Book Title: Agam 15 Upang 04 Pragnapana Sutra Part 05 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
८८
प्रशापनासूत्रे किरियाओ पण्णत्ताओ' हे गोतम पञ्च तावद् आयोजिकाः क्रियाः प्रज्ञप्ता:'तं जहाकाइया जाव पाणाइवाय किरिया' तद्यथा कायिकी यावद् आधिकरणिकी, प्राद्वेषिकी पारितापनीकी, प्राणातिपातक्रिया च 'एवं नेरइयाणं जाय वेमाणियाणं' एवं उक्तरीत्या नैरयिकाणां यावद् असुरकुमारदि भवनपतिनां पृथ्वीकायिकायेकेन्द्रियाणां द्वित्रिचतु रिन्द्रियाणां पञ्चेन्द्रियतिर्यग्योनिकानां मनुष्याणां वानव्यन्तराणां ज्योतिष्काणां वैमानिकानाञ्च कायिक्यादि पञ्च क्रियाः प्रज्ञप्ताः, गौतमः पृच्छति 'जस्सणं भंते ! जीवस्स काइया आयोजिया किरिया अस्थि तस्स अहिगरणिया किरिया आयोजिया अत्थि? जस्स अहिगरणिया आयोजिया किरिया अस्थि तस्स काइया आयोजिया किरिया अस्थि ? 'हे भदन्त ! यस्य खलु जीवस्य कायिकी आयोजिता क्रिया अस्ति तस्य किम् आधिकरणिकी क्रिया आयोजिता अस्ति' एवं यस्याधिकरणिकी आय जिता क्रिया अस्ति' तस्य किं कायिकी आयोजिता क्रिया अस्ति? भगवानाह - 'एवं एएणं अ. भिलावेणं ते चेव चत्तारि दंडगा भाणियव्या-जस्स जं समयं जं देसं जं पएस जाव वेमाणियाण' एवम्-पूर्वीक्तरीत्या एतेन उपर्युक्तप्रकारेण अभिलापेन-अलारक्रमेण ते
श्री भगवान्-हे गौतम ! पांच आयोजिका क्रियाएं कही गई हैं। वे ये हैं - कायिकी, आधिकरणिकी, प्राद्वेषिकी पारितावनिकी और प्राणातिपात क्रिया ।
इसी प्रकार चौवीस दंडकों को लेकर नरयिकों' असुरकुमार आदि भवनपतियों, पृथ्वीकायिक आदि एकेन्द्रियों, द्वीन्द्रियों त्रीन्द्रियों चतुरिन्द्रियों तिर्यच. पंचेन्द्रियों, मनुष्यों वानव्यन्तरों, ज्योतिष्कों और वैमानिकों की भी पांव कियाएं आयोजिका समझनी चाहिए। ___ श्री गौतमस्वामी-हे भगवन् ! जिस जीव को कायिकी आयोजिका क्रिया होती है उसको आधिकरणिकी क्रिया भी क्या आयोजिका होती है ? और जिस जीव को आधिकरणिकी आयोनिका क्रिया होती है, उसे क्या कायिको आयोजिका क्रिया होती है ?
श्री भगवन् ! हे गौतम ! पूर्वोक्त प्रकार से आलापक क्रम के अनुसार पूर्व
શ્રી ભગવન હે ગૌતમાં પાંચ આયોજિકા કિયાએ કહેલી છે. તે આ છે કાયિકો, આધિકરણિકી, પ્રાàષિક, પારિતાપનિકી અને પ્રાણાતિપાત કિયા.
એ પ્રકારે વીસ દંડકને લઈને નરયિકે અસુરકુમાર આદિ ભવનપતિ, પૃથ્વી यि माहिन्द्रियो, बान्दियो, त्रीन्द्रियो, यतुशिन्द्रयो,तिय य प येन्द्रियो,मनुष्यो, पानવ્યન્તરે, તિષ્ક અને વૈમાનિકેની પણ પાંચ કિયાઓ આજિક સમજવી જોઈએ.
શ્રી ગૌતમસ્વામી–હે ભગવન! જે જીવને કાયિકી આજિકા ક્રિયા હોય છે. તેને આધકારણકે કિયા પણ શું આલેજિક હોય છે અને જે જીવતે આધિકરણિકી આફ્રિકા કિયા થાય છે, તેને શું કાયિકી આયોજિકા કિયા થાય છે?
શ્રી ભગવાન-હે ગૌતમ ! પૂર્વોક્ત પ્રકારથી આલાપક કેમના અનુસાર પૂર્વ કથિત ચારે
શ્રી પ્રજ્ઞાપના સૂત્ર : ૫
