Book Title: Savruttik Aagam Sootraani 2 08 Kalpsutram Mool evam Vrutti Dashashrutskandhasya Ashtam Adhyayanam
Author(s): Anandsagarsuri, Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Param Anand Shwe Mu Pu Jain Sangh Paldi Ahmedabad
Catalog link: https://jainqq.org/explore/035068/1
JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ emAlanamo namo nimmaladasaNassa ma Aja pUjya AnaMda-kSamA-lalita-suzIla-sudharmasAgara-gurubhyo namaH (bhAga 8 savRttika-Agama-sUtrANi-2 (dazAzrutaskaMdhasya-aSTama-adhyayanam) "kalpasUtraM" mUlaM evaM vRtti: Ajama Ajama AjamA Ajama AjamA mUla saMzodhaka :- pUjyapAda AgamoddhAraka AcAryazrI AnaMdasAgarasUrIzvarajI mahArAjasAheba abhinava-saMkalanakartA :- Agama divAkara munizrI dIparatnasAgarajI (M.Com., M.Ed., Ph.D., zrutamaharSi] pUjya zAsanaprabhAvaka AcArya zrI harSasAgarasUrijI ma0 kI preraNA se zrI parama AnaMda zvetAmbara mUrtipUjaka jaina saMgha, pAlaDI, amadAvAda
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ Isa projekTa ke saMpUrNa-anudAna-dAtA SonalesaANGal saccAritra cUDAmaNi svargastha pUjyapAda gacchAdhipati AcAryadeva zrI devendrasAgara sUrIzvarajI mahArAja sAheba zrI parama AnaMda zvetAmbara mUrtipUjaka jaina saMgha vItarAga sosAyaTI, prabhUdAsa Thakkara koleja roDa, pAlaDI, amadAvAda karIba pacAsa sAla pahele parama pUjya svargastha gacchAdhipati AcArya deva zrImad devendrasAgarasUrIzvarajI mahArAja sAheba dvArA saMsthApita isa saMghameM zrI zItalanAtha bhagavaMta kA jinAlaya bhI hai, jina ke pratiSThAcArya bhI pUjya devendrasAgarasUrIzvarajI ma. hI hai| isa saMghameM pUjya sAdhU-bhagavaMta evaM sAdhvI-mahArAja ke lie upAzraya bhI hai, jahAM hara-sAla cAturmAsa karavA ke zrAvaka-zrAvikAo ko dharma-ArAdhana se lAbhAnvita karavAyA jAtA hai / isa saMghameM AyaMbilabhavana, ubAlA huA pAnI, jJAna-bhaNDAra evaM pAThazAlA kI bhI bahota acchI suvidhA pradAna ho rahI hai | aise samyag-mArgI saMgha kI sadbhAvanA aura prabhAvaka AcArya pUjya zrI harSasAgarasUrijI ma. kI preraNA se isa zAstra ke lie anudAna prApta huA hai|
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ HTRANS AN namo namo nimmaladaMsaNassa savRttika-Agama-sUtrANi-2 mUla saMzodhaka abhinava-saMkalanakartA www OES Tolerances pUjyapAda AgamoddhAraka AcArya zrI AnaMdasAgarasUrIzvarajI mahArAja Agama divAkara munizrI dIparatnasAgarajI M.Com., M.Ed., Ph.D., zrutamaharSi] Hayee prata-prApti aura peja-seTiMga kartA : ke ceramana zrI pravINabhAI zAha, amerikA mudraka : navaprabhAta prinTIMga presa amadAbAda Mo 9825598855/98253062751
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ bs tk rs s l st taaluu nuuN baasrs' nuuN baahr l l n paaks hl . Agama S P 2 s n l hai tee
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ (dazAzrutaskaMdhasya-aSTama-adhyayanam) zrI kalpasUtram OM namo namo nimmanadamaNasma "kalpasUtra' mUlaM evaM [subodhikAkhyA-vRtti: vinayavijayajI racitA subodhikA-vRttiH] [Adaya saMpAdakaH pUjya AgamoddhAraka AcAryadeva zrI AnaMdasAgara sUrIzvarajI ma. sA. / (kizcit vaiziSThyaM samarpitena saha) punaH saMkalanakartA muni dIparatnasAgara M.com. M.Ed. Ph.D. zrutamaharSi) 28/07/2017, zukravAra, 2073 zrAvaNa zukla 5 savRttika-Agama-sultANi-2-traNI bhAga pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti::
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ........... vyAkhyAna - ........ mUlaM 1 | gAthA [-] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [-] gAthA - zreSThi-devacanda lAlabhAI jainapustakoddhAre granthAGka: 61. zrutakevalizrIbhadrabAhupraNItaM zrIkalpasUtram (dazAzrutaskandhASTamAdhyayanam) lokaprakAzanayakarNikAdigranthasaudhasUtradhArazrIvinayavijayopAdhyAyaviracitaM subodhikAkhyavRttiyutam / mudrayitA-saurASTrAntargatajAmanagaravAstavyazreSThidhArazIbhAisuputralakSmIcandrasmRtaye asthimiJAzAsanarakta popaTabhAinAmakasuputrayutazreSThidhArazIbhAinAmadheyazcAddhavaryavihitadravyasAhAyyena zAha jIvanacanda sAkaracanda jhaverI asya kozasyaikaH kaaryvaahkH| dIpa anukrama -1 evaM pustakaM mohamadhyAM nirNayasAgarayatrAlaye rAmacaMdra yesU zeDagedvArA kolamATa vIbhyAM mudritam . pratayaH1000pIrasaMvat 2449. paNyama2-0-0 vikrama saMvat 1909, kAie san 1923. ... kalpasUtra-subodhikA-vRtte: mUla saMpAdakena saMkalita: mukhapRSThaH
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAmAcArI-saMrakSaka, jJAnadhanI, Agama-saMzodhaka, tIvra-medhAvI, samAdhimRtyu-prApta, bahumukhIpratibhAdhAraka pajyapAda AgamoddhAraka AcAryadeva zrI AnaMdasAgarasUrIzvarajI mahArAja sAheba * jinhone zuddha-zraddhA, samyak-zruta ArAdhanA, yathAkhyAtacAritra ke prati gati aura aMta samaya deha-mamatva ke tyAga ke dvArA kAyotsarga nAmaka abhyaMtaratapa ki mizAla kAyama ki hai aise bahuzruta AcArya zrI sAgarAnaMdasUrIzvarajI mahArAja kA paricaya karAnA mere lie nAmumakina hai, fira bhI gurubhakti buddhi se : zraddhAMjalI svarupa eka mAmulI sI jhalaka paisa karane kA yaha prayAsa mAtra hai| cAritra-grahaNa ke bAda alpa kAlame jo apane gurudeva kI chatrachAyA se dUra ho gaye, to bhI gurudeva ke svarga-gamana ko sirpha karmo kA prabhAva mAnakara | apane saMyama ke lakSya prati sthira rahate hae akele jJAna-mArga ki sAdhanA ke patha para cale | paDhAI ke lie hI kitane mahino taka roja ekAsaNA tapa ke sAtha | * bAraha killomiTara paidala vihAra bhI kiyA | lekina apane maMjhila pe DaTe rahe, aura pariNAma svarupa saMskRta evaM prAkRta bhASA kA, prAcIna lipio kA, vyAkaraNanyAya-sAhitya Adi kA sampUrNa jJAna prApta kiyA | jaina AgamazAstro ke samudra ko bhI pAra kara gae| .eka akelA AdamI bhI kyA nahIM kara zakatA? isa prazna kA uttara hameM isa mahApuruSa ke jIvana aura kavana se mila gayA, jaba ve cala par3e devagiNI kSamAzramaNa ke sthApita patha para. binA kisI sahAya lie hae sirpha akele hI "jaina-Agama-zAstro" ko dIrghajIvI banAne ke lie aneka hastaprato se zuddha-pATha taiyAra kiye | do vaikalpika Agama, kalpasUtra aura niyuktio ko jor3akara 45 Agama-zAstro ko saMzodhita kara ke saMpAdita kiyA | phira pAlItANAmeM Agama * maMdira banavAkara Arasa-patthara ke Upara ye sabhI Agama-sAhitya ko kaMDArA, sUratameM tAmapatra para bhI aMkita karavAe aura "Agama maMjUSA" nAma se mudraNa bhI karavA ke bar3I bar3I peTImeM rakhavA ke gA~va gA~va bheja die | vartamAnakAlame sarva prathamabAra aisA kArya haA | .sirpha mala Agama ke kArya se hI una ke kadama ruke nahI the, unhoMne Agamo kI vRtti, cUrNi, niyukti, ava cUrI, saMskRta- chAyA Adi kA bhI saMzodhana-sampAdana kiyA | upayogI viSayo ke lie unhoMne eka lAkha zloka pramANa saMskRta-prAkRta nae graMtho kI racanA bhI kI | kitane hI graMtho kI prastAvanA bhI likhI | ye samyak-zruta mudrita karavAne ke lie Agamodaya samiti, devacaMda lAlabhAI ityAdi vibhinna saMsthA kI sthApanA bhI kI | . jJAnamArga ke alAvA sammetazikhara, aMtarIkSajI, kezariyAjI Adi tIrtharakSA kara ke samyaka-darzana-ArAdhanA kA paricaya bhI diyA | rAjAoM ko pratibodha: | kara ke aura vAcanAo dvArA apanI pravacana-prabhAvakatA bhI ujAgara karavAI | bAladikSA, devadravya-saMrakSaNa, tithi-prazna ityAdi viSayome satya-pakSameM aMta taka dRr3ha rahe | jainazAsana ke lie jaba jarurata par3I taba adAlatI kAravAIo kA sAmanA bhI bar3I niDaratA se kiyA thA | * sAgarAnaMdajI ke nAma se mazahUra ho cuke pUjya AnaMdasAgarasUrIzvarajIne apane parivAra svarupa 700 sAdhU-sAdhvIjI bhI zAsana ko bheTa kiye / ...ye the hamAre gurudeva "sAgarajI"... .........muni dIparatnasAgara... 27
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMyamaikalakSI, upadhAna-tapa-preraka, cAritra-mArga-rAgI, pravacana-paTu, suparivAra-yukta pUjya gacchAdhipatiAcAryadeva zrI devendrasAgarasUrIzvarajI mahArAja sAheba ... paramapUjya AcAryazrI AnaMdasAgarasUrIzvarajI ke pATa-paraMparAme hue tisare gacchAdhipati the pUjya AcArya zrI devendrasAgarasUrIzvarajI, jo eka pUnyavAn : AtmA the, dIkSA grahaNa ke bAda alpakAlame hI eka ziSya ke guru bana gaye | fira kyA / ziSyo ki saMkhyA bar3hatI calI, bar3hate hue punya ke sAtha-sAtha ve Akhira 'gacchAdhipati' pada pe ArUr3ha ho gae | isa mahAtmA kA punya sirpha ziSyoM taka simita nahI thA, ve jahA kahIM bhI 'upadhAna-tapa' kI preraNA karate the, turaMta hI vahAM 'upadhAna' ho jAte the | pravacanapaTutA evaM parSadApunya ke kAraNa una ke upadeza-prApta bahota AtmAone saMyama-mArga kA svIkAra kiyA | khuda bhI saMyamaikalakSI hone ke kAraNa cAritramArga ke rAgI to the hI, sAthasAtha jJAnamArga kA sparza bhI una kA niraMtara rahetA thA | Apa kabhI bhI dupahara ko cale jAie, ve khuda akele yA ziSyaparivAra ke sAtha koI bhI grantha ke adhyayana-adhyApanameM rata dikhAI deNge| ... ye to hamane unake jIvana ke do-tIna pahelu dikhAe | eka aura bhI anusaraNIya bAta una ke jIvana meM dekhane ko milI thI- 'ArAdhanA-prema'. kaisI bhI | zArIrika sthiti ho, magara unhoMne donoM zAzvatI olIjI, [poSa)dazamI, zukla paMcamI, trikAla devavaMdana, parva yA parvatithi ke devavaMdana Adi ArAdhanA kabhI nahIM : chor3I | AkharI sAlomeM jaba una ko ehasAsa ho gayA kI aba 'aMtima-ArAdhanA' kA avasara najadIka hai, taba una ke muhameM eka hI raTaNa bArabAra cAlu ho gayA| arihaMtanuM zaraNa, siddhanuM zaraNa, sAdhunuM zaraNa, kevalI bhagavaMte bhAkhelA dharmanuM zaraNa " isI cAra zaraNo ke raTaNa ke sAtha hI ve samAdhi-mRtyu-rUpa samyak nidrA ko * prApta hue the | aise mahAn sUrivara ko bhAvabarI vaMdanA | ... muni dIparatnasAgara..... anudAna dAtA saMsthA:- "zrI parama-AnaMda zvetAMbara martipUjaka jaina saMgha" vItarAga sosAyaTI, prabhUdAsa Thakakara koleja roDa, pAlaDI, amadAvAda : karIba 50 sAla pahele parama pUjya sva. gacchAdhipati AcAryadeva zrImad devendrasAgarasUrIzvarajI mahArAjasAheba dvArA saMsthApita isa saMghameM | |zrI zItalanAtha bhagavaMta kA jinAlaya bhI hai, jina ke pratiSThAcArya bhI pUjya deveMdrasAgarasUrIjI ma.sA. hI hai | isa saMghameM pUjya sAdhU bhagavaMta : : evaM sAdhvIjIo kA upAzraya bhI hai jahA hara-sAla cAturmAsa karavAke zrAvaka-zrAvikAo ko dharma-ArAdhana se lAbhAnvita karavAyA jAtA hai | isa saMghameM AyaMbilabhavana, ubAlA huA pAnI, jJAna-bhaNDAra evaM pAThazAlA kI bhI bahota acchI suvidhA pradAna ho rahI hai | aise samyag-mArgI saMgha kI sadbhAvanA aura prabhAvaka AcArya pUjya zrI harSasAgarasUrijI ma0 kI preraNA se isa zAstra ke lie anudAna prApta huA hai | - muni dIparatnasAgara...
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ .. - .. -. 'sAgara-samudAya-ekatA-saMrakSaka, tIrtha-uddhAra-kArya-pravRtta, guNAnurAgI' isa "savRttika-Agama-suttANi' zreNi bhAga 1 se 8 ke saMpUrNa anudAna ke preraNAdAtA pUjya zAsanaprabhAvaka AcArya zrI harSasAgarasUrijI mahArAja sAheba pUjyapAda sva. gacchAdhipati devendrasAgara-sUrIzvarajI ke vinayI ziSya evaM do gacchAdhipatio ke mukhya sahAyaka ke rupame 'sAgara samudAya' ke sucAru saMcAlaka pUjya harSasAgarasUrijI, jina kI preraNA se ye " savRttika-Agama-sutrANi-2 ke mudraNa ke lie saMpUrNa dravyarAzi prApta huI , unakA atyalpa paricaya yahAM kareMge / samudAya-ekatA ke lie sadaiva prayatnazIla rahate hue ye mahAtmA samudAya ke sAdhu-sAdhvIjI kI AvazyakatAokI pUrtI ke lie bhI pravRtta rahete hai, prAcIna-arvAcIna tIrtho ke jIrNoddhAra evaM vikAza ke lie bhI utsAhita rahete hai, jJAna-kSetra achUtA na rahe isIlie anumodanA, anudAna evaM samaya milane para zAstra-vAMcanameM bhI rUci rakhate hai | samudAya ke jarUratamaMda sAdhvIjI bhagavaMto ke AvAsa kA viSaya ho yA sAdhvIjI ke vihArameM majadUra kA vetana cukAnA ho, aise choTe-choTe kAryo ke prati bhI una kA lakSya rahetA hai | darzana-zuddhi ke lie jaba unhoMne samagra bhAratavarSa ke 100 sAla taka ke purAne jinAlayo meM 18 abhiSeka kI preraNA kI, usa vakta lagabhaga sabhI abhiSeka-sAmagrI kI dravya-zuddhi kA qhayAla rakhate hae apanI medhAvI buddhi kA paricaya diyA thA, sAthame anakaMpA bhAva se pujArI yA vidhi karAnevAle : ko yatkiMcita bahamAna pragaTa karate hae kacha dhana-rAzi pradAna krvaaii| aise bahaguNa-saMpanna mahAtmA pUjya AcAryazrI harSasAgara-sUrijI ko hama bhAvabharI vaMdanA karate hue isa zrutakArya kA prAraMbha karane jA rahe hai| - muni dIparatnasAgara [kAtreja]pUnA, zaMkhezvara, kapaDavaMja, prabhAsapATaNa Adi sthAnome AgamamaMdira ke preraka, karmagraMtha abhyAsu, nispRha mahAtmA pUjyapAda gacchAdhipati AcArya zrI daulatasAgara-sUrIzvarajI mahArAja sAheba (evaM) ajAtazatru, svAdhyAya-rasika, prazAMtamUrtI aura apane guru ke prItipAtra parama pUjya AcArya zrI naMdIvardhanasAgara-sUrijI mahArAja sAheba isa pavitra zruta-kAryame dono sUrivaro kA smaraNa karate hue koTi koTi vaMdanA ke sAtha .......muni dIparatnasAgara
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ / 013 mUlAMkA: 228 + 7 + 64 kalpasUtrasya (laghu) viSayAnukrama dIpa-kramAMkA: 311 REC ENE | SN RES EANINFO mUlAka: viSaya:5 | pRsstthaakH| / mUlAka: | vyAkhyAna | pRSThAMka | | mUlAMka: / vyAkhyAna ra pRSThAMka: isa prakAzana kI bhUmikA | 012 001-015 (1) prathamam 026 / 117-148 (6) SaSTham 218 | dvitiyasaMskaraNa bhUmikA | 015-036 (2) vitiyam 068 / 149-228 (7) saptamam ra78 senapraznAMtargata kalpasUtra- | 014 / / 037-067 (3) tRtIyama | 112 / / 001-007 (8) aSTamama 341 | upayukta praznottarANi 068-096 (4) caturtham | 001-064 (9) navamam 368 kalpasUtra bRhat anukrama | 018 | | 097-116 (5) paMcamam | 180 prazasti : 414 | zailAnAnarezasya pramANapatra 023 ------------- atra mayA saMkSipta-viSayAnukrama: nirdiSTaH | asya bRhat viSayAnukrama: mUla saMpAdakena racita:. agre ekAdazAt pRSThAt paMcadaza-pRSTha: (11-15) paryaMta vartate | 152 250ASE pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: - 10
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ [kalpasUtra- mUlaM evaM vRttiH] isa prakAzana kI vikAsa- gAthA yaha prata sabase pahale "kalpasUtra" ke nAmase sana 1923 (vikrama saMvata 1979) meM devacandra lAlabhAI jaina pustakoddhAra saMsthA dvArA prakAzita huI, isa ke saMpAdaka-mahodaya the pUjyapAda AgamoddhAraka AcAryadeva zrI AnaMdasAgarasUrIzvarajI (sAgarAnaMdasUrijI ) mahArAja sAheba | kalpasUtra ke mUla ko "bArasAsUtra" bhI kahete hai, 1215 zloka pramANa kalpa- (bArasA ) - sUtra ke alaga se bhI bahota prakAzana hue hai, pUjya zrI sAgarAnaMdasUrIzvarajI saMpAdita 'kalpa ( bArasA) sUtra' hamane bhI 'savRttika- Agama- suttANi' zrenI ke 40 ve bhAgame chapavAyA hai / kalpasUtra para dusarI bhI TIkAe hai, eka cUrNi bhI hamane dekhI hai, magara vyavahArame vinayavijayajI racitA ye TIkA jyAdA prasiddha hone se usa kA prakAzana karavA rahe hai / * hamArA ye prayAsa kyoM? + Agama kI sevA karane ke hameM to bahota avasara mile, 45 Agama saTIka bhI hamane 30 bhAgome 12500 se jyAdA pRSThomeM prakAzita karavAe hai, kintu logo kI pUjyazrI sAgarAnaMdasUrIzvarajI ke prati zraddhA tathA prata svarupa prAcIna prathA kA Adara hamane isI prata ko skena karavAI, usake bAda eka speziyala phorameTa banavAyA, jisame bIcame pUjyazrI saMpAdita prata jyoM kI tyoM rakha dI, Upara zIrSasthAname Agama kA nAma, phira sUtra Adi ke naMbara likha die, tA~ki par3hanevAle ko pratyeka peja para kaunasA sUtra Adi cala rahe hai usakA saralatAse jJAna ho zake / bAyIM tarapha Agama kA krama aura isI prata kA sUtrakrama diyA hai, usake sAtha vahA~ 'dIpa anukrama' bhI diyA hai, jisase hamAre prAkRta, saMskRta, hiMdI gujarAtI, iMgliza Adi sabhI Agama prakAzanomeM praveza kara zake | ** hamAre anukrama to pratyeka prakAzanomeM eka sAmAna aura kramazaH Age baDhate hue hI hai, isIlie sirpha krama naMbara die hai, magara prata meM gAthA aura sUtroM ke naMbara alaga-alaga hone se hamane jahAM sUtra hai vahA~ kauMsa [-] die hai aura jahAM gAthA hai vahA~ || || aisI do lAina khIMcI yA 'gAthA' zabda likhA hai| hara pRSTha ke nIce viziSTha phUTanoTa dI hai| * zAsanaprabhAvaka pUjya AcAryazrI harSasAgarasUrijI ma0 kI preraNAse aura zrI parama AnaMda zvetAmbara mUrtipUjaka jaina saMgha, pAlaDI, amadAvAda kI saMpUrNa dravya sahAya se ye "savRttika- Agama-sUtrANi_2" bhAga-8 kA mudraNa huA hai, hama una ke prati hamArA AbhAra vyakta karate hai / muni dIparatnasAgara. pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: 11~
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ...... vyAkhyAna - .......... mUlaM | gAthA - pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [-] gAthA - zrIkalpasUtrasya bhUmikA |(dvitiiysNskrnne) wood upAdIyatAM bhoH zubhavadbhirbhavagiranUnamahimamidamAviSkriyamANaM zrIkalpasUtra, praNetAro'sya zrutakevalino bhadrabAhusvAminaH aSTamAdhyayanatA dazAbhutaskandhasya paJcadinyA vAcyamAnatA sasamAdhAnAni vivAdasthAnAni garbhApahArasya kalyANakatvAnaucitI zrIvIrajinasyetivRtta | tasya rAjakumAratA AdinAthaprabhorlekhAdidarzanamupakArAya zrIjambUkhAmyAdimahApuruSacaritraidamparya prastutAyA vyAkhyAyA mudraNe heturityAdi pratipAditaM prathamAvRttau dvIpaghaDnandendu (1967) pramitAbdahAyanodbhAvitAyAmiti tata evAvalokanIyaM, sA hyAvRttiH prastutasAhityoddhArakozAt vadravyeNAvirbhAvitA'bhUt , iyaM tvAvRttiH saurASTradezIyanUtananagarAparAbhidhAnajAmanagaravAstavyasya dharmaMkatAnasya jainazAsanasudhA-IN pAnahRdayapAvanasyApratimaudAryaguNajuSaH zAsanahitakaraNaikabaddhalakSasya prabhUtasahasradambhavyayenAmeyamahini zrIsiddhakSetrAparAmidhAnapAdaliptanagare caturmAsyupadhAnodvAhanAdikAriNaH zrImatAM selANAdhipAnA jIvadayApaTTakakAriNAM guNairanurajitamanaskatayA selANApuryA zrIvilIpasiMhAbhi-IN dhAnanarendranAmAktitapauSadhazAlAvidhAyakavarasya aSThipopaTabhAiiyAkhyasuputreNa putrImavataH zrIdhArAsiMhaveSThino devarAjApatyasya sAhAyyena tattanujalakSmIcandrasya smRtyarthaM mudritA, anena hi zreSTinA prAk mohamayyAM sAhityoddhArasamitaye dattA gummAH paraHsahasrAH, paraM saMcAlakAnAM zAsanapArataNyAnaGgIkArAt vizIrNA''mUlacUlaMsA, tataste drammA vitIrNatvAdagRhRtA dattvA'smabhyaM mudrApiteyaM, tasyAnanuguNarajitamanaskatayA dIpa anukrama -1 ... atra pUjya AnaMdasAgarasUrIzvareNa likhitA: subodhikA-vRtte: bhUmikA vartate / - 12
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ......... vyAkhyAna - .......... mUlaM ] gAthA - pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka bhamikA. [-] kalpasayo-ISSsAbhirapi vihitametat kArya, yadyapi teSAmabhUdicchA savAsAM pratInAM prAbhRtIkaraNe paraM saukaryAbhASa nirIkSya samAlokya cAnekeSAM bhavyA- smanAM tathAvidhaniSkayarahite pustakamahaNe saMkocaM vibhAvya cAsmadIyakozavyavasthAsausthyaM paraHzataM pratInAM dattvA prAbhRtAya zeSA ardhamUlyena sthApitAH, taiH AgatadrammaiH punarmudrayiSyanti nUtanaM pustakaranamityAzAsmahe shresstthidevcndrlaalbhaaijainpustkoddhaaraadhykssaaH| lekhakA:-AnandA udanyadantAA, svapuryA mAlaye 1980 (gUjarAtI saMvat 1979) zrAvaNadhusakAvazyAm / sadA jagajjIvahitoddharANAM, jinAdhipAnAM sthavirottamAnAm / caritrapajhaM vivRtaM munInA, vRttaM ca dRSTvAja na kasya harSaH // 1 // gAthA - dIpa anukrama -1 // 2 // Fur & Fonte - 13
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ...... vyAkhyAna - .......... mUlaM H gAthA [-] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRttiH: senapraznAntargatAni kalpasUtrAdyupayuktAni praznottarANi. prata sUtrAMka [-] gAthA - senapraznAntargatAni kalpasUtropayogIni prabhottarANi | sva. gA. 14 deviSTigaNi namasAmiti pAdopalakSitA pAThakasaukaryAya atrollikhyante, atra AdhabhAge yo'GkaH gAthA zrIdevarSigaNiziSyakatA so'vayavAcyasUtrAGkaH paGkeranye eka ullAsasatko'nyastu praznottarasatkaH stha. sthavirAvalyA vanasenasUriziSyANAM candrAdInAmali|247 marudevyadhyayana (pahANaM nAmajjhayaNaM) vibhA khanamatra vAcanAbhedena 1-79 vayan-prarUpayannityarthaH 19 aSTazatasaMkhyAntargatatayA siddho'pi zrIvRSabhadevo 18|111 sAMvatsArikadAnAt pUrva pazcAdvA lokAntikakRtA nAnantakAlapatitaH, sarveSAmapi jinAnAM yathoktabhavasaMdIkSAvijJaptiH |111 saptAdhikasaptazatAdInAM lokAntikAnAM pratyeka sthAyA evArvAk prathamasamyaktvalAbhAt 1-107 catuHsahasrasAmAnikAdiH parivAraH,sarveSAM bhavasthitiloM 42 paurupalakSitaM sara: pAsaraH na tu tannAmakaM kAntikavaditi 1-55 kizcit dvIpAntare saro'sti 1-108 93902040300392920 992086020829092520 dIpa anukrama AM ... atra kalpasUtra-upayukta katipayAni sena-praznottarANi nirdiSTAni | - 14
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ...... vyAkhyAna - .......... mUlaM H gAthA [-] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka senapraznA kalpa.suvo. // 3 // [-1 gAthA - stha. AgamavyavahArimiH saMbhUtisUrimiranujJAnAt zrIsthUla- / nikatrAyastriMzAmarakSakapAdyAnIkAdhipaprakIrNakAnAmekaikA. bhadrANAM zayyAvaryA api kozAyA gRhe piNDAdigrahaNamiti 1-109 catvAro lokapAlAnAmiti 62-132-10-12-4-4 14 indravimAnebhyaH sAmAnikAnAM prAyaviMzAnAM ca / 8-8-1-1-1-1-1-1-4250 2-30 pRthak pRthak vimAnAni 1-115 sA. 27 vinA kAraNa saMkhaNDyA sAdhubhirna viharaNaM, 31 jinAnA pUrvadevAdibhavasadRzo'vadhiriti na sarva triMzatA catvAriMzatA vA janaizca saMkhaDI, sAdharmikavAtsa lyamapi saMkhaDI | jinAnAM sa samAnaH 1-127 111 lokAntikA ekAvatAriNa eveti niyamAbhAvaH 2-52 99 SaSTilakSAdhikakoTImitAH kalazA evaM pratyekamaSTa 147 zrIvIrasyAyudvIsaptativarSamAnaM yat tanyUnAdhikamAvArAH sahasreNAbhiSekAt aSTasahasrI, kanakamayAdibhedenA sAnAmavivakSaNAt, Ayuzca garbhAta TadhA kalazAH iti catuHSaSTisahasrI kalazAnA,sArdhadvizate stha.gaNabhRtAM vAcanAbhedo'pi parasparaM, tena cAsaMbhogikanAmiSekeNa guNanAd yathokasaMkhyA, abhiSekasaMkhyA tvevaM tvasaMbhAvanApi mithaH 2-89 ajyotiSkANAM dvASaSTerindrANAM dvaSaSTiH, dvAtriMzadadhikazata 129 anyabharateSu sarveSvairavateSu ca bhasmamahakumatabAhulyAdira-93 | sUryacandrANAM tAvantaH,dakSiNottarAsurezendrANInAM daza,navAnAM 19 etAni anyAni vA''zcaryANi dazasu kSetreSu, paraM nAgAdInAmapramahiSINAM dvAdaza, vyantarANAM jyotiSakANAM dazasaMkhyAniyamaH 2-94 ca catvArazcatvAraH,saudharmezAnendrAmamahiSINAmaSTASTa,sAmA 29 zrIvIraH siMhabhavAnantaraM bhrAntA cakrI jAta iti dIpa anukrama -1 // 3 // For F lutelu - 15
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ...... vyAkhyAna - .......... mUlaM H gAthA [-] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: | 3-56 prata sutrAMka [-] gAthA - 18surAdibhavo madhye jJAtavyaH 1-113 | pazyaMti 211 prathamatIrthakRtA saha dIkSAgrAhakAH svAmivat | kha. yakSAryayA bAlyAt mAtreva pAlitatvAt mahAgirisuhadIkSApAThoccAraM karoti,anyaiH saha pratrajitAnAM tu dravyaze- stinogaryopapadatvam 3-77 trAdyanusAreNa tapasyAgrahaNa 75 gajakumbhavRSabhAkhyAn svapnAn prativAsudevamAtaraH 112 tIrthakahAnamabhavyA nApnuvantIti vRddhavAdaH, tathA- pazyanti vidhaprandhAkSarANAM tvasmRtiH 2-188 96 madhyarAtre evaM garbhAvatArabhAvAt saptarAtrAdhikA 148 zrIsudharmasvAmyAdayo navamapUrvAntargatametaddhyayana eva nava mAsA bhavanti, siddhAntazailyA tu addhahametyAdi 3-84 | paJcadinI yAvadamANiSuH / 2-201 / 74 cakravartimAtarazcaturdaza svapnAnasphuTAn pazyanti 3-103 | 19 bharatairAvatayoyugminAM nyUnAdhikatA syAt, na 14 sarve'pIndrAH sarvadA samyagdRSTayaH 3-133 IS devakurvAdiSu, tataH saMdaraNabhAve Anayanameva kuto'pi 3-13 | 14 airAvaNAdyA vAhanakAle gajAdirUpiNaH sarvadA tu / 21. mRtayugmizarIrANi mahAkhagAH nIDakASThamiyotpA surarUpAH 3-140 TyAmbudhau cikSipuH 3-30 19 mallijinasya vaiyAvRtye sAdhyastiSThanti, parSaristha3 supArzvacaritre zrIzAntinAthacaritre ca cyavanaka tistu sarveSAM jinAnAM samAnava 3-149 lyANake'pi surendrAgamanAdi 3-33 | pauSadhavatAM zrAddhAnAM karpUrAdibhiH zrIkalpapUjA tadva4 tIrthakaramAtaracaturdazApi svapnAn mukhe pravizataH / tInAM zrAddhInAM guMhalikAnyuJchanAdi ca na kalpate 3-170 FO899283900000 92520393005000290 dIpa anukrama -1 Fur & Fonte - 16
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ...... vyAkhyAna - .......... mUlaM 1 / gAthA - - pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [-] gAthA - kalpa.suyo- 9 aSTAviMzatyadhikazatapramRtibhidroNaH 3-188 cautthabhattaM anyathA abhattadvamiti 4-58senapraznAH pArzve'svAdhyAyo bhavati tadApi avazya krnniiytvaat| 148zrAddhAdInuddizya paThanaM kalpasya vinA paryuSaNAM na yuktaM4-61 | // 4 // kalpavAcana zudhyati 3-189 / cAturmAsikapAkSikapratikramaNAnAM caturdazyAM caturmA18|134 tIrthakatA pArzva yaiH samyaktvalAmapUrva deza- sIkaraNAt nyUnAdhikatvaM, paramAcaraNayA nirdoSa, zrAddhAnAM viratiM sarvavirati vA pratipannAsta eva tatparivArabhUtAH 3-232 kalpasUtrazrAvaNavat 4-111 97 bhavanapatyAdivat kIDApriyatvena kumAryoM dikamAyaH 3-325 sAmAnyopayogIni paitAni / ___ jAtismaraNavAn atIvAna saMkhyAtAn bhavAn pazyati3-341 pAkSikacAturmAsikasAMvatsarikANAM kSAmaNAni tapAMsi 98 tIrthakRtAM janmAnantaraM dvAtriMzahiraNyakoTImAnAM ca yathAkrama dvitIyAM paJcamI dazamI ca yAvat zubhyanti 2-44 vRSTiM devAH kurvanti ghaTIdvayAtprArabhya milantI tithiH zudhdhyati na tu nyuunaa3-116|| 147 zrIvIrasya caturdazIdinAddezanArambhaH amAvAsyA vRddhau satyAM svalpA'syapretanA tithiH pramANam 3-185 yamekonatriMzanmuhU nirvANaM ca 3-450 sAMvatsarike sanamaskAracatvAriMzalokodyotacintanaM 3-286 148 zrIdevardhigaNibhiH sarvo'pi siddhAntaH pustakArUDhaH kevalasAdhubhiH pAkSikapratikramaNe vapAdhaticArA kRtaH anyapustakAni tu purApi bahanyevAbhUvan4-23 | yadyAyAnti tadA kathanIyAH sA.21pAraNake uttarapAraNake caikAzanakaM vinApi ca uttha AvazyakacUAdau zrAddhAnAM caravalaka ( rajoharaNa) bhanna chaTThabhattamityAdi kathyate, paramparayA saikAzane'bhaktArthe | praNAkSarANi 3-333 dIpa anukrama -1 Ramaee020209282020020 - 17
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 "kalpasUtra"- (mUlaM+vRtti:) ......... vyAkhyAna - .......... mUlaM ] | gAthA - pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRttiH: | prata sutrAMka klpsuutrvissyaanukrmH|| [-] gAthA - viSayaH sUtrAyaH patrAH viSayaH sUtrAH patrAca viSayaH sUtrAH patrAH maGgalAdi 1caityaparipATyAdIni paJca kAryANi phalasya pRcchA vicAraNaM ca 7 13 AcelakyAdayaH kalpAH 4 aSTamatapasi nAgaketukathA svapnaphalakathanaM svapnAdhikArazca8 AcArabhede kAraNaM dRSTAntAzca 5 saMkSiptavAcanayA zrIdhIracaritram 1 9vAlyAtikrame putra vijJAnAdi phalaM 9 16 caturmAsyAH parataH sthAne kAraNAni 5 SaTkalyANakavAdakhaNDanam 9khapraphalanivedanam caturmAsIyogyakSetraguNAH 6 madhyamavAcanayA zrIvIracaritram 2 10 svapnaphalAGgIkAre harSaH tRtIyauSadhadRSTAntaH 6 zrIvIrasya garbhAvatAraH 3 11 svapnaphalaSacaso'GgIkAraH kalpamahimA 7 devAnandAyAH svapnadarzanam 4 12 indrasvarUpaM (kArtikaveSThikathA) pUrvalekhane maSImAnam RSabhadacapAdhai gamanam 5 12 zrIvIragarbhAvatAre harSaH vAcanAzravaNAdhikAriNa: 7 svapanivedanam 6 13 zakrastavaH (meghakumArakathA ca) 15 21 000 20.0000000 AAMmmnSM eyaraTaseneelersee dIpa anukrama -1 ... atra mUla-saMpAdakena racitaH asyA vRtte: viSayAnukramaH vartate, tasya pRSThAMka: prata-pRSThAMkAnusAra jJAtavyaH - 18
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) .......... vyAkhyAna - .......... mUlaM 1 / gAthA - / pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka kalpa.suyo-1 viSayAnu kramA gAthA = viSayaH sUtrAH patrAviSayaH sUtrAH patrAviSayaH sUtrAH patrAH iti prathamaM vyAkhyAnam 21 trizalAkRtaM siddhArthajAgaraNaM svapnaphalakathanaM prazaMsA trizalAyA: zrIvIravandanaM cintA ca 15 23 sapraphalapRcchA nRpaharSo'numodanA 48... nivedanaM harSo bhavanagamanaM c| ahaMdAyutpattI yogyAyogyakulAni 161..dArakajanma dArakasya cakrijinale nidhAnopasaMhAro vardhamAnanAmakara-88 AvaryadazakaM saptarvizatirbhavAH 1717 svapnAGgIkAraH jAgarikA 56) NecchA ca cintA garbhasya nizcalatA vilApaH 1829 sevakAhAna nagarazobhA bhUpotthAna 57) kampaH haH harSeceSTA zrIvIzrIvIrasya garbhAntarasaMkramaH 29436 abhyaGgasnAnAbharaNaparivArAsthA- 60 rasyAmimahaH saMkramajJAnaM zrIvIrastya 30 36 nasabhAgamanAni 63) garbhapoSaNaM dauDadAH prahANAmuJcatA 95 garbhApahAre devAnandAvanApahAraH 31 36aTAsanaracanAsvapnapAThakAdAnata-64...zrIvIrajanma ca / trizalAvAsagRhagarbhasaMkramo 28 dAgamanaikatrIbhavanAzIrvAdadAnAni 6753 iti caturthaM vyAkhyAnaM gajAdisvapnacaturdazakam zrIvIrasya janmotsavo ratnAdivRSTiH sUryavattatsvapnavarNanam 46911 iti tRtIyaM vyAkhyAnaM 63 candradarzanaM jJAtimojanaM nAma- 97186 dvitIyaM vyAkhyAnaM 43 pAThakasatkAra svapnanivedanaM phalapU-681...karaNaM sarvajinamAtRdarzanIyatA svamAnAM 47 52 cchA svapnasaMcAlanA(khapnAdhikAraH)876 zrIvIrasya nAmatrayaM krIDA cAmalakI * dIpa anukrama -1 // 5 // 107) - 19
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ...... vyAkhyAna - .......... mUlaM H gAthA [-] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRttiH: prata sutrAMka [-] gAthA - 2036146 viSayaH sUtrAH patrA viSayaH sUtrAH patrAviSayaH sUtrAH pAkaH lekhazAlA zakrAgamanaM saMdehacchedo prahaH kIlakaprakSepakarSaNe anagAratA- . iti SaSThaM vyAkhyAnam vyAkaraNotpattiH 108 svarUpa vihAraH sapaH kevalam zrIpArzvanAdhAriSTanemicaritre 149 pitRmAtaputrIpitRvyAvinAmAni 109 89 nirAkaraNaM pratibodho dIkSA gaNa-122| indrabhUtyAdigaNadharAgamanaM zaGkA (kamaThopasargaH nemivivAina) 183 namyAdInAmajitAntAnAmanta- 184 // dIkSAsaMkalpo devAgamanaM sAMvatsarika- dharapadaM tripadIdAnaM anuzA ca 121 rANi dAnamabhiSekaH zivikA dIkSAmahotsavaH-caturmAsyaHnirvANaM (saiddhAntikamAsadiAzIrvAda udyAnagamanaM 110 sanarAThyAdinAmAni) gautamakevalaM 128 zrIpamacaritraM vaMzasthApanA zataputrajanma dIkSA ca aSTAzItimrahAH nirghamyAdInA-1291. rAjyAbhiSekaH vinItAnivezaH zilpazatotpattiH 123 iti paMcamaM vyAkhyAna 96 manudayaH kunthUlaciH anazanaM 133 puruSakalAmahilAguNa- 2041.. upasargasahanaM acelakatAbhavanaM zramaNazramaNIzrAvakabhAvikA- 1347... zikSaNa rAjyadAna dIkSA 2111 puSpakAgamaHsaMgamopasargAHkamba-117. diparivAra antakRmiH 146 mivinamyadhikAraH varSAnte pAraNaM / lazambalavRttaM gozAlasamAgamaH 121/1 antyacaturmAsI nirvANadazA 1471...yAMsabhavAH kevalaM marudevIsiddhiH / pATakadAhaH tejolezyopAyaH abhi-) nirvANapustakAntaraM 148bharatayuddhaM 212153 15 dIpa anukrama -1 For FFU Clu -20
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ...... vyAkhyAna - .......... mUlaM H gAthA [-] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka kalpa.subo- viSayAnu kramaH gAthA - vipayaH . sUtrAH patrAkA viSayaH sUtrAzuH patrA viSayaH sUtrAyaH panAha gaNadharAdiH parivAraH nirvANa (deve-2131. susthisamupratibuddhAdiparamparA vikRtivarjanaM glAnAtha vikRti- 141 . ndrAdikato mahaH)antakamirantaraM2281 kulagaNazAkhAkharUpaM ca 165 mahaNavidhiH zrAddhagRhe'yAcanaM ca 19 iti saptamaM vyAkhyAnaM 159 rAzikamatotpattiH 166 nityabhaktAdInAM gocaraga- 20 ekAdaza gaNadharA nava gaNAzca priyamanthAcAryAdhikAraH manakAlamAnaM pAnakavidhiH 25180 tabetuH pramaH vAcanAnavakaM gaNa zrIvanasvAmyadhikAraH 169 dattimahaNavidhiH 26 180 dharasvarUpaM 160 27 181 zrIsudharmasvAmisvarUpaM zrIAryasamitisUryadhikAraH 161 padyabandhena phalgumitrAdinatiH jinakalpikasthavirakalpikAnAM zrIjambUsvAmisvarUpaM varSAsu gamanAvasthAnavidhiH 28 zrIzayyambhavasvarUpaM 161 ityaSTamaM vyAkhyAnaM pUrvapazcAtpakAdAnetaravidhiH 35) zrIbhadrabAhusvarUpaM 161 paryuSaNAkAlataddhetuzca paramparA 10 arvAgatamayAdvasatAvAgamanaM zrIsthUlabhadrasvarUpaM 163 (cUlamAsagaNanAkhaNDana)sthApanA ca8'gRhasvagRhAdau sAdhusAvyoH zrIAryamahAgiryAyasuha varSAkAlAvagrahaH erAvatyuttArarItiH91... parasparamagAryagArI mizca saha stisvarUpaM 163 dAnagrahaNAdividhiH 13 sthAnavidhiH 16 saMkhaDivarjanavidhiH 171 dIpa anukrama -1 For F lutelu -21
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ...... vyAkhyAna - .......... mUlaM H gAthA [-] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: | satrAtaH patrAlA prata sutrAMka 19. 194 [-] gAthA - viSayaH sUtrAyaH pAdaH viSayaH sUtrAzaH patrAkA viSayaH parijJApyAhArAnayana 401... vanAdInAmAtape dAne vidhiH 52 189upAzrayatrayapramArjanAdi abhigRhItazayyAditvaM tadvata 53... udakATTaiNa abhojanaM ArAdhakatA kalpasya zrIvIraMjinoktatA ArA-637 184 uccAraprazzravaNabhUmipramArjanaM 56 190 dhane tadbhavasiddhikatvAdiH 64 prANapanakAdisUkSmASTakaM locavidhiH 57 191 458 adhikaraNapratiSedhaH (dvija- ) prazasti: 195-196 AcAryAdInApRcchya dRSTAntaH) vahivasIyakalahakSamaNA 58 gocarIvihArabhUmyAdi vikRti- 188(udayanadRSTAntaH) (ubhayArAdha- / iti klpsuutrvissyaaH| cikitsAtapo'nazanakaraNaM 51) kavAyAM mRgAvatIdRSTAntaH) 55) 441.. seeseseceaeeeeeeeeeeeeeee 92090araaa92020302RRRRRRE - dIpa anukrama -1 Fur & Fonte -22
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) .......... vyAkhyAna - .......... mUlaM 1 / gAthA - pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRttiH: prata sUtrAMka gAthA - Tue ! ruSakAra mahakame AlIye ijalAsa khAsa sarakAra sasAnA Agamo pyAratha tapAgacchA-yAryazrI AnaMda sAgara sUrIjI sIyazrI mAhArAja dhIrAja mAhArAjA zrIzrI 108 zrI dilIpa siMhajI sAhaya bahAdura tAzya5nayamyA sana1821 sampata | mAhArAja ne hamArI icchAnusAra IsasAlasailAne meM yAtu masikIya..unake aneka viSayoM pAvyAkhyAna hu.yosu kharI naqala. nakara hama rakhuza huce. Isa zI meM nIya lIpa mAphIka hakma va patI anya sailAnA ke 'dIyAna darabAraH dene meM AtA hai. 1 haraoka sAla mItI. nAdayAvIdI12 seMmItI nATyA jaina zvetAmbA maMdIra mArgI mAhAjanAna sailAnA dIpa jakala mutAbIca asala. anukrama -1 zarIstadAra darabArIra sailAnA patIza UNE For A F eld ... zailAnA-nagarasya nRpeNa (rAjA) pUjya AnandasAgarasUrIzvaraM pradatta khitAba: ~23
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ...... vyAkhyAna - .......... mUlaM H gAthA [-] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRttiH: prata sutrAMka [-] gAthA - surI taka yAne paryuSANoM ke dono meM sadAbaMda mAphIpha nakala ruSakAra hAjAkI batora dAkhalAjAcArya palatI rahegI. isameM vizeSa ye hukma diyAjAtAheke. jIAnaMdasAgara sUrIjI mAhArAja vaya mAhAjane sailAne kI hada me ina dino meM bakarAnahI mArA jAyegA. sailAne ko dene vAste darabAra oNphIsa meM bhenAnAye. 2 hamArI sAlagIraha kI tIthI ayamIhai. IsalIye tArita 15 navaMbara san 1821 saMmat 1578 haramahIne kI donoaSTamIke dInayAne sAlabhara meM sahI IgrejI meM zrIjI hajura sAhababahAdurakI. dIna okAdasI va amAvasyA kI palatI ke mAphIka aja mahakme AlIye darabAra sailAnA. tamAma IlAke meM palatI hotIrahe. nakala rubakAra hAjAkI jarIya nakala hakama hAnA dIpa anukrama -1 naMbA rojanA mayA 522. hu. naMvara rasIra. 815 -24
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ...... vyAkhyAna - .......... mUlaM 1 / gAthA - pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRttiH: prata sutrAMka [-] gAthA - AcAryanI mAhArAja AnaMda sAgarasUrIjI va paMca mAhAjanAna sailAnA ko dInAye tArIrapa 18 / 11 / 1621 saMmata 1978 sahI IgrenI meM dIvAna sAhaba darabAra sailAnA dIpa anukrama -1 Fur & Fonte -25
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ....... vyAkhyAna [1] .......... mUlaM [1] | gAthA - pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRttiH: prata sUtrAMka [1] gAthA ||-|| zreSThi devacandra lAlabhrAtR-jainapustakoddhAre zrIvinayavijayopAdhyAyaracitasubodhikAkhyavRttiyutaMzrutakevalizrIbhadrabAhukhAmipraNItaM shriiklpsuutrm| apazcimapUrvabhRtsakalasiddhAntoddhArakebhyaH zrIdevagiNikSamAzramaNebhyo namaH / NamoarihaMtANaM Namo siddhANaM Namo AyariyANaM Namo uvajjhAyANaM Namo loe savasAhaNaM, eso paMcaNamukkAro, sabapAvappaNAsaNo / maMgalANaM ca savesiM, paDhamaM havai maMgalaM // 1 // purimacarimANa kappo,maMgalaM vaddhamANatitthaMmi / iha parikahiyA jiNagaNaharAitherAvali caritaM // 1 // praNamya paramazreyaskaraM zrIjagadIzvaram / kalpe subodhikAM kurve, vRttiM bAlopakAriNIm // 1 // yadyapi baya-parA TIkAH,kalpe santyeva nipunngnngmyaaH| tadapi mAyaM yatnaH, phalegrahiH khalpamatibodhAt // 2 // yadyapi bhAnudyutayaH sarveSAM vastuyodhikA bahvathaH / tadApi mahIgRhagAnAM pradIpikaivopakurute drAka // 3 // nAsyAmarthavizeSo na yuktayo nApi padyapANDityam / kevalamarthavyAkhyA.vitanyate cAlabodhAya // 4 // hAsyo na syAM sadbhiH kurvanne / RSaras02020100020002020 dIpa anukrama SeateEA kalpa. su.1|| prathamaM vyAkhyAnaM Arabhyate ... atha kalpasUtrasya vRtte: AraMbha: kriyate ~26
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ....... vyAkhyAna [1] .......... mUlaM [1] | gAthA - pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: ma prata sUtrAMka gAthA - kalpa.subo- tAmaMtIkSNabuddhirapi / yadupadizanti ta eva, hi zubhe yathAzakti yatanIyam // 5 // atra hi pUrva navakalpavihAra-II kalpabhedAH vyA01kAkrameNopAgate yogyakSetre sAmprataM ca paramparayA gurvAdiSTe kSetre caturmAsIsthitAH sAdhavaH zreyonimitaM Ana-18 sandapure sabhAsamakSaM vAcanAdanu saGghasamakSaM paJcabhirdivasaivabhiH kSaNaiH zrIkalpasUtraM vAcayanti / tatra kalpa zabdena sAdhUnAM AcAraH kathyate, tasya ca kalpasya daza bhedAstadyathA-Acelakku 1 desi.2 sijAyara 3 rAyapiMDa 4 kikamme vaya 6 jiTTa 7 paDikkamaNe,8 mAsaM 9 pajosaNAkappe 10 // 1 // vyAkhyA-'Acelakamiti na vidyate cela-vastraM yasya so'celakastasya bhAva AcelakyaM, vimatavastratvaM ityarthaH, tacca tIrthezvarAnA-1 zritya prathamAntimajinayoH zakropanItadevadUSyopagame sarvadA acelakatvaM, anyeSAM tu sarvadA sacelakatvaM / yacca kiraNAvalIkAreNa caturvizaterapi jinAnAM zakropanItadevapigame acelakatvaM uktaM tacinyam , 'usameNaM arahA kosalie saMvaccharasAhiaM cIvaradhArI hottha'tti jambUdvIpaprajJapsivacanAt 'sako a lakakhamullaM suradUsaM |.1 aSTau zeSamAsamavA ekazcAturmAsikaH, abhivadhitAdhikamAsasyAvivakSA / 2 cakkhANaM purisapurabho ajA / kuvaMti jattha merA naDapeDagasaMnihA jANe ||shaati saMbodhaprakaraNavacanAt na sAdhyA vyAkhyAnamAtrasyApyadhikAraH puruSANAM purataH, na colpajJAnAH sAdhavaH paThanti pArve tAsAM na ca te tA bandaMte, puruSottamatva khatrApi / 3 aNAgaya paMcarattaM kaDijaItyAvazyakAgu ke|| 4 asaMtacelA ya titthayarA so || (pazcakalpabhASya) asatsyeva celeSu sarve jinA acelA ityarthaH / RSabhaH arhan kauza liMkaH saMvatsaraM sAdhikaM cIvaradhArI abhavat iti|| zakrazca lacamUlyaM suradUSyaM sthApayati sarvajinaskandhe / vIrasya varSamadhikaM sadApi zeSANAM tasya sthitiH // 1 // dIpa anukrama For F lutelu ... atra 'kalpasya daza-bhedAnAM varNanaM kriyate -27
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra prata sUtrAMka [1] gAthA II-II dIpa anukrama [-] [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM 8 "kalpasUtra"- (mUlaM + vRttiH) vyAkhyAna [1] mUlaM [1] / gAthA [-] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRttiH: Tavai savvajiNakhaMdhe / vIrassa varisamahiaM. sayAvi sesANa tassa ThiI' // 1 // iti saptatizatasthAnakavacanAcceti jJeyaM / sAdhUna Azritya ca ajitAdidvAviMzatijinatIrthasAdhUnAM RjuprAjJAnAM bahumUlyavividhavarNavastra paribho gAnujJAsadbhAvena sacelakatvameva keSAJcica zvetamAnopetavastradhAritvena acelakatvamapi ityaMniyatasteSAmayaM kalpaH, zrI RSabhavI ratIrthayatInAM ca sarveSAmapi zvetamAnopeta jIrNaprAya vastradhAritvena acelakatvameva / nanu vastraparibhoge satyapi kathaM acelakatvaM iti ced, ucyate, jIrNaprAyatucchavastre satyapi avastratvaM sarvajanaprasiddhameva, tathAhi kRtapotikA nadImuttaranto vadanti asmAbhirmanIbhUya nadI uttIrNA iti, tathA satyapi vastre tantuvAyarajakAdIMzva vadanti zIghraM asmAkaM vastraM dehi vayaM nagnAH sma iti, evaM sAdhUnAM vastrasaGgAve'pi acelakatvaM iti prathamaH 1 // tathA 'uddesi 'ti audezika AdhAkarmikaM ityarthaH sAdhunimittaM kRtaM azanapAnakhAdimakhAdimavastrapAtra vasatipramukhaM taca prathamacaramajinatIrthe eka sAdhu ekaM sAdhusamudAya evaM upAzrayaM vA Azritya kRtaM tatsarveSAM sAdhvAdInAM na kalpate, dvAviMzatijinatIrthe tu yaM sAdhvAdikaM Azritya kRtaM tattasyaiva akalpayaM, anyeSAM tu kalpate iti dvitIyaH 2 // tathA 'sijAyara'ti zayyAtaro vasatisvAmI tasya piNDa: azana 1 pAna 2 khAdima 3 khAdima 4 vastra 5pAtra 6 kambala 7 rajoharaNa 8 sUcI 9 piSpalaka 10 nakharadana 19 karNazodhanaka 12 lakSaNo dvAdazaprakAraH 1 pAtralepavat saMyamazuddha varNaparAvartto'dhunA / For Prate & Personal Use Only ~28~ 10
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) .......... vyAkhyAna [1] .......... mUlaM [1] / gAthA - / pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka kalpa.sayo- vyA01 // 2 // gAthA 11-11 sarveSAM jinAnAM tIrtheSu sarvasAdhUnAM na kalpate, aneSaNIyaprasazgavasatidolabhyAdibahudoSasaMbhavAt / atha yadi kalpabhedAH sAdhavaH samagrAM rAtri jAgrati prAtaH pratikramaNaM ca anyatra kurvanti tadA mUlopAzrayasvAmI zayyAtaro nA 15 bhavati, yadi ca nidrAyanti pratikramaNaM ca anyatra kRrvanti tadA dAvapi zayyAtarau bhavataH, tathA tRNaDagala-11 bhasmamallakapIThaphalakazayyAsaMstArakalepAdivastUni cAritrecchuH sopadhikaH ziSyazca zayyAtarasyApi grahItuM kalpate, iti tRtIyaH // 'rAyapiMDati senApati 1 purohita 2 zreSThi3 amAtya 4 sArthavAha 5 lakSaNaH paJcabhiH saha rAjyaM pAlayan murdhAbhiSikto yo rAjA tasya piNDa:-azanAdicatuSkaM 4 vastraM 5 pAnaM 6 kambalaM 7 rajoharaNaM 8 ceti| aSTavidhaH prathamacaramajinasAdhUnAM nirgacchadAgacchatsAmantAdibhiH svAdhyAyavyAghAtasya apazakunabuddhyA zarIravyAghAtasya ca saMbhavAt khAdyalobhalaghutva nindAdidoSasaMbhavAca niSiddhaH, dvAviMzatijinasAdhUnAM tu jumAjJatvena pUrvoktadoSAbhAvena rAjapiNDaH kalpate iti caturthaH 4 // - 'kiikamma'tti kRtikarma-vaMdanaka, tad dvidhA-abhyutthAnaM hAdazAvataM ca, tatsarveSAM api tIrtheSu sAdhubhiH // 2 // parasparaM yathAdIkSAparyAyeNa vidheyaM, sAdhvIbhizca ciradIkSitAbhirapi navadIkSito'pi sAdhureva vandyaH 1 yazAmatithisaMvibhAgavatArAdhanaM tu sAdharmikabhaktyA, saadhusaadhviishraavkshraavikaannaamtithityomaasvaatibhirvyaakhyaanaat.| dIpa anukrama [] JaMEducational -29
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ...... vyAkhyAna [1] .......... mUlaM [1] / gAthA - pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: | prata sUtrAMka [1] gAthA 11-11 puruSapradhAnatvAt dharmasya iti paJcamaH 5. ||'vy'ti vratAni-mahAvatAni tAni ca dvAviMzatijinasAdhUnAM 8 catvAri, yataste evaM jAnanti yat aparigRhItAyAH striyaH bhogAsaMbhavAt strI api parigraha eveti parigrahe pratyAkhyAte strI pratyAkhyAtaiva, prathamacaramajinasAdhUnAM tu tathAjJAnAbhAvAt pazca vratAni iti sssstthH6|| 'jitti jyeSTho-ratnAdhikaH sa eva kalpo vRddhalaghutvavyavahAra ityarthaH, tatra AdyAntimajinayatInAM upasthApanAtaHprArabhya dIkSAparyAyagaNanA madhyamajinayatInAMca niraticAracAritratvAhIkSAdinAdeva, atha pitAputramAtAduhitarAjAmAtyaaSThivaNikaputrAdInAM sAI gRhItadIkSANAM upasthApane ko vidhiH?, ucyate, yadi pitrAdayaH putrAdayazca samakameva pahajIvanikAryAdhyayanayogodvahanAdibhiryogyatA prAptAstadA anukrameNaivopasthApanA, atha stokaM antaraM tadA kiya-18 vilamyenApi pitrAdInAmeva prathamamupasthApanA, anyathA putrAdInAM bRhattvena pitrAdInAM aprItiH syAt , atha putrAdInAM saprajJasvena anyeSAM niSprajJatvena mahadantaraM tadAsa pitrAdirevaM pratiyodhyA-bhomahAbhAga! saprajJo'pi tava putraH anyebhyo bahabhyo laghubhaviSyati tava putre ca jyeSThe tavaiva gauravaM, evaM prajJApitaH sa yadi anumanyate tadA putrAdiH prathamaM upasthApanIyA, nAnyathA, iti saptamaH 7 // 'paDikkamaNe'ti aticAro bhavatu mA vA paraM zrIRSabha-1 vIrasAdhUnAM ubhayakAlaM avazya pratikramaNaM karttavyameva, zeSajinamunInAM ca doSe sati pratikramaNaM nAnyathA, tatrApi madhyamajinayatInAM kAraNasadbhAve'pi devasikarAtrike eva prAyaH pratikramaNe, na tu pAkSikacAturmAsika dIpa anukrama [] For FFU Clu -30
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ....... vyAkhyAna [1] .......... mUlaM [1] | gAthA - / pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [1] gAthA ||-II kalpasubo- sAMvatsarikANi, tathA coktaM saptatizatasthAnakagranthe-'desiya 1 rAiya 2 pakSiya,3 caumAsia 4 vaccharIakalpabhedAH vyaa01||4||naamaaudnnddN paNa pahikamaNA,majjhimagANaM tu do paDhamA ||1||tN duha saya dukAlaM. iyarANaM kAraNe iu8 muNiNo' iti aSTamaH 8||'maas'tti AyAntyajinayatInAM mAsakalpamaryAdA niyatA, durbhikSAzaktirogAdikAraNasAve'pi zAkhApurapATakakoNakaparAvarsenApi satyApanIyaiba, paraM zeSakAle mAsAdadhikaM na stheyaM, prati-13 bandhalaghutvapramukhabahudoSasaMbhavAt, madhyamajinayatInAM tu RjuprAjJAnAM pUrvoktadorSAbhAvena aniyato mAsakalpaH, te hi dezonAM pUrvakoTIM yAvadapi ekatra tiSThanti, kAraNe mAsamadhye'pi viharanti, iti navamaH 9 // 'pajjosaNA-1 kappe'tti pari-sAmastyena uSaNA-vasanaM paryuSaNA, tatra paryuSaNAzabdena sAmastyena vasanaM , vArSika parva ca dvayaM || api kathyate, tatra vArSika parva bhAdrapadasitapaJcamyAM kAlakasUregnantaraM caturthyAmeveti, sAmastyena basanalakSaNazca paryuSaNAkalpo dvividhA-sAlambano nirAlambanazca, tatra nirAlambanaH kAraNAbhAvavAn ityarthaH, sa dvividho jaghanya utkRSTazca, tatra jaghanyastAvat sAMvatsarikapratikramaNAdArabhya kArtikacaturmAsapratikramaNaM yAvat saptati70-11 IS 1 devasikarAtrikapAkSikacAturmAsikavAtsarikanAmAni / dvayoH (prathamAntimatIrthakaratIrthayoH) paca pratikramaNAni, madhyamakAnAM tu he prathame // 1 // tat dvayoH sadobhayakAlaM , itarepo kAraNe iti munInAM / 2 candrasaMvatsarApekSayedamiti kazcinmugdhaH, zAstrApekSayA / pApApADhayoreva yuddhe, kiMcAdhikamAsapramANIkaraNe pauSavRddhau mAghe ASADhavRddhI cAdyApADhe catumosIkaraNApattiH, tasyAH tattanmAsa-18 prativaddhatve'trApi samAnaM samAdhAnaM / dIpa anukrama [] FOT Fur & Fonte ~31
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ....... vyAkhyAna [1] .......... mUlaM [1] | gAthA - pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: | prata sUtrAMka [1] gAthA ||-II dinamAnaH utkRSTastu cAturmAsikaH, ayaM dvividho nirAlambanaH sthavirakalpikAnAM, jinakalpikAnAM tu eko nirAlambanazcAturmAsika eva, sAlambanastu kAraNika ityarthaH, yatra kSetre mAsakalpaH kRtastatraiva catumosakakaraNe caturmAsakAnantaraM ca mAsakalpakaraNe pANmAsikA, ayamapi sthavirakalpikAnAM eva, tathA paJcakapaJcakavRddhyA gRhijJAtAjJAtAdivistarastu nAtra likhitaH, sAmprataM sadhAjJayA tasya vidheyucchinnatvAdvistarabhayAca, vizeSApinA ca kalpakiraNAvalyAdayo vilokyAH, evaM sarvatrApi jJeyaM, athaivaMvarNitasvarUpaH paryuSaNAkalpaH prathamAntima-18 jinayostI niyataH zeSANAM tu aniyataH, yataste hi doSAbhAve ekasmin kSetre dezonAM pUrvakoTiM yAvat tiSThanti doSasadbhAve tu na mAsaM api, evaM mahAvidehe'pi dvAviMzatijinavat sarveSAM jinAnAM kalpavyavasthA jJeyA iti dshmH||10|| ete dazApi kalpA apabhavardhamAnatIrthe niyatA eva dvAviMzatijinatIrthe tu Acelakyau 1ddezikapratikramaNa 3 rAjapiNDa 4 mAsa 5 paryuSaNA lakSaNAH SaTra kalpA aniyatAH, zeSAstu zayyAtara 1 caturbata2 puruSajyeSTha 3 kRtikarma 4 lakSaNAzcatvAro niyatA eveti dazAnAM kalpAnAM niytaaniytvibhaagH|| nanu ekasmin mokSamArge sAdhye prathamacaramajinasAdhUnAM dvAviMzatijinasAdhUnAM ca kathaM AcArabheda.?, ucyate, jIvavizeSA eva tatra kAraNaM, [purimANa duvisojho carimANaM duraNupAlao kappo / majjhimagANa jiNANaM 1 pUrveSAM durSizodhyaH, caramANAM duranupAlaH kalpaH / madhyamakAnAM jinAnAM, suvizodhyaH sukhAnupAlazca // 1 // ajujaDAH pUrva khalu, naTAvijJAsAd bhavanti sAtavyAH / vajahAH punaH caramAH, majuprAjJA madhyamA bhaNitAH // 2 // dIpa anukrama [] -32
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ....... vyAkhyAna [1] .......... mUlaM [1] | gAthA - pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka kalpa.suyo- vyA01 // 4 // kalpabhedakAraNa 15 gAthA ||-II suvisujjho suhaNupAlo a||1|| ujjujaDA purimA, khalu naDAinAyAu huMti nAyavvA / vakkajaDA puNa carimA ujupaNNA majjhimA bhaNiyA // 2 // ] tathAhi-zrIRSabhatIrthajIvA RjujaDAsteSAM dharmasya avayogho durlabho jaDatvAt , vIratIrthasAdhUnAM ca dharmasya pAlanaM duSkaraM vakrajaDatvAt, ajitAdijinatIrthasAdhUnAM tu dharmasya avayodhaH pAlanaM ca dvayaM api sukaraM, RjuprAjJatvAt , tena AcAro dvidhA kRtaH / atra ca dRSTAntAH pradaryanteyathA kecit prathamajinayatayo bahibhUmagurusamIpaM AgatAH pRSTAzca gurubhi:-bho munayo bhavatAM iyatI belA kA jAtA?, tairuktaM-svAmin ! vayaM naTaM nRtyantaM vilokayituM sthitAH, tato gurubhiH kathitaM-idaM naTavilokanaM sAdhUnAM na kalpate, tairapi tatheti aGgIkRtaM, atha anyadA ta eva sAdhavazcireNa upAzrayaM AgatAstathaiva gurubhiH pRSTAH procuH-prabho ! vayaM naTI nRtyantIM nirIkSituM sthitAH,tadA gurubhirUce bho mahAbhAgAstadAnIM bhavatAM naTo niSiddho naTe niSiddhe ca naTI sutarAM niSidvaiva, tatastairvijJapta-svAmin ! idaM asmAbhine jJAtaM athaivaM na kariSyAmaH, atra ca jaDatvAnnaTe niSiddhe naTI niSiddhaiveti tainaM jJAtaM, RjutvAca saralaM uttaraM dattaM iti prthmH| atra dvitIyo'pi dRSTAnta:--yathA ko'pi kuGkuNadezIyo vaNiga vRddhatve pravrajitA, sa caikadA airyApathikIkAyotsarge ciraM sthito gurubhiH pRSTaH-etAvaddIghe kAryotsarge kiM cintitaM ?, sa pratyuvAca-khAmin ! jIvadayA cintitA, kathamiti punargurubhiH pRSTa Aha-pUrva gRhasthAvasthAyAM kSetreSu vRkSanipUdanapUrvakaM uptAni dhAnyAni bahUnyabhUvana , idAnIM mama putrAstu nizcintA yadi vRkSaniSUdanaM na kariSyanti tadA dhAnyAbhavanena varAkAH kathaM dIpa anukrama X // 4 // Fur & Fonte 158janelbrary.org ... atra prathama-aMtima tathA madhyavartI tIrthakarANAM kalpa-bhedasya kAraNAni nirdizyate / ~33
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ....... vyAkhyAna [1] .......... mUlaM [1] | gAthA - pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRttiH: prata sUtrAMka [1] gAthA II-11 bhaviSyanti ? iti RjutvAt svAbhiprAye yathAsthite nivedite gurubhiH kathitaM-mahAbhAga ! dutiM bhavatA, aho ! ayuktametadyatInAM, ityukte ca mithyAduSkRtaM dadau // tathA vIrajinayatInAM vakrajaDatve'pi dRSTAntadvayaMtatra kecidvIratIrthasAdhavo naTaM nRtyantaM vilokya gurusamIpaM AgatA gurubhiH pRSTA niSiddhAzca naTAvalokana prati, punarranyadA nahIM nRtyantIM vilokya AgatA gurubhistathaiva pRSTA vakratayA anyAni uttarANi dadurvAda pRSTAzca satyaM procuH, gurubhirupAlambhe ca datte saMmukhaM gurUneya upAlabdhavantaH-yadesAkaM tadA naraniSedhasamaye naTIniSedho'pi kuto na kRto? bhavatAM eva ayaM doSaH, asmAbhiH kiM jJAyate? iti prathamo dRSTAntaH / tathA kazciyavahArisutaH pitrA bahuzaH zikSyamANo janakAdInAM saMmukhaM jalpanaM na karttavyaM iti pitRvacanaM vakratayA% manasi dadhAra, arthakadA sarveSu khajaneSu bahirgateSu punaH punaH zikSayantaM pitaraM adya zikSayAmIti vicintya zakapATaM datvA sthitaH, AgateSu ca pitrAdiSu dvArodaghATanA) bahuzabdakaraNe'pi na vaktina coMdUghATayati, bhittyullaGghanena madhye praviSTena ca pitrA hasan dRSTa upAlabdhazca kathayAmAsa-bhavadbhirevoktaM vRddhAnAM uttaraM na deyaM iti dvitIyaH / / arthAjitAdiyatInAM RjuprAjJatve dRSTAntaH-yathA kecidejitajinayatayo naTaM nirIkSya cireNAgatA gurubhiH pRSTA yathAsthitaM akathayan gurubhizca niSiddhAH, atha anyadA te bahirgatAH nadIM nRtyantI vilokya prAjJatvAt vicArayAmAsuH-yadamArka rAgahetutvAd gurubhinaTanirIkSaNaM niSiddhaM tarhi naTI tu atyanta-18 rAgakAraNatvAt sarvathA niSiddheveti vicArya naTI nAlokitavantaH // nanu tarhi dvAviMzatijinayatInAM RjuprA-18 dIpa anukrama [] -34
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) .......... vyAkhyAna [1] .......... mUlaM [1] / gAthA pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [1] gAthA ||-II kalpa.subo- jJAnAM bhavatu dharmaH, paraM prathamajinayatInAM RjujaDAnAM kuto dharmaH ?, anavabodhAt, tathA ca cakrajaDAnAM vIraya- vasativyA01 tInAM tu sarvathA dharmasya abhAva eva, maivaM, RjujaDAnAM prathamajinayatInAM jaDatvena skhalanAsadbhAve'pi bhAvasya / guNAH vizuddhatvAd bhavati dharmaH, tathA vakrajahAnAM api vIrajinayatInAM RjumrAjJApekSayA avizuddho bhavati prN| // 5 // sarvathA dharmo na bhavatIti na vaktavyaM, tathA vacane hi mahAn doSaH, taduktam jo bhaNai nasthi dhammoM,na ya| 18sAmaiyaM na ceva ya vayAI / so samaNasaMghavajjho, kAyayo samaNasaMgheNaM // 1 // " 8 tathA yo niyatamavasthAnalakSaNaH saptatidinamAna: paryupaNAkalpa uktaH so'pi kAraNAbhAve eva, kAraNe tu tanmadhye'pi vihatu kalpate, tadyathA-azive 1 bhojanAprAptI 2, rAja 3 roga 4 parAbhave / caturmAsakamadhye'pi, bihatu klpte'nytH||1|| asati sthaNDile 5 jIvAkule 6 ca vasatI 7 tathA / kunthu 8 vagnI 9 tathA sarpa 10, vihartuM klpte'nytH||2|| tathA ebhiH kAraNaizcaturmAsakAtparato'pi sthAtuM kalpate-varSAdavirate meghe, mArge kardamadurgame / atikrame'pi kArtikyAstiSThanti munisattamAH // 1 // evaM azivAdidoSAMbhAve'pi saMyamanirvAhArtha kSetraguNA anveSaNIyAH, tacca kSetraM trividha-jaghanyaM 1 madhyamaM 2 utkRSTaM 3 ca, tatra caturguNayuktaM jaghanya, te cAmI-'samiI vihArabhUmI,viyArabhUmI ya sulahasajjhAoM sulahA bhikakhA jAhe jahannayaM vAsakhit 5 // tu // 1 // ' yantra vihArabhUmiH sulabhA-Asanno jinaprAsAda ityarthaH 1 yatra sthaNDilaM zuddhaM nirjIvaM anAlokaM || 1 yo bhaNati nAsti dharmaH na ca sAmAyikaM naiva ca vratAni / sa zramaNasaMghabAhyaH kartavyaH zramaNasaMghena // 1 // dIpa anukrama [] UIDEducationa l For Fun -35
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra prata sUtrAMka [1] gAthA II-II dIpa anukrama [0] [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM 8 "kalpasUtra"- (mUlaM + vRttiH) vyAkhyAna [1] mUlaM [1] / gAthA [-] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha -adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRttiH: ---------- ca 2 yatra khAdhyAyabhUmiH sulabhA, akhAdhyAyAdirahitA 3 patra bhikSA va sulabhA 4, trayodazaguNaM utkRSTaM, te cAmI -'cikkhilla 1 pANa 2 thaMDilla, 3 basahI 4 gorasa 5 jaNAule 6 vijje 7 // osaha 8 nicayA 9 hivaI 10 pADA 11 bhikkha 12 sajjhAe 13 // 1 // yatra bhUpAn kardamo na bhavati 1 yatra bahavaH saMmUhimAH prANino na bhavanti 2 yatra sthaNDilaM nirdoSaM bhavati 3 yatra vasatiH strIsaMsargAdirahitA 4 yatra gorasaM pracuraM 5 yatra janasamavAyo mahAn bhadrakazca 6 yatra vaidyAna bhadrakAH 7 yatra auSadhAni sulabhAni 8 yatra gRhasthagRhAH sakuDumbA dhanadhAnyAdipUrNAzca 9 yatra rAjA bhadrakaH 10 yatra brAhmaNAdibhyo munInAmepamAnaM na syAt 11 yatra bhikSA sulabhA 12 patra svAdhyAyaH zuddhyati 13 'caugguNovaveyaM tu, vittaM hoi jahannayaM / terasaguNamukosaM, duhaM majjhami majjhimayaM // 1 // pUrvoktacaturguNAdadhikaM paMcAdiguNaM trayodazaguNAca nyUnaM dvAdazaguNaparyantaM madhyamaM kSetraM, evaM ca utkRSTre kSetre tadaprAptau madhyame tasyApi aprAptau jaghanye kSetre sAmprataM ca gurvAdiSTe kSetre sAdhubhiH paryuSaNAkalpaH kartavyaH // ayaM ca dazaprakAro'pi kalpo doSAbhAve'pi kriyamANastRtIyoSadhavat hitakArako bhavati, tathAhikenacid bhUpatinA svaputrasya anAgatacikitsArthaM trayo vaidyA AkAritAH, tatra prathamo vaidya Aha madIyaM auSadhaM rogasadbhAve rogaM hanti rogAbhAve ca doSaM prakaTayati, rAjJotaM-suptasapasthApanatulyena 1 caturguNopetaM tu kSetraM bhavati jaghanyakaM / trayodazaguNamutkarSaM dvayormadhye madhyamakaM // 1 // 36~
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ....... vyAkhyAna [1] .......... mUlaM [1] | gAthA - / pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [1] gAthA 15 ||-II kalpa.suvo-anena auSana kiM?, dvitIyaH prAha-madIyaM auSadhaM vidyamAnaM vyAdhi hanti rogAbhAve ca na guNaM tRtIyauSadhavyA. 1 na doSaM ca karoti, rAjA prAha-bhasmanihutatulyena anenApi paryAptaM, tRtIyaH prAha-madIyaM auSadhaM sadbhAve samakalpa roga hanti, tadabhAve ca zarIre saundaryavIryatuSTipuSTiM karoti, rAjJoktaM-idaM auSadhaM samIcInaM, tdvdympi| mahimA NRI kalpo doSasadbhAve doSaM nirAkaroti, doSAbhAve ca dharma puSNAti / tadevaM samupasthite paryuSaNAparvaNi magalanimittaM paJcabhireva dinaH kalpasUtraM vAcanIyaM, taca yathA deveSu indraH, tArAsu candraH nyAyapravINeSu rAmaH, surUpeSu kAmaH, rUpavatISu rambhA, vAditreSu bhambhA, gajeSu airAvaNaH , sAhasikeSu rAvaNaH, buddhimatsu abhyH| tIrtheSu zatruJjayaH, guNeSu vinayaH dhAnuSkeSu dhnnyjyH| mantreSu namaskAra:: taruSu sahakArastadhA sarvazAkheSu ziromaNibhASa vibharti,181 yataH nArhataH paramo devo, na mukteH paramaM padam / na zrIzatruJjayAttIrtha, zrIkalpAnna paraM zrutam // 1 // tathA'paM kalpaH sAkSAtkalpadruma eva, tasya ca anAnupUyA uktatvAt zrIvIracaritraM pIjaM,zrIpArcacaritramaMDUkuraH zrInemicaritraM skandhaH,zrIRSabhacaritraM zAkhAsamUhaH sthavirAvalI puSpANi : sAmAcArIjJAnaM saurabhyaM phalaM mokSaprAptiH, kiJca-vAcanAtsAhAyyadAnAt, sarvAkSarathuterapi / vidhinA''rAdhitaH kalpaH, shivdo'nt-||6 bhavASTakam // 1 // egaggacittA jiNasAsaNammi, pabhAvaNApUaparAyaNA je / tisattavAraM nisugaMti kappaM 1 ekAgracittA jinazAsane prabhAvanApUjAparAyaNA ye / visAvArAH zRNvanti kalpaM bhavArNavaM gautama ! te taranti // 1 // Basasedneoseeeeee dIpa anukrama [.] ... aba vRttikAra-racitaM kalpasUtrasya mAhAtmyaM varNayate 13 -37
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra prata sUtrAMka [3] gAthA II-II dIpa anukrama [0] [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM 8 "kalpasUtra"- (mUlaM + vRttiH) vyAkhyAna [1] mUlaM [1] / gAthA [-] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRttiH: kalpa. su. 2 bhavaNNavaM goama ! te taranti // 2 // ' evaM ca kalpamahimAnaM AkarNya tapaH pUjAprabhAvanAdidharmakAryeSu kaSTadhanavyayasAdhyeSu AlasyaM na vidheyaM, sakalasAmagrIsahitasyaiva tasya vAJchitaphalaprApakatvAt yathA bIjaM api dRSTivAyuprabhRtisAmagrIsadbhAve eva phalaniSpattau samartha nAnyathA evaM ayaM zrIkalpo'pi devagurupUjAprabhAvanAsAdha|rmika bhaktipramukha sAmagrI sadbhAve eva yathoktaphalahetuH, anyathA - 'Iko'vi namukkAro, jiNavarvasahasta vajramANassa / saMsArasAgarAo tArei naraM va nAriM vA // 1 // iti zrutvA kiJcitprayAsasAdhye kalpazravaNe'pi AlasyaM bhavet / atha 'puruSavizvAse vacanavizvAsa' iti kalpasUtrasya praNetA vaktavyaH, sa ca catuddezapUrvavidyugapradhAnaH zrIbhadravAhakhAmI dazAzrutaskandhasya aSTamAdhyayanatayA pratyAkhyAnapravAdabhidhAnanavamapUrvAt uddhRtya kalpasUtraM racitavAn, tatra pUrvANi ca prathamaM ekena hastipramANamaSIpuJjana lekhyaM 1 dvitIyaM dvAbhyAM tRtIyaM caturbhiH 4. caturthaM aSTAbhiH 8, paJcamaM SoDazabhiH 16. SaSThaM dvAtriMzatA 32, saptamaM catuHSaSTyA 64 aSTamaM aSTAviMzatyadhikazatena 128, navamaM SaTpaJcAzadadhikazatadvayena 256 dazamaM dvAdazAdhikaiH paJcabhiH zataiH 512. ekAdazaM caturviMzatyadhikena sahatreNa 1024, dvAdazaM aSTacatvAriMzadadhikayA dvisaharupA 2048 trayodazaM SaNNavatyadhikayA catuH sahakhyA 4096 caturdazaM ca aSTasaharupA dvinavatyuttarazatAdhikayA 8192, sarvANi pUrvANi SoDazabhiH sahasraikhyazItyadhikai tribhiH zataizca 16383 hastipramANamaSIputrairlekhyAni, tasmAnmahApuruSapraNItatvena mAnyo gambhIrArthazca yataH1 eko'pi namaskAro jinavaravRSabhasya varddhamAnasya / saMsArasAgarAt sArayati naraM vA nArIM vA // 1 // *** kalpasUtrasya kartAraH nAmnaH evaM uddharanAsya varNanaM kriyate 38~ 5 10 14
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ....... vyAkhyAna [1] .......... mUlaM [1] | gAthA - pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: ma adhikArI prata sUtrAMka [1] gAthA - kalpa.sado- 'sabvaneINaM jai hujja.vAluA sabyodahINa jaM udayaM / tatto aNaMtaguNio. attho ikkassa muttassa // 1 // nyA01 mukhe jihvAsahasraM sthAdU, hRdaye kevalaM yadi / tathApi kalpamAhAtmyaM, vaktuM zakyaM na mAnavaiH // 2 // | atha tasya zrIkalpasya vAcane zravaNeca adhikAriNo mukhyavRttyA sAdhusAvyastatrApikAlatorAtrau vihitkaal||7|| IS grahaNAdividhInAM sAdhUnAM vAcanaM zravaNaM ca, sAdhvInAMca nizIthAyuktavidhinA divA'pi zravaNaM,tathA zrIvIra nirvANAdazItyadhikanavazata980 varSAtikrame matAntareNa ca trinavatyadhikanavazatavarSA 993 tikrame dhruvasenanRpasya putramaraNArtasya samAdhimAdhAtumAnandapure sabhAsamakSaM samahotsavaM zrIkalpasUtraM vAcayitumArabdhaM, tataHprabhRti caturvidho'pi saGkaH zravaNe'dhikArI, vAcane tu vihitayogAnuSThAnaH sAdhureva / / atha asmin vArSikaparvaNi kalpazravaNavat imAnyapi pazca kAryANi avazyaM kAryANi, tadyathA-caityaparipATI 1.samastasAdhuvandanaM 2,sAMvatsarikapratikramaNaM 3,mitha: sAdharmikakSAmaNaM 4,aSTama tapazca 5, eSAM api kalpazrava|Navad vAJchitadAyakatvaM avazyakartabyasvaM jinAnujJAtatvaM ca jJeyaM, tatra aSTamaM tapa upacAsatrayAtmakaM mahAphalakAraNaM ratnatrayavadAnyaM zalyatrayonmUlanaM janmatrayapAvanaM kAyavAGmAnasadoSazoSakaM vizvanayAgyapadaprApakaM niHzreyasapadAbhilASukairavazyaM karttavyaM nAgaketuvat, tathAhi-candrakAntA nagarI, tatra vijayaseno nAma rAjA, zrIkA 1 sarvanadInAM yAvatyo bhaveyurvAlukAH sarvodadhInAM yad udakaM / tato'naMtaguNito'rtha ekasya sUtrasya // 1 // 2 AdhunikasaMghazrAvaNApekSayA IS3 nedaM kacit 4 kAle viNae bahumANe uvahANeityukteH dIpa anukrama e ... paryuSaNa-parva-nimitta avazya-kartavyANi paMca-kAryANi nirdizyate -39
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ....... vyAkhyAna [1] .......... mUlaM [1] | gAthA - pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: | prata sUtrAMka [1] gAthA ||-|| cieaeseseseseocoteo tAruya vyavahArI, tasya zrIsakhI bhAryA, tayA ca bahuprArthita ekaH sutaH prasUtaH, sa ca vAlaka Asane paryuSaNAparva|Ni kuTumbakRtAM aSTamavArtA AkarNya jAtajAtismRtiH stanyapo'pi aSTamaM kRtavAn , tatastaM stanyapAnamakurvANaM paryuSitamAlatIkusumamiva mlAnaM Alokya mAtApitarau anekAn upAyAMzcakratu:, kramAza mUrNa prAptaM taM bAlaM mRtaM jJAtvA khajanA bhUmau nikSipanti sama, tatazca bijayaseno rAjA taM putraM tadadAkhena tatpitaraM ca mRtaM vijJAya taddhanagrahaNAya subhaTAn preSayAmAsa, itazca-aSTamaprabhAvAt prakampitAsano dharaNendraH sakalaM tatkharUpaM vijJAya bhUmisthaM taM bAlakaM amRtacchadayA AzvAspa viprarUpaM kRtvA dhanaM gRhNatastAna nivArayAmAsa, tat zrutvA rAjA'pi tvaritaM tatrAgatyovAca-bho bhUdeva! paramparAgataM idaM asmAkaM aputradhanagrahaNaM kathaM nivArayasi ?, dharaNo'vAdIrAjan ! jIvatyaisya putraH, kathaM kutrAstIti rAjAdibhirukte bhUmestaM jIvantaM bAlakaM sAkSAtkRtya nidhAnamiva darzayAmAsa, tataH sarvairapi savismayaiH svAmin ! kastvaM ko'yamiti pRSThe so'vadat-ahaM dharaNendro nAgarAjaH kRtASTamatapaso'sya mahAtmana:sAhAyyArtha Agato'smi,rAjAdibhiruktaM-khAmin ! jAtamAtreNa anena aSTamatapaH kathaM kRtaM?, dharaNendra uvAca-rAjan ! ayaM hi pUrvabhave kazcidaNikaputro vAlye'pi mRtamAtRka AsIt, saca aparamAtrA'tyantaM pIyamAno mitrAya khaduHkhaM kathayAmAsa, so'pi tvayA pUrvajanmani tapAna kRtaM tenaivaM parA-1 bhivaM labhase ityupadiSTavAna , tato'sau yathAzakti taponirataH AgAminyAM paryuSaNAyAM avazyaM aSTamaM kariSyA-1 mIti manasi nizcitya tRNakuTIre suSvApa, tadA ca labdhAvasarayA vimAtrA AsannapradIpanakA nikaNastatra dIpa anukrama [] KOnjaneibraryurg ~40
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) .......... vyAkhyAna [1] .......... mUlaM [1] / gAthA - / pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [1] gAthA - kalpa,subo-nikSiptaH tena ca kuTIrake jvalite so'pi mRtaH aSTamadhyAnAca ayaM zrIkAntamahebhyanandano jAtAaSTamatapari cyA0 1 tito'nena prarvabhavacintitaM aSTamatapaH sAmprataM kRtaM, tadasau mahApuruSo laghukarmA'smin bhaye muktigAmInAgaketa yatnAt pAlanIyo, bhavatAM api mahate upakArAya bhaviSyatIti uktvA nAgarAjaH khahAraM tatkaNThe nikSipya / kathA // 8 // khasthAnaM jagAma, tataH khajanaiH zrIkAntasya mRtakArya vidhAya tasya nAgaketuriti nAma kRtaM, kramAca sa vAlyA-1 dapi jitendriyaH paramazrAvako pabhUva, ekadA ca vijayasenarAjena kazcid acIro'pi cIrakalaGkana hato vyantaro jAtaH samagranagaravighAtAya zilAM racitavAn, rAjAnaM ca pAdaprahAreNa rudhiraM vamantaM siMhAsanAd bhUmau pAtayAmAsa, tadA sa nAgaketuH kathaM imaM saGghamAsAdavidhvaMsaM jIvan pazyAmItibuddhyA prAsAdazikharamAruhya zilAM| pANinA daH, tataH sa vyantaro'pi tattapaHzaktiM asahamAna: zilA saMhatya nAgaketuM natavAn, tadvacanena | bhUpAlaM api nirupadravaM kRtavAn / anyadA ca sa nAgaketurjinendrapUjAM kurvan puSpamadhyasthitasarpaNa daSTo'pi tathaivAvyagro bhAvanArUDhaH kevalajJAnaM AsAditavAn, tataH zAsanadevatA'rpitamuniveSazciraM viharati sama. evaM nAgaketukathAM zrutvA anyairapi aSTamatapasi yatanIyaM / iti naagketukthaa|| athAtra zrIkalpasUtre trINi vAcyAni yathA-'purimacarimANa kappo.maMgalaM vaddhamANatitthammi / iha parikahiyA jiNagaNaharAitherAvalI caritaM // 1 // vyAkhyA-purimacarimANa'tti RSabhavIrajinayoH 'kappatti ayaM kalpaH-AcAraH yat vRSTirbhavatu mA vA paraM avazyaM paryuSaNA kartavyA, upalakSaNatvAt kalpasUtraM vAcanIyaM dIpa anukrama For Fun ... kalpasUtre trINi vAcyAni kathanaM -01
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ....... vyAkhyAna [1] .......... mUlaM [1] | gAthA - / pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [1] gAthA 11-11 ca, majhalamiti ekaM ayaM AcAraH aparaM ca maGgalaM-maGgalakAraNaM bhavati vardhamAnatIrthe, kasmAdevaM ityAha-yasmA8 diha parikathitAni 'jiNa'si-jinAnAM caritAni 1 'gaNaharAitherAvalI'ti-gaNadharAdisthavirAvalI 2'caritta'nti-sAmAcArI 3 / tatra prathamAdhikAre jinacariteSu AsannopakAritayA prathama zrIvIracaritraM varNayantaH zrIbhadrabAhusvAmino jaghanyamadhyamavAcanAtmakaM prathama sUtraM racayanti| (teNaM kAleNaM) tasmin kAle, avasarpiNIcaturthArakaparyantalakSaNe, NakAraH sarvatra vAkyAlaGkArArthaH (teNaM samaeNaM) nirvibhAjya: kAlavibhAgaH samayastasmin samaye (samaNe bhagavaM mahAvIretti) zramaNaH-taponirataH 'bhagavaM' ti-bhagavAn arkayonivarjitadvAdazabhagazabdArthavAn, yadAhu:-'bhago'rka 1 jJAna 2 mAhAtmya,3 yazo4 vairAgya 5 muktiSu 6 / rUpa 7 vIrya 8 prayatne 9cchA ,1. zrI 11 dhamai 12 zvarya 13 yoniSu 14 // 1 // ' atra Antyiau athau~ varjanIyau, nanu antyo'rthastu varNya eva, paraM arkaH kathaMH vayaM ?, satyaM, upamAnatayA arko bhavati paraM vatpratyayAntatvena arkavAn ityoM na lagatIti varjitaH, 'mahAvIre'tti karmavairiparAbhavasamarthaH, zrIvardhamAnakhAmItyarthaH (pazcahatdhuttare hotthatti) hastottarA-uttarAphAlgunyaH, gaNanayA tAbhyo hastasya uttaratvAt , tAH pazcasu sthAneSu yasya sa pazcahastottaro bhagavAn hotya'tti abhavat // atha SaTUkalyANakavAdI Ahananu 'paJcahatdhuttare sAiNA parinivvuDe' iti vacanena mahAvIrasya SaTUkalyANakatvaM saMpannameSa, maivaM, evaM ucyamAne 'pazcauttarAsAde abhIichaThe hostha' tti jambUdvIpaprajJaptivacanAt zrIRSabhasthApi SaT kalyANakAni vaktavyAni dIpa anukrama [1] JaMEduputational ... atra prathama sUtra eva vartate kiMtu bArasAsUtrasya saMpAdane asya sUtrasya kramAMkana '2' iti likhitaM ~42
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ....... vyAkhyAna [1] .......... mUlaM [1] | gAthA - pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka 10 mU. gAthA ||-II kalpa-subo syuH, na ca tAni tvayA'pi tathocyante, tasmAdyathA pazcautsarAsADhe ityatra nakSatrasAmyAt rAjyAbhiSeko madhye SaTkalyA vyAgaNitaH paraM kalyANakAni tu 'abhIiNDe' ityanena saha pazcaiva tathA'trApi 'pazcahatthuttare' ityatra nakSatrasA- kanirAsa: myAt garbhApahAromadhye gaNitA, paraM kalyANakAni tu 'sAiNA parinivvuDe' ityanena saha pazcaiva, tathA shriiaacaa||9|| rAGgaTIkAprabhRtiSu 'paJcahatthuttare' ityaMtra paJca vastUnyeva vyAkhyAtAni, na tu klyaannkaani| kina-zrIharibhadrasUrikR-18 tayAtrApazcAzakasya abhayadevasarikatAyAM TIkAyAM api-ASADhazuddhaSaSThayAM garbhasaMkramaH 1 caitrazuddhatrayodazyAM janma 2 mArgAsitadazamyAM dIkSA 3 vaizAkhazuddhadazamyAM kevalaM 4 kArtikAmAvAsyAyAM mokSaH 5 evaM zrIvIrasya paJca kalyANakAni uktAni, atha yadi SaSThaM syAttadA tasyApi dina uktaM syAt / anyacca nIcairgotravipAkarUpasya atinindyasya AzcaryarUpasya garbhApahArasthApi kalyANakatvakathanaM anucitaM // atha 'paJcahatthuttare' ityatra go 1 tAzca paJcasu sthAneSu garbhAdhAnasaMharaNajanmadIkSAjJAnotpattirUpeSu saMvRttA iti prathamAne 'cavaNAINaM chaNhaM vatthUNa'ti kalpacUNau / moca nArthatvAbhAvAdapahArasthAnena saMkramAnAntaratAmuktvA'pyapahArasya kalyANakatayA prathanaM bakuH pRthusthuulbujhernumaapkN| kalyANakAni vastusthAnarUpANi na tu vastusthAnAni kalyANakAnIti tu mubodhameva 2 mahotsabArtha vIrakalyANakabhaNanaprasaMge etadukkeH SaSThakalyANakavarNanamAkAzakusumakalpaM, jinavallabhAt prAk na kenApi ca lezato'pi taduktaM, jinavallabhanna sUtrottIrNavAdIti jIvAbhigamaprajJApanAdau malayagirayaH, pareSAmanugatiranAbhogikI 3 garbhApahAro'zubhaH garbhasaMkramastUttamakule uttamaH, vicAryoM bhedo'nayo vadUka, apahAre hi bhAjapne vakSo devAnandayA, uttamakulAduttamakule saMkrame'pi pitRdayAdinA paTavAzubhatA, dIpa anukrama [1] Fur & F ly Anjaneibraryurg ... bhagavanta mahAvIrasya paMca-kalyANakAnAM nirdeza: -43
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) .......... vyAkhyAna [1] .......... mUlaM [1] / gAthA - pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: | prata sUtrAMka [1] gAthA ||-|| paharaNaM kathaM uktaM iti cet satyaM, atra hi bhagavAn devAnandAkukSI avatIrNaH, prasUtavatI ca trizaleti asaM-18 gatiH syAt tannivAraNAya 'paJcahatthuttare'tti vacanaM, ityalaM prasaGgena, kalyANakAni paJcaiva (1)||(tNjhtti) tadyathApaJcahastottaratvaM bhagavato madhyamavAcanayA darzayati-hityuttarAhiM cuetti) uttarAphalgunISu cyuto devalokAta (caisA gabhaM vakratetti) cyusthA gameM utpannaH (hatthuttarAhiMgabhAu gambhaM sAharietti) uttarAphAlgunISu garbhAta garbha saMhRtaH, devAnandAga trizalAga: mukta ityarthaH, (hatthuttarAhiM jAetti) uttaraphAlgunIpu jAta:(hatyuttarAhiM |muMDe bhavittA agArAo aNagAriaM pabvaietti) uttarAphAlgunIpu muNDo bhUtvA,tatra dravyatomuNDAkezaluzcanena, | bhAvato muNDaH rAgadveSAbhAvena,agArAt-gRhAt niSkramyeti zeSaH anagAritA-sAdhutA pabbaie'tti pratipannaH,18 tathA (hatthattarAhiti) uttarAphAlgunISa (aNantetti) ananta-anantavastuviSayaM (aNusaresi) anupama (nivAghA-1 etti) nirvyAghAta-bhittikaTAdibhiraskhalitaM (nirAvaraNetti) samastAvaraNarahitaM (kasiNetsi) kRtsaM-sarvapa yopetavastujJApakaM (paDipuNNetti ) paripUrNa-sarvAvayavasaMpannaM, evaMvidhaM yat (kevalavaranANadaMsaNe smuppnnetti)| vara-pradhAnaM kevalajJAnaM kevaladarzanaM ca tat uttarAphAlgunISu prAptaH, (sAiNA parinivvue bhayayanti ) svAtinakSatre mokSaM gato bhagavAna (2) // atha vistaravAcanayA zrIvIracaritram -(neNaM kAleNaMti) tasmin kAle bahukalyANakArtha bahuvacana miti praNetAro bAlizA eva,yataH phAlgunyordvivacanAntatA svataH kozAdisaMgatA,dvitve ca prAkRte bahutvaM svabhAvAdeva, kiMca 'phalgunIproSThapadasya meM (2-2-123) ityapi nekSitaM tairAgrahAkulaiH bahukalyANetyAgrupajJAyamAnA, kathamainyathA bahuca vAkyeSu bahuvacanaM dIpa anukrama Fur & Fonte HAR -44
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ....... vyAkhyAna [1] .......... mUlaM [2] / gAthA - pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka 2] gAthA - kalpa.saco-(teNaM samaeNaMti) tamin samaye (samaNe bhagavaM mahAvIretti) zramaNo bhagavAn mahAvIraH (je se gimhA- kalyANakavyA01ti ) yo'sau grISmakAlasya (cautthe mAsetti) caturtho mAsaH (aTThame pakkhetti) aSTamA pakSA, ko'rtha:-(AsA-paMcakaM sU.2 suddhetti) ASADhazuklapakSaH (tassaNaM AsADhasuddhassatti) tasya ASADhazuklapakSasya (chaTThIpakkhaNaMti) SaSThIrAtrI kukSAvaca(mahAvijayapupphuttarapavarapuMDarIAo mahAvimANAoti) mahAna vijayo yatra tanmahAvijayaM puSphattarattitAraH sa.3 puSpottaranAmakaM 'pavarapuMDarIAo'tti pravareSu-anyazreSThavimAneSu puNDarIkamiya-zvetakamalamiva atishresstthN|| ityarthaH tasmAt mahAvimANAo'tti mahAvimAnAt, kiMviziSTAt (vIsaMsAgarovamaThihaAotti)viMzati-18 sAgaropamasthitikAt, tatra hi devAnAM viMzatiH sAgarANi uskRSTA sthitirbhavati bhagavato'pi etAvatyeva / sthitirAsIt , atha tasmAdvimAnAt (AukhaeNaMti) devAyuHkSaNa (bhavakhaeNaMti) devagatinAmakarmakSayeNa ISI(ThiikhaeNaMti) sthiti:-vaikriyazarIre'vasthAnaM tasyAH kSayeNa-pUrNIkaraNena (aNantaraMti ) antararahitaM (cayaM // caittatti) cyavaM-cyavanaM kRtvA (iheva jambuddIve dIvetti) asminneva jambUdvIpanAni dvIpe (bhArahe vAsetti) bharatakSetre (dAhiNaDDabharahetti)dakSiNArdhabharate (imIse osappiNIetti)yatra samaye samayerUparasAdInAM hAniH syAt sA'vasarpiNI, tato'syAM avasarpiNyAM (susamasusamAe samAe viikatAetti) suSamasuSamAnAni catuSko koTisAgarapramANe prathamArake atikrAnte (sasamAe samAetti) suSamAnAni trikoTAkoTisAgarapramANe ditI-18 yArake (viikvaMtAe) atikrAMte (susamadUsamAe samAetti) suSamaduSSamAnAni dvikoTAkoTisAgarapramANe dIpa anukrama [2] 26 For F lutelu -45
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ........ vyAkhyAna [1] ......... mUlaM [2] / gAthA -] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: | prata sUtrAMka [2] gAthA - tRtIyArake (viikatAe) vyatikrAnte-atIte (dUsamasusamAe samAetti) duSSamasuSamAnAmni caturthArake (bahuvizkatAetti) bahuvyatikAnte kiJcidUne, tadevAha-(sAgarovamakoDAkoDIe bAyAlIsAe vAsasahassehi UNiyAetti) dvicatvAriMzadvarSasaharUyA 42000 UnA ekA sAgarakoTAkoTizcaturdhArakapramANaM, tatrApi caturthArakasya (paJcahattarIe vAsehi addhanavamehi a mAsehiM sesehiti) paJcasaptati 75 varSeSu sAoSTamAsAdhikeSu zeSeSu zrIvIrAvatAraH, dvAsaptativarSANi ca zrIvIrasyAyuH, zrIvIranirvANAna tribhiH sArdhASTamAsaizcaturdhArakasamAptiH tataH, pUrvoktA yA dvicatvAriMzadvarSasahasrI sA ekaviMzatyekaviMzativarSasahasrapramANayoH paJca-hel mArakaSaSThArakayoH sambandhinI jJeyA, (ikvIsAe titthayarehiti) ekaviMzatItIrthakareSu (ikkhAgakulasamuppannehiMti ) ikSvAkukulasamutpanneSu (kAsavaguttehiti) kAzyapagotreSu (dohi atti) dvayoH munisuvratanemyo (harivaMsakulasamuppannehiti) harivaMzakulasamutpannayoH (goyamasaguttehiti) gItamagotrayo, evaM ca (tevIsAe titthayarehiM ciikaMtahiti) trayoviMzatI tIrthakareSu atIteSu (samaNe bhagavaM mahAvIretti) zramaNo bhagavAn mahAvIraH, kiMviziSTaH?-(caramatitthayaretti) caramatIrthaGkaraH, punaH kiMviziSTaH? (puvatitthayaranihiDetti) pUrvatIrthaGkaranirdiSTa:-zrIvIro bhaviSyatItyevaM pUrvajinaiH kathitaH (mAhaNakuMDaggAme nayaretti) braahmnnkunnddgraam| 1 pUrvatIrthakaretyasyAdijinanetyartha kathayitvA bhavavarNanaM kRtaM kenacit tazcintya, sarvajinezcaturviMzatistavoditeH, nirgamasaMbandhenAvazyakAdau bhavakramasaMbandhena ca vIracaritrAdau pUrva bhavavarNanaM dRSTvA'trApyatraiva bhavavarNanaM yuktamityAkhyAnaM anAmogamUlaM dIpa anukrama [2] ~46
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 "kalpasUtra"- (mUlaM+vRtti:) ..... vyAkhyAna [1] .......... mUlaM 2,3] / gAthA - pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: 14khapnadazenaM sU. 4 15 prata sUtrAMka [3] gAthA I kalpa.sayo- nAmake nagare (usabhadattassa mAhaNassatti) RSabhadattasya brAhmaNasya, kiMviziSTasya?-(koDAlasaguttassatti) vyA1koDAlaiH samAnaM gotraM yasya sa tathA tasya, koDAlagotrasyetyarthaH (bhAriAe devANaMdAe mAhaNIetti) tasya bhAryAyA devAnandAyA brAhmaNyAH (jAlandharasaguttAetti)jAlandharasagotrAyAH (puvvarattAvarattakAlasamayaMsi) // 11 // pUrvarAtrApararAtrakAlasamaye madhyarAtre ityarthaH (hatdhuttarAhiM nakkhatteNaM) uttarAphAlgunInakSatre (jogamuvAgaeNaMti) candrayoga prApte sati, kayA?-(AhAravakRtietti) AhArApakAntyA-divyAhAratyAgena (bhavayakatietti) divyabhavatyAgena (sarIravakaMtietti) divyazarIratyAgena (kucchisi gambhattAe yakaMte) kukSau garbhatayA vyukAntaH, atha (samaNe bhagavaM mahAvIre ) yadA zramaNo bhagavAna mahAvIraH garne utpannastadA (tinnANovagae Avi hotthatti) jJAnatrayopagata AsIt (caissAmitti jANai) tataH cyoSye iti jAnAti, cyavanabhaviSyatkAla jAnAtItyarthaH, (cayamANena yANai ) cyavamAno no jAnAti, ekasAmayikatvAt (cuemitti jANai) cyuto'smIti ca jAnAti (3) / tathA (jarayaNiM ca NaM samaNe bhagavaM mahAvIretti)pasyAM rajanyAM zramaNo bhagavAn mahAvIraH (devANaMdAe mAhaNIe) devAnandAyA brAhmaNyAH(jAlaMdharasaguttApa)jAlandharasagotrAyAH (kucchisi ganbhattAe varkate) kukSau garbhatayA utpanna: (taM rayaNi ca NaM sA devANaMdA mAhaNIti) tasyAM rajanyAM sA devAnandA brAhmaNI (sayaNijaMsi)zayanIye-palyaGke (suttajAgaratti)nAtinidrAyantI nAtijAgratI, ata eva | 1 dazamadevalokAdakSiNArdhabharatAgatau vakragatimattvenAnekasamayatAyAmapi devalokaviyogarUpaM cyavanamekasAmayikameva dIpa anukrama [3] // 11 // For Fun ... devAnandAyA: kukSau bhagavanta mahAvIrasya utpattiH / -47
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ....... vyAkhyAna [1] .......... mUlaM [3,4] / gAthA [1] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sutrAMka [4] gAthA suttajAgarA ohiramANi 2 tti) alpAM nidrA kurvatI (imetti) imAn (eghAravetti) etadrUpAn-vakSyamANasvarUpAna | magara urAletti) udArAna-prazastAn ( kallANetti) kalyANahetUna (sivetti) zivAna-upadravaharAn (dhannetti) dhanyAna-dhanahetUna ( maMgalletti) maGgalakArakAna ( sassirIetti) sazrIkAn (cauddasa mahAsumiNe) IzAna caturdaza mahAsvamAn (pAsittA NaM paDibuddhatti) dRSTvA jAgaritA, (taMjahatti) tadyathA-(gaya 1 vasaha 2 sIha3 abhisea.4 dAma 5 sasi 6 diNayaraM 7 jhayaM 8 kuMbhaM / paumasara 10 sAgara 11 vimANabhavaNa 12 rayaNu-| caya 13 sihiM ca 14 // 1 // ) hastI 1 vRSabhaH 2 siMhaH 3 abhiSekaH zriyAH sambandhI 4 puSpamAlA 5 candraH 6 suuryH| 7 dhvajaH 8 pUrNakumbhaH 9 padmopalakSitaM saraH 10 samudraH 11 vimAnaM devasambandhi bhavanaM-gRhaM, tatra yaH khargAdavitarati tanmAtA vimAnaM pazyati yastu narakAdAyAti tanmAtA bhavanamiti dvayorekataradarzanAcaturdazaiva svamAH 12 ratnAnAM uccayo-rAziH13 zikhI-nirdhUmo'gniH14 (4) / (taeNaM sA devAnaMdA mAhaNI) tataH sA devAnandA brAhmaNI (imeti) imAn (eyAravetti) etadrUpAn (urAletti) udArAna-prazastAn (jAvatti) yAvatzabdena pUrvapATho'nusaraNIyaH, (cauddasa mahAsumiNetti) yathoktAn caturdaza mahAsvamAn (pAsittA NaM paDiyuddhA| samANIti) dRSTvA jAgaritA satI ( hatti) hRSTA-vismayaM prAptA ( tuhatti) saMtoSaM prAptA (cittamANaMdiatti) cittena AnanditA (pIimaNatti) prItirmanasi yasyAHsA tathA prItiyuktacittA (paramasomaNassiA) parama saumanasya-santuSTacittatvaM jAtaM yasyAH sA tathA (harisaghasatti) harSavazena (visappamANatti) vistAravat dIpa anukrama 15 ~48
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra prata sUtrAMka [4] gAthA ||..|| dIpa anukrama [&] [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM 8 "kalpasUtra"- (mUlaM + vRttiH) vyAkhyAna [1] mUlaM [5] / gAthA [...] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRttiH: ||22|| kalpa0 ------- (hiayatti) hRdayaM yasyAH sA tathA punaH kiM bhUtA ! (dhArAhayakayaM vapupphagaMpivatti) dhArayA meghajaladhArayA siktaM evaMvidhaM yatkadambatarukusumaM taddhi meghaghArayA phuchati tatastadvat (samussa siaroma kUvA) samucchrusitAni romANi kUpeSu yasyAH sA tathA evaMvidhA satI (sumiNuggahaM karei 2 tA) svapnAnAM avagrahaM smaraNaM karoti, tatkRtvA ca (sayaNijjAo abbhudei) zayyAyA abhyuttiSThati, (abhuTTittA) abhyutthAya ( aturiatti ) atvaritayA mAnasaiautsukyarahitayA (acavalatti) acapalayA kAyacApalyavarjitayA, ( asaMbhantAetti) asambhrAntayA akhalantyA (avilaMbiAetti) vilambarahitayA (rAyahaM sasarisIe gaie) rAjahaMsasadRzayA gatyA ( jeNeva usabhadatte) mAhaNe, teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA usamadarza mAhaNaM japaNaM vijaeNaM vaddhAve, vaddhAvittA bhadAsaNavaragayA AsatthA vIsatthA suhAsaNavaragayA karayalapariggahiyaM dasanahaM sirasAvattaM matthae aMjali kahu evaM vayAsI evaM khalu ahaM devANuppiA, ajja sayaNijjaMsimAhaNe ) yatraiva ruSabhadatto brAhmaNaH (teNeva upAgacchai) tatraivopAgacchati ( uvAgacchittA ) upAgasya ( usamadarza mAhaNaM) ruSabhadattaM brAhmaNaM (jaeNaM vijaeNaM vaddhAvei) jayena vijayena vardhApayati AziSaM dadAti tatra jayaH svadeze vijayaH paradeze (vaddhAvitA) vardhApayitvA ca (bhaddA saNavaragayA) bhadrAsanavaragatA tatazca (AsatyAtti) AzvastA zramApanayanena (vIsatyAtti) vizvaratA kSobhA'bhAvena, ata eva (suhAsaNavaragayati sukhena AsanavaraM prAptA, ( karayalapariggahiaM dasanahaM ) karatAbhyAM parigRhItaM kRtaM daza nakhAH samuditA yatra tam (sirasAvatanti) zirasi AvarttaH pradakSiNabhramaNaM yasya taM evaMvidhaM (matyae aMjali kaTTu ) aJjaliM mastake kRtvA devAnandA ( evaM vayAsIti ) evaM avAdIt kiM tadityAha // 5 // ( evaM khalu ahaM devANuci) evaM nizvayena ahaM he devAnupriya he svAmin (ajja sayaNijjaMsi) atha 49 subo0 ||12||
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ....... vyAkhyAna [1] .......... mUlaM [6] | gAthA [1...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: | prata sUtrAMka [6] gAthA 5 suttajAgarA ohIramANIrati) suptajAgarA-alpanidrA kurvatI(imetti) imAn (eyArUvetti) etadrUpAn jarAlatti) udArAn (jAva sassirIetti) yAvat sazrIkAn (cauddasa mahAmumiNetti) caturdaza mahAkhamAna (pAsittA NaM paDivuddhatti) dRSTvA jAgaritA (taMjahA) tadyathA (gaya jAva sihiM catti) gaya ityAditaH sihiM ceti yAvat pUrvoktAH svamA jJeyAH (6)||(eesi NaM devANuppiatti ) eteSAM devAnupriya! (urAlANaMti) prazastAnAM (jAva caudasaNhaM mahAsumiNANaMti) yAvat caturdazAnAM mahAkhamAnAM (ke maNNe kallANe phalavittivisese bhavissaitti) manye-vicArayAmi kA kalyANakArI phalavRttivizeSo bhaviSyati ?, tatra phalaM-putrAdi vRttiH-jIvanopAyAdiH, (tae NaM se usabhadatte mAhaNe) tataH sa RSabhadatto brAhmaNaH (devANadAe mAhaNIetti) devAnandAyAH brAhmaNyAH (aMtietti) antike-pAce (eamaTuM succA) etaM IS artha zrutvA karNAbhyAM (nisammatti) nizamya-cetasA avadhArya (hahatuTTajAvahiyaetti) hRSTaH tuSTaH yAvat harSavazena visarpaddhadayaH (dhArAhayakayaMvapupphagaMpiva samussasiaromakUvetti) meghadhArayA siktakadambavRkSapuSpa vat samucchasitAni romANi kUpeSu yasya saH, evaMvidhaH san (sumiNuggahaM kareiti) svapnadhAraNaM karoti (karittitti) kRtvA ca (IhaM aNupavisai) IhAM-arthavicAraNAM pravizati (IhaM aNupavisittA) tAM kRtvA ca (appaNo sAhAvieNaM maiputvaeNaM buddhivinnANeNaMti) Atmana:-khAtmanaH khAbhAvikena matipUrvakeNa / buddhivijJAnena, tatra anAgatakAlaviSayA matiH, vartamAnakAlaviSayA buddhiH, vijJAnaM cAtItAnAgatavastuviSayaM, dIpa anukrama 10] For Fun -50
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ....... vyAkhyAna [1] .......... mUlaM [7] | gAthA [1...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: o praznottarI prata sUtrAMka [7] gAthA (tersi sumiNANaM asthuggahaM kareitti) teSAM skhamAnAM arthanizcayaM karoti (atyaggahaM karitA )taMkavA svAphale (devANaMda mAhaNiM) devAnanyA brAhmaNI (evaM cayAsItti) evaM avAdIt (7) / kiM tadityAha-(urAlA Na tume devANuppie ! sumiNA diTThA) udArAstvayA devAnupriye ! khAnA dRSTAH ( kallANA NaM jAva sassirIyasi Dil putrakharUpaM kalyANakArakAH yAvat sazrIkAH (Aroggatti) Aromya-nIrogatvaM ( tuhitti) tuSTiH-saMtoSaH ( dIhA- sa.7-8 uti) dIrghAya:-cirajIvitvaM (kallANatti) kalyANaM-upadravAbhAvaH ( maGgalakAragANaM tume devANuppie 18 sumiNA dihA) maGgalaM-vAnchitAvAptiH, eteSAM vastUnAM kArakAstvayA he devAnupriye ! khamA dRSTAH (taMjahatti) 20 tadyathA (asthalAbho devANuppietti ) arthalAbho bhaviSyati he devaanupriye| (bhogalAbho devANuppietti) bhogAnAM lAbha: he devAnupriye ! (puttalAbho devANuppietti) putrasya lAbha: he devAnupiye! ( sukkhalAmo devANuppietti) saukhyalAbho he devAnupriye ! bhaviSyatIti sarvatra yojyaM, (evaM khalu tumaM devANuppietti) evaM khalu tvaM devAnupriye / (navaNhaM mAsANaM bahupaDipunnANaMti) navasu mAseSu bahupratipUrNeSu ( aTThamANa rAIdiANaM viikvaMtANaM) sArddhasaptAhorAtrAdhikeSu atIteSu, etAdRzaM dArakaM-putraM (payAhisitti) prajaniSyasIti sambandhaH, kiMviziSTaM dAraka ? (sukumAlapANipAyaMti ) sukumAlaM pANipAdaM yasyaivaMvidhaM, kiMci. ( ahINatti) ahInAni-lakSaNopetAni ( paDipunnapazcindiasarIratti ) kharUpeNa pratipUrNAni paJcendriyANi yatra tAdRzaM zarIraM yasya sa tathA taM, tathA (lakakhaNavaMjaNaguNovaveaMti) lakSaNAni vyaJjanAni ca lakSaNavya dIpa anukrama [8] // 13 // 51
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra prata sUtrAMka [8] gAthA ||..|| dIpa anukrama [S] [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM 8 "kalpasUtra"- (mUlaM + vRttiH) vyAkhyAna [1] mUla [8] / gAthA [1...] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRttiH: ---------- JjanAni teSAM guNAstairupapetaM, taMtra lakSaNAni chatracAmarAdIni cakritIrthakRtAM aSTottarasahasraM baladevavAsudevAnAM aSTottarazataM anyeSAM tu bhAgyavatAM dvAtriMzat, tAni cemAni- 'chanaM 1 tAmarasaM 2 dhan 3 rathavaro 4 dambholi 5kUrmA 6 kuzA 7, vApI 8 khastika 9 toraNAni 10 ca saraH. 11 paJcAnanaH 12 pAdapaH 13 / cakraM 14 zaGkha 15gajau 16 samudra 17 kalazau, 18 prAsAda 19 matsyA 20 yavA 21, yUpa 22 stUpa 22 kamaNDalU 24 nyavanibhRt 25 saccAmaro 26 darpaNaH 27 // 1 // ukSA 28 patAkA 29 kamalAbhiSekaH 30, sudAma 31 kekI 32 ghanapuNyabhAjAm // tathA 'iha bhavati saptaraktaH, SaDannataH paJcasUkSmadIrghazca / trivipulalaghugambhIro dvAtriMzallakSaNaH sa pumAn // 1 // tatra sapta raktAni-nakha 2 caraNa 2 hasta 3 jihvA 4 oSTha 5 tAlu 6 netrAntAH 7, SaDannatAni-kakSA 1 hRdayaM 2 grIvA 3 nAsA 4 nakhA 5 mukhaM ca 6, paJca sUkSmANi dantAH 1 tvaka 2 kezA 3 aGguliparvANi 4 nakhAzca 5 tathA pazca dIrghANi nayane 1 hRdayaM 2 nAsikA 3 hanuH 4 bhujau ca 5, zrINi vistIrNAni - bhAlaM 1 uraH 2 vadanaM ca 3, trINi laghUni zrIcA 1 jaGghA 2 mehanaM ca 3, trINi gambhIrANi sattvaM 1 kharaH 2 mAbhizca 3, mukhama zarIrasya, sarve vA mukhamucyate / tato'pi nAsikA zreSThA, nAsikAyAzca locane // 1 // yathA netre tathA zIlaM yathA nAsA tathA''rjavam / yathA rUpaM tathA vittaM yathA zIlaM tathA guNAH // 2 // atiskhe'tidIrghe'tisthUle cautikRze tathA / atikRSNe'tigaure ca SaTsu sattvaM nigadyate // 3 // saddharmaH subhago nIruka, sukhamaH sunayaH kaviH / sUcayatyAtmanaH zrImAn, naraH svargagamAgamau // 4 // nirdambhaH sadayo dAnI, dAnto dakSaH sadA RjuH / **** atra dvAtrinzat lakSaNAnAm varNanaM kriyate ~52~ 5 10 14
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ....... vyAkhyAna [1] .......... mUlaM [8] | gAthA [1...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: ma dieo prata sutrAMka [8] gAthA kalpa.suSo-18martyayoneH samudabhUto, bhavitA ca punastathA // 5 // mAyAlobhakSudhAlasyavahAhArAdiceSTitaiH / tiryagayone: samu- lakSaNavarNana tpatti, khyApayatyAtmanaH pumAn // 6 // sarAgaH khajanadveSI, durbhASo mUrkhasaGgakRt / zAsti khasya gatAyAtaM,8 14 // naro narakavarmani // 7 // AvattoM dakSiNe bhAge, dakSiNaH zubhakRnRNAm / vAmo vAmetinindyaH syAddiganyatve tu madhyamaH // 8 // arekhaM bahurekhaM vA, yeSAM pANitalaM nRNAm / te syuralpAyuSo niHskhA, duHkhitA nAtra saMzayaH IMe anAmikA'ntyarekhAyA, kaniSThA sthAyadA'dhikA / dhanavRddhistadA puMsAM, mAtRpakSo bahastathA // 10 // maNibandhAt pitulekhA, karabhAdvibhavAyuSoH / lekhe dve yAnti tisro'pi, tarjanyakuSThakAntaram // 11 // yeSAM rekhA imAstisraH, sampUrNA doSavarjitAH / teSAM gotradhanAyUMSi, sampUrNAnyanyathA na tu // 12 // ullaGyante ca yAvatyo'Ggulyo jIvitarekhayA / paJcaviMzatayo jJeyAstAvatyaH zaradA budhaiH // 13 // yavairaGguSThamadhyasthaividyAkhyAtivibhUtayaH / zuklapakSe tathA janma, dakSiNAGguSThagaizca taiH // 14 // na strI tyajati / raktAkSaM, nArthaH kanakapiGgalam / dIrghabAhuM na caizvarya, na mAMsopacitaM sukham // 15 // cakSuHsnehena saubhAgyaM, dantaslehena bhojanam / vapuHslehena saukhyaM syAt, pAdanehena vAhanam // 16 // urovizAlo dhanadhAnyabhogI, zirovizAlo nRpapuGgavazca / kaTIvizAlo bahuputradAro, vizAlapAdaH satataM sukhI syAt // 17 // imAni lakSaNAni, vyaJjanAni ca-mapatilakAdIni teSAM ye guNAstairupetaM, punaH kiMvi0 (mANummANapamANapiDipunnasujAyasavaMgasuMdaraMgati) tatra mAna-jalabhRtakuNDAntaH puruSe nivezite yajjalaM nissarati yadi tajjalaM dIpa anukrama [9] JaMEducat i onal NRimjaneibraryari -53
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ....... vyAkhyAna [1] .......... mUlaM [8] | gAthA [1...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: | prata sUtrAMka [8] gAthA droNamAnaM bhavet tadA sa puruSo mAnaprAptaH, yadi ca tulAropito'rdhabhAramAnaH syAttadA sa unmAnaprAptaH, tatra bhAramAnaM-'SaTsarSapairyavastveko, gujaikA ca yvaistribhiH| guJjAtrayeNa vallaH syAd, gavANe te ca SoDaza // 1 // pale ca daza gayANAsteSAM sArdhazataM maNe / maNairdazabhirekA ca, dhaTikA kathitA budhaiH // 2 // dhaTibhidezabhistAbhireko bhAraH prkiirtitH| atra teSAM sArddhazataM maNe iti teSAM gadyANAnAM iti vAcyaM na tu palAnAM, palAnAM sArdhazatena maNakathane himAre aSTasaptatirmaNAH syustadargha ca ekonacatvAriMzanmaNAH, etAvaca zarIramAnaM na sambhavati. gadyANAnAM sArdhazatena maNakathane tu bhAre catvAriMzatzeramAnena pAdonA aSTa maNAH kiJcidadhikA jAyante, sa-18 IS mbhavati ca tadardhamAnaM paJcazerAdhikapAdonacaturmaNapramANaM zarIramiti, saMbhavati ca gadyANakAnAM sArdhazatasyApi maNatvaM, kaciddeze kiJcidUnazeratrayasyApi maNatvavyavahArAt, tathA 'pamANa'tti khAnulena aSTottarazatAGguloca uttamapuruSaH, madhyahInapuruSau ca paNNavaticaturazItyaGgulocau syAtAM, atra uttamapuruSo'pi anya eva, tIrthaGkarastu dvAdazAGguloSNISasadbhAvena viMzatyadhikazatAGguloco bhavati, tatazca mAnonmAnapramANaiH pratipUrNAni sujAtAni sarvAGgAni-zirapramukhANi yantra evaMvidhaM sundaraM aGgaM yasya tathA taM, punaH kiMvi0(sasisomAgAretti) zazivatsaumyAkAraM ( kantanti) kamanIyaM (piyadaMsagaMti) vallabhadarzanaM (suruvaMti) zobhanarUpaM (dArayaM phyAhisitti) dArakaM prajaniSyasIti jJeyam (8) // // (sevi a NaM dAraetti) so'pi dAraka evaMvidho bhaviSyati, kiMvi0?8( ummukkabAlabhAvetti) tyaktavAlyo-jAtASTavarSaH, punaH kiMvi0?-(vinnAyapariNayamittetti) vijJAnaM pariNa-131 dIpa anukrama [9] JMEducatani For F lutelu A njaneibrary.org -54
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra prata sUtrAMka [9] gAthA ||..|| dIpa anukrama [S] [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM 8 "kalpasUtra"- (mUlaM + vRttiH) vyAkhyAna [1] mUla [9] / gAthA [1...] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRttiH: kalpa. suvovyA0 1 / / 15 / / ---------- tamAtraM yasya sa tathA, kramAcca kiMvi0 ( jovaNagamaNupattetti ) yauvanaM anuprAsaH punaH kiMvi0 ? - ( riubvez2a| ubvea - sAmavea - adhavvaNaveatti ) atra paSThIbahuvacanalopAt Rgveda 1 yajurveda 2 sAmaveda 3atharvaNa 4 vedAnAM kIdRzAnAM ? - ( itihAsapaJcamANaMti ) itihAsapurANaM paJcamaM yeSAM te tathA teSAM punaH kIdRzAnAM ? (nirghaduchANaMti ) nighaNTuH - nAmasaGgrahaH SaSTho yeSAM te tathA teSAM punaH kIdRzAnAM :-( saMgobaMgANaMti ) aGgopAGgasahitAnAM tatra aGgAni zikSA 1 kalpI 2 vyAkaraNa 3 chando 4 jyoti 5 rniruktayaH 6, upAGgAni - aGgArthavistararUpANi, punaH kIdRzAnAM ? ( sarahassANaMti ) tAtparyayuktAnAM ( uNhaM beyANaMti ) IdRzAnAM pUrvoktAnAM caturNAM vedAnAM (sAraeti ) smArakaH anyeSAM vismaraNe (vAraetti) bArakaH, anyeSAM azuddha pAThaniSedhAt ( dhAraetti) dhAraNasamarthaH, idRzo dArako bhAvI, punaH kiMvi0 1 - ( sahaMgavitti ) pUrvIktAni SaT aGgAni vetti-vicArayatIti SaDaGgavit, jJAnArthatve tu paunaruktayaM syAt, punaH kiMvi0 1- (sadvitaMtavisAraetti) SaSTitanaM kApilIyaM zAstraM tatra vizAradaH - paNDitaH punaH kiMvi0 : - ( saMkhANetti ) gaNitazAstre, yathA- 'ardha toye kardame dvAdazAMzaH, SaSTho bhAgo vAlukAYAM nimagnaH / sArdho hasto dRzyate yasya tasya, stambhasyAzu brUhi mAnaM vicintya // 1 // ' stambho hastAH 6, kvacit (sikkhANeti pAThaH) tatra sikkhANazabdena AcAragranthaH, (sikkhAkappeti ) zikSA - akSarAnnAyagranthaH kalpazca yajJAdividhizAstraM tatra, tathA ( bAgaraNetti ) vyAkaraNe - zabdazAstre, tAni ca viMzatiH - aindra 1 jainendra 2 siddhahemacandra 3 cAndra 4 pANinIya 5 sArasvata 6 ~55~ putrakharUpe yauvana rUpaM sU. 9 20 25 / / 15 / / 28 Janel/ory.org
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) .......... vyAkhyAna [1] .......... mUlaM [10] / gAthA [...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: | prata sUtrAMka [10] gAthA // 1..|| zAkaTAyana 7 vAmana 8 vizrAnta 9 yuddhisAgara 10 sarasvatIkaNThAbharaNa 11 vidyAdhara 12 kalApaka 13-18 / bhImasena 14 zaiva 15 gauDa 16 nandi 17 jayotpala 18 muSTivyAkaraNa 19 jayadevAbhidhAnAni 20, (chaMdetti) chandaHzAstre (niruttetti ) padabhaJjane vyutpattirUpe TIkAdau ityarthaH (joisAmayaNetti ) jyoti:zAstre ( annesu a bahusutti) eSu pUrvokteSu anyeSu ca bahuSu (bhaNNaesutti) brAhmaNahiteSu zAstreSu (pari-1 vvAyaesutti) parivrAjakasambandhiSu (naema) nayeSu-AcArazAstreSu (supariniTTie yAvi bhavissaitti) atinipuNo bhaviSyatIti yogaH (1) // (taM urAlA NaM tume devANuppie ! sumiNA dihA) tasmAt kAraNAt / udArAH tvayA he devAnupriye ! svamA dRSTAH (jAva AruggatuhidIhAumaMgallakAragA maMti) yAvat ArogyatuSTidIrghAyukalyANamaGgalAnAM kArakAH (tume devANuppie sumiNA dihatti) tvayA he devAnupriye ! khamA dRSTAH (itikaDutti) itikRtvA (bhujo bhujo aNubUhaisi) bhUyo bhUyo-vAraM vAraM anuhayati-anumodayati (10) // (tae NaM sA devANaMdA mAhaNIti) tataH sA devAnandA brAhmaNI (usabhadattassa mAhaNassa aMtie)RSabhadattasya brAhmaNasya pArthe (eyamaDhe sucatti) imaM artha zrutvA (nisammasi) cetasA avadhAye hatujAcahiyayatti) hRSTA tuSTA yAvat harSapUrNahRdayA (karayalapariggahiyaM dasanahaM sirasAvattaM mtthe| aMjaliM kaDa) karatalAbhyAM kRtaM daza nakhA militAH yatra taM, zirasi AvartI yatra taM, idRzaM mastake karasakampuTaM kRtvA ( usabhavattaM mAhaNaM) maSabhadattaM brAhmaNaM ( evaM vayAsI)tataH sA devAnandrA evaM avAdIt (11) dIpa anukrama [10] JaMEducatanitli For F lutelu janeibrary.org -56
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) .......... vyAkhyAna [1] .......... mUlaM [11] / gAthA [1...] / pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka gAthA // 1..|| kalpa.subo-kimityAha-(evameaM devANuppiatti) evametat devAnupriye ! (tahameaM devANuppiyatti ) tathaitaddevAnukhapnopahA vyA0 1priya ! yathA yathA bhavadbhiruktaM (avitahameaM devANuppiyatti ) yathAsthitaM etaddevAnupriya! (asaMdiddhamevinayaH pr||16|| devANuppiyasi ) sandeharahitaM etaddevAnupriya ! (icchi ameaM devANuppiyatti) IpsitaM etaddevAnupriya! (paDi- tIcchA i. chiameaMdevANuppiyatti) pratISThaM-yuSmanmukhAt patadeva gRhItaM devAnupriya ! (icchiyapaDicchiameaMdevANu ndravarNana sU ppiyatti) ubhayadharmopetaM devAnupriya ! (sacce NaM esa advetti) satyaH sa eSo'rthaH (se) atha (jayaMti) 10-13 yena prakAreNa imaM artha (tumbhe vayahatti) yUyaM vadatha (iti kaDa) iti kRtvA-iti bhaNitvA (te sumiNe samma 20 paDicchAtti) tAn skhamAna samyag aGgIkaroti (paDicchittatti) aGgIkRtya (usabhadatteNaM mAhaNeNaM saddhiti) RSabhadattatrAhmaNena sArdha (urAlAI mANussagAIti) udArAn mAnuSyakAn (bhogabhogAIti) bhogArho bhogA bhogabhogAstAn bhogAIbhogAn (muMjamANA viharaha) bhuJjAnA viharati (12) / (teNaM kAleNaMti) tasmin kAle (teNaM samaeNaMti) tasmin samaye sa zakro viharatIti sambandhaH, kiMviziSTaH?-(saketti) zakranAmasiMhAsanAdhiSThAtA ( deviMdesi ) devAnAM indraH (devarAyAtti) deveSu rAjA-kAntyAdiguNaH rAjamAnaH (vajapANitti ) karadhR- 25 tivajraH (puraMdaretti) daityanagaravidArakaH (sayakAutti) zataM kratavA-zrAddhapazcamapratimArUpA niyamavizeSA yasya // 16 // sa zatakratuH, idaM hi kArtikazreSThibhavApekSayA, tathAhi-pRdhicIbhUSaNanagare prajApAlo nAma rAjA, kArsikanAmA zreSThI, tena zrAddhapratimAnAM zataM kRtaM, tataH zatakraturitikhyAtiH, ekadA ca gairikaparivrAjako mAsopavAsI dIpa anukrama 28 -57
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 "kalpasUtra"- (mUlaM+vRtti:) .......... vyAkhyAna [1] .......... mUlaM [13] / gAthA [1...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: ma prata sUtrAMka [13] gAthA // 1..|| tatrAgataH, ekaM kArtikaM vinA sarvo'pi lokastadbhakto jAtaH, taca jJAtvA kArtikopari gairiko ruSTaH, ekadA ca rAjJA nimantrito'vadat-yadi kArtikaH pariveSayati tadA tava gRhe pAraNAM karomi, rAjJA tatheti pratipadya kArtikAyoktaM-yattvaM madgRhe gairikaM bhojaya, tataH kArtikeNoktaM-rAjan ! bhavadAjJayA bhojayiSyAmi, tataH zreSThinA bhojyamAno gairiko dhRSTo'sIti aGgulinA nAsikAM spRzaMzceSTAMcakAra, zreSThI yo-yadi mayA pUrva dIkSA | gRhItA'bhaviSyattadA'yaM na parAbhaviSyaditi vicintyASTAdhikasahasreNa vaNikaputraiH saha zrImunisuvratakhAmisamIpe cAritraM gRhItvA dvAdazAGgI adhItya dvAdazavarSaparyAyaH saudharmendro'bhUt, gairiko'pi nijadharmatastadvAhA hanaM airAvaNo'bhavat , tataH kArtiko'yamiti jJAtvA palAyamAnaM taM dhRtvA zakraH zIrSa ArUDhaH sa ca zakrabhApanArtha rUpadvayaM kRtavAn, zakro'pi tathA, evaM rUpacatuSTayaM, zakro'pi tathA, tatazcAvadhinA jJAtakharUpastaM tarjitavAn tarjitazca svAbhAvika rUpaM cakre, iti kArtikazreSThikathA // 81 (sahassakkhetti) mantridevapaJcazatyA locanAni indra kAryakarANIti indrasambandhInyeveti sahasrAkSaH (maghavaMti) maghA-mahAmeghA vaze santyasyeti maghavAn (pAgasAsaNetti) pArka-daityaM zAsti-zikSayatIti pAkazAsanaH ( dAhiNaDDalogAhivaitti ) merodakSiNato yallokAdha tasyAdhipatiH, uttaralokArdhasya IzAnasvAmikatvAt R(erAvaNavAhaNetti) airAvaNavAhanaH (suriMdetti) surANAM indra:-AhlAdakaH ( battIsavimANasayasahassAhivaitti) dvAtriMzallakSavimAnAdhipatiH(arayatti) arajaskAni-rajorahitAni (aMbaravasthadharetti) svacchatayA dIpa anukrama [13] ... zakrendrasya varNanaM -58
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 "kalpasUtra"- (mUlaM+vRtti:) .......... vyAkhyAna [1] .......... mUlaM [13] / gAthA [1...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [13] gAthA // 1..|| kalpa.subo- ambaratulyAni vastrANi ambaravastrANi tAni dharatIti arajo'mbaravastradharaH ( AlaiamAlamauDetti indravarNane vyA01Alagitau-yathAsthAnaM parihitau mAlAmukuTau yena sa tathA (navatti ) navAbhyAM iva (hematti) hemasatkAbhyAM kArtika kathA (cArutti) cArubhyA-manojJAbhyAM (cittatti) citrAbhyAM-citrakAribhyAM (cabalakuMDalasi) capalAbhyAM-18 // 17 // itastataH kampamAnAbhyAM, IdRzAbhyAM kuNDalAbhyAM (vilihijjamANagalletti) vilikhyamAnau gallau yasyA zAsa tathA (mahiDDIetti) mahatI Rddhi:-chatrAdirAjacinharUpA yasya sa tathA (mahajjuietti) mahatI yutiH AbharaNazarIrAdikAntiryasya sa tathA (mahabbaletti) mahAbalaH (mahAyasetti) mahAyazAH (mahANubhAvetti) 20 mahAn anubhAvo-mahimA yasya sa tathA (mahAmukkhetti) mahAsukhA, punaH kiMvi0-(bhAsuratti) bhAsuraMdedIpyamAnaM (boMditti) zarIraM yasya sa tathA, punaH kiMvi0(palaMbavaNamAlagharetti) pralambA-ApAdala-18 mbinI banamAlA-paJcavarNapuSpamAlA tAM dharati yaH sa tathA, aba sa kutra vartate ityAha-(sohamme kappetti) |saudharme kalpe ( sohammavaDiMsae vimANetti ) saudharmAvataMsake vimAne ( suhammAe sabhAetti ) sudharmAyAMga | sabhAyAM (sakasi sIhAsaNaMsisi) zaka iti nAmake siMhAsane, atha sa kiM kurvan viharatItyAha-- (se 25 gaNaM tattha battIsAe vimANAvAsasayasAhassINaMti) sa-indrastatra-devaloke dvAtriMzadvimAnAvAsazatasahasrANAM // 17 // dvAtriMzallakSavimAnAnAM ityarthaH (caurAsIe sAmANiasAhassINaMti ) caturazItisAmAnikasahasrANAM, te hi indrasamAnaRddhayaH (tAyattIsAe tAyattIsagANaMti) trayastriMzat brAyakhizAte hi mahattarAH indrapUjyA, dIpa anukrama [13] 28 JanEducaton -59
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 "kalpasUtra"- (mUlaM+vRtti:) ...... vyAkhyAna [1] .......... mUlaM [13] / gAthA [1...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: ma prata sUtrAMka [13] gAthA // 1..|| deceae mantrikalpA vA teSAM (cauNhaM logapAlANaMti) caturNI lokapAlAnAM-soma 1 yama 2 varuNa 3 kuberA 4 bhidhA-18 nAnAM (aTThaNhaM aggamahisINa) aSTAnAM agramahiSINAM, tA hi padmA 1 zivA 2 zacI 3 aJju 4 amalA -181 apsaro 6 navamikA 7 rohiNI 8 tyabhidhAnAH, kiMviziSTAnAM tAsAM(saparivArANaMti) saparivArANAM pratyeka SoDazasahasraparivArANAM tathA (tiNhaM parisANaMti) timRNAM parSadA, bAya 1 madhyamA 2 bhyantarANAM 3 (sattaNhaM aNiANaMti) satAnAM anIkAnA-sainyAnAM gandharva 1 nATaka 2 azva 3 gaja 4 ratha5 subhaTa 6vRSabha 7 saMjJakAnAM, bhavanapatyAdInAM vRSabhasthAne mahiSA bhavantIti jJeyaM, tathA (sattaNhaM aNiAhivaINati) saptAnAM senApatInAM (cauNhaM caurAsINaM AyarakkhadevasAhassINaMti) catasRSu dikSu pratyekaM caturazItisahasramitAnAmAtmarakSakadevAnAM sarvasaGkhyayA ca SatriMzatsahasrAdhikalakSatrayamitAnAM (336000) (annasiM ca bahaNaM sohammakappavAsINaM bemANiANaM devANa devINa yatti) anyeSAMca bahUnAM saudharmakalpavAsinAM vaimAnikAnAM devAnAM devInAM ca (AhevacaMti ) adhipatikarma-rakSA ityarthaH (porevacaMti) agragAmitvaM ( sAmittaMti ) nAyakatvaM (bhaTittaMti) bhartRvaM-poSakatvaM (mahattaragattaMti ) gurutaratvaM (ANAIsaraseNAvacaMti) AjJayA Izvaro yaH senApatiH tattvaM, svasainyaM prati adbhutaM AjJAprAdhAnyaM ityarthaH ( kAremANetti) kArayan niyuktaH (pAlemANetti ) pAlayan | | svayameva, punaH kiM kurvan 1-( mahayatti ) tatra mahateti rabeNa ityanena yojyate, mahatA zabdenetyarthaH, keSAM | ityAha-(ahayatti) avicchinnaM evaMvidhaM yat (nagIati ) nATakaM gIta-prasiddhaM ( vAiatti) vAditAni dIpa anukrama [13] A wtaneltmany.org. -60
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) .......... vyAkhyAna [1] .......... mUlaM [14] / gAthA [...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [14] gAthA // 1..|| kalpa.subo-yAni tantryAdIni teSAM, tatra (taMtItalatAlatti) tannI-vINA talatAlAH-hastatAlAH ( tuDiyatti ) truTi-vIradarzanaM nyA01 tAni-anyavAditrANi (ghaNamuiMgatti) ghanamRdaGgo-meghadhvanimardalo, tathA (paDapaDahavAiyaraveNaMti) paTupaTahasya | yadvAdita-vAdanaM eteSAM mahatA zabdena ( divAI bhogabhogAI bhuJjamANe viharaha) devayogyAn bhogAIbhogAna // 18 // bhuJjAno viharati // (13) // | punaH sa kiM kurvannityAha-(imaM ca NaMti) imaM (kevalaka-pati) sampUrNa (jaMbuddIvaM dIvaMti ) jambUdvIpaM dvIpa (viuleNaMti ) vipulena-vistIrNena (ohiNatti ) avadhinA (AbhoemANe AbhoemANe viharaitti) avalokayan avalokayan viharati-Aste iti sambandhaH (tattha NaM samaNaM bhagavaM mahAvIresi) tatra samaye zramaNaM bhagavantaM mahAvIraM (jaMbuddIve dIvetti) asminneva jambUdvIpanAmni dvIpe (bhArahe vAsetti) bharatakSetre (daahinnddddbhrhetti)| dakSiNArdhabharate (mAhaNakuMDaggAme nayare) brAhmaNakuNDagrAmanAmake nagare (usamadattassatti ) Rssbhdttsy| (mAhaNassatti) brAhmaNasya, kiMvi01(koDAlasaguttassatti) koDAlaiH samAnaM gotraM yasya sa tathA, koDAlagotrasyetyarthaH (bhAriAe devANaMdAe mAhaNIetti) tasya bhAryAyA devAnandAyA brAhmaNyAH ( jAlaMdharasaguttAe) jAlandharasagotrAyAH (kucchisi gambhattAe vakvaMtaMti) kukSau garbhatayA utpannaM ( pAsai pAsittA ) pazyati dRSTvA ( hahatuTThacittamANaMdie ) hRSTaH tuSTaH cittena AnanditaH (NaMdiesi) harSadhanena samRddhatAM gataH (paramANaMdietti) atIva samRddhabhAvaM gataH (pIimaNe ) prItimanasi yasya saH ( paramasomaNassie ) parama dIpa anukrama [14] Ungton For F lutelu anetbrary.org .. devAnandA kukSau sthita: bhagavanta mahAvIrasya darzanaM -61
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) .......... vyAkhyAna [1] .......... mUlaM [14] / gAthA [1...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRttiH: | prata sUtrAMka [14] gAthA // 1..|| , saumanasyaM tuSTacittavaM prAptaH (harisavasavisappamANahiae) harSavazena visarpat hRdayaM yasya saH, pramuditacittaprAgbhAreNaiva (dhArAhayakaryabasurahikusumatti) dhArAhataM yatkadambasya suramikusumaM tadvat (caMcumAlahaatti) romAJcitA, ata eva (UsasiaromakUvetti) ucchritaromakUpaH, tathA (viasiavarakamalANaNanayaNetti) vikasitaM varaM-pradhAnaM yatkamalaM tadvat AnanaM-mukhaM nayane ca yasya sa tathA, pramodapUritatvAt (payaliatti) pracalitAni-bhagavadarzanena adhikasambhramavazvAt kampitAni (varakaDagatti) barANi kaTakAni-kaGkaNAni (tuDiapti) truTitAzca-bAhurakSakAH 'bahirakhA' iti loke (keUratti) keyUrANi ca-aGgadAni 'bAjUvandha' iti / loke (mauDakuMDalatti) mukuTaM kuNDale ca prasiddhe, etAni pracalitAni yasya sa tathA, (haarviraayNtvcchetti)| hAreNa virAjamAna hadayaM yasya sa tathA, tato vizeSaNasamAsaH, (pAlaMbapalabamANatti) pralambamAnaM yatmAlambo-|| jhumbanakaM (gholaMtabhUsaNadharetti) dolAyamAnAni bhUSaNAni ca tAni dharati yaH sa tathA (sasaMbhamaMti) sAdaraM (turiaM cavalaM suriMde sIhAsaNAo abbhuDheitti) tvarita-sautsukyaM capalaM-kAyacApalyopetaM evaM yathA syAt tathA surendra siMhAsanAvabhyuttiSThati (anmuhittatti) abhyutthAya yAvat (pAdapIDhAo paccorahaitti) yatra pAdI sthApyete tatpAdapIThaM kathyate tasmAtpratyavatarati (pacoruhittatti) pratyavatIya ca pAduke avamuJcati, kiMviziSTe te ? (veruliatti) vaiya-marakataM nAma nIlaratnaM (varidvaridRaMjaNatti) variSThe-pradhAne riSThaaJjananAnI zyAmaratne, etai ratnaiH kRtvA (niuNovaciatti) nipuNena zilpinA racite iva, punaH kiMvi0 mA dIpa anukrama [14] kalpa.su.4 i For F ate Only ... bhagavantasya cyavana-avasare zakrendra-kRt bhakti evaM stavanA -62
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra prata sUtrAMka [14] gAthA ||..|| dIpa anukrama [14] [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM 8 "kalpasUtra"- (mUlaM + vRttiH) mUlaM [14] / gAthA [1...] vyAkhyAna [1] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRttiHH kalpa. subo vyA0 1 // 19 // ........................ (misimisiMtatti) dedIpyamAnAni ( maNirayaNamaMDiAutti ) maNayaH - candrakAntAdayaH ratnAni - karketanAdIni tairmaNDite ( pAuAo omuaitti ) izyau pAduke avamuJcati (omuhattatti ) avamucya ( egasADiaM uttarAsaMgaM karei, karitatti ) ekapaTaM uttarAsaGgaM karoti, tat kRtvA ca ( aJjalimauliaggahatthetti ) aJjalikaraNena mukulIkRtI - yojito agrahastau yena sa tathAbhUtaH ( titthayarAbhimudde sattaTTa payAI aNugacchaitti) saptASTa padAni tIrthakarAbhimukho'nugacchati ( aNugacchittatti ) tathA kRtvA ( vAmaM jANuM aMceitti ) vAmaM jAnuM utpATayati- bhUmau alagnaM sthApayati (aMcittatti) tathA saMsthApya (dAhiNaM jANaM gharaNitalaMsitti ) dakSiNa jAnuM dharaNItale (sAhahutti) nivezya ( tikkhuttotti) vAratrayaM (mudrANaM dharaNitalaMsi niveseitti ) mastakaM dharaNItale nivezayati (nivesittA) tathA kRtvA (IsiM pacanamatti ) ISat pratyunnamati-uttarArdhena ka bhavatItyarthaH (palunnamittatti ) UbhUya (kaDagatuDiarthabhiAo bhuAo sAharaitti) kaTakatruTikAH kaGkaNabAhurakSakAstAbhiH stambhite bhuje vAlayati (sAharitatti ) vAlayitvA (karayalapariggahiaM dasanahaMti) karatalaparigRhItaM hastasampuTaghaTitaM daza nakhAH samuditA yatra sa tathA taM (sirasAvattaMti ) zirasi - mastake AvarttaHpradakSiNabhramaNaM yasya evaMvidhaM (matthae aMjali kaTTutti) mastake aJjaliM kRtvA ( evaM vayAsItti) evaM avAdIt, (14) kiM tadityAha - ( namutthu NaMti) NaGkAraH sarvatra vAkyAlaGkArArthaH, namo'stu, kebhyaH ? - (arahaMtANaMti) arhajya:tribhuvanakRta pUjAyogyebhyaH, rAgadveSarUpakarmavairihananAt 'arihantANaM' iti pAThaH, rAgadveSarUpakarmabIjAbhAvena ... 'zakrastava stotrasya artha vicAraNA For Frate & Personal Use Only ~63~ cyavanakalyANake indraharSeH sU. 14 20 25 // 19 // 28 janelibrary.org
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 "kalpasUtra"- (mUlaM+vRtti:) .......... vyAkhyAna [1] .......... mUlaM [15] / gAthA [...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: | prata sUtrAMka [15] gAthA // 1..|| bhavakSetre prarohaNAbhAvAt 'aruhantANaM' iti pAThazca (bhagavaMtANaMti) bhagavadbhyo-jJAnAdimanyaH (AigarANaMti) AdikarebhyaH AdikaratvaM khakhatIrthApekSayA dharmasyeti jJeyaM (titthayarANaMti) tIrthakarebhyaH, tatra tIrtha-saGghaH prathama-18 gaNadharo vA tatsthApakebhyaH (sayaMsaMbuddhANaMti) svayaMsambuddhebhyo, na tu paropadezena (purisuttamANaMti) puruSeSu |uttamebhyaH, anantaguNanidhAnatvAt (purisasIhANaMti) puruSasiMhebhyaH, karmavairiSu nirdayazUravAt (purisavara-|| puMDarIANaMti) puruSavarapuNDarIkebhyaH, puruSeSu baraM-pradhAnaM yatpuNDarIkaM-zvetapadmaM tattulyebhyaH, yathA puNDarIkaM piGke jAtaM jalairvRddhaM jalapaGkI tyaktvA upari tiSThati evaM bhagavanto'pi karmakardame utpannAH bhogajalena vRddhAH karmabhogau tyaktvA pRthara tiSThanti (purisavaragaMdhahasthINaM) puruSavaragandhahastibhyaH, yathA gandhahastigandhena anye gajAH palAyante tathA bhagavatprabhAveNa durbhikSAdayo'pi (loguttamANaM) lokeSu-bhavyasamUhaSu catustriMzadatizayayuktatvAt uttamAstebhyo lokottamebhyaH (loganAhANaM) lokAnAM-bhavyAnAM nAyebhyo-yogakSemakAribhyA, tatra yogaH-aprAptajJAnAdiprApaNaM kSemaM ca-prAptajJAnAdirakSaNaM (logahiANaM) lokAnAM sarvajIvAnAM hitebhyohitakArakebhyo, dayAmarUpakatvAt (logapaIvANaM) lokapradIpebhyaH, mithyAtvadhvAntanAzakatvAt (logapa-18|| joagarANaM) lokapradyotakarebhyaH, sUryavat sarvavastuprakAzakatvAt (abhayadayANaM) bhayAnAM abhAvaH abhayaM / tadAyakebhyaH, bhayAni sapta, tadyathA-manuSyasya manuSyAiyaM ihalokabhayaM 1 manuSyasya devAderbhayaM paralokabhayaM / 2 dhanAdigrahaNAyaM AdAnabhayaM 3 bAhyanimittanirapekSa bhayaM akasmAdbhayaM 4 AjIvikAbhayaM maraNabhayaM / dIpa anukrama [15] XL For Fun -64
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 "kalpasUtra"- (mUlaM+vRtti:) .......... vyAkhyAna [1] .......... mUlaM [15] / gAthA [1...] - pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRttiH: prata sUtrAMka [15] gAthA // 1..|| kalpa.subo- apayazobhayaM ceti (cakkhudayArNa) cakSuHsamAnazrutajJAnadAyakebhyaH (maggadayANati) mArgasya-sampa-18 zakrastavaH vyA01gdarzanAdimokSamArgasya dAyakebhyaH, yathA kecijanAzcaurailuNTitadhanA locane paTTavandhaM kRtvA unmArgeme pAtitAH syusteSAM ko'pi pahakApanayanena dhanApaNena mArgadarzanena upakArI bhavati evaM bhagavanto'pi mArakathA // 20 // kaSAyalapiTatadharmadhanAnAM mithyAtvAcchAditavivekanayanAnAM zrutajJAnasaddharmamuktimArgadAnena upakAriNo bhavanti, saraNadayANaMti) bhavabhItAnAM zaraNadAyakebhyaH (jIvadayAti) jIvanaM jIva:-sarvathA maraNAbhAvastaddAyakebhyaH, kvacid bohidayANaM ti pAThastatra bodhiH-samyaktvaM taddAyakebhyaH (dhammadayANaMti) dharma:-cAritrarUpastadAyakebhyaH (dhammadesayANaMti) dharmopadezadAyakebhyaH, dharmadezakatvaM ca eteSAM dharmakhAmitve sati na punarnaTavaditi darzayannAha-(dhammanAyagANaMti) dharmanAyakebhyaH (dhammasArahINaMti) dharmasya sArathaya iva, yathA sArathiH unmArge gacchantaM rathaM mArge Anayati evaM bhagavanto'pi mArgabhraSTaM janaM mArge AnayaMti, atra ca meghakumAradRSTAnto yathA-ekadA zrIvIrakhAmI rAjagRhe samavasRtaH, tatra zreNikadhAriNyoH suto meghakumAraH IS pratibuddha, kathamapi pitarI ApRcchayASTI priyAH parityajya dIkSAM gRhItavAn, prabhuNA ca zikSArtha sthavi-R rANAM arpitaH, tatra anukrameNa saMstArakakaraNe dvArapAce meghakumArasya saMstAraka AgataH, tataH prazravaNAyartha | // 20 // gacchadAgacchassAdhupAdarajobhirbharitaH meghakumAraH samagrAyAM rajanyAM kSaNamapi nidrA na prAptA, cintayAmAsaka me sukhazayyA ka cedaM bhUlaThanaM ?, kiyatkAlaM idaM duHkhaM mayA soDhavyaM, tataH prAtaH prabhumApRcchaya gRhaM| dIpa anukrama [15] Socess -65
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 "kalpasUtra"- (mUlaM+vRtti:) .......... vyAkhyAna [1] .......... mUlaM [15] / gAthA [...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: | prata sUtrAMka [15] gAthA // 1..|| Jeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeee yAsyAmIti prabhAte prabhupArzvamAgatA, prabhuNA'pi madhuravacanena AbhASitaH-vatsa! tvayA nizi evaM durSyAnaM kRtaM, paraM avicAritaM etat, narakAdiduHkhAgre kiyadetadU duHkhaM ?, tAnyapi duHkhAni sAgaropamANi anekAni yAvat prANinA bahuzaH soDhAni, kiJca-varamaggimmi paveso,varaM visuddheNa kammuNA maraNaM / mA gahiyavayabhaGgo mA jIaM khaliasIlassa // 1 // tathA idaM cAritrAdikaSTAnuSThAnaM mahate phalAya bhavati, yathA tvayaiva pUrvabhave anubhUtaM dharmArtha kaSTaM etAvatphalaprApakaM abhavat, zRNu tataH pUrvabhavAn , yathA itastRtIye bhave vaitAkhyabhUmau | SaDdantaH zubhro hastinIsahasrabhA sumeruSabhanAmA tvaM gajarAjo'bhUH, anyadA dAvAnalAdrItaH palAyamAna|stRSitaH paGkabahulaM eka saraHprAtastatra carcAjJAtamAH paGke nimano nIrAttIrAca bhraSTaH pUrvavairihastinA dantaiI-18 nyamAnaH sapta dinAni vedanAM anubhUya saviMzaM zataM AyuH samApya vindhyAcale raktavarNazcaturdantaH saptahastinI-1 zatabhattA hastI jAtA, krameNa ca dAvAnalaM dRSTvA jAtajAtismaraNaH pUrvabhavaM smRtavAn , tato dAvAnalaparAbha-18 varakSaNAya yojanaparimitaM maNDalaM kRtavAn , tatra varSANAM AdI madhye ante ca yat kiJcit tRNavallyAdi bhavati tat sarva unmUlayati, anyadA ca dAvAnalAbhItAH sarve vanajIvAstanmaNDalaM vyAptavantaH tvamapi zIghaM Agatya tatra maNDale sthitaH, kadAcidU dehakaNDUyanecchayA ekaM pAdaM utpAditavAn , utpATite ca tasmin pAde / 1 varamanau pravezo varaM vizuddhena karmaNA maraNaM / mA gRhItabatabhaMgo mA jIvitaM skhalitazIlasya // 1 // 2 alabdhasamyaktvenApyanukapAyai. pAdaskhAmocanena 3 zazakarakSaNAt 4 vidyAdharaiH kRtaM nAmedamasya // dIpa anukrama [15] -66
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 "kalpasUtra"- (mUlaM+vRtti:) .......... vyAkhyAna [1] .......... mUlaM [15] / gAthA [1...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: | prata sUtrAMka [15] gAthA ||1..|| kalpa.subo-| 18|anyatra sAGgIryapIDitaH zazakastatra Agatya sthitaH, gAtraM kaNDUyitvA ca pAdaM muJcan zazakaM dRSTvA tayayA zakrastavaH dhyA1sArddha dinadvayaM tathaiva pAdaM sthApitavAn , upazAnte ca dAvAnale sarveSu jIveSu svasthAnaM gateSu vilagitapAdo ma.15megha jhaTiti bhUmau patitastato dinatrayaM kSudhayA tRSA ca pIDitaH kRpAparaH zatavarSa AyuH paripAlyAtra zreNikathA-18 kumArakathA // 21 // riNyoH putratvena jAtastvaM, tato bho megha! tadAnI tiryagbhave'pi tvayA dharmArtha tatkaSTaM sodaM tarhi jagadvandyasA- 15 dhUnAM caraNairghadhyamAnaH kiM dayase ?, ityAdyupadezena bhagavatA dharme sthirIkRto'vAptajAtismaraNo netre vimucyA-11 nyatsarva zarIraM mayA vyutsRSTaM ithaM bhigrahaM kRtavAn, kramAt niraticAraM cAritramArAdhyAnte mAsikI saMle-| khanAM kRtvA vijayavimAne suro'bhavat , tatazcyuto mahAvidehe setsyati, iti zrImeghakumArakathA / dIpa anukrama [15] NearaParastawasnanathanamansahaRAPTAPASTATrana iti mahopAdhyAyazrIkIrtivijayagaNiziSyopAdhyAyazrIvinayavijayagaNiviracitAyAM kalpasubodhikAyAM prathamaM byAkhyAnaM samAptam / MeresERENERGERGENERGENERMERSERSEPRERNIRMERGEEPRESENEPEN // 21 // prathamaM vyAkhyAnaM samAptaM -67
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 "kalpasUtra"- (mUlaM+vRtti:) ...... vyAkhyAna [2] .......... mUlaM [15] / gAthA [1...] / pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRttiH: prata // atha dvitIyaM vyAkhyAnaM prArabhyate // sUtrAMka [15] gAthA // 1..|| (dhammavaracAuraMtacakkavahINaM) trayaH samudrAzcaturtho himavAniti catvAro'ntAsteSu prabhutayA bhavAzcAturantA:caturantasvAminaH evaMvidhA ye cakravartinaste cAturantacakravartinaH dharmasya varA:-zreSThAH cAturantacakravartino dharmavaracAturantacakravartinaH, dharmanAyakA ityarthaH, tebhyaH (dIvo) samudre majjatAM dvIpa iva saMsArasamudre AdhAraH, (tANaM) trANa-anarthapratighAtahetuH, ata eva (saraNaM) karmopadravebhyo bhItAnAM zaraNaM (gaI) gamyate sausthyAya duHsthairAzrIyate gatiH (paihA) bhavakUpapatatprANinAM avalambanaM, vIvo tANaM ityAdIni padAni prathamA-18 tAnyapi caturthyarthaSaSThyantatayA vyAkhyeyAni (appaDihayavaranANadasaNadharANaM) apratihate-kaTakuvyAdimi-19 raskhalite bare-pradhAne jJAnadarzane-kevalajJAnadarzane dharanti yete tathA tebhyaH (viachaumANaM) vyAvRttaMgataM chadma-dhAtikarmANi yebhyaste vyAvRttacchadmAnastebhyaH (jiNANaM) rAgadveSajetRbhyaH (jAvayANaM) upadezadA-1 nAdinA bhavyasattvai rAgAdijApakAstebhyaH (tinnANaM) bhavasamudraM tIrNebhyaH (tArayANaM) sevakAnAM tArakebhyaH (vuddhANaM) sarvatatvabuddhebhyaH (bohayANaM) anyeSAM bodhakebhyaH (musANaM) muktebhyaH karmapaJjarAt ( moagANaM) sevakAnAM mocakebhyaH (sacannaNaM) sarvajJebhyaH (sabadarisINaM) sarvadarzibhyaH (siva) nirupadravaM (ayalaM) dIpa anukrama [15] 12 For F lutelu dvitiyam vyAkhyAnaM Arabhyate ... atra zakrastava-stotrasya zeSa-varNanaM vartate -68
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 "kalpasUtra"- (mUlaM+vRtti:) .......... vyAkhyAna 2] .......... mUlaM [15] / gAthA [1...] / pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [15] gAthA // 1..|| kalpa.suboacalaM (aru) aruja-rogarahitaM (aNaMtaM) anantaM anantavastuviSayajJAnasvarUpatvAt (akkhayaM) kSayara-18 pakSaparazakrastavaH vyA02 hitaM, sAdhanantatvAt (apAbAI) yAvAdhArahitaM (apuNarAvitti) punarAvRttiA-punarAgamanaM tena rahitaM, mU.15 evaMvidhaM (siddhigainAmadheyaM) siddhigatinAmakaM (ThANaM saMpattANaM) yatsthAna tatsamprAptebhyaH (namo jiNANaM) // 22 // | namo jinebhyo (jiabhayANa) jitabhayebhyaH, evaM sarvajinAnnamaskRtyAtha zakraH zrIvIraM namaskaroti-(namo'tthuIM samaNassa bhagavao mahAvIrassa) namo'stu zramaNasya bhagavato mahAvIrasya (puSvatitthayaranihissa) pUrva tIrthaGkaraiH nirdiSTasya (jAva saMpAviukAmassa)yAvat siddhigatinAmaka sthAnaM samprAptukAmasya, zrIvIro hi atha muktiM yAsyatItyevaM vizeSaNaM, imAni sarvApyapi vizeSaNAni caturthyarthaSaSTyekavacanAntAni jJeyAni (vaMdAmiNa bhagavaMtaM tatthagayaM ihagae) vande ahaM bhagavantaM tantragataM-devAnandAkukSI sthitaM ityarthaH, atra pAsthito'haM (pAsata me bhagavaM tatthagae ihagayaMti kaTTa) pazyatu mAM bhagavAn tatra sthita iha sthita iti| hel uktvA (samaNaM bhagavaM mahAvIraM) zramaNaM bhagavantaM mahAvIraM (vaMdai namasai) vandate namasthati (vaMdittA namaMsittA) banditvA namasthitvA (sIhAsaNavaraMsi purasthAbhimuhe sannisaNe) pUrvAbhimukhaH siMhAsane sanniSaNNa- upaviSTa ityarthaH (tae NaM tassa sakkassa deviMdassa devaranno) tataH tasya zakrasya devendrasya devAnAM rAjJaH // 22 // (ayameArUve) ayaM etadrUpaH (anbhatthie) AtmaviSaya ityarthaH (ciMtie) cintAtmakaH (patthie) prArthita:-abhilASarUpaH (maNogae) manogato, na tu vacanena prakAzitaH, idRzaH (saMkappe) saMkalpo-vicAraH dIpa anukrama [15] H janeibrary.org -69
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 "kalpasUtra"- (mUlaM+vRtti:) .......... vyAkhyAna [2] .......... mUlaM [16] | gAthA [1...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: | prata sUtrAMka [16] gAthA // 1..|| (samuppajjitthA) samutpannaH // (15) // ko'sau ityAha-(na khalu e bhUkaM) na nizcayena etad bhUtaM atItakAle (na bhavaM) na bhavati etat, vartamAnakAle (na bhavissa) etat na bhaviSyati AgAmini kAle, kiM tadityAha-(jannaM arahaMtA vA) yat arhanto vA (cakkavaTTI thA) cakravartino vA (baladevA vA) baladevA vA| (vAsudevA vA) vAsudevA vA (aMtakulesu vA) antyakuleSu zUdrakuleSu ityarthaH (paMtakulesu vA) prAntakuleSu-18 adhamakuleSu (tuccha kulesu vA) tucchA:-alpakuTumbAsteSAM kuleSu vA (daridakulesu vA) daridrA-nirdhanAsteSAM kuleSu cA (kiviNakulesu vA) kRpaNA:-adAtArasteSAM kuleSu vA (bhivakhAgakulesu vA) bhikSAkA:-tAlAcarA-16 steSAM kuleSu vA (mAhaNakulesu vA) brAhmaNakuleSu vA, teSAM bhikSukatvAt, eteSu (AyAiMsu vA) AgatA| atItakAle (AyAiti vA) Agacchanti vartamAnakAle (AzaissaMti vA) AgamiSyanti anAgatakAle, etanna bhUtamityAdiyogaH // (16) / / tarhi ahaMdAdayaH 4 keSu kuleSu utpadyante ? ityAha-(evaM khalu) evaM-anena prakAreNa khalu-nizcaye (arahaMtA vA) arhanto vA (cakkavaTTI vA) cakravartino vA (baladevA vA) baladevA vA (vAsudevA vA vAsudevA vA (uggakulesu vA) ugrAH-zrIAdinAthena ArakSakatayA sthApitA janAH tessaaN| kuleSu (bhogakulesu vA) bhogA:-gurutayA sthApitAH teSAM kuleSu (rAyannakulesuvA) rAjanyA:-zrIRSabhadevena mitrasthAne sthApitAH teSAM kuleSu (ikkhAgakulesu vA) ikSvAkA:-zrIRSabhadevavaMzodbhavAH teSAM kuleSu (khattiyakulesu vA) kSatriyA:-zrIAdidevena prajAlokatayA sthApitAH teSAM kuleSu (harivaMsakulesu vA) tatra 'hari dIpa 10 anukrama [16] Fur FB Fanatec ~70
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) .......... vyAkhyAna R] .......... mUlaM [17] / gAthA [1...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [17] gAthA // 1..|| sabo- tti pUrvabhavavairisurAnItaharivarSakSetrayugalaM tasya vaMzo harivaMzastaskuleSu (annayaresu vA ) anyatareSu vA (taha-18 vyA02ppagAresu bisuddhajAikulavaMsesu) vizuddhe jAtikule yatra evaMvidheSu vaMzeSu, tatra jAti:-mAtRpakSaH kulaM- tpattivi pitRpakSaH, idRzeSu kuleSu (AyAiMsu vA) AgatA atItakAle (AyAiMti vA) Agacchanti vartamAnakAle // 23 // (AyAissaMti vA ) AgamiSyanti anAgatakAle, na tu pUrvokteSu // (17) // tarhi bhagavAn kathaM utpanna ? 16-18 ityAha (asthi puNa esevi bhAve) asti punaH eSo'pi bhAvo-bhavitavyatAkhyaH (logaccherayabhUe) loke AzcaryabhUtaH (aNatAhiM ussappiNIosappiNIhiM) anantAsu utsapiNyavasappiNISu (viikaMtAhiM samuppajjA 20 18 vyatikrAntAsu idazaH kazcitpadArtha utpadyate, tatrAsyAM avasappiNyA idRzAni daza AzcaryANi jAtAni, yathA-1 uvasagga 1 gambhaharaNaM 2 itthItitthaM 3 abhAviA parisA 4 / kaNhassa avarakaMkA 5 avayaraNaM caMdasUrANaM 6 // 1 // harivaMsakuluppattI 7 camaruppAo 8 a aTThasaya siddhA 9 / assaMjayANa pUA 10 dasavi aNaMteNa kAleNaM // 2 // vyAkhyA-'uvasagga'tti upasargA-upadravAH, te hi zrIvIrasvAminaH chadmasthAvasthAyAM agre| vakSyamANA bahavo'bhavana, kiJca-asya bhagavataH kevalyavasthAyAM api khaprabhAvaprazamitasarvopadravasthApi vaziSyAbhAsena gozAlakamAtreNApi upadravaH kRtaH, tathAhi-ekadA zrIvIro viharan zrAvastyAM samavasRtaH, gozAlako'pi jino'haM iti loke khyApayan tatrAgataH, tatodvau jinau zrAvastyAM vartete iti loke prasiddhirjAtA, tAM zrutvA zrIgautamena bhagavAn pRSTaH-svAmin ! ko'sau dvitIyo jina iti khaM khyApayati ?, zrIbhagavAnuvAca dIpa anukrama [17] JanEducationa l IXILanelbrary.org ... atha daza-AzcaryANAM varNanaM kriyate ~71
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) .......... vyAkhyAna [2] .......... mUlaM [18] | gAthA [1...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: | prata sUtrAMka [18] gAthA // 1..|| IS gautama! nAyaM jinaH, kiMtu zaravaNagrAmavAsI maGgaleH subhadrAbhAryAyAM gocahulabrAhmaNagozAlAyAM jAtatvAt gozAlanAmA asmAkaM evaM ziSyIbhUto'smatta eva kiJcid bahuzrutIbhUto mudhA khaM jina iti khyApayati, tataH sarvataH prasiddhAM imAM vArtA Akarya maSTo gozAlo gocaracaryAgataM AnandanAmAnaM bhagavacchiSyaM jagAda-bho Ananda ! ekaM dRSTAntaM zRNu, yathA-kecidvaNijo dhanopArjanAya vividhakrayANakapUrNazakaTAH paradezaM gacchanto'raNyaM praviSTAstatra jalAbhAvena tRSAkulA jalaM gaveSayantaH catvAri valmIkazikharANi pazyanti ma, tatastarekaM zikharaM sphoTitaM, tasmAdvipalaM jalaM nirgataM, tena jalena gatapipAsAH payaHpAtrANi pUritavantaH, tata ekena vRddhenoktaM-siddhaM asmAkaM samIhitaM atha mA sphoTayantu dvitIyaM zikharaM iti nivAritA api dvitIyaM sphoTayAmAsustasmAca suvarNa prAptavantaH tathaiva vRddhavAritA api tRtIyaM sphoTitavantasta-18 mAdranAni prApya tathaiva bahuvAritA api lobhAndhAzcaturthaM api sphoTayanti sama, tasmAca prAdurbhUtena dRSTiviSasaga sarve'pi svadRSTipAtena pazcatvaM prApitAH, sa hitopadezako vaNika tu nyAyitvAt AsannakA devatayA khasthAne muktaH, evaM taba dharmAcAryo'pi etAvatyA vasampadA asantuSTo yathAtathAbhASaNena mAM roSayati, | tenAhaM svatapastejasA dhakSyAmi, tatastvaM zIghraM tatra gatvA enaM artha tasmai nivedaya, tyAM ca vRddhavaNijamiva hitopadezakatvAt jIvantaM rakSiSyAmIti zrutvA bhIto'sau munirbhagavadane sarva vyatikaraM kathitavAn , tato bhagavatA uktaM-bho Ananda ! zIghraM tvaM gautamAdIna munIn kathaya yat eSa gozAla Agacchati na kenAryasya dIpa anukrama [18] 14 -72
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) .......... vyAkhyAna [2] .......... mUlaM [18] | gAthA [1...] / pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: ahaMdAdhu ttivi cAre Adha prata sUtrAMka [18] gAthA // 1..|| caMdazakaM kalpa.subo-saMbhASaNaM karttavyaM itastataH sarve'pasarantu, tatastaistathAkRte gozAla Agatya bhagavantaM avAdIt-bho kAzyapa cyA02 kimevaM vadasi yadayaM gozAlo maGguliputra ityAdi, sa tava ziSyastu mRtaH ahaM tu anya eva parISahasahanasa- martha taccharIraM jJAtvA adhiSThAya sthito'smi, evaM ca bhagavattiraskAraM asahamAnI sunakSatrasAnubhUtI ana- // 24 // gArI madhye uttaraM kurvANau tena tejolezyayA dagdhau svarga gatI, tato bhagavatA uktaM-bho gozAla! sa eva tvaM nAnyo, mudhA kiM AtmAnaM gopAyasi ?, na hyevaM AtmA gopayituM zakyaH, yathA kazcicaura ArakSakadRSTo'GgulyA tRNena vA AtmAnamAcchAdayati sa kiM AcchAdito bhavati !, evaM ca prabhuNA yathAsthite'bhihite sa durAtmA bhagavadupari tejolezyAM mumoca, sA ca bhagavantaM triH pradakSiNIkRtya gozAlakazarIraM praviSTA, tayA ca dagdhazarIro vividhAM vedanAM anubhUya saptamarAtrau mRtaH, bhagavAnapi tasyAstApena SaNmAsI yAvallohitavarthobAdhAM |anubhUtavAn , tadevaM nAmasmaraNazamitasakaladuHkhasya bhagavato'pyevaM yadupasargastadAzcarya 1) 'gambhaharaNaM'ti' garbhasya haraNa-udarAntaramocanaM tat kasyApi jinasya na bhUtapUrva zrIdhIrasya jAtaM ityozcarya 2'itthItityanti | 1 karmodayamAtrajanyeyaM na gozAlaphatejolezyodbhaveti tu sUtrAnavabodhata eva / 2 yathA mallIjinasya strItvena pratimAdi na kriyate / AzcaryarUpatvAttasya tadvadidamapi na kalyANakatAmaJcati, na ca sthAnavastuprabhRtibhiH spaSTe vyApake vyAkhyAne vyApyakalyANakavyAkhyAnasya grahaNaM buddhimatAmaha, spaSTaM coktaM kalyANakaparigaNanAyAM bIrasya cyutijanmadIkSAkevalamokSarUpANAM paJcakameva kalyANAnAM paJcAzake | cAndrakulInAbhayadevasUribhiH dIpa anukrama [18] Fur & Fonte Y ojanelbraryard. ~73
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) .......... vyAkhyAna [2] .......... mUlaM [18] | gAthA [1...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: | prata sUtrAMka [18] gAthA // 1..|| tIrthakarA hi bhagavantaH puruSottamA eva bhavaMti, anAvasarpiNyAM ca mithilApatikumbharAjasya putrI mallinAnI ekonaviMzatitamajinatvenotpannA tIrtha pravartitavatIti Azcarya (3) 'abhAviyA parisa'tti abhAvitA parSad, bhagavato hi dezanA kadApi niSphalA na bhavati, atra ca samutpannakevalena zrIvardhamAnavAminA prathamasamava-18 saraNa eva dezanA dattA, na ca tayA kasyApi viratipariNAmo jAta ityAzcarya (4) 'kaNhassa'tti kRSNasyanavamavAsudevasya draupadInimisaM aparakavAgamanaM Azcarya, taccaica-purA kila pANDavabhAryayA draupadyA asaMyatattvAnnAradastha abhyutthAnAdi na kRtaM, tena ca ruSTena tasyAH kaSTe pAtanA) ghAtakIkhaNDabharate aparakakarAjadhAnIprabhoH pazcottarasya strIlubdhasya purato rUpavarNanaM kRtaM, tenApi svamitradevena draupadI khagRhaM AnAyitA, itazca pANDavamAtrA kuntyA vijJapitena kRSNena draupadIgaveSaNavyagreNa nAradamukhAdeva sa samAcAro |labdhaH, tataH so'pi ArAdhitasusthitadevatApradattamArgoM dvilakSayojanAyAma lavaNasamudraM atikramya aparakaGkA gataH, tatra ca tarjitapANDavaM padmottaraM narasiMharUpakaraNena vijitya draupadIvacasA jIvantaM muktvA ca draupadyA saha pazcAdvalitaH, valamAnazca zaGkha ApUritavAn, tacchabdaM zrutvA ca tatra biharamAnamunisuvratajinavacanena IS kRSNaM AgataM jJAtvA milanotsukaH kapilavAsudevo'pi jaladhitaTamupetya zaGkha ApUritavAn , tato mitha: zaGkhazabdau milito, tato'syAM avasarpiNyAM kRSNasya aparakaGkAgamanaM Azcarya (5)'avayaraNaM caMdasUrANaM ti yat kauzAmbyAM bhagavataH zrIvardhamAnasvAmino vandanArtha mUlavimAnena sUryAcandramasI uttIrNau tadAzcarya (6) dIpa anukrama [18] kalpa.. -74
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra prata sUtrAMka [18] gAthA ||..|| dIpa anukrama [18] [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM 8 "kalpasUtra"- (mUlaM + vRttiH) vyAkhyAna [2] mUlaM [18] / gAthA [...] pUjya AgamoddhAraka zrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha -adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRttiH: kalpa. subo vyA0 1 // 25 // 'harivaMsakuluppatti'ti sA caivaM kutracinagare kenacidrAjJA vIrakazAlApatibhAryA vanamAlAnAmnI surUpeti svAntaHpure kSitA, sa ca zAlApatistasyA viyogena vikalo jAto, yaM kaJcana pazyati taM vanamAlA vanamAleti jalpayati, evaM ca kautukAkSisairanekairlokaiH parivRtaH pure bhraman vanamAlayA samaM krIDatA rAjJA dRSTaH, tatazcAsmAbhiranucitaM kRtaM iti cintayantau tau dampatI tatkSaNAdvidyutpAtena mRtau harivarSakSetre yugalitvena samutpannau, zAlApatizca to mRtau zrutvA AH pApinoH pApaM lagnaM iti sAvadhAno'bhUt, tato'sau vairAgyAttapastaptvA vyantaro'bhUt vibhaGgajJAnena ca tau dRSTvA cintitavAn aho imI madvairiNI yugalasukhaM anubhUya devau bhavi Syatastata imI durgatI pAtayAmIti vicintya svazaktyA saMkSiptadeho to ihAnItavAn, AnIya ca rAjyaM | dattvA sapta vyasanAni zikSitau tatastau tathAbhUtau narakaM gatau, atha tasya vaMzo harivaMzaH, amra yugalikasyAzrAnayanaM zarIrAyuHsaMkSepaNaM narakagamanaM ceti sarva AzcaryaM (7) 'camaruppAo'tti camarasya asurakumArarAjasya utpAtaH, sa caivaM- pUraNanAmA RSistapastaptvA camarendratayA utpannaH, sa ca navotpannaH ziraHsthaM | saudharmendraM vilokya kopAkrAntaH parighaM gRhItvA zrIvIraM zaraNIkRtya saudharmendrAtmarakSakAMstrAsayan saudharmAvataMsaka vimAnavedikAyAM pAdaM muktvA zakraM AkrozayAmAsa, tato ruSTena zakreNa jAjvalyamAnaM vajraM taM prati muktaM, tato'sau bhIto bhagavatpAdayolInaH, tato jJAtavyatikareNa indreNa sahasA''gatya caturaGgulIprAsaM vajraM gRhItaM, bhagavatprasAdAnmukto'sItyuktvA camaro muktaH, iyaM camarasyordhvagamanaM Azrarya (8) aTThasaya ti ~75~ Azcaryadazakam 20 25 / / 25 / / 28
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ...... vyAkhyAna [2] .......... mUlaM [18] / gAthA [1...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [18] gAthA // 1..|| ekasmin samaye utkRSTAvagAhanAvantaH aSTAdhikazatamitA na sidhyanti, te ca asyAM avasarpiNyAM siddhAH yataH-'vRSabho 1 vRSabhasya sutA99.bharatena vivarjitAca nvnvtiH| aSTau bharatasya sutAH108 zivaM gatA ekasa-18 mayena // 1 // (9) 'asaMjayANaM ti asayaMtA:-asaMyamavantaH ArambhaparigrahamasaktAsteSAM pUjA, |saMyatA eva sarvadA pUjyante, asyAM avasarpiNyAM tu navamadazamajinayorentare asaMyatAnAM api brAhmaNAdInAM pUjA pravRtteti Azcarya (10) . | imAni dazApi AzcaryANi anantakAlAtikrame asyAM avasarpiNyAM jAtAni, evaM ca kAlasAmyAt / / zeSeSvapi caturyu bharateSu paJcasu airavateSu ca prakArAntareNa daza AzcaryANi jJeyAni / atha dazAnAM AzcaryANAM|| tIrthavyakti:-aSTAdhikazatasiddhigamanaM zrIRSabhatIrthe 1 harivaMzotpattiH zItalatIrthe 2 aparakavAgamanaM zrInemitIrthe 3 strItIrthakarI mallitIrthe 4 asaMyatapUjA suvidhijinatIthe 5, zeSANi ca upasarga 1 garbhApahAraINR abhAvitA parSat 3 camarolpAta 4 candrasUryAvataraNalakSaNAni 5 paJca AzcaryANi zrIvIratIrtha, ekaM tAvat Azcarya idaM, aparazca-(nAmaguttassa vA kammassa) nAnA gotraM iti prasiddhaM yatkarma gotrAbhidhAnaM kama-18 tyarthaH tasya, kiMviziSTasya ? ( akkhINassa) akSINasya, sthiteH akSayeNa ( aveiassa) aveditasya, rasasya |aparibhogena (aNijjiNNassa) anirjIrNasya, jIvapradezebhyo'parizaTitasya, idRzasya gotrasya-nIcairgotrasya-18 (udaeNaM ) udayena bhagavAn brAhmaNIkukSI utpanna iti yogH| dIpa anukrama [18] JaMEducatani Fur & Fonte ~76
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra prata sUtrAMka [18] gAthA ||..|| dIpa anukrama [18] [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM 8 "kalpasUtra"- (mUlaM + vRttiH) vyAkhyAna [2] mUlaM [18] / gAthA [...] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRttiHH kalpa. subo vyA0 1 5 // 26 // 4 27 bhavAH taba nIcairgotraM bhagavatA sthUlasaptaviMzatibhavApekSayA tRtIyabhave baddhaM tathAhi - prathamabhave pazcimamahAvidehe zrIvIrassa nayasAranAmA grAmapatiH, sa caikadA kASThanimittaM vanaM gataH, tatra madhyAhe bhojanasamaye sArthabhraSTAn sAdhUn dRSTvA hRSTazcintitavAn- aho me bhAgyaM / yadasmin samaye atithisamAgamaH, tataH paramapramodena sAdhavo'zanapAnA- 18 dibhiH pratilambhitAH, paJcAdbhojanAnantaraM sAdhUna natvA uvAca - calantu mahAbhAgA ! mArga darzayAmi, tato mArge gacchadbhiH sAdhubhiryogyo'yamiti dharmopadezena samyattatvaM prApitaH, ante ca namaskArasmaraNapUrvaM mRtvA dvitIyabhave saudharmadevaloke palyopamAyurdevo jAtaH, tatazyutvA tRttIyabhaye marIcinAmA bharatacakravartiputro jAtaH, sa ca prAptavairAgyaH zrIRSabhadevapArzve pratrajitaH sthavirapArzve ekAdazAGgIM adhItaca, ekadA ca grISmakAle tApAdipIDitazcintitavAn-atiduSkaro'yaM saMyamabhAro mayA nirvAtuM na zakyate gRhe gamanaM ca sarvathA anucitaM iti dhyAtvA'bhinavaM veSaM racitavAn tathAhi - bhramaNAstridaNDaviratAH ahaM tu na tathA iti mama tridaNDaM cihnamastu zramaNA dravyabhAvAbhyAM muNDAH ahaM tu na tatheti mama zirasi cUDA kSuramuNDanaM cAstu tathA zramaNAnAM sarvebhyaH prANAtipAtAdibhyo viratirmama tu sthUlebhyaH sA'stu, zIlasugandhAH sAdhavo nAhaM tatheti mama candanAdivilepanamastu tathA apagatamohAH zramaNAH ahaM tu mohAcchAdita iti me chatrakaM astu, zramaNA anupAnaJcaraNAH mama tu caraNayorupAnad astu, zramaNA niSkaSAyAH ahaM tu sakaSAya iti iti mama kASAyyaM vastraM astu, zramaNAH snAnAdviratAH mama tu parimitajalena snAnaM pAnaM cAstu evaM khabuddhyA ... atha bhagavanta mahAvIrasya bhAvAnAM varNanaM Arabhyate ~77 ~ 20 25 // 26 // 28
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ...... vyAkhyAna [2] .......... mUlaM [18] / gAthA [1...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: | prata sUtrAMka [18] gAthA // 1..|| parivrAjakadharma vikalpitavAn, tatastaM virUpaveSaM vilokya sarve janA dharma pRcchanti tatpurazca sAdhudharma prarUpa-18 yati dezanAzaktyA ca anekAn rAjaputrAdIn pratiyodhya bhagavataH ziSyatayA dadAti bhagavatA sahaiva pya 18viharati, ekadA bhagavAn ayodhyAyAM samavasRtastanna vandanArtha Agatena bharatena pRSTaM-khAmina ! asyAM parSedi ko'pi bharatakSetre'syAM caturvizatikAyAM bhAvijino'sti?, bhagavAnuvAca-bharata! tava putro'yaM marIcinAmA asyAM avasarpiNyAM vIranAmA caturvizastIrthakRt 1 videhe mUkArAjadhAnyAM priyamitranAmA cakrI 2 atraiva bharate prathamo vAsudevazca 3 bhaviSyatIti zrutvA harSito bharato gatvA niH pradakSiNIkRtya marIciM vanditvA|| avadat-bho marIce! yAvanto lAbhAste khayaiva labdhAH, yatastvaM tIrthaMkaro vAsudevazcakrI ca bhaviSyasi, ahaM ica tava pArivAjyaM na vande kiMtu tvaM caramatIrthakaro bhaviSyasIti bande iti punaH punaH stutvA bharataH svasthAnaM gataH, marIcirapi tat zrutvA harSodrekAtripadI AsphoTya nRtyannidaM aghocat-prathamo vAsudevo'haM, mukAyAM cakravatyaham / caramastIrtharAjo'haM, mamAho uttama kulam // 1 // Adyo'haM vAsudevAnAM, pitA me cakrava-| rtinAm / pitAmaho jinendrANAM, mamAho uttama kulam // // 2 // itthaM ca madakaraNena nIcargotraM baddhavAna, yatA-'jAti 1 lAbha 2 kulai,3 zvarya:4 bala 5 rUpa 6 tapaH 7 shrutaiH8| kurvan madaM punastAni, hInAni labhate janaH // 3 // tato bhagavati nirvate prAgvajanAn pratibodhya sAdhUnAM ziSyAn kurvan taiH saha viharati, ekadA |ca glAnIbhUtasya tasya na ko'pi vaiyAvatyaM karoti, tadA sa cintitavAn-aho ete bahuparicitA api para-1 dIpa anukrama [18] JaMEducutane ~78
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) .......... vyAkhyAna R] .......... mUlaM [18] / gAthA [1...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [18] gAthA // 1..|| kalpa.subo-1 kIyA eva nirgrandhAH, tato yadi nIrogo bhavAmi tadaika vaiyAvRtyakaraM ziSyaM karomIti, krameNa ca nIrogozrIvIrastha vyA01 jAtA, ekadA kapilanAmA rAjaputro dezanAM nizamya pratibuddho marIcinA prokto-bho kapila! yAhi sAdhusa-18|27 bhavAH mIpe cAritraM gRhANa, tadA kapilena proktaM-khAmin! bhavaddarzane evaM vrataM grahiyAmi, tadA marIciruvAca-bhora kapila ! zramaNAstridaNDaviratAH ahaM tu tridaNDavAnityAdi sarva kharUpaM kathitaM, tathApi sa bahulakarmA cAriaparAGmukhaH provAca-kiM bhavadarzane sarvathA dharmoM nAsti ?, tadA marIcinA eSa mama yogyaH ziSya iti vicintya uktaM-'kavilA itthaMpi ihayaMpi' kapila ! jainamArge'pi dharmo'sti mama mArge'pi vidyate, tat zrutvA ca kapilastatvAce pravajitA, marIcirapi anena utsUtravacanena koTAkoTisAgarapramANaM saMsAraM upojayAmAsa, yttu| kiraNAvalIkAreNa proktaM 'kavilA itthaMpi ihayaMpIti' vacanaM utsUtramizritamiti, tadutsUtrabhASiNAM niyamAva-18 nantaH saMsAra iti khamatasthApanarasikatayeti jJeyaM, idaM hi tanmataM-utsUtrabhASiNastAvanniyamAvanantaH eva saMsAra syAt, yadi ca idaM marIcivacanamutsUtramityucyate tadA asyApi anantaH saMsAraH prasajyate na cAsI sampa-18 nastadidaM utsUtramizritamiti, taccAyuktaM, utsUtrabhASiNAM ananta eva saMsAra iti niyamAbhAvAt, zrIbhakAgavatyAdiyahugrandhAnusAreNa utsUtrabhASiziromaNerjamAlinilavasyApi parimitabhavatvadarzanAta, na cotsU // 27 // mizratvakathane'pi asya marIcivacanasya utsUtratvaM apagacchati, viSamizritAnasyApi viSatvamevetyalaM 27 dIpa anukrama [18] Fur F ate Man anelbrary.org -79
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) .......... vyAkhyAna [2] .......... mUlaM [18] | gAthA [1...] / pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [18] gAthA // 1..|| prasaGgena, tato'nAlocitatatkarmA caturazItilakSapUrvANi AyuH paripAlya mRtvA caturthe bhave brahmaloke dazasAga-1 rasthitiH suraH saJjAtastatazcyutaH paJcame bhave kollAkasanniveze azItilakSapUrvAyurvipro bhUtvA viSayAsakto niHzUkA prAnte tridaNDIbhUtvA bahu kAlaM saMsAre bhrAntaH,tehi bhavAH sthUlabhavamadhye na gaNyante, tataH para bhave sthUNAyAM nagaryA dvAsasatilakSapUrvAyuH puSpanAmA dvijastridaNDIbhUtvA mRta: sasame bhave saudharma kalpe madhyasthitiH sUro'bhUt , tatazyuto'STame bhave caityasanniveze SaSTilakSapUrvAyuH agnidyoto nAma viprastridaNDI-18 bhUtvA mRto navame bhaye IzAnadevaloke madhyasthitikA suraH, tatazyuto dazame mace mandarasanniveze SaTpaJcAza-1 lakSapUrvAyuragnibhUtinAmA brAmaNaH ante tridaNDIbhUtvA ekAdaze bhave tRtIyakalpe madhyasthitikaH suraH, tatazyuto dvAno bhave zvetAmbyAM nagaryAM catuzcatvAriMzallakSapUrvAyurbhAradAjanAmA viprakhidaNDIbhUtvA mRtvA ayo| vo bhave mAhendrakalpe madhyasthitiH suraH, tatazyutaH kiyatkAlaM saMsAre bhrAntvA caturaze mace rAjagRhe catusliM-18 zallakSapUrvAyuH sthAvaro nAma vipranidaNDIbhUtvA mRtaH paJcadaze bhave brahmaloke madhyasthitiko devaH pokaze bhave|| koTivarSAyurvizvabhUtinAmA yuvarAjaputraH sambhUtimunipAdAnte cAritraM gRhItvA varSasahasraM dustapaM tapastapyamAno mAsopavAsapAraNAyAM mathurAyAM gocaracaryArthaM gataH, tatra ekayA dhenvA tapaHkRzatSAavi pAtitaH, tad dRSTvA ca 81 1 durbhASitenaikenetyAdhupadezamAlAyAM, kavilelyAdeH nirupacarito jainadharme atra tu sopacarita iti malayagiripAdAH, jamAlematAntare NAnantA bhavA uktAH svayaM lokaprakAze dIpa anukrama [18] JaMEducation Fur & Fonte ~80
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 "kalpasUtra"- (mUlaM+vRtti:) .......... vyAkhyAna 2] .......... mUlaM [18] / gAthA [...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: ma prata sUtrAMka [18] gAthA // 1..|| kalpa.subo-pariNayanArtha tatrAgatena vizAkhanandinAnA pitRvyaputreNa hasitaH san kupitastAM dhenuM zRGgayohItvA AkAze zrIvIrasya vyA02 amitavAn, nidAnaM caivaM kRtavAn yadanena ugratapasA bhavAntare bhUyiSThavIryo bhUyAsaM, tato mRtvA sasadaze 27 bhavAH bhave mahAzukre utkRSTasthitiH suraH tatazcyutaH aSTAdaze bhave potanapure khaputrIkAmukasya prajApate rAjJo mRgA-1 // 28 // vatyAH putryAH patnyAzca kukSau caturazItilakSavarSAyustripRSTanAmA vAsudevaH,tatra vAlye'pi prtivaasudevshaaliksse-1|| vinakAriNaM siMha vimuktazastraH karAbhyAM vidAritavAn , krameNa ca vAsudevatvaM prAptaH, ekadA ca zayyApAlaka AdiSTavAn-pardasmAsu nidrANeSu ete gAyanA gIlagAnAnnivAraNIyAH,tena ca gItarasAsaktena vAsudeve nidrANe'pi te na nivAritAH,tataHkSaNAt pratibuddhena vAsudevena AH pApa ! madAjJApAlanAdapi tava gItazravaNaM priyaM labhaskhA tarhi tatphalaM ityuktvA tatkarNayostaptaM vapu kSiptavAn , tena ca karNayoH kIlakaprakSepakAraNaM karmopArjitavAn , evaM 20 ca kRtAnekaduSkarmA tato mRtvA ekonaviMze bhave saptamanarake nArakatayA utpanna:, tato nirgatya zititame bhave|| siMhastato mRtvA ekaviMzatitame bhave caturthanarake, tato nirgatya bahUn bhavAn bhrAntvA dvAviMze bhave manuSyatvaM prApyopArjitazubhakarmA ayoviMze bhave mUkAyAM rAjadhAnyAM dhanaJjayasya rAjJo dhAriNyA devyAH kukSau caturazItilakSapUrvAyuH priyamitranAmA cakravartI babhUva, saca poTilAcAryasamIpe dIkSAM gRhItvA varSakoTiM yAvat pari-1 1 jinabhavAn prAk SaSThe bhave poTTilakumAraH mRtazca sahasrAre'bhUditi samavAye, uktabhavagrahaNaM vinA hi nAnyadbhavagrahaNaM SaSThaM zrUyate bhagavata itye- 8 "28 // 28 // tadeva paSThabhavamahaNatayA vyAkhyAtamisi vAkyArthamanavabudhya yathAruci kathanaM khAdyAnAM na matimatAM mAnya,nahi bhavatayena kalyANakAlisaMgatirucitA dIpa anukrama [18] A janeibrary.org -81
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) .......... vyAkhyAna 2] .......... mUlaM [18] / gAthA [...] / pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [18] gAthA // 1..|| pAlya caturvizatitame bhave mahAzuke devA, tatazcyutaH paJcaviMze bhaye ihaiva bharatakSetre chatrikAyAM nagaryA jitazatrunRpaterbhadrAdevyAH kukSI paJcaviMzativarSalakSAyunandano nAma putraH, sa ca pohilAcAryapAce cAritraM gRhItvA | yAvajIvaM mAsakSapaNeviMzatisthAnakArAdhanena ca tIrthakaranAmakarma nikAcya varSalakSaM cAritraparyAyaM paripAlya || mAsikayA saMlekhanayA mRtvA SaDviMzatisame bhave prANatakalpe puSpottarAvataMsakavimAne viMzatisAgaropamasthi|tiko devo jAtaH, tatazcyutvA tena marIcibhavabaddhena nIcairgotrakarmaNA bhuktazeSeNa saptaviMze bhane brAhmaNakuNDa grAme nagare RSabhadattasya brAhmaNasya devAnandAyAH brAhmaNyAH kukSI utpannA, tataH zakra evaM cintayatiMI (jannaM arahaMtA vA) yat evaM nIcargotrodayena arhanto vA (cakkavaTI vA) cakravartino vA (baladevA vA) caladevA vA ( vAsudevA vA) vAsudevA vA (antakulesuvA) antyA:-zadrAsteSAM kuleSu vA (pantakulesu vA) samAntA-adhamAcArAH teSAM kuleSu vA (tucchakulesu vA) tucchA-alpakuTumbAsteSAM kuleSu vA (daridakulesu vA) daridrA-nirdhanAsteSAM kuleSu vA (kiviNakulesuvA) kRpaNA:-adAtArasteSAM kuleSu vA (bhikkhAgakulesu vA) 10 mikSAkA:-cAraNAdayasteSAM kuleSu vA (mAhaNakulesu vA) brAhmaNAnAM kuleSu vA (AyAiMsu vA) AgatA atItakAle (AyAiMti bA) Agacchanti vartamAnakAle (AyAissaMti vA) AgamiSyanti anAgatakAle (kuJchisi) kukSau (gambhattAe) garbhatayA (cakkamiMsu cA) utpannA vA (vakkamati vA) utpadyante vA (vakkamissaMti vA) utpatsyante vA, paraM (no cevaNaM) naiva (joNIjammaNanikakhamaNeNaM) yonyA yat dIpa anukrama [18] -82
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) .......... vyAkhyAna 2] .......... mUlaM [19] | gAthA [1...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [19] gAthA // 1..|| raNavicAraH kalpa.sayo-IS janmArtha niSkramaNaM tena (nikakharmisu vA) niSkrAntA vA (nikakhamaMti vA) niSkrAmanti vA (nikakhami-nIcagotrevyA02|| saMti vA ) niSkramiSyanti ca, ayamartha yadyapi kadAcit karmodayena AzcaryabhUtastucchAdikuleSu arhadAdInAM vajanma vi. avatAro bhavati paraM janma tu kadAcinna bhUtaM na bhavati na bhaviSyati ca / / (18) // niicgotro||29|| IRL (ayaM ca NaM) ayaM pratyakSaH (samaNe bhagavaM mahAvIre) zramaNo bhagavAna mahAvIraH (jaMbuddIce dIve pAttaH jaMbUdvIpe dvIpe (bhArahe vAse) bharatakSetre (mAhaNakuMDaggAme nayare) brAhmaNakuNDagrAme nagare (usamadattassa mU.18-20 mAhaNassa) RSabhadattasya brAhmaNasya ( koDAlasaguttassa) koDAlasagotrasya (bhAriyAe bhAryAyAH (devANa-| dAe mAhaNIe ) devAnandAyAH brAhmaNyAH (jAlaMdharasagusAe) jAlandharasagotrAyAH (kucchisi ganbhattAe vate) kukSau garbhatayA utpannaH // (10)||(tN jIameyaM ) tasmAt hetoHjItaM etat-AcAra eSa ityarthaH, keSAM ityAha-(tIapaccuppannamaNAgayANaM) atItavartamAnaunAgatAnAM (sakANaM devidANaM devarAyANaM) zakANAM devendrANAM,devarAjAnAM, ko'sau? ityAha-yat (arihaMte bhagavaMte) arhato bhagavataH (tahappagArehiMto.) tathAprakArebhyaH (aMtakalerito) antakalebhyaH (paMtakulehito) prAntakulebhyaH (tucchakulahito) tucchakupAlebhyaH (daridakulehito) daridrakulebhyaH (bhikkhAgakulehito) bhikSAcara kulebhyaH (kiviNakulehiMtakRpaNa-17 kulebhyaH (mAhaNakulehiMto brAhmaNakulebhyazcAdAya (tahappagAresu) tathAprakAreSu (uggakulesu vA) ugrakuleSu vA (bhogakulesu vA ) bhogakuleSu vA (rAyannakulesu vA) rAjanyakuleSu vA (nAyakulesu vA) jJAtakuleSu vA| | 28 dIpa anukrama [19] Fur Frately ... bhagavanta mahAvIrasya garbha-saMharaNa-vRtAnta -83
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 "kalpasUtra"- (mUlaM+vRtti:) .......... vyAkhyAna 2] .......... mUlaM 20] / gAthA [...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: | prata sUtrAMka [20] gAthA // 1..|| (khattiyakulesu vA) kSatriyakuleSu vA (harivaMsakulesu vA) harivaMzakuleSu vA (annayaresu vA ) anyatareSu vA (tahappagAresu) tathAprakAreSu (visuddhajAikulavaMsesu) vizuddhe jAtikule yatra idRzeSu vaMzeSu (jAva rajjasiriM) yAvat rAjyazriyaM (kAremANe) kuvetsu (pAlemANe) pAlayatsu ca (sAhAvittae) mocayituM indrANAM eSaH AcAraH, (taM seyaM khalu mamavi) tataH zreyaH khalu yuktametanmamApi (samaNaM bhagavaM mahAvIra zramaNaM bhagavantaM mahAvIraM ( caramatitthayaraM) caramatIrthakara (puvatitthayaraniddi) pUrvatIrthakarairnirdiSTaM (mAhaNakuMDagAmAo nayarAo) brAhmaNakuNDagrAmAt nagarAt (usamadattassa mAhaNassa) RSabhadattasya brAhmaNasya (bhAriyAe) bhAryAyAH ( devANaMdAe mAhaNIe) devAnandAyAH brAhmaNyAH (jAlaMdharasagottAe) jAlandharasagotrAyAH (kucchio) kukSemadhyAt (khattiakuMDaggAme nayare)kSatriyakuNDagrAme nagare (nAyANaM khattiANaM) jJAtAnAM-zrIRSabhakhAmicaMiyAnAM kSatriyavizeSANAM madhye (siddhatthassa khattiassa) siddhArthasya kSatriyasya ( kAsavaguttasma) kAzyapagotrasya (bhAriyAe) bhAryAyAH (tisalAe ) trizalAyAH (khatti 1 atrAha kazcit yat anena pUrvatIrthakarairmahAvIrasya garbhApahAraH kalyANakatayA pratipAdita iti, tat abhinivezamahimAnameva gamayati, yato'tra mocanArthakena saMharaNenAnvayaH zreyaHzabdasya, pUrvatIrthakara ityAdIni tu zrIvIravibhovizeSaNAni prAganekazaH pratipAditAni, 2 saMharaNArhatAjJApanAya, siddhArthasya nRpatvaM nAnena hanyate, 'rajeNa raTeNa' mityAdhuke ciccA rajja ciccA raha'mityAdyukteH 'sphItamapahAya rAjya'mityuktezca na kalpitA nRpatitA dIpa anukrama [20] JaMEducatani Fur & Fonte M a nelibrary.org -84
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) .......... vyAkhyAna [2] .......... mUlaM 20] / gAthA [1...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: ma kalpa.subo- vyA0 2 prata sUtrAMka [20] gAthA // 1..|| ANIe) kSatriyANyAH (vAsiTThasaguttAe) vAziSTasagotrAyAH (kuJchisi gambhattAe) kukSau garbhatayA saMharaNAde(sAharAvittae) mocayituM, tathA-(je'viNaM se tisalAe khattiANIe ganbhe) yo'pi ca tasyAH triza-zam.21 lAyAH kSatriyANyAH garbha: putrikArUpaH (taMpia NaM devANaMdAe mAhaNIe)taM api devAnandAyAH brAmaNyAH / (jAlaMdharasaguttAe) jAlandharasagotrAyAH (kuJchisi gambhattAe ) kukSau garbhatayA ( sAharAvittae) moca-18 yituM, (tikaTTha) iti kRtvA ( evaM saMpehei) evaM-pUrvoktaM vicArayati (saMhitA) vicArya ca (hariNegamesiM15 harinaigameSinAmakaM (pAittANIAhivaI) padAtikaTakAdhipatiM (devaM saddAveha) devaM AkArayati, (sahAyittA) AkArya (evaM vayAsI) evaM indraH avAdIt // (20) // kiM tadityAha-(evaM khalu devANuppiA !) evaM nizcayena he harinaigameSin ! (na evaM bhUaM) na etadbhUtaM (na evaM bhavvaM ) na etat bhavati (na eaM bhavissa) ma etat bhaviSyati (jannaM arihaMtA vA) yat arhanto vA (cakkavahi vA) cakradharA vA (baladevA vA) baladevA vA (vAsudevA) vAsudevA vA (aMtakulesu vA) antyakuleSu vA (paMtakulesu cA) prAntA:-adhamA-TRI cArAH teSAM kuleSu vA (tucchakulesuvA) tucchA:-alpakuTumbAsteSAM kuleSu vA (daridakulesu vA) daridrA:nirdhanAsteSAM kuleSu vA (kiviNakulesu vA) kRpaNA:-adAtArasteSAM kuleSu vA (bhikkhAgakulesu vA) mikSAkAH-cAraNAdayaH teSAM kuleSu vA (mAhaNakulesu vA) brAhmaNAnAM kuleSu vA (AyAiMsu vA) AgatAH atItakAle (AyAiMti vA) Agacchanti vartamAnakAle (AyAissaMti vA) AgamiSyanti anAgatakAle, dIpa anukrama [20] // 3 For F lutelu -85
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) .......... vyAkhyAna [2] .......... mUlaM [21] | gAthA [1...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: ma prata sUtrAMka [21] gAthA ||1..|| (evaM khalu arahaMtA vA) anena prakAreNa nizcayena arhantovA (cakkavahI vAcakravartinovA (baladevA vA)baladevA vA jinAdyAga(vAsudevAcA vAsudevA vA (uggakulesuvA) zrIRSabheNa ArakSakatayA sthApitAH ugrAH teSAM kuleSu vA (bhogakulesumanaAzcarya vA) gurutayA sthApitAH bhogAH teSAM kuleSu vA (rAiNNakulesu vA )mitrasthAne sthApitA rAjanyAsteSAM kuleSu janmanAvA (khattiyakulesu vA ) prajAlokatayA sthApitAH kSatriyAsteSAM kuleSu vA (harivaMsakulesu vA) pUrvavairisurAnI bhAvaH mU. 21-22 saharivarSakSetrayugalasya vaMzo harivaMzastasya kuleSu vA (aNNayaresu vA ) anyatareSu vA (tahappagAresu) tathAprakAreSu (visukhajAikulavaMsesu) vizuddhe jAtikule yatra ihazeSu vaMzeSu, mAtRpakSo jAtiH pitRpakSaH kulaM (AyAiMsu vA) AgatA vA ( AyAIti vA) Agacchanti vA ( AyAissaMti vA) AgamiSyanti vA, (21) // tarhi bhagavAn kathamutpanna ? ityAha-(asthi puNa esevi bhAve) asti punaH eSo'pi bhavitavyatAnAmapadArthaH ( logaccherayabhUe ) loke AzcaryabhUtaH ( aNaMtAhiM ussappiNIosappiNIhiM / anantAsu utsapiNyavasarpiNISu (vikaMtAhiM ) vyatikrAntAsu satISu (samuppabai) idRzaH kazcidbhAvaH samutpadyate (nAmaIS guttassa vA) nAnA kRtvA gotrasya, arthAt nIcaigAMtranAmakasya veti pakSAntare (kammassa) karmaNaH, kiMvizi Tasya ? (akkhINassa) sthiteH akSayeNa-akSINasya, punaH kiMvi01 ( aveiassa) rasasyAparibhogena - ave. ditasya, punaH kiMvi0 1 (aNijjiNNassa) ata eva anirjIrNasya-AtmapradezebhyaH apRthagbhUtasya (udaerNA udayena kRtvA (janaM arahaMtA vA) yal mIcoMbodayena kratvA bahanto yA (yAvahI vA) cakravartino vA dIpa anukrama [21] kalpa.sa. 786
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) .......... vyAkhyAna 2] .......... mUlaM [22] / gAthA [...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: ma prata sUtrAMka [22] gAthA ||1..|| kalpa.subo- (baladevA vA) baladevA vA (vAsudevA vA) vAsudevA vA (aMtakulesu vA) antyakuleSu vA (paMtakulesu vA zrIvIrAgavyA01prAntakuleSu vA (tucchakulesu vA)tucchakuleSu vA (daridakulesu vA) daridrakuleSu vA (bhikrayAgakulesuvA) bhikSA- manaM saMhara carakuleSu vA (kiviNakulesu vA) kRpaNakuleSu cA (mAhaNakulesu vA) brAhmaNakuleSu vA (AyAiMsucANAcAraH mU. // 31 // AgatA vA (AyAIti cA) Agacchanti vA (AyAissaMti vA ) AgamiSyanti vA ( kuJchisi) kukSau / |23-24 (ganbhattAe ) garbhatayA ( vakarmisu vA) utpannA vA (vakkamaMti vA) utpadyante vA (vakkamissaMti vA) utpatsyante / savA (no ceva Na) paraM naiva (joNIjammaNanikkhamaNeNa) yonimArgeNa janmanimittaM niSkramaNena kRtvA (nikkharmisu vA) niSkrAntA vA (nikkhamaMti vA) niSkAmanti vA (nikvamissaMti vA) niSkramiSyanti vA // (22) / (ayaM |ca NaM) ayaM pratyakSaH (samaNe bhagavaM mahAvIra)zramaNo bhagavAna mahAvIra (jaMbuddIva dIva) jaMbUdvIpe dvIpe (bhArahe vAse) bharatakSetre (mAhaNakuMDaggAme nayare) brAhmaNakuNDagrAme nagare (usabhadattassa mAhaNassa) RSabhadattasya brAhmaNasya (koDAlasaguttassa ) koDAlasagotrasya (bhAriyAe) bhAryAyAH (devANaMdAe mAhaNIe) devAna-II ndAyAH brAhmaNyAH (jAlaMdharasaguttAe ) jAlandharasagotrAyAH (kuJchisi gambhattAe varphate ) kukSI garbhatayA utpannaH // (23) // IS (taM jIameyaM) tasmAt AcAra eSaH (tIapaccuppannamaNAgayANaM) atItavartamAnAnAgatAnAM ( sakANaM // 31 deviMdANaM devarAyANaM) zakrANAM devendrANAM devarAjAnAM (arihaMte bhagavaMte ) arhato bhagavataH (tahappagAre dIpa anukrama [22] eekceseseseperce 28 -877
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) .......... vyAkhyAna [2] .......... mUlaM [24] | gAthA [1...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: | prata garmasaMharaNAdezaH mU. 25 sUtrAMka [24] gAthA |1..|| |hiMto) tathAprakArebhyaH (aMtakulahito) antakulebhyaH ( paMtakulehiMto) prAntakulebhyaH (tucchakule hiMto tucchakulebhyaH (daridakulehito ) daridrakulebhyaH ( kiviNakulehito ) kRpaNakulebhyaH (vaNImagakulehito) | bhikSAcarakulebhyaH (mAhaNakulehito) brAhmaNakulebhyazca (tahappagAresu ) tathAprakAreSu ( uggakulesu vA) | ugrakuleSu vA (bhogakulesu bA) bhogakuleSu vA (rAyannakulesu vA ) rAjanyakuleSu vA (nAyakulesu vA) jJAtakuleSu vA (khattiakulesu vA) kSatriyakuleSu vA (ikkhAgakulesu vA) ikSvAkakuleSu vA (harivaMsakulesu vA) harivaMzakuleSu vA (aNNayaresu vA) anyatareSu vA (tahappagAreSu)tathAprakAreSu (visuddhajAikulaviMsesu) vizuddhajAtikulavaMzeSu (sAharAvittae) mocayituM // (24) // (taM gaccha NaM devANuppie) yasmAt kAraNAt indrANAM eSa AcAra: tasmAtkAraNAt tvaM gaccha devAnupriya ! he hariNaigameSin ! ( samaNaM bhagavaM mahAvIraM) zramaNaM bhagavantaM mahAvIraM (mAhaNakuMDaggAmAo nayarAo) brAhmaNakuNDagrAmAt nagarAt (usabhidattassa mAhaNassa)RSabhadattasya brAhmaNasya (koDAlasaguttassa) koDAlasagotrasya (bhAriyAe) bhAyaryAyAH (devANaMdAe mAhaNIe) devAnandAyAH brAhmaNyAH (jAlaMdharasaguttAe jAlandharasagotrAyAH (kucchio" kukSeH lAtvA (khattiyakuDaggAme nayarekSatriyakuNDagrAme nagare (nAyANaM khattiANaM) jJAnajAtIyAnAM kSatriSyANAM madhye (siddhatthassa khattiassa) siddhArthasya kSatriyasya (kAsavaguttassa) kAzyapagotrasya (bhAriyAe) bhAryAyAH (tisalAe khattiANIe) trizalAyAH kSatriyANyAH ( vAsihasaguttAe ) vAziSThagotrAyAH dIpa anukrama [24] For F lutelu ~88
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) .......... vyAkhyAna 2] .......... mUlaM [25] / gAthA [...] / pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [25] gAthA ||1..|| kalpa.sabo-18(kucchisi gambhattAe ) kukSI garbhatayA ( sAharAhi ) muzca, (je'viya NaM) yo'pi ca (se tisalAe) tesyAH saMharaNaM mU. vyA01trizalAyAH (khattiANIe) kSatriyANyAH (gambhe) garbhaH (taMpiya gaM)taM api (devANaMdAe mAhaNIe) 26 devAnandAyA brAhmaNyA: (jAlaMdharasaguttAe)jAlandharagotrAyAH (kucchisi) kukSau (gambhatsAe) garbhatayA(sAharAhi // 32 // muJca (sAharitA) muktvA (mama eamANatti) mama etAM AjJapti-AjJA (khippAmeba) zIghrameva (pacappiNAhi) i|| 18| pratyarpaya, kArya kRtvA''gatya mayaitat kArya kRtaM iti zIghra nivedaya ityrthH|| (25) // NI (tae NaM se hariNegamesI) tataH sa hariNaigameSI ( pAyattANiyAhibaI deve ) padAtyanIkAdhipatirdeva: (sakeNaM deviMdaNaM) zakreNa devandreNa (devaranA) devarAjena ( evaM vutte samANe) evaM uktaH san (haha) (jAva) yAvatkaraNAta tuddhacittamANaMdie pIimaNe paramasomaNassie harisabasavisappamANa ityAdi sarve vaktavyaM (hiyae) harSapUrNahRdayA, athaivaMvidhaH san hariNaigameSI (karayala) karatalAbhyAM (jAva) yAvatkAraNAt pariggahiyaM dasanahaM sirasAvattaM matthae aMjaliM iti prAgvat vAcyaM (kaTu) tathA mastake aJjaliM kRtvA (jaM devo ANaveitti) yat zakraH AjJApayati ityuttavA (ANAe viNaeNaM vayaNaM paDisuNei) AjJAyA-uktarUpAyA yaracanaM tadvinayena pratizRNoti-aGgIkaroti (paDisuNittA) pratizrutya ca-aGgIkRtya ca (uttarapuracchimaM disi 1 yadA saMharaNasya kalyANakatA tathA indraH svayameva tadakariSyat na padAtyanIkAdhipenAkArayiSyat, sevAprakarSAmilApayuktatvAttasya, janmAdikalyANakavata, kaSabharAjyAbhiSekaH svayaM kRta indreNeti tasya vizeSeNa khAyena kalyANakatA svIkAryo / dIpa anukrama [25] 0393000050 32 // ISONajaneibrary.org ... hariNegameSIdevena kRta bhagavanta mahAvIrasya garbha-saMharaNa 789
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ...... vyAkhyAna [2] .......... mUlaM [26] / gAthA [1...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: | prata sUtrAMka [26] gAthA // 1..|| bhAmaM IzANakoNanAmake digvibhAga ityarthaH tatra (avakamaha ) apakrAmati gacchatItyarthaH (avakamittA) kriyakaraNaM apakramya-gatvA ca (viuviasamugghAeNaM samohaNa) vaikriyasamudghAtena samuddhanti-vaikriyazarIrakaraNA prayatnavizeSa karotItyarthaH ( samohaNittA) prayatnavizeSaM kRtvA (saMkhijjAI joaNAI) saMkhyeyayojanapramANaM (daMDa daNDAkAraM zarIravAhalyaM UdhvoMdhaAyataM jIvapradezakarmapudgalasamUhaM (nissirai )zarIrAdvahiH niSkAsa-ISH yatItyarthaH, tatkurvANastu evaMvidhAna pudgalAn Adatte, (taMjahA) tadyathA-(rayaNANaM) ravAnAM-karketanAdInAM 1 yadyapi ranapudgalA audArikA vaikriyazarIrakaraNe asamarthAH tatra vaikriyavargaNApudgalA eva upayujyante tadapi paranAnAM iva sArapanalA iti jJeyaM (vayarANaM) vajrANAM-hIrakANAM 2 (beliANaM) baiDayoNA-nIlaratnAnAM 3 (lohiakkhANaM) lohitAkSANAM 4 (masAragallANa) masAragallAnAM 5 (haMsagambhANaM) haMsagANAM 6(pulayANaM) pulakAnAM 7(sogaMdhiANaM) saugandhikAnAM 8 (joIrasANaM) jyotIrasAnAM 9 (aMjaNANaM) anjanAnAM 10 (aMjaNapulayANa) aJjanapulakAnAM 11 (jAyakhvANa) jAtarUpANAM 12 (subhagANaM) subhagAnAM 13 ( aMkANaM)| ahAnAM14 (phalihANaM) sphaTikAnAM 15 (rihANaM) riSThAnAM 16 etAH SoDaza ratnajAtayasteSAM ca (ahApAyare) yathAbAdarAna-atyantaM asArAn sthUlAn ityarthaH (puggale)tAn pudgalAn (parisADeha) parityajati, dIpa anukrama [26] 1 bhyA'nyavargaNApudgalAnAmanyavargaNAtvena pariNatesaidArikANyapi vA santu 2 uditavaikriyanAmakarmapudgalAniti zrIharibhadrAdyA AcAryAH Fur FB Fanatec -90
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra prata sUtrAMka [27] gAthA ||..|| dIpa anukrama [27] [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM 8 "kalpasUtra"- (mUlaM + vRttiH) vyAkhyAna [2] mUlaM [27] / gAthA [1...] pUjya AgamoddhAraka zrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha -adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRttiH: kalpa. subo vyA0 1 // 33 // ( parisADitA ) parityajya ( ahAsahume ) yathAsUkSmAn - atyantaM sArAn ityarthaH, tAn ( puggale ) pudgalAn (pariAei) paryAdante-gRhNAtItyarthaH // (26) / (pariyAittA ) paryAdAya-gRhItvA (ducaMpi ) dvitIyavAraM api ( veDaviyasamugdhAeNaM) vaikiyasamudghAtena (samohaNai) samuddhanti pUrvavat prayatnavizeSaM karoti, (samohaNittA) prayatnavizeSaM kRtvA ( uttaraveSaviaM rUvaM ) uttara vaikriyaM bhavadhAraNIyApekSayA anyat ityarthaH IdRzaM rUpaM ( viucara ) vikurvati karoti (viudhittA ) tathA kRtvA ( tAe ) tathA ( ukkiTThAe ) utkRSTayA anyeSAM gatibhyo manoharayA ( turiAe ) tvaritayA-cittautsukyavatyA (cavalAe ) kAya cApalyayuktayA ( caMDAe) caNDayA - atyantatIvrayA ( jayaNAe ) zeSagatijayanazIlayA (uddhaAe ) udbhUtayA - pracaNDa pavanodbhUtadhUmAderiva ( sigdhAe ) ata eva zIghrayA, cheApatti kutracit pAThaH tatra chekayA vighnaparihAradakSaNA, ( divAe ) devayogyayA, idRzyA ( devagaie ) devagatyA ( vIDvayamANe vIivayamANe ) atigacchan 2- adhastAduttaran 2 ( tiriamasaMkhijANaM dIvasamuddANaM ) tiryaga asaMkhyeyAnAM dvIpasamudrANAM ( majjhamajjheNaM ) madhyaMmadhyena - madhyabhAgena ( jeNeva jaMbuddIve dIve) yatraiva jambUdvIpo dvIpaH ( bhArahe vAse) bharatakSetraM ( jeNeva mAhaNakuMDaggAme nayare ) yatraiva brAhmaNakuNDagrAmanagaraM ( jeNeva usabhadattassa mAhaNassa gihe ) yatraiva RSabhadattasya brAhmaNasya gRhaM ( jeNeva devANaMdA mAhaNI ) yatraiva devAnandA brAhmaNI (teNeva 1 vaikriyanirmANayogyAn / 2 vaikriyarUpanirmANAya / 91~ devasya gamanAdi sU. 27 15 20 // 33 // 25 Janelibrary.org
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) .......... vyAkhyAna R] .......... mUlaM [27] / gAthA [1...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: | garbhasaMkrA prata sUtrAMka [27] gAthA // 1..|| 18 uvAgacchada) tatraiva upAgacchati (uvAgacchittA) sapAgatya ca (Aloe) Aloke-darzanamAtre (samaNassa bhagavao mahAvIrassa) zramaNasya bhagavato mahAvIrasya (paNAmaM karei) praNAmaM karoti ( paNAmaM karittA) praNAmaM kRtvA ca (devANaMdAe mAhaNIe) devAnandAyA: brAhmaNyAH ( saparijaNAe) saparivArAyAH (osovarNi) avakhApinInidrA (dalaha) dadAti (dalittA)tAM dattvA ca (asubhe puggale ) azucIn pudgalAn apavitrAnityarthaH (abaharai) apaharati-dUrIkaroti (avaharittA) tathA kRtvA ca (subhe puggale) zubhAna pudgalAn, pavitrapudgalAnityarthaH (pakkhibaha ) prakSipati, (pakvivittA) prakSipya ca ( aNujANau me bhayavaMtikaDu) anujAnAtu-AjJAM dadAtu mahyaM bhagavAn itikRtvA-ityuktvA (samaNaM bhagavaM mahAvIraM) zramaNaM bhaga-18 vantaM mahAvIraM ( avAcAhaM ) vyAvAdhArahitaM (avAbAheNaM) avyAvAdhena-sukhena (digheNaM pahAveNaM) divyena prabhAveNa (karayalasaMpuDeNaM giNhai) karatalasampuTe gRhNAti, na ca tena gRhyamANasyApi garbhasya kAcit pIDA syAt, yaduktaM bhagavatyAM-'prabhU NaM bhaMte ! hariNegamesI sakkadUe isthIgabhaM nahasiraMsi vA romakUvaMsi vA sAhaK 1 praNAmakriyAdarzanena zakastavapAThAbhyupagamakAriNAM cyavanadvayAbhyupagamavato z2aDimamanAnAmatrApi zakrastavAbhyupagamaprasaMgaH 2 'ruhirakalamakANi ya na hayantIti vAkyaM tu viziSTAzucipugalaniSedhakhyApaka, prakSepyadivyapugalApekSayA vA'trAzucipudgalAH / / | 3 prabhuH bhadanta / hariNaigameSI zakradUtaH strIgarbha nakhazirasi vA romakUpe vA moktaM vA niSkAsayituM vA ?, hanta prabhuH, naiva tasya garbhasya | |AvAdhA vA vivAghA vA utpAdayet , chavicchedaM punaH kuryAt / 2 (bhaga0 sU0 186) dIpa anukrama [27] JanEducutoriou re mjanelbrary.org. -92
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 "kalpasUtra"- (mUlaM+vRtti:) .......... vyAkhyAna R] .......... mUlaM [27] / gAthA [1...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [27] gAthA ||1..|| kalpa.subo-18|rittae vA niharittae vA ?, haMtA pabhU, no cevaNaM tassa ganbharase AvAhaM vA vivAhaM vA upAejA, chavicche aM garmaparAvyA02 paNa karijA chavicchevaM-tvakachedana akRtvA garbhasya pravezayituM azakyatvAditi (karayalasaMpaDeNaM giNihattA vRttiH hastatalasampuTe gRhItvA ca (jeNeva khattiyakuNDaggAme nayare) yatraiva kSatriyakuNDagrAmanagaraM (jeNeva siddh||34|| tthassa khattiyassa gihe ) yatraiva siddhArthasya kSatriyasya gRhaM (jeNeva tisalA khattiyANI) yatraiva trizalA kSatriyANI (teNeva uvAgacchai) tatraiva upAgacchati (tisalAe khatiANIe) trizalAyAH kSatriyANyAH 15 (sapariaNAe) parivArasahitAyAH (osovarNi) avaskhApinI nidrA (dalai ) dadAti (dalittA )tAM datvA ca (asubhe puggale avaharai) azubhAn pudgalAn dUrIkaroti (avaharittA) tathA kRtvA (subhe puggale pakkhivai) zubhAna pugalAn prakSipati, (pakkhivittA) prakSipya ca (samaNaM bhagavaM mahAvIraM ) zramaNaM bhaga-IN | vantaM mahAvIraM ( avAbAhaM ) vyAvAdhArahitaM ( abAbAheNaM) avyAbAdhena-sukhena ( diveNaM pahAveNaM) divyena prabhAveNa (tisalAe khattiANIe) trizalAyAH kSatriyANyAH (kucchisi ganbhattAe) kukSau garbhatayA (sAharai) muJcati, atra garbhAzayAt gabhAzaye,garbhAzayAt yonau,yonegarbhAzaye, yoneryonau iti garbhasaMharaNe KIcaturbhaGgI saMbhavati, tatra yonimArgeNa AdAya garbhAzaye muJcatItyayaM tRtIyo bhaGgo'nujJAtaH zeSAzca niSiddhAH // 34 // zrIbhagavaMtIsUtre (je'via NaM se tisalAe khattiANIe gabbhe) yo'pi ca tasyAH trizalAyAH kSatriyANyA: 1 garbhasaMkramasyApi kalyANakatA cet janmamahAdivat svayaM syAt karttavyamidaM, na niyuktaiH kAraNIya, 2-(bhaga0 219 patre sU0 186) dIpa anukrama [27] UaKEducation For F lutelu -93
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra prata sUtrAMka [28] gAthA ||..|| dIpa anukrama [28] [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM 8 "kalpasUtra"- (mUlaM + vRttiH) vyAkhyAna [2] mUla [28] / gAthA [...] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRttiH: garbhaH putrIrUpaH (pia ) garbha (devANaMdAe mAhaNIe) devAnandAyAH brAhmaNyAH (kucchisi ganbhattAe) (kukSiviSaye garbhatayA (sAharai ) muJcati ( sAharittA) muktvA ca ( jAmeva disiM pAunbhUe) yasyAH eva dizaH sakAzAt prAdurbhUtaH - AgataH (tAmeva disiM paDigae) tasyAM evaM dizi pazcAdbhutaH sa deva iti // (27) / (tAe ukkidvAra ) tathA anyeSAM gatibhyo manoharayA (turiAe ) cittautsukyavatyA ( cabalAe ) kAya cApalyayuktayA ( caMDAe ) atyantatItrayA (jayaNAe ) sakalagatijecyA ( uduAe ) UdbhutayA (sigdhAe ) ata eva zIghrayA ( divAe ) devayogyayA (devagaie ) idRzyA devagatyA ( tiriamasaMkhijJANaM ) tiryaga asakhyeyAnAM (dIvasamuddANaM majjhamajjheNaM) dvIpasamudrANAM madhyamadhyena - madhyabhAgena bhUtvA ( joyaNasayasAhastiehiM) yojanalakSapramANAbhiH (viggahe hiM) vIMkhAbhiH - vigrahaiH- padanyAsAntaraiH vIMkhAbhirgatibhiratyarthaH (uppathamANe) Urdhva utpatan 2 ( jeNAmeva sohamme kappe ) yatra sthAne saudharme kalpe ( sohammavarDisae vimANe ) saudharmAvataMsakavimAne (sakkasi sIhAsaNaMsi ) zakranAmani siMhAsane (sakke deviMde devarAyA ) zakro devendraH devarAjosti ( teNAmeva uvAgaccha ) tatraiva sthAne upAgacchati ( uvAgacchittA ) upAgatya ca ( sakassa deviMdassa devaranno ) zakrasya devendrasya devarAjasya ( tamANattiaM khippAmeva ) tAM pUrvoktAM AjJAM zIghrameva ( paJcappi i) pratyarpayati-kRtvA nivedayati sa deva iti // (28) | 947 AjJAtratyarpaNaM sU. 28 10 13
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) .......... vyAkhyAna R] .......... mUlaM [29] / gAthA [1...] / pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: kalpa.subo-IN vyA02 prata sUtrAMka [29] gAthA // 1..|| (teNaM kAleNaM ) tasmin kAle (teNaM samaeNaM) tasmin samaye (samaNe bhagavaM mahAvIre ) zramaNo bhagavAn saMharaNakAmahAvIraH (je se vAsANaM tace mAse) yo'sau varSANAM-varSAkAlasambandhI tRtIyo mAsaH (paMcame pakkhe) paJcamaH | lAdi mU. pakSA, ko'sau ? ityAha-(Asoabahule) AzvinamAsasya kRSNapakSaH (tassa NaM Asoabahulassa) AzvinakRSNapakSasya (terasIpakveNaM) trayodazyAH pakSaH pazcAdharAtrirityarthaH, tasyAM (yAsIi rAIdiehiM vikaMtehi vyazItI ahorAtreSu atikrAnteSu (tesIimassa rAiMdiassa)yazItitamasyAhorAtrasya (aMtarA vahamANassa) antarakAle-rAtrilakSaNe kAle vartamAne (hioNukaMpaeNaM) hitena-vasya indrasya ca hitakAriNA tathA anukampakena-bhagavato bhaktena, anukampAyAzca bhaktivAcitvaM 'AyariaaNukaMpAe gaccho aNukapio mahAbhAgI iti vacanAt, (hariNegamesiNA deveNaM) idRzena hariNaigameSinAmakena devena (sakkavayaNasaMdiuNaM zakravacana-18 saMdiSTena-preSitena (mAhaNakuMDaggAmAo) brAhmaNakuNDagrAmAt ( nayarAo) nagarAt ( usabhadattassa mAhaNassa) RSabhadattasya brAhmaNasya ( koDAlasaguttassa)koDAlasagotrasya (bhAriAe devANaMdAe mAhaNIeRI bhAryAyA devAnandAyAH brAhmaNyAH (jAlaMdharasaguttAe) jAlandharasagotrAyAH (kucchio) kukSitaH (khatti 24 1 mAsapakSAdidarzanena kalyANakatAbhisandhiH satyasandhAzUnyAnAmeva, kutrApi tAdRzastallakSaNasyAzruteH, kiMca-meghakumArAdInAM dIkSAvAvapi tacchuteH, indrAdimahotsavastu nAna gandhato'pi 2 hitAnukampakadevakRtatvena na kalyANakatAyA lezo'pi, kalyANakasya bhaktimAtravihitatvAt 3 AcAryabhaktyA mahAmAgo gaccho bhaktaH (oSa. 127 bhASya) dIpa anukrama [29] JanEducation -95
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) .......... vyAkhyAna [2] .......... mUlaM [29] | gAthA [1...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: | prata sUtrAMka [29] gAthA ||1..|| akuMDaggAme nayare ) kSatriyakuNDagrAme nagare (nAyANaM khattiANaM ) jJAtajAtIyAnAM kSatriyANAM (siddhatthassa saMharaNadakhattiyassa) siddhArthasya kSatriyasya ( kAsavaguttassa) kAzyapagotrasya (bhAriAe tisalAe khattiANIe zAyAM jJAbhAryAyAstrizalAyAH kSatriyANyAH (vAsiTThasaguttAe) vAziSTagotrAyAH (pucarattAvarattakAlasamayaMsi) madhya-ISI natrarya mU. rAtrakAlasamaye (hatthuttarAhiM nakSatteNaM) uttarAphAlgunInakSatre (jogamuvAgaeNaM) candraNa sambandhaM upAgate (avAbAha)pIDArahitaM yathA syAttathA(abAyAheNaM diveNaM pahAveNaM)avyAbAdhena divyaprabhAveNa(kuJchisi gambhattAe sAharie) kukSiviSaye garbhatayA saMhatA-mukta ityarthaH / atra kaverutprekSA-'siddhArthapArthivakulAptagRhapraveze, mauhUrta | mAgamayamAna iva kSaNaM yH|raatriNdivaanyussitvaan bhagavAna hyazIti, vidyAlaye sa caramo jinarATra punAtu // (29) / | (teNaM kAleNaM ) tasmin kAle (teNaM samaeNaM) tasmin samaye ca (samaNe bhagavaM mahAvIre ) zramaNo bhagavAna mahAvIraH (tinnANovagae Avi hutthA ) tribhiAnaiH upagataH-sahitaH abhavat, (sAharijjissAmitti jANai) saMhariSyamANa:-mAM itaH saMhariSyati iti jAnAti, ( sAharijjamANe no jANai) saMhriyamANaH saMharaNasamaye na jAnAti, (sAhariemitti jANai) saMhato'smIti ca jAnAti, nanu saMhriyamANo na jaanaatiiti| kathaM yuktaM?, saMharaNasya asaGkhyasAmayikatvAt bhagavatazca saMharaNakartRdevApekSayA viziSTajJAnavatvAt , ucyate, IS idaM vAkyaM saMharaNasya kauzalajJApakaM, tathA tena saMharaNaM kRtaM bhagavataH yathA bhagavatA jJAtamapi ajJAtamivAbhUta pIDA'bhAvAt , yathA kazcidvadati tvayA mama pAdAsathA kaNTaka uddhRto yathA mayA jJAta eca neti, saukhyAtizaye dIpa anukrama [29] JanEducation -96
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) .......... vyAkhyAna [2] .......... mUlaM [30] / gAthA [1] / pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [30] gAthA kalpa.subovyA02 // 36 // ca satyevaMvidho vyapadezaH siddhAnte'pi dRzyate, tathAhi-'tahiM devA vaMtariA, varataruNIgIavAiaraveNaM / nicaM muhiapamuiyA, gayaMpi kAlaM na yAti // 1 // ityAdi, tathA ca 'sAharijjamANeci jANai' (399 sU0) ityAcArAGgoktena virodho'pi na syAt , iti mantavyam // (30) // (jaM rayaNi ca NaM) yasyAM ca rAtrI (samaNe bhagavaM mahAvIre ) zramaNo bhagavAn mahAvIraH ( devANaMdAe mAhaNIe) devAnandAyAH brAhmaNyAH (jAlaMdharasaguttAe ) jAlaMdharasagotrAyAH ( kucchio ) kukSitaH (tisalAe khattiANIe) trizalAyAH kSatriyANyAH (vAsihasaguttAe ) vAziSTagotrAyAH (kuJchisi ganbhattAe sAharie) kukSI gautayA muktaH (taM rayaNi ca NaM) tasyAM eva rAtrI (sA devANaMdA mAhaNI) sA devAnandA brAhmaNI (sayaNijaMsi) zayyAyAM (muttajAgarA) suptajAgarA (ohIramANI ohIramANI) alpanidrAM kurvatI (ime eyArUve urAle) imAn etadrUpAn prazastAn (jAva cauddasa mahAmumiNe) yAvat caturdaza mahAkhamAn (tisalAe khattiANIe haDe pAsittA NaM paDibuddhA) trizalayA kSatriyANyA hatA iti dRSTvA jAgaritA, (taMjahA) tadyathA (gayavasaha gAhA) 'gayavasaha' iti gAthA'tra vAcyA // (31) // (jaM rayaNi ca NaM) yasyAM ca rAtrI (samaNe bhagavaM mahAvIre) zramaNo bhagavAn mahAvIraH (devANaMdAe mAhaNIe) devAnandAyAH brAhmaNyAH (jAlaMdharasaguttAe) jAlandharasagotrAyAH (kucchio) kukSitaH (tisalAe khattiANIe) trizalAyAH kSatriyANyAH (vAsihasaguttAe) vAziSTasagotrAyAH (kuJchisi ganbha 839999900090930angrass dIpa anukrama [31] -97
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ....... vyAkhyAna [2] ......... mUlaM [33] / gAthA [1] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [33] gAthA tsAe sAharie) kukSau garbhatayA muktaH (taM rayaNiM ca NaM) tasyAM rajanyAM (sA tisaMlA khattiANI) vAsagRhazasA trizalA kSatriyANI (tasi) tasmin (tArisagaMsi) tAdRze-vaktuM azakyasvarUpe mahAbhAgyavatAM yogye yanIyavaNenaM (vAsagharaMsi) vAsagRhe, zayanamandire ityarthaH, kiMviziSTe vAsagRhe ? anbhitarao sacittakamme ) madhye sU. 33 citrakarmaramaNIye, punaH kiMvi0? (bAhirao) bAghabhAge (dumia) sudhAdinA dhavalite (gha4) komalapASANAdinA ghRSTe, ata eva (maDhe) sukomale, punaH kiMvi01-(vicittaulloacilliasale) vicitro-vividhaci-IN kalita ulloka-uparibhAgo yatra tattathA (cillia) dedIpyamAnaH (talaH) adhobhAgo yatra tattathA tataH karmadhAraye vicitrollokacilliatale, punaH kiMvi0 1 (maNirayaNapaNAsiaMdhayAre) maNiratnapraNAzitAndhakAre, puna: kiMvi0 (bahusamatti) atyantaM sama:-aviSamaH paJcavarNamaNiniSaddhatvAt (suvibhattatti) suvibhakkA-vivi|dhasvastikAdiracanAmanohara: evaMvidho (bhUmibhAge) bhUmibhAgo yatra tasmina, punaH kiMvi01 (paMcavannasarasasurahimukapuSphapuMjovayArakalie ) pazcavarNena sarasena surabhiNA 'mukka'tti itastato vikSiptena IdRzena puSpapuJjalakSaNena upacAreNa-pUjayA kalite, punaH kiMci01(kAlAgurutti) kRSNAgaru prasiddhaM (pavarakuMdurukkatti) viziSTa cIDAbhidhAno gandhadravyavizeSaH (turukatti) turuSka-silhakAbhidhAnaM sugandhadravyaM (DajhaMtadhUvatti) dahyamAno dhUpo-dazAGgAdiranekasugandhadravyasaMyogasamudbhUtaH eteSAM vastUnAM sambandhI yo (maghamaghaMtatti) maghamaghAyamAno'patizayena gandhavAn (gaMdhuddhaAbhirAme) udbhUta:-prakaTIbhUtaH evaMvidho yo gandhastenAbhirAme, punaH kiMvi* I dIpa anukrama [35] zalpa.pu. For F lutelu -987
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ....... vyAkhyAna R] ........ mUlaM [33] / gAthA [1] / pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [33] gAthA kalpa.sabo-(sugaMdhavaragaMdhie) sugandhA:-surabhayo ye varagandhA:-pradhAnacUrNAni teSAM gandho yatra tat tathA tasmin , punaHbAsa cyA0 2 kiMvi0 ? (gaMdhavadhibhUe) gandhavartiH-gandhadravyaguTikA tatsadRze'tisugandhe ityarthaH, etAdRze vAsabhavane, athAnIyavarNana kAtiMsi tasmin (tArisagaMsi)tAdRze-vaktuM azakyakharUpe mahAbhAgyavatAM yogye (sayaNijjaMsi)zaya-IN // 37 // nIye, palyake ityarthaH, idaM vizeSyaM, kiMviziSTe?-(sAliMgaNavaTTie) sAliGganavartike-AliGganavartikA nAma zarIrapramANaM dIrgha gaNDopadhAnaM tayA sahite, punaH kiMvi0? (ubhao) ubhytH-shiro'ntpaadaantyoH| HO (pibboaNe) ucchIrSake yatra tattathA tasmin , punaH kiMvi0? (ubhao unnae) yata ubhayata ucchISekayukte ata eva ubhayata unnate, punaH kiMvi0? (majjhe NayagaMbhIre) tata eva madhye mate gambhIre ca, puna: kiMvi01| (gaMgApuliNavAluAuddAlasAlisae) tatra 'uddAla'tti uddAlena-pAdavinyAse adhogamanena gaGgAtaTavAlukAsadRze, ayamarthaH-yathA gaGgApulinavAlukA pAde mukta adho brajati tathA atikomalavAt sa palyako'pIti jJeyaM, punaH kiMvi0?(uvaciatti)parikarmitaM (khomiatti) kSoma-atasImayaM (dugullapaTTatti) dukUlaM-vastraM tasya yaH paTTo-yugalApekSayA ekapaH tena (paDicchanne ) AcchAdite, punaH kiMvi0? (suviraiarayattANe) suSTu / 25 zaviracitaM rajakhANaM-aparibhogAvasthAyAM AcchAdanaM yatra tasmin , punaH kiMvi01 (rasaMsuasaMvuDe) raktAMzu- // 37 / / kena-mazakagRhAbhidhAnena raktavastreNAcchAdite tathA (suramme) atiramaNIye, punaH kiMvi0? (AiNagarUa-8 bUranavaNIatUlatullaphAse) Ajinaka-parikarmitaM carma rUtaM-karpAsapakSma bUro-vanaspativizeSaH navanItaM-mrakSaNaM | 28 dIpa anukrama [35] -99
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) .......... vyAkhyAna [2] ......... mUlaM [33] / gAthA [1] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: | prata sUtrAMka [33] gAthA // 32 // II tUla-arkatUla ebhiH tulpaH-samAnaH sparzo yasya sa tathA tasmin, etadvastuvatkomale ityarthaH, punaH kiMvi. gajasvapnava (sugaMdhavarakusumacunnasayaNovayArakalie) sugandhavaraiH-atisugandhaiH kusumaiH cUrNaiH-vAsAdibhizca yaH zayano- naM sU.33 pacAra:-zayyAsaMskriyA tena kalite, kusumaiH cUrNaizca manohare ityarthaH, (pubbaratAvarattakAlasamayaMsi) madhyarAtrakAlaprastAve ( suttajAgarA ohIramANI ohIramANI) suptajAgarA-alpanidrAM kurvatI 2 (ime eyArUve) imAn etadrUpAn (urAle ) prazastAna (jAva cauddasa mahAmumiNe ) yAvat caturdaza mahAsvamAn (pAsittA gaM paDibunhA ) dRSTvA jAgaritA, (taMjahA) tadyathA-gaya 1 vasaha 2 sIha 3 abhisea 4 dAma 5 sasi 6 diNa-12 pAyaraM 7 sayaM 8 kuMbhaM / paumasara 10 sAgara 11 vimANa-bhavaNa 12 rayaNucaya 13 sihiM ca 14 // 1 // iyaM gAthA| 8sugamA / (tae NaM sA tisalA khattiANI) tataH sA trizalA kSatriyANI (tappaDhamayAe) tatprathamatayA prathamaM ityarthaH imaM svame pazyatIti sambandhaH, atra prathamaM ibhaM pazyatIti yaduktaM tat bahIbhirjinajananIbhista-IIS RthAdRSTatvAt pAThAnukramamaipekSyoktaM, anyathA RSabhamAtA prathamaM vRSabhaM vIramAtA ca siMha dadarzati, atha kIdRzaM ibhaM pazyati ?-(cauhaMtatti ) catvAro dantA yasya sa caturdantastaM, kacit 'taoacauiMta' iti pAThastatra tato jaso-mahAbalavantazcatvAro dantA yasyeti vyAkhyeyaM, punaH kIdRrza ?-( usiatti ) uchita-uttuGgastathA (galiaII 1 evaM paJcakalyANakapATho'pi bAhulyApekSayeti vacastu kalpanonavatvena na mAnaM, yathA''vazyakAdau svamadarzanaviSaye spaSTa ullekhaH 18na tathA paTkalyANakagandho'pi jinavallabhAt prAk, pratyuta paJcAzake zrIvIrasyaiva parigaNitAni paJca kalyANakAni dIpa anukrama [35] JABEducation ... bhagavanta mAtA-trizAlAyA: dRSTa 14 svapnAnAma darzanaM evaM svapnAnAm fala-kathanaM - 100
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ..... vyAkhyAna [2] .......... mUlaM [33] / gAthA [1] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sutrAMka [33] gAthA kalpa.subo-18 vipulajalahara ) galito-varSaNAdanantarakAlabhAvI, sa hi dugdhavarNoM bhavati, evaMvidho yo vipulajaladharo-mahA gajakhamavavyA.2 meghastathA (hAranikaratti) puJjIkRto-muktAhAraH (khIrasAgaratti) dugdhasamudraH (sasaMkakiraNatti) candrakiraNAHNanaM ma.33 18(dagarayatti) jalakaNAH (rayayamahAselapaMDuraM) rajatasya-rUpyasya mahAzailo-mahAn parvato vaitApaH tadvatpANDa, taca ucchritazcAsau pUrvoktasarvavastuvatpANDurazceti karmadhArayaH tatastaM, punaH kIdRzaM?-(samAgayatti)samAgatAgandhalobhena militAH (mahuaratti) madhukarA-bhramarA yatra tAdRzaM yat (sugaMdhatti) viziSTagandhAdhivAsita (dANatti madavAri tena (vAsiati surabhIkRtaM (kavolamUlaM) kapolayomulaM yasya sa tathA taM, tsy| kapolamUlaM dAnavAsitaM asti tadgandhena bhramarA api tatra militAH santIti bhAvaH, punaH kIdRzaM? (devarAyakuMjaravarappamANaM) devarAjo-devendrastasya kuJjaro-hastI tadvat varaM-zAstroktaM pramANaM-dehamAnaM yasya sa tathA taM (picchaha ) prekSate-pazyatIti, idaM kriyApadaM 'ibha ityanena pUrva yojitaM, punaH kIdRzaM ? (sajalaghaNavipulajalaharagajiagaMbhIracArughosa) sajalo-jalapUrNastasya hi dhvanirgambhIro bhavati evaMvidho yo ghano-niviDo vipulajaladharo-mahAmeghastasya yadgArjitaM tadvat gambhIrazcAru:-manoharazca ghoSaH-zabdo yasya sa tathA taM, mahAmeghavat sa gajo garjatIti bhAvaH, (ibhaM) gaja, idaM vizeSyaM, punaH kIdRzaM ? (subhaM) zubha-prazasya, punaH // 38 // kIdRzaM? (sabbalakSaNakayaMvi) sarvalakSaNAnAM kadamba:-samUhastajjAtaM yasya sa tathA taM, punaH kIdRzaM? PRI( baroka) vara:-pradhAna: uru:-vizAlazca, evaMvidhaM hastivaraM prathame khame trizalA pazyatIti 1 // (33) / dIpa anukrama [35] JanEducation Fur & Fonte ~101
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) .......... vyAkhyAna 2] .......... mUlaM [34] / gAthA [...] / pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: varNanaM sa. prata sUtrAMka [34] gAthA ||1..|| (tao puNo) tataH punaH-gajadarzanAnantaraM vRSabhaM pazyatIti sambandhaH, atha kiMviziSTaM vRSabha ! (dhavala-18 kamalapattatti) dhavalAnAM-ujjvalAnAM kamalAnAM yAni patrANi teSAM (payaratti) prakara:-samUhastasmAt (airegatti) atirekA-adhikatarA (svappamaM) rUpaprabhA-rUpakAntiryasya sa tathA taM, punaH kiMvi01(pahAsamudaovahArehiM ) prabhA-kAntistasyAH samudayA-samUhastasya upahArA-vistAraNAni taiH (savvao) sarvato-dazApi dizaH (ceva) nizcayena (dIvayaMta) dIpayantaM-zobhayantaM, punaH kiMvi01 (aisiribharatti) atizayitaH zrIbharaH-zo|bhAsamUhastena kRtA yA (pillaNA) preraNA, utprekSyate tayaiva (visappaMtatti) visarpata-ullasat ata eva (kaMtatti) IS kAntaM-dIptimat tata eva ( sohaMtatti) zobhamAnaM ( cAru)manoharaM (kakuhaM ) kakudaM-skandho yasya sa tathA taM, 18 apamartha:-yadyapi skandha unnatasvAt khayameva ullasati tathApi atizrIbharapreraNayeva ullasatItyutprekSyate, puna: kivi01(taNusuddhasukumAlatti) tanUni-sUkSmANi zuddhAni-nirmalAni sukumAlAni IzAni yAni (lomatti) romANi teSAM (NiddhachaviM) ligdhA-sasnehA na tu rUkSA chavi:-kAntiryasya sa tathA taM, punaH kiMvi01 (thira-11 subaddhatti) sthiraM-dRDhaM ata eva subaddhaM (maMsalovacia)mAMsayuktaM ata eva 'uvaciya'tti puSTaM (ladvatti)laSTaM-pradhAnaM (suvibhattatti) suvibhaktaM yathAsthAnasthitasarvAvayavaM, IdRzaM (suMdaraMga) sundaraM ahaM yasya sa tathA taM, (picchaha) sA trizalA prekSate idaM kriyApadaM, punaH kiMvi01 (ghaNavadRtti) ghane-nicite vRtte-ghartule (laTTaukkihatti) laSTAtpradhAnAdapi utkRSTa atipradhAne ityarthaH (tuppaggatti ) mrakSitAne(tikkhasiMga) tIkSNe IdRze zRGge yasya sa tathA dIpa anukrama [36] Furniste AFennaiUse Cily ~102
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) .......... vyAkhyAna 2] .......... mUlaM [35] / gAthA [...] / pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [35] gAthA ||1..|| kalpa.sabo-18|taM, punaH kiMvi.?(daMta) dAntaM-akaraM (sivaM) upadrabaharaM, puna: kiMvi01 (samANasohaMtasuddhadaMta) samAnA:- siMhasvapnavavyA02 tulyapramANAH ata eva zobhamAnAH zvetA nirdoSA vA dantA yasya sa tathA taM, puna: kiMvi0? (amiaguNama- rNanaM sU. 35 galamuhaM ) amitA guNA yebhya evaMvidhAni yAni maGgalAni teSAM mukhaM-dvAraM AgamanakAraNamityarthaH 2. // (34) // (tao puNo) tataH punarvRSabhadarzanAnantaraM sA trizalA siMha pazyati, atha kiMviziSTaM siMhaM ? ( hAranikarakhIrasAgarasasaMkakiraNadagarayarayayamahAselapaMDurataraM ) hAranikarakSIrasAgarazazAGkakiraNadakarajorajatamahAzai-1 lA:-pUrva vyAkhyAtAstadvatpANDuraM-ujjvalaM, punaH kiMvi0 ? (ramaNijjapicchaNijja) ramaNIyaM-manohara ata eva prekSaNIyaM-draSTuM yogyaM, punaH kiMvi01 (thiralaTTatti ) sthirau-dRDhau-ata eva laSTau-pradhAnau (patti ) prakoSTI-kalAcike 'pauMcA' iti lokaprasiddhau hastAvayavau yasya sa tathA taM, punaH kiMvi01(vatti) vRttAH-18 vartulAH (pIvaratti) pIvarA:-puSTAH (susiliTTatti) muzliSTA-anyo'nyaM antararahitAH ata eva (visiTTatti viziSTAH-pradhAnAH(tikkhatti) tIkSNA evaMvidhA yAH(dAdA) daMSTAstAbhiH (viDaMviamuha) viDambitaM ko'rthe ?-alakakRtaM, mukhaM yasya sa tathA taM, tato vizeSaNakarmadhArayaH, punaH kiMvi0 1 (parikammiatti) parikarmi- 25 tAviva parikarmitI (jaccakamalakomalatti)jAtyaM-uttamajAtisambhavaM yatkamalaM sadbat komalau, tathA (pmaann-18||39|| sobhaMtasi) yathoktamAnena zobhamAnI tathA (laTTauTuM) laSTI-pradhAnI evaMvidhau oSThau yasya sa tathA taM, punaH kivi0 ? (rattuppalapattatti) raktotpalaM-raktakamalaM tasya yat patraM tadvat ( mauasukumAlatAlutti) mRdusukumAlaM|| 28 dIpa anukrama [37] JanEducation ~103
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) .......... vyAkhyAna [2] .......... mUlaM [35] | gAthA [1...] - pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [35] gAthA ||1..|| tAla, tathA (nillAliaggajIha nirlolitA-lapalapAyamAnA ayyA-pradhAnA jihvA yasya, ko'rthaH 1-ukta-18siMhasvapnavasAkharUpaM tAlu uktarUpA jihvA ca vicate yasya sa tathA taM, punaH kivi0? (mUsAgayapavarakaNagatAviaAvattA- ma.35 tabadRtti) mUSA-mRnmayabhAjanaM yatra suvarNakAreNa suvarNa prakSipya gAlyate, tasyAM sthitaM tApitaM AvatoyamAkAna-pradakSiNaM bhramat evaMvidhaM yat pravarakanakaM tadvat vRtte (taDivimalasarisanayaNaM) vimalA yA taDita-vidyata tatsadRze nayane-locane yasya sa tathA taM, puna: kiMviziSTaM ? (visAlapIvaravaroru) vizAlo-vistINoM pIvarau-puSTau varI-pradhAnau urU yasya sa tathA taM, punaH kiMvi01(paDipunnavimalakhaMgha) pratipUrNa:-anyUnaH vimalazca skandhoM yasya sa tathA taM, puna: kiMvi0? (miubisayatti) mRdani-sukamArANi vizadAni-dhavalAni (sahamatti) sUkSmANi (lakkhaNapasatyatti) prazastalakSaNAni (vicchiNNatti) vistIrNAni-dIrghANi (kesarADovasohiaM) kesarANi-skandhasambadhiromANi teSAM ATopa-uddhRtatvaM tena zobhitaM, puna: kiMci.? (usiasunimmiasujAyatti) ucchritaM-unnataM sunirmitaM-kuNDalIkRtaM sujAtaM-sazobha yathA syAttathA (apphoDialaMgUla) Aspho-18 TitaM lAla-pucchaM yena sa tathA taM, tena pUrva lADUlaM Asphovya pazcAt kuNDalIkRtamiti bhAvaH, punaH kiMvi0 ? (somaM) saumya-manasA akrUra ( somAgAraM) saumyAkAra-sundarAkRtimityarthaH, punaH kiMdhi0 ? (lIlAyaMta) savilAsagati, puna: kiMvi01 (nahayalAo uvayamANaM) AkAzatalAt avapatantaM-adhastAduttarantaM, tatazca (niyagavayaNamaivayaMtInijakavadanamainupravizantaM (picchaha sA)prekSatesA trizalA, punaH kiMvi0 (gADhatikkhagga-1 dIpa anukrama [37] .. Fur FB Fanatec INEnjaneibrary.org ~ 104
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 "kalpasUtra"- (mUlaM+vRtti:) .......... vyAkhyAna R] .......... mUlaM [36] / gAthA [1...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [36] gAthA ||1..|| kalpa.sapo-18naha) gAI-atyantaM tIkSNAni agrANi yeSAM evaMvidhA nakhA yasya sa tathA taM (sI) kesariNaM iti vizeSya, 3 vyApunA kiMvi0 (cayaNasiritti) vadanasya zrI:-zobhA tadartha (pallavapattatti) pallavavat prasAritA(cArujIha) mano-ASekavarNana harA jihvA yena sa tathA taM 3 // (35) // // 40 // I (tao puNo) tataH puna:-siMhadarzanAnantaraM (punnacaMdavayaNA) pUrNacandravadanA trizalA bhagavatIM zriyaM-zrIde-IN vatAM pazyatIti yojanA, atha kiMviziSThAM tAM? (uccAgayaThANalaTThasaMThiaM) ucco yogaH-parvato himavAn tatra jAtaM uccAgaja evaMvidhaM laSTa-pradhAnaM yat sthAnaM-kamalalakSaNaM tatra saMsthitAM, tacaiva-ekazatayojano100cco dvAdazakalAdhikadvipazcAzadyojanottarayojanasahasra 105212 pRthulaH varNamayo himavannAmA parvataH, tadupari ca dazayojanAvagADhaH paJcazatayojanapRthulaH sahasra1000yojanadIpoM vajramayatalabhAgaH padmaidanAmA hRdaH, tasya madhyabhAge jalAt krozadvayocaM,ekayojanapRthulaM ekayojanadI, nIlaratnamayadazayojananAlaM bajramayamUlaM riSTa-16 ratnamayakandaM raktakanakamayabAhyapatraM kanakamayamadhyapatraM evaMvidhaM ekaM kamalaM, tasmin kamale ca krozakyapRthulA kozadvapadIrghA, ekakrozocA raktasuvarNamayakesarAvirAjitA evaMvidhA kanakamayI karNikA, tasyA madhye ca bhghe||kroshpthulN ekakrozadIrgha kiMcidUnakakrozocaM,zrIdevIbhavanaM, tasya ca trINi dvArANi pazcazatadhanurucAni, tada dhamAnapRthulAni pUrvadakSiNottaradikasthitAni, atha tasya bhavanasya madhyabhAge sArdhazatadyadhanurmitA ratnamayI // 4 // | vedikA, tadupari ca zrIdevIyogyA zayyA, atha tasmAnmukhyakamalAtparitazca zrIdevyA AbharaNabhRtAni valayA-1 dIpa anukrama [38] U090 28 ~105
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) .......... vyAkhyAna [2] .......... mUlaM [36] | gAthA [1...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [36] gAthA ||1..|| kArANi pUrvoktamAnAdardhamAnocatvadIrghatvapRthutvAni aSTottarazatakamalAni, evaM sarveSvapi valayeSu krameNArdhA- valayapUri mAnatvaM jJeyaM, iti prathamaM valayam , dvitIyavalaye vAyavyezAnottaradikSu catuHsahasrasAmAnikadevAnAM catuHsahasrI vAravarNanaM | kamalAnAM, pUrvadizi catvAri mahattarAkamalAni, AgneyyAM gurusthAnIyaryAbhyantaraparSadevAnAM aSTasahasrakamalAni, |sU. 36 dakSiNadizi mitrasthAnIyamadhyamaparSaddevAnAM dazasahasrakamalAni, nairRtyAM kiGkarasthAnIyavAhyaparSadevAnAM dvAdazasahasrakamalAni, pazcimAyAM ca hasti 1 turaGgama 2 ratha 3 padAti 4 mahiSa 5 gandharva 6 nATya 7 rUpasaptakaTakanAyakAnAM sapta kamalAni, iti dvitIyaM valayam, tatastRtIye valaye tAvatAM aGgarakSakadevAnAM SoDazasahasrakamalAni, iti tRtIyam valayaM, atha caturthe valaye abhyantarAbhiyogikadevAnAM dvAtriMzallakSakamalAni, pazcame valaye madhyamAbhiyogikadevAnAM catvAriMzallakSakamalAni, SaSThe valaye bAhyAbhiyogikadevAnAM aSTacatvAriMzalla-18 kSakamalAni, sarvasaMkhyayA ca mUlakamalena saha ekA koTivizatirlakSAH paJcAzat sahasrAH zatamekaM viMzatizca / 12050120 kamalAnAmiti / atha evaMvidhaM yatkamalalakSaNaM sthAnaM tatra sthitAM, punaH kiMvi01 (pasattharUvaM) prazastarUpAM-manohararUpAM ityarthaH, punaH kiMvi01 (supaihiatti) supratiSThitau-samyaktayA sthApitau yau(kaNagamayakummatti) kanakamayakacchapI tayoH (sarisovamANacalaNaM) sahazaM-yuktaM upamAnaM yayoH evaMvidhau caraNI yasyAH sA tathA tAM, punaH kiMvi01 (accunnayatti) atyunnataM tathA (pINatti) pInaM-puSTaM yat aGguSThAdi agaM, tatra sthitAH (rahA) raJjitA iva, ayamartha:-zrIdevyAH khayameva nakhAstathA raktAH santi yathA utprekSyante dIpa anukrama [38] JanEducation pa msanelibrary.org - 106
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) .......... vyAkhyAna 2] .......... mUlaM [36] | gAthA [...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRttiH: vyA02 prata sUtrAMka [36] gAthA ||1..|| kalpa.subo- lAkSAdinA raJjitA iva (maMsalauvaciatti) mAMsayuktAH tata eva upacitAH-puSTAH (taNutaMvaNiddhanaha) tanavaH- zrIdevIva sUkSmAH na tu sthUlAH tAmrA-aruNAH,snigdhAH-arukSA,nakhA yasyAH sA tathA tAM, puna: kiMvi0? (kamala- naM mU.36 | palAsasukumAlaMkaracaraNaM) kamalasya palAzAni-patrANi tadvat sukumAlaM karacaraNaM yasyAH sA tathA tAM (komalavaraMguli) komalA ata eva varA:-zreSThAH aGgulayo yasyAH sA tathA tAM, tato vizeSaNasamAsaH, punaH kiMci.? (kuruviMdAvattatti) kuruvindAvarta-AvarttavizeSa AbharaNavizeSo vA tena zobhite (vaDANupuvatti) vRttAnupUrve, IST ko'rthaH-pUrva bahusthUle tataH stokaM stokaM sthUle karikaravat (jaMgha) IdRze jo yasyAH sA tathA tAM, punaH kiMvi0113 (nigUDhajANuM) nigUDhe-gupte jAnunI yasyAH sA tathA tAM, puna: kiMvi01 (gayavarakarasarisapIvarosa~) gajavarogajendrastasya kara:-zuNDA tatsadRze pIvare-puSTe urU yasyAH sA tathA tAM, uruzabdena loke 'sAthala' ityucyate, punaH kiMvi0? (cAmIkararaiamehalAjuttaM ) suvarNaracitA-suvarNamayI ityarthaH evaMvidhA yA mekhalA tayA yuktaM, kAata eva (kaMtavicchinnasoNica) manoharaM vistIrNa zroNicakra-kaTitaTa yasyAH sA tathA tAM, punaH kiNvi01| (jaccaMjaNatti) jAtyAJjanaM-marditaM tailAdinA aJjanaM (bhamarajalayapayaratti) bhramarANAM-prasiddhAnAM jaladAnAM ca- 25 meghAnAM yA prakara:-samUhaH tatsamAnavarNatayA jAtyAJjanabhramarajaladaprakara iva (ujuasamasaMhiatti) RjukAIS pradhvarA ata eva samA-aviSamA saMhitA-nirantarA.(taNuaAhajvalaDahati)tanukA-sUkSmA AdeyA-subhagA, |laTabhA-vilAsamanoharA (sukumAlamauatti) sukumAlebhyaH-zirISapuSpAdivastubhyo'pi mRdukA tata eva (rama-11 28 dIpa anukrama [38] SIaneloraryana ~107
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) .......... vyAkhyAna [2] .......... mUlaM [36] | gAthA [1...] / pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [36] gAthA ||1. // NijjaromarAI) ramaNIyA romarAjiryasyAH sA tathA tAM, punaH kiMci? (nAbhimaMDalasuMdaravisAlapasatthajaghaNaM zrIdevIvanAbhimaNDalena sundaraM vizAlaM-vistIrNa prazastaM-lakSaNopetaM evaMvidhaM jaghanaM-agretanakavyadhobhAgo yasyAH sAtathA naM .36 tAM, punaH kiMvi0 1 (karayalamAiatti) karatalameyo-muSTigrAhya ityarthaH (pasatthativaliatti) prazastA trivaliH-IS tino balyo rekhA yatraivaMvidho (majjhaM) madhyabhAga-udaralakSaNo yasyAH sA tathA tAM, punaH kiMvi0 ? (nANAmaNikaNagarayaNatti) nAnAjAtIyA maNayA-candrakAntaprabhRtayaH, kanaka-pItavarNa suvarNa,ratnAni-vaiDUryaprabhRtIni (vimalamahAtavaNijatti ) vimalaM-nirmalaM, mahat-mahAjAtIyaM evaMvidhaM tapanIyaM-raktavarNa suvarNa, etatsambandhIni yAni (AbharaNabhUsaNatti) AbharaNAni-aGgaparidheyAni aveyakakaGkaNAdIni, bhUSaNAni-upAGgaparidheyAni mudrikAdIni taiH (virAiamaMguvaMgi) virAjitAni aGgAni-ziraHprabhRtIni upAGgAni-aGgulyAdIni, yasyAH sA tathA tAM, ko'rtha:-AbharaNaiH zrIdevyA aGgAni bhUSitAni santi bhUSaNaizca upAdAnIti, punaH kiMvi0 (hAravirAyaMtattiAhA reNa-mauktikAdimAlayA virAjat-zobhamAnaM (kuMdamAlapariNatti) kundAdipuSpamAlayA pariNa -vyAsaM (jalazijaliMtatti) jAjvalyamAnaM-dedIpyamAnaM evaMvidhaM yat (thaNajualavimalakalasaM) stanayugalaM, tadeva sadRzAkAratayA vimalI kalazau yasyAH sA tathA tAM, anena ca abhedarUpakAlaMkAreNa kanakakalazavat pInI-kaThinI vRttI / zrIdevyAH stanau barote ityarthaH sUcitaH, punaH kiMvi0 ?(Aiapattiatti) AyuktAbhiH-yathAsthAnasthApitAbhiH | patrikAbhi:-marakatapatraH 'pAnAM' itilokaprasiddhaiH (vibhUsieNaM) vibhUSitena alaGkRtena (subhagajAlujja-18 14 dIpa anukrama [38] Pasasses Fur & Fonte ~ 108
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) .......... vyAkhyAna 2] .......... mUlaM [36] | gAthA [...] / pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [36] gAthA ||1..|| kalpa.suyo-zAleNaMsubhagAni-dRSTisukhakarANi yAni jAlAni-muktAgucchAni,taiH ujjvalena, evaMvidhana (musAkalAvae-zrIdevIvavyA02 Na) muktAkalApakena-mauktikahAreNa zobhitAM, anna zobhitAM itipadaM sUtre anuktaM api adhyAhArya, evaM agraNenaM mU.36 // 42 // vizeSaNadaye'pi, punaH kiMvi01 (urasthadINAramAlaviraieNaM) uraHsthayA-hRdayasthitayA, dInAramAlayA-sIvaKINikamAlayA virAjitena (kaMThamaNisuttaeNaM) kaNThamaNisUtrakena ca-kaNThastharatnamayadavarakeNa, zobhitAM iti| pUrvavat, punaH kiMvi0? ( kuMDalajualullasaMtaaMsovasattasobhaMtasappameNaM ) tatra IdRzena zobhAguNasamudayenakAntiguNaprArabhAreNa zobhitAM iti yojanA, atha kIdRzena zobhAguNasamudayena ?, atra 'aMsovasatta' itipadaM prAka yojyaM tataH 'aMsovasatta'tti aMsayoH-skandhayoH, upasaktaM-lagnaM, yat kuNDalayoyugalaM tasya 'ullasaM. ta'tti-ullasantI sobhaMta 'tti-zobhamAnA ata eva 'satti satI-samIcInA 'pabha 'si prabhA-kAntiryasmin evaMvidhena (sobhAguNasamudaeNaM) zobhAguNasamudayena, punaH kIdRzena zo ? (ANaNakuDaMthieNaM) Ananasya-mukhasya kauTumbikeneva, yathA rAjA kauTumbikaiH-sevakaiH zobhate evaM zrIdevyA AnanaM tena zobhAguNasamudayeneti bhAvaH, atra 'ullasaMta'tti 'sobhante'tyAdIni zobhAguNasamudayasya vizeSaNAni 'aMsovasatte'ti ca kuNDalayugalavizeSaNaM, nanu tarhi prabhAguNasamudayavizeSaNayormadhye kuNDalayugalavizeSaNaM kathaM nyastaM ? tathA // 42 // 'aMsovasatte' tyasya kuNDalayugalAt paranipAtazca kathaM? aMsovasattakuMDalajuyalullasaMteti pAThaH kathaM na kRta iti / ce, ucyate, prAkRtatvAt anyavizeSaNamadhye'pyanyavizeSaNAvatAro vizeSaNasya paranipAtazca bhavati, evaM dIpa anukrama [38] 25 28 JanEducation Fur F ate ~109
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) .......... vyAkhyAna [2] .......... mUlaM [36] | gAthA [1...] - pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [36] gAthA ||1..|| sarvatra vizeSaNaparanipAte hetu yaH, punaH kiMviziSTAM zrIdevatAM ?-- kamalAmalavisAlaramaNijjaloarNi) zrIdevyakamalavat amale-nirmale vizAle-vistIrNe,ramaNIye-manohare ca locane,yasyAH sA tathA tAM, puna: kiMvi0 ?- bhiSekA (kamalapajjalaMtakaragahiasi) tatra pUrvavat prAkRtatvAt vizeSaNasya paranipAtaH, tataH prajvalantI-dedIpyamAnI yo karau-hastau tAbhyAM gRhIte ye kamale tAbhyAM (mukkatoyaM ) muktaM-kSarattoyaM-makarandarUpaM jalaM.yasyAH sA tathA tA, ayamartha:-zrIdevyA tAvad dvayoH karayoH pratyekaM kamalaM gRhItamasti, tasmAca makarandavindavaH zravantIti, punaH kiMvi0? (lIlAvAyatti) lIlayA na tu praskhedApanodAya prakhedasya divyazarIreSvabhAvAt, lIlayA vAyatti-bAtodIraNArtha (kayapakvaeNa) kRntaH-avadhUto. yaH pakSakA-tAlavRntaM . tena zobhitAM, atrApi zobhitA iti padaM adhyAhArya, punaH kiMvi01-(suvisadatti)muvizada:-suvivikto,na punarjaTAjUTavat parasparasaMlagnaH (kasiNatti) kRSNa:-zyAmavaNeH ( ghaNatti) ghana:-aviralo na tu madhye madhye riktaH ( sahatti ) sUkSmo na tu zUkararomavatsthUlaH (lavaMtatti ) lambamAnaH (kesahatthaM) kezahasto benniysyaaH| sA tathA tAM, puna: kiMvi0-(paumaddahakamalavAsiNi) padmavahastha yatkamalaM pUrvoktakharUpaM tatra zanivasantI (siriM) zriya-zrIdevatAM, idaM vizeSya, punaH kiMvi01-(bhagavaI) bhagavatI-aizvayodiyutAM / (picchada) prekSate idaM kriyApadaM, punaH kiMvi0-(himavaMtaselasihare) himavannAmA parvatastasya zikhare || dIpa anukrama [38] kalpa.su.8 ~110
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) .......... vyAkhyAna [2] .......... mUlaM [36] | gAthA [1...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: kalpa.subovyA02 prata sUtrAMka [36] gAthA ||1..|| (disAgaiMdorupIvaratti) diggajendrAH-airAvaNAdayaH taiH urupIvaraiH-dIrdheH puSTaizca evaMvidhaiH (karAbhisiccamANi) | karaiH-zuNDAbhiH kRtvA abhiSicyamAnAM-lapyamAnAm 4 // (36) // // 43 // dIpa anukrama [38] REASBPSereal SARANDRARARARAANANARARARASARANA iti mahopAdhyAyazrIkIrtivijayagaNiziSyopAdhyAyazrIvinayavijayagaNiviracitAyAM kalpasubodhikAyAM dvitIyaH kSaNaH samAptaH / granthAnam // 741 / dvayorvyAkhyAnayoH granthAnam // 1406 / / REPSepteaserseaseRsURGERSEREERIESeRcerseaseseerleasepesepsite REPREnternel // 43 Fur & Fonte dvitIyaM vyAkhyAnaM samAptaM ~111
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) .......... vyAkhyAna [3] .......... mUlaM [37] / gAthA [1...] / pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: // atha tRtIyaM vyAkhyAnaM prArabhyate // 5 puSpadAma sa,37 prata sUtrAMka [37] gAthA ||1..|| dIpa anukrama [39] (tao puNo) tataH punarnabhastalAdevapatad dAma puSpamAlyaM trizalA paJcame khame pazyati iti yojanA, atha kiMviziSTaM puSpadAma?-(sarasatti) sarasAni-sadyaskAni(kusumatti) kusumAni-puSpANi yeSu evaMvidhAni yAni | ISI(maMdAradAmatti) mandAradAmAni-kalpavRkSamAlyAni taiH (ramaNijabhUaM) ramaNIyabhUtaM-atimanoharamityarthaH punaH kiMvi01-(caMpagAsogatti) campakaH pratItaH,azoko'pi pratItaH,tathA (punnAganAgapiyaMgusirisatti) punnAganAgapriyaGguzirISAH vRkSavizeSAH tathA (muggaratti) mudgaraH pratIta(malliAjAijUhiatti)mallikAjAtiyUthikAvallIvizeSAH pratItAH (aMkollatti) aGkolla' pratItaH (kojakoriTatti) kojakoraNTau api vRkSavizeSI (pattadamaNayatti) damanakapatrANi tathA(navamAliatti)navamAlikA latAvizeSaH(vaulatti) baula sirI iti nAmA bakulavRkSavizeSaH (tilayatti) tilakanAmA vRkSavizeSaH (vAsaMtiatti) vAsantikA'pi latAvizeSaH (paummuppalatti padmAni-sUryavikAzikamalAni, utpalAni-candravikAzikamalAni. (pADalakuMdAimutsatti) pATalakundAtimuktAH vRkSavizeSAH (sahakAratti) sahakAraH pratItaH, eteSAM campakAzokAdInAM sahakArAntAnAM kusumAnAM-puSpANAM (surabhigaMdhi) surabhiH-ghrANatarpaNo gandho yatra tattathA, puna: kiMvi0?-(aNuvamamaNohareNaM gaMgheNaM) anupamo JaMEducutane For F lutelu vyAkhyAnaM Arabhyate ... bhagavanta mahAvIrasya cyavana-avasare mAtA-trizAlAyA: dRSTa: 14 svapnAnAm varNanaM vartate ~ 112
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) .......... vyAkhyAna [3] .......... mUlaM [35] | gAthA [1...] / pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [35] gAthA ||1..|| kalpa,sayo-ya upamAnarahitaH advitIya itiyAvat manoharazca-cittAlAdakaH evaMvidhena gandhena (dasa disAovi vAsavyA3 yaMtaM) dazApi dizaH vAsayat-surabhIkurvat, punaH kiMvi0? (sabouasurabhikusumamalladhavalatti) sarvarnukaM yatra . 37 surabhi-sugandhaM puSpamAlyaM tena dhavalaM, ayamarthaH-SaNNAM api RtUnAM sambandhinyaH puSpamAlAstatra dAmani 15 // 44 vartante iti, tathA (vilasaMtatti) dIpyamAnA ata eva (kaMtatti) kAntA-manoharA ye (bahuvannabhatticitta) bhvogaa| varNA-raktapItAdayasteSAM "bhatti'tti-racanA tayA citraM-AzcaryakAri athavA citrayuktaM iva, talaba vizeSaNadayastha karmadhArayaH kartavyaH, anena ca vizeSaNena tantra puSpadAmani bhUyAna dhavala evaM varNoM vartate stokastokAca anye'pi varNA vartante ityarthaH sUcitaH, punaH kiMvi01-(chappayamahuaribhamaragaNagumagumAyaMtanilitaguMjaMtadesabhArga) avApi vizeSaNasya paranipAso gumagumAyamAno-madhuraM zabdaM kurvan anyasthAnAt Agatya tatra dAmani // 1 layaM prApnuvan-avyaktaM zabdavizeSa kurvan evaMvidho yaH SaTpada1madhukarIrabhramarANAM-bhramarajAtivizeSANAM | yo gaNa:-samUhaH sa dezabhAgeSu-zikhAgrabhAgapArzvadvayA'dhobhAgAdikeSu dezabhAgeSu yatra tattathA, ko'thaH - taddAma sIrabhyAtizayAt sarvabhAgeSu bhramaraiH sevitamastIti bhAvaH, aba SaTpadamadhukarIbhramarANAM ca vaNoMdi-II bhirbhedo jJeyaH (dAma) puSpadAma, idaM vizeSyaM (picchai ) prekSate iti kriyApadaM, punaH kiMvi01 (nbhNgnn-I||44|| taNalAo)nabhogaNatalAt (uvayaMtaM) avapatat-uttarat 5 // (37) // (sarsi ca) tataH punaH sA trizalAdevI SaSThe khame zazinaM pazcati, atha kIdRzaM ?-(gokhIrapheNadagarayara dIpa anukrama [39] ~ 113
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) .......... vyAkhyAna [3] .......... mUlaM [38] / gAthA [1...] - pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sI sUtrAMka [38] gAthA ||1..|| yayakalasapaMDuraM) gokSIraM-dhenudugdhaM phenaM prasiddhaM dakarajAMsi-jalakaNAH rajatakalazo-rUpyaghaTaH tadvat pANDuraM- ujjvalaM, punaH kiMvi01-(subha) zubhaM-saumyaM, punaH kiMvi0?(hiayanayaNakaMtaM) atra lokAnAM iti zeSaH, tatazca lokAnAM hRdayanayanayoH kAnta-ballabha, punaH kiMvi0?-(paDipuSaNaM ) pratipUrNa-pUrNamAsIsatkaM, punaH kivi.? (timiranikaratti) timirANAM-andhakArANAM nikaraNa-samUhena (ghaNaguhiratti) ghanA-niviDA gambhIrA ye vanagaharAdayasteSAM (vitimirakara) andhakArabhAvakara, vanagaharasthitAndhakAranAzakaM ityarthaH, yaduktaM-'virama // timira ! sAhasAdamuSmA-yadi ravirastamitaH khatastataH kim ? / kalayasi na puro mahomahormisphuTatarakairavitAntarikSamindum ? // 1 // ' punaH kiMvi01-(pamANapakkhaMtatti) pramANapakSI-varSamAsAdimAnakAriNI yau pakSI-zuklakRSNapakSI tayoH anta:-madhye pUrNimAyAM ityarthaH tatra (rAyaleha) rAjantyaH-zobhamAnAH,lekhA:-kalA yasya sa tathA taM, punaH kiMvi01-kumuabaNaviyohagaM) kumudavanAnAM-candradhikAzikamalabanAnAM, vibodhaka-vikA-IN zakaM, yataH-'dinakaratApavyApaprapannamUrchAni kumudagahanAni / uttasthuramRtadIdhitikAntisudhAsekatastvaritam | // 1 // punaH kiMvi0?--nisAsohaga) nizAzobhakaM-rAtrizobhAkArakaM, punaH kiMvi0-(suparimaTThadappaNa talovarma) suparisRSTa-samyakaprakAreNa rakSAdinA ujjvalitaM yat darpaNatalaM tena upamA yasya sa tathA taM, punaH kiMvi01-(haMsapaDavannaM ) haMsavat paTuvarNa-ujjvalavarNa ityarthaH, punaH kiMvi01-- johasamuhamaMDagaM) jyotiSAM // mukhamaNDakaM, punaH kiMvi0(tamaripuM) andhakAravairiNaM, punaH kiMvi0-(mayaNasarApUragaM) madanasya-kAmasya dIpa anukrama [40] For F lutelu janebiary.org - 114
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) .......... vyAkhyAna [3] .......... mUlaM [38] / gAthA [...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka zazI sU. [38] gAthA ||1..|| kalpa.subo- zarApUramiva-tUNIramiva, ayamartha:-yathA dhanurdharastuNIraM prApya mudito niHzaGka mRgAdikaM zaraividhyati evaM vyA03 madano'pi candrodayaM prApya niHzaI janAn bANaiAkulIkaroti, punaH kiMvi0 -( samuddadagapUraga) samudroda- kapUraka-jaladhivelAvardhakaM ityarthaH, punaH kiMvi0-(dummaNaM jaNaM daiavajji) durmanaska-vyagraM, IdRzaM dyite||45|| na-prANavallabhena rahitaM janaM, virahiNIlokaM ityarthaH, (pAehiM sosayaMtaM) pAdaiH-kiraNaiH zoSayantaM, viyogi-| duHkhadaM ityarthaH, yataH-rajaninAtha ! nizAcara ! durmate ! virahiNAM rudhiraM pibasi dhruvam / udayato'ruNatA kathama-18 nyathA, tava kathaM ca take tanutAbhUtaH? // 1 // (puNo) punaHzabdo dhuri yojitaH, punaH kiMvi01-(somacArurUvaM ) yaHsaumyaH san cAmarUpo-manohararUpaH taM, (picchai) prekSate iti kriyApadaM (sA) sA. punaH kiMvi0? (gagaNamaMDalatti) gaganamaNDalasya-AkAzatalasya (visAlatti) vizAla-vistIrNa (somatti) saumya-sundarAkAraM ISI(caMkammamANatti) cakramyamANaM-calanakhabhAvaM, evaMvidhaM (tilaya) tilaka, tilakamiva zobhAkaratvAt, punaH kiMvi0 ?-(rohiNImaNatti) rohiNyA:-candravallabhAyA mana:-cittaM tasya (hiayatti) hitado-hitakArI, ekapAkSikapremanirAsArtha hitad iti vizeSaNaM, Izo (vallahaM) vallabho yastaM, idaM kavisamayApekSayA, anyathA rohiNI kila nakSatra, candranakSatrayozca svAmisevakabhAva eva siddhAnte prasido na tu khIbhatebhAvA, (devI) devI-trizalA ( punnacaMdaM) pUrNacandraM, idaM vizeSyaM ( samullasaMtaM ) jyotsnayA zobhamAnam 6 // (38) // (tao puNo) tataH punaH-candradarzanAnantaraM saptame svame sUrya pazyati atha kiMviziSTaM sUrya ? (tamapaDalapa e oeselectroents dIpa anukrama [40] Peacea For F lutelu ~115
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) .......... vyAkhyAna [3] .......... mUlaM [39] | gAthA [...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [39] gAthA ||1..|| ripphuDa ) tamaHpaTalaM-andhakArasamUhastasya parisphoTaka-nAzakaM ityarthaH (ceya) nizcayena punaH kiMvi01-(te- sUryakhamaH asA pajalatarUvaM) tejasaiva prajjvalat-jAjvalyamAnaM rUpaM yasya sa tathA taM, svabhAvatastu sUryavimyavartinosa. 39 vAdarapRthvIkAyikAH zItalA eva, kinvAMtapanAmakarmodayAttejasaiva ete janaM vyAkulIkurvantIti jJeyaM, punaH kiMvi0/-(rattAsogatti) raktAzoka:-azokavRkSavizeSaH (pagAsakiMsuasi) prakAzakiMzukA-puSpitapalAzaH (suamuhaguMjaddhatti) zukamukhaM guJjAdhaM ca prasiddhaM (rAgasarisaM) eteSAM vastUnAM yo rAgo-raktasvaM tena sadRzaM, pUrvoktavastuvat raktavarNa ityarthaH, punaH kiMvi0 ? (kamalavaNAlaMkaraNaM) kamalavanAnAM alaGkaraNaM-zobhAkAraka vikAzakaM itiyAvat , vikasitAni hi tAni alaGkRtAnIva vibhAnti, puna: kiMvi01-(aMkaNaM johasassa)| jyotiSasya-jyotizcakrasya,aGkanaM-meSAdirAzisaMkramaNAdinA lakSaNajJApaka, punaH kiMvi01-(aMbaratalapaI) ambaratale pradIpaM-AkAzatalaprakAzakaM, punaH kiMvi01-himapaDalagalaggaha) himapaTalasya-himasamUhasya / galagraha-galahastadAyaka, himasphoTakamityarthaH, punaH kiMvi01-(gahagaNorunAyagaM) grahagaNasya-grahasamUhasya / uruH-mahAn nAyako yaH sa tathA taM, punaH kiMvi01-( rattiviNAsaM) rAtrivinAzaM-rAtrivinAzakAraNaM ityrthH|| ra punaH kiMvi01-(udayasthamaNesu muhuttaM suhadaMsaNaM) udayAstasamayayoH-udayavelAyAM astavelAyAM ca muhUrta yAvat sukhadarzanaM-sukhena avalokanIyaM ityarthaH, (dunnirikkharUvaM) anyasmin kAle dunirIkSyarUpaM-sammukhaM / vilokayituM na zakyate ityarthaH, punaH kiMvi ?-(rattimuddhaMtatti) rAtrI uddhatA:-svecchAcAriNaH, makAro'tra prAkR dIpa anukrama [41] ~ 116
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) .......... vyAkhyAna [3] .......... mUlaM [39] | gAthA [1...] - pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRttiH: prata sUtrAMka [39] gAthA ||1..|| sabo-tatvAt, evaMvidhAye (duppayArappamaddaNaM) duSpacArAcaurAdayo'nyAyakAriNastAn pramaIyati yastaM, anyAyakAri-18 sUryasvanaH vyA pracAranivArakaM ityarthaH, punaH kiMvi01-(sIavegamahaNaM) zItavegamathanaM, Atapena zItaveganivAraNAt, (pi-1 sU. 39 cchai) prekSate iti kriyApadaM prAgyojitaM, punaH kiMvi01-(merugirisayayaparivayaM) merugireH satataM parivartaka // 46 // mekaM Azritya pradakSiNayA bhramantaM itiyAvata, puna: kiMvi01-(visAlaM) vizAlaM-vistIrNamaNDalaM (sUraM) sUrya ityapi vizeSyaM yojitaM, punaH kiMvi01-(rassIsahassapayaliatti) razmisahasraNa-kiraNadazazatyA kRtvA pradalitA-prasphoTitA ( dittasohaM ) dIsAnA-candratArAdInAM zobhA yena sa tathA taM, yena khakiraNaiH sarveSAM, api prabhA vilupsAstIti bhAvaH, atra sahasrakiraNAbhidhAnaM tu lokaprasiddhatvAt, anyathA kAlavizeSa adhikA api tasya kiraNA bhavanti, tathA coktaM laukikazAneSu-'RtubhedAtpunastasyAtiricyante'pi rshmyH| zatAni dvAdaza 1200 madhau, trayodaza 1300 tu mAdhave ||1||cturdsh 1400 punajyeSThe, nabhonabhasthayostathA| 1 // 1400-1400 / paMcadazaiva 1500 vASADha. SoDazaiva 1600 tathA''zvine // 2 // kArtike tvekAdaza ca 1100, zatAnyevaM 1100 tapasyapi / mArge ca daza sArdhAni 1050, zatAnyevaM 1050ca phAlgune // 3 // poSa eva paraM mAsi, sahasraM 1000 kiraNA raveH 7 // (39) / A caitra vaizAkha | jyeSThe / ASADhe | zrAvaNe bhAdrapade Azvine Artika mArge / pauSe / mAghe phAlgune 1200 1300 | 1400 1500 1400-1400 1600 110010501000 / 1100 / 1050 dIpa anukrama [41] 25 // ga JanEducation ) IHnjaneibrary.org ~117
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 "kalpasUtra"- (mUlaM+vRtti:) .......... vyAkhyAna [3] .......... mUlaM [40] / gAthA [1...] / pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [40] gAthA ||1..|| (tao puNo) tataH punaH sA trizalA aSTame khame dhvajaM pazyati, kiMviziSTaM dhvajaM ?-( jaccakaNagalaTThipAi dhvaja TThi) jAtya-uttamajAtIyaM yat kanaka-suvarNa tasya yA yaSTistatra pratiSThitaM, suvarNamayadaNDazikhare sthitaM itya-mAsa.. rthaH, punaH kiMvi01-(samUhanIlarattapIasukillatti) samUhIbhUtAni bahUnItyarthaH nIlaraktapItazuklAni kRSNanIlayoraikyAt paJcavarNamanoharANItyarthaH ( sukumAlullasitti) sukumAlAni ullasanti-vAtena lahalahAyamAnAni ityarthaH evaMvidhAni yAni (morapicchakayamuddhayaM) mayUrapicchAni taiH kRtA mUrdhajA iva-kezA iva yasya sa tathA taM, ayamartha:-yathA manuSyazirasi veNirbhavati tathA tasya dhvajasya veNisthAne mayUrapicchasamUhaH sthApito' stIti (dhayaM) dhvajaM idaM vizeSyaM, punaH kiMci01 ( ahiasassirIaM) adhikasazrIkaM-atizobhitaM ityarthaH, punaH kiMvi0?-evaMvidhana siMhena rAjamAnaM iti vizeSaNayojanA, atha kIdRzena siMhena ?(phaliasaMkhaMkatti) |sphaTika-ratnavizeSaH zaGkha:-prasiddhaH ako'pi-ratnavizeSaH (kuMdadagarayatti) kundasya-dhavalapuSpavizeSasya mAlyaM | dakarajAMsi-jalakaNAH (rayayakalasatti) rajatakalazo-rUbhyaghaTaH (paMDureNa) uktasarvavastubat ujjvalavarNena, ( matthayattheNa ) mastakasthitena cinatayA dhvajazirasi AlekhitenetyarthaH ( sIheNa ) siMhena iti |vizeSyaM, punaH kIdRzena siMhena ?-( rAyamANeNa ) rAjamAnena sundaratvAt zobhamAnenetyarthaH (rAyamANaM) rAjamAna iti tu yojitaM, punaH kIdRzena siMhena ? (bhittuM) bhettuM-vidhAkartu, kiM ?-(gagaNatalamaMDalaM) AkAzatalamaNDalaM (ceca) utprekSAyAM (vavasieNaM) sodyameneva, ayamarthaH-dhvajastAvadvAyutaraGgeNa kampate, kampamAne ca dhvaje siMho'pi 14 dIpa anukrama [42] For FFU Clu ~118
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) .......... vyAkhyAna [3] .......... mUlaM [40] / gAthA [1...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [40] gAthA ||1..|| kalpa subo- gaganaM prati ucchalati, tathA ca utprekSyate-ayaM sihaH kiMgaganatalaM bhettuM udyamaM karotIti ?, (picchai) prekSate iti jakhavyA0 3 kriyApadaM, atha punaH kiMviziSTaM dhvajaM ?-(sivatti) zivaH-saumyaH sukhakArI ata eva (mauatti) mRduko-manda-masU.41 // 47 // manda itiyAvata evaMvidho yo (mAruatti) mAruto-vAyustasya (layatti) laya:-AzleSo milanamitiyAvat tena (Ahayatti) Ahata-Andolito yaH, tata eva (kaMpamANaM)calanakhabhAvo yaH sa tathA taM, punaH kiMvi0?(aippamANaM) atipramANaM-mahAntaM ityarthaH, punaH kiMci01-(jaNapicchaNijasvaM) janAnAM prekSaNIyaM-draSTuM yogya, rUpaM-svarUpaM yasya sa tathA taM 8 // (40) / AL (tao puNo) tataH punaH sA trizalA kSatriyANI navame svapne rajatapUrNakalaza-rUpyamayaM pUrNakumbhaM pazyati, atha kiviziSTaM rajatapUrNakalazaM ?-(jacakaMcaNujjalaMtarUva) jAtyakAzcanavat-uttamasuvarNavat ut-mAvalpena dIpyamAnaM rUpaM yasya sa tathA taM, yathA kila jAtyakAJcanasya rUpaM atinirmalaM bhavati tathA tasya kalazasyApi rUpaM iti tAtparya, punaH kiMvi01-(nimmalajala pannamuttama) nirmalena jalena pUrNa ata eva uttama-zubhasUcaka. puna: kivi01-(dippamANasoha)dIpyamAnA zobhA yasya sa tathA taM, puna: kiMvi0?-(kamalakalAvaparirAyamANaM) kamalakalApena-kamala-| samUhena parirAjamAnaM sarvataH zobhamAnaM, punaH kiMvi01-(paDipunnatti) pratipUrNA na tu nyUnA evaMvidhA ye (sabvama | galabheatti) sarvamaGgalabhedA-maGgalaprakArAsteSAM (samAgama) samAgamaH-saGketasthAnamiva, yathA saGketakAriNo| janAH saGketasthAne avazyaM prApyante tathA tasmin kalaze dRSTe avazyaM sarve maGgalabhedAH prApyante iti bhAvaH, puna: dIpa anukrama [42] janelbraryard. ~ 119
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) .......... vyAkhyAna [3] .......... mUlaM [41] / gAthA [1...] / pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [41] gAthA ||1..|| kiMvi01-(pavararayaNaparirAyaMtakamalahiaM) pravararatnaiH parirAjamAnaM yat kamalaM tatra sthitaM, ratnamayavikasita- 10panasaraH kamalopari sa kalazo mukto'stIti bhAvaH, punaH kiMvi01-(nayaNabhUsaNakara) nayanAnAM bhUSaNakara-Ananda-1 | vanAmU. karamityarthaH, nayanayohi Ananda eva bhUSaNaM yathA padmasya vikAza; punaH kiMvi0?-(pabhAsamANaM) prabhAsamAnadIpyamAnaM,prabhayA vA'samAna-nirupama, puna: kiMvi0 (sabvao ceva dIvayaMta) sarvataH-sarvadizaM nizcayena dIpayantaM, punaH kiMdhi01-(somalacchitti) saumyA-prazastA yA lakSmIstasyAH (nibhelaNaM) gRhaM, ayaM dezya: zabdaH, punaH kiMvi01-(saccapAvaparivajiaM) sarvaiH pApaiH-amaGgalaiH parivarjitaM-rahitaM, ata eva (mubhAhA bhAsaraMza bhAsuraM-dIpyamAna (sirivaraM ) zriyA-zobhayA pradhAna, punaH kiMvi0(sabbouasurabhika-18 sumatti) sarva kAnAM-sarvaRtujAtAnAM surabhikusumAnAM-sugandhipuSpANAM sambandhIni (AsattamalladAma) AsaktAni-kaNThe sthApitAni mAlyadAmAni yasmin kalaze sa tathA taM, (picchada) prekSate iti kriyApadaM (sA) sA trizalA (rayayapunnakalasaM) rajatasya pUrNakalazaM idaM vizeSyam // 9 // 41 // (tao puNo)tataH punaH sA trizalA dazame khane padmasaraH pazyati, atha kiMviziSTaM padmasara:-( ravikikaraNataruNapohiatti) prAkRtatvAdvizeSaNasya paranipAtAt taruNo-nUtano yo ravistasya ye kiraNAstavoMdhitAni IS yAni (sahassapattatti) sahasrapatrANi-mahApadmAni taiH (surabhitaratti) atyantaM sugandhi (piMjarajalaM) pItaM raktaM ca jalaM yasya tattathA, punaH kiMvi01-(jalacarapahakaratti) jalacarA-jalajIvAsteSAM pahakara'tti samUhastena dIpa anukrama [43] For F lutelu - 120
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) .......... vyAkhyAna [3] .......... mUlaM [42] / gAthA [1...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [42] gAthA ||1..|| kalpa.subo- (parihatthagatti) paripUrNa-sarvato vyAptaM ityarthaH, tathA (macchaparibhujjamANajalasaMcayaM) matsyaiH paribhujya-10 pAnasaraH vyA03lamAno-vyApriyamANo jalasaJcayo yasya tattathA, tataH karmadhArayaH, puna: kiMvi01-(jalatamiva) jvala- khamAba. diva-dedIpyamAnaM iva, kena ?-(kamalatti ) kamalAni-sUryavikAzIni ambujAni (kuvalayatti) kuva-II // 48 // |layAni ca-candravikAzIni kamalAni (uppalatti) utpalAni-raktakamalAni (tAmarasatti) tAmarasAni mahApadmAni (puMDarIyatti) puMDarIkAni-ujjvalakamalAni, eteSAM nAnAjAtIyakamalAnAM yaH (urU) uruH-vistIzANeH (sappamANatti) sarpan-prasaran , evaMvidho yaH (sirisamudaeNaM) zrIsamudayA-zobhAsamUhastena, kamalAnA ||2. zobhAprakaraNa hi zobhamAnatvaM eva syAt na tu sUryabimbAdivaddedIpyamAnatvaM ata utprekSyate-eteSAM vividhakamalAnAM zobhAprAgbhAreNa jvala diva-dedIpyamAnamiveti, punaH kiM0-(ramaNijjarUvasoha) ramaNIyA-manoramA rUpazobhA yasya tattathA, punaH kiMvi0?-(pamuiaMta) pramuditaM anta:-cittaM yeSAM te pramuditAntara evaMvidhA ye (bhamaragaNatti) bhramaragaNAH (mattamahaarigaNukarolijamANakamalaM) matsamadhukarIgaNAca-bhramarajAtivizeSagaNAsteSAM utkarA:-samUhAH, bhramaramadhukarINAM bahani vRndAni ityarthaH, taiH avalihyamAnAni-AsvAyamAnAni 25 kamalAni yatra tattathA,punaH kiMvi0?-(kAryabagabalAhayacakatti)kAdambA:-kalahaMsAH balAhakA-balAkAH ckraa-R||48|| cakravAkAH (kalahaMsasArasatti) kalA-madhurazandA ye haMsAH kalahaMsA rAjahaMsA ityarthaH sArasA-dIghejAnukA jIvavizeSAH ityAdayo ye (gabdhiatti) garvitA:-tAhakasthAnaprApsyA'bhimAnino ye (sauNagaNamihuNasevija-11 eeeeeeeeees dIpa anukrama [44] ~121
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra prata sUtrAMka [42] gAthA ||..|| dIpa anukrama [44] [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM 8 "kalpasUtra"- (mUlaM + vRttiH) mUlaM [42] / gAthA [...] vyAkhyAna [3] pUjya AgamoddhAraka zrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha - adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: su Uais Education ........................ mANasalilaM zakunigaNAH-pakSisamUhAsteSAM mithunaiH dvandvaiH sevyamAnaM salilaM yasya tat tathA punaH kiMvi0 1(pramiNipatto laggaja labiMdunicayacittaM ) padminyaH - kamalinyastAsAM patrANi tatra upalagnA ye jalabindunicayAstaicinaM maNDitamiva, indranIlaratnamayAnIMva padminIpatrANi muktAphalAnukAribhirjalabindubhiratIva zobhante, taizca patraistat saraH kRtacitraM iva bhAtIti bhAvaH, (picchara ) prekSate iti kriyApadaM ( sA ) sA trizalA, punaH kiMvi0 ? - ( hiayanayaNakaMtaM ) hRdynynyo| kAntaM vallabhaM ( paumasaraM nAma saraM ) padmasara iti nAmnA saraH-sarovaraM, idaM vizeSyaM, kiMvi0 ? - ( sararuhAbhirAmaM ) sarastu ahaM pUjyaM ata eva abhirAmaMramaNIyam 10 / / (42) / (tao puNo ) tataH punarekAdaze khame zaradrajanikara saumyavadanA sA trizalA kSIrodasAgaraM pazyati, atha kiMviziSTaM kSIrodasAgaraM ? - ( caMdrakiraNarAsitti) candrasya kiraNarAziH- kiraNasamUhastena ( sarisa sirivacchasohaM ) sadRzA zrIH- zobhA yasyAH evaMvidhA vakSaHzobhA yasya sa tathA taM vakSaHzabdena hi hRdayaM ucyate, tattu prANino bhavati na tu samudrasya tato hRdayazabdenAtra madhyabhAgaH procyate iti, tato'tyujjvalo madhyabhAgo yasyeti jJeyaM, punaH kiMvi0 2 - ( cauggamaNapavaddhamANajalasaMcayaM ) caturSu gamaneSu - digmArgeSu prakarSeNa varSamAno jalasaJcayo - jalasamUho yasya sa tathA taM catasRSvapi dikSu tatra agAdha evaM jalapravAho'stIti bhAvaH punaH kiMvi0 ? - cavalacaMcalucAyappamANakolalolaMtatoyaM ) capalacaJcalA - capalebhyo'pi capalA 122~ padmasaraHkha pra. sU. 42 kSIrodasAgaraHsU. 43 10 14
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) .......... vyAkhyAna [3] .......... mUlaM [43] / gAthA [1...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata kalpa.subo- vyA03 sUtrAMka [43] gAthA ||1..|| // 49 // aticapalA itiyAvat tathA ucaM AtmapramANaM yeSAmevaMvidhA ye kallolAstaiaulat-punaH punarekIbhUya pRthagbhavatIrasAgaraH evaMvidhaM torya-pAnIyaM yasya sa tathA taM, punaH kiMvi0?-( paDDupavaNAhayatti) paTunA-amandena pavanena AhatA- mU. 43 AsphoTitAH santaH ata eva (caliatti) calitA-dhAvituM pravRttAHtata eva (cavalatti) capalAH (pAgaDatti) prakadAH (taraMgatti) evaMvidhAstaraGgA:-kallolAH tathA (raMgatabhaMgatti)rata-itastato nRtyantaH evaMvidhA 'bhaMga'ttiA kallolavizeSAH tathA (khokhunbhamANatti) atikSubhyanta:-bhayabhrAntA iva bhramantaH (sobhaMtatti ) zobhamAnAH (nimmalatti) nirmalA:-khacchAH (ukkaDatti) utkaTA:-uddhatAH (ummItti) Urmayo-vicchittimantaH kallolA:, tataH etaiH sarvaiH pUrvoktaH kallolaprakAraiH (sahasaMbaMdhatti ) saha yaH sambandho-milanaM tena (ghAvamANAvaniyatta-18 bhAsuratarAbhirAmaM ) dhAvamAna:-tvaritaM tIrAbhimukhaM prasarpana apanivartamAna:-taTAt pazcAdalamAnaH san bhAsu-18 ratara:-atyantaM dImo'ta eva abhirAmo-manoharo yaH sa tathA taM, punaH kiMvi01-(mahAmagaramacchatti) mahAnto | makarA matsyAzca prasiddhAH tathA (timitirmigilaniruddhatilitiliyAbhighAyatti)timayaH 1 timiGgilAH 2 niruddhAH 3 tilitilikA 4 zca jalacarajIvavizeSAH, arthateSAM abhighAtena-pucchAcchoTanena utpanna: 25 (kappUrapheNapasaraM ) karpUravadujjvalaH phenaprasaro yasya sa tathA taM, punaH kiMvi0?-(mahAnaIturiyavegasamAgaya- T // 49 // bhamatti) mahatyo nadyo mahAnadyo-gaGgAdyAstAsAM ye tvaritavegA:-zIghra AgamanAni taiHAgatabhrama-utpannabhramaNo yo (gaMgAvattatti) gaGgAvarttanAmA AvartavizeSastatra (guppamANuzcalaMtatti) vyAkulIbhavat ata eva ucchalat dIpa anukrama [45] oe G anelbrary.org ~ 123
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 "kalpasUtra"- (mUlaM+vRtti:) .......... vyAkhyAna [3] .......... mUlaM [43] | gAthA [1...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRttiH: prata sUtrAMka [43] gAthA ||1..|| Avartapatitatvena anyatra nirgamAvakAzAbhAvAt Udhrva ucchalat (paconiyattatti)pratyavanivRttaM-Udhrva uccha- vimAnakhalya tatraiva punaH patitaM, ata eva (bhamamANalolasalilaM ) tatra Avatai eva bhramat tata eva ca lolaM-khabhAva- mAsU.44 tazcaJcalaM, evaMvidhaM salilaM-pAnIyaM yatra sa tathA taM, (picchai) prekSate iti kriyApadaM (khIroasAyaraM)kSIrodasAgaraM idaM vizeSyaM (saraparayaNikarasomavayaNA) zaratkAlInaH rajanIkara:-candrastadvat saumyaM vadanaM yasyAH, evaMvidhA trizalA 11 // (43) // | (tao puNo) tataH sA trizalA dvAdaze svame vimAnavarapuNDarIkaM prekSate, atha kiMviziSTaM vimAnavarapuMDazarIka ? (taruNasUramaMDalasamappahaM ) taruNo-nUtano yaH sUryastasya maNDalaM-vimba tena samA prabhA-kotiryasya tattathA, punaH kivi01 (dippamANasoha) dIpyamAnA zobhA yasya tattathA, punaH kiMvi01(uttamakaMcaNama-IN hAmaNisamUhapavarateaaTThasahassatti ) uttamaiH kAzcanamahAmaNisamUhai:-suvarNaratnaprakaraiH pravarA ye aSTAdhikasahanasaMkhyAH tekA:-stambhAH taiH (dipaMtanahapaIvaM ) dIpyamAnaM sat nabha-AkAzaM pradIpayati yat tat tathA, punaH kivi01-(kaNagapayaralavamANamusAsamujjalaMti) kanakamatareSu-suvarNapatreSu lambamAnAbhibhuktAbhiH samujjvalaM-bhAvalyena dIptimat, punaH kiMvi01(jalaMtadibbadAmaMti)jvalanti-dIpyamAnAni devasambandhIni arthA-1 lambitAni dAmAni-puSpamAlpAni yatra tattathA, punaHkiMvi01-(ihAmigausamaturagatti) ihAmRgA-vRkA 'varagaDA jIva iti loke' RSabhA-vRSabhAH turagA-azvAH (naramagaravihagatti) narA-manuSyAH makarA: vihagAH dIpa anukrama [45] areer For F lutelu - 124
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) .......... vyAkhyAna [3] .......... mUlaM [44] | gAthA [1...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [44] gAthA ||1..|| kalpa savopakSiNaH (vAlagakinnararurusarabhacamarasaMsattatti)vyAlakA:-sarpAH,kinnarA-devajAtivizeSAH, ruravo-mRgabhedA vimAnakhavyA03zarabhA-aSTApadAH, camaryo-dhenavaH, saMsaktAH-zvApadavizeSAH (kuMjaravaNalayapa umalayatti) kujraa-hstinH| vanalatA-azokalatAyAH padmalatA:-padminyaH eteSAM sarveSAM yA (bhatticittaM) bhaktI-racanA citrANi iti||50|| yAvat taiH citraM-AzcaryakAri, punaH kiMvi0 ?-(gaMdhabbopacavamANasaMpunnaghosaM) gAndharvazabdena iha giitNg| ucyate upavAdyamAnazabdena vAditrANyucyante, tato gAndharvopavAdyamAnAnAM-gItavAditrANAM sampUrNo ghoSa:zabdo yatra tattathA, punaH kiMvi0-(nicaM sajalaghaNaviulajalaharatti) nitya-nirantaraM sajalo-jalasampUrNaH 20 ghano-niviDo vipula:-pRthulA evaMvidho yo jaladharo-meghastasya yat (gajiasahANuNAiNA ) garjitazabdoISI garjArava ityarthaH tasya anunAdinA-sadRzena evaMvidhena (devaduMduhimahAraveNaMti ) devasambandhidundubhimahAzabdena || ( sayalamavi jIvaloaM pUrayaMta) sakalamapi jIvalokaM pUrayat zabbayAptaM kurvat ityarthaH, punaH kivi0 ?-(kAlAgurupavarakuMdurukaturukatti) kRSNAguru1pravarakunduruSka 2 ruSkAH 3 prAgvyAkhyAtAHtathA (DajjhatamANadhUva-16 vAsaMgatti) dRhyamAnadhUpo-dazAGgAvidhUMpo,pAsAhAni-sugandhadravyANi eteSAM sarveSAM yo (maghamaghaMtatsi) maghama-18 ghAyamAno (gandhuduAbhirAmaM ) uddhata-itastataH prasUtazca yo gandhastena abhirAmaM, punaH kiSi0-(nicA-| loaM) nityaM Aloka:-udyoto yatra tattathA, punaH kiMvi01-(seaM) zvetaM-ujjvalaM ata eva (seappamaM)II zvetA-ujjvalA prabhA-kAntiryasya tattathA, punaH kiMvi0-(suravarAbhirAmaM) suravaraiH pradhAna-zobhitaM, na tu dIpa anukrama [46] ~125
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 "kalpasUtra"- (mUlaM+vRtti:) .......... vyAkhyAna [3] .......... mUlaM [45] / gAthA [...] / pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [45] gAthA ||1..|| rikta, (picchaha ) prekSate iti kriyApadaM (sA)sA trizalA iti prAgyojitaM, puna: kiMvi0/-(sAlovabhoga)oSayasva sAtasya-sAtavedanIyasya karmaNa upabhogo yatra tat sAtopabhogaM, IdRzaM (vimANavarapuMDarIyaM) vimAnavarapuNDa-masU.45 ISIrIkaM-vimAnavareSu puNDarIkamiva atyuttamattvAt , idaM vizeSyaM 12 // (44) // ARU (tao puNo) tataH punaH sA trizalA trayodaze khapne ratnanikararAzi pazyati, atha kiMviziSTaM ratnanika-191 rAzi pulagaveriMdanIlatti) pulaka 1 vajraM 2 indranIlaM-nIlaratnaM 3 (sAsagatti) sasyaka-ratnavizeSaH 4 5 (kaaNatti) karketanaM 5 (lohiyakkhatti) lohitAkSaM 6 (maragayatti) marakataM 7 (masAragallatti) masAragallaM / (pavAlatti) pravAlaM 9 (phalihutti) sphadikaM 10 (sogaMdhiyatti) saugandhikaM 11 haMsaganbhatti) haMsagarbha 12 (aMjapANatti) aJjana-akSanaprabha zyAmaranaM 13 (caMdappahatti) candraprabhA-candrakAntaranaM 14 (vararayaNehi) ebhI rtnprkaaraiH| (mahialapaiDiaM) mahItalapratiSThitaM (gagaNamaMDalaMtaM pabhAsayaMta) mahIlale sthitamapi gaganamaNDalasyAntaM 18 8 yAvat prabhAsayantaM, lokamasiddhasya AkAzasyApi zikharaM khakAntyA zobhayantaM ityarthaH, punaH kiMvi0-18 (tuMgaM) uccaM, kiMpramANaM? ityAha-(meragirisannigAsaM) merugirisadRzaM (picchaha ) prekSate iti kriyApadaMza (sA) sA trizalA (rayaNanikararAsi ) ratnanikarANAM rAzi:-ucchritaH samUhastaM, idaM vizeSyam 13(45) IST. (sihi ca) siMhiM ceti padaM mAguktagAthAgataM tao puNo' ityarthasUcaka, (sA) tataH sA trizalA catu-15 deze khame IdRzaM zikhina-ani pazyati, atha kiviziSTaM zikhinaM ?-(viulujjalapiMgalamahughayaparisicamANatti)|| 13 dIpa anukrama [47] - 126
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 "kalpasUtra"- (mUlaM+vRtti:) .......... vyAkhyAna [3] .......... mUlaM [46] | gAthA [...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [46] gAthA ||1..|| dRzyatA kalpa.sabo- vipulA-vistIrNA tathA ujjvalapiMgalena madhughRtena pariSicyamAnA-ujjvalena ghRtena piGgalena ca madhunA anivapnaH vyA3 sicyamAnA ata eva (nidbhUmatti) nighUmA (dhagadhagAiatti ) dhagadhagitikurvatyo (jalaMtajAlujalAbhirAma) jvalantyo-dIpyamAnA yA jvAlAstAbhiH ujjvalaM ata eva abhirAmaM, punaH kiMvi0 ? (taratamajogajuttehiM jinjnnii||51|| taratamayogayuktaiH (jAlapayarehiM ) jvAlAprakaraiH (annunnamiva aNupainnaM ) anyo'nyaM anuprakIrNa iva, tasya sarvA api jvAlA anyo'nyaM praviSTA iva santIti bhAvaH, (picchai ) prekSate iti kriyApadaM, punaH kiMvi0-18 sU. 47 (jAlujjalaNagatti) jvAlAnAM Urdhva jvalanaM jvAlojjvalanaM, svArthikakapratyaye ca jvAlojjvalanaka, atra tRtI-18 yaikavacanalopaH tena jvAlojjvalanakena (aMbaraM va katthai payaMta) kacitpradeze ambaraM-AkAzaM pacantaM iva, abhraMlihatvena bhAkAzapacanasamartha ivetyarthaH, punaH kiMvi0-(aivegacaMcalaM) ativegena cazcalaM (sihiM) |zikhina-agniM, idaM vizeSyam 14 / / (46) // (ime eyArise) imAn etAdRzAn (subhe) zubhAna-kalyANahetUn (some) umayA-kIyo sahitAn (piyadaMsaNe) priyadarzanAna-darzanamAtreNa prItikarAna (surUve) surUpAn (suviNe) svamAn ( daddUNa sayaNamajjhe paDibuddhA) zayanamadhye-nidrAmadhye dRSTvA pratibuddhA-jAgaritA satI (araviMdaloyaNA) aravindaloca- // 51 / / nA trizalA (harisapulaiaMgI) harSapulakitAGgI-pramodabhararomAJcitagAtrI // atra prasaGgena eteSAM svmaanaaN| garbhakAle sakalajinarAjajananIvilokanIyatvaM darzayannAha-(ee caudasa suviNe) etAn caturdaza svamAn dIpa anukrama [48] ~ 127
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) .......... vyAkhyAna [3] .......... mUlaM [48] / gAthA [1...] / pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [48] gAthA ||1..|| ( savvA pAsei titthyrmaayaa|) sarvAH pazyanti tIrthakaramAtaraH (jaM rayaNi bakkamai ) yasyAM rajanyAM zrIsiddhArtha18 utpadyante (kuJchisi mahAyaso arihA // 1 // ) kukSau mahAyazasaH arhntH|| (47) // jAgaraNaM (taeNaM sA tisalA khattiANI) tataH sA trizalA kSatriyANI (ime eyAsve) imAn etadurUpAna . ciuisa mahAsumiNe) caturdaza mahAsvamAna (pAsittA NaM paDivuddhA samANI) dRSTvA jAgaritA satI (haTTatujAvahiayA ) hRSTA tuSTA yAvat harSapUrNahRdayA (dhArAhayakayaMvapuSphagaMpiva) meghadhArAbhiH siktaM yat kadaMbapuSpaM-kadaMSatarakusumaM tadvat (samussasiaromakUvA) ulhasitAni romANi kUpeSu yasyAH sA (sumi-1% guggaI karei ) svapnAnAM avagrahaM-smaraNaM karoti ( karittA) kRtvA ca ( sayaNijjAo abbhui ) zayyAyAH abhyuttiSThati ( anbhudvittA) abhyutthAya ( pAyapIDhAo paccoruhai ) pAdapIThAt pratyavatarati ( paccoruhittA) pratyavatIyaM ca ( aturiyaM) atvaritapA-cittautsukyarahitayA (acavalaM) acapalayA-kAyacApalyarahitayA | R(asaMbhaMtAe) asambhrAntayA-kutrApi skhalanArahitayA (avilambiyAe) vilambarahitayA (rAyahaMsasari sIe) rAjahaMsagatisadRzayA (gaie) evaMvidhayA gatyA (jeNeva sayaNijje ) yatraiva zayanIyaM (jeNeva siddhatthe khattie) yatraiva siddhArthanAmA kSatriyaH (teNeva uvAgacchada)tatraiva upAgacchati (uthAgacchittA) upAgatya ca (siddhatthaM khattiyaM siddhArtha kSatriyaM tAbhirgIrbhi:-vANIbhiH saMlapantI 2 pratibodhayatIti smbndhH|| atha kIdRzIbhirvANIbhirityAha-(tAhiM )tAbhirviziSTaguNasaMyuktAbhiH, puna: kiMvi0?-( ivAhiM ) iSTAbhiH | dIpa anukrama ekeeseservedeo [50] JanEducatorix" Fur Frately ... svapna-darzanAntara mAtA trizAlAyA: jAgaraNa evaM rAjA siddhArtha saha kRta: svapna-viSayaka-saMvAdaH - 128
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) .......... vyAkhyAna [3] .......... mUlaM [48] / gAthA [1...] / pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [48] gAthA ||1..|| kalpa.subovyA03 // 52 // Ke tasya vallabhAbhiH, punaH kiMvi01-(kaMtAhiM ) kAntAbhi:-sarvadA vAJchitAbhiH ata eva (piyAhiM) priyA-zrIsiddhArthabhi:-adveSyAbhiH, punaH kiMvi01-(maNuNNAhiM ) manojJAbhi:-manovinodakAriNIbhiH, ata eva (mnnaamaahiN)| jAgaraNa mano'mAbhiH-manasA amyante-puna: punargamyante na tu kadApi vismAryante evaMvidhAbhiH, punaH kiMvi01(urA- sU.48 |lAhiM ) udArAbhiH-sundaradhvanivarNasaMyutAbhiH, punaH kiMvi0? (kallANAhi ) kalyANAni-samRddhayastatkAriNIbhiH, punaH kiMvi01-(sivAhi) zivAbhi:-upadravaharIbhiHtathAvidhavarNasaMyuktatvAt , ata eva (dhannAhiM) dhanyAbhiA-dhanaprApikAbhiH, puna: kiMvi01-( maMgallAhiM ) maGgalakaraNe pravINAbhiH, punaH kiMvi01 (sassirIArhi) sazrIkAbhiH-alaGkAravirAjitAbhiH, puna: kiMvi01-(hiayagamaNijAhi) komalatayA subodhatayA ca hRdayaGgamAmiH, punaH kiMvi0? (hiayapalhAyaNijAhiM ) hRdayaprasAdanIyAbhiH-hagatazokAyucchedikAbhiH, punaH kiMvi0? (miamahuramaMjulAhiM ) mitA:-alpazabdAH bahvAca. madhurA:-zrotrasukhakAriNyA, maJjalA:-sulalitavarNamanoharA.latA padavayasya karmadhAraye mitamadhuramaJjalAbhiriti (girAhiM) evaMvidhAbhiH vANIbhiH (saMlavamANI 2) saMlapantI-badantI (par3iyohei)jAgarayati // (48) // / (tae NaM) tato'nantaraM jAgaraNAnantaraM ( sA tisalA khattiANI)sA trizalA kSatriyANI (siddhatyeNaM // 52 // ranA) siddhArthena rAjJA (anbhaNupaNAyA samANI) abhyanujJAtA satI (nANAmaNikaNagarayaNabhatticittaMsi) nAnAmaNikanakaratnAnAM bhaktibhiH-racanAbhiH, citre-AzcaryakAriNi (bhaddAsaNaMsi nisIyai) bhagAsane 28 dIpa anukrama For F lutelu ~129
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) .......... vyAkhyAna [3] .......... mUlaM [49] | gAthA [1...] / pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [49] gAthA ||1..|| Pee |niSIdati (nisIittA) niSadha ca (AsatthA) mArgajanitazramApagamena AzvastatAM upagatA, ata eva zakhamaniveda(vIsatthA) vizvastA kSobhAbhAvena (suhAsaNavaragayA) sukhAsanavaraM gatA, sukhena upaviSTA satI (siddha naM sU. 49 tthaM khattiyaM) siddhArtha kSatriya (tAhiM iTAhiM ) tAbhiH iSTAbhiH (jAva saMlavamANI 2) yAvat pUrvoktakharU- phalapRcchA pAbhirvANIbhiH ( evaM vayAsI) evaM avAdIta // (49)|tt kimityAha sU.50 RIL (evaM khalu ahaM sAmI) evaM nizcayena ahaM he svAmin ! ( anja taMsi tArisagaMsi ) adya tasmin tAdRze (sapaNijaMsi) palpa (yaSaNao) varNakaH pUrvoktA (jAva paDibuDA) yAvat jAgaritA tAvadvAcyaH,18 (taMjahA ) tadyathA (gayavasahagAhA) 'gayavasaha' iti gAthApyanna vAcyA (taM eesi sAmI) tasmAt eteSAM zAha svAmin ! (urAlANaM) prazastAnAM (caudasaNiM mahAmubhiNANaM) caturdazAnAM mahAsvamAnAM (ke mane) manye iti vitakorthI nipAtaH, tataH kaH? ahaM vicArathAmi (kallANe) kalyANakArI (phalavittivisese bhavissai) phala vRttivizeSo bhaviSyatIti // (50) // IS (tae NaM se siddhatthe rAyA) tataH sa siddhArthoM rAjA (tisalAe khattiANIe) trizalAyAH kSatriyA NyAH (aMtie) antike-pArthAt (eama) enamartha (sucA) zrutvA zrotreNa (nisammatti) nizamya-hRdayenividhArya (hahatuTThajAvahiyae) hRSTastuSTaH yAvat harSapUrNahRdayaH (dhArAhayanIvasurahikusumatti) dhArAsikto yo nIpavRkSaH tasya sugandhi puSpaM tadvat (caMcumAlaiyaromakUve) ullasitAni romANi kUpeSu yasya sa tathA, evaM- 15 dIpa anukrama [51] Fur FB Fanatec ~130
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) .......... vyAkhyAna [3] .......... mUlaM [11] | gAthA [...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [51] gAthA ||1..|| 10sa.52 kalpa.sado- vidhaH san (te sumiNe ogiNhaha) tAn svamAn avagRhNAti-cetasi dharati (ogiNhittA) avagRhya ca matyAdivyA03 (IhaM aNupavisai) IhAM sadarthavicAraNAlakSaNAM anupravizati (aNupavisittA) anupravizya ca ( appaNo bhirarthanizca sAhAvieNaM) AtmanaH khabhAvataH utpannena tathA ( maipuvvaeNaM) matipUrvakeNa evaMvidhena (buddhiviNNANeNaM) yaHmu. 51 // 53 // buddhivijJAnena kRtvA (tesiM sumiNANaM) teSAM svapnAnAM (atyuggahaM kareha) arthAvagrahaM-arthanizcayaM karoti phalakathanam (karittA) arthanizcayaM kRtvA ca (tisalaM khattiyANiM) trizalA kSatriyANI prati (tAhiM ivAhi) taabhiH| 18 iSTAbhiH (jAva sassirIyArhi) yAvat sazrIkAbhiH (baggUhiM saMlavamANe 2) evaMvidhAbhiH vAgbhiH saMla-1|| 20 pan san (evaM vayAsI) evaM avAdIt // (51) // kimityAha-(urAlA NaM tume devANuppie sumiNA dihA) udArA:-prazastAH tvayA he devAnupriye !-saralasvabhAve khamAH dRSTAH (kallANA NaM tume devANuppie sumiNA dihA) tathA kalyANakAriNaH tvayA he devAnu-18 |priye khamA dRSTAH (evaM) anenAbhilApena (sivA dhanA maMgallA) upadravaharA. dhanaprApakAH maGgalakArakAH18 (sassiriyA) zobhayA sahitAH (AruggatuhidIhAutti) nIrogatvaM cittAnandaH cirajIvitvaM (kallANamaMga- 25 llakAragANaM) kalyANaM-samRddhiH maGgalaM-vAJchitaprAptiH eteSAM vastUnAM kArakAH (tume devANuppie ! sumiNA // 53 // | divA) tvayA he devAnupriye ! svapnAH dRSTAH / atha teSAM svapnAnAM mahinA ki bhaviSyatItyAha-(atyalAbho devA| guppie ) arthoM-maNikanakAdiH tasya lAbhA he devAnupriye ! (bhogalAbho devANuppie) bhogA:-zabdAdaya-18| 28 dIpa anukrama [53] ... rAjA siddhArtha evaM nimittakai: kRta svapna-fal-varNanaM ~131
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) .......... vyAkhyAna [3] .......... mUlaM [12] / gAthA [...] - pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRttiH: prata bhAviputra varNanaM sU. sUtrAMka [12] gAthA ||1..|| // steSAM lAbhaH he devAnupriye ! (puttalAbho devANuppie) putrasya lAbhaH he devAnupriye ! (sukkhalAbho IS devANuppie) saukhyaM-manaso nivRttistasya lAbhaH he devAnupiye ! (rajalAbho devANuppie) rAjyaM- svAmyamAtyamuhakozarASTradurgasainyalakSaNaM saptAGgaM tasya lAbho bhaviSyatIti // atha sAmAnyena phalAnyuktvA / hA vizeSato mukhyaM phalamAha-(evaM khalu tume devANuppie !) anena prakAreNa nizcayena tvaM he devAnupriye ! he trizale! ( navaNhaM mAsANaM) navasu mAseSu ( bahupaDipunnANaM ) bahupratipUrNeSu satsu ( aTThamANa rAiMdiyANaM) arddhASTamarAtridivasAdhikeSu (vikatANaM) vyatikrAnteSu surUpaM dAraka-putraM prajaniSyasIti 6|| sambandhaH, kiMviziSTaM ?-(amhaM kulakeu) asmAkaM kule keturitha ketuH-cinhaM dhvajastatsadRzaM atyadbhutaM ityarthaH (amhaM kuladIvaM) asmAkaM kule dIpa iva dIpastaM prakAzakaM maGgalakArakaM ca (kulapavayaM) kule parvata iva || parvataH aparAbhavanIyaH sthiraca, kulasya AdhAra ityarthaH, (kulavaDiMsayaM) kule avataMsaka iva-mukuTa iva|R yastaM, zobhAkaratvAt , ata eva (kulatilayaM) kulatilaka mastakadhAryatvAt (kulakittikaraM) kulakIrti-18 kara zubhAcAritvAt (kulavittikaraM) kulasya vRttiH-nirvAhastasya kAraka (kuladiNayaraM) prkaashktvaat| kule dinakarasamAnaM (kulaAdhAraM ) kulAdhAra:-pRthvIvat kulasyAdhAraM (kulanaMdikara) kulasya nandiH-vRddhi stasyAH kara-kArakaM (kulajasakara) kulasya yaza:-sarvadiggAminI khyAtiH tasya kAraka, 'ekadigbhAminI TSI| kIrtiH, sarvadiggAmukaM yazaH' iti vacanAt (kulapAyacaM) chAyAkaratvAt AzrayaNIyatvAca kule pAdapasamAna, dIpa anukrama [54] ~132
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) .......... vyAkhyAna [3] .......... mUlaM [12] / gAthA [1...] / pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [12] gAthA ||1..|| scesever kalpa.subo-pAdapA-vRkSA (kulavivaddhaNakaraM) kulastra vivardhana-sarvato vRddhistasya kara-kArakaM (sukumAlapANipAyA zauryAdivacyA03|| sukumAlaM pANipAdaM yasya sa tathA taM (ahINapaDipunnapaciMdiyasarIraM) lakSaNopetAni tathA svarUpeNApi pUrNAni zaniM sU.53 evaMvidhAni pazcendriyANi yantra evaMvidhaM zarIraM yasya sa tathA taM (lakSaNabaMjaNaguNovaveya) lakSaNAnAM vyaJjanAnAM ca ye guNAH taiH upapetaM-sahitaM ( mANummANapamANapaDipunnasujAyasavyaMgasuMdaraMga) mAnena unmAnena pramANena ca pratipUrNAni tathA sujAtAni-zobhAyuktAni evaMvidhAni sarvANi aGgAni yantra evaMvidhaM sundaraM ajhaM-zarIraM / yasya sa tathA taM (sasisomAgAraM) candravat saumyAkAraM (kaMta) vallabhaM (pipadasaNaM) priyaM darzanaM yasya sA tathA taM (surUpa) zobhanarUpaM (dArayaM) evaMbhUtaM putraM (payAhisi) prajaniSyasi // (52) // (seviya NaM dArae) so'pi ca bAlakaH ( ummukavAlabhAve) unmukto bAlabhAvo yena saH (vinAyapariNayamitte) vijJAtaM-vijJAnaM tat pariNatamAtraM yasya sa tathA, paripakavijJAna ityarthaH (juvvaNamaNupatte) yauvanaM| anuprAptaH san (sUre) zUraH-dAne aGgIkRtanirvAhe ca samartha ityarthaH (bIre ) vIraH saMgrAme samarthaH (vikatA vikrAntA-paramaNDalAkramaNasamarthaH parAkramavAnityarthaH (vicchiNNaviulabalavAhaNe) vistIrNAdapi vipule 25 ativistIrNe ityarthaH evaMvidhe balavAine yasya sa tathA, tatra valaM-senA vAhana-gavAdikaM ( rajjabaI rAyA bhavissai) rAjyastha khAmI evaMvidho rAjA bhaviSyati / / (53) // (taM urAlA NaM jAva sumiNA diTThA) tasmAt prazastAH yAvat tvayA khamAH dRSTAH (dupi tacaMpi aNuvU Qaceaeaseseeeeeeao dIpa anukrama [54] ~133
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) .......... vyAkhyAna [3] .......... mUlaM [14] / gAthA [1...] - pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [14] gAthA ||1..|| haha) evaM vAradUyaM vAratrayaM prazaMsati (tae NaM sA trisalA khattiyANI) tato'nantaraM sA trizalA kSatriyA-tathAkRtiH hANI (siddhatthassa rano) siddhArthasya rAjJaH (aMtie eyamaI succA) pAce etaM artha zrutvA (nisamma pratijAgaranizamya-avadhArya (hahatuhajAya hiayA)Sya tuSTA yAvat harSapUrNahayA (karayalapariggahiyaM) karatalAbhyAM ca sa. kRtaM (jAva matthae aMjaliM kaTTha) yAvat mastake aJjaliM kRtvA (evaM vayAsI) evaM avAdIt // (54) // TV (evameyaM sAmI!) evaM etat he khAmin ! (tahameyaM sAmI) tathaitat he khAmin ! (avitahameyaM sAmI) yathAsthitaM etat he svAmin ! (asaMdiddhameyaM sAmI) saMdeharahitaM etat he svAmin ! (icchiyameyaM sAmI) vAJchitaM etat he svAmin ! (paDicchiyameyaM sAmI) yuSmanmukhApatadeva gRhItaM etat he svAmin ! (icchiyapaDicchiyameyaM sAmI) vAJchitaM sat punaH punaH vAJchitaM etat he svAmin !(sacce NaM esa aTTe) satyaH eSo'theM // (se jaheyaM tumbhe vayahatti kaTu) sa yathA-yena prakAreNa imaM artha yUyaM vaya iti uttavA (te sumiNe samma hApaDicchaha)tAn svamAn samyaka pratIcchati-aGgIkaroti (paDicchittA) aGgIkRtya ca (siddhatdherNa ranA) 10 siddhArthena rAjJA (anmaNunnAyA samANI) abhyanujJAtA-svasthAnaM gantumanumatA (nANAmaNirayaNabhatticisattAo bhaddAsaNAo) nAnAmaNiratnabhaktibhizcitrAt bhadrAsanAt (anbhuDheha) abhyuttiSThati, (anbhudvittA) abhyutthAya ca (aturiyamacavalamasaMbhaMtAe) atvaritayA acapalayA asambhrAntayA (avilaMbiyAe) bila-II sambarahitayA (rAyahaMsasarisIe gahae )rAjahaMsasadazayA gatyA (jeNeva sara sapaNijje) yatraiva svakaM zapanIya 14 dIpa anukrama [56] - 134
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ...... vyAkhyAna [2] .......... mUlaM [16] / gAthA [1...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRttiH: prata sUtrAMka [16] gAthA ||1..|| kalpa.subo-8(teNeva uvAgacchada) tatraiva upAgacchati ( uvAgacchittA) upAgatya ca (evaM vayAsI) evaM avAdIt-(55) kauTumbicyA03 (mA me ee uttamA) mA iti niSedhe loke 'rakhe' iti, mama ete uttamA:-svarUpataH sundarAH (pahANA) satphaladAyakatvAt pradhAnAH ata eva (maMgallA) maGgalakAriNaH (sumiNA dihA) svamAH dRSTAH (annehi pAvasumiNehiM ) anyaiH pApasvanaiH (paDihammissaMtittika1) mA pratihanyantAM-viphalIkriyantAM itikRtvA | (devayagurujaNasaMbadhdhAhiM) devagurujanasambadhdhAbhiH ata eva (pasasthAhiM) prazastAbhiH (maMgallAhiM) maGgala kAriNIbhiH (dhammiyAhiM ) dhArmikAbhiH (kahAhiM) kathAbhiH (sumiNajAgariyaM jAgaramANI ) svamajAgaISIrikAM-svamasaMrakSaNArthaM jAgarikA svamajAgarikA tAM jAgratI (paDijAgaramANI viharai) tAn svamAneva svApa-| 1 nivAraNena praticarantI Aste ityarthaH / / (56) // II (tae NaM siddhatthe vattie)tataH siddhArthaH kSatriyaH (paccUsakAlasamayaMsi ) prabhAtakAlasamaye (koDaMbi yapurise saddAvei ) kauTumdhika puruSAna-sevakAn AkArayati (saddAvittA) AkArya ca ( evaM vayAsI) evaM avAdIt / / (57) / kimityAhaA (khippAmeva bho devANuppiyA!) kSiprameva-zIghrameva are sevakAH! (ajja savisesa) aya utsavadinatvAt / // 55 // vizeSaprakAreNa (bAhiriyaM uvaTThANasAlaM) bAyAM upasthAnazAlA kacerI' iti loke, kiMviziSTa ? (gaMdhovyasittaM ) sugandhodakena siktAM (suisamajiovalitaM) zuciM-pavitrAM, saMmArjitAM kacavarApanayanena upa dIpa anukrama [58] 25 28 UnEducation , Furniste AFennaiUse Cily ~135
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) .......... vyAkhyAna [3] .......... mUlaM [18] | gAthA [1...] / pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [58] gAthA ||1..|| lipsAM chagaNAdinA, tataH padatrayasya karmadhArayaH, (sugaMdhavarapaMcavaNNapupphovayArakaliya) sugandhAnAM varANAM siMhAsanapaJcavarNAnAM ca puSpANAM ya upacArastena kalitAM (kAlAgurupavarakuMdurukkaturukkaDajhaMtadhUvamaghamaghaMtagaMdhujhyAbhirAma) racanAdi tathA dahyamAnA ye kRSNAgurumavarakunduruSakaturUSakadhUpAsteSAM maghamaghAyamAno yo gandhastena udbhUtAbhirAmA (sugaM | dezaH mU. dhavaragaMdhiyaM)tathA sugandhavarANAM-cUrNAdInAM gandho yatra tathA tAM (gaMdhavahibhUyaM) gandhadravyaguTikAsamAnAM k kareha) evaMvidhAM upasthAnazAlAM kuruta svayaM ( kAraveha) anyaiH kArayata (karittA kAravittA ya) kRtvA | kArayitvA ca tatra (sIhAsaNaM rayAveha rayAvittA) siMhAsanaM racayata racayitvA mama eyamANattiyaM khippA-1181 meva pacappiNaha) mama etAM AjJA zIghrameya pratyarpayata // (58) // | (tae NaM te koTuMbiyapurisA) tato'nantaraM te kauTumbikapuruSAH (siddhastheNaM ranA) siddhArthena rAjJA (evaM buttA samANA) evaM uktAH santaH (haTTatuTThajAvahiayA) hRSTAstuSTA ityAdi pUrvavat harSapUNehadayAH (jAvaNa aMjaliM kaDa) yAvat aJjaliM kRtvA (evaM sAmitti) he svAmin ! yathA yUyaM Adizatha tattathaiva asmAbhiravazyaM / 10 kataivyaM ityuktvA (ANAe viNaeNaM vayaNaM paDisugaMti) AjJayA vinayena vacanaM pratizRNvanti (paDisuNi-! sA) pratizrutya ca (siddhatthassa khattiyassa aMtiAo) siddhArthasya kSatriyasya pArthAt (paDinikkhamaMti) bahistAniSkAmanti (paDinikkhamittA) tathA kRtvA (jeNeva bahiriA ucaTThANasAlA) yatraiva bAhyA upa-1 sthAnazAlA (teNeva uvAgacchaMti ) tatraiva upAgacchanti ( uvAgacchittA) upAgatya ( khippAmeva ) zIghaM eva dIpa anukrama [60] ~136
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ...... vyAkhyAna [2] .......... mUlaM [19] / gAthA [1...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [19] gAthA ||1..|| 20 kalpa mano-(savisesaM bAhiriyaM uvaTThANasAlaM) vizeSaprakAreNa bAyAM upasthAnazAlAM (gaMdhodayasittaM suI) gandhodakena siMhAsanaravyA3siktAM tathA zuciM ca kRtvA (jAva sIhAsaNaM rayAviti ) yAvat tatra siMhAsanaM racayanti (rayAvittA)raca-canAdi sa. zayikhA(jeNeva siddhatthe khattie) yatraiva siddhArthaH kSatriyaH (teNeva uvAgacchati)tatraiva upAgacchanti (svAga-59utthAna cchittA) upAgatya (karayala jAva matthae aMjali kaTu) karatalAbhyAM yAvat mastake aJjaliM kRtvA (siddha-IN tthassa khattiyassa) siddhArthaMya kSatriyasya (tamANattiyaM paJcappiNaMti )tAM AjJA pratyayanti, tattathaiva sarva kRtvA asmAbhibhecadAdezaH kRta iti nivedayantItyarthaH // (59) // (tae NaM siddhatye khattie) tataH sa siddhArthaH kSatriyaH (kallaM pAuppabhAe rayaNIe) kalye-AgAmini| dine 'prAdurityavyayaM prakAze' tataH prakaTaprabhAtAyAM evaMvidhAyAM rajanyAM jAtAyAM satyAM (phulluppalakamalakomalummiliyaMmi) phulaM-vikasitaM yat utpalaM-padmaM kamalazca-hariNavizeSastayoH sukumAlaM unmilitaMvikasanaM dalAnAM nayanayozca yasminnevaMvidhe ahApaMDure pabhAe) atha-rajanIvibhAtAnantaraM pANDure-ujjvale prabhAte, ayamartha:-yasminprabhAte padmAnA dalavikAsena vikasanaM jAtaM hariNAnAM ca nayanavikAseneti, tasmina I prabhAte jAte, pUrva rajanI vibhAtA tata ISatprakAzo jAtaH tatazca pANDuraM-ujjvalaM prabhAtaM jAtaM tatazca krameMNa sUrye udgate sati, adha kiMbiziSTe sUrye ( rattAsogappagAsatti) raktasya azokasya yaH prkaashaa-prbhaasmuuhH| (kiMsuatti)kiMzukaMca-palAzapuSpaM (suamuhatti)zukamukha-zukacacupuTaM (guMjaddharAgatti) guJjAyA ardhe kRSNabhA- 28 eace dIpa anukrama [61] ~137
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) .......... vyAkhyAna [3] .......... mUlaM [60] / gAthA [1...] - pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [60] gAthA ||1..|| aooooooose906003 gArdainyabhAgalakSaNaM eteSAM yo rAgo-raktatvaM tathA (baMdhujIvagatti) bandhujIvakaM-puSpavizeSaH 'bapoharIA phula' nRpasyotthA. iti lokaprasiddhaM (pArAvayacalaNanayaNatti) pArApatasya caraNanayanaM (parahuasurattaloaNatti) parabhRtasya-koki-1 naM sU.60 lasya surakte-kopAdinA raktIkRte ye locane (jAsuaNakusumarAsitti) japApuSpasya 'jAsUda' iti lokaprasi-18 ddhasya yo rAzi:-samUhastathA (hiMgulaniarAiregarehaMtasarise) hiMgulanikaraca prasiddhaH, etebhyaH sarvavastubhyaH |atirekeNa rAjamAnaH san sahazA, anna yaH atirekeNa rAjamAnaH sa sadRzaH kathaM bhavatItyAzaGkAyAM raktatva-18 mAtreNa sadRzaH kAntyA tu atirekeNa rAjamAna iti vRddhAH, athavA raktAzokaprakAzAdInAM hiGgulanikarAntAnAM yo rAjamAno'tireka:-prakarSastatsadRza iti, ghunaH kiMviziSTe sUrye 1 (kamalAyarasaMDaviyohae ) kamalAnAM AkarA-utpattisthAnAni ye padmahadAdayasteSu yAni khaNDAni kamalavanAni teSAM vikAzake ( udviyaMmi sUre) evaMvidhe abhyudita sUrye sati, punaH kiMvi01 (sahassarassimi) sahasrarahamI, puna: kiMvi01 (diNayare) dinakare-dinakaraNazIle, punaH kiMvi0? (teasA jalate) tejasA dedIpyamAne (tassa ya karapaharApara<
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) .......... vyAkhyAna [3] .......... mUlaM [61] | gAthA [1...] / pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [61] gAthA ||1..|| kalpa.subovyA03 // 57 // (sayaNijAo abbhuTTittA) sa siddhArthaH zayanIyAdabhyutthAya ( pAyapIDhAo pacoruhai) pAdapIThAt aTTanazApratyavatarati ( pacoruhittA) pratyavatIrya (jeNeva aNasAlA) yatraiva aTTanazAlA-parizramazAlA (teNeva lAgamAdi uvAgacchada) tatraiva upAgacchati uvAgacchittA) upAgatya ca (aNasAlaM aNupavisai) ahanazAlA anupravizati (aNupavisittA) anupravizya ca (aNegavAyAmatti) anekAni vyAyAmAya-parizramAya (joggavaggaNatti) yogyA-abhyAsaH 'khuralI tu zramo yogyA'bhyAsa' iti vacanAt valganaM-anyo'nyaM uparyupari patanaM (vAmaddaNatti) vyAmardanaM-paraspareNa bAhvAdyaGgamodanaM (mallajuddhakaraNehi) mallayuddhAni pratItAni, karaNAni ca-aGgagabhaGgavizeSAH mallazAstroktAH etaiH kRtvA (saMte parissaMte) zrAntaH-sAmAnyena zramaM upagataH, parizrAnta:sarvAGgINazramaM prAptaH, evaMvidhaH san ( sayapAgasahassapAgehiM ) zatavAraM navanavauSadharasena pakkAni, athavA yasya pAke zataM sauvarNA laganti tAni zatapAkAni.evaM sahasrapAkAni evaMvidhaiH (sugaMdhavaratillamAipahi) sugandha-| varatailAdibhiH, AdizabdAt karpUrapAnIyAdIni grAhyANi, atha kIdRzaiH tailAdibhiH ? (pINaNijjehiM) prINanIyaiH-rasarudhirAdidhAtusamatAkAribhiH / dIvaNijjehiM ) dIpanIyaiH-agnidIptikaraiH (mayaNijjehiM madanIyaiH-kAmavRddhikaraiH (vihaNijjehiM ) bRhaNIyaiH-mAMsapuSTikaraiH (dappaNijjehiM ) darpaNIyaiH-balakAribhiH / (savidiyagAyapalhAyaNijjehiM ) sarvANi indriyANi gAtrANi ca teSAM prahlAdanIyaiH-ApyAyanAkAribhiH etAdRzaiH tailAdibhiH(ambhaMgie samANe) abhyaGgitaH san (tillacammaMsi) tailacaNi, telaabhyaanntrN| dIpa anukrama [63] JaMEducutane ~139
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra prata sUtrAMka [6] gAthA / / 1.. / / dIpa anukrama [63] [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM 8 "kalpasUtra"- (mUlaM + vRttiH) mUlaM [61] / gAthA [19...] vyAkhyAna [3] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRttiH: evaMvidhaiH puruSaiH saMvAhitaH san apagataparizramo jAta iti yogaH, atha kiMviziSTaiH puruSaiH ? ( niuNehiM ) nipuNaiH-upAyavicakSaNaiH punaH kiMvi0 ? ( paDipunnapANipAyasukumAlakomalata lehiM ) pratipUrNasya pANipAdasya | sukumAlakomalAni atyantakomalAni talAni yeSAM te tathA taiH atra kiraNAvalIkAreNa dIpikAkAreNa ca pratipUrNAnAM pANipAdAnAM iti prayogo likhitaH sa tu cinyaH 'prANisUryAMgANA' mitisUtreNAvazyaM haimavyAkaraNamate ekavadbhAvabhavanAt punaH kiMvi0 ? (abhaMgaNaparimaddaNubvalaNakaraNaguNanimmAehiM ) abhyaGganaM-tailAdinA prakSaNaM parimardanaM - tasya tailasya marddanaM uchalanaM tasya tailasya bahiH karSaNaM udvartanaM vA eteSAM karaNe ye guNavizeSAsteSu nirmAte:- viziSTAbhyAsavadbhiH punaH kiMvi0 1 ( cheehiM ) chekaiH - avasaraH punaH kiMvi0 1 ( dukkhehiM ) dakSaiH kharitatvarita kAryakAribhiH punaH kiMvi0 ? (pahehiM ) praSThaiH - marddanakAriNAM agresaraiH punaH kiMvi0 1 (kusalehiM ) kuzalaiH - vivekibhiH punaH kiMvi0 ? ( mehAvihiM ) meghAvibhiH - apUrvavijJAnagrahaNasamarthaiH punaH kiMvi0 ? ( jiaparissamehiM ) jitaparizramaiH - bahuparizramakaraNe'pi zramamanApnuvadbhiH (purisehiM ) evaMvidhaiH puruSai: ( ahisuhAe ) asthnAM sukhakAriNyA (maMsasuhAe ) mAMsasya sukhakAriNyA ( tayAsuhAe ) svacaH sukhakAriNyA ( romasuhAe ) romNAM sukhakAriNyA ( caubbihAe ) ityevaMrUpayA catuSprakArayA ( suhaparikammaNAe ) sukhA- sukhakAriNI parikarmaNA - aGgazuzrUSA yasyAM sA tathA evaMvidhayA ( saMpAhaNAe ) sambAdhanayA-vizrAmaNayA (saMbAhie samANe ) saMvAhitaH kRtavizrAmaNaH san ( avagayapari 140~ aTTanazAlAgamAdi sU. 61 5 10 14
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) .......... vyAkhyAna [3] .......... mUlaM [62] / gAthA [1...] / pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [62] gAthA ||1..|| kalpa.subo-ssame) apagataparizramaH ( aNasAlAo paDinikkhamaha) ahanazAlAyAH pratiniSkAmati / (61) majjanAdi vyA03 8 (aTTaNasAlAo paDinikkhamittA) ahanazAlAyAH pratiniSkramya (jeNeva majaNadhare) yaveva majjanagRha (teNeva uvAgacchai ) tatraiva upAgacchati (uvAgacchittA) upAgatya (majjaNagharaM aNupavisai) majjanagRhaM // 58 // anupravizati ( aNupavisittA) anupravizya (samuttajAlAkulAbhirAme) samuktaM-muktAphalayuktaM yat jaalN-1| gavAkSastena Akulo-vyApto'bhirAmazca tasmin (vicittamaNirayaNakuhimatale) vicitrANAM maNiratnAna baddhabhUbhAgo yasya sa tathA tasmin ( ramaNijje) ramaNIye (pahANamaMDasi) evaMvidhe svAnamaNDape (nANAmaNirayaNabhatticisasi) tathA nAnAmaNiratnabhaktibhiH citre (pahANapIDhaM si) evaMvidhe snAnapIThe (suhanisanne) sukhena niSaNNaH-upaviSTaH sukhaniSaNNaH san (puSphodaehi ya) puSpodaka:-puSparasamirjalaiH (gaMdhodaehi ya ) gandhodakaiH- zrIkhaNDAdirasamirjalaiH (uNhodaehi ya) uSNodakaH (suhodaehi ya) zubhodakaiHtIrthajalaiH (suDodaehi ya) zuddhodakaiH- khabhAvanirmalodakaiH evaMprakArairvividhapAnIyaiH kRtvA (kallANakaraNapa varamajjaNacihiyamajie) kalyANakaraNe pravara-pravINa evaMvidho yo majjana vidhistena majjitastAhazaiH puruSaiRI riti zeSaH (tastha kouasarahiM bahuvihehiM) tatra-snAnAvasare kautukazata:-rakSAdInAM zataiH bahuvidhaH saMyukta atha kIdRzo rAjA ?(kallANagapavaramajjaNAvasANe) kalyANakAri evaMvidhaM yat pravaramajatasyAvasAne-prAnta (pamhalasukumAlagaMdhakAsAialUhiyaMge) pakSmalA ata eva sukumAlA gandhapradhAnA kASAyikA-kapAyaraktA dIpa anukrama [64] For FFU Clu -141
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) .......... vyAkhyAna [3] .......... mUlaM [62] / gAthA [1...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [62] gAthA ||1..|| gac86880030sae zATikA tayA lUkSitaM-nirjalIkRtaM aGgaM-zarIraM yasya sa tathA, punaH kIdRzo rAjA? (ahayasumahagghadUsarayaNa- majjanAdi susaMvuDe ) ahataM-avyaGgaM sumahAgha-bahumUlyaM IdRzaM yat dRSyaratna-vastraratnaM tena suSTu saMvRtaH, parihitadUSyaratnasU. 62 ityarthaH, punaH kiMvi01(sarasasurabhigosIsacaMdaNANulittagatte) sarasena surabhiNA ca gozIrSacandanena anulisaM gAtraM yasya sa tathA, punaH kiMvi0?(suhamAlAvannagavilevaNe ) tatra mAlA-puSpamAlA varNakavilepanaM camaNDanakAri kuGkumAdivilepanaM tat ubhayaM zuci-pavitraM yasya sa tathA, punaH kiMvi0 ? (AviddhamaNisubanne) AviddhAni-parihitAni,maNisuvarNAni-lakSaNayA maNisuvarNamayAni bhUSaNAni yena sa tathA, punaH kivikA (kappiyahAraddhahAra tisarayatti) kalpitA-vinyastA ye hArAdayaH, tatra hAra:-aSTAdazasarika: arghahAro-navasarikastrisarikaM ca pratItaM tathA (pAlaMvapalaMbamANatti) pralambamAnaHprAlambo-mumbanakaM (kaDimuttatti) kaTisUtraM ca-18 kavyAbharaNaM etaiH kRtvA (sukayasohe) suSTu kRtA zobhA yasya sa tathA, punaH kiMvi01 (piNaddhagebije) pinaddhAni-parihitAni aveyAni-grIvAbharaNAni yena sa tathA, puna: kiMvi01(aMgulijjagalaliyakayAbharaNe) | aGgulIyakAni-aGgulyAbharaNAni lalitAni yAni kacAbharaNAni-kezamaNDanAni puSpAdIni yasya sa tathA, puna: kiMvi0 1 (varakaDagatuDiarthabhiamue) varaiH-pradhAnaH kaTakaiH-valayaiH truTikaizca-bAhAbharaNaiH stambhitI iva bhujI yasya sa tathA, punaH kiMvi0 1 ( ahiarUvasassirIe) adhikarUpeNa sazrIko yaH sa tathA, punaH kiMvi01 (kuDalujjoiANaNe) kuNDalAbhyAmudyotitamAnanaM-mukhaM yasya sa tathA, punaH kiMvi01(mauDadittasirae) dIpa anukrama [64] ~142
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) .......... vyAkhyAna [3] .......... mUlaM [62] / gAthA [1...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: kalpa.subo-IN vyA03 prata sUtrAMka [62] gAthA ||1..|| // 59 // mukuTena dIptaM ziro yasya sa tathA, punaH kiMvi01 (hArucchayasukayaraiyavacche) hAreNa avaskRta-AcchAditaM manjanAdi ata eva suSTu kRtaratikaM-draSTaNAM pramodadAyi evaMvidhaM vakSo-hRdayaM yasya sa tathA, punaH kiMvi0? (muddiyA- ma.62 piMgalaMgulie) mudrikAbhiH piGgalA:-pItavarNA aGgulayo,yasya sa tathA, punaH kiMdhi01 ( pAlaMbapalaMbamANasukayapaDauttarijje) pralambena-dIrgheNa ata eva pralambamAnena IdRzena paTena suSTu kRtaH uttarAsaGgo yena sa tathA, punaH kiMci?nANAmaNikaNagarayaNavimalatti) nAnAprakArairmaNikanakaratnairvimalAni-dIptimanti ata evaM (maharihatti) mahAhANi (niuNovaciyatti) nipuNena zilpinA upacitAni-parikarmitAni (misimisiMtatti) dedIpyamAnAni evaM vidhAni (viraiyatti) viracitAni (susiliTThatti) suzliSTAni-suyojitasandhIni ata eva (visiTTatti) viziSTAni-anyebhyo'tiramaNIyAni (laTTatti) laSTAni-manoharANi evaMvidhAni (AviddhavIrava|lae) AviddhAni-parihitAni vIravalayAni-vIratvagarvasUcakAni valayAni yena sa tathA, yaH kazcidvIraMmanyaH sa mAM vijitya imAni mocayatu itivujhyA dhRtavIravalaya ityarthaH, upasaMharati-- kiMbahuNA ) bahunA varNakavAkyena kiM? (kapparukkhae viva alaMkiyavibhUsie) kalpavRkSa iva alaGkRtavibhUSitaH, tatra kalpavRkSaH|| alaGkRtaH patrAdibhiH vibhUSitazca puSpAdibhiH rAjA tu alaGkRto mukuTAdibhiH, vibhUSito vastrAdibhiH, IdRzo ( nariMde) narendraH (sakoriMTamalladAmeNaM chatteNaM dharitramANeNaM) koriMTavRkSasambandhIni mAlyAni-puSpA-1|| Ni mAlAyai hitAnIti vyutpattesteSAM dAmabhiH sahitena chantreNa priyamANena (seyavaracAmarAhiM uddhRvmaanniihiN)1|| dIpa anukrama [64] For F lutelu ~143
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ...... vyAkhyAna [2] .......... mUlaM [62] / gAthA [1...] / pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [62] gAthA ||1..|| zvetavaracAmarairudayamAnaizca zobhita iti zeSA, punaH kiMvi01 (maMgalajayasahakayAloe) maGgalabhUto jayazabdaH kRta Aloke-darzane yasya sa tathA, yasya darzane lokairjayajayazabdaH kriyamANo'stIti jJeyaM, punaH | kiMvi01 (aNegagaNanAyagatti) aneke ye gaNanAyakAH-khakhasamudAyasvAminaH (daMDanAyagatti) daNDanAyakAH tantrapAlAH kharASTracintAkartAraH ityarthaH (rAyatti) rAjAno-mANDalikAH (Isaratti) IzvarA:-yuvarAjAH 'pATabIkuMvara' iti loke, ana kiraNAvalIkAreNa dIpikAkAreNa ca IzvarA yuvarAjAna iti prayogo likhitaH, sa tu cintyaH, aTsamAsAntAgamanena yuvarAjA iti prayogabhavanAta (talavaratti) talavarA:-tuSTabhUpAlapradattapaTTabandhavibhUSitA rAjasthAnIyAH (mADaMpiyatti) mADambikA:-maDambavAminaH (koDubiyatti) kauTumbikA:-katipayakuTumbakhAminaH (maMtitti) mantriNo-rAjyAdhiSThAyakAH sacivAH (mahAmaMtitti) mahAmantriNaH ta eva vize-RI SAdhikAravantaH (gaNagatti) gaNakA:-jyotiSikAH dovAriyatti) dauvArikA:-pratihArA:(amacatti)amAtyAHsahajanmAno mantriNaH (ceDatti) ceTA-dAsAH (pIDhamaddatti) pIThamaIkA:-pITha-AsanaM mardayantIti pIThamardakAHAsannasevakAH vayasyA ityarthaH (nagaratti) nAgarA-nagaravAsino lokA: (nigamatti) nigamA-vaNijaH (sihittiA zreSThino-nagaramukhyavyavahAriNaH (seNAvaitti) senApatayaH caturaGgasenAdhikAriNaH (satyavAhatti)sArthavAhA:sArthanAyakAH (dUatti) dUtA:-anyeSAM gatvA rAjAdezanivedakAH (saMdhivAlatti) sandhipAlA:-sandhirakSakAH (saddhiM saMparibuDe ) etaiH sarvaiH sArdha saMparighRtaH, IdRzo narapatirmajanagRhAt pratiniSkAmatIti yogA, atha dIpa anukrama [64] For F lutelu ~144
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) .......... vyAkhyAna [3] .......... mUlaM [62] / gAthA [1...] - pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [62] gAthA ||1..|| kalpa.subo- vyA03| // 6 // dIpa anukrama [64] majjanagRhAnniSkramaNe upamAM Aha(dhavalamahAmehaniggae iva) dhavalamahAmeghanirgata iva-yathA (gahagaNa- siMhAsane | dippaMtarikkhatArAgaNANa majjhe sasibba) grahasamUhadIpyamAnaRkSatArAgaNAnAM madhye vartamAnaH zazIva, atra grahagaNaRkSatArAgaNatulyaH pUrvoktaH parivAraH zazitulyastu rAjeti, kIdRzo nRpaH ? (piyadasaNe ) priyaMsU. 63 darzanaM yasya sa tathA, yathA hi vArdalAnirgato nakSatrAdiparivRtazca zazI priyadarzano bhavati tathA so'pi narapatiriti bhAvaH, punaH kIdazopaH (naravahatti) narapati:-prajApAlaka (nariMde) narendra:-nareSu indrasa- mAnaH (naravasahe) naravRSabha:-dharAMbhAradhurandharatvAnnareSu vRSabhasamAnaH (narasIhe) narasiMho-dussaha parAkramatvAt nareSu siMhasamAnA, punaH kiMvi01(abbhahiyarAyateyalacchIe dipamANe) dIpyamAnaH, kayA?-abhya|dhikarAjatejolakSmyA, evaMvidho nRpatiH majjaNagharAo paDinikkhamada ) majjanagRhAt snAnamandirAt prati niSkAmati // (32) // | (majaNagharAo paDinikkhamittA) lAnamandirAt pratiniSkramya (jeNeva yahiriyA uvahANasAlA) yatraiva bAhyA upasthAnazAlA (teNeva uvAgacchada) tatraiva upAgacchati (uvAgacchittA) upAgatya (sIhAsaNaMsira puratyAbhimuhe nisIaha) siMhAsane pUrvAbhimukho niSIdati-upavizati // (63) // | (sIhAsaNaMsi purasthAbhimuhe nisIhattA) siMhAsane pUrvAbhimukho niSaya-upavizya (appaNo) AtmanaH sakAzAt 6 uttarapuracchime disIbhAe) IzAnakoNe digbhAge ( aTTha bhaddAsaNAI) aSTa bhadrAsanAni, atha // 6 // 28 ~145
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) .......... vyAkhyAna [3] .......... mUlaM [64] | gAthA [1...] / pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [64] gAthA ||1..|| kIdRzAni? (seyavatvapaccutthayAI ) zvetavastreNa AcchAditAni, punaH kiMvi. ? ( siddhatthakayamaMgalovayA-II rAI) siddhArthaM zvetasarSapaiH kRto maGgalanimittaM upacAra:-pUjA yeSu tAni (rayAvei) racayati (ryaavittaa)| siMhAsane upavezaH racayitvA ca (appaNo adUrasAmaMte ) Atmano nAtidUre nAtisamIpe ityarthaH yavanikA racayatIti yojanA, sU. 63 atha kiMviziSTAM yavanikAM? (nANAmaNirayaNamaMDiyaM) nAnAprakArairmaNiratnairmaNDitAM-zobhamAnAM ata evaM ahiyapicchaNijja) adhika prekSaNIyAM-draSTuM yogyAM, punaH kiMvi0 ? (mahagyavarapaTTaNuggayaM) mahA_-bahumUlyA vare-pradhAne pattane-vastraratnotpattisthAne udgatA-niSpannA tato vizeSaNasamAsastA, puna: kiMvi0 (sahapahabhattisayacittatANaM) zlakSNaM yatpasUtraM tanmayaH bhaktInAM-racanAnAM zatAni teM citrastAnako yasyAM sA| tathA tAM, punaH kiMvi01 (ihAmiyausamaturaganaramagaravihagavAlagakinnararurusarabhacamarakuMjaravaNalayapaumalaya | bhatticitrAM) ihAmRgA-vRkAH vRSabhAH turagAH narAH makarAH vihaGgA vyAlakA:-sapI kinnarAH ruravo-mRgabhedAH zarabhA-aSTApadAH mahAkAyAH aTavIpazavaH camA~-gAvaH kuJjarA-hastina: vanalatA-campakalatAdayaH padmalatA:-pratItAH eteSAM yA bhaktayo-racanAH tAbhiH citrAM, evaMvidhAM (abhitari javaNiaM) abhya ntarAM yavanikA (aMchAveha) racayati (aMchAvittA) racayitvA bhadrAsanaM racayati, atha kiMviziSTaM bhadrA 18 sanaM? (nANAmaNirayaNabhatticittaM) vividhajAtIyamaNiratnAnAM bhaktibhI-racanAbhizcitraM, puna: kiMci0? pa.sa. 11 lA(astharayamiumasUragosthayaM) Astaraka:-pratItaH mRdayoM masUraka-AstaraNavizeSastAbhyAM avastRta-AcchA dIpa anukrama [66] there Reacseksee ~146
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) .......... vyAkhyAna [3] .......... mUlaM [64] | gAthA [1...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: nyA03 prata sUtrAMka [64] gAthA ||1..|| kalpa.saboditaM yadvA astarajasA-nirmalena mRdunA-komalena masUrakeNa-cAkalo gAdI iti janaprasiddhena AcchAdita siMhAsane punaH kiMdhi01(seavasthapaJcutthayaM) zvetena vastreNa pratyavastRtaM-upari AcchAditaM, punaH kiMvi0?(sumauaM) upavezaH sutarAM mRdukaM-atikomalaM, puna: kiMvi0? (aMgasuhapharisarga) aGgasya sukhA-sukhakArI spoM yasya sa tathA, // 61 // ata eva (visiha) viziSTaM-zobhanaM (tisalAe khattiANIe) trizalAyai kSatriyANyai tadyogya ityarthaH, IdRzaM (bhaddAsaNaM rayAbei) bhadrAsanaM racayati (rayAvittA) racayitvA ca (koDaMviapurise saddAvei) kauTumbikapuruSAn zabdayati (sahAvittA) zabdayitvA ca ( evaM bayAsI) evaM avAdIt // 34 // kimityAha| (khippAmeva bho devANuppiA!) zIghrameva bho devAnupriyA:-sevakAH! khamalakSaNapAThakAn zabdayata, atha kiMviziSTAn khamalakSaNapAThakAn ? ( aTuMgamahAnimittasuttatthadhArae) aSTa aGgAni yatra evaMvidhaM yat mahA-18 nimittaM-nimittazAstraM bhAvipadArthasUcakakhamAdiphalavyutpAdako andhastasya sUtrArthoM dhArayanti yete tathA tAn , 8 tatra nimittasya aSTa aGgAni imAni-aGga 1 khamaM 2 kharaM 3 caiva, bhaumaM 4 vyajana 5 lakSaNe 6 / utpAda | mantarikSaM ca 8, nimittaM smRtamaSTadhA // 1 // tatra puMsAM dakSiNAjhe strINAM vAmAjhe sphuraNaM sundaramityAryaGga-1 vidyA 1 khamAnAM uttamamadhyamAdhamavicAraH khamavidyA 2 durgAdInAM kharaparijJAnaM kharavidyA 3 bhauma-bhUmika-IS mpAdivijJAnaM 4 vyaJjana-maSItilakAdi 5 lakSaNaM-karacaraNarekhAdi sAmudriko utpAta-ulkApAtAdiH 7 antarikSaM-grahANAM udayAstAdiparijJAnam 8 puna: kiMvi0? (vivihasasthakusale) vividhAni yAni dIpa anukrama [66] For F lutelu ~147
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra prata sUtrAMka [ 65 ] gAthA ||..|| dIpa anukrama [67] [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM 8 "kalpasUtra"- (mUlaM + vRttiH) mUlaM [ 65 ] / gAthA [...] vyAkhyAna [3] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha -adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRttiHH ........................ zAstrANi tatra kuzalAH tAn ( suviNalakkhaNapAr3hae ) evaMvidhAn khalakSaNapATakAn (sahAveha ) AkArayata // ( tae NaM te koTuMbiyapurisA) tataH te kauTumbikAH puruSAH ( siddhasthenaM rannA evaM vuttA samANA ) siddhArthena rAjJA evaM uktAH santaH ( hahatuTTa jAva hiayA) hRSTatuSTAH yAvat harSapUrNahRdayAH (karayala jAva | paDisugaMti) karatalAbhyAM yAvat pratizRNvanti, yAvatkaraNAt "karayalapariggahiaM dasanahaM sirasAvattaM matthae aJjaliM kaTTu, evaM devo tahatti ANAe viNaeNaM baghaNaM paDisRNaMti " iti vAcyaM, AjJayA vinayena vacanaM pratizRNvanti // (65) // ( paDiNittA) pratizrutya ( siddhatthassa khattiyassa aMtiAo ) siddhArthasya kSatriyasya pArzvAt (paDinikkhamaMti) bahi: nissaranti ( paDinikkhimittA) pratiniSkramya ( kuMDaggAmaM nayaraM ) kSatriyakuMDagrAmasya nagarasya (mamajheNaM) madhyabhAgena ( jeNeva sumiNalakkhaNapADagANaM gehAI ) yatraiva svalakSaNapAThakAnAM gRhANi santi ( teNeva uvAgacchaMti ) tatraiva upAgacchanti (uvAgacchittA) upAgatya ( suviNalakkhaNapADhae saddAviMti ) khamalakSaNapAThakAn zabdayanti // ( 36 ) // (lae NaM te suviNalakkhaNapADhagA) tataH - anantaraM te khapmalakSaNapAThakAH (siddhatthassa khattiyassa ) siddhArthasya kSatriyasya (koTuMbiyapurisehiM ) kauTumbikapuruSaiH (saddAviyA samANA) AkAritAH santaH (haTTatuTTajAvahi ayA ) hRSTAH tuSTAH yAvat hRdayAH punaH kiMviziSTAste ? (vhAyA ) nAtAH punaH kiMvi0 ? ( kayabalikammA ) kRtaM 148 svapnapAThakAkAraNAgamane sU. 66-67 5 10 14
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ...... vyAkhyAna [2] .......... mUlaM [67] / gAthA [1...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka kAgamaH [67] gAthA ||1..|| subo-balikarma-pUjA yaiste, punaH kiMvi01 (kayakouyamaMgalapAyacchittA) kautukAni-tilakAdIni,maGgalAni-dadhivyA3dUrvAkSatAni tAnyeva prAyazcittAni-duHkhanAdividhvaMsakAni kRtAni yaiste tathA, punaH kiMvi0 ? (suddhappave-1 sAI maMgallAI vasthAI pavarAI parihiyA) zuddhAni-ujjvalAni pravezyAni-rAjasabhApravezayogyAni utsvaa||62|| sU.67 dimaGgalasUcakAni evaMvidhAni pravaravastrANi parihitAni yaiste tathA, punaH kiMvi01 (appamahagyAbharaNAlaMII kiyasarIrA) alpAni-stokAni atha ca mahA_Ni-bahumUlyAni evaMvidhAni yAni AbharaNAni taiH ala-11 kRtaM zarIraM yeSAM te tathA, puna: kiMvi01 (siddhatthayahariyAliyAkayamaMgalamuddhANA) siddhaarthaa:-shvetsHpaaH| haritAlikA-dUrvA tad ubhayaM kRtaM maGgalanimittaM mUrdhani yaiste tathA, evaMvidhAHsantaH (saehiM saehiM gehehito niggacchati) svakebhyaH svakebhyo gehebhyaH nirgacchanti (niggacchittA) nirgatya ca (khattiyakuMDaggAmaM nayaraM majhamajheNaM ) kSatriyakuMDasya grAmasya nagarasya madhyaMmadhyena (jeNeva siddhatyassa rano) yatraiva siddhArthasya ISrAjJaH (bhavaNavaravaLisagapaDidvAre) bhavanavarAvataMsakapratidvAraM, bhavanavareSu-bhavanazreSTheSu avataMsaka iva-mukuTa |iva bhavanavarAvataMsakastasya pratidvAraM-mUladvAraM (teNeva uvAgacchaMti) tatraiva upAgacchanti (uvAgacchittA)AlA 25 upAgatya ca (bhavaNavaravarDisagapaDidvAre) bhavanavarAvataMsakapratidvAre (egao milati) ekatra milanti-samma-| // 62 // tIbhavanti, sarvasammatamekaM puraskRtya anye tadanuyAyino bhavantIti tatvaM / / yatA-sarve'pi yatra netAraH, sarve pnndditmaaninH| sarve mahatvamicchanti, tadandamavasIdati // 1 // dRSTAntazca ana paJcazatasubhadAnAM, tayathA-II dIpa anukrama [69] A njaneibrary.org ~149
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) .......... vyAkhyAna [3] .......... mUlaM [67] | gAthA [1...] / pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [67] gAthA ||1..|| 98290090878000sceae kAcitsubhaTAnAM paJcazatI parasparamasambaddhA sevAnimittaM kasyacidrAjJaH puro yayau, rAjJA ca mantrivacasA parikSArtha ekaiva zayyA preSitA, te ca sarve'pi ahamindrA laghuvRddhavyavahArarahitAH parasparaM vivadamAnAH srvairpi| kAgamaH eSA zayyA vyApAryA iti buddhyA zayyAM madhye muktvA tadabhimukhapAdAH zayitavantaH, prAtazca pracchannamuktapuru- mU.67 pairyathAvatyattikare nivedite. kathaM ete sthitirahitAH parasparaM asambaddhAH yuddhAdi kariSyantIti rAjJA nirbhasyai niSkAsitA iti / tataste svaprapAThakA (egao milittA) ekatra militvA (jeNeca bAhiriyA uvaTThA-5 NasAlA) yatraiva bAhyA upasthAnazAlA (jeNeva siddhatthe khattie) yatraiva siddhArthaHkSatriyaH (teNeva uvAgacchantiA tatraivopAgacchanti (uvAgacchittA) upAgatya ( karayalajAva aMjaliM kaTTha) karatalAbhyAM yAvat aJjaliM kRtvA (siddhatthaM khattiyaM) siddhArtha kSatriyaM prati (jaeNaM vijaeNaM baddhAviti) jayena vijayena tvaM vardhakha ityAzIrvAda dattavantaH, sa cairva-dIrghAyurbhava vRttavAn bhava bhava zrImAn yazasvI bhava, prajJAvAn bhava bhUrisattvakaruNAdAnaka-1 zauNDo bhava / bhogAvyo bhava bhAgyavAn bhava mahAsaubhAgyazAlI bhava, prauDhazrIva kIrtimAna bhava sadA vizvopajIvyo bhava // 1 // ana kiraNAvalidIpikAkArAbhyAM korTibharastvaM bhaveti pATho likhitastatra korTi-TRI bhara iti prayogazcintyaH / kalyANamastu zivamastu dhanAgamo'stu, dIrghAyurastu sutajanmasamRddhirastu / vairikSayo 'stu naranAtha ! sadA jayo'stu, yuSmatkule ca satataM jinabhaktirastu // 2 // (67) // dIpa anukrama [69] JMEducatamdanal Fur & Fonte - 150
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra prata sUtrAMka [67] gAthA ||..|| dIpa anukrama [69] [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM 8 "kalpasUtra"- (mUlaM + vRttiH) vyAkhyAna [3] mUlaM [ 67 ] / gAthA [1...] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha -adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRttiHH // 63 // ........................ RARARARARARARARGARARARARARAN iti mahopAdhyAyazrI kIrtivijayagaNi ziSyopAdhyAyazrI vinaya vijayagaNi viracitAyAM kalpasubodhikAyAM tRtIyaH kSaNaH samAptaH / granthAgram || 700 | trayANAmapi vyAkhyAnAnAM granthAnam / / 2106 / / zrIrastu SERBERGISERSPASEASPASERS SEASPASERSERVERS TREBASERSER tRtIyaM vyAkhyAnaM samAptaM 151 ||63||
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 "kalpasUtra"- (mUlaM+vRtti:) .......... vyAkhyAna [4] .......... mUlaM [68] / gAthA [1...] / pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [68] S303030 gAthA ||1..|| // atha caturtha vyAkhyAnaM prArabhyate // khimapAThakAnAmupa vezanaM saAI (tae NaM te suviNalakkhaNapADhagA) tataste svapalakSaNapAThakAH (siddhattheNaM rannA vaMdiatti) siddhArthena rAjJA tkAraH sU. vanditAH guNastutikaraNena (pUiatti) pUjitAH puSpAdibhiH (sakAriatti) satkAritAH phalavastrAdidAnena |68-69 (sammANiA samANA) sanmAnitA: abhyutthAnAdibhiH, evaMvidhAH santaH (patteyaM patteyaM puvanatthesu bhaddA-1 saNesu nisIaMti) pratyekaM pratyekaM pUrvanyasteSa bhadrAsaneSu niSIdanti // (68) / 1. (tae NaM siddhatthe khattie ) tataH siddhArthaH kSatriyaH (tisalaM khattiANi) trizalAM kSatriyANI (java-185 NiaMtariyaM ThAve) yavanikAntaritAM sthApayati (ThAvittA) sthApayitvA (puSphaphalapaDipunnahatthe) puSpaiHpratItaiH phalaiH-nAlikerAdibhiH pratipUrNI hastI yasya sa tathA, yatA-riktapANirna paiyeca, rAjAnaM daivataM gurum / / nimittajhaM vizeSeNa, phalena phalamAdizeta // 1 // tataH puSpaphalapratipUrNahastaH san (pareNaM viNaeNaM) | uskRSTena vinayena (te suviNalakkhaNapADhae)tAn khapnalakSaNapAThakAn (evaM bayAsI) evmvaadiit|| (69) / 1 kimityAhaRI (evaM khalu devANuppiyA! ) evaM nizcayena bho devAnupriyAH / ( ajja tisalA khattiANI ) aba trizalA | dIpa anukrama [70] caturthaM vyAkhyAnaM Arabhyate ~152
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) .......... vyAkhyAna [4] .......... mUlaM [70] / gAthA [1...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRttiH: prata sUtrAMka [70] gAthA ||1..|| kalpa.subo vyA04 // 64 // kSatriyANI (taMsi tArisagaMsi) tasmin tAdRze zayanIye (jAva suttajAgarA ohIramANI) yAvat suptajAgarA khamAnAM alpanidrAM kurvatI (ime eyArUve) imAn etadrUpAn (urAle cauddasa mahAsumiNe)prazastAna caturdaza mahA- kathanaM phalasvamAn (pAsisANaM paDibuddhA) dRSTvA jAgaritA // (70) // prazno vi(taMjahA)tavadhA (gayavasahagAhA)'gayavasaha' iti gAthA cAtra vAcyA (taM eesi) tasmAt eteSAMcAra: sU. (caudasaNhaM mahAsumiNANaM) caturdazAnAM mahAkhamAnAM (devANuppiyA) he devAnupriyA! ( urAlANaM) prazastAnAM (ke manne) kA vicAryAmi (kallANe) kalyANakArI (phalavittivisese bhavissai) phalavRttivizeSaH bhaviSyati ? // (71) // | (tae Na te sumiNalakSaNapADhagA) tataH te svapalakSaNapAThakA: (siddhattharasa khattiyassa) siddhArthasya | kSatriyasya (aMtie eyamaTuM succA) pArzve enaM artha zrutvA (nisamma) nizamya ca (hahatuTTa jAca hiayA) hRSTA: tuSTAH yAvat harSapUrNahadayA. (te sumiNe samma ogiNhati) tAn khamAn samyaga hadi dharanti (o-| giNihattA) hRdi dhRtvA (II aNupavisaMti) arthavicAraNAM anupravizanti (aNupavisittA) anupravizya ca | ( annamanneNaM sarddhi saMcAliMti) anyo'nyena-paraspareNa saha saJcAlayanti-saMvAdayanti paryAlocayantItyarthaH // 64 // (saMcAlittA) saJcAlya ca (tesiM sumiNANaM) teSAM khamAnAM (laTThA) labdho'rtho yaiste labdhArthAH-khabucyA'vagatArthAH (gahiyaTThA) parasparato gRhItArthAH (pucchiyaTThA) saMzaye sati parasparaM pRSTArthAH, tata eva (vi dIpa anukrama [70] 25 ... svapna-phala-pAThakai: kathita-svapna-phala-varNanaM ~153
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra prata sUtrAMka [2] gAthA ||..|| dIpa anukrama [72] [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM 8 "kalpasUtra"- (mUlaM + vRttiH) mUlaM [72] / gAthA [...] vyAkhyAna [4] pUjya AgamoddhAraka zrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha -adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRttiH: ........................ | NicchiyaTThA) vinizcitArthA:, ata eva (ahigayaTThA) abhiganArthAH - avadhAritArthAH santaH (siddhatthassa rano purao) siddhArthasya rAjJaH purataH (sumiNasatthAI uccAremANA ucAremANA ) khamazAstrANyuccArayantaH (siddhatthaM khattiyaM ) siddhArtha kSatriyaM ( evaM vayAsI) evamavAdiSuH, svapnazAstrANi punarevaM- anubhUtaH 1 zruto 2 dRSTaH 3, prakRtezva vikArajaH 4 / khabhAvataH samudbhUta 5 zcintAsantatisambhavaH 6 // 1 // devatAdyupadezAtthI 7, dharmakarmaprabhAvaH 8 / pApodrekasamutthazca 9, svamaH syAnnavadhA nRNAm // 2 // prakArairAdimaiH SaDbhiraMzubhazca zubho'pi vA / dRSTo nirarthakaH svamaH satyastu tribhiruttaraiH // 3 // rAtrazcaturSu yAmeSu, dRSTaH svapnaH phalapradaH / mAsairdvAdazabhiH SaDistribhirekena ca kramAt // 4 // nizA'ntyaghaTikAyugme, dazAhAtphalati dhruvam / dRSTaH sUryoye svapnaH sadyaH phalati nizcitam // 5 // mAlAsvazo'hi dRSTazca tathA''dhivyAdhisambhavaH / malamUtrAdipIDotthaH, svamaH sarvo nirarthakaH // 6 // dharmarataH samadhAturyaH sthiracitto jitendriyaH sadayaH / prAyastasya prArthitamarthaM svapnaH prasAdhayati // 7 // na zrAvyaH kusvazo. gurvAdestaditaraH punaH zrAvyaH / yogyazrAvyAbhAve, gorapi karNe pravizya vadet // 8 // iSTaM dRSTvA svapnaM na supyate nApyate phalaM tasya / neyA nizA'pi sudhiyA, jinarAjastavana saMstavataH // 9 // svapnamaniSTaM dRSTvA supyAtpunarapi nizAmavApyApi / nAyaM kathyaH kathamapi keSAMcit phalati na sa yasmAt // 10 // pUrvamaniSTaM dRSTvA svamaM yaH prekSate zubhaM pazcAt / sa tu phaladastasya. bhaved draSTavyaM tadvadiSTe'pi // 11 // svame mAnavamRgapatituraGgamAtaGgavRSabha siMhIbhiH / yuktaM rathamArUDho yo gacchati bhUpatiH sa bhavet // 12 // For Frite & Personal Use Only 154 svavi cAraH 10 14
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 "kalpasUtra"- (mUlaM+vRtti:) ........... vyAkhyAna [4] ......... mUlaM [72] / gAthA [1...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [72] gAthA ||1..|| kalpa.subo-1 apahAro hayavAraNayAnAsanasadananivasanAdInAm |nRpshngkaashokkro,bndhuvirodhaarthhaanikrH // 13 // yaH sUryA- khapnavivyA04 candramasorbimba asate samagramapi puruSaH / kalapati dIno'pi,mahIM sasuvarNA sArNavAM niyatam // 14 // haraNaM cAraH praharaNabhUSaNamaNimauktikakanakarUpyakupyAnAm / dhanamAnamlAnikara dAruNamaraNAvaha bahuzaH // 15 // ArUDhaH // 65 // zubhramibha,nadItaTe zAlibhojanaM kurute| bhuGkte bhUmImakhilA.sa jAtihIno'pi dhrmdhnH||16|| nijbhaaryaayaa| haraNe, vasunAzaH paribhave ca sNkleshH| gotrastrINAM tu nRNAM jAyete bandhuvaghavandhau // 17 // zubhreNa dakSiNasyA. yaH phaNinA dazyate nijabhujAyAm / AsAdayati sahasraM, kanakasya sa pazcarAtreNa // 18 // jAyeta yasya haraNaM 20 nijazayanopAnahAM punaH svme| tasya mriyate dayitA, niviDA svazarIrapIDA ca // 19 // yo mAnuSasya mastakacaraNabhujAnAM ca bhakSaNaM kurute| rAjyaM kanakasahasraM tadardhamAmotyasau kramazaH // 20 // dvArapariSasya zayanapreDo lanapAdukAniketAnAm / bhAnamapi yaH pazyati, tasyApi kalatranAzaH syAt // 21 // kamalAkararatnAkarajalasaTRImpUNoMpagAH suhRnmaraNam / yaH pazyati labhate'sAnimittaM vittamativipulam // 22 // atitaptaM pAnIyaM,sago mayaM gaDulamauSadhena yutam / yaH pibati so'pi. niyataM mriyate'tIsArarogeNa // 23 // devasya pratimAyA, yAtrA- 25 snapanopahArapUjAdIn / yo vidadhAti svame tasya bhavet sarvato vRddhiH // 24 // svame hRdayasarasyAM yasya prAdurbha-|| // 65 // vanti padmAni / kuSTavinaSTazarIro, yamavasatiM yAti sa tvaritam // 25 // AjyaM prAjyaM svame,yo vindati vIkSate yazastasya / tasyAbhyavaharaNaM vA kSIrAnnenaiva saha zastam // 26 // hasane zocanamacirAt pravarttane narsane ca vadha-18| 28 dIpa anukrama [72] njaneibrary.org ~155
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra prata sUtrAMka [2] gAthA ||..|| dIpa anukrama [72] [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM 8 "kalpasUtra"- (mUlaM + vRttiH) mUlaM [72] / gAthA [...] vyAkhyAna [4] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRttiHH Stotrive ........................ bandhau / paThane kalaha, nRNAmetat prAjJena vijJeyam // 27 // kRSNaM kRtsnamaMzastaM muktvA govAjirAjagajadevAn / sakalaM zuklaM ca zubhaM tyaktvA karpAsalavaNAdIn // 28 // dRSTAH svamA ye svaM prati te'tra zubhAzubhA nRNAM svasya / ye pratyaparaM tasya jJeyAste svasya no kiJcit // 29 // duHkhame devagurUn pUjayati karoti zaktitazca tapaH / satataM dharmaratAnAM duHsvapno bhavati susvanaH // 30 // tathA siddhAnte'pi "itthI vA puriso vA suviNante evaM mahantaM khIrakumbhaM vA dahikuMbha vA ghayakumbhaM vA mahukumbhaM vA pAsamANe pAsaha uppADemANe uppADeha uppADia miti appANaM mannai takkhaNAmeva bujjhai teNeva bhavaggahaNaNaM sijjhai jAva antaM karei // itthI vA puriso vA sumiNante evaM mahantaM hiraNNarAsiM vA rayaNarAsiMvA suvaNNarAsiM vA bayararAsiM vA pAsamANe pAsai durUhamANe durUhadda durUDhamiti appANaM mannai takkhaNAmeva bujjhai teNeva bhavaragahaNeNaM jAva antaM karei, evameva aparAsi ta arAsi tambarAsiM sIsagarAsiMti sUtrANi vAcyAni, navaraM duceNaM sijhara ( bha0 581 ) iti vAcyam / / ( 72 ) / / ( evaM khalu devANupiyA) evaM nizcayena he devAnupriya ! he siddhArtharAjan ! ( amhaM sumiNasatthe ) asmAkaM svamazAstre (yAyAlIsaM sumiNA ) dvicatvAriMzat svaprAH - sAmAnyaphalAH (tIsaM mahAsumiNA ) triMzat mahA| svamA:- uttama phaladAyakAH ( bAvantariM saGghasumiNA diTThA ) dvAsaptatiH sarve svaprAH kathitAH (tattha NaM devAzuppiyA ) tatra ca he devAnupriya ! (arahaMtamAyaro vA ) arhanmAtaro vA ( cakkavahimAyaro vA ) cakravartti 156 svamavi cAraH 5 10 14
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 "kalpasUtra"- (mUlaM+vRtti:) .......... vyAkhyAna [4] .......... mUlaM 73] / gAthA [1...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata khamaphalA sUtrAMka [73] 74-79 76-77 gAthA ||1..|| 20 kalpa.subo-mAtaro vA (arahaMtasi vA) arhati vA ( cakkaharaMsi vA) cakradhare vA (gabhaM vakkamamANaMsi) garbha vyutkrA- cyA04 mati-pravizati sati (eesiM tIsAe mahAsumiNANaM) eteSAM triMzataH mahAsvamAnAM madhye (ime cauddasa // 66 // mahAsumiNe) imAn caturdaza mahAsvabhAna (pAsittA NaM paDibujhaMti ) dRSTvA prativudhyante-jAgrati // (73) (taMjahA) tadyathA-(gayavasahagAhA) gayavasaha' iti gAthA vAcyA // (74) // (vAsudevamAyaro vA) vAsudevamAtaro vA (vAsudevaMsi) vAsudeve (ganbhaM vakkamamANaMsi) garbha vyutkrAmati sati (eesiM cauddasaNhaM mahAsumiNANaM) eteSAM caturdazAnAM mahAsvamAnAM madhye (aNNayare satta | sumiNe) anyatarAn sapta svamAn (pAsittA NaM paDibujjhaMti)dRSTA pratibudhyante // (75) // A (baladevamAyaro vA) baladevamAtaro yA (baladevasi) baladeve (ganbhaM bakkamamANaMsi) garbha vyutkrAmati sati (eesiM cauddasaNhaM mahAsumiNANaM) eteSAM caturdazAnAM mahAsvapnAnAM madhye (aNNayare cattAri mahAsumiNe) anyatarAn caturaH mahAsvamAn (pAsittANaM paDibujhaMti) dRSTrA pratibudhyante // (76) // yA (maMDaliyamAyaro vA) mANDaliko-dezAdhipatiH tasya mAtaro vA (maNDaliyaMsi) mANDalike (gabhaM vakkamamANaMsi) garbha vyutkrAmati (eesiM cauddasaNhaM mahAsumiNANaM) eteSAM caturdazAnAM mahAsvapnAnAM madhye (apaNayaraM| ega mahAsumiNaM) anyataraM eka mahAsvamaM (pAsittANaM paDibujjhaMti) dRSTvA pratibudhyante // (77) / (ime ya NaM devANuppiyA) ime ca he devAnupriya ! (tisalAe khattiyANIe) trizalayA kSatriyANyA dIpa anukrama [73] For F lutelu ~157
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ...... vyAkhyAna [4] .......... mUlaM [78] / gAthA [1...] - pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [78] gAthA ||1..|| calasa mahAsumiNA dihA) caturdaza mahAsvapnAH dRSTAH (taM urAlA NaM) tasmAt prazastAH (devANuppiyA)mahAsvapnaphaAIR devAnupriya! (tisalAe khattiyANIe) trizalayA kSatriyANyA (sumiNA dihA) svamA dRSTAH (jAba maMga- lam sU.78 zallakAragANaM) yAvat mAGgalyakArakAH (devANuppiyA) he devAnupriya! (tisalAe khattiyANIe sumiNA divA) vizalayA kSatriyANyA khamA dRSTAH, mahAkhamatvAta mahAphalatvaM darzayati-(taM0atyalAbho devANupiyA)tasmAt arthalAbho bhaviSyati he devAnupriya! (bhogalAbho devANuppiyA) bhogalAbho he devAnu- 5 priya ! (puttalAbho devANuppiyA) putralAbho he devAnupriya! (sukkhalAbho devANuppiyA) sukhalAbho he| devAnupriya! (rajalAbho devANuppiyA)rAjyalAbho he devAnupriya ! (evaM khalu devANuppiyA) anena prakAreNa nizca-11 yena he devAnuniya!(tisalA khattiyANI)trizalA kSatriyANI (navaNhaM mAsANaM) navasumAseSu (bahupaDipunnANa) bahupratipUrNeSu (aTTamANa rAiMdiyANaM) sArddhasasasu ca ahorAtreSu (viitANaM) vyatikrAnteSu satsu (tumhaM| kulakaraDa) yuSmAkaM kule ketusamAnaM (kuladIva)kule dIpasamAnaM (kulavaDisayaM) kule mukuTasamAnaM (kulapavayaM) kulasya parvatasamAna (kulatilayaM) kulasya tilakasamAnaM (kulakittikara) kulasya kIrtikArakaM (kulavittikara) kulasya nivohakArakaM (kula diyaNaraM) kule sUryasamAna (kulAdhAraM) kulasthAdhAraM (kulajasakaraM) kulasya yazaHkAraka ATE kulapAyarva) kule vRkSasamAnaM (kulataMtusaMtANavivaddhaNakara) kulasya tantusantAna:-paramparA tasya vivadhana kAraka (sukumAlapANipAya) sukumAlaM pANipAdaM yasya taM ( ahINapaDipunnapaMciMdiyasarIraM) ahInAni prati dIpa anukrama [77] ~1580
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ...... vyAkhyAna [4] .......... mUlaM [78] / gAthA [1...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: caturdazastra| mAlam prata sUtrAMka [78] gAthA ||1..|| ba. 79 kalpa.subo-pUrNAni ca pazcendriyANi yantra evaMvidhaM zarIraM yasya sa tathA taM (lakkhaNavaMjaNaguNovaveyaM ) lakSaNavyaJjanAnAM myA0 guNairupapetaM (mANummANapamANapaDipunnasujAyasavaMgasuMdaraMga) mAnonmAnapramANaiH pratipUrNAni mujAtAni ca sarvAGgAni yantra evaMvidhaM sundaraM aGgaM yasya sa tathA taM (sasisomAgAraM ) candravat saumyAkAraM (kaMta) 6 vallabhaM (piyadasaNaM ) priyaM darzanaM yasya sa tathA taM (surUvaM ) surUpaM (dArayaM payAhisi) evaMvidhaM dAraka-putra prajaniSyati // (78) // | (sevi pa NaM dArae) so'pi ca dArakA (ummukkavAlabhAve) unmuktabAlabhAvaH (viSNAyapariNayamitte) vijJAnaM paripakvaM yasya sa tathA taM (jovaNagamaNuppatte) yauvanAvasthAmanuprAptaH san (sUre vIre vikate) dAnAdipu zaraH sAme vIra: paramaNDalAkramaNasamarthaH (vicchiNNavipulabalavAhaNe) vistINavipule balavAhane yasya sa tathA taM (cAuraMtacakavahIM rajavaI rAyA bhavissai) caturantakhAmI evaMvidhazcakravartI rAjyakhAmI rAjA bhaviSyati (jiNe vA tilukanAyage dhammabaracAuraMtacakavaTTI) jino vA trailokyanAyako dharmavaracAtuparantacakravartI, tatra jinatve caturdazAnAM api svapnAnAM pRthaka pRthaka phalAni imAni-catuIntahastidarzanAcaturdhA dharma kathayiSyati / vRSabhadarzanAdU bharatakSetre bodhiyIjaM vasyati 2 siMhadarzanAt madanAdidurgajabhajyamAnaM bhavyavanaM rakSiSyati 3 lakSmIdarzanAd vArSikadAnaM dattvA tIrthakaralakSmI bhokSyate 4 dAmadarzanAt tribhuvanasya mastakadhAryoM bhaviSyati 5 candradarzanAt kuvalaye mudaM dAsyati 6 sUryadarzanAdbhAmaNDalabhUSito bhaviSyati 7 dIpa anukrama [77] // 67 // era ~159
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) .......... vyAkhyAna [4] .......... mUlaM [79] | gAthA [1...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [79] gAthA ||1..|| dhvajadarzanADUmadhvajabhUSito bhaviSyati 8 kalazadarzanAt dharmaprAsAdazikhare sthAsyati 9 padmasarodarzanAt khapmazlAghA surasaJcAritakamalasthApitacaraNo bhaviSyati 10 ratnAkaradarzanAt kaivalyaratnasthAna bhaviSyati 11 vimAnadarza-haSaH phalatanAda vaimAnikAnAmapi pUjyo bhaviSyati 12 ratnarAzidarzanAd ratnaprAkArabhUSito bhaviSyati 13 nirdhUmAgni-thAkAraH sa. IN80-81-82 darzanAd bhavyakanakazuddhikArI bhaviSyati 14 caturdazAnAmapi samuditaphalaM tu caturdazarajavAtmakalokAyasthAyI bhaviSyatIti // (79) // (taM urAlA NaM devANupiA) tasmAt udArAH he devAnupriya ! (tisalAe khasiANIe sumiNA didvA | trizalayA kSatriyANyA svamAH dRSTAH (jAva maMgallakAragANaM) yAvat mAGgalyakArakAH (devANuppiA) he | devAnupriya ! (tisalAe khattiANIe sumiNA diTThA) trizalayA kSatriyANyA svamAH dRSTAH // (80) // (tae NaM siddhatthe rAyA)tato'nantaraM siddhArthoM rAjA (tesiM sumiNalakvaNapADhagANaM) teSAM khamalakSaNa-N pAThakAnAM (aMtie eyama8 sucA nisamma) pArve enaM artha zrutvA nizamya ca (haTTatuha jAba hiyae) haSTaH tuSTaH yAvat harSapUrNahRdayaH (karayala jAva) karatalAbhyAM yAvat aJjaliM kRtvA (te sumiNalakkhaNapADhae) | tAna khAlakSaNapAThakAn ( evaM vayAsI) evaM avAdIt // (81) // (evameyaM devANuppiA) evaM etat he devAnupriyAH! he pAThakAH! (tahameyaM devANupiA) tathaitat he pAThakAH! (avitahameyaM devANuppiA) yathAsthita etat bho pAThakAH ! (icchiyameaM devANuppiA) vAJchitaM dIpa anukrama [78] 82609602raerdose For F lutelu ~160
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 "kalpasUtra"- (mUlaM+vRtti:) .......... vyAkhyAna [4] .......... mUlaM [82] / gAthA [...] - pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [82] gAthA ||1..|| kalpa.subo- etat bhoH pAThakAH! (paDicchiyameyaM devANuppiA) yuSmanmukhAt patadeva gRhItaM etad bhoH pAThakAHgamanaM khAnavyA04 (icchiyapaDicchiyameyaM devANuppiyA) vAJchitaM sat punaH punarvAJchitaM etad bhoH pAThakAH! (sacceNaM esa takalazrAaDhe) satyaH eSo'rthaH (se jaheyaM tumbhe vyahatti kaTTha) yena prakAreNa imaM artha yUyaM vadatha iti uttavA (te vaNaM prtii||6|| sumiNe samma paDicchada) tAn skhamAna samyaka pratIccha ti-(paDicchittA) tathA kRtvA (te sumiNalakSaNa cchanaM sU. 82-87 pADhae) tAn svamalakSaNapAThakAna (viuleNaM asaNeNaM) vipulena azanena-zAlyAdinA (puSphavatvagaMdhamallAlaMkAreNaM) puSpaiH-agrathitarjAtyAdipuSpaiH vastraiH pratItaiH gandhaiH-vAsacUrNaiH mAlyaiH-grathitapuSpaiH alaGkAraH-mukuTAdibhiH ( sakArei sammANei ) satkArayati sanmAnayati ca vinayavacanapratipayA ( sakAritA sammANi-18 sA) satkArya sanamAnya ca (viulaM jIviyArihaM pIidANaM dalai) vipulaM jIvikAha-Ajanma nirvAhayogya prItidAnaM dadAti (dalittA paDivisajeDa) prItidAnaM dattvA ca prativisarjayati // (82) // M (tae NaM siddhasthe khattie) tataH siddhArthaH kSatriyaH (sIhAsaNAo anbhuDhei ) siMhAsanAt abhyuttiSThati (abhudvittA) abhyutthAya (jeNeva tisalA khattiyANI) yatraiva trizalA kSatriyANI (javaNiyaMtariyA) yavanikAntaritA ( teNeva uvAgacchai ) tatraiva upAgacchati (uvAgacchittA) upAgasya ca (tisalaM khattiyANi) trizalAM kSatriyANI ( evaM bayAsI) evaM avAdIt // (83) / / (evaM khallu devANuppie) evaM khalu he trizale ! sumiNasatthaMsi bAyAlIsaM sumiNA) khamazAstre dvicatvAriMzat khamAH (tIsa mahAsumiNA) triMzat mahA yasaseee dIpa anukrama [81] // 60 18 CaMEducutanihemamal ~161
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra prata sUtrAMka [28] gAthA ||..|| dIpa anukrama [3] [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM 8 "kalpasUtra"- (mUlaM + vRttiH) vyAkhyAna [4] mUlaM [ 84] / gAthA [1...] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRttiHH ........................ svamAH ityata Arabhya ( jAva evaM mahAsumiNaM pAsittA NaM paDiyujyaMti ) yAvat ekaM mahAvamaM dRSTvA pratibuddhayante iti pUrvapAThaH uktaH // ( 84 ) // ime va NaM tume devANuppie) ime ca tvayA he trizale ! ( cauddasa mahAsumiNA diTThA) caturdaza mahAsvamAH dRSTAH ( taM urAlA NaM tume devANuppie) tasmAt udArAH tvayA he trizale ! ( sumiNA diTThA) svamAH dRSTAH (jAva jiNe vA telukanAyage) yAvat tIrthakaro vA trailokyanA yakaH ( dhamma rathAuraMta cAvaDI ) dharmavaracA turantacakravartI bhaviSyati // (85) | ( tae NaM sA tisalA khatti| yANI ) tataH sA trizalA kSatriyANI (eyamahaM socA nisamma ) enaM arthaM zrutvA nizamya ( haTTatuTU jAvahiyayA hRSTA tuSTA yAvat harSapUrNahRdayA ( karayala jAva ) karatalAbhyAM yAvat aJjaliM kRtvA ( te sumiNe sammaM paricchai ) tAn svapnAn samyaka pratIcchati-hRdi dhate // (83) // ( paDicchittA ) pratIcchya ca (siddhastheNaM rannA) siddhArthena rAjJA ( agbhaNunnAyA samANI ) abhyanujJAtA satI (nANAmaNirayaNabhatticittAo ) nAnAmaNiratnabhakticitrAt ( mahAsaNAo abbhuTTheda ) bhadrAsanAt abhyuttiSThati ( ammuTThittA) abhyutthAya ( aturiyamacavalaM ) asvaritayA acapalayA ( jAva rAyahaMsasarisIe gaie) yAvat rAjahaMsasadRzayA gatyA ( jeNeva sae bhavaNe ) yatraiva svakaM mandiraM ( teNeva uvAgacchai ) tatraiva upAgacchati (uvAgacchittA ) upAgatya ( sayaM bhavaNamaNupaviTThA ) svakaM mandiraM anupraviSTA // ( 87 ) // (jappabhi ca NaM samaNe bhagavaM mahAvIre ) yataH prabhRti-pasmAdinAt Arabhya zramaNo bhagavAn mahAvIraH 162 gamanaM svama tatphala thA varNaM pratIcchanaM sU. 82-87 5 10 14
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ...... vyAkhyAna [4] .......... mUlaM [88] / gAthA [1...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [88] gAthA ||1..|| kalpa.subo- (taMsi rAyakulaMsi sAharie) tasmin rAjakule saMhRtaH (tappabhiyaM ca NaM) tataH prabhRti-tasmAdinAdArabhya nidhAnasaMvyA04 (bahave vesamaNakuMDadhAriNo) bahavaH vaizramaNo-dhanadaH tasya kuNDaH-AyattatA tasya dhAriNaH arthAt vaizramaNA-kramAsU.88 // 69 // yattAH (tiriyajabhagA devA) tiryaglokavAsino jRmbhakajAtIyAH tiryagajRmbhakAH ucyante, evaMvidhAH devAH (sakvayaNeNaM) zakravacanena, zakreNa vaizramaNAya uktaM vaizramaNena tiryagajRmbhakebhya iti bhAvaH (se jAI imAI) se'tti athazabdArthe, atha te tiryagajRmbhakA devAH yAni imAni vakSyamANavarUpANi (purA porA-1 NNAI) purA-pUrva nikSipsAni ata eva purANAni-cirantanAni (mahAnihANAI bhavaMti) mahAnidhAnAni bhavanti (taMjahA) tadyathA, tAni kIdRzAni? (pahINasAmiAI) prahINasvAmikAni-alpIbhUtakhAmikAnItya:, ata eva (pahINasejaAI)mahINasektRkAni, sektA-hi upari dhanakSesA sa tu svAmyeva bhavati, punaH kivi01 (pahINagottAgArAI) yeSAM mahAnidhAnAnAM dhanikasambandhIni gotrANi agArANi ca prahI-1 nANAni-viralIbhatAni bhavanti tAni prahINagotrAgArANi evaM (ucchinnasAmiAI) ucchinnA-saveMdhA abhAvaM prAptaH svAmI yeSAM tAni ukichannasvAmikAni (ucchinnaseuAI) ucchinnasektRkANi (ucchinnagottAgArAiM) ucchinnagotrAgArANi, atha keSu keSu sthAneSu tAni vartante? ityAha-(gAmAgaranagarakheDakabbaDamaDaMva-M doNamuhapaTTaNAsamasaMkAhasaMnivesesu) grAmA:-karavantaH AkarA:-lohAdyutpattibhUmayaH nagarANi-kararahitAni kheTAni-dhUlipAkAropetAni, kavaTAni-kunagarANi, maDambAni-sarvatordhayojanAtparato'vasthitagrAmANi, droNa-| dIpa anukrama [86] JanEducatarinamsootball For F lutelu ~163
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) .......... vyAkhyAna [4] .......... mUlaM [88] | gAthA [1...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [88] gAthA ||1..|| mukhAni-yatra jalasthalapathAvubhAvapi bhavataH,pattanAni-jalasthalamArgayoranyatareNa mArgeNa yuktAni AzramAH-nidhAnasaMtIrthasthAnAni tApasasthAnAni vA,saMbAhAH-samabhUmau kRSi kRtvA kRSIvalA yatra dhAnyaM rakSArtha sthApayanti kramAsU.88 sannivezA:-sAtheMkaTakAdInAM uttaraNasthAnAni eteSAM dvandvaH teSu, tathA (siMghADaesu cA) zuhATakepu-zRGgATakaphalAkAratrikoNasthAneSu vA (tiesu vA) trikepu-mArgatrayamilanasthAneSu vA (caukkesu vA)catuSkepu-mArgacatuSTayamilanasthAneSu vA (caccaresu vA) catvareSu-bahumArgamilanasthAneSu vA (caummuhesu vA) caturmukheghu-devakulacchatrikAdiSu vA (mahApahesu dhA) mahApatheSu-rAjamArgeSu vA, tathA (gAmaTTANesu vA) grAmasthAnAni-udsagrAmasthAnAni teSu vA (nagarahANesu vA) udvasanagarasthAnAni tepuvA (gAmaniddhamaNesu vaa)| grAmasambandhIni nirdhamanAni-jalanirgamAH 'khAla' iti prasiddhAsteSu (nagaraniddhamaNesuvA) evaM nagaranirdhama-18 neSu vA (AvaNesu thA) ApaNA-havAsteSu (devakulesu vA) devakulAni-yakSAvApatanAni teSu ( sabhAsu vA) sabhAsu-janopavezanasthAneSu (pavAsu vA)prapAsu-pAnIyazAlAsu (ArAmesu thA) ArAmeSu-kadalyA- 10 dyAcchAditeSu strIpuMsayoH krIDAsthAneSu ( ujANesu vA) udyAneSu-puSpaphalopetavRkSazobhiteSu bahujanabhogyeSu udyAnikAsthAneSu ityarthaH (vaNesu bA) baneSu-ekajAtIyavRkSasamudAyeSu ( vagasaMDesu vA) vanakhaNDepu-anekajAtIyottamavRkSasamudAyeSu (susANasunnAgAragirikaMdaratti) zmazAnaM,zunyAgAraM-zUnyagRhaM girikandarA-pratItA pavetaguhetyarthaH (saMtiselovaTThANabhavaNagihesu vA) atra gRhazayaH pratyekaM yojyaH, tataH zAntigRhA-zAnti- 14 dIpa anukrama [86] For F lutelu ~164
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra prata sUtrAMka [ce] gAthA / / 1.. / / dIpa anukrama [6] [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM 8 "kalpasUtra"- ( mUlaM + vRttiH) mUla [88] / gAthA [...] vyAkhyAna [4] pUjya AgamoddhAraka zrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha - adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: kalpa. subo vyA0 4 // 70 // ........................ karmasthAnAni, zailagRhA:- parvatagRhAH parvataM utkIrya kRtA gRhA ityarthaH upasthAnagRhAH -- AsthAnasabhAH, bhavanagRhA:- kuTumbivasanasthAnAni tataH zmazAnAdInAM dvandvaH, atha eteSu grAmAdiSu zRGgATakAdiSu ca yAni mahAnidhAnAni ( saMnikkhitAI cirhati ) pUrvaM kRpaNapuruSaiH saMnikSiptAni tiSThanti ( tAI siddhattharAyabhavarNasi | sAhati ) tAni tiryagajRmbhakA devAH siddhArtharAjabhavane saMharanti-muMcantIti yojanA // ( 88 ) // ( jaM syaNi caNaM samaNe bhagavaM mahAvIre ) tatra Namiti vAkyAlaGkAre yasyAM ca rAtrI zramaNo bhagavAn mahAvIra : ( nAyakulaMsi sAharie ) jJAtakule saMhRtaH ( taM syaNiM ca NaM taM nAyakulaM ) tasyAM rAtrI- tataH prabhRti ityarthaH tat jJAtakulaM (hiraNNeNaM vaDDhitthA) hiraNyaM rUpyaM aghaTitaM suvarNa vA (suvapaNeNaM) suvarNena pratItena avardhata, evaM (ghaNeNaM) ghanena, gaNima 1 dharima 2 meya 3 pAricchedya 4 bhedAcaturvidhena, taduktaM-gaNimaM jAiphalapuSphalAI 1 dharimaM tu kuMkumaguDAI 2 / mijjaM coppaDaloNAI 3 rayaNavatthAi paricchijjaM 4 // 1 // (dhaneNaM) dhAnyena caturviMzatibhedena tadyathA- dhannAI cauvIsaM, jaba 1 gohuma 2 sAli 3 bIhi 4 saTThI a 5 / kuddava 6 aNuA (juvAra ] 7 kaMgU. 8 rAlaya 9 (cInA ] tila 10 mugga 11 mAsA ya 12 // 1 // ayasi 13 harimaMtha (caNA ] 14 tiuDA (lAMga ] 15 niSphAva (bAla ] 16 siliMda (maTha ] 17 rAyamAsA ( coLA ] ya 18 / ucchU (baraTI ] 19 masUra 20 tuvarI 21 kulattha 22 taha dhannaya ( dhANA ] 23 kalAyA (vaTANA ] 24 // 2 // ( rajjeNaM ) rAjyena saptAGgena (raheNaM) rASTreNa-dezena ( baleNaM) balaM caturaGgasainyaM tena ( vAhaNeNaM) vAhanena-auSTrapramukheNa ( koseNaM ) ... atra bhagavata: 'vardhamAna" iti nAmakaraNe mAtA-pitaroH saMkalpaH For Frate & Personal Use Only 165 nAmasaMka lpodbhavaH su. 89 20 25 // 70 // 28 anelibrary.org
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) .......... vyAkhyAna [4] .......... mUlaM [89] | gAthA [1...] / pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [89] gAthA ||1..|| kozena-bhANDAgAreNa (koDAgAreNaM) koSThAgAreNa-dhAnyagRheNa ( pureNaM ) nagareNa (aMteureNaM ) antaHpureNa-1|| nAmasaMkapratItena (jaNavaeNaM) jAnapadena-dezavAsilokena (jasavAeNaM vaDitthA) yazocAdena-sAdhuvAdena ca ava- lpodbhava: rdhata (vipuladhaNakaNagarayaNamaNimottiyasaMkhasilappavAlarattarayaNamAieNaM) vipulaM-vistIrNa dhanaM-gavAdika K kanakaM ghaTitAMghaTitaprakArAbhyAM dvividha ratnAni-karketanAdIni maNaya:-candrakAntAdyAH,mauktikAni-pratItAni zaGkA-dakSiNAvartAH zilA-rAjapahAdikAH, pravAlAni-viTThamANi raktaratnAni-padmarAgAdIni AdizabdAlUlAkhakambalAdiparigrahastena, tathA (saMtasArasAvahajjeNaM) sat-vidyamAnaM na vindrajAlAdivatkharUpato'vidyamAnaM, evaMvidhaM yat sArasvApateyaM-pradhAnadravyaM tena, tathA (pIisakArasamudraeNa) prItiH-mAnasI tuSTiH satkAro| vastrAdibhiH svajanakRtA bhaktistatsamudayena ca tad jJAtakulaM (aIva aIya abhivaDDitthA) atIva atIva R|abhyavarddhata, (tae NaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa) tataH zramaNasya bhagavato mahAvIrasya ( ammApiUrNa) mAtApitroH (ayameyArUve abbhatthie jAva saMkappe samuppajitthA) ayaM etadrUpaH AtmaviSayaH yAvat / saMkalpaH samudapadyata // (89) // ko'sau ? ityAha-(jappabhiI ca NaM) yataH prabhRti ( amhaM esa dArae kucchisi| | gambhattAe barphate) asmAkaM eSa dArakaH kukSau garbhatayA utpannaH (tappabhiI ca NaM)tataH prabhRti ( amhe hiraISNNeNaM baDDAmo) vayaM hiraNyena vardhAmahe ( suvaNeNaM vaDAmo) suvarNena vardhAmahe (dhaNeNaM dhanneNaM jAva saMtasAra sAvaijjeNaM ) dhanena dhAnyena yAvat vidyamAnasArasvApateyena (pIisakkAreNaM aIva aIva abhivaDDAmo) prIti: 14 dIpa anukrama [87] For Fun O njanelbrary.org - 166
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 "kalpasUtra"- (mUlaM+vRtti:) .......... vyAkhyAna [4] .......... mUlaM [10] / gAthA [1...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [10] gAthA ||1..|| kalpa sabo- satkAreNa ca atIva atIva abhivardhAmahe (jayA NaM amhaM esa dArae bhavissai) tasmAt yadA asmAkaM eSagarbhanizcalavyA04dArakaH jAto bhaviSyati (tayA NaM amhe eyarasa ) tadA vayaM etasya dArakasya (eyANurUvaM) etadanurUpaM- tA sU. 91 dhanAdivRddherainurUpaM ata eva (guNNaM guNanipphannaM nAmadhijjaM karissAmo) guNebhya AgataM tata eva guNaniSpannaM / // 71 // nAmadheyaM kariSyAmaH, kiM tadityAha-viddhamANatti) vardhamAna iti // (90) // (tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre)tataH zramaNo bhagavAna mahAvIraH (mAuaNukaMpaNaDhAe) mayi parispa-ISH sandamAne mAtuH kaSTaM mA bhUditi mAtuH anukampanArtha-mAturbhaktyartha anyenApi mAturbhaktirevaM karttavyA iti| darzanArtha ca (nicale) nizcalaH (niSphaMde) niSpandaH kiMcidapi calanAbhAvAt ata eva (nirayaNe) nirejano-niSkampaH (allINatti) AIpallInaH aGgagopanAt (pallINatti) prakarSeNa lIna: upAGgagopanAt ata: eva (gutte bAvi hotthA) guptaH, tataH padatrayasya karmadhArayaH, 'cAvitti' vizeSaNasamucaye abhavat, atra kaviH-ekAnte kimu moharAjavijaye mantraM prakurvanniva, dhyAnaM kiJcidaMgocaraM viracayatyekaH parabrahmaNe / kiM kalyANarasaM prasAdhayati vA devo vilupyAtmakaM, rUpaM kAmavinigrahAya jananIkumAvasau vaH zriye // 1 // (91) // 25 (tae NaM se tisalAe khattiyANIe) tato-bhagavato nizcalAvasthAnAnantaraM tasyAstrizalAkSatriyANyAH| // 7 // (ayameyArUce jAva saMkappe samuppajisthA) ayaM etadrUpa: yAvat adhyavasAyaH samutpanna:, ko'sI? ityAha(haDe me se gambhe)hataH me-madIyaH sa garbhaH kiM kenaciddevAdinA hataH?(ma me se gambhe) athavA sa me dIpa anukrama [88] aeoecedeoecemercedeseeeeeee For F lutelu ~167
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) .......... vyAkhyAna [4] .......... mUlaM [92] / gAthA [...] / pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [12] gAthA ||1..|| garbhaH kiM mRtaH?(cue me se ganbhe) athaSA sa me garbhaH kiM cyuto? garbhakhabhAvAt paribhraSTaH (galie me se trizalAzogambhe) athavA sa me garbhaH kiM galitaH?-dravIbhUya kSaritaH yasmAtkAraNAt (esa me gambhe pubdhi eyai) eSaka sU.92 me garbhaH pUrva ejate-pUrva kampamAno'bhUt (iyANi no eyaitti kaTu) idAnIM naijate-na kampate itikRtvA-itihetoH (ohayamaNasaMkappA) upahata:-kaluSIbhUto mana:saMkalpo yasyAH sA tathA (ciMtAsogasAgaraM pavihA) cintA-garbhaharaNAdivikalpasambhavA atistayA yaH zokaH sa eva sAgara:-samudrastatra praviSTA-yUDitA ata eva (karayalapalhatthamuhI) karatale paryastaM-sthApitaM mukhaM yayA sA tathA (ajjhANovagayA) ArtadhyAnopa-18| gatA (bhUmIgayadihiyA jhiyAai) bhUmigatadRSTikA dhyAyati, atha sA trizalA tadAnIM yadU dhyAya-16 ||ti sma tallikhyate-satyamidaM yadi bhavitA.madIyagarbhasya kathamapIha tadA / niSpuNyakajIvAnAmavadhiriti || khyAtimatyaMbhavam // 1 // yadvA cintAratnaM na hi nandati bhAgyahInajanasadane / nApi ca ratnanidhAnaM daridragRhasaGgatIbhavati // 2 // kalpatarumarubhUmauna prAdurbhavati bhUmyabhAgyavazAt / na hi niSpuNyapipAsitanRNAM pIyUSasAmagrI // 3 // hA dhiga dhiga daivaM prati kiM cakre tena satatavakreNa ? / yanmama manorathatarurmUlA-1 dunmUlito'nena // 4 // AttaM dattvApi ca me. locanayugalaM kalaGkavikalamalam / dattvA punaruhAlitamadhamenAnena nidhiratnam // 5 // Aropya meruzikharaM,prapAtitA pApinA'munA'hamiyam / pariveSyApyAkRSTaM bhojanabhAjanamalajjena // 6 // yadvA mayA'parAddhaM bhavAntare'smin bhave'pi kiM dhaatH!| yasmAdevaM kurvannucitAnucitaM na cintysi||7|| dIpa anukrama [90] U EM S anjaneinaryorg ~168
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 "kalpasUtra"- (mUlaM+vRtti:) ...... vyAkhyAna [4] .......... mUlaM [12] / gAthA [1...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [12] gAthA ||1..|| kalpa.subo-atha kiM kurve ka ca vA, gacchAmi vadAmi kasya vA purataH / durdaivena ca dagdhA,mugdhA jagdhA'dhamena punH|| 8 // trizalA vyA04 kiM rAjyenApyamunA, kiM vA kRtrimsukhairvissyjnyaiH| kiM vA dukUlazayyAzayanodbhavazarmaharyeNa ? // 9 // gajavR vilApaH pabhAdisvaH, sUcitamucitaM zuciM trijagadaya'm / tribhuvanajanAsapataM vinA janAnandi sutaratnam // 10 // // 72 // yugmam // dhik saMsAramasAraM dhiga duHkhavyAsaviSayasukhalezAn / madhulipsakhagadhArAlehanatulitAnaho lulitAna // 11 // yadvA mayakA kicittathAvidhaM duSkRtaM kRtaM krm| pUrvabhave yada RSibhiH proktamidaM dharmazAstreSu // 12 // pasupakkhimANusANaM,bAle jo'vi hu vioae paayo| so aNavaco jAyaha,aha jAyai to vivajijA // 13 // tat paTukA mayA kiM tyaktA vA tyAjitA adhamabuddhyA / laghuvatsAnAM mAtrA,samaM viyogaH kRtaH kiM vA ? // 14 // teSAM dugdhApAyo'kAri,mayA kArito'thavA loke| kiM vA savAlakondurabilAni paripUritAni jalaiH ? // 15 // kiM vA sANDazizunyapi , khaganIDAni prapAtitAni bhuvi / pikazukakurkuTakAderyAlaviyogo'thavA vihitaH18 // 16 // kiM vA bAlakahatyA'kAri.sapanIsutAyupari duSTam / cintitamaMcintyamapi vA kRtAni ki kAmeNA-18 dIni ? // 17 // kiM vA garbhastambhanazAtanapAtanamukhaM mayA cakre / tanamantrabheSajAnyapi kiM vA mayakA prayuktA-25 IS| ni?|| 18 // athavA bhavAntare kiM.mayA kRtaM zIlakhaNDanaM bhshH| yadidaM duHkhaM tasmAdvinA na sambhavati // 72 // dIpa anukrama [90] | 1 pazupakSimAnupANAM cAlAn yo'pi ca viyojayati pApaH / so'napatyo jAyate atha jAyate sato vipota // 1 // ~169
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) .......... vyAkhyAna [4] .......... mUlaM [12] / gAthA [1...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: vilApa prata sUtrAMka [12] gAthA ||1..|| jIvAnAm // 19 // yataH-kuraMDaraMDattaNadunbhagAI, vNjhttniNduuvisknngaaii| lahaMti jammaMtarabhaggasIlA, nAUNa kujjA dahasIlabhAvaM // 20 // evaM cintA''krAntA,dhyAyantI mlAnakamalasamavadanA / dRSTA ziSTena sakhIz2anena tatkAraNaM pRSTA // 21 // provAca sAthulocanaracanA niHzvAsakalitavacanena / kiM mandabhAgadheyA vadAmi? yajI-| vitaM me'gAt // 22 // sakhyo jaguratha re sakhi ! zAntamamaGgalamazeSamanyadiha / garbhasya te'sti kuzalaM naveti vada kovide! satyam // 23 // sA proce garbhasya ca kuzale kimakuzalamasti me? sakhyA / ityAdyuktvA mULamApannA patati bhUpIThe // 24 // zItalavAtamabhRtibhirUpacArairvahutaraiH sakhIbhiH sA / saMpApitacaitanyottiSThati vilapati ca punarevam // 25 // garue aNorapAre, rayaNanihANe asAyare ptto| chiddaghaDo na bharijai. tA kiM doso| jalanihissa // 26 // patte vasantamAse, riddhiM pAvanti sayalavaNarAI / jaMna karIre pattaM,tA kiM doso vasaMtassa? // 27 // uttuMgo saralatarU,bahuphalabhAreNa namiasavaMgo / kujjo phalaMna pAvai.tA kiM doso taruva dIpa anukrama [90] 1 kuraNDatvaraNDatvadurbhagatvAni bandhyAtvanindu( mRtApatyaprasUH )viSakanyakaravAdi / labhante janmAntarabhanazIlA jJAtvA kuryAt / DhaM zIlabhAvaM // 20 // 2 guruke'narvApAre ratnanidhAne ca sAgare prAptaH / chidraghaTo na bhriyate tarhi kiM doSo jalanidheH // 26 // prApte basantamAse kAdi prApnoti sakalavanarAjI / yanna karIre patraM tarhi kiM doSo vasantasya // 27 // uttugaH saralatararvaduphalabhAreNanatasarvAGgaH / kubjaH phalaM na prApnoti tarhi kiM dopasaruvarasya ? // 28 // kApa-pu.13 Fur Frately ~170
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) .......... vyAkhyAna [4] .......... mUlaM [92] / gAthA [...] - pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [12] gAthA ||1..|| rss|||28|| samIhitaM yanna sabhAmahe varya, prbho| na doSastava karmaNo mama / divA'pyalako yadi nauvalo-trizalAvivyAkate, tavA sa doSaH kathamezumAlinaH // 29 // atha me maraNaM zaraNaM,kiM karaNaM viphalajIvitavyena / latAlApa: bIra MI zrutveti vyalapat,sarUpAdiH sakalaparivAraH // 30 // hA kimupasthitametat niSkAraNavairividhibhiyogena / hA // 73 // kuladevyaH ka gatAH1.yadudAsInAH sthitA yUyam // 31 // atha tatra pratyUhe vicakSaNAH kArayanti kulvRddhaaH| zAntikapauSTikamantropayAcitAdIni kRtyAni // 32 // pRcchanti ca daivajJAn niSeSayantyapi ca nATakAdIni / atigAvazandaviracitavacanAni nivArayantyapi ca // 33 ||raajaa'pi lokakalitaH, zokAkulito'janiSTa ziSTa-% matiH / kiMkartavyavimUDhAH.saMjAtA mantriNaH sarve // 34 // asminnavasare ca tatsiddhArtharAjabhavanaM yAdRzaM jAtaM tat sUtrakRt kharya Aha-(taMpiya siddhattharAyavarabhavaNaM) tadapi siddhArtharAjavarabhavanaM (uvarayamuhaMga-1 taMtItalatAlanADaijjajaNamaNunnaM) mRdaGgo-maIlastantrI-vINA talatAlA-hastatAlA:yadA talA-hastAH tAlA:kaMsikA nATakIyA-nATakahitA janAH pAtrANIti bhAvaH eteSAM yat manojJatvaM tat uparata-nivRttaM yasmin / evaMvidhaM ata eva (dINavimaNaM viharai) dInaM sat vimanaskaM-vyagracetaskaM viharati-Aste // (92)||(te NaM IS se samaNe bhagavaM mahAvIre) taM tathAvidhaM pUrvoditaM vyatikaraM avadhinA avadhArya bhagavAn cintayati-kiM kurmH| kasya vA bUmo?, mohasya gatirIdRzI / duSerdhAtorivAsmAkaM, doSaniSpattaye gunnH||1|| mayA mAtuH pramodAya, kRtaM jAtaM tu khedakRt / bhAvinaH kalikAlasya, sUcakaM lakSaNaM hyadaH // 2 // pazcamAre guNo yasmAda, bhAvI dIpa anukrama [90] ~171
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra prata sUtrAMka [93] gAthA / / 1.. / / dIpa anukrama [1] [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM 8 "kalpasUtra"- ( mUlaM + vRttiH) mUlaM [ 93] / gAthA [19...] vyAkhyAna [4] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha -adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRttiHH ........................ doSakaro nRNAm / nAlikerAmbhasi nyastaH, karpUro mRtaye yathA // 3 // ityevaMprakAreNa sa zramaNo bhagavAn mahAvIro (mAUa ayameyArUvaM ) mAturimaM etadrUpaM ( ammatthiyaM patthiyaM maNogayaM) AtmaviSayaM prArthitaM manogataM ( saMkappaM samutpannaM vijANitA ) saMkalpaM samutpannaM avadhinA vijJAya ( egadeseNaM eyai ) | ekadezena aGgulyAdinA ejate-kampate ( tae NaM sA tisalA khantiANI ) tataH sA trizalA kSatripANI ( haha tuTTha jAva hiayA) hRSTatuSTAdivizeSaNaviziSTAyAvat harSapUrNahRdayA ( evaM vayAsI) evaM (avAdIt // (93) // atha kiM avAdIt ? ityAha - ( no khalu me ganbhe haDe ) naiva nizcayena me garbho hRto'sti ( jAva no gali(e) yAvat naiva galitaH (esa me ganbhe puviM no eyai ) eSa me garbhaH pUrvaM na kampamAno'bhUt ( iyANiM eyaittikaDa ) idAnIM kampate itikRtvA ( haTTa jAba hiyayA evaM viharai ) hRSTA tuSTA yAvat harSapUrNahRdayA, IdRzI satI viharati, atha harSitA trizalAdevI yathA'ceSTata tathA likhyate - prollasitanayanayugalA, smerakapolA praphullamukhakamalA / vijJAtagarbhakuzalA romAJcitakaJcukA trizalA // 1 // provAca madhuravAcA garbhe me vidya | te'tha kalyANam / hA dhiga mayakAnucitaM cintitamatimohamatikatayA // 2 // santyatha mama bhAgyAni tribhu| vanamAnyA tathA ca dhanyA'haM / zlAdhyaM ca jIvitaM me kRtArthatAmApa me janma || 3 || zrIjinapadAH praseduH kRtAH | prasAdAzca gotradevIbhiH | jinadharmakalpavRkSastvAjanmArAdhitaH phalitaH // 4 // evaM saharSacittAM devImAlokya 172 Fersonal Use Only harSA 5 14
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra prata sUtrAMka [4] gAthA ||..|| dIpa anukrama [93] [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM 8 "kalpasUtra"- (mUlaM + vRttiH) mUlaM [ 94] / gAthA [...] vyAkhyAna [4] pUjya AgamoddhAraka zrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha -adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRttiH: kalpa. subo vyA04 || 08 || ........................ vRddhanArINAm / jayajayanandatyAyAziSaH pravRttA mukhakajJebhyaH // 5 // harSAt pravartitAnyatha kulanArIbhizca lalitadhavalAni / uttambhitAH patAkA, muktAnAM svastikA nyastAH // 6 // AnandAdvaitamayaM rAjakulaM tadbabhUva | sakalamapi / AtoyagItanRtyaiH, suralokasamaM mahAzobham // 7 // vardhApanAgatA dhanakoTIgRhNan dadacca dhanakoTIH / surataruriva siddhArthaH, saMjAtaH paramaharSabharaH // 8 // (tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre ) tataH zramaNo bhagavAn mahAvIraH ( gambhatthe ceva ) garbhastha eva, pakSAdhike mAsaSaTke vyatikrAnte (imeyArUvaM abhigga abhiginha ) imaM etadrUpaM abhigrahaM abhigRhNAti, kaM 1 ityAha-- ( no khalu me kappar3a ) khalu nizcayena no mama kalpate ( ammApi uhiM jIvaMtehiM ) mAtApitRSu jIvatsu (muMDe bhavittA, agArAo aNagAriaM pacahattara) muNDo bhUtvA agArAt gRhAnniSkramya anagAritAM sAdhutAM prabrajituM dIkSAM grahItuM ityarthaH / idaM abhigrahagrahaNaM ca udarasthe'pi mayi mAtuH IdRzaH sneho vartate tarhi jAte tu mayi kIdRzo bhaviSyatIti dhiyA anyeSAM mAtari bahumAnapradarzanArthaM ca yaduktaM- AstanyapAnAjjananI pazUnAmAdAralAbhAca narAdhamAnAm / AgehakRtyAcca vimadhyamAnAmAjIvitAttIrthamivottamAnAm // 1 // (94) // ( tae NaM sA tisalA khattiyANI ) tataH sA trizalA kSatriyANI ( pahAyA kayavalikammA ) snAtA kRtaM balikarma-pUjA yayA sA tathA ( kayako uya maMgalapAyacchittA ) kRtAni kautukamaGgalAnyeva prAyazcittAni yayA sA tathA ( savAlaMkAravibhUsiyA ) sarvAlaGkAraiH vibhUSitA satI ( taM garbha nAisIehiM ) taM garbha nAtizItaiH *** bhagavanta mahAvIreNa garbhavAsa-sthite kRta abhigrahaH 173 zrIvIrasthAbhigrahaH sU. 94 20 25 // 74 // 28
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ...... vyAkhyAna [4] .......... mUlaM [15] / gAthA [1...] / pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [95] gAthA ||1..|| (nAiuNhehiM) nAtyuSNaH (nAitittehiM ) nAtitiktaH (nAikaDaehiM ) nAtikaTukaiH (nAikasAehi garbhapoSanAtikaSAyaiH (nAiaMSilehi ) nAtyamlaiH (nAimahurehiM) nAtimadhuraiH (nAinihiM ) nAtisnigdhaiH (nAi-gamma.95 lukkhehiM) nAtirUkSaiH (nAiullehiM ) nAtyAH (nAisukkehi ) nAtizuSkaH ( savattubhayamANasuhehiM ) sarvartuSu-19 to kAtI, bhajyamAnAH-sevyamAnA ye sukhahetavo-guNakAriNastaiH, taduktaM-varSAsu lavaNamamRtaM, zaradi jalaM | gopayazca hemante / zizire cA''malakaraso,ghRtaM vasante guDazcAnte // 1 // evaMvidhaiH (bhoyaNAcchAyaNagaMdhama-115 llehiM)bhojanAcchAdanagandhamAlyaiH, tatra bhojana-pratItaM . AcchAdanaM-valaM gandhAH-puTavAsAdayaH mAlyAnipuSpamAlAstaigarbha poSayatIti zeSaH, tatra nAtizItalAdaya eva AhArAdayo garbhasya hitAH, na tu atizIta-18 lAdayA, te hi kecidvAtikAH kecit paittikAH kecit zleSmakarAzca, te ca ahitAH, yaduktaM vAgbhaTTe-vAtalaizca bhaved garbhaH, kubjAndhajaDavAmanaH / pittalaiH skhalatiH piGgaH, zvitrI pANDuH kaphAtmabhiH // 1 // tathA atilavaNaM netraharaM atizItaM mArutaM prakopayati / atyuSNaM harati balaM . atikAmaM jIvitaM harati // 2 // anyacca'maithuna 1 yAna 2 vAhana 3 mArgagamana 4 praskhalana 5 prapAtana 6 prapIDana 7 pradhAvanA, 8 'bhighAta 9viSamazayana 10viSamAsano-11 pavAsa 12 vegavighAtA 13 'tirUkSA 14 titiktA 15 tikaTakA 16 tibho-15|| janA 17 tirogA 18 tizokA 19 tikSArasevA 20tisAra 21 vamana 22 viracena 23 prekholanA 24-1 jIrNa 25 prabhRtibhirgo bandhanAnmucyate, tato nAtizItalAcairAhArAcaistaM garbha sA poSayatIti yuktam // dIpa anukrama [94] 920 JaMEducute For F lutelu ~ 174
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) .......... vyAkhyAna [4] .......... mUlaM [95] / gAthA [...] - pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [95] gAthA ||1..|| kalpa.sapo-18 atha sA trizalA kathaMbhUtA :-( vavagayarogasogamohabhayaparissamA) rogA-jvarAyAH, zoka-iSTaviyogAdija-garbhapoSaNam vyA04nitaH.moho-mUrchA bhayaM-bhItiH parizramo-vyAyAmaH ete vyapagatA yasyAH sA tathA, rogAdirahitA iti bhaavH|| yata ete garbhasya ahitakAriNaH, taduktaM suzrute-'divA khapatyAH striyAH khApazIlo garbha aJjanAdandhaH rodanAdvikRtadRSTiH svAnAnulepanAd duHzIlaHtailAbhyaGgAt kuSThI, nakhApakartanAt kunakhI, pradhAvanAcaJcala hasanAt zyAmadantoSThatAlujihvaH atikathanAca pralApI atizabdabhravaNAdhiraH abalekhanAt skhalatiH vyaJjanakSepaNAdimArutAyAsasevanAdunmattaH syAt, tathA ca kulavRddhAnizalAM zikSayanti-mandaM saJcara mandameva / nigada vyAmuzca kopakrama, pathyaM bhukSva badhAna nIvimanAmA mA'dRhAsaM kRthaaH| AkAze bhava mA suzeSya zayane nIcairvahirgaccha mA, devI gabharAlasA nijasakhIvargeNa sA zikSyate // 1 // atha sA trizalA puna: kiM kurvatI ? (jaM tassa gambhassa hiaMmizra patthaM gambhaposaNaM) yattasya garbhasya hitaM tadapi mitaM na tu nyUnaM| AIadhikaM vA.pathya-ArogyakAraNaM ata eva garbhapoSaka (taM dese ya kAle ya AhAramAhAremANI)tadapi deze-1 ucitasthAne na tu AkAzAdau tadapi kAle-bhojanasamaye na tu akAle, AhAraM AhArayantI (vivittamauehi sapaNAsaNehi ) viviktAni-doSarahitAni mRdukAni-komalAni yAni zayanAsanAni ta, tathA (ph-11||7|| rikasuhAe) pratiriktA-anyajanApekSayA nirjanA ata eva mukhA-sukhakAriNI tayA (maNANukalAe vihAra-18 dIpa anukrama [94] 27 ~ 175
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ...... vyAkhyAna [4] .......... mUlaM [15] / gAthA [1...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [95] gAthA ||1..|| bhUmIe) mano'nukUlayA-manApramodadAyinyA evaMvidhayA bihArabhUmyA-cakramaNAsanAdibhUmyA kRtvA, athagarbhapoSaNam sA trizalA kiMviziSTA satI taM garbha parivahati ? (pasatthadohalA) prazastA dohadA-garbhaprabhAvodbhUtA mano-1 rathA yasyAH sA tathA, te caivaM-jAnAtyamAripaTahaM paTu ghoSayAmi, dAnaM dadAmi sugurUn paripUjayAmi / tIrthezvarArcanamahaM racayAmi sadhe, vAtsalyamutsavabhRtaM bahudhA karomi // 1 // siMhAsane samupavizya varAtapatrA, saMvIjyamAnakaraNA sitacAmarAbhyAM / AjJezvarasvamuditA'nubhavAmi samyaga , bhUpAlamaulimaNilAlitapAdapIThA // 2 // Aruhya kuJjaraziraH pracalatpatAkA, vAdinanAdaparipUritadigvibhAgA / lokaiH stutA jayajaye-18 tiravaiH pramodAdyAnakelimanayAM kalayAmi jAne // 3 // ityAdi, punaH sA kiMvi01(saMpunnadohalA) sampU dohadA, siddhArtharAjena sarvamanorathapUraNAt , ata eva (sammANiyadohalA) sanmAnitadohadA, pUrNIkRtya || teSAM nivartitatvAt , tata eva (avimANiadohalA) avimAnitadohadA, kasyApi dohadasya avagaNanA|bhAvAt, puna: kiMvi0 ? (cucchinnadohalA) vyucchinnadohadA pUrNavAJchitatvAt , ata eva (vavaNIyadohalA)18 vyapanItadohadA, sarvathA asahohadA (suhaMsuheNaM) sukhasukhena-garbhAnAbAdhayA (Asai) Azrayati-AzrayaNIyaM stambhAdikaM avalambate (sayaha ) zete-nidrAM karoti (ciTThA) tiSThati-Urdhva tiSThati (nisIya) niSIdati-Asane upavizati ( tuara) tvagavartayati-nidrAM vinA zayyAyAM zete ityarthaH (viharai) viha-18 dIpa anukrama [94] U nal ~176
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ...... vyAkhyAna [4] .......... mUlaM [16] / gAthA [1...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [16] gAthA ||1..|| janma sa. 96 kalpa.subo- rati-kuhimatale vicarati, anena prakAreNa (suhaMsuheNaM taM gambhaM parivahai) sukhasukhena taM garbha parivahatIti / byaa04bhaavH|| (95) // 8 (teNaM kAleNaM) tasmin kAle (teNaM samaeNaM) tasmin samaye (samaNe bhagavaM mahAvIre ) zramaNo bhaga- vAn mahAvIraH (je se gimhANaM paDhame mAse) yo'sau uSNakAlasya prathamo mAsaH (ducce pakkhe) dvitiiyH| pakSa (cittasuddhe) caitramAsasya zuklapakSaH (tassa NaM cittasuddhassa) tasya caitrazuddhasya (terasIdivaseNaM) trayodazIdivase (navaNhaM mAsANaM bahupaDipunnANaM) navasu mAseSu bahupratipUrNeSu (aTThamANaM rAiMdiANaM hA vikatANaM) ardhASTamarAtriMdivAdhikeSu, sArdhasaptadinAdhikeSu navasu mAseSu vyatikrAnteSu iti bhAvaH, tiduktaM-"duhaM varamahilANaM gambhe vasiUNa gambhasukumAlo navamAse paDipuNNe satta ya divase samairege // 1 // " 18 idaM ca garbhasthitimAnaM na sarveSAM tulyaM, tathA cokaM-"du1cauttha 2 navama 3 bArasa 4 terasa 5 pannarasa 6,sesa 18 gbhtthiii| mAsA aDa, nava taduvari usahAu kameNime divasA ||1||cu 1 paNavIsaM 2 chaviNa 3 aDa-8 vIsaM 4 chacca 5 chaci 6 guNavIsaM 7 / saga 8 cIsaM 9cha 10 cchaya 11 vIsi 12 gavIsaM 13 cha 14 chabIsa 15 ||2||ch 16 ppaNa 17 aDa 18 satta 19TThaya 20 aDa 21 TThaya 22 cha 23 satta 24 honti ganbhadiNa-" tti // saptatizatasthAnake zrIsomatilakasUrikRte // 1 dvayoramahilayorgarbha uSitvA garbhasukumAlaH / nava mAsAna pratipUrNAn sapta ca divasAna samatirekAm // 1 // dIpa anukrama [96] // 76 // ... bhagavanta mahAvIrasya janma evaM 24 tIrthakarANAM garbha-sthite: nirdeza: ~177
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 "kalpasUtra"- (mUlaM+vRtti:) .......... vyAkhyAna [4] .......... mUlaM [96] / gAthA [1...] - pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRttiH: prata sUtrAMka [16] sukhAvabodhAya cAsya yaMtram zrIvIrasya janma sa. gAthA 1 999||3||9| |9||2|1999.9999mA. ||1..|| dIpa anukrama [96] (uccaTThANagae gahesu) tadAnIM graheSu uccasthAnasthiteSu, grahANAM uccatvaM caivam-arkAAccAnyaja 1 vRSa 2-11 mRga 3 kanyA 4 karka 5mIna 6 vaNijo shaiH| dig 10 dahamA iSTAviMzati 28 tithI 15Su5 nakSatra 27-18 viMzatibhiH 20 // 1 // ayaM bhAvA-meSAdirAzisthAH sUryAdaya uccAstatrApi dazAdInaMzAn yAvat prmocaa| eSAM phalaM tu-sukhI 1 bhogI2 dhanI 3 netA 4, jAyate maNDalAdhipaH / nRpati -18 vakravartI ca 7, kramAnugrahe phalam // 1 // tihiM uccehiM nariMdo paJcahiM taha hoi addha-18 | APARTcakI a / chahiM hoi cakavaTTI sattahiM tittharo hoi // 2 // (paDhame caMdajoe) prathame-pradhAne RIG23 candrayoge sati (somAsu disAsu) saumyAsu-rajovRSTyAdirahitAsu dikSu vartamAnAsu, punaH kiviziSTAsu dikSu ? (vitimirAsu) andhakArarahitAsu, bhagavajanmasamaye sarvatra udyotasadbhAvAt, puna: 1 tribhirunarendraH paJcabhistathA bhavatyardhacakrI / paddhirbhavati cakravartI saptabhistIrthakaro bhavati // 1 // For Fun ~ 178
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) .......... vyAkhyAna [4] .......... mUlaM [96] / gAthA [1...] / pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [16] gAthA ||1..|| kalpa.subo-kiMvi01 (visuddhAsu) vizuddhAsu, digdAhAyabhAvAt , (jaiesu sabasauNesu) sarveSu zakunepu-kAkolUka- zrIvIrakha sa. janma vyA0 4 durgAdiSu jayikeSu-jayakArakeSu satsu (payAhiNANukUlaMsi) pradakSiNe pradakSiNAvarttatvAt anukUle surabhi-191 mU. zItatvAt sukhaprade (bhUmisappaMsi) mRdutvAt bhUmisarpiNi, pracaNDo hi vAyuH uccaiH sarpati, evaM vidhe (maaru||77|| aMsi) mArute-vAyo (pavAyaMsi ) pravAtuM Arabdhe sati ( niSphaNNameiNIyasi kAlaMsi) niSpannA, korthaH?niSpannasarvazasyA medinI yatra evaMvidhe kAle sati (pamuiapakkI lie jaNavaema) pramuditeSu subhikSAdinA prakrIDiteSu-prakrIDituM ArabdheSu basantotsavAdinA, evaMvidheSu janapadeSu-janapadavAsiSu lokeSu satsu (puvarattiAvarattakAlasamayaMsi) pUrvarAtrApararAtrakAlasamaye (hatthuttarAhiM nakakhatteNaM caMdeNaM jogamuvAgaeNa) uttaraphA-18 lgunIbhiH samaM yogaM upAgate candre sati (AroggA''roggaM) ArogyA-AvAdhArahitAsA trizalA ArogyaAvAdhArahitaM (dArayaM payAyA) dAraka-putraM prajAtA-suSuve iti bhaavH|| (16) // zurastrastrahasrana arastrastraastrashasasasaraRasReARAravale iti mahopAdhyAyazrIkIrtivijayagaNiziSyabhujiSyopAdhyAyazrIvinayavijayagaNiviracitAyA kalpasubodhikAyAM caturthaH kSaNaH samAptaH / // 77 // granthAnam 469 / caturNAmapi vyAkhyAnAnAM granthAnam // 2575 / / zrIrastu ReserseersersendenszeStasera surtressReaserasero dIpa anukrama [96] UaMEducationa l For Fun caturthaM vyAkhyAnaM samApta ~179
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 "kalpasUtra"- (mUlaM+vRtti:) .......... vyAkhyAna [5] .......... mUlaM [97] / gAthA [1...] / pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: zrIvIraja nmotsava prata sUtrAMka [97] gAthA ||1..|| // atha paJcamaM vyAkhyAnaM prArabhyate // (jaM rayaNi caNe) yasyAM ca rAtrI (samaNe bhagavaM mahAvIre jAe) zramaNo bhagavAna mahAvIraH jAtaH sU. 97 (sANaM rayaNI bahahiM devehiM devIhi ya) sA rajanI bahubhirdevaiH-zakrAdibhirvahIbhirdevIbhiH-dikkumAharyAdibhizca (ovayaMtehiM) avapatadbhiH-janmotsavArtha khADavAgacchadbhiH (uppayaMtehiM ) utpatadbhiH-Urca kA gacchadbhirmeruzikharagamanAya, taiH kRtvA (uppiMjalamANabhUA) bhRzaM AkulA iva (kahakahagabhUyA yAvi hutthA)18 harSAhahAsAdinA kahakahakabhUteSa-avyaktavarNakolAhalamayIva, evaMvidhA sA rAtriH abhavat (97) anena | ca sUtreNa surakRtaH savistaro janmotsavaH suucitH| sa cAyaM-acetanA api dizA, prasedumuditA iva / vAya-TRI vo'pi sukhasparzA, mandaM mandaM vastadA // 1 // udyotastrijagatyAsIhadhyAna divi dundubhiH / nArakA arnAmo-IN danta, bhUrapyucchAsamAsadat // 2 // tatra tIrthakRtAM janmanaH sUtikarmaNi prathamataH SaTpaJcAzadikkumAryaH samAgatya zAzvatikaM vAcAraM kurvanti, tadyathA-dikkumAryo'STAdholokavAsinyaH kmpitaasnaaH| ahaMjanmAvadherjAvA'bhyeyustatsUtivezmani // 3 // bhogaGkarA 1 bhogavatI 2, subhogA 3 bhogamAlinI 4 / subatsA 5 vatsamitrA ca 6, puSpamAlA 7 svaninditA 8||4||ntvaa prabhu tadabhyAM cezAne sUtigRhaM vydhuH| saMvaH-18 lAnAzodhayan kSmAmAyojanamito gRhAt // 5 // meghaGkarA 1 meghavatI 2. sameghA 3 meghamAlinI 4 toyadhArA dIpa anukrama [98] JanEducation paMcamaM vyAkhyAnaM Arabhyate ... bhagavanta mahAvIrasya janma-kalyANaka-varNanaM ~180
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra prata sUtrAMka [84] gAthA / / 1.. / / dIpa anukrama [9] [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM 8 "kalpasUtra"- (mUlaM + vRttiH) mUla [98] / gAthA [...] vyAkhyAna [5] pUjya AgamoddhAraka zrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha -adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRttiH: ........................ vyA0 5 11.96.11 kampa suvo- 25 vicitrA ca 6, vAriSeNA 7 balAhakA 8 // 6 // aSTordhvalokAdetyaitA, natvA'rhantaM samAtRkam / tatra gandhApuSpaudhavarSa harSAdvitenire // 7 // atha nando 1 tarAnande 2, AnandA 3 nandivardhane 4 / vijayA, 5 vaijayantI ca 6, jayantI 7 cauparAjitA 8 // 8 // etAH pUrvarucakAdetya vilokanArthaM darpaNa agre gharanti / samAhArA 1 supradattA 2, suprabuddhA 3 yazodharA 4 / lakSmIvatI 5 zeSavatI 6, citraguptA 7 vasundharA 8 // 9 // etA dakSiNarucakAditya snAnArthaM kare pUrNakalazAna chrutvA gItagAnaM vivati / ilAdevI 1 surAdevI 2, pRthivI 3 padmavatyapi 4 / ekanAsA 5 navamikA 6, bhadrA 7 zIteti 8 nAmataH // 10 // etAH pazcimarucakAdetya vAtArthaM vyajanapANayo'gre tiSThanti / alambusA 1 mitakezI 2, puNDarIkA ca 3 vAruNI 4 / hAsA 5 sarvaprabhA 6 zrI 7 I. 8 raMSTodagarucakAdritaH // 11 // etA uttararUcakAdetya cAmarANi vIjayanti / citrA ca 1 citrakanakA 2, zatorA 3 vasudAminI 4 / dIpahastA vidityAsthurvidigarucakAdritaH // 12 // rucakadvIpato'bhyeyuJcatasro | dikkumArikAH / rUpA 1 rUpAsikA 2 cApi, surUpA 3 rUpakAvatI // 13 // caturaGgulato nAlaM, chittvA khAtodare'kSipat / samApUrya ca vaiyaistasyadhvaM pIThamadidhuH // 14 // baddhA tadurvayA janmagehAdrambhAgRha trayam / tAH pUrvasyAM dakSiNasyAmuttarasyAM vyadhustataH // 15 // yAmyarambhAgRhe nIkhA'bhyaGkaM tenastu tAstayoH / snAnacazukAlaGkArAdi pUrvagRhe tataH // 16 // uttare'raNikASThAbhyAmutpAdyAgniM sucandanaiH / homaM kRtvA babandhustA, | rakSApohalikAM dvayoH // 17 // parvatAyurbhavetyuktvA''sphAlayantyo'zmagolakI / janmasthAne ca tau nItvA, svakha 181 zrIvIraja nmotsavaH sU. 97 20 25 // 78 // 27
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra prata sUtrAMka [84] gAthA ||..|| dIpa anukrama [9] [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM 8 "kalpasUtra"- (mUlaM + vRttiH) mUla [98] / gAthA [...] vyAkhyAna [5] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha -adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRttiHH kalpa. su. 14 ........................ dikSu sthitA jaguH // 18 // etAzva - sAmAnikAnAM pratyekaM catvAriMzacchatairyutAH / mahattarAbhiH pratyekaM, tathA catasRbhiryutAH // 19 // aGgarakSaiH SoDazabhiH sahasraiH saptabhistathA / kaTakaistadadhIzaizya, suraivAnyairmaharddhibhiH // 20 // AbhiyogikadevakRtaiyajanapramANairvimAnaiH atrAyAntIti dikkumArikA mahotsavaH // tataH siMhAsanaM zArka, cacAlacalanizcalam / prayujyAthAvadhiM jJAtvA janmAntimajinezituH // 1 // vajbeka yojanAM ghaNTAM | sughoSAM naigameSiNA / avAdayattato ghaNTAreNuH sarvavimAnagAH // 2 // zakrAdezaM tataH soMcaiH surebhyo'jJApayasaMkhayam / tena pramuditA devAnopamaM vyadhuH // 3 // pAlakAkhyamarakRtaM, lakSayojana saMmitam / vimAnaM | pAlakaM nAmA'dhyArohatridazezvaraH // 4 // pAlaka vimAne indrasiMhAsanasya agre agramahiSINAM aSTau bhadrAsanAni, | vAmatazcaturazItisahasrasAmAnikasurANAM tAvanti bhadrAsanAni dakSiNato dvAdaza sahasrAbhyantarapArSadAnAM tAvanti bhadrAsanAni, caturdazasahasramadhyamapArSadAnAM tAvantyeva bhadrAsanAni evaM SoDazasahasra vAhya pArSadAnAmapi SoDazasahasrabhadrAsanAni pRSThataH saptAMnIkAdhipatInAM sapta bhadrAsanAni catasRSu dikSu pratyekaM caturazItisahastrAtmarakSakadevAnAM caturazItisahasra bhadrAsanAni, tathA anyairapi dhanairdevairvRtaH siMhAsanasthitaH / gIyamAnagugo'cAlIdapare'pi surAstataH // 5 // devendrazAsanAt kecit kecinmitrAnuvarttanAt / patnIbhiH preritAH kecit, kecidAtmIyabhAvataH ||6|| ke'pi kautukataH ke'pi, vismayAt ke'pi bhaktitaH / belurevaM surAH sarve, vividhairvAhanairyutAH||7|| vividhaistUryanirghoSairghaNTAnAM kaNitairapi / kolAhalena devAnAM zabdAdvaitaM tadA'jani ||8||siMhastho vakti For Frate & Personal Use Only 182 dikumArIkRtIjanmotsava: 5 14
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) .......... vyAkhyAna [5] .......... mUlaM [18] | gAthA [1...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata kalpa.subovyA05 sUtrAMka [28] gAthA ||1..|| // 79 // hastisthaM, dUrekhIyaM gajaM kuru|hnissytynythaa nUnaM, durddharo mama kesarI // 1 // vAjisthaM kAsarAruDho, garuDastho hi sarpa- devakato gam / chAgasthaM citrakastho'tha, vadatyevaM tadAdarAt // 10 // surANAM koTikoTIbhirvimAnairvAhanairdhanaiH / vistI-8 janmotsava: 'pi nabhomArgo'tisaMkIrNo'bhavattadA // 11 // mitraM kepi parityajya, dakSatvenAgrato yyuH| pratIkSakha kSaNaM bhrAtAmantretyaparo'vadat // 12 // kecidvadanti bho devAH, saMkIrNAH parvavAsarAH / bhavantyevaMvidhA nUnaM, tammAnmaunaM vidhatta bhoH||13|| namasyAgacchatAM teSAM, zIrSe candrakaraiH sthitaH / zobhante nirjarAstatra, sajarA ica kevalam // 14 // mastake ghaTikAkArAH, kaMThe graiceykopmaaH| svedabindusamA dehe, surANAM tArakA babhuH // 15 // nandIzvare vimAnAni, saMkSipyA''gAt surAdhipaH / jinendraM ca jinAmyAM ca, triH prAdakSiNayattataH // 16 // vanditvA ca namasyitvetyevaM devezvaro'vadat / namo'stu te ratnakukSidhArike! vizvadIpike ! // 17 // ahaM zakromi devendraH, kalpAdAdyAdihAgamam / prabhorantimadevasya, kariSye jananotsavam // 18 // // bhetavyaM / devi! tavetyuktvA'vakhApinIM dadau kRtvA jinapratibimba, jinAmbAsanidhI nyadhAt // 19 // bhagavantaM tIrtha-|| karaM, gRhItvA karasampuTe / vicake pazcadhA rUpaM, sarvazreyoparthikaH svayam // 20||eko gRhItatIrthezaH, pArzve dvau 25 cAsacAmarI / eko gRhItAMtapatraH, eko vajradharaH punaH // 21 // agragaH pRSThagaM stauti, pRSThastho'pyanagaM punaH // 79 // netre pazcAt samIhante, kecanAtanAH suraaH|| 22 // zakraH sumeruzRGgasthaM, gatvA'tho pANDukaM banam / merucUlAdakSiNenAtipANDukambalAsane // 23 // kRtvotsaGge jinaM pUrvAbhimukho'sau niSIdati / samastA api devendrAH, 28 dIpa anukrama [99] ~ 183
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra prata sUtrAMka [84] gAthA ||..|| dIpa anukrama [9] [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM 8 "kalpasUtra"- (mUlaM + vRttiH) mUla [98] / gAthA [...] vyAkhyAna [5] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha -adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRttiHH ........................ svAmipAdAntamaiH // 24 // daza vaimAnikAH viMzatirbhavana patayaH, dvAtriMzadyantarAH dvau jyotiSkau iti catuHpaSTirindrANAM // sauvarNA rAjatA rAtrAH, svarNarUpyamayA api / kharNaratnamayAJcApi rUpyaratnamayA api // 25 // svarNarUpyarakSamayA, api mRtsnAmayA api / kumbhAH pratyekamaSTAvyaM sahasraM yojanA''nanAH // 26 // yataH-peNavisajoaNa tuGgo, bArasa ya joaNAI vitthAro / joaNamegaM nAlua. igakoDia salikkhAI // 27 // evaM bhRGgAradapaNaratnakaraNDaka supratiSThakasthAlapAtrikApuSpacaGgerikAdipUjopakaraNAni kumbhavadaMSTaprakArANi pratyekamUSTottarasahasamAnAni tathA mAgadhAditIrthAnAM mRdaM jalaM ca gaGgAdInAM padmAni ca jalaM ca padmahadAdInAM kSulla himavadvarSadhara vetADhya vijayavakSaskArAdiparvatebhyaH siddhArthapuSpagandhAn sarvopaghIzca Abhiyogikasurairacyutendra AnAyayat, kSIranIraghadairvakSaHsthalasyaistridazA vabhuH / saMsArodhaM tarItuM drAga, ghRtakumbhA iva sphuTam // 28 // siJcanta iva bhAvaduM, kSipanto vA nijaM malam / kalazaM sthApayanto vA dharmacaile surA babhuH // 29 // saMzayaM tridazezasya, matvA vIro'marAcalam / vAmAGguSThAGgasamparkAt samantAdapyacIcalat // 30 // kampamAne girau tatra, cakampe'tha vasundharA / zRGgANi sarvataH petuzcakSubhuH sAgarA api // 31 // brahmANDasphoTasadRze zabdAdvaite prasarpati / ruSTaH 1 navamadazamayorekAdazadvAdazayozcaikai kendrakhAmikatvAt 2 kinnarAdyA aSTa aNapaNNIprabhRtayo'STetiSoDazabhedAnAM teSAM dvidvIndrasvAmikatvAt 3 pazcaviMzatiM yojanAnyuthatvaM dvAdaza yojanAni vistAraH yojanamekaM nAlaM koTayekA paSTirlakSAH ||21|| kalazAH sauvarNAyAH pratyekaM sahasraM tathA ca 8000 aSTavArA 64000 abhiSekAH 250 tathA ca 16000000 / sArdhaM zatadvayamabhiSekANAmevaM 62 indrAH 132 candrasUryAH 1 sAmAnikaH 33 trayatriMzAH 3 pArSayAH 1 AtmarakSakaH 4 lokapAlAH 7 anIkAdhipAH 1 prakIrNakaH 5 indrANyaH 1 AbhiyogikaH For Frate & Personal Use Only 184 enesistent devakuto janmotsavaH 10 11
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ...... vyAkhyAna [5] .......... mUlaM [18] / gAthA [1...] / pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [28] gAthA kalpa.subo zakro'SadhermAtyA, kSamayAmAsa tIrthapam // 32 // saMkhyAtItohatAM madhye, spRSThaH kenApi nAhiNA / mehaH devakRto vyA05 sAkampamiSAdityAnandAviSa manata saH // 33 // zaileSu rAjatA me'bhUt, slAzramIrAbhiSekataH / tenAmI janmotsavaH nirjarA hArA, khapIDo jinastathA // 34 // tatra pUrvamacyutendro, vidhAtyabhiSecanam / tato'nu paripATIto, yaacndraarymaadyH|| 35 // jalavAne kaSighaTanA vetacchAyamANaM zirasi mukhazazinyApUrAyamAnaM, kaNThe hArAyamANaM vapuSi ca nikhile, cInacolAyamAnam / zrImajammAbhiSekapraguriNahaMgaNodastakambhaudhagarbhAda, bhrazyadugdhAgdhipAthazcaramajinapaterasazi zriye yH|| 36 // caturghaSabharUpANi, zakraH kRtvA tataH khayam / nASTakakSaratkSIrarakarodabhiSecanam // 37 // satyaM te vibudhA devAH, pairantimajinezituH / sajaddhiH salilaiH snAnaM, svayaM nairmalpamAdade // 38 // samaGgalapradIpaM te, vidhAyA''rAtrikaM punaH / sanRtyagItavAdyArvi, vyadhuvividhabhutsavam // 39 // unmUjya gandhakASAyyA, divyayA'Gga harivibhoH / vilipya candanAyaizca, puSpAhAstamapUjayat // 40 // darpaNo 1 vardhamAnazca 2, kalazo3 mInayoryagam 4 zrIvatsa: 5 khastiko 6nanyAvala-110 7 bhadrAsane 8iti // 41 // zakraH svAmipuro ranapaTake rupyataNDulaH / Alirutha maGgalAnyaSTAviti stotuM pracakrame // 42 // (aTThasayavisuddhagaMdhajuttehiM mahAvittehiM apuNaruttehiM asthajuttehiM saMthuNai 2ttA vAmaM jANuM| jAva eSa vayAsI Namo'tva te siddhavRddhaNIraya samaNa sAmAhia samarA samajogi salaMgasaNa Ninbhaya NIrAga-IN dosa Nimmama NIsaMga nissala mANamUraNa guNarayaNa sIlasAgaramaNantamappameya bhaviadhammavaracAurantayaka dIpa anukrama [99] For Fun ~185
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) .......... vyAkhyAna [9] .......... mUlaM [98] / gAthA [1...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [98] gAthA ||1..|| esed vahI! Namo'syu te arahao) zakro'tha jinamAnIya, vimubhyAmbAntike ttH| saMjahAra pratIvimyAvasthA- hiraNyAdipindhau svazaktitaH // 43 // kuNDale kSImayugmaM cocchIrSe muttathA hariya'dhAt / zrIdAmaratnadAmAkhyamulloceSTiHsU.98 svarNakandukam // 44 // dvAtriMzadratnarairUpyakoTivRSTiM viracya saH / bADhamAghoSayAmAse, surairityAbhiyogikaiH 18.45 // svAminaH svAmimAtuzca, kariSyatyazubhaM manaH / saptadhA''ryamaJjarIva, zirastasya sphuTiSyati // 46 // khAmyaGguSThe'mRtaM nyasyetyarhajjanmotsava surAH / nandIzvare'STAhikAM ca, kRtvA jagmuryathA''gatam // 47 // iti / deSakRtaH zrImahAvIrajanmotsavaH / asminnavasare rAjJe, dAsI nAnA priyaMvadA / taM putrajananodantaM, garavA zIghraM nyavedayat // 1 // siddhArtho'pi tadAkarNya, pramodabharameduraH / harSagadgadagI romodgamadanturabhUghanaH // 2 // vinA kirITaM tasyai svAM, saGgiAla kRtiM dadau / tAM dhautamastakAM cakre, dAsatvApagamAya sH||3|| MH (jaM rayaNi ca NaM samaNe bhagavaM mahAbIre jAe) yasyAM ca rajanyAM zramaNo bhagavAn mahAvIraH jAtaH (taM rayarNi ca NaM)tasyAM rajanyAM (bahave vesamaNakuMDadhArI) bahavaH vaizramaNasya AjJAdhAriNaH (tiriyajaMbhagA devA) evaMvidhAH tiryagaz2ambhakAH devAH (siddhattharAyabhavaNaMsi) siddhArtharAjamandire (hiraNNavAsa thA rUpyavRSTiM ca (suvaNNavAsaM ca) suvarNavRSTiM ca (vayaravAsaMca) bajrANi-hIrakAH teSAM vRSTiM ca (vatvavAsaM ca) vakhANAM vRSTiM ca (AbharaNavAsaMgha) AbharaNavRSTiM ca (pattavAsaM ca) patrANi nAgavallIpramukhANAM teSAM vRSTiM ca (puSphavAsaMgha) puSpANAM vRSTiM ca (phalavAsaM ca ) phalAni-nAlikerAdIni teSAM vRSTiM ca ( bIyavAsaM dIpa anukrama [99] ~1860
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) .......... vyAkhyAna [9] .......... mUlaM [99] | gAthA [1...] / pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRttiH: prata sUtrAMka [99] gAthA ||1..|| kalpa.subo- ca) bIjAni-zAlyAdIni teSAM vRSTiM ca (mallavAsaM ca) mAladhAnAM vRSTiM ca (gaMdhavAsaM ca ) gandhAH-koSTha-utsavAdezaH vyA0518puTAdayasteSAM vRSTiM ca (khuNNavAsaM ca) cUNoni-vAsayogAsteSAM vRSTiM ca ( vaNavAsaMca) varNAH-himalAda-mAnAdi yasteSAM vRSTiM ca (vasuhAravAsaMca) vasudhArA-nirantarA dravyazreNistasyAH vRSTiM ca (pAsiMsa) avarSayan (28) dvA. // 81 // RI (tae NaM se siddhatdhe khattie) tato'nantaraM sa siddhArthaH kSatriyaH (bhavaNavaiyANamaMtarajoisamANiehiM 99-100 devehiM ) bhavanapatayaH vyantarAH jyotiSkAH vaimAnikAH tataH samAsastaiH evaMvidhaiH devaiH (titthayarajammaNAseyamahimAe kayAe samANIe) tIrthaGkarasya yo janmAbhiSekastasya mahimni-utsave kRte sati (paccUsakAlasamayaMsi ) prabhAtakAlasamaye (nagaraguttie sahAvei ) nagaragoptRkAn-ArakSakAn zabdayati, AkArapatItyarthaH (sahAvittA) zabdayitvA ca (evaM vayAsI) evaM avAdIt // (99) // | (khippAmeva bho devANuppiyA) kSiprameva bho devAnupriyA!(khattiyakuMDaggAme nayare) kSatriyakuNDagrAme nagare (cAragasoharNa kareha)cArakazabdena kArAgAraM ucyate tasya zodhanaM-zuddhiM kuruta, bandimocanaM kuruta ityarthaH, yata uktaM-"yuvarAjAbhiSeke ca, pararASTrApamaIne / putrajanmani bA mokSo, baddhAnAM pravidhIyate // 1 // | kizva-(mANummANabaddhaNaM kareha ) tatra mAna-rasaMdhAnyaviSayaM, unmAnaM-tulArUpaM tayorvarddhanaM kuruta (karittA) // 81 // kRtvA ca (kuMDapuraM nayaraM sabhitaravAhiriaM) abhyantare bahizca yathoktavizeSaNaviziSTaM kuNDapuranagaraM kuruta kArayata, atha kiMviziSTaM ? (Asiatti) AsiktaM sugandhajalacchaTAdAnena ( saMmaniovalitaM ) saMmArjitaM Sareener dIpa anukrama [100] ~187
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ...... vyAkhyAna [5] .......... mUlaM [100] / gAthA [...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [100] gAthA Resesesecessoccessaech kacavarApanayanena, upalipsaM chagaNAdinA tataH karmadhArayaH, puna: kiMvi0? (siMghADagatiacaukcaccaracaummuha-18 mAnavRddhAmahApahapahesu) zRGgATaka-trikoNaM sthAnaM, trika-mArgatrayasaMgamaH , catuSka-mArgacatuSTayasaGgamaH catvaraM-anekamA-disa.100 gaisaGgamaH, caturmukha-devakulAdi, mahApandhA-rAjamArgaH panthAna:-sAmAnyamArgAH eteSu sthAneSu (sitti) siktAni jalena ata eva (suitti) zucIni-pavitrANi (saMmaTTatti) saMmRSTAni kacavarApanayanena samIkRtAni (ratyaMtarAvaNavIhiyaM) rathyAntarANi-mArgamadhyAni tathA ApaNavIthayazca-haTTamArgA yasmin tattathA, punaH kiMci0? (maMcAimaMcakaliaM) maJcA-mahotsavapilokakajanAnAM upavezananimittaM mAlakAH atimaJcakA:-teSAM api upari kRtA mAlakAstaiH kalitaM, punaH kiMvi01 (nANAviharAgabhUsiajhayapaDAgamaMDiaM) nAnAvidhai rAgairvibhUSitA ye dhvajA:-siMhAdirUpopalakSitA vRhatpaTAH, patAkAzca-lavyastAbhirmaNDitaM-vibhUSitaM, punaH kiMvi01(lAulloiamahiyaM ) chagaNAdinA bhUmau lepana seDikAdinA bhityAdI dhavalIkaraNaM tAbhyAM mahitaM |iva-pUjitaM iva, puna: kiMvi0? (gosIsasarasarattacaMdaNadaddaradinnapaMcaMgulitalaM) gozIrSa-caMdanavizeSaH tathA sarasaM yat raktacandanaM tathA dardaranAmaparvatajAtaM candanaM taiH dattAH paJcAGgulitalA-hastakAH kuDyAdiSu yatra tattathA, punaH kiMvi01 (ubaciyacaMdaNakalasaM) upanihitA gRhAntazcatuSkeSu candanakalazAH yatra tattathA (caMdaNaghaDasukayatoraNapaDinuvAradesabhAga) candanaghaTaiH sukRtAni-ramaNIyAni toraNAni ca pratidvAradezabhAga-dvArasya dvArasya dezabhAge yasmin tattathA, punaH kiMvi0 ? (AsattosattavipulavavagdhAriyamalladAmaka-II dIpa anukrama [101] JaMEducata F Fate ~188
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra prata sUtrAMka [100] gAthA ||..|| dIpa anukrama [101] [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM 8 "kalpasUtra"- (mUlaM + vRttiH) vyAkhyAna [5] .......... mUlaM [100] / gAthA [...] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha -adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRttiHH ---------- // 82 // kalpa. subo lAvaM) Asato-bhUmilagnaH, utsakta- uparilagno, vipulo- vistIrNo vartulaH pralambato mAsyAmakalApa:vyA0 5 2 puSpamAlAsamUho yasmin tatathA punaH kiMvi0 ? (paMcavaNNasarasamurahimukapuSpha puMjovayArakaliyaM ) paJcavarNAH sarasAH surabhayo ye muktAH puSpapuJjAstairya upacAro-bhUmeH pUjA tathA kalitaM, punaH kiMvi0 1 ( kAlAgurupavarakuMduruturutadhUvamaghamaghaMta gaMdhuduAbhirAmaM ) dahyamAnAH ye kRSNAgarupravarakunduruturuSkadhUpAH teSAM maghamaghAyamAno yo gandhaH tena 'udyAbhirAmanti atyantamanoharaM punaH kiMvi0 ? (sugaMdhavaragaMdhiyaM ) sugandhavarAH - cUrNAni teSAM gandho yatra tattathA taM punaH kiMvi0 ? ( gaMdhavahibhUyaM ) gandhavRttibhUtaM- gandhadravyaguTikAsamAnaM punaH kiMvi0 ? (naDanahagajalamalamuTThiyatti) nadA-nATayatAraH, narsakA :- svayaM nRtya karttAraH jallA - varatrAkhelakAH mallAH- pratItAH mauSTikA-ye muSTibhiH praharanti te malajAtIyAH (velaMyagatti ) viDambakA - vidUSakA janAnAM hAsyakAriNaH ye samukhavikAramutplutya nRtyanti te vA (pavagatti) plavakA - ye utplavanena gartAdikamalaGghayanti nadyAdikaM vA taranti (kahagati) sarasakathAvastAraH (pADhaganti) suktAdInAM pAThakAH (lAsagati) lAsakA ye rAsakAn dadati (Arakkhagati) ArakSakAH- talabarAH (laMkhatti) laGkA - vaMzAgrakhelakAH (maMkhatti) maGkhA:- citraphalaka hastA bhikSukA 'gaurIputrA' iti prasiddhAH (tUhallatti) tRNAbhidhAnavAdizravAdakAH bhikSuSi-2 // 82 // zeSAH (tuMbadhINiyatti ) tumbavINikA - vINAvAdakAH tathA (aNegatAlAyarANucariyaM ) aneke ye tAlAcarA:tAlAdAnena prekSAkAriNastAlAn kuTTayanto vA ye kathAM kathayanti taiH anucaritaM saMyuktaM, evaMvidhaM kSatriyakuNDa 25 189~ mAnavRddhyA di sU. 100 15 20 28 Janetary org
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ...... vyAkhyAna [5] .......... mUlaM [101] / gAthA [1...] / pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [101] gAthA ||1..|| grAma nagara (kareha kAraveha) kuruta khayaM, kArayata anyaiH (karitA kAravitA ya) kRtvA kArayitvA ca Tamoca. (asahassaM musalasahassaM ca ussaveha) yUpAH-yugAni teSAM sahasra tathA muzalAni-pratItAni teSAM sahasraMsU.101 U-kuruta, yugamusalobhIkaraNena ca tatrotsave pravartamAne zakaTakheTanakaNDanAdiniSedhaH pratIyate iti vRddhAH (ussabittA) tathA kRtvA ca ( mama eyamANattiyaM paJcappiNaha) mama etAM AjJA pratyarpayata, kAryaM kRtvA / kRtaM iti mama kathayatetyarthaH / / (100)" | (tae NaM te koTuMbiyapurisA) tatAte kITumpikapuruSAH (siddhattheNaM ramA) siddhArthena rAjJA (evaM butsA samANA) evaM uktAH santaH (hatuTTa jAva hiayA) hRSTAH tuSTAH yAvat harSapUrNahRdayA: (karayala jAka paDisuNitA) karatalAbhyAM yAvat aJjaliM kRtvA pratizrutya-aGgIkRtya (khicpAmeva kuMDapure napare) zIghramevara kSatriyakuNDagrAme nagare (cAragasohaNaM jAva ussavittA) bandigRhazodhana-vandimocanaM yAvat muzalasaharU cokRtya (jeNeka siddhatthe khattie) yatraiva siddhArthaH kSatriyaH (teNeva uvAgamati ) tatraica upAgacchanti (uvAgarichattA) upAgatya ca (siddhastharasa sasiassa) siddhArthasya kSatriyasya (samANattiyaM pacaripati) sAM AjJA pratyarpayanti-kRtvA nivedynti| (101) / (tae Na siddhasthe rAyA) tato'nantaraM siddhArthoM rAjA (jeNeca aNasAlA) yatraiva ahanazAlA-parizrama sthAnaM (teNeva uvAgacchada) tatraiva upAgacchati (ucAgaThisA) upAgatya (jAva samoroheNaM) atra yAvat- 14 dIpa anukrama [102] For FE FGC ~190
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ...... vyAkhyAna [5] .......... mUlaM [102] / gAthA [...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [102] gAthA ||1..|| kalpa,sabo- zabdAt 'saciDDIe sabajuie savayaleNaM sabavAhaNeNaM sabasamudaeNaM' ityetAni padAni vAcyAni, teSAM cAyamartha:- karazulkAvyA05 'sadhiDDIe'tti sarvayA RddhyA yukta iti gamyaM, evaM sarveSvapi vizeSaNeSu vAcyaM, sarvayA yuktyA-ucitavastusaMyogena divarjanam AbharaNAdidyutyA vA, sarveNa balena-sainyena, sarveNa vAhanena-zivikAturagAdinA sarveNa samudayena-parivArAdi- sU. 102 ||83Rsmn evaM samUhena evaM yAvatzabdasUcitaM abhidhAya tataH 'saboroheNaM' ityAdi vAcyaM, tatra 'saboroheNaMti' sarvAvarodhena, sarveNa antaHpureNetyarthaH ( sancapuSphagaMdhavatthamallAlaMkAravibhUsAe ) sarvayA puSpagandhavastramAlyAlaGkArANAM vibhU|payA yuktaH (sabatuDiyasaddaninAeNaM) sarvavAditrANi teSAM zabdo ninAdaH-pratiravazca tena yuktaH (mahayA 18 iDDIe)mahatyA RLyA-chatrAdirUpayA yuktaH (mahayA juIe)mahatyA yuktyA-ucitAr3ambareNa yuktaH (mahayA baleNaM ) mahatA balena-caturaGgasainyena yuktaH (mahayA vAhaNeNaM) mahatA vAhanena-zivikAdinA yuktaH (mahayA | samudaeNaM) mahatA samudayena-khakIyaparivArAdisamUhena yuktaH (mahayA varatuDiyajamagasamagappavAieNaM), mahat-vistIrNa yat varANAM-pradhAnAnAM truTitAnAM-vAditrANAM jamagasamaga-yugapat pravAditaM-zabdastena, tathA ra (saMkhapaNavabherijhallarikharamuhihuDakkamurajamuiMgaduduhinigghosanAiyaraveNaM) zaGkha:-pratItaH paNayo-mRtpaTahaH bherI-1 DhakA jhallarI-pratItA kharamukhI-kAhalA huDukkA-tivalitulyo vAyavizeSaH murujo-maIla: mRdaMgaH-mRnmayaH sa] // 83 // eva dundubhiH-devavAcaM eteSAM yo nighoMSo-mahAzabdo nAditaM ca-pratizabdastadrUpo yo ravastena, evaMrUpayA sakalasAmagyA yuktaH siddhArtho rAjA daza divasAna yAvat sthitipatitAM-kulamaryAdA mahotsavarUpAM karo-18 dIpa anukrama [104] For F lutelu ~191
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra prata sUtrAMka [102 ] gAthA ||..|| dIpa anukrama [ 104 ] [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM 8 "kalpasUtra"- (mUlaM + vRttiH) vyAkhyAna [ 5 ] .......... mUlaM [102] / gAthA [...] pUjya AgamoddhAra kI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRttiHH ---------- tIti yojanA // atha kiMviziSTAM sthitipatitAmityAha-- (usmukaM ) ucchukAM zulkaM vikretavyakrayANakaM prati maNDapikAyAM rAjagrAhyaM dravyaM ' dANa ' iti loke tena rahitAM, punaH kiMdhi0 1 (ukkaraM ) utkarAM, karogavAdIn prati prativarSa rAjagrAhyaM dravyaM tena rahitAM, ata eva ( uhiM ) utkRSTAM sarveSAM harSahetutvAt punaH kiMvi0 1 ( adijaM ) adeyAM, yat yasya yujyate tatsarvaM tena hataH grAhyaM na tu mUlyaM deyaM mUlyaM tu tasya rAjA dadAtIti bhAvaH, ata eva (amijaM) ameyAM amitAnekavastuyogAt, athavA adeyAM vikrayaniSedhAt, ameyAM krayavikrayaniSedhAt punaH kiMvi0 ? ( abhaDapavesaM ) nAsti kasyApi gRhe rAjAjJAdAyinAM bhaTAnAM| rAjapuruSANAM pravezo yatra sA tathA tAM, punaH kiMvi0 1 ( adaMDakodaMDimaM ) daNDo - yathA'parAdhaM rAjagrAhyaM dhanaM kudaNDo - mahatyaparAdhe alpaM rAjagrAhyaM dhanaM tAbhyAM rahitAM, punaH kiMvi0 ? ( adharimaM ) dharimaM RNaM tena rahitAM, RNasya rAjJA dattatvAt punaH kiMvi0 1 ( gaNiyAvara nADaijjakaliyaM ) gaNikAvaraiH nATakIyai:-nATakapratibaddhaiH pAtraiH kalitAM punaH kiMvi0 1 ( aNegatAlAyarANucariyaM ) anekaistA lAcaraiH - prekSAkAribhiH anucaritAM-sevitAM punaH kiMvi0 ? (aNudhamuiMgaM ) anuddhRtA-vAdakaiH aparityaktA_mRdaGgA yasyAM sA tathA tAM, punaH kiMvi0 ? ( amilAya malladAmaM ) amlAnAni mAlyadAmAni yasyAM sA tathA tAM, punaH kiMvi0 1 (pamui| yapakkIliasapurajaNa jANavayaM ) pramuditAH - pramodavantaH ata eva prakIDitA:- krIDituM ArabdhAH purajanasa 192 karazulkAdivarjanam kha. 102 5 10 13
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ...... vyAkhyAna [5] .......... mUlaM [103] | gAthA [...] - pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [103] gAthA ||1..|| // 84 // dIpa anukrama [105] kalpa.suvo- hitA.jAnapadA-dezalokA yatra sA tathA tAM (dasa divasa ThiivaDiyaM karei) daza divasAna yAvat evaMvidhAMsthitipativyA05sthitipatitAM-utsavarUpA kulamayoMdA karoti / / (102) // tAyAM deva(tae NaM siddhatthe rAyA) tataH sa siddhArthI rAjA (dasAhiyAe ThiivaDiyAe badamANIe) dazAhikAyAM- pUjAdi dazadivasapramANAyAM sthitipatitAyAM vartamAnAyAM (saie a) zataparimANAn (sAhassie a) sahasrapa- ma. 103 rimANAn (sayasAhassie a) lakSapramANAn (jAe a) yAgAn-ahetpratimApUjAH, kurvan kArayazceti zeSaH, bhagavanmAtApitroH zrIpArzvanAthasantAnIyazrAvakatvAt yajadhAtozca devapUjArthatvAt yAgazabdena pratimA| pUjA eva grAhyA, anyasya yajJasya asambhavAt, zrIpArzvanAthasaMtAnIyazrAvakatvaM cAnayorAcArAGge pratipAditaM 8(dAe a) dAyAn-parvadivasAdau dAnAni (bhAe ya)labdhadravyavibhAgAn mAnitadravyAMzAn vA (dalamANe a) dadat vayaM (davAvemANe a) dApayan sevakaH (saie ya sAhassie ya sayasAhassie ya) shtprmaannaan| sahasrapramANAn lakSamamANAn , evaMvidhAna (laMbhe paDicchamANe a pahicchAvemANe ya) lAbhAna 'vadhAmaNA' iti loke pratIcchan-khayaM gRhNan pratigrAhayana sevakAdibhiH (evaM viharaha) anena prakAreNa ca viharati-Aste // (103) (taerNa samaNassa bhagavo mahAvIrassa)tataH zramaNasya bhagavato mahAvIrastha (ammApiparo paDhame divase)II 25 mAtApitarau prathame divase (ThiivaDiyaM kareMti) sthitipatitAM kurutaH (taie divase caMdasUradaMsaNiyaM kreNti)R||8|| tRtIye vikse candrasUryadarzanikAM-utsava vizeSaM kurutA, tadvidhinAyaM-janmadinAdinadvayAtikrame gRhasthagurura- 27 For FFU Clu ~193
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ...... vyAkhyAna [5] .......... mUlaM [104] / gAthA [...] / pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata 104 sUtrAMka [104] gAthA ||1..|| tpatimAgre rUpyamayIM candramUrti pratiSThApya arcitvA vidhinA sthApayet, tataH snAtAM suvastrAbharaNAM saputrAM dazAhikI mAMtaraM candrodaye pratyakSa candrasanmukhaM nIvAoM ahaM candro'si nizAkaro'si nakSatrapatirasi sudhAkaro- maryAdA mU, |si auSadhIgarbho'si asya kulasya vRddhiM kuru kuru svAhA' ityAdicandramantramucArayaMzcandra darzayet , saputrA | mAtA ca guruM praNamati, guruzcAzIrvAda dadAti,sacAyaM-sarvoSadhImizramarIcirAjiH, sarvApadAM sNhrnnprviinnH| karotu vRddhiM sakale'pi vaMze, yuSmAkaminduH satataM prsnnH||1|| evaM sUryasyApi darzanaM, navaraM mUrtiH kharNamayI tAmramayI vA, mantrazca-auM ahaM sUryo'si dinakaro'si tamo'paho'si sahasrakiraNo'si jagacakSurasi prasIda ' AzIrvAdazcAyaM-sarvasurAsuravandhaH, kArayitA'pUrvasarvakAryANAm / bhUyAtrijagacakSurmaGgaladaste saputrAyAH // 1 // iti candrasUryadarzanavidhiH, sAmprataM ca tatsthAne zizordarpaNo dazyate // (chaTTe divase dhammajAgariyaM jAgarenti ) tataH SaSThe divase 'dhammajAgariyaM ti dharmeNa-kuladharmeNa SaSTyA rAtrI jAgaraNaM dharmajAgari kA tAM jAgRtaH, paSThe dine jAgaraNamahotsavaM kuruta iti bhAvaH, evaM ca (ekkArasame divase vahaphate) ekAdaze II divase vyatikrAnte sati (nibbattie asahajammakammakaraNe) azucInAM janmakarmaNAM-mAlacchedAdInAM karaNe || nivartite-samApite sati (saMpatte bArasAhe divase) dvAdaze ca divase samprApte sati bhagavanmAtApitarau (viulaM asaNaM pANaM khAimaM sAimaM upakkhaDArviti) vipulaM-bahu azanaM pAnaM khAdima khAdimaM ca upaskArayatA-maguNIkArayataH (uvakkhaDAvittA) upaskArayitvA ca (mittanAiniyagasayaNasaMbaMdhiparijaNa) mitrANi-1 dIpa anukrama [106] kazma.sa. 15 - 194
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ...... vyAkhyAna [5] .......... mUlaM [104] / gAthA [...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [104] gAthA ||1..|| kalpa.sapo- sahadAdayaH,jJAtayaH-sajAtIyAH,nijakA:-svakIyAH putrAdayaH,svajanA:-pitRvyAdayaH, sambandhina:-patrapatrI-I dazAhikA vyaa05||nnaaN zvazurAdayaH parijano-dAsIdAsAdiH (nAyae khattie ya) jJAtakSatriyA:-zrIbhASabhadevasajAtIyAstAna yodI sa. (AmaMtei 2tA) Amantrayati Amannya ca (tao pacchA pahAyA kayabalikammA) tataH pazcAt lAtau kRtA | pUjA yAbhyAM tathA tau ( kayakouamaMgalapAyacchittA) kRtAni kautukamaGgalAni tAnyeva prAyazcittAni yAbhyAM tathA tau (suddhappAvesAI maMgallAI pavarAI basthAI parihiyA) zuddhAni-zvetAni sabhApravezayogyAni,mAGgalyAni-utsavasUcakAni.pravarANi-zreSThAni vastrANi parihitau (appamahagyAbharaNAlaMkiyasarIrA) alpAnistokAni bahumUlyAni yAni AbharaNAni taiH alaGkRtaM-zobhitaM zarIraM yAbhyAM tathA tau, evaMvidhau bhagava-11% nmAtApitarau (bhoaNavelAe bhoaNamaMDavaMsi) bhojanavelAyAM bhojanamaNDape (suhAsaNavaragayA) sukhAsanavarANi gatI sukhAsInI ityarthaH (teNaM mittanAiniyagasaMbaMdhipariyaNeNaM) tena mitrajJAtinijakakhajanasambadhiparijanena (nAehiM khattiehiM sadi) jJAtajAtIyaiH kSatriyaiH sAI (taM viulaM asaNaM pANaM khAimaM sAi-IN ma)taM vipulaM azanaM pAnaM khAdimaM khAdimaM ca (AsAemANA) A-deSat khAdayantI bahu yajantI ikSvAderiva (visAemANA) vizeSeNa svAdayantau alpaM tyajantau varjUrAderiva (paribhujemANA) sarvamapi bhuJjAnau // 85 // alpaM api atyajantI bhojyAderiva (paribhAemANA) paribhAjayantI-parasparaM yacchantI (evaM vA viharati) anena prakAreNa bhunAnau tiSThata iti bhAvaH // (104) // dIpa anukrama [106] ~1950
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra prata sUtrAMka [105 ] gAthA ||..|| dIpa anukrama [107 ] [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM 8 "kalpasUtra"- (mUlaM + vRttiH) vyAkhyAna [5] .......... mUlaM [ 105] / gAthA [...] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRttiH: ---------- (jimiyattarAgayAvi ya NaM samANA ) tataH jimitau bhuktayuttaraM - bhojanAnantaraM Agatau - upavezanasthAne samAgato api ca nizcayena evaMvidhau santau (AyaMtA cokkhA paramasuibhUyA ) AcAntI-zuddhodakena kRtAcamanI tatazca lepasikthAdyapanayanena cokSau ata eva paramapavitrIbhUtau santau (taM mittanAiniyagasapaNa saMbaMdhipariyaNaM) taM mitrajJAtinijakasvajanasambandhiparijanaM (nAyae khattie a) jJAtajAtIyAMzca kSatriyAn (viu| leNaM puSkavatthagaMdhamalAlaMkAreNaM) vipulena puSpavastragandhamAlAlaGkArAdinA ( sakAreMti sammArNeti ) satkArayataH | sanmAnayataH (sakkAritA sammANittA) satkArya sanmAnya ca (tasseva mittanAiniyagasayaNasaMbaMdhipariyaNassa) tasyaiva mitrajJAtinijakakhajanasambandhiparijanasya (nAyANaM khattiANa ya purao) jJAtajAtIyAnAM kSatriyANAM ca purataH ( evaM vayAsI ) evaM avAdiSTAm // ( 105 ) // (puvvipi NaM devApiyA) pUrvamapi bho devAnupriyAH ! - bhoH khajanAH ! ( amhaM eyaMsi dAragaMsi garbha vaktaMsi samANaMsi ) asmAkaM etasmin dArake garbhe utpanne sati (ime pyArUve ambhasthie jAva samuppajisthA ) ayaM etadrUpaH AtmaviSayaH yAvat saMkalpaH samutpanno'bhUt, ko'sau ? ityAhU - ( jappabhihaM ca NaM amhaM | esa dArae kucchisiM ganbhatAe varSAte ) yataH prabhRti asmAkaM eSa dArakaH kukSau garbhatayA utpannaH (tappabhi caNaM amhe ) tatprabhRti vayaM (hiraNNeNaM bahAmo ) hiraNyena -rUpayena vardhAmahe ( suvaNNeNaM vaDAmo) suvarNena vardhAmahe ( ghaNeNaM dhaneNaM rajjeNaM jAva sAvaijjeNaM) dhanena dhAnyena rAjyena yAvat svApateyena dravyeNa ( pIisa 196 abhiprAya kathanaM guNanAmakaraNam m. 105-7 5 10 14
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 "kalpasUtra"- (mUlaM+vRtti:) ...... vyAkhyAna [5] .......... mUlaM [107] / gAthA [...] / pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [107] gAthA ||1..|| kalpa.subo-18kAreNaM aIva aIva abhivaTThAmo) prItisatkAreNa atIva atIva abhivardhAmahe (sAmaMtarAyANo vasamAgayA|zrIcIrasya vyA05 ) svadezasamIpavartinaH rAjAnaH vajhyaM-AyattatvaM aagtaaH|| (106) // | nAmavayaM KRI (taM jayA NaM amhaM esa dArae jAe bhavissaha ) tasmAt yadA asmAkaM eSa dArako jAto bhaviSyatima. 108 // 86 // l (tayA NaM amhe eyassa dAragassa) tadA vayaM etasya dArakasya (imaM eyANurUvaM gupaNaM guNaniSphapaNaM) imA am etadanurUpaM guNebhyaH AgataM,guNaniSpanna (nAmadhilaM karissAmo baddhamANutti) evaMvidhaM abhidhAnaM kariSyAmaH | varddhamAna' iti (tA amhaM ajja maNorahasaMpattI jAyA) 'tA' iti sA pUrvotpannA asmAkaM adya| manorathasya saMpattiH jAtA (taM hoja NaM amhaM kumAre vaddhamANe nAmeNaM) tasmAt bhavatu asmAkaM kumAra: barddhamAnaH' nAmnA // (107) // K (samaNe bhagavaM mahAvIre) zramaNo bhagavAn mahAvIraH (kAsabagutteNaM) kAzyapa iti nAmakaM gotraM yasya sa tathA (tassa NaM tao nAmadhijjA evamAhijjati) tasya bhagavataH trINi abhidhAnAni evaM AkhyAyante, (taMjahA) tadyathA-( ammApiusaMtie vaddhamANe) mAtApitRsatkaM-mAtApitRdattaM 'varddhamAna' iti prathama nAma 1 (sahasamuiyAe samaNe) sahasamuditA-sahabhAvinI tapAkaraNAdizaktiH tayA zramaNa iti dvitIyaM nAma 2 (ayale bhayabheravANaM) bhayabhairavayorviSaye acalo-niSpakampaH, tatra bhayaM-akasmAdyaM / vidyudAdijAtaM,bhairavaM tu siMhAdikaM, tathA (parisahovasaggANaM) pariSahA:-kSutpipAsAdayo dvAviMzatiH 22 // dIpa anukrama [112] 000000000000003028. ... bhagavaMta mahAvIrasya trayANAM nAmAnAM varNanaM ~197
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ...... vyAkhyAna [5] .......... mUlaM [108] / gAthA [1...] / pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [108] gAthA ||1..|| upasargAzca divyAdayazcatvAraH saprabhedAstu SoDaza 16 teSAM (khaMtIkhame ) kSAntyA-kSamayA kSamate na svasamartha- AmalakItayA yaH sa kSAntikSamaH (paDimANaM pAlae) pratimAnAM-bhadrAdInAM ekarAtrikyAdInAM vA abhigrahavize- krIDA SANAM pAlakaH (dhImaM) dhImAna jJAnatrayobhirAmasvAt ( arairaisahe ) aratiratI sahate, na tu tatra harSavipAdI kurute iti bhAvaH (davie) dravyaM tattadvaNAnAM bhAjanaM, rAgadveSarahita iti vRddhAH (vIriasaMpanne) vIrya-parAkramastena saMpanna:, yato bhagavAn evaMvidhastato (devehiM se NAmaM kayaM samaNe bhagavaM mahAvIre) devaiH se iti-tasya bhagavato nAma kRtaM zramaNo bhagavAna mahAvIra iti tRtIyam // (108) // tadidaM nAma devaiH kRtaM, kathaM kRtaM? ityatra vRddhasaMpradAyA-athaivaM pUrvoktayuktyA surAsuranarezvaraiH kRtajanmotsavo bhagavAn dvitIyAzazIva mandArAkara iva vRddhi prApnuvan krameNa evaMvidho jAta:-dvijarAjamukho gajarAjagatiH, aruNoSTapuTaH sitdntttiH| zitikezabharo'mbujamakaraH, surbhishvsitHprbhyollsitH||1|| matimAn zrutavAn prathitAMvadhiyuka, pRthupUrvabhavasmaraNo gataruka / matikAntidhRtiprabhRtikhaguNairjagato'pyadhiko jagatItilakaH // 2 // sa caikadA kautukarahito'pi teSAM uparodhAt samAnavayobhiH kumAraiH saha krIDAM kurvaann| AmalakIkrIDAnimittaM purAdU bahirjagAma, tatra ca kumArA vRkSArohaNAdiprakAreNa kIDanti sma, atrAntare saudha-18 rmendra sabhAyAM zrIvIrasya dhairyaguNaM varNayanAste, yaduta-pazyata bho devAH! sAmprataM manuSyaloke zrIvarddhamAnakumAro bAlo'pyathAlaparAkramaH zakrAdibhirdevairapi bhApayituM azakyaH kaTare vAlasyApi dhairya, tadAkarNya ca kazcit 14 dIpa anukrama [112] ~198
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra prata sUtrAMka [109] gAthA ||..|| dIpa anukrama [113] [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM 8 "kalpasUtra"- (mUlaM + vRttiH) vyAkhyAna [5] .......... mUlaM [ 109 ] / gAthA [...] pUjya AgamoddhAraka zrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha -adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRttiH: ---------- vyA0 5 // 87 // kalpa. subo- 8 mithyAga devazcintayAmAsa - aho zakrasya prabhutvAbhimAnena nirakuzA nirvicArA pumbhikApAtena nagarAkramamivAMzraddheyA ca vacanacAturI, yadimaM manuSya kITaparamANu api iyantaM prakarSa prApayati, tadadyaiva tatra gatvA taM bhISayitvA zakravacanaM vRthA karomi iti vicintya martyalokamAgatya ziMzapAmuzalasthUlena lolajihvAyugalena bhayaGkaraphUtkAreNa krUratarAkAreNa prasaratkopena pRthuphaTATopena dIpramaNinA mahAphaNinA te krIDAtaruM AveSTitavAn, tadarzanAca palAyiteSu sarveSu bAleSu manAgayabhItamanAH zrIvarddhamAnakumAraH svayaM tatra gatvA taM phaNinaM kareNa gRhItvA dUraM nikSiptavAn tataH punaH saMgataiH kumAraiH kandukakrIDArase prastute sati sa devo'pi kumArarUpaM vikurvya tAM krIDAM karttuM pravavRte, tatra cArya paNa:- parAjitena jitaH svaskandhe AropaNIya iti, kSaNAca parAjitaM mayA jitaM vardhamAneneti vadan zrIvIraM skandhe samAropya bhagavadbhApanAya saptatAlapramANazarIraH saMjAto, bhagavAnapi tatsvarUpaM vijJAya vajrakaThinayA muSTyA tatpRSThaM jaghAna, so'pi tatprahAravedanApIDito mazaka iva saMkocaM prApa, tatazca zakravacanaM satyaM manyamAnaH prakaTitakharUpaH sarva pUrvavyatikaraM nivedya bhUyo bhUyo nijaM aparAdhaM kSamayitvA svasthAnaM jagAma sa devaH, tadA ca santuSTacittena zakreNa 'zrIvIra ' iti bhagavato nAma kRtaM yaduktaM - bAlaNe'vi sUro payaIe guruparakkamo bhagavaM / vIruti kathaM nAmaM sakkeNaM tuTThacitteNaM // 1 // | ityAmalakIkrIDA // atha taM mAtApitarau vijJau jJAtvA'STavarSamatimohAt / varamamitAlaGkArairupanayato lekhazA1 bAlavespi zUraH prakRtyA guruparAkramo bhagavAn / vIra iti kRtaM nAma zakreNa tuSTacittena // 1 // 199 AmalakI krIDA 20 25 // 87 // 27 Vanelibrary.org
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ...... vyAkhyAna [5] .......... mUlaM [109] / gAthA [1...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [109] gAthA ||1..|| lAyAm // 1 // lagnadivasavyavasthitipurassaraM paramaharSasaMpannau / prauDhotsavAnmahAni , vitenaturghanadhanavyayataH lekhshaalaa||2|| tathAhi-pAjaturagasamUhaiH sphArakeyUrahAraH, kanakaghaTitamudrAkuNDalaiH kaGkaNAdyaiH / rucirataradukUlaiH paJca | mocanaM varNaistadAnIM, khajanamukhanarendrAH sakriyante sma bhaktyA // 3 // tathA-paNDitayogyaM nAnAvastrAlaGkAranAlikerAdi / atha lekhazAlikAnAM dAnArthamanekavastUni // 4 // tathAhi-pUgIphalazRGgATakakhajja'rasitopalAstathA khnnddaa|| cArukulIcArubIjAdAkSAdisukhAzikAvRndam // 5 // sauvarNarAtnarAjatamizrANi ca pustakopakaraNAni / kamanI-18 yamaSIbhAjanalekhanikApaTTikAdIni // 6 // vAgdevIpratimArcAkRtaye sauvarNabhUSaNaM bhavyam / navyavahuratnakhacitaM. chAtrANAM vividhavastrANi // 7 // ityAdisamagrapaThanasAmagrIsahitaH kulavRddhAbhistIrthIdakaiH slapitaH parihitapracu-% rAlaGkArabhAsuraH zirodhRtameghADambaracchannazcatuzcAmaravIjitAGgazcataradasainyaparivRto vAdyamAnAnekavAditraH paNDitagehaM upAjagAma, paNDito'pi bhUpAlaputrapAThanocitAM parvaparidheyakSIrodakadhautikahemayajJopavItakesaratihAlakAdisAmagrI yAvat karoti tAvat pippalaparNavat gajakarNavata kapaTidhyAnavat nRpatimAnavat calAcalasi-1 hAsanaH zakro'vadhinA jJAtatatkharUpo devAna itthaM avAdIta-aho! mahaccitraM yadbhagavato'pi lekhazAlAyAM mocanaM, yatA-sA''ne vandanamAlikA sa madhurIkAraH sudhAyAHsa ca, brAyAH pAThavidhiHsa zubhrimaguNAropaH sudhAdIdhitau / kalyANe kanakacchaTAprakaTanaM pAvitryasaMpattaye, zAstrAdhyApanamahato'pi yadidaM, sallekhazAlAkRte // 1 // mAtuH puro mAtulavarNanaM tat, laGkAnagaryA laharIyakaM tat / tatmAbhRtaM lAvaNamamburAzeH, prabhoH 16115 dIpa anukrama [113] ~ 2000
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra prata sUtrAMka [109] gAthA ||..|| dIpa anukrama [113] [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM 8 "kalpasUtra"- (mUlaM + vRttiH) vyAkhyAna [5] .......... mUlaM [109] / gAthA [...] pUjya AgamoddhAraka zrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha - adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: kalpa. subo vyA0 5. // 88 // ---------- puro yadvacasAM vilAsaH // 2 // yataH - anadhyayanavidvAMso nirdravyaparamezvarAH / analaGkArasubhagAH, pAntu yuSmAn jinezvarAH // 1 // ityAdi vadan kRtabrAhmaNarUpastvaritaM yatra bhagavAn tiSThati tatra paNDitagehe samAjagAma, Agatya ca paNDitayogye Asane bhagavantaM upavezya paNDitamanogatAn saMdehAn papraccha, zrIvIro'pi bAlo'yaM kiM vakSyatItyutkarNeSu sakalalokeSu sarvANi uttarANi dadau tato jainendra vyAkaraNaM jajJe, yataH-sako a tassamakkhaM bhagavantaM AsaNe nivesittA / sahassa lakkhaNaM pucchi vAgaraNaM avayavA iMdaM // 1 // sarve janA vismayaM prApuH - aho vAlenApi varddhamAnakumAreNa etAvatI vidyA kutrAdhItA ?, paNDito'pi cintayAmAsa - AvAlakAlAdapi mAmakInAn yAn saMzayAn ko'pi nirAsayantra | vibheda tAMstAnnikhilAn sa eSa, bAlo'pi bhoH ! pazyata citrametat // 1 // kizca aho IdRzasya vidyAvizAradasyApi IdRzaM gAmbhIrya, athavA yuktamevedaM IdRzasya mahAtmanaH, yataH garjati zaradi na varSati varSati varSAsu niHsvano meghaH / nIco vadati na kurute na vadati sAdhuH karotyeva // 1 // tathA-asArasya padArthasya, prAyeNADambaro mahAn / na hi svarNe dhvanistAdRg yAdRkU kAMsye prajAyate // 2 // ityAdi cintayantaM paNDitaM zakraH provAca- manuSyamAtraM zizureSa vipra !, nAzaGkanIyo bhavatA svacinte / vizvatrayInAyaka eSa vIro, jinezvaro vAGmayapAradazvA // 3 // ityAdi zrIvardhamAnastutiM nirmAya zakraH svasthAnaM jagAma, bhagavAnapi sakalajJAtakSatriyaparikalitaH svagRhamAgAt iti zrIle 1 zakrazca tatsamakSaM bhagavantaM Asane nivezya zabdasya lakSaNamapRcchat vyAkaraNaM avayavA aindraM // 1 // For Frate & Personal Use Only 201 lekhazAlAmocanaM 20 25 // 88 // 27
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ...... vyAkhyAna [5] .......... mUlaM [109] | gAthA [...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [109] gAthA ||1..|| khazAlAkaraNaM evaM bAlyAvasthAnivRttau saMprAptayauvano bhogasamarthoM bhagavAn mAtApitRbhyAM zubhe muhaleM sama-18 zrIvIrasya ravIranRpaputrIM yazodAM pariNAyitA, tayA ca saha sukhamaMnubhavato bhagavataH putrI jAtA, sA'pi pravaranarapati-pitrAdInAM sutasya jamAle pariNAyitA, tasyA api ca zeSavatI nAnI putrI, sA ca bhagavato 'naI' dauhitrItyarthaH nAmAni (samaNassa bhagavao mahAvIrassa) amaNasya bhagavato mahAvIrasya (piyA kAsavagotteNaM) pitA, kIdRzaH- sa. 109 kAzyapaH gotreNa kRtvA (tassa NaM tao nAmadhijA) tasya trINi nAmadheyAni (ebamAhiti) evaM AkhyA- yante (taMjahA-siddhatthe i vA sijaMse i vA jasaMse ivA) tadyathA-siddhArtha iti vA zreyAMsa iti yA yazasvI81 iti vA (samaNassa NaM bhagavao mahAvIrassa) zramaNasya bhagavato mahAvIrasya (mAyA vA siTThassagutteNaM) mAtA vAziSThagotreNa (tIse tao nAmadhijjA) tasyAH trINi nAmadheyAni (ebamAhijaMti) evaM AkhyAyanteza (taMjahA-tisalA i vA videhadinA ivA pIikAriNI ivA) tayathA-trizalA iti vA videhadinA iti vA mItikAriNIti vA (samaNassa bhagavao mahAvIrassa) zramaNasya bhagavato mahAvIrasya (pittije supAse) 10 pitRvyaH 'kAko' iti supArzvaH (jiTTe bhAyA naMdivaddhaNe) jyeSTho bhrAtA nandivardhanaH (bhagiNI sudaMsaNA) bhaginI sudarzanA (bhAriyA jasoyA koDipaNAgutteNaM) bhAryA yazodA, sAkIdRzI'-kauNDinyA gotreNa (samaNassa bhagavao mahAvIrassa) zramaNasya bhagavato mahAvIrasya (dhUA kAsavagotteNaM) putrI kAzyapagotreNa (tIse do nAmadhijjA, evamAhiti) tasyA dve nAmadheye, evaM AkhyAyete (taMjahA-aNojAi vA piyadasaNA i vA) dIpa anukrama [113] JanEducation ~ 2020
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ...... vyAkhyAna [5] .......... mUlaM [109] | gAthA [...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: kalpa-subovyA05 prata sUtrAMka [109] gAthA ||1..|| // 89 // tadyathA-aNojA iti vA priyadarzanA iti vA (samaNassa bhagavao mahAvIrassa ) zramaNasya bhagavato mahA- varSadvayAvavIrasya (nattuI kAsavagutteNaM ) putryAH putrI dauhitrI kAzyapagotreNa (tIse NaM do nAmadhijjA evamAhijaMti sthAnaM lotasyAH dve nAmadheye evaM AkhyAyate (taMjahA-sesavaI vA jasabaI vA) tadyathA-zeSavatI iti vA yazasvatIkAntakA iti vA // (109) gamazca ma. (samaNe bhagavaM mahAvIre) zramaNo bhagavAna mahAvIraH (dakkhe) dakSA-sakalakalAkuzalaH (dakkhapainne) dakSA-nipuNA pratijJA yasya sa tathA, samIcInAM eva pratijJA karoti tAM ca samyaga nirvahatIti bhAvaH (paDi-18 20 rUve) pratirUpA-sundararUpavAn ( AlINe) AlIna:-sarvaguNarAliGgitaH (bhaddae ) bhadrakA-saralaH (viNIe) vinIto-vinayavAn (nAe ) jJAtA-prakhyAtaH (nAyaputte) jJAta:-siddhArthastasya putrA, na kevalaM putramAtraH kintu (nAyakulacaMde ) jJAtakule candra ica (videhe ) bajraRSabhanArAcasaMhananasamacaturasrasaMsthAnamanoharatvAla viziSTo deho yasya sa videhaH (videha dinne ) videhadinnA-trizalA tasyA apatyaM vaideha dinnaH (videhajace) videhA-trizalA tasyAM jAtA arcA-zarIraM yasya sa tathA (videhasUmAle) videhazabdena atra gRhavAsa ucyate tatra sukumAlaH, dIkSAyAM tu paripahAdisahane atikaThoratvAt (tIsaM vAsAI videhaMsi kaDDa) niza-12|| duvarSANi gRhavAse kRtvA, triMzadvarSANi gRhasthabhAve sthitvetyarthaH (ammApiuhiM devattagaehiM ) mAlApino-18] | devasvaM gatayoH (gurumahattaraehiM abbhaNuNNAe) gurumahattaraiH-nandivardhanAdibhirabhyanujJAtaH (samatsapainne) dIpa anukrama [113] 25. ... bhagavaMta mahAvIrasya dIkSA-kalyANakasya varNanaM ~ 203
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ...... vyAkhyAna [5] .......... mUlaM [110] / gAthA [...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [110] gAthA ||1..|| 110 IS samAptapratijJazca, mAtApitrorjIvatoH nAhaM pravrajiSyAmIti garbhagRhItAyAH pratijJAyAH pUraNAt, sa vyatikara-1 vidyAva1 stvevaM-aSTAviMzativarSAtikrame bhagavato mAtApitarau AvazyakAbhiprAyeNa turya varga AcArAGgAbhiprAyeNa tu sthAnaM loanazanena acyutaM gatI, tato bhagavatA jyeSThanAtA pRSTa:-rAjan! mamAbhigrahaH sampUrNo'sti tato'haM pravaji- kAntakA gamaca sU. dhyAmi, tato nandivardhanaH provAca-bhrAtaH! mama mAtApitRvirahaduHkhitasya anayA vArtayA kiM kSate kSAraM || lipasi!, tato bhagavatA moktaM-piamAibhAibhaiNIbhanjAputtattaNeNa savve'vi / jIvA jAyA bahuso jIvassa ja egamegassa // 1 // tataH kutra kuna prativandhaH kriyate? iti nizamya nandivardhano'vocat-bhrAtarahaM api idN| jAnAmi, kiMtu prANato'pi priyasya tava viraho mAM atitamAM pIDayati, tato maduparodhArSadvayaM gRhe tiSTha, bhagavAnapi evaM bhavatu, kiMtu rAjan ! madartha na ko'pi ArambhaH kAryaH, prAmukAzanapAnanAI sthAsyAmi ityabocat , rAjJApi tathA pratipanne samadhikaM varSadvayaM vaskhAlakAravibhUSito'pi prAsukaiSaNIyAhAraH sacitaM jalaM apivana bhagavAn gRhe sthitA, tataH prabhRti bhagavatA acittajalenApi sarvastrAnaM na kRtaM brahmacarya ca yAvajjIvaM| pAlitaM, dIkSotsave tu sacittodakenApi snAnaM kRtaM, tathAkalpatvAt , evaM bhagavantaM vairaGgikaM vilokya catuI-18 zakhamasUcitatvAcakravartidhiyA sevamAnAH zreNikacaNDapradyotAdayo rAjakumArAH khaM svaM sthAnaM jgmuH|| (puNaravi loaMtiehiM) punarapi iti vizeSadyotane, ekaM tAvat samAptapratijJaH khayameva bhagavAna vartate, 1 pitRmAtRdhAtRbhaginIbhAryAputratvena sarve'pi / jIvA jAtA bahuzaH jIvasya ekaikasya // 1 // dIpa anukrama [113] ~ 204
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) .......... vyAkhyAna [5] ........ mUlaM [110] / gAthA [...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka vyA05 [110 gAthA ||1..|| kalpa.sabo-punarapi lokAntikairdevaiboMdhita iti vizeSo dyotyate, lokAnte-saMsArAnte bhavAH lokAntikA, ekAvatAra-18 varSadvayAva tvAt , anyathA brahmalokavAsinAM teSAM lokAntabhavatvaM virudayate, te ca navavidhAH, yaduktaM-saurassaya 1- sthAna lo mAicA 2 vaNhI 3 varuNA ya 4 gahatoyA y5| tuDiA6 abAbAhA.7 aggicA 8 ceva rihA y9||1|| kaantikaa||9|| ee devanikAyA bhayavaM bohinti jiNavariMdaM tu / sabajagajjIvahiyaM bhayayaM! titthaM pavattehi // 2 // yadyapi gamazca sU. svayambuddho bhagavAMstadupadezaM nopekSate tathApi teSAM ayaM AcAro vartate, tadevAha-(jIyakappiehiM devehi jItena-avazyaMbhAvena kalpa:-AcAro jItakalpaH so'sti yeSAM te jItakalpikAH evaMvidhA te devAH vibha-16 lAktiparAvartanAt (tAhiM ihAhi) tAbhiH iSTAbhiH (jAva vaggRhiM) yAvat zabdAt 'kaMtAhiM maNunAhi 18 ityAdi pUrvoktaH pATho ghAcyA, evaMvidhAbhirvAgbhiH (aNavarayaM) nirantaraM bhagavantaM (abhinaMdamANA ya) abhinandayantaH-samRddhimantaM AcakSANAH (abhithuSamANA ya) abhiSTuvantaH-stutiM kurvantaH santaH ( evaM vayAsI) evaM avAdiSuH // (110) // K 1 saptASTabhavA iti pravacanasAroddhAre, lokasya-ajhalokasya ante-samIpe bhavA lokAntikA itivyutpatteraupapAtikAdI darzanAca nAyaK mekAntaH, lokaprakAze svayamapi tathoktaM 2 sArasvatA AdityA vahnayo varuNAzca gardavoyAzca / truTitA avyAbAdhA AgneyAzcaiva riSThAzca // 1 // ete devanikAyA bhagavanta bodhayanti jinavarendraM tu / sarva jagajIvahitaM bhagavana ! tIrtha pravartaya // 2 // dIpa anukrama [113] For F lutelu ~ 205
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ...... vyAkhyAna [5] .......... mUlaM [111] / gAthA [...] / pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata lokAntikoktiH sU. 111 sUtrAMka [111] gAthA ||1..|| (jaya jaya naMdA) jayaM labhakha 2, sambhrame dvivacanaM, nandati-samRddhobhavatIti nandastasya sambodhana he nanda ! dIrghatvaM prAkRtatvAt , evaM (jaya jaya bhaddA) jaya jaya bhadra !-kalyANavan ! (bhaI te) te-tava bhadraM bhavatu (jaya jaya khattiyavaravasahA) jaya jaya kSatriyavaravRSabha! (bujjhAhi bhagavaM loganAha) buddhyakha bhagavana ! lokanAtha ! (sayalajagajIvahiyaM) sakalajagajjIvahitaM (pavattehi dhammatitthaM ) pravartaya dharmatIrtha, yata idaM (hiyasuhanisseyasakara) hita-hitakAraka,sukha-zarma niHzreyasaM-mokSastaskara (sabaloe sabyajIvANaM) sarvaloke sarvajIvAnAM (bhavissaittikaTu jayajayasaI pati ) bhaviSyatItikRtvA-ityuktvA jayajayazabdaM prayuJjanti // (111) ST (puvipi NaM) idaM padaM 'gihatthadhammAo' ityasmAIgre yojyaM, (samaNassa bhagavao mahAvIrassa) zramaNasya bhagavato mahAvIrasya (mANussagAo gihatthadhammAo) manuSyayogyAt evaMvidhAt gRhasthadharmAt-gRhavyavahArAta vivAhAdeH pUrvamapi (aNuttare Abhoie) anupamaM AbhogaH-prayojanaM yasya tat AbhogikaM (appaDivAI nANadisaNe husthA) apratipAti-AkevalotpatteH sthiraM evaMvidhaM jJAnadarzanaM-avadhijJAna avadhidarzanaM ca abhUt (taeNaM samaNe bhagavaM mahAvIre) tataH zramaNo bhagavAna mahAvIraH (teNaM aNuttareNaM AbhoieNaM) tena anuttareNa Abhogikena (nANadaMsaNeNaM) jJAnadarzanena (appaNo nikkhamaNakAlaM) Atmano dIkSAkAlaM (Abhoei) Abho gayati-vilokayati (AbhoittA) Abhogya ca (cicA hirapaNaM) tyaktvA hiraNyaM-rUpaM (cicA suSaNaM) kalpa.su. 16 tyattavA suvarNa (cicA dhaNaM) tyatayA dhanaM (cicA rajja) tyattayA rAjyaM (cicA raha) tyatvA rASTra-dezaM ( evaM SERIAGEthayaTara dIpa anukrama [114] ... dIkSA-kalyANaka avasare sAMvatsarika-dAna evaM abhiSekasya varNanaM ~ 206
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 "kalpasUtra"- (mUlaM+vRtti:) ....... vyAkhyAna [5] .......... mUlaM [112] / gAthA [...] - pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [112] gAthA kalpasubo- vyA05 // 91 // balaM vAhaNaM kosaM koTThAgAraM) evaM sainyaM vAhanaM koza koSThAgAra (cithA puraM) tyaktvA nagaraM (cicA aMteura) saMvatsaradAtyaktvA antaHpuraM (ciccA jaNavayaM ) tyatvA jAnapada-dezavAsilokaM (ciccA vipulavaNakaNagarayaNamaNimotti-ni sa.112 yasaMkhasilappavAlarattarayaNamAiaM) yattavA vipuladhanakanakaranamaNimauktikazalazilApravAlaraktaratnapramukha (saMta-SI sArasAvaija) satsArakhApateyaM, etat sarvaM tyaktvA, punaH kiM kRtvA? (viccha ittA) vicchaya-vizeSeNa tyattvA, punaH kiM kRtvA (vigovaittA) vigopya-tadeva guptaM saddAnAtizayAt prakaTIkRtyeti bhAvaH, athavA |vigopya-kutsanIyametadasthiratvAdityuktvA, punaH kiM kRtvA ? (dANaM dAyArehiM paribhAittA) dIyate iti dAna-1 dhanaM tat dAyAya-dAnArthaM AInti-AgacchantIti dAyArA-yAcakAstebhyaH paribhAjya-vibhAgairdavA, yaddA paribhAbya-Alocya idaM amukasya deyaM idaM amukasyaivaM vicAryatyarthaH punaH ittA) dAna-dhanaM dAyikA-gotrikAstebhyaH paribhAjya-vibhAgazo dattvetyartha: / / (112) // anena sUtreNa ca || vArSikadAnaM sUcitaM, taccaivaM-bhagavAn dIkSAdivasAt prAgvarSa'vaziSyamANe prAtaHkAle vArSikaM dAnaM dAtuMga pravartate, sUryodayAdArabhya kalpavarttavelAparyantaM aSTalakSAdhikA ekA koTiM sauvarNikAnAM pratidinaM dadAti, 25 vRNuta varaM vRNuta varaM ityughoSaNApUrvakaM yo yanmArgayati tasmai tadIyate, taca sarva devAH zakrAdezena pUrayanti, evaM ca varSeNa yaddhanaM dattaM taducyate-tinneva ya koDisayA ahAsII ya huti koDIo / asII ca sayasahassaM 27 1 trINyeva ca kodizatAni aSTrAzI tizca bhavanti koTayaH / azItizca zatasahasrANi etat saMvatsare dattaM // 1 // dIpa anukrama [115] ~ 207
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ...... vyAkhyAna [5] .......... mUlaM [113] / gAthA [...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [113] gAthA evaM saMvacchare dinnaM // 1 // tathA ca kavayaH-tattadvArSikadAnavarSaviramadAridyadAvAnalA:, sadhaH sajitavAjirA-dIkSAbhiSejivasanAladvAradurlakSyabhAH / samprAptAH khagRhe'rthinaH sazapathaM pratyAyayanto'ganAH, khAmin ! piGgajanairniruddhaha-kAma.113 sitaiH ke yUyamityUcire // 1 // evaM ca dAnaM dattvA punarbhagavatA nandivardhanaH pRSTaH-rAjaMstava satko'pi avadhiH / pUrNastadahaM dIkSAM gRhNAmi, tato nandinA'pi dhvajahahAlaGkAratoraNAdibhiH kuNDapuraM suralokasamaM kRtaM, tato nandirAjaH zakrAdayazca kanakamayAn 1 rUpyamayAn 2 maNimayAn 3 kanakarUpyamayAn 4 kanakamaNimayAna | 5rUpyamaNimayAn 6 kanakarUpyamaNimayAna 7 mRnmayAMzca 8 pratyeka aSTottarasahasraM kalazAna yAvat anyAmapi ca sakalAM sAmagrI kArayanti, tato'cyutendrAdyaizcatuHSaSTyA surendraraMbhiSeke kRte surakRtAH kalazA divyAnubhAbena nRpakAritakalazeSu praviSTAstataste'tyantaM zobhitavantaH, tataH zrInandirAjaH svAminaM pUrvAbhimukhaM nivezya surAnItakSIrodanIraiH sarvatIrthamRttikAdibhiH sarvakaSAyaizcAbhiSekaM karoti, indrAzca sarve'pi bhRGgAradirzAdihastA jayajayazabdaM prayuJAnAH puratastiSThanti, tatazca bhagavAn nAto gandhakApAvyA rUkSitAGgaH suracandanAnulipsagAtraH kallatarupuSpamAlAmanoharakaNThapIThaH kanakakhacirtAJcalakhacchojvala lakSamUlyasadazazvetavastrAvRtazarIro hAravirAjavakSaHsthalaH keyUrakaTakamaNDitabhujaH kuNDalalalitagallatalaH zrInandirAjakAritAM pazcAzaddhanarAyatAM paJcaviMzatidhanurvistIrNA SaTatriMzaddhanuruSoM bahustambhazatasaMniviSTAM maNikanakavicitrAM divyAnubhAvataH surakRtatAhakazicikAmanupraviSTAM candraprabhAbhidhAM zivikA ArUDho dIkSAgrahaNArthaM pratasthe, zeSaM sUtrakRt vayaM vakSyati / dIpa anukrama [116] For FFU Clu Gunjaneibrary.org ~ 208
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ...... vyAkhyAna [5] .......... mUlaM [113] / gAthA [...] / pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [113] gAthA ||1..|| klp,subo-| (teNaM kAleNaM ) tasmin kAle (teNaM samaeNaM) tasmin samaye (samaNe bhagavaM mahAvIre) zramaNo bhagavAn diikssaabhissevyaa05|| mahAvIraH (je se hemaMtArNa ) yo'sau zItakAlasya (paDhame mAse paDhame pakkhe ) prathamo mAsaH prathamaH pakSaH kaH sU.113 // 92 // (maggasirabahule) mArgazIrSamAsasya kRSNapakSaH (tassa NaM maggasiravahulassa ) tasya mArgazIrSavahulasya (dasa-11 15 mIpakkheNaM) dazamIdivase (pAINagAmiNIe chAyAe)pUrvadiggAminyAM chAyAyAM (porisIe abhinivihAe) pauru-11 vyAM-pAzcAtyapauruSyAM abhinisAyAM-jAtAyAM,kathambhUtAyAM?- (pamANapattAe)pramANaprAptAyAM natu nyUnAdhikAyAM (supaeNaM divaseNaM) suvratAkhye divase (vijaeNaM muhutteNaM) vijayAkhye muhUrte (caMdappabhAe sipiAe) candrapra-IST bhAyAM pUrvoktApAM zipikAyAM kRtaSaSThatapAH vizuddhyamAnalezyAkaH pUrvAbhimukhaH siMhAsane niSIdati, zibi-MK kArUtasya ca prabhodakSiNataH kulamahattarikA haMsalakSaNaM paTazATakamAdAya, vAmapAce ca prabhorambadhAtrI dIkSopakaraNamAdAya,pRSThe caikA varataruNI sphArazRGgArA dhaghalacchatrahastA, IzAnakoNe caikA pUrNakalazahastA. agnikoNe caikA maNimayatAlavRntahastA bhadrAsane niSIdaMti, tataH zrInandinupAdiSTAH puruSAH yAvat zithikAmutpATayanti | tAvat zakro dAkSiNAtyAM uparitanI pAhAM IzAnendra auttarAhAM uparitanI vAhAM camarendro dAkSiNAtyAM adha-IRI 25 stanI bAhAM balIndra autsarAhAM adhastanI bAhAM zeSAzca bhavanapativyantarajyotiSkabaimAnikendrAMzcaJcalakuNDalAyAbharaNakiraNaramaNIyAH paJcavarNapuSpavRSTiM kurvanto dundubhIstADayanto yathA'haM zivikA utpATayanti, tataH zakrezAnI tAM bAhAM tyaktvA bhagavatazcAmarANi vIjayataH, tadA ca bhagavati zidhikArUDhe prasthite sati shrdi| dIpa anukrama [116] // 92 // 28 JaMEducatanim al Nirjaneibrary.org ~2090
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ...... vyAkhyAna [5] .......... mUlaM [113] / gAthA [...] / pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [113] gAthA ||1..|| padmasara iva puSpitaM atasIvanamiva karNikAravanamiva campakavanamiva tilakavanamiva ramaNIyaM gaganatalaM suravarai- dIkSAmiSerabhUt , kina-nirantaraM vAdyamAnabhambhAbherImRdaGgadundubhizaGkhAdyanekavAdyadhvanirgaganatale bhUtale ca prasasAra, tannA- sU.113 dena ca nagaravAsinyastyaktakhakhakAryA nAryaH samAgacchantyo vividhaceSTAbhirjamAna vismApayanti sma, yataH-15 tinivi thI vallahAM kali kajjala siMdUra / e puNa atIhi ballahAM dUdha jamAi tUra // 1 // ceSThAzcemAH-khaga-19 layoH kAcana kajjalADUkaM, kastUrikAbhinayanAJjanaM ca / gale calannUpuramahipIThe, aveyakaM cAru cakAra vAlA // 1 // kaTItaTe kApi babandha hAra, kAcit kaNakiGkiNikAM ca kaNThe / gozIrSapakana raraja pAdAvalaktapaGkena vapurlilepa // 2 // ardhanAtA kAcana pAlA, vigalatasalilA vizlathavAlA / tatra prathamamupetA trAsaM, vyadhita na keSAM jJAtA haasm||3|| kApi paricyutavizlathavasanA, mUDhA karaghRtakevalarasanA / citraM tantra gatA na lalaje, sarvajane jinviikssnnsje|4|| saMtyajya kAcittarUNI rudantaM, khapotamotuM ca kare vidhRtya / nivezya kavyAM kharayA vajantI, hAsAvakAzaM na cakAra keSAm ? 45|aho maho rUpamaho mahaujaH, saubhAgyametat kaTare shriire| gRhNAmi duHkhAni karasya dhAturyacchilpamIhaga vadati sma kAcit // 6 // kAcinmahelA vikasatkapolA, zrIvIravakvekSaNagADhalolA / visrasya dUraM patitAni tAni,nAjJAsiSuH kAzcanabhUSaNAni 7 hastAmbujAbhyAM zucimauktikoparavAkiran kAzcana caJcalAkSyaH / kAzcijagumeJjalamaGgalAni, pramodapUrNA nantuzca kAzcit // 8 // itthaM nAga 1 trINyapi trINAM vallabhAni kaliH kajalaM sindUram / etAni punaH atIva vallabhAni dugdhaM jAmAtA tUryam // 1 // dIpa anukrama [116] JaMEducushional For Fun ~210
Page #211
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ...... vyAkhyAna [5] .......... mUlaM [113] / gAthA [...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata kalpa.subo- byA05 ma.113 sUtrAMka [113] gAthA ||1..|| // 13 // ranAgarInirIkSyamANavibhavaprakarSasya bhagavataH purataH prathamato ratnamayAnyaSTau maGgalAni krameNa prasthitAni, dIkSAbhiSetadyathA-svastikaH 1 zrIvatso 2 nandyAvartI 3 barddhamAnaka 4 bhadrAsanaM 5 kalazo 6 matsyayugmaM 7 darpaNazca 8, tataH krameNa pUrNakalazabhRGgAracAmarANi tato mahatI vaijayantI tatazchanaM tato maNisvarNamayaM spaadpiitthN| siMhAsanaM tato'STazataM AroharahitAnAM varakuJjaraturagANAM tatastAvanto ghaNTApatAkAbhirAmAH zastrapUrNA rathAH tatastAvanto varapuruSAH tataH krameNa haya 1 gaja 2 ratha 3 padAyanIkAni 4 tato laghupatAkAsahasraparimaNDitaH sahasrayojanoco mahendradhvajaH tataH khaDgagrAhAH kuntagrAhAH pIThaphalakagrAhAH tato hAsakArakAH nattenakArakAH kAndarpikA jayajayazabdaM prayuJjAnAstadanantaraM bahava ugrA bhogA rAjanyAH kSatriyAsta lavarA mADambikAH kauTumbikAH zreSThinaH sArthavAhAH devA devyazca svAminaH purataH prasthitAH, tadanantaraM (sadevamaNuAsurAe) devamanujAsurasahitayA vargamApAtAlavAsinyA (parisAe) parSadA (samaNugammamANatti) samyaga anugamyamAnaM (magge)agrataH (saMkhipatti) zazikA:-zaGkhacAdakAH (cakkiyatti) cAkrikA:-cakrapaharaNadhAriNaH (lNgliytti)| lAGgalikA-galAvalambitasuvarNAdimayalAGgalAkAradhAriNo bhavizeSAH (muhamaMgaliyatti) mukhe priyavaktArazcATu-1 kAriNa ityarthaH (baddhamANatti) barddhamAnA:-skandhAropitapuruSAH puruSAH (pUsamANatti) pusspmaannvaa-maagdhaaH| (ghaMTiyagaNe ) ghaNTayA carantIti ghANTikA 'rAuliA' iti loke prasiddhAH eteSAM gaNaiH parivRtaM ca bhagavantaM | prakramAt kulamahatsarAdayaH khajanAH (tAhiM iTAhiM jAva vaggUhi) tAbhiriSTAdivizeSaNaviziSTAbhivogbhi dIpa anukrama [116] // 93 // JanEducatoninemaopal For FFU Clu S aneloraryara ~211
Page #212
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra prata sUtrAMka [114] gAthA ||..|| dIpa anukrama [116] [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM 8 "kalpasUtra"- (mUlaM + vRtti:) vyAkhyAna [ 5 ] .......... mUlaM [114] / gAthA [...] pUjya AgamoddhAraka zrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha -adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRttiH: .............................. (abhinaMdamANA ya abhiyuvamANA ) abhinandantaH abhiSTuvantazca ( evaM vayAsI) evaM avAdiSuH // (113) // ( jaya jayanaMdA) jaya-jayavAn bhava he samRddhiman ! ( jaya jaya bhaddA ! bhadaM te) jaya-jayavAn bhava he bhaddA ! - bhadrakAraka ! te tubhyaM bhadraM astu, kiJca - ( abhaggehiM nANadaMsaNacaritehiM ) abhagnaiH niraticArairjJAnadarzanacAritre ( ajiyAI jiNAhi iMdiyAI ) ajitAni indriyANi jaya-vazIkuru ( jiyaM ca pAlehi samaNadhammaM ) jitaM ca- svavazIkRtaM pAlaya zramaNadharma (jiyavigdho'vi a vasAhi taM deva ! siddhimajjhe) jitavighno'pi ca he deva ! prabho ! -tvaM vasa, kutra ? - siddhimadhye, atra siddhizabdena zramaNadharmasya vazIkArastasya madhyaM-lakSaNayA prakarSastaMtra tvaM nirantarAyaM tiSThetyarthaH ( nihaNAhi rAgado samale ) rAgadveSamallI nijahi nigRhANa, tayornigrahaM kuru ityartha:, kena ? - ( taveNaM ) tapasA bAhyAbhyantareNa, tathA (dhighaNiyabaddhakacche ) ghRtau saMtoSe dhairye vA atyantaM baddhakakSaH san ( maddAhi aTTakammasattU) aSTakarmazatrUna mardaya, paraM kenetyAha - ( jhANeNaM uttameNaM sukeNaM) dhyAnena uttamena zuklenetyarthaH, tathA ( appamatto harAhi ArAhaNapaDAgaM ca vIra ! telukaraMgamajjhe ) he vIra ! apramattaH san trailokyaM eva yo raGgo - mallayuddhamaNDapastasya madhye ArAdhanapatAkAM Ahara - gRhANa, yathA kazcinmalaH pratimallaM vijitya jayapatAkAM gRhNAti tathA tvaM karmazatrUn vijitya ArAdhanapatAkAM gRhANa iti bhAvaH ( pAvaya vitimiramaNuttaraM kevalavaranANaM ) prApnuhi ca vitimiraM timirarahitaM anuttaraM - anupamaM kebalavarajJAnaM ( gacchaya mukkhaM paraM payaM ) gaccha ca mokSaM paramaM padaM, kena ? ( jiNavarovaddadveNa maggeNa akuDileNa ) jinavaro 212 mahala ro kti: sU. 114 5 10 14
Page #213
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra prata sUtrAMka [114] gAthA ||..|| dIpa anukrama [116] [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM 8 "kalpasUtra"- (mUlaM + vRttiH) vyAkhyAna [5] .......... mUlaM [114] / gAthA [...] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRttiH: kalpa. subo vyA0 5 // 94 // ---------- padiSTena akuTilena mArgeNa, atha kiM kRtvetyAha- ( haMtA parIsaha camuM ) hatvA, kAM ? - parISahasenAM ( jaya jaya khattiyavaravasahA ) jaya jaya kSatriyavaravRSabha (bahUI divasAI) bahUna divasAn (bahUI pakkhAI) bahUn pakSAn (bahU mAsAI ) bahUn mAsAn (bahUI uUI ) bahUn RtUna mAsadvayamamitAn hemantAdIn (bahUI athaNAI ) bahUni ayanAni SANmAsikAni dakSiNottarAyaNalakSaNAni ( bahUI saMvacharAI ) bahUna saMvatsarAn yAvat ( abhIe parIsahovasaggANaM ) parISahopasargebhyo'bhItaH san ( khaMtikha me bhayabheravANaM ) bhaya bhairavANAM vidyu siMhAdikAnAM kSAntyA kSamo na tvaMsAmarthyAdinA, evaMvidhaH san tvaM jaya, aparaM ca - ( ghamme te avigdhaM bhavautikaDa ) te tava dharme avighnaM vinAbhAvo'stu itikRtvA ityuktvA ( jayajayasa pauMjaMti ) jayajayazabdaM prayuJjanti // ( 914 ) // (tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre ) tataH zramaNo bhagavAn mahAvIraH kSatriyakuNDagrAmanagaramadhyena bhUtvA yatra jJAnakhaNDavanaM yatrAzokapAdapastaMtra upAgacchatIti yojanA, atha kiMviziSTaH san ? ( nayaNamAlAsahassehiM ) nayanamAlAsahasraiH (picchilamANe 2 ) prekSyamANaH 2 - punaH punaH vilokyamAnasaundaryaH punaH kiMci0 1 ( vayaNamAlAsahassehiM ) vadanamAlAsahasraiH - zreNisthita lokAnAM mukhapatisahasraiH (abhidhuvamANe abhikSamANe ) punaH punaH abhiSTrayamAnaH punaH kiMvi0 ? (hiayamAlAsahassehiM ) hRdayamAlAsahasraiH (unnaMdijamANe unnaMdijamANe ) unnandyamAno - jayatu jIvatu ityAdidhyAnena samRddhiM prApyamANaH punaH kiMvi0 ? ( maNorahamAlAsa 213~ mahattarI kti: sU. 114 15 20 25 // 94 // 28
Page #214
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra prata sUtrAMka [115] gAthA ||..|| dIpa anukrama [117] [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM 8 "kalpasUtra"- (mUlaM + vRttiH) vyAkhyAna [5] .......... mUlaM [115] / gAthA [...] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha -adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRttiHH .............................. hassehiM ) manorathamAlAsahasraiH (vicchiSpamANe vicchiSpamANe ) vizeSeNa spRzyamAnaH vayaM etasya sevakA api bhavAmastadApi varaM iti cintyamAnaH punaH kiMvi0 ? ( kaMtirUvaguNehiM ) kAntirUpaguNaiH ( patthijjramANe patthinamANe ) prArthyamAnaH khAmitvena bhartRtvena vAJchadhamAna ityarthaH punaH kiMvi0 ? ( aMgulimAlA sahassehiM aGgulimAlAsahasraiH (dAimANe 2) darzyamAnaH 2, punaH kiMvi0- ( dAhiNahattheNaM bahUNaM naranArIsahassANaM ) dakSiNahastena bahUnAM naranArIsahasrANAM (aMjalimAlAsaharasAI) aJjalimAlAsahasrANi - namaskArAn (paDicchamANe paDicchamANe ) pratIcchan pratIcchan- gRhNana2, punaH kiMvi0 1 (bhavaNapatisahassAI ) bhavana paktisahasrANi ( samaikamANe samaikamANe ) samatikrAman 2, punaH kiMci0 ? (taMtItalatAlatuDiyagIyavAiyaraveNaM) tatrI - vINA, talatAlA:- hastatAlAH truTitAni - vAditrANi gItaM gAnaM vAditaM vAdanaM teSAM raveNa - zabdena, punaH kIdRzena ? ( mahureNa ya maNahareNaM) madhureNa ca manohareNa, punaH kIdRzena ? ( jayajayasaddaghosamIsieNaM ) jayajayazabdasya yo ghoSa - udghoSaNaM tena mizritena punaH kIdRzena ? (maMjumaMjuNA ghoseNa maJjumaJjanA ghoSeNa ca - atikomalena janasvareNa ( paDivujjhamANe paDibujjhamANe ) sAvadhAnIbhavana (saviDIe) sarva samastacchatrAdirAja cinharUpayA (savvajuIe) sarvadyutyA - AbharaNAdisambandhinyA kAntyA (saGghabaleNaM) sarvabalena hastituragAdirUpakaTakena (sabavAhaNeNaM) sarvavAhanena - kara bhavesarazivikAdirUpeNa (saGghasamudraeNaM) sarva samudayena-mahAjana melApakena (sahAyareNaM) sarvAdareNa sarvocityakaraNena (saGghavibhUIe) sarvavibhUtyA - sarvasaMpadA ( saGghavibhUsAe ) sarvavibhUSayA - ~214 dIkSAyai gamanaM sU. 115 10 14
Page #215
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) .......... vyAkhyAna [5] ........ mUlaM [115] / gAthA [...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [115] gAthA ||1..|| kalpa,subo- samastazobhayA (sabasaMbhameNaM) sarvasammrameNa-pramodajanitItsukyena (sadhasaMgameNaM) sarvasaGgamena-sarvakhajanamelApa- dIkSAyai vyA0 5 kena (savapagaiehiM) sarvaprakRtibhi:-aSTAdazabhirnegamAdibhiH nagaravAstavyaprajAbhiH (sabanADaehi) sarvanATakaiH gamanaM // 95 // (sabatAlAyarehiM ) sarvatAlAcaraiH (sabAvaroheNaM) sarvAvarodhena-sarvAntaHpureNa (savapuSpagaMdhamallAlaMkAravibhU- sa. 115 sAe) sarvapuSpagandhamAlyAlaGkAravibhUSayA pratItayA (santuDiyasaddasapiNanAeNa) sarvatruTitazabdAnAM yaH zabdaH saMninAdazca-pratiravastena, sarvatvaM ca stokAnAM samudAye stokairapi syAttata Aha-( mahayA iDDIe) mahatyA RddhyA (mahayA juIe) mahatyA gutyA (mahayA baleNaM) mahatA balena (mahayA samudaeNa) mahatA samudayena (mahayA | varatuDiyajamagasamagappavAieNaM ) mahatA-uccaistareNa varatruTitAni-pradhAnabAditrANi teSAM jamagasamagaM-samakAlaM| pravAdanaM yatra evaMvidhena (saMkhapaNavapaDahabherIjhallarIkharamuhihuDukkaduMduhinigghosanAiyaraveNaM ) zaGkha:-pratItaH paNavA-mRtpaTahaH paTaha:-kASThapaTahaH bherI-DhakkA jhallarI:-pratItA kharamukhI-kAhalA huTukA-vivalitulyavAdyavizeSa:18 dundubhiH-devavAyaM teSAM nirghoSaH tathA nAdita:-pratizabdaH tadrUpeNa raveNa-zabdena yuktaM, evaMrUpayA kaLyA vratAya vrajantaM bhagavantaM pRSThatazcaturaGgasainyaparikalito lalitacchatracAmaravirAjito nndivrdhnnRpo'nugcchti| pUrvoktA DambareNa yukto bhagavAna (kuMDapura nagaraM majhamajheNaM) kSatriyakuNDanagarasya madhyabhAgena (niggacchai) nirgacchati ISI(niggacchittA) nirgatya (jeNeva nAyasaMDavaNe ujjANe ) yatraiva jJAtakhaNDavanaM iti nAmakaM udyAnaM asti (jeNeva | asogavarapAyave) yatraiva azokanAmA varapAdapa:-zreSThavRkSaH (teNeva uvAgacchada)tatraiva upaagcchti|| (115) // dIpa anukrama [117] Far Font ~215
Page #216
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 "kalpasUtra"- (mUlaM+vRtti:) ...... vyAkhyAna [5] .......... mUlaM [116] / gAthA [1...] / pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [116] gAthA ||1..|| acasaseasesaadagadasaet (uvAgacchitA) upAgatya (asogavarapAyavassa) azokavarapAdapastha (ahe sIyaM ThAveha) adhastAt zivikA dIkSAGgIsthApayati (ThAvittA) sthApayitvA ca (sIyAo paccoruhai) zibikAtaH pratyavatarati (paccoruhittA) kAra: pratyavatIrya (sayameva AbharaNamallAlaGkAraM omuyai) khayameva AbharaNamAlyAlaGkArAn uttArayati (omu-|| ittA) uttArya, tacaiva-aGgalIbhyazca mudrAvaliM pANito, vIravalayaM bhujAbhyAM jhaTiyaGgade / hAramatha knntthtH| karNataH kuNDale.mastakAnmukaTamunmuzcati shriijinH||1|| tAni cAbharaNAni kulamahatsarikA haMsalakSaNapaddazATakena gRhNAti, gRhItvA ca bhagavantaM evaM avAdIt-'ikkhAgakulasamuppanne'si gaM tuma jAyA!, kAsavagutte'si NaM tuma jAyA!, uditoditanAyakulanayalamiaGka ! siddhatthajaccakhattiasue'si NaM tumaMjAyA!, jaccakhattiANIe tisalAe sue'si NaM tuma jAyA!, devindana rindapahiakittI'si NaM tuma jAyA!, etya sigdhaM caMkamiavaM garuaM AlambeavaM asidhArAmahatvayaM cariacaM jAyA! parikamidaM jAyA!, assiM ca NaM aTThe no pamAiavaM, ityAdi uktvA vanditvA namaskRtya ekato'pakrAmati / tatazca bhagavAn ekayA muSTayA kUrce catasUbhizca tAbhiH zirojAn, evaM ( sayameva paMcamuDiyaM loyaM karei) khayameva paJcamauSTikaM locaM karoti (karittA) tathA kRtvA ca (chaTTeNaM bhatteNaM apANaeNaM) SaSThena bhaktena apAnakena (hatthuttarAhiM nakkhatteNaM caMdeNaM jogamuvAgaeNaM) uttarAphAlgunyAM candrayoge sati (egaM devadUsasamAdAya) zakreNa vAmaskandhe sthApitaM ekaM devadUSyaM AdAya (ege) eko rAgadveSasahAyavirahAt (abIe) advitIyaH, yathA hi RSabhazcatuHsaharuvA rAjJAM mallipAzcoM dIpa anukrama [118] ~216
Page #217
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ...... vyAkhyAna [5] .......... mUlaM [116] / gAthA [1...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [116] gAthA ||1..|| | 15 kalpa.suyo-tribhitribhiH zatairvAsupUjyaH SaTzalyA,zeSAzca sahasreNa saha pravrajitAstathA bhagavAn na kenApi sahetyato'dvitIyaH dIkSAGgIvyA05 (muMDe bhavitA) dravyataH zira kUrcalocanena bhAvataH krodhAdyapanayanena muNDo bhUtvA ( agArAo aNagAriyaM / kAra:.mU. pavaie) agArAt-gRhAt niSkramya, anagAritA-sAdhutA,pravajitaH-pratipannaH / / (116) // tadvidhizcArya-evaM | 116 pUrvoktaprakAreNa kRtapaJcamauSTikaloco bhagavAn yadA sAmAyikaM uccarituM vAJchati tadA zakraH sakalamapi vAdibAdikolAhalaM nivArayati, tataH prabhuH Namo siddhANaM' iti kathanapUrvakaM 'karemi sAmAi savvaM sAvajaM jogaM pacakkhAmI' tyAdi uccarati, na tu 'bhaMte' tti bhaNati, tathAkalpatvAt, evaM ca cAritragrahaNAnantarameva bhagavatacaturtha jJAnaM utpadyate, tataH zakAdapo devA bhagavantaM vanditvA nandIzvarayAtrAM kRtvA khaM khaM sthAnaM jgmuH| dIpa anukrama [118] Senticestaesesecccestowseroticeae RamsastrasnastastraSanrapeARAastastarashasawasestastana iti mahopAdhyAyazrIkIrtivijayagaNiziSyopAdhyAyazrI vinaya vijayagaNiviracitAyAM kalpasubodhikAyAM paJcamaH kSaNaH samAptaH / granthAnam 650 / pazcAnAmapi vyAkhyAnAnAM granthAnam // 3225 // zrIrastu Gera rERGERSURSEASERSURVIRGERSERSERSIRRUERRs& Fur F eld njaneibraryara paMcamaM vyAkhyAnaM samAptaM ~217
Page #218
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 "kalpasUtra"- (mUlaM+vRtti:) ...... vyAkhyAna [6] .......... mUlaM [117] / gAthA [...] - pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata layaba sUtrAMka [117] gAthA ||1..|| 9088888998288 // atha SaSThaM vyAkhyAnaM prArabhyate // tatazcaturjAno bhagavAn bandhuvarga ApRcchaya vihArArtha prasthito, bandhuvargo'pi dRSTiviSayaM yAvat tatra vajana nivasthitvA tvayA vinA vIra ! kathaM brajAmo, gRhe'dhunA zUnyavanopamAne? / goSThIsukhaM kena sahAcarAmo,tiH gopobhokSyAmahe kena sahAtha bandho ! // 1 // sarveSu kAryeSu ca vIra vIretyAmantraNAdarzanatastavArya / / premaprakarSAdabha- pasage: jAma harSa, nirAzrayAzcAtha kamAzrayAmaH ? // 2 // atipriyaM bAndhava! darzanaM te, sudhA'JjanaM bhAvi kadA'sma- 5 dakSNoH ? / nIrAgacitto'pi kadAcirdasmAn , mariSyasi prauDhaguNAbhirAma! // 3 // ityAdi vadan kaSTena ni-10 tya sAzrulocanaH khagRhaM jgaam| kizca-prabhurdIkSAmahotsave yaddevairgAzIrSacandanAdinA puSpaizca pUjito'bhUt sAdhi-18 kamAsacatuSkaM yAvat tadavasthena ca tadgandhena AkRSTA bhramarA Agatya gADhaM tvacaM dazanti yuvAnazca gandhapuTI yAcante, mInavati ca bhagavati ruSTAste dRSTAn upasagAn kurvanti, striyo'pi bhagavantaM adbhutarUpaM tathA sugandha-11 zarIraM ca nirIkSya kAmaparavazA anukUlAn upasargAn kurvanti, bhagavAMstu meruriva niSprakampaH sarva sahamAno viharati / tasmin dine ca muhUrtAvazeSe kumAragrAmaM prAptastatra rAtrI kAyotsargeNa sthitaH, itazca tatra kazcid gopa: sarva dinaM hale vRSAn vAhayitvA sandhyAyAM tAn prabhupAce muktvA godohAya gRhaM gataH, vRSabhAstu bane / carituM gatAH, sa cAgatya prabhu pRSTavAn-devArya ! ka me vRSAH, ajalpati ca prabhau ayaM na vettIti vane vilo dIpa anukrama [119] SaSThaM vyAkhyAnaM Arabhyate ~218
Page #219
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ...... vyAkhyAna [6] .......... mUlaM [117] / gAthA [...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [117] gAthA ||1..|| kalpasupI-II lagna avAstu rAtrizeSe svayameva prabhupAcaM AgatAH, gopo'pi tatrAgatastAna dRSTvA aho ! jAnatA'pi siddhArthavyA06 anena samagrAM rAtri ahaM bhrAmita iti kopAt selhakamutpAvya prahantuM dhAvitA, itazca zakrastaM vRttAntaM ava-sthApanaM pA dhinA jJAtvA gopaM zikSitavAn / atha tatra zakraH prabhuM vijJapayAmAsa-prabho! tavopasargA bhUyAMsaH santi tatoraNake pshc|| 97 // dvAdazavarSI yAvat vaiyAvRtyanimittaM tavAntike tiSThAmi, tataH prabhuravAdId-devendra ! kadApyetanna bhUtaM na bhavati divyAni na bhaviSyati ca yat kasyaciddevendrasya asurendrasya vA sAhAyyena tIrthaGkarAH kevalajJAnaM utpAdayanti, kintu svaparAkrameNaiva kevalajJAnaM utpAdayanti; tataH zakro'pi maraNAntopasargavAraNAya prabhormAtRSvajJeyaM vyantaraM vaiyAvRttyakaraM sthApayitvA tridivaM jagmivAn / tataH prabhuH prAtaH kollAkasanniveze bahulabrAhmaNagRhe mayA sapAtro dharmaH prajJApanIya iti prathamapAraNAM gRhasthapAtre paramAnena cakAra, tadA ca celotkSepaH / gandhodakavRSTiH 2 dundubhinAdaHaho dAnamaho dAnamityughoSaNA vasudhArAvRSTi zceti paJca divyAni prAdurbhUtAni, eSu vasudhArAkharUpaM cedaM-"addhatterasa koDI ukosA tattha hoi vasuhArA / addhatterasa lakkhA jahaniA hoh| vasuhArA // 1 // " tataH prabhurviharan morAkasanniveze dUijjantatApasAzrame gataH, tatra siddhArthabhUpamitraM kulapatiH prabhu upasthitaH, prabhuNA'pi pUrvAbhyAsAnmilanAya bAha prasArito, tasya prArthanayA ca ekAM rAtri tatra sthitvA 25 IS nIrAgacitto'pi tasyAgraheNa tatra caturmAsAvasthAnaM aGgIkRtya anyato vijahAra, aSTau mAsAn vihatya punarvaII 1 ardhatrayodaza koTya utkarSA tatra bhavati vasudhArA / ardhatrayodaza lakSA- japanthikA bhavati vasudhArA / / 9 / / dIpa anukrama [119] For F lutelu ... dikSAyA: anantaraM prathama-bhikSA evaM paMca-divyAnAM prAgatya-varNanaM ~ 219
Page #220
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 "kalpasUtra"- (mUlaM+vRtti:) .......... vyAkhyAna [6] ........ mUlaM [117] / gAthA [...] - pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [117] gAthA ||1..|| rtha tatrAgataH, Agatya ca kulapatisamarpite tRNakuTIrake tasthau, tatra ca bahistRNAprAptyA kSudhitA gAvo'nya-1 abhigrahAH stApasaiH khaskhakuTIrakAnnivAritAH satyaH prabhubhUSitaM kuTIraM niHzakaM khAdanti, tato kuTIrakhAminA kulapateH paJcaacelapurato rAvAH kRtAH, kulapatirapyAMgatya bhagavantaM uvAca-he varddhamAna! pakSiNo'pi khanIDarakSaNe dakSA bhavanti, katAdi mU. tvaM tAvat rAjaputro'pi khaM AzrayaM rakSituM azakto'si ?, tataH prabhurmayi sati eSAM aprItiriti vicintyA-18| 117 pADhazuklapUrNimAyA Arabhya pakSe atikrAnte varSAyAM eva imAn paJca abhigrahAn abhigRhya asthikagrAma prati 5 sthitaH, abhigrahAzcame-nAmItimadgRhe vAsa:1, stheyaM pratimayA saha 2 / na gehivinayaH kAryoM 3, mauna R4 pANau ca bhojanam 5 // 1 // (samaNe bhagavaM mahAvIre) zramaNo bhagavAn mahAvIraH (saMvaccharaM sAhiyaM / mAsaM) sAdhikamAsAdhikasaMvatsaraM yAvat (cIvaradhArI hutthA) cIvaradhArI abhUt (teNaM paraM acelae) tena paraMtataH Urdhva-sAdhikamAsAdhikavarSAdhvaM ca acelakaH (pANipaDiggahie) pANipatadgrahaH-karapAtrazcAbhavat / tatra acelakabhavanaM caivaM-sAdhikamAsAdhikasaMvatsarAdUrdhvaM viharan dakSiNavAcAlapurAsannasuvarNavAlukAnadI-| taTe kaNTake vilagya devadUSyAH patite sati bhagavAn siMhAvalokanena tadadrAkSIt, mamatveneti kecit 1 sthnnddi|| le'sthaNDile vA patitamiti vilokanAyetyanye 2 asmatsantatervastrapAtraM mulabhaM durlabhaM vA bhAvIti vilokanArtha | ityapare 3, vRddhAstu kaNTake vastravilaganAt khazAsanaM kaNTakabahulaM bhaviSyatIti vijJAya nirlobhatvAt tadvastrAddha ISIna jagrAheti, tataH piturmitreNa brAhmaNena gRhItaM, arddha tu tasyaiva pUrva prabhuNA dattaM abhUta, tacaivaM-sa hi pUrva dIpa anukrama [119] UaMEducatani ~220
Page #221
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 "kalpasUtra"- (mUlaM+vRtti:) .......... vyAkhyAna [6] ........ mUlaM [117] / gAthA [...] - pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [117] gAthA kalpa.subo-daridro bhagavato vArSikadAnAvasare paradezaM gato'bhUt, tatrApi nirbhAgyatvAt kiJcidaprApya gRhamAgato bhArya-viprAya bavyA06 yA tarjito-re abhAgyazekhara ! yadA bhagavatA zrIvardhamAnena suvarNameghAyitaM tadA tvaM paradeze gataH, adhunA 8 | khadAnam punarnirdhanaH samAgato, yAhi dUraM mukhaM mA darzaya, athavA sAMprataM api tameva jaGgama kalpatarU yAcakha yathA tava // 98 // dAriyaM harati, yataH-yaiH prAgdattAni dAnAni, punAtuM hi te kSamAH / zuSko'pi hi nadImArgaH, khanyate slilaarthibhiH||1|| ityA divAkyairbhAryAprerito bhagavatpArzvaugatya vijJapayAmAsa-prabho! tvaM jagadupakArI| vizvasyApi tvayA dAridyaM nirmUlitaM ahaM tu nirbhAgyastasminnavasare'tra nAbhUvaM, tatrApi-kiM kiM na kayaM ? ko ko na paridhao? kaha kaha na nAmiaMsIsaM? / duvbharauarassa kae, kiM na kayaM na kAyavvaM? // 1 // tathApi bhramatA mayA na kiJcit prAsaM, tato'haM niSpuNyo nirAzrayo nirddhanastvAmeva jagadvAmichatadAyakaM zaraNAyopeto'smi, tava ca vizvadAriyaharasya madAridyaharaNaM kiyanmAnaM?, yatA-saMpUritAzeSamahItalasya, payodharasyAdbhutazaktibhAjaH / kiM tumbapAtrapratipUraNAya, bhavetprayAsasya kaNo'pi nUnam ? // 1 // evaM ca yAcamAnAya viprAya karuNApareNa bhagavatA devadRSyavastrasya arddha dattaM, idaM ca tAdRgdAnadAyino'pi bhagavato niSprayojana-2 sthApi vastrasya yadarddhadAnaM tat bhagavatsantatervastrapAtreSu mUchA sUcayati iti kecit 1 prathamaM viprakulotpannavaM // 98 sUcayatItyapare 2 brAhmaNastu tadaI gRhItvA dazAzcalakRte tunnavAyasyAdarzayat, vipreNa tasyAgre sakale vyatikare 1 kiM kiM na kRtaM kaH ko na prArthivaH ka ka na nAmitaM zIrSa / durbharodarasya kRte kiM na kRtaM kiM na kartavyam / / 1 // 9856020896 dIpa anukrama [119] ~221
Page #222
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ...... vyAkhyAna [6] .......... mUlaM [117] / gAthA [...] - pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata puSpAya samRddhidAna sUtrAMka [117] gAthA ||1..|| KI nivedite so'pyuvAca-yAhi bho brAhmaNa ! tameva prabhu anugaccha, sa hi nirmamaH karuNAmbhodhirditIyaM api arddha dAsyati, tatastadarddhadvayaM ahaM tathA saMyojayiSyAmi yathA akSatasyeva tasya dInAralakSaM mUlyaM bhaviSyati, tena ca ardhamadha vibhaktena dvayorapyAvayoriyaM yAspati, iti tatprerito vipro'pi punaH prabhupArzvamAMgato lajjayA prArthayituM azakto varSa yAvat pRSThe babhrAma, tatazca khayaM patitaM tadadha gRhItvA jagAma, tadevaM bhagavatA savastradharmaprarUpaNAya sAdhikamAsAdhikaM varSa yAvadvastraM svIkRtaM, sapAtradharmasthApanAya ca prathamAM pAraNAM pAtreNa kRtavAn , tataH paraM tu yAvajjIvaM acelakA pANipAtrazcAbhUt / evaM ca viharato bhagavataH kadAcid gaGgAtaTe | sUkSmamRttikAkardamapratibimbitAsu padapaGkipa cakradhvajAGkazAdIni lakSaNAni nirIkSya puSpanAmA sAmudrika-1 |zcintayAmAsa-yadayaM ekAkI ko'pi cakravartI gacchati tad gatvA'sya sevAM karomi yathA mama mahAnudayo bhavatIti tvaritaM padAnusAreNa bhagavatpArdhamAgato, bhagavantaM nirIkSya dadhyau-aho mayA vRthaiva mahatA kaSTena sAmudrikaM adhItaM, yadi IgalakSaNalakSito'pi zramaNo bhUtvA vratakaSTaM samAcarati tadA sAmudrikapustakaM jale kSepyameva, itazca dattopayogaH zakraH zIghraM tatrAgatya bhagavantaM abhivandya puSpaM uvAca-bho bho sAmudrika ! mA |viSIda satyamevaitattava zAstraM yadayaM anena lakSaNena jagatrayasyApi pUjyaH surAsurANAmapi svAmI sarvottama|saMpadAzrayastIrthezvaro bhaviSyati, kiJca-kAyaH khedamalAmayavivarjitaH zvAsavAyurapi surbhiH| rudhirAmiSamapi dIpa anukrama [119] ~222
Page #223
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ..... vyAkhyAna [6] .......... mUlaM [118] / gAthA [1,2] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [118] gAthA ||1,2|| kalpa-subo-dhavalaM godugdhasahodaraM netuH // 1 // ityAdInyaparimitAnyasya bAhyAbhyantarANi lakSaNAni kena gaNayituM upasarmasahamyA06 zakyAni? ityAdi badana puSpaM maNikanakAdibhiH samRddhipAtraM vidhAya zakraH khasthAnaM yayau, sAmudriko'pi sU. 118 pramuditaH khadezaM gataH, prabhurapyanyatra vijahAra / / (197) // (samaNe bhagavaM mahAvIre) zramaNo bhagavAna mahAvIraH (sAiregAI duvAlasa vAsAI) sAtirekANi dvAdaza 8| varSANi yAvat (nicaM bosahakAe) nityaM-dIkSAgrahaNAdanu yAvajjIvaM vyutsRSTakAyaH parikarmaNAvarjanAt (ciyattadehe) tyaktadehaH parISahasahanAt, evaMvidhaH san prabhuH (je kei uvasaggA uppajaMti) ye kecit upa sargA utpadyante, (taMjahA) tadyathA-(divA vA ) divyA:-devakRtAH (mANussA vA) mAnuSyA:-manuSyakRtAH ISI(tirikkhajoNiA vA ) tairyagayonikA:-tiryakakRtAH (aNulomA vA ) anukUlA:-bhogArtha praarthnaadikaaH| RI(paDilomA bA) pratikUlA:-pratilomA tADanAdikAH (te uppanne 'samma sahara) tAn utpavAn samyaka| sahate, bhayAbhAvena (khamai) kSamate, krodhAbhAvena (titikkhaha) titikSate, dainyAkaraNena (ahiyAsei) adhyAsayati, nizcalatayA (118) // tatra devAdikRtopasargasahanaM yathA-khAmI prathamacaturmAsakaM morAkasannive-| zAdAgatya zUlapANiyakSacaitye sthitaH, saca yakSaH pUrvabhave dhanadevavaNijo vRSabha AsIt tasya ca nadIM uttaratA zakaTapazcazatI paGke nimanA, tadA ca ullasitavIryeNa ekena vRSabheNa vAmadhurINena bhUkhA yadi mamaiva khaNDadvayaM vidhAyobhayo pArcayoryojayati tadA'haM eka eva sarvANi uttArayAmIti cintayatA sarvANi zakaTAni niyaM-11 dIpa anukrama [120122] // 19 // JMEducutane janelbrarying ... atha bhagavaMta mahAvIreNa sahya upasargAnAM varNanaM Arabhyate ~223
Page #224
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ..... vyAkhyAna [6] .......... mUlaM [118] / gAthA [1,2] / pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata pasage: sUtrAMka [118] gAthA ||12|| tAni, tathotaM-dhavalu visUrai sAmi! ahaM garuAM bhara pikkhevi / hauM kiM na jutto duhiM dhurihiM khaMDaya dunniI karevisa tathAvidhena parAkrameNa yuTitasandhirazaktazarIro jAtA, tadA ca taM azaktaM nirIkSya dhanadevena mAnagrAme matvA grAmamukhyAnAM tRNajalanimittaM dravyaM dattvA sa tatra muktA, prAmamukhyaizca na kAcicintA kRtA, sa ca kSutta bAdhitaH zubhAdhyavasAyAnmRtvA vyantaro jAtA, tena prAgbhavavyatikarasmaraNAjAtakopena tatra NmArIkaraNena aneke janA mAritAH, kiyAM ca saMskAro bhavatIti tathaiva muktAnAM mRtakAnAM asthinikaraiH saH brAmaH 'asthikalAma' iti prasiddho babhUva, tatazca avaziSTalokArAdhitena tena pratyakSIbhUya svaprAsAdaH svapratimA ca kAritA, tatra janAH pratyahaM pUjAM kurvati, bhagavAMstu tatpratibodhanAya tatra caisye samAgataH, duSTo'yaM rAtrI svacaitye sthitaM vyApAdayatIti janaiAryamANo'pi tatraiva rAtrauM sthitaH, tena ca bhagavataH kSobhAya bhUmeheMdakaroDa dRhAsa kRtaH, tato hastirUpaM tataH sarparUpaM tataH pizAcarUpaM ca vikRtya dussahA upasargAH kRtAH, bhagavAMstu manAgapina kSubhitaH, tata ekaikA'pi yA anyajIvitopahA tathAvidhAH ziraHkarNaranAsikAzcakSurdanta5pRSThanikhaOM lakSaNeSvaneSu vividhA vedanA prArabdhAH, tathApi akampitacittaM bhagavantaM nirIkSyasa pratibuddhara, asinnavasarecA 8sa siddhArthaH samAgatyovAca-bho nirbhAgya! durlakSaNa! zUlapANe! kimetadAMcaritaM? yatsurendra pUjyasya bhagavata AzAtanA kRtA, yadi zako jJAsyati tadA tava sthAnaM spheTayiSyati, tataH punItaH sannadhikaM bhagavantaM pUja1 dhavalo viSIdati svAmin ! ahaM guruM bhAraM prakSipya / ahaM kiM na yojito yodhuroH khaNDe dve kRtvA // 1 // dIpa anukrama [120122 ~224
Page #225
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra prata sUtrAMka [118] gAthA // 1,2|| dIpa anukrama [120 122] [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM 8 "kalpasUtra"- (mUlaM + vRttiH) vyAkhyAna [6] .......... mUlaM [118] / gAthA [1,2] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha -adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRttiHH papa. subo vyA0 6 // 100 // yAmAsa, bhagavato'gre gAyati nRtyati ca tadAkarNya ca lokAMzcintitavanto- yadanena sa devArthI hatastato gAyati nRtyati ca tatra ca khAmI dezonAna rAtreJcaturo'pi yAmAn atyantaM vedanAM soDhavAn iti prabhAte kSaNaM nidrAM lebhe tatra ca prabhurUrdhvastha evaM daza khamAn dRSTvA jAgaritaH, prabhAte loko militaH, utpalendrazarmANI api adhISTAGganimittau tatrAgato, te bhagavantaM divyagandhacUrNapuSpapUjitaM nirIkSya pramuditAH praNamanti, tata utpalo'vocat-he bhagavan ! ye tvayA nizAzeSe daza khapmA dRSTAsteSAM phalaM svayA tujJAyata eva tadapi mayA | kathyate yasvayA tAlapizAco hatastena tvaM acireNa mohanIyaM karma haniSyasi 1 yacca sevyamAnaH sitaH pakSI dRSTastena tvaM zukladhyAnaM dhyAsyasi 2 yazca citra kokilaH sevamAno dRSTastatastvaM dvAdazAGgIM prathayiSyasi 3 yaca govargaH sevamAno dRSTastena sAdhusAdhvIzrAvakazrAvikArUpaJcaturvidhaH saMghastvAM seviSyatebhyazca tvayA svapne samudra|stIrNastatastvaM saMsAraM tariSyasi 5 yazcodgacchan sUryo dRSTastena tava acirAt kevalajJAnaM utpatsyate 6 yaca tvayA antrairmAnuSottaro veSTitastena tribhuvane tava kIrttirbhaviSyati 7 yaca tvaM mandaracUlAM ArUDhastena tvaM siMhAsane upavizya devamanujaparSadi dharma prarUpayiSyasi 8 yaJca tvayA vibudhalaGkRtaM padmasaro dRSTaM tena caturni kAyajA devAstvAM seviSyanti 9 yattvayA mAlAyugmaM dRSTaM tadarthaM tu nAhaM jAnAmi, tadA bhagavatA proktaM - he utpala ! yanmayA dAmayugmaM dRSTaM tena ahaM dvividhaM dharma kathayiSyAmi sAdhudharmaM zrAvakadharmaM ca tata utpalo vanditvA gataH, tatra khAmI aSTabhiH arddhamAsakSapaNaistAM prathamAM caturmAsI (1) matikramya tataH svAmI morA ... bhagavaMta mahAvIreNa dRSTa 10 svapnAni evaM teSAM phalAni 225 svamadazakaM prathamA catu mosI 15 20 25 // 100 //
Page #226
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ..... vyAkhyAna [6] .......... mUlaM [118] / gAthA [1,2] / pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [118] gAthA ||12|| | kasannivezaM gatA, tatra pratimAsthitasya vIrasya satkArArtha siddhArthoM bhagavaddehaM adhiSThAya nimittAni kathayati, acchandakabhagavato mahimA jAyate sma, bhagavanmahimAnaM dRSTA pradviSTena acchandakena tRNacchedaviSaye prazne kRte siddhArthenAica caNDa: na chetsyate ityukte chedanodyatasya tasyAGgulIdattopayogaH zakraH samAgatya vajeNa ciccheda, tale ruSTaH siddhArthoM kauzikavRttaM janAnAM cauro'yamityavadat, tataH kathamiti janeSu pRcchatsu siddhArthoM jagau-anena karmakaravIraghoSasya dazapa-12 KAlapamitaM bahalakaM gRhItvA khajUrIvRkSAdhaH sthApitaM, dvitIyaM indrazamaNa UraNako bhakSitastadasthIni khagRhavadaryA adhaH sthApitAni santi, tRtIyaM tu avAcyaM asya bhAryava kathayiSyati, tato janairgatvA bhAryA pRSTA, sA'pi tahine tena saha kRtakalahA kopAduvAca-bho bho janA! adraSTavyamukho'yaM pApAtmA yadayaM svabhaginImapi bhuGa-4A te, tataH sa bhRzaM lajito vijane samAgatya svAminaM vijJapayAmAsa-svAmin ! tvaM vizvapUjyaH sarvatra pUjyase, ahaM tu atraiva jIvAmIti, tataH prabhustasyAprItiM vijJAya tato biharan zvetAmbyAM gacchan janAryamANo'pi kanakakhalatApasAzrame caNDakauzikapratibodhAya gataH, sa ca prAgbhave mahAtapasvI sAdhuH, pAraNake viharaNArtha gamane jAtAM maNDUkIvirAdhanAM IryApathikIpratikramaNe gocaracaryApratikramaNe, sAyaMpratikramaNe ca trizaH kssullken| smAritaH san kruddhastaM zaikSaM hantuM dhAvitaH stambhenAsphAlya mRtvA jyotiSake devo jAtA, tatazyutastatrAzrame pazcazatatApasAdhipatizcaNDakauzikAkhyo babhUva, tatrApi rAjakumArAn svAzramaphalAni gRhNato vilokya kruddha|stAnihantumudyataH parazuhasto dhAvana sa kUpe patitaH, sakrodho mRtvA tatraivAzrame pUrvabhavanAmnA dRSTiviSo'hiya dIpa anukrama [120122 For F lutelu ~226
Page #227
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ..... vyAkhyAna [6] .......... mUlaM [118] / gAthA [1,2] / pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [118] gAthA ||12|| kalpa.subo- bhava, sa ca prabhuM pratimArathaM vilokya kudhA jvalan sUrya dRSTvA dRSTvA dRSTijvAlA mumoca, muktvA ca mA patanayaM naurakSA kavyA06mA Akramatu ityapasarati, tathApi bhagavAMstathaiva tasthau, tato bhRzaM kruddho bhagavantaM dardaza, tathApi bhgvntNmblshmb||10|| avyAkulameva dRSTvA bhagavadudhiraM ca kSIrasahodaraM dRSTvA "bujjha bujama caMDakosiA!" iti bhagavadvacanaM cAlAyAtaya samAkaye jAtajAtismRtiH prabhu tiH pradakSiNIkRtya aho ahaM karuNAsamudreNa bhagavatA durgatikUpAduddhRta ityAdi manasA vicintayan prapannAnazana: pakSaM yAvahile tuNDaM prakSipya sthito, ghRtAdivikrAyikAbhiH ghRtAdicchaTAbhiH pUjito ghRtagandhogatapIpilikAbhiH bhRzaM pIDyamAnaH prabhudRSTisudhAvRSTyA sikto mRtvA sahasrAre / suro babhUva, prabhuraipi anyatra vijahAra / uttaravAcAlAyAM nAgasenA svAminaM kSIreNa pratilambhitavAn , paJca divyAni jAtAni, tataH zvetAmyAM pradezI rAjA svAmino mahimAnaM kRtavAn , tataH surabhipuraM gacchantaM / svAminaM pazcabhI rathairneyakA gotriNo rAjAno vanditavantaH, tataH surabhipuraM gataH, tatra gaGgAnayuttAre siddhayAtro nAviko lokAn nAvamArohayati, bhagavAnapitAM nAvamArUDhaH, tasminnavasare ca kauzikAraTitaM zrutvA naimittikaH kSemilo jagI-ayosmAkaM maraNAntaM kaSTaM ApatiSyati, paraM asya mahAtmanaH prabhAvAt saGkaTaM vilayaM yAsyati, 25 evaM ca gaGgAM uttarataH prabhokhipRSThabhavacidAritasiMhajIvasudaMSTradevakRtaM naumajjanAdikaM vighnaM kambalazambalanA- 101 mAnauM nAgakumArau Agatya nivAritavantau / tayozcotpattire-mathurAyAM sAdhudAsIjinadAsau dampatI paramazrAvako paJcamavrate sarvathA catuSpapratyAkhyAnaM cakratuH, tatra caikA AbhIrI svakIyaM gorasaM AnIya sAdhudAsyai // dIpa anukrama [120122 28 For Fun ~227
Page #228
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra prata sUtrAMka [118] gAthA ||3,3|| dIpa anukrama [120 122] [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM 8 "kalpasUtra"- (mUlaM + vRttiH) vyAkhyAna [6] .......... mUlaM [118] / gAthA [1,2] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRttiH: dadAti sA ca yathocitaM mUlyaM dadAti, evaM ca kAlena tayoH atyantaM prItirjAtA, ekadA tathA AbhIryA | vivAhe nimantritau tau dampatI UcatuH yaduta bho ! AvAya AgantuM na zakyate paraM yad bhavatAM vivAhe yujyate tadasmadnehAd grAhyaM, tato vyavahAridvattaizcandrodayAdyupakaraNairvastrAbharaNadhUpAdidbhizca sa AbhIravivAho'tyantaM utkRSTo jAtaH tena pramuditAbhyAM AbhIrAbhIrIbhyAM atimanoharau samAnavayasau bAlavRSabhau AnIya tayodeto, to necchataH, balAd gRhe badhdhvA tausvagRhaM gatau, vyavahAriNA cintitaM yadi imau pazcAt preSayiSyete tadA SaNDIkaraNa bhArodvahanAdidbhirduHkhinau bhaviSyataH ityAdi vicintya prAsukatRNajalAdibhistI poSyamANau vAhanAdizramavivarjitau sukhaM tiSThataH, anyadA ca aSTamyAdiSu kRtapauSadhena tena zrAvakeNa pustakAdi vAcyamAnaM nizamya tau bhadrakau jAtau, yasmin dine sa zrAvaka upavAsa karoti tasmin dine tau api tRNAdi na bhakSayataH, evaM ca tasya zrAvakasyApi sAdharmikatvena atyantaM priyau jAtau, ekadA tasya jinadAsasya mitreNa to atibaliSThau sundarI vRSau vijJAya zreSThinaM anApRcchacaiva bhaNDIravanayakSayAtrAyeM adRSTadhurau api tathA vAhitau yathA truTitI, AnIya tasya gRhe baddhoM, zreSThI ca tau tadavasthau vijJAya sAdhulocano bhaktapratyAkhyApananamaskA radAnAdibhirniyamitavAn, tatastI mRtvA nAgakumArau devau jAtau tayozca navInotpannayordattopayogayorekatareNa nau rakSitA anyena ca prabhuM upasargayan sudaMSTrasuraH pratihataH, tatastaM nirjitya bhagavataH sattvaM rUpaM ca gAyantau nRtyantau ca samahotsavaM surabhijalapuSpavRSTiM kRtvA tau khasthAnaM gatau / bhagavAnapi rAjagRhe nAlandAyAM tantu 228~ kambalaza mbalo pati 5 10 14
Page #229
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 "kalpasUtra"- (mUlaM+vRtti:) ....... vyAkhyAna [6] ......... mUlaM [118] / gAthA [1,2] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [118] gAthA ||1,2|| kalpa.subo- vAyazAlaikadeze anujJApya AdyaM mAsakSapaNaM upasaMpadya tasthau, tatra ca maGkhalinAmamaGkhaputraH subhadrAGgajo bahu- gozAlasacyA06ladvijagozAlAyAM jAtatvAt gozAlanAmA malakizora upAyayau, sa ca svAminaM mAsakSapaNapAraNake vijayazre-mAgamaH dvi SThinA kUrAdivipulabhojanavidhinA pratilambhitaM tatra paJcadivyAdimahimAnaM ca nirIkSya ahaM tvacchiSyo'smIti tIyA tRtii||10|| svAminaM uvAca, tato dvitIyapAraNAyAM nandena pakAnnAdinA tatastRtIyAyAM sunandena paramAnAdinA svAmI pratilambhitA, (2) caturthamAsakSapaNe kollAgasanniveze bhagavAnIgatA, tatra bahulanAmA dvijaH pAyasena pratila- mAsA |mbhitavAna , paJca divyAni ca, gozAlazca tasyAM tantubAyazAlAyAM sthAminaM anirIkSya samagre rAjagRhanagare 20 gaveSayan svopakaraNaM dvijebhyo dattvA mukhaM zirazca muNDayitvA kollAke bhagavantaM dRSTvA tvatpravajyA mama bhavatu ityuktavAn , tatastena ziSyeNa saha svAmI suvarNakhalagrAma prati prasthito, mArge ca gopaimahAsthAlyAM pAyasa pacyamAnaM nirIkSya gozAlA svAminaM jagau-atra bhuktvA gamyate, siddhArthena ca tadbhagakathane gozAlena ca gope-18 bhyastajhaMge jJApite goparyatnena rakSitA'pi sA sthAlI bhannA, tato gozAlena 'yadbhAvyaM tadbhavatyeveti niyatiH |svIkRtA, tataH svAmI brAhmaNagrAmamaMgAt, tatra nandopanandanAtRdayasambandhinau dvau pATako, svAmI nandapATake || praviSTaH pratilambhitazca nandena, gozAlastu upanandagRhe paryuSitAnnadAnena ruSTo yadyasti me dharmAcAryasya tapaste-IN // 12 // jastadA'sya gRhaM dakhatAM iti zazApa, tadanu tadUgRhaM AsannadevatA dadAha, pazcAtprabhuzcampAyAM upAgataH, tatra dvimAsakSapaNena caturmAsI (3) avasat, caramadvimAsapAraNAM ca campAyAH bahiH kRtvA.kollAgasaMnivezaM gataH dIpa anukrama [120122] JABEducational ... bhagavaMta mahAvIra samIpe gozAlakasya AgamanaM ~229
Page #230
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ..... vyAkhyAna [6] .......... mUlaM [118] / gAthA [1,2] - pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [118] gAthA ||12|| sthitazca zUnyagRhe kAyotsargeNa, gozAlena tu tatraiva zUnyagRhe siMho grAmaNIputro vidyunmatyA dAsyA sh| krIDana hasitaH kuhitazca tena, svAminaM prAha-ahaM ekAkyeva kuhito yUyaM kiM na vArayata?, siddhArthaH prAha-maivaM nA muni punaH kuyoM, tataH pAtrAlake gatastasthivAMzca zUnyAgAre, tatra skandaH svadAsthA skandilayA saha krIDan hasi-ndravRttaM to tastathaiva tena kuhitazca, tataH svAmI kumArAkaM sannivezaM gatvA camparamaNIyodyAne kAyotsargeNa tasthau / itazca caturmAsI zrIpArzvanAthaziSyo bhUriziSyaparivRto municandramunistatra kumbhakArazAlAyAM tasthau, tatsAdhUna nirIkSya gozAlA pAha-ke yUyaM ?, tairuktaM vayaM nirgranthAH, punaH prAha-ka yUyaM ka ca mama dharmAcArya, terUce-yAdazastvaM tAdRzastava dharmAcAryo'pi bhaviSyati, tato maSTena gozAlenoce-mama dharmAcAryatapasA dahyatAM yuSmadAzrayaH,81 tirUce-neyaM bhItirasmAkaM, pazcAt sa Agatya sarva uvAca, siddhArthoM jagau-naite sAdhavo dadyate, rAtrI jinaka-81 spatulanAM kurvANo municandraH kAyotsargastho mattena kumbhakAreNa caurabhrAntyA vyApAditA, utpannAvadhizca svarga jagAma, suraimahimArtha udyote kRte gozAlo jagI-aho teSAM upAzrayo dahyate, tadA siddhArthena yathAsthite kathite sa tatra gatvA tacchiSyAn nirbhayAgataH tataH svAmI caurAyAM gataH, tatracAriko heriko iti kRtvA rakSakA / agaDe prakSipanti, prathamaM gozAlA kSiptaH prabhustu nAMdyApi, tAvatA tatra somAjayantInAmnpI utplbhginyau| saMyamAkSame parivAjikIbhUte prabhuvIkSyopalakSya catataH kaSTAnmocayAmAsatu,tataH prabhuH pRSThacampAMprAsaH, tatra varSA(4) atumosakSapaNenAtivAdya bahiH pArayitvA.kAyaGgAlasannivezaM gatvA zrAvastyAM gatA,tatra pahiH pratimayA sthitaH, 14 dIpa anukrama [120122] ka.mu.18 Fur FB Fanatec ~230
Page #231
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ..... vyAkhyAna [6] .......... mUlaM [118] / gAthA [1,2] - pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [118] gAthA ||12|| kalpa saco-tatra siddhArthena gozAlAya moktaM-yat ava tvaM manuSyamAMsaM bhokSyase,tataHso'pi tannivAraNAya vaNiggeheSu bhikSAyai gozAlastha vyA06vabhrAma, tantra ca pitUdatto vaNika tasya bhAyoM ca mRtApatyaprasUrasti, tasyAzca naimittikazivadattenokto'patyajI-mAMsabhakSaNaM vanopAyo-yat tasya mRtavAlakasya mAMsaM pAyasena vimizraM kasyaciMdrikSoyaM, tayA ca tenaiva vidhinA gozAlAya bldevmuu||10|| dattaM gRhajvAlanabhayAca gRhadvAraM parAvartitaM, gozAlo'pi ajJAtakharUpastakSayitvA bhagavatsamIpamA~gatA,tisAhAyyaM siddhArthena yathAsthite ukta vamanena kRtanirNayazca tadgRhajbAlanAya AgataH, tadgRhaM alabdhvA taM pATakaM eva | / .20 bhagavannAmnA jvAlitavAn / tata: khAmI bahidaridrasannivezAt haridravRkSasya adhaH pratimayA tasthau, pathikaprajvA-18 litAgninA anapasaraNAt prabhoH pAdau dagdhau gozAlo naSTaH, tataH svAmI maMgalAgrAme vAsudevagRhe pratimayA % sthitastatra gozAlo DimbhabhApanAya akSivikriyAM kurvan taspitrAdibhiH kuhito munipizAca ityupekSita:, tataH svAmI AvarsagrAme baladevagRhe pratimayA sthitaH, tatra gozAlena bAlabhApanAya mukhatrAso vihitaH, tatastaspitrAdayo athilo'yaM kimanena hatena ? asya gurureva hanyate iti bhagavantaM hantuM udyatAstAMzca baladevamUtireva bAhunA lAGgulaM utpAvya nyavArayat, tataH sarve'pi svAminaM natavantaH, tataH prabhuH corAkasannivezaM jagAma, tatra maNDape bhojyaM pacyamAnaM dRSTvA gozAlaH puna:puna:nyagbhUya velAM vilokayati sma, tatastaizcaurazaGkayA tADitaH, anenApi ruSTena svAminAnA sa maNDapo jvAlitaH, tataHprabhuH kalambukAsannivezaM gatastatra meghakAlahastinAmAnI dvI // 103|| bhrAtarau, tatra kAlahastinA upasargito, meghenopalakSya kSamita:,tataH svAmI kliSTakarmanirjarAnimittaM lADhAviSayaM prApa, dIpa anukrama [120122 Peene JanEducation ~231
Page #232
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ..... vyAkhyAna [6] .......... mUlaM [118] / gAthA [1,2] / pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [118] gAthA ||12|| tatra hIlanAdayo bahavo ghorA upasargA adhyAsitAH, tataH pUrNakalazAkhye'nAryagrAme gacchataH khAmino mArge dvau caurayoH caurau apazakunadhiyA asiM utpAvya hantuM dhAvitI, dattopayogena zakreNa ca vajreNa hato, tataH svAmI bhadrikApuryA ayaskAravarSA (4)caturmAsIkSapaNapAraNAM ca bahiH kRtvA,kramAttambAlagrAmaM gataH, tatra pArcasantAnIyo bahuziSyapari- stha vyantavRtto nandiSeNanAmAcAryaH pratimAsthitazcaurabhrAntyA ArakSakaputreNa bhallayA hato jAtAvadhiH svarjagAma, zeSaM ca zodhopasagozAlavacanAdi municandravat, tataH svAmI kUpikasannivezaM gatastatra cArikazaGkayA gRhItaH, pAcontevAsinIbhyAM parivAjikIbhUtAbhyAM vijayApragalbhAbhyAM mocitaH, tato gozAlA svAmitaH pRthagabhUto'nyasmin / tumAsI mArge gacchan pazcazatacorairmAtula mAtula iti kRtvA skandhopari Aruhya vAhitaH khinno'cintayat-svAminaiva sArddha / |varaM iti, svAminaM mArgayituM lagnaH, svAmyapi vaizAlpAM gatvA'yaskArazAlAyAM pratimayA sthitaH, tatra eko'yapaskAraH SaNmAsI yAvadrogI bhUtvA nIrogaH sannupakaraNAnyaudAya zAlAyAM AgataH, svAminaM nirIkSya amaGgala(miti buddhyA ghanena hantumudyato'vadhinA jJAtvA Agatya zakreNa tenaiva ghanena hataH / tataH svAmI grAmAkasannivezaM gataH, tatrodyAne vibhelakayakSo mahimAnaM cakre, tataH zAlizI grAme udyAne pratibhAsthasya svAmino mAghamAse tripRSThabhavApamAnitA antaHpurI mRtvA vyantarIbhUtA tApasIrUpaM kRtvA jalabhRtajaTAbhiranyadussaha zItopasarga cakre, prabhu ca nizcalaM vilokya upazAntA stuti cakAra, prabhozca taM sahamAnasya SaSThena tapasA vizugyamAnasya lokaavdhirutpnnH|ttH svAmI bhadrikAyAM SaSThavarSAsu (3)caturmAsatapo vividhAnabhigrahAMca akarot, 14 / / dIpa anukrama [120122 ~232
Page #233
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ..... vyAkhyAna [6] .......... mUlaM [118] / gAthA [1,2] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [118] gAthA ||12|| kalpa sabo-tatra punaH SaNmAsAnte gozAlo militaH, tataH svAmI bahiH pArayitvA Rtubaddhe magadhAvanI nirupasargo viha-saptamyaSTamIvyA0 tavAn , tata AlambhikAyAM sasamavarSAsu (7) caturmAsakSapaNena sthitvA bahiH pArayitvA ca kuNDagasanniveze navamyazcatu vAsudevacaitye svAmI pratimayA sthitaH, gozAlo'pi vAsudevapratimAyAH parAGmukho'dhiSThAnaM muskhe kRtvA tasthau, mosyaH tikuhitazca lokaH, tato maInagrAme baladevacaitye svAmI pratimayA sthitaH, gozAlo baladevamukhe mehanaM kRtvA / lajIvopatasthau, tato lokai kuTTitaca, dvayorapi sthAnayormuniriti kRtvA muktA, tataH kamAtprabhu: unAgasaMniveze gataH, tiH tatra mArge saMmukhAgacchaddanturavadhUvarau maGkhalinA hasito, yathA-tattillo vihirAyA jaNe vidare'vi jo jahiM || vasai / jaM jassa hoi juggaM taM tassa biijjayaM dei // 1 // tatastaiH kuhayitvA vaMzajAlyA prakSiptaH svAmicchavadharatvAt muktazca, tataH svAmI gobhUmiM yayau, tato rAjagRhe'STamaM varSArAnaM (8) akarot cAturmAsikatapazca, vahiH pAraNAM ca kRtvA tato vanabhUmyAM bahava upasago iti kRtvA navamaM varSArAnaM (9)tatra kRtavAn caturmAsikatapazca, aparamapi mAsadayaM tatraiva vihRtavAn , vasatyabhAvAca navamaM varSorAtraM aniyataM akArSIt, tataH kUrmagrAma gacchan mArge tilastambaM dRSTvA ayaM niSpatsyate na veti gozAlaH prapRccha, tataHprabhuNA saptApi tilpusspjiivaa| mRtvA ekasyAM zambAyAM tilA bhaviSyantIti prote tadvacanaM anyathA kattuM taM stamba utpAvya ekAnte mumoca, // 10 // tataH sannihitavyantarairmA prabhuvaco'nyathA bhavatviti vRSTizcakre, gokhureNa ca ArdrabhUmau sa tilastamba: sthirIba1 vidhirAjo dakSo yat vidUre'pi jane yasmin yatra basati sati / yad yasya bhavati yogya tattava dvitIyakaM dadAti // 1 // dIpa anukrama [120122 SONajaneibrary.org ~233
Page #234
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ..... vyAkhyAna [6] .......... mUlaM [118] / gAthA [1,2] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [118] gAthA ||1,2|| bhUva, tataH prabhuH kUrmagrAme gataH, tatra ca vaizyAyanatApasasya AtApanAgrahaNAya mutkalamuktajaTAmadhye yUkAvAhu- gozAlarathA lyadarzanAt gozAlo yUkAzayyAtara 2iti taM vAraM vAraM hasitavAn , tatastena kruddhena tejolezyA muktA, tAM ca tejolezyokRpArasAmbhodhibhagavAn zItalezyayA nivArya gozAlaM rakSitavAna, tato maGkhalisanustasya tApasasya tejo- pAdaH leiyAM vilokya kamiyamutpadyate? iti bhagavantaM pRSTavAn, bhagavAnapi avazyaMbhAvitayA bhujaGgasya payaHpA- dazamI namiva tAdRganarthakAraNaM api tejolezyAvidhi zikSitavAn, yathA AtApanAparasya sadASaSThatapasaH sanakhaku caturmAsI lmASapiNDikayA ekena ca uSNodakaculukena pAraNAM kurvataH SaNmAsyante tejolezyotpadyate iti / tataH siddhArthapure brajan gozAlena sa tilastambo na niSpanna ityukte sa eSa tilastambo niSpanna iti prabhuH pratyAhA |gozAlo'zradhat tAM tilazambAM vidArya sapta tilAna dRSTA ta eva prANinastaminneva zarIre punaH parAvRttya samu-18 tpadyante iti matiM niyatiM ca gADhIkRtavAn / tataHprabhoH pRthagbhUya zrAvastyAM kumbhakArazAlAyaryA sthito bhagavaduktopAyena tejoleiyAM sAdhayitvA tyaktavratazrIpArzvanAthaziSyAt aSTAGganimittaM cAdhItyAhakAreNa sarvajJo'haM iti khyApayati sma, yathoktaM kiraNAvalIkAreNa 'gozAlAya tejoleiyopAyaH siddhArthenokta' iti tacintya, bhagavatIsUtrAvazyakacUrNihAribhadrIvRttihamavIracaritrAdyanekagraMdheSu bhagavatokta ityabhidhAnAt, tataH svAmI zrAvastyAM dazama varSArAtraM (10)vicitraM tapazcAkarodityAdyanukrameNa khAmI bahumlecchAM dRDhabhUmiM gataH, tasyAM bahi: peDhAlagrAmAt polAsacaityai'STamabhaktena ekarAtrikI pratimA tasthivAn, / itaba sabhAgataH zakraspailokyajanA dIpa anukrama [120122 Recenessencence For F lutelu ~234
Page #235
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra prata sUtrAMka [118] gAthA ||8,3|| dIpa anukrama [120 122] [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM 8 "kalpasUtra"- (mUlaM + vRttiH) vyAkhyAna [6] .......... mUlaM [118] / gAthA [1,2] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRttiH: kalpa. subovyA0 6 // 105 // - api vIracetazcAlayituM asamarthA iti prabhoH prazaMsAM kRtavAn tat zrutvA ca amarSeNa sAmAnikaH saGgamAkhyaH suraH kSaNAttaM cAlayAmIti zakrasamakSaM kRtapratijJaH zIghraM prabhusamIpaM Agatya prathamaM dhUlivRSTiM cakAra yayA pUrNAkSikarNAdivivaraH khAmI nirucchrAso'bhUt 1 tato vajratuNDa pipIlikAbhicAlanItulyazcakre, tAcaikataH pravizanti anyato niryAnti 2 tathA vajratuNDA uddezAH 3 tIkSNatuNDA ghRtelikAH 4 vRcikAH 5 nakulAH 6 sarpAH 7 mUSakAzca 8 bhakSaNAdinA, tathA hastinaH 9 hastinyazca 10 zuNDAghAtacaraNamarddanAdinA pizAco'hAhahAsAdinA 11 vyAghro daMSTrAnakhavidAraNAdinA 12 tataH siddhArthatrizale karuNAvilApAdinA 13 upasargayanti, tataH skandhAvAravikurSaNA, tatra ca janAH prabhucaraNayormadhye'gni prajvAlya sthAlImupasthApya pacanti 14 tataaNDAlAstIkSNatuNDazakunipaJjarANi prabhoH karNabAhumUlAdiSu lambayanti te ca mukhairbhakSayanti 15 tataH kharavAtaH parvatAnapi kampayan prabhuM utkSipya utkSipya pAtayati 16 tataH kalikAvAtazcakravad bhramayati 17 tato yena muktena merucUlApi cUrNIsyAttAdRzaM sahasrabhArapramANaM cakraM muktaM, tena prabhurAjAnu bhUmau nimagnaH 18 tataH prabhAtaM vikRtya yakti-devArya! adyApi kiM tiSThasi !, svAmI jJAnena rAtriM vetti (19) tato devAdvai vikurvya vRNISva maharSe ! yena tava svargeNa mokSeNa vA prayojanaM, tathApi akSubdhaM devAGganAhAvabhAvAdibhiH upasagaryanti 20, evaM ekasyAM rAtrau viMzatyA upasargaistena kRtaiH manAgapi na calitaH svAmI, atra kaviH - balaM jagadhvaMsanarakSaNakSamaM, kRpA ca sA saGgamake kRtA''gasi / itIva saJcintya vimucya mAnasaM ruSeva roSastava nAtha ! niryayau *** atha saMgamadeva kRt upasargANAM varNanaM 235 Fersonal Use Only saMgamopasagoH 20 25 // 105 // 28
Page #236
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ..... vyAkhyAna [6] .......... mUlaM [118] / gAthA [1,2] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [118] gAthA ||12|| 18 // 1 // tataH SaNmAsI yAvat aneSaNIyAhArasampAdanAdIn taskRtAn nAnAprakArAna upasargAn sahamAno saMgamaka bhagavAnnirAhAra eva SaNmAsyA sa gato bhaviSyatIti vicintya yAvad brajagrAmagokule gocaryAyAM praviSTastAva-18 |nivasinaM pattatrApi tatkRtAM aneSaNAM vijJAya tathaivAgatya bahiH pratimayA tasthau, tataH sa surAdhamaH kathamapi askhalitaM 18 vizuddhapariNAma jagadIzvaraM avadhinA vijJAya viSaNNamAnaso'pi zakrabhiyA'bhivandha saudharma prati cacAla / khAmI ca tatraiva gokule hiNDan vatsapAlyA sthavirayA paramAnnena pratilAbhito, vasudhArA ca nipatitA, itazca 8 tAvantaM kAlaM yAvat sarve saudharmavAsino devA devyazca nirAnandA nirutsAhAstasthuH, zakro'pi varjitagIta-| nATya etAvatAM upasargANAM hetumatkRtA prazaMsaiveti mahAduHkhAkrAntacittaH karakamalavinyastamukho dInadRSTirvimanaskastasthI, tatazca bhraSTapratizaM zyAmamukhaM AgacchantaM taMsurAdhama nirIkSya zakA parAGmukhIbhUya bhurAnityUce-1 haMho surA ! asau karmacaNDAlaH pApAtmA samAgacchati, asya darzanaM api mahApApAya bhavati, anenAsmAkaM bahu aparAddha, yaMdanenAsmadIyaH khAmI kadarthitaH, ayaM pApAtmA yathA asmatto na bhItastathA pAtakAdapi na bhItaH, tadapavitro'sau durAtmA zIghra skhagA~nirvAsthatAM,ityAdiSTaiH zakraMsubhaTainideyaM yaSTimuSTayAdibhistADyamAnaH sAGgulimoTanaM kRtAn surINAM AkrozAn sahamAnazcaura iva sAzaGka itastato vilokayan nirvANAGgAra iva |nistejA niSiddhAkhilaparivAra ekAkI alakezva devalokAMniSkAsito mandaracUlAyAM ekasAgarAvazeSa 13 Desecevedeoeceaeeeeeesesecece dIpa anukrama [120122 For Fun H anelhiaryara ~2367
Page #237
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra prata sUtrAMka [118] gAthA ||8,3|| dIpa anukrama [120 122] [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM 8 "kalpasUtra"- (mUlaM + vRttiH) vyAkhyAna [6] .......... mUlaM [118] / gAthA [1,2] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha -adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRttiHH kalpa. subo vyA0 6 // 106 // AyuH samApayiSyati, tasyAgramahiSyazca dInAnanAH zakrAjJayA khabharttAraM anujagmuH / tataH khAminamAlambhikAyAM harikAntaH, zvetAmbikAyAM harissahazva vidyutkumArendrau priyaM praSTuM etau tataH zrAva styAM zakraH skandapratimAyAmavatIrya svAminaM vanditavAn tato mahatI mahimapravRttiH, tataH kauzAmyAM candrasUryAvataraNaM, vANArasyAM zakro rAjagRhe IzAno mithilAyAM janako rAjA dharaNendrazca priyaM pRcchanti sma, tato vaizAlyAM ekAdazo varSArAtro ( 11 ) 'bhUt, tatra bhUtaH priyaM pRcchati, tataH susumArapuraM gatastatra camarotpAtaH / tataH krameNa kauzAmyAM gatastatra zatAnIko rAjA mRgAvatI devI vijayA pratihArI vAdInAmA dharmapAThaka sugupto'mAtyastadbhAryA nandA sA ca zrAvikA mRgAvatyAH vayasyA, tatra prabhuNA poSabahulapratipadi abhigraho jagRhe, yathA-dravyataH kulmASAn sUryakoNasthAn, kSetrataH ekaM pAdaM dehalyA antaH eka pAdaM bahizca kRtvA sthitA, kAlato nivRtteSu bhikSAcareSu, bhAvato rAjasutA dAsatvaM prAptA muNDitamastakA niga|DitacaraNA rudatI aSTamabhaktikA ceddAsyati tadA gRhISyAmi ityabhigRhya pratyahaM bhikSAyai bhrAmyati, amAtyAdayo'nekAnupAyAn kurvanti na tvaMbhigrahaH pUryate, tadA ca zatAnIkena campA bhagnA, tatra ca dadhivAhanabhUpabhAryA dhAriNI tatputrI ca vasumatI dve api kenacit padAtinA banditayA gRhIte, tatra ca dhAriNI tvAM bhAryA kariSyAmIti pattivArttayA jihvAcarvaNena mRtA, tato vasumatI putrIti samAzvAsya kauzAmbyAM AnIya caturUpathe vikretuM sthApitA, tatra dhanAvahazreSThinA gRhItvA candaneti kRtAbhidhAnA putrItvena sthApitA'tIva priyA **** bhagavaMta mahAvIreNa kRta viziSTa abhigrahaH evaM candanabAlAyAH kathAnakaM ~237~ ekAdazI caturmAsI sAtaprazno 'bhigrahaba 15 20 25 // 106 // 27
Page #238
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra prata sUtrAMka [118] gAthA ||8,3|| dIpa anukrama [120 122] [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM 8 "kalpasUtra"- (mUlaM + vRttiH) vyAkhyAna [6] .......... mUlaM [118] / gAthA [1,2] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRttiH: ca, ekadA ca khapAdau prakSAlayantyAstasyAH zreSThinA svayaM gRhItAM bhUluThadveNIM nirIkSya mUlAnAmnI zreSThipatnI gRhasvAminI tu iyameva yuvatirbhAvinI ahaM nirmAlyaprAyA iti viSaNNacittA tAM ziromuNDana nigaDakSepaNapUrvaM yantramadhye niruddha kApi gatA, zreSThayapi kathamapi caturthe dine tacchuddhiM prApya yantraM udghATya tAM tadavasyAM dehalyAM saMsthApya sUryakoNe kulmASAn arpayitvA nigaDabhaGgArthaM lohakArAkAraNAya yAbadbhutastAvadyadi ko'pi bhikSurAgacchet tarhi davA kulmASAn bhuJje iti cintayantyAM tasyAM bhagavAn samAgataH sA'pi pramuditA gRhANeda prabho iti jagI, tataH svAmI abhigrahe rodanaM nyUnaM nirIkSya nivRttaH, tato vasumatI aho asminnavasare bhagavAnIgatya kiJcidapi agRhItvA nivRtta iti duHkhato ruroda, tataH pUrNAbhigrahaH khAmI kulmASAn agrahIt, atra kaviH - caMdanA sA kathaM nAma, bAleti procyate budhaiH ? | mokSamAdatta kulmASairmahAvIraM pratArya yA // 1 // tataH paJca divyAni jAtAni zakraH samAgataH devA nanRtuH kezAH zirasi saJjAtAH nigaDAni ca nupUrANi, tato mAtRkhasurmRgAvatyA milanaM, tatra ca sambandhitayA vasudhArAdhanaM AdadAnaM zatAnIkaM nivArya candanAjJayA dhanAvahAya dhanaM dattvA vIrasya prathamA sAdhvI iyaM bhaviSyatItyabhidhAya zakrastirodadhe / tataH krameNa jRmbhikAgrAme zako nATyavidhiM darzayitvA hayadbhirdinairjJAnotpatti : ityakathayat, tato meNTikagrAme camarendraH priyaM papraccha, tataH paNmAnigrAme svAmino bahiH pratimAsthasya pArzve gopo vRpAn muktavA grAmaM praviSTaH Agatazca pRcchatidevArya ! kva gatA vRSabhAH 1, bhagavatA ca maune kRte ruSTena tena svAbhikarNayoH kaTazalAke tathA kSipte yathA 238 candanAdA naM kUTazalAkopasarga: 5 10 14
Page #239
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ..... vyAkhyAna [6] .......... mUlaM [118] / gAthA [1,2] / pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [118] gAthA ||1,2|| kalpasabA- parasparaM lagnAgre, agracchedanAca adRzyAne jAte, etacca karma zayyApAlakasya karNayostrapuprakSepeNa tripRSThabhave upA- kIlakarSaNa vyA06rjitaM abhUt uditaM ca vIrabhave, zayyApAlako bhavaM bhrAntvA ayameva gopaH sAtaH, tataH prabhumadhyamApApAyAMvIrasAdhu gataH, tatra prabhu siddhArthavaNiggehe bhikSArthaM AgataM nirIkSya kharakavaidyaH svAminaM sazalyaM jJAtavAn , pazcAt sa vaNika tena vaidyena sahodyAnaM gatvA saNDAsakAbhyAM te zalAke nirgamayati sma, tadAkarSaNe ca vIreNa ArATistathA muktA yathA sakalamapi udyAnaM mahAbhairavaM babhUva, tatra devakulamapi kAritaM loka, prabhuzca saMrohiNyA / auSadhyA nIrogo babhUva, vaidyavaNijo svarga jagmatuH gopaH saptamaM narakaM, evaM copasargAH gopena ArabdhAstenaiva | |niSThitAzca / eteSAM ca jaghanyamadhyamotkRSTavibhAga evaM-jaghanyeSUtkRSTaH kaTapUtanAzItaM, madhyameSUtkRSTaH kAlacakra | utkRSTepUtkRSTaH karNakIlakakarSaNaM, iti upasargAH / etAn sarvAna samyaka sahate ityAdyuktameva // . | (tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre) yata evaM parISahAn sahate tataHNaM' vAkyAlaGkAre zramaNo bhagavAn mahAvIraH (aNagAre jAe ) anagAro jAtaH, kiMviziSTaH 1 (iriAsamie) IyaryA-gamanAgamanaM tatra samitaHsamyaka pravRttimAn (bhAsAsamie) bhASA-bhASaNaM tatra sampapravRttimAn ( esaNAsamie) eSaNAdvicatvAriMzadoSavarjitabhikSAgrahaNe samyakapravRttimAna (AyANabhaMDamattanikkhevaNAsamie) AdAne-grahaNe // 107 // | upakaraNAdoriti jJeyaM bhANDamAtrAyAH-vastrAdyupakaraNajAtasya yadvA bhANDasya-bakhAdemanmayabhAjanasya vA,mAtrasya ca-pAtravizeSasya yanikSeparNa-mocanaM ca tatra samitaH pratyupekSya pramAM mocanAt (ucArapAsavaNakhela-13 dIpa anukrama [120122] ... kevalajJAna-prApti pUrve Atmana: sthite: varNanaM ~239
Page #240
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra prata sUtrAMka [118] gAthA ||3,3|| dIpa anukrama [120 122] [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM 8 "kalpasUtra"- (mUlaM + vRttiH) vyAkhyAna [6] .......... mUlaM [118] / gAthA [1,2] pUjya AgamoddhAraka zrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha -adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRttiH: CREDERERED siMghANajallapArihANiyAsamie) uccAra:- purISaM prazravaNaM-sUtraM khelo- niSThIvanaM siGghAno-nAsikAnirgataM zleSma, jallo- dehamalaH eteSAM yat pariSThApanaM tyAgastatra samitaH - sAvadhAnaH, zuddhasthaNDile pariSThApanAt, etaca antyasamitidvayaM bhagavato bhANDasiGghAnAdyasambhave'pi nAmAkhaNDanArthamitthaM uktaM evaM (maNasamie ) manasaH samyaka pravarttakaH ( vayasamie) vacasaH samyaka pravarttakaH ( kAyasamie) kAyasya samyaka pravarttakaH (maNagupte) azubhapariNAmAnnivarttakatvAt manasi guptaH (vayagutte ) evaM vacasi guptaH ( kAyagutte ) kAye guptaH ( gutte gutidie ) ata eva guptaH, guptAni indriyANi yasya sa guptendriyaH (guttabhayArI ) guptaM - vasatyAdina vavRttivirAjitaM evaMvidhaM brahmacaryaM caratIti guptabrahmacArI (akohe amANe amAe alone) krodharahitaH mAnarahitaH mAyArahitaH lobharahitaH (saMte ) zAnto'ntarvRtyA ( pasaMte ) prazAnto bahirvRttyA ( uvasaMte) upazAntaH-a antarbahizvobhayataH zAntaH, ata eva (parininduDe ) parinirvRtaH - sarvasantApavarjitaH ( agAsave ) anAzravaHpApakarmabandharahitaH hiMsAyAzravadvAravirateH (amame ) mamatvarahitaH (akiMcaNe ) akiJcanaH kiJcanaM dravyAdi tena rahitaH (chinagaMdhe ) chinnaH tyakto hiraNyAdigrantho yena sa tathA ( niruvaleve ) nirupalepo dravyabhAvamalApagamena, tatra dravyamalaH zarIrasambhavo bhAvamalaH karmajanitaH, atha nirupalepatvaM dRSTAntairhadayati - ( kaMsapAiya mukatoe) kAMsyapAtrIva muktaM toyamiva toyaM sneho yena sa tathA, yathA kAMsyapAtraM toyena na lipyate tathA bhagavAn 1 sAdhikamAsAdhikAd varSAdUrdhvaM vastrAdyabhAve'pi karacaraNAdiparAvartte caturthyAH sthaNDilAdibhAve cAntyAyAH samiteH sadbhAvaH For Frate & Personal Use Only 240 vIrasya sAdhutve varNanaM 5 10 13
Page #241
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra prata sUtrAMka [118] gAthA || 8,3|| dIpa anukrama [120 122] [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM 8 "kalpasUtra"- (mUlaM + vRttiH) vyAkhyAna [6] .......... mUlaM [118] / gAthA [1,2] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha -adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRttiHH kalpa. subo vyA0 6 // 108 // snehena na lIpyate ityarthaH, tathA (saMkho iva niraMjaNe) zaGkha iva niraJjano, raJjanaM - rAgAdyuparaJjanaM tena zUnyatvAt (jIve iva appa DihagaI ) jIva iva apratihatagatiH, sarvatrAskhalitavihAritvAt ( gagaNamiva nirAlaMbaNe ) gaganamiva nirAlambanaH kasyApyadhArasya anapekSaNAt (vAuna apaDivadve) vAyuriva apratibaddhaH, ekasmin sthAne kAryavasthAnAbhAvAt (sArayasalilaM va suddhahiyae) zAradasalilamiva zuddhahRdayaH kAluSyAkalaGkitatvAt (pukkharapattaM va nirUvaleve ) puSkarapatraM - kamalapatraM tadvannirupalepaH, yathA kamalapatre jalalepo na lagati tathA bhagavato'pi karmalepo na lagatItyarthaH (kummo iva guntiMdie ) kUrma iva guptendriyaH (svaggivisANaM va egajAe) khanivipANamiva ekajAtaH, yathA svaniH zvApadavizeSasya viSANaM zRGgaM ekaM bhavati tathA bhagavAnapi, rAgAdinA sahAyena va rahitatvAt (vihaga iva vippamukke ) vihaga iva vipramuktaH, muktaparikaratvAt aniyata nivAsAca (bhAraMDapakkhIva appamante ) bhAraNDapakSIva apramattaH, bhAraNDapakSiNoH kilaikaM zarIraM, yataH - ekodarAH | pRthaggrIvAstripadA martyabhASiNaH / bhAraNDapakSiNasteSAM mRtirbhinnaphalecchayA // 1 // te cAtyantaM apramattA eva jIvantIti tadupamA (kuMjaro iva soMDIre ) kuJjara iva zauNDIra, karmazatrUn prati zUraH ( vastrabho iva jAyathAme ) vRSabha iva jAtasthAmA jAtaparAkramaH, svIkRta mahAvratabhArodvahanaM prati samarthatvAt ( siMho iva duddharise) siMha iva durddharSaH, parISahAdizvApadairajayyatvAt (maMdarI iva appakaMpe ) mandara iva - meruriva aprakampaH, | upasargavAtaiH acalitatvAt (sAgaro iva gaMbhIre ) sAgara iva gambhIraH, harSaviSAdAdikAraNasadbhAve'pi avi Porate & Personal Use Only 241 vIrasya sAdhutve varNanaM. 15 20 25 // 108 //
Page #242
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ..... vyAkhyAna [6] .......... mUlaM [118] / gAthA [1,2] - pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [118] gAthA ||12|| kRtakhabhAvatvAt (caMdo iva somalese) candra iva saumpalezyaH, zAntatvAt (sUro ina dittatee) sUrya iva dIptatejA, dravyato dehakAntyA,bhAvato jJAnena ( jaccakaNagaM va jAyarUve) jAtyakanakamiva jAtaM rUpaM-kharUpaM yasya sa tathA, yathA kila kanaka malajvalanena dIptaM bhavati tathA bhagavato'pi kharUpaM karmamalavigamena atidIpta astIti bhAvaH (vasuMdharA iva sabaphAsavisahe) vasundharA iva-pRthvIva sarvasparzasahaH, yathA hi pRthvI zItoNAdi sarve samatayA sahate tathA bhagavAnapi (suhuahuAsaNe iva teyasA jalaMte) suSTu huto-ghRtAdibhiH sikta evaMvidho yo hutAzana:-agnistadvattejasA jvalan (nasthi NaM tassa bhagavaMtassa kathai paDibaMdhe bhavahAra nAstyayaM pakSo yattasya bhagavataH kutrApi prativandho bhavati, tasya bhagavataH kutrApi prativandho nAstIti bhAvaH (se ya paDibaMdhe caubihe paNNatte) saca pratibandhaH caturvidhaH prajJaptaH (taMjahA) tadyathA-dipao khittao| kAlao bhAvao) dravyataH kSetrataH kAlataH bhAvatazca (dabao sacittAcittamIsiesu davesu)dravyatastu pratibandhaH sacittacittamizriteSu dravyeSu, sacittaM vanitAdi acittaM AbharaNAdi.mizra sAlaGkAravanitAdi teSu, tathA / (khittao gAme vA) kSetrataH kApi grAme vA (nayare vA)nagare vA (araNNe vA) araNye vA (khitte thA) kSetra-dhAnyaniSpattisthAnaM tatra cA (khale vA) khalaM-dhAnyatuSapRthakaraNasthAnaM tatra vA (ghare vA) gRhe vA (aMgaNe) aGgaNa-gRhAgrabhAgastatra vA (nahe vA) nabhA-AkAzaM tatra vA, tathA (kAlao samae pA) kaaltH| samayaH-sarvasUkSmakAla: utpalapatrazatavedhajIrNapadRzATikApATanAdidRSTAntasAdhyastatra vA (AvaliyAe vANa dIpa anukrama [120122] ka.su. 19 parajanelibrary.org ~242
Page #243
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ..... vyAkhyAna [6] .......... mUlaM [118] / gAthA [1,2] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [118] gAthA ||1,2|| kalpa.suyo- AvalikA-asahyAtasamayarUpA (ANapANue vA) AnaprANI-uccAsaniHzvAsakAlaH (thove vA) stokaH-- bhagavataH vyA06 sasocchAsamAnaH (khaNe dhA)kSaNe-ghaTikASaSTabhAge vA (lave vA) lava:-saptastokamAnaH (muhatte vA) muharta: saptasaptatilavamAnaH (ahorase vA pakkhe vA mAse vA uU vA ayaNe vA saMvacchare vA) ahorAtre vA pakSe cAra // 109 // bhAva: mAse vA karatI cA ayane vA saMvatsare vA (aSaNayare vA dIhakAlasaMjoe) anyataramin vA dIrghakAlasaM-16 sU. 118 yoge-yugapUrvAGgapUrvAdI (bhAvao) bhAvataH (kohe vA, mANe vA, mAyAe vA, lobhe vA, bhae vA, hAse vA) krodhe vA mAne vA bhAyAyAM vA lobhe vA bhaye vA hAsye vA (pijje vA, dose vA, kalahe vA, abhakkhANe vA) premiNa vA-rAge vA, dveSa-aprItI kalahe-vAgyuddhe abhyAkhyAne-mithyAkalaGkadAne (pesunne vA, paraparivAe vA) paizunye-prakachannaM paradoSaprakaTane , paraparivAde-viprakIrNaparakIyaguNadoSaprakaTane (araharaI vA, mAyAmose vA) mohanIyodayAcittodvegoratiH, ratiH-mohanIyodayAcittaprItistatra, mAyayA yuktA mRSA mAyAmRpA tatra (micchAdasaNasalle vA) mithyAdarzanaM-mithyAtvaM tadeva anekaduHkhahetutvAcchalyaM mithyAdarzanazalyaM tatra ISI(tassa NaM bhagavaMtassa no evaM bhavaha)taspa bhagavataH evaM pUrvoktasvarUpeSu dravya kSetra 2 kAla 3 bhAveSu 4 // kutrApi pratibandho naicostIti // (198) // AK (se NaM bhagavaM) sa bhagavAn ( vAsAvAsaM vajaM) varSAvAsaH-caturmAsI tAM varjayitvA (aha gimhahemaMtie // 109 // mAse) aSTau grISmahemantasambandhino mAsAn (gAme egarAie) grAme ekarAtrikA-ekarAtrivasanasvabhAvaH 28 dIpa anukrama [120122 estateme Talanetbrorying ~243
Page #244
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ...... vyAkhyAna [6] .......... mUlaM [119] / gAthA [2...] - pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [119] gAthA ||2..|| (nagare paMcarAie ) nagare pazcarAtrikA, punaH kiMvi0? (vAsIcaMdaNasamANakappe) vAsI-sUtradhArasya kASThacchedanopakaraNaM, candana-prasiddhaM tayordvayorviSaye samAnasaGkalpA-tulyAdhyavasAyaH, punaH kiMvi0 ? (samatiNamaNi| leTkaMcaNe ) tRNAdIni pratItAni navaraM leSTuH-pASANaH, samAni-tulyAni tRNamaNileSThakAzcamAni yasya sa tathA 18(samamuhadakkhe ) same sukhaduHkhe yasya sa tathA (ihaparalogaapaDibaDhe) ihaloke paraloke ca apratibaddhaH.1% 18| ata eva (jIviyamaraNe niravakaMkhe) jIvitamaraNayorviSaye niravakAlo-vAJchArahitaH (saMsArapAragAmI) saMsArasya pAragAmI (kammasattunigghAyaNaTThAe) karmazatrunirdhAtanArtha (anbhuhie) abhyutthitaH-sodyamaH (evaM ca NaM biharaha) evaM-anena krameNa sa bhagavAn viharati-Aste / / (119) / (tassa NaM bhagavaMtassa) tasya bhagavataH (aNuttareNaM nANeNaM) anuttareNa-anupamena. jJAnena (aNuttareNaM IsaNeNaM) anupamena darzanena (aNuttareNaM cAritteNaM) anupamena cAritreNaM (aNuttareNaM AlaeNaM) anupamena AlayenastrISaNDAdirahitavasatisevanena (aNuttareNa vihAraNaM) anupamena vihAreNa-dezAdiSu bhramaNena (aNuttareNaM vIrieNaM) anupamena vIryeNa-parAkrameNa (aNuttareNaM ajaveNaM) anupamena ArjavaM-mAyAyA abhAvastena (aNuttareNaM mahaveNaM) anupamena mAIvaM-mAnAbhAvastena (aNuttareNaM lAghaveNaM) anupamena lAghavaM-dravyataH alpopadhitvaM bhAvato gauravayatyAgastena (aNuttarAe khaMtIe ) anupamayA kSAntyA-krodhAbhAvena (aNutta-18 rAe muttIe) anupamayA muktyA-lobhAbhAvena (aNuttarAe guttIe) anupamayA guptyA-manoguptyAdikayA dIpa anukrama [124] | 14 UnEducatonintrol ~244
Page #245
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ...... vyAkhyAna [6] .......... mUlaM [120] / gAthA 2...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: | prata sUtrAMka [120] gAthA ||2..|| kalpa.subo- nyA06 // 11 // (aNuttarAe tuTTIe) anupamayA tuTyA-mana:prasattyA (aNuttareNaM sabasaMjamatavasucariyatti) anupamena satyaM zrIvIravisaMyamaH-prANiyA, tapo-dvAdazaprakAra eteSAM yatsucaritaM-sadAcaraNaM tena kRtvA (sovaciyaphalanivANamaggeNaM) hArarItiH, sopacayaM-puSTa phalaM-muktilakSaNaM yasya evaMvidho yaH parinirvANamArgoM-ratnatrayarUpastena, tadevaM uktena sarvaguNa- dvAdazavarSIsamUhena (appANaM bhAvamANassa) AtmAnaM bhAvayato (duvAlasa saMvaccharAI viikaMtAI) dvAdaza saMvatsarApha casU.119vyatikrAntAH , te caivaM-ekaM SaNmAsakSapaNaM 6,dvitIyaM SaNmAsakSaparNa paJcadinanyUnaM 11-25, nava caturmAsakSa-III paNAni 47-25,Dhe trimAsakSapaNe 53-25, ve sAIdvimAsakSapaNe 58-25, SaT dvimAsakSapaNAni 70-25.ve sArddhakamAsakSapaNe 73.25, dvAdaza 12 mAsakSapaNAni 85.25,dAsaptatiH 72 pakSakSapaNAni 121-25, bhadrapra-1 timA dinadvayamAnA, mahAbhadrapratimA dinacatuSkamAnA, sarvatobhadrapratimA dazadinamAnA 122-11 ekonatriM-| zadadhikaM zatadvayaM SaSThAH 137-19.dvAdaza aSTamAH 138-25, ekonapaJcAzadadhikaM zatatrayaM pAraNAnAM 150-14 dIkSAdina 150-15, tatazcedaM jAtaM bArasa ceva ya vAsA mAsA cha ceva admaasNc| vIravarassa bhagavao eso chumtthpriaao||1|| idaM ca sarva tapo bhagavatA nirjalameva kRtaM, na kadApi ca nityabhaktaM caturthabhaktaM ca kRtaM, evaM ca (terasamassa saMvaccharassa) trayodazasya saMvatsarasya (aMtarA vaTTamANassa) antarA-madhye vartamAnasya (je se gimhANaM) yo'sau grISmakAlasya (duce mAse cautthe pakkhe) dvitIyo mAsaH caturthaH pakSaH (vaisAhasuddhe) 1 dvAdazaiva ca varSANi mAsAH paTheva adharmAsazca / vIravarasya bhagavataH eSa chadmasthaparyAyaH // 1 // dIpa anukrama [125] eTacee For Fun A njanelibraryarai ... bhagavaMta mahAvIra kRta tapasa: varNana ~245
Page #246
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ....... vyAkhyAna [6] .......... mUlaM [120] / gAthA [2...] / pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [120] gAthA ||2..|| |vaizAkha zuklapakSaH (tassa NaM vesAhasuddhassa dasamIpakkheNaM) tasya vaizAkhazuddhasya dazamI divase ( pAINagAmi-19 pANIe chAyAe) pUrvagAminyAM chAyAyAM satyAM (porisIe abhinividAe) pAzcAtyapauruSyAM abhinivRttAyAM jAtAyAM satyA, kIdRzAyAM ? (pamANapattAe ) pramANaprAptAyAM, na tu nyUnAdhikAyAM (sutbaeNaM divaseNaM) suvratanAmake divase (vijaeNaM muhatteNaM) vijayanAmni muhale (bhiyagAmassa nagarassa pahiyA) jambhika- grAmanAmakasya nagarasya bahistAt (ujjuvAluyAe naIe tIre) RjuvAlukAyA:nadyAH tIre (veyAvattasya ceiyassa) byAvRttaM nAma jIrNa evaMvidhaM yacaitya-vyantarAyatanaM tasya (adUrasAmaMte) nAtidUre nAtisamIpe ityarthaH (sAmAgassa gAhAvaissa) zyAmAkasya gRhapate:-kauTumbikasya (kaTThakaraNaMsi) kSetre (sAlapAyavassa ahe) sAlapAdapasya adho| (godohiyAe ) godohikayA ( ukkuDiyanisijAe) utkaTikayA niSadyayA (AyAvaNAe AyAvemANassa) AtApanayA AtApayataH prabhoH (chaTTeNaM bhatteNaM apANaeNaM) SaSThena bhaktena jalarahitena (hatthuttarAhiM nakkhatteNaM jogamuvAgaeNaM ) uttarAphalgunInakSatre candreNa yogaM upAgate sati (zANaMtariyAe baddamANassa) dhyAnasya antara-madhyabhAge vartamAnasya, ko'rthaH-zukladhyAnaM caturdhA-pRthattvavitarka savicAraM 1 ekatvavitaka avicAra 2 sUkSmakriyaM apratipAti 3 ucchinnakriyaM anivarsi 4, eteSAM madhye Ayabhedadvaye dhyAte isparthaH (aNate) anantavastuviSaye (aNuttare) anupame (nivAghAe) niyAghAte-bhittyAdibhiraskhalite (nirAva dIpa anukrama [125] 10 ... bhagavaMta mahAvIrasya kevalajJAna-kalyANaka-varNanaM ~ 246 ~
Page #247
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra prata sUtrAMka [121] gAthA // 2.. // dIpa anukrama [126] [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM 8 "kalpasUtra"- (mUlaM + vRtti:) vyAkhyAna [6] .......... mUlaM [121] / gAthA [2...] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha -adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRttiHH kalpa- subo pA0 6 // 111 // ---------- raNe ) samastAvaraNarahite (kasiNe ) samaste ( paDipuNe ) sarvAvayavopete ( kebalavaranANadaMsaNe samuppane ) evaMvidhe kevalavarajJAnadarzane samutpanne / (120 ) // (tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre ) tato jJAnotpazyanantaraM zramaNo bhagavAn mahAvIraH ( arahA jAe ) arhan jAta:- azokAdiprAtihAryapUjAyogyo jAtaH punaH kIdRza: ? ( jiNe kevalI saGghannU saGghadarisI ) jino-rAgadveSajetA kevalI sarvajJa sarvadarzI ( sadevamaNuAsurasta logassa ) devamanurjAsurasahitasya lokasya (pariyAyaM jANai pAsaha) paryAyaM ityatra jAtAvekavacanaM, tataH paryAyAn jAnAti pazyati ca-sAkSAt karoti, tarhi kiM devamanujAsurANAM eva paryAya mAtraM eva jAnAtItyAha (sabaloe saGghajIvANaM ) sarvaloke sarvajIvAnAM (AgaI gaI ThiI cavaNaM uvavAyaM ) AgatiM bhavAntarAt, gatiM ca bhavAntare, sthiti-tadbhavatkaM AyuH, kAyasthitiM vA cyavanaM devalokAntiryagnareSu avataraNaM, upapAto devaloke narakeSu votpattiH (takkaM maNo ) teSAM sarvajIvAnAM sambandhi tatkaM IdRzaM yanmanaH ( mANasiyaM ) mAnasikaM - manasi cintitaM ( bhuttaM ) bhuktaM, azanaphalAdi (karDa) kRtaM, cauryAdi ( paDiseviyaM ) pratisevitaM maithunAdi ( Avikam ) AviH karma-prakaTakRtaM (rahokammaM ) rahaH karma-pracchannaM kRtaM etat sarvaM sarvajIvAnAM bhagavAn jAnAtIti yojanA, punaH kiMvi0 prabhuH ? ( arahA) na vidyate rahaH pracchannaM yasya, tribhuvanasya karAmalakavad dRSTatvAt, arahA: (arahastabhAgI ) For Prate & Personal Use Only ~247~ kevalajJAna phalam sU. 121 20 // 111 // 25
Page #248
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra prata sUtrAMka [121] gAthA // 2.. // dIpa anukrama [126] [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM 8 "kalpasUtra"- (mUlaM + vRtti:) vyAkhyAna [6] .......... mUlaM [121] / gAthA [2...] pUjya AgamoddhAra kI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRttiHH ---------- rahasyaM - ekAntaM tanna bhajate iti arahasyabhAgI, jaghanyato'pi koTIsurasevyatvAt ( taM taM kAlaM maNavayakAyajoge ) tasmin tasmin kAle manovacanakAyayogeSu yathAI ( vaTTamANANaM) varttamAnAnAM (sabaloe sabajIvANaM ) sarvaloke sarvajIvAnAM (sababhAve jANamANe pAsamANe viharaha ) sarvabhAvAn paryAyAn jAnan pazyaMzca viharati, 'saGghajIvANaM' ityatra akAraprazleSAt sarvAjIvAnAM dharmAstikAyAdInAmapi sarva paryAyAn jAnan pazyaMzca viharatIti vyAkhyeyam // ( 121 ) | itazca tasminnavasare militeSu surAsureSu sthale vRSTimiva niSphalAM dezanAM kSaNaM dattvA prabhuH apApApuryAM mahAsenavane jagAma, tatra ca yajJaM kArayataH somilaviprasya gRhe bahavo brAhmaNAH militAH santi, teSu ca indrabhUti 1agnibhUti 2 vAyubhUti 3 nAmAnastrayaH sahodarAzcaturdazavidyAvizAradAH krameNa jIva 1 karma 2 tajjIvataccharIra 3 sandehavantaH paJcazataparivArAH santi, evaM vyaktaH 4 sudharmA 5 ceti dvau dvijau tAvatparivArau tathaiva vidvAMsau kramAt paJca bhUtAni santi na veti 4 yo yAdRzaH sa tAdRzaH 5 iti ca sandehavantau tAdRzau eva ca maNDita 6 mauryaputra 7 nAmAnau bAndhavo sArvatrizataparivArau kramAt bandha 6 deva7 viSayaka sandehavantau, tathA akampito 8 'calabhrAtA 9 metAryaH 10 prabhAsa 11 ceti catvAro dvijAH pratyekaM trizataparivArAH krameNa nairayika 8 puNya 9 paraloka 10 mokSa 11 sandeha bhAjastatragatAH santi, *** atha gaNadhara-nAma-karma - baddha 11 mahAtmAnaM zakA evaM samAdhAnaM varNayate 248 5 10 13
Page #249
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 "kalpasUtra"- (mUlaM+vRtti:) .......... vyAkhyAna [6] ........ mUlaM [121] / gAthA [2...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata kalpa.subo nAma sUtrAMka [121] gAthA ||2..|| gaNadharAH tatsaMzayAdi yajJe dvijamelApakA 10 11 vyA06 indrabhUtiH agnibhUtiH vAyubhUtiH vyaktaH sudhI maNDitaH mauryaputraH akampitaH acalabhrAtA metAryaH prabhAsaH parivAra 500 500 / 500 500 500 350 350 300 300 300-300 : // 112 // | zaGkA jIvaH / karma taLIva0 / bhUtAni yoyAdRzaH bandhaH devaH / nArakaH / puNyaM, paralokaH mokSaH te caikAdazApi bijA ekaikasandehasadbhAve'pi sarvajJatvAbhimAnakSatibhayAt parasparaM na pRcchanti, evaM ete tatparivArabhUtAzca catuzcatvAriMzacchatAni dvijAH anye'pi upAdhyAya-zaGkara Izvara zivajI jAnI-gaGgAdhara mahIdhara bhUdhara lakSmIdhara piNDyA-viSNu mukunda govinda puruSottama nArAyaNa duvezrIpati umApati vidyApati gaNapati jayadeva, vyAsa-mahAdeva zivadeva mUladeva sukhadeva gaGgApati gaurIpati trivADI-zrIkaNTha nIlakaNTha harihara rAmajI-bAlakRSNa yadurAma rAma rAmAcArya rAula-madhusUdana narasiMha || 18 kamalAkara somezvara harizaGkara nikama josI-pUno rAmajI zivarAma devarAma govindarAma raghurAma udirAma ityAdayo militAH santi / atrAntare ca bhagavannamasyAthai AgacchataHsurAsurAn vilokya te cintayanti-aho! yajJasya mahimA ! yadete surAH sAkSAtsamAgatAH, atha tAn yajJamaNDapaM vihAya prabhupArzva ca gacchato vijJAya dvijA viSeduH, tato'mI sarvajJaM vandituM yAntIti janazrutyA zrutvA indrabhUtiH sAmarSazcintayAmAsivAna-aho! mayi sarvajJe satyapi aparo'pi sarvajJaM khaM khyApapati, duHzravaM etaskarNakaTu kathaM nAma zrUyate !, kizca-kadAcit dIpa anukrama [126] 25 // 12 // 27 EX ~249
Page #250
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 "kalpasUtra"- (mUlaM+vRtti:) .......... vyAkhyAna [6] ........ mUlaM [121] / gAthA [2...] - pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [121] gAthA ||2..|| ko'pi mUrkhaH kenaciDhUna vaJcyate, anena tu surA api vaJcitAH, yadevaM yajJamaNDapaM mAM sarvazaM ca vihAya , tatsamIpaM gacchanti / aho! surAH kathaM bhrAntAstIjhumbha iva vAyasAH / kamalAkaravar3ekA, makSikAzcandanaM yathA ||1||krbhaa iva sahakSAn , kSIrAnnaM zUkarA iva / arkasyAlokavad ghUkAstyattvA yAgaM prayAnti yata RR // 2 // athavA yAdRzo'yaM sarvajJastAdRzA evaite, anurUpa eva saMyogaH, yataH-pazyAnurUpamindidireNa mAkanda zekharo mukharaH / apica picumandamukule, maukulikulamAkulaM milati // 1 // tathApi nAI etasya sarvajJATopa sahe, yataH yoni sUryadvayaM kiM syAd, guhAyAM kesaridvayam / pratyAkAre ca khaDgau dvau, kiM sarvajJAvahaM sa ca // 1 // tato bhagavantaM vanditvA pratinivartamAnAna sopahAsaM janAn papraccha-bho! bho ! dRSTaH sa sarvajJaH ? kIgarUpaH kiMkharUpaH ? iti, janaistu-yadi trilokIgaNanAparA syAt , tasyAH samAptiryadi nAyuSaH syAt / pAreparAoM gaNitaM yadi syAt, gaNeyaniHzeSaguNo'pi sa syAt // 1 // ityAdhukte sati sa dadhyA-nUnameSa mahAdhUttoM, mAyAyAH kulamaMdiram / kathaM lokaH samasto'pi, vibhrame pAtito'munA ? // 2 // na kSame kSaNamAtraM ta. taM sarvajJa kadAcana | tamAstomamapAkA, sUryoM naiva pratIkSate // 3 // vaizvAnaraH karasparza, kesarolluMcanaM hariH / kSatri-18 yazca ripukSepaM, na sahate kadAcana // 4 // mayA hi yena vAdIMdrAstUSNIM saMsthApitAH same / gehezarataraH ko'sau, sarvajJo matpuro bhavet ? ||5||shailaa yenAgninA dugdhAH, puraH ke tasya pAdapAH 1 / utpATitA gajA yena, kA bAyostasya puNbhikaa?||6|| kiMca-ganA gauDadezodbhavA dUradeza, bhayAjarjarA gaurjarAnAsamIyuH / mRtA dIpa anukrama [126] JaMEducatonis E njanelhiaryara ~250
Page #251
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 "kalpasUtra"- (mUlaM+vRtti:) ...... vyAkhyAna [6] .......... mUlaM [121] / gAthA [2...] - pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [121] gAthA ||2..|| kalpa.subo-ISImAlavIyAstilAMgAstilaMgodbhavA jajJire paMDitA madyena // 7 // are lATajAtAH ka yAtAH praNaSTAH, padiSTA vyAH 6 api drAviDA vIDayAiH / aho vAdilipsA''ture mayyamuSmina, jagatyutkaTaM vAdidurbhikSametat // 8 // // 113 // tasya mamAgre ko'sau,vAdI sarvajJamAnamuddahati ? / iti tatra gaMtumutkaM, tamagnibhUtirjagAdevaM ||9||kiN tatra vAdikITe,taba prayAsena ? yAmi baMdho'ham / kamalonmUlanahetoMrnetavyaH kiM sureMdragajaH // 10 // akathayadatheMdrabhU-I91 tiryadyapi macchAtrajayya evAsau / tadapi pravAdinAma zrutvA sthAtuM na zaknomi // 11 // pIlayatastilaH kazcit, dalataya yathA kaNaH / sUDayatastRNaM kiMcidagasteH pibataH srH||12|| mardayatastuSaH ko'pi, tadvadeSa mamA-1 bhavat / tathApi sAsahirne hi, mudhA sarvajJavAdinam // 13 // ekasminnajite yasmin , sarvamapyajitaM bhavet / / ekadA hi satI luptazIlA syAdasatI sadA // 14 // citraM caiva brijagati,sahasrazo nirjite mayA vaadaiH| kSipracaTasthAlyAmiva.kaMkaTuko'sau sthito vAdI // 15 // asminnajite sarva jagajjayodbhUtamapi yazo nazyet / / alpamapi zarIrasthaM zalyaM prANAn viyojayati // 16 // yataH-chidre kharUpe'pi potaH kiM, pAdhodhI na nimajati ? / ekasminniSTake kRSTe, durgaH sarvo'pi pAtyate // 17 // ityAdi viciMtya viracitadvAdazatilakA varNayajJopavItavibhUSitaH sphArapItAMbarADaMbara: kaizcitpustakapANibhiH kaizcikamaMDalupANibhiH kazcidarbhapANibhiH sarakhatIkaMThAbharaNa vAdivijayalakSmIzaraNa vAdimadagaMjana vAdimukhabhaMjana vAdigajasiMha bAdIzvaralIha vAdi| siMhaaSTApada vAdivijayavizada vAdivRMdabhUmipAla vAdizirAkAla vAdikadalIkRpANa vAditamobhAna vAdi-18 dIpa anukrama [126] 28 UaMEducutinine For FFU Clu ~251
Page #252
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 "kalpasUtra"- (mUlaM+vRtti:) ...... vyAkhyAna [6] .......... mUlaM [121] / gAthA [2...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [121] gAthA ||2..|| cenesesesenel godhUmagharaTTa marditavAdimaraha vAdighamudgara vAdighUkabhAskara vAdisamudrAgaste vAditarUnmUlanahastin vAdi-18 surasureMdra vAdigaruDagoviMda vAdijanarAjAna vAdikaMsakAhAna vAdihariNahare vAdijvaradhanvaMtare vAdiyUthamalla vAdihRdayazalya vAdigaNajIpaka vAdizalabhadIpaka vAdicakracUDAmaNe paMDitaziromaNe vijitAnekavAda sarasvatIlabdhaprasAda ityAdivirudabuMdamukharitadicaHpaMcabhiH chAtrazataiH parivRta iMdrabhUtiH vIrasamIpaM gacchazci-18 tayAmAsa-aho dhRSTena anena kimetat kRtaM? yadahaM sarvajJATopena prakopitaH,yataH kRSNasarpasya maMDUkazcapeTAM dAtu-1 mukhataH / AkhU radaizca mArjaradaMSTrApAtAya sAdaraH // 1 // vRSabhaH svargajaM zRMgaiH, prahAM kAMkSati dutam / dvipaH parva-18 tapAtAya, daMtAbhyAM yatate rayAt // 2 // zazakaH kesariskaMdhakesarAM RSTumIhate / madRSTau yadasau sarvavittvaM khyApayate jane // 3 // zeSazIrSamaNi lAtuM, hastaH svIyaH prasAritaH / sarvajJATopato'nena, yadahaM parikopitaH // 4 // samIrAbhimukhasthena, davAgnijvalito'munA / kapikacchUlatA dehe, saukhyAyAliMgitA nanu // 5 // bhavatu, kiMmatena ?, adhunA niruttarIkaromi, yataH-tAvagarjati khadyotastAvadgarjati caMdramAH / udite tu sahasAMzI, na khadyoto na cNdrmaaH||6|| sAraMgamAtaMgaturaMgapUgaH, palAyyatAmAzu vanAdamuSmAt / sATopakopasphuTakesarazrImaMgAdhirAjo'yamupeyivAn yat // 7 // mama bhAgyabharAdyadvA, vAdyayaM samupasthitaH / adya tAM rasanA hamapaneSye vinizcitam // 8 // lakSaNe mama dakSatvaM, sAhitye saMhatA mtiH| tarke karkazatA'tyaka zAstre nAsti me zramaH // 9 // yamasya mAlavo dUre, kiM syAt? ko vA vacakhinaH / apoSito raso? nUnaM, kimajeyaM cA dIpa anukrama [126] raDArala For F lutelu ~252
Page #253
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ....... vyAkhyAna [6] .......... mUlaM [121] / gAthA [2...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [121] gAthA ||2..|| kalpa.sabo- cakriNaH // 10 // abhedyaM kimu vajasya, kimasAdhyaM mahAtmanAm / kSudhitasya na kiM khAya, kiM na vAcyaM zrIvIrapArthe vyaa06|khlsy ca // 11 // kalpadrUNAmadeyaM kiM, nirviNNAnAM kimetyajam ? / gacchAmi tarhi tasyAMte, pazyAmyetatparA- gamanam kramam // 12 // tathA mamApi trailokyajitvarasya mahaujasaH / ajeyaM kimivAstIha, tagacchAmi jayAmyemum // 11 // AR // 13 // ityAdi citayan prabhumavekSya sopAnasaMsthito dadhyau / kiM brahmA kiM viSNuH, sadAziva zaMkara: kiM vA? // 14 // candraH kiM sa na yatkalaMkakalita: sUryo'pi no tIvraruka, meruH kiM? na sa yanitAMtakaThino, viSNuH? na yat so'sitaH / brahmA kiM? na jarAturaH sa ca jarobhIkaH? na yatso'tanu:, jJAtaM doSavivarjitA-1 khilaguNAkIrNo'ntimastIrthakRt // 15 // hemasiMhAsanAsInaM, surarAjaniSevitam / dRSTvA vIraM jagatpUjyaM, ciMtayAmAsa cetasi / / 16 // kartha mayA mahattvaM hA, rakSaNIyaM purArjitam ? / prAsAda kIlikAhetobhaktuM ko nAma vAMchatti ? // 17 // ekenAvijitenApi, mAnahAnistu kA mama? | jagajaitrasya kiM nAma, kariSyAmi ca sAMpratam / / // 18 // avicAritakAritvamaho me mandadurddhiyaH / jagadIzAvatAraM yat , jetumenaM samAgataH // 19 // asyAgre'haM kathaM vakSye ?, pArve yAsyAmi vA katham ? / saMkaTe patito'smIti, zivo rakSatu me yshH|| 20 // kathaMci- 25 dapi bhAgyena, cedbhavedatra me jayaH / tadA paMDitamUrddhanyo, bhavAmi bhuvanatraye // 21 // ityAdi ciMtayanneva, sudhA- // 11 // madhurayA girA / AbhASito jineMdreNa, nAmagotroktipUrvakam // 22 // he gautameMdrabhUte! tvaM, sukhenaagtvaansi| ityukte'citayadvetti, nAmApi kimasau mama ? // 23 // jagatritayavikhyAtaM, ko vA nAma na vetti mAm ? / jana dIpa anukrama [126] 28 For F lutelu ~253
Page #254
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 "kalpasUtra"- (mUlaM+vRtti:) .......... vyAkhyAna [6] ........ mUlaM [121] / gAthA [2...] - pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata prathama gaNadhara: sUtrAMka [121] gAthA ||2..|| syAbAlagopAlaM, pracchannaH kiM divAkaraH // 24 // prakAzayati guptaM cet, saMdehaM me manaHsthitam / tadA jAnAmi sarvajJamanyathA tu na kiMcana // 25 // ciMtayaMtamiti proce, prabhuH ko jIvasaMzayaH / vibhAvayasi no vedapadArtha || zRNu tAnyadha // 26 // samudro madhyamAnaH kiM ?, gaMgApUro'thavA kimu / AdibrahmadhvaniH kiM vA ?, vIravedadhva-II nirvabhau // 27 // vedapadAni ca-vijJAnaghana evaitebhyo bhUtebhyaH samutthAya tAnyevAnu vinazyati, na pretyasaMjJA|stI ti, tvaM tAvat eteSAM padAnAM artha evaM karoSi-yat vijJAnaghano-gamanAgamanAdiceSTAvAn AtmA etebhyo bhUtebhyaH-pRthivyaptejovAyvAkAzebhyaH, samutthAya-prakaTIbhUya mAMgepu madazaktiriva, tatastAni-bhUtA-|| nyeva anu vinazyati-tatraiva vilayaM yAti jale bubuda iva, tato bhUtAMtiriktasya Atmano'bhAvAt na pretyasaMjJAsti-mRtvA punarjanma nAstIti, paraM ayukto'yamarthaH, zRNu tAvadeteSAM artha-vijJAnaghana iti ko'rtha:-vijJAnaghano-jJAnadarzanopayogAtmakaM vijJAnaM tanmayatvAdAtmA'pi vijJAnaghanA, pratipradeza anaMtajJAnaparyAyAtmaka-|| svAt , sa ca vijJAnaghana:-upayogAtmaka AtmA, kathaMcidbhUtebhyastadvikArebhyo vA ghaTAdibhyaH samuttiSThate-utpa-| yate ityarthaH, ghaTAdijJAnapariNato hi jIvo ghaTAdibhya eva hetubhUtebhyo bhavati, ghaTAdijJAnapariNAmasya ghaTAdivastusApekSakhAt, evaM ca etebhyo bhUtebhyo-ghaTAdivastubhyastattadupayogatayA jIvaH samutthAya-samutpadya tAnyeva anu vinazyati, ko'rthaH tasmin ghaTAdI vastuni naSTe vyavahite vA.jIvo'pi tadupayogarUpatayA naipati,anyo-IN payogarUpatayA utpadyate.sAmAnyarUpatayA vA avatiSThate, tatazca na pretyasaMjJAsti, korthaH?-na prAktanI ghaTAdhu dIpa anukrama [126] For F lutelu ~254
Page #255
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 "kalpasUtra"- (mUlaM+vRtti:) .......... vyAkhyAna [6] ........ mUlaM [121] / gAthA [2...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka 99 [121] gAthA ||2..|| sabopayogarUpA saMjJA avatiSThate, vartamAnopayogena tasyA nAzitatvAditi, aparaM ca sa vai ayaM AtmA jJAnamaya dvitIya vyA06 ityAdi, tathA dadada, ko'rthaH ?-damo dAnaM dayA iti dakAratrayaM yo vetti sa jIvaH, kiMca-vidyamAnabhoktRka gaNadharaH idaM zarIraM, bhogyatvAt , odanAdivat ityAcanumAnenApi, tathA-kSIre ghRtaM tile tailaM, kASThe'gniH saurabhaM sume / / // 115 // caMdrakAMte sudhA yadbat , tathA''tmAgagataH pRthak // 1 // evaM ca prabhuvacanaiH chinnasaMdehaH zrIiMdrabhUtiH paMcazataparivAraH prabajitaH, tatkSaNAca ' upanneha vA (1) vigameha vA (2) dhuvei vA (3)' iti prabhuvadanAtripadI mApya dvAdazAMgI racitavAn / iti prthmgnndhrH1|| taM ca prabajitaM zrutvA, dadhyau tabAndhayo'paraH / api jAtu dravedadrihimAnI prajvaledapi // 1 // vahiH zItaH sthiro vAyuH, saMbhavena tu bAMdhavaH / hArayediti papraccha, lokAnazraddadhadU bhRzam // 2 // tatazca nizcaye jAte, ciMtayAmAsa cetasi / gavA jitvA ca taM dhUrta, vAlayAmi sahodaram // 3 // so'pyevamAgataH zIghra, prabhuNAss-18 bhASitastathA / saMdehaM tasya cittasthaM, vyaktIkRtyAvadvibhuH // 4 // he gautamaugnibhUte ! kA, saMdehastava karmaNaH / kathaM vA vedatatvArtha, vibhAvayasi na sphuTam ||5||s cAyaM-puruSa evedaM niM sarva yadbhUtaM yacca bhAvyaM' ityAdi, 25 tatra 'gniM' iti vAkyAlaGkAre yada bhUtaM atItakAle yacca bhAvyaM bhAvikAle tat sarva idaM puruSa eva-Atmaiva, // 115 / / evakAraH karmezvarAdiniSedhArthaH, anena vacanena yannarAmaratiryakaparvatapRthvyAdikaM vastu dRzyate tatsace Atmaiva, tataH karmaniSedhaH sphuTa eva, kiMca-amUrtasya Atmano mUrtena karmaNA anugraha upaghAtazca kathaM bhavati ?, yathA 28 dIpa anukrama [126] 909a909aeaapasas For F lutelu ~255
Page #256
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ...... vyAkhyAna [6] .......... mUlaM [121] / gAthA [2...] / pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [121] gAthA ||2..|| AkAzasya candanAdinA maNDanaM khaGgAdinA khaNDanaM ca na sambhavati, tasmAt karma nAsti iti tava cetasi tRtIya vartate, paraM he agnibhUte ! nAyamarthaH samarthaH, yata imAni padAni puruSastutiparANi, yathA trividhAni vedapadAni gaNadhara: kAnicidvidhipratipAdakAni yathA 'khargakAmo'gnihotraM juhuyAdi'tyAdIni, kAnicit anuvAdaparANi yathA dvAdaza mAsAH saMvatsara' ityAdIni, kAnicit stutiparANi yathA'idaM puruSa eve'tyAdIni, tato'nena puruSasya mahimA pratIyate, na tu karmAdyabhAvaH, yathA-jale viSNuH sthale viSNuH, viSNuH parvatamastake / sarvabhUtamayoga viSNustasmAdviSNumayaM jagat // 1 // anena vAkyena viSNomahimA pratIyate, na tu anyavastUnAM abhAvaH, kiJca-amRsaMsthAtmano mUrsena karmaNA kayaM anugrahopaghAto, tadapi ayuktaM, yat amUrtasyApi jJAnasya madyAdinA upaghAto, brANyAdyauSadhena ca anugraho dRSTa eva, kica-karma vinA ekA sukhI anyo duHkhI, ekaH prabhuranyaH kiGkara ityAdi pratyakSaM jagadvaicitryaM kathaM nAma sambhavatIti zrutvA gatasaMzayaH pravajitaH / iti dvitiiyo| gaNadharaH 2 // | atha vAyubhUtirapi tau prabajitau zrutvA yasya indrabhUtyagnibhUtI ziSyau jAtau sa mamApi pUjya eva, tagacchAmyahamapi saMzayaM pRcchAmi iti so'pyogataH, evaM sarve'pyAgatAH, bhagavatA'pi sarve'pi pratiyodhitAH, tatkamizcIyaM-sajIvataccharIre sandigdhaM vAyubhUtinAmAnam / Uce vibhuryathAsthaM, vedArtha kiM na bhAvayasi // 1 // yatA vijJAnaghana evaitebhyo bhUtebhya' ityAdivedapadaiH bhUtebhyo jIvaH pRthag nAsti iti pratIyate, tathA 'satyena dIpa anukrama [126] ~256
Page #257
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ...... vyAkhyAna [6] .......... mUlaM [121] / gAthA [2...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [121] gAthA ||2..|| kalpa sapozalabhyastapasA dheSa brahmacaryeNa nityaM jyotirmayo hi zuddho, yaM pazyanti dhIrA yatayaH saMyatAsmAna ityAdi catu vyaa06|| asyArtha:-eSa jyotirmayaH zuddha AtmA satyena tapasA brahmacaryeNa labhya:-jJeya ityarthaH, ebhistu vedapadairbhUtebhyA pRthaka AtmA pratIyate, tatastava sandehaH yaduta yaccharIraM sa evAtmA anyo veti, paraM ayuktaM etat , yasmAt // 116 / / vijJAnaghane'tyAdibhirapi padaiH asmadaktArthaprakAreNa AtmasattA prakaTaiya, iti tRtIyaH gnndhrH3|| | paJcasu bhUteSu tathA,sandigdhaM vyaktasaMjJaka vibudham / Uce vibhUyathAsyaM vedArthaM kiM na bhAvayasi ? // 1 // ISI yena vanopamaM vai sakalaM ityeSa brahmavidhirajasA vijJeya'iti, aspArtha:-vai-nizcitaM sakalaM-etata pRthivyA-1 | dikaM svamopamaM asat, anena vedavacasA tAvadbhUtAnAM abhAvaH pratIyate, 'pRthvI devatA Apo devatA' ityAdibhistu bhUtasattA pratIyate iti sandehaH, paraM avicAritaM etat , yasmAt 'khamopamaM vai sakalaM' ityAdIni padAni adhyAtmacintAyAM kanakakAminyAdisaMyogasya anityatvasUcakAni, na tu bhUtaniSedhaparANIti caturthaH gaNadharaH 4 // | yo yAdRzaH sa tAdRza, iti sandigdhaM sudharmanAmAnam / Uce vibhuryathAsthaM vedArtha kiM na bhAvayasi ? // 1 25 yatA-puruSo vai puruSatvamaznute, pazavaH pazutvaM ' ityAdIni bhavAntarasAdRzyapratipAdakAni, tathA 'zRgAlo vai||| // 116 // eSa jAyate yaH sapurISo dahyate' ityAdIni bhavAntaravasadRzyapratipAdakAni vedapadAni dRzyante, iti tv| sandehaH, paraM nAyaM sundaro vicAro, yasmAt 'puruSo vai puruSatvamaznute' ityAdIni yAni padAni tAni manuSyo'pi 28 dIpa anukrama [126] ~257
Page #258
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ...... vyAkhyAna [6] .......... mUlaM [121] / gAthA [2...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata SaSThasaptamI gaNadharau sUtrAMka [121] gAthA ||2..|| kazcinmArdavAdiguNopeto manuSyAyuHkarma badhdhvA punarapi manuSyo bhavati ityarthanirUpakANi na tu manuSyo manuSya eva bhavatIti nizcAyakAni, tathA kathaM manuSyaH pazurbhavati?, na hi zAlIbIjAdgodhUmAGkuraH sambhavatIti yA tava citte yuktiH pratibhAti sA'pi na samIcInA, yato gomayAdibhyo vRzcikAdyutpatterdarzanAta kAryavaisadRzyaM api sambhavatyeveti paJcamaH gaNadharaH5 | atha bandhamokSaviSaye,sandigdhaM maNDitAbhidhaM vivudham / Uce vibhuryathAsthaM ,vedArtha kiM na bhAvayasi ? // 1 // yata:sa eSa viguNo vibhune bayate saMsarati vA mucyate mocayati vA tvaM tAvat eteSAM padAnAM artha evaM| karoSi-yat sa eSaH-adhikRto jIvaH, kathambhUto?-viguNaH-sattvAdiguNarahito, vibhuH-sarvavyApako,na baDhyate-puNyapApAbhyAM na yujyate, nakArasya sarvatra yojanAt na saMsarati-na saMsAre paribhramati, na mucyate karmaNA bandhAbhAvAt, nApyanyaM mocayati akartRkatvAt , paraM nAyaM arthaH samarthaH, kintu sa eSa AtmA, kiMviziSTo?ciguNo-vigatacchAnasthikaguNaH, punaH kIdRzo-vibhu:-kevalajJAnavAn kevalajJAnakharUpeNa vizvavyApakatvAt, evaMvidha AtmA puNyapApAbhyAM na yujyate iti susthaM, iti SaSThaH gaNadharaH 6 // | atha devaviSayasandehasaMyutaM mauryaputranAmAnam / Uce vibhuryathAsthaM , vedArtha kiM na bhAvayasi // 1 // yataH ko jAnAti mAyopamAna gIrvANAn indrayamavaruNakuverAdIn ' iti padairdevaniSedhaH pratIyate, ' sa eSa yajJA-1 yudhI yajamAno'kSasA sarlokaM gacchati' iti padaistu devasattA pratIyate iti tava sandehaH, paraM avicAritaM etat , dIpa anukrama [126] Fur & Fonte ~258
Page #259
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra prata sUtrAMka [121] gAthA ||..|| dIpa anukrama [126] [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM 8 "kalpasUtra"- (mUlaM + vRtti:) vyAkhyAna [6] .......... mUlaM [121] / gAthA [2...] pUjya AgamoddhAraka zrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha - adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRttiH: kalpa. subo vyA0 6 // 117 // ---------- yata ete tvayA mayA ca pratyakSaM eva dRzyante devAH, yattu vede ' mAyopamAn ' ityuktaM taddevAnAM api anityatvasUcakaM iti saptamaH gaNadharaH 7 // atha nArakasandehAt, sandigdharmakampitaM vibudhamukhyam / Uce vibhuryathAsthaM, vedArthaM kiM na bhAvayasi 1 // 1 // yasmAt ' na ha vai pretya narake nArakAH santi ' ityAdipadairnArikAbhAvaH pratIyate, 'nArako vai eSa jAyate yaH zUtrAnnamaznAti ' ityAdipadaistu nArakasattA pratIyate iti taba sandehaH, paraM 'naha vai pretya narake nArakAH santi' iti ko'rthaH ?-pretya-paraloke kecinnArakA mervAdivat zAzvatA na santi, kintu yaH kazcit pApamAcarati sa nArako bhavati, athavA nArakA mRtvA'nantaraM nArakatayA notpadyante iti pretya nArakA na santItyucyate, iti aSTamo gaNadharaH 8 atha puNye saMdigdhaM dvijamacalabhrAtaraM vibudhamukhyam / Uce vibhuryathAsvaM vedArtha kiM na bhAvayasi ? // 1 // taba sandehakAraNaM tAvat agnibhUtyuktaM ' puruSa evedaM niM sarva' ityAdi padaM, tatra uttaraM api tathaiva jJeyaM, tathA 'puNyaH puNyena karmaNA, pApaH pApena karmaNA' ityAdivedapadaiH puNyapApayoH siddhizva iti navamaH gaNadharaH 9 // atha parabhavasandigdhaM, metArya nAma paNDitapravaram / Uce vibhurpathArthaM, vedArthaM kiM na bhAvayasi 1 // 1 // yattava indrabhUtyuktaiH 'vijJAnaghana evaitebhyo bhUtebhyaH' ityAdipadaiH paralokasandeho bhavati, paraM teSAM padAnAM arthaM asmaduktaprakAreNa vibhAvaya yathA sandeho nivarttate iti dazamaH gaNadharaH 10 // 259 aSTamanavama dazamA gaNadharAH 20 25 // 117 // 28 Vanelibrary.org
Page #260
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra prata sUtrAMka [121] gAthA // 2.. // dIpa anukrama [126] [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM 8 "kalpasUtra"- (mUlaM + vRttiH) vyAkhyAna [6] .......... mUlaM [121] / gAthA [2...] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRttiHH ---------- nirvANaviSaya sandehasaMyutaM ca prabhAsanAmAnam / Uce vibhuryathAsthaM, vedArthaM kiM na bhAvayasi ? // 1 // yataH'jarAmaryaM vA yadagnihotraM' anena padena nirvANAbhAvaH pratIyate, kathaM?, yat agnihotraM tat jarAma, ko'rthaH ? - sarvadA karttavyaM, atra agnihotrasya sarvadA karttavyatA uktA, agnihotrakriyA ca nirvANakAraNaM na bhavati, zabalatvAt keSAJcidUdhakAraNaM keSAJcidupakArakAraNaM iti, tato mokSasAdharkAnuSThAnakriyAkAlasya anuktatvA|nmokSo nAsti iti mokSAbhAvaH pratIyate, tathA 'dve brahmaNI veditavye, paramparaM ca tatra paraM satyajJAnaM, anantaraM brahmeti' ityAdipadaimokSasattA pratIyate iti tava sandehaH, paraM avicAritaM etat yasmAt 'jarAma vA yadagnihotraM ' ityatra vAzabdo'pyarthe sa ca bhinnakramaH, tathA ca jarAma yAvat agnihotraM api kuryAt, ko'rthaH ?kazcitsvargAdyarthI yAvajjIvaM agnihotraM kuryAt, kazcinnirvANArthI agnihotraM vihAya nirvANa sAdhakAnuSThAna maeNpi kuryAt, na tu niyamato'gnihotra mevetyapizabdArthaH, tato nirvANasAdhakAnuSThAnakAlo'pyukta eva, tasmAdasti nirvANaM, ityekAdazaH gaNadharaH 11 // evaM catuzcatvAriMzacchatAni dvijAH pravrajitAH, tatra mukhyAnAM ekAdazAnAM tripadIgrahaNapUrvakaM ekAdazAGga: caturdazapUrvaracanA gaNadharapadapratiSThA ca tatra dvAdazAGgIracanAnantaraM bhagavAMsteSAM tadanujJAM karoti, zakrazca | divyaM vajramayasthAlaM divyacUrNAnAM bhRtvA tribhuvanakhAminaH sannihito bhavati, tataH khAmI ratnamayasiMhAsanAdusthAya sampUrNA cUrNamuSTiM gRhNAti, tato gautamapramukhA ekAdazApi gaNadharA ISadevanatA anukrameNa tiSThanti, 260~ ekAdazo gaNaghara: 5 10 14
Page #261
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ....... vyAkhyAna [6] .......... mUlaM [121] / gAthA [2...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: ROFER prata sUtrAMka [121] gAthA ||2..|| kalpa.subo-devAstUryadhvanigItAdinirodhaM vidhAya tUSNIkAH zRNvanti, tato bhagavAn pUrva tAvat bhaNati-gautamasya dravya-tIrthAnamA vyA06 guNaparyAyaistIrtha anujAnAmi' iti, cUrNAzca tanmastake kSipati, tato devA api cUrNapuSpagandhavRSTiM tadupari zrIvIracatukurvanti, gaNaM ca bhagavAn sudharmavAminaM dhuri vyavasthApyAnujAnAti, iti gnndhrvaadH|(121) sakAni // 11 // I (teNaM kAleNaM)tasmin kAle (teNaM samaeNaM)tasmin samaye (samaNe bhagavaM mahAvIre) zramaNo bhagavAn | sU. 122 mahAvIraH (ahiaggAmaM nissAe) asthikagrAmasya nizrayA (paDhamaM aMtarAvAsaM) prathamaM varSArAnaM caturmAsI-1 tiyAvat (vAsAvAsaM uvAgae) varSAsu vasanaM upAgataH (caMpaMca piTTacaMpaM ca nissAe )tataH caMpAyAH pRSThacampAyAca nizrayA (tao aMtarAvAse) trINi caturmAsakAni (vAsAvAsaM uvAgae) varSAvAsAthai upAgataH (besAli nagariM vANiagAmaM ca nissAe ) vaizAlyAH nagaryAH vANijya grAmasya ca nizrayA (duvAlasa aMtarAvAse) dvAdaza caturmAsakAni (vAsAvAsaM uvAgae) varSAvAsArtha upAgataH (rAyagihaM nagaraM nAlaMdaM ca bAhiriaM nIsAe) rAjagRhasya nagarasya nAlandAyAzca pAhirikAyAH nizrayA (cauddasa aMtarAvAse) caturdaza caturmAsakAni (vAsAvAsaM uvAgae) varSAvAsArtha upAgataH, tatra nAlandA rAjagRhanagarAduttarasyAM dizi bAhirikA-zAkhApuravizeSastatra caturdaza varSArAvAn upAgataH (cha mihilAe) paTU mithilAyaryA nagayoM (do // 11 // bhaddiAe ) dve bhadrikAyAM (egaM AlaMbhiAe ) eka AlambhikAyAM (egaM sAvasthIe) ekaM zrAvastyAM (egaM]NI paNiabhUmIe) ekaM praNItabhUmI, vajrabhUmyAkhyAnAryadeze ityarthaH (egaM pAvAe majjhimAe) ekaM pApAyAM madhya-1| 28 dIpa anukrama [126] For Fun ~261
Page #262
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 "kalpasUtra"- (mUlaM+vRtti:) ...... vyAkhyAna [6] .......... mUlaM [122] | gAthA [2...] - pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata mAsaka sUtrAMka [122] gAthA ||2..|| |mAyAM (hasthipAlassa raNo) hastipAlasya rAjJaH ( rajjugasabhAe) rajjukA-lekhakAH 'kArakuna' iti lokeza antyaM catuprasiddhAsteSAM zAlA-sabhA jIrNA-aparibhujyamAnA tatra bhagavAna (apacchimaM aMtarAvAsaM) apazcimam-antyaM / caturmAsakaM (vAsAvAsaM uvAgae) varSAvAsArtha upAgataH, pUrva kila tasyA nagaryA 'apApA' iti nAmAsIt / |siddhiHbU. devaistu 'pApA' ityuktaM, tatra bhagavAn kAlagata iti // (122) // . |123-4 (tattha NaM je se pAvAe majjhimAe) tatra yasmin varSe pApAyAM madhyamAyAM (hatthipAlassa rapaNo) hastipAAlasya rAjJaH ( rajjugasabhAe) lekhakazAlAyAM (apacchimaM aMtarAvAsa ) antyaM caturmAsakaM (vAsAvAsaM uvA-18 gae) varSAvAsArtha upAgataH // (123) / II (tassa NaM aMtarAvAssa) tasya caturmAsakasya madhye (je se vAsANaM) yo'sau varSAkAlasya (cautthe mAse sattame pakkhe) caturthaH mAsa: saptamaH pakSaH (kattiabahule) kArtikasya kRSNapakSaH (tassa NaM kattiavahulassa) tasya kArtikakRSNapakSasya (paNNarasIpakakheNaM) paJcadaze divase (jA sA caramA rayaNI) yA sAcaramA rajanI (taM rayaNiM ca NaM samaNe bhagavaM mahAvIre) tasyAM rajanyAM ca zramaNo bhagavAna mahAvIraH (kAlagae) kAlagataH, kAyasthitibhavasthitikAlAgataH(viikate) saMsArAdvaya tikrAntaH (samujAe) samudyAta:samyag-apunarAvRttyA Udhrva yAtaH (chinnajAijarAmaraNabaMdhaNe) chinnAni jAtijarAmaraNavandhanAni-janmajarAmaraNakAraNAni karmANi yena sa tathA (siddhe) siddhA-sAdhitArthaH (buddhe) buddha:-tattvArthajJAnavAna (muse)| dIpa anukrama [127] Fur F ate ... atha bhagavaMta mahAvIrasya nirvANa-kalyANaka-varNanaM Arabhyate ~262
Page #263
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 "kalpasUtra"- (mUlaM+vRtti:) ...... vyAkhyAna [6] .......... mUlaM [124] / gAthA 2...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [124] gAthA ||2..|| kalpa.sayo-mukto bhavopanAhikarmabhyaH (aMtagaDe ) antakRt sarvaduHkhAnAM (parinivvur3e) parinirvRtaH sarvasantApAbhAvAt , bala vyA06 tathA ca kIdRzo jAta:-(sacadukkhappahINe)sarvANi duHkhAni zArIramAnasAni tAni pahINAni yasya sazasadinarAtri tathA, atha bhagavato nirvANavarSAdInAM saiddhAntikanAmAnyAha-(caMde nAme se doce saMvacchare) atha yatra bhaga- // 119 // nAmAni 181vAnivRtaH sa candranAmA dvitIyaH saMvatsaraH (pIivaddhaNe mAse) prItivarddhana iti tasya mAsasya kaartiksy| nAma (naMdivaddhaNe pakkhe) naMdivarddhana iti tasya pakSasya nAma ( aggivese nAma divase) agnivezya iti tasya divasasya nAma ( uvasametti pavucai ) upazama iti procyate, upazama iti tasya dvitIyaM nAmetyarthaH (devAgaMdA nAma sA rayaNI) devAnandA nAnI sA amAvAsyA rajanI (niratisi pacaha) niratiH ityapyucyate nAmAntareNa (ace lave) arcanAmA lavaH (muhatte pANU) muhatanAmA prANaH (thove siddhe) siddhanAmA stokaH (nAge karaNe)nAganAmakaM karaNaM, idaM ca zakunyAdisthirakaraNacatuSTaye tRtIyaM karaNaM, amAvAsyottarArddha hi| || etadeva bhavatIti (sabaddasiddhe muhatte) sarvArthasiddhanAmA muhataH (sAiNA makkhatteNaM jogamuvAgaeNa) khAti nAmanakSatreNa candrayoge upAgate sati bhagavAn (kAlagae jAva sabadukkhappahINe) kAlagataH yAvat sarvadu:khaprakSINaH // // atha saMvatsaramAsadinarAtrimuhartanAmAni caivaM sUryaprajJaptI IN // 119 // __ ekasmin yuge paJca saMvatsarAsteSAM nAmAni candraH 1 candraH 2 abhivaddhitaH 3 candraH4 abhivarddhita 5vaiti sNvtsrnaamaani|abhinndnH1 supratiSThaH2 vijayaH3prItibarddhanaH 4 zreyAn 5 ziziraH 6 zobhana: haima-18| 28 dIpa anukrama [129] ~263
Page #264
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 "kalpasUtra"- (mUlaM+vRtti:) ...... vyAkhyAna [6] .......... mUlaM [124] / gAthA [2...] - pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [124] gAthA ||2..|| vAn 8 vasantaH9kusumasambhavaH10 nidAgho 11 vanavirodhI 12 iti shraavnnaadidvaadshmaasnaamaani|| pUrvAGgasiddha devAgamanam 1 manorama 2 manohara 3 yazobhadra 4 yazodhara 5 sarvakAmasamRddha 6 indra 7 mUbhiSikta8 saumanasa 9dhana-18 sa. 125 aya 10 atheMsiddha 11 abhijita 12 ratyAzana 13 zataJjaya 14 agnivezya iti 15 paJcadaza dinanAmAni // uttamA 1 sunakSatrA 2 ilApatyA 3 yazodharA 4 saumanasI 5 zrIsambhUtA 6 vijayA 7 vaijayantI 8 jayantI aparAjitA 10 icchA 11 samAhArA 12 tejA 13 atitejA 14 devAnandA 15 ceti paJcadaza rAtrinAmAni / rudraH1 zreyAna 2 mitraM 3 vAyuH4 supratIto 'bhicandro 6 mAhendro 7 balavAn 8 brahmA 9 bahusatya 10 aizAna 11 stvaSTA 12 bhAvitAsmA 13 vaizravaNo 14 vAruNa 15 Anando 16 vijayo 17 vijayasenaH 18 prAjApatya 19 upazamo 20 gandharbo 21 'gnivezyaH 22 zatavRSabha 23 AtapavAna 24 arthavAna 25 RNavAn I |26 bhImo 27 vRSabhaH 28 sarvArthasiddho 29 rAkSasa 30 zceti triMzanmuhartanAmAni (124) / MAI (jaM rayaNiM ca NaM samaNe bhagavaM mahAvIre ) yasyAM rajanyAM zramaNo bhagavAn mahAvIraH (kAlagae jAca sabadukkhappahINe) kAlagataH yAvat sarvaduHkhaprakSINaH (sANaM rayaNI bahahiM devehiM devIhi ya)sA rajanI bahubhiH devaiH devIbhizca (ovayamANehiM) khargAt avapatadbhiH(uppayamANehi ya) utpatadrizca kRtvA (ujjoviyA AvihutthA) udyotavatI abhavat / (125) / | (jaM rayaNi ca NaM samaNe bhagavaM mahAvIre ) yasyAM rAtrau zramaNo bhagavAna mahAvIraH ( kAlagae jAva saba-18 dIpa anukrama [129] JaMEducatar n al For FFU Clu ~264
Page #265
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 "kalpasUtra"- (mUlaM+vRtti:) ...... vyAkhyAna [6] .......... mUlaM [126] / gAthA [2...] / pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [126] gAthA ||2..|| 20 kalpa.subo-dukkhappahINe ) kAlagataH yAvat sarvaduHkhaprakSINaH (sA NaM rayaNI bahUhiM devehiM devIhi ya) sA rAtriH bahu-divakolAhavyA06bhiH devaiH devIbhizca (ovayamANehiM ) avapatadbhiH (uppayamANehiM) utpatadbhizca kRtvA (uppijalagamANa-15la: gautamabhUA) bhRzaM AkulA iva (kahakahagabhUA AvihutthA) avyaktavarNakolAhalamayI abhavat // (126 ) / kevalamsa // 120 // 126-127 SIL (jaM rayarNi ca NaM samaNe bhagavaM mahAvIre) yasyAM rAtrau zramaNo bhagavAna mahAvIraH (kAlagae jAva saba18 dukkhappahINe) kAlagataH yAvat sarvaduHkhaprakSINaH (taM rayaNi ca NaM jiTThassa) tasyAM ca rajanyAM jyeSThasya, kiM bhUtasya ? (goamassa) gotreNa gautamasya (iMdabhUissa) indrabhUtinAmakasya ( aNagArassa aMtevAsissa) anagArasya ziSyasya (nAyae pijjabaMdhaNe bucchinne) jJAtaje-zrImahAvIraviSaye premavandhane-lehabandhane vyucchine-truTite sati (aNaMte) anantavastuviSaye (aNuttare jAva kevalavaranANadaMsaNe samuppane) anuttare yAvat | kevalavarajJAnadarzane samutpanne, taccaiva-khanirvANasamaye devazarmaNaH pratibodhanAya kApi grAme khAminA preSitaH zrIgautamaH taM pratibodhya pazcAdAgacchan zrIvIranirvANaM zrutvA vajAhata iva kSaNaM tasthau, babhANa ca 'prasarati / / mithyAtvatamo,garjanti kutIdhikauzikA aya / durbhikSaDamaravairAdirAkSasAH prasarameSyanti ||1||raahugrst. |nizAkaramiva gaganaM dIpahInamiva bhavanam / bharatamidaM gatazobhaM, tvayA vinA'ya prabho ! jajJe // 2 // kasyAM-TRI // 120 // hipIThe praNataH padArthAn , punaH punaH prshnpdiikromi| kaM vA bhadanteti vadAmi ? ko vA, mAM gIta tyAptagirA'tha vaktA ? // 3 // hA! hA! hA! vIra ! kiM kRtaM? yadIhaze'vasare'haM dUrIkRtaH, kiM mAMDakaM maNDayitvA dIpa anukrama [131] JanEducation a l ... atra gautamasvAminaH kevalajJAnasya varNanaM kriyate ~265
Page #266
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra prata sUtrAMka [127] gAthA ||..|| dIpa anukrama [132] [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM 8 "kalpasUtra"- (mUlaM + vRttiH) vyAkhyAna [6] .......... mUlaM [127] / gAthA [2...] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha -adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRttiHH ka.su. 21 ---------- bAlavantavazvale'lagiSyaM ? kiM kevala bhAgarmamArgaviSyaM ? kiM muktau saGkIrNa abhaviSyat ? kiM vA tava bhAro'bhaviSyad yadevaM mAM vimucya gataH, evaM ca 'vIra vIra' iti kurvato 'vI' iti mukhe lagnaM gautamasya, tathA ca huM jJAtaM - bItarAgA niHsnehA bhavanti, mamaivAyaM aparAdho yanmayA tadA zrutopayogo na dattaH, dhimimaM ekapAkSikaM snehUM, alaM snehena, eko'smi, nAsti kazcana mama, evaM samyak sAmyaM bhAvayattastasya kevalamutpede - mukkhamaggapabaaNNANaM siNeho vjjsiNkhlaa| vIre jIvaMtara jAo, goamojaM na kevalI // 1 // prAtaH kAle indrAdyairmahimA kRtaH, | atra kavi :- ahaGkAro'pi bodhAya, rAgo'pi gurubhaktaye / viSAdaH kevalAyAbhUt, citraM zrIgautamaprabhoH // 1 // sa ca dvAdaza varSANi kevaliparyAyaM paripAlya dIrghAyuritikRtvA sudharmasvAmine gaNaM samarpya mokSaM yayau, sudharmasvAmino'pi pazcAt kevalotpattiH, so'pyaSTau varSANi vihRtyAryajambUsvAmino maNaM samarpya siddhiM gataH // (127) // (jaM syaNi caNaM samaNe bhagavaM mahAvIre ) yasyAM rajanyAM zramaNo bhagavAn mahAvIraH ( kAlagae jAva sabadukkhaSpahINe ) kAlagataH yAvat sarvaduHkhaprakSINaH (taM syaNiM ca NaM) tasyAmeva rajanyAM (nabamalaI navale - cchaI kAsIko salagA ) navamallakI jAtIyAH - kAzIdezasya rAjAnaH nabalecchakIjAtIyAH - phozala dezasya | rAjAnaH ( aTThArasavi gaNarAyANo ) te ca kAryavazAt gaNamelApakaM kurvanti iti gaNarAjA aSTAdaza, ye ceTakamahArAjasya sAmantAH zrUyante, ( amAvAsAe ) te tasyAM amAvAsyAyAM (pArAbhoaM ) pAraM saMsArapAraM 1 mokSamArgaprapannAnAM sneho vshRNkhlaa| bIre jIvati jAto gautamo yatra kevalI // 1 // **** atha dipAlikA evaM bhrAtR-dvitIyAyAH utpatti varNayate 266 zrIgautamakevalam sa. 127 10 13
Page #267
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra prata sUtrAMka [128] gAthA ||..|| dIpa anukrama [133] [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM 8 "kalpasUtra"- (mUlaM + vRtti:) vyAkhyAna [6] .......... mUlaM [128] / gAthA [2] pUjya AgamoddhAraka zrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha -adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRttiH: kalpa. subo vyA0 6 // 121 // ---------- Abhogayati-prApayati yastaM evaMvidhaM ( posahovavAsaM paTTarvisu ) pauSadhopavAsaM kRtavantaH, AhAratyAgapauSadharUpaM upavAsaM cakrurityarthaH, anyathA dIpakaraNaM na sambhavati, tatazca ( gae se bhAvujjoe dagbujoaM karissAmo) gataH sa bhAvodyotaH tato dravyodyotaM kariSyAma iti taiH dIpAH pravartitAH, tataH prabhRti dIpotsavaH saMvRttaH, kArttika zuklamatipadi ca zrI gautamasya kevalamahimA devaizva ke atastatrApi janapramodaH, nandivardhana narendrazca bhagavato'staM zrutvA zokArttaH sudarzanayA bhaginyA sambodhya sAdaraM khavezmani dvitIyAyAM bhojitastato bhrAtRdvitIyA parva rUDhiH // (128) / (jaM syaNiM ca NaM samaNe bhagavaM mahAvIre ) yasyAM rAtrI zramaNo bhagavAn mahAvIraH ( kAlagae jAva sabadukkhaNpahINe ) kAlagataH yAvat sarvaduHkhaprakSINaH ( taM syaNiM ca NaM ) tasyAM ca rAtrau (khuddAe bhAsarAsI nAma mahaggahe) kSudrAtmA- krUrakhabhAva evaMvidho bhazmarAzinAmA triMzattamo mahAgrahaH, kimbhUto'sau ? - ( dovAsasahassA ) dvisahasravarSasthitikaH, ekasmin RkSe etAvantaM kAlaM avasthAnAt (samaNassa bhagavakSo mahAvIrassa) amaNasya bhagavato mahAvIrasya ( jammanakkhattaM saMkate ) janmanakSatraM- uttarAphAlgunI nakSatraM saGkrA ntaH, tatrASTAzItirgrahAH, te ceme-aGgArako 1 vikAlako 2 lohitAkSaH 3 zanaizvaraH 4 AdhunikaH 5 prAdhunikaH 6 kaNaH 7 kaNakaH 8 kaNakaNakaH 9 kaNavitAnakaH 10 kaNasantAnakaH 19 somaH 12 sahitaH 13 AzvAsanaH 14 kAryopagaH 15 karburakaH 16 ajakarakaH 17 dundubhakaH 18 zaGkhaH 19 zaGkhanAbhaH 20 zaGkhavarNAbhaH 21 kaMsaH 22 kaMsanAbhaH 23 kaMsavarNAbhaH 24 nIlaH 25 nIlAvabhAsaH 26 rUpI 27 rUpAvabhAsaH 28 bhasmaH 29 bhasma 7 For Frite & Personal Use Only 267 dIpAlikA AtRdvitIyA sU. 128 15 20 25 // 121 // 27
Page #268
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra prata sUtrAMka [129] gAthA // 2.. // dIpa anukrama [134] [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM 8 "kalpasUtra"- (mUlaM + vRttiH) vyAkhyAna [6] .......... mUlaM [ 129] / gAthA [2...] pUjya AgamoddhAraka zrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha -adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRttiHH ---------- rAziH 30 tilaH 31 tilapuSpavarNaH 32 dakaH 33 dakavarNaH 34 kAryaH 35 vandhyaH 36 indrAgniH 37 dhUmaketuH 38 hariH 39 piGgalaH 40 budhaH 41 zukraH 42 bRhaspati 43 rAhuH 44 agastiH 45 mANavakaH 46 kAmasparzaH 47 dhuraH 48 pramukhaH 49 vikaTaH 50 visandhikalpaH 51 prakalpaH 52 jaTAla: 53 aruNaH 54 abhi: 55 kAlaH 56 mahAkAla: 57 vastikaH 58 sauvastikaH 59 vardhamAnaH 60 pralambaH 61 nityAlokaH 62 nityodyotaH 63 svayamprabhaH 64 avabhAsaH 65 zreyaskaraH 66 kSemaGkaraH 67 AbhaGkaraH 68 prabhaGkaraH 69 arajAH 70 virajAH 71 azokaH 72 vItazokaH 73 vitataH 74 vivastraH 75 vizAlaH 76 zAlaH 77 suvrataH 78 anivRttiH 79 ekajaTI 80 dvijaTI 81 karaH 82 karakaH 83 rAjA 84 argalaH 85 puSpaH 86 bhAvaH 87 ketuH 88 ityaSTAzItirgrahAH // (129) // (paciNaM se khuddAe bhAsarAsI mahaggahe) yataH prabhRti sakSudrAtmA bhaimarAzinAmA mahAgrahaH (dovAsasahassA ThiI) dvivarSasahasrasthitiH (samaNassa bhagavao mahAvIrassa) zramaNasya bhagavato mahAvIrasya ( jambhanakkhattaM saMkate ) janmanakSatraM saGkrAntaH (tapyabhi ca NaM samaNANaM niggaMthANaM niggaMdhINa ya ) tataH prabhRti zramaNAnAM tapasvinAM nirgranthAnAM sAdhUnAM nirgranthInAM sAdhvInAM ca (no udie udie pUAsakAre pavattadda ) uditodita:-uttarottaraM vRddhimAn IdRzaH pUjA-vandanAdikA satkAro vastradAnAdivamAnaH sa na pravarttate, ata eva zakreNa svAmI vijJapto yat kSaNaM Ayurvarddhayata yena bhavatsu jIvatsu bhavajanmanakSatraM saGkrAnto bhasmarAzigraho bhavacchAsanaM pIDayituM na zakSyati, tataH prabhuNoktaM- na khalu zakra ! kadAcidapi idaM bhUtapUrvaM yat 268 bhasmagrahAka marNa pUjAhAniH sU. 129-130 5 10 14
Page #269
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ...... vyAkhyAna [6] .......... mUlaM [130] / gAthA 2...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [130] gAthA ||2..|| pa.sabo-prakSINaM Ayurjimendrarapi varddhayituM zakyate, tato'vazyaMbhAvinI tIrthayAdhA bhaviSyatyeva, kintu SaDazItivarSA-bhasmagraho yuSi kalkini kunRpato tvayA nigRhIte sati, varSasahasrame pUrNe majanmanakSatrAdu bhasmagrahe vyatikrAnte ca tAraH kunthU vatsthApitakalkiputradharmadattarAjyAdArabhya sAdhusAdhvInAM uditoditaH pUjAsatkAro bhaviSyatIti // (130) saciH sa. // 122 // sUtrakArA api tadevAhu: jayA NaM se khudAe bhAsarAsI mahaggahe) yadA ca sa kSudrAtmA bhasmarAzimahA- 131-139 grahaH (dovAsasahassaTiI) dvivarSasahasrasthitikaH (jAva jammanakkhattAo viite bhavissai) yAvat bhaga-8 || vajanmanakSatrAt vyatikrAnto bhaviSyati- uttariSyatItyarthaH (tayA NaM samaNANaM niggaMdhANaM niggaMdhINa ya) tadA zramaNAnAM nigrandhAnAM nindhInAM ca (udie udie pUAsakAre bhavissaha) uditoditaH pUjAsatkAro bhaviSyati // (131 ) (jaM rayaNiM ca NaM samaNe bhagavaM mahAvIre) yasyAM rAtrau zramaNo bhagavAna mahAvIra MI(kAlagae jAva sabadukkhappahINe) kAlagataH yAvat sarvaduHkhaprakSINaH (taM syANi ca NaM kuMthuaNuddharI nAma samuppannA) tasyAM rAtrI kundhu-prANijAtiH yA uddhana zakyate evaMvidhA samutpannA (jA ThiyA acalamANA) yA sthitA ata evaM acalantI satI (cha umasthANaM niggaMthANaM niggaMdhINa ya) chamasthAnAM nirgranthAnAM nimra-II ndhInAM ca (no cakkhuphAsaM havamAgacchada) naiva cakSuHsparza-dRSTipathaM zIghraM Agacchatti (jA ahiA clmaannaa)||122|| yA ca asthitA ata eva calantI (umasthANaM niggaMdhANaM niggaMdhINa ya) chanasthAnAM nindhAnAM ninthInAM ca || (cakkhuphAsaM havamAgacchaha ) cakSurviSayaM zIghra Agacchati // (132)||(jN pAsittA bahUrhi niggaMthehi 28 800000000000000000 dIpa anukrama [135] For F lutelu ~269
Page #270
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 "kalpasUtra"- (mUlaM+vRtti:) ...... vyAkhyAna [6] .......... mUlaM [133] / gAthA [2...] / pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [133] gAthA ||2..|| 20000000000000000000000 niggaMdhIhi ya) yA kunthu aNuddharI dRSTA bahubhiH nirgranthaiH-sAdhubhirbahIbhiH nirghandhIbhizca-sAdhvIbhiH (bhattAIsaMyatAdhanapaJcakkhAyAI) bhaktAni pratyAkhyAtAni, anazanaM kRtamityarthaH (se kimAhubhaMte !)ziSyaH pRcchati-kimAhurbhadantAH- zana sa. tat kiM kAraNaM yad bhaktAni pratyAkhyAtAni ?, gururAha-(ajappabhii saMjame durArAhae bhavissai) adya prabhRti 133 vIra saMyamo durArAdhyo bhaviSyati, pRthivyA jIvAkulasvAt saMyamayogyakSetrAbhAvAt , pAkhaNDisaMkarAca (133 // zramaNAdi| (teNaM kAleNaM) tasmin kAle (teNaM samaeNaM) tasmin samaye (samaNassa bhagavao mahAvIrassa) zrama-18 pat Nasya bhagavato mahAvIrasya (iMdabhUpAmukkhAo) indrabhUtipramukhANi (cauddasasamaNasAhassIo) caturdazA |zramaNAnAM sahasrANi (ukosiA samaNasaMpayA hutthA) utkRSTA etAvatI zramaNasampadA abhavat / / (134) // 18 (samaNassa bhagavao mahAvIrassa) zramaNasya bhagavato mahAvIrastha (ajacaMdaNApAmukkhAo) AyeMcanda-16 nApramukhANi (chattIsaM ajjiyAsAhassIo) SaTtriMzat AryikANAM, sahasrANi ( ukkosiyA ajjiyAsaMpayA husthA) utkRSTA etAvatI AryikAsampadA abhavat / / (135) / (samaNassa bhagavao mahAbIrassa) zramaNasya bhagavato mahAvIrastha (saMkhasayagapAmukkhANaM) zaGkhazatakapramukhANAM (samaNovAsagANaM) zramaNopAsakAnAM-18 AvakANAM (egA sayasAhassIo) ekA zatasAhasrI-eka lakSaM (auTiM ca sahassA) ekonaSaSTizca saharUyaH (ukosiyA samaNovAsagANaM saMpayA hutthA) utkRSTA zramaNopAsakAmAM sampadA abhavat // (136) / (samaNassa bhagavao mahAvIrassa) zramaNasya bhagavato mahAvIrasya (sulasArevahapAmukkhANaM) sulasAravatI dIpa anukrama [138] JaMEducatio nal For F lutelu janelbraryana ... bhagavaMta mahAvIrasya ziSya-ziSyAdi parivArANAM varNanaM kriyate ~270
Page #271
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra prata sUtrAMka [137] gAthA // 2.. // dIpa anukrama [142] [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM 8 "kalpasUtra"- (mUlaM + vRttiH) vyAkhyAna [6] .......... mUlaM [137] / gAthA [2...] pUjya AgamoddhAraka zrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha -adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRttiH: kalpa. subo vyA0 6 // 123 // ---------- pramukhANAM (samaNovAsiyANaM ) zramaNopAsakAnAM (tini sayasAhasIo) zrINi lakSANi (aTThArasa sahassA ) aSTAdaza sahasrAzca (ukosiA samaNovAsiANaM saMpayA hutthA ) utkRSTA etAvatI zramaNopA sikAnAM sampadA abhavat, atra yA sulasA zrAvikA sA dvAtriMzatputrajananI nAgabhAryA revatI ca prabhorISadhadAtrI jJeyA // ( 137 ) | ( samaNassa bhagavao mahAvIrassa) zramaNasya bhagavato mahAvIrasya ( tinni sayA caudasapuvINaM) trINi zatAni caturdazapUrviNAM, kIdRzAnAM ? ( ajiNANaM jiNasaMkAsAnaM ) asarvajJAnAM paraM sarvajJa sadRzAnAM (samakkharasannivAINaM) sarve akSarasannipAtA:- akSarasaMyogAH jJeyatayA vidyante yeSAM te tathA teSAM punaH kIdRzAnAM ? ( jiNo viva avita bAgaramANANaM ) jina ivAvitathaM satyaM vyAkurvANAnAM, kevalizrutakevalinoH prajJApanAyAM tulyatvAt (ukosiA caudasapuvINaM saMpayA hutthA ) utkRSTA etAvatI caturddazapUrviNAM sampadA abhavat // (138) | (samaNassa bhagavao mahAvIrassa) zramaNastha bhagavato mahAvIrasya (terasa sayA ohinANINaM) trayodaza zatAni avadhijJAninAM kIdRzAnAM 1 ( aisesapattANaM ) atizeSAatizayAH AmarSoMSadhyAdilabdhayastAn prAsAnAM (ukosiyA ohinANisaMpayA hutthA ) utkRSTA etAvatI avadhijJAninAM sampadA abhavat // (139) // ( samaNassa bhagavao mahAvIrassa) zramaNasya bhagavato mahAvIrasya (satta sayA kevalanANINaM) saptai zatAni kevalajJAninAM (saMbhinnavara nANadaMsaNagharANaM) sambhinnaM sampUrNa varaM zreSThaM yat jJAnaM darzanaM ca tayoH dhArakANAM (ukkosiyA kevalavaranANiNaM saMpayA hutthA) utkRSTa etAvatI kevalajJAni For Frate & Personal Use Only ~271~ zrIvIrazramaNAdiparvata sa. 134145 20 25 // 123 // 28
Page #272
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 "kalpasUtra"- (mUlaM+vRtti:) ...... vyAkhyAna [6] .......... mUlaM [141] / gAthA [2...] - pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRttiH: prata sUtrAMka [141] gAthA ||2..|| zrIdhIrazramaNAdiparSata sa. 134145 sampadA abhvt||(140)|(smnnss bhagavao mahAvIrassa) zramaNasya bhagavato mahAvIrasya (satta sayA yeucINa) sapta zatAni vaikriyalabdhimatAM munInAM, kIdRzAnAM (adevANaM deviDipattANaM) adevAnAmapi devarddhivikurvaNAsa- marthAnAM iti bhAvaH (ukkosiyA veuvisaMpayA husthA) utkRSTA etAvatI vaikriyalabdhimatsampadA abhavat // (141) | (samaNassa bhagavao mahAvIrassa) zramaNasya bhagavato mahAvIrasya (paMca sayA viulamaINaM) paJca zatAni vipulamatInAM, kIdRzAnAM ? (aTThAijesu dIvesu dosua samuddesa) ardhatRtIyeSu dIpeSu.dvayoH samudrayozca viSaye (sannINaM paMciMdiyANaM pajjattagANaM) samjhinAM paJcendriyANAM paryAptakAnAM ca (maNogae bhAve jANamANANaM) manasi gatAn bhAvAn jAnatAM(ukkosiA viulamaINaM saMpayA hatthA)utkRSTA etAvatI vipulamatInAM sampadA abhavat, tatra vipulamatayo hi ghaTognena cintitaH sa ca sauvarNaH pATaliputrakA zArado nIlavarNa ityAdisarvavizeSopetaM sarvataH sArddhabyaGgulAdhike manuSyakSetre sthitAnAM sabjJipaJcendriyANAM manogataM padArtha jAnanti, jumatayastu sarvataH sampUrNamanuSyakSetrasthitAnAM sajJipaJcendriyANAM manogataM sAmAnyato ghaTAdipadArthamAtraM jAnantIti vishessH||(142)|| (samaNassa bhagavao mahAvIrassa) zramaNasya bhagavato mahAvIrasya (cattAri sayA vAINaM) catvAri zatAni vAdimunInAM, kIdRzAnAM ? (sadevamaNuAsurAe parisAe vAe) devamanuSyAsurasahitAyAM parSadi vAde | 1 sAdvayAGgulahIne ityaupapAtikAdau, nandyAdiSu tvaMtroktavat , vipulamatemanuSyakSetramityapi tatra / dIpa anukrama [146] For Fun H emjaneithoraryurg ~272
Page #273
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ...... vyAkhyAna [6] .......... mUlaM [144] / gAthA [2...] / pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRttiH: prata sUtrAMka [144] gAthA ||2..|| kalpa.subo-(aparAjiyANaM) aparAjitAnAM (ukosiyA vAisaMpayA hutthA) utkRSTA etAvatI vAdisampadA abhavat 18 zrIvIrasthAvyA06 (143 ) // (samaNassa bhagavao mahAvIrassa) zramaNasya bhagavato mahAvIrasya (satta aMtevAsisayAI siddhAntakabhUmika sapta ziSyazatAni siddhiM gatAni (jAva sadhadukkhappahINAI ) yAvat sarvaduHkhaprakSINAni (cauddasa ali- mU. 146 // 124 // yAsayAI siddhAI) caturdaza AryikAzatAni siddhau gatAni (144) // (samaNassa bhagavao mahAvIrassa)| zramaNasya bhagavato mahAvIrasya (ahasayA aNuttarovavAiyANa) aSTa zatAni anuttaropapAtikAnAM-anuttaravi-II mAnotpannamunInAM, kIdRzAnAM ? (gaikallANANaM) gatau-AgAminyAM manuSyagatau . kalyANaM-mokSaprAptilakSaNaM yeSAM te tathA teSAM, punaH kIdRzAnAM? (ThibakallANANaM) sthitau-devabhave'pi kalyANaM yeSAM te tathA teSAM, vItarAgamAyatvAt , ata eva (AgamesibhahANaM) AgamiSyadbhadrANAM, AgAmibhabe setsthamAnasyAt ( ukko-pA siA aNusarovavAiyANaM saMpayA hutthA) utkRSTA etAvatI anuttaropapAtinAM sampadA abhavat // (145) / __ (samaNassa bhagavao mahAvIrassa) zramaNasya bhagavato mahAvIrasya (duvihA aMtagaDabhUmI hutthA) dvividhA antakRto-mokSagAminasteSAM bhUmi:-kAlo'ntakRmiH abhavat , tadeva dvividhattvaM darzayati-(saMjahA)tadyathA-(jugaMtagaDabhUmI ya pariyAyaMtagaDabhUmI ya) yugAntakRbhUmiH paryAyAntakRdbhUmizca, tatra yugAni-kAlamAna-18 AIN vizeSAstAni ca kramavartIni tatsAdhAye kramavarsino guruziSyapraziSyAdirUpAH puruSAste'pi yugAni taiH // 124|| pramitA antakRbhUmiryA sA yugAntakRdbhUmiH, paryAyaH-prabhoH kevalitvakAlastaM Azritya antakRdbhUmiH paryAyA dIpa anukrama [149] ~2737
Page #274
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 "kalpasUtra"- (mUlaM+vRtti:) ...... vyAkhyAna [6] .......... mUlaM [146] / gAthA [2...] / pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: KA prata sUtrAMka [146] gAthA ||2..|| ntakRdbhUmiH, tatrAyAM nirdizati-(jAva taccAo purisajugAo jugaMtagaDabhUmI) iha paJcamI dvitIyArthe tato ||zrISIragRhayAvat tRtIya puruSa eva yugaM puruSayuga-jambUkhAminaM yAvad yugAntakRdbhUmiH (cauvAsapariyAe aMtamakAsI)vAsAdina, jJAnotpatyapekSayA caturvarSaparyAye ca bhagavati antamakArSIta-kazcit kevalI mokSaM agamat , prabhorjJAnAnantaraM 147 catuSu varSeSu muktimArgoM vahamAno jAto.jambUsvAminaM yAvacca muktimArgoM vahamAnaH sthita iti bhAvaH // (146) | (terNa kAleNaM) tasmin kAle (teNaM samaeNaM) tasmin samaye ( samaNe bhagavaM mahAvIre ) zramaNo bhagavAna mahAvIraH (tIsaM vAsAI ) triMzadvarSANi ( agAravAsamajhe vasittA) gRhasthAvasthAmadhye uSitvA (sAiregAI || 18|duvAlasa vAsAiM) samadhikAni dvAdaza varSANi (chaumatthapariyAgaM pAuNitA) chadmasthaparyAyaM pAlayikhA (desUNAI tIsaM vAsAI) kininAni triMzadvarSANi (kevalipariyAgaM pAuNitA ) kevaliparyAyaM pAlayiskhA | (vAyAlIsaM vAsAI)dvicatvAriMzadvarSANi (sAmanapariyAgaM pAuNisA) cAritraparyAyaM pAlayitvA (bAvatari vAsAI saghAuyaM pAlaittA) dvisaptativarSANi sarvAyuH pAlayitvA (khINe veyaNijAunAmagutte) kssiinnessu|| satsu vedanIya 1 Ayu 2Ama gotreSu 4 caturyu bhavopagrAhikarmasu (imIse osappiNIe) asyAM avasapiNyA (dUsamasusamAe samAe) duSSamasuSamA iti nAmake caturthe arake (bahuvikatAe)bahu vyatikAnte || sati (tihiM vAsehiM addhanavamehi ya mAsehiM sesahi) triSu varSeSu sArdASTasu ca mAseSu zeSeSu satsu (pAvAe majisamAe) pApAyAM madhyamAyAM (hatthivAlassa rano) hastipAlasya rAjJaH ( rajjugasabhAe) lekhakasabhAyAM dIpa anukrama [151] JanEducational ~274
Page #275
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 "kalpasUtra"- (mUlaM+vRtti:) ...... vyAkhyAna [6] .......... mUlaM [147] / gAthA 2...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [147] gAthA ||2..|| kalpa.suvo-18(ege abIe) eka sahAyabirahAt advitIyA-ekAkI eva, natu RSabhAdivazasahasrAdiparivAra iti, atra zrIvIragRhavyA06 kaviH-panna kazcana munistvayA samaM, muktinApaditarairjinairiva / duSSamAsamayabhAviliGginA, vyAni tena guru-vAsAdisU. nirvyapekSatA // 1 // (cha?NaM bhatteNaM apANaeNaM) SaSThena bhaktena jalarahitena (sAiNA nakkhatteNaM jogmuvaa-|| 147 gaeNaM) khAtinakSatreNa saha candrayoga upAgate sati (paccUsakAlasamayaMsi) pratyUSakAle samaye-caturghaTikAvazeSAyAM rAtrau (saMpaliaMkanisanne) saMpalyaGkAsanena niSaNNaH-padmAsananiviSTaH (paNapannaM ajjhayaNAI kallANaphalavivAgAI) paJcapaJcAzadadhyayanAni kalyANaM-puNyaM tasya phalavipAko peSu.tAni kalyANaphalavipA-18 kAni (paNapannaM ajjhayaNAI pAvaphalavivAgAI) pazcapaJcAzat adhyayanAni pApaphalavipAkAni (chattIsa apuTTavAgaraNAI) SatriMzat apRSTavyAkaraNAni-apRSTAnyuttarANi (vAgaritA) vyAkRtya-kathayitvA (pahANaM nAma ajjhayaNaM) pradhAnaM nAma eka marudevyadhyayanaM (vibhAvemANe) vibhAvayan (kAlagae) bhagavAn kAlagataH (biDakate) saMsArAvyatikrAntaH (samujjAe) samyag UrdhvaM yAtaH (chinnajAijarAmaraNabaMdhaNe) chinnAni jAtijarAmaraNavandhanAni yasya sa tathA (siddha buddha mutte aMtagaDe parinivvuDe) siddhaH buddhaH muktaH kameNAma 25 |ntakRt savesantAparahitaH (sabadukkhappahINe) sarvaduHkhAni prakSINAni yasya sa tathA / / (147) / / atha bhagavato // 125 // | nirvANakAlasya pustakalikhanAdikAlasya ca antaramAha (samaNassa bhagavao mahAvIrassa) zramaNasya bhagavato mahAvIrasya (jAva sabadukkhapahINassa) yAvat / dIpa anukrama [152] ~275
Page #276
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ...... vyAkhyAna [6] .......... mUlaM [148] / gAthA [2...] / pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [148] gAthA ||2..|| sarvaduHkhaprakSINasya (nava vAsasayAI viikvaMtAI) nava varSazatAni vyatikrAntAni (dasamassa ya vAsasayassa) vIramokSadazamasya ca varSazatasya ( ayaM asIime saMvacchare kAle gacchada) ayaM azItitamaH saMvatsaraH kAlo gacchati, vAcanAntara yadyapi etasya sUtrasya vyaktyA bhAvArtho na jJAyate tathApi yathA pUrvaTIkAkArairvyAkhyAtaM tathA vyaakhyaayte,8|| tathAhi-anna kecidvadanti-yalkalpasUtrasya pustakalikhanakAlajJApanAya idaM sUtraM zrIdevardhigaNikSamAkSamaNaili-18 sA khitaM, tathA Ayamartho-yathA zrIvIranirvANAdazIyadhikanavavarSazatAMtikrame pustakArUdaH siddhAnto jAtastadA| kalpo'pi pustakArUno jAta iti, tathoktaM-ballAhipuraMmi nayare,devaDipamuhasayalasaGkehiM / putthe Agamalihio navasayaasIAoM vIrAo // 1 // anye vandati-navazataazItivarSe, vIrAta senogajArthamAnande / saGghasamakSa samahaM, prArabdhaM vAcituM vijnyaiH||1|| ityAdhantarvAcyavacanAt zrIvIranirvANAdazItyadhikanavavarSazatAtikrame 8 kalpasya sabhAsamakSaM vAcanA jAtA tAM jJApayituM idaM sUtraM nyastamiti, tattvaM punaH kevalino vidantIti || (vAyaNaMtare puNa ayaM teNaue saMvacchare kAle gacchai iti dIsai) vAcanAntare punarayaM trinavatitamaH saMvakatsaraH kAlo gacchatIti dRzyate, aba kecidvadanti-vAcanAntare ko'rthaH-pratyantare 'teNaue' iti dRzyate, yat |kalpasya pustake likhanaM padi vAcana vA azItyadhikanavavarSazatAtikrame iti kacit pustake likhitaM tatpu-18 1 vallabhIpure nagare devaprimukhasakalasaH / pustake Agamo likhito navazatAzItau vIrAt // 2 bhuvasenasya nAmAntaramidaM || | senAGgajanAmA putra iti tu nirakSaraSacaH / dIpa anukrama [153] ~276
Page #277
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 "kalpasUtra"- (mUlaM+vRtti:) ...... vyAkhyAna [6] .......... mUlaM [148] / gAthA [2...] / pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: yA prata sUtrAMka [148] gAthA ||2..|| // 16 // gacchati, vANa bonastakAntare trinayativarSAdhikanavazatavarSAtikrame dRzyate iti bhAvaH, anye punarvadanti-ayaM azItitame saMvatsare / vIramokSa iti ko'rthaH ?-pustake kalpalikhanasya hetubhUtaH ayaM zrIvIrAt dazamazatasya azItitamasaMvatsaralakSaNaH kAlo vAcanAntaraM INR gacchati, 'cAyaNaMtare' iti ko'rthaH-ekasyAH pustakalikhanarUpAyA vAcanAyA anyat parSadi vAcanarUpaM yadA- 148 canAntaraM tasya punarhetubhUto dazamazatasya ayaM trinavatitamaH saMvatsaraH, tathA cAyamartha:-navazatAzItitamavarSe kalpasya pustake likhanaM, navazatatrinavatitamavarSe ca kalpasya parSadvAcaneti, tathoktaM zrImunisundarasUribhiH svakRtastotraratrakoze-pIrAbhinandAra (993) zarabacIkarat , khacaityapUte dhruvsenbhuuptiH| yasmin maha saMsadi kalpavAcanAmAdyAM tadAnandapuraM na kaH stute // 1 // pustakalikhanakAlastu yathoktaH pratIta eva'callahIpuraMmi nayare' ityAdivacanAt , tavaM punaH kevalino vidantIti // 148 // IdeasantARAananamaraanaRaTattaseamaramana iti mahopAdhyAyazrIkIrtivijayagaNiziSyopAdhyAyazrIvinayavijayagaNiviracitAyAM kalpasubodhikAyAM SaSThaH kSaNaH smaaptH| // 126 // granthAnam 1007 / paNNAmapi vyAkhyAnAnAM andhAnam // 4232 // zrIrastu SERRASVERSEASERASRASRASTERCERSUSERSERGERSERSTREERS dIpa anukrama [153] eseseeeeeeeeee PersERSEPPER UPNE Fur Frately SaSThaM vyAkhyAnaM samAptaM ~277
Page #278
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 "kalpasUtra"- (mUlaM+vRtti:) ...... vyAkhyAna [7] .......... mUlaM [149] / gAthA [2...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [149] gAthA ||2..|| // atha saptamaM vyAkhyAnaM prArabhyate // zrIpArzvakalyANakAni sa.149 atha jaghanyamadhyamotkRSTavAcanAbhiH zrIpArzvacaritramAha- teNaM kAleNaM) tasmin kAle (teNaM samaeNaM)| tasmin samaye (pAse arahA parisAdANIe) pArzvanAmA aIn puruSavAsI AdAnIyazca AdeyavAkyatayA AdeyanAmatayA ca puruSAdAnIyaH puruSapradhAna ityarthaH (paMcavisAhe hotthA) paJcasu vizAkhA yasya sa paJcaviISzAkhaH abhavat (taMjahA) tadyathA (visAhAhiM cue, caittA ganbhaM vakrate) vizAkhAyAM cyutaH cyuskhA garbha utpannaH 1(visAhAhiM jAe) vizAkhAya jAtaH 2(visAhAhiM muMDe bhavittA) vizAkhAyAM muNDo bhUtvA | (agArAo aNagAriyaM pavaie) agArAnniSkramya sAdhutA pratipannaH 3 (visAhAhiM aNaMte aNuttare nivA-16 ghAe) vizAkhAyAM anante anupame nirvyAghAte (nirAvaraNe kasiNe paDipunne) samastAvaraNarahite samaste pratipUrNe (kevalavaranANadaMsaNe samuppanne) evaMvidhe kevalavarajJAnadarzane samutpanne 4 (visAhArhi parinivvuDe ) vizAkhAyAM nirvANaM praaptH5|| (149 // | (teNaM kAleNaM) tasmin kAle (teNaM samaeNaM) tasmin samaye (pAse arahA purisAdANIe) pArcaH arhana puruSAdAnIyaH (je se gimhANaM paDhame mAse) yo'sau uSNakAlasya prathamo mAsaH (paDhame pakkhe) prathama, dIpa anukrama [154] ka.mu.22 saptama vyAkhyAnaM Arabhyate .. atha zrI pArzvanAtha-caritraM saMkSepeNa kathayate ~278
Page #279
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra prata sUtrAMka [150 ] gAthA // 2.. // dIpa anukrama [155] [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM 8 "kalpasUtra"- (mUlaM + vRttiH) vyAkhyAna [7] ........mUlaM [ 150] / gAthA [2...] pUjya AgamoddhAraka zrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha -adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRttiHH kalpa. suno vyA0 7 // 127 // ---------- pakSa: ( cittabahule ) caitrasya bahulapakSaH (tassa NaM cittabahulassa cautthIpakakheNaM ) tasya caitrabahulasya caturthIdivase ( pANayAo kappAo ) prANatanAmakAt dazamakalpAt kIdRzAt ? (vIsaMsAgarocamaThiiyAo ) viMzatiH sAgaropamANi sthitiH - AyuH pramANaM yatra IdRzAt ( anaMtaraM cayaM vaittA) anantaraM divyazarIraM tyaktvA ( iheva jaMbuddIve dIve) asminneva jambUdvIpe dvIpe ( bhArahe vAse ) bharatakSetre ( vANArasIe nayarIe) bANArasyAM nagaryo (AsaseNassa rano) azvasenasya rAjJaH (vAmAe devIe) vAmAyAH devyAH (pudharattAvaratakAlasamayaMsi ) pUrvApararAtrisamaye madhyarAtrI ityarthaH ( visAhAhiM nakkhatteNaM jogamuvAgaeNaM) vizAkhAyAM nakSatre candrayogaM upAgate sati (AhAravakaMtIe) divyAhAratyAgena ( bhavavakaMtIe ) divyabhavatyAgena ( sarIravakaMtIe) divyazarIratyAgena (kucchisi ganbhattAe vakaMte) kukSau garbhatayA vyutkrAntautpannaH // (150) // (pANaM rahA purisAdANIe ) pArzvaH arhan puruSAdAnIyaH (tinnANovagae AvisthA ) trijJAnopagataH AsIt (taMjahA) tathathA (cahassAmitti jANai ) vyoSye iti jAnAti ( teNaM cevaM abhilAveNaM) tenaiva pUrvoktapAThena (suviNadaMsaNavihANeNaM) khamadarzanasvanaphalapraznapramukhavidhAnena (sarvvaM jAva niagaM gihaM aNupaviTThA) sarva vAcyaM yAvat nijaM gRhaM vAmAdevI prAvizat (jAva suhaMsuheNaM taM gandhaM parivahai ) yAvat sukhaMsukhena taM garbhaM paripAlayati // (151) // ~279~ zrIpArzvacyavanaM sU. 150 garbhapoSaNam sa. 151 15 20 // 127 // 24
Page #280
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 "kalpasUtra"- (mUlaM+vRtti:) ...... vyAkhyAna [7] .......... mUlaM [152] | gAthA [2...] - pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [152] gAthA ||2..|| (teNaM kAleNaM) tasmin kAle (teNaM samaeNaM) tasmin samaye (pAse arahA purisAdANIe) pArzvaH arhan zrIpArzvasya 6 puruSAdAnIyaH (je se hemaMtANaM ) yo'sau zItakAlasya (ducce mAse tace pakkhe) dvitIyo mAsaH tRtIyaH pakSaH janmatadutsa(posabahule) pauSabahulaH (tassa gaM posabahulassa dasamIpakveNaM) tasya pauSabahulasya dazamIdivase BaraNaM ca ma. nAmaka (navaNhaM mAsANaM) navasu mAseSu (bahupaDipunnANaM) bahupratipUrNeSu satsu (aTThamANaM rAidiANaM) ardhASTasulA 152-4 ca ahorAtreSu (vikatANaM) vyatikrAnteSu satsu (puSaratAvarattakAlasamayaMsi) pUrvApararAtrisamaye mdhyraatrii| ityarthaH (visAhAhiM nakkhatteNaM jogamuvAgaeNa) vizAkhAyAM nakSatre candrayoge upAgate sati (AroggA''roggaM ||8| dArayaM payAyA) ArogyA vAmA ArogyaM dArakaM prjaataa|| (152) // (jaM rayANi ca NaM) yasyAM rajanyAM (pAse arahA purisAdANIe jAe) pArzvaH arhan puruSAdAnIyaH jaatH| (sANaM rayaNI bahuhiM devehi ya devIhi ya) sA rajanI bahubhiH devaiH devIbhizca kRtvA (jAva upijalamA-15) NabhUA) yAvat bhRzaM AkulA iva (kahakahagabhUA AvihutthA) avyaktavarNakolAhalamayI abhavat // (153) (sesaM taheva, navaraM pAsAbhilAveNaM bhANia) zeSa-janmotsavAdi tathaiva-pUrvavat, paraM pArthAbhilApena ! bhaNitavyaM (jAvataM hou NaM kumAre pAse nAmeNaM) yAvat tasmAt bhavatu kumAraH pArzva: nAnA, tatra prabhA garbhasthe sati zayanIyasthA mAtA pArthe sarpantaM kRSNasarpa dadarza, tataH pArtheti nAma kRtaM, krameNa yauvanaM prAptaH, ticaivaM-dhAtrIbhirindrAdiSTAbhiolyamAno jagatpatiH / navahastapramANAGgaH, kramAdApa ca yauvanam // 1 // tataH dIpa anukrama [157] For F lutelu ~280
Page #281
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 "kalpasUtra"- (mUlaM+vRtti:) ...... vyAkhyAna [7] .......... mUlaM [154] / gAthA [2...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [154] gAthA ||2..|| kalpa.sabo-18 kuzasthalezaprasenajinnRpaputrI prabhAvatInAmnI kanI AgRhya pitrA pariNAyitaH, anyedhurgavAkSasthaH svAmI jI vyA07ekasyAM dizi gacchataH puSpAdipUjopakaraNasahitAnnAgarAnnAgarIMzca nirIkSya ete ka gacchantIti kazcitpapraccha,kAntikA sa Aha-prabho! kutracitsanniveze vAstavyo daridro mRtamAtApitRko brAhmaNaputraH kRpayA lokaijIvitaH kamaTha- gamaH mU. // 128 // nAmA''sIt, sa ca ekadA ranAbharaNabhUSitAn nAgarAn vIkSya aho etatpAgajanmatapasaH phalamiti vicintya || pazcAgnyAdimahAkaSThAnuSThAyI tapakhI jAtaH, sojyaM puryA bahirAgato'sti,taM pUjituM lokA gacchantIti nizampa prabhurapi saparivArastaM draSTuM yayau, tatra kASThAntardayamAnaM mahAsarpa jJAnena vijJAya karuNAsamudro bhagavAnAha'aho mUDha! tapakhin ! kiM dayAM binA vRthA kaSTaM karoSi, yatA-kRpAnadImahAtIre, sarve dharmAstRNAkarA tasyAM zoSamupetAyAM, kiyannandanti te ciram ? // 1 // " ityAkaye kruddhaH kamaTho'vocat-rAjaputrA hi gajAzvAdikrIDAM kartuM jAnanti, dharma tu vayaM tapodhanA eva jAnImaH, tataH svAminA'gnikuNDAt jvalatkASThaM AkRSya || kuThAreNa vidhA kArayitvA ca tApavyAkulaH so niSkAsitaH, sa ca bhagavaniyuktapuruSamukhAnnamaskArAna pratyAkhyAnaM ca nizamya tatkSaNaM vipadya dharaNendro jAtA, aho jJAnIti janaiH stUyamAnaH khAmI svagRhaM yyau,| kamaTho'pi tapastAvA meghakumAreSu meghamAlI jAtaH / / (154) // // 128 // (pAse gaM arahA purisAdANIe) pArzvaH arhana puruSAdAnIyaH (dakkhe dakkhappainne) dakSaH dakSapratijJA (paDirUve allINe bhaie viNIe) rUpavAn guNairAliGgitaH bhadrakA vinayavAn (tIsaM vAsAI agAravAsamajhe dIpa anukrama [158] eeeTALaerseTaTaTaTaTaTaTaTa ~281
Page #282
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra prata sUtrAMka [155] gAthA ||..|| dIpa anukrama [159] [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM 8 "kalpasUtra"- (mUlaM + vRttiH) vyAkhyAna [7] .......mUlaM [ 155 ] / gAthA [2...] pUjya AgamoddhAraka zrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha - adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRttiHH ---------- vasittA) triMzadvarSANi gRhasthAvasthAyAM sthitvA (puNarabi loyaMtiehiM ) punarapi lokAntikA (jiakappi| ehiM deverhi) jItakalpikAH devAH (tAhiM idvAhiM jAva evaM vayAsI) tAbhiH iSTAbhirvAgbhiH yAvat evaM acAdiSuH / / (155) / (jaya jaya naMdA ! jaya jaya bhaddA ! jAva jayajayasa pauMjaMti) jaya jayavAn bhava, he samRddhiman ! jaya jaya vAn bhava he kalpANavan ! yAvat jayajayazabdaM prayuJjanti // (156) / (piNaM pAsa arahao purisAdANIyassa) pUrva api pArzvasya arhataH puruSAdAnIyasya ( mANussagAo ) manuSyayogyAt (gihatthadhammAo ) gRhasthadharmAt (aNusare Ahoie ) anupamaM upayogAtmakaM avavijJAnamaMbhUt (taM veva sarvvaM jAva dANaM dAiyANaM paribhAittA ) tadeva sarva pUrvoktaM vAcyaM yAvat dhanaM gotriNo vibhajya datvA (je se hemaMtANaM) yo'sau zItakAlasya (ducce mAse tathe pakkhe) dvitIyo mAsaH tRtIyaH pakSaH ( posabahule) pauSasya kRSNapakSaH ( tassa NaM posabahulassa ikArasIdivaseNaM) tasya pauSabahulasya ekAdazIdivase (puNhakAlasamayaMsi ) pUrvAhnakAlasamaye - prathamaprahare (visAlA sibiAe ) vizAlapA nAma zivikayA (sadevamaNuAsurAe) devamanuSyAsura sahitayA (parisAe samaNugammamANamagge) parSadA samanugamyamAnamArgaH ( taM caiva savaM navaraM ) sarva tadeva pUrvoktaM vAcyaM, ayaM vizeSa: ( vANArasiM nagariM majjhaMmajjheNaM niggaccha) bANArayA nagaryA madhyabhAgena nirgacchati ( niggacchittA) nirgatya ( jeNeva Asamapae ukhANe ) For Frate & Personal Use Only 282 devoktAzI dIkSA ca sU. 156-7 10 14
Page #283
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 "kalpasUtra"- (mUlaM+vRtti:) ...... vyAkhyAna [7] .......... mUlaM [157] / gAthA [2...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata upasagesa: hanaM sU.158 sUtrAMka [157] gAthA ||2..|| kalpa.subo-| yatraiva AzramapadanAmakaM udyAnaM (jeNeva asogavarapAyave) yatraiva azokanAmA vRkSaH (teNeva uvAgacchaha) vyA07 tatraiva upAgacchati (uvAgacchittA) upAgatya (asogavarapAyavassa ahe) azokavRkSasya adhastAt (sIyaM // 29 // ThAveDa) zibikAM sthApayati (ThavittA) saMsthApya (sIyAo pacoruhai) zivikAtaH pratyavatarati (paccoruhittA) pratyavatIrya (sayameva AbharaNamallAlaMkAraM omuai) khayameva AbharaNamAlAlaGkArAn avamuJcati (omuittA) avamucya (sayameva paMcamuTThiyaM loaM karei) svayameva paJcamauSTikaM locaM karoti (karittA) locaM kRtvA (aTThamaNaM bhatteNaM apANaeNaM) aSTamena bhaktena apAnakena-jalarahitena (visAhAhi nakkhatteNaM jogamucAgaeNaM) vizAkhAyAM nakSatre candrayoga upAgate sati ( ega devadUsamAdAya) ekaM devadRSyaM gRhItvA (tihiM purisasarahiM saddhiM muMDe bhavittA) tribhiH puruSazataiH sArddha muNDo bhUtvA (agArAo aNagAriyaM paJcaie) gRhAnniSkramya sAdhutA pratipannaH / / (157) // ARI (pAse NaM arahA purisAdANIe) pArthaH arhan puruSAdAnIyaH (tesI rAIdiyAI) vyazIti rAtridiva sAn yAvat (nicaM bosaTTakAe ciyattadehe) nityaM vyutsRSTakAyaH tyaktadehaH (je kei uvasaggA uppajati) ye kecana upasargAH utpadyante (taMjahA) tadyathA (divA vA mANusA vA tirikkhajoNiA vA) devakRtAH manuSyakRtAH tiryakkRtA vA (aNulomA vA paDilomA vA te uppanne samma sahai) anulomA vA pratilomA vA tAn utpannAn samyaka sahate (titikkhai khamai ahiyAsei) titikSate kSamate adhyAsayati, dIpa anukrama [159] JanEducation ~283
Page #284
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 "kalpasUtra"- (mUlaM+vRtti:) ...... vyAkhyAna [7] .......... mUlaM [158] / gAthA [2...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata ciH. sUtrAMka [158] gAthA ||2..|| tatra devopasargaH kamaThasambandhI, sa caivaM-khAmI pravrajyaikadA viharan tApasAzrame kUpasamIpe nyagrodhAdho nizi | kevalotpapratimayA sthitaH, itaH sa meghamAlI surAdhamaH zrIpArzvamupadrotuM Agatya krodhAndhaH svavikurvitazArdUlavRzcikAdibhirabhItaM prabhu nirIkSya gagane'ndhakArasannibhAn meghAna vikuLa kalpAntameghavarSituM Arebhe, vidyutazca|| atiraudrAkArA dizi dizi prastAH, garjAravaM ca brahmANDasphoTasadRzaM akarot, kSaNAdeva ca prabhunAsAgraM yAvajale prApte Asanakampena dharaNendro mahiSIbhiH samaM Agatya phaNaiH prabhuM AcchAditavAn , avadhinA ca vijJAto'marSeNa varSan meghamAlI dharaNendreNa hakkitaH prabhu zaraNIkRtya khasthAnaM yayau, dharaNendro'pi nATyAdibhiH prabhupUjAM vidhAya khasthAnaM yayau, evaM devAdikRtAnupasargAn samyak sahate // (158) // | (tae NaM se pAse bhagavaM aNagAre jAe) tataH sa pAvo bhagavAn anagAro jAtaH (iriyAsamie jAva: | appANaM bhAvemANassa) IryAyAM samitaH yAvat AtmAnaM bhAvayataH (tesII rAiMdiyAI vizkatAI) yazItiH ahorAtrA vyatikrAntAH (caurAsIimassa rAiMdiyassa aMtarA baDhamANassa) caturazItitamasya / hA ahorAtrasya antarA vartamAnasya (je se gimhANaM paDhame mAse paDhame pakkhe) yo'sau grISmakAlasya prathamo mAsaH prathamaH pakSaH (cittabahule) caitrasya bahulapakSA-kRSNapakSaH (tassa NaM cittabahulassa)tasya caitrabahulasya caturthI divase (puSaNahakAlasamayaMsi) pUrvAhakAlasamaye-prathamapahare(dhAyaipAyavassa ahe) dhAtakInAmavRkSasya adhaH | (chaTTeNaM bhatteNaM apANaeNaM) SaSThena bhaktena apAnakena-jalarahitena (bisAhAhiM nakkhatteNaM jogamuvAgaeNaM) dIpa anukrama [160] For F lutelu ~284
Page #285
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra prata sUtrAMka [159 ] gAthA // 2.. // dIpa anukrama [161] [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM 8 "kalpasUtra"- (mUlaM + vRttiH) vyAkhyAna [7] .......mUlaM [ 159] / gAthA [2...] pUjya AgamoddhAraka zrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha -adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRttiH: kalpa. subo vyA0 7 // 130 // ---------- vizAkhAyAM nakSatre candrayogaM upAgate sati ( jhANaMtariAe vahamANassa ) dhyAnAntarikAyAM varttamAnasya (aNate aNuttare jAva kevalavaranANadaMsaNe samuppanne ) anante anupame yAvat kevalavarajJAnadarzane samutpanne ( jAva jANamANe pAsamANe viharai ) yAvat sarvabhAvAn jAnan pazyaMzca viharati // (159) // ( pAsassa NaM arahao purisAdANIyassa) pArzvasya arhataH puruSAdAnIyasya ( aha gaNA aTTha gaNaharA hutthA) aSTau gaNA aSTau gaNadharAca abhavan, tatra ekavAcanikA yatisamUhA- gaNAH, tannAyakAH sUrayo gaNadharAH, te zrIpArzvasya aSTo, Avazyake tu daza gaNA daza gaNadharAcoktAH, iha sthAnAGge ca dvau alpAyuSkatvAdikAraNAnnokta iti Tippanake vyAkhyAtaM (taMjA) tayathA (subhe ya 1 ajaghose ya 2 basi 3 vaMbhayAri ya 4 / some 5 sirihare 6 neva, vIrabhadde 7 jasevi ya 8 ) // 1 // zubhazca 1 AryaghoSazca 2 vaziSTaH 13 brahmacArI 4 ca somaH 5 zrIdharazcaiva 6 vIrabhadraH 7 yazasvI 8 ca // (160) // ( pArasa NaM arahao purisAdANIyassa) pArzvasya arhataH puruSAdAnIyasya (ajjadinnapAmukkhAo ) AryadattapramukhANi (solasa samaNasAhassIo) SoDaza zramaNasahasrANi ( 16000 ) ( ukkosiA samaNasaMpayA husthA) utkRSTA etAvatI zramaNasampadA abhavat // (161) / / ( pAsarasaNaM arahao purisAdANIassa) pArzvastha arhataH puruSAdAnIyasya (puSkacUlApAmukkhAo) puSpa 285~ zrIpArzvasya gaNAdimA naM sU. 160-1 20 25 // 130 // 27
Page #286
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 "kalpasUtra"- (mUlaM+vRtti:) ...... vyAkhyAna [7] .......... mUlaM [162] / gAthA [2...] / pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [162] gAthA ||2..|| cUlApramukhANi (aTThattIsaM ajjiyAsAhassI) aSTatriMzat AryikAsahasrANi (38000)(uphosiA aji- zrIpArthasa yAsaMpayA hutthA) utkRSTA etAvatI AryikAsampadA abhavat // (162) // parivArams ISA (pAsassa NaM arahao purisAdANIassa) pArzvasya arhataH puruSAdAnIyasya (subayapAmukkhANaM) suvrata-|162-5 pramukhANAM (samaNovAsagANaM) zramaNopAsakAnAM-zrAvakANAM (egA sayasAhassI) ekaH lakSaH (causahIM ca sahassA) catuHSaSTizca sahasrAH (164000)(ukosiA samaNovAsagANaM saMpayA hutthA) uskRSTA etAvatI zrAvakANAM sampadA abhavat // (163) // | (pAsassa NaM arahao purisAdANIassa) pArzvasya arhataH puruSAdAnIyassa (sunaMdApAmukkhANaM) sunandA-18 pramukhANAM (samaNovAsiyANaM) zramaNopAsikAnAM-zrAvikANAM (tini sayasAhassIo) ayaH lakSAH (sattAvIsaM ca sahassA) sasarvizatizca sahasrAH (327000)(ukosiA samaNovAsiyANaM saMpayA hutthA) II utkRSTA etAvatI zramaNopAsikAnAM sampadA abhavat // (164) // (pAsassa NaM arahao purisAdANIassa) pAzvasya arhataH puruSAdAnIyasya (avahasayA cauddasapuvIrNa) adhyuSTazatAni (350) caturdazapUrviNAM (ajiNANaM jiNasaMkAsANaM) akevalinAmapi kevalitulyAnAM (jAva cauddasapuvINaM saMpayA hutthA) yAvat caturdazapUrviNAM sampadA abhavat // (165) // (pAsassa NaM arahao purisAdANIassa) pAvasya arhataH puruSAdAnIyasya (cauddasa sayA ohinA dIpa anukrama [164] ecemenerdersersersersects For F lutelu ~286
Page #287
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 "kalpasUtra"- (mUlaM+vRtti:) .......... vyAkhyAna [7] ........ mUlaM [166] / gAthA [2...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [166] gAthA ||2..|| 20 kalpa.subo- NINaM) catuIza zatAni (1400) avadhijJAninAM.(dasa sayA kevalanANINaM) daza zatAni (1000) zrIpArthapavyA07 kevalajJAninAM.(ikArasasayA biyANaM) ekAdaza zatAni (1100) vaikriyalabdhimatAM (chassayA riuma-rivAraH sU. // 13 // iNaM) SaT zatAni (600) RjumatInA,(dasa samaNasayA siddhA) daza bhramaNazatAni (1000) siddhaani,(biisN| 166-7 ajjiyAsayAI siddhAI)viMzatiH AryAzatAni (2000) siddhAni, (aTThasayA viulamaINaM) ardhASTI zatAni (750) vipulamatInA,(chasayA vAINaM) SaT zatAni (600) vAdinA (pArasa sapA aNuttarovavAiyANaM)dvAdaza zatAni (1200) anuttaropapAtinA.sampadA abhavat / / (166) // 8 (pAsassa NaM arahao purisAdANIyassa) pArzvasya arhataH puruSAdAnIyasya (duvihA aMtagaDabhUmI hutthA) dvividhA muktigAminAM maryAdA abhUt (taMjahA) tadyathA-(jugaMtagaDabhUmI) yugAntakRmi: (pariyAyaMtagaDa-16 bhUmI ya) paryAyAntakRbhUmizca (jAva cautthAo purisajugAo jugaMtagaDabhUmI) yAvat caturtha paTTadharapuruSa yugAntakRbhUmiH, zrIpArzvanAthAdArabhya caturtha puruSaM yAvat siddhimArgoM vahamAnaH sthitaH (tivAsapariAe aMtamakAsI) trivarSaparyAye kazcinmuktiM gataH, paryAyAntakRdbhUmau tu kevalotpattetriSu varSeSu gateSu siddhigama-RI nArambhaH / / (167) // // 131 // | (teNaM kAleNaM) tasmin kAle (teNaM samaeNaM) tasmin samaye (pAse arahA purisAdANIe) pArzvaH arhan / puruSAdAnIyaH (tIsaM vAsAI agAravAsamajjhe vasittA ) triMzat varSANi gRhasthAvasthAyAM uSitvA-sthitvA dIpa anukrama [164] For Fun ~287
Page #288
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra prata sUtrAMka [168 ] gAthA ||..|| dIpa anukrama [167] [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM 8 "kalpasUtra"- (mUlaM + vRttiH) vyAkhyAna [7] .......mUlaM [ 168] / gAthA [2...] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRttiH: ---------- (tesII rAIdiAI) vyazItiM ahorAtrAn (cheumatthapariAyaM pADaNittA) chadmasthaparyAyaM pAlayitvA (desUNAI satari vAsAI) kiJcidUnAni saptatiM varSANi (kevalipariAyaM pANittA ) kevaliparyAyaM pAlayitvA ( paDipunnAI sattari vAsAI) pratipUrNAni saptatiM varSANi (sAmannapariyAyaM pANittA) cAritraparyAyaM pAla - yitvA (ekka vAsasyaM saGghAjyaM pAlaittA) ekaM varSazataM sarvAyuH pAlayitvA ( khINe beyaNijjAuyanAmagutte ) kSINeSu satsu vedanIyAyurnAmagotreSu karmasu (imIse osappiNIe ) asyAmeva avasarpiNyAM (dUsamasusamAe bahuvitAeM) duSSamasuSamanAmake caturthe'rake bahuvyatikrAnte sati (je se vAsANaM paDhane mAse duce pakkhe) yo'sau varSAkAlasya prathamo mAsaH dvitIyaH pakSaH (sAvaNasuddhe) zrAvaNazuddhaH (tassa NaM sAvaNasuddhassa aTTamIpakkheNaM) tasya zrAvaNazuddhasya aSTamIdivase (upi saMmeaselasihasi) upari sammetanAmazailazikharastha ( appa| cauttIsaha me) AtmanA catustriMzattamaH (mAsieNaM bhanteNaM apANaeNaM) mAsikena bhaktena apAnakena (visAhAhiM navakhatteNaM jogamubAga eNaM) vizAkhAnakSatre candrayogaM upAgate sati (puvaNhakAlasamayaMsi ) pUrvAhakAlasamaye, tatra prabhomakSigamane pUrvAhna eva kAla:, 'puvarattA varattakAlasamayaMsi 'tti kacitpAThastu lekhakadoSAnmatAntarabhedAdvA (bagghAriyapANI) pralambitI pANI - hastau yena sa tathA kAyotsarge sthitatvAt pralambita bhujadvayaH, ( kAlagae bikate jAca saGghadukkhappahINe) bhagavAn kAlagataH vyatikrAntaH yAvat sarvaduHkhaprakSINa // (168 ) / / (pArasa arahao purisAdANIassa) pArzvasya arhataH puruSAdAnIyasya (jAba saGghadukkhappahINassa) yAvat 288 agAra vAsa mAnAdi sU. 168 5 10 14
Page #289
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ...... vyAkhyAna [7] .......... mUlaM [169] | gAthA [2...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [169] gAthA ||2..|| kalpa.sayo-sarvaduHkhamakSINasya (duvAlasa vAsasayAI viikatAI) dvAdaza varSazatAni vyatikrAntAni (terasamassa yazazrInemeH kavyA07 vAsasayassa) brayodazamasya varSezatasya (ayaM tIsaime saMvacchare kAle gacchada) ayaM triMzattamaH saMvatsaralyANakAni // 132 // kAlo gacchati, tatra zrIpArzvanirvANAt pazcAzadadhikavarSezatadvayena zrIvIranirvANaM, tatazcAzItyadhikanavavarSa-IST. 170 zatAni atikrAntAni, tadA vAcanA, tato yuktamuktaM trayodazamazatasaMvatsarasyAyaM triMzattamaH saMvatsaraH kAlo gacchatIti, iti zrIpArzvanAthacaritraM samAsam / (169) // // atha zrI neminAthasya jaghanyAdivAcanAbhizcaritramAha-(teNaM kAleNaM) tasmin kAle (teNaM samaeNa) tasmin samaye (arahA arihanemI paMcacitte hutthA) arhan ariSTanemiH pazcasu citrA yasya sa paJcacitraH abhavat (taMjahA) tadyathA (cittAhiM cue cahattA gambhaM vakaMte) citrAyAM cyutaHcyutvA garne utpanna: (taheva ukkhevo) tathaiva citrAbhilApena pUrvoktA pATho vaktavyaH (jAva cittAhiM parinivvue) yAvat citrAyAM nirvANaM prAptaH // (170) / RI (teNaM kAleNaM) tasmin kAle (teNaM samaeNaM) tasmin samaye (arahA arihanemI) arhana ariSTanemiH (je se bAsANaM cautthe mAse sattame pakkhe) yo'sau varSAkAlasya caturtho mAsaH saptamaH pakSaH (kattiabahule) 25 kArtikasya bahulapakSaH (tassa NaM kattiyabahulassa yArasIpakkheNaM) tasya kArtikaSahulasya dvAdazIdivase // 32 // (aparAjiAo mahAvimANAo) aparAjitanAmakAt mahAvimAnAt (battIsaM sAgarovamahiAo) dvAtriMzat sAgaropamANi sthitiyaMtra IzAt (aNaMtaraM carya caittA) anantaraM cyavanaM kRtvA (iheva jaMbuddIve dIve)|| 28 dIpa anukrama [168] ... atha zrI neminAtha-caritraM saMkSepeNa kathayate ~289
Page #290
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra prata sUtrAMka [1971] gAthA // 2.. // dIpa anukrama [171] [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM 8 "kalpasUtra"- (mUlaM + vRtti:) vyAkhyAna [7] ........... mUlaM [171] / gAthA [2...] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRttiH: ka. su. 23 ---------- asminneva jambUdvIpe dvIpe (bhArahe vAse) bharatakSetre (soriya pure napare) sauryapure nagare (samuha vijayassa ranno) samudravijayasya rAjJaH (bhAriyAe sivAe devIe ) bhAryAyAH zivAyA devyAH kukSau (puvarattAvaraptakAlasamayaMsi) pUrvApararAtrakAlasamaye-madhyarAtrau (jAva cittAhiM ganbhattAe vakte) yAvat citrAyAM garbhatayA utpannaH ( sarvvaM tava sumiNadaMsaNadaviNasaMharaNAiaM ittha bhANiyAM ) sarvaM tathaiva svapradarzanaM pitRvezmani dravyasaMharaNAdivarNanaM atra bhaNitavyam // ( 171 ) // ( teNaM kAleNaM) tasmin kAle ( teNaM samaeNaM ) tasmin samaye ( arahA arinemI ) arhan ariSTanemiH (je se vAsANaM paDhame mAse duce pakkhe ) yo'sau varSAkAlasya prathamo mAsaH dvitIyaH pakSaH (sAvaNasuddhe ) zrAvaNazuddhaH (tassa NaM sAvaNasuddhassa paMcamIpakkheNaM) tasya zrAvaNazuddhasya paJcamIdivase (navaNDaM mAsANaM bahupaDipunnANaM) navasu mAseSu bahupratipUrNeSu satsu ( jAva cittAhiM nakskhatteNaM jogamuvAgaeNaM ) yAvat citrAnakSatre candrayogaM upAgate sati (AroggA''roggaM dArayaM payAyA) arogA zivA arogaM dArakaM prajAtA | ( jammaNaM samuhavijayAbhilAveNaM neyavaM) janmotsavaH samudravijayAbhidhAnena jJAtavyaH (jAva taM hou NaM kumAre arinemI nAmeNaM) yAvat tasmAt bhavatu kumAraH ariSTanemirnAmnA kRtvA, yasmAt bhagavati garbhasthe mAtA riSTharatnamayaM nemiM - cakradhArAM svame'drAkSIt tato'riSTanemiH, akArasya amaGgalaparihArArthatvAca ariSTanemiriti, riSThazabdo hi amaGgalavAcIti, kumArastu apariNItatvAt, apariNayanaM tu evaM ekadA yauvanAbhimukhaM ... atha zeSa tIrthakarANAM antrANi varNayante 290~ zrIneminA thasya garbheda zA janma nAma su. 171 172 5 10 14
Page #291
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 "kalpasUtra"- (mUlaM+vRtti:) ...... vyAkhyAna [7] .......... mUlaM [172] / gAthA [2...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata kalpa subovyA07 laparikSA. sUtrAMka [172] gAthA ||2..|| // 133 // nemi nirIkSya zivAdevI samavadat-vatsAnumanyasva pANigrahaNaM pUraya cAsmanmanorathaM, svAmI tu yogyAM kanyA prApya pariNeSyAmIti pratyuttaraM dadau, tataH punarekadA kautukarahito'pi bhagavAna mitrapreritaH krIDamAnaH kRSNAyudhazAlAyAmupAgamat , tatra kautukotsukaimitrairvijJapto'Ggulyagre kulAlacakravacakraM bhrAmitavAn zAI dhanumaNAlavannAmitavAn ,kaumodakIgadAM yaSTivadutpATitavAn pAzcajanyaM zaGkhaca svamukhe dhRtvA ApUritavAn , tadA canirmUlyAlAnamUlaM vrajati gajagaNaH, svaNDayan vezmamAlA, dhAvantyutrovya bandhAna sapadi harihayA mandurAyAH prnnssttaaH| zabdAdvaitena sarva yadhiritamabhavattatpuraM vyagramugraM, zrInemevaktapadmaprakaTitapavanaiH pUrite pAJcajanye // 1 // tAdRzaM ca zabdaM nizamyotpannaH ko'pi vairIti vyAkulacittaH kezavastvaritaM AyudhazAlAyAM AgataH, | dRSTvA ca nemi cakito nijabhujabalatulanAya AvAbhyAM valaparIkSA kriyate iti nemi vadastena saha mallAkSATake jagAma, zrInemiroha-anucitaM nanu bhUluThanAdikaM, sapadi bAndhava ! yuddhamihAvayoH / valaparIkSaNakRdbhujavAlanaM, bhavatu nAnyaraNaH khalu yujyte||1|| dvAbhyAM tathaiva khIkRtaM kRSNaprasAritaM bAhuM, nemirvetralatAmiva / mRNAladaNDavacchIghra, vAlayAmAsa liilyaa||1|| zAkhAnibhe nemijinasya bAhI, tataH sa zAkhAmRgavadvilagnaH / cakre nijaM nAma hriydhaarthmudydvissaaddvigunnaasitaasyH||2|| tato mahatApi parAkrameNa nemibhuje'va-| lite sati viSaNNacittaH kRSNo 'mama rAjyameSa sukhena grahISyatIti cintAturaH khacitte cintayAmAsaklizyante kevalaM sthUlAH, sudhIstu phalamaznute / mamandha zaGkaraH sindhu, ratnAnyApurdivaukasaH // 1 // athavA dIpa anukrama [173] // 11 JMEducation ~291
Page #292
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 "kalpasUtra"- (mUlaM+vRtti:) ...... vyAkhyAna [7] .......... mUlaM [172] / gAthA [2...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [172] gAthA ||2..|| klizyante kevalaM sthUlAH, sudhIstu phalamaznute / dantA dalanti kaSTena, jihvA gilati lIlayA // 2 // tato balabha- jalakrIDA dreNa sahAlocayati-kiM vidhAsye? nemistu rAjyalipsulavAMzca, tata AkAzavANI prAdurabhUdu-aho hare ! purA naminAthena kathitamAsId yaduta dvAviMzastIrthakaro neminAmA kumAra eva pravrajiSyatIti zrutvA nizcinto'pi nizcayArtha neminA saha jalakrIDAM kA antaHpurIparivRtaH saro'ntare praviSTA, tatra ca-praNayataH parigRhya kare jinaM, hariravezayadAzu saro'ntare / tadanu zIghramasiJcata neminaM, knkshRnggaajlaighumRnnaavilaiH||1||tthaa / rukmiNIpramukhagopikA api jJApitavAn-yayaM neminiHzakaM krIDayA pANigrahAbhimukhIkAryaH, tatazca tA api-kAzcit kesarasAranIranikaraicchioTayanti prabhu, kAzcid bandhurapuSpakandukabharairninanti vkssHsthle| kAzcitIkSNAkaTAkSalakSavizikhairviddhayanti narmoktibhiH, kAzcikAmakalAvilAsakuzalA vimApayAzcakrire | S // 1 // tatazca-tAvatyaH pramadA: sugandhipayasA, svarNAdizRGgI zaM, bhRtvA tajjalanijharaiH pRthutaH, kattu prabhu vyAkulam / prAvartanta mitho hasanti satataM ,krIDollasanmAnasAstAvadvayomani devagIriti samudbhUtA zrutA caukhilaiH // 1 // mugdhAH stha pramadA yato'maragirI.gIrvANanAthaizcatuHSaSTyA yojanamAnavaktrakuharaiH kumbhaiH sh| srAdhikaH / bAlye'pi slapito ya eSa bhagavAnnAbhUnmanAgAkula:, kartu tasya suyatnato'pi kimaho, yuSmAbhirI|ziSyate ? // 2 // tato nemirapi hari tAzca sarvA jalairAcchoTayati sma kamalapuSpakandukaizca tADayati ma ityaadi| savistaraM jalakrIDAM kRtvA taTamAgatya nemi varNAsane nivezya sarvA api gopyaH pariveSTya sthitAH, tatra dIpa anukrama [173] Fur & Fonte ~292
Page #293
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 "kalpasUtra"- (mUlaM+vRtti:) ...... vyAkhyAna [7] .......... mUlaM [172] / gAthA [2...] - pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [172] gAthA ||2..|| rukmiNI jagau-nirvAhakAtaratayohase na yattvaM, kanyAM tadetadavicAritameva neme ! / bhrAtA tavAsti viditaH / / kalpa.subosutarAM samartho, dvAtriMzadunmitasahasravadhurvivoDhA ||shaa tathA satyabhAmApyuvAca-RSabhamukhyajinAH karapIDanaM, gopIvAvyA07 kyAni vidadhire dadhire ca mahIzatAm / bubhujire viSayAMzca bahUn sutAn , suSuvire zivamapyatha lebhire // 2 // tvamasi // 134 // kinnu navo'dya zivaGgamI, bhRzamariSThakumAra ! vicAraya / kalaya devara ! cAru gRhasthatAM, racaya bandhumanassu ca. susthatAm // 3 // atha jagAda ca jAmbuvatI javAt, zRNu purA harivaMzavibhUSaNam / sa munisuvratatIrthapatigRhI, zivamaMgAdiha jAtasuto'pi hi // 4 // padmAvatIti samuvAca vinA vadhUTI, zobhA na kAcana narasya | bhavatyavazyam / no kevalasya puruSasya karoti ko'pi, vizvAsameSa viTa eva bhavedabhAryaH // 5 // gAndhArI jagI-sajanyayAtrAzubhasaGghasArthaparvotsavA vezmavivAhakRtyam / udyAnikApunkSaNaparSadazva, zobhanta etAni ra vinA'GganA no||6|| gaurI uvAca-ajJAnabhAjaH kila pakSiNo'pi, kSitau paribhramya vasanti sAyam / nIDe khakAntAsahitAH sukhena, tato'pi kiM devara! mUDhahaka tvam // 7 // lakSmaNA'pyavocat-lAnAdisarvAGgaparivikra-I8 yAyAM, vicakSaNaH prItirasAbhirAmaH / visrambhapAtraM vidhure sahAyaH, ko'nyo bhavennUnamRte priyAyAH? // 8 // susImA'pyavAdIt-vinA miyAM ko gRhamAMgatAnAM, prAghUrNakAnAM munisattamAnAm / karoti pUjApratipatti // 134 // sAmanyaH, kathaM ca zobhA labhate mnussyH,||9|| evamanyAsAM api gopAinAnAM vAcoyuktyA yadanAmAgrahAca maunAvalambinamapi smitAnanaM jinaM nirIkSya 'aniSiddhaM anumataM'iti nyAyAt neminA pANigrahaNaM svIkRtamiti dIpa anukrama [173] ~293
Page #294
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra prata sUtrAMka [172] gAthA // 2.. // dIpa anukrama [173] [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM 8 "kalpasUtra"- (mUlaM + vRttiH) mUlaM [ 172] / gAthA [2...] vyAkhyAna [7] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha -adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRttiHH ---------- ---------. tAbhirbAda udghoSitaM tathaiva janoktiriti, tataH kRSNenograsena putrI rAjImatI mArgitA, lagnaM pRSTazca kroSTuki nAmA jyotirvit prAha-varSAsu zubhakAryANi, nAnyAnyapi samAcaret / gRhiNAM mukhyakAryasya, vivAhasya tu kA kathA ? // 1 // samudrastaM babhASe'tha, kAlakSepo'tra nArhati / nemiH kathaJcit kRSNena, vivAhAya pravartitaH // 2 // mA bhUdvivAhapratyUho, nedIyastaddinaM vada / zravaNe mAsi tenoktA, tataH SaSThI samujvalA // 3 // tato dvayoH sthAnayorvihitA | vivAhocitA sAmagrI, Asanne ca kroSTukyAdiSTe lagne calitaH zrInemikkumAraH sphArazRGgAraH prajApramodakaro rathArUDho dhRtAtapatrasAraH zrIsamudravijayAdidazA hai kezavabalabhadrAdiviziSTaparivAraH zivAdevIpramukhapramadAje| gIyamAnadhavalamaGgalavistAraH pANigrahaNAya agrato gacchaMzca vIkSya sArathiM prati kasyedaM kRtamaGgalabharaM dhavalamandiraM iti pRSTavAn tataH so'GgulyagreNa darzayan iti jagAda - ugrasena nRpasya tava zvazurasyAyaM prAsAda iti, ime ca tava bhAryAyA rAjImatyAH sakhyau candrAnanAmRgalocanAbhidhAne mitho vArttayataH, tatra mRgalocanA vilokya candrAnanAM prAha-he candrAnane ! strIvarge ekA rAjImatyeva varNanIyA yasyAH ayametAdRzo varaH pANi grahISyati, candrAnanA'pi mRgalocanAmAha- rAjImatIdbhutarUparamyAM nirmAya dhAtA'pi yadIdRzena / vareNa no yojayati pratiSThAM labheta vijJAnavicakSaNaH kAm ? // 1 // itazca tUryazabdamAkarNya mAtRgRhAt rAjImatI sakhImadhye prAptA, he sakhyau ! bhavatIbhyAmekAkinIbhyAmeva sADambaramAgacchan varo vilokyate ahaM tu viloka| yituM na labheyaM iti balAttadantare sthitvA nemiM Alokya sAzcarya cintayati kiM pAtAlakumAraH, kiM vA makara For Frate & Personal Use Only 294 vivAhAyagamana 10. 14
Page #295
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra prata sUtrAMka [172] gAthA // 2.. // dIpa anukrama [173] [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM 8 "kalpasUtra"- (mUlaM + vRttiH) mUla [ 172] / gAthA [2...] vyAkhyAna [7] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRttiHH kalpa. subo vyA0 7 // 135 // ---------- ---------. dhvajaH surendraH kim / kiMvA mama puNyAnAM prAgbhAro mUrttimAneSaH 1 // 1 // tasya vidhAtuH karayorAtmAnaM nyuJchanaM karomi mudA / yenaiSa baro vihitaH saubhAgyaprabhRtiguNarAziH // 2 // mRgalocanA rAjImatyabhiprAyaM parijJAya samItihAsaM he sakhi ! candrAnane / samagraguNasampUrNe'pi asmin vare ekaM dUSaNaM astyeva paraM varArthinyAM rAjImatyAM zRNvatyAM vaktuM na zakyate, candrAnanA'pi he sakhi / mRgalocane / mayA'pi tad jJAtaM, paraM sAmprataM maunamevA caraNIyaM, rAjImatyapi trapayA madhyasthatAM darzayantI - he sakhyau ! yasyAH kasyA api bhuvanAtabhAgyadhanyAyAH kanyAyA ayaM varo bhavatu, paraM sarvaguNasundare'smin vare dUSaNaM tu dugdhamadhyAt pratarakarSaNaprAyaM asambhAvyameva, tadanu tAbhyAM savinodaM kathitaM bho rAjImati / varaH prathamaM gauro vilokyate, apare guNAstu paricaye sati jJAyante tadgauratvaM tu kajvalAnukArameva dRzyate, rAjImatI seyaM sakhyau pratyAha- agra yAvat yuvAM cature iti mama bhramo'bhavat, sAmprataM tu sa bhagnaH yat sakalaguNakAraNaM zyAmatvaM bhUSaNamapi dUSaNatayA prarUpitaM zRNutaM tAvat sAvadhAnIbhUya bhavatyau zyAmastve zyAmavastvAzrapaNe ca guNAn 'kevala gaurave doSAMcaM, tathAhi 1 cittavali 2 aguru. 3 katthUrI ghaNa 5 kaNINimA 6 kesA 7 / kasabadda 8 masI 9 rayaNI 10 kasiNA ee aNagdhaphalA // 1 // iti kRSNatve guNAH, kaippUre aMgAro 1 caMde, ciMdhaM 2 kaNINigA 1 bhUH citra yahI aguru kastUrI ghanaH kanInikA kezAH / kapapaTTo mapI rajanI kRSNA ete anardhaphalAH // 1 // 2 karpUre aMgAraH candre cinhaM kanInikA nayane / bhojye marIcaM citre rekhA kRSNA api guNahetavaH // 2 // 295 mRgaloca nAdihA 20 25 // 135 //
Page #296
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 "kalpasUtra"- (mUlaM+vRtti:) ...... vyAkhyAna [7] .......... mUlaM [172] / gAthA [2...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [172] gAthA ||2..|| nayaNe 3 / bhuje marIaM 4 citte rehA 5 kasiNAvi guNaheU // 2 // iti kRSNavastvAMzrayaNe guNAH / khAraMga lavaNaM 1 dahaNaM, himaM ca 2 aigoraviggaho rogI3 / paravasaguNo acuNNo, 4 kevalagorattaNe'vaguNA 3 // evaM rAvRtiH parasparaM tAsAM jalpe jAyamAne zrInemiH pazUnAmArttakharaM zrutvA sAkSepa-he sArathe! ko'yaM dAruNaH kharaH, sArathiH prAha-yuSmAkaM vivAhe bhojanakRte samudAyIkRtapazUnAmayaM khara ityukte khAmI cintayati sma-dhiga |vivAhotsavaM yatrAnutsavo'mISAM jIvAnAM, itazca 'hellI sahio! kiM me dAhiNaM cakkhU paripphuraha'tti vadantI rAjImatI prati sakhyau-pratihatamamaGgalaM te ityuktvA thuthutkAraM kurutaH, nemistu-he sArathe ! ramito nivartaya, atrAntare nemi pazyanneko hariNaH khagrIvayA hariNIgrIvAM pidhAya sthitaH, atra kavighaTanA-khAminaM vIkSya || hariNo brUte-mA paharasu mA paharasu evaM maha hiayahAriNiM hariNiM / sAmI ! amhaM maraNAvi dussaho piatmaavirho||1|| hariNI nemimukhaM nibhAlya hariNaM prati bUte-eso pasannavayaNo, tihuaNasAmI akAraNaM baMdhU 18 |tA viSNavesu ballaha ! rakkhatthaM sabajIvANaM // 2 // hariNo'pi patnIprerito nemi jUte-nijejharaNanIrapANaM, araNNa-R 1kSAraM lavaNaM dahanaM himaM ca atigauravigraho rogI / paravazaguNazca cUrNaH kevalagauratve'vaguNAH // 3 // 2hale sakhyaH kiM mama dakSiNaM cakSuH parisphurati ? 3 mA prahara mA prahara etAM mama hRdayahAriNI hariNIM / svAmin ! asmAkaM maraNAdapi duHsahaH priyatamAvirahaH // 1 // 4 epa prasannavadanaH tribhuvanakhAmI akAraNabandhuH / tasmAd vijJapaya vallabha ! rakSArtha sarvajIvAnAM // 2 // 5 nirjharaNanIrapAnaM araNyatRNabhakSaNaM ca vanavAsaH / asmAkaM niraparAdhAnAM jIvitaM rakSa rakSa prabho! // 3 // dIpa anukrama [173] JMEucal ~296
Page #297
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra prata sUtrAMka [172] gAthA ||..|| dIpa anukrama [173] [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM 8 "kalpasUtra"- (mUlaM + vRttiH) vyAkhyAna [7] .......... mUlaM [172] / gAthA [2...] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha -adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRttiHH kalpa. subo vyA0 7 // 136 // ---------- taNabhakkhaNaM ca vaNavAso / amhANa niravarAhANa, jIviaM rakkha rakkha paho ! // 3 // evaM sarve'pi pazavaH svAminaM prati vijJapayanti, tAvatkhAmI babhASe bho pazurakSakAH ! muJcata muJcata imAn pazUn nAhaM vivAhaM kariSye, pazurakSakAH zrInemivacasA pazUn muJcanti sma, sArathirapi rathaM nivarttayate sma atra kaviH - heturindoH kalaGke yo, virahe rAmasItayoH / neme rAjImatItyAge, kuraGgaH satyameva saH // 1 // samudravijayazivAdevIpramukhajanAstu zIghrameva rathaM svalayanti sma, zivA ca savASpaM brUte patthemi jaNaNivalaha ! vaccha tumaM paDhamapatthaNaM kiMpi / kAUNa pANigahaNaM, maha daMse niavahnayayaNaM // 1 // nemiroha - muJcAgrahamimaM mAtarmAnuSISu na me manaH / muktistrIsaGgamotkaNTha maMkuNThamavatiSThate // 2 // yataH-yA rAgiNa virAgiNyastAH striyaH ko niSevate ? / ato'haM kAmaye mukti, yA virAgiNi rAgiNI // 3 // ityAdi, rAjImatI-hA' daiva ! kimupasthitamityuktvA mUrchA prAptA sakhIbhyAM candanadravairAzvAsitA kathamapi labdhasanjJA savASpaM gADhakhareNa prAha ho jAyavakuladiNayara ! hA niruvamanANa hA jagassaraNa ! hA karuNAyara sAmI ! maM muttUrNa kahaM calio // 4 // hA~ hiaya ghiTTa nihura 1 prArthayAmi jananIbalabha ! vatsa ! tvAM prathamaprArthanAM kAmapi / kRtvA pANigrahaNaM mama darzaya nijavadhUvadanam // 3 // 2 hA yAdavakuladinakara! hA nirupamajJAna hA jagaccharaNa hA karuNAkara! svAmin! mAM muktvA kathaM calitaH 1 // 4 // niSThura ! adyApi nirlaja ! jIvitaM vahasi / anyatra bacdharAgo yadi nAtha Atmano jAtaH // 5 // 3 hA hRdaya ! dhRSTa 297 mumukSutA prArthanA ca 15 20 // 136 // janelbrary.org
Page #298
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 "kalpasUtra"- (mUlaM+vRtti:) ...... vyAkhyAna [7] .......... mUlaM [172] / gAthA [2...] - pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [172] gAthA ||2..|| ajjavi nillaz2a jIviaM vahasi / annastha baddharAo,jai nAho attaNo jaao||5|| punaniHzvasya sopAlambhaM rAjImatyAH |jagAda-jei sayalasiddhabhuttAi.muttigaNiAi dhutta ! ratto'si / tA evaM pariNayArabheNa viDaMviA kimahaM ? zokA // 6 // sakhyI saroSa-loapasiddhI battaDI,sahie ika saNijja / saralaM viralaM sAmalaM. phiI vihI karija // 7 // pimmairahiaMmi piasahi !,eaMmivi kiM karesi piabhAvaM ? / pimmaparaM kiMpi varaM, annayaraM te krissaamo|| 8 // rAjImatI kaNauM pighAya-hA azrAvyaM kiM zrAvayatha:-jai kahAvi pacchimAe, udayaM pAvei diNayaro thci|muttunn neminAhaM,karemi nAhaM varaM annaM // 9 // punarapi neminaM prativratecchuricchAdhikameva datse. vaM yAcakebhyo gRhamAgatebhyaH / mayA'rthayantyA jagatAmadhIza!, hasto'pi hastopari naiva labdhaH // 10 // artha || viraktA rAjImatI prAha-jaivihu eassa karo.majjha kare no a Asi pariNayaNe / tahavi sire maha suci dIpa anukrama [173] 1 yadi sakalasiddhabhuktAryA muktigaNikAyAM dhUrta ! rakto'si / tata evaM pariNayanArambheNa viDambitA kimaham // 6 // 2 loka-II prasiddhA vArtA sakhi ! ekA bhUyate / saralaM viralaM zyAmalaM vismRtya vidhiH kuryAt // 7 // 3 premarahite priyasakhi / etasminnapi / kiM karoSi priyabhAvaM ? / premaparaM kamapi varaM anyataraM te kariSyAmaH // 8 // 4 yadi kathamapi pazcimAyAmudayaM prApnoti dinakarastathApi / muktvA neminAthaM karomi nAhaM varamanyam // 9 // 5 yadyapi etasya karo mama kare na cAsItpariNayane / tathApi zirasi || mama sa eva dIkSAsamaye karo bhaviSyati / / 16 // . ~298
Page #299
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 "kalpasUtra"- (mUlaM+vRtti:) ...... vyAkhyAna [7] .......... mUlaM [172] / gAthA [2...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [172] gAthA ||2..|| jaya kalpa.subo-dikkhAsamae karo hohii||11|| atha neminaM saparikaraH samudravijayo jagau-nAbheyAdyAH kRtodvAhAH, muktidAnaM dIkSA vyA07 jagmurjinezvarAH / tato'pyuccaiHpadaM te sthAt, kumAra ! brahmacAriNaH // 12 // nemirAha-he tAta! kSINabhogaka-casa, 17 mo'hmsmi,kinyc-ekstriisNgrhe'nntjntusngghaatghaatke| bhavatAM bhavatAnte'smin , vivAhe ko'yamAgrahaH // 13 // 10 // 137 // atra kaviH-manye'GganAviraktaH,pariNayanamiSeNa nemirAMgatya / rAjImatI pUrvabhavapremNA samaketayanmutyai // 14 // ISA (arahA arihanemI) arhana ariSTanemiH (dakkhe jAba tinni vAsasayAI) dakSaH yAvat trINi varSaza-121 tAni ( kumAre agAravAsamajhe vasittA) kumAraH san gRhasthAvasthAmadhye uSitvA (puNaravi loyaMtiehiM sarva / / taMceva bhANiyacaM) punarapi lokAntikAH ityAdi sarvaM tadeva pUrvoktaM bhaNitavyaM, lokAntikA devAH yathA-jaya hAnijitakanda!, jantujAtA'bhayaprada ! / nityotsavAvatArArtha, nAtha! tIrtha pravartaya // 1 // iti khAmina procya | 18|khAmI vArSikadAnAnantaraM tribhuvanamAnandayiSyatIti samudravijayAdIn protsAhayanti ma, tataH sarve'pi | 18 santuSTAH (jAva dANaM dAiyANaM paribhAittA) yAvat ghanaM gotrikANAM vibhajya-dattvA, dAnavidhistu / zrIvIravad jnyeyH|| (172) // ||137 // (je se vAsANaM paDhame mAse ducce pakva ) yo'sau varSAkAlasya prathamo mAsaH dvitIyaH pakSaH (sAvaNasuddhe) zrAvaNasya zukla pakSaH (tassa NaM sAvaNasuddhassa chaTThIpakkheNaM) tasya zrAvaNazuddhasya SaSThIdivase (puvAhakAlasamayaMsi ) pUrvAhnakAlasamaye (uttarakurAe sIyAe) uttarakurAyAM zivikAyAM sthitaH (sadevamaNuAsurAe||22 15 dIpa anukrama [173] JaNEducation ~299
Page #300
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ...... vyAkhyAna [7] .......... mUlaM [173] | gAthA [2...] / pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [173] gAthA ||2..|| lectricesestatistratoesec parisAe ) devamanuSyAsurasahitayA parSadA (samaNugammamANamagge) samanugamyamAnamArgaH (jAva bAravaIe dIkSA nayarIe majajhamajoNaM niggacchada) yAvat dvAravatyAH nagaryAH madhyabhAgena nirgacchati (niggacchittA) nirgatyazAsa. 172 (jeNeva revayae ujjANe) yatraiva raivatakaM udyAnaM (teNeva uvAgacchada) tatraiva upAgacchati (uvAgacchittA) kevalaM upAgatya (asogavarapAyavassa ahe) azokanAmavRkSasya adhastAt (sIyaM ThAvei) zivikAM sthApayati sU.173 (ThAbittA) saMsthApya ( sIyAo pacoruhai ) zivikAtaH pratyavatarati (pacoruhitA) pratyavatIrya (sayameva 5 AbharaNamallAlaMkAraM omuyai) khayameva AbharaNamAlAlaGkArAn avamuJcati (sayameva paMcamuTThiyaM loyaM karei) svayameva paJcamauSTikaM locaM karoti (karitsA)kRtvA ca (chaTTeNaM bhatteNaM apANaeNaM) SaSThena bhaktena apAna-1 kena-jalarahitena (cittAhiM nakakhatteNaM jogamuvAgaeNaM) citrA nakSatre candrayoga upAgate sati (egaM deva-18 dUsamAdAya) ekaM devadRSyaM gRhItvA (egeNaM purisasahasseNaM saddhiM) ekena puruSANAM sahasreNa sAI (muMDe bhavitA) muNDo bhUtvA prabhuH (AgArAo aNagAriyaM paJcaie) agArAniSkramya sAdhutA pratipannaH // (173) 10 MA (arahA arihanemI) ahaMn ariSTanemiH (caupannaM rAiMdiyAI)catuSpazcAzataM ahorAtrAn yAvat (nicaM vosahakAe) nityaM vyutsRSTakAyaH (taM ceva sarva jAva paNapannagassa rAIdiyassa) tadeva pUrvoktaM sarva cAcya yAvat paJcapaJcAzattamasya ahorAtrasya (aMtarA vahamANassa) antarA vartamAnasya (je se vAsArNa tace mAse paMcame pakkhe) yo'sau varSAkAlasya tRtIyo mAsaH paJcamaH pakSaH (Asoyabahule) Azvinasya kRSNapakSaH dIpa anukrama [174] JaMEducuTO For F lutelu ~300
Page #301
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 "kalpasUtra"- (mUlaM+vRtti:) ...... vyAkhyAna [7] .......... mUlaM [174] / gAthA 2...] / pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [174] gAthA ||2..|| kalpa.subo-(tassa NaM Asoyabahulassa pannarasIpakkheNaM) tasya Azvinabahulasya pazcadaze divase (divasassa pachichamezrInemirAvyA07 bhAe ) divasasya pazcime bhAge (urjitaselasihare veDasassa pAyavassa ahe) ujayantanAmazailasya zikhare jIpUrvebhavAH vetasanAmavRkSasya adhastAt (aTThamaNaM bhatteNaM apANaeNaM ) aSTamena bhaktena apAnakena-jalarahitena (cittAhiM // 138 // nakkhatteNaM jogamuvAgaeNaM) citrAyAM nakSatre candrayoga upAgate sati (jhArNatariyAe vahamANassa ) zukladhyA-19 nasya madhyabhAge vartamAnasya prabhoH (aNaMte jAca jANamANe pAsamANe viharai) anantaM kevalajJAnaM samutpanna yAvat sarvabhASAna jAnana pazyaMzca viharati,tatra kevalajJAnaM raivatakasthe sahasrAmravaNe samutpede, tata udyAnapAlako viSNorvyajijJapat , viSNurapi maharyA bhagavantaM vanditumAyayo, rAjImatyapi tatrAgatA, atha prabhordezanAM | nizamya varadattanRpaH sahasradvayanupayuto vratamAdade, hariNA ca rAjImatyAH snehakAraNe pRSTe prabhurdhanavatIbhavA dArabhya tayA saha khasya navabhavasambandhamAcaSTe, tathAhi-prathame bhave'haM dhananAmA rAjaputrastadeyaM dhanavatInAmnI zamatpatnI abhUt 1 tato dvitIye bhave prathame devaloke AvAM devadevyo 2 tatastRtIye bhave'haM citragatinAmA vidyAdharastadeyaM ratnavatI matpatnI 3 tatazcaturthe bhave caturthe kalpe dvAvapi devI 4 paJcame bhave'haM aparAjitarAjA 25 eSA priyatamA rAjJI 5 SaSThe ekAdaze kalpe dvAvapi devau 6 saptame'haM zaGkho nAma rAjA, eSA tu yazomatI // 138 // rAjJI 7 aSTame aparAjite dvAvapi devau 8 navame'haM eSA rAjImatI 9tataH prabhuranyatra vihRtya kramAtpunarapi revatake samavAsarat, tadA ca anekarAjakanyAparivRtA rAjImatI rathanemizca prabhupAce dIkSAM jagRhatu:, anyadA dIpa anukrama [175] - 301
Page #302
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 "kalpasUtra"- (mUlaM+vRtti:) ...... vyAkhyAna [7] .......... mUlaM [174] / gAthA 2...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [174] gAthA ||2..|| ca rAjImatI prabhunantuM raivatake brajaMtI mArge vRSTyA ghAdhitA ekA guhAM prAvizat, tasyAM ca guhAyAM pUrva praviSTaM ratha-rathanemisthi| nemi ajAnatI sA klinnAni vastrANi zoSayituM paritazcikSepa, tatazca tAM apahasitatridazataruNIrAmaNIyakAMti : rAjIsAkSAt kAmaramaNImiva ramaNIyAM tathA vivasanAM nirIkSya bhrAturvairAdiva madanena marmaNi hataH kulalanAmu mokSaH tsRjya dhIratAmevadhIya rathanemistAM jagAda-ayi sundari! kiM dehaH, zoSyate tapasA tvayA ? / sarvAGgabhogasaMyogayogyaH saubhaagysevdhiH||1|| Agaccha svecchayA bhadre,! kurvahe saphalaM janaH / AvAmuMbhAvapi prAnte, caripyAvastapovidhim // 2 // tatazca mahAsatI tadAkarNya taM dRSTvA ca dhRtAdbhutadhairyA taM pratyuvAca-'mahAnubhAva ra ko'yaM te'bhilASo nrkaadhvnH| sarva sAvadhamutsRjya, punarvAgchanna lajase // 1 // agandhanakule jAtAstirpaJco pe bhujaGgamAH / te'pi no vAntamicchanti, svaM nIcaH kiM tato'pyasi ? // 2 // ityAdivAkyaiH pratiyodhitaH zrIne-18 | mipAve tadducIrNamAlocya tapastaptvA ca mukti jagAma / rAjImatyapi dIkSAmArAdhya zivazayyAmArUDhA ciraprArthitaM zAzvatikaM zrInemisaMyogamabApa, yadAhu:-"udmasthA vatsaraM sthitvA, gehe varSacatu:zatIm / paJcavarSazatI rAjI, yayau kevalinI shivm||1||(174)| (arahaoNaM arihanemissa) arhataH ariSThanemeH (aTThArasa gaNA atttthaars| gaNaharA hatthA) aSTAdaza(18)gaNAH aSTAdaza gaNadharAzca abhavan ||(17)|(arhonnN ariSTanemissa) arhataH ariSThaneme (varadattapAmukkhAo) varadattapramukhANi (aTThArasa samaNasAhassIo) aSTAdaza bhramaNAnAM sahaka.su. 24smANi (18000)(ukosiyA samaNasaMpayA hatthA) utkRSTA etAvatI zramaNasampadA abhavat // (176) / (ara dIpa anukrama [175] ~302
Page #303
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 "kalpasUtra"- (mUlaM+vRtti:) ...... vyAkhyAna [7] .......... mUlaM [177] / gAthA 2...] / pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [177] gAthA ||2..|| kalpa.subo- cyA07 // 139 // o NaM arihanemissa) arhataH ariSThaneme ( ajjajakkhiNIpAmukkhAo) AryayakSiNIpramukhANi (cattA- zrInemina: lIsaM ajjiyAsAhassIo) catvAriMzat AryAsahasrANi (40000)(ukkosiyA ajiyAsaMpayA hutyA ) | parivAraH utkRSTA etAvatI AryAsampadA abhavat / / (177) / (arahaoNaM ariTTanemissa) ahaMtaH ariSThaneme (naMdapA- sa.175mukkhANaM samaNobAsagANaM) naMdapramukhANAM zrAvakANAM (egA sayasAhassI) ekaH lakSaH (auNatariM ca sahassA) ekonasasatizca sahasrAH (169000)(ukkosiyA samaNovAsagANaM saMpayA hutthA) utkRSTA etAvatI zrAvakANAM sampadA abhavat / / (178) / (arahao NaM arihanemissa) arhataH ariSThaneme (mahAsubbayApAmukkhArNa sama-18 |NovAsiANaM) mahAsuprartapramukhANAM zrAvikANAM (tini sayasAyassIo) trayaH lakSAH (chattIsaM ca sahassA) SatriMzaca (636000) sahasrAH ( ukkosiA samaNovAsiANaM saMpayA husthA ) uskRSTA etAvatI zrAvi-18 kANAM sampadA abhavat // (179) (arahao NaM ariTTanemissa) aheta: ariSThaneme (cattAri sayA cauddasa-II pubbINaM) catvAri zatAni (400) caturdazapUrSiNAM ( ajiNANaM jiNasaMkAsANaM) akevalinAmapi kevalitulyAnAM (jAva saMpayA husthA) yAvat sampadA abhavat (paNNarasa sayA ohinANINa) paJcadaza zatAni(1500) avadhijJAninA,(pannarasa sayA kevalanANINaM) paJcadaza zatAni (1500) kevalajJAninA. ( pannarasa sayAI // 139 // gheubviANaM) pazcadaza zatAni (1500) vaikriyalabdhimatAM.(dasa sayA viulamaINaM)daza zatAni (1000) | vipulamatInAM,(aTTha sayA vAINaM) aSTau zatAni (800) vAdinAM.(solasa sayA aNuttarovavAiArNa) 28 dIpa anukrama [177] ~303
Page #304
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ...... vyAkhyAna [7] .......... mUlaM [180] / gAthA [2...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [180] gAthA ||2..|| KOT SoDaza zatAni (1600 ) anuttaropapAtinAM, (pannarasa samaNasayA siddhA) paJcadaza zramaNAnAM zatAni zrIneminaH (1500) siddhAni,(tIsaM ajiyAsayAI siddhAI) triMzat AryAzatAni (3000) siddhaani.(180|| (arahao NaM arihanemissa) arhataH ariSThaneme (duvihA aMtagaDabhUmI hotthA) dvividhA antakanmaryAdA 175 abhavat (taMjahA) tadyathA (jugaMtagaDabhUbhI ya pariyAyaMtagaDabhUmI ya) yugAntakRbhUmiH paryAyAntakRdbhUmizca (jAva aTTha 182 mAo purisajugAo jugaMtagaDabhUmI) aSTamaM puruSayugaM-paTTadharaM yAvat yugAntakRdbhUmirAsIt (duvAsapariyAe 5 aMtamakAsI ) dvivarSaparyAye jAte ko'pi antarmakArSIt // (181) / (teNaM kAleNaM) tasmin kAle (teNaM samaeNaM) tasmin samaye (arahA arihanemI)arhana ariSTanemiH (tinni vAsasayAI kumAravAsamajjhevasittA) trINi varSa-18 zatAni kumArAvasthAyAM sthitvA (caupannaM rAiMdiyAI) catuSpazcAzat ahorAtrAna (chaumatthapariyAyaM pAu-1 |NittA) chadmasthaparyAyaM pAlayitvA (desUNAI satta vAsasayAI) kiJcidUnAni sapta varSazatAni (kevalipari-1 AyaM pAuNittA) kevaliparyAya pAlayitvA (paDipunnAI satta vAsasayAI) pratipUrNAni sapta varSazatAni (sAmanapariAyaM pAuNittA) cAritraparyAyaM pAlayitvA (egaM vAsasahassaM) eka varSasahasraM (sabyAuaM pAlaittA) sarvAyuH pAlayitvA (khINe veyaNijjAuyanAmagutte) kSINeSu satsu vedanIyAyurnAmagotreSu karmasu (imIse |osappiNIe) asyAmeva avasarpiNyAM (dUsamasusamAe vahuviikatAe) duSamasuSamAnAmake caturthe'rake yahuvyatikrAnte sati (je se gimhANaM cautthe mAse aTTame pakkhe) yo'sau uSNakAlasya caturthoM mAsaH aSTamaH 14 dIpa anukrama [177] ~304
Page #305
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra prata sUtrAMka [182 ] gAthA ||3..|| dIpa anukrama [177] [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM 8 "kalpasUtra"- (mUlaM + vRttiH) vyAkhyAna [7] .......... mUlaM [182] / gAthA [2...] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRttiHH kalpa. subo vyA0 7 // 140 // ---------- pakSa: (AsADhasuddhe) ASADha zuddhaH (tassa NaM AsAdasuddhassa aTThamIpakheNaM) tasya ASADhazuddhasya aSTamI divase (upi urjita selasiharaMsi ) ujjayantanAmazailazikharasya upari (paMcahiM chattIsehiM aNagArasahiM saddhi ) paJcabhiH patriMzadyutaiH anagArazataiH (536) sArddhaM (mAsieNaM bhatteNaM ApANaeNaM) mAsikena anazanena apAnakena- jalarahitena ( cittAnakakhatteNaM jogamuvAgaNaM ) citrAnakSatre candrayogaM upAgate sati (putrvara sAvarattakAlasamayaMsi ) madhyarAtrI (nisajie kAlagae, jAva sabvadukkhappahINe ) niSaNNaH san kAlagataH yAvat sarvaduHkhaprakSINaH // (182) || atha neminirvANAt kiyatA kAlena pustaka likhanAdi jAtamityAha - ( arahao NaM arinemissa ) arhataH ariSTanemeH (kAlagayassa jAva saJcadukkhappahINassa ) kAlagatasya yAvat sarvaduHkhaprakSINatya ( caurA sIiM vAsasahassAiM ) caturazItirvarSasahasrANi (vikatAI ) vyatikrAntAni (paMcA sIimassa vAsasahasassa) paJcAzItitamasya varSasahasrasyApi ( nava vAsasayAI vizkatAI ) nava varSazatAni vyatikrAntAni ( dasamassa ya vAsasayassa ) dazamasya varSazatasya ( ayaM asIime saMvacchare kAle gaccha ) ayaM azItitamaH saMvatsaraH kAlo gacchati // (183 // zrInemi nirvANAccaturazItyA varSasahasraiH zrIvIranirvANamaMbhUt, zrIpArzvanirvANaM tu varSANAM tryazItyA sahasraiH sArddheH saptabhizca zatairabhUditi khadhiyA jJeyam // iti zrInemicaritram // ataH paraM granthagauravabhayAt pazcAnupUrvyA namyAdInAM ajitAntAnAM jinAnAM antarakAlamAnamevAha - (namissa NaM arahao kAlagayassa ) naminAthasya arhataH kAlagatasya (jAva saGghadukkhappahINassa) For Frate & Personal Use Only 305 zrInemipustakAntaram 20 25 // 140 // 28 jaibeory.org
Page #306
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 "kalpasUtra"- (mUlaM+vRtti:) ....... vyAkhyAna [7] .......... mUlaM [184] / gAthA [2...] / pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: KA prata sUtrAMka [184] gAthA ||2..|| yAvat sarvaduHsvapakSINasya (paMca vAsasayasahassAI) paJca varSANAM lakSAH (caurAsII vAsasahassAI) caturazI-18zrIjinAnAM tivarSasahasrANi (nava ya vAsasayAI viiktAI) nava varSazatAni ca vyatikrAntAni (dasamassa ya vAsasa- pustakAla khanassacAyassa) dazamasya varSazatasya (ayaM asIime saMbacchare kAle gacchada) ayaM azItitamaH saMvatsaraH kAlo ntarANi IS gacchati / zrInaminirvANAt pazcabhirvarSANAM lakSaH zrIneminirdhANaM, tatazcaturazItisahasranavazatAzItivarSAti krame ca pustakavAcanAdi // (184) // 21 // (muNimuvvayassa NaM arahao jAca savvadukkhappahINassa ) muni-1 suvratasya arhatA yAvat sarvaduHkhaprakSINasya ( ikArasa vAsasayasahassAI) ekAdaza varSANAM lakSAH (caurAsIiMca vAsasahassAI) caturazItivarSasahasrANi (nava vAsasayAI viitAI) nava varSazatAni ca vyatikAntAni (dasamassa ya vAsasayassa) dazamasya varSazatasya ( ayaM asIime saMvacchare kAle gacchada) ayaM azItitamaH saMvatsara: kAlo gacchati, zrImunisuvratanirvANAt SaSTyA varSANAM lakSaiH zrInaminirvANaM tatazca | paJcalakSacaturazItisahasranavazatAzItivarSAtikrame pustakavAcanAdi, atra ca munisuvratanaminirvANAntarasya naminirvANapustakavAcanAntarasya ca milane sUtroktaM mAnaM bhavati, evaM sarvatra jJeyam // (185) // 20 // (mallissa NaM arahao jAva pahINassa) mallinAthasya arhataH yAvat prakSINasya (paNNahi vAsasayasahassAI) paJcapaSTivarSANAM lakSAH (caurAsIiMca bAsasahassAI) caturazItivarSasahasrANi (nava vAsasayAI viikatAI)nava varSazatAni ca vyatikrAntAni (dasamassa ya vAsasayarasa) dazamasya varSazatasya (ayaM asIime dIpa Dheeseaeselcerseeeeeesesesesed anukrama [180] CaMEducutom o nal - 306
Page #307
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 "kalpasUtra"- (mUlaM+vRtti:) .......... vyAkhyAna [7] ........ mUlaM [186] / gAthA [2...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [186] gAthA ||2..|| kalpa.subo-saMbacchare kAle gacchaha ) ayaM azItitamaH saMvatsaraH kAlo gacchati / zrImallinirvANAcatuSpaJcAzadvarSANAM zrIjinAnAM vyA07 lakSaiH zrImunisuvratanirvANaM, tatazcaikAdazalakSacaturazItisahasranavazatAzItivarSAtikrame pustakavAcanAdi, pustkli||14|| 18|ubhayamilitaM ca sUtroktaM mAnaM bhavati // (186) // 19 // (arassa NaM arahao jAva pahINassa) aranAthasya khanasya arhataH yAvat prakSINasya (ege vAsakoDisahasse viikate ) eka varSakoTInAM sahasra vyatikrAntaM (sesaM jahA|| mallissa) zeSaH kAlaH mallinAthabad jJeyaH (taM ca eyaM) sa cAyaM (paMcasahi lakkhA) paJcaSaSTilekSAH (cau-18 |rAsIhaM ca vAsasahassAI vizkatAI) caturazItivarSasahasrANi ca vyatikrAntAni (tami samae mhaaviiro|| | nivvuo) tasmin samaye mahAvIro nirvANaM gataH (tao paraM nava vAsasayAI viikkatAI) tataH paraM nava varSa-11 zatAni vyatikrAntAni (dasamassa ya vAsasayassa) dazamasya varSazatasya (ayaM asIime saMvacchare kAle||| gacchai) ayaM azItitamaH saMvatsaraH kAlo gacchati (evaM aggao jAva seyaMso tAva dahabbaM) ayameva pAThaH agrataH yAvat zreyAMsastAvat draSTavyaH, zrIaranirvANAdvarSANAM koTisahasreNa zrImallinirvANaM tatazca pazcaSaSTilakSacaturazItisahasranavazatAzItivarSAtikrame pustakavAcanAdi // (187) // 18 // 8 (kuMthussa NaM arahao jAva pahINassa) kunthunAthasya arhataH yAvat prakSINasya (ege caubhAgapaliovame // 14 // 18 bihakate ) ekaH caturtho bhAgaH palyopamasya vyatikrAntaH (paMcasahi ca sayasahassA) paJcaSaSTilakSAH ( sesaM jahA mallissa) zeSaM mallinAthavad jJeyaM, zrIkunyunirvANAdvarSakoTisahasranyUnapalyopamacaturthabhAgena zrIarani dIpa anukrama [183] ~307
Page #308
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 "kalpasUtra"- (mUlaM+vRtti:) ....... vyAkhyAna [7] .......... mUlaM [188] | gAthA [2...] / pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [188] gAthA ||2..|| rvANaM tatazca varSasahasrakoTipazcaSaSTilakSacaturazItisahasranavazatavarSAtikrame pustakavAcanAdi // (188) // 17 // zrIjinAnA (saMtissa NaM arahao jAva ppahINassa) zAntinAthasya arhataH yAvat prakSINasya (ege caubhAgUNe palioyame viikate) ekaM caturthabhAgenonaM palpopamaM vyatikrAntaM (paNNahi~ sayasahassA) paJcaSaSTilakSAH (sesaM jahA hantarANi mallissa) zeSaM mallinAthavad jJeyaM / zrIzAntinirvANAt palyopamArTUna zrIkunthunirvANaM tatazca palyacaturthabhAga- paJcaSaSTilakSacaturazItisahasranavazatAzItivarSAtikrame pustakavAcanAdi, ubhayamilane ca sUtroktaM pAdona | |palyopamaM syAt, zeSaM mallinAthavat, tacca paJcaSaSTilakSacaturazItisahasranavazatAzItivarSarUpaM jJeyaM, evaM sarvatra 8 // (189) / 16 / / (dhammassa NaM arahao jAva ppahINassa) dharmanAthasya arhataH yAvat prakSINasya (tinni sAgarobamAI viikaMtAI) trINi sAgaropamANi vyatikrAntAni (pannaDiM ca sesaM jahA mallissa) paJcaSaSTilakSAH zeSaM mallinAthavad jJeyam, zrIdharmanirvANAt pUrvoktapAdonapalyanyUnaistribhiH sAgaropamaiH zrIzAntinirvANaM tatazca pAdonapalyopamapazcaSaSTilakSacaturazItisahasranavazatAzItivarSAtikrame pustakavAcanAdi (190) // 15 // (aNaMtassa NaM arahao jAba pahINassa) anantanAthasya ahaMtaH yAvat prakSINasya (satta saagrovmaaii|| vikatAI) sapta sAgaropamANi vyatikrAntAni (pannAhi ca sesaM jahA mallissa) paJcaSaSTilakSAH zeSaM mallivad jJeyaM, zrIanantanirvANAt caturbhiH sAgaraiH zrIdharmanirvANaM, tatazca sAgaratrayapazcaSaSTilakSAdivarSAtikrame pustakavAcanAdi, ubhayamilanAt sUtroktaM mAnaM syAt / / (191) // 14 // (vimalassa NaM arahao jAva ppahINassa) dIpa anukrama [185] JanEducation For F lutelu ~308
Page #309
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 "kalpasUtra"- (mUlaM+vRtti:) ...... vyAkhyAna [7] .......... mUlaM [192] / gAthA [2...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [192] gAthA ||2..|| kalpa.suyo- vimalanAthasya arhataH yAvat prakSINasya (solasa sAgarovamAiM viikatAI) SoDaza sAgaropamANi vyatikA-zrIjinAnAM nyA07ntAni (papaNa ica, sesaM jahA mallissa) paJcaSaSTirlakSAH zeSaM mallicad jJeyaM, zrIvimalanirvANAnavabhiH sAgaraiH / pustakAla zrIanantanAthanirvANaM, tatazca sasasAgarapaJcaSaSTilakSAdinA pustakavAcanAdi, ubhayamilanena sUtroktaM mAnaM || khanakha caa||142|| syAt // (192) // 13 // (vAsupujjassa NaM arahao jAva ppahINassa) vAsupUjyasya arhataH yAvat prakSINasya ntarANi (chAyAlIsaM sAgarovamAI vikatAI) SaTcatvAriMzat sAgaropamANi vyatikrAntAni (pannASTuiM ca sesaM jhaa| II mallissa) pazcapaSTilakSAH zeSaM mallicadU jJeyaM, zrIvAsupUjyanirvANAt triMzatA sAgaraiH zrIvimalanirvANaM, tatazca SoDazasAgarapaJcaSaSTilakSAdinA pustakavAcanAdi // (193) // 12 // (sisassa NaM arahao jAva ppahIsaNassa) zreyAMsasya arhataH yAvat prakSINasya (ege sAgarovamasae vidakate) eka sAgaropamazataM vyatikrAntaM (papaNAdi ca sesaM jahA mallissa) paJcaSaSTilakSAH zeSa mallInAthavad jJeyaM / zrIzreyAMsanirvANAccatuSpaJcAzatA sAgaraiH zrIvAsupUjyanirvANaM tatazca SaTcatvAriMzatsAgarapaJcaSaSTilakSAdinA pustakavAcanAdi / / (194) // 11 // ( sIyalassa NaM arahao jASa ppahINassa) zItalasya arhataH yAvat prakSINasya (egA sAgarovamakoDI) ekA sAgaropamakoTI, kIdRzI? (tivAsaaddhanavamamAsAhia) trivarSasArdhASTamAsairadhiH evaMvidhaiH (pApAlIsa-1 // 14 // vAsasahassehiM UNiA vidakatA) dvicatvAriMzatA varSasahasraH UnA vyatikrAntA (eyaMmi samae mahAvIro zanibbuo) etasmin samaye mahAvIro nirdhataH (aovi paraM nava vAsasayAI vizkatAI) tato'pi paraM navavarSa-2 dIpa anukrama [188] ~309
Page #310
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ...... vyAkhyAna [7] .......... mUlaM [195] / gAthA [2...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [195] gAthA ||2..|| zatAni vyatikrAntAni (vasamassa ya vAsasayassa) dazamasya ca varSazatasya (ayaM asIime saMvacchare kAlezrIjinAnAM | gacchada) ayaM azItitamaH saMvatsaraH kAlo gacchati / zrIzItalanirvANAt SaTSaSTilakSaSarvizatisahasravarSA pustakali|dhikasAgarazatonayA ekayA sAgarakoTyA zrIzreyAMsanirvANaM, tato'pi varSayasArdhASTamAsAdhikadvicatvAriMza-1 khanasya cA razAntarANi dvarSasahasranyUnaiH SaTSaSTilakSaSaiviMzatisahasravaradhike sAgarazate vyatikrAnte zrIvIro nirvRtaH, tataH paraM navazatAzItivarSAtikrame pustakavAcanAdi // (195) // 10 // (suvihissa NaM arahao jAva ppahINassa) suvidhinA- 5 thasya arhataH yAvat prakSINasya (dasa sAgarocamakoDIo viikaMtAo) daza sAgaropamANAM kovyaH vyatikrAntAH (sesaM sIalassa) zeSaH pAThaH zItalanAthavat (saMca ima-tivAsaaddhamayamAsAhia) sacetthaM-18 daza kovyaH kIdRzyaH -trivarSasArdhASTamAsAdhikAH (bAyAlIsavAsasahassehiM UNiA bihakatA icAi) dvicatvAriMzadvarSasahasraH UnA ityAdikaH, zrIsuvidhinirvANAnnavabhiH sAgarakoTibhiH zrIzItalanAthanirvANaM, tatazca trivarSArdhanavamAsAdhikadvicatvAriMzadvarSasahasranyUnasAgarakovyatikrame zrIvIranitiH, tato navazatA-18 zItivarSAtikrame pustakavAcanAdi // (196) // 9 // (caMdappahassa NaM arahao jAva ppahINassa) candraprabhasya 8 arhataH yAvat prakSINasya (egaM sAgarovamakoDisayaM viichataM) ekaM sAgaropamakoTizataM vyatikrAntaM (sesaM jahA sIalassa) zeSaM zItalavadU jJeyaM (taM ca ima-tivAsaanavamamAsAhiya) taca itthaM-kIdRzaM sAgarako-1 IS TizataM?-trivarSasArdhASTamAsAdhikaM (vAyAlIsavAsasahassehi UNagamicAi) dvicatvAriMzatA varSasahasraH UnaM dIpa anukrama [192] ~3100
Page #311
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 "kalpasUtra"- (mUlaM+vRtti:) ...... vyAkhyAna [7] .......... mUlaM [197] / gAthA 2...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [197] gAthA ||2..|| kalpa.subo-1 ityAdi / zrIcandraprabhanirvANAnnavatisAgarakoTibhiH zrIsuvidhinAthanirvANaM, tato'pi trivarSIdhanavamAsAdhi-zrIjinAnAM vyA0kadvicatvAriMzadvarSasahasranyU~nAsu dazasu sAgarakoTiSu vyatikrAntAsu zrIvIranirvRtiH tato navazatAzItivarSA-pustakali tikrame pustakavAcanAdi // (197) // 8 // (supAsassa NaM arahao jAva ppahINassa) supArzvasya arhatA yAvatkha nasacA // 14 // prakSINasya (ege sAgarovamakoDisahasse viikate) ekaM sAgaropamakoTInAM sahasraM vyatikrAntaM (sesaM jhaa| sIyalassa) zeSaM zItalavat (taM ca ima-tivAsaaddhanavamamAsAhiabAyAlIsavAsasahassehiM UNiA iccAi) batacedaM, kIdRzaM?-trivarSasA STamAsAdhikadvicatvAriMzadvarSasahastraiH Una ityAdi / zrIsupArzvanirvANAsAgarANAM navazatakoTibhiH zrIcandraprabhanirvANaM, tatazca varSatrayasArddhASTamAsAdhikadvicatvAriMzadvarSasahasranyUnaikazatakoTisAgaraiH zrIvIranirvRtiH, tato navazatAzItivarSAtikrame pustakavAcanAdi // (198) // 7 // (paumappahassa gaM arahao jAva ppahINassa) padmaprabhasya arhataH yAvat prakSINasya (dasa sAgarovamakoDisahassA viikatA) daza sAgaropamakoTInAM sahasrANi vyatikrAntAni (sesaM jahA sIyalassa) zeSaM zItalavat (taM ca ima-tivA-18 saaddhanavamamAsAhiyavAyAlIsavAsasahassehiM UNagamicAi) taccedaM, kIdRzaM?-trivarSasArdhASTamAsAdhika- 25 dvicatvAriMzadvarSasahasraH Una ityAdi / zrIpamaprabhanirvANAt sAgarakoTInAM navabhiH sahasraH zrIsupArzvanivarvANaM, // 14 // satazca vivarSArddhanavamAsAdhikadvicatvAriMzadvarSasahasranyUnakakoTisahasrasAgaraiH zrIvIranirvRtistato navazatAzI-10 HRItivarSAtikrame pustakavAcanAdi / / (199) // 6 // (sumaissa NaM arahao jAya ppahINassa) sumatinAthasya ahetH||28 dIpa anukrama [194] croeceivedeseverseaesercercerstocrace ~311
Page #312
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra prata sUtrAMka [200] gAthA ||..|| dIpa anukrama [196] [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM 8 "kalpasUtra"- (mUlaM + vRttiH) ........... mUlaM [200] / gAthA [2...] vyAkhyAna [7] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRttiH: ---------- yAvat prakSINasya ( ege sAgarovamakoDisayasahasse vikate ) ekaH sAgaropamakoTInAM lakSaH vyatikrAntaH | (sesaM jahA sIalassa) zeSaM zItalavat (taMca imaM tivAsa addhanavamAsAhiyavAyAlIsavAsasahassehiM kaNagamicAi) tat kIdRzaM ? -trivarSasArddhASTamAsAdhikadvicatvAriMzadvarSasahasraiH UnaM ityAdi / zrIsumatinirvANAnnava| tisahasrasAgarakoTibhiH zrIpadmaprabhanirvANaM, tatazca trivarSArddhanavamAsAdhikadvicatvAriMzadvarSasahasranyUna dazakoTisahasra sAgaraiH zrIvIranirvANaM, tato navazatAzItivarSAtikrame pustakavAcanAdi // ( 200 ) // 5 // ( abhinaMdaNassa NaM arahao jAva ppahINassa ) abhinandanasya arhataH yAvat prakSINasya ( dasa sAgarovamakoDisaya sahassA vikatA) daza sAgaropamakoTilakSAH vyatikrAntAH ( sesaM jahA sIalassa) zeSaM zItalavat (taM ca imaM tivAsa addhanavamAsAhiyavAyAlIsavAsasahassehiM UNagamiyAda ) tat kIdRzaM ? - trivarSasArddhASTamAsAdhikadvicatvAriMzadvarSasahasraiH UnaM ityAdi / zrIabhinandananirvANAt sAgarakoTInAM navabhirlakSaiH zrIsumatinirvANaM, tatazca trivarSArddhanavamAsAdhikadvicatvAriMzadvarSasahastrai nyUnaikalakSa koTisAgaraiH zrIvIranirvRtistato navazatAzItivarSAtikrame pustakavAcanAdi // (201) ||4|| ( saMbhavassa NaM arahao jAva ppahINassa) sambhavasya arhataH yAvat prakSINasya (vIsaM sAgarovamakoDisayasahassA vikatA ) viMzatiH sAgaropamakoTInAM lakSAvyatikrAntAH (sesaM jahA sIalassa) zeSaM zItalanAthavat ( taM ca imaM, tivAsadanavamAsAhiya bAyAlI | savAsasahassehiM UNaga micAi ) tat kIdRzaM ? - trivarSasArddhASTamAsAdhikadvicatvAriMzadvarSasahasraiH UnaM ityAdi / For Frate & Personal Use Only 312 zrIjinAnAM pustakali khanasya cA ntarANi 10 14
Page #313
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 "kalpasUtra"- (mUlaM+vRtti:) ...... vyAkhyAna [7] .......... mUlaM 202] | gAthA [2...] / pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka 202] gAthA ||2..|| kalpa.vo vyA07 // 14 // zrIsaMbhavanirvANAt sAgarakoTInAM dazabhirlakSaiH zrIabhinandananirvANaM, tatazca trivarddhanavamAsAdhikadvicatvA-18 pustakaliriMzadvarSasahasranyUnadazalakSakoTisAgaraiH zrIvIranivRtistatonavazatAzItivarSAtikrame pustkvaacnaadi|(202) khanastha caa|3|| (ajiyassa NaM arahao jAva ppahINassa) ajitasya arhataH yAvat prakSINasya (pannAsaM sAgarovamakoDisa-RTI yasahassA viikatA) paJcAzat sAgaropamakoTInAM lakSAH vyatikrAntAH (sesaM jahA sIalassa) zeSaM zIta-18 lanAthavat (taM ca imaM, tivAsaanavamamAsAhiya bAyAlIsavAsasahassehiM UNagamibAi) tat kIdRzaM?trivarSasArdhASTamAsAdhikadvicatvAriMzadvarSasahasraiH Una ityAdi / zrIajitanAthanirvANAt sAgarANAM triMzatA |koTIlaH zrIsambhavanirvANaM, tatazca trivarSArddhanavamAsAdhikadvicatvAriMzadvarSasahasranyUnaviMzatisAgarakoTilaH |zrIdhIranirvRtistato navazatAzItivarSAtikrame pustakavAcanAdi // (203) / / 2 / / zrIRSabhanirvANAt sAgarakoTIna pazcAzatA lakSaH zrIajitanirvANa, tatazca trivarddhanavamAsAdhikadvicatvAriMzadvarSasahasranyUnapaJcAzatkoTilakSasAgaraiH zrIvIranivRtistato navazatAzItivarSAtikrame pustakavAcanAdi // 203 // 1 // // zrInaminAthanirvANathI paJca lakSa varSe zrIneminirvANaM,tevArapachI corAsI sahasra , nava zata. esI varSe pustakavAcanAdi 21 / zrImunisuvratanA nirvANathI chalAkha varSe zrInaminirvANa, tevArapachI pAMca lAkha, // 144 // coryAsI sahasra navazata eMsI varSe pustakavAcanAdi 20 / zrImallinAthanA nirvANathI copana lAkha varSe zrImunisuvratanirvANa, tevArapachI igyAra lAkha coryAsI hajAra nabaseM eMsI varSe pustakavAcanAdi 19 / zrIaranirvA dIpa anukrama [198] Taeeeroenodrad200000 Recenese ~313
Page #314
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 "kalpasUtra"- (mUlaM+vRtti:) ...... vyAkhyAna [7] .......... mUlaM 204] / gAthA [2...] - pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka 204] gAthA ||2..|| NathI koTisahasravarSe zrImallinirvANa, tivArapachI pAMsaTha lAkha , coryAsI hajAra navaso eMsI varSe pustakavAca- IzrIjinAnAM nAdi 18 // zrI kuMthunAthanA nirvANa pachI koTIsahasra varSe nyUna palyopamane cothe bhAge zrIaranAthanirvANa,tivA-13 | pustakalirapachI sahasra koTi, pAMsaTha lAkha corAsI hajAra navaso eMzI varSe pustakavAcanAdi 17 / zrIzAMtinAthanA | khanasya cAnirvANathI arghapalyopameM zrIkuMthunAtha nirvANa, tivArapachI palyopamano cotho bhAga. tathA pAMsaThalAkha corAsIntarANi hajAra. navaso eMsI varSe pustakavAcanAdi 16 / zrIdharmanAdhanA nirvANadhI poNA palyopame nyUna, traNa sAgaropameM | zrIzAMtinAtha nirvANa, tibAra pachI poj palyopama pAMsaTha lAkha corAsI hajAra macaso esI varSe pustakavAcanAdi 15 / zrIanaMtanAthanA nirvANadhI cArasAgaropameM zrIdharmanAtha nirvANa, tivArapachI traNa sAgaropama pAMsaTha lAkha, coryAsI hajAra navaso eMsI, varSe pustakavAcanAdi 14 // zrIvimalanAthanA nirvANathI navasAgaropameM zrIanaMtanAtha nirvANa, tivArapachI sAta sAgaropama.upara pAMsaTha lAkha.corAsI hajAra navaso eMzI varSe pustakavAcanAdi 13 / zrIvAsupUjyanA nirvANathI trIsa sAgaropameM zrIvimalanAtha nirvANa, tivArapachI sola sAgaropama pAMsaTha lAkha coryAsI hajAra navaso eMzI varSe pustakavAcanAdi 12 / zrIzreyAMsanA nirvANathI copana sAgaropameM zrIvAsupUjya nirvANa, tivArapachI chaMtAlIsa sAgaropama,pAMsaTha lAkha coryAsI hajAra navaso eMsI varSe pustakavAcanAdi 11 / zrIzItalanAthanA nirvANathI ekaso sAgaropama chAsaTha lAkha vIsa hajAra varSe bhochA evA ekakoDI sAgaropameM zrIzreyAMsa nirvANa, tivArapachI braNa varSa sADA ATha mAsa ane dIpa anukrama [200] ka.mu. 25 For FFU Clu - 314
Page #315
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra prata sUtrAMka [204] gAthA // 2.. // dIpa anukrama [200] [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM 8 "kalpasUtra"- (mUlaM + vRttiH) vyAkhyAna [7] .......... mUlaM [204] / gAthA [2...] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRttiHH ---------- vyA0 7 // 145 // kalpa. subo- beMtAlIsa hajAra varSa nyUna evA chAsaTha lAkha chavIsa hajAra varSe adhika ekaso sAgaropameM zrIvIra nirvANa, tevArapachI navaso eMsI varSe pustakavAcanAdi 10 / zrIsuvidhinAthanA nirvANathI nava koDI sAgaropameM zrIzItala nirvANa, ticArapachI betAlIsa hajAra varSa traNa varSa sADAAThamAsa eTalA nyUna eka koDI sAgaropameM zrIvIra nirvANa, tivArapachI navaso aisI varSe pustakavAcanAdi 9 / zrIcaMdraprabhunA nirvANathI nevu koDI sAgaropame zrIsuvidhi nirvANa, ticArapachI veMtAlIsa hajAra varSa traNa varSa sADA ATha mAsa eTalA nyUna daza koDI sAgaropameM, zrIvIra nirvANa, tivArapachI navaso aisI varSe pustakavAcanAdi 8 / zrIsupArzvanA nirvAgadhI navaseM koDI sAgaropameM zrIcaMdraprabha nirvANa, tivArapachI beMtAlIsa hajAra varSa traNa varSa sADAATha mAsa eTale nyUna ekaso kroDa sAgaropameM zrIvIra nirvANa, tivArapachI navaso eMsI varSe pustakavAcanAdi 7 / zrIpadmaprabhanA nirvANathI nava hajAra koDi sAgaropameM zrIsupArzva nirvANa, tivArapachI traNa varSe sADAATha mAsa tathA baitAlIsa hajAra varSa ochA eka hajAra kroDa sAgaropameM zrIvIra nirvANa, tevArapachI navaso eMsI varSe pustakavAcanAdi 6 / zrIsumatinAthanA nirvANathI nevu hajAra kroDa sAgaropameM zrIpadmaprabha nirvANa, tivAra pachI traNa varSa sADA ATha mAsa beMtAlIsa hajAra varSa ochA daza hajAra kroDa sAgaropameM zrIvIra nirvANa, pachI navaso eMsI varSe pustakavAcanAdi 5 / zrIabhinaMdananA nirvANadhI nava lAkha kroDa sAgaropameM zrIsumati 315 zrIjinAnAM pustakali khanasya cA ntarANi 20 25 // 145 // 27
Page #316
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 "kalpasUtra"- (mUlaM+vRtti:) ...... vyAkhyAna [7] .......... mUlaM 204] / gAthA [2...] / pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka 204] gAthA ||2..|| nirvANa, tivArapachI traNa varSa sADA ATha mAsa betAlIsa hajAra gharSa ochAM , eka lAkha kroDa sAgaropameM zrIjinAnAM 18 zrIvIra nirvANa, tivArapachI navaso eMsI varSe pustakavAcanAdi // 4 // pustakali khanassa cA| zrIsaMbhavanAthanA nirvANa pachI daza lAkha koDI sAgaropameM zrIabhinaMdana nirvANa, tivArapachI traNa varSa ntarANi sADAATha mAsa baiMtAlIsa hajAra varSa ochAM evA daza lAkha koDI sAgaropameM zrIvIra nirvANa, tevArapachI navaso esI varSe pustakavAcanAdi / zrIajitanAthanA nirvANathI trIsa lAkha koDi sAgaropameM zrIsaMbhava-IS nAtha nirvANa, tevArapachI traNa varSa sADAATha mAsa tathA vaMtAlIsa hajAra varSa ochAM evA vIza lAkha koDI | |sAgaropameM zrIvIra nirvANa, tevArapachI navaso eMsI varSe pustakavAcanAdi / zrIRSabhanA nirvANathI pacAsa lAkha koDi sAgaropameM zrIajita nirvANa, tevArapachI traNa varSa sADA ATha mAsa tAlIsa hajAra varSa ochAM evA pacAsa lAkha kroDa sAgaropameM zrImahAvIra nirvANa, tevArapachI navaso eMsI varSe pustakavAcanAdi 1 // U athAsyAbhavasarpiNyA prathamadharmapravartakatvena paramopakAritvAt kiJcidvistarataH zrIRSabhadevacaritraM prastauti(teNaM kAleNaM ) tasmin kAle (teNaM samaeNaM ) tasmin samaye (usabhe NaM arahA) RSabhaH arhana , kIdRzaH?( kosalie) kozalAyAM-ayodhyAyAM jAtaH kauzalikaH ( cauuttarAsADhe abhIipaMcame hutthA ) catue uttarA-1 pADhA yasya sa caturuttarASADha: abhijinnakSatre paJcamaM kalyANa ke abhavat // (204) // dIpa anukrama [200] ... atha zrI RSabhadeva-caritraM vistareNa varNayate ~3160
Page #317
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ...... vyAkhyAna [7] .......... mUlaM 205] / gAthA [2...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka kalpa.subo- vyA07 (205] gAthA ||2..|| // 146 (taMjahA) tadyathA ( uttarAsADhAhiM dhue, caittA gambhaM vakrate ) uttarASADhAyAM cyutaH, cyutvA garne utpannaHzrISama (jAva abhIhaNA parinibbue ) yAvat abhijinnakSatre nirvANa prAptaH // (205) // nmAdi mU. (teNaM kAleNaM)tasmin kAle (teNaM samaeNa) tasmin samaye (usame NaM arahA kosalie) RSabhaH 204-209 ahana kauzalikaH (je se gimhANaM cautthe mAse sattame pakkhe) yo'sau uSNakAlasya caturthI mAsa: saptamaH pakSA (AsADhabahule) ASADhasya kRSNapakSaH (tassa NaM AsADhabalassa cautthIpakkheNaM) tasya ASADhabahulasya caturthIdivase (savvaTThasiddhAo mahAvimANAo) sarvArthasiddhanAmakAt mahAvimAnAt (tittIsaMsAgarocamaTTiAo) trayastriMzat sAgarANi sthitiyaMtra evaMvidhAt (aNaMtaraM cayaM caittA) antararahitaM cyavanaM kRtvA | (iheva jaMbuddIve dIve bhArahe vAse) asminneva jambUdvIpe dvIpe bharatakSetre (ikkhAgabhUmIe) tadA grAmAdInAmabhAvAt ikSvAkubhUmikAyAM (nAbhikulagarassa marudevAe bhAriyAe) nAbhinAmakulakarasya marudevAyA bhAryAyAH kukSI (puvvarattAvarattakAlasamayaMsi) pUrvApararAtrakAlasamaye-madhyarAtrau (AhAravakaMtIe jAvI gambhattAe vakrate) divyAhAratyAgena yAvat garbhatayA utpannaH // (206) // (usabheNaM arahA kosalie) RSabhaH arhan kauzalikA (tinnANovagae AvihutthA) trijJAnopagataH abhavat (taMjahA) tadyathA ( cahassAmitti jANai, jAva sumiNe pAsai) cyoSye iti jAnAti, yAvat svamAn pazyati (taMjahA) tadyathA (gayavasahagAhA) // 146 // gayavasaha' ityAdigAthA'tra vAcyA (savvaM taheva navaraM ) sarva tathaiva-pUrvoktavat, ayaM vizeSa: (paDhama usa 27 dIpa anukrama [201] Recedeoeaeseseaeoes IO For F lutelu ~317 -
Page #318
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ...... vyAkhyAna [7] .......... mUlaM R07] / gAthA [2...] / pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [207] gAthA ||2..|| muheNaM aiMtaM pAsei) marudevA prathamaM vRSabhaM mukhe pravizantaM pazyati ( sesAo gayaM) zeSAstu jinajananyaH prathama zrIRSa gajaM pazyanti, vIramAtA tu siMharmadrAkSIt (nAbhikulagarassa sAheha) nAbhikulakarAya ca kathayati (suviNa-18 nmAdi ma. pADhagA nasthi) tadA skhamapAThakA na santi ( nAbhikulagaro sayameva vAgarei) ato nAbhikulakaraH svayameva 204-201 khamaphalaM kathayati // (207) // (teNaM kAleNaM) tasmin kAle (teNaM samaeNaM) tasmin samaye (usabheNaM arahA kosalie ) RSabhaH arhan kauzalikaH (je se gimhANaM paDhame mAse paDhame pakkhe ) yo'sau uSNakAlasya prathamo mAsaH prathamaH pakSaH (cisaghahule) caitrasya kRSNapakSaH (tassa NaM cittabahulassa ahamIpakkheNa) tasya caitrabahulasya aSTamIdivase (navaNhaM mAsANaM bahupaDipunnANaM) navasu mAseSu bahupratipUrNeSu satsu (jAva AsADhAhiM nakkha-18 teNaM jogamuvAgaeNaM) yAvat uttarASADhAyAM nakSatre candrayogaM upAgate sati (AroggA''roggaM dArayaM payAyA) arogA mAtA arogaM dArakaM prajAtA // (208) / (taM ceva savvaM jAva devA devIo ya vasuhAravAsaM vAsiMsu) tadeva sarvaM yAvat devAH devyazca vasudhArAvarSaNaM cakruH (sesaM taheva cAragasohaNamANummANavaddhaNaussukamAiya. ThiivaDiyajayavajaM sarva bhANiabaM) zeSaM tathaiva-pUrvoktaprakAreNa bandimocanamAnonmAnavarddhanazulkamocanapramu khasthitipatitAyUpavarja sarvaM bhaNitavyam // (209) // __ atha devalokacyuto'dbhutarUpo'nekadevadevIparibRtaH sakalaguNaistebhyo yugalamanuSyebhyaH paramotkRSTaH krameNa pravarddhamAnaH sannAhArAbhilASe surasazcAritAmRtarasasarasA aGguliM mukhe prakSipati, evaM anye'pi tIrthaGkarA bAlye dIpa anukrama [203] Q.14 JABEducati o nal For F lutelu ~3180
Page #319
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra prata sUtrAMka [210] gAthA // 2.. // dIpa anukrama [205] [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM 8 "kalpasUtra"- (mUlaM + vRtti:) mUlaM [210] / gAthA [2...] vyAkhyAna [7] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRttiH: ---------- ---------. vyA0 7 // 147 // kalpa, subo- avagantavyAH, bAlyAtikrame punaragnipakkAhAra bhojinaH, RSabhastu pravrajyAM yAvat surAnItottarakurukalpadrumapha-vaMzasthApana lAnyAkhAditavAn, atha saJjAte kiJcidUnavarSe ca bhagavati prathamajinavaMzasthApanaM zakrajItamiti vicintya kathaM riktapANiH svAmisamIpaM yAmIti mahatIM ikSuyaSTiM AdAya nAbhikulakarAMGkasyasya prabhoraMgre tasthau dRSTvA cekSuyaSTiM hRSTavadanena svAminA kare prasArite ikSu bhakSayasIti bhaNitvA tAM dattvA ikSvabhilASAt khAmino vaMza ikSvAkunAmA bhavatu, gotraM api asya etatpUrvajAnAM ikSvabhilASAtkAzyapanAmeti zakro vaMzasthApanAM kRtavAn / atha kiJcidyugalaM mAtRpitRbhyAM tAlavRkSAgho muktaM, tasmAtpatatA tAlaphalena puruSo vyApAditaH, prathamo'yaM akAlamRtyuH, atha sA kanyA mAtApitroH khargatayoH ekAkinyeva vane cacAra, dRSTvA ca tAM sundarIM yugalikanarA nAbhikulakarAya nyavedayan, nAbhirapi ziSTayaM sunandAnAmnI RSabhapatnI bhaviSyatIti lokajJApanapurassaraM tAM jagrAha tataH sunandAsumaGgalAbhyAM saha pravarddhamAno bhagavAn yauvanaM anuprAptaH, indro'pi prathamajina| vivAhakRtyaM asmAkaM jItamiti aneka devadevIkoTiparivRtaH samAgatya svAmino varakRtyaM svayameva kRtavAn, vadhUkRtyaM ca dvayorapi kanyayordevya iti, tatastAbhyAM viSayopabhogino bhagavataH SalakSapUrveSu gateSu bharatabrAhmIrUpaM yugalaM subhaGgalA, bAhubalisundarIrUpaM yugalaM ca sunandA prasuSuve tadanu caikonapaMcAzat putrayugalAni kramAt sumaMgalA prsuutvtii|' (usame NaM arahA kosalie kAsavagutteNaM) RSabhaH arhan kauzalikaH kAzyapagotrIyaH (tassa NaM paMca nAmadhijA For Frate & Personal Use Only 319 sunandA grahAdi 20 25 // 147 // 28 janelibrary.org
Page #320
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra prata sUtrAMka [210] gAthA ||..|| dIpa anukrama [205] [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM 8 "kalpasUtra"- (mUlaM + vRtti:) mUlaM [210] / gAthA [2...] vyAkhyAna [7] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha -adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRttiHH ---------- ---------. evamAhijjaMti) tasya prabhoH paJca nAmadheyAni evaM AkhyAyante (taMjahA) tadyathA (usane i vA 1 paDhamarAyA i vA 2) RSabha iti vA 1 prathamarAjA iti vA 2 (paDhamabhikkhAyare i vA 3) prathamabhikSAcara iti vA 3 ( paDhamajiNe i vA 4 ) prathamajina iti vA 4 ( paDhamatitthaMkare i vA 5) prathamatIrthaGkara iti vA 5, tatra ikAraH sarvatra vAkyAlaGkAre, prathamarAjA sa caivaM -- kAlAnubhAvAt krameNa pracurakaSAyodayAt parasparaM vivadamAnAnAM yugalikAnAM | daNDanItistAvat vimalavAhanacakSuSmatkulakara kAle'lpAparAghitvena hakArarUpaicAbhUt, yazakhino'bhicandrasya ca kAle alpe'parAdhe hakkArarUpA mahati ca aparAdhe makArarUpA, prasenajinmarudevanAbhikulakarakAle ca jaghanyamadhyamotkRSTAparAdheSu krameNa hakAramakAradhikArarUpA daNDanItayo'bhUvana, evamapi nItyatikrameNa jJAnAdiguNAdhikaM bhagavantaM vijJAya yugalibhirbhagavannivedane kRte khAmyAha- 'nItimatikramatAM daNDaM sarvaM rAjA karoti sa cAbhiSikto'mAtyAdiparivRto bhavati' evaM ukte tairUce - asmAkaM api IdRzo rAjA bhavatu, khAmyAha- pAcavaM nAbhiku lakaraM rAjAnaM, tairyAcito nAbhiH -'bho bhavatAM RSabha eva rAjA' ityuktavAn, tataste rAjyAbhiSeka nimittamudakA - nayanAya saraH prati gatavantaH, tadA ca prakampitAsanaH zakro jItamiti samAgatya mukuTakuNDalAbharaNAdipariSkri yApurassaraM bhagavantaM rAjye'bhiSiJcati sma, yugalikanarAstu nalinapatrasthitajalahastA alaGkRtaM bhagavantaM nirIkSya vismitAH kSaNaM vicArya bhagavataH pAdayorjalaM prakSiptavantaH taca dRSTvA tuSTaH zakro'cintayat-aho vinItA ete puruSA iti vaizramaNaM AjJApitavAn yadiha dvAdazayojanavistIrNA navayojanaviSkambhAM vinItAM nAmnIM nagarIM 320~ prathamenRpatvaM nagarI nive zanam 5 10 14
Page #321
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ...... vyAkhyAna [7] .......... mUlaM R10] / gAthA [2...] - pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: kAsasubovyA07 prata sUtrAMka [210] gAthA ||2..|| // 148 niSpAdayetyAjJAsamanantarameva ratnasuvarNamayabhavanapatripAkAropazobhitAM nagarImavAsayat, tato bhagavAn rAjye agnarutpahastyazvagavAdisaGgrahapurassaraM ugrabhogarAjanyakSatriyalakSaNAni catvAri kulAni vyavasthApitavAn , tatropadaNDa-tiH zilpakAritvAdugrA ArakSakasthAnIyAH1 bhogArhatvAd bhogA gurusthAnIyAH 2 samAnavayasa itikRtvA rAjanyA darzanam vayasyasthAnIyAH 3 zeSAH pradhAnaprakRtitayA kSatriyAzca 4 / tadA ca kAlaparihANyA RSabhakulakarakAle kalpadrumaphalalArbhAbhAvena ye ikSvAkAste ikSubhojinaH zeSAstu prAyaH patrapuSpaphalabhojino'gnerabhAvAcApakazAlyAcISadhImojinAbhUvana, kAlAnubhAvAsadajINe ca khalpaM khalpataraM ca bhuktavantaH, tasyApajINe bhagavadvacasAhA hastAbhyAM dRSTvA svacaM apanIya bhuktavantaH, tathApyajINe prabhUpadezAt patrapuTe jalena kledayitvA taNDalAdIna bhuktavantaH, evamapyajINe kiyatImapi velAM hastatalapuTe kledayitvA hastatalapuTe saMsthApya, punarapyajINe kakSAsu kheda-18 yitvA, tathApyajINe hastAbhyAM pRSTvA patrapuTe kledAyitvA hastatalapuTe saMsthAppatyAdibahuprakArairannabhojino babhU-16 vaaNsH| evaM satyekadA dumagharSaNAnnavotthitaM pravRddhajvalajjvAlaM tRNakalApaM kavalayantaM agnimupalabhyAbhinavaratnabuddhyA prasAritakarA dahyamAnA bhayabhItAH santo yugalino bhagavantaM vijJapayAmAsuH, bhagavatA cAgnerutpati vijJAya / 25 |bho yugalikA ! utpanno'gniH atra ca zAlyAyauSadhInidhAya bhumadhvaM yatastAH sukhena jIryantItyupAye kathite. pyanabhyAsAt samyagupAyaM ajAnAnA auSadhIranau prakSipya kalpadroH phalAnIMva yAcante, agninA ca tAH sarvato / // 148 // dakhamAnA dRSTvA ayaM pApAtmA vetAla ivAtRptaH khayameva sarva bhakSayati naoNsmAkaM kiJcit prayacchattItyato'syA dIpa anukrama [205] Oraneloraryana ~321
Page #322
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra prata sUtrAMka [210] gAthA ||..|| dIpa anukrama [205] [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM 8 "kalpasUtra"- (mUlaM + vRtti:) vyAkhyAna [7] .......... mUlaM [210] / gAthA [2...] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha -adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRttiH: ---------- parAdhaM bhagavate vijJapya zikSAM dApayiSyAma iti buddhyA gacchantaH pathi bhagavantaM hastiskandhArUDhaM abhimukhamAgacchantaM dRSTvA yathAsthitaM vyatikaraM bhagavate nyavedayan, bhagavAMzcAha-atra pITharAdivyavadhAnena bhavadbhirghAnyAdiprakSepaH kArya ityuktvA taireva mRtpiNDaM AnAyya nidhAya ca hastikumbhe miNThena kumbhakArazilpaM prathamaM nyadarzayat uktavAMzca - evaMvidhAni bhANDAni vidhAya teSu pAkaM kurudhvamiti, bhagavaduktaM samyagupAyamupalabhya te tathaiva kRtavantaH, ataH prathamaM kumbhakArazilpaM pravarttitaM, tato lohakAra 1 citrakAra 2 tantuvAya 3 nApitazilpa 4 lakSaNAni catvAri zilpAni, eteSAM ca paJcAnAM mUlazilpAnAM pratyekaM viMzatyA bhedaiH zilpazataM taMcAcAryopadezajamiti // ( 210 ) / ( usame NaM arahA kosalie ) RSabhaH arhan kauzalikaH ( dukkhe dakkhapanne paDive AlINe bhaddae viNIe ) dakSaH dakSA pratijJA yasya sa tathA sundararUpavAn sarvaguNairAliGgitaH saralapariNAmaH vinayavAn (vIsaM pubvasayasahassAiM kumAravAsamajjhe vasittA) viMzatilakSapUrvANi yAvat kumArAvasthAyAM uSitvA (tevahiM puvvasayasahassAI rajavAsamajjhe vasaI ) triSaSTilakSapUrvANi yAvat rAjyAvasthAyAM vasati ( tevaTThi nca puvvasayasahassAI rajjavAsamajjhe vasamANe ) triSaSTilakSapUrvANi yAvat rAjyAvasthAyAM ca vasan san (lehAio gaNiya pahANAo ) likhanaM Adau yAsAM tAstathA gaNanaM pradhAnaM zreSThaM yAsAM tAstathA, tathA ( sauNarayapajavasANAo ) pakSiNAM zabdaH sa paryavasAne prAnte yAsAM tAstathA ( bAvantariM kalAo ) evaMvidhAH dvAsa ~322~ rAjya kAryam 14 janelibrary.org
Page #323
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ...... vyAkhyAna [7] .......... mUlaM R11] / gAthA [2...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata kalAH sUtrAMka [211] gAthA ||2..|| kalpa.subo- satiH puruSakalAH, lekhAdikA dvAsaptatiH kalA, tAzcemAH-likhitaM 1 gaNitaM 2 gItaM 3 nRtyaM 4 vAdyaM ca 5 paThana- dvAsaptatiH vyA076 zikSe ca 7 // jyoti 8 zchando 9'laGkRti 10 vyAkaraNa 11 nirukti 12 kAvyAni 13 // 1 // kAtyAyana 14 nighaNTu 15 rgajaturagArohaNaM 16-17 tayoH zikSA 18 / zastrAbhyAso 19 rasa 20 mantra 21-11 // 149 / / yatra 22 biSa 23 khanya 24 gandhavAdAzca 25 // 2 // prAkRta 26 saMskRta 27 paizAcikA 28spabhraMzAH 29 smRtiH 30 purANa 31 vidhI 32 / siddhAnta 33 tarka 34 vaidaka 35 vedA 36 'gama 37saMhite, 38 tihAsAzca 39 // 3 // sAmudrika 40 vijJAnA 41 '' cAryakavidyA 42 rasAyanaM 43 kapaTam 44 // vidyAnuvAdadarzana 45 saMskArI 46 dhUrtasambalakam 47 // 4 // maNikarma 48 tarucikitsA 49 khecarya 50marIkale 51ndrajAlaM ca 52 / pAtAlasiddhi 53 yantraka 54 rasavatyaH 55 sarvakaraNI ca 56 // 5 // prAsAdala-10 kSaNaM 57 paNa 58 citropala 59 lepa 6. carmakarmANi 61 / patraccheda 12 nakhaccheda 63 patraparIkSA 64 vazIkara-18 Nam 62 // 6 // kASThaghaTana 66 dezabhASA 67 gAruDa 68 yogAta 69 dhAtukarmANi 70 / kevalividhi 71zakunarute 72 iti puruSakalA dvispttiyaaH|| 7 / atra likhitaM haMsalipyAyaSTAdazalipividhAnaM, taca 25 bhagavatA dakSiNakareNa brAhayA upadiSTaM, gaNitaM tu eka daza zataM sahasraM ayutaM lakSaM prayutaM koTiH arbuda abja // 149 // kharva nikharva mahApadmaM zaGkaH jaladhiH antyaM madhyaM parArdhaM ceti yathAkramaM dazaguNaM ityAdi saGkhyAnaM sundAH vAmakareNa, kASThakarmAdirUpaM karma bharatasya puruSAdilakSaNaM ca bAhubalina upadiSTamiti / / dIpa anukrama [206] 28 PORN ... atha dvAsaptati: (72) kalAnAM nirdeza: kriyate - ~323
Page #324
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra prata sUtrAMka [211] gAthA // 2.. // dIpa anukrama [206] [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM 8 "kalpasUtra"- (mUlaM + vRtti:) mUlaM [211] / gAthA [2...] vyAkhyAna [7] pUjya AgamoddhAraka zrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha -adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRttiH: ---------- ---------. (usa imahilAguNe ) catuHSaSTiH strIkalAH, tAmAH - jJeyA nRtya 1 citye 2 citraM 3 vAditra 4 mantra5tantrAzca 6 / ghanaSRSTi 7 phalAkRSTI 8 saMskRtajalpaH 9 kriyAkalpaH 10 // 1 // jJAna 11 vijJAna 12 dambha 13stambhA 14 gIta 15 tAlayo 16 mnm| AkAragopanA 17 rAmaropaNe 18 kAvyazakti 19 vakroktI 30 // 2 // naralakSaNaM 21 gaja 22 hayavaraparIkSaNe 23 vAstuzuddhilaghubuddhI 24 / zakunavicAro 25 dharmAcAro 26'Jjana 27 cUrNayoyogAH 28 // 3 // gRhidharma 29 suprasAdanakarma 30 kanakasiddhi 31 varNikAvRddhI 32 / vAkpATava 33 karalAghava 34 lalitacaraNa 35 tailasurabhitAkaraNe 36 // 4 // bhRtyopacAra 37 gehAcAro 38 vyAkaraNa 39 paranirAkaraNe 40 / vINAnAda 41 vitaNDAbAdo 42 'Gkasthiti 43 rjanAcAraH 44 // 5 // kumbhabhrama 45 sArizrama 46 ranamaNibheda 47 lipiparicchedAH 48 / vaidyakriyA ca 49 kAmAviSkaraNaM 50 randhanaM 51 cikurabandhaH 52 // 6 // zAlIkhaNDana 53 mukhamaNDane 54 kathAkathana 55 kusuma| sugradhane 56 / varaveSa 57 sarvabhASAvizeSa 58 vANijya 59 bhojye ca 60 // 7 // abhidhAnapari jJAnA 61 ss bharaNayathAsthAnavividhaparidhAne 62 / antyAkSarikA 63 praznaprahelikA 64 strIkalAH ctuHssssttiH||8|| ( sippasa ca kammANaM ) karmaNAM kRSivANijyAdInAM madhye kumbhakArazilpAdikaM prAguktaM zilpazatameva bhagavatopadiSTaM, ata evAnAcAryopadezajaM karma AcAryopadezajaM ca zilpamiti karmazilpayoviMzemAmananti, karmANi ca krameNa svayameva samutpannAni (tinivi payAhiAe uvadisaha ) trINyapyetAni 324 catuSpaSTimahilA guNAH 5 10 14
Page #325
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ...... vyAkhyAna [7] .......... mUlaM 211] / gAthA [2...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [211] gAthA ||2..|| pra.sabo-dvAsasatipuruSakalA,catuHSaSTimahilAguNazilpazatAkhyAni vastUni prajAhitAya bhagavAnupadizati sa ( uva- zatanandanavyA7 disittA) upadizya ca (puttasayaM rajasae abhisiMcai ) putrANAM zataM rAjyazate sthApayati, tatra bharatasya nAmAni vinItAyAM mukhyarAjyaM bAhubalezca bahalIdeze takSazilAyAM rAjyaM dattvA zeSANAM aSTanavatinandanAnAM pRthaka // 15 // pRthaka dezAna vibhajya dattavAn, nandananAmAni mAni___bharataH 1.bAhubaliH 2 zaGkha: 3 vizvakarmA 4 vimala: 5 sulakSaNa: 6 amalaH 7citrAGgaH 8 khyAtakItiH9 varadattaH 10 sAgaraH 11 yazodharaH 12 amaraH 13 rathavaraH 14 kAmadevaH 15 dhruvaH 16 vatso 17 mandaH 18 sUraH 19 sunandaH 20 kuruH 21 aGgaH 22 baGgaH 23 kozala: 24 vIra: 25 kaliGga: 26 mAgadhaH 27 videhaH 28 saGgamaH 29 dazANa: 30 gambhIraH 31 vasuvarmA 32 suvarmA 33 rASTra: 34 surASTra 35 buddhikaraH 36 vividhakaraH 37 supazAH 38 yaza kItiH 39 yazaskaraH40 kIrtikaraH 41 sUraNaH 42| brahmasenaH 43 vikrAntaH 44 narottamaH 45 puruSottamaH 46 candrasenaH 47 mahAsenaH 48 nabhAsenaH 49 bhAnuH 50 sukAntaH 51 puSpayutaH 52 zrIdharaH 53 duddharSaH 54 susumAraH 55 darjayaH 56 ajayamAnaH 57 / / sudharmA 58 dharmasenaH 59 AnandanaH 30 AnandaH 61 nandaH 62 aparAjitaH 63 vizvasenaH 64 hariSeNa: 150 // 65 jayaH 66 vijayaH 67 vijayantaH 68 prabhAkaraH 69 aridamana: 70 mAnaH 71 mahAbAhuH 72 dIrghayAhuH 73 meghaH 74 sughoSaH 75 vizvaH 76 varAhaH 77 susenaH 78 senApatiH 79 kapilaH 80 zailavicArI 81 ari- 28 dIpa anukrama [206] For F lutelu ... atrazrI ruzabhadevasya pUtrAnAM nAmAni darzayate ~3250
Page #326
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra prata sUtrAMka [211] gAthA ||..|| dIpa anukrama [206] [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM 8 "kalpasUtra"- (mUlaM + vRttiH) vyAkhyAna [7] mUlaM [211] / gAthA [2...] pUjya AgamoddhAraka zrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha -adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRttiH: ka. su. 26 ---------- ---------. jayaH 82 kuJjaravalaH 83 jayadevaH 84 nAgadasaH 85 kAzyapaH 86 valaH 87 vIraH 88 zubhamatiH 89 sumati: 90 padmanAbhaH 91 siMhaH 92 sujAtiH 93 saJjayaH 94 sunAbhaH 95 naradevaH 96 cittaharaH 97 suravaraH 98 dRDharathaH 99 prabhaJjanaH 100 iti / rAjyadezanAmAni tu aGgaH 1 vaGgaH 2 kaliGgaH 3 gauDaH 4 cauDaH | 15 karNATa 6 lATa 7 saurASTra 8 kAzmIra 9 sauvIra 10 AbhIra 11 cINa 12 mahAcINa 13 gUrjara 14 baGgAla - 15 zrImAla 16 nepAla 17 jahAla 18 kauzala 19 mAlava 20 siMhala 21 marusthalA 22 dIni // (abhisiMcitA ) sthApayitvA (puNaravi loaMtiehiM jiakappiehiM devehiM ) punarapi lokAntikaiH jItakalpikaiH devaiH (tAhiM idvAhiM jAva vaggUhiM) tAbhiH iSTAbhiH yAvad vAgbhiH uktaH san ( sesaM taM ceva sarva bhANiahaM jAva dANaM dAiANaM paribhAittA) zeSaM tadeva pUrvoktaM sarvaM bhaNitavyaM yAvat dhanaM gotriNAM vibhajya davA (je se gimhANaM paDhane mAse paDhame patrale cittabahule ) yo'sau uSNakAlasya prathamo mAsaH prathamaH pakSaH caitrabahula: ( tassa NaM cittabahulassa aTThamIpakkheNaM) tasya caitrabahulasya aSTamIdivase ( divasarasa | pacchime bhAge ) divasasya pazcime bhAge (sudaMsaNA sibiAe) sudarzanAyAM nAma zivikAyAM (sadevamaNu| AsurApa parisAe samaNugamyamANamagge) devamanujAsurasahitayA parSadA janazreNyA samanugamyamAnamArgaH (jAva viNIyaM rAyahANiM majmajjheNaM niggaccha) yAvat vinItAyAH nagaryAH madhyabhAgena nirgacchati (niggacchitA) nirgatya ( jeNeva siddhatthavaNe ujjANe ) yatraiva siddhArthavanaM udyAnaM ( jeNeva asoga vara pAyave ) ... atha zrI ruSabhadevasya dIkSA kalyANakasya varNanaM 326 zrIRSabha dIkSA sU. 211 5 10 14
Page #327
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra prata sUtrAMka [211] gAthA ||..|| dIpa anukrama [206] [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM 8 "kalpasUtra"- (mUlaM + vRttiH) vyAkhyAna [7] .......... mUlaM [ 211] / gAthA [2...] pUjya AgamoddhAraka zrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha -adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRttiH: kalpa. subo vyA0 7 // 151 // ---------- yatraiva azokanAmA pradhAnavRkSaH (teNeva uvAgacchadda) tatraiva upAgacchati (uvAgacchittA) upAgatya ( asogava rapAyavassa ahe ) azokavaravRkSasya adhaH (jAva sayameva ca muTThiaM loaM karei ) yAvat Atmanaiva catumaSTikaM locaM karoti, catasRbhirmuSTibhirloce kRte sati avaziSTAM ekAM muSTiM suvarNavarNayoH skandhayorupari luTaMtIM kanakakalazopari virAjamAnAM nIlakamalamAlAmiva vilokya hRSTacittasya zakrasya AgraheNa rakSitavAn, (karitA) locaM kRtvA (chaNaM bhatteNaM apANaeNaM ) SaSThena bhaktena jalarahitena (AsADhAhiM nakkhatteNaM jogamubAgaeNaM) uttarASADhAyAM nakSatre candrayogaM upAgate sati (uggANaM bhogANaM rAinnANaM khattiANaM ca ) ugrANAM bhogAnAM rAjanyAnAM kSatriyANAM ca ( cauhiM sahassehiM saddhiM ) kacchamahAkacchAdibhizcaturbhiH sahasraiH saha, 'yathA svAmI kariSyati tathA vayamapi kariSyAma' iti kRtanirNayaiH sArddhaM, ( egaM devasamAdAya ) ekaM devadRSyamAdAya (muMDe bhavittA agArAo aNagAriyaM pacaie) muNDo bhUtvA gRhAnniSkramya anagAritAM pratipanna:dIkSAM gRhItavAn // ( 211 ) // (usame NaM arahA kosalie ) RSabhaH arhan kauzalikaH ( egaM vAsasahassaM ) ekaM varSasahasraM yAvat ( nizcaM vosaTTakAe ciyattadehe ) nityaM vyutsRSTakAyaH vyaktadehaH san vicarati // atha pravajyAM pratipaya gRhItaghorAbhigraho bhagavAn grAmAnugrAmaM viharati sma, tadAnIM lokasyAtisamRddhatvAt kA bhikSA kIdRzA vA bhikSAcarA iti ko'pi vArttA na jAnAti, tataste sahapravrajitAH kSudhAdipIDitA bhagavantaM AhAropAyaM pRcchanti, For Fr & Personal Use Only ~327~ kacchAdInAM tApasa tvam 20 25 | / / 151 / / 28 janelba
Page #328
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 "kalpasUtra"- (mUlaM+vRtti:) ...... vyAkhyAna [7] .......... mUlaM 212] / gAthA [2...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata mivinamyorvidyA dharatvam sUtrAMka 212] gAthA ||2..|| ecececenesseneededesesesese bhagavAMstu maunI na kimapi prativakti, tataste kacchamahAkacchau prati vijJaptiM cakuH, to api Ucatu:-yatna vayamapi AhAravidhi na jAnImA, pUrva tu bhagavAn na pRSTaH, idAnIM AhAraM vinA tu sthAtuM na zakyate, bharatalajayA gRhe'pi gantuM ayuktaM, tato vicAryamANo vanavAsa eva zreyAn iti vicArya bhagavantaM evaM dhyAyanto gaGgAtaTe parizaTitapatrAdyupabhoginoM'saMskRtakezakUrcA jaTilAstApasA jajJire // itazca kacchamahAkacchasutau bhagavatA putratvena pratipannau namicinaminAmAnI dezAntarAdAgatI, bharatena dIyaISImAnaM rAjyabhAgaM avagaNayya pitRvacasA bhagavatsamIpamAgatya pratimAsthite bhagavati nalinIpatrairjalamAnIya sarvato bhUmisizcanaM.jAnupramANaM kusumocayaM ca kRtvA paJcAGgapraNAmapUrvakaM rAjyabhAgaprado bhaveti pratyahaM vijJapayantau jinaM, siSevatuH,to cAnyadAtathA vIkSya vandanArthamAMgato dharaNendro bhagavadbhattyA santuSTo'vAdIt-bho! bhagavAn niHsaGgo mA bhagavantaM yAcethAM, bhagavadbhaktyA'hameva yuvAbhyAM dAsyAmIti bhaNitvA aSTacatvAriMzatsahasrasaGkhyAkA (48000) vidyAH tatra gaurI-gAndhArI-rohiNI-prajJaptilakSaNAzcatasro mahAvidyAzca pAThasiddhA eva dattavAn, yaccoktaM kiraNAvalIkAreNa 'aSTacatvAriMzatsaGkhyAkA (48) iti' tayuktaM, AvazyakavRttI aSTacatvAriMzatsahasrANAM (48000) uktatvAt ,atha vidyA dattvA uktavAMzca imAbhirvidyAdharaddhiprAptI santau khajanaM janapadaM ca gRhItvA yAtaMyuvAM vatAye nage dakSiNavidyAdharazreNyAM gaureyagAndhArapramukhAnaSTau nikAyAn rathanUpuracakravAlapramukhANi pazcAzanagarANi, uttarazreNyAM ca paNDakavaMzAlayapramukhAnaSTau nikAyAn gaganavallabhapramukhANi ca SaSTinagarANi nivAsya viharatamiti, dIpa anukrama [207] 14 ~328
Page #329
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra prata sUtrAMka [212] gAthA ||3..|| dIpa anukrama [207] [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM 8 "kalpasUtra"- (mUlaM + vRttiH) mUlaM [212] / gAthA [2...] vyAkhyAna [7] pUjya AgamoddhAraka zrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha -adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRttiH: kalpa. subo cyA0 7 // 152 // ---------- ---------. tatastau kRtakRtyAM khapitrorbharatasya ca taM vyatikaraM nivedya dakSiNazreNyAM namiH, uttarazreNyAM vinabhizca tasyatuH // bhagavAMzrAnnapAnAdidAnAkuzalaiH samRddhimadbhirjanairvastrAbharaNa kanyA dibhirnimantrayamANo'pi yogyAM bhikSAM alabhamAno'dInamanAH kurudeze hastinAgapure praviSTaH, tatra ca AvazyakavRtyanusAreNa bAhubalisutasomaprabhasutaH zreyAMso yuvarAjaH, sa ca mayA zyAmavarNI meruraMmRtakalazenAbhiSikto'tIya zobhitavAniti svamaM dRSTavAn, subuddhinAmA nagara zreSThI, sUryamaNDalAt srastaM kiraNasahasraM punaH zreyAMsena tatra yojitaM tatastadaMtIvAMzobhata iti svamamaikSata, rAjA'pi khajhe mahApuruSa eko ripubalena yudhyamAnaH zreyAMsasahAyAjjayI jAta iti dadarza, zrayo'pi prAptAH sabhAyAM sambhUya svapnAn parasparaM nyavedayan tato rAjJA ko'pi zreyAMsasya mahAn lAbho bhAvIti nirNIya visarjitAyAM parSadi zreyAMso'pi khabhavane gatvA gavAkSasyaH svAmI na kiJcillAtIti janakolAhalaM zrutvA khAminaM vIkSya ca mayA kApIdRzaM nepathyaM dRSTapUrva itIhApohaM kurvan jAtismaraNaM prApa, aho ahaM pUrvabhave bhagavataH sArathirbhagavatA saha dIkSAM gRhItavAn, tadA ca vajrasenajinena kathitamAsId yadayaM vajranAbho bharatakSetre prathamo jino bhAvIti sa eSa bhagavAn, tadAnImeva tasyaiko manuSyaH pradhAnekSurasakumbhasamUhaprAbhRtamaudAya AgataH, tato'sau tatkumbhamAdAya bhagavan ! gRhANemAM yogyAM bhikSAmiti jagAda, bhagavatA'pi pANI prasAritau nisRSTazca tena sarvo'pi rasaH, na cAtra vindurapyadhaH patati kintUMpari zikhA varddhate yataH - 329 dAnakha zre yAMsopajJatA 20 25 // 152 // 27
Page #330
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 "kalpasUtra"- (mUlaM+vRtti:) ...... vyAkhyAna [7] .......... mUlaM 212] / gAthA [2...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka 212] gAthA ||2..|| sarees mAija ghaTasahassA, ahavA mAija sAgarA santhe / jasseyArisa laddI, so pANipaDiggahI hoI // 1 // pAraNaM atra kavi-svAmyAha dakSiNaM hastaM, kathaM bhikSA na lAsi bhoH| sa prAha dAtRhastasyAdho bhavAmi kathaM prabho! dilyAni I // 2 // yataH- pUjAbhojanadAnazAntikakalApANigrahasthApanAcokSakSaNahastakApeNamukhavyApArabaddhastvaham / / aSTamakA ityabhidhAya dakSiNahaste sthite-vAmo'haM raNasammukhAkagaNanAvAmAGgazayyAdikRta, ghUtAdivyasanI tvaMsau8 sa tu jagI, cokSo'smi na tvaM zuciH // 2 // tataH-rAjyazrIrbhavatAarjitArthinivahastyAgaiH kRtArthIkRtaH, santuSTo'pi gRhANa dAnamadhunA,tanvan dayAM dAniSu / iya'ndaM pratibodhya hastayugalaM,zreyAMsataH kArayana, pratyagrekSurasena pUrNamRSabha: pAyAt sa vA shriijinH||3|| zreyAMsasya dAnAvasare-netrAmbudhArA cAgdugdhadhArA dhArAdharasya ca / spardhayA carddhayAmAsuH, zrIdharmadraM tadAzaye // 4 // tatastena rasena bhagavatA sAMvatsarikatapaHpAraNA kRtA, paJca divyAni jAtAni-vasudhArAvRSTiH1celotkSepaH 2vyoni devadunnubhiH3 gandhodakapuSpavRSTiH 4 AkAze aho dAnamaho dAnamiti ghoSaNaM ca 5, tataH sarvo'pi lokaH te tApasAzca tatra militA, atha zreyAMsastAna majJApayati-bhojanAH! sadgatilipsayA evaM sAdhubhya eSaNIyAhArabhikSA dIyate, ityasyAM avasarpiNyAM zreyAMsopajhaM dAnaM, 'tvayA etat kathaM jJAtaM' iti lokai pRSTazca svAminA saha khakIyaM aSTabhavasaMbandhaM AcaSTa, yadA svAmIzAne lalitAstadA'haM pUrvabhave nirnAmikAnAnI khayaMprabhA devI 1 tataH pUrvavidehe puSkalAvatIvijaye lohArgale nagare 1mAyurghaTAH sahastrA athavA mAyuH sAgarAH sarve / yasyaitAdazI landhiH sa pANipatagrAhI bhavati // 1 // dIpa anukrama [207] aeseseseseseseseeease JanEducation For Fun A njaneibraryana ... atha bhagavaMta RSabhasya prathama pAraNakaM evaM aSTa bhavAnAM varNanaM ~330
Page #331
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ...... vyAkhyAna [7] .......... mUlaM 212] / gAthA [2...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka 212] gAthA ||2..|| kalpa.subo- vyA07 // 15 // 15 bhagavAn vajrajaGghastadAnImahaM zrImatI bhAryA 2 tata uttarakurau bhagavAna yugaliko'haM yugalinI 3 tataH sau-zrIRSabhasa dharma dvAvapi mitradevau 4 tato bhagavAnaparavidehe vaidyaputrastadAhaM jIrNazreSThiputraH kezavanAmA mitraM 5 tato'cyu- kevalam takalpe devau 6 tataH puNDarIkiyAM bhagavAn vajranAbhacakrI tadAhaM sArathiH 7 tataH sarvArthasiddhavimAne devAsa.212 iha bhagavataH prapautra' iti, evaM zrutvA sarvo'pi jana:-risaMhesasamaM pattaM, niravajaM ikakhurasasamaM dANaM / seaMsa-1 samo bhAvo,havija jai maggiaM hujjA' // 1 // ityAdi stuvan svasthAnaM gataH, evaM dIkSAdinAdArabhya prabhorvarSasahasraM chadmasthatvakAlastatra sarvasaGkalito'pi pramAdakAlaH ahorAtraM, evaM ca (jAva appANaM bhAvamANassa)| yAvat AtmAnaM bhAvayataH (ikaM vAsasahassaM viikvaMtaM) eka varSasahasraM vyatikrAntaM (tao NaM je se hemaMtANaM cautthe mAse sattame pakkhe) tatazca yo'sau zItakAlasya caturtho mAsa: sasamaH pakSaH (phagguNabahule) phAlgunasya kRSNapakSaH (tassa NaM phagguNavahulassa ikArasIpakkheNaM)tasya phAlgunabahulasya ekAdazIdivase (pulaMcahakAlasamayaMsi) pUrvAhnakAlasamaye (purimatAlassa nagarassa bahiA) purimatAlanAmakasya vinItAzAkhApurasya bahistAt (sagaDamuhaMsi ujANaMsi) zakaTamukhanAmake udyAne (naggohavarapAyavassa ahe) nyagrodhanAmakavRkSasya // 153 // adhaH (aTTameNaM bhatteNaM apANaeNaM) aSTamena bharona apAnakena-jalarahitena (AsADhAhiM nakkhatteNaM jogamu-18 vAgaeNaM) uttarASADhAyAM nakSatre candrayoge upAgate sati (ANaMtariyAe vahamANassa) dhyAnasya madhyabhAge barta 1 hapamezasamaM pAtraM nirava purasasamaM dAnaM / zreyAMsasamo bhAyo bhUyAda yadi mArgitaM bhavet // 1 // dIpa anukrama [207] JanEducational For Fun ... atha bhagavaMta RSabhasya kevalajJAna evaM mAtA marudevAyA: mokSa-gamanaM ~331
Page #332
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ...... vyAkhyAna [7] .......... mUlaM R13] | gAthA [2...] / pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: kevalapUjA marudevI prata sUtrAMka [213] gAthA ||2..|| mokSaH eroenesaeaso900900909 mAnasya (aNate jAva jANamANe pAsamANe viharai) anantaM kevalamutpannaM yAvat jAnan pazyaMzca viharati / / (212 // | evaM ca varSasahasre'tikrAnte purimatAlanAmni vinItAzAkhApure prabhoH kevala jJAnaM utpannaM, tadaiva bharatasya / cakramapi, tadA ca viSayatRSNAyA viSamatvena, prathama tAtaM pUjayAmi uta caRmiti.kSaNaM vimRzya ihalokaparalokasukhadAyini tAte pUjite kevalaMmihalokaphaladAyi cakraM pUjitameveti sampaga vicArya bharataH pratyahaM upAlambhAn dadatI ca marudevA hastiskandhe purataH kRtvA sarvaryA vandituM yayau, pratyAsanne ca samavasaraNe mAtaH! pazya svaputradi iti bharatena bhaNitA marudevA harSapulakitAGgI pramodAzrupUrairnirmalanetrA prabhorachatracAmarAdikAM prAtihAryalakSmI nirIkSya cintayAmAsa-dhig mohavihvalAn, sarve'pi prANinaH khAthaiH niyanti, yanmama RSabhaduHkhena rudatyA netre api hInatejasI jAte, RSabhastu evaM surAsurasevyamAna IdRzIM samRddhiM bhuJAno'pi mama sukhavA sindezamapi na preSayati, tatodhigima sneha, ityAdi bhAvayantyAstasyAH kevalamutpalaM, tatkSaNAca AyuSaHkSayAnmuktiM jagAma / atra kaviH-putro yugAdIzasamona vizve, bhrAnvA kSitI yena zaratsahasram / yadarjitaM kevalaratna|maMgyaM, lehAttadevAryata mAturAMzu ||1||mrudevaa samA nAmvA, yA'gAt pUrva kilekSitum / muktikanyAM tanUjArthe, |zivamArgamapi sphuTam // 2 // bhagavAnapi samavasaraNe dharma akathayat, tatra RSabhasenAyAH paJca zatAni bharatasya putrAH,sapta zatAni pautrAzca pratrajitAsteSAM madhye RSabhasenAdayazcaturazItigaNadharA sthApitAH, brAyapi pravabAja, bharataH punaH zrAvakaH saJjAtaH, strIranaM bhaviSyatIti tadA bharatena niruddhA sundaryapi zrAvikA satrA dIpa anukrama [208] / DanEducation ... atha bharata-gRhe cakra-ratnasya utpatti:, suMdarI-dIkSA, bAhabalinA saha yuddha evaM kevalajJAna-varNanaM ~332
Page #333
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ...... vyAkhyAna [7] .......... mUlaM R13] | gAthA [2...] / pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka 213] gAthA ||2..|| G kalpa.sado-teti caturvidhasaGkasthApanA // teca kacchamahAkacchavarjAH sarve'pi tApasAH bhagavataH pAzva dIkSAM jagRha, bharatastubAhubaliyunyA. zakranivAritamarudevIzokaH svasthAnaM jagAma // atha bharatazcakrapUjAM kRtvA zubhe dine prayANaM kRtvA SaSTisahasra-1 varSeH bharatasya SaT khaNDAni sAdhayitvA svagRhamAgataH, cakraM tu bahireva tasthau, tadA bharatena tatkAraNAni pRSTA 15 niyogino jaguH-navanavatistava bhrAtaro vaze nAgatA iti, tadA bharatenASTanavatibhrAtRNAM madAjJA mAnyeti dUta mukhenAvAci, te sambhUpa kimAjJAM manyAmahe uta yuddhaM kurma iti praSTuM prabhupAce gatAH, prabhuNA'pi vaitAlIyA-1 dhyayanaprarUpaNayA pratibodhya dIkSitA iti, tadanu bAhubalina upari dUtaH preSi, so'pi krodhAndhadappoduraH san khasainyayutaH sammukhamAgatya bharatena saha dvAdazavarSI yAvadyuddharmakarota, paraM na ca hAritaH, tadA zakreNAgatya bhUyastarajanasaMhAraM bhavantaM jJAtvA dRSTivAgamuSTidaNDalakSaNAzcatvAro yuddhAH pratiSThitAH, teSvapi bharatasya parAjayo jajJe, tadA bharatena krodhAndhena vAhubalinaH upari cakra muktaM, paramekagotrIyatvAttattaM na parAbhavat , tadA'marSavazAharataM hantumanA muSTimulpATya dhAvan bAhubaliraho pitRtulyajyeSThanAtRhananaM mamAnucitameva, utpAtitA muSTirapi kathaM moghA bhavediti vicArya skhazirasi tAM muktvA locaM kRtvA sarva ca tyaktvA kAyotsargacake, tadA / bharatastaM natvA khAparAdha kSamayitvA svasthAnaM gataH, bAhubalistu paryAyajyeSThAna laghubhrAtUna kathaM namAmIti tto| yadA kevalamutpatsyate tadaiva bhagavatpAce yAsyAmIti vicArya varSa yAvat kAyotsargeNaivAsthAt, varSAnte ca bhagavatpreSitAbhyAM svabhaginIbhyAM he bhrAtargajAduttaretyuktvA pratibodhitaH sa yAvat caraNau udakSipat tAyattasya 28 dIpa anukrama [208] enerasacacass 25 ta ~333
Page #334
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ...... vyAkhyAna [7] .......... mUlaM R13] | gAthA [2...] / pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [213] gAthA ||2..|| kevalamutpede, tato bhagavatpAve gatvA ciraM vihasya bhagavatA sahaiva sa mokSaM yayAviti, bharato'pi ciraM cakra-zrIRSabhasya vartizriyamanubhUya ekadA''darzabhavane mudrikAzUnyAM khAlI dRSTvA'nityatvaM bhAvayana kevalajJAnamutpAdya dazasa-parIvAraHma. hasanapaiH sArddha devatAdattaM liGgamupAdAya ciraM vihRtya zivaM yayAviti // . |213-216 (usamassa NaM arahao kosaliyassa) RSabhasya arhataH kauzAlikasya (caurAsIha gaNA carAsIha gaNaharA husthA) caturazItiH 84 gaNAH,caturazItiH 84 gaNadharAzca abhavan / / (213) / ( usabhassa NaM arahao kosaliyassa) RSabhasya arhataH kozalikasya ( usabhaseNapAmukkhANaM) RSabhasenapramukhANAM (caurAsIha samaNasAhassIo) caturazItiH zramaNasahasrANi (84000)(ukosiyA samaNasaMpayA hutthA) utkRSTA etAvatI zramaNasampadA abhavat // (214) / (usabhassaNaM arahao kosaliyassa) RSabhasya arhataH kauzalikasya (paMbhisuMdaripAmokkhANaM) brAmIsundarIpramukhANAM (ajjiyANaM) ArpikANAM(tini sayasAhassIo) trayo lakSAH (300000) (ukosiyA ajjiyAsaMpayA hutthA) utkRSTA etAvatI AryikAsampat abhavat // (215) // (usabhassa NaM arahao kosaliyassa) RSabhasya arhataH kozalikasya (sijjaMsapAmukkhANaM samaNovAsagANaM) zreyAMsapramukhANAM zramaNo-18 pAsakAnAM (tinni sayasAhassIo pazca sahassA) trayaH lakSAH paJca sahasrANi (305000)(ukosiyA samaNovAsagANaM saMpayA hutthA) utkRSTA etAvatI zrAvakANAM sampat abhavat ||(216)|(usbhss gaM arahao kosa-RI liyassa) RSabhasya arhataH kozalikasya (subhaddApAmukkhANaM samaNobAsiyANaM) subhadrApramukhANAM zrAbi dIpa anukrama [208] For F lutelu ~334
Page #335
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra prata sUtrAMka [217] gAthA // 2.. // dIpa anukrama [208] [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM 8 "kalpasUtra"- (mUlaM + vRttiH) vyAkhyAna [7] .......... mUlaM [217] / gAthA [2...] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha -adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRttiHH kalpa. subo vyA0 7 // 155 // ---------- kANAM (paMca sayasAhassIo caupaNNaM ca sahassA ) paJca lakSAH, catuHpaJcAzat sahasrAH ( 554000 ) ( ukkosiyA samaNovAsiyANaM saMpayA hutthA ) utkRSTA zrAvikANAM sampat abhavat // (217) || (usabhassa NaM arahao kosaliyamsa ) RSabhasya arhataH kauzalikasya ( cattAri sahassA satta sayA paNNAsA) catvAri sahasrANi sapta zatAni paJcAzadadhikAni (4750 ) ( caudasapuccINaM ajiNANaM jiNasaMkAsANaM ) caturdazapUrviNAM ake vilinAmapi kevalitulyAnAM (jAva ukkosiyA caudasaputhvINaM saMpayA hutthA) yAvat utkRSTA etAvatI caturdazapUrviNAM sampat abhavat // (218) / (usabhassa NaM arahao kosaliyassa ) RSabhasya arhataH kauzalikasya | ( nava sahassA ohinANINa ) nava sahasrANi ( 9000 ) avadhijJAninAM (ukkosiyA ohinANIsaMpayA hutthA) utkRSTa etAvatI avadhijJAninAM sampat abhavat // (219) // ( usabhassa NaM arahao kosaliyamsa ) RSabhasya arhataH kauzalikasya (vIsa sahassA kevalanANINaM ) viMzatisahasrAH ( 20000 ) kevalajJAninAM (ukkosiyA kevalanANIsaMpayA hutthA ) utkRSTA etAvatI kevalajJAnisampat abhavat // (220 )|| ( usabhassa NaM arahao ko saliyamsa ) RSabhasya arhataH kauzalikasya (vIsa sahassA chacca sayA veugviyANaM) viMzatiH sahasrANi SaT zatAni ca (20600) vaikriyalabdhimatAM (ukosiyA veDaviyasaMpayA hutthA) utkRSTa etAvatI vaikriyalabdhimatsampat abhavat // (221 ) | ( usabhassa NaM arahao kosa liyarasa) RSabhasya arhataH kauzalikasya (bArasa sahassA chacca sayA paNNAsA vilamaINaM) dvAdaza sahasrANi SaT zatAni paJcAzaca (12650) vipulamatInAM ( aDDAijjesu 335 zrI RSabhasva parIvAraH s. 217-222 20 25 | // 155 // 28
Page #336
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ...... vyAkhyAna [7] .......... mUlaM 222] / gAthA [2...] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [222] gAthA ||2..|| dIvesu dosu a samuddesu) sArdhadvayadvIpeSu dvayozca samudrayoH (saNNINaM paMciMdiyANaM pajjattagANaM ) saJjinA zrIRSabhasya paJcendriyANAM paryAsakAnAM (maNogae bhAve jANamANANaM) manogatAna bhAvAna jAnatA (ukosiyA viulamaisaM-parIvAraHsa. payA hutthA) utkRSTA etAvatI vipulamatisampat abhavat // (222) // (usabhassa NaM arahao kosaliyassa) RSa-11 - 223-226 bhasya arhataH kozalikasya (vArasa sahassA chacca sayA paNNAsA vAINaM)dvAdaza sahasrANi, paTU zatAni, paJcA| zaca (12650) vAdinA (ukkosiyA vAisaMpayA hutthA) utkRSTA etAvatI vAdisampat abhavat / / (223) / (usabhassa NaM arahao kosaliyassa) RSabhasya arhataH kozalikasya (vIsaM aMtevAsisahassA siddhA) viMzatiH ziSyasahasrANi (20000 ) siddhAni.(cattAlIsaM ajjiyAsAhassIo siddhAo) catvAriMzat ArthikAsahasrANi (40000) siddhAni // (224) / (usabhassa NaM arahao kosaliyassa ) RSabhasya arhtH| kauzalikasya (pAvIsasahassA nava sayA aNuttaroSavAiyANaM) dvAviMzatiH sahasrANi nava zatAni ca (22900) anuttaropapAtinAM (gaikallANANaM) gatI kalyANaM yeSAM te tathA teSAM ( jAca ukkosiyA saMpayA hutthA) yAvat utkRSTA etAvatI anuttaropapAtinAM sampat abhavat / / (225) // (usabhassa NaM arahao kosaliyassa) RSabhasya arhataH kozalikasya (duvihA aMtagaDabhUmI hutthA) dvividhA antakRdbhUmiH abhavat (taMjahA) tadyathA (jugaMtagaDabhUmI ya pariyAyaMtagaDabhUmI ya) yugAntakRbhUmiH paryAyAntakRdbhUmizca (jAva asaMkhijAo purisajugAo jugatagaDabhUmI) yAvat yugAntakRbhUmirasa yAni puruSayugAni bhagavato'nvayakrameNa siddhAni (aMto dIpa anukrama [209] JaMEducat i onal ~336
Page #337
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 "kalpasUtra"- (mUlaM+vRtti:) ...... vyAkhyAna [7] .......... mUlaM 226] / gAthA [2...] / pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: havAsAdi prata sUtrAMka [226] gAthA ||2..|| kalpa.sayo-muhattapariAe aMtamakAsI) paryAyAntakRdbhUmistu bhagavataH kevale samutpanne'ntarmuhartana marudevAsvAminI zrIRpabhagR vyA07antakRtkevalitAM prAptA // (226) // (teNaM kAleNaM) tasmin kAle ( teNaM samaeNaM) tasmin samaye ( usabhe arahA kosalie ) RSabhaH arhana sa. 227 // 156 // kauzalikaH (vIsaM puyvasayasahassAI)viMzatipUrvalakSAn (2000000 pUrva) (kumAravAsamajhe vasisA) kumArAvasthAyAM uSitvA-sthitvA (tevahiM pubyasayasahassAI) triSaSTipUrvalakSAn (6300000 pUrva) (rajavAsamajhe vasittA)rAjyAvasthAyAM uSitvA (tesII puvasayasahassAI)vyazItipUrvalakSAna (8300000 pUrva) (agAra-1| 20 vAsamajhe vasittA) gRhasthAvasthAyAM uSitvA (egaM vAsasahassaM) eka varSasahasraM (1000 varSa) (chaumasthapa-18 riAyaM pAuNittA) udmasthaparyAyaM pAlayitvA ( ega puvyasayasahassaM vAsasahassUNaM) ekaM pUrvalakSaM varSasahaneNonaM (kevalipariAyaM pAuNittA) kevaliparyAyaM pAlayitvA (paDipunnaM pubvasayasahassaM ) pratipUrNa pUrvalakSaM (100000 pUrva)(sAmaNNapariAyaM pAuNittA) cAritraparyAyaM pAlayitvA (caurAsIi puruSasayasahassAI) caturazItipUrvalakSAn ( 8400000 pUrva) (savvAuyaM pAlaittA) sarvAyuH pAlayitvA (khINe vepaNijjAuya-1 nAmagutte) kSINeSu vedanIyAyunImagotreSu satsu (imIse osappiNIe) asyAM avasarpiNyAM (susamadUsamAe // 15 samAe bahu vihaphatAe) suSamaduSSamAnAmake tRtIyArake bahuvyatikrAnte sati (tihiM vAsehiM addhanavamehi yA mAsehiM sesehiM) triSu varSeSu sArddhaSu aSTasu mAseSu zeSeSusatsu,(tRtIyArake ekonanavatipakSAMvazeSe (je se hemaM 28 dIpa anukrama [211] ~337
Page #338
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ...... vyAkhyAna [7] .......... mUlaM 227] / gAthA 2...] / pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: era prata sUtrAMka [227] gAthA ||2..|| secseecha tANaM tathe mAse paMcame pakrane mAhabahule ) yo'sau zItakAlasya tRtIyo mAsaH paJcamaH pakSaH mAghasya kRSNapakSaH zrIRSabhade(tassa NaM mAhabahulassa terasIpakkheNaM)taspa mAghabahulasya trayodazIdivase ( uppiM aTThAvayaselasiharaMsi) vanirvANam |aSTApadazailazikharasyopari (dasahiM aNagArasahassehiM saddhiM) dazabhiH anagArasahasraH sAI (cAuddasame- sa. 227 NaM bhasaNaM apANaeNaM) caturdazabhaktaparityAgAd-upavAsaSaTkena apAnakena-jalarahitena (abhIiNA nakkhatteNaM | jogamuvAgaeNa) abhijinnAmake nakSatre candrayoga upAgate sati (puvAhakAlasamayaMsi) pUrvAhnakAlasamaye / (saMpaliyaMkanisaNe) palpakAsanena niSaNNaH (kAlagae) kAlagataH (jAva sabadukkhappahINe) yAvat sarvaduHkhAni prakSINAni / / (227) // yasmin samaye bhagavAn siddhaH tasmin samaye calitAsanaH zakro'vadhinA bhagavanirvANaM vijJAyAgramahipIlokapAlAdisarvaparivAraparivRto yatra bhagavaccharIraM tatrAgatya triH pradakSiNIkRtya nirAnando'zrupUrNanayano nAtyAsanne nAtidUre kRtAJjaliH paryupAste, evaM IzAnendrAdayaH sarve'pi surendrAH kampitAsanA jJAtabhagavanni-11 rvANA: svasthaparivAraparivRtA aSTApadaparvate yantra bhagavaccharIraM tatrAgatya vidhivat paryupAsamAnAstiSThanti, tataH zako bhavanapativyantarajyotiSkavaimAnikadevanandanavanAdU gozIrSacandanakASThAni AnAyya tisrazcitAH kArayati, ekAM tIrthakarazarIrasya, ekAM gaNadharazarIrANAM, ekA zeSamunizarIrANAMtata AbhiyogikadevaiH kSIrodasamudrAjalaM AnAyayati, tataH zakraHkSIrodajalastIrthakRccharIraMlapayati sarasagozIrSacandanenAnulimpati haMsalakSaNaM / dIpa anukrama [212] .s.27|| For FFU Clu ~3380
Page #339
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra prata sUtrAMka [228] gAthA ||3..|| dIpa anukrama [213] [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM 8 "kalpasUtra"- (mUlaM + vRttiH) vyAkhyAna [7] mUlaM [228] / gAthA [2...] pUjya AgamoddhAraka zrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRttiH: kalpa. subo vyA0 7 // 157 // ---------- paTazATakaM paridhApayati sarvAlaGkAravibhUSitaM karoti, evaM anye devA gaNadharamu nizarIrANi lapitAni candanAnulisAni sarvAlaGkAravibhUSitAni kurvanti, tataH zakro vicitracitravirAjitAstisraH zivikAH kArayati, nirAnando dInamanA azrumizranetrastIrthakRccharIraM zivikAyAM Aropayati, anye devA gaNadharamunizarIrANi zivikAyAM Aropayanti, tataH zakro jinazarIraM zivikAyA uttArya citAyAM sthApayati, anye devA gaNadharamunizarIrANi sthApayanti, tataH zakrAjJayA agnikumArA devA nirAnandA nirutsAhA agniM jvAlayanti, vAyukumArA vAyuM vikurvanti, zeSAJca devAstAsu citAsu kAlAgurucandanAdIni sAradAruNi nikSipanti, kumbhazo madhughRtaistAH sizcanti, asthizeSeSu ca teSu zarIreSu zakrAdezena meghakumArA devAstistrizcitA nirvApayanti, tataH zakraH prabhoruparitana dakSiNAM dADhAM gRhNAti IzAnendra uparitanIM vAmAM camarendro'dhastanIM dakSiNAM balIndro'dhastanIM vAmAM, anye'pi devAH ke'pi jinabhaktayA kespi jItamiti ke'pi dharma itikRtvA avaziSTAni aGgopAGgAsthIni gRhNanti, tataH zako ratnamayAni trINi stUpAni kArayati - ekaM bhagavato jinasya ekaM gaNadharANAM ekaM zeSamunInAM tathA kRtvA ca zakrAdayo devA nandIzvarAdiSu dvIpeSu kRtASTAhikamahotsavAH khakhavimAneSu gatvA svAsu khAsu sabhAsu vajramayasamudgakeSu jinadAdAH prakSipya gandhamAlyAdibhiH pUjayanti // (usabhara NaM arahao kosaliyamsa ) RSabhasya arhataH kauzalikasya (jAna sakakhappahINassa ) yAvat sarvaduH khaprakSINasya ( tini vAsA addhanavamA ya mAsA vikatA) trINi varSANi sArddhAJcASTau mAsA vyatikrAntAH ~339~ zrI RSabhadenirvANam sU. 227 20 25 // 157 // 28 janeliorary.org
Page #340
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra prata sUtrAMka [228] gAthA ||..|| dIpa anukrama [213] [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM 8 "kalpasUtra"- (mUlaM + vRtti:) mUlaM [228] / gAthA [2...] vyAkhyAna [7] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha -adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRttiHH ---------- ---------. (tao'vi paraM egA sAgarotramakoDAkoDI) tataH paraM ekA sAgaropamakoTAkoTI, kIdRzI ? - (tivAsaaddhanavamamAsAhiyatti) trivarSasArddhASTamAsAdhikaiH (vAyAlIsavAsasahassehiM UNiyA vizkatA) dvicatvAriMzadvarSANAM sahasraiH UnA vyatikrAntA (eyaMmi samae samaNe bhagavaM mahAvIre parinibbuDe ) etasmin samaye zramaNo bhagavAn mahAvIro nirvRtaH (tao'vi paraM nava vAsasayA vikatA) tato'pi paraM nava varSazatAni vyatikrAntAni ( dasamassa ya vAMsasayassa) dazamastha va varSazatasya ( ayaM asIhame saMvacchare kAle gacchara ) ayaM azItitamaH saMvatsaraH kAlo gacchati // (228 ) // // iti zrIRSabhadevacaritraM samAptam // SRARARARARARARARARARAARARARARARARARARARA! / iti jagadguruzrIhIravijayasUrIzvaraziSyaratna mahopAdhyAya zrI kIrti vijayagaNiziSyopAdhyAyazrI vinayavijayagaNiviracitAyAM kalpasubodhikAryAM saptamaH kSaNaH samAptaH / samAptaM ca jinacaritarUpaprathamavAcyavyAkhyAnaM iti / granthAgram ( 1025 ) / saptAnAmapi vyAkhyAnAnAM granthAgram ( 5257 ) / SEASPASEASERSEASERREPASPASCASTASIA saptamaM vyAkhyAnaM samAptaM ~340~ zrI RSabhade vIrapustaka kAlAntara m sU.228 5
Page #341
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra prata sUtrAMka [3] gAthA 11-11 dIpa anukrama [213] *0* [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM 8 "kalpasUtra"- (mUlaM + vRttiH) vyAkhyAna [8] mUlaM [1] / gAthA [-] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRttiH: kalpa. suvo byA0 7 // 158 // // atha aSTamaM vyAkhyAnaM prArabhyate // // atha gaNadharAdisthavirAvalIlakSaNe dvitIye vAcye sthavirAvalImAha - ( teNaM kAleNaM ) tasmin kAle ( teNaM samapUrNa ) tasmin samaye (samaNassa bhagavao mahAvIrassa) zramaNasya bhagavato mahAvIrasya (nava gaNA ikkArasa gaNaharA hutthA ) nava gaNAH ekAdaza gaNadharAca abhUvan // (1) // atha ziSyaH pRcchati - ( se keNaTTeNaM bhaMte ! evaM bucai ) tat kena arthena hetunA he bhadanta ! evaM ucyate (samaNassa bhagavao mahAvIrassa) zramaNasya bhagavato mahAvIrasya ( nava gaNA ikArasa gaNaharA husthA ) nava gaNAH ekAdaza gaNadharAzca abhUvan anyeSAM gaNAnAM gaNadharANAM ca tulyatvAt, 'jAvaibhA jassa gaNA tAvaiA gaNaharA tassa' iti prasiddhatvAt // (2) // iti ziSyeNa prazne kRte. AcArya Aha-(samaNassa bhagavao mahAvIrassa) zramaNasya bhagavato mahAvIrasya (jiTThe iMdabhUI aNagAre ) jyeSThaH indrabhUtinAmA anagAraH ( goyamasaguNaM ) gautamagotraH ( paMca samaNasapAI vAecha) paJca zramaNazatAni vAcayati ( 500 ). ( majjhime agnibhUI aNagAre ) madhyamo'gnibhUtiH anagAraH ( paMca samaNasayAI vAei) paJca zramaNazatAni vAcayati ( 500) (kaNIase vAubhUI aNagAre ) laghuH vAyubhUtirnAmA anagAraH ( goyamasagutteNaM ) gautamagotra: ( paMca samaNasayAI vAei) paJca zramaNazatAni | ( 500 ) vAcayati. ( dherai ajaviyate ) sthaviraH AryavyaktanAmA ( bhAraddAe guteNaM) bhAradvAjagotraH ( paMca For Prate & Personal Use Only aSTamaM vyAkhyAnaM Arabhyate mUla saMpAdakena itaH punaH kramAMkana kRtaH / atra sthavIrAvalI-vAcanA Arabhyate 341~ zrIvIra gaNAdi sU. 1-2 15 20 // 158 //
Page #342
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra prata sUtrAMka [3] gAthA 11-11 dIpa anukrama [215] [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM 8 "kalpasUtra"- (mUlaM + vRttiH) vyAkhyAna [8] mUlaM [3] / gAthA [-] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha -adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRttiHH samaNasayAI vAei ) paJca zramaNazatAni (500) vAcayati ( there ajjasuhamme ) sthavira AryasudharmA ( aggivesAyaNagutteNaM) agnivaizyAyanagotraH ( paMca samaNasayAI bAei) paJca zramaNazatAni ( 500 ) vAcayati (ghere maMDiaputte ) sthavira: maNDitaputraH ( vAsihe gutteNaM ) vAsiSTha gotra: ( ajuTThAI samaNasapAI vAei) sArdhAni zrINi zramaNazatAni 350 vAcayati. (there moriaputte ) sthaviraH mauryaputraH (kAsavaguNaM) kAzyapagotraH ( ajuTThAI samaNasayAI vAei) sArddhAni trINi zramaNazatAni ( 350 ) vAcayati, ( dhere akaMpie) sthaviraH akampitaH (goyamasagutteNaM) gautamagotraH ( there apalabhASA ) sthaviraH acalabhrAtA ca ( hAriApaNe gutteNaM) hAritAyanagotra : (te dunni'vi therA tiSNi tiNNi samaNasayAI vAeMti) tau dvAvapi sthavirau trINi trINi zramaNazatAni (300) vAcayataH (there meajje ghere pabhAse ee dunnivi | therA) sthavira : metAryaH sthaviraH prabhAsaH etau dvAvapi sthavirau (koDinnAgutteNaM) koDinyo gotreNa (tiSNi tiSNi samaNasayAI vAti ) trINi trINi zramaNazatAni (300) vAcayataH, ( se teNaTTeNaM ajjo evaM bucara ) tattena hetunA he Arya evaM ucyate (samaNassa bhagavao mahAvIrassa) zramaNasya bhagavato mahAvIrasya ( nava gaNA ikArasa gaNaharA hutthA ) nava gaNAH ekAdaza gaNadharAzca abhUvan, tatra akampitA calanAtrorekaiva vAcanA, evaM | metArthaprabhAsayorapIti yuktamuktaM nava gaNA ekAdaza gaNadharAH yasmAt ekavAcaniko yatisamudAyo gaNa iti / atra maNDitamauryaputrayorekamAtRkatvena bhrAtrorapi bhinnagotrAbhidhAnaM pRthak janakApekSayA, tatra maNDitasya 342~ gaNadharavAcanAH su. 3 10 14
Page #343
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ....... vyAkhyAna [8] .......... mUlaM [4] | gAthA - pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [4] gAthA ||-11 ma.4 kalpa.subo-pitA dhanadevo mauryaputrasya tu maurya iti, aniSiddhaM ca tatra deze ekasmin patyo mRte dvitIyapativaraNamiti zrIgautamAvyA07 vRhaaH||(3)|| (sadhve ee samaNassa bhagavao mahAvIrassa) sarve ete indrabhUtyAdayaH zramaNasya bhagavato mahAvI-18 digaNadhara kharUpama // 159 // rasya (ikArasavi gaNaharA) ekAdazApi gaNadharAH, kIdRzAH-(duvAlasaMgiNo)dAdazAGgina:-AcArAGgAdiha-8 STivAdAntazrutavantaH, khayaM satpraNayanAt, (cauddasapugviNo) caturdazapUrvavettAraH, dvAdazAGgitvaM ityetenaiva caturdazapUrvikhe labdhe yatpunaretadupAdAnaM tadaGgeSu caturdazapUrvANAM prAdhAnyakhyApanArtha,prAdhAnyaM ca pUrvANAM pUrva praNayanAt anekavidyAmantrArthamayasvAt mahApramANatvAca, dvAdazAktitvaM caturdazapUrSitvaM ca sUtramAtragrahaNe'pi syAditi tadapohArthamAha-(samattagaNipiDagadhAragA) samastagaNipiTakadhArakAH, gaNo'syAstIti gaNI-bhAvAcAryastasya piTakamiva-ranakaraNDakamiva gaNipiTakaM-dvAdazAGgI,tadapi na dezataH sthUlibhadrasyeva, kiM tu?,samastaM,sarvAkSarasanipAtitvAt , taddhArayanti sUtrato'rthatazca yete tathA (rAyagihe nagare) rAjagRhe nagare (mAsieNaM bhatteNaM apaannennN| apAnakena mAsikena bhaktana-bhaktapratyAkhyAnena, pAdapopagamanAnazanena(kAlagayA jAva savvadukkhappahINA) mokSaM gatA yAvat sarvaduHkhaprakSINAH (there iMdabhUI there ajasuhamme) sthavira indrabhUtiH sthavira AryamudharmA ca (siddhi gae mahAvIre) siddhiM gate mahAvIre sati (pacchA dunnivi therA parinivvuyA) pazcAd dvAvapi sthavirau nirvANaM // 159 // prAptI, tatra nava gaNadharA bhagavati jIvasyeva siddhAH, indrabhUtisudharmANI tu bhagavati nivRte nivRtau // (je| ime ajjattAe samaNA niggaMthA viharaMti) ye ime adyatanakAle zramaNA nirgranthA viharanti (ee NaM sabve dIpa anukrama [217] Soone30 JanEducata - 343
Page #344
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ....... vyAkhyAna [8] .......... mUlaM [4] | gAthA - / pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [4] gAthA ||-11 ajamuhammassa aNagArassa AvacijA) ete sarve'pi AryasudharmaNaH anagArasya apatyAni,-ziSyasantAnajA | zrIsudharmaityarthaH ( avasesA gaNaharA niravacA khucchiNNA) avazeSAH gaNadharAH nirapatyA:-ziSyasantAnarahitAH, khakha-18|| khAmikhamaraNakAle khakhagaNAn sudharmasvAmini nisRjya zivaM gatAH, yadAhu-'mAsaM pAovagayA,sabvevi a savva rUpam sa.5 laddhisaMpannA / bajArisahasaMghayaNA,samacauraMsA ya saMThANA // 1 // (4) // (samaNe bhagavaM mahAvIre kAsavagusaNaM) zramaNo bhagavAna mahAvIraH kAzyapagotraH (samaNassa NaM bhaga- 5 vao mahAvIrassa kAsavaguttassa) amaNasya bhagavato mahAvIrasya kAzyapagotrasya (ajasuhamme dhere aMtevAsI aggiyesAyaNagutte ) AryasudharmA sthaviraH ziSyaH agnivaizyAyanagotraH / zrIvIrapaTTe zrIsudharmakhAmI pazcamo gaNadharaH, tatvarUpaM cedaM-kullAgasanniveze dhammilaviprasya bhAryA bhaddilA, tayoH sutazcaturdaza vidyApAtraM pazcAbAdarSAnte pratrajitatriMzadvarSANi vIrasevA, vIranirvANAd dvAdazavarSAnte,janmato dvinavativarSAnte ca kevalaM,tato'STI varSANi kevalitvaM paripAlya zatavarSAyurjambUsvAminaM svapade saMsthApya zivaM gtH1|(rss NaM ajasuhammassa aggivesAyaNaguttassa) sthavirasya AryasudharmaNaH agnivaizyAyanagotrasya (ajajaMbunAme dhere aMtevAsI kAsavagutte) AryajambUnAmA sthavira ziSyaH kAzyapagotraHzrIjambUsvAmisvarUpaM ceda-rAjagRhe shriipbhdhaarinnyo| putraH paJcamavargAcyuto jambUnAmA zrIsudharmakhAmisamIpe dharmazravaNapurassaraM pratipannazIlasamyaktvo'pi pitroI 1 mAsaM pAdapopagatAH sarve'pi ca sarvalabdhisaMpannAH / vaRSabhasaMhananAH samacaturasrasaMdhAnAzca // 1 // dIpa anukrama [217] JanEducation - 344
Page #345
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra prata sUtrAMka [5] gAthA II-II dIpa anukrama [218] [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM 8 "kalpasUtra"- (mUlaM + vRttiH) vyAkhyAna [8] mUlaM [5] / gAthA [-] pUjya AgamoddhAraka zrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha - adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: kalpa.subo-DhAgrahavazAdaSTau kanyAH pariNItaH paraM tAsAM sanehAbhirvAgbhirna vyAmohitaH, yataH samyaktvazIlatumbAbhyAM bhavAndhistIryate sukham / te dadhAno munirjambU, strInadISu kathaM buDet ? // 1 // tato rAtrau tAH pratibodhayaMzcIryArthamAgataM catuHzatanavanavati (499) cauraparikaritaM prabhavamapi prAbodhayat tataH prAtaH paJcazata caura priyASTakatajanakajananIkhajanakajananIbhiH saha svayaM paJcazatasaptaviMzatitamo navanavatikanakakoTIH parityajya pravrajitaH, kramAt kevalIbhUtvA SoDaza varSANi gRhasthatve viMzatiH chAdmasthye, catuzcatvAriMzat kevalitve, azItivarSANi sarvAyuH paripAlya zrIprabhavaM khapade saMsthApya siddhiM gataH, atra kaviH - jambUsamastalArakSo, na bhUto na bhavidhyati / zivAdhvavAhakAn sAdhUna, caurAnapi cakAra yaH // 1 // prabhavo'pi prabhurjIyAcIryeNa haratA dhanam / lebheDanayacauryaharaM, ratnatritayadbhutam // 2 // tatra-vArasa barasehiM goamu siddho vIrAoM bIsahi suhammo / cau saTThIe jaMbU bucchinnA tattha dasa ThANA // 3 // maiNa 1 paramohi 2 pulAe 3 AhAra 4 khayaga 5 uvasame 6 kappe 7 / saMjamatia 8 kevala 9 sijjhaNA ya 10 jaMbUmi bucchinnA // 4 // 'maNa'tti manaHparyAyajJAnaM, 'paramo hi ti paramAvadhiH yasminnutpanne'ntarmuhUrtAntaH kevalotpattiH, 'pulAe'si pulAkalabdhiH yathA cakravarttisainyamapi cUrNIkarttuM prabhuH syAt, 'AhAraga'tti AhArakazarIralabdhiH 'khavaga'ti kSapakazreNiH 'uvasama'ti upazamazreNi vyA0 7 // 160 // 1 dvAdazasu varSeSu gautamaH siddho vIrAd viMzatyAM sudharmA / catuSpathAM jambUyucchinnAni tatra daza sthAnAni // 3 // 2 manaH paramAvadhiH pulAka AhArakaM kSapaka upazamaH kalpaH / saMyamatrikaM kevalaM sevanAca jambo vyucchinnAni // 4 // *** Arya jaMbU- kathAnakaM varNayate 345 zrIjambUkhAmikharU pam 20 25 | // 160 // jawar.org
Page #346
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ....... vyAkhyAna [8] .......... mUlaM [5] / gAthA - / pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka pam gAthA II-II 'kappatti jinakalpa: 'saMjamatiati saMyamatrikaM,parihAravizuddhika 1 sUkSmasamparAya 2 yathAkhyAtacAritrala-18 zrIjambU kSaNaM 3 ,atrApi kaviH-lokottaraM hi saubhAgyaM, jambUkhAmimahAmuneH / adyApi yaM pati prApya, zivazrI nya-khAmikharUmicchati ||1||2|(therss NaM ajjajaMbUNAmassa kAsavaguttassa) sthavirasya AryajambUnAmakasya kAzyapagotrasya (ajjappabhave dhere aMtevAsI kaccAyaNasagutte) AryaprabhavaH sthaviraH ziSyo'bhUt kAtyAyanagotraH (therassa NaM | ajappabhavassa kacAyaNaguttassa) sthavirasya Aryaprabhavasya kAtyAyanagotrasya ( ajjasijaMbhave ghere aMtevAsI maNagapiyA vacchasagutte) AryazayaMbhavaH sthaviraH ziSyaH, kIdRzaH?-manakasya pitA vatsagotrA, anyadA ca8 prabhavaprabhuNA khapade sthApanArtha gaNe sadyeca upayoge datte tathAvidhayogyAdarzane ca paratIrtheSu tadupayoge datte rAjagRhe yajJaM yajan zayyaMbhavabhaTTo dadRze, tatastatra gatvA sAdhubhyAM 'aho kaSTamaho kaSTaM tattvaM na jJAyate param' iti vacaH zrAvita:, khagabhApitakhagurubrAhmaNadarzitAyA yajJastambhAdhAsthazrIzAntinAthapratimAyA darzanena pratibuddhA, pratrajitA, tadanu zrIprabhavaHzrIzayyaMbhavaM khapade nyasya vargamagAditi prabhavaprabhukharUpaM zatadanu zrIzayyaMbha-18 vo'pi sAdhAnamuktanijabhAryAprasUtamanakAkhyaputrahitAya zrIdazavaikAlikaM kRtavAna,krameNa ca zrIyazobhadraM svapade saMsthApya zrIvIrAdaSTanavatyA (98) varSeH svarjagAma iti(4)| zrIyazobhadrasUrirapi zrIbhadrabAhusambhUtivijayAkhyo ziSyauvapade nyasya khokamalazcake (dherassaNaM ajasikhaMbhavassa maNagapiuNo vacchasaguttassa) sthavirasya Aryazazayyabhavasya manakasya pituH vatsagotrasya (aJjajasabhadde dhere aMtevAsI tuMgiyAyaNasagutte) AryayazobhadraH sthaviraH 14 dIpa anukrama [218] - 346
Page #347
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ....... vyAkhyAna [8] .......... mUlaM [6] / gAthA - pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [6] gAthA 1-11 kalpa subo- ziSyA tunikAyanagotro'bhUt (5) ataH paraM prathama savisavAcanayA sthavirAvalImAha-saMkhittavAyaNAe ajjajasa-zrIbhadrabAvyA . 7 bhaddAo aggao evaM therAvalI bhaNiyA) savisavAcanayA AryayazobhadrAt agrataH evaM sthavirAvalI kavitA || husvarUpam // 16 // SI(taMjahA) tayathA-(dherassa NaM ajajasabhahassa tuMgiyAyaNasaguttassa) sthavirasya Aryayazobhadrasya tuGgikA-18 yanagotrasya (aMtevAsI duve therA-there saMbhUivijae mADharasagutte) ziSyau dvau sthavirau, sthaviraH sambhUtivijayaH mADaragotraH 1(there ajabhaddabAhU pAINasagutte) sthaviraH AryabhadrabAhuzca prAcInagotraH 2, zrIyazobhadrapaDe zrIsambhUtivijayazrIbhadrabAhanAmako dau paTTadharI jAto, tatra bhadravAhasambandharva-pratiSThAnapure varAhamihira-1 bhadrabAhU dvijo pramajitI, bhadravAhorAcAryapadadAne ruSTaH san varAho dvijaveSamAhatya vArAhI saMhitAM kRtvA || nimittairjIvati, vakti ca loke-kApyaraNye zilAyAM ahaM siMhalagnamamaNDayaM, zayanAvasare tadbhaJjanaM smRtvA lagnabhattyA tatra gataH, siMhaM dRSTrApi tasyAdho hastakSepeNa lagnabhane kRte santuSTaH siMhalamAdhipaH sUryaH pratyakSIbhUya% khamaNDale nItvA sarva grahacAraM mamAdarzayaditi, anyadA varAheNa rAjJaH puro likhitakuNDAlakamadhye dvipazcA-1 zatpalamAnamatsyapAte kathite , zrIbhadrabAhubhistasya matsyasya mArge'rdhapalazoSAt sArdhekapazcAzatpalamAnatA| 25 kuNDAlakamAnte pAtazca ukto militazca / tathA'nyadA tena nRpanandanasya zatavarSAyurvarttane ete na vyavahArajJA // 16 // paputrasya vilokanArthamapi nAgatA iti jainanindAyAM ca kriyamANAyAM gurubhiH saptabhirdinaipiDAlikAto mRtiruce , atra kiraNAvalIkAreNa saptadinairiti samastaH prayogo likhitaH, sa tu vaiyAkaraNazcintyaH, saGkhyayA | dIpa anukrama [219222] A njanebiary.org ... Arya-bhadrabAhu-kathAnakaM varNayate ~347
Page #348
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) .......... vyAkhyAna [8] .......... mUlaM [6] | gAthA [-] - pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [6] gAthA ||-11 samAhAradvigubhavanAt, tadanu rAjJA purAtsarvabiDAlikAkarSaNe'pi saptamadine stanyaM piyato bAlasyopari viDA-dhIsthalamalikAkAravaktrArgalApAtena maraNe gurUNAM prazaMsA tasya nindA ca sarvatra prasasAra, tataH kopAnmRtvA vyantarI-|| dravRttam bhayAMzivotpAdAdinA sam upasargayan upasargaharaM stotraM kRtvA zrIgurubhirnivAritaH, ukta ca-ukhasaggaharaM dhuttaM kAUNaM jeNa saGghakallANaM / karuNApareNa vihi.sa bhaddayAhU gurU jayau // 1 // Mer (therassa NaM ajasaMbhUivijayassa mADharasaguttassa ) sthavirasya AryasambhUtivijayasya mADharagotrasya (aMte vAsI there ajathUlabhadde goSamasagutte) ziSyaH sthaviraH AryasthUlabhadraH gautamagotro'bhUt, sthUlabhadrasambandha-18 8 zcaivaM-pATalipure zakaTAlamantriputraH zrIsthUlabhadro dvAdaza varSANi kozAgRhe sthito, vararucidvijaprayogAt pitari mRte nandarAjenAkArya mantrimudrAdAnAyAMbhyarthitaH san pitRmRtyuM khacitte vicintya dIkSAmAdatta, pazcAca sambhUtivijayAntike vratAni pratipadya tadAdezapUrvakaM kozAgRhe caturmAsImasthAt, tadante ca bahuhAvabhAvavidhAyinImapi tAM pratibodhya gurusamIpamAgataH san taiH duSkaraduSkarakAraka iti saGghasamakSaM proce, tadvacasA ca pUrvAyAtAH siMhaguhAsarpavilakUpakASTasthAyinatrayo munayo dUnAH, teSu siMhaguhAsthAyI munirguruNA |nivAryamANo'pi dvitIyacaturmAsyAM kozAgRhe gato, dRSTvA ca tAM divyarUpAM calacitto'jani, tadanu tayA |nepAladezAnAyitaranakambalaM khAle kSiptvA pratiyodhitaH sannAgatyovAca-sthUlabhadraH sthUlabhadraH, sa eko'khi 1 upasargaharaM stotraM kRtvA yena saMghakalyANam / karuNApareNa vihitaM sa bhadrabAhurgururjayatu // 1 // dIpa anukrama [219222] For F lutelu ... Arya-sthUlabhadra-kathAnakaM varNayate - 3480
Page #349
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ....... vyAkhyAna [8] .......... mUlaM [6] / gAthA - pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [6] gAthA kalpa.subodhyA07 // 16 // ||-11 lasAdhuSu / yuktaM duSkaraduSkarakArako guruNA jge||1|| puMpphaphalANaM ca rasaM surANa maMsANa mahiliANa ca / zrIsthUlabhajANaMtA je virayA,te dukarakArae vaMde // 2 // kozA'pi tatpratibodhitA satI khakAminaM puGkhArpitavANairdUra- vRttam sthAmralumbyA~nayanagarvitaM rathakAraM sarSaparAzisthasUcyagrasthapuSpopari nRtyantI pAha-na dukaraM aMbayalumbitoDaNaM, na dukkaraM sarisavanaciAi / taM dukaraM taM ca mahANubhAvaM, je so muNI pamayavarNami bucho // 3 // kavayo'pigirau guhAyAM vijane banAntare, vAsaM zrayanto vazinaH sahasrazaH / haye'tiramye yuvatIjanAMntike, vazI sa| eka: shkttaalnndnH||4|| yo'gnau praviSTo'pi hi naiva dagdhazchinno na khar3AgrakRtapracAraH / kRSNAhirandhepyuSito na daSTho, naukto'kSanAgAranivAsyaho yH||5|| vezyA rAgavatI sadA tadanugA, paibhI' rasai janA zubhraM dhAma manoharaM vapuraho, navyo vayaHsaGgamaH / kAlo'yaM jaladAvilastadapi yaH,kAmaM jigAyAdarAt, taM bande || yuvatIprabodhakuzalaM zrIsthUlabhadraM munim ||6||re kAma! vAmanayanA tava mukhyamaMtraM, vIrA basantapikapazcamacandramukhyAH / tvatsevakA harivirazcimahezvarAyA, hA hA hatAza ! muninA'pi kathaM hatastvam ? // 7 // zrInandirSa-1|| jarathanemimunIzvarArdrabuddhyA tvayA madana ! re munireSa dRSTaH / jJAtaM na nemimunijambusudarzanAnAM, turyoM bhaviSyati nihatya raNAGgaNe mAm // 8 // zrInemito'pi zakaTAlasutaM vicArya, manyAmahe vayamamuM bhaTamekameva / devo'dridu||1 puruSaphalAnAM ca rasaM surANAM mAMsAnAM mahilAnAM ca / jAnanso ye viratAH tAn duSkarakArakAn pande // 3 // // 16 // ||2n duSkaraM AmralumvitroTanaM na duSkaraM sarpapanartitAyAm / tad duSkaraM taca mahAnubhAvaM yat sa muniH pramadAvane uSitaH // 3 // dIpa anukrama [219222] 25 Alanetbraryarg ~349
Page #350
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra prata sUtrAMka [&] gAthA II-II dIpa anukrama [219 222] [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM 8 "kalpasUtra"- (mUlaM + vRttiH) vyAkhyAna [8] mUlaM [6] / gAthA [-] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha -adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRttiHH ka. su. 28 gaMmadhiruva jigAya mohaM, yanmohanAlayameyaM tu vazI pravizya // 9 // anyadA dvAdazavarSadurbhikSaprAnte saGghAgraheNa zrIbhadrabAhubhiH sAdhupaJcazatyAH pratyahaM vAcanAsaptakena dRSTivAde pAThyamAne saptabhirvAcanAbhiranyeSu sAdhuSu udvineSu, zrIsthUlabhadro vastudvayonAM dazapUrvI papATha, athaikadA pakSAsAdhvIprabhRtInAM vandanArthamAgatAnAM svabhaginInAM siMharUpadarzanena dUnAH zrIbhadrabAhavo vAcanAyAM ayogyastvaM iti sthUlabhadraM UcivAMsaH punaH saGghAgrahAt athAnyasmai vAcanA na deyetyutvavA sUtrato vAcanAM daduH tathA cAhu:-kevalI paramo jambUsvAmyatha prabhavaprabhuH / zayyaMbhavo yazobhadraH, sambhUtivijayastathA // 1 // bhadrabAhuH sthUlabhadraH zrutakevalino hi SaT // (thera NaM athUlabhaddasa gopamasaguttassa) sthavirasya AryasthUlabhadrasya gotamagotrasya (aMtevAsI duve therA) ziSyoM dvau sthavirau abhUtAM (there ajamahAgiri elAbaJcasagutte) sthavira AryamahAgiriH elApatyagotraH ( there ajja muhatthI vAsiddhasagutte) sthaviraH Aryasuhastizca vAsiSThagotraH, tayoH sambandhaJcaicaM-Arya mahAgirirjina kalpavicchede'pi jinakalpatulanAmakArSIt 'bucchinne jiNakappe, kAhI jiNakappatulaNamiha dhIro / taM vaMde muNiva saha mahAgiriM paramacaraNagharaM // 1 // jiMNakaSpaparIkammaM jo kAsI jassa saMthayanakAsI / sidhiraMmi suhatthI taM 11 vyucchinne janakalpe'kArSIjinakalpatulanAbhiha dhIraH / taM bande munivRSabhaM mahAgiriM paramacaraNadharam // 1 // 2 jinakalpaparikarma yo'kArSIt yasya saMstavamakArSIt / zreSThigRhe suhastI taM AryamahAgiriM vande // 2 // For Frite & Personal Use Only 350~ zrIsthUlabhadra mahAriyavRttAntaH su. 6 5 10
Page #351
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ....... vyAkhyAna [8] .......... mUlaM [6] / gAthA - pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [6] gAthA ||-11 // 163 // kalpa.subo- ajamahAgiri vaMde // 2 // caMde ajasuhatyi muNipavaraM jeNa saMpaI raayaa| riddhiM savyapasiddha, cAritAzrIsaMpativyA07 pAvio paramaM // 1 // ' yairAryasuhastibhidurbhikSe sAdhubhyo bhikSA yAcamAno dramako dIkSitaH, sa mRtvA zreNi-1 vRttAntaH kasutakoNikasutodAyipaTToditanavanandapaTTodbhUtacandraguptasutabindusArasutaazokazrIsutakuNAlaputraH samprati- sU. 6 nAmAbhUta,saca jAtamAna eva pitAmahadattarAjyo rathayAtrApravRttazrIAryasuhastidarzanAjAtajAtismRtiH sapA- 15 dalakSa (125000) jinAlayasapAdakoTi (1,2500000) navInavimbaSatriMzatsahasra (36000) jIrNoddhArapa-I anavatisahasra (95000 ) pisalamayapatimAanekazatasahasrasatrazAlAdibhirvibhUSitAM trikhaNDAmapi mahImeka8 rot, yattu kiraNAvalIkRtA sapAdakoTinabInajinabhavanetyuktaM tacintya, antarvAMcyAdI sapAdalakSeti darza mAt, anAryadezAnapi kara muktvA pUrva sAdhuveSabhUdvaNThapreSaNAdinA sAdhuvihArayogyAn khasevakanupAn jainadharmaratAMzca cakAra, tathA-vastrapAnidhyAdinAsukadravyavikrayam / ye kurvantyatha tAnurvIpatiH sampatirUcivAn // 1 // sAdhubhyaH saJcaraGgayo'ne, daukanIyaM khavastu bho! te yadAdadate pUjyAstebhyo dAtavyameva tat // 2 // asmatkozAdhikArI ca, channaM dAsyati yAcitam / mUlyamabhyullasallAbha, samastaM tasya bstunH||3|| atha te pRthiviibhveN| rAjJayA tadU vyadhurmudA / azuddhamapi tacchudabuddhyA vAdAyi saadhubhiH||4|| (therassa NaM ajasuhatdhissa vAsiTTasaguttassa) sthavirasya AryasuhastinaH vAziSThagotrasya (aMtevAsI duve * 1 vande AryasuhastinaM munipravaraM yena saMpratiH rAjA / Rddhi sarvaprasiddhAM cAritrAt prApitaH paramAm // 3 // dIpa anukrama [219222] ... rAjan saMprati-vRtAntaM darzayate ~351
Page #352
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra prata sUtrAMka [&] gAthA 11-11 dIpa anukrama [219 222] [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM 8 "kalpasUtra"- (mUlaM + vRttiH) mUlaM [6] / gAthA [-] vyAkhyAna [8] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRttiH: therA) ziSyau dvau sthavirau abhUtAM (suTTiyasuppaDibuddhA koDiyakA kaMgA bagghAvaJcasaguttA) susthitaH supratibuddha kauTika kAkandiko vyAghrApatyagotrI, susthitI- suvihitakriyA niSThau supratibuddhau sujJAtatarakhI, idaM vizeSaNaM, kauTika kAkandikAviti tu nAmanI, anye tu susthita supratibuddhau iti nAmanI koTizaH sUrimantrajApAt kAkanyAM nagaryo jAtatvAcca koTikakAkandikAviti vizeSaNaM, (dherANaM suTTiyasupaDibuddhANaM koDiyakAkaMdagANaM vagdhAvacasaguptANaM) sthavirayoH susthitasupratibuddhayoH koTika kAkandikayoH vyAghrApatyagotrayoH (aMtevAsI there ajaiMdadine kosiyagutte ) ziSyaH sthaviraH Arya indra dino'bhUt kauzikagotraH ( therassa NaM ajjaiMdadinassa ko siyaguttassa ) sthavirasya AryaindrAdinasya kauzikagotrasya (aMtevAsI there ajjadine goyamasagute ) ziSyaH sthaviraH Aryadinno'bhUt gautamagotraH ( therassa NaM ajja dinnassa goyamasaguttassa ) sthavirasya Aryadinasya gotamagotrasya ( aMtevAsI there ajjasIhagirI jAisare kosiyagutte ) ziSyaH sthaviraH AryasiMhagiriraMbhUt, jAtismaraNavAn kauzikagotraH (therassa NaM ajasIhagirissa jAissarassa kosiyasaguttassa ) sthavirasya AryasiMhagireH jAtisAraNavataH kauzikagotrasya (aMtevAsI there ajjavahare goyamasagutte ) ziSyaH sthaviraH Aryavajro'bhUt gautamagotraH ( therassa NaM ajavairassa goyamasaguttassa ) sthavirasya Aryavajrasya gautamagotrasya ( aMtevAsI dhere ajavaharaseNe kosiyagutte ) ziSyaH sthaviraH Aryavajraseno'bhUt utkauzikagotraH ( dherassa NaM ajjavairaseNassa ukkosiaguttassa ) sthavirasya Aryavajrasenasya utkozikagotrasya 352 susthitAdispavirAvalI sa. 6 10 14
Page #353
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ....... vyAkhyAna [8] .......... mUlaM [6] / gAthA - pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [6] gAthA 6 ||-11 kalpa.suyo-(aMtevAsI cattAri therA) ziSyAH catvAraH sthavirAH abhUvana (dherai ajanAile, ghere ajJapomile, dhere ajajavyA07yaMte, there ajjatAvase) sthaviraH AryanAgila: sthaviraH Aryapaumila sthaviraH AryajayantaH, sthavira aarytaapsH| (therAo ajjanAilAo ajanAilA sAhA niggayA) sthaghirAt AryanAgilAt AryanAgilA zAkhA nirgatA virAvalI // 16 // (therAo ajjapomilAo ajapomilA sAhA niggayA) sthavirAda AryapomilAdu AryapomilA zAkhA nirgatA (therAo ajajayaMtAo ajajayaMtI sAhA niggayA) sthavirAt AryajayantAt AryajayantI zAkhA nirgatA (dherAo ajjatAvasAo ajatAyasI sAhA niggayA) sthavirAt AryatApasAt AryatApasI zAkhA nirgatA iti // (6) // atha vistaravAcanayA sthavirAvalImAha-(vistharacAyaNAe puNa ajajasabhAo purao|4 therAvalI evaM paloijja) vistaravAcanayA punaH AryayazobhadrAt agrataH sthavirAvalI evaM pralokyate, tatrAsyA 8 kila vAcanAyAM bhUrizo bhedA lekhakadoSahetukA jJeyAH, tasatsthavirANAM zAkhA: kulAni ca prAyaH sampati na jJAyante, nAmAntareNa tirohitAni bhaviSyantIti tatra tadvidaH pramANaM, tatra kulaM-ekAcAryasantatigaNastu-ekavAcanAcAramunisamudAyaH, yaduktaM-"tattha kulaM vinneyaM egAyariassa saMtaI jA u / duNha kulANa miho puNa|| sAvikkhANaM gaNo hoI ||1||"shaakhaastu ekAcAryasantatAveba puruSavizeSANAM pRthak pRthaganvayAH, athavA // 164 // dIpa anukrama [219222] 1 tana kula vijayaM ekAcAryasya saMtati tu / dvayoH kulayomithaH punaH sApekSayorgaNI bhavati // 1 // ~353
Page #354
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 "kalpasUtra"- (mUlaM+vRtti:) .......... vyAkhyAna [8] .......... mUlaM [7] | gAthA [1+1+.....1] / pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [7] gAthA ||1+1+ ......1|| vivakSitAcapuruSasantatiH zAkhA, yathA'smadIyA bairavAminAmnA vairIzAkhA, kulAni tu tattacchiSyANAM pRthaka | vistRtapRthagandhayAH, yathA cAndrakulaM nAgendrakulamityAdi (taMjahA) tadyathA-(dherassa NaM ajajasabhahassa tuMgiyAyaNa-18 vAcanA saguttassa) sthavirasya Aryayazobhadrasya tuGgikAyanagotrasya (ime do therA aMtevAsI ahAvaccA abhinnAyA|| husthA) imI dvau sthavirau antevAsinI 'AhAyacA' na patanti yasminnutpanne durgatI ayazApa? vA, pUrvajAstadaMpatyaM-putrAdistatsadRzau yathApatyau, ata eva 'abhinnAyA' abhijJAtau prasiddhau abhUtAM (taMjahA) tadyathA (there ajabhahavAhU pAiNasagutte) sthavira AryabhadrabAhuH prAcInagotraH (dhere ajasaMbhUivijae mADharasagutte) | sthavira: AryasambhUtivijayaH mAvaragotraH (therassa ajjamahavAhurasa pAINasaguttassa) sthavirasya AryabhadravAhoH prAcImagotrasya (ime cattAri therA aMtevAsI AhAvacA abhinnAyA hutthA) ete catvAraH sthavirAH antevAsino yathApatyAH prasihA abhavan (taMjahA) tadyathA (dhere godAse, there aggidatte, there jannadatte, there somadatte, kAsavaguNa) sthaviraH godAsa sthavira agnidattaH 2 sthavira yajJadattaH sthavira somadattaH 4 kAzyapa-10 gotraH (dherehito godAsehito kAsavaguttehito)sthavirAt godAsAt kAzyapagotrAt (istha NaM godAsagaNe nAmaM gaNe niggae) atra godAsanAmako gaNo nirgataH (tassa NaM imAo cattAri sAhAo evamAhicaMti) tasya etAzvatasraH zAkhA evaM ArupApante (taMjahA) tathA (tAmalittiyA koDivarisiyA puMDavaddhaNIyA dAsIkhabba-18 [DiyA) tAmalisikA 1 koTivarSikA 2 puNDravarddhanikA 3 dAsIkharyaTikA 4(therassaNaM asaMbhUivijayassa dIpa anukrama [223258] 354
Page #355
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 "kalpasUtra"- (mUlaM+vRtti:) .......... vyAkhyAna [8] .......... mUlaM [7] | gAthA [1+1+.....1] / pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [7] gAthA ||1+1+ ......1|| vAcanA kalpa.subo- mADharasaguttassa ) sthavirasya AryasambhUtivijayasya mADharagotrasya ( ime duvAlasa therA aMtevAsI ahAvacA vistRtamyA0018abhinnAyA hutthA) ete dvAdaza sthavirAH ziSyA yathApatyA prasiddhA abhavan (taMjahA) tayathA (naMdaNabhadu-1 // 165 / / 1 vanaMdaNa bhadde 2 taha tIsabha63 jasabhadde 4|dhere ya sumaNabhadde 5 maNibhadde 6 puNNabhadde 7ya // 1 // ) nandanabhadraH 1 upanandaH 2 tiSyabhadraH 3 yazobhadraH 4 sumanobhadraH5 maNibhadraH 6 pUrNabhadraH 7(dhere a thUlabhadde 8 / ujjumaI 9 jaMbunAmadhije 10 yA there a dIhabhadde 11 ghere taha paMDabhare 12 ya // 2 // ) sthaviraH sthUlabhadraH 8 kAjumatiH9jambUnAmadheyaH10 sthaviraH dIrghabhadraH 11 sthaciraH pANDabhadraH 12 // / (dherassa NaM ajasaMbhUivijayassa mADharasaguttassa ) sthavirasya AryasambhUtivijayasya mADharagotrasya (imA o sasa aMtevAsiNIo ahAvacAo abhinnAyAo hutthA) etAH sapta antevAsinyaH yathApatyAH prasiddhA abhavan (taMjahA) layayA (jakkhA ya1 jakkhadinnA.2 bhUA 3 taha ceva bhUadinA ya 4 / seNA 5 veNA 6 lAraNA 7 bhaiNIo thUlabhadassa // 1 // ) sugamA, therassa NaM ajjathUlabhaddassa goyamasaguttassa ime do therA aMtevAsI ahAvacA abhinnAyA husthA, taMjahA-dhere ajamahAgirI elAvacasagutte,dhere ajjamuhatthI vAsiTTasagutte, therassa NaM ajjamahAgirissa elAvaccasaguttassa ime ahatherA aMtevAsI ahAvacA abhinnAyA hutthA, taMjahA-II // 165 // dhere uttare there palissahe. there dhaNahe. there siriDhe dhere koDinne there nAge there nAgamitte, dhere chaDulUe rohgutte| kosiyagutte NaM, 'chalue rohagutte'tti dravya 1 guNa 2 karma 3 sAmAnya 4 vizeSa 5 samavAyAkhya 6 SaTpadArtha dIpa anukrama [223258] JanEducationinANN ~355
Page #356
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra prata sUtrAMka [7] gAthA ||1+1+ .......1 // dIpa anukrama [223 258] [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM 8 "kalpasUtra"- (mUlaM + vRttiH) vyAkhyAna [[ ] .......... mUlaM [7] / gAthA [1+1+1] pUjya AgamoddhAraka zrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha - adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRttiHH ........................... prarUpakatvAt pad, ulUkagotrotpannatvenoMlUkaH, tataH karmadhAraye paDalUkaH, prAkRtatvAt 'chaDalUe'tti, ata eva sUtre 'kosiagute' ityuktaM, ulUkakauzikayorekArthatvAt, therihiMto NaM chaDulUpahiMto rohaguttarhito kosi yagutterhito, tattha NaM terAsiyA niggayA, 'terAsiya'tti trairAzikA :- jIvAjIvano jIvAkhyarAzitrayaprarUpiNastacchiSyapraziSyAH, tadutpattistvevaM zrIvIrAt paJcazatacatuzcatvAriMzattame 544 varSe antaraJjikAyAM puryA bhUtagRhavyantara caityasthazrIguptAcAryavandanArthaM grAmAntarAdAgacchan rohaguptastacchiSyaH pravAdipradApita paTaha dhyanimAkarNya taM paTahaM spRSTvA''cAryasya tannivedya vRzcika 1 sarpa 2 bhUSaka 3 mRgI 4 varAhI 5 kAkI 6 zakunikA 7 bhidhaparivrAjakavidyopadhAtikA mayUrI 1 nakulI 2 biDAlI 3 vyAghrI 4 siMhI 5 kI 6 zyenI 7saMjJAH sapta vidyAH azeSopadazamakaM rajoharaNaM ca gurubhyaH prApya balazrInAmno rAjJaH sabhAyAmAgatya pohazAlAbhidhena parivrAjakena saha vAde prArabdhe tena jIvAjIvasukhaduHkhAdirUpe rAzidvaye sthApite devAnAM tritayaM trayI hutabhujAM zaktitrayaM trikharAstrailokyaM tripadI tripuSkaramaMtha, tribrahma varNAstrayaH / traiguNyaM puruSatrayI trayamadho. sandhyAdikAlatrayaM, sandhyAnAM tritayaM vacastrayamarthApyarthAstrayaH saMsmRtAH // 1 // ityAdi vadan jIvAjIvanojIvetyAdirAzitrayaM vyavasthApitavAn tatazca tadvidyAsu vavidyAbhirvijitAsu tatprayuktAM rAsabhIvidyAM rajoharaNena vijitya mahotsavapUrvakaM Agatya sarvaM vRttAntaM gurubhyo vyajJapayat, tato gurubhirUce-vatsa ! varaM cakre, paraM jIvAjIvano jIveti rAzitrayasthApanamutsUtramiti tatra gatvA dadakha mithyAduSkRtaM, tataH kathaM tathA ... atha trairAzika matasya utpattiH kathayate 356 trairAzika vRttAntaH 5 14 janelibrary.org
Page #357
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) .......... vyAkhyAna [8] ......... mUlaM [7] / gAthA [1+1+....1] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [0] gAthA ||1+1+ ......1|| kalpa sopavighaparSadi svayaM prajJApya apramANayAmIti jAtAhaGkAreNa tena tathA na cakre, tato gurubhiH SaNmAsI yAvadrAja- rAzika cyA 18sabhAyAM vAdamAsUzya prAnte kutrikApaNAnojIvayAcane tasyAmAptau catuzcatvAriMzena pRcchAzatena (144) nirlo-1 vRttAnta: ThitaH, kathamapi khAgrahameMtyajan gurubhiH krudhA khelamAtrabhasmaprakSepeNa ziroguNDanapUrvakaM sa sahanyAyazcake, tataHSaSTho // 166 // nihavastrairAzikaH krameNa vaizeSikadarzanaM prakaTitavAniti / yattu sUtre rohagupta AryamahAgiriziSyaH proktaH, utta | rAdhyayanavRttisthAnAGgavRttyAdau tu zrIguptAcAryaziSyaHproktastato'smAbhirapi tathaiva likhitaM,tattvaM punarvahuzrutA vidanti / therehitoNaM utsarabalisahahiMtotastha NaM uttaravalissahe nAmaMgaNe niggae,tassaNaM imAo cattAri sAhAo evamAhijati,taMjahA kosaMviyA suttivattiyA koDaMbANI caMdanAgarI, therassaNaM ajasuhatthissa bAsihasagussassa | ime duvAlasa gherA aMtevAsI ahAvacA abhinnAyA hutthA-nahA-(dhere a ajarohaNa 1 bhaddajase 2 meha gaNiya 3 NRI kAmihI 4 / muTThiya 5 suppaDibuddhe 6, rakkhiya 7 taha rohagutte 8 a||1|| isigutte 9sirigutte 10 gaNI a. Ke bhe 11 gaNI ya taha some 12 / dasa doagaNaharA khalu ee sIsA suhatthissa // 2 // ) AryarohaNaH1 bhadrayazAH2| megha: 3 kAmarddhi 4 susthitaH5 supratiyuddhaH 6 rakSitaH 7 rohaguptaH 8 RSiguptaH 9zrIguptaH1. brahmA 11 somH| 18| 12 iti dvAdaza gaNadhAriNaH suhstishissyaaH|| therehiMto NaM ajarohaNe hito kAsavaguttehito tattha NaM uddehgnnesh"15|| nAma gaNe niggae, tassimAo cattAri sAhAo nigayAo. chaJca kulAI evamAhijaMti, se kitaM sAhAo, sAhAo evamAhijaMti, saMjahA udaMbarijiyA mAsa pUriA maipattiyA punnapattiyA, se taM sAhAo // se kiM taM dIpa anukrama [223258] For Fun ~357
Page #358
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra prata sUtrAMka [7] gAthA ||1+1+ .......1 // dIpa anukrama [223 258] [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM 8 "kalpasUtra"- (mUlaM + vRttiH) vyAkhyAna [[ ] .......... mUlaM [7] / gAthA [1+1+1] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRttiHH --------- kulAI ? kulAI evamAhijaMti, taMjahA-paDhamaM ca nAgabhUyaM biiyaM puNa somabhUiyaM hoi / aha ullagaccha taiaM | cautthayaM hatthalilaM tu // 1 // paMcamarga naMdijjaM chaddhaM puNa pArihAsayaM hoi / uddehagaNassee chacca kulA huti nAyA // 2 // therehiMto NaM siriguttehiMto hAriyAyasaguttehiMto ittha NaM cAraNaMgaNe nAmaM gaNe niggae, tassa NaM imAo catAri sAhAo. satta 'kulAI evamAhiti se kiM taM sAhAo ?, sAhAo evamAhijjati, taMjahAhAriyamAlAgArI saMkAsIA gavedhuyA vajjanAgarI, se taM sAhAo, se kiM taM kulAI ?, kulAI evamAhijaMti, taMjahA- paDhamittha vatthalijjaM bIyaM puNa pIidhammiaM hoi / taiaM puNa hAlija, cautthayaM pUsamitijaM // 1 // paMcamagaM mAlijjaM chaTuM puNa ajjaveDayaM hoi / sattamayaM kaNhasahaM satta kulA cAraNagaNassa // 2 // therehiMto NaM bhaddajaserhito bhAradAyaguptehiMto ittha NaM uDavADiyagaNe nAmaM gaNe niggae, tassa NaM imAo cattAri | sAhAo tithi kulAI evamAhijaMti se kiM taM sAhAo ?, sAhAo evamAhijaMti, taMjahA caMpijiyA bhaddijiyA kAkaMdiyA mehalijiyA, se taM sAhAo, se kiM taM kulAI ?, 2 evamAhijjaMti, taMjahA-bhaddajasiyaM taha bhaddaguttiyaM taiyaM ca hoi jasabhadaM / evAI uDDavADiyagaNassa tinneva ya kulAI // 1 // therehiMto NaM kAmihIhiMto koDAlasaguttehiMto ittha NaM vesavADiyagaNe nAmaM gaNe niggae, tassa NaM imAo cattAri sAhAo cattAri kulAI evamAhijaMti se kiM taM sAhAo ?, sA0 taMjahA - sAvasthiyA rajapAliA aMtarijiyA khemalijiyA, se taM sAhAo, se kiM taM kulAI ?, kulAI evamAhijaMti, taMjahA-gaNiyaM mehiyakAmihiaM ca taha hoi 358 nAgabhUtAdIni kulA ni cAraNAdyA gaNAH 10 14
Page #359
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) .......... vyAkhyAna [8] .......... mUlaM [7] | gAthA [1+1+.....1] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: kalpa.subo- vyA07 prata sUtrAMka [7] gAthA ||1+1+ ......1|| tRtvam // 167 // iMdapuragaM ca / eyAiM besavADiyagaNassa cattAri u kulAI // 1 // dherohito NaM isiguttehiMto vAsihasagutte- zrIpriyana hiMto ittha NaM mANavagaNe nAmaM gaNe niggae, tassa NaM imAo cattAri sAhAo. tinni kulAI evamAhijaMti, nthasUrise kiM taM sAhAo?, sAhAo evamAhijjati, taMjahA-kAsavijjiyA goyamijjiyA.vAsiDiyA soraDiyA, se taM sAhAo, se kiM taM kulAI, kulAI evamAhicaMti, taMjahA-isiguttiyattha paDhama, bIyaM isidatti muNeyavaM / taiyaM ca abhijayaMtaM tinni kulA mANavagaNassa // 1 // therohiMto suTTiyamuppaDibuddhehito koDiyakAkaMdarahito cagdhAvacasaguttehiMto ittha NaM koDiyagaNe nAmaM gaNe niggae, tassa NaM imAoSI cattAri sAhAo, cattAri kulAI ca evamAhijaMti, se kiM taM sAhAo?, sAhAo evamAhivati, taMjahAuccAnAgari bivAharI ya, vairI ya majjhimillA ya / koDiyagaNassa eyA. hayaMti cattAri saahaao||1||settN / sAhAo, se kiM taM kulAI ?, kulAI evamAhijjati, taMjahA-paDhamittha bhalijeM, biiyaM nAmeNa basthalijja tu / taiyaM puNa vANijjaM, cautthayaM paNhavAhaNayaM ||1||dheraannN suviyasuppaDivuddhANaM koDiyakAkaMdayANaM vagyAvaccasa-18 guttANaM ime paMca therA aMtevAsI ahAvacA abhinnAyA hutyA, taMjahA-dhere ajaIdadine piygNthe| 'piagaMthetti ekadA trizatajinabhavanacatuHzatalaukikamAsAdASTAdazazatavipragRhaSatriMzacchatavaNiggehanavazatArAmasasazatavApIdvizatakRpasaptazatasatrAgAravirAjamAne ajamerunikaTavartini subhaTapAlarAjasambandhini harSapure zrIpriyagrandhasUrayo'bhyeyuH, tatra cAnyadA dvijairyAgechAgo hantumArebhe, taiH shraaddhkraarpitvaaskssepe| dIpa anukrama [223258] // 167 // For F lutelu ... Arya-priyagrantha-vRtAMtaM varNayate ~359
Page #360
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) .......... vyAkhyAna [8] ......... mUlaM [7] / gAthA [1+1+...] / pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [7] gAthA ||1+1+ Receneseseserce nyamA ......1|| ambikAdhiSThitaH sa chAgo nabhasi bhUtvA vabhANa-haniSyatha nu mA hutyai, vanItA''yAta mA ht|yussmdvnnirdyH zrIpriyanasyAMceta, tadA hanmi kSaNena vaH // 1 // yatkRtaM rakSasAM drale kupitena hanUmatA / tatkaromyeva vA khasthA, kRpA cennAntarA bhavet // 2 // yAvanti romakUpAni, pazugAtreSu bhArata ! | tAvadvarSasahasrANi, pacyante pazudhAtakAH // 3 // yo dadyAt kAzcanaM melaM, kRtsnAM caiva vasundharAm / ekasya jIvitaM dadyAnna ca tulyaM yudhiSThira ! // 4 // mahatAmapi dAnAnAM, kAlena kSIyate phalam / bhItAbhayapradAnasya, kSaya eva na vidyate // 5 // ityAdi, kastvaM prakAzayAtmAnaM, tenoraM pAvako'smyaham / mamainaM vAhanaM kasmAjighAMsatha pazuM vRthA ? // 6 // ihAsti zrIpriyagranthaH, sUrIndraH samupAgataH / taM pRcchata zuciM dharma, samAcarata zuddhitaH // 7 // yathA cakrI narendrANAM, dhAnu- kANAM dhanaJjayaH / tathA dhuri sthitaH sAdhuH, sa ekaH satyavAdinAm // 8 // tataste tathA kRtavanta iti // there vijAharagovAle kAsavagutte NaM there isidatte there arihatte / therehito NaM piyagaMthehiMto ettha NaM majjhimA sAhA niggayA, therehiMto NaM vijAharagobAlahito kAsavaguttehiMto estha NaM vijAharI sAhA niggayA, therassaNaM ajjaiMdadinnassa kAsavaguttassa ajvadinne dhere aMtevAsI goyamasagutte, therassa NaM ajAdinnassa goyamasaguttassa ime do gherA aMtevAsI ahAbaccA abhinnAyA hutyA, taMjahA-dhere ajasaMtiseNie mADharasagutte, dhere ajasIhagirIza jAissare kosiyagutte, therehito NaM ajasaMtiseNiehiMto mADharasaguttehiMto ettha NaM ucanAgarI sAhA niggayA, therassa NaM ajasaMtiseNiyassa mADharasaguttassa ime cattAri therA aMtevAsI ahAvacA abhinAyA hutthA, 14 CCCA dIpa anukrama [223258] JanEducatory For F lutelu ~3600
Page #361
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 "kalpasUtra"- (mUlaM+vRtti:) .......... vyAkhyAna [8] .......... mUlaM [7] | gAthA [1+1+.....1] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: kalpa.subo- prata sUtrAMka [7] gAthA ||1+1+ ......1|| vyA07 // 168 // taMjahA-(aM.1000) there ajaseNie there ajjatAvase ghere ajakubere dhere ajaisipAlie / therohito NaM aca- zrIvajavAseNiehiMto ettha NaM ajaseNiyA sAhA niggayA, dherohito NaM anjatAvasehiMto ettha NaM anjatAvasI sAhA: mivRttam niggayA, therohiMto NaM ajakuberehiMto etya NaM ajjakuverI sAhA niggayA, therohito NaM ajjaisipAli-11 ehiMto etya NaM ajjaisipAliyA sAhA niggayA, therassa NaM anasIhagirissa jAissarassa kosiyaguttassa ime cattAri gherA aMtevAsI ahAvacA abhinnAyA hutthA, taMjahA-dhere dhaNagirI there ajjavahare 'there anjA ire'tti tumbavanagrAme sunandAbhidhAnAM bhAryA sAdhAnA muktvA dhanagiriNA dIkSA gRhItA, sunndaasutstu| khajanmasamaye eva piturdIkSAM zrutvA jAtajAtismRtirmAturudvegAya satataM rudanevAste, tato mAtrA SaNmAsavayA| gava dhanagirerarpitA, tena ca guroH kare datto mahAbhAratvAda dattavajranAmA pAlanastha evaikAdazAGgAni adhyaSTa, tatanivArSika: san mAtrA rAjasamakSaM vivAde'nekasukhabhakSikAdibhibhyimAno'pi dhanagiriNA'rpitaM rajoharaNamagrahIt, tato mAtA'pi pravanAja, tato'STavarSAnte ekadA tasya pUrvabhavavayasyaimbhikairujayinImArge vRSTinivRttau kUSmANDabhikSAyAM dIyamAnAyAM animiSatvAivapiNDo'yamakalpya ityaM grahaNe tuSTabaiMkriyalandhirdatsA, tathaiva dvitIyavelAyAM ghRtapUrIgrahaNe nabhogamanavidyA dattA, yazca pATalIpure dhanadheSThinA dIyamAnAM bahudhana-11 // 16 // koTisanAthAM sAdhvIbhyo guNAnAkarNya vajrameva vRNomItikRtAbhigrahAM rukmiNInAmakanyAM pratiyodhya dIkSayA-IN mAsa, anna kaviH-mohAdhizcalukIcakre, yena bAlena lIlayA / strInadIsnehapUrastaM, bajrArSa plAvayetkatham? // 1 // dIpa anukrama [223258] 28 ... Arya-vajasvAminaM-vRtAMtaM varNayate / ~361
Page #362
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) .......... vyAkhyAna [8] ......... mUlaM [7] / gAthA [1+1+....1] / pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [7] gAthA ||1+1+ ......1|| yazcaikadA durbhikSe saGgha paTe saMsthApya samubhikSAM purikApurI nItavAna, tatra bauddhena rAjJA jinacai-zrIvatrakhAtyeSu puSpaniSedhaH kRtaH, atrApi kiraNAvalIdIpikayopoMdvarAjJeti prayogo likhitaHcintyA, tadanu paryuSaNAyAM mivRttaM zrAddhairvijJaso vyomavidyayA mAhezvarIpuryA pitRmitramArAmikaM puSpapraguNIkaraNArdhamAdizya khayaM himabadrI zrIdevIgRhe gataH, tatazca zriyA dasaM mahApadma hatAzanavanAdizatilakSapuSpANi ca lAtvA z2ambhakAmaravikavitavimAnastha: samahotsavamAgatya jinazAsanaM prabhAvayan rAjAnamapi zrAvakaM cakre, anyadA sa zrIvAkhAmI kaphodreke bhojanAdanu bhakSaNAya karNe sthApitAyAH zuNThyAH pratikramaNavelAyAM pAte pramAdena khamRtyu AsanaM vicintya dvAdazavarSIyadurbhikSapraveze skhaziSyaM zrIvajrasenAbhidhaM-lakSamUlyaudanAdU bhikSA, yatrAhi tvamevApnuyAH / subhikSamavabuddhadheyAstaduttare dinoSasi // 1 // ityuktvA anyatra vyahArayat, svayaM ca khasamIpasthasAdhubhissaha rathAvartagirI gRhItAnazano divaM prApa, tatra ca saMhananacatuSkaM dazamaM pUrvaca vyucchinnaM, yatu kiraNAvalIkAreNa turya saMhananaM vyucchinnamiti likhitaM, taccintyaM, tandulavaicArikavRttidIpAlikAkalpAdau catuSkavyucchedasyaivoktatvAt / tadanu, ca zrIvaz2asenaH sopArake jinadattazrAddhagRhe tatpanyA IzvarInAmnayA lakSamUlyamannaM paktvA prakSipyamANaM viSaM guruvacaH procya nyavArayat, prabhAte poteH pracuradhAnyAgamanAt saJjAte 1 duSkarmAvanimidvane, zrIjane svargamIyupi / byucchinnaM dazamaM pUrva, turya saMhananaM tathA / / 1 // iti pariziSTaparvaNi zrIhemacandrAcAryAH, tami ya nivvue addhanArAyasaMghayaNaM vucchinnaM' ityAvazyakacUrNivRttyoH, tandulavaicArikAdau tu tattavadhikAlatayA vacanaM / dIpa anukrama [223258] ka.mu.2 For F lutelu ~362
Page #363
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 "kalpasUtra"- (mUlaM+vRtti:) .......... vyAkhyAna [8] ......... mUlaM [7] / gAthA [1+1+....1] / pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [7] gAthA ||1+1+ ......1|| kasa-suno- subhikSe jinadattaH sabhAryoM nAgendra 1 candra 2 nirvRti 3 vidyAdharA 4 khyasutaparivRto dIkSAM jagrAha, tt-shriiaayesvyaa07||stebhyH khakhanAnA catanaH zAkhA: prvRttaaH|| ajjasamie dhere arihadine / dherehito NaM ajasamiehito goya- matamA masaguttehiMto ittha NaM babhadIviyA sAhA niggyaa| 'bhaddIviyA sAhA niggayA' iti AbhIradeze'calapu cam // 169 // rAsanne kannAvejJAnayormadhye brahAdvIpe paJcazatI tApasAnAM abhUta, teSvekaH pAdalepena bhUmAviMca jalopari gacchan jalolisapAdo benAmuttIrya pAraNArtha yAti, tato'ho etasya tapAzaktiH, jaineSu na ko'pi prabhAvIti zrutvA zrAddhaiH zrIvaz2akhAmimAtulA AryasamitasUraya AhUtAH, tairUce-stokamidaM, pAdalepazaktiriti, zrAddhaste / IRI khagRhe pAvapAdukAdhAvanapussaraM bhojitAH, tatastaiH sahaiva zrAddhA nadImaMguH, sa ca tApaso dhASTyemAlamvya nayAM | pravizanneva buDituM lagnaH, tatasteSAM apbhraajnaa| itazca tatrAryasamitasUrayo'bhyetya lokayodhanAya yogacUrNa kSipvA Ucumbane ! paraM pAraM yAsyAma ityukte kUle milite, babhUva bahAzcarya, tataH sUrayastApasAzrame gatvA tAn pratibodhya prAvAjayan , tatastebhyo brahmabIpikA zAkhA nirgtaa|ttr ca-mahAgiriH 1 suhastI ca 2, sUriH zrIguNasundaraH 3 / zyAmAryaH 4 skandilAcAryoM 5, revatImitrasUrirAha // 1 // zrIdharmoM 7 bhadraguptazca, 8 zrIguso / vajrasUrirAT 10 / yugapradhAnapravarA, dazaite dshpuurvinnH||2|| therehitoNaM ajjavairehito goyamasaguttehiMto ittha | rANaM ajavArI sAhA niggyaa|dherssnnN ajavairassa goyamasaguttassa ime tini gherA aMtevAsI ahAvacA abhi-| mAyA hutthA, taMjahA-dhere ajjavairaseNe ghere ajapaume there ajarahe / therehito NaM ajavadaraseNehiMto ittha dIpa anukrama [223258] // 16 // Ouraneibraryurg |... Arya-samitasUri-vRtAMtaM varNayate ~363
Page #364
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) .......... vyAkhyAna [8] .......... mUlaM [7] | gAthA [1+1+.....1] / pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [7] gAthA ||1+1+ ......1|| ajjanAilI sAhA niggayA, therehito gaM ajapaumehiMto ittha NaM ajapajamA sAhA niggayA, dherehito | zrIAryapagaNaM ajarahahiMto ittha NaM ajajayaMtI sAhA niggyaa| rassa NaM ajjarahassa bacchasaguttassa ajapUsa- AdisthavigirI there aMtevAsI kosiyagutte, theressa NaM ajapUsagirissa kosiyaguttassa ajjaphaggumitte dhere aMtevAsI rAvalI goyamasagutte, gherassa NaM ajjapharagumittassa goyamasaguttassa ajadhaNagirI there aMtevAsI vAsiGkasagutte, rassaNaM ajadhaNagirissa vAsisaguttassa ajjasivabhaI dhere aMtevAsI kucchasagutte, therassa NaM ajvasivabhUissa kucchasaguttassa ajabhadde dhere aMtevAsI kAsavagutte, dherassa NaM ajabhahassa kAsavaguttassa ajanakkhase dhere aMtevAsI kAsavagutte, therassa NaM ajanakkhattassa kAsavaguttassa ajjarakkhe there aMtevAsI 18 kaasvgutte|'dhere anjarakkhe'tti aho bata kiraNAvalIkArasya bahuzrutaprasiddhibhAjo'pi anAbhogavilasitaM, yato ye zrItosaliputrAcAryaziSyAH zrIvajravAmipAve'dhItasAdhikanavapUrvA nAnA ca zrIArakSitAste se bhinAH, ete ca zrIvajrasvAmibhyaH ziSyapraziSyAdigaNanayA navamasthAnabhAvino nAnA pAryarakSAH, ityevamanayo AryarakSitAryarakSayoH sphuTaM bhedaM vismRtya AryarakSasthAne AryarakSitavyatikaraM likhitavAn // / dherassa NaM ajjarakkhassa kAsavaguttassa ajanAge there aMtevAsI goamasagutte, therassa NaM ajjanAgassa goamasaguttassa ajajehille there aMtevAsI vAsihasagutte, gherassaNaM ajajehillassa vAsihasaguttassa aj||vinnhuu ghere aMtevAsI mADharasagutte, therassa NaM ajaviNThassa mADharasaguttassa ajjakAlae there atavAsI dIpa anukrama [223 258] JanEducation - 364
Page #365
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 "kalpasUtra"- (mUlaM+vRtti:) .......... vyAkhyAna [8] .......... mUlaM [7] | gAthA [1+1+.....1] / pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRttiH: . prata sUtrAMka [7] gAthA ||1+1+ ......1|| kalpa.subo- goyamasagutte, dherassa NaM ajakAlayassa goyamasaguttassa ime do therA aMtevAsI goyamasaguttA-there ajasaMpa- AryakAla lie there ajabhadde, eesi NaM duNhaMpi therANaM goyamasaguttANaM ajjabuDDe there aMtevAsI goyamasagutte, therassa kAdisthavi. ajavuDssa goyamasaguttassa ajasaMghapAlie there aMtevAsI goyamasagutte, therassa NaM ajasaMghapAliassa goyama raannaamaa||17|| saguttassa ajahatthI there aMtevAsI kAsavagutte, therassa NaM ajahatthissa kAsavaguttassa ajadhamme dhere aMte-11 vAsI succayagutte, therassaNaM ajadhammassa subbayaguttassa anasIhe there aMtevAsI kAsavagutte, therassa NaM ajasIhassa kAsaghaguttassa ajadhamme there aMtevAsI kAsavagutte, therassa NaM ajjadhammassa kAsavaguttassa anjasaMDille dhere | aMtevAsI-vaMdAmi phaggumitsa' mityAdigAthAcaturdazakaM, tatra gayokto'rthaH punaH payaiH saGgahIta iti na punaruzaktizaGkA / / baMdAmi phaggumittaM,goyama dhaNagiriM ca vAsiDeM / kuccha siyabhUIpi ya. kosiya dujaMta kaNhe a ||1||te baMdiUNa sirasA,bhaI vaMdAmi kAsavasaguttaM / nakkhaM kAsavaguttaM rakkhapi ya kAsavaM vaMde // 2 // caMdAmi ajanAgaM, goyama jehilaM ca caasitttth| viNDaM mADharaguttaM kAlagamabi goyama, caMde // 3 // goyamaguttaISIkumAraM.saMpaliyaM, taya bhayaM vaMde / theraM ca ajjavuDa goyamaguttaM namasAmi // 4||tN vaMdiUNa sirasA. thirasa- 25 sacarittanANasaMpannaM / theraM ca saMghavAliya,goyamaguttaM paNivayAmi // 5 // vadAmi ajahatyi, kAsavaM khaMtisAgaraM // 17 // dhIraM / gimhANa padamamAse, kAlagayaM ceva suddhassa ||6||'gimhaann'ti-griissmsy prathamamAse-patre, 'kAlagarya'timA divaM gataM, 'suddhassa'tti-zuklapakSe / vadAmi ajadhamma ca.suSayaM, sIlaladdhisaMpaNaM / jassanikkhamaNe devo, cha / dIpa anukrama [223258] 28 Kajanebiary.ary ~365
Page #366
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 "kalpasUtra"- (mUlaM+vRtti:) ...... vyAkhyAna [8] .......... mUlaM 7...] / gAthA [1-14] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: ma prata sUtrAMka [7...] gAthA ||1-14|| viramuttamaM vahai ||7||'vrmuttmN ti varA-zreSThA, mA-lakSmIstayA uttama chatraM vaha ti-yasya zirasi dhArayatiphalgumi devaH pUrvasaGgatikaH kazcit / hatthaM kAsavaguttaM,dhammaM sivasAhagaM paNivayAmi / sIhaM kAsavaguttaM,dhammapi ya kAsavaM? trAdInAM | vaMde // 8||tN baMdiUNa sirasA, thirasattacarittanANasaMpannaM / theraM ca ajajaMbu, goyamaguttaM namasAmi // 9 // namaskArA miumaddayasaMpanaM uvauttaM nANadaMsaNacaritte / theraM ca naMdiyaMpi. ya, kAsavaguttaM paNivayAmi // 10 // 'miumaddavasaMpannaM'ti mRdunA-madhureNa.mAivena-mAyAtyAgena sampannam / tatto ya thiracaritaM, uttamasammattasattasaMjuttaM / desigaNikhamAsamaNaM. mADharaguttaM namasAmi // 11 // tato aNuogadharaM,dhIraM mahasAgaraM mahAsattaM / ghiraguttakhamAsamaNaM, vacchasaguttaM paNivayAmi // 12 // tatto ya nANadaMsaNacarittatavasuTTiyaM guNamahaMtaM / theraM kumAradhamma, vaMdAmi gaNiM guNoveyaM // 13 // suttattharayaNabharie, khamadamamavaguNehiM saMpanne / deviDikhamAsamaNe, kAsavagutte paNivayAmi // 14 // iti sthavirAvalIsUtraM sampUrNam / Seeeeasoeesasaeeeeee dIpa anukrama [259262] chaelesecraeseseseserce Fur & Fonte - 366
Page #367
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM+vRttiH ) ...... vyAkhyAna [8] .......... mUlaM 7...] / gAthA [1-14] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: ma Scene prata sUtrAMka [7...] gAthA ||1-14|| leasepreneu ANASANARA ARARSANAKARARANASANARA iti jamagurubhaTTArakathIhIravijayasUriziSyaratnamahopAdhyAyazrIkIrti vijayagaNiziSyopAdhyAyazrIvinayavijayagaNiviracitazrIkalpasUtrasubodhinIvRttau aSTamaH kSaNaH smaavH| samAtazcArya sthavirAvalInAmA dvitIyo'dhikAraH // ReSRASLADRESURSLASERSERUerseaserstrasera dIpa anukrama [259262] aSTamaM vyAkhyAnaM samAptaM ~367
Page #368
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ....... vyAkhyAna [1] .......... mUlaM [1] | gAthA - pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: ma prata sUtrAMka [1] gAthA II-II // atha navamaM vyAkhyAnaM prArabhyate // zrIvIrasya // atha sAmAcArIlakSaNaM tRtIyaM vAcyaM vaktuM prathamaM paryuSaNA kadA vidheyetyAha-(teNaM kAleNaM) tasmin puSaNA kAle (teNaM samaeNaM)tasmin samaye (samaNe bhagavaM mahAvIre)zramaNo bhagavAn mahAvIraH (vAsANaM savIsaharAe mAse vikate) ASADhacAturmAsikadinAdArabhya varSAkAlasya viMzatidinayukte mAse vyatikrAnte / HI .1-2 (vAsAvAsaM posavei) paryuSaNAmakarot // (1) // (se keNaTeNaM bhaMte ! evaM bucaha)tat kena arthena-kAraNena he pUjya ! evaM ucyate-(samaNe bhagavaM mahAvIre ) zramaNo bhagavAna mahAvIraH (vAsANaM savIsaharAe mAse vii-18 kate) varSAkAlasya viMzatidinayukta mAse vyatikrAnte sati (vAsAbAsaM posaveha) paryuSaNAmakarot, iti / ziSyeNa pro kRte guruH uttaraM dAtuM sUtramAha-(jaoNaM pAeNaM agArINaM agArAI) yataH kAraNAt prAyeNa / / agAriNAM-gRhasthAnAM agArANi-gRhANi (kaDiAI) kaTayuktAni (ukaMbiyAI) dhavalitAni (chamAI) tRNAdibhirAcchAditAni (littAI) gomayAdinA lisAni (guttAI) vRttikaraNAdinA guptAni (ghaTTAI) viSamabhUmibhAd ghRSTAni (maTThAI)pASANakhaNDena ghRSTvA sukumAlIkRtAni (saMpadhUmiyAI) saugandhyArtha dhUpaicoM sitAni (khAodagAI) kRtapraNAlIrUpajalamArgANi (khAyaniddhamaNAI) sajjitakhAlAni, evaMvidhAni (appa 1 avasthAnaparyuSaNApekSayaivaitat sUtraM, tato jinasya sAMvatsarikapratikramaNasyAbhAve'pi na kSatiH, ata evAme agArINaM agArAI' ityAdinA'vasthAnopayogyevottaraM / dIpa anukrama [264] For F lutelu navamaM vyAkhyAnaM Arabhyate ... atha sAmAcArI-varNanaM kriyate - 3680
Page #369
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ....... vyAkhyAna [1] .......... mUlaM R] | gAthA - pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka 2] gAthA II-II kalpa.suSo-lANo aTTAe) AtmArtha-AtmanimittaM ( phaDAI) gRhasthaiH kRtAni-parikarmitAni (paribhuttAI) paribhuktAni-zrIvIravata vyA07 janaH vyApUtAni (pariNAmiyAI bhavaMti) pariNAmitAni-acittIkRtAni, IdRzAni yato gRhANi bhavanti gnndhr||12|| se teNaDhaNaM evaM vucA) tenArthana-tena kAraNena he ziSya ! evaM ucyate-( samaNe bhagavaM mahAvIre) zramaNo tacchiSyabhagavAna mahAvIraH (vAsANaM savIsairAe mAse viikate ) varSAkAlasya viMzatidinayukte mAse vyatikrAnte sthAvarANI (vAsAvAsaM pajosabei) paryuSaNAmakarot, yato'mI prAguktA adhikaraNadoSA munimAzritya na syuH||(2)|jhaannN samaNe bhagavaM mahAvIre) yathA zramaNo bhagavAn mahAvIraH (bAsANaM savIsairAe mAse viikate ) varSAkAlasyA viMzatidinayute mAse vyatikrAnte (vAsAvAsaM pajosabeha) paryuSaNAmakarot (tahA gaM gaNaharAvi bAsANaM savIsairAe mAse viiphate) tathA gaNadharA api varSAkAlasya viMzatidinayukte mAse vyatikrAnte (vAsAvAsaM pajjosaveMti) paryuSaNAM cakruH // (3) // (jahA NaM gaNaharA vAsANaM jAva pajosarviti) yathA gaNadharAH varSAkAlasya yAvat paryuSaNAM cakruH (tahA NaM gaNaharasIsAvi vAsANaM jAya pajosarviti) tathA gaNadharazivyAH api varSAkAlasya yAvat paryuSaNAM cakruH (4) / / (jahA NaM gaNaharasIsA yAsANaM jAya pajjosarviti) yathA gaNadharaziSyAH varSAkAlasya yAvat pryussnnaaN||||172|| cakaH (tahA NaM gherAvi vAsANaM jAva pajosarviti) tathA sthavirA api varSAkAlasya yAvat paryuSaNAM cakruH 25 HOM(4)||(jhaa NaM gherA vAsANaM jAva pajjosarviti) yathA sthavirAH varSAkAlasya yAvat paryuSaNAM cakruH (tahA dIpa anukrama [265] lieeserever ~369
Page #370
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ....... vyAkhyAna [1] .......... mUlaM [6] / gAthA H / pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka dhuvAcArya [6] gAthA II-II Na je ime ajjatsAe samaNA niggaMthA viharaMti ) tathA ye ime adyakAlInA AryatayA vA bratasthaviratvena varta mAnAH zramaNA nirgranthAH viharanti (ee'viaNaM vAsANaM jAva pajjosarviti)te api ca varSAkAlasya yAvat paryuSaNAM kurvanti // 6 // (jahA NaM,je ime ajjattAe samaNA niggaMthA) yathA ye ime adyatanakAle zramaNA khaparyuSaNA sU.6-7-8 nirgranthAH (vAsANaM savIsairAe mAse viikate ) varSAkAlasya viMzatidinayute mAse vyatikrAnte ( vAsAvAsaM pajjosaveMti) paryuSaNAM kurvanti (tahA NaM amhaMpi AyariA uvajjhAyA vAsANaM jAca pajosarviti) tathA | asmAkamapi AcAryA upAdhyAyAzca varSAkAlasya yAvat paryuSaNAM kurvanti // (7) / / (jahA NaM amhapi AyariyA uvajjhAyA vAsArNa jAva pajjosaviMti) yathA asmAkaM AcAryoM upAdhyAyAzca yAvat paryuSaNAM kurvanti (tahA NaM amhe vi vAsANaM savIsaharAe mAse vihaphate) tathA vayamapi varSAkAlaspa viMzatyA dine yute mAse vyatikrAnte (vAsAvAsaM pajosavemo) paryuSaNAM kurmaH, (aMtarAvi ya se kappaDa) avogapi tat payuSaNAkaraNaM / kalpate (no se kappaitarayaNi ucAiNAvittae) paraMna kalpate tAMrAtriM-bhAdrazuklapazcamIrAtriM atikramayitum // (8) / tatra pari-sAmastyena uSaNaM-vasanaM paryuSaNA, sA bedhA-gRhasthaiH jJAtA ajJAtAca, tatra gRhasthaiH ajJAtA yasyA .. varSAyogyapIThaphalakAdau prApte kalpoktadravyakSetrakAlabhAvasthApanA kriyate, sA cASADha pUrNimAyAM, yogyakSetrA 1 utkRSTata bhASADhapUrNimAyAmeva paryupaNAkaraNAt , tathA ca vasanaparyuSaNAyA vArSikaparyuSaNA na bhinnadine iti vadanirasto vAdI, eva-| mabhivardhite varSe viMzatyA dinairvasanalakSaNaiva paryuSaNA zeyA, parevAmanabhivadhite'bhivardhitatvApacirduArA, yato mAsasya yatra vRddhistatra viMzatyA'yatra varSe trayodazamAsyA teSAM sAMvatsarikamiti / dIpa anukrama [269] JanEducation : Fur FB Fanatec ~3700
Page #371
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) .......... vyAkhyAna [9] .......... mUlaM [8] | gAthA ] / pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [8] gAthA kalpa.subo- bhASe tu pazcapaJcadinapRGkhyA dazaparva tithikrameNa yAvat zrAvaNakRSNapazcadazyAM eva, gRhijJAtA tu dvedhA-sAMvatsa- paryuSaNA vyA01rikakRtyaviziSTA gRhijJAtamAtrA ca, tatra sAMvatsarikakRtyAni-saMvatsarapratikrAnti 1 lancanaMzcASTamaM tapaH / bhAdrapadana2018| sarvAhizaktipUjA 4 ca, saGghasya kSAmaNaM mithaa5||1|| etaskRtyaviziSTA bhAdrasitapazcamyAM eya, kAlikAcAryA- tivaddhA zAccaturdhyAmapi, kevalaM gRhijJAtA tu sA yat abhivarddhite varSe caturmAsakadinAdArabhya viMzatyA dinairyayamatra 15 sthitAH smeti pRcchatAM gRhasthAnAM puro vandanti, tadapi jainaTippanakAnusAreNa, yatastatra yugamadhye pauSo yugAnte 18cASADho barddhate, nAnye mAsAH, tahipanakaM tu adhunA samyag na jJAyate, tataH paJcAzataiva dinaiH paryuSaNA yukteti vRddhAH / atra kazcidAha-nanu zrAvaNavRddhau dvitIyazrAvaNasitacaturthyAmeva paryuSaNA yuktA, na tu bhAdrasitacAtuyAM, dinAnAM azItyApatteH 'vAsANaM savIsairAe mAse viikate' iti vacanabAdhA syAditi cet, maivaM, aho81 devAnupriya ! evaM AzvinavRddhau caturmAsakakRtyaM dvitIyAzvinasitacaturdazyAM karttavyaM syAt, kArtikasitacatudazyAM karaNe tu dinAnAM zatApatyA 'samaNe bhagavaM mahAvIre vAsANaM savIsairAe mAse vikate sattarirAIdiehiM sesehi' iti samavAyAGgavacanabAdhA syAta, na ca vAcya-caturmAsikAni hi ASADhAdimAsapratibaddhAni, tasmAt kArtikacaturmAsakaM kArtikasitacaturdazyAmeva yuktaM, dinagaNanAyAM tvadhiko mAsaH kAlacUletyavivakSa-18 // 17 // KNAdinAnAM saptatireveti kutaH samavAyAGgavacanabAdhA iti ?, yato yathA caturmAsakAni ASADhAdimAsaprativa-R 1 bhASaNAdiyuddhAvetas pauSAdivRddhiprasaMgAgataM vAsApekSaM vAkyaM pradarzayan prakaraNagandhasyApyakSa ityapakarNanIyaH, adhikAnAmavivakSayA'pyetat / / 2. dIpa anukrama [271] TiTaTaTaTAcieroecccerotococces ... atha bhAdrapada-pratibaddhA saMvatsare: varNana ~371
Page #372
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ....... vyAkhyAna [9] .......... mUlaM [8] / gAthA - pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: ma prata sUtrAMka 181 gAthA II-II dvAni tathA paryuSaNA'pi bhAdrapadmAsaprativaddhA tatraiva kartavyA, dinagaNanAyAM tu adhikamAsaH kAlacUletyavi- payuSaNA vakSaNAd dinAnAM paJcAzadeva kuto'zItivArtA'pi, na ca bhAdrapadapratibaddhavaM paryuSaNAyA ayuktaM, bhussvaagmessu| bhAdrapadanatathA pratipAdanAt, tathAhi-'annayA pajosavaNAdivase Agae ajakAlageNa sAlivAhaNo bhaNio-bhaddavayaju- tibaddhA pahapaMcamIe pajosavaNA' ityAdi paryuSaNAkalpacUNoM, tathA-'tatthaM ya sAlivAhaNo rAyA, so asAvago, so a kAlagajjaM taM iMtaM soUNa niggao abhimuho samaNasaMgho a, mahAvibhUie paviTTho kAlagajjo, paviTehi a bhaNiaM-bhaddavayasuddhapaMcamIe pajosavijai, samaNasaMgheNa paDivaNaM, tAhe raNNA bhaNiaMtadivasaM mama logAHel NuvattIe iMdo aNujANeavyo hohitti sAhucehae Na pajjuvAsissaM, to chabIe pajjosavaNA kilau, Aya riehiM bhaNiaM-na vahati aiphamiuM, tAhe raNNA bhaNiaMtA aNAgayacautthIe pajosarviti, AyariehiM bhaNiaMevaM bhavau, tAhe cautthIe pajosavitaM, evaM jugappahANehiM kAraNe cautthI pavattiA, sA cevANumayA sabba 1 anyadA payuSaNAdivase Agase AryakAla kena zAlivAhano bhaNito-bhAdrapadazuklapaMcamyAM paryupaNA / 2 satra ca zAlivAhano rAjA, sa ca zrAvakaH, sa ca kAlakArya. tamAyAntaM zrutvA nirgato'bhimukhaM zramaNasaMghazca, mahAvibhUtyA praviSTaH kAlakAryaH, praviSTaica, bhaNita-bhAdrapada-17 zuddhapazcamyAM paryuSyate, zramaNasaMdhena pratipanna, tadA rAjJA bhaNitaM-tadivase mama lokAnuvRttyA indraH anuzApavitavyo bhaviSyatIti sAdhu-10 tyAni na paryupAsiSye, tasmAt SaSThayAM paryuSaNA kriyatA, AcANitaM-na vartate atikrAntuM, tadA rAjJA bhaNita-tasmAd anAgatacatuthyo / paryuSyatAM, AcArbhaNitaM-evaM bhavatu, tadA caturchA paryupitaM, evaM yugapradhAnaiH kAraNe caturthI pravartitA, saiva ca anumatA sarvasAdhUnAm / dIpa anukrama [271] zeeseyara For F lutelu ~372
Page #373
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ....... vyAkhyAna [9] .......... mUlaM [8] / gAthA - / pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [8] gAthA // 17 // II-11 kalpa.suyo- sAhUNa' mityAdi zrInizItharNidazamoddezake, evaM yatra kutrApi paryuSaNAnirUpaNaM tatra bhAdrapadavizeSitameva, na dvitIyabhAvyA07tu kApyAgame "bhahavayasuddhapaMcamIe pajosavijbaI'tti pAThavat 'abhivahiavarise sAvaNasuddhapaMcamIe pajosavi- drapade paryu jaItti pATha upalabhyate, tataH kArtikamAsaprativaddhacaturmAsakakRtyakaraNe yathA nAdhikamAsaH pramANaM tathA paNA bhAdramAsapratibaddhaparyuSaNAkaraNe'pi nAdhikamAsaH pramANamiti tyaja kadAgraha, kiMca adhikamAsaH kiM kAkenA bhakSitaH? kiMvA tasmin mAse pApaM na lagati ? uta bubhukSA na lagati ? ityAyu pahasan mA khakIyaM ahilavaMza prakaTaya, yatastvamapi adhikamAse sati trayodazasu mAseSu jAteSvapi sAMvatsarikakSAmaNe 'bArasaNhaM mAsANaM'|| 15 MA ityAdikaM vadannadhikamAsaM nAGgIkaroSi, evaM caturmAsikakSAmaNe'dhikamAsasadbhAve'pi 'uNhaM mAsANa'-18 mityAdi, pAkSikakSAmaNe'dhikatithisambhave'pi 'pannarasaNhaM divasANa' miti ca brUSe, tathA navakalpavihArAdilokottarakAryeSu 'AsADhe mAse dupayA' ityAdi sUryacAre loke'pi dIpAlikAkSatatRtIyAdiparvasu dhanakalAntarAdiSu ca adhikamAso na gaNyate tadapi tvaM jAnAsi, anyacca-sarvANi zubhakAryANi abhivarddhite mAse napuMsaka itikRtvA jyotiHzAstre niSiddhAni, aparaM ca AstAmanyo'bhivarddhito bhAdrapadavRddhau prathamo bhAdrapado'pi apamANameva, yathA caturdazIvRddhI prathamAM caturdazImavagaNayya dvitIyAyAM caturdazyAM pAkSikakRtyaM kriyate / // 174 // 1 terasaha mAsANaM ityAdi paMcaNDaM mAsANaM ityAdi ca badana kazcit zAkhANAM syAcArasyApi ca virASakA, paJcamAsikasAdhikamAsasAMvatsarikapratikramaNakathanApatteH, pakSe ca dinAnAM sadaivAniyamaH, yavanavadarvAgeba pratyabhivardhitamAgamana kArya mAse mAse / dIpa anukrama [271] ~373
Page #374
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ........ vyAkhyAna [9] ......... mUlaM [8] / gAthA -] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: ma prata sUtrAMka 181 IvyavaskhA gAthA tathA'trApi, evaM tarhi apramANe mAse devapUjAmunidAnAvazyakAdi kAryamapi na kArya ityapi vaktuM mA'dharauSThaM mAsavRddhi capalaya, yaso yAni hi dinapratibaddhAni devapUjAmunidAnAdikRtyAni tAni tu pratidinaM kartavyAnyeva, yAni ca carcA kalpasandhyAdisamayapratibaddhAni AvazyakAdIni tAnyapi yaM kaJcana sandhyAdisamayaM prApya kartavyAnyeca, yAni tu| bhAdrapadAdimAsapratibaddhAni tAni tu tadvayasambhave kasmin kriyate iti vicAre prathamaM avagaNayya dvitIye mU.8 kriyate iti samyaga vicAraya / tathA ca pazya acetanA vanaspatayo'pi adhikamAsaM nAgIkuvate, yenAdhikamAse 5 prathamaM parityajya dvitIya eva mAse puSpyanti, yaduktaM AvazyakaniyuktI-"phullA kaNiAraDA cUaga! ahimAsaghami ghujhumi ! tuha na khamaM phulleuM jai paccaMtA kariti DamarAI // 1 // " tathA ca kazcit 'abhivaDiaMmi vIsA iaresu savIsaI mAse' iti vacanabalena mAsAbhivRddhI viMzatyA dinaireva locAdikRtyaviziSTa paryuSaNAM karoti, tadapyayuktaM, yena 'abhivaDiaMmi dhIsA' iti vacanaM gRhijJAtamAtrApekSayA, anyathA 'AsADhapuNNimAsIe| lApajosarviti esa ussaggo, sesakAlaM pajjosavitANaM avavAu'si zrInizIdhacUrNidazamoddezakavacanAdASADhapUla parNimAyAmeva locAdikRtyaviziSTA paryuSaNA kartavyA syAt, ityalaM prasaGgena // tatra kalpoktA dravya 1kSetra 2 kAla 3bhAva 4 sthApanA caivaM-dravyasthApanA tRNaDagalachAramallakAdInAM paribhogaH sacittAdInAM ca parihAra, tatra sacittadravyaM zaikSo na pravrAjyate atizraddhaM rAjAnaM rAjAmAtyaM ca vinA, acitsadravyaM ca vastrAdi na gRhyate, II 1kiM tithiyuddhI nottaratithI pApa ?, vicAraya / 2 yadi puSpitAH kaNavIrAH cUta ! adhikamAse ghuSTe / tava na kSamaM puSpitu yadi ka.mu.3. pratyatAH kurvanti umarAdi / / SasaseasesasaSPOAS 11-11 dIpa anukrama [271] ~374
Page #375
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra prata sUtrAMka [8] gAthA II-II dIpa anukrama [271] [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM 8 "kalpasUtra"- (mUlaM + vRttiH) vyAkhyAna [9] mUlaM [8] / gAthA [-] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRttiH: kalpa. suvo vyA0 9 // 175 // acces mizradravyaM sopadhikaH ziSyaH, kSetrasthApanA sakrozaM yojanaM, glAnavaidyopadhAdikAraNe ca catvAri paJca vA yojanAni, kAlasthApanA catvAro mAsA, 'bhAvasthApanA krodhAdInAM viveka IrSyAdisamitiSu copayoga iti4 ( 8 ) (vAsAvAsaM pajjosaviyANaM) varSAvAsaM caturmAsakaM paryuSitAnAM sthitAnAM (kappar3a ) kalpate (niggaMthANa vA niggaMdhINa vA) nirgrandhAnAM sAdhUnAM vA nirgrandhInAM sAdhyInAM vA (savvao samaMtA sakkosaM joyaNaM uggahaM oginhittANaM ) sarvataH catasRSu dikSu samantAt vidikSu ca sakrozaM yojanaM avagrahaM avagRhya (ciTTiuM ahAladamavi uggahe ) athetyavyayaM, landazabdena kAla ucyate, tatra yAvatA kAlenAdraH karaH zuSyati tAvAn kAlo jaghanyaM landaM, pazca ahorAtrA utkRSTaM landaM, tanmadhye madhyamaM tanvaM, landamapi kAlaM yAvat - stokakAlamapi avagrahe sthAtuM kalpate, na tu avagrahAd bahiH, apizabdAt alandamapi bahukAlamapi yAvat SaNmAsAnekatrAMvagrahe sthAtuM kalpate, na tu avagrahAd bahiH, gajendrapadAdigirermekhalA grAmasthitAnAM SaTsu dikSu upAzrayAt sArddhakrozadvayagamanAgamane paJcakozAvagrahaH, yattu vidikSu ityuktaM tadvyAvahArika vidigapekSaNA, naiyika vidizAM | ekapradezAtmakatvena tatra gamanAsambhavAt, aTavIjalAdinA vyAghAteSu tridiko dvidiko ekadiko vA'vagraho bhAvyaH // (9) // ( vAsAvAsaM pajjosaviyANaM kappar3a niggaMthANaM vA niggaMdhINa vA) varSAvAsaM caturmAsakaM paryuSitAnAM sthitAnAM kalpate nirmanthAnAM nirgranthInAM vA (sabao samaMtA sakosaM joyaNaM bhikkhAyariyAe gaMtu paDiniyasae) sarvata: catasRpu dikSu samantAt-vidikSu ca sakrozaM yojanaM bhikSAcaryAyAM gantuM pratiniya ... atha bhikSAdi arthe gamana-vicAraH darzayate ~375~ avagrahaH mikSAdyartha gamanavi cAratha sU. 9-13 25 // 175 //
Page #376
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ......... vyAkhyAna [1] .......... mUlaM [11] / gAthA [-] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [11] gAthA II-II titum // (10) / (jattha naI nicoyagA niccasaMdaNA) yatra nadI nityodakA-nityaM pracurajalA nityasyandanA-IN | avagraha nityasravaNazIlA satatavAhinItyarthaH (no se kappai sacao samaMtA sakkosaM joyaNaM bhikkhAyariyAe gaMtuM bhikSAdyartha paDiniyattae) naica tatra kalpate sarvAsu dikSu vidikSu ca sakroza yojanaM bhikSAcaryAyAM gantuM pratinivartituM // (11) gamanavi(erAvaI kuNAlAe) yathA airAvatI nAnI nadI kuNAlAyAM puryA sadA dvikrozavAhinI tAdRzIM nadI lavayituM cArazca sU. kalpyA, stokajalatvAt, yataH (jastha cakkiyA siyA egaM pAyaM jale kiccA egaM pAyaM thale kiccA) yatra evaM kartuM zaknuyAt, kiMtadityAha-siyA-yadi eka caraNaM jale kRtvA-jalAntaH prakSipya eka caraNa sthale kRtvAjalAdupari AkAze kRtvA (evaM cakkiyA evanaM kappai sabao samaMtA sakosaM joyaNaM gaMtuM paDiniyattae) anayA rIlyA gantuM zaknuyAt evaM sati kalpate sarvataH samantAt sakrozaM yojanaM gantuM prtiniyrsitum||(12) ( evaM ce no cakiyA evaM se no kappai sabao samaMtA gaMtuM paDiniyattae) pUrvoktarItyA naiva yatra gantuM zaknu-| yAt evaM tasya sAdhoH no kalpate sarvataH samantAt gantuM pratinivartituM, yatra ca evaM kartuM na zaknuyAt jalaM viloDya gamanaM syAt tatra gantuM na kalpate itibhAvaH, jaGghAI yAvadudakaM dakasaGghaTo nAbhiM yAvallepo nAbherupari / lepopari, tatra zeSakAle mAse mAse tribhirdakasaGgha sati kSetraM nopahanyate, tatra gantuM kalpate iti bhAvaH, varSAkAle ca saptabhiH kSetraM nopahanyate, caturthe'STame ca dakasaGghadve sati kSetraM upahanyate eva, lepastu eko'pi kSetra upahanti, nAbhiM yAvajalasadbhAve tu gantuM na kalpate eva, kiM punarlepopari ?-nAbherupari jalasadbhAve // (13) // la dIpa anukrama [273] JaMEducational For F lutelu S anjanelbrary.org ~376
Page #377
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ........ vyAkhyAna [1] .......... mUlaM [14] / gAthA / pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [14] gAthA I-II kalpa.suyo- (vAsAvAsaM pajosabiyANaM atyaigaiyANaM) caturmAsakaM sthitAnAM keSAzcit sAdhUnAM (evaM vRttapuvaM bhavaigurvAjJayA dAve bhaMte ! evaM se kappaha dAvitsae, no se kappai paDigAhittae) gurubhiH evaM prAguktaM bhavati-glAnAyAmukadAnagrahaNaMPERIvastu dApaye: bhadanta !-he ziSya, tadA tasya sAdho kalpate dApayituM, paraM no tasya kalpate svayaM pratigrahItumacyavasthA (14) / (vAsAvAsaM pajosabiyANaM atthegaiyANaM evaM cuttapuvaM bhavai) caturmAsakaM sthitAnAM keSAJcit sAdhUnAMza gurubhiH evaM prAguktaM bhavati (paDigAhe bhaMte !, evaM se kappai paDigAhittae, no se kappai dAvittae) khayaMga pratigRhNIyAH he ziSya!, tadA tasya kalpate pratigrahItuM, paraM no tasya kalpate dApayituM, yadyevamuktaM bhavati yat tvaM khayaM pratigRhNIyAH glAnAya anyo dAsyati tadA svayaM pratigrahItuMkalpate na tu dAtuM ityrthH||(15)||(vaasaavaas / pajjosaviyANaM atthegaiyANa evaM butapurva bhavai)caturmAsakaM sthitAnAM keSAJcit sAdhUnAM gurubhiH evaM prAguktaM bhvti| ( dAve bhaMte ! paDigAhehi bhaMte !, evaM se kappai dAvittaevi paDigAhittaevi) dApaye he ziSya ! khayaM / pratigRhNIyAH he ziSya !, tadA tasya kalpate dApayitumapi pratigrahItumapi, yadi ca dadyAH pratigRhNIyAzcetyukta bhavati tadA dAtuM pratigrahItuM cobhayamapi kalpate // (16) // (vAsAvAsaM pajosaviyANaM no kappai niggaMthANa vA niggaMdhINa vA) caturmAsakaM sthitAnAM no kalpate sAdhUnAM sAdhvInAM ca, kIdRzanA ?-(hahANaM) hRSTAnAMtAruNyena samarthAnAM, taruNA api kecidrogiNo nirbalazarIrAzca bhavanti, ata uktaM-(AruggANaM baliyasarIrANa) ArogyAnAM balabaccharIrANAM, IdRzAnAM sAdhUnAM (imAo nava rasavigaIo abhikkhaNaM abhikkhaNaM AhA 28 dIpa anukrama [276] 25 // 176 // ~377 -
Page #378
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ....... vyAkhyAna [1] .......... mUlaM [17] / gAthA - pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata Dece sUtrAMka | hRSTAnAMvi [17] gAthA I-II rittae) imAH vakSyamANA: nava rasapradhAnA vikRtayo'bhISaNaM-vAraM vAraM AhArayituM na kalpate (taMjahA) tadyathA-18 (khIraMdAhiMnavaNIyaM 3 sapi tiguDaM 6 maha 7 majaM8 maMsaM 9) dugdhaM 1 dadhi 2 mrakSaNaM 3 ghRtaM kRtInAma4 tailaM 5 guDaH 6 madhu 7 mA 8 mAMsaM 9, abhIkSNagrahaNAt kAraNe kalpante'pi, navagrahaNAt kadAcit pakAnaM / gRhyate'pi, tatra vikRtayo dvedhA-sAzayikA asAmayikAzca, tatrAsAzcayikA yA bahukAlaM rakSitumazakyA MIdugdhadadhipakAnAkhyAH, glAnatve guruvAlAdyupagrahArthaM zrAdvAgrahAdvA grAhyA, sAJcayikAstu ghRtatelaguDhAkhyAstisraH, tAzca pratilambhayan gRhI vAcyo-mahAn kAlo'sti, tato glAnAdinimittaM grahISyAmaH, sa vadet-gRhNIta, caturmAsI yAvat prabhUtAH santi, tato grAhyA bAlAdInAM ca deyA na taruNAnAM, yadyapi madhu 1 mA 2 mAMsa 3-17 navanIta 4 varjanaM yAvajIvaM astyeva tathApi atyantApavAdadazAyAM bAhyaparibhogAdyarthaM kadAcidU grahaNe'pi caturmAsyAM sarvathA niSedhaH // (17) // (vAsAvAsaM pajjosaviyANaM atthegaiANaM evaM butapurva bhavai) catumAsaka sthitAnAM asti etadU ekeSAM-vaiyAvRtyakarAdInAM evamuktapUrva bhavati, guruM pratIti zeSA, vaiyAvazyakaregurave evaM uktaM bhavatItyarthaH (aTTho bhaMte! gilANassa) he bhadanta-bhagavan ! arthoM vartate glAnasya vikRtyA iti [bayAvRtyakareNa prakSe kRte (se a vaejjA) sa guruH vadet (aTTho) glAnasya arthoM vartate, (se apuccheadhI) tataH sa glAnaH praSTavyaH (kevahaeNaM aTTho) kiyatA vikRtijAlena kSIrAdinA tavAthaiH, tena glAnena khapramANe ukte (se a vaijjA)sa vaiyAvazyakaro guroragre samAgatya yAt-( evaieNaM aTTho gilANassa) etAvatA'thoM dIpa Sesentaeraesentisease anukrama [277] ~378
Page #379
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra prata sUtrAMka [PC] gAthA II-II dIpa anukrama [278] [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM 8 "kalpasUtra"- (mUlaM + vRttiH) vyAkhyAna [9] mUlaM [18] / gAthA [-] pUjya AgamoddhAraka zrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha -adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRttiH: kalpa. subo vyA0 9 // 177 // glAnastha, tato gururAha - ( jaM se pamANaM vayai ) yat sa glAnaH pramANaM vadati ( se ya pamANao cittave ) tatpramANena 'se' iti tadvikRtijAtaM grAyaM tvayA, tataH ( se ya vinavijA ) sa ca vaiyAvRtyakarAdiH vijJApayet ko'rtho ?-gRhasthapArzvAt yAceta vijJasidhAturaca yAcJAyAM ( se ya vinnavemANe labhijA ) sa vaiyAvRttyakaro yAcamAno labheta tadvastu kSIrAdi ( se ya pamANapatte ) atha ca tadvastu pramANaprAptaM paryAptaM jAtaM tatakSa ( hou alAhi haya vattavaM siA ) tatra 'hou'tti bhavatu itipadaM sAdhuprasiddhaM icchamitizabdasyArthe, alAhitti mRtaM ityarthe iti padadvayaM gRhasthaM prati vaktavyaM syAt, tato gRhI brUte- (se kimAhu bhaMte!) atha kimAhurbhadantAH !, kuto bhavantaH sRtamiti bruvate ityarthaH, tataH sAdhurAha (evaieNaM aTTho gilANassa) etAvataiva artho'stIti, tataH (siyA NaM evaM vardhataM paro vaijjA ) syAt kadAcit NaM iti vAkyAlaGkRtI evaM vadantaM sAdhu prati paro-gRhastho vadet, yat (paDhigAhehi ajo ! pacchA tumaM bhokkhasi vA pAhisi vA ) he Arya !-sAdho pratigRhANa pazcAt glAna bhojanAnantaraM yadadhikaM tat tvaM bhokSyase-bhuJjIthAH pakAnnAdikaM pAsyasi-pibeH kSIrAdikaM, kacit 'pAhisi'ttisthAne 'dAhisi'tti dRzyate, tadA tu svayaM bhuJjIthAH anyebhyo vA dadyA iti vyAkhyeyaM ( evaM se kappar3a paDigAhittae) evaM tenokte tat kalpate adhikaM pratigrahItuM (no se kappara gilANanIsAe paDigAhittae) na ca punarlAna nizrayA gArthyAt svayaM grahItuM glAnAthai yAcitaM maNDalyAM nAneyamityarthaH // (18) | ( vAsAvAsaM pajjosabiyANaM ) caturmAsakaM sthitAnAM ( asthi NaM therANaM tahaSpagArAI kulAI ) asyetat NaM ~379~ lAnAtha vikretyAna yanaMsU. 18 20 25 // 177 // 28
Page #380
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra prata sUtrAMka [19] gAthA II-II dIpa anukrama [279] [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM 8 "kalpasUtra"- (mUlaM + vRttiH) mUlaM [19] / gAthA [-] vyAkhyAna [9] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRttiH: iti prAgvat sthavirANAM tathAprakArANi - ajugupsitAni kulAni gRhANi, kiMviziSTAni ? - ( kaDAI ) tairanyairvA zrAvakIkRtAni (pattiAI) prItikarANi ( bijAI ) prItau dAne yA sthairyayanti ( vesAsiyAI) nizcitaM atra lapsye'hamiti vizvAso yeSu tAni vaizvAsikAni ( sammayAI) yeSAM yatipravezaH sammato bhavati tAni sammatAni (bahumayAI) bahavo'pi sAdhavaH sammatA yeSAM athavA bahUnAM gRhamanuSyANAM sAdhavaH sammatA yeSu tAni bahumatAni ( aNumayAI bhavaMti ) anumatAni dAnaM anujJAtAni athavA aNurapi-kSulako'pi mato yeSu | sarvasAdhusAdhAraNatvAt na tu mukhaM dRSTvA tilakaM kurvantIti anumatAni aNumatANi vA bhavanti (tattha se no kappai akkhu vahatae) tatra teSu gRheSu 'se' taspa sAdhoH yAcyaM vastu adRSTvA iti vaktuM na kalpate ( asthi te Auso ! imaM vA ) yathA he AyuSman ! idaM idaM vA vastu asti ? iti, adRSTaM vastu praSTuM na kalpate ityarthaH (se kimAhu bhaMte ) tat kuto bhagavan ! iti ziSyaprazne gururAha yatastathAvidhaH (saDI giTTI giNhuhu vA teNiyaMpi kujjA ) zraddhAvAn gRhI mUlyena gRhNIta, yadi ca mUlyenApi na prApnoti tadA sa zraddhAtizayena cauryamapi kuryAt, kRpaNagRhe tu adRSTvA'pi yAcane na doSaH // ( 19 ) // ( vAsAvAsaM pajjo saviyarasa ) caturmAsakaM sthitasya ( nicabhaktiyassa bhikkhussa) nityamekAzanakAriNaH bhikSoH (kappar3a evaM goarakAlaM gAhAvaikulaM ) kalpate ekasmin gocaracaryAkAle gAthApateH-gRhasthasya kulaMgRhaM (astAe vA pANAe vA nikkhamittae vA pavisittaevA ) bhaktArthaM vA pAnArthaM vA niSkramituM vA praveSTuM ... atha gocara-caryA-kAla-varNanaM kriyate ~380~ dRzyavAca naniSedhaH sU. 19 5 10 14
Page #381
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ......... vyAkhyAna [1] .......... mUlaM [20] / gAthA [-] / pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [20] gAthA I-II kalpa.suvo bovA kalpate, na tu dvitIyavAraM, paraM (Nannattha) NakAro vAkyAdau alaGkArArthaH, anyatra AcAryAdivaiyA-gocaracaryAvyA09 kyakarebhyaH, tAna varjayitvetyarthaH, te tu yadi ekavAraM bhuktena vaiyAvRttyaM kartuM na zaknuvanti tadA dvirapi bhuJjate, vilAniyama: tapaso hi vaiyAvRttyaM garIya iti, (AyariyaveyAvacceNa vA) AcAryavaiyAvRttyakarAna vA (uvajjhAyaveyAvacceNa vA) .20-24 // 17 // upAdhyAyavaiyAvRttyakarAn vA (tavassiveyAvaceNa vA) tapakhivaiyAvRttyakarAn vA (gilANaveyAvaceNa vA) glAnavaiyAvRttyakarAn vA (khuDaeNa cA khuhiAe vA avaMjaNajAyaeNa vA) yAvat vyaJjanAni-bastikUrcakakSAdiromANi na jAtAni tAvat kSullakakSullikayorapi dvirbhuJAnayorna doSaH, yadvA vaiyAvRtyamasyAstIti veyAvRttyo vaiyAvRttyakara itytheN| AcAryazca vaiyAvRttyazca AcAryavaiyAvRttyA, evaM upAdhyAyAdiSvapi, tatazca || AcAryaupAdhyAyatapakhiglAnakSullakAnAM tadvaiyAvRttyakarANAM ca dvibhojane'pi na doSa ityarthoM jAtaH / / (20) (vAsAvAsaM pajjosaviyassa) caturmAsakaM sthitasya (cautthabhattiyassa bhikkhussa ayaM evaie visese) ekAntaropavAsinaH sAdhorayatAvAn vizeSo (jaM se pAo nikkhamma) yat sa prAtarniSkramya gocaracaryAtheM / KI(puvAmeva viyaDagaM bhuccA) prathamameva vikaTa-pAsukAhAraM bhuktvA (piJcA) takrAdikaM pItvA (paDiggahagaM / saMlihiya saMpamajiya)pAtraM saMlikhya-nirlepIkRtya sampramRjya-prakSAlya (se ya saMtharijA kappaha se taddivasaM // 178 // teNeva bhattadveNaM pajosavittae)sa yadi saMstareta-nirvahet tarhi tenaiva bhojanena tasmin dine kalpate paryuSituM sthAtuM (se ya no saMgharijA) atha yadi na saMstaret stokatvAt ( evaM se kappaDa ducaMpi gAhAvaikulaM bhattAe vA pANAe 28 dIpa anukrama [280] Fur FB Fanatec ~381
Page #382
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ......... vyAkhyAna [1] .......... mUlaM [21] / gAthA [-] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [21] gAthA vA nikkhamittae vA pavisittae vA)tadA tasya sAdhoH kalpate dvitIyavAraMgRhasthagRhe bhaktArtha vA pAnArthaM vA niSka-gocaracaryAmituM vA praveSTuM vA / / (21) / (vAsAvAsaM pajosaviyassa) caturmAsakaM sthitasya (chaTThabhattiyassa bhikkhussa) nityaMlAniyamaH SaSThakAriNaH bhikSoH (kappaMti do goarakAlA gAhAvaikulaM bhattAe yA pANAe vA nikvamittae vA pavisitsae .20-24 vA) kalpete hI gocarakAlI gRhasthagRhe bhaktArtha vA pAnArtha vA niSkramituM vA prabeSTuM vA / / (22) / (vAsAvAsaM posa-1 viyassa) caturmAsakaM sthitasya (ahamabhattiyassa bhikkhussa) nityaM aSTamakAriNaH bhikSoH (kappati tao goarakAlA gAhAvaikulaM bhattAe vA pANAe vA nikkhamittae vA padhisittae vA) kalpante trayo gocarakAlA gRhasthagRhe bhaktArtha vA pAnArtha vA niSkramituM vA praveSTuM vA // (23) / (vAsAvAsaM paz2osaviyassa) caturmAsa sthitasya (vigihabhattiyassa bhikkhussa kappaMti so'vi goarakAlA gAhAvaikUlaM bhattAe vA pANAe vA nikvamittae vA pavisittae vA) nityaM aSTamAdapari tapAkAriNa: bhikSoH kalpante sarve'pi gocarakAlA: gRhasthagRhe bhaktArtha vA pAnArtha vA niSkramituM vA praveSTuM vA, yadA icchA bhavati tadA bhikSate, na tu prAtahItameva dhArayet, saJcayajIvasaMsaktisAghrANAdidoSasambhavAt // (24) // / evamAhAravidhimuktvA pAnakavidhimAha-(vAsAvAsaM pajosaviyassa) caturmAsakaM sthitasya (nicabhatsiyassa [bhikkhussa) nityaM ekAzanakAriNaH bhikSoH (kappaMti savAI pANagAI paDigAhittae) kalpate sarvANi pAnakAni pratigrahItuM, sarvANi ca AcArAGgoktAni ekaviMzatiH, aba vakSyamANAni nava vA, tatrAcArADoktAni imAni dIpa anukrama [281] ~382
Page #383
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ........ vyAkhyAna [1] .......... mUlaM 25] / gAthA / pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: kalpa.subo- dhyA09 prata sUtrAMka [25] gAthA // 179 // vil II-II usseima 1 saMseima 2 taMDDula 3tusa 4 tila 5javodagA yaam|soviir 8 suddhaviyarDa 9 aMbaya 10 aMbADaga 11 utsedimAkaviTTha 12||1||muliNg 13 dakkha 14 dADima 15 khajjura 16 nAlikera 17 kayara 18 yorajalaM 19 / AmalagaM 20 dijalaviciMcApANagAI 21 pddhmNgbhnniaaii||2|| eSu pUrvANi naba tu atroktAni (vAsAvAsaM pajosaviyassa) caturmAsakaMdhiH sU.25 sthitasya (cautthabhattiyassa bhikkhussa) ekAntaropavAsakAriNaH bhikSoH (kati tao pANagAI paDigAhittae) kalpate trINi pAnakAni pratigrahItuM (taMjahA) tadyathA-(usasseimaM saMseimaM cAulodagaM) utkhedimapiSTAdibhRtahastAdidhAvanajalaM saMskhadima-yatparNAdyutkAlya zItodakena siJcyate tajjalaM, taNDuladhAvanajalaM // (vAsAvAsaM pajosaviyassa) caturmAsakaM sthitasya (chaTThabhattiyassa bhikkhussa) nityaM SaSThakAriNaH bhikSoH (kappaMti // tao pANagAI paDigAhittae) kalpante trINi pAnakAni pratigrahItuM (taMjahA) tadyathA-(tilodagaM tusodagaM| javodagaM vA) tilodaka-nistvacitatiladhAvanajalaM tuSodakaM-bIyAdituSadhAvanajalaM yavodaka-yavadhAvanajalaM // (vAsAvAsaM pajosaviyassa) caturmAsakaM sthitasya (aTThamabhattiyassa bhikkhussa) nilaM aSTamakAriNaH bhikSoH (kappati tao pANagAI paDigAhitsae) kalpante trINi pAnakAni pratigrahItuM (taMjahA)tadyathA-(AyAma 25 vA, sovIraM vA, suddhaviyaDaM vA) AyAmaka:-avazrAvaNaM sauvIraM-kAlikaM zuddhavikaTa-uSNodakaM // (vAsA- 179 / / vAsaM pajosaviyassa ) caturmAsakaM sthitasya ( vikihabhattiyassa bhikakhussa) aSTamAdupari tapaHkAriNaH / |bhikSoH (kappaha ege usiNaviyaDe paDigAhittae) kalpate eka uSNodakaM pratigrahItuM (seviya NaM asitthe | 28 dIpa anukrama [290] For F lutelu ~383
Page #384
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ........ vyAkhyAna [1] .......... mUlaM 25] / gAthA / pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [25] gAthA II-II noviya NaM sasitthe) tadapi siktharahitaM naiva sikyasahitaM, yataH prAyeNa aSTamAdUrva tapakhinaH zarIraM devo-dattividhiH adhitiSThati // (vAsAvAsaM pajjosapiyarasa) caturmAsakaM sthitasya (bhattapaDiyAikkhiyassa bhikakhussa) . 26 bhaktapratyAkhyAnakarasya-anazanakAriNaH bhikSoH (kappai ege usiNaviyaDe paDhigAhittae) kalpate ekA uSNodakaM pratigrahItuM (seviya NaM asitthe) tadapi siktharahitaM, naiva sikthasahitaM (seviya NaM paripUe no ceva NaM aparipUe) tadapi paripUrta-vastragalitaM naiva agalitaM, tRNAdegale laganAt (se'dhiya gaM parimie, no cevaNaM aparimie ) tadapi mAnopetaM naiva aparimitaM, anyathA'jIrNa sthAt (seviya NaM bahusaMpanne no ceva NaM abahasaMpanne) tadapi bahusaMpUrNa-kizcidUna naiva bAhunyUna, tRSNAnupazamAt // (25) // | (vAsAvAsaM pajosapiyarasa) catumAsakaM sthitasya (saMkhAdasiyassa bhikhassa ) dasisayAkAriNo bhikSoH (kappaMti paMca dattIo bhoyaNassa paDigAhittae paMca pANagassa) kalpante paJca dattayaH bhojanasya pratigrahItuM patra pAnakasya (ahavA cattAri bhoaNassa paMca pANagassa) athavA catanaH bhojanasya pazca pAnakaskhA (ahavA paMca bhoaNassa cattAri pANagassa) athavA paJca bhojanasya, catasraH pAnakasya, tatra dattizabdena alpaM bahu vA yadekavAreNa dIyate taducyate ityAha-(tattha NaM egA dattI loNAsAyaNamittamavi paDigAhiyA siyaa)| tatra ekA dattiH lavaNAsvAdanapramANe'pi bhaktAdau pratigRhIte syAt, yato lavarNa kila stokaM dIyate, yadi 18 lAvanmAnaM bhaktapAnasya gRhAtisA'pi dattirgaNyate, pazcetyupalakSaNaM tena catamrastisro dve ekA SaT sapta vA yathAbhi dIpa anukrama [290] 14 Fur FB Fanatec ~384
Page #385
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra prata sUtrAMka [26] gAthA II-II dIpa anukrama [292] [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM 8 "kalpasUtra"- (mUlaM + vRttiH) vyAkhyAna [9] mUlaM [26] / gAthA [-] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRttiH: vyA0 9 kalpa. subo-grahaM vAcyA, samagrasya ca sUtrasya ayaM bhAvaH yAvatyo'nnasya pAnakasya vA dasayo rakSitA bhavanti tAvatya eva tasya kalpante, na tu parasparaM samAvezaM karttuM kalpate, na ca dattibhyo'tiriktaM grahItuM kalpate, ( kappar3a se taddivasaM teNeva bhattadveNaM pajosavittae) kalpate tasya tasmin dine tenaiva bhojanena avasthAtuM (no se kaSpaha duzcapi gAhAbaddakulaM bhattAe vA pANAe vA nikkhamittae vA pavisittae vA ) na tasya kalpate dvitIyavAraM gRhasthagRhe bhaktArtha vA pAnArthaM vA niSkramituM vA praveSTuM vA // ( 23 ) // // 180 // ( vAsAvAsaM pajjosaviyANaM ) caturmAsakaM sthitAnAM (no kappar3a niggaMthANa vA niggaMdhINa vA ) no kalpate sAdhUnAM sAdhvInAM vA ( jAva uvassayAo sattadharaMtaraM saMkhaDiM saMniyayArissa ittae) yAvadU upA zrayAdArabhya saptagRhamadhye saMskRtiH - odanapAkaH tAM gantuM sAdhorna kalpate, bhikSArthaM tatra na gacchedityarthaH, | etAvatA zayyAtaragRhaM anyAni ca SaD gRhANi varjayediti teSAM Asannatvena sAdhuguNAnurAgitayA ugamAdidoSasambhavAt kIdRzAnAM sAdhUnAM ? -sannivRttacAriNAM - 'sanniyati niSiddhagRhebhyaH sannivRttAH santaH carantIti tathA teSAM niSiddhagRhebhyo'nyatra bhramatAmiti bhAvaH, atra bahutve ekatvaM, bhikSArthaM gantuM, bahavastvevaM vyAcakSate - saptagRhAntare saGghaDi janasaGkulajemanavArAlakSaNAM gantuM na kalpate, atrArthe sUtrakRt matAntarA pyAha - ( ege puNa evamAhaMsu no kappar3a jAba ubassayAo pareNa saMkhaDiM saMnipaTTacArissa ittae) eke punaH evaM kathayanti no kalpate upAzrayAdArabhya parataH saptagRhamadhye jemanavArAyAM sannivRttacAriNAM bhikSArtha gantuM ... atha saMkhaDI varjana vidhiH darzayate For Frate & Personal Use Only 385 saMkhaTIvarjanavidhiH sU. 27 20 25 1186011 28
Page #386
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ......... vyAkhyAna [1] .......... mUlaM [27] / gAthA [-] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [27] gAthA 28-31 II-II (ege puNa evamAhaMmu no kappar3a jAva uvassayAo paraMpareNaM saMkhaDi saMniyadRcArissa ittae) eke punaH evaM zikSA kathayanti-no kalpate upAzrayAdArabhya paramparataH saptagRhamadhye jemanavArAyAM sannivRttacAriNAM bhikSArtha gantuM, gamanAdi dvitIyamate 'pareNa ti zayyAtaragRhaM anyAni ca sasa gRhANi varjayet, tRtIyamate parampareNeti zayyAtaragRhavidhiH mU. IN tata eka gRhaM tataH paraM sapta gRhANi varjayediti bhAvaH // (27) // ST (vAsAcAsaM pajjosaviyassa) caturmAsa sthitasya (no kappai pANipaDiggahiyassa bhikkhussa) no kalpate pANipAtrasya-jinakalpikAderbhikSoH (kaNagaphusiyamittamavi buTikAyaMsi nivayamANaMsi) kaNagaphusiAphusAramAnaM etAvatyapi vRSTikAye nipatati sati (gAhAvaikulaM bhattAe pANAe vA nikkhamittae vA pavisittae vA) gRhasthagRhe bhaktArtha vA pAnArtha vA niSkramitu vA praveSTuM vA // (28) / (vAsAvAsaM | pajosaviyassa ) caturmAsakaM sthitasya (pANipaDiggahiyassa bhikkhussa ) karapAtrasya-jinakalpikAdeH bhikSoH (no kappai agihaMsi piMDavAyaM paDigAhittA pajosavittae) no kalpate anAcchAdite-AkAze piNDapAta-bhikSA pratigRhya avasthAtuM-AhArayituM na kalpate, (pajjosavemANassa sahasA buhikAe nivaijjA) yadi anAcchAdite sthAne bhuJAnasya sAdhoH akasmAt vRSTikAyaH nipatettadA (desaM bhuccA desamAdAya se pANiNA pANi paripihitsA) piNDapAtasya dezaM bhuktvA,dezaM cAdAya sa pANi-AhAraikadezasahitaM hastaM pANinA-dvitIyahastena paripidhApa-AcchAdya (uraMsi vA NaM nilijijA) hRdayAgre vA gusaM kuryAt (phakvaMsi vA gaM samA-1 dIpa anukrama [295] LSReceeeeree ka.sa. 14 Fur & Fonte ... atha vRSTiH samaye bhikSA-gamanAdi vidhi: darzayate ~386
Page #387
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra prata sUtrAMka [29] gAthA II-II dIpa anukrama [297] [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM 8 "kalpasUtra"- (mUlaM + vRttiH) vyAkhyAna [9] mUlaM [29] / gAthA [-] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha -adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRttiHH kalpa. subo vyA0 9 // 182 // haDijjA) kakSAyAM vA samAharet-AcchAditaM kuryAt evaM ca kRtvA (ahAchannANi leNANi vA uvAgacchilA ) yathAcchannAni gRhibhiH svanimittamAcchAditAni layanAni-gRhANi upAgacchet (rukkhamUlANi vA uvAgacchinA) vRkSamUlAni vA upAgacchet (jahA se tattha pArNisi dae vA dgarae vA dgaphuMsiyA vA no pariAvajai) yathA tasya tatra pANI dakaM bahavo vindavaH dakarajo bindumAtraM dagaphusiA - phusAraM avazyAyaH na virAdhyante patanti vA, yadyapi jinakalpikAderdezona dazapUrvaratvena prAgeva varSopayogo bhavati, tathA cArddhabhukte gamanaM na sambhavati, tathApi chajhasthatvAt kadAcidanupayogo'pi bhavati // (29) // uktamevArtha nigamayannAha - ( vAsAvAsaM pajjosaviyarasa) caturmAsakaM sthitasya (pANipaDigga hiyassa bhikkhussa) pANipAtrasya bhikSoH (jaMkiMci kaNagaphu( siyamittaMpi nivaDati ) yatkiJcit kaNo-lezastanmAtraM kaM- pAnIyaM kaNakaM tasya phusiA-phusAramAtraM tasminnapi | nipatati ( no se kappara gAhAbaddakulaM bhattAe vA pANAe vA nikkhamittae vA pavisittae vA ) na tasya jina|kalpikAdeH kalpate gRhasthagRhe bhaktArthaM vA pAnArthaM vA niSkramituM vA praveSTuM vA // (30) // uktaH pANipAtravidhiH) atha pAtradhAriNo vidhimAha - ( vAsAvAsaM pajjosaviyassa) caturmAsakaM sthitasya (paDiggahadhArissa bhikkhussa) pAtradhAriNaH - sthavirakalpikAdeH bhikSoH (no kappara bagghAriyabudvikAryasi ) na kalpate avicchinnadhArAbhiH vRSTikAye nipatati-yasyAM varSAkalpo nIvraM vA zravati kalpaM vA bhizvA'ntaH kArya Ardrayati tatra (gAhAvaikulaM bhattAe vA pANAe vA nikkhamittae vA pavisittae vA ) gRhasthagRhe bhaktArtha vA pAnArtha vA niSkramituM vA For Fre & Fersonal Use Only 387 pRSTau bhikSA gamanAdividhiH sU. 28-31 20 25 // 182 // 28
Page #388
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra prata sUtrAMka [31] gAthA II-II dIpa anukrama [298 ] [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM 8 "kalpasUtra"- (mUlaM + vRttiH) mUlaM [31] / gAthA [-] vyAkhyAna [9] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRttiH: praveSTuM vA apavAdamAha - ( kappar3a se appabudvikAryasi saMtaruttaraMsi ) kalpate tasya sthavirakalpikAdeH alpaSTikAye antareNa varSati sati, athavA AntaraH sautraH kalpa uttaraH - aurNikastAbhyAM prAvRtasyAtpavRSTau ( gAhAvaikulaM bhattAe vA pANAe vA niksvamittae vA pavisittae vA ) gRhasthagRhe bhaktArthaM vA pAnArthaM vA niSkramituM vA praveSTuM vA apavAde tu tatrApi tapakhinaH kSudasahAca bhikSArthaM pUrvapUrvAbhAve aurNikena auSTrikena tArNena sautreNa vA kalpena tathA tAlapatreNa palAzacchatreNa vA prAvRtA viharantyapi // ( 31 ) | ( vAsAvAsaM posaviyarasa ) caturmAsakaM sthitasya ( niggaMtharasa niggaMdhIe vA gAhAvaikulaM piMDavAyapaDiyAe aNuppaviTThassa) nirgranthasya sAdhdhyAzca gRhasthagRhe piNDapAto - bhikSAlAbhastatpratijJayA - anAhaM lapsye iti dhiyA anupraviSTasya-gocaracaryAyAM gatasya sAdhoH (nigijjhiya nigijjhiya buTTikAeM nivaijjA) sthitvA sthitvA vRSTikAya: nipatet, atha ghano varSati tadA (kappar3a se ahe ArAmaMsi vA) kalpate tasya sAdhoH ArAmasyAgho vA (ahe uvassayaMsi vA) sAmbhogikAnAM itareSAM vA upAzrayasyAdhaH, tadabhAve (ahe vipaDagihaMsi vA) vikaTagRhaMmaNDapikA yatra grAmyaparSadupavizati tasyAdho vA ( ahe rukkhamUlaMsi vA ) vRkSamUlaM vA nirgalakarIrAdimUlaM / tasya vA adhaH ( ubAgacchittara ) tatropAgantuM kalpate // ( 32 ) // (tattha se puddAgamaNeNaM) tatra vikaTagRha - kSamUlAdau sthitasya 'se' tasya sAdhoH AgamanAt pUrvakAle ( puvAunte cAulodaNe pacchAutte bhiliMgasUve ) | pUrvAyukta:-paktumArabdhaH taNDulaudanaH paJcAdAyukto bhiliMgasUpo-masUradAlirmASadAliH sasnehasUpo vA (kappar3a 388 vRSTI pUrvayazrAdAyuktAdividhiH sU. 32-35 10 14
Page #389
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ......... vyAkhyAna [1] .......... mUlaM [34] / gAthA [-] / pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [34] gAthA I-II kampa. mose cAulodaNe paDigAhittae) tadA kalpate tasya sAdhoH taNDulaudana pratigrahItuM (no se kappada bhiliMgasUveba papajyA.9 paDigAhittae) na kalpate tasya masUrAdidAliH pratigrahItuM, ayamartha:-tatra yaH pUrvAyuktA-sAdhvAgamanAt pUrvameva bAdAyakA khArtha gRhasthaiH pattumArabdhaH sa kalpate doSAbhAvAt, sAdhvAgamanAnantaraM ca yaH paktumArabdhaH sa pazcAdAyukta, dividhiH ||18shaasn kalpate udgamAdidoSasambhavAta (33) / (tastha se puvAgamaNeNaM puSAutte bhiliMgasUve pacchAutte cAulodaNe) .32-35 tatra gRhe tasya pUrvAyuktA masUrAdidAliH pazcAdAyuktaH taNDulaudanaH tadA (kappar3a se bhiliMNasUce paDigAhittae) kalpate tasya masUrAdidAliH pratigrahItuM (mo se kappai cAulodaNe paDigAhitsae) no tasya kalpate taNDulaudanaM prtigrhiituN|| (34) // (tattha se puSAgamaNeNaM do'vi pacchA uttAI evaM no se kappai do'vi paDigAhittae) tatra gRhe tasya dvAvapi pazcAdAyuktau tadAno tasya kalpate bAvapi pratigrahItuM (je se tattha puSAgamaNeNaM puvAutte se kappai paDigAhittae) yat tasya tatra pUrvAyuktaM tat kalpate pratigrahItuM (je se tattha puvAgamaNeNaM pacchAutte no se kappai paDigAhittae) yat tasya tantra pUrva pazcAdAyuktaM na tat kalpate pratigrahItuM // (35) // A (vAsAvAsaM pajosaviyassa) caturmAsaka sthitasya (niggaMthassa niggaMdhIe vA gAhAvaikulaM piMDavAyapaDiyAe aNupaviTThassa) sAdhoH sAdhvyAzca gRhasthagRhe bhikSAgrahaNArthaM anupraviSTasya (nigijjhiya nigijjhiya budvikAe // 18 // nivaijjA) sthitvA sthitvA dRSTikAyaH nipatet tadA (kappar3a se ahe ArAmaMsi vA) kalpate tasya ArAmasyAdho vA (jAva rukkhamUlaMsi vA uvAgacchittae) yAvat vRkSamUle vA upAgantuM (no se kappaDa puSagahieNaM bhattapANeNaM / dIpa anukrama [299] For FFU Clu IN njanelbrary.org ~389
Page #390
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ........ vyAkhyAna [1] .......... mUlaM [36] / gAthA / pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [36] gAthA II-II velaM uvAyaNAvittae) no tasya kalpate pUrva gRhItena bhaktapAnena bhojanaghelAM atikramayituM, ArAmAdisthitasya varSasyapivasAghoryadi varSA noparamati tadA kiM kAryamityAha-(kappar3a se puvAmeva viyaDagaM bhuccA picA paDiggahagaM saMlihiyA saMlihiya saMpamaljiya 2) kalpate tasya sAdhoH pUrvameva vikaTa-udgamAdizuddhamazanAdi bhuktvA pItvA ca pAtrA nirlepIkRtya samprakSAlya (egao bhaMDagaM kaTTha) ekasmin pArthe pAtrAyupakaraNaM kRtvA vapuSA saha prAkRtya varSatyapi meghe (sAvasese sUrie) sAvazeSe-anastamite sUrye (jeNeva uvassae teNeva uvAgacchittae) yatraiva upAzrayaH tatraiva upAgantuM, paraM (no se kappai taM rayaNi tattheva uvAyaNAvittae) no tasya kalpate tAM rAtri vasatehi gRhasthagRhe eva atikramayituM, ekAkino hi yahirvasataHsAdhoH svaparasamutthA bahavo doSAH sambhaveyuH, sAdhavo vA vasatisthA adhRtiM kuryuriti |(36)||(vaasaavaasN pajosaviyassa) caturmAsakaM sthitasya (nirga-18 thassa niggaMthIe vA gAhAvahakulaM piMDavAyapaDiyAe aNupaviTThassa ) sAdhoH sAdhvyAzca gRhasthagRhe bhikSAgrahaTNArtha anumaviSTasya (nigijjhiya nigijjhiya buTikAe nivaijjA) sthitvA sthitvA dRSTikAyaH nipatet tdaa| (kappaDa se ArAmaMsi vA jAva ucAgacchittae) kalpate tasya ArAmasyAgho vA yAvat upAgantuM, agretanasUtrayugmasaMbandhAthai punaretatsUtraM // (37) // atha sthitvA 2 varSe patati yadi ArAmAdI sAdhustiSThati tadA ken| vidhinetyAha-(tatya no se kappaDa egassa niggaMthassa egAe niggaMthIe egao cihittae) tatra vikaTagRhavRkSamUlAdI sthitasya sAdhoH no kalpate ekasya sAdhoH ekasyAH sAvyAzca ekatra sthAtuM 1 (tattha no kappar3a dIpa anukrama [300] For F lutelu janelibrary.org 390
Page #391
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra prata sUtrAMka [38] gAthA II-II dIpa anukrama [301] [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM 8 "kalpasUtra"- (mUlaM + vRttiH) vyAkhyAna [9] mUlaM [38] / gAthA [-] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRttiH: kalpa. sumovyA0 9 // 183 // egassa niggaMthassa dupahaM niggaMdhINaM egao ciTThittae) tatra no kalpate ekasya sAdhoH dvayoH sAdhyozca ekatra sthAtuM 2 ( tattha no kappai duNhaM niggaMdhANaM egAe niggaMdhIe egao ciTThittae) tatra no kalpate dvayoH sAdhvoH ekasyAH sAdhvyAzca ekatra sthAtuM 3 ( tattha no kappai duNhaM niggaMdhANaM dunhaM niggaMtthINaM egao ciTThiuttae) tatra no kalpate dvayoH sAdhvoH dvayoH sAdhyozca ekatra sthAtuM 4 ( asthi ya ittha koi paMcame khuDDae vA khuDDiyA vA ) yadi syAt atra ko'pi pazcamaH kSullako vA kSullikA vA ( annesiM vA saMloe sapaDiduvAre ) anyeSAM vA dRSTiviSaye bahudvArasahitasthAne vA ( evagrahaM kappara egao ciTThittae) tadA kalpate ekatra sthAtuM, bhAvArtharatvayaM- ekasya sAdhoH ekayA sAdhyA saha sthAtuM na kalpate, evaM ca ekasya sAdhordvAbhyAM sAdhvIbhyAM saha dvayoH sAdhvorekayA sAdhyA saha dvayoH sAdhvoH dvAbhyAM sAdhvIbhyAM saha sthAtuM na kalpate, yadi cAtra paJcamaH ko'pi zuklakaH kSullikA vA sAkSI syAt tadA kalpate, athavA anyeSAM dhruvakarmikalohakArAdInAM varSatyapyamuktasvakarmaNAM saMloke tatrApi sapratidvAre sarvatodvAre sarvagrahANAM vA dvAre, evaM paJcamaM vinA'pi sthAtuM kalpate // (38) / / ( vAsAvAsaM pajjosaviyassa) caturmAsakaM sthitasya ( niggaMdhassa gAhAbaikulaM piMDavAyapaDiyAe jAva uvAgacchittae) sAdhoH gRhasthagRhe bhikSAgrahaNArthaM yAvat upAgantuM ( tattha no kappara egassa niggaMdhassa egAe agArIe egao cittie) taMtra no kalpate ekasya sAdhoH ekasyAH zrAvikAyAH ekatra sthAtuM ( evaM cabhaMgI) evaM catvAro bhaGgAH ( atthi NaM ittha kei paMcame there vA theriyA vA ) yadi atra ko'pi paJcamaH sthavira: sthavirA 391 Fersonal Use Only varSati - hAdAvavasthAnavi ghiH sU. 37-39 20 25 // 183 // 28
Page #392
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra prata sUtrAMka [39] gAthA II-II dIpa anukrama [302] [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM 8 "kalpasUtra"- (mUlaM + vRttiH) mUlaM [39] / gAthA [-] vyAkhyAna [9] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRttiH: vA sAkSI bhavati tadA sthAtuM kalpate ( annesiM vA saMloe sapaDiduvAre evaM kappara egao ciTThittae) anyeSAM vA dRSTiviSaye bahudvArasahite vA sthAne, evaM kalpate ekatra sthAtuM, ( evaM caiva niggaMdhIe agArassa ya bhANiyAM ) evameva sAdhyAH gRhasthasya ca caturbhaGgI vAcyA, tathA ekAkitvaM ca sAdhoH sAGghATike upoSite'sukhite vA kAraNAdbhavati, anyathA hi utsargataH sAdhurAtmanA dvitIyaH sAdhdhyastu vyAdayo viharanti // ( 39 ) // ( vAsAvAsa palosaviyANaM ) caturmAsaka sthitAnAM ( no kappai niggaMthANa vA niggaMdhINa vA ) no kalpate sAdhUnAM sAdhvInAM vA (aparinaeNaM) madarthaM tvaM mama yogyamazanamAnayeH iti aparijJaptena-ajJApitena sAdhunA ( aparinayassa aTTAe asaNaM 4 jAva paDigAhittae) ahaM tvadyogyaM annamAnayiSyAmIti aparijJApitasya | sAdhoH nimittaM azanAdi 4 yAvat pratigrahItum // (40) || atra ziSyaH pRcchati - (se kimAha bhaMte !) tat kuto bhadanta iti pRSThe gururAha - ( icchA paro aparinnae bhuMjilA icchA paro na bhuMjijA ) icchA cedasti tadA paro'parijJApitaH yadarthaM AnItaM sa bhuJjIta, icchA na cettadA na bhuJjIta, pratyutaivaM vadati-kenoktamAsIt yattvayA AnItaM, kiM ca- anicchayA dAkSiNyatazced bhuGkte tadA ajIrNAdinA bAdhA syAt, pariSThApane ca varSAsu sthaNDiladaurlabhyAddoSaH syAt, tasmAt pRSTrA AneyaM // ( 41 ) // (vAsAvAsaM pajjosaviyANaM ) caturmAsakaM sthitAnAM (no kappai niggaMthANa vA niggaMdhINa vA ) no kalpate sAdhUnAM sAdhvInAM ca ( udaulleNa vA sasiNidveNa vA kAraNaM asaNaM vA 4 AhAritae) udakANa- galadU 392 apa rikta - zanAdyazananiSedhaH s. 40-41 10 14
Page #393
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ....... vyAkhyAna [1] .......... mUlaM [42] / gAthA - / pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [42] gAthA II-II kalpa.supo- binduyutena tathA salehena-Ipadudakayuktena kAyena azanAdikaM 4 AhArayitum // (42) / / (se kimAhu bhaMte!) tatA TraikarAvyA0 9 kutaH pUjyA iti pRSTe gururAha-(satta siNehAyayaNA paNNattA) sapta snehAyatanAni-jalAvasthAnasthAnAni prajJaptAni dAvabhojanaM // 184 // jinaiH yeSu cireNa -jalaM zuSyati (taMjahA) tadyathA-(pANI1 pANilehA 2 nahA 3 naha sihA 4 bhamuhA5 saptasnehAaharohA 6 uttaroTA7) pANI-hastaura pANirekhA-AyUrekhAdayaH, tAsu hi ciraM jalaM tiSThati 2 nakhA akhaNDAH3yatanAni nakhazikhA:-tadaprabhAgAH 4 bhamUhA-bhrUnebordhvaromANi 5 aharuDA-dAdikA 6 uttaruTTA-imabhUNi 7 (aha puNa . evaM jANijjA vigaodae me kAe chinnasiNehe, evaM se kappai asaNaM vA 4 AhArittae) atha punaH evaM jAnI-191 20 yAt-vindurahitaHmama dehaH sarvathA nirjalo'bhUt tadA tasya sAdho kalpate azanAdikaM 4 aahaaryituN||(43) RI (vAsAvAsaM pajosaviyANaM) caturmAsakaM sthitAnAM (iha khalu niggaMdhANa vA niggaMdhINa vA) atra khalu sAdhUnAM sAdhvInAM ca (imAI aTTa suhamAI jAiM chaumattheNaM niggaMdheNa vA niggaMdhIe vA) imAni aSTI sUkSmANi yAni chadmasthena sAdhunA sAdhvyA ca ( abhikkhaNaM abhikkhaNaM jANiyabAI) vAraM vAraM yatrAvasthAnAdi karoti tatra tatra jJAtavyAni sUtropadezena (pAsiacAI) cakSaSA draSTavyAni (paDilehiabAI bhavaMti) 25 jJAtvA dRSTvA ca pratilekhitavyAni-pariharttavyatayA vicAraNIyAni santi, (taMjahA) tadyathA-(pANasuhumaM // 18 // paNagasuhumaM 2 bIamuhamaM hariyanuhuma 4 puSphamuhuma 5 aMDasuhama 6 leNamuhumaM 7 siNehasuhama 8) sUkSmAH prANA:-kundhavAdayaH dvIndriyAdayaH1 sUkSmaH panakA-phulliA 2 sUkSmANi bIjAni 3 sUkSmANi haritAni 4 28 dIpa anukrama [304] For Fun " INAaneibrary.org ~3930
Page #394
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ....... vyAkhyAna [1] .......... mUlaM [44] / gAthA - pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: ma prata sUtrAMka [44] gAthA II-II sUkSmANi puSpANi 5 sUkSmANi aNDAni 5 sUkSmANi layanAni-bilAni 7 sUkSmaH lehaH-apa kAyaH 8(se aSTa sUkSmAkiM taM pANamuhume?) tat ke sUkSmaprANA:?, gururAha-(pANasuhume paMcavihe pannate) sUkSmaprANAH paJcavidhAHNi prajJaptAH tIrthakaragaNadharaiH (taMjahA) tadyathA-(kiNhe 1 nIle 2 lohie 3 hAlidde 4 sukille 5) kRSNA: nIlA raktAH pItAH zvetAH, ekasmin varNe sahasrazo bhedA bahuprakArAzca saMyogAste sarve paJcasu kRSNAdivarNeSveva avataranti (asthi kuMthU aNuddharI nAmaM jA ThiyA acalamANA) asti kunthuH aNuddharI nAma yA sthitA acalantI satI (chaumatthANaM niggaMdhANa vA NiggaMthINa vA no cakkhuphAsaM havamAgacchada) chAsthAnAM sAdhUnAM | sAdhvInAM ca no dRSTiviSayaM zIghraM Agacchati (jAva chaumattheNaM niggatheNa vA niggaMthIe vA abhikkhaNaM abhikkhaNaM jANiyacA pAsiyavA paDilehiyathA bhavai) yAvat chadmasthena sAdhunA sAdhvyA ca dhAraMvAraM jJAtavyA draSTavyAH pratilekhitavyAzca bhavanti (setaM pANasuhume) te sUkSmAH prANAH,te hi calanta eva vibhAvyante, na hi sthaansthaa:1||(44)||(se kiM taM paNagasuhume?) tat kA sUkSmaH panakaH, gururAha-(paNagasuhume paMcavihe pannase) sUkSmapanakaH paJcavidhaH prajJaptaH (taMjahA) tadyathA (kiNhe jAva sukille) kRSNaH yAvat zuklaH (asthi paNagasuhame tavasamANavannae nAma pannate) asti sUkSmaH panakaH yatrotpadyate tadvyasamAnavaNe: prasiddhaH prajJaptaH (je chaumattheNaM niggaMtheNa vA niggaMdhIe vA jAva paDilehiabve bhavai ) yazchadmasthena sAdhunA sAdhyA yAvat pratilekhitaSpaH bhavati, panaka khallI, sa ca prAyaH prAvRSi bhUkASThAdiSu jAyate, yatrotpadyate tadravyasa dIpa anukrama [305] O mjanetbrary.org ... atha aSTa-sUkSmANAM varNanaM kriyate 394
Page #395
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ......... vyAkhyAna [1] .......... mUlaM [45] / gAthA [-] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [45] gAthA kalpa.subo-ISmavarNazca, nAma pannattetyatra nAma prasiddhI (se taM paNagasuhame)sa sUkSmapanakA 2 // (se ki taMbIasuhame?) atha aSTa sakSmA kAni tat sUkSmabIjAni?, gururAha-bIyasuhume paMcavihe pannatte) sUkSmavIjAni paJcavidhAni prajJaptAni, (taMjahA) Ni // 15 // tadyathA-(kiNhe jAva sukille) kRSNAni yAvat zuklAni (asthi bIasuhume kaNiyAsamANavaSNae nAma, paNNatte) santi sUkSmaghIjAni, bIjAnAM mukhamUle kaNikA-nakhikA 'nahI' iti loke tatsamAnavarNAni nAma ISI prajJaptAni (je chaumattheNaM jAva paDilehiyatve bhavaha) yAni chadmasthena yAvat pratilekhitavyAni bhavanti ( se taM bIasuhume ) tAni sUkSmabIjAni 3 // (se kiM taM hariyasuhume?) atha kAni tat sUkSmaharitAni ?, gururAha(hariyasuhume paMcavihe pannatte) sUkSmaharitAni paJcavidhAni prajJaptAni, (taMjahA) tadyathA-(kiNhe jAva sukille) kRSNAni yAvat zuklAni (asthi hariasuhume puDhavIsamANavannae nAma pannatte) santi sUkSmaharitAni pRthivIsamAnavarNAni prasiddhAni prazasAni (je niggaMtheNa vA 2 jAva paDilehiyave bhavAha) yAni sAdhunA sAdhvyA vA yAvat pratilekhitavyAni bhavanti (setaM hariyasuhume) tAni sUkSmaharitAni, haritasUkSma-nabodbhinnaM pRthvIsamavarNa haritaM, taccAlpasaMhananatvAt stokenApi vinazyati 3 // (se kiM taM puSphamuhume ?) atha kAni || tat sUkSmapuSpANi ?, gururAha-(pupphasuhume paMcavihe paNNatte) sUkSmapuSpANi pazcavidhAni prajJaptAni, (taMjahA) // 185 // tadyathA-(kiNhe jAva sukille ) kRSNAni yAvat zuklAni (asthi pupphamuhume rukkhasamANavanne nAmaM pannatte) santi sUkSmapuSpANi vRkSasamAnavarNAni prasiddhAni prajJaptAni, sUkSmapuSpANi vaTodumbarAdInAM, tAni cocchvAse-18 dIpa anukrama [311] UaKEducation - 395
Page #396
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ......... vyAkhyAna [1] .......... mUlaM [45] / gAthA [-] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [45] gAthA 11-11 nApi virAdhyante (je chaumattheNaM jAva paDilehiyace bhavai) yAni chadmasthena yAvat pratilekhitavyAni bhavanti (se aSTa sUkSmAtaM pupphasuhume ) tAni sUkSmapuSpANi 4||(se kiMtaM aMDasuhame ?) atha kAni tat sUkSmANDAni?, gururAha-(aMDa- Ni suhame paMcavihe paNNatte) sUkSmANDAni paJcavidhAmi prajJaptAni, (taMjahA) tadyathA-(udaMsaMDe 1 ukkaliyaMDe 2 pipIli-ISI yaDe 3 haliyaMDe 4 hallohaliaMDe 5) uddezA-madhumakSikAmatkuNAdayasteSAM aNDaM uiMzANDaM 1 utkalikA-lUtApUtA 'kulAtarA' iti loke tasyA aNDaM utkalikANDaM 2 pipIlikA:-kITikAH tAsAM aNDaM pipIlikANDaM 3 halikA-gRhakolikA brAhmaNI vA tasyAH aNDaM halikAMDaM 4 hallohaliA-ahiloDI saraTI 'kAkiMDI' iti loke tasyA aNDaM hallohalikANDaM 5(je niggaMdheNa vA 2jAva paDilehiyave bhava) yAni sAdhunA yAvat pratilekhitavyAni bhavanti (setaM aMDamuhame)tAni sUkSmANDAni 6||(se kiM taM leNasahame?) atha kAni tat layanaM-AzrayaH satvAnAM yatra kITikAbanekasUkSmasattvA bhavanti tallayanasUkSma-bilAni?, gururAha-(leNa-18 mahume paMcavihe paNNatte) sUkSmavilAni paJcavidhAni prajJaptAni, (taMjahA) tadyathA-( uttiMgaleNe 1 bhiMguleNe 2 ujjue 3 tAlamUlae 4 saMyukAvaDhe 5 nAmaM paMcame) uttiGgA-bhuvakA gaIbhAkArA jIvAsteSAM bilaM-bhUmau utkIrNa | grahaM uttiGgalayanaM 1 bhRguH-zuSkabhUrekhA, jalazoSAnantaraM jalakedArAdiSu sphuTitA dAlirityarthaH2saralaM-bilaM 3 tAlamUlAkAraM-adhaH pRthu upari ca sUkSma bilaM tAlamUlaM 4 zambukAvartta-bhramaragRhaM nAma paJcamaM 5 (je chaumattheNaM jAva paDilehiyave bhavA) yAni chadmasthena yAvat pratilekhitavyAni bhavanti (se taM leNasuhame) tAni sUkSma dIpa anukrama [311] 14 JanEducation For F lutelu R anjaneibrary.org - 396
Page #397
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra prata sUtrAMka [45] gAthA II-II dIpa anukrama [311] [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM 8 "kalpasUtra"- (mUlaM + vRttiH) vyAkhyAna [9] mUlaM [45] / gAthA [-] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRttiH: kalpa. subo vyA0 9 // 186 // vilAni 7 // ( se kiM taM siNehamuhame ? ) atha kaH tat sukSmasnehaH ?, gururAha - (siNeha suhume paMcavihe paNNatte) sUkSmasnehaH pacavidhaH prajJataH, (taMjahA) tadyathA - ( ussA 1 himae 2 mahiyA 3 karae 4 harataNue 5 ) avazyAyo - gaganAtpatajjalaM 1 himaM prasiddhaM 2 mahikA - dhUmarI 3 karakA :- ghanopalAH 4 haratanuH - bhUniHsRtatRNAyabindurUpo yo yavAGkurAdau dRzyate 5 ( je chaumattheNaM jAva paDilehiyatre bhavai ) yaH chadmathena sAdhunA yAvat pratilekhitavyaH bhavati ( se taM siNehasuddha me ) saH sUkSmaH snehaH 8 // // (45) // atha RtubaddhavarSAkAlayoH sAmAnyA sAmAcArI varSAsu vizeSeNocyate (vAsAvAsaM pajjosavie bhikkhU icchilA ) caturmAsakaM sthitaH sAdhuH icchet ( gAhAvaikulaM bhattAe vA | pANAe vA nikkhamittae vA pavisittae vA ) gRhasthagRhe bhaktArtha vA pAnArtha vA niSkramituM vA praveSTuM vA, (no se kappai aNApucchittA ) tadA no tasya sAdhoH kalpate anASTacchatha, kaM ? ityAha- ( AyariyaM vA ) AcArya:- sUtrArthadAtA digAcAryo vA taM 1 ( uvajjhAyaM vA ) sUtrAdhyApaka upAdhyAyastaM 2 (theraM vA ) sthavirojJAnAdiSu sIdatAM sthirIkarttA udyatAnAmupabRMhakaJca taM 3 ( pavittiM vA ) jJAnAdiSu pravarttayitA pradarzakastaM 4 ( gaNiM vA yasya pArzve AcAryAH sUtrAdyabhyasyanti sa gaNI taM 5 ( gaNaharaM vA) tIrthakara ziSyo gaNadharastaM 6 (gaNAvaccheayaM vA ) gaNAvacchedako yaH sAdhUna gRhItvA bahiH kSetre Aste gacchArtha kSetropadhimArgaNAdau pradhAvanAdikarttA sUtrArthobhayacit saM 7 ( jaM vA purao kAuM viharai ) yaM vA'nyaM vayaH paryAyAbhyAM laghumapi purataH 397 AcAryAdyAjJayA gamanAdi sU. 46 20 25 // 186 // 28 aerory.org
Page #398
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ......... vyAkhyAna [1] .......... mUlaM [46] / gAthA [-] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [46] gAthA kRtvA-gurutvena kRtvA viharanti (kappai se Apucchiu~ AyariyaM vA jAva jaM vA purao kArDa viharai) AcAryAkalpate tasya ApRcchaca AcArya yAvat yaM vA purataH kRtvA viharati, adha kathaM praSTadhyamityAha-(icchAmi gaM yAjJayA gobhaMte ! tumbhehiM anbhaNunnAe samANe gAhAvAkulaM bhattAe vA pANAe vA nikkhamittae vA pavisittae vA) cayovihA. icchAmyahaM he pUjya ! bhavadbhiH abhyanujJAtaH san gRhasthagRhe bhaktArtha vA pAnArtha vA niSkramituM vA praveSTuM vArabhUmyAdi iti, (te ya se viyarijA, evaM se kappar3a gAhAvaikulaM bhattAe vA pANAe vA nikkhamittae pavisittae vA) te AcAryAdayaH 'se' tasya sAdhoH vitareyu:-anujJAM dadhuH tadA kalpate gRhasthagRhe bhaktA) vA pAnArthe vA niSkramituM vA praveSTuM vA (te ya se no viyarijjA, evaM se no kappar3a gAhAvaikulaM bhattAe vA pANAe vA hAnikkhamittae vA pavisittae vA)te AcAryAdayaH tasya no AjJAM dadyuH tadA no kalpate gRhasthagRhe bhaktArtha ||4|| vA pAnArtha vA niSkramituM vA praveSTuM vA, (se kimAhu bhaMte !) tat kuto hetoH he pUjya ! iti pRSTe gururAha(AyariyA pacavAyaM jANaMti) AcAryAH pratyapAyaM-apAyaM tatparihAraM ca jAnantIti // (46)||(evN vihAra-II bhUmiM vA) evameva vihArabhUmiH-jinacaitye gamanaM 'vihAro jinasadmanI' tivacanAt (viyArabhUmi vA) vicAra bhUmi:-zarIracintAca) gamanaM (arsa vA jaMkiMci paoaNaM) anyadA yatkizcitprayojana lepasIvana likha-| INI nAdikaM ucchAsAdivarja sarvamApRcchadhaiva kartavyamiti tattvaM ( evaM gAmANugAmaM dRijittae) evaM grAmAnugrAma hiNDituM bhikSAdyartha glAnAdikAraNe vA, anyathA varSAsu grAmAnugrAmahiNDanamanucitameva // (47) // 14 dIpa anukrama [314] Fur & Fonte ~ 398
Page #399
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ......... vyAkhyAna [1] .......... mUlaM [48] / gAthA [-] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata vyA09 sUtrAMka [48] gAthA vidhiH mU. II-II ho (vAsAvAsaM pajjosavie bhikkhU icchitA annayariM vigaI AhArittae) caturmAsakaM sthitaH bhikSuH icchet vikRtaci anyatarAM vikRti AhArayituM tadA (no se kappai aNApucchitsA AyariyaM vA jAva jaM vA purao kAuMkitsAtapaH viharaha) no tasya kalpate anApRcchaca AcArya vA yAvat yaM vA purataH kRtvA viharati (kappar3a se ApucchittA |sNlekhnaa||187|| AyariyaM vA jAva AhArittae) kalpate tasya sAdhoH ApRcchaya AcArya vA yAvat AhArayituM, kathaM praSTavyamityAha (icchAmi NaM bhaMte! tunbhehiM anbhaNunAe samANe) ahaM icchAmi he pUjya ! yuSmAbhiH abhyanujJAtaH 48-51 san (annayariM vigaI AhArittae, taM evaiyaM vA evayakhuso vA) anyatarAM vikRti AhArathita, tAM etAvatIM| etAvato vArAn (te ya se viyarijA, evaM se kappai annayari vigaI AhArittae)te AcAryAdayaH tasya yadi AjJA dAH tadA tasya kalpate anyatarAM vikRti AhArayituM (te ya se no viyarijA evaM se no kappA | annayariM vigaI AhArittae)te AcAyodayaH tasya no yadi AjJAM dadyuH tadA tasya no kalpate anyatarAM 18vikRti AhArayituM (se kimAhu bhaMte!) tat kuto hetoH he pUjya! iti pRSTe gururAha-(AyariyA pacavAyaM jANaMti) AcAryAH lAbhAlAbhaM jAnanti // (48)||(vaasaavaasN pajosavie bhikkhU icchitA annayariM tegicchaM) caturmAsakaM sthitaH bhikSuH icchet kAzcit cikitsA, vAtika 1 paittika 2 zledhimaka 3 sAnnipA- 187 // tika 4 rogANAmAtura 1 vaidya 2 praticAraka 3 bhaiSajya 4 rUpAM catuSpAdAM cikitsA, tathA coktam-bhiSag 1 dravyA 2 NyupasthAtA 3, rogI 4 pAdacatuSTayam / cikitsitasya nirdiSTaM, pratyeka tacaturguNam // 1 // dakSo 1 dIpa anukrama [316] 25 28 haTa . JanEducati ~399
Page #400
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ....... vyAkhyAna [1] .......... mUlaM [49] | gAthA - pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata ee sUtrAMka [49] gAthA 5 rasaesesekeeserevercene vijJAtazAstrArthoM 2, dRSTakarmA 3 zuci 4 bhiSaka / bahukalpaM 1 bahuguNaM 2, sampannaM 3 yogyamauSadham 4 // 2 // vikRtacianuraktaH1zuci 2 dakSo 3, buddhimAn 4 praticArakaH / Abyo 1rogI 2 bhiSagavazyo 3, jJAyakaH satva- kitsAtapaH | vAnapi 4 // 3 // (Auhittae) kArayituM, AuddidhAtuH karaNArthe saiddhAntikaH (taM va sarva bhANia) salekhanA vidhiH sU. tadeva sarva bhaNitavyam // (49) / (vAsAvAsaM pajosavie bhikkhU icchinjA) caturmAsakaM sthitaH bhikSuH icchet / 48-51 ( annayaraM orAlaM kallANaM sivaM dhannaM maMgalaM sassirIyaM mahANubhAvaM tavokammaM uvasaMpajjittANaM vihritte)| kiJcit prazastaM kalyANakAri upadravaharaM dhanyakaraNIyaM maGgalakAraNaM sazrIkaM mahAn anubhAvo yasya tat tathA evaMvidhaM tapAkarma AdRtya vihAM (taM ceva sarva bhANiya) tadeva sarva bhaNitavyam // (50) / (vAsAvAsaM pajjosabie bhikkhU icchijjA) caturmAsakaM sthitaH bhikSuH icchet, atha kIdRzo bhikSu:-(apachimamAraNaMtiyasaM-18 lehaNAjUsaNAjUsie) apazcima-caramaM maraNaM apazcimamaraNaM, na punaH pratikSaNamAyurdalikAnubhavalakSaNaM AvIcimaraNaM, apazcimamaraNamevAntastatra bhavA apazcimamaraNAntikI, saMlikhyate-kRzIkriyate zarIrakaSAyAdyana-IN yeti saMlekhanA, sA ca dravyabhAvabhedabhinnA 'cattAri vicittAI' ityAdikA tasyA 'jusaNaM'ti jossnnN-sevaa| tayA 'jusie'tti kSapitazarIraH, ata eva (bhattapANapaDiyAikkhie) pratyAkhyAtabhaktapAnaH, ata eva (pAova-18 gae kAlaM aNavakhamANe viharittae pA) pAdapopagataH-kRtapAdapogamana, ata eva kAlaM-jIvitakAlaM maraNakAlaM vA'navakAGkana-anabhilaSana vihartumicchet (nikkhamittae vA pavisittae vA) gRhasthagRhe niSkramituM 14 dIpa anukrama [317] 15 JanEducat i onal For F lutelu N ganetbrory.org -400
Page #401
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ......... vyAkhyAna [1] .......... mUlaM [51] / gAthA [-] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka kalpa.sabo- [51] gAthA // 18 II-II vA praveSTuM vA (asaNaM vA 4 AhArittae yA) azanAdikaM 4 cA AhArayituM (uccAraM pAsavaNaM vA pariThA- vastrAdyAtAvittae vA) ucAra-purISaM prazravaNaM-mUtraM pariSThApayituM vA (sajjhAyaM vA karitae) khAdhyAyaM vA karnu (dhamma-pana mU.52 jAgariyaM vA jAgarittae) dharmajAgarikAM-AjJA 1 'pAya 2 vipAka 3 saMsthAna vicaya 4 bheddharmadhyAna vidhAnAdinA jAgaraNaM dharmajAgarikA tAM jAgarituM-anuSTAtumiti (no se kappai aNApucchitsA taM ceva savaM) no tasya kalpate anApRcchaya tadeva sarva vAcyaM, etat sarva gurvAjJayA eva karnu kalpate // (51) // (vAsAvAsaM pajjosapie bhikkhU icchijjA) caturmAsakaM sthitaH bhikSuH ikachet (vatthaM vA paDiggahaM vA 20 kaMbalaM vA pAyapuruchaNaM vA) vastraM vA patadahaM vA kambalaM vA pAdayoJchanaM-rajoharaNaM vA (annayariM vA ubahira AyAvittae vA payAvittae cA) anyataraM vA upadhiM AtApayituM-ekavAraM Atape dAtuM pratApayituM-punaH punarAtape dAtuM icchati, anAtApane kutsApanakAdidoSotpatteH, tadA upadhAvAtape datte (no se kappai egaM vA aNega vA apaDinavittA) no tasya kalpate ekaM vA sAdhu anekAn vA sAdhUna apratijJApya-akathayitvA (gAhAvaikulaM bhattAe yA pANAe vA nikkhamittae cA pavisittae vA) gRhasthagRhe bhaktArtha vA pAnArtha vA niSkramituM vA praveSTuM / vA (asaNaM yA 4 AhArittae) azanAdikaM 4 vA AhArayituM (bahiyA vihArabhUmi vA viyArabhUmi vA sajjhAyaM // 188 // vA karittae, kAussaggaM vA ThANaM vA ThAittae) yahiH vihArabhUmi vA-jinacaityagamanaM, vicArabhUmi:-zarIraci|ntAdyartha gamanaM khAdhyAyaMvA kA,kAyotsarga vA sthAnaM sthAtuM vRSTibhayAt(asthi ya itya kei ahAsannihie ege vA dIpa anukrama [319] ~4010
Page #402
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ........ vyAkhyAna [1] .......... mUlaM [12] / gAthA / pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [12] gAthA II-II aNege vA)yadi syAt atra ko'pi nikaTavartI ekaH aneko vA sAdhuH, tadA(kappA se evaM vAtsae)kalpate tasya zayyAminaevaM vaktuM-(imaM tA ajo tuma muhuttagaMjANAhi)imaM upadhi tvaM he Arya muhartamAnaM jAnIhi-satyApaye (jAvahAdi sU. tAva ahaM gAhAyaikulaM jAca kAusaggaM cA ThANaM vA ThAittae) yAvat ahaM gRhasthagRhe yAvat kAyotsarga cA53-54 sthAna-bIrAsanAdi vA sthAtuM iti (se ya se paDisuNijjA evaM se kappaha gAhAvaikulaM taM ceva savyaM bhANiyavvaM)sa cet pratizRNuyAt-aGgIkuryAt tadvanasatyApanaM tadA tasya kalpate gRhasthagRhe gocaryAdau gantuM azanAyAhArayituM vihArabhUmi vicArabhUmi vA gantuM khAdhyAyaM vA kAyotsarga vA kartuM sthAnaM vA-vIrAsanAdikaM sthAtuM, tadeva sarva bhaNitavyaM (se ya se no paDisuNijjA evaM se no kappai gAhAvaikulaM jAva ThANaM vA ThAittae)sa cet no aGgIkuryAtsadA tasya no kalpate gRhasthagRhe yAvat sthAnaM vA sthAtuM // (52) // 31 (vAsAvAsaM pajjosabiyANaM) caturmAsakaM sthitAnAM (no kappai niggaMdhANa yA niggaMdhINa vA) no kalpate sAdhUnAM sAdhvInAM vA (aNabhiggahiya sijjAsaNieNaM huttae) na abhigRhIte zayyAsane yena so'nabhigRhItazayyAsanaH anabhigRhItazayyAsana evaM anabhigRhItazayyAsanikaH khArthe ikapratyayaH tathAvidhena sAdhunA 'huttaetti' bhavituM na kalpate, varSAsu maNikuhime'pi pIThaphalakAdigrahavataiva bhAvpaM, anyathA zItalAyAM bhUmau / zayane upavezane ca kunthvAdivirAdhanotpatteH (AyANameyaM) karmaNAM doSANAM vA AdAnaM-upAdAnakAraNaM etad-anabhigRhItazayyAsanikatvaM, tadeva draDhayati-( abhiggaddiyasijjAsaNiyassa) anabhigRhItaza dIpa anukrama [320] reservekTala For F lutelu -~402
Page #403
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ........ vyAkhyAna [1] .......... mUlaM [13] / gAthA / pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [13] gAthA II-II kalpa-subo-gyAsanika iti prAgvat tasya (aNucAkuiyassa) uccA hastAdi yAvat yena pipIlikAdervadho na syAt sarpAdevazayyAminadaMzo na syAt , akucA 'kuca parispande' iti vacanAt parispandarahitA nizcaletiyAvat tataH karmadhArayaH, hAdi mU. 53-54 // 18 // evaMvidhA zayyA kambikAdimayI sA na vidyate yasya saH anuccAkuciko-nIcasaparispandazayyAkastasya (aNa-1 hAvaMdhiyassa) anarthakavandhinaH pakSamadhye anarthaka-niSprayojanaM ekavAropari dvau trIzcaturo vArAn kambAsu bandhAn dadAti caturupari bahani ahakAni vA badhnAti, tathA ca khAdhyAyavipalimandhAdayo doSAH, yadi cekAnikaM campakAdipaTTa labhyate tadA tadeva grAhya, bandhanAdipalimanthaparihArAt (amiyAsaNiyasta ) amitAsanikasya-abaddhAsanasya muhamuMhaH sthAnAtsthAnAntaraM gacchato hi sasvavadhaH syAt, anekAni vA AsanAni sevamAnasya (aNAtAviassa) saMstArakapAtrAdInAM AtapedAtuH (asamiyassa) IryAdisamitiSu anupayu-18 ktasya (abhikkhaNaM abhikkhaNaM apaDilehaNAsIlassa apamajaNAsIlassa) vAraMvAraM apratilekhanAzIlasya dRSTyA apramArjanAzIlasya rajoharaNAdinA ( tahArUvANaM saMjame durArAhae bhavai ) tathArUpANAM IdRzasya sAdhoH saMyamo durArAdho bhavati // (53) ||atr kiraNAvalIdIpikAkArAbhyAM durArAdhyo duSpratipAlya iti prayogI likhito, to ciMtyau, 'duHkhISataH kRcchrAkRcchrArthAt khal' itisUtreNa khalpratyayAgamanena durArAdhaiti duSpatipAla iti ca bhavanAt, na ca vAcyaM AGA pratinA ca vyavadhAnAt khala na bhaviSyatIti 'upasargoM na vyavadhAyIti nyAyAt, kiMca-samAgacchatItyatra AGA vyavadhAnena 'samo gamRcchipRcchI'tyAdinA''tmanepadA dIpa anukrama [320] // 189 // ~4037
Page #404
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ......... vyAkhyAna [1] .......... mUlaM [14] / gAthA [-] / pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [14] gAthA II-II prAptaH, asya nyAyasyAnityatvAdatropasargasya vyavadhAyakatvaM bhaviSyatItyapi na vAcyaM, na hi khalviSaye upasargasya uccArAdivyavadhAyakatvaM, 'upasargAt khaldhano'zvetisUtreNa ISatpralaMbhaM duSpralaMbhaM ityAdiprayogajJApanAditi dik| AdAnamu-bhUmayaH mu. tavA'nAvAnamAha-(aNAyANameyaM ) karmaNAM doSANAM vA anAdAnaM-akAraNaM etanU-abhigRhItazayyAsani-1155-56 karavaM uccAkucazayyAkatvaM saprayojana pakSamadhye sakRcca zayyAvandhakatvamiti, tadeva draDhayati-(abhiggahiyasi-11 jAsaNiyassa) abhigRhItazayyAsanikasya (uccAkuiassa) uccAkucikasya (aTThAvaMdhissa) arthAya thandhinaH ||5 (miyAsaNiyassa) mitAsanikasya (AyAviyassa) AtApino-vastrAderAtape dAtuH (samiyassa)|| samittasya-samitiSu dattopayogasya ( abhikkhaNaM abhikkhaNaM paDilehaNAsIlassa pamajaNAsIlassa) abhIkSNaM[8] abhIkSNaM pratilekhanAzIlasya pramArjanAzIlasya IdRzasya sAdhoH (tahA tahA saMjame suArAhae bhavai) tathA tathA-tena tena prakAreNa saMyamaH sukhArAdhyo bhavati // (54) // ARI (vAsAvAsaM pajosabiyANa) caturmAsakaM sthitAnAM (kappai niggaMthANa vA NiggaMdhINa vA tao uccArapAsava NabhUmIo paDilehittae) kalpate sAdhUnAM sAdhvInAM tinaH uccAraprazravaNabhUmyaH, anadhisahiSNostisro'ntaH adhisahiSNozca bahistisro, dUravyAghAtena madhyA bhUmistadvyAghAte cAsanneti AsannamadhyadUrabhedAtridhA bhUmiH II pratilekhitavyA (na tahA hemaMtagimhAsu jahA NaM vAsAsu) na tathA hemantagrISmayoryathA varSAsu (se kimAhu bhiMte!) tat kuto hetoH he pUjya ! iti pRSTe gururAha-(vAsAsu NaM osannaM pANA ya taNA ya bIyA ya paNagA yA Beeeeeeescenestsee dIpa anukrama [321] ~404
Page #405
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra prata sUtrAMka [ 56 ] gAthA II-II dIpa anukrama [322] [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM 8 "kalpasUtra"- (mUlaM + vRttiH) vyAkhyAna [9] mUlaM [ 56 ] / gAthA [-] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRttiH: kalpa. subo vyA0 9 // 190 // hariyANi ya bhavaMti ) varSAsu 'osannaM'ti prAyeNa prANAH - zaGkhanakendragopakRmyAdayastRNAni pratItAni bIjAnitattadvanaspatInAM navodbhinnAni kisalayAni panakA ullayo haritAni - bIjebhyo jAtAni etAni varSAsu bAhulyena bhavanti // ( 55 ) // vAsAvAsaM pajjosaviyANaM) caturmAsakaM sthitAnAM (kappar3a niggaMdhANa vA niggaMthINa vA tao mattagAI girihattae) kalpate sAdhUnAM sAdhvInAM trINi mAtrakANi grahItuM (taMjahA ) tayadhA ( uccAramanttae pAsavaNamattae khelamattae) uccAramAtrakaM 1 prazravaNamAtrakaM 2 khelamAtrakaM 3 mAtrakA bhAve velAtikrameNa vegadhAraNe AtmavirAdhanA varSati ca vahirgamane saMyamavirAdhaneti // ( 56 ) // ( vAsAvAsaM paJcosaviyANaM ) caturmAsakaM sthitAnAM (no kappar3a niggaMdhANa vA niggaMthINa vA ) no kalpate sAdhUnAM sAdhvInAM ca (paraM pajjosavaNAo golomappamANa mitte'vi kese ) paryuSaNAtaH paraM ASADhacatumasakAdanantaraM golomapramANA api kezA na sthApanIyAH, AstAM dIrghAH, 'dhuMbaloo u jiNANaM, nicaM therANa vAsavAsAsu' iti vacanAt ( taM syaNi uvAyaNAvittae) yAvattAM rajanIM bhAdrapadasitapaJcamIrAtriM sAmprataM caturthIrAtriM nAtikrAmayet, caturthyA arvAgeva locaM kArayet, ayaM bhAvaH yadi samarthastadA varSAsu nityaM locaM kArayed, asamartho'pi tAM rAtriM nolaGghayet, paryuSaNAparvaNi locaM vinA pratikramaNasyAvazyamakalpayatvAt, kezeSu hi azkAyavirAdhanA, tatsaMsargAcca yUkAH saMmUrcchanti, tAzca kaNDUyamAno hanti, zirasi nakhakSataM vA 1 vo locastu jinAnAM nityaM sthavirANAM varSAvAseSu // *** atra loca vidhiH darzayate 405 locavidhiH sU. 57 20 25 // 190 // 27
Page #406
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ......... vyAkhyAna [1] .......... mUlaM [17] / gAthA [-] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [17]] gAthA II-II sthAt , yadi kSureNa muNDApayati karsaryA vA tadA''jJAbhAyAH doSAH saMyamAtmavirAdhanA, yUkAzchidyantelocavidhiH nApitazca pazcAtkarma karoti zAsanApabhAjanAca, tato loca eva zreyAn , yadi cAsahiSNolAce kate jvarA-18 dirvA syAt kasyacid bAlo vA rudyAd dharma vA tyajettato na tasya lodha ityAha-(ajjeNaM khuramuMDeNa vA lukaRAI siraeNa vA hoyacaM siyA) AryaNa-sAdhunA utsargato luzcitazirojena, apavAdato bAlaglAnAdinA muNDitazirojena bhavitavyaM syAt , tatra kevalaM prAmukodakena ziraH prakSAlya nApitasyApi tena karau kSAlayati, yastu kSureNApi kArayitumasamartho vraNAdimacchirA vA tasya kezAH kataiyA~ klpniiyaaH| (pakkhiyA ArovaNA) pakSe pakSe saMstArakavarakANAM bandhA moktavyAH pratilekhitavyAzcetyarthaH, athavA AropaNAprAyazcittaM pakSe pakSe grAhyaM sarvakAlaM, varSAsu vizeSatA, (mAsie khuramuMDe) asahiSNunA mAsi mAsi muNDanaM kAraNIyaM (adbhumA-R sie kattarimuMDe ) yadi kartaryA kArayati tadA pakSe pakSe guptaM kAraNIya, kSurakarsaryozca loce prAyazcittaM nizIthoktaM yathAsaha laghugurumAsalakSaNaM jJeyaM / (chammAsie loe) pANmAsiko locaH (saMvaccharie vA dherkppe)18||1. sthavirANAM-vRddhAnAM jarAjarjaratvenAsAmarthyAda dRSTirakSArtha ca 'saMvaccharie vA therakappe'tti sAMvatsariko vA locaH sthavirakalpe sthitAnAmiti, arthAttaruNAnAM cAturmAsika iti // (57) // | (ghAsAvAsaM pajjosaviyANaM ) caturmAsakaM sthitAnAM (no kappai niggaMdhANa vA niggaMdhINa vA) no kalpate sAdhUnAM sAdhvInAM ca (paraM pajosavaNAo ahiMgaraNaM ghaittae) paryuSaNAtaH paraM adhikaraNaM-rATistatkaraM vaca- 14 dIpa anukrama [323] -406
Page #407
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ........ vyAkhyAna [1] .......... mUlaM [18] / gAthA / pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [58] gAthA II-II kalpa.subo- namapi adhikaraNaM tad vaktuM na kalpate (je NaM niggaMdho vA niggaMthI vA paraM pajosavaNAo ahigaraNaM vayai)yazca adhikaraNadhyA09 sAdhuH sAdhvI cA paryuSaNAtaH paraM ajJAnAt kezakAri vacanaM vadati (se 'akappeNaM ajo vayasitti' battace niSadhaH mU. siyA)sa evaM vaktavyaH syAt-he Arya! tvaM akalpana-anAcAreNa vadasi, yataH paryaSaNAdinato'rvAga taddine / eva vA yadadhikaraNaM utpannaM tat paryuSaNAyAM kSamitaM, yaca tvaM paryuSaNAtaH paraM api adhikaraNaM vadasi so'yamakalpa iti bhAvaH (jeNaM niggayo vA niggaMdhI vA paraM pajosavaNAo ahigaraNaM vayai se NaM nihiyA siyA) yazcaivaM nivArito'pi sAdhurvA sAdhvI vA paryuSaNAtaH paraM adhikaraNaM vadati sa niyUhitavyA-tAmbU-13 IN likapatradRSTAntena saGkAd pahiH kartavyaH, yathA tAmbUlikena vinaSTaM patraM anyapatra vinAzanabhayAd bahiH kriyate | tabadayamapyanantAnubandhikrodhAviSTo vinaSTa evetyato bahiH karttavya iti bhAvaH, tathA'nyo'pi dvijadRSTAnto yathA-kheTavAstavyo rudranAmA dvijo varSAkAle kedArAn RSTuM halaM lAtvA kSetraM gato, halaM vAyatastasya galI | balIbaI upaviSTaH, totreNa tAGyamAno'pi yAvannottiSThati tadA kuddhena tena kedAratrayamRtkhaNDairevAhanyamAno mRtkhaNDasthagitamukhaH zvAsarodhAnmRtaH, pazcAt sa pazcAttApaM vidhAno mahAsthAne gatvA svavRttAntaM kathayannupazAnto na veti taiH pRSTo nAthApi mamopazAntiriti vadan dvijairapAleyazcake, evaM anupazAntakopatayA / // 19 // vArSikaparvaNi akRtakSAmaNaH sAdhvAdirapi, upazAntopasthitasyaiva mUlaM dAtavyaM // (58) / (vAsAvAsaM pajosaviyANaM iha khalu niggaMthANa vA niggaMdhINa vA) caturmAsakaM sthitAnAM iha nizcayena sAdhUnAM sAdhvInAM ca (ajjeva dIpa anukrama [325] JaMEducatond Furniste AFennaiUse Cily ... paryuSaNa-kSAmaNA-vidhiH kathayate ~407
Page #408
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ........ vyAkhyAna [1] .......... mUlaM [19] | gAthA / pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka ee24 [59] gAthA II-II kakkhaDe kaDue viggahe samuppajisthA) athaiva-paryuSaNAdine eva 'kakkhaDa'tti uccaiHzabdarUpaH kaTuko-jakAra-hinAparAmakArAdirUpo vigrahaH-kalahaH samutpadyate tadA (sehe rAiNi khAmijA) zaikSo-laghuH rAnika-jyeSThaM kSama- kSamaNA yati, yadyapi jyeSTha sAparAdhastathApi laghunA jyeSThaH kSamaNIyo vyavahArAt, arthopariNatadharmavAllaghujyeSThaM na sU. 59 kSamayati tadA kiM karttavyamityAha (rAiNievi sehaM khAmijA) jyeSTho'pi zaikSaM kSamayati (khamiya / khamAviyacaM uvasamiyavaM uvasAmiya) tataH kSantavyaM svayameva kSamayitavyAparaH,upazamitavyaM svayaM upazamayitavyaH paraH (sumahasaMpucchaNAyahuleNaM hoya)zobhanA matiHsumatiH-rAgadveSarahitatA tatpUrva yA sampRcchanA-sUtrAviSayA samAdhiprazno vA tahahulena bhavitavyaM, yena sahAdhikaraNamutpannamAsIttena saha nirmalamanasA AlApAdi kAryamiti bhAvaH, atha dUyormadhye yadyeka kSamayati nAparastadA kA gatirityAha-(jo uvasamai tassa asthi ArAhaNA,jona uvasamai tassa natthi ArAhaNA) ya upazAmyati asti tasyArAdhanA, yo nopazAmyati nAsti tasyArAdhanA(tamhA appaNA ceva uyasamiya) tasmAt AtmanA eva upazamitavyaM,(se kimAhu bhaMte !) tat kuto heto he pUjya iti pRSTe gururAha-(uyasamasAraM khu sAmannaM) upazamapradhAnaM zrAmaNyaM zramaNatvaM, ana dRSTAnto yathA ISI-sindhusauvIradezAdhipatirdazamukuTabaddhabhUpasevya udayanarAjo vidyamAlisamarpitazrIvIrapratimArcanAgatanI-IM rogIbhUtagandhArAdvArpitaguTikAbhakSaNato jAtAdbhutarUpAyAH suvarNagulikAyA devAdhidevapratimAyutAyA apa-N hartAraM mAlavadezabhUpaM caturdazabhUpasevyaM caNDapradyotarAja devAdhidevapratimApatyAnayanotpannasaGgrAme badhdhvA pazcA-ASE dIpa anukrama [326] Fur & Fonte ~408
Page #409
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ......... vyAkhyAna [1] .......... mUlaM [59] / gAthA [-] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: Jon prata sUtrAMka [59] gAthA II-II pa.sabodAgacchan dazapure varSAsu tasthau, vArSikaparvaNi ca svayamupavAsaM cakre, bhUpAdiSTamUpakAreNa bhojanArtha pRSTena taddinAparAvyA09 caNDapradyotena viSabhiyA zrAddhasya mamApyadyopavAsa iti prokte dhUrtasAdharmike'pyasminnakSamite mama pratikramaNaM kSamaNA na zuddhyatIti tatsarvasvapradAnatastadbhAle mama dAsIpatirityakSarAcchAdanAya khamukuTapadAnatazca zrIudayanarAjenasa. 59 // 19 // |caNDaprayotaH kSamitaH, atra zrIudayanarAjasyaivArAdhakatvaM, tasyaivopazAntatvAt / kacicobhayorapyArAdhakatvaM, tathAhi-anyadA kauzAmcyAM sUryAcandramasau khavimAnena zrIvIraM vandituM samAgacchataH sma, candanA ca dakSA astasamayaM vijJAya khasthAnaM gatA, mRgAvatI ca sUryacandragamanAttamasi vistRte sati rAtri vijJAya bhItA upAzrayamAgatyaryApathikI pratikramya nidrANAM candanAM pravartinI kSamyatAM marmAparAdha ityuktavatI, candanApi bhadre! kulInAyAstavedRzaM na yuktamityuvAca, sA'pyUce-bhUyo nedRzaM kariSye iti pAdayoH patitA tAvatA pravartinyA nidrA''gAt, tayA ca tathaiva kSamaNena kevalaM prApta, sarpasamIpAt karApasAraNavyatikaraNa prabodhitA pravartinyapi kathaM sarpo'jJAyIti pRcchantI tasyAH kevalaM jJAtvA mRgAvatI kSamayantI,kevalamAsasAda, tenedRzaM mithyAduSkRtaM deyaM, na punaH kumbhakArakSullakadRSTAMtena, tathAhi-kazcit kSullako bhANDAni kANIkurvan kumbhakAreNa nivArito mithyAduSkRtaM datte na punastato nivartate, tataH sa kumbhakAro'pi karkaraiH kSullakakarNamodanaM kurvan punaH punaH kSullena pIDaye'hamityukto'pi mudhA mithyAduSkRtaM dadau // (59) // (yAsAvAsaM pajosabiyANaM) caturmAsakaM sthitAnAM (kappA niggaMdhANa vA niggaMthINa vA tao ubassayA enescenessecexercere dIpa anukrama [326] JanEducationN S For F lutelu -~409
Page #410
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ....... vyAkhyAna [1] .......... mUlaM [60] / gAthA - pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: ma prata sUtrAMka [60] gAthA II-II girihattae) kalpate sAdhUnAM sAdhvInAM ca trIna upAzrayAn grahItuM (taMjahA) tadyathA (veuciyA paDilehA) vasativijantusaMsaktyAdibhayAt tatra-triSu upAzrayeSu hau punaH punaH pratilekhyo, draSTavyau iti bhAvaH (sAijiyAdhiH pRSTvA pamavaNA) sAijidhAturAsvAdane, tataH upabhujyamAno ya upAzrayastatsambandhinI pramArjanA kAryA, yato yasmi- gamanaM sU. apAzraye sAdhavastiSThanti taM prAtaH pramArjayanti punarbhikSAM gateSu sAdhuSu punastRtIyamaharAnte ceti vAratrayaM,8160-62 Rtubaddhe ca vAradvayaM, asaMsakte'yaM vidhiH, saMsakte ca punaH punaH pramArjayanti, zeSopAzrayadvayaM tu pratidina / dRzA pazyanti, ko'pi tatra mamatvaM mA kArSIditi, tRtIyadine ca pAdapochanena pramArjayantIti, ata uktaM 'veuviyA paDileha'tti / / (60) // SU (vAsAvAsaM pajjosaviyANaM) cartumAsakaM sthitAnAM (niggaMthANa vA niggaMthINa vA) sAdhUnAM sAdhvInAM ca (kappaDa annayariM disi vA aNudisi vA avagijjhiya bhattaM vA pANaM vA gavesittae) kalpate anyatarAM dizaM-pUrvAdikAM anudizaM-AgneyyAdikAM vidizaM avagRhya-uddizya ahamamukAM dizaM anudizaM vA yAsyAmItyanyasAdhubhyaH kathayitvA bhaktapAnaM gaveSayituM, (se kimAha bhaMte!) tat kuto hetoH he pUjya ! iti pRSTe gururAha- ussapaNaM samaNA bhagavaMto vAsAsu tavasaMpauttA bhavaMti) ussanna'nti prAyaH zramaNA bhagavanto varSAsu tapAsamprayuktAH-prAyazcittavahanAtha saMyamArtha ligdhakAle mohajayArtha vA SaSThAditapazcAriNo bhavanti (tavassI dubale kilaMte mucchijja vA pakaDija vA) te ca tapakhino durvalAstapasaiva kRzAGgAzca ata eva klAntAH dIpa anukrama [327] Ungton ~410
Page #411
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ......... vyAkhyAna [1] .......... mUlaM [61] / gAthA [-] pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [61] gAthA II-II 20 kalpa-subo 8santaH kadAcinmUccheyuH prapateyurvA (tameva visaM vA aNudisaM vA samaNA bhagavaMto paDijAgati) tataHzakala vyA09 tasyAmeva dizi anudizi vA upAzrayasthAH zramaNAH bhagavantaH sArAM kurvanti-gaveSayanti, akathayitvA naphalaM up||193|| gatAMstu kutra gaveSayanti ? // (61)||(vaasaavaasN pajjosaviyANaM) caturmAsakaM sthitAnAM (kappaha nigga-saMhAro vIthANa vA niggaMdhINa vA ) kalpate sAdhUnAM sAdhvInAM ca (jAva cattAri paMca joyaNAI gaMtuM paDiniyattae) roktatA varSAkalpauSadhavaidyAthai glAnasArAkaraNArtha vA yAvaccatvAri paJca yojanAni gatvA pratinivartituM kalpate, na tu tatrAsa. 13-64 sthAtuM kalpate, svasthAnaM prAptumakSamazcettadA (aMtarAvi se kappai vadhae, no se kappA taM rayaNi tattheva uvAyaNAvittae)tasyAntarA'pi vastuM kalpate, na punastatraiva, evaM hi vIryAcArArAdhana syAditi, yatra dine varSAkalpAdi| labdhaM taddinarAtri tatraiva tasya nAtikramayituM kalpate, kArye jAte sadya eva bahirnigatya tiSThediti bhAvaH // (62)018 | (icceyaM saMvacchariaM therakappaM) itirupapradarzane taM-pUrvopadarzitaM sAMvatsarika-varSArAtrikaM sthavirakalpaM ( ahAmuttaM) yathA sUtre bhaNitaM tathA, na tu sUtraviruddhaM (ahAkappaM ) yathA atroktaM tathA karaNe kalpo'nyathA khakalpa iti yathAkalpaM, etatkurvatazca (ahAmaggaM) jJAnAditrayalakSaNo mArga iti yathAmArga (ahAtacaM ) ata eva yathAtathyaM satyamityarthaH (samma) samyam-yathAvasthitaM (kAraNa) upalakSaNatvAtkAyavAmAnasaiH (phAsittA // 193|| spRSTvA-Asevya (pAlittA) pAlayitvA-aticArebhyo rakSayitvA (sobhittA) zobhisvA vidhivatkaraNena (tIrittA) tIrayitvA-yAvajIvaM ArAdhya (kiTTittA) kIrtayitvA-anyebhya upadizya (ArAhitA) 28 dIpa anukrama [328] 25 For F lutelu ~411
Page #412
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ....... vyAkhyAna [1] .......... mUlaM [63] / gAthA - pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata sUtrAMka [63] gAthA II-II ArAdhya yathoktakaraNena (ANAe aNupAlittA) AjJayA-jinopadezena yathA pUrvaiH pAlitaM tathA pazcAt kalpArAdhaparipAlya (atthegahaA samaNA niggaMthA) santyeke ye atyuttamayA tatpAlanayA zramaNA nirgranthAH (teNevanaphala upabhavaggahaNaNaM sijhaMti)tasminneva bhavagrahaNe-bhave siddhayanti-kRtArthA bhavanti (bujhaMti) buddhyante kevalajJA-saMhAro vI|nena (mucaMti ) mucyante karmapArAt (parinivAyati) parinirvAnti-karmakRtasarvatApopazamanAt zItIbhavanti rokatA (sabadukkhANamaMtaM kariti ) sarvaduHkhAnAM zArIramAnasAnAM antaM kurvanti, (atthegahaA duceNaM bhavaggahaNeNaMsa.13-64 sijhaMti jAva aMtaM kariti) santyeke ye uttamayA tu tatpAlanayA dvitIyabhavagrahaNe siddhyanti yAvat anta kurvanti, (atdhegahaA taceNaM bhavaggahaNeNaM jAva aMtaM kariMti) santyeke ye madhyamayA tatpAlanayA tRtIyabhave / yAvat antaM kurvanti, (sattaTTa bhavaggahaNAI puNa nAikkamaMti) jaghanyayA'pi etadArAdhanayA saptASTa bhavAstu punaH nAtikrAmantIti bhAvaH // (13) // athaitat na khayuddhyA procyate kintu bhagavadupadezapArataMtryeNa ityAha| (teNaM kAleNaM ) tasmin kAle-caturthArakaparyante (teNaM samaeNaM) tasmin samaye (samaNe bhagavaM mahAvIre) 10 zramaNo bhagavAn mahAvIraH (rAyagihe nagare ) rAjagRhe nagare samavasaraNAvasare (guNasilae ceie ) guNazaila-RI nAmacaitye (bahUNaM samaNANaM) bahUnAM zramaNAnAM (bahUNaM samaNINaM) bahUnAM zramaNInAM (bahUNaM sAvayANaM) bahUnAM zrAvakANAM (bahUNaM sAbiyANaM) bahUnAM zrAvikANAM (bahUNaM devANaM) bahUnAM devAnAM (bahUrNa devINaM) bahUnAM devInAM (majjhagae ceva ) madhyagata eva, na tu koNake pravizya pracchannatayeti bhAvaH (ebamAikkhA ) dIpa anukrama [330] Fur Frately ~412
Page #413
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ........ vyAkhyAna [1] .......... mUlaM [64] / gAthA / pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: zrIvIroktatA prata sUtrAMka [64] gAthA II-II sAmanAeSamAkhyAti-kathayati (evaM bhAsaha) evaM bhASate vAgyogena (evaM paNNavei) evaM prajJApayati phalakathanena vyA.9 (evaM paravei) evaM prarUpayati, darpaNe iva zrotRhRdaye saGkamayati (pajjosavaNAkappo nAmaM ajjhayaNa) paryuSa laNAkalpo nAma adhyayanaM (saaTuM) arthena-prayojanena sahita, na tu niSprayojana (saheuaM) sahetukaM, hetavo // 194 // nimittAni, yathA gurUna pRSTvA sarva karttavyaM, tat kena hetunA ?, yataH AcAryAH pratyapAyaM jAnantItyAdayo heta vastaiH sahita (sakAraNaM) kAraNaM-apavAdo yathA 'aMtarA'viya se kappaItyAdistena sahitaM (ssutN)| sUtrasahitaM (saatthaM) arthasahitaM (saubhayaM) ubhayasahitaM ca (savAgaraNaM) vyAkaraNaM-pRSTArthakathanaM tena sahita savyAkaraNaM (bhujo bhujo upadaMseitti bemi) bhUyo bhUya upadarzayati, ityahaM bravImIti zrIbhadrabAhukhAmI khaziSyAn pratIdamuvAceti // (64) // (iti pajosavaNAkappo dasAsuakhaMdhassa aTTamamajjhayaNaM samattaM) iti zrIparyuSaNAkalpo nAma dazAzrutaskandhasyASTamamadhyayanaM samarthitam // gatarasvatarvasasatrahaayawasnaserawastsamratatvastrastra iti jagadgurubhaTTArakazrIhIravijayasUrIzvaraziSyaratnamahopAdhyAyazrIkIrtivijayagaNiziSyopAdhyAyaka zrIvinayavijayagaNiviracitAyAM zrIkalpamatrasubodhikAyAM sAmAcArIvyAkhyAnaM sampUrNam // samAptazcAyaM sAmAcArIvyAkhyAnanAmA tRtiiyo'dhikaarH|| BeastaSER SERSERSERSSERSPRERASERSRESCENSORSend sesuai Reserveersemesteroces dIpa anukrama [331] BERSERKERS JaMEducutonolmal For F lutelu navamaM vyAkhyAnaM samAptaM ~413
Page #414
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ........ vyAkhyAna .......... mUlaM | gAthA - pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: ma prata sUtrAMka prshsti| gAthA II-II | // atha prazastiH-AsIbIrajinendrapapadavIkalpadrumaH kAmadaH, saurabhyopahRtamabuddhamadhupaH zrIhIra sUrI zvaraH / zAstrotkarSamanoramasphuradurucchAyaH phalaprApakazcazcanmUlaguNaH sadA'tisumanAH zrImAn marutpUjitaH // 1 // yo jIvAbhayadAnaDiNDimamiSAt khIyaM yazoDiNDima, SaNmAsAn prativarSamugramakhile bhUmaNDale'vIvadat / bheje dhArmikatAmadharmarasiko mlecchAgrimo'kabbaraH, zrutvA yadadanAdanAvilamatidharmopadezaM zubham // 2 // tatpaTTonnatapUrvaparvataziraHsphUrtikriyAharmaNiH, sUriH zrIvijayAdisenasugururbhavyeSTacintAmaNiH / shubhairysy| guNairivAnagha (guNairguNariva) ghanarAveSTita: zobhate. bhagolaH kila yasya kIrtisudRzaH krIDAkate kandukA // 3 // IN yenAkanvaraparSadi pratibhaTAnnirjitya vAgvaibhavaH, zauryAzcaryakRtA vRtA parivRtA lakSmyA jayazrIkanI / citraM mitra! kimatra mitramahasastenAsya vRddhA satI, kIrtiH patyapamAnazaGkitamanA yAtA digantAnitaH // 4 // vijaya-13 tilakasUri risUriprazasyaH, samajani muninetA tasya paTTe'cchacetAharahasitahimAnIhaMsahArojvalazrIstrijagati parivarti sphUrtiyuga yasya kiirtiH||5|| tatpaTTe jayati kSitIzvaratatistutyAhipakeruhaH, sUriritaduHkhavRndavijayAnandaH kssmaabhRdvibhuH| yo gaurairgurubhirguNairgaNivaraM zrIgautama sparddhate, labdhInAmudadhirdadhIyitayazAH zAstrAdhipAraM gataH // 6 // yaccAritramakhinnakinnaragaNairjegIyamAnaM jagajjAgrajanmajarAvipattiharaNaM zrutvA jyntiipituH| vAJchApUrsimiyati yugmamatha tallebhe sahasraM spRhAvayagyaM guNarAgiNo'grimaguNagrAmAbhirAmAtmanaH // 7 // kiJca-zrIhIrasUrisuguroH pravarI vineyo, jAto zubhau suraguroriva puSpadantau / zrIsomasomavijayAbhidha dIpa anukrama ... atha vRttikAraH kRtA prazasti: darzayate ~414
Page #415
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra prata sUtrAMka H gAthA II-II dIpa anukrama [-] [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM 8 "kalpasUtra"- (mUlaM + vRttiH) vyAkhyAna [-] mUlaM [-] / gAthA [-] pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha -adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRttiHH kalpa. subo vyA0 9 // 195 // vAcakendra, satkIrttikIrttivijayAbhidhavAcakaca ||8|| saubhAgyaM yasya bhAgyaM kalayitumamalaM kaH kSamaH sakSamasya, no citraM yaccaritraM jagati janamanaH kasya citrIyate sma / cakrANA mUrkhamukhyAnapi vibudhamaNIna hastasiddhiryadIyA, cintAratnena bhedaM zithilayati sadA yasya pAdaprasAdaH // 9 // AvAsyAdapi yaH prasiddhamahimA vairaGgi2. kagrAmaNIH, praSThaH zAbdikapaGgiSu pratibhaTairjayyo na yastArkikaiH / siddhAntodadhimandaraH kavikalAkauzalyakI yudbhavaH, zazvatsarvaparopakArarasikaH saMvegavArAMnidhiH // 10 // vicAraratnAkaranAmadheyapraznottarAcadbhutazAstravedhAH / anekazAstrArNavazodhakaJca yaH sarvadaivAbhavadapramattaH // 11 // tasya sphuradurukIrttarvAcakavarakIrttivijayapUjyasya / vinayavijayo vineyaH subodhikAM vyaracayatkalpe // 12 // caturbhiH kalApakam // samazodhayaMstathainAM | paNDitasaMvignasahRdayavataMsAH / zrIvimalaharSavAcakavaMze muktAmaNisamAnAH // 13 // dhiSaNAnirjitadhiSaNAH sarvatra prasRta (kAnta) kIrttikarpUrAH / zrIbhAvavijayavAcakakoTIrAH zAstravasunikaSAH // 14 // yugmam // rasanidhirasazazivarSe (1696) jyeSThe mAse samujavale pakSe / gurupuSye yatno'yaM saphalo jajJe dvitIyAyAm // 15 // | zrIrAmavijayapaNDita ziSyazrIvijaya vidudhamukhyAnAm / abhyarthanApi heturvijJeyo'syAH kRtau vivRteH // 16 // yAvaddhAtrI mRgAkSI gharaNidhara bhara zrIphalaiH pUrNagarbha, caJcavRkSoghadarbha niSadhagirimahAkuGkumAmatracitram / jambU| dvIpAbhidhAnaM himagirirajataM maGgalasthAlametaddhatte tAvat subodhA vibudhaparicitA nandatAt kalpavRttiH // 17 // | yAvadvyomataraGgiNI jalamilatkallolamAlAkulA, digdantAcala kIrNapuSkarakaNAsekapraNaSTazramam / jyotizcakrama 4 For Prate & Personal Use Only 415 prazastiH 20 25 // 195 // 28
Page #416
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpa sUtra [bhAga-8] dazAzrutaskaMdha-adhyayanaM-8 "kalpasUtra"- (mUlaM vRtti:) ........ vyAkhyAna .......... mUlaM | gAthA - pUjya AgamoddhArakarI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha-adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRtti:: prata prazastiH sUtrAMka nukrameNa nabhasi bhrAmyatyajanaM kSitI, tAvannandatu kalpasUtravivRtirvidvajanarAzritA // 18 // iti zrIkalpasubo- dhikAvRttiH sampUrNA / / granthAgram (805) / navAnAmapi vyAkhyAnAnAM granthAgram (6580) (pratyakSaraM gaNanayA, granthamAnaM zatAH smRtAH / catuSpazcAzadetasyA, vRttI sUtrasamanvitam // 1 // ) iti zreSThi-devacandralAlabhAI-jainapustakoddhAre granthAGkaH 61. gAthA II-II dIpa anukrama Fur & Fonte munizrI dIparatnasAgareNa puna: saMpAdita: "kalpasUtra" (vinayavijayajI racitA subodhikA-vRttiH) parisamAptA ~416
Page #417
--------------------------------------------------------------------------
________________ pUjya AgamoddhArakazrI saMzodhitA muni dIparatnasAgareNa saMkalitA dazAzrutaskaMdha adhyayana-8 kalpasUtra mUlaM evaM vinayavijayajIracitA vRttiH: Jais Education intematonal XXXXXXXXX iti zrIsubodhikAnAmnI kalpasUtraTIkA samAptA / iti zreSThi- devacandralAlabhAI - jainapustakoddhAre granthAGkaH 61. ~417 Fersonal Use
Page #418
--------------------------------------------------------------------------
________________ namo namo nimmaladasaNassa pUjya AnaMda-kSamA-lalita-suzIla-sudharmasAgara gurubhyo nama: bhAga-8 pUjya AgamodhdhAraka AcArya zrI sAgarAnaMdasUrIzvareNa saMzodhita: saMpAditazca "kalpasUtra" [vinayavijayajI-racitA subodhikA-vRtti:] (kiMcita vaiziSThyaM samarpitena saha) muni dIparatnasAgareNa puna: saMkalita: - "kalpasUtra' mUlaM evaM subodhikA-vRttiH" nAmnA parisamApta: 'savRttika-Agama-suttANi-2' zreNi, bhAga-8 ~418
Page #419
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4 naam dii kaas' krn naal s'hir dee haal s . vAcanA zatAbdI varSa daas nuuN u vii s tooN vii tee trs naal paas bbaas' ghr nuuN
Page #420
--------------------------------------------------------------------------
________________ namo namo nimmaladaMsuNassa savRttika-Agama-sUtrANi-2 mUla saMzodhaka abhinava-saMkalanakartA Ka SONG HIRO pUjyapAda AgamoddhAraka AcArya zrI AnaMdasAgarasUrIzvarajI mahArAja Agama divAkara munizrI dIparatnasAgarajI [M.Com., M.Ed., Ph.D., zrutamaharSi] randuate Vinyleoniparingeet prata prApti aura peja seTiMga kartA : ke ceramana zrI pravINabhAI zAha, amerikA mudraka : navaprabhAta prinTIMga presa amadAbAda Mo 982559885519825306275
Page #421
--------------------------------------------------------------------------
________________ Isa projekTa ke saMpUrNa-anudAna-dAtA saccAritra cUDAmaNi svargastha pUjyapAda gacchAdhipati AcAryadeva zrI devendrasAgara sUrIzvarajI mahArAja sAheba zrI parama AnaMda zvetAmbara mUrtipUjaka jaina saMgha vItarAga sosAyaTI, prabhUdAsa Thakkara koleja roDa, pAlaDI, amadAvAda karIba pacAsa sAla pahele parama pUjya svargastha gacchAdhipati AcArya deva zrImad devendrasAgarasUrIzvarajI mahArAja sAheba dvArA saMsthApita isa saMgha meM zrI zItalanAtha bhagavaMta kA jinAlaya bhI hai, jina ke pratiSThAcArya bhI pUjya devendrasAgarasUrIzvarajI ma0 hI hai / isa saMgha meM pUjya sAdhU -bhagavaMta evaM sAdhvI mahArAja ke lie upAzraya bhI hai, jahAM hara sAla cAturmAsa karavA ke zrAvaka-zrAvikAo ko dharma-ArAdhana se lAbhAnvita karavAyA jAtA hai| isa saMghameM AyaMbilabhavana, ubAlA huA pAnI, jJAna-bhaNDAra evaM pAThazAlA kI bhI bahota acchI suvidhA pradAna ho rahI hai / aise samyag mArgI saMgha kI sadbhAvanA aura prabhAvaka AcArya pUjya zrI harSasAgarasUrijI ma0 kI preraNA se isa zAstra ke lie anudAna prApta huA hai / 421
Page #422
--------------------------------------------------------------------------
________________ Ajama Agama Agama Agama jAmA mUla saMzodhaka - pUjyapAda AgamoddhAraka AcArya zrI AnaMdasAgarasUrIzvarajI mahArAjasAheba Ajama Ajama AjamA Ajama Ajama (dazAzrutaskaMdhasya-aSTama-adhyayanam) "kalpasUtraM" mUlaM evaM vRtti: Agama Aja abhinava-saMkalanakartA Ajama Agama divAkara munizrI dIparatnasAgarajI Agama [M.Com., M.Ed., Ph.D., zrutamaharSi] Ajama Agama Ajama Agama Ajama Ajama Agama 422