yatra sImA na laGghayate / khyAtaM digviratiriti, prathamaM tad guNavatam // 632 // bhogopabhogayoH saGkhyA, zaktyA yatra vidhIyate / bhogopabhogamAnaM tad , dvaitIyIkaM guNavratam // 633 // Arta raudramapadhyAnaM, pApakarmopadezitA / hiMsopakAridAnaM ca, pramAdAcaraNaM tathA // 634 // 1 artham / 2 brahmacaryam / 3 mohasya / 4 gRhasthAnAm / ASSASSUOSIOSSASSIC // 88 // Jan Education Internation1 For Private & Personal use only
Page #235
--------------------------------------------------------------------------
________________ RSabhasenAdInAM diikssaa| zarIrAdyarthadaNDasya, pratipakSatayA sthitaH / yo'narthadaNDastattyAgastRtIyaM tu guNavratam / / 635 // tyaktAtrodradhyAnasya, tyaktasAvadyakarmaNaH / muhUrta samatA yA tAM, viduH sAmAyikavatam // 636 // dikhate parimANaM yat , tasya saddhepaNaM punH| dine rAtrau ca dezAvakAzikavatamucyate // 637 // catuSpA caturthAdi, kuvyApAraniSedhanam / brahmacayakriyA snAnAdityAgaH pauSadhavratam // 638 // dAnaM caturvidhAhArapAtrAcchAdanasadmanAm / atithibhyo'tithisaMvibhAgavratamudIritam // 639 // ratnatrayamidaM samyag, yatibhiH zrAvakairapi / upAsanIyaM satataM, nirvANaprAptihetave // 640 // __ AkarNya dezanAmevamutthAya bharatAtmajaH / RSabhasvAminaM natvArSabhaseno vyajijJapat // 641 // khAminiha bhavAraNye, kapAyadavadAruNe / navyAmbuda ivA'varSastattvAmRtamanuttaram // 642 // taraNDa iva majadbhiH, prapeva ca pipAsitaiH / kRzAnuriva zItAtaistApAtarikha pAdapaH // 643 // dhvAntamagnairdIpa iva, nidhidausthyasthitairiva / viSAditairiva sudhA, rogitairiva bheSajam // 644 // vikrAntadviSadAkrAntairiva durga jagatpate / / bhavabhItarasi prApto, rakSa rakSa dayAnidhe ||645||[tribhirvishesskm]| pitRbhibhrAtRbhibhrAtaputrairanyaizca bandhubhiH / anAptairiva paryAptaM, bhavabhramaNahetubhiH // 646 // jagaccharaNya ! zaraNaM, saMsArArNavatAraNa tvAmevA''zritavAnasmi, dIkSAM dehi prasIda me // 647 // [yugmam ] uktveti bharatasyA'nyairekonaiH paJcabhiH zataiH / putrANAM prAvajat pautrasaptazatyA ca sonvitH|| 648 // bhartuH kevalimahimAM, kriyamANAM suraasuraiH| dRSTvA marIcirbharatatanayo vratamagrahIt // 649 // * putraiH pautrasaptazatyA, cA'nvito vratamAdade A, saM // RRERAKASHARASHAS vikrAntAdvipadA bhAtaputraranyaizca bandhumilAmevA''zritavAna For Private & Personal use only .
Page #236
--------------------------------------------------------------------------
________________ triSaSTizalAkApuruSacarite // 89 // visRSTA bharatezena, brAyapi vratamagrahIt / gurUpadezaH sAkSyeva, prAyeNa laghukarmaNAm // 650 // prathamaM parva vimuktA bAhubalinA, jighRkSuH sundarI vratam / bharatena niSiddhA tu, zrAvikA prathamA'bhavat ||651||iiy bharataH svAmipAdAnte, zrAvakatvamazizriyat / na hi bhogaphale karmaNyabhukte bhavati vratam // 652 // sargaH naratiryaksureSveke, tadAnIM jagRhurbatam / zrAvakatratamanye tu, samyaktvamapare punH|| 53 // RSabhate caM kacchamahAkacchavarja rAjanyatApasAH / Agatya svAminaH pArzva, dIkSAmAdadire muMdA // 654 // caritam / sAdhavaH puNDarIkAdyAH,sAvyo braahmiipurskRtaaH| zrAvakA bharatAvAstu,zrAvikAH sundriimukhaaH||655|||| caturvidhasya saGghasya, vyavastheyaM tadA'bhavat / adyApi varttate seyaM, dharmasya paramaM gRham // 656 // caturvidhasaGghatadAnIM caturazItergaNabhRnnAmakarmaNAm / tinAmRSabhasenaprabhRtInAM sumedhasAm // 657 // hAsya gaNadharANAM utpAdo vigamo dhrauvyamiti puNyAM padatrayIm / uddideza jagannAthaH, sarvavAGmayamAtRkAm // 658 // lAca sthaapnm| sacaturdazapUrvANi, dvAdazAGgAni te kramAt / tato viracayAmAsustatripadyanusArataH // 659 // athA''dAya divyacUrNapUrNa sthAlaM purandaraH / devavRto devadevapAdAntaM samupAsthita // 660 // athotthAya gaNabhRtAM, cUrNakSepaM yathAkramam / kurvANaH sUtreNA'rthena, tathA tadubhayena ca // 661 // dravyairguNaiH paryAyaizca, nayairapi jagatpatiH / dadAvanuyogAnujJAM, gaNAnujJAmapi svayam // 662 // tato'marA narA nAryo, dundubhidhyAnapUrvakam / vAsakSepaM vidadhire, teSAbhupari srvtH|| 663 // tasthurgaNadharAste'pi, racitAJjalisampuTAH / svAmivAcaM pratIcchanto, meghAmbha iva paadpaaH||664|| / // 89 // + tu khaMtA // tadA khaMtA / - For Private & Personal use only .
Page #237
--------------------------------------------------------------------------
________________ baliH / mRgendrAsanamAruhya, pUrvavat pUrvadizukhaH / anuziSTimayIM khAmI, vidadhe dezanAM punaH // 665 // dezanoddAmavelAyAH, svAmivAridhijanmanaH / maryAdAyAH pratirUpA, tadA'pUryata paurupI // 666 // ___ atrAntare ca kalamairakhaNDairnistupojvalaiH / vinirmitazcatuHprasthIpramANaH sthAlasaMsthitaH // 667 // diviSannihitairgandhairdviguNIkRtasaurabhaH / pradhAnapuruSotkSipto, bhrteshvrkaaritH|| 668 // devadundubhinirghoSapratighoSitadiakhaH / anvIyamAnaH prodgItamaGgalairlalanAjanaiH // 669 // pauraiH khAmiprabhAvotthapuNyarAzirivA''vRtaH / pUrvadvAreNa samavasaraNe prAvizad baliH // 670 // prabhuM pradakSiNIkRtya, so'kSipyata baliH puraH / vastuM kalyANasasyAnAmiva bIjamanuttamam // 671 // antarikSAnipatato'ntarAle'pi samAdade / tasyArdhamamarairmeghapAnIyamiva cAtakaiH // 672 // tasya bhUmigatasyA'ya, jagrAha bhrteshvrH| zeSaM tu gotriNa iva, vibhajya jagRhurjanAH // 673 // pUrvotpannAH praNazyanti, rogAH sarve navAH punaH / SaNmAsAn naiva jAyante, balestasya prbhaavtH||674|| athotthAyottaradvAravarmanA niryayau prabhuH / anvIyamAno devendraH, padmakhaNDa ivaalibhiH||675 // ratnamayasvarNamayavaprayorantarasthite / vyazrAmyad bhagavAn devacchanda IzAnadisthite // 676 // tadAnImRSabhaseno, gaNabhRnmukhamaNDanam / bhagavatpAdapIThastho, vidadhe dharmadezanAm // 677 // svAminaH khedavinodaH, ziSyANAM guNadIpanA / ubhayataH pratyayazca, gaNabhRdezanAguNAH // 678 // tasmin gaNadhare dharmadezanAvirate sati / praNamya khAminaM sarve, sthAnaM nijanijaM yayuH // 679 // Jain Education in For Private & Personal use only
Page #238
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaM parva triSaSTizalAkApuruSacarite sargaH // 9 // tIrtha tatra samutpanno, gomukho nAma guNhykH| varA'kSamAlAzAlibhyAM, dobhyA dkssinnpaarshvtH||680|| mAtuliGgapAzabhRyAM, vAmadobhyA' ca shobhitH| hemavarNo gajarathaH, pArzvastho'bhUt tato vibhoH||681|| yugmam]18 tRtIyaH nAmato'praticakreti, hemAmA garuDAsanA / vrprdessubhRcckripaashibhirdkssinnairbhujaiH|| 682 // vAmahastairdhanurvanacakrAGkuzadharairyutA / tattIrthabhUrabhRt pAyeM, bhartuH zAsanadevatA // 683 // [yugmam ] RSabhatato vihartumanyatra, jagAma bhagavAnapi / maharSibhiH parivRto, nakSatrairiva candramAH // 684 // caritam / gacchataH svAmino'bhUvan , bhaktyeva tarakho natAH / adhomukhAH kaNTakAca, zakunAzca pradakSiNAH // 685 // RtvindriyArthAnukUlyaM, vAyorapyanukUlatA / bharjighanyato'pyAsIta , pArzve koTirdivaukasAm // 686 // yakSa-yakSiNyo bhavAntarodbhutakarmacchedAlokabhayAdiva / nA'vardhanta kacAH zmazru, nakhAzca trijagatpateH // 687 // RSabhaprabhokhAmyagAd yatra no tatra, vairamArItyavRSTayaH / durbhikSamativRSTiA, bhaye ca svA'nyacakraje // 688 // vihAraH, vizvavimayakarairiti prabhu bhibhUratizayaiH samanvitaH / saMsarajagadanugrahaikadhIH, mAmimAM viharati sma vAyuvat // 689 // ityAcAryazrIhemacandraviracite triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye prathame parvaNi bhagavadIkSA-chadmasthavihAra-kevalajJAna-samavasaraNavyAvarNano nAma tRtIyaH sargaH // 3 // // 90 // atishyaashc| ** yakSakaH saM 1 // mAtuliGgaH "bIjoru" iti bhASAyAm / 2 mArI rogopadravaH, ItayaH prasiddhavAH / 3 svacakra paracakrajAte bhye| Jain Education Internatio For Private & Personal use only
Page #239
--------------------------------------------------------------------------
________________ caturthaH srgH| itazca bharatazcakrI, vinItAmadhyavartmanA / prayayAvAyudhAgAraM, cakrasyotkotithekhi // 1 // tadAlokanamAtre'pi, praNanAma mahIpatiH / manyante kSatriyA vastra, pratyakSamadhidaivatam // 2 // romahastakamAdAya, bharatastadamArjayat / bhaktAnAM prakriyA hyeSA, na ratne tAdRze rjH||3|| srapayAmAsa tat toyaiH, pAvanairavanIpatiH / udayantamiva prAyasaritpatiraharpatim // 4 // sthAsakAn sthApayAmAsa, tatra pUjyatvazaMsinaH / pRSThe dhuryagajasyeva, rAjA goshiirsscndnaiH||5|| puSpairgandhaicUrNavAsarvAsobhibhUSaNairapi / nRpastat pUjayAmAsa, sAkSAdiva jayazriyam // 6 // tasyAgre tandulai raupyairAlikhata so'STamaGgalIm / pRthaka pRthag maGgalAyevaiSyadaSTakakuzriyAm // 7 // paJcavarNaizca kusumairupahAraM tadagrataH / vicitracitrAmavanI, kurvANamakaronnRpaH // 8 // divyacandanakarpUraprAyaM dhUpamathottamam / nRpaH prayatnAccakAgre, dvipadyaza ivA'dahat // 9 // vizva pradakSiNIcakre, cakra cakradharastataH / padAnyapAgAt saptASTAnyavagrahAd guroriva // 10 // vAmaM jAnu samAkuzya, dakSiNaM nyasya ca kSitau / rAjA cakraM namazcakre, tamiva praNayI jnH||11|| tatraiva ca kRtAvAsazcakrasyA'STAhikotsavam / cakAra sAkAra iva, pramodo medinIpatiH // 12 // cakrapUjotsavazcakre, paurairapi mhrddhibhiH| pUjitaiH pUjyamAno hi, kena kena na pUjyate ? // 13 / / triSaSTi. 16 1 utkaNThitaH / 2 pramArjanasAdhanavizeSam / 3 prakramaH rItiyAM / / pUrvasamudraH / 5 "thApA" iti bhASAyAm / rAjAnam / For Private & Personal use only .
Page #240
--------------------------------------------------------------------------
________________ triSaSTizalAkApuruSacarite prathamaM parva caturthaH // 91 // sargaH RSabhajinabharatacakricaritam / tasyopayogamAditsuzcakraratnasya digjayam / snAnAgAraM yayau rAjA, maGgalasnAnahetave // 14 // vimuktAbharaNazreNiH, zubhasnAnIyavastrabhRt / nyaSadat prAakhastatra, snAnasiMhAsane nRpaH // 15 // surapuSpaniryAsamayairiva sugandhibhiH / sahasrapAkapramukhastailairabhyAJji bhRptiH||16|| saMvAhanAbhirmAsA-asthi-tvag-romasukhahetubhiH / caturvidhAbhistrividhairmudumadhyadvaiH karaiH // 17 // mardanIyAmardanIyasthAnavijJAH kalAvidaH / nRpaM saMvAhayAmAsuH, sNvaahknraasttH||18|| Adarzamiva bhUpAlamamlAnadyutibhAjanam / sUkSmeNa divyacUrNenodvarttayAmAsurAzu te // 19 // kAzcita karoddhRtavarNapayaskumbhA varastriyaH / unnAlanavyanalinA, iva lAvaNyavApayaH // 20 // styAnIbhUya payAMsIva, gatAnyAdhAratAmapAm / rAjatAnambukalasAn , bibhratyaH kAzcidaGganAH // 21 // lIlAnIlotpalabhrAntidAyinazcArupANiSu / indranIlapayaskumbhAn, dadhAnAH kAzcana striyaH // 22 // nakharatnaprabhAjAlavarddhamAnAdhikazriyaH / divyaratnamayAn kumbhAn , bibhratyaH subhruvo'parAH // 23 // sugandhibhiH pavitrAmbudhArAbhirdharaNIdhavam / krameNa snapayAmAsurjinendramiva devatAH // 24 // kRtasnAno'tha bhUpAlaH, kRtadivyavilepanaH / vAsobhiH zobhitaH zubhaiH, kakubbhAsairivAbhitaH // 25 // lalATapaTTe maGgalyaM, cAndanaM tilakaM dadhat / yazodumasyA'bhinavaM, prarohantamivA'Gkaram // 26 // muktAmayAnalaGkArAn, khayazaHpuJjanirmalAn / tArakAprakarAMstArAMstArApatha ivodvahan // 27 // cazcanmarIcinicayavrIDitoSNamarIcinA / prAsAdaH kalaseneva, kirITena vibhUSitaH // 28 // muhurutkSipyamANAbhyAM, vAranArIkarAmbujaiH / karNottaMsAyamAnAbhyAM, cAmarAbhyAM virAjitaH // 29 // bharatasya digjayArtha prayANam / / // 91 // For Private & Personal use only T .
Page #241
--------------------------------------------------------------------------
________________ Jain Education Internationa svarNakumbhabhRtA zvetAtapatreNopazobhitaH / zrIsadmapadmabhRtpadmadena himavAniva // 30 // sarvadA sannidhAnasyaiH, pratIhArairivA'bhitaH / bhaktaiH SoDazabhiryakSasahasraiH parivAritaH // 31 // uttuGgakumbhazikharasthagitaikadgiAnanam / Arohad vAsava ivairAvaNaM ratnakuJjaram // 32 // sa garjannUrjitaM nAgakuJjarastatkSaNAdabhRt / uddAmamadadhArAbhirdhArAdhara ivA'paraH / / 33 / / utkSipya pANIn kurvANairdivaM pallavitAmiva / yugapad vaindinAM vRndaizcakre jayajayAravaH // 34 // dundubhistADyamAno'tha nadannuccairdizo'pi hi / nAdayAmAsa mukharaMgAyano gAyanIriva // 35 // dUtIbhUtAni niHzeSasainikAhvAnakarmaNi / praNedurvaryatUryANi, maGgalAnyaparANyapi // 36 // gajaiH sindUrabhRtkumbhaiH, sadhAtubhirivA'dribhiH / azvairanekadhAbhUtarevantAzvabhramapradaiH // 37 // manorathairiva nijairvizAlaizca mahArathaiH / pattibhizca mahaujobhiH siMhariva vazaMvadaiH // 38 // pracacAla mahIpAlaH pUrvaM pUrvAM dizaM prati / saMvyAnamiva tanvAnaH, sainyotthaiH pAMzubhirdizAm // 39 // [ tribhirvizeSakam ] tatsainyAgresaraM yakSasahasrAdhiSThitaM tataH / cakreratnamabhUd vimbaM bhAnokhi nabhazvaram // 40 // daNDaraMnadharo vAjinamAruhya tatparaH / nAmnA suSeNa: senAnIratnaM cakramivA'calat // 41 // niHzeSazAntikavidhau, zAntimantra ivA'GgavAn / purodhoratnamacalat, samaM vasumatIbhujA // 42 // bandivRndena ca khaMtA saM 2 // 2 mukhya * jAtyaku saM 1 A // 1 meghaH / + kurvANAn divaM khaMtA // gAyakaH / 3 sUryAzvAH / 4 mahAparAkramaiH / 5 vastram / 1 tatpuraH saM 1 khaM // cakriNAM ratnAni / .
Page #242
--------------------------------------------------------------------------
________________ triSaSTi zalAkA puruSacarite // 92 // Jain Education Internat sainye pratyAzrayaM divyabhojanApAdanakSamam / acAlId gRhiratnaM ca, saMtrazAleva jaGgamA // 43 // skandhAvArAdi nirmAtuM, vizvakarmeva satvaram / alaM vardhakiratnaM ca cacAla saha bhUbhujA // 44 // cacAla carmaratnaM ca cchaMtraratnamivA'dbhutam / cakriNaH sakalaskandhAvAravistArazaktimat // 45 // ratne ca maNi-kAkiNyau, dhvAntavidhvaMsanakSame / saha pracelaturbhAbhiH, sUryAcandramasAviva / / 46 / / yayau saha narendreNa, kharatnaM ca bhAsuram / surAsuravarAstrANAmiva sArairvinirmitam // 47 // tatazca sacamUcakrazcakrabhRd bharatezvaraH / pratIhArAnuga ivA'gamaJcakrAnugaH pathi // 48 // pavanenA'nukUlenA'nukUlaiH zakunairapi / sarvato digjayastasyA'zaMsi jyautiSikairiva // 49 // viSamaM suSamIca, sainyasya purato vrajan / senAnIrdaNDaralena, mateneva kRSiH kSitim // 50 // ruruce pRtanodbhUtarajobhiH kRtadurdinam / rathadvipapatAkAbhirbalAkAbhirivA'mbaram // 51 // adRzyamAnaparyantA, sA camUcakravarttinaH / gaGgA'lakSi dvitIyeva, sarvatrA'pyaskhaladgatiH // 52 // cIkRtaiH syandanA vAhA, heSitairgarjitairgajAH / atatvarannivA'nyo'nyaM, digjayotsavakarmaNe // 53 // adyutan sAdinAM kuntAzcamRtkhAte rajasyapi / hasanta iva tacchannAn dIdhitInuSNadIdhiteH // 54 // AbaddhamukuTai reje, rAjabhI rAjakuJjaraH / bhaktimadbhirvRto gacchan, zakraH sAmAnikairiva / / 55 / / gatvA yojanaparyante tacca cakramavAsthita / jajJe yojanamAnaM ca tatprayANAnumAnataH // 56 // tato yojanamAneMna, prayANena vrajan nRpaH / gaGgAyA dakSiNaM kUlaM, prApat katipayairdinaiH // 57 // 1 dAnazAlA / 2 devazilpI / 3 sUryasya / prathamaM parva caturthaH sargaH RSabhajina bharatacakri caritam / bharatasya digjayArtha prayANam / // 92 // .
Page #243
--------------------------------------------------------------------------
________________ nRpo'pi vipulAM gaGgApulinovIM nirantaraiH / vividhaiH saGkaTIkurvanAvAsairvizramaM vyadhAt // 58 // kSaratkarimadAmbhobhiH, paGkilA kUlamedinI / tadA mandAkinInadyAH, prAvRTkAla ivA'bhavat // 59 // jAhnavIsrotasi khacche, svacchandaM jagRhustataH / vArINi vAraNavarA, vAridhau vAridA iva // 6 // atipAriplavatvenotplavamAnA muhurmuhuH / tatra sasnusturaGgAzca, taraGgabhramadAyinaH // 61 // sampraviSTaiH zramAdantargajAzvamahiSokSabhiH / jAtanUtanaMnava, cakre viSvak saridvarA // 62 // anukUlayituM kUlasthitaM nRpamivA'JjasA / zramaM gaGgAjharaccambAstaraGgodbhUtasIkaraiH // 63 // mahIbhujaH sevyamAnA, mahatyA senayA tayA / kuzIvabhUva gaGgA'pi, sadyaH kIrtikhi dviSAm // 64 // tatsainyagajarAjAnAmayalAlAnatAM yayuH / bhAgIrathItIraruho, devadArumahIruhAH // 65 // azvatthasallakIkarNikArodumbarapallavAn / luluvuH pazubhirhastikRte hestipakAH kSaNAt // 66 // kurvANAstoraNAnIvonnamiteH karNapallavaiH / virejurvAjino baddhAH, zreNIbhUtAH sahasrazaH / / 67 // maikuSTha-mudga-caNaka-yavAdIni javAt puraH / bandhUnAmiva nidadhurazvAnAmazvapAlakAH // 68 // babhUvuH zibire tatra, catvarANi trikANi ca / ApaNAnAM zreNayazca, vinItAyAmiva kSaNAt // 69 // gupyadgurusthUlapaTakuTIbhiH paTacArubhiH / nAsaran pUrvasaudhAnAM, susthitAH sarvasainikAH // 7 // zamIkarkandhubabbUlapAyAn dUMna lilihurmyaaH| dizanta iva sainyAnAM, kArya kaNTakazodhanam // 71 // tttmedinii| 2 uttmgjaaH| * degNavArA sN|| 3 ativegen| janacakreva, khaMtA // 4 matsya vishessaaH| | tadA katipayaidinaiH saM // 5 mhaamaatraaH| 6 dhaanyknnvishessaaH| - vRkssaan| 8 uSTrAH /
Page #244
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaM parva triSaSTi zalAkApuruSacarite // 93 // caturthaH sage: RSabhajinabharatacakricaritam / khacchandaM jAhnavItIratale sikatile'luThan / bhRtyA iva svAmino gre, vesraashclkesraaH||72|| kecidAjahuredhAMsi, saridambhAMsi kecana / dUrvAdibhArakAn kecit , kecicchAkaphalAdikam // 73 // pracakhnuzrullikAH kecit , tandulAn ke'pyakhaNDayan / kecidajvAlayannagnimapacan kecidodanam // 74 // sasnuH ke'pyekatastatra, svokasIvojvalaijalaiH / snAtA dhUpairadhRpAyan, ke'pyAtmAnaM sugandhibhiH // 75 // kecid bubhujire svairaM, puro bhuJjAnapattayaH / sa~ha strIbhirvililipuH, kecidaGgaM vilepanaiH // 76 // nA'maMsta kaTakAyAtaM, ko'pyAtmAnaM manAgapi / lIlopalabhyasarvArthe, zivire cakravartinaH // 77 // ___ ahorAtre vyatikrAnte, tasmin punarapi prege / cakraratnaM jagAmaikaM, yojanaM cakravartyapi // 78 // evaM yojanamAnena, prayANena dine dine / gacchaMzcakrAnugazcakrI, mAgadhaM tIrthamAsadat // 79 // navayojanavistAraM, dairghya dvAdazayojanam / pUrvAbdhirodhasi nRpaH, skandhAvAraM nyavIvizat // 8 // AvAsAn sarvasainyAnAM, tatra vyadhita varddhakiH / ekA pauSadhazAlAM ca, zAlAM dharmaikadantinaH // 81 // rAjA pauSadhazAlAyAmanuSThAnavidhitsayA / uttatAra kariskandhAta , parvatAdiva kesarI // 82 // tatra saMstArayAmAsa, darbhasaMstArakaM navam / rAjA saMyamasAmrAjyalakSmIsiMhAsanopamam // 83 // mAgadhatIrthakumAraM, devaM manasi kRtya ca / prapede'STamabhaktaM so'rthasiddheAramAdimam // 84 // sa dhautAMzukabhRt tyaktanepathyasragvilepanaH / tyaktazastraH puNyapoSauSadhaM pauSadhamAdade // 85 // darbhasaMstArake tasmin, pratijAgrat sa pauSadham / niSkriyo nRpatistasthau, siddhaH pada ivA'vyaye / / 86 / / 1 siktaamye| *sanArIkA vi saM 2, aa|| 2 praatHkaale| 3 ziviram / 4 mokSe / bharatasya digjayArtha pryaannm| For Private & Personal use only
Page #245
--------------------------------------------------------------------------
________________ aSTamAnte nRpaH pUrNapauSadhaH pauSadhaukasaH / zaradabhrAdivA''dityo, niryyaavdhikdyutiH|| 87 // rAjA sarvArthaniSNAtaH, snAto balividhi vyadhAt / yathAvidhi vidhijJA hi, vismaranti vidhiM na hi // 8 // utpatAkadhvajastambha, prAsAdamiva jaGgamam / zastrAgAramivA'nekazastrazreNivibhUSitam / / 89 // caturdigvijayazrINAmivA''hvAnArthamuccakaiH / TaNatkArakRto ghaNTAzcatasrazcAruvibhratam // 9 // pavanairiva jaGghAlaidhIraH paJcAnanairiva / azvaiH sanAthamadhyAsta, sa rathaM rathinAM varaH // 91 // [tribhirvizeSakam ] rAjJo bhAvavizeSajJo, vAsavasyeva mAtaliH / nunoda sArathI rathyAn , razmicAlanamAtrataH // 92 // mahAkarigiristomo, mahA'nomakarotkaraH / vilolahayakallolazcitrazasvAhibhISaNaH // 93 // ucchalabhUrajovelo, rathanirghoSagarjitaH / dvitIya iva pAthodhiH, pAthodhiM pratyagAnnRpaH // 94 // [yugmam ]| saMvarddhitAmbunirghoSastrastanakrakulAravaiH / nAbhiMdanaM rathenA'mbho'mbhonidheH so'bhyagAhata // 95 // nyassaikaM lastake hastaM, dvitIyaM tvaMTanItaTe / so'dhijyaM vidadhe dhanva, paJcamInduviDambakam // 96 // pANinA kiJcidAkRSya, dhanuA bharatezvaraH / dhanurvedoGkAramivoceSTaGkAramakArayat // 97 // pAtAladvAranirgacchannAgarAjAnuhArakam / iSudherAcakarSeSu, nijanAmAGkitaM nRpaH // 98 // siMhakarNikayA muSTyA, dhRtvA puGkhAgrabhAgake / ziJjinyAM nidadhe bANaM, vajradaNDamarAtiSu // 99 // sauvarNakarNatADaGkapadmanAlatulAspRzam / AkarNAntaM sa Akarpata, kAJcanaM taM zilImukham // 10 // 1 stmkrkulshbdaiH| 2 nAbhipramANam / 3 dhnurmdhybhaage| 4 jyAropaNasthAne / 5 dhanurguNe / Jain Education into For Private & Personal use only
Page #246
--------------------------------------------------------------------------
________________ triSaSTi zalAkA purucarite // 94 // Jain Education Interr Iseli prasaradbhirmahIbhartturnakharatnamarIcibhiH / zuzubhe sa mahAbANaH, sodarairiva veSTitaH // 101 // AkRSTakArmukAntaHstho, dIpyamAnaH sa sAyakaH / vyAttAntakamukhapreGkhajihvAlIlAmupAdade / / 102 / / dhanurmaNDalamadhyasthaH, sa madhyamarjagatpatiH / zuzubhe pariveSAntairbhAnumAniva dAruNaH // 103 // cAlayiSyati kiM sthAnAnnigrahISyatyathaiSa mAm ? / itIva cukSobha tadA, sarvato lavaNAmbudhiH // 104 // athovazo bahirmadhye, mukhe pukhe ca sarvadA / nAgAsurasuparNAdidevatAbhiradhiSThitam // 105 // AjJAkaraM dUtamiva, zikSAkSarabhayAnakam / abhi mAgadhatIrthezaM, visasarja zilImukham // 106 // [ yugmam ] uddAmapakSacatkAravAcAlitanabhoGgaNaH / niryayau tatkSaNaM vegAt sa patrI patrirADiva / / 107 // vidyuddaNDa ivAmbhodAdulkAgnirgaganAdiva / sphuliGga iva saptAcairlezyArciriva tApasAt // 108 // zikhIva sUryopalato, vajraM vajribhujAdiva / niSpatannRpakodaNDAdazobhata sa sAyakaH // 109 // [sandAnitakam ] yojanAni dvAdazA'tikramya patrI kSaNena saH / sabhAyAM mAgadhezasya, hRdi zalyamivA'patat // 110 // akANDaikANDapAtena tena mAgadhatIrtharAT | uccaizrukopa daNDAbhighaTTaneneva pannagaH // 111 // cakrIkurvan bhruvoryugmaM, kodaNDamiva dAruNam / dadhAnazcakSuSI tAmre, dIptAgnivizikhAviva // 112 // bhastrApuTe ivotphullIkurvANo nAsikApuTe / sphorayannadharadalaM, takSakAherivA'nujam // 113 // lalATe ghaTayan lekhAH, ketU niva nabhastale / gRhNan dakSiNahastena, vArttiko'himivA''yudham // 114 // 1 prasAritayamamukhacalajihvAlIlAm / 2 pRthvIpatiH / * cakAze khaMtA // 3 maNDalAntaH sthitaH sUrya iva / 4 garuDaH / 5 ajheH / sUryakAntAdiva zikhI va khaMtA // 6 agniH / 7 akasmAd bANapAtena / 8 daNDatADanena / 9 gAruDikaH / prathamaM parva caturthaH sargaH RSabhajina bharatacakri caritam / bharatasya digjayArtha prayANam / // 94 // .
Page #247
--------------------------------------------------------------------------
________________ tADayannAsanaM vAmahastenA'rikapolavat / vAcaM viSArciHsaMdhIcImityUce mAgadhAdhipaH // 115 // [caturbhiH kalApakam ]] airAvaNaradAMchittvA, kastADaGkAna cikIrSati ? / sauparNeyasya kaH pakSaravataMsAna vidhitsati // 116 // kaH pannagapatemaulimaNimAlAM jighRkSati ? / sahasradIdhiteH ko vA, hayAnapi jihIrSati ? // 117 // aprArthitaprArthakaH ko, vIramAnyavimRzyakRt / asmAkamasmin sadasi, pracikSepa zaraM kudhIH ? // 118 // suparNa iva sarpasya, darpa tasya harAmyaham / evaM buvANo rabhasAduttasthau maagdhaadhipH|| 119 // bilAdivoragaM kozAt , khaDgadaNDaM cakarSa saH / kampayAmAsa ca vyomni, dhUmaketubhramapradam // 120 // vArdhiveleva durvAraH, parivAro'pi tatkSaNam / yugapat sakalo'pyasya, skopaattopmutthitH||121 // khaGgaiH kecid divaM cakruH, kRSNavidyunmayImiva / vasunandaizca vizadairanekendumayImiva // 122 // nitAntanizitAn kuntAn , khe kecidudalAlayan / kRtAntadantazakalazreNIbhiriva nirmitAn // 123 / / parazUn kecidujjarvavijihvAsahodarAn / varbhAnubhImaparyantAn , jagRhuH kepi mudgarAn // 124 // vajrakovyutkaTAnyanye, zUlAnyAdadire kare / apare daNDabhRddaNDacaNDAn daNDAnudakSipan // 125 // cakraH kepi karAsphoTaM, vairivisphoTakAraNam / kSveDAnAdaM vyadhuH ke'pi, meghanAdamivorjitam // 126 // kecijahi jahItyUcuH, kecid dhara dhareti ca / tiSTha tiSTheti kecicca, yAhi yAhIti kecana // 127 // ityabhRccitrasaMrambhaceSTo yAvat paricchadaH / tasya tAvadamAtyastaM, samyag vANaM nyarUpayat // 128 // 1 viSajvAlAtulyAm / 2 karNabhUSaNavizeSAn / 3 avicAryakArI / 4 darAt / 5 yuddhasAdhanavizeSaH / 6 raahuH| *nyabhAlayat khaMtA / For Private & Personal use only
Page #248
--------------------------------------------------------------------------
________________ triSaSTizalAkApuruSacarite prathamaM parva caturthaH sargaH RSabhajinabharatacakricaritam / mahAsArANyudArANi, tatra patriNi matrirAT / dIvyamantrAkSarANIvetyakSarANi vyalokayat // 129 // rAjyena yadi vaH kArya, jIvitavyena vA yadi / tataH sevAM kurudhvaM naH, svasarvakhopaDhaukanAt // 130 // ityAdizati vaH sAkSAt , surAsuranarezituH / RSabhasvAminaH sUnurbharatazcakravartyayam // 131 // matrI dRSTvA'kSarANyevaM, vijJAyA'vadhinA ca tat / darzayan svAmino bANamuccakairityavocata // 132 // bho bhoH sarve rAjalokA!, dhig vo rabhasaMkAriNaH / svAmino'rthadhiyA'narthadAyino bhktmaaninH||133|| bharato bharatakSetre, prathamazcakravartyabhUt / sUnuH prathamatIrthezaRSabhasvAmino hyayam // 134 // sa eSa yAcate daNDaM, didhArayipate ca vaH / pAkazAsanavaccaNDazAsanaH zAsanaM nijam // 135 // api zopyeta pAthodhirmerurapyudriyeta ca / kRtAnto'pi nihanyetotkSipyetA'pi vasundharA // 136 // dambholirapi dalyeta, vidhyApyetA'pi vADavaH / kathazcana na jIyeta, cakravartI mahItale // 137 // [yugmam] devA'yaM vAryatAM lokaH, stokadhI(matAMvaraH / praguNIkriyatAM daNDazcakriNe praNato bhava // 138 // __ AkarNya matrivAcaM tAM, dRSTvA tAnyakSarANi ca / gandhebhagandhamAghrAya, karIva prazazAma saH // 139 // upAyanamupAdAya, taM ceSu mAgadhAdhipaH / upetya bharatAdhIzaM, natvA caivaM vyajijJapat // 14 // diSTyA dRSTipathaM prApto'syadhunA mama bhUpate ! / svAmin ! kumudakhaNDasya, zazAGka iva pArvaNaH // 141 // bhagavAnRSabhakhAmI, prathamastIrthakRd yathA / prathamazcakravartI tvaM, tathA vijayase bhuvi // 142 // surebhasya pratIbhaH ko?, vAyoH pratibalI ca kH?| nabhasaH pratimAnaM kaH?, pratimallazca te'stu kH?||143|| sAhasakAriNaH / 2 dhArayitumicchati / 3 indravat / 4 vaDavAgniH / 5 alpabuddhiH / bharatasya digjayArtha prayANam / svAmin ! kumudakhalajiyase bhuvi // 14 // 14 // // 95 // For Private & Personal use only
Page #249
--------------------------------------------------------------------------
________________ Aauoon euosamang One p er AkarNAkRSTakodaNDAniryAtaM te zilImukham / alambhaviSNuH kaH soDhuM, viDojasa ivA'zanim // 144 // prasAdaM kurvatA tveSa, pramattasya mama tvayA / karttavyajJApanAyeSuH, praiSi vetripumAniva // 145 // ataH paramahaM nAtha !, mahInAthaziromaNe! | ziromaNimivA''jJAM te, dhArayiSyAmi mUrdhani // 146 // vAmin ! mAgadhatIrthe'smin , sthAsyAmyAropitastvayA / tavaiva prAgjayastambha, iva nirdmbhbhktibhaak||147|| ete vayamidaM rAjyameSa sarvaH paricchadaH / tvadIyamevA'nyadapi, zAdhi naH pUrvapattivat // 148 // ityuktvA so'rpayAmAsa, cakriNe patriNaM suraH / tacca mAgadhatIrthAmbhaH, kirITaM kuNDale api // 149 // tacca rAjA pratIyeSa, mAgadhAdhipatiM ca tam / saJcakAra mahAnto hi, sevopanatavatsalAH // 15 // atho rathaM vAlayitvA, pathA tenaiva pArthivaH / skandhAvAraM nijamagAva , sutrAmevA'marAvatIm // 151 // avaruhya rathAdaGga, prakSAlya saparicchadaH / cakArA'STamabhaktAntapAraNaM bhrteshvrH||152 // tadA mAgadhanAthasya, mahaddhA vasudhAdhavaH / cakrasyevopanatasya, vidadhe'STAhikotsavam // 153 // ____ Adityasyandanasrastamiva tejobhirulvaNam / aSTAhikotsavAnte ca, cakraratnaM cacAla khe // 154 // dakSiNasyAM varadAmatIrtha prati yayau tataH / cakraM taccakravartI ca, dhAtuM prAdirivA'nvagAt // 155 // prayANaiH pratyahaM gacchan , rAjA yojanamAtrakaiH / dakSiNAbdhi kramAt prApa, mAnasaM rAjahaMsavat // 156 // elAlavaGgalavalIkakolabahale nRpaH / sainyAnyAvAsayAmAsa, dakSiNAmbhodhirodhasi // 157 // AvAsAn sarvasainyasya, pauSadhaukazca varddhakiH / pUrvavad racayAmAsa, zAsanAccakravartinaH // 158 // varadAmAmaraM citte, kRtvA'STamatapo'karot / nRpatiH pauSadhAgAre, pauSadhaM ca samAdade // 159 // **A*GARASHURIAS *
Page #250
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaM parva triSaSTizalAkA caturthaH WISASA puruSacarite sargaH RSabhajinabharatacakricaritam / pauSadhAnte bahirbhUtvA, nRpaH pauSadhavezmanaH / upAdade dhanuH kAlapRSThaM praSTho dhanurbhRtAm // 160 // sarvataH svarNaracitaM, khacitaM ratnakoTibhiH / Aruroha rathaM rAjA, vAsAgAraM jayazriyaH // 161 // adhiSThito nRdevenA'tyudArAkAradhAriNA / prAsAda iva devena, zuzubhe sa mahArathaH // 162 // anukUlamarullolapatAkAmaNDitAmbaraH / sa spandanavaro'mbhodhau, yAnapAtramivAvizat // 163 // rathAGganAbhidvayasaM, gatvA jalanirjalam / rathastasthau sthAgrasthasArathiskhalitaihayaiH // 164 // antevAsinamAcArya, iva vizvambharApatiH / AnatIkRtya vidadhe'dhiguNaM vizikhAsanam / / 165 // saGgrAmanATakArambhanAndIni?SamuccakaiH / AhvAnamatraM kAlasya, jyATaGkAraM cakAra sH||166 // AkRSya vANadhervANaM, nyadhAd bANAsane nRpaH / bhAlAntarAlaracitatilakazrImalimlucam // 167 // vakrIkRtasya dhanuSo, madhye dhUrdhamadAyinam / zilImukhaM mahInAthaH, karNajAhamupAnayat // 168 // kiM karomIti vijJIpsumiva karNAntamAgatam / visasarja zaraM rAjA, varadAmAdhipaM prati // 169 // zailaiH patatpavibhrAntyA, tAyabhrAntyA ca pannagaiH / andhinA cA'paraurvAgnibhrAntyA sabhayamIkSitaH // 17 // gaganaM dyotayannuccairgatvA dvAdazayojanIm / bANaH so'patadulkeva, varadAmezaparSadi // 171 // [yugmam ] vidviSatpreSitaM ghAtakAraM naramivA'grataH / patitaM prekSya taM vANaM, cukopa varadAmarAT // 172 // udvela iva pAthodhiruddhAntabhrUtaraGgitaH / uddAmAM varadAmezo, vAcamevamavocata // 173 // kenA'dya kesarI muptaH, padA spRSThA prabodhitaH ? / kasya vAcayituM patramadyodakSepi mRtyunA ? // 174 // 1 dhurA / 2 karNapayantam / 3 anyavaDavAgnibhrAntyA / bharatasya digjayArtha prayANam / HASRAHASIAGRA // 96 // Jain Education in For Private & Personal use only .
Page #251
--------------------------------------------------------------------------
________________ kuSThIvotpannavairAgyo, jIvitavyasya ko'thavA ? | cikSepa yo rabhasayA, mama parSadi patriNam // 175 // tamanenaiva bANena, hanmIti varadAmarAT / utthAya pANinA bANaM, taM kopagrahilo grahIt // 176 // mAgadhAdhIzvara iva, varadAmezvarastataH / tAni tatrA'kSarANIkSAJcakre patriNi ckrinnH||177 // tAnyakSarANi samprekSyA hirnAgadamanImiva / varadAmapatiH sadyo'pyazAmyaditi cA'bravIt // 178 // maNDake iva kRSNAhezcapeTAM dAtumudyataH / prajihIrSurviSANAbhyAmurabhra iva dantinaH // 179 // pipAtayiSuruvIbhraM, dazanAbhyAmiva dvipaH / mandadhIbharatenAmi, yuyutsuzcakravartinA // 18 // bhavatvadyApi no kiJcid, vinaSTamiti sa bruvan / upAyanAnyupAnetuM, divyAni khAn samAdizat // 18 // tatastaM zaramAdAya, prAbhRtAnyadbhUtAni ca / ArSabhiM so'bhyagAdindra, iva zrIRSabhadhvajam // 182 // sa natvA tamuvAcaivamadya mApuruhUta ! te / dRteneva samAhUtaH, patriNA'hamihA''gamam // 183 // tvAmihA''yAtamuvIza!, na svayaM yadupAgamam / sahasva me tadajJasya, niDute doSamajJatA // 184 // zrAntenevA''zramaH pUrNa, tRSiteneva palvalam / svAminnasvAminA svAmI, mayA prApto'si samprati // 185 // adya prabhRti bhUnAtha !, sthApito'hamiha tvayA / sthAsyAmi bhavato velAdharo giririvodadheH // 186 // ityuktvA bharatezAya, nirbharaM bhaktibhAgasau / arpayAmAsa taM vANaM, nyAsIkRtamivA'grataH // 187 // kaTIsUtraM ratnamayaM, rocIrocitadiGmukham / rAjJaH so'dAta tigmarocI rocibhiriva gumphitam // 188 // purato bharatezasya, DhokayAmAsa cojvalam / muktArAziM yazorAzimiva khaM cirasaJcitam // 189 // bhekaH / 2 bhakAbhyAm / 3 meSaH / 4 parvatam / 5 bharatam / 6 he pRthviind!| . laghujalAzayaH / triSaSTi. 17 For Private & Personal use only
Page #252
--------------------------------------------------------------------------
________________ triSaSTizalAkApuruSacarite prathama parva caturtha: sage: RSabhajinabharatacakricaritam / // 97 // mahIpaterupadadAvavadAtodyatadyutim / ratnAkarasya sarvakhamiva ratnotkaraM ca sH|| 190 // tat sarvamagrahId rAjA'nvagrahId varadAmapam / asthApayaca tatraiva, taM kIrtanamiva svakam // 191 // varadAmezamAbhASya, saprasAdaM visRjya ca / jagAma jagatInAtho, vijayI zibiraM nijam // 192 // avatIrya rathAt snAtvA'STamabhaktAntapAraNam / cakre samaM parijanaiH, sa rAjarajanIkaraH // 193 // varadAmAdhipasyA'tha, sa cakre'STAhnikotsavam / loke mahattvadAnAya, mahantyAtmIyamIzvarAH // 194 // - prati pratIcI prAcInabarhiranya ivaujasA / cakrI cakrAnugo'cAlIt , prabhAsAbhimukhaM ttH||195|| pUrayana rodasIrandhra, nIrandhaiH sainyareNubhiH / sa prayANaiH katipayaiH, payodhi prApa pazcimam // 196 // tataH kraeNkatAmbUlInAlikerIvanAkule / skandhAvAraM vinidadhe, sa rodhsyprod'dheH|| 197 // prabhAsanAthamuddizyA'STamabhaktaM vyadhAta ttH| rAjA jagrAha ca prAgvata, pauSadhaM pauSadhaukasi // 198 // pauSadhAnte samAruhya, syandanaM medinIpatiH / praviveza payorAzi, pAzapANirivA'paraH // 199 // atikramya jalaM cakranAbhidaghnaM mahIpatiH / syandanaM dhArayAmAsAdhijyaM ca vidadhe dhanuH // 20 // jayazrIkelivallaMkyA, dhnuryssttervishaaNptiH| pANinA vAdayAmAsa, mauvIM tatrImivoccakaiH // 201 // zaraM cakarSa zerIradhetradaNDavat / Asayacca nRpo bANAsane'tithimivA''sane // 202 // tataHprabhAsAbhimukhaM, taM cikSepa zilImukham / AdityabimbAdAkRSTamivaikaM kiraNaM nRpaH / / 203 // kIrtikArakamiva / 2 raajcndrH| 3 pUjayanti / 4 indrH| 5 dyAvAbhUmI / 6 ghanaiH / 7 pUgavRkSAH / 8 pazcimasamudrasya / 9 varuNaH / 10 rathAGganAbhipramANam / 11 jylkssmiikriiddaaviinnaayaaH| 12 niSaGgAt / 13 vRkSavizeSaH / bharatasya digvijyH| // 97 // For Private & Personal use only
Page #253
--------------------------------------------------------------------------
________________ vegAd vAyurivollaGghaya, vArddhAdazayojanIm / dyA bhAbhirbhAsayan prApa, sa prabhAsezavezmani // 204 // kruddhaH so'pi zaraM prekSya, prekSya tatrA'kSarANi ca / sadyo'zAmyannaTa iva, praadusskRtrsaantrH||205|| taM patriNamupAdAyopadAmapyaparAM svayam / yayau bhUpaM prabhAsezo, natvA caivaM vyajijJapat / / 206 // adya deva ! prabhAso'smi, bhAsitaH khAminA tvayA / raveH karaiH kamalAni, kamalAni bhavanti hi // 207 // eSa pratyagdigantasthaH, sAmanta iva te prabho! / sarvadA zAsanaM mRA, dhAsyAmyavanizAsana! // 208 // ityuktvA bharatezasya, tamAdau prahitaM zaram / khalUrikApattirikha, prabhAsapatirArpayat // 209 // kaTakAni kaTIsUtraM, cUDAmaNimuromaNim / niSkAdi cA'rpayad rAjJe, mUrta teja iva svakam // 210 // tasyA''zvAsakRte sarva, tadurvIpatiragrahIt / prabhoH prasAdacihna hi, prAbhRtAdAnamAdimam // 211 // tatraiva sthApayitvA tamAvAla iva pAdapam / sa Ayayau punaH skandhAvAraM vairinivAraNaH // 212 // tatkAlaM gRhiranena, kalpAvaniruheva saH / upanItairdivyabhojyairvidadhe'STamapAraNam // 213 // nRpaH prabhAsadevasya, cakre cA'STAhikotsavam / Adau sAmantamAtrasyA'pyucitAH pratipattayaH // 214 // ___ anudIpamivA''loko'nucakra bhUpatiryayau / tataH sindhormahAsindho, rodhaH prApa ca dakSiNam // 215 // pUrvAbhimukhamuvIMzo, gatvA tenaiva rodhasA / nikaSA sindhusadanaM, skandhAvAraM nyavIvizat // 216 // aSTamaM vidadhe tatra, sindhuM manasikRtya saH / AsanaM sindhudevyAcA'cala vAtAhatormivat // 217 // tataH sA'vadhinA'jJAsIdAyAtaM cakravartinam / prabhUtaiH prAbhRtairdivyaistaM cAcitumupAyayau // 218 // 1 shstraabhyaasbhuumiH| 2 vakSaHsthalamaNim / 3 dInArAdi / 4 upAyanagrahaNam / 5 kalpavRkSeNa / 6 stkaaraaH| 7 samIpe / Jain Education Internate For Private & Personal use only
Page #254
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaM parva triSaSTizalAkApuruSacarite caturthaH sargaH // 98 // RSabhajinabharatacakricaritam / tato jayajayetyAzIHpUrvakaM sA nabhaHsthitA / ityUceJA'smi te cakrin, kiGkarI karavANi kim ? // 219 // zrIdevyA iva sarvaskhaM, nidhInAmiva santatim / sA'STottaraM ratnakumbhasahasraM bhRbhuje dadau // 220 // sahodvoDhuM prakRtayoriva kIrtijayazriyoH / yogye nRpataye'yacchad, ratnabhadrAsane ca sA // 221 // nAgarAjaziroratnAnyuddhRtyeva vinirmitAn / dIparatnamayAn rAje, sA dadau vAhurakSakAn // 222 // madhyotkIrNArkabimbAbhAnadatta kaTakAMzca sA / mRdUni muSTigrAhyANi, divyAni vasanAni ca // 223 // tatsarva pratijagrAha, sa sindhoH sindhurADiva / tAM sa prasAdAlApena, pramodya visasarja ca // 224 // athA'bhinavarAkendusodare svarNabhAjane / cakArA'STamabhaktAntabhojanaM bhUbhujAM vibhuH // 225 // sindhudevyA naradevo, vidadhe'STAhikotsavam / daryamAnapathazcakreNA'gregveva cacAla ca // 226 // dizodakpUrvayA gacchan , krameNa bhrteshvrH| bharatArddhadvayAghATa, pApa vaitAThyaparvatam // 227 // nitambe dakSiNe tasya, skandhAvAraM nyavIvizat / antarIyamiva kSamApo, vistArAyAmazobhitam // 228 // cakArA'STamabhaktaM ca, tatra vizvambharApatiH / vaitAkhyAdrikumArasya, paryakampiSTa cA''sanam // 229 // utpanno bharatakSetre, prathamazcakravartyasau / ityajJAsIdavadhinA, vaitaatthyaadrikumaarkH||230|| athA'bhyagAt sa bharataM, vyomasthazcA'bravIdidam / prabho ! jaya jayeSo'smi, sevakaste prazAdhi mAm 231 sa mahAyA'Ni ratnAni, ratvAlaGkaraNAni ca / devadRSyANi ca rAje, kozAyukta ivA''rpayat // 232 // bhadrAsanAni bhadrANi, bhUyAsthavanizAsine / pratApasampadaH krIDAvezmAni vitatAra sH|| 233 // abhinvpuurnnimaacndrsdshe| 2 apragAminA / 3 bharatArddhadvayasImAnam / 4 pRthvIpatiH / bharatasya digvijyH| // 98 // Jain Education Internatie For Private & Personal use only .
Page #255
--------------------------------------------------------------------------
________________ tasya pratyagrahIta tacca, sarva sarvasahApatiH / alubdhA api gRhanti, bhRtyAnugrahahetunA // 234 // nRpastamatha sambhASya, visasarja sagauravam / mahAnto nA'vajAnanti, nRmAtramapi saMzritam // 235 // cakArA'STamabhaktAnte, pAraNaM pRthivIpatiH / cakre ca vaitAdayagiridevasyA'STAhnikotsavam // 236 // guhAM tamisrAmuddizya, cakraratnaM tato'calat / rAjA'pyagAt tasya padAnveSakasyeva pRSThataH // 237 // gatvA tamisrAsavidhe, sainyAnyAvAsayannRpaH / vidyAdharapurANIvA'vatIrNAni gireradhaH // 238 // kRtvA manasi bhUpAlaH, kRtamAlamathA'maram / cakre'STamatapo'cAlIta, tasya devasya cA''sanam // 239 // so'jJAsIdavadhijJAnAdAgataM cakravartinam / AjagAmA'rcituM taM ca, cirAd gurumivA'tithim // 240 // khAmin ! tamisrAdvAre'smin , dvArapAla ivA'si te / iti bruvan mahIbhartuH, sa sevAM pratyapadyata // 24 // strIratnayogyaM tilakacaturdazamanuttamam / divyAbharaNasambhAraM, vitatAra sa bhUbhuje // 242 // tadyogyAni ca mAlyAni, divyAni vasanAni ca / so'dAd rAje dhAritAni, prAk tadarthamivA''darAt 243 rAjA tadAdade sarva, kRtArthA api bhUbhujaH / na tyajanti dizo daNDaM, cihna digvijayazriyaH // 244 // prasAdenA'timahatA, sambhASya visasarja tam / ziSyamadhyayanaprAnta, upAdhyAya ivaa''rssbhiH|| 245 // bhUnyastabhAjanairagre, bhuJjAnai rAjakuJjaraiH / khAMzairiva pRthagbhUtaiH, samaM cakre sa pAraNam // 246 // so'karot kRtamAlasya, devasyA'STAhnikotsavam / prabhavaH praNipAtena, gRhItAH kiM na kurvate ? // 24 // suSeNAbhidhamanyedyuH, senApatimilApatiH / samAhUya heririva, naigameSiNamAdizat // 248 // 1 pRthviiptiH| 2 avajJAM kurvanti / * bhaktasya, khaMtA // 3 bhrtH| * bhuumisthaapitpaatrH| 5 indrH| For Private & Personal use only
Page #256
--------------------------------------------------------------------------
________________ triSaSTi zalAkApuruSacarite prathamaM parva caturthaH sargaH // 99 // RSabhajinabharatacakricaritam / sindhusAgaravaitAvyasImAnaM sindhuniSkuTam / dakSiNaM sAdhayottIrya, carmaratnena nimnagAm // 249 // badarIvaNavat tatra, mlecchAnAyudhayaSTibhiH / tADayitvA citrrtnsrvkhphlmaahreH|| 25 // - tataH sa senAdhipatirmRgAdhipatirojasA / tejasA tejasAMnAtho, ghirSaNo dhissnnaagunnaiH|| 251 // nimnAnAM niSkuTAnAM ca, jalasthalabhuvAmapi / anyeSAmapi durgANAM, tajjanmeva pracAravit // 252 // sampUrNalakSaNaH sarvamlecchabhASAvicakSaNaH / zirasA zAsanaM bhartustatprasAdamivA''dade // 253 // [tribhirvizeSakam ] : praNamya svAminaM gatvA, svAvAse nidideza sH| sAmantAdIn prayANAya, prticchndaanivaa''tmnH||254|| atha snAtvA kRtabalimahAgraMkhalpabhUSaNaH / saMvarmitaH kRtaprAyazcittakautukamaGgalaH // 255 // jayazriyA''liGganAya, prakSiptAmiva dolatAm / ratnapraiveyakaM divyaM, dhArayan kaNThakandale // 256 // zobhitazcihnapaTTena, paTTadvipa ivoccakaiH / gRhItAkhaH kaTau bibhranmRtA zaktimiva kSurIm // 257 // vibhrANaH svarNatUNIrAvatuccho saralAkRtI / pRSThato'pi raNaM kartuM, dordaNDAviva vaikriyau // 258 // gaNanetRdaNDanetRzreSThibhiH sArthavAhibhiH / sandhipAlacarAdyaizca, yuvarAja ivA''vRtaH // 259 // Aruroha sa senAnIrgajaratnaM nagotam / nizcalAnAsanastenA''sanena saMhabhUriva // 260 // [SabhiH kulakam ] *ttIryamAM nadI ratnacarmaNA khaMtA // 1 suuryH| 2 bRhaspatiH 3 buddhigunnaiH| 4 maargvettaa| 5 prativimbarUpAn / 6 mhaamuulysvlpaabhrnnH| . rakhamaya grIvAbharaNam / 8 prdhaanhstii| 9 parvatonnatam / 1. sahajAtaH iva / bharatakha digvijyH| // 99 //
Page #257
--------------------------------------------------------------------------
________________ zobhamAnaH sitacchatracAmaraiH so'maropamaH / vAraNaM prerayAmAsa, caraNAGguSThasaMjJayA // 261 // samaM rAjJo'rddhasainyena, sa gatvA sindhurodhasi / asthAduddhRtarajasA, setubandhamivAdadhat // 262 // yojanAnyedhate spRSTaM, yacca dvAdaza yatra ca / prAtarutAni dhAnyAni, niSpadyante dinAtyaye // 263 // naMdInadanadInAthAmbhAsu yat tAraNakSamam / tat sampasparza hastena, carmaratnaM cmRptiH||264||sndaanitkm naisargikaprabhAvena, prasasAra taTadvayam / taccarmaratnaM prakSiptaM, salilopari tailavat // 265 // saMha cambA camUnAthazcarmaratnena tena saH / uttIrya padyayevA''padApAyAH paraM taTam // 266 // taM sisAdhayiSuH sarva, sindhodakSiNaniSkuTam / kalpAntapAthodhirikha, prasasAra campatiH // 267 // dhanurnirghoSavRtkAradAruNo raNakautukI / lIlayaiva parAjigye, sa siMha iva siMhalAn // 268 // barbarAnAtmasAccakre, mUlyAttAniva kiGkarAn / TaGkaNAnaGkayAmAsa, rAjAGkena hayAniva // 269 // ratnAkaramivAnIraM, ratnamANikyapUritam / ajayajjavanadvIpa, naradvIpI sa lIlayA // 27 // tathA kAlamukhAstena, jigyire te yathA'bhavan / abhuJjAnA api mukhe, kssiptpnycaangguliidlaaH||271|| mlecchA jonakanAmAnastasya prasarataH sataH / Asan parAjukhA vAyoriva pAdapapallavAH // 272 // aparA api vaitADhyaparvatopatyakAsthitAH / mlecchajAtIvijigye sohijAtIriva vArtikaH // 273 // prauDhapratApaprasaraH, prasarannanivAritam / AkrAmat kacchadezovI, sarvA divamivAryamA // 274 // 1 nadIhUdasamudrajaleSu / * sacamUkazca khaMtA // 2 ndyaaH| 3 vshiicke| 4 nrvyaaghrH| 5 parvatAsababhUmikA sthitaaH| 6 gaaruddikH| kakakakaka SNESS Jain Education Interna l For Private & Personal use only .
Page #258
--------------------------------------------------------------------------
________________ triSaSTi zalAkApuruSacarite prathama parva caturthaH sarga: RSabhajinabharatacakricaritam / // 10 // iti niSkuTamAkramya, paJcAnana ivA'TavIm / samoA kacchadezasya, tasthau susthazcamRpatiH // 275 // mlecchabhUpatayastatra, vicitropAyanaiH samam / senApatiM samApeturbhaktyA patimiva striyaH // 276 // ratnavarNotkarAn kecit , svarNazailataTopamAn / keciccalitavindhyAdrikalpAn karaTino dduH|| 277 // kecid vizrANayAmAsurvAjino'tyarkavAjinaH / kecidaJjananiSpannAn , sthAn devarathopamAn // 278 // tatrA'nyadapi yat sAraM, tasmai sarve'pi tad daduH / giribhyo'pi saritkRSTaM, ratnaM ratnAkare brajet / / 279 // tavA''yuktA ivA''dezakarA vayamataH param / sthAsyAmaH khasvaviSayeSvityUcuste camUpatim // 28 // mahIbhujastAn yathAI, satkRtya visasarja saH / pUrvavacca sukhaM sindhumuttatAra taraGgiNIm // 281 // mlecchebhya AhRtaM sarva, taM daNDaM daNDanAyakaH / dohadaM kIrtivallInAM, DhaukayAmAsa cakriNe // 282 // satkRtaH kRtinA so'tha, prsaadaacckrvrtinaa| visRSTazca prahRSTo'gAnijAvAsaM cmptiH|| 283 // ayodhyAyAmiva sukhaM, tatrA'sthAd bharatezvaraH / siMhaH prayAti yatrApi, tasyaukaH svaM tadeva hi // 284 // anyeArAhUya camUpatiM bhUpatirAdizat / udghATaya tamisrAyAH, kapATadvitayImiti // 285 // AjJA narapatermAlAmivopAdAya maulinA / avidUre tamisrAyA, gatvA tasthau camUpatiH // 286 // kRtvA manasi senAnIH, kRtamAlamathA'maram / cakre'STamatapaH sarvAstapomUlA hi siddhayaH // 287 // senApatiratha snAtaH, zvetasaMvyAnapakSabhRta / niryayau snAnasadanAta, saraso rAjahaMsavat // 288 // sauvarNa dhUpadahanaM, lIlAvarNAravindavata / suSeNaH pANinA bibhrata , tamisrAdvAramAsadat // 289 // 1 siNhH| 2 gajAn / 3 atikAntasUryAzvAn / 4 nadyAkRSTam / * sveSu dezevityUcuste taM ca khaMtA // ISROSCRIBERSTAR bharatasya digvijayaH / // 10 // Jain Education in For Private&Personal Use Only
Page #259
--------------------------------------------------------------------------
________________ tatra cAlokayAmAsa, kapATau prANamacca sH| mahAntaH zaktimanto'pi, prathamaM sAma kurvate // 29 // vaitAvyasaJcaradvidyAdharastrIstambhanauSadham / aSTAhikotsavaM tatra, sa vyadhatta maharddhikam // 291 // akhaNDaistandulairaSTamaGgalI maGgalAvahAm / maNDalaM mAtrika ivA''lilekha pRtanApatiH // 292 // vajaM vajradharasyeva, cakriNo vairisUdanam / daNDaratnamupAdatta, svahastena campatiH // 293 // AjighAMsurapAkrAmat , saptASTAni padAni saH / manAgapasaratyeva, prajihIrSurgajo'pi hi||294 // senAnIstena daNDena, triH kapATAvatADayat / uccastarAM kandarAM tAmAtodyamiva nAdayan // 295 // vaitAThyapRthivIdhrasya, vilocanapuTe iva / bADhamujaghaTAte te, kapATe vajranirmite // 296 // tato vighaTamAnau tau, kapATau daNDatADanAta / taDattaDiti kurvANI, cakrandaturivoccakaiH // 297 // udagbharatakhaNDAnAM, jayaprasthAnamaGgalam / kapATodghATanaM rAje, senAnAtho vyajijJapat // 298 // * hastiratnaM samArUDhaH, prarUDhaprauDhavikramaH / athA''yayau tamisrAyAM, narendrazcandramA iva // 299 // mRrddhasthena zikhAbandheneva yena kadApi hi / upasa~rgA na jAyante, tiryagnarasurodbhavAH // 30 // andhakAramivA'zeSaM, yena duHkhaM praNazyati / zastraghAtA iva rujaH, prabhavanti na yena ca // 301 // nRpo yakSasahasreNAdhiSThitaM caturaGgalam / uyotaka bhAskaravanmaNiratnaM tadAdade // 302 // [trimirvizeSakam ] dakSiNe kumbhinaH kumbhasthale soriniSadanaH / pUrNakumbha iva svarNapidhAnaM nidadhe ca tat // 303 // * cAlokayAJcake khaMtA // senApatiH / 2 trivAram / 3 vaitAbyaparvatasya / 4 upadbhavAH / degina zeSa pradeg khaMtA // For Private & Personal use only .
Page #260
--------------------------------------------------------------------------
________________ triSaSTizalAkApuruSacarite prathamaM parva caturthaH sargaH RSabhajinabharatacakricaritam / // 10 // caturaGgacamUcakrayuktazcakrAnugastataH / praviveza guhAdvAraM, kesarIva nRkesarI // 304 // aSTasuvarNapramANaM, padtalaM dvAdazAsrikam / samatalaM mAnonmAnapramANayogasaMyutam // 305 // sarvadAdhiSThitaM yakSasahasreNA'STakarNikam / yojanAni dvAdazA'ndhakAranyakArakAraNam // 306 // adhikaraNIsaMsthAnaM, sUryacandrAnalaprabham / nRpatiH kAkiNIratnaM, caturaGgulamAdade // 307 // [tribhirvizeSakam ] gomUtrikAkramAt tena, sa guhApArzvayordvayoH / yojanAnte yojanAnte, maNDalAnyAlikhan yayau // 308 // dhanuHpaJcazatAyAmAnyekaikamekayojanam / uyotakArINyekonapazcAzat tAni jajJire // 309 // tAvat sthAyIni tAnyAsan , guhA codghATitAnanA / yAvajjIvati kalyANI, cakravartI mahItale // 31 // maNDalAnAM prakAzena, tenA'praskhalitA camUH / saJcacAra sukhaM cakraratnAnuganRpAnugA // 311 // sA guhA saJcarantIbhizcamUmizcakravartinaH / asurAdivalai ratnaprabhAmadhyamivA''babhau // 312 // antaH saJcaratA tena, camRcakreNa sA guhA / AsIduddAmani?SA, manthAneneva manthanI // 313 // rathaiH sImantitaH sadyo'zvakhuraiH kSuNNakarkaraH / jajJe purIpatha iva, sa khilo'pi guhApathaH // 314 // antaHsthitena sA tena, senAlokena kandarA / tirazcInatvamApannA, lokanAlirivA'bhavat // 315 // madhyabhAge tamisrAyAH, saMvyAnarasane iva / nRpaH prApadayonmagnA-nimagne nAma nimnaMge // 316 // yAmyodagbharatakSetrArddhAbhyAmAgacchatAM nRNAm / AjJAlekhe iva kRte, te nadIchadmatodriNA // 317 // dvaadshkonnkm| 2 manthanaghaTI / 3 saJcArarahito'pi / 4 adhovsnmekhle| * 'navasa khaMtA // 5 nadyau / 6 nadI miSeNa / bharatasya digvijyH| // 101 // For Private & Personal use only .
Page #261
--------------------------------------------------------------------------
________________ tumbIphalamivaikasyAmunmajati zilApi hi / zileva tumbIphalamapyanyasyAM tu nimajjati // 318 // tamisrAyAH pUrvabhitternirgate te tu gacchataH / bhitteH pratIcyA madhyena, sindhau saGgamamAnataH // 319 // babandha barddhakiH padyAmanavadyAM tatastayoH / vaitAbyAdrikumArasya, rahAzayyAmivA''yatAm // 320 // padyA kSaNena sA jajJe, cakrabhRvarddhakeH khalu / gehAkAradrumebhyo hi, kAlakSepo na vAstunaH // 321 // bhUyobhirapi pASANaiH, kRtA sushlissttsndhibhiH| reje tAvatpramANaikapASANaghaTiteva sA // 322 // sA pANivat samatalA, vajravacca draDhIyasI / guhAdvArakapATAbhyAmivA'lakSyata nirmitA // 323 // sasainyo'pi sukhenaiva, nimnage dustare api / samarthaH padavidhivaccakravargyuttatAra te // 324 // guhAyA uttaraM dvAramuttarAzAmukhopamam / saha cambA kramAd gcchnnaasdnmediniiptiH||325 // AkarSyAghAtanirghoSa, yAmyadvArakapATayoH / bhItAvivojaghaTAte, tatkapATau svayaM kSaNAt // 326 // tadA vighaTamAnau tau, saratsaritizabdataH / saraNapreraNamiva, cakrisainyasya cakratuH // 327 // guhAyAH pArthabhittibhyAM, tathA saMzliSya saMsthitau / alakSyetAM yathA tatrA'bhUtapUrvAvivArI // 328 // ___ atha prathamatazcakraM, purogaM cakravartinaH / nirjagAma guhAmadhyAdabhramadhyAdivAya'mA // 329 // mahIyasA mahInAtho, guhAdvAreNa tena ca / balIndra iva pAtAlavivaraNa viniryayo / 330 // tasyA guhAyA niHzaGkalIlAgamanazAlinaH / niryayurdantino vindhyasAnumadgahvarAdiva // 331 // guhAto valgu valganto, nirgacchanti sma vAjinaH / ambhodhimadhyanirgacchadavAjiviDambinaH // 332 // 1 etdaannyklpvRkssebhyH| 2 kapATau / Jain Education Intern For Private & Personal use only
Page #262
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaM parva caturthaH triSaSTizalAkApuruSacarite // 102 // sargaH RSabhajinabharatacakricaritam / vaitAThyakandarAdADhyakuMTIgarbhAdivA'kSatAH / nAdayantaH khanAdaiA, nirIyuH spandanA api / / 333 // pattayo'pi viniSpeturmahaujaskA guhAmukhAt / sadyaH sphuTitavalmIkavadanAdiva pnngaaH|| 334 // pazcAzadyojanAyAmAM, tAmatikramya kandarAm / udagbharatavarSAI, vijetuM prAvizannRpaH // 335 // kirAtAstatra nivasantyApAtA nAma durmadAH / ADhyA mahaujaso dIptA, bhUmiSThA iva dAnavAH // 336 // tevicchinnamahAhaHzayanAsanavAhanAH / analpasvarNarajatAH, kuberasyeva gotriNaH // 337 // bahujIvadhanAste ca, bahudAsaparicchadAH / ajAtAbhibhavAH prAyaH, surodhAnadrumA iva // 338 // anekasamparAyeSu, niyUMDhabalazaktayaH / mahAzakaTabhAreSu, mahokSA iva te sadA // 339 // prasahya bharatAdhIze, kRtAnta iva sarpati / aniSTazaMsinasteSAmutpAtA abhavanniti // 340 // caladbharatasainyaprAgbhArabhArairivAditA / prakampitagRhodyAnA, pracakampe vasundharA // 341 / / digantavyApibhiH praudaiH, pratApariva cakriNaH / ajAyanta dizAM dAhA, dAvAnalasahodarAH // 342 // kSaratA rajasA'tyantamanAlokanabhAjanam / babhUvuH kakubhaH sarvAH, puSpavatya iva striyaH // 343 // duHzravakrUranirghoSA, AsphalantaH parasparam / payonidhAviva grAhA, durvAtA vijajRmbhire / / 344 // nipeturgaganAdulkA, ulmakAnIva sarvataH / samastamlecchavyAghrANAM, prakSobhasya nibandhanam // 345 // abhavan vajranirghAtA, mahAnirghoSabhISaNAH / kruddhotthitakRtAntasya, hastaghAtA iva kSitau // 346 // sthAne sthAne kAkacillamaNDalAni nabhastale / bhramuH samupasarpantyAchatrANIvA'ntakazriyaH // 347 // 1 dhanADhyagRhagarbhAd iv| 2 ksstrhitaaH| 3 bhUmisthitAH / 4 anekayuddheSu / 5 rjsvlaaH| 6 matsyavizeSAH / bharatasya digvijyH| // 102 // Jain Education Interna For Private & Personal use only
Page #263
--------------------------------------------------------------------------
________________ atha sauvarNasannAhaparazuprAsarazmibhiH / sahasrarazmi kurvANaM, koTirazmimivA'mbare // 348 // danturAmbaramuddaNDairdaNDakodaNDamudgaraiH / dhvajasthavyAghrasiMhAhitrastAmbaracarIgaNam // 349 // mahAdvipaghaTAmeghAndhakAritadigAnanam / yamAnanaparisparddhirathAgramakarAnanam // 350 // khurApAtaisturaGgANAM, pATayantamiva kSitim / jayatUryaravai|raiH, sphoTayantamivA'mbaram // 351 // bhaumenA'gresareNA'rkamiva cakreNa bhISaNam / AyAntaM bharataM dRSTvA, kirAtAzrukupustarAm // [paJcabhiH kulakam]] mithaH sambhUya te krUraigrahamaitrIviDambinaH / avanI saMjihIrSanta, iva skrodhmbhydhuH|| 353 // aprArthitaprArthayitA, ko'yaM bAla ivA'lpadhIH / pRthagjana iva zrIhIdhRtikIrtivivarjitaH // 354 // parikSINapuNyacaturdazIko hInalakSaNaH / asmadviSayamAyAti, mRgaH siMhaguhAmiva ? // 355 // tadenamuddhatAkAraM, prasarantamapi kSaNAt / mahAvAtA ivA'mbhodaM, prakSipAmo dizodizi // 356 // ityuccairvibruvANAste, sambhUya bharataM prati / udatiSThanta yuddhAya, pratyabdaM zaraibhA iva // 357 // abhedyAn kUrmapRSThAsthizakalairiva nirmitAn / sannAhAn dhArayAmAsuH, kirAtapatayo'tha te // 358 // dizanti mUrnAmutkezanizAcaraziraHzriyam / RkSAdikezacchannAni, zirastrANAni te dadhuH // 359 // utsAhenocchsaddehatayA sannAhajAlikAH / truTanti sa pratimuharaho ! teSAM raNotkatA // 360 // zirobhirutkacaisteSAM, zirastrANAnyudAsire / trAtA kimaparo'smAkamityamarSavazAdiva // 361 // kecita kupitakInAzabhrakuTIkuTilAnyadhuH / dhanUMSi zRGgaghaTitAnyadhijyIkRtya lIlayA // 362 // khecarIgaNam / 2 maGgalagraheNa / 3 ravimaGgalazanirAhuketurUpAH / 4 aSTApadAH / 5 bhAlUkA di / 6 raNotkaNThatA / triSaSTi. 185 For Private & Personal use only
Page #264
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaM parva triSaSTizalAkA caturthaH puruSacarite sargaH RSabhajina 103 // bharatacakricaritam / kepi saGgaradurvArAMstaravArIn bhayaGkarAn / kozAdAcakRSulIlAtelpakalpAn jyshriyH|| 363 // keciduddadhire daNDAn , daNDapANerivA'nujAH / kuntAnanartayan ke'pi, ketUniva nabhastale // 364 // | zUlAnyadhArayan kepi, zUlAkartumiva dviSaH / prItaye pretarAjasyA''matritasya raNotsave // 365 // vidviSadvartikAcakrapANasarvasvataskarAn / ayaHzalyAn nidadhire, zyenAniva kare'pare // 366 // pipAtayiSava iva, namastastArakotkaram / kecidAdadire sadyo, mudgarAnuduraiH karaiH // 367 // vividhAnyAyudhAnyanye'pyadhurAyodhanecchayA / vinA zastraM na ko'pyAsId , vinA viSamivoragaH // 368 // uddizya bharatAnIkamanIkarasalAlasAH / abhyadhAvannekakAlamekAtmAna ivA'tha te // 369 // bharatasyA'grasainyena, sArddha yuyudhire syAt / mlecchAH zastrANi varSanto'riSTAbdAH karrakAniva // 370 // bhuvo madhyAdivotpeturdiakhebhya ivA'patan / petuzca vyomata iva, tebhyaH zastrANi sarvataH // 371 // bharatezAgrasenAyAM, kirAtAnAM zilImukhaiH / na tadAsIna yad bhinnaM, durjanAnAmivoktibhiH // 372 // mlecchasainyena paryastA, bharatezAgrasAdinaH / nadImukhomaya ivA'valan vAridhivelayA // 373 // cakriNaH kariNakhemU, rasanto virasakharam / nimnatsu mlecchasiMheSu, zilImukhanakhaiH zitaiH // 374 // tADitA mlecchasubhaTaizcaNDaidaNDAyudhairmuhuH / bhUpateH pattayaH peturlulantaH kandukA iva // 375 // svacchandaM mlecchasainyena, nRpAnadhvajinIrathAH / abhajyanta gdaaghaatairvjrdhaatairivaa'dryH|| 376 // timiGgilairiva mlecchestasina samarasAgare / grastatrastaM nRpacamUnakacakramajAyata // 377 // 1 khanAn / 2 lIlAzayyAsadRzAn / 3 yamasya / 4 lohazalyAn / 5 utpAtameghAH / 6 varSAMpalAn / . mahAmatsyaiH / bharatasya digvijyH| // 103 // For Private & Personal use only .
Page #265
--------------------------------------------------------------------------
________________ anAthAmiva tAM senA, senAnAthaH parAjitAm / pazyan suSeNaH kopenA'nodi rAjJa ivA''jJayA // 378 // AtAmranayanastAmravadanaH sa kSaNAdabhRt / durIkSo nararUpeNa, vaizvAnara iva svayam // 379 // rakSorAja ivA'zeSAn , grasituM parasainikAn / svayaM saMvarmayAmAsa, suSeNaH pRtnaaptiH|| 38 // utsAhocchusadaGgatvAdatigADhatvamAgatam / sauvarNa varma senAnyastvagantaramivA'zubhat // 381 // azItyaGgulamucchreityAmekanyunazatAGgulam / pariNAhe dairye punaraSTottarazatAGgulam // 382 // dvAtriMzadaGgulotsedhaM, satatonnatamaulikam / caturaGgulakarNa ca, viMzatyaGgulabAhukam // 383 // SoDazAGgulajaGghAkaM, caturaGgulajAnukam / caturaGguloccakhuraM, vRttaM valitamadhyakam // 384 // vizAlasaGgatanataprasannapRSThazAlinam / dukUlatantubhiriva, komalairlomabhiryutam // 385 // prazastadvAdazAvarta, zuddhalakSaNalakSitam / sujAtayauvanaprAptazukapicchaharicchavim // 386 // kazAnipAtarahitaM, sAdicittAnugAminam / ratnasvarNavalgAvyAjAd , dobhyAM zliSTamiva zriyA // 387 // kAJcanaiH kiGkiNIjAlaiH, kvaNadbhirmadhurasvaram / antardhvananmadhukarAmbhojasragbhirivArcitam // 388 // paJcavarNamaNImizrasvarNAlaGkaraNAMzubhiH / rUpAdvaitapatAkAGkamiva bibhrANamAnanam // 389 // kAJcanAmbhojatilaka, bhaumAGkitamivA'mbaram / cAmarosanibhato'nyau karNAviva vibhratam // 390 // vajriNo vAhanamivA''kRSTaM puNyena cakriNaH / muJcantaM caraNau vakro, patantau lAlakAdiva // 391 // suparNamanyamRyaiva, mUrtimantamivA'nilam / kSaNena yojanazatollaGghane dRSTavikramam // 392 // 1 agniH / 2 auntye| 3 vishaaltaayaam| * kiGkaNI khaMtA / / Jain Education Internet For Private & Personal use only
Page #266
--------------------------------------------------------------------------
________________ triSaSTizalAkA puruSacarite // 104 // Jain Education Inter kardamodakapASANazarkarAgarttaduHpamAt / mahAsthalIgiridarIdurgAzcottAraNakSamam // 393 // ISadbhUlagnapAdatvAt, saJcarantamivA'mbare / medhAvinaM vinItaM ca paJcadhArAjitazramam // 394 // kamalAmodaniHzvAsaM, kamalApIDamAkhyayA / sAkSAjjayamivA''rohad, vAjirAjaM camUpatiH // 395 // [ caturdazabhiH kulakam ] paJcAzadaGgulaM dairghya, vistAre SoDazAGgulam / arddhAGgulaM ca bAhalye, svarNaratnamayatsaMru / / 396 // apAstakozaM nirmuktanirmokamiva pannagam / tIkSNadhAramatidRDhaM, dvaitIyIkamivA'zanim / / 397 // vicitrapuSkarazreNivyaktavarNavirAjitam / khaDgaralaM sa jagrAha dviSAM patramivA'ntakaH // 398 // [ tribhirvizeSakam ] jAtapakSa ivAhIndraH sannaddha iva kesarI / babhUva khaDgaralena, sa tena pRtanApatiH / / 399 / / taDiddaNDa ivAsskAze, taralaM bhramayannasim / vAjinaM prerayAmAsa, sAMyugInaM camUpatiH // 400 // jalakAnto jalamiva, sphATayan vidviSaddhalam / viveza vAjinA tena, suSeNaH samarAGgaNam // / 401 // suSeNe nighnati surdviSaH ke'pi mRgA iva / netre nimIlya ke'pyasthuH patitvA zazakA iva // 402 // UrddhabhUyA'pare tasthuH kheditA rohitA iva / Arohan viSamasthAnaM, ke'pi zAkhAmRgA iva // 403 // keSAJcit peturastrANi, patrANIva mahIruhAm / AtapatrANi keSAJcid, yazAMsIva samantataH // 404 // keSAJcit turagAstasthurmantrastabdhA ivoragAH / keSAJcidapyabhajyanta, syandanA mRnmayA iva // 1 khaDgamuSTiH / * codayAmAsa saM 2, A. nodayAmAsa khaMtA // 2 raNakuzalam / 405 // 3 kapayaH / prathamaM parva caturthaH sargaH RSabhajina bharatacakri caritam // bharatasya digvijayaH / // 104 //
Page #267
--------------------------------------------------------------------------
________________ khamapyasaMstutamiva, pratyakSanta na kecana / AtmaprANAn gRhItvA tu, yayurlecchA dizodizam // 406 // paryastAste suSeNenA'mbhaHpUreNa drumA iva / niHsthAmAno yojanAni, bhUyAMsi vyapacakramuH // 407 // te vAyasA ivaikatra, sambhUyA''locya ca kSaNam / AturA mAtaramiva, yayuH sindhuM mhaandiim||408|| tasyAzca saikate kRtvA, saMstarAn sikatotkaraiH / te sambhUyopavivizurapanAnodyatA iva // 409 // nagnA uttAnakA meghamukhAn khakuladevatAH / citte nAgakumArAMste, kRtvA'STamatapo vyadhuH // 410 // tadaSTamatapaHprAnte, cakritejobhayAdiva / teSAM nAgakumArANAmAsanAni cakampire // 411 // te dRSTvA'vadhinA tAMstu, mlecchAnAstithAsthitAn / artyA pitRvadabhyetya, prAdurAsaMstadagrataH // 412 // brUta bho! bhavatAmarthaH, ko'dhunA manasIpsitaH? / antarikSasthitA evaM, te kirAtAn babhASire // 413 / / dRSTvA meghamukhAnnAgakumArAnabhasi sthitAn / te'vananaJjalIn bhAleSvatyantaSitA iva // 414 // amaddezamanAkrAntapUrva ko'pyAgato'dhunA / yathA sa gacchati tathA, kurutetyUcire ca te // 415 // UcurmeghamukhAzcaivaM, bharatazcakravartyayam / devAsuranarendrANAmapyajayyo mahendravat // 416 // mantratatraviSAstrAgnividyAdInAmagocaraH / girigroveva TaGkAnAM, cakravartI mahItale // 417 // yuSmAkamanurodhena, vayamasya tathA'pi hi / upasarga kariSyAma, ityuktvA te tiro'bhavan // 418 // ambhodhaya ivotpatya, bhuvo'mbhodA nabhastalam / vyApnuvanto'JjanazyAmarucaH saJjajJire kSaNAt // 419 // te'tarjayanniva taDitajenyA cakrabhRccamUm / UrjitaigarjitaravaizvA''cukruzurivA'sakRt // 420 / / aparicitam / 2 nirblaaH| 3 mRtasnAne udyatA iva / 4 pUrvamanAkrAntam / 5 giripASANaH / 6 pASANabhedanAstrANAm / 7 vidyudruuptrjnynggulyaa| Jan Education International For Private & Personal use only
Page #268
--------------------------------------------------------------------------
________________ triSaSTizalAkA prathamaM parva caturthaH sargaH puruSacarite // 105 // RSabhajina| bharatacakricaritam / te tasthurupari mApaskandhAvArasya tatkSaNam / cUrNanAya tatpramANodyatavajrazilopamAH // 421 // ayogreriva nArAcairiva daNDairivA'tha te / dhArAbhirambhasAM tatra, prAvarttanta pravarSitum // 422 // meghAmbhasA pUryamANe, samantAdapi bhUtale / anAvyanta sthAstatrA'nakAyanta gajAdayaH // 423 / / kvA'pyagacchadivA''dityaH, praNezuriva parvatAH / tena meghAndhakAreNa, sphUrjatA kAlarAtrivat // 424 // ekAndhakAratA caikajalabhAvazca bhUtale / tadAnIM yugapad yugmadharmAviva babhUvatuH // 425 // __ariSTavRSTimutkRSTAM, prekSya tAM cakravartyapi / carmaratraM svahastena, priyabhRtyamivA'spRzata // 426 // spRSTaM taccakrihastena, carmaratnamavarddhata / yojanAni dvAdazodavaneneva vaaridH|| 427 // tasmin jalasyoparisthe, ghanAbdheriva bhRtale / carmaratne samAruhya, tasthau rAjA sasainikaH // 428 // maNDitaM navanavatyA, sahauticArubhiH / cAmIkarazalAMkAbhiH, kSIrAbdhimiva vidrumaiH // 429 // vraNagranthivihInena, saralatvaikazAlinA / nAlena nalinamiva, svarNadaNDena zobhitam // 430 // toyAtapamarudreNutrANakSamamilApatiH / pasparza pANinA chatraM, carmavad vavRdhe ca tat // 431 // [tribhirvizeSakam ] chatradaNDasyopari ca, dhvAntadhvaMsakRte nRpaH / tejasA'tinabhoranaM, maNiratnaM nyavezayat // 432 // taradaNDamivA'rAjat , sampuTaM cchatracarmaNoH / tataH prabhRti loke'bhUd , brahmANDamiti kalpanA // 433 // lohAH / 2 nauvadAcaraNamakurvata / 3 nakravadAcaraNamakurvata / 4 uttarapavanena / * * paizcArurociSAm saM 1 khaM // ItdeglAkAnAM, saM 1 khaM // 5 prvaalaiH| 6 andhakAranAzArtham / 7 atikrAntasUryam / bharatasya digvijyH| // 105 // For Private & Personal use only
Page #269
--------------------------------------------------------------------------
________________ - carmaratne ca sukSetra, ivoptAni divAmukhe / sAyaM dhAnyAnyajAyanta gRhiratnaprabhAvataH // 434 // prAtarutAzca kUSmANDapAlakyAmUlakAdayaH / dinAnte nirapadyanta, prAsAdA aindavA iva // 435 // uptA dinamukhe cUtakadalyAdyAH phldrumaaH| divAnte'pi phalanti ssa, prArambhA mahatAmiva // 436 // dhAnyazAkaphalAnyetAnyabhukta mudito janaH / udyAnakeligatavannAbuddha kaTakazramam // 437 // carmaratnacchatraratnamadhye madhyajagatpatiH / prAsAdastha iva svastho'vatasthe saparicchedaH // 438 // saptA'bhRvannahorAtrANyazrAntaM tatra varSatAm / teSAM nAgakumArANAM, tadA kalpAntakAlavat // 439 // pApAH ke'mI mamedRkSopasarga kartumudyatAH / iti bhAvaM narendrasya, viditvA'tha mhaujsH||44|| sadA sannihitA yakSAste sahasrANi SoDaza / sannaddhA baddhatUNIrA, adhijyiikRtkaarmukaaH|| 441 // dirdhakSava iva krodhAnalena paritaH parAn / etya meghamukhAn nAgakumArAnevamabruvan // 442 // are varAkAH! kiM yUyaM, hanta ! nizcetanA iva / na jAnItha mahInAthaM, cakriNaM bharatezvaram // 443 // vizvAjayye nRpe'muSminnArambho vo'yamApade / mahAziloccaye dantaprahAro dantinAmiva // 444 // evaM satyapyapayAta, tvaritaM matkuNA iva / adRSTapUrvo bhAvI vo'pamRtyu DhamanyathA // 445 // __ ityAkA''kulA meghabalaM meghamukhAH surAH / saMjahurindrajAlajJA, indrajAlamiva kSaNAt // 446 // yayuH kirAtAMste meghmukhaastccaa''cckssire| bharataM zaraNaM gatvA''zrayadhvamiti cA''dizan // 447 // tatastadvacanAnmlecchA, bhagnecchA bharatezvaram / zaraNyaM zaraNAyeyurananyazaraNAstadA // 448 // 1 kUSmANDa: "kolu" iti bhASAyAm / 2 sainyazramam / 3 saparivAraH / 4 dagdhumicchavaH / * degcchAste bhItA bhadeg saM 20 Jan Education in For Private & Personal use only
Page #270
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama parva caturthaH triSaSTi zalAkApuruSacarite // 106 // sarga: RSabhajina| bharatacakri caritam / phaNAmaNInivAhInAmekataH puJjitAn maNIn / antaHsAramiva merozvArucAmIkarotkaram // 449 // azvaratnapraticchandAnivA'zvAnapi lakSazaH / upAyane'rpayAmAsuste natvA bhrteshituH||450|| [yugmam ]] nibaddhAJjalayo mUrdhni, vAcA cATUktigarbhayA / saMgarbhA iva VtAnAmiti cocaibabhASire // 451 // vijayasva jagannAtha !, pracaNDAkhaNDavikrama AkhaNDala ivA'si tvaM, pakhaNDe kSoNimaNDale // 452 // vaitAkhyaparvatasyA'smadbhUrvaprasmaikabhUpate ! / guhApratolI tvadRte, ka udghATayituM kSamaH? // 453 // jyotizcakramivA''kAze, skandhAvAraM jlopri| anyo dhartumalambhUSNurjiSNo! tvAmantareNa kaH? // 454 // evamadbhutayA zaktyA, svAminnApi divaukasAm / ajayya iti vijJAto'syajJAnAgaH sahakha naH // 455 // navaM jIvAtumadhunA, pRSThe hastaM prayaccha naH / sthAsyAmo'taH paraM nAtha, tvadAjJAvartino vayam // 456 // bharato'pyAtmasAtkRtya, tAn satkRtya ca kRtyavit / visasarbottamAnAM hi, praNAmAvadhayaH krudhH||457|| girisAgaramaryAdaM, sindhoruttaraniSkuTam / nRpAjJayA suSeNo'tha, sAdhayitvA samAyayau // 458 // bhogAna tatropabhuJjAnazciraM tasthau mahIpatiH / AyIkartumivA'nAryAn , nijAryajanasaGgamAt // 459 // anyadA'yudhazAlAyA, bhAvizAlaM mahIbhRtaH / cakraratnaM nirakrAmat , pratibhUH kakubhAM jaye // 46 // gacchataH pUrvamArgeNAbhi kSudrahimavagirim / yayau tasyA'dhvanA rAjA, pravAha iva kulyayA // 461 // kaizcit prayANakairgacchan, gajendra iva lIlayA / nitamba dakSiNaM kSudrahimAdreH prApa bhUpatiH // 462 // ashvrtnprtivimbaaniiv| 2 shodraaH| 3 bandinAm / 4 asmadbhUmidurgasya / 5 smrthH| 6 ajJAnAparAdham / saJjIvanauSadharUpam / 8 kAntivizAlam / bharatasya digvijyH| // 106 // Jain Education Internal For Private & Personal use only
Page #271
--------------------------------------------------------------------------
________________ tasmiMzca bhUrjatagaradevadAruvanAkule / nyadhAnnarendraH zibiraM, mahendra iva pANDake // 463 // uddizya kSudra himavatkumAraM tatra cA''rSabhiH / cakre'STamaM kAryasiddhestapo maGgalamAdimam // 464 // tatazcA'STamabhaktAnte, nizAnta iva bhAskaraH / rathArUDho mahAtejA, niryayau zibirodadheH // 465 // vegena gatvA himavatparvataM triratADayat / sATopo rathazIrSeNa, zIrSaNyaH pRthivIbhujAm // 466 // himAcalakumArAya nijanAmAGkitaM zaram / visasarjA'tha bhUnAtho, vaizAkhasthAnakasthitaH // 467 // dvAsaptatiM yojanAni, vihAyasA vihaGgavat / zaraH sa gatvA himavatkumArasya puro''patat // 468 // sa samAlokya taM vANamArAM vyAla iva dvipaH / kopAdajani tatkAlaM, lohitAyitalocanaH // 469 / / sa kareNa gRhItvepuM, tatra nAmA'kSarANi ca / dRSTvA zamaM yayau dIpa, iva pannagadarzanAt // 470 // pradhAnapuruSeNeva rAjJasteneSuNA saha / upAyanAnyupAdAya sa yayau bharatezvaram // 471 // uktvA jayajayetyuccairantarikSasthito'tha saH / Adau bhUpAya taM kANDa, kANDakAra ivA''rpayat // 472 // so'dAd devadrusu~manomAlAM gozIrSacandanam / sarvauSadhIrhRdAmbhava, rAjJe sAraM hi tasya tat // 473 // kaTakAn bAhurakSAMca, devadUSyAMzukAni ca / dadau narapaterdaNDe, prAbhRrtacchadmanA'tha saH // 474 // svAminnuttaradikprAnte, tavA''yuktaM ivA'smyaham / ityuktvA virato rAjJA, sa satkRtya vyasRjyata // 475 || adrestasya prasthamiva, saha prasthitamuccakaiH / sa vAlayAmAsa rathaM, manorathamiva dviSAm // 476 // 1 pANDake vane / 2 prAtaHkAle 3 agraNIH / 4 aGkuzam / 5 duSTagajaH / 6 yANakArakaH / 7 kalpavRkSapuSpamAlAm / 8 upAyanamiSeNa / 9 bhRtyaH / .
Page #272
--------------------------------------------------------------------------
________________ triSaSTizalAkA puruSacarite prathamaM parva caturthaH sagaH RSabhajinabharatacakricaritam / // 107 // bharatasya gatvA RSabhakUTAdrimRSabhakhAmibhUstataH / jaghAna rathazIrSaNa, trirdanteneva dantirAT // 477 // sthApayitvA rathaM tatra, pRthivIpatiragrahIt / pANinA kAkiNIranaM, razmikozamivAryamA // 478 // avasarpiNyAM tRtIyAraprAnte bharato'smyaham / cakrIti varNAn kAkiNyA, tatpUrvakaTake'likhat // 479 // tato vyAvRtya sadvattaH, skandhAvAraM nijaM yayau / cakArA'STamabhaktAntapAraNaM ca mhiiptiH||48|| tatazca kSudrahimavatkumArasya narezvaraH / aSTAhnikotsavaM cakre'nurUpaM cakrisampadaH // 481 // ___ gaGgAsindhumahAnadyorantarAlamahItale / amAdbhiriva viyatyutplavamAnasturaGgamaiH // 482 // sainyabhArapariklAntAM, sektukAmairivA'vanim / prasravadbhirmadajalapravAhaM gandhasindhuraiH // 483 // uddAmanemirekhAbhiH, sImantAlatAmiva / vidadhAnairvasumatI, sandibhiH syandanottamaiH / / 484 // pattibhiH koTisaGkhyaizca, prasaradbhirmahItale / darzayadbhirnarAdvaitamivA'dvaitaparAkramaiH // 485 // azvavArAnugo jAtyamataGgaja iva vajan / cakraratnAnugazcakrI, prApa vaitAvyaparvatam // 486 // ziviraM zabarIgItAvigItAdijinastave / udanitambe tasyA'drenarendraH sannyavezayat // 487 // __ tato namivinamyAkhyau, vidyAdharapatI prati / praijidhAya vizAmIzo, mArgaNaM daNDamArgaNam // 488 // Alokya mArgaNaM taM ca, vidyAdharapatI varau / kopATopasamAviSTAvityamantrayatAM mithaH // 489 // dvIpasya jambUdvIpasya, varSe'tra bharate'dhunA / utpede bharato hanta !, prathamazcakravartyayam // 490 // asAvRSabhakUTAdrau, candrabimba iva svayam / nAmadheyaM likhitvA khaM, valitotra samAyayau // 491 // * kAkaNI khaMtA // kAkaNyA, khaMtA // naramayam / 2 anindyaH / prerayAmAsa / 4 daNDayAcakam / digvijyH| // 107 // For Private & Personal use only .
Page #273
--------------------------------------------------------------------------
________________ Arohaka ivebhasya, vaitAdayasyA'sya bhUbhRtaH / pArzve kRtapado'styepa, bhUpatirbhujagarvitaH // 492 // tadeSa jitakAsI sannasatto'pi jighRkSati / manye daNDaM taduddaNDaM, cikSepA'smAsu sAyakam // 493 // tAvanyo'nyamuditvaivamutthAya samaronmukhau / pratasthAte giriprasthaM, sthagayantau nijairbalaiH // 494 // tatra dhusaddhalAnIva, saudharmezAnanAthayoH / AjJayA'tha tyorvidyaadhraaniikaanyupaayyuH|| 495 // teSAmuccaiH *kilikilArAvairvaitAkhyaparvataH / jahAseva jagajeMva, pusphoTeva samantataH // 496 // vidyAdharendrabhRtakAH, kaladhautamayAn pRthUn / dundubhIn vAdayAmAsurvaitAvyasyeva kandarAn // 497 // udagdakSiNayoH zreNyobhUmigrAmapurAdhipAH / vicitraratnAbharaNA, ratnAkarasutA iva // 498 // askhaladgatayo vyomni, sauparNeyA ivA'calan / samaM namivinamibhyAM, tanmUrttaya ivA'parAH // 499 // eyurvicitramANikyaprabhodbhAsitadiakhaiH / vimAnaiH ke'pyasaMlakSyabhedA vaimAnikAmaraiH // 50 // garjadbhiH zIkarAsAravarSibhirgandhasindhuraH / puSkarAvartakAmbhodasodarairapare'calan // 501 // AcchinnairindumArtaNDaprabhRtijyotiSAmiva / suvarNaratvaracitaiH, syandanaiH kecidApatan // 502 // gagane valgu valgadbhivegAtizayazAlibhiH / kepi pratasthire vAyukumArarikha vaajibhiH|| 503 // vihastahastAH zastrodhairvajrasannAhadhAriNaH / plavamAnAH plaMbaGgavat , kecideyuH pdaatyH||504|| tAvathottIrya vaitAtyAd, vidyAdharabalAvRtau / yuyutsamAnI sannaddhI, bhrteshvrmiiytuH||505|| kRtsthaanH| 2 jyaabhimaanii| 3 devasainyAni iv| * kilakilA saM 1, 2. // sIkarA saM 1, khaM // x4 vyaakulhstaaH| plavagavat aa|| Jain Education Internal For Private & Personal use only
Page #274
--------------------------------------------------------------------------
________________ triSaSTi zalAkA puruSacarite // 108 // Jain Education Internatio kurvan maNivimAnaidya, bahusUryamayImiva / prajvaladbhiH praharaNaistaDinmAlAmayImiva / / 506 // uddAmadundubhidhvAnairmeghaghoSamayImiva / vidyAdharabalaM vyomanyapazyad bharatastataH / / 507 // daNDArthin ! daNDamasmattastvaM gRhNAsIti bhASiNau / AhavAyAhvayetAM tau, vidyAdRptau mahIpatim / / 508 / / atha tAbhyAM sasainyAbhyAM, pratyekaM yugapacca saH / yuyudhe vividhairyuddhairyuddhArjyA yaJjayazriyaH // 509 // yudhA dvAdazavArSikyA, vidyAdharapatI jitau / prAJjalI praNipatyaivaM, bharatAdhIzamUcatuH // 510 // verupari kiM tejo ?, vAyorupari ko jaivI ? | mokSasyopari kiM saukhyaM 1, kazca zUrastavopari ? // 511 // RSabho bhagavAn sAkSAdadya dRSTastvamArSa me ! | ajJAnAd yodhito'smAbhiH, kulakhAmin ! sahasva tat // 512 // RSabhakhAmino bhRtyau, purA vAmadhunA tu te / sevAvRttirna lajAyai, svAmivat svAminandane / / 513 / / yAmyodagbharatArddhAntarvarttivaitADhyapArzvayoH / durgapAlAvivehA''vAM, sthAsyAvaH zAsanena te / / 514 / / ityasya vacanasyA'nte, vinamya vinamirnRpaH / vidadhe ditsamAno'pi, yiyAciSurivA'Jjalim / / 515 / / samacaturasrAkArAM, sUtraM dattveva nirmitAm | trailokyavartimANikyatejaHpuJjamayImiva / / 516 // yauvanena nakhaiH kezaiH, zrImadbhiH sarvadA sthitaiH / virAjamAnAmatyantaM kRtajJairiva sevakaiH / / 517 / / sarvAmayopazamanIM, valyAM divyAmivauSadhIm / yathAkAmInazItoSNasaMsparzA divyavArivat // 598 // triSu zyAmAM triSu zvetAM, triSu tAmrAM triSUnnatAm / triMgambhIrAM trivistIrNA, jyAyatAM triRzIyasIm // 519 / / 1 vidyonmattau / 2 vegavAn / 3 sarvarogopazamanIm / 4 balahetukAm / 5 yathecchazItoSNa saMsparzAm / 6 kezAdiSu / 7 dehAdiSu / 8 karatalAdiSu / 9 stanAdiSu / 10 nAbhyAdiSu / 11 nitambAdiSu / 12 locanAdiSu / 13 udarAdiSu / prathama parva caturthaH sargaH RSabhajinabharatacakricaritam / bharatasya digvijayaH / // 108 // .
Page #275
--------------------------------------------------------------------------
________________ jayantI kezapAzena, kalApAn pracalAkinAm / parAbhavantI bhAlena, pakSamadhyakSapAkaram // 520 // ratiprItyoriva krIDAdIrghike dadhatIM dRzau / nAsAM ca bhAlalAvaNyajaladhArAmivA''yatAm // 521 // kapolAbhyAM navavarNAdarzAbhyAmiva zobhitAm / dolAbhyAmiva karNAbhyAM, lgnaabhyaamNsdeshyoH||522|| vibhrANAmadharau yugmajAtavimbaviDambinau / dantAMzca vajrazakalazreNizobhAbhibhAvakAn // 523 // vibhrANAM madhyamiva ca, trirekhaM kaNThakandalam / bhuje ca nalinInAlasarale bisakomale // 524 // kucau dadhAnAM kAmasya, kalyANakalasAviva / stanApahRtabAhalyamiva madhyaM ca pelavam // 525 // vahantIM saridAvarttasanAbhiM nAbhimaNDalam / romAlI ca nAbhivApItIradavilImiva // 526 // nitambena vizAlena, talpeneva manobhuvaH / dolAsuvarNastambhAbhyAmivorubhyAM ca rAjitAm // 527 // javAbhyAmaNikAja , adharIkurvatItarAm / pANibhyAmiva pAdAbhyAM, paGkajAni nikurvatIm // 528 // pANipAdAGgalidalairvallI pallavitAmiva / nakhai ranai rocamAnai, ratnAcalataTImiva // 529 // zobhamAnAM ca vAsobhirvizAlakhacchakomalaiH / calaeNnmRdumarujjAtotkalikAbhirivA''pagAma // 530 // manoramairavayavaH, khacchakAntitaraGgitaiH / bhUSayantI bhUSaNAni, ratnavarNamayAnyapi // 531 // pRSTatachatradhAriNyA, chAyayeva niSevitAm / sazcaracAmarAbhyAM ca, haMsAbhyAmiva padminIm // 532 // apsarobhiH zriyamivA''pagAbhirjAhnavImiva / sahasrazo vayasyAbhiH, paritaH parivAritAm // 533 // mayUrANAm / 2 bhaSTamIcandram / * degkaNThamaNDalam aa|| 3 mRgIja / "tirskurvtiim| 5mlmmRdupvnjaatlhriibhiH| triSaSTi. 19 Jain Education Internation For Private & Personal use only
Page #276
--------------------------------------------------------------------------
________________ triSaSTi zalAkApuruSacarite // 109 // Jain Education Internatio nAmnA subhadrAM strIratnaM, sa svAM duhitaraM tataH / rAjJe vizrANayAmAsa, sthirIbhUtAmiva zriyam // / 534 // [ viMzatyA kulakam ] mahAmUlyAni ratnAni bhUbhuje namirapyadAt / gRhAgate svAmini hi, kimadeyaM mahAtmanAm 1 / / 535 // atha rAjJA visRSTau tau rAjyAnyAropya sUnuSu / viraktAvRSabhezAGkhimUle jagRhaturvratam / / 536 / / . tato'pi calitavatazcakraratnasya pRSThataH / gacchan so'mandatejaskaH, prApa mandAkinItaTam // 537 // nAtyAsanne nAtidUre, jAhnavIsadanasya saH / sainyAnyAvAsayAmAsa, vasuMmatyekavAsavaH // 538 // gaGgAM sindhuvaduttIrya, nRpAdezAccamUpatiH / suSeNaH sAdhayAmAsa, gAGgamuttaraniSkuTam / / 539 / / tataH so'STamabhaktena, gaGgAdevImasAdhayat / upacAraH samarthAnAM sadyo bhavati siddhaye // 540 // rAjJe vizrANayAmAsa, ratnasiMhAsanadvayam / aSTottaraM ratnakumbhasahasraM ca saridvarA // 541 // bharataM rUpalAvaNyakiGkarIkRtamanmatham / tatrA'valokya gaGgA'pi prApa kSobhamayIM dazAm // 542 // virAjamAnA sarvAGgaM, muktAmayavibhUSaNaiH / vadanendoranugataistAraistArAgaNairiva // 543 // vastrANi kadalIgarbhatvaksagarbhANi vibhratI / svapravAhapayAMsIva, tadrUpapariNAmataH / / 544 // romAJcakaJcukodaJcatkucasphuTitakaJcukA / svayaMvarasrajamiva kSipantIM dhavalAM dRzam 545 // premagadgadayA vAcA, gADhamabhyarthya pArthivam / riraMsamAnA sA'naiSId, devI raitaniketanam // 546 // 1 [ caturbhiH kalApakam ] 1 pRthvyAmeka indraH / 2 gaGgA / 3 sambhogasthAnam / prathamaM parva caturthaH sargaH RSabhajinabharatacakricaritam / bharatasya digvijayaH / | // 109 // .
Page #277
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhuJjAno vividhAn bhogAMstatra rAjA tayA saha / ekAhamiva varSANAM, sahasraM so'tyavAhayat // 547 // kathaJcidapi sambodhya, so'nujJApya ca jAhnavIm / khaNDaprapAtAbhimukhaM, cacAla prblairblaiH||548|| guhAM khaNDaprapAtAkhyAmakhaNDitaparAkramaH / tataH sthAnAnnRpaH prApa, kesarIva vanAd vanam // 549 // atha khaNDaprapAtAyA, guhAyAH so'pi dUrataH / nivezayAmAsa balaM, balenA'timahAbalaH // 550 // tatra devaM nATyamAlaM, kRtvA manasi bhUpatiH / cakre'STamatapo'cAlIta, tasya devasya cA''sanam // 55 // sa jJAtvA'vadhinA tatrA''yAtaM bharatacakriNam / upAyanairuttamarNamadhamarNa ivA''yayau // 552 // padakhaNDamAbhUSaNasya, sa devo bhUribhaktibhAk / bhUSaNAnyarpayAmAsa, sevAM ca pratyapadyata // 553 // kRtanATyaM naTamiva, nATyamAlasuraM tataH / prasAdapUrvamurvIzo, visasarja vivekayuk // 554 // pAraNaM vidadhe bhUpastasya cA'STAhnikotsavam / suSeNaM cA''dizat khaNDaprapAtoDAvyatAmiti // 555 // nATyamAnaM camUnAthaH, kRtvA manasi matravat / cakre'STamamagrahIca, pauSadhaM pauSadhaukasi // 556 // niSkramya pauSadhAgArAdaSTamAnte campatiH / pratiSThAyAmivA''cAryavaryo balividhiM vyadhAta // 557 // tatazca vihitaprAyazcittakautukamaGgalaH / mahAya'svalpanepathyabhRd dhUpadahanaM dadhat / / 558 // khaNDaprapAtAM sa yayAvAloke'pi nanAma ca / Anarca tatkapATe ca, lilekha cA'STamaGgalIm // 559 // padAnyapetya saitA'tha, kapATodghATanAya saH / upAdade daNDaranaM, kAzcanImiva kuJcikAm // 560 // tenA''hataM ca daNDena, tatkapATadvayaM kSaNAt / vyaghaTiSTA'zumadrazmispRSTapaGkajakozavat // 561 // 1 ekadinamiva / * saptASTa, kasaM 2, aa|| Jain Education into For Private & Personal use only
Page #278
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaM parva triSaSTizalAkApuruSacarite // 110 // caturthaH sargaH RSabhajinabharatacakricaritam / ArUDhaH kariNaH skandhaM, kumbhadeze ca dakSiNe / maNiratnaM nivezyoccaistAM viveza guhAM nRpaH // 562 // anvIyamAnaH sainyena, bharatastimiracchide / kAkiNyA pUrvavat tatra, maNDalAnyAlikhan yayau // 563 // niHsarantyau guhApratyabhitteH praagbhittimdhytH| bhUtvA milantyau jAhvavyA,sakhyA skhyaavivaa'bhitH||564 te unmanA-nimagnAkhye, nimnage pApa bhUpatiH / prAgvaca padyayA sadyo, lalajhe saha senayA // 565 // tadguhAdakSiNadvAraM, svayamujaghaTe kSaNAt / sainyazalyAtureNeva, vaitAkhyenAdriNeritam // 566 // niryayau tadguhAmadhyAt , kesarIva narezvaraH / skandhAvAraM ca nidadhe, gAGge rodhasi pazcime // 567 // uddizya ca nidhIn pRthvIpatizcakre'STamaM tapaH / prAktaporjitalabdhInAmAgame mArgadarzakam // 568 // aSTamAnte tamabhyeyurnidhayo nava vizrutAH / sadA yakSasahasreNa, te pratyekamadhiSThitAH // 569 // naisarpaH pANDakazcA'tha, piGgalaH srvrtnkH|mhaapdmH kAlamahAkAlI mANavazaGkako // 570 // te'STacakrapratiSThAnA, utsedhe cA'STayojanAH / navayojanavistIrNA, dairghya dvAdazayojanAH // 571 // vaiDUryamaNikapATasthagitavadanAH samAH / kAzcanA ratnasampUrNAzcakracandrArkalAJchanAH // 572 // teSAmevA'bhidhAnastu, tadadhiSThAyakAH surAH / palyopamAyuSo nAgakumArAstannivAsinaH // 573 // skandhAvArapuragrAmAkaradroNamukhaukasAm / maDambapattanAnAM ca, naisarpAd vinivezanam // 574 // mAnonmAnapramANAnAM, sarvasya gaNitasya ca / dhAnyAnAmatha bIjAnAM, sambhavaH paannddkaannidheH||575|| narANAmatha nArINAM, hastinAM vAjinAmapi / sarvo'pyAbharaNavidhinidherbhavati piGgalAt // 576 // 1mArgeNa / 2 preritam / 3 AkaraH khaniH, jala-sthalapathAbhyAM yatra bhANDAdyAgacchati tad droNamukham / RESEARCRACAAAAAA bharatasya | digvijyH| nava vidhyH| // 110 // Jain Education Internation For Private & Personal use only
Page #279
--------------------------------------------------------------------------
________________ ekendriyANi saptA'pi, sapta paJcendriyANi ca / cakriratnAni jAyante, sarvaratnAbhidhe nidhau // 577 // vastrANAM sarvabhaktInAM, zuddhAnAM rAgiNAmapi / saJjAyate smutpttirmhaapdmaanmhaanidheH|| 578 // bhaviSyadbhUtayorjJAnaM, vatsarAMstrIn sato'pi ca / kRSyAdIni ca karmANi, zilpAnyapi ca kaaltH||579|| pravAlarajatasvarNazilAmuktAphalAyasAm / tathA lohAdyAkarANAM, mahAkAle samudbhavaH // 580 // yodhAnAmAyudhAnAM ca, sannAhAnAM ca sampadaH / yuddhanItirazeSApi, daNDanItizca mANavAt // 581 // caturdhA kAvyaniSpattirnATyanATakayovidhiH / tUryANAmakhilAnAM cotpattiH zaGkhAnmahAnidheH // 582 // ___ Ucuste ca vayaM gaGgAmukhamAgadhavAsinaH / AgatAstvAM mahAbhAga!, bhvdbhaagyvshiikRtaaH||583 // yathAkAmamavizrAntamupabhusa prayaccha ca / api kSIyeta pAtho'bdhau, na tu kSIyAmahe vayam // 584 // vazaM yAteSu nidhipu, nRpo vyadhita pAraNam / aSTAhikotsavaM teSAM, nirvikArazcakAra ca // 585 // nRpAjJayA suSeNo'pi, gaGgAdakSiNaniSkuTam / pallIvallIlayA sarva, sAdhayitvA samAyayau // 586 // tatrA'sthAllIlayA''krAntapUrvAparapayonidhiH / dvitIya iva vaitAThyo, bhukaalmilaaptiH||587|| ____ anyeyuH sAdhitAzeSabharataM bhrteshituH| ayodhyAbhimukhaM cakramacAlId gaganasthitam / / 588 // bharato'pi kRtastrAno, vidhAya balikarma ca / nepathyabhRt kRtpraayshcittkautukmngglH|| 589 // kuJjarAdhipatiskandhamArUDho devarADiva / navabhinidhibhiH puSTakozaH kalpadrumairiva // 590 // nirantaraM mahAratnezcaturdazabhirAvRtaH / sumaGgalAyAH svamAnAM, pRthagbhUtaiH phalairiva // 591 // vartamAnasya / 2 jalam / kcR99*99****** For Private & Personal use only
Page #280
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaM parva caturthaH sageH RSabhajinabharatacakricaritam / triSaSTi- rAjJAM kulazrIbhirivoDhAbhihitRbhiH kramAt / dvAtriMzatA shsraishcaa'suurympshyaabhirnvitH||592 // zalAkA- tAvadbhirjanapadabhUstrIsahasraizca sundaraiH / apsarobhirivA'tyantacArubhiH parizobhitaH // 593 // puruSacarite zrito dvAtriMzatA rAjasahastraiH padikariva / caturazItyebhalakSairvindhyAdririva raajitH|| 594 // azvai rathaizca tAvadbhirvizvato'pyAhRtairikha / bhaMTAnAM paNNavatyA ca, koTibhizchannabhUtalaH // 595 // // 11 // AdyaprayANadivasAdatikrAnteSu satvatha / paSTau varSasahasreSu, cakramArgAnugo'calat // 596 // [aSTabhiH kulakam ] sainyodbhUtarajaHpUraparisparzamalImasAn / khecarAnapi kurvANaH, kRtabhUluThanAniva // 597 // vyantarAn bhavanapatIMzcA'pi bhUmadhyavAsinaH / sainyabhArAnmahIbhedazaGkotpAdena bhApayan // 598 // gokule gokule gopasuMdRzAM vikasadRzAm / gRhNan haiyaGgaMcInAghamanaya'miva bhaktitaH // 599 // kumbhikumbhasthalodbhUtamauktikaprabhRtIni ca / prAbhRtAni kirAtAnAmAdadAno vane vane // 600 // parvate parvate bhUpaiH, "pArvatIyaiH puro dhRtam / ratnasvarNakhanIsAraM, khiikurvnnvnekshH||601|| grAme grAme grAmavRddhAn , sotkaNThAn bAndhavAniva / anugRhNan saprasAdamAttAnAttairupAyanaiH // 602 // nijAjJAyaSTinogreNa, viSvak prasRmarAnapi / grAmebhyaH sainikAn rakSan , kSetrebhyo gA ivAbhitaH // 603 // * rAjanyakaduhitRRNAM, mUrtAnAM tacchriyAmiva / dvAtriMzatA sahasraizca, navoDhAnAM samAvRtaH saM 1, khaM // Clt paistathoccakaiH saM 1 // vRto bhaTaiH SaNNavatyA, saM 2, aa|| SaSTivarSa saM 1 // gopAlakhINAm / 2 navanItam / parvatIyaH khaM, saM 2 // 3 mahat / 4 gRhiitaagRhiitaiH| 5 prastAn / digvijaya kRtvA bharatasya viniitaayaamaagmnm| // 11 // d.
Page #281
--------------------------------------------------------------------------
________________ *% vRkSAdhirUDhAn plavagAniva grAmINadArakAn / saharSa pazyataH pazyan , janakastanayAniva // 604 // dhAnyaidhanajIvadhanaiH, sarvadA nirupadravaiH / grAmANAM sampadaM pazyan , nijanItilatAphalam // 605 // ApagAH paGkilIkurvan , sarAMsi parizoSayan / vApIkUpAMzca kurvANaH, pAtAlazuSiropamAn // 606 // malayAnilavallokasukhaM gacchan zanaiH zanaiH / vinItAM prApadurvIzo, durvinItArizAsanaH // 607 // _ [ekAdazabhiH kulakam ] avidure vinItAyAH, skandhAvAraM nyavezayat / tasyAH sahodaramivA'tithIbhUtaM mahIpatiH // 608 // kRtvA manasi tAM rAjadhAnI rAjaziromaNiH / cakAra nirupasargapratyayaM soSTamaM tapaH // 609 // niSkramyA'STamabhaktAnte, pauSadhAgArato nRpaH / pAraNaM vidadhe divyarasavatyA nRpaiH saha // 610 // ___ ayodhyAyAM tvabadhyanta, toraNAni pade pade / digantarAgatazrINAM, krIDAdolA ivoccakaiH // 611 // cakruH paurAH pathi pathi, sekaM kuGkamavAribhiH / gandhAmbuvRSTibhiriva, svargiNo jinajanmani // 612 // maJcAn viracayAmAsuH svarNastambhaiH purIsadaH / anekIbhUya nidhibhiH, purobhUyAgatairiva // 613 // abhAnubhayato mArga, mazcAste'nyo'nyasammukhAH / svarNAdraya iva kuruSvabhito hradapaJcakam // 614 // pratimazcamajAyanta, ratnabhAjanatoraNAH / prAcInabahikodaNDazreNizobhAbhibhAvinaH // 615 // samaM vINAmRdaGgAdivAdakairgAyanIjanaH / vimAneSviva gandharvAnIkaM mazceSvavAsthita // 616 // muktAvacUlA maJceSu, babhurullocalambinaH / kAntistabakitAkAzA, vAsAgAreSviva zriyaH // 617 // . ndiiH| 2 pAtAlacchidropamAn / 3 secanam / 4 indradhanuHzreNizobhAtiraskAriNaH // ASANSARASREGARGEORGAROO Jain Education in For Private & Personal use only .
Page #282
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaM parva caturthaH triSaSTi zalAkApuruSacarite // 112 // sage: RSabhajinabharatacakricaritam / SLAAISOSISUSTUS AUCTOS pramodamAnapUrdevyA, hasitairiva cAmaraiH / divo maNDanabhaGgIbhiriva citrakacarmabhiH // 618 // kautakAdAgatairdhiSNyairiva kAJcanadarpaNaiH / khecarANAM hastazATeriva vAsobhiradbhutaiH // 619 // vicitramaNimAlAbhirmekhalAbhiriva zriyAm / uttambhiteSu stambheSu, haTTazobhA vyadhurjanAH 620 // [vibhirvizeSakam ] prakvaNatkiGkiNImAlAH, patAkAzca babandhire / darzayantyaH zaratkAlaM, kalanirhAdasArasam // 621 // pratyadR pratigehaM ca, yakSakardamagomayaiH / lipteSvadAdaGgaNeSu, mauktikasvastikAn janaH // 622 // apUryantA'garukSodaidhUpaghaTyaH pade pade / uccaidhUmAyamAnA dyAmapi dhUpAyituM dhruvam // 623 // praveSTakAmo nagarImAruroha zubhekSaNe / gajaM meghamivodgarja, cakrI bhRmeghavAhanaH // 624 // ekenaivA''tapatreNa, karpUrakSodapANDunA / himAMzumaNDaleneva, gaganaM parizobhayan // 625 // saddhipya khaM vapurbhaktyA, cAmaradvitayacchalAt / abhyupetya samaM gaGgAsindhubhyAmiva sevitaH // 626 // vAsobhiH zobhitaH zubhaiH, susUkSmarmasRNaidhanaiH / sphATikAdrizilAsAraM, tvacaryitveva nirmitaiH // 627 // premNA ratnaprabhAbhUmyA, nijasArairivA'pitaiH / vicitraratnAlaGkAraiH, sarvAGgINamalaGkRtaH // 628 // nRpairAbaddhamANikyamukuTaiH parivAritaH / phaNAmaNidharairnAgakumArairiva nAgarAd // 629 // vaitAlikairjayajayArAvapUrva pramodibhiH / kIrtyamAnAdbhutaguNaH, sutrImA cAraNairiva // 630 // * mAnabhUrdevyA sN|| 1 nksstraiH| 2 hstpttaiH| zriyaH A, saM 2 // 3 agarucUrNaiH / raajaa| 5 komlaiH| sphiTikA saM 12 // 6 khaNDayitvA / 7 sarvAGgeSu / 8 indraH / 54 SASSARI bharatasya prveshotsvH| // 112 // Jain Education Into For Private & Personal use only
Page #283
--------------------------------------------------------------------------
________________ SAUSOSAUGIOSOS maGgalyatUryanirghopapratizabdApadezataH / rodasIbhyAmapi bhRzaM, kRtmaangglikdhvniH|| 631 // tejobiDojA nRpatirbhANDAgAramivaujasAm / yatena kuJjaraM kizcit , prerayan pracacAla sH|| 632 // [aSTabhiH kulakam ] avatIrNa diva iva, bhUmadhyAdiva cotthitam / cirAyAtaM nRpaM draSTaM, grAmAdibhyo'bhyagAjanaH // 633 // sA rAjJaH sakalA senA, lokazca milito babhau / martyalokaH samagro'pi, piNDIbhUta ivaiktH||634|| nairantaryAdanIkAnAM, lokAnAM cA'bhyupeyupAm / muktastilo'pi hi tadA, na papAta mahItale // 635 // stUyamAno mudottAlaiH, kaizcid vaitAlikairiva / vIjyamAno'JcalaiH kaizciccaJcalaicAmarairiva // 636 // bhAlasthAJjalibhiH kaizcid , vandyamAno'zumAniva / aryamANaphalapuSpaH, kaizcidArAmikairiva // 637 // praNamyamAnaH svakuladevateva ca kaizcana / kaizcita pradIyamAnAzIrgotravRddhAjanaikhi // 638 // praviveza vizAmIzazcaturdvArA purIM sa tAm / pUrvadvAreNa samavasaraNaM nAbhibhUrikha ||639||[cturbhiH kalApakam pratyekamapi mazceSu, saGgItAni tadA'bhavan / yugapallagnaghaTikAtUryanAdA ivoccakaiH // 640 // puro gacchati bhUpAle, rAjamArgApaNasthitAH / muditAH paurasudRzo, lAjAn dRza ivA'kSipan // 641 // pauraprakSiptakusumadAmabhiH pihito'bhitaH / so'bhUt puSparathaprAyo, rAjakuJjarakuJjaraH // 641 // zanaiH zanai rAjapathe, prayayau jaMgatIpatiH / utkaNThitAnAM lokAnAmakuNThotkaNThayA punaH // 643 // nAjIgaNan gajabhayamabhyarNe'bhyetya bhUbhuje / phalAdInyArpayan paurAH, pramodo balavAn khalu // 644 // 1 vyAjataH / 2 tejasA indH| * yatnena khN| madottAlaiH saM 2, aa|| 3 bhRSTavIhIn / jigatAMpatiH A // O CHOSOS For Private & Personal use only .
Page #284
--------------------------------------------------------------------------
________________ triSaSTi zalAkA puruSacari // 113 // tADayan sRrNidaNDena, madhyekumbhasthalaM nRpaH / maJcayormaJzcayorantaH, sthirIcakre mataGgajam // 645 // maJcAnAmubhayeSAM cA'grasthAH pravarayoSitaH / karpUrArAtrikaM cakruryugapaccakravartinaH // 646 // bhUpatiH pArzvayorbhrAmyajvaladArAtrikastadA / babhArobhayapArzvasthArkendumerugirizriyam // 647 // sthAlAnyutkSipya pUrNAni, mauktikairakSatairiva / ApaNAgre sthitAn dRSTvA''liliGgeva sa vANijAn // 648 // mArgAsanneSu harmyeSu, dvArasthakulayoSitAm / maGgalAni pratIyeSaM, svasRNAmiva pArthivaH // 649 // didRkSayA'ntikIbhUtAn janAn parijanAniva / vetribhyo'rakSadutkSiptAbhayapradakaro nRpaH // 650 // agrabhUmAvubhayato, baddhAbhyAmatibandhuram / sindhurAbhyAM rAjyalakSmIkrIDAdribhyAmivoccakaiH / / 651 / / dvAreNobhayataH svarNakumbhAbhyAmatizobhinA / srotaseva rathAGgAbhyAM, vizAlena virAjitam / / 652 / / mAkandadalapUrNena, toraNenA'tihAriNA / indranIlamayagrIvAbharaNeneva bhUSitam / / 653 // kvacinmuktAkaNagaNaiH, kvacit karpUrapAMzubhiH / kvacicca candramaNibhiH kRtasvastikamaGgalam // 654 // kvacicca cInavAsobhirdukUlavasanaiH kvacit / devadUSyairapi kvApi, patAkAmAlabhAriNam || 655 / / kvacit karpUrapAnIyaiH, puSpadrutirasaiH kvacit / kvacid gajamadAmbhobhirajire kRtasecanam // 656 // vizrAntapUSANamiva, suvarNakalasacchalAt / saptabhramaM bhUmipAlaH, pitryaM prAsAdamAsadat / 657 / / [ saptabhiH kulakam ] tasyAGgaNAvalabhIvedyAM pAdaM nivezayan / uttatAra dvipAd vetridattahastastato nRpaH // 658 // 1 aGkuzena / 2 svIcakAra / 3 bhaginInAm / 4 gajAbhyAm / 5] aGgaNe / prathamaM parva caturthaH sargaH RSabhajina bharatacakri caritam / prAsAda varNanam / // 113 // .
Page #285
--------------------------------------------------------------------------
________________ CREASUSUSCRECORRESTOREA AcArya iva sampUjya, svAdhiSThAyakadevatAH / tAH SoDaza sahasrANi, vyasRjajagatIpatiH // 659 // tadvadvAtriMzataM rAjasahasrANi camUpatim / purohitaM gRhapati, varddhakiM visasarja sH|| 660 // 'sUdAMzca sa triSaSTIni, zatAni trINi bhUpatiH / svasthAnAyA''dizad dRSTyA''lAnAyeva mataGgajAn // 661 // zreSTino'STAdazazreNiprazreNIrdurgapAlakAn / vyasRjat sArthavAhAnapyutsavAnte'tithIniva // 662 // zakraH zacyeva sahitaH, strIratnena subhadrayA / dvAtriMzatA sahasraizca, rAjJInAM rAjajanmanAm // 663 // taavtiibhirjnpdaagrnniiknyaabhiraavRtH| pratyekaM dvAtriMzatpAtrastAvadbhirnATakairapi // 664 // maNiratnazilAzreNivizrANitagutsavam / prAsAdaM prAvizad bhUpaH, kailAsamiva yakSarAd // 665 // [tribhirvizeSakam ] tatra ca prAmukhaH siMhAsane sthitvA kSaNaM nRpaH / kRtvA ca saGkathAH kAzcid, yayau snAnaniketanam // 666 // sarasIva dvipastatra, kRtvA snAnaM narezvaraH / samaM parijanezcakre, surasAhArabhojanam // 667 // tairnATakainavarasaiH, saGgItaizca manoramaiH / ninAya kAlaM kamapi, yogairyogIva bhUpatiH // 668 // taM ca vijJapayAmAsubhaktyA suranarA iti / savidyAdhararAjeyaM, SaTkhaNDA'sAdhi bhUstvayA // 669 // amAMstadanumanyaskha, zaMtamanyuparAkrama! / mahArAjyAbhiSekaM te, svacchandaM kurmahe yathA // 670 // rAjJA tathetyanujJAtAH, surAH puryA bahirvyadhuH / sudharmAyAH khaNDamiva, pUrvodagdizi maNDapam // 671 // * SoDazasahasrasaGkhyA, vyasR saM 1, khaM // sUdAnAM sa khaM // 1 pAcakAn / rAzIbhI rAjajanmabhiH A, sN2|| 2 kuberH| sara A, saM 1 // 3 vidyAdhararAjasahitA / 4 indrH| 5 IzAnadizi / Jain Education Inter For Private & Personal use only
Page #286
--------------------------------------------------------------------------
________________ tripaSTizalAkA puruSacarite // 114 // Jain Education Interhol T debhyo hardinIbhyazca, idinInAthato'pi ca / tIrthebhyazcA''haranIramauSadhIrmRttikAzca te / / 672 // gatvA pauSadhazAlAyAM, rAjA'STamatapo'grahIt / rAjyaM tapasA''ptamapi tapasaiva hi nandati / / 673 | rAjA'STame pariNamatyantaHpuravRto yayau / vAraNena parIvArayutastaM divyamaNDapam / / 674 // antaHpureNa saha tairnATakaizca sahasrazaH / bharataH pravivezA'bhiSekamaNDapamunnatam // 675 / / sa mRgendrAsanaM tatra snAnapIThaM maNImayam / cakrI pradakSiNIca, meruzailamivA'ryamA // 676 // pUrva sopAna paddhatyA, snAnapIThaM taduccakaiH / Aruroha mahInAthaH, zailaprasthamiva dvipaH // 677 // prAcIpateriva prItyA prAgdizo'bhimukhastataH / ratnasiMhAsane tatropAvizad bharatezvaraH / / 678 // ti dvAtriMzatsahasrANi, bhUpAH katipayA iva / sukhamAruruhuH pIThamudaksopAnavartmanA / / 679 // cakriNo nAtidUrorvyA, tasthurbhadrAsaneSu te / baddhAJjalipuTA devamiva vendAravo nRpAH / / 680 // senApatirgRhapatirvarddhakizca purohitaH / zreSThayAdayo'pyAruruhuryAmyasopAnamAlayA / / 681 // AsaneSu samAsInAH, svociteSu yathAkramam / baddhAJjalipuTAstasthurvijJIpsava iva prabhum // 682 // tatazca naradevasyAdidevasyeva vAsavAH / AbhiyogikadevAste'bhiSekAya DuDhaukire / / 683 // svAbhAvikakriyaiva, payogabhairghanairiva / vadananyastakamalai, rathAGgavihagairiva // 684 // patatpAnIyanAdena, tUryanAdAnuvAdibhiH / te ratnakalasaizcakurabhiSekaM mahIpateH / 685 // [ yugmam ] 1 nadIbhyaH / 2 samudrAt / 3 gajena / *Na sahitairnA A // + Samuttamam saM 1 // 4 indrasya / / dvAtriMzatsahasrasaMkhyA bhU saM 1 // 5 vandanazIlAH | 6 cakravAkapakSibhiH / t prathamaM parva caturthaH sageH RSabha jinabharatacakricaritam / bharatasya cakravartitvamahotsavaH / // 114 // .
Page #287
--------------------------------------------------------------------------
________________ taM dvAtriMzat sahasrANi, zubhe'bhiSiSicuH kSaNe / nRpAH kumbhai ThattoyaiharSAt khanayanairiva // 686 // te zirasyaJjalIn baddhA, padmakozasahodarAn / cakriNaM varddhayAmAsurjaya tvaM vijayasva ca // 687 // senApatiprabhRtayo'pare zreSThyAdayazca tam / abhyaSiJcana jalairvAkyaizcA'stuvaMstairivojvalaiH // 688 // zucipakSmalayA gandhakASAyyA sukumArayA / mANikyamiva tasyA'GgamamRjannatha te bhRzam // 689 // gozIrSacandanarasai, rAjJo vililipuzca te / kAntipoSakarairaGgaM, gairikairiva kAJcanam // 690 // zakrapradattamRSabhavAmino mukuTaM ttH| mUrdhni mUrdhAbhiSiktAgresarasya nidadhuH surAH // 691 // te paryadhApayan rAjJA, karNayo ratnakuNDale / citrAsvAtI iva mukhahimAMzoH pAripArzvage // 692 // tatkaNThe te nyadhuhoraM, grathitaM zucimauktikaiH / alakSyasUtraiyuMgapanmAlArUpodgamairiva // 693 // nivezayAmbabhUve cAhArastairnRporasi / alaGkaraNarAjasya, hArasya yuvarADiva // 694 // abhrakAntaHpuTamaye, ivA'cchacchavizAlinI / vAsasI devadUSye te, bhUbhujA paryadhApayan // 695 // uddAma sumanodAma, nRpateH kaNThakandale / te prAkSipannurovezmacchAyAvapramiva zriyaH // 696 // kalpadruma ivA'naya'vastramANikyabhUSaNaH / bhUpatirmaNDayAmAsa, svAkhaNDamiva maNDapam // 697 // AhvAyya vetripuruSaiH, sa sarvapuruSAgraNIH / AyuktapuruSAnevamAdideza vizAladhIH // 698 // bho! yUyaM sindhuraskandhamadhiruhya samantataH / paryaTya ca pratipathaM, vinItAM nagarImimAm // 699 // azulkAmakarAdaNDAkudaNDAmavizadbhaTAm / nityapramodAM kuruta, varSadvAdazakAvadhiH // 700 // [yugmam ] * rAjJAM kudeg saMpAripAzcike saMI, paripArzvage khN,aa,sN2|| 1 akarAM adaNDAM akudaNDAM iti padatrayasya smaasH| niSadhi. 20 For Private & Personal use only
Page #288
--------------------------------------------------------------------------
________________ triSaSTizalAkApuruSacarite prathamaM parva | caturthaH sargaH RSabhajinabharatacakri| caritam / // 115 // tat tathA tatkSaNAdeva, te cakruradhikAriNaH / ratnaM paJcadarza hyAjJA, cakriNaH kAryasiddhiSu // 701 // ratnasiMhAsanAta tasmAduttasthAvatha pArthivaH / prativimbAni tasyevA'nye'pyuttasthuH sahaiva hi // 702 // nijAgamanamArgeNottatAra bharatezvaraH / tathA'nye'pyuttaranti sma, snAnapIThAda gireriva // 703 // svapratApamivA'sahyamAruhya varahastinam / mahIpatirmahotsAhaH, prAsAdamagamanijam // 704 // tatra snAnagRhaM gatvA, toyaiH snAtvA ca nirmalaiH / cakArA'STamabhaktAntapAraNaM dharaNIdhavaH // 705 // abhiSekotsave vRtte, tasmin dvAdazavArSike / snAtaH kRtavaliH prAyazcittakautukamaGgalI // 706 // gatvA ca bahirAsthAnImAtmarakSakadevatAH / tAn SoDaza sahasrANi, satkRtya vyasRjannRpaH // 707 // tatazca prAsAdavarArUDho vaiSayikaM sukham / bhuJjAno'sthAd vimAnastha, iva zakro mahIpatiH // 708 // cakraM chatramasirdaNDo, ratnAnyetAni jajJire / ekendriyANi catvAri, tasyA''yudhaniketane // 709 // kAkiNIcarmamaNayo, nidhayo nava cA'bhavan / zrIgRhe zrImatastasya, mANikyAnIva rohaNe // 710 // senApatirgRhapatiH, purodho-barddhakI api / catvAri nararatnAni, svapuryA tasya jajJire // 711 // gajA-'zvaratne vaitAvyagiremale babhUvatuH / udagvidyAdharazreNyAM, strIratnaM tUdapadyata // 712 // nayanAnandadAyinyA, mRA soma ivA'zubhat / duHsahena pratApena, bharato bhAnumAniva // 713 // alabdhamadhyaH so'mbhodhiriva purUpatAM gataH / prApto manuSyadharmeva, manuSyasvAmitAM punaH // 714 // azobhata mahAratnaiH, sa caturdazabhiH sadA / jambUdvIpa iva gaGgAsindhuprabhRtisindhubhiH // 715 // * SoDazasahasrasaGkhyAH , sadeg saM 1, khaM // AyudhazAlAyAm / 1 kAkaNI khaMtA, saM 2 // 2 purohitH| bharatakha raajyaaii| // 115 // Jan Education International For Private & Personal use only
Page #289
--------------------------------------------------------------------------
________________ Jain Education Internatio padAdhaHsthatayA tasya, navA'pi nidhayo'nizam / hemAbjAnIva vRSabhaprabhorviharato'bhavan // 716 // sadA SoDazabhirdevasahasraiH pAripArzvikaiH / analpavertanakrItairAtmarakSairivA''vRtaH // 717 // nRpANAM nRpakanyAnAmiva nirbharabhaktitaH / dvAtriMzatA sahasraiH sa nirantaramupAsyata / / 718 / / dvAtriMzatA sahasraiH sa, ||nATakAnAmivA'nizam / jAnapadInAM kanyAnAmaraMstA'vanivAsavaH / / 719 / / sa jagatyAmekabhUpaH, sUpakAravarairabhAt / zataistribhitripathyagrairvAsarairiva vatsaraH // 720 // zreNiprazreNibhiH so'STAdazabhiH pRthivItale / prAvartayad vyavahAraM, lipibhirnAbhibhUriva // 721 // lakSaizcaturazItyA'bhAt, sa rathadvipavAjinAm / pratyekaM grAmapattInAM SaNNavatyA ca koTibhiH // 722 // dvAtriMzato janapadasahasrANAmadhIzvaraH / dvAsaptateH puravarasahasrANAM ca sa prabhuH // 723 // sahasronadroNamukhalakSasyA'dhipatizca saH / pattanASTAcatvAriMzatsahasrANAM ca so'dhibhUH // 724 // karbaTAnAM maDambAnAmiva sADambarazriyAm / caturviMzatisahasrasaGkhyAtAnAM sa IzitA / / 725 / / sa viMzatisahasrANAmAkarANoM karezvaraH / tathA kheTasahasrANAM SoDazAnAM prazAsitA / / 726 // caturdazAnAM sambAdhasahasrANAmapi prabhuH / adhipo'ntarodakAnAM sa SaTpaJcAzato'pi ca // 727 // 8 * pAdAdhaH sthitayastasya khaMtA // + pArzvakaiH khaM, sN1|| 1 bahumUlyakrItaiH / rAjabhI rAjakanyAbhiriva saM2, A // | nATakairiva cArubhiH / jAnapadIbhiH kanyAbhiraraM saM 2, A // 6 sUdAnAmatyarAjata saM 1, khaM // // zaistridinonAkavarSavat saM, khaM // [ lakSaizcaturazItyebhairazvairiva rathairiva / sa koTibhiH SaNNavatyA'bhAd grAmairiva pattibhiH saM1, khaM // + NAM narezvaraH khaM // 2 antaradvIpAnAm / .
Page #290
--------------------------------------------------------------------------
________________ triSaSTizalAkA puruSacarite // 116 // Jain Education Inte paJcAzataH kurAjyAnAmekonAyAzca nAyakaH / sa madhye bharatakSetramanyeSAmapi zAsitA // 728 // vinItAyAM sthitaH kurvannAdhipatyamakhaNDitam / abhiSekotsavaprAnte, smarttuM pravavRte svakAn // 729 // SaSTiM varSasahasrANi, virahAd darzanotsukAn / adarzayan nijAn rAjJo, niyuktapuruSAstataH // 730 // tataH kRzAM grISmakAlAkrAntAmiva taraGgiNIm / mlAnAM himAnI samparkavazAdiva sarojinIm // 731 // pranaSTarUpalAvaNyAM, hairmanendukalAmiva / pANDukSAmakapolAM ca, rambhAM zuSkadalAmiva // 732 // sodarAM bAhubalinaH, sundarIM guNasundaraH / nAmagrAhaM svapuruSairdazyamAnAM dadarza sH|| 733||[tribhirvishesskm tathAvidhAM ca samprekSya, tAM parAvarttitAmiva / sakopamavanIpAlaH svAyuktAnityavocata / / 734 // kiM kadApyasmadIye'pi, sadane naudanAnyare ! 1 / na kiM lavaNapAthodhau, vidyante lavaNAnyapi 1 / / 735 // sUpakArA na kiM santi, tattadrasavatIvidaH / nirAdarAH kimathavA, tarhyamI vRrttitaskarAH 1 // 736 // drAkSAkharjUramukhyAni, khAdyAnyapi hi neha kim ? / na hi kiM vidyate svarNamapi svarNaziloccaye ? // 737|| kimudyAneSu te vRkSA, babhruvuravaikezinaH ? / phalanti taravaH kiM hi, na nandanavane'pi hi 1 / / 738 / / navA dugdhAni dhenUnAM ghaTonInAmapIha kim ? / kiM nu zuSkastanasrotAH saJjAtA kAmargavyapi 1 // 739 // atha bhojyAdisampatsu, satISvapi hi sundarI / na kiJcidaznAti yadi, tadasAvAma~yAvinI // 740 // AmayaH ko'pi cedasyAH, kAyasauSThavataskaraH / tat kiM babhUvuH sarve'pi kathAzeSA bhiSavarAH 1 // 741|| * hemantakAlacandrakalAmiva / 2 kadalIm / 3 parAvartitarUpAmiva / 4 AjIvikAcaurAH / 5 niSphalAH | 6 kAmadhenuH / 7 rogiNI / 8 rogaH / 9 mRtyuGgatAH / 10 vaidyAH / prathamaM parva caturthaH sargaH RSabhajina bharatacatri caritam / sundarIM dRSTvA bharatasya cintA | // 116 //
Page #291
--------------------------------------------------------------------------
________________ S EHISSGARRIAK yadi cauSadhayo divyAH, prApyante nA'sadokasi / tadauSadhIbhI rahito, himAdrirapi samprati // 742 // daye pazyannimAM kSAmAM, daridratanayAmiva / tadaho! vairibhiriva, bhavadbhirvaJcito'smyaham // 743 // praNamya bharataM te'pi, procurekhaM niyoginaH / sarvamapyasti devasya, devendrasyeva sadmani // 744 // kintu devo yadAcagAd , digjayAya tadAdyasau / AcAmAmlAni kurute, prANatrANAya kevalam // 745 // tathA yadaiva devena, pravrajantI nyaSidhyata / tataH prabhRtyasau tasthau, bhAvataH saMryataiva hi // 746 // kalyANineyi ! kalyANi !, pravijiSasIti sA / anuyuktA mahInAthenaivamevetyavocata // 747 // bharato'pyabhyadhAdevaM, pramAdenA''rjavena vA / ahamasyA iyatkAlaM, vratavighnakaro'bhavam // 748 // apatyaM tAtapAdAnAmanurUpamasau khalu / asaktaM viSayAsaktA, rAjyAtRptAzca ke vayam ? // 749 // AyurvinazvarataraM, vArddhivAritaraGgavata / jAnanto'pi na jAnanti, janA viSayagRnavaH // 750 // gatvareNA''yuSA'nena, mokSaH sAdhyeta sAdhu tat / mArgAvalokanamiva, vidyutA dRSTanaSTayA // 751 // yakRcchakaeNnmUtramalakhedAmayamayasya yat / prasAdhanaM vapuSastad, gRhasroto'dhivAsanam // 752 // Adatse vapuSA'nena, sAdhu mokSaphalaM vratam / kSIrAbdhito'pi ratnAni, gRhanti nipuNAH khalu // 753 // anujJAtA narendreNa, muditena vratAya sA / tapaHkRzA'pyakRzeva, pramadocchusitA'bhavat // 754 // 1 yataH prabhRti / *AcAmlAni kurute ca prA khaM // zloko'yaM Apustake nopalabhyate / 2 dIkSitA / 3 kalyANyAH apatyaM kalyANineyI ttsmbuddhau| 4 prvjitumicchsi| 5 pRSTA / 6 nirantaram / . kukSau dakSiNabhAgastho mAMsapiNDaH / 8 viSTA / 9 maNDanam / Jain Education Internatione For Private & Personal use only .
Page #292
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaM parva triSaSTi zalAkApuruSacarite caturthaH sargaH // 117 // RSabhajinabharatacakricaritam / ___ atrAntare ca bhagavAn , viharan vRSabhadhvajaH / aSTApadagirAvAgAjagadarhibalAhakaH // 755 // cakruzca devAH samavasaraNaM tatra parvate / aparaM parvatamiva, ratnakAJcanarUpyajam // 756 // kurvANaM dezanAM tatra, svAminaM giripAlakAH / etya vijJapayAmAsurbharatasvAmine drutam / / 757 // pakhaNDabharatakSetravijayAdadhikaM tataH / tamuMdantaM samAkarNya, mumude medinIpatiH // 758 // vAminamAgamayaTyo bhRtyebhyaH pAritoSikam / dadau koTIH suvarNasya, sArddhA dvAdaza pArthivaH // 759 // tvanmanorathasaMsiddhiriva mUrttA jagadguruH / viharannAjagAmeha, sundarImityuvAca ca // 760 // akArayaniSkramaNAbhiSekaM bharatezvaraH / tasyAH svAntaHpuravadhUrjanairdAsIjanairiva // 761 // kRtasnAnA'tha sA sadyaH, kRtapuNyavilepanA / vilepanAntaramiva, paryadhAt sadazAMzuke / / 762 // Amumoca ca sA ratnAlaGkArAnuttamAnatha / tasyAH zIlamalaGkAro'laGkArAH prakriyAkRte // 763 // tathAsthitAyAH sundaryAH, purato rUpasampadA / strIratnaM sA subhadrApi, ceTIva't pratyabhAsata // 764 // yo yad yayAce tat tasmai, vitatArAvilambitam / jaGgamA kalpavallIva, sundarI zIlasundarI // 765 // karpUradhUlidhavalAsobhirupazobhitA / kumudinI mairAlIca, zivikAmAroha sA // 766 // nipAdisAdipAdAtasyandanacchannabhUminA / anvayAyi narendreNa, marudevIva sundarI // 767 // vIjyamAnA cAmarAbhyAM, zvetacchatreNa zobhitA / vaitAlikaiH stUyamAnanibiDavratasaMzravA // 768 // 1 jgnmyuurmeghH| 2 vRttAntam / * svAmyAgamayatAM teSAM bhRtyAnAM pA saM 2, A // 3 AcArArtham / 4 dAsIvat / 5 haMsIva / sundarIdIkSo. pkrmH| // 117 // For Private & Personal use only
Page #293
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4 bharata-sundarIbhyAM vihitA RSabhaprabhoH stutiH, sundarIdIkSA c| 26261-6-95605405 bhrAtRjAyAbhirudgItapravrajyotsavamaGgalA / uttAryamANalavaNA, varakhIbhiH pade pade // 769 // rAjantI saha gacchadbhiH, pUrNapAtrairanekazaH / svAmipAdapavitraM sA, prApadaSTApadAcalam // 770 // [tribhirvizeSakam ] saccandramiva pUrvAdi, tamadi khAmyadhiSThitam / dRSTvA bharatasundayoM, mahAntaM harSamIyatuH // 771 // vargApavargayo rAjyaM, sopAnamiva vistRtam / taM vizAlazilaM zailaM, samAruruhatuzca tau // 772 // tataH samavasaraNaM, zaraNaM bhavabhIjuSAm / tau prApatuzcaturiM, sajJiptAM jagatImiva // 773 // bharatezvarasundaryAvuttaradvAravartmanA / atho samavasaraNaM, vizataH sma yathAvidhi // 774 // samaM harSavinayAbhyAmucchrasatsaGghacattanU / pradakSiNIcakratustAvatha triH paramezvaram / / 775 // paJcAGgaspRSTabhUmikau, nematuzca jagatpatim / ratnabhUtalasaGkrAntamapi draSTumivotsukau / / 776 // cakravartI tato dharmacakravartinamAdimam / stotuM pracakrame cArugirA bhaktipavitrayA // 777 // sadbhUtAn guNAn jalpan , janaH stautItaraM janam / guNAn sato'pi te vaktumakSamo'haM stuve katham // tathApi hi jagannAtha!, kariSyAmi tava stutim / na dadAti daridraH kiM, zrImatAmapyupAyanam // 779 // yuSmatpAdaidRSTamAtrairanyajanmakRtAnyapi / galantyenAMsi zephAlIpuSpANIndukariva // 780 // duzcikitsamahAmohasannipAtavatAmapi / khAmin ! jayanti te vaaco'mRtaussdhirsopmaaH||781|| cakravartini raGke vA, kAraNaM prItisampadAm / samAstvadRSTayo nAtha!, vArSikya iva vRSTayaH // 782 // 1 saMsArabhayavatAm / 2 harSeNocvasantyau vinayena saGkucantyau tana kAyau yathostau / * asadbhUtagu khaMtA // 3 pApAni / 05-05-05- Jain Education in For Private & Personal use only .
Page #294
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama parva caturthaH triSaSTizalAkApuruSacarite // 118 // sarga: RSabhajina| bharatacakricaritam / HOROSCARAMSARSMS krUrakarmahimagranthividrAvaNadivAkaraH / svAminnasAdRzAM puNyarimA viharase mahIm // 783 // zabdAnuzAsanavyApisaMjJAsUtropamA prabho! / janmavyayadhrauvyamayI, jayati tripadI tava // 784 // yastvAM stautIha bhagavaMstasyA'pyeSo'ntimo bhavaH / zuzrUSate dhyAyati vA, yaH punastasya kA kathA ? // 785 / / bhagavantamiti stutvA, natvA ca bharatezvaraH / pUrvottarasyAM kakubhi, niSasAda yathocitam // 786 // sundaryapi hi vanditvA, khAminaM vRSabhadhvajam / kRtAJjalirjagAdevaM, gadgadAkSarayA girA // 787 // manasA dRzyamAno'bhUriyatkAlaM jagatpate / pratyakSaM bahubhiH puNyairdiSTyA dRSTo'si samprati // 788 // mRgatRSNopamasukhe, saMsAramarumaNDale / puNyaiH prApto'si lokena, tvaM pIyUSamahAdaH // 789 // nirmamo'pi jagannAtha !, jagato'pyasi vatsalaH / kathaM viSamaduHkhAbdhestatsamuddharase'nyathA? // 790 // kRtinI svAminI brAhmI, bhrAtRvyAH kRtino mama / bhrAtRvyajAzca kRtino, ye hi tvatpathamanvaguH // 791 / / bharatezoparodhena, yanmayA'grAhi na vratam / bhagavaMstadiyatkAlaM, svayamevA'smi vazcitA // 792 // vizvatAraka ! mAM dInAM, tAta! tAraya tAraya / gRhoyotakaro dIpaH, kiM noyotayate ghaTam ? // 793 // prasIda dehi dIkSAM me, vizvatrANaikadIkSita! / saMsArAmbhodhitaraNayAnapAtranibhAM vibho|| 794 // sAdhu sAdhu mahAsattve !, bruvanniti dadau vibhuH / tasyai dIkSAM sAmAyikasUtroccAraNapUrvikAm // 795 // mahAvratadrumArAmasudhAsAraNisannibhAm / anuziSTimayIM tasyai, dezanAM vidadhe vibhuH // 796 // mokSaprAptamivA''tmAnaM, manyamAnA mahAmanAH / anujyeSThaM niSasAda, sA madhyevatinIgaNam // 797 // 1 kRtArthA / 2 bhrAtRputrAH / 3 zikSAmayIm / bharata-sundarIbhyAM vihitA RSabhaprabhoH stutiH, sundarIdIkSA ca / // 118 // Jain Education Intel For Private & Personal use only
Page #295
--------------------------------------------------------------------------
________________ dezanAM svAminaH zrutvA, pAdapadme praNamya ca / yayAvayodhyAM nagarIM, mudito bharatezvaraH // 798 / / didRkSoH khaM janaM sarva, punastasyA'dhikAribhiH / AgatAH samadarzyantA'smAryantA'nAgatA api / / 799 / / AtRRnanAgatAn jJAtvA, khAbhiSekotsave'pi tAn / teSAmekaikazo dUtAn, prAhiNod bharatezvaraH // 800 // rAjyAni cet samIhadhve, sevadhvaM bharataM tataH / dUtairityuditAH sarve'pyAlocyaivA'vadannidam // 801 // vibhajya rAjyaM dattaM nastAtena bharatasya ca / saMsevyamAno bharato'dhikaM kiM naH kariSyati ? // / 802 // samApatantaM kiM kAle kAlaM praskhalayiSyati ? / kiM jarArAkSasIM dehagrAhiNIM nigrahISyati 1 / / 803 // bAdhAvidhAyinaH kiM vA, vyAdhi'ivyAdhAn haniSyati / / yathottaraM varddhamAnAM, yadvA tRSNAM daliSyati ? 804 I sevAphalaM dAtuM na ced bharata IzvaraH / manuSyabhAve sAmAnye, tarhi kaH kena sevyatAm // / 805 / / prAjyarAjyo'pyasantoSAdasmadrAjyaM jighRkSati / sthAmnA cet tad vayamapi, tasya tAtasya sUnavaH / / 806 // avijJapayya tAtaM tu, sodaryeNA'grajanmanA / tvadIyasvAminA yoddhuM na vayaM protsahAmahe // 807 // te dUtAnabhidhAyaivaM, tadaivA'STApadAcale / sthitaM samavasaraNe, vRSabhasvAminaM yayuH // 808 // triva pradakSiNIkRtya, praNemuH paramezvaram / ziraHsu baddhAJjalayaH sarve'pyevaM stutiM vyadhuH / / 809 / / devairapyaparijJeyaguNaM kaH stotumIzvaraH / tvAM stoSyAmastathApIza !, vilasadbhAlacApalAH // 810 // tapasyatAmapyadhikAstvAM namasyanti ye sadA / varivasyanti ye tu tvAM yoginAmapi te'dhikAH / / 811 / / namasyatAM pratidinaM, vizvAlokadinezvara ! | dhanyAnAmaivataMsanti, tvatpAdanakharazmayaH / / 812 // 1 rogarUpavyAdhAn / 2 balena / 3 sevante / 4 he vizvaprakAzasUrya ! 5 avataMsavadAcaranti / bharatena zrAtUna prati dUtapreSaNam /
Page #296
--------------------------------------------------------------------------
________________ triSaSTi prathamaM parva zalAkA puruSacarite caturthaH sagaH RSabhajinabharatacakricaritam / // 119 // na kiJcit kasyacit sAmnA, balAd vA gRhyate tvayA / trailokyacakravartI tvaM, tathA'pyasi jagatpate // 813 // svAmistvameko jagatAM, samaM cetaHsu varttase / pIyUSadIdhitiH sarvajalAzayajaleSviva // 814 // tvAM stotA stUyate deva !, sarvaistvAmarcitA'rcyate / tvAM nantA namyate sarvA, tvayi bhaktirmahAphalA // 815 // tvaM deva ! duHkhadAvAgnitaptAnAmekavAridaH / mohAndhakAramUDhAnAmekadIpastvameva hi // 816 // rorANAmIzvarANAM ca, mUrkhANAM guNinAmapi / sAdhAraNopakArI tvaM, chAyAdruma ivA'dhvani // 817 // iti stutvA bhramaravat , svAmipAdAravindayoH / nivezitadRzaste'tha, sambhUyaivaM vyajijJapan // 818 // tadAnIM tAtapAdainaH, saMvibhajya pRthak pRthak / dezarAjyAni dattAni, yathArha bharatasya ca // 819 // taireva rAjyaiH santuSTAstiSThAmo viSTapezvara! / vinItAnAmalaGghayA hi, maryAdA khAmidarzitA // 820 // khraajyenaa'nyraajyaishcaa'phRtaibhrteshvrH| na santuSyati bhagavan !, bddvaagnirivaa'mbubhiH||821|| Aciccheda yathA'nyeSAM, rAjyAni pRthivIbhujAm / asmAkamapi bharatastadvadAcchettumicchati / / 822 // tyajyantAmAzu rAjyAni, sevA vA kriyatAM mama | Adidezeti puruSairbharato naH parAniva / / 823 // vacomAtreNa muzcAmastasyA''tmavahumAninaH / tAtadattAni rAjyAni, klIbA iva kathaM vayam // 824 // sevAmapi kathaM kurmo, nirIhA adhikaddhiSu ? / atRptA eva kurvanti, sevAM mAna vighAtinIm // 825 // rAjyAmuktAvasevAyAM, yuddhaM svayamupasthitam / tAtapAdAMstvanApRcchaya, na kiJcit kartumIzmahe // 826 // amlAnakevalajJAnasaGkAntAzeSaviSTapaH / kRpAvAn bhagavAnAdinAtho'pItyAdideza tAn // 827 // 1cndrH| 2 dInAnAm / 3 he jagadIzvara / 4 npuNskaaH| 5 niHspRhAH / 6 amocane / sevAyA akaraNe / bharatabhrAtRRNAM prabhoH samIpe Agamanam / KESANAA sana // 119 // For Private & Personal use only
Page #297
--------------------------------------------------------------------------
________________ putrAn prati aGgArakAraka dRSTAntena prabhorupadezaH, teSAM dIkSA c| vatsAH ! puruSavIrairhi, puruSavratadhAribhiH / yoddhavyaM vairivargeNA'nargalaM drohakAriNA // 828 // rAgo dveSazca mohazca, kaSAyAzceti vairiNaH / anarthadAyinaH puMsAM, janmAntarazateSvapi // 829 // rAgo hi sadgatau puMsAmAyasI pAdazRGkhalA / dveSazca narakAvAsanivAsapratibhUlI // 830 // moho bhavArNavAvarttaprakSepaNapaNo nRNAm / kaSAyAH svAzrayAneva, dahanti dahanA iva // 831 // anapAyamayaistaistairupAyAstrenirantaram / yuddhA yuddhA vijetavyAstadamI vairiNo nRbhiH // 832 // sevA'pi hi vidhAtavyA, dharmasyaivaikatAyinaH / tacchAzvatAnandamayaM, padamIpatkaraM yayA // 833 // anekayonisampAtAnantabAdhAnibandhanam / abhimAnaphalaiveyaM, rAjyazrIH sApi nazvarI // 834 // kiM ca yA svaHsukhaistRSNA, nA'truTyat prAgbhaveSu vH| sA'GgArakArakasyeva, martya bhogaiH kathaM truttet?||835|| ___ aGgArakArakaH kazcidAdAya payaso dRtim / jagAma kartumagArAnaraNye rINavAriNi // 836 // so'GgArAnalasantApAnmadhyAhnAtapapopitAt / udbhUtayA tRSA''krAntaH, sarva dRtipayaH papau // 837 // tenA'pyacchinnatRSNaH san , suptaH svame gRhaM gataH / AlUkalasanandAnAmudakAnyabhito'pyapAt // 838 // tajalairapyazAntAyAM, tRSNAyAmagnitailavat / vApIkUpataDAgAni, pAyaM pAyamazoSayat // 839 // tathaiva tRSito'thA'pAt, saritaH saritAMpatIn / na ca tasa tRSA'truTyanArakasyeva vedanA // 840 // marukUpe tato yAtaH, kuzapUlaM sa rajjubhiH / baddhA cikSepa payase, kimAtaH kurute nahi ? // 841 // lohmyii| 2 prtinidhiH| 3 glhH| nityAnandamayam / 5 shusskjle| 6 jlpaatrbhedaaH| 7darbhapUlam / / Jan Education Interna For Private & Personal use only
Page #298
--------------------------------------------------------------------------
________________ triSaSTi zalAkApuruSacarite prathamaM parva caturthaH sargaH // 120 // dUrAmbutvena kUpasya, madhye'pi galitAmbukam / nithotya pUlaM dramakaH, snehapotamivA'pibat // 842 // nacchinnA yArNavAdyaistRTa, chedyA pUlAmbhasA na sA / tadvad vaH svaHsukhAcchinnA, chedyA rAjyazriyA kimu ? amandAnandaniHsyandanirvANaprAptikAraNam / vatsAH! saMyamarAjyaM tad , yujyate vo vivekinAm // 844 // tatkAlotpannasaMvegavegA bhagavadantike / te'STAnavatirapyAzu, pravrajyAM jagRhustataH // 845 // aho ! dhairyamaho ! sattvamaho ! vairAgyadhIriti / cintayantastatsvarUpaM, dUtA rAjJe nyavedayan // 846 // jyotIpIva jyotiSAM jyotirIzastejAMsIvA'hapatiH pAvakAnAm / vArINIva srotasAM vArirAzisteSAM rAjyAnyAdade cakravartI // 847 // ityAcAryazrIhemacandraviracite triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye prathame parvaNi bharataca kotpatti-digvijaya-rAjyAbhiSeka sodaryavratagrahaNakIrtano nAma caturthaH srgH||4|| *haprota khaM, sN|| 1 svargasukhAcchinnA / RSabhajinabharatacakricaritam / putrAn prati aGgArakAraka dRSTAntena prabhorupadezaH, teSAM dIkSA c| // 120 // Jain Education Internal For Private & Personal use only
Page #299
--------------------------------------------------------------------------
________________ paJcamaH srgH| tatazca bharatAdhIzaH, sadAsadanamIyivAn / suSeNasenApatinA, namaskRtyetyabhASyata // 1 // kRtvA'pi digjayamidaM, tava cakra purImimAm / adyApi na pravizati, stambhaM vyAla iva dvipaH // 2 // babhASe bharato'pyevaM, paTkhaNDabharatAntare / adyApi vIraH ko nAma, mamA''jJAna pratIcchati // 3 // __ tadaiva sacivo'vocajAne devena nirjitam / etaddhi bharatakSetramA kSudrahimavagiri // 4 // jeyaH kimavaziSTo'sti, digyAtrAkRtyapi tvayi ? / bhramadvaradde patitAstiSThanti caNakAH kimu ? // 5 // puryAmapravizaJcaitaccakraM sUcayati prabho ! / kamapyadyApi jetavyaM, tvadAbAlaGghanonmadam // 6 // deveSvapi na pazyAmi, jetavyaM durjayaM ca te / A jJAtamathavA'styeko, jetavyo vishvdurjyH||7|| RSabhasvAminaH sUnuH, svAminnavarajastava / mahAbalo bAhubalibalinAM balasUdanaH // 8 // sarvAstrANyekato vajramekatazca yathA tathA / ekato rAjakaM sarva, sa baahublirektH||9|| lokottaro yathA'si tvamRSabhakhAminandanaH / tathA so'pi tadetasminnajite kiM jitaM tvayA ? // 10 // SaTkhaNDe bharate dRSTo, na ko'pi svAminaH samaH / tajjaye paraMbhAgo'stu, ko nAma bharatezituH? // 11 // ayaM khalu jaganmAnyAM, bhavadAjJAM na manyate / tadasAdhanatazcakrameti hINamiveha na // 12 // upekSitavyo na paraH, svalpo'pyAmayavad yataH / tadadyA'laM vilambena, yatadhvaM tajjayaM prati // 13 // niSaSTi. 21 1 sabhAmaNDapam / 2 duSTagajaH / 3 laghubhrAtA / : rAjasamUham / 5 utkarSatA / 6 lajjitamiva / 7 shtruH| Jain Education Internation For Private & Personal use only
Page #300
--------------------------------------------------------------------------
________________ tripaSTi zalAkA puruSacarite // 121 // dAvAgnimeghavRSTibhyAmivA'drirbharatezvaraH / sadyaH kopopazAntibhyAmAzliSTo'thA'bravIdidam // 14 // nAnujo'pi karotyAjJAmiti lajjAkRdekataH / sArddhaM kanIyasA yuddhamiti caikatra bAdhate // 15 // svagRhe'pi na yasyA''jJA, tasyA''jJA hAsakRd bahiH / pravAdazca kaniSThasyA'vinayAsahane mama // 16 // ekato rAjadharmo'yaM dRptAnAM darpazArtanaH / ito bhrAtari saubhrAtraM, saGkaTe patito'smi hA ! // 17 // amAtyo'pyabhyadhAdevaM, svamahattvena saGkaTam / yad devasya kanIyAMstat sa eva hyapaneSyati // 18 // AjJA hi jyAyasA deyA, karttavyA ca kanIyasA / AcAro rUDha evA'yaM, sAmAnyagRhiNAmapi // 19 // bhrAtaraM tat kanIyAMsaM, lokarUDena vartmanA / AjJApayatu devo'pi, preSya sandezahArakam // 20 // AjJAM sarvajaganmAnyAM, vIramAnI tavA'nujaH / sahiSyate na ced deva !, paryANamiva kesarI // 21 // prazAsyAstvaM tadA pAkazAsanodgADhazAsanaH / na cA'pavAdaste loke, lokAcArAnatikramAt // 22 // tatheti pratipede tadvacanaM medinIpatiH / upAdeyA zAstralokavyavahArAnugA hi gIH // 23 // anuziSya tato dUtaM, nayajJaM vAgminaM dRDham / suvegaM nAma nRpatiH, praiSId bAhubaliM prati // 24 // svAmizikSAM dautyadIkSAmivA''dAya sa sauSThavAm / suvego rathamAruhyA'calat takSazilAM prati / / 25 / / sArasainyaparIvAro, rathenA'saMgharaMhasA / niryayau sa vinItAyA, rAjAjJeva vapuSmatI // 26 // kAryArambhavidhau vAmaM, daivaM pazyadivA'sakRt / paspande locanaM vAmaM gacchatastasya vartmani // 27 // nADI nADIdhamasyeva vahnimaNDalamadhyataH / uvAha dakSiNA tasya, rogAbhAve'pyanAratam // 28 // 1] garvanAzakaH / 2 jyeSThena / 3 laghunA / 4 vAcAlam / 5 vegavatA / 6 pratikUlam / 7 suvarNakArasya / prathamaM parva pazcamaH sargaH RSabhajinabharatacakricaritam / bharata bAhubaliyuddham / // 121 // .
Page #301
--------------------------------------------------------------------------
________________ Jain Education Interna sameSvapi hi mArgeSu, rathastasyA'skhalanmuhuH / apyasaMyuktavarNeSu, jihvA lallaMgirAmiva // 29 // sAdibhirvAryamANo'pi preryamANa ivA'sakRt / kRSNasAraH purastasya dakSiNAd vAmato yayau // 30 // tasyAgre kairaTaH zuSke, niviSTaH kaNTakadrume / arasat kaTukaM gharSa zastramivorpale // 31 // uttatAra purastasya, pralambaH kRSNapannagaH / kSiptArgaleva daivena tadyAnainirurutsayA // 32 // pratikUlo vavau vAyuzcakSuSoH prakSipan rajaH / paryasyanniva taM pazcAd, vicAraikavipazcitam // 33 // tasya dakSiNato bhRtvA, virarAsa ca rAsabhaH / abhojitaprasphuTitamRdaGgavirasakharaH / / 34 / / suvego'gAdanimittAnyetAni pravidannapi / sadbhRtyAH svAminaH kvA'pi kANDavat praskhalanti na // 35 // lalace sa bahUn grAmanagarAkara karbaTAn / tadvAsibhirdRzyamAno, vAtyAvarta iva kSaNam // 36 // tarukhaNDasaraH sindhupu linaprabhRtiSvapi / vizazrAma na sa svAmikAryato'tra pravarttitaH // 37 // kirAtaiH sajakodaNDaiH, zaravyIkRtakuJjaraiH / camUrucarmasaMvyAnairjAtudhAnairivA''kulAm // 38 // caMmUru- citraka - vyAghra-haribhiH zarabhairapi / sagotrairantakasyeva, krUrasacairnirantarAm // 39 // yudhyamAnAhi-nakulavAma~lUravibhISaNAm / bhallUkIkezadharaNavyagrabAlakirAtikAm // 40 // mitho mahiSasaGgrAmabhajyamAnajarattarum / nAhalotthApitakSaudramakSikAbhirasaJcarAm // 41 // 1 skhaladgirAm / 2 mRgavizeSaH / 3 kAkaH / 4 pASANe / 5 kRSNasarpaH / * naniSiSitsayA khaMtA // 6 vicArakacaturam / 7 gardamaH / 8 bANavat / 9 cakravAtaH / 10 lakSyIkRtakuaraiH / camUraca khaMtA, saM 2, A // 11 mRgavizeSaH / + camUraizcitrakairvyAghrairha khaMtA, saM 2, A // 12 aSTApadaiH / 13 valmIkAH / .
Page #302
--------------------------------------------------------------------------
________________ dA prathama parva triSaSTizalAkApuruSacarite // 122 // paJcamaH sarga: RSabhajina| bharatacakricaritam / abhraMlihatarustomatirohitadivAkarAm / rahoratabhuvaM mRtyorivA''pa sa mahATavIm // 42 // [paJcabhiH kulakam] ghorAM tAmaTavIM vegAt , suvego vegavadrathaH / salIlaM lazyAmAsa, vipadaM puNyavAniva // 43 // mArgAntataruvizrAntaralaGkaraNadhAribhiH / saMlakSyamANasaurAjyaM, susthaiH pAnthavadhUjanaiH // 44 // gokule gokule vRkSatalAsInaiH pramodibhiH / gIyamAnarSabhasvAmicaritaM gopdaarkaiH||45|| bhadrazAlAdivA''hatyA''ropitaiH phalamAlibhiH / alaGkatAkhilagrAma, bahalairbahubhirdvamaiH // 46 // pattane pattane grAme, grAme vezmani vezmani / dAnakadIkSitairibhyaH, zodhyamAnavanIpakam // 47 // AgatairbharatAt trastairivodagbharatArddhataH / prAyeNA'dhyAsitagrAma, mlecchairkssiinnRddhibhiH||48|| SaDbhyo bharatakhaNDebhyaH, khaNDAntaramiva sthitam / bharatAjJAnabhijJaM sa, bahalIdezamAsadat // 49 // . [saptabhiH kulakam ] Rte zrIbAhubalinaM, rAjAntaramajAnataH / janAn jAnapadAn mArgeSvanA n vArtayan muhuH||50|| vanecarAn giricarAn , durmadAn zvApadAnapi / drAk khaJjIbhavataH pazyan , sunandAnandanAjJayA // 51 // prajAnAmanurAgotyA, mahatIbhizca RddhibhiH / advaitamanumimAnaH, zrIbAhubalino nayam // 52 // bharatAvarajotkarSAkarNanAd vismRtaM muhuH / anusmaran vAcikaM sa, prApa takSazilApurIm // 53 // [caturbhiH kalApakam ] kiJcillocanapAtena, purIparisaroSitaiH / prekSyamANaH kSaNaM lokairekapAnthAvalIDhayA // 54 // 1 ghnaiH| 2 yAcakam / 3 sukhinH| * hiNsrpraanninH| 5 anumAnaM kurvan / 6 nItim / * sandezam / bharata-bAhubaliyuddham / // 12 // Jan Education International For Private & Personal use only
Page #303
--------------------------------------------------------------------------
________________ lIlodyAneSu sambhUya, khelena khuralIjuSAm / subhaTAnAM bhujAsphoTaistrasyadrathaturaGgamaH // 55 // itastataH pauraRddhiprekSaNavyagratAjuSA / dakSiNasthenAniSiddhotpathagAmiskhaladrathaH // 56 // ekatrevebharatnAni, samastadvIpacakriNAm / baddhAn varagajAn pazyan , bahirudyAnazAkhiSu // 57 // prekSamANo mandurAzca, bandhurAsturagottamaiH / jyotiSkANAM vimAnAni, vihAyeva samAgataiH // 58 // bharatAvarajaizvaryAzcaryAlokanajanmanA / ziro'tyeva ziro dhunvan , praviveza sa tAM purIm / / 59 // [par3iH kulakam ] khacchandavRttInatyADhyAnArpaNeSu vaNigjanAn / ahamindrAniva pazyan , rAjadvAraM jagAma sH||6|| sahasrarociSo rocISyAcchidyeva vinirmitAn / kuntAn dadhAnaH kutrApi, pattyanIkairadhiSThitam // 61 // vibhrANairikSupatrAsyAnyayaHzalyAni pattibhiH / zobhitaM kutracicchauryadrumaiH pallavitairiva // 62 // abhaGgAnazmabhaGge'pi, bibhradbhirlAhamudgarAn / sanAthaM kvApi subhaTairekadantairiva dvipaiH // 63 // phalakAsidharaiH kvApi, candraketudharairikha / zobhitaM vIrapuruSaprakANDaizcaNDazaktibhiH // 64 // A nakSatragaNaM durApAtibhiH zabdavedhibhiH / tUNapRSThaiH kAlapRSThapANibhiH kvA'pyadhiSThitam // 65 // uddAmazuNDAdaNDAbhyAM, sthitAbhyAM pArzvayordvayoH / ibhAbhyAM dvArapAlAbhyAmiva dUrAd bhayaGkaram // 66 // siMhadvAraM nRsiMhasya, pazyan vismitamAnasaH / dvAHsthapratIkSitastasthau, sthitireSA nRpaukasAm // 67 // [ saptabhiH kulakam ] 1 shraabhyaasjussaam| 2 saarthinaa| 3 azvazAlAH / 4 haTTeSu / 5 sUryasya / 6 tejAMsi / 7 nakSatragaNaparyantam / 8 dhanuHpANibhiH / For Private & Personal use only
Page #304
--------------------------------------------------------------------------
________________ triSaSTizalAkA puruSacarite // 123 // gatvA ca bAhubalaye, dvAstheneti nyavedyata / tvadrAturjyAyaso dUtaH, suvego dvAri tiSThati // 68 // vetriNA'thA''jJayA rAjJo'numato dhImatAM varaH / budho'rkamaNDalamitra, suvegaH prAvizat sadaH // 69 // AbaddharatnamukuTaistejasvibhirilAghavaiH / divAkarairiva divo, bhuvaM prAptairupAsitam // 70 // pradIptacUlAmaNibhiradhRSyairjagato'pi hi / kumArapravarairnAgakumArairiva sevitam // 71 // svAmivizvAsasarvasvavallIsantAnamaNDapaiH / sacivairupadhAzudvaidhamadbhiH parivAritam // 72 // sahasrazazcA''tmarakSairniSkozAyudhapANibhiH / ujjihvairiva phaNibhibhISaNaM malayAdrivat // 73 // vArastrIbhivajyamAnaM, cAmarairaticArubhiH / zailaM himAlayamiva, camarIbhirnirantaram // 74 // svarNadaNDadhareNA'gre, zuciveSeNa vetriNA / savidyutA zaradvAridhareNaivopazobhitam / / 75 / / ratnasiMhAsanAsInaM, tejasAmiva daivatam / dadarza bAhubalinaM, sa tatrodbhUtavismayaH // 76 // [ saptabhiH kulakam ] naranAthaM nanAmA'tha, lalATaspRSTabhUtalaH / sa karIba raNaddIrghatarakAJcanazRGkhalaH / / 77 / / tato bhUsaMjJayA rAjJA, tatkAlamupanAyite / pradarzite pratIhAreNA''sAJcakre sa Asane // 78 // taM prasAdasudhAdhautA pazyan nRpo'bravIt / suvega ! kuzalaM kaccidAryasya bharatezituH 1 // 79 // tAtapAdairlAlitAyAM, pAlitAyAM ca sundara ! / tasyAM puri vinItAyAM, kaccit kuzalinI prajA ? // 80 // SaNNAM bharatakhaNDAnAM, kImAdInAmiva dviSAm / nirantarAyaM vijayaM, kaccid vyadhita bhUpatiH 1 // 1 bhUpatibhiH / 2 kAma-krodha-lobhamAna-mada-harSANAm / 81 // prathamaM parva paJcamaH sargaH RSabhajinabharatacakri caritam / bharata bAhubaliyuddham / // 123 //
Page #305
--------------------------------------------------------------------------
________________ paSTiM varSasahasrANi, kRtvA kaTakamutkaTam / senAnyAdiparIvAraH, kaccit kuzalamAgataH // 82 // sindUrAruNitaiH kumbhaidyA sandhyAbhramayImiva / vitanvatI karighaTA, rAjJaH kaccinnirAmayA ? // 83 // A himAdrimahImetAM, samAkramya sameyuSAm / rAjJo varaturaGgANAM, vartate kaccidaklamaH // 84 // akhaNDAjJasya sarvatra, sevyamAnasya pArthivaiH / sukhena vyatigacchanti, kaccidAryasya vAsarAH // 85 // paripRcchayeti tUSNIke, sthite vRSabhanandane / kRtAJjaliranAvegaH, suvega idamabhyadhAt // 86 // ___ ilAyAH sakalAyA yaH, karoti kuzalaM khayam / asti tasya svataH siddhaM, kuzalaM bhrteshituH||87|| puryAH suSeNAdInAM ca, hastyazvasya ca kiM kSamaH / devo'pyakuzalaM kartuM, yeSAM netA tvaagrjH||88|| tulyo'dhiko vA kiM ko'pi,kvA'pyasti bhrteshituH| SaNNAM bharatakhaNDAnAM,jaye yo vighnakRd bhvet||89|| akhaNDitAjJaH sarvatra, sevyate ca narezvaraiH / tathApi bharatAdhIzo, jAtu nA'ntaH pramodate // 9 // daridro'pi kuTumbena, sevyate yaH sa IzvaraH / na sevyate tu yastena, tasyaizvaryasukhaM kutaH? // 91 // paSTivarSasahasrAntAdeyuSA jyAyasA tava / utkaNThayA kaniSThAnAmAgaMmAdhvA nirIkSitaH // 92 // sarve tatrA''yayurvandhusambandhisuhRdAdayaH / vidadhuzca mahArAjyAbhiSekaM bharatezituH // 93 // AsatAM taiH samAyAtaiH, surairapi savAsabaiH / na hRSyati mahInAtho'pazyan pArzve nijAnujAn // 94 // dvAdazaskhapi varSeSu, jJAtvA bhrAtRnanAgatAn / tAnAhvAtuM naraM praiSIdutkaNThA hi balIyasI // 95 // ashrmH| * sukhenaivAtiga saM 1, khaM // / evamApRcchya tU saM 2, A // 2 sthiraH / 3 pRthvyAH / 4 nAyakaH / 5 antHkrnne| 6 Agatena / 7 aagmnmaargH|| Jain Education Interna . l
Page #306
--------------------------------------------------------------------------
________________ triSaSTi zalAkApuruSacarite prathamaM parva paJcamaH sarga: RSabhajinabharatacakricaritam / // 124 // kazcid vikalpaM saGkalpya, bharataM na smaayyuH| yayustu tAtapAdAntaM, dIkSAmAdadire ca te // 96 // teSAM sampratyarAgANAM, na kopi kho na vA paraH / taiH kathaM pUryate rAjJo, bhrAtRvAtsalyakautukam // 97 // tadehi dehi hRdayapramodaM medinIpateH / tavA'pi yadi tatrAsti, snehaH saubhrAtrasambhavaH // 98 // kulizAdapyadhikaM vaH, kaThorAMstarkayAmyaham / cirAd digantAdAyAte, jyeSThe'pyevaM yadAsyate // 99 // zaGke vo gurvavajJAnAnnibhayebhyo'pi nirbhayAn / zUrairapi varttitavyaM, gurau hi sabhayairiva // 10 // ekatra vizvavijayI, vinayI cA'nyato gurau / pAripadhairvicAryAlaM, dvaitIyIkaH prazasyate // 101 // tavA'vinayamapyevaM, soDhA sarvasaho nRpaH / karNejapAnAM kintvevamavakAzo niraGkazaH // 102 // pizunAnAM girastatra, tvadabhaktiprakAzikAH / dUSayiSyanti taccetaH, kSIraM zuktacchaTA iva // 103 // atyalpamapi tad rakSyamAtmacchidraM nije prabhau / chidreNa laghunA'pyambhaH, setumunmUlayatyaho! // 104 // iyatkAlaM nAgato'smItyAzaGkAM hRdi mA kRthAH / adhunA'pyehi susvAmI, gRhNAti skhalitaM nahi // 105 // tvayi tatra gate sadyaH, pizunAnAM manorathAH / vilIyantAM himAnIva, nabhobhAji nebhomaNau // 106 // tejobhizciramedhasva, khAminA tena saGgamAt / adyaiva parvaNi divAkareNeva nizAkaraH // 107 // khAmIyantastamanye'pi, bahavo bAhuzAlinaH / sevAzAlInatAM hitvA, sevante prativAsaram // 108 // avazyaM sevanIyo hi, cakravartI mahIdhavaiH / nigrahAnugrahasahaH, sahasrAkSa ivaa'mraiH||109|| bharata-bAhubaliyuddham / ORPHOSISSAASAASA // 124 // 1 pizunAnAm / 2 bharatasya cetH| 3 kAtikam / 4 himsmuuhH| 5 sUrye / 6 svaamivdaacrntH| * indrH| Jain Education in .
Page #307
--------------------------------------------------------------------------
________________ cakravartitvapakSepi, tasya sevA tvayA kRtA / advaitabhrAtRsauhArdapakSamuyotayiSyati // 110 // bhrAteti yadi nirbhIko, nA''yAsyetanna sAmpratam / AjJAsArA na gRhyante, jJAteyena mahIbhujaH // 111 // ayaskAntairivAjyAsi, devadAnavamAnavAH / kRSTAH prakRSTaistejobhirAyAnti bharatezvaram // 112 // yama sanadAnena, vAsavo'pi saMkhIyati / tamAgamanamAtreNA'nukUlayasi kiM nahi // 113 // vIramAnitayA cet taM, rAjAnamavamanyase / tarhi tasmin sasainyo'pi, tvamabdhau saktumuSTivat // 114 // caturazItilakSAstadgajAH zakrebhasannibhAH / sahyAH kenAbhisarpantaH, parvatA iva jaGgamAH? // 115 // tAvato'zvAn sthAMzcA'sya, viSvak plAvayato mahIm / kallolAniva kalpAntodadheH kaH skhlyissyti||116|| tasya SaNNavatigrAmakoTibhartuH padAtayaH / teMdrAmapramitAH siMhA, iva trAsAya kasya na? // 117 // ekaH suSeNaH senAnIrdaNDapANiH samApatan / kRtAnta iva kiM zakyaH, soDhuM devAsurairapi ? // 118 // amoghaM bibhratazcakra, cakriNo bharatasya tu / sUryasyeva tamastomaH, stokikaiva trilokyapi // 119 // tejasA vayasA jyeSTho, nRpaH zreSThaH sa sarvathA / rAjyajIvitakAmena, sevyo bAhubale! tvayA // 120 // atha bAhubalirbAhubalApAstajagadalaH / ityabhASiSTa gambhIradhvAno'rNava ivA'paraH // 121 // sAdhu dUta! tvamevaiko, vAgminAmagraNIrasi / mamApi purato vAcaM, ya evaM vaktumIziSe // 122 // tAtatulyo hi me bhrAtA, jyAyAn so'pi yadicchati / samAgama bAndhavAnAM, yuktameva tdpyho||123|| 1 advaitabhrAtRvAtsalyapakSam / 2 jJAtibhAvena / 3 lohAni / 4 sakhivadAcarati / * koTyaH SaNNavati siM saM 2, aa|| 5 alpmaatraa| 6 agresrH| Jan Education International RSS
Page #308
--------------------------------------------------------------------------
________________ triSaSTizalAkApuruSacarite RECE prathamaM parva paJcamaH sargaH RSabhajina| bharatacakricaritam / // 125 // surAsuranRpazrIbhikraddhaH so'smAbhirAgataiH / lajiSyate'lpavibhavairAgamAyeti no vayam // 124 // paSTiM varSasahasrANi, pararAjyAni gRhNataH / kaniSTharAjyagrahaNe, vyagratA tasya kAraNam // 125 // saubhrAnaM kAraNaM tasya, yadi tat prAhiNot katham / bhrAtRNAmekazo dRtAn , rAjyasaGghAmakAmyayA ? // 126 // ko bhrAtA jyAyasA sArddha, lubdhenApi hi yotsyate / iti buddhyA mahAsattvAH, kaniSThAstAtamanvaguH // 127 // teSAM ca rAjyagrahaNenApi tvatsvAmino dhruvam / chalamanvIkSamANasya, prakaTaM bakaceSTitam // 128 // asAvasAsvapi sneha, tAdRzaM darzayannaho / prajiMghAya viziSTaM tvAM, vAkprapaJcavicakSaNam // 129 // pravrajya bhrAtRbhI rAjyadAnAd yA'kAri tasya mut / Agatena mayA rAjyagRthnoH kiM sA kariSyate // 130 // vajrAdapi kaThoro'haM, yat svalpavibhavo'pi san / tasya RddhiM na gRhNAmi, bhrAtRnyakkArakAtaraH // 131 // sa tu puSpAdapi mRdurmAyAvI yo'nujanmanAm / avarNavAdabhIrUNAM, rAjyAni svayamAdade // 132 // nirbhayA nirbhayebhyo'pi, kathaM dUta! vayaM nanu / bhrAtRrAjyAni gRhantaM, yadupekSAmahe sma tam ? // 133 // gurau prazasyo vinayI, guruyadi gurubhavet / gurau guruguNahIne, vinayo'pi trapAspadam // 134 // gurorapyavalipsya, kAryAkAryamajAnataH / utpathapratipannasya, parityAgo vidhIyate // 135 // tasyA''cchinnaM kimazvAdi?, bhagnaM vA nagarAdikam ? / yenA'vinayamasmAkaM, soDhA sarvasaho nRpH||136|| durjanapratikArAya, na tatra prayatAmahe / vimRzyakAriNaH santaH, kiM dRSyante khaloktibhiH? // 137 // iyatkAlaM nA''gatAH mo, yato hetoH sa kiM yayau / anIhAlakSaNaH kvA'pi?, yAmo yenA'dya cakriNam // 138 // preSayAmAsa / 2 rAjyalubdhasya / 3 bhrAtRtiraskArakAtaraH / 4 lajjAsthAnam / 5 sAvalepasya / 6 niHspRhAlakSaNaH / bharata-bAhubaliyuddham / // 125 // I For Private & Personal use only .
Page #309
--------------------------------------------------------------------------
________________ sarvatrA'pyapramattAnAmalubdhAnAM ca naH sadA / skhalitaM kiM sa gRhNIyAcchalAnveSyapi bhRtavata ? // 139 // kimapyanAdadAnAnAM, tadIyaM nIvRMdAdikam / khAmyeva naH kathaM nAma, sa bhaved bharatezvaraH // 14 // bhagavAnRSabhakhAmI, khAmyeko mama tasya ca / mithaH svasvAmisambandho, ghaTate kathamAvayoH? // 141 // tejohetormayi gate, tatra syAt tasya kIdRzam / tejo'bhyuditavatyarke, tejasvI nahi pAvakaH // 142 // svAmIyanto'kSamAste tu, nipevantAM kSamAbhujaH / eSa yeSu varAkeSu, nigrahAnugrahakSamaH // 143 // sevAmin bhrAtRsauhArdapakSeNA'pi mayA kRtA / cakravarttitvapakSe syAd , yadabaddhamukho janaH // 144 // bhrAtA'smyabhIH sa cA''jJeza, AjJApayatu yadyalam / jJAtisnehena kiM vajra, vajreNa na vidAryate ? // 145|| surAsuranaropAstyA, prIto'stveSa mayA'sya kim ? / mArga eva kSamaH staMmbe, rathaH sajo'pi bhjyte||146|| tAtabhakto mahendrazcejyeSThaM taM tAtanandanam / AsayatyAsanasyA'ddhe, sa kiM tenApi dRpyati? // 147 // te tvanye'sin samudre ye, sasainyAH saktumuSTivat / tejobhirduHsaho'haM tu, hanta ! syAM vaDavAnalaH // 148 // pattayo'zvA rathA nAgAH, senAnIrbharato'pi ca / mayi sarve pralIyantAM, tejAMsIvA'rkatejasi // 149 // kariNeva kareNoccairyaH samAdAya pAdayoH / mayodalAli gagane, bAlatve loSTulIlayA // 15 // gagane dUramadhvAnaM, gatvA yazca patana bhuvi / mA bhRt parAsurityeSa, mayA pratyaiSi puSpavat // 151 // cATubhizcATukArANAM, nirjitAnAM kSamAbhujAm / vyasmArSIt tadasau prApto, janmAntaramivA'dhunA // 152 // grahaNaM akurvaannaanaam| 2 dezAdikam / 3 svaamivdaacrntH| 4 bhrtH| 5 nirbhiikH| 6 AjJAkArakaH / upaasnyaa| 8 kANDarahite vRkssaadii| 9prtygrhiisstt| Jan Education in For Private & Personal use only
Page #310
--------------------------------------------------------------------------
________________ triSaSTi zalAkApuruSacarite prathama parva paJcamaH sargaH RSabhajinabharatacakricaritam / // 126 // cATukArAH praNazyanti, te sarve'pi svayaM tvasau / ekaH sahiSyate bAhubalibAhubalAd vyathAm // 153 // yAhi dUta ! sa evaitu, rAjyajIvitakAmyayA / tAtadattAMzatuSTena, mayaivopaikSi tasya bhUH // 154 // citrakAyairiva dRDhasvAmyAjJApAzayatritaiH / prakopatAmranayanaH, prekSyamANo narezvaraiH / / 155 // ropAddhata hate'tyantaNadbhiH sphuritAdharaiH / kaTAkSyamANo vikaTaM, kumAraizca muhurmuhuH // 156 // jidhansubhirivo kaiH, kizcicalitahetibhiH / dRDhAbaddhaparikarairIkSyamANo'GgarakSakaiH // 157 // haniSyate varAko'yaM, kenA'pi rabhasAjupA / naH svAmipaMdikeneti, cintyamAnazca matribhiH // 158 // sajIkRtena hastena, pAdamutkSipya tasthuSA / kaNThe dhartumivotkenotthApito vetrapANinA // 159 // suvego dhairyamAlambya, manasi kSubhito'pi san / nirjagAma samutthAya, sadAsadanatastataH // 160 // [SabhiH kulakam ] kruddhatakSazilAdhIzatArazabdAnumAnataH / dvArasthayA pattiMcambA, ropakSubhitayA bhRzam // 161 // AsphAlyamAnaiH phalakainartyamAnairmahAsibhiH / udasyamAnaizcakrezca, gRhyamANaizca mudgaraiH // 162 // sphATyamAnaistriMzalyaizca, pIDyamAnaizca tUMNakaiH / AdIyamAnairdaNDaizcodyamyamAnaizca pazubhiH // 163 // | sarvato'pyAtmano mRtyumiva pazyan pade pade / skhalatpado nRsiMhasya, siMhadvArAt sa niryayau // 164 // [caturbhiH kulakam ] 1 attumicchubhiH| 2 jiikRtbhrkuttibhiH| 3 clitkhjhaiH| 4 sAhasikena / 5 svAmipattinA / 6 utkaNThitena / 7 padAtisenayA / 8 astrapratighAtanivArakaiH "DhAla" iti loke| 9 shstrvishessH| 10 niSaGgaiH / CAREERSAGAR bhrt-baahubliyuddhm| // 126 // Jain Education Inter For Private & Personal use only
Page #311
--------------------------------------------------------------------------
________________ ka eSa nUtano rAjadvArAnniragamat pumAn ? / AgataH khalvayaM dUto, bharatasya mahIpateH // 165 // rAjA kimaparaH kazcidapyastIha mahItale ? / bhrAtA bAhubalejyeSTho'yodhyAyAM bharatezvaraH // 166 // atra ca prajighAyemaM, sa dUtaM kena hetunA ? / AkAraNAya khabhrAtuH, zrIbAhubalibhUpateH // 167 // iyatkAlaM gataH kvA''sId, bhrAtA'smatsvAmino nanu / SadakhaNDabharatakSetrajayAya sa gato hybhuut||168|| utkaNThitaH kaniSThaM sa, kiM samAhvayate'dhunA? / anyarAjanyasAmAnyAM, sevAM kArayituM nanu // 169 // tasyA'sArAn nRpAn jitvA, kiM kIle'trA'dhirohaNam ? / akhaNDazcakravartitvAbhimAnastatra kAraNam // 170 // kaniSThena jito rAjJAM, khaM kathaM darzayiSyati / na vetti jitakAsI sa, bhAvinaM svaparAbhavam // 171 // mantraNe nA''khurapyasti, bhUpaterbharatasya kim ? / bhUyAMso matriNaH santi, matimantaH krmaagtaaH||172|| sa kaNDayiyiSustuNDamaheH kiM taina vAritaH / na vAritaH preritaH kintvIdRzI bhavitavyatA // 173 // nAgarANAmiti mitho, jalpatAmuccakairgiram / AkarNayan rathArUDho, nagaryA nirjagAma saH // 174 // [dazabhiH kulakam ] devatAbhiriva prAduSkRtAM dvAre vrajannasau / ArSabhyovigrahakathAmitihAsamivA'zRNot // 175 // krodhAt tvaritamapyasya, gacchataH spardhayeva saa| vartmani tvaritataraM, tadvigrahakathA yayau // 176 // vArttayA'pi tayA rAjAdezeneva kSaNAd bhaTAH / pratigrAma pratipuraM, kaTakAya sasajire // 177 // sthAna sAGghAmikAna kRSTvA, zAlAbhyo'kSAdibhinavaiH / kecid dRDhatarIcakruH, zarIrANIva yoginaH // 178 // * pyate khaM, saM 1 // 1 muusskH| 2 mukham / 3 baahubli-bhrtyoH| / sainyAya / 5 rathAvayavAdibhiH / triSaSTi. 22 Jan Education International .
Page #312
--------------------------------------------------------------------------
________________ tripaSTizalAkA puruSacarite // 127 // AruhyAssor bAhyAlyAM dhArAbhirapi paJcabhiH / kartuM raNasahAnazvAn, ke'pi zramamajApayan // 179 // ayaskAragRheSvetya, kRpANAdikamAyudham / apare tejayAmAsustejomUrtimiva prabhoH // 180 // saMyojya zRGgasArANi, baddhA'bhinavatatribhiH / yamabhrUsodarANyanye, zArGgadhanvAnyasUtrayan // 181 // varmAdivahanAyoSTrAnaraNyAt kecidAnayan / tUryANi prANavantIva, prayANeSu praNAdinaH // 182 // savANAn vANadhIna kecita, saziraskAMca kaGkaTAn / dRDhAnapi dRDhIcakruH, siddhAntAniva tArkikAH // 183 // asu gupyagurU kANDapaiMTAn paTakuTIrapi / gandharvabhavanAnIva, vitatyA''lokayan kSaNAt // 184 // sparddhayeva mithaH sarve, bhaktA bAhubalau nRpe / yudhi saJjIbhavanti sma, janA jAnapadA api / / 185 / / Aptena tatra yaH ko'pi nyavAryata raNonmukhaH / anAptAyeva tasmai so'kupyad bhakticikIrnRpe / / 186 / / prANairapi priyaM rAjJo'nurAgeNa cikIrSatAm / janAnAmevamArambhaM sa dadarza pathi vrajan // 187 // zrutvA dRSTvA ca talloke, parvatIyanRpA api / pratirAjAnamadvaitabhaktimAnitayA'milan // 188 // gAvo gopakhareNeva, nikuJjebhyaH sahasrazaH / teSAM gozRGganAdena, kirAtAH pradadhAvire // 189 // dvIpipucchatvacA kecit kekipicchaizca kecana / latAbhiH ke'pi vegena, babandhuH kuntalAn bhaTAH // 190 // dandazatvacA kespi, tAravyA kecana tvacA / kecid godhAtvacAJcanan, paridhAnaM mRgatvacam // 199 // " kanAta 1 azvapATikAyAm / 2 azvagatibhiH / 3 lohakAragRheSu / 4 yamabhrUsadRzAni / 5 niSaGgAn / 6 varmANi / 7 iti loke / * bhUbhujaH pArvatA api khaMtA / pArva saM 1 // 8 parvatasambandhino nRpAH / 9] latAgRhebhyaH / 10 vyAghrapucchatvacA / 13 mayUrapiccheH / 12 sarpatvacA | 13 tarusambandhinyA / prathamaM parva paJcamaH sargaH RSabhajina bharatacakricaritam / bharata bAhubaliyuddham / // 127 //
Page #313
--------------------------------------------------------------------------
________________ grAvahastA dhanurhastAH, plavamAnAH plavaGgavat / svapatIn parivatruste, patibhaktAzvavad bhRzam // 192 // adya do bAhubaliprasAdAvakrayaM cirAt / bharatAkSauhiNIkSodAditi teSAM giro'bhavan // 193 // teSAmapyevamArambha, sasaMrambhaM nirUpayan / suvegazcintayAmAsa, manasaivaM viviktadhIH // 194 // paitRkeNeva vaireNa, tvarante raNakarmaNe / aho! amI bAhubaligRhyA viSayavAsinaH // 195 // *kirAtA apyamI hantotsahante hantumAgatam / asaddhalaM bAhubalibalAgre samarecchavaH // 196 // taM kaJcana na pazyAmi, yaH sajjati yudhe nahi / vidyate sa na ko'pIha, rakto bAhubalau na yH||197|| zUrAzca svAmibhaktAzca, bahalyAM halino'pyaho / tat kiM dezasvabhAvo'yamuta bAhubalerguNaH? // 198 // bhavantu vetanakrItAH, sAmantAdyAH padAtayaH / aho ! asya guNakrItI, pattIbhUtA'khilApi bhUH // 199 // bahvImapi cakricamU, manye ladhvIM lghiiysH| zrIbAhubalisainyasya, tRNyAM vddherivaa'grtH||20|| mahAvIrasya kiM cA'sya, nyUna bAhubale puraH / kalabhaM zarabhasyeva, zaGke cakriNamapyaho! // 201 // ojasvI bhuvi catryeva, vajyeva divi vizrutaH / tayorantaravarddhavartI vA lghuraarssbhiH||202|| api taccakriNazcakramapi vajraM ca vajriNaH / manye viphalamevA'sya, capeTAghAtamAtrataH // 203 // RkSaH karNe tadAtto'yaM, mahAhirmuSTinA dhRtaH / virodhito yadasmAbhiraho ! bAhubalibalI // 204 // mRgamekamiva dvIpI, gRhItvA bhUmikhaNDalam / santuSTo'yaM mudhA'smAbhistarjayitvA khalIkRtaH // 205 // anekanRpasevAbhiH, kimapUrNa nRpasya ? yat / ayamArambhi sevAya, vAhanAyeva kesarI // 206 // * ayaM zloka A pustake ptitH| 1re kva ca khaM // 1 kRssiivlaaH| 2 tRNasamUham / 3 bAhubaliH / Jain Education Inter
Page #314
--------------------------------------------------------------------------
________________ triSaSTi zalAkApuruSacarite // 128 // dhiga matriNaH svAmihitamAnino'smAnapIha dhik / yaiSidbhirikhopekSAJcake khAmyatra karmaNi // 207 // prathamaM parva gatvaikena suvegena, vigrahazcAlitaH prabhoH / bhaNiSyatIti lokastu, dhira dautyaM guNapaNam // 208 // paJcamaH evaM vicintayan nityaM, dinaiH katipayairapi / suvego nagarI prApa, vinItAM niitikovidH||209 // sargaH nItaH sabhAyAM dvAsthena, praNAmaracitAJjaliH / nyapIdat so'tha papracche, sAdaraM cakravarttinA // 21 // RSabhajinakiM nAma kuzalaM bAhubalermadanujanmanaH / yat tvaM suvega! vegenA''gato'si kSubhito'si tat // 21 // | bharatacakriathavA tena paryastastatastvaritamAgataH / vIravRttiriyaM yuktA, madbhAtustasya doSmataH // 212 // caritam / __ suvego'pi jagAdaivaM, deva! devo'pi na kSamaH / tasyA'kuzalamAdhAtuM, tavevA'navamaujasaH // 213 // sa uktaH svAmisevArtha, pUrva vinayapUrvakam / mayA tavA'nujanmeti, nitAntahitakAviNA // 214 // bheSajeneva tIvraNa, pariNAmopakAriNA / so'vAcyavacanIyena, vacasA tadanantaram // 215 // baliyuddham / na sAmnA na khareNApi, devasevAM sa manyate / kiM nAma bheSajaM kuryAd, vikAre sAnipAtike ? // 21 // mAnasArastRNAyaitat , trailokyamapi manyate / sa siMha iva jAnIte, pratimallaM na kaJcana // 217 // asmin suSeNasenAnyAM, sainye ca tava varNite / kimetaditi durgandhAdivA'bhAsIt sa nAsikAm // 218 // prabhobharatapadakhaNDa vijaye prastute ca sH| anAkarNitakaM kurvan, khaMdordaNDau nirIkSate // 219 // 13 // 128 // tAtadattAMzatuSTasya, mamaivopekSayAgrahIt / bharato bharatakSetraSaTkhaNDamiti cA''ha saH // 220 // paryApta sevayA tasya, pratyutA''hvayate'dhunA / raNAya devaM sa vyAghImiva dohAya nirbhayaH // 221 // 1 blvtH| 2 uttamaparAkramasya / 3 tiikssnnen| 4 svabhujadaNDau / bharata-bAhu Jain Education Inter For Private & Personal use only .
Page #315
--------------------------------------------------------------------------
________________ IdRk tAvat tava bhrAtajakhI mAnI mahAbhujaH / gandhedvipa ivA'sAH, sahate nA'nyavikramam // 222 // sabhAyAM tasya sAmantA, hareH sAmAnikA iva / pracaNDa bhujazauNDIryA, na hIyante tadAzayAt // 223 // kumArA api tasyoccai, rAjatejobhimAninaH / raNakaNDUladordaNDAstato dazaguNA iva / / 224 // tanmatramanumanyante, matriNo'pyasya mAninaH / yAdRzo bhavati svAmI, parivAro'pi tAdRzaH // 225 // tasyA'nurAgiNaH paurA, apyanyaM pArthivaM na hi / jAnanti na sahante ca satyo'parapatIniva // 226 // janA jAnapadA ye ca tasyA'STakaraviSTayaH / bhRtyA ivAnurAgeNa, te'pi prANaiH priyaiSiNaH // 227 // vanecarA giricarAH, siMhA iva bhaTAca ye / mAnasiddhiM cikIrSanti te'pi tasya vazaMvadAH || 228 // alamuktvA bahvathavA, sa vIro varttate'dhunA / yuyutsayA didRkSustvAM svAminnutkaNThayA na tu // 229 // yadAtmane rocate'taH paraM svAmI karotu tat / dUtA na mantriNaH kintu, satyavAcikavAcinaH // 230 // yugapad vismayAmarSamarSaharSAdi tatkSaNam / nATayitvA bharatavad, bharato'thA'bravIditi // 231 // surAsuramanuSyeSu, tulyo nA'muSya kazcana / artho'nubhUta evA'yaM, zizukrIDAsvapi sphuTam // 232 // jagatrayasvAmisUnostasyA'smadanujanmanaH / trilokyapi tRNAyeti, vAstavaM na punaH stavaH // 233 // sarvathA zlAghya evA'hamanenA'varajanmanA / bhAMti naiko gururbAhurdvitIyasmin laghIyasi // 234 // 1 gandhahastI iva / 2 pracaNDabhujaparAkramAH / * kiM ca tasya kumArA apyojaste' khaMtA // daNDAH / 4 pativratAH striyaH / 5. yoddhumicchayA / | satyasandezavAcinaH / 7 sUtradhAravat / tyeko gururbAhurna dvitIye ladeg khaMtA // 3 raNakaNDUyuktabhuja8 satyam / rAja .
Page #316
--------------------------------------------------------------------------
________________ triSaSTi zalAkA puruSacarite // 129 // siMhaH sahetA''lInaM ceccharabho vA vazaM vrajet / vazyo bAhubalizca syAt, kiM hi nyUnaM tadA bhavet 1 // 235 // tat sahiSyAmahe tasya, vayaM durvinayAnapi / yadi lokA azaktaM mAM, vadiSyanti vadantu tat // 236 // sarvamapyApyate vastu, pauruSeNa dhanena vA / na bhrAtA prApyate kvA'pi tAdRzastu vizeSataH // 237 // kimevaM yujyate no vA?, tUSNImAsthAya kiM sthitAH / udAsInA iva yUyaM ?, yathArthaM brUta matriNaH ! // 238 // kSamayA khAmino bAhubaleravinayena ca / prahAreNeva dUno'tha senAnIrityavocata / / 239 // RSabhakhAminaH sUnoH, suprabhorbharatezituH / ucitaiva kSamA kintu, karuNAbhAjane jane // 240 // vased grAme'pi yo yasya tasyAdhInaH sa jAyate / sa dezamapi bhuJjAno, vAcA'pi na vazastava / / 241 // prANApahAryapi varaM, vairI tejaH pravarddhayan / na tu bandhurapi bhrAtustejovadhavidhAyakaH // 242 // kozaiH sainyaiH suhRdbhica, tanayairvapuSA'pi ca / tejo rakSanti rAjAnasteSAM tejo hi jIvitam // 243 // kimapUrNa svarAjyenA'pyabhRd bhartuH kRtastu yaH / SaTkhaNDa bharatakSetravijayastejase sa tu // 244 // ekatrA'pi kSataM tejaH, sarvatra kSatameva hi / ekadA'pi satI luptazIlA syAdasatI sadA / / 245 // saMvibhAgo dhaneSveva, gRhiNAmapi bAndhavaiH / gRhyamANaM te'pi tejo, nopekSante manAgapi // 246 // sakalaM bharataM jiSNoryadihA'vijayaH prabhoH / uttIrNasya payorAziM goSpade tannimaJjanam // 247 // kizca zrutamidaM vA'pi dRSTaM vA kvA'pi yad bhuvi / cakriNo'pi pratispaddha, rAjA rAjyaM bhunakti ca 1 // 248 // tatrA'vinIte yaH sneho, bhrAtRsambandhamAtrajaH / tadetadekahastena, tAlikAvAdanaM vibhoH // 249 // 1 bandhanam / 2 dayApAtre / 3 gRhiNo'pi / 4 samudram / * degte sneho'yaM, khaMtA // prathamaM parva paJcamaH sargaH RSabhajinabharatacakri caritam / bharata -bAhubaliyuddham / // 129 //
Page #317
--------------------------------------------------------------------------
________________ vezyAjana ivA'snehe, tatrApi snehalaH prabhuH / evaM nigadato nazceniSedhati niSedhatu // 250 // zatrUn sarvAn vijityA'ntaHpravekSyAmIti saMzravAt / niSedhitA kathaM cakraM, devo'dyApi bhiHsthitm||251|| bhrAtRvyAjAd dviSanneSa, yujyate na hyupekSitum / asumartha prabhuH pRcchatvaparAnapi matriNaH // 252 // sammukhAlokanenA'nuyukto vasumatIbhujA / vAcaspatisamo'vocadathaivaM sacivAgraNIH // 253 // senAnIruktavAn yuktaM, ko'nyo vaktumidaM kSamaH / svAmitejo hyupekSante, vikrmaayaasmiirvH||254|| tejase svAminA''diSTA, api prAyo niyoginaH / racayantyuttaraM svArthe, vyasanaM varddhayanti vA // 255 // ayaM tu senAdhipatirdevakIyasya tejsH| pavanaH pAvakasva, kevalaM vRddhihetave // 256 // cakraratnamiva svAmin , senAdhipatirapyasau / api stokaM dviSaccheSamavijitya na tuSyati // 257 // paryAptaM tad vilambena, daNDahastaistvadAjJayA / prayANabhambhA te'dyaiva, tADyatAM pratipakSavat // 258 // sarpatA tanninAdena, savAhanaparicchadAH / milantu sainyAH sughoSAdhopeNeva divaukasaH // 259 // vidadhAtu prayANaM ca, devastakSazilAM prati / uttarAbhimukhaM tejovRddhaye bhAnumAniva // 26 // gatvA svayamapi svAmI, bhrAtuH saubhrAtramIkSatAm / vettu satyamasatyaM vA, suvegamukhavAcikam // 261 // tadvaco bharatAdhIzastatheti pratyapadyata / yuktaM vaco'parasyApi, manyante hi manISiNaH // 262 // tataH zubheti bhUpAlaH, kRtayAtrikamaGgalaH / Aruroha prayANAya, nAga nagamivonnatam // 263 // syandanAzvarathArUDhaH, pattibhizca sahasrazaH / yaatraatuuryaannyvaadyntaa'nyraajaikcmuunibhaiH||264|| 1 shtruH| 2 preritH| 3 devsmbndhinH| zatruvat / Jain Education into a For Private & Personal use only
Page #318
--------------------------------------------------------------------------
________________ triSaSTi zalAkApuruSacarite // 13 // sargaH nAdaiH prayANatUryANAM, sarvasainyAnyathA'milan / samahastakaniSairiva saGgItakAriNaH // 265 // | prathamaM parva narendramatrisAmantacamUpaiH parivAritaH / anekamUrtirbhUtveva, nagaryA niryayau nRpaH // 266 // paJcamaH __atha yakSasahasreNAdhiSThitaM bharatezituH / abhUt senApatiriva, cakraratnaM purassaram // 267 // rAjJaH prayANapizunAH, pAMzupUrAzcamUtthitAH / dUramAzu prasasRpurapasA iva dviSAm // 268 // RSabhajinatadA pracalitaistasya, lakSasaGkhathairmataGgajaiH / alakSyanta gajotpattibhUmayo nirgajA iva / / 269 // bharatacakricaladbhistasya turagaiH, ssanda sarairmayaiH / nirvAhanamabhRnmanye, sarvamanyanmahItalam // 27 // caritam / pAdAtaM pazyatAM tasya, babhau naramayaM jagat / ambhodhiM vIkSamANAnAmambhomayamivA'khilam // 271 // sAdhitaM bharatakSetraM, kSetramekamivA'munA / pUrvANIva muniH prApa, ratnAnyeSa caturdaza // 272 // bharata-bAhuAyuktA iva nidhayo'syA'bhUvana vazagA nava / evaM sati kuto hetoH, kva vA prAsthita pArthivaH // 273 // 18 // | baliyuddham / yadRcchayA gacchati vA, khadezAn vaiSa vIkSitum / dviSatsAdhanahetustaccakramagre prayAti kim ? // 274 // dhruvaM diganumAnena, yAti bAhubaliM prati / aho ! akhaNDaprasarAH, kapAyA mahatAmapi // 275 // sa tAvacchyate devAsurairapi sudurjayaH / taM jigIpurasau merumaGgulyoddhartumicchati // 276 // jito'nujo'nujenA'pi, jita ityayazo mahat / mahIpaterubhayathA'pyatra nUnaM bhaviSyati // 277 // iti pravAdA lokAnAM, grAme grAme pure pure / mArge mAgeM ca bhUpasya, gacchato jajJire ciram // 278 // // 130 // [ saptabhiH kulakam ] *mantaizcamU saM 2, bhaa|| pryaannsuuckaaH| 2 guptcraaH| 3 padAtInAM samUham / Jain Education Intern For Private Person Use Only .
Page #319
--------------------------------------------------------------------------
________________ varddhiSNumiva vindhyAdrimandhakAramivocchalat / utpatatpAMzupUreNa, sarvato'pi pradarzayan // 279 // hepAbRhitacItkArakarAsphoTaravaidizaH / nAdayan pRtanAGgAnAM, caturNAmAnakairiva // 28 // zoSayan mArgasarito, grISmArka iva sarvataH / pavamAna ivoddAmaH, pAtayannadhvapAdapAn // 281 // balAkinImiva divaM, kurvan sainyadhvajAMzukaiH / sainyArditAmibhamadairbhuvaM nirvApayanniva // 282 // dine dine narapatirgacchaMzcakrapadAnugaH / rAzyantaramivA''dityo, bahalIdezamAsadat // 283 // [paJcabhiH kulakam ] praveze tasya dezasya, nivezya zibiraM nRpaH / avatasthe samaryAdo, maryAdAyAmivA'rNavaH // 284 // ajJAsIdAgataM tatra, sunandAnandanopi tam / rAjanItigRhastambhaiH, sadyaH praNidhipUruSaiH // 285 // __ atha bAhubaliyAtrAhetobhambhAmavIvadata / pratinAdaininadantI, dyAM bhambhIkurvatImiva // 286 // kRtaprasthAnakalyANaH, kalyANamiva mRtimat / ArurohotsAhamiva, bhadraM bAhubalipim // 287 // nRpaiH kumAraiH sacivaiH, pravIrairaparairapi / sadyo'pi parivatre sa, suraikhi purandaraH / / 288 // mahAbalairmahotsAhairekakAryapravRttibhiH / abhedyestairAtmano'zairiva bAhubalirbabhau // 289 / / nipAdinaH sAdinazca, rathino'tha padAtayaH / tasyeyurlakSazaH sadyastanmanodhiSThitA iva // 290 // ojasvibhirudaDaiH khairekavIramayImiva / sa vIrai racayannavI, cacAlA'calanizcayaH // 291 // ahameko'pi jeSyAmi, parAniti parasparam / tadvIrA vyavadaniHsaMvibhAgajayagRdhavaH // 292 // 1 TakkAkhyavAdyavizeSaiH / 2 pavanaH / 3 balAkA yutAm / 4 meSAdirAzyantaram / 5 guptacaraiH / .
Page #320
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaM parva triSaSTizalAkApuruSacarite paJcamaH sargaH // 13 // RSabhajinabharatacakricaritam / tatra sainye vIramAnI, kAhalAvAdako'pyabhRt / sarve'pi maNitAbhAjaH, karkarA api rohaNe // 293 // mahAmANDalikacchatramaNDalairindupANDubhiH / puNDarIkamayIva dyaustadAnIM samajAyata // 294 // yayau bAhubaliH pazyan , pratyekamapi bhUbhujaH / bhujAniva nijAnuccairmanyamAno mhaujsH|| 295 // bhuvaM bhArairanIkAnAM, jayatUryasvairdivam / AsphoTayadivodAmaitrajan bAhubaliH pathi // 296 // khadezasImni dUre'pi, zIghra bAhubaliyayau / vAyuto'pi bhRzAyante, samarotkaNThitAH khalu // 297 // gaGgAtaTe bAhubaliH, skandhAvAraM nyavezayat / nAtyAsanne nAtidUre, zivirAd bharatezituH // 298 // prAtayuddhotsavAyA'tha, mAgadhairRSabhAtmajau / nimantrayAmAsatustAvanyo'nyamatithI iva // 299 // ____ atha bAhubalinaktaM, rAjakAnumataM sutam / cake senApati siMharathaM siMhamivaujasA // 30 // mUrdhni paTTadvipasyeva, raNapaTTo'sya bhUbhujA / khayaM nyavezi sauvarNaH, pratApa iva bhAsuraH // 301 // sa rAjAnaM namaskRtya, labdhayA raNazikSayA / bhuveva prAptayA hRSTo, yayAvAvAsamAtmanaH // 302 // rAjA yuddhArthamAdizyA'nyAnapi vyasRjannRpAn / svayaM raNArthinAM teSAM, satkAraH svAmizAsanam // 303 // ___ kumAranRpasAmantasammatAM bharato'pi hi / raNadIkSAM suSeNasya, dadAvAcAryavaryavat // 304 // *siddhimatramivA''dAya, suSeNaH svAmizAsanam / cakravAka iva prAtaH, kAmyan nijagRhaM yayau // 305 // kumArAn baddhamukuTAn , sAmantAnitarAnapi / AhRya bharatAdhIzaH, samarAyaivamanvazAt // 306 // senApatiH suSeNo'yaM, raNe madanujanmanaH / apramattairahamivA'nugamyo he mhaujsH!||307|| 1 kaaNsyaakhyvaadyvishessH| 2 rohnnaacle| 3 caarnnaiH| 4 rAtrau / * siddhama saM1, khaM // bharata-bAhubaliyuddham / // 13 // Jan Education International T
Page #321
--------------------------------------------------------------------------
________________ bho bho ! bhavadbhirbhUyAMso, bhRbhujo bhujadurmadAH / mahAmAtrairiva vyAlA, vyadhIyanta vazaMvadAH // 308 // vaitAThyAdrimatikramya, kirAtAzca duraakrmaaH| vikrAntai DhamAkrAntA, hanta : devairivA'surAH // 309 // jIyantAM hanta te sarve, yatasteSu na ko'pyabhRt / api takSazilAdhIzapattimAtrasya snnibhH||310|| eko'pi somaH sainyAni, tUlAnIva samIraNaH / dizo dizi kSesumalaM, jyeSTho bAhubaleH sutH||31|| kaniSTho vayasA tasyA'kaniSTho vikrameNa tu / mahArathaH siMharathaH, zatrusainyadavAnalaH // 312 // kizca bAhubaleH putrapautrAdipvapareSu ca / ekaiko'kSauhiNImallaH, kRtAntasyApi bhItaye // 313 // sAmantAdyAzca ye tasya, svAmibhaktyA balena ca / tolyante te'pi taiH sArddha, pratimAnasthitA iva // 314 // anyasainye'graNIyadRg, bhavatyeko mahAbalaH / sarve'pi tAdRzAH sainyAH, sainye tasya mahaujasaH // 315 // dUre bAhubalistAvat , sa mahAbAhurAhave / etasyaiko'pi hi vyUho, duHsphoTo hanta ! vajravat // 316 // tayuddhAyAbhigacchantaM, suSeNamanugacchata / prAvRSeNyaM payovAhaM, paurastyapavanA iva // 317 // sudhopamagirA bharturantaste pUritA iva / sphArIbabhUvurvapuSaH, pulakena samantataH // 318 // visRSTAste narendreNa, jayazrINAmiva svayam / varaNaM prativIrANAM, kurvANAH khagRhaM yayuH // 319 // dvayorapi tadA''rSabhyoH , prasAdAmahArNavam / titIrSavo vIravarAH, sasajjU raNakarmaNe // 320 // kRpANacApatUNIragadAzaktyAdikAnyatha / AnachurdevatAnIva, khAni svAnyAyudhAni te // 321 // zastrAgre vAdayAmAsustUryANyuccairmahAbhaTAH / tAlaM pUrayitumivotsAhAccittasya nRtytH||322 / / 1 duSTagajAH / 2 parAkrameNa zreSTaH / 3 prativimbasthitA iva / 4 yuddhe| 5 sainyaracanAvizeSaH / 6 megham / 7 puurvdikpvnaaH| Jain Education Internal For Private & Personal use only
Page #322
--------------------------------------------------------------------------
________________ tripaSTi zalAkApuruSacarite // 132 // Jain Education Intern AtmAnaM mArjayanti sma, candanodvarttanairnavaiH / mahAbhaTAH surabhibhiH svayazobhirivA'malaiH // 323 // cakrurmaTA mArgamadIrlalATeSu lalATikAH / Abaddha mecakapaTavIrapaTTaviDambinIH // 324 // zastrANi jAgratAM bhAvizastrAzastrikathAkRtAm / sainyadvaye'pi vIrANAM, nidrA bhIteva nA''yayau // 325 // sainyadvitayavIrANAM prAtaryuddhAbhikAGkSiNAm / triyAmA zatayAmeva, kathaJcidapi sA yayau // 326 // ArSabhyovIkSitumiva, raNakrIDAkutUhalam / athA''ruroha caNDAMzurudayAcalacUlikAm || 327 // mandarakSubdhasaGgubhyatpayodhipayasAmiva / puSkarAvarttameghAnAmiva pralayajanmanAm || 328 // dambholitADyamAnAnAmiva sAnumatAM mahAn / praNAdo raNatUryANAM sainyayorubhayorabhRt // 329 // [ yugmam ] utkarNatAlAstatkAlaM, vitresurditaGgajAH / sabhayabhrAntayAdaskAcakSuzca payodhayaH // 330 // guhAsu vivizuH krUrANyapi saccAni sarvataH / randhAdapi hi randhreSu, nyalIyanta mahoragAH // 331 // gaNDazailIbhavacchRGgAH, zailAzca pracakampire / vibhaya saGkucatpAdakaNThaM kamaTharADapi // 332 // vAmadhvaMsateva dyaurvidadra iva medinI / raNAtodyapraNAdena, tadA tena prasarpatA / / 333 // [ caturbhiH kalApakam ] rAjadauvArikeNeca, raNatUryeNa cAlitAH / ubhayoH sainyayoH sainyAH, sasajjuratha saMyate // 334 // raNotsAhocchrasadehAta, truTyantIrvarma jAlikAH / bhUyo bhUyo navanavAstAH ke'pi samacArayan / / 335 / / ArocakitayA zvAna kespyAtmanA samanAhayan / svato'pi hyadhikAM rakSAM, bhaTAH kurvanti vAhane ||336 // 1 lalATAlaGkArAn / 2 kRSNavastraM bodhyam / 3 zastrAzastriyuddhakathAH kurvANAnAm / 4 bhayaM prAptaH / 5 yuddhAya / 6 kavacajAlikAH / prathamaM parva paJcamaH sargaH RSabhajinabharatacakri caritam / bharata-bAhubali yuddham / // 132 // .
Page #323
--------------------------------------------------------------------------
________________ COMPAGALOREIGNSCRE sannAhyA''ruhya ke'pyazvAn , parIkSitumavAhayan / duHzikSito jaDazvA'zvaH, zatravatyeva sAdini // 337 // sannAhagrAhaNe ke'pi, heSamANAMsturaGgamAn / Anacurdevavad yuddhe, heSA hi jayasUcinI // 338 // labdhAvAn ke'pyasannAhAn , sannAhAn vijahurnijAn / zauNDIradoSNAM samareSvidaM hi puruSavratam // 339 // askhalan saJcare|re, raNe matsya ivArNave / darzayeH kauzalamiti, zazAsuH kepi sArathim // 34 // pathikA iva pAtheyairastraiH ke'pi nijAn rathAn / samantAt pUrayAmAsuH, pazyantaH samaraM ciram // 341 // dUrAdAtmakhyApanAya, kepi vaitAlikAniva / uttambhitakhaskhacihnAna , dhvajastambhAn dRDhAn vydhuH||342|| ratheSvAyojayan kepi, suzliSTayugazAliSu / parasainyapayorAzijalakAntAMsturaGgamAn // 343 // sArathibhyo dreDhIyAMsi, tanutrANAni ke'pyduH| rathAH sarathyA api hi, niSphalAH sArathiM vinA // 344 // uddAmalohavalayazreNisamparkakarkazAn / AnacudantinAM dantAn , kecinijabhujAniva // 345 // kariSvAropayan zArIH, patAkAmAlabhAriNIH / kecid vAsagRhANIva, sameSyantyA jayazriyaH // 346 // sadyaHsphuTadgaNDagajamadairmRgamadairiva / jalpantaH zakunamiti, tilakAn kepi cakrire // 347 // parebhamadagandhADhyaM, vAyumapyasahiSNavaH / kaizcidapyAruruhire, manovad durdharA gajAH // 348 // sauvarNAn grAhayAmAsuH, sarvaiH sarve'pi sindhuraiH / samarotsavazRGgAracolakAniva kaGkaTAn // 349 // unnAlanIlanalinIlIlayA lohamudgarAn / kuJjaraigrAhayAmAsuH, karAgreSu niSAdinaH // 350 // 1 zatruvadAcarati / 2 azvazabdaH / 3 parAkramibhujAnAm / 4 cAraNAn / 5 dRDhatamAni / 6 kavacAni / 7 azvasahitAH / 8 gajakavacAn / 9 kastUrIbhiH / C RA triSaSTi, 23 For Private & Personal use only kaSTa ww.jainelibrary.org.
Page #324
--------------------------------------------------------------------------
________________ triSaSTizalAkApuruSacarite prathamaM parva paJcamaH sarga: RSabhajinabharatacakricaritam / // 133 // kAlIyasamayAna kozAnAzu hastipakAH zitAn / yamasyevA''hRtAn dantAn , dantidanteSu vinydhuH||351|| 'vesarAH zakaTAzcA'trapUrNAstUrNa prayAntvanu / anyathA laghurhastAnAmastraM pUriSyate katham // 352 // varmapUrNAzca yAntUSThA, vANyagre dhRtAni yat / truTiSyanti hi vIrANAmatruTadraNakarmaNAm // 353 // sthAntarANi gacchantu, sajjAni rathinAmanu / bhajyante hi rathAH zastrAzanipAtAnnagA iva // 354 // zrAnteSu prathamAzveSu, yudvighno mAsa bhUditi / sAdinAM pRSThato yAntu, zatazo'zvAntarANyapi // 355 // ekaikaM baddhamukuTa, bhRyaaNso'pynuyaantvibhaaH| na nirvahati yat teSAmibhenaikena snggrH||356 // gacchantu mahipAzcA'nusainikaM vArivAhinaH / raNAyAsanidAgha taptAnAM jnggmpaaH|| 357 // koza ivauSadhIzasya, sAraM himagirerikha / utpATyantAM ca goNImI, rohaNauSadhayo nvaaH|| 358 // raNe rAjaniyuktAnAmityAjJApanajanmabhiH / kolAhaleratAyiSTa, rnntuurymhaarvH|| 359 // [aSTabhiH kulakam ] vizvaM zabdamayamiva, tumulairviSvagutthitaiH / ayomayamiva cA''sIt , sarvataH preGkhadAyudhaiH // 360 // smArayantazcaritrANi, pUrveSAM dRSTapUrvivat / zaMsanto raNanirvAhaphalaM vyAsavaduccakaiH // 361 // uddIpanAya vIrANAM, kIrtayanto muhurmuhuH / upasthitAn pratibhaTAn , sAdarA nAradarSivat // 362 // pratinAgaM pratirathaM, pratyazvaM parvavanmudA / vaitAlikA raNottAlAstatra bhramuranAkulam // 363 // [tribhirvizeSakam ] kRSNalohamayAn / 2 hastalAghavavatAm / 3 avicchinnaraNakarmaNAm / 4 raNaprayAsagrISmartRtaptAnAm / 5 janamajalasatrANi / 6 candrasya / 7 vrnnrohnnii| 8 lohamayamiva / SASSESSES bhrt-baahubliyuddhm| // 133 // For Private & Personal use only
Page #325
--------------------------------------------------------------------------
________________ atha bAhubaliH snAtvA, prayayau devamacitum / devAgAre garIyAMsaH, kArye gupyanti na kvacit // 364 // RSabhakhAminastatra, pratimAM gandhavAribhiH / bhaktyA so'snapayajanmAbhiSeka iva vAsavaH // 365 // divyayA gandhakASAyyA, niSkapAyastataH sa tAm / mamArja paramazrAddhaH, zraddhayeva nijaM manaH // 366 // pratimAyAstato yakSakardamena vilepanam / cakre divyAMzukamayaM, racayanniva colakam // 367 // rAjA jinArcAmAnarca, vicitraiH pusspdaambhiH| sura
Page #326
--------------------------------------------------------------------------
________________ triSaSTizalAkA puruSacarite // 134 // Jain Education Interna svAminnRSabhanAtheti, japyamAnA tavA'bhidhA / Alambate sarvasiddhisamAkarSaNa mantratAm // 378 // na vajramapi bhedAya, na zUlamapi hi cchide / teSAM zarIriNAM nAtha !, ye'dhitvadbhaktivarmitAH / / 379 // bhagavantamiti stutvA, natvA ca pulakAzcitaH / niragAd devatAgArAnnarezvaraziromaNiH // 380 // jagrAha vajrasannAhaM, hemamANikyamaNDitam / vijayazrI vivAhAya, sa kaJcukamivoccakaiH // 381 // zuzubhe varmaNA tena, bhAsureNa narezvaraH / ghanaMvidrumasaMhatyA'dhipatiryAdasAmiva / / 382 // zirastrANaM ca zirasi, nyadhatta dharaNIdhavaH / zailazRGganiviSTAbhramaNDalazrIviDambakam || 383 || pRSThe'vanAcca tUNIrau, lohanArAcapUritau / mahAphaNigaNAkIrNapAtAlavivaropamau // 384 // yugAntasamayodastayamadaNDasahodaram / kodaNDaM vAmadordaNDe, dhArayAmAsa bhUpatiH / / 385 // AzAsyamAnaH svastIti, sauvastikavaraiH puraH / jIva jIvetyucyamAnaH, svagotrajaratIjanaiH // 386 // nanda nandetyucyamAno, jaradAptajanaiH punaH / ciraM jaya jayetyuccairgadyamAnazca vandibhiH // 387 // meruzRGgamiva svAraudra, mahebhaM sa mahAbhujaH / ArurohA''rohaNa, dattahastAvalambanaH // 388 // [ tribhirvizeSakam ] itastadAnImeva zrI bharatezo'pi puNyadhIH / jagAma devatAgAraM kozAgAraM zubhazriyaH // 389 // pratimAmAdinAthasya, rupayAmAsa tatra saH / digjayAnI tapadmAditIrthatoyairmahAmanAH // 390 // mArja rAjazArdUlo, devadRSyeNa vAsasA / pratimAM tAmapratimAM, zilpivaya maNIniva 1 // 391 // 1 vajrakavacam | 2 vipulapravAlasamUhena / 3 yAdasAM adhipatiH samudraH / 4 purohitaiH / 5 indraH / * zivathi vA // 6 prathamaM parva paJcamaH sargaH RSabhajina bharatacakri caritam / bharata bAhubaliyuddham / // 134 //
Page #327
--------------------------------------------------------------------------
________________ himAcalakumArAdidattairgozIpacandanaiH / vililepa pratimAM tAM, svayazobhirivA'vanIm // 392 // paurvikasvaraiH padmAsadmapadmasahodaraiH / racayAmAsa pUjAM ca, nayanastambhanauSadhIm // 393 // pratimAyAH puro dhUpaM, nirdadAha mahIpatiH / Alikhanniva kastUrIpatrAlI dhUmavallibhiH // 394 // niHzeSakarmasamidhAmagnikuNDamivolvaNam / AdattA''rAtrikaM dIpradIpakaM rAjadIpakaH // 395 // taduttAryA''dinAthAya, namaskRtya ca bhuuptiH| viracayyAJjaliM mUrdhni, stotumityupacakrame // 396 // . tvAM jaDo'pi jagannAtha!, yuktamAnI stavImyaham / lallA api hi bAlAnAM, yuktA eva giro gurau // 397 // deva ! tvAmAzrayan janturgurukarmA'pi sidhyati / ayo'pi hemIbhavati, sparzAt siddharasasya hi // 398 // tvAM dhyAyantaH stuvantazca, pUjayantazca dehinaH / dhanyAH svAminnAdadate, manovAgvapuSAM phalam // 399 // pRthvyAM viharataH svAminnapi te pAdareNavaH / mahAmataGgajAyante, pApadnmUlane nRNAm // 400 // naisargikeNa mohena, janmAndhAnAM zarIriNAm / vivekalocanaM nAtha !, tvameko dAtumIziSe // 401 // suciraM cazcarIkanti, ye bhavatpAdapadmayoH / teSAM na dUre lokAgraM, mervAdi manasAmiva // 402 // deva ! tvaddezanAvAgbhirgalantyAzu zarIriNAm / karmapAzA jambuphalAnIva vAridavAribhiH // 403 // idaM yAce jagannAtha :, tvAM praNamya muhurmuhuH / tvayi bhaktistvatprasAdAdakSayA'stvabdhivArivat // 404 // __ AdinAthamiti stutvA, namaskRtya ca bhaktimAn / niryayau devatAgArAnnaradevadivAkaraH // 405 // bhayo bhUyo'pi zithilIkRtya mAne vinirmitam / aGgena harSocchrasitenA''dade kavacaM nRpH||406 // 1 lakSmIgRhapadmasadRzaiH / 2 samagrakarmakASTAnAm / 3 skhlitaaH| 4 suvarNI bhavati / 5 bhramarAyante / * ekaM khaMtA // For Private & Personal use only 81ww.jainelibrary.org
Page #328
--------------------------------------------------------------------------
________________ triSaSTizalAkA puruSacarite // 135 // reje tenAGgalanena, divyena maNivarmaNA / mANikyapUjayA devapratimeva mahIpatiH // 407 // svarNaratnazirastrANaM, madhyoccaM chatravartulam / dvaitIyIkamivoSNISaM babhAra bharatezvaraH // 408 // nAgarAjAvivA'tyantatIkSNanArAcadanturau / pRSThe niSaGgau bibharAJcakre vizvambharAghavaH || 409 // upAdade tato vairivAmaM vAmena pANinA / kAlapRSThaM mahAcApaM, vajrIva Rjurohitam // 410 // anyatejakhinAM tejo, grasamAno grahendravat / lIlAsthirapadanyAsaM, krAman bhadragajendravat // 411 // tRNavad gaNayannagre, prativIrAn mRgendravat / dRSTvA'pi durviSahayA, bhISaNaH pannagendravat // 412 // bandivRndArakairuccaiH, stUyamAno mahendravat / narendroM raNanistandramAruroha mahAgajam // 413 // [[tribhirvizeSakam ] mAgadhebhyaH prayacchantau, draviNaM kalpazAkhivat / pazyantAvAgatAn sainyAn, sahasrekSaNavannijAn // 414 // bibhrANau vANamekaM ca, mRNAlaM rAjahaMsavat / kurvANau raNavArttA ca, ratavArttA vilAsivat // 415 // mahotsAhau mahaujaskau, nabhomadhyaM dinezavat / ubhAvapyArSa bhI svasvasainyamadhyamatheyatuH // 416 // [ tribhirvizeSakam ] bharato bAhubali, nijasainyAntarasthitaH / babhAra jambUdvIpAntarvarttimerugirizriyam // 417 // tayozca senayorantarvartinI bhUralakSyata / videhakSetrabhUmIva, madhye niSadhanIlayoH // 418 // ubhe api tayoH sene, pakkIbhUyA'bhyasarpatAm / kalpAntasamaye pUrvIparavArinidhI iva // 419 // 1 ziroveSTanam / 2 pRthvIpatiH / 3 vairipratikUlam / 4 pUrva pazcimasamudrI / prathamaM parva paJcamaH sargaH RSabhajina bharatacakri caritam / bharata-bAhubaliyuddham / // 135 // .
Page #329
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahirvisphuTya gacchanto, nyavAryanta padAtayaH / rAjadauvArikairvAripravAhA iva setubhiH // 420 // mithaH samapadanyAsaM, celU rAjAjJayA bhaTAH / te tAlenaikasaGgItavarttino nartakA iva // 421 // alacitanijasthAnaM, caladbhiH sarvasainikaiH / patAkinyau tayorekatanU iva virejatuH // 422 // dArayantaH zatAGgAnAM, rathAGgairAyasAnanaiH / ayaHkuddAlakalpaizca, khananto vAjinAM khuraiH|| 423 // bhindAnA vesarakhuraira candrarivA''yasaiH / kSundantazca padAtInAM, caraNairvajrapANibhiH // 424 // khaNDayantaH kSuraprAbhaimahipokSakhuraiH kharaiH / mudrAbhaiH karipAdaicUrNayantazca medinIm // 425 // chAdayanto rajobhimandhakArasahodaraiH / dyotayantazca zastrotraibhAnumadbhAnubandhubhiH // 426 // bhUyasA nijabhAreNa, kliznantaH kUrmakarparam / daMSTrAM mahAvarAhasya, nAmayantaH samunnatAm // 427 // gADhaM zithilayantazca, phaNATopaM phnniishituH| diggajAnapi kharvAGgIkurvanto nikhilAnapi // 428 // brahmANDamANDa kSveDAbhirvAdayanta ivoccakaiH / karAsphoTapraNAdaizca, sphoTayanta ivotkttaiH|| 429 // upalakSyopalakSyocairvizrutaiH ketulAJchanaiH / nAmagrAhaM ca vRNvantaH, prativIrAna mhaujsH|| 430 // anyonyamAhvayamAnA, mAnazauNDIryazAlinaH / agrasainyairagrasainyA, amilana sainyayodvayoH // 431 // [navabhiH kulakam ] gajino gajinAM yAvad, yAdAMsi yAdasAmiva / sAdinAM sAdino yAvad , vIcinAmiva viicyH||432|| rathinAM rathino yAvad , vAyUnAmiva vAyavaH / pattInAM pattayo yAvacchraGgiNAmiva zRGgiNaH // 433 // 1 raajdvaarpaalaiH| 2 rathAnAm / 3 cakaiH / 4 mhissvRsskhuraiH| 5suurykirnnsdRshaiH| 6 kuurmpRsstthm| 7 kuTajIkurvantaH / 8 siMhanAdaiH / Jain Education Interne l l For Private & Personal use only
Page #330
--------------------------------------------------------------------------
________________ triSaSTizalAkA puruSacarite // 136 // Jain Education Interna 1 prAsaM prAsasyA'simasermudgaraM mudgarasya ca / daNDaM daNDasya cA'marSAnmelayanto DuDhaukire // 434 // tAvannabhasi sambhrAntAstrailokyonmAthazaGkayA / uparyupari gIrvANaM, gIrvANAH samupAgaman // 435 / / [ caturbhiH kalApakam ] saGgharSaH ko'yamArSabhyoH, svakayoriva hastayoH 1 / ityAmRzantaste procurubhayoH sainikAniti // 436 // RSabhakhAmino'trA''jJA, yoddhavyaM kenacinna hi / yuSmAkaM svAminau yAvad, bodhayAmo manakhinau // 437 // AjJayA trijagadbhartturubhaye'pi hi sainikAH / tathaiva tasthuste sarve'pyAlekhya likhitA iva // 438 // kimamI bAhubalinaH 1, kiM vA bharatataH surAH / evaM tu cintayAmAsuH, sainikAste tthaasthitaaH||439|| navyanazyadaho ! kArya, bhadraM lokAya samprati / iti bruvANA gIrvANAzcakriNaM yayurAditaH // 440 // dattvA jayajayetyAzIrvAdaM devAH priyaMvadAH / yuktiyuktena vacasA taM matriNa ivA'vadan // 441 // sAdhu SaTkhaNDa bharatakSetre bhUpAstvayA jitAH / nRdeva ! devarAjena, pUrvadevA ivA'bhitaH // 442 // tavaujasA tejasA ca teSu rAjendra ! rAjasu / mRgeSu zarabhasyeva, pratimallo na ko'pyabhUt // 443 // apUryata raNazraddhA, tairnUnaM bhavato nahi / haiyaGgavInazraddheva, vArikumbhairviloDitaiH // 444 // dvitIyenA''tmano bhrAtrA, sahA''rebhe tvayA tataH / yuddhametat svahastena, svahastasyeva tADanam // 445 // doH kaNDUreva te rAjaMstadraNe kAraNaM dhruvam / gaNDakaNDUrivebhasya, mahAtarunigharSaNe // 446 // bhujakrIDA'pi yuvayorjagatAM pralayAya hi / vanabhaGgAya sampheTo, mattayorhi vanebhayoH // 447 // 1 citralikhitA iva / 2 na vinaSTam / 3 asurAH / 4 pratispardhI / 5 navanItazraddhA / 6 yuddham / prathamaM parva paJcamaH sagaH RSabhajinabharatacakri caritam / bharata-bAhubaliyuddham / | // 136 // .
Page #331
--------------------------------------------------------------------------
________________ SAGAR vizvaM saMhartumArabdhaM, krIDAmAtrakRte kutaH / kSaNikagrItaye mAMsAdinA khagakulaM yathA // 448 // jagatrAtuH kRpAmbhodhe RSabhAdAptajanmanaH / agnivRSTiH sudhAsterivedaM kiM tavocitam ? // 449 // tad ghorAt sagarAdasmAt , saGgebhya iva saMyamI / virama kSoNiramaNa!, nijaM braja niketanam // 450 // tvayyAyAte samAyAto, yAte yAsthatyasAvapi / tavA'nujo bAhubaliH, kArya hi khalu kAraNAt // 451 // zubhaM bhavatu vAM vizvakSayAMhaHparihArataH / ubhayebhyo'pi sainyebhyazcA'stu kSemaM raNojjhnAt // 452 // tvatsainyabhArasambhUtabhUmibhaGgavirAmataH / bhUgarbhavAsinaH santu, bhavanendrAdayaH sukham // 453 // bhUmiH zailAH samudrAzca, prajAH sattvAni sarvataH / kSobhaM tyajantu tvatsainyavimardavirahAdiha // 454 // yuSmatsamarasambhAvivizvasaMhArazaGkayA / vinA bhUtAH sukhaM tiSThantvapi sarve divaukasaH // 455 // ___ ityuditvA kAryavAdaM, virateSu suparvasu / babhASe bharatAdhIzo, girA stanitadhIrayA // 456 // imAM vizvahitAM vAcaM, ke brUyubhavato vinA ? / jano dhudAste prAyeNa, parakautukamIkSitum // 457 // kintvatra samarotthAnakAraNaM vastuto'nyathA / yuktyA'nyathA tu yuSmAbhirUhitaM hitkaattibhiH||458|| kAryamUlamavijJAya, svayamabhyUhya kiJcana / zAsituH zAsanaM moghaM, bhavet suragurorapi // 459 // doSmAnasIti sahasA, saGgrAmeccharna khalvaham / sati bhUyasi kiM taile, zailAbhyaGgo vidhIyate ? // 460 // SaTkhaNDabharatakSetre, nRpatIn jayato mama / pratimallo yathA nA''sIt , tathA'dyApi na vidyate // 461 // 1 mAMsabhakSiNA / 2 candrAt / 3 vishvkssypaapprihaartH| 4 raNatyAgAt / 5 devessu| 6 meghagarjanagabhIrayA / 1. udAsIno bhavati / 8 vitayaM / 9 balavAn asmi / 10 parvatamardanam / For Private & Personal use only allow.jainelibrary.org.
Page #332
--------------------------------------------------------------------------
________________ triSaSTizalAkApuruSacarite prathamaM parva paJcamaH sargaH RSabhajina| bhrtckricritm| // 137 // CACASSASSACREGAON pratimallo dvipanneva, jayAjayanibandhanam / bAhubalistvahameva, jAtabhedo vidhervazAt // 462 // nirvAdabhIrulajAvAn , vivekI vinayI sudhIH / purA tAtamivA'masta, mAM hi bAhubaliH khalu // 463 // paSTiM varSasahasrANi, kRtvA digjayamAgataH / taM vIkSe'nyAdRzamiva, bhUyAn kAlona kAraNam / / 464 // tato'bhiSekavarSeSu, dvAdazasvapi mAM na hi / AgAd bAhubalistatra, pramAdastarkito mayA // 465 // AhvAnAya mayA dute, prahite'pyeSa naiti yat / taya'te matriNAM matradoSastatrApi kAraNam // 466 // ahamapyAhayAmyenaM, na lobhAnna ca kopataH / kintvantana vizeccakramekasminnapyanAnate // 467 // na cakraratnaM nagarI, pravizatyeSa mAM na ca / parasparasparddhayevetyanayoH saGkaTe'patam // 468 // sa ekavAramAyAtu, mama bhrAtA manasvyapi / anyorvImapi gRhNAtu, mattaH puujaamivaatithiH|| 469 // vinA cakrapravezaM me, nA'nyat saGghAmakAraNam / natenA'pyanatenA'pi, na me mAno'nujanmanA // 470 // ____ athocire surA rAjan !, mahat saGghAmakAraNam / alpena kAraNenek, pravRttirna bhavAdRzAm // 471 // upetya bAhubalinaM, bodhayAmo'dhunA vayam / yugakSaya ivA''gacchan , rakSaNIyo janakSayaH // 472 // bhavAniva yudhaH so'pi, yAccaiH kAraNAntaram / vadet tathApi yuddhena, yoddhavyamadhamena na // 473 // dRSTi-vAgbAhu-daNDAdyairyuddheryoddhavyamuttamaiH / vadho niraparAdhAnAM, gajAdInAM yathA na hi // 474 // tatheti pratipedAne, cakravartini naakinH| dvitIyasmin baile bAhubalirAjAnamabhyayuH // 475 // aho ! adhRSyo mRA'sau, dRDhAvaSTambhagarbhayA / ityantarvismayajuSaste tamevaM vabhASire // 476 // .. anniibhuute| 2 sainye / 3 dharSitumazakyaH / bharata-bAhu| baliyuddham / // 137 // Jan Education International For Private & Personal use only Howw.jainelibrary.org
Page #333
--------------------------------------------------------------------------
________________ PUSANTARI O S ciraM jaya ciraM nanda, vRSabhasvAminandana! / jagannetracakorANAmAnandaikanizAkara ! // 477 // ambhodhiriva maryAdAM, nollaGghanyasi jAtucit / vibheSyavarNavAdAca, samarAdiva kaatrH|| 478 // nijasampatsvanutsekI, parasampatsvamatsarI / vinetA durvinItAnAM, vinItazca guruSvapi // 479 // vizvAbhayakRto devasyA'nurUpastvamAtmajaH / ucchedAyA'parasyApi, nAbhyayukthA manAgapi // 480 // tat kiM te bhrAtari gurAvArambho'yaM bhayaGkaraH / tvattA-sambhAvyate naiSa, paJcatvamamRtAdiva // 481 // iyatyapi gate kArya, na vinaSTaM manAgapi / tadraNArambhasaMrambha, khalamaitrImiva tyaja // 482 // sampayarayAd vIrAna , nivAraya narezvara ! / nijAjJayA prasarato, mantreNeva mahoragAn // 483 // bharate bhrAtari gurau, gatvA bhava vazaMvadaH / evaM ca zlAghyase'tyantaM, zakto vinayabhAgiti // 484 // tadidaM bharatakSetraM, paTkhaNDaM bharatArjitam / mukha svopArjitamiva, yuvayohi kimantaram // 485 // | - ityuditvA virateSu, teSu vRSTvA ghaneSviva / evaM bAhubaliH sA''ha, sitvA gambhIrayA girA // 486 // Avayorvigrahe hetumajJAtvA paramArthataH / nijasvacchatayA yUyamevaM vadatha he suraaH!|| 487 // tAtabhaktAH sadA yUyamAvAM tAtasya cA''tmajau / iti sambandhato'pyuktaM, yuktaM yuSmAbhirIdRzam // 48 // 18 purA hi dIkSAsamaye, tAto'rthibhyo hiraNyavat / vibhajya dezAnasabhyamadatta bharatAya ca // 489 / / vayaM sarve'pi tiSThAmaH, santuSTAH svakhanIvRtA | dhanamAtrakRte hanta !, paradohaM karoti kaH? // 490 // asantuSTastu bharato, jagrase bharatodadhau / matsyAniva mahAmatsyo, rAjyAnyakhilabhRbhujAm // 491 // 5 garvarahitaH / 2 nAbhiyogamakuruthAH / 3 maraNam / 4 yuddhavegAt / 7 nijahRdayanairmalyena / 6 svasvadezena / 7 maratakSetrasamudre / For Private & Personal use only RECHE Jain Education Internal .
Page #334
--------------------------------------------------------------------------
________________ triSaSTizalAkA paJcamaH puruSacarite // 138 // rAjyastairapyasantuSTa, AyUna iva bhojnaiH| Aciccheda sa rAjyAni, kheSAmavaraMjanmanAm // 492 // prathamaM parva pitRdattAni rAjyAni, bhrAtRRNAmAcchinatti yaH / gurutvamAtmanastena, khayameva nivAritam // 493 // sargaH vayomAtreNa na gururgururguruvadAcaran / gurutvaM darzitaM tena, bhrAtRnirvAsanAdidam // 494 // bhrAntenAdhyamiyatkAlaM, dRSTo gurudhiyA mayA / svarNabuDyA pittalavanmaNibuddhyA ca kAcavat // 495 // RSabhajinapitrA vaMzyena vA'nyasyA'pyuvI dattAM niraagsH| na haredalparAjyo'pi, kiM punarbharatezvaraH // 496 // bharatacakri hRtvA'nujAnAM rAjyAni, nUnameSa na lajjitaH / jitakAsI rAjyakRte, mAmapyAhvayate yataH // 497 // caritam / jitvA'sau bharataM sarva, rayAdAsphalito mayi / tIrvA'mbhodhi pota iva, dante tttmhiibhRtH|| 498 // jJAtvA lubdhamamaryAda, RvyAdamiva nighRNam / amuM mamA'nujanmAno'pyabhajana lajjayA nahi // 499 // bharata-bAhutasya kena guNenA'haM, bhavAmyadya vazaMvadaH / brUta mAdhyasthyamAsthAya, sabhAsada ivA'marAH! // 500 // bliyuddhm| atha svavikrameNA'yaM, mAM karoti vazaMvadam / tat karotveSa panthA hi, kSatriyANAM vazaMvadaH // 501 // 12 evaM sthite'pi hyAlocya, valitvA hanta ! yAti cet / eSa kSemeNa tad yAtu, lubdho'haM na hyasAviva ||502||duu taddattaM bharataM sarva, bhuje'hamiti kiM bhavet / kesarI kenacid dattaM, kimaznAti kadAcana ? // 503 // 1 bharataM gRhNatastasya, varSapaSTisahasyagAt / idaM yadyajighRkSiSyamagrahISyaM tadA'pi hi // 504 // .. // 138 // kAlenaitAvatA tasya, jAtaM bharatavaibhavam / tarddhanasya dhanamiva, kathaM bhrAtA harAmyaham // 505 // karIva jAtIkavalenA'munA vaibhavena cet / andhambhaviSNurbharataH, sukhaM na sthAtumIzvaraH // 506 // 6 udarapUrakaH / 2 laghubhrAtRNAm / 3 bandhuniSkAsanAt / 4 rAkSasam / 5 nirdayam / 6 kRpaNasya / SEARCREAKERGARLSCREE* Jain Education internatio For Private & Personal use only
Page #335
--------------------------------------------------------------------------
________________ tadetad bharatakSetravaibhavaM bharatezituH / hRtameva mayA vitthopekSitaM hyanapekSayA // 507 // mahyamarpayituM kozaM, hastyazvAdi yazo'pi ca / pratibhUbhirivA''nIto'mAtyaiH svasadRzairasau // 508 // yuddhAnniSedhatainaM tad, yadyasya hitakAbhiNaH / ayudhyamAnenA'nyenA'pyahaM yudhye na jAtucit // 509 // ____ UrjitaM tad vacastasya, parjanyasyeva garjitam / AkarNya vismayotkarNAste bhuuyo'pyevmbhydhuH||510|| ito jalpan yudhe hetuM, cakrI cakrApravezanam / na zakyo'nuttarIkRtya, niroDhuM guruNA'pi hi // 511 // yudhyamAnena yudhye'hamiti jalpana bhavAnapi / yuddhAnniroddhaM niyataM, zakreNApi na zakyate // 512 // dvayorapyRSabhasvAmidRDhasaMsargazAlinoH / dvayorapi mahAbuddhyordvayorapi vivekinoH // 513 // dvayorapi jagatrAtrodvayorapi dayAvatoH / bhAgyakSayeNa jagatAM, yuddhotpAta upasthitaH // 514 // [yugmam] tathApi prArthyase vIra!, prArthanAkalpapAdapa / uttamenaiva yuddhena, yudhyethA mA'dhamena tu // 515 // adhamena hi yuddhena, yuvayorugratejasoH / bhUyiSThalokapralayAdakAle pralayo bhavet // 516 // dRSTiyuddhAdibhiyuddheryoddhavyaM sAdhu teSu hi / Atmano mAnasiddhiH syAllokAnAM pralayo na ca // 517 // Ameti tasmin vadati, nAtidUre divaukasaH / tasthuSTuM tayoyuddhaM, nagaryA nAgarA iva // 518 // athA''jJayA bAhubaleH, pratIhAro gajasthitaH / garjan gaja ivorjastri, jagAdeti svasainikAn // 519 / / bho bhoH ! samastarAjanyAzciraM cintayatAM hi vaH / upasthitaM svAmikAryamabhISTaM putralAbhavat // 520 // paraM vaH khalpapuNyatvAd , devairdevo'ymrthitH| bharatena saha dvndvyuddhhetormhaabhujH|| 521 // 1 jAnItha / 2 prtinidhibhiH| 3 meghasya / karaka triSApTe. 24 For Private & Personal use only .
Page #336
--------------------------------------------------------------------------
________________ triSaSTizalAkApuruSacarite // 139 // prathamaM parva paJcamaH sargaH RSabhajinabharatacakri caritam / khato'pi dvandvayuddhecchuH, kiM punaH prArthitaH suraiH / svAmI khArAjatulyaujAH, samarAdvo niSedhati // 522 // hastimalla ibaikAGgamallo yuSmAbhireSa tat / yudhyamAnaH prekSaNIyastaTasthairamarairiva // 523 // vAlayitvA sthAnazvAn , kuJjarAMzca mahaujasaH / apAmata tad yUyaM, vakrIbhUtA iva grahAH // 524 // khaDgAn kSipata kozeSu, karaNDeSviva pannagAn / kuntAn ketUnivodastAn , mocakAntarvimuJcata // 525 // mudrAn nyaJcatodastAn , hastAniva mahAdvipAH / uttArayata kodaNDAnmauvIM bhAlAdiva dhruvam // 526 // bhUyo'pi bANadhau bANaM, nidhattA'rthaM nidhAnavat / zalyAni saMvRNuta ca, vidyuto vAridA iva // 527 // pratIhAragirA vajranirghoSeNeva ghUrNitAH / sainikA bAhubalinazcetasyevaM vyacintayan // 528 // aho ! raNAd bhAvino'pi, bhItairvANijakairiva / bharatezvarasainyebhyo, labdhotkocairivoccakaiH // 529 // prAgjanmavairibhirivA'kasmAdasmAkamAgataiH / hA prabhuM prArthya vibudhai, ruddho yuddhotsavo'dhunA // 530 // [yugmam ] agrato bhAjanamitra, bhojanAya niSedupAm / paryaGkataH sUnuriva, lAlanAyopasarpatAm // 531 // AkarSaNIrajariva, kUpAnnirgacchatAmaho ! ahAri devenA'smAkamAgato'pi raNotsavaH // 532 // [yugmam] anyo bharatatulyaH kaH, pratipakSo bhaviSyati / svAmino yena saGgrAme, bhaviSyAmo'nRNA vayam // 533 // mudhopAdAyi dAyAdekhi steyaMkarakhi / sauvAsineyairiva cA'mAbhirvAhubalerdhanam // 534 // CRESEARNAGARIKAARC bhrt-baahubliyuddhm| // 139 // indrtulypraakrmH| 2 yuddhAt / 3 hstishresstthH| 4 vkrgtiyuktaaH| 5 koshaantH| llaattaat| 8 'lAMca' iti loke / 9 rnnrhitaaH| 10 cauraiH| 11 cirapitRgRhavAsinIstrIputraiH / nIcaiH kuruta / / For Private & Personal use only .
Page #337
--------------------------------------------------------------------------
________________ *nUnaM gataM mudhA bAhudaNDavIryamidaM ca naH / araNyabhavavRkSANAmiva prasavasaurabham // 535 // klIbaiH strINAmivA'strANAmasAbhiH saGgraho mudhA / vyadhAyi zastrAbhyAsazca, zAstrAbhyAsaH zukairiva // 536 // idaM cA'gRhyatA'smAbhiH, pAdAtamapi niSphalam / kAmazAstraparijJAnamiva tApasadArakaiH // 537 // . mudhaiva kAritA mArAbhyAsamete mataGgajAH / vAjinazca shrmjymsmaabhirhtbuddhibhiH|| 538 // mudhA garjitamasmAbhirvAridairiva shaardaiH| mahipIbhirivA'mAbhirvikaTaM ca kaTAkSitam // 539 // mudhA sannaddhamasmAbhiH, sAmagrIdarzakairikha / taccA'haGkAragarbhatvamapUrNe yuddhadohade // 540 // evaM vicintayantaste, viSAdaviSagarbhitAH / samUtkArAH saphUtkArA, iva sapA apAsRpan // 541 // tatkAlaM bharatezo'pi, kSatravratamahAdhanaH / vAmapAsArayat senA, velAmiva mhaarnnvH|| 542 // cakriNA sainikAH skhe'pasAryamANA mahaujasA / evamAlocayAmAsurvRndIbhUya pade pade // 543 // khAminA kasya matreNa, matrivyAjena vairinnH| dvibAhumAtrakeNeva, dvandvayuddhamamanyata ? // 544 // khAminA yo hi saGghAmo, yad bhojanamudavitA / paryAptameva tadaho, kiM kRtyaM nastataH param // 545 // SadakhaNDabharatakSetrabhRbhujAM raNakarmasu / kopi naH kimapakrAnto, yanniSidhyAmahe raNAt // 546 // yuktaM bhRtyeSu naSTeSu, vijiteSu hateSu vA / yuddhaM bharturnA'nyathA tu, vicitrA hi raNe gatiH // 547 // 'svAminaH saMzayaM yuddhe, jAtu zaGkAmahe na hi / vinaikaM bAhubalinaM, pratipakSo bhaved yadi // 548 // udagrabAhunA bAhubalinA samamAhave / vijaye saMzayaH pAkazAsanasyApi ke'pare ? // 549 // * manye ga A, sN2|| 1 yuddhmnorthe| 2 takreNa / + ayaM zlokaH khaM pustake nopalabhyate // 3 shtruH| 4 indrasya / Jain Education international For Private & Personal use only
Page #338
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaM parva triSaSTizalAkApuruSacarite paJcamaH // 14 // sA sargaH RSabhajinabharatacakricaritam / mahAkallolinIpUrasyeva dusshrNhsH| tasya prathamato'pyAjau, sthAtuM bhartana yujyate // 550 // asmAbhiryodhite pUrva, bhartustatrocito raNaH / pUrvamazvadamairdAnte, vAjinIvAdhirohaNam // 551 // anyo'nyaM sainikAnevaM, gRNataH prekSya cakrabhRt / bhAvajJa iGgitAkAraH, samAhUyetyabhASata // 552 // tamonirdalane bhAnoryadvadagresarAH karAH / dvipadAyodhane tadvad , yUyamagresarA mama // 553 // yuSmAsu satsu yodhiSu, na mAM ko'pyAyayau ripuH / parikhAyAmagAdhAyAmiva vaprataTaM dvipaH // 554 // adRSTapUrviNo yuddhaM, tato me yUyamIdRzam / AzaGkadhve mudhA bhaktiIpade'pIkSate bhayam // 555 // sarve kuruvaM sambhUya, dorbalAlokanaM mama / zaGkA nazyati vo yenA'gadeneva gadaH kSaNAt // 556 // ityuditvA kSaNenA'pi, cakrI khanakapUruSaiH / ativistIrNagambhIraM, gartamekamakhAnayat // 557 // tIre dakSiNapAthodheriva sahyamahIdharaH / arvaMTasya taTe tasyopAvizada bhrteshvrH|| 558 // vAme sa doSNei niviDAH, zRGkhalAH pratizRGkhalAH / abandhayallambamAnA, vaTavRkSe jaTA iva // 559 // tAbhiH sahasrasaGkhyAbhiH, sahasrAMzurivA'zubhiH / mahAdruriva vallIbhizcakAsAmAsa cakrabhRt / / 560 // so'tha rAjJa uvAcaivaM, yUyaM sabalavAhanAH / mahAzakaTavad gAvo, mAmAkarSata nirbhayam // 561 // sarve sarvojasA kRSTvA, mAM garne pAtayantviha / maddobalaparIkSArtha, svAmyavajJAchalaM nvH|| 562 // duHsvamo'pyayamamAbhidRSTastat pratihanyatAm / sa hi modhIbhavedeva, caritArthIkRtaH khayam // 563 // bhUyo bhUyazcakriNevamAdiSTAste sasainikAH / kathaJcit pratyapadyanta, khAmyAjJA hi balIyasI // 564 // 1 dussahabegasya / 2 yuddhe / 3 etadAkhyaH prvtH| 4 gatasya / 5 bhuje / 6 vRssbhaaH| bharata-bAhubaliyuddham / | // 14 // Jain Education Inter For Private & Personal use only
Page #339
--------------------------------------------------------------------------
________________ cakRSuH zRGkhalAjAlaM, sainyAzcakribhujasya te / netrIbhUtamahiM manthagireriva suraasuraaH|| 565 // gADhalagnAH pralambAsu, cakridoHzRGkhalAsu te / uttuGgazAkhizAkhAgreSviva zAkhAmRgA vabhuH // 566 // ibhAnivA'di bhindAnAn, karSataH khaM ca sainikAn / kautukaprekSaNAyopekSAJcakre cakrabhRt svayam // 567 // hRdyaGgarAgaM cakre'tha, cakrI tenaiva pANinA / mAlAbaddhaghaTImAlAnyAyAt te tu sahA'patan // 568 // nirantaraM lambamAnaiH, sainikaizcakriNo bhujH| rarAja khajUrataruzAkhA khajUMrakairiva // 569 // hRSyantaH svAminaH sthAnA, sainyAstadvAhuzaGkhalAH / prAkRtAmiva duHzaGkAmujjhAJcakruH kSaNAdapi // 570 // cakrabhRt kuJjarArUDhastadeva samarAjiram / jagrAha prAktanaM bhUyo'pyurAhamiva gAyanaH // 571 // ubhayoH sainyayormadhye, vipulaM vipulAtalam / gaGgAyamunayorantarvedideza ivA''babhau // 572 // jagatsaMhArarakSAto, muditA marutastataH / AyuktA iva zanakaistatropmaharan rajaH // 573 // gandhAmbuvRSTyA samavasaraNovimivA'bhitaH / tAM medinImabhyaSiJcannucitajJA divaukasaH // 574 // mAtrikA maNDalAvanyAmiva tatra raNAvanau / unmeSavantyanimiSAH, kusumAni vicikSipuH // 575 // kuJjarAdavatIryA'tha, tAvubhau rAjakuJjarau / kuJjarAviva garjantau, praviSTau samarAvanim / / 576 // ubhAvapi mahaujasko, sarpantau lIlayApi hi / pade pade'ropayatAM, kUrmendraM prANasaMzaye // 577 // dRSTiyuddhena yoddhavyaM, pratijJAyeti tasthatuH / sammukhAvanimeSAkSau, zakrezAnAvivA'parau // 578 // sammukhau mukhamanyo'nyaspekSatAmaruNekSaNau / ubhayatra sthitArkendusAyAhnagaganazriyau // 579 // 1 manthanarajjubhUtam / 2 mandarAcalasya / 3 kapayaH / 4 balena / 5 pRthvItalam / 6 devAH / 7 vikasitAni / 8 devAH / For Private & Personal use only ,
Page #340
--------------------------------------------------------------------------
________________ triSaSTi zalAkApuruSacarite // 14 // prathamaM parva paJcamaH sargaH RSabhajina bharatacakri|caritam / ubhau mitho nidhyAyantI, dhyAyantAviva yoginau / cirakAlaM vitasthAte, tau nizcalavilocanau // 580 // divAkarakarAkrAntanIlotpalavadIkSaNe / jyeSThasya RSabhasvAminandanasya nyamIlatAm // 581 // kIrtermahatyA bharatapaTkhaNDajayajanmanaH / vArIvA'srajalavyAjAdadAtAM cakriNo'kSiNI // 582 // __ tadA zirAMsi dhunvAnAH, pratyUSe pAdapA iva | vidadhurbAhubalini, puSpavRSTiM divauksH|| 583 // vijaye bAhubalino, vIraiH somaprabhAdibhiH / harSakolAhalacakre, sUryasyevodaye khgaiH|| 584 // jayatUryANyavAdyanta, rAjJo vAhubale laiH / tatkAlaM kIrtinatakyA, nRttArambha ivodyate // 585 // abhUvana bharatasyApi, sainyA mandAyitaujasaH / mUrchitA iva saMsuptA, iva rogAturA iva // 586 // te viSAdapramodAbhyAmayujyetAmume bale / andhakAraprakAzAbhyAM, merupArthAvivAdhikam // 587 // vijitaM kAkatAlIyanyAyeneti sa mA badaH / vAgyuddhenA'pi yudhyasvetyavocacakriNaM nRpH|| 588 // phaNIva caraNaspRSTaH, sAmarSazcakravartyapi / jitakAsin ! bhavatvevamityabhASata bhUpatim // 589 // IzAnokSeva ninadaM, zakrebha iva bRMhitam / stanitaM vArida ivoccaiH kSveDA bharato'karot // 590 // raNekSakANAM devAnAM, vimAnAn pAtayanniva / nabhasto grahanakSatratArakAH saMsayanniva // 591 // kulAcalAnAmatyuccaiH, zRGgANi calayanniva / samantAjalarAzInAM, jalAnyucchAlayanniva // 592 // vyAnaze prasaraMstasya, zveDAnAdaH sa rodasI / mahAsravantyAH paritaH, pUravArIva rodhesI // 593 // [vibhirvizeSakam ] 1IzAnendrasya vRSabha iva / 2airAvata iva / 3 dhaavaabhuumii| 4 mhaandyaaH| 5 taTe / bhrt-baahubliyuddhm| // 14 // For Private & Personal use only www.iainelibrary.org
Page #341
--------------------------------------------------------------------------
________________ razmi nAjIgaNan rethyA, gurvAjJAmiva durdhiyH| suNIn nA'mAnayan nAgAH, pizunA iva sadviram // 594 // azvA nA'jJAsipurvalgAM, kaTutvaM zleSmalA iva / maiyA nA'gaNayan nAsArakhaM lajAM viTI iva // 595 // na vesarAH kazAghAtaM, bhRtAviSTA ivA'vidan / trasyantastena nAdena, na kepi sthairymaaddhuH|| 596 // ___ athA''patatpakSirAjapakSanirghoSabuddhitaH / pAtAlato'pi pAtAlaM, vivikSubhirivoragaiH // 597 // antaHpraviSTamanthAdrimanthanadhvAnazaGkayA / madhyejaladhi yAdobhitrasyadbhiH sarvato'pi ca // 598 // | bhUyo jambhArinirmuktadambholidhvanitabhramAt / kSayaM svasyA''zaGkamAnaiH, kampamAnaiH kulAcalaiH // 599 / / kalpAntapuSkarAvartamuktavidyuddhanibhramAt / luThadbhiravanIpIThe, madhyalokanivAsibhiH // 600 // akANDAgatadaityAvaskandakolAhalabhramAt / AkulaizvA'marakulaiH, zrUyamANo'tiduHzravaH // 601 // lokanAlisparddhayeva, vardhamAno'dharottaram / vidadhe bAhubalinA, siNhnaado'tibhairvH|| 602 // [SaDiH kulakam ] bhUyo vyadhatta bharataH, siMhanAdaM mahAbalaH / vaimAnikAnAM vanitAstrAsayantaM mRgIriva // 603 // evaM krameNa cakrAte, cakribhRpau mahAdhvanim / jagato madhyamasyA'sya, krIDayA bhISakAviva // 604 // hasto mataGgajasyeva, zarIraM dRkzruteriva / ahIyatatamAM zabdaH, krameNa bharatezituH // 605 // siMhanAdo bAhubalervavRdhe tvadhikAdhikam / pravAhaH sarita iva, sajjanasyeva sauhRdam // 606 // 1 pragrahAn / 2 rathayojitAzvAH / 3 aGkuzAn / 4 zleSmarogiNaH / 5 ussttraaH| 6 jaaraaH| 7 gruddH| 8 indrH| 9 sarpasya / 10 atizayena hIno'bhavat / Jain Education Internet For Private & Personal use only
Page #342
--------------------------------------------------------------------------
________________ triSaSTizalAkA prathamaM parva paJcamaH sargaH puruSacarite // 142 // RSabhajinabharatacakricaritam / zAstrIyavAgyuddhe'pyevaM, vAdinA prativAdyasau / vIreNa bAhubalinA, vijigye bhrteshvrH|| 607 // atha to bAhuyuddhArthamubhAvapi hi bAndhavau / bavandhatuH parikaraM, baddhakakSadvipopamau // 608 // atha bAhubalegarjanuDhela iva vAridhiH / svarNadaNDadharaH sA''ha, pratIhArAgraNIriti // 609 // vajrakIlAniva zailAnavaSTabhya vizeSataH / AsthAya thAma cA'zeSamapi pRthvi! sthirIbhava // 610 // paritaH pUrayitvA ca, kumbhayitvA ca mArutam / he nAgarAja! nagavad , dRDhIbhUya dharAM dhara // 611 // luThitvA vAridheH paGke, vihAyA'gretanaM zramam / punarnavIbhUya mahAkroDa ! kroDIkuru kSitim // 612 // vajramAnin ! nijAGgAni, saGkocya parito'pi hi / svapRSThaM karmaThapraSTha!, draDhayitvA mahIM vaha // 613 // pramAdato madato vA, nidrAM mA dhatta pUrvavat / sarvAtmanA sAvadhAnA, vasudhAM dhatta diggjaaH!|| 614 // vajrasAro bAhubalirvajrasAreNa cakriNA / yadasau mallayuddhena, yoddhamuttiSThate'dhunA / / 615 // __ mahAmallau taDiddaNDatADitAdriravopamam / vidadhAnau karAsphoTamAhvAsAtAM mitho'tha tau // 616 // tau salIlapadanyAsaM, celatuzcalakuNDalau / sArkendU dhAtakIkhaNDAt, kSudramerU ivA''gatau // 617 // tAvanyo'nyaM karAbhyAM cA''sphAlayAmAsatuH krau| nadantau balavaddantau, dantAbhyAM dantinAviva / / 618 // ayujyetAM kSaNenApi, vyayujyetAM kSaNena ca / tAvAsannamahAvRkSAvivoddaNDAnileritau // 619 // utpetataH kSaNenApi, kSaNenApi nipetatuH / vIrau tau durdinonmattamahAmbhodhitaraGgavat // 620 // atha snehAdivA'marSAd , dhAvitvA tAvubhAvapi / aGgenA'GgaM pIDayantI, sakhajAte mahAbhujau // 621 // 1 balam / 2 stambhayitvA / 3 he mahAvarAha / 4 mdhyekuru| 5 he kuurmshresstth!| 6 AliGgitavantau / bhrt-baahubliyuddhm| | // 142 // Jain Education Inter For Private & Personal use only
Page #343
--------------------------------------------------------------------------
________________ kSaNAdadhaH kSaNAdUrdhva, kadAcit kazcidapyabhUt / niyuddhavijJAnavazAt , prANI karmavazAdiva // 622 // uparyasAvadho'sAvityajJAyetAM janaina tau / jalAntarmatsyavad vegAnmuhurviparivartinau // 623 // cakraturbandhavijJAnaM, mahAhI iva tau mithaH / nirAsatuzca sadyo'pi, capalau plavaMgAviva // 624 // muhurmahIluThanatastAvubhau dhUlidhUsarau / babhAsAte prAptadhUlImadau madakalAviva // 625 // asahiSNustayorbhAra, zailayoriva sarpatoH / pAdaniryAtanirghoSAdArairATeva medinI // 626 // atha bAhubaliH kruddhaH, kareNaikena cakriNam / zarrabhaH kuJjaramivodagrahIdugravikramaH // 627 // vyomanyullAlayAmAsa, sa taM rUpaMmiva dvipaH / aho ! niravadhiH sargo, balino balinAmapi // 628 // cApAdipurivonmuktaH, pASANa iva yatrataH / tArApathapathe dUraM, jagAma bharatezvaraH // 629 // bharatezAdApatataH, zakramuktAt paiverikha / palAyAJcakrire sarve, khecarAH smrekssinnH|| 630 // hAhAravo mahAn jaje, senayorubhayorapi / kasa duHkhAkaro na syAnmahatAM hyApadAgamaH // 631 // dhiga me balamidaM bAhvordhig dhig rAmasikaM ca mAm / etat karmopekSakAMca, dhig raajydvymtrinnH||632|| kiMvA vigahitairebhiryAvadadyApi megrajaH / patitvA medinIpRSThe, kaNazo na vizIryate // 633 // tAvat patantaM gaganAt , pratIcchAmIti cintayan / talpakalpau bhujau tasyA'dho dadhau bAhubalyapi // 634 // [tribhirvizeSakam ]] UrdhvabAhubatIvo vAhurbAhubaliH kSaNam / tasthau dinakarAlokavratIva ca tadonmukhaH // 635 // 1 vAnarau / 2 hastinau / 3 Acukoza / 4 aSTApadaH / 5 pazum / 6 gaganamAgeM / 7 bjraat| 8 sAhasikam / 9 zayyAtulyau / For Private & Personal use only
Page #344
--------------------------------------------------------------------------
________________ triSaSTizalAkApuruSacarite // 143 // critm| pAdAgraprANatastiSThannutpitsuriva sa kSaNAt / nipatantaM pratIyeSA'grajaM gendukalIlayA // 636 // 13 prathamaM parva bharatotkSepaNodbhUtaM, viSAdaM drAgabAdhata / cambostadrakSaNAddharSa, utsargamapavAdavat // 637 // pazcamaH lavarSabhervivekena, bhrAtarakSaNajanmanA / vidyA zIlaguNeneva, pauruSaM tuSTuve janaiH // 638 // sargaH upariSTAd bAhubale, puSpavRSTiM vyadhuH surAH / tAdRgvIravratajuSastasyedamathavA kiyat // 639 / / RSabhajinatadA vailakSyakopAbhyAM, yugapad bhrteshvrH| dhUmadhvaja iva dhUmajvAlAbhyAM samayujyata // 640 // bharatacakri___ atha bAhubalilajAnamadvadanapaGkajaH / vailakSyaM jyAyaso hartumityuvAca sagadgadam // 641 // mA viSIda jagannAtha :, mahAvIrya! mahAbhuja / daivAt kadAcit kenApi, vijayyapi vijIyate // 642 // etAvatA nA'si jito, vijayI cA'smi neyatA / ghuNAkSaranyAyabhavaM, manye'dyApyAtmano jayam // 643 // iyatyapi tvamevaiko, vIro'si bhuvanezvara! / amarairmathito'pyabdhirabdhireva na dIpikA // 644 // | baliyuddham / phAlacyuta iva dvIpI, pakhaNDabharatezvara ! / kiM tiSThasi ? samuttiSThottiSThasva raNakarmaNe // 645 // babhASe bharato'pyevaM, nijadoSasya mArjanam / kariSyatyeva dordaNDo, muSTiM praguNayannayam // 646 // tato muSTiM samudyamya, phaNAmiva phaNIzvaraH / prakopatAmranayano'petyA'dhAvata cakrabhRt // 647 // bharato muSTinA tenA''jaghAna nRpateruraH / kapATaM gopurasyeva, dazanena mataGgajaH // 648 // pradAnavadasatpAtre, badhire karNajApavat / satkAravacca pizune, jalavRSTivaSare // 649 // // 143 // utpatitumicchuH / 2 jagrAha / 3 kndukliilyaa| 4 bAhubalinaH / 5 agniH / 6 jyeSThasya / 7 vApikA / 8 apamRtya / 9 muurkh| 10 kSArabhUmau / bharata-bAhu Jan Education International For Private & Personal use only
Page #345
--------------------------------------------------------------------------
________________ saGgItavadaraNyAnyAM, himAnyAM vahnipAtavat / mudhA'bhUccakriNo muSTiprahAraH pArthivorasi // 650 // [yugmam ]] ___ asabhyamapi kiM kruddha, ityAzaGyekSito'maraiH / ucikSepoccakaimuSTiM, sunandAnandano'pyatha // 651 // muSTinA'tADayat tena, sa cakriNamuraHsthale / kumbhasthale mahAmAtro'yogoleneva kumbhinam // 652 // ghAtena tena dambholinipAteneva parvataH / papAta mU vidhuro, bhUtale bharatezvaraH // 653 // cakampe patatA tena, bhUH patyeva kulAGganA / parvatA apyavepanta, bAndhaveneva bAndhavAH // 654 // kSatriyANAM kuhevAkaH, ko'yaM vIravratAgrahe ? / vigraho nigrahAnto'yaM, yatra bhrAtaryapIdRzaH // 655 // na jIvedagrajazcet tajjIvitena mamA'pyalam / evaM manasi kurvANaH, siJcan nynvaaribhiH||656|| svamuttarIyaM vyajanIkRtya bAhubalistataH / bharataM vIjayAmAsa, yo bandhurbandhureva sH|| 657 // [vibhirvizeSakam ] cakrI supta ivottasthau, labdhasaMjJaH kSaNAdatha / dadarza ca puro bhRtyamiva bAhubaliM sthitam // 658 // adhomukhau vitasthAte, bAndhavau tAvubhAvapi / parAjayo jayazcA'pi, lajjAyai mahatAmaho! // 659 // kizcit pazcAtpadanyAsamapacakrAma cakrabhRt / puMsAmojAyamAnAnAM, yuyutsAlakSaNaM hydH||66|| yuyutsuH punarapyAyaH, zaGke yuddhena kenacit / nojjhanti mAnino mAnaM, yAvajIvaM manAgapi // 661 // avarNavAdo balavAn , bhAvI bAhubaleH khalu / bhrAtRhatyAbhavo manye, naivA'nte'pi virasvati // 662 // iti saJcintayAmAsa, yAvad bAhubaliH kSaNam / tAvaccakradharo daNDaM, daNDapANirivA''dade // 663 // 1 mahati arnnye| 2 mahati hime| 3 aGkuzena / 4 kusvbhaavH| 5 tAlavRntIkRtya / 6 yamarAjaH / Jain Education Interne
Page #346
--------------------------------------------------------------------------
________________ triSaSTi zalAkApuruSacarite prathamaM parva paJcamaH sargaH RSabhajinabharatacakricaritam / // 144 // tenodastena daNDena, cakAsAmAsa cakrabhRt / cUlayevA'calazchAyApatheneva marutpathaH // 664 // atha taM daNDamutpAtaketubhramavidhAyinam / nabhasi bhramayAmAsa, kSaNaM bharatabhUpatiH // 665 // paJcAnanayuvA pucchadaNDeneva mahItalam / zirasyatADayaccakrI, tena daNDena bhUpatim // 666 // samAsphalantyA sahyAdrI, velayeva mahodadheH / tanmUrdhni cakriNo daNDaghAtenA'bhUnmahAn dhvaniH // 667 // daNDenA'cUrNayacakrI, kirITaM mUrdhni bhUpateH / ayodhanenAdhya ivAdhikaraNyAmavasthitam // 668 // kirITaratnakhaNDAni, nipeturnupamUrdhataH / vAtAndolitavRkSAgrAdiva puSpANi bhUtale // 669 // bhUpatistena ghAtena, kSaNaM mukulitekSaNaH / tannirghoSeNa ghoreNa, lokazca samajAyata // 670 // unmIlya nayane hastenA''dade bAhubalyapi / uddaNDamAyasaM daNDaM, sAGgrAmika iva dvipaH // 671 // pATayiSyatyasau kiM mAM ?, kiM mAmutpATayiSyati ? / ityAzazaGke sa dyAvApRthivIbhyAM yathAkramam // 672 // reje bAhubalermuSTau, lohadaNDaH sa AyataH / parvatasyA'grabhAgasthavAmalUra ivoragaH // 673 // dUrato'pyantakAhvAnasaMjJAvastramivA'tha tam / bhRzamuddhamayAmAsa, daNDaM tkssshilaaptiH|| 674 // nirdayaM hRdaye tena, cakriNaM bahalIpatiH / tADayAmAsa lakuMTeneva bIjasya mUTakam // 675 // tena ghAtena ghaTavad, draDhIyAnapi khnnddshH| vizIryate sma sahasA, sannAhazcakravartinaH // 676 // nirabhra iva mArtaNDo, nidhUma iva pAvakaH / zIrNavarmA cakravartI, didyute'marSato'dhikam // 677 // kSaNArdhaM vihvalIbhUto, nA'cetayata kiJcana / bharataH saptamamadAvasthAprApta iva dvipaH // 678 // 1 siNhyuvaa| 2 lohazilAyAm / 3 daNDena / * bIjAnnamUTakam saM 2, A // 4 nirmeghaH / bharata-bAhu| bliyuddhm| // 144 // Jain Education Inter For Private & Personal use only
Page #347
--------------------------------------------------------------------------
________________ priyamitramivA''lambyAvilambAd bAhupauruSam / cakrabhRd daNDamudyamya, bhUyo rAkSe'bhyadhAvata // 679 // pIDayannadharaM dantai kuTIbhaGgabhISaNaH / bharato'bhramayad daNDamaurvAvartaviDambinam // 680 // mUrdhni bAhubaliM tena, cakrapANiratADayat / taDiddaNDena kalpAntajImUta iva parvatam // 681 // mamajA''jAnu ghAtena, tena bAhubalirbhuvi / lohAdhikaraNImadhye, vajropala ivA''hataH // 682 // Asphalya bAhubalini, vajrasAre vyazaryata / khena tenA''gasA bhIta, iva daNDaH sa bhArataH // 683 // AjAnu mano medinyAmavagADha ivA'calaH / niSkrAntazeSaH zeSAhiriva bAhubalirbabhau // 684 // adhUnayat sa mUrdhAnaM, ghAtavedanayA tayA / antazcamatkRta iva, jyAyaso bhrAturojasA // 685 // AtmArAma iva yogI, na kiJcidazRNot kSaNam / tadA bAhubalistena, ghAtena prAptavedanaH // 686 // niryayau medinImadhyAt, sunandAnandanastataH / AzyAnakUlinIkUlapaGkamadhyAdiva dvipaH // 687 // lAkSArasAruNaidRSTipAtairAtarjayanbhiva / skhau dordaNDau ca daNDaM cA'pazyat so'marSaNAgraNIH // 688 // duSprekSaM takSakamivA'bhIkSNaM tkssshilaaptiH| tatastaM bhramayAmAsa, daNDamekena pANinA // 689 // sunandAsUnunA daNDo, bhramyamANo'tivegataH / rAdhAvedhaparibhrAmyaccakralakSmImuvAha sH|| 690 // kalpAntasAgarAvartagartabhrAntAdimatsyavat / sa bhrAmyan prekSyamANo'pi, bhrami vyadhita cakSuSAm // 691 // utpataMstapanaM kAMsyapAtravat sphoTayiSyati / bhAruNDANDavakSezamaNDalaM cUrNayiSyati // 692 // 1 vaDavAnalaH / 2 kalpAntameghaH / 3 vjrmnniH| 4 shessnaagH| 5 zuSkanadItaTapaGkamadhyAt / 6 nAgavizeSam / sUryam / 8 bhAraNDapakSiNaH aNDavat / 9 candramaNDalam / triSaSTi. 25 For Private & Personal use only ,
Page #348
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaM parva paJcamaH | sarga: RSabhajinabharatacakri| caritam / triSaSTi- tArAgaNAnAmalakIphalavad bhraMzayiSyati / vaimAnikavimAnAni, nIDavat pAtayiSyati // 693 // zalAkA- paitan parvatazRGgANi, nAkuvad dalayiSyati / mahAtarunikuJAni, niSpekSyati tRNAghavata // 694 // puruSacarite apakkamRttikAgolavacca bhetsyati medinIm / hastAdamuSya daivAcced , daNDa eSa patiSyati // 695 // ityAzaGkAkulaiH sainyaiH, prekSyamANo'marairapi / bhUpatizcakriNaM tena, daNDena zirasi nyahan // 696 // // 145 // [paJcabhiH kulakam ] tena daNDAbhighAtena, cakravartI mahIyasA / AkaNThaM pravivezoyA, mudgarAhatakIlavat // 697 // yathA'matsvAmino dattaM, vivaraM dehi nastathA / itIva peturmedinyAM, viSaNNAzcakrisevakAH // 698 // rAhugrasta ivA''ditye, bhUmagne cakravartini / turmulo'bhUd bhuvi mahAn , nRNAM divi divaukasAm // 699 // nimIlitAkSaH zyAmAsvaH, ssdkhnnddbhrteshvrH| lajayeva mahImadhye, kSaNamekamavAsthita // 700 // athaikasya kSaNasyA'nte, tejasA so'tibhAsuraH / niryayAvavanImadhyAnnizAnta iva bhAskaraH // 701 // - so'thaivaM cintayAmAsa, yuddheSu nikhileSvapi / jito'hamamunA dyuutessvivaa'ndhdyuutkaarkH||702|| kiM syAdasyopayogAya, sAdhitaM bharataM mayA ? | godohakasyeva gavA, jagdhaM durvAtaNAdikam // 703 // ekasmin bharatakSetre, yugapaccakravartinau / ubhAvasI koza iva, na ca dRSTau na vA zrutau // 704 // indro vijIyate devaizcakravartI ca pArthivaiH / anAkarNitapUrva nazcedaM kharaviSANavat // 705 // etadAkhyavRkSaphalavat / 2 pkssigRhvt| * ayaM zlokaH khaM pustake ptitH| 3 valmIkavat / 4 kolAhalaH / 45 strynte| 6 bhuktam / bhrt-baahubliyuddhm| // 145 // Jain Education Internation For Private & Personal use only
Page #349
--------------------------------------------------------------------------
________________ amunA vijitazcakravartI kiM na bhavAmyaham ? / mayA'pyavijito vizvAjayyastaccakravartyasau ? // 706 // evaM cintayatastasya, cintAmaNiviDambakaiH / yakSarAjaiH samAnIya, cakramAropitaM kare // 707 // tatpratyayAccakrimAnI, cakraM bhramayati sma saH / vAtyAvarta ivA'mbhojarajomaNDalamambare // 708 // kAlAnala ivA'kAle'pyaurvAnala ivA'paraH / vajrAnala ivA'kasmAdulkApuJja ivoccakaiH // 709 // ravivimbamiva bhrasyad , vidyudgola iva bhraman / jvAlAjAlakarAlaM taccakraM vyomanyalakSyata ||710||[yugmm] bhramyamANaM prahArAya, taccakraM cakravartinA / nidhyAya dadhyau manasi, manasvI bhliiptiH||711|| dhik tAtaputramAnitvamasya kSatravrataM ca dhik / mayi daNDAyudhe cakrAdAnaM yad bhrteshituH|| 712 // samakSaM ghusadAmasyottamayuddhapratizravam / dhigaho! bAlakasyeva, saMvyAnAdAnamIdRzam // 713 // tejolezyAM tapaskhIva, ruSTazcakraM pradarzayan / yatheSo'bhApayad vizvaM, mAM vibhAyayiSustathA // 714 // nijadordaNDadaNDAnAM, sAraM vijJAtavAn yathA / asau tathA rathAGgasyA'pyasya jAnAtu vikramam // 715 // evaM cintayato yAhubalerdorbalazAlinaH / prerya sauMjasA cakraM, mumoca bharatezvaraH // 716 // daNDena dalayAmyAzu, kimidaM jIrNabhANDavata / kiMvA kandukavat pazcAta, kSipAmyAhatya helayA 717 // zakulAvat kimathavA, lIlayollAlayAmi khe1| yadi vA medinImadhye, nyasyAmi zizunAlavat // 718 // gRhNAmi pANinA kiM vollalaccaTakapotavat / / athA'pahastayAmyArAd, vadhAnarhAparAdhivat ? / / 719 // athA'dhiSThAyakAnasya, sahasraM yakSakAnamRn / dalayAmyAzu daNDena, gharadena kaNAniva ? // 720 // 1 vddvaagniH| 2 dRSTvA / 3 cakrasya / 4 utpalapatrikAvat / Jain Education Internal For Private & Personal use only
Page #350
--------------------------------------------------------------------------
________________ triSaSTizalAkA puruSacarite prathamaM parva paJcamaH sarga RSabhajinabharatacakricaritam / // 146 // vidheyamathavA sarvamidaM pazcAdamuSya hi / jAnAmi prathamaM tAvadalakINatAvadhim // 721 // evaM vimRzatastakSazilAbhaturupetya tat / cakre pradakSiNAM cakramantevAsI guroriva // 722 // [SaddhiH kulakam ] na cakraM cakriNaH zaktaM, sAmAnye'pi khagotraje / vizeSatastu caramazarIre nari tAdRze // 723 // cakraM cakrabhRtaH pANiM, punarapyApapAta tat / vAsayaSTiM khaga iva, turaGga iva mandurA~m // 724 // viSaM viSadharasyevA'moghaM mAraNakarmaNi / idamevA'skhasarvasvamasya nA'nyadataH param // 725 // __ mayi daNDAyudhe cakramokSAdanyAyakAriNam / tadenameSa mRdrAmi, sacakramapi muSTinA // 726 // amoccintayitvaivaM, sunandAnandano dRDhAm / muSTimudyamya yamavad, bhISaNaH samadhAvata // 727 // karIvonmudgarakaraH, kRtamuSTikaro drutam / jagAma bharatAdhIzAntikaM tkssshilaaptiH||728 // maryAdoyAmivodanvAMstatra tasthau syAdapi / evaM ca sa mahAsattvazcintayAmAsa cetasi // 729 // __ aho ! rAjyasya lubdhena, lubdhakAdapi pApinA / amuneva samArabdho, dhira dhim bhrAtRvadho mayA // 730 // yadAdAvapi hanyante, bhrAtRbhrAtRvyakAdayaH / zAkinImatravat tasya, rAjyasyA'rthe yateta kaH ? // 731 // rAjyazriyA prAptayApi, yathecchaM bhuktayA'pi ca / surayeva surApasya, puMsastRptina jAyate // 732 // bhavedArAdhyamAnApi, prApya stokamapi cchalam / rAjyalakSmIH kSaNAt kSudradevateva parAGmukhI / / 733 // 1 parAkramAvadhim / 2 shissyH| 3 azvazAlAm / 4 bharatasya / 5 smudH| 6 vyAdhAt / 7 bhrAtuH putrAdayaH / 18 madirApAnakArakasya / bharata-bAhubaliyuddham / | // 146 // Jan Education inte For Private & Personal use only .
Page #351
--------------------------------------------------------------------------
________________ rAjyalakSmIramAvAsyArAtrivad bhUritAmasA / ujjhAJcakAra tRNavata, tAto'pyenAM kuto'nyathA ? // 734 // tasya tAtasya putreNa, satA'pyeSA mayA cirAt / durvRttatvena vijJAtA, jJAsyatyanyaH kathaM hyamUm ? // 735 // sarvathA tyajanIyeyamiti nizcitya cetasi / mahAmanA bAhubalirityUce cakravarttinam // 736 // titikSasva kSamAnAtha !, rAjyamAtrakRte'pi yat / dviSanniva mayA bhrAtarevaM tvamasi kheditH|| 737 // | mahAbhavahade'muSmistantupAzasahodaraiH / bhrAtRputrakalatrAyai, rAjyena ca kRtaM mama // 738 // trijagatsvAmino vizvAbhayadAnaikasatriNaH / eSa pAnthIbhaviSyAmi, pathi tAtasya samprati // 739 // ityuditvA mahAsattvaH, so'graNIH zIghrakAriNAm / tenaiva muSTinA maz2a, uddadhe tRNavat kaMcAn // 740 // sAdhu sAdhviti sAnandaM, nigadanto divaukasaH / bAhubalerupariSTAt , puSpavRSTiM vitenire // 741 // so'pyevaM cintayAmAsa, pratipannamahAvrataH / kiM tAtapAdapadmAntamahaM gacchAmi samprati ? // 742 // no vA yAsyAmi pUrvAttavratAnAM jJAnazAlinAm / madhye'nujAnAmapi me, yallaghutvaM bhaviSyati // 743 // ihaiva dagdhvA ghAtIni, karmANi dhyAnavahninA / avAptakevalajJAno, yAsyAmi svAmiparSadi // 744 // manakhI cintayannevaM, pralambitabhujadvayaH / kAyotsargeNa tatraivA'sthAd ratnapratimeva saH // 745 // bharatastaM tathA dRSTvA, vicArya khaM kukarma ca / babhUva nyazcitagrIvo, vivikSuriva medinIm // 746 // zAntaM rasaM mUrtamiva, bhrAtaraM praNanAma saH / netrayorazrubhiH koSNaiH, kopazeSamivotsRjan // 747 // bharataH praNamastasyA'dhikopAstividhitsayA / nakhAdazeSu saGkrAntyA, nAnArUpa ivA'bhavat // 748 // 1 tntupaashsdRshaiH| 2 kezAn / 3 nmriibhuutgriivH| 4 praveSTumicchuH / 5 adhikopAsanAM vidhaatumicchyaa| For Private & Personal use only ,
Page #352
--------------------------------------------------------------------------
________________ triSaSTizalAkA puruSacarite prathamaM parva paJcamaH sargaH RSabhajina| bharatacakricaritam / // 147 // sunandAnandanamunerguNastavanapUrvikAm / khanindAmityathA'kArSIt , khApavAdagadauSadhIm // 749 // ghanyastvaM tatyaje yena, rAjyaM madanukampayA / pApo'haM yadasantuSTo, durmadastvAmupAdravam // 750 // khazaktiM ye na jAnanti, ye cA'nyAyaM prakurvate / jIyante ye ca lobhena, teSAmami dhurndhrH|| 751 // rAjyaM bhavatarobIjaM, ye na jAnanti te'dhamAH / tebhyo'pyahaM viziSye tadajahAno vidaapi // 752 // tvameva putrastAtasya, yastAtapathamanvagAH / putro'hamapi tasya sthA, ced bhavAmi bhvaadRshH|| 753 // viSAdapaGkamunmUlya, pazcAttApajalairiti / tatputraM somayazasaM, tadrAjye sa nyabIvizat // 754 // tadAdi somavaMzo'bhUcchAkhAzatasamAkulaH / tattatpuruSaratnAnAmekamutpattikAraNam / / 755 // tato bAhubaliM natvA, bharataH saparicchadaH / purImayodhyAmagamat , svArAjyazrIsahodarAm / / 756 // bhagavAnapi tatraikastasthau bAhubalimuniH / bhUmeriva samudbhUto'vatIrNo gaganAdiva // 757 // dhyAnakatAno nAsAntavizrAntanayanadvayaH / niSkampaH sa muniH zaGkariva diksAdhano babhau // 758 // vikirantIM vahnikaNAnivoSNAn vAlukAkaNAn / uSNa vAtyAM dehena, sa sehe vanavRkSavat // 759 // agnikuNDamiva grISmamadhyandinaraviM ca saH / zubhadhyAnasudhAmagno, nAjJAsInmayapi sthitam // 760 // AziraHprapadaM grISmatApAt sa skhedavAribhiH / rajaHpaGkIkRtaiH krorDa, ivA'bhAt paGkanirgataH // 761 // sa prAvRSi mahAjhaJjhAnilaghUrNitapAdapaiH / dhArAsArairgiririva, nAbhidyata manAgapi // 762 // vidyutpAteSu nirghAtakampitAdiziraHsvapi / na kAyotsargato nApi, dhyAnataH pracacAla sH|| 763 // * * deglinupaH khaMtA // 1 sthANuriva / 2 grISmartuvAtasamUham / 3 AmastakapAdAnam / 5 suukrH| bharata-bAhubaliyuddham / // 147 // For Private & Personal use only .
Page #353
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhovahadvAribhavaiH, zaivalaizvaraNadvayam / tasyodvaMsagrAmavApIsopAnavadalipyata // 764 // himattauM himasAdbhUtadvipadaghnasarityapi / so'sthAt karmendhanaploSodyuktadhyAnAgninA sukham // 765 // miSTaSu triSu kundaivat / dharmyaM dhyAnaM bAhubalerujajRmbhe vizeSataH // 766 / / tasminnaraNyamahiSA, viSANAcchoTapUrvakam / mahAtaruskandha iva, skandhakaNDUyanaM vyadhuH // 767 // vapuSA tadvapuravaSTabhya zailataTImiva / vArSINasakulAnyanvabhUvannidrAsukhaM nizi // 768 // sallakIpallavabhrAntyA, tatpANicaraNaM muhuH / karSantaH kaTumasahA, vailakSyaM kariNo yayuH // 769 // utkaNTakakarAlAbhirjihvAbhiH karapatravat / vizvastAstaM lihanti modAnanAzvamarIgaNAH // 770 // latAbhiH zatazAkhAbhiH, prasarantIbhiruccakaiH / surajezvarmavadhIbhiriva so'vezyatA'bhitaH // 771 // paritastaM zarastambAH, prarohanti sma santatAH / pUrvasnehavazAyAtazarADhyazaradhizriyaH // 772 // udyayuH pAdayostasya, prAvRdapaGkanimagnayoH / calacchaMtapadIgarbhA, adabhrA darbhasUcayaH // 773 // pracakrire kulIyAMca, taddehe vallisaGkule / parasparAvirodhena, te zyenacaTakAdayaH // 774 // araNyakekikekAtastrastAstatra mahoragAH / vallIvitAnagahane, samArohan sahasrazaH // 775 // zarIramadhirUDhaistairlambamAnairbhujaGgamaiH / babhau bAhubalirbAhusahasramiva dhArayan / / 776 // 1 nirjanagrAmavApIsopAnavat / 2 himasAdbhUtagajapramANasariti / 7 gaNDakAkhyaH pazuvizeSaH / 5 mAdhyakusumavat / 6] zRGgAcchoTanapUrvakaM / 11 nIDAni / 12 aTavImayUravANItaH / hemantarttasambandhinISu / 8 UrdhvamukhAH / 9 mRdaGgaH / 4 himadagdhavRkSAsu / 10 kITavizeSaH / .
Page #354
--------------------------------------------------------------------------
________________ U triSaSTizalAkApuruSacarite // 148 // SACROREGAONLCASSES pAdaparyantavalmIkaviniryAtairmahoragaiH / pAdayorveSTayAJcakre, sa pAdakaTakairiva // 777 // prathamaM parva itthaM sthitasya dhyAnena, tasyaiko vatsaro yayau / vinA''hAraM viharato, vRSabhasvAmino yathA // 778 // paJcamaH ___ pUrNe tu vatsare vizvavatsalo vRSabhadhvajaH / AhUya bhagavAn brAhmIsundaryAvevamAdizat // 779 // 3 // sargaH sa idAnIM bAhubaliH, kSINapracurakarmakaH / zuklacaturdazIrAtririva prAyeNa nistamAH // 780 // RSabhajinamAnAt sa mohanIyAMzAjjJAnaM nA''moti kevalam / tirohitaH kANDapaTenA'pyartho na hi dRzyate // 781 // | bharatacakriyuvayorvacasA mAnaM, sadyastyakSyati so'dya tat / yAtaM tasyopadezAya, samayaH khalu vartate // 782 // / 16caritam / tAmAjJAM zirasA''dAya, natvA ca caraNau prbhoH| prati bAhubaliM brAhmIsundayo celatustataH // 783 // jJAtvApi tanmAnamupekSAzcakre vatsaraM prabhuH / agUDhalakSyA arhantaH, samaye hyupadezakAH // 784 // te Arye jagmatustatra, deze vallItirohitam / ratnaM rajabhchannamivA'lakSayetAM na taM munim // 785 // bliyuddhm| muhuranveSayantIbhyAM, tAbhyAmatha tathAsthitaH / upAlakSi kathazcit sa, vRkSebhyo hyavizeSabhAk // 786 // nipuNaM lakSayitvA taM, kRtvA trizca pradakSiNAm / mahAmuni bAhubaliM, te vanditvaivamUcatuH // 787 // | AjJApayati tAtastvAM, jyeSThArya! bhagavAnidam / hastiskandhAdhirUDhAnAmutpadyata na kevalam // 788 // ityuditvA bhagavatyau, jagmatuste yathAgatam / so'pi vismayamAno'ntarmahAtmaivamacintayat // 789 // tyaktasAvadyayogasya, kAyotsargajuSastataH / asmiMstarorikhA'raNye, mamebhArohaNaM kutaH // 790 // // 148 // ime bhagavataH ziSye, bhASete na mRSA kvacit / tat kimetadaho! yadvA, huM jJAtaM hi cirAnmayA // 791 // 1 paTakhaNDena / 2 gacchatam / 3 hastyArohaNam / For Private & Personal use only Jain Education Inter
Page #355
--------------------------------------------------------------------------
________________ SARRRRRRRRR ko hi vratagariSThAnAM, kaniSThAnAM namaskriyAm / kati mAna evebhastamArUDho'smi nirbharam // 792 // jagatrayagurostasya, ciraM sevAjuSo'pi me / nA'bhUd vivekastaraNaM, kulIrasyeva vAriNi // 793 // pratipannavrateSvAdau, svabhrAtRSu mahAtmasu / kaniSThA iti yat teSu, nA'bhUnmama vivendiSA // 794 // idAnImapi gatvA tAn, vandiSye'haM mahAmunIn / cintayitveti sa mahAsattvaH pAdamudakSipat // 795 // latAvallIvat truTiteSvabhito ghAtikarmasu / tasminneva pade jJAnamutpede tasya kevalam // 796 // utpannakevalajJAnadarzanaH saumyadarzanaH / verikha zazI so'tha, jagAma svAmino'ntikam // 797 // pradakSiNAM tIrthakRto vidhAya, tIrthAya natvA ca jagannamasyaH / mahAmuniH kevaliparSadantastIrNapratijJo nipasAda so'tha // 798 // ityAcAryazrIhemacandraviracite triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye prathame parvaNi bAhubalisaGgrAma-dIkSA-kevalajJAnasaGkIrtano nAma paJcamaH sargaH // 5 // 1 karkaTasya jalajantuvizeSasya / 2 vnditumicchaa| 3 jagatAM namaskaraNIyaH / For Private & Personal use only
Page #356
--------------------------------------------------------------------------
________________ triSaSTi zalAkA puruSacarite // 149 // SaSThaH sargaH / itazca svAminaH ziSyo, marIcirbharatAtmajaH / ekAdazAnAmaGgAnAmadhyetA nijanAmavat // 1 // sahitaH zrAmaNaguNaiH, sukumAro nisargataH / kalabho yUthapeneva, viharan khAminA samam // 2 // grISme madhyandine bhISmairdivAkarakairotkaraiH / nADIndhamairivA''dhmAteSvabhito mArgapAMzuSu // 3 // adRzyAbhirhutavahajvAlAbhiriva sarvataH / mahAvAtyAbhiruSNAbhiH, khilIbhUteSu vartmasu // 4 // ApAdamastakodbhUtasvedadhArAnirantare / agnirtapteSadAdvaidhaH sadhIci nijarvarSmaNi // 5 // payaHsaMsiktasaMzuSkacarmagandhavaduddhate / prakhedaklinnavastrAGgamalagandhe ca duHsahe // 6 // pAdayordahyamAnazcA'vatapte nakulasthitam / nATayaMstRSNayA''krAntacetasaivamacintayat // 7 // [ saptabhiH kulakam ] kevaladarzanajJAnArkendumerumahIbhRtaH / RSabhakhAminastAvadasmi pautro jagadguroH // 8 // akhaNDaSadakhaNDamahImaNDalAkhaNDalasya ca / vivekaikanidhestasya putro'smi bharatezituH // 9 // caturvidhasya saGghasyA'vakSaM ca svAmino'ntike / prAtrAjiSaM paJcamahAvratoccAraNapUrvakam // 10 // evaM sati sthAnato'smAllaJjayArgalitasya me / na yujyate gRhe gantuM vIrasyeva raNAjirAt // 11 // zrama guNabhAraM ca mahAdrimiva durvaham / muhUrttamapi codvoDhumalamasmi na sAmpratam // 12 // * karairasau khaM // 1 atitepadAkASThasamAne / 2 svazarIre / 3 pratyakSam / prathamaM parva SaSThaH sargaH RSabhajina bharatacakra caritam / marIcerveSa parivartanam / // 149 // .
Page #357
--------------------------------------------------------------------------
________________ itaH kulAyamalinamitazcA'sukaraM vratam / itastaTItaH zArdUlaH, saGkaTe patito'si haa!||13|| A jJAtamathavA'stIha, suSamo viSame'pi hi / parvate daNDakapatha, iva panthA ayaM khalu // 14 // manovAkAyadaNDAnAM, jayinaH zramaNA hyamI / tairahaM vijito'smIti, bhaviSyAmi tridnnddikH||15|| amI muNDAH zirakezaluzcanendriyanirjayaiH / ahaM punarbhaviSyAmi, kSuramuNDazikhAdharaH // 16 // sthUlasUkSmaprANivadhAdibhyo'mI viratAH sadA / sthUlaprANAtipAtAdiviratirbhavatAnmama // 17 // ete hyakizcanA me'stu, svarNamudrAdi kizcana / ete'nupAneho'haM tu, paridhAsthAmyupAnahI // 18 // eteSTAdazazIlAsahasyA'tisugandhayaH / zIlenA'haM tu durgandha, AdAsye candanAdikam // 19 // apamohAH sAdhavo'mI, mohacchanno'smyahaM tataH / taccidraM dhArayiSyAmi, cchatrakaM mastakopari // 20 // zvetavastradharA ete, kaSAyakaluSastvaham / tatsmRtyai paridhAsyAmi, kASAyANyaMzukAnyahama // 21 // pApabhItAH prAjyajIvaM, jalArambhaM tyajantyamI / astu snAnaM ca pAnaM ca, pAnIyena mitena me // 22 // khabuddhyA kalpayitvaivaM, marIciliGgamAtmanaH / babhAra tAdRzazcA'tha, vijahe svAminA saha // 23 // nA'zvo na ca kharaH kintUbhayAMzo'zvataro yathA / na saMyato na ca gRhI, marIcirabhavat tathA // 24 // maharSiSu vijAtIyaM, marAleSviva vAyasam / taM nirIkSya jano bhRyAn , dharma papraccha kautukAt // 25 // mUlottaraguNapraSThaM, sAdhudharmamupAdizat / svayaM ca tadanAcAre, pRSTo'zaktiM jagAda saH // 26 // 1 kAJcanAdirahitAH / 2 crmpaadukaarhitaaH| 3 mohrhitaaH| 4 vastrANi / 5 haMseSu / 6 kAkam / Jain Education inter-KHE For Private & Personal use only
Page #358
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama parva triSaSTizalAkA puruSacarite // 150 // pratibodhyA''gatAn bhavyAn, parivivajipUna stH| marIciHpreSayAmAsa, samIpe svaamipaadyoH||27|| pratibudhyAgatAnAM ca, teSAM dIkSA svayaM dadau / niSkAraNopakAraikabandhuH khAmvRSabhadhvajaH // 28 // marIceH khAminA sArddha, evaM viharato'nyadA / zarIre roga utpede, kASThe ghuNa ivolvnnH||29|| pAlambabhraSTakapivad, vratabhraSTo bahiSkRtaH / skhayathyasaMyataina~va, marIciH pratyapAlyata // 30 // ajAtapraticAro'sau, babAdhe vyAdhinAdhikam / ikSavATa ivA''rakSavarjitaH sUkarAdinA // 31 // roge nipatito ghore, mahAraNya ivA'sakhA / evaM vicintayAmAsa, marIcinijacetasi // 32 // __aho! mama bhave'traivodIrNa karma zubhetaram / mAM yadete paramivopekSante khe'pi saadhvH|| 33 // yadvA divAkarasyevolUke'nAlokakAriNaH / doSo na kasyApi mayi, sAdhorapraticAriNaH // 34 // sAvadhaviratAste hi, sAvadhaniratasya me / vaiyAvRtyaM kathaM kuryurlecchasyeva mahAkulAH // 35 // na tAn kArayituM yuktaM, vaiyAvRtyaM mamApi hi / vratabhraMzotthapApasya, santAnAya hi tad bhavet // 36 // tadAtmapraticArAya, mandadharmANamAtmavat / anveSayAmi kamapi, yujyante hi mRgairmRgaaH|| 37 // marIcizcintayannevamullAghaH kathamapyabhUt / kAlAdanUparatvaM hi, vrajatyUparabhUrapi // 38 // anyadA khAminaH pAdapadmAnte dUrabhavyakaH / kuto'pi kapilo nAma, rAjaputraH samAyayau // 39 // vizvopakArakaraNaprAvRSeNyapayomucaH / kurvato dezanAM bharturdharmastena ca zuzruve // 40 // jyotsneva cakravAkAyolUkAyeva divAmukham / prakSINabhAgadheyAya, rogitAyeva bheSajam // 41 // * ita Arabhya 52 paryantaM zlokAH saM 1, khapustakayorna santi // 1 ashaayH| 2 svakIyA api| 3 nIrogaH / sargaH RSabhajinabharatacakri caritam / rassala marIcizarIre pIDA, kapilasyAgamanaM c| // 15 // Jain Education into For Private & Personal use only
Page #359
--------------------------------------------------------------------------
________________ RssbhjinaatishyaaH| zItalaM vAtalAyeva, chAgAyeva dhanAgamaH / sa dharmaH khAmigadito, ruruce kapilAya na // 42 // [ yugmam ]| dharmAntaraM tu zuzrUSuH, kSipan dRSTimitastataH / prekSAJcake marIciM sa, khAmiziSyavilakSaNam // 43 // marIciM svAmitaH so'gAd, dharmAntarajighRkSayA / mahebhyATTAd daridrAdRmiva kAyakabAlakaH // 44 // dharma tenA'nuyuktastu, marIciridamabhyadhAt / nehA'sti dharmo dharmArthI, yadi tat svAminaM zraya // 45 // RSabhakhAminaH pAdAbhyarNa bhUyo jagAma sH| punarAkarNayAmAsa, dharma tatra tathaiva tam // 46 // svakarmapitAyA'smai, svAmidharmo'rucanna hi / cAtakasya varAkasya, sampUrNasarasA'pi kim ? // 47 // marIcimAyayau bhUyaH, sa ityUce ca kiM tava / yo'pi so'pi na dharmo'sti, nidharma kiM vrataM bhavet // 48 // marIcizcintayAmAsA'nurUpaH ko'pyayaM mama / aho ! daivAdayaM jajJe, yogaH sadRzayozcirAt // 49 // sahAyo niHsahAyasya, mamA'stviti vicintya saH / tatrApi dharmo'styatrA'pi, dharmo'styevamabhASata // 50 // dubhASitena tenekenA'pyupArjayadulvaNam / abdhikoTIkoTimAnaM, marIcirbhavamAtmanaH // 51 // adIkSayat sa kapilaM, svasahAyaM cakAra ca / parivrAjakapAkhaNDaM, tataH prabhRti cA'bhavat / / 52 // atha sAgraM yojanAnAM, zataM lokAn rujAM kSayAt / anugRhaMstApazAntyA, prAvRSeNya ivA'mbudaH // 53 // pataGgamUpakazukamAyeterapravRttitaH / anItevi bhUpAlaH, sukhayannakhilAH prjaaH||54|| naimittikAnAM vairANAM, zAzvatAnAM ca sarvataH / prazamAt prINayan jantUn, ravirghAntakSayAdiva // 55 // vyavahArapravRttyA'gre, sarvasausthyakRtA yathA / AnandayannamAryA ca, parito'pi prajAstathA // 56 // 1 vAtarogiNe / 2 mepAya / 3 dhanADhyApaNAt / 4 pRSTaH / 5 pAdasamIpam / triSaSTi. 26 Jain Education Internal .
Page #360
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 triSaSTizalAkApuruSacarite 2-61- prathamaM parva SaSThaH / sarga: RSabhajinabharatacakri| caritam / // 15 // 2.SAMSUN atyantavRSTayanAvRSTI, ajIrNAtikSudhAviva / prabhAvenAgadeneva, jagato'pyapasArayan // 57 // svAnyacakrabhavenA'ntaHzalyenevA'pagacchatA / sadyaH prItarjanapadaiH, kriymaannaagmotsvH||58|| sarvasaMhAraghorAcca, rakSan durbhikSato jagat / rakSaso mAntrika iva, stUyamAno bhRzaM jnaiH|| 59 // bhAmaNDalaM dadhAnazca, jitamArtaNDamaNDalam / bahirbhUtamivA'nantaM, jyotirantarasammitam // 6 // cakravartIva cakreNa, niHsAdhAraNatejasA / prasarpatA puro vyomni, dharmacakreNa rAjitaH // 61 // laghudhvajasahasreNa, puro dharmadhvajena ca / sarvakarmajayastambheneva tuGgena zobhitaH // 62 // svayaM zabdAyamAnena, divyadundubhinA divi / kriyamANaprayANAhakalyANa iva nirbharam // 63 / / nabhaHsthitena sphaTikaratnasiMhAsanena ca / pAdapIThasametena, yazasevopazobhitaH // 64 // suraiH saJcAryamANeSu, sauvarNeSvamvujanmasu / kurvANazcaraNanyAsaM, salIlaM rAjahaMsavat / / 65 // bhiyA rasAtalamiva, vivikSubhiradhomukhaiH / tIkSNatuNDaiH kaNTakairapyanAkliSTaparicchadaH // 66 // *upAsyamAno yugapad, Rtubhinikhilairapi / kartuM prAyazcittamivA'naGgesAhAyyapApmanaH // 67 // mArgAvanIruhairuccairAnnamitamUrddhabhiH / apasaMjJairapi namaskriyamANa ivA'bhitaH // 68 // tAlavRntAnileneva, mRdunA zItalena ca / anilenA'nukUlena, sevyamAno nirantaram // 69 // na zubhaM khAmivAmAnAmiti jJAtveva pakSibhiH / pradakSiNaM prottaradbhirlaGghacamAnAgravartmakaH // 7 // 1 auSadhena / 2 svacakraparacakrabhavena / 3 kevala jJAnam / 4 kmlessu| * imau 67-68 tamau zlokI khaM pustake na vidyate / 5 kAmasAhAyyapApasya / 6 maargbRkssH| 7 nizceSTaH / 8 svAbhipratikUlAnAm / RssbhjinaatishyaaH| // 151 // GA Jan Education International For Private & Personal use only
Page #361
--------------------------------------------------------------------------
________________ assttaapdH| jaghanyataH koTisakyai, rAjamAnaH surAsuraiH / yAtAyAtaparairvelAtaraGgairiya sAgaraH // 71 // bhaktiprabhAvavazataH, saprameNa divApi hi / induneva nabhaHsthenA''tapatreNa viraajitH||72|| indormarIcisarvasvakozairiva pRthakRtaiH / gaGgAtaraGgadhavalairvIjyamAnazca cAmaraiH // 73 // tapasA dIpyamAnazca, saumyaizca zramaNottamaiH / lakSazaH parikaritaH, uDunAtha ivoDubhiH // 74 // pratigrAma pratipuraM, bhavyajantUna prabodhayan / pratisindhu pratisaraH, paGkajAnIva bhaaskrH||75|| grAmAkarapuradroNamukhakarbaTapattanaiH / maDambAzramakheTAdyaizcApUrNA viharan mahIm // 76 // vizvopakArapravaNo, bhagavAnRSabhadhvajaH / aparedhuH kramAt prApadaSTApadamahAcalam // 77 // [paJcaviMzatyA kulakam ] zAradAnAmivA'bhrANAM, rAzimakatra kalpitam / saMstyAnIbhUtadugdhAbdhivelAkUTamivA''hRtam // 78 // janmAbhiSekavikRtapurandarakakudmatAm / ekaM kakuMantamivottuGgazRGgamiva sthitam // 79 // nandIzvaramahAdvIpavartipuSkariNIsadAm / madhyAd dadhimukhAdrINAmivekatamamAgatam // 8 // jambUdvIpAravindasya, bisakhaNDamivoddhRtam / udbhaTaM mukuTamiva, zvetaratnamayaM bhuvaH // 81 // nairmalyAd bhAsuratvAca, nityameva dhusadguNaiH / snapyamAnamivA'mbhobhiZjyamAnamivA'zukaiH // 82 // sphaTikopalakUleSu, nirmalepvaGganAjanaiH / upalakSyasaridvAriM, vAtoddhRtAjareNunA // 83 // 1 sAdhUttamaiH / 2 cndrH| 3 nksstraiH| 4 ghanIbhUtakSIrasamudravelAkUTam / 5 vRSabham / 6 nAlakhaNDam / / 4. devsngghH| 8 upalakSaNIyanadIjalam / Jain Education Inte20 For Private & Personal use only .
Page #362
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaM parva triSaSTizalAkApuruSacarite // 152 // sargaH RSabhajina| bharatacakricaritam / zRGgAgrabhAgavizrAntavidyAdharamRgIdRzAm / vaitAbyakSudrahimavadvismAraNabhavAntaram // 84 // Adarzamiva rodasyordizAM hAsamivA'samam / grahanakSatranirmANamRtsnAsthalamivA'kSayam // 85 // madhyabhAgasamAsInakrIDAzrAntakuraGgakaiH / zikharadarzitAnekamRgalAJchanavibhramam // 86 // AmuktAmalasaMvyAnamiva nirjharapatibhiH / utpatAkamivodaJcadarkakAntopalAMzubhiH // 87 // tuGganirmalazRGgAgrasaGkAntena vivasvatA / mugdhasiddhapurandhrINAM, dattodayagiribhramam // 88 // atyApatrabahalaiH, santatacchAyamatipaiH / mayUrapatraracitairAtapatrairivorubhiH // 89 // khecarIbhiAlyamAneSveNapoteSu kautukAt / utprasravamRgIkSIrasicyamAnalatAvanam // 9 // kadalIpatrasaMvyAnazabarIlAssamIkSitum / zreNIkRtAkSipatrAbhiH, surastrIbhiradhiSThitam // 91 // ratazrAntoragIpItadaridritavanAnilam / vanAnilanaTakrIDApranarttitalatAvanam // 92 // kinnarastrIratArambhamandirIbhUtakandaram / apsaromajanabharottaraGgitasarojalam // 93 // zArAdyUtaparaiH kvApi, pAnagoSThIrataiH kvacit / kvacanA''baddhapaNitairyakSastumulitodaram // 94 // kvacicchavaranArIbhiH, kinnarIbhiH kvacit punaH / kvacid vidyAdharastrIbhiH, krIDAprakrAntagItikam // 15 // pakcadrAkSAphalonmattazukaiH kvA'pi kRtAravam / kvA'pi cUtAGkuronmattapikodAhitapaJcamam // 96 // kvacinnavavisAvAdamattahaMsakharoddharam / sarittaTonmadakrauJcakreGkAramukharaM kvacit // 97 // kvA'pyAsannaghanonmAdyatkekikekAravAkulam / kvacit sarasparisaratsArasakharasundaram // 98 // 1 dyaavaabhuumyoH| 2 sUryeNa / 3 vRkSaiH / 4 mRgazizuSu / 5 paashphlkdyuutpraiH| 6 kolAhalIkRtamadhyam / assttaapdH| // 152 // Jain Education Internation For Private & Personal use only www.jamelibrary.org
Page #363
--------------------------------------------------------------------------
________________ smvsrnnm| kausumbhavAsasamiva, raktAzokavanaiH kvacit / tamAlatAlahintAlainIlAmbaramiva kvacit // 99 // pItAMzukamiva kvA'pi, kiMzukaiH kusumAzcitaiH / zvetavastramiva kvApi, mAlatImallikAvanaiH // 10 // aSTayojanamAnenocchrAyeNA'bhraMlihaM ttH| giri girigariSThastamAruroha jagadguruH // 101 // [caturviMzatyA kulakam ] ___ marutkIrNairdukusumaistathA nirjharavAribhiH / trijagatsvAminaH so'driraghapAye vyadhAdiva // 102 // aSTApadagiriH so'tha, khAmipAdaiH pavitritaH / na hInamAnyabhUnmerostajanmasnAnapAvitAt // 103 // prahRSTaparapuSTAdikUjitavyAjato muhuH / jagAviva jagannAthaguNAnaSTApadAcalaH // 104 // kSetre yojanamAtre'tha, tRNakASThAdikaM kSaNAt / varddhanIjIvina iva, jhurvaayukumaarkaaH||105|| vikRtya sadyo'pyabhrANi, pAnIyamahiSAniva / gandhAmbubhistAM sipicuH, kSiti meghakumArakAH // 106 // svarNaratnazilAbhiva, vizAlAbhirdivaukasaH / samamAdarzatalavad, babandhurdharaNItalam // 107 // paJcavarNAH zakradhanuHkhaNDotkaraviDambinIH / jAnudanIH sumanaso, vavRSurvyantarAmarAH // 108 // vyantarAstatra kAlindIvIcizrItaskarAn vyadhuH / drudalaistoraNAnArdaiH, kakupsu catasRSvapi // 109 // toraNAnyabhitaH stambheSvarAjanmakarAkRtiH / sindhUbhayataTasthAsnumakarazrIviDambinI // 11 // teSu zvetAtapatrANi, catvAri ca cakAzire / digdevInAM catasRNAM, rAjatA iva darpaNAH // 111 // _ * degkadalaiH saM 1 // 1 gaganaparyantonnatam / + gariSThaM tasaM 1 // 2 arghypaadyodke| 3 praharSitakokilAdikUjitamiSAt / 4 mArjanIjIvinaH / 5 jaanuprmaannaaH| 6 puSpANi / 7 ymunaa| ayaM zlokaH khaMpustake patitaH / Jain Education Internationa .
Page #364
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaM parva triSaSTi zalAkApuruSacarite // 15 // sage: RSabhajina bharatacakri|caritam / rejurdhvajapaTAsteSu, smiirnntrnggitaaH| AkAzagaGgAtaralataraGgabhrAntidAyinaH // 112 // adho'dhastoraNAnyAsan , mauktikasvastikAdayaH / jagato mngglmihetyaalekhylipivibhrmaaH||113|| tatroyA racite pIThe, vapraM vaimAnikAH surAH / ratnAkarazrIsarvaskhamiva ratnamayaM vydhuH||114 // taizcake tatra mANikyakapizIrSaparamparA / candracaNDAMzumAleva, mAnuSottarasImani // 115 // balayIkRtya hemAdrizRGgamekamivA'malam / prAkAraM madhyamaM jyotiSpatayaH kAJcanaM vydhuH||116|| cakrire kapizIrSANi, tatra ratnamayAni te / sacitrANIva suciraM, prekSakapratibimbitaiH // 117 // vidadhurbhavanAdhIzA, raupyaM vapramadhastanam / kuNDalIbhUtazeSAhibhogabhramavidhAyinam // 118 // cakruste kAJcanIM tatra, kapizIrSaparamparAm / kSIrodetIranIrasthasuparNazreNivibhramAm // 119 // vapre vane ca catvAri, cakrire gopurANi taiH / tadA vinItAnagarIprAkAre gurakairiva // 120 // gopureSu ca mANikyatoraNAnyakriyanta taiH / prasAribhiH zataguNAnIva khaireva razmibhiH // 121 // dvAre dvAre nyadhIyanta, vyantaraidhUpacArakAH / cakSUrakSAJjanalekhAsadRgdhUpormidhAriNaH // 122 // madhyavaprAntare pUrvodIcyA vizrAntaye vibhoH / devacchandaM vyadhurdevA, devAlayamivaukasi // 123 // trikozamAnazcaityadrarvicake vyantarAmaraiH / antaHsamavasaraNaM, potAntakhi kepakaH // 124 // pIThaM ratnamayaM cakruste'tha caitytrordhH| taM mUlataH pallavitamiva kurvANamaMzubhiH // 125 // * mUrddhani khaMtA // 1 maNDalIkRtya / 2 kSIrasamudrataTajalasthagaruDapativibhramAm / 3yakSaiH / 4 kirnnaiH| khAyitadhU | khNtaa| 5pravahaNAntaH kRpastambha iva / 6 caityatarum / smvsrnnm| // 153 // Jan Education International For Private & Personal use only
Page #365
--------------------------------------------------------------------------
________________ Jain Education Intert mRjyamAnaM muhuzcaityazAkhizAkhAntapallavaiH / tasyopariSTAt pIThasya, te ratnacchandakaM vyadhuH // 126 // tasyAntaH prAk sAGghripIThaM, ratnasiMhAsanaM vyadhuH / karNikAmiva vikacAmbhojakozasya madhyataH // 127 // chandakasyopari cchatratritayaM te vicakrire / AvarttitaM tripathagAsrotastrayamivA'bhitaH // 128 // kuto'pi hi samAhRtya, pUrvasiddhamiva kSaNAt / itthaM samavasaraNa masthApyata surAsuraiH // 129 // tatazca pUrvadvAreNa, mokSadvAraM jagatpatiH / bhavyAnAM hRdayamiva, praviveza taduccakaiH // 130 // tatkAlaM zravaNottaMsIbhavacchAkhAntapallavam / tataH pradakSiNIcakre, tamazokataruM prabhuH // 131 // namastIrthAyeti vadan, pUrvAzAbhimukho'tha tat / rAjahaMsa ivAmbhojaM, bheje siMhAsanaM vibhuH // 132 // dikSvanyAkhapi tisRSu, rUpANi parameSThinaH / ratnasiMhAsanasthAni, vicakrutryaMntarAmarAH // 133 // pUrva dvArA'vizan sAdhu-sAdhvI- vaimAnika striyaH / pradakSiNIkRtya nemurjinaM tIrthaM ca bhaktitaH // 134 // prAkAre prathame tatra, dharmArAmamahAdrumAH / pUrvadakSiNadizyAsAJcakrire sarvasAdhavaH // 135 // teSAM ca pRSThatastasthururddhA vaimAnikastriyaH / tAsAM ca pRSThatastasthustathaiva traitinIgaNAH // 136 // pravizya dakSiNadvArA, prAgvidhAnena nairRte / tasthurbhavanezajyotirvyantarANAM striyaH kramAt // 137 // pravizya pazcimadvArA, tadvanatvA'vatasthire / maruddizi bhavanezajyotiSkavyantarAH kramAt // 138 // tadA ca nAthaM samavasRtaM vijJAya vAsavaH / chAdayan dyAM vimAnaudhaistatra satvaramAyayau // 139 // pravizyodIcyadvAreNa, svAminastriH pradakSiNAm / kRtvA natvA ca sutrImA, bhaktimAnevamastavIt // 140 // 1 gaGgApravAhatrayam / 2 prathama niSpannamiva / 3 pUrvadizAbhimukhaH / 4 dharmodyAnamahAvRkSAH / 5 sAdhyaH / 6 indraH / samavasaraNam /
Page #366
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaM parva triSaSTizalAkA puruSacarite // 154 // sage: RSabhajinabharatacakricaritam / api sarvAtmanA jJAtumazakyA yogipunggvaiH| stutyAH ka te guNAH? stotA, kvA'haM nityprmdvrH||141|| tathApi nAtha ! stoSyAmi, yathAzakti bhavadguNAn / dIrgha'dhvani vrajana khaJjaH, kiM kenApi nivAryate ? // 142 // bhavaduHkhAtapaklezavivazAnAM zarIriNAm / chatracchAyAyamAnAGicchAya! trAyakha naH prbho!|| 143 // kRtArthastvaM svayaM nAtha !, kRte lokasya kevalam / evaM viharase svArthAyodyAti kimahaskaraH? // 144 // madhyandinAditya iva, tvayi pratapati prabho! / saGghacatyabhitaH karma, dehacchAyeva dehinAm // 145 // tiryaJco'pi hi dhanyAste, ye tvAM pazyanti sarvadA / bhavaddarzanavandhyAstu, triviSTapasado'pi na // 146 // prakRSTebhyaH prakRSTAste, bhavikAstrijagatpate ! / eko hRdayacaityeSu, yeSAM tvamadhidevatA // 147 // ekaM yAce bhavatpAdAn , grAmAd grAmaM purAt puram / viharannapi mA jAtu, vihAsIhRdayaM mama // 148 // prabhuM stutveti paJcAGgaspRSTabhUmiH praNamya ca / pUrvottarasyAM dizyAsAzcakre diviSadAM ptiH||149 // tathA ca samavasRtaM, svAminaM zailapAlakAH / zazaMsuzcakriNe tatra, tadartha sthApitA hi te // 150 // sa vAnyo dadau svarNakoTIAdaza sArddhikAH / tebhyo jinaM jJapayayaH, sarva stokaM hi tAdRzAm // 151 // siMhAsanAdathotthAyA'bhimukhaM bhagavadizaH / gatvA padAni saptA'STAnyanamad vinayAt prabhum // 152 // sthitvA siMhAsane bhUyo, bhRya AjUhavannRpAn / svAmipAdAntayAnAya, purandara ivA'marAn // 153 // AyayuH sarvato bhUpAH, kSaNena bharatAjJayA / velayeva payorAzeruccairvIciparamparAH // 154 // 1 pAdavikalaH / 2 sUryaH / 3 devaaH| 4 zreSThaH / * saptA'STI, nanAmA'nvakSavat prabhum khaMtA // bhUyaH sainyAnAjUhavat saM 2, khaMtA, aa|| senAH khaMtA // RssbhstutiH| // 154 // Jain Education in For Private & Personal use only
Page #367
--------------------------------------------------------------------------
________________ A jagarjurdantinastAraM, vAjinazca jihepire / tvarayanta iva svAmiyAnAya svAdhirohakAn // 155 // rathinaH pattayazceyuH, pramodapulakAzcitAH / rAjAjJA bhagavadyAne, sugandhisvarNasannibhA // 156 // sainyAnyASTApadAyodhyaM, na mAnti sa sthitAnyapi / mahAnirjhariNIpUrapayAMsIvA''taTIdvayam // 157 // zvetAtapatrairmAyUrAtapatraizca viyatyapi / mandAkinIyamunayorveNIsaGga ivA'bhavat // 158 // sAdivIrakarAgrasthAH, sphuradbhiH svairmarIcibhiH / kuntA api samutkSiptakuntA iva cakAzire // 159 // garjadbhirjitaM harSAdArUDhaivIrakuJjaraiH / kuJjarA api coDhakuJjarA iva rejire // 160 // cakrito'pyautsukAyanta, sainyA nantuM jagatpatim / asikozastadasito, nitAntaM nizito'bhavat // 161 // sarvato militAH sainyA, mahAkolAhalena te / dvAHstheneva nyavedyanta, madhyasthasyApi cakriNaH // 162 // ___ athA'GgazaucaM snAnena, pracakre cakravartyapi / rAgadveSajayeneva, manaHzaucaM munIzvaraH // 163 // bharatezaH kRtaprAyazcittakautukamaGgalaH / paryadhAd vastranepathyAnyujalAni khavRttavat // 164 // mUrdhni zvetAtapatreNa, cAmarAmyAM ca pArzvayoH / bhrAjamAnaH sa zubhrAbhyAM, yayau vezmAntavedikAm // 165 // pUrvAcalamivA''dityastAmAruhya mahIpatiH / nabhomadhyamivodagramAruroha mahAgajam // 166 // bherIzaGkhAnakaprAyavaryatUryamahAravaiH / anuvAno'mbarAbhogaM, yantradhArAjalairiva // 167 // dizo gajairnirandhAno'mbudairiva madAmbubhiH / turaGgaizchAdayannurvI, taraGgairiva sAgaraH // 168 // 1 mahAnadIpU payAMsIva / 2 utsukA abhavan / 3 tIkSNaH / UGREECRECORRECORROSCOMSMS For Private & Personal use only
Page #368
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaM parva tripaSTizalAkApuruSacarite sargaH RSabhajinabharatacakri // 155 // caritam / harSatvarAbhyAM yugmibhyAmiva kalpadranvitaH / sAntaHpuraparIvAraH, so'gAdaSTApadaM kSaNAt // 169 // [tribhirvizeSakam ] so'varuhya gajAt tasmAdAruroha mahAgirim / gRhasthadharmAduttuGgaM, cAritramiva saMyamI // 170 // udagdvAreNa samavasaraNaM praviveza saH / prabhuM dadarza cA''nandakandalodgamavAridam // 171 // trizca pradakSiNAM kRtvA, natvA ca caraNau prabhoH / baddhAJjaliH zirasyevamAreme bharataH stutim // 172 // kumbhaiAnamivA'mbhodheH, stavanaM mAdRzaistava / stoSyAmi tadapi svAmin !, bhaktyA hyasmi nirngkshH||173|| tvadAzritAstvayA tulyA, bhavanti bhavinaH prbho!| yAnti dIpasya samparkAd, varttayo'pi hi dIpatAm // 174 // mAdyadindriyadantIndrAmadIkaraNabheSajam / tava svAmin ! vijayate, zAsanaM mArgazAsanam // 175 // hatvA ghAtIni karmANi, zeSakarmANyupekSase / bhuvanAnugrahAyaiva, manye tribhuvanezvara ! // 176 // pAdalagnAstava vibho, laGghante bhavino bhavam / udanvantaM pakSirAjapakSamadhyagatA iva // 177 // jayatyanantakalyANadumollAsanadohadam / vizvamohamahAnidrApratyUSaM darzanaM tava // 178 // tvatpadAmbhojasaMsparzAda, dIyate karma dehinAm / indomuMdubhirapyurdantidantAH sphuTanti hi // 179 // vRSTirvAridharasyeva, mRgAGkasyeva candrikA / jagannAtha ! prasAdaste, sarvasAdhAraNaH khalu // 18 // evaM jagatpati stutvA, natvA ca bharatezvaraH / niSasAda hareH pRSThe, sAmAnika ivA'maraH // 181 // divaukasAM pRSThatazca, niSedurapare narAH / narANAM pRSThato nArya, UrddhA evA'vatasthire // 182 // 1 samudram / 2 rshmibhiH| RssbhstutiH| // 155 // For Private & Personal use only
Page #369
--------------------------------------------------------------------------
________________ AMGAOSANSAROSAMASSAMSKSE itthaM prathamavaprAntastasthau saGghazcaturvidhaH / caturvidho dharma ivA'navadye svAmizAsane // 183 // prAkAre ca dvitIyasmiMstiyaJcastasthurunmudaH / virodhino'pi hi mithaH, sasnehAH sodarA iva // 184 // tArtIyIke punarvagre, nRpAdInAmupeyupAm / dezanAkarNanotkarNAstasthuryAnaparamparAH // 185 // sarvabhASAnugAminyA, meghanirghoSadhIrayA / girA tribhuvanasvAmI, vidadhe dharmadezanAm // 186 // AsaktabhAranirmuktA, ivA''pteSTapadA iva / kRtAbhiSekakalyANA, iva dhyAnasthitA iva // 187 // prAptA ivA'hamindratvaM, paraM brahma gatA iva / zRNvanto dezanAM harSAta, tsthustiynraamraaH||188|| [yugmam | dezanAnte ca bharato, bhrAtRnAttamahAvratAn / nirIkSya samanastApo, manasyevamacintayat // 189 // bandhUnAM gRhNatA rAjyameteSAM kiM kRtaM mayA / anAratamatRptena, bhamakAmayineva haa||19|| anyebhyo'pi dadAno'smi, lakSmI bhogaphalAmimAm / tacca me bhamani hutamiva mUDhasya niSphalam // 19 // kAko'pyAhUya kAkebhyo, dattvA'nnAdyupajIvati / tato'pi hInastadahaM, bhogAn bhuje vinA hyaman // 192 // dIyamAnAn yadi punarbhogAn bhUyo'pi macchubhaiH / AdadIranamI bhikSA, mAsApaNikA iva // 193 // evamAlocya bharataH, pAdamUle jagadguroH / bhrAtUna nimantrayAmAsa, bhogAya racitAJjaliH // 194 // prabhurapyAdidezaivamRjvAzaya! vizAmpate / bhrAtaraste mahAsattvAH, pratijJAtamahAvratAH // 195 // saMsArAsAratAM jJAtvA, pritstyktpuurvinnH| na khalu pratigRhNanti,bhogAn bhUyo'pi vaantvt||196||[yugmm] *."hanmadAH saM 2 // 1 vaahnprmpraaH| 2 manaHsantApasahitaH / 3 bhasmakarogiNeva / 4 mAsopavAsino munayaH / / Jain Education in For Private & Personal use only DAN
Page #370
--------------------------------------------------------------------------
________________ triSaSTizalAkApuruSacarite // 156 // SCREDUCAUGUSUM avgrhH| evaM niSiddho bhogeSu, svAminA bhrteshvrH| bhRyo vicintayAmAsa, sAnutApena cetasA // 197 // prathamaM parva yadi tAvadamI tyaktasaGgA bhogAn na bhuJjate / tathApi tAvadAhAraM, bhokSyante prANadhAraNam // 198 // 18 evaM vicintya zakaTazataiH paJcabhiruccakaiH / AnAyyA''hAramanujAna, nyamantrayat sa pUrvavat // 199 // sargaH khAmI bhUyo'pyuvAcaivamannAdi bharatezvara ! / AdhAkarmA''hRtaM jAtu, yatInAM na hi kalpate // 20 // 1 RSabhajinaevaM nirAkRto bhUyo'pyakRtAkAritena saH / anenA''matrayAJcake, zobhate sarvamArjave / / 201 // bharatacakrirAjendra ! rAjapiNDo'pi, maharSINAM na kalpate / evaM bhUyo nirAcakre, cakrabhRd dharmacakriNA // 202 // caritam / svAminA pratiSiddho'smi, sarvatheti mahIyasA / adyatA'nutApena, rAhuNeva nizAkaraH // 203 // upalakSya vilakSatvaM, sahasrAkSaH kSamApateH / papraccha svAminamiti, katidhA syAdavagrahaH // 204 // svAmyapi vyAjahAraivaM, paJcadhA syAdavagrahaH / indracakrinRpAgArisAdhusambandhibhedataH // 205 // uttareNottareNaiSAM, pUrvaH pUrvaH pravAdhyate / vidhiH parokto balavAna , yata puurvoktproktyoH||206|| zako'pyUce'vagrahe me, sAdhavo viharanti ye / tadamIyAM mayA devAnujajJe'vagraho nijaH // 207 // ityuditvA svAmipAdAna , vanditvA'vasthite herau / evaM saJcintayAmAsa, bhUyo'pi bhrteshvrH||208|| ebhirmadIyaM munibhiryadyapyannAdi nA''dRtam / avagrahAnujJayA'dya, kRtArthaH syAM tathA'pyaham // 209 // sampradhAryeti hRdaye, hRdayAlurmahIpatiH / zakravat khAmipAdAgre'nvajJAsIt svamavagraham // 21 // // 156 // sabrahmacAriNamivetyapRcchad vAsavaM ca saH / mayA ki kAryamamunA, bhaktapAnAdinA'dhunA? // 211 // 1 pazcAttApasahitena / 2 saralatve / 3 tIrthakareNa / 4 indrH| 5 indre / MSMSK Jain Education Internal For Private & Personal use only
Page #371
--------------------------------------------------------------------------
________________ indrasya ruupm| guNottarebhyo dAtavyamiti zakreNa bhASite / evaM sa dadhyau mama ke, vinA sAdhUna guNottarAH // 212 // A:! jJAtamathavA santi, viratAviratAH khalu / guNottarAH zrAvakA me, tebhyo deyamidaM mayA // 213 // __ karttavyaM tacca nizcitya, cakravartI divaspateH / bhAkhadAkRtika rUpaM, dRSTvA papraccha vismitH||214 // kimIzena rUpeNa, yUyaM svarge'pi tiSThatha ? / rUpAntareNa yadi vA, kAmarUpA hi nAkinaH // 215 // devarAjo'bravId rAjannidaM rUpaM na tatra naH / yat tatra rUpaM tanmatyainaM draSTumapi pAryate // 216 // bharataH punarapyUce, sahasrAkSa ! mamoccakaiH / yauSmAkINasya rUpasya, darzane tasya kautukam // 217 // tasyA divyAkRteH svasthA, darzanena divaspate / pariprINaya me cakSuzcakoramiva candramAH // 218 // tvaM pumAnuttamo'sIti, mA te'bhUt praNayo mudhA / tadekamaGgAvayavaM, darzayiSyAmi bhUpate ! // 219 // ityudIrya zunAsIro, yogyAlaGkArazAlinIm / svAGgalI darzayAmAsa, jagadvezmaikadIpikAm // 220 // pArvaNendumivodanvAn , vikasadbhAsuradyutim / tAM mahendrAGgulI dRSTvA, mumude medinIpatiH // 221 / / bhagavantaM praNamyA'tha, rAjAnamanumAnya ca / zatamanyustiro'dhatta, sandhyAbhramiva tatkSaNAt // 222 // khAminaM praNipatyA'tha, cakravartyapi zakravat / kRtyAni cintayaMzcitte, vinItAM nagarIM yayau // 223 // zakrAGgulI nyasya rAnI, bharatoSTAhnikA vyadhAta / bhaktau snehe'pi ca satAM, karttavyaM tulyameva hi // 224 // indrastambhaM samuttabhya, tataH prabhRti sarvataH / indrotsavaH samArabdho, lokairadyApi vartate // 225 // vijahAra tato'nyatrAaSTApadAd bhagavAnapi / bhavyAjabodhakRta kSetrAt, kSetrAntaramivAryamA // 226 // praarthnaa| 2 indrH| triSaSTi. 27 Jan Education Internationa For Private & Personal use only .
Page #372
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaM parva triSaSTizalAkApuruSacarite // 157 // sargaH RSabhajinabharatacakricaritam / bharato'tha samAhUya, zrAvakAnabhyadhAdidam / gRhe madIye bhoktavyaM, yuSmAbhiH prativAsaram // 227 // kRSyAdi na vidhAtavyaM, kintu svAdhyAyatatparaiH / apUrvajJAnagrahaNaM, kurvANaiH stheyamanvaham // 228 // bhuktvA ca me'ntikagataiH, paThanIyamidaM sadA / jito bhavAn vardhate mIstasmAnmA hana mA hana // 229 // pratipadya tathA te tu, bhuJjate sa tadokasi / tathA ca tad vacaH peThuH, svAdhyAyamiva ttpraaH||230|| ratimanno deva iva, nRdevo'pi prmdvrH| tacchabdAkarNanAdeva, kizcidevaM vyacintayat // 231 // jito'si kena? huM jJAtaM, kaSAyairvadhate ca bhIH / kuto me tebhya eveti, mA hanyAM praanninsttH||232|| evaM ca sArayantyete, nityameva vivekinaH / aho ! mama pramAditvamaho ! viSayalubdhatA // 233 // audAsInyamaho! dharme'pyaho! saMsArarAgitA / aho ! mahApuruSatocitAcAraviparyayaH // 234 // anayA cintayA dharmadhyAnaM prAvarttata kSaNam / gaGgApravAhaH kSArAbdhAviva tasmin pramAdini // 235 // bhUyo'pi bhUpaH zabdAdiSvindriyArtheSvasajyata / karma bhogaphalaM ko'pi, nA'nyathA kartumIzvaraH // 236 // sUdAdhyakSasthA'nyedhurevaM vyajJapi bhUpatiH / zrAvako'zrAvako vApi, bhUyastvAnopalakSyate // 237 // Adizad bharataH sUdAn , zrAddhA yUyamapi stha yat / parIkSApUrvakaM deyamataH prabhRti bhojanam / / 238 // ko bhavAn ? zrAvako'haM, tadvatAni kati? zaMsa nH| tAni na zrAvakANAM syuH, kintvasmAkaM sadApi hi // 239 // aNuvratAni pazcA'tha, sapta zikSAvatAni ca / evaM parIkSAniyaMDhAstaiste'daryanta bhUpateH // 24 // jJAnadarzanacAritraliGgaM rekhAtrayaM nRpaH / vaikakSyamiva kAkiNyA, vidadhe zuddhilakSaNam // 241 // 1 pAcakAdhipatibhiH / 2 tiryakakSAvalambI hArabhedaH / * kAkaNyA khaMtA // bharatena zrAvakebhyo bhojanadAnam // 157 // For Private & Personal use only
Page #373
--------------------------------------------------------------------------
________________ bharatenArya vedAnAM nirmANam / arddhavarSe'rddhavarSe ca, parIkSAM cakrire navAH / zrAvakAH kA~kiNIratnenA''lambyanta tathaiva hi // 242 // tallAJchanA bhojanaM te, lebhire'thA'paThannidam / jito bhavAnityAdhuccaiAhanAste tato'bhavan // 243 // nijAnyapatyarUpANi, sAdhubhyo dadire ca te / tanmadhyAt svecchayA kaizcid , viraktairbatamAdade // 244 // parISahAsahaiH kaizcicchAvakatvamupAdade / tathaiva bubhuje taizca, kAkiNIratnalAJchitaiH // 245 // bhUbhujA dattamityebhyo, loko'pi zraddhayA dadau / pUjitaiH pUjito yasmAt , kena kena na pUjyate // 246 // arhatstutimunizrAddhasAmAcArIpavitritAn / AryAn vedAn vyadhAccakrI, teSAM svAdhyAyahetave // 247 // krameNa mAhanAste tu, brAhmaNA iti vizrutAH / kAkiNIratnalekhAstu, prApuryajJopavItatAm // 248 // iyaM bharatarAjye'bhUt , sthitirkayazAH punaH / svarNayajJopavItAni, cakre kAkiNyabhAvataH // 249 // mahAyazAprabhRtayaH, kecid raupyANi ckrire| paTTasUtramayAnyanye'pare sUtramayAni tu ||250||[yugmm] bhrtaadaadityyshaasttshcaa''siinmhaayshaaH| atibalo balabhadro, balavIryastato'pi ca // 251 // kIrtivIryo, jalavIryo, daNDavIryastato'STamaH / ityaSTau puruSAn yAvadAcAro'yaM pravRttavAn // 252 // ebhibhUpaizca bubhuje, bharatAdhaM samantataH / bhagavanmukuTaH zakropanIto mUya'dhAri ca // 253 // zeSairmahApramANatvAnna sa voDhumapAryata / hastibhirhastibhAro hi, voDhuM zakyeta nA'paraH // 254 // jajJe sAdhuvicchedo'ntanavamadazamAhetoH / evaM saptasvantareSu, jinAnAmeSa vRttavAn // 255 // vedAzcA'rhatstutiyatizrAddhadharmamayAstadA / pazcAdanAryAH sulasAyAjJavalkyAdibhiH kRtAH // 256 // * kAkaNI khaMtA // + kAkaNI khaMtA kAkaNI khaMtA // kAkaNya khaMtA // suvidhizItalAkhyatIrthakRtoH / itaH khaMtA // anaaryvedaaH| Jain Education Intel For Private & Personal use only
Page #374
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama parva triSaSTizalAkApuruSacarite sargaH // 158 // Rssbhjinbhrtckricritm| -- itazca bharatastasthau, divasAnativAhayan / zrAddhadAnaiH kAmakelyA, vinodairaparairapi // 257 // avani pAvayan pAdairgaganaM candramA iva / anyedhurbhagavAnAgAdaSTApadamahAgirim // 258 // sadyazca tatra samavasaraNe nirmite suraiH / AsAJcakre jagannAtho, vidadhe dharmadezanAm // 259 // tathAsthito jagatsvAmI, sametyA''yuktapUruSaiH / zazaMse bharatezAya, tvaritairanilairiva // 26 // pUrvapramANaM tebhyo'dAd, bharataH pAritoSikam / dine dine kalpatarurdadAno na hi hIyate // 261 // *aSTApade ca samavasRtaM svAminametya saH / pradakSiNIkRtya namaskRtya cakrIti tuSTuve // 262 // tvatprabhAvAt stavImi tvAmaprAjJo'pi jagatpate / zazinaM pazyatAM dRSTimandApi hi paTTayate // 263 // mohAndhakAranirmagnajagadAlokadIpaka ! / AkAzavadanantaM te, svAmin ! jayati kevalam / / 264 // pramAdanidrAmannAnAM, nAtha ! kAryeNa mAdRzAm / evaM gatAgatAni tvaM, karoSyarka ivA'sakRt / / 265 // janmalakSArjitaM karma, tvadAlokAd vilIyate / kAlena dRSaidIbhUtamapyAjyaM vahninA dravet // 266 // ekAntasuSamAto'pi, sAdhvI suSamaduHSamA / yatra kalpadrumebhyastvaM, viziSTaphalado'bhavaH // 267 // . samastabhuvanezedaM, bhuvanaM bhUSitaM tvayA / rAjJA purIva grAmebhyo, bhuvanebhyaH prakRSyate // 268 // pitA mAtA guruH svAmI, yat sarve'pi na kurvate / eko'pyanekIbhUyeva, tvaM hitaM vidadhAsi tat // 269 // nizA nizAkareNeva, haMseneva mahAsaraH / vadanaM tilakeneva, zobhate bhuvanaM tvayA // 270 // iti stutvA namaskRtya, bhagavantaM yathAvidhi / niSasAda yathAsthAnaM, vinayI bharatezvaraH // 271 // 1 niyuktapuruSaiH / * imau dvau 262,263 tamau zloko khaMpustake patitau / 2 samarthA bhavati / 3 styAnIbhUtam / 4 ghRtam / | // 158 // Jain Education in For Private & Personal use only PIN
Page #375
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhagavantaM prati bharatasya pRcchAH / tiirthkRtH| AyojanavisarpiNyA, sarvabhASAnuyAtayA / bhAratyA bhagavAn vizvopakRtyai dezanAM vyadhAt // 272 // dezanAviratau natvA, svAminaM bhrteshvrH| romAJcitavapurvaddhAJjalirevaM vyajijJapat // 273 // nAtheha bharate yUyaM, yathA vizvahitAstathA / katyanye bhAvino dharmacakriNazcakriNaH kati ? / / 274 // teSAM ca nagaraM gotraM, pitarAvabhidhA''yuSI / varNa mAnAntare dIkSAgatI ca jJApaya prbho||275 // athA'cacakSe bhagavAn , bharate bhAvino'pare / trayoviMzatirahanta, ekAdaza ca ckrinnH|| 276 // jinau ca viMzadvAviMzI, tatra gotamavaMzajau / kAzyapAnvayajAstvanye, sarve nirvANagAminaH // 277 // ayodhyAyAM jitazatru-vijayAtanayo'jitaH / dvAsaptatipUrvalakSAyuSko niSkasamadyutiH // 278 // arddhapazcamakodaNDazatAnyuttuGgavigrahaH / pUrvAGgonapUrvalakSaparyAyo'sau bhaviSyati // 279 // tathA madIyanirvANA'jitanirvANakAlayoH / sAgaropamakoTInA, lakSAH pazcAzadantaram // 280 // zrAvastyAM jitAri-senAbhUH svarNAbhazca sambhavaH / SaSTipUrvalakSAyuSkazcaturdhanvazatocchyaH // 281 // catuHpUrvAGgahInA ca, pUrvalakSA'sya tu vrate / sAgaropamakoTInAM, lakSANi triMzadantaram / / 282 // vinItApuryA saMvara-siddhArthAjobhinandanaH / paJcAzatpUrvalakSAyuH, sArddhadhanvazatatrayaH // 283 // svarNAbhaH pUrvalakSA'STapUrvAGgonA'sya tu vrate / sAgaropamakoTInAM, dazalakSANi cA'ntaram // 284 // tatpuryA sumatirmegha-maGgalAbhUH suvarNaruk / sadvicatvAriMzatpUrvalakSAyuvidhanuHzataH // 285 // . srvbhaassaanugaaminyaa| 2 tiirthkraaH| 3 nAma / 4 suvrnnkaantiH| 5 zarIram / * catvariMzatpUrvalakSAyudhanutrizatImitaH saM 2 // . For Private & Personal use only
Page #376
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama parva paSTaH triSaSTi zalAkApuruSacarite // 159 // sarga: RSabhajinabharatacakricaritam / tiirthkRtH| dvAdazapUrvAGgahInA, pUrvalakSA'sya tu vrate / sAgaropamakoTInAM, navalakSANi cA'ntaram // 286 // ___ kauzAmbyAM dhara-susImAmanuH pdmprbho'runnH| triMzatpUrvalakSAyuSkaH, sArddhadhanvazatadvayaH // 28 // SoDazapUrvAGganyUno, pUrvalakSo'sya tu vrate / abdhikoTisahasrANAM, navatiH punarantaram // 288 // __ vArANasyAM tu pratiSTha-pRthvImanuH suvarNaruk / supAzcoM viMzatipUrvalakSAyurdvidhanuHzataH // 289 // viMzatyaGgavihIno'sya, pUrvalakSo vrate punaH / sAgaropamakoTInAM, sahasrANi navA'ntaram // 290 // candrAnane mahAsena-lakSmaNAbhUH zaziprabhaH / dazapUrvalakSAyuSkaH, zubhraH sArdhadhanuHzataH ||29shaa caturviMzatyaGgahInA, pUrvalakSA'sya tu vrate / sAgaropamakoTInAM, zatAni nava cA'ntaram // 292 // ___ kAkandyAM sugrIva-rAmAtanayaH suvidhiH sitH| pUrvalakSadvayAyuSka, ekadhanvazatocchrayaH // 293 // aSTAviMzatyaGgahInA, pUrvalakSA'sya tu vrate / sAgaropamakoTInA, navatiH punarantaram // 294 // ___ zItalo bhadrilapure, nandA-dRDharathAtmajaH / svarNAbhaH puurvlkssaayurdhnurnvtimucchritH|| 295 // amuSya tu vrate pUrvasahasrAH paJcaviMzatiH / antaraM tu sarinAthopamAnAM koTayo nava // 296 // siMhapure viSNurAja-viSNvoH sUnuH suvarNaruk / zreyAMsastu jino'shiitishraasnsmunntiH||297|| varSANAM caturazItyA, lakSaiH pramitajIvitaH / amuSya tu vrate vrsslkssaannaamekviNshtiH|| 298 // pavizatyA'bdasahasraiH, SaSaSTyA varSalakSakaiH / tathA'rNavazatenonA'rNavakoTirjinAntaram // 299 // campApuyoM vAsupUjyo, vsupuujy-jyaatmjH| dvaaspttybdlkssaayurdhnuHspttimunntH||30|| rakto'sya catuHpaJcAzadvarSalakSANi tu vratam / tathA sAgaropamANAM, catuHpaJcAzadantaram / / 301 // // 159 // Jain Education Internation For Private & Personal use only
Page #377
--------------------------------------------------------------------------
________________ kAmpilye ca kRtavarma-zyAmAbhUrvimalo jinaH / paSTivatsaralakSAyuH, paSTidhanvA suvarNaruk // 302 // amuSya ca paJcadaza varSalakSANi tu vratam / vAsupUjyAntatanmokSAntare ca triMzadarNavAH // 303 // ayodhyAyAM siMhasena-suyazobhUH suvarNaruk |anntstriNshllkssaabdaayuH pnycaashddhnuunntiH||304|| sArdAni varSalakSANi, sapta tasya punarvatam / vimalamokSatanmokSAntare ca nava sAgarAH // 305 // dharmo ratnapure bhAnu-suvratAbhUH suvarNaruk / dazAbdalakSAyuH paJcacatvAriMzaddhanUnatiH // 306 // paryAyastasya varSANAM, sArddha lakSadvayaM khalu / anantamokSatanmokSAntare'rNavacatuSTayam // 307 // pure gajapure zAntirvizvasenA-cirAsutaH / svrnnvrnno'bdlkssaayushctvaariNshddhnuuntiH||308|| paJcaviMzatirabdAnAM, sahasrANyasya tu vrate / abdhitrayaM palyacaturbhAgatrikonamantaram // 309 // ___ kunthurgajapure svarNavarNaH sUra-zriyoH sutaH / paJcanavatyabdasahasrAyuH palyArddhakAntaraH // 310 // paJcatriMzaddhanustuGgaH, paryAye'sya tu vatsarAH / trayoviMzatisahasrAH, sArddhasaptazatAni ca // 311 // __ svarNAbho'ro gajapure, devI-sudarzanAtmajaH / caturazItyabdasahasrAyustriMzaddhanUnnatiH // 312 // paryAye tasya varSANAM, shsraannyekviNshtiH| palyaturyAzo'bdakoTisahasrono jinAntaram // 313 // __ mallinAtho mithilAyAM, kumbha-prabhAvatIprasUH / paJcaviMzatidhanvA'bdakoTIsahasrakAntaraH // 314 // nIlo'syA'bdasahasrANi, paJcapaJcAzadAyupi / ekavarSazatonAni, pUrvoktAbdAni tu vrate // 315 // padmA-sumitrasU rAjagRhe kRSNastu suvrtH| triMzadvarSasahasrAyudhanurviMzatimunnataH // 316 // saptavarSasahasrANi, sArddhAnyetasya tu vratam / catuSpazcAzadabdAnAM, lakSANi tu jinAntaram // 317 // Jain Education Inter For Private & Personal use only
Page #378
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaM parva triSaSTi zalAkApuruSacarite // 160 // sage: RSabhajina| bharatacakricaritam / |cakravartinaH / mithilAyAM svarNavarNo, vaprA-vijayabhUmiH / dazavarSasahasrAyuH, paJcadazadhanUnatiH // 318 // samAsahasradvitayaM, sArddhametasya tu vratam / mokSAntaraM muninamyorvarSalakSAH SaDeva hi // 319 // ___ *zivA-samudravijayAtmajaH zauryapure zitiH / nemirdazadhanustuGgaH, samAsahasrajIvitaH // 320 // zatAni sapta varSANAM, pravrajyAyAmamuSya tu / muktyantare naminemyorvarSalakSANi pazca tu // 321 // vAmA-'zvasenabhUH pAzcoM, vArANasyAM vinIlaruk / navahastapramANAGgaH, shtvtsrjiivitH||322|| varSANAM saptatistasya, vrate'ntare tu vatsarAH / sahasrANi tryazItiH sArdAni saptazatAni ca // 323 // ___ kuNDagrAme mahAvIraH, siddhArtha-trizalAsutaH / svarNAbhaH saptahastAGgo, dvAsaptatyabdajIvitaH // 324 // dvAcatvAriMzadabdAni, pravrajyAyAmamuSya ca / pArzvavIrAntarAlaM tu, sArddha varSazatadvayam // 325 // kAzyapAzcakriNaH svarNavarNA aSTeSu mokssgaaH| tvaM mayIvA'jite tatrA'yodhyAyAM sagaraH khalu // 326 // tuka sumitra-yazomatyoH, sArddhadhanvacatuHzataH / dvAsaptatyA pUrvalakSaiH, sa tu pramitajIvitaH // 327 // zrAvastyAM maghavA bhadrA-samudravijayAtmajaH / paJcAbdalakSAyuH sArddhadvicatvAriMzadhanvakaH // 328 // sanatkumAro'bdalakSatrayAyurhastinApure / prAgmAnAdekadhanvonaH, sahadevyazvasenabhUH // 329 // dharmazAntyantare caitau, tRtIyasvargagAminau / zAntiH kunthurarazcaiterhantazcakrabhRto'pi ca // 330 // tArA-kRtavIryasutaH, subhUmo hastinApure / ssssttivrssshsraayurssttaaviNshidhnuunntiH|| 331 // * imau dvau 320, 321 tamau zlokau khaM pustake nopalabhyate // 1 zyAmavarNaH / / varSANi khaMtA // vrate'gAdantare punaH hAsaM 2, A, dIkSAyAmantare punaH saM // 2 kAzyapagotriNaH / 3 putraH / // 16 // Jain Education Intel For Private & Personal use only
Page #379
--------------------------------------------------------------------------
________________ aramalyantare bhAvI, saptamaM narakaM gamI / vArANasyAM punaH padmo, jvAlA - padmottarAtmajaH // 332 // triMzadvarSasahasrAyurdhanurviMzatimucchritaH / kAmpilye hariSeNastu, merA mahAhariprasUH // 333 // dazavarSasahasrAyuH, paJcadazadhanUnnatiH / munirnamyorviharatordvAvapyetau bhaviSyataH // 334 // vaprA vijayabhU rAjagRhe dvAdazakArmukaH / jayakhyabdasahasrAyurnaminemijinAntare // 335 // kAmpilye brahmadattastu, culanI brahmanandanaH / saptavarSazatAyuSkaH, saptadhanvasamunnatiH // 336 // zrI neminAtha zrI pArzvanAthatIrthAntare tvasau / raudradhyAnaparo gAmI, saptamIM narakAvanIm // 337 // tatra prabhupRSTo'pItyAkhyaccatryarddhavikramAH / trikhaNDAvanibhoktAro, vAsudevA navA'sitAH // 338 // aSTamaH kAzyapakulasteSu zeSAstu gautamAH / sApatnA bhrAtarasteSAM baladevAH sitA nava // 339 // tripRSTaH kezavastatra, nagare potanAhvaye / prajApati-mRgAvatyoH, suto'zItidhanUnnatiH // 340 // mahIM viharamANe tu, zreyAMsajinapuGgave / caturazItyabdalakSAyurantyaM narakaM gamI // 349 // dvAravatyAM dvipRSThastu, dhanuHsaptatimunnataH / bhuvaM viharamANe tu, vAsupUjyajinezvare // 342 // dvAsaptativarSa lakSAyuH padmA brahmanandanaH / gamiSyati ca so'vazyaM, SaSThIM narakamedinIm // 343 // dvAravatyAM svayambhUstu, dhanuHSaSTisamunnataH / SaSTivatsaralakSAyurvimalasvAmivandakaH // 344 // bhadrarAjasya pRthivIdevyAcaiSa tanUruhaH / gamiSyati ca pUrNAyuH, SaSThikAM narakAvanIm // 345 // 1] padmAkhyazvI / * namyantarAle tu dvAdeg khaMtA // 2 jayAkhyazcakI / 3 kRSNavarNAH / 4 gautamakulAH / + ita Arabhya 348 paryantaM zlokAH saMpustake patitAH // vAsudevAH /
Page #380
--------------------------------------------------------------------------
________________ triSaSTizalAkA puruSacarite // 161 // Jain Education Internatio tasyAmeva nagaryAM tu, puruSottama AkhyayA / paJcAzatkArmukottuGgaH, soma-sItAtanUruhaH // 346 // varttamAne jine'nante, triMzallakSAbdajIvitaH / samAptAyurasau SaSThIM narakova gamiSyati // 347 // azvapure tu puruSasiMho nAmnA bhaviSyati / dharmanAthajine paJcacatvAriMzaddhanunnatiH // 348 // zivarAjA-mRtAnurvalakSANyasau daza / AyuranupAlya paSThIM, narakovIM gamiSyati // 349 // cakrapuryAM tu puruSapuNDarIko'bhidhAnataH / aramalyantare lakSmIvatI- mahAziraH sutaH / / 350 / / ekonatriMzataM cApAnayamunnatavigrahaH / paJcaSaSTisahasrAbdAyuH SaSThaM narakaM gamI / / 351 // datto vArANasIpuryAM SaDviMzatidhanunnatiH / jinAntare tu tatraiva, zeSavatyagnisiMhabhUH // 352 // SaTpaJcAzatsahasrANi varSANAmasya jIvitam / gamiSyati ca pUrNAyuH, paJcamIM narakAvanIm // 353 // nArAyaNa iti khyAtaH, pure rAjagRhAhvaye / dvAdazAbdasahasrAyurmuninamyantare tvasau // 354 // sumitrAdazaratha bhUrdhanuH SoDazakonnatiH / gamiSyati ca pUrNAyusturIyAM narakAvanIm // / 355 // kRSNastu mathurApuryA, devakIvasudevabhUH / vanditA neminAthasya, dazadhanvasamucchrayaH // 356 // sahasramekaM varSANAmAyurasya bhaviSyati / tato narakamedinyAM tRtIyAyAM gamiSyati // 357 // prathama valadevastu tatra bhadrAsuto'calaH / paJcAzItivarSa lakSANyAyurasya bhaviSyati // 358 // dvitIyastu baladevo, bhAvI vijaya AkhyayA / subhadrAbhUH paJcasaptatyabdalakSANi jIvitA / / 359 / tRtIyastu baladevo, bhadra ityabhidhAnataH / suprabhAbhUH paJcapaSTirvarSalakSANi jIvitA // 360 // * imau dvau 354, 355 tamau zlokau khaMpustake na dRzyete / kaikeyIda khaMtA, saM 1, 2 // prathamaM parva SaSThaH sargaH RSabhajina bharatacakri caritam / baladevAH / // 161 // .
Page #381
--------------------------------------------------------------------------
________________ prativAsudevAH / caturthastu baladevaH, suprabho nAmadheyataH / saudarzaneyo'bdapaJcapaJcAzallakSajIvitaH // 361 // paJcamo baladevastu, bhAvI nAmnA sudarzanaH / saptadazavarSalakSajIvito vijayAsutaH // 362 // SaSTho balo vaijayantyAH , sUnurAnanda AkhyayA / paJcAzItisahasrANi, varSANAmasya jIvitam // 363 // saptamo baladevastu, nandano nAmadheyataH / pnycssssttishsraabdaayurjyntiismudbhvH|| 364 // aSTamastu baladevaH, padmo'parAjitAsutaH / paJcadaza sahasrANi, varSANAmasya jIvitam // 365 // navamastu baladevo, rAma ityabhidhAnataH / dvAdazAbdazatAyuSko, rohiNItanusambhavaH // 366 / / tatrA'STau mokSagA rAmo, brahmakalpaM gamiSyati / utsarpiNyAM sa bharate, kRSNatIrthe tu setsyti||367|| ___ azvagrIvastArakazca, merako madhureva ca / nishumbh-bli-prhlaad-lkesh-mgNdheshvraaH||368|| vAsudevapratimallAH, sarve cakraprahAriNaH / haniSyante nijaizcarvAsudevakaraGgataiH // 369 // zrutvA tad bharatAdhIzo, bhavyasattvaiH samAkulAm / dRSTvA ca tAM sabhA huSTaH, papraccha svAminaM punH||37|| jagatraya ivaikatra, sAmastyenApi tasthuSi / tiryagnarAmaramaye, sadasi trijagatpate // 371 // atra kiM kazcidapyasti, bhagavan ! bhagavAniva ? / tIrtha pravartya bharatakSetraM yaH pAvayiSyati ||372||[yugmm]] zazaMsa bhagavAnevaM, ya eSa tava nndnH| marIcirnAmadheyena, parivrAjaka AdimaH // 373 // ArtaraudradhyAnahInaH, samyaktvena ca zobhitaH / dhyAyazcaturvidhaM dharmadhyAnaM ca rahasi sthitaH // 374 // dukUlamiva paGkena, niHzvAseneva darpaNaH / karmaNA malino'muSya, jIvaH samprati varttate // 375 // * siddhigA khaMtA // / siddhiM gamiSyati / 2 prativAsudevAH / Jain Education Internal .
Page #382
--------------------------------------------------------------------------
________________ KIR prathamaM parva triSaSTizalAkA. SaSThaH puruSacarite // 16 // sargaH RSabhajinabharatacakricaritam / zukladhyAnAgnisaMyogAdagnizaucamivA'zukam / jAtyaM suvarNamiva ca, sa kramAcchuddhimeSyati // 376 // ihaiva bharatakSetre, nagare potanAbhidhe / tripRSTho nAma dAzArhaH, prathamo'sau bhaviSyati // 377 // kramAt pratyagvideheSu, mUkAyAM puricysau| tug dhanaJjaya-dhAriNyoH, priyamitro bhaviSyati // 378 // ciraM ca saMsRtya bhave, bhaviSyatyatra bhArate / ayaM nAmnA mahAvIrazcaturviMzastu tIrthakRt // 379 // iti zrutvA svAmyanujJAmAdAya bhrteshvrH| marIciM vandituM bhaktyA, bhagavantamivA'bhyagAt // 38 // nAmnA tripRSThaH prathamo, dAzArhANAM bhaviSyati / cakravatI videheSu, priyamitrAbhidhazca yat // 381 // na tad vande na cedaM te, pArivAjyaM na janma ca / kintu vande caturviMzo, yat tvamarhan bhvissyti||382|| iti buvANaH zirasi, baddhAJjalipuTastataH / taM triH pradakSiNIkRtya, vavande bhrteshvrH|| 383 // [tribhirvizeSakam ] atha natvA jagannAthaM, jagAma jagatIpatiH / ayodhyA nagarI nAgarAjo bhogavatImiva // 384 // __ marIcistadrAi dRpyaMtriH karAsphoTapUrvakam / jAtapramodo'bhyadhika, vaktumevaM pracakrame // 385 // yadyAdyo vAsudevAnAM, videheSu ca cakrabhRt / antyorhan bhavitA'smIti, pUrNametAvatA mama // 386 // pitAmaho'rhatAmAdyazcakriNAM ca pitA mama / dAzArhANAmahaM ceti, zreSThaM kulamaho! mama // 387 // trailokyamekataH sarvamekatazca kulaM mama / ekato'nyad gajakulaM, yathairAvaNa ekataH // 388 // grahebhya iva caNDAMzuruDebhya iva candramAH / sarvebhyo'pi kulebhyo me, kulamekaM prakRSyate // 389 // 1 putrH| 2 parivrAjakatvam / 3 nAgapurIm / 4 caramatIrthakaraH shriimhaaviirH| 5 nakSatrebhyaH / mriicergvH| SHARABASEARSANSARSUSBASA // 162 // Jain Education Inter For Private & Personal use only
Page #383
--------------------------------------------------------------------------
________________ ecamAtmakulamadaM kurvANena marIcinA / lUtayeva puTaM nIcagotraM sUtritamAtmanaH // 39 // puNDarIkaprabhRtibhirvRto gaNadharairatha / nAtho'pyacAlIta praghunan, vihAravyAjato mahIm // 391 // kRpayA putravad dharmakauzalaM kauzalAn nayan / tapasyamugdhAn magadhAn, kurvan paricitAniva / / 392 // kAzIna vikAzayan padmakozAniva divAkaraH / Anandayan dazArNAzcA'rNavAniva nishaakrH||393 // dezanAsudhayA cedIMzcatayan mUJchitAniva / mAlavairmAlayana dharmadhurAM vatsatarairiva // 394 // kurvan pApavipannAzAnirjarAniva gUrjarAn / saurASTrAn paTayan vaidya, iva zatruJjayaM yayau / / 395 // [paJcabhiH kulakam ] videzamiva vaitADhyaM, kvacid rUpyazilAcayaiH / svarNagrAvoccayaiH kvApi, merostaTamivA''hRtam // 396 // kvacicca ratnakhAnIbhI, ratnAcalamivA'param / kvA'pyauSadhIbhirhimAdrimiva sthAnAntarasthitam // 397 // AmuktacolakamivA'saktasaMsaktavAridaiH / skandhAvalambisaMvyAnamiva nirjharavAribhiH // 398 // ziro'bhyarthajuSA sUryeNotkirITamivA'hani / naktaM ca candanarasatilakAGkamivendunA // 399 // sahasramUrddhAnamiva, zRGgairgaganarodhibhiH / anekadordaNDamiva, tunggaistaalmhiiruhaiH|| 40 // nAlikerIvaneSUccaiH, pAkapiGgAsu lumbiSu / nijApatyabhramAd vegotpatatplavagasaGkalam // 401 // cUtAvacAyasaktAnAM, saurASTrahariNIdRzAm / AkarNyamAnamadhuragItikarNitairmRgaiH // 402 // 1"karoliyo" iti bhASAyAm / 2 pavitrIkurvan / 3 pApavipattivinAzAt / 4 devAniva / 5 phalaguccheSu / 6 AmrAvacayanAsaktAnAm / * mutkarNakaiz khaMtA, saM 1 // ONESCOCALORAMACREC ENE triSaSTi. 28 For Private & Personal use only
Page #384
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama parva triSaSTizalAkApuruSacarite // 163 // udbuddhasUcicyAjena, saJjAtapalitairiva / jaradbhiH ketakIvRkSarazUnyAdhityakAbhuvam // 403 // sthAne sthAne sinduvAraiH, zrIkhaNDadravapANDubhiH / kRtasarvAGgamaGgalyapuNDrAvalimivoccakaiH // 404 // zAkhAsthitagolAGgalalAGgulajaTilIkRtaiH / ciJcAdrumairanukRtaplakSanyagrodhapAdapam // 405 // sargaH adbhutavaparINAhasampadA muditairikha / nityaM kaNTakilaphalaiH, panasairupazobhitam // 406 // RSabhajinazleSmAtakairArAtritamaHsabrahmacAribhiH / aJjanAcalacUlAbhirAhatAbhirivA'Gkitam // 407 // hai bharatacakrikiMzukaiH zukacaJcavadAraktakusumarddhibhiH / zobhamAnaM mahAnAgaM, kuGkumasthAsakairiva // 408 // caritam / kApi drAkSAbhavaM vApi, khArjUraM kvApi tAlajam / madhvApibadbhirAbaddhagoSThIkaM zabarIjanaiH // 409 // abhedyairakakiraNeSaNAmaskhalatAmapi / sannAhamiva bibhrANaM, tAmbUlIvanamaNDapaiH // 410 // zatruJjayatIthe ArdrAkurAkhAvsuhitairmRgamaNDalaiH / AvadhyamAnaromanthaM, mahAviTapinAM tale // 411 // RssbhprbhuH| sahakAraphalAsvAdamagnacaRpuTaizviram / zukairnirantararjAtyaveDyairiva maNDitam // 412 // ketakI-campakA-'zoka-kadamba-bakulodbhavaiH / parAgaiH pavanodbhUtai, rajaskhalazilAtalam // 413 // pAnthasArthAsphAlyamAnanAlikerIphalAmbhasA / paritaH paGkilIbhUtopatyekAtaTabhUtalam // 414 // bhadrazAlaprabhRtInAM, madhyAd vaizAlyazAlinA / vanenaikatameneva, tarukhaNDena maNDitam // 415 // paJcAzadyojanaM mUle, zikhare dazayojanam / tamaSTayojanotsedhamAruroha giriM prbhuH|| 416 // // 163 // [ekaviMzatyA kulakam ] | azUnyaparvatoparisamabhUmikam / 2 vRkssvishepaiH|3 kapayaH / 4 amlikAvRkSaiH / 5visaarH| amAvAsyArAtritamaHsamAnaiH / 7mahAgajam / * degdamuditairmU saM 1 // AbadhyamAnacarvitacarvaNam / 9 aasnnbhuumiH| 10 vishaaltvshobhinaa| 11 aSTayojanocchritam / For Private & Personal use only .
Page #385
--------------------------------------------------------------------------
________________ tatra sadyo'pi samavasaraNe suranirmite / sarvIyo bhagavAnAsAzcakre cakre ca dezanAm // 417 // gambhIrayA girA bharturvidadhAnasya dezanAm / anUvAdeva sa girigahvarotthaiH prtisvnaiH|| 418 // vRSTeriva payovAhaH, prAvRSi trijagatpatiH / gatAyAmatha pauruSyAM, vyaraMsId deshnaavidheH|| 419 // utthAya ca tataH sthAnAnmadhyaprAkAramaNDale / devacchande devadevo, nyaSIdad devanirmite // 420 // tatazca svAminaH pAdapIThe gaNadharAgraNIH / zrIpuNDarIko nyapadata , samrAjo yuvarADiva // 421 // tathaiva hi niSeduSyAM, sabhAyAM gaNabhRdvaraH / bhagavallIlayA dharmadezanAM vidadhetarAm / / 422 // so'pi dvitIyapauruSyAM, pArayAmAsa dezanAm / avazyAyasudhAsekaM, samIraNa iva prege // 423 // evaM sattvopakArAya, kurvANo dharmadezanAm / kaJcit kAlaM tatra tasthAvaSTApada iva prbhuH||424 // anyatazca pratiSThAsurapareburjagadguruH / gaNabhRtpuNDarIkaM taM, puNDarIkaM samAdizat // 425 // . mahAmune! prayAsyAmo, vihattuM vayamanyataH / girau tiSTha tvamatraiva, munikottibhiraavRtH||426 // atra kSetrAnubhAvena, bhavato'cirakAlataH / jJAnaM saparivArasyotpatsyate kevalaM khalu // 427 // ihaiva zaile zailezIdhyAnamAseduSastava / parivArasametasyA'cirAnmokSo bhaviSyati // 428 // tatheti svAmino vAcaM, pratipadya praNamya ca / tatraiva so'sthAd gaNabhRt , sahaiva gaNakoTibhiH // 429 // tIragarteSu ratnaughamudvela iva vAridhiH / muktvA taM tatra nAtho'gAdanyataH spricchdH|| 430 // puNDarIkaH sthitastatra, parvate munibhiH samam / udayAdritaTe sArddhamaukhi nizAkaraH // 431 // 1sarvahitakArI / 2 virAmaM prAptavAn / 3 maNDalezvarasya / 4 himAmRtasiJcanam / 5 prAtaHkAle / 6 prsthaatumicchuH| 7 nksstraiH| Jain Education Intel
Page #386
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaM parva triSaSTizalAkApuruSacarite sage: // 164 // RSabhajinabharatacakricaritam / tataH paramasaMvegAvegAnmadhurayA girA / puNDarIko gaNadharaH, zramaNAnityabhASata // 432 // giriH kSetraprabhAveNa, so'yaM siddhinibandhanam / jigISUNAM durgamiva, sImAntAvanisAdhakam // 433 // kAryA saMlekhanA mukteH, sAdhanAntaramapyaho! / bhavati dvividhA sA tu, dravyabhAvavizeSataH // 434 // sarvonmAdamahAroganidAnAnAM samantataH / zoSaNaM sarvadhAtUnAM, dravyasaMlekhanA matA // 435 // yo rAgadveSamohAnAM, kaSAyANAM ca sarvataH / naisargikadviSAM chedo, bhAvasaMlekhanA tu sA // 436 // ityuditvA puNDarIkaH, samaM zramaNakoTibhiH / sarvAnAlocayAmAsA'tIcArAn sUkSmabAdarAn // 437 // mahAvratAropaNaM ca, bhRyazcakre'tizuddhaye / kSaumasya kSAlanaM dvividyatinairmalyakAraNam // 438 // jIvAH kSAmyantu sarve me, teSAM ca kSAntavAnaham / maitrI me sarvabhUteSu, vairaM mama na kenacit // 439 // ityuktvA bhavacarama, nirAkAraM suduSkaram / pratipede so'nazanaM, samastazramaNaiH samam // 440 // kSapakazreNimArUDhasyA'truTyanabhito'pi hi / ghAtIni karmANi tasyaujakhino jIrNarajjuvat // 441 // sAdhUnAM koTisaGkhayAnAM, teSAmapi hi tutruTuH / sadyo ghAtIni karmANi, sarvasAdhAraNaM tpH||442|| mAsAnte caitrarAkAyAM, puNDarIkasya kevalam / jJAnaM babhUva prathama, pazcAt teSAM mahAtmanAm // 443 // zukladhyAne sthitAstUrye, niryoge te ca yoginaH / prakSINAzeSakarmANo, nirvANapadavIM yayuH // 444 // samAgatya divo devA, marudevyA iva kSaNAt / bhaktyA vidadhire teSAM, nirvANagamanotsavam // 445 // bhagavAnRSabhasvAmI, prathamastIrthakud yathA / tathA'bhUt prathamaM tIrtha, zatruJjayagiristadA // 446 // 1 vastrasya / 2 caitrapUrNimAyAm / 3 pAre / drvy-bhaavsNlekhnaa| puNDarIkagaNabhRto nirvANam / // 16 // Jain Education inte For Private & Personal use only .
Page #387
--------------------------------------------------------------------------
________________ yatraiko'pi yatiH sidhyet , tIrtha tadapi pAvanam / kiM punaryatra tAvantaH, sipidhuste maharSayaH // 447 // atha zatruJjayagirau, caityaM ratnazilAmayam / akArayanmerucUlAgrasparddhi bharatezvaraH // 448 // puNDarIkapratimayA, sahitAM pratimA prabhoH / cetanAmiva ceto'ntastanmadhye'sthApayannRpaH // 449 // nAnAdezeSu viharan , bhavino bhagavAnapi / anvagrahId bodhidAnAccakSurdAnAdivA'ndhalAn // 450 // prabhorAkevalajJAnAcchramaNAnAM tu jajJire / caturazItisahasrAH, sAdhvIlakSatrayaM tathA // 451 // sa pazcAzatsahasraM tu, zrAddhalakSatrayaM tathA / zrAddhIlakSAH paJca sArdAzcatuHsahasrasaMyutAH // 452 // sahasrANi tu catvAri, tathA sapta zatAni ca / pazcAzadadhikAnyAsan , zrIcaturdazapUrviNAm // 453 // *avadhijJAnisAdhUnAM, sahasrANi navA'bhavan / kevalajJAnisAdhUnAM, sahasrANi tu viMzatiH // 454 // jAtavaikriyalabdhInAM, zramaNAnAM mahAtmanAm / SaTzatAbhyadhikAnyAsana , sahasrANi tu viNshtiH||455|| pRthak pRthaga vAdinAM ca, manaHparyayiNAM tathA / dvAdazA''san sahasrANi, sapazcAzaca padazatI // 456 // anusaravimAnopapAtinAM ca mahAtmanAm / dvAviMzatisahasrANi, cA'bhavan bhuvanaprabhoH // 457 // evaM caturvidhaM saGgha, bhagavAnAditIrthakRt / dharme saMsthApayAmAsa, vyavahAra iva prajAH // 458 // dIkSAkAlAt pUrvalakSaM, kSapayitvA tataH prabhuH / jJAtvA svamokSakAlaM ca, pratasthe'STApadaM prati // 459 // zailamaSTApadaM prApa, krameNa saparicchadaH / nirvANasaudhasopAnamivA''rohacca taM prabhuH // 46 // hamI dvau 454-455 tamau zlokau khaMpustake nopalabhyete / piryAyiNAM saM 1, 2 // dvAdaza sahasrANi sacatu-1 vizatipaTzatIM saM0 1 // mokSaprAsAdasopAnam / Jan Education International For Private & Personal use only .
Page #388
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaM parva SaSThaH triSaSTi zalAkApuruSacarite // 165 // sage RSabhajinabharatacakricaritam / samaM munInAM dazabhiH, sahasraiH pratyapadyata / caturdazena tapasA, pAdapopagamaM prabhuH // 461 // tasthivAMsaM tathA vizvanAthaM parvatapAlakAH / Azu vijJApayAmAsurgatvA bharatacakriNe // 462 // prabhozcaturvidhAhArapratyAkhyAnaM nizamya saH / zokena zaGkanevAntaHpraviSTena vyabAdhyata // 463 // tato'kRzena saMspRSTaH, sadyaH zokakRzAnunA / taruH simisimA vindanivA'zruNi mumoca sH||464 // sAntaHpuraparIvAro, durAsukhapIDitaH / pratasthe pAdacAreNa, pratyaSTApadamArSabhiH // 465 // nAjIgaNat karkarAn sa, karkazAnapi pAdayoH / vedyate vedanA naiva, harSeNeva zucApi yat // 466 // akSaran raktadhArAzca, padoH karkaradUnayoH / AsIccAlaktakAGkeca, tasyAzinyAsapaddhatiH // 467 // avAjagaNadurvIzo, janAn yAnopanAyinaH / ArohaNakSaNenApi, mA bhRd vighno gateriti // 468 // Atapatre ziraHsthe'pi, taptatapto jagAma sH| na tApo mAnaso jAtu, sudhAvRSTyApi zAmyati // 469 // zuMgvihasto hastadAtRnapahastayate sa saH / mArge vilagataH zAkhizAkhAprAntAnivoccakaiH // 470 // agresarAn vetradharAnapi pazcAccakAra saH / syAt tarIva tIradrUn , saridAyAmagAminI // 471 // pade pade skhalantIzca, vegAccAmaradhAriNIH / cakrI pratIkSAJcake na, cittavad gantumutsukaH // 472 // ucchalyocchalya vegenoraHsthalAsphAlanamuhuH / vizIrNamapi nAjJAsInmuktAhAraM mhiiptiH||473|| prabhau gatamanaskatvAt , pArzvasthAnapyajUhavat / bhUyaH praSTuM svAmivAttA, vetriNA giripAlakAn // 474 // nA'pazyat kizcidapyanyannA'zRNot kasyacid vcH| dadhyau sa prabhumevaikaM, dhyAnastha iva yogvit||475|| kIlena / * pratiSThena khaMtA, khaM // 2 mhtaa| 3 zokAgninA / 4 atyantaduHkhapIDitaH / 5 kaThorAn / 6 atitaptaH / 7 zokena bilaH / 8 nAvikA / / yogivat saM 1, 2 // RSabhaprabhonirvANam / // 165 // .
Page #389
--------------------------------------------------------------------------
________________ laghukurvannivA'dhvAnaM, raMhasA bharatezvaraH / samIraNa iva prApa, kSaNenA'STApadAcalam // 476 // parizramamajAnAno, janavat pAdacAyapi / adhyAruroha bharatastato'STApadaparvatam // 477 // IkSAJcakre cakravartI, zokaharSasamAkulaH / tatra ca trijagannAthaM, paryaGkAsanasaMsthitam // 478 // tatra pradakSiNIkRtya, vanditvA ca jagatpatim / dehacchAyeva pArzvasthaH, samupAste sa cakrabhRt // 479 // itthaM sthite prabhAvate'pyasAsu kathamAsate ? / iti hetorivendrANAmAsanAni cakampire // 480 // avadhijJAnato jJAtvA''sanakampasya kAraNam / indrA jinendramabhyeyuzcatuHSaSTirapi drutam // 481 // te'pi pradakSiNIkRtya, jagannAthaM praNamya ca / viSaNNAzca niSaNNAzca, tasthurAlikhitA iva // 482 // tathA'syAmavasarpiNyAM, tRtIyasyA'rakasya tu / pakSeSvekonanavatAvavaziSTeSu satsu ca // 483 // mAghAbhidhAnamAsasya, kRSNatrayodazItithau / pUrvAhne'bhIcinakSatre, zaziyogamupAgate // 484 // tathA niSaNNaH paryaGkAsane sthitvA ca bAdare / kAyayoge bAdarau vAkcittayogau rurodha ca // 485 // sUkSmeNa kAyayogena, kAyayogaM ca bAdaram / rudvA rurodha mUkSmau ca, yogau vAkcittalakSaNau // 486 // iti sUkSmakriyaM nAma, zukladhyAnaM tRtIyakam / astasUkSmatanUyogaM, kramAt prabhurasAdhayat // 487 // tatazca dhyAnamu~cchannakriyaM nAma turIyakam / paJcahakhAkSaroccAramitakAlamazizriyat // 488 // sarvaduHkhaparityaktaH, kevalajJAnadarzanI / kSINakarmA niSThitArtho'nantavIryasukharddhikaH // 489 // bandhAbhAvArdhvagatireraNDaphalabIjavat / prabhuH khabhAvAdRjunA, pathA lokAgramAsadat // 490 // * deg mutsanna saM 1 // 1 a i u R la iti paJcahasvAkSaroccAre yAvAn kAlo jAyate tAvatkAlamitaM kAlam / zailezI krnnm| Jain Education inte For Private & Personal use only
Page #390
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaM parva triSaSTi zalAkAsuruSacarite 166 // sage: RSabhajina| bharatacakri caritam / prapannAnazanAste'pi, saMhasrA vatinAM daza / kSapakazreNimArUDhAH, sarve'pyutpanna kevalAH // 491 // manovacanakAyAnAM, yogaM ruddhA ca sarvataH / kSaNAdAsAdayAmAsuH, svAmivat paramaM padam // 492 // svAminirvANakalyANAnirvANo duHkhapAvakaH / adRSTasukhalezAnAM, nArakANAmapi kSaNam // 493 // mahAzokasamAkrAntazcakravartI tu tatkSaNam / papAta mUchitaH pRthvyAM, vajrAhata ivAJcalaH // 494 // mahatyapyAgate duHkhe, duHkhazaithilyakAraNam / vidAJcakAra ruditaM, na kazcidapi yat tadA // 495 // duHkhazaithilyahetuM taccakriNo'jJApayat svayam / zakrazcakAra ruditaM, mahApUtkArapUrvakam // 496 // anu saGkrandanaM cakre, krandanaM tridazairapi / samA hi samaduHkhAnAM, ceSTA bhavati dehinAm // 497 // teSAM ca ruditaM zrutvA, saMjJAmAsAdya cayapi / uccaiHsvareNa cakranda, brahmANDaM sphoTayanniva // 498 // ruditenA'sphuTad rAjJaH, zokagranthimahAnapi / pAlIbandho mahAsrotoraMhaseva mahIyasA / / 499 // surAsuramanuSyANAM, ruditai ruditaistataH / trailokye karuNarasa, ekacchatra ivA'bhavat // 50 // tataH prabhRti loke'pi, dehinAM zokasambhave / rodanAdhA pravavRte, shokshlyvishlykH||501|| naisargikamapi tyaktvA, dhairya bharatabhUpatiH / du:khito vilalAvaM, tirazco'pi hi duHkhayan // 502 // hA tAta ! hA jagadvandho !, hA kRpArasasAgara ! / ajJAniha bhavAraNye, tyaktavAnasi naH katham // 503 // // amlAnakevalajJAnaprakAzena vinA tvayA / tamasIva Rte dIpaM, sthAsyAmotra kathaM bhave // 504 // chanasthasyeva te maunaM, kimetat paramezvara ! ? / kuruSva dezanAM nA'nugRhNAsi kimamuM janam // 505 // * sahasrANi dazarSayaH khaMtA // 1 mahApravAhavegena / 2 rodanamArgaH / RSabhaprabho nirvANam / // 166 // Jain Education Intern For Private & Personal use only
Page #391
--------------------------------------------------------------------------
________________ lokAgramathavAjyAsIbhagavan ! bhASase na yat |aabhaassnte duHkhitaM mAM, te'pi madvandhavo na kim ? // 506 // huM jJAtamathavA te hi, sadA svAmyanugAminaH / svAmino'nanugo nAsti, matkule mAM vinA'paraH // 507 // tAto jagatrayatrAtA, bAhubalyAdayo'nujAH / svasArau brAhmIsundau , puNDarIkAdayaH sutaaH||508|| zreyAMsAdyAzca naptAro, hatvA kairmadviSo'khilAn / yayulokAgramadyApi, jIvAmi priyjiivitH||509|| zokAjIvitanirviNaM, mumaghumiva cakriNam / dRSTvA bodhayitumiti, prArebhe pArkazAsanaH // 51 // bharateza! mahAsattva!, khAmyasau taavdaavyoH| saMsArAmbhodhimatarat , tArayAmAsa cA'parAn // 511 // etatkRtena tIrthena, tIrtheneve mahAnadIm / uttariSyanti saMsAraM, ciraM saMsAriNo'pare // 512 // kRtakRtyaH svayaM hyeSa, bhagavAnaparAnapi / kRtakRtyAn janAn kartu, pUrvalakSamavAsthita // 513 // anugRhyAkhilaM lokaM, sthAnaM tadapunarbhavam / AseduSo jagadbharta, rAjan ! kiM nAma zocasi // 514 // pratya~ yo yonilakSeSu, mahAduHkhaikavezmasu / anekazaH saJcarati, parAsuH sa hi zocyate // 515 // tat kiM na lajase zocan , prabhAvanyajaneSviva ? / zocituH zocanIyasya, cobhayorapi nocitam // 516 // ekadApi hi yo'zrauSIta , svAminodharmadezanAm / na so'pi zokaharSAbhyAM, jIyate kiM punarbhavAn // 517 / / mahAmbhodheriva kSobhaH, kampo merugireriva / udvarttanamivA'vanyAH, kulizasyeva kuNThatA // 518 // pIyUSasyeva vairesyamanuSNAMzorivoSNatA / asambhAvyaM mahInAtha!, tavedaM paridevanam // 519 // [yugmam ] 1 pautraaH| 2 karmazatrUn / 3 martumicchum / 4 indrH| 5 jalAvatAramArgeNa / 6 mokSasthAnam / 7 mRtvA / 8 mRtaH 69rasarAhityam / 10 candrasya / 11 vilApaH / For Private & Personal use only 456
Page #392
--------------------------------------------------------------------------
________________ | prathamaM parva triSaSTizalAkApuruSacarite // 167 // sargaH RSabhajina| bhrtckricritm| dhIro bhava dharAdhIza, viddhyAtmAnaM yadIzituH / jagatrayaikadhIrasya, tanayastasya nanvasi // 520 // gotravRddheneva vRddhazravasaivaM prabodhitaH / Alalambe nRpo dhairya, sahajaM zaityamambuvat // 521 // atha svAmyaGgasaMskAropaskarAharaNe drutam / Adideza zunAsIrakhidazAnAbhiyogikAn // 522 // tataH saGkandainAdezAnnandanodyAnataH kSaNAt / gozIrSacandanaidhAMsi, samAninyurdivaukasaH // 523 // indrAdezAdathainyAM te, khAmidehasya hetave / vRttAmAracayAmAsuzcitAM goshiirsscndnaiH||524 // kRte tathA maharSINAmikSvAkukurlajanmanAm / dizi vyadhurdakSiNasyAM, vyasrAkArAM citAM suraaH||525|| anyeSAmanagArANAM kRte ca tridivaukasaH / caturasrAM citAM cakruraparasyAM punardizi // 526 / / atha kSIrodapAthodheH, puSkarAvarttakairikha / devairAnAyayAmAsa, drutaM pArthIsi vAsavaH // 527 // tena ca svapayAmAsa, payasA bhagavattanum / gozIrSacandanarasairvililepa ca vajrabhRta // 528 // vAsavo vAsayAmAsa, vAsasA haMsalekSmaNA / tatastad devadUSyeNa, zarIraM paramezitaH // 529 // sarvato bhUSayAmAsa, divyairmANikyabhUSaNaiH / parameSThizarIraM tat , triviSTaMpasadagraNIH // 530 // anye tu devA anyeSAM, munInAmapi tatkSaNam / indravad vidadhurbhaktyA, tat sarva snapanAdikam // 531 // jagatrayyA ratnasAraiH, pRthaka pRthgivaa''hutaiH| sahasravAhyAH shivikaastisrshckrurdivauksH||532|| praNamya caraNau bharturvapuzcA''ropya mUrdhani / zivikAyAM nicikSepa, svayameva purandaraH // 533 // vapUMSIkSvAkuvaMzyAnAmaparasyAM divaukasaH / zivikAyAM zivapadAtithInAM paricikSipuH // 534 // 1 indreNa / 2 indrAdezAt / 3 pUrvadizi / * deglajanminAm khaM // 4 jalAni / 5 haMsacihnana / 6 indraH / RssbhjinnirvaannmhotsvH| // 167 // For Private & Personal use only .
Page #393
--------------------------------------------------------------------------
________________ zivikAyAM tRtIyasyAmanyeSAmanagAriNAm / nidadhurvibudhAH kAyAn , nijeSvAropya mRrdhasu // 535 // atha tAM svAmizivikAmuddadhAra svayaM hariH / munInAmapareSAM tu, zivike apare surAH // 536 // apsaraHsu dadAnAsu, tAlarAsakamekataH / kurvANAsu ca saGgItaM, madhuradhAnamanyataH // 537 // pura:puro dhRpaghaTIrdhArayatsu suparvasu / dhUpadhUmacchalAd bASpaM, vamantIriva shoktH||538|| kSipatsu puSpadAmAni, zivikopari kepucit / zeSAhetozca tAnyevopAdadAneSu keSucita // 539 // devadRSyastoraNAni, puraHkurvatsu keSucit / dadatsu keSucid yakSakardamaiH sekamagrataH // 540 // keSucid viluThatsvagre, yatrabhraSTAzmagolavat / dhAvatsu pRSThato'nyeSu, mohacUrNAhateSviva // 541 // uccaiHzabdAyamAneSu, nAtha! nAtheti keSucit / mandabhAgyA hatAH smaH svamiti nindatsu keSucita // 542 // zikSA no dehi nAtheti, muhurnArthatsu kepucit / ko dharmasaMzayaM chetsyatyevaM jalpatsu kepucita // 543 // 15 vayaM yAmo'ndhavat kveti, sAnuzayeSu kecit / dedAtu bhUnoM vivaramityAkAsatsu kepucita // 544 // vAdyamAneSu tUryeSu, tAM khAmizivikAM hariH / upacityaM ninAyA'nye, ninyuzca zibike suraaH||545|| [navabhiH kulakam ] prAcInabarhiH prAcInacitAyAM svAminastanum / zanakaiH sthApayAmAsa, vaputra iva kRtyavit // 546 // cityAyAM dAkSiNAtyAyAmikSvAkukulajanmanAm / vapUMSi sthApayanti sma, sanobhaya ivaa'mraaH||547|| anyeSAmanagArANAM, zarIrANyapare surAH / pratIcInacitAyAM tu, samIcInavido nydhuH|| 548 // 1 sAdhunAm / 2 deveSu / 3 yAcamAneSu / * idamuttarArdhaM khaMpustake nAsti // 4 indraH / 5 sahodarAH / Jain Education in d a For Private & Personal use only .
Page #394
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaM parva triSaSTizalAkA puruSacarite // 168 // sargaH RSabhajinabharatacakicaritam / atha gotrbhidaadeshaannaakino'gnikumaarkaaH| citAsu tAsu tatkAlamagnikAyAn vicakrire // 549 // zakrAjJayA vicakruzca, vAyUna vAyukumArakAH / abhito jvAlayAmAsurvahnimahAya te ttH|| 550 // citAvindrAjJayA devAH, karAdIni bhArazaH / nidadhuH kumbhazazcApi, sapauSi ca madhUni ca // 551 // muktvA'sthi dhAtavo yAvad , dagdhAstAvaccitAnalam / vyadhyApayan surAH kssiiraambhobhirmesskumaarkaaH||552|| pratimAvata pUjayituM, svavimAne purandaraH / agrahIduparitanI, daMSTrAM vAmetarAM prabhoH // 553 // IzAno'pyuparitanI, tadaMSTrAM dakSiNetarAm / adhastanI dakSiNAM tu, camarendra upAdade // 554 // balirvAmAmadhodaMSTrAM, jagrAhA'nye tu vAsavAH / zeSadantAn nAkino'nye, jagRhu: kIkasAni tu // 555 // mArgantaH zrAvakA devairdattakuNDatrayAgnayaH / tataH prabhRtyabhUvaMste, brAhmaNA agnihotrinnH|| 556 // te hi khAmicitAvahni, gRhe nityamapUjayan / rakSanti sma ca nirvAtaM, lkssdiipmiveshvraaH|| 557 // ikSvAkuvaMzyazeSAnagArANAM te citAnalau / nirvANo jIvayanti sma, svAmicityAkRzAnunA // 558 // ikSvAkUNAM maharSINAmapi cityAkRzAnunA / anyAnagAricityAgniM, te nirvANamabodhayan // 559 // anyAnagAricityAgniM, cityAgyoranyayoH punaH / na hi saGkamayanti sma, dvijeSvadyA'pyasau vidhiH||56|| kecit tu labdhabhasAno, bhaktyA bhasma vavandire / tataH prabhRti jAtAca, tApasA bhsbhuussnnaaH||561||| citAsthAnatraye devA, ratnastUpatrayaM tataH / aSTApadagirenavyaM, zRGgatrayamiva vyadhuH // 562 // tato nandIzvaradvIpe, zAzvatapratimotsavam / kurvANAste tu gIrvANAH, sendrAH svaM khaM padaM yyuH||563|| 1 indrAdezAt / 2 zIghram / 3 ghRtAni / 4 asthIni / 5 agninaa| 6 deyAH / I RSabhajinanirvANamaho tsvH| // 168 // Jain Education inte For Private & Personal use only
Page #395
--------------------------------------------------------------------------
________________ ALESSISSESESSOARA indrAH svaskhavimAneSu, sudharmAyAM ca parSadi / adhimANavakastambha, vRttavajrasamudke / / 564 // nyavezayan khAmidaMSTrA, Anarcuzca nirantaram / tAsAM prabhAvAt teSAM ca, sadA vijayamaGgale // 565 // bharatastatra ca svAmisaMskArAsannabhUtale / prAsAdaM yojanAyAma, trigavyUtasamucchrayam // 566 // nAmataH siMhaniSadyAM, padyAM nirvANavezmanaH / uccairvarddhakiratnena, ratnAzmabhirakArayat // 567 // tasya dvArANi catvAri, sphaTikAzmamayAni ca / ramyANi svAmisamavasaraNasyeva jajJire // 568 // pratidvAramubhayato, babhUvustatra SoDaza / ratnacandanakalasAH, kozA iva zivazriyAm // 569 // dvAre dvAre ratnamayAstoraNAH SoDazA'bhavan / sAkSAdiva samudbhUtAH, paritaH puNyavallayaH // 570 // dvAre dvAre'STamaGgalyo, maGgalyAH SoDazA'bhavan / prAsAdadvAravinyastaprazastilipisannibhAH // 571 // dvAreSu teSu cA'bhUvana , vizAlA mukhamaNDapAH / dikpAlAnAM caturNAmapyAhRtA iva prssdH|| 572 // teSAM caturNA ca mukhamaNDapAnAM puro'bhavan / zrIvallInAM maNDapAntaH, prekSAsadanamaNDapAH // 573 / / teSAM prekSAmaNDapAnAM, madhyabhAgeSu jajJire / akSavATA vajramayAH, sUryabimbopahAsinaH // 574 // akSavATe'kSavATe ca, madhyabhAge manoharam / ratnasiMhAsanamabhUnmadhye'bjamiva karNikA // 575 // pratiprekSAmaNDapA, babhUva maNipIThikA / caityastUpAstadupari, cA'bhavan ratnazAlinaH // 576 // teSAM ca caityastUpAnAM, purato ghotitAmbarA / pratyekaM ca pratidizaM, mahatI maNipIThikA // 577 // pratyekaM tadupariSTAt , pnycdhnvshtprmaaH| caityastUpasanmukhInAH, sarvAGgaM ratnanirmitAH // 578 / / RSabhA vartamAnAca, tatazcandrAnanApi ca / vAriSeNeti paryaGkAsanAsInA mnohraaH|| 579 // aSTApadopari bharatakAritaH siMhaniSadyAjinamAlAma triSaSTi. 29 Jain Education Internation For Private & Personal use only .
Page #396
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaM parva triSaSTizalAkApuruSacarite SaSThaH sargaH RSabhajinabharatacakricaritam / // 169 // zAzvatyaH pratimA jainyo, netrkairvcndrikaaH| nandIzvaramahAdvIpacaityamadhya ivA'bhavan // 580 // teSAM ca caityastUpAnAM, pratyekaM purato'bhavat / anarthyamANikyamayI, vizAlA cArupIThikA // 581 // | pIThikAnAM purastAsAM, pratyekaM caityapAdapAH / caityadrUNAM purasteSAM, pratyekaM mnnipiitthikaaH||582|| uparIndradhvajastAsAM, pratyekamapi cA'bhavat / jayastambho dizi dizi, dharmeNevAdhiropitaH // 583 // indradhvajAnAM ca puraH, pratyekamapi cA'bhavat / nAmnA nandA puSkariNI, trisopAnA satoraNA // 584 // svacchazItajalApUrNA, vicitrAmbhojazAlinI / manoharA dadhimukhAdhArapuSkariNInibhA // 585 // AsIt siMhaniSadyAyA, mahAcaityasya tasya tu / madhyabhAge sumahati, mahatI maNipIThikA // 586 // tasyAzcopari samavasaraNasyeva madhyataH / citraratnamayo devacchandakaH samajAyata / / 587 // nAnAvAMzukamaya, ullocastaduparyabhUt / udbhAvayannakAle'pi, sandhyAbhrapaTalazriyam // 588 // ullocasyA'ntare pArzvatazca vajramayAGkuzAH / AsannullocazobhA tu, tathA'pyAsInniraGkuzA // 589 // sudhAdhAropamA hArA, aGkuzeSvavalambitAH / kumbhameyairAmalakasthUlairmuktAphalaiH kRtAH // 590 // hAraprAnteSu cA'bhUvan , vimalA maNimAlikAH / trailokyamaNikhAnInAmAhRtA iva varNikAH // 591 // prAnteSu maNimAlAnAmamalA vajramAlikAH / aulikA iva bhAdobhirAliGgantyaH parasparam // 592 // tadbhittiSu gavAkSAzcA'bhavaMzcitramaNImayAH / svaprabhApaTalairjAtatiraskariNikA iva // 593 // dahyamAnAgarudhUmastomAsteSu cakAzire / girestasya navodbhutanIlacUlAbhramapradAH // 594 // 1 netrakumudajyotsnAH / 2 Amalakaphalavat sthUlaiH / 3 sakhyaH / 4 kaantibhujaiH| 5 jAtajavanikAH / aSTApadopari bharatakAritaH siMhaniSadyA| jinaprAsAda // 169 // For Private & Personal use only
Page #397
--------------------------------------------------------------------------
________________ devacchande'bhavan ratnapratimAstatra nirmalAH / RSabhakhAmimukhyAnAM, caturviMzatirarhatAm // 595 // pratimAH svasvasaMsthAnamAnavarNadharAstu tAH / sAkSAdiva khAmino'bhAna, zailezIdhyAnavartinaH // 596 // tatra poDaza sauvaNryo, rAjAvarttakRte ubhe / dve sphATikyau dve vaiDUryamayyau zoNAzmaje ubhe // 597 // tAsAM cAhatpratimAnAM, sarvAsAmapi jajJire / lohitAkSapratisekA, aGkaratnamayA nakhAH // 598 // nAbhIkezAntabhUjihvAtAluzrIvatsacUcukam / talAni hastapAdasya, topanIyAni jajJire // 599 // pakSmANi tArAH zmazrUNi, dhruvo romANi mUrddhajAH / riSTaratnamayAnyAsan , vaidrumA dntvaassH||600|| dantAzca sphaTikamayAH, zIrSaghaTyastu vajrajAH / nAsAzcA'ntalohitAkSapratisekAH suvarNajAH // 601 // lohitAkSapratisekaprAntA aGkakRtA dRzaH / ityanekamaNImayyaH, pratimAstAzcakAzire // 602 // tAsAM ca pRSThe pratyekamekaikA ratnanirmitA / chatradhArapratimA ca, yathAvanmAnazAlinI // 603 // muktApravAlajAlAGka, sakuraNTakadAmakam / zvetAtapatraM sphaTikamaNidaNDaM dadhatyabhUt // 604 // [ yugmam ] pratyekaM pArzvayostAsAmutkSiptamaNicAmare / cAmaradhArapratime, ratnamayyau babhUvatuH // 605 // naugayakSabhUtakuNDadhArANAM pratime ubhe / pratyekamagre bhagavatpratimAnAM babhUvatuH // 606 // tAH kRtAJjalayo ratnamayyaH sarvAGgamujjvalAH / niSedivAMsaH pratyakSA, iva nAgAdayo bbhuH||607|| devacchande ratnaghaNTAzcaturviMzatirujvalAH / saGkSiptAdityabimbAbhAstathA mANikyadarpaNAH // 608 // sthAnasthadIpikA haimnyastathA ratnakaraNDakAH / puSpacaGgerikAzcaGgAH, saridAvarttavartulAH // 609 // 1 rAjAvatakhyaratravizeSakRte / 2 lohitaakssmnnirscchttaaH| 3 aGkAkhyaratravizeSamayAH / 4 stnaagrbhaagH| 5 sauvarNAni / 6 riSyAkhyaratnavizeSamayAni / 7 osstthaaH| 8 dve nAgapratime, dve yakSapratime, dve bhUtapratime, ve kuDadhArapratime ca / Jain Education in For Private & Personal use only
Page #398
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaM parva triSaSTizalAkApuruSacarite // 17 // | sarga: RSabhajina| bharatacatricaritam / lomahastapaTalyo'tha, vibhUSaNakaraNDakAH / haimAni dhUpadahanakAni cA''rAtrikANi ca // 610 // ratnamaGgaladIpAzca, ratnabhRGgArakA api / sphArANi ratnasthAlAni, tApanIyAH patanahAH // 611 // ratnacandanakalasA, ratnasiMhAsanAni ca / ratnamayyo'STamaGgalyo, haimAstailasamudgakAH // 612 // dhUpabhANDAni haimAni, haimaashcotplhstkaaH| puro babhUvuzca caturvizateH zrImadarhatAm // 613 // iti nAnAratnamaya, trailokye'pyatisundaram / marnena dharmeNevendukAntavapreNa zobhitam // 614 // IhAmRgokSa-makara-turaGga-nara-kinnaraiH / vihaGga-vAlaka-ruru-zarabhaizcamarairdvipaiH // 615 // banalatA'bjalatAbhirvicitrAddhRtabhaGgikam / bahugumamivodyAnaM, ratnastambhasamAkulam // 616 // vyomagaGgormibhiriva, patAkAbhirmanoramam / unnatairdanturamiva, dhvajadaNDaizca kAzcanaiH // 617 // dhvajasthakiGkiNIkANaiH, prasaradbhinirantaraiH / khecarastraiNarasanAdAmadhvaniviDambakam // 618 // upari bhrAjamAnaM ca, vizAladyutizAlinA / padmarAgAzmakumbhena, mANikyenA'GgulIyavat // 619 / / kvacit pallavitamiva, saMvarmitamiva kvacit / kvacid romAJcitamiva, kvacilliptamivA'zubhiH // 620 // gozIrSacandanarasamayasthAsakalAJchitam / atisuzliSTasandhitvAdekagrAvNeva nirmitam // 621 // mANikyazAlabhaJjIbhizceSTAvaicitryacArubhiH / adhiSThitanitambaM cA'psarobhirmeruzailavat // 622 // dvAradezamubhayato, liptAbhyAM candanadravaiH / kumbhAbhyAM puNDarIkAbhyAM, sthalajAbhyAmivAGkitam // 623 // dhUpitairdAmabhI ramyaM, tiryagbaddhAvalambitaiH / kusumaiH paJcavarNaizca, racitaprakaraM tale // 624 // , caamrsmuuhaaH| 2 paatraanni| 3 vRkH| 4 mRgvishessH| 5 aSTApadaH / CRORSEECAUSESCACAN aSTApadopari bharatakAritaH siNhnissdyaajinpraasaadH| | // 17 // Jan Education Inte For Private & Personal use only
Page #399
--------------------------------------------------------------------------
________________ RASAKAR karpUrAgarukastUrIdhUpadhUmaizca santataiH / kAlinyeva kalindAdi, plAvyamAnamaharnizam // 625 // apsarogaNasaGkIrNa, dyoH pAlakamivA''gatam / vaitADhyamekhalAkhaNDamiva vidyAdharIvRtam // 626 // agrataH pArzvataH pazcAcArubhizcaityapAdapaiH / mANikyapIThikAbhizca, bhUSaNairiva bhUSitam / / 627 // aSTApadAdremUrdhanyamiva mANikyabhUSaNam / nandIzvarAdicaityAnAM, sparddhayevA'tipAvanam // 628 // tacaityaM bharatasyA''jJAtulyakAlaM kalAvidA / tena varddhakiratnema, vyadhIyata yathAvidhi // 629 // [poDazabhiH kulakam ] tatraiva kArayAmAsa, divyaratnazilAmayIH / bhrAtRNAM navanavateH, pratimA bhrteshvrH|| 630 // zuzrUSamANAM pratimAmAtmano'pi mahIpatiH / kArayAmAsa tatraiva, sa hi bhakteravRptikaH / / 631 // caityAd bahirbhagavataH, stUpamekamakArayat / bhrAtRNAM zatamekonaM, stUpAMzca bharatezvaraH // 632 // atra mA''zAtanAM kAryurgamanAgamanainarAH / ityakAd yatramayAn , lauhAnArakSakAn nRpaH // 633 // ArakSapuruSailauhairyatrAyuktaizca tairabhUt / nRNAmagamyaM sthAnaM tanmAd bahiriva sthitam // 634 // daNDaralena ratnezo, dantAMzciccheda tatra ca / RjUccastambhavat so'diranArohyastato'bhavat // 635 // nRpo nRbhiralaGghayAni, yojanAntaritAni ca / padAni mekhalArUpANyaSTau taM parito vyadhAt // 636 / / tataHprabhRti zailo'sau, nAmnASTApada ityabhUt / loke harAdriH kailAsaH, sphaTikAdrizca kIryate // 637 // iti caityaM vinirmApya, pratiSThApya ca cakrabhRt / zvetAMzukadharastatrAvizanmegha ivoDupaH // 638 // 1 ymunyaa| 2 AjJAsamanantaram / 3 ckrii| shshii| aSTApadopari bharatakAritaH siMhaniSadyAjinaprAsAda Jain Education Internation For Private & Personal use only
Page #400
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaM parva triSaSTizalAkA puruSacarite // 17 // sargaH RSabhajinabharatacakicaritam / kRtvA pradakSiNAM tatra, pratimAstAH sugandhibhiH / udakaiH strapayAmAsa, bhUpatiH spricchdH|| 639 // mamArja devadRSyaizca, bharataH parito'pi tAH / ratnAdarza ivA'bhUvaMstAstatazcAdhikojvalAH // 640 // gozIrSacandanarasaivililepa nRpo'tha tAH / sugandhistyAnatAM prAptotsnApUrairivA'malaiH // 641 // tAH kSamApatirAnarca, vicitra ratnabhUSaNaiH / divyadAmabhiruddAmairdevadRSyAMzukairapi // 642 // dadAha vAdayan ghaNTAM, dhUpaM tadbhUmavartibhiH / kurvan caityAntaraM nIlavallarIbhirivAGkitam // 643 // tatazcottArayAmAsa, karpUrArAtrikaM nRpaH / saMsArazItamItAnAmagnikuNDamiva jvalat // 644 // RSabhakhAmino natvA, pratimAM bharatezvaraH / AkrAntaH zokabhaktibhyAM, stotuM prastutavAniti // 645 // __ kalyANaiH paJcabhirdattasukhAya zvabhriNAmapi / jagatsukhAkara! namastubhyaM trijagadIzvara ! // 646 // khAmin ! vicajanInena, tvayA viharatA'nvaham / raviNevA'nugRhItaM, carAcaramidaM jagat // 647 // apyAryANAmanAryANAM, prItaye vyaharazciram / gatiH paropakArAya, bhavataH pavanasya ca // 648 // upakartumihA'nyeSAM, vyahArbhagavaMzciram / muktau kasyopakArAya, gato'si paramezvara ! 1 // 649 // lokAgramadya lokAgraM, bhavatA yadadhiSThitam / mattyaloko'yamadyaiva, matyalokastvayojjhitaH // 650 // adyApi sAkSAt tvamasi, teSAM bhavyazarIriNAm / vizvAnugrahakariNI, dezanAM ye smaranti te // 651 // rUpasthamapi ye dhyAnaM, tvayi nAtha ! prayuJjate / prabho! pratyakSamevA'si, teSAmapi mahAtmanAm // 652 // 1 sugandhighanatAm / 2 caityamadhyam / 3 naarkaannaam| 4 vishvhitkaarkenn| 5 mokssm| sarvalokottaram / 7 mnussylokH| 8 maraNocitalokaH / aSTApadanAsAdAntaHsthitAnAM jinAnAM stutyH| // 17 // Jan Education International For Private & Personal use only .
Page #401
--------------------------------------------------------------------------
________________ Jain Education Intern yathA saMsAramatyAkSIrazeSaM paramezvara ! / nirmamo'pi tathA jAtu, mA tyAkSIrmAnasaM mama // 653 // AdinAthamiti stutvA jinendrAnaparAnapi / natvA natveti pratyekamupazlokayati sma saH || 654 // jayAsjita ! jagannAtha !, kaSAyaviSayAjita ! | vijayAkukSimANikya !, jitazatrunRpAtmaja ! // 655 / / jitArino ! zrIsenAkukSisambhava ! sambhava ! | bhavavyomAtikramaNaprabhAkara ! namo'stu te / / 656 / / siddhArthApUrvadiksUrya !, saMvarAnvayamaNDana ! / vizvAbhinandana ! vibho'bhinandana ! punIhi naH // 657 // bhagavan ! maGgalAdevImeghamAlaikamauktika ! / meghAnvayAvanImegha !, sumate ! bhavate namaH / / 658 // khAmin ! dharadharAdhIzasaritpatinizAkara! / susImAjAhnavIpadma !, padmaprabha ! namo'stu te // 659 // zrIsupArzvaprabho ! pRthvImalayAvanicandana ! / zrIpratiSThakulagRhapratiSThAstambha ! pAhi mAm || 660 // mahasenAnvayanabhazcandra ! candraprabha ! prabho ! bhagavan ! lakSmaNAkukSisarasIhaMsa ! rakSa naH // 661 // zrIrAmAnandanArAmamahIkalpamahIruha ! / sugrIvasUno ! suvidhe !, vidhehi zivamAzu naH // 662 / / nandAdevIhadAnanda !, khAmin! dRDharathAtmaja ! | jagadAhlAdazItAMzo !, zrI zItala ! mude bhava ||663 / / zrIviSNudevItanaya !, viSNurADvaMzamauktika ! / niHzreyasazrIramaNa !, zreyAMsa ! zreyase bhava || 664 // jayAvidUrabhUratna!, vasupUjyanRpAtmaja ! / vAsupUjya ! jagatpUjya !, vizrANaya zizriyam // / 665 / / zyAmAzamIzamIgarbha !, kRtavarmanRpAtmaja ! / bhagavan ! vimalakhAmin !, vimalIkuru me manaH // 666 // zrI siMhasena bhUpAlakulamaGgaladIpaka ! / suyazaH svAminIno'nantA'nantaM sukhaM tanu // 667 // sutratAprAggiritaTIbhAno! bhAnunRpAtmaja ! / zrIdharmanAtha ! bhagavan!, dhehi dharme dhiyaM mama // 668 // aSTApadaprAsAdAntaH sthitAnAM jinAnAM stutayaH / .
Page #402
--------------------------------------------------------------------------
________________ triSaSTizalAkA prathamaM parva puruSacarite // 172 // sargaH RSabhajina| bharatacakricaritam / vizvasenakulocaMsA'cirAdevItanUdbhava! | zrIzAntinAtha! bhagavan !, bhava naH karmazAntaye // 669 // sUrAnvayaviyatsUra!, zrIrAjJIkukSisambhava! / kunthunAtha! jagannAtha !, jayonmathitamanmatha ! // 670 // . devIzaracchrIkumuda, sudarzananRpAtmaja ! / aranAtha ! vitara me, bhavottaraNavaibhavam // 671 // kumbhAmbhodhisudhAkumbha!, prabhAvatyaGgasambhava! / karmakSayamahAmalla, mallinAtha! zivaM diza // 672 // sumitrahimavatpAhUda ! padmAvatIsuta / munisuvratatIrtheza, namaste paramezvara ! // 673 / / vaprAvajrAkaramahIvana! zrIvijayAtmaja! / jagannamasyapAdAbja, namastubhyaM nmiprbho!|| 674 // zivagAmin ! zivAsUno, samudrAnandacandramaH! ariSTaneme ! bhagavan !, namaH kAruNikAya te||675|| azvasenAvanIpAlakulacUlAmaNe! prabho! / vAmAsUno! namastubhyaM, zrImatpArzvajinezvara! // 676 // siddhisamprAptisiddhArtha, siddhArthanRpanandana! / trizalAhRdayAzvAsa, zrIvIra ! bhavate nmH||677|| iti stutvA namaskRtya, sarvAn prtyekmrhtH| caityAt siMhaniSadyAyA, niryayo bhrteshvrH||678|| vilokayan valaddhIvaM, taccaityaM priyamitravat / uttatArASTApadAdrerbharataH saparicchadaH // 679 // . | prAgvilagnamanA lagnavasvAJcala ivAJcalat / mandaM mandaM pratyayodhyamayodhyAdhipatistataH // 680 // , zokapUrairivA''kulAH / dizo'pi kurvan zokArtastAM purIM prApa bhRpatiH // 681 // taduHkhaduHkhitai DhaM, sodarairiva nAgaraiH / sAstradRgbhidRzyamAno, vinItAM prAvizannRpaH / / 682 // sAraM sAraM svAmipAdAn , vRSTazeSa ivA'mbudaH / so'sAmbuvigruSo varSan , skhaM viveza nivezanam / / 683 // 1 sUravaMzagaganasUrya ! / 2 devIzaralakSmIkumuda ! / 3 sumitrhimaaclpaand!| 4 azrujalabindUn / *bharatasya svagR. 4aa he gamanaM, shokaapnodshc| // 172 // Jain Education Intel For Private & Personal use only kha
Page #403
--------------------------------------------------------------------------
________________ tiSThan gacchan vapan jAgrad , bahirmadhye divA nizi / dadhyau sa prabhumevArtha, hatArtha iva taddhanaH // 684 // apyanyahetunA''yAtAnaSTApadatalAnarAn / prabhuM prathayataH pUrva, sa pUrvavadamanyata // 685 // Adau pazuvadajJAnaM, vyavahAranaye janam / imaM pravarttayAmAsa, gRhavAsasthito'pi yH|| 686 // AttadIkSazca bhagavAnacirotpannakevalaH / uddidhIpubhavAmbhodhedharme prAvarttayajagat // 687 // kRtakRtyaH svayaM kRtvA, kRtakRtyAn janAnapi / yaH padaM paramaM prApa, taM kathaM nAma zocasi ? // 688 // zokAkulaH kulAmAtyaiH, kathaJcidapi bodhitaH / zanakai rAjakAryeSu, prAvarttata mhiiptiH|| 689 // [caturbhiH kalApakam ] zanaiH zanaiH zokamukto, rAhamukta ivoDapaH / pahirvihArabhUmiSu, vicacAra narezvaraH // 690 // khAmipAdAnasau smRtvA, gajo vindhyasthalImiva / viSadannetyA''tajanaiH, sadA''sannairvyanodyata // 691 // parivArAnurodhena, kadA'pyArAmavIthiSu / vinodotpattibhUmiSu, jagAma jagatIpatiH // 692 // strIrAjyenevA''gatena, samaM straiNena tatra ca / latAmaNDapazayyAsu, reme ramyAsu bhUpatiH // 693 / / kusumAharaNAM vidyAdharANAmiva tatra saH / kusumAvacayakrIDAM, yUnAmaikSiSTa kautukAt // 694 // grathitvA puSpanepathyaM, varavAmabhuvaH svayam / prasUna dhanvanaH pUjAmiva tasyopaninyire // 695 // sarvAGgapuSpAbharaNAzcikrIDustatpuro'GganAH / Rtuzriya ivA'saGkhyIbhRtAstaM samupAsitum // 696 // rarAja rAjarAjopi, sarvataH puSpabhUSaNaH / tAsAmRtudevatAnAmivaikamadhidaivatam // 697 // 1 kRpaNaH / 2 uddhartumicchuH / 3 Agatya / 4 striismuuhen| 5 kAmadevasya / bharatasya bhogaaH| For Private & Personal use only .
Page #404
--------------------------------------------------------------------------
________________ triSaSTizalAkA puruSacarite // 173 // kadAcit krIDituM krIDAdIrghikAM savadhUjanaH / rAjahaMsa iva khairaM prayayau bharatezvaraH / / 698 / / tatra cakre jalakrIDAM, vAmanetrAbhirArSabhiH / kareNukAbhiH sahito, revAyAmiva kuJjaraH // 699 // AliGgantyaH kSaNaM kaNThe, kSaNaM doSNoH kSaNaM hRdi / tamApetuH payovIcyo, vAmAkSIzikSitA iva / / 700 // avataMsIkRtAmbhojazcalanmauktikakuNDalaH / bharato varuNaH sAkSAdivA'lakSyata vAriNi // 701 // lIlAvilAsasAmrAjyanivezAyeva bhUpatiH / ahaMpUrvikayA strIbhirabhyaSicyata vAribhiH // 702 // apsarobhikhi jaladevatAbhirivA'bhitaH / jalakeliprasaktAbhI, reme tAbhirmahIpatiH // 703 // svapratisparddhinAM vArijanmanAmiva darzanAt / vAribhistAmratAmApuH kuraGgakadRzAM dRzaH // 704 // aGganAnAmaGgarAgairaGgAd vigalitairghanaiH / ApaH sakardamA yakSakardamatvaM prapedire / / 705 / / saGgItakaM kArayituM, kadAcidapi zakravat / vilAsamaNDapAsthAnImAtasthau pRthivIpatiH // 706 // OMkAramiva matrANAmAdyaM saGgItakarmaNAm / sukharaM pUrayAmAsurveNuM vaiNavikottamAH // 707 // puSpAdibhiH zrutisukhairvyaktairvyaJjanadhAtubhiH / vaiNikA vAdayAmAsurvINA ekAdazA'pi tAH // 708 // tattatkavitvAnugataM, nAmnA prastArasundaram / raGgAcAryA dadhustAlaM, nRttAbhinayamAtaram // 709 / / priyamitravadanyo'nyamanujjhanto manAgapi / mArdaGgikAH pANavikAH khaM khaM vAdyamavAdayan // 710 // jAtirAgAn navanavAn, kharagItimanoramAn / gAyanAzca jagurhAhAhUhvahaGkArahAriNaH // 711 // 1 narmadAyAm / 2 bhujayoH / 3 jaladevaH / * ita Arabhya + etacihnaparyantaM pATho nAsti khaMpustake // 4 kamalAnAm / nAnApra saM 1, khaM // 5 sUtradhArAH / 6 mRdaGgavAdakAH / 7 paNavavAdakAH / prathamaM parva paSTaH sargaH RSabhajinabharatacatri caritam / bharatasya bhogAH / // 173 //
Page #405
--------------------------------------------------------------------------
________________ citrIyamANAzcitraizcA'GgahAraiH karaNairapi / nartakyo nanRtustAraM, laasytaannddvpnndditaaH|| 712 // prekSAzcakre prekSaNIyAnItyavighnaM mahIpatiH / yatra tatra prasaktAnAM, prabhRNAM ko hi bAdhakaH ? // 713 // sAMsArikasukhAnyevaM, bhuJjAno bharatezvaraH / svAmimokSadinAt pUrvalakSAH paJcAtyavAhayat // 714 // __ apareyuH kRtasnAnaH, prakRptabalikarmakaH / devadUSyAMzukonmRSTazarIraH sragvikuntalaH // 715 // gozIrSacandanakRtasarvAGgINavilepanaH / sarvAGganihitAnaya'divyaratnavibhUSaNaH // 716 // so'ntaHpuraniketAntavarastrIparivAritaH / vetriNyA daryamAnAdhyA, ratnAdarzagRhaM yayau // 717 // _ [tribhirvizeSakam ] pratibimbitamatyacche, gaganasphaTikopame / yathApramANaM sarvAGga, rUpaM tatra hiM dRzyate // 718 // tatra ca prekSamANasya, khaM vapurbharaMtezituH / aGgulyA ekatamasyA, nipapAtA'GgulIyakam // 719 // tadaGgalyA galitamapyaGgulIyaM mahIpatiH / nA'jJAsId bairhiNo bahabhArAd behamivaikakama // 720 // vapuH pazyan krameNekSAJcakre tAM cayanUmikAm / aGgulI galitajyotnAM, divA zazikalAmiva // 721 // aho ! vizobhA kimasAvaGgulIti vicintayan / dadarza patitaM bhUmAvaGgulIyaM narezvaraH // 722 // kimanyAnyapi vizobhAnyaGgAnyAbharaNairvinA ? / iti moktuM sa Arebhe, bhUSaNAnyaparANyapi // 723 // AdAvuttArayAmAsa, mANikyamukuTaM nRpaH / taddhInaM ca ziro'pazyacyutaratnAmivormikAm / / 724 // mANikyakuNDale projjhya, taddhInau ca dadarza saH / karNapAzAvanandu, pUrvAparadizAviva // 725 // * snigdhakuntalaH A // hyazyata khaMtA // bharatezvaraH saM 2, aa|| 1 mayUrasya / 2 piccham / 3 suurycndrrhite| bharatasya ravAdarzagRhAntaH kevlotpttiH| Jain Education Intel For Private & Personal use only
Page #406
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamaM parva tripaSTizalAkA puruSacarite // 174 // sargaH RSabhajinabharatacakricaritam / aveyakamahAsIcca, grIvAM tadrahitAmatha / nRpo dadarza niHzrIkAM, nimnaMgAmiva nirjalAm // 726 / / hAramuttArayAmAsA''lokayAmAsa ca kSaNAt / vakSaHsthalaM tadvihInaM, vyomeva gatatArakam // 727 // keyUre cA'mucad bAhU, tanmuktI ca dadarza saH / udveSTitArddhalatikApAzau sAladrumAviva // 728 // kaGkaNau cA'tyajat pANimUle tAbhyAM ca varjite / nirAmalasArakAgraprAsAdavadudaivata // 729 // anyAnyapyaGgulIyAni, tatyAjA''lokayacca saH / taddhInA aGgulIbhraSTamaNIH phaNiphaNA iva // 730 // tatyAja pAdakaTako, dadarzA'GgI tadujjhitau / galitavarNavalayau, rAjebhadazanAviva // 731 // iti krameNa bharatastyaktasarvAGgabhUSaNam / svamapazyat gatazrIkaM, zIrNaparNamiva drumam // 732 // __ acintayacca dhigaho !, vapuSo bhUSaNAdibhiH / zrIrAhAyaiva kuDyasya, pustAyairikha karmabhiH // 733 // antaHklinnasya viSThAdyairmalaiH srotobhavaibahiH / cintyamAnaM zarIrasya, kimapyasya na zobhanam // 734 // idaM zarIraM karpUrakastUrIprabhRtInyapi / dUSayatyeva pAthodapAthAMsyUperabhRriva // 735 // virajya viSayebhyo yaistepe mokSaphalaM tapaH / taireva phalametasya, jagRhe tattvavedibhiH // 736 // iti cintayataH samyagapUrvakaraNakramAt / kSapakazreNyArUDhasya, zukladhyAnamupeyuSaH // 737 // ghAtikarmakSayAdAvirAsIt tasyA'tha kevalam / sUryaprakAzo jImUtapaTalApagamAdiva // 738 // sahasA''sanakampo'bhUta, tadAnI ca divaspateH / mahaTyo mahatAmRddhimapi shNsntycetnaaH|| 739 / / bhaktyA tamabhyagAcendro, bhaktA hi pratipattidAH / khAmivat khAmiputre'pi, kiM punaH prAptakevale? // 740 // 1 grIvAbhUSaNam / 2 nadIm / * cA'mucat khaM // 3 bhitteH| 4 lepyakarmAdyaiH / 5 kSArabhUmiH / tamanvagA saM 2 // 5 bharatasya svAdarzagRhAntaH kevalotpattiH BASAHAAAAX // 17 // Jain Education Inters For Private & Personal use only
Page #407
--------------------------------------------------------------------------
________________ - CHAMPARENCREATE zakro'bhyadhAd dravyaliGgaM, pratipadyasva kevalin ! / yathA vande vidadhe ca, taba niSkramaNotsavam // 741 // tatazca bAhubalivad , vidadhe bharatezvaraH / pravrajyAlakSaNaM kezotpATanaM paJcamuSTikam // 742 // upanItaM yathA sannihitadevatayA tataH / rajoharaNamukhyopakaraNaM bharato'grahIt // 743 // vavande devarAjena, tatazca bharatezvaraH / na jAtu vandyate prAptakevalo'pi hyadIkSitaH // 744 // rAjJAM dazasahasrAzca, prAvrajannArSabhiM zritAH / tAdRzakhAmisevA hi, paratrApi sukhAkarI // 745 // ___ atha vizvambharAbhAraM, soDharbharatajanmanaH / rAjyAbhiSekamakarodAdityayazaso hariH // 746 // Arabhya kevalotpatterRSabhasvAmivat tataH / grAmAkarapurAraNyagiridroNamukhAdiSu / / 747 // dharmadezanayA bhavyAn , dehabhAjaH prabodhayan / pUrvalakSaM vijahAra, bharataH saparicchadaH // 748 // aSTApadagirI gatvA, tatazca bharatezvaraH / cakre caturvidhAhArapratyAkhyAnaM yathAvidhi / / 749 // athaikamAsaparyante, candre zravaNaRkSage / siddhAnantacatuSko'sau, siddhikSetramupAyayau // 750 / / ___ evaM ca bharataH pUrvalakSANAM saptasaptatim / kumArabhAve'gamayata , prabho zAsati medinIm // 751 // ekaM mANDalikatve ca, sahasraM zaraidAmasau / ativAhitAMzchamasthatayA bhagavAniva // 752 // ekavarSasahasronapUrvalakSANi SaT tathA / ArSabhirvyaticakrAma, cakravartitvamudvahan // 753 // utpanna kevalajJAno, vizvAnugrahakAmyayA / vijahe pUrvalakSaM ca, divasaM bhAnumAniva // 754 // *nRpA dazasahasrANi prAdeg A, saM 2 // : paraloke'pi / 2 shrvnnnksstrge| 3 varSANAm / triSaSTi.30 For Private & Personal use only
Page #408
--------------------------------------------------------------------------
________________ triSaSTi zalAkA puruSacarite // 175 // Jain Education Internation ityAyuSA caturazItimatItya pUrvalakSANi mokSamagamad bharato mahAtmA / zakreNa mokSamahimA vidadhe ca tasya devaiH samaM sapadi kandalitapramodaiH / / 755 / / svAmiprAgbhavavarNanaM kulakarotpattiH prabhorjanma cohAdivyavahAradarzanamatho rAjyaM vrataM kevalam / cakritvaM bharatasya mokSagamanaM bhartuH kramAccakriNo yasmin parvaNi varNitaM vitanutAt parvANi sarvANi vaH // 756 // ityAcAryazrI hemacandraviracite triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye prathame parvaNi marIcibhava bhAvizalAkApuruSa-bhagavannirvANa bharatanirvANavarNano nAma SaSThaH sargaH // 6 // samAptaM ca zrIRSabhakhAmi bharatacakravarttipratibaddhaM prathamaM parva // 1 // prathamaM parva SaSThaH sargaH RSabhajinabharatacatri caritam / bharatasya nirvANam / 1180411 .
Page #409
--------------------------------------------------------------------------
________________ 000000000000-34-4 000000000000- -2.000000000 ganyApAganidhijenAcArya zrI zrI ra mAmInapAnanda sari AtmArAmajI mahArAja sva-parazAstraparamArthaprapaMcapravINa-vRhattapAgacchAntargatasaMvignazAkhIya-AdyAcArya-paMjAbadezoddhAraka-nyAyAmbhonidhi jainAcArya zrImad vijayAnandasUrIzvarajI (zrIAtmArAmajI mahArAja) janma-vi0 saM0 1893 caitra sudi 1 bRhaspativAra-gAma leharA (paMjAba ) tahasIla jIrA, jilA phirojapura. 900 sthAnakavAsI dIkSA-vi0 saM0 1910 mAlerakoTalA (paMjAba) saMvignadIkSA-vi0 saM0 1932 amadAvAda. AcAryapada-vi0 saM0 1942 pAlItANA. svargagamana-vi0 saM0 1952 gujarAMvAlA (paMjAtha ) ....... .manton... 10000nesamanna notes
Page #410
--------------------------------------------------------------------------
________________ GOOOOOOOG 60@@@@ @ @@O: " khaMtA" (prAstAvike vilokanIyam ) Fasht samAdhI sarvatayAcahIma saskRtihAsAvisamamadhila nisvikSemAdimatIhImA davAsakAsamAyAnAmayika bAlAihativAnamathiTrAna viniyAmAnAmagrIvAsamAtipadikSAda gaDAkAyakA sayamadamminadanAmamupAsnAdArayAdimadhidhImAkSamA yasyAmirmasumAvadezamasitaMkSipakamalAkarasAmAgavalAmAkA halahAtAvAmaU~lyAyalyAsa timAmAdamAmamAyayAvAvAsasavaya), tyAsamarAmAnakAsamatIsAhila samavAsanacaMdramAddyAda sadamAna samanicAlItAnAca simasAniyA vArUNAlAzIsupArzvajioNnakAyamAna DimarIcinimAyAkalAnita rugavAsasmiMdanagAdhasakirIrazANAyAma jayakinaravAcavinAvAna zavarupAdAdiDAsA savayaziyanataraMgArimaghAnAkApAyayAdi mahimAjhAyAnamacavalasaMcagaganAAMgaNaghAsAlagharuvA sitA nAnAbhAnavadhiAyasucanA karAmajavAhizvakalayanAkavalA antya EhssilavAsapAgAzubamo chilengguraabaahaaikaaesisecclir' mohanaupariNatigAralAImA yuTizApAdazAha vinitInavAsasIvApAnIjanaparaNyAvahatAnakamArgako mAdhyamivadhamAkAmayAmaphalamahajaERRAS cAlApake vizAlayamadInAnAtinaHzuditAditi yAvasamayAnADAmadAsAcA vikramAlAnuhAsilalokalAkAmagAtArakatilAmAkA dhAmIsabIvAyavartatamutpati akSAkAmayAmasAmahArAvidhImATrI yAyapAsAgAsavara mAgavAzima WaqyanAdabArAmata yAvadiyAyAyucareDa kamAlAgAmagagahANImAna jhare zrIvikamI yAyAvedavirodhitimAzA marA patram M aalotina000000000000 POOGOI HOJPGyan :zrI mahodaya mi.gresa-bhAvanagara. OOOOO O D