Book Title: Shastra Sandesh Mala Part 16
Author(s): Vinayrakshitvijay
Publisher: Shastra Sandesh Mala
Catalog link: https://jainqq.org/explore/004466/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAstrasaMdezamAlA dArzanika-carcA granthanikarI: tatvataraGgiNI gurutattvaprA (T nyAyAvatAra TDESTST> praznadvAtriziMkA) syAdavAdabhASA) pramANanayatattvAlakA (yAdavAdakAlikA yuktiprakAza ekaviMzati trirzikA jalpakalpalattA (jainasyAdavAdamuktAvalI jainatatvasAra) (jalpakalpalattA 49mm Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAstrasaramAlA-16 dArzanika-carcAgranthanikarIH bhAga-16 II saMkalana II pa.pU. AcArya bha. zrImad vijaya rAmacandrasUrIzvarajInA sAmrAjyavata pU.panyAsazrI bodhiratnavijayajI ma.sA.nA zizvaranA pU.mu.zrI vinayarakSitavijayajI ma.sA. II prakAzaka || zAstrasaMdezamAlA 3, maNibhadra epArTamenTa, subhASacoka, ArAdhanA bhavana mArga - gopIpurA, surata-1 Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (c) zAstrasaMdezamAlA - 16 (c) dArzanika-carcAgranthAnikarIH (c) prathama AvRtti (c) Aso vada-5, vi.sa.2061 (c) kiMmata rU. 5/- (paDatara kiMmata) II pramArjanA - zuddhi I pU.mu.zrI hitarakSitavijayajI ma.sA. pU.mu.zrI zrutatilakavijayajI ma.sA. pU.sA.zrI bhadrajJAzrIjI ma. paMDitavarya zrI ratIbhAi cImanalAla dozI (c) TAipa seTIMgaH pAyala prinTarsa - rAdhanapura zrIjI TrAphIksa, pAlaDI, amadAvAda. @ mudrakaH zivakRpA ophaseTa prInTarsa, dUdhezvara, amadAvAda-4 ----- - - vizeSa noMdhaH zAstrasaMdezamAlAnA 1 thI 20bhAganuM saMpUrNa prakAzana zAnadravyamAMthI karavAmAM Avela che. tenI noMdha levA vinaMtI. Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AbhAra anumodanIya, anukaraNIya...! zAstrasaMdezamAlAnA soLamA bhAganA prakAzanano saMpUrNa lAbha pU.A.zrI. vijayajinacaMdrasUrIzvarajI ma.sA.nA ziSyaratna pU.A.zrI. vijaya saMyamaratnasUrIzvarajI ma.sA.nA ziSyaratna pU.A.zrI vijaya yogatilakasUrIzvarajI ma.sA.nI preraNAthI zrI mAlavADA paMca mahAjana mAlavADA (rAjasthAna) F A taraphathI zrI saMghanA jJAnadravyanI nidhimAMthI levAmAM Avela che. tenI amo bhUrI...bhUrI... " anumodanA karIe chIe.... ? zrI saMgha tathA TrasTIgaNanA amo AbhArI chIe ..! - - zAstrasaMdezamAlA Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhupaNAnuM sArthakapaNuM..! parAvartanA svAdhyAya. bhaNeluM yAda rAkhavA mATe "parAvartanA' joie. vAcanA, pRcchanA ane parAvartanA karanArane TAIma keTalo joIe? e traNemAM lAgI jAya te bhUta jevo maTI deva jevo banI jAya. svAdhyAya vagarano sAdhu bhUta jevo banI badhe bhaTakyA kare che. te svAdhyAyamAM lAge to ja deva jevo bane che. tamAre bhUta jevA banavuM che ke deva jevA banavuM che? maLelA sAdhupaNAne jo sArthaka karavuM hoya to sAdhujIvanane svAdhyAyanA raMge raMgIne deva jevuM banAvavuM joIe. parAvartana bAda "anuprekSA' joIe. jANeluM, pUcheluM, parAvartana karela sUtra ane arthanuM sUkSmatAthI ciMtana, manana, uMDANathI parizIlana karavuM joie, jethI e sUtrArtha Atmastha bane. ema bhaNyA bAda, niHzaMka banyA bAda, padArthane sthira karyA bAda ene Atmastha banAvavAnI kriyArUpa svAdhyAyane anuprekSA kahela che. anuprekSA svAdhyAyathI je AtmAne sUtrArtha pUrepUrA Atmastha thAya tene bIjI paNa puNyaprakRti vagere bAbato hoya tyAre guru pAsethI dharmakathA karavAno adhikAra maLe che. cAra prakArano svAdhyAya karyA vinA dharmakathA kare enI dharmakathAmAM bhalIvAra na Ave. enAthI sva-paranuM kalyANa thavAnA badale akalyANa thAya evI zakyatA vadhu hoya che. -pU.A.deva.zrImad vijaya rAmacandrasUrIzvarajI mahArAjA Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzakIya ......... ! - pUrvanA pUrvAcArya - puNyAtmAoe padyamAM prarUpelA 400 thI vadhAre prakaraNonA 70,000 hajAra zloka pramANa sAhitya Aje eka navA svarUpe AvI rahyuM che. | upalabdha graMthonuM upakAraka-upayogI bananAra A ekaapUrva-anokhuM-aneruM-addabhUta prakAzanamAM amo nimitta banela chIe teno amone harSa che. chellA traNa varSathI pU.paMnyAsazrI bodhiratnavijayajI ma.sA.nA ziSya ratna pU.paMnyAsazrI taporatnavijayajI ma.sA.nA saMpUrNa mArgadarzana mujaba pU.mu. zrI vinayarakSitavijayajI ma.sAhebe A saMkalanA taiyAra karI Apela che. zAstrasaMdezamAlA dvArA prakAzita thayela A 20pustakomAM pU.A. zrI haribhadrasUrIzvarajI ma.sA. tathA pU. upAzrI yazovijayajI ma.sA. dvArA racAyela padya sAhityanA sAta pustako che bAkInA tera pustakomAM alaga-alaga kartAonI kRttiono viSayavAra samAveza karavAmAM Avela che. zAstrasaMdezamAlAnA A prakAzanamAM zuddhino vizeSa khyAla rAkhavAmAM Avela che. dareka pustakamAM AgaLa jaNAvela pUjyazrIoe te pustakanuM pramArjana karI Apela che. temAM pU.paM.zrI bodhiratnavijayajI ma.sA.nA ziSyaratna pU.mu.zrI hitarakSitavijayajI ma.sA., pU.A.zrI yogatilakasUrIzvarajI Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ma.sA.nA ziSyaratna pU.mu.zrI zrutatilakavijayajI ma.sA. (saMskRta grantho) tathA pU.sA.zrI dakSAzrIjI ma.nA. ziSyA pU.sA.zrI bhadrajJAzrIjI ma. Adie vizeSa kALajI rAkhI zuddhi karI Apelache. jaina paMDitomAM jemanuM AgavuM sthAna-nAma che evA paMDitavaryazrI ratIbhAI cImanalAla dozIe zAstrasaMdezamAlAnA A 20bhAganuM samagra meTara ceka karI Apela che. dararoja pAMca-cha. kalAka adhyayananuM kArya cAlu rAkhI, athAga mahenata karI samayano je bhoga teozrIe Apela che te prazaMsanIya che. zrI surata tapagaccha ratnatrayI ArAdhaka saMghe tathA bIjA alaga alaga saMghoe potAnA jJAnadravyanI nidhimAMthI udAratApUrvaka lAbha laI A kAryane vegavaMtu banAvela che te mATe amo teozrInA AbhArI chIe." TAipa seTIMga mATe pAyela prinTarsa - rAdhanapuranA mAlika zrI ikabAlabhAI tathA zrIjI grAphIksa - amadAvAdanA zrI nikuMjabhAi paTele ghaNI ja dhIraja ane khaMtathI zrI rIjhavAna zekhanA sahakArathI A kAryane pUrNatAe pahoMcADyuM che. prInTIMga, TAITala prInTIMga tathA bAInDIMganuM kAma zivakRpA ophaseTa prInTarsa-amadAvAdanA bhAvinabhAIe vizeSa kALajIpUrvaka karI Apela che. zAstra saMdezAmAlA Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / / anukramaNikA / / dArzanika 1. sammatisUtram 167 1-15 2. nyAyAvatAraH 15-17 3. nyAyAvatArasUtravArtikam 57 18-23 4. ekaviMzatirdvAtriMzikAH 663 23-86 5. yuktyanuzAsanam 64 86-92 6. pramANanayatattvAlokAlaGkAraH (pramANa)250 92-115 7. ayogavyavacchedadvAtriMzikA 32 115-118 8. anyayogavyavacchedadvAtriMzikA 32 118-121 9. . utpAdAdisiddhiH, 32 121-124 10. pramANamImAMsA . (pramANa)70 124-130 11. pramANaprakAzaH 83 130-139 12. SaDdarzanasamuccayaH 180 139-154 13. syAdvAdakalikA 40 155-158 14. yuktiprakAzaH . 28 158-160 15. SaDdarzanaparikramaH . 66 161-166 16. anumAnamAtRkA 13 166-167 17. jainatattvasAraH 547 168-216 18. nayakarNikA 23 216-218 19. praznadvAtriMzikA 32 218-221 Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20. jainasyAdvAdamuktAvalI 248. 221-248 21. syAdvAdamuktAvalI 75 248-252 22. syAdvAdabhASA (pramANa) 50 253-256 23. jalpakalpalatA 66. 257-266 cArcika 24. sandehadolAvalI , . 150 267-279 25. gurutattvapradIpaH ..241 279-300 26. yuktiprabodhaH 25 300-302 27. kevalibhuktiprakaraNam 37 303-306 28. strInirvANaprakaraNam ' 57 306-310 29. samyaktvaparIkSA 180 311-326 30. pauSadhaSaTtriMzikA 36 327-330 31. IryApathikISaTtriMzikA . 36 330-333 32. paryuSaNAdazazatakam 111 .333-342 33. tattvataraGgiNI 62 343-348 34. paTTAvalIvisuddhI 108 348-357 35. pravacanaparIkSA 961 358-440 36. pariziSTha-1 1-8 saMpUrNa zloka saMkhyA - 4833 / saMpUrNa pRSTha saMkhyA - 8 + 440 + 8 Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 2 // // 3 // // 4 // pU.A.zrIsiddhasenadivAkarAcAryaviracitam ||smmtisuutrm // * nayakaMDaM .. siddhaM siddhatthANaM ThANamaNovamasuhaM uvagayANaM / kusamayavisAsaNaM sAsaNaM jiNANaM bhavajiNANaM samayaparamatthavittharavihADajaNapajjuvAsaNasayaNho / AgamamalArahiyao jaha hoti tamatthamunnesu titthayaravayaNasaMgahavisesapatthAramUlavAgaraNI / davvaTThio a pajjavaNao a sesA viappA siM davvaTThianayapayaDI suddhA saMgahaparUvaNAvisao / paDirUve puNa vayaNatthanicchao tassa vavahAro mUlanimeNaM pajjavanayassa ujjusuavayaNavicchedo / tassa u saddAIA sAhapasAhA suhumabheA nAmaM ThavaNA davie ti esu davvaTThiassa nirakkhevo / bhAvo u pajjavaTThiassa parUvaNA esa paramattho pajjava NisAmannaM vayaNaM davvaTThiassa asthi tti / avaseso vayaNavihI. pajjabhayaNA sapaDivakkho .. pajjavanayavoktaM vatthu davvaTThiassa vayaNijjaM / jAva daviovaogo apacchimaviappanivvayaNo davvaDhio tti tamhA natthi nao niamsuddhjaaiio| na ya pajjavaTThio nAma koi bhayaNAya u viseso davvaTThiavattavvaM avatthu niyameNa hoi pjjaae| taha pajjavavatthu avatthumeva davvaTThianayassa uppajjaMti vayaMti a bhAvA niameNa pjjvnyss| davvaTThiyassa savvaM sayA aNuppannamaviNaTuM // 5 // // 6 // // 7 // // 8 // // 10 // // 11 // Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ davvaM pajjavaviuyaM davvaviuttA ya pajjavA ntthi| uppAyaThiIbhaMgA haMdi davialakkhaNaM eaM // 12 // ee puNa saMgahao pADikkamalakkhaNaM duviNhaM pi| tamhA micchaddiTThI patteaM do vi mUlanayA // 13 // Na ya taio asthi nao na ya sammattaM na tesu paDipuNNaM / jeNa duve egaMte vibhajjamASA aNegaMto // 14 // jaha ee taha anne patteyaM duNNayA nayA anne / haMdi hu mUlanayANaM pannavaNe vAvaDA te vi| // 15 // savvanayasamUhammi vi natthi nao ubhyvaaypnnnnvo| mUlanayANa u ANaM patteavisesi biti // 16 // Na ya davvaTThiapakkhe saMsAro Neya pajjavanayassa / sAsayaviyattivAI jamhA uccheavAiA . // 17 // suhadukkhasaMpaogo na jujjaI niccavAyapakkhammi / egaM tuccheammi vi suhadukkha viappaNamajuttaM // 18 // kammaM joganimittaM bajjhai baMdhaTThiI ksaayvsaa| apariNaucchiNNesu a baMdhaTTiI kAraNaM natthi . // 19 // baMdhammi apUraMte saMsArabhaohadaMsaNaM mojjhaM / baMdhaM ca viNA mokkhasuhapatthaNA Natthi mokkho ya. // 20 // tamhA savve vi nayA micchaddiTThI sapakkhapaDibaddhA / annonnanissiA uNa havaMti saMmattasabbhAvA . // 21 // jaha NegalakkhaNaguNagaNaveruliAimaNI visaMjuttA / rayaNAvalivavaesaM na lahaMti mahagghamullA vi . // 22 / / taha niayavAyasuvinicchiA vi annonnapakkhaniravekkhA / sammaiMsaNasadaM savve vi nayA na pAvaMti // 23 // Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 29 // jaha puNa te ceva maNI jahA guNavisesabhAgapaDibaddhA / rayaNAvali tti bhannai jahanti pADikkasatrAoM // 24 // taha savve nayavAyA jahANurUvaM vi NiuttavattavvA / sammadaMsaNasadaM lahaMti na vi sesa (sa) trAo // 25 // loiaparicchiasuho nicchayavayaNapaDivattimaggo a| aha pannavaNAvisao tti teNa vIsatthamuvaNIo // 26 // iharA samUha siddho pariNAmakau vva jo jahiM attho / te taM ca Na taM taM ceva va ttiNiameNa micchattaM // 27 // niayavayaNijjasaccA savvanayA pariviAlaNe dosA / te uNa nidiTThasamaTTha vibhayai sacce va alie vA // 28 // davvaTThiavattavvaM saccaM sacceNa niccamaviappaM / . Araddho a vibhAgo pajjavavattavvamaggo a so puNa samAsao cia vaMjaNaniao a atthaniao a / atthagao a abhinno bhaiavvo vaMjaNavigappo // 30 // egadaviammi je atthapajjavA vayaNapajjavA vA vi| tIANAgayabhUA tAvaiaM taM havai davvaM . // 31 // purisammi purisasaddo jmmaaiimrnnkaalpjjNto| / tassa u bAlAIA pajjavajogA bahuvigappA // 32 // asthi tti nivviappaM purisaM jo bhaNai murisakAlammi / so bAlAivigappaM na lahai tullaM va pAvijjA // 33 // vaMjaNapajjAyassa u puriso puriso tti niccamaviappo / bAlAivigappaM puNa pAsai se atthapajjAo // 34 // saviappa nivviappaM ia purisaM jo bhaNijja aviappaM / saviappameva vA nicchaeNa na ya nicchio samae // 35 // Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ atyaMtarabhUehi a niaehi a dohi samayamAIhiM / vayaNavisesAIaM davvamavattavvayaM paDai. // 36 // aha deso sabbhAve deso sabbhAvapajjave niao / taM daviamasthi natthi a Aesavisesi jamhA // 37 // sabbhAve AiTTho deso deso a ubhayahA jassa / taM asthi avattavvaM ca hoi daviaM viappavasA . // 38 // AiTTho' sabbhAve deso deso a ubhayahA z2assa / taM Natthi avattavvaM ca hoi daviaM viappavasA // 39 // sabbhAvAsabbhAve deso deso a ubhayahA jss| taM atthi NatthiavattavvayaM ca daviaM viappavasA // 40 // evaM sattaviappo vayaNapaho hoi atthapajjAe / vaMjaNapajjAe puNa saviappo nimviappo a // 41 // jaha daviamappiaM taM taheva asthi tti pajjavanayassa / na ya samayapannavaNA pajjavanayamettapaDipuNNA // 42 // paDipuNNajovvaNaguNo jaha lajjai bAlabhAvacariehi / kuNai a guNapaNihANaM aNAgayasuhovahANatthaM . // 43 // Na ya hoi jovvaNattho bAlo anno vi lajjai na tenn| .. na vi a aNAgayavayaguNapasAhaNaM jujjhai vibhatte // 44 // jAikularUvalakkhaNasannAsaMbaMdhao ahigayassa / bAlAibhAvadiTThavigayassa jaha tassa saMbaMdho // 45 // tehiM aiANAgayadosaguNadugaMchaNa'bbhuvagamehiM / taha baMdhamokkhasuhadukkhapatthaNA hoi jIvassa . // 46 // annonnANugayANaM imaM ca taM catti vibhayaNamajuttaM / . jaha duddhapANiANaM jAvaMta visesapajjAyA // 47 // Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 48 // // 49 // // 50 // // 51 // // 52 // // 53 // rUvAipajjavA je dehe jIvadaviammi suddhammi / te annonnANugayA paNNavaNijjA bhavatthammi evaM ege AyA ege daMDo a hoi kiriA ya / karaNaviseseNa ya tivihajogasiddhI u aviruddhA naya bAhirao bhAvo abhiMtarao a asthi samayammi / noiMdiraM puNa paDucca hoi abhiMtaro bhAvo davvaTThiassa AyA baMdhai kammaM phalaM ca veei| biiassa bhAvamettaM na kuNai naya ko vi veei davvaTThiassa jo ceva kuNai so ceva veaI niamA / anno karei anno paribhuMjai pajjavanayassa jaM vayaNijjaviappA saMjujjaMtesu hoti eesu / . sA sasamayapaNNavaNA titthayarAsAyaNA annA purisajjAyaM tu paDucca jANao paNNavejja aNNayaraM / parikammaNAnimittaM dAehI soM visesaM pi . ||jiivkNddN // jaM sAmannaggahaNaM daMsaNameaM visesiaM nANaM / doNha vi NayANa eso pADekkaM atthapajjAo davvaTThio vi houNa daMsaNe pajjavaTThio hoi / uvasamiAIbhAvaM paDucca nANe u vivarIaM maNapajjavanANaMto nANassa ya daMsaNassa ya viseso / kevalanANaM puNa daMsaNaM ti nANaM ti a samANaM keI bhaNaMti jaiA jANai taiA Na pAsai jiNo tti / mutti (sutta) mavalaMbamANA titthayarAsAyaNAbhIrU // 54 // // 55 // // 56 // // 57 // // 58 // Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kevalanANAvaraNakkhayajAyaM kevalaM jahA nANaM / taha daMsaNaM pi jujjai niaAvaraNakkhaya ssaMte // 59 // bhannai khINAvaraNe jai (ha) mainANaM jiNe na saMbhavai / .... taha khINAvaraNijje visesao daMsaNaM natthi // 60 // suttammi ceva sAI avajjavasiaMti kevalaM bhnniaN| suttAsAyaNabhIruhiM taM pi. daTThavviyaM hoi // 61 // saMtammi kevale daMsaNammi nANassa saMbhavo ntthi| kevalanANammi a daMsaNassa tamhA samihaNAI... // 62 // daMsaNanANAvaraNakkhae samANammi kassa puvvayaraM / ... hojja samaM uppAo haMdi duve natthi uvaogA // 63 // jai savvaM sAyAraM jANAi savvasamaeNa savvannU / jujjai sayA vi evaM ahavA savvaM na yANAi // 64 // parisuddhaM sAgAraM aviattaM daMsaNaM aNAgAraM / naya khINAvaraNijje jujjai saviattamaviattaM // 65 // addiTuM annAyaM kevalI eva bhAsai sayA vi / egasamaeNa haMdI vayaNaviappo na saMbhavai // 66 // annAyaM pAsaMto adiTuM ca arahA viaannNto| kiM jANai kiM pAsai kaha savvaNNu tti vA hoi // 67 // kevalanANamaNaMtaM jaheva taha daMsaNaM pi paNNattaM / sAgAraggahaNAhia niamaparitaM aNAgAraM // 68 // bhaNNai jaha caunANI jujjai niamA taheva eaNpi| . bhaNNai na paMcanANI jaheva arahA taheaMpi . // 69 // paNNavaNijjA bhAvA samattasuanANadaMsaNA visao / ohimaNapajjavANa u annonnavilakkhaNo visao. // 70 // Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tamhA cauvibhAgo jujjai na u nANadaMsaNajiNANaM / sayalamaNAvaraNamaNaMtamakkhayaM kevalaM nANaM . // 71 // paravattavvayapakkhA avisiTTA tesu tesu suttesu / atthagaI ya u tesi viaMjaNaM jANao kuNaI // 72 // jeNa maNovisayagayANa daMsaNaM natthi davvajAyANaM / to maNapajjavanANaM niamA nANaM tu niddiTuM // 73 // cakkhuacakkhuavahikevalANa samayammi daMsaNavigappA / paripaDhiA kevalanANadaMsaNA teNa te annA // 74 // daMsaNamoggahamettaM ghaTo tti nivvaNNaNA havai nANaM / jaha ettha kevalANaM visesaNaM etti ceva // 75 // dasaNapuvvaM nANaM nANanimittaM tu daMsaNaM ntthi|| teNa suviNicchiAmo daMsaNanANA Na aNNattaM // 76 // jai uggahamittaM daMsaNamiti manasi visesiaM nANaM / mainANameva daMsaNamevaM sai hoi nipphaNNaM // 77 // evaM sesidiadaMsaNesu niyameNa hoi na ya juttaM / aha tattha nANamettaM ghippai cakkhummi vi taheva // 78 // nANaM appuDhe avisae a atthammi daMsaNaM hoi / mottUNa liMgao jaM aNAgamAIavisaesu // 79 // maNapajjavanANaM daMsaNaM ti teNeva hoi naya juttaM / bhannaiM nANaM noiMdiaMti na ghaDAdao jamhA // 80 // maisuanANanimitto chaumatthe hoi atthauvalaMbho / egayarammi vi tesiM na daMsaNaM daMsaNaM katto // 81 // jaM paccakkhaggahaNaM Na inti suanANasaMsiA atthA / . tamhA saNasaddo na hoi sayalo vi suanANe // 82 // Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaM appuTThA bhAvA ohInANassa huMti paccakkhA / tamhA ohInANe daMsaNasaddo vi uvautto ___ // 83 // jaM appuDhe bhAve jANai pAsai a kevalI niamaa| tamhA taM nANaM daMsaNaM ca avisesao siddhaM // 84 // sAIapajjavasiaM ti do vi te sasamayao havai evaM / paratitthiavattavvaM ca egasamayaMtaruppAo // 85 // evaM jiNapannatte saddahamANassa bhAvao bhAve / purisassAbhiNibohe daMsaNasaddo havai jutto // 86 // sammannANe niameNa daMsaNaM daMsaNe u bhaiavvaM / sammaNNANaM ca imaM ti atthao hoi uvavaNNaM // 87 // kevalanANaM sAI apajjavasiaMti dAiaM samae / tettiametto tUNA kei visesaM na icchaMti // 88 // je saMghayaNAIAM bhavatthakevalivisesapajjAyA / te sijjhamANasamammi hoMti vigaiM tao hoi . // 89 / / siddhattaNeNa ya puNo uppanno esa atthpjjaao| kevalabhAvaM tu paDucca kevalaM dAiaM samae // 90 // jIvo aNAinihaNo kevalanANaM tu sAiamaNaMtaM / ia thorammi visese kaha jIvo kevalaM hoi // 91 // tamhA anno jIvo anne nANAipajjavA tassa / uvasamiAIlakkhaNavisesao ke vi icchaMti // 92 // aha puNa puvvapautto attho egaMtapakkhapaDisehe / taha vi udAharaNamiNaM ti heupaDijoaNaM vocchaM // 93 // jaha koi saTThivariso tIsaivariso narAhivo jaaNuo| ubhayattha jAyasaddo vAsavibhAgaM visesei // 94 // Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ evaM jIvaddaviaM aNAinihaNamavisesiaM jamhA / rAyasariso u kevali pajjAo tassa saviseso // 95 // jIvo aNAinihaNo jIva tti aniamao na vattavyo / jaM purisAua jIvo devAua jIviavisiTTho // 96 // saMkhijjamasaMkhijjaM aNaMtakappaM ca kevalaM nANaM / taha rAgadosamohA anne vi a jIvapajjAyA // 97 // ||dvvkNddN|| sAmaNNammi viseso visesapakkhe a vayaNaviNNAso / davvapariNAmamaNNaM dAei tayaM va niamei // 98 // egaMtanivvisesaM egaMtavisesiyaM ca vayamANo / davvassa pajjave pajjavA hi daviaM niattei // 99 // paccuppannaM bhAvaM vigayabhavissehiM jaM smaannei| eaM paDucca vayaNaM davvaMtaranissiaM jaM ca // 100 // davvaM jahA pariNayaM taheva asthi tti tammi samayammi / vigayabhavissehi u pajjavehiM bhayaNA vibhayaNA vA // 101 // parapajjavehiM asassigamehiM niameNa niccamavi ntthi| .. sarisehi vi vaMjaNao atthI- Na puNa attha pajjAe // 102 / / paccuppannammi vi pajjayammi bhayaNAgaI paDai davvaM / jaM egaguNAIyA aNaMtakappA guNavisesA / // 103 // kovaM uppAyaMto puriso jIvassa kArao hoi / tatto vibhaeavvo parammi sayameva bhaiavvo // 104 // rUvarasagaMdhaphAsA asamANaggahaNalakkhaNA jamhA / tamhA davvANugayA guNa tti te kei icchaMti // 105 // Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dUre tA annattaM guNasadde ceva tAva paaricchN| jaM pajjAvAhi(i)o hojja pajjave ceva guNasannA // 106 // do puNa nayA bhagavayA davvaTThiapajjavaTThiA niayaa| .. etto a guNavisese guNaTThianao vi jujjaMto . // 107 // jaM ca puNa arahayA tesu tesu suttesu goamAINaM / / . pajjavasaNNA niamA vAgariA teNa pajjAyA // 108 // parigamaNaM pajjAo aNegakaraNaM guNo tti egatthA / taha vi na guNo tti bhannai pajjavanayadesaNNA jamhA // 109 // japaMti asthi samae. egaguNo dasaguNo. aNaMtaguNo / rUvAIpariNAmo bhannai tamhA guNaviseso // 110 // guNasaddamaMtareNAvi taM tu pajjavavisesasaMkhANaM / sijjhai navaraM saMkhA na satthadhammo tai guNotti // 111 / / jaha dasasu dasaguNammi egammi dasattaNaM samaM cev|| ahiammi vi guNasadde taheva eaMpi daTThavvaM // 112 // egaMtapakkhavAo jo puNa davvaguNajAibheyaNammi / aha puvvaM paDikuTTho u AharaNamettameyaM ti // 113 // piaputtamittabhajjayabhAUNaM egpurissNbNdho| - na ya so egassa piu tti sesayANaM piA hoi // 114 // jaha saMbaMdhavisiTTho so puriso purisabhAvaniraisao / taha davvamidiagayaM rUvAivisesaNaM lahai // 115 / / hojjAhi duguNamahuraM aNaMtaguNakAlayaM ca jaM davvaM / . na hu Daharao mahallo va hoi saMbaMdhao puriso // 116 // bhannai saMbaMdhavasA jai saMbaMdhittaNaM anumayaM te| . NaNu saMbaMdhavisesaM saMbaMdhivisesaNaM siddhaM . // 117 / / 10 Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jujjai saMbaMdhavasA saMbaMdhivisesaNaM na puNa eaN| nayaNAivisesagao rUvAivisesapariNAmo . // 118 // bhannai visamapariNayaM kaha eaM hohiitti uvaNIaM / taM hoi paranimittaM na vatti etthatthi egaMto // 119 // davvassa ThiI jamma vigamA ya guNalAkkhaNaM tu vattavvaM / eaM sai kevaliNo jujjai taM no u daviassa // 120 // davvatthaMtarabhUA muttA 'muttA va te guNA hojjaa| jai muttA paramANU natthi amuttesu aggahaNaM // 121 // sIsamaIvitthAraNamittatthoyaM kao samullAvo / iharA kahAmuhaM ceva natthi evaM sasamayammi // 122 // na vi atthi annavAo na vi tavvAo jiNovaesammi / taM ceva ya mannaMtA avamaNNaMtA na yANaMti // 123 // bhayaNA vi hu bhaiavvA jaha bhayaNA bhayai savvadavvAiM / evaM bhayaNAniamo a hoi samayAviroheNaM // 124 // niameNa saddahaMto chakkAe bhAvao na saddahai / haMdI apajjavesu vi saddahaNA hoi avibhattA // 125 // gaipariNayaM gaI ceva keI niameNa daviamicchaMti / . taM pi a uDDagaIaMtahA gaI annahA agaI // 126 // guNanivvattiyasannA evaM dahaNAdao vi daTThavvA / jaMtu tahA paDisiddhaM davvamadavvaM tahA hoI // 127 / / kuMbho na jIvadaviaMjIvo vi na hoi kuNbhdviaNti| tamhA do vi adaviaM anonnavisesiA hoti // 128 // uppAo duvigappo paogajaNio a vissasA cev| . tattha u paogajaNio samudayajaNio a parisuddho // 129 // 11 Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAbhAvio samudayakau vva egatio vva hojjAhi / AgAsAIANaM tiNhaM parapaccao niamA . // 130 // vigamassa vi esa vihI samudayajaNiammi so u duviNgppo| samudayavibhAgamettaM atthaMtarabhAvagamaNaM ca // 131 // tinni va uppAyAI abhinnakAlA ya bhinnakAlA ya / atyaMtaraM aNatthaMtaraM ca daviAhiM nAyavvA // 132 // jo AkuMcaNakAlo so ceva pasAriassa no jutto| tesuM paDivattI vigame kAlaMtaraM natthiH // 133 // uppajjamANakAlaM uppanaM ti vigayaM vigacchaMtaM / . ... daviaM paNNavayaMto tikAlavisayaM visesei // 134 // davvaMtarasaMjoAhiM ke vi daviassa diti (biti) uppAyaM / uppAyatthAkusalA vibhAgajAiM na iccheti // 135 // aNuduaNuehi Araddhe davve tiaNuaM ti niddeso / tatto a puNa vibhatte aNuttiM jAo aNU hoi... // 136 // bahuANa egasadde jai saMjogAhi hoi uppAo / naNu egavibhAgammi vi jujjai bahuANa uppAo // 137 / / egasamayammi egadaviassa bahuA vi hu~ti uppAyA / uppAyasamA vigamA ThiIo ussaggao niamA // 138 // kAyamaNavayaNakiriArUvAigaIvisesao hoi / saMjoabheao jANaNA vi daviassa uppAo // 139 // duviho dhammAvAo aheuvAo a heuvAo a| . tattha u aheuvAo bhaviAbhaviAdao bhAvA // 140 // bhavio smmiNsnnnaanncrittpddivttisNpnno| niamA dukkhaMtaviattilakkhaNaM heuvAyassa . // 141 // 12 Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jo heuvAyapakkhammi hoiu (heuo) Agame a aagmio| so samae paNNatto siddhaMtavirAhao anno - // 142 // parisuddho nayavAo AgamamettatthasAhao bhnnio| so ceva dunayiNo doNi vi pakkhe vihamme vi // 143 // jAvaiA vayaNapahA tAvaiA ceva huMti nyvaayaa| jAvaiA nayavAyA tAvaiyA ceva parasamayA . // 144 // jaM kAvilaM darisaNaM eyaM davvaTThiassa vattavvaM / suddhoaNataNayassa u parisuddho pajjavavigappo // 145 // dohiM vi naehiM nIaM satthamalUeNa taha vi micchattaM / / jaM savisayapahANattaNeNa annonnaniravikkhA // 146 // je saMtavAyadose sakkoluA vayaMti saMkhANaM / . saMkhA ya asavvAe tesi savve vi te saccA // 147 // te u bhayaNovaNIA sammaiMsaNamaNuttaraM hoti / . jaM bhavadukkha (sa) vimukkhaM do vi na pUraMti pADikkaM // 148 // natthi puDhavIvisiTTho ghaDo tti jaMteNa jujjai aNanno / jaM su Na (puNa) ghaDo tti puvvaM na Asi puDhavI tao anno|| 149 // kAlo sahAvaniao(i) puvvagayaM purisakAraNegaMtA / micchattaM taM ceva u samAsao hoMti sammattaM // 150 // natthi na nicco na kuNai kayaM na veei natthi nivvANaM / Natthi ya mokkhovAo chammicchattassa ThANAiM // 151 // asthi aviNAsadhammA karei veei asthi nivvANaM / asthi ya mokkhovAo cha saMmattassa ThANAI // 152 // sAhaMmao vva atthaM sAhijja paro vihammao vA vi| . annonnaM paDikuTThA doNNi vi ee asavvAyA // 153 // .. 13 Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ davvaTThiavattavvaM sAmannaM pajjavassa ya viseso / ee samovaNIA vibhajjavAyaM viseseMti // 154 // heuvisaovaNIaM jaha vayaNijjaM paro niatteI / jai taM tahA purillo dAyaMto keNa jippaMto // 155 // egAMtAsabbhUaM sabbhUaM aNicchiaM ca vayamANo / loiaparicchayANaM vayaNijjapahe paDai vAI . // 156 // davvaM khettaM kAlaM bhAvaM pjjaaydessNjoge| bheaMca paDucca samA bhAvANaM paNNavaNaMpajjA // 157 // pADekkanaya pahagayaM suttaM suttadharasaddasaMtuTThA / avikoviasAmatthA jahAgamavibhAgapaDivattI // 158 // sammaiMsaNamiNamo sayala samattavayaNijjaniddosaM / attukkosaviNaTThA salAhamANA viNAsaMti // 159 // na hu sAsaNabhattImettaeNa siddhaMtajANao hoi| na vi jANao a niamA pannavaNAnicchio nAmaM // 160 // suttaM atthanimeNaM na suttamitteNa atthpddivttii| atthagaI vi a nayavAyagahaNalINA durahigammA . // 161 // tamhA ahigayasutteNa atthasaMpAyaNammi jaiavvaM / AyariadhIrahatthA haMdi pahANaM vilaMbaMti // 162 // jaha jaha bahussuo sammao a sIsagaNasaMparikhuDo a| aviNicchao a samae taha taha siddhaMtapaDiNIo // 163 // caraNakaraNappahANA sasamayaparasamayamukkavAvArA / caraNakaraNassa sAraM nicchayasuddhaM na yANaMti // 164 // nANaM kiriArahiaM kiriAmittaM ca do vi egNtaa| asamatthA dAeuM jammamaraNadukkhamAbhAi // 165 // 14 Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jeNa viNA logassa vi vavahAro savvahA na nivvaDai / tassa bhuvaNekkaguruNo namo aNegaMtavAyassa . // 166 // bhadaM micchadaMsaNasamUhamaiassa amayasAyassa / jiNavayaNassa bhagavao saMviggasuhAhigammassa . // 167 // // 1 // // 2 // // 3 // ||nyaayaavtaarH // pramANaM svaparAbhAsi jJAnaM bAdhavivarjitam / pratyakSaM ca parokSaM ca dvidhA meyavinizcayAt prasiddhAni pramANAni vyavahArazca ttkRtH| pramANalakSaNasyoktau jJAyate na prayojanam prasiddhAnAM pramANAnAM lakSaNoktau prayojanam / . tadvyAmohanivRttiH syAd vyAmUDhamanasAmiha . aparokSatayA'rthasya grAhakaM jJAnamIdRzam / pratyakSamitarad jJeyaM parokSaM grahaNekSayA sAdhyAvinAbhuno(vo) liGgAt sAdhyanizcAyakaM smRtam / anumAnaM tadabhrAntaM pramANatvAt samakSavat . na pratyakSamapi bhrAntaM pramANatvavinizcayAt / ' bhrAntaM pramANamityetad viruddhavacanaM yataH sakalapratibhAsasya bhrAntatvAsiddhitaH sphuTam / pramANaM svAnyanizcAyi dvayasiddhau prasiddhyati dRSTeSTAvyAhatAdvAkyAt paramArthAbhidhAyinaH / tattvagrAhitayotpannaM mAnaM zAbdaM prakIrtitam // 4 // // 7 // // 8 // 15 Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 9 // // 10 // // 11 // // 12 // // 13 // // 14 // AptopajJamanullaGghayamadRSTeSTavirodhakam / tattvopadezakRt sArvaM zAstraM kApathaghaTTanam svanizcayavadanyeSAM nizcayotpAdanaM budhaiH / parArthaM mAnamAkhyAtaM vAkyaM tadupacArataH pratyakSeNAnumAnena prasiddhArthaprakAzanAt / parasya tadupAyatvAt parArthatvaM dvayorapi pratyakSapratipannArthapratipAdi ca yadvacaH / pratyakSaM pratibhAsasya nimittatvAttaducyate sAdhyAvinAbhuvo hetorvaco yat pratipAdakam / parArthamanumAnaM tat pakSAdivacanAtmakam sAdhyAbhyupagamaH pakSaH pratyakSAdyanirAkRtaH / tatprayogo'tra kartavyo hetorgocaradIpaka: anyathA vaadybhiprethetugocrmohitH|| pratyAyyasya bhaveddhetuviruddhArekito yathA dhAnuSkaguNasaMprekSijanasya prividhytH| dhAnuSkasya vinA lakSyanirdezena guNetarau hetostathopapattyA vA syAt prayogo'nyathApi vaa| dvividho'nyatareNApi sAdhyasiddhirbhavediti sAdhyasAdhanayorvyAptiryatra nizcIyatetarAm / sAdharyeNa sa dRSTAntaH sambandhasmaraNAnmataH sAdhye nivartamAne tu sAdhanasyApyasambhavaH / khyApyate yatra dRSTAnto vaidhayeNeti sa smRtaH antarvyAptyaiva sAdhyasya siddharvahirudAhRtiH / vyarthA syAttadasadbhAve'pyevaM nyAyavido viduH // 15 // // 16 // // 17 // // 18 // // 19 // // 20 // 10 Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 21 // // 22 // // 23 // // 24 // // 25 // // 26 // pratipAdyasya yaH siddhaH pakSAbhAso'sti liGgataH / lokasvavacanAbhyAM ca bAdhito'nekadhA mataH anyathAnupapannatvaM hetorlakSaNamIritam / tadapratItisandehaviparyAsaistadAbhatA asiddhastvapratIto yo yo'nyathaivopapadyate / viruddho yo'nyathApyatra yukto'naikAntikaH sa tu sAdharmyaNAtra dRSTAntadoSA nyAyavidIritAH / apalakSaNahetUtthAH sAdhyAdivikalAdayaH vaidhayeNAtra dRSTAntadoSA nyAyavidIritAH / sAdhyasAdhanayugmAnAmanivRttezca saMzayAt vAdyukte sAdhane proktadoSANAmudabhAvanam / .. dUSaNaM niravadye tu dUSaNAbhAsanAmakam sakalAvaraNamuktAtma kevalaM yat prakAzate / pratyakSaM sakalAtmasatatapratibhAsanam . pramANasya phalaM sAkSAdajJAnavinivarttanam / kevalasya sukhopekSe zeSasyAdAnahAnadhI: anekAntAtmakaM vastu gocaraH sarvasaMvidAm / ekadezaviziSTo'rtho nayasya viSayo mataH nayAnAmekaniSThAnAM pravRtteH shrutvrtmni|. sampUrNArthavinizcAyi syAdvAdazrutamucyate pramAtA svAnyanirbhAsI kartA bhoktA vivRttimAn / svasaMvedanasaMsiddho jIvaH kSityAdyanAtmakaH pramANAMdivyavastheyamanAdinidhanAtmikA / sarvasaMvyavahatRRNAM prasiddhApi prakIrtitA // 27 // // 28 // // 29 // // 30 // // 31 // // 32 // 17 Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 4 // zrIzAntyAcAryaviracitam ||nyaayaavtaarsuutrvaartikm // ___ 1. sAmAnyalakSaNaparicchedaH / hitAhitArthasaMprApti-tyAgayoryanibandhanam / tat pramANaM pravakSyAmi siddhasenArkasUtritam pramANaM svaparAbhAsi jJAnaM bAdhavivarjitam / pratyakSaM ca parokSaM ca dvidhA meyavinizcayAt // 2 // sannikarSAdikaM naiva pramANaM tadasaMbhavAt / avabhAso vyavasAyo na tu grahaNamAtrakam / . // // dIpavanopapadyeta bAhyavastuprakAzakam / anAtmavedane jJAne jagadAndhyaM prasaMjyate pratyakSaM ca parokSaM ca grAhakaM nopapattimat / bAdhanAt saMzayAdyAse sUktaM sAmAnyalakSaNam vedezvarAdayo naiva pramANaM bAdhasaMbhavAt / pramANaM bAdhavaikalyAdaha~stattvArthavedanaH // 6 // vacaso'pauruSeyatvaM nA'vizeSAt paTadivat / svarUpeNa vizeSeNa na siddhaM bhUdharAdiSu viruddhaM ceSTaghAtena na kAryaM kartRsAdhanam / prakRterantarajJAnaM puMso nityamathA'nyathA nityatve sarvadA mokSo'nityatve na tadudbhavaH / kAlavaipulyayogyatvakuzalAbhyAsasaMbhave // 9 // AvRtiprakSayAjjJAnaM sArvayamupajAyate / sadahetukamastIha sadaiva kSmAditattvavat // 10 // AhArAsakticaitanyaM janmAdau madhyavattathA / antyasAmagryavaddhetuH saMpUrNaH kAryakRtsadA // 7 // // 8 // 18 Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jyotiH sAkSAtkRtiH kazcit saMpUrNastattvavedane / jJApekSaM prameyasya dvaividhyaM na tu vAstavam // 12 // // 13 // // 14 // // 15 // // 16 // . 2. pratyakSaparicchedaH / dUrAsannAdibhedena pratibhAsaM bhinatti yat / tat pratyakSaM parokSaM tu tato'nyad vastu kIrtitam tannimittaM dvidhA mAnaM na tridhA naikadhA tataH / sAdRzyaM cet prameyaM syAt vailakSaNyaM na kiM tathA arthApatterna mAnatvaM niyamena vinA kRtam / pramANapaJcakAbhAve'bhAvo'bhAvena gamyate na, nAstIti yato jJAnaM naadhykssaadbhingocrm| . abhAvo'pi ca naivAsti prameyo vastunaH pRthak pratyakSaM vizadaM jJAnaM vidhendriyamanindriyam / yogajaM ceti vaizadyamidantvenAvabhAsanam / jIvAMzAt karmanirmuktAdindriyANyadhitiSThataH / jAtamindriyajaM jJAnaM vinendriyamanindriyam .. smRtyUhAdikamityeke prAtibhaM ca tthaa'pre| svapnavijJAnamityanye svasaMvedanameva naH mana:saMjJasya jIvasya jnyaanaavRtishmkssyau| * yatazcitrau tato jJAnayogapadyaM na duSyati jinasyAMzeSu sarveSu karmaNaH prakSaye'kramam / jJAnadarzanamanyeSAM na tathetyAgamAvadhaH tatrendriyajamadhyakSamekAMzavyavasAyakam / vedanaM ca parokSaM ca yogajaM tu tadanyathA // 17 // // 18 // // 19 // // 20 // // 21 // // 22 // .. 10 Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 23 // // 24 // // 25 // // 26 // // 27 // // 28 // dravyaparyAyasAmAnyavizeSAstasya gocraaH|| avispaSTAstayeva syuranadhyakSasya gocarAH na jaDasyAvabhAso'sti bhedAbhedavikalpanAt / na bhinnaviSayaM jJAnaM zUnyaM vA yadi vA tataH jJAnazUnyavato nAsti nirAse'rthasya saadhnm| . saMvitsiddhapratikSepe kathaM syAt tavyavasthitiH paryayasyanti paryAyA dravyaM dravati sarvadA / sadRzaH pariNAmo yaH tat sAmAnyaM dvidhA sthitam viparIto vizeSazca tAnyugapad vyavasyati / tena tatkalpanAjJAnaM na tu zabdArthayojanAt niraMzaparamANUnAmabhAse sthaulyavedane / pratyakSaM kalpanAyuktaM pratyakSeNaiva sidhyati nAsaMyuktairna saMyuktairniraMzaiH kriyate mahat / ayoge pratibhAso'pi saMyoge'pyaNumAtrakam .. bhinnadezasvarUpANAmaNUnAmagrahe sati / tatsthaulyaM yadi kalpeta nAvabhAseta kiMcana naitadasti yato nAsti sthaulyamekAntatastataH / bhinnamasti samAnaM tu rUpamaMzena kenacit athAstu yugapadbhAso dravya-paryAyayoH sphuTam / tathApi kalpanA naiSA zabdollekhavivarjitA cakAsti yojitaM yatra sopaadhikmnekdhaa| vastu tat kalpanAjJAnaM niraMzApratibhAsane bhedajJAnAt pratIyante yathA bhedAH parisphuTam / / tathaivAbhedavijJAnAdabhedasya vyavasthitiH // 29 // // 30 // // 31 // // 32 // // 34 // 20 Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 35 // ghaTamaulisuvarNeSu buddhirbhedAvabhAsinI / saMviniSThA hi bhAvAnAM sthitiH kA'tra viruddhatA pratItestu phalaM nAnyat pramANaM na tataH param / atAdrUpye'pi yogyatvAniyatArthasya vedakam // 36 // // 37 // // 38 // // 39 // // 40 // 3. anumaanpricchedH| pUrvameva parokSasya viSayaH pratipAditaH / pramANaphalasadbhAvo jJeyaH pratyakSavad budhaiH parokSaM dvividhaM prAhurliGga-zabdasamudbhavam / laiGgikAt pratyabhijJAdi bhinnamanye pracakSate paropadezajaM zrautaM mati zeSaM jgurjinaaH| parokSaM pratyabhijJAdi tridhA zrautaM na yuktimat anyathehAdikaM sarvaM zrautamevaM prasajyate / yaccoktaM nAgamApekSaM mAnaM tajjADyajRmbhitam liGgAlliGgini yaj jJAnamanumAnaM tdekdhaa| pratyeti hi yathA vAdI prativAdyapi tat tathA upacAreNa cet tat syAMdanavasthA prasajyate / anyasyAsAdhanAdAha lakSaNe hetu-sAdhyayoH anyathA'nupapannatvaM yatra tatra trayeNa kim / nAnyathA'nupapannatvaM yatra tatra trayeNa kim kAryakAraNasadbhAvastAdAtmyaM cet pratIyate / pratyakSapUrvakAt tarkAt kathaM nAnupapannatA vyatirekA'nupapattizcedanvayanibandhanam / kathaM sattvaM vinA tena kSaNikatvaprasAdhakam // 41 // // 42 // // 43 // // 44 // // 45 // 21 Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 46 // // 47 // 1148 // . // 49 // vinApyanvayamAtmAdau prANAdiH sAdhanaM ydaa| tadA syAnAnvayApekSA hetoH sAdhyasya sAdhane saMbandhibhyAM vibhinnazcet saMbandhaH syAnna loSTavat / anavasthA prasajyeta tadanyaparikalpane kRttikodayapUrAdeH kAlAdiparikalpanAt / yadi syAt pakSadharmatvaM cAkSuSatvaM na kiM dhvanau samAnapariNAmasya dvathasya niymgrhe| .. nAzaktirna ca vaiphalyaM sAdhanasya prasajyate iSTaM sAdhayituM zakyaM vAdinA sAdhyamanyathA / sAdhyAbhAsamazakyatvAt sAdhanAgocaratvataH yathA sarvagamadhyakSaM bhirntrnaatmkm| nityamekAntataH sattvAt dharmaH pretyAsukhapradaH rUpAdyasiddhito'siddho viruddho'nupapattimAn / sAdhyAbhAvaM vinA hetuH vyabhicArI vipakSagaH asiddhaH siddhasenasya viruddho mallavAdinaH / dvedhA samantabhadrasya heturekAntasAdhane * // 50 // // 51 // // 52 // // 53 // 4. AgamaparicchedaH / tApa-ccheda-kaSaiH zuddhaM vacanaM tvAgamaM viduH / tApo hyAptapraNItatvamApto rAgAdisaMkSayAt // 54 // kaSaH pUrvAparAghAtazchedo mAnasamanvayaH 22 Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 56 // vidhiniyamabhaGgavRttivyatiriktatvAdanarthakavacovat / / jainAdanyacchAsanamanRtaM bhavatIti vaidharmyam / sUtraM sUtrakRtA kRtaM mukulitaM sadbharibIjairghanam , tadvAcaH kila vAtikaM mRdu mayA proktaM zizUnAM kRte| bhAnoryatkiraNairvikAsi kamalaM nendoH karaistat tathA, yadvendUdayato vikAsi jalajaM bhAnorna tasmin gatiH // 57 // pR.A.zrIsiddhasenadivAkaraviracitAH ||ekviNshtirdvaatriNshikaaH|| prathamA dvAtriMzikA svayaMbhuvaM bhUtasahasranetramanekamekAkSarabhAvaliGgam / avyaktamavyAhatavizvalokamanAdimadhyAntamapuNyapApam // 1 // samantasarvAkSaguNaM nirakSaM svayaMprabhaM sarvagatAvabhAsam / atItasaMkhyAnamanantakalpamacintyamAhAtmyamalokalokam // 2 // kuhetutarkoparataprapaJcasadbhAvazuddhAprativAdavAdam / praNamya sacchAsanavardhamAnaM stoSye yatIndraM jinavardhamAnam // 3 // na kAvyazakterna parasparejyA na viirkiirtiprtibodhnecchyaa| na kevalaM zrAddhatayaiva nUyase guNajJapUjyo'si yato'yamAdaraH // 4 // parasparAkSepaviluptacetasaH svavAdapUrvAparamUDhanizcayAn / samIkSya tattvotpathikAn kuvAdinaH kathaM pumAn syAcchithilAdarastvayi vadanti yAneva guNAndhacetasaH sametya doSAn kila te svavidviSaH / ta eva vijJAnapathAgatAH satAM tvadIyasUktapratipattihetavaH // 6 // 23 Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kRpAM vahantaH kRpaNeSu jantuSu svamAMsadAneSvapi muktacetasaH / tvadIyamaprApya kRtArthakauzalaM svataH kRpAM saMjanayantyamedhasaH // 7 // jano'yamanyaH karuNAtmakairapi svnisstthitkleshvinaashkaahlaiH| vikutsayaMstvadvacanAmRtauSadhaM na zAntimApnoti bhvaartiviklvH|| 8 // prapaJcitakSullakatarkazAsanaiH parapraNeyAlpamatirbhavAsanaiH / tvadIyasanmArgavilomaceSTitaH kathaM nu na syAtsuciraM jno'jnH|| 9 // parasparaM kSudrajanaH pratIpagAnihaiva daNDena yunakti vA na vaa| nirAgasastvatprati kUlavAdino dahantyamutrehaM ca jAlmavAdinaH // 10 // avidyayA cedyugapadvilakSaNaM kSaNAdi kRtsnaM na vilokyate jagat / dhruvaM bhavadvAkyavilomadurnayAMzcirAnugAMstAnupagUhya zerate // 11 // samRddhapatrA api sacchikhaNDinoM yathA na gacchanti gataM garutmataH / sunizcitajJeyavinizcayAstathA na te mataM yAtumalaM pravAdinaH // 12 / / ya eSa SaDjIvanikAyavistaraH parairanAlIDhapathastvayoditaH / anena sarvajJaparIkSaNakSamAstvayi prasAdodayasotsavAH sthitAH // 13 // vapuH svabhAvasthamaraktazoNitaM parAnukampAsaphalaM ca bhASitam / na yasya sarvajJavinizcayastvayi dvayaM karotyetadasau na mAnuSaH // 14 // alabdhaniSThAH prasamiddhacetasastava praziSyAH prathayanti yadyazaH / na tAvadapyekasamUhasaMhatAH prakAzayeyuH paravAdipArthivAH // 15 / / yadA na saMsAravikArasaMsthitivigAhyate tvtprtighaatnonmukhaiH| zaThaistadA sajjanavallabhotsavo na kiMcidastItyabhayaiH prbodhitH|| 16 // svapakSa eva pratibaddhamatsarA yathAnyaziSyAH svarucipralApinaH / niruktasUtrasya yathArthavAdino na tattathA yattava ko'tra vismyH|| 17 // nayaprasaGgAparimeyavistarairanekabhaGgAbhigamArthapezalaiH / / akRtrimasvAdupadairjanaM janaM jinendra ! sAkSAdiva pAsiM bhaassitaiH|| 18 / / 24 Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vilakSaNAnAmavilakSaNA satI tvdiiymaahaatmyvishesssNbhlii| manAMsi vAcAmapi mohapicchalAnyupetya te'tyadbhuta bhAti bhaartii|| 19 // asatsadeveti parasparadviSaH pravAdinaH kaarnnkaarytrkinnH| tudanti yAn vAgviSakaNTakAna tairbhavAnanekAntazivoktiraryata // 20 // nisarganityakSaNikArthavAdinaH tathA mhtsuukssmshriirdrshinH| yathA na samyaGmatayastathA mune ! bhvaannekaantviniitmuktvaan|| 21 // mukhaM jagaddharmaviviktatAM pare vadanti teSveva ca yAnti gauravam / tvayA tu yenaiva mukhena bhASitaM tathaiva te vIra ! gataM sutairapi // 22 // tapobhirekAntazarIrapIDanaivratAnubandhaiH zrutasaMpadApi vaa| tvadIyavAkyapratibodhapelavairavApyate naiva zivaM cirAdapi // 23 // na rAganirbhartsanayantramIdRzaM tvadanyadRgbhizcalitaM vigaahitm| yatheyamantaHkaraNopayuktatA bahizca citraM kalilAsanaM tapaH // 24 // virAgahetuprabhavaM na cetsukhaM na nAma tatkiMciditi sthitA vayam / sa cenimittaM sphuTameva nAsti na tvadanyataH sa tvayi yena kevlH||25|| na karma kartAramatItya vartate ya eva kartA sa phalAnyupAznute / tadaSTadhA pudgalamUrtikarmajaM yathAttha naivaM bhuvi kazcanAparaH // 26 // na mAnasaM karma na dehavAGmayaM zubhAzubhajyeSThaphalaM vibhAgazaH / yadAttha tenaiva samIkSyakAriNaH zaraNya ! santastvayi naathbuddhyH||27|| yadA na kopAdiviyuktalakSaNaM na cApi kopAdisamastalakSaNam / tvamAttha sattvaM pariNAmalakSaNaM tadeva te vIra ! vibuddhlkssnnm|| 28 // kriyAM ca saMjJAnaviyoganiSphalAM kriyAvihInAM ca vibodhasaMpadam / nirasyatA klezasamUhazAntaye tvayA zivAyAlikhiteva paddhatiH // 29 // sunizcitaM naH paratantrayuktiSu sphuranti yAH kAzcana sUktasaMpadaH / tavaiva tAH pUrvamahArNavotthitA jagatpramANaM jina ! vaakyvipussH|| 30 // 25 Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zatAdhvarAdyA lavasaptamottamAH surarSabhA dRSTaparAparAstvayA / tvadIyayogAgamamugdhazaktayastyajanti mAnaM suralokajanmajam // 31 // jagannaikAvasthaM yugapadakhilAnantaviSayaM yadetatpratyakSaM tava na ca bhavAn ksycidpi| . .. anenaivAcintyaprakRtirasasiddhestuH viduSAM, samIkSyaitaddvAraM tava guNakathotkA vayamapi // 32 // // dvitIyA dvAtriMzikA // vyaktaM niraJjanamasaMskRtamekavidyaM vidyAmahezvaramayAcitalokapAlam / brahmAkSaraM paramayoginamAdisAMkhyaM yastvAM na veda na sa vIra ! hitAni veda duHkhAditeSu na ca nAma ghRNAmukho'si na praarthitaarthskhissuupntprsaadH| na zreyasA ca na yunakSi hitAnuraktAnArtha pravRttyatizayastvadanirgatoyam 2 kRtvA navaM suravadhUbhayaromaharSaM daityAdhipaH zatamukhabhrakuTIvitAnaH / tvatpAdazAntigRhasaMzrayalabdhacetA lajjAtanudyutihareH kulizaM cakAra 3 pItAmRteSvapi mahendrapuraHsareSu mRtyuH svatantrasukhadurlalitaH sureSu / vAkyAmRtaM tava punarvidhinopayujya zUrAbhimAnamavazasya pibanti mRtyoH 4 apyeva nAma dahanakSatamUlajAlA lakSmIkaTAkSasubhagAstaravaH punaH syuH / na tveva nAtha ! jananaklamamUlapAdAstvadarzanAnalahatAH punarudbhavanti 5 uttrAsayanti puruSaM bhavato vacAMsi, vizvAsayanti paravAdisubhASitAni / duHkhaM yathaiva hi bhavAnavadattathAta tatsaMbhave ca matimAn kimivAbhayaH syAt // 6 // sthAne janasya paravAdiSu nAthabuddhiDheSazca yastvayi guNapraNato hi lokaH / te pAlayanti samupAzritajIvitAni tvAmAzritasya hi kutazcirameSa bhAvaH 28 Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ citraM kimatra yadi nirvacanaM vivAdA na prApnuvanti nanu zAstari yuktametat / uktaM ca nAma bhavatA bahunaikamArga . nirvigrahaM ca kimataH paramadbhutaM syAt // 8 // mAM pratyasau na manujaprakRtijino'bhUt zaGke ca nAtiguNadoSavinizcayajJaH yattvAM jina ! tribhuvanAtizayaM samIkSya nonmAdamApa na bhavajvaramunmamAtha 9 anye'pi mohavijayAya nipIDyakakSA mabhyutthitAstvayi virUDhasamAnamAnAH / aprApya te tava gatiM kRpaNAvasAnA stvAmeva vIra ! zaraNaM yayurudvahantaH // 10 // tAvadvitarkaracanApaTubhirvacobhi rmedhAvinaHkRtamiti smymudvhnti| yAvanna te jina ! vacaHsvabhicApalAste siMhAnane hariNabAlakavat skhalanti // 11 // tvadbhASitAnyavinayasmitakuJcitAkSAH svagrAharaktamanasaH paribhUya bAlAH / naivodbhavanti tamasaH smaraNIyasaukhyA: pAtAlalonazikharA iva lodhravRkSAH 12 saddharmabIjavapanAnaghakauzalasya yallokabAndhava! tavApi khilAnyabhUvan / tannAdbhutaM khagakuleSviha tAmaseSu sUryAMzavo mdhukriicrnnaavdaataaH|| 13 // tvacchAsanAdhigamamUDhadizAM narANAmAzAsmahe puruSamapyanupattameva / unmArgayAyiSu hi zIghragatirya eva nazyatyasau laghutaraM na mRdupryaatH||14|| tiSThantu tAvadatisUkSmagabhIragAdhAH saMsArasaMsthitibhidaH zrutavAkyamudrAH / paryAptamekamupapattisacetanasya rAgArciSaH zamayituM tava ruupmev|| 15 // vairAgyakAhalamukhA viSayaspRhAndhA jJAtuM svamapyana(nu)dhiyA hRdayapracAram / nAtaH paraM bhava iti vyasanopakaNTha vizvAsayantyupanatAMstvayi mUDhasaMjJAH // 16 20 Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sattvopaghAtaniranugraharAkSasAni vaktRpramANaracitAnyahitAni piitvaa| advArakaM jina ! tamastamaso vizanti yeSAM na bhAnti tava vAgdyutayo manassu // 17 // dagdhendhanaH punarupaiti bhavaM pramathya nirvaannmpynvdhaaritbhiirunisstthm|| muktaH svayaM kRtabhavazca parArthazUrastvacchAsanapratihateSviha moharAjyam18 pApaM na vAJchati jano na ca vetti pApaM. puNyonmukhazca na ca puNyapathaH prtiitH| niHsaMzayaM sphuTahitAhitanirNayastu tvaM pApavatsugatapuNyamapi vyadhAkSIH // 19 // satkAralAbhaparipaGktizaThairvacobhirduHkhadviSaM janamanupravizanti tIrthyAH / lokaprapaJcaviparItamadhIradurga zreya:pathaM tvamavidUrasukhaM cakarSa // 20 // daityAGganAtilakaniSThuravajradIptau zake sudhmukuttrcitpaadpiitthe| tiryakSu ca svakRtakarmaphalezvareSu tadvAkyapUtamanasAM na viklpkhedH|| 21 // yaireva hetubhiranizcayavatsalAnAM sattveSvanarthaviduSAM karuNApadezaH / taikha te jina ! vacaHsvaparokSatattvA mAdhyasthyazuddhamanasaH zivamApnuvanti / ekAntanirguNa ! bhavantamupetya santo yatnArjitAnapi guNAJjahati kssnnen| klIvAdarastvayi punarvyasanolbaNAni bhuktaM ciraM guNaphalAni hi tApanaSTaH kurvana mAramupayAti na cApyakurvannAsyAtmanaH zivamaharvyabalaM nidhAnam / vedaM tamevamavasAditavedamattvAdbhUyo na duHkhagahaneSu vaneSu zete // 24 // kartA na karmaphalabhugna ca karmanAzaH karjantare'pi ca na karmaphalodayo'sti / kartA ca karmaphalameva sa cApyanAdya stvadvAkyanItiriyamapragatAnyatIyeMH // 25 // 28 Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhIro: satastava kathaM tvamarezvaro'sau vIro'yami- tyanavadhAya cakAra nAma mRtyorna hastapathametya bibheti vIrastvaM tasya gocaramapi vyatiyAya lInaH nAdityagarvajamahastava kiMcidasti nApi kSapA zazimayUkhazuciprahAsA / rAtridinAnyatha ca pazyasi tulyakAlaM kAlatrayotpathagato'pyanatItakAlaH // 27 // candrAMzavaH kamalagarbhaviSaktamugdhAH sUryo'pyajAtakiraNaH kumudodareSu / vIra ! tvameva tu jagatyasapatnavIra-strailokyabhUtacaritApratighaprakAzaH 28 yazcAmbudodaraniraGkuzadIptirarkastArA-patizca kumudadyutigaurapAdaH / tAbhyAM tamo gupilamanyadiva prakAzyaM kastaM prakAzavibhavaM tava mAtumarhaH nArthAn vivitsasi na vetsyasi nApyavetsI na jJAtavAnasi na te'cyuta vedyamasti / trailokyanityaviSamaM yugapacca vizvaM pazyasyacintyacaritAya namo'stu tubhyam // 30 // zabdAdayaH kSaNasamudbhavabhaGgazIlA: saMsAratIramapi nAstyaparaM paraM vA / tulyaM ca tattava tayoraparokSagApsu tvayyadbhuto'pyayamanadbhuta eSa bhaavH|| 31 // ananyamatirIzvaro'pi guNavAk samAH zAzvatIyaMdA na guNalokapAramanumAtumIzastava / pRthagjanalaghusmRtirjina ! kimeva vakSyAmyahaM . manorathavinodacApalamidaM tu naH siddhaye ' // 32 // // tRtIyA dvAtriMzikA // ananyapuruSottamasya puruSottamasya kSitAvacintyaguNasAtmanaH prabhavavikriyAvartmanaH / .20 Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // // 1 // // 5 // prasAdavijitasmRtirgaNayituM matiprodgamaM stavaM kila vivakSurasmi puruhUtagItAtmanaH / sataM kila vitarima pAhatagItAtmanaH . .. vyalIkapathanAyakaihataparizramacchadmabhinirAgasi sukhonmukhe jagati yAtanAniSThuraiH / aho ciramapAkRtAH sma zaThavAdibhirvAdibhi- . stvadAzrayakRtAdarAstu vayamadya vIra! sthitAH anAdinidhanaH kvacitkvacidanAdirucchedavAn pratisvamavizeSajanmanidhanAdivRttaH punaH / bhavavyasanapaJjaroyamuditastvayA no yathA . . tathAyamabhavo bhavazca jina ! gamyate nAnyathA jagatyanunayanyayAbhyudayavikriyAvanti ca / svatantraguNadoSasAmyaviSamANi bhojyAnyapi / kriyAphalavicitratA ca niyatA yathA bhoginAM tathA tvamidamuktavAniha yathA pare zerate atItya niyatavyathau sthitivinAzamithyApathau nisargazivamAttha mArgamudayAya yaM madhyamam / sa eva duruniSThito'yamabhidhAnarUkSAzayA tmadhAviva mahorago dazabhidurgRhItoddhataH jagaddhitamanorathAH svayamanAvRtaprItayaH kRtArthanivRtAdarAzca vivRtograduHkhe jane / guNajJa ! parimRgyamANalaghavaH svanItaH pare tvameva tu yathArthavAdasu(zucirarthavidbhirvRtaH pravRttyapanayakSataM jagadazAntajanmavyathaM virAmalaghulakSaNastvamakarostadantaHkSaNam / 30 // 4 // // 5 // // 6 // Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 7 // // 8 // // 9 // janAnumukhacATavastaruNasatkRtaprAtibhAH pravRttiparamArthameva paramArthamAhuH pare kvacinniyatipakSapAtaguru gamyate te vacaH svabhAvaniyatAH prajAH samayatantravRttAH kvacit / svayaM kRtabhujaH kvacit parakRtopabhogAH puna na vA vizadavAdadoSamalino'syaho vismayaH parasparavilakSaNAzca na ca nAmarUpAdayaH kriyApi ca na tAnatItya na ca te kriyaikAntataH / nirodhagatayasta eva na ca vikriyAnizcayA nimIlitavilocanaM jagadidaM tvayonmIlitam na kazcidapi jAyate na ca paratvamApadyate pratikSaNanirodhajanmaniyatAzca sarvAH prajAH / / ya eva ca samudbhavaH savilayaH pratisvaM ca tau tadA paramidaM manaHsvanalasainikhAtaM vacaH pRthaG na bhavaheturasti na ca bhokturanyo bhavaH prasUtirapi jAyamAnamati(pi)nAsti nAnyA na ca / sthitirgamanamunnatirvyasanamiSTayo buddhayas- . tathetyanavabaddhapUrvamaparaiH prabaddhaM tvayA / svabhAvaniyatastvayA jina na kazcidAtmoditas' tvamevaca paraM lalAmaparamArthatattvArthinAm / asaMbhavamanAzamekamamitakSayasthAninaM yathainamavadattathaiva paramAtmatA'syAtmanaH pRthaG na cayanAdayo na ca parasparaikAtmakA(tA)na buddhirapi tAmatItya na ca tadgatA buddhayaH / // 10 // // 11 // // 12 // 31 Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 13 // // 14 // // 15 // atItya na ca cetanAsti sukhaduHkhamohodayA .. na yuktamiva nAma te jina ! vigAhadhIraM vacaH kSamaiva puruSaM ruSazca na vijAtirabhyunnatirna nAma matimArdavaM na nikRtirna naamaarjvm| RtaM vitathameva guptirathavA tapaH kilbiSam vimuktimapi bandhamAccha na ca tattathA nAnyathA na kazcana karoti nApi paribhujyate kenacin. na vedyamapi kiMcidasti na ca na kriyAbhUtayaH / bhavana ca bhavAntaraM vajrati kazcidabhyeti vA .. gati na ca vinA bhavo'styabhava ! nizcitaM te vacaH viyojayati cAsubhirna ca vidherna (vadhena) saMyujyate zivaM ca na paropamardapuruSasmRtevidyate / vadhAya nayamabhyupaiti ca parAnna nighnannapi tvayAyamatidurgamaH prathamaheturudyotitaH apuNyapathabhIravo vacanasatya satyAdarAH patantyazivameva satyavacanArthamUDhA jnaaH| parapriyahitaiSiNazca bahuyAtanAH pANayaH samantazivasauSThavaM tava na ye vacaH saMnatAH ya eva ratihetavaH samaphalAsta evArthato na ca prazamahetureva mativibhramotpAdakaH / ya eva ca samudbhavaH savilayaH pratisvaM ca tau tavAmRtamidaM vacaH pratihatairgadaH pIyate mamAhamiti caiSa yAvadabhimAnadAhajvaraH kRtAntamukhameva tAvaditi na prazAntyunayaH / // 16 // // 17 // // 18 // 32 Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 19 // // 20 // // 21 // yaza:sukhapipAsitairayamasAvanoMttaraiH parairapazadaH kuto'pi kathamapyapAkRSyate na duHkhasukhakalpanAmalinamAnasaH sidhyati na cAgamasadAdaro na ca padArthabhaktIzvaraH / na zUnyaghaTitasmRtirna zayanodarastho na vA yathAttha na tataH paraM hitaparIkSakairmanyate tvameva paramAstikaH paramazUnyavAdI bhavAn . tvamujjvalavinirNayo'pyavacanIyavAdaH punH|| parasparaviruddhatattvasamayazca suzliSTavAk tvameva bhagavannakampyasu (mu)nayo yathA kastathA na kiMcidupalakSyate gaganakASThayorantaraM na cApi na pRthak tayostadupalakSitaM lakSaNam / na cAsti niyamo dizAM na ca hitocitaiSA sthiti stvadIyamiva zAsanaM sunayaniSprakampAH sthitAH vyayo'pi punarudbhave bhavati karmaNAM kAraNaM kAraNaM vyayo'pi ca paraM lalAma bhavanirjarAbodhane / karoti malamarjayannapi ca niSkRti karmaNAM na vA kva tava tIrNasaGganikaSe parIkSA kSamA na karma phalagauravAd vrajati nApyakarmA kvacin na cApi maraNAdapetya na ca sarvathaivAmRtaH / na cendriyagaNaM vihAya na tanuM na caivAnyathA mataM tava niraJjanaM vizati bhavyadhIraJjanam carAcaravizeSitaM jagadanekaduHkhAntikam anAdibhavahetugUDhadRDhazRGkhalAbandhanam / // 22 // // 23 // // 24 // 33 Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ udAhRtamidaM jinendra ! saviparyayaM yattvayA / hyanena bhavazAsanaM tava sRtA budhAH zAsanam . .. // 25 // kriyA bhavati kasyacina ca viniSpatatyAzrayAt svayaM ca gatimAn vrajatyatha ca hetumAkAGkSate / guNo'pi guNavacchito na ca tadantaraM vidyate tvayaiSa bhajanorjitaH sugada ! siMhanAdaH kRtaH - // 26 // na jAtu narakaM naro vrajati sAgaso'pyantaso(zo) . na cApi narakAdapAyamana(ta)vetya saMvedyate / / kadAcidiha vairamApya narakopagaM mucyate na cApi tava vIra ! vAkyamatipezalaM doSalam // 27 // zayAnamatijAgarUkamatizAyinaM jAgaraM sasaMjJamapi vItasaMjJamatha momuhaM saMjJinam / / vikatthanamabhASiNaM vacanamUkamAbhASiNaM duruktamiva manyate na tava yo mataM manyate // 28 // na mohamativRtya bandha uditastvayA karmaNAM na caikamapi bandhanaM prakRtibandhabhAvo mahAn / anAdibhavahetureSa na ca badhyate nAsakRt tvayAtikuTilA gatiH kuzala ! karmaNAM darzitA // 29 // ihaiva paripAkameti vihitaM pare vA bhavo (ve) bhavo'pi na bhave'sti naiva na bhavatyasau prAgapi / kvacicca kRtamanyathA phalati sarvathaivAnyathA avandhyamiha coditaM sukRtamaSTasaMkhyaM tvayA / kRpAkRza ivoktavAn yadasi vIra ! ghoraM tapo .. bhavArtipariviklavaistadatizAntaye sevyse| - 34 // 30 // // 30 // Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 31 // asArabhavabuddhayastu bhavarogazAntau pare nidAnamiva dRSTidoSamavadhIritAstatsutaiH aviditaguNa ! stotuM kaH syAt prameyaguNAnapi tribhuvanaguruH kiM tvevAhaM tava stvcaaplH| natu (nu) gaNayituM cAnyApAtaM nayasva hitaiSiNaM tvayi samuditAnandaM ceto mayetyanuvartitum // 32 // // 2 // // caturthI dvAtriMzikA // paricintya jagatstavAzrayA na virodhastimitena cetsaa| paruSaM pratibhAti me vacastvadRte vIra ! yato'yamudyamaH // 1 // yadivA kuzaloccalaM mano yadi vA duHkhanipAtakAtaram / na bhavantamatItya raMsyate guNabhakto hi na vaJcyate janaH kulizena sahasralocanaH savitA cAMzusahasralocanaH / na vidArayituM yadIzvaro jagatastadbhavatA hataM tamaH // 3 // niravagrahamuktamAnaso viSayAzAkaluSasmRtirjanaH / tvayi kiM paritoSameSyati dviradaH stambha ivAciragrahaH // 4 // hitayuktamanoratho'pi saMstvayi na prItimupaiti yatpumAn / atibhUmividArakA(dA)ruNaM tadidaM mAnakalevijRmbhitam // 5 // bhavamUlaharAmazaknuvaMstava vidyAmadhigantumaJjasA / bhavate'yamasUyate jano bhiSaje mUrkha ivezvarAturaH // 6 // na sadaHsu vadanazikSito labhate vaktRvizeSagauravam / anupAsya guruM tvayA punarjagadAcAryakameva nijitam vitathaM kRpaNaH su(sva)gauravAdvadati svaM ca na te'sti kiMcana / vitathAni sahasrazazca te jagatazcApratimo'si nAyaka: // 8 // // 7 // 34 Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhayameva yadA na budhyate sa kathaM nAma bhyaadvimokssyte| abhaye bhayazaGkinaH pare yadayaM tvadguNabhUtimatsaraH // 9 // balasAdhyamalaM na durbalaH pratiSeddhaM viniyoktumeva vaa| .. niyateyamRrvyavasthitistava lokasya ca nAtmavairiNaH / // 10 // yadi yena sukhena rajyate kurute raktamanAzca yatsvayam / pravicintya janastadAcaretpratighAtena rameta kastvayi // 11 // avikalpamana:svidaM vacastava yaireva manaHsu saMbhRtam / samatItavikalpagocarAH sukhino nAthatayaivaM te janAH // 12 // parivRddhimupaiti yadyathA niytosyaapcystto'nythaa| tamasA paricIyate bhavastvadanAtheSu kathaM na vaya'ti // 13 // yadi nAma jigISayApi te nipateyurvacaneSu vaadinH| cirasaMgatamanyasaMzayaM kSiNuyurmAnamanarthasaMcayam // 14 // udadhAviva sarvasindhavaH samudIrNAstvayi sarvadRSTayaH / na ca tAsu bhavAnudIkSyate pravibhaktAsu saritsvivodadhiH // 15 // vacanairvivadanti vAdino bhavatA nobhayathApi tairbhvaan| mahatA viparItadarzano vitathagrAhahato virudhyate // 16 // svayameva manuSyavRttayaH kathamanyAn gamayeyurunnatim / anukUlahatastu bAlizaH skhalati tvayyasamAnacakSuSi // 17 // avikalpasukhaM sukheSviti bruvate kevalamalpamedhasaH / tvayi tattu yathArthadarzanAtsakalaM vIra ! yathArthadarzanam // 18 // na mahatyaNutA na cApyaNau vibhutA saMbhavatIha vAdInAm / . bhavatastu tathA ca tanna ca pratibodhAvahitairvinizcitam // 19 // sukhaduHkhavivekasAdhanaM vihitaM tIrthamidaM jina ! tvyaa| na ca so'styapayAti yastayorathavAsya pratiSiddhazAsanam // 20 // 39 Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tamasazca na kevalasya ca pratisaMsargamuzanti sUrayaH / tvayi sarvakaSAyadoSale jina ! kaivalyamacintyamudgatam // 21 // puruSasya na kevalodayaH pazavazcApyanivRttakevalAH / na ca satyapi kevale prabhustava cintyeyamacintyavadgatiH // 22 // vapuSo na bahirmana:kiyA manaso nApi bhirvpuHkriyaa| na ca tena pRthagna caikadhA dviSatAM te'yamadRSTigocaraH // 23 // na ca duHkhamidaM svayaM kRtaM na parairnobhayajaM na cAkRtam / niyataM ca na cAkSarAtmakaM viduSAmityupapAditaM tvayA // 24 // na paro'sti na cAparastvayi pratibuddhapratibhasya kazcana / na ca tAvavibhajya pazyati pratisaMkhyAnapadAtipUruSaH // 25 // gatimAnatha cAkriyaH pumAn kurute karma phalairna yujyate / phalabhukca na cArjanakSamo vidito yairvidito'si tairmune! // 26 // svata eva bhavaH pravartate svata eva pravilIyate'pi c| ' svata eva ca mucyate bhavAdipti pazyaMstvamivAbhavo bhavet // 27 // asamIkSitavAGmahAtmasu pracayaM naiti pumAn mahAtmasu / asamIkSya ca nAma bhASase paramazcAsi gururmahAtmanAm // 28 // bhavabIjamanantamujjhitaM vimalajJAnamanantamarjitam / na ca hInakalo'si nAdhika: samatAM cApyanivRtya vartase // 29 // sati cakSuSi tatprayojanaM na karoSItyabhizapyateM pumAn / bhavatastvalameSa saMstavo viduSAmanyapathAnivRttaye // 30 // jananaM ca yathA mahadbhayaM tadabhAvazca yathottamo'bhayam / vimRzanti vinItacakSuSo yadi pazyantyanupAsya te vacaH // 31 // stavamahamabhidhAtumIzvaraH ka iva yathA tava vaktumIzvaraH / tvayi tu bhavasahasradurlabhe paricaya eva yathA tathAstu naH // 32 // 30 Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // paJcamI dvAtriMzikA // ArAdhyase tvaM na ca nAma vIraH stavaiH satAM caiSa hitAbhyupAyaH / tvannAmasaMkIrtanapUtayatnaH sadbhirgataM mArgamanuprapatsye // 1 // jAne yathAsmadvidhavipralApaH kSepaH stavo veti vicAraNIyam / bhaktyA svatantrastu tathApi vidvan ! kSamAvakAzAnupapAdayiSye // 2 // gambhIramambhonidhinAcalaiH sthitaM zaraddivAnirmalamiSTamindunA / bhuvA vizAlaM dyutimadvivasvatA balaprakarSaH pavanena varNyate // 3 // guNopamAnaM na tavAtra kiMcidameyamAhAtmyasamaJjasaM yat / . samena hi syAdupamAbhidhAnaM nyUno'pi tenAsti kutaH samAnaH // 4 // amohayattAM vasudhAvadhUM yanmAnAnurodhena pituzcakarSa / jJAnatrayonmIlitasatpatho'pi tatkAraNaM kau'cyuta ! mantumIzaH // 5 // anekajanmAntarabhagnamAnaH smaro yazodApriya ! yatpuraste / cacAra nihIkazarastamarthaM tvameva vidyAsu nayajJa ! ko'nyaH // 6 // abuddhakhedopanatairanekairasAdhyarAgA viSamopacAraiH / narezvarairAtmahitAnuraktaizcUDAmaNiyA'pRtapAdareNuH // 7 // svayaMprabhUtairnidhibhinivRttaiH pratyekamambhonicayaprasUtaiH / AzAsanaM sarvajanopabhogyairdhanezvaraH prItikaraH prajAnAm // 8 // dikpAlabhuktyA vasudhAM niyacchan prabodhito nAma suraiH samAyaH / lakSmyA nisargocitasaMgatAyA: sitAtapatrapraNayaM vyanautsIt // 9 // apUrvazokopanataklamAni netrodkklinnvishesskaanni| . viviktazobhAnyabalAnanAni vilApadAkSiNyaparAyaNAni // 10 // mugdhonmukhAkSANyupadISTavAkyasaMdigdhajalpAni puraHsarANi / bAlAni mArgAcaraNakriyANi pralambavastrAntavikarSaNAni // 11 // 30 Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ akRtrimasnehamayapradIrghadInekSaNAH sAzrumukhAzca paurAH / saMsArasAtmyajJajanaikabandho ! na bhAvazuddhaM jagRhurmanaste // 12 // surAsuraivismRtadIrghavaraiH prsprpriitivissktnetraiH| tvadyAnadhUH sadyavahairbabhAse saMdigdhasUryaprabhamantarikSam // 13 // saMkIrNadaityAmarapauravargamatyadbhutaM tanmahimAnamIkSya / bhavAbhavAbhyutthitacetasaste yadvismayo nAma sa vismayo'yam // 14 // pratIcchataste surapasya (sura pazya) kezAn kSIrArNavopAyanalabdhabuddheH / prasAdasAyAmataraM tadAbhUdakSNAM yathArthAnimiSAM sahasram // 15 // ajJAtacaryAmanuvartamAno yadurjanAdhRSyavapustvamAsIH / nAnAza(sa)noccAvacalakSaNAGkamUrtestadatyadbhutamIhitaM me // 16 // zivAzivavyAhRtaniSThurAyAM rakSaHpizAcopavanAntabhUmau / samAdhiguptaH samajAgarUka: kAyaM samutsRjya vinAyakebhyaH // 17 // vandhyAbhimAnaM kRtavAnasi hIsaMsargapAtraM jina ! saMgamaM yat / prItitrinetrArcitanRttapuSpaistenAsi lokatrayavIra ! vIraH // 18 // AnandanRttapracalAcalA bhUH pratyuddhatodvelajalaH samudraH / saumyo'nilaH sparzasukhe'bhijAtaH zubhAbhidhAnA mRgpkssinnshc|| 19 // sarvAvatAraH suradaityanAgagarutmatAM proSitamatsarANAm / babhUvuranyAni ca te'dbhutAni trailokyavighnezvaramohazAntau // 20 // utsAhazauNDIryavidhAnagurvI mUDhA jagadvyuSTikarI pratijJA / anantamekaM yugapatrikAlaM zabdAdibhirnipratighAtavRttiH // 21 // durApamAptaM yadacintyabhUtijJAnaM tvayA jnmjraantkrtR| tenAsi lokAnabhibhUya sarvAn sarvajJa ! lokottamatAmupetaH // 22 // anye jagatsaMkathikA vidagdhA sarvajJavAdAn pravadanti tIrthyAH / yathArthanAmA tu tavaiva vIra! sarvajJatA satyamidaM na rAgaH 36 // 23 // Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ raviH payododararuddharazmiH prabuddhahAsairanumIyate jnyaiH| bhavAnudArAtizayapravAdaH praNetRvIryocchikharaH prayatnaiH // 24 / / nAtha ! tvayA dezitasatpathasthAH strIcetaso'pyAzu jayanti moham / naivAnyathA zIghragatiryathA gAM prAcI yiyAsurviparItayAyI // 25 // apetaguhyAvacanIyazAThyaM sattvAnukampAsakalapratijJam / zamAbhijAtArthamanarthaghAti sacchAsanaM te tvamivApradhRSyam // 26 // yathApare lokamukhapriyANi zAstrANi kRtvA laghutAmupetAH / ziSyairanujJAmalinopacArairvaktRtvadoSAstvayi te na santi . // 27 // yathA bhavAMste'pi kilApavargamArga puraskRtya tathA prayAtAH / svaireva tu vyAkulavipralApairasvAduniSThairgamitA laghutvam // 28 // rAgAtmanAM kopaparAjitAnAM mAnonnatisvIkRtamAnasAnAm / tamojalAnAM smRtizobhitAM(nAM) ca pratyekabhadrAnvita yaanvocH|| 29 // vAdyambuzevAlakaNAzino'nye dharmArthamugrANi tapAMsi taptAH / tvayA punaH klezacamUvinAzabhakto'pi dharmo vijitAza dgdhH|| 30 // nAnAzAstrapragamamahatIM rUpiNI tAM niyacchan zakrastAvattava guNakathAvyApRtaH khedmeti| ko'nyo yogyastava guNanidhirvaktumuktvA nayena tyaktA lajjAsvahitagaNanAnirvizaGka mayaivam // 31 // iti nirupamayogasiddhasenaH prabalatamoripunirjayeSu viirH| dizatu surapuruSTutastuto naH satataviziSTazivAdhikAri dhAma // 32 // // SaSThI dvAtriMzikA // yadazikSitapaNDito jano viduSAmicchati vktumNgrtH| na ca tatkSaNameva zIryate jagataH kiM prabhavanti devatAH 40 Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ purAtanairyA niyatA vyavasthitistatraiva sA ki paricintya setsyati / tatheti vaktuM mRtarUDhagauravAdahanna jAtaH prathayantu vidviSaH // 2 // na khalvidaM sarvamacintyadAruNaM vibhAvyate nimnajalasthalAntaram / acintyametattvabhigRhya cintayecchucaH paraM nAparamanyadA kriyA // 3 // bahuprakArAH sthitayaH parasparaM virodharUkSAH kathamAzu nizcayaH / vizeSasiddhAni yameva neti vA purAtanapremajalasya yujyate // 4 // jano'yamanyasya mRtaH purAtanaH purAtanaireva samo bhvissyti| purAtaneSvityanavasthiteSu kaH purAtanoktAnyaparIkSya rocayet // 5 // vinizcayaM naiti yathA yathAlasastathA tathA nizcitavatprasIdati / avandhyavAkye guravo'hamalpadhIriti vyavasyan svavadhAya dhAvati // 6 // manuSyavRttAni manuSyalakSaNairmanuSyahetoniyatAni taiH svayam / alabdhapArANyalaseSu karNavAnagAdhapArANi kathaM gRhISyati // 7 // yadeva kiMcidviSamaprakalpitaM purAtanairuktamiti prshsyte| vinizcitApyadya manuSyavAkRtirna pAThyate yatsmRtimoha eva saH // 8 // na vismayastAvadayaM yadalpatAmavetya bhUyo viditaM prazaMsati / parokSametattvadhiruhya sAhasaM prazaMsataH pazyata kiM nu bheSajam // 9 // parIkSituM jAtu guNaugha ! zakyate viziSya te tarkapathoddhato janaH / yadeva yasyAbhimataM tadeva tacchivAya mUriti mohitaM jagat // 10 // parasparAnvarthitayA tu sAdhubhiH kRtAni zAstrANyavirodhadarzibhiH / virodhazIlastvabahuzruto jano na pazyatItyetadapi prazasyate // 11 // yadagnisAdhyaM na tadambhasA bhavet prayogayogyeSu kimeva cetsaa| sameSvarAgo'sya vizeSato nu kiM vimRzyatAM vAdiSu sAdhuzIlatA 12 // yathaiva dRSTaM tapasA tathA kRtaM na yuktivAdo'yamRSeridaM vacaH / subuddhameveti vizeSato nu kiM prazaMsati kSepakathA kiletarA // 13 // .41 Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kathaM nu loke na samAnacakSuSo yathA na pazyanti vadanti tattathA / aho na lokasya na cAtmanaH kSamA purAtanairmAnahatairupekSitam // 14 // vRthA nRpairbhartRmadaH samuhyate dhigastu dharma kalireva dIpyate / yadetadevaM kRpaNaM jagaccha ? ritastato'nairthamukhaivilupyate // 15 // yadA na zaknoti vigRhya bhASituM paraM ca vidvatkRtazobhamIkSitum / . athAptasaMpAditagauravo janaH parIkSakakSepamukho nivartate / // 16 // tvameva loke'dya manuSya ! paNDitaH khalo'yamanyo guruvatsalo janaH / smRti labhasvArama neti zobhase dRDhazrutairucchvasituM na labhyate // 17 // pare'dya jAtasya kilAdya yuktimat purAtanAnAM kila doSavadvacaH / kimeva jAlmaH kRta ityupekSituM prapaJcanAyAsya janasya setsyati // 18 // trayaH pRthivyAmavipannacetaso na santi vAkyArthaparIkSaNakSamAH / yadA punaH syurbrahadetaducyate na mAmatItya tritayaM bhaviSyati // 19 // purAtanairyAni vitarkagavitaiH kRtAni sarvajJayaza:pipAsubhiH / ghRNA na cetsyAnmayi na vyapatrapA tathAhamadyaiva na ceddhigastu maam||20|| kRtaM ca yatkiMcidapi pratarkataH sthitaM ca teSAmiva taM na(na)saMzayaH / kRteSu satsveva hi lokavatsalaiHkRtAni zAstrANi gatAni connatim 21 jaghanyamadhyottamabuddhayo janA mahattvamAnAbhiniviSTacetasaH / vRthaiva tAvadvivadeyurucchritA dizantu labdhA yadi ko'tra vismyH||22|| avazyameSAM katamo'pi sarvavijjagaddhitaikAntavizAlazAsanaH / sa eSa mRgyaH smRtisUkSmacakSuSA tametya zeSaiH kimnrthpnndditaiH|| 23 / / yathA mamAptasya vinizcitaM vacastathA pareSAmapi tatra kA kathA / parIkSyameSAM tvaniviSTacetasA parIkSyamityartharucirna vaJcyate // 24 // mayedamabhyUhitamityadoSalaM na shaasturetnmtmitypohyte| tathApi tacchiSyatayaiva ramyate kRtajJataiSA jalatAlpasattvatA // 25 // 42 Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ idaM pareSAmupapattidurbalaM kathaMcidetanmama yuktamIkSitum / athAtmarandhrANi ca sannigUhate hinasti cAnyAn kthmetdkssmm|| 26 // duruktamasyaitadahaM kimAturo mamaiSa kaH kiM kuzalocchritA vayam / guNottaro yo'tra sa no'nuzAsitA manoratho'pyeSa kuto'lpacetasAm27 na gauravAkrAntamativigAhate kimatra yuktaM kimayuktamarthataH / / guNAvabodhaprabhavaM hi gauravaM kulAGganAvRttamato'nyathA bhavet // 28 // na gamyate kiM prakRtaM kimuttaraM kimuktamevaM kimato'nyathA bhavet / sadassu coccairabhinIya kathyate kimasti teSAmajitaM mhaatmnaam||29|| samAnadharmopahitaM vizeSato vizeSatazceti kathA nivartate / ato'nyathA na prataranti vAdinastathA ca sarvaM vyabhicAravadvacaH // 30 // yathAdharma yastu sAMdhyaM vibhajya gamayedvAdI tasya kuto'vasAdaH / yadeva sAdhyenocyate vidyamAnaM tadevAnyatra vijayaM saMdadhAti // 31 // mayA tAvadvidhinAnena zAstA jinaH svayaM nizcito vrdhmaanH| yaH saMdhAsyatyAptavatprAtibhAni sa no jADyaM maMsyate pATavaM ceti||32|| // saptamI vAdopaniSad dvAtriMzikA // dharmArthakIrtyadhikRtAnyapi zAsanAni na hyAnamAtraniyamAt pratibhAnti lakSmyA saMpAdayennRpasabhAsu vigRhya tAni yenAdhvanA tmbhidhaatumvighnmstu||1|| sAdhyAdRte na vijayaH sulabhaH sadaHsu pArzvasthiteSu hi jayazca parAjayazca / tasmAdaviklavamanulbaNasAdhukAraM sAmapravINagaNanAsamayeSu yojyam 2 prAk tAvadIzvaramanaH sadasazca cakSurmantavyamAtmani paratra ca kiMprakAram / yadyAtmano hi parihAsajayottaraM syAduktopacAracaturaH pratibho'nyathA tu 3 saumyaprabhuryadi vipakSamukhAH sadasyAstatsAdhureva gamayet paribhUya zeSAn tasmin subhadracarite'pyucitaH prasAdaH satkRtya vigrahavacastimitaM nihanyAt 43. Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AbhASya bhAvamadhurArpitayA kRtAstrAM dRSTyAvasAdya ca nivartitayA vineyAn brUyAtpratItasukhazabdamupasthitArthaM noccairna mandamabhibhUya manaH parasya 5 vAdAspadaM prativacazca yathopanItamAropya yaH smRtipathaH pratisaMvidhatte / vailakSyavismRtamadA dviSataH sa sUktaiH pratyAnayan parijanIkurute sadasyAn pUrvaM svapakSaracanA rabhasaH parasya vaktavyamArgamaniyamya vijRmbhate yaH / ApIDyamAnasamayaH kRtapauruSo'pi noccaiHziraH sa vadati pratibhAnavatsu nAvaimi kiM vadasi kasya kRtAnta eSa siddhAntayuktamabhidhatsva kuhaitaduktam grantho'yamarthamavadhAraya naiSa panthAH kSepo'yamityavizadAgamatuNDabandhaH8 . kiMcit kathaMciditi sAdhyanigUDhavAca: siddhAntadurgamavatArya vinodanIyAH dhIrasmitaiH pratikathAguNadarzanaizca chayAnavasthitakathA hi pibanti teja:9 durnItamunnayati sUktamapakSapAtainistarjayaJchaThavidagdhamalaM karoti / bhagnAbhisandhirapi yAni kathAntarANi praznacchalapraharaNo'yamavandhyavighnaH uktaM yathAkSarapadaM pratiyojayanti pratyudvahantyapi janAcaraNairvacobhiH / sadbhAvariktamanasazca suvismitastAM vAkyaprayojanajaDAnabhisaMdadhIta 11 mUrkhavrajeSvanumatipratibhAvikArAn vidvatsadassu nirapekSya hatAbhimAnAH / uktvA ciraM madasamucchrayagarvitAni nAmnApi tasya bhayakuJcitamucchvasanti lokaprasiddhamatayaH zrutagUDhavAdaiHsAdhyAH zrutaikarucayastvapi(yi) lokacitraiH saamaanydurblvinishcitsNkthaabhirmaanprvaasnmudaarmtevidheym|| 13 / / AsphAlayan duritasUcanadhIrahastaikyiAntareSu vikiran puruSaH sphuliGgaH svacchadhruvA kRtakarUpitavismayena chinasmitairavinayottara eva kArya: bhUyiSThamunnadati yasya kRtAntadoSAnyaM vA jigISati tamutsahate'pi vA yaH ye cApyanena mukulapratibhAH kadAcitteSvasya vAkyamavatIrya vinodanIyam kRtyeSu nAdaraviSaktavilocanaH syAttatsaMkathApraNihitopahatAstu sAdhyAH yuktopanItaparihAsamukhAMzca kurvan pakSadviSA paruSayetsadasi pradhAnam 16 44 Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uddhRtavAgmiyazasA janasaMpriyeNa pUrva visRSTavacanapratibhAguNena / vAcyaM saha pratihato'pi hi tena bhAti jitvA punastamatikIrtiphalAni bhuGkte vIrottaraM paramazakyamavetya kArya kSepaM pramohavikathAsu paraH prayatnaH / anyo hi dhIritakathAvidhurasya zabdaH saMdigdhatulyaguNadoSapathasya cAnyaH ziSyeSu vAkyakhanayaH pratibodhanIyAH siddhistathA hi niyatA nayavAdadoSaH abhyudgatasya hi kathAviSamAhirohi tejaH sakRtpratihataM ca na cAsti bhUyaH siddhyantaraMna mahata: paribhUya vAdAn syAdA(da)rjitastu vijayo'pyapavAda eva tasmAnna vAdagahanAnyabhilakSitasya yuktaM vigAhitumanutrasataH parebhyaH 20 AmnAyamArgasukumArakRtAbhiyogA krUrottarairabhihatasya vilIyate dhIH / nIrAjitasya tu sabhAbhaTasaMkaTeSu zuddhaprahAravibhavA ripavaH svapanti 21 granthAbhicAranipuNe bahu na prayojyaM matvA vizejjanamanAMsi satAmatIva / AzaGkitAnapi dizaH puruSasya yAtuH kIrtyakSamA pariharediti tatprasaktaH ekAnvayottaragatiH paridRSTapanthAH pratyAhatazca caturasramapAhatazca / tasmAtparottaragatau praNidhAnavAn syAnAnAmukhapraharaNazca pate(yate)dviSatsu zAstrocchitAnparibhavaH khalatAmupaiti tAnyeva tu smitagabhIramupAlabheta / asmadguruM sa hasatIti vidahyamAnaM vyutpAdayanti hi yazAMsyata eva bhUyaH aGgAbhidhAnamaphalaM prakRtopazAntau vaktAramanvavasitA na hi zAstradoSAH satyaM tu lAghavamanena pathAbhyupaiti taccedavAptamaratizrutibhiH kimatra 25 kiM marma nAma ripuSu sthirasAhasasya marmasvapi praharati svavadhAya mandaH / AzIviSo hi dazanaiH sahajogravIryaiH krIDannapi spRzati yatra tadeva marma mando'pyahAryavacanaH prazamAnuyAtaH sphItAgamo'pyanibhRtaH smitavastu puMsAm tasmAtpraveSTumuditena sabhAmanAMsi yatnaH zrutAcchataguNaH sama eva kArya: AkSipya yaH svasamayaM pariniSThurAkSaH pazyatyanAhatamanAzca parapravAdAn / Akramya pArthivasabhAH sa virocamAnaH zokaprajAgarakRzAn dviSataM karoti 45 Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ki garjitena ripuSu tvabhitomukheSu kiM tveva nirdyviruupitpaurussessu| . vAgdIpitaM tRNakRzAnuvalaM hi tejaH kalpAtyayasthiravibhUtiparAkramottham kiMcitsunItamapi durnayavadvineyaM durnItamapyatizayoktamiva prazasyam / sarvatra hi pratiniviSTamukhottarasya sUktaM ca durvigaNitaM ca samaM samena 30 tiryagvilokayati sAdhvasaviplutAkSaM zliSTAkSaraM vadati vAkyamasaMbhRtArtham dRSTvA hataH skhalati vizrutakakSasekaM kaNThaM muhuH kaSati cApi kathAbhyariSTaH paricitanayaH sphItArtho'pi zriyaM parisaMgatAM, na nRpatiralaM bhoktuM kRtsnAM kRzopaniSadbalaH / viditasamayo'pyevaM vAgmI vinopaniSatkiyAM, na tapati yathA vijJAtArastathA kRtavigrahAH // 32 // // 1 // // 2 // // aSTamI vAdadvAtriMzikA // grAmAntaropagatayorekAmiSasaGgajAtamatsarayoH / syAt saukhyamapi zunoAMvorapi vAdinorna syAt kva ca tattvAbhinivezaH kva ca saMrambhAturekSaNaM vadanam / kva ca sA dIkSA vizvasanIyarUpatAmRjurvAdaH tAvadbakamugdhamukhastiSThati yAvanna raGgamavatarati / raGgAvatAramattaH kAkoddhataniSThuro bhavati krIDanakamIzvarANAM kurkuTalAvakasamAnabAlebhyaH / zAstrANyapi hAsyakathAM laghutAM vA kSullako nayati anyaiH svecchAracitAnarthavizeSAn zrameNa vijJAya / kRtsnaM vAGmayamita iti khAdatyaGgAni darpaNa dRSTvA guravaH svayamapi parIkSitaM nizcitaM punaridaM nH| vAdini capale mugdhe ca tAdRgevAntaraM gacchet // 3 // // 4 // 47 Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 7 // // 8 // anyata eva zreyAMsyanyata eva vicaranti vAdivRSAH / vAksaMrambhaH kvacidapi na jagAda muniH zivopAyam yadyakalahAbhijAtaM cAkchalaraGgAvatAranirvAcyam / svacchamanobhistattvaM parimImAMsena doSaH syAt sAdhayati pakSameko'pi hi vidvAn zAstravitprazamayuktaH / na tu kalahakoTikoTyo'pi sametA (saMgatA) vAkyalAlabhujaH // 9 // ArtadhyAnopagato vAdI prativAdinastathA svasya / cintayati pakSanayahetuzAstravAgbANasAmarthyam // 10 // hetuvidasau na zabdaH (zAbda) zAbdo'sau na tu vidagdhahetukathaH / / ubhayajJo bhAvapaTuHpaTuranyo'sau svamatihInaH // 11 // sA naH kathA bhavitrI tatraitA jAtayo mayA yojyAH / iti rAgavigatanidro vAgmukhayogyAM nizi karoti // 12 // azubhavitarkadhUmitahRdayaH kRtsnAM kSapAmapi na shete| kuNThitadarpaH pariSadi vRthAtmasaMbhAvanopahataH . // 13 // prAznikacATupraNataH prativaktari matsarokta(SNa)baddhAkSaH / IzvararacitAkumbho bharatakSetrotsavaM kurute // 14 // yadi vijayate kathaMcittato'pi paritoSabhagnamaryAdaH / svaguNavikatthanadUSikastrInapi lokAn khalIkurute / // 15 // uta jIyate kathaMcit pariSatparivAdinaM sa kopAndhaH / galagarjenAkAman vailakSyavinodanaM kurute / // 16 // vodakathAM na kSamate dIrgha niHzvasiti mAnabhaGgoSNam / ramye'pyaratijvaritaH suhRtsvapi vajrIkaraNavAkyaH // 17 // duHkhamahaMkAraprabhavamityayaM sarvatantrasiddhAntaH / atha ca tamevArUDhastattvaparIkSAM kila karoti // 18 // Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 19 // // 20 // // 21 // // 22 // jJeyaH parasiddhAntaH svapakSabalanizcayopalabdhyartham / parapakSakSobhaNamabhyupetya tu satAmanAcAraH svahitAyaivottheyaM ko nAnAmativicetanaM lokm| yaH sarvajJairna kRtaH zakSyati taM kartumekamatam sarvajJaviSayasaMsthAMzchadyastho na.prakAzayatyarthAn / nAzcaryametadatyadbhutaM tu yatkiMcidapi vetti / avinirNayagambhIraM pRSTaH puruSottaro bhavati vAdI / paricitaguNavAtsalyaH prItyutsavamunnatiM kurute vinayamadhuroktinirmamamasAramapi vAkyamAspadaM labhate / sAramapi garvadRSTaM vacanamapi munervahati vAyuH puruSavacanodyatamukhaiH kAhalajanacittavibhramapizAcaiH / dhUrteH kalahasya kRto mImAMsA nAma parivartaH parinigrahAdhyavasitazcittaikaNyamupayAti tadvAdI / yadi tatsyAdvairAgyeNa cireNa zivaM padamupayAtu .. ekamapi sarvaparyayanirvacanIyaM yadA na vettyartham / mAM pratyahamiti garvaH svasthasya na yukta iha puMsaH . // 23 // - // 24 // // 25 // // 26 // // navamI vedavAda dvAtriMzikA // ajaH pataGgaH zabalo vizvamayo dhatte garbhamacaraM caraM ca / yo'syAdhyakSamakalaM sarvadhAnyaM vedAtItaM vedavedyaM sa veda // 1 // sa evaitadvizvamadhitiSThatyekastamevaitaM vizvamadhitiSThatyekam / sa evaitadveda yadihAsti vedyaM tamevaitadveda yadihAsti vedyam // 2 // sa evaitadbhuvanaM sRjati vizvarUpastamevaitatsRjati bhuvanaM vizvarUpam / na caivainaM sRjati kazcinnityajAtaM na cAsau sRjati bhuvanaM nityjaatm||3|| 48 Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekAyanazatAtmAnamekaM vizvAtmAnamamRtaM jAyamAnam / yastaM na veda kiMmRcA kariSyati yastaM na veda kimRcA krissyti|| 4 // sarvadvArA nibhRtamRtyupAzaiH svayaMprabhAnekasahasraparvA / yasyAM vedAH zerate yajJagarbhAH saiSA guhA gUhate sarvametat // 5 // bhAvAbhAvo ni:svatattvo (vitattvo) niraJjano (raJjano) yaH prakAraH / guNAtmako nirguNo niSprabhAvo vizvezvaraH sarvamayo na sarvaH // 6 // sRSTvA sRSTvA svayamevopabhuGkte sarvazcAyaM bhUtasargo yatazca / na cAsyAnyatkAraNaM sargasiddhau na cAtmAnaM sRjate nApi caanyaan||7|| nirindriyazcakSuSA vetti zabdAn zrotreNa rUpaM jighrati jihvayA c| pAdairbravIti zirasA yAti tiSThan sarveNa sarvaM kurute manyate ca // 8 // zabdAtItaH kathyate vAvadUkairjJAnAtIto jJAyate jnyaanvidbhiH| bandhAtIto badhyate klezapAzairmokSAtIto mucyate nirvikalpaH // 9 // nAyaM brahmA na kapardI na viSNubrahmA cAyaM zaMkascAcyutazca / asminmUDhAH pratimAH kalpayanto jJAtazcAyaM na ca bhUyo namosti // 10 // Apo vahnirmAtarizvA hutAzaH satyaM mithyA vasudhA meghayAnam / brahmA kITa; zaMkarastAkSaketuH sarvaH sarvaM sarvathA sarvato'yam // 11 // sa evAyaM nibhRtA yena sattvAH zazvaduHkhAduHkhamevApi yanti / sa evAyamRSayo yaM viditvA vyatItya nAkamamRtaM svAdayanti // 12 // vidyAvidye yatra no saMbhavete yannAsannaM no davIyo na gamyam / yasminmRtyurnehate notukAmA sa so'kSaraH paramaM brahmavedyam // 13 // otaprotAH pazavo yena sarve otaH prota: pazubhizcaiSa sarvaiH / sarve ceme pazavastasya homyaM teSAM cAyamIzvaraH saMvareNyaH // 14 // tasyaivaitA razmayaH kAmadhenoryAH pApmAnamaduhAnAH kssrnti| yenAdhyAtAH paJca janAH svapanti (probuddhAste) svaM privrtmaanaaH||15|| 40 xa Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tamevAzvatthamRSayo vAmananti hiraNmayaM vyastasahasrazIrSam / manaHzayaM zatazAkhaprazAkhaM yasmin bIjaM vizvamotaM prajAnAm // 16 // sa gIyate vIyate cAdhvareSu mantrAntarAtmA RgyajuHsAmazAkhaH / adha:zayo vitatAGgo guhAdhyakSaH sa vizvayoniH puruSo naikvrnnH||17|| tenaivaitadvitataM brahmajAlaM durAcaraM dRSTyupasargapAsam / asminmagnA mAnanAmA (na) zalyaiviveSyante pazavo jAyamAnAH // 18 // ayamevAntazcarati devatAnAmasmin devA adhi vizve niSeduH / ayamuddaNDaH prANabhuk pretayA reSa tridhA baMddho vRSabho rorviiti|| 19 // apAM garbhaH savitA vahnireSa hiraNmayazcAntarAtmAnaso devyaanH| . etena stambhitA subhagA dyaurnabhazca gurvI corvI sapta ca bhImayAdasaH // 20 // manaH somaH savitA cakSurasya ghrANaM prANo mukhamasyAdyapivaM dishH| zrotranAbhirandhrAbhAdayAnaM pAdAvilAH surasAH sarvamApa // 21 // viSNurbIjamambhojagarbhaH zambhuzcAyaM kAraNaM loksRssttau|| nainaM devA vidrate no manuSyA devAzcainaM viduritaretarAzca // 22 // asminnudeti savitA lokacakSurasminnastaM gacchati cAMzugarbhaH / eSo'jasraM vartate kAlacakrametenAyaM jIvate jIvalokaH // 23 // asmin prANAH pratibaddhAH prajAnAmasminnastA rathanAbhA vicaaraaH| asmin prIte zIrNamUlAH patanti prANAzaMsAphalamiva muktavRntam 24 asminnekazataM nihitaM mastakAnAmasmin sarvA bhUtayazcetayazca / mahAntamenaM puruSavedavedyaM AdityavarNaM tamasaH parastAt // 25 // vidvAnajJazcetano'cetano vA sraSTA nirIhaH sa hi pumAnAtmatantraH / kSarAkAraH satataM cAkSarAtmA vizIryante vAco yuktayo'smin // 26 // buddhiboddhA bodhanIyo'ntarAtmA bAhyazcAyaM sa parAtmA durAtmA / nAsAvekaM nApRthag nAbhitobhau sarvaM caitatpazavo yaM dviSanti // 27 // 50 Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarvAtmakaM sarvagataM priitmnaadimdhyaantmpunnypaapau| bAlaM kumAramajaraM ca vRddhaM ya enaM viduramRtAste bhavanti // 28 // nAsmin jJAte brahmaNi brahmacaryaM nayyAjApaH svastayo no pavitram / nAhaM nAnyo no mahAno kanIyAniHsAmAnyo jAyate nirvizeSaH // 29 // nainaM matvA zocate nAbhyupaiti nApyAzAste mriyate jAyate vaa| nAsmiMlloke gRhyate no parasmiMllokAtIto vartate loka eva // 30 // yasmAtparaM nAparamasti kiMcidyasmAnnANIyo na jyAyo'sti kazcit / vRkSa iva stabdho divi tiSThatyekastenedaM pUrNa puruSeNa sarvam // 31 / / nAnAkalpaM pazyato jIvalokaM nityAsakta vyAdhayazcAdhayazca / yasminnevaM sarvataH sarvatattve dRSTe deve no punastApameti // 32 // // 1 // // 2 // // dazamI dvAtrizikA / / avigrahamanAzaMsamaparaH pratyayAtmakam / yaH provAcAmRtaM tasmai vIyaya munaye namaH svazarIramano'vasthAH pazyataH svena cakSuSA / yathaivAyaM bhavastadvadatItAnAgatAvapi kimannAha kimanahaM kiMmanekaH kimekadhA / viduSA codyataM cakSuratraiva ca vinizcayaH moho'hamasmItyAbandhaH zarIrajJAnabhaktiSu / . mamatvaviSayAsvAdadveSAttasmAttu karmaNaH janmakarmavizeSebhyo duHkhApAtastadeva vA / AjasrikamapazyAnA nAnAtmavyaktacakSuSAm pipAsAbhyudayaH sarvo bhavopAdAnasAdhanaH / pradoSApAyagamanAdAtaraudre tu te mate // 3 // // 4 // 51 Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 7 // // 8 // // 9 // . // 10 // S ou. // 11 // // 12 // AlambanaparINAmavizeSodbhavabhaktayaH / nimittamanayorAdyaM pariNAmastu kAraNam bhavaH pramAdacintAdipravRttidvArasaMgrahaH / hiMsAdibhedopacayaH saMvaraikaparAbhavaH parasparasamutthAnAM viSayendriyasaMvidaH / pitrAdivadabhinnAstu viSayA bhinnavRttayaH ekasmin pratyaye'STAGgakarmasAmarthyasaMbhavAt / nAnAtvaikaparINAmasiddhiraSTau tu zaktitaH nAhamasmItyasadbhAve duHkhodvegahitaiSitA / na nityAnityanAnaikyaM kartAdhakAntapakSataH utpattereva nityatvamanityatvaM ca manyate / pratItya saMvidbhAvastu kArakeSUpanIyate jAtiliGgaparImANakAlavyaktiprayojanAH / saMjJA mithyAparA dRSTAH parikSiNvantyacetasaH / yathArthaM vA syAt saMbandhaH zabdAdIndriyacetasAm / tadasya jagataH sattvamAtmapratyayalakSaNam dravyaparyAyasaMkalpazcetastavyaJjakaM vacaH / tadyathA yacca yAvacca niravadyeti yojanA niSekAdijarApAkaparyantaM pauruSaM yathA / samyagdarzanabhAvAdipramAdavidhistathA zabdAdiSu yathA lokazcitrAvasthaH pravartate / tavRttamAtmapratyakSaM tyAjyamityubhayo nayaH ghRNAnukampA pAruSyaM kArpaNyaM parizuddhaye / vratopavratayuktastu smRtisthairyopapattaye pa2 // 13 // // 14 // // 15 // // 16 // // 17 // // 18 // Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 19 // // 20 // // 21 // // 22 // // 23 // // 24 // upadhAnavidhizcitrazeSAzayavizodhanaH / nyAyyo vAtAdivaiSamyavizeSauSadhakalpavat na vidhiH pratiSedho vA kuzalasya pravartitum / tadeva vRttamAtmasthaM kaSAyaparipaktaye na doSadarzanAcchuddhaM vairAgyaM viSayAtmasu / mRdupravRttyupAyo'yaM tattvajJAnaM paraM hitam zraddhAvAn viditApAyaH parikrAntaparISahaH / bhavyo gurubhirAdiSTo yogAcAramupAcarat zucau niSkaNTake deze samaprANavapurmanAH / svastikAdyAsanajayaM kuryAdekAgrasiddhaye prANAyAmo vapuzcinajADyadoSavizodhanaH / zaktyutkRSTakalatkAryaH prAyeNaizvaryasattamaH krUrakliSTavitarkAtmA nimittAmayakaNTakAt / uddhared gatizabdAdi vapuHsvAbhAvyadarzanAt carasthiramahatsUkSmasaMjJAjJAnArthasaMgatiH / yathAsukhajayopAyamiti yAyAjjitaM jinam ityAzravanirodho'yaM kaSAyastambhalakSaNaH / . taddharmyamasmAcchuklaM tu tamaHzeSakSayAtmakam nehArambhaNacAro'sti kevlodiirnnvyye| anantaizvaryasAmarthyAt svayaM yogI prapadyate / tatkSIyamANaM kSINaM tu caramAbhyudayakSaNe / kaivalyakAraNaM paGkakalalAmbuprasAdavat cakSurvadviSayAkhyAtiravadhijJAnakevale / zeSavRttivizeSAttu te mate jJAnadarzane // 25 // // 26 // // 27 // // 28 // // 29 // // 30 // 43 Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAtAgotANAcitra. // 20 // // 32 // jagatsthitivazAdAyustulyaM vedyAdapi trayam / karotyAtmasamudghAtAdyogazAntirataH param sarvaprapaJcoparataH zivo'nantyaparAyaNaH / sadbhAvamAtraprajJaptinirupAkhyo'tha nirvRtaH pradIpadhyAnavaddhyAnaM cetanAvadviceSTitam / te vikalpavazAdbhine bhavanirvANavartmani / jinopadezadiG maatrmitiidmupdrshitm| yadavetya smRtimatAM vistarArtho bhaviSyati // 33 // // 34 // // ekAdazI guNavacanadvAtriMzikA // samAnapuruSasya tAvadapavAdayan kIdRzaH kimeva tu mahAtmanAmaparatantradhIcakSuSAm / apAsya vinayasmRtI bhuvi yazaH svayaM kurvatA tvayAtiguNavatsalena guravaH paraM vyaMsitAH zrIrAzriteSu vinayAbhyudayaH suteSu buddhirnayeSu ripuvAsagRheSu tejH| vaktuM yathAyamuditapratibho janaste kIrti tathA vadatu tAvadiheti kazcit ekAM dizaM vrajati yadgatimadgataM ca tatrasthameva ca vibhAti digantareSu / yAtaM kathaM dazadigantavibhaktamUrti yujyeta vaktumuta vA na gataM yazaste satyaM guNeSu puruSasya manoratho'pi zlAghya:satAM nanu yathA vyasanaM tathaitat / // 3 // 54 Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 4 // yatpazyataH samuditairabalo vyupAstA kIrtistathA zrutimukhAni vanAni yAtA | etadbho bRhaducyate hasatu mAM kAmaM jano dakSiNaH svArthArambhapaTuH parArthavimukho lajjAnapekSo bhavAn / yo'nyaklezasamarjitAnyapi yazAMsyutsArya lakSmIpathA kIryekArNavavarSiNApi yazasA nAdyApi saMtuSyase cATuprItena muktA yadiyamagaNitA dIyate rAjalakSmI ranyo'nyebhyo nRpebhyastvadurasi nRpate ! yApi vishrmbhliinaa| mA bhUdeSa prasaGgo niranunayamaterasya mayyapyataste kIrtistenAprameyA na vinayacakitA sAgarAnapyatItA // 6 // avazyaM kartavyaH zriyamabhilaSatA pakSapAto guNeSu . prasannAyAM tasyAM kathamiva ca na te lAlanIyA bhaveyuH / kimeSA vRttAntaM na vahasi nRpate lAlanIyA tvadAjJA mahendrAdInAM yadguNaparitulanAduvinItA guNAste anyeSAM pArthivAnAM bhramati daza dizaH kIrtirinduprabhAvAt tvatkIrternAsti zaktiH padamapi calituM kiM bhayAtsaukumAryAt / A jJAtaM naitadevaM zrutipathacakitA tena gacchatyajasraM kIrtisteSAM nRpANAM tava tu narapate ! nAsti kIrterayAtam // 8 // anye'pyasminnarapatikule pArthivA bhUtapUrvA stairapyevaM praNatasumukhairuddhRtA rAjavaMzAH / na tvevaM tairguruparibhavaH spRSTapUrvo yathA'yaM zrIste rAjanurasi ramate satyabhAmAsapatnI agatividhurairlakSmI dRSTvA cirasya sahoSitAM yadi kila parekIbhUtairguNaistvamupAzritaH / // 7 // // 9 // papa Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ iti guNajitaM lokaM matvA narendra ! surAyase vadatu guNavAn buddhyAdInAM guNaH katamastava... // 10 // gandhadvipo madhukarAniva paGkajebhyo dAnena yo ripugaNAn harasi pravIrAn / citraM kimatra yadi tasya tavaiva rAja nAjJAM vahanti vasudhAdhipamaulimAlAH ekeyaM vasudhA bahUni divasAnyAsIbahUnAM priyA vasyAnyo'nyasukhAH kathaM narapate ! te bhadrazIlA nRpAH / IrSyAmatsaritena sAdyabhavataivAtmAGkamAropitA zeSaistvatparitoSabhAvitaguNairgopAlavat pAlyate // 1 // 12 // guhAdhyakSAH siMhAH pramadavanacarA dvIpizArdUlapotAH karAgraiH sicyante vanagajakalabhairdIrghikAtIravRkSAH / puradvArArakSA dizi dizi mahiSA yUthagulmAgrazUrA ruSAnudhyAtAnAmatilalitamidaM jAyate vidviSAM te // 13 // nirmUlocchinnamUlA bhujaparighaparispandadRtainaraTraiH saMkSiptazrIvitAnA mRgapatipatibhiH zatrudezAH kriynte| kiM tvetadAjavRttaM svaruciparicayaH zaktisaMpannateyaM / bhaGktvA yacchatruvaMzAnucitazataguNAn rASTralakSmyA karoSi // 14 // sarve'pyekamukhA guNA guNapatiM mAnaM vinA nirguNA ityevaM guNavatsalairnRpatibhirmAnaH prityjyte| nAnyazcaiva tavApi kiM ca bhavatA labdhAspadasteSvasau matteneva gajena komalatarurnirmUlamutkhanyate yatprApnoti yazastava kSitipate bhrUbhedamutpAdayan . kiM tattvaccaraNopasanamukuTaH prApnoti kshcinnRpH| , pas Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 16 // // 17 // // 18 // ityevaM kurute sa vallabhayazAstvacchAsanAtikrama darpAsUcitasanmukho na hi mRgaH siMhasya na khyApyate prasAdayati nimnagAH kaluSitAmbhasaH prAvRSA punarnavasukhaM karoti kumudaiH sara:saMgamam / vighATayati diGmukhAnyavapunAti candraprabhAM tathApi ca durAtmanAM zaradarocakastadviSAm na vedmi kathamapyayaM surarahasyabhedaH kRtastvayA yudhi hataH paraM padamupaiti viSNoryathAtA / ataH praNayasaMsRtAmavigaNayya lakSmImasau karoti tava sAyakaH kSamamuraH siSitsunupa ! anyo'nyAvekSayA strI bhavati guNavatI prAyazo viSNutA vA lokapratyakSametatkSitiviSamatayA caJcalA zrIryathAsIt / saivAnyaprItidAnAttava bhujavalayAntaHpuraprAptamAnA murvI dRSTvA dayAvatsa laghusucaritAhArasaMkhyaM karoti prasUtAnAM vRddhiH pariNamati niHsaMzayakalA purAvAdazcaiSa sthitiriyamajeyeti niyamaH / jagavRttAnte'smin vivadati taveyaM narapate ! kathaM vRddhA ca zrIna ca paruSito yauvanaguNaH antargRDhasahasralocanadharaM bhrUbhedavajrAyudhaM . kastvA mAnuSavigrahaM haririti jJAtuM samarthI naraH / yadyete maghavaM jaMgaddhitatarAstvA vallabhaH svAminastvadbhUdeza paTuprakIrNasalilA na khyApayeyurdhanAH mahIpAlo'sIti stutivacanametanna guNajaM mahIpAlaH khinnAmavanimurasA dhArayati yaH / // 19 // // 20 // // 21 // . 57 Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 22 // // 23 // // 24 // yadA tAvadgarbhe tvamatha sakalazrIrvasumati . . kimeyAyuSmAMste nava zivamimAM pazyati mahIm / zateSvekaH zUro yadi bhavati kazcinnayapaTu stathA dIrghApekSI ripuvijayaniHsAdhvasaparaH / / tadetatsaMpUrNa dvitayamapi yenAdyapuruSe zrutaM vA dRSTaM vA sa vadatu yadi tvA na vadati ayanaviSamA bhAnordIptirdinakSayapelavA paribhavasukhaM mattairmattairghanaizca vilupyte|' satatasakalA nirvyAsaGgaM samAzritazItalA. tava narapate ! dIptiH sAmyaM tayA kathameSyati . ko nAmaiSa karoti nAzayati vA bhAgyeSvadhInaM jagat svAtantrye kathamIzvarasya na vazaH sraSTuM viziSTAH prajAH / labdhaM vaktRyazaH sabhAsviti ciraM tApo'dya tejasvinA micchAmAtrasukhaM yathA tava jagatsyAdIzvaro'pIdRzaH .. gaNDeSveva samApyate vivadatAM yadvAraNAnAM mado / yadvA bhUmiSu yanmanorathazataistuSyanti tejasvinaH / yatkAntAvadaneSu patraracanA saGgazca te mantrINAM tatsarvaM dviSatAM mano'nugatayA kIrtyAparAddhaM tava kramopagatamapyapAsya yugabhAgadheyaM kale raparvaNi ya eSa te kRtayugAvatAraH kRtaH / bhavedapi mahezvarastribhuvanezvaro vAcyuto vidhAturapi nUnamadya jagadudbhave saMzayaH guNo nAma dravyaM bhavati guNatazca prabhavati guNApekSaM karmApyanuzayamanArambhaviSamam / 58 // 25 // // 26 // // 27 // Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vibhuH syAt kiM dravyaM guNajamuta vAnyaH padavidhi yazo dikparyantaM tava kimiti zakyaM gamayitum // 28 // // 1 // // 2 // // 3 // // 4 // // dvAdazI nyAyadvAtriMzikA // daivakhAtaM ca vadanaM AtmAyattaM ca vAGmayam / zrotAraH santi coktasya nirlajjaH ko na paNDitaH abhiSTuvanti yatsvairaM nRpagoSThayAM nRpuGgavAH / asatsaMdigdhamuktAni kRSAstena kRpAtmakA: pragavRttAntagahanAdvizliSya prahatA giraH / yojayatyarthagamyA yaH zabdabrahma bhunakti saH prasiddhazabdArthagatirjJAnaM jAtyandhayazca yaH / na sa svayaM pravaktAramupAste tantrayuktiSu duruktAni nivartante sUkte nAsti vicaarnnaa| . puruSo brAhmaNo vipraH puruSo veti vA yathA na sAmAnyavizeSAbhyAmRte'nyAhetu jaayte| . tadvizeSavighAtAbhyAM hetvAbhAsopajAtayaH dvitIyapakSapratighAH sarva eva kthaapthaaH| abhidhAnArthavibhrAntairanyo'nyaM vipralapyate samaM saMzayyate yatra sAmAnyamalinaM dhiyaa| vicAraM punaruktArthaM vizeSAya sa saMzayaH pratijJA nirNayo heturdRSTAntaM buddhikAraNam / ... pramANahetudRSTAntajAtitarkAstaduktayaH lokadharmo'bhyanujJAtaH siddhAnto vAgniyAmakaH / aGgadharmavikalpAbhyAM prameyopacayAcayau // 7 // // 8 // // 10 // Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 11 // // 12 // // 13 // // 14 // // 15 // // 16 // avidyArthAnavagamo viruupaaprtipttitH| hetvAbhAsazca nirvAdeSviyameva tu bhUyasI kiMcitsAmAnyavaizeSyAdayuktArthopapadAnam / chalaM taditi vaispaSTyAdvAcyAbhiprAyabhedataH vyabhicArAt paraM nAsti parapakSapradUSaNam / hetuparyantayogAcca tasmAtpakSottaro bhavet : saMzayapratidRSTAntavirodhApattihAnayaH / pratipakSavikalpau ca vyabhicArArthaya'yAH akAraNatvAnirdezaH saadhytvaattvnuyogjaaH| ..... hetvantarAbhyupagamaH punaruktAnyataH param ekapakSahatA buddhijlpvaagyNntrpiidditaa| zrutasaMbhAvanAvairI vairasyaM pratipadyate' tAnupetya vitaNDAsti nayasyeti vicAraNA / saiva jalpe viparyAso vitaNDaiveti lakSyate .. na siddhAntAbhyupagamAditara: sArvatantrikaH / yasyetyuktamanekAntAditaraM nAnuSajyate vinirNayAnna saMdehaH sarvathottarasaMbhavAt / sa eva hetuzcakSurvannAniSTapratipattitaH dRSTAntadUSaNAmohohAni pakSAprasiddhayaH / vAcoyuktyupapattibhyAmata eva viparyayaH anabhyupagamo lokazAstradharmavikalpitaH / / sAmAnyAbhyupapattibhyAM na samo'niSThakalpanAt anyo'nyobhayasAmAnyasarvasaGgavizeSataH / sAmAnyaghAtataH siddhazAstraM lokopapattitaH / SO // 17 // // 18 // // 19 // // 20 // // 21 // // 22 // Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 23 // // 24 // // 25 // // 26 // // 27 // anyatheti ca vaidharmyamApattivyabhicArataH / pratipattivikalpAcca tatsiddhiH kRtasaMbhavAt punaruktamasaMbaddhAt sAmyaH sAmarthyadarzanAt / mantravacceti nApArthaM prasaGgAniSTasiddhayaH punaruktavadAyojyaM hetuvaadaantroktye| samAnIsaGgasaMkalpaM praznAkAraNasiddhayaH tadabhAvAtpratijJAdi pratyekaM cAnupakramAt / kAlaprAptivikalpAbhyAM sarvasiddhezca nArthavat kvacit kiMcit kathaMciccetyanuSaGgAtsa lopagaH / kRtAkRtavikalpAbhyAM saMzayapratirUpataH nanAma dRDhameveti durbalaM copapattitaH / vaktRzaktivizeSAttu tattadbhavati vA na vA tulyasAmAdhupAyAsu zaktyA yukto vizeSyate / vijigISuryathA vAgmI tathAbhUyaM zrutAdapi . sarvapakSakaNaistulyaM vAdinaH satyatAM vinA / samAnAbhyupapattiM ca jihmarIkSAyudhA hyamI prAznikezvarasaumukhyaM dhAraNAkSepakauzalam / sahiSNutA paraM dhA_miti vAdacchalAni SaT kiM parIkSyaM kRtArthasya kimeveti ca cakSuSaH / parAnugrahasAdhostu kauzalaM vaktRkauzalam // 28 // // 29 // // 30 // // 31 // // 32 // . // trayodazI sAMkhyaprabodhadvAtriMzikA // sannityakartRnAnAtvapratipakSobhayAtmakam / guNadharmamRSirnAnA pazyanevAtmano bhavam 1 Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 2 // // 3 // // 4 // // 6 // // 7 // svaparAnugrahadvAramatirAsuraye svayam / tamumAvasudevAya tantrArthavyAsasUraye sattvAdisAmyaM prakRtirvaiSamyaM mahadAdayaH / parasparAtmakenopadravakArkazyavRttivat lAghavakhyAtisaukhyAni sattvaM duHkhakiye rajaH / tamo'nyabahirantazca tadvikalpo'nilAdivat zrotrAdivRttiH pratyakSamanumAnamanusmRtiH / kRtsnArthasiddharnAto'nyacchAbdamAtmavizeSataH AdizabdAtpravRttInAmarthavattvAdanugrahAt / . pariNAmavizeSAcca guNacaitanyavRttayaH guNaudAsInyamanyo'nyaM caitanyAdadhikArataH / abhoktRtvAcca kartRtvamaGgAGgipariNAmataH aikyAdakartA puruSaH kartAdhiSThAnazaktitaH / svAtantryAdupalabdhezca kAryastu guNabhojanAt vaiSamyamAtrAtmahataH kAraNagrAmasaMbhavaH / zabdAdayazca vyomAdivizeSAstadguNAtmakAH zabdAdyA lokasAmarthya zrotrAdIndriyapaJcakam / etenoktA vizeSANAM zabdAdiguNabhaktayaH vAkyAdAnaM gatAnandatyAgAnyadubhayaM viduH / caitanyavaddehavRttirmana:saMvitsukhAdayaH prANAdAkaruNagrAmavRttirjIvanasaMjJikA / tadabhivyaktiranyatra bujhyAzayavazAdbhavaH zarIre dhRtisaMzleSapaGktivyUhAvakAzataH / pRthivyAdisamArambhaH pariNAmastu pUrvayoH // 8 // // 9 // // 10 // // 11 // // 12 // // 13 // 2 Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 14 // // 15 // // 16 // // 17 // // 18 // // 19 // zrotrAdInAM manovRttiH pratipattisvayogataH / zAntAdivividhodakaH pratyayArthaH pravartate siddhirIhitaniSpatnistuSTistaddezavRttitA / azaktiH sAdhanAdyAni vitatheSTiviparyayaH puruSArthapravRttInAM nivRttInAM svabhAvataH / AvistirobhAvagatI ko guNAnAM pramAsyati anAdipracitaM karma pralayAntyavapurmukham / pravRttau tadvidhApAyAM chinavRkSapramodavat anabhivyaktavidyasya viduSastadbhavAJcitam / yathAvidhodayApAyi pracitAvapi saMkramaH brahmAdyaSTavidhaM daivaM sattvavRttivizeSataH / mAnuSyaM ca rajaH zeSaM svaM vArtatamaso.jagat avidyaikAtmako bandho guNavyApAralakSaNaH / dakSiNAdivikalpastu bAlizaprasabhAGkuzaH na grahAH pratibandhAya naikaNyaM vA prvRttye| tiryakSvapi ca sidhyanti vyaktA nAnAtvabuddhayaH vairaagyaatkaarnngraamtnirodhprishrmH| na hyahetonimIlanti puruSArthotthitA guNAH jJAnaprasAdau vairaagymityvidyaatmojitm| ' ko hi rAgo virAgo vA kuzalasya pravRttiSu yAvadrajastamovRttimahamityavamanyate / pariSvajati sattvaM ca tAvatteSveva gaNyate kSunnidrAdyanayo vRttamAtmabhUtaM vipazcitaH / na samyagdarzanopAyi tathAnyadapi ko'tyayaH // 20 // // 21 // // 22 // // 23 // // 24 // // 25 // Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 26 // - // 27 // mAta jAyata // 28 // sadAcArapravRttasya krUrakliSTakriyasya vA / sakRccAbhyuditA khyAtina ca kiMcidviziSyate / zeSavRttAzayavazAtsAmyaprakRtibhedavat / samAnapratibodhAnAmasamAnAH pravRttayaH kimatra zuddhaM zliSTaM vA kiM vA kasya prayojanam / kRtArthAnAM guNeSveva guNAnAmiti jAyate bhayaM saMbodhanaM liGgaM kizoraprAjano ymH| na hi vijJAnacaitanyanAnAtvaM prAk samidhyate yastu kevalavAcAdau yA yA dRSTArthavikramaiH / vikRSTeSuriva kSiptastamo'mbhasi sa nazyati aho durgA guNamatirdurga mokSAya nAma yat / kathaMcideva muJcanti svapanmandAbhisAtikaH cakSurvatpurUSo bhoktA bandhamokSavilakSaNaH / kRtArthaiH saMprayukto'pi zUnya eva guNairiti // 29 // - // 30 // // 31 // // 32 // // caturdazI vaizeSikadvAtriMzikA // dharmAdharmezvarA lokasiddhyapAyapravRttiSu / dravyAdisAdhanAvetau dravyAdyA vA parasparam dravyamAdhArasAmarthyAt svAtantryasaMbhavAd guNaH / AnantaryAd guNeSvekakarmetyArambhanizcayaH saMskAreNa tadApekSyamekadravyakSaNasthitiH / karma kAryavirodhi syAdubhayobhayathA guNaH anyato'nyeSu sApekSyastulyapratyayadarzanAt / dravyAdibhAvaH sattAdimadhyatvAvRttilakSaNam // 2 // // 3 // // 4 // 14 Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 6 // // 7 // // 8 // // 9 // // 10 // pratyakSaviSayA khyAtistatsaMbandhi virodhi vaa| astyevamiti tulyatvetyanumAnaM tridhA (vidhA) vidhA saMyogajatvAt kAryasya kAraNaM paramANavaH / dRSTavanaikajAtIyAsteSAM santyeva pAkajAH pRthivyAdIni khAntAni vaizeSikaguNArpaNAt / prANAdiyAnAyAnena taccheSaguNasaMbhavaH vAyvantAnAM na rUpAdi janmadharmavizeSataH / zabdo nityastu sAdharmyAt sarvArthatvAcca nArthavat rUpAdInAM svajAtIyAH sAmarthyAdvasudhAdayaH / pRthakzarIrajanakA hetubhedAttvayonijam tvakcakSurgrahaNaM dravyaM rUpAdyAzcakSurAdibhiH / saMkhyAdibhAvakarmANi yathApA (yA) zrayayogataH setarairyugapat kSiptaM paratvaiH kAlasaMbhavam / . idamasmAditi dizo nAnAkAryavizeSataH AtmendriyAdisaMyoge buddhyabhAvAcca mAnavaH / buddhyAdezatmanaH khAdi zabdAdivibhavAnmahat prapaJcAdapi dIrgha vA husvaM vA parimaNDalam / rUpasparzavadekatvaM pRthakveM vRttijanmanaH kriyAvato; tulyaM ca saMviyogAvipa(va)kSitau / kAraNaM dhvanirAbhyAM ca santAnAtsalilomivat dezakAlavizeSAbhyAM paraM ca guNakarmaNAm / aikyAdAzrayatadvattA bhAve tadbuddhidharmataH dravyagauravasaMyogayatnasaMskArajAH kriyAH / adRSTAcceti tatsaMjJAvikalpau vyavahArataH pa // 11 // // 12 // // 13 // // 14 // // 15 // // 16 // Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 17 // // 18 // // 19 // // 20 // // 21 // // 22 // saMbandhAd buddhyapekSazca kAryAzcAjJasya buddhyH| saMjJAstu bhAvadravyAdinimittAH samayAtmikAH niruktArthopacArAbhyAmetA jAtivibhaktiSu / hinoti hIyate veti hetuM gRhNantyamI gRhAH anyo'nyathA sa dravyAdisattAbhAvAtsadAntaram / . anArambhAvinAzAcca teSu smRtivirodhinaH abhUdabhUtAdbhavatItyapekSA cApi kAraNAt / bhaviSyatIti dRSTatvAt kAryAntaraniyogataH AtmamAnasasaMyogavizeSAdeva khAdiSu / . sAmAnyAtsaMzayasvapnasmRtIzcAdRSTasaMskRtaiH saMprabuddheSu vijJAnamabhisandhivizeSataH / satattvavyaJjanaM teSAM pradIpadravyayogavat ' avyUhAdaGkuraiH saukSmyAnnaikadIpaprakAzavat / etenAkSamanobuddhyAdyasaMkaravinirNayaH akSapradoSAdhyAropavidhAsukhapramANataH / icchA dveSavato yasmAddharmAdharmaviklRptayaH zuddhAbhisandhiryaH kazcit kAyavAGmAnaso vidhiH / sarvo'dRSTavizeSAya yasya yatra yadA yathA dravyAdInyakSatArthasya prasAdobhayasAdhanam / tatsAmAnyaphalAnyaikyAhate tvakSAdikalpanA yathA padArthavijJAnaM vidyAdRSTivizeSataH / tatsthairyameva vairAgyaM granthArthapratipattivat evamAtmAdisaMyogenAbhisandhau vipazcitaH / navaM na cIyate bIjaM purANaM cApacIyate // 23 // // 24 // // 25 // // 26 // // 27 // // 28 // Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 29 // // 30 // prANAyAmAdisAmarthyAdaizvaryAccopabhogataH / prANocchittau mano'tantraM na punaH saMprayujyate ihedamiti saMbandhaH samavAyo'sti bhAvavat / saMjJAlakSaNatattvArtho nAnaiva tu jagadvidheH nAtiprasaGgo ghaTavatsaMzayAnupapattitaH / tamabhedena saMsthAnAdekatazcetarAvidhiH saMzayapraznasAmAnyavizeSapravibhAgataH / svaparapratyavasthAnavaizeSikapathAnvayaH // 31 // // 32 // // 2 // // 3 // // paJcadazI bauddhasantAnadvAtriMzikA // nAhaMkRtasya nirvANaM na setsyatyanahaMkRtaH / na vA vidyA vivekAya na vidyA bhavagAminI anyo'nyaviSamAn pazyan pudgalaskandhazUnyatA / na jAnAti zamaikArthA buddhAnAM dharmadezanAH / saMkhyAdibhedAdanyatvaM mavAccenyo'nyasaMkaraH / skandhapudgalayoryasmAt skandhamAtrAgataH pumAn senAvanavadekAntabuddheH prajJaptisauSThavAt / kIlavatkriyate mithyA mAnakIlA pravRttaye. mamatvAbhigamAtsattvastaccyuto bhraSTarAjavat / - bhArahArAdiyogAstu vyAsasaMgrahaNAGgavat avaktavyamasadbhAvAtpraznArthasya khapuSpavat / saMtAnaM bhAvanArthaM vA saritprotapradIpavat mahAbhUtocchyo rUpaM vijJAnaM viSayo nayaH / devanATyapRthagbhAvo nRjAtyAdivikalpavat // 4 // // 5 // // 6 // // 7 // Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 8 // // 9 // // 10 // // 11 // // 12 // // 13 // viparyAsAtmakaM mohasaGgAttRSNA smRtermanaH / saMkalpazcetanAkarma cetayitvopacArataH cakSUrUpAdisaMskArasamutthaM sarvajAtiSu / vijJAnamiva jJAtInAM nAnAtvamiti jAtitaH cittavadrUpakAryasya vailakSaNyaM kSaNe kSaNe / taddhyajAtyantaraM tulyaM na bAdhyatyupapattitaH sattvopacArau vyucchiMtrau skandhAnAM paJcakalpavat / zUnyatA vA pratiSThatvAdetadeva prapaJcitam skandhaprakAraM pazyanto jagatpuSpopakAravat / kimastItyupagaccheyuH kimeva tu mameti vA bAhyamAyatanaM nAtmA yathA netraadystthaa| tadvikalpagatizcittamanaH kasyAtra kiM yathA hetupratyayavaicitryAttAnevamiti bhktyH| kathaM hi saMpradhAryeta bhAvo bhAvavizeSataH saMmohAtsmaraNAttattvakalAbhAvAnna karmaNaH / kSaNikatvAdizuddhezca nirvANAcca pradIpavat nirvANaM sarvadharmANAmavikalpaM kSaNe kssnne| hetupratyayabhedAttu tadanta iva lakSyate saMsAre sati nirvANaM kSaNikasya gatiH kutaH / janmavattena vi(ci)ttasya nirvANamapi saMskRtam yatsaMskRtamanityaM tadbhaGgAdanyo'nyasaMskRtam / nirvANamanasAmasmAduktirvipratiSedhanAt dharmavadviSaye'nyo'pi yadA vijJAnasaMbhavaH / satkArebhyastadA janma kiM tasya kurute kSamA // 14 // TIpavata . // 15 // // 16 // // 17 // // 18 // // 19 // s8 Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 20 // // 21 // // 22 // // 23 // // 24 // // 25 // na pUrvA na parA koTI vidyate vAkphalaM mateH / pUrvavipratiSedhastu hetupratyayasaMbhavAt ahetupratyayanayaM pUrvAparasamAbhavam / vijJAnaM tatsamutthaM kaH saMvyavasyedvicakSaNaH darpaNasthamiva prajJAmukhabimbamatanmayam / tatsamutthaM ca manyante tadvatpratyayajanmanaH na sAmagrIsvabhAvo'yamato nAjJAnabhedataH / svapnopalabdhasmaraNaM nivRttizca na netyapi na cAniSTaprayogo naH kuzalapratipattivat / manyamAno hi doSaM vA guNaM vA parikalpayet paTahadhvanivallokaH klpnaamnuvrtte| yataH svabhAvo bhAvo vA tasya vaktuM na yujyate / na copadezavaiphalyaM rUpaM vijJAnajanmavat / duHkhamutpadyate tasya svArthahAnamayuktivat na cAsyAgantusaMklezaH zuddhirvA bhktystvimaaH| smRtisaGgasamaH kiM tu tejasyaraNivRttivat vi(ci)ttacAravazAtsaGgaH smRtivanna virudhyate / * saMskArAyatanApekSaM nirodhApattyanantaram / aGkuravyaktiniSpattizcetaH sattvasya tatkatham / avidyAtRSNayoryadvanna nAmatvaM na caikatA : samavijJAnayostadvavedyekAntamataH zivam / zrotaHprAptyAdirasyAstu vikalpo'raNivahnivat ekacitte'pi vA kRtsnaduHkhajJAnopapattitaH / grAmamohakSamodarkaH zAsanapraNayo muneH // 26 // // 27 // // 28 // // 29 // // 30 // // 31 // Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 1 // // 2 // // 4 // // 5 // // SoDazI niyatidvAtriMzikA // nityAnantaramavyaktisukhaduHkhAbhijAtayaH / svabhAvaH sarvasattvAnAM payaHkSIrAGkurAdivat dharmAdharmAtmakatve tu zarIrendriyasaMvidAm / kathaM puruSakAraH syAdidameveti neti vA zarIrendriyaniSpattau yo nAma svayamaprabhuH / . tasya kaH kartRvAdo'stu tadAyattAsu vRttiSu dharmAdharmoM tadAnyo'nyanirodhAtizayakriyau / dezAdyapekSau ca tayoH kathaM kaH kartRsaMbhavaH yatpravRttyopamardaina vRttaM sadasadAtmakam / tadvetaranimittaM vetyubhayaM pakSaghAtakam na dRSTAntA kRtAzakteH svAtantryaM pratiSidhyate / animittaM nimittAni nimittAnItyavArItam vizvaprAyaM pRthivyAdi pariNAmo'prayatnataH / viSayastatprabodhaste tulye yasyeti manyate noktAbhyAM saha nArambhAt samamadhyakSasaMpadi / vinAzAnupapattezca bhojyabhakSyavikalpataH pRthivyA nAvarudhyeta yathA vA rAjatakriyAH / guNAnAM puruSe tadvadahaM kartetyadaHkRte sudUramapi te gatvA hetuvAdo nivasya'ti / na hi svabhAvAnadhyakSo lokadharmo'sti kazcana pravartitavyameveti pravartante yadA guNAH / atha kiM saMpramugdho'si jJAnavairAgyasiddhiSu // 6 // // 7 // // 8 // // 9 // / 10 // Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 12 // // 13 // // 14 // // 15 // // 16 // // 17 // dharmAdaSTAGgatA buddherna virodhakRte ca yaiH / vakturAdyanimittatvAdvitathapratyayAdapi asato hetuto veti pratisandhau ca vigrahaH / asaMstu heturthImAtraM karteti ca viziSyate bhaGgurazravaNAdyarthasaMvinmAtre niraatmke| rAgAdizAntau yatnaste kathaM kasya kimityayam karmajaH pratyayo nAma karma ca pratyayAtmakam / tatphalaM nirayAdyazca na ca sarvatra vismRtaH jJAnamavyabhicAraM cejjinAnAM mA zramaM kRthAH / atha tatrApyanekAnto jinAH smaH kiM tu ko bhavAn ekendriyANAmavyakterajAtyantarasaMgatau / vyaktAnAM ca tadAdau kA rAgAdipravibhaktayaH na saMsaratyataH kazcit svprobhyhetukm|| abhijAtivizeSAttu mithyAvAdamukho janaH caitanyamapi naH sattvo mohaadijnyaanlkssnnH| . tadAdi tadvatsaMkalpo mithyArAziH pravartate tulyaprasaGgo nAnAtve tulyenaikena bAdhyate / akasmAtkAraNAvezau hetudharmAvizeSataH . sparzanAdimano'ntAni bhUtasAmAnyajAtimAn / ' manohanniyataM dravyaM pariNAmyanumUrti ca / sparzakaviSayatvAdistattvAntAH kramajAtayaH / arUpAdanabhivyaktabhedAH kRSNAbhijAtayaH yathA duHkhAdinirayastiryakSu puruSottamAH / raktAyAmajanAyAM tu sukhajA na guNottarAH // 18 // // 19 // // 20 // // 21 // // 22 // // 23 // Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 24 // // 25 // // 26 // mA // 27 // hiMsAvidyAbhicArArthaH pUrvAnte madhyamaH zamaH / samyagdarzanabhAvAntAH pratibuddhastvayojitaH na copadezo buddhaH syAdravipaGkajayogavat / tattvaM ca pratibudhyante tebhyaH pratyabhijAtayaH samAnAbhijaneSveva gurugaurvmaaninH| svabhAvamadhigacchanti na hyagniH samamidhyati pravRttyantarikAvyAjavibhaGgasvapnasaMbhavAt / na jAtyaH saMsmRteruktaM saMkarontarikAntajAH surAdikrama ekeSAM mAnasA hyutkramakramAt / sukhaduHkhavikalpAcca khaNDiryA no'bhijAtayaH vyomAvakAzo nAnyeSAM kAlo dravyaM kriyA vidhiH / sukhaduHkharajo dhAturjIvAjIvanabhAMsi ca anumAnaM mnovRttirnvynishcyaatmikaa| traikAlyAGgAdivRttAntA heturavyabhicArataH saMjJAsAmAnyaparyAyazabdadravyaguNakriyAH / etenoktAH pRthak ceti vyavahAravinizcayaH na nAma tattvamevaitanmithyAtvAparabuddhayaH / na cArthapratiSedhena na siddhArthazca kathyate // 28 // // 29 // // 30 // // 31 // // 32 // // saptadazI dvAtriMzikA / / na duHkhena virudhyete dharmAdharmoM sukhena vaa| pratyayAvyabhicAritvAtsvaparobhayavRttiSu dezakAlanimittAni nimittaanyniyogtH| niyogato vA tatsiddhau na vAdhyAtmavizeSataH // 2 // Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 3 // // 4 // // 6 // // 7 // // 8 // suvratAni yamaM vRttaM yathAdhyAtmavinizcayam / dIkSAcArastu zaikSANAM vartmasthairyAnuvRttaye apuNyapratiSedho vA vrataM puNyAgamo'pi vaa| yugapatkramazo veti vipakSorubhayaM bhayam vratAbhyupaMgamaH zuddhaH pariNAmo na neSyate / tadAnantaryavRttistu mithyAdRSTirnivAryate na mithyAdarzanAt pApaM na samyagdarzanAcchubham / na ca neti kaSAyANAM tavRttyavyatirekataH kSayavRddhiH kaSAyANAM mithyAdRSTirasaMkramAt / vaiSamyalakSaNo bandhastadAdyastu vikalpataH mithyAdRSTerabhinnAyAH paJca caikakSaNAzrave / kAyikAdikriyAcAra: pApamevetyasaMzayam nAnyo'nyamanuvarteta kRtAbhyupagametarau / tulyadoSaguNasthAnau na kaSAmakramo'pyataH kaSAyacihna hiMsAdi pratiSedhastadAzrayaH / apAyodvejano bAlo bhIrUNAmupadizyate hiMsAdivatkaSAyebhyo na janmamaraNApadaH / nimittAntarahetutvAdguNatastUpacaryate kalpAkalpamato dravyamacintyaM sarpirAdivat / doSapracayavaiSamyAdAturastu parIkSyate / ekamUrtiH parINAmaH zuddhirAcAralakSaNam / guNapratyekavRttAnAM puruSAzayazaktitaH krodhajihmapariSvaGgamAnavedAmbumakSayAH / yugapadvA tamo vidyAdyAvadyatrAnuSidhyate - // 9 // // 10 // pacayata // 11 // // 12 // // 13 // // 14 // Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 15 // // 16 // : // 17 // // 18 // // 19 // .. // 20 // kSayo nAprazamasyAsti saMyamastadupakramaH / doSaireva tu doSANAM nivRttiArutAdivat / doSebhyaH pravrajantyAryA gRhAdibhyaH pRthagjanAH / parAnugrahanimnAstu santastadanuvRttayaH tulyAtulyaphalaM karma nimittaashrvyogtH| yataH sa heturanveSyo dRSTArtho hi na tapyate manaso'paiti viSayAn mnsaivaativrtte| kimevaM bahuralpaM vA zarIre bahireva ka na mamatvAdahaMkArastasmAttu mamatA mtaa| saMkalpAvyabhicAritvAttasminnevAzivAspadam nAhamasmItyabhAvo vA bhAvo vAbhyupagamyate / prapaJcoparamaH zAntiravyucchitterazUnyatA dveSodvegaphalaM duHkhaM saGgasvAduphalaM sukham / mAdhyasthyaM tatpratIkAraH kiM tu duHkhena yatsukham na duHkhakAraNaM karma tadabhAvAya vodymH| . dRzyate vyabhicArazcApyaho mohavibhUtayaH puNyaM sukhAtmakaM janma tadvizeSo vishissyte|| kRtArthenApi copeyamavazyaM nAtihetavaH prItyarthA viSayA jAti:sAtmakaM kalpazobhanA / teSAmarthavazAt sAmyamiti dharmo'pyadharmavat puNyameva nibadhnanti svaa(shvaa)dyo'pyvishesstH| AhArAdiSu tavRtterabhijJastu vizeSyate pratimAbhigrahAstIvAH parijJAnavirodhinaH / prapaJcAcAravAdastu mithyAmAnAdivRttayaH // 21 // // 22 // // 23 // // 24 // // 25 // // 26 // Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 27 // // 28 // // 29 // yathAgadaparijJAnaM naalmaamyshaantye| acAritraM tathA jJAnaM na buddhyadhyavasAyataH araNyuSmAgnivijhanaM vairAgyamupajAyate / tadabhyAsaphalo yogo na pApAya na saMvaraH karmAzravavipAkArthaM varNyante jIvajAtayaH / tulyaM hyadhigatArthasya jIvAjIvaprayojanam nidAnAbhyAsasAphalyaM janmAntaragatasya cet / jJAnezvaryasukhAbhyAse nidAnebhyastapaH zramaH na dharmArtho viziSyete kApAyopabhogataH / dharmastu jJAnahetutvAdviziSTeSu viziSyate viSayendriyabuddhInAM manazcopakramaH kramaH / / tamomUlAbhighAtAddhi nirvikalpazivaM zivam // 30 // // 31 // // 32 // // 1 // // 2 // // aSTAdazI dvAtriMzikA // dezakAlAnvayAcAravayaHprakRtimAtmanAm / sattvasaMvegavijJAnavizeSAccAnuzAsanam bAhyAdhyAtmazuciH saumyastejasvI krunnaatmkH| svaparAnvarthavidvAgmI jitAdhyAtmazca zAsitA tulyaprakopopazamA rAgAdyA maarutaadiv| viSayendriyasAmAnyAt sarvArthamiti zAsanam hInAnAM mohabhUyastvAd bAhulyAcca virodhinAm / viziSTAnupravRttezca kalyANAbhijano mataH utpannotpAdyasaMdehA granthArthobhayazaktayaH / bhAvanApratipattibhyAmanekAH zaikSabhaktayaH // 3 // // 4 // // 5 // 75 Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 6 // .:. // 7 // // 8 // // 9 // // 10 // // 11 // krtRpryojnaapekssstdaacaarstvnekdhaa| cikitsitavadekArthapratilomAnulomataH zarIramanasostulyA pravRttirguNadoSayoH / tasmAttadubhayopAyAnimittajJo viziSyate bheSajopanayazcitro yathAmayavizeSataH / chatraprakAzopahitaH suvidhijJAnayantrayoH vapuryantrajitA doSAH punarabhyAsahetavaH / prasaMkhyAnanivRttAstu niranvayasamAdhayaH / yathA nirdizya sNyogaadvaataadhaarogbhktissu| . tathA janmasu rAgAdyA bhAvanAdaramAtrayoH yAtrAmAtrAsa(za)no'bhIkSNaM parizuddhanibhAzayaH / viviktaniyatAcAraH smRtidoSairna bAdhyate / AdezasmaraNAkSepaprAyazcittAnupakramAH / yathArasaM prayoktavyAH siddhyasiddhigatAgataiH paraprazaMsAsvakSepo viparItamupekSitaH / utkarSApakarSoM caitA vinayo'nnayajAtayaH / svAsthyAtpadatrayAvRttyayonayaH sthAnavartmanaH / zaikSadurbalagItArthagurUNAmarthasiddhaye AsevanaparIhAraparisaMkhyAnazAntayaH / parISahA vapurbuddhinimittAsamakalpakAH asUyAkSepakautkucyaparIhAsamitha:kathAH / svairasvApAsanAhAracaryAH pazyannivArayet vinItairbhAvavijJAnanAnArasakathAsukhaiH / vizraMsanamanirdiSTamanarthaM sAdhyasAdhayoH // 12 // // 14 // // 15 // // 16 // // 17 // 7 Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 18 // // 19 // // 20 // // 21 // // 22 // // 23 // utkSepAsaGgavikSepAH zabdAdityAgabhogayoH / tayoraniyamaH zreyAn puruSAzayazaktitaH / prAgeva sAdhananyAsa: kaSTaM kRtmterpi| kRcchopArjanabhinnaM hi kArpaNyaM bhajate janaH pipAsAviSayotsedho mRdUttAnarayAvaram / na saMmithyAdigaMbhIraM capalAyati yAdasAt ajJAtakaraNaM janma vapuHsaMvitprakArayoH / tvatprasAdArjanopAyo viSayendriyasaMvaraH yadyajJAnakriye syAtAM syAd jJAnasamayoH zivaH / na hi mAnAdivRttitvAtpRthaksaMvitkramakathA: mamedamahamasyeti samAnaM mAnalobhayoH / catuSTaM yugapadveti yathA janmavizeSataH mamedamiti raktasya na netyuparatasya c| . bhAvikau grahaNatyAgau bahusArAlpaphalguSu . abhiSiktasya saMnyAsakramAtpAzcAtyadarzanam / zUnyaikavikRtAbhyAso rAgiNAM tu yathAzrayam anAghAtAspadaM dviSTamanukUlaiH prasAdayet / nimittaphaladAruNyavivekebhyazca rakSayet . sukhaduHkharasairbhedyaM vyktopntkaarnnaiH| . prasAdayedupAkhyAnaiH svairAsanamukhAgataiH aprazAntamatau zAstrasadbhAvapratipAdanam / doSAyAbhinavodIrNe zamanIyamiva jvare yadanAsevitaM yasya sevitaM vA sa sAdhayet / taccheSAnuparodhena pratirUpApitaM tapaH // 24 // // 25 // // 26 // // 27 // // 28 // // 29 // Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 30 // yadutsRSTamayatnena punarepyaM prytntH| . tatsAdhanaM vA tAdRkSaM na hi sopadhayo budhAH nAtikRcchratapaHsaktA manacchA(zchA)gavadutsRjet / kuzIlAn vA vidagdhAMzca tIrthaM taccheSapAlanam yAvadudvejate duHkhAnnirvANaM cAbhimanyate / tAvanmohasukhArUDhAH svayaM yAsyantyataHparam // 31 // // 32 // // 1 // | // 2 // // 3 // // ekonaviMzatitamI nizcayadvAtriMzikA / / jJAnadarzanacAritrANyupAyAH zivahetavaH / / anyo'nyapratipakSatvAcchuddhAvagamazaktayaH jJAnaM dehAdiviSayaM vyaktimAtramavigrahaH / manasaH saMzayApAyasmRtidarzanazaktayaH / sarvArthAnantaracaraM niyataM cakSurAdivat / trikAlaviSayaM reto vartamAnArthamindriyam yadeva cakSuSo rUpaM tadevAnyAzrayAntaram / tasmAdaviSayo rUpAdyabhidhAnAnapAzraye astyAdyAsaMgrahavyAsanimittAstadupakramAH / tadAtvopanidhAnAbhyAM rUpAdyapyupacaryate nAnekamekopacAramekaM nAneti vA na vaa| yathA bahistathAdhyAtmamanyo'nyaprabhavaM hRdaH (hyadaH) niSpattirudayAcchaktistadvighAtisamakSayAt / anAvaraNahetorvA zaktirabhyudayAtmikA cakSurdarzanavijJAnaM paramANvaukSNyamokSavat / tadAvaraNamityekaM na vA kAryavizeSataH // 4 // // 5 // // 6 // // 7 // // 8 // Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 9 // // 10 // // 11 // - // 12 // // 13 // // 14 // arthavyaJjanayorevamarthastu smRticakSuSoH / sarvopayogadvaividhyamanenoktamanakSaram prakAzamanasozcakSustulyamAptagatArthavat / vikRSTetarayorvyaktirgamyate cArthazaktitaH parasparaspRSTagatirbhAvanApacayA dhvaniH / baddhaspRSTagamadvyAdisneharaukSyAtizAyanAt vaiyarthyAtiprasaGgAbhyAM na matyabhyadhikaM zrutam / sarvebhyaH kevalaM cakSustamaHkramavivekavat nazyanti viSayAkhyAte yoktavyA doSatA na cet / tritayAniyatAdekasAmAnyAdvA bahuSvapi doSapaGktirmatijJAnAnaM kiJcidapi kevalAt / tamaHpravayA niHzeSavizuddhiH phalameva tat samagraviSayaM jJAnamavazyaM yasya kasyacit / tasya vRttyantarApatternAnyadAvaraNaM kSayAt vRkSAdyAlokavatkRtsnaM stokAkhyAnamanekadhA / atyantAnupalabdhirvA viziSTe jJAnadarzane prArthanApratighAtAbhyAM vedyante(veSTyate)dvIndriyAdayaH / / manaHparyAyavijJAnaM yuktaM teSu ma vAnyathA nimittamantaNyattaM catuSkamaparaM phalam / . .. manuSyatiryagbhavayoH karmAyuSkapuraHsaram nizcitaM mohavedye vA prasaGgAnupapattitaH / ekaM naikAnubhAvaM vA bIjAdyarthaprakAravat pariNAmaphalaM karma pariNAmastadAtmakaH / tayoranyo'nyasAdRzyaM yuktaM nAnekadharmataH // 15 // // 16 // // 17 // // 18 // // 19 // // 20 // Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 21 // // 22 // // 23 // . // 24 // // 25 // AyuH kAlaphalaM saumyaH pariNAmAnna vidyte| gatyAdyarthapRthagnAma mUlottaranibandhavat sthityantamanyavaiphalyAdyathArthapratibodhakam / tadaudArikadehAbhyAmanyaccAtiprasaGgataH nirgranthasaMyatArAgAnyanubandhasthitikramAt / dvividhA eva sAmarthyAdanantA vApi siddhavat pryogvishrsaakrmtdbhaavsthitistthaa| lokAnubhAvavRttAntaH kiM dharmAdharmayoH phalam AkAzamavagAhAya tadananyA dignythaa| . tAvapyevamanucchedAttAbhyAM vAnyamudAhRtam prakAzavadaniSTaM syAtsAdhye nArthastu naH zramaH / jIvapudgalayoreva parizuddhaH parigrahaH / indriyANyAtmaliGgAni tvagAdiniyamaH punaH / nikAmaviSayA vyAlA jinAzcaivamatIndriyAH buddhyApohatamaHsattvaM jAtu gavye na yujyte| . tIvramohAnubandhastu syAtkazcitkasyacitkvacit sattvocchedabhayaM tulyamanakte'pyapavargataH / . na ca janmamahAdoSamAnantyAttu na badhyate nendhanAnantyato vahnivIyate nAvacIyate / tanmAtraM vA tathAnyonyagatayaHskandhapudgalAH pratItya pratisaMkhyAya dravyavyaJjanaparyayAt / samagravikalAdezaniSedhAbhyAM ca sAdhayet // 26 // // 27 // // 28 // // 29 // // 30 // // 31 // Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 2 // // 3 // // 4 // // viMzatitamI dRSTiprabodhadvAtriMzikA // utpAdavigaMmadhrauvyadravyaparyAyasaMgraham / kRtsnaM zrIvardhamAnasya vardhamAnasya zAsanam apAyApohato'nyo'nyaM hanyato vA tadeva vA / granthArthaH svaparAnvartho vidhyupAyavikalpataH vAkcikitsitamAnAdhvamaNirAgAdibhaktivat / nAnAtvaikyobhayAnuktiviSamaM samamarthataH pramANAnyanuvartante viSaye sarvavAdinAm / saMjJAbhiprAyabhedAttu vivadanti tapasvinaH na yathArthaparijJAnAddoSazAntirna vAnyathA / prakopasamasAmAnyAvyabhicArAcca tadvatAm yena doSA nirudhyante jJAnenAcaritena vaa| sa so'bhyupAyastacchAntAvanAsaktamavedyavat . yathAprakArA yAvantaH saMsArAvezahetavaH / tAvantastadviparyAsA nirvANAvAptihetavaH sAmAnyaM sarvasattvAnAmavazyaM janmakAraNam / zarIrendriyabhogAnAmaviziSTaM viziSyate vikalpaprabhavaM janma sAmAnyaM nAtivartate / - hetAvapacite zeSaM ki parijJAya kA na vA.. gurulAghavasaMdigdhaviparItAH pratikriyAH / laghvasaMdigdhavijJAnaM tvAsya dviSTasya sidhyati dravyasattvAdinAnAtvaM nAneti samamAtmanaH / viSayendriyacetasyamanenAhamanIta vAM // 6 // // 7 // // 8 // // 9 // // 10 // // 11 // 81 Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 12 // - // 13 // // 14 // // 15 // // 16 // // 17 // bauddhamadhruvamadravyasAMkhyaM kaannaadmnythaa| . lokaH puruSa ityetadavaktavyaM zarIravat. . nimittezvarakartAraH prakAzanRpazilpivat / yatheSTasAdhanotkarSavizeSApAyavRttayaH svabhAvo'rtho'ntarAbhAvA niyamA vybhicaartH| iSTato'nyadanenoktA dezakAlasamAdhayaH lakSyalakSaNayorevaM dezadharmavikalpataH / . sadAdipratibhedAcca nivapratiyojanAH , ' caitanyabuddhyovicchedaH pariNAmeSvasaMzrayAt / na vikalpAntaraM bhokturanenoktaM sukhAdivat zarIravibhutA tulymaanntygunndosstH| saMsAraprAptyabhivyaktirvikalpA: kAraNAtmanaH guNapracayasaMskAravRttayaH karmavRttayaH / / anAdyanantarAvazyayathAcetarayogataH . bhuutprtyeksNyogsaamaanyaarthaantraatmkm| . paJcadhA bahudhA vApi kAryAdekAdivendriyam jAtipratyayasAmAnyacarasthiracaranmanaH / ubhayaM vibhavA dehalokayoranugAmi ca rUpAdimAnaM dravyaM ca piNDa eka vikalpavAn / samastavyastavRttibhyAmarthapariNaterapi sadasatsadasanneti kAryakAraNasaMbhavaH / anityanityazUnyatve zeSamityupapAditam avasthitaM jagatsattvAddhAtvasatprakriyAtmakam / dharmAdharmasvabhAveSTipuruSArthanimittataH // 18 // // 19 // // 20 // // 21 // // 22 // // 23 // 2 Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 24 // // 25 // // 26 // // 27 // samagravikalAdezatyAgAbhiprAyatatkathA / sAmAnyAvyAsataH zaikSyavipakSAcAryazaktitaH dvIpavelodadhivyAsasaMkhyAbhogavibhUtayaH / svargApAyAnubhAgAzca sanimittA yatheSTataH jJAnAcAravizeSAbhyAmAcAraddhiyate janaH / sa nAtyuttAnagambhIraH sukhaduHkhAtyayo hitaH dRSTAntazravikairlokaH paripaktizubhAzubhaiH / sukhArthasaMzayaprAptipratiSedhamahAphalaiH jJAnAtkRtsneSTadharmAtmaparamezvarataH zivam / karmopayogavairAgyaM dhAmaprAptizca yogataH pRthak sahAvinirbhAgairdayAvairAgyasaMvidAm / aizvaryamokSopazamasamAvezavikalpataH AgamAbhyudayajJAnayogAdhyAhAradhAraNA / bhAvanAprANasaMrodhakRcchrayatnavratAni ca doSavyaktiprasaMkhyAnaviSayAtizayAtyayaiH / paramaizvaryasaMyogajJAnaizvaryaM vikalpayet prasiddhaprAtibhAsyeti kAmatastIrthabhaktayaH / nanu zrIvardhamAnasya vAco yuktaH parasparam // 28 // // 29 // // 30 // // 31 // // 32 // .. // ekaviMzatitamI mahAvIradvAtriMzikA // sadA yogasAtmyAtsamudbhUtasAmyaH prbhotpaaditpraannipunnyprkaashH| . trilokIzavandyastrikAlajJanetA sa ekaH parAtmA gatirme jinendrH|| 1 // . zivo'thAdisaMkhyo'tha buddhaH purANaH pumaanpylkssyo'pyneko'pythaikH| prakRtyAtmavRttyApyupAdhisvabhAvaH sa ekaH parAtmA gatirme jinendrH||2|| Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jugupsAbhayAjJAnanidrAviratyaGgabhUhAsyazugadveSamithyAtvarAgaiH / / na yo ratyaratyantarAyaiH siSeve sa ekaH parAtmA gatirme jinendraH // 3 // na yo bAhyasattvena maitrI prapannastamobhirna no vA rajobhiH praNunnaH / trilokIparitrANanistandramudraH sa ekaH parAtmA gatirme jinendrH|| 4 / hRSIkeza ! viSNo ! jagannAtha ! jiSNo ! mukundAcyuta ! zrIpate ! vishvruup!| ananteti saMbodhito yo nirAzaiH sa ekaH parAtmA gatirme jinendrH||5|| purAnaGgakAlArirAkAzakezaH kapAlI mahezo mahAvratyumezaH / mato yo'STamUrtiH zivo bhUtanAthaH sa ekaH parAtmA gatirme jinendraH 6 vidhibrahmalokezazambhusvayaMbhUcaturvaktramukhyAbhidhAnAM nidhAnam / dhruvo'tho ya Uce jagatsargahetuH sa ekaH parAtmA gatirme jinendrH|| 7 // na zUlaM na cApaM na cakrAdi haste na lAsyaM na hAsyaM na gItAdi yasya / na netre na gAtre na vaktre vikAraH sa ekaH parAtmA gati jinendrH||8|| na pakSI na siMho vRSo nApi cApaM na roSaprasAdAdijanmA viDambaH / na nindyaizcaritrairjane yasya kampaH sa ekaH parAtmA gati jinendrH|| 9 // na gaurI na gaGgA na lakSmIryadIyaM vapurvA ziro vApyuro vA jagAhe / yamicchAvimuktaM zivazrIstu bheje sa ekaH parAtmA gatirme jinendraH 10 jagatsaMbhavasthemavidhvaMsarUpairalIkendrajAlairna yo jIvalokam / mahAmohakUpe nicikSepa nAthaH sa ekaH parAtmA gatirme jinendrH|| 11 // samutpattividhvaMsanityasvarUpA yadutthA tripadyeva loke vidhitvam / haratvaM haritvaM prapede svabhAvaiH sa ekaH parAtmA gatirme jinendrH|| 12 // trikAlatrilokatrizaktitrisandhyatrivargatridevatriratnAdibhAvaiH / yaduktA tripadyeva vizvAni vave sa ekaH parAtmA gati jinendrH|| 13 // yadAjJA tripadyeva mAnyA tato'sau tadastyeva no vastu yannAMdhitaSThau / ato brUmahe vizvametadyadIyaM sa ekaH parAtmA gatirme jinendraH // 14 // Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ na zabdo na rUpaM raso nApi gandho na na sparzalezo na varNo na liGgam / na pUrvAparatvaM na yasyAsti saMjJA sa ekaH parAtmA gatirme jinendrH||15|| chidA no bhidA no na kledo na khedo na zoSo na dAho na tApAdirApat / na saukhyaM na-duHkhaM na yasyAsti vAJchA sa ekaH parAtmA gatirme jinendraH na yogA na rogA na codvegavegA: sthitirno gati! na mRtyuna jnm| na puNyaM na pApaM na yasyAsti bandhaH sa ekaH parAtmA gatirme jinendraH tapaH saMyamaH sunRtaM brahma zaucaM mRdutvArjavAkiMcanatvAni muktiH / kSamaivaM yadukto jayatyeva dharmaH sa ekaH parAtmA gatirme jinendrH|| 18 // aho viSTapAdhArabhUtA dharitrI nirAlambanAdhAramuktA ydaaste| acintyaiva yaddharmazaktiH parA sA sa ekaH parAtmA gatirme jinendraH 19 na cAmbhodhirAplAvayed bhUtadhAtrI samAzvAsayatyeva kAle'mbuvAhaH / yadudbhUtasaddharmasAmrAjyavazyaH sa ekaH parAtmA gatirme jinendrH|| 20 // na tiryagjvalatyeva yajjAlajihvo yadUrdhvaM na vAti pracaNDo nabhasvAn / sa jAgarti yaddharmarAjapratApaH sa ekaH parAtmA gatirme jinendraH // 21 // imau puSpadantau jagatyatra vizvopakArAya diSTyodayete vahantau / urIkRtya yatturyalokottamAjJAM sa ekaH parAtmA gatirme jinendrH|| 22 / / avatyeva pAtAlajambAlapAtAdvidhatte'pi sarvajJalakSmInivAsAt / yadAjJAvidhitsAzritAnaGgabhAjaH sa ekaH parAtmA gatirme jinendrH||23|| suparvadrucintAmaNikAmadhenuprabhAvA nRNAM naiva dUre bhvnti| caturthe yadutthe zive bhaktibhAjAM sa ekaH parAtmA gatirme jinendraH 24 kalivyAlavahrigrahavyAdhicauravyathAvAraNavyAghravairyAdivighnAH / yadAjJAjuSAM yugminAM jAtu na syuH sa ekaH parAtmA gatirme jinendraH25 abaddhastathaikaH sthiro vA kSayI vApyasadvA mato yairjaDaiH sarvathAtmA / na teSAM vimUDhAtmanAM gocaro yaH sa ekaH parAtmA gatirme jinendraH 26 pa Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ na vA duHkhagarbhe na vA mohagarbhe sthitA jJAnagarbhe tu vairAgyatattve / yadAjJAnilInA yayurjanmapAraM sa ekaH parAtmA gati jinendraH // 27 // vihAyAzravaM saMvaraM saMzrayaivaM yadAjJA parAbhAji yairnivizeSaiH / svakastairakAryeva mokSo bhavo vA sa ekaH parAtmA gati jinendraH 28 zubhadhyAnanIrairurIkRtya zaucaM sadAcAradivyAMzukairbhUSitAGgAH / / budhAH kecidarhanti yaM dehagehe sa ekaH parAtmA gatirme jinendrH|| 29 // dayAsunRtAsteyaniHsaGgamudrAtapojJAnazIlairgurUpAstimukhyaiH / sumairaSTabhiryo'rcyate dhAmni dhanyaiH sa ekaH parAtmA gati jinendraH 30 / mahAcirdhanezo mahAjJo mahendro mahAzAntibhartA mhaasiddhsenH| . mahAjJAnavAn pAvanImUrtirarhan sa ekaH parAtmA gatirme jinendraH / / 31 mahAbrahmayonirmahAsattvamUrtirmahAhaMsarAjo mahAdevadevaH / mahAmohajetA mahAvIranetA sa ekaH parAtmA gatirme jinendraH // 32 // itthaM ye paramAtmarUpamanizaM zrIvardhamAnaM jinaM vandante paramArhatAstribhuvane zAntaM paraM daivatam / teSAM sapta bhiyaH kva santi dalitaM duHkhaM caturdhApi tai muktairyatsuguNAnupetya vRNate tAzcakrizakrazriyaH // 33 // zrImatsamantabhadrAcAryaviracitam ||yuktynushaasnm|| kIrtyA mahatyA bhuvi varddhamAnaM tvAM varddhamAnaM stuti-gocaratvam / ninISavaH smo vayamadya vIraM vizIrNa-doSA''zaya-pAza-bandham // 1 // yAthAtmyamulladhya guNodayA''khyA loke stutibhUri-guNodadheste / aNiSThamapyaMzamazaknuvanto vaktuMjina ! tvAM kimiva stuyAma // 2 // Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tathA'pi vaiyAtyamupetya bhaktyA stotA'smi te zaktyanurUpavAkyaH / iSTe prameye'pi yathAsvazakti kinnotsahante puruSAH kriyAbhiH // 3 // tvaM zuddhi-zaktyorudayasya kASThAM tulA-vyatItAM jina ! zAntirUpAm / avApitha brahma-pathasya netA mahAnitIyat prativaktumIzAH // 4 // kAla: kalirvA kaluSA''zayo vA zrotuH pravakturvacanA'nayo vaa| tvacchAsanaikAdhipatitva-lakSmIprabhutva-zakterapavAda-hetuH // 5 // dayA-dama-tyAga-samAdhi-niSThaM naya-pramANa-prakRtA''JjasArtham / adhRSyamanyairakhilaiH pravAdairjina ! tvadIyaM matamadvitIyam // 6 // abheda-bhedAtmakamarthatattvaM tava svatantrA'nyataratkha-puSpam / avRttimattvAtsamavAya-vRtteH saMsargahAneH sakalA'rtha-hAniH // 7 // bhAveSu nityeSu vikArahAnerna kaark-vyaapRt-kaary-yuktiH|| na bandha-bhogau na ca tadvimokSaH samantadoSaM matamanyadIyam // 8 // ahetukatva-prathitaH svabhAvastasmin kriyA-kAraka-vibhramaH syAt / AbAla-siddhervividhArtha-siddhirvAdAntaraM kiM tadasUyatAM te // 9 // yeSAmavaktavyamihA''tma-tattvaM dehAdananyatva-pRthaktva-klupteH / teSAM jJa-tattve'navadhAryatattve kA bandha-mokSa-sthitiraprameye // 10 // heturna dRSTo'tra na cA'pyadRSTo yo'yaM pravAdaH kSaNikA''tmavAdaH / na dhvastamanyatra bhave dvitIye santAnabhinne na hi vAsanA'sti // 11 // tathA na tatkAraNa-kArya-bhAvo niranvayAH kena samAnarUpAH ? / asatkhapuSpaM na hi hetvapekSaM dRSTaM na siddhyatyubhayorasiddham // 12 // naivA'sti hetuH kSaNikAtmavAde na sannasanvA vibhavAdakasmAt / nAzodayaikakSaNatA ca duSTA santAna-bhinna-kSaNayorabhAvAt // 13 // kRta-praNAzA'kRta-karmabhogau syAtAmasaJcetita-karma ca syAt / Akasmike'rthe pralaya-svabhAve mArgo na yukto vadhakazca na syAt // 14 // Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ na bandhamokSau kSaNikaika-saMsthau na saMvRtiH sA'pi mRssaa-svbhaavaa| mukhyAhate gauNa-vidhirna dRSTo vibhrAnta-dRSTistava dRSTito'nyA // 15 // pratikSaNaM bhaGgiSu tatpRthaktvAnnamAtR-ghAtI sva-patiH sv-jaayaa| datta-graho nA'dhigata-smRtirna na ktvArtha-satyaM na kulaM na jAtiH // 16 // na zAstu-ziSyAdi-vidhi-vyavasthA vikalpabuddhirvitathA'khilA cet / atattva-tattvAdi-vikalpa-mohe nimajjatAMvIta-vikalpa-dhI: kaa?||17 anathikA sAdhana-sAdhya-dhIzced vijJAnamAtrasya na hetu-siddhiH / athA'rthavattvaM vyabhicAra-doSo na yogi-gamyaM prvaadi-siddhm|| 18 / / tattvaM vizuddhaM sakalairvikalpaivizvA'bhilApA''spadatAmatItam / na svasya vedyaM na ca tannigadyaM suSuptyavasthaM bhavadukti-bAhyam // 19 // mUkAtma-saMvedyavadAtma-vedyaM tamliSTa-bhASA-pratima-pralApam / anaGga-saMjJaM tadavedyamanyaiH syAt tvadviSAM vAcyamavAcya-tattvam / / 20 // azAsadajAMsi vaMcAMsi zAstA ziSyAzca ziSTA vacanairna te taiH / aho idaM durgatamaM tamo'nyat tvayA vinA zrAyasamArya ! kiM tat / / 21 / / pratyakSabuddhiH kramate na yatra talliGga-gamyaM na tadartha-liGgam / vAco na vA tadviSayeNa yogaH kA tadgatiH ? kaSTamazRNvatAM te|| 22 // rAgAdyavidyA'nala-dIpanaM ca vimokSa-vidyA'mRta-zAsanaM ca / na bhidyate saMvRti-vAdi-vAkyaM bhavatpratIpaM paramArtha-zUnyam // 23 // vidyA-prasUtyai kila zIlyamAnA bhavatyavidyA guruNopadiSTA / aho tvadIyoktyanabhijJa-moho yajjanmane yattadajanmane tat // 24 // abhAvamAtraM paramArthavRtteH sA saMvRtiH srv-vishess-shuunyaa| tasyA vizeSau kila bandha-mokSau hetvAtmaneti tvadanAthavAkyam / / 25 / / vyatIta-sAmAnya-vizeSa-bhAvAd vishvaa'bhilaapaa'rth-viklp-shuunym| kha-puSpavatsyAdasadeva tattvaM prabuddha-tattvAdbhavataH pareSAm // 26 // Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ atatsvabhAve'pyanayorupAyAd gatirbhavettau vacanIya-gamyau / sambandhinau cenna virodhi dRSTaM vAcyaM yathArthaM na ca dUSaNaM tat // 27 // upeya-tattvA'nabhilApyatA-vad upAya-tattvA'nabhilApyatA syAt / azeSa-tattvA'nabhilApyatAyAM dviSAM bhvdyuktybhilaapytaayaaH|| 28 // avAcyamityatra ca vAcyabhAvA-davAcyamevetyayathApratijJam / svarUpatazcetpararUpavAci svarUpavAcIti vaco viruddham // 29 // satyA'nRtaM vA'pyanRtA'nRtaM vA'pyastIha kiM vastvatizAyanena / yuktaM pratidvandyanubandhi-mizraM na vastu tAdRk tvadRte jinedRk // 30 // saha-kramAdvA. viSayA'lpa-bhUri-bhede'nRtaM bhedi na cA''tmabhedAt / AtmAntaraM syAdbhiduraM samaM ca syAccA'nRtAtmA'nabhilApyatA ca // 31 // na sacca nA'sacca na dRSTameka-mAtmAntaraM sarva-niSedha-gamyam / dRSTaM vimizraM tadupAdhi-bhedAt svapne'pi naitattvadRSaH pareSAm // 32 // pratyakSa-nirdezavadapyasiddha-makalpakaM jJApayituM hyazakyam / vinA ca siddherna ca lakSaNArtho na tAvaka-dveSiNi vIra! satyam // 33 / / kAlAntarasthe kSaNike dhruve vA'pRthakpRthaktvA'vacanIyatAyAm / vikArahAnena ca kartRkArye vRthA zramo'yaM jina ! vidviSAM te // 34 // madyAGgavadbhUta-samAgame jJaH zaktyantara-vyaktiradaiva-sRSTiH / ityAtma-ziznodara-puSTi-puSTainihIbhayairhA ! mRdavaH pralabdhAH // 35 // dRSTe'viziSTe jananAdi-hetau viziSTatA kA pratisattvameSAm / svabhAvataH kiM na parasya siddhiratAvakAnAmapi hA ! prapAtaH // 36 // svacchandavRtterjagataH svabhAvAduccairanAcAra-patheSvadoSam / nirghaSya dIkSAsamamuktimAnAstvadRSTi-bAhyA bata ! vibhramante // 37 // . pravRtti-raktaiH zama-tuSTi-riktairupetya hiMsA'bhyudayAGga-niSThA / pravRttitaH zAntirapi prarUDhaM tamaH pareSAM tava suprabhAtam // 38 // Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saktaH / zIrpopahArAdibhirAtmaduHkhairdevAn kilA''rAdhya sukhAbhigRddhAH / siddhyanti doSA'pacayA'napekSA yuktaM ca teSAM tvamRSirna yeSAm / / 39 // sAmAnya-niSThA vividhA vizeSAH padaM vizeSAntara-pakSapAti / antarvizeSAnta-vRttito'nyat samAnabhAvaM nayate vizeSam // 40 // yadevakAropahitaM padaM tad asvArthataH svArthamavacchinatti / paryAya-sAmAnya-vizeSa-sarvaM padArthahAnizca virodhivatsyAt // 41 // anukta-tulyaM yadanevakAraM vyAvRtyabhAvAniyama-dvaye'pi / paryAya-bhAve'nyataraprayogastatsarvamanyaccyutamAtma-hInam // 42 // virodhi cA'bhedyavizeSa-bhAvAttaddyotanaH syAdguNato nipAtaH vipAdya-sandhizca tathA'GgabhAvAdavAcyatA zrAyasa-lopa-hetuH // 43 // tathA pratijJA''zayato'prayogaH sAmarthyato vA pratiSedhayuktiH / iti tvadIyA jinanAga ! dRSTiH parA'pradhRSyA paradharSiNI ca // 44 // vidhiniSedho'nabhilApyatA ca trirekazastrirdiza eka eva / trayo vikalpAstava saptadhA'mI syAcchabda-neyAH sakale'rthabhede // 45 // syAdityapi syAdguNa-mukhya-kalpaikAnto ythopaadhi-vishess-viikssyH| tattvaM tvanekAntamazeSarUpaM dvidhA bhavArtha-vyavahAravattvAt // 46 // na dravya-paryAya-pRthag-vyavasthA dvaiyAtmyamekA'rpaNayA viruddham / dharmI ca dharmazca mithastridhemau na sarvathA te'bhimatau viruddhau // 47 // dRSTA''gamAbhyAmaviruddhamarthaprarUpaNaM yuktyanuzAsanaM te|| pratikSaNaM sthityudaya-vyayAtmatattva-vyavasthaM sadihA'rtharUpam // 48 // nAnAtmatAmaprajahattadekamekAtmatAmaprajahacca nAnA / aGgAGgi-bhAvAttava vastu tadyat krameNa vAgvAcyamanantarUpam // 49 // mitho'napekSAH puruSArtha-heturnIzA na cAMzI pRthagaMsti tebhyaH / parasparekSAH puruSArtha-heturdRSTA nayAstadvadasi-kriyAyAm // 50 // GO Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekAnta-dharmA'bhiniveza-mUlA rAgAdayo'haMkRtijA janAnAm / ekAnta-hAnAcca sa yattadeva svAbhAvikatvAcca samaM manaste // 51 // pramucyate ca pratipakSa-dUSI jina ! tvadIyaiH paTusiMhanAdaiH / ekasya nAnAtmatayA jJa-vRttestau bandha-mokSau svamatAdabAhyau // 52 // AtmAntarA'bhAva-samAnatA na vAgAspadaM svA''zraya-bheda-hInA / bhAvasya sAmAnya-vizeSavattvAdaikye tayoranyatarannirAtma // 53 // ameyamazliSTamameyameva bhede'pi tavRttyapavRttibhAvAt / vRttizca kRtsnAMza- vikalpato na mAnaM ca nA'nanta-samAzrayasya // 54 / / nAnA-sadekAtma-samAzrayaM ced anyatvamadviSThamanAtmanoHkva / vikalpa-zUnyatvamavastunazcet tasminnameye va khalu pramANam // 55 // vyAvRtti-hInA'nvayato na siddhyed viparyaye'pyadvittaye'pi sAdhyam / atadvyudAsAbhiniveza-vAda: parA'bhyupetA'rtha-virodha-vAdaH // 56 // anAtmanA'nAtmagaterayuktirvastunyayuktaryadi pakSa-siddhiH / avastvayukteH pratipakSa-siddhiH na ca svayaM saadhn-rikt-siddhiH||57 nizAyitastaiH parazuH paraghnaH svamUrdhni nirbheda-bhayA'nabhijJaiH / vaitaNDikairyaiH kusRtiH praNItA mune! bhavacchAsana-dRk-pramUDhaiH // 58 // bhavatyabhAvo'pi ca vastudharmo bhAvAntaraM bhaavvdrhtste| pramIyate ca vyapadizyate. ca vastu-vyavasthA'Ggamameyamanyat // 59 // vizeSa-sAmAnya-viSakta-bhedavidhi-vyavaccheda-vidhAyi-vAkyam / abheda-buddheraviziSTatA syAd vyAvRttibuddhezca viziSTatA te // 60 // sarvAntavattadguNa-mukhya-kalpaM sarvAntazUnyaM ca mitho'npekssm| / sarvA''padAmantakaraM nirantaM sarvodayaM tIrthamidaM tavaiva // 61 // kAmaM dviSannapyupapatticakSuH samIkSyatAM te samadRSTiriSTam / / tvayi dhruvaM khaNDita-mAna-zRGgo bhavatyabhadro'pi samantabhadraH // 62 / / . Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 63 // na rAgAnaH stotraM bhavati bhava-pAza-cchidi munau na cA'nyeSu dvessaadpgunn-kthaa'bhyaas-khltaa| kimu nyAyA'nyAya-prakRta-guNadoSajJa-manasAM hitA'nveSopAyastava guNa-kathA-saGga-gaditaH iti stutyaH stutyaitridaza-muni-mukhyaiH praNihitaiH . stutaH zaktayA zreyaHpadamadhigatastvaM jina ! myaa| mahAvIro vIro durita-para-senA'bhivijaye vidheyA me bhaktiM pathi bhavata evA'pratinidhau // 64 // pU.A.zrIvAdidevasUriviracitaH ||prmaannnytttvaalokaalngkaarH // - prathamaH paricchedaH pramANanayatattvavyavasthApanArthamidamupakramyate // 1 // svaparavyavasAyi jJAnaM pramANam // 2 // abhimatAnabhimatavastusvIkAratiraskArakSamaM hi pramANamato jJAnamevedam 3 na vai sannikarSAderajJAnasya prAmANyamupapannam, tasyArthAntarasyeva svArthavyavasitau sAdhakatamatvAnupapatteH // 4 // na khalvasya svanirNItau karaNatvaM stambhAderivA'cetanatvAt / nApya'rtha - nizcitau svanizcitAva'karaNasya kumbhAdekhi tatrA'pyakaraNatvAt // 5 tadvyavasAyasvabhAvaM samAropaparipanthitvAt pramANatvAdvA atasmiMstadadhyavasAyaH samAropaH sa viparyayasaMzayA'nadhyavasAyabhedAt tredhA viparItaikakoTiniSTaGkana viparyayaH // 9 // // 6 // // 7 // // 8 // Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yathA zuktikAyAmidaM rajatamiti // 10 // sAdhakabAdhakapramANAbhAvAt anvsthitaanekkottisNsprshijnyaansNshyH||11 yathA ayaM sthANurvI puruSo veti // 12 // kimiti AlocanamAtramanadhyavasAyaH // 13 // yathA gacchatastRNasparzajJAnam // 14 // jJAnAdanyo'rthaH paraH // 15 // svasya vyavasAyaH svAbhimukhyena prakAzanam, bAhyasyeva tadAbhimukhyenakarikalabhakamahamAtmanA jAnAmIti // 16 // kaH khalu jJAnasyAlambanaM bAhyaM pratibhAtamabhimanyamAnastadapi tatprakAraM nAbhimanyeta mihirAlokavat // 17 // jJAnasya prameyAvyabhicAritvaM prAmANyam // 18 // taditarattvaprAmANyam // 19 // tadubhayamutpattau parata eva jJaptau tu svataH paratazceti // 20 // . dvitIyaH paricchedaH tad dvibhedaM pratyakSaM ca parokSaM ca // 1 // spaSTaM pratyakSam // 2 // anumAnAdyAdhikyena vizeSaprakAzanaM spaSTatvam // 3 // tad dviprakArakaM sAMvyavahArikaM pAramArthikaM ca tatrAdyaM dvividham indriyanibandhanamanindriyanibandhanaM ca // 5 // etad dvitayamavagrahehAvAyadhAraNAbhedAdekazazcartuvikalpakam // 6 // viSayaviSayisannipAtAnantarasamudbhUtasattAmAtragocaradarzanAjjAtamAdyamavAntarasAmAnyAkAraviziSTamarthagrahaNamavagrahaH // 7 // avagRhItArthavizeSAkAGkSaNamIhA // 8 // iihitvishessnirnnyo'vaayH||9 sa eva dRDhatarAvasthApanno dhAraNA // 10 // // 4 // 63 Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMzayapUrvakatvAdIhAyAH saMzayAdbhedaH . // 11 // kathaMcidabhede'pi pariNAmavizeSAdeSAM vyapadezabhedaH // 12 // asAmastyenApyutpadyamAnatvenAsaMkIrNasvabhAvatayA'nubhUyamAna tvAdapUrvApUrvavastuparyAyaprakAzakatvAtkramabhAvitvAccaite vyatiricyante // 13 kramo'pyamISAmayameva tathaiva saMvedanAt evaM kramAvirbhUtanijakarmakSayopazamajanyatvAcca // 14 // anyathA prameyAnavagatiprasaGgaH // 15 // tathAhi- na khalvadRSTamavagRhyate / nacA'navragRhItaM saMdihyate / nacA'saMdigdhamIhyate / nacAnIhitamaveyate / nApyanavetaM dhAryate // 16 // kvacitkramasyAnupalakSaNameSAmAzUtpAdAdutpalapatrazatavyatibhedakramavat17 pAramArthikaM punarutpattau AtmamAtrApekSam // 18 // tadvikalaM sakalaM ca // 19 // tatra vikalamavadhimanaHparyAyajJAnarUpatayA dvedhA // 20 // avadhijJAnAvaraNavilayavizeSasamudbhavaM bhavaguNapratyayaMrUpidravyagocaramavadhijJAnam . . // 21 // saMyamavizuddhinibandhanAdviziSTAvaraNavicchedAjjAtaM- . manodravyaparyAyAlambanaM manaHparyAyajJAnam . // 22 // sakalaM tu, sAmagrIvizeSataH samudbhUtasamastAvaraNakSayApekSaM nikhiladravyaparyAyasAkSAtkArisvarUpaM kevalajJAnam // 23 // tadvAnahannirdoSatvAt / / 24 / / nirdoSo'sau prmaannaavirodhivaaktvaat|| 25 tadiSTasya pramANenAbAdhyamAnatvAt tadvAcastenAvirodhasiddhiH // 26 // na ca kavalAhAravattvena tasyA'sarvajJatvam kaMvalAhArasarvajJatvayoravirodhAt // 27 // Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 4 // tRtIyaH paricchedaH aspaSTaM parokSam / smaraNapratyabhijJAnatarkAnumAnAgamabhedAttatpaJcaprakAram // 2 // tatra saMskAraprabodhasaMbhUtamanubhUtArthaviSayaM tadityAkAraM saMvedanaM smaraNam 3 tattIrthakarabimbamiti yathA anubhavasmRtihetukaM tiryagUrvatAsAmAnyAdigocaraM saMkalanAtmakaM jJAnaM pratyabhijJAnam // 5 // yathA tajjAtIya evAyaM gopiNDaH, gosadRzo gavayaH / sa evAyaM jinadatta ityAdi // 6 // upalambhAnupalambhasaMbhavaM trikAlIkalitasAdhyasAdhanasaMbandhAdyAlambanamidamasmin satyeva bhavatItyAdyAkAraM saMvedanamUhAparanAmA tarkaH // 7 yathA yAvAn kazcit dhUmaH sa sarvo vahnau satyeva bhavatIti tasmi satyasau na bhavatyeveti. ' anumAnaM dviprakAraM svArtha parArthaM ca // 9 // tatra hetugrahaNasambandhasmaraNakAraNa sAdhyavijJAnaM svArtham // 10 // nizcitAnyathAnupapattyekalakSaNo hetuH // 11 // natu vilakSaNakAdiH // 12 // tasya hetvAbhAsasyApi sNbhvaat|| 13 / / apratItamanirAkRtamabhIpsitaM sAdhyam // 14 / / zaGkitaviparItAnadhyavasitavastUnAM sAdhyatApratiprattyarthamapratItavacanam pratyakSAdiviruddhasya sAdhyatvaM mA prasajyatAmityanirAkRtagrahaNam 16 // anabhimatasyAsAdhyatvapratipattaye'bhIpsitapadopAdAnam // 17 // vyAptigrahaNasamayApekSayA sAdhyaM dharma evAnyathA tadanupapatteH // 18 // // 8 // Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nahiyatrayatradhUmastatratatracitrabhAnorivadharitrIdharasyApyanuvRttirasti // 19 AnumAnikapratipattyavasarApekSayA tu pakSAparaparyAyastadviziSTaH prasiddho dharmI // 20 // dharmiNaH prasiddhiH kvacidvikalpataH kutracitpramANataH kvApi vikalpapramANAbhyAm // 21 // yathA samasti samastavastuvedI, kSitidharakandhareyaM dhUmadhvajavatI, dhvaniH pariNatimAniti . // 22 // pakSahetuvacanAtmakaM parArthamanumAnamupacArAt // 23 // sAdhyasya pratiniyatadharmisambandhitAprasiddhaye hetorupasaMhAra vacanavatpakSaprayogo'pyavazyamAzrayitavyaH // 24 // trividhaM- sAdhanamabhidhAyaiva tatsamarthanaM vidadhAnaH kaH khalu na pakSaprayogamaMgI- kuMrute // 25 // pratyakSaparicchinArthAbhidhAyi vacanaM parArthaM pratyakSaM parapratyakSahetutvAt 26 yathA pazya puraH sphuratkiraNamaNikhaNDamaNDitAbharaNabhAriNI jinapati pratimAmiti // 27 // pakSahetuvacanalakSaNamavayavadvayameva parapratipatteraGgaM na dRSTAntAdivacanam 2 hetuprayogastathopapattyanyathAnupapattibhyAM dviprakAraH // 29 // satyeva sAdhye hetorupapattiH tathopapattiH asati sAdhye hetoranupa pattirevAnyathAnupapattiH // 30 // yathA kRzAnumAnayaM pAkapradezaH satyeva kRzAnumattve dhUmavattvasyopa pattera'satyanupapatterveti anayoranyataraprayogeNaivasAdhyapratipattaudvitIyaprayogasyaikatrAnupayoga:32 Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ na ca dRSTAntAdivacanaM parapratipattaye prabhavati / tasyAM pakSahetuvacanayoreva vyApAropalabdheH // 33 // na hetoranyathAnupapattinirNItaye yathoktatarkapramANAdeva tdupptteH|| 34 // niyataikavizeSasvabhAve ca dRSTAnte sAkalyena vyApterayogato vipratipattau tadantarApekSAyAmanavasthite?nivAraH samavatAraH // 35 // nApyavinAbhAvasmRtaye pratipannapratibandhasya vyutpannamateH pakSahetupradarzane - naiva tatprasiddhaH // 36 // antarvyAptyA hetoH sAdhyapratyAyane zaktAvazaktau ca bahirvyApterudbhAvanaM - vyartham / // 37 // pakSIkRta eva viSaye sAdhanasya sAdhyena vyAptirantarvyAptiranyatra tubahirvyAptiH . // 38 // yathA'nekAntAtmakaM vastu sattvasya tathaivopapataiH // 39 // nopanayanigamanayorapi para pratipattau sAmarthya pakSahetuprayogAdeva tasyAH sadbhAvAt // 40 // samarthanameva paraM parapratipattyaGgamAstAM tadantareNa dRSTAntAdiprayoge'pi tadasaMbhavAt // 41 // mandamatIstu vyutpAdayituM dRSTAntopanayanigamanAnyapi prayojyAni 42 // pratibandhapratipatterAspadaM dRSTAntaH // 43 // sa dvedhA sAdharmyato vaidhayaMtazca // 44 // yatra sAdhanadharmasattAyAmavazyaM sAdhyadharmasattA prakAzyate sa sAdharmyadRSTAntaH // 45 // . yathA yatra dhUmastatra tatra vahniryathA mahAnasam . // 46 // yatratusAdhyAbhAvesAdhanasyAvazyamabhAvaH pradarzyatesavaidharmyadRSTAntaH 47 G6 Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yathAgnyabhAve na bhavatyeva dhUmo yathA jalAzaye // 48 // hetoH sAdhyadharmiNyupasaMharaNamupanayaH / // 49 // yathA dhUmazcAtra pradeze // 50 // sAdhyadharmasya punarnigamanam // 51 // yathA tasmAdagniratra // 52 // ete pakSaprayogAdayaH paJcApi avayavasaMjJayA kIrtyante // 53 // uktalakSaNo heturdviprakAraH / upalabdhyanupalabdhibhyAM bhidyamAnatvAt 54 upalabdhividhiniSedhayoH siddhinibandhanamanupalabdhizca // 55 // vidhiH sadaMzaH // 56 // pratiSedho'sadaMzaH // 57 / / sa caturdhA prAgabhAvaH pradhvaMsAbhAva itaretarAbhAvo'tyantAbhAvazca 58 yannivRttAveva kAryasya samutpattiH so'sya prAgabhAvaH // 59 // yathA mRtpiNDanivRttAveva samutpadyamAnasya ghaTasya mRtpiNDaH // 60 // yadutpattau kAryasyAvazyaM vipattiH so'sya pradhvaMsAbhAvaH // 61 // yathA kapAlakadambakotpattau niyamato vipadyamAnasya kalazasya / kapAlakadambakam // 62 // svarUpAntarAt svarUpavyAvRttiritaretarAbhAvaH // 63 // yathA stambhasvabhAvAtkumbhasvabhAvavyAvRttiH // 64 // kAlatrayApekSiNI hi tAdAtmyapariNAmanivRttiratyantAbhAvaH // 65 // yathA cetanAcetanayoH - // 66 // upalabdherapi dvaividhyamaviruddhopalabdhiviruddhopalabdhizca // 67 // tatrAviruddhopalabdhividhisiddhau SoDhA // 68 // GU Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhyenAviruddhAnAM vyApyakAryakAraNapUrvacarottaracarasahacarANAmupalabdhiriti // 69 // tamasvinyAmAsvAdyamAMnAdAmraphalarasAdekasAmagryanumityArUpAdyanumitimabhimanyamAnairabhimatameva kimapi kAraNaM hetutayA yatrazakteprati- skhalanamaparakAraNasAkalyaM ca raNasAkalya ca // 70 // pUrvacarottaracarayorna svabhAvakAryakAraNabhAvau tayoH kAlavyavahitAvanupalambhAt // 71 // na cAtikrAntAnAgatayorjAgradazAsaMvedanamaraNayoH prabodhotpAtau prati kAraNatvaM vyavahitatvena nirvyApAratvAt // 72 // svavyApAsapekSiNI hi kArya prati padArthasya kAraNatvavyavasthA kulAlasyeva kalazaM prati // 73 // na ca vyavahitayostayoApAraparikalpanaM nyAyyamatiprasakteH // 74 // prmpraavyvhitaanaaNpressaampittklpnsynivaaryitumshkytvaat||75 sahacAriNoH parasparasvarUpaparityAgena tAdAtmyAnupapatteH sahotpAdena tadutpattivipattezca sahacarahetorapi prokteSu nAnupravezaH // 76 / / dhvaniH pariNatimAn prayatnAnantarIyakatvAt, yaH prayatnAnantarIyaka: sa pariNatimAn yathA stambho, yo vA na pariNatimAn sa na prayatnAnantarIyako yathA vAndhyeyaH, prayatnAnantarIyakazca dhvanistasmAtpariNatimAniti vyApyasya sAdhyenAviruddhasyopalabdhiH sAdharyeNa vaidhayeNa ca // 77 astyatra girinikuJje dhanaJjayo dhUmopalambhAditi kAryasya // 78 // bhaviSyati varSaM tathAvidhavArivAhavilokanAditi kAraNasya. // 79 // udeSyati muhUrtAnte tiSyatArakA punarvasUdayadarzanAditi pUrvacarasya 80 - CG Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ udagurmuhUrtAtpUrvaM pUrvaphalgunyauttaraphalgunInAmudgamopalabdherityuttaracarasya // 81 // astIha sahakAraphale rUpavizeSaH samAsvAdyamAnarasavizeSAditi sahacarasya // 82 // viruddhopalabdhistu pratiSedhapratipattau saptaprakArA tatrAdyA svabhAvaviruddhopalabdhiH // 84 // yathA nAstyeva sarvathaikAnto'nekAntasyophlambhAt // 85 // pratiSedhyaviruddhavyAptAdInAmupalabdhayaH SaT . . // 86 // viruddhavyAptopalabdhiryathA-nAstyasya puMsastattveSu vinizcayastatra sandehAt // 87 // viruddhakAryopalabdhiryathA-na vidyate'sya krodhAdyupazAntirvadanavikArAde viruddhakAraNopalabdhiryathA-nAsya maharSerasatyaM vacaH samasti, rAgadveSakAluSyAkalaGkitajJAnasaMpannatvAt // 89 // viruddhapUrvacaropalabdhiryathA nodgamiSyati muhUrtAnte puSyatArA rohiNyudgamAt . // 9 // viruddhottaracaropalabdhiryathA nodagAnmuhUrtAtpUrvaM mRgaziraHpUrva-.. phalgunyudayAt // 91 // viruddhasahacaropalabdhiryathA nAstyasya mithyAjJAnaM samyagjJAnadarzanAt 9H anupalabdherapi dvairUpyamaviruddhAnupalabdhiviruddhAnupalabdhizca // 93 // tatrAviruddhAnupalabdhiH pratiSedhyAvabodhe saptaprakArA // 94 // pratiSedhyenAviruddhAnAMsvabhAvavyApakakAryakAraNapUrvacarottaracarasahacarANAmanupalabdhiriti // 95 // 100 Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rzanAt svabhAvAnupalabdhiryathA nAstyatra bhUtale kumbha upalabdhilakSaNaprAptasya tatsvabhAvasyAnupalambhAt // 96 // vyApakAnupalabdhiryathA nAstyatra pradeze panasaH pAdapAnupalabdheH 97 // kAryAnupalabdhiryathA nAstyatrApratihatazaktikaM bIjaMaGkurAnavalokanAt // 98 // kAraNAnupalabdhiryathA na santyasya prazamaprabhRtayo bhAvAstattvArthazraddhAnAbhAvAt // 99 // pUrvacarAnupalabdhiyathA nodgamiSyati muhUrtAntesvAtinakSatraM citrodayAda // 100 // uttaracarAnupalabdhiryathA nodagamatpUrvabhadrapadAmuhUrtAtpUrvamuttarabhadrapadodgamAnavagamAt // 101 // shcraanuplbdhirythaanaastysysmygjnyaanNsmygdrshnaanuplbdheH||102 viruddhAnupalabdhistu vidhipratItau paMcadhA // 103 // viruddhakAryakAraNasvabhAvavyApakasahacarAnupalambhabhedAt // 104 // viruddhakAryAnupalabdhiryathA atra zarIriNi rogAtizayaH samasti nIrogavyApArAnupalabdheH // 105 // viruddhakAraNAnupalabdhiryathA vidyate'tra prANini kaSTamiSTasaMyogAbhAvAt viruddhasvabhAvAnupalabdhiryathA vastujAtamanekAntAtmakamekAntasvabhAvAnupalambhAt // 107 // viruddhavyApakAnupalabdhiryathA astyatra chAyA auSNyAnupalabdheH108 // viruddhasahacaropalabdhiryathA astyasya mithyAjJAnaM samyagdarzanAnupalambhAt ( 101 Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 1 // // 9 // caturthaH paricchedaH AptavacanAdAvirbhUtamarthasaMvedanamAgamaH. upacArAdAptavacanaM ca .. // 2 // yathA samastyatra pradeze ratnanidhAnam, santi ratnasAnuprabhRtayaH // 3 // abhidheyaM vastu yathAvasthitaM yo jAnIte yathAjJAtaM cAbhidhatte sa AptaH. tasya hi vacanamavisaMvAdi bhavati // 5 // sa ca dvedhA laukiko lokottarazca / // 6 // laukiko janakAdirlokottarastu tIrthakarAdiH // 7 // varNapadavAkyAtmakaM vacanam / // 8 // akArAdiH paudgaliko varNaH varNAnAmanyonyApekSANAM nirapekSA saMhatiH padam, padAnAM tu vAkyam // 10 svAbhAvikasAmarthyasamayAbhyAmarthabodhanibandhanaM zabdaH // 11 // arthaprakAzakatvamasya svAbhAvikaM pradIpavadyathArthatvAyathArthatve punaH puruSaguNadoSAvanusarataH // 12 // sarvatrAyaM dhvanirvidhiniSedhAbhyAMsvArthamabhidadhAnaH saptabhaGgImanugacchati 13 ekatra vastunyekaikadharmaparyanuyogavazAdavirodhena vyastayoH samastayozca vidhiniSedhayoH kalpanayA syAtkArAGkitaH saptadhA vAkprayogaH saptabhaGgI 14 tadyathA-syAdastyeva sarvamiti vidhikalpanayA prathamo bhaGgaH // 15 // syAnAstyeva sarvamiti niSedhakalpanayA dvitIyaH // 16 // syAdastyeva syAnnAstyeveti kramato vidhiniSedhakalpanayA tRtIyaH 17 // syAdavaktavyameveti yugapadvidhiniSedhakalpanayA caturthaH // 18 // 102 Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ syAdastyeva syAdavaktavyameveti vidhikalpanayA yugapadvidhiniSedhakalpanayA paJcamaH // 19 // syAnAstyeva syAdavaktavyameveti niSedhakalpanayA yugapadvidhi niSedhakalpanayA ca SaSThaH // 20 // syAdastyeva syAnAstyeva syAdavaktavyameveti kramato vidhi niSedhakalpanayA yugapadvidhiniSedhakalpanayA ca saptamaH // 21 // vidhipradhAna eva dhvaniriti na sAdhuH // 22 // niSedhasyApi tasmAdapratipattiprasakteH // 23 // aprAdhAnyenaiva dhvanistamabhidhatte ityapyasAram // 24 // vcitkdaacitkthNcitpraadhaanyenaaprtipnnsyaapraadhaanyaanupptteH|| 25 // niSedhapradhAna eva zabda ityapi prAguktanyAyAdapAstam // 26 // kramAdubhayapradhAna evAyamityapi na sAdhIyaH. // 27 // asya vidhiniSedhAnyatapradhAnatvAnubhavasyApyabAdhyamAnatvAt // 28 // yugapadvidhiniSedhAtmano'rthasyAvAcaka evAsau itivaco na caturasram 29 tasyAvaktavyazabdenApyavAcyatvaprasaGgAt // 30 // vidhyAtmano'rthasya vAcakaH sannubhayAtmano yugapadavAcaka eva saityekAnto'pi naikAntaH // 31 // niSedhAtmanaH saha dvayAtmanazcArthasya vAcakatvAvAcakatvAbhyAmapi zabdasya pratIyamAnatvAt / // 32 // niSedhAtmano'rthasya vAcakaH sannubhayAtmano yugapadavAcaka evAyamityapyavadhAraNaM na ramaNIyam // 33 // itarathApi saMvedanAt // 34 // Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kramAkramAbhyAmubhayasvabhAvasya bhAvasya vAcakazcAvAcakazca dhvanirnAnyathA ityapi mithyA . // 35 // vidhimAtrAdipradhAnatayA'pi tasya prasiddhaH . // 36 // ekatra vastuni vidhIyamAnaniSidhyamAnAnantadharmAbhyupagamenAnantabhaGgIprasaMgAdasaMgataiva saptabhaGgIti cetasi na nidheyam // 37 // . vidhiniSedhaprakArApekSayA pratiparyAyaM vastunyanantAnAmeva saptabhaGgInAM saMbhavAt / // 38 // pratiparyAyaM pratipAdyaparyanuyogAnAM saptAnAmeva saMbhavAt // 39 // teSAmapi sasatvaM satavidhatajjijJAsAniyamAt // 40 // tasyA api saptavidhatvaM saptadhaiva tatsaMdehasamutpAdAt // 41 // tasyApi saptaprakAratvaniyamaH svagocaravastudharmANAM saptavidhatvasyaivopapatteH // 42 // iyaM saptabhaGgI pratibhaGgaM sakalAdezasvabhAvA vikalAdezasvabhAvA ca 43 pramANapratipannAnantadharmAtmakavastunaHkAlAdibhirabhedavRttiprAdhAnyAdabhedopacArAdvA yaugapadyena pratipAdakaM vacaH sakalAdezaH tadviparItastu vikalAdezaH ' // 45 // tad dvibhedamapi pramANamAtmIyapratibandhakApagamavizeSasvarUpasAmarthyataH pratiniyatamarthamavadyotayati // 46 // na tadutpattitadAkAratAbhyAm, tayoH pArthakyena sAmastyena ca vyabhicAropalambhAt // 44 // . // 47 // 104 Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paJcamaH paricchedaH tasya viSayaH sAmAnyavizeSAdyanekAntAtmakaM vastu // 1 // anugataviziSTAkAraMpratItiviSayatvAt prAcInottarAkAraparityAgopAdAnAvasthAnasvarUpapariNatyArthakriyAsAmarthyaghaTanAcca // 2 // sAmAnyaM dviprakAraM tiryaksAmAnyamUrdhvatAsAmAnyaM ca // 3 // prativyakti tulyA pariNatistiryaksAmAnyaM zabalazAbaleyAdiSu gotvaM yathA pUrvAparapariNAmasAdhAraNaM dravyamUrkhatAsAmAnyaMkaTakakaGkaNAdyanugAmikAJcanavat // 5 // vizeSo'pi dvirUpo guNaH paryAyazca // 6 // guNaH sahabhAvI dharmo yathAtmani vijJAnavyaktizaktyAdiH paryAyastu kramabhAvI yathA tatraiva sukhaduHkhAdiH . // 8 // // 7 // phalama // 1 // // 3 // // 4 // __SaSThaH paricchedaH. yatpramANena prasAdhyate tadasya phalam tad dvividhamAnantaryeNa pAramparyeNa ca // 2 // tatrAnantaryeNa sarvapramANAnAmajJAnanivRttiH phalam pAramparyeNa kevalajJAnasya tAvatphalamaudAsInyam zeSapramANAnAM punarupAdAnahAnopekSAbuddhayaH // 5 // tatpramANataH syAdbhinamabhinnaM ca, pramANaphalatvAnyathAnupapatteH // 6 // upAdAnabuddhyAdinA pramANAdbhinena vyavahitaphalena hetorvyabhicAra iti na . vibhAvanIyam . // 7 // tasyaikapramAtRtAdAtmyena pramANAdabhedavyavasthiteH // 8 // .. . . 105 Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pramANatayA pariNatasyaivAtmanaH phalatayA pariNatipratIteH // 9 // yaH pramimIte sa evopAdatte parityajatyupekSate ceti sarvasaMvyavahAribhiraskhalitamanubhavAt // 10 // itarathA svaparayoH pramANaphalayorvyavasthAviplavaH prasajyeta // 11 // ajJAnanivRttisvarUpeNa pramANAdabhinnena sAkSAtphalena sAdhanasyAnekAnta iti nAzaGkanIyam . // 12 // kathaJcittasyApi pramANAdbhedena vyavasthAnAt // 13 // sAdhyasAdhanabhAvena pramANaphalayoH pratIyamAnatvAt // 14 // pramANaM hi karaNAkhyaM sAdhanam, svaparavyavasitau sAdhakatamatvAt 15 svaparavyavasitikriyArUpAjJAnanivRttyAkhyaM phalaM tu sAdhyam, pramANaniSpAdyatvAt // 16 // pramAturapi svaparavyavasitikriyAyAH kathaJcidbhedaH // 17 // kartRkriyayoH sAdhyasAdhakabhAvenopalambhAt // 18 // kartA hi sAdhakaH svatantratvAt / kriyA tu sAdhyA kartRnivartyatvAt naca kriyA kriyAvataH sakAzAdabhinnaiva bhinnaiva vA pratiniyatakriyAvadbhAvabhaGgaprasaGgAt // 20 // saMvRtyA pramANaphalavyavahAra ityaprAmANikapralApaH / paramArthataH svAbhimata- siddhivirodhAt tataH pAramArthika eva pramANaphalavyavahAraH sakalapuruSArthasiddhihetuH svIkartavyaH ____. // 22 // pramANasya svarUpAdicatuSTayAdviparItaM tadAbhAsam // 23 // ajJAnAtmakA'nAtmakaprakAzaka-svamAtrAvabhAsaka-nirvikalpa sama ropAH pramANasyasvarUpAbhAsAH // 24 // 107 Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yathA sannikarSAdyasvasaMviditaparAnavabhAsakajJAnadarzanaviparyayasaMzayAnadhyavasAyAH . // 25 // tebhyaH svaparavyavasAyasyAnupapatteH // 26 // sAMvyavahArikapratyakSamiva yadAbhAsate tattadAbhAsam // 27 // yathAmbudhareSu gandharvanagarajJAnaM duHkhe sukhajJAnaM ca // 28 // pAramArthikapratyakSamiva yadAbhAsate tattadAbhAsam // 29 // yathA zivAkhyasya rAjarSerasaGkhyAtadvIpasamudreSu saptadvIpasamudrajJAnam 30 ananubhUte vastuni taditi jJAnaM smaraNAbhAsam // 31 // anunubhUte munimaNDale tanmunimaNDalamiti yathA // 32 // tulye padArthe sa evAyamityekasmiMzca tena tulya ityAdi jJAnaM pratyabhijJAbhAsam // 33 // . yamalakajAtavat // 34 // asatyAmapi vyAptau tadavabhAsastAbhAsaH . // 35 // sa zyAmo maitratanayatvAt ityatra yAvAn maitratanayaH sa zyAma iti yathA pakSAbhAsAdisamutthaM jJAnamanumAnAbhAsamavaseyam // 37 // .. tatra pratItanirAkRtAnabhIpsitasAdhyadharmavizeSaNAstrayaH pakSAbhAsAH // 38 pratItasAdhyadharmavizeSaNNe yathA ArhatAnprati avadhAraNavarjaH pareNa prayujyamAnaH samasti jIva ityAdi . // 39 // nirAkRtasAdhyadharmavizeSaNaH pratyakSAnumAnAgamAlokasvavacanAdibhiH .sAdhyadharmasya nirAkRtatvAdanekaprakAra: // 40 // pratyakSanirAkRtasAdhyadharmavizeSaNo yathA nAsti bhUtavilakSaNa Atmeti / anumAnanirAkRtasAdhyadharmavizeSaNo yathA nAsti sarvajJo vItarAgo vA AgamanirAkRtasAdhyadharmavizeSaNo yathA jainena rajanibhojanaM bhajanIyam . 107. Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lokanirAkRtasAdhyadharmavizeSaNo yathA na pAramArthikaH pramANaprameyavyavahAraH . . . // 44 // svavacananirAkRtasAdhyadharmavizeSaNo yathA nAsti prameyaparicchedakaM pramANam // 45 // anabhIpsitasAdhyadharmavizeSaNo yathA syAdvAdinaH zAzvatika eva kalazAdirazAzvatika eveti vadataH / // 46 // asiddhaviruddhAnaikAntikAstrayo hetvAbhAsAH // 47 // yasyAnyathAnupapattiH pramANena na pratIyate'sAvasiddhaH // 48 // sa dvividhaH-ubhayAsiddho'nyatarAsiddhazca . // 49 // ubhayAsiddho yathA-pariNAmI shbdshcaakssusstvaat| // 50 // anyatarAsiddhiryathA-acetanAstaravo vijJAnendriyAyunirodha lakSaNamaraNarahitatvAt . sAdhyaviparyayeNaiva yasyAnyathAnupapattiradhyavasIyate sa viruddhaH 52 // yathA nitya eva puruSo'nitya eva vA pratyabhijJAnAdimattvAt 53 // yasyAnyathAnupapattiH sandihyate'sAvanaikAntika: // 54 // sa dvedhA-nirNItavipakSavRttikaH sandigdhavipakSavRttikazca // 55 // nirNItavipakSavRttiko yathA-nityaH zabdaH prameyatvAt // 56 / / sandigdhavipakSavRttiko yathA vivAdapadApanaH pumAn sarvajJo na bhavati vaktRtvAt // 57 // sAdharmyaNa dRSTAntAbhAso navaprakAraH // 58 // sAdhyadharmavikalaH sAdhanadharmavikala: ubhayadharmavikala:, . sandigdhasAdhya- dharmA sandigdhasAdhanadharmA sandigdhobhayadharmA, ananvayo'pradarzitAnvayo viparItAnvayazca // 59 / / tatrApauruSeyaH zabdo' mUrtatvAd duHkhavaditi saadhydhrmviklH|| 60 // 108 Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tasyAmeva pratijJAyAM tasminneva hetau paramANuvaditi sAdhanadharmavikala: kalazavadityubhayadharmavikalaH // 62 // rAgAdimAnayaM vaktRtvAd devadattavaditi sandigdhasAdhyadharmA // 63 // maraNadharmAyaM rAgAdimattvAt maitravaditi sandigdhasAdhanadharmA // 64 // nAyaM sarvadarzI rAgAdimattvAnmunivizeSavaditi sandigdhobhayadharmA // 65 rAgAdimAn vivakSitaH puruSo vaktRtvAdiSTapuruSavadityananvayaH // 66 // anityaH zabdaH kRtakatvAddhaTavaditi apradarzitAnvayaH // 67 // anityaH zabdaH kRtakatvAt, yadanityaM tatkRtakaM ghaTavaditi viparItAnvayaH // 68 // vaidha\NApi dRSTAntAbhAso navadhA // 69 // asiddhasAdhyavyatireko'siddhasAdhanavyatireko'siddhobhayavyatirekaH, sandigdhasAdhyavyatirekaH, sandigdhasAdhanavyatirekaH,sandigdhobhayavyatirekaH, avyatireko'pradarzitavyatireko vipriitvytirekshc|| 70 // teSu bhrAntamanumAnaM pramANatvAt yatpunardhAntaM na bhavati na tatpramANaM yathA svapnajJAnamiti asiddhasAdhyavyatirekaH svapnajJAnAddhAntatvasyAnivRtteH nirvikalpakaM pratyakSaM pramANatvAt yattu savikalpakaM na tatpramANaM yathA laiGgikamityasiddhasAdhanavyatireko laiGgikAtpramANatvasyAnivRtteH 72 nityAnityaH zabdaH sattvAt, yastu na nityAnityaH sa na sa~sta dyathA staMbha iti asiddhobhayavyatirekaH stambhAnnityAnityatvasya sattvasya cAvyAvRtteH asarvajJo'nAto vA kapilo'kSaNikaikAntavAditvAt yaH sarvajJa Apto vA sa kSaNikaikAntavAdI yathA sugata. iti sandigdhasAdhya vyatireka: sugate'sarvajJatA'nAptatvayoH sAdhyadharmayoAvRtteH sandehAt // 74 // 100 Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anAdeyavacanaH kazcidvivakSitaH puruSo rAgAdimattvAt yaH punarAdeyavacanaH sa vItarAgastadyathA-zauddhodaniriti sandigdhasAdhanavyatirekaH zauddhodanau rAgAdimattvasya nivRtteH saMzayAt // 75 // na vItarAgaH kapilaH karuNAspadeSvapi paramakRpayA'narpitanijapizitazakalatvAt / yastu vItarAgaH sa karuNAspadeSu paramakRpayAsamarpitanija- pizitazakalastadyathA tapanabandhuritisandigdhobhayavyatirekaH tapanabandhau vItarAgatvAbhAvasya karuNAspadeSvapi- . paramakRpayAnapitanijapizitaza- kalavattvasya ca vyAvRtteH sandehAt // 76 na vItarAgaH kazcidvivakSitaH puruSo vaktRtvAdyaH punarvItarAyo na sa vaktA yathopalakhaNDa ityavyatirekaH . // 77 // anityaH zabdaH kRtakatvAt AkAzavadityapradarzitavyatireka: 78 // anityaH zabdaH kRtakatvAt yadakRtakaM tannityaM yathAkAzamiti viparIta- vyatirekaH uktalakSaNollaGghanenopanayanigamanayorvacane tadAbhAsau // 80 // yathA pariNAmI zabdaH kRtakatvAt / yaH kRtakaH sa pariNAmI yathA kumbhaH ityatra pariNAmI ca zabda iti kRtakazca kumbha iti ca // 81 tasminneva prayoge tasmAtkRtaka: zabda iti tasmAtpariNAmI kumbha iti ca anAptavacanaprabhavaM jJAnamAgamAbhAsam // 83 // yathA mekalakanyakAyAH kUle tAlahintAlayormUle sulabhAH piNDakhajUrAH santi tvaritaM gacchata gacchata zAvakAH // 84 // pratyakSamevaikaM pramANamityAdisaGghayAnaM tasya saGkhyAbhAsam // 85 // sAmAnyameva vizeSa eva tad dvayaM vA svatantramityAdistasya viSayAbhAsaH abhinnameva bhinnameva vA pramANAtphalaM tasya tadAbhAsam // 87 // 110 // 79 // Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptamaH paricchedaH nIyate yena zrutAkhyapramANaviSayIkRtasyArthasyAMzastaditarAMzaudAsInyataH sa pratipatturabhiprAyavizeSo nayaH // 1 // svAbhipretAdazAditarAMzApalApI punarnayAbhAsaH // 2 // sa vyAsasamAsAbhyAM dviprakAraH // 3 // vyAsato'nekavikalpaH // 4 // samAsatastu dvibhedo dravyArthika: paryAyArthikazca // 5 // Adyo naigamasaMgrahavyavahArabhedAt tredhA dharmayodharmiNo dharmadharmiNozca pradhAnopasarjanabhAvena yadvivakSaNaM sa naikagamo naigamaH // 7 // saccaitanyamAtmanIti dharmayoH // 8 // vastu paryAyavad dravyaM iti dharmiNoH // 9 // kSaNamekaM sukhI viSayAsaktajIva iti tu dharmadharmiNoH // 10 // dharmadvayAdInAmaikAntikapArthakyAbhisandhi gamAbhAsaH // 11 // yathAtmani sattvacaitanye parasparamatyantapRthagbhUteM ityAdi // 12 / / sAmAnyamAtragrAhI parAmarzaH saGgrahaH // 13 // ayamubhayavikalpaH paro'parazca // 14 // azeSavizeSeSvaudAsInyaM bhajamAnaH zuddhadravyaM sanmAtramabhimanyamAnaH paraH saGgrahaH // 15 // vizvamekaM sadavizeSAditi yathA . . // 16 // sattAdvaitaM svIkurvANaH sakalavizeSAnnirAcakSANastadAbhAsaH // 17 // yathA sattaiva tattvaM tataH pRthagbhUtAnAM vizeSANAmadarzanAt // 18 // dravyatvAdIni avAntarasAmAnyAni manvAnastadbhedeSu gajanimIlikAmavalambamAnaH punaraparasaGgrahaH / // 19 // 111 Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmAdharmAkAzakAlapudgalajIvadravyANAmaikyaM dravyatvAbhedAdityAdiryathA dravyatvAdikaM pratijAnAnastadvizeSAniDhuvAnastadAbhAsaH // 21 // yathA dravyatvameva tattvaM tato'rthAntarabhUtAnAM dravyANAmanupalabdherityAdi / saGgraheNa gocarIkRtAnAmarthAnAM vidhipUrvakamavaharaNaM yenAbhisandhinA kriyate sa vyavahAraH // 23 // yathA yatsattadravyaM paryAyo vetyAdi // 24 // yaH punarapAramArthikaM dravyaparyAyapravibhAgamabhipreti sa vyavahArAbhAsaH 25 yathA cArvAkadarzanam . . // 26 // paryAyArthikaJcaturdhA RjusUtraH zabdaH samabhirUDha evambhUtazca // 27 // Rju vartamAnakSaNasthAyi paryAyamAtraM prAdhAnyataH sUtrayannabhiprAya RjusUtraH yathA sukhavivartaH sampratyastItyAdi sarvathA dravyApalApI tadAbhAsaH // 30 // yathA tathAgatamatam // 31 // kAlAdibhedena dhvanerarthabhedaM pratipadyamAnaH zabdaH . // 32 // yathA babhUva bhavati bhaviSyati sumerurityAdi // 33 // tadbhedena tasya tameva samarthayamAnastadAbhAsaH .. // 34 // yathA babhUva bhavati bhaviSyati sumerurityAdayo bhinnakAlAH zabdA bhinnamevArthamabhidadhati bhitrakAlazabdatvAttAdRksiddhAnyazabdavadityAdi paryAyazabdeSu niruktibhedena bhinnamarthamabhirohan samabhirUDhaH // 36 // indanAdindraH zakanAcchakaH pUrdAraNAtpurandara ityAdiSu yathA // 37 // paryAyadhvanInAmabhidheyanAnAtvameva kakSIkurvANastadAbhAsaH // 38 // yathendraH zakraH purandara ityAdayaH zabdA bhinnAbhidheyA eva bhinnazabdatvAt karikuraGgaturaGgazabdavadityAdi // 39 // 112 Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zabdAnAM svapravRttinimittabhUtakriyAdivizaSTamartha vAcyatvenAbhyupagacchannevambhUtaH // 40 // yathendanamanubhavannindraH zakanakriyApariNataH zakraH pUraNapravRttaH purandara ityucyate // 41 // kriyAnAviSTaM vastu zabdavAcyatayA pratikSapa~stu tadAbhAsaH // 42 // yathA viziSTaceSTAzUnyaM ghaTAkhyaM vastu na ghaTazabdavAcyaM ghaTa zabdapravRttinimittabhUtakriyAzUnyatvAt paTavadityAdi // 43 // eteSu catvAraH prathame'rthanirUpaNapravaNatvAdarthanayAH // 44 // zeSAstrayaH zabdavAcyArthagocaratayA zabdanayAH // 45 // pUrva:pUrvo nayaH pracuragocaraH paraH parastu parimitaviSayaH // 46 // sanmAtrAgocarAt saGgrahAnnaigamo bhaavaabhaavbhuumiktvaadbhuumvissyH|| 47 // sadvizeSaprakAzakAdvyavahArataH saGgrahaHsamastasamUhopadarzakatvAdbahuviSayaH // 48 // vartamAnaviSayAhajusUtrAdvyavahArastrikAlaviSayAvalambitvAdanalpArthaH 49 kAlAdibhedena bhinnArthopadarzinaH zabdAhajusUtrastadviparItavedakatvAnmahArthaH // 50 // pratiparyAyazabdamarthabhedamabhIpsataH samabhirUDhAcchabdastadviparyayAnuyAyitvAtprabhUtaviSayaH // 51 // pratikriyaM vibhinnamarthaM pratijAnAnAdevambhUtAt samabhirUDhastadanyArthasthApakatvAnmahAgocaraH // 52 // nayavAkyamapi svaviSaye pravartamAnaM vidhipratiSedhAbhyAM saptabhaGgImanuvrajati pramANavadasya phalaM vyavasthApanIyam - // 54 // pramAtA pratyakSAdisiddha AtmA 113 Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 7 // caitanyasvarUpaH pariNAmI kartA sAkSAbhoktA svadehaparimANaH pratikSetraM bhinnaH paudgalikAdRSTavAMzcAyam . // 56 // tasyopAttapuMstrIzarIrasya samyagjJAnakriyAbhyAM kRtsnakarmakSayasvarUpA siddhiH // 57 // aSTamaH paricchedaH viruddhayodharmayorekadharmavyavacchedena svIkRtatadanyadharmavyavasthApanArthaM sAdhanadUSaNavacanaM vAdaH / prArambhakazcAtra jigISustattvanirNinISuzca // 2 // svIkRtadharmavyavasthApanArtha sAdhanadUSaNAbhyAM paraM parAjetumicchajigISuH tathaiva tattvaM pratitiSThApayiSustattvanirNinISuH // 4 // ayaM ca dvedhA svAtmani paratra ca AdyaH ziSyAdiH // 6 // dvitIyo gurvAdiH ayaM dvividhaH kSAyopazamikajJAnazAlI kevalI ca // 8 // etena pratyArambhako'pi vyAkhyAtaH // 9 // tatra prathame prathamatRtIyaturIyANAM caturaGga eva, anyatamasyApyaGgasyApAye jayaparAjayavyavasthAdidauHsthyApatteH . // 10 // dvitIye tRtIyasya kadAcid dvyaGgaH kadAcit vyaGgaH // 11 // tatraiva vyaGgasturIyasya . // 12 // tRtIye prathamAdInAM yathAyogaM pUrvavat // 13 // turIye prathamAdInAmevam // 14 // vAdiprativAdisabhyasabhApatayazcatvAryaGgAni // 15 // ArambhakapratyArambhakAveva mallapratimallanyAyena vAdiprativAdinau 16 // pramANataH svapakSasthApanapratipakSapratikSepAvanayoHkarma // 17 // 114 Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAdiprativAdisiddhAntatattvanadISNatvadhAraNAbAhuzrutyapratibhA- kSAntimAdhya sthyairubhayAMbhimatA:sabhyAH - // 18 // vAdiprativAdinoryathAyogaM vAdasthAnakakathAvizeSAGgIkAreNAgravA dottarakhAdanirdezaH sAdhakabAdhakoktiguNadoSAvadhAraNaM yathAvasaraM tattvaprakAzanena kathAviramaNam yathAsambhavaM sabhAyAM kathAphalakathanaM caiSAM karmANi prajJAjJaizcaryakSamAmAdhyasthyasampannaH sabhApatiH // 20 // vAdisabhyAbhihitAvadhAraNaM kalahavyapohAdikaM cAsya karma // 21 // sajigISuke'sminyAvatsabhyApekSaM sphUrtI vaktavyam // 22 // ubhayostattvanirNinISutve yAvattattvanirNayaM yAvatsphUrti ca vAcyam 23 pU.A.zrIhemacandrasUriviracitA ||ayogvyvccheddvaatriNshikaa // agamyamadhyAtmavidAmavAcyaM, vacasvinAmakSavatAM parokSam / / zrIvarddhamAnAbhidhamAtmarUpamahaM stutergocaramAnayAmi // 1 // stutAvazaktistava yoginAM na kiM, guNAnurAgastu mamApi nizcalaH / idaM vinizcitya tava stavaM vadan, na bAlizo'pyeSa jano'parAdhyati va siddhasenastutayo mahArthA ?, azikSitA''lApakalA kva caiSA ? tathApi yUthAdhipateH pathisthaH; skhaladgatistasya zizurna zocyaH 3 jinendra ! yAneva vibAdhase sma, durantadoSAn vividhairupAyaiH / / ta evaH citraM tvadasUyayeva, kRtAH kRtArthAH paratIrthanAthaiH // 4 // yathAsthitaM vastu dizanadhIza !, na tAdRzaM kauzalamAzrito'si / turaGgazrRGgANyupapAdayadbhyo, namaH parebhyo navapaNDitebhyaH // 5 // 115 Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jagatyanudhyAnabalena zazvat, kRtArthayatsu prasabhaM bhavatsu / kimAzrito'nyaH zaraNaM tvadanyaH, svamAMsadAnena vRthA kRpAluH 6 // svayaM kumArgaglapitA nu nAma, pralambhamanyAnapi lambhayanti / sumArgagaM tadvidamAdizantamasUyayA'ndhA avamanvate ca prAdezikebhyaH parazAsanebhyaH, parAjayo yattava zAsanasya / khadyotapotadyutiDambarebhyo, viDambaneyaM harimaNDalasya . // 8 // zaraNya ! puNye tava zAsane'pi, saMdegdhi yo vipratipadyate vA / svAdau sa tathye svahite ca pathye, saMdegdhi vA vipratipadyate vA 9 hiMsAdyasatkarmapathopadezAdasarvavinmUlatayA pravRtteH / nRzaMsadurbuddhiparigrahAcca, brUmastvadanyAgamamapramANam // 10 // hitopadezAt sakalajJaklRptermumukSusatsAdhuparigrahAcca / pUrvAparArtheSvavirodhasiddhestvadAgamA eva satAM pramANam // 11 // kSipyeta vA'nyaiH sadRzIkriyeta vA, tavAghripIThe luThanaM surezituH / idaM yathAvasthitavastudezanaM, paraiH kathaGkAramapAkariSyate ? // 12 // tadduHSamAkAlakhalAyitaM vA, pacelimaM karma bhavAnukUlam / upekSate yattava zAsanArthamayaM jano vipratipadyate vA . // 13 // paraHsahasrAH zaradastapAMsi, yugAntaraM yogamupAsatAM vA / tathApi te mArgamanApatanto, na mokSyamANA api yAnti mokSam 14 anAptajADyAdivinirmititva-sambhAvanAsambhavivipralambhAH / paropadezAH paramAptaklRpta-pathopadeze kimu saMrabhante ? // 15 // yadArjavAduktamayuktamanyaistadanyathAkAramakAri ziSyaiH / . na viplavo'yaM tava zAsane'bhUdaho ! aghRSyA tava zAsanazrI:16 // dehAdyayogena sadAzivatvaM, zarIrayogAdupadezakarma / parasparaspadhi kathaM ghaTeta, paropaklRpteSvadhidaivateSu lAdhidevateSa // 17 // 116 Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAgeva devAntarasaMzritAni, rAgAdirUpANyavamAntarANi / na mohajanyAM karuNAmapIza !, samAdhimAdhyasthyayugAzrito'si 18 // jaganti bhindantu sRjantu vA punaryathA tathA vA patayaH pravAdinAm / tvadekaniSThe bhagavan ! bhavakSayakSamopadeze tu paraM tapasvinaH / / 19 // vapuzca paryaGkazayaM zlathaM ca, dRzau ca nAsAniyate sthire ca / na zikSiteyaM paratIrthanAthaijinendra ! mudrA'pi tvaanydaastaam|| 20 // yadIyasamyaktvabalAt pratImo, bhavAdRzAnAM paramasvabhAvam / kuvAsanApAzavinAzanAya, namo'stu tasmai tava zAsanAya // 21 // apakSapAtena parIkSamANA, dvayaM dvayasyApratimaM pratImaH / yathAsthitArthaprathanaM tavaitadasthAnanirbandharasaM pareSAm // 22 // anAdyavidyopaniSanniSaNNairvizrRGkhalaizcApalamAcaradbhiH / / amUDhalakSyo'pi parAkriye yat, tvatkiGkaraH kiM karavANi deva ! 23 vimuktavaivyasanAnubandhAH, zrayanti yAM zAzvatavairiNo'pi / parairagamyAM tava yoginAtha !, tAM dezanAbhUmimupAzraye'ham // 24 // madena mAnena manobhavena, krodhena lobhena ca sammadena / parAjitAnAM prasabhaM surANAM, vRthaiva sAmrAjyarujA pareSAm // 25 // svakaNThapIThe kaThinaM kuThAraM, pare kirantaH pralapantu kiJcit / / manISiNAM tu tvayi vItaraga !, na rAgamAtreNa mno'nurktm|| 26 // sunizcitaM matsariNo janasya, na nAtha ! mudrAmatizerate te / mAdhyasthyamAsthAya parIkSakA ye, maNau ca kAce ca samAnubandhAH 27 imAM samakSaM pratipakSasAkSiNAmudAraghoSAmavaghoSaNAM bruve / na vItarAgAt paramasti daivataM, na cApyanekAntamRte nayasthiti:28 // na zraddhayaiva tvayi pakSapAto, na dveSamAtrAdaruciH pareSu / / yathAvadAptatvaparIkSayA tu, tvAmeva vIra ! prabhumAzritAH smaH 29 // .. . 117 Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tamaHspRzAmapratibhAsabhAjaM, bhavantamapyAzu vivindate yAH / mahema candrAMzuzAvadAtAstAstarkapuNyA jagadIza ! vAcaH // 30 // yatra tatra samaye yathA tathA, yo'si so'syabhidhayA yayA tyaa| vItadoSakaluSaH sa cedbhavAneka eva bhagavan ! namo'stu te 31 // idaM zraddhAmAtraM tadatha paranindAM mRdudhiyo, vigAhantAM hanta ! prakRtimaravAdavyasaninaH / araktadviSTAnAM jinavara ! parIkSAkSamadhiyA- . mayaM tattvAlokaH stutimayamupAdhi vidhRtavAn .. . H pU.A.zrIhemacandrasUriviracitA // anyayogavyavacchedadvAtriMzikA // anantavijJAnamatItadoSamabAdhyasiddhAntamamartyapUjyam / / zrIvarddhamAnaM jinamAptamukhyaM, svayambhuvaM stotumahaM yatiSye // 1 // ayaM jano nAtha ! tava stavAya, guNAntarebhyaH spRhayAlureva / vigAhatAM kintu yathArthavAdamekaM parIkSAvidhidurvidagdhaH // 2 // guNeSvasUyAM dadhataH pare'mI, mA zizriyannAma bhavantamIzam / tathApi sammIlya vilocanAni, vicArayantAM nayavartI satyam 3 // svato'nuvRttivyativRttibhAjo, bhAvA na bhAvAntaraneyarUpAH / parAtmatattvAdatathAtmatattvAd, dvayaM vadanto'kuzalAH skhlnti|| 4 // AdIpamAvyoma samasvabhAvaM, syAdvAdamudrA'natibhedi vastu / tannityamevaikamanityamanyaditi tvadAjJAdviSatAM pralApAH // 5 // kartA'sti kazcijjagataH sa caikaH, sa sarvagaH sa svavaMzaH sa nityaH imAH kuhevAkaviDambanAH syusteSAM na yeSAmanuzAsakastvam // 6 // 118 Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ na dharmamitvamatIvabhede, vRttyA'sti cena tritayaM cakAsti / ihedamityasti matizca vRttau, na gauNabhedo'pi ca lokbaadhH|| 7 // satAmapi syAt kvacideva sattA, caitanyamaupAdhikamAtmano'nyat / na saMvidAnandamayI ca muktiH susUtramAsUtritamatvadIyaiH // 8 // yatraiva yo dRSTaguNaH sa tatra, kumbhAdivaniSpratipakSametat / / tathApi dehAd bahirAtmatattvamatattvavAdopahatAH paThanti // 9 // svayaM vivAdagrahile vitaNDApANDityakaNDUlamukhe jane'smin / mAyopadezAt paramarma bhindannaho ! virakko muniranyadIyaH // 10 // na dharmaheturvihitA'pi hiMsA, notsRSTamanyArthamapodyate ca / . svaputraghAtAnRpatitvalipsAsabrahmacAri sphuritaM pareSAm // 11 // svArthAvabodhakSama eva bodhaH prakAzate nArthakathA'nyathA tu / pare parebhyo bhayatastathApi, prapedire jJAnamanAtmaniSTham // 12 // mAyA satI ced dvayatattvasiddhirathAsatI hanta ! kutaH prapaJcaH / mAyaiva cedarthasahA ca tatkiM, mAtA ca vandhyA ca bhavatpareSAm ? anekamekAtmakameva vAcyaM, dvayAtmakaM vAcakamapyavazyam / ato'nyathAvAcakavAcyaklRptAvatAvakAnAM pratibhApramAdaH // 14 // cidarthazUnyA ca jaDA ca buddhiH, zabdAditanmAtrajamambarAdi / na bandhamokSau puruSasya ceMti, kiyajjaDaina grathitaM virodhi|| 15 // na tulyakAlaH phalahetubhAvo, hetau vilIne na phalasya bhAvaH / na saMvidadvaitapathe'rthasaMvid, vilUnazINa sugatendrajAlam // 16 // vinA pramANaM paravanna zUnyaH, svapakSasiddheH padamaznuvIta / kupyet kRtAntaH spRzate pramANamaho ! sudRSTaM tvdsuuyidRssttm||| 17 // kRtapraNAzA'kRtakarmabhogabhavapramokSasmRtibhaGgadoSAn / upekSya sAkSAt kSaNabhaGgamicchannaho ! mahAsAhasikaH prste|| 18 // 119 Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sA vAsanA sA kSaNasantatizca, nAbhedabhedA'nubhayairghaTate / tatastaTA'darzizakuntapotanyAyAt tvaduktAni pare zrayantu // 19 // vinA'numAnena parAbhisandhimasaMvidAnasya tu nAstikasya / na sAmprataM vaktumapi kva ceSTA, va dRSTamAtraM ca hahA ! pramAdaH .. pratikSaNotpAdavinAzayogisthiraikamadhyakSamapIkSamANaH / jina ! tvadAjJAmavamanyate yaH, sa vAtakI nAtha ! pizAcakI vA anantadharmAtmakameva tattvamato'nyathA sattvamasUpapAdam / iti pramANAnyapi te kuvAdikuraGgasantrAsanasiMhanAdAH // 22 // aparyayaM vastu namasyamAnamadravyametacca vivicyamAnam / AdezabhedoditasaptabhaGgamadIdRzastvaM budharUpavedyam // 23 // upAdhibhedopahitaM viruddhaM, nArthepvaMsattvaM sadavAcyate ca / .. ityaprabudhyaiva virodhabhItA, jaDAstadekAnsahatAH patanti // 24 // syAnnAzi nityaM sadRzaM virUpaM, vAcyaM na vAcyaM sdsttdev| . vipazcitAM nAtha ! nipItatattvasudhodgatodgAraparampareyam // 25 // ya eva doSAH kila nityavAde, vinAzavAde'pi samAsta eva / parasparadhvaMsiSu kaNTakeSu, jayatyadhRSyaM jina ! zAsanaM te // 26 // naikAntavAde sukhaduHkhabhogau, na puNyapApe na ca bandhamokSau / durnItivAdavyasanAsinaivaM, paraiviluptaM jagadapyazeSam // 27 // sadeva sat syAtsaditi tridhA'rtho, mIyeta durnItinaya-pramANaiH / yathArthadarzI tu nayapramANapathena durnItipathaM tvamA''sthaH // 28 // mukto'pi vA'bhyetu bhavaM bhavo vA, bhavasthazUnyo'stu mitAtmavAde / SaDjIvakAyaM tvamanantasaGkhyamAkhyastathA nAtha ! yathA na doSa:29 // anyo'nyapakSapratipakSabhAvAd, yathA pare matsariNaH pravAdAH / nayAnazeSAnavizeSamicchan, na pakSapAtI samayastathA te // 30 // 10 Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAgvaibhavaM te nikhilaM vivektumAzAsmahe cenmahanIyamukhya / lakema jaGghAlatayA samudraM, vahema candradyutipAnatRSNAm // 31 // idaM tattvA'tattvavyatikarakarAle'ndhatamase, jaganmAyAkArairiva hataparairhA ! vinihitam taduddhattuM zakto niyatamavisaMvAdivacanastvamevAtastrAtastvayi kRtasarpayAH kRtadhiyaH // 32 // // 1 // cAndrakulanabhomaNipradyumnasUriziSyacandrasenasUriviracitA ||utpaadaadisiddhiH|| yasyotpAdavyayadhrauvya-yuktavastUpadezataH / siddhamAptasvabhAvatvaM, tasmai sarvavide namaH yadutpAdavyayadhrauvya-yogitAM na bibharti vai| tAdRzaM zazazRGgAdi-rUpameva paraM yadi // 2 // na yatsattAbhisambandhA-na zakte!palabdhitaH / vinotpAdavyayadhrauvyai-rvastutvamupapadyate // 3 // utpAdo vastuno bhAvo, nAzastasya vyayo mataH / dhrauvyamanvitarUpatva-mekaM nAnyonyavarjitam // 4 // avinAbhAvi yadyena, na tattena virudhyte| . vRkSatveneva cUtatva-mihApyevaM vyavasthitiH // 5 // nAzataH sarvathA bhAvo, na nAzaH sarvathA sataH / nAnvayo'pi vinaitAbhyAM, pramANe pratibhAsate utpAdo yadi dRSTatvA-diSTaH prAmANikaiH paraiH / tadrUpapariNAmo'yaM, tadeSTavyastato na kim 121 // 6 // // 7 // Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 8 // - // 9 // // 12 // // 13 // yadasattanna kenApi, kriyate viyadabjavat / upAdAnaM na ceha syAt, sarvaM sarvatra vA bhavet / kAryakAraNabhAvAdi-vyavasthApyatra durghaTa / zaktInAM niyamo'pyeSa, syAtsattvena vinA katham bhinno bhAvAdabhinno vA, nAzaH kiM vA sa eva na? / bhede vastUpalabhyeta, tAdavasthyaprasaGgataH abhede bhAva evAya mabhAvaH kevlo'thvaa| tataH sahAvabhAseta, bhAvo yadvA kadApi na abhAve'pi ca nAzasya, vaktumetadasAmpratam / na tasya kiJcidbhavati, na bhavatyeva kevalam vidyudAdyapi nAtyantaM, nAzitvena prakAzate / andhakArAdyupAdAna-bhAvenAsyaiva sambhavAt na caivaM tasya rUpasya, nAze pUrvasamudbhavaH / tadanyasyApi tannAzasvabhAvasya prasUtitaH krmttphlsmbndh-bndhmokssaadysnggtiH| sphuTaiva sarvathocchede, santAnaH svaH paro na vA? indriyAdhInajanmeya-mabhedagrAhiNI matiH / prAmANyaM bAdhavaikalyA-daznute bhedabuddhivat yadabhedasya bhedena, bhavanaM so'yamanvayaH / ekAntena na nityatvaM, pramANAnupapattitaH bhAvA jJeyasvabhAvAzce-nnityaM tajjJAnasambhavaH / ta(a) thAjJeyasvabhAvAste, kadA tajjJAnasambhavaH ? sahakArivyapekSA'pi, nityaikAnte na yujyate / nAdheyaM nApaneyaM vA, rUpaM taistasya kiJcana // 14 // // 16 // // 17 // // 18 // // 19 // 12 Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 20 // // 21 // // 22 // // 23 // // 24 // // 25 // vastuto'cintyazaktitvAde(tvame)va cediSyate paraiH / dravyarUpasya paryAyai-raikyaM dRSTaM na ki matam ? na hi dravyAtirekeNa, paryAyAH santi kecana / dravyameva tataH satyaM, bhrAntiranyA tu citravat paryAyavyatirekeNa, dravyaM nAstIha kiJcana / bheda eva tataH satyo, bhrAntistaddhauvyakalpanA nAbhedameva pazyAmo, bhedaM nApi ca kevalam / jAtyantaraM tu pazyAma-stenAnekAntasAdhanam sukhaduHkhAdisambandho, yujyate kathamanyathA ? / vyarthaH zramastato'nyeSAM, dustarkAkulacetasAm nanutpAdAdayo dharmA, bhinnAH syurdharmiNo yadA / nIrUpatvaM tadA tasya, vAcyaM vA lakSaNAntaram abhede yuktatA na syAt, asyAbhedavyapekSaNAt / sambandhazabdo nAyaM yad, na-dvayena vinA sa tu kiM cotpAdAdiyogitva-mutpAdAderyadeSyate / anavasthA tadA mRgyaM, tenAnyadvastulakSaNam sattvaM hi vastuno rUpaM, saditi pratyayo yataH / sattvarUpaviyogena, notpAdAderapi sthitiH yadutpAdavyayadhrauvya-yuktaM tebhyaH paraM na tat / kintvabhedAMzamAzritya, teSAmeva tathA sthitiH bhinnazabdapravRttizca, bhedAMzasyApi sambhavAt / nirapekSau na cAnyo'nyaM, bhedAbhedAvimau kvacit vastunastanna nairUpyaM, na cAnyadapi dUSaNam / saditi pratyayo'pyeSa, tata evopajAyate // 26 // // 27 // // 28 // // 29 // // 30 // // 31 // 123 Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bodharUpAdayo'pyetat-trairUpyAbhedavartinaH / kathaJcittena jainendraM, sudRzaM vastulakSaNam .. // 32 // // 32 // pU.A.zrIhemacandrasUsvirajIviracitam . // pramANamImAMsAyAH // prathama syAdhyAyasya prathamamAhnikam / atha pramANamImAMsA // 1 // samyagarthanirNayaH pramANam // 2 // svanirNayaH sanapyalakSaNam, apramANe'pi bhAvAt . // 3 // grahISyamANagrAhiNa iva gRhItagrAhiNo'pi nAprAmANyam // 4 // anubhayatrobhayakoTisparzI pratyayaH saMzayaH // 5 // vizeSAnullekhyanadhyavasAyaH // 6 // atasmiMstadeveti viparyayaH // 7 // prAmANyanizcayaH svataH parato vA // 8 // pramANaM dvidhA // 9 // pratyakSaM parokSaM ca . .. // 10 // vyavasthAnyadhIniSedhAnAM siddheH pratyakSetapramANasiddhiH // 11 // bhAvAbhAvAtmakatvAdvastuno nirviSayo'bhAvaH // 12 // vizadaH pratyakSam pramANAntarAnapekSedantayA pratibhAso vA vaizadyam // 14 // tat sarvathAvaraNavilaye cetanasya svarUpAvirbhAvo mukhyaM kevalam15 // prajJAtizayavizrAntyAdisiddhestatsiddhiH // 16 // baadhkaabhaavaacc17|| tattAratamye'vadhimanaHparyAyau ca - // 18 // vizuddhikSetrasvAmiviSayabhedAt tadbhedaH // 19 // indriyamanonimitto'vagrahehAvAyadhAraNAtmA saaNvyvhaarikm|| 20 // 124 Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sparzarasagandharUpazabdagrahaNalakSaNAni sparzanarasanaghrANacakSuHzrotrANIndriyANi dravyabhAvabhedAni // 21 // dravyendriyaM niyatAkArAH pudgalAH // 22 // bhAvendriyaM labdhyupayogau // 23 // sarvArthagrahaNaM manaH // 24 // nArthAloko jJAnasya nimittamavyatirekAt // 25 // akSArthayoge darzanAnantaramarthagrahaNamavagrahaH // 26 // avagRhItavizeSAkAGkSaNamIhA // 27 // IhitavizeSanirNayo'vAyaH // 28 // smRtiheturdhAraNA // 29 // pramANasya viSayo dravyaparyAyAtmakaM vastu // 30 // arthakriyAsAmarthyAt // 31 // tallakSaNatvAdvastunaH // 32 // puurvottraakaarprihaarsviikaarsthitilkssnnprinnaamenaasyaarthkriyoppttiH33|| phalamarthaprakAzaH // 34 // karmasthA kriyA // 35 // kartRsthA pramANam // 36 // tasyAM satyAmarthaprakAzasiddheH // 37 // ajJAnanivRttiA // 38 // avagrahAdInAM vA kramopajanadharmANAM pUrvaM pUrva pramANamuttaramuttaraM phalam // 39 // hAnAdibuddhayo vA // 40 // prmaannaadbhinaabhinnm||41|| svaparAbhAsI pariNAmyAtmA pramAtA // 42 // . prathamasyAdhyAyasya dvitIyamAhnikam avizadaH parokSam smRtipratyabhijJAnohAnumAnAgamAstadvidhayaH vAsanodbodhahetukA tadityAkArA smRtiH // 2 // // 3 // . 125 Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 8 // darzanasmaraNasambhavaM tadevedaM tatsadRzaM tadvilakSaNaM / tatpratiyogItyAdisaGkalanaM pratyabhijJAnam // 4 // upalambhAnupalambhanimittaM vyAptijJAnam UhaH // 5 // vyAptiApakasya vyApye sati bhAva eva vyApyasya vA tanaiva bhAvaH6 // sAdhanAtsAdhyavijJAnam anumAnam . tat dvidhA svArthaM parArthaM na svArthaM svanizcitasAdhyAMvinAbhAvaikalakSaNAt sAdhanAt sAdhyajJAnam9 / / sahakramabhAvinoH sahakramabhAvaniyamo'vinAbhAvaH // 10 // UhAt tanizcayaH // 11 // svabhAva: kAraNaM kAryamekArthasamavAyi virodhi ceti paJcadhA sAdhanam // 12 // siSAdhayiSitamasiddhamabAdhyaM sAdhyaM pakSaH // 13 // pratyakSAnumAnAgamalokasvavacanapratItayo bAdhAH sAdhyaM sAdhyadharmaviziSTo dharmI, kvacittu dharmaH // 15 // dharmI pramANasiddhaH // 16 // buddhisiddho'pi // 17 // na dRSTAnto'numAnAGgam // 18 // sAdhanamAtrAt tatsiddheH // 19 // sa vyAptidarzanabhUmiH // 20 // sa sAdharmyavaidhAbhyAM dvedhA // 21 // sAdhanadharmaprayuktasAdhyadharmayogI sAdharmyadRSTAntaH // 22 // sAdhyadharmanivRttiprayuktasAdhanadharmanivRttiyogI vaidhy'dRssttaantH|| 23 // dvitiya svAdhyAyasya prathamamAhnikam yathoktasAdhanAbhidhAnajaH parArtham // 1 // vacanamupacArAt // 2 // tad dvedhA // 3 // tathopapattyanyathAnupapattibhedAt // 4 // nAnayostAtparye bhedaH // 5 // ata eva nobhayoH prayogaH // 6 // 126 Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ = 7 // = viSayopadarzanArthaM tu pratijJA gamyamAnatve'pi sAdhyadharmAdhArasandehApanodAya dharmiNi pakSadharmopasaMhAravat tadupapattiH // 8 // etAvAna prekSaprayogaH // 9 // bodhyAnurodhAt pratijJAhetUdAharaNopanayanigamanAni paJcApi // 10 sAdhyanirdezaH pratijJA // 11 // sAdhanatvAbhivyaJjakavibhaktyantaM sAdhanavacanaM hetuH // 12 // dRSTAntavacanamudAharaNam . // 13 // dharmiNi sAdhanasyopasaMhAra upanayaH // 14 // sAdhyasya nigamanam 15 // asiddhaviruddhAnaikAntikAstrayo hetvAbhAsAH // 16 // nAsannanizcitasattvo vA'nyathAnupapannaH iti sattvasyAsiddhau sandehe vA'siddhaH // 17 // vAdiprativAdyubhayabhedAccaitadbhedaH // 18 // vizeSyAsiddhAdInAmeSvevAntarbhAvaH . // 19 // viparItaniyamonyathaivopapadya'mAno viruddhaH // 20 // niyamasyAsiddhau sandehe vaa'nythaapyuppdymaano'naikaantikH|| 21 // sAdharmyavaidhAbhyAmaSTAvaSTau dRSTAntAbhAsAH // 22 // amUrtatvena nitye zabde sAdhye karmaparamANughaTAH . .. sAdhyasAdhanobhayavikalAH . // 23 // vaidhahNa paramANukarmAkAzAH sAdhyAdyavyatirekiNaH // 24 // vacanAdAge rAgAnmaraNadharmakiJcijjJatvayoH sandigdhasAdhyAdyanvayavyatirekA rathyApuruSAdayaH // 25 // viparItAnvayavyatirekau // 26 // apradarzitAnvayavyatirekau // 27 // . 127 Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanadoSodbhAvanaM dUSaNam // 28 // abhUtadoSodbhAvanAni dUSaNAbhAsA jAtyuttarANi // 29 // tattvasaMrakSaNArthaM prAznikAdisamakSaM sAdhanadUSaNavadanaM vaadH|| 30 // svapakSasya siddhirjayaH // 31 // asiddhiH parAjayaH // 32 // sa nigraho vAdiprativAdinoH : // 33 // na vipratipattyapratipattimAtram // 34 // nA'pyasAdhanAGgavacanamadoSodbhAvane , . // 35 // sveSTArthasAdhakamabAdhitaM gUDhapadasamUhAtmakaM prasiddhAvayavopetaM vAkya // 36 // patram naigamaH dvitIya syAdhyAyasya dvitIyamAhnikam atiraskRtAnya pakSo'bhipreta padArthAzagrAhI jJAturabhiprAyo nyH|| 1 // dravyaparyAyAnyatarasya ubhayasya vA gauNa mukhya bhAvena prarupaNa pravINo // 2 // aniSpanna paryAyasya saMkalpamAtra grAhI negamaH // 2 // abhedarUpatayA vastujAtasya saMgrAhaka:saMgrahaH / // 3 // saMgrahagrahItArthAnAM bhedarupatayA vidhipUrvakaM vyAvaharaNaM vyvhaarH|| 4 // vartamAnamAtra paryAyagrAhI RjusUtraH // 5 // kAlAdi bhedena zabdasya bhinnArthavAcakatvena abhyupagamaparaH zabdaH // 6 // nirukti bhedajanya bhinna paryAyavAcakazabdAt padArthanAnAtva nirupakaH samabhiruDhaH // 7 // zabdapravRtti nimitta bhUta kriyA yuktasya arthasya tacchabda vAcyatvena prarupaka evaM bhUtaH // 8 // 128 Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIya syAdhyAyasya tRtIyamAhnikam saMyoga-samavAya-vIziSTasAmAnyAnyatamAvacchadena nAstIti pratItiviSayo'tyantAbhAvaH // 9 // kAryAkAraNyAvRttimAn kAryapUrvaparyAya eva prAgabhavaH [pratiyogyupAdAne kAryaprAkkAlAvacchedena etatkAryaM bhaviSyati iti pratItiviSayatvaM prAgabhAvaH] kAryakAravyAvRttimAn kAryottaraparyAyodhvaMsaH [pratiyogyupAdAne kAryottara- kAlAvacchedena etatkAryaM na upalabhyate (naSTam) iti pratItiviSayatvaM dhvaMsaH // 3 // svarUpAvacchedana svarUpAntavyacchedAno'nyo'nyabhAvaH // 4 // jJAnadarzanacAritraguNavAn jIvAtmA / jaDatve sati Atmano vibhAvadazAjanakattvaM karma // 6 // mithyAtvAviratikaSAyayogena karmaNa AtmanA saha ekIbhavanaM karmabaMdhaH 7 yathAdhyAtmam asati satprakArikA buddhiH tatkAraNaM vA mithyAtvam 8 // SaTkAyavadhaSaDindrabhyo yatanayA anivartanaM aviratiH // 9 // jAtimlAnivRddhiprabhatidharmavAn sajIvaH . // 10 // pramAdevazAt prANipIDanaM hiMsA // 1 // [pramAdayogena zubhasaMkalpAbhAve iti prANavyaparopaNaM hiMsA // 11 // ] . rAgadveSajanyo manasaH pariNAmaH kaSAyaH // 12 // [bhavaprayojakAdhyavasAyaH kaSAyaH] AtmaparispandanaprayojakatvaM yogatvam // 13 // jinavacanaviSayakAstikyaprayojakatvaM samyaktvam . // 14 // samyakzraddhayA yathAvasthitapadArthAvagamaH samyagjJAnam // 15 // . 120 Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJapArijJApUrvakaH pApavyApAraparihAraH saMyamaH upAdhimAtradhvaMso mokSaH // 16 // // 17 // // 1 // // 2 // // 3 // // 4 // AcAryapravarazrIdevabhadrasUrisUtritaH ||prmaannprkaashH|| sannyAyanagarArambhamUlasUtrasanAbhayaH / zrInAbheyasya nandyAsurdezanAvacanakamAH , jJAna-jJeyasvarUpaM yat klytyekhelyaa| . trailokyamakhilaM jyotistadArhatamahaM stuve upAdeyamupAdAtuM heyaM haatumupaasyte| pramANameva yat sadbhistadevAtaH prakAzyate jJAnaM svArthavinizcayarUpamabAdhaM pramANametacca / jJAtuH pRthak kathaJcit prAmANyaM ca svataH parataH pratyakSamatha parokSaM dvidhaiva [tat] tatra cAdimaM dvedhA / naizcayikamatha vyavahArakAri pUrvaM punastredhA avadhi-manaHparyaya-kevalAni SoDhA dvitIyamanyat tu / pratyakSAdinimittaM parokSametacca paJcavidham smaraNaM pratyabhijJAnaM tarko laiGgikamAgamaH / viSayaH phalamAbhAsAH syAdvAdo naya-durnayau vAdanyAyastataH sarvavittve [ca] bhuktisambhavaH / puM-striyozca samA muktiriti zAstrArthasaGgrahaH pramANaM jJAnaM praamaannysyaanythaanuppttitH| . nAjJAnaM sannikarSAdi na sAdhakatamaM yataH 130 // 5 // // 7 // . // 8 // // 9 // Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ arthasya pramitau na sAdhakatamaH syAt sannikarSo yataH, svasyAsau pramitau na sAdhakatamaH kumbhAdivat karhicit / arthazcApramitaH kathaM matidhanaistyajyeta gRhyeta vA ?, samyagjJAnamataH pramANamaparaM no sannikarSAdikam // 10 // pradIpa-nayanAdibhirna ca bhavatyanaikAntiko, na sAdhakatamA yatasta iha mukhyavRtyA mitau / paramparitakAraNe karaNatA yadi tviSyate, tadA karaNalakSaNe bata ! jalAJjalirdIyatAm // 11 // ye sannikarSamavadan nipuNAH pramANamadhyakSatA kimu na tairnabhasaH prapannA ? / yad bhautikena nayanena vi[hA] yasastaiH, zAzakyate skhalayituM nahi sannikarSaH . // 12 // bhUSA(rUpA)bhAvAnnabhasi na yadi syAdaNau tatra [....]syA nudbhUtatve nayanajamale syAtU smudbhuutruupe| tasmAt svArthagrahaNaniyatA jJAnarUpaiva zakti AtuHkarmApacayajanitA mukhyavRttyA pramANam // 13 // pramANAbhAvato sattve saMyoga-samavAyayoH / sannikarSAbhidAkhyAnaM vAndhyeyaguNavarNanam / // 14 // daNDIti matistvanmatasaMyogavimuktavastubhedakRtA / saMyuktAkAratvAd yuktA prAsAdabuddhiriva' // 15 // yad yasmAno bhinnaM samavAyastatraM tasya naiva yathA / svAtmani paTanavatantu[......]vizeSebhyaH paye bhinnaH // 16 / / yad vRzya (dRzyaM) sad yasmAd vyatirekeNopalabhyate na tataH / tadabhinnaM sa ca tebhyastathA'nyathocchidyate bhedaH // 17 // . 131 Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnasya svaprakAzatvaM kevlvytirekinnaa| arthaprakAzakatvena siddhasaGketakaH sudhIH // 18 // yaccocyate jJAnamihApareNa, jJAnena vedyaM khalu meyabhAvAt / / ghaTAdivat tatra mahezabuddhyA, naikAntikatve sphuTameva hetoH // 19 // pRthagjanajJAnamapekSya sAdhane, na ca sthitirvA vyabhicAra eva vaa| suvedane'dhyakSabalAcca susthite, hetorakiJcitkaratA nivAryA // 20 // antarmukho yaH pratibhAsabhedaH, sa sAdhayed jJAnagataM prakAzam / bahirmukhastvarthagataM tadevaM, jJAnaM prasiddhayet sva-paraprakAzam // 21 // na ca dvaye'pi pratibhAsamAne, zakyo'palApo'nyatarasya kartum / . pratyakSatA saMvidi cAtra mukhyA, jJeye punaH syAdupacAravRttyA // 22 // yad yasminnupalabdhilakSaNagatAkAreNa nA''bhAsate, vAcyaM tanna tadAtmakaM kila yathA kumbhaH pydyaakRtiH| bhAsante ca ghayadayo na hi jaDA bhAvAH kvacit saMvidA, kAreNeti vibhinnamUrtaya ime mAnyA manISAdhanaiH .. // 23 // [..................]te jJAnameva yadihAvabhAsate / tadyathA sukhapramukhamavabhAsate ca kumbhAdistat kutastyA'rthasiddhiH? (?) yad yena sahopalabhyate, niyamAt tanna tato vibhidyte| candrAccandro yathA paraH, sarvaM vastu tathA ca saMvidA // 25 // vedyate yadiha tanna bhidyate, jJAnataH khalu tadIyarUpavat / vedyate ca sakalaM ghaTAdikaM, bAhyavastu saditi bhramastataH // 26 // saMvedyamAnatvamidaM svatazcedasiddhamarthasya tathA prtiiteH| " athAparasmAd bahirapyasiddheviruddhamanyA ca gatirna kAcit // 27 // jJAnasya sva-paraprakAzaparatApakSe'pi sambhAvyate, naiyatyena sahopalambha iti sandehAdanaikAntikaH / 132 Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratyakSAdanumAnatazca vidite bAhye ca kAlAtyaya kSipto'pyeSa sahArthacintanavidhirbhedAd viruddho'pi ca // 28 // niyataH sahopalambhoM bhinnAsvapi kRttikAsu yad dRSTaH / tena vyabhicAritvaM sphuTaM vipakSe'pi vRttitvAt // 29 // vedyatvamatra yadi vedanakarma tAt (bhAvAt), kroDIkRtaM nanu bhidaiva tato viruddham / cidrUpatA yadi punastadasiddhameva, kumbhAdayaH khalu jaDA yadamI prasiddhAH // 30 // jJAnaM vivAdapatitaM vyavasAyarUpaM, bAdhAprabandhaparivarjitavedanatvAt / yat tUktasAdhyavikalaM tadupAttahetuzUnyaM yathA kila viparyaya-saMzayAdi viparyayA-'nadhyavasAya-saMzayasvarUpakAropavirodhi tAvat / vinizcayAtmatvamRte na yujyate, jJAne visaMvAdakatA vishessnnm|| 32 // nirvikalpamapi nizcayaM vinA, na pramANapadavIM samaznute / bhASamANa iti tatpramANatAM, mA kSipaMzca sugato na saugataH // 33 // kiJcAvikalpakamanadhyavasAyarUpaM, yuJjad vinizcitikRtAvavalambikalpam / puMsaH svayaM sutakRtAvabalasya zaNDha. dattAtmajaprajananAdhikRteH samaM syAt / jJAnaM vyavasyati na vyavahArakAri, gacchatRNAlagana [............ / .............] vedavatta(tA)thAgatairanugataM khalu nirvikalpam // 35 // kiJcAvikalpa-[sa]vikalpakayorabhISTau, yat tAttviketaratanU viSayau tathA ca / mithyAdhiropitamahotsa(?)vikalpakasyAprAmANyamAttaviSayagrahaNena bauddhaiH // 36 // 133 // 34 // Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yasmin bAdhA bhavati viparItArthanirNAyakena,... jJAnaM na syAt tadiha vilasadbAdhakaM na prmaannm| / AtmA vyApI prakRtijanitaM vizvamIzapraklRptaM, sarvaM nityaM kSaNikamathavetyAdisaMvedanaM vA // 37 // zuktAvidaM rUpyamiti pratIti, viparyayakhyAtimuzanti sntH| anekadhA vipratipattiratra, pravAdinAM dRSTivazAt tathAhi // 38 // prAbhAkarAH prAhurihendriyotthamadhyakSamekaM viSaye pursthe| saMskArajanyA smRtiranyadasyAH, pUrvAnubhUtaM viSayasvarUpam // 39 // hetuprabhedAd viSayaprabhedAccedaM kila jJAnayugaM pramAtuH / . smRtipramoSAcca bhaved vivekAkhyAtina tu jJAnamakhaNDametat // 40 // atrocyate kAraNabhedamAtrAt, kAryasya bhedo yadi sAdhanArthaH / tadA dRgAdyairbahubhiH kRtaM sat, prAptaM ghaTajJAnamapi hyanekam // 41 // sAmaNyabhedAdatha nAsti so'smin, sAmagrikaikaiva yato'tra tAvat / kAryasya bhedAd yadi cAtra hetuvrjaanytaa'nyonysmaashrystt|| 42 // saMskArendriyayovilokitamathAnyatra prabhutvaM smRti pratyakSaprabhave ihApi suvacastat kAryabhedastataH / dattastarhi jalAJjalistizra(?)sanAthaH pratyabhijJAvido'pyekatve yadihApi saiva sakalA tatkAryatA lokyate // 43 // hagAdayo doSavazAcca rUpyarUpeNa zukti khalu darzayanti / tasmAdasiddho viSayaprabhedaH, siddhaM tato jJAnamakhaNDametat // 44 // jJAnasya sarvasya sagocaratve, bhaGgyA kayAcid vihitprtisstthe| bAhyArthanihvetRmanorathadrUn, viparyayakhyAtira(ru)nmUlayiSyati // 45 // AhurmadhyamakA idaM rajatamityakhyAtireSA yato, rUpyakhyAtimadatra no sajati na bhraantitvmsyaanythaa| 134 Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 48 // no zaktiH kaladhautamityadhigateH syAd vastu vastvantarA kAreNa pratibhAti tarhi na bhaved vastuvyavasthA kvacit // 46 // atrocyate yadi na kiMJcidihAvabhAti, tat syAd vizeSabhaNitevirahaprasaGgaH akhyAtiratra ca mataH kimabhAva eva, khyAterathAlpatamatA prathame vikalpe na syAd bhidA bhrama-suSuptadazAsu hetu noM vA manA(tA)'pi paramArthasatI na yasmAt / pakSe pare vitatharUpatayA'rthabhAne, khyAtiviparyayavatI sphuTameva siddhA viparyaye bhAti yadatra kiJcit, tajjJAnadharmo yadi vA'rthadharmaH / nA.....nahaGkArasamAzrayatvaM, bahirmukhatvapratibhAsanAcca // 49 // na cArthadharmo'rthavidheyasAdhyavaidhuryato bAdhakabodhabhAve / tadva(dvA)matAyAzca vibAdhitatvAt tasmAdasatkhyAtiriyaM prapadyA 50 vi(vai)bhASikairuktamidaM na yuktaM, na sacca bhAtIti ca vAgvirodhAt / jJAnArthayorbhedakayorabhAve, bhrAnteravaicitryavidhe[:] prasaGgAt // 51 / / arthakriyAyAM punararthamAtranibandhaneMcchAdirihApi so'sti| viziSTarUpA tu ziva(vizi)STavastusAdhyA yadi syAnna viparyayaH syAt pratItyA yat siddhaM tadiha viSayo vastu na punaH, pratItau tAmanyAM mRgayati budho niSThitabhayAt / athaitad yaddezaM kalayati na taddezagamane, tathA pazyenaivaM kalayati yadA'styeva hi tadA // 53 // na cedevaM vidyudviSayamapi vijJAnamasati, pravRttaM yat pazcAnna khalu taDitaH sttvkltaa| prasiddhArthakhyAti jagaduriti vAcaspatisutAH, zubhodaka tarpha prativihitavairavyatikarA: // 54 // 135 Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhrAntA-'bhrAntajJAnavartApyatAnAta, mA'smin pakSe bhedakAbhAvataH syAt yaddezaH khyAtyeSa taM tasya cihna, pazyet pazcAt prAgasau tatra cet syAt zukkAvicatvAramiti (?) pratItau, bAhyArtharUpaM na vibhAti rUpyam / tadbAdhakapratyayabAdhitatvAdanAdyavidyAvazaviplavAt tu // 56 // saMvedanAkAra ihAvabhAti, tasmAd bahIrUpatayeva naanyH| . bauddhAstRtIyA iti yuktimAtmakhyAtau vadantaH pratiSedhanIyAH / / 57 // pramANato bAhyapadArthasiddheH, svaakaarmaatrgrhnnaaprsiddhH| . mithyetarajJAnakathApraNAzAdesa(za)tvatastvA(stA)tvikavAsanAyAH 58 nIlAdikRtaH sArUpyalakSaNo jJAnagata ihAkAraH / pratyakSo nIlAdiH svataH parokSAbahIrUpaH jJAnAkArakhyAterAtmakhyAtiriraha] varNitA nipuNaiH / sautrAntikairiyaM punaratikaluSA khyAtiriva teSAm // 60 // sArUpyaM dvayadarzane sati vinizcetuM dhruvaM zakyate, nIlAdistu parokSa eva bhavatAmarthaH sadA sammataH / sArUpyAdhigamAdanantaramatho jAnAti nIlAdikaM, vyakto'nyonyasamAzrayastaditi na khyAtirmatA siddhyati // 61 // jJAne yat pratibhAsate tadasadityakSo'pi kiM bhASate ?, bAdhA yasya ca sambhave tadapi sad brUyAt kathaM zikSitaH ? / vaktuM no sadasadvirodhabhayato vAJchatyatucchAzayA:(ya) stenAkhyAtiravAcyavastuviSaye vedAntikairAkSi(hi)tA // 62 // sat sattvena grahItuM gaditumapi tathA sarvathAtvena vaktuM, . jJAtuM vA zakyameva prakaTamaparathocchidyate ziSTamArgaH / kiJcedaM rUpyamevaM vacanaparigatIpUrvadRSTaM sadeva, smRtvA rUpyaM pravRtte kila sadRzatayA tat kathaM khyAtiriSTA ? // 63 // a 20 Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khyAtyantarANAmatidusthitatvAdantarbahirvA'pyati(ni)rUpitasya / alaukikArthasya vadanti kecillokAyatAH khyaatimhaatiruuddhaaH|| 64 // arthasyAlaukikatvaM.yadi vizadamati lokamAzritya mithyA, jJAne'pyantarbahirvA viSayamatitarAM khyApayatyeSa tarhi / . khyAtikSepAdathaivaM vadasi vada paraM yuktiyuktA''rhatairyA, khyAtiH proktA'tra tAM ced vighaTayasi tadA jJAsyate cA''ditA te65 kaluSinayanavRttezcAkacikyAvalokollasitakalitatArAnusmRteH zuktikAyAm rajatamiva(da)mitIdaM jJAnamatra pramAtu[:], kathayati viparItakhyAtimArAdhyavargaH // 66 // tIvrAbhyAsadazA bhaved yadi tataH prAmANyamasya svataH, sA cennAsti tataH parAdadhigataprAmANyabhAvAt svataH / utpattau parato'thavA'rthaviSayacchittau svakArye ca tat, svabhyAse....kvacitma(t sa ?)taH kvacididaM syAdanyato paattve|| 67 // kartRbhoktRpariNAmidehito, bhinnabhinnamavinAzi nAzi yaH / Atmavastu na hi manyate pramAsiddhimasya vi(dhi)gaho ! vivekitA68 niHsandehamabAdhitaM sukhamahaM saMvedayAmIti yad, jJAnaM tanna zarIragocaramahaGkAyaspadaM tanna tat / sthUro'smIti yadaupacArikamidaM bhRtye'pi rAjetivat, . svAtmAntaHkaraNena bAhyakaraNAbhAve [.....]tad gRhyate // 69 // rUpAdivijJAnamihAzritaM kvacid, guNatvato rUpa-rasAdivat tathA / jJAnAdhupAdAnavizeSapUrvakaM, kAryatvahetoH kalasA(zA)dikaM yathA 70 AtmadravyamanantaparyayamamI cAsmAt kathaJcit pRthak, . te yasmAdudayanti kecidapare nazyanti cAnukSaNam / .137 Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dravyaM tu dhruvametadapyatitarAM tebhyo na ve(ceda) bhidyate, yanna kvApi vilokyate jagati tat paryAyapiNDaM vinA // 71 / aatmaavijnyaanyorbhedaabhede'nubhvsvisthite(?)| kartRtve karaNatvAdilakSmImapahareta kaH? // 72 // dvedhA vastu vinizcayena bhavati pratyakSamatyakSamityantarbhAvavidhezca nirna(NIyakRtAM shessprmaannaamih| ye tvekAdiSaDantamabhyupagatAzcArvAkamukhyAH pare, mAnaM tAnna vimuJcatIha balavAnna vyAptidoSagrahaH // 73 // pratyakSaM vizadaM jJAnaM pratyakSatvena hetunaa| yantroktasAdhyaM tantroktasAdhanaM liGgikAdivat // 74 // jJAnAntarAvyavahita[...]matho vizeSa [.......]tvamasya vizadatvamuzanti santaH / sarvAtmanA kvacididaM kvacidaMzataH syAd, dravyAdikAraNakalApavazAt pramAtuH // 75 // AtmAnamakSamavadat prati taM gatatvAdadhyakSamakSavacanAdyanapekSameva / svAvArakatruTikRtAM paTutAM dadhAnaM, sve gocare'vadhimato gamakaivalAkhyam rUpi dravyamavaiti sarvamavadhijJAnI manaHparyaya, jJAnImAnuSalokasaMjJimanasAM jAnAti tAn paryayAn / dravyaM kSetramatIta-bhAvi-bhavi(va)taH kAlAn guNAn paryayAn, sarvAn kevalinaH kSatAvRtitayA jAnanti pazyanti ca // 77 // yaccendriyaiH svaviSayeSu manaHsahAyairakSAnapekSamanasA ca kila kriyeta / karmakSayopazamacitratayA vicitraM, tavyAvahArikamihAhuravagrahAdi 78 akSArthayoga:kila nirvizeSasattvAzrayAlocanadarzanottham / saMsthAna-varNAdiviziSTavastujJAnaM yada(dA)dyaM tadavagrahaH syaat|| 79 // 138 Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tadanvitAnanvitadharmacintanAdavagrahAttArthavizeSakAGkSaNam / IhA tataH kAGkitavastugocaraM, vinishcitjnyaanmtaa(vaa)ymuucire|| 80 / / avAyaninI(NI)tapadArthagocaraM, kAlAntare'pi smRtikAri dhAraNAm / vadanti vijJAnamiyaM tvanekadhA, baladibhedapravikalpanAvazAt / / 81 // jJAnaM parokSamavizadarUpamiti brUmahe parokSatvAt / yannAvizadaM tana parokSamatIndriyamivAdhyakSam // 82 // pUrvAnubhUtaviSayA saMskArobodhahetukA / saMvAdataH pramANaM syAt tadityullekhinI smRtiH // 83 // // 1 // // 2 // maladhArizrIrAjazekharasUriviracitaH ||ssdddrshnsmuccyH|| natvA nijagurUn bhaktyA, smRtvA vAGmayadevatAm / sarvadarzanavaktavyaM, vakti zrIrAjazekharaH dharmaH priyaH sarvaloke, taM brUyurdarzanAni SaT / teSAM liGge ca veSe ca, AcAre daivate gurau pramANatattvayormuktI, tarke bhedo nirIkSyate / muktiraSTAGgayogenetyetat sAdhAraNaM vacaH . jainaM sAGkhyaM jaiminIyaM, yaugaM vaizeSikaM tathA / sauMgataM darzanAnyevaM, nAstikaM tu na darzanam tatra jainamate liGga, rajoharaNamAdimam / mukhavataM ca veSazca, colapaTTAdikaH smRtaH vistArastvopaniyukte yo vessaadigocrH| AcAraH paJcasamitiguptitritayalakSaNaH 139 // 3 // // 4 // // 6 // Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 7 // // 8 // . // 9 // // 10 // // 11 // // 12 // IryAbhASaiSaNA''dAnanikSepotsargasaMjJikAH / pazcAhuH samitIstisro, guptIstriyoganigrahAt .. tIrthaGkarAzcaturyuktA, viMzativRSabhAdayaH / kliSTASTakarmanirmuktAH, kevalajJAnabhAskarA: mahAvratadharo dhIraH, sarvAgamarahasyavit / krodhamAnAdivijayI, nirgrantho gururucyate pratyakSaM ca parokSaM ca, dvepramANe iha smRte / tatra prameyaM syAdvAdAdhiSThitaM dravyaSaNmayam dharmAdharmo nabhaH kAlaH, pudgalazcetanastathA / dravyaSaTkamidaM khyAtaM, tadbhedAstvAgame smRtAH jIvAjIvau tathA puNyaM, paapmaashrvsNvrau| bandho vinirjarAmokSau, navatattvI matA'rhatAm caitanyalakSaNo jIvaH, syAdajIvastato'nyathA / satkarmapudgalAH puNyaM, pApaM duSkarmapudgalAH kaSAyA viSayA yogA, ityAdyA AzravA matAH / AzravAdviramaNaM yat, tat saMvara iti smRtaH zubhAzubhAnAM grahaNaM, karmaNAM bandha iSyate / pUrvopArjitakarmIghajaraNaM nirjarA smRtA karmakSayeNa jIvasya, svasvarUpasthitiH zivam / eSAM navAnAM zraddhAne, cAritrAt tattu labhyate zvetAmbarA vandyamAnA, dharmalAbhaM pracakSate / zuddhAM mAdhukarI vRtti, sevante bhojanAdiSu khyAtAH pramANamImAMsA, pramANoktisamuccayaH / . nayacakravAlatarkaH, syAdvAdakalikA tathA // 13 // // 14 // // 15 // // 16 // . // 18 // 140 Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 19 // // 20 // // 21 // // 22 // // 23 // // 24 // prameyapadmamArtaNDastattvArthaH sarvasAdhanaH / dharmasaMgrahaNItyAdi, taughA jinazAsane / jaine mate ubhau pakSau zvetAmbaro digambaraH / / zvetAmbaraH purA proktaH, kathyate'tha digambaraH digambarANAM catvAro, bhedA nAnyavrataspRzaH / kASThAsaGgho mUlasaGghaH, saGghau mAthuragopyako picchikA camarIvAlaiH, kASThAsaGgha pratiSThitA / mUlasace mayUrANAM, picchaibhavati picchikA picchikA mAthure saGthe, mUlAdapi hi naahtaa| mayUrapicchikA gopyAH, dharmalAbhaM bhaNanti te dharmavRddhigiraH zeSAH, gopyAH strImuktibhASiNaH / gopyAdanye trayaH saGghAH, prAhurno nirvRtiH striyAH zeSAstrayazca gopyAzca, kevalijinabhuktiM na manvate / nAsti cIvarayuktasya, nirvANaM savrate'pi hi dvAtriMzadantarAyAH syurmalAzcaiva caturdaza / bhikSA'Tane bhavantyeSAM, varjanIyAstadAgame zeSaM zvetAmbaraistulyamAcAre daivate gurau / zvetAmbarapraNItAni, tarkazAstrANi manvate . syAdvAdavidyAvidyotAt, prAyaH sArmikA amii| paramaSTasahasrI yA, nyAyakairavacandramAH siddhAntasAra ityAdyAstAH paramakarkazAH / teSAM jayazrIdAnAya, pragalbhante pade pade jinakalpAdayo bhedA, vyucchinAH sAmprataM klau| vartamAnaM tataH proktaM, sarvaM jJeyaM jinAgamAt 141 // 25 // // 26 // // 27 // // 28 // // 29 // // 30 // Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 31 / : // 32 // . . // 33 // // 34 // // 35 // samyag jainaM mataM jJAtvA, yoge'STAGge rameta yaH / sa karmalAghavaM kRtvA, labdhA saukhyaparamparAm atha sAGkhyamataM brUmaste tridaNDaikadaNDakAH / kaupInaM vasanaM teSAM, dhAturaktAmbarAzca te kSuramuNDA eNacarmAsanA dvijagRhAzanAH / paJcagrAsIparAzcaiva, dvAdazAkSarajApinaH OM namo nArAyaNAya, tadbhaktAH pravadantyadaH / praNAmakAle te'pyAhuH, padaM tattu namo'ntakam bITeti bhArate khyAtA, dAravI mukhvstrikaa| dayAnimittaM bhUtAnAM, mukhaniHzvAsarodhikA yadAhuste-ghrANAdanuprayAtena, zvAsenaikena jantavaH / hanyante zatazo brahmanaNumAtrAkSaravAdinA dayArthaM jalajIvAnAM, galanaM dhArayanti te| zAstreSUpadizantyevaM, bhaktAnAM purataH sadA SaTtriMzadaGgulAyAma, viMzatyaGgulavistRtam / dRDhaM galanakaM kuryAd, bhUyo jIvAn vizodhayet mriyante miSTatoyena, pUtarAH kSArasambhavAH / kSAratoyena tu pare, na kuryAt saGkaraM tataH lUtA''syatantugalitaikabindau santi jantavaH / sUkSmA bhramaramAnAste, naiva mAnti triviSTape kusumbhakuGkumAmbhovanicitaM sUkSmajantubhiH / na dRDhenApi vastreNa, zakyaM zodhayituM jalam sAGkhyA nirIzvarAH kecit, kecidIzvaradevatAH / ye te nirIzvarAste'mI, nArAyaNaparAyaNAH // 36 // // 37 // // 38 // // 39 // // 40 // .. // 41 // // 42 // 142 Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 45 // // 46 // viSNoH pratiSThAM kurvanti, sAGkhyazAsanasUrayaH / caitanyapramukhaiH zabdasteSAmAcArya ucyate / // 43 // pratyakSamanumAnaM ca, zAbdaM ceti pramAtrayam / antarbhAvo'tra zeSANAM, pramANAnAM sayuktika: // 44 // amISAM sAGkhyasUrINAM, tattvAnAM paJcaviMzatiH / sattvaM rajastamazceti, jJeyaM tAvad guNatrayam eteSAM yA samA'vasthA, sA prakRtiH kilocyate / pradhAnAvyaktazabdAbhyAM, vAcyA nityasvarUpikA tataH saMjAyate buddhirmahAniti yakocyate / ahaGkArastato'pi syAt, tataH SoDazako gaNaH // 47 // sparzanaM rasanaM ghrANaM, cakSuH zrotraM ca paJcamam / paJca buddhIndriyANyAhustathA karmendriyANi ca / // 48 // pAyUpasthavaca:pANipAdAkhyAni manastathA / anyAni paJca rUpAditanmAtrANIti SoDaza // 49 // rUpAttejo rasAdApo, gandhAd bhUmiH svarAnabhaH / sparzAdvAyustathA caivaM, paJcabhyaH paJcabhUtakam // 50 // evaM caturviMzatitattvarUpaM, niveditaM sAGkhyamate pradhAnam / anyastvakartA viguNazca bhoktA, tattvaM pumAn nitycidbhyupetH|| 51 // amUrtazcetano bhogI, nityaH sarvagato'kriyaH / akartA nirguNaH sUkSma, AtmA kApiladarzane // 52 // prakRteviraho mokSastannAze sa svarUpagaH / badhyate mucyate caiva, prakRtiH puruSo na tu // 53 // sAGkhyAnAM matavaktAraH, kapilAsuribhArgavAH / ulUkaH paJcazikhazcezvarakRSNastu zAstrakRt // 54 // . 143 Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tarkagranthA etadIyA, maatthrstttvkaumudii| . gauDapAdA''treyatantre, sAGkhyasaptatisUtrayuk // 55 // kAzyAM prAcuryameteSAM, bahavo maasopvaasikaaH| dhUmramArgAnugA viprA, acirmAgAnugAstvamI // 56 // vedapriyAstato viprA, yajJamArgAnugAminaH / hiMsAdivedaviratAH, sAGkhyA adhyAtmavAdinaH svakIyasya matasyaite, mahimAnaM prcksste| yadi sAGkhyamate bhaktistadA muktivinA kriyAm // 58 // hasa piba lala khAda moda nityaM, bhukSva ca bhogAn yathA'bhilASam / yadi viditaM te kapilamataM tat, prApsyasi moksssaukhymcirenn|| 59 // atha mImAMsakaM brUmo, jaiminIyAparAbhidham / jaiminIyA ekadaNDAstridaNDA api sAGkhyavat // 60 // mImAMsako dvidhA karma, brahmamImAMsakastathA / vedAntI manyate brahma, karma bhaTTaprabhAkarau // 61 // te dhAturaktavasanA, mRgcrmopveshikaaH| kamaNDaludharA muNDA, bhaTTAH prAbhAkarAzca te // 62 // vedaantdhyaanmevaikmaacaarstairuriikRtH|| teSAM mate nAsti devaH, sarvajJAdivizeSaNaH // 63 // tasmAdatIndriyArthAnAM, sAkSAddaSTurabhAvataH / nityebhyo vedavAkyebhyo, yathArthatvavinirNayaH // 64 // ata eva purA kAryo, vedapAThaH prayatnataH / tato dharmasya jijJAsA, kartavyA dharmasAdhanI // 65 // nodanAlakSaNo dharmo, nodanA tu kriyAM prti| pravartakaM vacaH prAhuH, sva:kAmo'gniM yathA yajet . // 66 // 144 Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 67 // // 68 // // 69 // // 70 // // 71 // // 72 // veda eva gurusteSAM, vaktA kazcitparo na hi / tataH svayaM te saMnyastaM, saMnyastamiti bhASiNaH yajJopavItaM prakSAlya, pibanti tajjalaM zuci / ete sAGkhyAnugA veSAt, tattve'timahatI bhidA SaTpramANaspRzo bhATTAstannAmAni prckssmhe| pratyakSamanumAnaM ca, zAbdaM copamayA saha arthApattirabhAvazca, bhATTAnAM SaT pramAH smRtAH / prabhAkaramate paJca, te hyabhAvaM na manvate ekamevAdvitIyaM syAd, brahma tattvaM mahAphalam / prapaJcaH stambhakumbhAdisteSAM zAstre nirarthakaH mImAMsako dvijanmaivetyataH zUdrAnnavarjakaH / na pauruSakRtA vedAH, pAramparyeNa tadgrahAt mImAMsakAnAM catvAro, bhedAsteSu kuttiicrH| bahUdakazca haMsazca, tathA paramahaMsakaH kuTIcaro maThAvAsI, yjmaanprigrhii| bahUdako nadItIre, snAto nairasyabhaikSyabhuk haMso bhramati dezeSu, tapa:zoSitavigrahaH / yaH syAtparamahaMsastu, tasyAcAraM vadAmyaham sa IzAnI dizaM gacchan, yatra niSThitazaktikaH / tatrAnazanamAdatte, vedAntadhyAnatatparaH * paraH para ihotkRSTo, yAjyAsteSAM tu vADavAH / sAGkhyavatprakRterbhedAd, mokSo jIvasya tanmate tridaNDI sazikho yastu, brahmasUtrI gRhacyutaH / sakRt putragRhe'znAti, yo yAti sa kuTIcara: 145 // 73 // // 74 // // 75 // // 76 // // 77 // // 78 // Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kuTIcarasya rUpeNa, brahmabhikSo jitAzanaH / bahUdakaH sa vijJeyo, viSNujApaparAyaNaH . . // 79 // brahmasUtrazikhAhInaH, kaSAyAmbaradaNDabhRt / ekarAtri vased grAme, nagare ca trirAtrikam // 80 // viprANAmAvasatheSu, vidhUmeSu gtaagnissu| brahmabhikSAM careddhaMsaH, kuTikAvAsamAcaret // 81 // haMsasya jAyate jJAnaM, tadA syAtparamo hi saH / cAturvarNyaprabhoktA ca, svecchayA daNDabhRttadA // 82 // prapaJcamithyA kaThavallikA ca, khyAtaM jane bhAgavataM purANam / ityAdizAstrANi bahUni teSAM, tatsampradAyastu kRzo'tra loke|| 83 // atha yogamataM brUmaH, zaivamityaparAbhidham / te daNDadhAriNaH prauDhakaupInaparidhAyinaH, // 84 // te kambaliprAvaraNA, jayapaTalazAlinaH / bhasmoddhUlanakarttAro, nIrasAhArasevinaH // 85 // dormUle tumbakabhRtaH, prAyeNa vnvaasinH| . AtithyakarmaniratAH, kandamUlaphalAzanAH // 86 // sastrIkA atha niHstrIkA, niHstrIkAsteSu cottmaaH|' paJcAgnisAdhanaparAH, prANaliGgadharAH kare // 87 // vidhAya dantapavanaM, prakSAlyAMhikarAnanam / spRzanti bhasmanA'GgaM tristriH zivadhyAnatatparAH // 88 // yajamAno vandamAno, vakti teSAM kRtAJjaliH / OM namaH zivAyetyevaM, zivAya nama ityasau . // 89 // teSAM ca zaGkaro devaH, sRssttisNhaarkaarkH| .. . tasyAvatArAH sArA ye, te'STAdaza tadarcitAH . // 90 // 146 Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 91 // // 92 // // 93 // // 94 // / 95 // // 96 // teSAM nAmAnyatha brUmo, nakulIzo'tha kauzikaH / gAgryo maitryaH kaurupazca, IzAnaH SaSTha ucyate. saptamaH pAragAryastu, kapilANDamanuSyako / aparakuzIko'trizca, piGgalAkSo'tha puSpaka: bRhadAcAryo'gastizca, santAnaH SoDazaH smRtaH / rAzIkaraH saptadazo, vidyAgururathAparaH ete'STAdaza tIrthazAstaiH sevyante pade pde| pUjanaM praNidhAnaM ca, teSAM jJeyaM tadAgamAt akSapAdo gurusteSAM, tena te hyAkSapAdakAH / uttamAM saMyamAvasthAM, prAptA nagnA bhramanti te pramANAni ca catvAri, pratyakSaM laiGgikaM tthaa| upamAnaM ca zAbdaM ca, tatphalAni pRthak pRthak tattvAni SoDazAmutra, pramANAdIni tdythaa| pramANaM ca prameyaM ca, saMzayazca prayojanam / dRSTAnto'pyatha siddhAnto'vayavAstarkanirNayau / vAdo jalpo vitaNDA ca, hetvAbhAsAzchalAni ca jAtayo nigrahasthAnAnyeSAM vyayastu dustaraH / Atyantikastu duHkhAnA, viyogo mokSa ucyate jayantAcAryaracito, nyAyatarko'tidustaraH / / anyastUdayanAcAryo, granthaprAsAdasUtrabhRt . bhAsarvajJo nyAyasAratarkasUtravidhAyakaH / nyAyasArAbhidhe tarke, TIkA aSTAdaza sphuTAH nyAyabhUSaNanAmnI tu, TIkA tAsu prasiddhibhAk / ayameSAM vizeSastu, yatprajalpanti parSadi // 97 // // 98 // // 99 // // 100 // // 101 // . // 102 // . . . 147 Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zaivIM dIkSAM dvAdazAbdI, sevitvA yo'pi muJcati / dAsIdAso'pi bhavati, so'pi nirvANamRcchati // 103 // eteSu nirvikArA ye, mImAMsAM darzayanti te / tatra padyamidaM cAsti, mokSamArgaprarUpakam * // 104 // na svadhunI na phaNino na kapAladAma, nendoH kalA na girijA na jaTA na bhasma / yatrAsti nAnyadapi kiJcidupAsmahe tad rUpaM purANamuni zIlitamIzvarasya , // 105 // sa eva yoginAM sevyo, yo'rvAcInastu yogabhAk / . sa dhyAyamAno rAjyAdisukhalubdhainiSevyate // 106 // vItarAgaM smaran yogI, vItarAgatvamaznute / sarAgaM dhyAyataH puMsaH, sarAgatvaM tu nizcitam // 107 // yena yena hi bhAvena, yujyate yantravAhakaH / tena tanmayatAM yAti, vizvarUpo maNiryathA // 108 // zrutAnusArataH proktaM, naiyAyikamataM myaa| . eteSAmeva zAstrebhyastAMstAn bhAvAn vidurbudhAH // 109 // eteSAM yajamAnastu, sutArAhRdayezvaraH / / satyavAdI harizcandro, rAmalakSmaNapUrvajaH // 110 // bharaTAnAM vratAdAne, varNavyaktirna kAcana / yasya punaH zive bhaktirvatI sa bharaTo bhavet // 111 // amISAM sarvatIrtheSu, bharayA eva puujkaaH| zeSA namaskArakarAH, so'pi kAryo na sanmukhaH // 112 // atha vaizeSikaM brUmaH, pAzupatAnyanAmakam / .. liGgAdi yaugavatteSAM, te te tIrthakarA api // 113 // 148 Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 114 // // 115 // // 116 // // 117 // // 118 // // 119 // vaizeSikANAM yogebhyo, mAnatattvagatA bhidaa| pratyakSamanumAnaM ca, mate teSAM pramAdvayam avazeSapramANAnAmantarbhAvo'tra tairmataH / tattvAni tu SaDevAtra, dravyaprabhRtikAnyaho ! dravyaM guNAstathA karma, sAmAnyaM ca caturthakam / vizeSasamavAyau ca, tattvaSaTkaM hi tanmate tatra dravyaM navadhA bhUjalatejo'nilAntarikSANi / kAladigAtmamanAMsi ca guNaH punaH paJcaviMzatidhA sparzarasarUpagandhAH zabdaH saGkhyA vibhAgasaMyogau / parimANaM ca pRthaktvaM tathA paratvAparatve ca buddhiH sukhaduHkhamicchAdharmAdharmaprayatnasaMskArAH / dveSaH snehagurutve dravatvavegau guNA ete utkSepAvakSepAvAkuJcanakaM prasAraNaM gamanam / paJcavidhaM kamaitat parApare dve tu sAmAnye tatra paraM sattAkhyaM dravyatvAdyaparamatha vizeSastu / nizcayato nityadravyavRttirantyo vinirdiSTaH : ya ihAyutasiddhAnAmAdhArAdheyabhUtabhAvAnAm / saMbandha iha pratyayahetuH sa ca bhavati samavAyaH yoge vaizeSike tantre, prAyaH sAdhAraNI kriyA / AcAryaH zaGkara iti, nAma prAgabhidhAparam *amISAM tarkazAstrANi, SaT sahasrANi kandalI / zrIdharAcAryaracitA, prazastakarabhASyakam tatra saptazatImAnaM, sUtraM tu trizatImitam / somazivAcAryakRtA, TIkA vyomamatirmatA 140 // 120 // // 121 // // 122 // // 123 // // 124 // // 125 // Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sA syAnnava sahasrANi, parA tu kirnnaavlii| sA tUdayanasaMdRbdhA, uddezAt SaTsahasrikA // 126 // zrIvatsAcAryaracitA, TIkA lIlAvatI mtaa| sA'pi syAt SaT sahasrANi, ekaM tvAtreyatantrakam // 127 // tattu saMprati vyucchinnaM, ziSyA mandodyamA yataH / AcAravyavahArau ca, prAyazcittaM ca te viduH // 128 // jIvasyAtyantiko duHkhaviyogo mokSa issyte| yaugAnAM ca tathaivoktaH, prAyaH sAdharmikA yataH // 129 // zivenolUkarUpeNa, kaNAdasya muneH purA / / matametat prakathitaM, tata aulUkamucyate // 130 // akSapAdena RSiNA, racitatvAttu yaugikm| AkSapAdamiti khyAtaM, prAyastulyaM matadvaMyam // 131 // atha bauddhamataM vakSye, mauNDyaM kRttiH kaNmaDaluH / liGgaM teSAM raktavastraM, veSaH zaucakriyA bahuH // 132 // dharmabuddhasaGgharUpaM, teSAM ratnatrayaM matam / tArA devI punasteSAM, sarvavighnopaghAtinI // 133 // sapta tIrthaGkarAsteSAM, kaNThe rekhaatryaangkitaaH|| vipazyI 1 zikhI 2 vizvabhUH 3, kakucchandazca 4 kAJcanaH 5 134 kAzyapazca 6 saptamastu zAkyasiMho'rkabAndhavaH 7 / tathA rAhulasUH sarvArthasiddho gautamAnvayaH // 135 // mAyAzuddhodanasuto, devadattAgrajazca saH / zauddhodanidharmakIrtipramukhA guravo matAH || 136 // pratyakSamanumAnaM ca, dve pramANe tu tnmte| caturNAmAryasatyAnAM, duHkhAdInAM prarUpakaH __ // 137 // . 150 Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarvajJastanmate buddhaH, sa prameyacatuSkavAk / duHkhaM samudayo mArmo, nirodhazceti tAtvikam // 138 // duHkhaM saMsAriNaH skandhAste ca paJca prakIrtitAH / vijJAnaM vedanA saMjJA, saMskAro rUpameva ca // 139 // samudeti yato loke, rAgAdInAM gaNo'khilaH / AtmA''tmIyasvabhAvAkhyaH, samudayaH sa udAhRtaH // 140 // kSaNikAH sarvasaMskArA, ityevaM vAsanA tu yaa| sa mArga iha vijJeyo, nirodho mokSa ucyate // 141 // sugatAcAralagnasya, jJAnanirmalatA hi yaa| sA muktirmanyate bauddhaiH, kaizcit kaizciccitaH kSayaH / / // 142 // AtmAnaM manvate naite, jJAnameva tu mnvte| . bhavAntare sahacaraM, saMtAnasthaM kSaNakSayi // 143 // cattvAro bauddhabhedAH syubhaktisteSAM pRthak pRthak / kAvyAdamuSmAd jJAtavyAstanmatapratipAdakAt. // 144 // artho jJAnasamanvito matimatA vaibhASikeNeSyate, pratyakSeNa hi bAhmavastuvisaraH sautrAntikairAhataH yogAcAramatAnugairabhimatA sAkArabuddhiH parA, manyante bata madhyamA:kRtadhiyaH svaccha parAM saMvidam // 145 // tarkabhASA hetubinduaaybindustthaa'rcttH| tarkaH kamalazailatha, tathA nyAyapravezaka: // 146 // jJAnapAramitAdyAstu, granthAH syurdaza tanmate / prAsAdA vartulAsteSAM, buddhadaNDa iti smRtAH // 147 // mRdvI zayyA prAtarutthAya peyA, madhye bhaktaM pAnakaM cAparANeM / drAkSAkhaNDaM zarkarA cArddharAtre, mokSazcAnte zAkyasiMhena dRssttH|| 148 // Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uktA liGgAdayo bhedA, darzanAnAM zivaiSiNAm / tadvistarastu na prokto, yathAjJAnamudIritaH // 149 // aSTAGgayogasiddhyarthaM, dadhyuliGgAni lingginH| .. sarve prAhustamaSTAGgaM, tatsvarUpaM vadAmyatha .: // 150 // ahiMsAsUnRtAsteyabrahmAkiJcanatA ymH| niyamAH zaucasantoSau, svAdhyAyatapasI api // 151 // devatApraNidhAnaM ca, karaNaM punarAsanam / prANAyAmaH prANayamaH, zvAsaprazvAsarodhanam // 152 // pratyAhArastvindriyANAM, viSayebhyaH samAhRtiH / .. dhAraNA tu kvacid dhyeye, cittasya sthirabandhanam // 153 // dhyAnaM tu viSaye tasminnekapratyayasaMtatiH / samAdhistu tadevArthamAtrAbhAsanarUpakam // 154 // evaM yogo yamAdyaGgairaSTabhiH saMmato'STadhA / mokSopAyo yogo jJAnazraddhAnacaraNAtmakaH // 155 // nirvartako bhaved dharmo, darzanAnAM zivaiSiNAm / rAjyAdibhogamicchUnAM, gRhiNAM tu pravartakaH // 156 // sarvasAvadyaviratidharmaH siddhyai nivartakaH / iSTApUrtAdiko dharmo, bhaved bhUtyai pravartakaH // 157 // dharmAdharmavidhAtAraM, jIvaM darzanino viduH / nAstikAstaM na manyante, puNyApuNyabahirmukhAH // 158 // te'dhiparSad vadantyevaM, nAsti jIvo na karma c| . dharmAdharmoM na vidyate, tataH kiM nu tayoH phalam ? // 159 // etAvAneva loko'yaM, yAvAnindriyagocaraH / . . bhadre ! vRkapadaM pazya, yadvadantyabahuzrutAH // 160 // 15ra Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 161 / / // 162 // // 163 // // 164 // // 165 // // 166 / / piba khAda ca cArulocane !, yadatItaM varagAtri ! tanna te / na hi bhIru ! gataM nivartate, samudayamAtramidaM kalevaram pRthvI jalaM tathA tejo, vAyubhUtacatuSTayam / pramANabhUtireteSAM, mAnaM tvakSajameva hi pRthvyAdibhUtasaMhatyAM, tathA dehAdisaGgatiH / madazaktiH surAGgebhyo, yadvat tadvaccidAtmatA tasmAd dRSTaparityAgAd, yadadRSTe pravartanam / taddhi lokasya mUDhatvaM, cArvAkAH pratipedire krameNa khaNDanaM teSAM, jIvastAvatprapadyatAm / ahaM duHkhI sukhI cAhamiti pratyayayogataH ghaTaM vemyahamityatraM, tritayaM pratibhAsate / karma kriyA ca kartA ca, tatkartA kiM niSidhyate? zarIrameva cetkartR, na kartR tdcetnm| . bhUtacaitanyayogAcca, cetanaM tadasaGgatam mayA dRSTaM zrutaM spRSTaM, ghrAtamAsvAditaM smRtam / ityekakartRkA bhAvA, bhUtacidvAdinaH katham ? svasaMvedanataH siddhe, svadehe cetanAtmani / paradehe'pi tatsiddhiranumAnena sAdhyate . buddhipUrvA kiyA dRSTA, svadehe'nyatra tadgatiH / pramANabalataH siddhA, kena nAma nivAryate ? tatparalokinaH siddhau, karmabandho na durghaTaH / vicitrAdhyavasAyasya, sa hi badhnAtyanAditaH puNyapApamayaM karma, cIyate vA'pacIyate / tadvazAt sukhaduHkhAni, na tu yAdRcchikAnyaho ! // 167 // // 168 // // 169 // // 170 // // 171 // // 172 // . 153. Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nityaM sattvamasattvaM vA'hetoranyAnapekSaNAt / apekSAto hi bhAvAnAM, kAdAcitkatvasambhavaH // 173 // stanyapAnAbhilASo yat, prathamaM bAlake bhavet / ... pUrvajanmAbhyAsato'sau, tasmin janmanyazikSaNAt ... // 174 // tasmAnAstikavAkyeSu, ratiH kartuM na yujyte| AtmA jJAnI karmamuktaH, paralokI ca budhyatAm // 175 / / sa cASTAGgena yogena, karmonmUlya samantataH / Apnoti muktiM tatroccairAnandaM svAdayatyaho ! // 176 // sAdikamanantamanupamamavyAbAdhaM svabhAvajaM saukhyam / prAptaH sa kevalajJAnadarzano modate muktaH // 177 // sarvathA'pyajighAMsUnAM, gurudevahitaiSiNAm / adIrghamatsarANAM ca, muktirAsannavartinI // 178 // kAlasvabhAvaniyaticetanetarakarmaNAm / bhavitavyatayA pAke, muktirbhavati nAnyathA // 179 // bAlAvabodhanakRte maladhArisUriH, zrIrAjazekhara iti prathamAnabuddhiH / samyagguroradhigatottamatarkazAstraH, SaDdarzanImiti manAk kathayAMbabhUva / // 18 // Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 1 // // 2 // // 4 // pU.A.zrIrAjazekharasUrikRtA ||syaadvaadklikaa // SadravyajJaM jinaM natvA syAdvAdaM vacmi tatra sH| jJAnadarzanato bhedA'-bhedAbhyAM paramAtmasu sisRkSA saMjihIrSA ca svabhAvadvitayaM pRthak / kUTasthanitye zrIkaNThe kathaM saMgatimaGgati guNazrutitrayoAdirUpatApi mahezituH / sthiraikarUpatAkhyAne varNyamAnA na zobhate mInAdiSvavatAreSu pRthagvarNAGkakarmatAH / viSNonityaikarUpatve kathaM zraddadhati dvijAH zakteH syurambikA vAmA jyeSThA raudrIti cAbhidhAH / dazAbhedena zAkteSu parAvartaM vinA na tAH cito niranvaye nAze kathaM jnmaantrsmRtiH| . tAthAgatatame nyAyyA na ca nAstyeva sA yataH ita ekanavate kalpe zaktyA me puruSo hataH / tena karmavipAkena pAde viddho'smi bhikSavaH sukhaduHkhanRdevAdi-paryAyebhyo bhavAGgiSu / gatisthityanyAnyavarNA-didharmebhyaH paramANuSu vrnngndhrssprsh-staistaibhinnaakssgocraiH| syAttAdAtmyasthitaiH skandhe-SvanekAntaH praghuSyatAm pratighAtazaktiyogAcchabde paudgalikatvavit / bhedaistArataramatvAdyaiH, syAdvAdaM sAdhayed budhaH tarkavyAkaraNAgama-zabdArthAlaGkRtidhvanicchandaH / ekatrapAdavAkyo dRSTavibhAgaM yutaM sarvam . . . 15y . // 6 // // 7 // // 8 // // 9 // // 10 // // 11 // Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svarAdivarNasyaikasya saMjJAstAstAH svakAryagAH / zabde liGgAdinAnAtvaM syAdvAde sAdhanAnyaho // 12 // sAditvAnnAzitvA-dAlokatamobhidhAnarAziyugAt / / .. nijasAmAyotpAdA-nAlokAbhAvatA tamazchAye // 13 // cAkSuSabhAvAdrasavIrya-pAkato dravyatAstvanekAntaH / pariNAmavicitratvA-datrApyAlokavatsiddhaH // 14 // upaghAtAnugrahakRti-karmaNi paudgalikatA viSapayovat / tattatpariNativazata-statrotpAdavyayadhruktA // 15 // maitrAdyairmujjanakaM kAmakrodhAdibhiH prayAsakaram / ... paramANumayaM cittaM pariNaticaitryAtrikAtmakatA // 16 // dharmAdharmalokakhAnAM taistaiH pudgalajantubhiH / syAt saMyogavibhAgAMbhyAM syAdvAde kasya saMzayaH // 17 // alokapuSkarasyApi trisaMvalitatAM bhaNet / tattatsaMyogavibhAga-zaktiyuktatvacaitryataH // 18 // vyAvahArikakAlasya mukhyakAlasya cAstu saa| tattadbhAvaparAvarta-svabhAvabahulatvataH / // 19 // ekakartRkayoH pUrva-kAle ktvApratyayaH sthitH| sa eva nityAnityatvaM brUte'rthe cintayAstu naH // 20 // pIyamAnaM madayati madhvityAdi dvigaM padam / syAdvAdabherIbhAGkAra-mukharIkurute dizaH / // 21 // anavasthAsaMzIti-vyatikarasaMkaravirodhamukhyA ye| . doSAH paraiH prakaTitAH syAdvAde te tu na sajeyuH // 22 // nityamanityaM yugalaM svatantramityAdayastrayo duussyaaH| . turyaH pakSaH zabaladvayI-mayo dUSyate kena // 23 // 150 Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 24 // // 25 // . // 26 // // 27 // // 28 // // 29 // ekatropAdhibhedena bauddhA dvandvaMdva kSaNe kSaNe / na viruddhaM rUparasa-sthUlAsthUlAdidharmavat . vinAzaH pUrvarUpeNo-tpAdo rUpeNa kenacit / dravyarUpeNa ca sthairya-manekAntasya jIvitam dravyakSetrakAlabhAvaiH svaiH svatvamaparaiH param / bhedAbhedAnityanityaM paryAyadravyato vadet aMzApekSamanekatva-mekatvaM tvaMzyapekSayA / pramANanayabhaGgyA cAnabhilApyAbhilApyate vijAtIyAtsvajAtIyA-vyAvRtteranuvRttitaH / vyaktijAtI bhaNenmizre ekAnte dUSaNe kSaNAt nAnvayaH sa hi bheditvA-nna bhedo'nvayavRttitaH / mRdbhedyavazyasaMsarga-vRttijAtyantaraM ghaTaH bhAge siMho naro bhAge yo'rtho bhAgadvayAtmakaH / tamabhAgaM vibhAgena narasiMhaM pracakSate narasiMhasvarUpatvAnna siMho nrruuptH| / zabdavijJAnakAryANAM bhedAjjAtyantaraM hi saH ghaTamaulisuvarNArthI nAzotpAdasthitiSvayam / zokapramodamAdhyasthyaM jano yAti sahetukam payovrato na dadhyatti na payo'tti dadhivrataH / agorasavato nobhe tasmAdvastu trayAtmakam janyatvaM janakatvaM ca kSaNasyaikasya jalpatA / bauddhena yuktyA muktIza tavaivAGgIkRtaM matam pramANasyApi phalatAM phalasyApi pramANatAm / vadadbhayAM kaNabhakSAkSa-pAdAbhyAM tvanmataM matam // 30 // // 31 // // 32 // // 33 // // 34 // // 35 // 157 Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 36 // .. // 37 // ekasyAM prakRtau dharmoM pravartananivartane / svIkRtya kapilAcAryA-stvadAjJAmeva bibhIre . anarthakriyAkAritva-mavastutvaM ca tatkRtam / ekAntanityAnityAdau jalpenmizre tvadoSatAm AtmAnamAtmanA vetti svena svaM vessttytyhiH| saMbandhA bahavazcaika-treti syAdvAdadIpakAH vaidyakajyotiSAdhyAtmA-diSu zAstreSu buddhimAn / / viSvag pazyatyanekAntaM vastUnAM pariNAmataH dravyaSaTke'pyanekAnta-prakAzAya vipazcitAm / prayogAn darzayAmAsa sUriH zrIrAjazekharaH // 38 // // 39 // // 40 // . zrI padmasAgaragaNikRtaH ||yuktiprkaashH|| praNamya vyaktabhaktyA zrI-varddhamAnakramAmbujam / AtmArthaM tanyate yukti-prakAzo jainamaNDanam ced bauddha ! vastu kSaNika mate te, tatsAdhakaM maanmdstthaiv| . tathA ca tena hyasatA kathaM tat, prameva dhUmena hutAzanasya // 2 // tatsaMtatirnaiva padArthasaMtateH, saMgrAhikAdhakSaNa eva naSTA / nAzagrahau no yugapad bhavetAM, viruddhabhAvAdiva bAlavRddhate // 3 // prAmANyamuccairvadatA'parokSA-numAnayoreva niSiddhametat / . zabdeSu bauddha tvayakA tathA cA-'prAmANyamAptaM takayorna dRSTam // 4 // nAntarbhavatyeva kilAnumAne, zAbdaM pramANaM viparItarUpam / / pratyakSavattasya yato vibhinnA, samagrasAmagyapi supratItA // 5 // 158 Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ na saMnikarSo'pi bhavetpramANaM, pramAkRtau tadvyabhicAradarzanAt / aprApyakAryambakasaMnikoM, ghayadinA'rthena kathaM bhavet punaH // 6 // cetprApyakAryambakamasti yaugAtyAsannamarthaM hi kathaM na pazyati / tathAvidhaM satkimu teSu gatvA, gRhNAti vA yAntyatha te'tra deze // 7 // dvidhApyayuktaM hi gatasya tasya, vaDhyAdikArtheSu kathaM na dAhaH / bhUbhUdharAdyarthasamAgame'pi, nAcchAdanaM syAtkimu tasya cakSuSaH // 8 // na taijasatvAdatha tasya dAho vayAdinA cediti naivametat / na taijasaM syAttamaso grahAdyata-stejo na gRhNAti ca tat kssnnoti|| 9 // bodhasya bodhAntaravedyatAyAM, yaugatvayA no dadRze'navasthA / sauvagrahavyagratayA padArthA-grahazca zambhorasamagravittvam // 10 // sakartRkatve'vanibhUdharAdiSu, sAdhye'tra heturbata kAryabhAvaH / nyastastvayA tatra kathaM na dRSTaH zarIrijanyatvamupAdhireSaH // 11 / / cedeka evAsti harastadA'sau, na jIvabhAvaM bhajate'ntarikSavat / athezvarazcet svavazaH kathaM na , karoti lokaM sukhinaM smgrm|| 12 // cetsarvagatvaM hi harasya manyase-'vijJAnavijJAnavibhakta aatmaa| mAnyastadIyo'tha samagragatve, jJAnasya tattvaM vijahAti ttpunH|| 13 // cicchaktisaMkrAntivazena buddhi-jaDApi sAGkhyasya tavA'jaDaiva / * AbhAsate yanna ca yuktameta-ccicchaktirApnoti na saMkramaM ytH|| 14 // tasyA atho saMbhavane'pi buddhi-jaDatvato na kriyate sacetanA / sacetanasyApi narasya saMkramAt, yaddarpaNo naiva bhavet scetnH|| 15 // yadi staH prakRtereva, bandhamaukSau tadA dhruvam / vandhyAjasyeva jIvasyA, 'vastutvaM na bhavetkatham // 16 // na stazcedAtmano bandha-mokSau tarhi kathaM tvyaa| bhogIti manyate baddhaM, prakRtyA bhogamasti yat // 17 // 159 Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svayaM ca vihitaM kRtyaM, svayaM bhoktavyameva bhoH| dRzyate hyatra loke'pi, tadbhogastaskarAdiSu // 18 // ekAntanityaM gaganAdivastu, svabhAvabhedAtkimu kaarykaari| svabhAvabhedastu na tatra ced bhavedbhavettadA tajjanitArthasaMkaraH // 19 // na sarvathA'nityatayA pradIpA-dikasya nAzaH paramANunAzAt / taddIpateja:paramANavo'mI, AsAdayantyeva tamo'NubhAvam // 20 // dravyaM tamo yad ghaTavat svatantra-tayA pratIteratha rUpavattvAt / nA'bhAvarUpaM pratiyogino'pi, tathA svarUpaM kila kena vaarym|| 21 // kANAda zabdastava cennabhoguNo-'nAtIndriyaH syAt parimANavatkatham / guNo'pi cettarhi tadAzraye ca, dravye'gRhIte kimu gRhyate'sau // 22 // dravyaM hi zabdo gatiyuktabhAvAd, vyAghAtakatvAcca guNAnvitatvAt / arthakriyAkAritayA ca kiMcA-nudbhUtarUpAdiguNAnvito'sau // 23 // nabhaH pradezazreNiSvA-dityodayavazAd dizAm / pUrvAdiko vyavahAro, vyomno bhinnA na diktataH ... // 24 // AtmA mahAparimANA-dhikaraNaM na sNbhvii| . asAdhAraNasAmAnya-vatve'nekatvataH sati nAstyAtmanazcettava sakriyatvaM, dezAntare ceha bhavAntare vaa| gatiH kathaM tarhi bhavettathA ca, vAyorivAsmAnna vibhutvamasya // 26 // jIve'tra madhyaM parimANamastya-vibhutvataH kumbha ivAvadAtam / paryAyanAzAdatha piNDabhAvA-nAnityatA nApi ca nitytaasmin|| 27 // iti sphuradvAcakadharmasAgara-kramAbjabhRGga-kavipadmasAgaraH / yuktiprakAzaM svaparopakAraM kartuM cakArArhatazAsanasthaH // 28 // // 25 // 180 Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 4 // ajJAtakartRkaH // SaDdarzanaparikramaH // jainaM maimAMsakaM bauddha sAGkhyaM sai(zai)vaM ca nAstikam / svaM svaM ca tarkabhedena jAnIyAda(i)rzanAni SaT // 1 // bala-bhogopabhogAnAmubhayordAna-lAbhayoH / antarAyastathA nidrA bhIrajJAnaM jugupsanam hAso ratyaratI rAga dveSAvava(vi)rati[:]smaraH / zoko mithyAtvamete' STAdaza doSA na yasya saH // 3 // jino devo guruH samyak tattvajJAnopadezakaH / jJAna-darzana-cAritrANyapavargasya vartina (vartanI) syAdvAdazca pramANe dve pratyakSaM co(ca) parokSakam / nityAnityA(tyaM) jagat sarvaM navaH tattvAni sapta vA // 5 // jIvAjIvau puNyapApe AzravaH saMvaro'pi ca / bandho nirjaraNaM muktireSAM vyAkhyA'dhunocyate // 6 // cetanAlakSaNo jIvaH syAdajIvastadanyakaH / satkarmapudgalAH puNyaM pApaM tasya viparyayaH AzravaH karmasambandhaH karmarodhastu saMvaraH / karmaNAM bandhanAd bandho nirjarA tadviyojanam // 8 // aSTakarmakSayAnmokSo'pyantarbhAvazca kazcana / puNyasya saMvare pApasyA''zrave kriyate punaH // 9 // labdhAnantacatuSkasya lokAgrasthasya cA''tmanaH / kSINASTakarmaNo muktivyAvRttijinoditA // 10 // sarajoharaNA bhaikSyabhujo luJcitamUrddhajAH / zvetAmbarAH kSamAzIlAH nissaGgA jainasAdhavaH 161 // 7 // Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 12 // // 13 // // 14 // // 15 // // 16 // // 17 // luJcitAH picchakAhastAH pANipAtrA digambarAH / UrdhvAzino gRhe dAturdvitIyAH syunirSayaH bhuGkte na kevalI na strI mokSageti digambarAH / prAhureSAmayaM bhedo mahAn zvetAmbaraiH samam mImAMsakau dvidhA karma-brahmamImAMsakastataH / vedAntI manyate brahma karma bhaTTa-prabhAkarau pratyakSamanumAnaM ca vedAzcopamayA saha / arthApattirabhAvazca bhaTTAnAM SaTpramANyasau . . prabhAkaramate paJca tAnyevA'bhAvavarjanAt / . advaitavAdI vedAntI pramANaM tu yathA tathA sarvametadidaM brahma vedAnte'dvaitavAdinAm / Atmanyeva layo muktirvedAntikamate malA akukarmA saSaTkarmA zUdrAnnAdivivarjakaH / brahmasUtrI dvijo bhaTTo gRhasthAzramasaMsthitaH bhagavannAmadheyAstu dvijA vedAntadarzane / . vipragehabhujastyaktopavItAva(tA brahmavAdinaH catvAro bhagavadbhedAHkuTIcara-bahUdakau / haMsaH paramahaMsazcA'dhiko'mISu paraH paraH bauddhAnAM sugato devo vizvaM ca kSaNabhaGguram / AryasatyAkhyayA tattvacatuSTayamidaM kamAt duHkhamAyatanaM caiva tataH samudayo mataH / mArgazcetyasya ca vyAkhyA krameNa zrUyatAmataH duHkhaM saMsAriNaH skandhAste ca paJca prakIrtitAH / vijJAnaM vedanA saJjJA saMskAro rUpameva ca // 18 // // 19 // // 20 // // 21 // . // 22 // // 23 // 12 Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paJcendriyANi zabdAdyA viSayAH paJca mAnasam / dharmAyatanametAni dvAdazA''yatanAni tu // 24 // rAgAdInAM gaNo yasmAt samudeti nRNAM hRdi / AtmA(tmanA)''tmIyasvabhAvAkhyaH sa syAt samudayaH punH|| 25 // kSaNikAH sarvasaMskArAH iti yA va(vA)sanA sthirA / sa mArga iti vijJeyaH sa ca mokSo'bhidhIyate // 26 // pratyakSamanumAnaM ca pramANadvitayaM punaH / catuHprasthAnakA bauddhAH khyAtA vaibhASikAdayaH // 27 // artho jJAnAnvito vaibhASikeNa bahumanyate / sautrAntikeNa pratyakSagrAhyo'rtho na bahirmata: // 28 // AkArasahitA buddhiryogAcArasya sammatA / kevalaM saMvidaM svasthAM manyante madhyamAH puna . // 29 // rAgAdijJAnasantAnavAsanocchedasambhavA / caturNAmapi bauddhAnAM muktireSA prakIrtitA // 30 // kRttiH kamaNDalumauNDyaM cIraM pUrvAhnabhojanam / saGgho raktAmbaratvaM ca zizra(zri)ye bauddhabhikSubhiH // 31 // sAGkhye devaH zivaH kaizcinmatto(to) nArAyaNaH paraiH / / ubhayo [:] sarvamapyanyattattraprabhRtikaM samam // 32 // sa(sA)GkhyAnAM syurguNAH sattvaM rajastama iti trayaH / sAmyAvasthA bhave(va)tyeSAM trayANAM prakRti(ti:) punaH // 33 // prakRtezca mahAMstAvadahaGkArastato'pi ca / paJca buddhIndriyANi syuzcakSurAdIni paJca ca // 34 // karmendriyANi vAk-pANicaraNopastha-pAyavaH / manazca paJca tanmAtrAH zabda(bdo) rUpaM rasastathA // 35 // 13 Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sparzo gandho'pi tebhyaH syAt pRthvyAdyaM bhUtapaJcakam / iyaM prakRtiretasyAM parastu puruSo mataH // 36 // paJca viMzatitattvIyaM nityaM sAGkhyamaMte jagat / / pramANatritayaM cA'tra pratyakSamanumA''gamaH // 37 // yade(dai)va jJAyate bhedaH prakRte(:) puruSasya ca / muktiruktA tadA sAGkhyaiH khyAtiH saiva ca bhaNyate / // 38 // sAGkhyaH zikhI jaDI muNDI kaSAyAdyambaro'pi ca / veSe nI(nA'')sthaiva sAGkhyasya punastattve mahAgrahaH // 39 // zaivasya darzane tarkAvubhau nyAya-vizeSakau / nyAye SoDazatattvI syAt SaTtattvI ca vizeSakaiH(ke) // 40 // anyonyatattvAntarbhAvAt dvayorbhedo'sti nA'sti vA / dvayorapi zivo devo nitya(:) sRSTyAdikArakaH // 41 // naiyAyikAnAM catvAri pramANAni bhavanti ca / pratyakSamAgamo'nyazcA'numAnu(na)mupamA'pi ca // 42 // pramANaM ca prameyaM ca saMzayazca prayojanam / . dRSTAnto'pyatha siddhAntAvayavau tarka - nirNayau // 43 // vAdo jalpo vitaNDA ca hetvAbhAsacchalAni ca / jAtayo nigrahasthAnAnIti tattvAni SoDaza // 44 // vaizeSake mate tAvat pramANatritayaM bhavet / pratyakSamanumAnaM ca tArtIyakamathA''gamaH // 45 // dravyaM guNastathA karma sAmAnyaM savizeSakam / samavAyazca SaTtattvI tadvyAkhyAnamathocyate // 46 // dravyaM navavidhaM proktaM pRthvI-jala-vahnayastathA / pavano gaganaM kAlo digAtmA mana ityapi // 47 // 114 Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nityAnityAni catvAri kAryakAraNabhAvataH / mano-dig(k) kAla AtmA ca vyoma nityAni paJca tu|| 48 // sparzo rUpaM raso gandhaH saGkhyA'tha parimANakam / pRthaktvamatha yogaH vibhAgo'tha paratra(tva)kam // 49 // aparatvaM buddhisaukhye (duHkhe)cche dveSa-yatnako / dharmA-dharmau ca saMskArA guru(tvaM) drava ityapi // 50 // snehaH zabdo guNA evaM viMzatizcaturanvitA / atha karmANi vakSA(kSyA)maH pratyekamabhidhAnataH utkSepaNAvakSepaNA-kuJcana prasAraNam / gamanAnIti karmANi paJcoktAni tadAgame // 52 // sAmAnyaM bhavati dvedhA paraM caivA'paraM tathA / pra(para)mANuSu vartante vizeSA nityavRttayaH // 53 // bhavedayutasiddhAnAmAdhArAdheyavartinAm / sambandhaH samavAyAkhya ihapratyayahetukaH . // 54 // viSayendriyabuddhInAM vapuSaH sukha-duHkhayoH / abhAvo(vA)dAtmasaMsthAnaM mukti nai(3)yAyikairmatA // 55 // caturviMzavaizeSikaguNAntarguNA(ntaraguNA)nava / buddhyAdayastaducchedo muktirvaizeSikI tu sA // 56 // AdhAra-bhasma-ko(kau)pIna jaya-yajJopavItinaH / mantrAcArAdibhedena caturdhA syustapasvinaH // 57 // zaivAH pAzupatAzcaiva mahAvratadharAstathA / turyAH kAlamukhA mukhyA bhedA ete tapasvinAm // 58 // paJcabhUtAtmakaM vastu pratyakSaM ca pramANakam / nAstikAnAM mate nAnyadanyatrA(datrA)'mutra zubhAzubham // 59 // 165 Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 60 // // 61 // pratyakSamavisaMvAdi jJAnamindriyagocaram / .. liGgato'numa(mi) tidhUmAdiva vaDheravasthitiH anumAnaM tridhA pUrvaM zeSaM sAmAnyato yathA / dRSTeH sasyaM nadIpUrAd vR-STirastAdravargatiH khyAtaM sAmAnyataH sAdhyaM sAdhanaM copamA yathA / syAd govad gavayaH sAnAdimattvamubhayorapi AgamazcA''ptavacanaM sa ca kasyA'pi ko'pi ca / vAcyAprati(tI)tau tatsiddhyai proktA'rthApattiruttamaiH bahupIno'hni nA'znAti rAtrAvityarthato yathA / paJcapramANasAmarthya vastusiddhirabhAvataH sthApitaM vAdibhiH svaM svaM mataM tattvapramANataH / tattvaM satparamArthena pramANaM tattvasAdhakam santu sarvANi zAstrANi sarahasyAni dUrataH / ekamapyakSaraM samyak zikSitaM naiva niSphalam .. // 62 // . // 63 // // 64 // // 65 // ajJAtakartRkA // anumAnamAtRkA // avinAbhUtAlliGgAdvijJAnaM liGgino'numAnaM syAt / liGgasya liGginA saha yA vyAptiH so'vinAbhAvaH yaugadRgapekSayA tatpaJcAMzaM te pratijJayA (1) hetuH (2) / dRSTAntaH (3) sopanayo (4) nigamanam (5) iti nigaditA viduraiH 2 zritasAdhyadharmapakSA'paranAmakarmigI: pratijJAkhyaH / prathamo yatheha pRthvIdhare bRhadbhAnuriti hetuH / 16 Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 4 // // 7 // // 8 // hetutvAbhivyaJjakavibhaktikA liGgavAg yathA dhUmAt / tadvyApte rupadarzanabhUrdRSTAnto'tha sA dvedhA .. hetau sati sAdhyasyA'vazyambhAvitvamanvayavyAptiH / yadvad dhUmo yatrA'gnistatretyatra pAkagRham vyatirekavyAptiH syAddhetau sAdhye'sati dhruvamabhAvaH / yadvadyatrAgni! na tatra dhUmo'pi kUpo'tra dhUmazcAtretyupasaMharaNaM hetozca dharmiNi turIyaH / sAdhyasya tannigamanaM syAttasmAdagniratreti hetvAbhAsAH paJcA'siddho'naikAntiko viruddhazca / kAlAtyayA'padiSTaH prakaraNasama iti matAzcaturaiH so'siddhazcidrUpairanizcitA pakSavartitA yasya / / yadvadanityaH zabdazcakSurdRzyatvato ghaTavat // 9 // sa viruddhaH sAdhyaviparyayeNa saha yasya jAyate vyAptiH / yadvacchabdo nityaH kRtakatvAdantarikSamiva // 10 // so'naikAntikanAmA pakSa-sapakSavadito vipakSaM yaH / / vyomavadavyayazabdaM sAdhayata iva prameyatvam // 11 // pratyakSAdinirAkRtasAdhyaH kAlAtyayApadiSTAkhyaH / . jalavacchItalamanalaM yathA- padArthatvato vadataH // 12 // sAdhyaviparyayayoH syAttulyaH prakaraNasamo yathA nityaH / zabdaH pakSasapakSA'nyataratvAdantarikSamivaM 167 Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahopAdhyAyazrIsUracandragaNiviracitaH ||jaintttvsaarH|| // prathamo'dhikAra // saMzuddhasiddhAntamadhIzamiddhaM, zrIvardhamAnaM praNipatyaM satyam / karmAtmapRcchottaradAnapUrvaM, kiJcidvicAraM svavide samUhe // 1 // AtmAyamAryAH kila kIdRzo'sti, nityo vibhushcetnvaanruupii| tathA ca karmANi tu kIdRzAni, jaDAni rUpINi cayAcayIni // 2 // jIvAH pRthivyAdimasUkSmavRddha-nigodabhinna hi bhavantyanantAH / nAnAvidhA'vAptasajAtiyoni-bhinnAH samastAH kila kevliikssyaaH||3|| karmANi tebhyo yadanantakAni, smgrlokaambrsNsthitaani| ghanaM kimaGyekatarapradeze-'pyanantasaGkhyAni zubhAzubhAni // 4 // anantasaGkhyAH kila karmavargaNA, jIvapradeze parikalpya ekke| zubhAzubhAH kevaladRSTidRSTA, muktA amUbhyaH khalu te hi siddhaaH|| 5 / / atastu karmANi samagralokA-kAzAzritAnIha nirantarANi / tenaiva jIvA hi bhavanti karmA-vRtA vasUnIva mRdAvilAni // 6 // kathaM vibho ! karmaNa Atmanazca, yogo'yameSo'jani bhinnajAtyoH / anAdisaMsiddha ihocyate yo, hemAzmanovAraNicitrabhAnvoH // 7 // dugdhAjyayorvA yugapadbhavo'styayaM, yathA punaH pAvakasUryakAntayoH / sudhA sudhAbhRcchilayoH sahotthitaH, karturguNAnAmatha krtRvaadinaam||8|| karmAtmanorevamanAdisiddho, yogo'styayaM kevalinaH smuucuH| asyApi bhedo viditastathAvidhAt, sAmagryayomAt kanakAzmanoriva 9 168 Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // dvitiiyo'dhikaarH|| tAhaksvabhAvAniyaterbhaviSya-tkAlAcchubhAzobhanabhuktihetoH / jIvastu karmANi samAdadIta, zubhAzubhAnIha puraHsthitAni // 10 // karmANi yogIndra ! jaDAni santi, tAni svayaM nAyituM kSamante / AtmA tu buddhaH svayameva jAnan, karmANyazastAni kathaM hi lAti // 11 // ko nAma vidvAnazubhaM hi vastu, gRhNAti matvA kila yaH svatantraH / satyaM vijAnannapi bhAvi tAdRk-kAlAdinodAdazubhaM hi laati|| 12 // tathAhi kazcid dhanavAnapIha, khAded bhaviSyaniyatipraNunaH / khalaM vibodhannapi modakAdi-svAdiSTavastUni yataH svatantraH // 13 // ananyamArgazca tathaiva kazcit, sthAnaM nijeSTaM prayiyAsurAzu / zubhAzubhAn sthAnabharAn vijAnan, vilaGghate sviiypdaaptinodaat||14|| tathA ca caurA: paradAragA api, vyApAriNo darzanino dvijaastthaa| vidanta ete hi tathAvidhAyateH, zubhAzubhaM karma samAcaranti // 15 // bhikSustathA bandi RSizca bhikSAM, snigdhAM ca rUkSAM paribudhya bhuGkte / zUrastathA yuddhagato'vagacchan, zatrUnazatrUzca nihanti rodhe // 16 // rogI yathA vA nijarogazAnti-micchatrapathyaM hyapi sevate'sau / rogAbhibhUtatvavazAdapAyaM, jAnanstvayaM bhAvinamAtmagAminam // 17 // evaM hi karmANyasumAn vilAti zubhAzubhAni pravidannavazyam / jIvasya karmagrahaNe svabhAvo, jJAnaM vinA'pyasti nidarzanaM yt|| 18 // yathaiva loke kila cumbako'pyayaM, saMyojakaiojitamaJjasA bhRshm| . sAraM tathA' sAramayo'vicAritaM, gRhNAti yenaavyvdhaanmaatmnH|| 19 // kAlAtmabhAvAdiniyojitAnyaho, svabhAvazaktezca zubhAzubhAni yat / karmANi sAmIpyasamAzritAnyaya-mAtmA'pi gRhNAti tathA'vicAritam 20 // 17 Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // tRtiiyo'dhikaarH|| svAminnanAkAratayA hi jIvo, nirindriyaH kena ca lAti karma ? / ' nirIkSya pUrvaM tata AtmaleyaM, pANyAdinA nyAdadate pumAMsaH // 21 // AtmA tu nehak ghaTate na caitat, satyaM vinaa'piindriyto'pythaatmaa| bhAvyAzritaM karma samAdadIta, zakteH svabhAvAt ca zRNu svruupm|| 22 yathendriyAkAravivarjito'yaM, kartA zruNotyeva nijAGgijApam / . bhaktaM nirIkSyA'tha vilAti pUjA, pANi vinA coddharatIha bhktaan|| 23 pApaM haratyAzu kRtaM svakairya-danantazakteH shjaattthaa''tmaa| loke yathA vA guDako rasasya, siddho nirakSendriyapANimuktaH // 24 // dugdhAdipAyI trapunIrazoSI, sa zabdavedhI balazukradazca / sUto'pi caitatkurute nirakSo, jIvastu zakto na karoti kiM kim ?25 vanaspatInAmapi vA yathAhRti-ryannAlike-diSu dRzyate'pi ca / yadvA ghanaM kiM kila vastu sarvaM, saGgRhya nIraM svayamAditaM syAt 26 na ceti vAcyaM payaso'sti zakti-stadbhedane yad vybhicaaritaasti| na bhedanaM mudgazilAsu tadvat, dhAnye'mbhasaH kiM kaTukA na bhedyaaH|| 27 siddhaM tathedaM grahaNIyameva, vastvatra yasyAsti tadeva lAti / kiM cumbako lohamathojjhya dhAtU-nanyAMzca gRhNAti tathA svabhAvAt 28 apyevamAtmA parapudgalotkarAn, vihAya gRhNAti hi karmapudgalAn / yAdRkSayAdRkSabhaviSyadAyatiH, tAdRkSasampreraNapAravazyataH // 29 // supto yathA vA kila kazcidaGgabhRta, svapnAn prapazyan kurute samAHkriyAH noindriyeNaiva na tatra kiJcane-ndriya dbayaprANamaho pravartate // 30 // jIvastathA karmabharaM hi lAti, svapno bhramo'yaM nanu maivamAkhyaH / mahattame tasya phale ca dRSTe, mA brUhi-yatsvapnamayaM smaratyaho // 31 // 170 Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yathA gRhItaM na hi karma sa smaret, na smaryate prAyaza eva dRSTaH / svapnastathA karmabharo'pi cAttaH, kazcitsmaret svapnamimaM ythekssitm||32|| karma smaret jJAnavizeSatastathA, pradhAnapuMsekSita eva yadvat / svapno yathArthaH phalatIha nUnaM, tathaiva karmAttamidaM kRtArtham // 33 // syAdaGginaH saMzaya eva nAtra, vyarthIbhavatsvapnabharasya jntoH| svapno yathA kevalinastathAsti, karmagrahastatkSaNanAzato yat // 34 // tathA nijAtmanyapi pazyato'tra, sammIlya cetaH parikalpya sustham / utpattikAlAdavasAnasImA-mAtmA sRjetkArmaNataijasAbhyAm // 35 // garbhasthitaH zukarajontarAgato yathocitAhAravidhAnato drutam / dhAtUMzca sarvAnapi sarvathA svaya-mAtmA vidhatte'tra vinaakssviirytH||36|| garbhAtkRte janmani sarvadaiva, gRhNan kilAhAramathopalabdham / tatastatastatpariNAmataH svayaM, dhAtvAdi saMpAdya karoti pussttim|| 37 // tathAhRti romabhirAdadhadyakaH, khalaM parityajya rasAn samAzrayet / punaH punaH projjhati tanmalaM.balAt, dadhadrajaH sAttvikatAmasAn guNAn sajjJAnavijJAnakaSAyakAmAn, hitAhitAcAravicAravidyAH / rogAn samAdhIzca dadhAna eva-mAste kathaM sakriya eSa dehe // 39 // kiM dehamadhye'sya karendriyAdikaM, samasti yenaiva karoti tAdRzam / vivecanaM prApya ca vastu tAdRzaM, prAptAvadhiryAti gRhezvaro ythaa|| 40 // yadIdRzo'paudgaliko'pyamUrto nirAkRtiH sakriya eSa jIvaH / dehasya madhye sthita eva sarva-maGgaM parivyApya karoti kRtym|| 41 // dravyANi rUpINi gurUNi tadvat, sUkSmANi vA lAti purAntarAsumAn / karmANi tat sUkSmatamAni no kathaM, gRhNAtyayaM taijskaarmnnaanggtH|| 42 // jIvaH punA rUpakarAdivarjita, IdRgvapUrUpi kathaM pravartayet / AhArapAnAdika indriyArthake, zubhAzubhArambhakakarmaNIha // 43 // 171. Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cedindriyaiH pANimukhairathAGgaiH, samAH kriyAH syubhavitaM vinaiva / tadA samastAH kuNapairajantukaiH, kriyAH kriyante na kathaM krendriyaiH||44|| siddhaM tathaitadyadazasta-zastaM, karmAtmanaiva kriyate na caanggaiH| . . arUpiNA rUpi tatazca karma, sUkSmaM kathaM nAma na gRhyate tat // 45 // dhyAnI punarbAhyagatendriyaivinA, karoti karmANi yathepsitAni yat / jihvAM vinA dhyAyati mAnasaM japaM, zRNoti taM taM zravasI Rte tdaa||46|| vinA jalaiH puSpaphalaizca dIpaiH, sadbhAvapUjAM saphalIkaroti / dhyAtvA'tha brahmApi ca brahmavAdI, na brahmatAmeSa labhedvinA khaiH|| 47 // jIvo'yamevaM karaNaiH karAdibhi-vinaiva karmANi samAzrayatyalam / acintyazaktyA niyatisvabhAva-kAlaizca jAtyA ca kRtapraNodaH // 48 // karmANi jIvaikatarapradeze-'pyanantasaGkhyAni bhavanti cettadA / kathaM na dRzyAni hi tAni piNDI-bhUtAni dRSTyA nigadantu kovidaaH||49|| satyaM kRtin ! sUkSmatamAni tAni, pazyanti no carmadRzo hi mAdRzAH / jJAnI tu sajjJAnadRzo bhRzodayA-tpazyedyathAtraiva nidarzanaM zRNu // 50 // pAtre ca vastrAdiSu gandhapudgalAH, saugandhyadaurgandhyavato hi vastunaH / jJeyA nasA te na hi piNDabhAvaM, gatA apIkSyA nayanAdibhistu // 51 // jJAnena jAnAtyayamevametaM, karmoccayaM jIvagataM tu kevlii| ta(ya)thA punaH siddharasAnnipItaM, svarNAdi no tatra dRzAbhidRzyate // 52 // yadA tu kazcidrasasiddhayogI, karSedyadaitannanu tasya sttaa| evaM hi karmANyapi jIvagAni, jJAnI vijAnAti na cAparo'tra // 53 // 12 Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ... ||cturtho'dhikaarH|| karmANi mUrtAnyasumAnamUrtaH, sAkRtyanAkRtyabhiyuktireSA / nyAyyA kathaM yena hi vastu bhinnaM, nAdhArakAdheyakatAM labheta // 54 // AkarNyatAmuttaramasya vijJAH !, karmasvabhAvAdatha jiivshkteH| guNAzrayo dravyamiti pravAdAt, saMsArijIvasya guNastu karma // 55 // yadvA hi ye kecana vizvametat, sakartRkaM prAhuraho ! smstm| kalpAntakAle mahati pravRtte, bhAvyeva lInaM khalu vissnnunaamni|| 56 // tadA yathA bhUtagaNA guNAzca, sthAsyanti lInA nanu krtRnaamni| yadvA nabho'mUrtamidaM gurorlagho-mUrtasya cAmUrtimato nirntrm|| 57 // arthasya sarvasya yathA vicakSaNA, AdhAramAkhyannavinazvaraM mahat / kathaM tathAtmaiSa na rUpavAnapi, rUpINi sarvANi vhtynaartm|| 58 // mithyAtvadRSTibhramakarmamatsarAH, kaSAyakandarpakalA guNAstrayaH / kriyAH samagrA viSayA anekadhA, kiM kiM na dhatte'tra vapurgato'pyayam 59 mA voca etaddhi zarIrajA guNA, amI yato'smin gatapaJcake ghane / dRzyanta ete na hi kecanAzritA-stato vapurgA na guNAstu jiivgaaH|| 60 saMdRzyamAnaM punarIdRzaM vapu-radRzya evaiSa bhavI dadhAti cet / arUpirUpidvayasaGgamo hyasau, vicAryamANaH kurute na kautukm|| 61 // karpUrahiGgvAdikasuSTaduSTa-vastUtthagandhA gaganaM zritA yathA / . tiSThanti yAvasthiti tadvadeva bhoH, karmANi jIvaM parivRtya santi 62 ityAdibhiSTanidarzanaistathA-guNAtmakaiH karmabhireSa AtmakaH / AzrIyate nirguNako'pi nizcita-mAtmA tataH karmacito bhavI bhavet 63 1.3 Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ||pnycmo'dhikaarH|| cedAzrayAzreyakabhAva evaM, siddho'sti karmAtmakayoravazyam / jIvAstu siddhA api santyananta-catuSTayeddhAH prmesstthisNjnyaa(:)|| 64 // pRcchAmi pUjyAH ! khalu tarhi siddhA-tmAno na karmANi smaaddnte| . kathaM tadeSAmapi saukhyasattvA-lAtAM sukarmANi niSedhakaH kaH ? // 65 satyaM yatastaijasakArmaNAMkhya-zarIrayogasya vinAzabhAvaH / sukarmaNAM tena gRhItyayogA-jjyotizcidAnandabharaizca tRptyAH // 66 // sukhAsukhaprApaNahetukAla-prayoktrabhAvAdatha niSkriyatvAt / yadvApyanantAni sukhAni teSAM, karmANi sAntAni bhavantyamUni // 67 // itIva tatsaukhyabharasya karma, heturbhaveno yadatulyamAnAt / ityAdikairhetubhireva siddhA-tmAno na karmANi hi lAnti nityaaH|| 68 loke yathA kSuttRSayA vimuktA-tmAnaH sutRptasya na tRptikAlam / jitendriyasyApyatha yogino'pi, tuSTasya kiJcid grahaNe na vaanych|| 69 yadvA na pAtre parimAti kiJcit, pUrNe tathA siddhigatA hi siddhaaH| sadA cidAnandasudhAprapUrNA, gRhNanti no kiJcidapIha karma // 70 // tathA ca siddheSu sukhaM yadasti, tad vedyakarmakSayajaM vdnti| tatkarma heturna hi siddhasaukhye, yatkarma sAntaM sukhameSvanantam // 71 // yadvizvavRttAntasamutthanRtta-prekSAprabhUtaM sukhamAzritAnAm / siddhAtmanAM nityasukhaM pravartate, yathA nRnnaamdbhutnRtydrshinaam|| 72 // siddheSu pUjyA ! na kila kriyendriyaM, buddhIndriyaM no na ca kiJcanAGgam / anantasaukhyaM kathamApyate tai-ryajjJAnameteSu tadeva saukhyam // 73 // yatheha loke kila kazcidaGgI, jvarAdibAdhAvidhuraH kadAcit / nidrAM prakurvanniti tajjanaistu, sukhaM karotyeSa na bodhanIyaH // 74 // 174 Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ityucyate tasya na tatra kiJci-cchotaHsukhaM nApi kriyA nirIkSyate / tathApi suptasya narasya saukhyaM, vAcyaM yathA syAd bhuvi tdvdev|| 75 // jAgrastu siddheSu sadaiva saukhyaM, vinendriyadvaitasamutthabhogam / yadvA hi yogI nijakAtmabodhA-mRtaM pibannasmi sukhIti mntaa|| 76 / / tathA ca ko'pIha muniryathoktaH, santuSTipuSTo vijitendriyArthaH / anyena puMsA paripRcchayate cet, tvaM kIdRzo'sIti sukhI sa jalpet 77 tasmin kSaNe tasya na ko'pi vastunaH sparzaH sato naiva ca bhuktiyuktiH| gandhagraho no na ca hakchutI tadA, na pANipAdAdibhavA kriyApi ca 78 tathApi santoSavatAhamasmi, sukhIti bhUyaH prtigdyte'tH| tajjJAnasaukhyaM hi sa eva vetti, na jJAnahIno gadituM samarthaH // 79 // itthaM hi siddheSu vinendriyArtha-stathA kriyAbhiH sukhamastyanantam / ta eva tatsaukhyabharaM vidantyapi, jJAnI na zakto vadituM yato'samam 80 ||ssssttho'dhikaarH|| jIvasya karmagrahaNe svabhAva-stadAsa maulaM sahajaM vihAya / karmagrahAkhyaM kathameSa siddho, bhavedvicAra: paripaThyatAM bhoH // 81 // karmAtmanoryadyapi maulasaGga-stathApi sAmaNyatathopalambhAt / karmagrahaM projjhya zivaM sametaH, siddho bhavedatra nidarzanaM yat // 82 // sUte yathA caJcalatAsvabhAvo, maulastathAgnyasthirabhAvasaMjJaH / yaMdA tu tAdRkparikarmaNA kRta-stadA sthiro vahnigatazca tiSThet // 83 // yathA punardAhakatAguNo'gnA-vasti svabhAvo nanu mUlajAtaH / asyApi nAzo'sti tathAprayogAt, santaM satIM naiva dhetkdaapi|| 84 // baddho yathApyeSa ca mantrayogAt, tathauSadhIbhirna dahedvizantam / aznantamagniM ca cakorakaM tathA, vahnirdahenno vigatasvabhAvaH // 85 // 105 Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tathAbhrakaM hema ca ratnakambalaM, siddhaM ca sUtaM na dahedbhutAzanaH / tadA tu yA dAhakatA vibhAvasau, maulI vrajekvAtha nigdytaamiti|| 86 yazcumbakagrAvaNi lohagrAhI, svabhAva Aste sahajaH sako'sti / tasminmRte vetarayogayukte,-'paitItthameteSvapi karmayogaH / // 87 // bIjaM tathAGkurabhavaM dadhAti, maulAtsvabhAvAdavikAri yAvat / tasmiMstu dagdhe na kilAGkurodbhava-evaM tu siddheSu na karmabandha:88 vAyostathA caJcalatAsvabhAvo, yo vartamAnaH sahajaH samasti / khalasya madhye pavane niruddha, kathaM prayAtyeSa calasvabhAvaH ? // 89 // AhAramukhyAH sahajAzcatasraH, saMjJA imAH projhya zukAdayo'mI / siddhAH prasiddhAH, parabrahmarUpAH jAtAstato'paiti nijsvbhaavH|| 90 // ityAdidRSTAntabharaiH svabhAvo, maulo yathA yAti tathaiva jantoH / karmagraho'yaM sahajaH prayAti, siddhatvamAtasya kimatra citram ? // 91 // ||sptmo'dhikaarH|| praznastathaikaH paripRcchyate'sakau, siddhAnsamAzritya nijoplbdhye| sarvajJavAkyAt kila muktimArgako, vahan sadAste karakasya nAlavat 92 no pUryate muktirasau kadApi, saMsAra eSo'pi ca bhvyshuunyH| parasparaddheSivacovilAsai-rna saGgati maGgati vAkyametat // 93 // na hi vyalIkaM bhagavadvaco'styadaH, paraM na citte'lpadhiyAmabhivrajet / dRzyo'sti dRSTAnta ihaiva laukiko, yaM zRNvatAM zrotRnRNAM manaH sthiram 94 siddhAlayaH syAllavaNodasodaraH saMsAra eSo'sti nadIhRdodaraH ! nadIpravAhAzca yathA mahodadhau, patanti nirgatya nadIhadAntarAt // 95 // nadIhRdA naiva bhavanti riktA, na cAmbudhiH kahicidasti pUrNaH / nadIpravAho'pi nirantaraM ya-dvahatyavicchinatayA'tizIghram // 96 // 100 Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ itthaM hi bhavyAH pariyanti muktau, nadIpravAhA iva sAgarAntaH / saMsAra eSa hRdavana riktaH, payodhivanaiva bhRtApi muktiH // 97 // dRSTAntadATantikayoritIdaM, sAmyaM samAlocayatAM narANAm / bhavetpratItiH paramArhatAnA-marhadvacasyeva na cAparatra // 98 // anyo'pi dRSTAnta ihocyate'ya-mAkarNanIyo viditapramANaiH / yathA hi kazcitpratibhAnvitaH s-naajnmmRtyuudbhvmaatmshktyaa|| 99 // hindUkaSaDdarzanapArazIka-zAstrANi sarvANi paThastrilokyAH / asaGkhyamAyurnivahannapIha, hRdasya pUrNaM na bhavetkadAcit // 100 // zAstrAkSarairapyatha yojanaivaM, yathaiva zAstrANi bhavastathA'yam / bhavanti zAstrAkSaravadvimuktAH, subuddhivakSovadiyaM hi siddhiH|| 101 // azrAntatatpAThavadeva mukti-mArgo vahannasti nirantarAyaH / zAstreSvadhIteSu na zAstranAza-stathaiva siddheSu bhavasya naantH|| 102 // dRSTAntadAntikabhAvaneyaM, vijJaiH svayaM cetasi cintniiyaa| evaM hyaneke'bhiniSanti bhUyo, dRSTAntasaGghA apare'pi yojyaaH|| 103 ||assttmo'dhikaarH|| svAmin ! parabrahma kimucyate tat, lInaM jagadyatra bhaveyugAnte / tadeva hetuH punareva sRSTeH, syAdIdRzaM kenaM guNena vAcyam ? // 104 / / nizamyatAmArya ! manISiNAmapi, siddhAntavedAntavicAravedinAm / svarUpametasya nivedituM yato, vAcaH sphurantIha na crmckssussaam|| 105 ye yogino nirmaladivyadRSTaya-zcarAcarAcAravivekacintakAH / labdhASTasiddhiprathanA hi te'pyaho !, vicArayanto na hi pAramiyati106 177 Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tathApi ye lokavilokanakSamAH, sarvArthayAthArthyasamarthanArthanAH / satkevalajJAnaviziSTadRSTayo, nIrAgiNo'nyopakRtau praaynnaaH|| 107 // te tvIdRzaM brahma paraM nyavedayan, nirvikriyaM niSkriyamapratikriyam / jyotirmayaM cinmayamIzvarAbhidha-mAnandasAndraM jagatAM nissevitm|| 108 // nirmAya'nirmohamahaMkRticyutaM, samyagnirAzaMsamanIhitArcanam / mahodayaM nirguNamaprameyakaM, punarbhavaprojjhitamakSaraM yataH / // 109 // . vibhu prabhAvatparameSThyanantakaM, nirmatsaraM rodhavirodhavarjitam / dhyAnaprabhAvotthitabhaktanivRti, niraJjanAnAkRti shaashvtsthiti|| 110 // evaMvidhaM brahma tadeva tatkathaM, heturbhavetsRSTikulAlakarmaNi / prayojako brahmaNa eva nAsti ya-tsvasmingatatvAtsakalasya vastunaH111 kuryAdyadIdaM jagatAM hi sarjanaM, tadedRzaM kena karoti viSTapam / jnmaatyyvyaadhikssaaykaitv-kndrpdaurgtybhiyaabhiraakulm|| 112 // parasparadrohivipakSalakSitaM, duHzvApadavyAlasarIsRpAlikam / sAkheTikaimainikasaunikaizcitaM, dushcorjaaraadivikaarpiidditm|| 113 // kastUrikAcAmaradantacarmaNe, sAraGgadhenudvipacitrakAntakam / durmAridurbhikSakaviDvarAdikaM, durjAtiduryonikukITapUritam // 114 // amedhyadaurgandhyakalevarAGkitaM, duSkarmanirmApaNamaithunAJcitam / samAzrayaddhAtukRtAGgipudgalaM, sanAstikaM srvmuniishninditm|| 115 // kiyatsvakIyAhvayabaddhavairaM, kiyatsvapUjApravaNAGgijAtam / nAnAtmahindUkaturuSkalokaM, kiyatparabrahmanirAsahAsam // 116 // SaDdarzanAcAravicAraDambaraM, pracaNDapASaNDaghaTAviDambanam / . satpuNyapApotthitakarma bhogadaM, svrgaapvrgaadibhvaantrodym|| 117 // vitarkasamparkakutarkakarkazaM, nAnAprakArAkRtidevatArcanam / varNAzramAcIrNapRthakpRthagvRSa, sadravyanirdravyanarAdibhedabhRt // 118 // 108 Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anena kiM pallavitena yena, yad dRzyate tad viparItameva / kArye punaH kAraNajA guNAH syu-vidvAMsa evaM nigadanti tjjnyaaH|| 119 yadatra dRzyaM kila vastvanityaM, tad brahmaNo jAtamidaM hi sRSTau / tadyoginaH kena vihAya zIghraM, jugupsyametad vRNate viraagm|| 120 // yad dveSarAgAdivirUpamujjhyaM, jagatsvarUpaM varayogavadbhiH / tadeva sarvaM khalu brahmaNaiva, svasminkathaM dhAryamaho yugAnte ? // 121 // tadA viveko'sti na brahmarUpe-'sau vA zukAyeSu na yogavatsu / kAryaM ca dhAryaM ca yadAdipuMso, nindyaM ca heyaM ca tdnypuNsaam|| 122 // tadbrahmajA sRSTirathApi kalpa-stajjo vadadbhistviti brahma mUDham / vijJApyate kiM na ca taistathaiSAM, vAntAhRterbahmaNi kiM na doSaH ? // 123 loke tathaikAdikabrAhmaNAdi-ghAte'tra hatyA mahatI nigadyA / tanighnato brahmaNa eva sRSTi, sA kIdRzI syAdadayA dayAloH ? // 124 tajjAtasRSTiM na hi tasya hiMsA, nihiMsatazced bhavatIti codyate / sampAdya sampAdya sutAnsvakIyA-pituLUtastarhi na ko'pi doSaH 125 lIleyamasyAsti yadIti caidgI-nihiMsatastasya na cAsti pApam / evaM hi rAjJo mRgayAM gatasya, jIvAnghnataH pAtakameva na syaat|| 126 // atha svabhAvAdatha kAlatoM vA, sRSTiM nato nAsti vibhoraghAptiH / svabhAvakAlau yadi ced baliSThau, brahmApyazaste nudataH kSaye'smin 127 etau tadevAtra ca hetubhUtau, kiM brahmaNA yuktyasaMhena kAryam / tadbrahmaNaH sRSTividhi tathaiva, saMhArakatvaM ca vadanti ye taiH // 128 // na brahmamahimA prakaTIkRtaH kiM, nirdUSaNe dUSaNamAdadhe yat / . vandhyA mamAmbeti samaM nigadyate, yaniSkriyaM brahma nigadya katriti 129 ye ke'pi vijJAnabhRto bhavanti, sarve ca te brahma vicintynti| brahmAMzakAste yadi ko'sti bhedaH, kasmai vicAraH kriyate tadebhiH 130 109 Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMzAstadIyA yadi jantavo'mI, svayaM svapArthaM hi tadeva netR / vinaiva kaSTaM yadi tasya labdhyai, nIrAgatA niHspRhatA nikaamm|| 131 / niDheSatA niSkriyatA ca tadva-jjitendriyatvaM ca smaanbhaavH| ityAdi kArya yadi tasya prIti-reSveva siddhaM tdihaakriytvm|| 132 ced vakSyasi brahmagataH svabhAvo-'yamIdRzaH sakriyaniSkriyAdiH / kartustvanekaizca tadA svabhAvai-ranityatApIha bhavetkadAcit // 133 // dveSo'pi rAgo'pi dRzApi vIkSA, nityaM tadevAsti yadekarUpam / AkAzavad vyAptiriyaM hi yatra, vAkyena paJcAvayavena klRptaa|| 134 // kartuH sphuTa sakriyatA manaHsthA, sRSTau yugAnte ca tdnybhaave| . syAniSkriyatvaM ca tathaiva rAga-dveSau janAnAM sukhduHkhdRssttyaa|| 135 // yAkriyA tAdRzasaukhyaduHkhe, cedevamUho bhavatAmapi syAt / karturbalaM kiM kila tarhi siddhe, svapApapuNye sukhduHkhhetuu|| 136 // he brahmavAdin ! yadi jantavo'mI, brahmAMzakAstarhi same samAH syuH| tadaMzasAmyAd bahubhedabhinnA-zcettahi kazcinnanu tatkaro'nyaH // 137 // ced brahmabhinnA bhuvi jantavo'mI, sukhasya duHkhasya ca kartR brahma / hetoryato duHkhasukhe vidhatte, brahmA sa evA'stu tyovidhaataa|| 138 // niraJjanaM nityamamUrtamakriyaM, saGgIrya brahmA'tha punazca kArakam / saMhArakaM rAgaruDAdipAtrakaM, parasparadhvaMsi vaco'styadastataH // 139 // ato vibhinnaM jagadetadetad-brahmApi bhinnaM munibhirvycaari| atastu saMsAragatA munIndrAH, kurvanti muktyai prbrhmcintaam|| 140 // ye ke'pi mAyAmiha viSNumAzritAM, jagadvidhau hetumudIrayantyatha / praSTavyameSAmiti kiM hi mAyAM, viSNuH zrito viSNumathApi maayaa|| 141 mAyA jaDA saMzrayituM svayaM no, zaktA tu viSNuH parabrahmatulyaH / jAnansvayaM nAzrayate hi mAyAM, yatpAratantryAdajaDo jaDaM shryet|| 141 // 180 Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ athaiSa viSNuyugapannudettAM, pRthakpRthagvA pratijIvamIrte / Adye yadImAM tu nudetrilokI, tadaikarUpAstu na bhinnarUpA // 142 // tadaikarUpyAdyadi tAM pRthakpRthaga, jIvAnpratIrte nu bhavettadAnIm / AnantyamasyA iyamapyaneka-rUpA ca jIvA api bhinnruupaaH|| 143 // nAmaivamastvaMtra tathApi mAyA, jaDA satI kiM carituM kSamA syAt / kartuzca zakteratha sA samarthA, tadaiva kartAsukhaduHkhado'stu // 144 // kiM karturatairaparAddhamasti, cedIdRzaM tAM prati jIvamIrte / nirAgasAM prANabhRtAM ya IdRg-duHkhAdi kartA sa kathaM hi kartA ?145 // dhyAyanti ye nezamime'sya sAgasA-steSAmasau duHkhakaraH prathetyaho / ye tvIzamenaM prati sevamAnA,-steSAmayaM sAtatatiM vidhatte // 146 // dveSI ca rAgI bhavatAM sa kartA, ya IdRzImAcarati pratikriyAm / nAmaivamastvastu paraM ya enaM, nindenna vandenna gatistu kAsya // 147 / / loke tridhA syAd gatirekavastuno yatsevakAsevakamadhyamAtmikAH / Adyordvayozcedgatirasti tarhi, madhyasthajantorapi sA'stu kaacit|| 148 asyApi kAcinniyatA gatiHsyA-dasyAgatestahi ca ko'sti kartA ? / tahIti vAcyaM sukhaduHkhamukhyaM, yathA kRtaM karma tathaiva lbhym|| 149 // itthaM ca ye kecana saGgirante, kartA svato jIvagaNAnprasRjya ! / saMsAribhAvaM praNidAya teSAM, mahAlaye saMharate punastAn // 150 // vAcyA amI kiM jagadIzvaro'yaM, jIvAnsataH kiM prakaTIkaroti / kiM vA navAneva karoti kartA, cedAdipakSaH zRNu tarhi vaartaam|| 151 // iSTe pade cetparirakSya jIvAn, yaH kAryakAle prakaTIkaroti / so'smAdRzaH karmaNi vasturakSI, prstaavnopraaptibhyaadbibhiitH|| 152 // azaktirapyasya niveditA ya-no bhinnbhinnaarthkmelviiryH| . kartustvacintyA kila zaktirasti, tatkiM sa lobhIti nigadyate'ho // 153 // . 181 Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kRtvA navAneva yadaiva jantUn, saMsAribhAva pratilAbhayeccet / maulAn kathaM mocayituM kSamo na, yena svaklRptAniti kiM viDambayet ? kRtAnapItthaM yadi saMharet punaH, ko'yaM viveko jagadIzituH sataH / bAlo'pi yo vastu nijaM prakluptaM, dhartuM kSamastAvadayaM ddhaati|| 155 // lIleti cettarhi jano'pi lIlAM, kurvana nindyo bhavati pravINaiH / tapoyamadhyAnamukhaiH sa labhya-zvettAni rucyai yadi santi tsmai|| 156 // etAni yasmai rucaye bhavanti, sa nedRzIM jAtu karoti lIlAm / loke'pi jIvAdikaghAtanotthA, lIlA niSiddhAsti samaiva tena // 157 anyAniSedhanpunarAtmanA sRjaM-stadAsako'tIva vininditaH syAt / evaM tvanAlocanakarmakAraM, vayaM na kartAramimaM vadAmaH // 158 // yattvadvaconyAsabharaiH sa kartA, pUMtaH svayaM svIyajanAnpunAnaH / jyotirmayAdyotthaguNairviziSTaH, so'pi 'svkaaNshaansvrsaadvimoh|| 159 // saMsArabhAve viracayya sadyo, jIvatvamevaM bahuduHkhapAtram / nudatyayaM cennahi tarhi kartu-raMzA ime prANabhRto'pare yat // 160 // kartA kathaM saGkaTapeTakodare, daurgatyadausthyAdimaye bhave'smin / jAnannijAMzAnsahasaiva nudyAt, svakasvarUpAdvinipAtya rmyaat|| 161 // eSA tu lIlA'sti yadIzvarasya, saMsAra evaiSa tatastadiSTaH / tadA tu saMsArijanaistadAptyai, kaSTAdi kenAtha vidheyamugram // 162 // pUrvAparAnAzritavAkyametat, prajalpatAM kA'pi na vAkpratItiH / ye sarvasadrUpaguNAnadoSAn, karturvarAMzAniti pAtayanti // 163 // kiM tarhi vAcyaM zRNu kiJcidasti, jyotirmayaM cinmayamekarUpam / draSTra prajAnAM sukhaduHkhahetuM, yogIzvaradhyeyatamasvabhAvam // 164 // daurgatyaduHkhe sugati sukhaM ca, prApnoti tAdRk kRtakarmayogAt / jIvo yadA tveSa samAnabhAvaM, zrayettadA gacchati brahmabhUyam // 165 // 182 Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tuSTirjanAnAM paramezvarasya, cetsRSTisaMhArakathApravRttyA / sphUrtiprabhAvapratipAdanArthaM, tadeti vAcyA stutirIzvarasya // 166 // AstAmayaM zrIparameSThinAmA, taddhyAnavAneSa jano'bhiniSyAt / kartA sukhasyAtmani saMvidhAnAt, sNhaarkshcaatmtmophaaraat|| 167 / / yathaiva loke kila ko'pi zUraH, svAmyAttazastrairapi sarvazatrUn / saJjitya tatsaMhRtikRnijAGge, sukhasya kRtyApi bhavetsa krtaa|| 168 // yathA'tra zastrAdikavastunetuH, sthAne sthitasyApi na hi prayAsaH / tathezvarasyApi bhavenna kAcit, kriyA yato niSkriyatApi siddhaa|| 169 // zUro'pi caivaM.sati zastrabhartu-mahopakAraM kila manyate'sau / adhIzabhakto'pi tadIyanAma-dhyAnotthasaukhyastakameva vkti|| 170 // evaM hyaneke khalu santi santo, dRSTAntasaGghAH, sudhiyA samuhyAH / tathA satIzo mahimApi vizruto, bhaktuzca srgprtisrgkrtRtaa|| 171 // navamo'dhikAraH kiM brahma siddhAparanAmakIrtitaM, dhyeyaM munInAmapi zuddhacetasAm / bhavArNave yAnavadeva yogino, jAnanti yanmuktigRhaM yiyaasvH|| 172 // svAmin ! yadIyaM na hi sRSTirutthitA, sakAzato brahmaNa ityavAci cet / iyaM kutaH syAdapayAti vA kuto, nigadyatAmadya rhsymetkd|| 173 // trikAlavijJA iti yogino ye, nirAgiNaste'bhidhurviziSTAH / kAlAtsvabhAvAniyatezca vIryataH, sRSTikSayau staH samavAyapaJcakAt 174 munIzvarAH ! brahmaNi brahma lIyate, jyotistathA jyotiSi saMvizediti / kathaM pravAdo ghaTate mahAtmanA-mayaM vinA brahma puraannvedinaam|| 175 // nizamyatAM jJAnamidaM vadanti, brahmeti vA jyotiratheti vijJAH / tadekasiddhasya hi brahma yAvat, kSetraM shryetsrvdishaasvnntm|| 176 // 183 Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tAvad dvitIyasya tRtIyakasya, siddhasya brahmAzrayate tdev| evaM hyanantAmitasiddhanAmnAM, brahmAzrayet kSetramaho tdaashritm|| 177 // teneti gIbrahmaNi brahma lIyate, jyotistathA jyotiSi sammilatyatha / ayaM pravAdo munibhiH purAtanaiH samAzrito brhmythaarthvedibhiH|| 178 // evaM sati prAjJavarAH ! kathaM na tat, kSetrasya sAGkaryamatho bhvettthaa| . parasparAliGgitabrahmaNo'pyaho!, saMkIrNatA kena bhavenna tatra // 179 // yathaiva kasyA'pi manISiNo hRdi, prabhUtazAstrAkSarasaGgrahe sati / sAGkaryamasyorasi naiva jAyate, na cAkSagaNAM paripiNDatA bhvet|| 180 // evaM cidAzliSTadivaH samantato, na brahmabhirbrahmaparamparAzritaiH / saGkIrNatA'tho nabhasA na brahmaNA-miha pravINA iti saMvidA jaguH181 itthaM hi siddhaiH paripUritaM ziva-kSetraM na saGkIrNamaho ! bhavetkadA / siddhAstathA siddhaparamparAzritAH, sAGkaryabAdhArahitA jayanti bhoH182 dazamo'dhikAraH praznaH punaH pRcchyata eSa pUjyAH !, nigodajIvAnadhikRtya tadvat / nigodajIvAzca nigoda eva, tiSThanti kenA'zubhakarmaNA te // 183 // yatte hi janmAtyayamAcarantaH, karmANi kartuM na labhanti velAm / tatkarmaNA kena paretaduHkhA-nantavyathAM te'nubhavanti dInAH // 184 // ye teSu kecid vyavahArarAzi-mAyAnti te syuH kramato viziSTAH / rAzeH punarye vyavahAranAmno, nirgatya jIvA abhiyAnti te'pi // 185 // nigodajIvatvamatho labhante, kathaM vyavasthA kuta aavirsti.| nizamyatAM samyagayaM vicAro, vicArasaJcAritacittavRtte ! // 186 // nigodajIveSu sadaiva duHkhaM, yadasti tattAdRzajAtibhAvAt / tathAvidhakSetrajanipralambhA-nmahArtidodarkatathApraNodAt // 187 // 184 Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yathaiva loke lavaNodavAri, kSAraM sadA duHsahakarmayogAt / anantakAle'pi bhavenna peyaM, yannaiva varNAntaramAzrayeta // 188 // anantato'nantatarastvanehA, babhUva vADhelavaNodanAmnaH / vinedRzaM karma na nAma vAcyaM, tatkutra duSkarma kRtaM jalena // 189 // yatrApi gaGgAdimahAnadIbhavaM, jalaM gataM tadgatarUpi tadrasam / nigodakeSu vyavahArarAzito, jIvA gatAste'pi bhavanti ttsmaaH|| 190 tadvAri meghasya mukhaM samApya, peyaM bhaveccAtha sukhiibhvnti| evaM nigodAdapi nirgatA ye, saMlabhya jIvA vyavahArarAzim // 191 // yadvAgamajJasya narasya kasyacit, hRdantaroccATanamantravarNAH / tiSThanti taiH kiM kRtamatra duSkRtaM, yadIdRzaM nAma nigadyate jnaiH|| 192 // tatsthA hi varNA yadi ke'pi zasta-mantrasthitAste gaditAH prazastAH / sanmantragA ye'pi ca mantravarNA-ste syustthoccaattndossdussttaaH|| 193 // kSetraM nigodasya yathA tathedaM, durmAntrikasyAzubhavarNabhRd hRd / durmantravarNAbhanigodadehinaH, sanmantravarNavyavahArijanminaH // 194 / / dRSTAntadASTantikateyamAtmanA, saMyojanIyA samabhAvabhAvinA / evaM ca sUkSmA guravazca paNDitai-IzyAstu dRSTAntagaNAH svabuddhitaH195 dakSAH ! nigodAsubhRtaH samastaM, saMvyApya lokaM satataM sthitAzcet / te kena nAyAnti dRzaH pathaM yake, ghanIbhavanto'pi na bAdhayanti 196 satyaM nigodA atisUkSmanAma-karmodayAtsUkSmatarA bhavanti / ekAM tanuM te'dhigatA anantA-stathA'pyadRzyA nanu crmdRgbhiH|| 197 / ' yathogragandhAmRtadehirAmaThA-dikotthagandho bahudhA yathA mithaH / zliSTo'bhitiSThena tadanyavastunaH, saGkIrNatA nApi nabhobhuvastathA 198 evaM nigodAsumatAM parasparA-zleSe'sti teSAmatibAdhanaM sadA / tathA'pi cA'nyasya na vastuno'sti, saMkIrNatA naiva vihAyasazca 199 185 Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yathA'tra gandhAdikavastusattA, jJeyA nasA naiva dRshaabhidRshyaa| evaM nigodAtmabhRto'pi jaina-vAkyAdvibodhyA manasA na vIkSyAH 200 te kevalajJAnavatA hi dRzyAH, yathA hi sarvatra rajo'tisUkSmam / uDDIyamAnaM na ca dRzyate'kSNA, na cApi rAzIbhavane'pi bodhyam 201 paraM yadAchanazuSInarazmi-samutthavaMzItrasareNurUpam / prakAzayogAdabhivIkSyate tat, dRzyAstathA divyadRzA nigodaaH|| 202 / / svAminnigodAdyasumAn nyadan san, na gauravaM kena labhed guNena ca / yathA hi sUto vividhAMzca dhAtU-naznan bhajatyeSa gariSThatAM no| 203 // vastraM yathA campakapuSpavAsitaM, yathA ca kRSNAgurudhUpadhUpitam / na maulabhArAnnanu yAti gauravaM, dRSTAnta ekaH punaratra zAstragaH // 204 // siddho yathA tolakamAnapAradaH, svinaH sa hemnaH zatatolakena / na vardhate'sau nijatolakAdbharA-devaM na jIve'pi bhrHkRtaahtau|| 205 yathA punarmArutapUrNamadhyA, dRtiH svabhArAdadhikI bhvenno| tathaiva jIvo vihitAzano'pi, svagauravAnnAdhikagauravazrit // 206 // sAdho ! nigodAGgabhRto'tiduHkhitAH, syuH karmaNA kena nigadyatAmidam imaM vinA kevalinaM na kazci-dvijJo'pi vijJAtumalaM vicaarm|| 207 // tathApi ca pratyayahetave'daH, nigadyate kiJcana karmajAtam / yadyapyamI atra nigodajIvAH, sthUlAsravAnsevitumakSamA hi|| 208 // parantvamI ekatanuM zritA ya-ttiSThantyanantAH pratijantuviddhAH / pRthakpRthagdehagRhapramuktAH, parasparaddheSakarAtmasaMsthAH // 209 / / atyantasaGkIrNanivAsalAbhA-danyonyasambaddhanikAcyavairAH / pratyekamapyeSvabhivartamAna-manantajIvaistata ugravairam // 210 // ekasya jantoryadapIha vaira-mekena jIvena tadapyajeyam / ekasya jantoryadanantajIvai-vairaM bhaveccettadanantakAlaiH // 211 // 181 Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kathaM na bhogyaM punaredhamAnaM, tadeva tenaiva tato'pyanantam / evaM nigodAsumatAM na vairaM, sAntaM na duSkarma ca nA'pi kaalH|| 212 // loke yathA guptigRhAzritAnA-manyonyasaMmardanipIDitAnAm / pratyekamAbaddhanikAmavaira-bhAjAM narANAM kila karmabandhaH // 213 // bhAvastvamISAmalamIdRzaH syA-dyadeSu kazcinpriyate'payAti vA / tadAhamAsIya sukhena bhakSya-mAyAti kiJcid ghanamaMzatazca // 214 // ityAdikaM vairamatucchamIhak, pravardhamAnaM pratibandi yatsyAt / tasmAdamISAmatiduSkRtaM syA-devaM nigodAGgabhRtAmapIkSyam // 215 // tathAtisaGkIrNakapaJjarasthitAH, vidvessbhaajshcttkaadipkssinnH| jAlAdigA vA timayo mithobhava-dvibAdhanadveSacitAH suduHkhina: 216 tathA punastaskarake nihanya-mAne ca satyAmanale vizantyAm / kautUhalArthaM paripazyatAM nRNAM, dveSaM vinottiSThati krmsnycyH|| 217 // budhAstamAhuH kila sAmudAyikaM, bhogo yadIyo niyato'pyanekazaH / evaM hi cetkautukataH kRtAnAM, svakarmaNAmatra sudurvipAkaH // 218 // anyo'nyabAdhotthavirodhajanmanA-manantajIvaiH kRtakarmaNAM tdaa| bhogo'pyanante'pagate hi kAle, nigodajIvairna hi jAtu puuryte|| 219 // pUjyAH ! nigodAsumatAM mano'sti no, kenedRzaM tandulamatsyavad bhRzam / prajAyate karma yatastvananta-kAlapramANaM paripAka evam // 220 // satyaM yadetanna mano'styamISA, tathApi cAnyo'nyavibAdhanottham / duSkarma tUtpadyata eva yadva-dviSaM nihantyeva yathA tathAhRtam // 221 // saJjJAzcatasro'pyathavaiSu mithyA, yogaH kaSAyo'viratizca snti| imAni sarvANyapi karmabandha-bIjAnyanantaistvadhiko virodhH|| 222 / / evaM nigodAsumatAM nidarzanaiH; kiJcitsvarUpaM gaditaM yathAmati / yatastvidaM no kila ko'pi vaktuM, zakto vinA kevalinaM kulInA:223 180 Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekAdazo'dhikAraH svAminnidaM vizvamazeSamitthaM, pUrNa nigoMdairyadi tarhi ttr| .. karmANyatho pudgalarAzayo'pi, dharmAstikAyAdi kathaM hi mAnti ? 224 satyaM yathA gAndhikahaTTamadhye, karpUragandhaH prasRto'sti tatra / kastUrikAjAtiphalAdisarva-vastUtthagandho nanu mAti kiM na ? // 225 // tatrA'sti mArtaNDatapastathaiva, dhUpasya dhuumstrsrennvo'pi| . vAyuzca zabdazca sumAdigandho, mAto yathA syAdatha caa'vkaashH|| 226 / / punazca kasyA'pi vicakSaNasya, vakSontarAzAstrapurANavidyAH / vedAH smRtirmantrakalAzca yantra-tantrANi srvaannybhidhaankossaaH|| 227 // jyotirmatirvyAkaraNAdividyAH, rAgA rasAzIviSayAH kaSAyAH / vArtA vinodA vanitAvilAsAH, dAnAdayo matsaramohamaitryaH // 228 // kSAntidhRtirduHkhasukhe guNAstraya, AmnAyazaGkAbhayanirbhayAdhayaH / dhyAnAdayo mAnti yathaiva tadvad, dravyANi loke'pi vasanti nityam loke yathA vA vanakhaNDamadhye, reNustathAmI trasareNavo'pi / sUryAtapo vahnitapaH sumAnAM, gandhaH samIraH pazupakSizabdaH // 230 // vAdinanAdazchadamarmarAdi, sarvANi mAntIha tathA'vakAzaH / evaM ca dravyairnicite'pi loke-vakAza eSo'pi ca tAdRzo'sti231 dvAdazo'dhikAraH pRcchAmi pUjyAn praNayAdidAnI, jIvastu karmANi shubhaashubhaani| bhuGkte sukhaiSI kimu duHkhitaH saM-stadA'sti kazcinnanu karmanodaka: vidhigraho vA paramezvaro vA, kartA yamo vA bhagavAnihA'stu / praNodakaH karmagaNasya yena, duHkhaM sukhaM vA paribhojyate jgt|| 233 / / 188 Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naivaM yadetAni bhavanti karma-nAmAni zAstre paThitAni tdythaa| bhAgyaM svabhAvo bhagavAnadRSTaM, kAlo yamo daivatadaivadiSTam // 234 // aho ! vidhAnaM paramezvaraH kriyA, purAkRtaM karma vidhA vidhizca / lokaH kRtAnto niyatizca kartA, praakkiirnnpraaciinvidhaatRlekhaaH|| 235 ityAdi nAmAni purAkRtasya, zAstre praNItAni tu krmtttvgaiH| tadAtmano na svakarmaNo vinA, sukhasya duHkhasya ca kArako paraH 236 sthAne tvajIvAni punarjaDAni, karmANi kiM kartumiha kSamANi ? / kazcittadeSAM pariNodako'stu, yacchaktito'mUni shiibhvnti|| 237 / / idaM tu satyaM paramatra karmaNA-meSAM svabhAvo'sti sadeDageva / vinerakaM yAnyakhilAtmanaH svayaM, svarUpatulyaM phlmaanynti|| 238 // yato'bhivartanta ime'tra jIvAH, ajIvasambandhamadhizritAH sadA / jIvantyajIvannatha jIvitAra-straikAlikaH saGgama ebhiressaam|| 239 // SaDdravyamadhye khalu dravyapaJcakaM, nirjIvamevaM samavAyapaJcakam / etairajIvairapi jIvasaGkulaM, jagatsamastaM dhriyate nirantaram / / 240 // jIvAstvime svorjitakarmapudgalaiH santaH zritA duHkhasukhAzrayIkRtAH / dravyANi SaT yatsamavAyapaJcaka-metanmayaM hyeva jaganna caa'prm|| 241 // tataH sacetaH praNiceta cetasA, jIvebhya ete sabalA ajIvAH / yato yathA'jIvabalapraNoditA, jIvAstathA syuH sukhaduHkhabhAjaH 242 svabhAva eSo'sti yatastu jIvAH, gRhNanti karmANi zubhAzubhAni / svakAlasImAnamavApya karmA-NyamUni caiSAM sukhduHkhdaani|| 243 // ceditthameveti tadAyamAtmA, gRhNAti karmANi shubhaashubhaani| AtmA'pi duHkhAni na bhoktukAmaH, yadeSa duSkarma purskroti|| 244 // tadIha karmANi kiyantamucca-vilambya kAlaM nijakAramAtmakam / sukhaM tathA duHkhamimaM nayanti, kuto vinA prerakametadeSyam // 245 / / 189 Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ satyaM tu karmANi jaDAni santi, nAbhogakAlaM nijakaM vidnti| AtmA'pi duHkhAni na bhoktukAma-stathApi duHkhAnyayamAzrayeta 246 dravyAdisAmaNyatathA'nivArya-zaktyaiva karmANi tu tAdRzAnyapi / sphuTani bhUtvA svakakartRkaM balA-dAtmAnamenaM nanu duHkhayanti 247 yathoSNakAlAdiRtau samete, kazcijjanaH shiitlvstusevii| mRSTAdikAmlAdikarambhabhojI, syAttasya tadyogasamutthavAtaH / / 248 // varSARtuM prApya puru prakupyati, prAyo vapuHsthaH sa samIra ugraH / labdhvA ca kAlaM zaradAkhyameSa, prAyeNa saMzAmyati pittbhaavaat|| 249 // evaM hi vAtAdikavastunastU-tpattisthitiprAntadazAtraye'pi / AtmAzritasyA'sya na kazcidanyaH, vinaiva kAlAdikamatra hetuH|| 250 karmagrahaH svepsitabhuktivatsyAt, dvayostu zAntisthitikAryanehA / samastadAtmArjitakarmaNAM hi, bhuktizca zAntiH kila kAladravyaiH 251 evaM tu kAlo gadito'sti karmaNo, vAtAdivastutritayasya caa'pi| paraM yadA kazcana zAntyupAya ugro bhavettadyapi yAti caantraat|| 252 / / kiJcitkadAcitsvadanaM yadAtmanaH, vAtAdikRttatkSaNato'pi jAyate / karmANi kAnIha tathAtmano'syo-grANi kSaNAttatphaladAnyanIrakam253 yadA punaH strI puruSaM bhajantI, yadRcchayA svArthaparA vinerakam / vipAkakAle paripUrNatAM gate, prasUyamAnA sukhitAtha duHkhitaa|| 254 // evaM tu karmANyapi duSTaziSTA-nyanIrakANyeva nijaatmgaani| svaM kAlamApya prakaTIbhavanti yad, duHkhaM sukhaM vA'bhinayanti dehinam yadvAturaH ko'pyagadAn kilA''haran, jAnAti nAsAvahitAn hitAnatha / tadIyapAkasya gate tu kAle, sukhaM tathA duHkhamayaM labheta // 256 // karmANyapItthaM punareSa AtmA, gRhNan na jAnAti zubhAzubhAni / yadA tu teSAM paripAkakAla-stadA sukhI duHkhayuto'thavA svayam257 190 Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSaM tathA kRtrimamIdRzaM syA-ttatkAlanAzAya tathaikamAsAt / dvimAsaSaNmAsakavarSakAla-dvivarSavarSatrayato'pi nAzakRt // 258 // itthaM ca karmANyapi.bhUribheda-bhinnasthitInIha bhavanti kartuH / nije nije kAla upAgate tu, tAdRk phalaM tAni vitanvate svataH 259 siddho raMso vaiSa bhavedasiddhaH, sarvo gRhIto'bhyamitena kenacit / samAgate tatpariNAmakAle, duHkhaM sukhaM vA bhajate tdaashkH|| 260 // tathAtmagA duSpiTikA ca vAlako, durvAtazItAGgakasannipAtAH / svayaM tvamI kAlabalaM sametya, tadvantamAtmAnamativyathante // 261 // amI tathaite Rtavo'pi sarve, svaM svaM ca kAlaM samavApya sadyaH / manuSyalokAGgabhRto nayanti, sukhaM tathA duHkhamimAn svabhAvata:262 evaM hi karmANi nijAtmagAni, svakaM svakaM kAlamavApya satvaram / vinA parapreraNametamAtmakaM, nayanti du:khaM sukhamapyatho svym|| 263 // tathA punaH zItalikAdivAlA-mayodbhavA taptiradhizrayettanum / ghaNmAsamAtmAnamimaM tathaiva, zyanti karmANi sametya ytsvym|| 264 // yakSmAkSibindUddhatapakSaghAtA, ardhAGgazItAGgamukhAmayA ye| sahasrayastaiH paripAkameSAM, vadanti vaidyA viditAgamA vidA // 265 / / itthaM hi keSAmiha karmaNAM parI-pAkaM svakAlaM samavApya yatsvayam / vinA parapreraNamatra paNDitAH, paThanti saiddhAntikasindhurA ye // 266 // tApo yathA pittabhavo dazAhaM, sazleSmiko dvAdazarAtramAtram / savAtikastiSThati saptarAtraM, traidoSikaH paJcadazAhamAnam // 267 // evaM jvarANAM paripAkakAlaH, svakaH svako'yaM pRthageSa uktaH / yathA tathaiSAM kRtakarmaNAmapi pRthak svakIyaH sthitikAla eSya:268 yathA yathA vA caritaM purAtmanA, phalaM grahANAmiva bhujyate tathA / - yAvatsvasImAM sahajAddazAnta-darzAdiyuktaM pariNodakaM vinaa|| 269 // .. . .191 Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmANi karmAntaritAni caivaM, yathAtmanAnena nanu kriyante / svakAlameSAM paripAkayuktaM, bhuGkte tathAtmA phalamIrakaM vinaa|| 270 // karmedamAhuH katidhA budhAH sudhA-kirA girA tvaM zRNu dakSiNa ! kSaNam / bhaGgIcatuSkena caturvidhaM ta-ttatrA''dyamatrA''caritaM tvihodayet 271 zastaM tathA'zastamaho yathA bhuvi, siddhAya vA sAdhujanAya bhuubhRte| zriyA iha svalpamapi pradattaM, cauryAdyazastaM punaratra nAzakRt // 272 // bhedo dvitIyo'trakRtaM paratra, karmodayedatra yathA prazasyam / tapovratAdyAcaritaM suratvA-didaM tadanyannarakAdidAyi // 273 // satyA yathA sattvamihAzritaM punaH zUreNa zauryaM parajanmabhogadam / tRtIyabhedastu paratra karma, nirmAtamatrAsukhasaukhyadAyi // 274 // ekatra putre tu tathA prasUte, dAridyamAtrAdiviyogayogaH / asya grahA apyatha janmakuNDalI-madhye na zastAH kRtakarmayogAt 275 anyatra putre tu tathA prajAte, sampattimAtAdisukhaM prabhutvam / api grahA asya tu janmapatrikA-madhye viziSTAH patitAH sukarmata:276 caturthabhedastu paratra karma, kRtaM paratraiva phalapradaM bhavet / yadatra janme vihitaM tRtIya-bhave vidhatte phalamAtmagAmukam / / 277 // yenA'tra janme vratamugramAzritaM, prAgeva tasmAtpratibaddhamAyuH / nRdevapazvAdibhavotthamalpaM, tadA tato'nyatra bhavedbhave'sya tt|| 278 // dIrghAyuSA bhojyamaho mahatphalaM, dravyAdisAmAyatathodayAcca / yathA'tra kenA'pi ca vastu kiJci-trAtaM prage me bhavitetyavetya 279 dravyAdikAlAditathAvidhaujasA-tyarthaM tu tadvastu na tena ttr.| dine prabhuttvaM hi tato'nyadA ta-bhoktavyametAdRgidaM tu krm|| 280 // evaM caturbhaGgikayA svakarma, bhogyaM bhavedAptavaca:pramANAt / karmasvarUpaM prativedituM no, kSamaM vinA kevalino yathArtham / / 281 // 192 Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ IdRgvidhaM karma kiyadvidhaM syA-vidheti tatkiM zRNu bhaNyamAnam / bhuktaM ca bhogyaM paribhujyamAnaM, zubhAzubhaM sarvamidaM sadRkSam // 282 // kiMvadyathA vAridabinduvRndaM, vasundharAyAM patitaM prazuSkam / tadbhuktavattatra ca bhogyavatkiM, yaavtptissytprishossymsti|| 283 // nipatyamAnaM parizuSyamANaM, yAvadyadetatparibhujyamAnavat / grAhyo gRhItaH parigRhyamANo, yathA guDo vA kila karma tdvt|| 284 // saMsArijIvA vratino'vratA vA, teSAM tu krmtrymetdsti| vasundharAyA ghanabinduvRndavat, bhuktaM ca bhogyaM pribhujymaankm|| 285 // kaivalyabhAjastu yake mahAnta-steSAM tu karmANi zilAgravRSTivat / alpasthitInyeva tathApi taddazA-trayaM tu tatrA'pi gvessnniiym|| 286 // sarvatra kAdiparapraNodanAM, vinaiva dravyAdicatuSTayasya / tAdRksvabhAvAdiha karmaNAM trayI, bhuktAdikA'sau bhavimuktajIvagA siddhAtmanAM siddhatayA dazAtrayI, na karmaNAM tatkRtapUrvanAzataH / bhuktA'pyavasthA bhavadeSu kevali-bhavAvasAnaM na tadatra kA'pi sA288 mayA vicAro'yamavAci karmaNA-majAnatA lokagatainidarzanaiH / sAmAnyalokapratibodhanAya, jJeyaH pravINaistu puraannyuktibhiH|| 289 // itthaM vinA prerakamatra karmaNAM, bhuktAvihodAharaNAnyanekazaH / vicAritAnyeva vicAracaJcurai-stadvAkpramANaM kila paarmeshvrii|| 290 // ___trayodazo'dhikAraH munIza ! kecid bhuvi nAstikA ye, na puNyapApe narakaM na mokSam / svarga na ca pretyabhavaM vadanti, ko nAma tarkaH khalu taiH zrito'sti ? te nAstikA dRzyapadArthasaktA, noindriyAdeyavicAramuktAH / pratyakSamekaM vRNute pramANaM, paJcendriyANAM viSayo'sti yatra / / 292 // 13 Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRcchA'sti taiH sArdhamasau munInAM, cennAstikairindriyagocaraH zritaH / sadvastu dRzyaM yadi tarhi vastu kiM, yannendriyANAM viSayaH sameSAm rAmAdike vastuni sarvazrotasAM, kiM gocaro neti yadAha nAstikaH / rAtrAvatadvastuni zabdarUpa-same'pi tadvastubhramo na kiM syAt ? 294 satyaM hi rAtrau sakalendriyANi, prAyeNa muhyantyavabodhahAnyAH / tasmAdatavastuni tadgrahaH syAt, tacchrotasAM cinna sadaiva styaa|| 295. punaryathA pazya janena nIrujA, zaGkhaH sito'stIti nirIkSya gRhyte| punazca tenaiva rujAditena, sa gRhyate kiM na bahUtthavarNaH // 296 // yathA punaH svasthamanAH svabandhUn, jAnAti naivaM madhumatta eSaH / santyeSu tAnyeva kilendriyANi, kathaM viparyAsa iyAnabhiSyAt ? 297 purAtanaM jJAnamathendriyANAM, satyaM tathA cA''dhunikaM pramANam / nedaM varaM kintu purAtanaM sat, tAnyeva khAnIha tu ko vizeSaH ? // 298 // pUrvaM mano'bhUdavikAri yasmAt, tatsAmprataM yadvikRtaM babhUva / ato mitho bheda iyAn sa kasya, bhedo'styayaM maansikstdtr|| 299 dRzyaM mano nAsti na varNato vA, kIdRg nivedyaM bhavatIti bhaNyatAm / na dRzyate cennahi vartate tat, khAnyeva tAnIha kathaM vikAraH ? // 300 // ayaM vikArastu babhUva sAkSAda, yaM sarva ete nigadanti tajjJAH / tvaM pazya cedRSTapadArthakeSvapi, moho bhaveditthamihaiva khaanaam|| 301 // tIndriyajJAnamidaM hi kena, satyaM satA sarvamitIva vAcyam / tadeva satyaM yadihopakAriNa upAdizan divyadRzo gtspRhaaH|| 302 // svasthaM manastvaM budha ! sannidhAya, vicArametaM kuru tattvadRSTyA / zabdA ime jJAnavatopadiSTA-ste'mI yathArthA bhavatA'pi vAcyAH 303 AnandazokavyavahAravidyA aajnyaaklaajnyaanmnovinodaaH| . nyAyAnayau cauryakajArakarmaNI, varNAzca catvAra ime tthaashrmaaH|| 304 // 14 Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcArasatkArasamIrasevA, maitrIyazobhAgyabalaM mahattvam / zabdastathArthodayabhaGgabhakti-drohAca moho madazaktizikSAH // 305 // paropakAro guNakhelanA kSamA, AlocasaGkocavikocalocAH / rAgo ratirduHkhasukhe viveka-jJAtipriyAH premadizazca dezAH // 306 // grAmaH puraM yauvanavArdhakAsthA, nAmAni siddhyAstikanAstikAzca / kaSAyamoSauviSayA: praangmukhaa-shcaaturygaambhiiryvissaadkaitvm||307|| cintAkalaGkazramagAlilajjA-sandehasaGgrAmasamAdhibuddhi / dIkSAparIkSAdamasaMyamAzca, mAhAtmyamadhyAtmakuzIlazIlam // 308 // kSudhApipAsArghamuhUrtaparva-sukAladuSkAlakarAlakalpyam / dAridrayarAjyAtizayapratIti-prastAvahAnismRtivRddhigRddhiH // 309 / / prasAdadainyavyasanAnyasUyA-zobhAprabhAvaprabhutAbhiyogAH / niyogayogAcaraNAkulAni, bhAvAbhidhA pratyayayuktaMzabdAH // 310 / / ityAdizabdA bahavo bhavanti ye, jihvAdivattena hi zabdavantaH / svarNAdivanno iha rUpavantaH, puSpAdivanno'tra ca gndhbndhuraaH|| 311 // sitAdivanno rasavanta evaM, na sparzavantaH yavanAdivacca / kintvekkrnnendriyruupgraahyaa-staalvosstthjihvaadipdprvaacyaaH|| 312 // svasvotthaceSTAdivizeSagaMmyAH, svAbhyAsasamprAptaphalAnumeyAH / svanAmayAthArthyakathAnidhAvinaH, svIyapratidvandvivinAzakAriNaH 313 sadyo virodhyutthanijAhvayAntA itIdRzAH sarvajanaprasiddhAH / * zabdAH svakIyotthaguNapradhAnA vAcyA nrairaastiknaastikaishc|| 314 // . yadIdRzA apyayi siddhazabdAH, yeSAM na sAkSAtkRtirindriyaiH svaiH| tatpuNyapApAdikavastunIhA-pratyakSake kasya ca khasya vRttiH|| 315 // 15 Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cturdsho'dhikaarH| ... ato ya etanmanute vadAvadaH, pratyakSamekaM hi mama prmaannm| .. taccintyamAnaM na vivekacakSuSAm, zaktaM bhvetsrvpdaarthsiddhyai|| 316 // kiM tarhi satyaM nijagAda nAstika-staduttaraM yacchatu shuddhmaastikH| yadekazabdena nigadyamAnaM, tatsatpadaM prAhuriti pravINAH // 317 // tadvidyate yannanu satpadena, vAcyaM bhaved vastu tadatra kiM syAt ? / yacchabdajAtaM gaditaM puraiva, tathA punaH kiMcidanucyate'tra // 318 // kAlaH svabhAvo niyatiH purAkRtaM, tathodyamaH prANamano'sumantaH / AkAzasaMsAravicAradharmA,-dharmAdhimokSA narakordhvalokau // 319 // vidhiniSedhaH paramANupudgalaH, karmANi siddhAH paramezvarastathA / ityAdizabdeSu na ceSTayA'pi, kecitsudhIbhiH prtipaadniiyaaH|| 320 // kintvekataH satpadataH prarUpyAH tathaikakarNendriyagrAhyavarNAH / svasvasvabhAvotthitatattathAvidha-phalAnumeyAH kila kevalIkSyAH321 ye santi zabdAstu padadvayAdinA, saMyogajAste bhuvi santi vA no| yathA hi vandhyA'sti suto'pi cA'sti, vandhyAsutazceti na yuktazabdaH evaM nabha:puSpamarIcikAmbha:-kharIviSANapramukhA aneke| .. etAdRzA ye kila santi zabdAH, saMyogajAste kila naiva yuktAH 323 karNendriyagrAhyatayApi naiSAM, sattA'sti tannendriyagocaraH san / kecittu saMyogabhavA hi zabdAH, santyeva te tadviraho na praayH|| 324 // yathAhi goshRnggnrendrkaa-vniiruhaagoptibhuudhraadyaaH| . saMyogajAH santi viyogatazca, zabdA aneke vibudhaivivecyaaH|| 325 // zrotrAkSimukhyendriyarUpagrAhye, parantvatannAmani tasya naamni| arthe tathA'nyAzritarUpaveSake, jJAnaM na netrshrvsostdrthkRt|| 326 // 16 Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yathA sitAbhrAdisugandhivastuSu, zrotrAkSinAsArasanAsamuttham / jJAnaM yadapyasti tathApi keSuci-tteSu pramANaM rsnaavbodhnm|| 327 / / svarNAdike vastuni karNanetra-jJAnaM sphuratyeva tathApi tatra / nirgharSaNAdiprabhavo'vabodha-stadarthasatyAya na kevalAkSam // 328 // mANikyamukhyeSu padArtharAziSu, samAkSavidratnaparIkSikAtaH / tathApi teSAmadhikonavakrayo, nigadyate ratnaparIkSakaiH kim ? // 329 // sarveSu sarvANi samAni khAni, tadA kathaM bhinnavibhinnavakrayaH / parantu kazcitpratibhAvazeSo, yenocyate tadgatamUlyanizcayaH // 330 // tathAhi phenAdikajoTakeSu, prAyo vimuhyanti samendriyANi / pramANameteSu tadutthamattatA, tenendriyajJAnamRtaM na sarvam // 331 / / tathauSadhImantraguDAvizeSai-rlokAJjanairguptatanornarasya / mUrtistu no dRkpathameti nRNAM, tatkiM sa nAstIti na gRhyate khaiH 332 tadAzritArthAdikRtestu tasya, sattA tathA shktimheshviiraaH|| bhUtaM satI jAgulikA sapatnI, siddhAyikAderapi tdvdev|| 333 // etasya siddhau hi parokSasiddhiH, tatsedhanAt svargaparetasiddhiH / na dRzyate yannanu ceSTayApi, kathaM hi tadvastu sadiSyate bhoH / / 334 // sthAne paraM sarvamidaM hi kevalI, jJAnena jAnAti yadeva vastu sat / atastadIyaM vacanaM pramANaM, yaducyate tena parAvabudhyai // 335 / / tvaM pazya loke'pi janairna cAnyai-ryajjJAyate tatkila dRzyate'lam / naimittikaireva yathoparAgo, grahodayo garbhaghanAgamAdi // 336 // tathA vyatItaM sakalaM bravIti, pRSTaM tu cuuddaamnnishaastrvedii| nidAnavaidyo'khilarugnidAnaM, nivedayatyAzu na caa'nylokH|| 337 // . parIkSako vettyatha nANakasya, yathA parIkSAM na paro manuSyaH / / padaM padajJaH zakunaM ca tajjJo, yathA vijAnAti paro na tdvt|| 338 // 19. Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ atastvakaM viddhi jano'khilo'nyaH, sarvendriyo'pyatra na vetti tadvat / yathaiva naimittikamukhyaloka-stadakSataH ko'pyaparo'sti bodhH|| 339 // evaM parokSArthamimaM samastaM, jJAnI vijAnAti na srvlokH| prAyastvidaM vetti paropadezA-jjanaH svato nendriyakeSu stsu|| 340 // AcArazikSAgamasAdhanAni, rasAyanaM vyAkaraNAdividyAH / caritravRttI paradezavArtA, svAdindriyAd vetti na kintu co'nyata:341 hetorataH suSTha vidhAya cittaM, vicArayedaM svviklpmuktH| . grAhyaM yadevA'sti nRNAM nijaiH khai-stadeva gRhNanti hi tAni khAni 342 jJAnaM parokSaM hi yadindriyANAM, tajjJAyate makSu paropadezAt / zastaM tathA'zastamidaM samastaM, vistArasaMkSepata iikssyte'nytH|| 343 // yathAntrazukra kaphapittavAta-nADIbhramaM gulmayakRnmalAzayAH / gaNDolatApAdhikataptivAlakAH, kapAlarogA glrogvidrdhii|| 344 // ityAdikaM yattanumadhyavastu, sAmAnyamatyairnijakendriyaiH svayam / na jJAyate kintu paroktizrutyA, jJeyaM tadasya prazamAtsvasattA // 345 // idaM vidAM sundara ! sa tvamaidaM-payaM vijAnIhi mayocyamAnam / vastvasti yatprANabhRdaGgabhAga-bhUtaM pradRzyaM na prntvmuurtm|| 346 // ata:kilAkAravato'Ggino'GgajaM, tadaGgabhUtaM ca yadasti vstu| dRzyaM tadevAtha na santyanAkRte-rjIvasya ye'nAkRtayo gunnaaste|| 347 // itIyatA siddhamidaM yadatra khai-hyaM tadeva pratigRhyate taiH / anyadyadAptairuditaM tadeva, satyaM nRNAM khAni tu sarvadRzi no // 348 // paJcadazo'dhikAraH punazca yaddehabahiHsthavastu, dRzyaM tadevAGgibhirIkSyate'kSaiH / grAhyaM tu yannAsti na gRhyate tat, paroktizaktyA tadapIha mnyte|| 349 // 198 Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ puMso yathA kasyacidasti kandharA-pRSThasthito vaMzakamadhyago vaa| bhRGgo'thavA lakSma ca kAlakAdi, svayaM na jAnAti sa tannijaiH khaiH 350 yadA tu mAtrAdinijAtavRddhai-stavA'tra bhRGgAdi nigadyate'daH / tadA'pi tenA'pyanumanyate tat, parantu khaiH svairna kadAcidIkSyam 351 vidvan ! yathAsyekSakamAnavAstato-'neke pare santi tathA svarIkSakAH / ghanA na tasya tvanirIkSakaH sako,-'kyevaikakastena samaM na cottaram yuktaM paraM nAstikato ghanA janAH, santyAstikA AptavacaHpramANakAH / tatpretyadarzA nivasanti bhUrizo, lakSmekSavannAstikavattu lakSmavAn353 satyaM mune ! tatphalato'pi pRSThagaM, lakSmAvaseyaM hi bhavedavazyam / parantu na svargaparetaloko, kayA'pi bodhyau nanu ceSTayA'pi // 354 // maivaM vada kovida ! zaktizambhu-gaNezavIrAdikadevasaMhatiH / zevAGgimAnyA'tha turuSkapUjyAH, phirastapegambarapIramukhyAH // 355 // tadIyasevotthitatAdRzena, phalena vedyA na hi santi te kim ? / santIti cette tridazA na mAH, prAyo na dRzyAH kalikAlayogataH 356 dUrasthatadyogyanivAsabhUme-ragamyatatkSetrapathA mnussyaaH|| parantu siddhAstvidamIyasattA, no mAdRzairatra gataiH pradA // 357 // tvaM cetasi sve paribhAvayaivaM, laGkA'sti vA no nanu vartate saa| tvayA mayA sarvajanairapIya-mAkarNyate kena na. manyate sA ? // 358 // evaM tadA cettvamiha sthitaH san, lakAM purI tAM mama darzayA'tra / zrutveti so'bhASata nAstikAkhyaH, ihasthitaiH kairnanu daya'te sA ?359 tvamitthamevA''tmani mAnayAtra, sthitaistu laGkA na yathA niriikssyte| na svargamokSAdipadaM tathaiva, chadmasthapumbhiH parivIkSyamatragaiH // 360 // 13 Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ssoddsho'dhikaarH| athA''stikaM nAstika Aha zastadhI-rastvastvidaM svargapadAdi nishcitm| paraM kilaitasya yadasti sAdhanaM, tad brUhi me sAmpratamAdareNa // 361 / / aho ! tvayA sAdhu vacaH samIritaM, dharmazrutau te yadabhUdidaM manaH / ekAgracetaH zRNu tarhi madvaco, yathA tavA'pyastu sudhIH sudh|| 362 // hiMsAmRSAdattagrahAGganAgamAH; parigrahazceti same samantataH / vivarjanIyA yadimAn vivarNya, siddho'bhavacchrIbhagavAn prasiddhaH 363. ye satyazIlakSamatopakAritA-santoSanirdUSaNavItarAgatAH / niHsaGgatA caa'prtibddhcaaritaa-sjjaanitaanirvikRtiprsnntaaH|| 364 // sadgoSThitAnizcalatAprakAzitA-asvAmisevitvamatIvasattvatA / nirbhiiktaa'lpaashntaavishisstttaa-sNsaarsmbndhjugupstaadyH|| 365 // atredRzA alpaguNA abhUvana, siddhizritAM te tu bhavantyanantAH / kSetrasvabhAvAdatha siddhabhAvA-dyad vA zivAtkevalivAkpramANAt 366 tatsevakenA'pi tadIyazIla-vidhAyinA bhAvyamiti pratItam / tathA ca siddhA yadamUrtarUpA, gatAzanA nIruSavItarAgAH // 367 // niraJjanA niSkriyakA gataspRhAH, aspardhakA bandhanasandhivarjitAH / satkevalajJAnanidhAnabandhurA, nirantarAnandasudhArasAJcitAH // 368 // atastadutpannaguNAnugAmibhi-mahAnubhAvairmunibhirvidhIyate / teSAM guNAnAmanuyAnamAtmA-nurUpazaktyA tadavAptikAjhyA // 369 // yadyapyamISAM na guNAnsamastAn, pUrNAnime sevitumatra zaktAH / tathApyamI sAdhava Atmayogya, zritvA balaM siddhaguNAn zrayanti 370 tathAhi siddhAH paribhAntyamUrtA, amI tathA dehamamatvamuktAH / arUpiNaste tadime zarIra-saMskArasatkAranikArakArAH , // 371 // 200 Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ muktAzanAste'ta ime kvacitkvaci-dAhAravarjAH punareva te tu / vidveSamuktA iti sarvasattva-maitrIvahA eta itIva rucyAH // 372 // te vItarAgA iti bandhubandha-cyutA ime te tu niraJjanAkhyAH / ime tataH prItivilepanAdyaiH, zUnyAzca te nisskriykaastto'mii|| 373 / / Arambhasa~rambhavilambhariktA, gataspRhAste'ta ime nirAzAH / aspardhakAste tadamI paraistu, vAdavivAdai rahitAstathA ca // 374 / nirbandhanAste'tha sadaivaktRpta-svecchAvihArAstadime'tha te'pi / niHsandhayo'mI tu parasparottha-sakhyAdviraktA atha kevlekssaaH|| 375 // te santyamI sarvajagatsvabhAvA-nityatvadarzAH punareva te tu / AnandapUrNAstadime sadAntarAH, sntosspossaatsmbhaavbhaavinH|| 376 // ityAdikA ye bhagavadguNaughAH, zAstreSu dRSTA atha tAnprakalpya / mumukSavo'mI api zaktiyogya-mAdRtya siddhyantyapi te krameNa 377 ye'nye gRhasthAH khalu te svakIya-zaktyA tathA dezata etakAn guNAn / duSkarmazAntyarthamanuzrayantaH, krameNa caite'pi sukhiibhvnti|| 378 // evaM tu ye ke'pi janAH svazAsane, sattAM zritAH zrIparamezvarasya / tatprItaye te'pi guNAnimAna-nuyAnti vijJAH prbrhmlipsvH|| 379 / / sAdho ! gRhasthA api dezato'mI, zrayantvamUneva guNAMzcirAya / parantu yatkarmaNi jIvahiMsAM, zrayanti cettanna paraM tadeSAm // 380 // satyaM gRhasthAH khalu te bhavanti, prAyo hi te sthUladhiyo'ticintAH / AraMmbhavantazca parigrahAdarAH, suukssmekssikaaliiknkunntthbuddhyH|| 381 // ete vinAlambanamatra tattva-traye vimuhyanti tataH zubhArtham / / sAMkArapUjAM dhRtasAdhuveSa-sevAM ca dAnAdi sRjantu nitym|| 382 // . uccaiH kulAcArayazo'vanArtham, zrito gRhasthaiH sakalo'pi dharmaH / tad dravyato bhAvata Atmasampade, dvidhApi dharma gRhiNaH zrayantvamI383 201 Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAyeNa sAvadharatA gRhasthAH, sadaihikArthAdhikRtau prasaktAH / kuTumbapoSAdRtabhUrisaGkhyo-ccanIcavArtAH paratantrakhinnAH // 384 // te'mI svacetaHpratibhAtapuNya-kAryodyatA aatmruciprvRttaaH| . yadeva te svIyamano'bhituSTayai, kurvanti puNyaM kila kurvatAM tt|| 385 ete gRhasthA hRdaye vidadhyu-ritIva saGkalpya ca dravyadharmam / dravyeNa karmANi samAcarayya, yathA manastuSTimidaM nidhatte // 386 / / tathaiva dharmANyapi kAnicicced, dravyeNa kRtvA svamanaH prasannam / kurmo'tra yenaiva gRhasthasatko, vyApAra eghra draviNena sidhyet|| 387 // eSAM yato dravyavatAM svadharma, dravyeNa sArdhaM bhavatIha cetH| ... yuktaM hyado yasya balaM yadIyaM, balena tenaiva mataM nijaM kriyaat|| 388 // tadravyadharmaM gRhiNAM prakurvatAM, saMsArakAryAnmanaso'stu saMvRttiH / yathA tathaite dadhatAM manaH svakaM, sAlambane puNyavidhAvapekSaNam 389 tadyAvatAmI nijakendriyANi, saMvRtya saMsArabhavakriyAtaH / tadeva pUjAdikamAzrayantAM, manaH sthiraM yena manAgapi syaat|| 390 // yAvattvanAkArapadArthacintA-kRtau mano na kSamamasti tadvat / susAdhvasAdhupratipattiyogyo, jJAnodayo yAvadaho bhavenno // 391 // tAvatsvakIyavyavahArarakSA, kAryA kulInena sanizcayena / sanizcayaH savyavahAra evaM, nindyo gRhastho na parairyato bhvet|| 392 // sthiraM yadA cittamanAkRtAvapi, tadA tu siddhasmaraNaM vidheyam / tatsedhane sAdhugRhasthamukhyai-rAtmAvabodhe pariyana eSyaH // 393 // paurvo vidhiryo'khiladravyabhAva-bhinnAM sa hi dvAradharopalabdhyai / nirvANadhAmno varayAnavatsyA-ttasya prveshe'ymihaa''tmbodhH|| 394 / / tadaGgane pAdavihAravadyaH, zivAlayAvasthitikRnmahAtmanAm / tenAtmabodhaH paramo'sti dharmo, yatsedhanAnnirvRtireva nishcitaa|| 395 // 202 Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ santyatra yadbodhanadarzanAkhya-cAritramukhyAH sakalA guNaughAH / sa Atmabodho,jayati prakRSTaM, jJAnAdizuddhaM ydihaastynntm|| 396 // tacchodhane'nantacatuSTayApti-ryadIyapArapratipattikArye / jJAnaM na kasyA'pi sadA prabhu syA-tsarvAtmanAkAzadRzIva zAzvatam 397 sptdsho'dhikaarH| athetyasau nAstika AkhyadAstikaM, yaducyate bhoH pratimArcanAdbhavet / puNyaM na tatsambhavatISadAryA ajIvataH kA phalasiddhirasti ? // 398 // naivaM svacitte paricintanIya-majIvasevAkaraNAd bhavet kim ? / yadyAdRzAkAranirIkSaNaM syA-tprAyo manastadgatadharmacinti // 399 // yathA hi sampUrNazubhAnaputrikA, dRSTA satI tAdRzamohahetuH / kAmAsanasthApanatazca kAma-kelivikArAnkalayanti kaaminH|| 400 / / yogAsanAlokanato hi yoginAM, yogAsanAbhyAsamati: pariSyAt / bhUgolatastadgatavastubuddhiH, syAllokanAleriha loksNsthitiH|| 401 // kUrmAhikAlAnalakoTacakra-stadAzritajJaptiriha sthitAnAm / zAstrIyavarNanyasanAtsamagra-zAstrAvabodhastadabhIkSakANAm // 402 // nandIzvaradvIpapuTAttathA ca, lngkaaputtaattdgtvstucintaa| . evaM jinezapratimA'pi dRSTA, tattadguNAnAM smRtikAraNaM syaat|| 403 // yadA tu sAkSAnna hi vastu dRzyaM, tatsthApanA samprati loksiddhaa| tathA ca patyau paradezasaMsthe, kAcitsatI pazyati yttdrcaam|| 404 // yadanyazAstre'pi nizamyate'daH, zrIrAmacandre prdeshsNsthe| tatpAdukAM so'pi ca rAmavattadA-'bhyapUjayatzrIbharato nreshvrH|| 405 // sItA'pi rAmAGgulimudrikA tA-mAliGgya rAmA''ptisukhaM nyamasta / rAmo'pi sItAzritamauliratna-mAsAdya sItAptirati vyjaanaat|| 406 / / . 203 Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAtrA'sti kazcittu tayoH zarIrA-kArastathApIha tayostathAvidham / sukhaM samAyAdyadajIvato'pi, tIzvarArcA'pi sukhAya kiM n?|| 407 // itthaM caritre'sti ca pANDavAnAM, yaddoNasUripratimApurastAt / bhillaikalavyasya kirITivaddhanu-vidyA susiddhati jgtprtiitm|| 408 // tathA ca caJcAdikavastvajIvaM, kSetrAdirakSAkaraNe samartham / chAyA'pyazokasya ca zokahIM, kalestu sA syAtkalahAya nRNAm ajArajomukhyamathA'pyajIvaM, puNyAdihAnyai bhavatIti lokaH / aspRzyakacchAyamajIvamevaM, yallaGghamAnasya nihanti punnym|| 410 // gurvIvadhUcchAyamapIha bhoginaH, prollaGghamAnasya nihanti pauruSam / mahezvaracchAyamathA'pi tasya, ruSe vyatikrAmyata eva puMsaH / / 411 // evaM padArthA bahavo'pyajIvAH, sukhasya duHkhasya ca hetavaH syuH / devAdhidevapratimA'pyajIvA, satI na kiM sA sukhaheturatra // 412 // varaM jinezapratimA'pi tarhi, dRSTA satI bhaktatamAMsi hantu / parantu yA'syAH kriyate saparyA, sA'jIvataH kasya ca kimphalA syAt? naivaM tvajIvA'pi satIzvarArcA, samarcitA puNyaphalAya nUnam / tvaM viddhi citte pratimA yadIyA, yA yA sakA svotthaguNapradA syAt yathA grahANAM pratimA ajIvAH, satyo'pi tatpUjanatastadIyam / guNaM dadatyeva tathA satInAM, kSetrAdhipAnAmatha pUrvajAnAm // 415 // vidhermurArezca zivasya zakte-yAH sthApanAstA ahitA hitA vA / amAnitAzcA'pyabhimAnitAH syuH, stUpaM tathA vA phalavana kiM syAt ? revantanAgAdhipapazcimeza-zrIzItalAdipratimA ajIvAH / sampUjitAstadgatakAryasiddhi, kurvanti yadvacca tathA'dhipArcA 417 ye kArmaNAkarSaNavedinastathA, nAmnaiva yeSAM madanamadiputrake / nirjIvake taM vidhimAcarantyaho, yasmAtsajIvAnapi mUrcchayanti tAn 204 Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ evaM jinezapratimAmajIvAM, tannAmagrAhaM stavanAM vidhAya / samarcayadbhiH kuzalaiH sapA~, samprApito jJAnamayaH prabhuH syAt 419 tathA niyojyAnapi kAMzcidAtmano, mUrti prabhurmAnayato'vasAya / tuSyatyasau teSu tathaivamIzo-'cito bhvetttprtimaarcnaatsyaat|| 420 // satyaM budhaitatparamatra yasmA-dvizeSa eSo'bhinirIkSyate mahAn / devA yadete kila santi rAgiNaH, pUjAthino no bhagavAnsa IdRza:421 tadA tvatIvA'stu varaM yataH syA-danIhasevA paramArthasiddhyai / yathAhi siddhasya ca kasyacidvA, spRhAvataH sevnmissttlbdhye|| 422 // siddhastu sAdho ! varivarti sAkSA-daizI tvajIvA pratimA pratiSThitA / nA'yaM vicAraH paripUjanIye, dravye yataH pUjyata eva puujyH|| 423 // yaddakSiNAvartakakAmakumbha-cintAmaNicitrakavallimukhyAH / kAnIndriyANIha vahanti yatte-'citAH prakurvanti mataM janAnAm424 vastusvabhAvAdyadamI ajIvAH, svato'spRhAvanta ihA'GgikAmAn / yacchanti yadvat khalu pAramezI, puNyasya siddhyai pratimA'rcitA tathA satyaM mune ! 'do'sti paraM ya ete, syurdakSiNAvarttamukhAH padArthAH / ajIvavanto'pi vishissttjaati-bhedaattthaadurlbhvstubhaavaat|| 426 // ArAdhitA aGgimataM dizanti, naitAgarcA kila pAramezvarI / aho yadeSA sulabhopalAdimayI tadA kiM sadRzI tva'mIbhiH ?427 aho ! vicAritravicAritaM mA, vadastvameghnaM jaMgatIha pazya / yanmUlato vastu guNi pratItaM, tato'pi yatpaJcakRtaM guNADhyam // 428 // yathAhi kazcitkila rAjaputraH, prAyeNa vIryAdiguNAspadaM syaat| taM projya cedurbalavaMzasambhavaM, puNyAcca rAjye viniveshynti|| 429 / / prAmANikAH paJca yadA tadA tvayaM, rAjanyakaM maulamapi prshaasti| yadA taduktaM na karoti kazcitsa zAsyate nandavadeva tena // 430 // 205 Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vicAryate cenmanasA manuSyai-aulo guNI rAjasutaH sa yogyH| parantu yaH kSudrakulo'pi rAjA, sa eva sevyaH khalu paJcapUjitaH 431 evaM hi cintAmaNimukhyametad, vastu pradhAnaM nijakasvabhAvAt / tato'pi mAnyaM bhuvi pAramezvaraM, bimbaM yataH paJcabhiratra puujitm|| 432 // loke yadevAdRtamasti paJcabhiH, tadeva mAnyaM kSitipairapi dhruvam / yathA vivAhArthanRpAH mahAjanA, nyAyA'GkiputrAvapare'pi cetthm|| 433 // ye paJcabhistatkRtabhAgyanodA-tsaMsthApitAH santi ta eva mAnyAH / tathA svapUjAhvayakarmavIryA-tkRtA'sti yaizI pratimA sakA'D434 prAjJA ya ete gaditAH padArthA-ste sarva AMkArayuktA bhavanti / atastadIyAkRtimantarAtmanaH kRtvA'rcayante'tra tdiiybimbm|| 435 // AkAramukto bhagavAnprasiddha-statastadIyaM pratibimbametat / kRtvA kathaM pUjyata evamatra, doSastvatadvastuni tadgraho yH|| 436 // sAdhUcyate'dastvayakA vicAriNA-'nAkAriNastvA''kRtireva neSTA / idaM tu yadbhAgavataM hi bimba, tccaavtaaraakRtiklRptruupm|| 437 // yAdRktu saMsArakRtAvatAro'bhUnyAsi tAdRgbhagavAnmahadbhiH / yA yA hyavasthA rucitA ca yebhyaH, sA'ho tadarthaiH paripUjyate taiH 438 aSTAdazo'dhikAraH yadvA'stvanAkAravato'pi bimba, siddhasya zuddhaM bhagavatsunAmnaH / tattatsvacittAzayacintitAzAM, sAkSAdivedaM vitaratvazaGkam // 439 // yatsthApanA sA svakacittakalpyA, sato'sato vAstviha vastunaH sA / sarvA'pi yAdRgnijabhAvasevitA, tAdRkphalaM yacchati nA'tra saMzayaH440 loke'pyanAkAramayasya vastunaH, AkArabhAvaH paridRzyate ythaa| AjJAstyasau bhAgavatIti vAcaM-vAcaM tu lekhAkriyate mnussyaiH|| 441 // 206 Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tAM laGghate yaH sa tadA na sAdhu-!llaGghate saiSa janeSu sAdhuH / AmnAyazAstreSu marudyavoH syAt, tathA''kRtimaNDalato vilekhyA svarodayasyA'tha vicArazAstre, tattvAni paJcA'pi ca sAkRtIni / anAkRtaM vastviti sAkRtaM yathA, syAditthamAkAra ihA'pyanAkRteH punarbudhekSasva yatIha santi, lokeSu lokAH kila labdhavarNAH / sarvezca tairAkRtivarjitA api, varNAH praklRptAH svakanAmasAtkRtAH yadyAkRtiH syAniyatAkSarANAM, tadA sameSAM sahagAkRtiH syAt / sA nAstyato bhinnakabhinnikaiva, varNAkRtiH kA'pi na tatra tulyA 445 yAvanti rASTrANi ca santi vizve, varNAkRtisteSvaparAparaiva / tadvyaktikAle tu samopadeza-staiH kAryamapyatra vidhIyate samam446 punazca pazya tvamimAH samA lipI-mithyA vidhAtuM na hi ko'pi shktH| yA yeSu siddhAH kila taizca tAbhi-narailipibhiH pravidhIyate phalam lipyo vibhinnA iha yadyapImA, vyaktiH samaivA'sti tu pAThakAle / nRNAM tathA kAryakRtiH samastA, tAbhi:samAnA bhvtiityvehi|| 448 // ghanaM kimAkAravivarjitAnA-mihAkSarANAmiyamAkRtiH kRtA / asyA api sthApanamanyadanyat, kRtaM budhaiH svsvsuguptvedne|| 449 // punazca rAgA api zAbdarUpyA-dAkAramuktAzca tathA'pi tadbudhaiH / te rAgamAlAhvayapustakeSu, nyastAH kilAkArabhRtaH smstaaH|| 450 // evaM tvanAkAravato'pyadhIzitu-rAkAra eSa pravikalpya sadbhiH / vayaM vazaM sAdhu samiSya pUjyate; sarvo'pyayaM teSu phalatyavazyam451 yAnA hi pUjA paramezvare'trA-lipte'tha nindA na lagetsamA'pi / te yAdRze tatra kRte tu tAdRze, abhyeta AtmAnamimaM svkiiym|| 452 // kuDye yathA vajramaye nareNa, kSiptA maNirvA dRSadapyathAparA / te dve api kSepakamabhyupete, na jAtu yAtastamatItya kutrcit|| 453 // 200 Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kazcidraveH sammukhamAtmanA rajo-'thavA sitAbeM kSipati kSamAsthaH / tatsarvamasyaiva sameti sammukhaM, na yAti sUryaM ca tathoccakhaM prati 454 yadvA punaH kazcana sArvabhauma, saMstauti tasyaiva phalAya sa syAt / nindedathezaM yadi kazcidaGgI, syAtsaiva duHkhI jntaasmkssm|| 455 // stute'dhikaM syAnnahi sArvabhaume, vinindite'smiMstu na kinyciduunm| . naivaM prabhau pUjananindanAdhyA-mAdhikyahAnI sta ime tu krtuH|| 456 // yadvA punaH kazcidapathyapathyA-hArIha duHkhaM ca sukhaM ca bhuGkte / na stastu te AhRtavastuno yad, evaM ca siddhaarcnmaatmgaami|| 457 // ekonaviMzo'dhikAraH sAdho ! varaM proktamidaM paraM yathA, cintAmaNimukhyamihArcakAnAm / / sadyaH phalatyeva tathA'tra pAra-mezI phaleno prtimaa'ciNtaa'sau|| 458 // satyaM tvaduktaM paramatra sAdho !, saMsthApya cetaH sthirmityvehi| yadvastuno yo'sti phalasya kAla-statraiva tadvastu phalatyazaGkam yathAhi garbho navabhistu mAsaiH, pUrNairlabhet sUtimihaiva nArvAk / tathA punaH kAJcanamantravidyAH, lakSaNa koTyAtha phalanti jaapaiH|| 459 // vanaspatirvA samaye svakIye, sarvaH phalatyeSa na cA''tmazaighyAt / sevA'pi rAjatridazezvarAdi-sambandhinI vA phalatIha kaal|| 460 // saMsAdhyamAno'tra raso'pi kAle, siddhaH phalAyA'sti na sAdhyamAnaH / tathA'nyadezavyavahArakarma, tatkAlapUrtI phalati prakAmam // 461 // tathaiva pUjAdikamatra puNyaM, kAle sva evA'sti bhvaantraakhye| phalapradAyIti tato na dakSai-rautsukyameSyaM phalade padArthe // 462 // punarbudhA'vasya hRdi svakIye, pUrve praNItA ya ime padArthAH / te caihikA aihikadAyinastat, phalantyathA'traiva yato'grato n|| 463 // 208 Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ manuSyasambandhibhavasya tuccha-kAlInabhAvAditi tucchamebhyaH / prApyaM phalaM tena manuSyajanma-nyaivA'tra naibhyo'sti phalaM paratra / / 464 // idaM suhRt ! puNyabhava phalaM tu, mahattataH syAd bhukaalbhuktyai| prabhUtakAlastu vinA bhavAntaraM, devAdisambandhi na vartate yataH // 465 // tatpuNyalabhyaM phalametadasti, prAyo'nyajanmAntarayAtajantoH / yadyatra janmanyupayAti puNya-phalaM tadA maGkSa vinaashmev|| 466 // yato manuSyApuratIva tucchaM, mAnuSyakaM dehamidaM zarAru / tad bhujyamAnaM maraNAntarAgamAt, santruTyatIdaM pRthupuNyajaM phalam467 sukhAntarA duHkhabhavo mahIyo-duHkhAya yatsyAdatibhItidA mRtiH / sA puNyaje'sminsati naiva yuktA, tadanyajanme phalametadeti bho:468 anekadhotpannamanekazo yatho-pabhujyamAnaM bahukAlamAtram / / na kSIyate puNyaphalaM tadetat, prAyo'nyajanmanyudayaM smeti|| 469 // tathA ca yat kiJcidudagrapuNyaM, sAkSAdihaivA'rpayati phalAni / yathAhi divye parizuddhyati 'kSaNAd, yaH kazcidatrA'sti janeSu sUnRtI . zuddhAya siddhAya ca sAdhave tathA-'Nvapi pradattaM sakalArthasiddhyai / - syAdaihikAmuSmikasarvasaukhya-nibandhanaM bandhanahRd bhvsy|| 471 // jane'pi kasmaicidanuttarAya, kSatrAdaye stokamapi pradattam / vAre kvacitkenacidekavelaM, tasyeSTasiddhyaiH bhavatIha nUnam // 472 // yAvattvayaM jIvati tAvadasya, sa rAjaputraH sakalArthakArI / ghanaM hi kiM duSTavipakSajAtA-nmRtyantakaSTAdapi paatyshngkm|| 473 // evaM hi kutrA'ksare kilaika-vAraM mahatpuNyamupArjitaM yaiH / teSAM tadatrA'pi paratra loke, satsaukhyasantAnavidhAnahetuH // 474 // punastvatIvogratamaM yadatra, puNyaM ca pApaM samupArji puMsA / anekapuMsAmapi bhuktaye ta-cchAleriva straiNayujazca corvt|| 475 // 209 Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yathaikakaH kazcana rAjasevAM, kRtvA sukhI syAtparivArayuktaH / ekastathA ko'pi nRpA'parAdhI, nihanyate'sau spricchdo'pi|| 476 // yadyevamarcAdikapuNyametat, sarvAtmanA svArthakaraM niruktam / tadaitadevAdriyatAM janaughaH, kiM nAmajApe vihitA pravRttiH // 477 // sAdhUcyate sAdhujana ! tvayedaM, paraM viveko'tra kRto mahadbhiH / ime gRhasthAH khalu ye samarthA-ste dravyabhAvA'rcanakAdhikAriNaH 478 ye yogino dravyaparigraheNa, vinA vibhAntIha bhave mahAntaH / teSAM tvadhIzasmRtireva yuktA, tayaiva tatsvArthakRtiH smstaa|| 479 // yathA viSaM gAruDahaMsajAGgulI-mantrasya jApAcchravaNAcca dehinAm / mUvatAM tattvamajAnatAmapi, vinazyatItthaM bhgvtsmRterghm|| 480 // tathA'sthibhakSIti humAyapakSI, prsiddhimaansnttjiivrkssii| uDDIyamAnasya yadasya chAyA, yanmUrddhagA so'tra bhavenarendraH // 481 // nA'yaM khago vetti yadasya zIrSe, chAyAM karomIti tthetro'pi|.. jAnAti naivaM mama mastake'sau, chAyAM karotIti mataM dvayorna / / 482 // tathA'pi tacchAyamahAtmatodayA-dadhIzatodeti dridrtaaphaa| ajAnatorapyatha siddhirevaM, kathaM smRteryAti na pApamIzituH // 483 / / asmingate sarvata AtmazuddhiH, satyAmamuSyAM paramAtmabodhaH / jAte'tra no kazcana karmabandhaH, karmapraNAze kila moksslkssmiiH|| 484 // asyAM hi satyAM sthitirakSayA syAd, anantavijJAnamanantadRSTiH / ekasvabhAvatvamanantavIrya, jAgarti sajjyotiranantasaukhyam // 485 // viMzatitamo'dhikAraH he svAminaH ! yUyamiti pravaktha, yadAtmabodhAnna vinA'sti muktiH / tItare'nyAnkathamAhurasyA, hetUMstaduktirna samA tathAhi? // 486 // 210 Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ye vaiSNavA: kecana viSNuvAdino, viSNoH sakAzAnnigadanti muktim / ye brahmaniSThAH kila brahmaNastAM, zaivAH zivAcchaktikRtAM tu zAktAH / teSAM na cAtmAvagamI nidAnaM, muktastadA nAstyatha nirNayo'yam / yadAtmabodhAjanitaiva mukti-stataH kimevaM kriyate vinishcyH|| 488 // satyaM yadete kila lokarUDhi-rUDhAstu viSNavAdikabhinnavIkSiNaH / parantu tattvArthata eSa Atmai-vArtho'bhivAcyo nanu vissnnumukhyaiH|| 489 / / kathaM hi veveSTyatha viSNurAtmA, vyApteratha brahma tathaiSa aatmaa| zivo'pi cAtmA zivahetutaH syA-cchaktistathA''tmazritavIryametat itthaM hi sarvairapi viSNumukhyaiH, zabdairasAvAtmaka eva bodhyaH / tatastvato muktiriyaM na kasmAt, prApyeti tattvaM hRdi tairapIkSyam 491 cenneti viSNupramukhebhya ebhyaH, muktistadA vaiSNavamukhyalokAH / santo gRhasthA iha viSNumukhyAn, evA'rcayantaH parito jpntu|| 492 // paraM tapaH saMyamayuktatA kSamA, niHsaGgatA rAgaruSApanodau / paJcendriyANAM viSayAdvirAgo, dhyAnAtmabodhAdi vidhIyate kathaM ?493 eSaiva sevA nanu viSNubrahmA-dInAM tadeyaM kuta AzritA'sti ? / bhostebhya eveti tadA na teSAm, vAgasti hasto'pi yato'nyabodhaH taddhyAyiyogibhya iyaM pravRtti-stattaiH kuto'sau nigadopalabdhA ? / adhyAtmayogAditi cettadAnIM, tasya praNetA'bhavadatra ko bhoH ?495 niraJjanainiSkriyakairna cA'yaM, vaktuM hi yogyaH khalu viSNumukhyaiH / so'dhyAtmayogaH kuta AvirAsIt, cedAdiyogibhya iti pravAdaH 496 tairapyasAvAtmabhavAvabodhA-dadhyAtmayogo'vagato na cA'nyataH / anindriyAniSkriyakAnniraJjanA-nityaikarUpAnna tu viSNumukhyAt497 svAdAtmano yo'vagamo babhUva, bhAvAtsamAkhyAd gatarAgaroSAt / apUrvalAbhAnikhilArthadRSTe-radhyAtmayogaH svata eva siddhH|| 498 // 211 Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ evaM hi yazcA''tmabhavAtmabodha-stasmAnnRNAM jAyata eva muktiH / asyA na hetustvaparo'sti viSNu-mukhyastadAtmA'vagamaspRhaiSyA 499 ye tu svabhAvAnnigadanti mukti, tatrA'pyasAveva nivedito'rthaH / svasyA''tmano bhAva ihAptiruktA, tadAtmalAbhAnnanu siddhilakSmI: 500 evaM samastairapi muktimicchabhi-muktiH sameSyA niyatAtmabodhAt / asyA nimittaM na hi kizcidasmA-danyanyagAdi praguNairyaducyate 501 yAvatkaSAyAnviSayAnniSevate, saMsAra evaiSa nigadya aatmaa| etadvimukto'jani yAvadAtmA-vabodhayugmokSa itiihito'ym|| 502 // jJAnaM tathA darzanakaM caritra-mAtmaiSa vAcyo na hi kiJcidasmAt / . bhinnaM yadetanmaya eva deha-meSa zritastiSThati karmaniSThaH // 503 // AtmAnamAtmaiSa yadA'bhivetti, mohakSayAdAtmani cAtmazaktyA / tadeva tasyoditamAtmavidbhi-niM ca dRSTizcaraNaM tathAptaiH // 504 // AtmAvabodhena nivAryamAtmA-'jJAnodbhavaM duHkhamanantakAlikam / anekakaSTAcaraNairapIdaM, vinA''tmabodhAdanivAryamasti yt|| 505 // cidrUpa AtmAyamadhiSThitastanuM, karmA'nubhAvAdasakau shriirii| dhyAnAgninirdagdhasamastakarmA, syAcchuddha AtmA tu tadA niraJjanaH506 itIyatA siddhamidaM vidanto ! yadAtmabodhAnna paro'sti siddhaye / hetustato'traiva yatadhvamadhvani, yenA''tmanaH sthAnamaho mahodaye 507 munIza ! sAdhUdita eSa mukte-rgoi jinendrAgamayuktisiddhaH / utsarganotsargahaThAbhimuktaH, zreya:zriye kevalarAjayogAt // 508 // paraM hi yaH sarvamatAnuyAyI, mArgo'sti mukterdutamAtmadRSTayai / ' adhyAtmavidyAdhigamaikahetuH, sa me nivedyaH saralaH zramaM vinaa|| 509 // aho ! tvadIyA khalu sUkSmadRSTi-yanmakSu muktyarthamayaM vicAraH / citte samutpanna iyAnidAnI, manye tadA te'tra mano'sti muktyai|| 510 // 12 Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AkarNaya tvaM mayakA nigadya-mAnaM mune ! muktipathaM samartham / siddhAntavedAntarahasyabhUtaM, gurUpadezAdadhigamya kiJcit // 511 / / mukti samicchurmanujaH purastAt, karotu citte sa vicAramevam / AtmAhyayaM yogibhireSa zuddho, buddhazca muktazca niraJjanazca // 512 / / ityucyate tarhi tu kena baddho, muktastvayaM baddhyata eSa kasmAt / jJAtaM bhrameNeti yamUcurAdyAH, karmeti moheti bhrametyavidyA // 513 // karteti mAyeti guNeti daivaM, mithyeti cA'jJAnamitItizabdaiH / sadyogino'mUnigadanti tajjJA, bhramaM hyanenaiva nibaddha aatmaa||514 // bhramo'tra mithyAnijakalpanotthito, yenaiva baddho nalinIzuko ythaa| baddhaH punarmarkaTako'pi tadvat, tathaiSa AtmA bhramato nibddhH|| 515 // bhrame tu mukte manasaH sakAzA-dAtmaiSa mukto bhavatIti siddham / asmiMstu mukte hi bhavedabheda-stadAtmanaH zrIparamAtmanazca // 516 // yadAnayorvIkSata ekabhAvaM, yogI tadAtmAvagamI nigadyate / sa kevalajJAnamayo munIzvaraH, karmakriyAbhrAntivimukta uktH|| 517 // yadA tvayaM mukta iti prasiddha-stadA hi sarvatra mamatvamuktaH / ghanaM hi kiM saiSa manaHzarIra-sukhAsukhajJAnavimarzazUnyaH // 518 // na puNyapApe bhavato'sya muktito, mama kriyeyaM mama caiSa kAlaH / saGgI mamA'yaM sukRtaM mameda-mityAdyabhidvAnmanaso vinirjayAt 519 sa tAvatehA'sti zarIradhArI, sUkSmakriyAto'pi na niSkriyo yt| yAvAdA sUkSmakriyA'pi naSTA, muktastadA siddhyati siddhatApteH 520 vidvan ! vimarzaH kriyatAmayaM kiyA-vanto'thavA niSkriyakAzca siddhAH / ceniSkriyA jJAnajadarzanottha-kriyA'kriyeSveSu kathaM na sidhyet ?521 satyaM mune ! jJAnajadarzanodbhavA, saiSA kriyA siddhigateSu naasti| kathaM yataH saiSu yadA tu loke, kaivalyalabdhiH smbhuuttdaaniim|| 522 // 213 Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kriye ime dve yugapatsamAstAM, ye jJeyadRzye iha te abhuutaam| tato nRjAtau kila sakriyatva-mabhUttu siddhau khalu niSkriyatvam523 evaM tu niSkriyatA prasiddhA, siddheSu siddhA'styavadhAraNena / sarvasya caitasya manonirodho, hetustato'traiva ramadhvamadhvani // 524 / / ekaviMzatitamo'dhikAraH amuM vicAraM munayaH purAvanA, grantheSu jagranthuratIva vistRtam / paraM na tatra drutamalpamedhasA-maidaMyugInAnAM matiH prsaarinnii|| 525 // mayA parapreraNapAravazyA-dajAnatApIti vidhRtya dhRSTatAm / .. praznA vyatAyanta kiyanta ete, pareNa pRSTAH ptthitottrottraaH|| 526 // zaivena kenA'pi ca jIvakarmaNI, Azritya pRcchAH prasabhAdimAH kRtaaH| mA bhUjjinAdhIzamatAvahele-tyavetya maGkttaritaM mayaivam // 527 // yathA yathA tena hRdutthatarka-mAzritya pRcchAH sahasA'kriyanta / tathA taduktaM purato nidhAya, mayA vyatAryuttaramAItena // 528 // mayA tvidaM kevalalaukikokti-prasiddhamAdhIyata pRSTazAsanam / purANazAstrAhitabuddhayastu, purAtanI yuktimihAdriyantAm // 529 // paraM vicAre'tra na gocaro me, prAyeNa muhyanti manISiNo'pi / amuM vinA kevalinaM na vaktuM, vyakto'pi zaktaH sakalazrutekSI530 atastu vaiyAtyamidaM madIya-mudIkSya dakSairna haso vidheyaH / bAlo'pi pRSTo nigadetpramANaM, vAdhairbhujAbhyAm svadhiyA na ki vA531 yadvedamevAlpadhiyAM samastu, zAstraM yataH zAsanamastyathAsmAt / yaduktipratyuktiniyuktiyuktaM, tadvAbhiyuktAH praNayanti zAstram 532 yadvAsti pUrveSvakhilo'pi varNA-nuyoga etannyagadanvidAMvarAH / iyaM tadA varNaparamparA'pi, tatrA'sti tacchAstramidaM bhvtvpi|| 533 // 214 Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / 53 AnandanAyAstikanAstikAnAM, mamodyamo'yaM saphalo'stu sarvaH / AyeSu cA''svikyaguNaprasAraNA-dantyeSu nAstikyaguNApasAraNAt 534 ciraM vicAraM paricinvatA'muM, yannyUnamanyUnamavAdi vAdataH / kadAgrahAdvA bhramasambhramAbhyAm, tanme mRSA duSkRtamastu vastutaH 535 mayA jinAdhIzavacassu tanvatA, zraddhAnamevaM ya upArji sajjanAH ! / dharmastadetena nirastakarmA, nirmAtazarmA'stu janaH samastaH // 536 // varatarakharataragaNadharayugavara-jinarAjasUrisAmrAjye / tatpaTTAcAryazrIjina-sAgarasUriSu mahatsu // 537 // amarasarasi varanagare, zrIzItalanAthalabdhisAnnidhyAt / grantho'granthi samarthaH, suvide'yaM sUracandreNa // 538 // zrImatkharataravaragaNa-sUragirisurazAkhisannibhaH samabhUt / jinabhadrasUrirAjo-'samaH prakANDo'bhavattatra zrImerusundaraguruH, pAThakamukhyastato babhUvA'tha / tatra mahIya:zAkhA-prAyaH zrIkSAntimandirakaH // 540 // tArkikaRSabhA abhavan, harSapriyapAThakAH pratilatAbhAH / tasyAM samabhUvanniha, surabhitatarumaJjarItulyAH // 541 // cAritrodayavAcaka-nAmAnasteSvabhuH phalasamAnAH / zrIvIrakalazasuguravo, gItArthAH paramasaMvignAH // 542 // tebhyo vayaM bhavAmo, bIjAbhAstatra sUracandro'ham / gaNipadmavallabhapaTu-dvitIyIko gurubhrAtA // 543 // asmattu hIrasAra-pramukhA aGkurakaraNayaH santi / te'piM phalantu phalaughaiH, suziSya-rUpaiH pramApaTubhiH // 544 // tenAsuko vAcakasUracandra-nAmnA rasajJAphalamitthamicchatA / grantho'bhito'granthi mayA svakIyA-nyadIyaceta:sthiratopasampade545 . 215 pa Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ evaM yathAzemuSi jainatattva-sAro mayA'smAri manaHprasattyai / utsUtramAsUtritamatra kiJcid, yattadvizodhyaM suvishuddhdhiibhiH|| 546 // varSe nandaturaGgacandirakalAmAne'zvayupUrNimA, jJe yoge vijaye'hametamamalaM pUrNa vyadhAmAdarAt / granthaM vAcakasUracandravibudhaH praznottarAlaGkRtam, sAhAyyAdvarapadmavallabhagaNerarhatprasAdazriyai / // 547 // // 2 // // 3 // zrIvinayavijayopAdhyAyaviracitA ||nykrnnikaa // vardhamAnaM stumaH sarvanayanadyarNavAgamam / saMkSepatastadunnItanayabhedAnuvAdataH / naigamaH saMgrahazcaiva vyavahArajjUMsUtrakau / zabdaH samabhirUDhaivambhUtau ceti nayAH smRtAH arthAH sarve'pi ca sAmAnyavizeSobhayAtmakAH / sAmAnyaM tatra jAtyAdi vizeSAzca vibhedakAH aikyabuddhirghaTazate bhavetsAmAnyadharmataH / vizeSAcca nijaM nijaM lakSayanti ghaTaM janAH naigamo manyate vastu tadetadubhayAtmakam / nirvizeSaM na sAmAnyaM vizeSo'pi na tadvinA saMgraho manyate vastu sAmAnyAtmakameva hi / sAmAnyavyatirikto'sti na vizeSaH khapuSpavat vinA vanaspati ko'pi nimbAmrAdirna dRzyate / hastAdyanta vinyo hi nAGgulAdyAstataH pRthak / 216 // 4 // // 7 // Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 8 // // 9 // // 10 // // 11 // // 12 // // 13 // vizeSAtmakamevArthaM vyavahArazca manyate / vizeSabhinnaM sAmAnyamasatkharaviSANavat vanaspatiM gRhANeti prokte gRhNAti ko'pi kim / vinA vizeSAnnAmrAdIMstannirarthakameva tat vraNapiNDIpAdalepAdike lokaprayojane / upayogo vizeSaiH syAtsAmAnye na hi karhicit RjusUtranayo vastu nAtItaM nApyanAgatam / manyate kevalaM kintu vartamAnaM tathA nijam atItenAnAgatena parakIyena vastunA / na kAryasiddhirityetadasadgaganapadmavat nAmAdiSu caturveSu bhAvameva ca manyate / na nAmasthApanAdravyANyevamagretanA api . artha zabdanayo'nekaiH paryAyairekameva ca / manyate kumbhakalazaghaTayokArthavAcakAH brUte samabhirUDho'rthaM bhinnaM paryAyabhedataH / bhinnArthaH kumbhakalazaghaya ghaTapaTadivat / yadi paryAyabhede'pi na bhedo vastuno bhavet / bhinnaparyAyayorna syAt sa kumbhapaTayorapi ekaparyAyAbhidheyamapi vastu ca manyate / . . kAryam svakIyaM kurvANamevaMbhUtanayo dhruvam yadi kAryamakurvANo'pISyate tattayA sa cet / tadA paTe'pi na ghaTavyapadezaH kimiSyate yathottaraM vizuddhAH syurnayAH saptApyamI tathA / ekaikaH syAcchataM bhedAstataH saptazatAnyamI // 14 // // 15 // // 16 // // 17 // // 18 // // 19 // 21che. Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . // 20 // athaivaMbhUtasamabhirUDhayoH zabda eva cet / antarbhAvastadA paJca nayapaJcazatIbhidaH / drvyaastikpryaaaastikyorntrbhvntymii| AdAvAdicatuSTayamantye cAntyA'strayastataH // 21 // sarve nayA api virodhabhRto mithaste, sambhUya sAdhusamayaM bhagavan bhajante bhUpA iva pratibhayA bhuvi sArvabhaumapAdAmbujaM praghanayuktiparAjitA drAk // itthaM nayArthakavaca:kusumaijinendurvIro'rcitaH savinayaM vinayAbhidhena / zrIdvIpabandaravare vijayAdidevasUrIziturvijayasiMhagurozca tuSTyai / / 23 / / // 2 // pU. paNDitazrInayavimalagaNiviracitam ||prshndvaatriNshikaa // aiM namaH pArzvanAthAya vizvabhAvAvabhAsine / yacchiSyayuktimAkarNya prabuddho'yaM pradezieT zrImanmate madIyo'bhUt pApAtmA janako gataH / zvabhraM punarihAgatya noktavAn tena saMzayaH tvadvallabhArato jAraH kSipto guptAvavak punaH / yAmi svavargamilane sa tvayA kimu mucyate . bhavanmate savitrI me dharmakarmaratA gtaa| svarge tathApi nAgatya vakti drAk tena saMzayaH yathA niSAdo rAjAna-mAkArayati maitryataH / paraM nAyAti tadgehe tadvannAyAnti nirjarAH ekazcauro mayA kSiptaH kumbhikAyAM mRtstthaa| dRSTo jIvo na nirgacchan tenaikyaM jIvadehayoH 218 // 3 // // 4 // // 5 // // 6 // Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 7 // // 8 // // 9 // // 10 // // 11 // // 12 // bhUmivezmagataH ko'pi zaGkha vAdayate ythaa| tacchabdaH zrUyate sarvaiH paraM chidraM na dRzyate saMjAtAH kRmayazcaura-zabe tatraiva bhUrizaH / pravizyamANA no dRSTA stato me saMzayo mahAn yathA'yogolako vahni-rUpaH sarvairapIkSyate / punaH zIte'gnijIvAnAM chidraM na kRmayastathA dUraM yAti zaraH kSipto nikaTaM cAparasya ca / kathaM tad ghaTate svAmi-nastyaikyaM jIvadehayoH yathA vihaGgikAvaMzo navyo bhAraM vahed gurum / tathA na pratanIbhUta-stadvaccharIrajo guNaH tulArUDhaH punazcauro jIvanatha mRto'pi sH| laghugurvorvizeSo no dRSTastenAtra saMzayaH vAyunA pUritazcarma-hatI riktIkRtaH punH| . tulArUDhaH samAno'pi tadvajjIvaH zarIragaH jIvadarzanabuddhyA ca khaNDIkRtya vilokitaH / ekazcauraH paraM kutra jIvadezo na lakSitaH yathAraNigato vahni-Ayate na tu labhyate / dRzyate tadupAyena tadvajjIva: svadehagaH yathA ghaTadayaH sarve padArthA dRSTigocarAH / tathA pratyakSalakSyo na jIvastenAtra saMzayaH yathA vAyuprabhAveNa prakampanti latAdayaH / pratyakSeNa paraM grAhyo naiva tadvatpradezirAT kRmikunthugajAdInAM tulyA jIvA bhavanmate / tadasmanmAnase jIva-saMzayaH khalu khelati 210 // 13 // // 14 // // 15 // // 16 // // 17 // // 18 // Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ labhettanumahatsthAnaM prakAzaM tanute ythaa| pradIpo'yaM tathA jIvo dehaM prApya prakAzate // 19 // prabho ! kulakamAyAtaM mataM nAstikavAdakam / mucyate kathamupto'pi chidyate kiM viSadrumaH ... // 20 // tAmrarajatarairatnAkare satyapi mUDhadhIH / yathA lohavaNik niHsvo jAtastadvattvamapyasi // 21 // itthaM nRpaH kezigurorimAni, praznottarANi prtibhaapyodheH| tyaktvA matiM nAstikavAdamAtma-kramAgataM ni:sva ivaaptvittH|| 22 // prapAlya janmAvadhi jainadharma, zuddhaM vidhAthAnazanaM ca samyak / . kalpe'grime palyacatuSkajIvI, sUryAbhanAmA smbhuutsuro'ym|| 23 // vijJAya tatrAvadhinAtmajambU-dvIpasthitaM vIrajinaM vilokya / svakAbhiyogaiH sahitaH sametya, kSamApIThamAyojanamAbhiSicya // 24 // gandhAmbuvarSa bahuvarNapuSpa-vRSTiM ca vistArya nijAtmazaktyA / praznAnimAn sadbahumAnapUrva-mapRcchadanyUnamunisamakSam // 25 // sudRSTiA kudRSTirvA''rAdhako vA virAdhakaH / durbodho vA subodho vA, caramo'caramastathA // 26 // tanubhavo bhUribhavo veti prazne jino'bravIt / sudRSTizcaramazcaika-bhavazcArAdhakaH punaH // 27 // subodhistvamiti zrutvA, bhaktiprAgbhArabhAsuraH / gautamAdimunIndrANAM, darzanArthaM pramodataH // 28 // vistAryA'vAmabAhuM zatamamarazizuvyUhamaSTottaraM ca . klRptaM divyAGganAnAM zatamapi hi tathASTottaraM savyabAho: sphUrjatsaMgItavAdyattataghanazuSirAnaddhatUryatrayodyanmAGgalyazreNipUrvaM jayajayaravayuk nRtyamArabdhavAn yaH // 29 // 220 Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvAtriMzabhedaM sadasIha bhaktyA, nRdevatiryamunisaMbhRtAyAm / nATyaM vyadhAdAmalakalpanAmni, pure'grato vIrajinezvarasya // 30 // tatazcyutaH pUrvamahAvidehe, labdhAvatAraH khalu setsyatIti / guroH prasAdAdadayo'pi bhavyaH, sadodayaH syaacchivsaukhyyogyH|| 31 // gacchezazrIvizeSavijayaprabhagurau rAjyazobhAM dadhAne, kSetraM kSetrajJasattAprakaTanaparamoddAmadhAnyavrajAnAm / itthaM kezipradeziprativacanamayaM stotrametannibaddhaM, rAjapraznIyasUtrAt kavinayavimalenedamAnandakAri // 32 // ___ pU.mu.zrIyazasvatsAgaraviracitA ||jainsyaadvaadmuktaavlii // prathamaH stabakaH praNamya zaMkhezvarapArzvanAthaM prakAzitAnantapadArthasArthaM / svAnyaprakAzAya tamastamArka: prakAzyate jainavizeSatarkaH // 1 // syAcchabdArthalasadrasodbhavabhavA dravyAdibhirbhAsvatI svAnyadravyacatuSTayaikyakalitA sArvoktibhiH zAzvatI / satsAmAnyavizeSabhAvalalitA syAtsaptabhaGgAvalI dhAryA sadbhiriyaM sukhaikakRmilA syAdvAdamuktAvalI // 2 // sattarkakarkazavicArapadapracArai rdurvAdivAdarasanAMzanazAsanAya / majJAnasaMtamasarAzivinAzanAya syAdvAdasatkhatilakAya namo namostu samyakpramANanayatattvasatattvasiddhiH, syAtsarvadarzi samayAdhyayanAbhiyogAt / tatraiva vastu sakalaM samarUpatattva-, . mAbhAsate tadapi mAnayugapratItam // 4 // 221 Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . . . vimaa| santyeva praaktngrnthaastdubodhprbodhkaaH| gabhIrA vistRtAsteSu nAdhikAro'lpamedhasAm // 5 // sukhopAyena teSAM sannyAyazAstrArthakAGkSiNAm / ajJAnatimirodbhedadyotarUpA pratanyate . // 6 // cirantanAnAM vizadoktiyukteH saMkSepato vApyupajIvya tasyAH / tallakSaNAnIha tadIyazabdaiH paryAyazabdaiHparikalpayAmi // 7 // jIvAdyadhigamopAyau satpramANanayAvimau / vivektavyau tathaivAnya-prakArAsaMbhavAdataH , ' // 8 // jIvAdivastunazcaivA'nekAntAtmakalakSaNaM / . svadravyaguNaparyAyaiH sthityutpAdavyayAtmakaiH jIvAjIvau dvau padArthoM prasiddhau tatrA'pyAdyo dviprabhedaprabhinnaH / antyastviSTaH paJcadhA pudgalAkhyo dhrmaadhrmaakaashkaalprbhedaat|| 10 // dravatyadudravadroSyatyeva traikAlikaJca yat / tAMstAMstathaiva paryAyAMstadrvyaM jinazAsane // 11 // guNo dravyagato dharmaH sahabhAvitvalakSaNaH / . paryetyutpAdanAzau ca paryAyaH sa udAhRtaH / // 12 // dravyaM hi sAmAnyavizeSarUpaM svatastathApratyayavedanena / ' AdyaM dvidhA syAdanuvRttihetuH dvidhA dvitIyo vytivRttihetuH|| 13 // sAmAnyametat kila tiryagUrkhatA bhedaprabhinnaM dvividhaM vadanti te / vyaktau samAnaM prathamaM gavAM vraje gotvaM yathAdravyamidaM tato'nyathA14 // tulyA sadA pariNati:prathamasya lakSaNaM, vyaktiM pratIha gaditaM nijajAtivAcakaM / pUrvAparAtmanijaparyavavarttanatvataH, dravyaM tadevamaparaM matamUrdhvatAbhidhaM . // 15 // 22 Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vyakti vizeSa:svata eva sadyo vacchedakatvAd vyativRttirUpaH / so'pi dvidhA syAd guNaparyavAbhyAM svarUpabhedaprathitAtmatAbhyAm16 // dravye guNAH santi sadA sahotthAstatparyavAste kramabhAvinaHsyuH / / syAd bhedabhinnA na ca dharmyapekSAkRtopyamISAM kathitaH prbhedH||17|| sarvaM tathAnvayidravyaM nityamanvayadarzanAt / anityametatparyAyairutpAdavyayasaMgataiH // 18 // pradhvaste kalaze zuzocatanayA maulau samutpAdite putraH prItimavApa kAmapi nRpaH zizrAya madhyasthatAm / pUrvAkAraparikSayastadaparAkArodayastadvayA-, dhArazcaika iti sthitaM trayamataM tathyaM tathA pratyayAt // 19 // ghaTamaulisuvarNArthI-nAzotpAdasthitiSvayam / zokapramodamAdhyasthyaM jano yAti sahetukaM // 20 // payovrato na dadhyatti na payotti ddhivrtH| .. agaurasavato neme tasmAdvastutrayAtmakam // 21 // utpAdo na vinA vyayena na vinA tAbhyAM prasAdhyA sthitiH, santyete hi parasparaM khalu nijaiH paryAyabhAvAzritaiH / bhinnAstvekapadArthagA aghi mitho bhinnasvabhAvAditaH, saiveyaM tripadI jinezagaditA,tasyAstu vazyaM jagat // 22 // dravyaM paryAyasaMyuktaM paryAyA dravyasaMgatAH / / guNo dravyagato dharmaH svarUpAtritayaM viduH // 23 // dravyaM paryAyaviyutaM, paryAryA dravyavarjitAH / kva kadA kena kiMrUpA, dRSTA mAnena kena vA // 24 // svadravyAdicatuSTayena paratastenaiva taddhetunA bhAvAbhAvayugAtmakastu kalazo jAtastathA pratyayAt / 223 Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ itthaM naiva yadA tadaiva kalazaH stambhAdireva sphuTam tasmAnnAtra vicAraNApi sudhiyA kAryAvicAryAgame // 25 // parasparaM yatra viruddhadharmAzritasvabhAvA guNiparyayeSu / na doSapoSAya viruddhadharmAdhyAsastvanekAntamatAnugAnAm // 26 // sarvamasti svarUpeNa pararUpeNa nAsti ca / anyathA sarva satvaM syAt svarUpasyApyasaMbhavaH // 27 // putratvamapi pitRtvaM mAtulatvaM ca pautratA / bhrAtRvyatvaM tathA bhAgi-neyatvaM ca pitRvyatA // 28 // ekasminneva puruSe dharmA ete viruddhakAH / saMgacchante kathaM vidvannAstyapekSAkRtA amI // 29 // putratvaM ca pitRtvaM cA-pekSayApi kRtaM bhavet / pituH putrasya bhedasyaikasminnare hi saMgatam // 30 // bhAge siMho naraH siMho yo'sau bhAgadvayAtmakaH / tamabhAga vibhAgena narasiMhaM pracakSate // 31 // saMzayaH saMkaro vaiy-dhikrnnyaanvsthitii| . . apratipattiviSayavyavasthAhAnirityamI / // 32 // yatkAryakAraNatayA'pi matAntarIyA, nityatvamanyadapi vastuni manyamAnAH tatkiM viruddhaghaTanA na bhavettadAnI, svIyAzritepi na mate guNadoSacintA ete doSA na caivAtra syAdvAde saMbhavantyamI / jAtyantaratvAniravakAzA eva pratiSThitAH svabhAvabhedaH kilavastunastu svIyasvabhAvavyativRttitopi / atatsvabhAvAt para kalpanAyAM tadAnavasthAsvayameti vRddhim|| 35 / / ekAntanitye na gamAgamau sta: na puNyapApe na ca bandhamokSau / tathApyanityepi sa eva doSastasmAdanekAntamate na doSaH // 36 // // 34 // Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 41 // syAdityavyayamevedamanekAntapradIpakam / aSTAsvapi padeSvevamiyaM tattvacatuSTayI // 37 // nityA'nityatvamevaikA-nyA sAmAnyavizeSabhid / abhilApyAnyabhedaikA bhAvA'bhAvAtmikAparA // 38 // ekAntanitye sukhaduHkhayostu bhogo na jIve na tathApyanitye / kramAkramAbhyAM ca tathAhi nityA-nitye kriyAvastuni no ghaTeta 39 // citraM yadekaM tadanekamatra prAmANikai rUpamurIkRtaM yaiH / ekatra mAnyAH satataM tvadanyairupAdhibhedena viruddhadharmAH // 40 // svatantranityAnityAbhyAmapare vAdinaH punaH / mizrAbhyAmapi tAbhyAM tu procuH syAdvAdavAdinaH kuNDalI kuNDalIkArA'rjavAvasthAzritopi vA vyatiriktA'vyatiriktA naikAnte saMgatAstadA // 42 // ekAntavAdo na ca kAntavAdopyasaMbhavo yatra catuSTayasya / upakramo vAnugamo nayazca nikSepa ete prabhavanti tadvat // 43 // mahAgrantheSu yatproktaM tattvaM catuzcatuSTayaM / / vijJeyaM vRttito vidbhiH savizeSaM vizeSataH jIvaH padArtho guNitA guNAstu vijJAnazaktipramukhAstvanantAH / nRdevatiryagnirayaikarUpa paryAyarUpaM-pravadanti tattvaM // 45 // ajIvaMzcApi jIvanti jIviSyanti ca ye sadA / jIvA iti jinAstattvaM jagurhi jagaduttamAH // 46 // saMsAriNazca ye jIvAH saMsaranti punaH punaH / samasArduzca saMsAre saMsariSyanti te sadA saMsAryasaMsAritayopayogI, dvidhA pramAtA vyavahAratopi / - kartA ca bhoktA tanumAnameyaH, shuddhaatsvbhaavordhvgtistvmuurtH||48|| // 44 // // 47 // . 225 Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cetanA lakSaNopyAtmA pratikSetraM pRthag sthitaH / .. jJAtazcobhayamAnenAdRSTavAn pariNAmyasau. // 49 // uddezasallakSaNatatparIkSA dvAreNa teSAM spaaymaahuH| uddezamevAtra hi nAma mAtra, vastu prakAzodyatamAmananti . // 50 // tallakSaNaM yadvyatikIrNavastu, vyAvRttiheturdvividhaM tadeva / AtmAnubhUtaM tadanAtmabhUtamauSNyaM yadagneH puruSastu daNDI // 51 // teSAM yathA syAt sadasadvicAro yukterbalAtsaiva matA parIkSA / ebhistribhirvastu sadaiva lakSyaM sattArkikANAM kila vRttiressaa|| 52 // avyApakatvaM hi tadekadezyativyApakatvaM tvitarAnuvRtti / kRtrApyavatitvamasaMbhavasyaite lakSaNAbhAsatayAtrayomI // 53 // svaparavyavasAyilakSaNaM gaditaM jJAnamidaM pramANakRt / ... sadasatsakalArthasaMgrahagrahaNAbhijJamato vizeSakRt // 54 // yatsannikarSAdirasaMvidAtmA prAmANyazAlI na bhavet kadAcit / nArthAntarasyaivamacetanatvAt svArthopapattau karaNatvamasya // 55 // kiM syAtpramAyAH karaNatvamasya pratyakSatA vApi kathaM ghaTeta / . pramANatA vApikutastamAMsyAt, no sannikarSe tritayaM kadAcit // 56 // asannikRSTaM pramitehi cakSuraprApyakAritvata eva hetoH / tadudbhavaH syAtkhalu sannikarSAbhAvepi tasyAM na ghaTeta tttaa|| 57 // cakSurmanovadviSayodbhavAnugrahopaghAtAnupalambhatopi / aprApyakArIndriyamaNDaleSu syAd vyaJjajanAvagrahakazcaturSu // 58 // na vidyate cakSuSi taijasatvaM na razmivattA na ca tadgatistu / aprAptavastu pravaraprakAze tadyogyataivaM zaraNaM vadanti // 59 // vyavasAyasvabhAvaM hi pramANatvAdudIritam / .. . paroditaM tathA nirvikalpakaM vyavasAyahRt . // 60 // 226 Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 61 // // 62 // // 63 // // 64 // // 65 // samAropaviruddhatvAd yannaivaM na tadIdRzam / tasmiMstadadhyavasAyo vyavasAya: zitezitam . atatprakAre sati tatprakAratAntaH samAropa iti prasiddhaH / viparyayaH saMzaya eva tatropacArato'nadhyavasAyasaMjJaH viparItaikaikoTestu niSTaMkanaM viparyayaH / zuktikAyAM hi rajataM samAropoyamAdimaH anizcitAnekakoTi-sparzijJAnaM ca saMzayaH / sthANurvApuruSoveti samAropo dvitIyakaH kimityAlocanaprAyaM jJeyo'nadhyavasAyakaH / gacchatazca tRNasparzaviSayaM jJAnamucyate pUrvAkAraparikSayottaradhRtAkAraH smRtaM kAraNaM, pUrvAkAraparikSayottaraparINAmastu kAryaM bhavet / nirdiSTaM kAraNaM ca sAdhakatamaM tatkAraNaM syAnidhopAdAnaM sahakArikAraNamato'pekSAkRtaM kAraNam ekaM tvasAdhAraNakAraNaM syAdanyacca sAdhAraNamAhuratra / ekaM chupAdAnamato mataM ca tathAnyadanyena kRtaM kRtaM tat utpattau parataH svatazca paraMto jJaptau pramANaM bhavet pratyakSaM ca parokSametadubhayaM. mAnaM jinendrAgame / akSAdhInatayA'smadAdividitaM spaSTaM dvidhA laukikaM manyattatkila pAramArthikamato nityaM satAM saMmatam AdyaM sAMvyavahArikaM punarapi dvedhendriyA'nindriyotpannatvAdviditaM tathApi hi caturbhedaM tathA'vagrahaH / IhApAyasudhAraNAbhiruditaM jJAnaM hi matyAtmakaM, - tabAdyaM vikalaM tathA ca sakalaM tadvAn smRtastIrthakRt // 66 // // 67 / / // 68 // // 69 // 220 Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 70 // jJAnAvaraNanAzAcca kSayopazamatopi vaa| zabdAdyasaMbhavijJAnaM spaSTaM svAnubhavodayAt . . jJAnaM sAMvyavahArikaM nigaditaM pratyakSamevendriyairjanyantatkila pAramArthikamidaM tasmAcca tddhetukm| . anyAnyavyatiriktalakSaNavatoH pratyakSatA kiM tayorAdye syAdupacArataH kavivarjJAne parokSe'grime // 71 // spaSTaM vizeSavizadapratibhAsamAnaM pratyakSamekamuditaM vyavasAyarUpam / taddezato hi vizadapratibhAsanatvAt jJAnaM viziSTamiha sAMvyavahArikaM syAt jJAnaM bhavedindriyajanyamekam punastathAnindriyajanyamanyat / sparzAdikAnAM punarindriyatvamanindriyatvaM manaso vadanti // 73 // manaH punastadvayasAdhanotkamaprApyakArisvamate ca cakSuH / / jJAnaM tathaivAhurapItarANi yatprApyakArINi tadindriyANi // 74 // yogyendriyArthasamayodbhavamukhyasattA, tanmAtragocarasamudbhavasaviziSTam / saMgRhyate'tra vizadaM khalu yena vastu, so'vagrahaH punarayaM puruSaH samasti // 75 // tadgocarIkRtapadArthavizeSasaMvi-, dIhAsti saMzayanirAkaraNodbhavA'tra / yadyeSa eSa puruSaH kila dAkSiNAtyastatpratyayAtmakatayA grahaNAbhimukhyam // 76 // jAtastathehitavizeSavinizcitAtmA, bhASAdyazeSaviSayAcaraNAdapAyaH / nizcitya vaiSa puruSaH khalu dAkSiNAtyo, yAthAtmyabodhavidhinA vidhivatprayuktaH . // 77 / / ... pizaSasAva-, 228 Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 78 // // 80 // kAlAntareNa tad vismaraNAya yogyaM, tajjJAnameva gaditA kila dhAraNaiSA / syAccAgRhItaviSayagrahaNAdamISAM, kopyatra pUrvamunibhiH kathitaH kramo'yam tatrAdyaM vikalaM nijAvaraNakacchedodbhavotpattimat, kiJcitsyAdasamastavastu viSayAvacchedakatvAt punaH / pratyevaM prathamaM hi yadbhavaguNau satpratyayau yasya tau rUpidravyasugocaraM tadavadhijJAnaM hyadaH SaDvidham // 79 // cAritrazuddhisaMjAtaviziSTAvaraNakSayAt / yanmanodravyaparyAyAlambanaM viniveditam tad dvedhA saMjJijIvAnAM, mAnuSakSetravartinAm / manaHparyAyavijJAnaM, manaH paryavasaMjJikam // 81 // svasAmagrIvizeSodyatsamastAvaraNakSayAt / sakalaM ghAtisaMghAtavighAtApekSamIritam // 82 // samastavastu vistAra, sAkSAtkAri trikAlataH / sarvathA sarvadA nityaM, kevalajJAnamevatat // 83 // sarvajJo'sau vItarAgaH prasiddho nirdoSatvAtsadbhirevoditazca / nirdoSo'yaM satpramANA'virodhivAktvAdatra spaSTadRSTAnta eSaH // 84 // syuH sUkSmAntaritAtidUraguNinastvaNvAdayaH kasyacit pratyakSAH satataM yathAhutavahaH sAdhyonumeyatvataH / sarvajJaH kila sostyanindriyakato jJAnAcchutaH suzrutAt yasmAdindriyajaM na sarvaviSayaM jJAnaM bhavetkarhicit // 85 // tvamevaM nirdoSa itIha zAstrA'virodhivAkdevayato virodhaH / yathA prasiddhena na bAdhyate'tra, tasmAdanekAntamatAdyadiSTam // 86 // 228 Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tvadvAksudhApAnaparAGmukhAnAM sadaivamekAntamatAnugAnAm / nijAptahevAkaviDambitAnAM svaSTaM ca dRSTena hi bAdhyate'tra // 87 // cAritrAMzaH kalau bhUribhAgyabhAjAM sudurlabhaH / asmad bhAgyodayAdApto guruzcAritrasAgaraH // 88 // sUriH zrIvijayaprabhastapagaNAdhIzo nateza:zriye , kalyANAdimasAgarAhvaguravo ,vidvadyazaHsAgarAH / tacchiSyasya yazasvataH kRtiriyaM syAdvAdamuktAvalI pratyakSastabakaH pramANarasikaMstavAdya evAjani // 89 // dvitIyaH stabakaH atha dvitIyaM pratipAdyamAnA'spaSTabhAvAbhimataM parokSam / Adye parokSe hi mati zrute dve saiddhAntikAstAvadidaM vdnti|| 90 // smaraNaM 1 pratyabhijJAnaM 2 tarko' 3 thAnumiti: 4 zrutam 5 / parokSaM paJcadhA prAhurbhUrayaH pUrva sUrayaH // 91 // mAnArpitA yA prasabhaM pratItA pratItirevAnubhavaH pratItaH / kramottaraM kAraNamAhureSAm kramopyamISAmayameva siddhaH // 92 // saMskArabodhoditakAraNena tathAnubhUtArthakagocaraM yat / tacchabdamAtrollikhanasvarUpaM vijJAnametatsmaraNaM parokSam . // 93 // smRtaM tathaivopamitaM vitarkitaM, punastathaivAnumitaM zrutazrutam / pratyakSato vApi dhRtaM purA yat sarvajJabimbaM smaraNe nidrshnm|| 94 // hetU tu yasyAnubhavasmRtI te sAmAnyayugmaM viSayopadezaH / . tathA punaH saMkalanasvarUpaM tat pratyabhijJAnamato vadanti // 95 // ekaM hi pUrvottarakAlavarti dazAnuSaktaM sadRzatvato'nyat / tato'nyathA'nyat kila yogaklRptamantaH praviSTa hyupmaanmtr|| 96 // 230 Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sa eSa dRSTo jinadatta eSa sa gosadRkSo gavayastathA'nyaH / gosadRkSo mahiSastvayantanidarzanaM saMkalanAtmake syAt // 97 // mAnopalambhAnupalambhaheturvyAptirhi yasmin viSayopadezaH / asminsatIdaM bhavati svarUpaM tarkosti dhUmo dahanastu yatra // 98 // anvayavyatirekAbhyAM nidarzanaM nidarzanam / anvayaH sati sadbhAve vyatirekastatonyathA // 99 // tarkaH pramANamAtreNopalambhAnupalambhataH / saMbhavaH kAraNaM yatra kAlatritayavartinoH // 100 // sAdhyasAdhanayorvyAptyAdyAlambanamidaM hi yat / anvayavyatirekAbhyAM saMvedanamudIritam // 101 // sAdhyasAdhanayonityaM kAlatritayavartinoH / saMbaMdho vyAptirityevAvinAbhAvitayocyate . // 102 // apratyakSapadArthasya kathaM prAmANyanirNayaH / arthakriyAbhisaMvAdAdanumAnena nirNayaH // 103 // athAnumAnaM dvividhaM vadanti svArthaM parArthaM. hyupacAratopi / svasmai hitaM svArthamidaM sudhIbhiranyatparasmai prtipaadymaanm|| 104 // svArtha svahetugrahaNavyAptismaraNapUrvakam / yadeva sAdhyavijJAnamanumAnaM tadeva hi| // 105 // apratItamanirAkRtametat sAdhyameva yadabhIpsitamatra / vyAptipakSasamayoditasAdhyaM tadvikalpavazato pi ca maanaat|| 106 // sAdhyaM yadavinAbhAvasAdhanaM yatra lakSaNam / anyathAnupapattyaikalakSaNaM yatra sAdhanam // 107 // yAvAnkazcidayaM sadhUmanikaraH satyeva vahnau bhavet, yatsattve prathamonvayo nigadito yatsattvamevobhayam / . . . 231 Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhUmo'trA'sati pAvake bhavati no tattu dvitIyo'dhunA, jJAtavyo vyatireka eSa satataM caivA'nyathA lakSaNaM // 108 // vyApti:sadA dravyaguNakriyAbhiratyantasaMyogavizeSa eva / tathAvinAbhAva itIha nityasaMbandhisaMbaddhaviziSTarUpA // 109 / / pratibandho'vinAbhAvaH saMbandho vyAptiriSyate / hetuvyAptisamAyogaH parAmarzaH sa ucyate // 110 // sahabhAvakramabhAvAvanayoniyamaHsmRto'vinAbhAvaH / vyAptenizcayataHsyAd vyAptiH saiva prakAzyate vibudhaiH // 111 // yena dharmeNa dharmasya, sahabhAvavinizcayaH / vRkSatvaM gamayatyeva, ziMzapAtvena hetunA // 112 // dhUmasyApi bRhadbhAnvaM-tarabhAvavinizcayaH / dhUmoniM gamayatyAzu, kramabhAvaH smRto'pi saH // 113 // sAdhanaM trividhaM kAryasvabhAvAnupalambhabhit / pakSopi hetuvatsAdhyaH, sAdhyasaMbandhasiddhaye ... // 114 // pakSasya vacanaM yatsyAt sA pratijJA prakAzyate / sAdhyadharmaviziSTe'pi pakSatvaM dharmiNi zrutam // 115 // anumAnasvarUpAptau saMbandhasmaraNAnvitaH / / prAhurliGgaparAmarzaH kAraNaM tatra sUrayaH // 116 // dharmiNo'pi prasiddhatvaM vikalpAcca pramANataH / ubhAbhyAM vApi vijJeyaM svasaMvedanavedakam // 117 // svArthAnumAnaM syAt tryaGgaM dharmI sAdhyaM ca sAdhanam / / sAdhanAtsAdhyasaMsiddhiranumAnaprayojanam // 118 // sAdhyadharmaviziSTe'pi pakSatvaM dharmiNi zrutam / anyathAnupapatyaikalakSaNo heturiSyate // 119 // 232 Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saddhetorgrahaNaM tathA smaraNakaM vyAptestayoH saMbhavaM, sAdhyajJAnamato'numAnakamidaM svArthaM sudhIbhidhRtam / . sAdhyatvaM ca tathApratItamiti tattredhA zrute vizrutaM, kiMtvasmAdanirAkRtAd dvayamidaM cAbhIpsitAttatrayam // 120 // kRzAnumAnayaM dezaH procyate pakSadharmatA / hetUditaM dhUmavatvAdanumAnaM sudhIhitam // 121 // hetu prayogato dvedhA tathopapattiranvayaH / anyathAnupapattistu vyatirekaH puroditaH // 122 // parasmai pratipAdyatvAtpratyakSAdeH parArthatA / tathaivamanumAnasya sarvatraivaM vibhAvanA // 123 // hetorvacanataH svArthaM pakSahetvoH parArthakam / bAlavyutpattisiddhyarthaM paJcAvayavamIritam // 124 // pratibandhapratipatterAspadaM yasya lakSaNam / dvedhA sAdharmyavaidharmyabhedAd dRSTAnta eva saH // 125 // sAdhyarmiNi saddhetorupasaMharaNaM tathA / . dhUmazcAtra pradeze'yaM tasmAdupanayaHsmRtaH // 126 // tatpunaH sAdhyadharmasya pUrvayogena bhASitam / tattasmAdagniratrAyametannigamanaM smRtam, // 127 // yathAgnimAnayaM dezaH procyate pakSadharmatA / dhUmavattvAddhetuvAkyamanumAnaM parArthakam . // 128 // ya evaM ca sa evaMtau dRSTAntopanayAvubhau / pAkasthAnaM nigamanaM mandadhIsiddhaye vayaM // 129 // prakAzyate sAdhanadharmasattA tasyAM kRtA saadhysudhrmsttaa| . sAdharmyadRSTAnta iti pradiSTo yatrAsti bhUmau dahanastu tatra // 130 // . . . 233 Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhyAbhAve sAdhanasyApyabhAvo vaidhoktau vai sa dRSTAnta essH| . zauciH kezAbhAvatosyApyabhAvo, dhUmasyAsmin jJeya eva hRde saH131 prayogatopi dvividhaH sahetustathopapattistu yadanvayaH syAt / tato'tiriktastu tathAnyathAnupapattisaMjJo vyatireka eva // 132 // dvedhopalabdhyanupalabdhibhidA hi hetuH, sAdhyantayovidhiniSedhavizeSasiddhiH ete dvidhA tadaviruddha viruddhabhedAt, sAdhyena sArdhamiha tacca na vA'pi hetoH kAryAtpunaH kAraNakAryatAbhyAm, pUrvottarAbhyAM ca carAtsahAyyAt / smRtopalabdhistu tathaiva vA'nyA svabhAvato'pi prathitAtprayogAt134 siddhau vidhestadaviruddhayutopalabdhi, yA'pyAditazca niyutAH kila SaTprakArAH anyA svabhAvaniyutApratiSedhasiddhau, syAtsaptadhA kila viruddhayutopalabdhiH saptaprakArAH pratiSedhasiddhau yathAviruddhAnupalabdhireSA / vidhipratItau kila paJcadheti smRtA viruddhaa'nuplbdhirevm|| 136 // etAzca sodAharaNA jJeyA:sadbhistu vistarAt / , granthasya bhUyastvabhayAnnA'trAlekhi pramAdataH // 137 // sadbhAvarUpaH kila vastunopi, vidhiH sadaMzo gaditaH sudhIbhiH / abhAvarUpaH khalu vastunastu, tasyAsadaMzaH pratiSedha evm|| 138 // caturdhAyaM prAgabhAvaH pradhvaMsAbhAva eva vA / tathetaretarAbhAvo'tyantAbhAvazcaturthakaH // 139 // yannivRttau hi kAryasya samutpattiH prajAyate / prAgabhAvaH sa mRtpiNDo yathAkumbhasya kathyate // 140 // yadutpattau hi kAryasya vyayo'vazyaM dvitIyakaH / . kalazasya yathAjAtaM yatkapAlakadambakam // 141 // svarUpAntarataH svIyarUpavyAvRttiriSyate / svasvarUpavyavacchedaH, sa cA'nyApohanAmataH / // 142 // 234 Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kumbhasvabhAvavyAvRttiryathAstambhasvabhAvataH / itaretaranAmA tu tArtIyIkatayoditaH // 143 // tAdAtmyapariNAmasya nivRttistu trikAlataH / so'tyantAbhAva evAyaM cetanAcetane yathA // 144 // Aptasya vacanAdAvirbhUtamarthasya vedanam / AgamastUpacArAcca sa AptavacanAtmakaH // 145 // abhidheyaM yathAvastu yo jAnAti yathAsthitam yathA jJAnaM cAbhidhatte sa Apta iti vizrutaH // 146 // sa dvedhA laukiko vaktA-dimo lokottaro jinaH / avisaMvAdi vacanaM, tasya tasmAd dhvaniH smRtaH // 147 // tadvacanaM varNapadavAkyAtmakamudIritam / akArAdiH paudgaliko varNaH zabdaH punaH smRtaH // 148 // rUpAdivad vyomaguNo bhaveno zabdo'smadAdIndriyavedanatvAt / rUpAdivatpaudgalikastadindriyArthatvata: paudgliktvsiddhiH|| 149 anyonyApekSavarNAnAM nirapekSA ca saMhatiH / padaM padaireva kRtaM vAkyasyedaM hi lakSaNam // 150 // svasvAbhAvikasAmarthyasamayAbhyAM niveditam / sadarthasya pratipattikAraNaM zabda ucyate // 151 // heturvAkyArthavijJAne AkAMkSA yogyatA tathA / / sannidhizceti vijJeyaM trayaM sAdhAraNaM mataM / // 152 // abhivyaktena saMketAjjAtivyaktyubhayAzritAt / vAcyavAcakabhAvena sorthasya pratipAdakaH // 153 // zabdArthayoH pratipatti, rlakSaNA vyaJjanAdikA / dhvanestAtparyavijJAnaM, bahudhA ca bahuzrutaiH // 154 // 235 Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ syAdastibheda evaikaH syAnAstIti dvitIyakaH / syAdastinAsti bhedonya-stUryo'vaktavyasaMgataH // 155 // syAdastitopyavaktavyaM syAnnAstipadatopi vaa| syAdastinAstyavaktavyaM saptamo bheda eva ca // 156 / / syAdastinAstyavaktavyairekadvAbhyAM vimizritaiH / bhaGgA vidhiniSedhAbhyAM syAtpadAtsapta vizrutAH // 157 / / yA praznAdvidhiparyudAsabhidayA bAdhacyutA sasadhA dharma dharmamapekSya vAkyaracanAnekAtmake vastuni / nirdoSAniradezi deva bhavatA sA saptabhaGgI yayA, jalpan jalparaNAMgaNe vijayate vAdI vipakSaM kSaNAt // 158 // dravyakSetrakAlabhAvaiH, svairanyaistu ghaTostyayam / svabhAvAtparabhAvAcca dravyAdyainastyiyaM yathA .. // 159 // kAlAdibhirabhedeno-pacArAtpratipAdyate / pramANavAkyAtsavAyaM, sakalAdeza ucyate .. // 160 // kAlAtmarUpasaMbandhAH saMsargopakriye tathA / guNidezArthazabdazcetyaSTau kAlAdayaH smRtAH // 161 // tadbhAvAvyaya evaikaM nityaM lakSaNamiSyate / paryAyApekSayAdanyadanityatvamathocyate // 162 // cArvAkodhyakSamekaM sugatakaNabhUjau sAnumAnaM sazabdaM tadvaitaMpAramArthaH sahitamupamayA tattrayaM cAkSapAdaH / arthApattyA prabhAkRt vadati ca nikhilaM manyate bhaTTa etat sAbhAvaM dve pramANe jinapatisamaye spaSTato'spaSTatazca // 163 // Adyo'nekAntavAdazca tathA sadasadAtmakaH / nityAnityAtmako vAdo'nyaH sAmAnyavizeSaka: // 164 // 236 Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 165 // // 166 // catvAra ete vAdAH syuH syAdvAde na virodhinaH / saptabhaGgyAmabhilApyA nAbhilApyA dvitIyake . cAritracArumUrtiryazcAritrarasasAgaraH / cAritrasiddhaye me stAd guruzcAritrasAgaraH sUriH zrIvijayaprabhastapagaNAdhIzo natezaH zriye, kalyANAdimasAgarAhvaguravo vidvadyaza:sAgarAH / tacchiSyasya yazasvataH kRtiriyaM syAdvAdamuktAvalI dvaitIyIkatayA parokSajanako guccho'bhavattatra san // 167 // // 168 // // 169 // // 170 // tRtIyaHstabakaH saMkSepataH samAkhyAya pramANasyobhayasya ca / itthaM svarUpasaMkhye ca gocaro gRhyate'dhunA guNaparyAyavad dravyaM sthityutpAdavyayAtmakam / . anekAntasvarUpaM cAnuvRttivyativRttibhAk jJAnasyaitasya viSayo lokAlokadvayAtmakaH / . prameyaM vastviti jJAtaM sakalaM sakalIritam SaDdravyaiH pUritaM sarvaM navatattvAnvitaM smRtam / nirNItaM jJAnibhiH samyak tathetthaM jJAnagocaraH gaMtUNa na parichindai nANaM neyaMtayammi desammi / AyatthaMciya NavaraM, aciMtasattI u viNeyaM lohovalassa sattI, AyatthA ceva bhinnadesammi / lohaM AgarisaMtI, dIsaI iha kajjapaccakkhA evamihanANasattI, AyatthA ceva haMdi logaMtaM / jai parichindai sammaM, ko Nu viroho bhave tattha // 171 // // 172 // // 173 // // 174 // 237 Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phalamasya dvidhA tacca pramANena prasAdhyate / AnaMtaryeNa vA pAraM-paryeNeti prazasyate / // 175 // pramANAnAM yadajJAna- nivRttiH phalamucyate / audAsInyaM phalaM pAraMparyAtsakalivAM sadA // 176 // viparItAstadAbhAsAH pramANAdisvarUpataH / svarUpasaMkhyA viSagnaphalebhyaH pratipAditAH // 177 // svarUpAbhAsa ityevaM pramANAbhAsa ucyate / anupapatteH svaparavyavasAyasya tattvataH // 178 // ajJAnAtmakamityevaM saMnnikarSAdidarzanam / asya saMviditaM jJeyaM tadanAtmaprabodhakam // 179 // parAvabhAsakatvaM naiSAM svamAtrAvabhAsakam / viparyayAH samAropA darzanaM nirvikalpakam - // 180 // svaparavyavasAyastu na caitebhyaH prasidhyati / AbhAsakAstu ta ime pramANasya prakIrtitAH // 181 // AdyAbhAsa itIhabhedasahito gandharvapUrvAride, du:khe zaM ca tathAhyavagraha mukhAbhAsAnivedyAH punaH / AbhAsopyavadheH zivasya vidito dvIpAzca saptAbdhayaH, AbhAsaH sakalasya naiva viditaH pratyakSabodhepyamI // 182 // tadityananubhUtepi smaraNAbhAse ucyate / tulyerthe pratyabhijJAnA bhAsamAhuH sa eva ca / // 183 // tarkAbhAsa itIha maitratanayaH sa zyAma evoditaH, . pakSAbhAsasamudgataM hyanumiterAbhAsamevaM jaguH / tasmAttatritayaM ca tasya viditaM, pUrvoktametattrayaM, pakSasya vyatirekataH samuditaM tasmAttato lakSaNam // 184 // 238 Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 185 // // 186 // // 187 // // 188 // // 189 // // 190 // pratItAdyAstrayo jJeyAH sAdhyadharmavizeSaNAt / Adya:samasti jIvoyaM yatpareNArhatAn prati pramANazrutalokasvabhASAdibhiranekadhA / AdyonuSNogniraivAyaM dvitIyosti na sarvavit tRtIyopi hi jainena kartavyaM rAtribhojanam / paradArAbhilASopi karttavyaH sarvadA sadA athaM gaimmi Aicce puratthAyaaNuggae / AhAramaiyaM savvaM maNasAvi na pacchae pakSAbhAsaprabhedAzca bahuzo bahudhoditAH / sodAharaNataste tu draSTavyA vRttitastathA hetusthAnanivezAttu hetvAbhAsA ahetavaH / asiddhazca viruddhazcAnaikAntika ime trayaH . anyathAnupapattistu yasya mAnena no bhavet / so'siddho vidito dvedhobhayAnyatarabhedataH asiddhabhedA bahavaH paJcavizaMti bhedinaH / savistaraM vizeSastu, vijJeyo vRttitaH khalu pariNAmI punaH zabdazcAkSuSatvAttathAdimaH / acetanA hi taravo dvitIyaH sugateritaH vikalpAddharmiNaH siddhiH kriyate kaarnnaadtH| . dvedhAvidharmiNaH siddhi vikalpAtte samAgatAH viruddhastu bhavedyasya saiva sAdhyaviparyayAt / anityo pratyabhijJAnAdimatvAt puruSopyayam avAntaraprabhedA ye jJeyAste vRttito. bhRzaM / yathA pakSavipakSaikadezavRttivibhedataH // 192 // // 193 // // 194 // // 195 // // 196 // 239 Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 197 // // 198 // // 199 // // 200 / / yasya saMdihyate saiva so'naikAntika ucyate / dvedhA nirNIta saMdigdha tadyugvipakSavRttikaH / nityaH zabdaH prameyatvAdAdyabhedo bhavedayam / / neyAyikaistathopAdhirukto'nyaH pratipAdyate dRSTAntAbhAsa evAyaM, navadhApi dvidhA punaH / anvayavyatirekAbhyAM, navabhedA bhavanti te apauruSeyaH zabdotrA'mUrttatvAd duHkhavatsmRtaH / nidarzanAni dRSTAntA-bhAse jJeyAni zAstrataH zabdoyaM pariNAmavAnupanayAbhAsastu kAryatvatastasminneva phale tathA nigamanAbhAsastu zabdastathA / tatrAnAptabhavAhicitpravacanAbhAsazca saMkhyAditaH, pratyakSa pravadanti mAnamapare jAtoM dvitIyastathA viSayAbhAsa evAtra sAmAnyobhayasaMjJitam / phalAbhAsastathAbhinna bhinnaM mAnAdudIritam . dadAti sevayA samyaksAgaraH sAgarodbhavam / mayA ratnatrayaM prAptaM gurozcAritrasAgarAt sUriH zrIvijayaprabhastapagaNAdhIzo natezaH zriye kalyANAdimasAgarAhvaguravo vidvadyazaHsAgarAH / tacchiSyasya yazasvataHkRtiriyaM syAdvAdamuktAvalI, vijJAtastabakaHprameyaviSayastasyAM tRtIyopyabhUt // 201 // // 202 // // 203 // // 204 // caturthaH stabakaH zrutapramANAdviSayIkRtasya cArthasya yo'zaH prakaTo'pi yena / aMzasya tasmAditarasya caudAsInyAdabhiprAyavizeSa eSaH // 205 // 240 Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jAvaiyA vayaNapahA tAvaiyA ceva huMti nayavAyA / jAvaiyA nayavAyA tAvaiyA ceva parasamayA // 206 // nayaH prasiddhaH pratipattureva svAthaikadezavyavasAyakatvAt / savyAsato'nekavikalpakalpyaH samAsatoyaM dvividhaH prdissttH|| 207 // dravyArthikanayastveko'nyaH paryAyArthikastathA / nizcayo vyavahArastu zuddhAzuddhabhidA dvidhA // 208 // naigamaH saMgrahonyazca vyavahArastRtIyakaH / dravyArthikanayasyaite bhedAH proktA amI trayaH // 209 // dvitIyastu caturbhedaH RjusUtrazca zabdabhAk / samabhirUDha eva syAdevaMbhUtazcaturthakaH // 210 // amI sapta nayAH proktAH zrImatsyAdvAdavAdibhiH / pramANanayasaMsiddhaM zrImat syAdvAdazAsanam // 211 // aho citraM citraM tava caritametanmunipate, svakIyAnAmeSAM vividha viSayavyAptivazinAm / .. vipakSAkSepANAM kathayasi nayAnAM sunayatAM, vipakSakSetRRNAM punariha vibho duSTanayatAm // 212 // niHzeSAMzajuSAM pramANaviSayIbhUyaM samAseduSAM, . vastUnAM niyatAMzakalpanaparAH saptazrutA:saMginaH / audAsInyaparAyaNAstadapare cAMzA bhaveyuz2ayA, . . zvedekAntakalaGkapaGkakaluSAste syustadA durNayAH // 213 // svAbhipretAdathAMzAcca sadyastadvyatirekataH / itarAMzApalApI yo nayAbhAsaH sa ucyate // 214 // anyadeva hi sAmAnyamabhinnajJAnakAraNaM / vizeSopyanya eveti manyate naigamo nayaH // 215 // 241 Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sadrUpatAnatikAntasvasvabhAvamidaM jagat / sattArUpatayA sarvaM nigRhNan saMgraho mataH // 216 // vyavahArastu tamiva prativastu vyavasthiti tathaiva dRzyamAnatvAd vyApArayati dehinaH / tatrarjusUtranIti:syAcchuddhaparyAyasaMzritA nazvarasyaivabhAvasya bhAvAt sthitiviyogataH // 217 // virodhiliMga-saMkhyAdi-bhedAdbhinasvabhAvatAm / tasyaiva manyamAno'yaM zabdaH pratyavatiSThate // 218 // tathAvidhasya tasyApi vastunaH kSaNavartinaH / brUte samadhiruDhastu saMjJAbhedena bhinnatAm // 219 // ekasyApi dhvanervAcyaM sadA tannopapadyate / kriyAbhedena bhinnatvAdevaMbhUtobhimanyate // 220 // tata eva parAmarzAbhipretadharmAvadhAraNAtmakatayA'zeSadharmatiraskAreNa pravartamAno durnayasaMjJAmaznute naigamanayadarzanAnusAriNaunaiyAyikavaizeSiko saMgrahAbhi prAyapravRttAH sarvepyadvaitavAdAH sAMkhyadarzanaM cavyavahArarUpAnupapattiprAyazcArvAkadarzanaM RjusUtroktapravRttabuddhayastathAgatAH zabdAdinayAvalambino vaiyaakrnnaadyH|| dravyaM puroktaM hi tadeva sortho dravyArthikoyaM trividhaH pradiSTaH / svAthaikadezasya tathAvidhasya vastvaMzatAyAzca tathaiva tttvaat|| 221 // mukhyAmukhyasvarUpeNa dharmayodharmiNostayoH / vicakSaNaM ca tenaikagamo naigama ucyate // 222 // nAyaM vastu na vA vastu vastvaMzaH kathyate budhaiH / nAsamudraH samudro vA samudrAMzo yathaiva hi . // 223 // 242 Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tanmAtrasya samudratve zeSAMzasyA'samudratA / samudrabahutA vA syAt tattvekAstu samudravit // 224 // tayozca caitanyakamAtmanIti: paryAyavad vastu ca dharmiNoH syAt / jIvaH sukhIyo viSayAzritaH kSaNaM tRtIyabhedaH khalu dharmadharmiNo:225 ubhe ca satvacaitanye pRthakbhUte tathAtmani / naigamAbhAsa evAtra pArthakyAddharmadharmiNoH // 226 // vaizeSikamataM cAtra naiyAyikasya darzanam / etadvayaM tathA naigamAbhAse ca prarUpitam // 227 // sAmAnyamAtragrahaNapravINaH paroparaH syAdavizeSatopi / tathAparAmarza itIha vizvamekaM pradiSTaH parasaMgrahoyam // 228 // sattaiva tattvaM na punarvizeSA advaitavAdiprakArAzca sAMkhyAH / ete tadAbhAsatayA hi vijJA ekAntavAdAtparasaMgrahasya // 229 // dravyatvamAzritya tadantarAlavyaktyAzritaM teSu tdiiybhedaaH| tathA para:saMgraha eSu nAganimIlikAndrAgavalambyamAnaH // 230 // dravyatvamekaM sakalaM hi jAnan teSAM vizeSAnkhalu niDhuvAnaH / tathAtadAbhAsa itIritaH syAt saparyayatvasya tthaa'vishessaat|| 231 / / arthAMstathAsaMgrahasaMgRhItAttathAparAmarzavizeSa eSaH / tAnevayoyaM prakaTIkaroti nayo nayajJairvyavahAranAmA. // 232 // dravyaM hi yatsat kila paryayo vA, bhAsaH punastasya sudhIbhiruktaH / nidarzanaM nAstikadarzanaM tai, mAnyaM jagadbhUtacatuSTayaikyaM // 233 // paryAyArthika evAya-mRjusUtrastathAdimaH / zabdaHsamabhirUDhazce, tyevaMbhUtazcaturthakaH // 234 // atItAnAgatavartamAnasamaye kauTilyavaikalpato, dravyaM prAJjalamarpayatyavirataM paryAyamAnaM navA / 243 Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMpratyasti sukhAdirevahitadAbhAsopyasau saugataH, tatsarvaM kSaNikaM tathAgataguNaM dravyApalApIzrutaH // 235 // zabdAkhyazca nayodhvanerapi bhavetkAlAditorthasyabhit svarNAdristvabhavadbhaviSyatibhavatparyAyatIrthAbhidA / bhinnArthaM labhate niruktibhidayAparyAyazabdeSu saH indrastvindanatastathaivazakanAcchakrazca taddarzanam // 236 // yathendrazaka ityAdyAH zabdAbhinnAbhidheyakAH / bhinnazabdatvataH kumbhastadAbhAsasturaMgavat .. // 237 // paryAyazabdeSu niruktibhedAdarthaM ca bhinna pravadanti vijJAH / . guNakriyAzabdavizeSato'pi tathA tadAbhAsa itIha vRddhAH // 238 // evaMbhUtanayaH kriyAzritavidhezabdasya vAcyakriyAviSTArthaM prakaTIkarotikila gauravazca taddarzanam / ceSTAzUnyamidaM ghaTakhyamiti tattasmAd ghaTAdeHkriyA zUnyatvAtpaTavattvanena vacasAbhAsastvadIyobhavet // 239 // catvAra ete prathamertharUpanirUpaNasya pravaNattvato ye / bhavanti cArthopapade nayAste zeSAstrayaH zabdanayA vadanti // 240 // ko vA syAd bahuviSayaH ko vA'lpaviSayo nayaH / vivecayanti vidhivatrayajJA nayazAsane // 241 // pUrvaH pUrvo nayo yastu sa syAtpracuragocaraH / paraH paraH parimitaviSayaH pratipAdyate // 242 // udadhAviva sarvasindhavaH samudIrNAstvayi nAtha dRSTayaH / naca tAsu bhavAn pradRzyate praviraktAsu sarisviva noddhiH|| 243 // nayAstava syAtpadalA JchanA ime rasopaviddhA iva lohadhAtavaH / bhavantyabhipretaphalA yatastato bhavantamAryAH praNatA hitaissinnH|| 244 // 244 Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nityasAmAnyasadabhilApyetaracatuSTayI / jAtyantaratvAd syAdvAre doSapoSAya no bhavet // 245 // rasAdayo dhAtava IzavAJchA-phalA nayAH syAtpadalAJchanAste / pramANavatte phaladAyakA:syuzcAritrasatsAgarasaMpradiSTAH // 246 // sUriH zrIvijayaprabhastapagaNAdhIzo nateza:zriye, kalyANAdimasAgarAhvaguravo vidvadyazaHsAgarAH / takRcchaSyasya yazasvataH kRtiriyaM syAdvAdamuktAvalI, tatrAyaM stabako nayAdbhutarasapreSThazcaturthobhavat // 247 // syAdvAdasukhabodhAya prakriyeyaM pratiSThitA / vicArAmbudhibodhAya devasUrivaconugA // 248 // pU.mu.zrIyazasvatsAgaraviracitA // syAdvAdamuktAvalI // ||jainvishesstrkH // - prathamaH stabakaH praNamya zarkhezvarapArzvanAthaM prakAzitAnantapadArthasArtham / zizuprabodhAya tamastamo'rkaH prakAzyate jainavizeSatarkaH // 1 // jIvAjIvau nabha:kAlau dharmAdharmI vizeSataH / / samasvabhAvAH syAdvAde padArthAH SaT prakItri (ti)tAH // 2 // tatrAsti sAmAnyavizeSakAdyanekAtmakazcaiva padArthasArthaH / eko'nuvRttivyativRttito'nyazcArthakriyAyA ghaTanAt tripdyaa|| 3 // sAmAnyaM dvividhaM tiryagUlatAdivibhedataH / . AdyaM sAdhAraNaM vyaktau dvitIyaM dravyameva ca // 4 // 245 Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 7 // // 8 // // 10 // tiryag (k) sAmAnyamevaitad yathA gotvaM gavAM vraje / tallakSaNaM prativyakti tulyA pariNatistathA / dravatyadudruvandroSyatyevaM traikAlikaM ca yat / tA~stA~stathaiva paryAyAn tadravyaM jinazAsane avacchedaka evAyaM vyativRttirhi lakSaNam / vizeSo'pi dviprakAro guNaparyAyabhedataH sahotpannA guNA dravye paryAyAH kramabhAvinaH / paryetyutpAdanAzau ca paryAyaH samudAhRtaH paryAyANAM guNAnAM ca bhedo no dharmyapekSayA / . svarUpApekSayA bhedaH prokto'yaM pUrvapaNDitaiH syAdavyayamanekAntadyotakaM sarvathaiva yat / tadIyavAdaH syAdvAdaH sadaikAntanirAza (sa) kRt sarvaM tathAnvayi dravyaM nityamanvayadarzanAt / anityametat paryAyaiH paryAyAnubhavAdidam . anAdinidhane dravye svaparyAyAH pratikSaNam / unmajjanti nimajjanti jalakallolavajjale ekaviMzatibhAvAH syurjIvapudgalayormatAH / dharmAdInAM SoDaza syuH kAle paJcadaza smRtAH utpAdadhrauvyanAzAste syubhinnAbhinnalakSaNAt / parasparaM hi sApekSA[:] saiveyaM tripadI matA rahitaH sthitinAzAbhyAM na cotpAdastu kevalaH / . utpAdadhrauvyarahito na nAzaH kevalo mataH rahitotpAdanAzAbhyAM naikakA kevalA sthitiH / anyathAnupapattezca dRSTAntAH kUrmaromavat / 246 // 11 // // 12 // // 13 // // 14 // // 15 // // 16 // Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarvaM jIvAdiSaT (D) dravyaM guNaparyAyasaMyutam / anekAntakalAkAntaM siddhaM vastu trayAtmakam // 17 // pradhvaste kalaze zuzoca -tanayA maulau samutpAdite, putraH prItimavApa kAmapi nRpaH zizrAya madhyasthatAm / pUrvAkAraparikSayastadaparAkArodayastadvayAdhArazcaika iti sthitaM trayamataM (ta:) tattvaM tathA prtyyaat|| 18 // tathAnekAntato vastu bhAvAbhAvobhayAtmakam / yathA sattvaM svarUpeNa pararUpeNa cAnyathA // 19 // paTAdyabhAvarUpazced . ghaTo'yaM na bhavettadA / ghaTaH paTadireva syAt tasmAdeSa dvayAtmakaH // 20 // dravyakSetrakAlabhAvApekSayApi ghaTo yathA / svabhAvena parabhAvAdbhitrastadubhayAtmakaH . // 21 // arthakriyAkAri tadeva vastu svadravyazaktyA hi bhavet samartham / paryAyazaktyA tadihAsamartham sApekSametad sahakArirAzeH // 22 // viruddhadharmAdhyAsastu nAnekAntaM pratikSipet / guDanAgarabhaiSajyAna doSo'yaM dvayAtmani // 23 // cAritrAdimasAgarAH samabhavan vidyApagAsAgarAH, yeSAM dhyAnavazA prasAdamakarot padmAvatIdevatA / urvIzA bahuzo yadIyavacanAdAkheTakaM tatyajuH,, dhyAtA[:] zrIguravo bhavantu mama te sadyaH sahAyapradAH // 24 // itthaM zrIsamayaH sarAnusukRtaM syAdvAdavAde sadA, sUriH zrIvijayaprabhastapagaNAdhIzo natorvIzvaraH / kalyANAdimasAgarAhvaguravaH prAjJA yaza:sAgarAH tacchiSyasya yazasvataH kRtiriyaM syAdvAdamuktAvalI // 25 // 240 Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIyaH stabakaH jIvo dravyaM pramAtAtmA jJAtazcobhayamAnataH / ... saccaitanyasvarUpo'yaM para(ri)NAmI sa vizrutaH .. // 26 // kartA bhoktA tanUmAnaH pratikSetraM pRthag (k) sthitaH / . viziSTo'pi paudgaliko dRSTavAn digvizeSaNaiH . // 27 // jJAnaM pramANaM .svaparavyavasAyIti lakSaNam / sadasadvastUpAdeyaheyakSamamudIritam // 28 // prAmANyaM sannikarSAderajJAnasyeha nocyate / . acetanatvAdvA svIyanizcayAkaraNatvataH // 29 // vyavasAyasvabhAvaM hi pramANatvAdudIritam / samAropaviruddhatvAt yanaivaM na tadIdRzam . // 30 // tasmiMstadadhyavasAyavyavasAya: zi(si)te zi(si)tam / yathAvasthitasajjJAnaM yAthArthyamapare viduH // 31 // yadviparItaikakoTiniSTaGkanaM viparyayaH / / zuktikAyAM hi rajataM samAropo'yamAdimaH // 32 // anizcitAnekakoTisparzi jJAnaM ca saMzayaH / sthANurvA puruSo veti samAropo dvitIyakaH // 33 // kimityAlocanaM jJAnaM jJeyo'nadhyavasAyakaH / gacchatazca tRNaspazi hyupacArAt tRtIyaka: // 34 // dvividhaM kAraNaM jJeyamasAdhAraNamAdimam / sAdhAraNaM tatastAvattat sAdhakatamaM smRtam // 35 // pUrvAkAraparityAgAjjahavRttottarAkRtiH / upAdAnakAraNaM tad mRtpiNDAH(NDa:) kalazasya ca // 36 // 248 Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUrvAkAraparityAgottarAkArasya nirmitau / pariNAmazca kAryatvaM mRtsnAyAM kalazo yathA // 37 // upAdAnAditritayaM kAraNaM sadbhiriSyate / kAryakAraNatAbhAvo nokto granthasya gauravAt // 38 // utpattau parataH svatazca parato jJaptau pramANaM bhavet, pratyakSaM ca parokSametadubhayaM mAnaM jinendrAgame / akSAdhInatayAsmadAdividitaM spaSTaM tathA laukikam, dvedhA tat priyapAramArthikamidaM dvedhA punaH saMmatam // 39 // AdyaM sAMvyavahArikaM punarapi dvedhendriyAtIndriyotpannatvAd dvitayaM tathApi [ca] caturbhedaM yathA'vagrahaH / IhAvAyasudhAraNAdibhiridaM jAtaM punastaddhitaM, tatrAdyaM vikalaM tathA ca sakalaM tadvAn smRtastIrthakRt // 40 // avadhyAvaraNocchedAdavadhijJAnamiSyate / guNapratyayamevAdyaM tadrUpidravyagocaram. - // 41 // cAritrazuddhisaMjAtAd viziSTAvaraNakSayAt / yanmanodravyaparyAyasAkSAtkAri niveditam // 42 // tathA hi saMjJijIvAnAM mAnuSakSetravarti (ti)nAm / manaHparyAyavijJAnaM manaHparyAyasaMjJikam // 43 // sAmagrItaH samudbhUtAt samastAvaraNakSayAt / sakalaM ghAtisaMghAtavighAtApekSamIhitam . . // 44 // saMmastavastuparyAyasAkSAtkAri trikAlataH / ' sarvathA sarvadravyAdyaiH kevalajJAnameva tat // 45 // arhannevAsti sarvajJo nirdoSatvAdudIritaH / . yastu naivaM sa naivaM syAt yathA rathyApumAnasau // 46 // . 240 Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAnAvirodhivAktvA(kyatvA)t nirdoSo'rhanigadyate / yastu naivaM sa naivaM syAt yathA rathyApumAnasau // 47 // tasyeSTasya tathA pramANaviSayenAbAdhyamAnatvataH, tadvAcaH pratipAdyamAnasuvidhestenAvirodhodayaH / mAnenApi na bAdhyate nijamataM mAnAviruddhoditaH, jJeyo'rhannayameva vizvaviditaH zrIvardhamAnaprabhuH / // 48 // cAritracArumUrtiya(ya)zcAritrarasasAgaraH / cAritrasiddhaye me stAd guruzcAritrasAgaraH // 49 // sUriH zrIvijayaprabhastapagaNAdhIzo natorvIzvaraH, kalyANAdimasAgarAvaguravaH prAjJA yaza:sAgarAH / tacchiSyasya yazasvataH kRtiriyaM syAdvAdamuktAvalI pratyakSastabakastadA samabhavat 'tasyAM dvitIyo'dhunA . . // 50 // - tRtIyaH stabakaH atha dvitIyaM pratipAdyamAnAspaSTatvabhAvAbhimataM parokSam / Adye parokSe hi matizrute dve saiddhAntikAstAvadidaM vdnti|| 51 // smaraNaM pratyabhijJAnaM tarko'thAnumitiH zrutam / parokSaM paJcadhA prAhurbhUrayaH pUrvasUrayaH / // 52 // saMskArabodhasaMbhUtamanubhUtArthavedanam / tat tIrthakRtpraticchandaH smaraNaM prathamoditam // 53 // mAnArpitA pratItiryA sa evAnubhavaH smRtaH / . saMkalanaM vivakSAto vastupratyavamarzanam // 54 // pratyabhijJAnamevAtrAnubhavasmRtihetukam / sAmAnyadvayaviSayaM tathA saMkalanAtmakam / 5o Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sa evArya jinadattastathA gopiNDa eSa saH / tattajjAtIya evAyaM gosadRggavayastathA // 56 // tarkaH pramANamAtreNotpalambhAnupalambhataH / saMbhavaH kAraNaM yatra kAlatritayavartinoH // 57 // sAdhyasAdhanayokptyAdyAlambanamidaM hi yat / anvayavyatirekAbhyAM saMvedanamidaM hi saH // 58 // yAvAn kazcidayaM sa dhUmanikaraH satyeva vahnau bhavet, yatsatve(ttve) prathamo'nvayo nigadito yatsattvamevobhayam / dhUmo'trAsati pAvake bhavati no sadyo dvitIyo'dhunA, jJAtavyo vyatireka eSa hi tatazcaivAnyathA lakSaNam // 59 // pratibandho'vinAbhAvasaMbandho vyAptiriSyate / hetuvyAptisamAyogaH parAmarzaH sa ucyate // 60 // dvedhAnumAnaM svArthaM ca parArthamupacArataH / vyutpannAnAM tadaivekaM sahetuvacanAtmakam . // 61 // saddhetorgrahaNaM tathA smaraNakaM vyAptestayoH saMbhavam, sAdhyajJAnamato'numAnamidakaM svArthaM sudhIbhidhRtam / . sAdhyatvaM[ca] tathApratItamiti tat tredhA zrute vizrutam, kiM tvasmAdanirAkRtaM dvayamidaM cAbhIpsitaM tat trayam // 62 // sAdhyadharmaviziSTe'pi pakSatvaM dharmiNi zrutam / anyathAnupapattyaikalakSaNo heturiSyate // 63 // damu(mU)nomAnayaM dezaH procyate pakSadharmatA / hetUditaM dhUmavattvAdanumAnaM sudhIhitam // 64 // hetuprayogato dvadhA tathopapattiranvayaH / anyathAnupattistu vyatirekaH puroditaH // 65 // 251 pacArataH / Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parasmai pratipAdyatvAt pratyakSAdeH parArthatA / tathaivamanumAnasya sarvatreyaM para(rA)rthatA // 66 // vizeSAd vyutpAdayitumadhunA mandamedhasaH / paJcAvayavavikhyAtamanumAnamudIritam // 67 // pratibandhapratipatterAspadaM yasya lakSaNam / .. dvedhA sAdharmyavaidharmyabhedAt dRSTAnta eva saH // 68 // prakAzyate sAdhanadharmasattA tasyAM kRtA sAdhyasudharmasattA / sAdharmyadRSTAnta iti pradiSTau yatrAsti dhUmo dahanastu tatra // 69 // sAdhyAbhAve sAdhanasyApyabhAvo vaidhokteH sa dRSTAnta eSaH / zoci:kezAbhAvato'syApyabhAvo dhUmasyAsmin jJeya eva drahe sa:70 // sAdhyadharmiNi saddhetorupasaMharaNaM yathA / dhUmazcAtra pradeze'yaM tasmAdupanayaH smRtaH .. // 71 // tatpunaH sAdhyadharmasya pUrvayogena bhASitam / tattasmAdagniratrAyametad nigamanaM smRtam . // 72 // ya evaM ca sa evaM tau dRSTAntopanayau smRtau / pAkasthAnaM nigamanaM mandadhIsiddhaye trayam // 73 // cAritranimnagAnAthasamullAsanacandramAH / bhUyo bhadraM sa me dadyAt guruzcAritrasAgaraH // 74 // sUriH zrIvijayaprabhastapagaNAdhIzo natorvIzvaraH, kalyANAdimasAgarAhvaguravaH prAjJA yaza:sAgarAH / tacchiSyasya yazasvataH kRtiriyaM syAdvAdamuktAvalI, tArtIyIkatayAnumAnavilasadguccho'[yamatrA]pyabhUt // 75 // Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIzubhavijayakRtA ||syaadvaadbhaassaa // samyaktattvajJAnakriyAbhyAM nizreyasAdhigamaH / jIvAjIvapuNyapApAzravasaMvaranirjarAbandhamokSAstattvAni / svaparavyavasAyi jJAnaM pramANam / tatprAmANyaM svataH paratazca / jJAnasya prameyAvyabhicAritvaM prAmANyaM / tditrttv'praamaannymiti| tadubhayamutpattau parata eva jJaptau tu svataH paratazceti / tad dvividhaM pratyakSaM ca parokSaM ca / spaSTaM pratyakSam / tad dvividhaM sAMvyavahArikaM pAramArthikaM ca / tatrAdyamindriyanimittamanindriyanimittaM ca / etadvitayamavagrahehAvAyadhAraNAbhedAdekaikaMzazcaturvikalpam / pAramArthikaM punarutpattAvAtmamAtrApekSam / tadvikalaM sakalaM ca / aspaSTaM parokSam / smaraNapratyabhijJAnataLAnumAnAgamabhedAtpaJcaprakAram / anumAnaM dviprakAraM svArthaM parArthaM ca / tatra hetugrahaNasaMbandhasmaraNakAraNakaM sAdhyavijJAnaM svArtham / nizcitAnyathAnupapattyekalakSaNo hetuH / iSTamabAdhitamasiddhaM sAdhyam / pakSahetuvacanAtmakaM parArthamanumAnamupacArAt hetuprayogastathopapattyA'nyathAnupapattyaiva vA / pratibandhapratipatterAspadaM dRSTAntaH / sa dvedhA'nvayavyatirekabhedAt / hetorupasaMhAra upanayaH / pratijJAyAstUpasaMhAro nigamanam / sa heturdvidhA upalabdhyanupalabdhibhedAt / upalabdherapi dvaividhyamaviruddhopalabdhiviruddhopalabdhizca, tatrAviruddhopalabdhividhisiddho SoDhA, sAdhyenAviruddhavyApyakAryakAraNapUrvacarottaracarasahacarabhedAt / viruddhavyApyAdyupalabdhiH pratiSedhe SoDhA / ... . 253 Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anupalabdherapi dvairupyamaviruddhAnupalabdhiviruddhAnupalabdhizca / . tatrAviruddhAnupalabdhiH pratiSedhasiddhau saptadhA svabhAvavyApakakAryakAraNapUrvottarasahacarAnupalabdhibhedAt // viruddhAnupalabdhirvidhau paJcadhA viruddhakAryakAraNasvabhAvavyApakasahacarAnupalambhabhedAt // AptavacanAjjAtamarthajJAnamAgamaH / upacArAdAptavacanaM ca / . abhidheyaM vastu yathAvasthitaM yo jAnIte yathAjJAnaM cAbhidhatte sa AptaH / sahajasAmarthyasaGketAbhyAmarthabodha (nibandha) naM zabdaH / tasya viSayaH sAmAnyavizeSAdyanekAtmakaM vastu / anuvRttavyAvRttapratyayagocaratvAtpUrvottarAkAraparihArAvAptisthitilakSaNapariNAmenArthakriyopapattezca // sAmAnyaM dvedhA tiryagUrddhavatAdibhedAt / vizeSazca dvedhA paryAyavyatirekabhedAt / ajJAnanivRttirhAnopAdAnopekSAzca phalam / tatpramANAd bhinnamabhinnaM ca, pramANaphalatvAnyathAnupapatteH / pramANasvarUpAderanyattadAbhAsam / ajJAnAtmakAnAtmaprakAzakasvamAtrAvabhAsakanirvikalpasamAropAH pramANasya svarUpAbhAsAH / asiddhaviruddhAnaikAntikA hetvAbhAsAH // pramANenAsiddhAnyathAnupapattirasiddhaH, pariNAmI zabdazcAkSuSatvAt / viparItAnyathAnupapattiviruddhaH, anityaH puruSaH pratyabhijJAnAdimattvAt / vipakSepyaviruddhavRttiranaikAntikaH anityaH zabdaH prameyatvAt / anvaye dRSTAntAbhAsA asiddhasAdhyasAdhanobhayAH apaurupaiyaH zabdaH mUrtatvAdindriyasukhaparamANughaTavat viparItAnvayazca yadapauruSeyaM tadamUrtaM vidyudAdinAtiprasaGgAt / vyatireke'siddhatavyatirekAH paramANvindriyasukhAkAzavat 254 Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viparItavyatirekazca yannAmUrtaM tannApauruSeyamiti / anAptavacanaprabhavaM jJAnamAgamAbhAsaH / sAmAnyameva vizeSa eva vaddvayaM vA svatantramityAdirasya viSayAbhAsaH // pramANapratipannAthaikadezaparAmarzo nayaH / dravyArthikaH paryAyArthikazca / Adyo naigamasaGgrahavyavahArabhedAt tredhA / anyAnyaguNapradhAnabhUtabhedAbhedaprarUpaNo naigamaH / dharmadvayAdInAmekAntikaprArthakyAbhisandhi gamAbhAsaH / sAmAnyamAtragrAhI parAmarzaH saGgrahaH / dravyatvAdikaM pratijAnAnastadvizeSAninuvAnastadAbhAsaH / sadvizeSaprakAzako vyavahAraH / yaH punarapAramArthikaM dravyaparyAyapravibhAgamabhipreti sa vyavahArAbhAsaH / paryAyArthikazcaturdhA / RjusUtraH zabdaH samabhirUDha evambhUtazca / sarvathAdravyApalApI tadAbhAsaH / kAlAdibhedena dhvanerarthabhedaM pratipadyamAnaH zabdaH tabhedena tasya tameva samarthayamAnastadAbhAsaH / paryAyadhvanibhedAdarthanAnAtvanirUpakaH samabhirUDhaH // paryAyadhvanInAmabhidheyanAnAtvameva kakSIkurvANastadAbhAsaH // kriyAzrayeNa bhedaprarUpaNamevambhUtaH / . kriyAnAviSTaM vastu zabdavAcyatayA pratikSipan tadAbhAsaH / nayavAkyamapi svaviSaye pravarttamAnaM vidhiniSedhAbhyAM sptbhnggiimnuvrjti| caitanyalakSaNaH pariNAmI jJAnAdidharmabhinnAbhinnaHkartA sAkSAdbhoktA svadehaparimANaH pratizarIraM bhinnaH paudgalikAdRSTavA~zca jIvaH / sa ca dvividho muktaH sAMsArikazca / etadviparIto'jIvaH / sa ca dharmAdharmAkAzakAlapudgalabhedAtpaJcavidhaH / pudgalAH sprshrsgndhvrnnvntH| . 255 Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sparzA mRdukaThinagurulaghuzItoSNasnigdharUkSAH / rasAH tiktakaTukaSAyAmlamadhurAH / gandhau surbhysurbhii| kRSNAdayo varNAH / zabdabandhasaumyasthaulyasaMsthAnabhedatamazchAyAtapodyotavantaH pudgalAH / pudgalA dvedhA paramANavaH skandhAzca / satkarmapudgalAH puNyam / tadvirItaM tu pApam / bandhasya mithyAtvA'viratikaSAyayogalakSaNahetava AsravaH / tannirodhaHsaMvaraH / jIvasya karmaNA anyonyAnugamAtmA saMbandho bandhaH / baddhasya karmaNaH zATo nirjraa| dehAderAtyantiko viyogo mokSaH / viruddhayordharmayorekadharmavyavacchedena svIkRtatadanyadharmavyavasthApanArtha sAdhanadUSaNavacanaM vAdaH / tatprArambhakazcAtra jigISustattvanirNinISuzca / svIkRtadharmavyavasthApanArthaM sAdhanadUSaNAbhyAM paraM parAjetumicchajigISuH / tattvaM pratiSThApayiSustattvanirNinISuH / ayaM ca dvedhA svAtmani paratra c| prArambhakapratyArambhakAveva mallapratimallanyAyena vAdiprativAdinau / pramANataH svapakSasthApanapratipakSapratikSepAvanayoH karma / vAdiprativAdisiddhAntatattvanadISNatvadhAraNAbAhuzrutyapratibhAkSAntimAdhya - sthyairubhayAbhimatA: sabhyAH / Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 3 // zrImadratnanandiviracitA / jalpakalpalatA // stabakaH-1 vaktRtvaM ca kavitvaM ca, vidvattAyAH phalaM viduH / na kavitvaM na vaktRtvaM, so'dhIto'pi naraH kharaH vAggitvaM kavitAnvitaM yadi tadA gaGgAmbunA dakSiNAvarttaHkamburapUri maJjaritavAnurvIruhaH svargiNAm / jAtaH zItakaraH kalaGkarahitaH saubhAgyavatyAH zirasyAbaddhaM mukuTaM sphuratsurabhitAlabdhAJcanaM kAJcanam yeSAM komalakAvyakauzalakalAlIlAvatI bhAratI, teSAM karkazatarkavakravacanodgAre'pi kiM hIyate ? / yaiH kAntAkucamaNDale kararuhAH sAnandamAropitAstaiHki mattakarIndrakumbhazikhare nAropaNIyA nakhAH ? sAhitye sukumAravastuni dRDhanyAyagrahagranthile, tarke vA mayi saMvidhAtari sama lIlAyate bhAratI / zayyA vAstu mRdUttaracchadavatI darbhAGkurairAstRtA, bhUmirvA hRdayaGgamo yadi patistulyA ratiryoSitAm sAmyaM pippalapArijAtakarabhakSmAbhUdRSaddyumaNI khadyotadyutimAlisAgarasaraHsvArakUTAdivat / SaTtarkopaniSanniSaNNamatinA tallezalabdhoSmaNAmetena prabhuNA bhaNAmi bhavatAM jAghaTTi bhaTTAH katham ? tvattIre tarukoTarAntaragato gaGge ! vihaGgo varaM, tvanIre narakAntakAriNi varaM matsyo'thavA kacchapaH / naivAnyatra madAndhasindhuraghaTasacaTTaghaNTaraNatkAratrastasamastabhUpalalanAlabdhastutirbhUpatiH 250 // 4 // // 5 // Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 7 // pIyUSadravakuNDanirgatabRhajjambAlapiNDojjvalaM, bhuJjAno dadhi mAhiSaM kimagamastvaM jADyamudrAmaram ? / kiMvA tAvakahaniketanamidaM vastraklRptAnana dvArA bandhanazaGkitA'pazakunA vidyA vivezaiva na ? // 7 // yaccaNDadyutimaNDalaM tulayati smerIkRtAsmadRzA'mbho bho ! jagadIzadarzitamatavyomAntavidyotakam / : vidyAgandhanidhAnamAnamadhupastomAnapetadviSaccetaH kairavabhairavasphuradanucchiSTArthayuktichavi // 8 // mRtsaurabhyamivAmbusecanamanonemyoriva prasvanaH, patristoma ivAJjanaM ghanamiva zliSTaM taDidvibhramAH / dIpAkampanateva mArutalayaM dhUmyeva dhUmadhvaja, hetuH saiSa tamanvamImapata naH zuddhaH sudhIsAkSikam .. // 9 // yasmAttvadAzayakuzezayaze (za) tsyate tat, kAryatvalakSaNabalakSazakuntyapatyam / . bhUbhUdharaprabhRtiSu prathitapratIpa bhAveSu cAmrakakubhAdiSu bambhramIti // 10 // doSollAsavazaprasRtvaratamaskANDe didedIpayAmAsAno'vayavapradezaviSayo bhedastvayA dIpakaH / asmAbhiH paramANutaH prakaTatAmAneSyamANaM puro, durvAravyabhicAradIrgharasanaM niddhyAya vidhyAsyati // 11 // jAto yasya vibhAgabhinmayagaDuH pIDAvaho'sambhavAGguSThAvyAptidRDhAGgulIyugalataH prsphottnisspiidditH| matpIyUSamayoktiyuktiyuvatIsUtaH satAM vallabhaH, so'yaM hetugRhe tulAmupagato doSaH zizuH khelatu // 12 // 58 Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svapnAntaH suratAM purA kRtavatA kenApi kiM nArpayAmAse darpaNadarpaNapraguNitaM paNyAGganAyA dhanam ? / itthaM yAdRzamAbibharti gagana saMsthAnitAM tatkRtAM, hetustAdRgupaitu jAtu caturAnaikAntikatvaM tu naH // 13 // kakSIkRtadvipakSIkaH, soma sAmyadharaH sa me / kiM nu haMso na mAso na, vyAso vAcAM sudhAmucAm // 14 // gRhIte vAdinA vAkye, tadvAkyagrahaNaM hi yat / pratibandIti sA proktA, vivAdakramakovidaH / // 15 // digvAso darzanaika: zivapuramagavIkAmamAmantrayasva, svAntaM kiM vastu satyAstulayati kamalAdhyAsataH ko marAlam / arthibhyaH kiM kadaryaH kathayati pavanaH kiM karotyAha viSNuH kIdRgvarSAsujo'bdastava bhavati vadeH kIdRzo hetureSaH // 16 // jihvAraGgataraGgitA dazanarugmuktAvalImAlinI, vAkpIyUSanadI madIyavadanAvAse vasantI satI / ekAnte kramapakSadakSapuruSaM nArIva yA'rIramat, sUte samprati sA prabhedasutayoH sazrIkametadyugam // 17 // yA jajJe janakaM vinaiva gaNapo bo(pairvo)bhujyate yASTabhiH, paNyastrIriva kRtrimapraNayinI yAnAryasubhrUriva / kekIvAJcitapaJcavarNamapi yannAmAbdahelAtulAkanyAtAluSu tADiteva yaditA tatyAja sA svAlayaM // 18 // bodho nauyAnavRkSasyadavirahilayasvapnarAjyendrajAlavyomo:melamAyolmukarayamRgatRSNAmbarazyAmikAnAm / abhroccAnuccabhAvAgrahamilanaviyadbAlabappIhapAtho lauhityarhonduzaGkhapramukhakapizatAzuktitArottarANAm // 19 // 250 Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 20 // // 21 // // 22 // dravyaM paryAyaviyutaM, paryAyA dravyavarjitAH / kva kadA kena kiMrUpA, dRSTA mAnena kenacit ? gatvA yaugamate'kSipANiyugapacchItetarasparzataH, syAdvAdaM jagadIzadarzitamasAvAtiSThipadviSTape / tatpuNyAdiva devatAvadanatAmagnirjagAma vrajaddhUmavyAjamaghavrajaM nijamajatyAnarja tejasvitAm yuktijAlajalabhAjiduddharaiH sAdhanorumakaraiH karAlite / majjayanajani jalpanIradhau, lohanauvaditaretarAzrayaH bhUtAnAM nicayo vicetanatayAcAnto'pi caJcuryate, kAye satyasucetanApralapatAM laukAyitAnAmapi / raGgAdaGgamRdaGgamaGgalamiladdhoGkArabaddhodyamA, natiSyanti gRhAGgaNe yuvatayo vardhApanaM kurvatAm na ca nAzo'sti bhAvasya, na cAbhAvasya sambhavaH / bhAvAH kuryurvyayotpAdau, paryAyeSu guNeSu ca govindo'nuyunakti muktigamanecchUnAM manaH kIdRzaM ? saMbodhaM matimodanasya sudhiyA pakvasya sampAdyate / kiMbhUtAM subhaTaH karotyarighaTayaM dAntapradAnAvRtA nyArthaM tadvada heturApadiyatA kAM tAvako'siddhatAm asti svastikarastamastirayitA zrInandiratnoravistatpAdapraNaye parAyaNatayA kokAyate yaH kaviH / . AdyastatkRtajalpakalpalatayA kroDIkRtaHsAdhanAsiddhyAkhyastabako babhUva bahulAmodaH sudhImaNDanaH // 23 // // 24 // // 25 // // 26 // 260. Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 27 // stabakaH-2 kauzaiyAMzukakhaNDamaNDitamarudbhutakvaNatkiGkiNi, brAhmIkeliniketaketanadhRtazrI: keyamindUjjvalA / niryAti bruvata: kuladhvanimunereSA mukhAmbhoruhAdasyAnradharabimbarukkabaritA dantadyutAM dhoraNI hetuH sAdhyaM gamayitumalaM kintu dRSTAntavartI, na syAdyadvA nRpatirapi na dve vidhAtuM samarthaH / krIDAmagnaprasRtakaraNIndreSu vAtAyaneSu, snigdhacchAyAtaruSu vasati rAmagiryAzrameSu veNiH kRSTakRpANavadyadi tadApadyeta kiM bhISmatA ? vaktraM parvamRgAGkavadyadi tadApadyeta kiM zyAmikA ? tanvyAH kAJcanavadvapuryadi tadApadyeta kiM tADyatA ? // 28 // ...... // 29 // // 30 // tvadarimadhupanIpaprAyasAdhyapratIpa - prathanapaTubhayeddhaH spaSTadRSTo viruddhaH / / tavakatayavilokyotsarpikallolajalpa - jalajalanidhisetuH syAtkathaM saiSa hetuH . atidUrAt sAmIpyAdindriyaghAtAnmano'navasthAnAt / . saumyAd vyavadhAnAdabhibhavAt samAnAbhihArAcca * etAvannayanasya vizvajanatA'nAlokyatA saGgati, nAgacchantya(tya) pi tAvakAdaviratAdhItA'naghacchandasaH / etasmAtpatati sma niHsmayahRdastena prapannA vayaM, smastAM pattanakaNTakAzanazakRdgolA'zananyAyataH // 31 // // 32 // . 211 Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prekSAvatAM yato vRttiAptA''ste kAryavattayA / pravarteta vinArthaM na, so'pi yaddhIH stanandhayI . // 33 // teSu triSu trinetrasya, kRpayA yadi takriyA / sRjettacchubhamevedaM, bhuvanaM noditastayA .. // 34 // zasyetarA'taH karavIramAlAnukAriNIyaM vyabhicAravattA / parAsanArthaM (ya) praguNIkRtaM te, pryskrottskrtulyhetum|| 35 // ceto vaH kamalAkaroti kimiha praznottare ke vada(vyAkuru) prAkpuNyApagamena kA kimakarollakSmIvato'pyAlaye / zrIrAmasya samAgamo'vanibhuvA laGkAsthayA kiM kRtastvaddhetuHkriyate sma kAnanavanaspatyAdibhiH kIdRzaH // 36 // duSTopAdhividhintudA vidhurito duryuktibhUyuktibhU- ... cchAyacchiMdbhavaduktahetuzazinastejodhunAno'dhunA / vidvanmAnasanIrajanmasukRtollAsastadabhyantare, hele helitulAM vaheta na kathaM heturmaheccho mama ? // 37 // evaM ca paJcatayadoSavizeSaduSTA ddhetoratogirizavizvavidhAnasiddheH / yA tAvake manasi tiSThati kAmanA sA, nArI napuMsakapatiprasavaspRhAbhA // 38 // asti svastikarastamastirayitA zrInandiratno ravistatpAdapraNaye parAyaNatayA kokAyate yaH kaviH / zliSTastatkRtajalpakalpalatayA zeSAbdhisaMkhyodayaddoSAkhyaH stabako babhUva sudhiyAmAdyetaro maNDanam // 39 // 22 Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ stabakaH-3 atha dUSitasAdhanastapodhanaratnaM sa ciratnadhInidhiH / kRtasAdhyanirAsavAsanaH, punarAMkhyajjanarAjiraJjanaH // 40 // vinnANaM niaNeavatthuvisaraM gaMtUNa nUNaMtarA, bANo verigaNaM raNamiva paricchiMdei evaM puNo / tumhANaM vayaNaM maNAvi na maNaM pINei tassappaNo, dhammatteNa hu niggamo kaha bahiM sukkhAiANapi va ? // 41 // paccUsAvasare guNA vi ra(vi) No teNeva koDIkayA, vIsuM vitthariUNa kiM na kiraNA bhAsiMti bhUmaMDalaM / evaM appasagAsapattapasaraM nANaMpi nANApayatthANaMphAsia pAyaDei paDalaM tA vuttadoso kahaM ? // 42 // kiraNA guNA na davvaM, tesiM payAso guNo nayA dvvo| jaM nANaM AyaguNo, kahamadavvo sa aNNattha . // 43 // lohovalassa sattI, AyatthA ceva bhinnadesapi / lohaM AgarisaMtI, dIsai iha kajjapaccakkhA // 44 // evamiha nANasattI, AyatthA ceva haMdi logaMtaM / jai parichidai sammaM, ko Nu viroho bhave tattha / // 45 // ............ / // 46 // dhaMtte'moghasudarzanaprasaratAmanyaddhitaM tanyate, satyAdivrajavAJchitAni bibhRte'vazyaM mahopAsyatA / yaccAtIvatarAM jane janayati zrInandanasyodayaM, tatkastArkikapuGgavo na gaNayetkRSNaikarUpaM tamaH // 47 // .. . 23 ....... Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAtodbhUtaniketaketucapalavyAlaH payomAnuSI, bhUtAnargalapAMzulaH salilacUkumbhIyamAnAcalaH / mANikyopamadIpakaH pravahaNaprAyAlayaH phenila,-.. stArAbhistimirAbdhirApa vipulAM pazyAmi tacchyAmikaH // 48 // yadyevaM na tadoruzArvaratamasyandolitaH zrImata,zchidrApetakapATakApavarake palyaGka Aphalyate / yadvA kautukamIlitAkSikamaladvandvasya puMsaH karavyApArAdiha nAsti vAsti tama ityutpadyate pratyayaH // 49 // atha timiraM rUpi tadA, bhramaramaricakaM cakAsti (tanna) kutaH / iti yadi hRdi sandigdhe, tvadAdirAdizyate tadidam // 50 // kurvANe mayi kumbhipATanacikI: paJcAnanApATananyAyAttAvakayuktigumphayugapaysAya tUSNIkatAm / svacchandaM yadiyattvayoditamiha prAmANikAnAmalaGkarmINaM hRdayAni kArmaNayituM karma (kurmaH) kimapyuttaram / / 51 // nanvAlokasahAyasaMgatagAlokyastrilokyantare, vartiSNuH sakalo'pi rUpaviSayastenAndhakAro'pyasau / zyAmaH syAdyadi tatprakAzaviyutIbhUyAkSisAkSAtkRte, nAkSatraM bhavatIti bAdhaka iha pratyakSatA'sambhavaH // 52 // dhvAnte rUpavatI(ti) pratiSThitavati zyAmatvasamyagdhiyA, sAdhyaM bAdhyatamaM dadhatyanumitiH satyA yadi syAdiyam / rUpAbhAvabalena tarhi maruto'pyasparzavattvAnumA, naivAkItirivAghajAt skhalayituM zaktyA sphurantI satI // 53 // AnvIkSikIpakSmalacakSureSA, sAkSAtripakSatrivalIvilAsam / tvAM dakSatAlakSitamIkSamANA, sAkAGkSahadvIkSayati svkiiym|| 54 // 24 Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kArAgArAndhakAraprakarabhRzabhRte naSTanidropayogI, tiSThatyApAdakaNThaM sukhaharaNakhalaiH zRGkhalairveSTitAGgaH / . tatrApi vyApitApaprasaradaviralasvedasandohadambhA-, jjAne pAnIyamasyottarati narapatiprauDhamAnAdhirUDham // 55 // AvAsazrIsarasijadRzaH kAvyakAriprasiddhazyAmacchAyAdimarasabhRtAM (tA) bhyantarAle hRdIva / garbhAgAre bhRzabhRtavaticchAyayA saMcariSNau, ghartisyAkhilatanulatA zItalasparzavittiH // 56 // patrayA gacchati satyupetya nikaTaM snehAtirekojjarI kR(ja)mbhaddIpakadambhamUrtimadano(nA) gorocanazyAmalA / Aloke nijabhoktari vrajati satyAyAti ca drAktarAM, pRSTyai kAtaramAninI kimu nizi cchAyeyamacchetarA // 57 // kaNThAliGganamazramaM viluThanaM pInastanorastaTe, hastAmbhoruhalAlanaM mRgadRzo gaNDasthalImaNDanam / zroNisparzanamaMhipadmapatanaM kiM bhUyasA tejasaH, sarvaM saukhyamabhUnmaNeradhigame dhik candracandradyuteH // 58 // sAditvAnnAzitvAdAlokatamo'bhidhAnarAziyugAt / nijasAmagryutpAdAnAlokAbhAvatA tamazchAye // 59 // tathA sati ca-svairaM sarvavi (do va) dantu viduraMmanyAH pare vAdinaH, svaM devaM puravairiNaM bhavati yatkANApi rAjJI nijA / zraddheyaH sudhiyA tathAvidhatayA na tvandhakArAdikaM, dravyAptavyabhicArakevalanavadravyAbhidhAnena saH // 60 // kenedaM sacarAcaraM viracayAMcake jagattatpunaH, sa(la) lokottarasaMvide(su) mukure saMkrAntamAlokyate / . 205 . Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . samanta kiM yadvANi kiyanti kAni jagati dravyANi ceti trayaM, vaktuM tvadrasanAsukhAsanasanAsInA zrutasvAminI // 61 // rUpaM paJca vipudgalA na dadhate paJcAstikAyA. vinA, kAlaM pudgalajIvayugmaviyutAzcatvAra evAkriyAH / Adyau lokanabhovibhU tadapare bhoma(ga) bhramavyApRtAH, santyeSu dvitaye'ntimA iti SaDapyastokavAcyAspadam // 62 // zuddhadravyasthitibudhaparIkSAsu labdhaprakarSamudrAM bibhratribhuvanajanasyApi nAmAnurUpAm / sarvAbhISTArpaNapaTukalaM TaGkazAlIyamanta zcetobhUminyasitumucitaM zAsanaM jainameva taM jAga danalpajalpajaladheruttIrya tattIrasattAmbUlItulitAH zrayaMstadanu tAstAzcaGgaraGgAH stutIH / caJcaccAruvacaHprapaJcanacamaccakrANaceto'Jcito, bhaTTezo'rbhakabhAratIti yatinaM madhyesabhaM so'bhaNat samayasama sA'bhaNat // 64 // evaM nirbharazaGkarasphuradahaGkArAndhakArotkaradhvaMsollAsimahaHsamUhadazadikkukSibharaiH kauvidaiH / sotkaNThaM nijakaNThakarNahRdayAlaGkAratAM lambhitaH, zrImAnaprathayajjane sa munipo nAmArthamANikyatAm // 65 // asti svastikarastamastirayitA zrInandiratno ravi - statpAdapraNaye parAyaNatayA kokAyate yaH kaviH / zliSTastatkRtajalpakalpalatikAmaikAdimagyambakA siddhyAkhyaH stabaka stRtIya udayAMcake sudhImaNDanaH // 66 // 266 Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 1 // = // 2 // // 3 // // 4 // = = zrImajjinadattasUriviracitA // sandehadolAvalI // paDibimbiya paNayajayaM jassaMghiruhorumuuramAlAsu / saraNAgayaM va najjai taM namiya jiNesaraM vIraM kaivayasandehapayANamuttaraM sugurusaMpayAeNaM / vucchaM micchattamao tamannahA hoi saMsaiyaM sugurupayadaMsaNaM pai kayAbhilAsehiM sAvayagaNehiM / paramasuhakammapayaDippaDisiddhatadiTThasaGgehiM / gIyatthANaM gurUNaM adaMsaNAo kahaM bhave savaNaM / savaNaM viNA kahaM puNa dhammAdhammaM vilakkhijjA kahamittha payaTTANaM dhammo saMbhavai kahamadhammo ya / dhammo vi duhA iha davvabhAvabheehiM supasiddho tti gaDDariyapavAhAo jo painayaraM dIsae bahujaNehiM / . jiNagihakAravaNAI suttaviruddho asuddho a so hoi davvadhammo apahANo neya nivvuI jaNai tti / suddho dhammo bIo mahio paDisoyagAmIhiM jeNa kaeNaM jIvo nivaDai saMsArasAgare ghore / taM ceva kuNai kajjaM iha so aNusoyagAmI u. jeNANuTThANeNaM khaviya bhavaM jaMti nivvuiM jIvA / takkaraNaruI jo kira neo paDisoyagAmI so. paDhamaguNaTThANe je jIvA ciTuMti tesiM so paDhamo / hoi iha davvadhammo avisuddho bIyanAmeNaM avirayaguNaTThANAIsu je ya ThiyA tesiM bhAvao biio| teNa juyA te jIyA huMti sabIyA ao suddho 260 // 6 = // 7 = // 8 // // 9 // // 10 // Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paDhamammi Aubandho dukkarakiriyAu hoi devesu| tatto bahudukkhaparaMparAo nrtiriyjaaiisu| // 12 // bIe vimANavajjo Auyabandho na vijjae pAyaM / / sukhittakule narajamma sivagamo hoi acireNa // 13 // pANivahAI pAvaTThANANaTAraseva jaM huMti / hoi ahammo tesu ya pavaTTamANassa jIvassa // 14 // tatto tirianarayagaI aTuM rudaM ca dunijjhANAI / saggApavaggasuhasaMgamo kahaM tassa sumiNe pi // 15 // tamhA kayasukayANaM sugurUNaM daMsaNaM phuDaM hoi / . katto nippuNNANaM gihammi kappaDumuppattI // 16 // bhavvA vi kei niyakammapayaDipaDikUlayAi saMbhUyA / jattha susAhuvihAro saMbhavai na siddhisukkhakaro .. // 17 // payaIe vi hu tesiM saddhammapasAhaNujjayamaNANaM / sugurUNaM adaMsaNao saMdehasayANi jAyaMti // 18 // te saMdehA savve, guruNo viharaMti jattha gIyatthA / gaMtuM puTThavvA tattha iharahA hoi micchattaM // 19 // saMsaiyamiha cautthaM ti nissaMdehANa hoi sammattaM / jugapavarAgamagurulihiyavayaNadasaNasuIhito tti // 20 // "to te bhavvA jesi hoi saDAvassae vi iibuddhI / kaha siddhate vuttaM bhavasivaduhasuhakaraM eyaM // 21 // eso kira saMdeho jAyai kesi pi ittha bhavvANaM / . pariggahaparimANaM sAvageNa egeNa jaM gahiyaM // 22 // taM anno vi hu bhavvo ghittUNaM pAlae paMyatteNaM / jai tA juttaM kimajuttamittha tatthuttaraM eyaM // 23 // 268 Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 24 // // 25 // // 26 // // 27 // // 28 // = // 29 // bhavabhIrU saMviggo sugurUNaM daMsaNammi asamattho / tA taM pavajjiUNaM pAlai ArAhago so vi . jai taM gIyatthehiM sugurUhi diTThamatthi satthottaM / tA taM paro vi giNhau taggahaNaM nanahA juttaM ThavaNAyarie paDilehiyammi iha sAvigAi vaMdaNayaM / kiM sAvagassa kappai sAmAiya-mAikaraNaM ca kappai na egakAlaM vaMdaNasAmAiyAdi kAuM je / egassa puro ThavaNAyariyassa ya saDasaDDINaM ussuttabhAsagANaM ceiyaharavAsidavvaliMgINaM / juttaM kiM sAvayasAviyANaM vakkhANasavaNaM tti titthe suttatthANaM savaNaM titthaM tu ittha NANAI / guNagaNajuo gurU khalu sesasamIve na taggahaNaM iharA Thavei kanne tassavaNa micchamei sAhU vi| . abalo kimu jo saDDo jIvAjIvAiaNabhinno kIrai na vatti jaM davvaliMgiNo vaMdaNaM imaM puTuM / tattheyaM paccuttaraM lihiyaM AvassayAIsu pAsatthAI vaMdamANassa neva kittI na nijjarA hoi / kAyakilesaM emeva kuNai taha kammabaMdhaM ca jo puNa kAraNajAe jAe vAyAio nmokkaaro| kIrai so sAhUNaM saDDANaM so puNa nisiddho posahiyasAvayANaM posahasAlAi sAvagA bahugA / gaMtuM pagaraNajAyaM; kiM pi viyAriti taM juttaM keNai gIyatthaguruM, ArAhateNa pagaraNaM kiMci / suTThasuyaM nAyaM ciya tassatthaM kahai sesANaM 269 - // 30 = // 31 // // 32 // // 33 // // 34 // // 35 // Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ taM ca kahataM anno, jai pucchai ko vi avaramavi kiMci / jai muNai taM pi so kahai, tassa aha no bhaNijje maM // 36 // eyaM khalu gIyatthe, guruNo pucchiya tao kahissAmi / iya juttIe saDDho bhavabhIrU kahai saDDhANaM // 37 // uddiTThaTThammi cauddasi paMcadasamI u posahadiNaM ti / eyAsu posahavayaM saMpunnaM kuNai jaM saDDho . : // 38 // jai kaha vi aTThamI cauddasI ya tattha vi ya hoi vayajogo / vayasaddeNaM bhaNNai niyamo kallANamAio // 39 // tassaMjogA jo ko vi gurutaro nimviyAio niyamA / so kAyavvo jaM nivviyaMti ekAsaNA garuyaM // 40 // paDikamaNaM ca kuNanto vijjupaIvAiehiM jai kaha vi / vArA do cau. phusio to bahu phusio tti Aloe / // 41 // jai ko vi hoi dakkho tA jAvaiyANi huMti phusaNANi / tAvaiyANi gaNijjA atimuddho jo bahuM bhaNai // 42 // paidivasaM sajjhAe abhiggaho jassa sayaMsahassAI / so kammakkhayaheU ahigo AloyaNAe bhave // 43 // egAsaNAi paJcasu tihIsu jassatthi so tavaM garuyaM / kuNai iha nivviyAI pavisai AloyaNAitave // 44 // jai taM tihibhaNiyatavaM annatthadiNe karijja vihisajjo / aha Na kuNai jo so gurutavo vi jaM tihi tape paDai // 45 // ussagganayeNaM sAvagassa parihANa sADagAdavaraM / . kappai pAuraNAiM na sesamavavAyao tiNNi // 46 // evaM kayasAmAiyA vi sAvigA paDhamanayamaeNeha / kaDisADaga kaMcuyamuttarijja-vatthANi dhArei // 47 // 200 Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIyapaeNaM tiNhuvari tihiM u vatthehiM pAuaMgI u| sAmAiyavayaM pAlai tipayaM pariharai paDikamaNe / // 48 // jai kaMcugAi rahiyA giNhai sAmAiyaM ca sumarijjA / to pacchA aMgaTuM karei garahei puvvakayaM // 49 // elAmutthAigayaM bhinna bhinnaM jalaM bhave davvaM / vaNNarasabheyao jaM davvavibheo vi samayamao // 50 // jai posahasAlAe saDDhAsaDDI vi posahammi ThiyA / egattha khivanti bhave tamega davvaM na saMdeho // 51 // jeNa disAparimANaM kosacaukkaM dugaM ca kayamittha / kosaddhaM pi na gacchai taha vi hu bandhottha viraIo // 52 // jai gAliyaM ca dahiyaM tahA vi vigaI jalaM na jaM paDai / paDie vi jale taM nivviyammi vihie na kappai ya . // 53 // jai maMDiyAi jogo pAyakao ko vi hoi guDacuNNo / uvvarai so vi niyamA guDavigaI hoi aNuvahatA // 54 // 'savvAiM pupphalAI nANAvihajAirasavibhinnAI / pupphalamegaM davvaM uvabhogavayammi vineyaM' // 55 // "evaM jalakaNaghayatillaloNa vibhinnAiM vivihajAigayaM / egaM davvaM parigahapamANavayagahiyagaNaNAe" // 56 // gabbharUpappamuhANaM vayaNaM cumbai kopvaasaaii| . tassa u paccakkhANe bhaMgo saMbhavai juttIe . // 57 // dahitaramajjhakkhitto gohumacuNNo ya pakkavigaI u / siddho laggai niyamA taha vIsaMdaNamao vigaI // 58 // vijjuyapaIveNaM phusio taM phusaNayaM tao hujjA / bhinna bhinnaM nArImaMjArINaM ca saMghaTTaNaM // 59 // 201 Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . na jii| payaDaMkuraM tu dhannaM jalabhinnaM taM tu bhaNNai viruuddhN| sesaM jalabhinnaM pi hu caNagAi virUDhamavi na bhave // 60 // bhuMggANi virUDhANi ya huMti acittANi taha viruhniymo| tANi na bhakkhai taha phuTTakakkaDI asai na hu sAhu tti // 61 // jai vAyaMgaNapamuhaM pi tImaNaM sayA acittamapi na jii| giNhai pavittidosaM samma parihariuM icchanto // 62 // jIe mutthAikayaM ajjeva jalaM tu phAsugaM tIe / kalleva kIrai jai tamegadavvaM na saMdeho // 63 // appaDilehiyamuhaNaMtage ya sAmAiyaM karijjA u| avihikae pacchittaM thovaM teNaM paDikkamai // 64 // sAmAikasuttammi uccarie kaha vi hoi jai phusaNaM / to taM AloejjA bhaMgo se natthi sAmAie ukkAliyammi takke vidalakkheve vi natthi taddoso / atattagorasammi paDiyaM saMsappae vidalaM ... // 66 // gohumaghayaguladuddhANi meliuM to kaDAhage payai / taM dhaNuhujjA pakkannavigai niyamA na davvaM taM // 67 // jai ko vi abhiggahio TippaNayaM annasAvayaggahiyaM / pAlito vi hu taM sugurudaMsaNe kuNai mukkalayaM // 68 // jatthAsaNe nisano khaNaM pi taM laggae u sNkhaae| jattha kaDi pi hu dijjai gaNijjae sA vi sijjati // 69 // to bahukajjapasAhaNakae vi paribhamai subahuTThANesu / so sayaNAsaNamANaM laMghai jai kuNai kira thovaM nANAjAisaMmubbhavataMDulasiddhaM puDho bhaveM davvaM / / nicchayanayeNa vavahArao naye davvamegaM ti / // 71 // // 70 // 22 Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 76 // // 77 // paMcAsagesu paMcasu vaMdaNagA neva sAhusavANaM / lihiyA gIyatthehiM annesu ya samayagaMthesu // 72 // devAlayammi sAvayaposahasAlAi saavgaannege| jai huMti te vi tipaNaTTha sAviyA jaMti nisuNaMti // 73 // jattha na hu suvihiyA huMti, sAhuNo suvihiyA vi te ittha je / gIyatthA suttatthadesagA tesiM virahammi // 74 // jaM muNai sAvao, taM kahei sesANaM kiM na jaM puDheM / paccuttarameyaM tattha kahai jai so vi yANAi taM // 75 // sugurUNaM ca vihAro jattha na desammi jAyae kaha vi / payaraNaviyArakusalo susAvago atthi tA kahau AloyaNAnimittaM kahaM tavaM kuNai sAviyA saDDho / iya puDhe iNamuttaramiha bhannai bho nisAmeha . paMcaparameTThipuvvaM ThavaNAyariyaM ThaviuM vihiNAo / tattha khamAsamaNadugaM dAuM muhaputtipnehaNayaM tatto duAlasAvattavandaNaMte ya saMdisAvijjA / AloyaNAtavaM to dijjA aNNaM khamAsamaNaM // 79 // evaM bhaNNai tatto karemi AloyaNAtavaM uciyaM / ussaggeNaM tatto kuNai tavaM attasuddhikae // 80 // sajjhAyatavasamattho jai saDDho sAvigA vi aha hujjA / tA aNigUhiyaviriyA kuNaMti tavamAgamuttamiNaM // 81 // AloaNAnimittaM pAraddha tavammi phAsugAhAro / sacittavajjaNaM baMbhacerakaraNaM ca avibhUsA // 82 // iMgAlAI panarasakammAdANANa hoi parihAro / vikahovahAsakalahaM pamAya bhogatiregaM ca // 83 // // 78 // . . . 273 Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kujjA nAhiganidaM paraparivAyaM ca pAvaTThANANaM / / yo sAgalo madadhammatthe . pariharaNaM appamAo kAyavvo suddhadhammatthe / // 4 // tikAlaM ciyavaMdaNamittha jahanneNa majjhimeNa puNo / vArA u paMca satta ca ukkoseNaM phuDaM kujjA // 85 // paDikkamaNe ceiyahare bhoyaNasamayammi taha ya saMvaraNe / paDikkamaNasuyaNapaDibohakAliyaM sattahA jaiNo : // 86 // paDikamio gihiNo vi hu sattavihaM paMcahA u iyarassa / hoi jahanneNa puNo tIsu vi saMjhAsu iya tivihaM // 87 // susAhUjiNANaM pUyaNaM ca sAhammiyANaM ciMtaM ca / apuvva paDhaNasavaNaM tadatthaparibhAvaNaM kujjA // 88 // rughaTTa jhANadurga, vajjittA taha karijja sajjhAyaM / . AyAre paMcavihe sayA vi, abbhujjama kujjA .. // 89 // ussuttabhAsagA je te dukkara kAragA vi sacchaMdA / tANaM na daMsaNaM pi hu kappai kappe jao bhaNiyaM // 90 // je jiNavayaNuttinnaM vayaNaM bhAsaMti je ya mannati / saddiTThINaM tadaMsaNaM pi saMsArakhuDkiraM / // 91 // 'nANammi daMsaNammi ya caraNammi tavammi taha ya vIriyammi / AyaraNaM AyAro iya eso paMcahA bhaNio' // 92 // nANaM daMsaNamahacaraNamittha patteyamaTThabheillaM / bArasa tavammi chattIsa vIrie huMti ime miliyA // 93 // AloyaNAtavo puNa itthaM egAsaNaM tihAhAraM / purimaDDatavo iha jo so savvAhAracAgAo // 94 // taM hoi nivvigaiyaM jaM kira ukkosdvvNcaaenn| . kIrai jaM ukkosaM taM davvaM puNa nisAmeha // 95 // 204 Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khIrI khaMDaM khajUra sakkarAdakkhadADimAI ya / tilavaTTI vaDayAiM karaMbao cUrimaM ca tahA . // 96 // nAliyaraM moiyamaMDiyA saMtaliya bhajjiyAcaNae / AsuriaMbiliyApANagAi killADiyAi tahA // 97 // tandulakaDhiaM duddhaM gholaM eyAiM bhUribheyANi / ukkosagadavvAiM vajjijjA nivvigaiyammi // 98 // vigaI davveNa hayA jAyaM ukkosiyaM bhave davvaM / kei tayaM vigaigayaM bhaNaMti taM suyamayaM natthi // 99 // kallANa tihIsu puNo jaM kIrai nivvigaiyamiha / tattha khaMDAdidavvamukkosiyaM tu ussaggao vajje // 100 // gIyatthA jugapavarA AyariyA davvakhettakAlannU / ukkosayaM tu davvaM kahaMti kayanivviyassA vi // 101 // uvahANatavapaiTTho asamattho bhAvao ya suvisuddho / ukkosagaM tu davvaM vigaiccAe vi. tassuciyaM // 102 // jo puNa sai sAmatthe kAUNaM savvavigaiparihAraM / .. bhakkhai khaMDAiyaM niyamA so hoi pacchittI // 103 // gihiNo iha vihiyAyaMbilassaM kappaMti dunni davvANi / egaM samuciyamannaM bIyaM puNa phAsugaM nIraM // 104 // gohumacaNagajavehi bhuggehiM sattuehiM chaasiie| . ghughuriyAveDhimiyAiDuriyAhiM na taM kujz2A // 105 // jo puNa siliyAI viNA muhasuddhi kAuM itthamasamattho / so kaDuyakasAyarasaM siliyaM giNhai na se bhaMgo // 106 // AhAratigaM vajjiya sajiyaM na jalaM pi piyai pvrrsN| . jo kira kayauvavAso so vAsaM lahai paramapade // 107 // 205 Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 108 // // 109 // // 110 // // 111 // // 112 // // 113 // pAyacchittavisohaNakaraNakhammammi tavammi pAraddhe / jalapivaNaM kappai no nisAi nimviyAi sesatave pAyAINabbhaMgo nimviyAyaMbilovavAsesu / vAyAipIDiehi kAyavvo annahA na kare AloyaNAvisuddhi jo kAuM vaMchae sa sajjhAyaM / vajjiuM kAlavelaM, karei tAu ime cauro cauporisio divaso diNamajhate ya dunni ghddiyaao| evaM rayaNImajjhe aMtammi ya tAo cattAri cittAsoe siyasattamaTThamInavami tisu tihIsuM pi| bahusuyanisiddhameyaM na guNijjuvaesamAlAi uvaesapae paMcAsae taha paMcavatthugasayagaM / sayarI kammavivAgaM chayAsi ya taha divaDDasayaM jIvasamAsaM saMgahaNikammapayaDI u piMDasuddhiM ca / paDikamaNasamAyAriM therAvaliyaM sapaDikkamaNaM sAmAiyacIvaMdaNavaMdaNayaM kAusaggasuttaM ca / paccakkhANaM taha paMcasaMgahaM aNuvayAivihiM khittasamAsaM pavayaNasaMdohuvaesamAlapaNasuttaM / sAvayapannatti narayavanaNaM sammasattariyaM aTThayasoDasagAI taha vIsaM vIsiyAu pasamaraI / jiNasattariyaM evamAI jattha siddhantaparamattho bhannai taM sesaM pi hu pavayaNamiha causu kAlavelAsu / na guNijjA seyAsuM cittAsoe tisu tihIsu paDhama paDikamiUNaM iriyAvahiyaM jahAsamAyAriM / nidaM vikahaM kalahaM hAsakkiDDAI vajjanto 206 // 114 // // 115 // // 116 // // 117 // // 118 // // 119 // Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vayaNaduvAre muhaNaMtayaM ca vatthaMcalaM aha dAuM / suttatthe uvautto sajjhAyaM kuNai suNai paDhe // 120 // caurikkAsaNaehi uvavAso taha ya nidhviyataeNa / AyaMbilehiM dohiM bArasapurimaDDa uvavAso // 121 // sajjhAyasahassehiM dohiM ego havijja uvavAso / kAraNau kassai puNa aTTahiM dokAsaNehiM ca // 122 // saMtammi bale saMtammi vIrie purisakAri saMtammi / jahabhaNiyaM suddhikae karijja AloyaNAi tavaM // 123 // aha natthi sarIrabalaM tavasattI vi hu na tArisA hoi / bhAvo vijjai suddho tA avavAeNa hujja tavaM // 124 // sugurUNaM ANAe karijja AloyaNAtavaM bhvvo| iya bhaNiyasuttavihiNA so lahu paramappayaM lahai // 125 // keNAvi sAvaeNaM muddhaNaM siddhilsuuripaasmmi| . AloyaNA ya gahiyA pamANamiha kiM na sA hoi . // 126 // jamagIyattho siDhilo AuTTipamAyadappakappesu / na vi jANai pacchittaM dAuM aha taM paraM dei tattha tthi gAhagassa vi doso so dAyagassa ahiyyro| titthagarANAbhaMgo ANA vesA jao bhaNiyaM // 128 // AloyaNa caubheyA ariho arihammi paDhamao bhaMgo / arihammi aNariho puNa bIo ariho vi jamaNarihe // 129 / / eso taio jattheva aNarihA do vi so cauttho u| paDhamo ussaggeNaM suddho avavAyao biio| // 130 // taio puNa accantAvavAyao kammi hoi kassa vi y| ANA vajjhobhaMgo esa cauttho tao doso // 131 // // 127 // . 277 Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ duNha vi ya ayANaMte paccakkhANaM pi.jaM musAvAo / AloyaNA vi evaM gahiyA hujjA musAvAo // 132 // do tinni ya vigaIo pacakkhanteNa mukkalA u kyaa| tAU bhoyaNasamae savvA bhuttA guDeNa viNA // 133 // tA khaMDasakkarAo so bhuMjai kiM naveti iya pucchaa| (uttaramevaM) tattha u so vi na bhakkhijja khaNDAi // 134 // jai pittAI rogo so khaNDAIhiM uvasamai tassa / tA taggahaNaM juttaM rasagiddhIe na taM bhujje // 135 // jaM saMgararAIo bhavaMti vidalaM nava tti puTThAo / tatthevaM bhannai rAiyAu vidalaM na bhaNNaMti // 136 // varahAsAIsu ThANesu tAo jaM ghANagammi pakkhituM / pIlijjaMtI tilasarisavuvva tillaM vi ya muyaMti // 137 // jaha kira cavalayacaNayA vidalaM taha saMgarA vi vidalaM ti / diNacariyA navapayapayaraNesu lihiyA u phalivagge // 138 // na ya saMgarabIyAo tilluppattI kayA vi saMbhavai / dalie dunni dalAI muggAINaM va dIsaMti // 139 // evaM kaMDuya govArapabhiimAranniyaM bhave bidalaM / eyaM na sAvaeNaM bhuttavvaM goraseNa samaM bhaNiyaM // 140 // paMcuMbari cauvigaI himavisakarage ya savvamaTTIya / rAIbhoyaNagaM ciya bahubIyaNaMtasaMdhANaM // 141 // gholavaDAvAyaMgaNa amuNiya nAmAI puSphaphalayAI / . tucchaphalaM caliyarasaM vajjaha vajjANi bAvIsaM // 142 // maNuya suratiriya visayaM duvihaM tiviheNaM thUlagamabaMbhaM / savasA cayAmi muttuM sayaNAi sadAra kAravaNaM' // 143 // 208 Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAe vi sAvigAe vihio dikkhAtavo na ujjamio / bhAvavisuddhIi phalaM tahA vi se atthi iharA no . // 144 // aha sA saggahagahiyA pAse sacchaMdasiDhilaliMgINaM / kuNai tavo natthi phalaM tA tIse hoi bhUribhavo // 145 // accantakhuddasIlA uvaddavaM kuNai jo na pUyei / jasserisa tthi guttammi devayA sa kahaM saDDhotthu // 146 // ussaggeNa na kappai tIe pUyAi tassa saGghassa / jai mAraittA mArau kuTuMbagaM esa paramattho // 147 // gIyattheNamagAracchakkamiha desiyaM ca sammatte / rAyaguru devayAviticcheyabalagaNabhiogA ya // 148 // tA iya agAraNiveyaNAo dhmmtthmnntitthmmi| vayaNAo avavAeNa tIe namaNAIsu na doso // 149 // iya kaivayasaMsayapayapaNhuttarapayaraNaM samAseNaM / bhaNiyaM jugapavarAgamajiNavallabhasUrisIseNa . // 150 // // 1 // pU.zrI.cirantanAcAryaviracitaH . // gurutattvapradIpaH // praNamya shriimhaaviir-mutsuutrtimircchide| . gurutattvapradIpo'yaM, mAdhyasthyAt kriyate mayA atrotsUtrapravRttassatsUtrAnAbhogataH kvacit / punassUtre nimantryo'haM, mAtaH ! zAsanadevate ! yad rAgadveSayormadhye, tiSThatItyucyate budhaiH / / madhyasthasya dvidhA tu syAd, mithazca bRhadantaraH . 270 // 2 // Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 4 // // 7 // // 8 // Adyo na rAgaM na dveSaM, spRzet tattvaM vicintayan / ucyate'tastayormadhye tadabhAvamaye sthitaH atattvaviSamutsRjya, tattvAmRtamasau zrayet / vivekI zuklapakSazca, rAjahaMsa ivAmalaH // 5 // dvitIyo na tyajed rAga-dveSau tattvaM vicintayan / ucyate'tastayormadhye, tatsvarUpamaye sthitaH // 6 // kupakSo'yaM vivektuM na, kSamaH khinno vilakSadhIH / madhyastho'hamiti klupta-vikalpo'ttattvamAzrayet tattvAtattve zrayatyasminnatattvamuditaM tataH / yata eSa kusandigdha-dRSTayA pazyati te same tattve tattvAvidagdho'pi, kupakSAdavatAryate / sudhIbhirna tu tattvAMza-durvidagdho'valepavAn .. // 9 // yadyapyasau sazUkaH syAt, tattve tvAtmA'valepataH / tattvamatsariNAM paGktau, babhUva svAminaH puraH // 10 // sunizcitaM matsariNo janasya, na nAtha ! mudrAmatizerate te / mAdhyasthamAsthAya parIkSakA ye, maNau ca kAce ca smaanubndhaaH|| 11 // tatastattvAmRtaM sevya-mAdyamAdhyasthalakSitam / svargApavargasaukhyAni, jAyante yatprabhAvataH // 12 // tattvAmRtaM tridhA deva-gurudharmaprabhedataH / etaccotsUtrasaMyogA-datattvaviSamucyate // 13 // nizcayo naya utsUtraM, zaithilyamapi manyate / . sUtrArthasyAnyathA''khyAnaM, vyavahAranayaH punaH // 14 // avimUDho'pi mithyAtve, laukike'sau ghanoM janaH / lokottare hi mithyAtva-mohe gurugate patet / // 15 // 280 Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 16 // // 17 // // 18 // // 19 // // 20 // // 22 // gurutattvavimUDho'tra, muhyatyaparatattvayoH / asau janastataH spaSTaM, gurutattvaM pradarzyate tyAjya: kugurusaMsargo, gurutattvekSaNonmukhaiH / pArzvasthAdirbahiHsthazca, kugururdazadhA mataH zrito'trAdyazcaturbhedaH, prAyaH zaithilyakAraNam / svacchandabAhyau svAcchandya-saGghabAhyatvakAraNam saMvignapAkSikAccheSaH, zithilaH svaM parAnapi / yathAcchando ghanaM bAhyo'tighanaM pAtayed bhave ete svakarmaNA bAhyAH, paJcotsUtraprarUpakAH / abhUvan duHSamAkAlAd bhramodghAmitacetasaH anavasthitakotsUtraM, yathAcchandatvameSu na / tadavasthitakotsUtraM, nihnavatvamupasthitam tyaktatIrthA hyamI vA'bhi- nivezAnihnavAstataH / / ajJAnAtkramasaMsarga-bhAve tIrthaM tyajanti na ajJe'nabhiniveze tu, sayAjJA ziSyadhIguNaiH / laukottarA''bhigrahika-mithyAtvAdyanyathA tvayi .. vAdino'pi mitho yUyaM, kupakSAssaGghamAgatAH / / sarvepyanyAyinassyAta, taskarA iva bhUpatim mitho vAdAd. gatA yuyaM, svayamevApramANatAm / ' kaNTakaH kaNTakenaiva, paTTabhaktaH kamostviha sutroktA nihnavAssapta, tadAdhikyakathA katham ? / jamAlinAzamityAdi-sUtrato labhyate zrute jamAlistIrthakRdUSI, yUyaM tIrthasya dUSakAH / sAmAnyataH punassUtre, yaduktA vyaktito na ca // 23 // // 24 // // 25 // // 26 // // 27 // // 28 // 281 Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 29 // // 30 // // 31 // // 32 // // 33 // // 34 // prasiddhanihnavatvaM tadbhavatAM bhuvi bhAvi na / na bhAvi boTikatvaM vA, vyaktizchinazrute'sti vA bhAvi vA svalpakAlatvamaSTocchvAsaniSedhivat / / ye sapta svalpakAlAH syurdRSTAntAyApi te zrute / rAkA bhraSTauSTrika: kiJcidbhraSTo dvau ca kvossnnko| phalazAkAdikau cAtaH, svalpakAlasya sambhavaH kupakSANAM svazaktyApi, vrataM cAritrameva na / nAjJAnakaSTamevAtaH, kriyetyabhihitaM budhaiH pArzvasthAderdRDhA dravya-liGgino gRhiliGginaH / . kuliGginazca jJAtRtvAt, tIvramithyAtvinastvamI jainAgamasyAzraddhAnaM, mukhyamithyAtvamucyate / zraddhAnaM gauNamithyAtvaM, mithyAdRSTayordvayorapi ... svakalpitamatasthAyi, jinoktAgamasammateH / zraddhAnamapi mithyAtvaM, gauNaM tu dezadUSaNAt mukhyamithyAtvameSvalpa-mapi tAlapuTaM viSam / asAdhyatvAttaduttIryodadhi goSpadamajjanam analpaM mukhyamithyAtvaM, gRhiliGgikuliGginAm / yadyapi syAt punassAdhyaM, vatsanAgaviSaM yathA mithyAtvabandhamAzritya, laukikebhyo'dhamA amI / uttamAH punarAzritya, granthibhedakiyAphale kriyAnurAgAt paJcaite, zritA madhyamabuddhibhiH / . gatA''gamAnugAmitvAnanugAmitvavIkSaNaiH bAlaH pazyati liGga, madhyamabuddhirvicArayati vRttam / AgamAtattvaM tuM budhaH, parIkSate sarvayatnena / 282 // 35 // // 37 // // 38 // // 39 // // 40 // Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 41 // // 42 // // 43 // // 44 // . // 45 // . dvitIyo vizrAmaH / pUrvamaprAvRtiH kArye, zramaNAnAM tato'bhidhAH / tAstA halAyudhe tarke'pyAdyA nagnA ato jane pramA zatruJjaye bhuktiH sthAnaM caitattalATTikA / mithyAtvavacca lokoktyA-'pyAdyatve satpatho na te piNDazuddhiH kutasteSAM, dravyakSetrAdito'tra yaiH / tyaktvA mAdhukarI vRtti, zritamekatra bhojanam trastAssusaGgatassaGge, hiMsra vAnte ca ye'patan / vahanyambukuNDikApiccha-cchAtratRNapaTadike prAyazcittaM na te saGgA-dasmAdbhaGgassakana yat / nAticAro'pavAdo na, sadA bhaGgo vrateSvasau kiM nA'zakyavratA''dAna-bhaGgau zrAddhe'nugAmini ? / vratA'bhaGgAd bhavadbhayo'pi, vRddhaH zrAddhaH prasajyate tvaM cyutAvirataH svlpaa-rmbho'pygrnthtaavrte| mude pratijJA''DhyA''ttaiva, cettatte'stu bhavAsthitau avAcyaM yadacintyaM tat, taccAdraSTavyameva tat / .. ajJAnAH pazudharmAste, sustrINAM darzayanti ye apAstA yadi maryAdA, drssttvyaa'cintniiyyoH| . avAcyasya yathA nAmnA, taduccAro na ki mithaH ? gurudevamukhotkaNThA-''yatairliGgaM dhigIkSyate / aJcalasparddhayA svAmI, hI ! nagnatvAd viDambitaH zivabhUtiryathA sutrAt, nagnatvaM zizriye haThAt / sUtrAntaramanAlocya, na tathA pUrNimAmapi // 46 // // 47 // // 48 // // 49 // // 50 // // 51 // 283 Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nagnatvaM cittasAmarthyA-diti cettad bhavatvadaH / vezyAntastu kulastrISu, pApAya svApavat tava // 52 // tvacchAstramazlathatvAyA-'vaDhyAdiH ko'pi kiM na te?| kiJcoktaH shraavko'shkte-noktN zakyaM yateH kimu ? // 53 // vilagno'gnilaMste'sau, zakyasyAnuktito hyataH / nAptastvacchAstrakRttanme tyabhaGgAM nagnatAM zrRNu // 54 // kazcit pUrNAdhikanyUna-navapUrvadharo muniH / svArthAyA''zritya tAM gacched gacchAt siMha ivaikakaH // 55 // kAyotsargaH kriyAkAlaM, vinA'smin saptayAmikaH / vihArA''hAranIhArA-stRtIyaprahare divA // 56 // khagAdyavAJchitatyajya-mAnabhikSAgrahI ca yaH / alAbhe tu nirAhAraH, SaNmAsAnavatiSThate // 57 // mArgabhedI na siMhe'pi, zItavAtA''tapAjitaH / saptotkRSTata ekatra, vaseyaunino mithaH .. // 58 // evaM samarthe tyaktAnya-kArye'sminnagnatAM dadau / prabhAvAt saMvRtAvAcyaH svayaM tu trijagatprabhuH / // 59 // munebhikSAgatasyApya-vAcye dRSTiH kvacinmitA / nRNAM strINAM vrajed yA sA 'pyaduSTA zubhakAlataH // 60 // nimittatA'gnivastre te-'numatizcAniSedhataH / svedAnme valayUkAzcet, tatte'pyAvRtijantavaH 1615 yUkAnAM pAlanaM me te jantUnAM hiMsanaM punaH / . zrutaM chinaM na ki yUyaM, zrutoddhAro'pyasau na kim ? // 62 // zrutaM chinaM na cettatte, zAstre tallakSaNaM na kim / saGghaspardhI taditthaM tvaM, saGghaH zvetAmbaro'bhavat // 63 // 284 Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 64 // // 65 // // 66 // // 67 // // 68 // // 69 // nizi patyurdivA deva-gurvoliGgasya darzanAt / noktA muktiryataH strINAM tvadIye yuktameva tat / mUrchA vastrAd bhavette ced, na striyAstadato'pitam / vastraM tvayA tato muktistvaM punarlokapApabhAk liGge tvagiva vastraM hi, na te tApasavattava / bhaikSaM maThAdau strIvoM, vastraM ca gRhibhojane tApasApekSayA jaino, laukikazca patho na te / jIvatvAdisvarUpaikyAn, muktiH strINAM nRNAmiva saptamyuLagatezcena, tadevaM tIrthakRtyapi / baladevA mahAtmAnastathA muktiM vrajanti kim ? . yathA janmAdi vairUpyAt, parai!ktaM sadAzive / tvayA strItvaM tathA nAthe, janmAdyaM kimuktaM tataH ? matijJAnAdiSu syAccet, kSudhA hInA kiytypi| .. saMpadyate tatastasyA, abhAvaH kevale balAt . kArya tiSThedabhigRhya, trIdhopAdAnakAraNam / tarau nIramivAGge'nna- macirasthAyi kAraNam . mRtpiNDAdyaM ghaTAdau yat, taccirasthAyi kAraNam / AtmAdikaM yad jJAnAdau, tat sadAsthAyi kAraNam dahano dAhyabAhyaH syAn, ni:sneho dIpako'tha cet / vahniH kevalinopyastu, nirAhArastadA''ntaraH zasyAGgabhAvAnnAsyAgni-rantarityanRtaM vacaH / tvacchAstre taijasaM hyuktaM, syAdbhavAntarbhavazca hi vibhorapi bhavasthasya, sapratidvandvi yat sukham / sAtAsAte api stastad, rAjyakaNTakavad yute 285 // 70 // // 71 // // 72 // // 73 // // 74 // // 75 // Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAyo'syAlpamasAtaM tu, na viruddhA kSudhApi tat / sarvathApyasukhAbhAve, mokSAbhAva: prasajyate // 76 // idaM sabhAsadAmanta-ssamakSaM siddhacakriNaH / devA''cAryeNa (varyeNa) vajreNa, pASaNDaM khaNDitaM tadA * * // 77 // atyantakugurutvena, prastAvAt prAgamI smRtAH / Ardraguptasya ziSyo'-sthAdyApanIyazcaturdazIm // 78 // yApanIyo'panIya svaM; vastraM ngnaattnaattke| .. tato'pi kSapaNA''bhAsa-stasthau dezAnuvRttitaH // 79 // veSAya tyajyate dezo, veSo dezAya no punaH / ityamantA hyasau saGgha-bAhyaH sUtraM paThanapi // 80 // // 81 // // 82 // // 83 // __ tRtIyo vizrAmaH kupakSakArakA ! hetu-vAdena vadatA'dhunA / prAptA hyAgamatA hetu-vAdA''terAgamairapi lokavAde zrito hetu-ryuSmAbhirapi paNDitaiH / / svavicAre niSiddhaH kiM ?, niHzUkairlokikairiva anAptArthaniSedhArthaM, hetuvAdaH zrute vRtiH (smRtaH) / suvarNAnAM parIkSAyai, hetuvAdaH kaSopalaH heturvicAre mAdhyasthyaM, kuvicAre yathA''grahaH / tattvajJAne vicAropi, yathA jyotiSasaMvidi hetuH syAtkuvicAro'pi, zAstroktamAtrameva vA / tattvApratItau cittasya, jyotiSA'milane yathA heturdravye yathA sAkSAdbhAvAt dravyANi santi SaT / yadasti vizve vizvasmin, syAt sahetukameva tat / 286 // 84 // // 85 // // 86 // Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 87 // // 88 // na zrUyate zrute tvAdyaM, zritaM zrutadharairvaraiH / hetuyuktiyutaM yattacchinAgamamataM matam yasya yatrA''grahastatra, sa yukti nayatIti na / yanninISatiruktA'smin, prastAve'nyatra sUribhiH AgrahI bata ninISati yukti, tatra yatra matirasya nivissttaa| pakSapAtarahitasya tu yukti-yaMtra tatra matireti nivezam // 89 // yeSAM citte na hetuH syAt, teSAmAbhAti pAtinAm / spaSTaM trijagadIzopi, bhagavAnindrajAlika: // 90 // nA''game'pi kvaciddhetu-dRSTAntau dRSTimAgatau / taduktyA tatra doSazca, hetuvAdaH kva te gataH ? // 91 // utsUtrasUtradhAreNa susUtraM sUtritaM tvayA / yattatra hetudRSTAntau, doSAya vyAvahArikau . // 92 // Agamiko tu tau tatra, na doSAya ca tdythaa| satyametat zrutoktatvA-danyazrutoktasatyavat / // 93 // lokazAstreSu kutrApyukte'nyazrutoktasatyavat / dRSTAnto'yaM na dAtavya-steSvalIkaM yato'khilam . nihnavo'nupadhAnI tu, bAhyo nA''dyadinepyabhUt / caityasthitau baliSThatvAt, bhraSTatvAcceti manyate . // 95 // caityapAlAdikA'tyartha, niSedhaM vIkSya yaH kila / mahAnizIthaM tatyAja, goSThAmAhilakaitavAt // 96 // pazcAnmatvopadhAnAni, yairyairutthApanA''dRtA / manye suvihitAste te, nAmnAM vasatipAlakAH // 97 // kAladauHsthye'rkavede'sthA-ccaityeSu pracuro vratI / pauSadhokasi vasvabhrAbhrakubhiH zrUyate tviti // 98 // 280 // 24 // Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kathaM gRhItvA guruNA, svahasteneti te zrute / / dvAdazAvartavad bhUti-ritthaM dRSTeti manyate // 99 // tvatpakSasambhave mugdhacitta, zaGkA ca mA'stviti / adhunA grAhyate mAlA tannijeneti manyate .... // 100 // . caturtha-vizrAmaH / bheje candraprabhAcAryo, guroH kasyA'nuyogataH ? / zrutoktAH pUrNimAstisraH, zrutoktAcaraNaM tyajan // 101 // yatpurvoktaparoktayoH, parokto balavAn vidhiH / . iti tenA'tra na jJAtaM, gurustattasya nA'bhavat . // 102 // gurustasyA'bhavaccet tadutsUtrI prathamo'stu saH / svasadRg yadabhUnAsya, gurorguruparamparA . // 103 // guroH paramparA''sIccet, tatsA'stvanyamateSvapi / neti cettanna. kiM sarva-mapi caityAdi paurNimam // 104 // ki pattanamate caitya-zAsane yUyamapramAH ? / / dezAt parA''rhatA''cArya-nRpAbhyAM tADitAzca kiM ? // 105 // kRtAH saGghana bAhyAH kiM, saGghaH saGgho na so'nyathA / santAnamakhilaM candra-prabhasyaivAvrataM ca kim ? // 106 // jIvanmRtAyA vandhyAyAH, prAcyA prAcyAH stanandhayAH / rAkAraktA na kiM ? rAkA-sakriyatvAkriyatvataH // 107 // ki bRhatpaGktivalloke, kimAdyA ca caturdazI ? / . kRtA ced rAkayA tattallope luptaiva pUrNimA // 108 // yadA tvadguruNA rAkA, zritA tIrthamabhUttadA / nAbhUtkiM tadabhUccet ta-ttasyA''jJAM hI lulopa saH // 109 // 28 Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tannAbhUccet tadaite kiM, dharma ityakSare yadi / tIrthaM te tvadgurustIrthakRnna tatkiM hi tattataH // 110 // anusaGghamiti brUte, namastIrthAya tIrthakRt / yattattadAjJA'vajJAvA-nanantabhavabhAga bhavet // 111 // arhadarthoktivatsaMGghA-diSTaM notsUtratAM vrajet / nAta evopasaMhAro, dazavaikAlike'bhavat // 112 // AjJAyukto'tra saGghazcet, sA''jJA saGghakramo bhavet / caturdazyAM sa tadvo'sthi-saGghAtatvamupasthitam // 113 // arvAk paryuSaNaM vAsaH, paJcakeSu na vArSikam / paJcamyAM tu dvidhApyetaccaturthyAM cenmataM tataH // 114 // caturmAsI caturdazyAM, na ki cUrNau na cet tataH / caturthyA api nAgrAptizcaritasyAnuvAdataH // 115 // saGghAdRtA tu saGghAjJA''-ghATayAtrApi sA prmaa| caturdazyapi saGghAttA, vedhanAzAya yat zrute // 116 // syAt paJcAzadivaghAto, vinaitAmekajAtitaH / . pAkSikAdidivAsaGkhyA-ghAtanAptirbhavettathA // 117 // sadRzI nApi paJcamyAH, parkhatvena caturthyapi / . rAkAyAstu sadRkproktA, parkhatvena caturdazI // 118 // sadRgdinaparAvarto, dinastainyAd guNAya tat / / paJcakAni prametthaM ca , saptatyAdidinAnyapi / // 119 // ekonatriMzako rUDhyA, triMzo mAso'tra gaNyate / kSaNaH paryuSaNAkalpa-cUrNau paryuSaNasya yat // 120 // tataH proktA caturyuva, yathA laghukathAsvapi / noktA''cAryAnyacaryeva, saGkSapAcca caturdazI // 121 // 289 Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 122 // // 123 // // 124 // // 125 // // 126 // // 127 // kathAyAM vidhivAdastu, tadvazenAdivAkyataH / pramA''dyatvaM sakalpatvA-vyAkhyAne pustakepi ca saMcAccet tatkathA cUrNeH prAk sUrimanu yatkathA / alpAddhA pustakanyasta-siddhAntamanu cUrNayaH kathAyAM sUripitrAdi-vizeSA ye zrute na te / yattatkAlAtidUratvA-na smarantyapi kasyacit aGgopAGgaprakIrNAdi yathA saGghArpitaM prmaa| . vizeSAste tathA sUre-ranyathA''zAtanApyalam . caturdazI pramA saGghA-pi taivA'pi vinA kathAm / kathA tvA''cAryacaryA''dya-dinAdarthAttato matA anantaguNavRddhyA''DhyA-stvattazcetpUrvasUrayaH / tattanmatakathAlope, yukto'nantabhavaMstava caturvyAkhyA''dyabhAvena, sAmAnyasya kRtAvapi / sUtratvaM sUtracUrNInAM, sUtravyAkhyAnarUpataH .. etAsvevamidaM gauNaM, syAt tathA sUtravRttiSu / yogodvAhAdihInaM ca, kathAyAM suutrmaargtH| sapratikramaNA saGgha-bAhyA syAt paJcamI yathA / saGghA''jJAbhaGgato jAtA, pUrNimA'pyadhunA tathA upavAsazcaturdazyAM, purNimAyAM tu na zrute / AdyA prAyastato'pyajJaiH kRtaivottarapAraNe zrAddhAnAM yA catuHparvI, sA naivA''lambanaM yateH / . anuzrAddhaM yatiryanna, na tasyAmapi pAkSikam pAkSikatve caturdazyAH pAkSikIsaptatiH prmaa| . candraprabhagurubhrAtR-municandreNa nirmitA 290 // 128 // // 129 // // 130 // // 131 // // 132 // Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 134 // // 135 // // 136 // SaSThasyAzaktitaH prAyo, yatproktA'syAM caturdazI / tatkiM SaSThatapo'smAkaM, caturmAsyAM pradIyate rAkA cetpAkSikaM lokAt, uddIpAlyastu vArSikam / nA''gamo'pi na loko'pya-bhinivezA'sthirAtmanAm kAlakA''ryakathAyAM ca, kathAvalyAM ca sA'bhavat / pAkSikAropaNA'lIkA, hI kutazcidakovidAt prAcyaiH kRtaM te notsutraM, cettatpApaM jane'pi na / pratyutograM janotsUtra-sthairyAt prAcyA''grahAcca tat pratiSThAM kurute yatte, yateddezayateryatiH / tatprabhoH kiM na tAM ? zrAddha-pratiSThA na zrute yataH yatipratiSThA siddhAnte pAdaliptakakalpataH / umAsvAtivAcakAdi-kalpebhyo'pi tu siddhyati yathAtrA''cAryamantrasya, sUtroktatvaM prasiddhyati / tathA yatipratiSThAyA-stvatparISTaM pramA na ca // 137 // // 138 // // 139 // // 140 // // 141 // // 142 // __ paJcamo vishraamH| nAmnA kharatarairmAsa-kalpaH chinaH prruupitH| pazyadbhirapyapazyadbhi-raho ! utsUtrasAhasam .. jinapUjA na nArINAM, nA'rINAmiva vAryate / .. yaisteSAmantarAyasya, phalaM vaktaM prabhuH prabhuH jinArSoM tanvatI kAcit, kadAcid yad rajasvalA / azakyaparihAraM tat, kutsitA'Ggakugandhavat yato dhaute'pi dehe sva-gandhabandho na sarvathA / pratyutA'rcArcane rAmA, saMvRtAGgI guNAya tat . 201 // 143 // // 144 // Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kimAzAtanamithyAtva-mityAdhuktAt pratAraNam / yatpUrvoktAttavaiveda-maGganAzuddhiropaNe // 145 // mahAsatyo jinA yAM, sulInA vizrutAH zrute / tAsAM tu tatra te prAya-zcittamAzAtanA tataH . // 146 // kSapaNA nipuNAstvatto, bhAnti bhASobhayAdataH / strINAM jinA'rcA muktirna, yanmuktirna jinA'rcanam // 147 // striyAstvadIye bhAvArcA, na yataH kAraNaM vinA / niSedhe dravyato'rcAyA, niSedho bhAvato'pyabhUt // 148 // sukSetraM zAsanAghATo, bodhidaM caityamatra tat / . anantoditapApArtA, abalAH kiM nirAkRtAH // 149 // dezanAmodanotpanne, dravyA'rcAyAM yaterapi / kAritAnumatI tIrtha-cchedo mA'stviti kAraNAt // 150 // na striyAste yato'rcAyAM, bAlA vRddhAnugo (gA) nre| niSedho'rcAnugo jJAne tIrthacchedastavetyabhUt .. // 151 // yat pAkSikaM caturdazyAM paJcamyAmiva vArSikam / tyaktvA rAkAkramaM sUtrAt, mataM tatkimu nA'rcanam ? // 152 // sUryAbhanATyavatte kiM, nartakyo na jinAGgaNe ? / caityA'nAyatanaM yatta-dyuktaM cAmuNDikasya ca // 153 // jinadattakriyAkoza-cchedo'yaM yatkRtastataH / saGghoktibhItitaste'bhU-dAruhyoSTraM palAyanam // 154 // karoSi zrImahAvIre, kathaM kalyANakAni SaT ? / . yatteSvekamakalyANaM, vipranIcakulatvataH // 155 // yacca paryuSaNAkalpe nakSatrANyeva SaT ttH| nakSatrANAM tadAkhyAnaM, tAni kalyANakAni na / // 156 // 292 Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 157 // // 158 // kalyANakAnAmAdezo-'vasAtavyaH zrutAntarAt / sarvasminnapi siddhAnte, paJcaivaitAni santi tu sUriNA haribhadreNa, vyaktaM paJcAzakeSvapi / kalyANakAni paJcaiva, proktAni carame jine kiM te mRtagurormUrtiH, pUjyate kusumAdibhiH ? / hI yatassaMyatA'vasthA sAvadyA'nucitA matA caturgatyantarevA'sya nivAso yattato'pi cet / sApyavasthA'tra pUjA'rhA, ko'pyapUjyastato'sti na // 159 // // 160 // _ . SaSTho vizrAmaH / kiM SaDjIvanikAyeSvapyAryarakSitanADhayoH / babhUvA'bhinivezo ? yatsamatA dvirmatA matA // 161 // sAmyAbhAve hi hiMsA syAt, tatheyaM samatAmitiH / vizvavizvena Adezo'bhavattasya vinAzataH . // 162 // yajjinaiH sarvathA tyAjye, vastunyutkIrtitA mitiH / tanmuktirmuktaye cetthaM, nAzaH sAmyamiterabhUt // 163 // zaktau viziSTAnuSThAne, yo niSedho parepi saH / azaktereva bhedo'sti, yattayo pi rUpataH ___164 // kSaNikassan zrayet sAmyaM, cUrNAvAvazyakasya yat / ' yadyasminnapyubhauM kAlau, paJcasvAvazyakeSu tat // 165 // na ca tulyaM pratikrAnteH, prAyazcittamiyaM yataH / sarvatra niyataM tatsyAt, sAmyaM tu bahuzaH zrute // 166 // cennaikavAsarApekSaM, tadvikAlaM tathA na kim ? / pauSadhasya mitau sAmya-miterdoSo vizeSataH // 167 // .. . 293 Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tripauSadhA vinA parvaikAdaze'Gge zrutA daza / hiNDau ca saptAhorAtra-pauSadhI vijayo nRpaH // 168 // gRhasthabhAjanaM kumbhaH, kiM ytermukhvstrikaa| zrAddhairyadyatiliGgatvAt, tyaktA sAmyaM tato na kim ? // 169 // zrAddhe na veSaH sAmyaM tu, syAt sUtre tanna taM vinA / zikSAvratatvAcchikSA, hi, yatisthadravyabhAvayoH .. // 170 // dravyaM prAdhAnyatassAmya evAlpaM zikSaNaM ca yat / rUppamAdhuktito dravya-bhAvAbhyAM zramaNeSu yat // 171 // tattasyopamayA zrAddhe, liGge dve vezato yataH / zrAmaNyaM sarvato dravyasyAbhAvAdupamApi na // 172 // sAmAyike kRte proktA, zrAvake zramaNopamA / bhadrabAhusvAmipAdaiH, sphuTamAvazyakAgame // 173 // veSo'zeSopi nokto'syA-numatitvAdakAryataH / sa yathA jinakalpasya, vinA kAryeNa vAryate // 174 // kathaM vA dezacAritraM, tvadIye dravyato bata / mucyate te kimAtte cet, tadantyapratimaiH katham ? // 175 // zrutoktatvAdihApyevaM, vidyA nirgurukA tu na / jJAtaH zivakumAroktA-dhartho mUDha ! tvayA na yat // 176 // yatpratikramaNaM ceryA-pathikI te na kiM tataH / mithyAduSkRtameSA yat tathA zrAddhasya nA''game // 177 // tata kulAlo'karoccetta-diti kutra zrute zrutam ? | athavA kevalI cet sa, tatopyabhimato na te // 178 // prAyazcittamidaM yattan na syAdUnamathAdhikam / / nAbhUtabhavanaM cAsya, tatkutaH kRtrimAkRtiH / // 179 // 294 Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tatpAzcAtyaM zrute yanna, saMbhavedetadeva tat / SaDvidhAMtasthanAmatvA-dyatipAkSikasUtravat // 180 // pAzcAtyamityasyAdRSTe-rjanamityAdisUtrataH / anantaguNahAnezca, zrAddhe pazcAnavAkhilam // 181 // sArambhANAM nirArambhA-''locanAlocanIkRtA / tadvizvastA'nulagnA''rta-kRpA kiM te gatA bata? // 182 // rAjate rAjJi cA'jJe'pi, yadA''rAtrikamatra kim / lokA'lokaviloke'smin, prabhAvA''bhAti notprabham // 183 / / dIpaprabhA prabhoragre, dhUpAGgArAdagArika / svajAtyA maGgalatvAdvA, kimu hI nAtha ! nAmalA // 184 // apakvAnnAcca pakvAnnaM, jAtyAjAtyatvato'tha kim / hInaM yatkevalI bhuGkte, boTikairapyavAritam // 185 // mAGgalyena phalaM puSpAd, vAnaspatyena vA katham / / hInaM snAtrodakAdagro-dakaM sAvadyamadya kim ? // 186 // yad yad bahuphalaM tat tan, niSiddhaM dhigajAnatA / saGghatIrthakarau sUtraM, mitho hetutvatassadA tIrthakRtirahe yadvad, bimbA''lambanamAgame / gurorapi tathA no cen, mithyAtvaM tadalakSavat granthavistaratyAnya-dutsUtrotkhananaM sthitam / zritA sumatisiMhena, mithyAtvaM sArddhapaurNimA (ma) // 189 // caturdazI tatpratiSThe, mithyAtvaM ca tataH katham ? / tAbhyAM kramAtpragRhItaM, sthApitaM caityamarcyate // 190 // // 187 // // 188 // lA Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptamo vizrAmaH / AgaminnAgamassaGgha-kRtamAjJAyutatvataH / kramA''gato'dhunA saGgha-stIrthasyA'ntaramanyathA.. // 191 / / tyajannAcaraNAM roSAt, tat tyaktvA''gamamAgamin ! / sA hi saGghakRtA sUtre'stItyAjJA''caraNApi ca // 192 // aviruddhA zrutokteti, vyAkhyA cetsUtrameva tat / gAthAyAmapizabdAttu, bhinnaivA''caraNA zrutAt / // 193 // tasyAM tallakSaNaM cedaM, gAthAyAM kiM yataH zrute / lakSapAM nAzaThenAdi, tat kUTavyAkhyayA kRtam // 194 // ujjayantAdigAthAdi-sAmAcArIparAGmukhaH / yadi tvamiva saGghaH syAt, tIrthacchedastadA bhavet // 195 // saGgha evAM''gamo yattat, tanmatau syAstvamAgamI / sa taddharmo hi bhedo na, sarvathA dharmadharmiNoH // 196 // pAzcAtyo na pramA cet tat, sa tvaM saGghaH punaH prmaa| sUtrakA niSiddhApi, catuHpUrvI babhUva tat // 197 // manyase cena taM sAmA-cArIcArI kimekataH / AcAryAddevabhadrAt kiM, jJAtaM zIlagaNAdapi // 198 // nA'rcA siddhe na sArve tat, siddhA'nantatrayAditaH / bharato'cIkaranmukta-bhrAtRNAM pratimAzca kim ? // 199 // jainaM jano'pi manyeta, caityaprAmANyato hi tat / .. pramA'tra puNDarIko dvA-vAdyau zatruJjayasthitau // 200 // puSpAdipUjAtyAgo hi, syAccaritrA'castriyoH / dvayA'tItaprabhoH pUjA-niSedhe dhAvanaM mudhA . // 201 // 26 Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 202 // // 203 // // 204 // // 205 // // 206 // // 20 // rAkauSTriko bahiH saGghAt, sArdharAkAJcalau bahiH / rAkAyAzcAJcalAccA'si, pUjye pUjA na te tataH AgamajJasya cAritra-cAriNo na tathA yathA / camatkRtiradhiSThAtustiSThedrUpaticetasi (kAle) tato'trApi suraistaistadvarttate jainamIdRzam / na turyotsargadAnaM yattat jJAtaM sAdhu sAdhu te mama maGgalamityAde-ryadbodhissaGghadaivatAt / turyotsargeNa tatsiddhaM, zAsanasyeti vartanam svamiva svayamevaite, pAnti cecchAsanaM surAH / kAyotsargAH kRtAste te, tatkiM sukRtibhiH purA ? mithyAtvamatraikAnte hi, sAmagrayAH kAryahetutA / te tadaucityasaGketA-vIhante zrAvakAdivat anaucityAnmudA saGgha-kAryaM kuryurna te'tra yat / asaGketAnna jAnanti saGghakAryodbhavaM ca yat teSAM yakSAkathAsiddhaM, balaM shaasnrkssnne| . turyotsargeNa (o na) yattatte, zAsanocchedapAtakam vidhIyate tvayotsargo, yathA bhavanadaivate / hI zAsanaprade kiM na ? tathA zAsanadaivate turyotsargaH padaiH kaizcit kArye'gre'pi kadApyabhUt / / AdevA''gamanotsargA'zaktyAdestvadhunA sadA asau saGghakRtessUtraM saGghasUtrakRtoryataH / tIrthaM bhadante tyAdau na, sUtrepyuktaM mitho'ntaram tathAsvabhAvatassaGgha-tIrthakRtkRtamAgamaH / sUtraM gaNadhare tyAdau, nAtaH prAyo'rthataH sa yat // 208 // // 209 // // 210 // // 211 // // 212 // // 213 // 29o, Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ iyaM te tristutivyakti-rAjagAmA''gamAtkutaH ? / tvadguruH prAg vrataM bhaktvA , jagrAhotthApanAM kutaH ? // 214 // bhavAn mitho virodhAdi-zAsanoDDAhakRttvamI / turyastutyA'dhunA''cArya-rAjAmAtyAH prabhAvakAH .. // 215 // devatopekSitaH pUjA-niSedhAddaNDa eSa saH / yanna caitye caturmelo, yuSmAkaM svakubuddhitaH // 216 // yaddadyAt kumati ruSTA, na capeTa tu devyadaH / jane'pyuktaM na dhIstatte, sArve tIrthe zrute guro (?) // 217 / / yazcAvighnastavA'nyatra, sa pApasthairyakAraNam / devaiH kRtazcettatte'pi, nihnavAstvanmatodbhavAH // 218 // na vidyAdevatA'rcA cettatkiM vidyAdharaivaraiH ? / kRtA'stya'viratazrAddha-vAtsalyotthamaghaM ca te // 219 // azuddhA na tathA proktA, teSAmaviratiryataH / rakSAzaktyA'dhikatvaM ca, tato yuktetyamaucitI // 220 // nA aSTamo vizrAmaH / kazcinmugdho vadatyevaM-vicAraH ko'tra liGgiSu ? / rAjazAsanamRdvattad, yuktiyuktaM na bhAti naH // 221 // yatiryAtapratijJo hi, patitA mRttikA'tra tat / rAjAjJA'syAM vicAraH ko-'sandigdhatvAd bahiH kRtiH // 222 // pUjyatvaM yadi veSe tatkiM namanti na sAdhavaH ? / . pUjanIye na bhedo'sti, zrAddhasAdhvoryatassadA // 223 // sAdhavaH pratyutaitasya, kurvantyAzAtanAM sNdaa| . tadrAgaM ca na kurvanti, tvadIye tvajJa ! pUjanam // 224 // 298 Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 225 // // 226 // // 227 // // 228 // // 229 // // 230 // guruH kulakamAyAtaH, pramA cettaddhiyAnayA / devo jino'pi mithyAtvaM, taccAritrI guruH pramA . ajJAnena mayA jJeyaM, sAdhvasAdhvormanaH katham ? / vyavahAranayastIrthe, sacarAcaralokavat tatrAparAdhI ya: syAt sa, zuddhacitto'pi bAdhyate / nirAgA duSTacitto'pi, manyate'jJAtamAnasaH duSkaratvAnmahAtmAnta-vikriyassakriyaH katham ? / sahasreSu tathAtha syA-dekaH ko'pi pare'pi kim ? cittazuddhistavApyA''ste, yadi kRtye kiyatyapi / sarveSvapi hi kRtyeSu siddhA sA tanmahAtmanAm kSetre yatrA''gamastatra, cAritraM syAd yaducyate / tIrthaM vinA na nirgranthai-ssUtrArthoM tIrthamAgame zraddhAnaM jJAnahInaM na, na zraddhAnaM vinA''gamaH / jJAnazraddhAnayossiddhirevaM syAd gUrjarAvanau eSa keSAJcidAdeza-stAbhyAM tIrthaM pravartate / . chinaM caritraM teSAM tu, catvAro bhArikAH zrute siddhaM cAritramotthaM, lakSyate cA''layAdinA / .. Apannadarzanaistattu, guruziSyakrama pramA etattu kSemakIrtyAdyai-SvazaThatvAdyathA''gamam / / cetprAg naibhyastapovaddhya-stannA'rvAk padmanAbhataH svAvadhi tacca kSetre'trA-gratopyebhyo bhaviSyati / stokeSvapyeSu cAritraM, vajraduHprasahAdivat gatyA gatimite kSetre'trAnyagacche hi nA''pyate / ebhyo viziSTataiSvevA-zaThatvAptirbalAttataH 9 // 231 // // 232 // // 233 // // 234 // // 235 // // 236 // Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aticAraH kaSAyAdyaistaiH pramattApramattataH / bakuzAdiSu mithyaiSu, dviH pratikramaNAdinA .. // 237 // punarghanAticAratvA-ccAritraM nojvalaM yathA / vAso ghanamalaM ghautaM, brahmalokAdinaiSvataH // 238 // duSTAH kupakSAH kevalya-bhAve'pi yajjinairnataH / jJAnottamazrutajJAna-ssaGghasaGghakramostyasau // 239 // sa vai siddhAntasanmUla-rAjamArgapradarzakaH / gurutattvapradIpo'yaM, kRtaH zAsanasaudhabhAk // 240 // kRtepyAgamayuktibhyAM, gItArthairUhitepi yat / ... anAbhogAdihotsUtraM, tanmithyAduSkRtaM mama // 241 // // 1 // zrImaddeghavijayajIupAdhyAyaviracitaH // yuktiprabodhaH // paNamiya vIrajiNidaM dummayamayamayavimaddaNamayaMdaM / vucchaM suyaNahiyatthaM vANArasiyassa mayabheyaM siriAgarAinayare saDho kharayaragaNassa saMjAo / sirimAlikule vaNio vANArasidAsanAmeNaM . so puvvaM dhammaruI kuNai ya posahatavovahANAI / . AvassayAipaDhaNaM jANai muNisAvayAyAraM daMsaNamohassudayA kAlapahAveNa sAiyArataM / muNisaDDavae muNiuM jAo so saMkio tammi 300 // 3 // // 4 // Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jAyA vayaTThiyassa vi kayA vi tassa'ntraNaparibhoge / chuhatiNhAisaeNaM maNasaMkappAo vitigicchA puDhe teNa gurUNaM bhayavaM ! jaMpeha duvvikappassa / Nicchayao kimavi phalaM kevalakiriAi asthi Na vA ? // 6 // aha tehiM bhaNiyameyaM Natthi phalaM bhadda ! kimavi vimaNassa / teNAvadhAriyaM to kiM vavahAreNa viphaleNa ? // .7 // itthaMtare ya purisA avare vi ya paMca tassa saMmiliyA / tesi saMsaggeNaM jAyA kaMkhAvi niyadhamme // 8 // ajjhatthasatthasavaNA tassAsaMbaraNae vi paDivattI / picchiyakamaMDalujue gurUNa tatthA vi se saMkA vayasamiibaMbhacerappamuhaM vavahArameva ThAvei / .. teNa purANaM kiMci vi pamANamapamANamavi tassa // 10 // aha niyamayavuDkie payAsiyaM teNa samayasArassa / cittakavittaNivesaM nADayarUvaM maivisesA . // 11 // bANArasIvilAsaM tao paraM vivihagAhadohAi / abuhANa bohaNatthaM karei saMthavaNabhAsaM ca // 12 // sammattammi hu laddhe baMdho natthi tti avirao bhujjA / vayamaggassa aphAsI na kuNai dANaM tavaM baMbhaM // 13 // NANI sayA. vimutto ajjhapparayassa nijjarA viulA / kuMyarapAlappamuhA iya muNiuM tammae laggA // 14 // vaNavAsiNo ya naggA aTThAvIsaiguNehiM saMviggA / muNiNo suddhA guruNo saMpai tesiM na saMjogo // 15 // tamhA digambarANaM ee bhaTTAragA vi no pujjaa| tilatusametto jesiM pariggaho Neva te guruNo // 16 // 301 Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ evaM kattha vi hINaM kattha vi ahiyaM mayANurAeNaM / so'bhinivesA ThAvai bheyaM ca digabarehito . // 17 // sirivikkamanaranAhA gaehi solasa saehiM vAsehiM / asiuttarehiM jAyaM bANArasiyassa mayameyaM // 18 // aha tammi hu kAlagae kuMyarapAleNa tammayaM dhariyaM / jAo to bahumaNNo guru bva tesi sa savvesi // 19 // jiNapaDimANaM bhUsaNamallAruhaNAi aMgapariyaraNaM / bANArasio vArai digambarassAgamANAe // 20 // mahilANa muttigamaNaM kavalAhAro yaM kevaladharassa / gihiannaliMgiNo vi hu siddhI Natthi tti saddahai // 21 // AyAraMgappamuhaM suyaNANaM kimavi no pamANei / seyaMbarANa sAsaNasaddhAi tayaMtaraM bahulaM // 22 // aha gIyatthajaNehiM AgamajuttIhiM bohio ahiyaM / taha vi taheva. ya ruccai bANArasio (e) mae tisio|| 23 // pAeNa kAladosA bhavanti dANA parammuhA maNuA / devagurUNamabhattA pamAdiNo tesimittha ruI . // 24 // iya jANiUNa suaNA ! vANArasIyassa mayaviyappamiNaM / jiNavaraANArasiA havaMtu suhasiddhisaMvasiA . // 25 // 302 Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 4 // zrI zAkaTayanAcAryaviracitam // kevalimuktiprakaraNam // asti ca kevalibhuktiH samagraheturyathA purA bhukteH / paryApti-vedya-taijasa-dIrghAyuSkodayo hetuH / naSTAni na karmANi kSudho nimittaM virodhino na guNAH / jJAnAdayo jine kiM sA saMsArasthiti sti // 2 // tama iva bhAso vRddhau jJAnAdInAM na tAratamyena / kSuddhIyate'tra na ca tajjJAnAdInAM virodhagatiH // 3 // avikalakAraNabhAve tadanyabhAve bhavedabhAvena / idamasya virodhIti jJAnaM na tadasti kevalini kSud duHkhamanantasukhaM virodhI tasyeti cet kutastyaM tat / jJAnAdivanna tajjaM virodhi na paraM tato dRSTam // 5 // AhAraviSayakAGkSArUpA kSud bhavati bhagavati vimohe / kathamanyarUpatAsyA na lakSyate yena jAyeta . na kSud vimohapAko yat pratisaGkhyAnabhAvananivartyA / na bhavati vimohapAkaH sarvo'pi hi tena vinivartyaH zItoSNabAdhatulyA kSut tat tatpratividhAnakAGkSA tu / mUDhasya bhavati mohAt tayA bhRzaM bAdhyamAnasya // 8 // taijasamRdUkRtasya dravyasyAbhyavahRtasya paryAptyA / . uttarapariNAme kSut krameNa bhagavati ca tat sarvam jJAnAvaraNIyAderzAnAvaraNAdi karmaNaH kAryam / kSut tadvilakSaNA'syAM na tasya sahakAribhAvo'pi // 10 // kSudbAdhite na jAne, na cekSa ityasti nanu viparyAsaH / tadvedyaM sahakAri tu tasya, na tad vedyasahakAri // 11 // // 7 // // 9 // '303 Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnAvaraNAdInAmazeSavigamAt kSudhi prajAtAyAm / api tajjJAnAdInAM hAniH syAditaravat tatra // 12 // naSTaMvipAkaH (kA) kSuditi pratipattau bhavati cAgamavirodhaH / zItoSNa-kSud-udanyAdayo hi nanu vedanIya iti // 13 // udaye phalaM na tasminnudIraNetyaphalatA na vedyasya / nodIraNA phalAtmA tathA bhavedAyurapyaphalam : // 14 // anudIrNavedya iti ced na kSud vIryaM kimatra na hi vIryam / kSudbhAve kSudabhAve na sthityai kSudhi tanovilayaH . // 15 // apavartate[5]kRtArthaM nAyurjJAnAdayo na hIyante / ... jagadupakRtAvanantaM vIryaM kiM gatatRSo bhuktiH // 16 // jJAnAdyalaye'pi jine'mohe'pi syAt kSududbhave bhuktiH| vacana-gamanAdivacca prayojanaM svaparasiddhiH syAt 17 // dhyAnasya samucchitrakriyasya caramakSaNe gate siddhiH / sA nedAnImasti svasya pareSAM ca kartavyA // 18 // ratnatrayeNa muktirna vinA tenAsti caramadehasya / bhuktyA tathA tanoH sthitirAyuSi nanvanapavatrye'pi // 19 // asati kSudbAdhe'Gge laye na zaktikSayo na saMklezaH / AyuzcAnapavartaM bAdhalayau prAgvadadhunApi // 20 // dezonapUrvakoTIviharaNamevaM satIha kevalinaH / sUtroktamupApAdi na muktizca na niyatakAlA syAt // 21 // apvrthetvbhaavo'npvrtnimittsNpdaayusske| .. syAdanapavarta iti tat kevalibhuktiM samarthayante AyurivAbhyavahAro jIvanaheturvinA'bhyavahRtezca / tiSThatyanantavIryo vinAyuSA[55]kAlamapi tiSThet // 23 // 304 // 22 // Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 24 // // 25 // // 26 // // 27 // // 28 // // 29 // na jJAnavadupayogo vIrye karmakSayeNa labdhistu / tatrAyurivAhAro'pekSyeta na tatra bAdhAsti mAsaM varSa vApi ca tAni zarIrANi tena bhuktena / tiSThanti na cAkAlaM na vAnyathA pUrvamapi bhuktiH tailakSaye na dIpo na jalAgamamantareNa jaladhArA / tiSThati tanostathA sthitirapi na vinAhArayogena kAyastathAvidho'sau jinasya yadabhojane sthitiritIdam / vAGmAnaM nAtrArthe pramANamAptAgamo'nyad vA asvedAdi prAgapi sarvAbhimukhAdi tIrthakarapuNyAt / sthitanakhatAdi surebhyo nAkSud dehAnyatA vAsti bhuktirdoSo yadupoSyate na doSazca bhavati nirdoSe / / iti nigadato niSadyArhati na sthAnayogAdeH rogAdivat kSudho na vyabhicAro vedanIyajanmAyAH / . prANinyekAdaza jina iti jinasamAnyaviSayaM ca . taddhetukarmabhAvAt parISahoktirna jina upaskAryaH / naJ nA'bhAvAsiddherityAde[:] kSudAdigatiH paramAvadhiyuktasya chadmasthasyeva nAntarAyo'pi / sarvArthadarzane syAt na cAnyathA pUrvamapi bhuktiH indriyaviSayaprAptau yadabhinibodhaprasaJjanaM bhuktau / tacchabda-rUpa-gandha-sparzaprAptyA pratikSiptam chadmasthe tIrthakare viSvaNanAnantaraM ca kevalini / cintA malapravRttau yA saivAtrApi bhuktavati vigrahagatimApannAdyAgamavacanaM ca sarvametasmin / bhuktiM bravIti tasmAd draSTavyA kevalini bhuktiH // 30 // // 31 // // 32 // // 33 // // 34 // // 35 // 304 Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 36 // nA'nAbhogAhAro nirantaraH so'vizeSito navat / / yuktyA'bhede nAGgasthiti-puSTi-kSucchamAstena tasya viziSTasya sthitirabhaviSyat tena sA viziSTena / yadyabhaviSyadihaiSAM zAlItarabhojaneneva // 37 // // 2 // * zrI zAkaTayanAcAryaviracitam ||striinirvaannprkrnnm // praNipatya bhukti-muktipradamamalaM dharmamahato dizataH / vakSye strInirvANaM kevalibhuktiM ca saGkSapAt asti strInirvANaM puMvad yadavikalahetukaM strISu / na virudhyate hi ratnatrayasampad nirvRterhetuH ratnatrayaM viruddhaM strItvena yathA'marAdibhAvena / iti vAGmAtraM, nAtra pramANamAptAgamo'nyad vA jAnIte jinavacanaM, zraddhatte, carati cAryikA[]zabalam / nA'syA'styasaMbhavo'syAM, nAdRSTavirodhagatirasti saptamapRthivIgamanAdyabhAvamavyAptameva manyante / nirvANAbhAvenA'pazcimatanavo na tAM yAnti viSamagatayo'pyadhastAdupariSTAt tulyamAsahasrAram / gacchanti ca tiryaJcastadadhogatyUnatA'hetuH vAdavikurvANatvAdilabdhivirahe zrute kanIyasi ca / jinakalpa-manaHparyavavirahe'pi na siddhiviraho'sti vAdAdilabdhyabhAvavadabhaviSyad yadi ca siddhyabhAvo'pi / sA''sAmavArayiSyata yathaiva jambUyugAdArAt 309 // 4 // // 6 // // 7 // // 8 // Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 9 // // 10 // // 11 // // 12 // // 13 // // 14 // 'strI'ti ca dharmavirodhe pravrajyAdoSaviMzatau 'strI'ti / bAlAdivad vadeyurna 'garbhiNI bAlavatse' ti . yadi vastrAdavimuktiH, tyajyeta tadatha na kalpate hAtum / muktyaGgaM pratilekhanavadanyathA dezako duSyet tyAge sarvatyAgo grahaNe'lpo doSa ityupAdezi / vastraM guruNA''ryANAM parigraho'pIti bhuktyAdau yat saMyamopakArAya vartate proktametadupakaraNam / dharmasya hi tat sAdhanamato'nyadadhikaraNamAhA'rhan astainyabAhiravyutsargavivekaiSaNAdisamitInAm / upadezanamupadezo hyupadheraparigrahatvasya .. nirgranthA(nthI)vyapadezaH zAstre sarvatra naiva yujyeta / upadhergranthatve'syAH pumAnapi tathA na nirgranthaH aparigraha eva bhaved vastrAbharaNAdyalaGkRto'pi pumAn / mamakAravirahitaH, sati mamakAre saGgavAn nagnaH . AcAryAdyAsaktaM svayamAdita no mumukSukA lobhAt / upasargAdyAsaktamivAmbaramaparigrahastasyAH kAye mamakAre'pi ca saparigraha eva naivamuktaH syAt / tatra yathA saMlagne no mamakArastathA vastre grAmaM gehaM ca vizan karma ca nokarma cAdadAno'pi / aparigraho'mamatvo'parigraho nAnyathA kazcit saMsaktau satyAmapi coditayatnena pariharantyAryA / hiMsAvatI pumAniva na jantumAlAkule loke gRhiNo mamatvayogAt saMyamasAdhanagRhItyabhAvAcca / ayataM caratazcaraNaM na vidyate tena no mokSaH . 300 // 15 // // 16 // // 17 // // 18 // // 19 // // 20 // Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 21 // // 22 // // 23 // // 24 // // 25 // // 26 // tristhAnoktA doSAstrayo[s]padezA yate[:]sacelatve / apariSahasahiSNutvaM hIzca jugupsA ca dehasya vastraM vinA na caraNaM strINAmityarhataucyata, vinApi / puMsAmiti nyavAryata, tatra sthavirAdivanmuktiH ... arzobhagandarAdiSu gRhItacIro yatina mucyeta / upasarge vA cIre'GgAdiH saMnyasyate cAnte . . muktyaGgamacelatvaM nocyeta tadanyathA narasyApi / AcelakyAyogyA'yogyA siddharaMdIkSya iva iti jinakalpAdInAM muktyaGgAnAmayogya iti siddheH| . syAdaSTavarSajAtAdirayogyo'dIkSaNIya iva saMvaranirjararUpo bahuprakArastapovidhiH zAstre / yogacikitsAvidhiriva kasyApi kathaJcidupakArI vastrAd na muktiviraho. bhavatItyuktaM samagramanyacca / ratnatrayAna cAnyad muktyaGga ziSyate sadbhiH pravrAjanA niSiddhA kvacittu ratnatrayasya yoge'pi / dharmasya hAni-vRddhI nirUpayadbhivivRddhyartham . aprativandhatvAccet saMyatavargeNa nAryikAsiddhiH / vandyantAM tA yadi tenonatvaM kalpyate tAsAm santyUnAH puruSebhyastAH smAraNavAraNAdikAribhyaH / tIrthakarAkAribhyo na tAvatA[5]siddhiraGgagateH arhan na vandate na ca jinakalpAdiriti gaNadharAdInAm / prAptA'nyathA[5]vimuktiH sthAnaM strIpuMsayostulyam ye yAna muktibhAjo vandante te tathaiva mucyante / ityapyavandanaM syAnnAmokSo'vandanAt tena // 27 // // 28 // // 29 // // 30 // // 31 // // 32 // 308 Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 33 // // 34 // // 35 // // 36 // // 37 // // 38 // apakRSyate zriyA strI puMsaH sarvatra kiM na tanmuktau / ityamunA'kSepya strIpuMsAH siddhAH samamaruktvam . mAyAdiH puruSANAmapi drezAdiprasiddhyabhAvazca / SaNNAM saMsthAnAnAM tulyo varNatrayasyApi strI nAma mandasattvA muktyaGgasamagratA na tenAtra / tat kathamanalpadhRtayaH santi hi zIlAmbunidhivelA: brAhmI sundaryAryA rAjimatI candanA gaNadharAnyA[:] / api devAsuramahitA vikhyAtAH zIlasattvAbhyAm gArhasthye'pi susattvA vikhyAtAH zIlavatitamA jagati / sItAdayaH kathaM tAstapasi visattvA vizIlAzca santyajya rAjyalakSmI patti-putra-bhrAtR-bandhusambandham / pArivAjyavahAyAH kimasattvaM satyabhAmAdeH mahatA pApena strI mithyAtvasahAyakena na sudRSTiH / strItvaM cinoti, tanna tadaGge kSapaNeti nirmAnam antaHkoTIkoTIsthitikAni bhavanti sarvakarmANi / samyaktvalAbha evAzeSAghakSayakaro mArgaH aSTazatamekasabhaye puruSANAmAdirAgamaH siddhau / strINAM na mukhyayoge gauNo'rtho mukhyahAnirvA zabdanivezanamarthaH pratyAsattyA kvacit kayAcitsaH / ' tadayoge yoge sati zabdasyAnyaH kathaM kalpya: avyabhicArI mukhyo'vikalo'sAdhAraNo'ntaraGgazca / viparIto gauNo'rthaH, sati mukhye dhIH kathaM gauNe stanajaghanAdivyaGgye strIzabdo'rthe na taM vihAyaiSaH / dRSTaH kvacidanyatra tvagnirmANavakavad gauNaH 300 // 39 // // 40 // // 41 // // 42 // // 43 // // 44 // Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A SaSThyAH strItyAdau stanAdibhiH strI striyA iti ca vedaH / strIvedaH, stryanubandhAt palyAnAM zatapRthaktvoktiH // 46 // na ca puMdehe strIvedodayabhAve pramANamaGgaM ca / / bhAvaH siddhau puMvat pumAn stryapi, na sidhyato vedaH // 47 // kSapakazreNyArohe vedenocyeta bhUtapUrveNa / strIti nitarAmamukhye mukhye'rthe yujyate nitarAm // 8 // manuSISu manuSye ca caturdazaguNoktirAyikAsiddhau / bhAvastavopari kSayyanavastho'niyata upacAraH // 49 // anaDuhyA'naDvAhI dRSTvA'naDvAhamanaDuhA''rUDham / strIsetaravedo vedyo nA'niyamato vRtteH // 50 // vigatAnuvAdanItau surakopAdiSu caturdaza guNAH syuH| na ca mArgaNAntara iti proktaM vede'nyathA nItiH // 51 // puMsi striyAM striyAM puMsyantazca tathA bhaved vivAhAdiH / yatiSu na saMvAsAdiH syAdagatau niSpramANeSTiH // 52 // paJcendriyAdyudayavat suranaragatyAdikarmaNAmudayaH / vedasya tattadaGge napuMsakAdivad narakAdau .. // 53 // nAma tadindriyalabdherindriyanivRttimiva pumAdyaGgam / vedodayAd viracayedityatadaGge na tadvedaH // 54 // yA puMsi ca pravRttaH puMsaH strIvat striyAH striyAM ca syAt / / sA svakavedAt tiryagvadalAbhe mattakAminyAH // 55 // manujagatau santi guNAzcaturdazetyAdyapi pramANaM syAt / puMvat strINAM siddhau nAparyAptAdivad bAdhA // 56 // na ca bAdhakaM vimukteH strINAmanuzAsanaM pravacanaM ca / sambhavati ca mukhye'rthe na gauNa ityAryikAsiddhiH // 57 // 310 Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ or // 2 // // 3 // // 4 // zrI vibudhavimalasUrikRtA // samyaktvaparIkSA // praNamya parayA bhaktayA, zrImatpArzvajinezvaram / natvA gurukramAmbhojaM, samyaktvAdi parIkSyate yadyapi bahavo granthAH, pUrvAcAryaiH suvarNitAH / tathApi kriyate grantho, bAlAnAM sukhahetave yathApravRttiniSThAnAM, bhavyAnAM zuklapakSiNAm / rAgadveSaghanagranthibhedinAM zubhabhAvataH mithyAtvasya parityAgAt samyaktvaM kSAyikAdikam / utpadyate ca saMsArasamudrapAradAyakam dharmaH zrutamayo jJeyo, mArgo jJAnAdikaH punaH / samAcArIsthitaH sAdhurjIvazca prANadhArakaH . mukto muktau gato rAgadveSau tyaktvaiva kevalI / eteSu khalu paJcasvadharmasaMjJA vidhIyate mithyAzAstrAdimithyAtvahiMsAdau dharmataH punaH / mithyAtvaM dazadhA proktaM, sthAnAGge hi savistaram iti mithyAtvabhedAkhyo'dhikAraH prathamo gataH / . vibudhAcAryavaryoktaH, siddhAntAkSarasaMmataH atha samyaktvabhedAkhyo'dhikAro hi dvitIyakaH / / prArabhyate samAsena, darzanazuddhikArakaH taditarattu samyaktvamupazamAdikaM punaH / kSayopazamavaicitryAdbahuvidhaM jinAgame etAdRzaM tu samyaktvaM, dhArya nirmalabuddhibhiH / zamasaMveganirvedAnukampAsthAsulakSitam 311 // 6 // 0 // 7 // // 8 // (samataH // 9 // // 10 // // 11 // Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nayapramANasApekSaM, syAdvAdAdisunizcitam / / zaGkAkAGkSAcikitsAnyazaMsAsaMstavavarjitam // 12 // AtmA nityo hi kartA ca, bhoktA svakRtakarmaNAm / / muktistatsAdhanaM caiva, sthAnAni SaT matAnyapi ... // 13 // iti samyaktvarUpo'yamadhikAraH samAptitAm / agamattu dvitIyo'tha, mithyAmativibhedakaH / // 14 // atha nayapramANAkhyaH, prArabhyate tRtIyakaH / satsamyakatvaparIkSAyAM, bhavyajIvopakArakaH // 15 // naigamasaMgrahau jJeyau, vyavahArarjusUtrakau / zabdasamabhirUDhaivaMbhUtAH sapta nayAH smRtAH // 16 // pratyakSaM ca parokSaM ca , pramANaM dvividhaM bhavet / sAMvyavahArikaM cAdyaM, syAdasAMvyavahArikam // 17 // indriyajaM mataM pUrvamindriyAtItajaM param / matiH zrutaM parokSaM ca, pratyakSaM dezasarvataH // 18 // avadhijJAnasaMyuktaM, manaHparyAyameva ca / / dezapratyakSamAkhyeyaM, kevalaM sarvato matam // 19 // padArtho'nantadharmAtmA, yugapatnaiva bhASyate / syAdityapekSayA dharmaH, syAdvAdaH sa udAhRtaH // 20 // yaH puruSaHpitA sUnuH, punaH sa eva kathyate / bhAgineyo bhavedyastu, mAtulo'pi sa eva hi // 21 // ekAntena prabhuH ko'pi, kaJciddharma na bhASitum / . apekSAkathanAtprAjJaiH, syAdvAdastu samarthitaH // 22 // syAdvAdo yatra tatra syAt samyaktvaM pratipAditam / ekAntenaiva mithyAtvaM, proktaM sUtrakRdAgame / // 23 // 310 Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jainacaityAni nirgranthAH, sAmAyikAgamAdayaH / eSu niHzaGkitAcArA aSTau samyaktvasAdhanam // 24 // niHzaGkitaM bhavedAdyo, niSkAGkitaM dvitIyakaH / darzanasya kilAcArastRtIyo nizcikitsitam // 25 // caturtho'mUDhadRSTitvaM, guNiprazaMsanaM varam / yatsthirIkaraNaM SaSTho, vAtsalyaM bhaktirUpatA // 26 // saptamastvayamAcAro'STamaH prabhAvanAmayaH / AcArAH kathitA aSTau, samyaktvasyaiva nirmalA: // 27 // zrAddhAnAM jinapUjAyAM, sAmAyike ca pauSadhe / yojanIyA yathAyogamAcArAH sakalA api // 28 // zrAddhAnAM prathamaM pUjA, dravyabhAvastavAtmikA / parigrahAtiraudrAdhibAhyAbhyantararogahat // 29 / / bheSajamiva saMdiSTA, vidhivatparamezvaraiH / prAk pauSadhopavAsAderAbharaNopamAtpunaH // 30 // satsamyaktvaparIkSAyAH, zrIvibudhavimalasUrikRtA(klRptA)yAH / samAptimagamattRtIyo'yamadhikAro mithyAtvabhit // 31 // natvA caityAni jainAni, smRtvA gurukramAmbujam / samyaktvasAdhanaM mukhyamarhaccaityArcanaM tridhA // 32 // caturtho'thAdhikAro'yaM, samyaktvasthairyakAraNam / / prArabhyate pramodena, bhavyAnAM sukhahetave . huNDAvasarpiNIkAla Agato bhasmayogataH / bhasmagrahavikAreNotthitaM zAsanapIDanam // 34 // paramindrAdibhAvena, prabhuvacaHprabhAvataH / abhUttatkAriNAM pIDA, tad duHkhaM kRpayA mahat // 35 // .. 313. . Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 36 // // 37 // // 38 // // 39 // // 40 // // 41 // jainAnAM jainacaityAni, paraM samyaktvasAdhanam / jainabhAsamatabhrAntairniSidhyante kuyuktibhiH DhuNDhakA grathilaprAyA, luGkA vyudgrAhitA jaDAH / / unmattavad bruvantyevArhaccaityArcA niSedhanam utsUtrANyaSTapaJcAzatsaGkhyAni bhASitAni taiH / DhuNDhakairgrathilatvena, svIyasaMsAravRddhitaH kalaGkAbhAvasaMyukte, zAsane caityazobhite / duSTaiH kalaGkite yasmin, grAhya parIkSya tad budhaiH svarNopamaM hi samyaktvaM, vahnitulyAH kuyuktayaH / grAhakaistatra bhavyaughaiH, parIkSyate'gnitApane tyaktastrI pratimA jainI, cApAdizastravarjitA / dRSTA bhavyajanairbhaktyA, saMsArabhayabhedinI parIkSA prathametyeSA, nirvikAritayA matA / mUrtidRSTA'rhatAM bhavyairamRtAnandadAyinI zrIarhatpratimArAdhyA, gnnbhRtprtipaaditaa| anuyogAdisiddhAnte, nikSepasyAdhikArataH nAma ca sthApanA dravyaM, bhAvazcetyanuyogake / proktaM nikSepacAtuSkaM, sthAnAGge tasya satyatA zrIvItarAgabimbe syAccaityazabdaH pravartate / saMjJAnArthazcitIdhAturghapratyayAntasaMmataH kASThapASANarUpeSu, yadAkRtivilokataH / saMjJAnaM smaraNaM teSAmudbodhakAtprajAyate ciJ cayane(i) tidhAtostu, caityazabdaH pradarzyate / arhadyakSAdigeheSu, pIThabaddhe tarAvapi // 42 // // 43 // // 44 // // 45 // // 46 // // 47 // 314 Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 48 // // 49 // // 50 // // 51 // / / 52 / / - // 53 // naikArthanAmamAlAyAM, trayo'rthAH pratipAditAH / jJAnArthazcaityazabdazca, vanavAcI tiraskRtaH sthAnAGge dazadhA satyaM, janapadAdivAkyataH / saMmataM satyabhedena, caityasyAstriyaH smRtAH vyutpattyA na hi sarve'pi, zabdAH sarvatra saGgatAH / gozabdo yadi gatyarthaH, kITikAdau na kiM mataH ! kadAgrahavazenaiva, mUrkhaNa kenacinmudhA / vyAkaraNAdisUtreNa, jJAnArthako hi sAdhitaH kutracinnAmamAlAyAM, jJAnArthako na bhASitaH / jJeyo'rhatpratimAvAcI, caityazabdo bahusthale AnandakAmadevAdizrAddhasamyaktvasUtrake / tIrthakRtpratimAvAcI, caityazabdastu nizcitaH . sUryAbhAdikadevAnAM, samyagdRzAM susUribhiH / AgameSUditaM caityArcanaM hitAdikArappam parIkSA chedatulyeti, dvitIyA caityahemasu / . siddhAntAkSaraTaGgaistu, sudhIbhirvihitA bhRzam parIkSaiva tRtIyAtha, prArabhyate'gnitApavat / zramaNopAsakAnAM no, hiMsA dravyastave'rhatAm zramaNopAsakAnAM hi, dravyastavastu mukhyataH / . . mahAnizIthasUtrokto, bhAvastavo'pi saMmataH rudradhyAnapramAdena, kRSNalezyAdiyogataH / prANAnAM vyaparopatvaM, hiMsA paJcendriyasya hi prANinAM dvIndriyAdInAM, mahArambhaH prabhASitaH / . Arambho bhUtasattvAnAM, vyavahArAdvivakSitaH // 54 // // 55 // // 56 // // 57 // // 58 // // 59 // 315 Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 60 ... // 61 // // 62 // // 64 // zAstre hiMsA vidhoktAnubandhahetusvarUpataH / jinAjJAbhaGgamithyAtvAddhisA syAtsAnubandhikA ayatanApravRttezca, hetuhiMsA prakIrtitA / yatanAM kurvatAM puMsAM, hiMsA svarUpato matA hiMsaiva sarvato duSTA, yadyapi pratipAditA / yadutsargApavAdAbhyAM varjanIyA tathApi ca kaSTasAdhyaH khalutsargaH, sukhasAdhyApavAdatA / siddhAntavRttikAyAM ca, tayorlakSaNamIritam jJAnadarzanacAritrANyeva mokSasya mArgatA / jaghanyamadhyamotkRSTAdArAdhyA paJcamAGgake utkRSTArAdhanotsargAjjaghanyA cApavAdataH / madhyotsargApavAdAbhyAM, bhagavatyaGganizcitA jJAnAdInAM tu mArgANAmekaikArAdhanA tridhA / jaghanyamadhyamotkRSTA, saGkhyAsaGkhyAtabhedikA jaghanyArAdhanAyA hi, sthAnAnyapramitAni ca / evaM jJeyAni sarvatra, madhyamotkRSTayorapi samyagdRSTiguNasthAne, dezavrataguNe tathA / jJAnAdyArAdhanA proktA, jaghanyAdikabhedataH caturthe tu guNasthAne, vratAbhAvo vizeSataH / samyaktvavratibhaktyaiva, jJAnAdhArAdhanA matA dIkSAsAhAyyadAnena, cAritrAdimahotsavAt / caityaprAsAdabhaktezca, jJAnAdhArAdhanA bhavet evaM dezaguNasthAne, pratyAkhyAnAdvizeSataH / cAritrArAdhanA proktA, bhaktAdau yatanA bahuH 316 // 67 // // 68 // // 69 // // 70 // // 71 // Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 77 // tyAgo'nubandhahiMsAyA, bhaktAdike ca dRzyate / hetusvarUpato hiMsA, tato'tyantalaghIyasI // 72 // proktAnubandhahiMsAyA, hetuhiMsA laghIyasI / tasyAH svarUpahiMsApi laghIyasItarA tathA // 73 // upadezo na hiMsAyA, dravyastave'rhatAM punaH / zrAddhAnAmanubandhAcca, hiMsAtyAgastu pUjane // 74 // parigrahamahArambhatyAgo dravyastave bhavet / zramaNopAsakAnAM ca, jinaprAsAdasarjane // 75 // yatsAdharmikavAtsalyaM, tIrthayAtrAvratotsavaH / udyApanAdikaM jJeyaM, sarvaM yuktaM jinAgame // 76 // kRSNazreNikamukhyAnAM, jJAnyAdibahubhaktitaH / jJAnAdhArAdhanA jAtA, jJAtAdisUtrataH zrutAH / arthAtkAmAcca dharmAcca, ye ghnanti mandabuddhikAH / . praznavyAkaraNe yatsyAt, tattu mithyAtvasaGgamAt / anyathA kimu sAdhUnAM, vaiyAvRttyAdi kalpate / pratikramaNamatra syAccenmithyAtvaM kathaM gatam ? // 79 // yatra cetprANinAM ghAtastatra mithyAtvamucyate / bhozcitte tu tathaivaM (tavaivaM) syAt, samyaktvaM kasya kathyate ? / / 80 / / dharmArthaM prANinAM ghAto, mithyAtvaM tatra manyate / / vihArAdau munInAM cenmithyAtvaM kiM na kathyate ? // 81 // cetpratikAntito naiva, mithyAtvaM pratipAdyate / prAyazcittaM zruteH proktaM, dazadhAlocanAdikam // 82 // mithyAtvapratipattau ca, mahAvratavighAtane / . yadIryAyAH pratikrAntau, zuddhirbhavati nirmalA // 83 // .. 317 // 78 // Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 84 // // 85 // // 86 // // 87 // // 88 // // 89 // cetpunazcaraNAropo, vRthA sUtre nirUpitaH / vihArAdau na mithyAtvaM, mUlacchedo'pi tanna hi gRhAdipratibandhasya niSedhArthaM tapasvinAm / vihArastIrthakRtkhyAto, yatanayA nadIjale dhanAdipratibandhasya, nivAraNAya gehinAm / jinapUjA jinAkhyAtA, yatanayA jinAgame munInAM tu yatheryAyAH, pratikrAntivihArake / tathaiva jinapUjAyAM, pratikrAntiH kathaM na cet IryAdivyavahAro'pi, sAmAyikAdike punaH / jinAbhigamasevAdau, na zruteryAgatiH kadA avidhyAzAtanAyAzca, mithyaivAstu punaH punaH / iti sarvatra vaktavyaM, pUjAyAM bhavikairjanaiH vAdIti vacanaM zrutvA, pUnabUte prabhASayA / vihArasya ca pUjAyA, mahadantaramucyate vihArAdau tu saMkoco'nudIrNAlocanA punaH / prAyazcittaM pratikrAnti: sAdhUnAM dUSaNaM na tat . atrAnumodanAdIrNA, nindanAlocanA na vA / pUjAyAM kIdRzo dharmaH, zrAddhAnAM samudIritaH ? anabhijJena keneti, proktaM tasyottaraM zRNu / supratyAkhyAtamAkhyAtaM, sAdhUnAM sarvato vratam yAvatAM prANinAM loke, sattvAdInAM vadhe kRtam / pratyAkhyAnaM tu nirgranthaistridhA tridhaiva dRzyate pratyAkhyAnaM hi kRtvaiva, vastuno yasya sarvathA / tasyaivAcaraNaM kartuM, saGkocaH pratipAdyate 318 // 9 // // 91 // // 92 // // 93 // // 94 // // 95 // Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 96 // // 97 // // 98 // = // 99 // // 100 // * // 101 // vanaspatyAdijAti cet, supratyAkhyAya sarvathA / ekAmraphalabhuktau tat, saGkocastasya kathyatAm . vratabhaGgo'sti cettasya, sAdhUnAM sa kathaM na hi ! / vihArAdau ca sattvAdeH, sAkSAdvadho vilokyate evaM sati na saGkoco'nudIrNatApi no bhavet / na ceryApathikImAtrAt, pApaM nazyati ghAtajam AmrAdidazajAtInAM, vanaspatisvarUpataH / zrAddhena kenacillabdhaM, pratyAkhyAnaM vivekata: bhujyAtpaJcaiva tanmadhyAt, paJcAnAmabhayaM yadA / tadA vanaspatInAM ca , saGkocaH sukhamucyate zrAddhAnAM jinapUjAyAM, hiMsAsaGkoca IritaH / uttamajAtipuSpebhyo'nyeSAM kila nivAraNam . syAdanubandhahiMsAyAstyAgo'tra sarvathA punaH / avidherheturhisaiva, hiMsA svarUpato.vidheH upayuktAnagArasya, pAde pramAdayogataH / . yathoktA bhagavatyaGge, pakSipotavirAdhanA tatreryApathikI proktA, kriyA kevalinAM punaH / / / syAtsAmparAyikI tatra, guNasthAnAnurodhataH pUjAyAM sthAvarANAM hi, jantUnAM ca viraadhnaa| . zubhabhAvanayA bhaktyA, svalpo bandhaH prajAyate bhUyasI nirjarA jJeyA, zrAddhAnAM munidAnataH / yathAdhAkarmikAhArAdhikAre paJcamAGgataH vAde parAjayAvAdI, brUte gautamavadyathA / vihAro vatinAM yuktaH, siddhAntavacanAtpunaH // 102 // // 103 // // 104 // // 105 // // 106 // // 107 // 319 Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 108 // // 109 // :: // 110 // // 111 // // 112 // evaM cettarhi siddhAnte, zrAvakANAM nirUpitam / pUjaivopAsakAdau tatkAraNaM nivRtestathA pUjAyAH siddhilAbhazceccAritraM tarhi niSphalam / pradhvareNAdhvanA kazcit, prApnuyAnagaraM tu yaH vakreNa naiva mArgeNa, gacchati sa kadAcana / . evaM cetpUjayA sidbhizcAritraM niSprayojanam locAdikaSTasAdhyaM syAccAritraM niSparigraham / gRhNAti na kadA kazcit, pUjA tu sukhasAdhanam .. vAdivaca iti zrutvA, siddhAntikaH prabhASate / aho buddhistvadIyAtra, cAturikA ca varNyate sthAnAGge dvividho dharmo'gArAnagArabhedataH / agAro dvividhaH proktaH, samyaktvadezabhedataH yadyanagAradharmastu, syAt saMpUrNadayAmayaH / mokSAGgaM tarhi sarvo'pi zrAddhadharmo nirarthakaH sAdhubhyaH zuddhadAnena, syAnmahAnirjarA yadi / bhagavatIvacaH zrutvA, kazcid brUyAd vratena kim ? evaM siddhAntasAmarthyAdvAdI niruttarIkRtaH / punabUte pravAdena, seyaM sanmukhabhASayA ekaiva bho dayA yatra, dharmastatraiva bhASitaH / zrAvakasyApi sAdhozcAnyattu sarvaM nirarthakam pApasthAnAni santyevASTAdaza duHkhadAnyapi / teSAM na bhAvato dharmo, jinezvaraiH prabhASitaH pApasthAnAni vartante, saptadaza parANyapi / teSAmabhAvato dharmaH, kiM na syAttvanmate vada / -- // 113 // // 114 // // 115 // // 116 // // 117 // // 118 // // 119 // 320 Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 120 // // 121 // // 122 // // 123 // - // 124 // . // 125 // paramastu dayAdharma eka eva bhavanmate / mRSAvAdAdyabhAvo hi, dharmo nAsti kadAcana tvadIyaM kIdRzaM jJAnameSA kA ca vicAraNA / tvamate tu nigodeSu, dharmo'stu nAnyajantuSu saMsAravAsijIvAnAM, pravRttiryatra dRzyate / SaTkAyahiMsanaM tatra, sAdhUnAM gRhamedhinAm vaiyAvRttyAdike sAdhordAnAbhigamanAdike / pravRttiH zrAddhalokasya, hiMsA vinA kva dRzyate ? azakyaparihArAdau, hiMsAM naiva prabhASyate / sAdhUnAM zrAvakANAM ca, vaiyAvRttyAdisevane yatanAM kurvataH sAdhoH, prANinAM ca vadhe sati / hiMsA saMbhAvyate naiva, prAyazcittaM punaH punaH supariharaNIyaiva, hiMsA'sti jinapUjane / sacittAnAM ca puSpANAM, jaladIpAdivastUnAm yatra hiMsA na dharmaH syAdyaduktaM ca tvayA purA / svamukhenaiva hiMsAyAM, satyAM dharmo nirUpitaH AtmArthI tvaM ca cedbhadra !, svIyaM vaco vicAraya / yatra hiMsA na dharmaH syAditi samyak svacetasA hiMsA syAtte paraprANaparityAgAtmikA mate / . azakyaparihAratvaM, tatra noktaM tvayA purA yatra hiMsA na dharmaH syAdazakyaparihArataH / pUrvAparavirodhena, tatra vAkyaM pravartitam varamastu mate'smAkamiSTApattistu jAyate / . evaM jAnIhi pUjAyAmazakyaparihAratAm . . 321 // 126 // // 127 // // 128 // // 129 // // 130 // // 131 // Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 132 // . // 133 // // 134 // // 135 // // 136 // . // 137 // mohanIyaM dvidhA karma, vratasamyaktvaghAtakam / cAritrAvaraNaM karma, hiMsAyA: kAraNaM matam darzanamohanIyasyAbhAvAtsamyaktvamudgatam / tato bhaktijinendrasya, tataH puSpAdipUjanam cAritrAvaraNAtkarmarUpAdArambha ucyate / aviratyudayAdbhaktiH, sAvadyaivaM svarUpataH dharmadvayaM ca puSpAdau, sacitte'sAratAvadhaH / azakyaparihAro'sti, bhaktau sAratayA punaH hiMsA) na ca puSpANAmAnayanaM jinArcane / puSpeSu sAratA dRSTA, supuSpairjinapUjanam / puSpAdibhyaH sacittebhyaH, padArthA bahavo varAH / pujA taireva kartavyA, kiM sacittena vastunA ? aviratyudayAtpuSpAdikaM grAhyaM subhaktitaH / anyatra tasya. puSpAde rakSAkRnnAsti kazcana . puSpANAM yAvatAM loke, syAdviSayAnubandhataH / hiMsA saMsAriNAM bhaktyA'rhatAM puSpArcane na sA navakoTyA na tattyAgaH, zrAddhAnAM dezato vratam / pUjAyAM navakoTyAstaddhisAtyAgo jinArcane maNiratnamayI bhUmiH svarge'sti svargiNAM katham / svarNAdau tatra sAratvaM, puSpebhyo hi pradarzyate puSpeSu zubhagandhatvaM, susparzatvaM sukomalam / ujjvalatvaM vizeSeNa, cetyAdi bahavo guNAH tAn guNAn pravilokyaiva, puSpeSu zrAvakA janAH / pUjayanti jinAn bhaktyA, puSpaireva vizeSataH / // 138 // // 139 // // 140 // // 141 // . // 142 // // 143 // Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 144 // // 145 // // 146 // // 147 // // 148 // // 149 // evaM sArapadArthA ye, saMsAre hi jalAdayaH / bhaktistaireva kartavyA, tIrthakRtAM ca muktaye na ca tajjIvahiMsArtha, puSpAdibhirjinArcanam / puSpAdijIvahiMsAyAmazakyapaparihAratA pUrvoktaguNayuktAnyacittavastUni santi cet / tAni tyaktvA sacittAni, gRhItvA tAMzca pUjayet mithyAzalyaM bhavedekamekato hi parANyapi / pApasthAnAni tolyante, mithyAtvamadhikaM tataH hiMsAdyaSTAdaze sthAne, mithyAtvamadhikaM matam / mithyAtvApagamAddhisA, zIghraM nazyati dUrataH samyaktvazuddhimAdadhyAgjinapUjaiva bhaktitaH / cAritraM prApnuyAtprANI, zIghraM darzanazuddhitaH ata eva surAH sarve, sacittaiH kusumaivaraiH / yojanaM maNDalaM cakrurbhaktyA samyaktvazodhanAt .. naubhaGgAdyupasargAttu, samyaktvaM naiva khaNDitam / zramaNopAsakAgryeNa, zrutaM jJAtAdisUtrataH ataH pAragapUjAyAM, hiMsaiva nAsti kAcana / vihArAdau ca sAdhUnAM, nadyuttaraNavadyathA / evaM cettarhi sAdhUnAM, pUjA yogyA vihAravat ?. / iti vAdivacaH zrutvA, saiddhAntikaH prabhASate vimuktadravyarogANAM, nirgranthAnAM na cocitA / pUjauSadhasamA jJeyA, nirogiNAmivoditA yAvaddIkSA na cAyAti, mUrcchatyAgastu no bhavet / tAvajjinendrapUjAM ca, kuryAd gRhI subhaktitaH // 150 // // 151 // // 152 // // 153 // // 154 // // 155 // 323 Page #333 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 156 // // 157 // : // 158 // // 159 // // 160 // // 161 // pUjAyAmarhatAM naiva, hiMsA'gnitApavanmatA / parIkSeti tRtIyA hi, samAptA bahuyuktibhiH parIkSA kriyate turyA, ghanakuTTanavadvarA / zrute'rhatpratimA''rAdhyA, proktA saGghasya bhaktitaH stavastutipadenaivArhataH sadguNavarNanA / kartavyA bhavyajIvaughairuttarAdhyayanAditaH zramaNopAsakAnAM ye, manorathAstrayaH zubhAH / tanmahAnirjaraM proktaM, mahAparyavasAnakam kadA parigrahatyAgaM, svalpabahudhanavyayAt / kariSyAmyahamevAdyo, manorathaH zubhAvahaH cAritraM ca grahISyAmi, manoratho dvitIyakaH / saMlekhanAM kariSyAmi, tRtIyo hiM manorathaH AzvAsAH kila catvAro, gRhiNAM samudIritAH / teSAM hi prathamAzvAse, dravyastava udAhRtaH .. iti sthAnAGgasUtrokterbhAvanIyaM svacetasi / samyagdRgbhiH sadA kArya, gRhasthocitameva hi ye samyagdRSTayo jIvA, yAvanto bhuvanatraye / teSAM caityAni pUjyAni, sUtraupapAtikAditaH evaM bahuSu sUtreSu, niyuktyAdiSu bhASitaH / dravyastavAdhikAro hi, gRhasthAnAM sukhocitaH parIkSeyaM caturthI syAt, siddhAntAkSarasaMmatA / samAptA zamabhAvena, caityArAdhanagarbhitA vyavahAranayenaiva, samyaktvaM suvicAritam / nizcayanayato jJeyaM, vizeSajJAnibhirdRDham 34 // 162 // // 13 // // 164 // // 165 // // 166 // // 167 // Page #334 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chadmasthaiH khalu na jJeyaM, dazasthAnaM vizeSataH / bhavyAbhavyAdikaM proktaM, gaNadharairjinAgame / // 168 // caturthIti parIkSeyaM, siddhAntAkSarasaMmatA / tADanavatsamAptaiva, prekSyA bhavyaiH sudRSTitaH // 169 // paJcAGgayA anusAreNa, zrIgurvAdiprasAdataH / gRhasthAnAM yathAyogyaM, samyaktvaM suparIkSitam // 170 // iti caturadhikAraiH sArasamyakparIkSA pravacanavacanoktyA jainayuktyAprasiddhA / kumatimatatamisracchedinI caityavRttyAM, vibudhavimalasUrIzoditAtIrthabhaktyA // 171 // vimalapadabhRtzrIAnandAbhidhAnamunIzvarAH, suvihitavarAH saGgItArthAstapAgaNamaNDanam / kRtanijahitAsteSAM paTTaprabhAkarazekharA, vijayapadayukzrIdAnAkhyA yuge zubhasUrayaH teSAM paTTaviyattale savijayAH zrIhIrasUryopamAH, kSityAmakbarasAhinAdyutimatA vikhyAtasatkIrtayaH // 172 // zrIsenAdvijayAkhyasUrisubhagA: paTTezahadyAspadam, sUrizrIvijayAdidevamunayo gacche tapAnAmani // 173 // teSAM paTTe prabhAkhyA vijayapadayutAH sUrimukhyAH babhUvu statpaTTejJAnasUripravaravimalA sAdhusaMvignasaMjJAH / zrIsaubhAgyAbhidhAnA jaladhipadayujaH surisaMpatprayuktA steSAM paTTe tapasvI sumatijalanidhiH sUrisaMjJAnvito'bhUt // 174 // dhatte nyAyayazA yazovijayatAM zrIvAcako nAmani sAhAyyAbudhaRddhinAmavimala: saMvegamArgasthitaH 325 Page #335 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tacchiSyo gurukIrtikIrtivimalo buddho gurustacchizuH sUriH zrI vibudhAbhidhAnavimalo granthaM vyadhattAmukam // 175 // noraGgaMbAdapuryAM prathitajinagRhazrAddhavargAnvitAyAmAcAryo yauvarAya'savimalamahimA sUrinAmnA prasiddhaH / nItyAdyaiH sAraziSyaiH zubhaparikarito grantharUpaM tvakArSIdbhavyAnAM dharmahetoH.sa vibudhavimalaH zuddhasamyakyaparIkSAm / / 176 // yatrArAdhyA jainyaH, pratimAH samyagdRSTibhiH zrAddhaiH / / grantho vibudhavimalagaNikRtaH sa samyakparIkSeti . // 177 // zAke nandavAdhirasacandramite saMvatsare jyeSThamAsi vahnividhuparvatacandramite vikramasaMvatsare zubhe / zuklapakSe trayodazyAM, samApto'yaM hi granthakaH / bhAnuvimalasAdhvarthaM, bhavinAM sukhakArakaH // 178 // yatkiJcitsiddhAntAdviruddhaM likhitamanupayogena / tacchodhyaM vidvadbhirmithyA taduSkRtaM me'stu // 179 // granthaH siddhAntayuktArtho, vAdivAdasamanvitaH / ciraM jIyAjjagatyAM hi, yAvaccandradivAkarau / // 180 // ujana Page #336 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahopAdhyAyazrIjayasomagaNivaraviracitA // pauSadhaSaTtriMzikA // pasariyanANapayAsaM, pAsaM paNamittu savvaguNavAsaM / aisayarAsisamiddhaM, vaMchiyadANeNa supasiddhaM // 1 // suramahiasuapaoNihi-majjhagayaM lahia suddhadiTThIe / posahavayaparama'tthaM, daMsemi jaNANa suhiya'tthaM // 2 // AraMbhadosabhAru-vvahaNeNa ya parikilaMtacittassa / AsAsamiva posaha-vayaM pasaMsaMti varagihiNo paidiyahaM so kIrai, niyamiyapavvesu pakkhiyAisu vA / iya posahovavAse, vippaDivattI samakkhAyA savvehiM suyaharehi, kahiyaM vihicariyavAyasuttehiM / cAuddasa'TThamuddiTTha-puNNamAsIsu vayameyaM // 5 // taha uddichupaeNaM, pasiddhakallANayAisu sutihIsu / saMgahiyaM vayameyaM, sirisIlaMgeNa bitiyaM'ge. caumAsayA'tirittA, vi puNNimA'mAvasApasiddhattA / uddiThThapae nihiyA, tehi vi saMvacchari vva tahiM // 7 // tulle vi pasiddhatte, nihiyAu vae eyA (imA) u na'nnA(o) u| taha AgamuttameyAsu pakkhiyaM vanniyaM satthe // 8 // // 4 // // 10 // ukkiTThasAvayANa vi, niyagharavAvAravippamukkANaM / pavvesu ceva posaha-paDimA samayammi niddiTThA tassAvassayatattattha-sAvagapaNNattigaMthavittIsu / paMcAsagacuNNIe, paidiNakaraNe niseho vi 327 // 11 // Page #337 -------------------------------------------------------------------------- ________________ NAe naMdassa udA-yaNassa paNNattie pA paNNattaM / jai vi ya pavva tti payaM, payaMpiyaM taha vi annattha // 12 // aNNattha kayacauddasi-rayaNIposahavayassa naMdassa / / tiNhAvutte tti tao, pavve cciya tassa niTThA vi // 13 // tattha abhattadugaM so, puvvamapavvesu kAsi pavvadiNe / posahavayaM ti najjai, pulviM pavvassa'NuvalaMbhA : // 14 // jeTThAmUle bArasi-diNAo savvANi jeNa pavvANi / pavvesu teNa posaha-gahaNaM tassAsi iya anne // 15 // tahaya subAhU cAu-ddasAipavvesu aNNayA kAsI / aTThamajuo ya posaha-miya vuttaM suhavivAgammi // 16 // tattha ya paraMparAe, savvesi dhammagacchagIyANaM / egadiNAo purao, posahagahaNaM puNo'NumayaM // 17 // devasiyAhorattiya-rattiyabheehi posaho tiviho / jaM uccAraiti. navA-'horattadugAimANeNaM // 18 // saMpai paraMparAe, jai jugavaM taM vayaM na gahiyavvaM / tA nUNaM pavve cciya, posahagahaNaM mayaM tassa // 19 // amhANa saMpayAe, kAUNa ya so abhattadugameva / aTThamajutto posaha-vayaM ca pavve akAsi tti .. // 20 // abhayakumArassa tahA, aNuciyasAvajjakajjakArittA / bharahassa va kiNhassa va, na ya juttaM posaho tti vaye // 21 // evaM sirivijayassa vi, nUNaM sagadivasaposahottIe / - majjhaNhe cciya niggama-vayaNAu na so vao'bhimao // 22 // posahauvavAsapayaM, posahasado ya pvvuvvaase| kattha vi uvavAse cciya, annattha vi posahe tti payaM // 23 // 328 Page #338 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jo puNa vayAhigAre, tasseva payassa pavvauvavAso / attho satthe lihio, neo so no pavattikaro . // 24 // AhArAipayANaM, jai vi hu-kayadesasavvabheyANaM / bhaMgA bhavaMti asiI, tu vi do bheyA vae'NumayA // 25 // sAmAie vi egUNa-paNNabhaMgesu egamiha gahIyaM / aNNe vi hu jai bheyA, tattha pamANaM ? pasaMgo to // 26 // tattatthavivaraNe jaM, paDivAisu aNiyayattamassuttaM / - tattha ya bIyaM sattI-sabbhAvAI na vottavvaM // 27 // aniyayatihigaNaNAe, gaNiyattaNau na hojja niyatattaM / posahavayassa vacchari-pavve tti viruddhamubhayattha(vi) // 28 // silaMgAyariehi, taha uddivAsu posaho'niyayaM / uddiTTo bitiyaMge, iha ya aNiyau tti puNa doso // 29 // kiMtu tahiM jai kallA-NayAi hojjA ? tao vayaM kujjA / iharA na vetti te puNa, niyamiyadiNagahaNao na sayA // 30 // satthANusArao naNu, posahagahaNe tihIu eyaao| . AyariyAvaraNAo, annattha vi aNumayaM evaM // 31 // caNu aNavajju kajjaM, kajjumiNaM savvayA'NupehaM va / saccaM sajjhAyAisu, giijjai velAvayAINi // 32 // posahatihiparama'ttho, iya kahio ssmyaannusaarennN| karaNavihI jiNavallaha-kayaposahapayaraNAu puNo // 33 // maimaMdayAivasao, jaM lihiyaM iha ya AgamottiNNaM / maimaM dayAi vasao, soheu tayaM suhIvaggo // 34 // iya suya-suyaharasammaya, kaivayavayaNehiM payaraNaM suhiyaM / / lihiyaM sihi-jalanihi-guha, muha-vihi-varise suhariseNaM // 35 // Page #339 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jugavarajiNacaMdANaM, ANaM lahiUNa kayapamoyANaM / supamoyapayaraeNa ya, gaNiNA "jayasoma"nAmeNaM // 36 // // 2 // // 4 // mahopAdhyAyazrImaddharmasAgaragaNikRtA ||iiryaapthikiisstttriNshikaa // paNamia jiNavaravIraM, jugapavaraM hIravijayasUrivaraM / iriAvahiaviAraM bhaNAmi kiriANa suddhikaraM paDhamaM iriA kiriAmitte muNiA mahAnisIhAo / pAsAyapAyarovaNamAimmi maNoharAsumayaM vAvaraMtarasatte citte viNNANamAi nAhimayaM / AraMbhAipavatte citte kaha dhammaNuTThANaM ? saDDhANaM sAmaiaM duvihaMtiviheNa hoi jinnbhnniaN| maNavayakAyavisohI kAyavvA teNa dhIreNa iriAe maNasuddhI puttippehAi tayaNu taNusuddhI / vAyAsuddhI siddhA paDikaMto bhaNai jaM niuNaM . // 5 // aNNaha egaviheNaM puttippehAi jeNa taNusuddhI / taM pi musA jaM iriaM viNA Nu No puttipaDilehA kajjaM heUaNurUvaM parUviaM puNNapAvudAharaNA / loialouttarie magge sagge vi jaha bheo kei vi pacchA iriAvahiAe~ paDikkamettipayabhaMtA / ' sAmaie No iriA paDhamaM juttaM ti jaMpaMti tassuvaeso luAlAlAjAlaM va khuddamuddANaM / / juttisalAyaM gahiuM cheA chidaMtu taM jAlaM // 7 // // 8 // 330 Page #340 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 10 // // 11 // // 12 // // 13 // // 14 // // 15 // tassa maI paDhamiriA sAmaNNaM taM mahAnisIhavayaM / jaM puNa pacchA iriA taM khu visesu tti cuNNIe taM micchA jaM paccheriAi-na kiMci paoaNaM bhnniaN| na ya paDhamA paDiseho nADovo puttipamuhehiM kevalanAmuccAro sagihe taha sAhumUli AlAvo / jaM taM visesavayaNullavaNaM ummattakelisamaM paDhamiriAipaoaNamuvaiTeM tayaNu dhammaNuTThANaM / sAmaNNaM taM vayaNaM jaMpato devatAyatto jaM puNa pacchA iriA ciigamaNatirohiA na sAmaie / tamhA kupakkhakappiaatthasamatthA na sA iriA kiM tu pahagamaNakiriApaDisehapayAsayaM imaM vayaNaM / jaM paMcamAi vayaNaM paMcAsayajoguvAesu . puv ipacchA duNha vi egaTThA jai havaMti tA NUNaM / . do iriA sAmaie siddhA siddhAMtaaviruddhA . ahavA dasaveAliavittIi visesiUNa bhaNiavvaM / hujjA haribhaddeNaM aNNaha bhadaM na niavayaNe paDhamiriApaDiseho Agamamitte Na keNaI suNio / paDhamA nimittabIyA bIA NibbIryayA NeA. posahie sAmaie paDhamiriA sammayA ya tassamae / tA iareNa'paraddhaM kiM ? kovo jeNa tassuvariM jai kevalasAmaie diTThA pacchA puNo na posahie / tA kimadiLeM paDhamA paDisehaM kuNai mUDhamaNo ahavA paDhama iriaM uvaesaMtA vi amha AyariA / niayanibaMdhe pacchA tucchaM bhAsaMti kaha vibuhA ? . . 331 . // 16 // // 17 // // 18 // // 19 // // 20 // // 21 // Page #341 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 22 // // 23 // // 24 // // 25 // loTA // 26 // // 27 // saMghAyArabhihAe vittIe iriapuvva sAmaiaM / bhaNi pukkhalisAvayasaMbaMdhe taM pi boddhavvaM . eteNaM bahuThANullAvatarummUlio sa mUlAo / . savvattha vi paramatthAvassayacuNNi tti igaThANaM taha AyariaparaMparasamAgayaM iriapuvva sAmaiaM / aNNe dUri diaMbaru caudasipakkhIva sakkhI vi pacchA iriAvisae tucchA sacchaMdacAriNo keI / dIsaMti siDhilamUlA naikUlanivAsiNu vva dumA jiNavayaNaM pi paraMparasamAgayaM savvasammayaM hoi / mUDhA tameva mottuM tadikkadesaM paloaMti te ahiruhittu sAhaM chiMdaMtA chinasannisannANA / saraNaM kuNaMti sAhApattaM puNNeNa paricattA' je chaDDittu paraMparamacchinnaM suttataMtukayasaraNA / viNu vatthaM kaDidorAlaMkiadehA virAyaMti . cittaM sayaM asIsA sIse kAUNa huMti gurugurunno| titthaM ThAvitA vi a titthayarattaM na pArviti jaM suMdarabuddhIe navINakaraNaM niayakiriAsu / taM ceva tassa titthA bAhirabhAvaM pabhAsei jai aNNaM acchinaM titthaM hujja'nnahA tu taM ceva / titthaM ahavA titthuccheo Neo a niuNehiM eAhiM juttIhiM bodijjaMtA vi je na bujhaMti / te khalu cikkaNakammA lahukammA sesayA NeA jaM kiriANa vihANaM paraMparAsaMgayaM samaggaM pi| taM sutte pAsaMtA puSphe rukkhaM va mukkhayarA // 28 // // 29 // // 30 // // 31 // // 32 // // 33 // 332 Page #342 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaM NaM suttajjhayaNaM guruvasayaM bhaddabAhuvayaNaM pi / ArAhio gurujaNo suaM bahuvihaM lahuM dei // 34 // navakararasarayaNIsaramia 1629 vacchari dhammasAyarappabhavA / dhammuccAranimittaM sacchiyabattIsiA rayaNA // 35 // evaM iriApuvvaM je sAmaiaM kuNaMti suddhamaNA / tesiM ceva pasannA sirihIravijayajugapavarA // 36 // // 1 // // 2 // mahAmahopAdhyAyazrIdharmasAgararacitam ||pryussnnaadshshtkm // namiuM vIrajiNaMdaM kAlayasUriM ca sakkapaNayapayaM / saMpayapajjosavaNAtihiniamaM saMpavakkhAmi kAraNiA ya cautthI kAlagasUrIpavattiA titthe / savvesi sammayA khalu lovaMto titthaAsAI.. NaNu juNhapaMcamIe bhaddavae vaddhamANajiNaNAho / pajjosavaNaM kAsI taM ceva ya gaNaharappamuhA . ia suttapakkhadakkho paraMparAsaMgayaM pi cautthidiNaM / parivajjai so titthAsAyaNakArI kahaM Nu bhave ? ' ia ce vuccai paMcamipavattaNaM ceva titthapaDikUlaM / taM cia titthakarassa vi jaM pujjaM taM pi tassAvi titthapaDikUlacArI titthayarAINa hoi savvesi / niamA avaNNavAI paccakkhaM puNNacakkhUNaM jeNa vigappia titthaM vigappiA teNa titthagarapamuhA / usahAianAmehiM nianiakuvikappasiddhikarA 333 // 4 // // 5 // // 6 // // 7 // Page #343 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 8 // te khalu paraMparAgayatitthAiamacchareNa pddivkkhaa| bhAsaMta'vaNNavAyaM kiM cittaM cittamaMtANaM ? aha kappio jiNido kahaMti saMkA vi neva kAyavvA / jeNa balavaM pi titthaM vigappiaM tassa kiM na'nnaM? // 9 // cIvarakhaMDAimayA bAliakIDAi raia DhiMgallA / vahuvarasannAkiriAvisau vva kuvakkhiaM titthaM : // 10 // titthapaNAmaM kAuM kahei sAhAraNeNa saddeNa / savvesi sannINaM joaNanIhAriNA bhayavaM // 11 // eAriso jiNido amhaM ti vigappio na jA taav| . titthavigappaNamahalaM evaM aNNaM pi viNNeaM // 12 // khavaNayavayaNaM dUre puNNimio bhaNai pucchio sNto| puNNimiaM khalu titthaM namaMsiyaM jeNa so arahA // 13 // vaDagacchAo puNNimu puNNimao saDDapuNNimaMcaliA / dohiM AgamanAmA kuccayarA kharayaro jAo . // 14 // ia vuDDavayaNao'NaNNagaIi siddho kuvakkhapakkhammi / arahA vigappio khalu caudasititthe a jaha saMto // 15 // teNaM cia titthayaro no kusalo naggiANa ia vayaNaM / bhaNiaM haribhaddeNaM paccakkhaM paMcavatthummi // 16 // tA kaha arahAINaM avaNNavAI kuvakkhio bhaNio ? / jeNaM tusahAINaM pAvesu kao sa Arovo // 17 // NaNu usahAiaNAmArovo pAvo havijja tA NUNaM / . paDimAsu a taha NAmArovo jutto kahaM Nu bhave ? // 18 // No paDimuppahasappahaparUviNI kintu ThavaNabuddhIe / ThaviA tabbhattAsayavuDDikarI nianiapahesu // 19 // 338 Page #344 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nianiaruivisayANaM devANaM sAraNAiheu tti / saddiTThINaM suhayA vivarIA micchadiTThINaM // 20 // teNa'nnautthiehiM gahiA SaDimA vi tesi No suhayA / tammayapasaMsaNAIdosA dussAvi tittheNaM // 21 // paramatthao na nAmArovo paDimAsu usahamAINaM / jaM ia ThavaNasahAvo aNNaha ThavaNA vi No hujjA // 22 // ahavA''rovo vi bhave jai jiNapaDimAsu hariharullAvo / hariharapaDimAsu tahA jiNAIsanna tti pAvamaI / // 23 // titthajuo titthayaro vigappio daMsio avttphe| aha siddhataM pi tahA vigappiaM kiMci daMsemi // 24 // jiNasamae siddhaMto nijjuttippamuhaatthaparikiNNaM / . suttaM gurukamavihiNA ahIamahINaM pi jaM saMtaM // 25 // taM suttaM NegavihaM NANArayaNAhiM purisapuvvIhiM / attho na ya'Negaviho jahiMdasakkAisaddattho . // 26 // jaha mehA jalamegaM aviNAsaya'NegabhAyaNAhigayaM / No bhinna bhinnaM puNa asuigayaM taha arihabhaNiaM // 27 // suttaM bhAyaNakappaM attho jalasanniho tao bhiNNo / vivarIasannio jo NarasaNNAvirahio Neo . amugaM sutte bhaNiaM bhaNiaM amugaM ca pgrnnppmuhe| ia vavahAroM aisathaNANivivakkhAi vikkhAo // 29 // aNNaha pagaraNapamuhaM suttaM cia suttalakkhaNeNa juaN| jo puNa bhiNNuvaeso kuMbhAijaluvva aviruddho / // 30 // tattha vi saMtikkakkharalovI ahio vilakkhaNo bhiNNo / so siddhatAbhAso kA vattA desadesehiM ? // 31 // 334 // 28 // Page #345 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kei vi bhaNaMti amhe maNNAmo suttameva siddhataM / kei vi suttaM suttANusAri nijjuttipamuhaM pi. // 32 // kei vi suttavivegaM amugaM amugaM ca neti vinnnnaannaa|.. savve makkaDatAvaNakappaM kappaMti dhammapahaM ... // 33 // jiNabhaNiamatthamuttiarayaNehiM suttadoriraiehiM / hAro cakkhuharo kavikaMThapaiTTho pahAviTTho // 34 // tatto kevalasuttaM mahia caijjA vi muttiApamuhaM / bAlo tti uvalabhAraM maNNaMto paMDiaMmaNNo // 35 // ahavA suttanareNaM vavahAro jai havijja phlvNto| . tA kevalasutteNa vi dhammapavittI vi phalavaMtI // 36 // ahavA kevalasuttaM siddhaMtaM bhaNaMi suddhadhammakahaM / so sirahINanareNaM kao viAro tti ghosei // 37 // jaha cittI naracittaM lehaMto paDhama sIsamAlihai / taha siddhaMtanarassa vi atthoM sIsaM jiNiMdutto . // 38 // kevalasuttaruI puNa saddatthaviAraNaM pi kuNamANo / vivarIameva atthaM bhAsai ihamiNamudAharaNaM // 39 // nivavayaNA jahasaMbhavaNANArUvAI cittlihiaaii| te annasannavAI bhaNNai bajjho tti jaha mukkho // 40 // taha jiNabhAsia atthA siispsiisaairiasuttaaii| aNNatthavAI tesiM bhaNNai tittheNa bajjho tti // 41 // kammakhaovasamA khalu siddhaMto suddhabuddhisaMbaddhe / . so'bhinivesAbhigao vivarIo esa paramattho // 42 // jo puNa putthe lihio siddhaMto so a davvaMo davvaM / jaM jaM bhAvaM pagayaM pamANaM taM teNa bhAveNa // 43 // 335 Page #346 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 44 // // 45 // // 46 // // 47 // // 48 // // 49 // jaha egA jiNapaDimA bahurhi diTThA vi diTThiaNusArA / nianiaruibuDDikarI evaM cia davvasiddhaMto ahava'NNautthiehi jIvo bhaNio aNegarUvehiM / paramatthao u natthiapavAiNo te jiNiduttA teNa va arihaM devo susAhu guruNo a kevalIvutto / dhammu tti nAmamittaM bhAsate vatthu'bhinivesI goduddhamakkaduddhaM vaNNabhihANehiM tullamava'tullaM / pariNAmeNiha jaha taha titthAtitthANamarahAI jaM louttaramicchaM loiamicchattao mahApAvaM / jaha vacchanAgavisao tAluuDaM ukkaDaM payarDa tulle vi titthacAe loo jiNasAsaNaM imaM na'nnaM / ia vayaNaM jaM bhAsai iaro taM'pannahA pAvo jaM tesi mANasiaM pAvaM vottuM pahU na savvaNNU / jaM paisamayaM titthuccheaM picchaMti macchu vva evaM titthaMgIkayacautthicAe jiNAiAsAI / bhaNio a abhinivesI bhaNAmi aha suttapakkhaM pi jaM vuttaM suttapakkhe dakkhu tti a taM pi vayaNamussuttaM / * jaM suttatthubhayaM piya paraMparAsaMgayaM bhaNiyaM taiyAgamu kusumasamo paraMparArukkhasUrisAhAe / . phalasariso suhajogo mokkho mahuro rasAsAo jeNAhameNa catto sUrikamo teNa dasaviha vi cattA / sAmAcArI jIaM pi jammi taM Agamo so vi jIavavahAralovI paraMparAlovago havai niamA / so bhaddabAhubhaNio micchAdiTThI jamAli vva 330 // 50 // // 51 // // 52 // // 53 // // 54 // // 55 // Page #347 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 58 // AyariyaparaMparaeNa AgayaM jo u cheabuddhiie| kovei cheavAI jamAlinAsaM sa nAsihii . // 56 // jaM suttatthubhayANaM paDiNIo jeNa suttapamuhaM pi| AyariaparaMparaeNa AgayaM Agame bhaNiaM ... // 57 // iha Agamo a tiviho attANaMtaraparaMparApuvvo / do gaNaharasIsaMtA taio titthappavittaMto so Agamo a AyariyapaMraparavirahiyANa Na hu hoi / tamhA kuvakkhiyANaM No AgamagaMdhaleso vi // 59 // jaM ajjhayaNajjhAvaNavavahAro muDhaloavayaNAo / taM titthassa'NukaraNaM naDANa vayaNu vva vineaM // 60 // jaM iha sAmAcArI dasahA mayaMkaDDagANa No diTThA / tajjAyANaM loe bhaNNai taM vicchuAharaNA . // 61 // ahavA vegA gAvI dohaNakiriAjuassa duddhapayA / iarassa chagaNaheU dohaNakiriA ya parataMtA // 62 // evaM duvAlasaMgI NANAyArehimiTThaphalaheU / iharA khalu vivarIA NANAyArA ya parataMtA // 63 // putthaparaMparaAgaya siddhaMto jai jiNo vi deviddddii| lihaNaM pi purisa'hINaM vihisavaNe kiM na Ayario? // 64 // jahalihialehago bhe pamANamiha jai jahicchiAyAro / tA jahasuasAvaNao pamANamiha kiM na Ayario? // 65 // aNNahakaraNi asatto lihago mukkho a paMDio sUrI / aNNahakaraNasamattho pu pi visohiaM teNaM // 66 // lihaNANusohaNaM taha savaNAsaddahaNamAi privaaddii| na ya putthA saddahaNaM ia parivADI vi jiNabhaNiA // 67 // 330 Page #348 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jo asuadhammavayaNA kuvakkhio suNia dhammio jaao| so kIDiA pasUo uTTo AbhANavisao tti . // 68 // itthI vi niayavaccaM thaNapANaM kAravei sA ceva / jIe kae sayaM taM nannA jaha pakkhiNI rukkhe // 69 // kajaM kAraNavikkhaM gAvI kiM gayapasUiA puTThA / taha asuadhammiyAo suyadhammA kaha havijjA vi? // 70 // gabbhayaitthI gabbhaM dharei nannA vi esa jagavaTTo / taha sIso vi havijjA gurU na iaro tti jiNabhaNiaM // 71 // haMtUNa savvamANaM sIso hoUNa tAva sikkhAhi / sIsassa huMti sIsA na huMti sIsA asIsassa // 72 // savvehiM kuvakhehi a kassa vi pAse suo na niamaggo / na vi sIsA nAguruNo huMtA kiM huMti nommattA ? // 73 // tamhA lihaNaM savaNaM paraMparAsaMgayaM ti ubhayaM pi| heaM va upAdeyaM guNadosaviAraNA tulA suttatthu vva cautthIpajjosavaNA vi kAlagAyariA / aNNaM pi dhammakammaM paraMparA saMgayaM ceva // 75 // suttatthadhAragehiM pajjosavaNA cautthi paDivaNNA / suttatthadhAragA puNa niamA cAutthiA nanne // 76 // cittaM cautthipavattagakAlagajjo sa tithi jugapavaro / suttasaraNA vi paMcamipavvattagA titthabAhiriA // 77 // bAhirabhAvaM savve kuvakkhagA niamuheNa bhAsaMti / jaNNaM bhaNaMti titthaM acchinaM jAva duppasaho // 78 // sUriparaMpararahiA bhaNaMti amhe vi sohamAvaccA / cittaM mucchimamaNuA loANa vi cakkhuvisaya tti // 79 // ___336 // 74 // Page #349 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 80 // // 83 // evaM sUriparaMpararahio kahio na sohmaavcco| aha arihakayANakayaM daMsemi kuvakkhiakkhittaM jo puNa bhaNai avatto titthagarakayammi vaTTamANANaM / amhANaM Na u doso ia khalu sammohakammudayA // 81 // titthagarassuvaeso pamANamiha hoi na uNa takkiccaM / aNNesimaNNahA khalu titthapavittI vi dullabbhA : // 82 // gurunissAmuNivesAvassayauvaesamAi muNidhammo / titthagarassAsaMto jamhA titthassa heu tti uvaeso puNa kAlagasarisavae sohaNo tahakAro / . sAmAyArIsamae bhaNiA na'nnANaviNNANaM // 84 // kAraNiaM apamANaM jai tA kaha saavyaaiprisaae| pajjosavaNAkappo kaDDijjai teNa mUDheNa ? // 85 // pajjosavaNacautthI kaDhaNaM kappassa sagihiparisAe / dunni vi kAraNajAyaM heaM ahavA upAdeaM .. // 86 // iha ke'va'NNANaMdhA AgArappamuhasarisadhammehiM / ee vi sAhusAvayapaMtivaDia tti palavaMti // 87 // jalayanarA narasarisA dIsaMtA maNuajoNibAhiriA / evaM kuvakkhiAvia muNisarisA titthabAhiriA // 88 // kei vi titthAjAyA vayaNaNamukkArasundarAbhAsA / sAhammiANa majjhe gaNaNA No dosamAvahai // 89 // tesiM bhoaNakiriAparamitto maMsasAyarasio vi| . paMtavaDio na duTTho viNaTThamero vi samadhammo // 90 // gomaMsANaMtaguNaM ussuttaM sAsaNe garahaNijjaM / teNa juo samadhammo vivarIo keriso aNNo? // 91 // 340 Page #350 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kiM niamAuurammI rasiA vi rasAulI havijja thaNo? / maTTiamaddaNavAvArakalio vi kulAla kiMnu naDo? // 92 // thaNajualaM narathINaM prNpraannaa(paa)ynnNt(tu)sNgiaN| tassariso puNa aNNo'vayavo rogu tti ucchijjo // 93 // evaM jiNaMdathaviaM titthaM acchinnameva jA titthaM / / tajjAo vi kuvakkho rogo jiNasAsaNe Neo // 94 // jai via pallavipamuhA cautthiviArammi ahigayA hu~ti / taha vi kuvakkhiamittA tappakkhe titthapaDivakkhA // 95 // aha paramatthaM bhaNimo titthAo ke vi niggayA ke vi / niggayajAyA jAyA tehi vi taha aNNahA keI // 96 // rAyajuvarAyamaccaMteurapamuhANa jAva porANaM / tattayaNukaraNaniuNA nANAvihanaTTagappamuhA .. // 97 // rAyapaDivakkhapallIvaissa parisAi bhaMDiAIhiM / / naccaMtA jaha loe rAyaMti na te vi te huti // 98 // evaM tittha'NukaraNaM sikkhia naccaMti mohaparisAe / nANAvihavesavayaNA kuvakkhiA Na uNa te titthaM // 99 // dANaM pi a dogaccaM lahaMti jaha bhillapalli miacamma / bahu raMjio vi dAyA taM dijjA jassa jaM hujjA .. // 100 // ahava jaha cittalihio sahagAro aMbaluMbisaMjutte / / pANipasAraNakiriAjuttaM pattaM pi na hu dijjA // 101 / / evaM kuvakkhio vi a cittaM diTTho vi dividosakaro / ia muNiUNaM niuNo patthijjA titthakappadumaM // 102 // titthaM puNa cAutthiamiha vaTTai kAlaMgajjao niyamA / tassANApaDivakkho paDivakkho savvadhammINaM // 103 // 341 Page #351 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAlagavayo pamANaM sayavaikAraMcaleNamavi bhnniaN| . evaM pi a jai paMcamI mAyA me vaMjhanAeNaM // 104 // tamhA thaNiyassa vi kAlagajjavayaNaM pamANamii nnccaa| sohamma vva taduttaM iha dhammINaM pamANaM tu // 105 // so AgamavavahArI purANagaMthANusArao titthe / iaro puNa navapagaraNabhaNio vi duhA vi jugapavaro : // 106 // evaM cAuddasiaMtitthaM titthappavaTTaNA nneaN| thIjaNapUAsAvayasAhuvahANAimahamahiaM . // 10 // gurusIsAiparaMparaacchinaM teNa sohmaavccaa| ajjattAe samaNA viharaMtA puNNapaccakkhA // 108 // tesiM ANA titthassANA sA ceva titthagaraANA / . jIvo dhamme saMghe tassa ThiI bhaviapAsAe // 109 // evaM je kamarahiA mahiA moheNa'NaMtadukkhehi / ia paramatthaviUNaM titthacchAyA vi karalacchI // 110 // evaM pajjosavaNA saMpai juttA cautthi tajjuttI / siddhaMtadhammasAyaralihiA dasagAhasayageNa // 111 // 342 Page #352 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 4 // // mahopAdhyAyazrIdharmasAgarajIgaNiracitA // // tattvataraMgiNI // namiUNa vaddhamANaM titthayaraM tassa titthamavi sAraM / vucchAmi tihiviAraM, tattataraMgiNimahAsuttaM // 1 // aTThamicauddasIsuM, pacchittaM jai a na kuNai cautthaM // caumAsIe chaTuM, taha aTThama vAsapavvammi // 2 // jiNaharajiNabiMbAI, savvAiM sAhuNo ya savve vi // no vaMdai pacchittaM, puvvuddiDhesu pavvesu // 3 // tihivAe puvvatihI; ahiAe uttarA ya gahiavvA // hINaM pi pakkhiyaM puNa, na pamANaM puNNimAdivase nArAhaNabhaMtIe pakkhiakajjaM ca puNNimAdivase // hINaTThami kallANaga - navamIe jeNa na pamANaM jaha annasaMgirayaNaM, rayaNatthI giNhai ya na kaNagAI // na ya puNa tambAINaM, heuvisesaM viNA mullaM . jo jassa aTThI so taM, aviNAsayasaMjuaM pi giNhei // na ya puNa tao vi annaM, takkajjasAhaNAbhAvA jaM duddhAiggahaNaM, ghayAbhilAseNa tattha na hu doso / taddAreNa tayaTThI, ahavA kajjovayAreNaM // 8 // jaha siddhaTThI dikkhaM, giNhaMto tahaya patthao dvaaruN|| na ya taM kAraNabhAvaM, mottUNa saMbhavai ubhayaM // 9 // jai vi hu jiNasamayammi a, kAlaM savvassa kAraNaM bhaNio / taha vi a cauddasIe, no jujjai puNNimA heU // 10 // kajjassa puvvabhAvI, niyameNa kAraNaM jao bhaNiyaM // tallakkhaNarahiA vi ya, bhaNAhi kaha puNNimA heU // 11 // . 343 4 // 7 // Page #353 -------------------------------------------------------------------------- ________________ evaM hINacauddasI, terasijuttA na dosamAvahai // saraNaM gao vi rAyA, loANaM hoi jaha pujjo // 12 // ahavA jattha vi rAyA, ciTThai amaccAisaMjuo sasuhaM // tattheva rAyaparisA, Thiya tti vuccai na annattha // 13 // nevaM kayAi bhUyaM, bhavai bhavissaM ca puNNimAdivase // . pakkhiakiccaM ANA - juttANaM mohamuttANaM . // 14 // jeNaM cauddasIe, tavaceiasAhuvaMdaNA'karaNe // pacchittaM jiNakahiaM, mahAnisIhAiganthesu . // 15 // na hu taha pannarasIe, pakkhiakajjaM jiNeNa uvaiTuM // . kiM tu puNo bIaMge, caumAsi tipuNNimA gahiA // 16 // saMpuNNa tti a kAuM, vuDDIe dhippaI na puvvatihI // jaM jA jammi hu divase, samappaI sA pamANaM ti // 17 // loe vi a jaM kajjaM, ganthappamuhaM pi dIsae savvaM // taM ceva jammi divase, puNNaM khalu hoi sa pamANaM // 18 // taM puNa asaccavayaNaM, jaM bhaNNai ajja puNNatihidivaso // je (jaM) NaM puro vi dugatiga - ghaDiyA vaTuMti tIse ya // 19 // caumAsapakkhiaM puNa, kayAi jai paDai tattha puvvuvva // suttuttaM ti a kAuM, na puNNamAsI vi ghettavvA // 20 // jaM NaM ANAyaraNA - bhaMgo aNavatthamAiNo dosA // jesiM jugappahANA, sirikAligasUriNo'bhimayA // 21 // mAsassa vi vuDDIe, paDhamo mAso pamANa no bhaNio H louttarammi loiya - pahammi na pahU napuMsa tti // 22 // loe pamANaciMtA - karaNe dIvucchavammi bhUdohe // ciMtijjai no ahio, akkhayataiyAipavvesu / // 23 // 344 Page #354 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 24 // // 25 // // 26 // // 27 // // 28 // // 29 // louttara aTThAhiya - kallANagacAumAsavAsesu // AsADhe dupayAI, dAhiNaayaNAimANesu vuDDAvAsaTThiyANaM, navakhittavibhAgakaraNamAIsu // vihalo ahio mAso, gihiNAyaM ceva mottUNaM taiammi ya uddese, jaM bhaNiaM vuDDakappacuNNIe / dasamammi ya uddese, nisIhacuNNIi taha bhaNiaM annaha sAvaNamAse, pajjosavaNa tti pavva karaNijjaM // na ya taM kassa vi iTuM, uvai8 jeNa bhaddavae jaM abhivaDDiavAse, nisIhabhAse ya vIsai diNehiM // taM saccaM (vvaM) gihinAyAbhiggahabhippAyao NeyaM na ya taM saMvaccharie, pavvammi a tassa cuNNivaNNehiM / annaha savIsai tti, kappapADho vilumpejjA jaM puNa pajjosavaNaM, paMcagahANaM kariMsu muNivasahA // taM pi ya sAbhiggahiyaM, aNNaha aTThAhiyA'Niyamo taM pi a titthayarANaM, ANA taha jIapAlaNaM ca bhave // pajjosavaNacautthI, pakkhiyadivase caummAsaM . jaM vAyaNaMtare puNa, icvAiakappasuttamAIsu // tavittIe vi phuDo, tassattho vaNNio niuNo . evaM tihitavaniyamo, kahio niyameNa vIarAgeNa // sesatihIsu a bhayaNA, jiNavayaNaviUhiM nAyavvA annaha karaNapamAe, pacchittaparUvaNA kayA hoi // paDisiddhakaraNao puNa, taM ceva havijja mahasadaM natthitthaM paDiseho, kahiaM tattatthabhAsamAIsu // paDivAisuM aniyamA - bhAveNa karijja ANa tti // 30 // // 31 // // 32 // // 33 // // 34 // // 35 // .345 Page #355 -------------------------------------------------------------------------- ________________ itthaM jiNavayaNehiM, viruddhamavi jANiUNa duccariyaM // no paricayaMti pAvA, tesi sarUvaM imaM hoi // 36 // jA tesi amhANaM, AyariyANaM gaI vi paraloe // sA amhANa vi hujjA, ahiA dhammA mamAu jaoM // 37 // te appANaM rayaNaM, muNaMti kuppattharA vi hINayaraM // ussuttabhAsagAo, jaM attaM hINamavi biMti // 38 // ahavA'valaMbiUNaM, sAmAyAriti biti kei jaNA // Agamaviruddhamavi jai dosA natthi tti amhANaM ... // 39 // gacchAyAro eso, paNNatto puvvasUriNA jeNa // jANaMteNa jaNANaM, suhamasuhaM hoi tasseva // 40 // te khalu jalaMtagehe, appAhUtiM kuNaMti ahavA vi // acchI nimIliUNaM, khivaMti kaMThe visaharaM ti // 41 // mannijjai so niuNo, ghosijjai jeNa niuNamati itthaM // pAissai visamamhe, maraNaM tasseva no amhaM. // 42 // amhe gaNaAlaMbaNa - bhUA amhANa esa gaccho vi|| mohaMdhayAraandhA, evaM muNiUNa ciTThanti // 43 // te palliM pAlaMtA, corANaM rAyalacchiharagANaM // appANaM ca kayatthaM, muNaMti moheNa gayasannA .. sAmAyArI vi puNo, pamANamiha hoi tannisAmeha // asaDheNa samAiNNA, aNNesiM aNumayA hoi // 45 // tallakkhaNaM tu Ayariya - pAraMparaeNa AgayA saMtI / / siddhantadosalesaM, daMsei na attadoseNa iharA pasatthanAmA vi, paMDiANaM pamANamiha na jao // visamissapAyasaM va, tivihaM tiviheNa vajjijjA 341 // 44 // // 47 // Page #356 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 49 // jaha siddhantaviruddhaM, karijjamANaM pi jeNa cindheNa // jANijjaiM taM cindhaM, suyANusAreNa vucchAmi // 48 // aNuogasuttavitti - cuNNippamuhesu puttirayaharaNaM // saDhANaM saDDINaM - jiNakahiyaM biMti No kahiyaM kei puNo maimUDhA, saDDANaM sAhuuvaesaM // posahamatihisudANaM, pavvesuM ceva cariyavvaM // 50 // ganthantarehiM ganthaM, saMvAeuM viceaNA je u // pavayaNadesaM gahiuM, vivarIyaM te parUventi // 51 // jiNapaDimANa paiTThA, paiTThakappammi sAhusaMdiTThA / vIracarie kayA vi ya, cuNNeNaM kavilakevaliNA // 52 // sattuMjayamAhappe, diTThA siriNAbhasUrisAmikayA / taha sUriparaMparaeNa AgayA loyavikkhAyA : taM daTTaNa viruddhA (TThA) puTThA moheNa biMti sAhUNaM // . no juttaM kiMtu puNo, gihatthakiccaM muNeyav . // 54 // tesiM ThavaNAyariya - TThavaNaM pi na su (ju) jjhae ya annaM pi // sUripayAi ya ThavaNA, kiM taha ya (kiccaM kaha) kIrae tehiM ? // 55 // evaM viyANiUNaM, sUrIhiM jiNiMdapaDimasupaiTThA // kArijjai suhaheU, jiNavayaNaviUhiM saDDehiM . // 56 // iha siddhantaviruddhaM, jaM kiMci vi hujja taM pi.nAUNaM // majjhattho gIyattho, jo a na sohei se doso // 57 // jo puNa AgamasaMgayamavi muNiUNaM pi maccharaMdhamaNo // no mannai so vajjo, mannai so tihuaNe pujjo // 58 // evaM tavagaNagayaNe, diNayarasirivijayadANasUripayA // lahiUNa NANalesaM, raiyA gambhIranigghosA // 59 // 347 Page #357 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAipaDivAikUlA, pavayaNadahaniggayA''NupuvIe // puvvuttarapayavuDDA, aNumANogADhagUDhadahA // 60 // tihiArAhaNasaMkA - tapataviANegabhaviapIikarI // gAhAsaMgaivalaNA, buhajaNamaituMbitaraNijjA . // 61 // bANarayaNIsarasabhUmia - vikkamavaccharammi mahumAse // jiNajaNiyadhammasAyasi tattataraMgiNI jayau . // 62 // upAdhyAyazrIudayavijayajIgaNiviracitA // paTTAvalIvisuddhIH // paNamia pAsajiNidaM saMkhesarapura iTThiaM dhIraM / paTTAvalIvisuddhi, sammaM suaNANa daMsemi // 1 // paTTadharo pai gacchaM egoNegeva jesi gaNaNuNNu[0NNA] / guruNeva kayA vihiNA, NauNaM sA vIsasAvi bhave // 2 // gaNaNuNNAi kayAe, paTTo diNNo havijja NiyameNaM / AyariA hINaMtA paTTadharattaM Nau sayaMbhu // 3 // bhaTTArago NimittaM, paTTadharattassa taM ca takkajjaM / evaM ca kajjakAraNabhAvo ubhayaTThio NiyamA // 4 // saMtammi kAraNammi kajjuppattIi so havai siddho / teNa nimittAbhAve, kajja hoi tti duvvayaNaM jaha jaNNajaNagabhAvo pitiputtANaM dhuvaM sapiyarammi / saMtammi va nAsate puttuppattIiM saMbhavai . // 6 // hoUNa puNo tammi a, Thiammi bhAvammi tesimaNNayaro / pitiputtamAiyANaM saMto saMto vi vA hujjA 348 // 7 // Page #358 -------------------------------------------------------------------------- ________________ NauNaM so saMbaMdho ubhayaTThio savvaloasupasiddho / keNa vi paDiseheDaM sakko, sakkovameNAvi // 8 // iyaraM viNaNNahAso saMbaMdheNaM havaMta vattavvA / saMbaMdho vaDDiao kahaMci aNavaTThiA aNNe // 9 // evaM kajjaM kAraNaniyayaM Na hu kAraNaM viNA hoi / uppAviUNa kajjaM viramai puNa kAraNaM savvaM // 10 // tatto akajjajAyaM kAraNajAyaM nimittamAIyaM / aNNuNNaM niravikkhaM havei NiyameNa kayakiccaM // 11 // kajjaM va kAraNaM vA annaTThA teNa kAraNAINaM / sabbhAvAbhAvANaM, kayA vi na muhaM paloei // 12 // jai puNa kiMci vi kajjaM, pariNAmiakAraNA pidabbhUyaM / to tassa ya sabbhAvaM vaMchai NauNaM asabbhAvaM . // 13 // jaM kAraNeNa diNNaM NiyakajjattaM tu kajjamittammi / taM tammi hu kajjattaM vavaissai NAgayaddhAe // 14 // evaM puttapaputtAiyaM va buhavAyagAiyaM savvaM / . uppattI samaNaMtaramavi bhaNNai savvakAlammi // 15 // eeNaM pitipamuhe saMtammi asaMta puttamAIyaM / / na lahai tapputtattA iya vavaesaMti NikkhittaM // 16 // aNNaha piyA vi tassua, piyattaNeNaM Na hoi vattavyo / pitiviraheva navacco putto tapputtabhAveNaM . // 17 // teNaM bhaNaMti keI gurummi saMtammi tassa paTTadharo / jo surasuhapatto so na paTTadhAri tti taM micchA // 18 // ahisitto jaha rAyA piuNo niyameNa. hoi paTTadharo / tahaNuNNAyagaNo via, sUrI sagurussa paTTammi // 19 // . . . 340 Page #359 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jeNaM diNNo paTTo nAdiNNo hoi dikkhamAivva / juggANaM, dAyavvattaNeNa diNNattaNaM siddhaM . // 20 // aha dikkhamAi guruNA sakkhaM cia dijjae jahA juggaM / paTTadharattaM guruNo parukkhabhAve sayaM hoi // 21 // taM micchA, evaM cia kayA vi Na hu hoi taM samuppaNNaM / . bhAvANaM nAbhAvo kAraNamiya jeNa logaThiI // 22 // nAkAraNaM ca kajaM No puNa vivarIakAraNaM Na sayaM / evaM khu muNijjataM, sattamadavvAu taM hoi aha taM vihalaM bhaNNii NuNNAjaNiyaM pi gurujaNe saMte / tA daMDassa viNAse ghaDassa kajjattaNaM sahalaM // 24 // aNNaM ca nANamAiya, guNehiM pavvajjamAiyaM va imaM / saMtehiM hoi saMtaM tehimasaMtehiM tamasaMtaM __ // 25 // tA Auassa thovA thovatteNaM kimittha saMpaNNaM / aNNaha thovaThiINaM vihalaM pavvajjamAI vi. // 26 // aha jaha nANAi guNA taheva dIhAuyamAiyA vi guNA / egassAvi abhAve tA paTTadharattaNamajjuttaM // 27 // evaM juttaM vuttaM gaNaharabhAvo khaovasamio tti / taM pai dUsagabhUsagabhAvAbhAvAu Aussa // 28 // jeNa puNa nANadaMsaNacaraNaguNA dUsiA havaMti phuddN| dUsijjae gaNittaM teNaM micchattadAreNaM // 29 // jaha aggIo vAvaNNa diTThio amuNiUNa Thavio- vA / kevala nAmeNa gaNI micchaddiThI sa parivajjo // 30 // jaM jayai agIyattho jaM ca agIyatthaNIsio jayai / / vaTTAvei ya gacchaM aNaMtasaMsArio hoi // 31 // zCho Page #360 -------------------------------------------------------------------------- ________________ NevaM kattha vi satthe diTuM iTuM va gaNaharattassa / appAuattaNaM tuha pakappiaM dUsagatteNaM . // 32 // jaM pi a kattha vi guruNo appaDirUvAi dUsaNaM bhaNiyaM / taM pi na jAyamajAyaM karei gaNahAribhAvaM se aNNaha ThavaNANaMtara maMgAvayavammi duTThajai kiMci / dUsaNapaMtiniviTuM dUsijja gaNittaNaM taMto // 34 // tamhA appaDirUvo na ya Thaviavvo tti hoi saMsiddha / Thavio puNa gaNahArI appaDirUvo vi saMbhavai // 35 // jaha kaNNA pariNijjai rUvAisayaDDisaMjuyA sammaM / keNa vi miseNa puNa sA pariNIyA apaDirUvA vi // 36 // pariNIya apariNIA jaha sA kaNNA Na hoi kaiyA vi / appaDirUvo vi tahA Thavio No aThavio sUrI // 37 // aNANA rUvAI NiyayA NiyayA havaMti tA dosA / / appAuattaNaM puNa dosu vi eesu No bhaNiyaM // 38 // ANei kaha vi jai tA appaDirUvAiyammi nannattha / aNiyattaNeNa taM pi hu samAhiaM puvvamiha sammaM // 39 // vatthuThiIe puNa taM, bhAvijjaMtaM na dUsaNaM kaha vi / tA tattha samAhANaM suhAikaDuattaNapamoso // 40 // vaMsAvuccheaTThA ThavijjamANo vi puttu rajjammi / dIhAu cia hujjai iya niyamo jaM naM loe vi // 41 // . aha kahamusabhajiNo, jANato via samAue putte / sayamavi Thavei rajje pihu pihu vaMsassa rakkhaTThA // 42 // saMtammi sAmipAe te rAyANo a tesi puttA vi / bharahaniveNaM ThaviA, chaMdeNa nivA paputtA vi // 43 // 351 Page #361 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sakkhaM cia evaM khalu tAe saMtammi huMti rAyANo / jaha rAmakesavamuhA puttA vasudevapamuhammi . . // 44 // vasudevo vi a rAyA taheva rAyA samuddavijao vi / savve vi vA dasArA tesiM kesiMci puttA vi // 45 // evaM jAdavavaMse jugavaM bahavo vi puttapitipamuhA / pai satthaM rAyANo bhaNiA usabhassa vaMse a // 6 // dahivAhaNa-karakaMDUpamuhA jayavijayadhammabhAIA / . pitiputtA samakAlaM rAyANo jAyaabhiseA, // 47 // kiM bahu bhaNieNaM vA jai sAmaMtA vi hu~ti rAyANo / tA Thavia saputtANaM nivattaNe ko Nu saMdeho // 48 // iNamevaM via jujjai aNNaha iha cakkavaTTimAINaM / saMte jaNagappamuhe na cakkipayamAiyaM hoi , // 49 // eeNamimaM siddhaM bahuputto jo havei maharAyA / so chaMdeNa ThaveI pihu pihu rajjammi niyaputte // 50 // rajjaM kuNaMti savve piuNo ANAi vaTuMtA // 51 // jaNago vi tesimevaM sevaMtANaM karei supasAyaM / samabuddhI savvesu vi jaiNo gahiyaM vayaM hujjA // 52 // tesiM puNa jai ego mahabbalo hoi hou tA nUNaM / / so aggajoNujo vA Niyamo puNa ittha Na hu ko vi // 53 // ThaviattaNAvisesA vaMse savvesi tesi parivADI / avvucchittiNimittaM havei ego vi jA vaMse // 54 // samagaM ThaviANaM puNa gahittukAmo havei jai dikkhaM / . ahavA so appAU rajjammi Thavei to puttaM . // 55 // 352 Page #362 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ahavA piAgahAI pahANapurisA va jaM jahAjoggaM / jANaMti taM ThavaMti ya duNNa vi ego va paTTadharo . // 56 // tamhA hu usabhapahuNo sayasaMkhA Asi nivaiNo puttA / / ikkikkassa ya tatto, sahassaso nivaiNo te vi // 57 // jA koDilakkhasaMkhA, pihu pihu AsIya subahu vitthAraM / saMte piyarammi nivA, taheva loammi raghuvaMse // 58 // evaM piyA piyAmahamAiya sattAi nivaiNo Asi / teNaM cia so vaMso vitthario su1 sayasAhaM // 59 // jai jaNago egaM cila Thavei aNNaM tu tammi avasaMte / taM ceva gaNai paTTe iga taya hINA va parivADI // 60 // piyarammi asaMte vA putto puttaM Thavei rajjammi / Na ya vA baMdhavaputtaM pahANapuriso vaNoM Thavai // 61 // tA usabhasAmivaMse jA vuDDI vaNNiyAsu bahusatthe / . sA Na hu jujjai jujjai jai tA. tehiM aNIikayA // 62 // evaM ca puMDarIappamuhANa vi gaNaharANa vaMsammi / . viNayaM sayasAhaM titthaM vitthAramAvaNNaM // 63 // taha vaddhamANajiNavaratitthaM vaDapAyavu vva evaM pi / vuTTe (?) paramaM pattaM taM jujjai paNNahA kaha vi // 64 // tattha vi igassa guruNo, bahave vi bhavaMti sUriNo sIsA / kesi cia puNa tesi NiyaNiyaNAmeNa gaNamAi // 65 // jassa gaNo so NiyamA, gaNahArI kayagaNaNuNNattaNeNa gaNahArI / so vi Thavei niyapae sa gurummi virAyamANammi // 66 // ThaviUNaM kayakicco so jai, jiNakappamAimahilasai / / appAuo va hoI, taTThavio taha vi tassa pae // 67 // 353 Page #363 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Na uNaM piyAmahassA jaM so saMto visiya na diTTho vi / potteNa kAlagajjo, alakkhiUNo jahA Namio // 68 // eeNa guruabhAve Thavei paTTammi NaNNahA kaha vi / jaM paTTadharo paTTe Thavei aNNo va kaiyA vi // 69 // paTTadharo puNa guruNo parukkhabhAvaM viNA na hoi tti / savaNANarihaM vayaNaM, suaNANaM daMsi sammaM // 70 // gurUsIsapasIsANaM jugavaM cia gaNaharattaNamiNaM jaM / tA siddho paTTadharo, Thavio appAuoM vi pae NaNu guruNA te ThaviA, saMtammi gurummi niyapae sIsA / tasseva te hu paTTe saMtassa ya vA asaMtassa // 72 // jai no ThaviA huMtA pitAmaho tA niyammi paTTammi / juggaM kaMcia sIsaM, ThAvaMto Na uNa sIsapae // 73 // majjhatthANa jaNANaM uppajjai kaha vi No imaM vayaNaM / rAgaddosavaseNaM abhigahabuddhINa puNa kiM tu . // 74 // jaM sIsapasIsANaM jugavaM ciya gaNaharattaNaM bhaNiaM / No tammi pasiNamiNamo lahei avakAsamavi kiMci // 75 // jamhA Thavei jo jaM so tappaTTammi natthi niyamo tti / jassuddeseNaM jo Thavio so tassa paTTammi // 76 // igavaMsANa nivANaM pihu pihu rajjammi ThAvaNA jaha ya / niyayeNaNNeNahavA kIrai taha hoi ihayaM pi // 77 // tamhA evaM siddhaM jassa gaNo, Asi saguruNA diNNo / kaha so aNNassa gaNo diNNaM NAdiNNa miya jamhA // 78 // tA tassa ceva paTTe, juggo jo hoi so uM ThavaNijjo / evaM piyAmaho jai sakkhaM tA so Thavei tayaM . // 79 // 354 Page #364 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 84 // jaha vAidevasUrI paTTe paumappaho gaNAhivaI / teNaM pasannacaMdo sUrI Thavio niyayapaTTe so appAU saggaM patto tA.tassa ceva paTTammi / jayaseharasUrivaro, paumappahasUriNA Thavio // 81 // jai tA piAmaho se kattha vi aNNattha ahava no hoi / to baMdhaveNa guruNo, Thappo so tassa paTTammi // 82 // evaM jai so jugyo, baMdhava sIso na appaNo hoi| .. ego doNNa vi paTTe Thappo aNujeNa tA vihiNA // 83 // saMbhUyavijaya paTTe, jaha Thavio bhaddabAhuNA guruNA / ego vi thUlabhaddo, tao sa duNNaM pi paTTadharo gurubaMdhU vi vidUre, jai kattha vi hoi ahava No sUrI / / tA samakulo vi sUrI Thavei NiyameNa tappaTTe. // 85 // deviMdasUripaTTe sa mANagutteNa sUriNA Thavio / jaha dhammaghoSasUrI, diNNo paTTo Na jaM micchA . // 86 // itthamabhiseapattA, NiyameNaM paTTadhAriNo jAyA / bahuAo sAhAo bahuAI kulAI tA juttaM // 87 // subahUNaM gacchANaM, evaM NANAvihA vi parivADI / sirivaddhamANa jiNavara titthammi bhavissaI suciraM jaha naMdIe bhaNiA mahagirisAmissa paTTaparivADI . bahuAo bhiNNAo, evaM paTTAvalIo tti caurAsIi gaNAhivavarANa tassaMkhayA gaNA tamhA / gaNabheyA puNa tersi iya juttA bhiNNaparivADI // 90 // iya appAU, puriso paTTariho netti dUramakkhittaM / taM suTTha bhAviavvaM, therAvaliAi kappassa // 91 // - 344 // 88 // // 89 // Page #365 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aNNaha je je sIsA, gurave kkhaMte havaMti lahuavayA / vuDDANaM pavvajjA, No dAyavvA tti sijjhai to . // 92 // aha sIsA vuDDA avi, paTTadharo kiMtu lahuvao ceva / ... taM pia ciMtiamittaM vuDDassa vi paTTadANAu // 93 // jaha siri jaMbUsAmI pabhavAo caudavarisalahuo vi| . pabhavaM cia paTTadharaM kAsI juggattaNaM NAuM // 94 // .. jaMbussa asIvarisA SabhavassAuM havaMti pNcaasii| jaMbussa taha vi pabhavo, paTTadharo Asi kevaliNo // 95 // caurAsI gaNavaiNo, AsI tesiM gaNA vi caurAsI / NiyaNiyasIse ThaviuM, ke via usabheNa saha siddhA // 96 // egassa suhammassa, jaha parivADI imammi titthammi / aNNammi taheva bhave, iya rAgaddosajaM vayaNaM // 97 // / tamhA jaha seTThINaM jaha va nivANaM jahA va aNNesi / paTTaparaMparaNII, taheva ihayaM pi nAyavvA . // 98 // Na ya vattavvaM saMpai, rAyANaM natthi puviA NII / teNeva rAyaputto saMte piyarammi no rAyA // 99 // jamhA na hoi gayA so ahisittohavA aNahisitto / paDhamammi viroho sakkhaM, bIe No kiM vi NuvavannaM // 100 // eeNa guruparukkhe sijjai paTTo tti taM pi duvvayaNaM / ThaviavvA viNa bhUo juttIi vavadruitaM jamhA // 101 // aNNaM ca vAyagAiapayaM tu payarDa havijja gurudiNNaM / . paTTadharataM puNa so jIvaMto Neva dAhi tti // 102 // tA vaMdaNAi savvaM kiccaM jaM NimmiaM tayaM kammA / evaM pucchijjaMto pAvo bhUmiM paloei 3pa6 Page #366 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 104 // // 105 // tA vaMdaNAi savvaM gaNaharapayavaMjagaM jagapasiddhaM / / sammaM vibhAviUNaM siddhate vaNNiavihIe . guruNANuNNAyagaNo paTTadharatteNa sUrivarasIho / pavayaNaudayagira(ri)mmI sahassakiraNo vva dippaMto caMdu vva somaleso tihuaNajaNahiyayaloaNANaMdo / nANakiriokkhevo saMviggapasaMsio samma sirivijayadevasUrI paTTe sirivijayasIhasUri vva / / bhAveNaM thuNiavvo dhiisikkhittIhiM saMjutto paTTAvalIvisuddhI-sarUvameyaM suyANusAreNaM / udayavijayavaravAyaga-bhaNiaM naMdau disau bhadaM // 106 // // 107 // // 108 // 357 Page #367 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 4 // mahopAdhyAyazrIdharmasAgaragaNiviracitA // pravacanaparIkSA // vizrAma - 1 paNamia NANanihANaM vIrajiNaM asurarAyakayasaraNaM / suravarasIsavibhUsaNacaraNarayaM cAruvayaNavayaM jeNaM dUsamasamae kupakkhabahule a bhArahe vAse / acchinnaM pi atitthaM pabhAviaM puNNacariAe caMdu vva somaleso sayalavihAreNa loaNANaMdo / ANaMdavimalasUrI saMviggo savvavikkhAo tassa pae puNa ahiNavasUro dUraTThiANa bahutAvo / sirivijayadANasUrI nAmeNa vi kumayatamamahaNo tassa vi payammi vihiNA egIkAUNa somasUre a|. ghaDio ubhayasahAvo teNaM sirihIravijayagurU saMpai taM jugapavaraM paNamittA paNayabhAvabhAvaNaM / savvammi aMjialoe loaMtaM nehanayaNehiM // 6 // vIrajiNajammasaGkantabhAsarAsippabhAvao paurA / pavayaNapUA'sahaNA kupakkhiA te mmi daMsemi // 7 // khavaNaya puNNima kharayara pallaviA saDDhapuNNimA''gamiA / paDimA muNiari vIjA pAso puNa saMpaI dasamo // 8 // paDhamilluANa udae titthAo ke vi niggayA ke vi / tatto vi ke vi mucchimakappA pAvANa pAvayarA // 9 // titthaM cAuvvaNNo saMgho takkArao a titthayaro / ' teNaM taM vucchinnaM titthayarANaNNao hoi titthayaro puNa titthaMkaraANArAhaNeNa puvvabhave / ajjiajiNanAmajuo uppajjai sohijAisaroM // 11 // // 10 // 358 Page #368 -------------------------------------------------------------------------- ________________ so vi a kevalaNANI devattaM pAviUNa puNNajaso / paDhamAe desaNAe Thavijja titthaM ti titthayaro // 12 // succA dhammuvaesaM nAsuccAkevalI vi dijjatti / dhammuvaesasAvaNaM jiNassa vi aNAiparivADI // 13 // gabbhe jAyA gabbhaM dharijja itthI vi nitthirUvadharI / jaNaNIkhIraM jIe pIaM pAI va sA ceva // 14 // kajaM kAraNaniayaM na samatthA hatthiNI vi gopasavA / tamatitthaM titthayarA nannAu mahANubhAvA vi // 15 // siddhaMto vi pamANaM tesiM jesi pi sUriparivADI / hujja pamANaM niyamA jaM so vi paraMparAmUlo // 16 // evaMvihasiddhate khayabhAve vaTTamANao titthaM / na khaovasame bhAve titthaM pi havijja jiNabhaNiaM // 17 // titthaM khalu titthaMkaranamaMsiaM teNa titthakarapujjaM / sakkAidevasakkhaM teNaM savvesimavi pujjaM . // 18 // taM cia samaNAyattaM paNNattaM jiNavareNa vIreNa / na viNA titthaM niggaMthehi tti pavayaNavayaNAo // 19 // tattha vi rAyA sUrI so sUriparaMparAi ahisitto / sohammAo jaMbU jaMbUo pabhavaM iccAi // 20 // sUrINa saMtaIo sAhAkulasanniAu Negavila / tAsu vi egA titthaM sesA puNa'NAisaMtAo // 21 // taM therAvalibhaNiaM sAhApamuhaM tu saMpaI savvaM / nAgiMdacaMdanivvuivijjAharaesu caMdakulaM // 22 // jaha maNuANaM egA aNAyaNaMtA ya saMtaI loe / sesA aNAisaMtA paccakkhaM ceva dIsaMti // 23 // ... 34e. Page #369 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 24 // // 25 // // 26 // // 27 // // 28 // // 29 // dasavihasAmAyArIkaraNe taha niccakiccakiriAsu / savvesi sAmannaM tesiM teNeva avivAo bahuAyariaparaMparaaMtariANaM na hoi saMbhogo / viNayAiakammaM puNa aNNuNNaM hoi aviruddhaM loe puNa saMbhogo sahoarANaM pi egaANAe / vAvArAirayANaM tavvasalAhAikaMkhANaM vivarIA aNNuNNaM jaha aNNo NAisaMbhavo tesiM / . AyAro puNa ego kulavaDio niccakiccesu ahavege sahagAre sAhapasAhAisaMbhavANaM pi| pattAINaM vaNNAyArAsAyAbhihAi samaM maMjari duvAlasaMgI phalasariso sohaNo a AyAro / mahurarasAsAyasamaM kevalaNANaM muNeavvaM titthanamukkArasalilasittaM titthaMkareNa taM paDhamaM / tapphalasAyabhilAsI aNNo vi taheva siMcijjA jaha paDhamaM uppattI mehavisesAu kapparukkhassa / bIaparaMparasaMThii vIucchee puNo mehA taha titthaM titthayarA paDhamaM uppajjae na aNNAo / sUriparaMparasaMThii sUricchee puNo arahA titthaM khalu titthayarA aNAijagasaMThiI na iharA vi / kiM macchiApasUA haMsI egA vi keNa suA ? evaM jaM jaM kajjaM niayaM niakAraNehiM jaha jAyaM / / taM taM taheva jAyai annaha jagasaMThiIlovo jamhA kuvakkhapakkho bIheI jaha nivAu teNagaNoM / taM khalu titthaM titthaMkarakaraThaviaM muNeavvaM // 30 // // 31 // // 32 // // 33 // // 34 // // 35 // 350 Page #370 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaM puNa pAyaM titthA khamaNo na bihei tattha tittheNa / paricatto paDhamadiNammi savvahA svvsNbNdhaa| // 36 // sesA akiMcigaNiA paDhamaM tittheNa kAlabalajogA / pacchA pasaimuvagayA jaha vaNaleso vi suppasaro // 37 // te puNa jamhA niamA sasaMkiA taM pi saMpayaM bharahe / tavagaNatitthaM NeaM kaNagaM va parikkhapaccakkhaM // 38 // evaM titthaviAre kasavaTTi parikkhiammi titthammi / sasamaivigappiamae gaeNa durAsayA dasa vi // 39 // teNaM paisamayaM muNighAyamahApAvaruddapariNAmA / NaMtabhavabhogakammA titthamatitthaM ti mahamohA // 40 // NaNu tumhANa vi doso kupakkhapakkhammi dIsaI pyddo| to bhe ruddajjhANaM hANi aNNesamANANaM . // 41 // nevaM vottuM juttaM jaM so titthassa paramarogu tti / tassa vi hANivigappo jaya'dhammo keriso dhammo ? // 42 // ki dhijjAijjhANaM sarisaM hariesijakkhajhANeNa / asuIlitto pAo caMdaNalitteNa kiM sariso ? // 43 // evaM titthasarUvaM parUviaM taM pasaMgao paDhamaM / jaM jau bhaNiuM sakkA kuvakkhiA bAhirA samuhaM // 44 // ihamaha kupakkhapakkhaM abbhAsavaseNa muNia paricayatI / / taha titthAsayaNaM pi a kujjA viSNu tti buddhIe // 45 // juttipayAraM kiMcI daMsemo jeNa dIvarUveNa / titthAtitthasarUvaM phuDaM siA thUlamaiNo vi // 46 // teNaM kattha vi aMse puNo vi bhaNaNaM pi dIsae ihayaM / . na ya puNaruttadoso ciMteavvo jamabbhAso // 47 // 361 Page #371 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAyaM kupakkhapakkho u suttasaraNo havijja vayaNeNaM / . . . suttaM putthayasaraNaM naNu kiMca paraMparAsaraNaM // 48 // putthayasaraNaM suttaM phalavaM na hu hoi kevalaM kiMtu / . purisAyattaM puriso payattavaMto vi vihiviNNU .: // 49 // so vi a dAyagagAhagabhAvApanno vi juggyaajutto| teNaM tipaImittA duvAlasaMgIi rayaNA vi // 50 // vajaM pi kajjajaNayaM sakkapayatteNa juggayAjutte / AgAsakhaMDakaraNe asamatthaM sakkabalamuttaM dheNU vA vi saduddhA dohaNakiriAikusalamAyattA / duddhapayA vivarIA vivarIapayA udAharaNaM // 52 // dheNU suttaM vacchA nijuttI vittipamuhaaNujogI / dohaNakiriAkusalo uvahANaM piMDapayadANaM // 53 // evaM phalavaM suttaM titthayarapavaTTiammi titthammi / titthaM puNa acchinnaM vIrassa ya jAva duppasaho // 54 // teNa paraMparasaraNaM suttaM titthassa sammayaM NeaM / sesA mayagopAse bhamaMti payapANaAsAe chinubbhAviatitthA titthAbhAsAiThavaNamainipuNA / pAsaMtA pAsaMtA pAseavvA payatteNaM tesu vi puNNimapamuhA putthayasaraNA paraMparAsunnA / sAhAraNaM sarUvaM tesiM pAsaMgiaM bhaNimo // 57 // sohammAvaccijjA acchinA jAva duppshsuurii| . tehito te bhinnA jaM te putthAu no jAyA // 58 // paMca parameTThi dasaviha sAmAyArI a paMca vavahArA / vAyaNajuggAjuggA juggANa vi vAyaNammi vihI . // 59 // 352 Page #372 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cheovaTThAvaNiappamuhuccArAi NANamAINaM / ArAhaNAivihao putthayadiTThINa na hu huMti . // 60 // vavahAriakulavaDio AyAro gharauvakkharo sylo| kiM lekkhagammi lihio? tA kaha sUrINa kulavaDio? // 61 // attAgamapAsAo suNio bIo aNaMtarAgamao / tatto savaNaparaMparasamAgao taia Agamao sUriparaMpararahio putthayalihio a jo u siddhaMto / tiNha khalu AgamANaM kerisao keNa nAmeNaM ? // 63 // evaM khalu pucchio so vesAtaNau vva jnnymmunnNto| ko vi a hohi avattaM saMNeI elamUu vva // 64 // jaha Agamo avatto vigappiattho taheva tammUlaM / titthayaro vi avatto taM tayavaccAi avvattA // 65 // usabhAIjiNaNAmAroveNANegahA vi egajaNo / nianiamayAibhUo putthayasiddhaMtatitthayaro teNaM titthAbhAse titthayaro titthatitthakaranAmA / savvappayArapAvo bhinno bhinnu tti viNNeo // 67 // savvehi saddehi savvapayatthA vi huMti ahilappA / AroveNa jahicchiasaMkeo jeNamaNivAro // 68 // jaha ceiasaddeNaM NANaM sAhU a sAhipamuhAI / luMpagavigappiAI teNaM te tammae atthA . // 69 // evaM khalu titthayaraM itthImuttiM nisehagaM khamaNA / puNNimiA puNa puNNimapakkhiadakkhaM jiNaM biMti // 70 // itthINaM jiNapUApaDisehaparAyaNaM pi kharayarayA / aMcaliyA aMcalayaM parUvayaMtaM pi saDDhANaM // 71 // 393 Page #373 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 72 // // 73 // // 74 // // 75 // // 76 // // 77 // phalapUAinisehaM kuNamANaM saDDhapuNNimo arihaM / suadevIthuipamuhaM paDisehataM tu AgamiA . jiNapaDimAinisehovaesakusalaM lavaMti lupAgA / titthaddhaM pi pamANaM vayaMtamarihaMtamavi kaDuo bIjo vaNNavihINo paDimaM mottUNa luMpagaM saccaM / aNumittakammabaMdhaM dhammamabhAsaMtamavi pAso evaM savvakuvakkhA paDivaNNA bhiNNabhiNNatitthayaraM / paramatthA sivabhUippamuhe te tArise na'nne siddha vi ya tammaggArAhaNapuvvA ya evamavi sesA / titthabhihANAbhAsA bhAsAbhAsA ya kiriyAsu nianiamayaThiiheU attho savvesiM sammao na'nno / siddhaMtassa vi suddho pADho vasahu vva parataMto teNa vivarIaatthaM bhAsijjaMtaM viattabhAsAe / na ya pukkarei suttaM AgarisapurisagayaNugai teNevAgamapADho na ya vavahArappavAyago samae / bhinno vA'bhinno vA bhinno niameNa bhinnattho suttatthobhayarUvo siddhaMto suaharANa niameNa / suttaM puNa saMkeianinAyarayaNAmayaM sumayaM saMkeo puNa duviho aNAisiddho a dhuttamutto a|| paDhamo jiNidabhaNio bIo bhaNio kuvakkhehiM jaha pakkhi pi saddo caudasisaMkeio jiNiMdutto / / puNNimatihisaMkeo nimmavio kumayavaggeNa naNu vesi AyariyappamuhA paccakkhatitthaAbhAsA / titthAu huMti bhinnA kahaNNu arihaMtasiddhA vi? 314 // 78 // // 79 // // 80 // // 81 // // 82 // // 83 // Page #374 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ia ce vuccai niagA AyariA tesi vaMdaNijjattaM / jo paNNavei purao bhavvANaM tesi so arihA // 84 // siddhaMto vi samattho putthayalihio vi titthaThavaNAe / purisaparataMtarahio jo bhAsai tesi so arihA 85 // siddhA vi taduvaesA uvaladdhA huMti tesi saddhejjA / evaM goamamAI gaNaharavaggo vi viNNeo // 86 // tesu vi luMpagavajjA pAyaM khalu kAyabiMdujuanayaNA / nimmalanayaNasamANA dIsaMti suvijjaparivajjA // 87 // luMpakanayaNAtaMkANegavihA teNa kei sajjhA vi / tesu vi koi suhaMjaNasajjho se aMjaNaM evaM // 88 // samusaraNe caurUvo titthayaro tattha tiNNi rUvAiM / . jai sammayAiM paDimA niameNaM sammayA hoi // 89 // titthayarajIvarahiA paDimA paDirUvagAi~ taha ceva / titthayarAgAravasA buddhI titthayaravisaya tti // 90 // paDimAe vi samANaM gaMdhodayapupphavuTThimAIhiM / / jaha devA taha maNuyA daMsaNasuddhi uvalahaMti // 91 // jalathalayakusumarAsiM abbhayarUvaM viuvvaNaM kAuM / jANuppamANavuDhei kariti devA sagaMdhudayaM // 92 // evaM jahasattIe sAvayavaggo vi pupphamAIhiM / / / pUei a puNNaTThA titthayarAgArabiMbAI : // 93 // tesiM vaMdaNapamuhaM jiNavaMdaNasamaphalaM ti No bhinnaM / taha jiNapaDimAvaMdaNamaMjaNakheve silAgesA // 94 // eeNamaMjaNeNaM nIroaM cakkhu jassaM no jAyaM / se kAyabiMducakkhU uvikkhaNijjaM va dussajhaM // 95 // ... 354 Page #375 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 96 // // 97 evaM juttidisAe samma abbhasia titthaAbhAsaM / muNiUNa titthasaraNaM kuNaMtu bhavvA hu bhaTThA evaM titthasarUvaM sammaM muNiUNa sukayaabbhAso / viNNU kuvakkhakosiasaddanirohaM suhaM kuNaI .. evaM kupakkhakosiasahassakiraNammi udayamAvaNNe / dasa vi kuvakkhA visarA vigayappasarA muNeyavvA navahatthakAyarAyakiasamamahimammi cittsiapkkhe| gurudevayapuNNudae sirihIravijayasuguruvAre ia sAsaNaudayagiri jiNabhAsiadhammasAyarANugayaM / pAvia pabhAsayaMto sahassakiraNo jayau eso / // 98 // // 99 // pANugaya / // 100 // // 101 // // 102 // vizrAma-2 aha pagayaM daMsemo vittharao kiMci jaM ca saamnnaa| bhaNiaMtitthasarUve dasassarUvaM pasaMgeNaM dasa vi a ee pavayaNapaosabhAvA pavayaNao bhaTThA / guruparataMtavirahiA ummaggaparUvaNArasiA tattha ya khamaNo ramaNo duggaivaNiAi jeNa vnniaae| na muNai muttiM bhuttiM kevaliNo kavalabhoissa tassuppattI navahiachavvAsasaehiM viirnivvaannaa| . rahavIrapure kaMbalakohAo sahassamallAo tammayamUlaparUvaNamuvagaraNaM dhammasAhaNaM jaM c| taM pi a pariggaho khalu mucchAbhayadosaheu tti - // 103 // // 104 // // 105 // 355 Page #376 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 106 // // 107 // // 108 // // 109 // // 110 // // 111 // dehAhArappamuhaM pariharaNijjaM havijja tassamae / ahavA NANAi jao purisavisese sadosaM ti sIso guruaNuhArI rUvaiNa vi aNNahA kaha Nu sIso ? / teNa vayaM jiNasIsA gurU vi amhANa jiNaNAho nevaM juttaM jatto sIso guruvayaNasaMThio niccaM / sugurU vi hiuvaesI ahiassa nivArago sIse so vi duhA jiNaNAhearabheA Aimo a devagurU / bIo khalu sIsagurU vIrasuhammAiNAeNa arihaMtassuvayArI saMjamajoesu neva vatthAI / iaresiM uvayArI teNaM No sarisayA duNhaM teNaM arihA rahio sliNgprliNg'gaarliNgehi| . tassa'NurUvaM rUvaM dhariuM sammaM na sAhUNaM jai jiNavaraaNukaraNe vIsAso hujja tA imaM savvaM / parihara dhammuvaesaM chaumatthe sIsaMkaraNAi jai jiNavaraaNukaraNe vIsAso hujja bhAvao niymaa| tA kiM tassuvaese visAso? na uNa niuNamae uvaeso puNa evaM jiNakappo saMpayaM smucchino| jeNaM so navapuvvI paDivajjaI paDhamasaMghayaNI . tassAmaggiabhAvA jiNakappo natthi asthi therANaM / kappo titthapavittIheU uvagaraNaparikalio vijjurvaesaM rogI kuNamANo lahai icchiaM lcchiN| jaha taha tassa vi cariApamuhaM No aNuharaMto vi evaM jiNidaANaM kuNamANo lahai nivvuiTThANaM / AgiimaNaNuharaMto vivarIe'NaMtasaMtAvaM . 360 // 112 // // 113 // // 114 // // 115 // // 116 // // 117 // Page #377 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uvagaraNANamabhAve na huMti samiIu saMjamo katto ? / tayabhAvA u narANaM tubbha mae neva nivvANaM // 118 // itthImuttiabhAve juttiM jaMpei dubbalA ablaa| tanno juttaM jamhA dubbalayA keNa dhammeNa ? - // 119 // saMghayaNaM puNa paDhamaM sattaM sammaM ca viriprinnaamo| aNNaM pi dhammakammaM dIsai tIse vi dANAI // 120 // titthayarANaM jaNaNI itthIvaggammi teNa jinndhmme| thINaM tivvo rAgo teNeva na sttmiigmnnN| // 121 // aha dubbalayA maNasA jeNa na gacchaMti sattami puDhavi . tA kaha khavagasseNi paDivajjia muttimuvaiMti ? // 122 // ahagamaNe jassa sattI uddhaM sattI vi tassa ceva tti / nevaM niyamo baladevavAsudevesu vabhiAro // 123 // sarisava sauNi cauppaya sappi tthI jalayarANa sannINaM / bIAinirayagamaNaM kameNa uDDhaM tu samagamaNaM . // 124 // evaM thIpurisANaM bheammi ahogaiM ca ahiMgicca / uddhaMgamaNe bheo natthi tthitteNa thImuttI // 125 // abalA cIvaravariA cIvaravariANa hoi mmkaaro| mamayApariggaho khalu teNaM no thINa cArittaM // 126 // caraNAbhAvA mokkho itthINaM natthi tattha ko doso ? / nahi sAmaggiabhAvA kajjaM uppajjae kiMci // 127 // jai itthINaM vatthaM sahajAyaM tA tau vva no doso| ' aha baMbhavvayaheU to'NuguNaM savvaviraIe. // 128 // tA jaha dehaM saMjamabhAruvvahaNatthamannamAIhiM / posijjA taha niyamA pAlehi vi cIvarAIhiM // 129 // 390 Page #378 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 130 // // 131 // // 132 // // 133 // // 134 // // 135 // loANuvattidhammo lajjA taha baMbhacerarakkhA ya / sIAtavadaMsamasagapIDArahiassa sajjhANaM . pavayaNakhisA paravaggamohudayavAraNaM ca vatthehiM / tasathAvarANa jayaNA pattehiM taheva viNNeA saMjamanimittamittaM uvagaraNaM taM pariggaho na bhave / jaha rayaNAmayajiNavarapaDimA taiMsaNamaINaM sesaM puNa ahigaraNaM mucchAvisao pariggaho hoi| jaha picchiAkamaMDaludehappamuhaM tuhaM bhaNiaM jai cIvaravariANaM na kevalaM taM have tayAvaraNaM / uppaNNaM pi kayAi cIvarajoge viliijjA evaM cia kappijjai cIvaravariANa jai na suaNANaM / ghosijjaMtaM hujjA luppijjA ahava bhaNiaMpi tamhA kevalaNANaM NANAvaraNakkhayammi so a punno| suhajhANA suhajhANaM pAyaM bAhAvirahiassa bAhA puNa NegavihA tayabhAvo'NegakAraNehiM bhave / kattha vi asaNAIhiM kattha vi vatthAivatthUhiM ia viNNeyaM dhammovagaraNaairittu parigaho hoi / aNNaha asaNAIhiM sarIraposo tumaM doso juttaM jaM nivvANaM tuha sAsaNi kaha vi natthi itthINaM / taM khalu mohAbhAvA so tAsiM neva saMbhavai devagurumuhapaloaNaicchAe AgayANa itthINaM / paDhamaM miDhanirikkhaNamiha hujjA taM mahAmoho tamhA tumaM piM vatthaM itthIaNukaMpayAi jai dhrsi| tA duNha vi nivvANaM annaha duNhaM pi duggaio // 136 // // 137 // // 138 // // 139 // // 140 // // 141 // 356 Page #379 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 142 // // 143 // // 14 // // 145 // // 146 // // 147 // na muNai mUDho loo dhamma pucchaMtameva jo gujjhN| . daMsei tassa pAse dhammo tA kahimahammo a? jaM kevalI na bhuMjai kiM kAraNamittha kevalaM NANaM / aha veaNiA bhAvA? paDhamavigappo na juttijuo pattijjai suaNANI jo jo jamhA u hoi ahiayro| so appaM appataraM bhuMjai niyameNa bhAveNa dIsai bahu bhuMjato bahussuo ko vi appmnnnnaannii| duNNi vi bahu appaM vA bhuMjaMtA keI dIsaMti . bIe AgamabAhA arihaMtANaM pi veannijjdugN| . saMtudayaM puNa sAyAbaMdho bhaNio jiNidehiM kevaliNo vi a veaNiteasaudayA chuhAiA huMti / aNNaha bhavatthasiddhANamaMtaraM savvahA na have jaha jalasittA rukkhA saceaNA jAva AuaM huMti / ahavA lahaMti vuDDhiM tayabhAve neva ubhayaM pi - evaM kevaliNo vi a sarIriNo bhuttivirahiA dehe / thirabhAvaM vuDDhei vA lahaMti neva tti viNNeaM duhije aNaMtajIve pAsaMto kevalI kahaM bhuMje ? / aNNaM ta'NaMtakhutto asuIbhAvaM samAvaNaM . tanno juttaM jeNaM aNaMtaduhakAraNaM bhave NANaM / pubbiM niaduhaduhio pacchA jagaduhaduhI jugavaM tamhA mohavimutto sakaDaM kammaM phalaM pi tynnuhrN|| paipANiM pAsaMto taM mutto'NaMtasuha NANI pajjAo vi pamANaM pavaTTamANo hu na uNa iaroci / siMhAsaNe nisaNNo dhammakahaM kahai jaha arihA // 148 // // 149 // // 150 // // 151 // // 152 // // 153 // 300 Page #380 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 154 // // 155 // // 156 // // 157 // // 158 // // 159 // sivabhUippabhavamayaM eaM kAlANubhAvao vuDDhaM / mUDhANa purANaMtia bhaMtikaraM NaMtabhavaheU nagiNo pabhaNai paDhamaM amhe amhehiM niggayA tumhe / teNaM titthaM amhe tumhe titthAu bAhiriA taM micchA jaM pacchA siaMbarA diaMbarehi uppaNNA / jaNNaM kiriAjuttaM titthaM titthaMkarA biti sA puNa kiriA tivihA NANuvayAro a daMsaNuvayAro / caraNuvayAro a tahA uvayAro rAhaNA tersi tattha ya NANuvayAro prNpruvhaannjogpmuhehi| . tuha sAsaNi so na suo nAmeNa vi sumiNapatteNaM dasaNuvayAra'rihaMtAsAyaNAcAyao na so tumheM / jeNaM jiNapaDimAhiM saha vAso sAyaNAmUlaM . caraNuvayAro paMcahi samiIhiM hoi tIhiM guttIhiM / so puNa tuha bhamarIe bhaTTho diTTho mae saMkkhaM . jaha jAmAiapamuhA pAhuNayA aNNautthiA ahavA / uddiTThamoaNAI bhuMjaMti taheva tumhaM pi bhoaNanevatthehi a paccakkhaM aNNautthiA nagiNA / nagiNA NANAIhiM NANIhiM te muNeyavvA evaM kiriAhINA nagiNA NANeNa titthabAhiriA / / seaMbarehiM titthaM juttehiM NANakiriAhiM . ahavA savvapasiddhaM sittuMjayaujjayaMta titthadugaM / jassa ya taM AyattaM so saMgho vIrajiNatitthaM ujjiMtagirivivAe sAsaNasurikahaNamittha sNjaayN| jo maNNai nArINaM muttiM tasseva titthamiNaM 371 // 160 // // 161 // || 162 // // 163 // // 164 // // 165 // Page #381 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tatto visannacittA khamaNA pAsaMDiA vigayaAsA / nianiaThANaM pattA panbhaTThA dANamANehiM mA paDimANa vivAo hohi tti viciMtiUNa sirisaMgho / kAsI pallavaciMdhaM navINapaDimANa payamUle . // 167 // taM soUNaM ruTTho daTTo khamaNo vi kAsi nagiNataM / / niapaDimANaM jiNavaravigovaNaM so vi gayasanno // 168 // teNaM saMpaipamuhappaDimANaM pallavaMkaNaM ntthi| atthi puNa saMpaINappaDimANa vivAyakAlAo // 169 // pubbiM jiNapaDimANaM nagiNataM neva navia pllvo| teNaM nAgAreNaM bheo ubhaesi saMbhUo // 170 // eaM boDiakumayaM paDiaMtitthAu duurtrdese| No titthaM bAheI vaNagiriaggI jahA nayaraM .. // 171 // taha vi a pavaTTamANaM vivAyaheu tti muNia bhaNiti / thUlamaINaM esA juttidisA daMsiA NeA .. // 172 // evaM kuvakkhakosiasahassakiraNammi udayamAvaNNe / cakkhuppahAvarahio kahio a diaMbaro paDhamo // 173 // navahatthakAyarAyakiasamamahimammi cittsiapkkhe| gurudevayapuNNudae sirihIravijayasuguruvAre // 174 // ia sAsaNaudayagiri jiNabhAsiadhammasAyarANugayaM / pAvia pabhAsayaMto sahassakiraNo jayau eso // 175 // 372 Page #382 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 176 // // 177 // // 178 // // 179 // // 180 // vizrAma-3 . aha caMdappahasUrippabhavaM puNNimamayaM vddgnnaao| egAraiguNasaTThIvarise gurubaMdhu'mariseNaM gurubhAyA muNicaMdo saMviggo Asi sUripayapatto / kassai teNa pai8 karijjamANaM suNia rusio tammahaviddhaMsamaI bhaNai paiTTA na sAhuNo kiccaM / davvatthao tti juttiM japaMta mahaMtasaddeNa jiNapaDimANa paiTThA na sAhukajjaM tu davvathayabhAvA / ahavA sAvajjattA kusumehi jiNiMdapUya vva davvamapahANa daviNaM thao vi jiNabhatti dhammamittaM vaa| dUsai na kiMci kiccaM muNiuciapaiTThakiccesu . bhaMgesu causu bhAgAsiddho heU a sajjhavaMjho vi| . jaM deseNaM duNha vi ahigAro iha paTTAe tattha vi jamaNAraMbhaM jiNabhaNiaM tmmisuuriahigaaro| sesesu a ahigAro gurUvaesA gihINaM pi thuidANa maMtanAso jiNaAhavaNaM taheva disibaMdho / nettummIlaNa desaNa guruahigArA jiNuvaiTThA ... rahajattaNhavaNapamuhaM sAvayakiccaM scittmaaiihiN| jai gaNaharapayaThavaNA jiNiMdadeviMdavAvArA aha bhAvatthayaheU davvathao na ya muNINa so jutto| jaNNaM muNINa maggo siddhaphalo bhAvathayarUvo AraMbhakalusabhAvo kattha vi natthittha puNNa jinnaannaa| desANo sAraMbho sAvayadhammo a davvathao // 181 // // 182 // // 183 // // 184 // // 185 // // 186 // .. 303 Page #383 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAvaccaNamuggavihArayA ya davvaccaNaM tu. jinnpuuaa| bhAvaccaNAu bhaTTho havijja davvacvaNujjutto // 187 // evaM te jai buddhI siddhaM amhANa sammayaM savvaM / muNikajjaMse bhAvatthao a hou tti tuha vayaNA // 188 // muNikajjaM puNa haribhaddaomAsAIpaiTThakappesu / vihivAe carie puNa kevalikavilAinimmaviaM // 189 // davvatthauttikAuM paiTTakiccaM na sAhuNo sammaM / aNNANamUlamUlaM vayaNamiNaM bhaNai mUDhamaNo // 190 // davvatthao vi samae paDisiddho savvahA na saahuunnN|.. aNumoaNAirUvo kAussagge muNINaM pi // 191 // kiMca'NNajaNo dUre balipamuhaM jinnvraannmosrnne| aNisehA aNumoaNamAiavisao a davvathao / // 192 // NANAiviNayavihiNo cauhA uvayAraviNayarUvo jo / so davvathayANaNNo kAyavvo savvasAhUNaM .. // 193 // aNNuNNaM sAvikkhA do vi thayA sAvayANa bhudvvo| bahubhAvo sAhUNaM vavahAro bahuthavA Neo // 19 // jaha sAvayANa dhammo savvo AraMbhakalusio vi tahiM / sAmaiaM bhAvathao iaro dabbu tti vavahAro // 195 // davvathao khalu rAyA tayaNucaro sAvayANa bhaavtho| samaNANaM vivarIA pahANabhAveNa vavahAro // 196 // niyadavvathayA appo sahAvasiddho sruuvbhukNto| . rayayAmayagayakaMcaNanayaNaM va gihINa bhAvathao // 197 // jaM puNa kaMcaNamaNisovANaMti a vayaNamAgame bhnniaN| tattha'hio muNidhammo tavasaMjama na uNa iaro vi // 198 // 374 Page #384 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 199 // // 200 // // 201 // // 202 // // 203 // // 204 // jaM teNa saMjameNaM muttisuhasaMpayA vi iareNaM / accuakappo bhaNio mahAnisIhammi phuDameaM jaM sAvayadavvathao bahumullo appamulla bhaavtho| rUvamaNuNNo vi tao NegaMtaM bhaNai vIrajiNo teNaM sai sAmatthe ceiapamuhaM mahaMtakajjaM pi / caiUNa ya sAmaiaM juttaM bhaMti tti saMtasiA bhAvathayA davvathao sahAvasiddho sruuvlhukNto| kaNagagayarayayaloaNakappo appo vi muNidhamme saccittavittajaNio davvathao jo havijja jaavNto| so saDDhANamaNumao savvapayAreNa savvo vi ceiaveyAvaccaM uvaesaNumoaNehiM sAhUNaM / pAyaM jiNiMdabhaNiaM na sayaMkaraNeNa saDDhu vva NaNu niravajjo vAso pUA teNeva kiM na sAhUNaM ? / . taM pi a pamANamamhaM jai jiNaANApaiThTha vva . pUA paiTThiANaM paDimANaM pUaNaM ti buddhIe / sA vIreNa nisiddhA liMgINa mahAnisIhammi iya caMdappahabhaNio davvatthayaheu dUsio kiNcii| aha tassa pakkhavAItilagavigappaM pi dUsemi tilago kuvakkhatilago sAvajjatteNa saDDhakiccamiNaM / ia sAhaMto sAhaI appassava mUDhacakittaM jaM jaM sAvajjaM taM jai saDDheNaM havijja kAyavvaM / tA muNighAyappamuhA mahAsavA tassa jiNaANA tatsaviAre pUA sAvajja tti aniThuraM vayaNaM / sAraMbho gihidhammo'NAraMbho samaNadhammo a // 205 / / // 206 // // 207 // // 208 // // 209 // // 210 // . .. 375 Page #385 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUA sAvajja tti a vayaNaM jai hoi niThuraM vayaNaM / / tA sAhUNa vi juttA sayaM pi eyaM pi duvvayaNaM / / / nevaM jaM niravajjaM taM samaNehiM sayaM pi karaNijja / bArasavayasAmAiamuccAro jaM na sAhUNaM // 212 // ahavA aNNuNNaM pia veAvaccaM pi kiM na jiNakappe ? . tamhA jiNidaANA pamANamiha kevalaM tattaM // 213 // aNNaha sA sAhUNaM pUA aNumoaNovaesehiM / No juttA jaM tesiM sAvajjaM savvahA heyaM // 214 // tamhA mahavvaesuM sNketo'nnuvvyaaigihidhmmo| jai saMkaMtA paMcamamahavvae kiM na tA pUA ? - // 215 // ANAi davvapUA davvaccAeNa desarUveNa / so savvadavvacAe jiNaANAe samoaraI * || 216 // jiNapaDimANa paiTTA kAyavvA muNigUrUhiM jagasakkhaM / telukkapUakAraNabhAvA gaNaharapaiTTha vva // 217 // paDivakkha'NumANasarappahao tuha heusauNi gypkkho| siddhaMtapakkhajutto heusaro jayau amhANaM // 218 // jo puNa tilagAyario kuvakkhamukkho myaannuraaenn| lavio kappAbhAse amuNaMto dhammaparamatthaM // 219 // naNu tuha paiTThakappe vihi lihio AgamA pagaraNehiM ? / paDhamo tuhaM'paNiTTho bIe cariaM ca vihimaMtaM // 220 // damayaMtIpamuhAI jAI cariAI tae vi vuttaaii| . tesu vi tuha lihiavihI na dIsaI AsasiMgu vva // 221 // vihimaMtaM puNa pagaraNa paiTThakappo havijja jai tumheM / tA amhANa vi iTuM sUripaiTThA jiNuvaiTThA // 222 // 305 vaTA Page #386 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tamhA jattha navINaM biMbaM nimmavia maTTiAimayaM / mahiaM ahiggahIhiM tattha vihI neva satthutto // 223 // sesahigArI paiTThA pitthiapddimaannmaasnntttthvnnaa| ahigAraTupavittI jaha laTThipaiTThiA ya dhayA // 224 // kattha vi kalaMkadANaM kattha vi sadANamaNNahA lavaNaM / kattha vi pavayaNaparamatthabhAvasuNNaM pi tilagavayaM // 225 // dohagatigamuvajIvia paiTThakappo kuvakhatilageNa / raio puvvAyarievayaNaviroho mahAmoho // 225 // dohagatigaparamatthaM na muNai kaha muNai gaNaharANa vayaM / rayaNAyaraMgamiyaraM ussaggavavAyarayaNAe // 227 // na muNai mUDho paDimA paiTThiA sAvaraNa tppuro| iriApamuhaM kiriaM kuNaMti kaha sAhuNo niuNA? - // 228 // evaM Agamajutta avahIlia aNNahA kahitassa / na ya loo aNuratto aNNaM pia so viciMtijjA // 229 // pacchA puNNimapakkhiamayamabhinivesao a sNtthviaN| saMghe nivArayaMte saMgheNa tao kao bAhiM // 230 // pakkhassa majjhamaddhammi mAsassa ya majjha puNNimaM bhnniaN| teNaM puNNimapakkhiamevaM juji pi jaMpei // 231 // jai evaM caumAsaM cauhi mAsehiM tehiM tigunnehiN| bArasamAsA baccharapattI vi a puNNimAsu have // 232 // AsADhapuNNimAe kattiamAse va ahava phggunne| pajjosavaNA juttA tubbha mae na uNa bhaddavae // 233 // tamhA jaha vacchariaM bhaddavae pakkhiaMpi cudsie| ia sAsaNasaMkeo aNAisiddho muNeavvo // 234 // 300 Page #387 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jattha ya pakkhiasaddo cauddasisaddo na tattha niddivo|' niayatavAyabhihANe aNNuNNaM teNa pajjAo... // 235 // caumAsapuNNimAtigamuvaiTuM bIaaMgi levss| ... evaM ceva vivego caudasisaddammi no divo . // 236 // vavahAravitticuNNIpIDhi taha nisIha bhaasmaaiisuN| jiNabiMbasAhuvaMdaNuvalikkhioM pakkhi bhaNiaM . // 237 // AvassayacuNNIe mahAnisIhe a pkkhcunnnniie| pakkhiatavapamuhehiM juttA vi cauddasI vuttA // 238 // teNaM cauddasIe pakkhiasaddeNa hoi pjjaao| na puNo puNNimadivase tavapamuhaM pakkhiaMkajjaM // 239 // aha sAvayaahigAre caupavvImajjhagatti kAUNaM / kappijai niameNaM tavapamuho pakkhio vi vihI // 240 // tA caudasitavajutto chaTTho vutto pi kiM na pkkhtvo| jaha caudasitavajutto caumAsadiNammi chadrutavo // 241 // aha caumAsagadivasA panarasadivasehiM pakkhipaDikamaNaM / teNa vi puNNimadivase pakkhiakajjaM pi juttijuaM // 242 // jai evaM saMvacchariapaDikkamaNAu pakkhapaDikamaNaM / pannarasadiNehiM juttaM pattaM tA paMcamI pakkho - // 243 // jai pakkhi pi puNNima amAvasA ya tti tihidugaM hujjA / tA tuha nAma pi imaM pakkhe pakkhe havai bhinnaM // 244 // siapakkhe puNNimio kaNhe'mAvAsiotta'varanAmA / aNNaha tuha nAmammi a aliaM taha pakkhiabhihANe // 245 // jaha pakkhiapajjAo caudasisaddeNa desio vi tahA / na ya puNNimasaddeNa dasAicuNNippamuhasamae . // 246 // 308 Page #388 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAuddasaTThamuTThipuNNamAsiNisupamuhajiNavayaNaM / na ya kattha vi cAuddasiaTThamipakkhiapamuhavayaNaM // 247 // jamhA dosaddehiM duni tihIo jinniNdbhnniaao| tamhA caudasipakkhiasakkhI levo vi sUagaDe // 248 // suttammi egaattho No jutto nnegsddvynnijjo| appaggaMthamahatthaM suttaM japaMti jeNa jiNA // 249 // caudasipakkhiatitthaM acchinaM ajja jAva vaTTei / jaM tassa mUlamaNNaM pavaTTao natthi titthayarA // 250 // puNNimapakkhiamUlaM caMdappahasanio tuhaM pi mo| liMgaM pakkhiasattari muNicaMdakayA tayaTThAe // 251 // caudasipakkhA puNNimapakkho iha niggao tti vikkhAyaM / puNNimapakkhA caudasipakkho vi na vayaNagaMdho vi // 252 // tamhA puNNimapakkhe chinaM titthaM havijja niameNaM / evaM sesamaesu vi bhAvijjA suhumabuddhIe . // 253 // joisakaraMDapamuhe paDivAikamA tihINa nnaamaaii| tatto pasiddhapakkhiapavvanimittaM jiNuttAI // 254 // kiMtiha joisasatthe aNAisiddho tihikkamo evaM / teNiva naMde bhadde jae a tucche a puNNa tti // 255 // teNaM pakkhassaMto paNNarasI tattha pakkhapaDikamaNaM / jutaM ti maivigappo miu vva siMhAu saMtasio // 256 // kiMciha pakkhassaMto devasio rAio va tubbha mae / duhao tuha galapAso duNhaMpaMto viAle vi // 257 // .aNNaha sAvaNapamuhA mAsA ahiNaMdaNAiNAmehiM / bhaNiA teNAsADhe puNNima pajjosavaNapavvaM // 258 // 306 Page #389 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ahavA kakkaDasaMkaMtidiNe ya saMvaccharI a paDikkamaNaM / tubbha mae saMsiddhaM caMdappaNNattipamuhehiM . // 259 // teNiva pajjosavaNA bhaddavayapaMcamIi rUMDha tti| ... taha caudasidiNi pakkhiapavvaM savvaNNusaMvuttaM - // 260 // caudasipakkhiyabhIo pariharai mahAnisIhasuttaM pi| teNaM uvahANavihI catto ussuttaratteNaM // 261 // NaNu uvahANAbhAvo paDisehA ahava bhaNiyabhAvAo? / paDhamo asiddhirakkhasigasio avaro aM duvigappo nAmaM pi natthi kiM vA karijjamANo vihI na siddhte| paDhamuvva hoi paDhamo jaM uvahANaM ti samavAe // 263 // nahi kattha vi siddhate savvaMsavihI labhijja kIe vi| ... / biie mahAnisIhe sUA uvahANakiriAe // 264 // aha mahAnisIha tumhaM na pamANaM taM pi kiM sbuddhiie| puvvAyariavaeNa va ? vuccijjai Aimo ahamo // 65 // bIe jAvayamittaM jaha bhaNiaMtaM tae vi bhaNiavvaM / UNamahiaM va bhaNaNaM titthAsAyaNa mahAdoso // 266 // haribhaddavayaNameaM puvvAyariANa cautthamajjhayaNe / katipayapayANa sammaM saddhA no teNamamhaM pi // 267 // teNeva mahAnisIhaM mahappabhAvaM ti vaNNiaM tattha / teNaM haribhaddavayA bhadaM sesaM asesaM vA // 268 // cittaM haribhaddavayaM gaNaharavayaNAu suMdaramihattaM / caMdappaheNa sesaM gaNaharavayaNehiM saha cattaM // 269 // jai khalu kuvakkhiANaM gaNaharavayaNAu hujja saMdahaNaM / haribhaddAsaddahaNaM bhaNiavvamakiMci tA tehiM . // 270 // 300 Page #390 -------------------------------------------------------------------------- ________________ haribhaddeNa vi bhaNiaMgaNaharavayaNaM mahAnisIhaM taM / kahamitthamasaddahaNaM amhANaM sammayaM samae // 271 // haribhaddassa vi dese na sammaMsaddahaNavayaNasavaNeNaM / jaha sayalaM paricattaM mahAnisIhaM mahAsuttaM // 272 / / taha amhANa vi vayaNaM tassa vi titthassa sammayaM sunniuN| paDivajjasu taM suttaM sesamasesaM va jahaicchaM // 273 // haribhadaM pi pamANaM bhaNiUNa mahAnisIhamapamANaM / jo bhAsai so mAyAmevaMjhAnAyamAvaNNo // 274 // naNu uvahANAbhAve maMgalamAINa jaM ca ajjhayaNaM / jiNavarapamuhAsAyaNa aNaMtasaMsArayAheU / // 275 // jai eaMpi a vayaNaM sammaM tA niamaNaMtasaMsArI / savvo sAvayavaggo caupaMcavivajjio hujjA // 276 // teNaM khalu taM suttaM apamANaM amhamesa sNkppo| ia ce pavayaNaparamatthasuNNacittassa ciTTeaM // 277 // jamiNaM duvAlasaMgaM gaNipiDagaM pANiNo aNANAe / puhavAivirahittA bhamaMta'NaMte bhave ghore // 278 // AyAro khalu ANA tattha vi uvahANamiha mhaayaaro| tayabhAve jA'NANA mahaI AsAyaNA samae . // 279 // teNaM tIe juttaM aNaMtabhavabhamaNameva jiivaannN| . jaM dIsai ajjhayaNaM viNA vi taM tatthimaM vucchaM // 280 // uvahANavahaNaAsAjuttANaM juttameva ajjhayaNaM / jaha jA chajjIvaNi ahijja pavvajjaAsAe // 281 // jaM jIe kiriAe uvaogI taM tytttthmaannnti| teNamuvahANajoggaM ahijja abbhAsabuddhIe // 282 // 381 Page #391 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 283 // // 284 // // 285 // // 286 // // 287 // // 288 // teNa uvahANakiriA posahapamuhA vi jujjae tesi / evaM sehe vi suaM AvassaajogakiriaTThA / jaM AvassayakhaMdho uvajujjai niaparesi kiriAsu / dIvuvva teNa paDhamaM ahikijjai na uNa sesasuaM suttovayArakiriA suavavahArINa titthkrkhiaa| AgamavavahArINaM baliANaM nevamavi niamo. jaM AgamavavahArI suaniravikkho paDucca kaM pi nrN| ajjhAvijjuvahANaM viNeva jaha dhaNNamaNagAraM na tahA suavavahArI tayavikkhe annnnhovesijjaa| vesAgharacaumAsaM sIsaM saMbhUavijau vva naNu jaha mahAnisIhe uvahANavihI tahA na aNNattha / kattha vi dIsai teNaM havijja apamANamamhANaM . jai evaM tA savvaM parihariavvaM suaMpi tujjha mae / levovAsagapamuhA pAyamikkikkasuttuttA tamhA jiNidasAsaNamAyariaparaMparAnuvaTTijjaM / teNiva sUAbahuhA kassa ya'sUA vi sUripahA AyAro uvahANaM sUAmitteNa Negasuttesu / kiMci vi vittharavayaNaM mahAnisIhammi ko doso ? joge AsADhAriasIsapamuhA vi huMtudAharaNaM / uvahANi usabhadatto jiNadatto bhAyarA do vi suakhaMdhe ajjhayaNA iccAI Agame kamo dittttho| . ajjhayaNe suakhaMdho mahAnisIhi tti taM na mayaM ia ce paNNavaNAe payammi uddesayA payAM tesu / lesApayammi sAvi a kahaM pamANaM tuhaM hoi ? ' 382 // 289 // // 29 // // 291 // // 292 // // 293 // // 294 // Page #392 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 295 // // 296 // // 297 // // 298 // // 299 // // 300 // savvabbhaMtarabhUo paMcanamukkAra teNa thbhuuo| bhaNNai mahasuakhaMdho rukkhe sAhANa jaha mUlaM paumaddahajaladeso pihabbhUo khaMdhasiMdhukuMbhaMbho / titthayaro vi a devo narajAipuDho na tappaDio evaM cia sAmAiapihabbhUo paMcamaMgalo khaMdho / aNNaha tadikkadeso eso viusANa uvaeso sakkassa ya sakkathae uvahANaM neva saMbhavijjA vi| tA kaha narANa hujjA ? ia saMkappo mahApAvo sakvatthao a duviho devakao tahaya gaNahareNa ko| duNhaM sakayattaNao asaMbhavA hujja uvahANaM uddesasamuddesANuNNApamuhovahANakiriAo / gurupuvve ajjhayaNe havaMti sakayammi neva gurU guruANA ya aNuNNA duvihA sAvayamuNINamahigicca / sammaM dharaNe sammaM dharaNe dANe a kamavayaNA jaM puNa kattha vi sAvayadANe Avassagassa abbhaaso| jaha uvahANAbhAve taha'NuNNA eva'bhAvammi tahavihasAmaggIe abhAvao suddhabhAvao suddhii| kassai jA sA''loaNavihi vva savvattha na pamANaM juggAjuggaviAro ajjhayaNajjhAvaNammi jinnbhnnio| AmaghaDajalAharaNavisesao mahasuakkhaMdhe sAmaNNeNaM joggo avvuggahiamaI suhNmnnnno| vihiArAhaNarasio gurUvaesaM'pa'bhimuho vA vuggAhio a jo so'Nariho ahavA parammuho vihio| mahasuakhaMdhajjhayaNe kuvakkhavagguvva savaNe vi // 301 // // 302 // // 303 // // 304 // // 305 // // 306 // 33 Page #393 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaNNaM kumaIvaggo arahaMtAINa NAma samaraMtA / paisamayaM maha pAvaM aNaMtabhavakAraNaM jaNai // 307 // nianiamayANuratte arihaMtAI vi maNasi kAUNaM / jhAijjA tamajuttaM kalaMkadANaM mahaMtANaM - // 308 // paramesaruttinAmaM jaha egaM bhinnbhinnatthjuaN| nianiamayaphalaheU AyArAyArajhANavasA // 309 // pucchijjaMto loo nianiaAyArabhAsagaM bhnnii| AyAraM puNa baMbhesaramAiabibarUvAI // 310 // evaM kuvakkhavaggo pucchijjaMto vi bhaNai amhANaM / saddahaNAisamA je te arihaMtAiNo'bhimayA // 311 // uvahANaM puNa nANA jaha taha raiammi jeNa keNA vi| . kiMtu rayaNAvisese purisaviseseNa jahajuggaM - // 312 // jaha suakevaliraie nijjuttimuhammi natthi uvahANaM / pajjosavaNAkappe asthi tao taM pi NegavihaM // 313 // ia puNNimamayamUlaM ussuttaM tivihameamihamuttaM / sAhupaiTThAcaudasimahAnisIhANa paDiseho // 314 // sesaM pavaDDhamANaM ussuttaM jamiha sddddhsaamie| pacchA iriApamuhaM kiaMtamavi kharayareNa samaM // 315 // kharayaramayaM pi kAlANubhavA mUDhANa sAhubhaMtikaraM / teNaM tammayavasare pabhaNijjaMtaM ihaM pi mayaM // 316 // evaM kuvakkhakosiasahassakiraNammi udayamAvaNNe / / cakkhuppahAvarahio kahio biio a puNNimio // 317 // navahatthakAyarAyakiasamamahimammi cittasiapakkhe / gurudevayapuNNudae sirihIravijayasuguruvAre // 318 // 384 Page #394 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ia sAsaNaudayagiriM jiNabhAsiadhammasAyarANugayaM / pAvia pabhAsayaMto sahassakiraNo jayau eso // 319 // vizrAma-4 aha kharayaramayamUlaM ussuttaM jaM jahA jao jAyaM / paDhamAyariaM nAmuSpattiM cussuttamavi vucchaM // 320 // kuccayaragacchavAsI ciianivAsI jiNesaro sUrI / jiNavallaho a sIso teNa kao daviNadANeNa // 321 // so caiuM niayaguruM cittauDe caMDiAmaDhammi tthio| vAsArattaM aNNattha vasahimavagAsamalahaMto - // 322 // suvihiamaccharagasio tasio supahA suvihianiyattho / teNaM kei vi saDDhA vasIkayA vayaNarayaNAe // 323 // tesi purao paDhamaM chaTuM kallANagaM pi uvittuN| . niaciMtiakajjaTThA vArijjaMteNa teNeva // 324 // evaM vuggAhaMto aNNattha vi vihariUNa kai vrise| niayapayasIsarahio kAlagao kAlajoeNa // 325 // ia jiNavallahajAo kuccayarA nAmao a vihisNgho| kharayaramayabIaM ti a kAumiha samAsao bhaNio // 326 // kuccayarA vihisaMgho duggamiva'valaMbiUNa vihisaMghaM / jiNadattAo kharayaranAmeNa pavaTTiaM kumayaM // 327 // nissAmiasamavAyaM muNiUNa ya somcNddvvmunnii| sUrI havittu sAmI jAo jiNadattanAmeNa // 328 // - 385 Page #395 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gaNaharasaDDhasayassA vittIe vaNNio a jinndtto|| sammaM viAraNijjaM vaNNayavajjaM jahA jAyaM // 329 / / vaNNayavayaNaM loAbhANayaNAeNa pAya phvddiaN| jaha niayamAyaraM ko DAiNivAi tti lou tti // 330 // jiNaseharacaMdappahanarasiMhappamuhavaNNayAharaNaM / . kiMci vi sammaM saMbaMdhasaMgayaM taM pi no savvaM // 331 // nikkAsio gaheuMgalammi jiNaseharo tti khryryaa| . ruddoliA ya ahinavagoamasAmi tti paDivaNNA // 332 // jaha siMhaM niapiaraM vaNijjataM muNia miapamuhA / nianiapiaraM gayaghaDavidArayaM vaNNayaM ti muhA // 333 // ahavA sAsaNasUriM pAsia pAsaMtakumaivaggaM pi| titthaaNugaraNamittaM tabbhattA vaNNayaM ti muhA - // 334 // pAogahaNA egaM saccamasaccA ya aNuharA sesaa| jaha jiNasAsaNamegaM saccaM sesA asaccA ya . // 335 // jiNavallaho a evaM guruNA catto na kennvNgiko| appabio bahu bhamio kaijaNaasubhANa udaeNaM // 336 // teNa kao vihisaMgho appabio sAvao ativiho vA / nirakhacce paralogaM gayammi jA dunni varisAiM // 337 // teNa paloaMteNaM lahio ego a somcNdmunnii| aNNuNNaM vayabaMdhaM kAUNaM kArio sUrI // 338 // jiNavallahajiNadattAyariapayaM jAragabbhasAritthaM / . sImaMtasamaM putthayalihaNaM ko kuNai tassAvi? // 339 // pavvajjAuTThAvaNuvahANasuNNo vi ciinivAsI vi| siddhaMtapAragAmI sUrI vi vigovaNuttIe // 340 // 365 Page #396 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 341 // // 342 // // 343 // // 344 // // 345 // // 346 // jAva disAbaMdheNaM na kao sIso sahatthavAseNa / tAva na maMDalibhogo vi hoi kaha hoi paTTadharo? . bhinnadisAbaMdheNaM na huMti saMbhogasIsamAINi / ThANaMge caubhaMgI gaNasaMThiimAivittIe teNaM pajjosavaNAkappammi thirAvalIi bhnniaaii| sAhAkulapamuhAI nAmehiM neva dIsaMti jiNadattadisAbaMdho na kao jiNavalaheNa tssaavi| na kao'bhayadeveNaM kahamaNNuNNaM pi saMbaMdho jaha kIDiauTTANaM saMbaMdho tAriso a taha tesiN| cittaM tadavacceNaM cariaM jaM tArisaM lihiaM niravaccamayassAvi a'vaccaM jiNavallahassa taM teNaM / louttarasohaggaM vaNNijjai kittiaM tassa? louttarasohaggaM jiNadattassAvi jeNa nirvcco| kAlagao sAvacco jAo jiNavallaho jeNa jIvaMtajaNayajaNiAvaccAI huMti esa jgvtttto| . kharayaranAmAvaccaM tu uggakiriaM ti vivarIaM sappAkarisiNivijjAlAhuggayakhittatoDaNaM paDhamaM / bhaviavvayANuciTThA liMgaM aimuttayAharaNA icceaMjiNavallahajiNadattANaM carittamiha vccN| . gaNaharasaDDhasauttaM vaNNayavajjaM ti taM bhaNiaM .. jiNadattA cauvaNNo samudAo ajja jAva acchino| saMjAo taM paDhamo Ayario nAmajiNadatto aha cAmuMDiauaTTikharayaranAmAiM tiNNi jiNadattA / jaha jAyAiM taheva ya samAsao muNaha daMsemi 387 // 347 // // 348 // // 349 // // 350 // // 351 // // 352 // Page #397 -------------------------------------------------------------------------- ________________ teNeviguttarehiM bArasasayavarisaehiM caamuNddaa| ArAhiA ya teNaM cAmuMDiasanio jAo . // 353 // aha aNNayA kayAI ruhiraM daLUNa jiNahare ruttttho| itthINaM pacchittaM dei jinnpuuapddisehN| - // 354 // saMghuttibhayapalANo paTTaNao uttttvaahnnaaruuddho| .. patto jAvAlapuraM jaNakahaNe bhaNai vijjAe // 355 // loeNaM so bhaNio nAmeNaM uTTiu tti bianAmaM / tanAmasavaNarusio loehi misimisemANo . // 356 // jAo tAmasavayaNo bhaNio loeNa kharayarA pyddii| teNAmarisavaseNaM kharayarasannattipaDivaNNaM // 357 // evaM cauttarehiM bArasasayavarisaehiM 1204 nAmadugaM / cAmuMDianAmajuaM nAmatigaM teNa jiNadattA // 358 // jaM puNa jiNesareNaM kharayarabiruaM nivAu uvaladdhaM / iccAiyamullavaNaM lavaNaM dhammaMkurassa tayaM // 359 // jaNNaM dullaharAyA dasacauvIsammi 1024 dullaho cev| jo puNa asIi 1080 vigappo taM sasagasseva savaNapuDaM // 360 // jaM so dasabAvaTThIvarise uvavesiUNa rjjmmi| dasasattasattarIe kAlagao dullaho rAyA // 361 // jaM pi anivaparisAe liMgivivAe jiNesareNa sayaM / jaiUNa ya uvaladdha kharayarabiruaM tae bhaNiaM // 362 // taM pi (ci)a micchAvAo vAo jAo na ko vi liMgIhi / pakkaanivauvarohANuNNA ya pabhAvayacaritte // 363 // kharayaranAmaM kiriAuggattaNao tti citttutttthiie| parikappiaMti tadavaccakappiaM tassa mUlaM piM // 364 // rite 360 Page #398 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 365 // // 366 // // 367 // // 368 // // 369 // // 370 // jeNaM jiNadattamae purANapADhANamaNNAkaraNe / paraloabhayAbhIA ajja vi dIsaMti vesaharA teNa mahAvIracariappasatthipamuhesu nimmalApamuhaM / caiUNa kharayaritti a lihiaM lehAviaM ca tarhi putthaMtaraniNNayao jesalamerummi kuuddlihnnaao| khINasarA saMjAyA kharakharayA teNa bahu khAyaM kiMca vivAo ceiavAsIhimasaMbhavI vi AyAre / tattha vi kharayarabiruaM jayavAe savvahA neva saddANaM dubbhikkhe kharayarabiruaMpi addhjriiaN| kharasaddo loamuhA tarasaddo saddasatthAo jai jayavAe jAyaM kharayarabiruaM havijja tA niymaa| navaaMgivittipamuhe vaNNayavayaNaM pi tadavaccA nevaM kattha vi diTuM suNiaM vA kharayarAu aNNattha / paccua tavagaNapamuhA jiNadattA ceva vuccaMti jiNavallaho vi kattha vi kharayarabiruaMjiNesarA jAyaM / na vaiMsu ahava takkula jAo'haM kiMtu aNNaguruM teNaM jaha nAmadugaM jiNadattA ahakameNa saMjAyaM / taha jiNadattakavAle taiaM tilayaM ca vihilihiaM jiNavallaho a kattha vi iagaahaae'vruddhbhaagmmi| nAhaM takkulajAo taM pi a eaMviArijaM egArasasayacausaTThIe jiNavallaheNa bhaNiamiNaM / tassa'NurUvaviAre saDhasayaM AlajAlaM va sUrimmi divaM patte tIsaM vAsAiM jAva causUrI / tesu sirivaddhamANo paTTaharo kharayareNutto 306 // 371 // // 372 // // 373 // // 374 // // 375 // // 376 // Page #399 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 377 // // 378 // // 379 // // 380 // // 381 // // 382 // jiNavallaho a ceianivAsinissAi vaTTamANo vi| kahamaMtarA paviTTho paTTadharateNa sUripae ? evaM jiNavallahao pubviM pia paTTasUriNo tesiN| .. jaM ujjoaNasUrI puvviM bhee vi kahamikko ? pAyaM jiNadattamae AyAro esa aNNahA lihaNaM / taM pi a kattha vi UNaM ahiaMvA ahava vivarIaM naNu jiNavallahasUrI pasaMsio tumha puvvasUrIhi / teNaM taddosavayaM aliaM na via tti vattavvaM jinavallaho a sUrI pasaMsio jo a puvvsuuriihiN| so kharayaraaMgikayA bhinno niyameNa viNNeo jaM tassa rAmadevo sIso chAsa cuNNikAro a| kallANagasaMthavaNe paMceva jiNiMdavIrassa so abhayadevasIso saMbhoI ahava sammao samae / teNaM takkayapag2araNapamuhaM pi pamANapaya taM .. kharayaramayassa sIso nAsI AsI va so a gurubaMdhU / jiNaseharanAmeNaM na sammao vaMcio ahavA aNNaha tappaTTadharo jiNadatto kahaNu tammi saMtammi? / saMbhogI gurubaMdhU joggo'joggo va saMbhavai kharayaramayajiNavallahasaMtANaM jai havijja tA nUNaM / ruddolio a jamhA jAo jiNaseharo mUlaM jiNavaisUrI khryrmymeraakrnnsutthaarsmo| . jaha jiNasamae merAkAro vayaro a suttesu jaha vayarasAmisukayA merA sumayA pi sAsaNe cev| taha tammayakayamerA tammayavAsINa nannesi / 360 // 383 // // 384 // // 385 // // 386 // // 387 // // 388 // Page #400 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 389 // // 390 // // 391 // // 392 // // 393 // // 394 // tIe pamANakaraNe apamANaM sAsaNaM samaggaM pi / kAyavvaM vivarIyA jeNaM doNhaM pi do paMthA naNu vaddhamANasUrI jaha taha jiNavallaho vi sNjaao| sesaM jiNavaisuttaNamia ce aisuMdaraM vayaNaM jaha usabhAijiNiMdA vigappiA sasamayANuvAeNa / savvehi kuvakkhehiM a taha eso evamavi juttaM NaNu evaM bahu khAyaM jAyaM kaha savvahA alIamiNaM / jaha paravayaNAkhittA visaM pi pIaMta'NAbhogA sammaTThiINaM pi a aNabhogo jiNavarehiM niddidyo / so aiAro niNNayavayaNaM jA taaNu vivarIaM bahukAladUradesaMtariANaM niNNayaM pi ko kuNai ? / uppaNNammi vivAe niNNayavayaNaM jaha iANi kahamaNNaha bArasasayacauvarise khryraannmupptti| . bhAsaMtA vi navaMgIvittikaro kharayaro tti vayaM jaM puNa kattha vi putthayalihiaMdIsai a kharayare gcche| siriabhayadevasUrI tappaTTe vallaho lihio taM kharayaravayaNANaM aNuvAo bhyaann'nnaabhogaa| jaha kallANagachaTuM kattha vi kappassa vakkhANe paDhamaMgadIviAe ujjoaNasUri kharayare gcche| . lihiaMdarcha saralo ko Na bhAsijja aNubhAsaM? jaM puNa jehiM paiTuM AvaNNo kharayaro tti so sUrI / uvaesasattarIe bhaNio'bhayadevanAmeNaM takAro'nAbhogI paccakkhaM jenn'nnNtsNsaarii| bhaNio vi teNa thuNio jiNappaho dhammapaDivakkho // 395 // // 396 // // 397 / / // 398 // // 399 // // 400 // 369 Page #401 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eeNaM tumhANaM gaMthe bhaNi ti vayaNamava'juttaM / / aNabhogo vi pamANIkao a hujjA abhiNiveso // 401 // tamhA tammayalihiaM tappaDimaM ahava lihiamaNNeNaM / . . . ubhayaM pi appamANaM jamabhiNivesA aNAbhogA .. // 402 // savvehiM kuvakhehi a nibbhaMto kharayaro shaavennN| jibbhAdosadugeNaM bhAsaNabhakkhaNasarUveNaM // 403 // ussuttaM bhAsittA dijjA aliaMpi sammaI mUDho / pajjUsiavidalAI bhakkhaMto bhaNai muNimappaM // 404 // aha pAyaM bahu khAyaM kharayaravayaNAo kharayaro suurii| navaaMgivittikAro tamasaccaM bhinnamavi vocchaM // 405 // jai sirijiNesaro so kharayaranAmeNa hoi supsiddho| tA kahamamhAyariA kharayaranAmeNa dhikkujjA // 406 // pabhaNaMtA vi pbhaavycrie'bhydevhemcNdaaii| ussuttamaggavaDio pabhAvago hoi na virohA // 407 // eeNa koi mUDho maccharagasio hu hoi vAyAlo / abbhAsavattio vA nehaMto tammi muhari siA eso na dUsiavvo na dUsio jeNa puvvsuuriihiN| so vi muhamuddio khalu ANAbhaMgAivayaNehiM // 409 // jaM puNa parUvaNAe bheo'bhayadevavallahANaM pi| vallahajiNadattANaM tamaNaMtara vucchamussutte // 410 // aha ussuttaM duvihaM kiriAvisayaM ca vayaNavisayaM c|. kiriAvisayaM tivihaM duvihaM puNa vayaNavisayaM ti // 411 / / ahiaM UNaM ajahaTThANaM cussuttameva kiriaahiN| ummaggadesaNAmagganAsaNehiM duhA vayaNaM // 412 // 32 // 408 // Page #402 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 413 // // 414 // // 415 // // 416 // // 417 // // 418 // gabmAvahArakallANaga rayaNIposahammi saamiaN| tiguNuccAro posahasAmaiesuM3 kasellajalaM4 pajjusiavidalapoliagahaNaM vidalaM ti saMgarappamuhaM / iccAahiussuttaM kiriAvisayaM muNeavvaM tattha vi ahiaM gabbhAvahArakallANagaM ti vIrassa / jiNavallaheNa bhaNi micchAbhinivesavasageNa bhaNai bhaNiyaM ca sutte vi paMcahatthuttare tti vayaNehiM / gabbhAvahArarUvaM chaTuM kalyANagaM vIre na muNai eaM vayaNaM usabheNaM pNcuttraasaaddhe| abhiIchaTe tti samaM havijja rajjAbhiseo vi NaNu kappe No bhaNio rajjabhiseo a usabhasAmissa / saMharaNaM puNa savvattha vIracarie kahaM tulaM? . ia ce suNAhi suMdara ! paMcAsayasuttamuttajuttIe / hatyuttarajoeNaM cauro taha sAiNA carano vakkhANaM puNa pajjosavaNAkappassa cunnnnivnnnnesu| ... chaNhaM vatthUNaM cia aNNattha vi tayaNusaraNaM ti tamhA jaM saMharaNaM carie niameNa saMgaIghaDaNaM / / devANaMduppannaM vIraM tisalA pasUa tti. nevaM rajjabhisoe bhayaNA bhaNiA ya teNa tkkhnne| . teNobhayaM pi kallANagavavaeseNa rhiaNti| rayaNIposahiANaM sAmaiaM suvaNa'NaMtaraM bhnniaN| jiNavallaheNa vihiNA sutte sAmaIaM na have na muNai eaM posahapajjavasANaM taheva uccAro / jaM posahammi kappai kappai taM tassa sAmaie 363 // 419 // // 420 // // 421 // // 422 // // 423 // // 424 // Page #403 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 425 // // 426 // // 427 // // 428 // // 429 // // 430 // teNevAgamavayaNaM uddiTukaDaM pi bhuMjaI sddddho| kayasAmaio vi nisIhabhAsacuNNippamuhagaMthe aNNaha'vahiMmapuNNe love vayabhaMgapAvayaM pyddN| teNaM tammayasAvayasAmaie posahe asuhaM niddA via guruANApuvvaM sA ceva dhmmannukuulaa| jaha saMthArAporasipaDhaNaMtarasAhunidda tti sAmAiaposahesuM uccAro sAvayANa tikkhutto| jutto tti a jiNadatto bhaNai jahA aNuvauccAro na muNai mUDho logaTTiiM pi bahukAlasajjha maha kajjaM / tattulaM kahamiaraM tihirikkhapaloaNAIhiM aNNaha vAsakkhevappamuhaM uvvaasmaaiuccaare| jujjai tammai magge aNNaM pi mahavvayAivva posahavihimmi jiNavallaheNa igavayaNabhaNaNao ikko / daMDagamAuccAro paricatto teNa payaDo vi sAhUNaM uvahANaM gihi vva ahiaMti jeNa takkicvaM / AvassayajoeNaM siddhaM siddhaMtabuddhINaM ussaggeNa kasellayajalagahaNaM sAhuNA vi hI mohA / taM cia maTTiabhAyaNasaMgaiaM kaha Nu tasajayaNA? tasajayaNAiabhAve saMjamaleso vi duurtrvddio| evaMviho vi maggo ummaggo keriso hujjA ? sAvayakulapaDisiddhaM pajjusiavidalamAi jaM raddhaM / . siddhaMtavayaNamaliaM bhaNiUNaM bhakkhae mukkho rattaMtariaM vidalaM caliarasaM poliA u laaljuaa| osannaM teNa tayaM na bhuMjaI sANukaMpamaI 364 // 431 // // 432 // // 433 // // 434 // // 435 // // 436 // Page #404 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 437 // // 438 // // 439 // // 440 // // 441 // // 442 // naNu pajjusiavidalappamuhaM pAeNa nIrasaM bhnniaN| taM cia muNINamuciaM tappaDiseho na siM seo tanno juttaM jamhA gahiavvaM taM havijja sAhUNaM / jaM saMjamauvagArI bAhAkArI na kaiA vi aNNaha bhUiSpamuhaM gahiavvaM na uNa ghayaguDappamuhaM / evaM viANiUNaM pavayaNamerA na mottavvA pajjusiavidalamAI allaM pAeNa kuhialAlajuaM / teNaM tavvairittaM juttaM sAhUNa kUrAI kUrAI puNa pAyaM na uttadosehi~ dUsiaM jamhA / teNa nirikkhia muNiNo dUsiasesaM pabhujaMti taM pi jai kevaleNaM jaleNa raddhaM havijja jahajAyaM / amheha vi No ghippai vialaM jaha buDDhavayaNAo . kevalajaleNa raddhaM taMdulamAI vi pAya caliarasaM / vidale surANubhAvo kiM jAo jeNa No caliaM? - jaM jaM bahalasahAvaM pavayaNamerAi rakkhayaM bhnniaN| jaha baMbhavvayaguttI bhaNiA na tahA ya aNNesiM pAyaM guttivilove lovo baMbhavvayassa jaha diTTho / diTThipahANehiM taha nannesi mahabbayANaM pi. jai via vidalappamuhaM pajjusiaMkiMci hoi avinnttuN| kiMci vi oaNajAyaM viNaTThamavi hoi pajjusi taha via bahalasahAvaM ahigiccA hoMi cAru vvhaaro| so ceva saMjayANaM pavittinivittiheu tti suvihianevatthajuo vavahAraparikkhio jahA pujjo| na tahA kutitthaliMgI vavahAraparikkhabAhirio // 443 // // 444 // // 445 // // 446 // // 447 // // 448 // 364 Page #405 -------------------------------------------------------------------------- ________________ teNa marIitidaMDI kavilA ihayaM pi suddhavayaNaM pi| bhAsaMto dubbhAsI bhaNio usaheNa duhabhAgI . . // 459 // sAhusamIve puNNo dhammo amhaM tu kiMci na ya punnnno| iabhAsA taliMge no juttaM teNa mosa tti .. // 450 // jayava'NNatitthiA via sijhaMti a nahu satitthiA keii| . taha vi paratitthigahiA jiNapaDimA kappae neva // 451 // loe vi sujAikuluppaNNo suparikkhio jahA juggo / na tahA vivarIo vi a guNavaM pi vivAhamAIsu // 452 // uttamakule asuddho jo jAo so Nu.ceva ciyvvo| vivarIakulaM sayalaM sukulehi ceva caiavvaM // 453 // jaha vA paraparigahiA jiNapaDimA bhaddao vi ussutte / muNiguNajutto vi kusIlaligivagge vi paricatto // 454 // evaM niaguNavilayAbhAve vidalAi rttiaNtrikssN| kuhaNasahAvayavagge paDiaM pariheameva tti // 455 // vavahAro bahu balavaM loe louttare a maggammi / tassucchee titthuccheo cheehiM niddiTTo // 456 // pajjUsiasaddattho ahigAravaseNa hoi NANa tti / jo jattha jahA vutto jutto taha ceva No iharA // 457 // kattha vi ThANabbhaMse purANabhAve kahiMci vaavnnnne| kattha vi sIalabhAve rataMtarie vi pajjusio // 458 // jammi u pIlijaMte neho nahu hoi biti taM vidlN|. vidale vi hu uppannaM NehajuaM hoi No vidalaM . // 459 // evaM vidalasarUvaM bhaNiUNa vi bhaNai vidalavaggagayaM / saMgariMgAI cavalayaphaliu vva vidalasanno tti . // 460 // 365 Page #406 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 461 // // 462 // // 463 // // 464 // // 465 // // 466 // jaM ukkAliasaMgarajalatariA dIsaI phuDaM Neho / bakkhupphAsaNavisaoM paccakkhaM cakkhumaMtANaM caMdolAvattIe bhaNi bhaNiaM ca saMgaraM vidalaM / bavayaNasAroddhAro saMgarimAimmi appaDie khalu ajjappabhii tavvayaNavisArao na ko hohii| hama muNiUNaM lihiaM mUDhamaNeNeva taruNu vva tavittIe saMgarapamuhApaDie vi uttruuvdhi| vigaigayaM viNNeaM tappaDie puNa bhave niyamA baM jammi u appaDie vigaigayaM taM ca tammi pddiammi| tappaDivakkhI vigaI jaha ghayapaDaNe tahA bhUaM nevaM saMgaripaDaNe vigaigayaM ki pi hujja vigaI vi| teNaM tappaDie via vakkhANe pavayaNe merA jaMjaM vigaigayaM khalu taM savvaM niviammi kappaMti / jo niamo jiNasamae mahumaMsAINa tabbhAvA tA kahamabhakkhasaMkaM bhAvia vidalaM ti saMgarippamuhaM / mANaMdasUrivayaNA lihiaM saMdehadolAe evaM kharayarakumae chavvihamussuttamahiamiha vuttaM / taM pAyaM bahuvAyaM aNNaM pi imAI juttIe aha UNaM ussuttaM kiriArUvaM'paNegahA tesiN| tattha vi jaM bahukhAyaM kiMci pavakkhAmi jaha NAyaM bIjiNapuaniseho posahapaDisehaNaM apvvmmi| posahabhoaNaMcAo sAvayapaDimANamuccheo samaNANaM samaNIhi samaM vihAro jiNANa nANa tti / mAsaMkappavihAro na saMpayaM UNamussuttaM ___ 360 // 467 // // 468 // // 469 // // 470 // // 471 // // 472 // Page #407 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 473 // // 474 // // 475 // // 476 // // 477 // // 478 // itthINaM jiNapUApaDiseho kharayarANa muulenn| jiNadatteNa ya bhaNio pAsia ruhiraM khu jiNabhavaNe egAvarAhajaNio ramaNIvaggassa hoi jo dNddo| jiNadattamae jutto mutto nIIsarUveNa na muNai pavayaNameraM na muNai jiNaANakhaMDaNApAvaM / na muNai jaNavavahAraM aippasaMgAidosehi keNa vi kahiM pamAyA virahiaM kiMci dhammiaM ThANaM / tammi a puNo pavittI apamAyA setti jiNamerA aNNaha aippasaMgo purise vi virAhaNAi paccakkhaM / tassa va tavvaggassa ya cAe cAo a titthassa jaM jaM dhammaTThANaM naranArivirAhiaM ihaM niymaa| jiNadattagharAyArA savvaM ucchitrapuvvaM taM niabuddhivigappeNaM asuhaM. pi suhaM ti maNNamANo a| ussuttaNANarahio kahaM varAo muNai pAvaM ? " ussuttabhAsagANaM bohInAso aNaMtasaMsAro / tadaMsaNaMpi pAvaM parUviaM puNNapaNNehiM paramaNNaM bhuMjato kammavasA ko vi annnnhaabhuuo| naNNesiM paramaNNaM juttaM ti na loavavahAro ikkikkamasaNamAI bhee bhiNNA u maannvaannege| tA tuhuvaesarattA bhuMjaMti kahaNu kUrAI jiNadatto jiNapUjArahiA ramaNIu jaMti nivvaannN| . siddha'NarihA vi ramaNI pUeu jiNaM bhaNai qhamaNo evaM duNha vi dakkho khamaNo niameNa jeNa jinnpuuaa| muttiuvAo bhaNio kajjaM puNa kAraNAyattaM 398 // 479 // // 480 // // 481 / // 482 / // 483 / // 484 / Page #408 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 485 // // 486 // // 487 // // 488 // // 489 // // 490 // kAraNanisehaNeNaM kajjaM pi nisehiaM havai niymaa| teNaM khamaNA duguNaM pAvaM jiNadattavayaNeNaM . puvvaM virAhio so'NaMtodiapAvarAsinArIhi / pAvAvaNayaNakAle galaggaho jeNa nimmavio NaNu titthayareNa samo sUrI bhaNio jiNAgame pyddN| teNa pavaTTiapUApaDisehe kaha Nu ussuttaM ? evaM ce dattaMjali ussuttaM tuha mayammi saMpaNNaM / puttinisehappamuhaM tammayasUrIhi jaM vuttaM tamhA so jiNasariso sammaM jo jiNamayaM pyaasei| iharA u pAvapuMjo parivajjo puNNasannehi sUrikayaM pi pamANaM taM cia jaM asddhbhaavsNjnniaN| niravajjaM aNivAriamaNNehi bahussuANumayaM jiNapUApaDiseho sAvajjo asddhbhaavnnaainnnno| . aNNanivAriabahusuaaNaNumao teNa vivarIo eeNa titthasammaya payaTTiaM tahaviheNa puriseNa / taM savvaM jiNaANA na'NNaM pi aNaMtaruttu vva iha suttasammaIe paoaNaM natthi jeNa tavvayaNaM / mUDhamuhamuddarUvaM sAmAyAri tti amhANaM pAgayaAgamasakkayakaraNaM bhAsaMtu siddhaseNo vi / jiNagaMNaharaAsAI kA vattA dumagajiNadatte ? titthAsammayabhAsaNarasio titthassa hoi AsAI / so AsAyaNabahulo niameNa aNaMtasaMsArI eeNaM khalu maggaMtarehimiccAimAgamaM vayaNaM / desaMto dUrikao paMvayaNaparamatthamamuNaMto // 491 // // 492 // // 493 // // 494 // // 495 // // 496 // 3GG Page #409 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aTThamicaudasipuNNimaamAvasAsu via posaho nn'nnnno| ia saMvarapaDiseho jiNadattamae mahAmoho // 497 // aTThamipamuhatihIsuM niameNaM posaho gihINa ve| .. paDivAisu puNa niyamAbhAvo bhaNio a tattatthe // 498 // tattatthavittimAisu na ya paDidivasa tti vynnmbhihaannN| . tapparamattho aTThamimAIsu puNo puNuccAro // 499 // sikkhA puNa abbhAso karaNijjaM paidiNaM khu taM pi vayaM / aTThamimAisu kajjo nannAsu viruddhavayaNamiNaM // 500 // sikkhAvaesu causu vi tiNNi vayAI tu sammayAI tuhaM / paidiNakaraNijjAiM kiM posahapaMtabheeNa? // 501 // na muNai aippasaMgaM atihINaM sNvibhaagkrnnmmi| navamIpamuhatihIsuM uvaesaMto vi nillaMjjo - // 502 // paDikamaNaM pacchittaM rynniidinnpmuhpaavsNbNdhii| taddiTuMto saMvararUve kaha posahe jutto? // 503 // asiisayaM uvavAsA pacchittaM AgamuttamukkosaM / na tahA sesatavesuM saMvararUvesu niamo vi // 504 // ahavA sikkhacaukke paDiniayadiNammi aMtimaM jualN| ia haribhaddappamuhANa vayaM siddhaMtasupasiddhaM // 505 // tattha paDiNiasaddo vivakkhiatthANa vAyago hoi / sA vi vivakkhA duvihA niamAniamehiM NAyavvA // 506 // NiameNa'TThamipamuhA aNiameNeharAsu a tihiisu| . teNaM na ppaDidivasAcaraNIA niamapaDiseho / // 507 // jaha sAhUNaM dAuM bhuMjijja susAvao na iaraannN| . ahava divabaMbhayArI na ya rattimabhiggaho amhaM // 508 // 400 Page #410 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 509 // // 510 // // 511 // // 512 // // 513 // // 514 // kiMca muNisaMvibhAgo navamIpaDavAsu ceva na'NNAsu / caupavvI tavaposahamahiA kaha pakkhiaMte so? jaM bhoaNapaDiseho posahiANaM tamUNamussuttaM / bhuttijuaposahANaM jiNabhaNiANaM tu paDiseho cAuddasaTThaiccAi Agamutte a puNNimAidiNe / kevalaposahavayaNaM tavaniamo caudasIi diNe sAvayapaDikamaNAIvuNNippamuhesu bhoaNaM bhnniaN| pausahiANaM posahavihipagaraNamAisu vi diTuM sAvayapaDimAdhammo. vucchiNNo duusmaannubhaavaao| ia dujjaNaduvvayaNaM aNaMtabhavakAraNaM NeaM jaNNaM dUsamasamae sAvayapaDimANa pAlago joggo| ussaggeNa carite paMcAsayavittivayaNaM ti. samaNANaM samaNIhiM gAmANuggAmaviharaNaM na suhaM / ia uvaesI payavaNamerAo dUrao Nee . ThANAyArappamuhe nisIhabhAsAicheaMgathe vaa| sAhUNa sAhuNIhiM samaM vihAro jiNANAe ahuNA mAsavihAraM vucchinaM bhaNai chinasanno aa| jiNadatto jiNadattovaesaparamatthamamuNaMto jammottu mAsakappaM anno suttammi natthi a vihaaro| ia siddhatammi phuDaM diTuM diTThippahANehiM jaM mAsakappaavihArU vya vayaM paMcavatthue atthi| taM teNeva kameNaM navakappA niamao na'huNA kAlaparihANidosA khittAbhAveNa UNayA ahavA / ahie pADagavasahIsaMthAragavaccayAIhiM // 515 // // 516 // // 517 // // 518 // // 519 // // 520 // 401 Page #411 -------------------------------------------------------------------------- ________________ evaM karaNANuNNA tattha vi jo bhaNai maasvuccheaN| so khittamucchakaddamamaMDUo paMDiaMmaNNo // 521 // gihiNo pANAgArA paMcAsayamAivuttaaviluttA / iccAi aNegavihaM ussuttaM tammae UNaM // 522 // aha jahaajahaTThANaM ubhayasahAvaM havijja taha vucchN| abhivaDDhiammi sAvRNi pajjosavaNA vi osavaNA // 523 // jaNNaM savIsarAe mAse sesehi sattarIe a| pajjosavaNA savaNAmiammi mAsammi bhaddavae // 524 // jaha cAumAsiAI kttiamaasaaimaasmiayaaii| ... taha bhaddavae mAse pajjosavaNA vi jiNasamae // 525 // mAsAiammi vuDDhe paDhamo'vayavo pamANamia vynne| jaMpaMto jiNadatto ajahaTThANeNa ussuttI - || 526 // vuDDhe paDhamo'vayavo napuMsao niayanAmakajjesu / jaNNaM takkajjakAro iaro savvuttame sumao ... // 527 // eeNa'hie mAse puNNApuNNAyavaccamaccuchuhaM / / taha labbhalAhu loe na hoi kiM jeNa so kIvo? // 528 // evamuvahAsavayaNaM nagiNassa vAlaMki pi pai purisaM / jaM cAumAsapamuhe niagalapAsaM pi na muNei // 529 // NaNu bIe vi pamANaM bhaddavae tassa kajjamavi duguNaM / apamANe uvahAso ihaM pi kiM kAyamuhavaDio? // 530 // jaM raviudayaM lahiaM samappaI jA tihI a jo maaso| so khalu udayo tannAmaMkiyakajjesu pavaratamo // 531 // teNaM tihipaDaNe puNa puvvA na ya uttarA ya pvrtihii| kiM saMbaMdhAbhAve labbhaM laMbhijjae kiMcI // 532 // 402 Page #412 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vuDDhIe puNa paDhamA puNNA hANIi mUlao galiA / ia vayaNaM duvvayaNaM soavvaM neva niuNehiM . // 533 // jamhA tIe'vayavo pahANudayasaMjuo a bIadiNe / hINA puNa puvvadiNe puNNA paNNehiM diTTha tti // 534 // aTThamipaDaNe sattami caudasipaDaNe.a puNNimApamuhA / ia addhajaraikukkuri kIDai jiNadattanilayammi // 535 // AmUlA sahagAro maMjaripajjaMtao mahaMto vi| na pahANo kitaMte phalaM pahANaM maNuajuggaM // 536 // phalasariso so udao jammi samappai tihI a mAso a| maMjaripajjaMtasamo seso phalasAhago samae // 537 // jamhA labbhA ahiaM na dei ditto vi dAyago ko vi| tattha vi purANarII loavvavahArao NeyA // 538 // puvvaM raviudayajuA egA ghaDiA vi labbhalAhagarI / aNNA vi tAvavekkhAjuttA kiM pihia peDAe ? // 539 // labbhAhiyalAhakaMkhI adattamavi muddizaM pi maMjUsaM / giNhaMto so teNuvva niggahaM dAruNaM lahai // 540 // tamhA tihi vva mAso puvvo puvvuttajuttivisaMo tti / suNiUNa bIamAso Neo NiaNAmakajjakaro // 541 // iriAe paDikkamaNaM pacchA sAmAiammi ajahaMpayaM / bhAsaMto ummatto na muNai samayAiparamatthaM // 542 // cittavisohinimittaM bhaNiA iriA mhaanisiihmmi| na ya kattha vi sAmaiaM asuddhacitteNa kAyavvaM // 543 // AhAvassayacuNNippamuhesu karemi bhaMta iccAi / kAUNa ya sAmaiaM pacchA iria tti payaDavayaM // 544 // 403 Page #413 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ia ce dhuvaMkarUvA paDhamA iriyA vigappia tti tuhaM / iriAjugaM pi juggaM dhuvaMkacAe pamANaM kiM ? // 545 // tamhA paDhamA peDhiakappA kappadrumovamA iriaa| sA puNa pacchAiriA gamaNanivittIa paDikamaNaM // 546 // jai vi supAse tiphaNA nava pAse UNamahiamavi kmso| taha vi supAsA pAse ThavaNaM ajahAparya pi bhave // 547 // evaM ajahaTThANaM ussuttaM daMsi smaasenn| eaM sutte kiriAvisayaM tivihaM pi niddiTuM // 548 // aha puNa uvaesavisayamussuttaM bIameva duvigappaM / ummaggadesaNA magganAsaNA taM pi daMsemi // 549 // ahiaM uvaesaMto paDhame bhaMge a UNamavi biie| kiriAo'NaMtaguNaM pAvayaraM vayaNavisayaM te // 550 // athavA thINaM jiNavarapUApaDisehagaM atitthaM pi| titthaM tia bhAsaMto ummaggaparUvago pAvo // 551 // titthaM puNa acchinaM thIjiNapUAparUvagaM bhrhe| taM pi na titthaM ti vayaM bhAsaMto magganAsayaro . // 552 // loiamicchattAo'NaMtaguNaM magganAsaNAivayaM / pAvaM titthaccAe tulle vi a tAvayA ahiaM . // 553 // jamhA u saMkiliTTho'bhinivesI hoi titthpddikuule| loo u bhaNai titthaM titthaM khalu titthaaNukUlo / // 554 // teNaM tabbhavasiddhI labbhai paratitthiesu na viya'vatte / ia muNia huMtu bhavvA bhaddapayA titthabhattivayA // 555 // evaM kuvakkhakosiasahassakiraNammi udymaavnnnne| cakkhuppahAvarahio kahio taio kharayo vi // 556 // 404 Page #414 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 557 // navahatthakAyarAyakiasamamahimammi cittasiapakkhe / gurudevayapuNNudae sirihIravijayasuguruvAre ia sAsaNaudayagiri jiNabhAsiadhammasAyarANugayaM / pAvia pabhAsayaMto sahassakiraNo jayau eso // 558 // vizrAma-5 // 559 // // 560 // // 561 // // 562 // aha aMcaliaM kumayaM loapasiddhaM pi kiMci daMsemi / teruttarabArasae vikkamao ahamakammudayA puNNimio narasiMho nAmeNaM eganayaNaduvvayaNo / keNa vi avarAheNaM tehi vi bAhikao AsI . so puNa kameNa chauNayagAme patto a tattha tammaiyA / loaNarahiA nADhIti saDDhI vi mahiDDhiA vuDDhA tIe vaMdaNadANAvasare muhapattiA vi No pttaa| dehaMcaleNa vaMdaNamia bhaNiaM teNa pAveNa sA puNa puvvaM puNNimagurUNa keNAvi dUmiA aasii| narasiMhassa vi bhaiNI dohi vi payaDIkayaM kumayaM tIe sUripayaM pia davAviaM aTThasahasadaviNeNaM / vassa'jjarakkhieNaM nAmeNaM ciinivAsIhiM niamayavuDDhinimittaM pAvayagirikAliAbhihA devI / mArAhiA ya micchAdiTThI igavIsuvAsehiM paccakkhA cakkesari amhaM ti musaM vaiMsu so pAvo / pAvajaNANaM purao vuggahavayaNaM payAsaMto // 563 // // 564 // // 565 // // 566 // 405 Page #415 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 567 // 568 // // 569 // // 570 // . // 571 / / // 572 // ussuttaM puNa payaDaM paDhamaM muhapoiAi pddiseho| juttI jailiMgaM taM No juttaM sAvayANa bhave . . pottiamitteNaM jai ligaM kiM nAma neha saamie| samaNo iva tti samae bhaNio vi jao jiNidehi muNijaNaaMgIkaraNA liGga jai suddhsddhnnmaaii| abbhaMtaramavi bajhaM arihanamukkAramAINi sAmAiammi u kae samaNo iva sAvao havai jmhaa| iavayaNA muNiliMgaM kahaMci na viruddhamiha samae dhammovagaraNarahio kayasAmaio vi akysaamio| vavahAranae sAhu jaha liMgAyAraparicatto uvagaraNe puNa tullaM bhaNiaM samaNehiM sAvayANaM pi| . aNuogAisu AvassayakiriAsAhaNammi phuDaM taha paNhAvAgaraNe saMvaradArammi Aime puuaa| muhaNaMtayapamuhehiM saDDhANamaNesaNAheU uvagaraNe paDisiddhe paDisiddha sAvayANa paDikamaNaM / vivarIaM paDisehaM kei vi bahukAlaaMtariaM pajjosavaNApuvvaM cauthidiNe sayavaIi vynnaao| jaM AyaraNAharaNaM pajjosavaNAcautthIe eguNavaNNadiNehiM pajjosavaNAvi tammae teNaM / abhivaDDhie vi sAvaNabhaddavae sAvaNAimmi cittAiammi vuDDhe pajjosavaNA vi vIsaidiNehi / abhivaDDhiammi vIsA iccAiamAgamaM bhaNai jaM puNa paMcamidivase pajjosavaNA vi saMpaI tesiN| taM aDDhajaraiNAyaM saMpattaM pAvakumayammi . 401 // 573 // // 574 // // 575 // // 576 // // 577 // // 578 // Page #416 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 579 // // 580 // // 581 // // 582 // // 583 // // 584 // jaNNaM cuNNIvayaNaM pamANayaMtaM pi sayavaIkAraM / saMpai pamANayaMtA pallaviA paMcamIvayaNA . titthA cuassa AgamasaraNaM sAhAu pattasaraNu vv| jaM suttatthubhayaM piya titthAyattaM jiNiduttaM iha AgamoM ativiho attaannNtrprNpraapuvvo| do gaNaharasIsaMtA taio titthappavittaMto saMpai taio Agama titthhumsuurisaahkusumsmo| phalasariso suhajogo mokkho mahuro rasAsAo titthaM tu kAlagajjA acchinnaM jAva duppasahasUrI / pajjosavaNacautthIThiaMti kA tattha saMkA vi? / saMpai titthamajuttaM kuNai ajuttaM pi jo u tdruusii| ia Agamaparamattho matthayasUlaM khu kiMmUlo? AgamaviruddhacArI AgamavaMtaM pi titthamavi hujjA / tA ko aNNo AgamacArIti a bhaNNaI loe ?. tattha paDivakkhabhUo titthyraainnmhiapddivkkho| so vi jai hujja dakkho mukkho dubbhikkhamuhavaDio titthapaDikUlavayaNaM na tAvamitteNa pAvaheu tti / kiMtu arahaMtapamuhA musaM vayattatthavattIe / tatto vi a paisamayaM titthuccheaM paicchaI paavo| taMdulamacchuvicchA paisamayaM NaMtabhavajaNiA / teNevAbhinivesI aNaMtaguNasaMkiliTThapariNAmo / loiamicchattA o aphAsaNijjo a savvesiM jo puNa putthaM titthaM ahavA puttheNa titthmuddhriaN| iccAI vuccaMto pAvesu'va'NArio Neo 407 // 585 // // 586 // // 587 // // 588 // // 589 // // 590 // Page #417 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaha savaNaM mokkhaMgaM bhaNiaMtaha Neva katthaI putthaM / jaM taM purisAyattaM puriso vi paraMparAyatto // 591 // kiM guruniravikkho via vatthuasatthAo nimmavijjA vi / jiNapAsAyappamuhaM tA kaha titthaM pi putthayao? // 592 / / tamhA titthe saMte dhammo titthammi.na unnmnnnntth| titthaM puNa cAutthiamiha siddhaM kAlagajjAo // 593 // tavvasao caumAsaM pakkhiadivasammi sammayaM titthe| evaM kAlavisese paDikamaNaM paMcahA niayaM // 594 // desiarAiapakkhia caumAsia vaccharaM ti paMcavihaM / paDikamaNaM puNa pAvA niattaNaM nAmanipphattI // 595 // Aiduge aNukaraNaM kuvakkhiANaM pi hoi titthenn| aMtimatigaM tu titthA bAhirabhAvassa maha ciNhaM // 596 // jehaMcalio titthe pAyaM khamaNu vva titthbaahirio| payaDo tesuvi ciNhesu tiNNi puttippamuhayAiM ... // 597 // tesu bhaNiesu bhaNiaM pAyaM sayalaM pi sesaciNhagayaM / tattha vi pottiacAo niaaNugayasAvayAINaM // 598 // teNa muhavattiThAvaNapagaraNamiha vddhmaannaayrio| puNNimapakkhaThio via kAsI aNNesi kA vattA? // 599 // sacchaMdamaivigappiamayamUlucchedagaM jiNiMduttaM / ikkaM pi juttijuttaM nAhimayaM kiM bahUhi pi? ikkammi paIvammi a dIvaMte neva pAsaI kiNcii| .. loaNasattivimutto paIvakoDIhiM kiM tassa ? // 601 // evamaNuogavayaNaM puttirayaharaNapayAsayaM pyrdd| ikkaM pi dIvakappaM ummIlianayaNasaMNINaM // 602 // // 600 // 408 Page #418 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaM puNa vIsadiNehiM pajjosavaNA'bhivaDDhie varise / taM titthabajjhabajjho sayaM ti paccAyaNaTThAe // 603 // jaMtaM sAbhiggahiaM paMcagahANIi jAva paMcAsA / abhivaDDhie u vIsA niamAbhAveNa muNivayaNaM // 604 // tatto vi paraM niyamaM bhAsaMto naahigrnndosmunnii| ia bhAsagAhaattho cuNNIe vaNNio payaDo // 605 // jaM puNa pajjosavaNA pavvaM savvesi sammayaM samae / taM bhaddavae mAse cauthidiNe nannahA merA // 606 // saMpai paMcagahANipamuhavihI saMghavayaNao chino| sAbhiggahagihiNAyaM ubhayaM pi a bhaddavai bhadaM // 607 // kiM cAgamaMma'NuttaM titthANumayaM pi tattha ahchNdo| eaM suMdaramevaM nevaM ti maI mahApAvaM // 608 // jaM jaM jeNaM jeNaM rUveNaM titthasammayaM sme| . taM teNaM sarUveNaM rIaMto titthamajjhattho titthAo vivarIaM thaNiamayaM taM thnniavivriiaN| evaM pi dhammapimmaM nikkAraNakajjauppattI / // 610 // tamhA titthaM caiDaM titthAhiamabhinivesa mahapAvaM / caiUNamaNNautthiatitthAsayaNaM paraM seaM // 611 // jaha nAma koi duhago ciccA'miyabhAyaNaM tu mahuraM pi / visamavi caiuM cauro bhakkhaMto micchakaMdAi // 612 // teNeva jiNavareNaM jailiMgadharo akjjkjjkro| tamhA caiuM liMgaM susAvago suMdaro bhaNio // 613 // puNNimapakkhiapacchAiriApamuhAI jAi iarAI / tAI cia tia (tiyacau) vissAmuttAiM ihaM pi neAI // 614 / / 400 // 609 // Page #419 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 615 // evaM kuvakkhakosia sahassa kiraNammi udayamAvaNNe / cakkhuppahAvarahio kahio iha paMcamo thaNio. navahatthakAyarAyakiasamamahimammi cittasiapakkhe / gurudevayapuNNudae sirihIravijayasuguruvAre ia sAsaNaudayagiri jiNabhAsiadhammasAyarANugayaM / pAvia pabhAsayaMto sahassakiraNo jayau eso // 616 // // 617 // vizrAma -6. aha saDDapuNNimIo puNNimapakkhAu sumtisiNhaao| .. chattIsuttarabArasasaehi jAo a vikkamao // 618 // sirihemacaMdasUrI dUsamasamayammi kevalI vutto / parasamayammi pasiddho siddho saddAisatthesu // 619 // tassuvaesA jIvAjIvAivisArao dyaapvro| rAyA kumAravAlo jAo paramArihayarehA // 620 // aha aNNayA kayAI kumaranariMdeNa pucchio suurii| ' puNNimapakkhasarUvaM parUviaM teNa tassa puro // 621 // tatto raNNA bhaNiaM siddhatAsAyago mhaapaavo| mA ciTThau me rajje ia ciMtia sUri viNNatto // 622 // sUribhaNieNa vihiNA nijjuhio puNNimo aniarjjaa| evaM divaM gayammi a sUrimmi divaM gao rAyA // 623 / / rahacariAe ego samAgao sumatisiMhanAmeNaM / / . pattaNanayare divo puTTho loeNa ko'si tumaM? . // 624 / / 410 Page #420 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 625 / / // 626 // // 627 // teNussukeNa bhaNiaM puNNimio saDDapuvvao ahayaM / jAyA tannAmeNaM tassaMtai vuDDavayaNamiNaM kei vi bhaNaMti puNNimasamudAe sumaisiMha aayrio| pagaIe somAlo teNaM so sAhupuNNimio kappUravAsajalaphaladavvehi na hoi davvajiNapUA / sesamuvaesapamuhaM puNNimasarisaM muNeavvaM evaM kuvakkhakosiasahassakiraNammi udayamAvaNNe / cakkhuppahAvarahio kahio so saDDapuNNimio navahatthakAyarAyakiasamamahimammi cittsiapkkhe| gurudevayapuNNudae sirihIravijayasuguruvAre ia sAsaNaudayagiri jiNabhAsiadhammasAyarANugayaM / pAvia pabhAsayaMto sahassakiraNo jayau eso // 628 // // 629 // // 630 // // 631 // vizrAma-7 aha AgamiaM kumayaM pAyaM thaNiuvva svvloamyN| paMcAsuttarabArasasaehi varisehiM vikkamao sIlagaNadevabhaddA nAmeNaM niggayA ya punnnnimo| pallavapakkhe pattA tatto vi a niggayA samae sattuMjayassa pAse miliA sattaTTha vuDDagaNamuNiNo / gaNaniMggayA ya tesi savvehi vi milia dujjhAyaM sAsaNasuadevithuIpaDisehaparAyaNaM navINamayaM / payaDikayaM pAvudayA tattha jui vigappiA evaM // 632 // // 633 // // 634 // Page #421 -------------------------------------------------------------------------- ________________ titthayaro asamattho jesu vi kajjesu tesu ko. annnno| kiM hujjA vi samattho ? tA kaha suadevayavarAI ? - // 635 / iccAiajuttIhiM mUDho mUDhANa ckkvttttismo| na muNai vatthusahAvaM diNayaradIvAiAharaNA // 636 / mahaphalao sahagAro jaMbUphalakAraNaM pi kiM hujjA ? / kohaMDIphalaheU kiM sahagAro samiddho vi? // 637 / saMtammi a titthayare goamapamuhA vi sAhuNo svve| bhikkhaTThA vi paviTThA kulesu gAhAvaINaM pi // 638 // NaNu suadevIthuNaNe bhavavirahavarAipatthaNA tiie| No juttA jamasaMtaM vatthu kiM ko vi dijjA vi? // 639 // nevaM niamo jamhA diti asaMtaM ti neva saMtaM pi| jiNapamuhA suaNANaM kevalaNANaM ca AheraNaM // 640 // jo puNa kattha vi niyamo dIsai davvammi na uNa bhAve vi| aNNaha paDimApamuhA''rAhaNamavi niSphalaM pAve . // 641 // davvAu davvabhAvA na ya bhAvA kiMci hujja dvvaai| teNeva jagapavittI kAraNavisayA phalaTThINaM // 642 // phalajaNayaM khalu kAraNamiha diTuM taM pi neva phalajuttaM / sAhusarIrA mokkho na sarIraM mokkhasaMjuttaM // 643 // evaM kAraNaniayaM kajjaM puNa kAraNAiM nnaannaaii| teNappamahavigappo govANa vi hAsaheu tti // 644 // aNNaha arahaMtAI paMca payA tattha egameva payaM / juttaM jai asamattho arihaMto kinnu sesehi ? - // 645 // teNeva vIsaThANArAhaNamarahaMtaguttasunimittaM / bhaNiaM tattha vi pavayaNapahAvaNA sA vi kaha hujjA? // 646 // 412 Page #422 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 647 // // 648 // // 649 // // 650 // // 651 // // 52 // ia ciMtAparataMto jiNabhatto hemcNdsuurivro| ArAhia suadevi jAo kalikAlasavvaNNU rAyA kumArapAlo nimmavio teNa prmsNviggo| ajja vi kittipayAyA pavayaNapAsAyasiharammi naNu sIhUNamajuttaM ArAhaNa maMtadevayAINaM / jaM saDDANa vi samae paDisiddhaM jakkhanissAI ia ce kiM taiaMgaM paDivakkhaM kiMca sUriharibhaddo / siribhaddabAhupamuhA abuhA jaM tehiM taM bhaNiaM jIi sahAyattaNao pahAvagA pavayaNassa sNjaayaa| taM pi bhaNei varAiM varAyamuharI vi ummatto jaM jakkhAisahAyAbhAvo bhaNio a sAvayANaM pi / taM dhammammi daDhattaM nidaMsiuM daMsiA samae tinaM nimitaM haMsiA samA jaha jiaparIsahA khalu arihaMtA sAhuNo a(va) jaMtA / niccaM tuvavAsajuA bhaNNai na virohagaMdho vi ahavA rayaharaNAiauvagaraNe dhammasAhaNe saMte / muNiNo akiMcaNA te bhaNiA vIreNa dhIreNa taha jakkhAisahAyAbhAve dhamme vi huMtu daDhacittA / ANAe suadevIpamuhANa sahAyamicchaMti ihaloiaTThatuTThA kiMci vi necchaMti jakkhapamuhehiM / teNaM vA tannissArahiA bhaNiA. ya dhammarayA muakhittadevayAIussaggo neva tattha paDisiddho / jaNaM taM. jiNaANA ANArahiammi so niamo teNaM pavayaNaaTThA sammaddiTThINa devayAINaM / ArAhaNamaviruddhaM jaha sattamaniNhagaTThAe .413 // 653 // // 654 // // 655 // // 656 // // 657 // // 658 // Page #423 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 659 // // 660 // // 661 // // 662 // ANAbhiNNaTThANe icchaMtA jkkhpmuhsaahjje| pAyaM dhammapabhaTThA No dhammArAhagA huMti .. . na ya kiMci paDisiddhaM savvaM savvappayArao sme| ussaggAivivakkhA dakkhA kahamaNNahA hoi ? tamhA savvANuNNA savvaniseho apavayaNe ntthi| AyaM vayaM tulijjA lAhAkaMkhi vva vANiao teNaM bhagavaiThANayaaviroho hoi sammadiTThINaM / titthuio khalu titthA bajjho bajjhANa bajjhAu evaM khalu titthuio mUlussutteNa vaNNio ihayaM / sesamuvaesapamuhaM puNNimasarisaM muNeavvaM evaM kuvakkhakosiasahassakiraNammi udymaavnnnne| . cakkhuppahAvarahio kahio so saDapuNNimio navahatthakAyarAyakiasamamahimammi cittsiapkkhe| gurudevayapuNNudae sirihIravijayasuguruvAre ia sAsaNaudayagiri jiNabhAsiadhammasAyarANugayaM / pAvia pabhAsayaMto sahassakiraNo jayau eso // 663 // // 664 // // 665 // // 666 // 414 Page #424 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 667 // // 668 // // 669 // // 670 // // 671 // vizrAma -8 aha paDimA paDivakkhaM kumayaM uvaesavesamahigicca / jaha jAyaM taha vocchaM kucchANa vi kucchaNijjaMti vikkamao aTTattapannarasasaehi paavuveso| luMpagalihago mUlaM tassa vi tassevamuppattI na ya titthAu aNaMtaraparaMparAniggayaM pi kumayamiNaM / kiMtu akamhA micchAdiTThisagAsA sayaMbhUaM iha ego nAmeNaM luMpagalihago vi gujjrttaae| loheNaMtarapattaM chaDDia siddhatamAlihaI muNivayaNacoaNAe rusio Usasia bhaNai duvvayaNaM / tumhaM bhikkhuccheaM karemi tA homi jAommi ia kayapaiNNaciMtApareNa pAveNa teNa payaDikayaM / . kumayaM nianAmeNaM pAvANaM pAvakammudayA . paDimApUAdosaM bhAsai hiMsAi muhrmuhvynno| . jIvadayA khalu dhammo jiNabhaNiu tti muhamaMgalio tassa vi ego maMtI nAmeNa laMkhamasIti smmilio| do vi uvaesamittA kaDuuvva pabvaTTiA pAvA paNavIsaM vAsAiM liMgIhiM virahiaM pi vuDDigayaM / tetIsuttarapanarasasaehiM varisehiM vesaharA. tesuvi bhANaganAmA paDhamo mUDho vi tammi veshro| sayameva gahiavesaM veso vi a sAhuvesaddhaM vesaddhaM puNa titthAphAsassa vi hoi cindhamiha pyddN| jaha nivaNugArakalio naDo va rAyA va rayapavve // 672 // // 673 // // 674 // // 675 // // 676 // // 677 // 415 Page #425 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 678 // // 679 // // 680 // // 681 // // 682 // // 683 // ia paDimArUppattI uvaesA vesao a dobheaa| lihagA titthassaddhAbhAso iarA'khilAbhAso eaM khalu accheraM titthAphAsI vi titthaabhaaso| jAo jaNavikkhAo jamaNaMtA kAlao bhAvI accheraM puNa evaM assaMbhavi saMbhavei jaM loe| kAleNa aNaMteNa vi jaha marudevIi siddhattaM uvasaggagabbhaharaNappamuhA accheragA vi dasa samae / bhaNiA tattha vi dasapayamuvalakkhaNaparamihaM bhaNiaM aNNaha saMpairAyappamuhehi~ karAviA ya jinnbhvnnaa| paccakkhaM dIsaMtA kaha lovijaMti pAvehiM ? Agamao balavaMtA AgamavavahAridhammauvaesA / sAvayaNimmaviA jiNapAsAyA paccayaTThAe' maidosA saddatthaM hoi samattho vi aNNahA vottuM / jaha ceiasaddatthaM sAhu tti bhaNai maimUDho . nAmajuo siddhaMto nAmAgArehiM hoi jiNapaDimA / .. tamhA khalu siddhatA jiNapaDimA hoi balavaMtI jaha vayaNA vayaNaThiA lihiAgAreNa vayaNamiha balavaM / lihieNa ya lovijjai bhAsiavayaNaM ti jagavAo balavaMtabiMbalove balavaMtaM kAraNaM pi kappijjaM / taM khalu accherAo nannaM sannINa maivisao balavattaM sAvikkhaM sAvikkhaM ceva dubbalattaM pi| pabhaNissaM paDimANaM tassuvaesAhigArammi tatto vi a balavaMte titthe saMtammi natthi siddhate / jiNapaDimAi acittaM vuccaMto daMtavaMtamuho - // 684 // // 685 // // 686 // // 687 // // 688 // // 689 // 416 Page #426 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aha luMpagassarUvaM 1 tappahapattI vi 2 tassa uvaeso 3 / / siddhateti 4 caukkaM viAraNijjaM kameNevaM - // 690 // NaNu pucchAmo amhe tumhe jiNadhammiA va sivadhammA? / ahavA dohi vi bhiNNA vattavvA vA avattavvA ? // 691 // jiNadhammiA ya titthe acchinne huMti sUrisaMtANA / taM tumhANa vi vAyAmitteNa vi matthae sUlaM // 692 // sivadhammiA ya hariharabaMbhAINaM havaMti bhttijuaa| taM pi aNiTuM tumhaM tamhA taie avattavvA // 693 // teNamavalAvavayaNaM juttaM tumhANa dhammadAyANaM / uvaesavesamUlANaM (Na hu ) luMpagabhANagANaM pi // 694 // evaM guNanipphaNNaM nAmaM tumhANa tumha vynnennN| . avvattAvattavvA tumhe sesA avattavvA . // 695 // paNu tumhANaM dhammo suadhammo kimua diTThadhammo vA? / paDhamo suadhammAo guruo na ya asuadhammA vi // 696 // jamasuccAkevaliNo dhammuvaesaM na diti na ya dhammaM / . succAkevaliNo puNa disaMti dhammovaesAi // 697 // ia paMcamaMgabhaNiaM lupagamUlammi tumha dhammammi / noM saMbhavijja evaM sesANa kurvakkhiANaM pi // 698 // jai tuhahimao dhammo diTTho siddhaMtaputthae asthi / tA tai vi putthayaM khalu aNNesi daMsaNijjaM ti // 699 // na ya vAyAmitteNa vi kappai vottuM pi kassaI puro| jai te dhammo putthA kahaM na aNNesimavi hujjA ? // 690 // gabbhayaitthI gabbhaM dharei nannA vi suMdarIva surii| thaNapANaM jIi kayaM sA sAvaccaM pi kArijjA // 701 // - . 417 Page #427 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 702 // // 703 // // 704 / / // 705 // // 706 // // 707 // evamaNAipavAhappaDio jiNabhAsio hu suadhmmo| jo sauvaesavisao nannI tti a sAsaI merA evaM jo putthAo lahiuM dhammaM pi dei uvesN| so macchiAsarUvo haMsIjaNao sayaMjAo naNu jiNapaDimAputthayamajIvarUvAiM do vi jaayaaii| putthAo jiNadhammo laddho ki te na paDimAo? tattha vi kiMcinimittaM bhaNiavvaM bhaNai luMpago evaM / vAiaputthA attho labbhai na jiNidapaDimAo vAyaNakalA sahotthA purisAyattA ya kiMca tubbha mae ? / evaM siddhaMtatthe puccheavvaM pi titthaM NaM doNhaM pi do vigappA paDhamA kiM te mayassa aisyo| ahavA vi jagasahAvo jaM ubhayaM hoi sahasiddhaM eso khala'isao te mayammi jutto a jeNa sAhu tti / vuccai ciisaddeNaM muddA titthAu bajjhassa jai jagaThiI vi esA juttA eArisaM jayA kumayaM / uppajjai eArisavAyaNapamuhehiM saMjuttaM aha jai doNhaM paMtA do vi vigappA purisaparataMtA / tA acchine titthe AyariaparaMparA siddhA eaM tubbha aNiTuM diTuM tuha vayaNao vi viNNAyaM / tamhA tuha pahalAho putthAo aliavayaNamiNaM kattha vi putthe lihiaMdIsai putthAu labbhaI dhmmo| amhe vi saddahAmo kahaMci saccaMpitaM vayaNaM nevaM kattha vi lihiaM lihiaM paDimAu labbhaI dhammo / jaha vuDDakappabhAse siddhate bhAsiaM evaM // 708 // // 709 // // 710 // // 711 // // 712 // // 713 // 418 Page #428 -------------------------------------------------------------------------- ________________ titthayarA 1 jiNa 2 caudasa 3 bhiNNe 4 saMvigga 5 taha asaMvigge 6 sArUvia 7 vaya 8 daMsaNa 9 paDimAo 10 bhAvagAmAo // 714 // caraNakaraNasaMpannA parIsahaparAyagA mahAbhAgA / titthayarA bhagavaMto bhAveNa u esa gAmavihI // 715 // jA sammabhAviAo paDimA iarA na bhAvagAmo u| bhAvo jai natthi tahiM naNu kAraNakajjauvayAro // 716 // evaM khu bhAvagAmo niNhagamAI vi jai maI tubbhaM / eamavaccaM ko Nu hu avvivarIo vadijjAhi ? // 717 // jai vi hu sammuppAo kAsai daTThaNa niNhae hujjA / micchattahayamaIA tahA vi te vajjaNijjA u // 718 // putthayamacchai bhAraM dAUNa ya putthayaM pi satthahayaM / / kuvvaMto niaammaM bhajjaM kujjA vi nillajjo // 719 // siddhaMto suttAI vittippamuhAI neva siddhNto| jiNapUAi ahammo AyariaparaMparA asuhA // 720 // iccAia siddhate kattha vi nattheva kiMtu vivriiaN| ubhayaM cia vivarIaM bhAsaMto bhAsasAvi na kiM // 721 // jaM loialouttaramaggA bhaTTho u ubhayabhaTTa tti / loavavahArabajjho bajjho niameNa titthA vi . // 722 // rAyajuvarAyapamuhA lihiaM lahiUNa sesagharasAraM / parivajjaMtA kusalA kimevamiha putthayA dhammI? // 723 // aNubhUANaM deso bhAsAvisao vi tassa vi a deso| lehaNavisao hujjA loiavavahArudAharaNA // 724 // evaM jiNaNAyANaM bhAsAvisao aNaMtamo bhaago| tassa vi appo bhAgo raio aMgAipamuhesu // 725 // ... 410 Page #429 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 726 // // 727 // // 728 // // 729 // // 730 // // 731 // sesA kiriAvisayA AyAravihI u huMti suurikrmaa| evaM jagavavahAro dIsai na u lihiamitteNaM bhoaNavivAhamaMDaNagamaNAgamaNAisaddamitteNaM / jai tabvihANaNANaM sammaM tA putthayA dhammo tamhA je ummaggA loe dIsaMti tesi.paavyro| mayamUlaMkiyamaggo kaDuaMkiakaDuamaggu vva tassuvaeso jiNavarapaDimApUAsu jiivvhnnaaii| jIvAvi chavvihA jiNapaDimApUAi mahapAvaM savve pANA bhUA jIvA sattA ya Neva haMtavvA / ia siddhate bhaNiaM teNaM taiMsaNaM pAvaM evaM niTTharavayaNaM bhAsaMtassAvi takkhaNA ceva / kAlaNubhAvA jibbhAsaDaNaM pi na hoi sayameva jiNapUA jIvavahA pAvaMti a neva katthaI sunni| jai evaM tA NUNaM jiNapaDimA keNa nimmaviA? . No aNNautthiehiM na ya iMdiaaTThiehi nimmviaa| na ya jiNadhammaTThIhiM nikkAraNakajjasaMpattI evaM hariharapaDimAbhatto sivadhammio ya jinndhmmii| ahavA ubhayapabhaTTho puccheavvo a paDimariU . aha bahuvittavaeNaM kajjaM dhammassa dhammabuddhIe / kujjA nianiamagge maMdamaI kiMva tivvamaI ? paDhamavigappo tuccho paccakkhaM jeNa micchapamuhehi / jiNapAsAyappamuhaM No dIsai kAriaM kiMcI bIe niamA titthaM jiNapaDimAnissiaM na iaraM pi| jo jammi jammi magge tivvamaI tammi so pujjo 420 // 732 // // 733 // // 734 // // 735 // // 736 // kicA // 737 // Page #430 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 738 // // 739 // // 740 // // 741 // // 742 // // 743 // teNaM ujjiMtAisu jattAkaraNeNa sNghvibiru| jattA bhattapaiNNappamuhesu vi puNNasaDDANaM se bemi je atIA iccAiapaDhamaaMgavayaNeNaM / gurupArataMtavayaNaM vattavvaM na uNa samaIe guruparataMtA attho vittIe annnnutthiaavikkho| nAraMbhaM'va'higiccA jiNapavayaNadhammakajjesu taM natthi kiMci kajjaM havijja jaM savvahA vayAbhAve / AyaM vayaM tulijjA lAhabhilAsi tti vavahAro paDisehia jIvavahaM je aNujANaMti taM pi paccakkhaM / te aNNautthiA khalu satitthiAnaNNagai kajjaM jaha egaM cia pAyaM jalammi iccaaivynnrynnaae| ' naiuttAro bhaNio na ya jalajIve vi hisijjA evaM jiNidapaDimApUApamuhaM pi dhammiaM kiccN| kAyavvaM kusalehi bhaNai jiNo na uNa hiMsaM pi / naNu naiuttAro khalu saMkhAniao a iriasaMjutto / pUA tavvivarIA aha ANAtullayA tattha ? naiuttAre iriA jaM taM sAhUNa saahukpptthiii| annaha iriAjuggaM taM pAvaM kaha Nu saMbhavaI ? .. jaM ikkaM chajiavaho bIaM vayakhaMDaNAi mhpaav| taM jai iriAjuggaM iriAgaMdho vi kaha gihiNo? iriA vi irianiae kajje sccittmaaisNghtte| kayavayabhaMgabhayAo puNo vi iriaM paDikkamaI teNaM kaDasAmaio muNi vva saGko ti neva davvathayaM / kuNai ttia jiNaANA na uNaM iaro vi dhammarao .. 421 // 744 // // 745 // // 746 / / // 747 // // 748 // // 749 // Page #431 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 752 // . loe vi gihapavese suijalaphAso na haTTapavise vi|| louttari sAmaie iriA na taheva muNidANe // 750 // ahavA jaha aMte vi a bhoaNakiriA vi vivihvtthugyaa| jalasuirahiA'rahiA loavvavahArasaMvaDiA // 751 // evaM jiNidadhammo ANAvisao vi bhinnvihiviso| teNaM naiuttAre iriA na jiNiMdapUAe . jai ANAniravikkhA iriA naipANavAhasohigarI / tA muNidANe tIe saDDo suddho asuddho vi' // 753 // evaM naiuttAre saMkhAniamo vi sAhukappaThiI / aNNaha kappavigappe chajiavaho keNa avahario? // 754 // ahavA desiarAiapakkhiacaumAsavAsapaDikamaNaM / saMkhAniayaM pAvaM pAvamae puNNamavi puNNaM // 755 // ussaggeNa niseho avavAeNeva kappaNijjaM c| dosu vi ANA tullA vayajuggaM aNNahA na have. // 756 // eeNaM paDiseho ahammabhAveNa dhmmbhaavenn| vihivayaNaM ti vigappA vayaNaM aNNANaviNNANaM // 757 // jiNakappe paDisiddhaM veAvaDiaMpi saMghapamuhANaM / dasapubviapamuhANaM jiNakappo ceva paDisiddho // 758 // savve goarakAlA vigiTThabhoissa huMti vihivayaNe / jiNakappammi ahammo teNamaNegaMta jiNavayaNaM // 759 // evaM pAyacchittaM bhaNiaMkajjammi jammi taM ceva / no kappai taM vayaNaM bhAsaMto'NaMtasaMsArI // 750 // jamhA pAyacchittaM avavAyapayammi hoi paaennN| avavAeNa pavittI pAyaM titthappavAhammi 400 // 761 // Page #432 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 762 // // 763 // // 764 // // 765 // // 766 // // 767 // uvagaraNAinimittaM naiuttAre vi dosarahiyattaM / jiNavayaNAo'bhimayaM tA kiM na jiNidapaDimAe? naNu uvagaraNAbhAve cArittArAhaNaM na saMbhavai / tA NANadaMsaNANaM uvagaraNehavi kimavaraddhaM ? NANuvagaraNaM putthaM jiNapaDimA daMsaNovagaraNamihaM / rayaharaNaputti caraNe mUluvagaraNAimeAI nianiakajjanijuttaM uvagaraNaM taM pi hoi ahigaraNaM / vivarIakiriavisayaM visaM va savvaM pi emeva eeNaM jiNapaDimA siddhate natthi taM pi duvvayaNaM / paDikhittaM viNNeaM jugavaM duNhaM pi uppattI jiNapaDimAsamao vi atitthe jAyammi do vi jAyAiM / tittheNaMgikayAiM teNeva hu pUaNijjAI titthayarabhAsiatthA nimmaviA sAvaehiM jiNapaDimA / aMgAiasuttANaM rayaNA taha gaNaharehi kayA . aNNuNNaM paDibaMdho savaNapaiTThAyaNegaMkajjesu / evaM titthapavittI acchinA jAva duppasaho asuho aho vibhAgo suho a uvarillao snaabhiio| aNNuNNaM sAvikkhA niravikkhA do vi nassaMti jaivuttamo a puriso puNNudayA pAvaudayao itthii| aNNuNNaM sAvikkhA puttuppattIi taha titthaM aMguTuMvirahiAo vihavAvattha vva aNguliithiio| aMguTTho vi a kavale asamattho aMgulIvigalo evaM khu bhAvapUA sAvikkhA hoi dvvpuuaae| aNNaha murNidadANe taha maie titthavuccheo // 768 // // 769 // // 770 // // 771 // // 772 // // 773 // 423 Page #433 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 774 // siddhatA jiNapaDimA baliA paDimAu titthamavi bliaN| vivarIaM pi kahaMcI teNamaNegaMta jiNavayaNaM savvaM khalu sAvikkhaM sA'vikkhA paDipayatthamavi bhinnnnaa|| bhiNNattaM'pegassa vi avarAvaravatthusaMkappA // 775 // nivaputto vi a mittaM kassa vi No teNa rajjavai hujjA / gujjhapavittippamuhaM mittattAo na nivaputtA . // 776 // . purisassa uttamaMga sesAvayavehi saMgayaM phalavaM / aNNuNNaM sAvikkhA kiriAsu na kiMci niravikkhA // 777 // evaM titthanarassa vi muNivaggo uttmNgmvselaa| sesAvayavANNuNNaM sAvikkhA dhammakiriAsu // 778 // evaM Agamapurise jiNabhaNiattho a matthayaM sesN| aMgauvaMgappagaraNapamuhaM savvaM pi sAvikkhaM // 779 // . evaM arihanarassa vi bhAvajiNo uttamaMgamavasesaM / ThavaNappamuha jiNidA nianiakiriAsu sAvikkhA // 780 // evaM ghayaghayabhAyaNapamuhAharaNAI loasiddhaaii| . muNiuM niuNamaIe NeaM savvaM pi sAvikkhaM . // 781 // tattha vi dukkhaM mukkhe pavaramiNaM neti vA vigappeNaM / caiUNamappahANaM icchai kusalaM pi iarassa // 782 // davvatthayabhAvatthaya cakkadugaM titthdhmmpvrrhe| davvathao khalu sAvayadhammo bhAvo a muNidhammo // 783 // davvathao ukkoso jahasattiM jiNaharAinimmavaNaM / bhAvathao ukkoso cAritaM ceva ahakhAyaM // 784 // tatthegayaraccAo sIkAro vAvi keNa NANeNaM ? / ' tattha vi siddhatAo balavaMtIe vi paDimAe ' // 785 // 424 Page #434 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 786 // // 787 // // 788 // // 789 // NaNu jiNaANAdeso davvathao savvahA ya bhaavtho| tA desANAkhaMDaNaMrUvo davvatthao jAo evaM kuvakkhiANaM paMkkho vi a deskhNddnnaaruuvo| tattha vi ego maggo tanno tti nimittamiha bhaNaha ? jIvo aNAiAsavapahavaDio dubbalo a kmmvsaa| paDivajjia jiNaANaM saNi saNi tamosaraI evaM so sAvao khalu jiNaANArAhago na ninnhaago|| mUlAo jiNaANAparammuho dummuho loe jamhA jiNidaThaviaMtitthaM acchinnameva ciuunnN| tappaDivakkhapavattI jiNuttamiti aliavayaNeNaM / jaha raNNo tiNNi narA bhattinimittaM pabhAyakAlammi / paidiNapaNAmakiriA ciTuMti a cAruceMTThA vi tattha vi ego viulaM kosaliaM DhoiUNa pnnmijjaa| jahasattIe tuTTho rAyA vi ya taM paMsIijjA bIo sattiabhAvA pAhuDavigalo vi bhttisNjutto| paNamijjA rAyANaM taM pi a rAyA pasIijjA taio raNNo kosA avahariuM saarsaavjjaaiN| tatto kiMci vi pAhuDapuvvaM paNamei pAvamaI . // 790 // // 791 // // 792 // // 793 // // 794 // // 795 // loe vi niMdaNijjo nIANa vi nIavayaNehiM evaM paDhame sAhU bIe saDDho a saMgaI duNhaM / taie duggaisUlAjoggo ussuttapaharasio jaM so jiNidakosA titthAo avaharittu kaMijaNayaM / kosigadesaM pAhuDakappaM kappaMti thuipamuhaM // 796 // // 797 // 425 Page #435 -------------------------------------------------------------------------- ________________ evaM diTuMteNaM sAhuuvAsagapahAo pnbhttttho| ussutto jiNaANAvirAhago savvahA ceva // 798 // evaM savvepANApamuhAlAvaguvaesavayaNehiM / mUDhANamaMdhakUvo luMpAgo daMsio Neo . // 799 // aha luMpagasiddhaMto kevalasuttaM va egdesenn| .. sugapADhuvva asuddho vivarIattho aniamaie // 800 // so a adatto putthA laddhau muddhANa naamsiddhNto| teNaM titthuddhAro dhiddhI aNNANaviNNANaM / / / 801 // saMpai paraMparAgamanAmeNaM titthnaahsiddhNto| na vi putthayasiddhaMto kattha vi suNio vi keNAvi // 802 // jai putthayAu titthaM pavaTTae kiM na kusumamiva ruukkhaa| do vi samA sIsANaM dikkhAvAyaNaparikkhAsu // 803 // . jai titthayarA aNNo gaNaharapayaThAvago vi tipiie| tA puttheNaM titthaM ThAvijjA sAhupamuhaM pi teNaM jaM jahakAraNamaNAisiddhaM taheva taM nneaN| . annaha itthIveso puriso vi dharijja thIgabbhaM // 805 // titthaM khalu titthayarA acchinaM jAva tassa titthtthiii| ucchinammi samattho nanno saMdheu savvaNNU // 806 // titthaM cAuvvaNNo saMgho tattheva Aimo smnno| na viNA titthaM niggaMthehiti pavayaNavayaNAo // 807 // tattha vi rAyA sUrI so sUrIparaMparAi ahisitto / sohammAo jaMbU jaMbUo pabhava iccAi iccAi puvvabhaNiaM ihaM pi savvaM pi hoi bhaNiavvaM / teNaM tayaMtameaM jayadhammo keriso dhammo? // 809 // // 804 // ||808 // 46 Page #436 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 810 // // 811 // // 812 // // 813 // // 814 // // 815 // evaM titthaviAre kasavaTTe parikkhiassa titthassa / Ayatto siddhaMto atthi atitthassa nAyatto so sAmAiamAI duvAlasaMgi tti saMgao sylo| jiNabhAsiatthamUlo sIsapasIsAikayarayaNo teNevegaM pipayaM vakkhANijjaMtameva savvamuhaM / aNuogadAravihiNA parupparaM jeNa sAvikkhaM jamuvakkamanikkhevANugamaNaehiM pi hoi vakkhANaM / payamittassa vi sutte suttaM puNa'NegahA payarDa evaM suavakkhANe puNNehiM paipayaM pi jiNapaDimA / paccakkhA vi a AgamabhaNiA suNiA ya titthammi aha bharahacakkavaTTippamuhehiM karAviA ya jiNapaDimA / sirinAbhasUripamuhappaiTThiA puNNacuNNeNaM goamapamuhamuNIhiM thuNiA taha vaMdiA ya bhattIe / suttattho khalu paDhamo iccAia.bhagavaIbhaNiaM . kajjaM sAhaNasajjhaM loapasiddhaM ti suNia sivmgge| NANAi tassa sAhaNamiha putthayapaDimapamuhaM ti ceiasaddattha 1 muNippamuhANaM niyykiriauvogo| jiNapaDimANaM 2 ANaMdappamuhaSNaM pi uvahANaM 3 saMkhevavittharANaM susaMgaI nAmasUiANaM pi 4 / . aNNaha aippasaMgo loapasiddho mahAdoso 5 jaM puNa kuvakkhiANaM mahAnisIhaM pi hoi apamANaM / tattha nimittaM 6 luMpaga hiovaesa pi mittIe 7 bhagavaijIvAbhigame ceiasaddeNa arihapaDimutti / rAyapaseNiaNAyAdhammesu na sAhu arihaMti // 816 // // 817 // // 818 // // 819 // // 820 // // 821 // . 427 .. . Page #437 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 822 // // 823 / / // 824 // // 825 // // 826 // // 827 // ceiavaMdaNamuttaraajjhayaNe sAhuniayakiriAsu / sAvayakiriAi puNo mahANisIhAisuttesu. naMdivihipuvakiriA jA jIe savvadesavirayANaM / sA savvA samusaraNAgAracaUpaDimadiTThIe nANA NANappamuhArAhaNakiriAu teNa jogu vv| samavAyammi uvAsagi ANaMdAINamuvahANaM tesi vihi sayalasuttAtisaMyammi mahAnisIha sirisutte / savvakumaINa kumaIvallIlavaNe varakivANe saMkhevassa virohI na vittharo kiMtu hoi annulomo| . jaha puvvodayapacchimaatthamaNAINa Na viroho nAmuccArAbhAve nAmuccAruvva atthuvlNbho| na virohI kiMtu puNo nisehavayaNuvva'NuvalaMbho aNNaha aippasaMgo pavayaNamittassa vAyao hoi| ahavA sayalaM suttaM egasarUveNa sammaM ti savvakuvakkhuccheo mahAnisIheNa suttamitteNaM / teNaM tavagaNatitthe pamANamiha paramasuttaM ti luMpagamittuvaesaM suNAhi jaM suttpmuhhiilaae| AjIviAikaraNaM maraNaM tatto tuhaM seaM cittaM luMpagalehagavajjaM vuccijja vIra jiNavaccaM / gattAsUaravavvaM gaiMdavaccaM va appANaM jiNavaraThaviaM titthaM hiMsAdhammassa bhAsagaM loe| luMpagakappiamaggo dayApahANo u sivamaggo iccAi bhAsamANassa matthae jaM na vijjuA paao| tattha nimittaM lupagapAvaM kUvAhimuhaNAyA // 828 // // 829 // . // 830 // // 831 // // 832 // // 833 // 428 Page #438 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 834 // // 835 // // 836 // tammuhacaveDadANe devA vi nirujjamA duphaasbhyaa| jaha nIaphAsabhIo a baMbhaNo bhoaNujjutto tassa va na koi mittaM devAI jaM na dei avahatthaM / hAlAhalaM piaMtaM vArijjai so paramamittaM mittaM pi tuhaM amhAriso hu so dUsamANubhAveNa / sattirahio a sikkhAdANe duNhaM pi kammudayA evaM kuvakkhakosiasahassakiraNammi udayamAvaNNe cakkhuppahAvarahio luMpAgo sattamo bhaNio navahatthakAyarAyakiasamamahimammi cittsiapkkhe| gurudevayapuNNudae sirihIravijayasuguruvAre ia sAsaNaudayagiriM jiNabhAsiadhammasAyarANugayaM / pAvia pabhAsayaMto sahassakiraNo jayau eso // 837 // // 838 // // 839 // // 840 // vizrAma - 9 aha kaDuagihatthAo jAyaM kumayaM pi kaDuanAmeNa / vikkamao causaTThI ahie patrarasasaya 1564 varise tassa sarUvaM kiMcI vucchaM uvaesavisayamAvaNNaM / titthaddhabhAsarUvaM kevalapUAsu paDibaddhaM avvattaniNhagAbhinivesavisaaMdhayassa paavss| uvaeso mahapAvo pavayaNauvaghAyago niyamA ahaM gujjarapamuhe muNiNo vaccaMti neva cakkhupahaM / jamhA jahuttakiriAparAyaNA neva dIsaMti 429 // 841 // // 842 // // 843 // Page #439 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMghathae jugapavarA je bhaNiA tesi saMpayaM jutto| . viraho na kAlasaMkhAsaMkalaNe ia vayaM tassa ... // 844 // tesu vi nAmaggAhaM je bhaNiA sUriNo mhaabhaagaa| udayajuge tesikko no dIsai gujjarappamuhe // 845 // tamhA kattha vi aNNattha sAhuNo saMti niamao bhrhe| tesi nissA dhamma maNasIkAuM pavaTTAmo // 846 // evaM tassuvaeso kevalamubaghAyago pvynnss| mUDhANa mohajaNao dhikkArapaho u paNNANaM , // 847 // paccakkhacakkhuvisayA na huMti muNiNo vi jassa vggss| tajjAIo saDDho na hujja pAsatthapamuhA vi // 848 // jamhA addhaM titthaM na hunja kaiA vi sddsddddiio| pAsatthA puNa niamA susAhuavikkhayA samae // 849 // cAuvvaNNo saMgho titthaM tattha via tiatthaanngo| saDDI sAhuabhAve titthagao neva saDDo vi // 850 // uppattI puNa jugavaM jugavaM vigamo vi hoi titthassa / tassa'ddhaM jassa mayaM mayamAyA tassa khIrapayA // 851 // pAsatthAINaM cia saMte titthammi hoi uppttii| jaha saMtammi sarIre malAiNo nanahA huMti // 852 // jaM bhaNiaM saMghathae iccAI taM pi mohaviNNANaM / suguruvaesAbhAve kaDuo aNNANaAvario // 853 // jugapavarANaM majhe jugavaM jAyA ya ke vi jugapavarA / tavvarisANi agaNaNApaMtIi Thavijja mUDhamaI // 854 // gUjarapamuhe samaNA na huMti jai Agamo vi no hujjaa| sAvayakulajiNapaDimAThiI vi kaha saMbhavai bharahe? * // 855 // 430 Page #440 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jamhA saMpaya taio paraMparAAgamo jinniNdutto| sA dANAdANehiM te vi a suajogavAhINaM // 856 // jogA saMjamakiriA saMjamarahiANa neva sNbhvi| jeNamaNuNNAdANaM imassa sAhussa vayaNehiM // 857 // jaM puNa kattha vi liMgI jogavihANeNa bhaNai suttaaii| taM sAhUNa'NukaraNaM jaha niNhAgassa paDikamaNaM // 858 // sAhujaNassAbhAve na davvaliMgI na niNhavo hoi / aNuharaNijjAbhAve aNuharaNaM kassa ko kujjA? // 859 / / kevalamicchAdiTThI samavAu jiNiMdabuddhisaMjutto / jiNapaDimANaM pUaNapamuhaM na karei niameNaM // 860 // sAvayakulaM pi evaM viNNeaM jaM ca bAhirANaM pi| . ussuttabhAsagANaM bhaNaNaM taM titthaaNukaraNaM . // 861 // jaha bAliA ya miliA kariti pariNayaNakiccaaNukaraNaM / DhigilliAivisayaM evaM titthAu bAhiriA . // 862 // jaM puNa jahuttakiriA iccaaivigppvynnubbhaao| mahapAvo jiNasamae pavayaNauvaghAyagattaNao // 863 // jeNaM jahuttakiriAparAyaNA saMti sAhuNo niccaM / saddahaNaM ahigiccA kiccaM puNa sattisaMkaliaM // 864 // sattI vi a davvAIsaMkaliA te vi paMca prvsyaa| teNaM jiNakappAI vuccheo jiNavariMdutto // 865 // evaM mahavvayAiM cupNcvigppvisybhuuaaii| ujjujaDA ujjupaNNA vaMkajaDA jaM jiA jAyA // 866 // savve vi muttipahiA tilokkamahiA ya huMti muNipavarA / teNaM kaDuo baDuo mottavvo pAvamutti vva // 867 // 431 Page #441 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eeNamuttarapahe muNiNo saMti ttivayaNamavi khittaM / jaha aDavIthalavaDio kaDakkaro baMbhaNAiTTho / // 868 // uttarapahamaNuANaM na hu~ti jai kAlamAiNo dosaa| tA itto laTThayare maNNAmo sAhusannAe - // 869 // jai tullA sAmaggI kajjaM pi atullameva jgmggo| navi hatthakAraNehiM taMtUhi tihatthamANapaDo / / 870 // evaM pia jai uttarapahammi viharati uggacArittA / tA siddhaMto aNNo imo u jaMjAlasAstthio // 871 // jaM devaDippamuhA imammi bhaNiA ya uggcaarittaa| te khalu gujjarapamuhe saMjAyA sammayA samae // 872 // siddhaMtabhAsacuNNippamuhANaM kAraMgA vi iha jaayaa| tA dUsamasaMghathae vIsAso kaha Nu kaDuassa? // 873 // uttarapahamuNinissaM avalaMbia dhammakiccamiha kunnimo| taM pia miatiNhAbhaM videhayANaM pi kiM neva? // 874 // saMpuNNasesaveso matthayamugghADiUNa jiNabhavaNe / pavisai virUvarUvo jiNavaraAsAyaNANanno / / 875 // titthaMkareNa saddhi mANo kaha juttijuttao jutti ? / jaMpei na ya muNeI muNIhi vi samaM samaM dosaM // 876 // guruAsAyaNamUlaM uppattI assa luMpagasseva / jiNapaDimANaM loe AbAlaM jAva jagapaDaho guruparataMtavirahio dhammuvaesaM muNivva gihiliNgii| kuvvaMto dhammassa vi AsAI teNa tiNhaM pi // 878 // gihijiNabiMbapaiTThApuNNimapakkhippamuhamihamakhilaM / puNNimamayasAritthaM puNNimavissAmao NeaM // 879 // // 877 // 462 Page #442 -------------------------------------------------------------------------- ________________ evaM kuvakkhakosiasahassakiraNammi udayamAvaNNe / cakkhuppahAvarahio kaDuo bhaNio ya aTThamao // 880 // // 881 // // 882 // // 883 // // 884 // vizrAma -10 aha bIjAmayakumayaM vucchaM saMkhevao jahA jAyaM / vikkamakAlA sattariahie pannarasasayavarise luMpakamayavesaharobhUnau nAmeNa Asi tassIso / bIjakkho mukkhayaro teNa vi aMgIkayA paDimA so vi gao mevAte mevADe jattha saahuavihaaro| loyANamasuhakammodaeNa kaTuM tavaM kuNai. AyAvaNabhUmIe AyAvaNaparAyaNaM jaNo dttuN|| tassa samIve bhaNNai maggijjA jaM vayaM demo / so uvaesAsatto bhaNei mukkho vi puNNimApakkhaM / paMcamipajjosavaNaM kuNaMtu amhANa nissAe loo vi ya paramatthaM amuNaMto bhaNai hou evaM pi / kAla'NubhAvA vuTuM avassabhaSiyavvayAjogA veso luMpakasariso navaraM daMDeNa hoi saMjutto! .. uvaeso puNa Agamamayasariso hoi pAeNaM suyakhittadevayAIthuidANanisehago jao eso / tamhA''gamamayavissAmuttaM savvaM pi iha neyaM puNNimapakkhappamuhaM puNNamiapallaviaNAmavissAme / vittharao jaha ThANA bhaNiyaM taM iha vi vineyaM 433 / / 885 // // 886 // // 887 // // 888 // // 889 // Page #443 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 890 / / evaM kuvakkhakosiasahassakiraNammi udayamAvaNNe / cakkhuppahAvarahio Navamo bhaNio ya bIjakkho . navahatthakAyarAyakiasamamahimammi cittsiapkkhe| gurudevayapuNNudae sirihIravijayasuguruvAre ia sAsaNaudayagiriM jiNabhAsiadhammasAyarANugayaM / pAvia pabhAsayaMto sahassakiraNo jayau eso // 891 // // 892 // // 893 // // 894 // // 895 // vizrAma - 11 aha pAsacaMdakumayaM dasamaM vucchAmi dhuttadhuttayaraM / vikkamao bAvattariahie pannarasasayavarise nAgapurIyatavagaNe ujjhAo pAsacandanAmeNaM / niyagaNasUrivirohA duvvayaNo luMpaguvvAsI jAIi kaNayayAro liMgaharo kaha vi kammajoeNaM / saMjAo dhuttamaI pAvamayaparUvaNArasio bahu ciMtiUNa kumayaM parUviyaM ubhypaassNkaasN| paDimA'NukUlapaDivakkhapakkhaphAsI vi dukkhanihI saddahaNadhammarahio jiNavayaNavigovaNammi nddcrio| nijjuttibhAsacuNNIcheauccheacheamaI tassuvaeso vihicariajahaTThiyavAyaThANapavibhatte / miakappamANusANaM vAgurakappo duhavigappo NiravajjamaNuTThANaM vihivAe cariyavAi sAvaja / ubhayassahAvarahiyaM jahaTThie hoi vAyammi // 896 / / // 897 // // 898 // // 899 // 434 Page #444 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 900 // // 901 // // 902 // // 903 // // 904 // // 905 // teNaM suhajhANAI muNikiccaM jaM ca nijjraaheuu| taM ciya jiNidadhayaNaM vihivAe nannamavi hujjA jamaNuTThiaNuTThANaM muNINamavi kammabaMdhakAraNayaM / jiNathuivihAraniddappamuhaM cariyANuvAyammi jaM sAvayANa dhamme jiNabhavaNAINa kAraNappamuhaM / taM pi cariyANuvAe jaM taM sAvajja'NuTThANaM AparamANu payatthA puDhavIpamuhA ya nirypmuhaaii| jahaThiavAe bhaNiyA jiNehiM jiyarAgadosehiM jiNabhavaNabiMbapUApamuhesuM puDhavipamuhaAraMbho / pAvaMti jANiUNaM paDikamiyavvo puDho so vi teNaM jiNidapUaM kAUNa ya kuNai iriyapaDikkamaNaM / aNNaha kUvAharaNaM davvathae saMgayaM kimiva ? niddA pamAya bhaNiA pamAyakaraNaM ca samayamittaM pi| vIreNaM paDisiddhaM goamanissAI savvesiM tA kaha muNINa niddAkaraNuvaeso havijja vIrassa? / teNa cariANuvAyA niddA muNiNA vi kAyavvA evaM aNNANaMdho kuvigappaviDaMbio mahApAvo / paraloavAyadaMsI nAsI ahuNA vi paccakkho jaM pAseNa ya bhaNiyaM vAyatigavibhAgakaraNao savvaM / taM cevAkiMcikaraM imAhi juttIhiM viSNeyaM cariyANuvAyakiccaM savvaM samameva Neva jiNabhaNiyaM / dhammAdhammavibhattaM niravajjAvajjavayaNapayaM dhammo vi ya sAvajjo niravajjo vatti neva pavibhatto / dhammAvajjaviroho aNAisiddho jao loe // 906 // // 907 // // 908 // // 909 // // 910 // // 911 // Page #445 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tamhA dhammo duviho agAradhammo'NagAradhammo ya / AraMbhakalusa paDhamo bIo AraMbharahio ya . . // 912 // evaM dhamme duvihe jiNaANA aNNahA na dhammo vi| ANArahio dhammo dhammo jai keriso'hammo // 913 // dhammo khalu mokkhapaho so tiviho nANadaMsaNacaritto / ahavA tiviho sAhU saDDo saMviggapakkhapaho // 914 // tesi savvesi ciya ArAhaNamiha jiNiMdaANAe / ANA puNa ussaggovAyapaehi viNA na have. // 915 // NANassa vi ArAhaNamuvagaraNAyArapAlaNehiM bhave / evaM daMsaNacariANamaNNaha virAhaNA bhaNiA // 916 // potthAI uvagaraNaM NANassa tahA jinniNdbhvnnaaii| daMsaNauvagaraNaM khalu puttippamuhA ya caraNassa // 917 // ussaggo muNidhamme avavAyapayammi iaramaggo y| ikkikko vi a duviho evaM siddhaMtasupasiddho // 918 // kAraNio avavAo ussaggAo vi hoi blvNto| ussaggapAlaNaTThA nivaivva jiNehiM so bhaNio // 919 // ussaggo khalu pagaI avavAo puha (bhU) vai tti stttthaanne| paraThANe asamatthA do vi a te garahaNijjA vi // 920 // pagaI sahAvasiddhA kAraNio hoi bhUvaI niamaa| pagaIdhaNauvajIvo NAeNaM tIi rakkhaTThA // 921 // evaM khalu avavAo ussagguvajIvao vi NAeNaM / ussaggaM pAlijjA teNaM jahasaMbhavAgArA // 922 // jaha pahio vaccaMto khinno khaNa vIsamittu vaccijjA / evamavavAyasevI khaNeNamussaggamaggarao // 923 // 439 Page #446 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jo bhaNaI amhANaM kevalamussaggu hoi ruiviso| so jiNasAsaNabajjho titthayarAINa paDivakkho // 924 // jattha ya saarnnvaarnncoannpddicoannaaivvhaaro| dasavihasAmAyArI tammi a ussaggaavavAyA // 925 // tayabhAve jiNakappappamuhe payamegameva jinnbhnniaN| te savve jiNasamae jiNaANArAhagA bhaNiA // 926 // teNiva therA nidaM vihiNA kuvvaMti porasiM mottuM / taiAe~ porasIe jiNakappI esa ussaggo // 927 // jaha therANa jiNANa ya pariggaho neva vtthpttaaii| taha niddA vi pamAo nANAe do vi caraNaTThA // 928 // ahavA jaha asaNAI saMjamaheumuNideharakkhaTThA / bhaNiaM taheva niddA aNNaha doNhaM pi no ANA // 929 // jaha ANAe rahio bhuMjato asnnpaannmaaiinni| bhaNio muNI pamAI taha nidda pagAmapaDisevI // 930 // avavAe puNa therA divA vi kuvvaMti titthagaraANA / sA ceva ya sugurUNaM ANA khalu NANamAINi // 931 // niddA via thINaddhI tigaM kasAyA ya svvghaaykraa| iMdiaatthA rAgaddosavisayA pamAu tti / // 932 // micchAdiTThINaM puNa savve vi a savvahA pamAu tti / saddiTThINamaNANA jiNassa eso a paramattho // 933 // teNaM davvapavittI apavittI vA pmaannmpmaannN.| AraMbhAIsu diTThA diTThipahANehiM jiNasamae . // 934 // appaccakkhANakiriA vayabhAve vi a na desaviraINaM / nAraMbhakiriAraMbhe pavaTTamANANa sumuNINaM // 935 // 437 Page #447 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaM pUAi'vasANe AraMbhAloaNaM puDho bhnniaN| . kUvAharaNAsaMgaimubbhAvia bhaMtacitteNaM - // 936 // taM tA havijja samma khAe kUvammi avarakUvajalaM / 'tiNhAinAsaheU vuttaM jai hujja jiNasamae // 937 // tanno kattha vi bhaNi bhaNi puNa khaNiakUvasalileNaM / suhabhAgI savvajaNo appA aNNo vi bahujIvI // 938 // iriAvahiAThANaM sAvayakiriA vi saahusmkiriaa| tatto bhinnasarUvo iriAThANaM na davvathao . // 939 // bhIi kiriAi heu tti jANiuM jeNa iria paDikkatA / taNaM tIi pacchA paDikkamiavvA ya jahaThANe // 940 // saccittaphAsamittaM na karissaM jAva me imA kiriaa| ia hi paiNNAvAe puNo vi tassaMdhaNaTThAe' // 941 // jaha taMtUhi kuviMdo kuNamANo sADiaM puNo tNtuu| tuTTijaMte niuNaM saMdhijjA jA paiNNA se // 942 // nevaM suvaNNayAro kuNamAo kAukAma vA muii| - saMdhejja taMtumegaM pi kAraNAbhAvao tIe // 943 // kiMca'ccaMte iriA jai tA sAhammiANa vcchlle| sAhuahigamaNapamuhe gihAgao kiM na paDikamai? // 944 // eeNa kammamegaM baMdhijjA so a Asavo hoi / tattha na jiNidaANA ANA puNa saMvare NeA // 945 // taM pi viDaMbaNavayaNaM khittaM jaM saMvaro hu saMmattaM / taduvagaraNavAvAro davvathao sAhupUAI. // 946 // taM niyamA jiNaANA aNNaha ANA na kevliikiccN| evaM siddhaMto vi a siddho ANAi bAhirio // 947 // 438 Page #448 -------------------------------------------------------------------------- ________________ to ANAnANAIviAraNA bhUmivirahiA jAyA / tattha vi a pAsacaMdo ratto patto a pAyAlaM // 948 // teNaM sAvayadhamme pavara jiNabhavaNapamuhanimmavaNaM / asadAraMbhapavattANa tattabhavvANa jalasAlA // 949 // evaM tihA vi vAyA pAseNa vigappiA mahApAvA ! jaha te sammAvAyA havaMti taha kiMci daMsemi // 950 // nANA khalu vihivAo vihivAo neva hoi ANa tti / jaisaddakajjakAraNaparUvaNA hoi vihivAe // 951 // jai sammaM jiNadhamma karijja so hujja'vassa vemaannii| evaM pagoavayaNaM asaMbhavapae vi saMbhavai // 952 // suhakAmo jiNapUaM karijja vihiNeva vihI vi sugihINaM / bhaNiA jiNeNa na uNaM muNINa pupphAiheUhiM // 953 // hiMsAiparo jIvo pAvijjA nirypmuhduhjonniN| . pIejja puTThikAmo ghayaM pi nIroadaDhadeho // 954 // evaM vihivAe vi a kattha vi ANA kahici paDiseho / kattha vi uvehavayaNaM evaM cariAivAesu // 955 // ANA vi hoi duvihA AesuvaesapaehiM jiNasamae / muNidhamme Aeso gihINa jahasamayamubhayaM pi . // 956 // AvassayauvahANaM aTThadiNehiM pi sAhujogu vva / vAsanisehappamuhaM mohudayA bhAsae pAso // 957 // tatthuvahANapaiTThA parUviA puNNimIavIsAme / vAsassa vi nikkhevaM kAsI vIro gaNaharANaM // 958 // evaM kupakkhakosiasahassakiraNammi udayamAvaNNe cakkhuppahAvarahio dasamutto pAsacaMdu tti // 959 // 436 Page #449 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 960 // navahatthakAyarAyaMkiyasamamahimammi cittasiapakkhe / gurudevayapuNNudae sirihIravijayasuguruvAre isa sAsaNaudayagiri jiNabhAsiadhammasAyarANugayaM / pAvia pabhAsayaMto sahassakiraNo jayau eso // 961 // 440 Page #450 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAstrasandezamAlAviMzatibhAgamadhye grathitAnAM granthAnAmakArAdikramaH . a (aGkurbhAgA vijJeyAH) aTThArasahasazIlaMgAirahA (5) AtmAnuzAsanakulakam (7) adhyAtmakalpadrumaH (9) AtmAnuzAsanam (14) adhyAtmabinduH (18) AtmAnuzAstisaMjJikA paJcaviMzatikA (14) adhyAtmasAra: (4) AtmAvabodhakulakam (7) adhyAtmopaniSat (4) AdhyAtmikamataparIkSA (5) anumAnamAtRkA (16) AbhANazatakam (6) anekAntavyavasthAprakaraNasya maGlaprazastI (5) ArAdhakavirAdhakacaturbhaGgI (4) anAyauMchakulayaM (7) ArAdhanA (14) anyayogavyavacchedadvAtriMzikA (16) ArAhaNA (14) anyoktizatakam (6) ArAhaNAkulayaM (7) antimA''rAdhanA (14) / ArAhaNApaDAgA-1(14) appavisohikulayaM (7). " ArAhaNApaDAgA-2 (14) abhavyakulakam (7) ArAhaNApaNagaM (14) aSTakAni (3) ArAhaNApayaraNaM (14) . . A .. AloyaNAkulayaM (7) AurapaccakkhANaM-1 (15) ArSabhIyacaritamahAkAvyam (5) AurapaccakkhANaM-2 (15) . I AkhyAnakamaNikozaH (8) indriyaparAjayazatakam (6) AcAropadezaH (11) IryApathikISatriMzikA (16) AtmatattvacintAbhAvanAcUlikA (9) IryApathikImithyAduSkRtakulakam (7) AtmanindASTakam (14) AtmaprabodhaH (17) utpAdAdisiddhiH (16). Atmabodhakulakam (7) utsUtrapadodghATanakulakam (7) Atmahitakulakam (7). upadezakalpavalliH (11) Page #451 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadezakulakam-1 (7) upadezakulakam-2 (7) upadezacintAmaNiH (10) upadezapadagranthaH (1) upadezapradIpaH (12) upadezaratnakozaH (8) upadezaratnAkaraH (8) . upadeza( dharma )rasAyanarAsa: (8) upadezarahasyam (4) upadezazatakam (6) upadezasaptatikA (8) upadezasaptatiH (11) . upadezasAraH (11) . upadezAmRtAkulakam (7) upadhAnavidhiH-1 (10) upadhAnavidhiH-2 (10) uvaesacaukkulayaM-1 (7) uvaesacauccakulayaM-2 (7) uvaesamAlA (8) R RSabhazatakam (6) RSimaNDalastavaH (12) . aM. aMgulasattarI (13) ka kathAkoSaH (12) . kathAnakakozaH (12) karpUraprakaraH (12) . karmaprakRtiH (13) . karmavipAkakulakam (7) karmavipAkAkhyaH prathamaH prAcInakarmagranthaH (13) karmastavAkhyaH dvitIyaH prAcInakarmagranthaH (13) kammabattIsI (13) kavikalpadrumaH (18) kastUrIprakaraH (12) kAyasthitistotram (13) kAlasaptatikA (13) kAlasvarUpakulakam (7) kumAravihArazatakam (6) kUpadRSTAntavizadIkaraNam (5) / kRSNarAjIvimAnavicAraH (13) kevalibhuktiprakaraNam (16) kSamAkulakam (7) kSAntikulakam (7) kSullakabhavAvaliH (13) ekaviMzatitriMzikAH (16) / aindrastutayaH (5) au auSTrikamatotsUtrodghATanakulakam (7) khAmaNAkulayaM (1)(7) khAmaNAkulayaM (2)(7) Page #452 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gaNadharasArdhazatakam (6) gAGgeyabhaGgaprakaraNam-1 (15) gAGgeyabhaGgaprakaraNam-2 (15) guNasthAnakramArohaH (13) guNAnurAgakulakam (7) guruguNaSatriMzatSaTtriMzikAkulakam (7) gurutattvapradIpaH (16) gurutattvavinizcayaH (5) gurudarzanaharSakulakam (7) guruvirahavilApaH (14) goDIpArzvastavanam (5) gautamakulakam (7) jinabimbapratiSThAvidhiH (10) jinazatakam-1 (6) jinazatakam-2 (6) jIvajoNibhAvaNAkulayaM (7) jIvadayAprakaraNaM (8) jIvasamAsaH (13) jIvAdigaNitasaMgrahagAthAH (18) jIvAnuzAsanam (14) jIvAnuzAstikulakam (7) jIvAbhigamasaMgrahaNI (15) jainatattvasAraH (16) jainasyAdvAdamuktAvalI (16) joisakaraMDagaM paiNNaya (15) ghanagaNitasaMgrahagAthAH (18) jJAtAdharmakathopanayagAthAH (15) jJAnaprakAzakulakam (7) causaraNapainnayaM (15) jJAnasAraH (4) caturgatijIvakSapaNakAni (14) jJAnArNavaH (5) caturdazajIvasthAneSu jaghanyotkRSTapade (.13) caraNakaraNamUlottaraguNa (18) / tattvataraGgiNI (16) cAritramanorathamAlA (8) . . tattvabodhataraGgiNI (12) cittazuddhiphalam (18) tattvAmRtam (9) ceiyavaMdaNamAbhAsaM (10) . tapaHkulakam (7) caMdAvejjhayaM paiNNayaM (15) 'titthogAlipainnayaM (15) trizatatriSaSTipAkhaNDasvarUpastotram (15) jaghanyotkRSTapada ekakAlaM guNasthAnakeSu (13) triSaSTIyadezanAsaMgrahaH (11) jalpakalpalatA (16) jinapratimAstotram (1) . dazazrAvakakulakam (7) Page #453 -------------------------------------------------------------------------- ________________ darzananiyamAkulakam (7) dharmopadezaH (9) dAnakulakam (7) dharmopadezamAlA (8) dAnavidhiH (10) dhammArihaguNovaesakulayaM (7) dAnaSaTtriMzikA (9) dharmopadezakulakam (7) dAnAdiprakaraNam (12) dhammovaesakulayaM (7) dAnopadezamAlA (8) dhUrtAkhyAnam (3) dIvasAgarapannatti (15) dhUmAvalI (3) dRSTAntazatakam-1 (6) dhyAnadIpikA (18) dRSTAntazatakam-2 (6) devendranarakendraprakaraNam (13) / dhyAnazatakam (6) dezanAzatakam (6) na dehakulakam (7) nandIzvarastavaH (13) dehasthitistavaH (13) namaskArastavaH (18) dasaNasuddhipayaraNaM (10) nayakarNikA (16) dvAtriMzadvAtriMzikAH (4) nayopadezaH (5) dvAdaza-kulakam (7) narabhavaditovaNayamAlA (12) dvAdazavratasvarUpam (10) . navakAraphalakulakam (7) dvAdazAGgIpadapramANakulakam (7) navatattvabhASyam (13) dha navatattvam (13) dhanuHpaSThabAhAsaMgrahagAthAH (18) navatattvasaMvedanam (13) dharmaparIkSA (5) navapadaprakaraNam (10) dharmabinduH (3) nAnAcittaprakaraNam (3) dharmaratnaprakaraNam (10) nArIzIlarakSAkulakam (7) dharmaratnakaraNDakaH (11) nigodaSatriMzikA (15) dharmavidhiH (8) dharmazikSA (9) nUtanAcAryAya hitazikSA (9) dharmasaMgrahaNiH (1) naMdaNarAyarisissa antimA''rAdhanA (14) dharmasaMgrahaH (11) nyAyakhaNDakhAdyA'paranAmA mahAvIrastavaH (5) dharmAcAryabahumAnakulakam (7) nyAyAvatAraH (16) dharmodyamakulakam (7) nyAyAvatArasUtravArtikam (16) Page #454 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prajJApanopAGgatRtIyapadasaMgrahaNI (15) pajjaMtArAhaNA (14) pratarapramANasaMgrahagAthAH (18) paMcavatthugaM (2) .. pratimAzatakam (4) paJcanirgranthI (15) pratisamayajAgRtikulakam (7) paJcaliGgIprakaraNam (15) pratyAkhyAnasvarUpam (10) paJcasaGgrahaH (13) prabodhacintAmaNiH (9) paJcasaMyataprakaraNam (15) prabhAte jIvAnuzAsanam (14) paJcAzakAni (1) pramANanayatattvAlokAlaGkAraH (16) pAvalIvisuddhI (16) pramANaprakAzaH (16) paDilehaNAvicArakulakam (7) pramANamImAMsA (16) padArthasthApanAsaMgraha (17) pramAdaparihArakulakam (7) padmAnandazatakam (6) . pravacanaparIkSA (16) paramajyotiHpaJcaviMzatikA (5) pravacanasAroddhAraH (17) paramANukhaNDaSatriMzikA (15) pravrajyAvidhAnakulakam (7) paramAtmapaJcaviMzatikA (5) prazamaratiH (9) paramAnandapaJcaviMzatiH (9). praznadvAtriMzikA (16) paryantArAdhanAkulakam (7) / praznazatakam (6) paryuSaNAdazazatakam (16) praznottararatnamAlA (12) pavvajjAvihANakulayaM (7) prAkRtasaMvegAmRtapaddhatiH (14) piNDavizuddhiH (10) prAtaHkAlikajinastutiH (9) puNDarIkatIrthapatIstotram (5) puNyakulakam (7) bandhasvAmitvAkhyaH tRtIyaH prAcInakarmagranthaH (13) pudgalaparAvartastavanam (13) bandhaSaTtriMzikA (15) pudgalaSaTtriMzikA (15) bandhahetuprakaraNam (13) puSpamAlA (8) bandhahetUdayabhaGgaprakaraNasamAptigate dve prakaraNe(5) pUjAvidhiH (11) bandhodayasattA (13) posahavihI (10) bRhadvandanakabhASyam (10) pauSadhaSatriMzikA (16) Page #455 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhavabhAvanA (8) yatizikSApaJcAzikA (8) bhAvakulakam (7) yAtrAstavaH (11) bhAvanAzatakam (6) yuktyanuzAsanam (16). bhAvaprakaraNam (13) yuktiprakAzaH (16) .. bhASArahasyam (5) yuktiprabodhaH (16) bhojanapUrvacintAgAthAH (8) yugapadbandhahetuprakaraNam (13) yogadRSTisamuccayaH (3) : maMgalakulayaM (7) . yogapradIpaH (12) maNDalaprakaraNam (18) yogabinduH (3) madAdivipAkakulakam (7) yogazatakam (3) manuSyabhavadurlabhatA (9) yogazAstram (18) manonigrahabhAvanAkulakam (7) yogAnuSTAnakulakam (7) mahAsatIkulakam (7) yonistavaH (13) mArgaparizuddhiH (5). mArgaNAsu baMdhahetUdayatribhaGgI (13) ratnatrayakulakam (7) micchAdukkaDavosiraNavihikulayaM (7) ratnasaJcayaH (17) mithyAtvakulakam (7) mithyAtvamathanakulakam (7) laghupravacanasAroddhAraH (17) mithyAtvavicArakulakam (7) ladhvalpabahutvaprakaraNam (13) mithyAtvasthAnavivaraNakulakam (7) lokatattvanirNayaH (3) mukhavastrikAsthApanakulakam (7) lokanAlikAdvAtriMzikA (13) mUlazuddhiH (10) mRtyumahotsavaH (14) vAkyaprakAzaH (18) mokSopadezapaJcAzakam (9) vANArasyAM kRtaM zrIpArzvanAthajinastotram (5) ya vicArapaJcAzikA (13) yatidinakRtyam (11) vicArasaptatikA (17) yatidinacaryA (10) vicArasAraH (17) . yatilakSaNasamuccayaH (4) vijayaprabhasUrikSAmaNakavijJaptiH (5) Page #456 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vijayaprabhasUrisvAdhyAyaH (5) vijayollasamahAkAvyam (5) vidvadgoSThI (12) * vibhaktivicAraH (15) viratiphalakulakam (7) vividhatapodinAGkakulakam (7) vivekakulakam (7) vivekamaJjarI (8). vizeSa-NavatiH (15) viMzatirvizikAH (3) viSayaviraktikulakam (7) vIrastavaH (15) vairAgyakalpalatA (19+20) vairAgyarasAyanam (8) vairAgyazatakam (6) vyavahArakulakam (7) vyAkhyAnavidhizatakam (6) zrAddhadinakRtyam (10) zrAddhavidhiH (10) zrAvakadharmakRtyam (11) zrAvakadharmavidhiH (3) zrAvakaprajJaptiH (10) zrAvakavratabhaGgaprakaraNam (18) zrIkAtantravibhramasUtram (18) zrImadgItA-tattvagItA (18) zrutAsvAdaH (8) zrRGgAravairAgyataraGgiNI (12) SaTsthAnakam (13) ghaDazItinAmA caturthaH prAcInakarmagranthaH (13) SaDdarzanaparikramaH (16) SaDdarzanasamuccayaH-1 (2) SaDdarzanasamuccayaH-2 (16) SaDdravyasaGgrahaH (13) SaDvidhA'ntimA''rAdhanA (14) SaSThizatakam (6) SoDazakaprakaraNam (3) zaGkezvarapArzvajinastotram-1 (5.) zaLezvarapArzvanAthastotram-2 (5) zaLezvarapArzvanAthastotram-3 (5) zamInapArzvastotram (5) zAstravArtAsamuccayaH (3) zIlakulakam (7) zIlopadezamAlA (8) zokanivAraNakulakam (7) . saMgrahazatakam (6) saMjJAkulakam (7) saMjJAdhikAraH (18) saMbodhaprakaraNam (2) saMvijJasAdhuyogyaniyamakulakam (7) saMvegakulayaM (7) Page #457 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMvegadrumakandalI (9) . sAmAnyaguNopadezakulakam (7) . saMvegamaMjarIkulayaM (7) sAmyazatakam (6) saMvegaraMgamAlA (14) sArAvalIpaiNNayaM (15) saMvegAmRtam (18) siddhadaNDikAstavaH (13) saGghasvarUpakulakam (7) siddhapaJcAzikA (13) sajjanacittavallabhaH (9) siddhaprAbhRtam (13) sandehadolAvalI (16) . siddhasahastranAmakozaH (5) sabhApaJcakaprakaraNam (.18) siddhAntasAroddhAraH (18) saptatikAbhASyam (13) sukSmArthavicArasAroddhAraH (15) samatAzataka (6) subhASitASTakAni (12) samavasaraNaprakaraNam (13) sumiNasittarI (8) samavasaraNastotram (13) sUktaratnAvalI-1 (12) samAdhizataka (6) sUktaratnAvalI-2 (12) samAdhizatakam (6) sUktimuktAvalI (12) samAdhisAmyadvAtriMzikA (4) sUkSmArthasaptati prakaraNam (18) sammatisUtram (16) sUtrakRtAGgAdyacaturadhyayanA'nukramagAthA: (15) sammattakulayaM-1 (7) stavaparijJA (10) sammattuppAyavihI kulakam (7) strInirvANaprakaraNam (16) samyaktvakulakam-2 (7) strIvAstavikatAprakaraNam (8) samyaktvakulakam-3 (7) syAdvAdakalikA (16) samyaktvaparIkSA (16) samyaktvasaptatiH (10) syAdvAdabhASA (16) samyaktvasvarUpakulakam (7) syAdvAdamuktAvalI (16) sarvajJazatakam (6) sarvajJasiddhiH (2) hiMsAphalASTakam (3) sarvatIrthamaharSikulakam (7) hiovaesamAlA (8) sarvazrIjinasAdhAraNastavanam (2) higulaprakaraNam (12) sArdhamikavAtsalyakulakam (7) hRdayapradIpaSaTtriMzikA (9) sAmAcArI (4) Page #458 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Cam B zasadazAmAlA JULI OROS 9 10 1 pU. A. zrIharibhadrasUrIzvarANAM kRtaya: -1 2 pU. A. zrIharibhadrasUrIzvarANAM kRtayaH -2 pU. A. zrIharibhadrasUrIzvarANAM kRtayaH -3 pU.upA.zrIyazovijayagaNivarANAM kRtayaH-1 pU. upA.zrIyazovijayagaNivarANAM kRtayaH -2 zatakasaMdoha: kulayasaMggaho bhAvaNAsatthaNiaro bhAvanAzAstranikasa AyArasatthaNiaro AcArazAstranikasa 12 kAvyopadeza-jJAtopadezagranthanikarau 13 prArambhikANi kArmagranthikANi lokaprakAzIyAni ca prakaraNAni 14 antimArAdhanAgranthAH 99 AgamikAni prakaraNAni tathA prakIrNakAni 16 dArzanika-carcA granthanikarau: 17 vividhaviSayasaMkalanAgranthAH 18 dhyAnayoga-gaNita-vyAkaraNazAstranikarA: vairAgya kalpalatA-1 20 vairAgya kalpalatA-2 11 19