________________
શ્રી નવપદ પ્રકરણ ગ્રંથને ગુજરાતી ભાવાનુવાદ
૩૧ આર્ય રક્ષિત મારે દષ્ટિવાદના નવ પૂર્વો કે અધ્યયન ભણવાના છે અને દશમાનો થડે ભાગ ભણવાનું છે એમ વિચારતે ઈશ્રુધર ઉદ્યાનમાં આવે. ત્યાં એક સ્થળે બેસીને વિચાર્યું: 'બીજા પુરુષની જેમ હું સાધુના આચારોના (=સાધુઓને વંદન કેવી રીતે કરવું ? વગેરેના) જ્ઞાન વિના આચાર્ય મહારાજ પાસે કેવી રીતે જાઉં? તેથી એમને જ કઈ પણ શ્રાવક આવે ત્યાં સુધી અહીં ઊભો રહું. કોઈ શ્રાવક આવે એટલે તેની સાથે પ્રવેશ કરીને તેણે બતાવેલી વિધિથી સૂરિને વંદન કરું. તેવામાં ત્યાં તેણે મોટા અવાજવાળા એક શ્રાવકને શરીરચિતા (=વડીનીતિ) કરીને સાધુઓની પાસે જતો જો. મારો મનોરથ પૂર્ણ થયો એમ વિચારતે તે તેની પાછળ ચાલ્યા. શ્રાવકે પણ સાધુઓના ઉપાશ્રયમાં પ્રવેશતાં મોટા અવાજથી ત્રણ નિશીહિ કરી. તેની પાછળ આર્યરક્ષિત પણ ત્રણ નિશીહિ કરી. પછી શ્રાવકે તેવા જ મોટા અવાજથી ઈરિયાપથિકીનું (ત્રમાર્ગમાં ચાલતાં થયેલ જીવ વિરાધનાનું) પ્રતિકમણ વગેરે કર્યું. આર્યરક્ષિત પણ અત્યંત બુદ્ધિશાલી હોવાથી સાધુવંદન સુધી બધું જ તેની જેમ કર્યું. પણ તેણે શ્રાવકને વંદન ન કર્યું. આથી આચાર્યશ્રીએ જાણ્યું કે આ શ્રાવક નવો છે. પછી આચાર્યશ્રીએ તેને પૂછયું: હે શ્રાવક! અચિંત્ય ચિંતામણિ સમાન આ ધર્મ તને ક્યારે મળે? કેનાથી મળે? તેણે કહ્યું: આજે આ સુશ્રાવકથી મને ધર્મ મળે છે. કારણ કે કહ્યું છે કે“સ્નેહરૂપ અનુરાગ, સદભાવ અને વિનયના સામર્થ્યથી જેઓ ગુરુઓને સ્વીકાર કરતા નથી, પાપકર્મવાળા તેમનું ઈચ્છિત કાર્ય સિદ્ધ થતું નથી.’
એટલામાં પાસે રહેલા સાધુઓએ આચાર્યશ્રીને કહ્યું : આ રુદ્રસમા શ્રાવિકાને પુત્ર છે. ગઈ કાલે જ રાજાએ તેને હાથી ઉપર બેસાડીને સેંકડો સ્તુતિઓથી સ્તવાતા (=પ્રશંસા કરાતા) તેને ધામધૂમથી નગરપ્રવેશ કરાવ્યો છે. પછી તેણે જાતે જ ગુરુને પોતાના આગમનનું કારણ કહ્યું. આચાર્યશ્રીએ કહ્યુંઃ જો તું ઢનિયમવાળો થઈને અમારી પાસે દીક્ષા લે તે કેમે કરીને તેને દષ્ટિવાદ મળશે. તેણે પણ આચાર્યશ્રીને કહ્યું હે મુનિવરેંદ્ર! હું દીક્ષા લેવા માટે તૈયાર છું. પણ રાજા વગેરે બધા લોકે મારા પ્રત્યે અનુરાગવાળા છે. તે બધા દીક્ષામાં વિઘ કરશે. માટે બીજા સ્થળે જઈને મને દીક્ષા આપે તો હું ક્રમે કરીને દષ્ટિવાદને પણ ભણું. જિનપ્રવચનરૂપી આકાશમાં ચંદ્ર સમાન થશે એમ વિચારીને ગુરુએ તેને બીજા સ્થળે લઈ જઈને વિધિપૂર્વક દીક્ષા આપી. શ્રી મહાવીર સ્વામીના તીર્થ માં શિષ્યચારીનો વ્યવહાર આ પહેલા પ્રવર્તે.
પછી થોડા જ કાળમાં બે પ્રકારની (=ગ્રહણ અને આસેવન) શિક્ષા ભણીને અગિયાર અંગે ભણી લીધા. તેસલિપુત્ર આચાર્ય પાસે જેટલે દષ્ટિવાદ હતું તેટલો
૧. સામાન્ય માણસો વિધિથી વંદનાદિ વિનય ન કરે તો સંતવ્ય ગણાય, પણ હું ભણેલો હેવા છતાં વિધિથી વંદનાદિ વિનય ન કરું તે ઉચિત ન ગણાય એવા આશયથી અહીં “બીજા પુરુષની જેમ” એમ ચિંતવ્યું.
