Book Title: Yashodharmuni Charitra
Author(s): Bhuvanbhanusuri
Publisher: Divyadarshan Sahitya Prakashan Samiti
Catalog link: https://jainqq.org/explore/005480/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarA&itha HuoN [aicra kathA] (vaNI para 3 thaa) -praAcArya zrI DiITIgLITIgglugI] mahArAja For Personal & Private Use Only Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saumyamUrti zrI surendrabhAI jIvaNabhAI jhaverInA saujanyathI prakAzita huM samAditya bhava cothe [avAMtara kathA] yazodhara muni caritra lekhaka pUjya AcAryazrI vijaya bhuvanabhAnusUrIzvarajI -prApti sthAnadivya darzana sAhitya prakAzana samiti 68, gulAlavADI muMbaI-400004 For Personal & Private Use Only Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzaka - divya darzana sAhitya prakAzana samAna kALuzInI paLa, ke. pura amadAvAda-3, - - - - - saMpAdaka. parama pUjya munizrI jayanuM vijayajI mahArAja 12-00 -prApti sthAna------ jayeza caMpakalAla bhaNazALI 1194, lakSmInArAyaNanI peLa rAja mahetAnI paLa kALupura amadAvAda-1 kirabhAI janI zrI sayU prinTarI, sTezana reDa senagaDha 36 kara 50 For Personal & Private Use Only Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yazodhara caritanI gauravagAthA [ prakAzaka taraphathI) na kayA sAhitya eTaluM eka nAmaka. nA paTALamAM aneka kathe nAM haju paNa ta pa la che. kayAreka koI bAdura yA maro banIne emAM pachI mAre che te kaMikane kaMIka uttama na meLavIne ja prAyaH bahAra Ave che. lagabhaga 1500 thI 16 00 varSa pUrve raMdhara rka samrATa zAstrakAra zrI ribhadrasUra marAje vAdevanI asIma karavAthI prApta thayela - gugaLa far tamA' vagara traNagAthAnAM pratibidha de eka benamUna kathA rana samudranuM uDANa vALIne rApATI upara ANI dIdhuM. A rAmarAdi kathA nAme A ajoDa kathA nya saba kA sAhityamAM mokharAnuM sthAna bhAgavI rahyuM che. kathAnAyaka samarAdiya' nAM 9 bhave nAM addabhuta varNanamAM zrI habhika surijI ke potAnuM samagra kalAkauzala niHsaMkoca ThAlavI dIdhuM che. ane emane tavaHpUta anubhavegArmita ulame AlekhAyela A maditya kathA sAMbhaLanAra ane vAMcanArAonAM hayAne hacamacAvI mUkayA che enA haiyAmAM rahelI vAsanAone jabaradasta dhakko lagAvyo che ane For Personal & Private Use Only Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [4] ciDayuma simAdine ke LIne ja yA che. eozrIe te prAraMbhamAM saMvegajanananA sucana dvArA sApha sApha jaNAvI dIdhuM che ke A kathA vAMcanAra sAMbhaLanAranAM dilamAM je verAgya bhAvanA jAgrata na thaI te samajI levuM ke te kAM te abhavya durbhavya ke bhakimI jIva che. emAnuM kahyuM Na juye enAthI ejananAM dhAjane dUra che. jena zAsananI paraMparAmAM varSovarSa kera Thera vyAkhyAna AdimAM A kyA kaDevAra vacAIne khabaja prasiddhimAM AvI gaI che. paraMtu koI vANIne jAdugara jyAre A kathAmAM eka eka pAtrone jANe ke sAcesAca koI nATaka bhajavAI rahyuM hoya tema savega. vairAgya bharyA dilanI vANInA aMduthI sajIvana karIne ene tAdaza citAra tAnI najara samakSa khaDA karI de che tyAre zrotAvargane koI ajAyaba duniyAmAM AvI gayA hovAnI sacoTa pratIti thAya che. vizagyanAM ravaiyAthI jANe koI aMtara vadhI rahyuM hoya ane emAMthI tarI AvatA samabhAvanAM mAkhaNane I pIrasI rahyuM hoya ane pote ene AsvAda karatAM karatAM jANe ke sarva duHkhone bhUlI gayela hoya evI rapaSTa varNanAtIta dazAne anubhava thaI jAya che. vi. saM. 205 mAM muMbaInI havAsita prajAe paNa lagabhaga evo anubhava karyo. pUjyapAda A. zrI vijaya bhuvanabhAnusUrijI e vakhate munivarya zrI bhAnuvirya mahArAje vyAkhyAnamAM samarAdityanI kathAnAM pAtronuM roma roma dhrujAvI mUke evuM sacoTa varNana karavA mAMDyuM. zrotAo te diDa mUDha thaI gayA. kevI adbhuta kathA ! vara ane kSamAne kevI bhISaNa saMgrAma ! ane Akhare vara ane nAvina ke jhaLahaLate vijaya! A badhI romAMcaka vAtethI bharapura rAmaraditya kevaLInAM pUrva bhava ane emAMnA avatara cAritro sAMbhaLatAM sAMbhaLatAM comAsu kayAre pUruM thaI gayuM enI kedane gama paNa paDI naha. aneka zrotAe zarUAtathI ja noTa-pensIla For Personal & Private Use Only Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 1 ] * laIne AgaLa AvI besI jAya ane pUjyazrInA mukhe jharatI amRtamANIne akSarAnAM bIbAmAM DhALI letA hatA. e lekhanamAMthI ' samara! ditya kathA ' e jANe ke eka navAja Adhunika zailIthI ala kRta va tAra dhAraNa karyA. ' gusaina. agnizarmA' ( prathamabhava) chapAIne bahAra paDatAMja mAMcakonI mAMgaNIe jora pakaDayuM ane TUMkA gALAmAM tyArabAda ' siddha ane AnaMda'(dvitIyabhava )paNu chapAI gaye, te pachI zikhI ane jAlanI ( trIjobhava) paNa mudrita thaI cukayA ane cothAbhavana pustakanAM mudraNane prAraMbha thaye. samagra samarAditya kathAmAM A cothA bhavanuM varNana te haiyuM hacamacAvI mUke evu thayeluM che. kAraNake emAM avAMtara caritra rUpe yAdhara tamanAM marSinuM caritra AlekhAyu che. A mahinAM pazu nava bhave! ane emAMya pahelA bhavamAM karelI eka nAnakaDI paNa gAjhArI skUlanAM pApe bIjA-trIjA vagere bhavAmAM je asah vratanAe ane pIMDAe emanAM jIvane veThavI paDe che. e badhu vAMcyA pachI paDakAra sAthe kahI zakAya tema che ke vAMcanAra vanAM pariNAmeA aMdhyavasAye prAyaH kAmaLa banyA vinA rahe nahI. niyamAM nirdaya hatyAra ne paNa pazcAtApano bhAva spardhA vinA gabhaga rahe nahIM. pApImAM pApI thanAM kaThAra haiyAmAM paNa be traNa terI zikhAmagA upasI Ave te navAi nI zrI yazodhara maharSi nAM cAritramAM samarAditya cothAbhavamAM avAMtara kathAmAM navAvanAM varNanamAM manuSyanAM patita chavanane unnata karavA mATenI eTalI badhI bharapUra sAmagrI bharelI paDI che ke ene samAveza eka pustakamAM thAya eTale sa MkSepa karIne paNa karavAnu amAra. mATe sa Mbhavata rahyuM nahI pariNAme hAla mAtra cAra bhavanuM mana gUMthI lete eka bhogaja prastuta karI rahyA chIe ane najIkanAM bhaviSyamAM khInna bhAge paNa prastuta karavAnI tamannA che. For Personal & Private Use Only Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maharSinAM jIvananuM koI ekAda pRthya paNa sAmAnya mane kevuM sparzI jAya che te paNa eka jANavA jevI hakIkata ahI paDatI mUkAya tema nathI. zikhI ane jalinI pustakanuM prakAzana thayA bAda zrI yazodhara caritranAM mudraNane prAraMbha thaye te daramyAna pUjyapAda AcAryadeva zrImad vijaya bhuvanabhAnusUrIzvarajI mahArAja sA 9ba amalanera mukAme 5 6-26 bhavyAtmAonAM dikSA samAroha dvArA samagra mahArASTramAM jaina zAsanane jayanAda gUMjato karI saMghanI vinaMtIthI muMbaI padhAryA. te kALa muMbaInA prasiddha na agra saumyamurti zrI surendrabhAi jIvaNabhAI jhaverIne tyAM koI nimitta potAnA nivAsa sthAne pUjabhaktine kAryakrama hatA. te avasare pUjAmAM teDI gayAM. pUjyazrInI nizrAmAM pUjA khUba ja suMdara jamI. tyArabAda temanI ghaNuM vinaMtIthI pUjyazrIe temanA nivAsa ahamAM pagalAM karyA. ucita sevA bhakitane lAbha lIdhA bAda pU. te laI moTI jarUrI kAmasevA sUcavavA khUba Agraha karyo AcAryazrI e te sahaja kahyuM ke tamAre te jaina zAsananAM nAnAM moTA kAma tanamana-dhanathI karavAnuM lagabhaga cAluja hoya che temane zAnuM sUcavavAnuM hoya ? paNa...surendrabhAInuM dila mAnyuM nahIM. emane thayuM ka AvA mahAna AcArya bhagavaMta mAre ghera padhAre enuM mane saMbhAruM rahe evA koI sukRtane lAbha mane na maLa ! khUbaja A grADa karyo eTale pUjyapAdazIe samarAditya ethe bhava ane avAMtara caritranA nAyakazrI yazodhara maharSinA nAme lekha karI sAthe pariNAma zuddhi ane adhyavasAmanirmaLatA mATe jJAna-darzana-cAritra ratnatrayInI ArAdhana nAmAM pragati karavA jaNAvyuM. zrI surendrabhAI jhaverIe vinamrabhAva sAthe tarataja e mahAna zAstraratnanA mudraNamAM Arthika sahAga ApavAnuM AnaMda svIkAra karyo. emanA A sahaga badala ame aMtaHkaraNa pUrvaka AbhAra vyakata karIe chIe. For Personal & Private Use Only Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "samarAditya kevaLa" mahApucchanAM caritra Ajadina sudhI aneka bhavyAtma ane kSamAdharmanI abhuta bheTa ApI che. samabhAvanuM notaratu pAna karAvyuM che. bhautika daSTine AdyAtmika draSTimAM palaTI nAMkhI che. enA prakAzita thayelAM traNa bhavane traNa pustaka vAMcaMkAne sukRta, sadguNa, sadAcArane bhavya preraNAone rasathALa Ape che. A cothAbhavanAM varNanamAM avAMtara caritra rUpe AlekhAyela "zrI yazodhara maharSi' [traNabhava sudhI nA addabhuta jIvana ane AtmasAta karI mumukSu AtmAo AtmakalyANanAM punita paMthe AgekUca kare eja maMgalakAmanA lI. kumArapALa vI. zAha For Personal & Private Use Only Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ For Personal & Private Use Only Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sasarAdityakevaLI-caritramAM 4 thA bhavanI atagata avAMtara kathA mahAtmAM yazAdharamahiSa [samartha zAstrakAra AcArya bhagavAna zrI harIbhasUrIzvarajI mahArAjAe racelI savega-vairAgyarasathI tarabheLa zrI samAditya kevaLI maharSinA nava bhavanI mahAkathAmAM zrIsamarAdityanA jIvane bhavelava pratibaMdha thavAmAM nimittabhUta thAya che. ekaka castrinuM zravaNa. emanA ceAthe bhava che dhanakumAra zreSThiputranA. e dhanakumArane bhavitavyatAnA cArge patnI maLI che dhanazrI nAmanI, je vairI agnizAM tApasane jIva che. samarAdityanA pahele lava guNasena rAjAne, tyAM A senane janamajanama mAru... evI enA pratye duzmanAvaTavALA agnizamAM tApasa banelA. te have ahI samarAdityanA jIva; dhanakumAranI dhanazrI nAmanI patnI banI. paradeza vepAraarthe samudrapravAse gayela vanakumArane dhanazrIe dariyAmAM dhakelI dIdhela, chatAM puNyAge maLela pATiyAnA AdhAre khacI kramazaH aneka UcA-nIcI anubhavatA dhanakumAra ghare AvIne pachI udyAne jAya che, tyAM jIvanamAM Turning Point parivatana yAga Ave evuM pramaLa zubha nimitta maLe che. e nimitta che mahAtmA cazeyaramuni- mahiSa`nA samAgama ane emanI AtmakathAnuM zravaNu. e nimitta kevI rIte maLe che, zeAdhara mahAtmAnI AtmakathA zI che. e ahIM raju thAya che. --praza4] For Personal & Private Use Only Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAtmA yazadharamaharSi 1 : yazodhara mahAtmA kevA? dhanakumAra jagyA pachI udyAna mAM jAya che. tyAM camatkArika vastu jovA maLe che. azekavRkSanA heThaLa yakSedhara nAmanA zramaNasiMha birAjamAna che. te kevA che? muniemAM siMhasamA ! zAthI siMhasama ? munipaNanA parAkramathI! e parAkrama emanuM suMdara svarUpa batAve che...Ama to e kezaladezanA vijayadhara rAjAnA putra hatA, rAjaputra eTale samRddhi-vaibhavamAM kamInA na hoya, mAnapAna-lAlanapAlana-gaLacaTAM maLatAM hoya, bhAine achA-acho thatuM hoya, chatAM e badhuM akAruM lAgyuM. kema? enI moTI kathA che. e jANe pachI lAgaze ke Ama thAya e ja barAbara che. nAnI uMmaramAM ja teo tyAga karI dIkSA laI muni banyA hatA. muni banyA pachI sAdhanAmAM eTalA badhA otapreta banI gayA hatA ke emanA darzana karatA dekhAya ke jANe mUrtimaMta sAdhanAnuM darzana karI rahyA chIe! muni sAdhanamaya banI gayA che! te zI sAdhanAo che muni5NunI? Isamiti vagere pAMca samiti, enA e tIva upagavALA che. mana-vacana ne kAyAnI guptithI e gupta che. mAnasika vicAraNA saumya che e joI na zakIe paNa mudrA anumAna karAve. jyAre joIe tyAre ka9pI zakIe ke emanA vicAramAM paNa eTalI saumyatA cAlatI haze! - AMtarika vicAramAM jene saumyatA varelI nathI te moTuM banAvaTathI saumya rAkhe, paNa e saumyatA jhAjhI TakatI nathI. ( kalAkanI vacce eka miniTa paNa kaI evI Avaze ke jyAM AMtarika asaumyatAnuM mukha para pradarzana thaI javAnuM! A mahAtmA te cIse kalAka managuNinA sAdhaka che. manane pavanArA che. azubha vRttimAMthI bacAvI ene ucatA, ukaLATa, unmAda, uchAMchaLApaNAnI asaumyatAmAM e javA detA nathI; sadA saumya rahe che. haMmezAM prasanna mudrAvALA dekhAya che. , tamArAthI bane ? tame kaheze, zuM karIye? ame te saMsArI, te ame zuM vadhAre karI zakIe ?' paNa eDa kanevyadhagamAMthI For Personal & Private Use Only Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saumyatA chuTakabAre meLavavA prayAsa karavAmAM Ave che athavA A samajanI khAmI che ke, "dharma kara. che tAre? te tArA saMsAranuM bajAvavA sAthe ya A dharma thaI zake che. e dhama A che ke vicAramAM saumyatA rAkha. kadI paNa mArI vicAraNAmAM asaumyatA, ukaLATa, halApaNuM, unmAda, ne uchAMchaLApaNuM na AvavA dauM!" A nirdhAra joIe-tamannA joIe. avasare sAmAne haka zabda kahe ya hoya, chatAM vicAraNA para saumyatAne kAbUmAM rAkhIne kaho. aMdarathI samajavAnuM ke, ApaNe ene dabAvavAnuM che ja nahi. karma, meha, kALa, saMge, anADIo, zeTha, rAjA vagerenA ApaNe kyAM ochA dabAyelA chIe?" kahevA paDe evA zabda, te paNa aMdarathI kalejA kaMDa rahe. rahI zake? hA, be mANase beThA che, mitra che. trIjAne cakAsavAnI vAta kare che, emAM trIje bahArathI Avyo. pilA ane saMtalasa karI che ke, "Aje Ane ThIka-ThIka dabaDAve ! joIe zuM kare che e?" che ne kautuka? khabara nathI ke AvA kutUhala-mazkarI vageremAM bagaDayuM te? khera! saMtalasa mujaba pelAne A baMne udhaDe le che, paNa aMdarathI pUrI ThaMDaka che. jevI rIte sAmAnuM pArakhuM karavA hRdayamAM je bhAva na hoya chatAM vartamAnamAM te bhAva batAvavAmAM Ave che. ema ahIM haiye pUrI saumyatA jALavIne ja bahAra jarUrI kahe zabda kAThavAne che. samakitI devatA paNa parIkSA kare che sAdhakenI. paNa mithyAtvI deva parIkSA kare tyAre hRdayamAM sAmAne pADavAnA bhAva che; paNa samakitI devane aMdarathI A bhAva nahi! ene artha e che ke hadayamAM saumyatAne bhAva heya, kaDakAI na hoya; chatAM kaDakAI bahArathI dekhADe emAM aMdaranI saumyatA jALavI zakAya. ApaNe anivArya saghaLA prasaMgemAM bahArathI ugratA chatAM aMdaramAM saumyatA rAkhavAnI che. saMsAranA te te prasaMgamAM hRdaya salAmata rAkhIne ja, bahAra kaDakAI batAvavI paDe te batAvavAnI paNa hRdaya barAbara saumya rAkhavAnuM. AMtarika vicAraNAmAM je sabhyatA keLavAya, ukaLATa aTakAvI zakAya, uchAMchaLApaNuM dAbI zakAya, pachI e abhyAsa cAlu thayA pachI For Personal & Private Use Only Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAtmA yazedharamaharSi te ApaNe devanA dUta, saMta banI jaIe! AmAM kAMI rAtI pAIne kharca che? nA. lAbha keTalo che, vicAraNAmAM saucatA keLavI eTale mAmulI prasagamAM UcA-nIcA thavAnuM rahe nahi. jIvane ukaLATa kema thAya che? mAne che "pratIkAra na karIe to badhuM bagaDI jAya." paNa A ajJAnatA che. samajatuM nathI ke tArA pratikArathI ja badhuM sudhare tema samaja mA. je lalATa tAruM salAmata che te pachI tAre mAmulI vAtamAM UMcA-nIcA thavAnI jarUra nathI! saumyatAmAM ukaLATa na joIe. ukaLATa reSane ya heya, ukaLATa akkaDatAne ya hoya. prapaMca, kapaTa ane jaNAne paNa heya. saumyatA joItI hoya te A ukaLATa zamAvavA joIe. reSa-rapha-ghamaMDa kAMI nahi. "mAre A saumyatA joie. AnA vinA na cAle, mAre kaIpaNa jAtane ukaLATavicAraNAmAM lAvavAnI jarUra nahi!" A nirdhAra joIe. "nazIbanI gADImAM beThA chIe. e gADI ApaNA kahyA. mujaba cAle tema nathI, paNa te cAle tema ApaNe vartavuM paDavAnuM che." mATe keI ukaLATa zA sAruM karuM? ukaLATathI kAMIe gADI kare evI nathI. ene pheravavA karatAM huM ja pharI besuM; arthAta puNayanA udAyamAM vaibhavI jIvana rAkhyuM hatuM, have karma karyA te sAduM jIvana jIvuM-A vicAre. - have taddana sAduM jIvana banAvI emAM paNa pahelAM jeTalI mitI anubhavavAnI. saMgene pheravavA mathavuM enA karatAM ApaNe ene anukULa thavuM emAM DahApaNa che. e mATe ukaLATa miTAve. ema, - unmAda na joIe. unmAda zuM ? IndriyonA raLiyAmaNA viSaye dekhI ghelachA thavI ane aNagamatA viSaye dekhI tenA For Personal & Private Use Only Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saumyatA tarapha udvega thave te unmAda. vaLI bhAre unmAda nirAzAmAM che, vicAraNAne malina karanAra paNa te che. ukaLATa, unmAda ne uchAMchaLApaNuM; A tripuTI ApaNuM AMtarika vicAraNamAM saumyatA nathI rahevA detI. A bahu samajavA jevuM che. mAtra gusse na karIe eTalI ja saumyatA nahi, paraMtu sAthe IniSTa viSayamAM unmAda-uga na hoya e paNa jarUrI che. uchAMchaLApaNAne badale gaMbhIratA hoya e paNa jarUrI che. te ja saMgIna saumyatA Ave. A saumyatA na hoya te vicAraNuM bahu ja gaMdI, savahIna, tAmasI ane bhayaMkara apAyene sarjanArI bane che. ukaLATa A kAma kare che. -roSa ne ropha! "A joie ne te joIe!" "phalANe zAne dAbI jAya?" A mAnasika valopAta rahe che! ApaNuM vicAraNAmAM saumyatA rAkhavA unmAdane e che kara joIe, nahitara ne unmAda cAlu che te sau zvetA banAvaTI bane che. mukha, mudrA, vANune vicAramAM asaumyatA AvatAM vAra nahIM lAge. mATe "vicArasaraNumAM unmAdane eka paNa DAdha na lAgavA dau....A niMrdhAra rAkhI e pramANe puruSArtha kare. nazIbanI gADImAM beThe chuM te kaI khADAmAM paNa cAle ane TekarA para paNa caDhe! gamatA viSaye AvyA, ke aNagamatA, paNa ApaNe sIdhA cAlo. ThIka che badhuM. sAruM hoya te hezanA UbharA nahi, narasuM heya te dInatAnA dhUmADA nahi. je che te badhuM barAbara sAruM che." sAruM-barAbara" eTale ke samAdhi ane dharmasAdhanAmAM upayogI thAya evuM. narasuM che te ThIka che, eTalA mATe ke pApa ochA thaze. mana svastha kevuMka heya-nasIbanI gADI enA dhoraNe ja AlavAnI. emAM ApaNI vizeSatA e ke mana kahe, "tu game te raste calAva, mAre badhuM ja ThIka che,'-A je AtmasaMtoSa, hRdayane udAsInabhAva, mana enA gharanuM joIe "badhuM ThIka che barAbara che" evI unmAdane TALavA raTaNa karavI joIe. jema For Personal & Private Use Only Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAtmA yazeramaharSi managamatAmAM hoMza, dhagaza, ke mahAna AzAo nahi, tema aNugamatAmAM udvega, zeka, yA nirAzA nahi. 3 prakAranI asaumyatA (1) eka asaumyatA evA prakAranI che ke emAM dekhItI svasthatA jevuM bhAse, paNa heya asvasthatA. e che haThAgraha, durAgraha. e pitAnI asat tatvanI pakaDamAM sthira rAkhe che. lAge che sthiratA jevuM -mane je lAge che te barAbara che, huM je mAnuM chuM te barAbara che, paNa hemithyAtvanI pakaDa e haThAgrahanI pakaDa kahevAya. jyAM A haThAgraha che tyAM saumyatA nathI. pachI dekhItI saumyatA paNa rAphaDA nIce chupAyelA sarpa jevI che, rAkheDA nIce chupAyelA agnisamAna che. (2) mithyAtvanI sabhyatA saMpa jevI saumyatA che. AMgaLI lagADe ke DaMkha mAre. haMsIlI saumyatA e paNa asaumyatA che. Ane unmAda kahI zakAya. agara tyAM gaMbhIratA nathI mATe uchAMchaLApaNuM kahI zakAya. (3) trIjI uchAchaLAMpaNanI asaumyatAmAM hRdayanI gaMbhIratA, dhIratA ke pariNuta dazA nahi! uchAMchaLe eTale upalakIye vicAra kare, TuMke vicAra kare, miniTa paNa chelyA vinA tarata uchaLI paDavAnI vAta! asabhyane vicAraNAmAM ukaLATa, unmAda ne uchAMchaNApAruM laherAvA mAMDe che. saumyatA mATe A traNene dAbavA paDe. prasaMga kAMka baje, je ke sAMbhaLe, tyAM tarata tela nahi bAMdhavAne. saumyatA jALavIe to ahIM pIratAthI vicAra thAya. utAvaLe abhiprAya bAMdhI devAmAM, utAvaLathI lAgaNuM uchaLavA devAmAM, ane jhaTapaTa belI nAkhavAmAM, uchAMchaLApaNuM thAya che. uchAMchaLApaNAmAM mANasa pAra vinAnA nukazAna karI nAkhe che. vagara vicAryuM dhadha-seda lagAvI dIdhe, savAyuM huM vetarI lIdhuM. AmAM, basa, jarAka AgaLa jAya ke pastAya! pachI bIjo kaI raste ja nathI rahetA. pAMca miniTanI bhUlanI pAchaLa pAMca mAsa nahi, paNa pAMca-pAMca varSa sudhI haiyuM bALyA karaze! hRdayanI gaMbhIratA-vizALatA-nipuNatA nahatI, eTale zuM kare? For Personal & Private Use Only Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sabhyatA ukaLATa, unmAda ne uchAMchaLApaNuM te vicArasaraNIne ukaraDe banAvanAra che! e traNene TALIe te saMgIna saumyatA Ave, ane vicArasaraNI bagIcA jevI bane! bagIco eTale ArAma ! te AtmAne anahada ArAma Ape! basa, A dha rAkhavAne, A guNene jIvanamAM beThavavAnA ne pravRttio-pravRttie ene upayoga karavAne! vicAraNAmAM dekhAyuM ke polIsIthI vartIe te sArUM!" A mAyAne ukaLATa che. sAme haju be vAgye be che, ne javAba ApI dau" ema thayuM, tyAM uchAMchaLApaNuM che. saubhyatA keLavI hoya. te ahIM khamavAnI, thobhavAnI jarUra che. khoTA hisAba paDatA mUkavA joIe. manane thaze ke-ema ThaMDaka rAkhIe te AmAM meTuM ja baMdha thaI jAya, ne kahevAnuM rahI jAya !" basa e kahevAnuM rahI jAya che je vicAraNa Ave che te uchAMchaLApaNuM che. kahevAnuM rahI jAya te moTuM nukazAna nathI, paNa anavasaranuM kahI nAkhavAmAM nukazAna aparaMpAra thaze! bAjI khalAsa! zeTha ne nekara, sAsu ne vaha, A5ne dIkare, bahu balavAnI utAvaLa na kare te devanA saMbaMdho bAMdhe; ne je balavAne utAvaLiyA banI jAya che te devane badale dAnava jevA lAge che. Aje kaI bApa-dIkarAnA, sAsu-vahunA, guru-ziSyanA, pati-patnInA saMbaMdhamAM A badhuM vatatuM hoya che. eTale bAjI khalAsa! svabhAvamAM saumyatA, svasthatA hoya te A na bane. ghaNuM kAryo mana bagaDayAM 5cho bagaDe che! mATe grevIse kalAkanA jagI puruSArthathI mana na bagaDavA daIe. manamAM te zAbita jALavavAnI ane sAthe bAhya saumyatA jALavIye. A be keLavavA mATe ApaNe sAtvika, gaMbhIra ne dhIra banavAnuM. dharmanI sAdhanAne svAda paNa dhIra banI soma, zItaLa, ane karelA dilamAM dharma pariName tyAre Ave che. vihaLatAmAM A na bane. | mana saumya banyuM hoya pachI, prasaMge bolatAM amRta bela nIkaLaze! dica vartAva haze! mAnavajIvana eTale vIsa kalAkanI For Personal & Private Use Only Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAtmA yazodhara maharSi daya, maga kaye ja javAnuM. zAne? ukaLATa, unmAda ne uchAMchaLApaNuM dUra dhakelavAnA ane enI jagyAe saumyatA, svasthatAne sthira karavAne praga. enuM nAma paNa dharma. keInA jIvanane saumyatA-svasthatAbharyo prasaMga joIne ApaNAmAM ema goThavI devAnuM ke ApaNe paNa evuM bane te ApaNe saumyatA rAkhIe. AnuM maMthana hoya, te avasara para ukaLATa vagere na Ave. ApaNe eTale nazIbanI gADImAM beThelA" "lalATa salAmata che tyAM sudhI badhuM barAbara !" je lalATa salAmata nathI te ApaNuM dhAryuM kaMI ja bane nahIM. AvI badhI hadayane AzvAsana ApanArI cAvI lagADIne prayoga karIe te saumyatA siddha thaI jAya. prayAgamAM vacana ane kAyAnI saumyatAsvasthatA mana mArIne paNa keLavavI joIe; e jALavIe te manamAM semyatA AvatI jAya. A te nAlAyaka che, A harAmIe che," ema belayA karIe te ApaNuM mana evuM bane che. vAtavAtamAM gadheDA ne bevakupha belyA te vicAraNA paNa gadheDA ne bevakupha jevI bane. vacananI pravRtti paNa saumya ja rAkhe. manamAM haju saumyatAsvasthatAguNa ghaDAyA nathI, paNa vacana-kAyAne guNamAM vartAH to kame saumyatA-2vasthatA manamAM AvatI jaze. pachI jo vicAraNAmAM ya saumyatA che te Indriye paNa ghaNuM saumya banI gaI samaje. mana je zAnta che "A javuM ja nathIne ?, duniyAnuM kaMI jovA jevuM ja nathI," pachI AMkha zAnI De? sulasAnI AgaLa bIjI strIoe ghaNuM karyuM ke, "UTha-UTha, khuda zaMkarabhagavAna AvyA che, mATe cAla jevA. "nA, mArA mATe kaMI jevAnuM ja nathI.' kaMI nathI?" "nA, che. mAtra mahAvIrabhagavAnane jovAnuM.' are! je A te kahe che, viSNubhagavAna khuda UtaryA! caturmukha brahmA padhAryA che! cAla, jevA." "nA, mahAvIra prabhu majAthI dharAI gaI chuM." sulaane peTanuM For Personal & Private Use Only Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saumyatA pAe hAlatuM nathI! kema? samyakatvane raMga ane paramAtmA para athAga prIti-bhakitae mana eTaluM badhuM ThaMDagAra, saumya ane svastha banAvI dIdhuM che ke keI beTA abhakharA nathI. mananI ugratA, unmAda ane uchAMchaLI vRtti dabAI gaI te jagatanuM kAMI sAMbhaLavA jevAnA ubharA-uchALA nahi jAge. emAM jevA sAMbhaLavA jevuM che zuM ?" ema ja lAgaze. pachI Indriya bicArI kare zuM ? indriye te bahu DAhI che peluM mana tophAnI che. are! mana paNa zuM kare? AtmA pete uchakhala ukaLate che, te bicArA mana ane indriyane jema doDAve tema e De. Indriye gADInA DabA jevI che, ne mana enjina che. ene DrAIvara AtmA che, te kheMcI jAya tema dhamadhama karatAM De. mATe pahelo AtmAne ThaDe kare, sauca banAve. saMsAra te kacarApeTTI che, emAM sAruM zuM javAnuM hatuM? AtmA saumya ane, mana saumya bane, pachI indriyanI khaNuja maratAM vAra nahi. ugratA, rAgAdinA unmAda, ane utAvaLa-uchAMchaLApaNuM TALI saumyatA keLavAya e eka mahAna guNa che, aneka bIva guNenI khANa che. For Personal & Private Use Only Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cazeAdhara mahAtmAnI vizeSatAo eka kuprasa'ga dIrghakALanA susaMskaraNane dhakko lagADe, samiti-gupti : mahAtmA caze dharamuni iriyAsamiti Adi pAMca samitine dhAraNa karanArA che; . arthAta gamanAgamanamAM jIvarakSAthe cokkasa khyAlavALA che; khelavAmAM paNa asatya, pApApadeza, kazatA vagere na thaI jAya, ne ughADe mADhe na elAI jAya, tenA upayogavALA che; bhikSAcaryAM ane AhAravidhimAM nirdoSatAnA pAkA lakSaNavALA che. vastu levA-mUkavAmAM temaja maLamUtrAdinA visarjanamAM paNa jIvarakSAdina pUro khyAla rAkhanArA che. eja rIte A mahAtmA mana-vacana-kAyA, traNanI guptithI gusa che. eTale asad vicAra-vANI-vartAvane aTakAvI sad vicAra, vANI ane vartAva pravartAvanArA che. . upadeza pachI, AcAra pahelA H jIvana jovA jevu' che. peAtAnA ja jIvananI pavitratAnI paravA na hoya e bIjAnA roya upakAra karI zake! bIjAne vAranArA kevI rIte banI zake ? jainamuni-jIvananI balihArI che. enAM daIne paNa pApI jIva dhaNI bane che. seA upadeza ane eka AcAra. alake AcAra vinAnA upadeza keTalIyavAra eLe jAya che. sara paDavA na dI H viSayarUpI kUvAmAM coAdhara mahAtmA indriyone gepavanArA che, eTale ane viSayAnA kUvAmAM paDavA detA nathI, viSayothI ene bacAvI lenArA che. mahAn AMtaratRpti keLavI lIdhAthI A bane che. AtmA eTaleA badhA dharAyelA ke have viSayAmAM kAMI jovAsAMbhaLavA-cAkhavA sUMghavA ke sparzavAnuM che ja nahi. jema, AkarDa For Personal & Private Use Only Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vizeSatAo 11 jamI lIdhA pachI game tevAM pakavAna sAme hoya chatAM mana kahe : che, "ghaNuM khAdhuM, basa, have AmAM zuM khAvuM'tu?" basa, A dRSTAtathI ahIM mana kahevA mAMDe, "ghaNuM joyuM, ghaNuM sAMbhaLyuM, have zuM jovA-sAMbhaLavA jevuM rahyuM ja che? kAMI ja nahi," Ama AkaMTha janmelAno dRSTAntathI viSamAM bhAre dharapata, tRpti AvI jAya, te InidrAne viSayapatanamAMthI gopavavI -rakSavI sahelI che. vaLI mahAtmA gupta brahmacArI che, navAvADanA pAlana karIne vizuddha brahmacaryane dharanArA che. naiSThika brahmAcArI eTale brahmacaryanI pAkI niSThAvALA; haiyuM brahmacaryamaya. strIonAM ToLAmAM karavAnI chuTa nahi, rasakasa uDAvavAnI chuTa nahi. tIrthaMkaradeva jevA paNa cAritra pALe te paNa navavAdanavizuddha brahmacarya jALavIne, te bIjAo mATe pUchavAnuM ja zuM? kharAba prasaMganI gherI asara : mahinAonI sArI mahenata tula? : dhyAna rAkhaje, bahAranA tevA-tevA prasaMga-vAtAvaraNane aMtaramAM pheTe paDe che. zarUzarUmAM enI asaranI khabara na paDe. paNa kALakrame meTI asara dekhA de che. tyAre Azcarya thAya che, "are ! A zuM?" emAMya pAchI e khUbI che ke chacha mahinA mane niMdha karI karI guNa keLavyuM hoya, paraMtu eka paNa divasa anucita prasaMgamAM rasa letAM pUrvanI dIrghakALanI keTalIya sArI asara mArI jAya che. dA. ta. cha mahinA sudhI strInuM mukha sarakhuM na joyuM, paNa pachI eka ja divasa keI laTakALInA hAvabhAva, kaTAkSa nihALyA, ne emAM saheja thobhyA, te khalAsa! pUrvanI mahAkamAIne dhakko meTa lAgavAne! ema mahinAo sudhI keInI nindA na karI, paraMtu pachI eka ja divasa nindAmAM rasa lIdho, te ethI divasanI sArI asara radabAtala! ema eka ja sinemAdarzana, nevela-vAMcana, abhakSyabhakSaNa, madha, dhamadhamATa, ItyAdi For Personal & Private Use Only Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 mahAtmA yazodharanI ryA, te te enI bahu gherI asara AtmA upara paDe che; divasenI-mahinAonI sArA saMkaraNanI mahenata upara e pANI pheravI nAkhe ! mATeja, bahu sAvadhAna banavA jevuM che. jyAre e anichanIya prasaMga ubhuM thavAnuM lAge tyAMja cekI javuM joIe, vicAravuM joIe ke je A ekavAra paNa khoTe raste cAlyA te pralobhana te kSaNanuM, sukha jarAka zuM, paraMtu gherI asara bhayaMkara ubhI thaze! ene pAchI sudhAravA keTalI jahemata joIze! enA karatAM atyAre ja mana mArIne pAcho kAM na vaLI jAuM? yazodhara mahAtmA satata akhalitadhArAe nava vADanuM jatana karavA sAthe kahyacarya pALe che. mamatAnAM viSapAna mUke : vaLI e mahAtmA amama che. mamatva vinAnA che, kemake akiMcana che, pAse koIparicaha nathI. pAse kazuM dharmasAdhana vinA, rAkhyuM hoya, te mamatva kara paDe ne? kaI rAkhyuM ja nathI ne, pachI kenA para mamatA? AtmAthI badhuMja para che. ene pAse rAkhavAmAM A meTuM nukasAna, ke AtmAne mamatvanA pAzamAM phasAvuM paDe che. e mamatAne paNa UbhuM karyA pachI tAraka deva-gudharmane ekAMte samarpita rahI zakAtuM nathI; AtmAnA hitanA ja ekamAtra raste cAlI zakAtuM nathI. cIja pArakI; potAnI karavA jAo te ca ati para ja rahevAnI. ene julama keTale? mamatAnAM adazya viSapAna karAve ane samatAnA prANa guMgaLAve. dharmopakaraNa e parigraha kema nahi? mahAtmAe kAMI parigraha rAkhyo nathI, te zuM kapaDuM, pAtra, jevuM 5Na pAse kAMI nathI? pAse che, paraMtu e pArecaharUpa nathI, kemake e dhamanAM upakaraNa che, dharmane u5kAra pUratAM che. A mAru, sAruM, keIne na ApuM, e kaI bhAva nathI raheto, For Personal & Private Use Only Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vizeSatAo - 13 - - mATe parigraharUpanathI. mAtra enAthI dananAnA-cAritranI sAdhanA karate jAu e bhAva rahe che. keI upADI na jAya e khyAla ne paraMparAe paNa rahetA hoya te te mamatAnA lIdhe nahi, paraMtu laI janAra ene jIvahiMsAdi pA5nA kAryamAM upayoga kare te sAruM nahi, mATe e khyAla rahe che. AmAM dharmanuM mamatva che, guNanuM mamatva che, e deSarUpa nathI. ema te sAmAnya rIte abhiniveza devarUpa gaNAya che, tyAjya che, paraMtu tatvane abhiniveza to khAsa rAkhavAne kahyo che teja taravanI pakaDa rahIne atatvanI rUci ja na thAya, ane samyagdarzana Ave ane Take. guNanuM mamatva cheSarUpa nahi." mAre belavuMja nathI, huM te satyane ja vaLagI rahIza--A abhinivezathI satyamAM daDhatA rahe. rAgAdi sAthe aNabanAvaH mahAtmA yadharamuni acina kema che? te ke chinna-cantha che, mehanA saMbadhe emaNe chedI nAkhyA che, dhanakuTuMba vagere badhAnA paricaha mUkI dIdhA che. majyA tA te rAjavaibhava ne rAjavI kuTuMbIo; paraMtu badhuM heThuM mUkI nIkaLI gayA. mAtra bahArathI A paricaha mUkayA ema nahi, paraMtu aMtarathI rAgAdinA paricaha paNa teDI nAkhyA che. "zuM rAga ke zuM Sa, zuM krodha ke zuM lAbha zuM mada ke zuM mAyA, badhAne AjasudhI hacadhare bahu sahalAvyA. basa, have nahi. e keIneya have pahelAnA karavA nathI." e nirdhArathI enI sAthe chuTAcheDA, aNabanAva, banAva, aNubanAva samaje cho ne? ApaNe rAgAdi sAthe bahu banAva, bahu meLa, kada jarura paDe ke koI prasaMga Ave eTale jhaTa ene netarIe, mahalAvIe, cirakALa rAkhI laIe. tyAre A mahAtmAne aNubanAva aNumeLa che, eTale game tevA prasaMga Ave ne? e rAgane ne taravAnI vAta nahi. A rahe, mAre ne tAre kaI meLa nahi. mAre game te thAya mAre tArI jarUra nathI. A pahakAra AMtarazagune! Ama te sUkSma paNa AMtarazatru nukasAna karanArA che, paraMtu vizeSarUpe je pIDA heya evAnI sAme AvA paDakArane akhatare-abhyAsa karavA jeve che, jAvuM kAMika karatA rahezo teja For Personal & Private Use Only Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14. mahAtmA yazekaranI tIo svabhAva, kapaTI vRtti, ahaMkAra, viSayalapaTatA, vagerene dAbI zakaze. karmakAdava ne bhegajaLanA lepa nahi ? muni yazodhara mahAtmA bAhya Abhyantara paricahathI rahita banyA hevAthI nipalepa che, kamaLanI jema tevA karma kAdava ane gajaLane lepa emane lAgatuM nathI. lepanA kAraNe ja teDI nAkhyA, lepa zAne lAge? keTaluM vizuddha jIvana! prasaMgethI harSa-kheda na thAya e mATe ja vicAra ? aMtarAtmAne DegAra karI dIdho, nirvikAra banAvI dIdho, eTale kaSAyanA ukaLATa nathI jAgatA, ne kamaranA lepa nathI lAgatA. e mATe mahAtmAnuM "AtmAnA zuddha thira svabhAva tarapha prabaLa dhyAna che." pachI tyAM vikAra ke uchALA UThavAne jagA ja nathI. huM saccidAnaMdaghana chuM, nirvikAra chuM, merunI jema niprakaMpa chuM,'enI manane vAraMvAra bhAvanA ApavAthI, vikAre sAme bacAva maLe che. IndriyamanamAM kaI vikAra jAgavAne prasaMga dekhAya tyAM AbhA cukI jAya che, jacata banI jAya che. pelI bhAvanAnA vAraMvAranA abhyAsathI pachI prasaMga para ema jhaTa thAya che. (1) mAre UMcA-nIcA thavAne, ke lahevAI javA ke karamAvAne svabhAva ja kyAM che? huM to aDela, aphara, vaja je sthira chuM. huM zuM kAma kaMpe? zA mATe. asara lauM? cAlavA de bahAranuM jema cAle ema, huM vikRta nahi thAuM. (2) kevaLajJAnInI jema prasaMga mAtra joIza. (3) TheTha lAMbe sudhInA kAryakAraNabhAvane vicAra karIza. (4) jaDapudagala ke mehAMdha nA svabhAva vicArIza. pachI zAnI koi asara lAgavAnI heya? * AvI kaI vicAraNA rakhAya te badhA nahi te thoDA paNa prasaMgamAM alipta rahevAnuM baLa maLe che. AmAM AtmAe potAnA nirvikAra, svabhAva agha-abhedya svabhAva uparAMta be mukhya vAta For Personal & Private Use Only Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vizeSatAo nirvikAra svabhAva, achagha-abhedya svabhAva uparAMta be mukhya vAta AvI, eka te jaDa-pudagala ane mehAMdha jIvenA vabhAvanI vicAraNa, tathA bIju TheTha lAMbA utarIne kAryakAraNubhAvanI vicAraNA, A be samajavA jevI che. kemake pachI ene upara bahu rAhata Ape che. (1) "jaDa pudagalane svabhAva' saDana, paDana, vizvasanane che. majabUta pAyA nI patharI ImArate paNa samaya jatAM nAza pAmI jAya che. are! zAzvata meru jevA padArthonA paNa aNue asaMkhya kALe badalAI jAya che. pudagala dhanI asaMkhya kALathI vadhu TakavAnI sthiti ja hetI nathI. have vicAra kare ke jIvane lahevAI ke karamAI javAnuM je pugala upara thAya che, e pudgalane A svabhAva vicArIe te ekadama lahevAI ke karamAI javAnuM che mATe hoya? raste jatAM koIne baMgale joye, jhaTa khuza thayA, zA sAru bhAI? baMgale jaDa-pudagala che, Aje je suMdara dekhAya che; te e TakavAne nathI. emAM pheraphAra thayA karavAnuM che, ane nAza pAmavAne che. have enA para khuza zuM thavAnuM ? ema, kAMI gaMdavADa jevAmAM AvyuM tyAM meM bagADI nArAja zI karavI'tI? kemake eya pudgala heI parAvartanazIla che. Aje gaMdA dekhAtA pula kALakrame pheraphAra thaI sArAM banI TheTha khAvA sudhImA Ave che. jenA maLanA pule khetaramAM khAtararUpe paDI mATI bhegAM bhaLIne bIjamAMthI sAre pAka thavAmAM Teka pure che ne? AkhA vizvamAM pulanA parivartana cAlu che. e saDe che, tUTe che, naSTa-bhraSTa thaI jAya che. ene lakSamAM rAkhIe te pachI enA tatkAlanA bhAva para ApaNe keI asara zA mATe laIe? - jema jaDavabhAva, ema hAMdha chanA svabhAvane vicAra paNa alisa rahevAne baLa Ape che. jIvanamAM keTalAya nA prasaMgamAM AvavuM paDe che, enA taraphathI ApaNane anukULajhatikULa vartAva thatAM ApaNe sukhI-dukhI thaIe chIe, rAga-dveSa karIe chIe, A asara lIdhI, lepAyA. have je tyAM e lakSamAM hoya, ke zA sAru A ve5, A asara levI kemake sAmAje anukuLa For Personal & Private Use Only Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAtmA yazodharanI te che te enA kaMIka svArtho; ne pratikuLa vate che te enA kaSAye. svArthI buddhi ane kaSAya e mehanI ghaTanA che. hAMdhatAne ravabhAva che ke tevAtevA vartAva karAve. emAM ApaNe bahu vArI javAnI ke duHkha karavAnI zI jarUra? sAme kadAca svArthathI nahi paNa sajjanatAthI ApaNuM sevA kare che, te paNa enA para upakArasmaraNa, kRtajJatA, ane guNakadara karIe, paraMtu he!" ne vAhA! kevI sarasa anukULatA maLI!" ema karIne phUlAvuM'tuM zuM ? e rIte pratikULa vate tyAM karamAvuM zuM? meha-mUDhatAne svabhAva ja e che ke ema vartAve. Ama, jaDapulanA ane jIvenI kArakI mehamUDhatAnA svabhAva vicAravAthI ApaNe vAtamAM rAga-dveSa ane harSa-udvega karatA zakIe, ke e rAgAdi vikAre na jAgavA daIe. A eka vicAraNA. (2) bIjI vicAraNA TheTha lAMbe sudhI kAryakAraNabhAvanI karavAnI che. kAMI dekhatAM, sAMbhaLatAM, ke jAtamAM anubhavatAM keTalIka vAra Azcarya thAya che, kheda thAya che, ke khuzakhuza thaI javAya che. zA mATe bhAI? tyAM che eTaluM vicArAya ke A je joyuM, sAbhaLyuM ke anubhavyuM, tema banavA pAchaLa kAraNa keNa che? kAM te sAmAnuM marakI karavAnuM mahanIyakama kAraNa che, agara ke AzcaryakArI bhUla karavA pAchaLa jJAnAvaraNakamaja kAraNa che; ema bIjA-bIjA paNuM kAraNa kAma karI rahyAM hoya che. ema ApaNAM paNa pUvakamane udaya kAraNabhUta hoya che te mujaba anukUla pratiklabanI Ave che. ema, kAya kAraNubhAvanI vicAraNA karavAthI pachI Azcarya e ke harSa karavAnI jarUra nathI. kAraNa hoya eTale kArya ane emAM Azaya zuM? pANImAMthI nahi ane dUdhamAMthI dahIM kharuM e joI keNa Azcaya kare che? jANIe ja chIe ke dUdhamAMthI dahIM bane, ema bIjA paNa kAya-kAraNubhAvane nizcaya karIe, pachI AyI -camaghare karavAnI jarUra nathI. ema kheda ke harSa paNa nahi karavAnA. e mATe paNa A kAryakAraNabhAvane vicAra upayogI che. keie kaI pratikULa AdaryuM, tyAM jhaTa For Personal & Private Use Only Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vizeSatAo 17 ApaNe enI pAchaLa mukhyapaNe ApaNAM pApadaya kAma karI rahyA che?--ema joIe to kheda sAmA upara nahi, paraMtu ApaNuM karma upara thaze. are! kama para paNa ze kheda? ethIya UMDA utare; jue, enuM paNa kAraNa keNu? ApaNe AtmA. eNe hIna AcaraNa karyA teja evAM kama nIpajyAM. eTale mULa kAraNuM to adhama kRtyakArI mAre AtmA ja che. mATe jugupsA karuM te mArI jAtanI karuM. bIjA keI para kheda karavAnI jarUra nathI. Ama laMbANathI vicArIzuM te jIvananA prasaMgamAM kaMI kaMI kAraNe jaDI Avaze. kAraNa vinA kArya bane ja nahi, ne kAraNathI avazya e thAya. tyAM pachI Azcaya kheda ke haSa zA? pelI rANIe bheMsa ucakIne upara caDhAvI dIdhAnI vAtanI khabara che ne? nAnI pADI hatI tyArathI ene rANIe reja 2-4 vAra garadana para UMcakIne upara caDhAvavA mAMDelI; ema pelI moTI bheMsa thai toya ene rejanA abhyAsathI garadana para sahelAIthI UMcakI caDhAvI dIdhI, rAja pAchaLanuM A kAraNa nahoto jANatA tethI A joI Azcarya pA; paraMtu pachI rANIe bheda samajAvatAM Azcarya utarI gayuM. basa, A vAta che ke kAraNane, karaNanA kAraNane, enA ya kAraNane vicAra karavAthI Azcarya-kheda-harSanA vikArothI bacI zakAya. yadharamuni AvA ke padArtha svabhAva ke kAryakAraNabhAvanA tatvajJAnavALA hatA tethI nirvikAra banyA rahetA. eTale ja emane kamane lepa lAgatA nahe. vaLI, codharamaharSi aDhAra hajAra zIlAMga-rathanA guNenA dhAraka che; aneka muniothI parivarelA che. kezaladezanA rAjA vinayaMdharanA e putra hatA. emAMthI bhavarAgyanI vRddhie zramaNasiMha banelA che. ' dhanakumAra udyAnamAM gayelo, eNe Amane joyA, tethI tene AnaMda pragaTaya ane cittamAM dharmavyavasAya skUravA lAgyuM. lAyaka jIvane AvAM darzana paNa ameda-AnaMda pedA karanAra bane che ane dharmabhAvanAne jAgatI karI de che. thaze dharamaharSine letAM dhanane vicAra Avyo ke "ahe, zuM For Personal & Private Use Only Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 mahAtmA yazedharanI AmanuM rUpa che! kevuM zuddha caritra che! ahe kAnti! ahesaumyatA! ahe Amane puruSArtha ! ahe mRdutA! ahe emanuM lAvaNya! vAha! kevI viSaya pratye nispRhA! ahe emanuM yauvana! ke suMdara kAmavijaya!'.uparAupara vizeSatAo jete cakti thatA jAya AmAM ene thayuM "ahe, muninI kevI kAnti!' kAnti eTale bIjAne dabAvI denAra teja nahi, madhyAhnanA saya jevI ucatA nahi. mATe keTalAka je AkSepa kare che ke, "sAdhu prahAcArI chatAM meDhe teja kema nathI dekhAtu?" e AkSepa peTe che. A prazna zA mATe pUchAya che? e samaje che ke meDhA para lAlimA te teja! A zAnA jevo prazna che? eka satI heya, bahu ja mRdu hRdayavALI heya, suzIla heya, maryAdAzIla hoya, ene veza paNa maryAdAba hoya tyAM kaI prazna kare ke-A satI che te tenA meDhA para teja kema dekhAtuM nathI ?e prazna zuM samajIne kare che? e samajIne ke te ja eTale pAvara dekhAve joie, vartAvamAM jhAkajhamAlatA joIe! zI jhAkajamAlatA ? game tenI sAthe chuTathI bele te? rastA para ughADA mAthe dhama-dhama karatI cAlI jAya te? A teja te chuTInAM, satInAM nahi. satIpaNAnAM teja eTale game te rUpALe ke anukULa puruSa sAme Ave chatAM UMcI AMkhe nahIM jovAnuM daha sava! ApattimAM paNa patizaraNanI ja duha Teka! A satInAM teja kahevAya. ta5-hAcaryanAM tejanuM mA5 hRSTapuSTatAthI kADhe tene tejanI gama nathI. ene khabara nathI, ke ta5-teja eTale? hADa ne mAMsa sukAvI nAkhyAM hoya chatAM AhAra-viSayanI duSTa saMjJAnI gulAmI teDI nAkhI sarva pragaTa karyA hoya. AhAra ane viSayenI sAme vijayavaMtA sattva, nirIhatA, ane anAsakita evAM pragaTa karyA hoya ke enI jarAya aMjAmaNu-lalacAmaNuM nahi eTalI tapamAM mastI. tapa eTale vikAramAM uchaLatI aMtardhAtuone tapasyAthI tapI tapIne zAMta karavAnI. ne AtmAnI sukhazIlatAnA svabhAva para aMkuza mUke te tapanuM teja! Idri para pAke aMkuza mUkI For Personal & Private Use Only Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vizeSatAo deve, aMtattione zAMta karI devI, mera tUTI paDatAM paNa mana sAdhanAmAMthI calita na thAya tevuM banAvI devuM, te tapanuM teja. te jovA maLe? hA, avasare jovA maLe! AvuM teja na mAne to bhagavAna mahAvIrane tejavI ne kahevA joIe. kemake pele gevALIo khIlA ThekavA AvyuM te ene na rekatAM UbhA rahyA! "mAyakAMgalA! tapanuM teja eTale to zUravIratA, sAmAne DAMTavAnuM, dabAvavAnuM, kAna pakaDIne rADa paDAvIe, te tapanuM teja che, AvI vyAkhyA jana-zAsananI nahi. brahmacaryanuM teja eTale? zarIranA viSayaraMganA teja enA para te dhAtu viya te nIce UtarI jAya che. vAsanAnA vikAra zAnta karI, tene mastake bahApradezamAM sthagita rAkhavuM, IndriyAmAM savarUpe vahetu rAkhavuM, e sAcuM teja. e teja kevuM hoya? brahmapradezamAM vIya sthagita heya eTale katavyane nirdhAra jabaradasta hoya! game tevA prasaMge aDaga rahevAnI dhIratA ajaba heya! strIo sAme Ave enA meDhAM sAme jovAmAM, hasIne vAta karavAmAM vAMdhe nahi, e teja? nA teja te e ke sAmAnya strIo zuM, moTI IndrANuo Ave tenI sAme paNuM javAnI paravA nahi. tAkAta nathI ke e daSTi kheMcAve! ghaNuM karyuM sItendra rAmane calAyamAna karavA! paNa rAma reca mAtra asakyA nahi! manane mehathI jarAya AkuLa-vyAkuLa kayuM nahi! tava ane paramAtmAnA dhyAnamAM lIna banyA rahevAnuM, e eka ja kAma! ta5-brahmacaryanuM teja A che! adabhuta sahiSNutA! mana para ajoDa akaza! apUva koTinI aMtavRttinI tRpti! kyAMya lobhAya nahi! evI svasthatA. AnuM nAma che tapa ne brahAcayanuM teja! satIpaNAnuM teja hoya tyAM bahAra laTakAcaTakAnuM mana na thAya! bahAra je eka paNa kaTako karavAnuM ke Thasse dekhADavAnuM thAya te e teja nahi paNa viSayakaSAyathI parAjaya che, niste jatA che. ema saMyamanAM teja-brahmacaryanAM teja eTale duniyAnA vaibhavavilAsa ane moTA vaibhavI ke sattAdhIzonI sAme samrATanI jema aNaaMjAyA khaDA rahe. For Personal & Private Use Only Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhanakumArane prazna munipaNunI anumeranAH dhana vicAre che ke, "ehe, zuM AmanuM teja! are emane puruSArtha ke jabarajasta ! A avasthAmAM Ave mAga lIdhe che? A pare mAga lIdhe che te e mAganI suMvALA manathI joradAra sAdhanA na thAya. sAdhanAmAM to mana kaThora heya. vaLI zI emanI mAnatA che! lAvaNya kevuM sarasa! jagatanA viSaya tarapha kevI emanI niHspRhatA che! devatAI viSaye sAme Ave bhale ne, paNa paravA nathI; ne A badhuM pAchuM khIlatI yuvAnImAM che! A khIlatI yuvAnImAM kAmadeva para ke jabaradasta vijaya meLavyo che! dhanya jIvana! dhanya AtmA! dhanya kuLa! dhanya deza! kharekhara e darzanIya che! upAsanIya che! dharAyA vagara vIsa kalAka sevA karavA lAyaka che!" AMkha ne kAyA dharAI gaI pachI te kadAca darzana thAya te te thavAnuM baLAtkAre. paramAtmAnAM darzana kevAM joie? vagara dharAelI AMkhe thavA joIe. mAtra pahelI be miniTa cAra miniTa nahi, paNa joIejoIe ne jovAnI lAlasA vadhatI jAya. tamane thaze, e kema bane?" bane. prabhumAM navuM-navuM parAkrama vicAre, mehadarzananA bhayaMkara anartha samaje, athavA yogabaLa vadhAravAnI bhUkha jagADe to prabhu darzanamAM dharAI nahi javAya. kavi kahe che, ' "amIya-bharI mUrti racI re, nirakhata tRpti na hoya!" amRtane kuMDa jotAM AMkha dharAtI nathI, ema vagara thAkelI kAyAe jovAlAyaka A mahAtmA che, ema A dhananA hRdayamAM vasI gayuM. A najIka,vaMdanA karI, bIjA munione paNa vaMdanA karI, saue dharmalAbhanI AziSa ApI. For Personal & Private Use Only Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMsAra ke? dhanakumArano yazodharamaharSine prazna : saMsAra ke? pachI gurumahArAja pAse e beTho, ne sAcavIne prazna pUche che-bhagavaMta! Apane A saMsAra para aruci ne vairAgya thavAnuM kAraNa zuM ke jethI kAmadeva sarakhI kAyA, ne sukhanI maLelI puNyA, e badhAne avagaNane Ave kaThera cAritryamArga lIdhe? ApanI kAmadeva sarakhI kAyA ja kahI rahI che ke puNya jabaradasta haze! viSayasukha bharapUra mAyAM haze! to ene Ape kema choDI dIdhAM? kRpA karIne pharamAve ke evuM zuM kAraNa mahyuM ke kaMTALe A saMsAra para! prazranI pAchaLa dhananA hRdayanuM zuM valaNa dekhAya che? hRdayanI uttamatA kevI dekhAya che? dhanakumAra mahAzrImaMta che, paNa zrImaM. tAIne ene kepha nathI, evI kaI bahumUlyatA enI ene mana nathI, tethI mahAtyAga para AkarSAya che. lakSmIne bahu mAnanArA mANase tyAga para ovArI nahi jAya. atha ane kAma,viSaya, ane enAM sAdhana, enI laMpaTatA to tyAgadharmane tucha lekhAve che. khoTI dayA ke ThekaDI karavAnuM mana thAya ke "dekhAya che rUDArUpALA, paNa bicArA keI bAvA-jogInI aDapheTe caDhI gayA lAge che!" A kevI vRtti badhuM kahyuM che mATe uDAve sevAmiSTAna! badhuM mahyuM che mATe kare lIlAlahera!" A ja ne! Aje dharmAtmAne junavANuM kahenArA che! skUla-kolejamAM janArA gAmaDAnI bAInI mazkarI kare che ! kahe che, "gulAmaDI dazAmAM paDelI ! mAthuM Ama Dhake! ne kapaDAM Ama pahere! voTanansensa! kevuM dhatiMga!" Ama bele che. dhanakumAra yazedharanA vairAgyaguNa para AkarSAI e vairAgyanI mahAkadara kare che, te satayuganI vAte! Aje sAmAnA sadAcAra ane vairAgyanA guNa para ThekaDI thAya che, te kaLiyuganI vAta! dhanakumAra kahe che, "Ape umadA karyuM che, paNa jarUra koI nimitta mahyuM haze adbhuta, te e kRpA karIne jaNAvo." yazadhara munirAja uttara kare che, "are! ekAte kaMTALAnuM kulaghara e A saMsAra. e saMsAra parathI mana UThI javAnuM For Personal & Private Use Only Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 dhanakumArane prazna vaLI bIjuM kaI kAraNa pUche che? kAraNa te ThAma-ThAma paDelAM che." saMsAra e udveganuM kulaghara ? eTale? saMsAra kaMTALe upaje evA padArtha-prasaMgethI tarabeLa bharelo che; e joI kema enA para vairAgya na thAya? saMsAranA padAtha kyA? IndriyanA viSaye zabda-rUpa-rasa vagere, lakSmI-lADI, vADI, gADI, sAmrAjya, saltanata, A badhAne vivekathI juo te kaMTALAnAM ghara dekhAze. kemake emAM ahIM azAnita,ratApAdi ane parabhave bhayaMkara dukha ! tyAre prasaMge kevA bane che? premanI sAme daze! upakAranI sAme apakAra! dhArI rAkhelI sukhazAnti sAme aNadhArI Aphato! AraMbha-parivahanI bhArI mahenatanI niSphaLatA ! aneka re! phaleza-kaMkAsa! sarvazUnyakArI mRtyune acUka DaDe!" AmAM vairAgya thAya emAM Azcarya zuM? pANImAM rahevuM ane kahe magaramaccha Avya!" ema Azcarya karavuM? are! samudra eTale magaramaccha heya ja. saMsAra eTale emAM arucikArI padAtha-prasaMga heyaja; e ja heya. tyAM vairAgya saheje thAya. saMsAra padAtha prasaMge te saMtApanI bheTa karanArA che. enAthI vairAgya sahaja che. saMtA5 heya tyAM rAga thAya? hUMpha rahe? AsthA-bahu mAna hoya? paNa kaheze, sukha paNa maLe che ! paraMtu e bhrAnti che. sukhanI brAtinuM nidAna : muni zuM kahe che? emane ragaragamAM saMsAranI viSamatAnI oLakha thaI gaI che ethI e dhanakumArane kahe che, "are mahAnubhAva! ekAMte je kaMTALAnuM ghara, nakarA khedanuM ghara, evA saMsArane viSe vairAgyanuM bIjuM kaI kAraNa pUche che? saMsAra eTalA ekAMte udveganuM kulaghara ! udvega te tyAM bApanA gharanI jema rahe. tame kaheze-"amane te AnaMda dekhAya che?, ne jJAnI kahe che, udveganuM kuladhara, ahIM keNa sAcuM, tame ke jJAnI? jJAnI sAcA, tame brAnta. jJAnIe bhrAntinuM nidAna batAve che. dArUnA kephamAM caDhaye hoya tene gaTara bagIcA jevI lAge che! chela khAIne hase For Personal & Private Use Only Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMsAra ke? 23 che! pachI kepha utaryA pachI sAcuM samajAya che. ema A saMsAranA viSe vAsanAne lIdhe prasaMge AnaMda thaye, paNa vastutaH "e khedanuM svarUpa che ema vAsanA utaryA pachI samajAya che kharuM? jagatanA padArthamAM sukha kema nahi ? vaLI dunyavI padArthamAM sukha nAmane dharma nathI. (1) heta te te hareka vakhate ene anubhava thAta, paNa tevuM thatuM nathI. bhUkhyA jamatAM lADu sukhabharyo lAge che. dharAyA pachI udvegabharyo lAge che. (2) ema padArthamAM sukha hota te padArthanuM pramANa vadhAre bhegavavAthI sukhanuM pramANa vadhAre anubhavAta; paNa evuM kyAM bane che? evuM anubhavAya che? eka lADuthI jeTaluM sukha anubhave enA karatAM cAragaNuM sukha zuM cAra lADuthI anubhavI zake? nA, cAra khAvA jatAM to UbakA ne UlaTInAM duHkha thAya che. ene atha ja e ke lADamAM kharekhara sukha nAmane dharma nathI. khAMDamAM sAcesAca mIThAza che te pAzera nAkhatAM jeTalI madhuratA Ave, zera nAkhatAM ethI cAragaNI Ave che. evuM viSayamAM je sAcesAca sukha hoya te viSayapramANa vadhatAM sukhapramANa vadhata. pra. te pachI sukha kyAMnuM dekhAya che? u0 sukha vAsanAnA kephanuM anubhavamAM Ave che. vAsanA indriyanI khaNuja che, eTale sukhane bhAsa thAya che, ne e utarI jatAM sukha nathI dekhAtuM. dArUnA kephamAM AnaMda; kepha utarI jatAM AnaMda guma! ema vAsanAthI sukhane AbhAsa mAtra che. bAkI saMsAranA padArthomAM sukha nathI. thAka chatAM kephamAM thAka na lAge. maharSi cazabhadra mahArAja sApha kahe che, "saMsAra udveganuM ghara kemake sukhanA bhramamAM rAkhI revarAve che. hoMzamAM mANasa UgharANIe daza mAIla jaya che; ene pAMcase rUA. laI AvuM, evI hoMza che. khabara paDI, ke gharAka cha vAge pakaDAya tema che, te hajI cAra vAgyA che, mATe jarUra pakaDI pADuM,' ema hoMzathI deDatA jAya che, For Personal & Private Use Only Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 dhanakumArane prazna paNa tyAM pahoMcyA pachI DelInuM bAraNuM ThekI pUche, "aMdara keNuM che? nAthAbhAI che ne?" "nA, bahAragAma gayA che.' ema sAMbhaLe, tyAM zuM thAya? daza mAIlane thAka lAge che! "hAya, geTalA caDI gayA ! marI gayA jevI dazA thaI!" ahI keI suvAne khATale Ape, teya vastugatyA kheda kaMTALe upape che eTale ethI sukha nathI lAgatuM. paNa je paisA cakravRddhi vyAje ane bahumAna satkAra sAthe pAchA vAyA heta, te enA kephamAM pele thAka na lAgata. ema ahIM mehanA kephamAM saMsAra khedakArI nathI lAgatuM. muni kahe che temAM zuM cheTuM che? saMsAranuM AvuM svarUpa dhyAnamAM rAkhI rahe te saMsAramAM rahevAnI heza na hoya. saMsAra te duzmananuM ghara che; ane mekSa duzmananuM ghara nathI. duzmananA gharamAM bhaya hAya, kaMTALe heca, saMsAraMakALe vicitratA saje che, Apatti UbhI kare che, mATe bhaya thAya; ane saravALe bhavabhramaNa che, mATe kheda thAya. UMDANathI tapAze. A saMsAramAM duHkha, viMTabaNA, trAsa, aparAdha, parAdhInatA, parataMtratA, gulAmI, bhaya, vagere keTaluM? enA ANue aNumAM e ja che. have emAM kAMI TharavA jevuM ? AvA saMsAra mATe kaI ragaDAjhagaDA-jUTha-anIti, vairaIrSyA, mada-mAyA, vagere kaI paNa pApa karavA jevAM che? kenI khAtara karavAM? duHkhamaya-viMTabaNamaya sAMsArika padArtho khAtara? dhana kahe che, paNa prabhu ! A saMsAra te sarvasAdhAraNa che, chatAM kayAM saune kheda che? eTale mAnuM chuM ke Apane vizeSa kAraNa mahyuM haze. e jANavA mAguM chuM.' | muni kahe, "tuM vizeSa pUche che e sAmAnyanI aMtargata che. te paNa tArI jijJAsA che te huM kahuM chuM ke mAruM potAnuM caritra saMsAra para vairAgya karAvavAvALuM banyuM." tyAre bhagavana! Apane kaMI bAdhA na hoya to vairAgyakAraka e A5nuM cAritra kRpA karI kahe." For Personal & Private Use Only Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rasAra ke? 25 nAma ' - dhanakumAra keTaleya trAsa veThIne hamaNAM ja ghare Avyo che. have vaibhavI gharamAM TharI ThAma besI AnaMdamAM mahAlavAne avasara AvyuM che, chatAM kevI jijJAsA ene thAya che. e jovA jenuM che. dhanakamAranA AtmAnI kakSA ucI che, tethI UMcI jijJAsA jAge che. kakSA UMcI lAvavA A paNa eka upAya che ke jijJAsAAturatA sudhAre. AtmAnI kakSA UMcI lAvavA AturatAe sudhAre AtmAnI kakSAnuM mApa AturatAnI jAta parathI ApaNA AtmAnI kevI kakSA che, unnatinI ke avanatinI, enuM mApa jijJAsA kevI UThe che enA uparathI mapAya che. keTalAkane evI jijJAsA thAya che, ke phalANa thiyeTaramAM kaI philma AvI che?" evA AtmAnI kakSA kaI ? eja ke AMkhe rUDa rUpALuM jovA maLe to basa, A Indriya-gulAmInI kakSA. ema saMgItazekhInane reDiyA vagerenI gulAmInI kakSA; ne vyApArIne bajAranI jijJAsA tethI bajAranI gulAmInI kakSA. Aje mANasanuM pArakhuM karavuM saheluM che. nyujhapepara enI AgaLa sUke, jue pAnuM khole e. keI bajAra-bhAvavALuM, nyuyeka zuM, enuM pAnuM jaze. keI davAnI jAherAta jaze. pitAnI Aja sudhI jevI jevI jijJAsA che, evuM pAnuM khelAvAnuM. athavA vAta sAMbhaLavA besADe: khabara paDaze A bhAI keTalAmAM che. ApaNane divasamAM tuccha padAthanI AturatA, jijJAsA keTalIya UThe che. sAdhu maLI jAya, te paNa tatvanI ke dharma nI ja jijJAsA jAge, evuM nathI. bhAgyazALIne to jarUra thAya ke sAdhu pAsethI AtmahitanI vastu sAMbhaLuM." ene sata tattvanI, sanmArganI vividha jijJAsA thAya. paNa e to UMcI kakSAvALAne. nIcI kakSAvALe te kaheze, "mahArAja! vakhata kharAba che. kahe kayAre sAre Avaze?" sAre eTale pise-Take sukha-zAMti ane AnaMdathI rahIe eve, athavA kaheze, "Apane vAsepa bahuja camatkArika che! ghaNA vakhatathI huM mAMdo rahuM chuM'...vagere. UMcI For Personal & Private Use Only Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26 AtmAnI kakSA pheMcI lAvavA kakSAvALAne te jinavANI sAMbhaLavI che, pUchaze, "amArA A saMga che; keI sAdhanA zakaya che?" dhamI paNAne, samajadArapaNAne Theke rAkhatAM pahelAM mApa kADhavAnI jarUra che ke ApaNane jijJAsA kaI uThe che? kevI AturatA thAya che? - dhanakumAre ema na patAvyuM, ke "mAnya che, Apa kahe che e. ThIka, bApajI! manthae vaMdAgni," ema nahi; pUrI jijJAsA che, kahe che, "harakata na hoya te e vairAgyapreraka caritra saMbhaLAve." UMcI jijJAsA hoya te ja tAMta pakaDAya ke AnI pAchaLa tala te AtmAnuM levala (sapATI) UMce lAvavA A karavAnI jarUra che ke atatvanI, tuccha vastunI, bIjAnA doSanI vagere jijJAsA baMdha karI tAva, udAra vastu, anyanA guNa, vagerenI jijJAsA keLavatA javI. jevI jijJAsA karAze tenA para potAnuM ghaDatara thaze. vArevAre khAnapAnanI thatI AturatA sUcave che ke hiMyAne khAnapAnanI vastu bahu game che. paisA kyAMthI maLe tenI ja jijJAsA eTale athakAmanI bhAre lAlasA sUcave che. vAtavAtamAM bIjAnI bhUla dekhAya te samajavuM ke aMdaramAM IrSyAne agni saLagI raheto hoya che. IrSAne keTale agni saLagI rahetA hoya tyAre pratikamaNAdi kiyAmAM mahAna sUtronA bhAva AtmAmAM otaprota karavAnA avasare nAdAna jIvane bIjAnI bhUle jovAnuM sUjhe! ApaNuM jijJAsAe-ApaNuM unnati avagatinuM mApaka yaMtra che! masANanA nAke UbhelA masANIAne maDadAnuM kaphana maLatuM hoya te tene zI jijJAsA heya? "haju eka vAgye paNa maDaduM kema AvyuM nahi? AvI ja ne? eka cAmaDAne vepArI ane eka ghIne vepArI vyApArAze paradeza nIkaLyA. cAlatAM-cAlatAM eka gAmamAM pahecyA. jamavuM kayAM enAM phAMphAM mAratA hatA tyAM eka bAIe joyuM ane belAvyA, AvakAra Ape. bAIonAM hRdaya kemaLa hoya che. pelA bene For Personal & Private Use Only Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AturatAe sudhAre 27 te bhAvatu' ja hatuM, AvyA, khAie besADayA ane pUchyuM, * kayAMthI padhAravu thayu?? * amuka nagarathI.' kayAM javAnA ? ' 6 A, ame cAmaDAMnA ane ghInA vepArI chIe, te sAla levA jaIe chIe.' 6 * bhale, ahI' rokAo. ahI' kAMI meTa nathI. tamAruM' ja ghara samajo !' nA, nA, rokAvAnu tA nA ane, peTa laI ne beThA chIe.' - kharuM, paNa mAre mana thAya ke atithidevanAM mAre ghera pagalAM kayAMthI ? jeTaluM raheze tethI amane AnaMda thaze!' hRdaya keTalAM kArAM hoya te ema thAya ke A e maphatanu khAI jaze.' paNa A kaThaNa kALA sIsA jevA hRdayanI vAtA che. pheArA-ujaLA-udAra hRdayane teA lAge, ke ' mAru lekhe lAgyu' atithinA peTe paDayuM' te ! amArI pApalakSmI saphaLa thaI. ' khAvAne rAjIpe nahi, paNa khavarAvavAnA rAjIpA ! lUTavAno rAjIpA nahi, paNa devAnA rAjIpA ! Anu ja nAma Aya, ane UMdhu kare e anA'. a'daramAM mApI levu` ke zAmAM ApaNA rAjIpA che? khAie rasoI banAvI, jamavA bolAvyA. ekane a'dara besADayo, bIjAne bahAra, bhAjana pIrasyu', anne khuza thayA, janmyA. jasIne kahe che,'have jaIzuM' bahena !' amArAthI zu' elAya ! gharamAMthI devatAnA vAsa jAya temAM sAruM, bhale' kema bolAya ?" atithi eTale deva', A kalpanA para ja che ne ? e cuga hatA ke dIkarA-dIkarIne mAtA-pitAnI, deva samajI, tana tADIne sevA karavAnI laganI hatI! panA pharI gaI. Aje teA kaheze mAtA-pitA eTale deva ! kayA zAstramAMthI laI AvyA ?" khabara nathI, khaLAtiyAM sApha karIne moTA karyAM, samajadAra karyAM, khavarAvyA pIvarAvyA ne pachI paraNAvyA. A upakAra Ache che? e kayAM lakSamAM levA che? ene 6 For Personal & Private Use Only Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 AtmAnI kakSA UMcI lAvavA to mA-bApa enI vahAlI navI vahune mAnabhera sAcave te devatA jevA. vAsanAnA gulAmane bIjI zI kapanA haiya? bAI aphasosa sAthe kahe che, " bhale jAo ema to kema kahuM? paNa pAchA vaLe tyAre ahIM jarUra padhAra, kAje. kahe kabUla ne?" kabUla karavuM paDe che; bAI vaLavuM kare che. pelA baMne vicAre che, "zuM jagatamAM deva jevA mANase maLe che!' kharIdI karIne pAchA AvyA. bAIe pAchA AvakAryA ane jamADayA, paNa pUve bahAra besADelAne A vakhate aMdara besADa, aMdara besADelAne bahAra besADa. ATalo phera karyo! keNa bahAra ne keNa aMdara jatI vakhate ghInA vepArIne aMdara, ne cAmaDAMnA vepArIne bahAra; kharIdIne pAchA AvatAM UMdhuM kyuM. jamIne beThA eTale pUche che, bena ! A eka khabara na paDI ke UlaTa-sUlaTa kema besADayA" are! tame te vepArI, huM to abhaNa strI! tame ATaluMya samajI zakyA nahi?" nA, na samajAyuM!" sAmAnya vAta che, tamArI jijJAsAnA anusAre tamane sthAna ApyuM hatuM. jatI vakhate tamArA manamAM zuM hatuM? jene ghI kharIdavuM hatuM tene ema hatuM, ke "jyAM varasAda khUba paDe tyAM jaie to Thoke, jAnavarane ghAsa bahu hoya tethI tyAM thI sastu maLe. bhAvanA hatI tethI ene aMdara besADelA. cAmaDAnA vepArIne zuM hatuM? "jyAM dukALa paDaye hoya tyAM jAnavara bahu maryA heya; to khUba sastA cAmaDAM maLe!" tethI tene bhAvanA kharAba hAI bahAra besADaye hatA! have jijJAsA pharI. ghInA vepArIne thayuM ke ApaNA dezamAM dukALa paDe to sAruM, jethI dhI meM chuM thAya, mATe nANu sArA Upaje. cAmaDAnA vepArIne ema thayuM ke sukALa thAya te sAruM, jAnavara mare nahi, cAmaDAM meMghAM thAya, te mArA cAmaDAMnA pitA sArA Ave. basa, narasI-sAro bhAvanAnA hisAbe UlaTA-sulaTA besADayA." A sAMbhaLI bane kAnapaTTI pakaDI gayA! kahe che, "A zuM kahe che. tame!" For Personal & Private Use Only Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AturatAo sudhAre e ja ke ghInI kharIdI vakhate devanuM haiyuM hatuM, ne ghInuM vecANa karavuM che tyAre hRdaya dAnava jevuM. cAmaDAnI kharIdI vakhate kasAI jevuM hRdaya, ane vecANa karatAM devanuM hadaya. vIsa kalAkamAM ApaNane kevI-kevI jijJAsAe UDe che, tenA para devanuM dila ke dAnavanuM enuM mApa nIkaLe! mANasa ene e, jIvavAnuM enuM e, paNa ka95nA pharI mATe bhAvanA sArI-narasI thAya che. ghIne vepArI jANe ke ghInI taMgI thavA mATe kema varasAda ocho paDe ! ane cAmaDAMvALAne nANa vadhAre upajAvavAM che, te Thera jIvatAM hoya to ja upaje, eTale enA manane ema rahe che ke kema varasAda-pANuM sArAM thAya. ApaNe ja ApaNI jAtanuM mApa kADhI zakIe chIe. jijJAsAe kevI jAge che tenA para mApa kADhe ke ApaNe kakSA kai? heTha sAdhune veza levA sudhI pahoMcavA mAtrathI AtmAnI unnatinuM sarTiphikeTa maLe nahi! jevuM paDe ke "A5NAmAM AturatA kevI UThe che?" je zAstra vAMcatAM ema thAya ke "dAdare keNu caDhayuM?" jo AvuM thatuM hoya te samajavuM paDe ke haiyAmAM zAstranI joradAra bhUkha nathI, taravaramaNatA nathI, paNa bAhyavRtti che. bAhyavRttine dezava devo hoya ne jJAnanI bhUkha jagADavI hoya, tane sadA manamAM ramatA rAkhavAM hoya, te "koNa AvyuM che keNuM gayuM? A zuM kare che? pele zuM kare che? paisA kayAre maLaze? mANasa kayAre Avaze?" vagere tuccha jijJAsAone pahelI take dUra karavI joIe. tame pUchaze; AvA taraMge cAlyA jAya te ApaNA hAthanI vAta che?" tucha jijJAsAe kema mATe? - hA. jIvane kahIe ke ghaNu kakSAe vaTAvI tuM UMce AvI gaye che! nigoda, ekendriyAdi, paMcendriya, samucchima, garbha ja tiya"cAdinI kakSA vaTAvI, have tuM manutha, temAMya Arya, temAM paNa jainakuLe, temAMya deva-gurunA saMgamAM tu Avelo! ghaNI For Personal & Private Use Only Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 AtmAnI kakSA uMcI lAvavA UMcI kakSA ne? tyAM tuccha-rAlina vicAra karavAnA? ke AtmAnA guNe kema keLavAya tenA vicAra karavAnA? avasara sAro malyo, tyAre tArI UMcI kakSAne meca ja vicAra-ItyAdi vicAraNA rAkhavAthI adhama jijJAsA-AturatAe rekI zakAya. nahi reke te dasa miniTanA caityavaMdanamAM aDadhI miniTa bhagavAna sAme jovAnuM thaze, bAkInI sADA nava miniTa bI javAnuM thaze. AtmAnI khADAmAM DubelI sthiti hoya tyAre AvI jijJAsAo ramatI hoya; ne UMce AvelI hoya to AvI jijJAsAe maravA paDI heya. halakI jijJAsAe dAkhavA mATe nirdhAra kare, prabhunAM darzana-caityavaMdana AkhAmAM prabhu sivAya bIjuM kAMI nahi uM 'ne te pramANe kaDaka manathI amala kare. evuM bIjA zAstrAdi sArAM AlaMbanane sthira dRSTie jovAM. prabhune jovAmAM khUTe evuM nathI. anaMta vAte che prabhunI jevA jevI! prabhu kevA svarUpanA ? prabhunuM jIvana kevI kevI sarvocca sAdhanAnA prakhara purUSAthamaya ne prabala parAkramamaya ? prabhunA guNe kayA kayA ane kevA ucca prabhunI zakti, atizaya kayA? e kevA acitya? prabhunA sAkSAta ane tattvadezanA dvArA kevA agAdha upakAra?" AvuM badhuM ghaNuM jovA jevuM che. manane thAya "ahe! prabhu kevA? ane prabhunI sAme huM kayAM?" upAzrayamAM peThA, jinAjJA zI heya? A vAraMvAra vicAre ke "mArA AtmAne zuM joIe che?" jaDanI dukAna bhUlo te uparanI dukAne javAya. jema dharmanI bIjI sAdhanAo samaje che tema A paNa eka samajI le ke ApaNA jIvanamAMthI pApI, nirUpayegI ne kSadra vicAraNAo kADhI nAkhavI. halakI jijJAsAmAM ja marIe chIe, mana AhaTTadehaka rahe che! eTale jema je dUdhamAMthI ghI nIkaLe evuM hoya, te dUdhane je vAre vAre mAMhI hAtha nAkhI halAvyA kare, te te dUdha kedA! ukaraDe nAkhavA jevuM thAya. je bIjamAMthI suMdara pAka thAya evuM hoya te bIjAne mAne cheDa thatAM ja tene For Personal & Private Use Only Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AturatAo sudhAre ucakI-uMcakIne bIje dATe ema cAra mahinA sudhI pheravyA kare to te cAra mahine khatma thaI jAya! basa, ema ApaNuM A AhaTTadahaTTa mana tevuM che. kaMI vaLe nahi emAM. e caravaLA-ghAne ya nabaLA banAvI deze! tamAruM mana AvuM nathI ne? mAmulI jijJAsA UThatI nathI ne? vItarAganuM dazana, jinavANInuM zravaNa ne pachInuM dhyAna, te kehInura hIrA jevI vastuo che, e ja mAnyuM hoya, te manamAM bIjI phajula vicAraNa UThavA jagA na rahe. keIne kehInUra hIre jaDI jAya ke maLI jAya, te mana enI ja vicAraNAmAM keTaluM badhuM thira banI jAya! phajula vicAraNAo kevIka baMdha thaI jAya! te ahIM paNa UMcAM AlaMbane bahu bahu kiMmatI che, evI bhAvanA vAraMvAra bhAvyA kare. ethI enuM bhAre mamatva thatAM tuccha jijJAsAe ravAnA thaze. sAme vItarAganI mUrti che, thA jinavANInuM zravaNa che, ke arihaMtanuM dhyAna che, te vakhate bIjuM kAMI zravaNa, dazana, ne dhyAna praveza na pAmI zake. "daza. nAdi vakhate bIjuM kaMI jevuM nahi; darzana, pUjana ane caityavaMdana vakhate dhyAna vItarAga sivAya bIjAnuM nahi -ATaluM banaze? bele. vyAkhyAnamAMthI kAMI levA Ave che ne ke mAtra sAMbhaLavA? AmAM kayAM kaThIna che? bhagavaMtanA darzanAdi vakhate bIjI jijJAsA-AturatA sevI phAMphAM mAravAmAM zuM maLe che? jIvanI jijJAsA keTalI bhUrI hoya che! dasa varSa sudhI tAva AvyuM na hoya, paNa rAtribhojananA tyAganI vAta Ave te jhaTa jijJAsA thaze kadAca mAM de paDuM te? tAva Ave to zuM thAya?" khoTI jijJAsAone dATe; melIghelA jijJAsAnI ghelachA choDe. tuccha jijJAsAnA bhayaMkara nukasAna : dayAna rAkhaje A melI ke tuccha jijJAsA-AturatAoe nukazAna ochuM nathI karyuM. (1) eNe aneka kusaMskArane puSTa rAkhyA che, (ra) ethI melA AkarSaNe, kuvika, durgAna-durbhAvanAonI paraMparA cAlu rahI che, tethI (3) pApa, duSkarma tathA duHkhane For Personal & Private Use Only Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32 AtmAnI kakSA uMcI lAvavA pravAha cAlyuM AvyuM che, eTaluM ja nahi paNa (4) tuccha jijJAsAmAM tatvajJAna,paramAtmadhyAna, zubhabhAvanAo vagerenI dhArA cAlI zakatI nathI. kadAca sadupadeza sAMbhaLe, satazAstra vAMcyuM, prabhunAM darzana-stavana karyA paNa baMdha magaje karyA, athavA emAM kadAca citta parevI magaja khUluM rAkhyuM te paNa e kiyA baMdha thatAM te magaja enA sATe baMdha thaI ja gayuM; ne pelI kujijJAsAe pAchaLa magajamAM enI gaDamathala cAlu thaI ja gaI. A thitimAM e dazana-zravaNa-vAMcana-stavanano magajamAM pravAha kyAMthI cAle? vicAre duzA ! dunyavI vAta-vastunAM darzana-zravaNa -vAMcana baMdha thavA chatAM magaja ene mA UghADuM rahe che. tyAre AtmahitanI vadhatu mA te e baMdha thatAM magaja paNa baMdha thaI jAya che ! AmAM kayAMthI uddhAra thAya ? kriyA baMdha pachI paNa magaja enA mATe khulluM rAkhe basa, A karavAnI jarUra che, zubha kiyA bhale baMdha thaI paNa magaja khUluM rahevuM che Ie. e te ja bane ke melI ane tu jajJAsAone rokavAmAM Ave. e rekavA mATe paNa Aja upAya che ke kiyA baMdha paDe chatAM magaja khulluM rAkhavAne abhyAsa karIe darzana karelI mUti, sAMbhaLelI upadezanI vastuo, vAMcelI zAstranI vAte, ke gAyelA stavanastaranA bhAva magajamAM ghumAvyA karIe, rAkhavAne abhyAsa karyo jaIe. sAthe A paNa karIe ke halakI-melI jijJAsAone badale sArI umadA pavitra jijJAsAone abhyAsa karyo jaIe. e kevI hoya? AvI, ke "bhagavAna ArihaMtaprabhu dIkSA laIne evA kevA dayAnamAM rahetA haze ke emanI AjubAju jagatamAM zuM cAlI rahyuM che, yAvata pitAnI kAyA 5ra kevA bhAre paNu julama varasI rahyA che, eneya kaI khyAla nahi! e dhyAnamAM zuM ciMtavatA haze? bhagavAna kevaLajJAnathI pAse rahenAranA AMtarika bhAve, deze For Personal & Private Use Only Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AtmAnI kakSA uMcI lAve sAkSAta lakhatA he, chatAM emanI sAthe prabhu gaMbhIratAthI zuM rite rahetA haze? ahiMsAdi navapadanAM sAkSAta ApaNA jIvanane spa, manane ullasita kare evAM zAM rahasya haze? navapada, navA, cAra guNarathAnaka, kSamAdi daza dha, vagerenA enA ja kama kema? enA vistAramAM zuM Ave?'... duniyAnA padArtho je najaramAM ke anubhavamAM Ave che, emAM UMDA pArijaNa kevAM che? e kema sukha-duHkharUpa lAge che? zuM kharekhara emAM sukha-che ke keI bIja nimitte sukha-duHkhanI kalpanA thAya che? e padArthone bhUtakALane dIgha ItihAsa haze evuM ja jIvanamAM banatI ghaTanAomAM UMDA kAraNa zA che?enA pariNAma che Ihi hItyAdi jijJAsAo keLavAya, enI pAchaLa tatva jAya, ne haiyuM nirmaLa ane keruM banatuM Ave, tatvaciMtana lAdhe, melI ane tuccha jijJAsAone dezavaTe maLe. dhanakumAra AvI jijJAsAthI pUche che "bhagavana Apane mahAna vaibhavavilAsanI rithatimAM vairAgya kema thaye? enuM vizeSa kAra ApanuM caritra kahe che, te te kevuM che? kRpA karIne saMbhaLAve.' mudhi vicAre che ke " A kalyANa AkRti ane pramAA sukAvA che, te UMcI vastu je vairAgya, e pAyathAnI sUnA gaNAya, te pachI caritra saMbhaLAvavA che ethI nathI ne sabhaLIne Raa pAmI jAya.' A AtmA joI munine zI bhAvanA thaI? Ane te sArUM' saMsAra para vairAgya thaI jAya, muni te AvuM ja che, e akSara kahIe, paricayamAM AvavA daIe, jethI keIpaNa hisAbe ene saMsAra-savarUpanuM bhAna thaI jAya." samyakatvamAM ya vairAgya jarUrI : vairAgya kyAM joIe? mAtra cAritra, vata, niyamamAM ja? nA, samyakatvanI bhUmikA sarjavAmAMya vairAgya joIe. jIva caramAvatamAM For Personal & Private Use Only Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 * * * zrI samAditya yazeSaramuni caritra Ave, tyAM je kamalaghutA thAya te tyAM vairAgya pAme, pachI samakita Ave tyAre Aje AvI keTalI gerasamajatI che ke cAritra lIdhuM kehavuM che, ene ja vairAgya heya, bAkI nahIM." jeje, vairAgya nahIM te dharmAtmA nahi. vairAgya vinA zrAvaka banyA hoya ema bane? nA. vairAgya to samakitanA ya nIce pagathiye jarUrI che. saMsAra khaTaka, mokSanI ruci jAgI, e te mithyASTine paNa hoya. ene ya saMsAra parathI bhAva uThI gayo. mAtra have samakita mATe emAM savajJa zrI jinezvara pratye athAga prIti, ane emanA zAsana upara emanI AjJA upara ananya vizvAsa thave bAkI che. vairAgya ja e tANa lAvaze. saMsAra para AsthA, pakSapAta, huMpha haze, tyAM sudhI jinavacana nahi jaze. saMsAravAsa asaMgata lAge, asaMmata bane, arthAta enA para virAga janma ane vItarAganA vacana para hAdika zraddhA jAge, tyAre jIvane samakitanI mahera chApa lAge, ne ethe guNaThANe Arve. emAM puruSArtha baLe sthaLaprANAtipAta-viramaNavrata vageremAM Ave, to dezavirati pAMcamuM guNaThANu pAme. AgaLa vadhatAM ahiMsAdi mahAvate A sarvavirati pAme vairAgya pahele guNaThANe, samakita the, dezavirati pAMcame, ane sarvavirati chaThe guNaThANe pAme. samakitanAM cAMca lakSaNemAM niveda che, e zuM che? vairAgya. vairAgya nahi, te samakita keTaluM rahe? jarAya nahi. jenapaNuM eTale samakita. jinane anuyAyI jinanA kahelA akSare akSarane mAnanAre haya. jina kahe che "saMsAra asAra, mekSa e ja sAra, mokSanuM sAdhana dha e ja sAra." nAraka cAraka sama bhava ubha, tAraka jANIne dharma, cAhe nIkaLavuM-nirveda te, ehi ja pravacana marma. arthAta kula saMsArane nArakI je, cAra-jelakhAnA je samajI UbhagI gaye ane dhama ne ja tAraka samajyo, ane eTale For Personal & Private Use Only Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AtmAnI kakSA uMcI lAve 35 ja sAravAsamAMthI nIkaLI javAnuM irache che.e niveda, vairAvya e ja pravacanane marma che. jenazAstronuM rahasya che. kahe, vairAgya kayAM A samyakatvamAM AvyA ne ? e vairAgyanI mAtrA vadhatI jAya ane AtmAne vIlAsa khIlI UThe, tyAM cAritranAM pariNAma jAgI jAya. mahaSi yazodharamuni dhanakumAramAM e Icche che. mATe potAnuM caritra kahevA taiyAra thAya che. So int For Personal & Private Use Only Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yazodhara munine pahelA bhavaH rAjA surendradatta samarAdityane jIva cothA bhAvamAM dhanakumAra suMdara jijJAsA batAve che. tethI mahAtmA yazodhara munine lAge che ke kalyANa AkRtivALe ane prazAMta mudrAvALe jIva kadAca mAruM caritra sAMbhaLIne hairAgya pAmI jAya" e sAcuM che ke uddhata AkRtivALa ane ukaLATanI mudrAvALe vairAgya pAme e AzA ochI. muni dhanakumArane kahe che ke je tAre mArA kauzagyanuM vizeSa kAraNa jANavuM che, te sAMbhaLa.' ema kahIne muni potAnI AtmakathA "A ja kSetramAM vizAlA nAmanI nagarI che. emAM eka amaradatta nAme rAjA thaI gayA. emanI rANI hatI yazodharA. AjathI navamA bhave huM emane putra hatA. mAruM nAma hatuM surendradatta. yuvAna thatAM mArA lagna thayA. patnInuM nAma nayanAvali hatuM. saMsAranI ghaTanA mujaba mane patnI para athAga rAga hato. pitAe mane rAjya ApIne cAritra lIdhuM. huM paNa samakitanA gathI vAsita thaye. samyaktvane raMga eTale? zama, savega, niveda, anukaMpA ne Astiyane raMga! emAM saMsAra agara je khare, jhera je kahu dekhAya chatAM mArI panI nayanAvali para mAruM mana ghaNuM mehita hatuM. samajato hato ke kheTuM thAya che. chatAM huM vAsanAne vaza hata! vikArethI gherAcele hato! eka bAju paramAtmA ane emanA vacana para te avihaDa dhamaroga, ne bIjI bAju patnI para meharAga! tethI aMtaramAM dharmazraddhA chatAM rAjyavaibhava sAthe nayAnAvalinA viSaya sukhe jogavatA hatA. For Personal & Private Use Only Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yazodhara munine 1le bhava 37 emAM ekavAra dharmadUta Avye! keNa? mANasanArUpe nahIM, paNa paLiyArUpe-dhoLA vALanA rUpe AvyuM, ne mArI rANInI khAsa dAsI sAsikAe mane te batA, tyAM huM ! eha! huM zuM dhArate hata? mAruM zajyapA! AvI prANapyArI mahAra rUpALI patnI! sAthe kaubhava-vilAsa! khUba AnaMda che. evI nirAMtavALuM huM, mAre jANe A badhuM zAzvatuM ! paNa A paLiye AvyA? zAnI bhaDaka lAgI? paLiye AvyAnI! DAkaTara TI.bI. kSaya lAgyAnuM kahe te kevI bhaDaka lAge che ! tyAre paLiyoyaM zuM che? ghasAro, kSaya ja ne? enI bhaDaka nahi? sAMbhaLo, e jANe kahe che, "have A DerakhaMbu upADavAnI taiyArI kare ! duzamana mRtyune huM dUta cetavavA A0the chuM, paNa dharma kI levA kahevA A chuM mATe huM dharmadUta!" muni kahe che. "paLiye jotAM ja mArA aMtarane zairAgye vadhI gaye. mane thayuM, are A jIvatara AvuM caMcaLa pudgalanuM A parivartana? mAnava janma paNa aMte DUcA chatAM mahAmehane A prabhAva! mArI te chAtI ja besI javA jevuM thaI gayuM.' thAya ja ne? jIvane lAge che, ke " hajI te mAre ghaNuM jIvavAnuM che, paNa nA, paLiye te kahe che, "have te najIkamAM ja maravAnuM!" pudagalanI kevI vicitratA! je sthAne kALA bhammara jevA vALa ugatA hatA, tenI te ja kAyA hovA chatAM emAMthI dhoLA vALa UgyA! phera kayAM paDaye khorAka phera0ce je karavuM hoya, te rAka badale ja nahi. mANasa kAcuM nathI, paNa enuM cAlatuM nathI. vALa dhoLA thavA, dAMta paDavAthI bakhA thavuM, cAmaDImAM karacalI vaLavI, AMkhamAM jhAMkhAza Ave, meDhAnA dariyAmAM dAMtanI naiyA DelavA mAMDe zuM A badhuM game che? nA, jarAya nahi, paraMtu e AvI paDe che. zAstrakAre to bA5NAthI dharma sevavAnuM kahe che, jyAre mUkha mAnava yamanI neTise AvI tyAre paNa vizvAse cAlyA jAya che. e samajAtuM nathI ke hajI ya huM mUha gamAra besI rahyo chuM ? A to mane kahe che - For Personal & Private Use Only Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 zrI samarAditya 0 yazeSaramuni caritra ceta te cetAvuM tane re, pAmara prANI!" je nahi cete te samajI rAkhaje ke enI kalame DambA gula! jIvanane dIve bujhAvI nAkhIza. je kAyA para 9mI sAlagIrI jevAne vizvAsa haze, te kAyA 68mI sAla jevA nahi pAmI zake! madhamAkhIo madhapUDAne zA ya vaLagIne besI jAya che, paNa badhuM enuM dhAryuM thAya che? kezu ene cetAve ke tuM khAI le ne UDI jA'? keI nahi. e te bicArI bheguM karavAnuM ne tyAM ja eMTI rahevAnuM ja samaje che! pachI ? vAgharInA sakaMjamAM ! surendradatta rAjA vicAre che, paLiyA AvyA ? pudgalanI A vicitratA! avananI A caMcaLA ! mArI AMkha AgaLa ghaNAne UpaDI jatA joyA ne huM 5, eka divasa jamarAjathI upaDAI jaIza. chatAM huM hajI pApamAM paDI rahyo chuM? pAya te pizAca che, tenI dostI jIvatA jIve na chUTe te huM dhamI pitAne putra zAne ? mAnavabhave ya dharma nahi ? manuSya jIvananI 2 A asAratA ? manuSya tarIke janmIne zuM karyuM? vicAre, Indriya maLI te kevA madamastAna banyA ! AMkha malI, zA mATe rasIlI bAyaDI sAme dhArI dhArIne na jeuM ? jIbha malI che, to zA mATe sevA-pakavAna na uDAvuM ? kAna malyA che, te gaNikAnAM gIta kema na sAMbhaLI lauM? nAsikA baLavAna che te sugaMdhI padArtha kema na sudhI uM? sparzanendriya che, te suMvALA sparza zA mATe cheDe? Indrie buThThI heta te judI vAta hatI. A keTalI bhayaMkara ghelachA karI? manuSya jIvanamAM maLelI aNamola zakitae, jabaradasta kAyA, lokhaMDI mana, A badhAne upayoga vItarAganI AjJAnI ArAdhanAmAM kara heta te thaI zakata, paNa badhuM meM gaTaramAM nAkhyuM! mArI pAse je mana che, tenAthI mera jevI sthira kSamA ne kamaLa jevI komaLa nayatA rAkhI zakAya A baLa che mananuM. kSamAmAM baLa gusso karavAnA baLa karatAM vadhu joIe. krodhI mana nirmaLa che, kSamAzIla For Personal & Private Use Only Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yazodhara munine 1le bhava mana bahAdura che. abhimAnI mana nabaLuM kahevAya. namravinayI-komaLa mana baLavAna kahevAya. kemake emAM vadhAre baLa ApavuM paDe che. evuM manamAM, tevuM vacana kAyAmAM. svAthanI bhAre majUrI karatAM paranI nisvAtha sevA karanArI kAyA vadhu baLavAna che. mATe vicAre, ke manuSyajIvananAM tana-mana malyAM che to enAthI saMgha ne sAdhanikanI jeTalI sevA ane teTalI karI lauM ! jIvadayA jeTalI paLAya teTalI pALI lauM! UMcI tyAgana5sthAnI bane teTalI ArAdhanA karI lauM! kAyA ta5mAM bahAdura banAvavA mATe maLI che, mahAmusIbate maLI che. uttama deva-gurunA vega maLyA che te regaDApeMgaDA vicAra nahI karavAnA! badhuM potAnI kalpanA para che. surendradatta vicAre che, mAruM manuSyapaNuM kevuM! ghaNuM te jema tema taNAI gayuM, hAya! chatAM haju je bacata che tene mAre sadupayoga karI levA joIe." sa paga kyAM? vItarAganI ane emanI AjJAnI sevA karI levAmAM. enAM bahu UMcA phaLa che! AnA upara caeNTa nathI hatI eTale zubhayoganI sAdhanAmAM eTale ucharaMga-utsAha nathI hotA, kaMTALe Ave che! sAsu te thoDI paNa sAdhanAnA mahAlANa kahe che. mAtra pAMca miniTa paNa jethI paramAtmA pratye jevAI jAya, te daSTie ApaNane aDhaLaka puNya ApyuM! je kAnathI jinavANI thoDI paNa saMbhaLAI gaI, teNe paNa aDhaLaka puNya ApyuM! je jIbhethI prabhunuM nAma raTaNa thaI gayuM, e jIbhe paNa aDhaLaka puNya ApyuM! je hRdayamAM paramAtmAne be miniTa vasAvyA, eTalA vakhatamAM ApaNane aDhaLaka puNya maLyuM ! je nAsikAe darathI suvAsa lIdhI, ke A naivedya bhagavAna pAse laI javA lAyaka che ke nahi? te A nAsikAe aDhaLaka puNya ApyuM! hakamAM eka ja lata joIe ke mArI indriyojana-vacana-kAyA ane sAmagrIne dhama-sAdhanAnA mAge kesa jevuM? sevakane sevyanI sevAmAM kema na yojI!" hajI amalanI vAta pachI, 57 tenA mane ratha karavA lAgyA, tyArathI aDhaLaka puchuya! For Personal & Private Use Only Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI samarAditya 0 yazodhara muni caritra rAjA vicAre che, "mahAmahane mArA para prabhAva ke ughADe dIvA je dekhAya che. jo e na heta te mArA jinanI ja zaraNuMgati meM lIdhI heta; jIvana maMgaLamaya cAritradharmane ja segyuM heta ! pApI mahAmehathI : kehinura cheDI kAcanA TukaDAne vaLagI beTho chuM? je mahAmahane prabhAva na hota to reja ne reja loka A divasa ane rAtri rUpI TukaDA AyuSyamAMthI paDI jatA kema na jue? jANe kavarUpI kUvAmAM AyuSyarUpI pANuM che, ane enA mAthe caMdra ane sUrya rUpI baLada kALanuM araghaTa pheravI rahyA che. e divasa ane rAtrirUpI ghaDIo vaDe AyuSyanuM pANI khAlI karyuM ja jAya che, kaye ja jAya che! AyuSyamAMthI ochuM thaI thaIne jyAre tadana kSINa banI jAya che, tyAre lIluchama rahetuM zarIrarUpI vRkSa sukAI jAya che. AyuSyanuM pANI maLatuM hatuM tyAM sudhI te zarIra para aMgepaganAM halanacalana indriyanI pravRtti, aMdara hRdaya, lohI, nADIo, vAyu tathA mana AdinuM saMcAlana, vagere phaLe nIpajatAM hatAM. paraMtu AyuSyanAM siMcana baMdha thaI gayAM pachI te zarIranI suvarNa evI thaI jAya, ke have enA para pelA phaLamAMnuM kAMI besavA pAmatuM nathI. mukhya AyuSyarUpI pANI ja khalAsa pachI te kaI upAya zarIrane UbhuM rAkhavA, ne emAM indriyo vagerenuM kArya nipajAvavA ubhe nathI raheta, bagIcAmAM pANuM ja baMdha thaI gayuM, ane jhADa sUkAMbaMTha thaI gayAM, pachI ene lIlAchama karavA ze upAya? tyAM te hajI cheDA lIlAM hoya te bIjuM pANu ya maLI Ave ane phera tAja mAjA thAya, paraMtu ahIM te AyuSya eka vAra patI gayuM te patI gayuM, ane have zarIrane sUbaM thaye chuTake. navA AyuSyanuM pANI jUnA zarIrane kAma lAgatuM nathI. game tevI AjanI vikaselI DAkaTarI vidyA paNa ahIM hAtha joDe che. are! maryA pachI to zuM, paraMtu jIvatA jIve paNa mahA TI.bI., ke kensara jevA daradamAM kahI de che, ke "amArI pAse ene upAya nathI, kudaratanA AdhAre have te rahevAnuM." eTale? e jivADe eTaluM jIvavAnuM. DAkTare zuM, paNa meTo dhavaMtari For Personal & Private Use Only Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yazodhara munine 1le bhava 41 2 ka pa - - - - deva paNa nirdhArita mahA asAdhya vyAdhio miTAvavA samartha nathI; pachI khUTelA AyuSya Avela mRtyu para zI asara karI zake? basa, A AyuSyane khuTADanAra kALa che. - yazodhara muni dhanakumArane kahI rahyA che, ke prathama bhAvamAM huM surendradatta rAjA mAthAmAM paLiyo AvavA upara vicAra karI rahyo, ke "divasa-rAtrie pasAra thatAM AyuSya peja ne rAja sarakI rahyuM che, evuM pratyakSa jevA chatAM Azcarya che, ke jIva enA para thAna laI ja nathI! jema jema AyuSya jAya tema tema mAne che, ke huM meTo thaye! "are! mATe thaye ke metanI vadhu najIka thaye?" AyuSya je ochuM thAya che te dekhAtuM nathI, ne bAkInAmAM hajI hitaki che te vicArato nathI! jo e lakSama Ave te jIvanamAM pApa jema pUve jhagajhagatAM, tema pachIthI zuM jhagajhage? AtmAne kayAsa kaDhAya te khAya, ke AtmAma kacare eTale bharyo che, ke krame bhegavavA besIe to pAra Ave nahi. dharma sAdhanAthI karmone zIdhra pAra pamAya che ane AtmAne sAre bacAva thAya che. duniyAnA padAthI bacAvavA mATe jIva zuM karavA taiyAra nathI? tyAre AtmAnA bacAva mATe keTaluM karavA taiyAra? muni kahe che, "dharmadUte mane jAgrata karyo, mane vicAra karate karI dIdho, are! jayAM kaI pratikAra nathI evA AyuSyakSayane najare dekhavA chatAM, e pahelAM lAva AtmAne bacAva karI lau, evuM mane sUjhatuM nathI? jayAM mahAgamAM jIvatA zarIre ca bacavAnA upAya nathI, to maDadu thaye te kaI bacavAnI bArI ja kyAM? "bALI A basa!''jIvanI jagatamAM A paristhiti che, chatAM jIva pApa AMcaye jAya che! A eka mahAna AzcayakArI ghaTanA che! e esa vAta che ke pApanI game tevI pejanA ke phUdA paNa AyuSyanuM pANI pahoMce che tyAM sudhI ja cAle pANuM khatma thaI gayA pachI kaMI na vaLe! ene zo artha? zuM e, ke ApaNe jIvatA chIe te pachI e jIvanazakitane upaga pApamAM For Personal & Private Use Only Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 42 zrI samarAditya 0 yazodhara muni caritra kema na kara zakti khecavAI jaze tyAre pachI pApa nahi karIe? ema? pA5 karavA upara je kAI amarapaTTo heta, pA5 karavA para mahAna AbAdI heta, ne jIva pApa karate heta, te jAdI vAta hatI; paNa nizcita che, ke amarapaNuM che nahi, kiMtu kALarUpI reMTa AyuSyanA pAne khAlI karatAM karatAM sAva khAlI karavAne. pachI Aje je kAyAthI pApamAM dekhAdeha karAya che te kAyA te sukAIne nIce paDavAnI, ne jIvane AbAdI nahi, kiMtu pApanAM phaLarUpe barabAdI devAnI! te pA5 karavAne artha che che? su mANasane A vicAra rahe ke mAre jIvanamAM pApana joIe! kema? jIvananuM pANuM khatma thaI rahyuM che. badhuM khatma thaI gayA pachI ichIza te paNa A pApa nahIM karI zakuM. te hAla paNa zA mATe pApane upADe karuM?' jagatanAM keTalAMka AkarSaka pApathI bacavA mATe A eka vicAraNA che, kevI ? nAstitvanI iglizamAM jene Non existance kahevAya, arthAta kei sArAmAM sArI rUpALI cIja levAmAM AvI 5Na jIva mAnI le ke A cIja sAme na AvI heta te jovAnuM pA5 karata? nA. te pachI mAna ke vastu tArI sAme nathI." vedAMtI kahe che ke "jagata avanavata che!" A vastu sAcI khoTI che te vAtana jotAM ApaNe tenI bhAvanAne upayoga karIe. are! A te vananI mAyA! ane tenI pachI jagyA tyAM mIThuM che! te pachI kaI ramata karUM che? svapnanA rUpiyAne jANyA pachI gaNavA bese to? evuM ja driyonA viSayo sAme Ave tyAre mAnavAnuM ke vananI mAyA zI jevI'tI? jovAmAM e na AvyA heta to zu jevata? kaMIja nahi. mATe kaMI che ja nahi ema mAnIne enA tarapha jarAya AkarSAyA vinA mArA raste cAlavA che." abhaNa paNa potAnA jIvanamAM A utArI zake tevI vAta che-mAnavAnuM ke cIja mArI sAme AvI ja nathI" dukAne gharAka Aje, ThagAI karavAnuM mana thAya te pahelAM vicAravAnuM ke A gharAka le nahi paNa cakara Avye heta te zuM enA khamaNa For Personal & Private Use Only Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yazodhara munine 1le bhava laI zakata? mATe sIdhI rIte vepAra karavA de, kapaTa karavAne lAka ja na maLe heta to zuM karI zakata? mAna ke atyAre ene gharAka maLe chatAM nathI maLe!" bhAvanAnuM baLa UbhuM karavAnuM che. bina bhinna darane A karAvI zake che. chatAM ekAMtavAdI dazane khoTAM eTale mATe che ke e bhAvanAnI vAtane ekAMte vastusthiti mAne che. bAkI te vastumAM kSaNikatAnuM paNa dazana upayogI che ane nityatAnuM dazana paNa bhAvanA mATe upayogI banAvI zakAya ema jagata mithyA hevAnI bhAvanA ya upayogI, temaja satya chevAnI bhAvanA paNa upayogI che. ekAMta dazane kema khATAM? ekAMte kSaNikatA yA nityatA, tema ekAMte mithyApaNuM yA satyapaNuM e khecyuM che. kemake, ekAte kSaNika heya te mATI ne ghaDe, enuM ne AbhUSaNa, pA5 ane phaLa, vagerene paraspara meLa ja bese nahi. adhyayana pUrNa karanAra taddana naSTa thaI gayA ane vidvAna na ja janmelo thaye, evuM huM thAya. ekAMte nitya heya tAya che kemake ekAMte nitya eTale taddana parivartana zUnya; pachI vividha avasthAe zAnI? ema, jagata ekAMta mizyA hoya te vAstavika cAMdI ane ka95nika cAMdI bemAM zuM pharaka? mATImAMthI ja ghaDe, ane sUtaramAMthI nahi, evuM zAthI? badhuM mithyA ja che te cakkasa vyavasathA zAnI? vaLI e mithyA UbhuM ja kayAMthI thayuM? kene bhAsyuM zuddha AtmAne bhAse nahi, azubhAse. paNa AtmA sivAya kaI cIja ja nathI tethI AtmAne azuddha karanAra ke cIja ja nathI. ekAMta mithyAvAdamAM A badhI Apatti che. tyAre, ekAMte satya hAya arthAta vastu svarUpe to sata che ja eTale ke svadravya-kSetra-kALa-bhAvathI te sata che ja, paraMtu pararUpe For Personal & Private Use Only Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44 zrI samarAditya 0 yazavamuni caritra para dravya kSetra-kALa-bhAvathI paNa je sata ja heya, kiDu asata na hoya mithyA na hoya to, jaMgalanI dareka vastu badhI ja vastu svarUpa banI jAya! pariNAme abhAvarUpaja thaI jAya. mATe kahe, sata paNa ekAMte nathI.. - ekAMtadazane ahIM bhUlA paDe che. bauddho ekAMte kSaNika AtmA mAne che. niyAcika-zaizeSike ekAte nitya AtmA mAne che. vedAntIe jagatane ekAte mithyA kahe che, tyAre nyAya zeSika darzane ekAte satya sata kahe che. * vaLI juo, sAMkhya-yogavALA ekAne zuddha niraMjana AtmA mAne che, tyAre bIjAo saMsArI jIvane eka azara ane baMdhAyelo mAne che. A ekAMta dazane paNa bhUlAM paDyAM che. sAMkhya yaMga dazanavALe kahe che tema, AtmA jo anAdikALathI ekAMte zuddha heya, te baMdha, mekSa, vagere kenAM? e prazna AvIne UbhuM rahe che. AtmAne baMdhAvAnuM ja ja nahi, te saMsAra keno? deva koNuM, manuSya kANa, pazu kANu, kIThe keNa, nAraka keNa? jIvate yathAne ane marate yazAne ? jIva ta zuddha niraMjana nirAkAra ja hoya, to mUkha keNa, jJAnI keNa, sukhI zAne ne duHkhI zAne? krodhI, kSamAzIla, namra, abhimAnI, luccA, zAhukAra, badamAza sadAcArI...A badhuM keNu? tema zuddha eTale baMdhAyela ja nahi, pachI me tene pAmavAne? ane mekSanA upAya zAnA javAnA ? e nahi, to e mATenA zAstranI ya zI jarUra? ane zAstro racyAM ja keNe? tyAre je AtmA ekAMte azuddha hoya, arthAta enA mULa svarUpamAM ya zuddha na hoya zuddha jJAna-mukhAdi svabhAvavALe heya ja nahi, te (1) game teTalA prayatna mekSa mATe karavAmAM Ave tethI zuM vaLe? jemake, pRthvI, pANuM, vagere jaDapadArtho mULamAM ja jJAnAdi svabhAvavALa nathI, te tyAM keI ene anaMtajJAnAdimaya mekSa thavAnI vAta nathI. (2) vaLI jIvane mULamAM ja je jJAnasvabhAva nahi, te saMsAra-avasthAmAM paNa lezamAtra jJAna zAnuM thaI zake che maDadAne AMkho le che, khullI paNa che, paraMtu e jaDa For Personal & Private Use Only Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAyara sunine 1le bhava zarIrano vAnasvabhAva ja na hovAne lIdhe ene kazuM jJAna thatuM nathI, mATe jIvane mULamAM jJAnaravabhAva che te tenAM AvaraNa dUra jatAM tenA keTalA aMzamAM jJAna pragaTa thAya che, ema siddha thAya che. have rAnavabhAva che, to keTaluM jANavAne jJAnasvabhAva che e savAla thAya che, A mULane jJAnavabhAva maryAdita hoI zake nahi;" kemake iAnamAM ATalIja maryAdA mAnavI e zI rIte kahI zakAya? tethI jJAna ane te ja mAnavuM joIe, e enI mULamAM zuddhatA gaNAya. te e, A rIte ekAMtavAle dazane kSaNikatA, nityatA, zukatA, alpalAM vAre ekAnta vastusthitinuM pratipAdana kare che te kheDuM che. paratuM e kathAyata vastusthiti sAcI che, eTo enI bhAvanA karI zakAya. mAtmAne UlpanAmAM e upayogI bane che. e evI rata jarA joIe. | mjakatAnI bhAvanArAgyane prere che. jo huM ja kSaNika chuM te zA mATe I para mamatva karuM? zA mATe rAga karuM? tema je vadhu 5Na zANika che, te enA para rAga-mamatva karyA zA kAmanA mAtAnI bhAvanA evicAraNA karAve che ke jaDa galamAM parAga nija che, ane game teTalA ha ke zeka ko paNa, e mA e ja rahe che. pachI has rokathI zI vahAI? vaLI, AtmA banyA kriya karI ene nAza ke navI utpatti thatI mI, pachI pApa karAnAM ke deva-duguNa sevavAnAM AMdhaLiyAM zvA sAru karavAM e karyo AtmA taddana naSTa thavAno che ke jethI che ne ke huNenAM duHkhada kahu pariNAmathI e chuTI zake? AtmA nitya hevAthI karela duSkRtyanAM rajerajanAM phaLa ene jogavavAM ja paDaze. ema bIjA AtmA paNa nitya hevAthI enA para ApaNe meha karIe ne ene je duSkRtyamAM, pApamAM, durgaNamAM, ke kaSAyamAM ghasaDIe, tenuM e bicArAne dukhada pariNAma maLavuM ja paDaze, mATe zA sAru evI sthiti ubhI karavI?" For Personal & Private Use Only Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI samarAditya 0 thazeSaramuni caritra vaLI e juo ke jagata svarUpe sata hovA chatAM pararUpe asata che, misyA che. to "sicyApaNAnI bhAvanA" kevI sarasa preraNA Ape che!-je badhuM mithyA che, svaninI mAyA che, te enI managamatI vipulatA dekhI ene gaNuM gaNIne zuM kulAvuM? svapnamAMthI jAgyA pachI svananA rUpiyA gaNI huM cATalA kamAye ema keNa phulAya? ema tattvabedhathI jAgRti AvyA pachI mithyA mAyA para zA abhimAna ke AnaMda? mAyA mizyA eTalA mATe, ke AtmasvarUpamAM e kazI vRddhi nathI karatI. arthAta garIbImAM AtmasamRddhi kAMI nyUna nathI, ke tavaMgaratAmAM kAMI vadhelI nathI. A "jaganmithyA'nI bhAvanA tyAre jagata satya hevAnI bhAvanAmAM e vicAravAnuM ke A jagatanA aniSTa bhAve kAlpanika nahi paNa enAM kAraNethI kharekhara nIpajanArA che, tyAM aniSTanI gabharAmaNathI evuM che mATe icchavuM ke e mithyA thAo? e na bane? pUrvapApone ne udaya che, to Apatti avazya AvavAnI hatI te AvI, enA pratye durthAna zuM karavuM ke "Ama karyuM heta te e na Avata?" enA kAraNe heya te e mithyA nahi. athavA ema vicarAya ke jagata sAcuM che te enAM pUrvApara rUpaka paNa kharekhara che je, eTale e anAdi anaMta che. evA anAdi-anaMta satya jagata para gaphalatamAM zA mATe rahevuM? eNe kaI mAlika badalyA, anA kensala karyA, navA ubhA thavA lIdhA!, te huM paNa na ule thayela kensala thaI javAne ane jagata UbhuM rahevAnuM. tyAM sthA rAga-mamatva-ahaMkAra dharavA, ke hiMsA-jUTha-anIti AcAravA ?" "evI rIte taddana zuhaniraMjana-nirAkAra AtmAnI bhAvanA sukha-dukhamAM udAsInabhAva, sahiSNubhAva ane samabhAvane prere che, te ema vicArIne ke "huM AtmA zaha, niraMjana, eTale gagana je, ene bahAranI UMcInIcImAM zA lepa dharavA? zune zuM lAgevaLage? keInI gALa ke keInA mAnasanmAna sAthe zuddhane zI nisbata ?" 'evI rIte AmAnI azuddhatA para e bhAvanA karavAnI ke For Personal & Private Use Only Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thazedhara munine 1le bhava. 47 huM mArI jAte ja zA mATe azuddha thaI rahyo chuM? zA sAru jAtane bagADI rahyo chuM? karma ane mehathI azuddha-salinakharAbakhasta huM! zAnA ghamaMDa karuM? kemaja jAtanI azuddhi bhUlI jagatanI ALapaMpALamAM paDuM? mAnavajIvana maLyuM che te mArI pitAnI azuddhi TALavA mATe. ahIM mane kharekhara e mATenA saMga-sAmagrI maLelA che, je bIje na maLe. mATe jAtanI azudi TALavA mATe madhuM. e kaI? anucita vartAva, kRtajJatAnuM vinamaraNa, keratA-nikuratA, asatya, anIti, mada, mAyA, krodha, kobha, vAsanA, vikAra-A badhI azuddhi che ne e hakIkata che, kepanArUpa nathI. ene TALavAnA prathama prayatnamAM rahe". - ApaNI vAta e hatI ke viSaya kakSAmAM ghasaDAI na javA, nAstitvanI bhAvanA karavI. mAnake sAmAe gALa nathI dIdhI, pachI kodha zA mATe karavA gharanI bahAra nIkaLe te ja cAra mANase salAma bhara nAM malatAM haiyuM, kulAya che. tyAM je mAne ke "dhAre ke mane salAma bharanArA malyA ja nathI. pachI kulAvAnuM zAnA para?" halacAvanArA, tRSNa jagADanArA, gumAna karAvanArA saMge malyA enI kalpanAo mANasane mAre che. paNa tyAM vicAre ke mane kaMI mahyuM ja nathI" to gumAna na karatAM, tuNA na karatAM, udAsIna bhAva rakhAya. - 28 jIbI su jIvata che ne AyuSya ejuda che mATe ja pApa karavAnuM sUjhe che ne? basa, mAna ke pA5 mATe huM jIvatA ja nathI. AyuSya khUTI gayuM chete have pApa zI rIte karata?" A mAtra lAvanA UbhI karavAnI, tatva nahi UbhuM karavAnuM, vastusthiti nahi. * prazna -zuM AvI bhAvanA asatya vicAraNA na thAya? tatva asatya na kare mATe zuM tatva UbhuM na karAya? vinA ta bhAvanA UbhI karavAthI asatya vicAraNA nahi? ( javAba -bhAvanAmAM zuM che? enI AgaLa pAchaLa cAkI che, je ene asatyamAM na javA de. ApaNe bhAvanAzI karIe chIe? ja . * For Personal & Private Use Only Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI samarAditya 0 yazodharani caritra mAna ke tuM jIvate nahita te erI karI zakata?" AmAM ane ke jIvate nathI, A mAna ke je ghAyuM, che tenA asatyatAne TALIne satyatAnuM rakSaNa kare che. bIjI paNa vAta che ke temanuM pariNAma satyatAmAM che. bhAvI bhAvanAthI vicArasaraNa pAmI thAya che, vANuM pavitra bane che, mATe bhAinAma asatyatAnA doSa nathI. bhAvanA e te amRtatAna che! AtmAne vAsanAnAM dika cI gayAM che tene A bhAvanAnA amRtamAM jhilAvIe evA nIkaLI jAya, paNa te vAraMvAra bhAvanA bhavAya ApaNA sAMsArika gharaNe-anera, e badhuM vAraMvAranA vAsanAnA abhyAsathI majabUta thayeluM che. have je AtmAne ja pahalAne vAraMvAra bhAvanAnA abhyAsamAM palaTAvIe, te che ziSa, bhoLAM paDe! tyAre ja pelI sAMsArika janAonAM dhoraNe-anero dara thavA mAMDe ane Atmika manorathAdi sthira thAya. te sira karanAra bhAvanA, tene jIvanamAM otaprota karavA A elAna vicAryuM mAna, A cIja tArI sAme na heta te A cIja ho na malI heta ? tu pApa karavA jIvata na hota?tArA bApA vahelA marI gayA mATe ahIMnA pApanathI AcaratA? mATe Acare che ne ? ne te paNa eka mAnava jIvanamAM to A jIvavAnuM zuM pApa karavAmAM pUruM karavuM che? siMha ane vANI paNa phera hoya che. vAdha jAgate heya te prAyaH eka zikAra paNa jato na kare. siMha te sate che chatAM patayare che pachI tenI pAsethI leI haraNiyAM jatA pAra thaI jAya! zuM A paDayo ? vAgha jIvate che mATe ne? zakita che mATe rAhAraphate siMhane mATe A taha! te pachI huM te mAtA! have mAre paw ka javAnAM e niyama mAre mATe tahi. A prakAranuM jIvana jIvavA mATe A vicAravAnuM che, keI jU-anIti ApavAnA prasaMge, mAnI le ke mArI pAse AyuSya nathI ke sAme tevA sara nathI" A cAvI gAMTha vALI rAkhaje mahAna cAvI che mahAna prA bhananA vakhate A vicAravAnuM, "pApa karavA mATe huM jIvatA nathI, pApa mATe mane saMga ma nathI." For Personal & Private Use Only Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rANI vairAgya jhIle che, paNa - surendradatta rAja vicAre che ke AyuSya sapATAmAM pUruM thaI jaze! chatAM cha pApe karyo jAya che te Azcarya che! paNa have mAre, huM jIvate chuM tyAM sudhI, pApa ne pramAdathI sayuM te ja mArI jAgRti gaNAya. nahi te ghera nidrAmAM paDa chuM. pachI zuM karI zakAvAnuM? mahApuruSee lIdheluM saMyama aMgIkAra karI lauM eka patie jovA maLye te para sAdhu banavAnI daDha vicAraNu thaI gaI! e paNa AtmA che, ne ApaNe ca AtmA che. tyAM mApavAnuM ke emanA ane ApaNuM AtmAnuM mUlya kyuM? emane mana malyuM hatuM tevuM ApaNane paNa mana nathI malyu ema nathI. paNa eka paLiye zuM, AkhuM dhoLuM thAya to ya bhaDaka kharI? emaNe zA vicAra karyA? ane ApaNe zuM karIe chIe? eka paLiyA para samaya saMsAranI tAravaNuM kevI? "kALA bhammara UgatA kezanA divase gayA! AkhA jagatanAM pudagalonAM paNa te ja pariNAma! jIvana jema tema pApamAM vahI gayuM!" saMsAranI tAravaNa para sAdhu banavAnI bhAvanA! vAta nayanAvali patnIne jaNAvI. patnI para bahu sneha che ene pitAnuM atyaMta nikaTanuM aMgata mANasa mAnIne pitAne cAritra levAne abhiprAya kahyo. patnI kahe che- Aryaputra! Apane jema cce tema kare! huM kAMI Apane pratikULa AcaraNa karanArI nathI, ApanA kAryamAM viddha nAkhanArI nahi; ane Apa cAritra leze to pachI mAre paNa saMsAramAM rahevAnuM zuM kAma che! huM paNa cAritra laIza." AvuM sAMbhaLatAM keTalo AnaMda thAya. surendradatta vicAre che. kharekhara ! A devI mArA para gADha anurAgavALI che! mane je For Personal & Private Use Only Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 50 zrI samarAdiya yazodhara muni caritra game che te ene paNa game che! te atyaMta kaparUM chatAM emAM e paNa taiyAra. ahe! enAmAM kevI mahecchA che! adabhuta viveka che! cAritranI ane bhAvanA che, te ene potAnAM saMsAranAM sukha jAya che, chatAM cAritra kema na levuM, e viveka che. mane saMsAramAM rekI duHkhI kara nathI te ene sAthe rAga sUcave che!" sAce rAga enuM nAma ke sAmAne duHkhI na karIe. koInA para sAro rAga ApaNe dhArIe chIe, tenuM pratIka zuM? e, ke emanA para e prema che ke tame khUba sukha ne AnaMdamAM rahe! tamane saheja paNa dukha-udvega na rahe." Aja bhAva heya ne? mAne dIkare kahe, "mane prema che tArA para' pachI mAtA para dukhe paDe tenI ciMtA na kare to? rAgane artha e ke "rAganA pAtrane jarApaNu dubhAmaNa na thAya" evI lAgaNI hoya. sAmAnI dubhAmaNa TALavA zakya yatna karIe, te ApaNe rAga sAce. A hulAmaNu vyAjabI joie. mA dIkarAnA meMmAM velaNa ghAlIne davA pAya che, tyAM dIkarAne thatI dubhAmaNa vyAjabI nathI,-te prema sAce ja che. virAgI chava saMsArInA rAgane khoTA kema gaNe che? jue che ke A saMsArI amArA para rAga kare che, paNa amAre je haiyuM saLagI UThayuM che ke "A jIvananAM varSo pApanI sevAmAM eLe kADhayAM! have amAruM zuM thaze? karma amane kayAM pheMkI deze? A je dubhAmaNa amane thAya che tenI A saMsArIone jarAya paDI nathI! mATe emane rAga khoTo ! bhale methI kahe badhuM. e mUMjhavaNa svAthanI che, mehanI che. zuM sAmAne caritra te duHkha Apaze. tenI mUMjhavaNa che? nA, enI nathI. kemake emaNe sAmAnuM aMtara kayAM tapAsyuM che? gumaDu pAkIne jayAM phUTatuM na hoya ne snehIo salAha Ape che kapAvatA nahi, kemake duHkha thaze!" paNa pote DekaTara pAse jaIne gUmaDuM kapAvI nAkhe che. gUmaDuM kapAvavAmAM ene mahAsukha lAge che! surendradatta e mApa kADhe che, ke "huM have A saMsAravAsamAM For Personal & Private Use Only Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ za. vairAgya jhIle che 51 dubhAuM chuM e jANuM mArI patnI bhale dubhAtA paDI rahe saMsAramAM -ema nathI kahetI! e te dubhAmaNu haTAvavA Icche che; kahe che, ke Apane cAritra game che, te khuzIthI ! mAre virodha nathI." mATe e sAcA rAga ane UMcI vivekabharI daSTivALI che! sAmAnya janatAnI jema tuccha daSTivALI nathI. pAchI pote ya cAritra levA kahe che. AmAM ya ene viveka dekhAya che. viveka eTale asArane choDIne sarane pakaDe te. e samajI gaI che, ke Indriya-sukhanI ramata asAra che; cAritra e sAra che. te asAra choDIne sArane pakaDe. A ene mahAviveka che! huM ekale cAritranA sArane lauM ema nahi, pite paNa levA taiyAra che,e enuM anusaravApaNuM mane gajaba lAge che ! mArI AjJAmAM vartavAnuM prazaMsanIya che! mArA sukhe sukhI ane mArA be dukhI A enAM sukha-duHkhanAM samasaMvedana jarUra abhinaMdanIya che! ane ze ene svabhAva! mAre je svabhAva te ja tene!" Ama surendradatta khuza thAya che, tyAM te sAyaMkALane ghaMTa vAgye ! eka loka maMgaLapAThakee bhaNa.zuM kahyuM emAM? "kudarate jIvanamAM jAgRti rAkhavA mATe kevI suMdara yojanA rejidA jIvanamAM goThavI dIdhI che, te jovAnuM che! juo pahelAM te sUrya samudranA pANIne svAda karIne prabhAtakALe bahAra AvyuM. me eNe gaganamaMDaLanA pravAsane kheDIne jagatane pratApa batAvyuM, jagataprakAzathI ujvalita karI dIdhuM ! have e sUrya sAyakALe astane pAmI jAya che!" A varNana jAgRti Ape che, ghamaMDa karaze nahi. sArA jagatane udyotita karanArA ane, pitAnI ekanI sattAthI karaDe tArAone nisteja karanArA sUryane paNa asta thAya che. mATe tamane maLelI zakitao para dhamaMDa karaze mA ! For Personal & Private Use Only Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para zrI samarAditya 0 thaze dharamuni caritra koIne vaLI ema thAya ke bhaluM e prabhAta! prakAza matye ! paNa tenA para saMtoSa vALIne besI na rahetA. e capaTImAM UDI javAnuM! eka ja divasamAM sUryanA kevA raMga? ane aMte? taddana asta! maDadAnI AgaLa hAMDalI khokharI zA mATe? AkhI na cAle? cAle, paNa dekhADavA mATe ke jagatanuM pariNAma Akhara khokharI hAMDalI sAra che! kahe, jAgrata thavA mATe A badhuM zuM kama che? ahI maLelA kiMmatI manane sadupayega A vicAravAmAM karAya te Dagale pagale jAgRti maLe. surendradattanuM sAMjanA maMgaLapAThakanA bela upara mana kAma karatu thaI jAya che. e jAta bane che, vicAre che, ke are! A zuM karI rahyo che ? A meTA sUryanI paNa eka ja divasamAM AvI avasthA ! ATalI avasthAo! ene paNa madhyAhe vizvaprakAzI jhagamagATa anubhavyA pachI e ja sAMje tadana asta anubhavo paDe? tyAre bIjAnAM zAM lekhAM? dhikkAra che A jagatanA jIvanane ke jyAM UMce caDhayA pachI aha5 kALamAM nIce paTakAyuM paDe che ! evA jIvanane pAmI huM kyAM UMghamAM UMdhuM chuM! kenA bharese, kayA vizvAse beThe chuM ?' mahelanI jhAkajhamALatA : yadharamuni dhanakumArane kahe che, ke "huM surendradatta tyAM virakata citte keTaloka samaya sabhAmaMDapamAM pasAra karI Uye. sayA thaI gaI hatI. caMdranI snAe vizvaghara jhagamagAvI dIdhuM hatuM! madabharI strI jAte kAmadevanA prasAra zarU karI dIdhA hatA! evA avasare huM priyA nayanAvalinA vAsabhavanamAM pahoMce. AhAhA! mane to have laganI lAgI hatI varAgyanI; tyAre A mahela maNiratna jaDelA maMgaLadIpakethI jhAkajhamALa hate ! bhUmitala chuTA mUkelA sugaMdhadAra puSpapujathI vyApta hatuM! ujjavala ratnajaDita bhIte jADA kastUrIlepathI lIdhelI hatI suvaNastAe navavadhUnI jema devaduSe pAMgarelA hatA! upara sapheda citravicitra vasenA caMdaravA ze.bhI rahyA hatA! vacamAM paravALAnA jevA For Personal & Private Use Only Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rANI vairAgya Ave che 53 kaMIka lAla palaMga DhALelA hatAM! enA para sudara gulAyama zayyA bharAvadAra eziyA sAthe bichAvelI hatI! pAse nirmaLa suvaNuM maya pAtra tyAM mUkavAmAM AvyAM hatAM !palaMganI upara sugadhasaya puSpAnI mALAnA samUha laTakI rahyA hatA ! mahelamAM AjIkhAjI suvarNanI dhUpadAnIomAMthI maghamaghAyamAna dhUpa AchA A prasarI rahyo hatA! vicitra rge zAlatI suMdara agA ttIe saLagI rahI hatI! capaLa haMsa, pArevAnAM jugalA paNa tyAM zobhAmAM vRddhi karI rahyAM hatAM ! kharAsanAM bIDAMnI sAthe tAMbulanAM pAna tyAM mUkavAmAM AvyAM hatAM ! mArIomAM vATelAM :canArdi vilepaneothI bharI ratnanI kuMDIo mUkavAmAM AvI hatI! vaLI mane hara suvarNanAM phaMcALAM sugaMdhadAra cUNe bharI sthApita karavAmAM AvyAM hatAM ! UMthI madirA ane sugadhita puSpothI kAmadevane adhya" apavAmAM AvyA hatA ! evA vAsabhavanamAM huM Avyo ! kayAM vairAgya te kayAM A rAgeorojaka bhavana ! tyAM AvIne huM pala'ga para eDI. rANI parivAra, sakhIjana dAsIvaga' sAthe beThI che. thoDIvAra pachI badhAM ravAnA thaI gayAM ne rANI sUi gai. huM have e vicAra karuM chuM ke have mane koI viSayamAha tA nathI, viSayanI pipAsA nathI. have vahelI take uttama kArTinA cAritranI ArAdhanA karavI che! paNa ATaluM' duSkara lAge che ke AvI sArI rANInA tyAga karavA paDaze! ATalI snehALa ane mamatALu rANI! tenA tyAga karavAnA ?' rANI rAtamAM bahAra jAya che : peAte A vicAraNAmAM che, paNa ghaTanA AkhI judI ane che! AmAM kevI viSamatA UbhI thAya che te jovAnu che. rANI jAgatI ja paDI che! UMdhI nathI ! rAjA palaMgamAM sUtA che. cADIvAra pachI e ra-kavAra joI le che ke rAjA UMdhe che ke kema? tyAre rAjA sUtelA jAgate ja paDaye hatA eTale ene ema thayu ke A Ama kema kare che? lAva tyAre mane AMkha mIcI levA de. jou' e zu kare che. Ama AMkha sa`cI eTale rANIne lAgyu ke rAjA UMghamAM che. tethI For Personal & Private Use Only Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54 zrI samarAditya 0 yazodhara muni caritra pite beThI thaI! palaMga parathI UThIne hAra tarapha dhIre pagale javA lAgI tyAM rAjAe AMkha khelI jue che te rANuM daravAjo khelIne bahAra nIkaLe che! muni kahe che, mane vicAra Ave, are ! akALe bAraNuM ughADI A kayAM jAya che? strI jAta che; atyAre javAne avasara nathI to te kyAM jAya che? nA, nA, jarUra Ane cAritranI bhAvanA to thaI paNa vihaLa ane kAyara banelA enA hRdaye mArA viyeganI vAta maMjura na karI! mATe nathI ne te AtmahatyA karavA jatI haze! zI rIte AtmahatyA kare! phAMso khAIne. mATe mAre hamaNAM ne hamaNAM talavAra laine javuM joIe! phAso kApIne mATe tene bacAvI levI joIe, ne samajAvI levI joIe AvA AvA taraMge surendradattanI manobhUmimAM pasAra thavA lAgyA, tyAre tyAM vastusthiti judI ja hatI! emAM rAjA bhUla paDe che. - je je bhAvanA te ucI vairAgyanI karI, paraMtu enA pratispadhI dareka tatvane barAbara oLakhI laIenA pratyenAM AkarSaNa hRdaya parathI utArI na nAkhyAM ane thayelI sArI bhAvanA pachInuM ekamAtra katavya nakkI na karI lIdhuM, to bhAvanA ThekANe paDI jatAM vAra nahi lAge! For Personal & Private Use Only Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rANInuM duzcarita A jIvananuM kartavya zuM che? e ja ke samyagdarzana-jJAnacAritranI ucca kenTinI sAdhanA karI levI ne e sthitie na pahecAya tyAMsudhI ene anukuLa mArgAnusArI nyAyasaMpannatAdi guNa tathA dAnAdi dharmonI ArAdhanA zakya eTalA adhikAdhika pramANamAM karI levI. A kartavyanA nirdhAra haze te ja pachI kadAca tevA prakAranI pratikULatAo ke upAdhio kAcika prayatna vidhanarUpa thaze chatAM, mAnasika puruSAtha akhaMDa cAlu raheze. akhaMDa puruSArtha samaje che ? dAnane mAnasika akhaMDa puruSArtha eTale game teTalI garIbI chatAM, jIvananirvAhanA kharca mATe taMgI hovA chatAM, e jhaMkhanA vAtavAtamAM rahe ke "kema huM jJAnabhakti, pAvabhakti ane anukaMpAmAM kAMIne kAMIdeto rahuM!" dAnadharmanI mahAna kalyANakAritA mana para AvyA kare. enI sAme svAthanI ramata, jAtane game tevI bhega-vilAsa ane mAnasanmAna poSanArI chatAM, tuccha lAgyA kare, bAliza ajJAna ceSTA lAgyA kare. garIbImAM te evA bhegavilAsa nathI maLatA, paraMtu bahu sAmAnya ane jIvana TakAvavA jeTaluM ja maLe che, paNa temAMya AnaMda na heya, kintu dAna-parepakAra aucitya vagere na karI zakavAne kheda heya. paranI sevA, paranuM bhaluM, ema paranuM kAMI paNa karI chuTayA vinAnuM jIvana zuM? ema lAgyA kare. manane vicAra rahe che, "hagavAna arahiMta paramAtmAne anaMta upakAra che; vaLI e anaMta guNenI muti" che, tema bhaviSyamAM ApaNuM asaMtu kalyANa e karanArA che. mATe emanI sevAmAM ApaNuM sarvasva For Personal & Private Use Only Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa6 zrI samarAditya 0 yazodharamuni caritra samapIe teya ochuM che; chatAM kAmamAM kama kaMIne kaMI mAre mAruM emanI bhaktimAM apavuM ja joIe, te ja e parama upakArI pratye kRtajJatA, e anaMtaguNanA guNene anurAga, ane e anaMta kalyANakaranuM zaraNucahaNa sAthaka karyuM gaNAya. reja jAta ane kuTuMbanuM bharaNuM karavAmAM te khAnapAna ne kapaDAMlattA badhuM maLe che, paNa ahaMdabhakti mATe kazuM nathI devuM, to tyAM kRtajJatA, guNAnurAga, ane zaraNa svIkAra zA rahyA?pachI samyakdarzana zI rIte Ave, Take ane dIpe ? basa, mAnavajIvananA ucca kartavyane keInirdhAra nathI, eTale jIvanamAM niyamita ane adhikAdhika guNavRddhi-dhamavRddhi thatI nathI. prabhAte uThatAMveta paramAtmAnuM, paMca parameSThInuM nAmasmaraNa ane namaskAra zA mATe che? mahAguNabhaMDArane vahelI savAre samarIe, eTale jAtamAM e guNa meLavavAnI tAlAvelI jAge. e jAge eTale mahAna guNe -vItarAga dazA, niSkAmatA, anAsakta paNuM, ahiMsA-satya-asteya bahAcaya-aparigraha, ucca kSamAmRtAdi, samatA-samAdhi-sahiSNutA, sava maitrI, mahAkaNa vagere anekAneka mahAguNenI apekSAe kamamAM kama a5 guNene prayatna te jarUra karAya. tyAre zuM ema lAge che ke paramAtmAnA guNenuM smaraNa-anurAga ane e AdazathI leza paNa guNane prayatna karyA vinA ja uddhAra thaI jaze? prabhune yAda karatAM prabhunuM darzana karatAM kaI guNAnurAga ane prAthanA paNa nahi hoya to ya zuM tarI javAze? eka navakAramaMtranuM smaraNa karatAM paNa A joIze ke ApaNe emAM je paMca parameSThIne namaskAra karIe chIe, tyAM emanA guNenI anumodanA ane guNenI prArthanA sAthe rAkhIe. namaskAra karyo sAce tyAre kahevAya ke namaskaraNayanI uccatA para saddabhAva hoya, bahumAna hoya. ahIM namaskaraNIya paMca parameSThImAM ucca guNe che enA para saddabhAva-ahumAna joIe ja, sAthe enI prAthanAya joIe. For Personal & Private Use Only Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rANInu duzcarita pUcha cazeAdhara muni banakumArane kahI rahyA che, "prathama bhavamAM surendradatta rAjA tarIke huM' moTA jhAkajhamALa mahelamAM Avyo chuM, paNa mane have enAM kAI ANu nathI. kezanA parivatana upara ane prArikanA zlAkanu zravaNa karIne citta viSayothI parAMsukha thaI gayu che, chatAM mAtra rANI nayanAvali tarkara mAruM citta snehAnurAgathI kheMcAI rahyuM che. mane ema thAya che, ke are! A rANIne cheDavI paDaze eTalu ja duSkara che. moTA rAjyavaibhava ane viSayAnAM sukha cheDavAnu tA kAMI kaThina nathI!' Ama vicAra karatA zayyAmAM paDayA chuM, tyAM gheADIvAramAM 2-3 vAra rANI UThe che, ane joyA kare che ke rAjA udhe che te" e kema Ama kare che evI jijJAsAthI khAlI khAlI huM teA AMkha mIMcIne paDayA chu, ne e mane uMghatA jANI pala'gamAMcI nIce utarI. AMkha kholIne huM jou' chu. tA e zakita pagale ArA tarapha jaI rahI che, te bAraNu khAle che. nayanAvali rAtanA kubaDAnI pAseH- mane phALa paDI ke A akALe kayAM jaI rahI che! jarUra ANe cAritranI hA teA pADI, paNa ene lAgyu' haze ke have patinA viyAga thavAnA te asahya thaze. bhaviSyanA viyAganI ciMtAmAM e kAMka ApaghAta karavA na jatI hoya! mATe mane UMDavA de. ema karIne UThayA. tenI pAchaLa talavAra laIne jAuM chu. kadAca phrAMsa khAya tA phrAMsA jhaTa talavAra vaDe kApI nakhAya. dhImA pagale cAlI rahyo chuM. meM' joyuM tA e daravAjAmAMthI nIkaLyA pachI mahelanA nIcenA bhAgamAM gaI, mahelanA rakhevALa jyAM sUI jAya che tyAM gaI. rakhevALa kUbaDA, rUpa-raMgamAM DhaMga-dhaDA vagaranA che. tene rANIe uThADayA. tyAre mane vicAra AvyA ke rakhevALane uThADavAnA zA IrAde haze? hA, ene kahIne pAtAnu icchita prANatyAganuM` kA` karazu. haze! haju to huM A vicAramAM chuM, tyAM te rUkhaDA UThayo, gusse For Personal & Private Use Only Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 zrI samarAditya be yazodharamuni caritra thaI gaye. bhramara caDhAvI AMkha bhamAvIne gussAmAM kahe che -are kema Aje ATalI veLAeM?' tyAM huM , kema A Aje' kahe che? zuM matalaba haze? ja AvatI haze? paNa hajI huM enA para AMdhaLA rAgavALa hatAM. manamAM samAdhAna karyuM ke atyAre rANIne AvavAne avasara nathI, A veLAe anucita AvavuM che, tethI ema kahetA haze! ThIka jeuM chuM rANI zuM javAba Ape che. mAre ekadama ka9panA karavAnI jarUra nathI! ema kahIne tyAM upara guptapaNe huM ubhuM chuM te meM gajabanuM joyuM! zuM? rANI kUbaDAne kahe che, zuM karuM? Aje mahArAjAne zarIra svastha nahIM hoya tethI meDA sUtA, eTale Aje mAre ATalI vAra lAgI." A sAMbhaLatAM mane thayuM, "are, A zuM? jarUra A rojane prasaMga lAge che!" kyAM A eka meTA mahArAjAnI rANI ane jyAM A phUbaDe! zI kamInA che A mahArANune? zuM nathI bhagavyuM eNe? kubaDAmAM bhalIvAra paNa ze che?" jevuM Azcaya sadAcArI mANasane AvA prasaMga upara thAya tevuM jJAnI gurune jainakuLamAM janmelA paNa kevaLa mehamAM taNAtA AtmA upara lAge che. AvuM vItarAganuM zAsana maLyuM che. cakavatI AmAo, rAjA-mahArAjAo, zeTha-zAhukAreya eka mAtra samyaga-jJAna-dazana cAritranI tanmayatA lagAvI mekSanAM sukha meLavI le che, te pachI A manuSya jIvananAM sAmAnya sukha pAmelA ja galIca evA viSaye ane maLa-mUtra bharelI kAyAmAyAmAM lapaTAya che! A Azcaya lAge. rAjA vicAra kare che eTalAmAM kubaDe karkaza kaThina hAthathI rANInA vALane pakaDIne nIce pachADe che. rANu kAmarAgathI maMjUra kare che. keI pratikAra karatI nathI, Akula-vyAkula thatI nathI. ane nirlajja hatA, guse kRtrima hate. rANune kaMI kharAba asara nathI. mehanI ceSTA karavA AvI hatI, muni kahe che, "huM surendradatta dhUMvA-pUvAM thaI gaye. AvuM bhayaMkara dazya joI mane For Personal & Private Use Only Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rANInuM duzcarita pa9 - asahya thaI gayuM, guse AvI gayo, talavAra hAthamAM hatI. vicAra AvyuM, ane pApI che te talavAranA eka ja jhaTake bannene mAruM! keNa jANe A pApa keTalA vakhatathI cAlatuM haze? Aja sudhI mArA para kRtrima sneha? A badhuM jUTha, gADha aMdhArU mArA mahelamAM?" mana cakAve caDayuM. rAjA surendradatta AjasudhI zuM mAnatA hatA? bhArI ananyarAgI patnI." ethI jAtane bahu sukhI samajato hato. mANasa saMsAramAM sukhI kyAM sudhI ? ajJAna che tyAM sudhI. ajJAna gayuM te sukhanAM vAdaLa UDI jAya. dhatUre pIdhe heya tyAM pILI ITane senuM mAne! A jagatanAM sukha kayAM sudhI? jIva AgaLa-pAchaLanA ItihAsa jANatA nathI tyAM sudhI! rAjA samajate hatA, "ze ene ekAkAra prema! keTaluM mAruM puNyabaLa!' ajJAna dazA! khabara nathI. jene TaeNga karavA hoya. kuDa kapaTa karavA hoya, tene ADaMbara vadhAre rAkhavuM paDe che. rANa paNa Ama kare che. rAjAnI sarabharA evI kare ke A sneha duniyAmAM jovA na maLe. kevI khUbI che. rANIne kubaDA sAthe saMbaMdha che. rANI rAjA para bevaDe traNaguNe sneha batAve che. rAjA nehane bhUkhyuM che. duniyA taraphathI sneha maLatuM hoya e karatAM rANu pAsethI kaIguNe sneha maLavAnuM rAjA mAne che. rAja lebhiya ane rASTra dhutArI! snehane cha nahi heya, paNa sAgara dekhADa! rAjA banAvaTI sAgarane sAce mAne che! je jhAMjhavAmAM pANInuM TIpuM nathI, tenI pAchaLa deDavAthI zuM? thAkIne lotha ! ema jyAM kaMcana-kuTuMbanI mAyAmAM sukha nathI, viSamAM sukha nathI, enI pAchaLa anaMtA janmArA deDaye rAkhyuM, Aje sAramAM zuM ? karmanA For Personal & Private Use Only Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI samarAditya 0 yazodhara muni caritra kaMgALa kedI! ane pAchI e ja deDa karanArA mUrkha ke bIjuM kAMi? ajJAnanAM paDaLa A samajavA detA nathI. kRtrima saneha sevAcAkarInI mAnI lIdhela saccAI upara chavane mAthuM UcakavAne avakAza nathI! jeTaluM pILuM teTaluM senuM nahIM. tuM mAnI beThe che, "A ghara mArUM che, kuTuMba mAruM che, zarIra mAruM ThIka kAma Ape che." A ajJAna dazA kAramI che. aMdara beThelI e saLagAve che, vizvAsaghAtI che. te ajJAna pAchaLa chava diDe che, paNa jyAre ajJAnane parapeTo kuTe che tyAre tene bhAre AkulatA thAya che ke A zuM? kabUla, parapoTAmAM citra sArAM dekhAya che, paNa tene kabATamAM mUkI zakAya ? ajJAnanA paNa parapiTA ja che. rAjA vicAramAM paDI gaye, "A te keNa? kayAM janmelI? A sAza kuLamAM janmelI rAjakanyA, mArA jevAnA saMsargamAM AvelI eTale ghaDIbhara A mAnavAmAM paNa na Ave. paNa A te hamaNuM pratyakSa dekhAya che. A svapana-jALa nathI ke IndrajALa nathI. khare. khara dekhAya che. tene khAnadAnInI paravA nathI, zuM Aja sudhI kAMI bhegavyuM nathI? kema tRpti nahIM ? tRpti ne rahI, to keTale nIce sudhI pahoMcI ! zarabatanA glAsa pIdhA hoya, hajIye pIvA maLe che, chatAM gaTaranuM paNa pIvA taiyAra thAya che? huM enI sukamaLatAne yogya vyavahAra karuM chuM, tyAre ahIM ene kezano ja kheMcI nIce pachADe che. viSayasukhanI atRpti mAnava jevA mAnavane havAna banAve che. pachI chatI buddhie bela je. jyAM rAjA? ane kayAM kubaDe? jIvanI vAsanA keTalI? jema IlekiTrakane pAvara cAra ? heya-hajAra vesTa hAya, tema jIvanI vAsanAne vaTeja keTalo? amA5! maryAdita! jagatanAM sukhonI bhUkha jyAM sudhI UbhI hoya tyAM sudhI svanAmAM ya tyAga Ave? ATalA badhA rUpiyA For Personal & Private Use Only Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rANInuM duzcaritA mAre zuM karavA che ? eka bhANA mAM ATalI badhI cIjo zuM kasvI che? lAva bahAra mukuM, AvuM thAya? eka ja kartavya che, mana mAne ke na mAne te paNa jIvananI pravRttimAM jyAM jyAM zakya hoya tyAM tyAM kaMIne kaMi tyAga kare, nahIM te jagatanA padArthonI kAramI bhUkhe ochI nahIM thAya. niyama-bAdhA vinA A tyAga barAbara nahIM paLI zake. ApaNuM mana kAMI eTaluM majabUta nathI ke niyama na karyo hoya te tyAga avazya pALI zakIe. prabhu mahAvIra devanuM te mana bhAre majabUta hatuM chatAM ya emaNe saMsAratyAganI pApamAtranA tyAganI pratijJA karI, ane te pachI paNa ke abhicahe karyA. kema vArU ? pratijJA vinA, virati vinA, pApane bhAra TaLate nathI aviratinA ge aDhaLaka pApa baMdhAya che. eTale niyamane A lAbha che ja ke pApanA mehAbhAramAMthI chuTIe, bAkI A paNa eka mahAna lAbha che ke mane aMkuzamAMthI Ave che. savArathI paccakakhANa karyA vinA vinA vicAra rAkhe ke jeuM chuM Aje upavAsa karIza, to saMbhava chebapera thatAM, tyAre kaMI paccakhANa to lIdhuM nathI, te khAI levA de-ema mana thAya. e ja sucave che ke paccakakhANa karyu hatuM te te khaMbhAtI tALuM lAgyuM ke "basa, Aje khAvAnI vAta nahi." lAMbA samayanA na bane te TuMkA TUMkA samayanA paNa niyama karatA cAlavuM joIe. zAstrakAra to tyAM sudhI kahe che ke pitAnAmAM je doSa jera karatA hoya tene kAbUmAM levA mATe niyamene Adara kara joIe. niyama bhAgI javAne bhaya zAthI? pra-paNa pachI niyama bhAMgI jAya te? u0-A paraNyA pahelAM rAMDavAnI vAta kAM kare? Ama uMce For Personal & Private Use Only Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 62 zrI samarAditya 0 thaze dharamuni caritra caDhAze? aMtaramAM je pApa pratyeka viSaye pratye atyaMta napharata che, emAM bhAre AtmanAMza dekhAya che, te A mAyakAMgale, muDadAla, muphalisa vicAra ja zAne uThe? A viSaye e mane bhavabhava bhaTakAvyuM che, naraka-nimedanAM duHkhamAM reMsI nAkhe che. ene te kemeya karIne phagAvIne ja!' -AvI je manamAM koI tamane heya, haiyAmAM Aga saLagatI hoya, to te ema thAya ke eka nahi te bIjI rIte paNa niyama karIne e duSTa viSayanI mAnasika apekSAthI bacu! e duSTa viSayanA saMgathI bacu! enI gulAmImAMthI eka che vadhate chuTuM! pAlananuM sAmarthya nakkI karIne niyama levAne - alabata, niyamanA pAlananuM sAmarthya pahelethI manamAM vaseluM joIe. kene khabara bhAI! mArAthI maLI zake ke nahi? paLaze te pALIza. nahitara kAMI nahi-AvA vicArathI niyama na levAya.niyama letAM pahelAM manane nakkI joIe ke avazya pALIza. A kaThina nathI je viSayasaMga tathA hiMsAdi pA5 ane dhAdi kaSAyathI thatI mAnavajIvananI barabAdI temaja kacaDAI jatI senerI taka akaLAvI nAkhatI hoya. nicama vinAnA sthAne paNa tyAga:- A paNa eka dhyAnamAM rAkhavAnuM che ke jyAM niyama nathI tyAM paNa bane teTaluM ochuM sevavAnuM, bane teTaluM bacavAnuM. dA. ta. cha vigaImAMthI 2 vigaInA tyAganI pratijJA karI; te ene have e atha na hai joie ke bAkInI cAra vigaIemAM pAchuM vALIne jovAnuM nahi. AvuM na karAya, nahitara amuka viSaonA tyAga karyAnuM sATuM vALavAthI joradAra viSagha nahi UbhI thAya. mATe vagara niyamamAM paNa bane teTaluM cheDatA AvavAnuM. jIvanamAM eka bAbatamAM nahi, paNa pApanAM aneka sthaLe nigrahanI pravRtti joIe. bAlavA beThA te e che zakade patAvavAnuM, For Personal & Private Use Only Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rANInuM durita bhale niyama nathI lIdhe. mAtra niyama pUrvaka tapa ane tyAgadharma pALe eTalethI nahIM cAle; jyAM niyama nathI tyAM paNa jIvananI vividha bAbatomAM tyAga Ave tyAre ja viSayonI kAramI bhUkha upara kApa Ave; nahitara jIvanamAM asaMgata ke atyaMta kharAba pravRttinA kyAreka bhega banatAM vAra na lAge. A kathAo ApaNane jagADe che ! manuSya jIvanamAM unnati karavI hoya te jIvane hAlatAM cAlatAM tyAgathI vAsita kare paDaze. jIvane bahAranI lAgatI ThaMDaka tyAre ochI thaze jyAre gInI tarapha ghaNunI dRSTie jovAya. keTalA kaMgALa! manuSya hevA chatAM pazu jevI ramata karI rahyA che!' yazodhara muni kahe che, rAja surendradatta tarIke ane jyAM A talavArathI bane pApIone mArI nAkhuM-ema vicAra Ave che te ja vakhate mane avivekane aMdhakAra bhAgI gaye; ane e vicAra paDato mU !" pApIne sajAnA vicAramAM aviveka kema ? rANI pApI che, kUbaDe pApI che, te pApIone sajA karavAmAM zuM vadhe aviveka?" ema lAge; paNa tuM samaje tArI rANuM durAcArI che; paNa tuM mArI nAkhavAne vicAra kare che te tuM ghAtakI nahIM? eNe tAruM zuM bagADayuM? manamAM vivekane vicAra e A "are! huM laDAImAM caDhelo meTA meTA rAjakesarI jevA siMha ke yudhamAM hAthIone kApI nAkhIne vijaya meLavavA tatpara thayelAne meM jItyA! e huM A kUtarA jevA mAnavIne mAruM siMhane zikAra thaI gaye. have haraNane? nA. kubaDe te kutarA je che, ne rANuM durAcArathI maryA jevI che. tethI tene mAravAmAM lAja Ave che. A talavAra tenA para nahIM cAlI zake. vicAraNuM Ave che kSatriyavaTanI! game tema paNa mArI sAthe vizvAsamAM A rANIe kIDA karI che, eka bhANAmAM bhejana karyuM che to mAre to vizvAsabhaMga nahi kara. strI eTale aviveka saheje heya. huM to meTuM cAritra levA mATe For Personal & Private Use Only Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI samarAditya 0 yazodhara muni caritra taiyAra thaye chuM, ane huM. mArI nAkhuM? ethI te mArA putrane paNa kalaMka lAge, laghutA lAge. Apa sAre, paNa mA kharAba hatI ema laka kahe. "hIne mAtAne A putra" ema kalaMka lAge. rAjA Ubhe rahI jAya che, talavAra thobhAvI de che -kaI nahi, javAde!" ema karI mAravA jatAM aTakI jAya che. ene rANu parathI rAga uThI gaye. samyaktva hatuM, paNa rANu para rAga hatA. have rANI kevI che tenI khabara paDI, rAga uDI gaye. mAravAne kara vicAra Avyo hato, paNa cAritrane vicAra Avye dayA pALavI che, te doSita aparAdhI nI upekSA karavAnI che, tema rANInI paNa upekSA. dharma kara haze te paradoSanI upekSA joize. paraciMtA adhama dhama che. emAM meTA bhAge bIjanuM halaku jevAnI ja vAta hoya che. eTale zreSane agni saLagato rahe che. kharuM jotAM tyAM dayA ciMtavavAnI che; ne asAdhya heya te upekSA karavAnI che, jethI ApaNuM citta na bagaDe. surendradatta rAjAne je rANunayanAvalie dIkSAnI bhAvanAmAM saMmati ApI hatI, ane je pote paNa dIkSA levAnI taiyArI batAvatI hatI, tenA ducaritrane najare najare nihALavAne avasara Avyo, tyAM bhayaMkara gusse thAya ke nahi? paNa Apate guNiyala AtmA che, pitAne krodha kabaje kare che. mAthAnA eka dhoLA vALa uparathI AkhA saMsAra upara varAgya thaI AvyuM, eTalI unnata dazAe pahoMcyuM che. have bIjI bAju, je strI ghaNe sneha batAvatI hatI tenAmAM durAcAra dekhAya che, te zuM enA para tUTI paDavAnuM? ApaNI pAse ekAda guNa AvyA pachI sAmA AtmAmAM doSanuM darzana thAya, dA. ta. ApaNe koInA pratye vaphAdAra rahyA pachI e vizvAsaghAtI dekhAya te daze? basa, do?' e pramANe manamAM Aveza sAthe Azcaya lAge che. alabata rAjAne paNa Aveza A khare, kintu Avezane kAbumAM le che. LET For Personal & Private Use Only Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viveka : strI jAtanI oLakha dhanakumAra caoNdhara mahAtmA kahe che, ke "caMdranA ajavALAmAM meM baMnenA kukarma jotAM bhAna gumAvyuM, aMtaramAM kedha dhamadhamI Uryo ane bane pApIone mArI nAkhyuM e vicAra AvavA sAthe talavAra UMcI karI. paraMtu talavAranA caLakatA tejathI jANe mAre avivekarUpI aMdhakAra naSTa thaI gaye, ane mane thayuM ke are! je A talavAra meTA narakesarI rAjAo upara khelAvI che, ene A kutarA jevA kubaDA puruSa tathA zIlaprANuviheNa banelI A strI upara zI khelAvavI ? bIju e paNa che ke TheTha bALakALathI A strIe mArI sAthe vizvAsa rAkhIne vAta karI che, kIDA karI che, nehabharyA dile sAthe bhAjana karyA che, ane mArA jevA putrane janma Ape che, te have Ane mArI nAkhavAnA vicArathI zuM vizeSa? e kadAca nAdAniyata kare, paraMtu enI pUrva vizeSatAone jANatA evA mArAthI AMdhaLiyAM kema karAya ? vaLI he mahAnubhAva! mane ema thayuM, ke je vastunuM svarUpa ja halakuM hoya tyAM e pragaTa dekhAya emAM Azcarya ke Aveza zA karavA? maracuM svabhAve tIkhuM heya che to enI tIkhAza upara thoDuM ja Azcarya thAya che ? gAMDAne svabhAva jema lavAre karavAne heya che, to ene lavAro joI koNu sujJa mANasa Azcaya ke Aveza kare che ? ema strI jAta moTA bhAge avivekathI bharelI hoya che, tyAM ene aviveka pragaTa dekhAya emAM AkaLA utAvaLa zuM thayuM For Personal & Private Use Only Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI samarAditya 0 yazodhara muni caritra hatuM? emAM vaLI huM zremapaNuM levA taiyAra thaye chuM tyAM te mahAgaMbhIra ane tAtvika vicArasaraNI heya. mAre je A saMsArane tyAga kare che, e eTalA ja mATe ke saMsAra AvA anucita prasaMge, anu pakArI padArtho ane aziSTa pravRttiothI bharyo paDe che! te have mAre anucita kAryamAM kema paDAya? tema bIjuM e paNa che ke A strInA A kAraNe mArI nakhAvAnuM jAhera thavAthI putra guNadharakumAra para paNa kalaMka lAge. lokamAM enI laghutA thAya, ke "juo A kevI durAcArI mAtAne putra!" evuM bahAra jAhera thavAmAM mane paNa laghutA lAge; ane emAM te mATe prastuta cAritra levAnA mahAna zubhakAryamAM aMtarAya UbhuM thAya. tyAre A badhuM jotAM mArI saMcamogya vicArakatA kyAM rahI? huM ! tarata tyAM mane mArI jAta para zarama AvI gaI, mArA anucita vyavasAya upara huM lajavAye, tarata meM ugAmelI talavAra pAchI vALI lIdhI, ane ghaDI pahelAM e patnI upara ovArI jatuM mAruM dila have enA uparathI UThI gayuM, ane zuddha dharmavicAraNAmAM paravAI gayuM. yazodhara muni, pitAne pahele bhava surendradatta rAjAne, ene A adhikAra kahIne samarAdityajIva dhanakumArane kahe che. "he bhAgyavAna! jagatanA neha beTA kema che?" A eka prabaLa kAraNa che ke e takavAdI che. game teTalA majabUta ene bAMdhyA hoya, sajaDa sAMdhyA hoya ane kalejAthI keLavyA hoya, paraMtu keI eka eve pathare paDatAM enA bhAMgIne bhUkA thAya che. varSonA saMbhALelA e kAcI miniTamAM naSTa-bhraSTa thaI jAya che. e kaI sAmAne ajugate bela ke anucita vartAva, snehanI meTI ImAratane paNa dharatIkaMpane AMcaka lagAvI For Personal & Private Use Only Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viveka? strI jAtanI oLakha 67 jamInadosta kare che. tyAre AvA kSaNabhaMgura snehamAM mANasa zuM taNa haze? evA snehane jagADavA-jALavavA ane vadhAravA mATe zuM joIne jIvanabhara zrama karI karI pUrvanA puNyasaMcayanI khuvArI ane meMgherI mAnavajIvananI takanI barabAdI karatA haze ? eka neharAne macaka na Ape to amUlya puNyadhana ane mAnavasamayazaktione paramAtmAnA caraNe dharI sArthaka karI devA bhAgyazALI thAya." strI jAtinI vividha oLakha - muni mahAtmA dhanakumArane kahe che, ke huM tyAMthI UThIne za:canagharamAM AvI gayuM ane palaMga para paDaye paDaye vicAra karavA lAgyuM ke, aho! A jagatamAM strI e kevI vicitra vastu che! viSavelaDIne to UgavA mATe jamIna joIe, e bhUmimAMthI UgI-vadhI dekhAya che tyAre strIrUpI viSavelaDI to vinA bhUmi UgelI najare caDhe che. A vilakSaNa viSavelaDI paNa kevI? keTalAya bhale sudhI enI viSamaya asara pahoMcADe evI! ane enI asaramAM badhuM ja saktavya-savicAraNa-sadvANanuM caitanya sAva naSTa bhraSTa! he mahAbhAga! viSavelaDI ja zuM, strI e navIna jAtanI ulkA che, jhALa che, kemake vinA agni e pragaTelI che! e dhIkhatI jvAlAmAM bhalabhalA raNoddhAo paNa eka pataMgiyAnI jema AkarSAI enI AsapAsa ghumI ghumIne aMte baLIne khAkha thaI jAya che! vaLI, he narema! tu e , ke A strI e kaI bhejana nathI ke ene khAie te ja ajIrNa thAya, e te sahaja ajIrNa che. basa, enuM ciMtana mAtra kare, enA upara rUci-abhilASA kare ane AtmAmAM ajIrNa ubhuM thAya pachI emAM dharma aMga tUTe, gaMdA vicAranA eDakAra Ave, unmattatAnuM peTa phUle, ghelA belanA vA-saMcAra thayA kare, zubha pariNatinI dhAtuo vikRta thaI jAya. For Personal & Private Use Only Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI samarAditya . yazodhara muni caritra he uttama puruSa! ATaluM ja zuM, strI e te eka vicitra vyAdhi che. Ayurveda zAstramAM kaI vyAdhionAM nAma neMdhAyelAM paDayAM che, paraMtu emAM zodha, te strI' evuM reganuM nAma kyAMya nahi jaDe! je nAma ja nahi, te pachI cikitsAnI te vAte ya zenI maLe? tyAre tuM pUcha ke strI to koI mAnavaprANI che ke roga che? huM kahuM chuM ke e raMga che rega! e e mahAvyAdhi che ke enI AgaLa meTA rAjaga, kSaya jevA raMga paNa visAtamAM nathI. A vyAdhi jene lAgu paDaye ene bhAre saMtApanAM zULa, guNenA kSaya, paralokanI naraka sudhInI pIDAe, aneka madamUcha-dInatA-vagerenI AkuLavyAkuLatAonI ribAmaNane pAra nahi ! | he mahAmAnava! bIjI mUrchAe te vedanArUpa lAge, paNa A trIjAta eka evI mUcha vaLage che ke jyAM chatI vedanA vedanArUpa nathI lAgatI, ulTI sukhazAMtirUpa lAge che! A bhramaNA che, paraMtu emAM taNAye mAnavI vedanAne anubhava ja na kare tyAM e mUcha ze chuTe? e mUchamAM je bhAnabhUlApaNuM UbhuM thAya che emAM kyAMthI e nijanA AtmAnA anaMta jJAna-sukhAdinI samRddhi ane svataMtratAne Acho ya khyAla karI zake?" he vicAraka mAnava! tuM che ke strI e te eka jAtanI evI vicitra marakI che ke jyAM pUvaupadrava kAMI dekhAya nahi, jenA gamAM jIvatAnAM maDadAM paDatAM jaNAya nahi, chatAM e marakImAM bhAvaprANunA nAza nizcita! pratyakSa upadrava vinAnI A marakIne phelAve eTale badhe vyApaka che ke zuM ajJAna pazu-paMkhI ke zuM samajadAra deva-manuSya, badhAne e lAgu paDI che! he bhavyAtmA! mArA manamAM te uparApara vicAre strI jAti aMge AvavA lAgyA. mane thayuM ke ahe! e kevI jAtanI keda! ke jyAM keI beDI nahi chatAM enI phasAmaNamAMthI chuTavAnI, bhAgI javAnI, tAkAta na maLe. vinA beDIe paNa enAM baMdhana evAM hADa bhAMge, ne AtmAne akaDAvI de ke jethI dharmapuruSArthanAM kaI jema na rahevA de. beDInAM baMdhana nahi eTale mANasa game tyAM For Personal & Private Use Only Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viveka : strI jAtanI oLakha 69 hare phare paNa aMtarathI enI phasAmaNa-gUMgaLAmaNamAM hoya! ahAhA! kyAM AtmAnI tavaramaNatAmAM yatheccha viharaNanI zakti, ane jyAM A strI jAtanI kedamAM phasAye enI saMpUrNa niSkiyatA! ene A mahAmAyAnI kevI kAramI AdhInatA! he sabhya purUSa! mArI vicAraNA hajI aTatI nathI. vicAruM chuM ke strI jAta e te eka phAMse che, paNa khUbI e ke enAM deraDAM nathI; rassI vinAne e phAMse che! rassI hoya ane ethI puruSa baMdhAto hoya te te ema lAge ke hAya! huM baMdhAye! have kema chuTIza? paraMtu evAM keI deraDAnAM baMdhana nahi tethI zAnuM lAge ke A strImAM huM phasAye? bAkI e phAMso te e ke tyAM pachI brahmacaryanAM kauvata khalAsa! dharmavIryanA zvAsane guMgaLAmaNa! samyakajJAna-kriyA rUpI hAthapaganI pravRtti enI jakaDAmaNanA ge baMdha! he vicakSaNa mAnava! vizeSa keTaluM vicAravuM? meM joyuM ke jagatamAM mRtyu Ave e te AyuSyakSayanA kAraNe Ave, tema kaI asAya vyAdhi, bhayaMkara akasmAta ke tevA keI banAvanA AghAtanA kAraNe Ave; paraMtu strI eka evuM mRtyu che ke je vinA kAraNe ma hamale kare che. mRtyunA e prasiddha kAromAMnuM keI kAraNa nahi, chatAM strI mRtyunuM kArya kare che. jyArathI strIne saMsarga tyArathI mRtyu cAlu! tane thaze, mRtyu? hA, e bhAvathI mRtyu che, jIvana pachInA mRtyumAM te prANane nAza ane zarIrane viga che, paraMtu A strIrUpI mRtyunA yugamAM te pUrvanI puNyamUDIne nAza ane puNyamAgane viyega, susaMskArane nAza, niHspRhatAdi guNene nAza, pare5kArane viyega, sukRtane viyega, vagere keTaluMya bhayaMkara nIpaje che!" strInA svarUpa para vicAraNuM- samarAditya kevalI maharSinA jIva dhanakumArane yazodhara muni potAnA pahelA bhavane adhikAra kahI rahyA che. emAM pite rAjA surendradatta tarIke pitAnI rANunA durAcAranA prasaMgathI For Personal & Private Use Only Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - zrI samarAditya 0 yazodharamuni caritra svItatva upara kevI kevI vicAraNA karI te batAvI. AmAMthI be vastuo levAnI che. eka te strI eTale mAtra be Liye strI samajavAnI nathI, paraMtu kAmavAsanA, aviveka, mehAMdhatA, vagere samajavAnAM che. e je puruSamAM che te puruSane paNa e baMdhI upamAo lAgu paDe che, mATe tame puruSa che eTalA mAtrathI kulAI jatA nahi ke e te strI jAta evI ame te bahu DAhyADamarA! te bIjI vAta e samajavAnI che ke strI ne vagara bhejananuM acha, nAma vagarane vyAdhi, vagere che, te enA mehamAM phasAvuM nahi. rAjAnI vicAraNA A mATe zuM kAma che? kevI kevI strI svarUpanI mAhitI ApI? jarAka upasaMhAra karI laIe - zrI e bhajana nathI ke je khAvAthI ja visUcikAM Ave paNa e vIra bhajananuM ajIrNa che. AyurvedamAM hajAre regenAM nAma Ave che temAM strI e roga che eNma nathI jaNavyuM, chatAM strI e keI nedanA denAre rega che! strI e vinA upadravane lega che! vagara sAMkaLanuM baMdhana chatAM jabaruM baMdhana che! phAse te deraDAthI paDe che, paraMtu vAra doraDAne phase strI che! jagatamAM sAta AvavAnAM nimitta hoya che, paraMtu strI vagara nimittanuM mota che. strI kahevAthI vAsanAne vaza chavanI vAta che. ** *** puruSa vAsanAmAM aMdha hoya to te paNa teTaluM bhayaMkara visanAvasa puruSe paNa keTalA dAruNa anaMtha macAve che! rAjA rAvaNe mahAsatI sItA para keTakeTaluM varasAcuM che ! evAnA panAre paDayA eTale bAra vAgyA! e mehamUDha ane kAmAMdha patine saga zuM pAya? nakarU mehanuM jhera ke bIjuM kAMI? jeTalA jagatanA snehI, rAganA snehI, e zuM dharmanA amRtapAya che? ke rAganAM jhera pAya che? bhAI heya ke bahena hoya paraMtu mehamUha banelA e pAya che sukhe samAdhie jIvana jIvatA hoya ane For Personal & Private Use Only Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -- viveka : strI jAtanI oLakha 71 ochuM khAIne be paisA kamAIne paramArtha karate heya, tene lagnAdi prasaMge daranI sagAInI kAkI paNa AvIne zu pAya? paramAthI te ghera gaye, paraMtu e caDAve ane zakita bahAra kharacAvI e devAmAM DubADI de ke UbhuM thavAnI zakti ja na rahe! bhUmi vinAnI viSaya-velaDIrUpa snehIo ane kAmanuM pAtra strI eTale hada AvI! dhamathI bhraSTa karI che. sAme AvIne kaheze, "Aje upavAsa nahIM karAya, be paisAnuM dAna nahIM karAya." basa! thaI rahyuM; telamAM mAkha garI gaI. bhAI kAM to premavaza, yA gharamAM jhagaDo thavAnA bhayathI tapa nahi kare, dAna nahi de. rAjA surendradatta eTalA mATe ja vicArI rahyo che ke dunvayI nehIonA sneha khoTA che, e snehanA oThA heThaLa baLAtkAre dharmamAM DhIlA karI de ane pA5mA pravINa banAve. A ja hisAbe AvA ghAtaka snehane paDatA mUkI jinazAsananuM zaraNuM levA jevuM che. zaraNuM levuM eTale jinazAsane kahela tane ane batAvela mekSamArgane ja kalyANakArI mAnavA, e ja manAya to te pachI jagatanA sneha kRmi ane AtmahitaghAtaka hevAnuM hRdayamAM aMkita rahe nahIM. zAsananuM zaraNuM magajamAM kAyamI jatu rahe e mATe zAstra zrI navakAramaMtranaeNzvAse chavAsamAM vaNI levA jevuM mahatva ApyuM che. For Personal & Private Use Only Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navakAramAM jinazAsana : mAnavabhava dharmanuM sAdhana mahAjJAnI bhagavate navakAramaMtrane jinazAsanane sAra kahe che. zAthI? jinazAsanamAM mukhya be vastuo che, mRtadharma ane cAritradharma; bIjA zabdomAM kahIe te tatvajJAna ne mekSamArga. jinezvara bhagavAna dharmanA dAtA che, eTale ke A be prakAranA dharmanuM dAna karanArA zAsana (upadeza) karanArA che. mATe jinazAsanane sAra mekSamAga ane tatvajJAna. navakAra eTale parameSThI namaskAra. emAM A be samAviSTa che; namaskAramAM mekSa mAge che, parameSTImAM tatvajJAna che. namaskAramAM mokSamArga A rIte - namaskAra karavAmAM be vastuo karavI paDe che, 1. dravyasakeca ane 2. bhAvasaMkeca. dravya saMkocamAM, - zarIranA avaya, Indriye ane mana rUpI kane saMca karavAnuM hoya che. avayane saMkoca eTale ene bIjI trIjI hIlacAla ke avasthAnamAMthI saMkecI amuka cakkasa sthitimAM sthira rAkhavA. dA.ta. mastaka jarA nameluM rAkhavAnuM, hAtha aMjali jeDI sukhanI AgaLa rAkhavA, cakSu namaskaraNIya parameSThI para lagAvavI, beThA hoIe, tyAre AgaLa be DhIMcaNa ane pAchaLa be paganAM AMgaLAM jamInane aDe, athavA UbhA hoIe tyAre be paganI vacamAM AMtarU AgaLa cAra AMgaLa ane pAchaLa cAra AMgaLathI ochuM rahe. mana nAmarakAra kyiAmAM ja sthira rahe. A badhe dravya-saMkeca kahevAya. bhAvasaMkecamAM - hRdayanA bhAvane bahAra viSaya vagere parathI saMkocI namaskaNaya para sthApita karavAne; athavA rAga-dveSa-meha-mada-matsara vagere azubha bhAvene saMkeca karI zubha bhAvamAM AvavAnuM, namasakAra saMbaMdhI zubhabhAva jAgrata rAkhavAne. For Personal & Private Use Only Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navakAramAM jinazAsana 73 A bhAvasaMkecanI pAyAthI mAMDIne upara upara aneka kakSAe che. ema apunabaMdhaka avasthAnA bhAvathI TheTha vItarAga avasthAnA bhAva sudhInA bhAve pAmavAnA Ave. e badhA mokSamArga che, mekSa pAmavAnA upAya che. mATe kahevAya ke namaskAramAM mekSamAga che. (2) paMca parameSThImAM tatvajJAna che te A rIte, - arihaMta, siddha, AcArya, upAdhyAya ane sAdhu e pAMcanuM svarUpa vicAravAmAM jIva, ajIva Adi tanI vicAraNA jarUrI bane che. dA. ta. sAdhu sUkSma-Adara jInI hiMsAthI trividhatrividha virAma pAmelA che, te te cha kayA kayA, enI samaja karavI ja paDe. ema sAdhu AvanA tyAgI ane saMvaranA upAsaka che, emAM Azraya-saMvara tatvanI samaja Ave. sAdhumAM jJAnAcArAdi paMcAcAra che. emAM tapAcAra AvyuM e nija rA tattva AvyuM. siddha bhagavAna mekSa pAmelA che, tyAM mekSa tattvanI samaja AvI. ema emanAmAM ATha karmanA kSayathI ATha guNa pragaTa thayelA che, te tyAM ATheya kamI, ene baMdha, vagere baMdha tavAdinuM svarUpa samajavAnuM Ave. TuMkamAM pAMceya parameSTInI oLakhamAM tenI oLakha Ave. eTale kahevAya ke navakAra maMtramAM jinazAsananuM hArda je mokSamArga ane tatvajJAna, te samAyeluM che. mATe navakAra e jinazAsananesAra che. evA mahAsAra rUpa navakAranI ArAdhanA maLe e keTalo mahAna bhAgyodaya! te enI ArAdhanA kevA dile, kevI paddhatithI ane keTalIvAra thavI joIe ?' ahIM e jue ke ApaNe phariyAda karIe chIe ke pra-navakAra ke bIjI dharmakriyAmAM mane kema sthira rahetuM nathI? athavA prazna e che ke For Personal & Private Use Only Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI samarAditya 0 yazadharamuni caritra * pra-AjathI paccIsa varSa pUrve je rIte amArAthI navakArasmaraNa A dharmasAdhanAo thatI, ne evI ne evI rIte ja thAca che, emAM bahu sudhAre nathI thaye, rapa-rapa SaSa thavA chatAM tanmayatA, ekAkAratA, ene yogyalezyA adhyavasAya, sthiracittatA, vagere bahu ochuM dekhAya che, to e sudhAre na thavAnuM zuM kAraNa? u-A kAraNe samajavA mATe te aneka vastuo vicAravI paDe, paraMtu ahIM eka sAre ugI muddo vicArIzuM. te e che ke sAdhya-sAdhanane viveka nathI; e tarapha keI lakSa nathI-enI A vicAraNA A rIte karAya. mAnavajIvana sAdhana cheH kenuM? dharmaArAdhanAnuM - manuSyajIvana zA mATe? janma janmanA pherA TALanArA dharmanI sAdhanA mATe. Ane artha e thayo ke manuSayajIvana eka sAdhana, ane dharmasAdhanA enuM sAdhya che. Ane kharekhara mAnatA hoIe to sAdhyane bhUlIne ekalA sAdhanamAM na aTavAI jaIe. dharmasAdhanAne bhUlI ke gauNa banAvI ane pAna khAnapAna vagerenA jIvanane ja mukhya na banAvI besIe. A badhuM jIvana te sAdhana che, paNa dhanapAna-khAnapAnAnuM sAdhana nahi, kintu dharma ArAdhanAnuM sAdhana; eTale A jIvana dhama-ArAdhanA rUpI sAdhya siddha karavA mATe jIvIe. enA badale kamAvuM ane jogavavuM e ja sAdhya banI jAya te pazuchavanamAM ne mAnavajIvanamAM pharaka kyAM ro ? vepArI dukAna khole che, zaNagAre che, mAla bhare che, sArI rIte ene goThave che...paNa A badhuM karavAmAM je samaje che ke A badhuM sAdhana che, sAdhya to kamANa che; te ja je vakare na thAya, cA thAya to khAsa vaLatara na rahe, te bhAre ciMtAmAM paDI jAya che ke mahenata mAthe paDI rahI che!" gamAra chokarAne dukAnanI gAdIe besADaye ane cheka dukAnane zaNagAra, mAlanI AkarSaka goThavaNa, gharAkanI sAthe mIThI mIThI vAtacIta.vageremAM paDI gaye ane sAMja paDe kAMI vepAra na karyo, ke pAInI kamANI na For Personal & Private Use Only Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * navakAramAM jinazAsana : mAnavabhava dharmanuM sAdhana 75 karI, te bApa e che, chokarAne pAke de che, gamAra! A zA dhaMdhA karyA? badhe zaNagAra ane ThIkaThAka kyuM tethI zuM? A mATe dukAna khAlI che? mUrakha! kamANu zI karI? Ama calAvIza to bhIkha mAgIza bhIkha! eka di' dukAna ne mUDI badhuM UDI jaze !" Ama bApa kahe ne? : ema, tame manuSyajIvanamAM pisA kamAyA, sAruM ghara banAvyuM, sarasAmAna vasAvyA, sAruM khAdhuM pIdhuM, ane gaLyuM, paNa dharmasAdhanA na karI, puNya na kamAyA, te tamane gamAra kahenAra kaI che? mUrakha rahyA samajAya? ema ne ema calAvyuM te aMte bhIkha mAgavAne avasara Ave, jIvana ane puNya mUDI, badhuM UDI jaze!" ema lAge kharuM? chatI bAjI hArI gayA - RSabhadAsa kavi kahe che. mukha be mIThI vANI, dhana kIdhuM dhULadhANa jItI bAi gaye hArI re....sAsariyAmAM. meDhe mIThuM mIThuM bolyA, bIjAne sAruM lagADayuM, vAhavAha meLavI, ane e dhaMdhAmAM pUravanuM puNyadhana dhULadhANI kyuM! pariNAma? TheTha ekendriyapaNAmAMthI jIvananI bAjI jItatAM jIvatAM je Aje mAnavabhavanA thALA sudhI AvyA, te have jItelI bAjI hArI gayA! kema vArU Ama? mAnavajIvana te dhamaArAdhanAnuM sAdhana hatuM, te sAdhana hAthamAM AvyA pachI sAdhya dharma sAdhavAnuM bhUlI sAdhanarUpa jIvanamAM ja aTavAI gayA. jyAre prazna Ave ke kema ATalA badhA zarIrasevAmAM ane kaMcana-kuTuMbanI sevAmAM gayA che? tyAre zuM kahe che? e ja ke zarIramAdya khalu dhama. sAdhanama-zarIra vagere badhuM sarakhuM haze te dharmanI sAdhanA thaI zakaze." A uttara zAnA je che? pele gamAra chokaro bApane kahe, ke 5Na A dukAna suSaDa, mAla velo, ane gharAka sAthe vAtanI miThAza barAbara haze, te vepAra ane kamANI thaze ne?" For Personal & Private Use Only Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 76. zrI samarAditya yazadharamuni caritra enA je uttara che, uDAu uttara che, sAdhyanI ciMtA vinAnI vAta che. sAdhya mATe ja sAdhana--e je barAbara haiye aMkita thaI gayuM hoya, te sAdhana UbhuM karavA sAthe ja ciMtA rahe ke sabhya sadhAtuM Ave che ne?" (1) cUle cAlu karyA pachI upara tarata tapelI vagere caDAvAya che. (2) sAro nizALiye nizALe jaI jue ja che ke, "Aje kaI jJAna maLe che ke nahi? mAstara khAlI vAto karI jAya to dahADe niSphaLa mAne che. (3) vaida-DAkaTaranI davA khAtAM jovAya ja che ke rega ocho thayene?" nA, 8-8 divasa thayA phera nathI dekhAte, te tarata thAya che ke "A davA mUkI de." (4) karane khavarAve, pagAra Ape, paNa barAbara yAna rAkho cho ke e kAma Ape che ne ?' A badhe sAdhananI agatya mAnI sAdhana UbhuM karAya che kharUM, paraMtu sAdhya mATe sAdhana e barAbara lakSamAM rAkhIne ema ahIM "A jIvana, zarIra, khAnapAna kamAI vagere haze te dharma thaze, ema bele tyAM, kahe che, pAkuM lakSa che ne ke e badhuM ya sAdhya mATe ja che, te mukhya kAma sAthe dharma karyo javAnuM rAkhuM?" dharma karavAmAM jyAM ochapa rahI tyAM kheda thaya ne? nisAso paDaye ne "hAya! A jIvana ane zarIra-paSaNa nakAmuM gayuM!' sAdhya na sadhAyAne saMtApa - evuM thayA kare che kharuM ke "are! (1) A dhanathI dAna na thayuM? dhana deva-gurunA caraNe na gayuM? dhana kamAvuM mAthe paDayuM! (2) pratikamaNu-sAmAyika na thayuM, zarIrane khavarAveluM phegaTa gayuM! For Personal & Private Use Only Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jinazAsana : mAnavabhava dharmanuM sAdhana (3) kuTuMbane sArUM khilAvyuM-pilAvyuM paNa e dharmamAM na lAgyA, to badhuM bhAre paDI gayuM! (4) thAkelA zarIrane rAtribhara ArAma karAvyuM, paNa savAre vahelA UThIne kaI pratikramaNa sAmAjika svAdhyAyana karyo, ArAma karAvela eLe gaye!" AvA badhA, sAdhya na sIdhyA aMgenA, saMtApa anubhavAya che kharA ? manane caTa pakaDe kharA ne ke A te lucacAI karI? eka mAtra sAdhya sAdhavAnI tamannAthI sAdhana saMbhALe che? - vicAro, mAnavajIvana, AjIvikA, ane zarIra-piSaNa e sAdhana che, dharma sAthe che. te sAdhananI saMbhALamAM vAre vAre sAdhyanI ciMtA-kALajI rahe che ne ? sAthe dharmanI ja ekamAtra tamannAthI sAdhanane saMbhALe che ne? jyAM jyAM dharma sAdhavAmAM vadhe Ave tyAM java becenI anubhave che ne? tyAM ene ema lAge che ne ke " hAya! A sAdhananI mahenata eLe gaI! kharI kamANIne avasara gaye ?' je A nahi te ekalI sAdhananI gaDamathalamAM racyApacyA rahIne bhAvI zuM dhAryuM che? ke pachI bhaviSya kAMI AvavAnuM ja nathI ema lAge che? meha rAjAnI A ja khUbI che ke jIvanI saddabuddhi upara, vicArazakita upara AvaraNa nAkhIne jIvane maLelA uttama dharma sAdhanamAM e mUDha e lIna banAvI de che ke je sAdhyanuM A sAdhana che te mukhya sAdhyavastune ja jIva avagaNe che! kaI dayALue pAMca hajAranI madada ApI muMbaI vepAra mATe melela mANasa je rIte e pAMca hajAramAM ja mUDha banI jAya, ane amana camanamAM ene upayoga karI nAkhe, tevI sthiti A jIvanI che. puSya dharma mATe ApelA uttama mAnava-jIvana ane sagavaDa- sAmagrIrUpI sAdhanamAM ja jIva aTavAI jAya che, ene ja aMtima mAnI le che, ne AkhuMca AyuSya emAM ja masta banI pUruM kare che! pachI jema pelAne pAMca hajAra caTaNI thaI gayA bAda bhikhArIpaNuM, haDadhUta dazA, tevI rIte A mAnavajIvana caTaNa For Personal & Private Use Only Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 78 zrI samarAditya 0 yazodharamuni caritra thayA pachI bhavAMtare bhikhArI jevI haDadhUta dazA! mATe ja kahevAya che ke dharmanA sAdhanane sAdhya nahi paNa sAdhananI kakSAmAM rAkhI sAdhya dhamane sAdhI levAmAM buddhimattA che. (2) sAdhyanuM sAdhya - mAnavabhavanuM sAdhya dharma-ArAdhanA paNa sAdhana che, te kevuM? dharma pariNatinuM, aMtaranI zubha pariNatinuM. have jarA AgaLa vadhe. mAnavajIvananuM sAdhya dharma ArAdhanA kahI. paraMtu A dharma ArAdhanA paNa aMtima sAdhya samajatA nahi; kemake e paNa eka sAdhana che, konuM? zubha bhAva, zubha parikRti, zubha adhyavasAyanI jAgRti ane kRddhinuM. te banyuM sArtha, ane dharmaArAdhanA banI. sAdhana te ahIM paNa ekalA sAdhanamAM lIna banI sAdhyane visArI nahi mUkavAnuM dharma ArAdhanA karatAM karatAM aMtaramAM zubha pariNati jAmatI Ave e jovAnuM. lAkha rUpiyAnI dharmakriyA karIe ne zubha bhAvalAsa na jagAvIe ke emAM vRddhi na karatA jaIe, te ekalI dharmakiyA zI rIte AtmAne UMcA guNasthAnake caDhAve? zI rIte bhavya puNyAnubaMdhI puNya kamAvI Ape ? UMcA UMcA guNasthAnake caDavAnuM adhikAdhika zubhabhAva dvArA bhAvanI zuddhi kaye javAthI thAya che. suMdara puNyAnubaMdhI puNya nirmaLa zubha bhAllAsanA jora para pedA thAya che, dharmakriyA e zubha bhAvanuM adabhuta sAdhana che. tyavana rasa gumo mAvaH prajJA" in atyavaMdanathI sArI rIte zubha bhAva, zubha adhyavasAya, utpanna thAya che. te tyavaMdana zubha bhAvanuM mahAna sAdhana banyuM. ema ja bIjI dharmakiyAo, dAnAdi dharma sAdhanA, e karavAnuM prajana A ke sAdhya "zubha bhAva janma; mATe dharma karatAM e jagADavAne vadhAravAne. For Personal & Private Use Only Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navakAramAM jinazAsana : mAnavabhava dharmanuM sAdhana 79 navakArane jApa, navakAranuM smaraNa, e paNa dharma sAdhanA che te e sevatAM enuM sAdhya je zubhabhAva e khIlavavA tarapha pUru lakSa joie. jyAre jyAre navAra samarIe tyAre tyAre sAthe javAnuM ke haiyAmAM zubha bhAvalAsa jAgatA banI jAya zubha pariNati hoya e vadhu vikasvara bane. ane na hoya te jAgatI thaI jAya. e phaLa, zuM navakAra smaraNa ke zuM bIjI dhirma sAdhanA, emAMthI UbhuM karavAnuM che, e mATe ja dhamasAdhanA che, e mATe dharmasAdhanA ja samatha che. karmasAdhanAo, saMsAranI pAkiyAe, pA5vyavahAre te azubha bhAvane uttejita kare che, zubha bhAvane nahi. mATe zubha bhAva na jAgyA tyAM ema nahi kahevAnuM dharmasAdhanA nakAmI che? kemake jyAre paNa zubha bhAva jagAvavA haze tyAre dharma sAdhanAthI jAgaze, kamasAdhanAthI nahi. jagata para daSTi nAkhatAM ane ApaNA jIvanane jotAM e spaSTa dekhAya che. karma sAdhanAthI azubha bhAva. dharma sAdhanAthI zubha bhAva. paraMtu sAdhyanuM lakSa rAkhe ene A phaLa. bAkI elI dhamasAdhanA kare jAya ne sAdhyane kaI talavATa ke temanA na rAkhe tee phaLa na janma. parameSTI namaskAramAM kama tAkAta nathI, bhAre zubha adhyavasAya jagADI Ape, vadhArI Ape, evI tAkAta enAmAM che. manane thavuM joIe ke kema evAM mahAna phaLane na pedA karuM! kema e sAdhya na sAdhuM? navakAra gaNuM gaNuM ne zubha adhyAvasAya na sAdhate AvuM te te sAdhanA eLe ja jAya ne?' A vicAra joIe nahitara te ekaluM sAdhanamAM aTavAI javAnuM thAya, sAdhanane ja sAdhya banAvI devAnuM thAya! dhyAnamAM rahe, "zuM+navakArasmaraNa ke zuM navasmaraNa ke zuM bIjI dharmakiDyA, e aMtimasAkya nathI ke have bIjA koIsAdhyane For Personal & Private Use Only Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI samarAditya 0 yazeSaramuni caritra vicAra na karavAne heya. dharmakiyA mAnavajIvananuM sAdhya che kharUM, paraMtu zubhabhAvanuM e sAdhana che; to e sAyane sAdhavA tarapha pAkuM lakSa rahevuM joIe. eTale "nA, ApaNe navakArane jApa kare" Ama udeza vinA na gabaDAvAya. dhyAnamAM rahe che te aMdhaLiyA ja che ke jyAM vicAra nathI, ke huM je karuM chuM te zA mATe? kyAM prajanathI ?" alabatta eka uddeza evo paNa hoya che, ke bhAI! ApaNe bIjuM kAMI vadhAre nathI samajatA, paNa navakAra sAre che. pavitra che, mATe gaNavAne; A uddeza sAre che. paNa prazna A rahe che ke enAthI tAre kaMI joIe che?' nA koI lAlasA apekSA nathI, basa jIvanamAM jeTaluM sAruM thAya eTaluM karavuM, e hisAbe navakAra uttama che mATe gaNavAne." zuM navakAra jA5 samatha che? - to A Azaya te sAre che. have ApaNe e jue ke emAM zuM dinapratidina pragati thAya che? vAta sAcI che navakArane mahimA kama nathI, navakAra badhuM sAruM karavA samartha che; pazu jo ekalA navakAra-jApathI sau sArUM thaI jatuM hoya, AtmA vItarAga sarvajJa banIjate heya, tete zAstra anekAneka Avazyaka kriyAo, dAnAdi kavya, vataniyame vagere keI sAdhanAo pharamAvI che, tenI zI jarUra? dinapratidina pariNatinuM vizuddhIkaraNa pharamAvyuM te zA mATe? navakAra-mAtrathI e zI rIte siddha thAya? mATe kaho navakArane mahimA e che ke bIjI sAdhanAthI thatA AtmavikAsamAM navakAra bahu sahAyaka che, preraka che. navakAra e vinone dUra ane manane nirmaLa karI ApavA dvArA sAdhanAomAMnI kAraNazakitane bhAre baLavatI ba lAve che. mATe ja kAryamAtranA prAraMbhe navakAra yAda karavAnuM che. zAstravAcana navakAra pUrvaka thAya che. to vAta A AvIne ubhI For Personal & Private Use Only Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navakAramAM jinazAsana : mAnavabhava dharmanuM sAdhana 81 rahI ke navakAra parama prabhAvI hovA chatAM enA udeza vinAnA jApamAtrathI viziSTa pragati nahi thAya. navakAra japatAM zuM lakSa rahe? - navakArasmaraNa paNa eka sAna che, enuM sAdhya bhAllAsanI vRddhi ane zubha pariNutine vikAsa che. mATe jevI rIte mAnavajIvananuM sAya dharma sAdhanA che, te jIvana jIvatAM dhamasAdhanA karatA rahevAnI tAlAvelI ane puruSArtha mukhyapaNe joIe; tevI rIte navakAra-smaraNAdi dharma sAnAnuM sAdhya zubha pariNatine vikAsa che. to e karatAM karatAM zubha pariNatinI jAgRti ane vikAsa karatA rahevuM joIe. jyAre jyAre navakAra samarIe tyAre tyAre A udeza-A sAdhya lakSamAM heya eTale navakAra smaratAM jaie ane bhAllAsa khIlavatA jaIe, tathA AtmAnI zubha pariNatine vikasAvatA jaIe. navakAramAM pariNati vikasAvanArI kaI bhAvanA ? : navakArasmaraNamAM bhAvalAsa ane zubha pariNati vikasAvavA mATe A bhAvanAo upayogI che ke "ahe! jagatanI bahu ja ghoDI ane atidurlabha tathA parama kiMmatI vastuo paikIne ke A parameSThI namaskAra! tyAre zreSTha guNamUti ane zreSTha vAstavika pa5kAramAM rakta kevAka A parameSTI! A mane zuM maLI gayuM ? kayAM maLe A ? parameSThI samAna jagatamAM koI bIjI vyakti nathI; ne evI parameSThI bhagavAna AgaLa huM kaI visAtamAM nathI. te mahApatita, mahAnAlAyaka, mahApApabharyo! mAre ane parameSThIne pega bane ja zAne? paNa A banI gayo che! e kaI mArA bhAgyadayanI avadhi nathI. prabhu! dayA karaje A anaMtakALanA dInadukhiyArA pAmara prANI upara. Apa te tarI gayA, huM rakhaData chuM. tamane namaskAra karavAthI mArAM tana-mana For Personal & Private Use Only Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI samarAditya 0 yazodhara muni caritra pavitra thAya che! vikArabharI indriya zAnta thAya che! vAha ke namaskAra! ke navakAra !-koDenI saMpatti upakAra nahi karI zake e A navakAra karI zake che... kevA arihaMta! kevA sida! navakAranA akSare keTalA pavitra ! kevA camatkArika ! sapane raNendra banAvyA! samaDIne rAjakumArI banAve !" ... basa, AvI AvI bhAvanAo bhAllAsa ane zubha pariNati vikasAvavAmAM sahAyaka bane che. (3) sAdhananA sAdhyanuM sAdhya : te be sAdhyane vicAra karyo. have chelle trIjA sAdhyane vicAra karIe. pra-zabha pariNati vikasvara karavI, zubha bhAlAsa vikasvara karavA e te navakAra-smaraNAdi dharmasAdhanAnuM sAdhya thayuM, paraMtu e vaLI keInuM sAna che? enAthI kaI sAca sAvAnuM bAkI rahe che ? u-hA, e zubha bhAvellAsathI AtmAmAM anAdinA veMdhelA rAga-dveSa, moha-mada-matsara, viSayalAlasA-laMpaTatA vagere deze ochA karI nAkhavAnA che. mATe doSone hAsa enuM sAdhya banyuM. A mahAsAdhya che, kemake enI parAkASThAe jIva vItarAga sarvajJa banI mekSe siAve che. eTale have zubha bhAlAsarUpI sAdhananIya pravRtti A devahUAsanA uddezathI joIe. arthAta mAtra sAdhanathI khuza na thatAM ke sAnamAM ja aTavAI na jatAM enAthI sAdhya sadhAtuM Ave che ne, e lakSa pAkuM rAkhavAnuM che. bhAllAsa chatAM viTaMbaNuM - keTalIkavAra kahIe te chIe ke Aja pratikamaNamAM bahu ullAsa Avya! snAtramAM bhAre bhakita-ramajhaTa jAmI! upavAsamAM bahu AnaMda AvyuM..." ItyAdi; paraMtu pachI enI jIvana para kaI asara paDI? e khAsa jovAnuM che. pratikamaNa eTale pApane baLApe karI pApanA bhArane halakA karavAne emAM ullAsa A For Personal & Private Use Only Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navakAramAM jinazAsana : mAnavabhava dharmanuM sAdhana 83 - - - - - - - - - - - - - - te pachI pApa pratye tiraskAra Ubhe thaye? rAga, dveSa, hiMsA, jUTha -anIti, phlezakaMkAsa vagere pApe have ochA karavAnA daDha nirdhAra thayA? e jemAM Deya hAsa karyo? ema snAtrAdi prabhubhakitamAM bahu u9lAsa Ave, AdesaradAdAnI yAtrA karI khUba AnaMda anabha, te pachIthI IndriyanA viSayanA rAga meLA paDayA? pachI pAtra-purI para pahelAnA jema rAga, AnaMda na rahyA ? paisAnI meha mUchane dhakko lAge? bajAre gayA paNa karyuM nahi? kamAyA to kharA paNa pelI bhakRitanI kamAI AgaLa paisAnI kamAI phikkI lAgI? AvuM kAMI banyuM? vyAkhyAna sAMbhaLavAmAM bahu majhA AvI, te e bhAlAse pachIthI kAma-jodha-lobha mada-matsara-bhe gatRSNa-svArthAtA vagere para kApa pADaye? AvuM badhuM jovuM joIe, masAnA bhAvathI karanAranuM jIvana pApabharyuM rahe? jUTha, anIti, niMdA, vagerena mATe svArtha vagere maMda ochA na thAya? dharmakriyAnA bhAvalAsathI AtmAnA doSa-gaNe ane dukRtyonA vega ghaTADavAnA che, mApa ghaTADavAnA che, kahe ke ene kSaya lagADavAnuM che. A sAdhya che bhAllAsanuM. enI beparavA na thAya, ekalA sAdhanamAM ja dRSTi samApta na karAya. nahitara ekabAju bhAlAsa thato raheze. bIjI bAju doSa-9guNa -duSkRtye ema ja tAgaDadhinnA karatA raheze! pariNAma zuM ? e ke bhAlakAsa marI dharma-sAdhanAnuM puNya paralokamAM sAthe Avaze. enI sAthe pelA doSa-durguNa-duSkAnAM pApa ane kusaMkare paNa pUThe paDaze ! eTale puNyathI UMcI sagavaDa maLavA chatAM duSkRtyanAM pApa vacamAM koI agavaDa-konA gartAmAM nAkhaze, temaja kusaMskArothI kAma -rodha, lobha-mada-matsara vagere mahAlatA raheze. e navI pApanI kamAI karAvatA rahI, ahIMthI zaru karela mArAne tyAM teDI nAkhaze! eTale bhavanA pherA pAchA UbhA ne UbhA ! dhamasAdhanAnI jIvana para asara : mATe khUbeke masAlAnI chAyA For Personal & Private Use Only Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 84 zrI samarAditya - yazodharamuni caritra ane dharma sAdhanAnAM bhAvellAsanI chAyA samagra jIvana para paDavI joIe. te evI ke e AtmAnA doSa-duguNa- duSTakRtya para ghA kare, emAM ochapa lAve, jIvanavyavahAra zuddhatara banAve. e zuddhi vadhatAM sahaja svAbhAvika bhavavirAga ane kharekharI taravaruci jagAvI mithyAtvane nAza kare, virAga vadhArI avirati mUkAve, ahiMsA ItyAdi vadhAre kSamAdi vadhArI kaSAyane sAva meLA pADI de. ema pramAda, ajJAna, vagere doSone nAza kare. A badhuM karavAnI tAkAta dhamasAdhanAnI ne bhAlAsanI chAyAmAM che. sArAMza traNa sAdhana, traNa sAdhya : (1) mAnavajIvana e sAdhana, dharmasAdhanA : e sAdhya; (2) dharma-sAdhanA e sAdhanA, zubha pariNati enuM sAdhya; (3) zubha bhAllAsa e sAdhana, ane deSa-duguNa-duSkRtye haMsa e sAdhya. sAdhya sAdhanane viveka karI, mAtra sAdhanAmAM aTavAI na jatAM sAdhananI sagavaDamAM sAdhya sAdhatA AvavAnuM lakSa rahevuM joIe, (1) jIvana jIvatAM jIvatAM dharma na bhUlIe, (2) dharma karatAM karatAM bhAva na visarIe, ne (3) bhAva UlasavA sAthe jIvanamAMthI deze ane pApe ochA karatAM cAlavAnuM na cUkIe. navakAramaMtranuM smaraNa eka mahAna dhamasAdhanA che, te jIvananI dareka pravRttimAM ene pradhAna sthAna ApIe; te navakAra smaraNa paNa khUba bhAvollAsa ane zubha pariNati vikasatI rAkhIne karIe ane enI paNa chAyA jhIlI deSa-guNe ane pApa ochA karatA jaIe. evuM vItarAga prabhunuM nAmasmaraNa dazana-pUjana guNagAna vagere dharmasAdhanA jIvananuM sAdhya bane. prabhunuM nAma zA mATe levuM? savAre uThI pahelAM jIvanamAM sAtha tarIke paramAtmAnuM nAma zA mATe levAnuM? prabhu bahu sArA che mATe? sArA haiya, paNa ApaNe yAda karavAnI zI jarUra? kahe, eTalA ja mATe ke emane For Personal & Private Use Only Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navakAramAM jinazAsana H mAnavabhava dharmanuM sAdhana 85 yAda karatAM zubha pariNati jAgI ApaNA tana-mana pAvana thAya che, samyagdarzana nirmaLa thAya che. samyagdarzana e vItarAga arihaMta prabhu pratyene AtmAne jhoka che. 'e emanAM smaraNa, guNagAna ke pUjana vaMdanathI vadhu daDha, vadhu nirmaLa bane che. bAkI e anaMta upakArI prabhunA prabhAve ahIM mAnavabhava ane dharma pAmyA chIe mATe e anaMta upakAranI sAme kRtajJatArUpe Dagale pagale emanuM smaraNato saheje thaI jAya, thavuM ja joIe. ethI ApaNI bhAvanidrA UDe che, citta-adhyavasAya zuddha bane che. navI dharmapreraNA, dharmabaLa maLe che. kAyAmAM pizAcI duSkRtyane badale devI sukRtane thanaganATa UbhA thAya che. arihaMta-smaraNa ane parameSThi-smaraNanI tathA mahAmaMtra navakArasmaraNanI balihArI che, athavA zraddhAbaLa joIe ke arihaMta-paMcaparameSThI-naraMkAra mahAmaMtranI aciMtya tAkAta che. basa, pachI AmanAM smaraNa, jApa, dhyAna, guNagAna vagere sAdhanA karyo jAe, eTale lAbhanA lekhA nahi. jagatanA samasta maMtramAM ziromaNi namaskAra mahAmaMtra che. 58me havaI maMgalaM" A anAdi vacana che eTale ke anaMtA tIrthaMkara bhagavAna A kahetA AvyA che. enA anaMta sAmarthanI zraddhApUrvaka enI sAdhanA maLe e paNa anaMta puNyanA udaye maLe. A puNyadayanI kadara hoya te sAdhanA kevI thAya? ahiM dhyAnamAM rahe, mahAmaMtra navakAranI saphaLa sAdhanA karI javI hoya te A be vastu barAbara sAthe rAkhe, eka emanA guNenI hadayabharI amedanA ane bIjI enI prArthanA. " anumodanA ane prArthanAnuM zuM evuM mahattva che? anumodanA e prazaMsA che ane zAstrakAre te te dharmanI For Personal & Private Use Only Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI samarAditya 0 yazodhara muni caritra prazaMsAne te te dharmanuM bIja kahe che. ahiMsAdi dharma ke kSamAdi guNa siddha karavA hoya to prathama naMbare enI prazaMsA kare. e bIja che, pachI emAMthI enI tIvra abhilASArUpI aMkura phUTaze ane AgaLa AgaLa emAMthI kamazaH thaDa, DALa pAMkhaDAM-mahera thaIne te te dharma ke guNasiddhinuM phaLa nIpajaze. parameSThI bhagavaM. tonA guNenI anudanA e bIja che, emAMthI TheTha guNasiddhi rUpa phaLa AvavAnI zakyatA UbhI thAya che ane svayaM-parameSThI banavAnuM sAMpaDe che. tyAre prArthanAnuM mahattva te eTaluM badhuM che ke zrI haribhadrasUrijI mahArAja kahe che ke "tyamevANati" arthAta prArthanAthI ja ISTa phaLanI siddhi thAya che. je ApaNe parameSThI banavA mATe parameSThIne namIe chIe te samajI rAkhavuM joIe ke parameSThIpaNa mATenA Avazyaka guNenI siddhi enI prArthanA karavAthI ja thaze. jyAM ISTadeva AgaLa prAthanA nathI, tyAM ghamaMDa che; bhale vastuprAptinI abhilASA hoya to paNa kevaLa Atmazakti upara te prApti karavI che eTale e svazakitane cheTe vizvAsa che. iSTadevanI kRpA saMpAdana karyA vinA keI sidida thaI zake nahi. meTA gaNadhara bhagavAne paNa nameNuM arihaMtANu bhagavaMtANa karIne sAmarthyogane namaskAra prApta karavA mATe prAthanA karatA ja rahe che. te zuM rAbete sAcavavA? ke sAruM dekhADavA ? nA, kharekhara upAya samajIne. evA svayaM dvAdazAMgI racanArA mahApuruSa paNa samaje ja che ke prArthanAthI ja ISTasiddhi thAya. te ApaNuM mATe zuM te vinA ja thaze? nA, prArthanAthI ja thaze. mATe parameSThIne namaskAra emanA guNenI anumodanAnI jema e guNe mATenI prArthanAvALa joIe. ahIM eTaluM dhyAnamAM rahe ke prArthanA eTale yAcanA che, bhIkha che, te paNa parameSThInA guNenI. tyAre e te samaje ja che ke e guNemAM zuM Ave? kyAMya viSayAsakti, kaSAyanuM sevana, hiMsAdi pApe, rAga-dveSa, Indriya-gulAmI vagere nahi Ave; For Personal & Private Use Only Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navakAramAM jinazAsana H mAnavabhava dharmanuM sAdhana 87 enuM pratipakSI Avaze. mATe je parameSThInA guNenI bhIkha mAgavI che, to viSayenI bhIkhanA niraMkuza nimaryAda vyApAra para ghaNuM thavI joIze. juo, jIva anAdi anaMtakALathI zuM karato A che ? e ja ne ke IndrirUpI zakerA je je malyA tenA dvArA viSayanI bhIkha mAgyA karavI? sAruM rUpa! tuM mArI AMkhanA caNiyAmAM Ava ne!" are paNa ! e to dUra che! te kaI phikara nahi, AMkha cuMcarI jhINI karIne paNa ene emAM lAvIza ane AsvAda anubhavIza." AvuM ja ne? evuM ja bIjI paNa IndriyonuM ya zuM cAlI rahyuM che? pita-pitAnA ISTa viSayenI bhIkha ja ne? emAM kaI di dharapata bhALI? kAle bahu bhIkha maLI hatI mATe Aje e mAgavAmAM susta che e kaI divasa dekhe ? nA e te sadAnI bhikhAraNa! paNa ene bicArIne zI nidavI? AtmA pote ja bhikhArI che. ane emAM AvI paDatA e viSayone cATavAmAM mastI anubhave che! mastAna bane che! bIjA karatAM vadhAre cATavAnuM machatAM jAtane jANe bAdazAha samaje che! jIvanane kasa maLI gaye mAne che! basa jIvanabhara viSayenuM tucha cATavAnuM maLI gayuM eTale sarvasva maLI gayuM have ene kAMI nyUnatA lAgatI nathI! AvA IndriyazArAthI bhIkha mAgavAnA ane viSaye cATavAnA anaMtA janma vitAvyA ! A jIvana mAM paNa evA hajAre divase pasAra kya, chatAM Aje paNa bezarama bhIkha mAgavAnI ane tuccha cATavAnI rAMkaDAgIrI hajI chUTI nathI! choDavI nathI ! emAM kaI saMkoca, kheda, glAni ke zarama-nAlezIne anubhava nathI! kevI keTalI durdazA ! AtmA kyAM enA asalI svarUpamAM taddana svataMtra nirIha, zuddha jJAtA ane dRSTA! kaI ja bhUkha nahi, bhIkha nahi, IndriyonI gulAmImAM enI pAchaLa ghasaDAvAnuM nahi tyAre kayAM A mULa svarUpathI viruddha enuM bhUkha-bhIkha-gulAmIbharyuM svarUpa! Ane keI vicAra, camaka, glAni thAya, viSaya-bhIkhanI For Personal & Private Use Only Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8 zrI samarAditya 0 yazadharamuni caritra zarama ane bhaDaka UbhI thAya te parameSThInA guNenI bhIkha mAgavAnuM, prAthanA karavAnuM thAya, ke he nAtha ! he dayALa! viSayenI bhIkha, IndrionI gulAmI, kaSAcanA ukaLATa, vAsanAnA unmAda ane pariNAme bhavanAM bhramaNa TALavA, mane parameSThInA guNe Apajo." vAraMvAranI A hAdika prArthanA haiya, te namaskAramaMtranI ArAdhanAmAM e aMtargata vyApatA rahe anumodanA ane prArthanAyukata namasAra thAya. . IR: O) ja ssss sss For Personal & Private Use Only Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsanamAM samAdhi navakAra maMtra e jinazAsananA sAra che, kemake jinazAsananI ArAdhanAthI jIvananA sArarUpe ucca samAdhi prApta karavAnI che, ane navakArathI samAdhi prApta thAya che. jIvanamAM samAdhi e ati mahattvanI vastu che. lItarAga arihaMta paramAtmA e ja mArA ISTa deva che, nigrantha sAdhu bhagavatA e ja guru, ane sarvajJathita dhama eja sekSamA,' A zraddA karIne dharmAtmA banyA teA dharmanAM sAkSAta phaLa tarIke samAdhi anubhavavAnI che, ane te jIvanayApI banAvavAnI che, mATe Aga-mAhilAbha" pachI 'samAhivarasuttama' dintu' mAgIe chIe. samAdhinAM UMcAM mUlya samAya te lAge ke samAdhinA jevu' bIjI' sukha nathI. bAlIe chIe ne ? ke jJAnasasu kAI dhana nahi, samatA samuM nahi sukha, jIvitasama AzA nahi, lAbha sasu' nahi duHkha.' AmAM samatA' kahI te samatA-samAdhi ekarUpa gaNIne kahelI samajavAnI che. samAdhi tA utkRSTa sukha che, ane te dhama -sAdhanAmAM pratyakSa eTale taratanA phaLa tarIke meLavavAnI che. mATe kahevAya ke dharmanuM pratyakSa phaLa samAdhi e utkRSTa sukha che. A samAdhi eTale zu ? guphAmAM ke bIje jaIne samAdhi caDAve che. te nahi, kemake e samAdhimAM te mAtra niSkriyatA che; tyAM AMtarazatruo para vijaya nakkI nathI." eka AvA hatA, koI rAjAnA asAdhAraNa dhADA joi enA For Personal & Private Use Only Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI samarAditya 0 yazadharamuni caritra manane thayuM ke A joDe je mane maLI jAya, to pachI TheTha himAlaya, ane pachI kAzmIra, pachI viMdhyAcaLa vagere jude jude sthaLe jaI dayAnasamAdhi lagAvI zakuM" e mATe bAve rAjA pAse jaI pahe . rAjA saMta-sAdhune pUjaka che. tarata praNAma karI pUche che kahiye, ApakI meM kyA sevA karUM ?" bAve kahe che sevA kareMge?' avazya." te terA pradhAna azva de de." meM dUsarA acchA azva dUte ?" nahI nahIM, vahI pradhAna azva de' zA pUche che, usase Apa kayA kareMge?" bA kahe che, meM himAlaya, kAzamIra, viMdhyAcala vagere suMdara sthAne meM ja kara dayAna karUMgA." rAjAe joyuM ke A bAvAjI bhUlyA paDayA lAge che. rAjA kahe che, "taba bAvAjI! kSamA kIjiye, yuM te pI che dayAna azvakA hI mukhya he jAyegA." vAta sAcI che jyAre ema ja lAgyuM ke dheDe hoya te sArA sArAM dhyAna thaI zake, pachI e cerAI na jAya, bhAgI na jaya, e mATe mane sAvadhAna rahevAnuM, ghoDAnuM dhyAna barAbara rakhAvAnuM. | mAyA cIja evI che ke je paramAtmAnA dhyAnane meLuM pADI de che. pra--to pachI maMdiramAM sArAM upakaraNa na laI javAM joIe ne? kemake dhyAna mAM rahe. u0-5Na eka bIjI daSTi kema bhUlyA? tyAM to gheDe hoya te ja dayAna thAya, e mAnyatA che tyAre ahIM bhakita karavI For Personal & Private Use Only Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsanamAM samAdhi che emAM sArI cIja pAse che te laI jaIne bhakti karavI,' evuM devAdhideva pratye bahumAna che, A mahAna pharaka che bhaktane bhagavAna para haiyAmAM eTaluM badhuM bahumAna che ke emanI bhakita pitAnI sArAmAM sArI cIja-upakaraNa veza vagerethI karyA vinA rahevAya ja nahIM. hA, e prazna jarUra che ke pAchuM sthAna enuM rahetAM mukhya kAca paramAtmAnuM dhyAna meLuM paDI na jAya? A mATe ATaluM hRdayamAM lakhI rAkhavAnuM che ke bhagavAnanI bhakti sArAmAM sArI vastu-saraMjAmathI zA mATe karavAnI che? eTalA ja mATe ke bhagavAna sauthI sArA che. kahe che, meTA kiMmatI hIrAmANeka karatAM paNa bhagavAna keTalA sArA? tulya? bamaNA? dAsaguNa? nA, anaMta guNa sArA. mATe ja meTI jhaverAtanI suMdara AMgI jaIne Aga bahu sArI' e anudanA karavAnI sAthe e bhAvanA jarUra karajo ke "vAha! kema na hoya? mArA bhagavAna vizvazreSTha che; emane sArAmAM sArI AMgI hoya ja. AMgI bahu sArI, paNa bhagavAna te anaMta guNa sArA che! vizvadayAnA bharelA anaMtaguNenA svAmI! Indrone paNa pUjya! bhayaMkara bhavamAMthI mukAi karanArA, sadgatinA dAtA..vAha! kevA anupama paramAtmA!" A bhAvanA paNa sAthe ja karavAnI che, ke jethI citta AMgInuM nimitta pAmI mukhya prabhu upara lAgI jAya. have jo A bhAna jAgata che ke bhagavAna sarvazreSTha che, te emanI AgaLa sArI cIja-vastu tuccha lAgaze; tethI e cI bhagavAnanA dhyAnamAM dakhala nahi karI zake. manane beThuM che ke cIja-vastu te lalATamAM lakhyA pramANe maLavATakavAnI che, paNa AvA bhagavAna kayAM maLe?' jagatanA mAla e mAla nathI, mAra che, evuM dharmAtmAne haiye sacoTa vaseluM hoya,nahitara mahApuruSe dharmakAryamAM hajArelA-kaDe zI rIte bacI zakyA haze? e samajatA haze ke "A lAkho-karaDe tijorImAM paDayA mAla nathI mAra che; AtmAne pratyakSamAM keTalAya rAga-dveSa-meha, mada-matsara, hiMsA-jUTha vagerenA seTA lagAve che, ane paralokamAM narakanida For Personal & Private Use Only Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 92 zrI samarAditya. yazodhara muni caritra sudhInI kAramI viTaMbaNA-rAsa ribAmaNanA seTa lagAvanArA che! mATe jagatanA mAla e mAla nathI, mAra che. e mArathI bacavA mATe ene dharmakSetramAM vahevaDAvI daI sAcA mAla kema na banAvI dau?' senAnI dharmazALA - mahApuruSoe zuM A samaja vinA, zuM A hisAba vinA, dhana dharmamAge vahevaDAvyuM haze ? pethaDazAne bApa eka nagaramAM game tyAM joyuM to saMgha bhege thaye hatA, ne dharmazALA baMdhAvavA mATe TIpa thatI hatI paraMtu kheMcAkheMca cAlatI hatI. tethI pethaDazAno pitA saMdhane vinaMtI kare che, A dharmazALA baMdhAvavAno lAbha mane Ape!" tyAM keTalAka juvAniyA kahe che, "zuM ahIM saMgha baMdhAvI zake ema nathI te tamane lAbha Ape?" A ema nathI kaheto ke "baMdhAvI zake ke nahi e tamArAM A lakSaNa A rItabhAta parathI dekhe ne? nA, mArA pAMca nahi, aDhIse nahi, savAse.. A baMdhAvavAnAM lakSaNa che?" AvuM kAMIANe na kahyuM, kemake dharmane lAbha levA AgaLa AvyA che, paNa sAthe saMdha-avajJAnuM pApa levA nahi. A te kahe che, saMdha eka te za daza dharmazALA aMdhAvI zake che. paraMtu mane lAbha ApavA saMdha dayA kare e mArI saMghane prArthanA che." te juvAniyA kahe che, te zuM tame senAnI dharmazALA baMdhAvI devAnA hatA?" vicAro, jagatanA mAlane je mAra samajyA nahi, te ahIM jabAna aTakI paDe. A te bhayaMkara mAra samajanAre che. jagatane mAla eTale jIvane mAra che, ema samaje che. eTale ke maLatAM e mAlane dharmakSetre vahevaDAvI daI mAla kamAI levA kUdI paDe che! saMghanI dayA che, te mAre senAnI dharmazALA baMdhAvI devAnuM nakkI. belo Adesara bhagavAnakI jaya'. For Personal & Private Use Only Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zAsanamAM samAdhi ANe te kahI dIdhuM, paraMtu DAhyA mANasene lAgyuM ke A senAnI dharmazALA te bahAravaTiyAone eka jatanA AmaMtraNarUpa thaze, eTale kahe che barAbara, tamArI bhAvanA sAcI ane ghaNI UMcI! paraMtu senAnI nahi, sAdI dharmazALA baMdhAvI deje.' A kahe che, "nA re nA, e te je bela nIkaLyA te nIkaLyA, saMghane ApeluM vacana pheka na karAya. vItarAganA sevakanuM vacanamithyA na thAya. A mahAna lAbha mane kyAMthI maLe !:" zuM? jUTha bolavAnuM mana thAya tyAM vicAravuM ke vItarAganA sevakanuM vacana pheraphAravALuM na karAya." juo duniyAmAM rakajhaka zAnI cAle? tyAre tyAM AvI rakajhaka! chevaTe guru mahArAjanI daramiyAnagIrIthI kezaranI dharmazALA banAvI ApavAnuM nakkI thayuM. navI IMTo pADavAnI mATImAM bhArebhAra kezara nakhAyAM! te dharmazALA taiyAra thaI ! Aje paNa enA khaMDiyeramAMnI ITomAM kezaranA tAMtaNuM jaNAya che! loke pANImAM nAkhIne parakhe che! je udAratA? jagatanA mAlane mAla tarIke samajyA hota te hAthethI chuTata nahi. rAjA saMpratti, kumArapALa, vastupALa,vimaLazA, dhanAparavADa, jagaDuzA, dayALazA, bhAmAzA vagerenI udAratA vicAre ! kema eTaluM badhuM chUTayuM ! siAne mAla nahetA samajatA, mAra samajatA mATe chuTayuM. bAve bhUla paDaye che, dhyAnanI anukULatA mATe joDe joIe che. rAjAne enI dayA Ave che, kahe che, mahArAja ! esA amuka hI dheDA cAhiye meM hisAba rakheMge aura kadAcita vaha mila bhI gayA, taba dhyAna paramAtmA ke nahI, joDe kA bana jAyagA,-zAyada kabhI keI use le na jAya! usake khAnekA avasara huA." ItyAdi dhyAna rahA karegA." rAjAe vAta to muddAnI samajAvI, paNa bAvAne gaLe zanI For Personal & Private Use Only Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI samarAditya 0 thaze dharamuni caritra Utare? manamAM mAyAe ghara karyuM che, eTale sAyane badale sAdhanamAM aTavAI gaye che, dhyAna mATe dheDAnI mukhyatA karI rahyo che. A dhyAna rAkhavAnuM che ke sAdhya mATe sAdhana jarUrI hoya, paNa sAdhana evuM mukhya na thaI jAya ke sAdhya vismRta yA gauNa ja thaI jAya. sAdhya te sAdhya sAdhanane prayoga karatAM paNa najara sAme sAdhyane siddha karavAnI vastu mukhya heya. bAvAe mAnyuM ke sAre cheDe pAse hoya to judA judA sthaLe jaI dhyAna sAruM karI zakAya, paNa A mAnavAmAM sArA cheDAne Agraha hovAthI pachI dhyAna karavA besaze toya haiyAmAM sAre cheDo mukhya thaze, ne paramAtmA gauNa. sAdhya siddha karavA rasAdhana vinA na cAle e vAta barAbara che, paraMtu sAdhyane visarAvI de eTalI hada sudhI to sAdhananI jaMjALamAM na paDAya ne ? agni vinA raI na thAya ema samajyA eTale agni Ubho karyo, paraMtu mukhya daSTi raI para rahe che, ne aDadhe paDa ane saLagatAM upara raseinuM bhADuM tarata caDhAvAya che. masAlA cUlAmAM nahi paNa raseImAM nakhAya che. sAdhya tarapha lakSa che mATe. bhAta kare che mATe cUlAmAM lAkaDAM vadhu rakhAya che, ane dALa karavI che te lAkaDAM ochAM ghalAya che. matalaba daSTi sAdhya para rahe che. bhAta ke dALa caDhavA AvyAM ke nahi e ja mukhya jovAya che. ema cIja-vastu-upakaraNa sArI dharmakriyAnuM sAdhana che, paNa emAM evA bhUlA te na ja paDI javAya ke sAthe ja dharmakyiA bhUle. kriyA paNa mananI zubha ekAgratA ane zubha bhAvavRddhinuM sAdhana che, to tyAM paNa ekaluM dhakelyA kare eTaluM na jevAya, mukhya to A dharmakiyA karatAM karatAM zubha ekAcatA ne bhAvavRddhi thatI Ave che ne ? e jotA rahevuM paDe, dharmakriyAnuM sAdhya zubha ekAgratA ane bhAvavRddhi che. ema zubha bhAvanAnI vRddhie AtmAnI dhanamUcha, bhegazakita For Personal & Private Use Only Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jena za sanamAM samAdhi rAga-dveSa-kAma, krodha, hiMsA-asatya anItinAM valaNa vagere dene hAsa karavA mATe che, to e doSatyAga sAdhya banyuM. mATe dhamAkeyAmAM zubha bhAvanI vRddhi thaI eTalAthI saMtoSa na manAya, enuM sAdhya bahAsa najara sAme joIe. dharmamAM ullAsa anubhavatAM anubhavatAM e jotA rahevuM joIe ke mAnava jIvanamAM laMkabhUta deze ochA thatA Ave che ne? rAjAe bAvAnI dayAthI gheDe na Ape. bAvo kahe che, nahi detA hai? dekha lenA." kahIne bAve gaye gAma bahAra, samAdhi lagAvI! zarIra jaDaniSkriya banI gayuM. vAvaMTaLathI dhIme dhIme enA para dhULane dhake caDhI gaye. keTalAka divasa ema rahyo. evAmAM pavanathI dhULa utarI. keIe ene, jANakArane belAvI samAdhi utarAvI. tyAre paheluM vAkaya e zuM bolyA jANe che? eja, ke dheDe detA haiyA nahIM?' kahe, A samAdhi kevI? ApaNe AvI samAdhi nathI joItI. jinazAsananA sArabhUta samAdhi evI joIe che ke jemAM dunyavI ITanA harSonmAda ane aniSTanA uddhamAM ApaNane pIDe nahi, spaze nahi. navakAramAM A samAdhi re paDI che, mATe hevAya che ke navakAra e jinazAsanane sAra che." pUche, pra. navakAramAM samAdhi zI rIte bharI paDI che? u0 paheluM te e jue ke navakAra mahAmaMtramAM evA pavitra, patitapAvanakArI, 68 akSare beThavAyelA che ke zAstra kahe che ke ene mAtra pahelo akSara "na" belatAM sAta sAgarepamanI pApakarmanI sthiti tUTe che! "name arihaMtANuM" belatAM 50 sAgarepamanI kamarasthiti tUTe che. saMpUrNa navakAra belI rahetAM 500 sAgarepamanI pApa-sthiti tUTe che! sthiti tUTavA sAthe rasa paNa maMda paDe che, tethI e pApakarmanI asamAdhi karAvavAnI zakti tUTe che; eTale samAdhine avakAza maLe che. je eka vAranA navakArathI Ama, te anekavAranA navakArathI keTalo lAbha? For Personal & Private Use Only Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 96 zrI samArAditya . yazeAdharamuni caritra 2 (ra) bIjI rIte joie teA navakArathI puNya vadhe che; e samAdhipreraka sagavaDa-sAmagrI Ape che, tethI samAdhi sulabha bane che. (3) eka nakkI hakIkata che ke citta game teTalu vihvaLa thayu hoya, asamAdhimAM pacu hoya te paNa haMmazaH navakAranA pratyeka akSara ane padma upara mana kendrita karI calAvavAthI pelI asamAdhi bhulAIne samAdhine sthAna maLe che. (4) tyAre navakAramAM paramethrIne namaskAra je karAyachete bhAre vinacaka che, tenAthI tevA duSTa karyAMnu niyamana, apanayana,dUrI- karaNa thAya che. te thaI javAnA lIdhe samAdhi sulabha bane che. (5) namaskAramAM ariha'tAdi paMca parameSThI bhagavaMtAnu praNidhAna thAya che. eka arihaMtamAtramAM kSaNa vAra paNa lAgelu citta prabaLa ka kSaya karI bhavya skRti Ape che, to pachI pAMce ca parameSThImAM parAvAyela cittanA phaLanu pUchatu`ja zu? enAthI suMdara samAdhi maLe ja. (!) navakAramaMtramAM paMca parameSThInA guNA yAda karatAM e guNAnI mamatA jAge che, ne e guNeAmAM kSamA, samatA, mahAvirAga, AtmaramaNatA vagere che, eTale enI yAda ApaNane samAdhinuM protsAhana Ape e svAbhAvika che. (7) parameSThIne namaskAra e parameSTInA guNAnI anumedanA, enI abhilASA ane prArthanAnI mahAna sAdhanA Ape che; e paga samAdhine preranAra bane che...ityAdi. A badhu sUcave che ke navakAramAM samAdhi bharI paDI che, mAtra ene prApta karatAM AvaDavu' oie, pAmavAnI garaja joie, ane prabaLa puchyA joie. karmInA udaya ApaNA kAbUmAM nathI, paNa samAdhi ApaNA hAthamAM che. jIvanamAM samAdhinI meATI kiMmata cheH- - game tevA prasaMga upasthiti thAya, paNa hRdayamAM asamAdhi For Personal & Private Use Only Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 97 jaina zAsanamAM samAdhi arthAt harSa ke uganAM delane na UchaLe ane samAdhi, vasthatA, sthitaprajJatA jaLavAI rahe e kamAvAnI jarUra che. sArA bhAvanuM nirmANa enA upara thAya che. vartamAna karmaudaya ApaNuM hAthamAM nathI, kAbUmAM nathI. kemake e baMdhAI cUkelAM pUrva karmane AdhIna che. paraMtu bhAvi kevuM sajavuM, zubha ke azubha, ene AdhAra vartamAnamAM ApaNe samAdhi rAkhIe ke asamAdhi, enA upara che. samAdhi ApaNA hAthamAM che. vartamAnamAM azAtA Ave, apamAna Ave, garIbI Ave, e kAMI ApaNuM kabUmAM nathI ke ene aTakAvI zakIe ja. paraMtu samAdhi ApaNuM kAbUmAM che, ene rAkhavI ke gumAvavI e ApaNuM mAnasika puruSArtha upara avalaMbe che. sAdhananI samAdhi - ane, asamAdhi zA sAru karIe? bhagavAna jinezvara dee tattvavyavasthA evI suMdara ApI che, anaMtakALanuM evuM majenuM kAna karAvyuM che, cauda rAjalokanA evA yathArtha addabhuta bhAve batAvyA che, ke ene vicAra rAkhIe, to samAdhi jALavavI sahelI bane che. "bhAvI bhAva prabaLa che", ema vicArIe toya samAdhi banI rahe che. samAdhi mATe pAse che te ghaNuM" mAne. samAdhimAM te sukha paNa ananya che. asamAdhivALAne lAkhe-kaDethI je sukha nathI, te samAdhivALA garIbane pAse che. pUNiyA zrAvaka pAse ryuM dhana hatu? kaI zrImaMtAI hatI ? kazI nahi, chatAM samAdhi suMdara hatI te rAjA zreNika karatAM vadhu sukhI hatA, svastha hato ! samAdhei che eTale te have viSAdanI satAmaNuM nathI, je kAMI bIjAnI dRSTie ochuM paNa maLyuM che teya ghaNuM lAge che. Apatti AvatAM, karmanA nirdhArita udaya samajI koI viSAda karavAnI taiyArI nathI. tAtpaya, samAdhimAM rana masta rahe che. tyAre, For Personal & Private Use Only Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI samarAditya 0 yazodhara muni caritra asamAdhimAM bevaDo mAra che - eka te karmanAM duHkha uparAMta zeka-udveganuM duHkha vadhI jAya che. ane bIju enI A vyAkulatAmAM tathA enAthI jhaTa chUTavAnI lAlasAmAM kaI jUTha, anIti, mAyA, apaca, reSa, repha vagere durguNe-duSkRtyo dAkhala thaI jAya che. ethI bhAvI duHkha nakkI thAya che... Ama bevaDe mAra paDe che. harSanI asamAdhimAM paNa madamatsara, akaDAI-ataDAI svArthodhatAsamAraMbha, vagerenI bAkI rahetI nathI. vicAra karI juo ke mAnava mAnava maTI dAnava kema bane che? saguNe kamAvAnI taka veDaphI nAkhI duguNe kema apanAve che? eTalA ja mATe ke asamAdhi ene viDaMbI rahI che. navakAramaMtrathI apUrva samAdhi maLe che - (1) samAdhi e-jIvanane sAra che, (2) pratyakSa sukha lAbha che. ' (3) sadagatinI dUtI che, ne () vItarAgatAnI nisaraNa che. mATe navakAra-smaraNa dvArA e khaba kamAI levI joIe. For Personal & Private Use Only Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pApa sevatAM haiiye ke phaphaDATa ? sukha zI rIte maLe? - jIvonA upara dayAbhAva na haiya? "Atmavata sarvabhUteSu" bIjA jIvene ApaNA jevA ja samajavAthI saheje dayAbhAva, sahAnubhUti-bhAva Ave. manane ema thAya ke - bIjAne duHkha devAthI sukha maLatuM hoya evA sukhanI kazI ja kiMmata nathI. evuM sukha janamamAM jAo, mAre na joIe; ane ema sukha maLe ja e kyAM niyama che? ghaNAya abhakSya khAnArA ne javAnI hiMsA karanArA duHkhamAM pIDAya che. sukha te puNayane AdhIna che. evA puNya-parAdhIna sukhane kAMI parapIDanathI nahi AMcakI zakAya. jUTha-anItithI sukha maLavAnI bamaNuM - mANasa anIti-anyAya karI mAne che ke sukha maLaze." jaTha belI sukha meLavavA jhakhe che paNa khabara nathI ke sukhane e upAya ja nathI. "kAganuM besavuM ne tADanuM paDavuM' e nyAye jUTha-anIti karI ane sukha maLyuM kadAca dekhAya, chatAM tyAM samajavA jevuM che ke sukha te pUrvanuM puNya hatuM te maLyuM. bAkI hiMsA-jUTha-anItithI sukha maLe nahi, emAM lalacAtA pahelAM e vicAravuM joIe ke "jarA khama, A hiMsAdi karavA chatAM rega na gaye te? jUTha-anIti karavA chatAM paisA na maLyA ke maLavA chatAM bIje raste paisA gayA te? mAnavatAne lajave evAM pApa, ne paraloka bhayaMkara kare evAM duSkRtya, mAthe For Personal & Private Use Only Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100 zrI samAditya 0 yazodhara muni caritra ja paDaze ne? mATe, nirdhAra kara ke asatya belIne, anIti karIne duHkha nathI TALavAM, ne sukha nathI khapatAM. parane pIDA ApIne rega ke pratikUlatA nathI miTAvavAM. rega sahI laIza, pratirUlatA veThI laIza, eche paise calAvIza, paNa mAruM pitAnuM ja hRva kALuM nahi karuM. caMcaLa LiyAnI khuzAmata khAtara mArA sanAtana AtmAne nahi vecuM, durgatinA havAle nahi karuM, kuvAsanAo, malina vezyAo ane besumAra pApathI kharAbakhAsta nahi karuM." zuM dehane khAtara badhuM karavuM paDe? jainatvanAM gaurava nathI, jainazAsana pAgyAnI kiMmata nathI, are ! Ayatva pAgyAnI kadara nahi, tethI siddhAMta baMdhAya che ke dehane khAtara badhuM thAya. A to pizAcI siddhAMta che, divya nahi, mAnavatAne siddhAMta na kahevAya. jamAne ke Avyo che! kahe che "mANasa mATe janune mAre, janAvarane mAre!" koDalIvara eAIla, lIvara ekasaTrekaTa,... e AjanI davA! IMDAM-mAchalI zaktidAtA haivAnI AjanI keLavaNuM! AjanA rAkSasI kaLane oLakhe te paNa sAvadhAnI-jAgati vadhI jAya evuM bhUlecUke AjanA khatarAmAM taNAtA nahi. abhakSya davAo khAo ne mAne, ke " ApaNe kyAM hiMsA karI che? A te bajAramAM taiyAra maLe ja che, te laI AvyA ne khAdhuMpaNa e brAti che. jene mAranArA, mAravAnuM kahenArA, mAMsa vecanAra, mAMsa khAnArA, e pIrasanArA,badhA ja hiMsaka che. tyAM lezyA dUra thAya che, pariNAma nikura bane che. tyAre jIvana jIvatAM A sAcavavAnuM mukhya che ke parigAma nikadura na banAvIe. eka phalanI chAla cholatAM paNa jo ema thayuM ke "eha! For Personal & Private Use Only Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 101 pApa sevatAM haiye ke phaphaDATa? kevI sarasa cholAI che!" te e paNa nikura pariNAma che. zrAvaka che, A khyAla rahe ghaTe ke e ekendriya jIva che. kamabhAgye ene huM AraMbha-samAraM karyA vinA nathI raheto, paraMtu emAM kazu khuzI thavA jevuM ke bahAdurI mAravA jevuM nathI." pAkistAnamAM koI hindu phasAI gaye ne pelA duSTa kahe "A maraghI mAra, nahitara tArI katva karIzuM," A kahe nahi mAruM," pelA baLAtkAre AnA hAthamAM charI pakaDAvI marAve, te Ane zuM lAge? bahAdurI lAge? khuzI thAya? nA, ema thAya ke A kacAM phasAye? hiMsA karavAnuM mAre hRdaya tathI chatAM hiMsA karAvavAne eka ke baLAtkAra? prabhu kevI A phasAmaNa !' basa, zrAvane sthAvaranI hiMsA karavI paDe emAM paNa A thAya ke "prabhu ! kyAM A saMsAramAM phasAi? saMsAra mArA para AvA Arela. samAraMbha karAvavAnA kevA baLAtkAra kare che? he prabhu ! A kevI phasANI ? kyAre AmAMthI chuTIza ? kyAre mArA baMdhutulya samasta ane abhayadAna daIza !' khapa ene zeSa? - zrAvakanuM A hRdaya joIe, tyAM "khapa ene zeSa (aphasesa) nahi" kema karAya? mana manAmaNuM kema cAle? dehane ane kuTuMbane mATe badhuM karAya." Ama be beThuM manAmaNuM karI levAthI pApathI bacAtuM nathI. " ApaNe nathI mAratA. e to taiyAra davA Ave che te vAparIe chIe, eTale emAM pApa nahi"A beThuM mana manAmaNuM che. hRdaya emAM nikura bane che. dila to evuM banAvavuM joIe ke thoDI paNa hiMsA karI haya, thoDu paNa pApa kyu hoya tyAM bahu lAge. ke hu pApI ! kevAM ghora pApa karU chuM !" ema thAya. to ja emAMthI chUTavAne avakAza rahe che. upadeza evAne phaLe che; kemake pApa karavA chatAM ko maLatA che. bAkI te upadeza sAMbhaLavAnI lAyakAta nathI. sAMbhaLIne UlaTuM kaheze, "joyuM AmAM pApa, AmAM pApa, basa ! badhe ja pApa ! pA5, pApa For Personal & Private Use Only Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102 zrI samarAditya - yazatharamuni caritra nepApa !" A koNa bolAve che? jene khapa ene sesa, aphasesa nahi" e mAnyatA. paraMtu jo ke A te zAstranI vAta Ave tyAM ema thAya che ke reja pApa sevavAM che pachI aphasesa zAne? bAkI dunyavI te keTalIya bAbatamAM evuM rAkhyuM hoya che ke kha5 che chatAM aphasa cAlu che. rejanA mAMdAne reja davAne kha5 paDe che, chatAM eka paNa divasa davA levAmAM Anada nathI reja aphasI thAya che ke A paMcAtI kyAM sudhI ? kevo abhAgiye ke davAthI ja jIvavuM paDe !" ema zu samakitIne akasesI na thayA kare ke "arere! A AraMbha-parigrahanI paMcAtI kyAM sudhI ke pApathI ja jIvavuM paDe?' nekariyAtane jiMdagI sudhI karIne khapa rahe che chatAM enI aphasesI rahyA kare che. e che "mArI heziyArI para zeTha kamAya che, ne mane 10-20 mA bhAganuM nathI maLatuM! kevI A nIca ne karI!" nekarI vinA cAlavAnuM che? nA, chatAM dilanI dubhAmaNa reja cAlu che. patinI niMdA karanArI ke kakazA strIne kADhI nathI mukatI, ke besADI nathI rakhAtI, reja enI sevAne khapa paDe che; chatAM patine reja aphasesI rahe che ne? basa, zAstranI bAbatamAM khapa ene sesa nahi e siddhAnta kADhI nAkhe te zAstranAM mahakiMmatI ta jhilAya nahitara te zAstra kahe ke "A pApa che, tyAM zAstra para abhAva thaze. ane upadezanI ne upadezakanI ThekaDI uDAvAze ke " vAha! le jAe, reja dhaMdhe to kare paNa ene beThuM mAne,-A kheDuM tatva!" dilanI kaThoratA ane niSpharatA mahAkalyANakArI zAstro ane kalyANamAgane nahivat lekhAve che! jamAnAmA manAve che! kalyANagaone aNasamaju ke duzmana tarIke vAve che! For Personal & Private Use Only Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pApa sevatAM haiye ke phaphaDATa 103 zrAvakane eka mahAna guNa "prajJApanIyatA, eTale ke samajAve te samajavAnI ne svIkAravAnI yegyatA'-e guNanuM devALuM nIkaLe che. kAraNa? pApamAM kaTherAta ane nikuratA. haiyAmAM phakkATa - vItarAganI tAraka vANInA ane pavitra sAdhupuruSanA samagamanA UMcA lAbha levA heya te A kaTheratAnikuratAne pahelAM ravAnA karI devI joIe. pApanI vAtamAM haiyuM phaphaDatuM rahevuM joIe, phaphaDATa haze te pApa kareluM bahu phyu lAgaze. pApamAM haiyAne phaphaDATa haze to pApa para kartavyane sikko mAravAnuM nahi karAya, e rAcImAcIne karavAnuM nahi thAya. gabharAze nahi, haiyAMne phaphaDATa rAkhavAthI saMsAra, dukAna, ghara, oregya badhuM aTakI nahi paDe, UlaTuM e badhAmAM AtmA jAgato raheze binajarUrI pApathI bacavAnuM karaze, ne jarUrI pA5 rAcI mAcIne nahi kare, paNa baLatA dile karaze, na karavuM paDe te sAruM ema mAnaze. A jAgRti che. te A te karavuM ja che ne? jAgatA rahevuM che ke UMghatA? pApe eAchAM karavAM che ke bharacaka rAkhavAM che? kahe ne "jAgatA ja chIe." ke, pApa karatAM ja nathI" -AnuM kahevuM che? 'to pachI e saMsAramAM rAgadveSa nathI thatA ne? jUTha nathI belatA ne? IrSyA, verajhera, kaleza, kaMkAsa nathI karatA? svArthalIlAmAM bIjAnuM ukheDI nathI nAkhatA? sIdAtA sAdhamane chatI zaktie uvekhe che? pisA-parivAra-pratiSThA upara sAdhamikanA apamAna-tiraskAra kare che? niMdA vinAne, bIjAnuM ghasAtuM belyA sivAyane, eka paNa dahADe pasAra thAya che? niMdAmAM AgaLa vadhIne kayAreka sAdhusAdhvIjInuM halakuM belavA-sAMbhaLavanuM rasapUrvaka nathI karatA? tapAse, tapAse, rejiMdA jIvanamAM paNa keTakeTalAM pApe sevI rahyA cho? jAgatA cho ke mehanI ghera nidrAmAM UMghatA? jIvanamAMthI pApa ochAM karavAnAM lakSaNa che ke bephikara cAlu For Personal & Private Use Only Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 104 zrI samarAditya 0 yazagharamuni caritra rAkhavAnAM lakSaNa pApane phaphaDATa haiye nahi vase te bacavuM muzkela che. phaphaDATa rAkhe te ghaNe bacAva maLe ema che. ethI jIvanamAM keTalAMya pApe eAchAM thaI jAya, keTalIya malinatA, malina vAsanA-vikAre zAta thaI jAya ne je pApa karavAM paDatAM haze, emAM ya karma baMdhanamAM meTe pharaka paDI jaze! jaina zAsananI A balihArI che ke pApamAM phasAyelAne paNa emAM kamanI phasAmaNa ochI karI Ape che. - pApathI kamekame pAchA haTavAnuM karI Ape che, dharmamAM uttattara pragati karAve che, mekSanI najIka najIka laI jAya che. paNa zAsana paheluM A mAge che ke ApanI vAta Ave tyAM haiyAmAM phaphaDATa rAkhe. phaphaDATanAM dRSTAMta - bajAra besate dekhAya tyAM hajI se nathI kaye chatAM beTanI AgAhI mAtrathI haiyuM phaphaDe che ! parIkSAne pepara aghare dekhAtAM chokarAnuM kaleju phaphaDATa anubhave che. "kevuM lakhAze! pAsa thavAre ke nahi?' TI.bI., kensaranI AgAhI keAI DaoNkaTa2 kare tyAM hadayamAM phaphaDATa thAya che. chokarI sAmuM bAlata thAya tyAM phaphaDATa thAya che. kyAM kyAM phaphaDaTano anubhava nathI? paNa pApa vadhI rahyAM che, kaSAya sevAI rahyA che, vezyA bagaDI rahI che, jUTha belAI gayuM, anItinuM-anAcAranuM mana thaI gayuM, mUccha ceTI paDI che, tyAM phaphaDATa naDi! "chate zarIre tyAga, tapa nathI karatA, chate dhane dAna ke prabhubhakti nathI karatA, chate samaye sAmAyikasvAdhyAyAdi nathI karato, zuM thaze mAru?' A keAI phaphaDATa khare? "IndrirUpI bhAvaduzmanone haNya poSI rahyo chuM? halAvI rahyo chuM? zI dazA thaze mArI?' Ane kaI pAre kaleje? dhamaM cothA ArAne kema meMpAya che? tyAre samajI rAkhe ke haiye phaphaDATa nathI, kalejuM kapatuM nathI, ne pApa calAvye rAkhavAM che, mana-manAmaNuM karye rAkhavuM che ke For Personal & Private Use Only Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pApa sevatAM haiye ke phaphaDATa? 105 "cAle, paMDanI khAtara badhuM karAya." tyAM pachI pA5 chUTavAM, eAchAM thavAM ke ene rasa ghaTa bahu kaThina che. UlaTuM pApa para karAya ne sikko mAravAthI pApa vadhe che, ne enI asararUpe bIjI bAju dharma cethA ArAne soMpAya che ke "bhAI! dharma te cethA ArAmAM thAya. AvA pApabharyA pAMcamA ArAmAM dharma zuM thAya?" pAchuM mana mAnI che ke "dharma karanAra degI karatAM ame sArA chIe; ne ame kAMI kasAIgIrI ke badamAzI nathI karatA, tethI ame kharAba nathI!" Ama pApamAM kapa nahi, bApe nahi, ne dharmanI ruci nahi, evI dazA che. nahi cAle A. pApane kaMpAra ane dharmane khUba prema, baMne joIze. chekarAnAM hitaiSI mAbApa che, to ene paNa pApa ochA karI, dharma bahu karAvo. eka gAmamAM eka vANiyAne chokare dukAne jato thayele, bApa marI gayA. chokarAe dukAna mAlI. zrAvikA jue che, ke enA dilamAM dharmanI kALajI nathI dekhAtI. mAne thayA kare che, "chokarAnuM zuM thaze ? mArA jevI mAtA chatAM chokare ekalo dukAna ne pisada ja jALI mAne A ciMtA thaI eTale upAyathI-yuktithI dharmamAM joDavA khaba cIvaTa kare che. manana manAvyuM ke "ekalAne badhuM saMbhALavAnuM che te pratikramaNa -sAmAyika-vyAkhyAna sAMbhaLavAnuM kevI rIte bane ?" kadAca pUjA ya kare, eTalA para paNa mAe ema mAnI lIdhu nahI ke chokaro dharma kare che." saMsAra te AkhI duniyA kare che. enAthI je bacAva maLavAne heta to AkhI duniyA bacI jAta. enA para mAMDavALa vALIe ke "kapaDAMnI dukAna, kyAM meTuM pApa che? gaLA resavAnuM pApa nathI." Ama sana vALavAnuM AvaDe. paNa vicAravuM joIe ke "A mehamAyAmAMthI uddhAra zI rIte?" keTalAkane kahIe "kema? AtmAnI sAdhanA, vItarAga bhakti, sutra-pATha, dhArmika vAMcana, dAna-zIla-tapa zuM kare che?" e kahe che, "sAheba! ame lAMbuM samajatA nathI. eka For Personal & Private Use Only Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI samarAditya 0 yazodharamuni caritra vAta, "kALuM gheluM karatA nathI, evAM jUTha-DaNa hAMkatA nathI, corI-uThAvagIrI karatA nathI, pasAnI baha mamatA rAkhI nathI. sIdhA gharethI bajAre, bajArethI-ghare. sIdhI vAta. bAkI ame tamArA dharma karanArane oLakhIe chIe ke e kevA che." sIdhA sAdA kabUtarAne mokSa kema nahi? Ane kahIe, "bUtarAne je dhaMdhe che emAM jUTha-kapaTa kyAM che? ene vahela mekSa thavAne? tene caNa nAkhe, te jIvAtavALuM le nahi. ka5Ta-prapaMca nahIM, jIva reMsavAnuM nahIM, te tyAM ene jhaTa mekSa thAya ne?' ema pUchavAnuM mana thAya to ze javAba che? bhUlA na paDatA. alabatta jIvanamAM A jarUrI che, ke kapaTa vigere nahI karavAnAM. paNa sAthe mAyA-mamatA ochI karavA tyAga, tapa ne deva-gurunI bhaktinI jarUra che. AgaLa vadhIne saMsAra tyAganI paNa jarUra che. mana manAmaNuM thatuM hoya te kabUtarane sAme rAkhavuM. pelI zrAvikA mA samajatI ke "huM mArA putra mATe ATaluM vicArI besuM te ThIka nahIM." tame to tarata bacAva kare "karaze, meTe thaze, badhe dharma karaze. paravA nathI vItarAgane oLakhavAnI, dazana to ghaNuM karyA, paNa aMtaramAM pUcho, kyAre vItarAgane joyA pachI dhakko lAge? haiyuM kyAre kahe che: A vItarAga AvA ane huM akamI Ave pAkyo? hajI Ave lakSamI-blADI-vADIne gulAma? hajI ya mane dharmanI kakaDIne bhUkha nathI lAgI?" rAgadveSane dhakko eTale? - vItarAganI oLakha thAya te vItarAga prabhune jotAM ke yAda karatAM ataranA rAgadveSa ane mahamUDhatAne dhakko lAge. manane ema thAya ke "A mane kaI vibhUti maLI? A virATa vizvamAM kyAM maLe AvA paramAtmA? tyAre mArAmAM hajI evA ne evA rAga, dveSa ane mUDhatA?' A zuM thayuM ? je rAgAdi AMtara zatruo tarapha koI aNagame ja nahote, viredha, For Personal & Private Use Only Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pApa sevatAM haiye ke phaphaDATa! 107 ajapa nahote, te have aruci, vyAkalatA, virodha, ajape UbhA thayAM. e ja ene dhakko lAgyo kahevAya. rAgAdi tarapha nizcitatA hatI, nizcitapaNe enuM sevana hatu, koI bhaya, ajugatApaNuM ne vyAkulatA thatI nahatI, e enI sthira, damULa jamAvaTa hatI. have enA pratye cintA UbhI thaI, bhaya lA , vyAkuLatA-virodha thayA te ene dhakko lAgyo kahevAya enA pAyA hacamasyA kahevAya. hajI e jatA rahyA nathI, kadAca eAchA paNa nathI thayA, paraMtu enI pApa tarIke sAcI oLakha thaI, enA tarapha vasavase Ubhe thaye e enI imArata have kaMpI kahevAya. vItarAganAM darzane kamamAM kAma ATaluM to thavuM ja joIe. ATaluM paNa je thAya te mane lAge kesaMsA2pAragAmInA bhaktanI bhAvanA - "are! AvA saMsArathI mukta mahAna devAdhidevanI saMgata huM pAo, te have saMsArane bahu gaNuM? te eTale sudhI ke nAthanI bhaktimAM cheDe ya saMsArane bhega ApavA ane talasATa na thAya? saMsArapAragAmIne bhajanAre huM, ane saMsAramagna? zuM saMsAra mane eTalo badho pakaDI rAkhe ke emAMnuM kazuM', rAtI pAI jevuM ya nAthanA caraNe na dharuM? he nAtha! tArA karatAM A dhana-mAlane bahu kiMmatI lekhuM chuM tyAM sudhI mane tArA para rAga prema zAno? kyAre e dhanya divasa Ave ke badhuM tArI bhaktimAM - chAvara karI dauM? eTalI hada sudhI e badhuM kyAre mane tArI AgaLa tucha lAge?' reDImeIDa bhagavAna - AvuM kAMka kure pachI badhuM to zuM paNa huM to jarUra vItarAmanA caraNe dharavAnuM reja bane. enA vinA cena na paDe, khAvuM na bhAve, UMgha na Ave. kaho, je maMdire jAo che, chevaTe agarabattIne nAne TukaDo ya khIsAmAM laIne ja jAe che ne? "kaI nahi bhAI! vadhu kAMI nathI karato paNa prabhunI AgaLa jarA vAtAvaraNa te AnAthI sugaMdhita karuM. eTale te prabhubhaktimAM kharca rAkhuM, dhanane bhega ApuM!" AvA surAsurendrone paNa pUjya ane ApaNuM For Personal & Private Use Only Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 zrI samarAditya 0 thaze dharamuni caritra anaMta upakAraka parama dayALu bhagavAna mAgyA pachI emanA para evA evArI javAnuM mana na thAya? jarA agarabattIno TukaDo ya na laI javAya? nA, "A te derAsaramAM che ne?" eTale? derAnuM derAnA bhagavAnane! pUjA karavI che, paNa dUdha-pANI, kesara -sukhaDa, kezarapethAne ke aMgachaNAne nAnA TukaDA paNa derAne! derAnA bhagavAna ApaNa nahi ! mATe pUjA sAru derAne mela, derAne pUjArI ! ne merapI che, kezarautAra, pakhALa, baMgaluMchana badhuM pUjArI kare ! "amAre te bhagavAnane pUjArI taiyAra karI rAkhe, pachI kezaranI vATakI uThAvatA ne DhIlAM karI devAnAM!' kArakune taiyAra karI rAkhelA kAgaLa para menejara sAheba sahI karI nAkhe ! badhuM reDImeIDa joIe! reDImeIDa kapaDAM lAvI paheratAM te hajI ya zarama lAge che, paNa ahIM reDImeIDa bhagavAna laI besatAM kAMI zaramasaMkeca nathI ! vALAkUcIne upaga ke - zu manane ema na thAya ke "are! huM A nAthane sevaka chuM? mAre sArAM suMvALAM ne cakamaka saphAIdAra kapaDAM; ne mArA bhagavAnane jADA para kharabacaDAM ne jhAMkhA baMgaluchaNa! mArA meDhe lagADavAnuM ya mana na thAya e kezarapathA? mArA taraNatAraNu bhagavAnane A pUjArIe vALAcIna gadA mAre? kUcaDAthI khacakhaca karI eTale ke leTa maMjAya, ema vALAcIthI khacakhaca karI mArA nAthane mAM je? A huM zuM joI rahyo chuM?" savAra paDe tyAM maMdiramAM khAkhaca cAlu! girirAja para nava dramAM darzana karavA jaIe tyAM A khacAkhacanA dhUma avAjathI leju kaMpe che? ghera nAnA bAbAne Ama sApha kare cho? nA, tyAM to petAnA hAthe pahele sAbu lagADI pachI e hAtha mulAyama rIte bAbA para pheravavAne. nAka-kAnamAM mela bharAI gaye hoya to te sAcavIne AMgaLI ghAlI kADhavAne! kacaDe laIne khakhaca nahi karavAnuM. kema ema? e jIvate che, sukomaLa che, vahAlo che mATe, ane ahIM bhagavAna? pASANanA? bhUlA na paDatA. For Personal & Private Use Only Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pApa sevatAM haiye ke phaphaDATa? 109 "jinapaDimA jinasArikhI aMjanazalAka vidhi pUrve paNa jinabhUtinI AzAtanA na karAya, ne vidhi thayA pachI to e mUvi sAkSAta jIvaMtasukemaLa ane prANapyArA bhagavAna banI gaI ! - evA bhagavAna sAthe have te jema samrATa rAjAnI pratye tema bahu bahumAnabharyo, komaLa ane ucca keTine vyavahAra joIe, - Aje te e pUjArIe kezarape ya nahi, sIdhI vALAkUMcIthI ghasaghasa karatA dekhAya che! ane abUjha zrAvaka paNa e joI ema ja kare che ! jANe vidhi samajyA ke " AvI rIte vALa kUcI bhagavAna para dhasaDavI joIe!" kyAMthI lAvyA ? mulAyama malamalanA meda uDo laI pANI bharI DImAM jhabaLI mUtinA kezara para chabachaba kare to kezara sApha thaI jAya. kezara kAMI guMdara cheDe ja che? bahu mahenata karavA chatAM kezara kAMka khaNamAM harAI rahyuM te zAstra kahe cheH vAmakaMpikA yatnato vyaapaaryaaeTale? e ja ke vaLAcI jatanAthI vAparavI. jatanAthI zene kahevAya? ene ke jarAya ghasAra-gere na lAge, tema, jarAya avAja na thAya. dAMtamAM zuM bharAI gayuM hoya te saLIthI kevI rIte kahe? kharcokhaca karIne nahi, gedA mArIne nahi. saheja cheDe aDADI UMcakI levAne. e rIte vALAkUMcIne na chUTake upaga. bhagavAnanI pUjAmAM nirmAlya utAravAnI vidhi che, paNa vALA cInA gedA mAravAnI, ke ghasaghasa karIne mAMjavA uTavAnI nahi! emAM te pratyakSa avagaNanA uparAMta te dahADe mUtinAM aMga ghasAI nAza pAmavAnI meTI AzAtanA che. zu pUjA, ke zuM keIpaNa dharmakriyA, badhe ja vivekanI bahu jarUra che. je merapIchI bhagavAna para vAparavAnI heya tene pabAsaNa ke bhIMta para na vaparAya. je vALAcI bhagavAnane aDADavAnI hoya, tenAthI pabAsaNa sApha na thAya. aMgachAM ke dAgInA paNa pabAsaNa upara na mukAya, thALamAM mUkelA rakhAya; For Personal & Private Use Only Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 110 zrI samarAditya 0 yazeAdharamuni caritra kemake bhagavAnane aDADavAnA che. zu" pabAsaNa para paDI gayeluM phUla prabhune caDAvA che ? nA, kemake e bhagavAnane aDavA mATe ayegya banI gayu. tA pachI pamAsaNane aDelAM agalAM, merapIchI, AMgI, mugaTa, prabhune kema aDADI zakAya ? keTalI vAtA pharIe ? ghaNu` sAcavavAnuM che. bhagavAnane aMga lUchA karatAM ke pakhALa, pUjA karatAM meTethI dehA, chaMda, ke navasmaraNa na khelAya; kemake pAtaLA sukhavastramAMthI thUMkanA kaNa prabhu para paDavA sabhava che. vivecakSu vApare te AvuM keTaluMya dekhAze! Atma ghare prabhujI padhAryAM: vAta e cAle che ke arihaMta prabhunI eLakha hoya teA emanI bhakti ane emanA zAsananI upAsanA e ja jIvananuM mukhya kartavya lAge; sasArasevA tA gauNa banI jAya. hajAro kamAvI ApanArA zeTha tamArA ghara AMgaNe AvyA hoya te zuM patnI, parivAra, dukAna vagerenI sevA mukhya rAkheA ke zeThanI sevA? zeThanI sevAmAM ja racyApacyA rahe! ne? je dasa paMdara dahADA e rahevAnA hoya emAM e ja ne? basa, e rIte A duMkAzA mAnava jIvanamAM ApaNA Atmaghare prabhujI padhAryA che, emanA dharmanI padharAmaNI thaI che. tA sasAra sevA nahivata thaI ne prabhusevA-dhama sevA ja mukhya banI javI joI e. zrAvikA mA zu vicAre ? pelI zrAvikA mAtA dIkarAne dukAnamAM racyApacyeA joI khinna thAya che, pitAtura bane che, ke A dhama sevA nahi kare tA Anu thaze zuM? dhama yAgya jIvana tA jotajotAmAM UDI jaze! emAM dhama nahi kare, teA pApathI dhamane ayogya jIvana maLatAM e dharma zuM karI zakavAnA ?? Aya rakSita paMDitAi meLavIne ghare AvyA, zrAvikA mAtAne ciMtA thaI ke Ane atyArathI ja meDhAM rAjasAmaiyAM maLyAM, have rAjamAnya paMDita thaze, AnA AtmAnuM paraleAkamAM thaze zuM?" gabharAmaNa thaI ke rAjasabhAmAM paDitAIthI For Personal & Private Use Only Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pApa sevatAM haiye ke phaphaDATa keIkane cUpa karaze! heThA paDaze! phUma sArA lAvaze ! vaibhavavikAsamAM mahAlaze! badhu lokadaSTie rUDuMrUpALuM, paNa e te saMsAranI vATa ! saMsAra ethI lAlacaka thAya!" jene jemAM heziyArI. ene ene vistAra. vidyAnI heziyArImAM vidyAne vistAra, evI rIte lakSmI kamAvAnI heziyArImAM kamAvA mATenI majUrIne vistAra, ema, saMsAranI heziyArImAM saMsArano vistAra, dharmanI hoziyArImAM dharmano vistAra. saMsAranI heziyArImAM dharma bhUlaze, UMce mAnavabhava eLe jaze!' e gabharAmaNathI mAtA Arya rakSitanA sAmaiyAmAM na gaI, leka gacA, kuTuMba gayuM, mA nahi. TheTha gharamAM Avyo tyAM sudhI sAme AvI AvakAratI nathI ! Arya rakSita mAtRbhakta che, meTo paMDita bane che, chatAM mAtAnA caraNamAM paDI praNAma kare che, khinna thaI pUche che, mA! kema khuzI nahi? AkhuM gAma khuza, ne tu nahi?" hA, kAraNa ke huM tArI mA chuM.' eTale?" eTale e, ke peTanI vidyA bhaNI saMsAra lAMbo kare, emAM mA zAnI khuzI thAya? AtmAnI vidyA bhaNe, te AnaMda thAya." mA eTale mA! araNika muninuM patana thaI gayuM che. sAdhavI mA ene zodhavA nagaramAM pharI. mA eTale mA. sAdhavI che. "tAre zu ame lahera karIe emAM?" nA, paNa mAnuM dila che ne? e Anada mAnanAra nahIM. sAthe nAnapaNamAM dIkSA apAvI che. zu? mAruM dUdha pIdhuM che ane saMsAramAM bhaTakavA na dauM." sAMbhAryuM ke e araNika gecarI gaye, pAcho na Avyo mATe jarUra phasAye! dugati thAya! mATe jyAM hoya tyAMthI pAcho vALuM." jyAM ane tyAM pUche che ke, For Personal & Private Use Only Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 112 zrI samarAditya . yazodhara muni caritra koNe re dIThe re mAro arale, pU che le ka ha jA re jI. araNika munavara cAlyA gerarI.' mAre araNiko koIe je? are, bhAI araNika! araNika !" karatI mA phare che, galIe galIe ne bajAre bajAre! meTuM zahera, hajAre jaNane pUche che, "mArA araNikane bhALe?" dilamAM duHkhane pAra nathI, AMkhamAM pANI bharAI Ave che, hRdaya gaga rahe che, "arere ! kyAM paDyo e mehanA kUvAmAM? zu thAya enuM vAMtare dugatiemAM? mAre dIkare ne A?" raDe che ne lekane raDAve che! manane thAya che "areNikane patto kyAMya maLe? are ! ATalA UMcA mAnavabhave A, saMyama mAge caDhA, have e nIce paDe? to te pachI dIrdha dugatimAM kevA karuNa hAla enA ! na paDavA dauM nIce." araNikane pazcAttApa - nagaramAM pratye rAkhe che, tyAM araNikabhAI te beThA che eka mahelanA jharUkhAmAM, patana karAvanArI navaraMgIlI yuvatInI sAthe gaThAbAjI ramatA ! tyAM mAtAnA karuNa avAjane sAMbhaLe che, sAMbhaLIne roke che! mAtAnA rudana para haiyuM hacamacI uThe che! "are ! je mAtAe mane janama ApTe, pALe, piLe, UMcA cAritramANe caDhA, ene meM bhraSTa thaI ATalI badhI duHkhI karI? keTalo kaMgALa hu? ke pAmara hu! ke niHsarva huM!" araNikanuM mAtRvatsala haiyuM phaphaDI UThe che. - huM kAyara chuM re mArI mAvaDI, cAritra khAMDAnI dhAra jI; dhi dhigU viSayI re mArA jIvane. meM kIdhe avicAra jI".... have araNikanuM haiyuM bhAre zeka kare che, "mArI mA! dhanya tane ! kyAM tArAM kalyANa parAkAma ne kyAM mArI mAraka mUDhatA! huM te kAyara chuM, cAritra zu pALuM cAritra to khAMDAnI dhAra jevuM che, enA para cAlavuM e zUravIranAM kAma che. AvI tuM mA ane mArga maLavA chatAM huM A viSayAMdha bA ! dhikkAra che mArA For Personal & Private Use Only Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pApa sevatAM haiye ke phaphaDATa? 113 viSayalaMpaTa chavane! keTaluM badhuM meM avicArI kanya karyuM? ahAhA! mAruM ane A kAma? kaI mAtAne saMtAna huM? kayA nAthane sevaka huM? kevA jagata pUjya haide caDhele huM? ne kyAM A patana? kyAM e zIlasaMyamanA svAdiSTa pakvAnna? ane kyAM A viSaya-vijhAnAM gUMthaNa?" aMtara parakha : araNika zekhethI Uta nIce, mAtAnA kakaLatA dilane sAMkhI zake nahi, jaIne paDaye mAtAnA pagamAM, zaramane pAra nathI! mA jANe jhabakIne jAge che are, araNilA! tuM A?" vatsa! tuja na ghaTe cAritrathI cUkavuM, jehathI zivasukha sAre che." dIkarA! mahApavitra mahAkalyANakara cAritrathI bhraSTa thavuM tane ghaTe? cAritrathI te zreSTha mekSanAM sukha maLe A choDI e che! bibhatsa gaMdA kSaNika ane ghara saMsAra sajanArA viSaya sukhamAM kayAM paDaye! UDa, Ubhe thA, vatsa ! nijanAM ane parAyAM sukhano bheda samaja. ajara-amarapaNuM ane janama-janama mRtyunAM aMtara paraba. arihaMta arthAt arine haNanAranAM zaraNa, ane viSayarAgAdi arinAM zaraNa e be vacce moTe pharaka dhyAnamAM le! jIvanA UMdhA locA - mAtAe samajAvyuM, pAcho vaLavA kahyuM, araphikane ema na For Personal & Private Use Only Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 114 zrI samarAditya - yazodhara muni caritra thayuM lAva, kahI dauM, mA ! tAre mana adhuM saheluM che. te saMsArane svAda laI beThI, eTale tAre tyAga sahelo. amAre te hajI bheganI umara che. tya, kAcI vayamAM apAvI dIdhI dIkSA! have yuvAnI khIlI UThI tyAre bheganA svAda samajAya che. tyAM tAre cAritranI vAta karavI che? tuM tAre tAruM saMbhALa. amane amAruM pheDI levA de.." AvuM kAMI eNe manamAM ya dhayu nahi. bhagavAnanI anupama vANI,ne guruonI uttama preraNA paNa, mana je locA vALe che, ApamatimAM AgrahI rahe che, ane jJAnI ane nikavAtha upakArIonI dIrghadraSTi tathA vAtsalyabharI hitacitAnAM mUlyAMkana karI zakato nathI,-te eLe jAya che; ulle jIva naTherapaNuM vadhArI cIkaNuM karma bAMdhe che, ane meha daDha ye che! khabara nathI ke bheganI bhUkha viyabhegathI maTe nahi paNa vadhe. anaMtA pUrvajanmamAM zuM nathI bhegavyuM? te bhUkha maTI? nA, ema maTe nahi, tyAgathI ja maTe. araNikane te saceTa bhAna thaI gayuM, "AhAhA ! kevAka mAtAnAM taravavacana! jyAM huM meru-zikhara parathI cheka nIce khINamAM gabaDa! kyAM meM indranA siMhAsana mUkI bhaMgInAM ghara pakaDayAM! pavitra jJAnAgAramAMthI viSayanA narakAgAramAM jaI vasya?" araNike pharI varAgya pAmI saMsAra tajI pApanA ghera pazcAtApamAM sIdhAM zilA para anazana jhukAvI dIdhAM! mA te mA, Arya rakSitanI mAtAe Arya rakSitane dRSTivAda (jenAgamamAM bAramuM aMga) bhaNe te khuza thavAnuM kahyuM. kema bhaNAtAM haze e? sAdhu thavuM paDe! paMDitanI mA thavAnA, rUpiyAnI kethaLIonI svAminI banavAnA keDa zrAvikA mAtAe na karyA! kema na kya? samajatI hatI ke evA zA keDa karavA'tA? "cAra dina kI cAMdanI, pI che ghara adherI rAta." kavi kahe che. For Personal & Private Use Only Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pApa sevatAM haiye phaphaDATa keTale? 115 divasa cArakA camatkAra jyu, vijalI AbhalakI; pApakI piTalI sirapara bAMdhI, kima hoye halakI. khabara nahi A jagameM palakI. ArakSita taiyAra thaI gaye, savAre UThIne mAtAne AzIrvAda laI pahoMe mAmA mahArAja pAse. tyAM emanI pAse emaNe cAritra laI TheTha dRSTivAda sudhI jJAnopArjana karyuM, mahAna prabhAvaka AcArya banI jenazAsanane ke vagADa! zrAvikA mAtAe karyA pahecAye dIkarAne? at HA | OOL STS For Personal & Private Use Only Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ surendradattanI mAtA kevI ? vAzI khAya che paNa duHkhI thaIza : ema, pelI zrAvikA mA chokarAne dharmadhuraMdhara banAvavA aMbe che, lAga lAgatuM nathI, eTale have eka rasto le che jagADavAne - chokarAne bhANA para reja garamAgarama rasoI pIrase che, paNa sAthe kahe che, vatsa! vAzI khAye jAya che, paNa duHkhI thaIza." roja ne reja A sAMbhaLIne chokare ceMke che, "A pratyakSa tAjI garamAgarama rasoI ane vAzI? pUche che mAtAne "mA! zuM kahevA mAge che?" mA jabarI che, kahe che "bhaIlA! eno artha guru mahArAja samajAvaze." ryo Ubhe! pahoMcADaye guru pAse guru zuM kahevAnA che e mA nahi samajatI haiya? pUrvanuM rAMdhI mUkeluM puNya Aje vAzI che, eTaluM e bhegavI levAnuM karIza, navuM puNya nahi UbhuM kare, te AgaLa duHkhI thavuM paDaze aneka kujanmamAM! mATe uTha, dharmanA mAge lAgI jA." A ja kahevAnA ne chokarAne ceTa je lAgI to zuM karaze? kadAca mAtAne ya mUkI dIkSA laI leze paNa samajIne ja mA kahe che. A paNa mAtA, ane surendradattane maLelI yazodharA paNa mAtA! keTale phera? surendradattanI mAtA kevI? - e mAtA Aregya mATe javane ghAta karavAno Agraha kare che! For Personal & Private Use Only Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ surendradattanI mAtA kevI? 117 jenA patie sUkSyamAM sUkSma paNa jIvanI hiMsA matathI ca karavI, karAvavI ke anudavI na paDe e mahAsaMyama-mA lIdhe ane jene chokare vairAgyamAM thanaganI rahyo che, e mA kahe che, jIvane bhega ApI zAntikarma karavuM paDe. pAchI enA para katavyatAne sikko mAre che! khabara nathI ke jIvaghAta kayethI ya zAbita thAya ke Arogya maLe, e koI niyama nathI. pUrvapApanA bhAre udaya hoya to e na ya maLe, ne uparathI ghera pApa mAthe caDhe! duga. tinAM vizeSa duHkha mATe taiyAra thaI rahevuM paDe!" sukha-Arogyano sIdho saMbaMdha kenI sAthe lyo hisAba mAMDaye ke chava mAre, abhakSya khAo, Arogya maLaze! ema maLatAM haze? te te pachI duniyAmAM rega kyAMthI UbhA rahI zake? Aragya kema moMdhu hoya? Arogya TakAvAne sIdhe saMbaMdha zarIra sAthe nathI, AtmA sAthe che. AtmAne dharmanI sahAya hoya te ArogyanI sulamatA hoya. koI paNa sukhane sIdhe saMbaMdha AtmA ane dharma sAthe che. ema, da ane sIdhe saMbaMdha AtmA ane pApa sAthe che. zarIra vagere nimitta te nimitta mAtra che. A barAbara dayAnamAM rahe te ema thAya ke "pA5 zA mATe karuM? duSTatA zA mATe AdaruM? dharma kema ja mukAya? bIjAne paNa pApasalAha kema devAya? emAMya jenA upara atyata vahAla havAne dA rAkhIe, je ApaNe niphTanA sagA haiya, ene pApanI salAha durgatinA mAganI preraNA mAtAne e viveka nathI eTale jIva mAravAnuM zIkhave che, paNa putra surendradatta emAM phasAte thI. enI najara sAme taravare che ke, je pheMkI devAnuM te huM nahi deha pArake che, AtmA nahi. pitAne AtmA te sanAtana For Personal & Private Use Only Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118 zrI samarAditya 0 yazeSaramuni caritra kALathI cAlyA Ave che, anaMtakALa rahevAnuM che. deha evI zAzvatI cIja nathI, deha to eka di' chaNa vastranI jema pheMkI devAne che. enI khAtara pApa karI mArA prANapyArA sanAtana jIvane kamathI kAM bhAre karuM? e bhAra pachI utAravA keNuM AvavAnuM hatu? mAre ja utArave paDe! paNa emAM mArA dUcA nikaLI jAya! ghera azAtAmAM zekAvuM paDe! tyAM mA bacAvavA na Ave. kAyA te pheMkI devAnI cIja che. kAyA e huM pita nathI. ekeka pheMkavAnuM uttarottara bIjA mATe AtmAnI sAbitiH je pote ja che te pheMkI devAya nahIM. je cIja pite ja che, mArI ja che, ane e kahe ke "huM mArI jAtane pheMkI dauM chuM, to te bane ja nahIM! palaMgamAM sUvAnuM game che, paNa savAra paDI jatAM manuSyane thAya che ke "UTha, palaMgane pheMkI de, nahi te dukAna rahI jaze." dukAnamAM kamANuM nathI UlTe nukasAna che te te dukAna pheMkI dau ema thAya che. pisA maLatA hoya bIje, te A dukAna pheMkI devAnI! A avasare mANasa paisA paNa pheMkI de che! dIkare mAM de paDatAM paisA paNa jahannamamAM gayA!" ema kahI paisA ya khUba kharacI nAkhe ema, aTavIne prasaMga Ave, ke pAkistAnamAMthI bhAgI rahyo che, ane dIkare mAMdA paDI gaye, agara gharamAM Aga lAgI, dIkaro the majale sUto che, pite nIce che, vacamAM Aga che, ne pote bacI zakto hoya te dIkarAne paNa pheMkI deze. are! chevaTe avasare zarIra paNa pheMkI devAya che. mANasa A zarIre bhAre beAbarU joI zakavA asamartha hoya to zarIrane kUvAmAM pheMkI de che, Trena nIce kacarAvI de che; vagere. tema sAsune trAsa, apamAna sahana na thavAthI keTalIka putravadhue zarIrane For Personal & Private Use Only Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ surendradattanI mAtA kevI ? 119 - - - - - - saLagAvI de che ne? kema ? basa, A zarIre ahIM jIvatA hoIe te A badhuM jovuM paDe ne? mATe, pheMkI do, saLagAvI de A dehane, Ave Aveza Ave che. A Aveza kene? zarIrane? to zuM pate pitAne pheMkI zake? nA, e to bIjo koI Aveza kare che, hisAba mAMDe che, ne lAbha mATe agara hAnIthI bacavA ochI kiMmatanI vastune tyAga kare che. e ja bIje che dehathI judA AtmA. putravadhune AtmA vicArI le che ke eka A zarIrane saLagAvI devAne trAsa veThI lauMto pachI sAsunA bIjA aneka vAca sahevA nahi paDe." ke vicAre che A? zarIra nahi, kIranI bhItara rahele AtmA, devALa ke hisAbI geTALA nIkaLatA hoya te AvezavALAne ema thAya che ke paDe kUvAmAM, eTale chUTayA, A lapamAMthI." koNa chUTuM? zarIra? nA, zarIra te paDayA pachI hajI kUvAmAM mejUda che. kahe, AtmA chUTaye, zarIramAMthI nIkaLI gayo. eTale zarIra pote pitAne phekI zatuM nathI, pheMkI denAre bIje kaI heya che. A vastu judA tatvabhUta AtmAnI sAbitI che. palaMgamAM sutA rahevAnuM dukAna khAtara paDatuM mUkyuM; dukAna paNa pilAnI kheTathI bacavA choDI; bacAvelA paisA bimAra chekarA khAtara kharacI nAkhyA chokarAne ya jAta samAlavA paData mukAye; ane jAtanI kAyAne potAnA AtmAne teSa khAtara pheMkI dIdhI. have AtmAne pheMkI devAnuM nAza karavAnuM banatuM nathI, ema je chello pheMkI denAra che, jene pheMkanAra naSTa kasnAra bIjo koI nathI, jenA teSa khAtara duniyAnI mahAkiMmatI cIjecAvata kaye suddhAM avasare phekI devAya che. te ja AmA che. A AtmA pachI paNa keTalo yAda rahe ? - surendradattanI najara sAme pitAne A AtmA ane hiMsAthI thatI enI viTaMbaNuM taravare che, eTale kahe che, "mA! tuM hiMsAnA ghora pApathI dehane puSTa karavAnuM kahe che, paNa pachI e pApanA bhAra mArA AtmAthI ucakAya ema nathI -enI bhAvI viTa . NAo sahI jAya nahi!" dIkare nAdAniyata ke uchAMchaLApaNuM karatA dekhAya che ema thAya che ke AmAM kaI mATI nukasAnI For Personal & Private Use Only Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 120 zrI samarAditya 0 thaze dharamuni caritra Ave to ApaNAthI sahAya nahi, mATe ene vepAra karato aTakA?' pachI jarUra dekhAya te chApAmAM jAhera neTisa paNa chapAvI de ne? ema ahIM pApa AcaravAnAM Ave tyAM thavuM joIe ke AnA paralokanAM sItama duHkhe mArAthI sahAze nahi, mATe ahIthI ja mana-vacana-kAyAmAM pApa ghAlatAM aTake." surendradatta AgaLa kahe che - kAyA saDI jAya to bhale, ene pheMkI devI paDe te sahI; paraMtu ghora pApa karavA surendradattanI taiyArI nathI. mAtAne kahe che, 'dehArogganimittaM pi eyavayapAlaNa ciya khama me / pAvArivaTUiDhagNa ca na ra ! di " (mArA dehanuM Aregya cAhatI haiya te samaja ke, dehanA Arogya mATe paNa A ahiMsAvatanuM pAlana ja mAre karavuM ucita che; e ja samatha che. bAkI to he mA ! pApathI pahelA-vadhArelA zarIrane zuM karavAnuM? enAthI che bhalIvAra AvavAne hatA?" e vAta mahatvanI karI, (1) dehanA Aregya mATe ahiMsAvatanuM pAlana arthAta dharma, rakSA ja ucita che, dharmabhaMga nahi, (2) dehane pApathI poSIne zI nirAMta? ke kaye khAsa lAbha? kudaratanA InsApha - pahelI vAta e sUcave che ke Aregya mATe ahiMsAdharma bhalIne bIjA phAMphAM mAravA nakAmA mUDha ajJAna dazA che kemake bIjA para hiMsAthI jAta para hiMsA ja maLe, dayA ke kuzaLatA nahi ! dareka pApamAM A vicArI zakAya. bIjAnAM apamAna-tiraskAra karavAthI jAtane e ja maLe, sanmAna saddabhAva nahi. bIjanI halakAI karavAthI jAtanI paNa halakAI ja thAya, vAhavAha nahi. For Personal & Private Use Only Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ surendradattanI mAtA kevI? 121 bIjAnI zAkhAne dhakko pahoMcADavAthI pitAnI zAkha vadhe nahi paNa TakarAya; beAbarU thavAya. bIjanAM haiyAM bALIne pitAnAM haiyAM karavAnuM na maLe. sArAMza, ThAre te Thare, bALe to baLe. duHkha Ape te duHkha le. halakAI Ape to halakAI lo, jaza Ape te jaza le. bIjAnuM khamI khAo te bIjA tamAruM khamI khAya, bIjAne dabaDAve, te bIjA tamane dabaDAve. kudaratanA kahe ke kamanA kaho, A aTala siddhAnta che. mAtra phaLa AvavAmAM kadAca vilaMba lAge eTaluM ja kahe che ne, bhagavAna tere rAjya meM, adhera nahi, dera che." ApaNe kahIe "karma tere rAjya meM. - surendradatta mAtAne kahe che ApaNe dehanuM Aregya joIe che, to te bIjAne duHkha ApavAthI nahi maLe. emAM ya kata bhAMgavuM e che vaLI mahAbhayaMkara che. enI avagaNanA karIne kadAca pAya karI zarIra paDyuM-vadhAyuM te ethI zuM lAbha? evAM jIvananI zI jarUra ? pApathI vadhAreluM zarIra zuM parakhAvavAnuM hatuM ? abhakSyabhakSaNa, udubhaTa vilAsa, vageremAM rAcanArA paNa jyAre zarIra kaI tevA bhayaMkara rogathI pIDAya che tyAre enI dazA jue. TATA hospiTalamAM kahyuM kensaranA dardI o Ave che. enI dInatA ane rudana jue te samajAya ke zarIra jo kayAreka AvA ke bIjA rogane bhoga banatuM hoya to, athavA ghaDapaNe haDadhUta thatuM hoya ke mRtyunA mukhamAM te avazya haDaselAvAnuM hoya, te evA zarIrane pApathI piSIne zuM karavuM che? ema, pApa, pilisI, ghamaMDa vagere sevIne svArtha sAdhyA, mAna meLavyAM, lekamAM sArA dekhAyA tethI zuM? e vAhavAha AgaLa jaIne ze bhalIvAra vALavAnI hatI? kyuM rakSaNa ApavAnI? For Personal & Private Use Only Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ na - - - - - - - 122 zrI samarAditya 0 yazodharamuni caritra lAMbI najaravALe to e ja jue ke pApakRtya ane dugu sevavAnA pariNAme luMTAvAnuM che, ne pApanAM poTalAM mAthe rahI jaze. enA dAruNa vipAka dIrdha dugatiomAM sahyA nahi jAya, mATe pApa ane duguNa sevIne jIvana jIvavAne mekha nathI. surendradatte sApha kahI dIdhuM ke pApathI pipelA zarIrane zuM karavAnuM ?" badhuM dalIlathI samajAvyuM eTale mAtA pAse have dalIla khUTI gaI. tyAre have strInuM zastra vApare che. zuM e? AMkhamAM AMsu lAvavAnuM, page paDavAnuM, vageremAnuM. mAtA surendradattane kahe che, "bacA! hamaNAM RSivacananI vicAraNA karavI rahevA de. maharSinA vacanane vicAra karavA hAla avasara nathI. hamaNAM to tAruM svapana mane vyAkula kare che. mATe tane huM page lAgIne kahuM chuM ke tAre zAstranI vAta na karavI, ne huM je kahuM temaja kara! eTaluM kahIne UbhI na rahI, paNa enA pagamAM paDI zuM kahe che? Aja tAre mAruM kahyuM karavuM paDaze mA eTale enuM hRdaya ja juduM che. have dalIla mUkIne apIla kare che, hRdayanA UMDANamAMthI nikaLatI vinaMtI che. A prasaMga mAtAnA bhakta putra mATe jokhamabharela prasaMga banI gayo. For Personal & Private Use Only Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmanA pAyA : aucityabhAvanA zAyara muni kahe che. A prasaMge mane vicAra Avyo, are! A tA bhayaMkara sthiti UbhI thaI! mAtA mAre pUjya, ene paDayA Ala tA mAre upADI levAne, te mAtA A car NamAM paDIne kAkaludI kare che, have jo vacana mAtAnu' na mAnu' tA guruvacananA ullaMghananuM pAtaka karavu' paDe che; ane vacananu ullaMghana na karuM' te hiMsA karavI paDe tethI talaga thAya che, aucitya pAyAmAM jarUrI: cAritrajIvana lIdhA pachI te gurunA vacanane akha'Da pALavAnu che ja, paraMtu gRhastha jIvanamAM paNa varSonA varSo sudhI surendradaro mAtAnI AjJAMkitatA kevI akhaMDa ALavI haze ke ene cAhI vicAra Ave che ke ekabAju vatabhaMga che, bIjI mAjI mAtAnA vacananuM ullaMghana thAya che; kemake have te mA dalIla paDatI mUkIne eka ja vAta kare che ke tAre ATalu` mArUM kahyuM jarUra karavu' zu karavAnuM? jIvane vadha! ane? nA; paNa te pachI mAtAnu vacana ALadhAya tenu zu? jo jo mAtra snehanA A vasavasa nathI aucityano vasavaso che. gRhasthajIvanamAM mAtApitAdi gurujananI AmanyA pALavA e aucitya che, yoganI pUrvasevA che. e aucitya ane pUrvasevAnAM pAlana vinA sAdhujIvanamAM guruvacana pratyenI pratibaddhatAnu aucitya ane cogasevA kyAMthI AvI zake? pU jIvananA paDadhA paDe pachInA jIvana upara lalita vitarAmAM kahyuM ke A lAkanA kAryamAM aucitya nahi jALavanArA palekahitakArI kAryomAM aucitya haLavI zakatA nathI. pAralau kika kAca vidhi ucita rIte AdarI zakatA nathI. pUche, For Personal & Private Use Only Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 124 zrI samarAditya yazadharamuni caritra pra-aucityanA viSaya bhinna bhinna che, ekamAM laukika kALe che, bIjAmAM pAralaukike dhArmika kartavya che, te ekasaMbaMdhI aucitya na hovA chatAM anya saMbaMdhI ocitya hoI zake ne ? u- nA. haribhadrasUrijI mahArAje lakhyuM ke 'viSayabhedena aucityAbhAvAt ' athata viSaya bhinna che mATe citya hoya evuM nathI. citya e akhaMDa guNa che, tema sadA vinAne guNa che. akhaMDa eTale dukaDA kaDArUpe nahi. bhinnabhinna viSayadITha citya juduM juduM nahi. eka ja guNa hoya te ne badhe lAgu thata heya. thoDAmAM na hoya te bIje paNa hevAne nahi. pra--paNa evuM dekhAya che ne ke mANasa amuka bAbatamAM aucitya jALavatA hoya cheamukamAM nahi, tenuM kema? uda-ayumAM aucitya sAcavatuM hoya tyAM aucitya guNarUpa nathI, sadArUpa che. ahIM je A rIte vastu to mane A lAbha thAya eve che," ema lAbhanI kiMmata cukavavA pUratuM e rIte vate che, mATe bIje aucityanuM devALuM nikaLe che. jo guNarUpa hota te bIje badhe paNa aucitya paheluM pALata. guNarUpa eTale e daDha khyAla ke mArAthI anucita vartAya ja nahi, kayAMya na vartAya haiyuM ja evuM ghaDAI gayeluM ke zuM sAMsArika bAbatamAM ke zuM dhArmika bAbatamAM, anucita vartavAnuM saMgata ja na lAge, hAma ja na hoya, saheje ucita rIte vartAI jAya. A sahaja vatana na Ave tyAM sudhI mana mArIne paNa anucitatA TALavI paDe, raddI paDe, ucita vartAva ne ucita bela jALavavA ja joIe, to ja pachIthI aucitya e sahaja guNa thaI jAya. aucityapAlana e dharmane pAye che - zrI haribhadrasurIzvarajI mahArAje ThAmaThAma enA para bahu bhAra mUke che. rAjyakatva pahelAnI apunabaMdhaka avasthAmAM paNa traNa khAsiyatomAM eka A mukAya che ke sarvatra ucita For Personal & Private Use Only Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmane pAye : aucityabhAvanA 125 Adare." mATe dharma AtmAoe A khAsa dhyAnamAM levAnuM che ke dharmakiyAe kara, vata pALuM, tapa karU, dAna dauM, prabhu bhakita karUM, enI sAthe sAMsArika vyavahAramAM kayAMya anucitatA na levuM. e haze te ja dharmamAM paNa ucita vartAva nahi bhUlAya. surendradatta aucitya jIvanAro che eTale muMjhAya che ke je vata jALavuM te mAnuM vacana baMdhAya che, ne mAtRcavana jaLavuM te vatabhaMga thAya che.' zrAvaka che eTale vata che, niraparAdhI trasa jIvane jANIne mAravAne nahIM! zuM karavuM have? mUMjhavaNa thaI gaI. A muMjhavaNa zuM sUcave che? yogyatA sAthe dharmaprema! ce gyatA bahu jarUrI: keTalIka vAra dharmaprema hoya che, paNa tathavidha vecatA nathI hatI. keTalAkamAM yegyatA hoya che, te dharmaprema nathI hoto. ahiMyA ubhaya che. gyatA che eTale mAtAnuM vacana ullaMghana karatAM acakAya che ane dharmaprema che eTale je vacana mAnI lau to vatane mahAjokhama che,' ema vicAre che. Aje ApaNI phariyAda che ke seMkaDe vyAkhyAna dharmane sAMbhaLyA chatAM AtmA UMce kema nathI Avato? dharmaprema che paNa ahIM eka kalAka sAMbhaLyA pachI AtmA lAkhezvarI banI gayo ema nathI lAgatuM. raMganuM kuMDuM bharIne ApyuM, jemAM bhAre raMganuM, ne kahyuM ke kapaDuM raMgI nAkho, paNa kapaDuM che teliyuM. e kapaDAne aMdhArAmAM A raMgamAM jhaboLa jhabeLa karyuM paNa prakAzamAM joyuM to raMga nathI caDha! kapaDuM teliyuM che, kayAMthI raMga caDe? ema yegyatA vinAne AtmA A teliyAM kapaDAM jevuM che, enA para dhama-dezanAnA dhodha varasAda varasavA chatAM dharmane raMga caDhate nathI dekhAtA, vItarAganI vANuM maLyA pachI te e raMga caDhe ke jANe "ApaNe mahAsaMpatti pAmyA!" paNa gyatA vikasAvyA vinA A nahi dekhAya. Aja e kALa AvI lAge che ke ye 5tA mATe zikSaNa ApavuM jarUrI che. je kaI dharmasAdhanAmAM che, ke jene game che dharmasAdhanA, For Personal & Private Use Only Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 126 zrI samarAditya 0 yazeSaramuni caritra tene mAthe A javAbadArI che pitAnA AtmAne gya banAve; te mATe bhAre cIvaTa rAkhavI. jenA mAthe mAtA-pitAdi vaDila che, tene temanI adaba sAcavavAnI yogyatA ane je vakila che tene AzritanA A vAta paLAvavAM pratyenI yogyatA keLavavA mathavuM paDaze! yegyatA eTale zuM? aucitya ane mArgonusarInI bhUmikA! pUjA karavA daherAsaramAM gayA, tyAM UbhelA mANasa bhAre akSara belI kADhe che tyAM ApaNI gyatA eTale saumyatA. emAM be bhagavAnanI pUjA ochI thAya tenI ciMtA nahi, paNa pahelI vAta, saumyatA nahIM gumAvavAnI! paNa tamArAthI A banavAnuM nathI, lebha che ke be bhagavAnanI pUjAnuM phaLa ochuM thaI jAya ne? yogyatAne je dhama te mAre dharma. enA pAyA para je dhama thaze te saMgIna dhama haze, ne teno lAbha aNamela haze ! gyatAnA pAyA vinAne dhamI, ene e cAritra, sAmAyika, game te kaI paNa dharma, paNa e hRdayasparzI dharma nahi banI zake. jIva bicAre dharma karaze karaze ne majUrImAM khapAvaze! mahAlAbha hAMsala karavAne badale mAtra tucha ciMthariyA paDyuM ke mAnapAnamAM e dharmakiyAne kRtArtha karaze. eTale ke ghATa ? rUA. lAkhano lAbha thAya evuM hoya tyAM rU. pAMcamAM lIlAma! ayogyatAno dAkhalo : prabhunA darzana ke pUjAthe maMdiramAM gayA, gayA to dhamapremathI, paraMtu pelI sAMsArika jIvanamAM je yegyatA nahotI, to e agyatA ahIM naDavAnI. eTale prabhunA darzanAdi karatAM je koI vacamAM ADuM UbhuM rahyuM enuM AvI banyuM! mana jhaTa locA vALaze. AvAne AvA baMdhu kyAMthI hAlI nikaLyA ho ke vacamAM thAMbhalAnI jema ADA UbhA? mUrakhane ala ja ja nathI ke kyAM UbhA rahI darzana karavA joie!"...AvA sAdhamidveiSa avAtsalaya, For Personal & Private Use Only Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmane pApi : ocityabhAvanA 127 avagaNanAdi pApe manamAM cAlu thaI jaze! ne vANamAM ya e pA5 lAvyA vinA kadAca nahi rahe. tyAre te vaLI vacamAM UbhA dazana karate haze tyAM pAchaLavALAne vicAra pite nahi rAkhe! ne pelAne dazana ne bhAllAsamAM aMtarAyanuM pApa karaze! kadAca pele vaLI jarA samaja Apaze te A sAme "tame tamArI saMbhALe" e kAMka aDaphe pheMkaze! agara belavA ja nahi hoya te manamAM locA vALaze, bahu pAchA DAhyA! akkala ApavA nikaLyA che! pADAnI jema pitAne khasavuM nathI, ne bIjAmAM DahApaNa DahoLavuM che!" zuM A badhuM? vItarAganI bhakitamAMthI vairAgya ane upazama AvavAnI ADe rAga-dveSanI divAlo UbhI karavAnI nAdAniyata. zAthI? yegyatA-aucityanI khAmInA lIdhe. enuM pariNAma? e ja, ke vItarAganA darzanAdinI phiyAnA lAbhanA TakA ghaNuM kapAI gayA. lAkhane mAla pAMcamAM lilAma! e dazanAdimAMthI je lAkha rU.nI kiMmatanA vairAgya ne upazama levAnA hatA te rahI gayA! ne pAMcanI kiMmatanuM tuccha pu laI AvyuM! devadarzananI ADe ke Ubhe te zuM vicAravuM? - have jo yegyatA hoya te vicAratA ke "mArA darzanAdi karavAmAM koI vacamAM Ubhe? phikara nahi. (1) "ene paNa darzanane adhikAra che, athavA (ra) e ya bicAre viSayakaSayanA dAvAnaLamAMthI mAMDa chUTI ahIM prabhudazanAthe AvyuM che, bhale dana kare. enuM vacamAM ubhA rahevAnuM dayApAtra che, athavA (3) "duniyAmAM A dazanathI vaMcita kare mAnamAMthI A bacI ahIM prabhudazanAthe AvavA bhAgyazALI banyuM che. ene For Personal & Private Use Only Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 128 zrI sumarAditya . yaze dharamuni catra deg e guNa anumedanIya che, bhale e dazana kare, dana karyAM sastu paDayu che?' athavA, (4) mAre dana karavAmAM parIkSAnA samaya maLye ke prabhunAM pahelAM darzIta karyA ethI have prabhunI mudrA keTalI cAda rahI te tapAsu, prabhunA mAsika hubahu darzana karUM. athavA prabhudaza nathI jAgelA zubha bhAvane koTI maLI ke e koI kaluSita bhAvathI bagaDI na jAya.' Avo koI vicAra jarUra Avata. ethI dazanathI kamAyelA zubha bhAvamAM vaLI baLa zubha bhAva umerAta, ane ethI lAbha lAkhAnI kiMmatanA UbhA thAta! evu' eogyatA hota te, peAte darzana karavAmAM vacamAM na UbhA rahetAM zvAse kahelI puruSe jaNI ane strIe DAbI bAjue rahI darzana karavAnI vividhanuM pAlana karata; ne kadAca khyAlapherathI e vidhinA bhaMga thayo, tA khIjAnA sUcana para ene upakAra mAnI sicchAmi dukkaDaMthI avidhinuM pApa tADI nAkhI, bAjue khasI jAta. yogyatA A mahAna AtmarakSA te AtmamAI Ape che. joie che e ? hA, tA besI zuM rahyA cho? ceAgyatA vinAnuM gADuM.. janmArAnA janmArA calAvyu, ahIM varSonA varSo calAvyu, have kayAMsudhI calAvavu che? 68 95 karo ke ahIMthI ja have jIvanamAM yAgyatA pahelI keLavIza, mana mArIne paNa keLavIza.' yogyatAnA abhAve, kahevAtA dharmaprema khUNe paDayA raheze, te sAdharmI mAM parasparanuM vAtsalTa, upamR hA, ane sthirIkaraNa, sarvatra guNAnurAga, maitrI ane karuNAbhAva vagere dha tilAMjalI ApI ethI viruddha paraspara IrSyA, avagaNanA, niMdA, tiraskAra, budbhida, virAdha, ni yatA vageremane eka nahi tA Ine khIjo For Personal & Private Use Only Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmane pA : cityabhAvanA 129 nahi te trIjo ema keI ne koI eka ke aneka adharma viksatA raheze! AmAM pachI kyAM rahyo dharmaprema dharmakiyA te gulAbanA phUla jevI che. e hRdayane dharmapremanI suvAsathI bharI zake ema che dharmAi karatAM karatAM dharmaprema vadhe che; jema, duniyAmAM snehanI kriyA satkAra, jamaNa, sArA bela, vagere karatAM sneha vadhe che, paraMtu ayecatA e DuMgaLInA Dhaga jevI vacamAM cekIne adharmapremanI dugadha phelAve che, adharmane ukaraDe saje che. AtmAmAM yogyatA hoya te vicAra Ave ke A vizvamAM sAdhamI zedhyA kyAM maLe? ane AvA umerama jainazAsana sAthene uttama mAnavabhava e vAtrAtyAdi keLavavA mATe kyAM maLe? have je ahI e nahi keLavAya te ethI viparIta IrSyA, vireAdha vagere bhayu ke zuSka hRdaya laIne bhavAMtare javAmAM keTaluM jokhama? kevA bUrA hAla? jema pApane prema pApInA premathI poSAya che ema dharmane prema dhamInA premathI poSAya che. pApIno saMga cheDo te pApane saMga chUTe. ema dhAmane saMga cheDe te dharmane saMga chUTe. naMda maNiyArane dhamane saMga chU, dhamAM mUkyA ne adhamI gagyA, te dharma paNa cAlato thaye, ane adhama ghasyo, marIne pite baMdhAvelI vAva ke taLAvamAM ja deDake thaye! dharma te Take jo dhamI game, dharma pratye vAtsalya UbharAtuM rahe. ema sAdharmikanI upakhaMhaNa arthAta prazaMsA karAya, enA guNenuM samarthana karAya te dharma ke e bhUlIne niMdAmAM paDathA, tiraskAramAM cakacA, avagaNanA, anAdara, utArI pADavAnuM kahyuM, te dharma salAmAlekuma karaze, rajA leze, ravAnA thaze. keNuM kahe che ke dharmasaMbaMdhathI saMkaLAyelAnA anAdara kare ne dharma Ubhe rahe? keI zAstra evuM nahi kahe. are eka vyavahAramAM paNa mitrone anAdara kare te mitratA tUTe che, te dhamIne anAdara karatAM dharma kema nahi bhAge? anAdara karavAthI enAM mAnasika For Personal & Private Use Only Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 130 zrI samarAditya , yazodhara muni caritra pariNAma khaMDita thAya che, kadAca dharmamAM zithila bane che, athavA TheSa, aruci, nijAmAM paDe che, e badhAM pApanuM nimitta kANa? upabahaNa bhUlI anAdara karanAre, zAstramAM Ave che, merA guru AcArya paNa vadI, tapasvI vagere zilpanI upabaMhaNa bhUlyA, to saMsAramAM bhamatA thaI gayA! jemanI pAse mahAna caritrane Teke hato, chatAM upakhaMhaNAnA abhAve A pariNAma, te jyAM tamArI pAse e Teke nathI, ne rAdharmikanI upaNuM gumAve to kyAM jaIne UbhA rahe? tyAre dharmamAM DhIlA paDatA, zraddhAmAM nabaLA paDatA, tapa tyAga dAnAdi anuSThAna-vrata-niyama ke kSamA-namratAdi guNemAM LchA paDanAra sAdhamikene sthirIkaraNa karI e nabaLAI dUra karavAnuM paNa te ja banI zakaze, ke petAnAmAM mULamAM gyatA haze. ema kahIe to cAle ke A sthirIkaraNanI vRtti, sthirIkaraNane svabhAva paNa gyatAnuM rUpaka che. yegyane heje e thAya ke "huM" dharmamAM pIDAtAne pIDA vALI sazakta karuM." AvI yaMgyatA na hovAthI nATaka kevuM thAya che! ke pitAne dharmaprema che eTale dharmamAM pravartatA te haze, paNa amegyatAne lIdhe sidAtAnI evI nidA, halakAI ke tiraskAra-avagaNanA karaze ke pile dharmamAM UlaTo vadhAre DhIlo paDaze, ne deSa duguNamAM ghasaDAze! eTale? je dharma para prema heThavAne dAve che, enA para ghA! keAInA ghA para ke vAgelA para vadhu prahAra kare te zu? thAya? vadhAre bagaDavAnuM ja thAya ke sudharavAnuM? zaradIthI pIDAtAne vadhu pavana khavarAve te zuM thAya? zaradI vadhe ja ke bIju kAMI? basa evuM ja bhUlatA sAdhamIne kaThera ThapakA, tiraskArabharyA veNu vagere saMbhaLAvavAmAM che. dharmanA ghA era vadhe. pitAnI pravRttinA pariNAmane vicAra nathI, mATe evA AvezamAM caDAya che, uchAMchaLA banAya che, egyatA hoya to vicAra rahe, manane ema thAya ke "huM bIjAne na dharma te pamADI zakatA nathI, paraMtu keInA rahyA sahya paNa dharmane nAza karanAra te na thAuM! ame bela, agya mukhamudrA, ayogya vartAva to sAmAmAM kaSAyanI vRddhi karIne aneka prakAranAM pApa For Personal & Private Use Only Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmane pAye aucityabhAvanA 131 janmAvI adhaHpatana karAvanAra che. e huM zA mATe AcaruM? A lakSa hoya te agyatA zAnI vikasavA pAme ? bIjAnuM asthirIkaraNa kema ja thAya? upabaMhaNa, sthirIkaraNa ane vAtsalya e samyaga darzana prApta karavAnA, nirmaLa karavAnA, puNya banAvavAnA mahAna AcAra che. yogyatA upara e saraLatAthI AcarI zakAya che. sAce dharmaprema egyatAne vikasAvI zake che. sAce" eTale zuddha dharmanA gharane dharmaprema. zu pitAnAmAM ke zu bIjAmAM, dharmane Takkara lAge ene bhAre bhaya hoya, enAthI bacavAnI bhAre cIvaTa heya. A pApabharI pRthvI upara dharma kyAM sastA che? kyAM sulabha che? kyAM e kALanA kALa vItavA chatAM ya jhaTa maLe e che? te je e ahIM maLavAnA savega che te rahuM zA mATe mArA ke bIjAnA dharmane Takkara lAge evuM kara'? A khyAla, A sAvadhAnI yegyatA Ape che. For Personal & Private Use Only Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhamI hRdaya banAve arihaMtane sevaka zuM ekalA puNyodaya para adhikAra rAkhe ane pApadaya para nahi? "mAre ATaluM ATaluM sukha, agavaDa joIe ja,"-zuM eTaluM ja paDatAM AvaDe? ane zu e na AvaDe ke "mAre duHkha paNa Ave; huM kAMI e dharmAtmA nathI ke ekalA pudayane ja adhikArI hAuM. vartamAna jIvanamAM keI viSanI vRddhi, keI kaSAye, keI IrSyA, mada, ane tRSNAdi depo jhagamage che. e sUcave che ke huM pUrvane e dharmAtmA nahi heuM, evuM dhamI hRdaya meM nahi banAvyuM hoya, nahitara A durdazA heya?" dharmakiyA karavI e eka vAta che, dhamI dila banAvavuM e bIjI vastu che. alabatta dharmakiyA dilane dhama banAvavAmAM khUba sahAyaka che, paNa dila tevuM banAvavuM hoya te sahAyaka ekAdi veLA pisA maLI javA, mAna maLI javuM-e kAMI pUrvanA dhamI hRdayanuM mApaka nathI. e maLavAnuM to ADe hAthe pUrve kaI dAnAdi ryA hoya tethI ya bane. hA, jIvanamAM bhArebhAra aucitya, mAtApitAnI akhaMDa sevA-viyana-AjJAdhInatA, kRtajJatA, vairAgya, upazama, saMvega, kSamA, nispRhatA, maitrI, guNAnurAga vagere saguNe jhagamagatA haya te manAya ke pUrve dharmAtmA banyA haIzuM, dhamI hRdaya keLavyuM haze. svAtma-nirIkSaNa ane tatvamaMthana karavAnI jarUra che. svAmanirIkSaNa ane tattvamaMthananA abhAve vikalpone dhumADAthI mana zyAma banatuM jAya che ! For Personal & Private Use Only Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhamI hRdaya banAve che 13 - asaMmahinA aMdhakAramAM ricAyA karavAnuM thAya che! ethI navA puNya-prayatna ane dhamI hRdaya keLavavAnuM banatuM nathI, pachI pATha kyAMthI ThelAya? puNya pAne Thele" paraMtu dhama hRdayanuM puNya pApane Thele e bhUlavA jevuM nathI. ane nirmaLa puNya te nirAzasabhA UbhuM thAya. mATe bIjA trIjA vika ane asamAdhi haTAvI daIne uparokta deSatyAga ane guNajhaMkhanAne pahelA mAnasika dharma zarU karI devAya. prabhu zrI arihata upara athAga zraddhA UbhI karAya, "je kAMI sAruM thaze te, nAtha ! tArI kapAthI ja thaze; je tArAthI nahi te bIjA kazAthI nahi thAya. jinabhakita je navi thayu te bIjAthI navi thAya." mATe he dInadayALa! mAre tuM ja eka zaraNuM che, tuM mane samAdhi de."--A zaraNa ane prArthanA karAya. prasaMgataH ATaluM dhyAnamAM rahe ke palekamA dhama jIvana maLavAne pAye ahIMnA dharma hRdaya para nakhAya che. bhavAMtare kadAca saMpattinA hera maLe, paraMtu tyAM ja sAthe dhamI jIvana nahi hoya, te pachI pApI jIvana ja rahe ne? ane e saMpattivALA pApI jIvanamAM jIvanI kevI kAramI durdazA sarajAya? tyAre je kadAca saMpatti na maLI hoya, paNa jIvana dhamI heya te keTalI badhI suMdara unnati sadhAya! mATe kumArapALa rAjA jevAe mAgyuM hatuM ke "huM jainadharmathI vAsita bhale dAsa ke daridra thAuM; paraMtu dharmaviheNe cakavatI paNa thavAnI mArI IcchA nathI.' paralekamAM dhamI jIvana meLavavA ahIM hadayathI dharmAtmA banavuM paDe. hRdaya dhamAM banAvavuM paDe. e mATe Indriya ane mana para aMkuza, udAratA, For Personal & Private Use Only Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 134 zrI samarAditya , yazeramuni caritra kRtajJatA, paropakAra, sarva jIva maitrIbhAva, bhagavaduvacana para UchaLatI prIti, tathA tana-mana-dhana ane vacanathI anekAneka sukRta karavAM joIe. lakSamI ane lakSmIvAnenA aMjAmaNa, ThakarAInA meha, sArA dekhAvAne meha, keInA ya pratye dveSa-aruci-abhAva. vagere dUra karavA paDe. jIvanamAM mATInuM dhana meLavavA karatAM Amika dhana meLavA ghaNuM ghaNuM karavAnuM che. jIvana te nadInA pUranI je te vahI rahyuM che ! ghaDiyALane kAMTe dareka sekaMDe pharatA rahIne kahI rahyo che ke A kALa te cAlyA, eTale have bAkIne jIvanakALa khare lekhe lagADavAnuM che. dAca saMpattimAM tagI rahI, dhAryA paisA nathI maLatA, paraMtu enAM rodaNAM roI mAnavakALa barabAda karavA karatAM dila dharmamaya ne guNamaya karI levAmAM kaLa sArthaka karavAne che. mane bIjA trIjA valavalATa karatuM hoya, paNa A sAvacetI khAsa rAkhe ke "huM mAruM dila te eka sarakhuM dhamI, pavitra, guNiyala, dayALu ane paralokanI cintAvALuM avazya rAkhuM." je A sAvacetI na rAkhI te bIjI trIjI vyAkuLatA karavAmAM kAMI paristhiti te sudharaze nahi, paNa mAnavakaLa eLe jaze, ane A AtaMdayAnanA vege pApa ane kusaMskArano bhAra vadhI jaze! AtmAmAM kaMgAliyata, niHsavatA ane arthakAmanI agatya UbhI thaze, majabUta thaze ! bAkI te dhamI hRdaya, zraddhALu-dayALu dila keLavatA javAmAM keI aMtarAya karmo paNa tUTe che, 5 ThelAya che. AnA uparAMta, sthira cite aTalazraddhAthI navakArane bharapUra jApa ane vAraMvAra navakAra-smaraNa, For Personal & Private Use Only Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhamI hRdaya banAve 135 vItarAganI gaga6 dile bhakti-prArthanA-zaraNuM, vAraMvAra cAre zaraNa-duSkRtagartA-nukRtanu medana; reja prabhAte vizvanA jIvamAtra sukhI thAo, niraMgI thAe, parepakArI thAo, saune buddhi maLe" evI gagada dile bhAvanA, vividha tyAga, vividha tapasyA, roja kAMIne kAMI duHkhIne dAna, prabhubhakti; gurusevA, vagere dharma-pravRtti khUbakhUba vadhAravI paDe. mana tephAnI che, keI ne kaI taraMgamAM caDhe che. jIvane glAna, udAsa, nirAza ane rAMka banAve che. enI sAme A vicAre, rAjA harizcandra ane tArAmatIe, rAma ane sItAe, naLa ane damayaMtIe kevAM kevAM duHkha bhegavyAM? chatAM e kevAM sAtvika ane nitya prasanna rahyAM ! te huM kema na rahI zakuM? mUMjhAvAnuM zA mATe? kALacaka nIcuM jAya che, te pAchuM Ucu paNa Ave che. dasake nIce te dasake UMce. kazI mUMjhavaNa karavAnI jarUra nathI. keLa ane karma enuM kAma kare che, tyAre huM mArA AtmahitanuM kAma cAlu rAkhuM." Ama dharapatathI dilanI asamAdhi -nirAzA-ni sattvatA TALI dilane dhamI rAkhI zakAya. For Personal & Private Use Only Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yegyatA zI rIte Ave? A megyatA zI rIte Ave? nirvicAra deDavAthI nahi Ave. vicArazIlatA joIze. e mATe vicAra paNa dIrghadRSTine ane vivekabharyo joIze. mAnusArI bhUmikAmAM e mATe dIrghadraSTi ane vizeSajJapaNuM keLavavAnAM hoya che. ema saumyatA paNa keLavavI paDe che. kemake e paNa gyatA vikasAvavA jarUrI che. TUMke vicAra, viveka vinAno vicAra ane asIzyatA agya vicAraNA-vANuM -vartAvane jhaTa kheMcI lAve che. A ekekanA aneka duSTAta jevA maLaze. petAnA jIvanamAM paNa tapAsIe to dekhAze ke chevaTe kyAreka kyAreka paNa ema banyuM haze. tyAM pastAvo thAya che ke hAya, A utAvaLiyuM pagaluM bharyuM ne nukasAna UbhuM thayuM ! meM dIrghadraSTithI vicAyuM nahi, agara sArAsArane vicAra karyo nahi, athavA khATo Aveza karyo !" basa, mULamAM yogyatA hoya to e meTA bhAge Ama na thavA devAmAM sahAya kare che. tyAre prazna thaze ke - pra-paNa gyatA lAvavI zI rIte? u0-e mATe satata bhAvanAthI AvA guNene abhyAsa karavuM jarUrI che. satata bhAvanAne prabhAva - (1) paheluM to manamAM gekhe ke mAre dIrdhadaSTivALA banavuM che, sArAsArane vicAra rAkhavo che, saumya mudrA, saumya vANI, ane saumya svabhAva rojiMdA banAvavAM che." A bhAvanA satata bhAvavAno prabhAva e che ke enAthI mana enA para kendrita bane che. tethI upasthita thatA e guNe tarapha mana paheluM jAya che, For Personal & Private Use Only Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cogyatA zI rIte Ave? 137 arthAt jhaTa manamAM Ave che, ke "ahIM lAMbI dRSTithI vicAra kara. konA vadhAre TakA? konA eAchA? e je. ane badhuM kAma hRdaya bahu sabhya rAkhIne le." evuM hure eTale, ane e guNe mATenI samatvabharI bhAvanA pahelA vAraMvAra karI te che ja eTale, saheje prasaMga vakhate ene kaMI ne kaMI upayoga thAya che. basa, A rIte abhyAsa karyo jaIe eTale pachI e guNe sahajarUpe evA keLavAI jAya ke ene svabhAva ja banI jAya. anuM nAma gyatA ghaDAI gaNAya. enA para pachI yeca AcaraNu saheja banI Ave, cAhA dhArmika bAbatamAM cA gRhasthapaNanI sAMsArika badhI bAbatamAM yogya rIte vartAya. mahAna guNa kRtajJatA : (2) yegyatA keLavavA mATe bIjo eka guNa kRtajJatA nAmane keLavavAnuM che. kayAreya paNa keIna ca upakAra na bhUlIe, upakarIne droha ke upekSA na karIe. UlaTuM avasara avasara para tene badale vALavA tatpara rahIe. vizeSa karIne guhasthajIvanamAM mAtA, pitA, vidyaguru, AjIvikA ApanAra zeTha tathA kokaTImAM kiMmatI sahAya karanAra pratye kRtajJabhAva khUba sArI rIte jaLavA joIe, adA kare joIe. je e nathI te vezyatA mULamAM nathI, eTaluM ja nahi paNa gyatA lAvavA mATenuM abhyAsa paNa nathI. tyAre e vinA kadAca vairAgyathI cAritra paNa laI lIdhuM chatAM cAritra-jIvanamAM ene anata upakAra karanArA guru pratye kRtabhAva jALavavA mAM thaI paDe che. pachI e keTalIkavAra eka gRhasthane na chAje eTalA nIce pATale besI jAya che! avasara Avye gurunI jAheramAM paNa halakAI karatAM ene AMcake nahi Ave, yA duniyAmAM bIjA keIna karatAM gurune vadhAre pADavAmAM masta raheze! pAchuM A badhI pitAnI nAlAyakI upara banAvaTI zAstravaphAdArI, jinAjJA mahatva, siddhAMtarakSA, ucita ane hitakArI vartAva, vagerenA vAghA paherAvaze ! bheLA chAnA magajamAM e ThasAvavA mATe pAchuM mayaNAsuMdarI, lakSmaNajI, jamAlInA ziSya vagerenAM daSTAnto siphatathI zeThavaze! For Personal & Private Use Only Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 138 zrI samarAditya , yazadharamuni caritra A badhu zemAMthI UbhuM thayuM? kahe, TheTha gRhastha jIvanamAMthI agyatAthI ane kRtajJatA vagerenA abhyAsanA abhAvathI. kRtajJatAnI vicAraNuM - janazAsanamAM gurunA upakAranI avadhi nathI AMkI, tema ene badale vALavAnuM azakayaprAya kahyuM che. kemake guru patita thAya, bhraSTa thAya, te emane pharI mAge caDhAvavAthI e bane. paraMtu sadgamAM e saMbhava keTalo? tyAre eka sAmAnya upakAra karanAra pratye paNa kRtajJatA na cukAya, te bhayAnaka bhavasAgaramAMthI uddhAranAra, durgatinA mArgethI sagatinA mArge lAvanAra ane pAchA emAM sadA saraNA-vAradi karIne durgati paraMparAnA utthAnamAMthI bacAvI lenAra gurunA anaMta upakAranI pratye keTakeTalI kRtajJatA joIe? e upakAra yAda hoya to manane zuM ema kadIya thAya ke,-e te kacakaca kare che, Thapako dIdhA kare che?" nA, UlaTuM ema thAya che ke "e mane lAta mAre, ke cAranI vacce halake ya pADe, te paNa zuM thaI gayuM? emanA mArA paranA anata upakAranI sAme A kAMI visAtamAM nathI. AkhI gatinI paraMparAnA mArgamAMthI mane pAcho vALI, mane aTakAvI, sagatinI dhArAne sajavAne mahA upakAra kayAM? ane A tuccha, ati tuccha takalIpha ke apajaza sahavAnuM kyAM? A mAge na caDAvyo hata, na pALe heta, te pApamAga sevatAM kadAca naraka ke tiryaMcagatimAM bhaTakAI paDatAM keTalAM kAramAM duHkha pAmata? ane pachI paNa pApanA yoge kevI duHkhanI paraparAmAM mukAI javuM paData e badhuM aTakAvanAra taraphathI kadAca mArA manane lAgatuM mAmUlI pratikULa thayuM, to emAM zuM lUMTAI gayuM?" kRtajJatA A vicAra lAve che. tamAre paNa AvI vicAraNA mAtApitA mATe rAkhavAnI che. patnI ke putranA kheTA mehamAM taNAI mAtA-pitAnI pratye jarAya kRtajJatA bhUlavAnI nathI. emanA TheTha garbhathI ATalA UMce lAvavA sudhInA agaNita upakAra barAbara yAda rAkhavAnA che. enI AgaLa emanI kacakaca, sateja prakRti, vagerene mAmUlI For Personal & Private Use Only Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kyatA zI rIte Ave? 139 gaNavAnA che, tema patnI tathA putrone e bhaNAvI devAnuM che. kRtajJatA adA karavA patnI ane putra-putrIo sahita tamAre emanI devanI jema sevA karavAnI che. te ja vegyatA gaNAze, gyatA nahi hoya te Avaze. svArthatyAga-parArthe sevana - (3) yogyatA lAvavA mATe eka bIjo mahattvane guNa je "svArtha gauNa, parA mukhya karo," ene abhyAsa karavAne che. abhyAsa eTalA mATe, ke mULamAM megyatA vikaselI heta to A guNa saheje saheje banata; paNa yegyatAnI khAmI che, tethI mana mArIne paNa AnI Teva pADavAnI che. AmAM jue ke svArtha tadana mUkI devAnI vAta nathI, paraMtu- (1) jyAM parArtha eTale ke paranuM bhaluM, paranI sevA ke paraduHkhanivAraNane prasaMga AvIne Ubhe rahe, te vakhate "svArtha pachI ane A parArtha pahelo", e karavAnuM che. AnuM nAma parArtha mukhya ane svArtha gauNa kahevAya, eTaluM ja nahi, balake - (2) svArthanI dareka pravRttine parArtha pravRttithI alaMkRta karavAnuM mukhya lakSa rAkhavAnuM che. e kyAre bane? tyAre, ke je e bhAvanA manamAM ramADyA karIe ke - jIvanamAM parArtha sAdhanA e sAra che, svArtha sAdhanA asAra che, svArthanI sAdhanA te kUtarAMgadheDAM ya kare che. huM te enAthI keTalo ya caDiyAte mAnava chuM; to mArA jIvanane kyA kyA parAthasAdhanAthI maghamaghatuM karI dauM ! paropakAra-parasevA-paraduHkhaharaNanuM vyasana banAvI dauM! savAra paDe ne laganI lAge enI. divasanI zubha zarUAta enAthI karu ! e zodhatA pharuM ! e maLe eTale mAla maLyA mAnuM ! tana-mana-dhanane emAM khacI ne sArthaka thayA mAnuM ! AvI AvI bhAvanAne manamAM satata abhyAsa ene sulabha kare che. . manamAM raTaNa cAlu hoya agara daDha nirdhAra bAMdhe haiya, For Personal & Private Use Only Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 140 zrI samarAditya 0 yazodhara muni caritra te karavAnuM sUjha ane kure. guNa keLavavAnA upAya - keIpaNa guNa keLavavAnI ane deSa TALavAnI tamannA hoya te, (1) pahelAM e mATenI satata bhAvanA kare. e bhAvanA paNa lAbhAlAbha ne sArAsAranI bhAvanA sAthe kare. arthAta guNanA lAbha keTalA? emAM sAra keTalo? tema ja deSanAM nukasAna kevAMka? enI asAratA kevIka?" e badhAnI vicAraNA rAkhe; ne tAvika svarUpane vicAra kare. jyAre jyAre avakAza maLe tyAre tyAre, chevaTe rAtrinA ke pareDhamAM UThIne, enI bhAvanA kare. (2) emAM paNa TAImaTebala yAne samayapatraka ghaDe-eka aThavADiyuM amuka guNa keLavavAne kersa-kAryakrama bIjuM aThavADiyuM bIja guNa pAchuM, (3) e bhAvanA pAchaLa enA amalamAM khAmI paDe enI noMdha rAkhe. (4) dina-pratidina mApe ke khAmI keTalI ghaTatI Ave che. (5) tema e paNa sAthe joIe ke bhUlanI kaI sajA, ke daMDa paNa nakkI karIe, ne bharI ApIe. je bhUlanI pAchaLa sajA na hoya, e bhUla sudhAravA muzkela bane che. mATe game tevI paNa sajA joIe. jIvana utthAna-AtmasthAna mATe (1) A bhAvanA, (2) amalI kAryakrama, ane (3) nirIkSaNa sAthe daMDa vahevAne. e suMdara sAdhanA che. enAthI yogyatA pragaTI Ave che. te bAle, yegyatA pragaTAvavA zuM zuM joIe? upabahaNa, sthirIkaraNa, vAtsalya, katajJatA, parAthapradhAnatA- vagerene abhyAsa joIe. For Personal & Private Use Only Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sahiSNutA ane sahanavRtti sahiSNutA ane sahanavRttine paNa abhyAsa regyatA keLavavA jarUrI che. nahitara enA vinA zyatAnAM pradarzana thAya che. "sahiSNutA' eTale AvI paDelI pratikULatA, zAnta manathI, udAra dilathI sahI levI te. sahanavRtti eTale jIvanamAM sukhazIlatAne badale koI ne kaI sahana ye javAnI rUci. pelAmAM sahavAnuM levA nathI gayA, UbhuM nathI hyuM, AvI paDayuM te ukaLATa vinA udAratAthI sahI lIdhuM. AmAM sahana karavAnuM UbhuM karavAnuM che. keIe kaDa zabda kahyo te e udAra dile sahI lIdhe, "heya, emAM zu? e kahe, adhikArI che." vagere mAnI sAme kaMI ja ukaLATa -aruci na karI, e sahiSatA. tyAre vaDIlane vinaMtI karI ke mane jyAM kahevA jevuM lAge te kaDaka zabdamAM jarUra kahe te ja mAruM rakSaNa thaze. A sahana karavAnuM UbhuM kyuM. jamavA beThA, eka cIja eAchI AvI, sahI lIdhuM, e sahiSNutA, paNa mAgIe te maLe ema che, chatAM belyA nahi, calAvI lIdhuM, e sahanavRtti. te eka bheda A nIkaLe ke sahiSNutAmAM sahI levAnuM Ave, sahanavRttimAM calAvI levAnuM Ave, baMne guNa jarUrI che. enAthI khaDatala banAya che; duHkhaprapha, duHkhaspadhI banAya che. pachI duHkha Ave phikara nahi, enI sAthe spardhAthI AgaLa vadhI zakIe. kaI mUMjhavaNa, zeka, dInatA, eziyALAgIrI karavAnuM kAma nahi; kemake sahavAne, sahI levAne TevAlA chIe. For Personal & Private Use Only Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 142 zrI samarAditya 0 dharamuni caritra A nathI to duHkhathI hArI javAya che. trAhi trAhi pikAravuM paDe che ! kyAM bhAguM, ema thAya che! Apatti ke pratiphaLatA leza paNa khamAtI nathI, khapatI nathI, ane tethI enI AgAhI dekhAya tyAM amegyatAnuM AcaraNa thavA mAMDe che. pratikULatA kema sahAtI nathI? kema jANe eTalo badhe puNyane bhaMDAra laIne AvyA chIe ane eTalA badhA mahAna audArya-pa5kArAdi guNe-bharyA chIe ke basa, jAtane ekAMta sarve anukULatAenA ja adhikArI hovAnuM mAnI laIe chIe! eTale leza paNa pratikULatA geravAjabI lAge che ! zAnA upara A bhramaNa? zAnI vagara adhikAra adhikAra mAnI levAnI ghelachA? se rUpiyAnI mUDIvALe abhaNa mANasa paNa samajI mUke che ke huM kAMI meTI anukULatAeAne adhikArI nathI, keTalI ya pratikULatA mAre veThI ja levI rahI, te alpa puNyanI mUDIvALA ApaNe ane pAchA bhaNelA zuM ATaluM na samajI mUkIe ke "ApaNe kAMI badhI anukuLatAonA adhikArI nathI, keTalI ya pratikULatAe saharSa veThavI ja rahI?" Aje keNa puNyanA bheTA bhaMDAravALuM che? meTA karoDapati paNa nathI. ene ya enI patnI, putra ke menejara yA sarakArI amaladAra ene paDyo bela uThAve eTaluM puNya nathI. e sthitimAM "mArU kema na mAne? kema mArI sAme bela kADhe? ke kema khAnagI kAMI kare?' e ghamaMDa zAnA upara adhikAranI bhramaNa zA sAru? zuM sAmAne adhikAra nathI? ApaNe ja che? ApaNu para pratikULatA AvavAmAM eka vakhata sAmAnI bhUla paNa hoya, te ya AkuLavyAkuLa thaI adhikAra bajAvavAnI bhramaNamAM deDavA jevuM nathI, kemake bhale ApaNe puNyazALI keIe ke guNiyala hAIe, chatAM jema ApaNe amuka rIte mAnavA-vartavA ApaNuM jatane adhikArI samajIe chIe, ema sAmA pitAnI jAta mATe adhikArIpaNuM mAne tethI pitAne rucatA vartAva kare, tyAM nyAyanI dRSTie vadha kema uThAvI For Personal & Private Use Only Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sahiSaNutA ane sahanavRtti 143 zakIe? dila udAra rAkhI baMne vastuo mAnya karavI joIe ke eka to mArI jema bIjAo paNa potAne rucatuM belavAcAlavA adhikArI che; ane bIju e, ke jagatanA cho kAMI vitarAga ke maharSi nathI, ke jethI emanI pAsethI badhuM zreSTha ja belavA-cAlavAnI gaNatarI rAkhI zake. jo bicArA karmapIDita che, te kheDuM bele-cAle, mane pratikULatA Ape, e kudaratI banAve che, kAraNasiddha ghaTanA che; mATe mAre pratikULatAthI gabharAvAnuM nahi, pratikULatA saharSa sahavA 4 muddA - (1) ApaNe evA utkRSTa puNyavALA nathI; (2) evA guNenA bhaMDAra nathI; (3) jo ApaNI sAme phAvatuM vate emAM e adhikArI che; ane (4) adhikArI na paNa mAnuM te ca e bicArA karma pIDita che, mATe karma-preryA ajugatuM Acare, e sahaja che, A cAra muddA barAbara dayAnamAM rAkhavAthI ApaNA para varasatI pratikULatA, kaSTa, trAsa, Apatti sArI rIte prasannatApUrvaka sahana karavAnuM baLa maLe, mana thAya, ane amalamAM mUkavAne abhyAsa karAya. tyAre yegyatA vikasavA mAMDe. A be jIvanamaMtra banAve - (1) sahana karatAM zIkhe, sAmane karavAnuM mUke; (2) sahana karavAnuM pasaMda kare, sukhazIliyA ane sagavaDalAlacu banavAnuM paDatuM mUke. sahana karyuM javAnI balihArI ora che. juo, duniyAnA meTA mANase sahana karI karIne AgaLa vadhyA che, ane Ijajata pAme che. are! gharamAM strI paNa zAMtithI sahI levAvALI, sahana karavAvALI hoya te devanI jema pUjAya che. pUjAvAnuM te ThIka, paNa pite kaI paNa saMjogomAM sukhazAtine anubhava karI zake che. asahiSNu ane sagavaDalAlacane Dagale ne pagale duHkha ane For Personal & Private Use Only Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 144 zrI samarAditya 0 yazagharamuni caritra azAMtino anubhava thAya che. karaDenuM dhana, vizALa parivAra ane meTI sattAo paNa ene zakti ApI zakatI nathI! sahana karavAnA rasavALe anekAneka duryAna, kuvikalpa, chaLakapaTa, ane bIjAM du:othI bace che; rAga-dveSane vijaya karI zake che; IndriyonI niraMkuzatA aTakAvI ene sanmArge vALI zake che. kahe, jIvanamAM sahana karavAno rasa AtmAnA bhAvazatrunI sAme eka mahAna bakhtara che. asahiSNutAnA anartha - asahiSNu ane mAtra sagavaDane ja pUjArI A lAbha kyAMthI pAmI zake? (1) ene te bicArAne mana-vacana-kAyAnAM pApa, pApa ne pApamAM ja rAcavuM-DUbavuM rahyuM ne kaSAmAM UkaLavuM rahyuM. pariNAma? (2) ahIM paNa azAMti, ane parabhave mahA azAnti! (3) asahiSNu ane sagavaDiyAnuM mana eTaluM badhuM kuvikapinI hAramALAthI vyasta rahe che ke tyAM taravaciMtana ane varAgya bhAvanAo mATe avakAza ja nathI hoto. e lAbha to sahiSNu ane sahanavRttivALAne ja maLe che. A jIvanamAM sahana ja karI chUTavAnA mahAna puruSArthaparAkrama AdaravAM che, eTale kavika ene zAnA UThe? e nahi, eTale tatvaciMtana ane vairAgya-bhAvanAone sAre avakAza maLe che. pitAne sahana ja karavuM che eTale bIjAne sagavaDa ApavA, bIjAnI sevA karavA ane bIjAnAM duHkha dUra karavAnuM ene saraLa thaI paDe che ene rasa sahelAIthI rAkhI zake che, ane amala hoMzathI karI zake che. asahiSNu ane sagavaDapathIne AvA paropakAra ke parArthavRttinAM vyasana zAnAM hoya? ene to basa svArthanI ja eka laganI rahe che. kyAMka pa5kAranuM kArya karI Ave te ya emAM pitAnI sagavaDanI daSTi UbhI ja hoya! patAne svArtha na bhAMge, svArtha sare, evI lezyA vatI ja For Personal & Private Use Only Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sahiSNutA ane sahanavRtti 145 heya, e pachI yegyatA kyAMthI sAcavI zake? agratAthI zI rIte bacI zake? asahiSNutA, sukhazIlatA ne sagavaDapriyatA e agyatAnAM sagAM che. gyatA keLavavI hoya te ene haTAve. e mATe sahiSNu bane, sahana karavAne rasa rAkhe, ene abhyAsa pADe. yegyatA lAvavA mATe pUrve kahyA tenA ane AnA tathA bIjA guNenA abhyAsa jarUrI che. mayaNu ane surendradatta - samarAditya kevaLI bhagavAnane jIva rAjA guNasenanA pahelA bhavathI yogyatA visAvato Avyo che, tethI ahIM cethA dhanakumAranA bhavamAM sthaLe sthaLe yogyatA dAkhavI zake che. cazedhara muni paNa enI megyatA joI pitAnuM caritra kahI rahyA che. emAM paNa pitAnA pahelA bhavamAM pate rAjA surendradatta, e jIvanabhara mAtAnI AmanyA pALavAnI vyatA akhaMDa jALavI rAkhanAra bane che. tethI have jayAre mAtA dalIla paDatI mUkI sIdhI AjJA kare che ke "apamaMgaLa dUra karavA devatAne jIvane bhega ApavAnuM mAruM vacana mAnI le," tyAre surendradattane mUjhavaNa thAya che ke "are! mAtAnI AjJA kema lepI zaku? ane ahiMsAnuM vata paNa kema bhAMgI zaka? eka bAju vAgha, bIjI bAju nadI, je nyAya thayo." ahiMsAnuM vrata pALavAnI pUrI tamannA che, ane AjIvana bhega ApavAne ene pUre Agraha kare che, chatAM ene tiraskAra karavA hRdaya taiyAra nathI. tyAre ahIM eka prazna thAya, - prave-te pachI UMcA guNe vaLI mayaNAsuMdarIe bApane kema tiraskAra karyo? ke AnI mAphaka manomaMthana na kyuM? u0-ahI pahelAM te tiraskAra ne bhrama kADhI nAkhavA je che. mayaNAe bApane tiraskAra nathI karyo; makkamapaNe For Personal & Private Use Only Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 146 zrI samarAditya 0 yazadharamuni caritra namratAthI sAcI vastu karI che. bIjuM e che, ke baMne prasaMgamAM pharaka che. mayaNano bApa te tattva mAnavAnI ja nA pADe che. ene Agraha "karma kare te thAya" ema nahi, puNya-pApathI sukhaduHkha maLe" evuM nahi, paraMtu "rAjAnI maherabAnI-nArAjInA AdhAre sukha-duHkha maLe," e mAnavuM che, ane mayaNA pAse belAvavuM che. eTale emAM tatvamAnyatAno InkAra che. tyAre surendradattanI mA tatva svIkAravA nA pADatI nathI. pahelAM dalIla to karI paraMtu pachI e mUkI dIdhI; mAtra mehavaza Agraha karyo ke "jIvane bhega Apa." baMne sthaLe vAta tane lagatI mukAya che; kahe ke vaDIla mAMmAM AMgaLA ghAlIne bolAve che; eTale mAyaNa ane surendradattane tAva kahevuM paDe che. te uddhatAI vinA zAntithI baMne jaNa kahe che. te phera kyAM paDyo? tyAM, ke mayaNane pitA abhimAnanA AvezamAM che, eTale saheja paNa tattva mAnavAnI taiyArI nathI. ahI mAtAne e aveza nathI, eTale pitAnI dalIla paDatI mUke che. A sthitimAM surendradattane have je vicAra thAya ke mAtAnuM vacana pALuM ke vrata pALuM' e sahaja che. vaDIla para baMnene AMdhaLiye prema nathI, kemake gyatA che. yegyatA kyAMthI meLavavAnI? pahelAM to gharamAM sArA mAtA-pitA ane bhAI bhAMDu pAsethI, bIjuM vidyAdAtA pAsethI, ane trIjuM dharmaguru pAsethI. yegyatAne ghaDanArAM A traNa sthAnanuM UMcuM mahatva che; kahe ke emaNe e ghaDIne ehikapAralaukika mahAna unnatine pAye nAkhI Aye, dizA khelI ApI. gyatA ghaDavAnuM mahattva - yegyatA ghaDanAre te AtmAnI gADIne unnati-AbAdInA pATe pUrapaSTa deDavA mATe enjina joDI ApyuM. e jeTaluM vegIluM arthAta gyatA jeTalI UMcI, eTalI unnati jhaDapI. For Personal & Private Use Only Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sahiSNutA ane sahanavRtti 147 gyatAnI DigrI-kakSA vadhAratA jAo tema tema unnati ane guNaprApita vadhatI Ave. svAti nakSatramAM chIpanI yegyatAne prabhAva che, varasAdanA buMdane metI banAvI de che. jAtimAna dheDAnI yogyatAne mahimA che ke thoDI paNa zikSA ene bhAre heziyAra karI de che. pASANu jevAnI paNa yogyatA upara adbhuta mUrti taiyAra thAya che. basa, AtmAmAM yogyatA vikasAve, enA para anukULa saMge maLatAM bhavya nirmANa UbhAM thaze. mATe kahe ke jeNe gyatA ghaDI ApI eNe te ajaba upakAra karyo. pachI enA para bIjA keIe UMcAM sarjana karI ApyAM tyAM enA karatAM pelA yegyatA ghaDanArA jarAya UtaratA nathI, e khAsa dhyAnamAM rAkho. AvuM bane che keTalIkavAra, ke keIe vidyA sArI bhaNAvI to ene bhAre upakAraka ane mahattvane manAya che, paNa yogyatAnA ghaDanAra mAtA-pitA ke gurune mAmUlI gaNI levAya che. A beThuM che, kemake jo emaNe yegyatA keLavI vinayI, vivekI, parizramI, sArI vastune athI vagere na banAvyo hata, te game teTalA sArA paNa zikSaka pAsethI zuM laI zakata? uddhatAI, aviveka, edIpaNuM, asatane prema, vagerenA lIdhe te UlaTo zikSakane satAvata. te zikSakane sAru ApavAnuM mana ja na raheta. AjanI la- kelejomAM A sthiti jovA maLe che ne? vighAthI eTale vidyAne athI, e vidyA denArane satAve? paNa Aje ema bane che. kAraNa ke yegyatA nathI. mAtA-pitAe khavarAvavA pivarAvavAnuM lakSa rAkhyuM paNa gyatA ghaDavAnuM lakSa na rAkhyuM. karAne tAva dekhAye te jhaTa IlAja . paNa ayogyatA dekhAI to kAMI karyu? are karavAnuM te pachI, paNa pahelAM ciMtA, cekAmaNa thaI? savAre UThIne kare tarata mA-bApane page na paDo, te kaI zikSaNa ApyuM che ke mAtAnI AjJA na mAnI ke sAmuM bele, te bApe enI hAjarI lIdhI? samajaNa paDI? nA, kadAca UlaTuM ema karyuM haze ke e te mA evI che, cheka mAruM te barAbara mAne che." For Personal & Private Use Only Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 148 zrI samarAditya 0 yazadharamuni caritra bahu vicAravA jevuM che. yegyatA ghaDavAnA kALamAM na ghaDAI, te pachI enAM khataranAka pariNAma Ave che. pachIthI yegyatA ghaDAvAnuM bahu muzkela bane che. mATe bIjuM badhuM pachI, pahelAM yegyatA ghaDavA para bahu ja lakSa rAkho. nizALe bhaNuM Avyo ene zuM bhaNu e pUchatAM pahelAM e pUche ke "mAstarane vinaya karyo hato? mAstaranI sAme uddhatAI ke tephAna nahetuM karyuM ne?" gurunuM mahattva : bahAra rakhaDapaTTI karI Avyo ene pUche ke guru mahArAja pAse gayA hatA?" "nA," te batAve ene guru mahArAjanuM ane dharmanuM mahattva. je kAma tamArAthI nahi thAya e gura mahArAja karI Apaze, e jANe che? emanuM jIvana ja dharmamaya che, eTale emanI je chAyA paDaze evI tamArI nahi paDe. e dharmaprema jagADI Apaze, mAnavatA zikhavADaze, zAMta dAMta banavAnI preraNuM Apaze, dharmakiyA ane dharma AcArane khapI banAvaze. enAthI enI megyatA vadhaze. e vadhaze to tamane ya meTo thaI ThAraze, ne jAte AgaLa unnati sAdhaze. nahitara te Aje jue che ne ke chokarA mA-bApane kevA bALe che, ne jAte kevA avanatimAM Utare che! dharma karavAne to bAjue rahyo, paNa mahA upakArI mAtA-pitAnA kRtajJa ne AjJAMkita tathA sevAkArI banI rahevAnuM paNa UDI gayuM! athavA cheDe kAMI dharma paNa karatA hoya, chatAM je A nathI, te zuM kharekhara dharma karI rahyo che? nA, mULamAM yogyatA ja na rahI, pachI dharma zAne? gurae dharma bhaNAvavA sAthe A khAsa bhaNAvavAnuM cheH yegyatAnI keLavaNuM ApavAnI che. mAtA-pitAnI AmanyA ane sevA, atithine satkAra, saumya ne pavitra vyavahAra, parArthavRtti vagerethI gyatA ghaDAya che. For Personal & Private Use Only Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sahiSNutA ane sahanavRtti 149 Arya saMskRti A mAge che. paNa Aje e kevI rIte jIvaMta rAkhavI, e eka keyaDo banI gaye che. ApaNuM jAta mATe A paheluM vicAravA jevuM che ke "kyAMya paNa ayogyatA na AcaruM.' jyAM Ubhe hoya tyAM thAya ke huM A chuM eTale ke AtmavAdI chuM, zarIravAdI nahIM. AtmAnuM gamanAgamana je mAne te Aye, dehamAMthI gamana ane dehamAM Agamana. arthAta dehane musApharakhAna mAne, bhADAnI keTalI mAne. huM Arya chuM te A jIvana karatAM bhaviSyanA anaMtakALane mAnanAre banuM. ahIMthI pachI AgaLa ane tanata kALa levAne che. mATe mAtra vartamAna jIvanane ja kALa javAne nahI ! A bhaviSyane anaMtakALa AMkha AgaLa rAkhyo eTale bhAvI anatakALa bagaDavAnuM na sUjhe. huM eTale Aya che, jena chuM, mahAvIrane sevaka thaIne pharuM chuM," te A javAbadArI vicAravAnI che, eTale jhaTa agya vartAvamAMthI aTakI javAya. surendradatta e sthitimAM mukAya che eTale vicAre che, have mAre zuM karavuM? kSaNabhara vicArIne nirNaya kare che ke vaDIlanA vacanabhaMga karatAM vatane bhaMga, ene vipAka bhayaMkara hoya che." utAvaLa nahi karatA ke "te zuM yegyatA mUkI dIdhI? nA, yegyatA rAkhI ja che, eTale yogya mArga kADhavAnuM vicArI le che. For Personal & Private Use Only Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ surendradattanI AtmaghAta mATe taiyArI yegyatAnI A khUbI che ke sAhasa na karatAM dhIrajathI gya raste vicArI amalamAM mukAya. surendradatta jue che ke gurujananA vacanamaMgathI je bhayaMkara nukasAna che tenA karatAM vatabhaMgathI vadhAre bhayaMkara nukasAna che. eTale vatabhaMga nahIM karo te nirdhAra kare che. paNa vaDIlanuM vacana mAnya thaI zake tevo savega UbhuM thaI zakate. hoya te te karavA mATe vicAra karIne javAba Ape che. bIjAnI hiMsAne badale AtmaghAta surendradatta kahe che - mA! huM tane kahuM chuM ke jo huM tane vahAlo he te maharA paranA vahAlanI khAtara, huM tane page paDuM chuM ane kahuM chuM ke, A durgatimAM dhakelI de tevI hiMsAnI vAta rahevA de. kuTuMbanA hita khAtara kuLadevInA AgaLa je jIvano bhAga ApavuM jarUrI ja hoya te mAre bhega ApuM. huM mAtra mArI jAtane vadha karavA taiyAra chuM. basa, have tuM bIjuM kaMI paNa kahIza nahIM." keTalI vivekabharI prArthanA che! mAne paNa vicAra karavo paDe tevI ! paNa eTalI taiyArI rAkhI ke vaDIlane rAjI rAkhavA jAta hemavI paDe che tema paNa karI nAkhavuM. mANasamAM A A ga ApavAnI taiyArI AvI jAya te ghaNI vastunA ukela nIkaLe. ghaNuM bhayaMkara kRtye aTakI jAya, ghaNuM kaleze aTakI jaya. Atmabhega ApavAnI taiyArI hoya te te keTalAMya sAmAjika For Personal & Private Use Only Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ surendradattanI AtmaghAta mATe taiyArI 151 unnatinAM kArya saraLa banI jAya. evA evA paNa bhAgyazALI hoya che ke meTuM sAruM kAma thatuM hoya te pote tenuM nimitta banavA Atmabhega Ape che. tyAre je A nathI, te saMdhamAM, maMDaLamAM, sesAyaTIomAM sAruM karavuM kAMI nahi, ne sAmasAmI bApe caDhAvavAnI vAta! - surendradattanA kahevAno bhAva A che,-" huM tAre duzmana heta ne tuM kaheta ke A jIvane bhega ApI de te e yuktiyukta hatuM. kemake e karIne huM narakamAM jAta. paNa huM to tane vahAlo chuM, te tArA vahAlA snehIne AvuM kAma karAvIne meTI dugatimAM kAM dhakelI de? enA karatAM e bahetara che ke mArA mAMsa ane lohIthI devInI pUjA thavA de, ne temAM eka khuzI tAruM vacana mAnya rahe che enI ne bIjI khuzI jIvahiMsAthI bacavAnI -ne tethI durgati tajAI gaI e mArI khuzI !' surendradattane mAtra bAlIne UbhA nathI rahevuM nahitara mA samaje ke "A mazkarImAM bele che, paNa dharma mATe, ne vatanI rakSA mATe AtmaghAta kara paDe te AtmAne mahAna lAbhanI vAta che ema mAnIne enI taiyArI che! paugalika vAta mATe AtmaghAta kare te te pApa paNa vratarakSA mATe dharma che. eTale pite nirdhAra karIne bele che; enI sAthe pitAnA gaLA para pheravavA mATe tarata zyAnamAMthI talavAra kADhIne Ubhe thaI gaye, "basa, have kuLadevatAne ApI dauM mAre bhAga ! tArA vacananuM pAlana thaI jaze," ema kahe che. mAtAnI samayasUcakatA ane vyaMga, yazodhara muni dhanakumArane kahe che ke "jyAM meM talavAra kheMcI kADhI enI sAthe tyAM sabhAmaMDapamAM beThelA leke jI UDyA! are ! sAhasa na kare, sAhasa na kare, evI ciciyArI UThI ! badhAe joyuM ke A te have julma thaI jaze ! eTale For Personal & Private Use Only Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 152 zrI samarAditya 0 yazadharamuni caritra pikArI ja UThe ne? tyAM mAtAnuM te pUchavuM ja zuM? e paNa gabharAI gaI. mAtA A joI zake? putranA parAkramane e jANe che. A te gaLe talavArane jhATake lagADI AtmanAza karatAM vAra nahi lagADe !" tyAre pite atyAra sudhI jIvane bhega ApavAnI khecapakaDa karI rahI hatI te te putranA ArogyanI abhilASAthI, e have zu Akhe putraghAta iche? jarA ya nahi. e te jhaTa UbhI thaI gaI, ane mArA talavAravALA jamaNA hAthane pakaDI lIdhe. mane kahe che, dIkarA! ahe, zuM tAre matRprema! tuM te tArI jAtane bhega ApavA taiyAra thayo, paNa tane khabara che ke tu mare te huM jIvatI rahI zakuM? mane rAjI karavAno A zuM artha che? A te te ThIka ADaktarI rIte mAtAne ya vadha ja karavAnuM AdayuM! jarA UDe UtarIne je, te A khabara paDe." mAtAe vyaMga lagAvyuM, paNa e A bele che eTalAmAM to tyAM kaDAe avAja karyo. basa, mAtAne pAchuM nimitta maLI gayuM. e kahe che, je bhaIlA! A eka AcAra che ke A kaI prastAva cAlato hoya, te ja vakhate je pazu-paMkhIno avAja saMbhaLAya ene athavA enA samAnane bhega Apa. te ISTanI siddhi thAya." mAtAnI kaI sthiti? kaI paNa jIvane bhega Apa e Agraha pakaDAyelo che, pachI sAme game te dalIla Ave ke prabaLa virodha Ave paNa pakaDAyeluM cheDavuM nathI. ATalI vikaTa paristhiti UbhI thaI chatAM Agraha mUka nathI. kema? mehanI par3a. joyuM ke "bahu jIvone bhega ApavAnI vAta putra maMjUra nathI karato ne? te chevaTe eka jIvane bhega te kabUla karaze. ane jIvanA bhegathI ja zAnita thAya" ema daDha mAnI beThI che. durAgraha bUrI cIja che. e keTalAya sArA saMge paNa bagADI mUke che. keI bhayaMkara anartha paNa saje che! For Personal & Private Use Only Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ surendradattanI AtmaghAta mATe taiyArI 153 jamAlIne prabhu mahAvIra deva jevA guru maLyA, keTale badhe zreSTha saMga ! paNa eNe durAgrahamAM e bagADI mUkyo! jenAthI pAmara jane paNa tarI gayA, mahApApI arjuna mAlI ne caMDakeziyA jevA pitAnA AtmAne uddhAra karI gayA, tyAM A jamalI bhUle paDI haiyAnA bhAva bagADI nAkhe che. guru che te zuM thaI gayuM? mane Ama lAge che. A te siddhAntanI vAta che, emAM gurunI zarama zAnI rakhAya ? siddhAta pratyakSa sAco huM joI rahyo chuM. gura juduM kahe che, te patyu, guru kheTA, huM sAce'-AvA keI lecA eNe manamAM vAgyA haze durAgrahamAM taNAI gaye! e bhAna na rAkhyuM ke- "guru te mahAjJAnI che, tArA karatAM kaMI gaNuM jANe che! emanI AgaLa tuM te abujha che, abhaNa che. siddhAntanI tane zI gama?" anekAntadarzanamAM te siddhAnta tAravatAM aneka bAju ene vicAra kare paDe. eka ja dRSTithI jovAnuM na cAle. jamAlie durAgrahamAM tAraka saMgane mAraka banAvI mUkyo! uttama gurune pAmIne gurunI ja AzAtanA, mithyAtvanI dastI, ane gurune sAmane karyo! tyAre anartha kevA saNa? bhayaMkara ! mahAbhayaMkara! durAgraha e mahAbhUDI cIja che. zetAnanuM dila eTale? - durAgrahamAM caDhelI mAtA surendradattane zAstra samajAvI rahI che ke "kharuM kAma te bhAI! aneka jalacara-sthalacara pazuone bhega ApavAnuM hatuM, paNa khera! have prasaMga para jene avAja saMbhaLAya tene ke tenA samAnane bhega ApI de. te ja For Personal & Private Use Only Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 154 zrI samarAditya 0 yazodhara muni caritra devatA khuza thAya, ne bhAvI anartha maTe." A devatA kevA? divyazaktivALa ke zetAnI zaktivALA? bhUlazo nahi, divyazaktivALA te che ke jene nabaLA paNa mahAna lAge ane enA para je rahema najara rAkhe, dayAbhAva rAkhe. paNa jo dilamAM zetAna bharAye che, te pitAthI vizALa zaktio AgaLa nabaLA jIve taNakhalA tole lekhAze, enA para dveSa, johukamI ane ene kacaDavAnuM mana thaze! ApaNuM mApa kADhI zakIe, "nabaLA para dveSa thAya che ke dayA? e ja tucacha lAge che ke mahAna? e joIne dilamAM zetAna beThe che ke divyaaMza?' enuM dhoraNa samajI zakAya. ApaNAmAM samakti che ke nahi e jevA phAMphAM mAre che, paNa pahelAM A tapAsa kare, dilamAM devatA che ke zetAna? samakita lAvavA jhaMkho cho te paheluM A kare. ke "mArA dilamAMthI zetAna nIkaLI jAya, devatA vase. e mATe huM mArAthI nAnA nabaLAne mahAna gaNatA cAluM, enA para dayA ane rahema sadA jAgRta rAkhuM." samakita saheluM nathI, e lAvavA mATe keTalAya zubhabhAva lAvavA joIe che. e zubhabhAnI je paravA nathI to samakita rastAmAM rIThuM nathI paDyuM. duSTa bhAvone hRdayamAM thAbaDI rAkhyA ne samakitanA dAvA karavA nIkaLI paDayA, evA khela te kaI ryo ne chatAM rakhaDatA rahyA! AcArya bhagavAna haribhadrasUrijI mahArAja kahe che samakitanI pUrva avasthAmAM duHkhita para atyaMta dayA, guNavAna para dveSane tyAga, sarvatra aucitya, saMsAra pratye sahaja vairAgya, pApamAM bhaya vagere zubhabhAve joIe. samakti AvyAne patto lAgave te muzkela che, paraMtu A zubha bhAve AvyAnI khabara paDavI sahelI che, te e lAvavA kAM mahenata na karavI? vaLI enI sAthe jinendradeva ane emanA zAsana pratye dilamAM ananya pratibhakti ane zraddhA UchaLatI For Personal & Private Use Only Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ surendradattanI AtmaghAta mATe taiyArI 155 kare, te satva AvavuM kaThina nathI; tema kheDA vizvAsamAM taNavAnuM aTakI jAya. paheluM zakya te A zubha bhAve che, pachI sazyakatva. saheluM pahelu ane zakya karavuM nathI ne UMcAnI vAta karavI che, te ema maLI jaze? banAvaTI nizcaya matavALA evI ghaNuM ya UMcI vAta kare che, paNa pahelA pagathiyAnA ya emane phAMphA che ! mATe UMcA bhAva maTenAM avazyaka ane lAvavA-keLavavA pahelI mahenata kare. vAta ApaNuM e hatI ke zetAna dilamAM hoya, te nabaLAne kacaDavAnuM mana thAya. bIjAne apAtI zikhAmaNane svAduvAda - mAtAe surendradattane kUkaDAne bhega ApavAnI vAta karI, tyAM A kahe che, "mA! have huM tane sIdhuM kahI dauM chuM ke huM mArI jAta sivAya keIne paNa mAranAra nathI. A mAro chello nirdhAra sAMbhaLI le." mAtA parathI vAtsalya cAlI nathI gayuM, paNa mAtAnI sAva agya mAgaNIne paravaza na thavAya! je haiyAmAM mAtAne sthAna che, te ja haiiyAmAM ne, jIvadayAne paNa sthAna che. enuM nAma anekAMta kahevAya. jIvanamAM syAdvAda chava eTale zuM? sagaracakI devatA AgaLa upadeza kare che, "bhAI! kyAM navAI che? Aje chekaranuM meta; te kAle ApaNuM. te tuM zuM karavA zeka kare che, emAM? Aje tAre tyAM, te kAle mAre mAre tyAM, ema samajI le." devatAe lakarane IzAre karyoH pesI jAo aMdara. rAjA jue che kALAM kapaDAMmAM AkhuM lazkara!" "kema kALAM?" rAjAne sAMbhaLavA maLe che, "sAITha hajAra putra tamArA marI gayA che!" vacanane svAvAda jIvanamAM utAre. jevuM bIjAne, evuM ApaNane. bIjAne mATenA siddhAMta judA, ne jAtane mATenA judA, e te ekAntavAda che. devatA zekamAM DUbatA cakavatIne kahe che, "zuM A? mane zuM kahetA hatA? "Aje tAre tyAM, For Personal & Private Use Only Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 156 zrI samarAditya 0 yazodhara muni caritra to kAle mAre tyAM, ema samajI le." huM ya kahu chuM "Aje tamAre tyAM, te kAle bIjAne tyAM!" syAdavAdane jIvanamAM utArI bhinna bhinna prasaMgamAM upasthita thatI sthiti pratye egya nyAya ApatAM zIkhe. - bIjAne tyAM mRtyu che, ApaNe tyAM nathI? bIjAne kahIe ke "samatA rAkhavI joIe, mRtyu karmAdhIna vastu che," bIjAnI AvI sthiti thayA pachI ApaNe tyAM prasaMga Ave te te vakhate zuM thAya? zu e sthitine asahya mAnI ApaNA jIvanamAM zeka? zA mATe? duHkha bIjAne tyAM hoya to ApaNe tyAM paNa heya. bIjanA prasaMgamAM samatAnI zikhAmaNa denAra ApaNe te ApaNe tyAM prasaMga hoya tyAre paNa samatA ja rakhAya. surendradattanA dilamAM mAtA pratye prema che, tema jIvenA pratye paNa prema che. mATe koI jIvane vadha nahi karavAne, ne sAthe mAtAne prema che mATe Atmabhega ApavAnI pUrNa taiyArI rAkhavAnI, A nirdhAra che. enuM nAma te prema kahevAya. "mA tuM bahu game che,"--kahe, ne mA kahe ke "pANI lAva," te kahe paga dukhe che!" A prema che? For Personal & Private Use Only Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhagavAna para prema che? je prema pAchaLa kaMI ja bhoga nathI Apa, te prema mAtra bolavAnA gharane; sAcA premanA phAMpha! patnI para prema che te keTalo badho bhega Ape che enI pAchaLa? jAte sAdAM kapaDAM paherI ene ghareNuMthI maDhI do cho ne? dIkarA dIkarI para prema che to enA lagnamAM hajAre khacI nAkhe che ne? kuTuMba para prema che te rejanI enI sarabharAmAM keTalIya jAtanA kharca upADe cho ne? te kaho jouM, bhagavAna pAchaLa ja keTala bhega Ape cho? bhagavAna game che ne ? bhagavAna para te bahu prema che ne? te jAte agavaDa veThIne, kaThinAI veThIne paNa emanI pUjAbhakti karavAmAM keTale samaya ane keTalo kharca rAkhyo che? keTakeTalI cIjavastu laI jAo cho? sAMja paDe hisAba kahe to zuM nIkaLe ke "mArA prabhu para prema hato e meM ATalo bhega ApIne sAce karyo." dukAna, patnI, putra badhA vahAlA che te rejidA bhega ApavAnuM cAlu che, te vahAlA bhagavAna pAchaLa keTalu varasAvavAnuM cAlu che? khUbI to e che ke bhagavAnanI bhaktimAM ApelA bheganA to mahAlAbha maLavAnA che, tyAre dunyavI sagAM pAchaLa karela badhuM dhULamAM maLavAnuM che; chatAM bhagavAna khAtara bhega ApavAnuM mana nathI thatuM ! kahe che "bhAvanA hoya e pramANe karIe!" ne kuTuMbanI vAta Ave tyAM zakti pramANe karavuM ja joIe." vaha nyAya! ane chatAM bhagavAna para prema che, For Personal & Private Use Only Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 158 zrI samarAditya , yazeramuni caritra badhA kharcamAM bhagavAnane kharca dAkhala - bahu aMdhera che. hRdayamAM ghaNI zuSkatA che. mATe ja anaMta upakAra karanArA bhagavAnanAM mAtra dazanathI patAvavAnuM mana thAya, ke pUjA karavA jAya te aSTaprakArI pUjAne mAla gharethI thaI nahi javAne! badhe bArebArane! athavA kadAca pitAnI sAmagrI laI jAya to ya te rI! emAM ya kaI vAra tahevAre paNa ThIkaThIka laI javAnuM mana na thAya ! mahinAnA trIse ya dahADA ene e ja rAbetA ! zuSka hRdayane badhAthI cAle ! hRdaya snigdha karavuM hoya to badhA khacamAM bhagavAnane kharca dAkhala kare. je gharamAM cIjavastu sArI lAvyA che emAMthI yogya prabhune dhara' e vicAra sarakhe na Ave? gharamAM kapaDAM sivaDAvavA me cAlIsa hAthane tAke laI AvyA to "lAva eka hAtha kapaDuM ya bhagavAnane agaluMchaNa mATe laI jAuM." mIThAI lAvyA to "eka TukaDo nivedamAM laI jauM, zAkabhAjIne kharca kare te cheDe phUlano kharca upADuM." AvuM kAMI mana ja na thAya? tyAM bhagavAna para prema ke? bhagavAna pAchaLa bhega zA mATe - vicAre bhagavAna kyAM yAda Ave che? yAda Ave che te zA mATe yAda Ave che? vAta te bhagavAna para niHsvArtha nispRha prema karavAnI che, paNa bhAvI kalyANanI daSTie paNa prema karavAnuM meMghuM hoya, tyAM niHsvArtha premanI zI vAta? vicAra nathI ke je paramAtmAnA pUjanathI puNyanA paDA maLe che, ne e puNya bhavAMtare sadgati ane mahAsamRddhi sAthe dharmanA saMvega Ape che, e pUjana mATe sAre bhAga na Apavo joIe? bhaviSyamAM kaladAra lAkha rUpiyA maLatA hoya tyAM DA, bahu thADA ca rUpiyA kharcavAnuM mana na thAya? na thAya to dhiI keTalI? se nahi, zuddha prema kare - A to hajI sade, zuddha prema nahi. zuddha premamAM te bhega For Personal & Private Use Only Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhagavAna para prema che? 159 ApIne ya badalAmAM rUpiyA ya nathI joItA ne sagavaDo ya nathI joItI. mAtra prema che mATe enI pAchaLa phanA thaI javuM paDe te ca bhale, A dhagaza che. devanI bhakti kareDa samakitI devatAe prabhunA janmAbhiSeka UjavavA kema deDyA jAya che? Indrone svargamAM zI kamInA hatI ke meru para daDe? paNa prabhu pratye haiyAmAM prema uchALA mArI rahyo che; mane thAya che ke "aho! mArA hRdayanAthane janma thaye! kevAM bhAgya UghaDyAM jagatanAM! dhanya dharatI! prabhu pRthvItale avataryA! tribhuvananA tAraNahAra ! jagatane dIve! dharmanAvamAM besADI bhavasamudra pAra karAvanArA mahAsukAnI ! bhavATavI utAranAra muktipurInA sAthe vAha! anaMta upakAra, anaMta guNa ane anaMta jJAnanA bhaMDAra !" haiyAmAM zuddha prema UchaLe che tethI Indro ane deve prabhunI bhakti karavA delyA jAya che! kazuM joIe che mATe nahi, paNa prabhu ja evA alaukika svarUpavALA che ke sujJane emanA para prema UbharAI ja jAya ! e premathI prabhu para ovArI ja javAya! prabhune mAthe laI pharavAnuM mana rahe! jANe "zI zI sevA karI lauM e nAthanI ! ane jagyuM ne jIgyuM saphaLa karI dauM !" ema manane thayA kare. duniyA pAchaLa keTalo badhe bhAga - A zuddha prema pragaTe pachI, jema suzIla premALa patnI premanI pAchaLa patinI sevAmAM keTalAya bhega Ape che, e rIte paramAtmAnI bhaktimAM tana, mana, dhana, ane IndriyethI bhega ApavAnuM saheje bane. have vicAro, bhega keTalo Ape che? enA parathI premanuM mApa nIkaLaze. jIvanamAM bIje bhega nathI ApatA ema nahi, kuTuMba, mitramaMDaLa, nekara-gumAstA, yaza AbarU vagere pAchaLa te lAMbA paheLA thAo che, paisA kharace che, avasare umadA cIje dharI de che, samayane For Personal & Private Use Only Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 160 zrI samarAditya 0 yazodhara muni caritra bhega Ape che, ciMtA karI karI manane bhega Ape che, kAyAne kazmI ApI mahenata kare che, javAbadArI mAthe le che, AvuM AvuM te keTaluM ya ! ! tyAre bhagavAnanI pAchaLa bhega keTalo? utAvaLa nathI, zAMtithI vicAraje. puNiyA zrAvakane rajanI mAtra be AnAnI kamAImAM prabhune rAja kulapaga2 bharI pUjavAnuM ane prabhunA bhakta zrAvaka sAdharmikanI roja bhakti karavAnuM joItuM hatu! kemake prabhu para athAga prema hato. samajatA hatA ke "A prabhune ane mane yoga? emanI sevAmAM sarvasva chAvara karI dauM !' mAruM kharuM lekhe ahIM dUbhaktimAM lAgavAnuM che, bAkI duniyAdArImAM te lUMTAvAnuM che! prabhupremanI parIkSA - vicAro, prabhunA prema khAtara nehIonA sneha keTalA paDatA mUkayA ? khissA para dabANa keTaluM karyuM? vyAvahArika kAma keTalAM jatAM karyA? zodhI zodhI prabhubhaktimAM kyAM kyAM kharacatA gayA? zodhI zodhIne kyAM kyAM jinanI sevAnA kArya karyuM gayA ? vicAravuM paDaze AvuM badhuM vicArIne e karavA mAMDayuM paDaze, tana-mana-dhananA bhega ApI ApIne. tyAre prabhupremano prakAza UThaze! sAco prema sastA nathI, sahelo nathI tyAre evA prema vinA UMcA ya nahi avAcaka vistAra nahi thAya; mehanAM phera nahi Utare. For Personal & Private Use Only Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ loTana kUkaDe mAra kema bhayaMkara ? surendradattane mAtA upara prema che, tethI Atmabhega ApavA taiyAra thAya che. bAkI bIjA keIpaNu jIvana bhoga ApavA mAtAne Adeza chatAM ghasIne nA kahe che. mAtAnI AjJA ya kharI, ne pApane InkAra paNa khare. A syAdavAdane jIvanamAM amala. ekalA syAdavAdanA siddhAntathI nahi cAle, syAdvAdane amala paNa joIze. e lAvavA sAmAnI dRSTie paNa vicAravuM joIze. loTanA kUkaDAne bhega: surendradattanA A chelle ugAra hatA chatAM mA DhIlI na paDI. mithyAtvanI pakaDa cheDavA taiyAra nathI. durAgrahI AtmAone tene vicAra ja hotuM nathI. kahe che: " bhAI jo ema che ke tAre keAI jIvane mAre nathI, te ema bhale, paNa ApaNe leTane eka kukaDo banAvIe, ane tene devIne bhega ApI daIe ! te ATaluM karavA mAguM vacana mAna," kahIne hAthamAMthI talavAra laI lIdhI. dIkarAnA caraNamAM paDI bhIkha mAge che! - pApakAraka dAkSiNya e doSa, e nabaLI kaDI - dIkarAne mAtA para pUrNa sabhAva che. paNa mAtAne mana dIkarAnI A eka nabaLI kaDI che. nabaLI eTale ene lAbha uThAve che. nabaLI kaDI eTale ApaNuM dhAryuM karAvI zakAya. lobhiyAne dhutArA kema tUTI jAya che? lobhiyAnA lejanI nabaLI kaDI pakaDI le che mATe. kAmAMdha patinI vAsanA e nabaLI kaDI che, te ene lAbha uThAvI patnI ane gulAma banAve che. rAja, amaladAra, mAlika ane zikSaka je bahu zILI prakRtinA hoya For Personal & Private Use Only Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 162 zrI samarAditya 0 yazodhara muni caritra te enI e prakRti e sAmAne uddhatAI Adi karavA mATe nabaLI kaDInuM kAma kare che. A jagatamAM jIvana jIvavuM e keTaluM kaparuM che? kyAMya ApaNu zarama, dakSiNya, lobha, mAna vagere keI je sAmA mATe eka nabaLI kaDI rUpa banyA, te ApaNuM AvI banyuM ! sAmAe phasAvyA samaje. alabatta guNanA upara masta rahenArane te enA pariNAme duHkha paNa Ave che te visAtamAM nathI lAgatuM. ene e duHkha na gaNatAM zuddha banavAnI ani-kaTI maLyAnA ahebhAgya samaje che ! paNa daSanI nabaLI kaDI te haTAvye ja chUTake che; nahitara pApamAM phasAya che, ane bhava bhAre dhanakumArane yazodhara muni kahe che, "have huM ahI mAtAnA nehathI mehita mativALe banI gaye ane mAruM jJAnanuM teja naSTa thaI gayuM. eTale to pApakamI evA meM mAtAne kahyuM, "mA! jevI tArI AjJA.' atyAra sudhI mAtAnI AgaLa ghaNuM jJAna meM dAkhavyuM hatuM, paraMtu kudaratane nyAya ke che ke jema dUra sudhI jaI zakanArI AMkha pitAne ja joI zakatI nathI, ema ghaNuM paNa jJAna, pitAnuM kArya saMbhALavAnuM AvyuM tyAre, bahu samartha na banyuM.' guNa deSarUpa ahI vastutatva jue ke keTalAka guNane atireka thavAthI deSarUpa banI jAya che. mAtA parane prema e mAtRbhakta tarIke guNa hatA, paNa have e meharUpI daSanA gharane banI gaye! tyAre te agya mAgaNuM maMjUra karI ne? A prema AMdhaLe kahevAya, doSarUpa-meharUpa gaNAya. guNarUpa prema ane meharUpa premamAM A taphAvata che ke meha te tatva bhulAvI nAkhe che. ahIM surendradatte e tattva na joyuM ke "jIvanI AkRti paNa For Personal & Private Use Only Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ leTanA kUkaDA mAravA kema bharyAMkara ? 163 sthApanA jIva che, enA ya nAza na karAya. kema ke emAM ca buddhi tA e ja thAya che ke A DAkuDa kApyu., paga kApyA, peTa kADhyuM.' A tattva bhulAyu' e mehatA gharanA premanA pratApa " tA pachI eTalA leTanA TUMkaDAne mAravAmAM zuM bagaDI gacu'!' ema e mUDha banI gayA. lepTane pazu zuM? kahe ! taravAranA ghA kevI AkRti para calAvavAno ? kaDAnI AkRti para! ghaNI mahenatane aMte AtmAne pavitra banAvyA che, jJAnanA dIvA pragaTa karI rAkhyA che, paNa DhIlAzathI have premanu' mehamAM parAvata na thaI jAya! eTale jJAnane dIvA bujhAI jAya ! mehane paravaza banI javAya tyAre samajavu ke hRdayamAM mahA karatA UThI ! durgaM`tinAM ma`DANa maMDAyAM! ATaluM samajatA hatA ke, jIva marAya ja nahI, paNa have dila kahe che, lepTane kUkaDA karyAM jIvatA che? jIvatA nahIM teA bhale, paNa mAravAne kAne? TUkaDA tarIke sthapAyelAne ne ? jIvanuM nAma che ne tene mAravAnA zabda joDavA te ja behUdu che! jIvanu nAma hAya ane tene mAravAnA zabda joDavA. amAre Aya dezavAsIne te ghaTe ja nahIM-kemake hRdayanAM pariNAma emAM evA krUra thaI jAya che. kema? mAresa' e zabda bajhADaco ! surendradatte zuM karyu" ? traNa vastuone AtmagharamAM pesavA dIdhI, (1) mAtA pura mepDa, (ra) jJAnanA nAza, (3) hRdayanI niSThuratA, A paNa cAre? jyAre peAte sarva meha, sarva hisA, sarva kaMDAratA sUkI daI cAritra levA jha Mkhe che. ene ae, ke cittamAM kaSAyanA sakleza khUba vadhI gayA. AthI pApa bhayaMkara banyuM ne teNe lacakara bhavA racA ! 6 ahIMyAM e peAte ja yazodhara mahAtmA eka saraLa vAta kahe che! kadAca koIne prazna thAya ke tame ATalA jJAnI hatA ne kahetA hatA ke hiMsAna thAya, chatAM kema bhAna bhUlI gayA ?' tenA uttara kahe che, ghaNu' ca jJAna pAse hAya, paNa A-- 6 For Personal & Private Use Only Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 164 zrI samarAditya - yazodhamuni caritra jagatanI vicitratA evI che ke e jJAna pitAnA kAmamAM nathI AvatuM. papadeze pAMDityama" bIjAne mAthAmAM vAgyuM heya ne lehI vahetuM hoya te kahe "zAMti rAkhe, UMcAnIcA na thAo," paNa je ApaNane saheja mAthu TicAyu, to tyAM jJAnanA khajAnA para tALuM lAgI jAya che! pitAnuM ja DahApaNabharyuM jJAna kyAM alopa thaI gayuM tenuM bhAna nathI rahetuM! A AMkhamAM jJAnazakti keTalI che? te dUra sudhI duniyA jue! paNa enI e AMkhamAM taNakhaluM paDe to tene jotAM pitAne nahi AvaDe! duniyA AkhIne zikhAmaNa ApatAM AvaDe paNa jAtane prasaMga UbhuM thatAM jAte e zikhAmaNa letA nahi AvaDe. dekhItA nAnA pApanAM bhayaMkara phaLa kema ? mithyAtvane raMga kevo AkAra kevo? svarUpa kevuM? nItaratA pApanA kAryamAM mana bacAva kare che ke AmAM vAMdho nahIM." mana AzvAsana le che ke "AmAM kAMI pApa nathI, UlaTuM upakarI mAtA vagerene prasanna karavAthI upakArane badale vaLe che." zuddha pApa para katavyane sikko e mahApApa! A badhuM lakSamAM levuM paDaze. te ja e leTane kUkaDe kApavAmAM ane ene khAvAmAM pachI je dukhad bhave UbhA thAya che, enuM rahasya samajAze. nahitara te ema thAya ke ATalA jarAkamAM AvA bhayaMkara trAsabharyA bha? paNa hRdayanI nipparatA kyAM ane keTale pahoMcI gaI tene vicAra kare te Azcarya nahi ke prazna nahi UThe, akAya para kartavyane sikko mAre, dukRta para sukRtane sikko lagADave emAM mahAmithyAtvane ane mahAmahane bhAre udaya thAya che; ane e pAchuM samajanA ThekA para thAya eTale to nikuratA era vadhI! cittane saMleza kAle phUlya! ema pApa bhayaMkara banI gayuM. dilane pApa bhAre na lAge e dazA khuda pApa karatAM bhayaMkara che. For Personal & Private Use Only Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ leTane kukaDo mAra kema bhayaMkara 165 - " ATalAmAM zuM thaI gayu?" "A kyAM pApa che?" Ama ja jIva bhUle paDe che. pachI emAM varSonI zubha bhAvanI kamAI ke tatkAla jAgelI mahAna sArI bhAvanAnI kamAI dhULadhANI karI nAkhe che. eka akAryanA prasaMgamAM UbhI karelI niSpharatA, avaLImati ane durbhAvanA pachInA jIvana prasaMge ane bha para chAyA pADe che. enuM pariNAma dugatienI viTaMbaNamAM AvIne UbhuM rahe che. yazodhara muninA bhAmAM pahelA surendradattanA bhavamAM A pAyA nAkhyA hovAthI pachInA bhAmAM duHkhada pariNAma jovA maLe che. mATe Azcarya ke zaMkA nahi karatA ke "! jarAka zA pApanAM ATalAM badhAM bhayaMkara pariNAma?" pApa jarAkazuM nathI. avasare meTI laDAI laDavAmAM hRdaya kadAca tIva saMlezavALuM na ya thayu hoya; paNa haiyAne pA5 bhAre na lAge emAM e eTalA badhA saMkalezavALuM banI jAya evuM bane che; kAraNa samaje che? tattvane sAmane karavAmAM ghera saMkleza rahe che. For Personal & Private Use Only Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tattvane sAmane e bhayaMkara pApa ekAnta nizcaya e tattavane sAmane - pra0-dekhItA jarAka za pApamAM kema ghora aMkaleza? u-kAraNa e ja ke je AmAM haiyAe "pApa bhAre" na mAnyu e tattvanI sAme mAthuM UMcakya kahevAya. "loTane kUkaDo mAravAmAM to kAMI kharekhara jIva marato nathI. mAtAnuM ATaluM kahyuM te mAnavuM ja joIe; e kartavya che." A buddhi e tattvanI sAme thavAnI vAta che. hiMsA, jUTha, cerI chinArI vagere pApa karatAM paNa tatvane sAmane karavAnA pApamAM vadhu ghora aMkaleza cittamAM vate che. mATe te marIcine koTAkoTI sAgarepamone saMsArakALa Ubho thaye ! nizcaya-vyavahAra baMnene mahattva e tava - bahu sAvadhAna rahejo, kyAMya tAvane sAmane karavAnA pApamAM na taNAI javAya e khAsa khyAla rAkhaje. zAjhe kahelA siddhAnta, padArtho, ane AcAra anuSThAna, e badhuM ya tatva kahevAya, enI sAme thaIne kaMI paNa viparIta sthApanA karatA nahi. dAkhalA tarIke, siddhAnta tattvane sAmane - juo ke zAstra anekAntane siddhAnta ApI kahyuM ke nizcaya ane vyavahAra baMnenuM peta petAnA sthAnamAM mahatva che. mekSamAge vyavahAra cUkIne nizcaya nahi, ne nizcaya cUkIne For Personal & Private Use Only Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tattvanA sAmanA e bhayaMkara pApa 167 vyavahAra nahi." mahAmahopAdhyAya covijayajI mahArAja kahe che, nizcayadRSTi hRdaya parI jI, pALe je vyavahAra' vyavahAra-mAga nu` pAlana kare, ane sAthe ja nizcaya-mAga nuM lakSya rAkhe e jinAjJAnA ArAdhaka banI zake. have jo ekAMta nizcayane paDe teA eNe siddhAnta rUpI tattvane sAmane karyA kahevAya. . padArtha tavanA sAmanA ~~ ema zAstra jIva, ajIva, Aznava, savara vagere padArtha tattva tarIke batAvyAM, tyAM Arbha parigrahabharyAM gharavAsamAM Azrava sevavA paDe che, ne e heya che, tyAjya che, avya che; chatAM emAM zAnuM pApa e cheDI cAritra levAnuM zuM kAma? gharamAM rahIne dhama aaN nathI thaI zakatA?' vagere pralApa karavA e padArtha' tattvo sAmanA karyo kahevAya. 6 AcAra tattvane sAmanA - ema, mArgAnusArI jIvanA AcAra khAMza ke udbhuta veza na paheravA, chAkaTA paheraveza na karavA, tyAM Aje jamAnA badalAye, tyAM veza udbhaTa zAneA kahevAya ?' AvuM mAnavu calAvavu e AcAra tattvatA sAmanA karyo gaNAya. ema zAstre sAdhu-sAdhvIne AcAra bAMdhyA ke sAdhunA sukAmamAM sAdhvIe akAlacArI na banavuM. pAca pakhI khAmaNAM ke sUtranI cAgavidhi karIne ravAnA thavuM; tyAM sAvI sAdhunA sukAmamAM zAstra kahelA kALa sivAya pharacA kare te sAdhu e calAvye rAkhe, ema zrAvikAonuM vAravAra Agamana, UbhA rahevAnu vagere dharAsara nabhAvye rAkhe, ene inkAra na kare, UlaTu' 'emAM zuM,' ema mAnI le, e AcAratattvatA sAmanA kahevAya. tattvanA sAmanA karavAmAM dila mahA sakila pariNAmavALuM bane che, emAMthI dI ne duHkhada durgatielo dhAra For Personal & Private Use Only Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 168 zrI samarAditya 0 yazeramuni caritra saMsAra sarjAya che. yAdhara munine surendradattanA pahelA bhavamAM nirmaLa virAgyabhAvanA vadhI, nakkI cAritra levuM hatuM, chatAM leTane kUkaDe mAravA taiyAra thaI jAya che, dilanA tevA udvega tyAM rahetA nathI, AgaLa vadhu bagaDatuM Ave che, enuM pariNAma satata duHkhada pApiSTha bhavanAM sarjanamAM AvIne UbhuM rahe che. tavane sAmane ryA vinA A na bane, pachI bhale te siddhAnta tattvano sAmane che, ke padArtha tattvane che, cA AcAra tattvane sAmane he. TheTha mAnavajIvana, dharma sAmagrI ane dharmakyiA sudhI caDhavA chatAM jIva kema bhAre pachADa khAya che? kema pAchA bhavamAM bhamate thaI jAya che? kahe, AvA keI tavanA sAmanAthI ema bane che. surendradattane e paristhitinAM maMDANa maMDAya che. eNe mAtAnI loTane phUkaDo mAravAnI vAtamAM maMjUrI ApI eTale have pUtaLAM banAvanArane mAtAne Adeza chUTe che, kALane vilaMba karyA vinA leTa phUkaDo banAvI lAve." rAjavI gharamAM vAra keTalI? emAM pAche rAjAne paNa pUjya evI rAjamAtAne hukama, eTale te tarata amala! mANase banAvI lAvyA ane phUkaDe ne mAtA AgaLa e dharI dIdhe. dhanakumArane yazodhara muni kahe che, "mAtA te kUkaDAne ane mane laIne kuLadevatAnA pAse gaI kUkaDo AgaLa mUkyo, ane mane kahyuM, "dIkarA! talavAra kADha." eTale meM jarA hasatAM talavAra kahI." zAnuM hasavAnuM? je Arogya jIvanI dayAthI maLe che, e A mAtA jIvana ghAtathI maLavAnuM mAne che enuM! athavA, leTanA kUkaDAne jIva manAve che enuM hasavAnuM. pahelAM prakAranuM hasavuM te hajI mAtAnI ajJAnadazA upara hAI deSarUpa na thAya, paraMtu bIjA prakAranA hasavAmAM pitAne e bhAva che ke "leTane pakaDo e jIva na manAya, ene haNave e jIvane bhega A na gaNAya, paNa A bhAva duSTa bhAva che, pApI mAnyatA che. For Personal & Private Use Only Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 169 tavane sAmane e bhayaMkara pApa mAtAnuM devIne kathana - mAtA have devatAne uddezIne kahe che, "he bhagavatI kuLadevatA! A sarva jIvone mAravAnuM aTakavanAro kUkaDe che, te dIkarAnA duSTa svapnane nirarthaka karavA mATe tArI AgaLa dharavAmAM AvyuM che, dIkare ene mAre che, mATe enA dehanuM kuzaLa karaje." juo mAtAnuM devIne u dhana! TUkaDAne sarva ne mAravAnuM aTakAvanAre kahe che, eTale? "Ama to devI ! tArI AgaLa aneka jIveno bhega dhara jaIe, paNa prastAva para A phaDe garyo mATe have enA bhegathI patAvavuM paDe che." halakuM leAhI havAladAranuM. jIvane mAravAnuM aTakAvanAra to kare che. tethI devIne gunegAra gaNavo hoya te karane gaNa joIe paNa ahIM kUkaDAne gaye che ! mAnava e prANa-gaNane vaDere: mAnavInI zirarI vicitra che. jagatanA prANu gaNumAM mAnavane UMcuM sthAna maLyuM che - viziSTa buddhi, viziSTa zakti, viziSTa AvaData, viziSTa sAmagrI, viziSTa zarIraracanA! ghaNuM ghaNuM viziSTa ! pazu pakhI vagere to bicArAM e daSTie enI AgaLa ghaNu garIba, ghaNAM nIcAM che. emanI vacamAM eka kuTuMbanA vaDera jevuM sthAna mAnavane maLeluM che. e sthAnane vegya vartAva te ghaNe udAra joIe, jAtanA bhege nIcA ne nAnAne sagavaDa ApavAne vartAva joIe, nabaLAnA bheru banavAne, nAtha banI saMrakSaNane vartAva joIe, ene badale potAnI sukhasagavaDa khAtara bIjAne kacaravAnuM, dUbhavavAnuM ke dabAvavAnuM karAya, nabaLAne taNakhalAne tAle gaNavAnuM thAya, tyAM mAnavanI mAnavatA cAM rahI? kuTuMbane kema sAcave che? ene sagavaDa pahelAM ane pachI jAtane, ema ja ne? jAte jarUra paDaze agavaDa, kaSTa, zrama veThI laIne paNa bane tyAM sudhI kuTuMbane, bAlabaccAM ane patnIne sukhasagavaDa ApavA mathe che ne? te ja, mAne che ke, eka sArA For Personal & Private Use Only Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 170 zrI samarAditya . yazedharamuni caritra vaDIla gaNAI e, te ahIM samAja-jIvanamAM sArA vaDIlapaNuM adA karavA evuM badhuM nahi joIe? enA badale UlaTI gaMgA vahevaDAvavAnI? to, pachI te, kudaratane kAnUna samaje che ne? "vArA pachI vAre, mArA pachI tAre.' jIvanane dhanya samajavuM joIe ke ahIM sarva prANaemAM kevI suMdara vaDIlagIrI, namaNuM netAgIrI, ane ucca jIvanasaraNa jIvavAne mATe maLe che! AnuM lakSa rAkhavAthI manamAM vizuddha ane udAtta kalyANa bhAvanAo UThe che, svaparane kalyANakArI UMcA keDa jAge che, pivitratAne, pavitra vartAne pravAha vahetA thaI jAya che. e thAya tyAre tanavapariNati Ave, tatvapariNatirUpa tavazraddhA AvyA vinA sacaDmazananI sparzanA na thAya. tanavapariNuti lAvavA pAyAmAM mitrI, karuNA, parArthavRtti ane sahiSNutA jarUrI che. mATe tattvapariNatinA pAyAmAM A keLave - jI para UbharAtI karuNuM, vizva pratye mitrIbhAva-baMdhubhAva, paragaju vRtti popakAra, ane jAte sahavAmAM AnaMda A cAra guNe A uttama bhUmi saje che, bhagavAna jinezvara devanAM tava cavAne egya pariNati taiyAra kare che, sacadarzananA svAda anubhavavAnI ADe AvatA anatAnubaMdhI kayAne dAbe che. e karuNa, e baMdhubhAva, e paragajupaNuM nahi hoya te sAdharmika pratye sAce baMdhubhAva, ne sidAtA pratye sakriya sahAnubhUti, dharmabaMdhuo upara UbharAtuM vAtsalya ane guNAnurAga vagere kyAMthI AvavAnA hatA? ane e nahi, te jaina ane jinanAM tattva vahAlAM kyAMthI lAgyAM gaNAze? For Personal & Private Use Only Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tatvano sAmane e bhayaMkara pApa 171 udAra, pavitra ane ucca bhAvanAzIla hRdaya vinA jainapaNanA AcAra haiiye kyAMthI sparzavAnA? vyavahAra nakAme nizcaya nakAme e ajJAna che. mAtAe devatAne udhana karyA pachI surendradattane saMketa karyo, eTale eNe talavArathI phakkA para ghA karyo. kUkaDe bhale leTane che, paraMtu vyavahAra javadhAtane cAlI rahyo che, mATe mAtA ane putra baMne azubha karmanA thaka upAjI rahyA che. vyavahAra zuM nathI karate? kahe che "vyavahAra nakAme che, nizcaya upagI che!"nadarzananuM kevuM kAramuM ajJAna ! siddhAntatatvane ke sAmane ! pratyakSa dunyavI ghaTanAone ke apalA...! tyAre pUcho, pra-paNu e te aMtaramAM tevI hiMsAnI pariNati UbhI heya te ja pApa badhAya ne? u0-5Na A pUchatAM eTalo vicAra na karyo ke evI pariNati bAhA vyavahAranA AdhAre janmI rahI che, pASAI rahI che, te vadhI rahI che. mAtAnI AgaLa putranuM svanakathana e vyavahAra che, ene para mAtAne jIvalega ApavAnI pariNati thaI. A vyavahAranA AdhAre nizcaya ja . eNe putrane karela Adeza, e vyavahAra che, batAvelo Agraha e ya vyavahAra che, ene para putrane mUkaDo mAravAnI pariNati jAgI. e paNa vyavahAra para nizcaya jAgyo. ema, leTane kUkaDe sAme dharAye, hAthamAM talavAra lIdhI, e vyavahAra, enA para "Ane mAruM' have mAra: chuM' e pariNati thaI, pariNati jAgavAmAM vyavahAra ATale badhe nimittabhUta banavA chatAM tyAM vyavahAra nakAme che" ema kahevuM e sarAsara ajJAna che, durAgraha che, jinekta tane sAmane che. dhyAna rAkhaje, phakaDe leTane che ane te kepavA chatAM karma, kharekhara jIvate jIva mAravA pramANe, baMdhAya che! eTale uparathI ema lAgaze ke "te pachI mukhya te aMdaranA Atama pari For Personal & Private Use Only Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 172 zrI samarAditya 0 yazegharamuni caritra NAma para ja AdhAra rahyo ne? bAhya kiyA para ke vastu para nahi," paraMtu sAthe samajI rAkhe ke loTane kUkaDo sAme nahoto Avyo. tyAre kema evA pariNAma na thayA? vaLI leTane piDe ke kaI kapaDuM kApatAM e pariNAma nahi, ne leTane TUkaDe kApatI vakhate e pariNAma kema jAge? zuM e nathI sUcavatana ke leTano kakaDe kApavAnI kriyAe hiMsAnAM pariNAma jagAvavA-poSavAmAM meTo bhAga bhajavyo? sUcave che. mATe bAhya vyavahArane jarAya vajUda vinAne gaNatA nahi. aMtaramAM sArI bhAvanA hovA chatAM bahArathI vicitra zabda belAI jAya te sAmA para te belane anusAre asara thAya che, tevA pariNAma jAge che. AmAM zuM zabdavyavahAra kAraNa na banyA? aMtaramAM bhAvanA sArI che, chatAM zuM vANIne vyavahAra mukhya thaye? ke ApaNuM aMtaranI zubhecchA? te pUcho, ma-paNa sAmAne asara vAMkI thaI emAM enAM tevAM kaSAya pariNAma na heta te zuM asara vAMkI thAta? mATe enAM pariNama ja kharuM kAraNa gaNAya ne? u0-ahI A pUchatAM e jevuM bhUlI javAya che ke kaSAya pariNAma te pahelAM hatAM, te A bahu sAMbhaLyA pahelAM evI kharAba asara kema na thaI? bela sArA belAyA heta te zu kharAba asara thAta? nA, kemake dekhAya che ke kharAba belanI kharAba asara dekhAyA pachI je tarata mAphI mAgIne vALI levAya che, ane vadhu sArA bela kADhavAmAM Ave che, te asara sArI thAya paNa che; ne bela e vyavahAra che. tyAre vyavahAra Ama keTaluM joradAra kAma karI rahyo che ! loTane paNa kukaDe mAravA-karAvavAne vyavahAra karI surendradatta ane mAtA sagati bhAre karI rahyAM che. upalaka dRSTie jotAM ema lAgaze ke pra-skUkaDo sAce jIvate te hato nahi, paNa AMtara parizuti kaluSita hatI tethI AtmA bhAre thaye, mATe aMtaranAM For Personal & Private Use Only Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tattvanA sAmanA e bhayakara pApa 173 pariNAma ja niyAmaka che. tethI nizcaya upayogI thA, vyavahAr zI rIte ? u-paraMtu A adhUrI diSTa che, ekAMgI STi che. pUrNa dRSTi, sUkSma dRSTi tA jyAre aMdara UtarI jovAmAM Ave tyAre ahI gaNAya. e jotAM dekhAya che ke lene ThaMDA mAravA-marAvavAnA vyavahAra upara ja pariNAma kluSita bane che. pahelAMya buddhi leTanA piDA kApavAnI nahi, kiMtu phUMkaDA kApavAnI thaI, TUkaDA banAvarAvyA, enA para talavAra jhIkavAnuM thayuM, A badhA vyavahAra sAthe ja malina pariNAma kAma karI rahyAM che. AmAM vyavahAranI nirupayeAgitA kayAM thaI? vyavahAra saceSTapaNe kAya karI rahyo che. mATe ja, azubha vyavahAra kathAM kAM paTake che - mATe ja, vyavahAranuM mahattva jarAya ochu. AMtA nahi. khA--khA karavAnA bahu vyavahAramAM AMtarapariNAma pudgalAsaktinAM anyo rahe che. ugra zabdanA vyavahArathI kyAya sateja rahe che. duniyAnu' sAru' sAruM' joyA karavAnA vyavahAre ahiratmabhAva pedaSAyA kare che. strIo sAthe vAta, enAM dana, vagere vyavahAramAM kAmavAsanA jAgrata rahe che. mATe vAta A che ke azubha vyavahArathI jeTalA dUra, eTalA ApaNe sArA. vyavahAra jaDasagatA aAdha rAkhavA che ane nizcayanI vAtA karavI che, e ajJAta che, DhoMgadhatUrA che. mAtAnA durAgrahabharyA kheAla vAra vAra sAMbhaLavAnA vyavahAra para chevaTe vAta ATale AvI ke surendradatte leTanA kaDA para talavAra calAvI. je hRdayathI phUMkaDA para talavAra cAlI zakI te hRdayane kamaLa mAnI letA nahIM. game tevA leTanA TUkaDA, paNu talavAra kAM paDI rahI che? gaLA para! kAna para! peTa para ! AkAra jIvatA che ne? basa, e mujaba haiyAmAM prahAranA phaTA paDe, gaLu" kApI rahyo chuM" ema hRdaya samaje che, eTale dheAra kasa upAje temAM navAI nahI". nAnA chekarAone AvA citra na phaMDAya, ramakaDAM na tADAya evA pATha bhaNAvavA joIe. mAne 6 For Personal & Private Use Only Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 174 zrI samarAditya . cazeAdharamuni caritra dIkarA para vahAla Ave tA chAtI sarasA dAme ke nahi? paNa premathI; ne zAkyanA hAthamAM gayA te dAme tA kharI, paNa kevI rIte? pariNAma jovAnAM che. jIvane mAraveA te pApa che ema zA mATe kahevAya che? kaheA, mAravAmAM ApaNA cittanAM pariNAma kharAba thAya che tethI. teA ahI" talavAra phUMkaDA para calAvI emAM pariNAma bagaDacAM, hRdaya kaTAra thaI gayuM, mATe pApa " have kaDA kapAyA, enAthI devatAnu pUjana thayuMH ne siddhakama nAmanA rasAIyAne mAtAe kahyuM ke A mAMsa laI jA ane jaldI ene rAMdhI de, jethI devatAnI prasAdInI roSa tarIke huM ane mAre putra enA AsvAda laIe.' paNa hajI surendradatta jAgrata che eTale kahe che, hajI mA! mAMsa khAvAnu` ANI che? rahevA de mAMsa khAvAnI vAta. tane khabara che ke mAMsa bhakSaNanA doSa keTalA ? ? mAMsAhAranA doSa mAMsAhAramAM sArI rIte guNa tarIke kahevAtA tapa ane niyama, dAna ane dhyAnanI pravRtti, tathA matra sAdhanA ane auSadhasevana paNa niSphaLa jAya che. jhera khAvuM sAruM ke je kSaNavAramAM paNa eka ja vAra mRtyu Ape, kintu mAMsa-bhakSaNa tA mahA kharAba, kemake e sasAramAM aneka maraNeAnI paraparA Ape che. mAMsAhAra karavAthI mANasanu parabhavanuM AyuSya TrekuM thAya che, daurbhAgya vadhe che, ane narakamAM duHsaha duHkha bheLavavAM paDe che. mAMsanA jAte bhajananu teA zu' kahevuM paNa davA rUpe ca mAsane je Ape che, ane emAM je samati pUre che, e paNa pelA mAMsabhakSInA mALe lAgIne narakamAM jAya che, emAM saMdeha nathI. zuM mAMsa eTale? sArI cIja che e? nA, e dudhalayu", bIbhatsa, khAdhelA-khArAkanA malina anelA padAtha mAMthI utpanna For Personal & Private Use Only Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tattvane sAmane e bhayaMkara pApa 175 thayeluM, ane svayaM apavitra che, evuM paNa pAchuM khAvA jatAM narakamAM paDavuM paDe che. mATe bahetara che ke mAMsane tyAga ja karI de. vaLI he mAtA! tuM ke mAMsabhakSaNa na karIe to ATaATalA dethI bacI javAya che eTaluM ja nahi, paNa keTalA badhA lAbha paNa thAya che! he mAtA! eka bAju mAMsAhArI sarva tIrtha jaLamAM nAna karI Ave, sarva prakAranAM dAna kare, sarva prakAranI dIkSAo le, to paNa te badhuM mAMsAhAratyAganA dharmanI tela AvI zakatuM nathI; eTale badhe guNa mAMsAhAratyAgane che. he mA ! jagatamAM je mArA upadravo che; cerane, kharAba svapnane, azubha zukanane,-ema Aga, pizAca, bhUta, ke cahanA upadrava, e mAMsAhAratyAgIpaNAne lIdhe eka taNakhalAne tela banI jAya che. he mADI ! jIvane jagatamAM mAMsatyAganA be samartha guNene lAbha maLe che, eka vartamAna jIvana upadrava vinAnuM jIvI zake che, ane bIjo, maryA pachI sagati maLe che. mATe mA ! ATaluM kya, e ghaNuM kahyuM, have mAMsabhakSaNanI vAta rahevA de." surendradatte pUrve paNa ghaNuM kahyuM hatuM ane ahIM paNa mAtAne mAMsabhakSaNanAM bhayaMkara pariNAma tathA mAM satyAganA abhuta lAbha varNavI batAvyA. tame kaheze, pratyAre ame to mAMsatyAgI chIe ja, to amane mAMsatyAganA e mahAlAbha kema nathI dekhAtA ? u-paNa sAthe e jo ke keIpaNa kArya thavAmAM mAtra eka ja karaNa kAma nathI lAgatu, sAthe aneka sahakArI kAraNe joIe che. mAMsatyAga,te karyo, paraMtu mahA hiMsAmaya mahAAraMbha samAraMbhamaya dhadha cAlu rAkhyA, jUTha DaphANanI chUTa rAkhI, cerI, For Personal & Private Use Only Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 176 zrI samarAditya 0 yazodhara muni caritra anIti, aprAmANikta karyo javI che, viSayenI bhUkha joradAra che, dhananI mUcha bhAre che, gusse, abhimAna, kapaTa, lobha cheDavA nathI, pachI elo mAMsatyAga UMcA lAbha kyAMthI batAvI zake? tyAre zu mAMsatyAganI paNa pakkI Teka che? game tevI bImArImAM, game tevA rogamAM paNa kaeNDaliva oIla, livara esaTrekaTa, vagerenAM ijekazana, ItyAdi kAMIpaNa na khape e 68 nirdhAra-pratijJA che ? mAMsAhAra bhayaMkara, to pachI rAtribhojanamAM rAte UDavAnA svabhAvavALAM kaI jatu bhajana bhegAM AvIne cavAI khavAI javAno saMbhava che, mATe rAtribhejana na ja khape, "lAkha nI kamANI jatI karIza, paNa rAtribhejana nahi ja karuM, " A Teka che? alabatta mAMsatyAgane puNyalAbha jarUra maLaze, paNuM sAthe rahelAM bIjA pApe paNa enAM aparaMpAra aniSTa phaLa dekhADayA vinA nahi rahe. mATe ja dhamI jIve A khAsa dhyAnamAM rAkhavAnuM che ke dharmasAdhanA lAbha jarUra Apaze, paNa e lAbha bIjA anarthothI luSita na thAya eTalA mATe mULamAM anartha-sarjaka pApaduSkRtya, malina bhAvanAo, kaSAye, vagerethI dUra rahevuM. mAtAnA dakSiNyathI kalpita mAMsabhakSaNa: surendradatta mAMsAhAranA deva ane enA tyAganA guNa batAvyA eTale mAtA ene svIkAra karavAne badale jhaTa kahe che, are bhAI! A badhI vicAramAM kyAM caDhayo? mUka have e vicAravuM. te to mAruM vacana pAyuM ja che. te have e vicAravAthI zu? vaLI A kAMI sAcesAca mAMsa nathI. A te leTa che, mAtra emAM mAMsanI kalpanA che, tyAM zuM kAma AkaLe utAvaLe thAya?" cazedhara muni dhanakumArane kahe che, meM tyAre e paNa mAnuM vacana svIkArI lIdhuM ane te pramANe zya. arthAta kahipata mAMsa khAdhuM. emAM enA para meM azubha sAnubaMdha karma For Personal & Private Use Only Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAtAnA dAkSiNyathI kalpita mAMsa bhakSaNa - 177 upAsyuM, paraMparAvALuM pApakarma upAjya! paraMparAvALu eTale? e, ke jenA udayamAM paNa pA5 sUjhe. pApanI bhabha dhArA calAve enuM nAma sAnubaMdha pApa kahevAya. tevAM pApakarma kyAMthI Ave che? kharI rIte pApanAM kAryo hoya chatAM paNa temAM vAMdho nahIM" ema karavAthI Ave. gurunI kRpAthI ghaNI mahenate jJAna maLyuM hoya paNa ene upaga nathI thatuM tyAre enubaMdha karmamAM phasAya che. AtmasaMrakSaNa keTaluM baMdhu medhuM che? leTane paNa kaDo mAratAM manamAM e na AvyuM, ke "bhale leTane, paNa kUkaDo ne? AvuM kApatAM mArA hAtha ja kema nathI kapAI jatA! hAthane pakSaghAta kema na thaI gayo? hRdaya baMdha kema na paDI gayu?" - surendradattane mAtAnAM pA5vacananI varSA, durAgraha, zaramAvI devuM, vagere vAtAvaraNe DhIlo pADI dIdhe, dAkSiNyamAM tA, pApamAM AMkha miMcAmaNuM karAyuM. pahelAM dalIla karI hatI ke kukaDAne marAya nahIM tema mAMsabhakSaNa paNa karAya nahI! paNa mAtAe bacAva karyo ke "A kyAM kUkaDe che, ke mAMsa che?' A bacAva svIkArI lIdhuM ane pachI hiMsA ane mAMsabhakSaNa ane sAkSata ryA tevuM thayuM. A prasaMga ApaNane ghaNuM ghaNuM zIkhave che. keTalIka pravRttione sAmAnya dekhAva bhale game tema he, paNa mana je niSphara banI gayuM hoya, te tyAM A prasaMgane jotAM dekhAya ke temAM AtmA cIkaNuM karma bAMdhe. "bhAI, vepAramAM anIti na karavI, A upadeza cAlato hoya tyAM saTeDiye kaheze, "amAre saTTAne dhaMdhe bahu ja sAre ke anIti ja nahIM, amAre te seda thaye te mujaba ja cUkavavAnuM ! A bIjA badhA vepAra karatAM sAro ke nahI?" dekhAvamAM Ama sAro lAgatuM hoya, paNa mananI nikuratA joIe te saTTAne dhaMdhe bhayaMkara pApathI bharelo lAge. tyAM mana kevuM che? eka For Personal & Private Use Only Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 178 zrI samarAditya 0 yaza muni caritra mANasa mAla khavAmAM anIti kare che, ke bIje mAlamAM ghAlamela kare che, te ene eTaluM ja lUMTavAnI IchA che, paNa saTTA bajAramAM caDhelAne zuM che? "lAkha gAMsaDIne vepAra che. mArA hAthamAM najara AvI jAya te batAvI dauM ! " keTalI kALI lezyA! mana keTaluM bhayaMkara banAve che? tyAre A sIdhe hisAba che ke je pravRttimAM mana vadhAre bagaDe tenAthI AtmAne vadhu cIkaNuM karma baMdhAya che. te cIkaNuM karmane mAra bhAre paDavAne! eka kerA para rAjagRhIno bhikhArI sAtamI narake gaye ! "badhAne ujANIe karavI che; ne mAruM zaruM keAI pUratuM nathI? zilA pADIne mAruM !" emAM eTaluM mana bagADayuM ke sAtamI narake javuM paDayuM ! tyAre A bAju bharata ane sagara cakavatI jevAne te vAta vAtamAM cAritra, ne kevaLajJAna ! mahAsAhebI ne mahAparigraha bhayaMkara nathI ema nahI, e bhayaMkara ja che, mana tethI vadhAre bagaDe che, paNa AtmA e sAvadhAna bane ne ene lAge, ke "A te Aja phasA jA !" jevuM thayuM che. to have sAvadhAna thaI javA de ! emAMthI kema chuTuM enI peravI karavA de !" Ama mana sAcave te pachI eka avasara e Ave ke jANe halakA phUla jevA saMpatti-vaibhava chUTI jatAM vAra nahi ane ghAtikarma badhAM ja saheja vAramAM UDI jAya! ApaNe tapasyA karI zarIranuM tela kADhIe chatAM ApaneNa UMce jatAM kema vAra? ane teo jhaTa upara kema? dekhItI je pravRtti ochA pApavALI lAge paNa mana vadhu bagADanArI hoya te te baMdha karavA jevI. A surendradattanI pravRttimAMthI sAra nIkaLe che. enuM kAraNa vicAratAM jaNAya che kepravRtti kevA pApanI ane pariNAma kevAM - A eka meTuM sAyansa che, pravRtti dekhAvamAM kaI meTA pApanI hoya, ene pariNAma tevA kaThera na hoya, nira na hoya, ema bane. tyAre evuM paNa bane ke kaI pravRtti dekhAvamAM tevA For Personal & Private Use Only Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAtAnA dAkSiNyathI kayita mAMsa bhakSaNa 179 mahA pAparUpa na hoya chatAM e vakhate aMtaranAM pariNAma krUra, kAra, niSphara banI gayAM hoya. dAkhalA tarIke bharata cakravatI mahAraMbha-mahAparigrahamAM beThA hatA, chatAM haiyAnA bhAva niSphara nahetA, mATe ja roja sAdharmika pAse "mA hana, mA hana' tamArA AtmAne haNe nahi, haze nahi," sAMbhaLatA hatA., mana hI meM vairAgI bharatajI" bele che ne? je nikuratA, kaheratA hata, te arIsAbhavanamAM vITI nIkaLI jatAM khAlI AMgaLI jeI virAgyane vicAra Ave? paNa je je he, A akhatare karatA nahi ke tyAre ame bahArathI meTAM pApa rAkhIe chatAM aMtarathI nikuratA-karatA nahi rAkhIe eTale vAM nahi Ave! A jherI akhatarA karatA nahi. kadAca pUchavAnuM mana thaze, " pra-bharatajIne vAMdho na Ave, to amAre zA mATe vAMdho Ave? u0-ahI samajI rAkhe ke bharatajIne pUrva janmamAM joradAra ahiMsA-saMyama-tapanI je sAdhanA hatI enAM jabara susaMskAranA baLa para e komaLatA, virakatatA rAkhI zakatA hatA. pUrvanI dharmasAdhanAe upajeluM puNya evuM hatuM ke cakavatIpaNuM maLe ja, paraMtu sAthe susaMsakAranuM jora evuM hatuM ke viratatA paNa eTalA mahAna vaibhavamAMya jAgatI rahe ja. nikAma bhAvanI sAdhanAne A pratApa che ke je e vAta rAga dazAe pahoMcADavA jeTalI joddhAra na hoya te je puNya Ape che e puNya asaMkilaSTa bhega Ape. asaMkilaSTa bhAga eTale evA sukhAnubhava ane evI sAmagrI ke jemAM AtmA rAgAdinA saMklezavA na bane, cIkaNu rAgAdiva na bane, emAM ApaNe na thAya, lubdhalaMpaTa nahi paNa sAkara para beThelI mAkhI je jANe alisa hoya. - have tame vicAro tamane je kAMI bhega maLyA che, te saMkilanTa che ke asaMkivaTa? emAM tamAruM hRdaya kevuM rahe che? For Personal & Private Use Only Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 180 zrI samAditya yazodhara muni caritra cakavatanA hisAbe bhega sAmagrI ane sazakta zarIra kevAM maLyAM che? chatAM je emAM bhAre ciTakavApaNuM, gAhamUcha, rAga ane AkarSaNa rahetAM hoya, te tyAM viraktatA mukela che. te zu cakravatIne e sahelI che? nA, sahelI te nathI, paraMtu jene prava jIvananI niSkAma jabaradasta dharma sAdhanAnuM baLa che ne pacce ja evuM maLyuM che ke je asaMkilaSTa bhega Ape, tyAM viraktatA rahelI che; sahaja che, mATe ene cA karavA jevo nathI ke cakravatI eTaluM badhuM rAkhIne virakta rahI zaktA hatA te ame paNa rahI zakIe. kharI rIte te virakta dazA keLavavA mATe tyAga karatA AvavAnuM che. jIvanamAM zakya evA keTalAya vata niyame bharyA rAkhavAnA che. sAdhujanene bahu samAgama ane jinavANInuM zravaNa tathA taravanuM adhyayana-manana e mukhya banAvavAM joIze. For Personal & Private Use Only Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dilanI dardabharI prArthanA virakta dazA prApta karavA mATe paramAtmAnI AgaLa gagada dile karagarIne prArthanAe satata cAlu rAkhavI paDaze, dilanAM dada kadA karavAM paDaze, dardabharyo vaicatyavaMdana stavana kahevAM joIze, kahe che. A rIte? eka namuNuM sUtranAM pade pada dilanA dardamaya avAje belAya che? " ahe prabhu! mArA jevA pApIne tuM ke lokone nAma paramapuruSa maLe! zI tArI balihArI! kevI anerI vizeSatAo !" Ave keAI bhAva dilamAM lAvIne gadagada banI ekeka pada belatA hAI e "AIgarANuM!" "tisthayarANa!' A anubhava thAya che ne? prArthanA, dardabharI prArthanA vinA ISTasiddhi nathI. gaNadhara bhagavAna jevA prArthanA kare che te ApaNA kalAsa kyAM? prArthanA vinA kema ja cAle? prArthanA eTale pUrva puruSanA sUtra ke stotra stavana vagere khAlI DhethI gagaDAvI javAnAM ke rAgathI lalakArI javAnAM nahi, paraMtu hRdayathI karagaravAnuM, bhIkha mAgavAnI, kAkaludI bharI ajIjI karavAnI, evArI jatA haiyAthI gabhIra svare guNagAna karavAnAM, paNa A kyAre bane? pitAnAM pApa badala bhAre saMtApa haya, svArthodhatA, mijAja, ghamaMDa, vraNa ityAdi mATe bhAre baLatarA heya, gRhabaMdhananI vyathA hoya, ujajavaLa jIvana veDaphAI rahyAne bhAre kacavATa, pazcAttApa haya, janamajanamanA kusaMskAra toDavA haze, te A keLavavuM paDaze. pravRtti dekhAvamAM nAnI chatAM bhAva meTA jAtanI pAmara kaMgALa ne deSagrasta sthitine AtanAda raNajhaNe, tyAre dilathI prArthanA thAya. For Personal & Private Use Only Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 182 zrI samarAditya , dharamuni caritra e prArthanA ane pUrva kahelA bIjA upAye A jAe, tyAre sAcI virakata daza Ave. pachI tyAM kadAca koI pravRtti dekhAvamAM meTA pApanI haya, chatAM mana bahu kamaLa, pApanA bhAre bhayavALuM ane napharatabharyuM raheze. ethI UlaTuM lAgaNI vinAnAne nAnI paNa pApa pravRttimAM zkeratA AvI jaze! ' dekhAvamAM dekhAya ke dhane, zAlibhadra ghAvanA putra jevA 3ra32 strIonI vacamAM beThA hatA, te haiiyu kevuM bhegalabdha haze? rAganI kaThoratA kevIka haze? eka patnI karatAM batrIsa patnInuM pApa to meTuM ne? paraMtu dila enA pramANamAM to zuM, kintu eka patnI havA jeTaluMya kaThera nahatuM. avasare eka patnIvAle paNa eTale badhe gRddha haya, Asakata hoya, viSayalaMpaTa ane strIne gulAma hoya ke ene kaThera rAga vartatA heya, kaThera pariNAma heya. sArAMza, pApanI pravRtti nAnI che, najIvA pApanuM kArya che eTalA mAtrathI e niyama nahi ke tyAM pariNAma mUdu ja hoya, kemala haya, pApanA bhAre trAsavALuM hoya. A niyama nahi, kahera, atyaMta kaThera paNa heya evuM paNa bane. eka phaLa chole e pravRtti sAmAnya pApanI, paraMtu emAM ema thayuM ke AhA ! keTalI sarasa chelI, Ama chelavI joIe, te samajI rAkho ke e kaThera pariNuma thayAM, e ugra banatAM kadAca evuM paNa bane ke enA pApe bhavAMtare jIvatAM jIve cAmaDI UtaravAno natIje bhagavo paDe. ema keInI bhUla para gusse thaI ene kahyuM, "gadheDe che, bhAna nathI; paNa e kahevAmAM aMtaranAM pariNAma kaThera banyAM, te pA5 kaThera baMdhAvAnuM. kadAca bhAre nIca gotra badhAI jAya. mATe A khUba dhyAnamAM rAkhI lo ke nAnI paNa pApa pravRtti karatAM haiyu kaThera na bane, eka badAma bhAMgavI haze, paNa dila kaThera nahi banAvAya. "sAlI! bhAMgatI nathI? le joradAra For Personal & Private Use Only Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 183 dilanI dardabharI prArthanA lagAvuM-navuM kAMka manamAM AvyuM te samaje ke kaThera pariNAma jAgyAM, kaThora pariNAma janaka pravRtti paNa cheDe - eTalA ja mATe sAvadhAna rahevAnuM che ke aMtaranAM pariNAma kaThera thAya evI pravRttimAM na UtaravuM. zrAvakane khetIne dhaMdhe karmadAna kahI ene tyAga karavAnuM kema kahyuM? Ama joIe te palAI khetI kare enA karatAM zrAvaka khetI kare, te pelA karatAM jIvatI jatanA vadhAre ka zake; chatAM ene tyAga karavAnuM je hyuM te eTalA mATe ke emAM bhArebhAra jIvahiMsA che ane te karavA jatAM aMtaranAM pariNAma kaThera bane che. A to eka dAkhalo che, evI bIjI je pravRtti hadayanAM pariNAma kaThera banAvatI hoya enAthI AghA rahevuM joIe. tyAre pUche ke, prazna-saMsAramAM rahelo A keTaluM jALavI zake? uttara-meTAM pApa to banatAM sudhI cheDavAM ja joIe, have nAnAM pApanI pravRtti karavI paDe che, paNa tyAM pariNAma nikura, kaThera na bane e sAvadhagIrI rAkhavI joIe. apunabaMdhaka AtmAnuM lakSaNa "TIDha tivamAvA '--pApa navi tIva bhAve kare, enuM rahasya A ja che, ke pApa karatI vakhate pariNAma tava na banavA de, nikura, kara na thavA de. samakitadaSTi jIva mATe kahyuM che ke "jouM ne nina jarU" te nirvasapaNe pApa nathI karatA. nidavasa eTale niDura hRdayethI, kaThera dilathI. bhala karanAra para vicANa - sAra A che ke hRdaya kaThera na thavA de, nikura na banAve, kamaLa rAkhe, mulAyama rAkhe; pApanA DaravALuM rAkhe, chanI dayAvALuM rAkhe. kadAca bahArathI gusse dekhADa paDe, te paNa sAmA upara dilamAM tiraskAra nahi, Sa nahi, paNa dayA Ave ke "bicAre chava karmavaza bhUla kare che ! kAM ajJAna che, te For Personal & Private Use Only Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 184 zrI samarAditya 0 yazeSaramuni caritra jJAnAvaraNa karma naDe che athavA jANuM joIne UMdhuM kare che te mehanIya karma naDe che. muDadAlagIrIthI bhUla kare che to vIryaMtarAya naDe che. abhimAnathI kare che te mAnakakSAkarma naDe che, ane kutUhalathI vAMke kare che te hAsyamehanIya karma naDe che. kaMI ne kaMI karmane parAdhIna ba bhUla kare che, mATe e karma-paravazatAnI dayA khAvA jevI che. dilamAM Avyo dayAbhAva rAkhI bahAra kadAca gura dekhADa paDazete e gussAnuM pApa niSpharapaNe na thayuM. tyAre dayA na heya ne cheDo paNa gusso karavA jAo to saMbhava che ke kaThora pariNAma AvI jAya. karatA TALavA pApane bhaya - ema viSayAsakti Adi pitAnAM aMgata pApamAM aMtaramAM pApane bhaya na hoya te paNa pariNAma kaThora banI jAya. ke maLatA rAkhavI hoya te pApane Dara rahe. joIe. ema, pudagalanA ane jagatanA vicitra rIbhAvanuM dhyAna rahe te paNa kamaLatA rahI zake. | game tevuM iSTa-aniSTa sAme AvyuM paNa manane thAya ke, ohaemAM zu? jagata vicitra svabhAvavALuM che, emAM badhu bane, tyAM harSanA umAda ke khedanI retaDagIrI zI karavI? ema karavAthI mana aMkalezavALuM bane che, kALuM kaThera bane che, kALuM kaThera banelu mana khataranAka nIvaDe che, jIvane paravaza, gaLiyo ane avivekI banAve che, cIkaNAM karma baMdhAve che..? vAta A che--kaTheratA lAvanArAM pApathI bane tyAM sudhI AghA rahe. ne karavA paDatAM pApamAM dila sAco, kaThera na banavA do. kemaLa dila eka moTI mUDI che, sukha-saMpattinI khANa che tyAre kaThora dila mahAvipattionI khANa che. For Personal & Private Use Only Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nayanAvalinI kapaTajALa yAdhara muni svarAdityanA jIva dhanakumArane pitAne surendradattane prathama bhava kahI rahyA che. emAM kahe che ke "devInA bheganI vidhi patAvI. pachI nakkI karyA mujaba bIje divase kumAra guNadharane rAjayAbhiSeka kare che, ane pUrvanirNata vAta suja huM sAdhuveva paherI levA taiyAra che ke tyAM te tarata para vanAvali AvI, ane kahe che, Aryaputra ! UbhA raheje." huM vadhAre nathI mAgatI. eka divasa mAguM chuM Ajane. putra guNadhara rAjya kevuM kare che, ane AnaMda jarA mANuM laIe. pachI AvatI kAle cAritra vaIzuM.' vAnA ane saMyamanA pUrva-pazcimanAM aMtara - Ama nA kahevAnuM mana thAya ? kaya varasa ke mahine kahe che ? mAtra eka ja divasa ane te ya Ajane ja. alabatta mane vicAra to Ave ke "are ! A zuM ? patnInuM kevuM paraspara viruddha vartana ! be divasa ane ene durArAra, ane atyAre kahe che. Aja rokAe, kAle ApaNe cAritra laIzuM;" paraMtu manane thayu ke kaI nahi, mAre vicAravAnI jarUra nathI. kema ke jagAmAM evuM paNa bane che ke keTalIka strIe jIvatA dhaNane tha cheDIne cAlI jAya che, agara manathI cheDI de che tyAre keka vaLI evI pati mana ja hoya che ke dhaNI. chatAM te ! paNa karyA pachI paNa cheDavA taiyAra nathI eTale khAchaLa citAmAM baLa For Personal & Private Use Only Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 186 zrI samarAditya ) padharamuni caritra mare che. jemAM, jIvanI vAsanA ane saMyamamAM A pUrva pazcimanAM aMtara heya che. jIvananI vAsanA ja evI che ke ene jyAM tyAM bhaTakAve che, tyAre vAsanA para saMyama hoya che to te paNa trAsa ApanAro hevA chatAM mAM de paDaye paNa satIne sevA karavA prere che. have AmAM vadhu ze vicAra karo ? ne mAre have kayAM vadhu saMbaMdha rAkhave che? Aje nahi, to kAle ene ane samagra saMsArane tyAga karI de che. mATe bahu vicAra karavAthI sayuM, e kahe che tema thavA de." Ama vicAra karIne ene meM kahyuM, "suMdarI! tuM to mArA praNathI adhika che. kahe, Aja sudhImAM kyAre ya tArA sneha ga, tArI prArthanAne bhaMga karyo che? to A tArI chellA prArthanAne bhaMga zA sAru karuM ?" surendradatte patnIne rAjI rAkhavA eka divasa vilaMba karavAnuM kabUla karI lIdhuM. have e nayanAvaline ciMtA thaI ke "have zuM karavuM? A pati te Aje nahi ne kAle cAritra te leze ja, ane mAre kAMI cAritra levuM nathI." viSarAge dharmamAM kuce maravAnuM lAge che - kema nathI levuM? eTalA mATe ke mane kahe che ke manamAnyA viSayasukhe bhegavavAnuM mUkI e cAritramAM ce keNa mare ? dharmamAM, tapamAM japamAM kUce maravAnuM lAge che ! kene? jene viSa para AMdhaLe rAga che, IndriyonI khaNujanA sukhAbhAsamAM pAgala che, khasa-kharajavAnA daradInI jema sAcA sukhanI buddhi che, bhrama che, evAne dharmamAM phace maravAnuM lAge che. upavAsaabela karavAM eTale jANe zeSAI javAnuM ! ane khAvuM eTale jANe lAbhanA sedA ! have e nathI ne kyAreka kAMka dharma kare te zuM samaje? dAna dIdhuM eTale jANe kethaLI kANI thaI ! pisA gayA! patnI piyara gaI ane brahmacarya pALavAnuM maLyuM eTale maryA! ekAda upavAsa karyo te jANe zera lehI gumAyu ! basa, For Personal & Private Use Only Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nayanAvalinI kapaTajALa 187 viSayalaMpaTa ane kAyApiMDanA pUjArIne dharma karavAne Avyo te kheTanA sedA dekhAya che! ane pApa karavA maLyA tyAM lAbhanA, lahAvA maLyA lAge che! A viparIta daSTimAM kyAMthI UMcA avAya ? UMdhI dRSTi TALe - je daSTi UMdhI che, to mAnava je uttama avatAra maLavA chatAM anaMtA kALathI cAlI AvelI barabAdIne pAchI vALavAnuM kayAMthI bane ? UlaTuM, barabAdI kAMka ochI karI kAMka AbAdI khIlavIne manuSyapaNuM mayu haya, emAM have pAchI barabAdI thAka vadhAre che! zAthI? UMdhI daSTine lIdhe taraNatAraNa dharmamAM lAbhanA sedAne badale beTanA sedA jue che mATe. dekhAtuM nathI ke, dAna dIdhuM eTale kothaLI kANuM na thaI paNa kANI kothaLImAMthI AkhImAM nAkhyuM, oTamAMthI bharatImAM vALyuM. brahmacarya pALavA maLyuM te kUce na maryA, paNa kasa vaLe asaMkhya jInA saMhAra TALI ene abhayadAna dIdhAM. upavAsa karyo te lehI sukANuM nahi, paNa azuddha lohI zuddha thayuM, lehI karatAM kaMI guNa kama sukAyAM! dharma karavA mAM te AtmAnAM puNya vaLyAM, susaMskAra vadhyA, AtmAnA jasa ane sarva khIlyAM ! rANuM nayanAline cAritramAM kUce maravAnuM lAge che. ene to raMgarAga ane bhegavilAsamAM mahAlatA rahevuM che, tethI vicAra kare che ke "rAjA dIkSA le, pachI mAre kema chaTavuM ? je dIkSA na lauM te kalaMka lAge. leka halakI gaNe." For Personal & Private Use Only Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 188 zrI samarAditya 0 pazeSaramuni caritra kema kalaMka? eTalA ja mATe ke, patinI ho rahAra raMgarAgamAM mahAlatAM AvaDayuM. te have zuM hArohAra tyAga-tapamAM viharatAM na AvaDe? AvaDavuM ja joIe, A lekamAnyatA hatI. patinA sukhe sukhI je dukhe duHkhI zene kahevAtI haze? AjanA tAla judA che. vidhavA banyA pachI kadAca zarIra savAyuM thayu haiya! julma che ne? pati hatA tyAM sudhI jANe duHkha hatuM, pati gayA pachI sukha thayuM, nirAMta thaI! nayanAvalino kera vicAra - nayanAvaline cAritra levuM nathI, eTale rastA kahe che, vicAre che ke "pati je dIkSA le to te mAre paNa tenI paDe, mATe emanI dIkSA ja na thAya evuM karuM. emane kAlano divasa ja na dekhA dauM. Aje ja khatma karI nAkhuM." rANuM kayAM sudhI pahoMcI? varSo sudhI hRdaya : pIne eNe sukhamAM mahalAvI, evA patinA ghAta karavAnA nirNaya para paNa. A jotAM vicAra karIe to dekhAze ke ahI surendradattanI 1 thatI hatI. pite najare joyuM che ke A strInuM caritra kalaMkita che chatAM enA para vizvAsa mUkyo. vicAravAnuM che e hatuM ke bhale ene enI duniyAnA lAhavA levA de, ApaNe ApaNe mAga laI le. ema na karatAM e te kabUla thaI gayA ! A mabhIra bhUla karI nAkhI ! bheTana kUkaDo mAryo te bhayaMkara bhUla. vaLI e leTanA TUkaDAne mAMsa tarIke khAdhe te bIjI bhayaMkara bhUla, ne pAchuM A strInuM kahevuM mAnI lIdhuM te trIjI gabhIra bhUla karI rahyo che. mAtA ane patnI te bhUlelAM ja che " dAkSiNya e guNa ke deSa? traNe cIjanI samIkSA karIe ane sArAMza kahIe te zAthI khalanA thaI? zuM jaDe emAMthI ? kayAM bhUla thaI? mAtA paranuM dAkSiNya ane paranI taraphanuM paNa thoDuM ghaNuM dAkSiNya ! che For Personal & Private Use Only Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navanA vilinI kapaTajALa. 189 - dAkSiNya guNa che, paNa je dAkSiNya AcAra ke tatvanuM khUna karAve te dAkSiNya deSa rUpa che. emAM pA5 AcaravuM paDatuM hoya te tene bacAva nahi maLe. satI strI hoya ne keI ene aDapalu kare athavA karavA Ave che? are? satI strInuM 5 ja kheMce tyAM strI zarmamAM rahe te pariNAma zuM Ave? e bhAI hoya te paNa bhale, paNa jyAM dekhAya ke A maryAdAmAM thAya che, tyAM tene dakSiNakya bAjue mUkI dUhAra kADha jeI e, rADa pADavI joIe, A jagatamAM tevuM ghaNuM bane che ke zaramanI pAchaLa na belI zakAyuM te tenA kAraNe bhayakara pApamAM paDavuM paDe che. pApathI bacavA mATe zarama e guhyuM che. pApamAM pADanAra zarama e doSa che. lAja, zarama, uNiya-vinaya maryAdA vagere pApathI bacAvanAra hoya te ja e guNa, nahitara mahAna deSa che! caDhI mAne prema dIkarA para hoya ke nahIM? heya ne ethI dIkare dariyAmAM taNAIcArIo kare te guNa ke nahI ? nA, deSa! mAnA premanI khAtara mAne chekare pADozInA DhagalAmAMthI tala ceryA, te tene cerInuM vyasana lAgyuM. bhInA zarIre tala lagADele chokare gharamAM Avye hoya ane te vakhate je dhamakA hoya ke be tamAcA mAryA hoya to te kAma aTakI jAya. paNa A te mAe dIkarAne dila sAthe bajhADo ! A corIne deSa vadhatAM vadhatAM vadhI gaye ane eka vakhata cerI karatAM pakaDAyo. rAjAe bhayaMkara saMjA karavA hAthamAM lIdhe, tyAM kahe che, mane jarA mAnAM darzana karI AvavA de !' javA dIdhe. cheka AvyA, mA te rejanI jema harakhAI gaI! paNa A kahe che, *tu* mA che eTale mArAthI tAre ghAta na karAya, paNa duniyAne For Personal & Private Use Only Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 190 zrI samarAditya 0 yazodhara muni caritra jovA maLe te mATe eTaluM to karuM ke A mA nahAtI paNa pizAcaNa hatI" ema kahIne sIdhuM mAnuM nAka karaDI khAdhuM ! kahe che, "A bhayaMkara sajAne bhega tArA pApe banavuM paDayuM !" mAnavanA kheLIye - prema, vinaya, bhakti, badhuM guNa, paNa e pApathI bacAvanAra hoya to guNa, paNa pApamAM pADanAra hoya te deSa ! vadhu paDatA dAkSiNyae surendradattane kevA pApamAM dhake ! jIve cerAza nA cakavA anaMtIvAra lIdhA pachI AtmAnuM sAruM ghaDatara karI zakAya evo uttama mAnava bhava prApta karyo. ghaDatara karavA mATenI soga sAmagrI paNa maLI. samaja paNa maLI. paraMtu mehanAM keka evAM baMdhana naDI jAya che ke jIvathI avaLe hasta levAI jAya che, tyAM bhrama thAya che ke "A pApa pherI kakSAnAM kahevAya !" jIvane mAre te ghera pApa che e khabara nathI. jIvane trAsa Ape te paNa pApa che. mAnava mana mAyA pachI keInA para khAra, jhera rAkhavuM te mahA pApa che. kUtarA bilADAne kayAM khyAla ja che ke A khAra, jhera rAkhavuM te pApa che? A te mAnava jIvananI hura kakSAe vizeSatA prApta thaI che. e kakSAe e bhedane uDAva te meTuM pApa bhayaMkara pApa zuM? e ja ke mAMDa mAMDa je vivekanI kakSAe ApaNe AvyA chIe te vivekane teDI nAkhave. keI kahe "mane phalANAe herAna karI nAkhe, tyAre bIje kahe "are ! ene ThekI ja nAkhave te ne, have ApaNe emAM TApasI pUrIe ke bIjuM zuM thAya?', te mAnavabhavanI rUe ApaNane prApta thayelo viveka gumAvyo gaNAya. "ApaNI jAtane saMtApavA je Ave tene uDAva, A pazu sulabha aviveka che. anAdi saMsAramAM A ja cAlyo Avyo che. yugonA yuge vItye mAnavabhAvamAM A tatvajJAna maLe che ke svArthanA mAryA, nirdoSane te zuM paNa aparAdhIneya kacaDI nAkhavAnuM vicArAya nahi; kemake ema karatAM anAdikALathI AtmAne keDe lAgela kaSAyanA For Personal & Private Use Only Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11 nAvalinI kapaTajALa bhAva meLA paDavAne badale majabUta thAya che. je mAnavajIvanamAM viSaya kaSAyanA bhAva manda karI nAkhavAne ane ema karIne dIrgha dugati ane bhavabhramaNa miTAvavAne senerI avasara maLe che temAM tene kharAba khasta karI nAkhavAnuM ane bhava veDaphI nAkhavAnuM. thAya che. ema karavuM e mahAna aviveka che. viveka e che ke kaSAya ke je kharekhara zatru che, ene kacaDavA. e mATe sAmA para dayA karavI. zatrunI sAcI oLakha - bahaSabhadeva bhagavAne aThThANuM putrone zu batADayu? A ja, ke "tame tamArA kharA zatrane oLakhe, bharatane zuM duzmana dekhe che? bhArata ane zreSa kapAya tamArA aMtaramAM jAge che mATe to bharatane duzmana dege che, tamArI rAjyasaMpatti ane nakalI svataMtratAnA rAga kaSAye tamane dabAvyA che, tethI te bhAratane zatru mAne che, paraMtu je e AMtara kaSAyazane haiyAmAM UbhavA na de, te bharata duzmana nahi dekhAya. agara tame AMtara zatrune oLakhI le, eNe Aja sudhImAM tamArI kevI ghera viTabaNadurdazA karI che, ane ahI je ene mahAlavA dIdhA te TheTha ekendriyapaNAthI mAMDI anekAneka yonio vaTAvI yuganA yuge vI muzkelIo prApta thaela mAnavabhavamAMthI e kaSAyaTTAe tamane pAchA TheTha ekendriyapaNuM sudhI kevA ghasaDI jaI zake che, e dayAna para le, ane ethI ja have ene kacaDavA-nimUla karavA kamara kase, te je bhAratanA pratye e UThe che, e bharatanA pratye bhAvakaruNuM vahevaDAvavI paDaze. dilamAM bhArata mATe karuNA UbhI kare eTale bharata pratye dveSa osarI jaze. ema saMpatti -svataMtratA vagere para rAga ane ahaMndu vagere AMtara zatrune caDavAnuM karaze te bharata zuM, AkhA vizvamAM keI duzmana nahi dekhAya." trilekanAtha jagaguru vItarAga sarvajJa bhagavAna iSabhadevasvAmIe A viveka Ape enA para aThThANu punA dilamAM jabaradasta palaTo Avya, AMtarazatrune kasavA kamara For Personal & Private Use Only Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 192 zrI samAditya , yazodhara muni caritra kasI, bhAI bharata para bhAvadayAnAM pUra UbharAvyAM, saMsAra tyajI aNagAra banyA ! zAnA upara viveka upara. A viveka ke bAhya zatrune kacaravAmAM zakti veDaphAI jaze, AMtara zatrune dAbavAmAM kharacelI tAkata UgI nIkaLaze. vaiopazamanI vicAraNa jyAM jyAM koInA prati dina 2 vidha, krepa-ItarAjI UbhI thavA jAya tyAM tyAM khyAla kare ke "Ama kahIne huM mArA ja AMtara duzmanane vadhu pagabhara, vadhu joradAra, ane vadhu lAMbI avadhInA karI rahyo chuM, vItarAga paramAtmAnuM zAsana pAgyA chatAM AvuM bane e mArI mahAkamanasIbI che. mAre te A bhayaMkara saMsAramAMthI vahelA chUTavA mATe AMtarazatru kAma -koMdha lebha, mAyA-mada-masara gerenI avadhi TUMkAvavAnI che, kema e vahelA nAza pAme e karavAnuM che, tyAM huM pharI ene sevIne haiye cAhIne ghAlIne nI avadhi kayAM vadhArI rahyo chuM ! meLA paDatA e AMtarazake kAM majabUta banAvuM?" basa, manamAM A veTa lAgI ke sAmA thI vera-virodha uThAvI bhAvadayA agara saitrIbhAva vahevaDAvavAnuM dila thaze. enuM eka kAraNa e ke jayAM khAsa vera-vidhinuM raNa UbhuM thayuM che. tyAM dayA ke maitrI vahevaDAvatAM e dayA-kInA sahakAra UDada paDaze e mahAna lAbha dekhAya che. A samajI rAkhavA jevuM che ke pratikula soLomAM mana manAvIne paNa je kSamA, dayA. satya, tyAgavRtti keLavI, enA saMskAra sArA nA paDe che, ane vidhI kusaMskArane bhAre dhakko lAge che. te A bI viveka, ke kaparA saMgamAM guNa khAsa keLavaNIne ene mahAna lAbha kema na uThAsu ? --mAta thAya. emAM hadaya keTaluM badhuM keruM phUla! kevuMka udAra ane pavitra bane! A banAvavuM hAthaveMtamAM che; ene cheDI zuM hajIya bIjAnuM buru IcchavuM? For Personal & Private Use Only Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nayanAvalinI kapaTajALa 193 mAnava e jene mATe bhAI ApaNu mATe jokhamI heya ene paNa mAravAnI buddhi na dhare ! kemake ApaNI kakSA UMcI che. "huM mero chuM te nAnAnuM khamI khAvuM joIe. prANIomAM ame merA bhAI chIe, ane prANIo nAnAbhAI che to ene marAya nahIM! jyAM viveka jaDe che te manuSyapaNumAM AvyA chIe, have e uccatAne nahI sADAvIe te kudarata TrAnsaphara karavA beThI ja che ! kudarata apekSA rAkhI rahI che, "mAnava tarIke uMcI sTeja para tu che, te tAruM hRdaya rahemanA sAgathI bharelu joIe." te hadaya koInA prema -dAkSiNyathI hiMsAnA pApamAM paDe ke khalAsa ! kayA pA5nI bhayaMkaratA che te samajavA jevuM che, e khyAla nathI mATe kAyAthI zAMta beThelA ApaNe aparaMpAra pApa manathI karI nAkhIe chIe ! mana talAdI banI gayeluM, eTale sArI vicAraNAnAM parAkrama nahi AvaDe, ane kharAba vicAraNanA kudakA AvaDe che ! "basa, phalANAnuM huM na khamuM ! rekaDuM parakhAvu ! barAbara e thIpAka cakhADI dauM !' divasabharamAM AvI vicAraNA. e cAlatI haze ke nahi? te cAle che mATe AtmAnuM sAcuM baLa pragaTatuM nathI. takaladI mananI vicAraNae bhayAnaka samajAya to te mana majabUta karI ene aTakAvavA mathAya. kasaMskArane Dhera mahA kharAba : mana takavAdI kema bane che? kahe, jagajUnA kusaMskAre te paDelA ja che, enA upara navanavA kusakArone hera karAtA jAya che. IndriyothI anubhava kare, agara manamAM vicAra lAve ke tarata saMrakAra navA paDyA ja samaje, agara jUnA majabUta thayA ja mAne. matijJAnanA cAra prakAra avaroha, IhA, apAyane dhAraNa. avarohamAM viSayanuM sAmAnya darzana, IhAmAM nirNaya karavA mATe UhApeha, apAyamAM nirNaya, pachI dhAraNAmAM enA saMskAra. keTalAka anubhava bahu lakSavALA na hovAthI enA saMskAra paDatA nathI, agara bahu TaktA nathI. IrAdA pUrvakanA anubhava For Personal & Private Use Only Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 194 zrI samarAditya 0 yazodhara muni caritra pAchaLa saMskAra UbhA thAya che. kheTA saMskAra bhegA thaIne pachI tephAna macAve che, jAgI jAgIne manane takalAdI karI mUke che. lAge ke kalAka bahAra pharI AvyA aga2 gappA mAryA emAM zuM bagaDI gayu? paraMtu e samajavA jevuM che ke evAM vividha dazana-zravaNathI sarakAranI jamAvaTa thAya che. rasa-pUrvaka joyuM, sAMbhaLyuM, cAkhyuM, saMyu ke spezya, tyAM enA saMskAra AtmAmAM dAkhala thaI ja gayA, emAM sAru jevA sAMbhaLavAnuM to hoya ja keTaluM ? meTAbhAge jaDanI rAmAyaNa, rAgadveSa vardhaka darzanAdi. eTale kusaMskArene ja bhAra vadhavAne. have vicAre ke e kusaMskArone gajAvara sToka jAgI jAgIne zuM karo ? jaDa pudagalanI mAyA ane kaSAnI ja lotha ke bIjuM kAMI? pAchuM enA pariNumAM kevA pApanAM upArjana ane navA kusaMskArane saMgraha? cATa, pachI halakA bhAvomAM te emAMthI pAchA vALanAra mane keANa? ke pAchA vaLavAnuM samajAya ja kyAMthI? ahI jainazAna sahita rUDA mAnavabhavamAM nathI samajAtuM ke bhAI! bahu thayu, have bahu IdrinA bahAranA anubhava levAnuM rahevA de, jyAM tyAM mAthe mAravAnuM paDatu mUka, nahitara kusaMskArane hAra gajaba vadhI jaze. A ahIM na samajAya, te pachInA bhamAM samajavAnI vAteya zI ? mATe khAsa karIne dharmakiyA, jJAnayAna, prabhubhakita, upadezazravaNa ityAdi vakhate bIje AMkha kAna laI ja na jA, nahitara sAdhanA kUcA jevI thaze. kusaMskAra eAchA karavAne badale vadhAravAnuM karAze ! astu. For Personal & Private Use Only Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ surendradatta phasAya che... surendradattane thAya che ke "atyAra sudhI patnI nI eke mAMgaNI nAmaMjUra karI nathI. have eka chellI mAgaNI che, ke "kAle cAritra leje !' te "bhale maMjUra kare ! -e khabara na hatI ke A paranI paranA premamAM taNAtAM have to huM mArA jIvanane jokhamamAM mUkI rahyo chuM ! haju gaI rAtri sudhI jenuM cAritrya kharAba che, e dIkSA levAnI vAta kare, te kevI rIte vizvasanIya haiya? e vAta pAchaLa paNa jarUra keI dAvapeca prapaMca hoya che! paNa A kemanasensa-sAmAnya samaja paNa buThThI thaI gaI! patnI paranA jUnA dakSiNe bhAna bhulAvI dIdhuM ! A anekAMta che, . guNa dugamAM pariName ane mahAgumAM paNa pariName! evI ja sthiti ahIMyAM thaI. surendradatta rAjA eka divasa mATe paNa patnInA dAkSiNyamAM taNu! tarata cAritra levAnI vAta DhIlI pADI. "kale laIza" ema mana manAmaNuM karyuM. tenA pratApe ucca vairAgyavALe surendradatta ajAye mahAviTaMbaNAne netarI rahyo che. vadhu paDatA dAkSiNyanuM pariNAma daMbhI patnInI jALamAM phasAI eka divasanA pramAdanA dezamAM AvyuM. judI judI lAgaNInAM saMmizraNa mANasanI vicitra dazA karI mUke che. pavitra ne sArI gaNatI lAgaNImAM kaI saga vizeSe evI melI lAgaNuM mele che ke vicitra dazA UbhI thAya che ! (1) leTanA kUkaDAne mAravAthI mA rAjI thAya che to karI le ! (2) mAMsanA nAme leTa khAvAthI mA rAjI thAya che te khAI lyo ! (3) chelI mAgaNI patnInI che ke rahI jAe Ajane divasa," te te paNa kabUla karI le ! emAM e na joyu ke mA ane patnI kevI che ! emanI lAgaNuM ene For Personal & Private Use Only Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 196 zrI samarAditya 0 yazodhara muni caritra manathI vadhAvI lIdhI. emaNe evI melI lAgaNIonAM saM. mizraNa karI ApyAM ke rAjAne vicitra dazAmAM utAryo! keNe? sagI mAe! sagI patnIe! kenA para bharosA rAkhavA? kenI zarame dharma bhUla? zarama manane naDe che. kAyAnI karaNI, vANunA bela, e asara te kare che, paNa mananI meTAmAM meTI asara che. mATe ja kahyuM ke mana sAdhyuM teNe saghaLuM sAdhayuM" mana kaje karI lIdhuM, mana evuM jAgrata banAvI dIdhuM ke eka paNa beTI zeha zarama ke beTA vicAramAM te na jAya, ane sIdhuM tarAne aDIne cAle, e mana sAthuM kahevAya. tane aDIne cAlavAne badale lokane aDIne ke kaSAyane aDIne cAlata jAya te mana uchUkhaLa banAvyuM, manane gamyuM tyAM javA dIdhuM, manane ThIka lAgyuM te karavA dIdhuM gaNAya. prasannacaMdrane zu thayu hatu? keTalo phera paDayo ha ? hAtha mAthA para lAvatA hatA tyAM sAtamI naraka, ne mAthe hAtha aDADatAM kevaLajJAna! mAtra manane phera! badhuM karatAM karatAM ApaNuM mana para cekI mUkatAM AvaDe, samalatAM AvaDe manane, manane kheTA savAsalA karatuM bacAvatAM AvaDe te ghaNI rIte ApaNu AtmAnuM saMrakSaNa karI zakIe! ene bagaDatAM aTaka: 1 zakIe. kaI divasa paNa pApanI vAtanA bacAva karavA nahi. kharAba vastune sArAnuM nAma ApavuM nahi. zAstra kahe che, "A kaThera vacana che, to te na bolAya ! priya ne tathya vacana beuvuM joIe. surendradattanI ATalI ja DhIlAza meTI cAritra taiyArInI bhUmikAe caDhelA paNa tene e paTakI de che ! te tamAre ? caDhelAne paNa nIce paTake te pachI jyAM cAritranI taiyArInI bhUmikA ja nathI, tyAM pApanA bacAva karI lIdhA che? ApaNuM kuTeva evI che ke jhaTa daIne bacAva karIe! "kema kaI dharmadhyAna karatA nathI?" te kahIzu, "dharmayAna zakti mujaba karuM ja chuM!" pahelAM e mApa kADha ke tArI zakti keTalI che? ne temAM keTaluM kare che, ne keTaluM bane tema che! For Personal & Private Use Only Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ surendradatta phasAya che .. 197 AtmA ! tu pate ja tArI jAtane Thage che ! A ApaNuM ja mana ApaNane banAve che ! pApanA saMtApa karavAne badale bacAva karI, pApane "kaMI vAMdho nahi"mAM khapAvIne jAtanuM nikaMdana DhI nAMkhe che. amaryAdita svArthanuM duSpariNAma : surendradatte eka divasane vilaMba kabUle, ane rANI TheTha ene mArI nAkhavAnA vicAra sudhI pahoMcI. ApaNane ema thAya ke "A jIvanasAthI ATalI duSTa vicAranI ?? hA, emAM kaI navAI nathI ! svArtha nI maryAdA ulladhI jAya eTale duSTa pariNAma ja Ave. svArtha to beThe ja che, paNa enI sImA eLagI, ne duSTa bane ! te pachI Aja sudhI patine kema na cheDaze? e mATe, ke patinI hAtImAM potAnuM duzcaritra khelI zakAya, paNa have dIkSA leze te kAma bagaDaze mATe uDAva ene ! paNa UbhI rahI vicAra kare che ke "emane marI gayA pachI te mAre satI thavuM paDe ! paNa nA, pAchaLa baLIne na karavuM paDe tene to upAya che, mATe te DeLa karavAne patinI pAchaLa baLI maravA ! paNa matrI DAhyA che eTale kaheze ke A kamaranA mAthe ane rAjyanA mAthe pIDha koNa che? mahArAjA to akALe UpaDI gayA. have A badhuM saMbhALanAruM tamArA vinA bIju keNu che?" ema mane Agraha karaze tethI ke kAma patI jaze." zikSaNa zAnAM devAM? :- daMbha khela heya te rasto jaDe ke nahi? jaDe. paNa pavitra banavuM hoya te jhaTa rasto jaDatuM nathI ! pApI banavA aneka rastA che, e mATe keI nizALa-kelejanI jarUra nathI. vagara parIkSA ane DigrI meLavya mahAniSNAto pAke che. tethI enAM pAchAM zikSaNanI lapa kayAM vaLagADavI? zikSaNa to enAM levAM ke je vinA zIkhe nathI AvaDatu. zuM che e kahe For Personal & Private Use Only Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 198 zrI samarAditya , yazodhara muni caritra 1-saMsAranA kUDA hisAbanI bhayAnaktA, -mAnavabhavanAM UMcAM kartavya, 3-kAyAnA sthAne AtmAnuM mamatva, ka-pavitra udAra hRdaya, pa-tattva vistAra, AvAM badhAMnAM zikSaNa levAM ne devAM jarUrI che. anAdi anaMta kALamAM emAMnuM kAMI nathI AvaDacu. ahIMya ekadama nathI AvaDatu tethI guru pAse ane zAstra paricaya dvArA enAM vAraMvAra zikSaNa-abhyAsa joIe. cazedhara muni samarAdityanA jIva dhanakumArane kahI rahyA che, ke " huM prathama bhave surendradatta patnInI eka divasanA vilaMbanI mAgaNI maMjUra karI jamavAne samaya che, eTale jamavA beThe. Aje chello divasa che tethI mahAna ADaMbara che. jamADanAra rAIcA nekara bhAre Adara-bahumAnavALA, tethI barAbara baradAsa karavA mATe nAka ne meTuM DhAMke tevI bukAnI bAMdhI taiyAra UbhA che, jema eparezana karanAra DokaTara.' vinaya maryAdA - tame pUjA karavAmAM zuM kare che? nAka, mehuM baMne bAMdhe ke ekaluM meTuM? kadAca nAkanI ADe kapaDuM na lAvatA he te te gUMgaLAI na javAya mATe ke phezana? vivi A che, ThapaDA mukezathI nAka-meTuM bane DhAMkhyAnAM. eka rAjA eTale te mAtra enA rAjayamAM mAnya, enI je evI cAkarI, te traNa jagatanA nAtha devAdhi devanI cAkarI mATe vidhinuM keTaluM kaDaka pAlana joIe? tIrthaMkaradeva pratyenA vinayane mAthe bhAra keTalo rAkhavo joIe? rAjAnA sevakane khyAla hoya che ke badhI sevA karuM, paNa je A vinaya cUkyo For Personal & Private Use Only Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ surendrana phasAya che.. te AkhI AjIvikA jAya, ne kadAca daDa thAya, tyAre ahIM zuM ema mAnI levAnuM ke bhale avinaya karIe chatAM sevAne lAbha maLaze? kama avinayInI khabara laI nAMkhe - cAhya bhagavAnanI bhakita kare ke gurunI bhakti karo, yA jJAnAdinI upAsanA kare, paraMtu avinaya beadabI karatAM pahelAM A khyAla joIe, ke "ethI te mArI badhI mahenata e jo! eka gAthA gAkhavI che, ke pAnuM vAMcavuM che, paraMtu jJAnane pustakane avinaya karyo te mahenata mAthe paDaze, ema gurunI ghaNuya cAkarI uThAvuM paraMtu je uddhatAI karI, gurunAM apamAna kya, vinaya-maryAdA gumAvI, te mArI pAkI khabara levAze ! A to karmanuM zAsana che! udAra guru te kadAca calAvI leze paraMtu kama sajaDa khabara laI nAMkhaze! pUrva bhavamAM manamAMya guru mATe jarA halake bhAva se hato to metArajane dharma mA bhAre meMdhe thaI paDe ! brAhmI-suMdarIne strIne avatAra maLe! cAritra dharma te UMce pAye, paNa manamAM eTaluM ja vicAryuM ke "AmAM jarA nahAvAnuM, nahi e ThIka nahi," te e cAritradharmanI AzAtanAe metArajane bhaMgInA kuLamAM ghAlyA ! vALApheMcIne avinaya - ema, jamIna para paDeluM phUla prabhune caDAvavAne avinaya karatAM bhaMgInA kaLe avatAra maLe che. tyAre kUcaDAthI vAsaNa ke eTale mAMjavAnI jema vALA pheMcIthI paramAtmAne uTakavA je mahAna avinaya karAya te enAM kevAM kUDAM phaLa bhegavavAnAM Ave? ene kaMI khyAla khare? A jAte na kare, paNa pUjArI pAse karAve to tamAre avinaya khare ke nahi? phariyAda karIe chIe ke, "saMghane udaya kema nathI thato?' paNa jyAM zAsana For Personal & Private Use Only Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 200 zrI samarAditya 0 yazadharamuni caritra patinI A mahAviTaMbaNa thatI hoya, ane emAM AkhAM aMganAM aMga paNa ghasAI jatAM hoya tyAM udaya zI rIte thAya? duniyAnA eka zeThiyAnI ke amaladAranI sevA karatAM vinaya maryAdAne bhAra mAthe rahe che te taraNatAraNa paramAtmA, guru ne dharmanA vinayane mAthe bhAra keTalA joIe ? javAbadArInA bhAravALuM dila banAve - tribhuvanatAraka pratye mahAkRpApAtra eka raMka tarIkenuM dila banAve te A bane. mAthe bhAra joIe, maMdire peThA tyArathI meTI javAbadArI. tyAM game tema belAya calAya nahIM-ATalo khyAla heya ke ahI mUti nahi paNa sAkSAta trilokanAtha beThA che, indrone paNa Indra cakavatInAya cakavatI beThA che, je A dila hoya che tyArathI karmakSaya thavA mAMDe ! pachI javAbadArI sAcavIne belAya, paNa peTa gheghATa nahIM ! sarakArI esimAM gayA heya ne bahAra besavAne avasara hoya, kaI garabaDa karate heya te tamane kahevAnuM mana thAya te kevI rIte kahe? AstethI. nahitara? paTAvALe bahAra kADhe ! zuM che magaja para? bhAra che, ke " A to gavarnamenTa ophisa !" kaze. kaI sAthe besavAne prasaMga nahI chatAM hRdaya para bhAra. tema maMdira upAzrayamAM vinaya-adabathI vartavAnuM, to pApane apUrvakSaya ! dharmanI meTI kamANI ! meTo AdhAra dila para che! sAdhamIne pakavAnna jamADe ne jeTalI jamADe paNa te mATe dila heya te apUrva puNya maLe, nahitara vekiyuM puNya maLe. badhoya dharma kare kare ne dila evuM na banAve te veTha jeTaluM ja puNya che; pachI evuM zA mATe karavuM? sAdhune eka khamAsamaNa de, vItarAganAM darzana mAtra kare paNa dila banAvIne e kare. surendradatta rAjA jamavA bese che. pIrasanArA nAka-meDhe bukAnI bAMdhIne Ave che. tyAM mahArANIne lAve che. te taiyAra ja hatI. pahelethI Ave te vahema paDe! ANe rAtre For Personal & Private Use Only Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ surendrana phasAya che... 201 bhayaMkara nATaka joyu che, chatAM eka prakAranI bhulabhulAmaNImAM phasAya che, ke "A AvatI kAle cAritra leze mArI sAthe. pra-bhUla zAnI? ekAnta zeDo che ke bagaDelA sArA na ja thAya ? u0-ekAMta nathI; anekAMta che, bagaDelA sudhare ya kharA. paraMtu ApaNane cakkasa khabara nathI, mATe AvI vyaktionA prasaMgamAM sAvadhAna banavuM paDe. ApaNu Atmahita na jokhamAya, tethI Ama ApaNe anekaMtavAdI chatAM AvA prasaMge samajI ja rAkhavuM joIe ke "agyane mane saMga thaye che, te enA game teTalA sArA che chatAM enA sudharavAnI AzA rAkhavI nakAmI che, ulaTuM mAruM ca bhegu bagADIza. mATe pahelAM mAruM sudhArI levaDa de, pachI enuM sudhAravA mATe joIza." For Personal & Private Use Only Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nayanAvali patine jhera de che rAjA bhUlo paDe che tethI rANInI eka divasanA vilaMbanI prAthanA mAnya karI le che, ane have chelle divasa che ne ? tethI pUrA vizvAse kAma le che! jamavA bese che tyAM rANIne lAve che. pelI baDI pakkI che. je ghATa ghaDave che emAM rAjAne pahelethI kAMI ja zaMkA na paDe e mATe AturatA nathI dekhADatI. bane sAthe janmyAM. have tabela levAne avasara Avyo. luccI rANI tAlapuTa jhera nAkheluM pAnanuM bIDuM taiyAra laIne AvI hatI, e eNe siphatathI rAjAnI AgaLa premanuM TAyaluM karatAM dhayuM! rAjA bhulabhulAmaNumAM che, ene zAne avizvAsa heya? be divasa pahelAM rANunuM duzcaritra najare nathI joyuM ? jevuM che, paraMtu rAe kahyuM che ne ke AvatI kAle ApaNe sAthe cAritra thaIzu? tethI enA mahAdurAcArane paNa gaLI jAya che! sAdhune ya zikhya karavAne lobha heya te AvuM bane che. dharAsara khabara hoya ke AvelI vyaktie bhAre nAlAyatA karI che, chatAM ene dIkSA daI de che! paNa pachI? pachI zuM? pelo uThAMtarI karI cAlavA mAMDe eTale AMkha UghaDe! tyAre meM vikAsI jaI rahevAnuM! rAja bhale, banAvaTI premathI apAyeluM pAnanuM bIDuM jhaTa khAI nAkhyuM! mAMhI tAlapura jhera che, eTale khAIne kayAM Ubhe rahe? pAna khAI hAtha me dhoI suvAnA oraDAmAM gaye eTalIvAre tAlapuTa jheranI asara ekadama vyApI gaI! vAra zI! ekAeka ja rAjAne bhAre cakkara upara cakkara ane dhararara dhrujArI ! aMgepAMga kheMcAvA lAgyAM! jIbha jaDatA pAmavA lAgI! belavAnI zakti guma! nakha kALA paDavA lAgyA ! mAThuM lAna banI gayu! AMkhanuM teja aTakI gayuM! siMhAsana para mejathI besI hukame kADhanAranI A sthiti thaI! For Personal & Private Use Only Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nayanAvali patine jhera de che 203 sAmAnya zabdomAMya na bolI zakAya ! takSaNa jhera vyApI gayuM, maravAnI sthiti jotajotAmAM thaI gaI! jamIna para gabaDI paDayo. dharamuni pitAnA A prathama bhavanI sthiti kahI rahyA che. daravAjethI nokaraDato Ave. mArA sAmuM joI zu mahArAja !' ema pUche che. mArI jIbha jaDa che e eNe joI lIdhuM. jherano prayoga thayo lAge che ema samajI bUma pADI, ke jhera utAranAra vaimane halAvI lAve, hamaNAM ne hamaNuM lAve, jethI kadAca jhera hoya te UtarI jAya !' mANase deDatA gayA. nayanAvaline ciMtA thaI, ke "have jheranI davA thaze. vaLI kadAca chavI paNa jAya to ApattinI tapAsa thaze, tema pUrvanI ciMtA UbhI raheze. have huM zuM karuM? rAjAnI AsapAsa mANase vITaLAI gayA che." rANI A valepAtamAM che, tyAre rAjA akathya mUMjhavaNa anubhavI rahyo che. zuM thatuM haze strI mATe? A ja ne ke "A jogamAyA ! cAritranI vAta karanAra jhera de che?" rAjAnA mananI dhAraNA kyAM rahI gaIne prasaMga che banI ga? ApaNe camarabaMdhI na hoIe, sAmagrI na hoya, teya kaha5nA rahe che ke "vaSe pAMcase rU. bacaze, ATalA varSe ATalA bhegA thaze, eTale chokarAnAM lagna thaI jaze. bhUkha che, ethI dAna paNa nahi de! beTI dhAraNa ne AzAmAM zakya sAdhanA paNa gumAvI rahyo che. zAstra kahe che, "mAruM mRtyu bIjI miniTe che ema samajI cAlu miniTe bhAva dharmanA rAkhe, pApanA nahi." madanarekhAne upadeza - madanarekhAe maratA patine zuM samajAvyuM? jo kaSAyamAM varte che ane maraNa DokiyAM karI rahyuM che, te kaI gati thaze? jaina zAstra jANe che ne? " bhAI dagAra hatA, mATe mane thaI jaya kaSAya, eve bacAva nahIM cAle. tema kapAya e ApaNe mahAna gune che, enI sA bhegavyA vinA nahi cAle. tema paraloka sAme AMkha miMcAmaNuM ke paraloka nahi aTake. For Personal & Private Use Only Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 204 zrI samarAditya 0 yazodharamani caritra bhAIne vicAra karavAne badale tane vicAra kare. mRtyu najIkamAM nakkI che, huM bacAvI zakavAnI nathI ne tamArA upara mAruM meta nathI, e traNa vAta nakkI che. keI tamAruM rakhevALa nathI, keI dhavaMtari vidya paNa nathI, tema ghA paNa jIvaleNa vAgye che. e sthitimAM paDayA che chatAM kyAyamAM varte che te temAM naraka sivAya zuM maLaze? raudra dayAna; anaMtAnubaMdhI kaSAya, kRNa lezyA, e traNe jIvane narakamAM nAMkhI de che. kaI bacAva nahI ! saMsAramAM jIvane duHkharUpI sajA devA mATe jIvanA pitAnA ja gunA jevAya che, pArakAnA nahi. kaSAya , rodra dhyAna kyu, lezyA bagADI, pachI game te kAraNe, paNa A badhA gunA ja che. zA sAru AvI bhUla tamArA jevA ke jene vItarAgane dharma maLelo che, enA manamAM e Ave? "A pachInI miniTe maraNa che te A miniTa zA sAru bagADuM? bhale AkhuM jagata bagaDe, paNa huM mArI miniTa nahI bagADuM, kAraNa ke 5chInI ja miniTe maravAnuM che. te tarata ThekANe AvI gaye. samajI gaye zuM karavAnuM ! paDakhe beThI patnI madanarekhA A karAve che, mehAbhAI pratye vera bAMdhavAne nAza karAye. aMtima bhAvanA - khAmemi savajIve, visesa tapi jibaMpUrNa" sarva chAne khamAvuM chuM te meTA bhAIne paNa vizeSa karIne khAvuM chuM, bhAI! tamArI kSamA mAgu chuM. mane mApha karajo. tamArA bhaluM thaje. mane eka meta asahya lAge che, te pachI narakamAM te abaje parArthe nahi, kintu asaMkhya vAra AthI ya bhayaMkara mRtyu jevI pIDA kema sahana thAya? asahya daradamAM ema thAya che ke duzmanane paNa AvuM duHkha na thajo, tyAre narakagatinAM dukha to sAMbhaLatAM paNa kamakamI Upaje evAM hoya che, e kema kAyAthI sahyAM jAya? te IcchuM chuM, bhAI! tamane evAM dukha For Personal & Private Use Only Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nayanAvali patine jhera de che 205 na Ave. bha thAo tamAruM. have mAre te AmAM mArAM pUrvanAM pApa khatma thAya che, kaI ciMtA nahi. * arihaMtA saraNa, siddhA saraNa, sAhU saraNa, jiNadhame saraNa -mAre arihaMtanuM zaraNu he, siddhanuM zaraNu ho, sAdhunuM zaraNuM che. jinadharmanuM zaraNa hai, namaskAra maMtranuM sthAna hai, name arihaMtANaM nAme siddhANaM' cahyuM dharmaraNa. keTaluM badhuM parivartana ! ghera vAdaLAM heya ne ekAeka jabarA vaLathI vIkharAI jaI sUryane jhagamagATa prakAza prasare, ema madanarekhAnA maratA patinA hRdayamAM tatvajJAnane, kSamA-samatAne ane arihaMtAdi zaraNa smaraNane bhavyAtibhavya prakAzapuMja relAI rahyo ! manane bigADe bhayaMkara - zAthI Ama banyuM? khyAla AvI gayo ke bIjI miniTe maravAnuM che te A miniTa have zA mATe bagADuM? sudhArI levA de. zu evuM to nathI ne ke bIjI miniTe na maravAnuM hoya to A miniTa na sudhAravI? basa, A yAda rAkhI lo ke bIjI miniTe maravAnuM che mATe A miniTe mana na bagADuM, ane kadAca maravAnuM na paNa hoya teya A miniTe mana na bagADavuM. kemake, bagADelA mananA kANuM pariNAma mAre ja bhegavavAM paDe. jIvane thatI duHkhanI sajAmAM jIvane pitAno ja gune jovAya che. jIvanA gunAmAM duHkhanI saja ja Ave che mATe mana bagADavAne gune na karuM." keInA para dveSa, mAravAnI buddhi, ahaMkAra, mAyA, viSayatRSNA, mamatA, duHkhane udvega, zoka, hAsya A badhA mananA For Personal & Private Use Only Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 206 zrI samarAditya 0 yazodhara na caratra giDA che, enA che. ethI UlaTuM duzmana upara paNa dayA, jIvamAtranI raNabuki, namratA, nikhAlasatA, vairAgya, nirapehatA sukha-du:khamAM udAsInabhava, dharatA, gabhIratA, a 0.dhA manana sudhArA che. - koI paNa saMvegamAM kaI paNa paristhitimAM A davAnI rAkhI zakIe chIe ke ApaNuM mana na bagADavuM. e 2 A vicAra che ke "kene khabara keTaluM jIvavAnuM che? TAIma Trake che, kAma ghaNuM karavAnuM che. pUrvanA asaMkhya jajonAM Apa ane anaMta janmanI vAsanA-vikAre nAza karavAnA che.' A nAnuM kAma ke meTuM? paNa tyAre e vicAra karatA nahi ke kyAM A eka bhavamAM e badhuM thaI zakavAnuM che. kemake bhale sarva pA5vikAra nAza na thaI zakavAnA heya, paraMtu mana sudhare, UjaLuM pavitra mana rAkhe te ene pAye nakhAya che, pApanAza ane doSanAza thato Ave che, je bhavAMtare vikasIne hAnika mana ane saMvapApa nAza sudhI pahoMcADaze. bAkI mana ahIM bagADayuM to e pApa te dUra rahyo, UlaTuM pUrvanAM pApa ane vAsanAvikAromAM theka vadhAro thaze. ane bhaviSyamAM tenuM nirAkaraNa AvuM jaze. ma nava mananI A vizeSatA che ke bagaDeluM mana papa ane denA thAka dhAre, jyAre nirmaLa mana jagI pApaza-deSanAza karI the 1 puNya vadhAre. basa, A kare, mRtyu yAda rAkhe. surendradattane kaI dhAraNA nahotI, ke AvA mRtyudAnI jherano prayoga thaze, tarata mRtyu Avaro. eTale patnInuM eka divasanA vilaMbanuM mAyA-vacana mAnI lIdhuM. tyAM e patnI taraphathI ja jherane prAga thayo. mANasanuM dhAryuM zuM thaI zake? rAjA je rAjA vidabhAra vahAlI karelI patnInA drohane bhega banI jAya, vipula jharI saraMjAmanI vacce jherano zikAra banI jAya, to bIjAnAM zA gajA ? AvA prasaMga jANyA pachI DAhyo mANasa vadhAre sAvadhAna banI jAya. tame DAhyA che ne? DAhyA banavuM che ne? ke mukha, For Personal & Private Use Only Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nayanAvala patine jhera de che. 207 ajJAna, pitAne ja nAza pitAnA ja hAthe karanArA muka banavuM che? mRtyunI khabara nathI. A badhuM kyAre japta thaI jAya enI tArIkha jANatA nathI. paNa japata te thavAnuM ja che. ke emAM sa deha che? nA, na ya jata thAya, zAzvata kALa paNa rahe, evuM mAne che. evuM mAnavAnI mUrkhAI na karatA. ane je kahe ke nizcita khabara che ke badhuM ja thavAnuM che, to pApamAM racyApacyA konI khAtarI rahyA che? je nadI japta thavAnuM che enI khAtara ja ne ? zu vicAra nathI Avate ke je jota thavAnuM che enI khAtara ATalAM pApa karU? mana bagADI bagADI mArA AtmAne ja kUcA je karuM? aMte to mAre UpaDI javAnuM, bIjuM badhuM ahI salAmata, dhoLe divase rUpiyA bAra lAkha laIDajha jevI beMkamAMthI UpaDI jAya, pelIsa cAMpatI che, kAyadA salAmata che, chatAM ? ema keAI jAna para dhADa paDI. jAnane eka paNa mANasa ke mAla nahIM ghaTele, badhu ja kAyama, mAtra vararAjA ja guma thope che. ema ApaNuM mRtyu eTale bApA, bA, dAdA, dAdI, mAmA, mAmI, vahu, karA, sAsu-sasarA, vevAI, bhAI, bahena badhA khATalAne vITaLAIne bese, pAse tijorI paNa salAmata, paNa tyAM mAtra ApaNe ja guma thavAnuM. gharamAM badhuM ja salAmata, satra pate keLa ajJAta pradezamAM jAya ! je jamelA khAtara aDhAra pA5sthAnaka mAthe lIdhA che, te kAyama ane ApaNe guma! AvuM bIjI miniTe che. tyAre A badhA mArA raheze nahIM. nathI huM kAMI maravAne, nathI AmAMthI keI sAthe AvavAnuM. tenA khAtara pA5 sevavAM ne pApanAM piTala laI javAM? ochuM maLaze te ochuM khAIza paNa nIti nathI gumAvavI, jUTha nathI belavuM, mAru mana dabAvI daIza. mAre vera-jhera nathI joItAM. huM mANasa chuM. mArU jIvana pavitra joIe. temAM vera-jhera, mAyA, prapaMca, huMsAtuMsI, ane jUThaDaphAsa na chAje ! iMdriyonI uzRMkhalatA nahIM, manathI bhayaMkara keTinA vicAre nahI. jIvana kevuM jIvavuM e vicAravA jevuM che. vicAre, zA mATe jIvI rahyA che? For Personal & Private Use Only Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvavuM zA mATe ? mAnava tarIke jIvavuM zA mATe? e vicAre. zu: jIvIe te khAIe, pIe, meja karI zakIe, repha mArI zakAya, e mATe jIvavAnuM? paNa maryA pachI zuM? jIvavAnuM dharmanI ArAdhana karI zakIe e mATe. haiye A ja vaseluM hoya. kaDhASTravAsamAM dharmanI ArAdhanA ramatI heya. marI jaIe to dharmanI ArAdhanA thaI zake nahi, mATe jIvavuM che, temAM vItarAganA dharmanI UMcAmAM UMcI ArAdhanA karI levI che. dharmanI ArAdhanAthI vaMcita rahevAnuM dekhAya tyAM jIvavuM na game. satIe jIvanamAM zIlano bhaMga dekhAya te pahelAM jIvavAno meha choDI de che. tyAre je dharma mATe jIvavAnuM che, te dharmane umaLake kayAre lAvavAne? 60 me vadhe? ke 8-12-25-35 me varSe ? ghaDapaNamAM dharma thaI zake e mATe jIvavAnuM rAkhyuM hoya te zu mRtyu sAthe dostI karI che, jethI e vahelu nahi ja Ave? temaja je ghaDapaNamAM dharma karavAne. te atyAranuM jIvavAnuM te pApa mATe ja thayuM ne? bhaviSyamAM dharma sAdhanA karI zakIe e mATe jIvIe chIe evuM na ciMtavatA. lakSa te e rAkhe ke atyAre dharmasAdhanA karavA mATe je jIvIe chIe te AvuM dareka vartamAna samaya mATe rAkhavAnuM che. jIvatA hoIe tyAre bIjI pravRttiya cAlu hoya che. eTaluM ja nahi paNa keTalIka pravRttio jIvavA sAthe karavI ya paDe che, jemake AhAra, pANI, zvAse2chavAsa. paraMtu A karIne jIvavuM che zA mATe? tyAre pUche ke te pachI zuM marI javuM? For Personal & Private Use Only Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvavuM zA mATe ? 209 - nA, huM marI javAnuM kahetA nathI, paNa eTaluM vicAravA ApuM chuM ke "jIvavuM zA mATe? ema na kahetA ke "maravAnuM duHkha meTuM che tethI jIvavuM sAruM; kemake te to pachI jIvavAne uddeza maraNathI bacavAnA thayA, paraMtu e pAra paDe ema nathI ! kemake ekavAra te mRtyu AvIne UbhuM ja rahe che, eTale "jIvavAnuM phaLa maraNathI bacAva e kayAM siddha thaye? vaLI eTale ja uddeza hoya to jIvavAnA phaLamAM bIjI trIjI vastunI jhaMkhanA paNa nahi rakhAya. "jIvIe chIe mATe raMgarAga uDA, vIe chIe. mATe paisA pAchaLa maMDe, jIvIe chIe mATe repha, sattA, prapaMca khelI le,"--A badhuM kema karAya? ema mAnatA ho to ema kahe ke "vavuM zA mATe? to ke raMgarAga, phakA, repha sattA vagere mATe.' paNa nA, ema to kahevuM nathI kemake khabara che ke e raMgarAgAdinAM prajana, jIvavAnAM phaLa tarIke, sarakhI rIte siddha thatAM nathI, UlaTuM pArAvara ciMtAe, upAdhi, vyAdhio vagere veThavAM paDe che! tepachI e zuM sukha mATe jIvavAnuM thayuM ke duHkha mATe ?' duHkha mATe jIvavAnI IcchA nathI, paraMtu jIve che tethI ja duHkha keDI mUkatAM nathI, A hakIkata che. sukha te vacamAM amAsanI rAte AgiyAnA saheja jhagArA jevuM AvI jAya che, bAkI to kaMI jatanAM du:kha, kaSTa, takalIpheno hisAba nathI te A mATe te jIvavAnuM pasaMda karatAM nathI, tema raMgarAgAdi mATe jIvavuM ema mAnatAM pahelAM vicAra thAya che ke " A jagatamAM cha pUrvabhave e mATe jIvavAnI dhAMdhala karIne vartamAna bhavamAM kevA kIDA-maMkaDA ne pazunA avatAra pAmI duHkhamAM ribAI rahyA che ! e najare dekhAya che; tema jJAnI bhagavaMte paNa e kRtrima, kSaNika ane parAdhIna For Personal & Private Use Only Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 210 zrI samarAditya * yazodhara muni caritra sukhenAM kavipAka AvavAnuM kahe che, te pachI enA mATe zvavAnuM pasaMda kema karAya ?' te prazna ubho rahe che ke jIvavuM zA mATe ? eno javAba e ja ke ATaATalAM 2, ciMtAo vagerenI vacce paNa jIvavuM che e dharma mATe. jIvatA hoIe te dharma karI zakIe. maryA pachI kene khabara ke bhaya maLe, ne tyAM dharmasAdhanA maLe ke kema ? mATe, vartamAnamAM je jIvanAnuM te dharma mATe ja, tethI jIvatAM chIe te dharma sAdhI levAno. ahIM pUchaze, mAnasika dharma sAdhanA cevIseya kalAka pra - jIvavAnuM te dareka samaye cAlu che to pachI dareka samaye dharmasAdhanA kaMI thaI zake? zuM Abe divasa dharma thaI zake? te pachI jIvananirvAhanA kArya kyAre karavAnA? u0- A mUMjhavaNuM karavAnI jarUra nathI. kemake Akho divasa thaI zake evI dharmasAdhanA mAnasika dharma sAdhanA che. mAnasika dharmasAdhanA mATe keIpaNa saMgamAM daravAjo baMdha nathI dareka sthitimAM e thaI zake; te eTale lagI ke kAyA kadAca AraMbha-parigrahamAM joDAyelI hoya te paNa tyAM, (1) mana ene Azrava tatvarUpe lekhI enAthI thatI kiMmatI mAnava jIvananI barabAdI upara kalAnI anubhavatuM hoya, (2) enA bhAvI kavi pAka para mana kaMpa anubhavatuM hoya ane For Personal & Private Use Only Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vavuM zA mATe ? 211 (3) enI vacce dha`sAra kADhI levA mana jhaMkhatu. hAya. A mAsika dharma sAdhanA che. (1) manane Ara'bha-parigrahamAM kemake pAparUpa e bhAsatA heya. meja na hoya, kheda hoya, (2) manane lAgatu" hAya ke A Arabha-parigraha e mAnava jIvananu ktabdha nathI, ktavya teA nirArabha akicana cAritra pravRtti che. pavitra jJAnAcAra, dezanAcAra, cAritrAcAra, tapAcAra e katavya che, ektavya karavAnu` mUkI anya karI rahyo chuM. tethI sAme dhere mAnava samaya barabAda thai rahyo che (3) vaLI e Ara'lAdi pApeAnA parabhave kaTu vipAka bhAgavavA paDaze, tethI manane kapa thatA hAya, (4) tema ja enA sAthe sAthe thatA kkSAya, kAma-krodhaleAla-meAha-mada-matsara vagere paNa jIvane pApana. bhArathI bhAre kare che ! ahA ! pApanA bhAra echA karavAnA A bhavamAM bhAra vadhAravAnI keTalI kamanasIba dazA ! ema manane udvega hoya. (5) eTalu ja niha paNa e kusaskAra bhUlavA-bhUsavAnA A ucca lavamAM viSaya-kaSAyanA saMga karI karIne pharI pAchA kusaskArane dRDha karavAne A keTale khataranAka dhadhA ! ene manane pArAvAra kheda hAya, (6) ema, mAsika dharma mATe mana tattvanuM ciMtana kare. khAsa karIne jyAre keAi aniSTa prasaMga ApaNI sAme banI Ave che, keI ApaNane na gamatI pravrutti karatu' dekhAya che, agara kaI indriyAkaSa NunA padArtha najara sAme agara smaraNamAM khaDA thAya che, athavA keinA para gussA, aruci, udvega hRdayamAM UchaLI Ave che, AvA avasare manane kAi tattvanI vicAraNAmAM joDI devAthI e bIjA kAme lAgI gayu, eTale have sAmenA prasa'ga, padA, ke kodha-udvegAdi lAgaNImAMthI mana chUTTha' paDI jAya che, athavA kahA manamAMthI e nIkaLI jAya For Personal & Private Use Only Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 12 thI samAdiya yaza dharamuni caritra che. A te ja bane ke jIvanamAM jIva-achava-puNya-pApa vagere tanuM ciMtana karmasidhAntanuM vistArathI ciMtana, avaranavAra cAlu hoya, e karI karIne tatvanA vistRta vicAra hastagata kya heya. pachI e kaI aniSTa prasaMga ke padArtha Ubhe thayo, yA koI kaSAya, meha hAsya ke zaka jAgavAnI taiyArI dekhAI ke tarata pelI tattva vicAraNA zarU karI devAya, ene bahu ghaTelI hoya tethI prabaLa kaSAyanA AveganI sAme paNa e sahelAIthI cAlavAnI. dA. ta. chanA 563 bheda kayA kayA, enA avAMtara bheda kayA kyA, A vizvamAM e kayAM kyAM rahyA che, ane kevI kevI yAtanAo bhogavI rahyA che, chatAM emane dharma ke durlabha che. pApa ane pApabuddhi kevI sulabha che, emanAM AyuSya keTalAM, kAyasthiti keTalI...vagere vagere vicAraNAmAM mana caDhI gayuM. evuM puNya-pApanA vicAra mATe mULa karmanA keTalA prakAra, uttarabheda kyA kyA, emAM zubha keTalAM, azubha keTalAM, enAM phaLa kevAM kevAM, jIvanI emAM parAdhIna gulAma dazA kevI, e karma kevI kevI rIte baMdhAya, enA prakRtibaMdha, sthitibaMdha, rasabaMdha, pradezabaMdha vagerenI vicAraNA cAlI; eTale mana emAM lAgI javAthI bahAranA azubha prasaMga, padArtha ke kaSAyAdinA AvegamAM bacI javAnuM, ane mAnasika dharma nI sAdhanA cAlu rahevAnI. (6) ema, mAnasika dharmanI sAdhanAmAM (i) maMtrI pradikaruNAmAdayanI bhAvanA yA (ii) anitya, azaraNAdi bAra bhAvanAmAMnI keAI bhAvanA, athavA (iii) dharmadhyAnanA cAra pAyAnA viSaya AjJA-apAya-vipAka-saMsthAnanI bhAvanA manamAM bhALyA karAya. (7) ema, mahApuruSanA caritra vistArathI vicArAya te eTale sudhI ke emaNe prasaMge prasaMge sArI vicAraNA-bhAvanA kevA kevA svarUpanI karI haze te ritavArA, (8) athavA, aneka prakAranI ArAdhanAnAM aMge, svarUpa, vidhi, vagerenI vicAraNuM thAya, dA. ta. samakitanA For Personal & Private Use Only Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvavuM zA mATe ? 213 vyavahAranA 67 bAla kyA kyA, mArgonusarIne 35 guNa, vega vasevAnA prakAra, gadaSTieno parivAra, bAra vate, arihaMtapada prApta karAvanAra ra0 sthAnaka, nava pada, vagerenI vicAraNA thaI zake. (9) athavA mana e zodhavA lAge ke judA judA mahApurunA sukRta kayA kayA, viziSTa guNa kayA kyA, parAkrama kayA kyA, upakAra emaNe kevA kevA kya, vagere vicArAtuM jAya ane enI anu medanA karAtI jAya ke "dhanya sukRta ! dhanya jIvana ! kevA uttama guNa!" vagere. (10) mAnasika dharma sAdhanAmAM bIjAM vividha ciMtana Ave. dA. ta. (i) ApaNA jIve kevAM kevAM adhikaraNe eTale ke pApasAdhanone, hiMsA ane mehakArI sAdhanone pathAre pAtharI mUke che, e keTale pApano beja vadhAre che, ne ene kevI kevI rIte e che karato AvuM ! (ii) keTalA mahApu A ke UM mAnavabhava maLe che, emAM keTale anupama avasara mAne che ! kevA kevA deSayAga, kevA kevA guNe pAna, kevA. kevA sahana karavAnA dharma, kevI kevI kSamA matAnA avasara, ne kevA kevA paramAtma-maraNa taravaramaNatA vagerenA amUlya avasara maLyA che ! enuM ciMtana (ii) AyuSyanI avizvasanIyatAnuM ciMtana (iv) vartamAnakALe paNa bhavyAtmAonI vividha ArAdhanAnuM ciMtana, (v) samavasaraNa ke keAI zatrujayAditItha, yA amedanIca bhavya dharma prasaMganuM ciMtana, (vi) svAnAbAdhaka upAyanuM ciMtana,... ityAdi ItyAdi karI zakAya. (11) mAnasika dharmasAdhanAmAM saheluM kaya arihaMtana jApa ane navakAramaMtranuM raTaNanuM che. ema, (12) vedaSaniMdA yA sukRta anudanA che. navakAramaMtranuM smaraNa be rIte thAya- (1) akSaranA AlaMbanathI, eTale ke jANe najara sAme navakAra pade spaSTa khelA dekhAya ane ApaNe ene vAMcIe chIe e rIte, (2) arthanA Alaba nathI, arthAta For Personal & Private Use Only Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 214 zrI samarAditya , yazodhara muni caritra jANe dRSTi sAme anaMtA arihaMta, siddha, AcArya, upAdhyAya ane sAdhu bhagavate che, ane emane namaskAra karatA jaIe chIe ne navakAra smaratA jaIe chIe. bemAMthI eka rIte manamAM raTaNa cAle, (13) ema, mAnasika dharmasAdhanA mATe pAMca parameSThInuM vividha rUpamAM mAnasika darzana kare javAnuM. dA. ta. mana sAme dekhAya ke arihaMta prabhu samavasaraNa para birAjyA che, bAra parSadA besI gaI che, prabhune Indra cAmara vI je che ! bhAmaMDala chatra, azokavRkSa ane siMhAsana cacakI rahyAM che! jharamara jharamara puSpavRSyi thaI rahI che ! divya davani (baMsarInA sura ) relAI rahyA che, ne duMdubhi bajI rahI che. athavA suvarNa kamaLa para pagalAM mAMDatAM prabhu vihAra karI rahyA che ! pAchaLa gaNudharAdi munie, jaghanyathI ke detAo vagerene parivAra cAlI rahyo che ! arihaMtanA AvA bIjA paNa rUpaka vicArAya. ema AcArya, upAdhyAya, sAdhunA ane kAneka rUpaka vicAraya. mAnasika dharmasAdhanAmAM to AvAM kaI ciMtana, bhAvanA, maraNa, dayAna, arihaMtAdinA sukRtanAM anudAna vagere karI zakAya che. tame kaheze A badhuM eka sAthe kevI rIte manamAM lAvI zakAya? paraMtu badhuM sAthe lAvavAnI vAta nathI. A badhu te tame dhyAnamAM rAkhI lo eTalA mATe kahyuM che. pachI to avasare avasare emAMthI je muddo kure te muddA para mana lagADavAnuM che. ema badhAya jAgrata avasthAne samaya azubha vicAro vika, kaSAye ke phAsa kusiyA vicAre TALI kaIne kaI mAnasika dharma sAdhanA cAlu rAkhavAnI che, ane te rAkhI zakAya che. sArUM jIvavA mathe - te ahIM te jIvIe chIe te zA mATe jIvavAnuM? te ke dharmasAdhanA mATe jIvavAnuM che. manane ema rahe ke "huM zA mATe jIvI rahyo chuM? eTalA ja mATe ke dharma sAdhato rahuM nahi For Personal & Private Use Only Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvavuM zA mATe ? 215 tara te zvAse 2chavAsa lIdhA zA kAmanA ke je dharmasAdhanA vinA khAlI dhamaNanA pavananI le-mUka jevA pasAra thAya? are ! dhamaNu te bicArI sArI ke e bIjAne upakAra karanArI bane tyAre mAre te bIjano to zuM paNa mArI jAtaneya upakAra thAya nahi. je dharma sAdhanA vinAnA prANa cAlyA kare, ane dharma sAdhanA je nahi, te karmasAdhanA vaLagI ja che, tethI te mAro ja karacaraghANa vaLe, bhayAnaka bhavasAgaramAM janma-maraNa, roga-zoka, trAsa-vedanA ane adhama eniomAM cakaraDI-bhamaraDI vagereno pAra nahi ! mATe mAre te ekeka zvAsocchavAsa kiMmatI che. ene upaga e ja karUM ke kaIne kaI dharmasAdhanA cAlu rAkhuM, emAM sAthe sAthe kRtajanatA, anucitatA, IrSyA, reSa, abhimAna, svArthodhatA, tRNa, vakatA, vagere anekAneka deSa paikI kaIne koI eka aneka dezane kacaratA cAlu, kacaravA mATe enA hRdayavedhI pazcAttApa, saMtApa ane have ene dabAvavAnA nirNaya ne pejanA karUM, ema udAratA, kRtajJatA, para5kAra, kSamA, namratA, guNAnurAga, aucitya vagere guNenA manaratha, nirdhAra ane prayatna karato rahuM." jIvana jIvavAnA AvA keI eka mAtra udeza nakkI karAya, to AtmAnAM adhaHpatana aTakAvI udaya saceTa sadhAya. For Personal & Private Use Only Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvanano udeza zuM che ? u jIvana jIvavAne uddeza nakakI karyAnI te bahu balihArI che. ethI jAgRti AvI jAya che, pAvara, jesa AvI jAya che; udeza vinAnuM game tevuM mArAmAmAM veDaphAI jatuM jIvana bacAvI levAya che. dukAna para beThelAne kamAvAne uMdeza saceTa khyAlamAM che te tyAM gayA-sapA mAravA besatA nathI, pAnAbAjI khelate nathI tema dekhe ke gharAka khAlI lamaNApheDI karAvavA Avyo che to ene ravAnA kare che. meTI saMzodhana zALAomAM abhyAsa karanArane uddeza nakkI che te bhAre khaMtathI saMzodhanamAM ma rahe che. koraTamAM kesa laDanArane uddezane pAke khyAla che te ahIMthI tahIMthI cAre bAjuthI sAkSI purAvA bhegA karavA ane nyAyAdhIzane khAtarI thAya e mATe zuM zuM kahevuM e vicAravA mathe che. regIne sAjA thavAne uddeza nakkI che to davAupazAra enA. kharA cikitsaka, pacyApacaya vagerenI ciMtA vicAraNAmAM mazagala rahe che, auSadhasevana vageremAM khabaradAra rahe che. are ! koInI sAthe vAtacIta karaze emAMya rega, upacAranI ja sthA vizeSa mAMDe che. - duniyAnA AvA AvA to kaMI dAkhalA che. ke jemAM uddeza nakakI heya che te enI pAchaLa mANasa dhUna lagADe che. are ! For Personal & Private Use Only Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvanane udeza zuM che? 217 eka pALelA kUtarAne ya mAlikane khuza karavAno uddeza nakkI che te e mATe barAbara khabaradAra rahe che jyAM me maLe ke cATa kare che. ema jIvana jIvavAne uddeza nakkI karyAnI balihArI che. pachI eka miniTa bagADavI poSAtI nathI, pAlavatI nathI, udeza nakkI karyA pachI ene siddha karavAnA upAya paNa nizcita karavAmAM Ave che, ane tethI jyAM jyAM meke maLe ke tarata ja tyAM tyAM e upAyamAM pravRti cAlu thaI ja jAya che. nakAmA pAsapa, vikathA, kuthalI, niMdA, rAmaTAmA vagere, juo te, dunyavI kaI uddeza nakkI karanAranA paNa jIvanamAM nahi dekhAya, kudaratanI roja 24 kalAkanI bheTa :-- eka paradezIe * Twenty four hours a day" (divasa dITha 24 kalAka) nAmanuM pustaka lakhyuM che emAM lekhake e batAvyuM che ke kudarata tamane da2 navI prabhAte tAjA 24 kalAkanI bheTa kare che. emAM e pUchatI paNa nathI ke " atyAra sudhInA bheTa karelA ke tame veDaphI nAkhyA hatA ke ?' " ema hoya te jAo tamane navI bheTa nahi maLe" evuM e kahetI nathI. e te eTalI badhI udAra rahe che ke hajI paNa e tamane navI 24 kalAkanI bheTa karavA taiyAra rahe che. paraMtu aphasa eTale che ke mANase potAnA jIvanamAM keI khAsa udeza nakkI nathI karyo hato eTale e 24 kalAkamAMnA keTalAya kalAka ema ja veDaphA nAkhe che ! barabAda kare che ! dA. ta. zanivAre aDadhI raja paDI tyArathI semavAre kAma para caDaze tyAM sudhI mAM enuM jIvana jue te rakhaDatArAma jevuM haze. emAM keI nakkI karyuM nahi kalAnA klAke emane ema pasAra karI nAkhavAnA ! evI rIte bajAramAMthI ghare Avyo. jamavAne kalAkanI vAra che. te e kalAka ema ja javAno ! saMbaMdhIne tyAM maLavA gaye, saMbaMdhI bahAra gayA che te AvatAM kalAka vAra lAgI, to e For Personal & Private Use Only Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 218 zrI samarAditya 0 yazodhara muni caritra kalAka ema ja veDaphAI javAne ! nahAvA uTha, aDadhe kalAka pANI garama thavAne vAra lAge to e samaya ema ja helavAmAM pasAra : divasamAM Ave to keTalAya pa-10-15 miniTonA gALA kaMi ja kAma vinA emane ema jaNe bagAsA khAvAmAM pasAra thAya che ! jIvanamAM sAra zekha UbhA kare :-- have ahIM juo, e pazI lekhaka lakhe che ke dharo ke tame parAmAM rahetA he, ane dhaMdhAthe zaheramAM parAnI relvemAM besI jatA he, paraMtu sTezane pahocatA dhAro ke eka gADI upaDI gaI, have bIjI AvavAne athavA gADI le (meDI) che, ene AvavAne kalAkanI vAra che, to zuM karavAnA ? leTaphorma para haryA-pharyA ne AzIrvAda ja ne ? athavA mAne ke gADI samayasara AvI paNa zaheramAM pahoMcatA ene pi kalAka lAge che, te eTale vakhata gADImAM beThA beThAM zuM karavAnA ? nakakara koI kArya nathI, eTale A DuM avaLuM jovAmAM ke vAto-garapA-sapAmAM samaya pasAra ! Ama keTalAya vakhata veDaphAI jAya che. lekhaka kahe che ke "ene lekhe lagADavA A kare ke jIvanamAM eka hobI ( Hobby ) yA saMgIta citra jevI zekhanI vastu ledhI kADho, ke jemAM kaMika paNa rasa hoya. pachI enA lAyabrerImAM pustaka zodhI, ene vAMcavA mAMDe ane phakare phakarAnI ke pAne pAnAnI sArabhUta noMdha DAyarImAM TapakAvatA jAo. jyAM navarA paDayA ke e pustaka taiyAra ja hoya, chevaTe neTa taiyAra ja hoya, kAma cAlu rahe." ApaNe ema kahIe ke zekha nI vastu, rasanI vastu ke pApanI na joIe, bAhA bhAvamAM kheMcI janArI na haya, jaDanI mAyA mamatA vadhAranArI nahi joIe, kintu Ama kalyANanI heya, adhyAtma bhAva vadhAranArI hevI joIe. dA. ta. navakArane jA5, tvakArAne rasa be karyo. For Personal & Private Use Only Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cvanane uMdeza zuM che? 219 manamAM saMka9pa karyo ke mAre A jiMdagImAM savAkoDa navakAra gaNavA che. basa. lAgI dhUna. pachI to jyAM jyAM eka maLe ke e ja laI besavAnuM ja thAya. jIvanane udeza nakkI thaI ga ke narakAranI raTaNa mATe mAre jIvavAnuM che. pachI to kema ? ke koInI rAha jotAM ja be miniTa paNa ghobhavuM paDayu ke tyAM navakAra cAluM. ema koInA para gusso AvI manamAM enA vika9pa zarU thavA mAMDayA, tyAM tarata manane navakAra tarapha vALI davAze-"lAvane tyAre navakArane ja sToka vadhAruM;" ema karI navakAra raTaNa cAlu thaze." evuM bIjA trIjA viya9pa vakhate paNa eja. vaLI navakAra sAthe vadhu saMbaMdha bAMdhavA-vadhAravA enA pustaka laI besAze. emAMthI vAMcI vAMcIne TUMkI noMdha karI hovAze. avasare avasare e noMdhanuM punaH punaH vAMcanamanana-raTaNa thaze. ema, jIvanamAM tatvajJAnane phekha nakkI karyo. pachI kema? to ke enAM pustaka meLavI meLavIne vAMcavAnuM, nodhavAnuM, manana karavAnuM, ne vAraMvAra yAda karavAnuM,-A dhaMdhe cAlu thaI jaze. kyAMka gayA ane kaMIka sArU vAMcavA-sAMbhaLavA maLyuM, ke tarata manamAM aMkita karI levAze. manane raheze ke jyAre ene mArI neTamAM TapAvI lau. eTale barAbara dhArI rAkhIne pachI dhera jaIne noTamAM lakhI levAze. ama, zokha rAkhyA danI stuti prArthanAno. pachI mana e jamAM paDaze ke kevI kevI rIte navA navA vizapaNethI arihaMta bhagavAnanI stuti karUM . AtmAnA zuddhikaraNa mATe navI navI prArthanA karU. tRti mATe arihaMtanA keTalAya nAnA moTA guNe, kaI kaI viSezatAo ke paropakAra, anekAneka zaktio, ItyAdi zodhI zodhIne bhagavAnane saMbadhIne AMtarika rIte bAlatA jaze. ema keTalAya prakAranI upamAethI stuti karAtI jaze. " he nAtha ! tu ja jagaduddhAraka, vItarAga, bhuvanaguru, tribhuvanatilaka, jaMtmasiddha cAra atizaya For Personal & Private Use Only Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22e zrI samarAditya 0 thaze dharamuni caritra vA, ako dhI amAnI... he vizvavatsala, jagapitA, jaganmitra, he niraMjana, nirAkAra, nilepa, nirvika95, nirAmaya, nirdoSa nihi, niSkAma, nirbheda, nirvikAra, nI rAga..... he parama puruSa, paramesara, puruSetama, paramAgI, paramatapA, paramadhyAnI, paramendu, paramANu.." AvA AvA keI saMbaMdhanothI stuti karAtI raheze. ema 3pama ethI stuti : - emAM he tribhuvananAtha ! tu kaTapavRkSanI jema jIvenA ISTane pUranAre che, pavananI jema bhaktahRdayamAM zubha adhyavasAyenA taraMge jagADanAre che, tu sAga2 ja gabhIra che. meru je nizcala che...' vagere vagere sUrya, candra rana, siMha, citAmaNi, keLaghaTa, ratna khANa, suvarNa, 9paNa ItyAdinI upamAothI stuti karAze. are ! emAM te AgaLa vadhatAM pachI je kAMI najaramAM AvyuM ke magajamAM kuyuM enI kaDI arihaMta sAthe joDI stuti karAtI jaze A mATe stavane, tyavaMdano namutthaNa, bhakatAmara vagere stotrone upayoga karAze. navuM navuM vAMcana karI karI emAMthI A zodhI kaDhAze. basa, dhana lAgI, have eka miniTa paNa veDaphI nAkhavAnI che kyAM ? 24 kalAkanI dharmasAdhanA :--- marI jaIe te dharmasAdhanA nahi thAca mATe jIvavuM che. e jIvavAnuM dharmasAdhanA mATe ja hoya ne ? te jIvavAnI pratyeka kSaNa lekhe lAge e sArU pahelA kahyuM tema mAnasika dharmasAdhanA jevIse kalAkanI banAvI de. e kevI kevI, e pharIthI yAda karI lo. 1. navakAramaMtranuM smaraNa, padethI ke arthathI. 2. parameSThInuM vividha rUpe ciMtana. For Personal & Private Use Only Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 221 jIvanane udeza zuM che? 3. jIvAditatva ane vega Adi padArthonuM ciMtana. 4. tattvadaSTie avalokana. pa, anityatA Adi ke maitrI Adi bhAvanAo. 6. mahApuruSonA parAkrama, guNe, sukRto. 7. tIrthaMkara prabhu AdinuM saLaMga jIvana 8. zatrajayAdi tIrthayAtrA 9. svadurguNa-duSkRtyanA pazcAtApa 10. dardabharI prArthanA 11. navA navA zubha manAtha 12. bhakti ke vairAgyAdinI kAvyaracanA 13. viSaya-parigraha-AraMbha-kaSAyanA kheda. vIseya kalAkanA mAnasika dharmanI sAdhanA zarU karI de. pachI to khoTA vicAre, cittanI caMcaLatA kaSAnA jora, vagere kyAMya dUra bhAgI jaze, mana baLavAna banaze ane tethI kAyA, indri, vANuM ane bAhyA sAmagrI dvArA keI saka ane keI satparAme jIvanamAM madhamadhatA thaI jaze ! AtmAM khare tavaMgara banI jaze ! dharma karanArA ja sAce dhanADhaya che; dharma viheNe paisAdAra paNa raMka che, rAMkaDA che. raka eTalA mATe ke paralekanI dIgha yAtrA mATe kepa pUNyanI mUDI bhejhI nathI karatA ? rAMkaDo eTalA mATe ke ahI mehamadArInA hAthamAM rAMkaDA sarSanI jema ramI rahyo che ! ane parabhave durTonA hAthe rAMkaDApaNe mAra khAya che ! dhamahIna yuvAna zrImaMta maTI jAya te dayA Ave che, kaI dayA ? For Personal & Private Use Only Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 222 zrI samarAditya , yoni caritra * bicAre mahAlaheramAMthI gaye !" A ? are ! cha hota to jatanI vadhu katala sivAya bIjuM zuM karavAno hato ? dayA to e AvavI joIe ke * bicAro dharma kamAyA vinA gayo ! TI saMsArayAtrAmAM enuM zuM thaze ? vadhu jIve hata ane keka gurune bheTa hota to dharma pAmI jAta ! have zu pAme ? mAnavabhavethI bhraSTa thayA pachI e avasara gayA. ' A leTettara daSTinI dayA che. ApaNe kadAca e garIba hoIe chatAM dharmasAdhanAmAM etapreta heie te mahAtavaMgara chIe. AnI khuzI magaja para rahevI joIe. e pachI AvA kaparA kALamAM paNa ApaNe mastI anubhavI zakIe. duniyA pAka mUke che, paNa Apa masta hoI e; kemake vItarAganA dharmanI sAdhanAnuM mahAdhana saMcita karI rahyA chIe. AtmAne mahAzrImaMta banAva hoya, pavitra banAve che, te A kara ke rojIMdA jIvanamAM paNa bharacaka dharma sAdhanA ane grevIse kalAkanI mAnasika dhamasAdhanA cAlu hoya temaja tRNa, mada, matsara, mAyA jUTha, anItianyAya, vagere durguNone khAsa karIne ke make kacaratA cAlIe, ubhavA ja na daIe. - rAja surendradattano prasaMga rasAvadhAna kare evo che. patnIe kara dIdhuM che, mANase dadane teDavA gayA che, rAjA bebhAnapaNe kAramI vedanA bhogavI rahyo che. tyAM rANIne vasavase thayo ke veda AvIne kadAca Ane jIvADI deze to ? mATe mana mAM ghATa geTave che ke " vedanA AvatAM pahelAM Ane khatma karI dauM.' duSTatAnI keda che. ? dharma nAM limiTa baMdhAya :-- ApaNA jIve paNa pUrvabhomAM AvA ke bola khelyA haze. tyAM je duSTatAnI hada nathI rAkhI, te ahIM dhamapaNAnI hada zA mATe rAkhI e ? bImAra paDo ne uparA5ra DAkTaranA For Personal & Private Use Only Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvanane udeza zuM che? bIla caDhatAM jAya te zuM hada bAMdhe che kharA ke basa have davA baMdha karo ? nA, tenA vinA te na cAle, " ema kahe che. tyAM hada nahi bAMdhavAnI; te pachI ahI AtmAmAM te hajAraguNI, lAkhaguNa bimArI che, enI davArUpe dharmamAM hada kema baMdhAya? zuM manane ema thAya nahi ke "pahelA pApa behada karyA have dharma behada karUM, pUve gussA amApa ryA, te have kSamA amApa rAkhavuM pahelA rAga pArAvAra ryA, have vairAgya aparaMpAra keLavuM; Aja sudhI irSA-asUyA bahu karI, have hata mAva, udArabhAvano dhodha varasAvuM..." pA5 amApa ryA che ne dharma amApa kara paDaze. mAsuM pUruM thAya che ne saMtoSa thaI jAya che ke "dhama ghaNe karyo, have zAti rAkhe A dekhIe chIe ame eTale amane paNa keDa karyA vinA rahevAtuM nathI ke A bhAgyavAnane pamADAya eTaluM pamADI de: dharmamAM limiTa bAMdhavI rahevA dyo "-ema ThasAvI de. dhamanIya sIjhana koka vAra Ave :ghaNane bAkI haze AMbela vardhamAna tapano pAye ane enA para AgaLa caNatara. ghaNAne bAkI haze jIvanamAM ekavAra paNa vidhipUrvaka lAkha naka kArano jApa, bhUkhyA rahIne ke lakhuM khAIne nahi, roja khIra khAIne he. sIjhana kakavAra Ave che, vizALa saMsAramAM dharmanI UMcI sAmagrI ahIM maLI che, ene UMce vepAra nahi karI le, UMcA puNya nahi kamAI le, to pachI bIje kyAM ane kyAre karaze ? kAve kahe che, " nabhava navara sela maNuM, vaNajhArA re pa bane karaje vyApAra, aho merA nAyaka : rAna vana saMvarataNI, vaNajhArA re pa hI bharaje udAra, ahe merA nAyaka re " For Personal & Private Use Only Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thAvara caMDAlano prasaMga pele zeThane cheka vicAramAM paDe che ke rejane reja tAjI rAI jamADanArI mA A zu kahA kare che ke "dikarA vAzI khAye jAo cho, duHkhI thaze?' mAne pUche che, " tu zu kahevA mAge che?" mAtA kahe che " bhAI! ene artha te AcArya mahArAja kaheze." mAne dikarA pAse UMce dharmavepAra karAve che ane tethI AcArya mahArAjanI bhalAmaNa kare che. kare have tatpara thaze te upaDyo AcArya mahArAja pAse, ne tyAM jaI vaMdanA karI atha pUche che. tyAre AcArya mahArAja kahe che. ene atha amuka gAmamAM thAvara caMDAla rahe che te kaheze." jA bilADI bhA bha" jevuM thayuM. paNa have artha jANavAnI laganI lAgI che, te mAtAne pUchI upaDyo te gAmamAM thAvara caMDAlane pUchavA gAmamAM peThe. nAkA para eka vANiyAnI dukAna che, sAre mANasa dhArI ene pUche che, "zeTha thAvara caMDAlanuM ghara kayAM ?" pApa ane vAlesarI :-- ahIM zeTha gharAkane patAvavAmAM paDI che, be kausAnuM For Personal & Private Use Only Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thAvara caMDAlane prasaMga 225 jAyaphaLa, paisAnI cAha, ne traNa sonuM tela. vakare ja che tyAM zeThane javAba ApavAnI kayAM kurasada ke paravA che? ulaTuM manane ema thAya che ke atyAre A pApa kayAM Ayu ?" bicAre paradazI mANasa ajANe che, te pUche che, e jANe pA5 mAthe paDayuM lAge che! jenI pAsethI nANAMpANa na maLe ema heya te "pApa", kAMI svArtha sadhe ema na hoya te "pApa"! ane eka jamaNunI TikiTa Ape toya vAlesarI ! emaja ne? kevuM sAmrAjya che paDanuM! "pApa" to e lAge ke je ApaNane pApamAM joDavA heya, niMdA kuthalI karavA Avyo hoya, jUTha be lAvavA AvyuM hoya tyAM ema thAya ke "A pApa kayAM AyuM? jIvanamAM brahmacaryanAM mahAna mUlya samajato heya ene viSayAMdha paranI vevAM karatI Ave te lAge ke " A pApa kyAM lAyuM ? kaI laDavA Ave, kaSAya karAvavA Ave te ema thAya ke "A pApa kyAM Avyu ?' tyAre A vepArIne paradezI jarA pUchI rahyo che e "pApa" lAge che ! jIvanAM, Ave 2De mAnavabhava maLavA chatAM, utthAna kema nathI thatAM ? mULamAM lekhAM ne hisAba ja UMdhA mAMDI mUkyA che, mATe te. e sudhare, sIdhA thAya te utthAnanI dizA lAge, ramatiyALa bALaka nizALe javA lAge che ane ene samajAya che ke "ramata eja sarvasvanAM lekhAM UdhA hatAM, "bhaNatara eja sarvasva e lekhuM barAbara che, pachI vidyAprAptinA utthAnane mAge tana-mana jeDe che. ema ahI anAdinA UMdhAM lekhAM sudhare, "pApane "vAlesarInAM mApa rUpiyA-AnA-pAIthI na mapAya, paNa ApaNe AtmAne pApa puNya kamAvAmAM kevA sahAyaka thAya che, enA para mapAya" ema thAya tyAre kalyANanAM utthAnanA mArga khUle. mahApuruSone upasI karanAra kAMI upadeza devA dvArA ke bIjI rIte sahAyaka thavA nahotA AvyA, trAsa varasAvavA AvyA hatA, For Personal & Private Use Only Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 226 zrI samarAditya yazodhara muni caritra chatAM ene vAlesarI kema mAnyA? kahe eTalA ja mATe ke puNya kamAvAmAM puNya eTale? karmakSaya, enI kamANI karavAmAM sahAyaka thatA lAgyAM, tethI vAlesarI lAgyA. jainazAsana ApaNane A lekhuM Ape che. vepArI bicAre rUpiyAnA kATale mApanAre, te paradezI pA5rU5 lAge che, eTale meTuM bagADI kahe che, "ahI zu pUche che? jA, jAo, Ama Ama thaIne Ama Ama ja tyAM maLaze thAvara caDAla." pelAne te ATaluMya ghaNuM lAgyuM, batAvela dizAe cAle ane thAvara caMDAlanA jhuMpaDA AgaLa AvI Ubhe. bUma mAre thAvara caDAla che ke ?' aDAla bahAra AvI jue che ke keka ajANyo mANasa che, paNa kapALamAM kezarane cAle che tethI sAdhArmika jANuM khuzI khuzI thaI gaye, thAvara caDala zrAvakadharma pAme hatA. eTale ene mana kAkA mAmA karatAM sAdharmika khare kiMmatI sahana lAge emAM navAI nathI. jue, pelo dukAnadAreya zrAvaka hato. A caMDALa paNa zrAvaka che. keTalA badhe phara? ane mana sAdhamika jANe geLanuM gADuM ! - tamAre paNa ema ja che ne ? je khuzI kAkA-mAmA ke phaka denAra bheTatAM na thAya e sAdharmikane jotAM thAya che ne? pethaDa zAha mahAmaMtrI hAthInA haide savArIe nikaLyA hoya tyAM rastAmAM nava sAdharmika jotAM nIce utarI jaI ene vahAlathI bheTI paDatAtyAre e to vAta che ke je sAdharmika evA hRdayamAM nathI eMTI jatA te bhagavAna coMTI javA kayAM sastA che? bhagavAnanI rUe sAdharmika ApaNa sAcAM sagAM che. bhagavAna bahu game che, te bhagavAnanA sevaka, bhagavAnanA pUjaka paNa bahu game che. For Personal & Private Use Only Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thAvara caMDAlane prasaMga 227 thAvara caMDAla hAtha joDI praNAma kare che, pUche che, "he bhAgyazALI! pharamAve che hukama che? huM ja thAvara caMDAla chuM." zeThane cheka mAtAnA vacanathI mAMDIne badhI hakIkata kahI batAve che, te vAzI khAye jAya che, duHkhI thaIza" ene artha pUche che. caMDAla khuzI thaIne kahe che "vAha, ahaM bhAgya mArAM ke Apa mArA AMgaNe A mATe paNa padhAryA che, paraMtu javAba ema nahi dauM.' pAchI vimAsaNa thaI, "mAe AcArya mahArAja pAse dhakelyo, ne AcArya mahArAje thAvara caMDALa tarapha meka. tyAre ahIM hajI caMDALa kahe che, "javAba ema nahi dau' te eka uttara ApavAmAM hajIya zu bAkI che?" caDALa kema nA For Personal & Private Use Only Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ surendradattanuM karuNa mRtyu samarAditya kevaLI bhagavAnane jIva cethA bhavamAM dhanakumAra muni yazodhara mahAtmAnuM romAMcaka caritra sAMbhaLI rahyo che. muni kahe che, "panIe jhera dIdhA pachI huM akathya-atula vedanA bhogavI rahyo chuM, mANase dIdane teDavA gayA che, ane ahI panI TIda Ave te pahelAM ja mArI rahyA sahA prANa kADhI nAkhavA peravImAM paDI che. paNa ene vilaMba kyAM pAve ema hatA ? rAjabhavanamAM Daudane laI AvatAM zI vAra lAge ? e to jANe gabharATamAM uparanA vastrAne phekatI keza chUTA mUkIne chAtIne mAthuM pITatI pITatI, ne "he Ayaputra ! he Aryaputra hAya ! A tamane zuM thaI gayuM ?." ema pekAratI AvI. kevo khela che ! saMsAramAM A navuM nathI. mATe ja DAhyA mANase evA saMsArathI ubhage che. rANInA kapAtane jotAM bIjAne ema lAge ke rAjA te maravA paDayA che. paNa A rANIe kAMka zekanA AghAtathI marI na jAya ! paNa AvA prasaMge keNa reke ene ? e te pahoMcI rAjA pAse strI jAta, mAyAnA badhA khela AvaDe che. Akada karatI sIdhI paDI rAjAnA zarIra para, ne vahAla karatI gaLe bAjhe che. kapAta cAlu che, nAtha ! A tamane zuM thaI gayuM ? arere ! tame te badhAne saMbhALanAra ne mArA prANuthI adhika pyArA ! tamane A For Personal & Private Use Only Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ surendradattanuM karuNa mRtyu 229 upadrava ? ane huM abhAgaNa jIvatI UbhI chuM ? tamane darda Ave enA karatAM sane ja mata kema nathI Avatu?.." sAcuM che ke DhAMga ? pAke dvega, kema ke AkaMda karatI jAya che ne gaLe lagADelA hAthane agUTho jorathI haDiyA para dAbe che. yazodhara muni dhanakumArIne kahI rahyA che, ke "he devAnupriya ! Ama te mArA prANa kaThe AvI gayA hatA, emAM A prANayArI karelI patnInA a gUThe-AMgaLAMnA dabANathI bhayaMkara trAsa-rIbAmaNa sAthe prANa dehamAMthI nikaLI gayA. jIvanabhara vahAlI karelI patnInI A dagAkhorI ane kurata tathA roga ane gaLuM dAbavAnA progathI upajelI aparaMpAra vedanAe jIvananA aMtima kALe ArtadhyAnamAM paDaye. marIne AnyAnanA vege, he devAnupraya ! huM himavata parvatanA dakSiNa bhAge AvelA zilinda nAmanA parvata para eka meralInA peTamAM utpanna thayo. ' basa khalAsa ? eka duHsvapna para cetI jaI saMsAra Akhe tyajI cAritra levAno nirdhAra karyo, mAtA na samaje te samajAvavA kimi geDa, kimi pasAra thato te dekhA paNa mAtAnA kheArA dakSiNe leTanA kukaDAne vadha ane mAMsa tarIke enuM bhakSaNa karavAnA pA5mAM paDavuM paDayuM. pachI paNa cAritra laI levuM che, rAjyagAdI putrane se pI; paraMtu rANue eka divasa bhI bane sAthe cAritra levA kahyuM ane thenyA, to raNunA jheranA prayoganA bhoga banavuM paDayuM. hRdayapalTe zAne kahevAya? mahAtmA yazodhara munie pahelA bhavane surendradattane A adhikAra kahyo. emAM chevaTanAM pariNAma tarIke thayela tiyacagatimAM avatAra jatAM dekhAya che ke surendradatte rANIne bhayaMkara doSa najare jevA chatAM enA para vizvAsa mULe to pitAnI UMcI cAritrabhAvanA ThekANe rahI gaI ane durgatidAyI Ata dayAnamAM e taNAye. For Personal & Private Use Only Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 230 thI samarAditya 0 thaze dharamuni caritra zAthI? rANI para beTe vizvAsa mUke tethI. zuM rANInuM ekavAra durita dekhyuM paNa pachI cAritra levAnI taiyArI batAve che te vizvAsa na mUkAya ? nA dekhyuM ekavAra, paNa pelA kUbaDAnA vacanathI kalpavuM joItuM hatuM ke AvuM te kayAranuMya cAlatuM haze. ene hRdayapa ekAeka evA te zI rIte thayo manAya ke durAcAranA caDasamAMthI ekadama chUTI eNe mahAsaMyama-brahmacaryamAM javAnuM hadayathI nakkI kyuM che ? kaI rAtri kALu karatI haze! rajA jAgatA hoya tyAM sudhI paDI rahe, rAja ughe eTale jAya, pAchI AvIne ughatA rAjAne kAlAM kare. rAjAne gadha nathI, najare joyuM tyAre jANyuM. have ekalAmAM palaTo thaye haiya tevuM lakSaNa nahatu. e cAritra levA mAtranA zabdathI manAya nahi. ApaNe paNa ghaNuM ghaNuM bhUlamAM paDayA chIe, chatAM ApaNumAM unnatine anukULa hRdayapalaTo thaye che e jovA tapAsavuM paDe. jJAnIe dayALu che, te kahe che ke bhayaMkaramAM bhayaMkara bhUlavALAne paNa uMce AvavAne avakAza che, paNa pahelAM hRdayapaDho joIe. e na hoya te unnatinI TikiTa nahi maLe. ApaNAmAM hRdayapalTo che ke nahIM, te zI rIte khabara paDe? paDe; khulle ikarAra karAya. khulA dile kahevAya che. zuM saMtApa joradAra che? paisA ke tabiyata khevAthI je haiyuM nathI baLatuM ne haiyuM ApaNI bhUlo badala baLe che? bhaviSyamAM have AvI bhUlo na thAya te sArUM, ema haiyu pekAra che? nasa parI phekalI thaI haiya trAsa pokarAvatI hoya ane pAchI eTI thaI gaI te AMkhamAMthI AMsu paDe che. paNa DeAkaTara malatAM keTalI phoDI nAkhI te dila kahe che? ke have jIMdagImAM AvI chellI na thAya te sArUM ! basa, tevuM dila kahe che ke have A bhUlo na thAya te sArUM? bhUlane saMtApa ane IkarAra zIkhe jAtanAM guNanAM gItaDAM gAvAM rahevA dyo. manane samajAvI do ke For Personal & Private Use Only Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 231 - - - - surendradattanuM karuNa mRtyu jAtanAM guNa gAvA deI bIjo janma rAkhaje, A janma te bhUlane karAra karavAno ja rAkha; saMtApa karavAne ja rAkha, saMtApa paNa kevo? duniyAnI bIjI beTamAM thAya e karatAM kaI guNe, ane bhaviSyamAM bhUla na karavAnI tIvra tAlAvelIvAjo ! e bhUvane saMtApa, IkarAra ane bhUla have na karavAnA koDa - A traNa vAnAM thAya te hRdayapalaTo thayo mAnI zakAya. anAdinA pApI hadayane pa thaye eTale te bhavasAgara maTI khAbe ciyA jevaDa thaI gaye. kare che? te pApanA hArdike IkarAra, saLagatA saMtApa, ane pA5 TALavAnI tIvra tAlAvelI kerA. jyAM pApane AjanA yuganuM bahAnuM kADhI pApa tarIke mAnavAM ja nathI tyAM hArdika ikarAra kyAMthI AvavAnA ? jyAM pApathI dekhAtA arthakAmanA lAbha upara lepaTatA che, tyAM pApanA saLagatA saMtApa zuM Ave? jyAM pA5 rAkhavAmAM koI vAMdho ja nathI dekhAte uddha AbAdI dekhAya che, tyAM pApa TALavAnI tIvra tAlAvelI jAme ja kyAMthI ? roga maTADavAnI bhAre tamannA hoya, paNa pA5 kADhavAnI keAI tamannA? hRdayapallAnAM A lakSaNa che, e rANuM nayanAvalImAM kyAM hatA? je nahi, te hRdayapalaTo zAne, ane enA para bharoso tyAre ApaNAmAM evAM lakSaNa na dekhAya eTale muMjhavaNa thAya ke te pachI hadaya pade kyAM che? ane e vinA guNasthAnakanI pAyarIe thavAnI vAte ya zI? paNa muMjhavaNa kara For Personal & Private Use Only Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 232 zrI samarAditya 0 yazodhara muni caritra vAnI jarUra nathI; kemake hajI puruSArtha ApaNA hAthamAM che. puruSArtha e, ke e lakSaNa lAvavA mATe mAre mathavAnuM. lakSaNa eja upAya che. zAstra samyakavinA zama-saMvega vagere pAMca lakSaNa kA; e lakSaNe ja samyaktva lAvavAnA upAya banI zake che ane, khare prayatna paNa e che ke samyaktva je lakSya che tenA mATenI mahenata te kharI, paNa sAthe enAM lakSaNa vikasAvavA mATenI mahenata vadhu thAya. lakSaNanI upekSA karIne karelI layanI mahenata mAthe paDe che. mATe lakSaNa prApta karavA mathe, laya ApoApa sadhAze. samyagdazananAM pAMca lakSaNa samyagdarzana e dazamehanIya karmanAM kSopazama dithI nIpajatA Atmika zubha pariNAma che. e ApaNe jagAva che, te zAstra enAM je zama-saMvega-niveda-anukaMpA ane Astikaya, e pAMca lakSaNa kahyAM che, ene jagAvavA vikasAvavAmAM bhAre puruSArtha karavAnI jarUra che. zAstra kahe che ke A lakSaNone kema vizeSatAnI apekSAe che, arthAta zama, prazama e sI thI viziSTa guNa che, enAthI utarato guNa saMvega che, enAthI utarate nidaguNa che.ema chevaTe Astikya che. paraMtu utpattikema pAchaLathI che, eTale ke Astikaya pahelu utpanna thAya che, enA upara sAcI anukaMpa pragaTe che, enA para niveda Ave tyAre ja sAce saMvega jAge che, ane tenA AdhAra para ja prathamaguNa pragaTa thAya che. (1) ati lAvavA mATe je jina bhAkhyuM te navI anyathA" 'tameva sacca nismaMka jaM jiNehi paveiyaM A bhAva UbhuM karavAnuM che, "bhagavAna jinezvara dee For Personal & Private Use Only Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ surendradattanuM karuNa mayu 233 je bhAkhyuM te ja sAcuM che, zaka vinAnuM che. jina pravacana e ja A vizvamAM yathArtha che, 'esevaM aTThe parama8 sese savvaM khalu aniThe' jinAgama eja mAre ITa che, parama ISTa che, e ja hitakArI che, parama hitakArI che, bAkI badhuM ja aniSTa che, anartharUpa che." AvI 68 zraddhA, saceTa dharma raMga hAdika prabaLa AsthA, e Atikya che. (2) anukaMpA - e lAvIe eTale jinapravacane oLakhAvelA jagatanA be prakAranA duHkhI cho pratye anukaMpA yAne dayAbhAva janme che. be prakAranA duHkhImAM, eka duHkhI bhUkha-tarasarega-parAdhInatA-viTaMbaNa-trAsa vagerethI duHkhI cho pApaamadASa-duguNethI pIDAtA che. baMne jAtanA chomAMthI keInIya pratye dveSabhAva nahi kintu dayAbhAva - bicArA kevA pIDAI rahyA che. emanA e dravya-bhava duHkha dUra thAo. jyAre hu emanA duHkha TALu ! evI lAgaNa-e anukaMpA che. A keLavavA mATe paNa sadA tatpara rahevAnuM. (3) nirveda - anukaMpA Ave eTale ema thAya ke "aho ! A saMsAra keve che, emAM duHkha bharacaka bharyA hovA chatAM jIve enA mULa kAraNabhUta viSaya-kaSAyo saMga mUkatA nathI, ne cAre gati e rAzI lAkha yoniomAM nirAdhArapaNe bhaTakyA kare che ! ke khataranAka saMcAra ! kevA AtmaghAtaka viSaya-kaSAye ! " ema enA para hRdayane uga UbhuM thAya, e bhavakeda ane viSayakaSAyanA baMdhanathI chUTavA tAlAvelI jAge, enuM nAma nivedaguNa che. nirveda eTale saMsAra ane saMsAranA kAraNabhUta aDhAra pA5sthAnaka pratye suga, aruci, tiraskAra, akaLAmaNa ane chuTavAnI AMtara jhaMkhanA. (4) savega - A niveda kharekhara pragaTe te pachI enA aMtarUpa mekSa ane mekSanA upAyabhUtA zratadharmacAritradharma upara sAcI prIti thAya; e pALavAnI hAdika abhilASA pragaTe, For Personal & Private Use Only Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 234 zrI samarAditya 0 yazodhara muni caritra prabaLa bhavanivedanI Ataza jagyA vina, ApaNe kahIe ke mAre mekSa joIe che, dharma joIe che." e sthAna mAtra che, hAdika saMvedana nahi. saMsAra na game te ja mekSa game. pA5 sthAnaka-viSaya-kaSAye khaTake te ja dharma kharekhara ruce. eTale niveda jagADIne ubhagelA dilane mekSa ane dharmamAM ThAravAnuM che, pachI tyAM TheTha Indra sudhInA ke anuttara vimAna sudhInA sukha paNa saMsAranA ja ne? mATe enA para AkarSaNa nahi kintu abhAva thaze, saravALe duHkharUpa lAgaze, ane eka mAtra nibheLa, sahaja asAMgika anata zivasukhanI tamannA jAgaze. A che saMvega - (5) prazama - saMveganI prApti thaI, eTale upazama, prathama, samaguNa pragaTavAne avakAza maLe che, tyAM pachI hRdayamAM evA zAMta rasanI choLe uchaLe che, haiyuM evuM prazAnata banI jAya che ke beTA aparAdhInA paNa ahitanI bhAvanA thatI nathI. aparAdhI zuM paNa navi citta thakI ciMtavIe pratikULa kemake (1) aparAdhI, ApaNu ja karmanA vAMke che, (2) ApaNe saMsAramAM chIe, mekSa pAmyA nathI mATe che. (3) e paNa pitAnA karma ane mehazatruthI pIDita che. (4) ApaNA mAlika arihaMta prabhue ene khare duzmana nahi, paNa ApaNe karma ane mehane ja kharA duzmana tarIke kahI aparAdhInuM ahita ciMtavavA nA pADI che, evI tAraka jinAjJAnA pAlanamAM ja zreya che..vagere. maTe aparAdhInuM bUrUM IchAya nahi. Ama hadaya zAMta svastha bane, azAMtinA mULabhUta parapadAthe mAtra pratyenI AsthA UThI jaI svasthatA prApta thAya e prazama guNa che.. A pAMca guNa e sabhyagdarzananA pAMca lakSaNa che. paraMtu lakSaNa eTale upAya paNa che. badhIya jahemata ene pragaTAvavA vadhAravAmAM karavI joIe. mana na mAne te paNa mana mArIne enI mahenata satata cAlu joIe. te azakya ke duzaca zu che ke samyakatva prApta na thAya? lakSaNenI mahenata lakSyane tANI For Personal & Private Use Only Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - - - - - surendradattanuM karuNa mRtyu 235 lAve che. dezaviratinA lAva pragaTAvavA paNa enAM lakSaNabhUta AcAra ane guNenI mahenata karavAnI che. evI ja A hRdayapalaTAnI vAta che ke bhUlene, pApane sAce saMtApa, ikarAra ane emAMthI chUTavAnI javalaMta temanA e lakSaNene jagAvIe eTale lakSya hRdaya palaTo jAgye ja samaje. rANI nayanAvalimAM hRdayapala nahato, enI saMyama levAnI vAte surendradatta bhUlo paDI gayA. jherane bhega te banya te bane, paNa vidathI jhera utarI jIvI javAne samaya na rahe mATe baLAtkAra gaLacI kupAI tatkALa mRtyu pAmavAnI dazAmAM mU kApe. kANe A. kayuM? kahevAtI sagI panIe ! sagI patnI javavAmAM sahAya karanArI gaNAya ke mAranArI? paraMtu saMsAranI A vicitratA che, ke keInA para tame lAkha upakAra kare, paNa ene svArtha aDe Ave, svArtha ghavAte dekhAya tyAM e tamAre ajoDa duzmana banI bese. svArtha salAmata che tyAM sudhI snehI svArtha bhaMgAte dekhAya tyAM eja verI. bIjA verI kadAca eTaluM bhayaMkara na kare jeTaluM A kare. rajAnA mehA dumana rAjA laDAI karI enuM rAjya paDAvI letA, ene najarakedamAM rAkhatA, paNa khAvA pIvA sArI sagavaDa detA; A stahIrI te jhera Ape che, vadhumAM gaLacI dAbI prANa kADhI nAkhe che! eTale mAtra rAjyaddhi nahi, mAtra prANu nahi, paNa Akhe manuSyabhava ane dharmasAdhanAnI UMcI taka pUMcavI laI dIrdha durgatimAM jakaDI de che. A pragaTa kuratA che; sIdhuM dekhAya ke jhera ApI gaLacI dAbI mArI nAkhavAnI krUratA karI. paNa chUpI kUratA jANe che? mahAmohamAM phasAvI, rAgadveSavAsanA-vikArenI bharapUra For Personal & Private Use Only Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI samarAditya 0 thaze dharamuni caritra sagavaDa-preraNA ApI jIvanI je bhAvakatva karAya che e chupI mUratA che. trAhita je nahi kare eTaluM sanehI gaNAtA kare che! mATe ja evA saMsAramAM tattvajAgRti ane puruSArtha e ja kartavya che; ane snehIne paNa eja bhaNAvavA jevuM che, jethI e chupI krUratA ajA paNa na kare. nayanAvavie rAjAne jIvanabhara mehita te karyo ja che, paNa aMte jhera daI gaLuM TUMpIne e AdadhyAnamAM mUkyo ke vagadAyI sudara cAritrabhAvanA visarI gatidAthI duryAna savIkAyu. pariNAme meralInA peTamAM puravuM paDayuM. ahIM eka tAvika vicAra che ke patnI pahelethI duzamana hata, snehavinAnI ane kalezakAriNuM heta, te rAjA durgAnamAM paData khare? saMbhava che, kadAca na paData; kemake hRdaya pahelethI enA tarapha udvigna hAI cAritrabhAvanAthI virakta baneluM e AvuM kAMka thatAM ema ja vicArata ke " A jheraga kare e sahaja che, emAM kAMI navAI nathI. paraMtu ahI te pahelAM snehI ane pachI verI thaI dekhAI; tethI e pacAvavAnI zakti na rahI. For Personal & Private Use Only Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pacAvavAnI AvaData halaku jeyeluM pacAvavuM kaThina che sAruM joyA pachI halakuM levAnuM banyuM e pacAvavuM muzkela bane che. mane Azcarya thAya che suga thAya che, tirasakAra jame che ke cha ! AvuM! traNeya bhAva beTA che, kharAba che. AzcaryamAM pudagala ane saMsArI chanI vicitratAne khyAla bhasyA mATe kharAba, sugamAM jugupsA mehanIyanA bhaMga banAya che e huM tiraskAramAM zreSane vaza paDavAnuM thAya che, ne abhimAna pASAya che mATe e azubha bhAva che. pUche, tiraskAramAM abhimAnane kyAM avakAza maLe? uttara e che ke jAta sArI lAge che, mATe sAmA para tirasAra chUTe che. jAta mahA-kharAba lAgatI heta, "huM lAkhe chethI bharelo chuM, nIca chuM, adhama chuM," ema thatu heta te sAmA para tiraskAra na varasAvata, paNa jAta mATe ghamaMDa che, mada che, eTale bIjAnuM narasuM sahana thatuM nathI. For Personal & Private Use Only Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 238 zrI samarAditya * yazodhara muni caritra keTalAka kahe che ne ke "ApaNAthI cheTuM jarAya sahana na thAya.' A jAtanA sArApaNane sAcApaNane garva che, dhamaMDa che. kharI rIte A paNa savaze nathI ke badhuM ja meTuM sahana nathI thatu. AtamAM ghaNuM beDuM bharyuM che, chatAM e sahana thAya che, kaI di ene bahAra gAvAnuM mana nathI thatuM; mana thAya che bIjanuM khoTuM gAvAnuM, enI sAme dhamadhamATa karavAnuM. A dabha che, "are khoTuM jarAya sahana na thatu hoya jAtamAM khoTuM keTaluya banI rahyuM che, kheTA vicAra Ave che, khoTA bhAve jAge che, kahI dene bahAra! " nA, kahe zAne? e to bIjAnA para savAra thavAnI vAta che, bIjAnI niMdA karavI che, tiraskAra karavA che, halakA pADavA che. emAM nItarato ahaMkAra che, nakarU" abhimAna che, sAmA para keI dayAbhAva nahi pheSabhAva saLage rahyo che.. dayAnI lAgaNI heta, te ema thAta ke "bicAre! ke kamane paravaza che! jIva svarUpe sAre hovA chatAM karma ene bhulAvI rahyA che, jIvanI pAse halakaTa kAma karAvI rahyA che ! " lAva, zakya che te huM ene bacAvuM, ThaMDakathI samajaNa pADuM, pahelAM protsAhana ApIne enuM sArU tatva pahelAM gAIne ene prekalita karyA pachI kaha" ke bhAI ! eka jarAka ATalu na hoya to ghaNuM bacI javAya, dha jaza maLe, to te bahu sAttvika che, parAkramI che, vivekI che, tamAre ATaluM moTuM kADhI nAkhavuM zuM kaThina che." vagere vagere. AvuM kaMIka kahevA ya gayA ane samAe mAnyu to nahi, ullu ApaNane utArI pADyA, "bese bIjAmAM DahApaNa na karo, toya dayA Ave ke ahe karmanI keTalI prabaLatA che!" nyAya Apo A to sAmAna kharekhara khoTuM hoya te A vAta che paraMtu, emeya saMbhava che, ke ApaNane lAgatu khoTuM e khoTuM na paNa For Personal & Private Use Only Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pacAvavAnI AvaData 239 haiya, tyAM dayAne bhAva nahi, nyAyane bhAva A joie. manane ema thAya, "mArI daSTie atyAre game tema lAge, paraMtu emanI paristhitimAM e yeca paNa hoya mane kAMI emanI badhI paristhitinI khabara nathI mATe jajamenTa bAMdhuM to anyAya kahevAya.' pacAvavAnI zakti kema Ave? game tema paNa tirarakAra gya nathI, dayAbhAva ke nyAyapradAna ka yukti yukta che, paNa A kyAre bane? tyAre ja, ke sAmAnuM halakuM dekhyuM te pacAvavAnI ApaNAmAM zakti hoya. pUche e lAvavA zuM karavuM? Aja ke :(1) pahelAM e juo ke dekhAtuM khoTuM keI sAgavasa vyAjabI hevAnuM saMbhave che? jo hA, te ene nyAya Ape. (2) jAnA, sAruM nathI khoTuM ja che, te enA para dayA ubharAvA, "bicAre chava ! karmathI pIDAI rahyo che. khoTA mAge laI javAI rahyo che, zuM thaze bicArAnuM ?' | (3) trIjuM chavAmAM nahi paNa jaDa vastumAM khoTuM thatu dekhAI rahyuM che, to tyAM pudgulanI zAzvata kaLathI cAlI AvatI vicitratA vicAravI, " pugala nAma ja evuM ke jemAM pUraNu-galana thayA ja kare mArAmAM ya kyAM bhArebhAra kharAbIe nathI bharI ke mAruM khoTuM jovAne badale enA kharAba tarapha daSTi jAya che? hA, eTaluM vizeSa che ke, jIvane sarvathA zuddha banAvI devAya te pachI e kadi kharAba nahi thAya. tyAre kudagalamAM AvI koI kAyamI zuddhi lAvI zakAtI ja nathI ke AvI zakatI nathI. zuddhamAM zuddha banelA ratnanA aNue, kALe karIne pAchA For Personal & Private Use Only Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 240 samarAditya 0 yazodhara muni caritra kharAba bane ja che. pugalane svabhAva ja eve che. svabhAvane sAmane zuM kare? svabhAvane palaTavA ke vakhoDavA zu nikaLavuM ? A zuM karyu? dayAbhAva, nyAyapradAna, ke svabhAvane vicAra keryo, eTale have sAme dekhAtuM halaku pacAvavAnI zakti UbhI karI. pacAvavAnI zakti eTale ke thayelA halakA dazananuM ajIrNa thaI e ApaNAmAM kaI vikAra janmAve te aTakAvIne enA dvArA sArA zubha bhAvane puSTa karavAnI zakti AhAra para zene kahevAya che? ene ja ke AhAra karyA pAchaLa ajINu thaIne gesa, aMgabhaMga, kheTA oDakAra, dukhAve, jhADA, tAva, vagere na thayuM, paraMtu zarIranI rasa, rudhira, vIrya vagere dhAtuomAM puSTi thaI. basa, evuM ja kAMI paNa darzana ryA pAchaLa karavAnuM che. are dazana ja zu kAMI paNa belavA pAchaLa sAMbhaLavA pAchaLa, ke karavA pUThe pacAvavAnI AvaData rAkhavAnI che. kaMI paNa joyuM, sAMbhaLyuM, belyA ke varyA, ene pacAvatAM zIkhe; arthAt enI pAchaLa mehanA vikAra, kAyanA DakAra, malina lesthAnA zira-roga, halakaTa vicAranA vAyu vagere jAgavA ja na de; koI ja azubha bhAva ke dubpravRttine ubhavA ja na do. kharAbI pahelethI kapa:- pacAvavAnI zakti nahi heya, AvaData nahi hoya to sAro mAnele halake dekhAyA pachI dila AkuLavyAkuLa thaze, patnI, putra, pati, mitra, baMgale, nekara, sArA mAnyA pachI ema vAMdhAvacake dekhAtAM dila kakaLI uThe che, " are ! A halakAI? A kharAbI?" paNa tyAM je pahelethI vicArI mUkIe ke sAruM e ekAMte sarvathA sArUM thatuM ja hoya che? sArAmAM ya koI kharAbI chupI paDI hoya che. kerA navA kapaDAmAM ya rastAnI uDatI raja kheMcavAnI kharAbI paDelI ja che, rahevAne sagavaDavALA For Personal & Private Use Only Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pacAvavAnI AvaData 241 baMgalAmAM snehIone abhimAna, kRddhi ane bIjAone irSA karAvavAnI kharAbI temaja chupI rIte cera DAkane AkarSaNanI kharAbI paDelI ja che. kharAbInuM bhAna paNa je pahelethI rAkhyuM hoya to pachI e pragaTa dekhAtAM vivala na thavAya. surendradatta rAjAe je pahelethI vicAyu heta ke " rANu game tevI haLa paNa eka jagatanuM prANI che, tene khabara kAle uThIne viparIta thAya te bahArathI sArI chatAM aMdarathI mAyA ramatI hoya te mATe ApaNe AMdhaLe rAga nahi karo. atyAre pUrI anukULa hovA chatAM chupA karmanA udaya jAgI jAya te ene pUrI duzmana banAvI de.Ave keAI vicAra hoya te pAchaLathI kharAbI dekhAtAM AkuLatAvyAkuLatA na thAya; sthitaprajJatA rahe. For Personal & Private Use Only Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthitaprajJatA sArI dekhAtI ghaNI cIjomAM narasApaNu paDeluM ja che. e barAbara samajI rAkhIe tA sthitaprajJa banI rahIe. sthitaprajJa eTale ? prajJA jenI sthita che, sthira che, adhikRta che; ca'caLa nathI, anavasthita nathI, vikAra pAmanArI nathI, sArUM dekhAyu' tyAre je zubha bhAva dilamAM hatA, have narasu* dekhAtA e calita na thAya azubha bhAvamAM palaTAI na jAya. pahelAM saMpatti hatI, anukULatAo hatI ane dharmanI bhAvanA hRdayamAM jhaLahaLatI hatI, kuMti taravaratI hatI, ne mana sa MteSanI mastI anubhavatuM hatuM; have Apatti AvI, pratikULatA UbhI thai, chatAM dhama bhAvanA, kuMti ane sastI leApAya nahi, adRzya na thAya, ane enA badale pApabhAvanA, sustI ane dInatA na UbhI thAya,-enu' nAma sthitaprajJatA. prajJA eTale vivekabharI buddhi e sa'Sa-viSamAM sArA-narasAmAM, te sagavaDa-agavaDamAM ekasarakhI rahe; paNa viveka maTIne avivekabharI buddhi na thAya. pApI vicAra, dInahInatA, e aviveka che; tyAM prajJA nathI rahetI, kumati Ave che, zubha vicAramAM cacaLatA Ave che, dhaiya gumAvAya che. For Personal & Private Use Only Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thitaprajJatA 243 sthitaprajJa kema banAya ? sArA vicAramAM TakI rahevuM. e AtmAne vikAsa che; emAMthI bhraSTa thavuM e vikAra che. cUlA para dUdha mUkyu, ukaLI ukaLI malAI-mAvo thavA mAMDayo, to vikAsa thaye; paNa je kedA thaI gayuM te vikAra thayo kahevAya, bagaDI gayuM gaNAya, sthitaprajJatAnA abhAve dila bagaDI jAya che. A risAnI sAme game te Ave, kaI gussAkhAra Avaze ke kulahAra caDhAvanAra Ave, paNa Arise ema ja rahe che. jagatane durvAra bhAve ane karmanI akaTiya vicitratAone samajI laI sthitaprajJa puruSa kAMIja vihevalatA maMdatA karyA vinA dharmasthAnakarUpI dayA-kSamAdi bhAvomAM nizcala rahe che, jarAya dila bagADatA nathI. saMdhyAnA sonerI raMga jue ane pachI kALI rAta juo, eTale zuM dila bagADo che? nA; kema? samaje che ke kudaratanA nizcita bhAva che, emAM kaI pheraphAra thAya nahi, pachI phagaTiye dila bagADe zA mATe kare? sacAnA raMga joyA pachI rAtrinI kALAza joI ravA bese ke "hAya ! raMga bagaDI gayA.' te e nAdAna ballu gaNAya. ema keI jIvamAM pahelAM sArApaNuM dekhAya, pachI karmasaMge narasApaNuM thayuM jovAmAM Ave te dila bagADavuM ne revA ke ukaLavAnuM karavuM e nAdAnagIrI che. A jagatamAM sArAmAMthI narasA5NuM ane narasA mAMthI sArApaNuM thavuM kAMI navAI nathI. jIva, vedanA ane mRtyu para yegya vicAraNA rAjA surendradatta sthitaprajJatAna jALavI-TakAvI zakyo. sArI jANelI rASTrane narasI thaI nihALI, ghAtaka banatI joI, Ata. sthAnamAM paDyo..sArA zarIre ekAeka dhera viSavedanA ane For Personal & Private Use Only Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 244 zrI samAditya * yazodhara muni caritra mRtyu jevuM narasApaNuM AvyuM jeI AtayAnamAM taNAye. sthitaprajJatA heta to petAnA zubha bhAvamAM sthira rahI vicArI zata ke, heya, rANunA azubha karma Aja lAve, ene huM ke meTA keAI tIrthakara bhagavAna paNa aTakAvI na zake. cAlavA de, emAM ApaNuM kAMI upaje evuM nathI. patnI bicArI dayApAtra che. ene sadabuddhi maLe, e dugatimAM na taNAya. nahitara bicArIne mArA karatAM bhayaMkara vedanAmAM rIbAvuM paDaze !' ' ema potAnI vedanA mATe vicArI zAkta ke "hoya, ApaNAM ja pitAnAM kama udaya pAmI A vedanA Ape che, nirdhArita karmodayamAM sthitaprajJa rahI udAsIna bhAva ja rAkhavo ucita che. vedanAnA saMtApa karatAM pUrvanA ApaNAM dukRtyanA saMtApa karavA jevA che. vartamAna vedanA karatAM AtayAnathI bhAvI bhava bagaDI je atula vedanAe ubhI thAya enAthI gabharAvA jevuM che. kASThane prajavalita agni kASThane sApha kare che, ema karmanA vedanAdAyI udaya kamane nAza kare che. karma naSTa thAya e to sAruM ja che. emAM sahAyaka thanArI A patnI para dveSa ze karavo? ane jIvane zubheAdaye sukha game che, te pachI azubhanA udaye Avela duHkha paNa vadhAvI levuM e ja nyAyayukta che. saMsAra eTale te dukha nI khANu, tyAM duHkha dekhAtAM navAI ke aruci zI?" ema akALa mRtyu mATe vicArI zakata ke "mRtyu to ekavAra AvavAnuM ja hatuM, jarA vaheluM AvyuM, paNa e ya bhavitavyatAne niyata bhAva, bhavitavyatAne keNu rekI zake? mATe e ya AvyuM te AvavA de. paNu vaheluM Ayu ne? ema manane thAya; kintu evuM Ave eTale je vadhAre jIvavAnuM thAya, e jIvavAnuM zA mATe? kaheze dharmasAdhanA mATe. paNa e pachIya mRtyu AvyA vinA rahevAnuM? AvavAnuM ja. te tyAre zuM dharmasAdhanA nahi tUTe? For Personal & Private Use Only Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthitaprajJatA 245 kharI vAta e che ke mRtyu vakhate dharmadhyAnanI dhArA cAlu heya e mahAna cIja che; kemake e pachInA bhave dharmasAdhanAnuM nakkI karI Ape che. tyAre je vadhAre jagyA te kharA, paNa mRtyu vakhate e dharmadhArA cAlu na hoya to pachI bhava bagaDI jAya che. dharma maLavo muzkela banI jAya che. eTale atyAre vahelA paNa AvelA mRtyu vakhate dharmayAnanI dhArA cAlu rAkhI, pachI kaI DaravAnI ke aphasI karavAnI jarUra nathI. vIratA paNa e che ke akALe paNa AvatI ApattimAM kSatriya baccAnI jema jarAya muMjhavaNa na karatAM ene vadhAvI laI sArUM tatva kamAI levuM, paNa kAyara garIbaDA banI hAya voya ne durthAna na karavuM. tyAre kAyara banavA chatAM ya Apatti sarjanArA karma kyAM keIne cheDe che? kyAM vastusthiti sudharI jAya che? Apatti AvavAnI te Ave ja che, AvIne pAchI haTato ja nathI. mATe mRtyu jevI ApattithI paNa huM gabharAte nathI. e enuM kAma kare, huM mAru dharmadhyAnamAM jhIlavAnuM ane A akhila vizvamAM ekamAtra zaraNabhUta arihaMtAdi cAranuM zaraNuM ja rAkhuM." For Personal & Private Use Only Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ata dhyAna Avu. adhu' vicAravAnu. rAjA surendradatta bhUlI gayA, mana Ata dhyAnamAM paDayuM'. Ata dhyAna eTale zu? Ata dhyAna eTale pIDitane thatu dhyAna. pIDIta cAra prakAre (1) ISTa sayega thAya athavA thayA hAya tA banyA rahe paNa ISTa viyeAga na thAya' enI vizvasatAthI pIDita. (2) 'atiSTa sa'cega taLe athavA na Ave' enI vyAkuLatAthI pIDita. (3) rega, vyAdhi vagerenI asahvatAthI pIDita; ane (4) paulika Aza'sA cAne bhAvI dunyavI lAbhanI lAlasAmaya apekSAthI pIDita. A cAre pIDitamAM khUkhI jue ke iviyoga, aniSTasayoga, rega ke bhAvI dunyavI lAbhanI anizcitatA e khuda pIDArUpa che evuM nathI, paraMtu enI je manamAM vihvaLatAvyAkuLatA rahe che e pIDAsvarUpa che. enI pAchaLa pachI ciMtana cAle che e duryAta-Ata dhyAnarUpa banI Aya che. A durdhyAnanA vAravAranA abhyAsamAM paulika anukULatAnI truTipara mAna For Personal & Private Use Only Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ArtadhyAne 247 sika vyAkuLatA prabaLa rahevAthI AtmahitanI truTionuM kaI smaraNa thatuM nathI, keI khyAla Avato nathI; ane e je nahi, te te enuM dilamAM darda UThe ja zAnuM? pagalika truTionAM darda Atmika guTionA dardIne UThavA detAM nathI. dilane ema vyAkuLatA rahyA karatI hoya ke "mane paisA kayAre maLe kyAre maLe, kevI rIte maLe kevI rIte maLe.athavA maLelA paisA ochA kema na thAya, kema na thAya...e kevI rIte sacavAI rahe. sacavAI rahe; vagere te tyAM "mane dhama kema maLe.ke maLela kema sacavAya ne vadhe," e jhaMkhanA, e raTaNa kyAMthI Ave? enI mathAmaNa manamAM kayAMthI cAle? evuM ja sevAkArI AjJAMkita ane premALa parivAra ane managamatA viSayasukha, vagerenAM ja AtaMdayAna cAlu hoya tyAM AtmAnuM hita vicAravA lakSa ja kyAM jAya? ISTa saMyoganI tiarati vArevAre jayAM paDatI hoya tyAM e saMga kema maLe, kema ke, kema na jatA rahe, enI ja cintA rahyA karavAnI. e te hRdaya para e kAbU mUkAya ke "A rati-arati, harSaugane mahatyA na karavA dauM, vArevAre A zu ke jarA jarAmAM khuzI ne jarA jarAmAM nAkhuzI? kAMI nahi, have te svastha banuM, sthira banuM, sthitaprajJa banuM, mana-gamatu maLI Ave emAM AnaMda mAnuM nahi, paNa puNyanA khela samaju, pugalanA nAca gaNuM ane AtmAnI niHsatvatA tathA barabAdI samajI gaMbhIra banuM, udAsIna banuM, jJAtA draSTA banuM, evuM ja aNagamatu kAMIka banI AvyuM, emAM paNa udAsInatA madhyasthabhAva, ne kevaLa nirIkSakapaNuM rAkhuM;" te rati-arati aTakAvI AtaMdayAnathI bacAya. jyAM mAmulI mAmulI paNa anukuLa pratikULa thaI AvyuM emAM khuzIkhuzI ne khinnavadana banavuM che tyAM AddhayAna pUThe lAgI jAya che. tyAre e jue ke, For Personal & Private Use Only Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 248 zrI samarAditya . yazodhara muni caritra rati--arati arthAta khuzI ane nAkhuzI kema UThayA kare che ? kAraNa e che ke IndriyenA viSAmAM Ida-anirupaNanI ka95nA data karI che. anaMtA kALa vItI gayA, emAM ja eka ja dhaMdho rAkhe che "IndriyenA viSamAM "A ISTa pilu aniSTa, A ISTa, pelu aniSTa." evI kalpanA " javAne ane enI vAsanA daDha banA javAne " IniSThanI kapanA kema thAya che? eTalA mATe ke viSaya zabda rUpa-rasa-gaMdha-sparza ane e vALI vastuonA saMparkathI anubhavAtI zAtA cA azAtAmAM lahevAI javAnuM, eTale ke zAtAmAM vRddhaAsakta banavAnuM ane azAtAmAM vyAkuLa thavAnuM rAkhyuM che. zAtA para rAga ane azAtA para Sa (aruci)e ISTa-aniSTanI kalpanA daDha rAkhe che, ISTa-aniSTa upara rAga-vaiSa majabUta rAkhe che; " A gamatuM ne A aNagamatu, A anukULa, A pratikULa, " evA vikalpa karAvyA kare che. pachI enA saMga viyegamAM rati-arati jagyA , kare emAM navAI nathI. enI AgaLa pAchaLa AdhyAna thayA kare e sahaja che. zAtAnA rasa ane azAtAnI aruci para ciMtana tyAre AmAMthI sAra e nIkaLe che ke Indriya ane kAyAnI zAtA-azAtAnA rasa ane aNagamA ochA karavA joie. vicAravuM joIe ke " A zAtA-azAtA kSaNika che, parane AdhIna che. khaNu ja vadhAranAra che. ethI gulAmI vadhe che. asavasthatA vadhe che, AtmAnA hita-ahitane vicAra maMda paDI de che agara AvavA ja detA nathI. AvA ruDA manuSyabhavamAM ane temAMya vItarAganuM zAsana mAthe dharyA pachI A zAtAnA eTalA badhA rasa zA? azAtAnI bhaDaka zI? e rasa ane bhaDaka je cAlyA karaze te AtmAnA hita-ahitane vicAra jiMdagIbhara For Personal & Private Use Only Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 248 ArtadhyAna nahi Ave. e kema bhUluM chuM ke zAtAne rasa ane azAtAnI bhaDaka te AtmAmAM rAga dveSane halAve che, ethI karmabaMdhana vadhIne bhaviSyamAM navI azAtAne nakkI karI Ape che ! jevI bhaDaka che, aNagame che, evI azAtA nakkI thaI eTale keTalI durdazA? te AvA rasa ane bhaDaka have zA sAru rAkhyA karavA? nahi, have to e DatA mUkuM, ene tuccha lekhuM, khataranAka gaNuM, kAyaratAnAM lakSaNa mAnuM, AtmAne evo savazIla banAvuM ke emAM lahevAI javAnuM mana thAya." AvA vicAra ryA kare te zAtA-azAtAnA rasa ane bhaDakanA vega ochA thatA Ave. e thAya eTale ISTa-aniSTanI kalpanAo maLI paDe. pachI enA soga-viyegamAM bahu rati-arati karavAnI vAta nahi, tema enA AdhyAnanI dhaMsa nahi. eTaluM dhyAna rAkhajo ke zAtAne rasa ane azAtAmAM akaLAmaNa jIvane kAyara banAve che, kaMgALa banAve che. emAM sava haNAya che, satya che tyAre khIle ke zAtA-azAtAmAM avikArI rahevAya nahi unmAda, nahi uga. AnI paravA nathI eTale ISTa-aniSTa upara taravadaSTi bhUlI rati-Arati ane Ata dhyAna karavA besI javAya che. pachI te kaSAne zikAra banatAM vAra nahi, hiMsAdi pApamAM dADatAM keI saMkeca nahi! krodhAdi kaSAya ane hiMsA-jUTha vagere pApAcaraNa e parAkama nathI, kayarata che, kaMgAliyata che. te kAyara na bane, jaDanA adanA sevaka ane karmanA kaMgAla kadI na bane. e mATe iSTa-aniSTanI kapanA phera, indrio ane kAyAnI daSTie nahi, paNa AtmAnI unnati--avanatinI daSTie jovAnuM rAkhe. For Personal & Private Use Only Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 250 zrI samarAditya 7 yazodharamuni ciratra iSTAniSTa, pratye zuM vicAravuM ? e jue ke managamatu maLyu cA maLaze athavA aNugamatu banyu ke TaLyuM, emAM AtmAne zuM zuM kamAvA-khAvAnuM thAya che. iSTaprAtimAM pahelu tA puNya vaTAvAya che, sAthe Ara bhAdinA tathA rAgAdinA pApeA vadhe che. A tA spaSTa kheDatA ja dhaMdhA che. emAM jo navuM puNya kamAvAya, deva-guru-dharmanI ArAdhanA vadhe, vairAgyAdibhAvanA vikase, zubhabhAvAthI bhaviSya mATenI sArI saoNMskAra mUDI jamA karAye javAya, teA kamANInA mAga lIdheA gaNAya. ema aniSTaprAptimAM pUtu. pApa ochu thAya che, ema samajI kheda na karatAM, e vicArAya ke ' pUrve ariha'tanI bhakti-upAsanA nathI karI mATe Ama bane che; te have e karavA lAguM, vartamAna prasaMgane ja sArI bhAvanAe tathA sArI dhamasAdhanAnA uttejanArA anAvu. kama AmadaDI jAya enA karatAM vItarAganI AjJA pALavAnA kaSTa uThAvu, tana-mana-dhana upara ghasArA pADuM, te navakAra mahAmaMtranuM vizeSa Alakhana karUM." AvuM. kAMIka thAya tA AtmAnI unnatinA rastA khullA thAya. e nahi AvaDe teA samajI rAkho ke pApakarmanA udaya ane duHkhada bhAvIbhAvane kAI mithyA tA karI zake ema nathI, ulTu Ata dhyAnanI bhaThThI saLagatI raheze ane emAM kaMI puchya pazu aLI jaze! tema ja agaNita pApanI kALAza AtmA upara coMTaze ! * For Personal & Private Use Only Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ArtadhyAnano trIjo prakAra vedanA aMge A te ISTa aniSTanA saMga viyAga aMgenA AdhyAnanI vAta thaI. trIjo prakAra nI vihuvalatA aMgene che. ahIM prazna thAya che ke, pra rega paNa aniSTa lAge che, eTale e na Ave ke A hiya te jAya, e mATenI ciMtA to ArtadhyAnanA bIjA prakAramAM AvI jAya che, pachI trIje prakAra kema lIdho? emAM vizeSa zuM che. u0 vizeSa e che ke rogamAM hAyavoya thAya che, "arerere ! keTale badhe tAva! keTalI badhI khAMsI! keTalI badhI ghA-gumaDAnI pIDA! hAya, marI gaye! A kyAM ADyuM, kyAre maTaze..." ityAdi eka sarakhI vihUvalatA, AkuLavyAkuLa ciMtA thAya che. A AkuLatA vyAkuLatA, hAyaya ane AMtarika AtanAda vagere, temaja e aMge aneka vika ekAgrapaNe cittamAM vate che tethI ArtadhyAnarUpa banI jAya che. surendradatta rajAe aMtima kALe jharanI vedanA ane patnInA aMgUThAthI gaLacI dabAyAnI vedanAthI AvuM keIka AdhyAna For Personal & Private Use Only Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 252 zrI samarAditya 0 thadharamuni caritra karyuM haze, tethI tiryaMcagatimAM cAlyA javAnuM bane che. karmane keInI zarama nathI pArzvanAtha bhagavAnanA jIva marubhUtine verI banelA bhAI kamaThanA zilApAtathI je mRtyu thAya che, e vakhate asara vedanAnI hAyavoya, tathA AkuLatA-vyAkuLatA ane ani ? sayoganI vihavaLatAmAM AdhyAna thayuM haze tethI marIna e tiryaMcagatimAM hAthInA avatAramAM cAlyA jAya che. samyakatva pAmelA hatA, tIrthakarane jIva che, chatAM karmane zarama nathI. vadhu paDatI vihavaLatAmAM paDe ane samyakatva bAjue khasI jAya, te dugatimAM dhakelI devAmAM kamane keAI saMkeca nathI. pIDA cIja evI che ke enI vyathAmAM bahu hAyavoya ane AkuLatA. -vyAkuLatA thavAthI jAgRti jatI rahe, AtmabhAna ane tattvaduSTi lupta thaI jAya, ane A dhyAnamAM paDI javAnuM bane. te ya AmAM bIjAne mAravA vagerenA raudra pariNAma na jagAvAya te Ata dhyAna nahitara te rauddha dhyAnamAM paDavAnuM thAya. mATe ja prabhu pAse Arogya mAgavAmAM Ave che keIne kadAca ema thaze ke are ! prabhu pAse bAdhilAbha jinacaraNasevA ane mekSa vigere mAgavAnuM ke Aregya? paNa emane kahe- Arogya paNa eTalA mATe mAgavAnuM che ke reganI vedanAmAM kadAca dharmasAdhanA na gumAvAya. tiyacagatimAM laI janArU A yAna na thaI jAya ane paraloka na bagaDe. duniyAnA AraMbhasamAraMbhe, viSaye ane kaSAyomAM kadAkuda karavA mATe arogya nathI mAMgavAnuM. e te sAdhanAsamAdhi mATe, ArtadhyAnathI bacavA mATe ane AtmajAgRti na gumAvAI jAya e sArU Arogya mAgavAnuM che, vedanAmAM vadhu sAvadhAnI kema joIe? roga vagerenI vedanA cIja evI che ke ene mana para na le to paNa sIdhI zarIrane AtmAne pIDA Ape che, AtmAne a For Personal & Private Use Only Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ArtadhyAnane trIje prakAra vedanA aMge 253 zAtAne anubhava karAve che. dhana jAya, kuTuMbanuM mRtyu thAya, apamAna thAya, ItyAdi to evA che ke ene mana para ja na le to pIDArUpa nahi bane, azAtA nahi kare. naLa-damayaMtI, rAjA harizcaMdra vageree meTAM rAjayapATa Adi gumAvyAM, chatAM eTaluM badhuM mana para na lIdhuM te evA pIDA-vyAkuLa na banyA, hAyavoya, kapAMta, vihu vaLatA vageremAM na paDathA, paNa ahIM rega, prahAra, AdimAM te AtmAne sIdhe azAtAno anubhava thAya che, ane tyAM svasthatA jALavavI muzkela banI jAya che, jIva jhaTa hAyavoya vageremAM paDI AtayAnane bhega bane che; ane mana para kAbU na rahe te raudradhyAna paNa AvI lAge che. zAstra kahe che, ArtadhyAna tiryaMcagatimAM laI jAya che, ane raudradhyAnane vega narakagatimAM ghasaDI jAya che. jIvanamAM dharma sAdhanA karI hoya, chatAM A dhyAna mAnava jIvanathI bhraSTa karIne tiryaMcanA avatAramAM na paTakI de e mATe khAsa cetIne cAlavAnuM che. vicAro, ke dharmasAdhanA karI che chatAM ekavAra te dugatimAM bhaTakAI javuM paDe, e keTalI dayApAtra sthiti? durgatimAM keNu laI jAya che? durthAna lai jAya che A prabaLa kAraNa che. dunane poSanArA che dhana, mAla, viSaye sukhazAliyApaNuM, ane hiMsAdi pApi tathA mithyAtva ane mAnAkAMkSA, huMpada vagere kaSAye. eTale e badhA dugatidAyI bane che. tyAre ema nahi kahetA ke "A badhuM karIe ane duryAna na karIe to te dugati na thAya ne?' For Personal & Private Use Only Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 254 zrI samAditya , azadharamuni caritra AvuM mAnatA nahi, kema ke ApaNuM e gaLyuM nathI ke gherAvamAM paDayA rahIe ane duryAna na thAya. vicAra to kare ke cakavatInuM strI ratna chaThThI narakamAM kema jatu haze? viSayAMdhatA, sukhazIliyApaNuM ane mahAparicaha ene e dhyAnamAM caDhAve che ke naraka ane te paNa chaThThI naraka dekhADe che. sarva kema haNAya che? sukhazIliyApaNuM eka evA khataranAka durguNa che ke enA lIdhe pachI zArIrika keI agavaDa, pratikULatA ane pIDA saharSa vadhAvI levAnuM, samabhAve sahI levAnuM sarva nathI rahetuM, sarva haNAI jAya che. tyAre puNaya lulAM maLyAM che, pApa pAvaradhAM maLyAM che, eTale Dagalene pagale puNya tUTI ane pApa udayamAM AvI AvIne keAI pIDA, pratikULatA dekhADI jAya che. have jIvane te sukhazIliyApaNuM cheDavuM nathI, sahana karavAnI Teva mAMDavI nathI, khaDatala banavuM nathI, te dazA kaI? savahInatA; jarA jarAmAM "hAya !' are re !" "eya ! " sahana nathI thatuM? ...AvuM ja kAMka ne? zu che A badhuM? AtayAna. jarA jarAmAM Ama thAya, te pachI vadhu pIDA ane AkarI vedanAmAM A, dhyAnane jhapATo kevo? kharuM satva ja A haTAvavAmAM che. eTale ja, A vicAre ke. janama janamanAM upAjelAM kaMI pApakarma AtmAne prajAne paDyAM che. e kevAM kevAM che, keTalAM uga che, kayAre udayamAM Avaze...vagere khabara nathI. udayamAM Avaze e cekakasa che. e udayamAM AvyAM pachI hase ke sao, e ene bhAva bhajavavAnA che; ane e bhagavye ja chUTake che. tyAre dhyAna A rAkhuM ke evA gupta azubha karmanA udaya vakhate hAyaya na karuM, vihavaLa na banuM, kaI prakAranA AtaMdhyAnamAM paDuM nahi.' For Personal & Private Use Only Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kamIzana khAte A vihavaLatA ane enuM AtayAna miTAvavA mATe khaDatala banavAnI jarUra che. khaDatala eTale Takkara jhIlanArA. kenI sAme? duHkhanA tApanI sAme. pahelAM ceDAM thoDAM dukha khamatAM zIkhavAnuM. eNe e kaI dukha ja nathI evuM mane lagADI devAnuM. pasAnI dhArAbaddha kamAI cAlu hoya te vakhate TADha-taDake, bhUkha -tarasa ke gharAkanAM TeNu vepArIne keI duHkharUpa lAgatAM nathI. mana vALI le che ke paisA kamAvA hoya te ATalu te vadhAvI levuM ja joIe. kamIzana vadhAvI le che ne? dalAlI ne kharca uThAvI le che ke nahi? bhAre kamANuM che to dalAlane dalAlI mIzana Ape che ne ? basa e rIte jyAM sAmA pAsethI bIjI rIte lAbha thave che ke thAya che te thoDI agavaDa Ave e kamIzana khAte rAkhavAmAM Ave te keAI vyAkuLatA rAkhavAnI jarUra nahi. ahIM prazna thaze ke, e paNa sAmA taraphathI lAbha kei nathI, sAmAe ApaNuM kAMI sAruM nathI karyuM paNa ulaTuM bagADayu che, ApaNA kAyamAM aMtarAya nAkhe che, athavA koIneya aparAdha nathI thayo kintu ApaNuM kaI vastu ja bagaDI che, ke raMga pIDA AvI gaI che, tyAM zI rIte mana 2vastha rAkhavuM? zI rIte AkuLavyAkuLa na thavuM? For Personal & Private Use Only Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 256 zrI samarAditya * yazodhara muni caritra u0 tyAM paNa A vicArI zakAya che ke ApaNane je A manuSyabhava maLe che, emAM vaLI paramAtmA, sara ane dharma maLyA che, ke je bIjA anatA jIvone nathI maLyA e eka jabaradasaMta kamANI thaI che, te have cA keI jIvane aparAdha ha, e kamIzana khAte rAkhavAnuM. bIjI kamANI meTI hoya te ATaluM kamIzana devuM paDe e kaI eTI vastu nathI, pachI za. mATe vihavaLa thavuM? vivekI vepArI sArI kamANImAM the kamIzana detAM gabharAto nathI. zerabajAra ke bIjI bajAramAM kamI. zananI meTI meTI rakama cUkyAya che, chatAM saravALe lAkhano ke hajArene lAbha dekhI ene nahivata gaNe che; e detAM ke saMkeca ke hAya ! thatu nathI. samaje che ke dalAlI te devI ja joIe." premacaMda rAyacaMda ne muMbaI beMka Aje jema rijharva beMka che ema brITIza rAjya vakhate muMbaI be ka hatI. sAMbhaLyuM che ke e khate premacaMda rAyacaMda muMbaInA rAjA gaNAtA; ane emanI hUMpha beMkane meTA meTA vepArIo sAthe me vepAra thatA, ane premacaMda rAyacaMdanI kaMpanIne kamIzana apAtuM. . evAmAM ekavAra beMkanA gavarnara badalAI navo yurepiyana garvanara A , ene ema lAgyuM ke "A premacaMda rAyacaMdanI kapanI kamIzana nakAmuM laI jAya che, vepAra ApaNe karIe chIe te phegaTa kamIzana zA mATe devuM?" ema vicArI eNe kamazana baMdha karI kaMpanIne neTisa ApI dIdhI. jo ke beMkanA jUnA sekreTarIe salAha ApelI ke A baMdha karavA jevuM nathI. bekane dhakko pahecaze, paNa A te uchaLatu yuropiyana bheju, hisAbI gaNatrI, eTale zAnA mAne ? ahI te neTIsa gaI eTalI ja vAra, premacaMda zeThanI karAmate vepArIoe mUkelI DIpojhITanA meTA meTA ceka phATayA ! paDayo beMka para daroDo! gavarnara gabharAI gaye, eTalI meTI For Personal & Private Use Only Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kamIzana khAte 257 reDa keza cukavavA mATe lAve cAMthI ? e ke tA keTalAya rekANu karyAM hAya. sekreTarIne pUche che te A zuM thayuM... ? ' sekreTarI kahe che, " me' tA Apane kahyuM ja hatu ke premacaMda rAyacaMdanu kamIzana baMdha karavA jevu' nathI. enI otha para be'ka je meTA vepAra karI kamANI karI rahI che, enI pAchaLa ATaluM kamIzana tA devu' paDe; kamIzana khAte the cukavavAnuM rAkhavu paDe, e kAmanuM che. ' " have zuM thAya ? ' premacaMda zeThanI sahAya le.' * * paNa e have zAnI sahAya kare? ' * kare, kamIzana cAlu kareA. jarUra paDe teA kamIzanamAM vadhArA karIne kare, nahitara be'ka UThI jaze! ' ' sAru, tA Ae premacaMda zeThane samajAve. * * e kAma Akhtu che, mArUM mAne nahi, chatAM prayatna karx.' sekreTarI gayA premacaMdra zeThane tyAM. paNa eka ja javAba maLyA, zehane maLavAnA TAima nathI, premaca'da zeTha saddhara che, zuM kAma gabharAya ? dharmAtmAe sAdhanAthI saddhara hAya che, te ApattithI gabharAtA nathI. sekreTarI pALe AvyA, gavana rane vinatipatra lakhavo paDayo ke, 'hamaNAM ne hamaNAM maherabAnI karIne maLI jAo tA sAr! ka gADI teDavA melI. premacaMda zeTha AvyA, gavanara kahe che, Aje A AkRta ' For Personal & Private Use Only Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 258 zrI samarAditya * yazadharamuni caritra che, tamAruM kamIzana cAlu karIe chIe, ane AmAM madada kare! " premacaMda zeTha kahe che, "nA, nA, kamIzana cAlu karavAnI jarUra nathI. nakAme bekane evo kheTe khaca zA sAruM joIe? ane amAre te bIja vepAramAM rokAvAnuM heya che, eTale beMka taraphathI amane rAhata maLavAthI te amAre sArI saraLatA thaI." premacaMda zeTha ThAvake meDhe dhIre dhIre vAta karI rahyA che, paraMtu ahI te gavanarane dilamAM bhAre ukaLATa che. sAMja pahelA te cekanA javAba devA joIe eTale ahIM miniTe miniTa jAya e medhI che. haiye keTalo ukaLATa haze ? ApaNe paNa A jIvanamAM ghaDapaNane saMdhyAkALa ane mRtyunI aMdhArI rAta Ave te pahelAM paraloka saddhara karavA mATe kAma patAvI levAnuM che. emAM miniTe miniTa meMghI che. e jarAya vAtacItamAM, gaNyA kuthalImAM na jAya, mana-vacana-kAyAnA rAmaTAmAmAM veDaphAI jAya nahi e khAsa jovAnuM che. premacaMda zeTha ThaMDe kaleje vAta karI rahyA che paNa gavarnarane te bhAre ucATa che e hIle dhaMsa thaI jAya che, zeThane kAlAvAlA kare che. zeThanA guNa gAya che, kahe che, "tamArA jevAnI otha che te beMkane sAruM kAmakAja thAya che, mATe kamIzana nakkI karI dauM chuM. kRpA karI beMkane madada kare.' have premacaMda zeThane tANavAnuM rahetuM, kahI de che, "phikara na karaze, vepArIone saMtoSa karI dauM chuM, ane daramiyAna beMkane rekaDa dhIravA taiyAra chuM! basa, e kahIne premacaMda zeTha UyA, vepArIomAM pharI vaLyA, kahI dIdhuM, "beMka bahu saddhara che, aNuvizvAsa karavA jevuM nathI" ATalI ja vAra TapaTapa ceka pAchA maMgAvAyA, uparathI navI 2kama jamA karAI. nANuM laI gayelA paNa bharI gayA! For Personal & Private Use Only Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kamIzana khAte 259 - zu A? DuM kamIzana khAte rAkhavuM paDe. ahIM zarIre rega Aye, te gabharAvAnuM kAma nahi, manane manAvI levAnuM ke, "eka bAju vyAdhi AvI che, paraMtu bIjI bAju uttama mAnavabhava che, dharma maLe che, mAMdu chatAM magaja pAgala nathI thayuM, sArI bhAvanAe tathA navakArasmaraNa vagere karI zakuM chuM. vaLI A zarIre ghaNuM kAma paNa ApyuM che ane hajI paNa Apaze, ATalI pIDAne te kamIzana khAte rAkhavAnI. bIjI bAjunA meTA vepAra, meTI mUDI jatAM ATalI takalIpha ghasAre e kamIzana khAte." khele, A kamIzana khAtu khele, pachI juo ke manane keTalI badhI rAhata, samAdhi ne svasthatA rahe che! A to kAMka takalIpha AvI, agavaDa paDI, apamAna-apajaza AvyA eTale jANe samajI le che ke "huMTAyA !' kamIzana devuM paDe ene luMTAvANu ye sAre vepArI kahe che? mUrakha kahe e judI vAta che, bAkI kamANunAM sAdhanamAM eTalA ghasArAne eka sAdhana samaje che. e ja rIte ahI paNa samajI rAkhavAnuM ke A jIvanamAM AvatI takalIpha-agavaDa, e ghasAre, luTavA barAbara nahi, paNa nijaranuM sAdhana che, kamIzana khAte che. kama bIjI kamAI karAvI ApavAmAM nimitta bane che, to have takalIpha veThI thavuM enu cukavavuM paDe e te kamIzana khAte gaNAya. ArtadhyAna (cAlu) pra. muzkelI e che ke jyAM kAMI takalIpha thaI, rega Aje ke jhaTa gabharAI javAya che, AkuLa vyAkuLa thavAya che enuM zuM thAya ? u. enuM kAraNa che ke bIju" sArUM bhUlI jAo che. rega A , pIDA upaDI, zarIra mAMdu paDayuM, paraMtu gabharAtA pahelA e te jue ke zarIre sAjA rahIne Aja sudhImAM keTaluM kAma For Personal & Private Use Only Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 260 zrI samarAditya 0 thaze dharamuni caritra AvyuM che. hajI paNa mAnasika sArI bhAvanA karAvI zake che, ane jIvatu che te bIja dAna, zIla, tapa, prabhubhakti, sAdhu sevA e karAvI zakaze. mAMdA mAMdA ya dAna karI zake ke nahi? zIla pALI zake ke nahi? tyAga AdarI zake ke nahi? deva-gurunI bhakti jAte nahi, to bIjA pAse karAvI zake ke nahi? nA, A te kAMI sUjhatu nathI, ekalI takalIpha yAda AvyA kare che ! ulaTuM, taklIpha ke maMdavADamAM dAnAdi dharma vadhAre karavA joIe jethI pApa nAza pAme. puNya pApane Thele-- e khabara nathI? nA, khabara nathI, mATe te ema nathI thatu ke "lAva, maMdavADa che, te abhayadAna dauM. kallakhAnethI jIvone cheDA. duHkhanA duHkha TALuM, sAdhamika sIdAtAne udhAra karUM . khUba khUba navakAra gaNuM, jinabhakti karu karAvuM; AvuM koI sujhatu nathI ulaTuM maMdavADanA bAne pApa vadhAranArA abhakSya bhakSaNa. rAtribhejana, hAya, vagere karavAnuM sUjhe che! kevI gamAra dazA che! pachI e te vicAre ke bhaviSyamAM vadhAre azAtA, vadhAre Apatti vadhu takalIpha AvavAnI ke sukhazAMti? bhUlA na paDe, tatva vicAre, rega ke takalIpha chatAM bIju sAruM keTaluM Aja sudhImAM kamAyA che, hajI paNa hAtha para keTalu sAra: mejuda che, e vicArI enA para khuzIsa teSa anubhavI rega-takalIphane kamIzana khAte che. mana vALe, ke haya, bIju ghaNuM sAruM sAruM kamAyA chIe, hajI sArUM hAtha para ghaNuM ghaNuM che, to A rAga taklIpha kAMI visAtamAM nathI. bhale AvI, eTaluM kamIzana khAte samajavAnuM. kare vAMke thayuM che, keI ciMtA nahi, ene ucheravAmAM mAtApitAne eka katavyanuM pAlana karavAne lAbha maLyo che, te For Personal & Private Use Only Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kamIzana khAte 261 have enA taraphanI taklIpha kamIzana khAte rAkhe. enA vAMkA thavAmAM ApaNe haiyuM bALI ApaNuM sAruM kyuM. karavuM che nathI nAkhavuM je baLatarA karAya ke "hAya ! kyAM AnI pAchaLa tUTI maryA, te kareluM chevAI jAya; ne pAche e te vAMke rahevAne haiya te rahe ja. zA sAruM evI sukRta bALI nAkhavAnI mUrkhAI karavI? athavA chokare vAMke thayo che. paraMtu bIjA enAmAM ghaNuM guNe che, bIjAnI sAthe haLImaLIne vate che, te ATaluM enuM vAMkuM kamIzana khAte. manane Ama vALI levAya te keTakeTalA AtayAnamAMthI bacI javAya! jIvananI keTalIya ghaTanAomAM mana vALI le te Dagale ne pagale AtayAnamAM je paDe che ne ThAmaTheka pApa bAMdhe che. enAthI bacI javAya. AdhyAnane dharmadhyAnamAM pade - Ida sAga, aniSTa viyAga ke regavedanAnI vyAkuLatAmAM atadAna thAya che, paraMtu je ene badale sIdhI lAInanI vicAraNa kare, karmanA vipAka, rAgadvedinA anartha, jinanI AjJA, saMsAranI vicitratA-viSamatA vagerene vicAra kare te dharmadhyAnane lAbha maLe; emAM mana cekakhuM rahe; adhyavasAya azubha maTI zubha thAya. pApanA pravAhane badale puNya pravAha Atmaghare cA Ave. pApane kSaya thate Ave; AtmAnuM satva khIlatuM jAya; TalA badhA lAbha !! For Personal & Private Use Only Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 262 zrI samarAditya 0 yazodhara muni caritra surendradattane maratAM thatuM haze ke "hAya A bAyaDIe jhera ApyuM, uparathI gaLuM kare che ! arere keTalI vedanA ! eya eya ! nathI sahana thatuM ! AnA karatAM sArI patnI maLI haita te keTaluM sAruM thAta? A gaLuM TUMpe che paNa nathI te kaI A samajavuM ke nathI huM jherathI paravaza batAvI zakato ! Ama maravAnuM? arerere, huM marI gayo ! zuM karuM?" vicitratA kevI ke sagI patnI ja jhera de ane gaLuM che. A attayAta thayu. ene badale vicAryuM hota kharekhara ! saMsAra asAra che,' te e zubha bhAvanAmAM jAta, manane je ema thAta ke. saMsAra ane tatve tathA mekSamAgane oLakhAvanArI jijJAsA kevI kalyANa-ArA! jinavacana e ja sAra che, e ja Adeya che, e ja bhavabhavanA baMdhanathI cheDAvanAra che!' - A dhamayAnane "AjJAvicaya" nAmane pahele pAye, pahelA prakAra thAta. athaSA ema cijavI zake AmAM mAne ? mArA kamane ja vAMka che. kama ja evA che ke ene vipAka thAya eTale phaLa dekhADe ja. vAha! karmavipAkanI kevI balihArI che ke meTA tIrthakara deva jevAnA jIvane paNa phaLa AvyA vinA rahetA nathI." eya anaMta baLanA ghaNuM saharSa bhegavI le che, te mAre te avazya bhegavavA"....ane te e dhamayAnanA "vipAka vicaya" nAmano prakAra thAta. athavA evuM ciMtana karI zakata ke game te banyuM, paNa mAre patnI para ke pIDA para zreSa karavAnI jarUra nathI. tema A zarIra ane sukhAkAritA para rAga karavAnI jarUra nathI. rAga For Personal & Private Use Only Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kamIzana khAte 263 zreSanA apAya arthAta anartha bhayaMkara Ave che ! kevA bhayaMkara? ahIM pratyakSa anubhaLyuM ke patnI paranA rAge taNAI mAtra eka divasano ja vilaMba karavA rahyo tyAM caritra pALavAnuM gumAvyuM ! ane A dazA pA ! have pAchI maratI vakhate rAgaSanI lata cAlu rahe to enI lAMbI paraMparA cAlavAno mahAna anartha ubhe thAya. e vaLI bhavAMtare kevAMya ghera pApa ane pIDAonA anartha--apAya saje! " AvuM keIdharmadhyAna ene sUjhayuM nahi. sUjhayuM AtadhyAna. vedanAnI vyAkuLatAmAM sAruM thayuM ke vaLI evA vicAra nahi AvyA hoya ke "A duSTa patnI kevI vAghaNu! mana mArI gaI? bhUla mArI ja ke enuM duzcarita rAtre joyuM tyAre pITavI joItI'tI te jatI karI. e luccIne te khatma ja karavA jevI hatI. haju paNa lAga maLe te dukAne batAvI dauM.." AvA vicAra nahi karyA haya, nahitara te e raudradhyAnamAM ja jAya. ne sIdhe narakamAM ja Take, chatAM AdhyAna thayuM e tiyacagatimAM te tANI ja jAya che. e vedanAnI vyAkuLatAnA duryAna-Ata dhyAnane AbhArI che. mana susta banI gayuM, tatvajAgRti ane dharmakuti gumAvI. vicArasaraNInA jheka para moTo AdhAra tyAre, vicAravA jevuM che ke jIvanamAM reja ne reja ne reja keTalA ya prasaMge jovA maLe che, sAMbhaLavA maLe che, yA yAda AvI jAya che. tyAM je tattvajAgRti nathI te saheja sahejamAM AtadhyAna UbhuM thayuM ja che, vicArasaraNane keka keAI sArA rUpamAM na utAryo, jinavacana yA kamavipAka athavA rAgAdinA apAya, yA lokasaMsthanamAM na laI gayA ane "hAM, peluM ISTa kayAre maLe, kema ke, na jAya to kevuM sAruM, ' yA "aNagamatuM kevI rIte TaLe, kema na Ave, rega kayAre maTaze? hAya! rega kyAM AvyuM? keTalI badhI pIDA ! bhavAMtare amuka sukha-saMpatti jarUra che...' aDavA taja taraMgamAM caDhe te ArtadhyAna For Personal & Private Use Only Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 264 zrI samAditya * yazodhara muni caritra lAgyuM ja che. snehInA maraNa para zuM vicAravuM? vicAranA jhoka pheravavAnI vAta che. dA. ta. chekare ke bIjuM kaMI nehI marI gayuM, enA para kabharI vicAraNA cAle che, "arere ! cheka gayo !" snehI gayo! ke sAre have mAre kAmane hato. have mAruM zuM thaze?. AvA kAMtabharyA vikaTa cAle che. paraMtu emAM jue te sAmAnI daSTi karatAM potAnA svArthanI daSTie vicArAya che. svArthanI vicAraNuM che. enA badale sAmAnI daSTithI je vicAravAmAM Ave, te paNa AtmahitanI apekSAe vicArAya, te ArtadhyAna Ave. pUche e vicAraNA kevIka heya? AvI keIka, ke "nehI bicAre gaye, eNe mAnavajIvananI dharmasAdhanAnI taka gumAvI! meM ene jIvatAM dhama saMdhAye nahi, mehanA viSakarA pAyA, keTalo huM abujha! ke mehAMdha ! enI bicArAnI kaI gati thaze! tyAM dhama maLaze ke nahi? kharekhara ! jJAnIonu vacana sAcuM ja che ke A dharma vinAnuM jIvana asAra che. mehanI mahA prabaLatA che! maTe dharma karI le." Ama vicAraNAne eka lIdhe to zubha dhyAnamAM caDhAya. peluM svArthanA gharanuM ke pArakanuM pApa-viSayanA gharanuM te jeTalI jeTalI vAra yAda kare eTalIvAra AtadhyAna yA azubha vikaTa banyA rahe. ethI ulka paramArthanA gharanI, tavanA gharanI, ke AtmahitanA gharanI jyAre jyAre vicAraNA kare tyAre tyAre e zubha dhyAna zubha bhAvanAne avakAza Ape zubha adhyavasAya vAraMvAra jAgatA rahe. A zubha adhyavasAya, zubha bhAvanA zubha dhyAna mATe zuM karavAnuM ? vicArasaraNa zuddha banAvavA zuM karavuM ? For Personal & Private Use Only Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kamIzana khAte 265 (1) A ja ke AtmahitanI dRSTie jovuM, paNa jaDanA sArA -narasAnI dRSTithI nahi. tatvanI daSTie vicAravuM, mehanI daSTie nahi. jaDa-cetanane, hitAhitane, tAraka-mArakane, viveka kare. vinezvara kayA-mAyA, ane avinAzI AtmA-paramAtmAnAM mahAna aMtarane barAbara khyAlamAM levuM. AthI vicArasaraNI zuddha karI zakAya. ema, (2) mahApuruSonAM jIvanacaritra vAraMvAra vAMcavAnuM vicAravA. (3) tavasvAdhyAya dhIkhate rAkho. (4) sadguruonA khUba samAgama karavA. (5) emanA kalyANa-upadeza sAMbhaLavA, e badhuM pAchuM pharI karI manamAM zuM karavuM. (6) vaLI jIvanamAM ahaMdubhakti, sAdhu-sevA, dayA, dAna, vata-niyama, tyAga-tapasyA, sAmAyikAdi anuSThAna zakya eTalA vadhu AcaratA rahevuM. - te zubha adhyavasAya cAle. nahitara azubha vikape taiyAra che. surendradatta emAM paDyo che e vedanAnI vihavaLatAne AbhArI che, ahI trIjA prakAranuM AdhyAna lAdhe che, cothA prakAranuM AdhyAna tyAre je zailika AzaMsAmAM citta ekatAna lAgI jAya te cethA prakAranuM AdhyAna lAge che, e vaLI mahAkhataranAka che. dharma khUba sAre sAdhyA pachI AtmA jo bhUle paDI jAya che. te A ArtadhyAnamAM aTavAI jaI niyANuM kare che, dharma vicI paulika sukha-sAmagrI kharIdI le che. enA evA kusaMskAra For Personal & Private Use Only Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 266. zrI samarAditya , yazadharamuni caritra paDe che ke pachI bhavAMtare e sukhasAmAMthI maLatAM bhAnabhUla bane che. dhera rAga-draSa-mehanI AMdhIe caDhe che. keI hiMsAdi pAre, IndriyaviSayAzakti ne kayA sevanAre banI jAya che! pariNAme narakamAM paTakAya che ! A te ugra AsAnI vAta thaI. paraMtu ethI mIcI keTinI AzaMsA te mehamUDha jIvane Dagale ne pagale cAlyA kare che. dADhamAM kAMI bharavuM joIe, pachI lolupatAne lIdhe manamAM e ja AvyA kare che ke, "A maLavuM joIe, Ama banavuM joIe." paugalika sukha, mAna-sanmAna, sattA-ThakurAInI lAlasA kema bhUMDI che ? kahe, e AzaMsA karyA ja karAve che; cittane emAM tanmaya rAkhyA ja kare che, tyAM vAraMvAra AtadhyAnane mahAlavAnI jagA maLI jAya che. ethI vAraMvAra karma ane kusaMskAra vadhe che. vicAre jIvanamAM ArtadhyAnathI bacavA mATe kayAM avakAza rAkhe che? haiye jaDanI ja mAyA vasI hAya, kAyAnI ja sukhazIlatA para ceTa hAya, indriyenA viSaye ja joyA karavA hoya, tyAM AtayAna na Ave te zuM Ave? paugalika AzA TALavA vicAraNuM :vicAra nathI ke "A huM jhaMkhI rahI chuM? je mUkIne ja maravAnuM che? jenI pAchaLa kALAM durbhAna thaI puNyanI khAkha thAya ane pApanAM jherI jhADa uge, e? je anekAneka deSa-dusuNa-duSkRtyane piSI janma-maraNanI paraMparA calAve, e? je AnI ja AzaMsA-jhaMkhanA karyA karIza, te pachI Atma -hitanI jhaMkhanA kyAre karavAne? paugalika AzA-AzaMsA For Personal & Private Use Only Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kamIzana khAte 267 ane jhaMkhanA-ja jALa karyA karIza te e hRdayane enA kusaMskAra ane mehinIthI eTaluM badhuM pakaDaze ke pachI AtmahitanI jhaMkhanA karavAnI lAyakAta paNa nahi rahe. ane mAnavajIvana ema ja pUruM thaI jAya pachI kaI dazA ? A vizvamAM pudagalanI ghaTamALa to anaMtAnaMta kALathI cAlI Ave che. virATa jagatamAM kaI kaI sarjana, saDana, ane vizvasana thayA ja kare che, kavi kahe che - 'koI garA, keI kAlA pIlA nayane nirakhanakI; e dekhI mata rA prANa, racanA pudgalakI, khabara nahi A jagameM palakI.' mAtra IndriyethI jarAvAra anubhavavAnuM, pachI khalAsa : enuM e, ekane ISTa lAgatu hoya e ja bIjAne aniSTa lAge che. enuM e, ekavAra ISTa lAgeluM, ene ne ene ja kAlAntare aniSTa lAge che. AmAM kharekhara ISTa-anirupaNuM kayAM rahyuM? kharekharA sukhane karanArUM zI rIte kahevAya? A paristhitimAM pIgalika AzaMsAomAM masta banavuM, lAgyA rahevuM, enAM niyANa karavA, e sarAsara mUrkhAI che, mAnavajIvananI barabAdI che. AzaMsA karavI te saguNenI karavI, sukRtanI karavI, satparAmenI, detyAganI, ane pApathI chuTakArAnI karavI. vAraMvAra paramAtmAne e badhA mATe prArthanA karyA karavI. reja jayavIyarAya sUtramAM zu mAgIe chIe? e je mAgIe chIe enI AzaMsA pachI keTalI karyA karIe chIe? AvuM kAMI che nathI AvaDatuM te ArtadhyAna. kyAMthI ApaNe ke For Personal & Private Use Only Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 268 zrI samarAditya * yazodhara muni caritra ' satvahInatAnAM lakSaNa:samajI rAkhe ke, pudgalanA nacAvyA nAcavuM, ISTa-aniSTanI ja gaDamathalamAM macyA rahevuM, sukhazAliyApaNAnI vRtti jIvaMta rAkhavI, asahiSNutAnI kamajorI na cheDavI, e savahInatAnAM lakSaNa che. AtmA emAM ni:satva banI jAya che. sAtvika banavuM hoya to e badhI lata para pAka aMkuza mU jaIze. e aMkuza AtmahitakArI tavenI lata lagADavAthI Avaze, zubha vicArasaraNu zubha manera, ne zubhadhyAnanA vAraMvAra abhyAsathI banaze, ane te ja AtaMdayAnathI bacAze. boTI vastu khoTI vicAraNA kADhavA mATe mAtra ene sAmane basa nathI. paNa sAthe sArI vastune, sArI vicAraNane abhyAsa bahu ja jarUrI che. sArI sArI bhAvanA, sArAM ciMtana, sArAM mane ratha sArAM kRtya ane AcAre, -AnI 29 lAgavI joIe. emAM ne emAM AtmA parevAyelo rahe eTale narasA vicAre, durgAna, kuvikape, vagerene avakAza ja nahi maLe. phariyAda te kare che ke badhuM samajIe to chIe chatAM mana kheTA vicAre, phAlatu vicAre caDhI jAya che, jarA jarAmAM AtadhyAna thaI jAya che, zu thAya? paNa samajatA nathI ke e badhuM beTuM che, ene rekavuM joIe eTalA mAtrathI e nahi aTake. manane keAI sArU kAma ApI de, sAro zekha ApI de, dA. ta. A jIvanamAM savAkoDa navakAra gaNavA che, athavA tIrthakara bhagavAna ane anya mahApuruSonA jIvananA ekeka prasaMgane UMDANathI abhyAsa kare che, tyA jIvananA badhA For Personal & Private Use Only Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kamIzana khAte 269 prasaMgamAM tava zodhI kADhI tatvadaSTie ja ene melavA che.... Ave kaI rasa, keI hAdika udeza nakkI karo ane manane kAme lagADI de; pachI jue manane rakhaDavAnI agara kherA vicAre karavAnI keTalI phurasada maLe che. duna-ArtadhyAna kema vAre vAre uThe che? tatvadaSTinI vicAraNA satata cAlu nathI, mATe, athavA bIje sAre keI mAnasika dhIkhate vyApAra cAlu nathI mATe.' jIvana te jIve che paNa jIvavAmAM A Ilama zIkhavAne che jethI manane tophAne caDhavA banatA sudhI jaga ja na maLe. kadAca mana AdhyAnA tephAne caDhavA gayuM te tarata ene tavajJAnanI, suvicAraNAnI ke namaskAramaMtra-smaraNa vagerenI saDake caDhAvI devAnuM. paNa A to ja banaze ke mAtra e prasaMga Ave tyAre ja nahi, kintu emane ema paNa sAre vyavasAya manane cAlu ja hoya; jIvanamAM eka kSaNa paNa kusada ja na heya eve ane eTalo zubha mane vyApAra mAthe dharyo heya. mana ethI ghaNuM phorUM, pavitra, ane kemaLa bane che. AtadhyAnanA dhasamasatA pravAha meLA paDI jAya che. ethI mAnavajIvana saphaLa thaI bhAgI sArI saddhara sthitinA majabUta pAyA paDe che. For Personal & Private Use Only Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cazedhara muni: bIjA bhavamAM mora samarAditya kevaLI maharSinA jIva dhanakumArane mahAtmA yazepara muni pitAnuM caritra kahetAM jaNAve che ke pahelAM bhavamAM pite rAjA surendradatta tarIke cAritranI bhAvanAvALA chatAM bhAvanA ThekANe paDI gaI ane patnInA hAthe ja pate e bhavamAMthI DIsamIsa thaI gayA ! AdhyAnamAM maryA, have kema? karma jANe kahe che "cAlo eralInA paTamAM meranA avatAre. ramAtmabhAna vinA maryA che mATe AtmabhAva vinAnA jIvanamAM ! himavaMta parvatanA dakSiNa bhAge lAgelA zilibdha parvata para pheMkAI gayA. bahu vicAravA jevuM che. hAyavoya thAya che, durbAna thAya che tyAM AtmAnuM bhAna bhulAya che, Atma-dravyane khyAla hoya, to pitAnA ja bAMdhelA karma ane enA nirdhArita udaya para have AnAkanI zI? evA zI? navA karmabaMdhanane Dara kema nahi ? paNa nA. pudagalanA khALiyA para ja najara che eTale mane ATalu badhu du:kha hAya ! sahana nathI thatuM. A kayAM AvyuM? kema jAya? vagere valopAta rahe che. For Personal & Private Use Only Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thazara muni : bIjA bhavamAM mora 271 AtmabhAna bhulAya che eTale AtmabhAna vinAnA bhAvamAM dhakelAvAnuM thAya che. yazodhara muni kahe che, kalame huM meralA tarIke janma pAmyo. haju to hu nAnuM baccuM ja chuM, pAMkha paNa khUlI nathI, mAtA ane hAlathI ucherI rahI che. A jagatamAM halakA avatAramAM paNa kAMka puNya jAgatuM hoya to potAnA para mAtAnuM vAtsalya UbharAI Ave che, ane mAtA jatanA kare che, paNa puNya khUTe tyAM mAtA ya zuM kare? meranI mAne mata bheTe che. vanamAM eka juvAna zikArI Aye, dUrathI eNe bANa cheDayu. meralI gaphalatamAM hatI, nizAna barAbara takAyu, tIra sesarU peTamAM ghusI gayuM ! meralI uthalI paDI, taraphaDI rahI che, tIra keNu kADhe? malamapaTTI keNa kare? jIvane ahIM mAnavabhavamAM tAnAmAnA sUjhe che, te ya badhI sAsaravAsara maLe che, chatAM ya dharma kara nathI sUjhata! kevI karuNa dazA ! meralI marI. pAradhIe mane upADo; laI gaye nAdAvADA nAmanA gAmamAM, ane gAmanA mukhIne eka prarathaka sAthavAnA mUlya veryu. halakA bhavamAM jIvanuM mUlya keTalu? te ya halakA mANasanA hAthe pAradhI eTalAmAM rAjI thaI cAlato thaye. ahIM mukhIe mane kharIdI te lIdhe, paraMtu kyAM ene pitAnA chokarA jevI darakAra hatI ke mArI bhUkha tarasane vArevAre khyAla kare? paNa emAM ya ene zuM vAMka? vAMka te mAre ja hateparva jIvananA chelA bhAge bagADelA adhyavasAye evAM cIkaNuM pA5kama upAryA hatAM ke A te pAzerAmAM pahelI paNa hatI ! mera kIDA khAya che - budhAvedanIya ghaNu satAvatI hatI, eTale huM kIDA khAvA For Personal & Private Use Only Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 272 zrI samarAditya 0 yazodhara muni caritra mAMDyo ane e rIte pApakarmathI pASA, mArUM zarIra vistAra pAmatuM gayuM. zarIra vadhavA sAthe pApa vadhavA mAMDayA ! piTanI keDI sAthe pApanI koThI bharavAnI? A caritra sAMbhaLatAM vivekI dhanakumArane zuM thatuM haze? mana pIgaLI ja jAya ne? ema thAya ke "ahe! A saMsAra ? ahI pAkI snehI gaNAtI mAtAe ane prANapyArI karelI patnIe A kevI durdazA karI? A te snehI ke zatra? paNa jyAM cAmaDA sAthe sagAI hoya, saMbaMdha dehanA haiya, AtmAnA nahi. tyAM zI sArI AzA rakhAya ? bicArA meranA avatAre ! eka vakhatane mAthAnA dhoLA vALane dharmadUta samajI vairAgya pAmI janAre, "mAre have rAjya ne pATa, vaibhava ne vilAsa kAMI na joIe, have te saMsArano tyAgaema nakkI karanAre, evA parAkramIne paNa mehe gabaDAvyo te eTalI hada sudhI ! ! mora thaIne kIDA khAI peTa ane pApa baMnenI koThI bhare che ! peTanI keThI te bharavI paDe, paNa pApanI keThI bharavAnI?" A viTaMbaNuM sUcave che ke kSaNamAtra bharose rahevA jevuM nathI ke mane have sArI bhAvanA thaI gaI, zI ciMtA che?" have to sArI bhAvanA thaI eTale vadhu sAvadhAna banavAnuM che, je AgaLa vadhavuM hoya che. kyAMya paNa gaphalata na thaI jAya, bhUlabhulAmaNuMmAM na paDI javAya enI bhAre takedArI rAkhavAnI che. mANasa kaMIka sArUM kanya karatAM bhUla karI bese che ane pachI tenuM kalaMka caDhe che dharma para ! ajJAnIo kahe che ne ke saMdha kADhe ene pachI devALuM nIkaLe che ! zuM saMgha kADha eTale pApadayane netaruM? nA, kharI rIte saMgha kADhayA pachI puNyanA ati vizvAsamAM saTTo kare, gajA uparAMtanA dhaMdhA kare, ADuM avaLuM kare, eTale devALuM nIkaLe, tyAM dhamano ze deza? For Personal & Private Use Only Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yazodhara muni : bIjA bhavamAM mera 273 pApa khapAvavAnA nirdhAra che? sArU puNya kamAyA pachI te e nirdhAra joIe ke amAre ene ahIM vaTAvavuM nathI. enAM tucha phaLa vaibhava-vilAsa nathI ItA. pUrvanAM pApa ahIM khapI jAya te sArUM, ke jethI pachI ekalI puNyAnubaMdhI puNyanI gaThaDI ja sAthe laIne jaIe, ane bhavAMtare uttarottara sadgati, sukRta ane Amennati kUdake bhUsake vadhatAM ja cAle, te a85 kALamAM A saMsAra kArAgAramAMthI cheDAvI anata avyAbAdha sukhamaya mekSamahelamAM sthira karAve." che pApa khapAvavAnA nirdhAra? te pachI duHkhamAM saMtApa zA? puNyanAM phaLa jhaTa laI levAnI utAvaLamAM mANasa bhUlo paDI jAya che. ema, zubha bhAvanAnA bhase, dA. ta. "have to mArI bhAvanA cAritra zevAnI che ja, te ATaluM snehInuM mAnI levAmAM bagaDavAnuM hatu? hA vilaMbamAM zu' thaI javAnuM?" -AvA bhase thApa khAI jAya che. sArI bhAvanA rakSaka che, paraMtu kALa, kAma ane jagatane bharese e laTAro che; rakSakane bhulAvAmAM nAkhI kyAMya tANuM jAya. surendradatta javalaMta vairAgyanI bhAvanA chatAM Ama ja taNAyo. tyAre e vicAravA jevuM che ke, jyAM evI kaI bhAvanA nathI, basa saMsAramAM raMgarAgamAM mahAlyA karavuM che tyAM kALa, karma ane jagatanA bharose rahe zuM pariNAma Ave? rakSaNarUpe dharma pAse nathI, ane jatanA abhakharAthI ke bIjAnI zaramAzaramIe pApamAM taNavAnuM che tyAM kaI kAramI viTaMbaNu sarajAvAnI ? rakSaNa rUpe puNya saddhara nathI, ane patnI putrAdinA nehamAM AMkha mIcIne taNAvuM che te pariNAma kevuM AvavAnuM? For Personal & Private Use Only Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 74 zrI samarAditya , dharamuni caritra bhavanA paTAnI bhayAnakatA surendradattane have hiMca morane avatAra eTale puNya karavA mATe nAlAyaka ane pApa AcaravA taiyAra evuM jIvana ! dhama dulabha ane pApa sulabha ! A mera saheje saheje jIvatAM jIvaDAM khAI jAya che ! eka to AvI tiyaca-kAyA pUrvanAM pApe AvI, paNa uparathI have e pApakAyA dvArA paNa pApane, saMcaya karavAne ! manuSya hato tyAre jIvaDAM khAvAM zuM, upara paga na mUkavAnI kALajI, paNa basa have pApakAyA maLI e kahe che, "have jIvaDAM khA." evA bhavamAtrathI pApa lalATe lakhAya che ! dharmakAyAnuM mUlyAMkana eka jIvana jIvane kyAM laI jaI paTake che? tiyacanI pApakAyAnA hisAbe A mAnavabhavanI kAyA te dharma kAyA che. enAM mUlyAMkana kare. jyAM sudhI e hAthamAM che tyAM sudhI, je bIje durlabha che, je ahIM ja sulabha che, ane je gatine tALAM lagAvI sugati nakkI karI Ape che. e zubha bhAvanAo, saduguNe, paramAtmabhakti, sAdhusamAgama ane dAnAdi dharma jIvanakhUba bharI do. keDa karo ke vItarAganuM zAsana maLyuM che te enI evI ekatAna ArAdhanA karI lauM ke halake bhava have mAre Ave ja zAne? AtadAna nathI te tiryaMcanA avatAra zAnA? vItarAganuM zAsana mahAnidhAna, sarva saMrakSaNa, sarvodaya eka mAtra vItarAganuM zAsana ja tAraNahAra che, enI joradA2 mAyA lagADuM, emAM mahAnidhAna dakhuM, emAM ja sava saMrakSaNa ane sarva-udaya dekhuM. mahAnidhAna evuM ke hIrA mANekanI tijorI enI AgaLa phUla lAge, tucha bhAse, sarvasaMrakSaNa evuM ke saMsAranI sarva Apatti, sarva kaleza, sarva viTaMbaNamAM eka mAtra e ja rakSaNa ane zaraNabhUta dekhAya! sava-udaya e ke For Personal & Private Use Only Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thazedhara muni : bIjA bhavamAM mora badhIya vAtanA zubhadayanuM eka mAtra sAdhana e ja, e aTala vizvAsa besI gayo heya. pApa-kAyA ne dhamakAyA mAnava dehane je mUlavaze evA keDa ane puruSArthane avakAza maLaze. bIjI tiyaca yA devanI kAyAnI jema ene viSaya sukha bhegavavAnuM eka sAdhana ja gaNyuM, te pachI keDa ane puruSArtha e ja taraphanA rahevAnA. tyAre je ema mAnyuM ke A mAnavakAyA e dharma kAyA che, vItarAga paramAtmAne bhAkhele dharma sAdhI levA mATe mahAgya kAyA che, to keDa puruSArtha e tarapha cAlavAnA, paNa mUlavaNI aMtarathI thavI joIe. hRdayanA UMDANamAMthI A ja nIkaLe ke A mArI kAyA pApakAyA nathI paNa dharma kAyA che manane ceTa lAgI jAya che ane dharma kamAvA mATe ja vAparUM, khAna pAna ityAdi karU te to ene UbhI rAkhavA pUratuM, paNa e badhuM karatAM ane ryA bAda paNa dharma -kamAInuM lakSa jarAya na cUkuM. dhamakAyA ane sarvodaya-zAsana A mahAdurlabha dharmakAyA ane A mahAnidhAna, sarvasaMrakSaNa, ne sarvodaya svarUpa jinazAsana. bene keTalo badhe abhuta yuga prApta thaye che! A duniyAmAM jAo juo bahudhA zu jovA maLe che? pApakAyA ane mehanuM zAsana,-bene yoga jovA maLaze. pApanI pravRtti ane mehanAM dila,-e ja cArekora jevA maLaze, kemake bhava ja evA ke pA5 ane meha sulabha ! devuM ane duSkRtye ja sulabha! have A dhamakayAmAM paNa eja sastuM karAya ane te paNa sarvasaMrakSaNa-sarvodaya rUpa dharmazAsana maLyA pachI, e keTalI svaghAtaka kAramI karuNa dazA! dhyAna rAkhaje Aje ya sarvodaya vAda te cAlI paDe che, paraMtu e bhautika che. sAce sarvodaya ahIH sadharmazAsanamAM che. sarvasaMrakSaNa paNa tyAM ja che. dharmanA nAme te duniyAmAM For Personal & Private Use Only Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 276 zrI samarAditya , yazodhara muni caritra kaI paMtha, keI mata cAle che, paraMtu badhe sarvasaMrakSaNa, sarvodaya nathI, mAtra vItarAga sarvajJa prabhunA upadezelA dharmamAM ja te maLe che. e maLyAnI mahAkadara kare. mahAgaurava le, na maLyAnuM manyu mAnI harakha harakha ane hoza hAza anubhave, te A kAyAne sAcI dharma kayA banAvAya, manane sAcu dharmamana banAvavA mathAya, vANI dharmavANI ja vadhavAnuM lakSa rahe. - surendradatta ThIka Ubhu kyuM hatuM, paraMtu aMte gumAvyuM, te atyAre mera thaIne pApakAyA, pApamana banAvI rahyo che. jIvaDAM khAI zarIra vadhArI rahyo che. vicAravAnA be mahAna muddA ahIM eka vAta vicAravA jevI che ke pUrve (1) jeNe mAtAne UMce upadeza Ape hatA ke kaI paNa jIvane duHkha devAya nahi, ke marAya nahi, vaLI (2) jene cAritranI bhAvanA hatI, tema (3) bIjAne mAravA karatAM pote AtmaghAta karavAnI taiyArInuM satva hatuM, A traNa vizeSatAvALe e atyAre jIvatAM jIvaDAM khAI jAya che, tyAM ATalA badhe phera kema? ema e vicAravA jevuM che ke evA eka vakhatanA sArA vega chatAM A dazA, tA jenA jIvanamAM e baLa nathI, tene bhavAMtare kaI dazA? For Personal & Private Use Only Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khoTA savAsalAnI bhayAnakatA tyAre. pharakanA kAraNu be dekhAya che,-eka, mAtAnA dAkSiNya thI leTa kakaDo mAryo ane ene khAdhe, bIju e, ke aMta samaye jhera ane gaLe TUMpAne bhega banatAM je ArtadhyAna karyuM, emAM vicAraNuM bagADI, pariNAme bhava evo maLe che ke jyAM sarAsara ajJAna-aviveka dazA che, hiMsaka pariNati che. tyAre jovA jevuM che ke loTane kUkaDe mAratAM karelA kheTe savAsale ane A dhyAnamAM karele manane bagADe jIvane kyAM sudhI nIce laI jAya che! pApanI vAta para lagAvela kartavyane ke dharma sikako bhayaMkara nIvaDe che. dharmanA nAme calAvelI pila karmanA copaDe rajeraja lakhAya che. karma zarama rAkhatuM nathI; dAruNa vipAka dekhADe che ! A te gRhastha hatA, paNa sAdhu bI hoya, teya jinAjJAe niSedhelA kheTA vyavahAra ane berI vicAraNue calAvavAmAM jIvananI bhayaMkara barabAdI ane duHkhada paraloka sarjAya che. A te dekhItA bIja dhamanI ethe che ene! tyAre jene evI che For Personal & Private Use Only Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 zrI samarAditya * yazodhara muni caritra etha nathI, ane pApamAM khadabadatuM jIvana che, evA jyAre akartavya para ktavyanI mahera chApa mAravAnI, pApane dharma lekhavAnI, avidhine vidhimAM khapAvavAnI, ane dharma daDha karavAnA kALane dharma DhIla karavAnA kALa tarIke manAvavAnI heziyArI dAkhave, e pAmara AtmAnI pariNAme kaI karaNa dazA thAya? ekalI pitAnI ja nahi, kinta potAnI pAchaLa ghasaDAnArA bIjA bALa ivenI kevI bhAvakatva thAya! prakAzanI beparavAInuM mahApApa betavA ne vicAravAmAM bahu khyAla rAkhavA jevo che. ApaNuthI sArU na bane e eka vAta che, paNa a-sArAne sArAmAM khapAvavuM e bIjI bhayaMkara vastu che. zA mATe AvuM karavuM paDe? eka mAnekAMkSA mATe ja ne ? pote sAro che, heziyAra che, zAstrane jANakAra che, evI tucha chApa pADavA mATe ja ne? vicAravuM joIe che ke e sArA gaNAyA, mAna maLyuM ne manane jarAka ze saMteSa pamADaze, e to cAra dinanI cAMdanI che, paNa pI che ghora aMdhArI rAta che ! jyAre bhagavAna jinezvaradeva Adarza maLyA che, emanuM zAsana jhINuM jhINuM pApa, ke jenI lokone to zuM, paNa Itara dharmavALA ne ya gama nathI, evAM sUma pApanIya oLakhANa karAvI rahyuM che, tyAre evA mahA prakAzanAM sAdhana chatAM aMdhArAmAM zA mATe TIcAvuM? AmAM vadhAre dAruNatA to e saMjaya che ke chate prakAze enI beparavAI karavAnuM bhayaMkara pApa thAya che. tyAre jene A prakAza nathI maLyuM, e pelAM pApa to kare che, paraMtu A mahAna pApa, prakAzanI sAme dhiThAI karavAnuM nathI karato, prakAzane For Personal & Private Use Only Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khATA savAsalAnI bhayAnakatA 279 apalApa karavAnu` nathI karatA. tyAre A pApa evu bhayAnaka che ke janmanA janma sudhI jIvamAMthI mArga iAmavAnI lAyakAtanA nAza kare che, mA` prApta karavA mATenA anukULa saaAgeAthI vAcita rAkhe che! surendradattane Avu... kAMka banyuM tethI dekhAya che ke sAztA karuNu avatAra, jIvaDAM khAI peTa bharavAnI sthiti ane pachI bhayAnaka duHkha bharyAM ti``catA bhadrenu sarjana thAya che. bIjo muddo : mananA bagADa bIjuM kAraNa banyu Ata dhyAna, enAthI bagADelu mana ane bagADelI vicAra-saraNI. banavAnu` teA bane ja che, para`tu mUDha jIva khATA viSeAmAM caDhI Ata dhyAna karIne, mana bagADIne, keI pApa bAMdhe che. viSNu khAvAM, viSNu bhogavyAMjI, Ata dhyAna phogaTa karyAM badhAya, miTe nahi, kIje vaNa upAya, re jinajI ! muja pApIne tAra. 6 --kavi kahe che, huM jinendranAtha! A jIvane kAMI khAdhApIdhA ke sArUM bhAganyAnA lAbha nahi chatAM Ata dhyAna maTatu nathI, te phegaDha pApanAM peTalAM badhAya che, teA hai dInadayALa ! kAMi evA upAya kara ke huM... AvA durdhyAnamAMthI chUTakAro pAmuM.' prAnA keTalI ne kacAM sudhI jarUrI ? pUche, prabhu tA mekSamAM jaI beThA, e zuM upAya karaze ? enA uttara e che ke je kAMI sArU thaze e arihaMta For Personal & Private Use Only Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 9 zrI samarAditya 0 yazodharamuni caritra nAthanA prabhAve ja thaze,- A zraddhA ane prArthanA evuM jema lAve che, ane evuM arihaMta prabhunuM zaraNa levarAve che ke enAthI vidanabhUta pApane vidharvasa thaI javAnA yoge duSkRtya-vicAre aTakI jAya che, enAthI bacAya che. pacasUtrakAra maharSiA AzvAsana Ape che, A satya samajAve che. mATe ja, leza paNa duSkRtya, durvicAra rahe tyAM sudhI athAga zraddhAthI arihaMta prabhunuM zaraNa le ane prArthanA kare ke jethI A pApamAMthI mukti maLe. meTA gaNadhara mahArAja jevAe paNa kahyuM che, tyAre ApaNA mATe to pUchavAnuM ja zuM? jue namentharNa, " "tisthayarA che pasIyatu', "samAviramuttAmaMdiMtu," siddhA siddhi mamadisaMtu, "dhame va49, dhabhuttara vaDhau' vagere vAraMvAra balavAnA che. e gaNadhara maharSinAM vacana che. te prArthanA vAraMvAra karavAnI keTalI agatya che? mATe ja, prArthanA te parama upAsanA che. alabatta enAthI vAtarAgane rIjhavavAnI vAta nathI, kemake e rUThelA che ja nahi, aprasanna che ja nahi, paraMtu prArthanA dvArA ApaNuM zubha AzaMsA vyakta thAya che. e suMdara praNidhAna saje che ane praNidhAna e siddhine pahele upAya che. mATe prArthanA dilanA dardI sAthe vAraMvAra kare. prArthanA kevI rIte karavI ? (1) mUtine mUti samajIne nahi paNa jIvaMta bhagavAna birAjelA samajI prArthanA kare. (2) mUrti sAme na hoya tyAre paNa manamAM samavasaraNastha bhagavAna lAve ane prArthanA kare. (3) prArthanA dilanA bhAre dardI sAthe kare. For Personal & Private Use Only Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ To savAsalAnI bhayAnakatA 281 (4) prArthanA gauda svare ane nAbhimAMthI uThatA avAje kare. (5) dilanuM darda ane gagada svara lAvavA mATe e vicAre ke " hu ke karma ane mehane kaMgALa gulAma chuM! mArAmAM nAnA meTA keTalAya rAga dveSa, vRSaNa-mamatA, mada-mAyA, vAthadhatA ane asahiSNutA vagere deze khadabadI rahyA che ! huM kevo anatA bhava bhaye chuM ! hajI paNa karma kaNa jANe kacA kyAM bhaTakAvaze! pAMca viSayo ane mArI ja Indriyo mane keTale nacAve che! asaMkhya janamanAM karma kevAM kevAM sTokamAM paDayA che ! ne e kevAM vera vALaze! svarUpe huM anatajJAna ane anatasukhane dhaNuM chatAM keTaluM bhayAnaka vizALa ajJAna ane agaNita duHkhAne zikAra banyo chuM ! AhArAdinI keTakeTalI vAsanAo mane satAvI rahI che! rega, vRddhAvasthA, mRtyu, bhavAMtara, Ividyoga, aniSTa saMyoga vagerenI sAme kazu cAlatu nathI e mArI kevI rAMkaDI sthiti ! ItyAdi vicAre te dilanuM dada UbhuM thAya, prArthanAmAM gadagada svara nI kaLe. (6) prArthanA mATe arihaMta prabhunuM zaraNa svIkAre, bhUkhe maratA jama dayALunuM zaraNa svIkAre che, mahArogI mANasa kuzaLa vida-DAkaTaranuM zaraNa svIkAre che, DAkanI sAme zastradhArI polisa vagerenuM zaraNu levAya che, ghaDapaNa-pakSAghAta vageremAM sanehInuM jevI rIte zaraNuM levAya che, e rIte AhIM tribhuvana tAraka tIrthakara bhagavAnanuM zaraNuM svIkAravAnuM che. bhavabhramaNa, karma, meha, rAgAdi AMtarazatrae, duHkha vagerenA trAsa ane bhayathI manane ema Ave ke, "prabhu! mArU kAI belI nathI, keI AdhAra nathI, kaI ja rakSaka nathI, kena bhare se rahuM? tuM ja mAre zaraNa che, AdhAra che, tu ja trAtA che, nAtha ! tAre zaraNe chuM, tu ja tAraNahAra che. dInadayALa che, chane AdhAra che." A rIte prArthanA kaye javAnI, ane prArthe vastu mATe puruSArtha Ada javAne. For Personal & Private Use Only Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 282 zrI samasaditya * yazodhara muni caritra prArthanA dvArA, nirmaLa AzaMsA drArA evAM karmanAM AvaraNa tUTe che ke jethI puruSArthane sArI saphaLatA prApta thAya che. sAdhaka mAtrane prArthane vinA cAlI zake nahi. prabhunuM zaraNa levAya, prabhune prArthanA karatA rahevAya, te evuM baLa maLe ke pachI AtadhyAna karavAnI jarUra na rahe. jyAM kaI lAbha nahi, banavAnuM hoya te te baye ja jatuM hoya, tyAM gaTiyuM ArtadhyAna keNa kare? rAjA surendradatta bhUlo paDI gaye, ArtadhyAne caDI gaye ane meranA bhavamAM phekAI gayo. tyAM kIDA khAI zarIra vadhArI rahyo che! - mera have me thaye, ene kalagI ane pIchA AvI gayAM, eTale mAlike ene nAcavAnI kaLA zikhaDAvI. mera cAlAka thaI gaye. sarakasamAM abujha pazuone paNa kaLA zikhavADI heziyAra banAvAya che ne ? For Personal & Private Use Only Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMsArakaLA ane dharmakaLAmAM pazutA-mAnavatA eTale zuM samajyA ? saMsAranI kaLA te pazutAnI kakSA sudhImAMya zIkhI zakAya che. mANasa jevA mANasa thaIne mAtra saMsAranI kaLA zIkhyA emAM pazutAthI AgaLa zu vadhyA? dharmakaLA zIkhe, te enI uparanI mAnavatAnI kakSAe caDhavA gaNAya. mAnavatAnA vikAsa eTale dhamakaLAnA vikAsa. saMsArakaLA eTale zuM ane dharma kaLA eTale zuM? eja ke saMsAra piSanArI kaLA e saMsArakaLA, ane dhama peSanArI kaLA e dharmakaLA. saMgIta enu e, paraMtu mAtra prabhubhakti, vairAgya vagere mATe ja e zIkhAya ane vaparAya, te e dhamakaLA thaI ane jo e potAnAM mAnapAna vadhAravAmAM, kukA bhegA karavA ke bIjAnA meha vadhAravAmAM vaparAI, te e For Personal & Private Use Only Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 284 zrI samarAditya 0 thazodhara muni caritra saMsArakaLA thaI. dharmopadezanI paNa kaLA je duniyAnuM raMjana karavA ne pratiSThA meLavavAmAM vaparAI te e ya saMsArakaLA! eka mAtra AmepakAra mATe ja e zIkhAya, vaparAya te e dharma kaLA kahevAya. tA-parya e che ke mAnAkAMkSA pratiSThAne meha, paugalika lAlaca, vagere choDo, te ja dharma kaLAne paNa saMsArakaLA banI jatI aTakAvI zakaze. dhamakaLAthI paNa kaMcana ane kIrti kharIdavAnuM mana thAya to e saMsA2kaLA gaNAze. bAkI saMsArakaLAmAM tAlabAja thavAmAM kyAM ane keTalu bAkI rAkhyuM che? bhave bhave e zakya eTalI keLavI che. have mAnavatAnA ucca thALe ane jaina zAsananA vADAmAM AvI gayA pachI zA enA ne enA maha? strIo hAMziyArI dekhADe che, gaurava le che "juo traNa velaNa mAratAM reTalI taiyAra!" paNa emAM zuM thayuM? e te saMsArakaLA che. saMsArakaLA eTale te mAtra pazutA sudhIne vikAsa mAnavatAnA vikAsa karavA hoya te dharma kaLA keLave. mana ekAga ane haiyuM bhaktibhInu rAkhI dharma zAstra sArUM zIkhAya e jue. tapa prasannatA-kulitatAthI thAya evuM kara. khAvAnI kaLAmAM pAvaradhA thaye thI mANasAI? AhAra saMjJAnA peSaNa e to saMsAranI kaLA; tapazaktinA vikAsa thAya ene dharmakaLA kahevAya. keina keIthI adAvata thaI, ApaNe ene laDavAnI preraNa karI ane harAvavAnI tarakIba batAvI, e zuM? saMsArakaLA. paraMtu baMnenuM athavA ekanuM mana zAnta zya, kSamAzIla banAvyuM, te dhamakaLA vAparI gaNAya. Aje muMjhavaNane kALa che ne? emAM jo tame bIjA ne evI ja vAta karI ke jethI ene kaSAya vadhyA, asamAdhi vadhI, te e vAtanI hoMziyArI e saMsArakaLA. dharmopadezamAM A bahu sAcavavAnuM che, nahitara e ya saMsArakaLA banI jAya. botAne kaSAya che, dA. ta. For Personal & Private Use Only Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMsArakaLA ane dharmakaLAmAM pazutA-mAnavatA 285 sAdharmikabhakti mATenA upadezamAM zrImantanI jhATakaNI kADhI, tyAM madhyama sthitinA zrotAone e zrImanta upara kaSAya vadhe, te e upadeza saMsArakaLA thaI. dharmopadezanA nAme banAvaTI nizcayanayanI vAta karIne zotAnA AcAra mATenA pariNAma DhIlA karyA, kriyAzIla saka upara emane suga jagADI, te e vAphakaLa saMsArakaLA thaI. tamArI hAMziyArInA hisAbe tamAre ane bIjAne AtmA zu pAme che e para dhamakaLA ke saMsArakaLAnI chA5 maLe. je savega vairAgya, kiyA-AcAranI ruci, pUjya pratye sadabhAvavRddhi, dAnAdi dharmanI preraNa, deva-guru-zAstra upara bhakti bahumAna, viSayakaSAyanigraha ityAdi jAge te e dharmakaLAmAM jAya ethI ulaTuM nIpajAvanArI kaLA zekhI saMsArakaLA banI jAya. sAvadhAna bane. saMsAranI kaLAmAM racyA pacyA rahI saMsAra bahu vadhAryA, have dharma kaLA bane teTalI vadhArI- visAvI saMsArane ochuM karavAno samaya AvI lAgyo che. enI kiMmata kare, eLakhANa kare. jIvana te jotajotAmAM pUruM thaI jaze; pUravege mAnavakALa vahI rahyo che, tyAre eka kSaNane paNa udhAre karavA je nathI. saMsArakaLAo paDatI mUkI dharmakaLAnA vikAsa karyo te A eka bhavamAMthI gayA anaMtA kALane cIle badalAze; bhAvi anaMta kALa ujajavaLa banaze ? bAkI saMsArakaLAnI haDapheTe caDavAmAM Aja sudhI koIe sAra kahayA che te tame kADhavAnA che? jene mATe e kaLA AjamAve che te badhuM te vinazvara che, ahIM mUkIne ja maravAnujavAnuM che, ane e saMsArakaLAnI haDapheTe caDavAmAM Aja sudhI keIe sAra kahayA che te tame kADhavAnA che? jene mATe e saMsArakaLAnA kusaMskAra ane pApa kama bhavAMtare jIvane kAramI For Personal & Private Use Only Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 286 zrI samarAditya * yazodhara muni caritra viTaMbaNuM dekhADavAnA che. tyAre ahIM paNa zuM che? kaLAmAM kyAM badhAya saphaLa ja thAya che? ghaNAM saTeDiyA mAra khAI gayA. saMsArakaLAmAM hajAmane mAra eka hajama bhAI hatA. roja meTA zeThanI rAte pagacaMpI karavA jAya. zeTha pAse bIjA aneka dulAla ne vepArI AvatA, te alakamalakanI vAto cAlatI. paNa badhI ja saMsArakaLAnI he. dharmakaLAnI vAtenAM sthAna Aje zedhavA nikaLavuM paDe ! ekanI AgaLa vepAra rojagAranI baDI baDI vAta sAMbhaLI hajAmane ya pANuM caDhI jatu eTale avAranavAra zeThane kahe, "zeTha sAheba! mane ya bhAIsAba! zeDo vepAra karAvo ne." zeTha kahe, "bhAI ! tAruM kAma nahi. e te jenuM kAma je * paNa te zeTha sAheba! ame zuM hajAma eTale vepAra nA karI zakIe ? '* nA bhAI nA, na karI zake, hajAmanuM kAma hajAma jANe, ne vepAranuM kAma vepArI." zeTha samajAve paNa pelo mAne nahi, kemake ene "hu ya eka vepArI chuM" e Thase joIe che, ane sAmaTA rUpiyA bhegA karI levA che. A benA mehamAM mANasa marI rahyo che. jiMdagI keTalIya vahI javA chatAM ene vepArIpaNAne Thase ane chalabala lamI,-sAjA chIe tyAM sudhI rUpiyA ghara bhegA karye rAkhe," A bene meha utarata nathI pachI tyAM paralokano bhaya pApane udvega, ane dharmanuM joma kayAMthI khIle? hajAmane tAna caDayuM che. zeTha vAre vAre nA kahe che eTale eka di' e zeThane kahe che, "to rahevA deje zeTha sAheba! ema te mane vepAra karatAM AvaDe che, batAvIza avasare." For Personal & Private Use Only Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMsArakaLA ane dha kaLAmAM pazutA-mAnavatA 287 zeThe eka divasa tAkaDA racyA. dukAne ciThThI lakhI eka mANasane ApI ane zIkhavyuM. rAtanA ApavA Avaje. rAtre AvyA, pelA mANasa, gabharAtA gabharAtA kahe che ! * zeThajI! paradezathI cihni AvI che; ' - hA, zA samAcAra che?? lakhe che ke vAta khAnagI rAkhajo, paradezathI lazkara lI AvavAnI saMbhAvanA che. jo ke jItI nahi zake, paraMtu mahA divasa ene upadrava raheze. eTale bAra UcAM jaze. khAsa karIne tAMdaLajAnI bhAjI bahu mAMthI tharo. ' hajAma meDA kheDA sAMbhaLe che. pele mANasa gayA pachI e ya UDayA. bIje divase ujAsa vahele vahelA bajAramAM jaI tAMdaLiyAnI bhAjInA mepTA jaththA kharIdI le che, ane gharamAM vakhAra bhare che. pachI rAha jue che ke kayAre lazkara caDhI Ave. eka di" thaye, be di' thayA, cAra di' thavA, keAI dekhAtu" nathI. 6 zeThane jaine pUche che pelu. lazkara kyAre AvavAnuM che ?' zeTha kahe kema ? ' 6 e tA mai" tAMdaLiyAnI kharIda karI che. lazkara tA nathI AvatuM, bhAI! ' * he* ? ? * hA. ' hAya karatA bhAgye hajAma, ' vecI nAkhuM hamaNAM ne hamaNAM' ema vicAratA, paNa zuM vece? ghera jaI jue che tA tAMdaLiyA ukaraDe nAkhavA lAyaka thaI gayA che ! pepDa mUkIne rUe che. jue saMsAranI kaLAne karuNu ajAma, paraMtu tame kahevAnA For Personal & Private Use Only Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra8 zrI samarAdityayodharamuni caritra 6 ke e tA hajAma, te saDI jAya evA mAlanI kharIda karI, aDI avaLI tapAza na karI. ame hajAma thADA ja chIe ?' paraMtu eTalu* tA vicAro ke, eNe cAra di'mAM saDI jAya evA mAlanA vepAra karyA. tema chevaTe mRtyu kALe saDI jAya, eka pAI paNu puNya kamAI na Ape, evA vinazvara kAyA--kaMcana-prati-kuTuMbanI pAchaLa saMsArakaLA khelI rahyA che ke nahi ? bhale jAtane pelA bhAi hAma jevI nathI mAnatA, kemake tame tA meTA vepArI tarIkenI khumArI laIne phare che, paraMtu eTalu' vicAravA kahuM" chuM ke, jenI pAchaLa saMsArakaLA ajamAI mAnavajIvananI rAkha karI rahyA che enA karuNa aMjAma aMte ze| Avaze ? ane ahI' ne ahI paNa kyAreka emAM banI javAnA ane sa'tApamAM paDavAnA sa'bhava che ke nahi ? sasAraphaLA khataranAka che, dharmaLA tAraNahAra che, viveka kareA ane vivekabhayu" AcarA. chekarA-chepharIne saMsAraphaLAmAM pAdhA banAvavA mathA che, paNa enA AtmahitanI kaLAnI kALajI kyAre karazeA? dha kaLAmAM niSNAMta ne udyamI kayAre banAvaze ? tarA paNa peAtAnAM leTilAne sa'sArakaLAmAM tA hAMziyAra kare che; vAghaNu paNa tema kare che; anAya manuSyA paNa te teA kare che. tame Aya che, dhakaLA zIkheA zikhavo. sasArakaLAnI haiAMziyArI para khumArI ke sASa anubhavatAM pahelAM ATaluM vicAro ke sa`sArathI chUTI meAkSa pAmavAnI abhilASAvALAne sa sArakaLAthI sa`sAra vadhaze ke eche thaze ? sa'sArakaLAmAM pAvaradhA rahevAthI mekSa najIka thaze ke AdhA jaze? cArInI kaLAthI cArI sArI ane meTI thAya ke DhaMga vinAnI ane mAmUlI thAya ? sArI meDhI corI para zAhukArI For Personal & Private Use Only Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMsArakaLA ane dharmakaLAmAM pazutA--mAnavatA 289 najIka Ave ke dUra jAya? basa, saMsa kaLAmAM e rIte vicAre, sArI-meTI saMsArakaLA saMsAra sAre ane moTA karI Ape ke nabaLe ane cheTe ? saMsArakaLA sArI ajamAvavAthI saMsAra lAMbo ane mekSa dUra thAya ke saMsAra duke ane mekSa najIka thAya ? - mekSa te AtmAnI jAherajalAlInI avasthA che, e mATe AtmakaLA, AtmahitanI upAyabhUta dharmakaLAnI jAuMjalAlI jarUrI che. e kaLA evI keLavavAnI che ke AtmAnA dumanabhUta gadveSAdi ane karma dubaLA paDavA mAMDe. catura rAjAnI rAjyakaLA duzamana-janane DhIlA pADI de che. ziyAra vaidanI cikitsAkaLA raMgane maMda karI de che. ema AtmakaLA-dharmakaLA karIne rAgAdi mehane DhIlA karI nAkhavAnuM che. e kyo upara zAbAzI che, saMsArakaLA bajAvyA upara nahi. tyAM te nAlezI maLavAnI ! saMsAranuM eTale ke jaDanuM sudharavAnuM ane AtmAnu bagaDavAnuM? dAna devAne Avyo, saMsA2kaLA ajamAvIne chaTakI gayA, agara ke patAvuM; athavA sAdharmika bhaktine avasara Avyo paNa kaLA karIne chUTI gayA te puNya kamAyA ke gamAyA ? saMsAranI kaLAnA jora para svArtha sAdhI lIdhe ane parAtha paDatuM mULe to phAvI gayA ke thApa khAdhI? ThaganAra gharAkanI jema upalakiyA daSTie na jatA. lucce vepArI gharAkane pahelAM eka be cIja bahu sasta ApI de che. cIja mAmulI che eTale vepArI saheja kheTa khAIne paNa daI de che; tyAM pile gharAka khuza thAya che ke, "sAre vepArI, sastAmAM Ape che.' khabara nathI ke ema karIne tene AMjI de che, jethI pachI UMcA molamAM tArI pAsethI sArUM nicevI zakAya. eTale sastu saravALe bhAre mAMdhuM paDI jAya che. upalakiyA dRSTi na hoya te vicAra karaze ke "A dukAna mAMDIne beThe che, te ATaluM badhuM sasta kema Ape che? kheTa khAine kema de che? mATe AmAM kAMka For Personal & Private Use Only Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 290 zrI samarAditya * yazodhara muni caritra bheda che." ema ahI vicAravAnuM che ke "dAnamAMthI bacyA, parepakAramAMthI baccA, te khare khara kamAyA ke gumAyu? saMsArakaLAe ThagAyA ke nyAla thayA? ghaNuM badhI saMsA2kaLA jANIe chIe, ane vAparIe chIe, sArU DuM karI ghaNuM manAvIe chIe, luccAI ramIne vahAlesarImAM khapIe chIe, haiyAmAM svAtha ane IrSyA bharI che, paNa bahAra bhalAI ane guNAnurAga dharanArA tarIke jaza levAya che, A badhI saMsArakaLAnI ajamAyaza che. emAM AtmAnuM vAI rahyuM che, jaDatA ane nikuratA vadhI rahI che. uttama bhAva hArI javAya che, ane te kALe maLela A saMzodhana ane AtmasvAtaMtryanI taka barabAda thaI rahI che! jenI khAtara kuTila saMsArakaLAe ajamAvIe chIe e nAzavaMta vastuo zu bahu ApaNane parakhAvI ApavAnI che? e te saMsArapATamAM rajhaLatA karI denAra che. saMsArakaLA paDatI mUke, dharmakaLA khUba khUba khIlave; te jAtanuM ane bIjAnuM bhaluM thaze. For Personal & Private Use Only Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAjA mera ane mAtA kUtare yazodharA mAtAnuM zuM thayuM? yazodhara muni pitAnuM caritra kahetAM kahI rahyA che ke "mera tarIke mane mAlike nRtyakaLAnuM zikSaNa apAvyuM; pachI suMdara jANune mane mArA ja pUrvanA putra guNadhara rAjA pAse bheTa tarIke mekalI Aye, ahIM mArI pUvanI mAtA yazodharA mArA mRtyunA divase ja AhaTTadehamAM paDI AghAtavaza mRtyu pAmI, hAyaveyanA AdhyAnamAM marIne pApakarmanA jere karNATaka dezanA dhanyapU2ka gAmamAM phatarInA peTe kUtarA tarIke utpanna thaI. janma pAgyA pachI gAmanA mAlike mane pavanavegI ane hoziyAra jANIne rAjA guNadharane bheTarUpe meka. bhavitavyatA baLavAna, te ame baMne eka sAthe vizAlA nagarImAM AvyA ane rAjAnI AgaLa sabhAmaMDapamAM rajU karAyA. rAjAe amane joyA, ane pUrvanA saMskAravaza ene ame gamyA; amArI eNe prazaMsA karI. kUtarAne eNe akALa mRtyu samA mukhya sAIne bhaLAthe ane mane rAjapakSIonA pAlaka nIlakaMTha nAmanA mANasane seM. kasAIna bhalAmaNa karI ke "je je dhyAna rAkhaje, mane be For Personal & Private Use Only Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 292 zrI samarAditya 0 thadharamuni caritra vAtano zokha che, eka prajApAlana ane bIje zikArane. utarAe dvArA jIvahiMsA sArI thaI zake, mATe tuM A kutarAne barabara sAcavaje," pele paNa kahe che, " jevI ApanI AjJA.' basa, amArA baMne rAjA vidhisara lAlanapAlana kare che.' juo mAtA hAyavoyamAM paDI,- " hAya! mArA dikarAne jhara? enuM meta?" AghAta sajajaDa lAgavAthI e ja divase e marI: kAmarAga ane sneharAga kevI bhayAnakatA saje che? kAmanA dazamI avasthA mRtyu kahI che. snehanA bhAre AghAtamAM paNa metane daMDa maLe che ! vadhAre paDatA kAmarAga ane sneharAga uttama jIvanane dhULadhANuM kare che. je gharamAM patie cAritra lIdhuM che, e ja gharamAM patnI katare thAya che. ane putra mera thAya che ! pApanI kaI sajA kevI sajA? - pApa karatAM pAchuM vaLIne jevuM nathI. te sajAnA AMkaDA A duniyAnI keraTanI sajAnA AMkaDAne kayAMya TapI jAya evA bhayaMkara AvIne UbhA rahe che! dunyavI sajA te keTalI? bahu bahu te meta pamADI ahInI anukaLatAone viyega karAve eTalI. tyAre pA5nI sajAmAM te "jAo have mera thAo, kutarA thAo; ne keTalIya mahA viTaMbaNA bhegave te bhegavo, paNa navAM pApAcaraNa karatA rahe.' mera ane kUtare guNadhara pAse bheTa AvyA, mera ane phatare keNa che? bApa ane dAdI, paNa ahIM have tamane koNa oLakhe che. ahIM to tiryaMca tarIke rahe. emAM vaLI kUtarAne zikAra mATe khAsa revAne! have kaI dayAdAna ke abhakSya For Personal & Private Use Only Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAjA mAra ane mAtA kUtarA 293 tyAgane avakAza kharA! nA, have teA kema, teA ke je khavarAve te khAe, mAMsa tA mAMsa, je karAve te kare, zikAra tA zikAra te ca pAchu' ajJAnatA aviveka che eTale hAMze hoMze ! uttama bhavamAMthI DIsamIsa thatAM pahelAM cetI jAe, halakA bhavathI karAtAM pApa ahIM uttama bhavamAM karavAnA mUkI do. mAha tA lalacAvaze, AMdhaLA banAvaze, ane pApamAM saheje saheje ghasaDI jaze? paraMtu aMtaranI AMkha, jJAnInI dRSTi khullI rAkhA, a'tarathI nihALe. mana vevaluMDa, gheluM' te gaLiyu na thavA de. manane sujJa, vicAravatu ane majabUta banAvA. mehanI sAme paDakAra kare," have tArA rASTra nahi, have tA mAre mArA prANAdhAra vIra prabhune rAha.' tattvajJAne vIdhyuM mana, e rasAyaNu tA e ya samajI rAkheA ke mana banAvyA vinA e enI meLe banavAnuM nathI. tattvanI samaja e manane ghaDe che. pArA seAtAne vIMdhe che. Ama te. seAnuM khAine pacAvavu bhAre, paraMtu vIdhAyA pachI rasAyaNu, bhramarUpe taiyAra thayu' eTale e khAI zakAya che, pace che, ane tAkAta Ape che. paNa rasAyaNa bane kacAre? enA aNu aNumAM vedha thAya tyAre ema mananA aNu aNumAM khUNe maNe tava samajane etapreta karo. tA e mana rasAyaNa banI jAya pachI tattvajJAne vIdhyA e mananI vicArasaraNI eTalI badhI suMdara cAlyA karavAnI ke vANI ane kAyA upara eneA bhAre akuMza tathA deravaNI rahevAnI. kadIya matane susta na rahevA de ke ADA avaLA phegaDhiyA athavA phlAyabharyA vicArAmAM na paDavA de. tattvanI sAcI samaja kharekhara thaI hoya tA pArAnI jema enAthI AtmArUpI survaNu nA rasavedha thavA joie pachI enA For Personal & Private Use Only Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bA samarAtyi * yazodhara muni - ritra anAdanAM mela ane kahetA meLa paDe ja. ApaNe dAve te rAkhIe chIe ke "are tanava samajIe chIe, amane dharmanI samaja che. paraMtu tyAM A vicAravA jevuM che ke rasadha thaze che? AtmAnI anAdinI daSTi badalAI che? AraMbha-saraMbhAdi pApa. kodhAdi de ane lakSamI tathA Indriya viSaya pratye bhayane kaMpAre anubhavamAM Ave che? lokanAtha arihaMta prabhunuM zaraNa vArevAre manamAM phare che? jo AvuM kAMI nahi, te tatva ke dharmanI samaja kevI ? tattva samajathI vIMdhuM mana te parama rasAyaNa bane che; enAthI AtmA niSpA5 vANuM-vicAra-vartAva karI jabaradasta tuSTi-puSTi meLave che. tuSTi eTale nimaLatA puSTi eTale puNyavRddhi, taravasamaja jAgrata rahevAthI keTalIya beTI utAvaLa ne utAvaLa anumAna, keTalAya halakA bela ane vartAva aTakI jaine cAlu saMyogamAM ya AtmA pavitra pariNativALA rahe che. tAsamajanI balihArI che. saMsA2vyavahAranI daSTie tatva jenA pIDha vaDere ADozIpaDozI sAthe jhagaDato nathI te kapriya bane che. tatva nahi jenAra nAnaDiyA uchaLI paDe che, jhagaDI paDe che. tatva joI vatanArI mA dikarAne prema jIte che, e bhUlIne vartanAre bApa ItarAjI vahere che. ema AtmahitanI daSTie tasvasamaja pUrvaka jIvana jIvanAre saRgdaSTi jIva ahI ane paralokamAM sukhazAMti ane AbAdIne anubhava kare che tyAre tevI samaja viheNe mithyA daSTi ubhaya lokamAM duHkhI bane che. sajajana maMtrIne prasaMga jue. sajajana maMtrInI sajajanatA sajajana maMtrI nAmane Avaka pahelAM khaMbhAta pAse eka raMgArAnA gharamAM bhADe raheto hato, tyAM ekavAra khedatA sonAnI kaDhAI maLI AvI. nyAyag tAva jenAra sajajana gharadhaNune For Personal & Private Use Only Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAja mera ane mAtA kUtare 295 kahe che, "have A kaDhAI, tamArA gharamAM bedatAM maLI AvI che." pele ya nekIvALe che, eTale kahe che, "heya? e te hAla tame ghara bhegave che mATe tamArI, mare e na khape." "are bhAI! huM bhegavuM chuM paNa ghara te tama ja ne? mATe tamAre ja rAkhavAnI.' raMgAre kahe che, "paNa na pIba tamArU ne? mArA vasImamAM hata te to mane pahelAM ja na maLI AvI hata? mATe tamAre ja rAkhavAnI." juo kheMcAkhecI. zAnI? levAnI nahi, devAnI! taphaDAvavAnI nahi, jatu karavAnI ! keNu sukhI? taphaDAvanAre ke tyajanAre? tava nahi jue te nahi samajAya. tatkAla lAbha je te te kSaNabhara sukha dekhAze, paNa harAmano mAla pacavAne badale jyAre savAyuM-8-Dabala eka yA bIjI rIte ekAvanAre banaze tyAre duHkhane pAra nahi dekhAya che ane vartamAnamAM paNa zu haiyAne svasthatA nahi maLe, umAda-Aphare caDhaze! tyAre tava samajI vartavAmAM bhAre svasthatA vartamAnamAM, ane mahAsukha pariNAze! Aje paNa keka evA adhikArIe che ke jene lAMcamAM hajAre maLe ema hoya chatAM ene rAtI pAI paNa harAma che. enA aMtarAtmAne tapAse te jaNAya ke e keTalA svastha, zAMta ane sukhI che. enA para sarakAra ke kaMpanInA cAra hAtha rahe che, ene bhaya nahi ke "kyAMka pakaDAI gayA ?" nizcita thaIne khAya pIe ane sukhe jIve sajajana ane raMgAranuM ApasamAM patyuM nahi. rAjA siddharAja sudhI jhagaDe pahoM. siddharAja paNa cakita thaI gaye ke A jhagaDe khare! senAnI kaDhAI ekane devI che. bIjAne levI nathI! A duniyAmAM lokhaMDanI kaDhAIzuM, paNa For Personal & Private Use Only Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 296 zrI samarAditya 0 yazodharamuni caritra eka nAnI soyanI mamatA pAchaLa jhagaDA thAya che. tyAre ahIM senAnI soya nahi. senAnI kaDhAI cheDavA hariphAI cAle che ! AnuM nAma tanava samajanu jIvana, pachI te siddharAje yogya lAve te pheMsalo cUkavI sajajanane pitAnA maMtrI tarIke rAkhI lIdhe. meTA dezanI khaMDaNI ugharAvavAnuM kAma ene soMpyuM. kahe tava jevA pAchaLa keTalu kamAye? ne tatva tarapha AMkhamicAmaNuM karyA heta te keTaluM ane kevuM kamAta? have tavasamajane bIjo dAkhalo juo. kumArapALanI taravasamaja kumArapALane mahAjane vinaMti karI, kubera zeTha marI gayAnA samAcAra AvyA che, te emanuM kareDenuM dhana kabaje kare. apuriyAnu dhana rAjA le che.' - kAmArapALa jadI kho5rIne chava hato. vicAre che te zuM jeTalA aputriyA mare enuM dhana laIne mAre e badhAne bApa banAvavAnA? evA dhanane jaLAMjali." pachI kuberanA ghera enA mAtA tathA patnIne dhana javAno bhaya dUra karAvavAne AzvAsana ApavA jAya che. karizeThanI najIka pahoMcatAM pahelAM te amaladAre kahe che, pelI dhajAo pharake che e kuberazeThanI mahelAte.' - tavasamajavALA rAjA kumArapALa kahe che, " juo e dhAe pharakIne nA kahI rahI che ke A badhu TakavAnuM nathI." pilA kahe che, " mahArAjA !" dhanya A5nI vivekadaSTine ! ame te tatkAlanuM joIne cakita thaIe chIe." ema karatAM prAMgaNamAM peThA. hAthIonI hAra UbhI che * mahArAjA! A kuberazeThanA hAthIe!" rAjA kahe che, "tyAre jue enA caMcaLa kAna ane DAlatI For Personal & Private Use Only Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAja me!ra ane mAtA kUtarA 297 suDha A vaibhavatI caMcaLatA ane binamAlikI kahI rahI che. ' ema AgaLa eLakhANa karAvatAM kahe che, * A mahele nI saphedAI jIvananA badhA raMgeA aMte zUnyamAM AvIne UbhavAnu batAve che. bagIcAnAM puSpA uvinAza pradarzita kare che...' kaheA, rAjA kumArapALanI tattvasamaje svasthatA, zAnti ane sthitaprajJatA ApI ke unmAda, vivalatA camakavApaNuM ane lALa TapakAvavAnuM ApyuM? che mananI keAI vikRta dazA pachI kumArapALe chAtIphATa rAtI kuberanI mA ane patnIne AzvAsana dIdhAM ke roka na kare. mRtyu teA ApaNA saunA mAthe laTakI rahyuM che. kasAIkhAnAmAM pahelA kapAtA beAkaDA para pAchaLanA ekaDA zeka kare ene zA artha che. bAkI A badhI milakata tamArI raheze mAre eka pAI na khape. aputriyAnu` dhana na levAnI mAre pratijJA che. ' ta > 6 " kuberazeThanI mAtA ane patnI svastha thAya che, leAka cakita thAya che ahA! kareADAnI Avaka jatI karI ? dhanya tyAga ! dhanya udAratA ! dhanya dayA ! rAjAne AzIrvAda da che cira jIv ! ? vicAre, kumArapALanI tattvasamaja lAphanA AzIrvAda meLavAve ? eka duHkhIne AzvAsana keNu apAve ? tattvasamaja ke ' hAya ! A zu?' eve ajJAta uchALA ? AgaLa jue, eTalAmAM tA kuberaze paradezathI jIvatA ghera Ave che. have je ahI' rAjAe tattvasamaja bAjue mukI dhRta mAla kabaje karavA mAMDayA heAta teA mAlika hAjara thatAM rALa bheAMThA paData ke bIjI* kAMI ? ahI` tA rAjA prasannatAthI kuberane vadhAve che. jInamAM pratyeka pravRtti hattvasamajavALI ja rAkhavAmAM sukha, zAnti ane zAbAzI maLe che. For Personal & Private Use Only Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ meranI viTaMbaNu dhanakumArane yazodhara muni AgaLa kahe che ke eka vArane prasaMga hato, huM 2 banele gaganacuMbI mahelanA IndranIla nAmanA gavAkSa para caDyo hato. tyAM guNadharanI rANuM enA kaMdarA ane jhAMjharanA jhaNakAra sAthe nATayazALAnA jhAlarane madhura avAja sAMbhaLyo. jANe mane meghanA gaDagaDATane ivani maLe eTale tAna caDhayA, ulAsamAM AvI nAcavA mAMDyo. ' paMDitathI pAmara prANa sudhInA keIpaNa haya, zada rUpa arasa-gadha-zamAMno keI paNa ISTa viSaya maLe eTalI ja vAra, kAyA nahi to chevaTe hayuM nAcavA mAMDayu ja che! paNa e te pAmara prANu gheluM thAya, paMDita samajadAra mAnavI paNa ghelo? hA, e ja batAve che ke, jugajunA bhavanI viSayavAsanAmAMthI paMDitane paNa chuTavuM muzkela che. mATe ja je viSayavAsanAmAMthI chuTavAnI tamannA hoya te enI sAme baLavo karavA joIe, baLa keLavIne vAsanAone saphaLa nahi thavA devI joIe. For Personal & Private Use Only Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ meranI viTaMbaNA 298 muni kahe che, "avAja baMdha paDo eTale bAjunI citrazALAnI bArInA bhAgamAM mArI najara paDI to meM zu dI kuM ? citramaya khaMDamAM mArI ja pUrvanI patnI nayanAvalI pelA kabaDA nekaranI sAthe zayanamAM kAmakIDA karatI hatI. e joIne huM uhApehamAM caDhayo ke, "A kAMka meM joyuM che, kayAM joyuM?" ciMtavatAM mane jAtismaraNa jJAna eTale ke pUrva janmanuM smaraNa thayuM. sthiti pAmI gaye; paNukarmanI paravazatA bhUMDI! asUyA-asahiSNutAnI Aga bhAre ! te mane bhayaMkara gusso caDhI Aje manane thayu, " are ! A luccI hajI paNa A dhaMdhA kare che ! mArI sAthe cAritra levAnI vAta karatI hatI, mArA para gADha rAga dekhADatI hatI te duSTA A khela khele che? mArAthI sahevAyuM nahi ne rahevAyuM nahi, te cAMca ane paganA nakhathI khaNavA maMDyo. paNa pelI ya tyAre A kyAM sahana kare ema hatI ?' jAti smaraNa thAya te zuM kare? jue jAti smaraNa jJAna thayuM paNa enA upara zuM karavAnuM ? asUyA ke pazcAtApa? 55vRddhi ke pApatyAga keTalAkane oratA thatA haze ke, "amane pUrva janmanuM smaraNa thAya te jAta anubhava jANavA maLavAthI dharma para vadhu zraddhA, vadhu udyamavALA banIe, paNa bhUlA paDatA nahi, kemake, dhAre ke jAtimaraNamAM joyuM ke pUrva bhavamAM amuka jagAe dhana dayuM che, ane atyAre e sthAnane mAlika e beThe che ke tamAruM cAlavA de nahi, te dekhIne manane zuM thAya? athavA mAne ke jAtismaraNamAM pUrva bhavane kaI duzmana dekhe jeNe tamArUM bagADayuM hatuM ne enA para dAva ajamAvavAnuM rahI gayuM hatuM, e dekhIne zuM thavAnuM? vairAgya? pApane pazcAtApa kodha-lobhAdi kyAya sirAvavAnu? bhagavAna bhagavAna kare, dirahI hajI dUra che e paristhitie paheAMcavA mATe ! AMtaranirIkSaNa karI juo ke ahI For Personal & Private Use Only Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3 0 0. zrI samarAditya * yazodhara muni caritra viSaya-kavAnI keTalI satAmaNu bhagavI rahyA che? A bhavanuM ja jUnuM yAda karI karIne keTalA rAga-dveSa, keTalA harSa-zeka, keTalA kuvika ane duryAna ubharAI Ave che? tyAre zu pUrva jIvananuM yAda Avaze to emAM vadhAre nahi ne ghaTADe thaze? kharI vAta e che ke tismaraNathI zuM, ke sImaMdhara bhagavAna yA ke I deva bheTyAthI zuM, enAthI je vairAgyavRddhi, kyAyanigraha, ahaMdubhaktine uchALe, dharmanI dhAMsa, vagere lAvavA dhAre che, e atyArathI ja keLavavA lAgI. nA, e kazuM karavuM nathI ne gAvuM che, zrI sImaMdhara jagadhaNI ! A bharate Avo. sayala saMga cheDI karI cAritra laIzuM." paNa asata kalpanAe mAne ke e AvI gayA, te pelA bhavavairAgya, kaSAyanigraha, atula ahaMdubhakti ane dharmanI dhAMsa, keLavyA nathI eTale pachI bahAnAM kaDhAze ke, "zuM karUM prabhu tame te padhArI gayA, paNa mAre gagI paraNAvavI bAkI che, kIka nAno che, kIkAnI mane saMbhALanAra keI nathI. ke mArA vinA e rahI zakatI nathI, bIjA badhAne samajAvavAnA che, dukAnanuM kAma adhuruM paDayuM che, ugharANI bAkI che. kaMIka eThAM ubhA. karAze! khabara nathI ke ugharANuM pataze ke huM patI jaIza? saMsAranA kAma keIna pUrA thayA che? bIjAne samajAvavAnuM bahAnuM kahuM chuM paNa mAruM hRdaya pate samaLyuM che kharUM? samajyuM hoya te A mamatva kare ? vizvAsaghAtI kALano vizvAsa kare ? mAnuM chuM ke patnI mArA vinA rahI zakatI nathI te kadAca huM maruM te rahe ke mare? paNa bhavarAgya vinA A vicAra na Ave te sImaMdhara prabhu mAyAthI ze bahAra nikaLe? mATe, kharuM A karavA jevuM che ke jAtismaraNa, sImaMdhara prabhu ke deva meLavavAnA erata karavA sAthe A kara ke e jAtismaraNa ke deva mulAkAta vinA paNa vartamAnamAM maLatA zubha AlaMbana dvArA bhavavairAgyAdi sAdhatA javAya. bAkI te era For Personal & Private Use Only Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ meranI viTaMbaNA 201 tAmAM te AzAmAM kiMmatI jIvana pUrU thaI jaze ane kazuMya Atmahita sAdhyA vinA viSaya-kaSAyamasta pazunA jevA khAlIkhama banI upaDI javAnu thaze! mAtra phariyAdonI lata 6 eratAnI jema AjanA mAnavIne A lata lAgI che ke phariyAde ja karyA karavI phalANuM bagaDI gayu` che! phalANA DAMDa thaI gayA che! sAdhue AvA thaI gayA che ! TrasTIone kaI paDI nathI ! zrIma MtA svAtha ane vAhavAhanA pUjArI banI gayA che !....' AvI te AvI phariyAdo Aje ja nahi varSathI karatA rahe che ! ane sa'bhavata: jIvaro tyAMsudhI karyA karaze! kaI du' ene peAtAnI truTio vhevAnuM. joine AMsu sAravAnu" ne guru AgaLa e reine sudhArA mAgavAnuM' tA sujhatu' ja nathI! basa, sAdhu pAse Avaze teya bIjAnI mAMDaze? mArA bhAI nAlAyaka che, pADeAzI gussAkhara che! pUcanA zeTha abhimAnI che, pUjArI mijAjI che...' AvuM ne Avu' gAvAnuM saLe che! redaNAMnI ja lata tyAre keTalAkane vaLI reDhaNAM ja revAnu` sUjhe che! dA. ta. mArU' zarIra sArUM' rahetu nathI. gesa thayA kare che, bhUkha lAgatI nathI, tapeluM rahe che,' athA 'gharamAM saMcAga sarakhA nathI. gharavALAnI tabIyata kharAbara rahetI nathI, pAchA jarA tIkhA svabhAvanA che. chekarAmAM akkala nathI. gharavALA ghara sudharAvatA nathI. yunisIpAlITI pANI barAbara ApatI nathI kapaDAM AjanA phisA, te jhaTa phATI jAya che. geALamAMthI gaLapaNa gayAM, ne ceAkhu' thI tA jevA ja kyAM maLe che?...' basa cAlyu lekcara ! agavaDAnuM anilimaTeDa lisTa-anahaMda noMdhapatra taiyAra che ! " For Personal & Private Use Only Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3 22 zrI samarAditya 0 yazadhara muni caritra kayAMya sArU jevA to bicArAne jaDatuM ja nathI ! saine dikaro jIve tyAM sudhI sI! ema A reDa kalAsa paNa jIvananA cheDA sudhI reNuM ja royAM kare che ! AdazenI vAta karavAnI ja lata tyAre keTalAkane vaLI evI Teva paDI che ke AdarzonI vAta ja karyA kare che ! te ya pAraka! dA. ta. kahe che "basa, saMsthAe AvI banAvavI joIe; sarakAra AvI hevI joIe; thaLe AvA lakhAvA joIe, upadhAna Adaza thavA joIe; vyavasthA AvI AvI thavI joIe. bagADa ghaNe thaI rahyo che, mATe Adaza janAo karAvavAnI jarUra che, badhu Adaza! pitAnuM kazu Adaza nahi "mAre AvA sArA banavuM joIe, mAre svabhAva, vyavahAra, rItarasama, belacAla, kuTuMbapAlana duHkhInI dayA vagere Adaza jaIe" evuM kAMI manamAM nathI AvatuM, pachI enA puruSArthanI te vAteya zI? basa jiMdagInA chellA zvAsa sudhI AdarzanI vAto ghuTayA karaze! " zakya eTala ApaNe jAte karI levuM' e jIvanasiddhAMta apanAvavAnI vAta nahi ! mane sIdhI vicAraNuM na sUjhI A badhAmAM jIvana te pANInA relAnI jema cAlyuM jAya che ! sAruM karI levAtuM nathI, ane niSphala phariyAde, reNa, ke eratA-AdarzonI vAta karyo javAya che ! evuM ja jAtismaraNanA eratAnuM samajavuM. merane jAti smaraNa thayu, pitAne pUrvabhava surendradattane che, paNa emAMthI e sAra levAnuM na sUjhayu ke, "ahe! mArI keTalI UMcI bhAvanA, ne meM kevuM gumAvyuM! te A keTalA halakA bhavamAM AvI paDayo ! have cetI jAuM, pApathI pAcho vaLI jAuM? nA, ene te ajaya sujhI ! rANI para guse Avyo ! cAMcane naherathI khaNe che ! For Personal & Private Use Only Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3 03 moranI viTaMbaNa chanI oLakhANe khAza nahi, to vinA oLakhe? rANI sahana kare ? pati tarIke oLakhAtI hatI tyAre paNa jeNe jherane drapa dIdhA che, e atyAre vagara eLakhANe zAnI khAmeza khAya? mAbApanA cAlu upakAramAM ya je chekarane vinaya, sevA, prazaMsA nathI sUjhatA, ene upakAra levAnuM patI gayA pachI te sUjhe ja zAnuM? guruonA zine taiyAra karavAnA maLamAMya e ziSyone je samarpaNa karatAM nathI AvaDatAM. te ghaDAI paga bhara thaI gayA pachI te e sUjhe ja kayAMthI ? dharmane cAlu upakAra eTale ke dharma janita puNyanA mAnavabhava, pAMceya Indriye, khAnapAna vagere mIThAM mIThAM phaLa bhagavatI vakhate paNa dharma sUjhatuM nathI tyAre A bhava gumAvI nAkhyA pachI ke A bhavamAM aregya, IndriyabaLa vagere gumAvyA pachI kayAMthI dharma sUjhavAne? sneha-sevA-svAgatanA susaMskAra mATe A karavA jevuM che ke upakArInA upakAra jhIlatA hoIe tyAre te barAbara cIvaTa ne eksAIthI evA saneha, sevA ane svAgata karIe ke enA gADha susaMskAre upakAra-kALa pachInA kaLamAMya jAgatA rahIne eja zuM, ethI adhika neha, sevA, svAgatanA bhAva jhagamagatAM rAkhe. svArthanA dharanA sneha-sevA -svAgata ghaTADI niHsvArtha bhAvanA keLavIe to ja enA susaMskAra paDaze e khAsa samajI rAkhavAnuM che. nahitara to upakAra maLato haya, svArtha sarate hoya, tyAM sudhI to ThIka che, paNa "pachI garaja vItI veda verI" jevuM thAya tyAre pUche. pra upakAra jhIlI rahyA chIe, svArtha sarI rahyo che, te vakhate niHsvArtha saneha-sevA zI rIte? For Personal & Private Use Only Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 304 zrI rAmara ditya yazodhara muni caritra u0 e rIte, ke ApaNe, sneha-sevA rAkhIe ne sevAsvAgata karIe emAM sAmAnA guNanuM AkarSaNa-Avajana hoya athavA mitrI bhAvanA jhagamage, enA upara neha-sevA karavAnI dhagaza vatI hoya. A haze to svArtha sarI gayA pachI ke upakAra maLatA baMdha thavA pachI paNa e AkarSaNa, yA maitrI bhAvanAnA baLa upara keLavAyela sneha-sevA-vAgata cAlu raheze. sneha-sevA-svAgata traNeyanI balihArI che. mAbApa para cheDakare sneha rAkhe eTalu ja basa nathI, eNe sevA paNa karatA rahevuM joie. ema sneha rAkhe ane sevA kare eTalethI patatuM nathI, eNe mAbApanAM svAgata paNa karavAM joIe. neha te rAkhe paNa hADakAM harAma karavA hoya ke bIjI trIjAnuM saMbhALavuM heya e kema cAle? khAlI snehathI zuM pate? ema, sneha rAkhe, ne sevA ya karI paraMtu emanAM apamAna karyA, utArI pADayA ke bIjA AgaLa utaratA citaryA, halakaI thAya e gAMDiye vyavahAra karyo e zuM kAmanuM ? ethI to chatI sneha-sevAe emanAM haiyAM bhAMgI jAya, emanI. halakAI thAya; mATe e nahi, neha-sevA sAthe svAgata, bahumAna avazya karavA ghaTe. meranuM AvI banyuM niHsvArtha bhAvanA karelA sneha-sevA-sanmAna e pachIthI paNa enA susaMsakAra baLe jacata rahe che. ahI to nayanAvalIe patinI oLakhANanA kALamAM ya e nathI rAkhyA, te have oLakhANa vagaranA meranI pratye zAnA sanehAdi rAkhe? mera DahApaNa Denata lAge ke e gusse thaI gaI ane eka kALuM te karatI hatI, emAM bIjuM kALuM A kyuM ke e nekaranI lekhaDanI parALa laIne jhIMkI bicArA mera para! eka pApa For Personal & Private Use Only Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ moranI viTaMbaNA (305 bIjA keTalAM pApa tANuM lAve che! kAmanA pApamAM kodhanuM pApa, ne krodhanA pApamAMthI hiMsAnuM! kaI dayA na rahI, kemaLa meranA zarIra para kaThera parALane prahAra ! bIna adhikAra ceSTA, ne doDha DahApaNuM jyAM pitAno have adhikAra nathI, ke jyAM sAmAmAM pAtratA nathI, tyAM DahApaNa karavA javuM, mAthuM mAravuM, e sAmAne lAbha te dU2, paNa enI nAlAyatAne uttejI vadhu pApamAM paDe che, ne pitAneya ApattimAM, pastAvAmAM mUke che! - bIna adhikAra ceSTA ane deDha DahApaNamAM kamAvAnuM nathI, vanuM che; chatI zAMtisamAdhi vecIne azAnti-asamAdhi AmaMtravAnuM thAya che. khUbI pAchI e bane che ke pite pachI paDavA chatAM ya pitAne pitAne deSa nathI dekhAte, ulTa sAmA para gusso caDhe che ke "huM ATaluM kahuM chuM ne e mAnato nathI? uparathI sAme thAya che?" are mahAnubhAva! ene vAMka zuM jue che? tArI kasUra che. kelasA para sAbU ghasI ene dhAbe karavA mathe to loka ene ja mUrkha kahe che, kelasAne vAMka nathI kADhatuM. zA sAru tu apAtrane, nAlAyakane sudhAravA mathe che? zA mATe vagara notaryo bIjAnI vAtamAM mAthuM mAre che? mAthu mArI baLe che zA sArU? ghaNuM ya kharAba dekhAtu haya, sahAtuM na haya, paNa bhavitavyatAne bhaLAva ke "bhavitavyatA ja evI haze te Ama cAlI rahyuM che. mAre mAthuM mAravAnI ke upakAra karI nAkhavAnI utAvaLa karavA jevI nathI. ema jAtane je, ke "hajI mArI jAtane dha keTakeTalI sudhAravAnI che! kaI de ne khAmIo mArAmAM bharI paDI che !" anekAneka tRSNae. mahatvAkAMkSAo, ISya-asayA - sahiSNutA, AraMbha viSaya-parigrahanA bhAra, vagere keTalAya duguNe, mArAmAM khadabade che!" For Personal & Private Use Only Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 6 zrI samarAditya 0 yazodhara muni caritra ema, vizvamaMtrI bhAva, vAtsalya bhAva, pApI jI upara uchaLatI bhAvakaruNavizALa zAstrajJAna, javalaMta vairAgya, athAga meruci, bharapUra deva-gurubhakti vagerenI keTalIya khAmI hajI mArAmAM UbhI che !" A badhAne vicAra na karatAM, deze ane khAmIo na sudhAratAM kayAM para ciMtAmAM sabaDI rahyo chuM ! saDI rahyo chuM ! gAMThanuM gumAvI pIcaMdana ! zAstrakAre jittAMsghamaghama " kahe che. uttama AtmacintA, madhyama viSayaciMtA, adhama arthacintA, paNa adhamAdhama paracintA che. uttama banavAnA senerI kALamAM adhamAdhama banavAne baMdha zA sArU karUM? zA mATe uttama banAvanArI vAtmaciMtA mUkI adhamAdhamanI TimAM mUkanArI para ciMtAne vadhAvuM? e vadhAvavAmAM te kaSAye vadhe che! duryAna vadhe che! maitrI karuNa kharekhara bhUlAya che ! AtmahitanI maLela megherI taka niSphaLa karAya che ! mANasane paraciMtAnI lata lAge che. zAnA upara vicAra karI zake. evuM mana maLyuM che mATe ja ne ? pazune eTalI tAkAtavALuM mana nathI to e eTalI para ciMtA karI zake? tyAre zu viziSTa zaktivALu mana maLyuM che ene A upayoga karavAne? je ucca keTinA manathI udAtta maitrI Adi bhAvanAo bhAvI zakAya, tAraka tatva ciMtana karI zakAya, nijanI jhINuM jhINuM khAmIe zodhIne enA kheda dharI e dUra karavAnA manoratha saMka95 ane upAya vicArI zakAya, yAvata pavitra vicArasaraNa ne dharmatanamayatA keLavatAM TheTha zukala dAna sudhI caDhI zakAya, evA mahA kiMmatI mahAnidhAnabhUta manane adhamAdhama para ciMtAmAM che. devuM e khUba ja khataranAka ane mahAmUrkhAine dhadha nahi te For Personal & Private Use Only Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ meranI viTaMbaNA 307 bIjuM zuM gaNAya? gAzISa ke bAvanA caMdanano upaga bALIne vAsaNa mAMjavA mATenI rAkha banAvavAne kara, ke hajAra hajAra rUpiyAnI neTano upaga tamAku vALI bIDI pheMkavAmAM kare, yA sArI kastUrIne upaga zAhInA lakhANane sukavavA upara chAMTavAnI retI tarIke karo, athavA kohinUra hIrAne upaga vahANa para beThelA kAgaDAne uDADavA mATe enA tarapha pheMkavAne kare, enA karatAM paNa vizeSa bhayaMkara upayoga mAnava manane pariciMtA karavAmAM che. For Personal & Private Use Only Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kUtarAnA jaDabAmAM mera yazodhara muni kahe che ke hu mera tarIke patnI nayanAvalInA duzcaritanI paraciMtAmAM paDyo ane enA hAthe parALanA prahAra ne bhega ba, leAhIluhANa thate tyAMthI gabaDayo nisaraNI para ane tyAM paho jyAM rAjA guNadhara pATa khelI rahela che. mArI pAchaLa "pakaDe pakaDe" ema kahetA rANune parivAra Ave che ! rANIe isAre karyo haze tethI mane pakaDavA kalAhala ma . e ke lAhala sAMbhaLatAM mA je katare banI che e mArI pAse deDI AvI mane meDhAthI paDyo. kamane eka ghA eAcho paDaze te kUtarAnA dAMtanI bhIsamAM pakaDAye, kUtare pALelo che eTale gharanA mANasenI icchAne anuvate ne? ahIH bIjI bAju kelAhalathI guNadharanI mArA para najara paDI te e che ke huM kUtarAthI pakaDAyo chuM eTale tarata ja ene caDhI Avye gusase. huM ene priya hatA ane kUtare mane pakaDe che, e zAne sahana kare? eNe dhaDa karataka mavAnA pAsAne ghA kUtarA para karyo. kUtare paNa prahArathI bhAre hUivala thaI mane lohI vamatI sthitimAM mUkI de che. paraMtu ame baMne paDayA jamIna para ane amArA prANa kaThe AvI gayA che !" kUtare ne me baMne maravAnI sthitimAM AvI paDyA. kenA For Personal & Private Use Only Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kUtarAnA jaDabAmAM mora 2 79 hAthe? pati patnInA hAthe ane dAdI patarAnA hAthe ! nATakamAM eka pachI bIjA pachI trIje prasaMga cAlato Ave ema ahIM jhaDapathI prasaMge A saMsArarUpI raMgabhUmi para bhajavAlA Ave che. paDadAnI be bAjunAM dazya vacamAM paDade rAkhIne baMne bAjunA prasaMge kalapanAmAM lA, zu jaNAya che? eka bAju besADo rAjA surendradatta, rANuM nayanAvalI, putra gaNadhara ane mAtA yazodharA. rAjyAbhiSeka thayA pachI cAreya AnaMda kalelamAM beThA che ! khuzI-majAnI vAta karI rahyA che! eka bIjA para premanA Ubharo ThAlavI rahyA che ! have paDadAnI bIjI bAju A dRzya lAve ke nayanAvalI surendradatta para ghA kare che ! surendradatta para yazedhara tUTI paDe che! ane yazodharA upara guNadhara ghA kare che ! surendradatta ane yazodharAnA jIva matanI pIDAmAM taraphaDI rahyA che ! A baMne drazya najara sAme bhajavAI rahelA dekhe, zuM lAge che? dila hacamacI uThe che ke nahi? je pAromAM eka vakhata paraspara premanA kuvArA uchaLI rahyA che, eja pATaeNmAM bIjI vakhata paraspara dveSanI jvALAo bhabhUkI uThe che! A jotAM jAtane mATe e vicAra Ave ke nahi ke ahIM amAre paNa zuM che? Aje to ame paraspara premanI levaDadevaDa karI rahyA chIe paNa AnI pUrvanA bhavamAM ke pachInA bhAvamAM viparIta ja sthiti haze enI zI khabara? jJAnIe saMsArane niguNu kahe che te zAthI? AvuM badhuM joIne ja ne? tameya AvuM ekI sAthe jue to tamane saMsAra guNIyala lAge ke nirguNa nirguNa te kevo ke ene jANe jIvanI kaI kiMmata nahi ! premanI keAI kadara nahi! saMsArasevaka para kaI dayA na maLe! jIvanuM zya-kAravyu badhu dhULa samAna lekhI enA para bhUkhyA varUnI jema tUTI paDe e ja A naguNa saMsArane? For Personal & Private Use Only Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 310 zrI samarAditya * yazodharamuni caritra saMsArane barAbara oLakhI laI cetI javA jevuM che. jIvanamAM aneka pApAcaraNene aneka premanA prAyala ke dveSanI Age saLagAvatAM pahelAM A vicAravAnuM che ke jIvana te yena kena prakAre pUruM thaI ja javAnuM che. guNa ane dharmamaya jIvana che, teya pUruM thaze, ane durguNa-dukRtye bhayu haze teya te pUrUM to thaIja javAnuM che, paNa pachI e karmanI mahAviTaMbaNAe che, ane ahIM paNa je duguNa-duSkRtyanA sevana pAchaLa haiyAhALI che, te zA mATe enA nAde caDhavuM? IrSyA, niMdA, asahiSNutA ane te paNa kuTuMbInI A pUjya sthAnIya saMdhanA bhAIbaMnenI pratye? jagatanA jIva mAtrane jayAM maitrIbhAva pirasavA jevuM che, kamathI viDaMbita prANI mAtrane jyAM karuNathI navarAvI davA yogya che. tyAM ApaNu nikaTanA jIvo upara zreSa? IrSyA ? asahiSNutA? A dhuMvADInA dhAbA AtmA para paDI gayA pachI paralekanA paMthe caDI gaye enA dANu vipAka kevA dekhavAnA? e dhAbA ze miTAvAnA? ahI jIvatA chIe ane dharmanI samaja che tyAM sudhI ene bhUsI zakAze ane upara maitrIbhAva, dayAbhAva, sahAnubhUti, vagerenI ujaLAmaNa lAvI zakAze. jIvana te jotajotAmAM pUruM thaI jaze ne eka sarakhI rIte jamarAjanuM teDuM AvIne UbhuM raheze ! tyAM koI bheda nahi paDe, eka kahe hajI huM pAMca rUpiyA ya eka sAthe kamAye nathI, tema eka sAthe khAdhA paNa nathI, tyAre bIje kahe huM to ekIsAthe pAMca lAkha rUpiyA kamAyo chuM paNa hajI e khAdhA bhegavyA vinA badhAja paDacA che! bemAMthI ekeyane jamarAja mahetala Ape? ceha para bheda paDe? nA, pAMca rUpiyA ca na kamAnArA ane bIje pAMca lAkha kamAnArA, baMnenA zarIrane eka sarakhuM ceha para sUvAnuM, ne eka sarakhI rAkharUpa thaI javAnuM ! A jIvanamAMthI aNadhAryA DisamIsa karanAra jamarAjanuM teDuM Ave e pahelAM A karo ke cittanA aneka kaleza echA ochA karatA avaya. rAga-dveSAdi kalezAthI jIvananI paLa bhAre thAya che, barabAdI sarjAya che! surendradatta priyatamAnA hAthe mRtyu pAye, mera paNa enA haste maraNatola ghA khAya che! ene dharmanI For Personal & Private Use Only Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kUtarAnA jaDabAmAM me 2 311 bhAvanA thaI hatI, cAritranI UMcI bhAvanA ! paraMtu mAtAnA ragavaza leTane kUkaDe mAryo to kamanI neMdhapethI e caDhayA. dharmabhAvanA ane dharmakarAya e uttama che, paNa tethI pApakRtyane e bacAva nathI maLatuM ke "haze tu dharmanI bhAvanA rAkhe che. mATe have tuM pApa kare te mApha" ema kamanA nyAyamAM nathI. e te meTA camarabaMdhI pAse paNa eno hisAba cukavAve che. mATe ja dharma karanAre samajavuM joIe ke, mAre mAthe have bevaDI khamadArI che. dharma karanArane be sAvadhAnI joIe ekatA dharma karavAmAM kaI pagalika AzaMsA vagere pApa buddhi nahi rAkhavAnI, bIjuM, jIvanamAMthI sadaMtara pApe na chUTe to paNa adhika paDatAM pApa to nahi ja karavAnA A bane jokhamadArI samajIne vartAya te dharmanA puNyaphaLa letAM tIvacirasaMkaleza ane tIvra duHkhasaMtApathI bacAya. dharma karyo paNa sAthe pA5 buddhi rAkhI, "bhagavAnanu dheDiyApAraNuM lauM, ghera pAraNuM baMdhAya" to A pApa zuddhi bhaLI kahevAya; dharmanI sAthe seda karyo gaNAya. mahAvIra prabhunA jIva vizvabhUtie cAritra pAyuM, tapa karyo, paNa mAgyuM ke "AnAthI mane mahAbaLa maLaje," te e pApabuddhi bheLavI kahevAya. phaLa zuM? dharma " mATe baLa te mayu, tripRSTha vAsudeva thayA, paNa marIne sAtamI narake paTakAyA ! dugatinI hAramALAnA pale paDI gayA ! dunyavI sukhanI lAlasAthI dharmane sAda kara e khataranAka che, karma jANe kahe che, "phaLa letA jAjo paNa emAMthI sAra nahi nikaLe.' For Personal & Private Use Only Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32 zrI samarAditya * yazodhara muni caritra bIjI javAbadArI dhamI jIve e jALavavAnI ke jIvanamAM dhama te thaye, paNa sAthe bIjA kALA pApa na thavA joIe. AcArya Aryama gusUrijIe cAritra te pAyu, zAsananI prabhAvanA to karI paraMtu eka rasanindriyanA pApamAM paDyA to halakI jakSanI nimAM jaI mUkAyA! AdrakumAranA jIve pUrva bhave cAritra te pALyuM paraMtu patnI tarapha mehamAM taNAyA to anAya dezamAM janmavuM paDyuM! be bhAInI vidhavA baMne bhAIonA sadabhAvanI parIkSA karavA mAyA khelI, te pachI pUrvanA dharmanA prabhAve bhava te carama (chela) maLe, paraMtu emAM durAcAra ane cerInA bhayaMkara kalaMka caDhayAM! surendradatta cAritranI taiyArI karI paraMtu loTane kUkaDo mAryo, khAdhe; ane patnI tarapha kheTuM khecAyA te dharmabhAvanA ThekANe paDI gaI! ArtadhyAnamAM paDayA! ane mera thaI e ja patnInA hAthe prahAra, ane eja mAtAnA dAMta vacce pakaDAyA ! kALAM pApa eTale? dhama karIe chIe paNa je kaLAM pApa karIe te te khataranAka nIvaDe. tyAre kALAM pApa eTale ? 1 bina jarUrI pApa dA. ta. mazkarI. 2. jarUrI pApamAM paNa tIva rAgadveSa yA vadhu paDatuM pApa 3. pApa para kartavyano sikko. pApane dharmamAM khapAvavuM. 4. dharmi-avasthAne aNachAjatuM pApa pa dharmanA hedAnA eThAM heThaLa pApa, 6. tuccha svabhAva vagere durgaNe. For Personal & Private Use Only Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 313 taranA jaDabAmAM mora 7. deva-guru-dharma-saMgha-zAstra-dharmasthAna vagerenI nidA- * avagaNanA-AzAtanA. 8. tIvra viSayAsakti-tIva kavAya, vagere. A badhAM kALAM pApa kahevAya. enAM pariNAma bhAre duHkhada Ave. loTane kUkaDe mAravAnuM pApa AvuM kALu-pApa hatu. aMdhArAmAM deraDAne paNa sApa dhArIne mAre to sA5 mAryAnuM pApa lAge. jUThAne sAcAM vacanAmAM khapAvAya te e kALuM pApa thayuM. dharma karanAre A paNa sAcavavAnuM che ke kALAM pApamAM na paDAya. For Personal & Private Use Only Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mora ane kUtarAnI gati ApaNe jaI AvyA ke mera ane katare baMneya mahArathI bhAre vihuvala thaI maraNatela dazAmAM mUkAyA, rAjA guNadharane bahu zeka che. ethI purehita vagere mANasane eNe Adeza karyo. juo, pitA ane dAdI mRtyu pAmyA tyAre ApaNe emane zarIrasaMskAra kalAguru dhUpa, laviMga, ane caMdananA kASThathI karyo hatA; temaja emanI sagati karAve evAM mahAdAna dIdhAM hatAM. mane A mera ane kutare paNa bahu vahAlAM che, te emanAya mRtyu pachI e rIte karavAnuM che." ahI UMcA dehasaMskArathI maranArane kaMI lAbha thAya che? putranA mahAdAnathI zu pitA-dAdIne sadagati maLI che? nA chatAM ajJAnadazA zu manAvI rahI che? jagatamAM evI keTalIya hakIkata che ke jenA para ajJAna jIva uMdhA hisAba mAMDe che. lokamAM AvA udhA lekhAM eka satya tarIke pracAra pAmatA AvyA che. te paNa dharmanI mAnyatA tarIke ! tyAre vItarAga sarvajJa prabhunuM zAsana emAMthI bacAvI le che. e kahe che, "sadagati joItI heya, puNaya laI javuM hoya, For Personal & Private Use Only Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mora ane kUtarAnI gati 315 te hAthe te sAthe karo. tamArA hAthe tamArI zuddhimAM sabhAna dazAmAM jeTaluM sAruM thAya eTalu karI le. bAkInI pA5 sAmagrI vosirAvI de, enA paranI murdA uThAvI lo. patnI, chokarA vagere badhA e dhanamAlane dharmakAryamAM ja upayoga karo." evI bhAvanA daDha karo. paNa nahi ke "bhale bicArA e enAthI khAIpI eja kare." AvuM AvuM kAMka kare te pAmaze." "pApa ke puNya jAte karavAthI, bIjA pAse karAvavAthI, athavA karanAranuM anudana karavAthI UbhAM thAya che;" A khUba yAda rAkhI lo. vAse mUkanAranI karuNa dazA dikarAne tame dunyavI sukhaga mATe varase ApI gayA, eNe dharma pAmI emAMthI mukta karyo to enuM puNya e leze, tamane jarAya puNya nahi maLe!' kemake bhAvanA ya nathI rAkhI. tame te viSayasukhabheganI dRSTi rAkhI che eTale e vArasA para jeTalAM pApa thAya enI anumatinuM pApa ekaluM tamane maLyA karavAnuM, kevI karuNa ghaTanA ! paisA tamAra, cheka dharmamAM vApare che, chatAM temane puNya nahi ! ane mAla tamAre, tame bhegavatA nathI, chekarA vagere bhegave che, chatAM tamArA kamanasIbamAM tamane pApanAM cekabaMdha pArasala maLyA kare ! tame e dhanathI sukha bhagavatA nathI chatAM pApanAM pATalAM maLe, ane tamArA ja dhanathI chokaro sukRta kare che, to paNa tamane puNyane lAbha na maLe, A jIvanI keTalI dayApAtra sthiti ! keTalI mUrkhAI! jaina dharma A samajAvI jAte ja puNya kArya karI levA ane pA5sAdhana jAte ja sirAvI devAnI hAkala kare che, kemake je e na karyuM to pachI vArasadAranAM sukRta pitAne kaMIja lAbha ApI zakatAM nathI. | mAra mare che yAdhara muni kahe che, huM mera ne bhale maravA paDo chuM, For Personal & Private Use Only Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 316 zrI samarAditya 0 yazodhara muni caritra chatAM jAtismaraNa jJAna hovAthI guNadhara je A be e sAMbhaLIne mane vicAra zreye ke, ahe! dikarAe mArI pAchaLa mAre mahAna satkAra karyo ane sagatimAM kAraNabhUta mahAdAna dIdhAM, tyAre huM? tiryaMca nimAM satata bhUkhane mAryo kIDA khAte ane kUtarAthI khavAto banyo chuM! ahe! karmanI kevI kaThinAI ! " Ama vicAra karatAM karatAM kaMIka azubha vicAramAM mArA prANa cAlyA gayA." pApalezyA kenI khAtara? prANu te nikaLI gayA, paNa pApalezyA nikaLI gaI? nA. pachI ? pachI zuM, e have sAthe cAlavAnI. pAchA phera pApe karAvavA! dharma sAMbhaLe che, tevuM sAMbhaLe che, AvAM vairAgya preraka caritra sAMbhaLo che, tapAse enI sAthe pApalezyA dara thAya che? zu. vicAra Ave che ke A saMsAramAM zuM sAthe AvavAnuM che? kenI khAtara pApalezyAmAM ramI rahyo chuM? je evAI javAnuM, jenAthI mAre DIsamIsa thavAnuM, enI khAtara ja ne? dareka vAtamAM TAyelAM sUke che, AvuM nahi AvuM joIe, A ThIka, A vadhAre sArUM, AnA mATe Ama Ama peravI karuM, -vagere vagere kacarA padI vicAra ane pApalezyA piSI rahyo che, paNa ethI mana keTaluM kharAbakhasta, tAmasI-rAjasI ane ni:satva karI rahyo che enI bhayaMkaratA para keI dhyAna che? khAdheluM te cheDA samayamAM mATI thaI jaze, bhagaveluM a95 kALamAM visarAI navI bhUkha UbhI karaze, emAM kavika ane ane pApalezyAonA citrAmaNa cItarI svAtmAne uddhAra karI raho che ke adhaHpatana?" keTalIya vAra dilanA reNAM uThe che, mArI bhUla nathI, A bIjAo AvuM beTuM kare che, te kema saMkhAya?" pachI pApIlezyAmAM mana caDhe che, tyAM e dhyAnamAM ja nathI AvatuM ke e pApalezyAo mana para khataranAka kusaMskAra aMkita karI rahI For Personal & Private Use Only Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mora ane tarAnI gati 317 che. ane AtmA upara pApanA bhAra lAdI rahI che. e tAreja bhegavavA paDaze tyAM kaI bacAva nahi cAlI zake ke "e te meM AvA savegamAM karyuM hatuM, mArI bhUla na hatI ke bacAva nahi cAle. bIjAnA vAMke paNa pite sevelI pApalezyA pitAne ja daDe che, pitAne avazya daDe che. savicArAdinI durlabhatA duHkha bhegavavA chatAM pApalezyA chUTatI nathI, sadavicAra samati, saddaSTi jAgatI nathI, e enI mahAdulabhatA sucave che. jAtismaraNa jJAna thayuM che, pUrvanI samaja paDI che, chatAM sad vicArane jagA nathI maLatI ! kevI karuNa dazA ! tyAre samajavuM joie che ke A jagatamAM savicAra Avo keTalo badhe kaThina che! sArI bhAvanA jAgavI keTakeTalI muzkela che! e jagADanAra satsamAgama, saMtavANuM ane zAstra mAyA chatAM jo enI upekSA thaze, enA badale mehadhanA samAgama, mehanAM vacane, tathA kAyA-kacana-kIrtine ja hitakArI mAnI pApamAM dhapAye rakhAze, ane savicAra-sadbhAvanAne nahi vadhAvAya, nahi apanAvAya, te dazA keTalI bhUDI! chatI sAmagrIe ane sAje sAre sArA vicAre ane sArI bhAvanAonI upekSA jIvane dhiTa banAve che; vadhu nAlAyaka banAve che. ane vadhu ayecatA eTale? bhaviSyamAM sadavicAra jAgavAnI ahIM karatAM paNa vadhu kaThinAI ! durvicAranI sahaja sulabhatA! arthAta bhaviSyamAM evA vadhu agya na banIe e mATe For Personal & Private Use Only Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 318 zrI samarAditya 0 yazodharamuni caritra paNa ahIM savicAra sadabhAvanAne apanAvI levA joIe; jyAM kyAMyathIe UbhA karI zakAya e mATe prayatnazIla rahI cAhIne UbhA karI levA joIe.' mAnavajIvananAM mahAphaLa suvicAra, saddabuddhi, saddaSTi ane sabhA e mAnavajIvananuM mahAphaLa che. sadavicAra, buddhi, saddaSTi sabhA UbhA karI levA eTale zu? samaje che? megherA mAnava jIvanane AMtarika sanmuruSAthamAM joDavAnuM che, asata puruSAthathI bacAvI levAnuM che. A je na karavAmAM Ave te anaMta bhAnA abhyAsane lIdhe AMtarika asata puruSAtha to Dagale ne pagale kuravA taiyAra ja che. anubhave che ne ke vAtavAtamAM duvicAra, dubuddhi, mithyA daSTi ane durbhAva hRdayamAM ramatA thaI ja jAya che? ene kheMcI lAvavA paDatA nathI. jANe sahaja bhAve UThI Ave che ! duSTa vicAre e duvicAra che. pigalika svArthane vicAra e duvicAra che, AraMbhasamAraMbha, jUTha, anIti, IndriyaviSayonA AkarSaNa, mada-mAyA, reSarepha, A badhAnA vicAra e durvicAra che. ema dubuddhi eTale duSTabuddhi. kharAba dAnata e dubuddhi che. khe matagraha e paNa eja kare che. mAnasika kSudra dharaNethI ya dubuddhi jAgyA ane mahAlyA kare che. tyAre mithyA daSTi e vastu ke prasaMgane udhI daSTie, upalakiyA daSTie jovAnuM karI Ape che dA. ta. anityane nitya tarIke, zarIrane AtmA tarIke, pApakartavya tarIke dharmane duHkhadAyI rUpe, Ama UMdhI dRSTie jovAnuM karI Ape che. ekalA A jIvananI sukhasagavaDa ane meja For Personal & Private Use Only Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mera ane kUtarAnI gati 319 mAhe daSTine malina rAkhyA kare che, kudaSTimAM ramADayA kare che. ema jAtanI vaDAInI khumArI, vaDAIne meha, dubuddhi ane kudaSTimAM garakAva rAkhe che. tyAre mithyA jJAna ane ajJAna dazA paNa daSTi chIcharI, atAtvika ane avivekI rAkhyA che. durbhAvamAM taNAyA haiyAnAM melAM valaNa aMtaramAM melI lAgaNIe ane cittamAM kaLI lezyAo lAve che. meha-mAyAmUracha-tRNa-ISyAM-asUyA-vera-jhera, mada-mAna, phaDakapaTa, A badhA durbhA che. ema deva-guru ke saMdha-sAdhamI pratye asadabhAva abahumAna, anAdara e dubhava che. pApanAM sAdhanonuM bahu mUlya AMkavuM e durbhAva che. have vicAre, jIvanamAM A duvicAra, dubuddhi, kudaSTi ane durbhAva keTalA vyApakapaNe patharAyelA che ! zuM lAge che ke ApanI cuMgAlamAM phasAyA rahevAya, ane jIvana emaja pUruM thaI jAya te mAnava jIvana dhULadhANI karI nAkhyuM? lAge che ke emAM ghasaDAyA javAthI A UMce jIva jIvyAnI kaI sArthakatA nathI thatI? pazu jIvanathI zu vizeSa Ayu? zu vizeSa kayu to ahI paNa pitAnA mAnelA tucha mana saMtoSa sivAya sAruM zuM maLe che? evA e duvicAre vagere te jIvananI pravRtti para meTI asara pADe che, vANuM ane vartAva havA karAve che. For Personal & Private Use Only Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vicAra ane pravRttinI paraspara asara anyAnya asara che. sArI pravRtti, sArA khela, sArU' vAtAvaraNa rAkheA tA duvicArAdine TALavA ane savicArAdine vikasavA sArA avakAza maLe che. anubhava siddha che ke dhama zALAthI girirAjanI yAtrA karavA jAe che. tyAre saddavicArAdi sure che, ane kAMka nadI-taLAva bagIcA jovA jAo tyAre jaDa mAyAnA vicAre indriyaviSayanI buddhi vagere jAge che. bahu sinemA jovA, chApAM, nevelA vAMcavI, reDiyo sAMbhaLavA, vagere pravRtti vicArAne bagADe che. zu che A? pravRttie vicAreya para asara pADI. ema prabhunAM stavana ke sajjAya-lalakAreA tyAre savicArAdi sphure che, paNa enA badale nATaDiyA ke philmI meAhanAM ke kaSAyanAM gIta gAo tyAre? saMta sAdhunA samAgamamAM hai| tyAre sadvicAra sphure che, paNa bajAramAM ke saiAhAMdhAnA vAtAvaraNamAM beThA ha| tyAre ? A te bAhya pravRtti, beAla ke vAtAvaraNanI vicArA para For Personal & Private Use Only Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vicAra ane pravRttinI paraspara asara 321 asaranI vAta thaI, paraMtu ethI ulka vicAranI bAhya pravRtti Adi para paNa ghaNuM ghaNuM asara paDe che; e paNa anubhavAya che. keInA mATe je hRdayamAM durbhAva karyA hoya che ne, te avasara AvatAM enI pratye halakA tiraskArabharyA zabdo nikaLe che, ema manamAM je locA ja vALyA karyA hoya ke, "vakhata bahu kharAba che. AmAM kAMI sIdhe sIdhI kamAI sArI thAya nahi. mATe gharAkane Ama eThaTha samajAvIza, mAla Ave bheLaseLa karIza," vagere vicAra karyA haiya te pravRtti asatya anItinI thatAM zI vAra? ema manamAM sevelA kAmavAsanAnA bhAve, svAtha laganInA vicAro, ke vAraMvAra abhyasta karelI jaDanI daSTi, e vANuM-vartAvamAM zuM utAraze? svArthanA khela pradhAna svArtha buddhi ane svArtha saMbhALavAnA vicAre svArthanI pravRttimAM pagabhara rAkhyA kare che. tyAM pachI parAtha paropakAra nathI jAte sUjhato, ke nathI keI sujhADa paNa karavA mana thatuM-ulyu kAM akAruM lAge che, agara te ema thAya che ke A badhuM sAMbhaLI mUkvAnuM, bIjA keTaluM amAruM karavA Ave che e joie chIe ne?" jiMdagInA dahADA upara dahADA vItatA jaze. paNa ene koI saMtApa nahi thAya ke, hAya, A kharU karavA jevuM karavAnuM rahI jAya che ne divase te eka pachI eka cerAvA lAgyA! savArathI sAMja sudhI tanamana dhanane kyAM kyAMya kAme lagADI to dIdhA, paNa svAthanI vAtamAM; parahitamAM nahi. A te mAruM mAnavajIvana? ke kAgaDA -kUtarAnuM jIvana? are, kAgaDA 5-25ne bhegA karIne khAya che, tyAre huM rAha jouM chuM ke ghare sAdhamika AvelA kyAre jAya, pachI hu jamavA ke cA pIvA besuM ! puNya kamAvavuM hoya te ya tane ja vicAra sUjhe che, paNa ema nathI thAtu ke lAva karA pAse, patnI pAse puNya karavuM. "huM vyAkhyAne jAuM chuM tame ghara saMbhALaje." ema kahuM chuM !" For Personal & Private Use Only Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 322 zrI samarAditya 0 thaze dharamuni caritra AvI svArtha nI ja ramata cAlu ne? vicAravA jevuM che ke svArtha buddhi keTalI otaprota thaI gaI che! ema bane emAM navAI nathI. svArthanA ja vicAre, durvicAre ja cAlyA karatA hoya tyAM pachI avasare sArUM kyAMthI sUjhe? e te vicAre sadabuddhi, saddaSTi ane sacaga bhAve keLavatA rahevAya te avasare sArUM sUjhe. dilamAM je ramyA karatuM haze te pravRttimAM sUjhaze. pare5kAra bhAvanA dilamAM e raDyA karavuM joIe ke, "he ! A uttama jIvanamAM ja uttama kAryavAhI thaI zakaze. te e ja karUM. paranuM bhaluM kyAM kyAM karUM! kyAM kyAM keine hu kAma lAgu ! keine mAruM kAma lAge ! be paisA kamAya te pahelu paranuM bhaluM karIza. gharanI bahAra nikaLe to parepakAra pahele rAkhIza, svArtha pachI. rAzI lAkha nimAM bhaTakatAM paropakAra-paramArtha karavAnuM maLe kyAM ? are ! sujhe ja kyAM ? e te A mAnavabhavane pratApa che ke ahIM e sUjhI zake. have je gaphalatamAM rahuM te te jIvana cAryuM ema ja gejhArUM! bAkI svArthanuM game teTaluM saMbhALavA mathIza, ne dalA dATI rAkhIza te badhA eka di' khevAI javAnA che ane game teTalu bhegavIza karIza paraMtu e badhA bhegA ne amana camana saravALe te mane viSayene bhAre bhUkhAra banAvIne A virATa vizvamAM nirAdhAra daridra hAlatamAM pheMkI devAnA che. daridratA eTale maLavAnA phAMphA ! ane bhAre bhUkharavApaNuM eTale tuSNanI bhayaMkara satAmaNI!" AvA AvA sadavicAro ane sadabuddhi bahu keLavavA jevI che je UMcA AvavuM hoya te. sArA bhAva ane sArI vivekI daSTi bahu rAkhavA jevI che je AtmAne mAnavapaNe pathahadaya nahi paNa divyahRdayavALo kare hoya te, For Personal & Private Use Only Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vicAra ane pravRttinI paraspara asara 323 hRdayane kahe ke, "have mAre durbhAvanAonA ane durbhAvanA jamAnA gayA, A te sabhA-sabhAvanAono yuga che, emAM have e ja karIza. ethI mana je prasanna ane prakuTilata thaze te durbhA-durbhAvanAomAM nahi thAya. tyAM te sadA saMtApa-hAya veya ane ukaLATa-umAda rahyA karaze. kALA pANI mAM jhabeLa jhabeLa kareluM kapaDuM dhaLuM kyAMthI rahe? ema, duvicAro ne durbhAvamAM DUbADUba rAkheluM mana UjaLuM kyAMthI rahevAnuM hatuM? are jIva! mahAna jinendranAtha mAyA pachI paNa Ama? maLyA hatA, tyAre te maratA, paraMtu maLyA pachIya duvicAremAM saDI maravAnuM?' bhagavAna arihaMta deva maLyAnI koI vizeSatA kharI ke nahi? kahe, kharI; vicAra zuddhi, bhAvazuddhi atizuddhi ane dRSTizuddhi karIe e savazuddhi paramAtmA meLavyAnI vizeSatA. vicArAdinI zuddhinI bhUmi-pAye thAMbhalA-pATaDA vicAra, bhAva, mati ane dRSTimAM saMzodhana karavuM haze to samajI rAkho ke te (1) maitrI-karuNa-ameda-mAdhyamathyanI bhUmi para UbhA thaI zakaze, (2) sarvajJa bhagavAnanA vacananI akhaMDa zraddhA rUpI pAyAnA AdhAra para banI zakaze, (3) duniyA AkhIne mUkI deva-gurudharma ane saMdha-zAstra -tIrtha pratye uchaLatI prIti bhakti rUpI taMbha para janmAvI zakAze, (4) hRdayanI pavitratA ane satrAmAgamarUpI pATaDAnA AdhAre TakI zakaze. For Personal & Private Use Only Page #333 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 324 zrI samarAditya 0 yazodhara muni caritra bhUmi-pA-thAMbhalA ane pATaDA salAmata, te saMdhita vicAra-bhAva-mati ane daSTinI ImArata salAmata; nahitara e kaDaDabhUsa athavA caNatara ja nahi. sArA vicAra sArA bhAva, sArI mati ane sArI daSTinA caNatara karavA mATe A cAra jarUrI lukhI rAkhe, (1) maitrI Adi bhAvanA (2) jina-vacananI akhaMDa zraddhA, (3) arihaMtAdipara uchaLatI prIti bhakti, ane (4) pavitra hRdaya tathA satsaMga bAkI te tyAga-tapasyAyukta sArUM dhArmika vAMcana, sAra dazana, sArAM zravaNa ane sArI dharmacarcAo e paNa vicAra, durbhAva vagerenI zuddhi karavA mATe jarUrI che, For Personal & Private Use Only Page #334 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yazadhara munine trIjo bhava jagalI mRga mahAtmA gAdhara muni samarAdityanA jIva dhanakumArane potAnuM caritra kahI rahyA che. emAM pahelo surendradatta rAjAne bhava kaho. mAtA pratyenA rAgamAM loTane phakaDe mAryo ane khAdhe, tathA patnI pratyenA vizvAsamAM enA daMbhamAM phasAI jhera ane gaLe pAnA bhaMga banyA. cAritra levAnI mahAbhAvanA ThekANe paDI gaI ane AtadayAnAmAM marIne bIjA bhave mera thayA. mAtA marIne kutare thaI pAchA pitAnA ja gharamAM patnInuM duzcarita I jAtismaraNa jJAna thavA chatAM viveka ane sadavicAra tathA pApano pazcAttApa lAvavAne badale asUyAmAM taNAyA, to patnInA hAthe lokhaMDI parALane prahAra khAI ane tarAnA meDhe cavAI ArtadhyAnamAM maryo. e hakIkata kahyA pachI mahAtmA yazadhara kahe che, "he devAnupriya! tyAMthI mArIne huM suvela nAmanA parvatanI pazcima dizAnA bhAge AvelA dupraveza nAmanA jaMgalamAM utpanna thayo. tyAM upayoga yogya phaLa-phUlanI vAteya zI. tyAM to bAvaLa, keraDA, palAza, tADa, vaDa vagerenAM jhADe vistarelAM hatAM. For Personal & Private Use Only Page #335 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 326 zrI samarAditya 0 yazodhara muni caritra evAM khIcokhIca ke emAM cAlavuM muzkela paDe. evA jaMgalamAM hu kANu jaMgalI maragalInA peTamAM mukAI gaye. pApano udaya tIvra che, eTale garbhamAM rahe rahe narakanI kuMbhIpAkanI vedanA karatAM paNa jANe vadhI jAya evI dhera vedanAthI hu pIDAI rahyo chuM. pApa ane pA5 vicAra karatI vakhate jIvane zudha-budha rahetI nathI; paNa enAM dAruNa vipAka bhogavavAnA Ave tyAre aparaMpAra hAya ya thAya che. jagatamAM jIvanI jAlima hAyavoya dazA najare nihALavA chatAM ane ethI kaMpI uThavA chatAM mehamUDhatAne lIdhe pitAnA mATe e vicAra nathI Avato ke "huM AvI dazAmAM mukAya te mArI kevI vale? mATe evI durdazAne tANa lAvanArA duSTa vicAre, dubuddhi mithyA daSTi ane durbhAvothI pAcho haTI jAuM. pApe paDatAM mUkuM ? A vicAra nathI pachI zuM kAma e vicAre, buddhi vagereno ja makkama mane khapa kare ? mana makkama karIne saddavicAra Adine khapa karavo e mAnavatAnuM jIvana che. he, devAnupriya! garbhane kaLa pAkyA pahelAM ja mAre janma thaI gayo. ane bIjI bAju janetAne khorAka joite maLatai nathI tethI tenuM dUdha sukAI gayu eTale huM paNa bhUkhanA duHkhamAM dubaLo paDI rahyo chuM. Ama tema bhaTakI rahyo chuM ane bhUkhanI paravazatAmAM gekharUnA kAMTA maLyA to te khAI rahyo chuM, tamArUM zuM vadhe che? pApa ke deha? UMcA manuSya bhavamAM paNa je sadbhAvanA gumAvI malina lezyAmA sabaDaco, te AvA halakaTa pazunA bhavamAM sArI lezyA kyAMthI Ave? pA5 lezyA, pApa saMjJAo, ane pApI vicAromAM ramatA evA mArAM pApe zarIranI hArohAra vistAra pAmatA gayA, zarIra tagaDuM thAya che ne? pachI pApa puSTa thatAM jAya ene For Personal & Private Use Only Page #336 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thadhara munine trIjo bhava jaMgalI mRga 327 vicAra ja zAne hoya? mANasa jevA mANasanA avatAre vajana vadhyuM, pisA vadhyA to tijorInA, ane parivAra vadhe te nagarapAlikAnuM vastI patraka vaDyuM! emAM tAruM zuM thayuM? vicAravAne haiyu hoya to e dekhAya ke, "mAre te sarIyAma pApe vadhI rahyA che ! A ja mArI sAthe AvavAnAM che. enA kaTu vipAka mAre pitAne ja bhegavavA paDaze ! e bhegavA jAya evA nahi heya, te vakhate mArI kaI dazA? keNuM mArI tyAM rADa sAMbhaLanAra? keNa bacAvanAra ?" "he bhAgyavAna ! mAnava bhave saddavicAra ane vivekathI bhraSTa thayelA mane mArAM karma durvicAranI joradAra sajA karI rahyA che. tyAM vanamAM bhaTakatAM meM eka deDakA khAte sarpa joye ane bhUkhanA mAryA meM tenuM pUchaDuM pakaDayuM. sapa keNa hata? bIje kaI nahi, mArI pUrvanI mAtA yazodharAno jIva kUtarApaNe ArtadhyAnamAM marIne ahIM A sarpa tarIke janma pAmyuM hatuM ! karma jANe kahe che, "le letA , dikarAne jIva mAravA khAvAnuM kahetI hatI ne? te have enA ja moMmAM pakaDAvuM ane ene ja cAvavA prerU !" je bIjA pratye te tamArI pratye mehamUDha banIne tame je sagAsnehIne bIjA cha pratye durbhAva duceSTA zikhavADayA, te have kudarata e sagAMsnehIone tamArI ja pratye durbhAva ane dukaceSTA karavAnuM zikhave che. jagatamAM A jovA maLe che ke mAbApe saMtAnane bIjAnI sAme svArthapa9, gussAkhera ane luccAI ramatA thavA dIdhA, te e saMtAna meTA thaye mAbApanI ja pratye svArtha ramanAra, kobIlA ane luccAI khelanAra bane che. For Personal & Private Use Only Page #337 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 328 zrI samarAditya * yazodhara muni caritra "What to others, to your own self." jevuM bIjA pratye tame ciMta-va, tevuM ja tamArI jAta pratye AvIne UbhuM raheze. ja kAraNanI pAchaLa kArya lAgyuM ja che eka amerikane Cause and Effect nAmane nibaMdha lakhyo che; ane emAM eNe sAbita kyuM che ke, "kAraNa se eTale tevuM kArya Avaze UbhuM ja raheze, nAnapaNe keinA pratye khUre vicAra karyo te pachI kyAreka tamane enA pratyAghAtarUpe Thekara khAvI ja paDavAnI. acAnaka Thera khAtAM te ema lAgavAnuM ke " are ! A kema banyuM ?' paNa samajI rAkho ke e vinA kAraNe nathI banyuM. tame pote keInuM bUrUM citayuM hatuM enuM A phaLa che. kAraNa ane phaLanA hajAre dAkhalA A vizvamAM jovA maLe che, te tamArAM sevelAM kAraNa niSphaLa kema jAya?" AnaMdaghanajI mahArAja kahe che, kAraNage kAraja nipaje, emAM keI na vAda; paNa kAraNa viNa kAraja nIpaje e nijamata unmAda. kAraNage baMdhe baMdhane kAraNe mugate mukAya.' zuM kahyuM? kAraNano yoga thAya tyAre kArya nIpaje che, emAM koI vivAda nathI. chatAMya je ema mAne che ke kAraNa sAmagrI vinA ja kArya banI jAya che, ene pitAnA matane umAda che, umara-gAMDAnI mAnyatA che, AtmAnA patana utthAna mAM bAhya Abhyantara baMne prakAranAM nimitta kAraNabhUta che. jIva kamabaMdhanAM kAraNe sevIne phaLarUpe karmabaMdhanathI baMdhAya che tyAre e kAraNe cheDI devAthI baMdhAto aTake che. pratisamaya mithyAtvAdi kAraNe UbhAM che eTale tene tene yogya karmanAM baMdhana AtmA para samaye samaye caDhI rahyAM che, For Personal & Private Use Only Page #338 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - yazodhara munine trIjo bhava ja ga9I mRga 329 amerikana thiyarIvALAne taratanA janmelA bALakane thatI paDAnuM kAraNa zedhavuM muzkela paDaze. ApaNuM zAsse ene saraLa ukela Ape che ke bALakanA jIve pUvave bUrAM kAraNe sevIne je karmabaMdhana UbhAM karelAM, enuM A phaLa che, kAraNa vinA kArya bane ja nahi kAraNa se eTale kArya AvIne ubhu ja samaje ahIM ApaNane rega Ave, are TI. bI. (kSaya) kensara je, te AjanA meDikala sAyansa (DAkTarI vijJAna) kahe che ke enA kAraNe jANye-ajANye sevAyelAM hatA ja; tyAre dharmazAstra kahe che ke evAM kAraNe sevanAra bIjA badhAyane e roga nathI ya AvatA enuM zuM kAraNa? kahe. mukhya kAraNa e che ke bIjAone tevAM karma udayamAM nathI. evAM karma kAM silikamAM nathI, yA che te hajI pAkyA nathI. regIne evA karmane udaya thaye, mATe e regI banyo. evAM kama udayamAM AvyAM eTale rega UbhuM thAya , mATe rega Ave to hAyavoya nahi karavAnI. manane kahevAnuM kAraNa vinA kArya bane ja nahi; kAraNa sevelAM che eTale A roga AvIne ubhe che. keI brahmA paNa ene rekI zake nahi. vicAra te e karavAne che ke have navesarathI evAM kAraNe na levuM kema ke je have pAchAM kAraNe sevyAM te kaya AvIne UbhuM ja raheze. niyama che ke kAraNa kAryane tANuM lAve che, kAyane janmAvI jape che. ahIM bIjA jIvone duHkha ApavuM che, bIjAnuM bUrUM citavavuM che, ane pachI tamAre enAM phaLamAMthI chaTakavuM che, e vAta nahi bane. azAtAnAM aneka kAraNa jaina zAse te tyAM sudhI kahe che ke mAtra bIjAne du:kha Ape, zeka karAve tethI ja tamane dukha Ave ema nahi. tamArI For Personal & Private Use Only Page #339 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 937 zrI samAditya * yazaidharamuni caritra jatane kaSAyathI duHkhI kare, jAte zeka-kalpAMta kare te paNa azAtA vedanIya karma baMdhAya je pAkIne tamane duHkha ApavAnAM. mAtra ATalethI ya patatuM nathI, azAtA vedanIya karma baMdhAvAnA aneka kAraNe che. abhimAna paNa kAraNa che. mAyA prapaMca paNu kAraNa che! vatabhaMga paNa kAraNa, ane deva-guru-dharmanI avagaNanA-azAtanA ya kAraNa! paranidA ya azAtA baMdhAve ane svArtha laMpaTatA ya azAtA baMdhAve. IrSyA kare te paNa, ane lebha rakta rahe te paNa azAtA karma AvIne UbhAM ja sama, e azAtA karma pAkIne duHkha devAnAM. dukha nathI joItuM, pApa karavAM che. have vicAro A5Nane rega nathI gamato. parAdhInatAnAM kaSTa nathI gamatAM, du:khanuM nAma paNa rucatuM nathI, chatAM enAM kAraNe sebe javAM che! mehamUDhatA che A. zAstra kahe che, ke Azcarya che ke pApasya phalaM necchanti, pApa kurvanti sAdagaH / pApanuM phaLa je duHkha, te nathI joItu, ane pA5 rAcI mAcIne kare che ! "duHkha! na AvIza paNa hu pApa karatA rahIza kevI ghelachA ! nyumeniyA vALa kahe, "kapha ! tuM cho thaI jaje, bAkI pavana ane sAkara hu khAte rahIza, saMgrahaNavALo ! kahe "jhADA! tu baMdha thaI jaje, huM vAla vaTANuM TesadAra uDALe rAkhIza" A pAgalatA ke bIjI kAMi? For Personal & Private Use Only Page #340 -------------------------------------------------------------------------- ________________ durbhAvanuM bhayaMkara pApa lezamAtra paNa bIjAnuM bUrU citavatAM pahelAM A vicAre ke evuM citavyA pachI kazuM karI zakIza athavA ema banaze ke nahi. e te kAMI nizcita nathI, paraMtu te bUrUM ciMtavIne bhAvaSyamAM tArA mATe duHkha rIjharlDa karI rahyo che! phasTa kalAsane DabA rIjhavarDa karAve che ne? pachI gADInA TAIme jAo eTale tamArA nAmanI cidvivALo Debe tamane vadhAvavA taiyAra ubhe ja heya; ema, bIjAnA pratye durbhAva keLava, bUruM ciMtavavuM, ne duHkha devAmAM rAcavuM, e bhAvI azAtA-duHkhane rIjharlDa karAvavAne dhaMdhe che; ene samaya AvI lAge e tamane vadhAvavA mATe taiyAra UbhAM ja heya, zA sArU AvAM rIjharvezana karAvavAnI mUrkhAI karavI? hA, du:kha gamatu haiya, duHkhamAM AkalavyAkula na thatA he, duHkha TALavA na mathatA he, te judI vAta che, paNa evuM nathI e vartamAna raheNI karaNuM kahI rahI che. ne hajI ahI nA duHkha te mAmulI che, paNa mAnava bhava jevA ucca bhale bIjAnuM citavelu bUrU, karelo durbhAva, mArelAM TeNAM. karelo tiraskAra e mahAna gune che, enI sajArUpe duHkha meTAM AvavAnAM! je For Personal & Private Use Only Page #341 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 332 zrI samarAditya * yazodhara muni caritra e nathI joItA, te enAM kAraNa sevavAM rahevA dyo. kamane copaDe rajeraja noMdhAya manane kahI dyo ke, "e zuM maLaze calAvIza, sagavaDa nahi heya phikara nahi, agavaDa aDavI to veDIza, paNa bIjAnuM bUruM te haragIjha nahi citavuM; bIjA pratye durbhAva jarAya nahi karuM, bIjAne tiraskAra, utArI pADavAnuM, ke vagevAnuM mArAthI nahi bane. zA mATe evuM karuM? hAthe karIne huM duHkhane AmaMtraNa ApuM? karmanA cepaDe kazuM bhUlamAM nathI jatuM. duniyAnA methemeTisanA rezvara mahAna khAMTu gaNitazAstrI- kadAca bhUle, kama zAstramAM kyAMya bhUla nathI thatI, rajeraja asat ciMtana jeraja durbhAva, rajeraja tiraskAra-avagaNanA-niMdA khAte caDhe che eka kalAka eTale ke 3600 sekaMDa sArUM ciMtayu bethAvatyAM, paNa pachI eka sekaMDa paNa bUrUM ciMtavyu belyA-vatyAM te te paNa noMdhamAM paDe che, te pachI jIvanamAM jyAM sArAnuM kaMI ThekANuM nathI, sArAne kaI bhalIvAra nathI, ne bhUrUM bhArebhAra ghAlavuM che seka miniTa zuM divasene divase ane varSonA varSo bUruM citavavAnuM, durbhAva karyo javAnuM, ne repha reSa tiraskArabhayuM be ke vatye rAkhavAnuM che, tyAM kevIka ane keTalI noMdha paDaze? bIjAnI zI sthiti che e jovAnuM "vicAra nathI, ke bhaviSya te pachI, paNa pahelAM ahIM ja tArUM kaI bUrUM citave, tArA pratye durbhAva rAkhe tAro tiraskAra kare, anAdara kare, tArI niMdA kare, e tane nathI gamatu, te bhaviSyamAM enA muzaLadhAra varasAda tArA para varase e zuM tu icache che? tArAthI e zI rIte sahAvAnA hatA? ane tane ja tArI jAta pratye keIema kare te nathI gamatA, to bIjAne tArA bUrAM ciMtana-tiraskAra vagere zAnA game? jAte duHkhanA hevI tane bIjAne duHkha devAne ze adhikAra che? bIjAnuM bUrU citavavA-karavAmAM mANasAI kyAM che?" For Personal & Private Use Only Page #342 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dabhavanuM bhayaMkara pApa 333 are ! ApaNe aparAdha paNa karyo , ApaNuM kAMIka bagADayuM ca heya. to paNa jema ApaNe karelA aparAdha para ApaNe sAmA pAsethI kSamA, saMbhAva, zubhecachA cAhIe chIe, durbhAva-tiraskAra-anAdara nahi, evI ja rIte ApaNe taraphathI bIe e ja cAhe che, durbhAvAdi nahi. mATe jAtane vicAra karIne jagatanI pratye vartAva rAkhe." ethI ya AgaLa jAtane kahe ke tAre dinapratidina UMcA AvavuM che, sArA banavuM che, te e AvI durbhAva aAdi gaMdI vRttione vadhAvI halAvIne nahija banI zake. emAM te tu nIce ne nIce utarata jaIza. chokarAne ya varSo varSa bhaNAvIne e UMce Ave e Icache che, te A ruDA mAnavanA avatAre varSonA varSo gALI nIce zA mATe utarate jAya? cheka che puNya paheAMcatu' haze tyAM sudhI tArA durbhAva bUrAMcitana, rASa-repha ane tiraskAra-anAdara chatAM loka tArAthI dabAze, salAma bharaze, DaratA-gabharAtA cAlaze ne "kema zeTha! " kema zeTha!' karaze, paraMtu tAro AtmA te nIce nIce utarato ja javAne ! AtmAnI prakRti tAmasI, keLI mAMthI vAgharI, ne vAgharImAMthI DheDa, DheDamAMthI bhaMgI ane bhaMgI mAMthI caMDALa jevI ghaDAtI javAnI ! jIvana Ama ja pUruM thaI jAya to vicAra kara, zuM kamAye? aMtakALa ke dekhavA maLaze ne pachI zuM?" manane AvI kaMI samajutI Ape, manathI A vAraMvAra vicAre, mana para aMkuza mUkatA cAle ane jIvanamAMthI bUrAM ciMtanane baratarapha karI de, durbhAvane dezavaTe daI de, tiraskAraanAdarane tilAMjali Ape; nindA Aropane kadI na seve. Dagale pagale A yAda rAkhyA karo ke jarAya kheTu ciMtayuM ke belyA-cAhyA, te sIdhI enI asara AtmAnAM ghaDatara para ane karmanAM baMdha para paDavAnI che. pUryodaya-lehInA lADu yazodhara muninA trIjA bhavamAM pate eka jAtanA ja malI For Personal & Private Use Only Page #343 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 334 zrI samarAditya 0 yazodharamuni caritra mRga tarIke jagyA che, ane emanI pUrvanI mAtAne jIva paNa sapa tarIke tyAM jamI gayo che. bhUkhe maratu jaMgalI maragalu sapanA pUchaDAne vaLagyuM che, bIjI bAju pe meMmAM eka daMDakAne pakaDyo che. ene paNa gaLI jaI peTa bharavAnI heza che. paraMtu pitAnuM pUchaDuM pakaDAtu sahana kare ? sa5nAM mAMmAM pakaDAyeluM deDaku cIsAcIsa karI mUke che. ene A pakaDAvAne mahAna pApedaya jAge che. paraMtu emAM acaraja juo ke ene puNyane udaya jAgrata thaI jAya che. joradAra sapanI pakaDamAMthI chUTavAne puNyane udaya ! paNa te kyAre jAge che? sa5ne pUchaDe pakaDAvAne pApedaya jAge tyAre ! sapa have deDakAne cheDI ziyALa tarapha vaLe che! kevuM vicitra? ekane pApane udaya jAge tyAre bIjAne puNadaya ! badhA pudaya AvA ja heya e niyama nathI, paraMtu ApaNAM jIvanamAM tapAse ke ApaNe keTalA padaya bIjAnA pAdiya para UbhA thAya che? ubhA thayelA che? hajI jAgavAnA che? garamAgarama rasAI maLavAna puNyodaya kyAre jAge? asaMkhya tejaskAya, apakAya, vagere jIvene bhayaMkara azAtAne pApadaya jAge tyAre ne ? vepAramAM sAruM kamAvAne puNadaya kayAre jAge? bIjAne khevAno padaya jAge tyAre ja ne? bIjAnA upara sattA jAmavAne puNyodaya zAnA AdhAra para Ubhe thAya? sAmAne gulAmIparAdhInatA bhegavavAne pApedaya jAgavA para ja ne ? abhakSya davA khAIne Aregyane puNyodaya jagADyo, paraMtu tyAM abhakSya khAdhuM temAM keTalAya jIne karacaraghANa nikaLavAne pApedaya jAye tyAre ja ne? pati tarIke keTalIya anukuLatAnA puNyadaya bhego che, te patnIne veTha karavAnA pApedaya bhegavavA paDe tyAre ja ne? keTalA dAkhalA joIe che? mAtra jAta samAlavAnI vRtti For Personal & Private Use Only Page #344 -------------------------------------------------------------------------- ________________ durbhAvanuM bhayaMkara pApa 335 mAMthI bahAra nikaLo, bIjAnI zI sthiti che te jovAnI vRtti keLave ane te tarapha dRSTi nAkhe te ja A vastu vicAramAM ane samajamAM AvI zake ema che, ke, bIjAnA pApedayathI kalaMkita ApaNuM puryodaya te lehInA lADu jevA che. garajI parAdhIna keI garIba bicAranuM lohI cUsIne kamAyelA pisAthI lADu-pUrInI meja UDAvI e lehInA ja lADu ne? e joI tame khuzI thAe kharA? nA, te basa, bIjAnA kAramA padaya upara jAgelA ApaNuM puNyadaya jevA lohInA lADuthI zu khuzI thavAnuM? saMsAra kema asAra che? asAratAmAM A paNa eka kAraNa che ke e padayathI sukha dekhADe che te bIjAnA pApodayathI kalakita banI UbhA thayelA che ! evA asAra saMsArapara lAni kema na thAya? bahumAna karyAMthI rahe? nisAse paDe ke, "are ! AvA saMsAramAM kyAM phasAye! kyAM sudhI A gejhArI ramata cAlavAnI? have te kyAre A saMsArathI chUTuM ? sapa mRganI bacakA bacakI thazedhara muni dhana kumArane kahe che, "he devanupriya ! e sape mArA mAM para DaMkha mAgye huMya have ajJAna jaMgalI mRga banelo zAne sahana karU ? meM mArA methI sApane khAvAnuM calAvyuM, ane sApa mane khAvA lAgyo, eka vakhatanA paraspara atyaMta vahAla karatA ame be mA-dikare atyAre arasa parasa khanI bacakAM bharI rahyA chIe. e mArA mukha pradeza para bacakAM bhare che, huM enA cheDethI cAvavA maMDayo chuM. eka mAnavajIvanamAM viveka gumAvyA pachI kaI sthitimAM mukAvuM paDe che! arasa parasanI A laDAI cAlI rahI che eTalAmAM eka For Personal & Private Use Only Page #345 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI samarAditya 0 varodhamuni caritra tarache acAnaka tyAM AvI caDha ane sIdho eNe mane pakaDaze, pakaDIne pitAnA naherathI phaLanI chAla ukhaDe ema mArI cAmaDI phADavA mAMDI, aMdaranI nasene taDApha taDAphaDI rahyo che, mAhIthI ubharAI AvatuM hI gaTapaTa pI rahyo che. he devAnupriya ! A baLiyA zikArI janAvaranA AgaLa mArUM kAMI cAle evuM nahotuM. eNe jema phAve tema cAmaDI ujharaDavI, mAMsanA labarakA teDI khAvA, gaTagaTa lohI pIvuM, ane vacamAM AvatAM hADakAM kaDAka kaDaka bhAMgavA A rAkSasI juma mArA para jhIkavA mAMDyo ! mArU gajuM bacAva karavAnuM ? dhera yAtanA veThI, mArI bhayAnaka cIsothI mArA prANa jANe bhaDakIne bhAgI gayA ! " prANa bhAge paNa pApavRtti bhAge? prANa bhAgyA, paNa pA5vRtti kyAM bhAge ema hatI? sArA mAnavanA avatAre, sArA deva-guru-dharmanA saMge, ane chatI samajazaktie paNa je pA5vRtti bhagADavI nathI, paDatI mUkavI nathI, te pachI halakA tiyacanA avatAre jyAM kaI sArA saMga ne samajaNa nahi, tyAM pA5vRtti ze chUTe ze bhAge? dhyAnamAM utare che kAMI? jIvana, saMge ane samajaNa UMcA maLelAM che, te haiyAnI pA5vRttio ochI karavA mAMDe chI karatAM karatAM sadaMtara miTAvI devAne daDha nirdhAra karI makkama mane udyama jArI rAkhe. bhagavAna jinezvaradevane A hitanAda sAMbhaLo, vAraMvAra yAda karo, mArA nAthanA vacana khAtara paNa pavRttine tyAga karIza." AvuM kAMIka sevakapaNAnuM heta UbhuM kare; te ya joma Avaze, kAma saraLa banaze prabhu upara tamAruM sevakapanuM heta ubharAya che ne? For Personal & Private Use Only Page #346 -------------------------------------------------------------------------- ________________ durbhAvanuM bhayaMkara pApa 337 - prabhu para prema uchaLe che ne ke "AhAhA kevA mArA dayALu prabhu! mane emanA sevaka tarIke banavAnuM mayu! AvA prabhu kyAM maLe?" je tamane sevaka tarIke heta ubharAya che, te sevakapaNane thaDeya bhAra mAthe rAkhyo che ne? prabhunA premanI khAtara kamamAM kama gaMdI pA5vRtti haiyAmAM nahi mahAlAvuM'- A bAra khare ? For Personal & Private Use Only Page #347 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yazodhara munine 4 the bhava masya: bhavamAtrathI bakSIsa thazedhara mahAtmA dhanakumArane kahe che AnaMdayAnamAM marIne huM eja vizAlAnagarI pAse dudakA nAmanI nadInA eka meTA sarovaramAM mAchalInA paTamAM rohita sabhya tarIke utpanna thaye. samaya pAkatAM mAchalA tarIke janma pAye AvA bhavamAM jamavA satrathI khavAtu' ? nAnI mAchalIe. jue bhavamAtrathI A bakSIsa maLI ke jIvatA jIva khAo ! karma jANe kahe che ke "sArA bhavamAM jamavA mAtrathI je sArI taka maLI hatI tene sadupa ga na karyo ane abhakSyabhakSaNa kIdhAM, hiMsA-jUTha-anIti vyabhicAranA durAcAra sevyA, te have bhava ja evA dekhADuM ke jyAM e halakA bhavenI rUe ja durAcAra ane abhakSyabhakSaNa sahaja sevye jAya." tyAre A jovA jevuM che ke, vartamAna manuSyabhava ane zubha saMyoga tathA samajaNa manane pazusulabha durbhAvothI vALI levA mATe ane devadurlabha zubha bhAve khIlavavA mATe keTalA badhA anukULa che ! For Personal & Private Use Only Page #348 -------------------------------------------------------------------------- ________________ masya: bhavamAtrathI bakSIsa 339 te pachI zA mATe durbhA, pApalezyAe ane pApI vRttiene have sirAvatAM na javuM, paDatI na mUkavI? kartavyabhAvanA, parArthavRtti, ne dhamane yogya vartAva. nItaratI svArthavRttimAM taNAyA aneka prakAranA anucita vartAva kaye javAya che, zista maryAdA ane kartavya bhUlAya che, e je A pApI svArthavRtti choDI devAya, enA sthAne pavitra kartavyabhAvanA ane parArthavRtti dhaDatA javAya, e mATe para vicAra rakhAya, te vartAva sudhAravAmAM harakta nahi Ave A te kevaLa pitAnuM ja saMbhALavAne eka meniyA che, "mAre prabhunAM darzana karavAnAM eTaluM ja kAma; paNa pAchaLa vALAne vicAra ja zAne karavAne ke emane huM vacamAM UbhA rahI darzana karatAM dazanano aMtarAya paDaze? mAre mAruM ghara saMbhALavAnuM kAma, pachI enI dhUnamAM pADozIne ke bIjAne takalIpha pahoMcaze eno vicAra ja zAno karavAne?"-AvI nItaratI svArtha-daSTi ja ramatI hoya to paristhitimAM kartavyabhAvanA, parAthI pravRtti, dhamIne megya vartAva, ItyAdi cUkAya e svAbhAvika che. zuM ahIM je mAnavamana maLyuM che ene A lakSa rAkhavAne sadupa ga zakya nathI? to zu ema lAge che ke enI jarUra nathI? kartavya bhAvanA, parahita pravRtti ane dhamI yaMgya vatava vinA te cAle evuM nathI, pAyAmAM e jarUrI che. A lAvavA mATe ApaNane devAdhideva kevA anupama maLyA che, guru kevA maLyA che, dharma ke maLyo che, e oLakhI levA jevA che, enI kadara mUlyAMkana karavA jevuM che jethI pachI emanAM kartavyapAlana ane parArtha vRtti joI enI bhavya preraNA maLe. bhagavAna banavuM che? dhamanI eka lagana joIe che? deva-guru-dhama kevAka maLyA che te vicAre. For Personal & Private Use Only Page #349 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 340 zrI samarAditya 0 yazodhara muni caritra devadazane, guruvaMdane sAmAyika pratikramaNamAM AMkha AMsubhInI kema nathI thatI? duniyAnI tulanAmAM keTalA ajoDa devagaru-dharma maLyA che tenAM vAraMvAra smaraNa nathI, harSollAsa nathI. bhagavAna banavuM che? deva kevA?-ahIM arihaMta paramAtmA devAdhideva che, guru sAdhu purUSa paNa mejuda che. devAdhideva eTale jemanuM caritra sAMbhaLatAM magaja tara thAya che evA mahAvIra para mAtmAne mastaka jhukI paDe che bhagavAna kevI rIte thavAya te Abehuba mAluma paDe che, chelA bhavamAM lAvanAra vana vakhate indro stuti kare che. janma vakhate kaLazenA abhiSeka kare che, gRhastha vAsamAM deve mahAsamRddhi sajI jAya che, ATaluM jagatamAM mAna, ATalI sukhamaya sthiti hovA chatAM e saMsAranA rasiyA nathI. baDejA maherabAna thaIne rahe" evA devenI sevA AvI maLe che, Indro sevaka che, kuTuMbIo bahu mAne che, premanA varasAdathI navarAvI de che. vaibhava-vilAsanI samRddhi ucI keTina ane bharapUra che. chatAM emAM kamaLanI jema nilepa rahI, 30 varSanI uMmaramAM prabhu mahAvIra kaThera caritranA mege nIkaLI paDe che ! cAritra ekalAe levuM paDe te ekalAe sahI. AkhA kSatriya kuMDamAM to zu, paNa AsapAsanA gAmaDAmAMthI eka garIba ema nathI vicAratA ke "vadhamAna kuMva2 cAritra levA nIkaLe che te ApaNe emanI pAchaLa cAlo." kaMIka kaSTavALA haze chatAM koine mana na thayuM, paNa prabhu ekalA te ekalA, chanI bhAre viSamatA. ekalA cAritra lIdhA pachI paNa anukULatAnA pUramAM taNavAnuM nahi, sAme cAlavAnuM! chaThThathI ochA tapa nahIM A tapa te rejI de che bAkI te pAsakhamaNa, mA khamaNa, dADhamAsI, bemAsI, aDhI mAsI, traNamAsI, cAramAsI, chamAsI, sADAbAravarasamAM 11 varSa jeTalA upavAsa karyA. bhagavAna eTale tyAga tapathI zuddha vItarAga banelA paramAtmA ! bhagavAna banavuM che, te UbhA thAo, saMsAra cheDe, tapasyA karo. bhagavAna banavuM che te ajJAna loke trAsa Ape, kaSTa Ape, te sahana kare. zarIramAM aMguThAthI meru halAvavAnI zakti che, tyAM duzmana For Personal & Private Use Only Page #350 -------------------------------------------------------------------------- ________________ masya: bhavamAtrathI bakSIsa 341 kacaDavA sAme ubhe, chatAM AMkhanuM pepacuM nathI hAlatuM. zatru dAMta kacaDIne vera vALavA mATe taiyAra thAya toya sahIza. " bhAI saMgama! je karavuM hoya te kara.deva ApaNane kaI kaTinA mAyA che tenuM citra aharniza cittamAM khaDuM rahetuM nathI mATe viSayemAM josa che, dharmamAM nahi. eka bAju Indro pUje che, bIjI bAju rasta hAlatA mAmulI mANasanA dIdhelA kaSTa sahana karavAnA che. A devAdhideva ApaNane mAyA chejagatamAM ApaNA jeTalA bhAgyazALI koNa che? duniyAne kaNa maLyA che? pite strI rAkhe, ne bIjAne kahe tame brahmacarya pALa. e badhA deva paramAtmA kahevAya che ! guru kevA ? tamane guru kevA maLyA che? jene mATe e gurunA dharmane nahi mAnanAre e gurunI jIvanacaryAnA be zabda sAMbhaLe che tyAM ene zuM thAya che. ke, "kaMcana-kAminIne aDavAnuM ya nahi? mAthAnA keza ukheDI nAkhavAnA kAcA pANI ane agnine aDavAnuM nahi? rAI kevI rIte banAve?" are, rAI te temanA mATe banAvelI hoya te ya te na le; ane temanA mATe na banAvI paNa agni-pANIne aDatI hoya toya te na le. beMtAlIsa deSarahita bhikSAnA e khapI ! jemAM tu' rAgye mA che tu: cha khaMDane mAlIka che tuM dhAre te dharma sAre pracAre, paNa tAre ya saMsAra te pApaja kahe. mATe amAre tyAM rAjA mahArAja, zrImaMta-zAhukAra sAdhu banavA Ave che. garIbaDA tarIke nahIM, AMtara zatrane haNavA subhaTa tarIke. A guru tamane maLyA che. bIjAne kevA maLyAM che? ghara-bArI, paricahadhArI, ne AraMbhasamAraMbhakArI. keI kaMcana kAminInA tyAgI hoya te paNa prazvIkAya apa kAyAdi chAnA hiMsaka te kharA ja. mahAvatenI pratijJAvALA nahi. lekenA ghara saMsArathI para nahi. dharma ke ? tyAre dhama tamane ke mA che? jIvadayA pradhAna, tyAga For Personal & Private Use Only Page #351 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 342 zrI samarAditya * yazodhara muni caritra tapasyAvALa, upavAsa, samyakatva-dezavirati ane sarvaviratisuMdara vrata ane AcAravALo ! tyAre duniyAne kevA dharma maLyA che? upavAsa ane phaLAhAra! paraNavuM-putra pedA karavo e dharma ! gaMgAmAM jhIvavuM e dhama! viSayonI ujaNanA parvanI ujavaNuM e dharma ! ahIM to e vAta che ke jIvanamAM eka paNa pApa hoya to mekSa maLe nahi. sAdhujIvana upara AvavA mATe zrAvaka prayatna kare ! zA mATe kare? sarva pApathI virata thavA mATe! sAdhudharma evo ke cakavatIne paNa dezanA Ape che, ne temane kaMI levuM nathI. dedhidevane indro bhagata che chatAM tene saMyama-tapanAM kaSTa khape che! ghera parisaha khape che? kemake AtmAne paramAtmA banAvavAno che. guru eTale mahAjJAnI, saMyamI, paraupArI ane mahAtyAgI. emane jenAra bhagata na haiya, jaina dharma na hoya, chatAM hAtha joDe ane kahe ke-AvA mArA deva paNa nathI ! strIne aDavuM nahi! tenA uThelA sthAne besavAnuM nahi." dhama kevo maLyo che? to ke raMgarAgane nahi paNa virAgaviratine, bhegane nahi paNa tyAgane, ajJAnIno nahi, paNa ana'ta jJAnIne, ekAMtavAdIne nahi paNa anekAMtavAdIne ! ekalA jJAna ke ekalI kriyAne nahi paNa jJAnakiyA ubhayane ! sAmAnya nahi paNa viziSTa koTinA tattva-ga-dhyAna-saMyamAdine! rUmamAM sUkSma keIkanI ahiMsA ahIM che. jagatamAM ahiMsAnI vAta karanArA te che, paNa kahevAnI. Aje bauddhanI ahiMsA che paNa kevI? dariyA kAMThe UbhuM rahevAnu, mAchImAra mAchala kADhI Ave te laI levAnA. tyAre jana dharmanI. ahiMsA dariyA kinAre jarA lIla AvI te tyAM javAnuM paNa nahi. pApaDa para phUga AvI che te tene ya abhayadAna devAnuM ! kamamAM kAma pAMca tithi tapasyA. sukhI mANase paNa AyaMbila kare. tyAga ane tapasyAmAM pUchavAnuM zuM? zrI mahAvIra bhagavAne naMdana rAjaSinA bhave lAkha varasa sudhI mAsakhamaNa karyA hatAM ! bIjI vAta nahi, tyAganI ja vAta ! For Personal & Private Use Only Page #352 -------------------------------------------------------------------------- ________________ masya: bhavamAtrathI bakSIsa 343 jaina dharmanA to keTalA UMcA ! tenAM tarava, jIva-ajIva, puNya-pApa, Asrava-saMvara, baMdha -nirjara, mekSa ! bIjAo vAta kare zAma-dAma-titikSAnI, paNa enA keI vistAra? ahIM saMvara eTale sattAvana bheda! nija rA eTale 6 bAhya, 6 AbhyAra ema 12 prakAre ! tenA ya pAchA AMtara-avAMtara ATalA ATalA bheda ! vistRta keTakeTalA prakAza! kamathiyarI e jaina dharmanI ja ! karmanA mULa 8 prakAra jJAnAvaraNaya Adi; enA avAMtara bheda 158. karmanA baMdha: udayaudIraNA-sattA-samaNa-udvartana-apavartana vagere keTalI ya prakriyA! e badhuM prakati-sthiti-rasa ane pradezanI daSTie ! kevAM kevAM kAraNe e kevAM kevAM karma baMdhAya enAM vivecana ! tyAre bIjAone tyAM mAtra sAruM bhAgya ane nabaLuM bhAgya. sArAmAM kaMI bheda prakAra? nA. atyAre vartamAnamAM apajaza maLe che tenuM rUpa sArU che; ne jenuM rUpa narasuM che tene jaza maLe che. keInAmAM guNIcalatA che, avAja sAro nathI ane keAI AcArahIna che. sUra kephila je che, tenAM samAdhAna bIjA zuM batAvI zake? jene karmasiddhAta ja samAdhAna Ape che. tamArI pAse A kevo khajAno A che? kiMmata che? hajAra rUpiyAnI neTa paNa bALakane mana kAgaLiyu ! dayAnano mArga, jJAnane mArga....e badhAne speziyala viziSTa mA jaina dharmamAM rIjharDa thaI gayuM che! "mArA deva kevA ! mArA guru kevA ! mAre dharma ke ! " vicAre to? bajAramAMthI eka naga lAye haiya te dasa vAra jue "kevuM sarasa ! ' tulanA kare "A keTalu sArUM!' A5Nune jaina dharma maLe che, te keTalI vakhata khUza thayA-"Aha ! kevA sarasa ?" A je deva, guru ane dharma malyA che keTalI vakhata tulanA karI, "keTalA uttama !' puraSAtha dharmamAM che ane duniyAdArImAM vadhAre! zAthI? vicAre. deva-guru-dharmanI barAbara oLakhANa karI vAraMvAra bIjA deva, guru ane dharmanI sAme ane dunyavI mATInI mAyA sAme enI vizeSatA, suMdaratA For Personal & Private Use Only Page #353 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 344 zrI samarAditya 0 thadharamuni caritra vicArI. dila khuza rahe te puruSArtha saraLa che. puruSArtha -kALane nAza na kare game tema vAte bharaDavA beThA, bIjAnI khAmIo tarapha ja daSTi rAkhI ane bIjAnuM halakuM-ghasAtuM sAMbhaLavAmAM kAna sarakhA rAkhyA, emAM samajI rAkhe ke rekanAra bahu ochA maLaze. tyAre pitAnuM cAra mana paNa jarA ya kheDuM nahi bhAsavA de; paraMtu samajI rAkhe, ke jIvana jIvavA mATe A bilakula binajarUrI pravRtti che, jIbha, AMkha ane kAnano emAM koI sadupayoga thata nathI ane pApI vRttio tathA pApa vicAre cheSAye jAya che. e dAbavAne-aTakAvavAne puruSArtha kALa naSTa thaI rahyo che! mAnavajIvana te jIbha, AMkha ane kAna vagerenI khaMjavALa TALI pApI vRtti-pravRttine aTakAvatA javA mATe mahAna puruSArtha kALa che. evA puruSArthaka Lane nAza karavo e gune che. emAM mAtra gumAvavAnuM ja nahi, paraMtu jugajunI latane pi pI bhAvI AthI ya vadhu kharAba paristhiti UbhI karavAnuM mahAnukasAna paNa che. ( rega vRddhi pAmato jAya che, Aregya dUra thatuM jAya che. jIbha -AMkha-kAna upara aMkuza mUkAyA badhuM belavAnuM, badhuM jovAnuM ne badhuM sAMbhaLavAnuM heya nahi, e nakkI karAya; ane AtmAne hitakArI hoya teTaluM ja bolAya, teTaluM ja saMbhaLAya ane teTaluM ja jevAya. A cIvaTathI ane eksAIthI sAcavavuM paDaze kemake e mATe A puruSArtha kALa che. mAnavajIvana e dhamanI ArAdhanA mATe ati ati dulabha evo puruSArtha-kALa che, e vAraMvAra dayAnamAM lAvyA kare. e atyaMta kiMmatI kALa che. enI pratyeka kSaNa mahAmUlyavatI che e jarAya na vIsare. je mAnavajIvananI eka kSaNa paNa dharmanI ArAdhanAnA puruSAtha vihoNuM pasAra karI, te puruSArthakALane eTalo nAza karyo gaNAze. For Personal & Private Use Only Page #354 -------------------------------------------------------------------------- ________________ matsyaH bhavamAtrathI bakSIsa 345 tamArA sAMsArika jIvanamAM jue ke kevA kevA ceAsa prakAranA kALanuM mUlyAMkana haiAya che ane te te kALamAM te te vastunA na banavAthI e kALanA nAza samaLe che. kALa tA baMne rIte pasAra thavAnA ja che, paraMtu tene ceAgya kAya neA puruSAtha na thAya, are ! AgaLa vadhIne puruSArtha hAvA chatAM dhAyu" phaLa na Ave tA kALa bagADayo, gumAvye, naSTa karyA gaNeA che. dA. ta. puruSA kALanA sAMsArika dAkhalA vidyAthI avasthAmAM vidyA prApta karavAne puruSAkALa chekare rakhaDapaTTImAM gumAve tA eNe e kALaneA nAza karyA kahe che; pachI seTa thai gayA, vidyAbhyAsa karI zake ? nA; kema ? kahe, vidyAne puruSAtha kALa naSTa thaI gayA. ema, lAMbA rAgamAMthI tAjuM UTheleA, ene thADA thoDA ArAma rAkhIne zaktivadhaka davA ane pathya levAnA puruSA - kALa che; paNa bajAranA lAbhamAM ke bIjI kAI dheAMsamAM ema na kacu' ane cha bAra mahinA khecyuM, tA have veda kahe che kezarIra nahi vaLe, eneA kALa gayA. tamane pahelAM ja kahyuM hatu. ke utAvaLa na karo. " zu` karyu" A ? zakti lAvavA puru - SAkALa bagADayo. * navA snehIne peAtAnA jIgarajAna premI banAvavAne kALa prArabhamAM hAya che. paratu prAraMbhatA mahinA ke varasA e mATenI kALajI ane prayatna karavAne badale ataDAI, akDAI ke svAtha -sAdhutA karI TANAM-meNAM mArye rAkhyAM, pachI bhAna AvyuM ke A tA snehI ApaNI tarapha bagaDacA, have ? have zuM? e tA Avata karavAnA puruSAtha kALa gayA, have akALa che, game teTaleA puruSArtha kareA nakAmA, bhAMgelA hRdaya AkhA ze` thAya ? ema, vepAramAM meAsamane kevI gaNA che? kamAI levAne cA kharIdI vagere karI levAtA puruSAkALa. emAM ene puruSAtha na karatAM ArAmI ke pharavA javA vageremAM pasAra karyo, For Personal & Private Use Only Page #355 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 346 thI samarAditya - yodhamuni caritra mosama pUrI thaI gaI. have bajAramAM khaDe page A divasa kAma karavAne puruSArtha kare, zuM vaLe? mIDuM ! kemake vepArano purupAtha kALa gaye basa, A rIte aneka prakAranA bhavanI vacamAM mAnavabhava e dharma-sAdhanAne puruSArtha kALa che. emAM je e puruSArtha na karI le te ArAdhanAne puruSArtha kALa gumAvyA, naSTa karyo, pachI mAge ke have je AyuSya laMbAI jAya, to dharmane bharapUra puruSArtha karI lauM, te kazu bane? nA, ArAdhanAnA puruSArtha kaLane nAza thaI gaye. have maryA pachI zuM vaLe? lukhI rAkhe, mAnavajIvananI pratyeka kSaNa e ArAdhanAne gherA puruSArtha kALa che. gayelI eka paNa kSaNa pAchI nahi ja Ave, bhalene karoDo rUpiyA ApavA taiyAra che. rAkhavA jevuM lakSa tyAre meTuM ane kharUM lakSa A rAkhyA karavA jevuM che ke, * vartamAna kSaNa evA puruSArtha vinAnI te nathI jaI rahane? game tyAM, game te sthitimAM ke game te sAMsArika kAryamAM beThe hiMu, tyAM paNa kamamAM kama mAnasika puruSArtha rAkhI zakuM', dA. ta. hRdayamAM vItarAga arihaMta paramAtmAne yAda karI zakuM. athavA saMsAranI vicitratA saMgenI anityatA, padArthonuM parapaNuM, ke evuM kAMI taravarI zake. yA karmabhAra vadhavAno Dara rahRAA karI zake athavA paraleka na bagaDavAne dhIkhato khyAla rAkhI zakAya ema keI paricita karela tavanuM ciMtana agara navakArasmaraNa, arihaMta-smaraNa, AvuM kaMIka ne kaMIka manane tidAyI ne pavitra rAkhanAruM ciMtavI zakAya.'' For Personal & Private Use Only Page #356 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ma: bhavamAtrathI bakSIsa 347 mananA pAka nirdhAra thavA joIe ke, "mAre kSaNa kSaNa ArAdhanAne kiMmatI puruSArtha kALa pasAra thaI rahyo che. e ja veDaphI nAkhyo ane duniyAnI bIjI AMziyArI game tevI bajAvI, yA game teTalAM dunyavI saMtApa karyo ke beTA Atmika saMtApa ryA, paNa saravALe zuM utaravAnuM? puruSArthane aNumela kaLa te gumAvyo ja ne? ApaNuM maryA pachI duniyA leziyArI yAda karavAnI che? ne kare te ya ApaNane zuM? tyAre saMtApanAM ya sArAM inAma ApaNane maLavAnAM che? kazuM ya nahi, A virATa vizvamAM kyAMya javAba ApavA pahoMcI javAnuM che. ahIM puravArtha kALane ArAdhanAmAM lekhe lagADo haze tene ja tyAM sAre javAba maLavAno che." mATe kSaNe kSaNanA puruSArtha kALane lekhe lagADavA, AdhanAthI saphaLa karI levA, nirdhAra kare ane pachI hRdayanI maulika apavitratAo dUra phagAve, dUra karavA udyama kare, eTalu dhyAnamAM rAkhavAnuM che ke mULamAM Avazyaka pavitratA vinA ArAdhanAnA puruSAtha saphaLa thaze nahi. ArAdhanAmAM zuM zuM? ArAdhanAnA puruSArthamAM A A karavAnuM - maitrI-karuNAdi bhAva, 0 paganI pUrva sevA rUpe mAtA-pitA-vidyAguru-dharmagurunAM ane devanAM pUjana, ApattimAM dInatA nahi vagere sadAcAra, tapa ane muktine aSa, - mArgAnusArI jIvana rUpe nyAyasaMpanna vibhava, paropamarAdi, * gadaSTino vikAsa, 0 sanyakarane 67 prakAre vyavahAra, 0 samakti ajavALanArI adabhakti Adi karaNI, For Personal & Private Use Only Page #357 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 348 zrI samarAditya * yazadharamuni caritra 0 AvakanA bAra vata, 0 zrAvakanA dinakRtya-pardhakRtya vArSika kRtya, jIvana-kRtya vagere anuSThAne ane AcAre, 0 zrAvakanI 11 paDimA, 0 vividha niyame, 0 sAdhujIvananI lAyakAta mATenA guNa, 0 mahAvata ne kSamadidharma, jJAnAcArAdi paMcAcAra, sAdhu sAmAcArI, sAdhurtavya, ItyAdi ItyAdi. paraMtu A badhuM karavAnI bhUmikAmAM zuM joIe? ArAdhanAnI bhUmikAmAM zuM zuM? mULamAM hRdayamAMthI maulika apavitratA dUra karAya, dUra karavA mathAya tyAre ArAdhanAne jagA maLe. mULabhUta pavitratA lavAya, lAvavA prayatnazIla rahevAya te e bane. te e juo. maulika apavitratAo kaI kaI che? AvI badhI - pApamAM niDaratA, pApanI koI suga-ghaNa-bhaya nahi, ema. atyanta svArthAlpatA, kRtanatA, For Personal & Private Use Only Page #358 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 348 masyaH bhavamAtrathI bakSIsa ekAnta saMsAra-rAga, gharekanI kaI paravA nahi, atyata kaTheratA, jyAM-tyAM duzmanabhAva, sArUM keInuM ya sahana na thAya evI asUyA, jAtane kaI vicAra nahi ane jagatanA doSa zedhatAM pharavuM, citavatA-gAtAM pharavuM, AvI AvI apavitratAe e maulika apavitratAo che. ene pahelAM haTAvavI joIze. to ja dharmanA vividha agenI ArAdhanAne puruSArtha lekhe lAgaze, puruSArtha kALane saphaLa karyo gaNAze. have vicAra karo ke A badhuM karavA mATe keTalo badhe UMce puruSArtha kALa maLe che ! te zuM jIvananI kSaNe kSaNa mATe savadhAna rahe che kharA ke, "mArI gherI eka paNa kSaNa dhamanI ArAdhanA viheNI na jAya? kamamAM kama mAnasika ArAdhanA to cAlu ja rAkhuM?" For Personal & Private Use Only Page #359 -------------------------------------------------------------------------- ________________ masya ane susumAra yazodhara mahAtmA pitAnA caritramAM e kahI rahyA che ke, hu sarovaramAM rohita matsya tarIke ane mAtA susumA2 jaLacara jIva tarIke utpanna thayelA chIe. emAM mane su su mAre pakaDaco che. enA moDhAmAM cavAI-gaLAI javAnI sthitimAM mUkAI gaye chuM. paNa ene bIje zikAra maLavAthI mane chUTavAnuM maLe che ! eTale? bIjAne pApane udaya jagIne mAruM puNya udayamAM Ave che ! jue sukhanI kevI vicitratA che ! je puNya e sukha UbhuM thAya che, e puNyane udaya jo bIjAnA pA padayanI upara bIjAne duHkhamAM ghasaDavA upara pragaTa thatuM hoya te e sukha gojhAruM ke bIjuM kAMI ? evA sukha upara rAcavAnuM? masta banavAnuM? ane enI ghelachAmAM taraNatAraNa anaMta upakArakArI deva-guru-dharmanI sevA gumAvavAnI?" muni kahe che, "sarovaramAM rAjanI dAsIe nahAvA mATe jhaMpalAvyuM. tyAM susumArane jANe me zikAra maLe, te eNe mane cheDIne dAsIne paga maeNmAM pakaDo." For Personal & Private Use Only Page #360 -------------------------------------------------------------------------- ________________ masya ane susumAra 351. eka meDhe ene kyAMthI pakaDI zake? paNa mANasanI pAse to hAtha che, tethI eka me mAM ane be hAthamAM be, ema sAthe pakaDI zake ne? puNaye hAtha maLyA ene upayoga vadhu pA5mAM? vicAre, je kAMI puNAI maLI che, te vadhu pApa karavA mATe ? ke pApathI bacI dhamI karavA mATe ? mAnavanuM evuM maLyuM che mATe ja niMdA karAya che ne? gelAM jUThAM belAya che ne? bIjAne pApanI salAha A karAya che ne? mAnava-mana maLyuM che mATe ja emAM garva-gussAnA kepha che ? daMbha-tRNanA vicAre cAle che ne ? mAnavanAM puNya che tethI ja sAdhamanA tiraskAra, hAlatAM -cAlatAM tucchakAra, IrSyA-asUyA, viSanA vikAsa vagere sArI rIte karAya che ne? zuM karavAnI evI puNyA? puNyAne sadupayega to sAra vartAva ne sArAM kAma karavAmAM karI levo joIe. pApa ghaTADavAmAM pApathI bacI javAmAM kara joIe. suMsumAra pAse A puyAI nathI, eTale eNe matsyane cheDI dAsIne pakaDI bene pakaDavAnA pApathI bacce. dAsI ya zu samajIne AvI haze? gharethI nikaLatAM te TheTha ahI pANImAM paDatAM sudhI mAM ene kapanA haze ke AvuM thaze? pApanA udaya kyAre kevA jAge ene kaI patto nathI, tyAM phAM rAkhe zuM vaLe? dAsI pakaDANa evI eNe rADo pADavA mAMDI, "are ! mane magare paDI che, paDI che! cheDA, cheDA !" cIse sAMbhaLIne sAthenA leke deDI AvyA, dAsIne majabUta pakaDI rAkhI jethI magara gaLI na jAya, ke UMDA pANI mAM tANI na jAya. A badhA kelAhala sAMbhaLIne tyAM rahelA masya-baMdhake AvyA. leziyAra! zemAM? AvA meTA magaramacchane bAMdhI levAmAM ! emanuM kAma zarU thayuM; paNa pele saMsumAra enA For Personal & Private Use Only Page #361 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upara zrI samarAditya 0 thaze dharamuni caritra bhAna vinAne che. bilADI dUdha jue che, daDe nahi viSayane lAlacuDe jIva viSayamAM sukhadekhe che, paNa karmanI pakaDa nahi; kemake sukhanI laMpaTatA che. . pachI AvA mAnavanA Liye ya bharapUra kamabaMdhanathI baMdhAye jAya che ! are, chevaTe mRtyu AvIne UbhuM rahe tyAM sudhI ca viSayasukhanI lAlaca mUkavI nathI ! madhalALa TapakyA ja kare che, ane karmane kaI bhaya nathI ! keTalI mUDha dazA ! susumAra evo mUDha banI dAsIne paga cheData nathI, paNa aMte mAchImAroe ene cheDAvI, suMsumArane pakaDo. enA para gusse ghaNe AvyuM che, eTale ene zastra bhUkI bhUkIne bhayaMkara trAsa-vedanA pamADI rahyA che. bhAlA bheke, barachI ke, cAmaDI ujharaDe, mAMsanA labasA kApe, kevI pIDA ! pA5 bhAre eTale meta jaladI Ave nahi, ne vedanAne pAra nahi ! bahu rIbAmaNe maryo. jIvanane aMta, vAsanAne nahi! keNa che A suMsumAra? mAtA yazodharAne chava, dikarAne kahenArI ke, "haze bhAI! jIvane na marAte hoya, paNa apamaMgaLa dUra karavA devIne jIvana bhega Apavo paDe. kaMI nahi to chevaTe loTane kUkaDe mAra." pAse rahIne Agraha karIne pitAnI zaramamAM tANuM leTane phakaDo marAvanArI ane khavarAvanArI mAe sAra zuM kADhayo ? kUtarA ane ajagara tarIke kuavatAre kumeta pAgyA pachI paNa chUTakAre nathI, te ahI susumAra tarIke bUrA hAle rIbAI rIbAine maravAnuM AvuM. AvAM maraNa to kAcAnAM thayAM. paraMtu kuvAsanAnuM mota kayAM che? For Personal & Private Use Only Page #362 -------------------------------------------------------------------------- ________________ masya ane suMsumAra 353 pApa dhAlavA sahelAM paNa enAM nikAla karavAM ati ati muzkela che! pApane bevaDo mAra khAva paDe che. eka mAra, jAlima duHkha-vedanA-rIbAmaNane, bIje mAra, e pAponI kuvAsanAnA vege phera navAM navAM gherA pApa karI karI bhAvI duHkhanI bhaThThIo paTAvavAne ! mAtA yazodharAnA jIvanamAM A jovA maLe che. jagatamAM Aje keTalAya nI bhAre pA5bharI ane duHkhamaya durdazA putyakSa jovA-sAMbhaLavA maLe che, zuM A ekAeka UbhI thaI gaI che? nA, nA, te te badhAne kema ema na haiya? kaho, samartha kAraNe maLyA vinA ja akasmAta kArya TapakI paDe evuM banatuM nathI. pratyakSa nahi te atIndriya kAraNe paNa kAraNa upara ja kAryanuM maMDANa thAya. have je evA lezabharyA phaLa nathI joItAM te enAM kAraNe dUra karavAno mukhya zrama ane cIvaTa jaIe. bhAre durdazAnuM kAraNa pUrvanAM sAnubaMdha pApa che. to e pApanAM anubaMdha toDavAnI kharI mahenata joIe. pApanAM anubaMdha paDelA eTale emAM kazuM khoTuM ke ajugataH nahi lAgelu, bhaDaka nahi thayelI, urdu nirbhayapaNe mastIthI seveluM. have A anubaMdhane teDavA mATe zuM karavAnuM ? janma-janmAMtaranA pApAnubaMdha teDavA-- upAdhyAya zrIyazovijayajI mahArAja "dharmaparIkSA" nAmanA zAstramAM kahe che, * kammaM bandhai pAvaM, jo khala aNuvara yatibvapariNamA / suhAguvAra, bAlArika tara " For Personal & Private Use Only Page #363 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 354 zrI samarAditya * yaza dharamuni caritra -je AtmA tIva kara pariNAmamAMthI pAchA haTatA nathI, te azubha sAnubaMdha kama bAMdhe che ane e azubha agbaMdhanA lIdhe te anaMta saMsAra upaje che. tyAre prazna thAya ke AvI rIte to keTalAMya kama bAMdhyA hoya, te pachI phaLa anaMta saMsAramAMthI chUTakAre kevI rIte? kayA anubaMdha taTe, kayA nahi? upAdhyAyajI mahArAja ene khulAse ApatAM kahe che ke gAthAmAM "anuparatatIva pariNAma-tIva kaThora pariNAmathI pAchA nahi haTanAro" kahyuM che e sUcave che ke je e pAche haTI jAya te bacAva maLe che. mATe ja jANatAM ke ajANatAM ulsa bhASaNa jevAM paNa pApa karanAra je Aja janmamAM ke janmAktare enI guru AgaLa Aleca, garlo karI daMDa-prAyazcita laine pApathI pAchA vaLI jAya te e duSkRtyanA vege UbhA thayelA pApAnubadhune nAza thaI jAya che ane tethI anaMta saMsAripaNuM nathI thatuM. eTaluM vizeSa che ke dukRtyathI je evuM nirupakrama karma bAMdhyuM hoya ke enI asara anaMta bhava sudhI paraMparAe bhagavAIne ja saMpUrNa ghasAI javAnI hoya, to e aMta na pAme tyAM sudhI prAyazcittanI prati ja nathI thatI. kemake A sAnubaMdha pApa bAMdhatAM cittanA adhyavasAya ja evA gADha ghaDI dIdhA hoya che ke je prAyazcitta jagI hadayazuddhi ja jAgavA detA nathI. paraMtu bAMdheluM karma je cekasa upakama-gya hoya arthAta pApanI sAcI niMdA-pazcAttApa-AlocanA vagerenI vizuddha bhAvanAthI pApakamane dhakko lAge evuM e haiya, te A janma ke jamAtare anubaMdha toDanArI prAyazcita prApti thaI zake che. dharmaparIkSA graMthamAM A pramANe vivecana karelu che. AnA uparathI e phalita thAya che ke pUrva janmanAM paNa pApanAM prAyatti ahI thaI zake che. tethI ema na vicAratA ke, "te pachI For Personal & Private Use Only Page #364 -------------------------------------------------------------------------- ________________ masya ane suMsumAra 355 A jamanAM pApane pazcAttApa prAyazcittavidhi ahI nahi karIe to cAlaze, AvatA janmamAM karI laIzu.' AvuM manamAM lAvatA nahi, kemake AvI vRttithI pApa pratye tiraskAra ane zuddhikaraNanI ruci UDI jAya che, tethI bhAvI bhavamAM pA5jugupasA, pazcAttApa vagere jAgavA ja muzkela che. e sthitimAM pachI pApanubaMdha dIrghakALa cAlyA karavAnA ! tyAM jIvanA pAparaktatA ane duHkhamamratAmAM keTalA behAla? mATe vartamAna jIvananA keI paNa pApane pazcAttApa-AlocanA-prAyazcitta vinAnA rahevA devAne svane ya vicAra lAvatA nahi; nahitara nizcita karmabaMdhamAM phasAvuM paDaze. Atma-jIgusA dayAnamAM A rAkhavAnuM che ke jenA prAcArTara svIkAranI buddhi nathI thatI e pApe gADha anubaMdhavALA, nikAcita svarUpavALA ane anaMta saMsAre nAmazeSa thanArA tarIke zAstra kahe che. e sUcave che ke je pApa pUrvabhavamAM ApaNe kevA kevA svarUpe sevyAM enI cekasa khabara nathI, paraMtu ahI ene vasavase ane bhaya UbhA thAya che ke "arere ! pUve meM AvAM AvAM pA5 sevyAM haze te? huM keTalo nIca, adhama, ane karmathI bhAre! mane have mArAM nizcita ke saMbhavita pApAcAraNa, yAne duguNa-duSkRtyo pratye ane evuM AcaranAra mArI jAta pratye bhArebhAra vajugupsA thAya che, ghaNuM Ave che, baLatarA rahyA kare che. IcchuM chuM ke e pApa ane pApabuddhi sadaMtara nAza pAme" ... AvuM manamAM kure ane megya prAyazcitta-vidhi karavA mana thAya te samajI zakIe ke pUrvanAM pApono anubaMdha sepakrama karmavALo che, nirupakamakama ke jenuM pUchaDuM anata saMsAra sudhI cAlavAnuM che enAM pApakaryo mATe to prAyazcitta svIkAranI buddhi ja nathI thatI. eTale jo e buddhi thAya che te muMjhAvAnI jarUra nathI ke, "zuM thaze ! pUrvanAM jaMgI papanA mArAthI zuM uddhAra thAya!".AvI muMjhavaNa, nisAso ke hatAzapaNuM lAvavAnI jarUra nathI. For Personal & Private Use Only Page #365 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 35 zrI samarAditya * yazodhara muni caritra zAstro uddhArane mArga banAve che, kahe che, janma-janmAktaranAM pApa-duSkone anubaMdha toDe, e mATe baLatA-saLagatA dile pazcAttApa karo. pitAnA pApI AtmAnI jugupsA anubhava, deva-gurunI AgaLa enI gartA karI mithyA duSkRtya-micchAmi dukkaDa karo, prAyazcitta mAge, sevAtAM pApamAM jarAya rAce nahi, kaThera bhAva na AvavA de, divane saMtApa anubhavI, zuddhikaraNa karo. bhavasthiti pAke AtmAne haLa banAvavA A saceTa mAga che; enAthI bhavasthiti pAke che. zAstra trikALa dukRtagartA, sukRtAnamedana ane cAra zaraNane svIkAra karavAnuM kahe che. A te ochAmAM ochuM, paNa vadhArAmAM jyAre jyAre citta rAga-dveSanA saMkalezamAM paDe tyAre tyAre e karavAnuM kahe che. paMcasUtranA pahelA sUtramAM A vidhAna che. jJAnI para zraddhAne sAce dAve jJAnI bhagavaMtAe e duSkRtagartA, arihaMtAdi causaraNagamana ane arihaMtAdinA sukRtanI anumodanAmAM ke camatkAra ja haze ke ene reja trikALa ane saMkalezamAM vAraMvAra karavAnuM kahe che? jJAnI upara, jJAnInA vacana upara zraddhA dharAvavAne dA rAkhatA hoIe te A sAva saheluM re chatrikALa kartavya cUkIe kharA? rAgadveSanI AMdhI caDhe tyAre bebhAna banI Ane bhUlIe kharA? Ane bhUlI bIjA ADAavaLA phAMphA mArIe kharA? pApapratighAta-guNa bIjAdhAna dhyAna rAkhajo sarvajJa bhagavAnane cIdhelo A sacoTa uddhAramAge che. enAthI pApa-pratighAta ane guNa bIjAdhAna thAya che. For Personal & Private Use Only Page #366 -------------------------------------------------------------------------- ________________ masya ane suMsumAra 357 azubha karmanA anubaMdha tUTe che, subhAnubaMdhane jagA maLe che, pApaNa maLe che. azubha anubaMdha tuTayA eTale bhAvI pApamaya durdazA AvavAne daravAjo baMdha thaze ! zubhAnubaMdha ekatrita thayA eTale guNe ane dharmane AvavA mATe daravAjA khUlI gayA ! keTale sIdhe ane sahelo chatAM mahAlAbhadAyI upAya? sIdho. ane sahele eTalA mATe ke emAM na pAIne kharca, ke na keI kAyAnA baLanI jarUra. tyAre eTaluM dhyAnamAM rAkhajo ke AvA UMcA manuSyabhavamAM e karavuM saheluM che, karavAnI taka maLI che. garIbamAM garIba paNa mANasa ane mAMdAmAM mAMdo paNa jIva A karI zake che. dAna karavuM hoya te sAmagrI joIe che, tapa kareTa heya te kayika zakti joIe che, paraMtu pApanA anubaMdha teDavA haiya, ne zubhanA anubaMdha UbhA karavA heya to vinA zaktisAmagrIe paNa karI zakAya che, kemake e mATe vAraMvAra baLatA hRdaye pApagoM, dukRtya jugusA ne enA pazcAttApa prAyazcitta karavA joIe, tema vAraMvAra catura zaraNa svIkAra ane zubhanumedana sevavAM joIe che. pApanA anubaMdha toDakyA nathI, eTale yazodharAnI bhavaparaMparA bagaDI gaI che. muMsumAra tarIke pahelAM putranA jIva machane ane pachI dAsIne pakaDe che. emAM bhAre viTaMbaNa chatAM pApabuddhi nathI chUTatI. For Personal & Private Use Only Page #367 -------------------------------------------------------------------------- ________________ susumAranuM motaH matsyanI phalAmaNa yazodhara mahAtmA kahe che, "ssumAra te dAsIne paga pakaDI rAkhavAnI jIdamAM kadaMgI rIte rIbAvI rIbAvIne mArI nakhAya; ane huM rehitamasya enI pakaDamAMthI chuTI sarevaramAM caracha pharavAmAM kSemakuzaLa anubhavI rahyo hato paraMtu pApe jyAM keDa pakaDI hoya tyAM e kSemakuzaLapaNuM keTaluM Take? karma jANe kahe che, "ThIka che ahIM bacI gaye che ne? have AgaLa Ava;" jaNe tAkI rahelA pApedaye mane pAche sapaDAvyo ! keTalAka vakhata pachI mAchImAre e eka vAra jALa nAkhI che, emAM huM bhege joge sa5DAI gaye. khAvAnI lAlace kaho ke pharavAnA lebhamAM kahe, paNa jaLamAM jIvatA pakaDAye, bahAra kADhatAM e lokone mahenata paDI, paraMtu kADhIne mane joI cakita thaI jAya che." "ahe! bahu mero masya! " bIjA kahe che, "cAlo Ane te rAjA guNadharane bheTa ApIe." zuM maphata bheTa? nA, rAja pAse kaMIka kAma kaDhAvavuM che eTale jANe eka se laI cAlyA rAjamahele, jaIne rAjAne bheTa kare che. rAjA khUza thAya che. bheTa svIkArI mAchImAranuM prayojana sArI Ape che." For Personal & Private Use Only Page #368 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 359 susumAranuM mota matsyanI phaksAmaNa jAtanuM jAtane piMDadAna guNadhara mane AvaDe meTo joI harakhamAM upaDAvI nayanAvalI pAse laI Ave che, ane kahe che, "mA ! Aje to A meTA rahitamasya bheTa Ape che. te pitAjI ane dAdIne piMDadAna karIe." konAthI kene piMDadAna? pitAnA piMDamAMthI pitAne piMDadAna !" "nayamAvalI kahe che, " jarUra pUjyane piMDadAna to karavuM ja joIe. tArI bhakti sArI che." macchane jAtismaraNa "ahI A vAtacIta sAMbhaLatAM ane pUrve bahu vahAlI karelI patnI nayanAvalIne jatAM mane uhApoha thaye. kyAM javuM A? A? ema citavatAM mane pAchuM pUrvajanmanuM smaraNa thaI AvyuM. "are ! A zuM? A te mArA putra ane A mArI patnI !..." Azcarya thayuM. badhuM yAda AvyuM kharuM, paNa suredradattanA bhave karelI bhUla ane sevelAM pApa ane pApabuddhine pazcAttApa kayAM che ? dharmanI have mAyA kayAM che? hajI paNa kAramI vedanAo kAna kAna sAMbhaLavA maLe che, chatAM dharmabuddhi kayAM jAge che ? ApaNuM bhayaMkara sAhasa pApabuddhine pazcAttApa, dharmanI mamyA ane dharmabuddhi keLavavAnI maLelI aNamela taka gumAvI, ulka pApane rasa ane For Personal & Private Use Only Page #369 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 zrI samarAditya 0 yadharamuni caritra dharmathI parAmukhatA apanAvyA te have tiryaMcanA avatAre pUrvanA bhUlelA manuSyabhavanuM smaraNa thaI rahyuM che chatAM e pApabuddhine pazcAttApa ane dharmanI mAyA tathA dharmabuddhi jAgavA teyAra nathI ! tyAre A vicAravA jevuM che ke ahIM ApaNane maLela pApabuddhinA pazcAttApa, dharma rasa ane dharmabuddhinI taka gumAvavAmAM ApaNe keTaluM bhayaMkara sAhasa karI rahyA chIe? jarA zAMtithI besI AtmAnI sAthe vicAra karavo joIe che ke-pApabuddhine pastA ane dharma nI mAyA lagADavAmAM ahIM te keI tevA duHkha nathI, keITa jatI nathI, pachI zA mATe e keLavavAnI adbhuta taka jatI karU? pApabuddhi para A te vyAjabI vicArI rahyo chuM" e sikko lagADavAmAM zA meTA jaza ke sanmAna maLI jAya che ane kadAca gAMDAe taraphathI e maLe teya enI zI bahu visAta che? tyAre pApabuddhinI tarapheNa karyo paraloka sudhArI Ape che ke parabhava kaI eAtha ApavA AvavAnI che? tema ahIMya cittane zI zAnita Ape che? AmAMnuM kazuM ja nahi, pachI zA mATe ApamatimAM cadI pApabuddhine bacAva karavAnI jarUra che? pApabuddhine pastAve pApabuddhine, pahelAM to pastAvo thAya ke, "arere ! A te mArU kevuM mana ke emAM AvA gaMdA vicAra, malina lAgaNae ane azubha bhAve kuryA kare che! " evA pastAvA pachI ene rekavAnI vAta Avaze. mULamAM beTuM ja na lAge te rokavAnuM zuM? kyAMya vadhAre paDatuM belAI gayAnuM nukazAna dekhI pastAvo thAya che te pachI sAvadhAnI rahe che ke have evuM na karUM. mATe A khAsa taMtra paheluM jagatu rAkhavAnuM ke pApabuddhine pastA karI karI pApabuddhimAM na paDavAnI cIvaTa rahe. dhamanI mamatA enI sAthe dharmanI mamatA vadhAravAnI; e ema samajIne For Personal & Private Use Only Page #370 -------------------------------------------------------------------------- ________________ susumAranuM mota : maryanI phasAmaNa 361 ke, "jIvane tAraNahAra dharma che, sarva sukhane dAtA dharma che, dharma ja sAcI zAMti ane unnati Ape che, du:kha-durgatidadazAmAMthI bacAvanAra dharma che. AvA mahAAzIvadabhUta ane paLe paLe saMrakSaNa ApanAra dharmane cheDI pApamAM kyAM AsthA karavA jevI che? kenI pratye kheMcAvA jevuM che? dhana-mAlabhikata ane sanmAna-vaibhava-vilAse te vartamAnamAM vihavaLa karanArA ane aMte do denArA che. enA para zA haiyAnA heta dharavA'tA? heta dharU to eka mAtra dharma para, dharmanA dAtA para ane dharmanA sthAne para." dharmabuddhi Ama dharmanI mAyA UbhI karI. have dareka prasaMge dharmabuddhimAM rahyA karavA mATe bhAre khata, ekasAI ane mahenata karavAnI. mAnavakaLa A mATe ja che. AthI ja kRtakRtya bane che. e vItI gayA pachI A nahi thaI zake. surendradatte chevaTe chevaTe dharmabuddhi gumAvI te pachI dekhAya che ke tiryaMcanA avatAre tismaraNajJAna thavA chatAM dharmabuddhine avakAza nathI maLatA. eka to evI duHkhada sthitimAM mUkAvuM ane pAchI dharma buddhi gumAvavI e karatAM ahIM game tevA saMjogomAM paNa dharmabuddhi jALavI rAkhavI zu beTI? masya para jAlima jumane Adeza yazodhara mahAtmA kahe che, "putra guNadhara mArA sAMbhaLatAM ja enI mAtAne piMDadAna aMge kahI rahyA che. "te mA ! ema kara, A masyane pUchaDAne bhAga raMdhAvI enAthI pitAjI ane dAdInA smaraNamAM brAhaNene jamADavA daI de ane AgaLano bhAga sArI rIte lAvI taLavI enuM mArA ane tArA mATe suMdara bhejana banAvarAva." A sAMbhaLIne mAre kayAM UbhA rahevuM? aMgeaMgamAM For Personal & Private Use Only Page #371 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 362 zrI samarAditya , yazadharamuni caritra dhArI vachUTI gaI "ararara! A have kaI karthanA AvavAnI? susumAranA peTamAM padharAI gaye heta to to kAMka ochI pIDAmarata, tyAre ahI? kapAvAnuM! chelAvAnu ! ukaLatA telamAM taLavAnuM ! " ahIM ke mAre belI? nirAdhAra dInahInapaNe sAMbhaLI rahyo chuM." kevuM vicitra? rAjA guNadharane khabara nathI ke, "bhakti pitAnI karavI che, ne e mATe bhega pitAno ja laI rahyo che ! Tesa sArA karavA che ane te pitAnA zarIra para! " keTaluM vAhiyAta ! For Personal & Private Use Only Page #372 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ajJAna ane karmanI viTaMbaNA ajJAna dazA zuM kAma kare che? ane karmanI viTaMbaNA kevI bhayaMkara hoya che ? A be vAta je dayAnamAM rahe ane enA para avarajavara ciMtana-manana karatA rahevAya AtmAne sArI jAgRti rahe che. AhIH "ApaNe A jANIe chIe emAM navuM zuM citavavAnuM hatuM?' evuM manamAM lAvatA nahi, kemake ema te jANakArI hovA chatAM keTalIya vAra AtmA jAgRtine badale bebhAna dazA anubhavatA heya che e hakIkata che. bebhAna dazA e rIte ke ajJAnadazA ochI ye javA dina pratidina jJAna vadhAravAnI mahenata nathI, temaja ajJAnadazAnA vANI-vicAra-1rtAvo upara kheda nathI, satA5 nathI, kA5 nathI, evuM karmaviDabita jIve upara keTalIya vAra pa, tiraskAra, niMdA, beTI ciMtA, paMcAtI vagere echA nathI thatA AvatA. tyAre pUche A badhuM kema bane? uttara e che ke, "ajJAna zu kAma kare che." ane "kama kevI viTaMbaNuM saje che. A be vAta para khUba hRdayasparzI ane vAraMvAra ciMtana-manana kare, to peluM ochuM thatuM Ave. vAraMvAra citana e rIte ke jIvanamAM vividha prasaMge najara For Personal & Private Use Only Page #373 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 364 zrI samarAditya 0 yazodhara muni caritra sAme Ave che, tyAM A vicAravAnuM ke AmAM ajJAna kAma karI rahyuM che ke kema, ane te kevuMka? najare dekhAyuM ke ke zeThi masta thaI meja karI rahyo che agara baDI baDI vAta karI rahyo che, tyAM ApaNane ema thAya ke, "ahe! Ane bicArAne paraloka ke AvavAnA che enI khabara nathI, tethI cAM taNAI rahyo che! agara bhUtakALanI gama nathI. eTale dharmanAM phaLa dharmane ja dhUtkArIne bhegavavAnI kevI mUrkhatA karI rahyo che ! mUrkhAI samajyA? mUrkhAI A, atyAre e sukha-lIlA bhogavI rahyo che e to pUrve sevelA dharmanuM phaLa bhegave che, paraMtu emAM eka bAju puNya khatma thatuM Ave che ane bIjI bAju dharmabuddhi, dharmabhAvanA ane dharmapravRtti sUjhatI nathI, enuM nAma dharmane dhUtkAravanuM karI rahyo che. duniyA DhagalA vAtane AvakAre che, mAtra dharmane nahi. tyAre dharmane dhutkArIne dharmanAM phaLa bhogavI levAnuM pariNAma vizvAsaghAtIne nimakaharAmane je Ave tevuM ja duHkhada heya ne? AnuM ajJAna sevIne jIvatuM jIvana joI ema thAya, "ahe! ajJAna zuM kAma karI rahyuM che !!' pitAnuM ya tevuM jIvana hoya te potAnA mATe paNa ema ja kheda thAya. ema eka bIjo dAkhalo jue ke mANasa tAnamAnamAM caDhI bIjAnAM apamAna, tiraskAra ke niMdA karavA jAya tyAM ene e khabara nathI ke te pUrva bhavamAM evAM apamAnAdi pAmIne AvyA che ane tyAre tyAM ene je hRdathabhedI duHkha thayelAM e ghera hatA asahya hatAM, to atyAre sAme jIvane paNa evA duHkha thAya che. ema e paNa khabara nathI ke A apamAna tira skAra-niMdAnAM kaTu phaLa evAM AvIne UbhA raheze ke je sahyAM nahi jAya, e je hamaNAM najare dekhe te kamakamI vachuTI jAya. paNa enuM to atyAre ajJAna pravarte che mATe apamAnAdi karI rahyo che, tyAre ema thAya ke, "ahe, ajJAna zuM kAma karI For Personal & Private Use Only Page #374 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ajJAna ane karmanI viTaMbaNA rahyuM che !" ' jagatanA keTalAya prasaMge joI joI mana bagaDe che, rAgaSa uThe che, harSa-zeka thAya che, IrSyA-tiraskAra jAme che. A badhAthI bacavA A upagI sUtra che ke, 'ahe! ajJAna zuM kAma karI rahyuM che! sAmAnA mATe A vicAra karyo eTale ema thAya ke enAthI game tevuM ajugatuM banyuM che, paraMtu jyAM ajJAnanI paravazatA che tyAM ajJAnavazatAne lIdhe thatI ceSTA para ApaNe mana zA bagADavA? jIva to bicArA svarUpe sArA che; paNa ajJAna ajugatuM? karAvI rahyuM che; enA para Azcarya, rASa, tiraskAra, vagere kAMI ApaNe karavAnuM hoya nahi. * AvuM bIjuM sUtra che, ahe! karma kevI viTabaNuM saje che! ApaNA jIvanamAM na dhArI ke na gamatI keTalIya ghaTanAe bane che, tyAM jIva AkuLa-vyAkuLa thaI jAya che. saMkalpa-vi85 ane duryAnamAM caDhe che. paraMtu je A vicArAya ke ahe! mArAM gusa karma kevI viTaMbaNA saje che. phikara nahi mArAM ja karelAM karma che ne ? to AvAM sarjana kare ja; to manamAM bIjI azubha lAgaNIo UbhI thatI aTakI jAya." ahIM karma nI viTaMbaNA pratye Azcarya thAya che paraMtu e Azcaryano bhAva manane pharU" banAvI de che, karmanA navA baMdha pratye sAvadhAna karI de che. ApaNA jIvanamAM banatI ke jagatamAM banatI keI ghaTanAe para ApaNe kahevAI na jaIe ane malina lAgaNamAM na phasAI e, e mATe kamaviTaMbaNane barAbara najara sAme rAkhavAnI che. je A najara sAme nathI rAkhatA te sva ke paranA jIvana mAM banatI ghaTanAo joIne ke sAMbhaLIne evA ahevAI jaIe chIe For Personal & Private Use Only Page #375 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 366 zrI samarAditya . yazodhara muni caritra ke enA para phogaTanA rAgadveSamAM saLagIe chIe; phAla vyAkula thaI A dayAnamAM caDhIe chIe aneka kuvikalpa phogaDiyA karIe chIe, mAnavavanane kiMmatI samaya suMdara vicArebhAvanAo-ciMtanamAM lekhe lagADavAne badale A saMkalezamAM mAtra barabAda nahi paraMtu navA anartha ubhA karavAmAM kharacI nAkhIe chIe. je ahI kamaviTaMbaNAne khyAla karIe te manane ema thAya ke Aje kAMI azubha banyuM e pUrva karmanI viTaMbaNA che. karma nI kevI johukamI che ke svarUpe sArA paNa jIvane viDaLe che! e viTaMbaNA bhale jJAnAvaraNayAdi karmanI che, vedanIya karmanI he ke mehanIya karmanI he yA aMtarAya kamanI che, paraMtu je karmanI viTaMbaNamAM jIva pIDAya che te tyAM jIvanI mAtra dayA ja citavavA jevI che. koI rAga-dveSa ke IrSo tiraskAra zA sArU karavA? dayA e citavavI ke, "jIva bicAre pApathI ane karmathI chUTe to sArU !" ke e pIDAI rahyo che! enI pIDA dura thAe, ene sadabuddhi maLaze.' ema pitAnI jAta mATe paNa e vicAra Ave ke, "mArAM karma mArI viTaMbaNuM karI rahyAM che! paNa kare ja ne? pA5 karatAM meM kyAM pAchuM vALIne joyuM che ? AMkha mArIne, pAchuM vALIne joyA vinA miThAI khAIthe rAkhI te maMdavADa Ave ja, ema aDhaLaka pApAcaraNanI pAchaLa kamaviTabaNa Ave ja. emAM koIne deSa devAnI jarUra nathI ke saMkalpa-vikalpa ke rAgadvipamAM paDavAnI jarUra nathI. mATe te je bane te taTasthabhAve joyA karavAnuM. mAnavAnuM ke jema tAvanI pIDAthI aMdaranA doSa baLI jAya che, tema karmanI pIDAthI AtmAnuM zuddhikaraNa thAya che." basa, ajJAnatA anartha ane karmanI TiLA para avaranavara ciMtana-manana karatA rahevAya te vicArasaraNI zuddha thatI Ave che, ADAavaLA vikapa ane rAga-dveSAdi doSa ochA thatA Ave che. have ajJAna rahayu, jJAna mAryuM eTalA mAtrathI kSaya nathI For Personal & Private Use Only Page #376 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ajJAna ane karmanI viTaMbaNA 3 67 sIjhae jue. guNadharane ajJAna che, khabara nathI ke A satya mAre bApa che, tethI ene marAvavAnuM kahe che, paraMtu masyane te jAtismaraNathI khabara paDI gaI ne ke huM keNa, kyAMthI Aye, ane A badhuM zu? chatAM pApamAMthI pAchA vaLavAnI vAta nathI. karelI bhUvane ane gumAvelI dharmatakane pazcAttApa nathI! tyAre evuM te na rahyuM che ke jJAna hoya te pApamAMthI pAchA vaLI ja javAya? guNadharane jJAna nathI tethI pApa karI rahyo che ane mAchalAne pUrva bhavanuM ane pachInI viTaMbaNAnuM bhAna thayuM che chatAM ya pApane sirAvavAnuM nathI karatA, pApadhyAnamAM caDhe che. tamane eratA thatA haze ke, "je amane jAtismaraNajJAna thAya, agara ke I deva badhuM batAvI de, yA sImaMdhara bhagavAna amane bhAna karAvI de, te ame pApa cheDI dharmamAM lAgI jaIe, paNa eTaluM dhyAnamAM rAkhI leje mahAnubhAva ! ke jANavA mAtrathI pA5 chaTI ja jAya ane dharmamAM lAgI ja javAya e niyama nathI. duniyAmAM dekhe che ne ke jANanArA keTalAya che je hajI pApa mAM beThA sabaDe che ane dharmasAdhanAthI vegaLA che, are ! sArA bhaNelA paNa evA jovA maLe che ke jene rAtribhejana, abhakSya-bhakSaNa jevA binajarUrI pApa paNa temaja asatya, anIti, IrSyA. niMdA vagere khape che ane chatI zaktie dAnAdi dharma, prabhubhakti-sAmAyika dharma, ane saMgha-prazaMsA vagere dharma karavAnI paDI nathI, jANavA mAtrathI pApatyAga ane dharmasevana thatu ja heta te AvuM kema dekhAya? jANavA chatAM pramAda kema? pra. te pachI jANavA uparAMta zuM joIe ke jethI avazya pApatyAga, dharmasevana bane ? u. ane uttara vyavahAranA dAkhalAthI jue. chokarAne bhaNAvI taiyAra karyo, have evuM bane ne ke e rakhaDavAnu na choDe For Personal & Private Use Only Page #377 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 168 zrI samarAditya 0 yazodhamuni ratra ane dhadhe na lAge? cAre bane? kahe vyasanI thaI gaye haiya, rakhaDavuM ene nukasAnakArI na lAgyuM hoya, bApanA paisA bharyA paDacA che tethI vepAradhaMdhAnI legyA na hoya, te rakhaDavAnuM na che, dhadha na karavA lAge. basa, e rIte pApa bhayaMkara na lAgyA haiya, pApanI leNyA choDavI na haya, te pApa zA mATe choDe? ema pUrvanA puNya sukhasagavaDa maLI rahI che dharmane khapa lAgatA nathI, dharma nI lezyA nathI, pachI dharma zA mATe karavA lAge? jANyuM te hoya ke pApane AvA AvA kaTu vipAka che, dharmanA DAM DAM phaLa che. paraMtu je pApalezyA na cheDAya, dharmalezyA na apanAvAya te pA pa chaDI dharma karavAnuM na bane. pApalezyA cheDavI joIe :- AhAra, viSa, parigraha ane ezaArAmanI saMjJAenA vyasana para jyAM sudhI phiTakAra na chUTe, repha-hupada-huMsAtusI, IrSyA-asUyA mAnAkAMkSA, phUDa-kapaTa-kSudratA, vagerenA vyasanamAM zarama na lAge, hiMsA-jUTha-anIti, tathA meha, raMgarAga ane vAsanAnA kukRtya tarapha sUga na UbhI thAya, tyAM sudhI enI pApalezyAe ramatI rahevAnI. have kadAca taravanI jANakArI AvI hoya, paNa tethI zuM? pApa paDatAM mUkyAnI vAta thoDI ja sahelI che? prabhava cera jabukamArane tyAM cerI karavA Ave hatA, dhanamAlanA peTalA upADI javA hatA, paraMtu virAgI ja bukumAranI ATha navI patnIone meha utAranArI vAta sAMbhaLI eNe pitAnI pA5vRttine dhakko lagADo, pApI jAta pratye ene zarama chaTI, pApamAM akaLAmaNa, AkulatA-vyAkulatA thaI, to paNa cheDavA mATe kaTibaddha thaI gayo. paNa tyAM ene badale badhuM jANI mUkavA chatAM pApI jIta mATe lajajA-phiTakAra-akaLAmaNa na thaI heta te pApa chUTata? cheDavA mahenata karata? e to mana manAvI leta ke, "jayu, barAbara che, paNa ApaNuM kAMI kalAsa nathI, saMga nathI." ke jANeluM zuM kare? For Personal & Private Use Only Page #378 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ajJAna ane karmanI viTaMbaNuM 369 nAstikamAMthI Astika pradeza rAja kezI gaNadhara pAse ropha ane reSamAM dhamadhamata Ave che. pitAnA nAstikatAnA parAko gAyA, kezI gaNadhare tatvanI samajutI ApI. have pradezIne pitAnA pApa pratye tira skara chUca, pApI jAta para dhaNa thaI AvI, "A bhayaMkara pApalezyA? mAruM zuM thaze?" ema bhaya UbhuM karyo. e vivala thaI gaye to ghaDI pahelAMne mahAnAstika, ghAtakI ane viSacAMdha paNa pradeza rAjA mahAna Astika sabhyadaSTi dharmAtmA banyo ! pApa sirAvyAM! zrAvakanAM uttama vAta svIkAryA! ane pradeza rAjA nirmaLa zrAvakanA AcAra seva thaI gayo! paSadhanAM pAraNe patnIe jhera ApyA chatAM jarAya pApabuddhi, reSa, repha, asamAdhi na karatAM mahAdharma buddhi, arihaMtAdi zaraNa ane samatA-samAdhimAM sthira thaI sUryAbha deva thaye. tyAMya parama jinabhakta banyo. A badhu kayAre ? mULamAM pApalezyA mUkIne dhamalezyA! apanAvI te. UMdhA hisAbonA namUnA paNa kezI mahArAja pAsethI tAva jANavA maLyA chatAM UMdhA hisAba mAMDayA hata, "ThIka che, dalIla to badhI karI zakAya, paNa A raMgarAga vageremAM pratyakSa sukha dekhAya che tenuM zu? e kaI thaDA ja mUkI devAya? ane sAdhu mahArAja to e ja kahe, paNa amAre amArU jevAnuM. ema je mahArAjanuM mAnI laIe te bicArA bhAre nehALa gharavALAne keTalo badho AghAta lAge? jiMdagI eNe sukha ApyAM che, hajI ca mArI pAchaLa e marI paDe che, tyAre vaibhava-vilAsanAM sukha pratyakSa dekhAya che. vaLI ApaNuM umare ya pAkI thaI gaI, have kAMI vata-ta5-japane kaSTa na banI zake..." AvA AvA manamAM uMcA vALyA heta to pApa kyAMthI chUTata? dharmAtmA kyAMthI banAta? jANakArI maLyA pachI paNa A locA na vaLe evuM nathI For Personal & Private Use Only Page #379 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 37. zrI samarAditya * yazadharamuni caritra ne? tamane re ja vyAkhyAnamAM keTalI jANakArI maLe che? ghaNu ghaNuM, to have pApa chUTI gayAM? chevaTe zrAvakapaNAnA UMcA dharmamAM lAgI gayA? keTalAka te vaLI jANakArIne e phAMke rAkhe che, kahe che, "vyAkhyAnamAM zuM javuM'tuM? e te tyAM je kahevAya che te badhuM ame jANIe chIe." AvA DevaLa ghAlu jANakAranA jIvanamAMthI pApa nikaLI gayAM che? jIvana dharmapravRttiethI jhaLAM thaI gayu? nA, kema nA? jANakArI thavA mAtrathI e banI jAya e niyama nathI. tyAre pachI ema nahi kahetA ke, "te pachI jANakArI meLavavAnuM zuM kAma? vyAkhyAne ya zuM kAma sAMbhaLavA?" kema ke sArU sAMbhaLyA vagara ane jANakArI meLavyA vagara pApalezyA para tiraskAra ane dhamalezyAne Adara jagAva je muzkela che te zravaNa ane jANakArIthI sahelo che. A tatva jANIne UMcA Ave che, abujha ajJAna rahIna nahi. paNa e te kharUM ja ke jANakArI meLavIne paheluM karavAnuM A che ke pApe pratye anAdinI AhAraviSayAdinI saMjJAo pratye. repha, hupada ane tRSNanA vyasana pratye, tiraskAra ane bhaya UbhuM kare, pApalezyA cheDo, dhamalezyA jagAvo, e ryA pachI te pApa chADavA ane dharma ArAdhavA saheje tAlAvelI jAgaze, talasATa thaze 55tyAga ane dharmArAdhananA aMtaranAM sava bahAra viksAvAze, amAre bajhADavuM nahi paDe, tame UThI UThIne mAgavA Avaze ke, "amane A pApa choDAve, bAdhA karAve, ATale ATale dharma karIzuM enI pratijJA Ape." kaho, reja navuM navuM sAMbhaLI-jANIne navuM navuM mAgavA jAe che? nA, kema vArUna? kAraNa e mehanI bhrAnti, pApalezyA vacamAM ADI beThI che; dhamaleziyAne evI vikasavA jagA maLatI nathI. mehanI bhramaNa khasavAnuM ane dharma lezyA vikasavAnuM enI meLe nathI banavAnuM che ke I puNyakarmanA udaye nathI thavAnuM che te AtmAnA purUSArthathI thavAnuM che. manamAM eNTa lAgI javI joIe ke, "bahu bhUlya, anatA kALa bhUlyo, For Personal & Private Use Only Page #380 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ajJAna ane karmanI viTaMbaNuM 37. mehanI bhramaNAmAM ane khetI gaNatrImAM bahu taNAye, have nathI bhUlavuM, nathI taNAvuM, sArUM zravaNa karI karIne ane vAtanuM yathArtha darzana karate rahIne e bhUla ane bhramaNa phagAvI devI che, dharmalezyAne havAmAM jhaLahaLatI karavI che." Ama ceMTa lagADIne enA mATe prayatnazIla rahe te e thavuM kaThina nathI. sAMbhaLIne kapaDA kha kherI na javAya bAkI jANakArI meLavyuM jAo ane AvuM kAMI na kare te UMcA nahi javAya. surendradattanA jIva masyane jAtismaraNa jJAna thavAthI pUrvabhonI jANakArI maLI paNa upayoga thayo? jAta anubhava che chatAM ya pApalezyA cheDavI nathI, ane dharmalezyA jagavavI nathI. to mahApuruSanAM caritra sAMbhaLatAM emanA anubhava jANavA maLyA pachI kyAM vAta rahI sAMbhaLyuM, adbhuta caritra sAMbhaLyuM, paNa pachI kapaDAM khaMkherI cAlatA thavAnI vAta hoya te jIvanamAMthI pApa kyAM chaTavAnA? dharma adhikAdhika kyAMthI pravezavAne ? For Personal & Private Use Only Page #381 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gharmalezyA ane pApalezyA vicAra te e thavo joIe ke, "pApalezyAe paDatI mUkavA ane dhamalezyAbhayu dila banAvavA mATe anukULa A kharekhara bhava mane maLe che. ethI mAre anata bhavenI bhUla bhUsI nAkhavAnuM apUrva kArya siddha thaze. mAre AtmA neve AkAra pAmaze. te have saheja paNa gaphalatamAM kAM rahuM? have te barAbara mana lagAvIne leyAnI zuddhi karato cAlu. vicArenI pavitratA keLavate rahuM, jIvananA Adaza uraca ghaDA ane niratara najara sAme rAkhatA javuM. jyAM emAM khalanA thAya, vismaraNa thAya tyAM enI kaI sajA lete rahuM.' sukhadukhanA TakA levAthI vadhe che AvA prayatna karI pApalezyA ghaTADatA cAle te ahI paNa UMcA lAbha maLaze. mananI lesthAnA hisAbe te mULa sukha-duHkhanA TakA ghaTI vadhI jAya che. kamasaMge duHkha Ayu paNa lezyA sArI hoya to e haLavuM banI jAya che, ane lezyA jo bagADI te ene meTa bhAra lAge che. dAkhalA tarIke, jarA aMdhAre bAraNAmAMthI nika For Personal & Private Use Only Page #382 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmalezyA ane pApalezyA 373 LatAM mAthu bhaTakAyu tyAM je legyA na sAcavI to mana uchaLaze, * gharanA mANasa keTalA be paravA che! nekara ke harigI che! hajI sudhI dIva nathI karyo !." zu kayu A? AmAM mana bagADI vadhAre ryo, hAyaya vadhArI ! leyA sArI rAkhavA vividha vicAra enA badale legyA zubha rakhAya te manane ema thAya ke [1] "A kayAM utAvaLa cAle? cAle te enI sajA maLI. phikara nahi, pharI sAvadhAnI raheze. " athavA [2] "huM te saheja mAthuM TakarAvAne rouM chuM, paNa e TakarAvAmAM vacamAM kaI jIvajaMtu AvyuM haze te ene te bicArAne kaccaraghANa nikaLI gayA haze. enA du:kha AgaLa mAre zuM duHkha che?" athavA [3] jIvana che, badhuM sukhasagavaDa bharyuM zAnuM hoya ? duHkha paNa Ave ApaNe kAMI ekalA puNyavALA nathI. dukha sahava nI ya Teva pADavI joIe." athavA [4] "bIjAnI bhUla jouM chuM paNa eya keI sakAraNa visaryA haze, bIjA agatyanA kAryamAM rokAyA haze; te bhUla zAnI ? athavA || [5] "bIjAnI bhUla para tUTI paDavuM e pApalezyA che. zA mATe e karUM ?" athavA [6] "huM mArA jarA jeTalA duHkhane meTuM mAnI hAMphaLA phAMphaLe thAuM chuM, ane avasare bIjAnA moTA duHkhane ya mAmUlI gaNuM chuM, For Personal & Private Use Only Page #383 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 374 zrI samarAditya 0 yazodhara muni caritra A anyAya che, pAlegyA che, jagatamAM A ja kSaNe mArA duHkha karatAM anataguNa bhayaMkara duHkhamAM cho rIbAI rahyA che, keI bakarA kasAInI charI nIce, keI maraghAM, mAchalAM agni upara agaNita chavajata 2 pIsAmaNamAM, ane narakanA phala jIvo paramAdhAmI vagerenI dAruNa yAtanAomAM rIbAI rahyA che ! enI sAme mArUM A duHkha zI visAtamAM che?" zubha legyA lAvavI-TakAvavI hoya te AvI kaI savicAraNAo che. enAthI dukhane bhAra nahivata thaI jAya che, pratyakSamAM zAtine anubhava thAya che. pApaleSmAvALAne te azAtinI Age saLagatI rahe che. - surendradattanA jIva masyAne pApalekhyAmAM azAnti- vivaLatAne pAra nathI hajI ghera duHkha te have AvavAnuM che. paNa enI kalpanAthI dhrujI uThe che. vaLavAnuM kAMI nathI, chatAM pApalezyAnI paravazatAmAM ene saMtApa bALI rahyo che. jAtismaraNa jJAna thayuM che chatAM dhamaleSyAnuM sadabhAgya nathI; kemake surendradattanA bhave chelle chele dhamalegyA paDatI mUkI pApaledhyAne AvakArI che. sAmAne vAMka chatAM ApaNe pApalezyA ApaNane daMDe. | tame kaheze ke, paNa evA jheranA pragamAM ane gaLe pAnA avasare vivaLatA na thAya?" paNa eTalu te vicAre ke bhale ema kyu vihavaLa thayA, lekhyA bagADI, teya bIjAnA vAMka para, kintu karma ane vAsanAnI paraMparAnA sAyansane jotAM emAM jIvane keAI bacAva maLavAnuM lAge che? bhalene vAMka ahIne tamAre leza mAtra nahi, bIjAne ja dharAsara vAMka hoya, paraMtu tame lezyA bagADe te enI sajA tamAre ja bhegavavI paDaze. tyAM tamane bacAva nahi maLe ke, For Personal & Private Use Only Page #384 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - dharmalezyA ane pApalezyA 375 A te nimitta evuM mAnyu mATe mana bagADayu"tu tethI gune mApha." A bacAva nahi maLe. e te pApalekhyAnI sajA rUpe aniSTa azAtA vagere duHkhadAyI pA5nAM baMdhana ane pApalekhyAnI bhave bhave para para maLavAnI, dAca A lAMbu na cAle ane TUMke pate ema paNa bane, to paNa ApaNe to e ja samajI rAkhavAnuM ke ahIMnI pApalekhyAnI bhAvI bhavomAM lAMbI paraMparA ane duHkhada paraMparA cAlaze, mATe bIjI badhI agavaDa calAvI laIza, bIju badhuM pratikULa sahI laIza paraMtu lekhyA nahi baga, pApalekhyAne jarAya nahi AvavA dauM! AvuM samajI rAkhIe te ja AviSama jagatanA vAtAvaraNamAM acAya ema che nahitara te kayAMya gabaDI DUla thaI javuM paDe evuM che. bhUla nahi paDatA masyane jAtismaraNe svAnubhava dekhAvA chatAM pApalekhyA paDatI mUkavAnuM sadabhAgya nathI, te ApaNuM kaI dazA che e vicAro, bhave jAtismaraNa nathI eTale e khabara nathI ke pUrva bhavanI kaI kaI pApalegyAnA vAvetara karyA che ke jethI ahIM pApa vicAre, malina bhAvanAo ane viSaya-kavAyI lekhyA have ramatA rahe che, paraMtu sarvajJa prabhunA zAstra te mAyAM che ne? emAMthI pApalekhyAo, kuvicAre, artha-kAmanA vikape keTakeTalAM khataranAka nIvaDe che enuM jJAna te mayu che ne? te have ya zu e sadbhAgya nathI ke e badhuM sirAvIe? AvuM ne AvuM zu TheTha mRtyu Ave tyAM sudhI cAlavAnuM? calAvavuM che? te zu ema lAge che ke hamaNAM Ama cAlavA de pachI AgaLa upara ke atakALe e phalegyAe, vicAree, e kavika sudhArI levAze? bhUla nahi paDatA, jIvanabhara je raTayuM haze, sAmAnyataH aMtakALe te ja yAda Avaze. chatAM zAsananA signale, pApalekhyA mUkavI nathI. te e bhAre peka thaze, aMtakALe paNa keke nahi mUke, ane pachInA bhavomAM te sArI lekhyAnI taddana nAlAyakatA ane susAmagrIne For Personal & Private Use Only Page #385 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 376 zrI samarAditya - yazodhara muni caritra abhAva thaze. sArI dekhAtI lesthAmAM chupI duSTatA lekhyA bahu nAjuka vastu che, e kyAM kayAM bagaDe che e samajI levA jevuM che, kemake keTalIkavAra ApaNe samajatA hoIe chIe ke "lekhyA ApaNI sArI vatI rahI che. chatAM vastusthitie e bagaDI hoya che. dAkhalA tarIke jue ke tame bhagavAnanA dazana karavA jaI rahyA che tyAM tamArI AgaLa bIjA dazanAthI jaI rahyA che. have je tamane manamAM ema thayuM ke, "lAva jarA cAlAkIthI pelAnI AgaLa nikaLI jAuM ane be miniTa vahelAM dazana karUM" te tyAM je cAlAkI vAparavAnuM mana thayu e dilanI lekhyA bagaDI gaNAya, kemake e mAyA che. AcArAMga sUtramAM evo prasaMga mUkyo che ke muni bhikSArthe keI gRhasthanA ghara tarapha gayA, AgaLa bIjA sanyAsI, brAhmaNa vagere tyAM jatA hoya, tyAM je munine ema vicAra Ave ke, hu hoziyArIthI pelA bhikSuonI AgaLa pahoMcI jAuM," ane tema kare to te muni mATe agya che; kemake te mAyA sthAna che. munine mATe itara bhikSukenI daSTie paNa je Ama kahyuM che to bIjA munienI apekSAe te tema karavuM e te mAyAsthAna che ja-tyAre zrAvakane bIjA dazanAthI zrAvakanI daSTie cAlAkIthI AgaLa nikaLI javAnI lekhyA ane prayatna kema mAyA sthAna nahi ? legyA bagaDaDyA vinA Ama karavAnuM mana thAya nahi. hAM, AgaLavALAne samajAvIne AgaLa jAo to mAyAthI bacAca, A te dazana mATe ane suma TinI mAyAnI vAta thaI, tyAre jyAM dunyavI lAbha mATe ane meTA rUpamAM mAyA thAya tyAM pApalegyA kevI bhAre hoya e vicArI lo. tema e paNa vicAre ke Dagale ne pagale sadanI, mAyAnI vagere kevI pApalekhyA cAlI rahI che. For Personal & Private Use Only Page #386 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmalezyA ane pApalezyA 377 melI lezyAnA dAkhalA pApalezyAthI bacavA ghaNuM ghaNuM jAgRti ane puruSArtha joIze. bIjAnuM bhalu karavAno avasara AvI ubhe che tyAM enI pratye AMkha miMcAmaNuM karI svArtha sAdhavAnI laganInI pAchaLa lekhyA bagaDelI hoya che. ema, jAtanI bhUla jovAne meka che, tyAM e kAMI nahi, ane sAmAnI bhUla jevA ThapakAravAnI vRtti thAya e bagaDelI ledhyAnuM kArya che. evI rIte jAtanI bhUlo chapAvavAne ane sArA dekhAvAne prayatna paNa bagaDelI lekhyAmAMthI janme che. jAtanA guNa gAvAne ane jAtanI baDAI hAMkavAne baMdha paNa melI lekhyAne lIdhe thAya che. sAthenA mANaso karatAM jAte ochI mahenata karavI paDe ke kAma ochuM karavuM paDe te sArUM, e vicAra ane vatana malina lekhyA karAve che. jagatanA kamapIDita chavo dayApAtra che enI karuNa dilamAM ubhAvI joIe, enA badale ApaNA svArthanI ADe ke A athavA ApaNane pratikULa yA aNagamatu varyo ke enA para cheSa ubharAya, e melI lekhyAnuM kArya che. masyane jAtismaraNa jJAna thavAthI jAta anubhava jevA maLe, ATaluM anubhavasiddha jJAna thavA chatAM pApamAMthI pAchA pharavAnuM nathI banatuM enuM kAraNa e che ke pahelA surendradattanA bhavamAM pApalekhyA, azubha legyA, bagaDelI lekhyAne pAyo nAkhyo che, eNe jIvane majabUta pakaDI rAkhe che. melI lekhyAnI pakaDa evI che ke je ApaNe mana majabUta karI ene dabAvavA taiyAra nathI, ane ene palTIne sArI lekhyA banAvavA cIvaTavALA nathI, te e kAMI ApameLe khase evI nathI. For Personal & Private Use Only Page #387 -------------------------------------------------------------------------- ________________ masyanI kadarzana yazodhara mahAtmA kahe che, "he dhana kumAra ! huM e masya paNe putra guNadhare enI mAtAne Apela abhiprAya sAMbhaLI kakaLI UThayo, ane eTalAmAM to nayanAlie rasoyAne lAvI e ja hukama daI dIpe. mAchalA para charAne ghA basa, tyAM te "mahArAjA ane mAtAne A piMDadAna hai" ema lalakArAvA sAthe mArA pUchaDAnA bhAga para sIdho khAka karatA chazane ghA ThekA! zI vAta? eka ghA, ne be TukaDA! ahahA! asahya vedanA jIvatA kapAvAnI huM sAMbhaLI rahyo chuM ke mane mArA ja zarIramAMthI piMDadAna apAI rahyuM che! IyAne hukama apAya che ane rAMdhIne brAhmaNane jamADI deje! kamanI kevI lIlA! trAhita, aNusagA ahI eka cUMTI khaNavA paNa nathI AvatA, tyAre sagAM snehI saMbadhI jenA para haiyAnAM heta varasAvyA che, eja pheMsI nAkhe che! vicAre, ahIM karma nI sajA je bhAgavavAnI ubhI thAya che te ubhI karAvanAra ane bhAgavanAra keNa che? sagAM-vahAlAM ke raste janArA trAhita? For Personal & Private Use Only Page #388 -------------------------------------------------------------------------- ________________ masyanI kadarthanA 379 masyanAM cAmaDAM chelavAmAM Ave che muni kahI rahyA che, pAchaluM aMga kapAI javA chatAM hu hajI jIvato chuM, have mane masAledAra banAvIne mArA putra ane patnIne khAve che, tethI jema kerI uparanAM chabakAM chelI nAkhe tema charI laIne mArAM cAmaDInAM chAlakAM ukheDAvA mAMDyAM ! manuSyapaNe cAmaDInuM eka TIsya ukhaDe te arara thaI rADa paDe che, ahI chetarAMnA chetarAM ukheDAI rahyAM che! charara charara chelAvAnI e ghera pIDA sahI jAya evI nahotI, paNa kyAM jAuM huM? keNuM bacAve? bhale chole paNa upara paMkhe nAkhanAre ya koNa che? devagurunAM saMrakSaNa maLI zake evA mAnavabhavamAM je e levAM khapatAM nathI, te pachInA halakA bhavomAM koI ja saMrakSaka maLe ja zAnA ? cholelA masTa para lUNa-tIkhAM "he bhAgyavAna ! cAmaDI ujharaDAI javAthI agana agana te UThI ja hatI emAM have navI vidhi AvI chekelA mArA zarIra upara maracA jevo vINa suTha, marI, pIpara-trikaTuno masAlo bhabharAvavAmAM Avyo, ane enA upara luNa hIMga-haLadaranuM pANI chAMTavAmAM AvyuM haze te je ati bhayaMkara baLatarA saLagI UThI enuM zuM varNana thAya?" ahI zarIra paranI eka nAnI cAMdI upara je saheja mI DuM maracu aDI jAya teya hAya uThe che, te chelalA samasta zarIra para e tIkhA tamatamatA ane khArA masAlA bhabharAyA temAM pAchuM pANInA chaTakAvathI cholelA zarIra sAthe ciTakAyA, tyAM kevIka baLatarAnI Age! bIjAne bALIne TharavAnuM na maLe mANasane koInAM kaDavAM vacana sAMbhaLI hAya uThe che, pachI enI sAme dhama pachADA karavAnuM kare che, athavA bIjAne marmavedhI kaDavAM veNa saMbhaLAvI ke tiraskAra karI Aza ke khaNuja For Personal & Private Use Only Page #389 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 0 zrI samarAditya * yazodhara muni caritra utAryAne saMtoSa anubhave che, paraMtu tyAM ene zuM A najara sAme Ave ke pachI jo kyAMya bhUlA paDAyuM ane AvA avatAre A hAye varasI te e kema sahI jAze? e agananI AgaLa ApaNane keIe saMbhaLAvelAM kaDavAM vacananI baLatarA zI visAtamAM che? agara bIjAne na utArI pADIe ke na tuchakAra-tiraskAra karI parabhave AvI kahAye UThe emAM keTaluM badhuM khamavAnuM? parabhave bhayaMkara baLavuM na hoya te ahIbIjAne kaTu vacanathI bALavAnuM rahevA do bIjAne bALIne TharavAnuM nahi maLe. mAchalAne taLe che muni kahe che, "loTane kUkaDe mAravA-khAvAnA pA5thI zarU thayela mArI bhraSTatAe je A cholelA Akhe zarIre khArA tIkhA masAlAnI agana agana uThADI haze tenI lAye kevIka haze! paNa ATalethI ya kyAM pate ema hatuM ? e te jhaTa tyAM culA upara tAvaDImAM mAkhaNa kakaDAvavAmAM AvyuM, varALa nIkaLI rahI che, ane mahI mane upADIne Akhene Akhe taLavA mATe nAkhavAmAM Avyo ! jAtismaraNa chatAM dharmadhyAna nathI huM kakaLatA mAkhaNamAM taLAI rahyo chuM, naraka jevI tIva vedanA bhogavI rahyo chuM. AkhA aMgamAM eka jhINAmAM jhINe bhAga bAkI nathI ke je A kaLatI kaDhAImAM jhaLabeLa na taLAte haiya. ghera baLatarA rAme remamAM ane rage ragamAM uThI che! bIjI bAju jAtismaraNa jJAna che tethI rAMkaDo vicA2 Ave che ke hAya ! A mAro putra guNadhara mane chinnabhinna karelo khAze !" paraMtu dhamayAna sUjhatuM nathI. bIjI bAju kaThera karmanA udaye AyuSya paNa hajI samApta thaine prANa nikaLI javA taiyAra nathI, tyAre vicAra che ane aganI atula vedanA ane mananI hAyaveya jIvane keTalA pIDI rahyA haze !" For Personal & Private Use Only Page #390 -------------------------------------------------------------------------- ________________ masyanI kadarzane 381 dharmadhyAna aLakhAmaNuM kare che? yazodhara muninA caritrane asaMbhavita samajatA nahi Aje ya jIvo para AvI ghera pIDAe varasI rahI che. ahI Azcarya A che ke pUrvanA duHkhada bhavenI paraMparA hUbahu yAda AvI chatAM dhamayAna sUjhatu nathI. kyAMthI mUke? mAnavajIvanamAM enI taka hatI te aMtakALe veDaphI nAkhI, eTale have jANe dharmayAna kahe che ke tAre mAre khapa nahote te have mAre tAre zuM kha5? uprekSA che A, dharmayAna belatuM nathI. paraMtu paristhiti e thAya che ke je dhamayAna aLakhAmaNuM karyuM, ne po5dhyAna vahAluM karI aMtaramAM vasAvI ene dhakelI mUkyu te have bhale sudhI e AvavA taiyAra nathI. zI phikara? ? mAchalAne jAtismaraNa jJAna thayuM, te pUrvabhavanA saMbaMdhI karA mATe vicAre che ke "are! A mAre putra ane kadathI ne khAze!" paraMtu A bhavamAM ja bane che ne sagAvahAlAM kaI ApaNuM pIDAmAM nimitta thatA hoya tyAre mana AhadehaTTa ciMtAmAM paDe che? tyAM e vicAra nathI ke "zA sArU AhaTTadeharu vicAraNa? mArA karma ja jayAM baLavAna che, ane AhaTTadehaTTa vicAyu jayAM phegaTa che, tyAM zA mATe e joIe? "he ! me ene ucheryo enA para prema rAkhyuM ane have e Ama kare ?' AvuM AvuM vicAravAthI zuM vaLavAnuM? kharI rIte ahI dharmadayAna ane zubhabhAvanAne taka che ke, "phikara nahIM, mAAM tevA pUrvakarmag' ja A phaLa che, bIjA te nimittamAtra che. nahitara mArAM dubaLAM karma vinA A vahAlAMnI buddhi kema karI jAya? mATe cAlavA de, e bhegavIne karma eAchAM thaI rahyAM che zI phikara?" zAsananA upakAranI kadara che? dharmadhyAnanI te balihArI che. e kSaNavAra paNa je jagADI Ape ene keTale upakAra? For Personal & Private Use Only Page #391 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 382 zrI samarAditya * yazodhara muni caritra e mATe arihaMta paramAtmA ane emanuM zAsana ahI maLI gayA, te te kSaNavAra zu', satata dhamayAna jAgatu rAkhavA mATe mahAsAmagrI rUpa che, mahAna upakAraka che, anahada anata upakAra karanArA mAnyA che. ene na mAyA heta te te zuddhabuddha kayAMthI rahevAnI hatI? bhagavAna arihaMta paramAtmAnA zAsane te A evuM adabhuta dharmayAna zikhavADayu ke enAthI bhavonI paraMparA sudharI jAya che! AvI mahA upakAraka sAmagrI maLyAnI kadara hoya to jIva Indriyone gulAma banyo rahe? hiMsAdi pApamAM mazagUla bane? kodhAdi kaSAne sevaka bane? reDhicALa jIvana cAle? kema evA dRDha nirdhAra na hoya ke, "mArI tAkAta pahoMce tyAM sudhI A zAsananA Adeze pALuM ja? jIvamAM jIva che, magajamAM buddhi che, AMkhamAM teja che, zarIramAM lohI vahe che tyAM sudhI AvAM kalyANa zAsanane ArAdhyA vinA kema rahuM?" "za sAruM AhaTa haTTa vicAro ne durNana karUM?" devAdhideva ane zAsananA upakArane khyAla heya te zaraNuM enuM ja levAya, mAchalAMne jAtismaraNa chatAM A kAMI sujhatu nathI. tame kaheze ke kapAvA-chelAvA-taLavAnI kAramI pIDAmAM kyAMthI che? paraMtu e jue ke saMsAramAM koIne pIDA hoya, paNa tyAM je khabara paDI ke me AvuM AvuM karyuM to A duHkha dekhavAnAM AvyAM, pachI te sAvadhAna banavuM paDe ne? jarAka tophAnamAM je kedIne jelaranA haMTara khAvA paDyA, je asahya lAgyA to pachI te e kedI tephAna karatAM vicAra kare ne? ahIM mAchalAne vicAra nathI, kemake manuSya bhavamAM evAM pA5 UbhAM karIne Ave che. pAchuM AyuSyakama evuM joradAra For Personal & Private Use Only Page #392 -------------------------------------------------------------------------- ________________ masyanI kadarthanA 383 che ke ATaATalI kAramI vedanA nIhA chatAM e jIvane A LiyAmAM jakaDI rAkhe che ! jANe pa gudara! e hoya tyAM sudhI kAgaLa ciTakyo rahe; ema AyuSyane gudara jIvane dehamAM ciTakAvI rAkhe che! taLatAM taLatAM ane matsya maraNa pA. [yadhara muninA 4 bhava samAta AgaLa vAMce bhAga 2] For Personal & Private Use Only Page #393 -------------------------------------------------------------------------- ________________ For Personal & Private Use Only Page #394 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nyAya vizAda, vadhamAna tapenidhi AcArya zrI vijaya bhuvanabhAnu sUrIzvarajI mahArAja Alekhita pre2ka ane Adhaka sAhitya muha 15-00 5 0 0 300 0 12-00 '5-00 - pustakanuM nAma paramateja bhAga 1 paramateja bhAga 2 ArAdhanA [ catyavadana sutra prakAza ] madanarekhA pratikramaNa sUtra citra Albama yAnazataka jaina dharma paricaya AhArazuddhi prakAza navapada prakAza [ arihaMta pade ] navapada prakAza [ siddha pada ] rUkamI rAjAnu patana ane utthAna bhAga 1 diyAna ane jIvana bhAga 2 uca prakAzane pa'the 500 500 10=00 50 8. 3-10 -: prAptisthAna :ja aiza sI. bhaNasAlI kumArapALa vi. zAha (194. rAjAmahetAnI paLa 68, gulAlaDI lakSamInArAthaNanI pALa trIje mALe, | kAlupura , : - kAkA sTrITa' amadAvAda. 1 "mu baI 400 004 kevara zrI sarayU prinTarI, sonagaDha-urpha4250 lAkha , :