Book Title: Dharmratna Prakaran Part 01
Author(s): Jain Dharm Vidya Prasarak Sabha Palitana
Publisher: Jain Dharm Vidya Prasarak Sabha Palitana
Catalog link: https://jainqq.org/explore/005503/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viriy For Personal & Private Use Only 34 Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI dharmaratna prakaraNa. saTIka. -----0-0--- (upaghAta.) : ApaNuM jaina graMthakAronI evI zailI che ke, zarUAtamAM maMgaLAcaraNa karavuM joIe, ethI TIkAkAra pahelAM sAmAnya maMgaLa kare che pravacanane namaskAra [thAo.] 1 mULa graMthanI AdimAM "dhamaracA nu " evuM pada che, te parathI graMthanuM teja nAma pADela che. 2 mULa graMthapara je vivecana lakhAya tene TIkA athavA vRtti kahevAmAM Ave che, teparathI je graMtha TIkA sahita hoya te saTIka kahevAya. 3 upaghAta eTale prastAvanA arthata koI paNa bAbatanuM Adi mANa. 4 prAcIna jaina granI patanI AdimAM A sAMketika ci9 vaparAya che. A cinha bhAra dhAravA mujaba kAra athavA eMkAra batAvanAra hevuM joIe. 5 pravacana eTale utkRSTa vacana--uttama vacana, arthAta jina racana- jinAgama-jina siddhAMta. : A sAmAnya maMgaLa vakhate prata lakhanAra lekhake pitA mATe lakhelA hoya, te paNa hoya. For Personal & Private Use Only Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI dharmaratna prakaraNa. ~~~~ ~~~~~~~~ 1 TIkAkAranuM khAsa maMgaLAcaraNa sadajJAna locana vilokita sarva bhAvaM niHsImabhImabhavakAnanadAhadAvam / vizvAcitaM pravarabhAsvaraM dharmaratna ratnAkaraM jinavaraM prayataH praNaumi // 1 // samyapha jJAnarUpa cakSuvaDe sarva padArthone jenAra, sImA rahita bhayaMkara saMsArarUpa vanane bALavA mATe dAvAnaLa samAna, jagapUjya, uttama ane jhagamagatA dharmarUpa ratnanA mATe ratnAkara [ samUdra] samAna, (evA) jine zvarane (huM) sAvadhAna [ rahI] stavuM chuM. have TIkAkAra abhidheyI tathA prajanara batAve che. zrI dharmaratna zAstraM bahatha svalpa zabda saMdarbha svaparopakAra heto vikRNomi yathAzrutaM5 kiMcit // 2 // jhAjhA arthavALA ane thoDI zabda racanAvALA zrI dharmaratna nAmanA ka A kAvyane chaMda vasaMtatilakA che, tenuM lakSaNa A pramANe che - vasatinI tamannAnA A kAvyamAM jinezvaramAM cAra vizeSaNo ApI cAra atizaya batAvyA che, te A pramANe - pahelA vizeSaNathI jJAnAtizaya eTale utkRSTa jJAna. bIjA vizeSaNathI apAyApagamAtizaya-eTale utkRSTa nirdoSitA. trIjA vizeSaNathI pUjAtizaya-eTale utkRSTa pUjyatA. cothA vizeSaNathI vAgatizaya-eTale utkRSTa vANI. 1 je bAbata kahevAnI hoya te abhidheya kahevAya. 2 je arthe pravRtti karAya te prayojana kahevAya. 3 A padathI abhidheya batAvyuM che. ' 4 A padathI prayojana batAvyuM che. . 5 A padathI svamati kalpanA dUra karI che.. 6 A padathI ema batAvavAnuM che ke, haju vadhu vivaraNuM thaI zake, paNa For Personal & Private Use Only Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upodaghAta '' ' zAstrane, svaparanA upakAra mATe, jema meM sAMbhaLyuM che tema kAMIka varNana have TIkAkAra mULa graMthanI prathama gAthAmATe avataraNa lakhe che. ihahi heyopAdeyAdipadArthasArthaparijJAnapravINasya janmajarAmaraNarogazokAdidurgadaurgatyanipIDitasya bhavyasattvasya svargApavargAdisukhasaMpatsaMpAdanAvaMyanibaMdhanaM saddharmaratna mupAdAtu mucitaM? A jagatamAM chAMDavA AdaravA gya vigere padArthonI samaja dharanAra, chatAM janma-jarA-maraNa-roga-zekAdi viSama paMcAtIthI pIDAyelA bhavya prANIe, varga-makSAdi sukha saMpadAnuM majabUta kAraNabhUta saddharmarUpI ratna grahaNa karavuM joIe. tadupAdAnopAya thaHgurUpadeza maMtareNa na samyag vijJAyatera te [saddha ratna] grahaNa karavAne upAya gurUnA upadeza vinA bare para jANa zakAtuM nathI. nacAnUpAyamastAnA mabhISTArthasiddhiH ane upAya jANyA vagara pravRtti karanArAone Icchita arthanI siddhi grA vadhI paDe tethI huM kAMIka varNana karIza. A AryA chaMda che. * zAstranI AdimAM maMgaLa, abhidheya, projana tathA saMbaMdha ema cAra bAbata batAvavI joIe, jemAMnI traNa te pAdharI batAvI che. saMbaMdha sAmarthagamya eTale ke, pitAnA joreja jaNAI zake tema che. te A pramANe ke, A graMthanA zabdo vAcaka che, ane enI je matalaba te vAcya che; tethI vAca vAcakabhAvarUpa saMbaMdha piotAnI meLe samajI zakAya tema che, ene ja upAya athavA sAdhya sAdhana saMbaMdha paNa kahe che. 1-2-3 A traNa ullekhane TuMkAmAM sArAMza e che ke, Icchita arthanI siddhine mATe gurU pAsethI upAya meLavI dharma aMgIkAra karyAthI catura purUSa janmajarA maraNathI TIne svarga mokSAdikanAM sukha avazya meLavI zake che, mATe taiyAra janene gurUe upAya batAvavo joIe + + ' + ka che. For Personal & Private Use Only Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - MANAM zrI dharmaratna prakaraNa thatI nathI. - ityataHkAruNyapuNyacetastayA dharmArthinAM dharmopAdAnapAlanopadezaM dAtukAmaH sUtrakAraH ziSTamArgAnugAmitayA' pUrva tAva diSTadevatAnamaskArAdira, pratipAdanArtha mimAM gAthA mAha // cha / - ethI karIne sUtrakAra karUNAthI pavitra aMtaHkaraNavALA hevAthI dhamaMthi prANIone dharma grahaNa karavA tathA tenuM pAlana karavAne upadeza devA IcchatA thakA purUSanA raNane anusarI pahelAM AdimAM ISTa devatA namaskAra vigere bAbate batAvavA khAtara A gAthA kahe che.. (mULa gAthA.) namiUNa sayala guNa rayaNakulaharaM vimala kevalaM vIraM / dhammarayaNa tthiyANaM vALa viremi kahe che ? [mULa gAthAne artha ] sakaLa guNarUpI ratnanA utpatti sthAna samAna nirmaLa kevaLa jJAnavAna vIra prabhune namIne dharma ratnanA arthi janane upadeza ApuM chuM. 1 ziSTa eTale zikSA pAmelA-keLavAyela jane, temane mArga eTale dheraNapaddhati; ziSTa jananuM e dheraNa che ke maMgaLa pUrvaka pravartavuM; tethI sUtrakAra paNa temaja kare che. 2 Adi zabdathI abhidheya paNa batAve che. 3 cAlato prasaMga pUrNa thAya tyAre A chakAranuM cinha saMskRta-prAkRtamAM vaparAya che. e pUrNavirAmano artha sAre che. 4 kuLakuLadhara-utpattisthAna, For Personal & Private Use Only Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 upadyAta, -~-~~----------- [ prathama gAthAnI TIkA, ] *. . . . .* iha pUrvAnA bhISTadevatAnamaskAradvAreNa vighnavinAyakopazAMtayeu maMgala mabhihita muttarArddhana cAbhidheya miti / - A gAthAnA pUrvAddhavaDe abhISTa devatAne namaskAra karavAnA dvAre karIne vighavinAyaka (deva gaNa) nI upazAMtinA arthe maMgaLa kahI batAvyuM che, ane uttarAddhavaDe abhidheya kahI batAvyuM che. saMbaMdhapayojane punaH sAmarthyagamye / tathAhi / saMbaMdha ane prajana te sAmarthya gamya che, eTale ke pitAnA jorathIja jaNAya che te A rIte - saMbaMdha stAva dupAyopeyalakSaNaH4 sAdhyasAdhanalakSaNo vA / tatredaM zAstra mupAyaH sAdhanaM vA / sAdhya mupeyaM vA shaastraarthprijnyaaja miti . tyAM saMbaMdha te upAyopeya svarUpa athavA sAdhya sAdhana rUpa jANave. tyAM A zAstra che te [ tenA arthane ] upAya athavA sAdhana che, ane zAstranA arthanuM parijJAna che te upeya athavA sAdhya che. 1 gAthAnAM pahelAM be pada te pUrvArdha ane chellAM be pada te uttarAddha - gaNAya che. 2 abhISTa devatA eTale je prakAranuM zAstra hoya, te prakAra mATe ane nukuLa devatA. 3 vighavinAyaka eTale vigho upara sattA calAvanAra arthAta vigha karanAra tathA TALanAra devagaNa. ja upAya eTale jevaDe zAstrArthanuM parijJAna thaI zake che, arthAta khuda zAstra te upAya che, ane upaya eTale je upAyavaDe prApta thaI zake che, arthAta zAstrArthanuM parijJAna. . For Personal & Private Use Only Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI dharmaratna prakaraNa. tu dvividha-kartuH zrotuzca / punaranaMtara2paraMpara bhedA prayojanaM prajana te be prakAranAM che- karanAranuM ane sAMbhaLanAranuM, te ireka pAchuM anaMtara ane paraMparA bhede karIne be prakAranuM che. tattrAnaMtaraM kartuH sattvAnugrahaH-paraMpara mapavargaprAptiH / tathA. jo . tyAM zAstra karanArane anaMtara prayajana bhavya upara anugraha kare e che, ane paraMpara prayajana mokSa prAptirUpa che, je mATe kahevuM che ke - ( jI.) " sarvajJokto padezena, yaH sattvAnA manugraha karoti duHkha taptAnAM, sa prAmotyacirAcchivaM," iti / - sarvanA kahelA upadezavaDe karIne je purUSa duHkhathI tapelA ja upara anugraha kare te cheDA vakhatamAM mekSa pAme che. zrotuH punaranaMtaraM zAstrArthaparijJAnaM, paraMparaM tasyA pyapavargamAsiH / sAMbhaLanArane te anaMtara prayajana zAstrArtha parijJAna che, ane para para prajA te tene paNa mokSa prAptirUpa che. kahevuM che ke - (aa .) " zArijJAnA, driAmavato nanA labdhvA darzanasaMzuddhiM, te yAMti paramAM gati "-miti - - 1 prayojana eTale phaLa ke artha.. 2 anaMtara eTale taratanuM arthAta hamaNuM ne hamaNAMnuM, tAtkAlika 3 paraMpara eTale lAMbA vakhate pedA thanAra arthAta AkharI. For Personal & Private Use Only Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - upadyAta. zAstranA samyapha parikSAnathI saMsArathI virakata thaelA ja samyakavanI zuddhi meLavIne paramagati [mokSagati ] pAme che. sAMprataM sUtravyAkhyA have mULanI gAthAnI vyAkhyA karIe chIe. nA-ALA, paM-vIra-vivAra, ttA virAnanA, dvaryavIrya yuktatvAca, jagati yo vIra itikhyAtaH-yadavAdiH " vidArayati yatkarma, tapasA ca virAjate tapovIryeNa yukta zva, tasmA dvIra iti smRtaH" taM vIraM zrImadarddhamAnasvAminaM - namIne eTale praNAma karIne, kene eTale vIrane, karmane vidAraNa kare vAthI, tapavaDe virAjamAna havAthI, ane uttama vIrya karI yukta hevAthI jagatamAM je vIra evA ilakAbathI prakhyAti pAmela che, je mATe kahevAmAM AvyuM che ke - - je mATe karmane vidAraNa kare che, tapathI virAje che, ane tapa vIryathI yukta che, te mATe vira evA nAmathI saMbhArAya che te vIrane eTale ke zrImAna vardhamAna svAmIne, kiM viziSTaM-sakalaguNaratnakulagRha-sakalAH samastA ye guNAH sabhAmArdavArjavAdaya-staeva raudradAriyamudrAvidrAvakatvAt sakalakalyANa kalApakAraNatvA ca ratnAni-sakalaguNaratnAni, teSAM kulagRha-mutpattisthAna-taM sakalaguNaratnakulagRhaM / kevA vIrane- tyAM vizeSaNa Ape che kesakaLa guNa ratna kuLagraha (eTale ke sakaLa-samasta je guNa-kSAMti mArdava ArjavAdika-teeja bhayaMkara dAridranI chApane gALanAra hovAthI temaja sakaLa kalyANa paraMparAnA kAraNabhUta hevAthI ratanarUpe ( manAyAthI ) sakaLa guNa ne [ kahevAya che. For Personal & Private Use Only Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI dharmaratna prakaraNa. temanA je kuLagraha eTale utpattisthAna che, evA te vIrane, punaH 1: kiMviziSTaM - vimalakevalaM - vimalaM sakalatadAvArakarmANureNusaMparkavikalatvena nirmalaM kevalaM kevalAkhyaM jJAnaM yasya sa vimvaha-ta, pharIne kevA vIrane [ tyAM bIjI vizeSaNa Ape che ke ] vimaLa kevaLa eTale ke vimaLa athAt jJAnane DhAMkanAra tamAma karma paramANu rajanA samadhathI rahita hAvAthI nirmaLa, kevaLa arthAt kevaLa nAme jJAna che jene te vimaLakevaLa-evA te vIrane, tatvA pratyayasya cotarakriyAsApekSatvA duttarakriyA mAha sakha'dhaka bhUtakRdaMtanA kA pratyaya uttara kriyApadanI apekSA rAkha nAra hovAthI uttarakriyA kahe che, [ matalakha ke sakaLa guNu ratna kuLagRha vimaLakevaLajJAnI vIrane namI karIne pachI zuM karanAra chu te matAve che ]. vitAmi--prayakAma, --muddeza--yita phsyulezo vitAhit pravRtti nivRttinimittavacanaracanAprapaMca staM jitarAmi eTale Apu' ', zu ?-upadeza-kahevu' te upadeza athAt hitamAM pravarttavA ane ahitathI nivrata thavA mATe je vacana racanAnI gAThavaNI te upadeza. kebhyo janebhyo lokebhyaH kathaM bhUtebhyo -- dharmaratnArthibhyaH kAne upadeza Apu chu ? janAne-leAkAne, kevA janAne ? dharmaratnanA athione. durgati prapatataM prANigaNaM dhArayati sugatau dhatte ceti dharmaH / ...urjana / ' durgatiprasRtAn jaMtUna, yasmA ddhArayate tataH dhatte caitAn zubhasthAne, tasmAddharma iti smRtaH iti For Personal & Private Use Only Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - upadyAta. . durgatimAM paDanAra prANione (paDatAM) dharI rAkhe ane zugatimAM pahocADe te dharma je mATe kahevuM che ke - . . . . . je mATe durgatimAM paDatA jaMtuone tenAthI gharI rAkhe che. ane zubhasthAnamAM temane pahecADe che mATe te dharma kahevAya che . * g -nAgati zAI, tane zveta vaMzIjaoN paratnAIna te ? " te dharmaja ratna gaNAya-ratna zabdano artha pUrve varNavyo che. te dharmaratnane jeo cAhe tevA svabhAvavALA je hoya te dharmaratnAthi kahevAya tevA janene ....... sUtre ca SaSTI caturthyarthe. prAkRta lakSaNavazAd yadAhuH prabhu zrI hemacaMdra ripitA havana gAjhA strane "vAryA chI" na jAve.. * mULa gAthAmAM prAkRtane niyama pramANe jethIne arthe chaThI vibhakti vAparela che. je mATe prabhu zrI hemacaMdra sUri mahArAje potAnA prAkRta vyAkaraNamAM kahyuM che ke "caturthInA badale SaSThI karavI" A rIte gAthAne akSarArtha batAvyuM. mAvA puna- bhAvArtha te A pramANe che- - natveti pUrvakAlAbhidhAyinA'kSiptottara kAlakriyeNa syAdvAdazArdUlanAdasaMvAdinA padenaikAMta nityAnityavastuvistArivAdipravAdimRgayo mukhabaMdho vyadhAyi / 1 vizeSa nAmanI sAthe pAda zabda joDyAthI pAda zabdano artha pUjya thAya che. ane te bahuvacanamAMja varte che.. - 2 syAdvAda eTale kathaMcita vAda arthAta kAIka apekSAe ema paNa heya ane kaIka apekSAe tema paNa heya ema ubhayakeTine grahaNa karanAra kathana * * For Personal & Private Use Only Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI dharmaratna prakaraNa : "namIne" e pUrvakALa dazaka ane uttarakALanI kriyA sAthe saMbaMdha rAkhanAra e rIte syAdvAdarUpI siMhanAda samAna pade karIne ekAMta nitya tathA ekAMta anitya varatu sthApana karanAra vAri prativAdarUpa banne haranuM sukha baMdha karela che. .. yato naikAMtena nityo'nilo vA kartA kriyAdvayaM kartu mITe kriyAbhede kaI bhedAda, tato dvitIyakriyAkSaNe kartu ranityanityatvAbhAnaprasaMgAbhyAM dayo rapyapAti riti / kAraNa ke ekAMta nitya athavA ekAMtaanitya kartA jUdI jUdI che ! kriyA karI zake nahi, kemake judI judI kriyA thatAM kartA paNa jAdA judA thaI jAya. tethI bIjI kriyA karavAnA kSaNamAM kane kAM te anityapaNAnA abhAvane prasaMga lAgu paDaze athavA te nityapaNAnA abhAvane prasaMga lAgu pahaze e rIte be prasaMgoe karIne ekAMta nityapaNuM tathA ekAMta anityapaNAnuM khaMDana karavuM * have vizeSaNane bhAvArtha batAvatAM cAra atizaya jaNAve che. * A nyAyanI paMkti che. mATe tene vizeSa artha jaNAvIye chIye. je vastune ekAMta nitya mAnIye te nitya vastu hamezAM eka svabhAve rahe tethI teja padAthe eka kSaNe eka kriyA karI bIje kSaNe bIjI kriyA nahi karI zake temaja je ekAMta anitya mAniye te padArtha kSaNa vinAzI thatAM bIje kSaNe zI rIte bIjI kriyA karI zake tethI ekAMta anitya vAdine teja padArtha bIje kSaNe bIjI kriyA karato batAvI teNe mAnelA anityapaNAnA abhAvane prasaMga lAgu pADI tenuM khaMDana karavuM ane ekAMta nitya vAdine te ja padArtha bIje kSaNe bIjI kriyA karate batAvI svabhAva bheda siddha karI teNe - bhalA nityapaNAnA abhAvane prasaMga lAgu pADI tenuM khaMDana karavuM. mATe sArAMza e che ke je syAdavAdathI vastune nityanityapaNuM mAnIye te ja huM Ama karIne Ama karuM chuM." ema eka ke be kriyA sAthe joDAI zakAya, mATe AvI jAtanA vAmathI syAdAdanI siddhi thAya che. For Personal & Private Use Only Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uyohUjJAta. sakalaguNaratnakulagRha mityanena bhagavataH zrImadapazcimatIrthAdhinAthasya pUjAtizayaH prakAzyate, tathAca pUjyaMta evA prathamikAvidhIyamAnAvanAmavazasamutpannaziraHkoTIra koTIviTaMkasaMgha haiH surAsuranaranikaranAyakairapi guNa baMta uktaMca, so guNehi gaNNo, guNAhiyassajaha loge vIrassa saMbhaMta - mauDa - viDavo, sahassanayaNo sayaya mei / iti / 8 > sakaLaguNaratna kuLagRha ' e pade karIne chellA tIrtha nAyaka bhagavAna vIra prabhunA pUjAtizaya batAvavAmAM Ave che; kemake guNavAna purUSane doDama doDA karI karavAmAM AvatA praNAmanA lIdhe mAthAM uparanA mugaTAnI aNIAnA aNuaNu karatA melApa sAthe devA ane dAnavAnA iMdre paNa pUjyA 4; hetu che, yA bobhAM sarva ardha zuzonA sIdhe ( bhAnanIya ) gaNAya che, dAkhalA tarIke jue ke guNe karIne adhika enA vIra prabhunI pAse mULatI mugaTanI aNIe vaDe IMdra (pAlu ) hamezAM yAnyA re che. 11 vimalakevala mityamunA tu jJAnAtizayasaMpannatayA prasiddha siMdhAryapA vikulavimalanabhastala nizIthinInAthasya jinanAthasya vacanAtizaya: prapaM cyate, yataH kevalajJAne satyavazyaMbhAvinI bhagavatAM tIrthakRtAM sadezanAmati, stIrthakaranAmakarmaNa itthameva vedyamAnatvAt / yaduktaM zrIbhadrabAhusvAmipAdaiH " taMca kahaM veijjara, agilAe dhammadesaNAIhiM" / ityAdi2 / ' vibhaNa ThevaNa ' ye yahe urIne to jJAnAtizaya sahitayazu ataanyAthI prakhyAta siddhArtha rAjAnA kuLarUpa nirmaLa AkAza pradezamAM caMdra 1 saMskRta chAyA; - sarvo guNai rgaNyo, guNAdhikasya yathA loke vIrasya saMbhrAMtamukuTaviTapaH sahasranayanaH satata meti 2070 - taca kathaM vedyate, aglAnyA dharmadezanAdibhiH (Avazyaka niyukti) For Personal & Private Use Only Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12. zrI dharmaratna prakaraNa samAna vIra jinezvarane vacanAtizaya (paNa) jaNAvAya che, kAraNa ke kevaLa jJAna prApta thatAM tIrthaMkara bhagavAna avazyapaNe uttama dezanA ApavA pra che, kemake e rIte ja tIrthakara nAma karma vedI zakAya che. je mATe pUjya zrI bhadrabAhu svAmIe kaheluM che ke - te ( tIrthaMkaranAma karma zI rIte vedAya? (tenuM uttara e ke) aglAnIthI arthAt vagara thAka dharmadezanAdika kayAthI." vagere. vIra miti sAnvayapadena ca bhagavataH samUlakAkaSitaniHzeSApAyanibaMdhanakarmazatrusaMghAtasya caramajinezvarasyA pAyApagamAtizaya praspaSTaM niSTaMkyate, yato'pAyabhutaMbhavabhramaNakAraNatvAt sarva mapi karma / tathAcA gamaH-... vIra evA yogika pade karIne sarva apAyanA hetubhUta kamarUpI zatrunA samUhane mULathI ukheDanAra bhagavAn carama jinezvara, vIra prabhune apAyApagamAtizaya khullI rIte TAMkI batAvelo che, kAraNa ke tamAma karma saM. sAramAM bhramaNa karavAnA kAraNa hovAthI apAyarUpe rahela che. ju AgamamAM lakhyuM che ke ' , * "sarva karma (paramArthe) pAparUpa che, kemake tenAvaDe che : che (jIva) saMsAramAM bhaTakyA kare che. dharmaratnArthibhya ityetena zravaNAdhikAriNA marthitva meva mukhyaM liMga mitya bhANi / yaduktaM paropakArabhUribhiH zrI haribhadramuribhiH - ""tI hijAra thI, samaco vo na muttapati " za no vigo, ghaNu purajhamALa ca" tira 1 saM chA-sarva ja karma, prAte jora jaMjAre 2 (saM chA) tatrAdhikArI katha, samathayo na sUtrapati ' : ' - satha tu jo vitA samusthita pRddhamAna zA .. For Personal & Private Use Only Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ apAvana banAvavAnA rASTra upadyAta. '; "dharmaratnAthi" e pade karIne ema sUcavyuM che ke sAMbhaLavAnA adhikArinuM mukhya liMga arthipaNuM ja che-athAt je athi hoya te ja sAMbhaLaLavAne adhikArI gaNAya; je mATe bahu parepakAra karanAra zrI haribhadra sUrie nIce mujaba kaheluM che - tyAM je artha hoya, samartha hoya, ane sUtramAM varNavelA deSathI rahita hoya te (sAMbhaLavAno adhikArI jANave. artha che ke je vinIta thaI sAMbhaLavA Atura thAya ane pUchavA mAMDe." janAnA mityanena bahuvacanAMtene da muditaM bhavati, yathA naika meve zvarAdika mAzrityo padezadAne pravartitavyaM-kiMtu sAmAnyena srvsaadhaarnntyaa| tathAcAha bhagavAn sudharmasvAmI ..jahA punnassa katthai tahA tucchassa kathai : hA turata ratharU tA purasa tharU ti "janone" evA bahuvacanAta padathI ema jaNAvyuM che ke phakta ekalA moTA mANasane ja udezI upadeza ApavAnuM nahi rAkhavuM, kiMtu sAmAnyapaNe sarvane sarakhI rIte upadeza Apavo. je mATe sudharma svAmie jema tavaMgarane kahevuM tema garIbane kahevuM jema garIbane kahevuM tema tavaMgarane kahevuM." vitarAmyu padeza mitI hAya mAzayo-na nijaprajJAbhimAnena, na paraparibhavAbhiprAyeNa, na kasyaci dupArjanAyapravarte-kiMtarhi kathaM nu nAmA mI jaMtavaHsaddharmamArga mAsAdyA paryavasitaM mahAnaMdAmaMdAnaMdasaMdoha mavApsyaMtI tyanugrahabuddhyApareSA mAtmana zca / yadabhANi-- - ja naka 1 saM chA) thA purI zakti tathA surajIya vAyate (AcArAMga) For Personal & Private Use Only Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI dharmaratna prakaraNa. upadeza ApuM chuM " ema kahevAnA e Azaya che ke peAtAnI buddhi khatAvavA khAtara, athavA bIjAne halakA pADavA khAtara athavA kAine kamAvI ApavA khAtara huM pravartatA nathI,--kiMtu zI rIte A prANI saddhamamArga pAmIne anata mukti sukha rUpa mahAn AnaMdanA samUhane pAmI zake evI rIte pAtApara ane khIjAopara anugraha buddhi lAvIne ( upadeza ApuM chuM). je mATe kaheluM che ke,~ 14 zuddhamArgopadezena yaH savAnA manugrahaM ', karoti nitarAMtena kRtaH svasyA pyasaiaumahAn " / " 66 tathA kr " na bhavati dharmaH zrotuH sarvasyai kAMtato hitazravaNAt bruvato nugrahabudhyA vaktu stvekAMtato bhavati " / ityuktaH sabhAvArthaH sakalopi gAthArthaH // cha // " je purUSa zuddha mArgano upadeza karI khIjA prANiopara anugraha kare che te peAtAnA AtmA upara atizaya mahAt anugraha kare che. " hitApadeza sAMbhaLavAthI sarva sAMbhaLanArAone kai ekAMte dharma prApti thatI nathI, paNa anugraha buddhithI upadeza ApanArane te ekAMteavazya dharmaprApti thAya che. A rIte bhAvArtha sahita prathama gAthAneA tamAma artha kahyeA. have bIjI gAthA mATe TIkAkAra avataraNa Ape che. atha yathApratijJAtaM bibhaNiSuH prastAvaya nnAha // cha // have sUtrakAra peAtAnI pratijJA mujaba kahevA icchatA thakA prastAvanA kare che, For Personal & Private Use Only Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadravAta. (mULa gAthA.) bhavajalahiMmi apAre, dulahaM maNuyattaNaM pi jaMtUrNaH tatthavi aNatthaharaNaM, sanmavararayAM 2 // (mULa gAthAne artha.) apAra saMsArarUpa sAgaramAM (bhamatA) jatuone manuSya paNuM (maLavuM) paNa durlabha che, te (manuSyapaNA) mAM paNa anarthane haranAra evuM saddharmarUpI rata (maLavuM) durlabha che. (TIkA.) bhayaMtya smin nArakatiryaGnarAmararUpeNa karmavazavartinaH prANina iti bhavaH saMsAraH, saeva janmajarAmaraNAdijaladhAraNA jaladhi stasminnanAdinidhanatayA'pAre'dRSTaparyaMte baMbhramyamANAnA miti zeSaH (bhU dhAtune artha utpanna thavuM hevAthI) prANio karmanA vize ke rIne nArakatiryaMca-nara-tathA devarUpe utpanna thatA rahe che jemAM te bhava-saMsAra jANa. teja bhava janmajarA maraNAdirUpa jaLane dharanAra hovAthI jaLadhi gaNI zakAya, have te bhavajaLadhi Adi ane aMtathI rahita hevAnA kAraNe apAra eTale cheDA vinAne rahela che, temAM "bhamatA eTaluM pada adhyAhAra karI jeDavAnuM che-(tethI e artha tha ke apAra saMsArarUpa sAgaramAM bhamatA jaMtuone) durlabhaM durApaM manujatva mapi-manuSyabhAvopi, dUre tAva dezakulajAtimabhRtisAmagrI sape rrthH| For Personal & Private Use Only Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI dharmaratna prakaraNa manuja--manuSyapaNuM paNa durlabha=duHkhe maLI zake che. paNa kahevAnI e matalaba ke deza-kuLa-jAti vagerenI sAmagrI maLavI durlabha che e vAta te dUraja rahI, paNa khuda manuSyapaNuM maLavuM paNa durlabha che. yajjagade jagadekabaMdhunA zrI varddhamAna svAminA aSTApadAdAgataM zrI gautamahAmuni prati je mATe jagatanA kharekharA baMdhu zrI vAddhamAna svAmie aSTApada parvata parathI AvelA zrI gautama mahAmunine (nIce mujaba) kaheluM che "su vahu mAthure mare, cirakAleNa vi savvapANiNaM gADhA ya vivaagkmmunnosamAM joma mA pamAya." ti ' "sarva prANione lAMbA vakhate karIne paNa mane nuSya bhava (maLavuM) kharekhara durlabha che; karmanA vipAka AkarA (bhayaMkara) che-mATe he gItama tuM kSaNa mAtra (paNa) pramAda-Alasya nahi karaje." jo zu"sNsaarkaaNtaar mapAstapAraM, baMbhramyamANo labhate zarIrIkRcchreNa nRtvaM mukhasasyabIjaM, prarUDha duHkarmazamenanUnaM" bIjA matavALAe paNa kahyuM che ke - apAra saMsArarUpa araNyamAM bhaTakta prANI (tyAM) UgelA hukamarUpa tRNane) bALIne sukharUpa pAka1 (saM. chA) TursamAM varlDa mAnuSa mavA, vinA na sarvamAnanA; 4. . . . . gADhA zca vipAkAH karmaNaH- samayaM gautama mA pramAdyasva ' . . (uttarAdhyayana-) . For Personal & Private Use Only Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadyAta. * no bIjabhUta manuSyapaNane kharekhara koNe karIne ja pAmI zake che." "nag vI giju strI, mRgeSu siMhaH prazamo vrateSu, mato mahIbhRtsu suvarNazailo, - ' ' manu manuSyamavaH kalAnA ' " "manuSyamAM cakravartI pradhAna che, devAmAM Idra pradhAna che, pazuomAM siMha pradhAna che, vratamAM prathama-zAMtibhAva pradhAna che, parvatamAM merU pradhAna che, ane bhavamAM manuSyabhava pradhAna che." tathA " anANyapi ratnAni, labhyate vibhavaiH sukhadurlabho ratnakovyApi, kSaNopi manujAyuSaH" iti "amUlya ratna paNa paisAnA jore sahajamAM meLavI zakAya che, paNa keDa ratna vaDe karIne paNa manuSyanA Ayune kSaNamAtra paNa meLavo durlabha che." jaMtunAM prANinAM-tatrApi manujatve satyapya-narthaharaNa mitinArthyate nAbhilaSyate ye dAridrakSudropadravAdayo'pAyA ste hiyaMte vidhvasyaMte yena tadanarthaharaNaM durlabhaM dummA-kiMta dityAha, sat-sAdhuH pUrvAparA virodhaprabhRtiguNagaNAlaMkRtatvena parapAvAdukaparikalpitadharmApekSayA zobhanodharma:saddharmaH-samyakadarzanAdikaH-saevai hikArthamAtrapradAyItararatnApekSayA zAzvatAnaMtamokSArthadAtRtvena varaM pradhAnaM ratnaM saddharmavararatna miti ||ch|| 2 // - jaMtuone eTale prANione-tyAM paNa arthAt manuSyapaNAmAM paNa anartha haraNa eTale anartha kahetAM jenI arthanA-abhilASA na karIye evA dAridraya tathA nIca upadrava vagere apAya-temane harAya-nAza thAya jenAvaDete anartha haraNa, te zuM te kahe che,-sa-sAre eTale ke pUrva para aviredha vagere guNagaNathI alaMkRta hovAnA lIdhe bIjA vAdioe kalpalA dharmanI For Personal & Private Use Only Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI dharmaratna prakaraNa. apekSAe zobhana e je dharma te saddharma-arthAt samyadarzanAdika dharmate saddharmaja zAzvata ane anaMta mokSarUpa arthane denAra hovAthI A lekanAja arthane sAdhanAra bIjA ratnanI apekSAe vara eTale pradhAna hevAthI saddharma vararatna kahevAya te durlabha-duSpApa che. (2) ---ae-- mULanI trIjI gAthA mATe avataraNa athA mu mevA) dRSTAMtaviziSTaM spaSTayannAha ||ch|| (mULa gAthA.) jaha ciMtAmaNirayaNaM, sulaha nahu hoi tucchavihavANaM; guNavihavavajiyANaM, jiyANa taha dhammarayaNaM pi // 3 // [mULa gAthAne artha ] jema dhanahIna janone ciMtAmaNiratna maLavuM sulabha nathI, tema guNarUpI dhane karIne rahita chane dharmaratna paNa maLI zakatuM nathI. (TIkA) ___ yathA-yena prakAreNa, ciMtAmaNiratna-supratItaM, mulabhaM-mumApaM, na-naira, mavati-gAyane, suvimavAnAM-surai-va vimala'kaarnne kAryopacArAd vibhavakAraNaM puNyaM yeSAM te tucchavibhavAH svalpapuNyA (vyartha che. tathAviSapazupAvatA. For Personal & Private Use Only Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadyAta, jema-je prakAre, jANItuM ciMtAmaNIratna, sulabha eTale sukhe pAmI zakAya tevuM, nathI eTale nathI ja thatuM, (kone ?) thoDA vibhavavALAne eTale IhAM kAraNamAM kAryane upacAra karelo hovAthI vibhava zabda vibhavanuM , kAraNa puNya letAM zeDA puNyavALA je hoya temane tevA prakAranA arthata puNyahIna pazupALanI mAphaka (enI vAta AgaLa kahevAmAM Avaze) tathA guNA akSudratAdayo vakSyamANasvarUpA, steSAM vizeSeNa bhavanaM sattA guNavibhavo'thavA guNAeva vibhavo vibhUtirguNavibhava, stena varjitAnAM tAnAM jIvananAM baMdiyAnAmura mANA dvitricatuH proktA bhUtAni taravaH smRtAH . jIvA paMceMdriyA jJeyAH zeSAH sattvA itI ritAH (1) te ja rIte guNe eTale Agala kahevAmAM AvanAra akSudratA vagere, temanuM je vizeSe karIne bhavana kahetAM hovuM tene kahiye guNavibhava athavA guNarUpI vibhava eTale riddhi te guNavibhava, teNe karIne vajita eTale rahita che ne eTale paMcendriya prANione, (IhAM jIva zabda pacaMdriya prANio levA) kaheluM paNa che ke - prANa eTale zrI triIya, tathA caturiMdriya jANavA, bhUta eTale tarU samajavA, jIva eTale paMcendriya jANavA, bAkInA pRthvI, pANI, agni ane vAyu te sarva kahelA che. apizabdasya vakSyamANasye ha saMbaMdhA devaM bhAvanAkAryA-keMdriyavikaleMdriyANAM tAva dharmaprAzi sti, paMceMdriyajIvAnAmapi tattayogyatAhetuguNasAmagrI vikalAnAM tathAtena prakAreNa-dharmaratnaM mulabhaM na bhavatI ti prakRte saMbaMdha iti For Personal & Private Use Only Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI dharmaratna prakaraNa mULa gAthAnA ane lagADelA ga zabdane saMbaMdha chava zabdanI sAthe karavAne che, tethI IhAM A rIte paramArtha pejanA karavI ke eke diya tathA vikaLedriyane te mULe dharmaprApti rahela nathI, paNa paMcaMdriya che paNa je tevI tevI gyatAnA kAraNe je guNa tenI sAmagrIthI rahita hoya temane teja rIte dharmaratna maLavuM sulabha nathI, cAlatI vAtane saMbaMdha che. pUrvasUcita pazupAla dRSTAMta zvAyaM bahuvibudhajanopetaM-harirakSita mapsaraH zatasametaM, - iha asthi hatthiNauraM-puraM puraMdarapuraM va varaM 1 prathama jaNAvela pazupALane daSTAMta A mujaba che. bahu vibudhajana (devatAo) thI yukata, hari (I) thI rakSita, seMkaDe apsara (devAMganAo) thI zobhita drapurI mAphaka IhAM bahu vibudhajana (paMDita) thI yukta, hari (e nAmanA rAjA) thI rakSita, seMkaDe apsara (pANInA taLAva) thI zobhita hastinApura nAme uttama nagara hatuM. (1) - tatra dariNa-jnA nAvinAmAM tIva, nimmalasIlaguNadharA-vasuMdharA gehiNI tassa 2 tyAM purUmAM hAthI samAna uttama nAgadeva nAme mATe zeTha hatuM, tenI nirmaLa zILavALI vasuMdharA nAme strI hatI (2) tattanayo vinayojvala-mativibhavabharo babhUva jayadevaH dakha rayaNaparikkhaM-sikkhai so bArasa samAo. 3 temane vinayavAnuM ane tethI ja nirmaLa buddhinI samRddhivALo jyadeva nAmane putra hatA, te svabhAve catura hAI bAra varSa lagI ratnanI parIkSA zIkhato rahyo. (3). (2070) ihA sti hastinApura puraM puraMdarapura miva varaM 1 nirmala zIlaguNadharA vasuMdharA gehinI tasya 2 dakSo ratnaparIkSA zikSate sa dvAdaza samAH 3 For Personal & Private Use Only Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ podhAta.. vijitAnyahAsa mamalaM-vitrAsaM ciMtitArthadAnapaTuM, ciMtAmaNi pamuttuM-sesamaNI gaNai uvalasame. 4.:.. jenA para keIthI hasAya nahi evA nirmaLa chekA rahita ane manavaMchita pUraNa karanAra ciMtAmaNi ratna sivAya bIjA maNione te patthara samAna gae evt. (4) ciMtAmaNiratnakRte-sukRtI sa kRtodyamaH pure sakale, iTahaTTeNa ghara-ghareNa bhamio aparitaMto. 5 te bhAgyazALI purUSa udyamI thaIne ciMtAmaNi ratna mATe AkhA nagaramAM hAhATa ane ghareghara thAkyA vagara pharI vaLe. (5) naca ta mavApa durApaM-pitarA tvUce ca ya nmayA tra pure, ciMtAmaNI na patto-to jAmi tayattha mannattha. 6... chatAM te te durlabha maNine meLavI zakyo nahi. tyAre te pitAnA mAbApane kahevA lAgyo ke huM A nagaramAM ciMtAmaNI pAmI zakyo nahi, te have tenA mATe bIjA sthaLe jAuM chuM. (6) tAbhyA mamANi vatsa-svacchamate kalpanai va khalve SA, annatthavi katthai natthi-esa paramatthao bhavaNe. 7 temaNe kahyuM ke he pavitra buddhivALA putra, ciMtAmaNi te khAlI kalpanA mAtraja che, mATe jagatamAM kalpanA zivAya bIjA koIpaNa sthaLe te 5252 22 nathI. (7) ('. 40) ciMtAmaNi pramucya, zeSamaNIn gaNayati upalasamAna. 4 ___ haTehaTTena gRhaMgRheNa bhrAMtaH aparitAMtaH 5 . . *ciMtAmaNi ne prApta:-tad yAmi tadartha manyatra. 6. . anyatrApi kutracit nAsti eSa paramArthataH bhavane 7 For Personal & Private Use Only Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI dharmaratna prakaraNa. MAMAN ta dratnai rasapatnai-yatheSTa manyai rapi vyavaharasva, nimmalakamalAkaliyaM-bhavaNaM te hoi jeNa miNaM 8 (graM. 100) te mATe bIjA sarasa ratnothI ja jema tane phAve tema vyApAra cadaap, 2thI ta3 52 nirbha sabhIthI 1252 thAya. (8) isyukto pi sa ciMtA-ratnApto racitanizcaya zcaturaH, . . bArijaMto piyarehiM-niggao hathiNapurAo. 9 Ama kahIne mAbApoe vAryA chatAM paNa te catura kumAra ciMtAmaNi meLavavA mATe daDha nizcaya karIne hastinApurathI ravAne the. (8). nagara nigamagrAmAkara-karbaTapattanapayodhitIreSu, tammaggaNapavaNamaNo-suiraM bhaMto kilissaMto 10 te n||2, nigama, ||bh, mA12, me, pATaNa, tathA hariyAnA - nAsamAM te ciMtAmaNinI dhamAMja mana rAkhIne duHkha veThI bahu kALa samato ro. (10) ta malabhamAno vimanA-dadhyau kiM nAsti satya meve daM, ahavA tassa tthittaM-na annahA hoi satyuttaM 11 . . paraMtu kyAM paNa tene te nahi maLavAthI te udAsa thaI vicAravA lAgyuM ke zuM te nahija hoya e sAcI vAta haze? athavA te zAstramAM tenuM astitva jaNAvela che te khoTuM kema bane? (11) (sa'. 40) nirmalakamalAkalitaM bhavanaM tava bhavati yene daM 8 vAryamANaH pitRbhyAM nirgataH hastinApurAt. 9 tanmArgaNa pravaNamanAH suciraM bhrAMtaH klizyan. 10 athavA tasyA stitvaM nAnyathA bhavati zAstroktaM 11 For Personal & Private Use Only Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadyAta. 23 iti nizcitya sa cetasi-nipuNaM baMbhramitu mArabhata bhUyaH paurAo maNikhANIu-pucchApucchi niyacchaMto. 12 ema manamAM nizcaya karIne te pharIne pUchI pUchIne maNionI ane neka khANIo jete thako khUba pharavA lAge. (12) vRddhanareNai kena ca-so'bhANi yathA maNIvatI hA sti, khANI maNINa tatthaya-pavaramaNI pAvai sapunno. 13 pharatAM pharatAM tene eka vRddha mANasa maLe teNe tene kahyuM ke hAM eka maNavatI nAme maNinI khANa che, tyAM te pavitra uttama maNi maLI che. (13) tatraca jagAma maNigaNa-mamala manArata mathI mRgayamANaH, ego ya tassa milio-pasuvAlo vAliso ahiyaM 14 tyAre deva niraMtara tevI maNionI zodha calAvavA mATe tyAM jaI pahe, tevAmAM tyAM tene eka atizaya mUrkha pazupALa maje. (14) jayadevena niraikSata-vartula upala zca karatale tasya, gahio paricchio taha-nAo ciMtAmaNi tti imo. 15 te pazupALanA hAthamAM jyadeve eka goLa patthare che, tyAre te laIne teNe tapAzI jatAM tene ciMtAmaNi mAlama paDe. (15) so'yAci tena samudA-pazupAlaH prAha ki mamunA kArya, bhaNai vaNI sagihagao-bAlANaM kIlaNaM dAhaM. 16 tyAre teNe harSa pAmI tenA pAsethI te patthare mAgyo, tyAre pazu pALa bolyo ke enuM tAre zuM kAma che? eTale te vANuo belyo ke ghera jaI nAnA bALakone ramakaDA tarIke ApIza. (16) (sa'* ch|0) pracurA maNikhAnIH pRSTApRSTayA pazyan 12 khAni maNInAM tatraca pravaramaNiH prApyate sa pUrNaH 13 / / eka zca tasya militaH pazupAlo bAlizaH adhikaM 14 gRhItaH parIkSita stathA-jJAtaH ciMtAmaNiH iti ayaM 15 bhaNati vaNik sa gRhagataH bAlAnAM krIDanakaM dAspe 16 For Personal & Private Use Only Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 zrI dharmaratna prakaraNa. so'jalapa dIdRzA it - nanu bahavaH saMti kiM na gRhasi siThisuoM bhaNaI ahe - samussuo niyayagihagamaNe. 17 pazupALa khelyA ke evA teA IhAM ghaNA paDayA laI letA, tyAre zeThanA putra khelyA ke mAre mArA ghare che. (17) ta dehi mA menaM tvamanya mapi bhadra lapsyase rAtra, aparovapArasIla - ttabheNa tahavihu na so dei. 18 che te. kAM nathI javAnI UtAvaLa te mATe huM bhadra, tu A patthara mane Apa, kAraNake tane te iMddhAM khIjuM paNa jaDI jaze (ema jayadeve mAgyA chatAM) te pazupALane paropakAra karavAnI Tevaja nahi hAvAthI te teNe tene ApcA nahi. (18) tata etasyApi ca vara-maya mupakarttA stu mA sma bhU daphalaH, iya karuNArasiyama - siThisuo bhaNai AbhIraM 19 tyAre jayadeve vicAra karyA ke tyAre bhale A ratna evuM bhaluM karsa, paNa aphaLa rahe te sArU' nahi, ema karUNAvAna thaIne te zreSThIputra te bharavaaune uDevA lAgyo. (18) yadi bhadra mama na datse - ciMtAmaNi me na mAtmanApi tataH ArAhasu jeNa turhapi - ciMtiyaM dei khalu eso. 20 he bhadra, jo tuM A ciMtAmaNI mane nathI ApatA teA have tuja enI ArAdhanA karaje ke jethI e tuM je ciMtavIza te Apaze. (20) ( sa * chA0 ) zreSTi suto bhaNati ahaM samutsukaH nijakagRhagamane. 17 aparopakArazIlatvena tathApi ca na sa dadAti. 18 iti karuNArasitamatiH zreSTisutaH bhaNati AbhIraM 19 ArAdhaya yena tavApi ciMtitaM dadAti khalu eSaH 20 For Personal & Private Use Only Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAdyAta. itara : moce yadi satya - meSa ciMtAmaNi mayA'ciMti, tA borakayarakanvara-pamuhaM maha deu lahU bahuyaM. 21. pazupALa elyA vAr jo A ciMtAmaNi che e vAta kharI hAya tA huM... ciMtavuM chuM ke e mane jaldI ghaNA khera, kera, tathA kAkhADA vagere ApeA. 21 atha hasitavikasita mukhaH zreSTi sutaH smAha cityate naivaM, kiMtu vavAsatigaMtima - rayaNimuhe littamahivI. 22 tyAre hasIne zreSThi putra bAhyo ke ema ciMtavAya nahi, kiMtu (ene mATe teA A pramANe vidhi che ke) traNa upavAsa karI chelI rAtanA pahelA pAhAre lIdhelI jamIna Upara. 22 zUcipaTTanihitasicaye - snapitaviliptaM maNi nidhAyo cai kappUra kusuma mAIhi- pui namiya vihipubbaM. 23 pavitra khAjeTa Upara pAtharaNuM pAtharI tepara A maNane nhevarAvI caMdanathI carcita karIne sthApita karavI, pachI kapura tathA puSpa vagerethI tenI pUjA karIne vidhipUrvaka tene namaskAra karavA. 23 tadanu viciyata iSTaM - puro'sya sarva mapi labhyate mAtaH, iya souM mo bAlo vi-chAliAgAma mabhicalio. 24 15 tyArabAda enI AgaLa je pAtAne ichu hoya te ciMtavu' eTale prabhAte te saghaLuM maLe, AvuM sAMbhaLIne te bharavADa mUrkha chatAM paNa pAtAnA bakarIovALA gAma tarapha cAlyA. 24 (sa'" hA.) saDhA vaDhAra varamuA maLyuM vAtu hatu thatu. 22 kiMtu pavAsatrikAMtimarajanimukhe liptamahIpIThe, 22 karpUrakusumAdibhiH pUjayitvA na tvA vidhipUrva 23 iti zrutvA sa bAlopi chAlikA grAma mabhicalitaH 24 For Personal & Private Use Only Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI dharmaratna prakaraNa AANAANAVANAAM.ANAMAVAN ARANAANANAMANNove - naschAsyati hastatale, maNiratnaM nUna mUnapuNyasya, . iya ciMtiya siThisuo vi, tassa puThiM na chadei. 25 hina puNyanA hAthamAM khacita (A) maNi ratna raheze nahi-ema ciMtavIne zreSTi putra paNa tenI pUTha nahi choDI-arthata pAchaLa pAchaLa cAlyA karyuM. 25 gacchan pathi pazupAlaH, mAha maNe chAgikA imA adhunA, vikiNiya kiNiya ghaNasAra, mAi kAhAmi tuha pUrya. 26 raste cAlatAM pazupALa kahevA lAgyuM ke he maNi! have A bakarIo vaMcIne caMdana kapUra vagere kharIdI (9) tArI pUjA karIza. 26 maJcititArthapUrtyA, sAnvayasaMjJo bhave stvamapi bhuvane, eva maNi mullavaMteNa, teNa bhaNiyaM puNo eyaM 27 / / mATe mArA mane ratha pUrIne te paNa jagatamAM tAruM nAma sArthaka 'karaje ema teNe maNinA sAme kahIne pharI nIce mujaba kahyuM. 27 dUre grAma stAvana, maNe kathAM kathaya kAMcana mamAge.. aha na muNasi to haM tuha, kahe mi nimuNesu egaggo. 28 gAma haju dUra che tyAM lagaNa) he maNi! tuM mArI AgaLa kaMIka vArtA kahe agara tuM nahi jANatA hoya to huM tane kahuM chuM, tuM ekAgra yasain. 28. (2070) iti ciMtayitvA zreSTimutopi tasya pRSTiM na jahAti. 25 . vikrIya krItvA ghanasArAdi kariSyAmi tava pUjAM. 26 evaM maNi mullapatA tena bhaNitaM puna ratat. 27 atha na jAnAsi tarhi ahaM te kathayAmi zrRNu ekAnaH 28 For Personal & Private Use Only Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rupayAta. 27. . devagRha mekahastaM; caturbhujo vasati tatra deva stu.. iya puNaruttaM vuttoSi, jaMpae jAva neva maNI. 29 eka hAthanuM deherUM che, temAM cAra hAthane deva rahe che-ema vAraMvAra kahetAM chatAM paNa maNi te kazuM na bole. 29 tAva duvAca ma ruSTo, yadi huMkRtimAtra maMpiM na me datse, tA ciMtiyatthasaMpAyaNaMmi tuha kerisI AsA 30 teTale te gusse thaI che ke jo tuM mane haMkAre paNa nathI A pate te pachI manavaMchita siddha karavAmAM tArI zI AzA rAkhI zakAya. 30 va ciMtAmaNi riti te, nAma mRSA satyameva yadivedaM, naM tuha saMpattIe vi, na maha phiTTei maNe ciMtA. 31 mATe tArUM ciMtAmaNi nAma ja huM che, athavA te te kharUM ja chekemake tuM maLyA chatAM paNa mArA manamAM ciMtA tUTI nathI. 31 kiMca kSaNamapi yoI, rabdhAtake vinA nahi sthAtuM, satto sauhaM kaha miha, uvavAsatigeNa na marAmi. 32. . * 4.) iti punaruktaM uktopi jalpate yAvat naiva maNiH 29 tadA ciMtitArtha saMpAdane tava kIdRzI AzA 30 yat tava saMprAptyApi na mama nazyati manasi ciMtA 31 zaktaH sohaM katha miha upavAsatrikeNa na mriye. 32 eka hAthanA daherAmAM cAra hAthane deva--e dekhIte virodha che, tene parihAra e che ke cAra hAthane eTale cAra hAthavALo deva ema artha le. + ciMtAmaNine artha ema karIye ke ciMtAne pUranAra maNi te te nAma khoTuM che paNa ciMtAne ja maNi te ciMtAmaNi ema artha karIye te te nAma sAcuM che ema te pazupALanA kahevAno matalaba che. For Personal & Private Use Only Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI dharmaratna prakaraNa. vaLI je huM rAba ane chAsa vagara eka kSaNa paNa rahI zake nahite huM traNa upavAsa karuM te kema IhAM marI nahi jAuM. 3ra * tana mama mAraNahato, vaNijA re varNito si tadgaccha, jattha na dIsasi iya bhaNiya, laMkhio teNa so sumaNI. 31 te mATe mane mAravA khAtara ane te vANiyAe tane vakhANyuM lAge che. mATe jyAM pAcho na dekhAya tyAM to rahe ema kahI teNe te uttama maNi nAkhI dIdho. 33 jayadevo muditamanAH, saMpUrNa manorathaH praNatipUrva, ciMtAmaNiM gahittA, niyanayarAbhimuha maha calio. 34 (A vakhate) zreSTi putra deva (je te pazupALanI pAchaLa cAle AvatuM hatuMte pitAne moratha pUrNa thavAthI harSita thaI 'praNAma pUrvaka te ciMtAmaNi UpADIne pitAnA nagara tarapha cAle. 34 . maNimAhAtmyA dullasita, vaibhavaH pathi mahApure nagare, rayaNavainAmadhUyaM pariNIya mubuddhi siTissa 35 . baUparikaraparikarito-jananivahai gIyamAna suguNagaNaH, hathiNapurammi patto-paNao piyarANa calaNesu. 36 have te jayadeva ciMtAmaNinA prabhAvathI dhanavAna thai. rastAmAM - hApura nAme nagaramAM rahetA subuddhi zeThanI ratnAvatI nAme putrIne paraNIne ghaNuM cAkara nekare sAthe laIne cAlatA thake ane lokoe vakhaNAte thaka pitAnA hastinApura nAme zaheramAM AvIne mAbApanA caraNe paDaze. 35-36 1 (saM. cha ) rara ra dA rUti mAtvA, nikSata svaina samugaH re ciMtAmaNiM gRhitvA, nijanagarAbhimukha matha calitaH 34 ratnavatInAmnI putrI pariNIyaM mubuddhizreSThinaH 35. hastinApure prAptaH praNataH pitro; caraNayoH 36 For Personal & Private Use Only Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upaghAta. ~ARArunvNARAAAAAAWAraniurvasna.nnnn AAVAAAAAA abhinaMditaH sa tAbhyAM-svajanaiH sanmAnitaH sabahumAnaH, thuNio sesajaNeNaM-bhogANaM bhAyaNaM jAo. 37 tyAre mAbApe tene AzISa ApI ane sagAvahAlAoe tene bahu mAna ApyuM, tathA nagaranA lokoe tenA vakhANa karyA-ema te jayadeva mojamajhAne pAtra thaze. 37 jJAtasyA syo panayo ya, muccakai ramaranarakatiryakSu, iyaramaNINa khaNImu va, paribumaMteNa kahakahavi 38 jIvena labhyata iyaM; manujagatiH sanmaNIvatItulyA, tatyavi dullaho ciMtA-maNi, vva jiNadesio dhammo. 39 A daitanI khAsa meLavaNa e che ke tira eTale sAmAnya : maNionI khANa samAna deva-nAraka-tiryaMca rUpa gatiomAM bhamatAM thakAM jema tema karIne jIva A uttama maNivALI khANa samAna manuSya gati pAmI zake che, ane tyAM paNa ciMtAmaNinA mAphaka jina bhASita dharma pAbhayo (ma) dula 275 cha. 38-38 pazupAlo tra yathAkhalu, maNiM na lebhe nupAttasukRtadhanaH jaha puNNavittajutto, vaNiputto puNa tayaM patto. 40 tad gataguNa vibhavo, jIvo labhate na dharmaratna midaM, adhivakalanimmalaguNagaNa, vihavabharo pAvai tayaM tu. 41 vaLI jema sukRta nahi karanAra pazupAla te maNi TakAvI (sa. 40) stutaH zeSananena bhogAnAM bhAjanaM jAtaH 37 itaramaNInAM khaniSviva paribhramatA kathaMkathamapi. 38 satrApi durlabha ciMtAmagi riva jinadezito dharmaH 30. yathA guNyavittayukto vaNikaputraH punastatprAptaH 40 avikalanirmalaguNaghaNavibhavabharaH prApnoti tanu. 41 For Personal & Private Use Only Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - zrI dharmaratna prakaraNa. zakaze nahi, paNa puNya rUpa dhanavAn vaNiputra tene meLavI zakaye, tema guNa rUpa dhana karIne hIna jIva A dharmaratna pAmI zakato nathI, paNa saM. pUrNa nirmaLa guNarUpa bahu dhanavAna (ja) tene pAmI zake che. 40-41 .dRSTAMta meM vinizamya samyaka, saddharmaratnagrahaNe yadIcchA, ___ amudradAridrayavinAzadakSa, tat sadguNadravya mupArjayadhvaM. 42 Ae daSTAMta barAbara sAMbhaLyA bAda je tamane saddharma rUpa ratna grahaNa karavAmAM IcchA hoya te, behada daridratAne dUra karavAmAM samartha evA sadaguNa rUpI dhanane upArjana karo. 42 iti pazupAlakatheti gAthArthaH // cha // 3 // e rIte pazupALanI kathA che. ' ane e rIte gAthAne artha pUrNa thayo. 3 -----0-10 --~(have cothI gAthAnuM avataraNa kare che-). katiguNasaMpannaH puna statprAptiyogya iti prazna mAzaMkyA ha-- have keTalA guNavALa hoya te dharma pAmavAne yogya thAya? e prazna manamAM lAvIne uttara Ape che - 5 (mULa kathA. ) igavIsaguNasameojuggo eyassa jiNamae bhaNio, taduvajjaNami paDhamaM tA jaiyavvaM jao bhaNiyaM. 4 ? "namo mALiya" ema ulekha karyAthI spaSTa thAya che ke mULanI pAMcamI, chaThThI, tathA sAtamI e traNa gAthAo lAMbI paraMparAthI cAlatI AvelI che, ane te prAcIna gAthAonA AdhAre ja A dharmaratna prakaraNuM yojavAmAM Avela che. For Personal & Private Use Only Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAdyAta. ( mULa gAthAnA artha. ) ekavIza guNAthI je sahita hAya te pahela prathama e dharmaratnane cAgya gaNAya ema jinazAsanamAM kaheluM che, mATe te ekavIza guNAnA upArjanamAM yatna karavA joiye; je mATe pUrvAcAryeAe AgaLa mujaba kahela che. (TIkA ) ebhirekaviMzatiguNairvakSyamANaiH sameto yuktaH - pAThAMtareNa samRddhaH saMpUrNaH -- samiddho vA dedIpyamAno - yogya ucita -- etasya prstutdhrmrtnpa--binamate, mane--maLitaH gatipAti-sama AiMta zeSaH / 91 A ekavIza guNe je AgaLa kahevAmAM Avaze teNe karIne (je) sameta kahetAM yukta hoya agara pAThAMtaramAM ('mo? evA zabda laIye to tenA e artha thAya ke ) samRddha eTale sapUrNa hoya athavA samiddha eTale dedIpyamAna hAya-te ene eTale prastuta karelA dharmaratnane ceAgya eTale ucita jina matamAM eTale ahunAnA zAsanamAM bhaNelA eTale pratipAdana karelA che ( keNe bhaNelA che? enAM uttaramAM) te vAtanA jANukArAe-eTaluM uparathI laI levuM. tataH kimityAha taduvajjaNamiti - teSAM guNAnAM - upArjane viupaneprathama mAdau - tasmAdveto yatitavyaM / tethI zu ( siddha thayuM) te kahe che-tenA upArjanamAM aTale ke te guNNAnA upArjana eTale vadhAravAnA kAmamAM-pahelAM eTale sAthI AdimAM te mATe yatna karavA. '' ihA ya mAzayo, yathA prAsAdArthinaH zalyoddhArapIThavaidhAdA vAdriyaMte, tadavinAbhAvitvA dviziSTaprAsAdasya - tathA dharmArthibhi rete guNAH samya gu For Personal & Private Use Only Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI dharmaratna prakaraNa womart pArjanIyA, stadadhInatvA viziSTadharmasamRddhe riti / yato yasmAd-bhaNitaM gaditaM-pUrvasUribhi riti gamyata iti / IhAM e Azaya che ke jema mehela bAMdhavA icchanArAo jamIna sApha karI pAyA vagerenI majabUtI kare che, kemake tema kathAthI ja te majabUta mahela baMdhAI zake che tema dharma karavAnA athioe paNa Ae guNa barAbara upAjita karavA, kAraNa ke tema karyAthIja viziSTa dharmanI samRddhi meLavI zakAya che, je mATe (AgaLa kahevAmAM Avaze te pramANe) bhaNeluM eTale kaheluM che. (keNe kaheluM che te ke) pUrvAcAryae eTaluM UparathI samajI levuM. bhaNita mevAhazuhecha tena he ;dhammarayaNassa jugo, akvuddo, ruvavaM, pagaisomoH logapio, akUro, bhIrU, asaDho, sudakhiNNo. 5 lajjAluo, dayAlU, majjattho, somadiThi, guNarAgI, sakaha supakkhajutto, sudIhadaMsI, visesannU.6 dharma'ratnasya yogyaH akSudrorUpavAn prakRtisomaH lokapriyaH akrUraH bhIrU, azaThaH sudAkSiNyaH 5 lajjAluH dayAluH madhyasthaH somadRSTiH guNarAgI, satkathamupakSayuktaH sudIrghadazI vizeSajJaH 6 For Personal & Private Use Only Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadyAta. 3Nugo, vino, kayaNNuo, parahiyatthakArIya, tahaceva laddhalakkho , igavIsaguNehiM saMpanno. 7 (mULane artha) je purUSa azudra, rUpavAna, zAMta prakRtivALe, kapriya, akrUra, pApa bhIrU, niSkapaTI, dAkSiNyatAvAnuM, zaramALa, dayAbu, madhyastha, thaMDI najaravALe, guNarAgI, sArA sagA sAthe prIti rAkhanAra, dIrdhadarzI, guNadoSajJa, vRddha janane anusaranAra, vinIta, kRtajJa, paropakArI ane samajadAra, ema ekavIza guNavALo hoya te dharma rU5 ratnane pAtra thaI zake che. 5-6-7 ( TIkA) dharmANAM madhye yo ratnamiva vartate jinapraNIto dezaviratisaviratirUpo dharmaH sa dharmaratnaH-tasya yogya ucito bhavati ityadhyAhAra-ekavizatyA guNaiH saMpanna iti tRtIyagAthAMte sNbNdhH| dharmamAM je ratna mAphaka varte che te jina bhASita deza virati ane sarva viratirUpa dharma te dharmaratna kahevAya-tene egya eTale ucita-te thAya ke je "ekavIza guNe karI saMpanna heya" ema trIjI gAthAnA aMte pada che te sAthe joDavuM. vRddhAnugaH vinItaH kRtajJaH parahitArthakAri ca tathAcaiva labdhalakSaH ekaviMzatiguNaiH saMpannaH 7 For Personal & Private Use Only Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 zrI dharmaratna prakaraNa. tAne va guNAn guNaguNinoH kathaMci dabheda itidarzanAya gunniptinAnA-sAdo tyAre tatrA kSudro nutAnamatiH ? rUpavAn prazastarUpaH spaSTapaMceMdriya ityarthaH-matoH prazaMsAvAcitvAt , rUpamAtrAbhidhAne puna ribheva, yathA-rUpiNaH pudgalAH proktA-iti 2 prakRtisomaH svabhAvato'pApakarmA 3 lokapriyaH sadAsadAcAracArI 4 akrUro'kliSTacittaH 5 teja guNene guNaguNine keTalIka rIte abheda batAvavA mATe guNa vAcaka vizeSaNethI kahI batAve che-ahIM "go ' ityAdi pada bolavA. tyAM azudra eTale anuttAna mativALe hAya-arthAt je kSudra eTale UchAMchaLe ke TuMka buddhi na hoya te azudra jANa. 1 " rUpavALo eTale sArA rUpavALa arthAt je cekhI pAMca indriyavALo hAya-hAM mata pratyaya prazaMsAne artha jaNAve che, phakta rUpa mAtra jaNAvavuM hoya te phaksa pratyayaja Ave, jemake rUpi pudgaLo kahelA che (e ThekANe rUpi eTale rUpavALA eTale ja artha thAya che.) 2 prakRti sema eTale ke svabhAvathI ja pApanA kAmathI dUra rahenAra chevAthI je zAMta svabhAvavALo hoya. 3 leka priya eTale ke hamezAM sadAcAramAM pravartanAra hovAthI je sA lakane priya hoya. 4 akkara eTale ke cittamAM gusso nahi rAkhatA hovAthI je zAMta manavALo hoya. 5 For Personal & Private Use Only Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAddhAta. bhIru raihikAmuSmika pAyabhIlukaH 6 azaThaH parAvaMcakaH 7 sudAkSiNyaH prArthanAbhaMgabhIru riti 8 lajjAluo ityAdi lajjAlu rakAryavarjakaH 9 dayAluH satvAnukaMpakaH 10 madhyastho rAgadveSarahito'taevAsau somadRSTi yathAvasthitadharmavicAra - vivAdUraM doSatyAgI, somadRSTi rityatra vibhktilopH| prAkRtatvAt / iha vaccenAvye tra kuLa: ?? bhIrU eTale ke A bhava ane parabhavanA nukazAnathI je mInAra hAya. 6 35 azazna eTale ke je parane raMganAra nahi hovAthI niSkapaTI hoya. 7 sudAkSiNya eTale ke kAinI paNa prArthanAnA bhaMga karatAM DaranAra hAvAthI je dAkSiNya guNavALA arthAt lAlaca khAijanAra hoya. 8 ahIM e gAthA khelavI. lajAvu eTale akArya AcaratAM zarama khAi tene je varjanAra hAya. 9 dayAlu eTale prANio para anukapA rAkhanAra hAya. 10 madhyastha eTale rAga dveSa rahita hAya-ethIja te sAmaSTi eTale kharekharI rIte dharma vicArane samajanAra hovAthI (zAMta najarathI) doSane dUra karanAra hoya che. mULamAM 'sophi' e ThekANe prAkRtapaNAthI vibhaktinA lApa karyA che. A jagAe madhyastha ane samaSTi e be pothI ekaja guNu levAnA che. 11 For Personal & Private Use Only Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36 guNarAgI guNapakSapAtI 12 satI dharmakathA bhISTA yasya sa satkathaH 13 supakSayuktaH suzIlAnukUlaparivAropetaH 14 sudIrghadarzI suparyAlocita pariNAmasuMdara kAryakArI 15 vizeSajJo'pakSapAtitvena guNadoSavizeSavedI ti 16 buDhAgo ityAdi vRddhAnugaH pariNatamatipuruSasevakaH 17 vinIto guNAdhikeSu gauravakRt 18 kRtajJaH paropakArAvismArakaH 19 hAya. 12 zrI dharmaratna prakaraNa. guNa rAgI eTale guNAnA pakSapAtI arthAt guNA tarapha DhaLanAra sArI kathA eTale dhamakathA te jene abhISTa hoya te satyatha arthAt samakathA kahenAra hoya. 13 supakSayukta eTale ke suzIla ane vinIta parivAravALA hoya. 14 sudIrghadarzI eTale barobara vicArIne jene pariNAma suMdara Ave tevA kAryanA karanAra hoya. 15 vizeSajJa eTale ke apakSapAtI hAine guNa doSanA vizeSane RNunAra hAya. 16 A jagAe e gAthA khelavI. vRddhAnuga eTale vRddhAne anusaranAra arthAt pAkI buddhivALA purUSone sevanAra hoya. 17 vinIta eTale ke adhika guNavALAne mAna ApanAra hoya. 18 kRtajJa eTale bIjAe karela upakArane bhUlI nahi janAra hoya 19 For Personal & Private Use Only Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 37 upAdyAta. parahitArthakArI nirIhaH san parArthakRta - sudAkSiNye sabhyarthita eva paropakAraM karotya, yaM punaH svataeva parahita miti vizeSaH 20 , tahaceva tti tathAzabdaH prakArArthaH caH samuccaye, evo dhAraNetatazca yathaite viMzati stathaiva tena prakAreNa labdhalakSya ca dharmAdhikArI vi coma: . padArtha stu, labdha iva prApta iva lakSyo lakSaNIyo dharmAnuSThAna vyavahAroyena sa labdhalakSyaH suzikSaNIyaH 21 ityekaviMzatyA guNaiH saMpanno dharmaratnayogya iti yojita meveti dvAragAyAtrAyArthaH / parahitArthakArI eTale niHsvArthapaNe paranA kAma karanAra hoya-- prathama sudAkSiNya evu... vizeSaNa ApyuM che temAM ane A vizeSaNamAM eTalA phera jANavA ke sudAkSiNya eTale sAmeA mAgaNI kare tyAre tenuM kAma karI Ape ane A te! peAtAnI meLe parAyu* hita kare. 20 tattvava' e zabdamAM tathA zabda prakAra arthe che, azabda samuccaya artha che ane evazabda avadhAraNa arthe che, tethI enA artha e che ke jema e vIsa guNA kahyA temaja te prakAre labdhalakSya paNa hovA joIe ane je evA hoya te dharmanA adhikArI thAya ema padayAga karavA. 6 labdhalakSya e padane artha A pramANe che ke lakhyuM kahetAM lagabhaga pAmelA che lakSya eTale elakhavA lAyaka dhamAnuSThAnane vyavahAra jeNe te lakhkhalakSya arthAt samajadAra hovAthI jene sukhe zIkhAvI zakAya tevA hAya. 21 ema ekavIza guNAe karIne je sapanna hoya te dharma ratnane cogya thAya ema ( pUrve) joDayu ja che. e rIte traNa dvAra gAthAone artha thayA. A rIte upAdghAta pUrNa thayA. For Personal & Private Use Only Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI dharmaratna prakaraNa. (prathama guNa.) (AThamI gAthAnuM avataraNa kare che.) bhAvArtha punaH sUtrakRdeva vyAkhyAtukAma stAva dakSudra iti __prathamaguNaM prakaTaya nAha / cha / have sUtrakAra poteja bhAvArtha varNavavA IcchatA thakA akSudra e " " pahelo guNa khulAsAthI batAve che - " (mUTha mAthA.) khuddo tti agaMbhIrouttANamaI na sAhae dhamma, saparokyArasattoakkhuddo teNa iha juggo. 8 [mULa gAthAne artha ] kSudra eTale agaMbhIra arthAt UchAMchaLI buddhivALo je hoya te dharma sAdhI zake nahi, mATe je svarane upakAra karavA samartha rahe e azudra eTale gaMbhIra hoya te IhAM yogya jANa. 8 (TIkA) yadyapi kSudrazabda stu krUradaridralaghuprabhRtiSva ryeSu vartate, tathApIha rudra itya gaMbhIra ucyate-tuccha iti kRtvA sa puna ruttAnamati ra nipuNadhiSaNa itihetorna sAdhayati dharma, bhImavat tasya sUkSmamatisAdhyatvAd / uktaMca / joDe zudra zabda to dUra-daridra-laghu vagere arthomAM vaparAya che to paNa IhAM kSudra zabda agabhIra kahela che-te tuccha hevAthI uttAnamati eTale Upara TapakAnI buddhivALo hoya che tethI te bhImanI mAphaka dharma sAdhI zake nahi, kAraNa ke dharma te sUkSma buddhivALAthI ja sAdhI zakAya. je mATe kaheluM che ke - For Personal & Private Use Only Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathama guNa. 39 - "sUkSmabuddhyA sadA jJeyo, dharmo dharmArthibhi naraiH, anyathA dharmabuddhayava, tadvighAtaH prasajyate. 1 gRhItvA 'lAnabhaiSajya, pradAnAbhigrahaM yathA, tadaprAptau tadaMte sya, zokaM samupagacchataH 2 gRhIto bhigrahaH zreSTho-glAno jAto naca kacit, aho me'dhanyatA kaSTa-nasiddha mabhivAMchitaM. 3 . eva metat samAdAnaM-glAna bhAvAbhisaMdhinA, sAdhUnAM tatvatoyatta-duSTaM jJeyaM mahAtmabhiH / iti / 4 etadviparItaH punaH svaparopakArakaraNe zaktaH samartho-bhavatIti zeSa:-akSudraH sUkSmadarzI suparyAlocitakArI, tena kAraNene ha dharmagrahaNe yogyo'dhikArI syAt, somavat / dhArthi jenee hamezAM sUkamabuddhi vAparI dharmane jANavuM joIe, nahite dharmabuddhi vaDe ja ulaTa te dharmane vidhAta thaI paDe che. 1 jema keIke TUMkI buddhivALe purUSa mAMdAne ASadha ApavAnI abhigraha laI mA nahi maLatAM Akhare te zeka karavA lAge ke- 2 / " are meM uttama abhigraha lIdhe--paNa koI mAMde thaye nahi tethI huM adhanya chuM ke mAre abhigraha saphaLa thaye nahi. 3 evI rIte sAdhuonI mAMdagI thavAnA abhiprAye karIne je niyama grahaNa karavuM tene mahAtmA purUe paramArthe duSTa samajavuM. 4 e zudrathI viparIta akSudra purUSa sUkama vAtane samajanAra ane barekhara vicArIne kAma karanAra hovAthI pitAne ane parane upakAra karavA zakta-samartha thAya che, tethI karIne teja IhAM eTale dharma grahaNa karavAmAM cogya eTale adhikArI thAya, temanI mAphaka. For Personal & Private Use Only Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40 zrI dharmaratna prakaraNa. (bhIma soma kathaivaM-) bhIma ane temanI kathA A pramANe che naragaNakaliyaM sujaI-chaMdapi va kaNayakUDapura matthi, tatthAsi vAsavo vA sabuddha vibuhappio rAyA. ? kamalA ya kamalaseNA-suloyaNA nAma tini taruNIo, bhUmIvaiduhiyoo-dussahapiyavirahaduhiyAo. 2 annAyasarUvAo-annunnapi hu tahiM ruyaMtIo, samaduhaduhiya tti ThiyA-egattha gamaMti divasAiM 3 nagaNa tathA ragaNe karI sahita sArA yatipadavALA chaMdanI mAphaka naragaNakaLita eTale manuSyanA samUhe karI sahita ane suyati eTale sArA munivare athavA sArA vizrAma sthaLevALuM kanakakuTa nAme nagara che, temAM vibudhapriya eTale devatAone vallabha vAsava kahetA IMdra tenI mAphaka vibupriya eTale paMDitone priya eve vAsava nAmane rAjA hute. 1 te rAjAnI putrI kamaLA tathA kamaLasenA, ane sucanA nAme bIjI be rAjaputrIe maLIne traNa tarUNIe duHkhe sahI zakAya evA priya viraha naragaNakalitaM muyati chaMdoiva kanakakUTapura masti tatrA sIda vAsabo vAsavaiva vibudhapriyo rAjA ? kamalAca kamalasenA sulocanA nAma tisrastaruNyAH bhUmipatiduhitaro duHsahapiyavirahaduHkhitAH 2 ajJAtasvarUpA anyonyamapi ca tatra rudaMtyaH, samaduHkhadukhitA iti sthitA ekatragamayaMti divasAn 3 For Personal & Private Use Only Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathama guNa. thI dukhita hatI teone eka bIjAnA svarUpanI paNa khabara na hatI, paNa tyAM retI thakI sarakhA duHkhe duHkhita heIne eka ThekANe rahI divase pasAra 42tI. 2-3 tatthego suguNehi-avAmaNo vAmaNo u sveNa, sammaM niyayakalAhi-raMjai nivapabhii sayalapuraM 4 kaiyAvi niveNu tto-so jaha iha viraha duhiyataruNIo, jai raMjihihI nUNaM-to tuha najai kalukvariso. 5 thova miNaM ti bhaNiro-rano NunAi bahuvayaMsajuo, patto tANaM bhavaNe-kahei vivihe kahAlAve 6 tyAM eka suguNoe karIne avAcana arthAt paripUrNapaNa dekhAve karI vAmana purUSa pitAni kalAo vaDe karIne rAjA vagere tamAma nagara lekane barobara khuzI karatA hatA. 4 te vAmanane eka vakhate rAjAe kahyuM ke je te viraha dukhita traNa tarUNIone (koIpaNa rIte) raMjita kare to kharekhara tArI kalAnI haziyArI mAlama paDe. 5 (tyAre te vAmana be ke) e kAma te tadana saheluM che ema kahIne te rAjAnI rajA meLavI ghaNuM mitra sahita te ghare jaIne vividha kathAo kahevA lAgyA. 6 __ _.... tatraikaH muguNai ravAmano vAmana stu rUpeNa, samyak nijakakalAbhiH-raMjayati nRpaprabhRti sakalapuraM 4 kadApi nRpeNo ktaH sa yathA iha virahaduHkhitataruNIH yadi raMjayiSyasi nUnaM tadA tava jJAyate kalotkarSaH 5 stoka mida miti sabhaNan, rAjJo nujJayA bahuvayasyayutaH, prAptaH tAsAM bhavane, kathayati vividhAn kathAlApAna. 6 For Personal & Private Use Only Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 42 zrI dharmaratna prakaraNa. egeNa vayaMseNaM-vRttaM ki mimAhi mitta vattAhiM, kiMpi muisahayacariyaM-kahasu tao kahai iyaro vi 7 mahimahilAbhAlatthala, tilayaM va puraM iha tthi tilayapuraM, tatthaya pUriyamagrANa, maNoraho maNiraho rAyA. 8 . muimurahisIlajiyavimala, mAlaI mAlai ti se daiyA, putto yaH bhuvaNa akamaNa, vikamo vikamo nAma 9 : ... evAmAM eka mitre kahyuM ke he mitra evI vAtenuM kAma nathI, kiMtu kAMIka kAnane sukha ApanAra caritra kahI batAva tyAre pahele vAmana kahevA maMDe. 7 jamanarUpa strInA kapALamAM jANe tilaka hoya tevuM tilakapura nAme eka nagara hatuM tyAM mAgaNa lekanA mane rathane pUranAra maNiratha nAme Dato. 8 pavitra ane prazaMsanIya zILe karIne nirmaLa mAlatIne jItanAra mAlatI nAme tenI rANI hatI, ane temane jagatane dAbamAM rAkhanAra jeravALo vikrama nAme putra hatA. 9 ekena vayasyena, uktaM ki mimAbhi mitra vArtAbhiH, - kimapi zrutimukhadacaritaM, kathaya tataH kathayatI taro pi 7 mahImahilAbhAlasthala, tilakamiva pura mihAsti tilakapuraM, tatraca pUritamArgaNa, manoratho maNirathoM rAjA 8 / zucimurabhizIlajitavimalamAlatI mAlatI ti tasya dayitA, putra ca bhuvanAkramaNa vikramo vikramo nAma. 9. . For Personal & Private Use Only Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . prathama mu.... niyamaMdirasaMnihie, gihami kampivi kayAvi saMjJAe, so muNai savaNa muhayaM, keNavi evaM pahijjataM. 1.0... niyapunnapamANaM guNa, viyaTThimA mujaNa dujjaNa viseso, najjai ne gatya Thiehi, teNa niuNA niyaMti mahiM. 11 taM muNiya muNiya mavagaNiya, pariyaNaM desadasaNa sataNho; kumaro rayaNIi purAu, niggao khaggavaggakaro. 12 te rAjakumAra pitAnA mahelanI paDezamAM rahelA keIka gharamAM koIka saMdhyAveLAe koIke boleluM kAnane sukha ApanAra (nIce mujabanuM vAkya) sAMbhaLavA lAgyo. 10 . . . pAtAnu. 57ya yucha tena ta, guNAnA thaa| tathA sumana durjananuM aMtara (e traNe vAnA) eka ThekANe rahenAra mANasathI jANI zakAya nahi-tethI caturajane pRthvI paryaTana kare che. 11 - te sAMbhaLelA vAkyane samajI karIne parijananI darakAra karyA vagara ( judA judA deza jevA utkaMThita thaye thako, te rAjakumAra rAte (chAne mAne) hAthamAM taravAra laI zaherathI bAhara nIkaLe. 12 nijamaMdirasaMnihite gRhe kasminnapi kadApi saMdhyAyAM sa zrRNoti zravaNasukhadaM kenA ppevaM paThyamAnaM. 10 ... ... ... . nijapuNyapramANaM guNavarddhimA mujana durjanavizeSaH, jJAyate naikatra sthitaiH tena nipuNA niyAMti mahI. 11 tat jJAtvA zrutaM avagaNayya, parijanaM dezadarzanasattRSNaH kumAro rajanyAM purAta, nirgataH khaDDU vyAkaraH 12 For Personal & Private Use Only Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI dharmaratna prakaraNa. so kaccaMto saMto, agge magge niei kapi naraM, niThurapahAravihuraM, pivAsiyaM mahiyale paDiyaM. 13 to saravarAu salilaM, gahitu uppannapunakAruno, taM pAittA pavaNa, ppayANao kuNai pauNataNuM. 14 pucchaiya bho mahAyasa, ko si tumaM kiM imA avasthA te, so bhaNai suyaNasirarayaNa, suNasu sidhdhu tti hai joI. 15 vijjAvalieNa vipakkha, joiNA chalapahAriNA ahayaM, eya mavatyaM nIo, tae puNo paguNio saguNa. 16 teNe raste cAlatAM thakAM-AgaLa mArgamAM eka AkarA ghAthI jakhamI thaela ane taraselA mANasane jamIna para paDele je. 13 tyAre tene bahu karUNa AvyAthI teNe taLAvamAMthI pANI ANIne, tene pIvarAvI (tathA te sAthe tenApara) pavana nAkhI tene sAvadhAna karyo. 14 pachI rAjakumAra tene pUchavA lAgyuM ke he mahAyaza tuM koNa che ane Ama tArI zI rIte avasthA thaI che? tyAre te ghAyala mANasa kahevA lAge ke he sujana ziromaNi-sAMbhaLa huM siddha nAme yegI chuM. 15 - te huM mArAthI adhika vidyA baLavALA mArA eka duzmana egIe A avasthAne pahoMcADela chuM-chatAM he guNavAna te mane huziyAra karela sa vrajan san , agre mArge pazyati kamapi naraM, niSThuramahAravidhuraM, pipAsitaM mahItale patitaM 13 tataH sarovarAt salilaM, gRhItvA utpannapUrNakAruNyaH taM pAyitvA pavana, pradAnataH karoti praguNatanuM 14 pRcchati ca bho mahAyazaH, ko si tvaM kiM imA avasthA te, sa bhaNati mujanaziroratna, zrRNu siddha iti ahaM yogI. 15 vidyAvalinA vipakSayoginA, chalapahAriNA ahakaM, etA mavasthAM nItaH, tvayA punaH praguNitaH saguNa. 16 For Personal & Private Use Only Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathama gupa. to so toseNaM garuDa, maMta mappittu naravarasuyassa, savANaM saMpatto, kumaro puNaM itya nayaraMmi. 17 nisi mayaNagihe vuttho, cii jA suTu jaggiro kumaro, tA tatthe gA taruNI, samAgayA pUiuM mayaNaM. 18 bahinIhariuM jaMpai, ammo vaNadevayA muNahasamma, iha vAsavanaravaiNo, suhiyA kamala tti haM duhiyA. 19 pachI khuzI thaI rAjakumArane garUDa maMtra ApIne pitAnA mukAme gaye, ane te rAjakumAra A nagaramAM AvyuM. 17 rAta paDatAM te kAmadevanA maMdiramAM rAtavAse rahyotyAM te haju barobara jAgate thake AleTale hatuM, tevAmAM tyAM eka taraNa strI kAmadevanI pUjA karavA AvI. 18 pachI te bAhara nIkaLIne kahevA lAgI-he vanadevatA mAtAo! tame barAbara sAMbhaLe, huM ahIMnA vAsava nAmanA rAjAnI kamaLA nAme eka sukhI putrI chuM. 19 tataHsa topeNa garuDamaMtra mIyatvA naravaramutasya, svasthAnaM saMpAptaH, kumAraH puna ratra nagare. 17 nizi madanagRhe avAsIta, tiSThati yAvat suSTujAgaraH kumAraH tAvat tatrai kA taruNI, samAgatA pUjayituM madanaM. 18 bahi niHsatya jalpati, aMbA vanadevatAH zrRNuta samyak, iha bAsavanarapateH, mukhitA kamalA iti AM duhitA 19 For Personal & Private Use Only Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI dharmaratna prakaraNa. . amrnmenam - - maNirahasuyassa vikama, kumarasmu jalaguNANurAeNa,. dinnA piuNA so puNa, iNhi na najjai kahiMpi gao. 20 jaha maha iha naU jAo, so bhattA to paratyavi havijjA, iya paNiya ullaMbai, vaDaviDaviNi jAva sA appaM. 21 mA kuNasu sAhasaM iya, bhaNiro churiyAi chidiuM pAsa, kamalaM kamalasukomala, vayaNehiM saMThavai kumaro. 22 ' mArA pitAe mane maNiratha rAjAnA putra vikrama kumArane tenA u vala guNathI AkarSAIne ApelI che chatAM te kumAra hAla kyAM gaye che te bhAtama 57tu nathI. 20 mATe je A bhave te mATe bhAra na thaye te have vaLatA bhave te thaze, ema kahIne te tarUNI vaDanA jhADamAM phase bAMdhIne temAM pitAnuM gaLuM nAkhavA lAgI. 21 .: . meMTadAmA vibha zubhA2 (tyo ho 14) 'sAsa bha 42' sema belate thake phAMsane charI vaDe kApI nAkhIne kamaLa jevA sukomaLa vacanee karIne kamaLAne aTakAvavA lAgyA. 22 maNirathasutasya vikramakumArasya ujvalaguNAnusageNa, dattA pitrA sa punaH, idAnIM na jJAyate kutrApi gataH 20 yathA mama iha naiva jAtaH-sa bhartA tataH paratrApi bhaveta, iti prabhaNya ulaMyati, baravirapini yAvata sA AtmAnaM 21 mA kuru sAhasaM iti, bhaNan churikayA chittvA. pAzaM, kamalAM kamalamukomala vacanaiH saMsthApayati kumAraH 22 ! For Personal & Private Use Only Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathama guNa. 47 itto tassuddhikae, bhaDacaDagarapadivuDo tahiM patto, vAsavaniyo vi kumara, darlDa hiTo bhaNai evaM 23 tilayapure amhehiM, gaehi maNiraha samittamilaNatyaM, taM bAlatte diho, daskinasuputra varakumara. 24 . nivaNurattA esA, pa31 kamalA kamaliNi vva diNanAhe, tuha dAhiNakaramelaNa, vasA muMhaM lahau maha uhiyA, 25 eTalAmAM pitAnI putrIne zedhavA khAtara subhaTa tathA cAkare laIne nIkaLela vAsava rAjA paNa tyAM AvI pahe, ane te kumArane joI haSita thaI A mujaba kahevA lAgyA. 23 ame jyAre amArA mitra maNirathane maLavA mATe tilakapuramAM AvelA, tyAre he dAkSiNyapUrNa kumAra! tane ame bALapaNamAM joyale che. 24 mATe sUrya sAthe prema rAkhanAra kamalinInI mAphaka A pati sAthe hamezAM prema rAkhatA zIkhelI kamaLA nAme mArI putrI tArA dakSiNa karane meLavIne sukhI thAo. 25 itaH tacchuddhikRte bhaTacaTakaraparivRtaH tatra prAptaH, bAsavanRpopi kumAraM dRSTvA hRSTo bhaNati evaM. 23 tilakapure asmAbhiH, gataiH maNirathasvamitramilanArya, tvaM bAlatve dRSTo, dAkSiNyamupUrNa varakumara. 24 nityAnuraktA eSA patyAM kamalA kamalinIva dinanAthe, tava dakSiNa karamelana, vazAt sukhaM labhatAM mama duhitA. 25 1 ihAM artha karatAM sAtamI vibhakita levI. For Personal & Private Use Only Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 zrI dharmaratna prakaraNa iya mahuragahirabhaNiIi patthio vAsavega naravaDaNA, vikrama kumaro kamalaM, pariNei ti vikamu bva tao. 26 gose toseNa pure, pavesio nivaiNA sabhajo so, tIi samaM kIlaMto, cii nivadinnapAsAe 27 to kiM agge kamalAi, jaMpie bhaNiya rAyasevAe, samaH tiM gao khujjo, bIyadiNe kahai puNa evaM. 28 ema madhura ane gabhIra vANae karIne vAsava rAjAe prArthanA karavAthI, trivikrama eTale zrI kRSNa jema kamalA eTale lakSmIne paraNyA hatA tema vikama kumAra kamaLAne paraNyo. 26 vaLatI prabhAte harSa karIne rAjAe te vara vahune nagaramAM praveza karA, ane te tyAM rAjAe dIdhelA prAsAdamAM kaDA karatA thakA rahevA lAgyA. 27 (A rIte pelA vAmana purUSe vAta karI tyAre) kamaLA pUchavA lAgI ke vAru AgaLa zuM thayuM te kaho tyAre vAmana bolyo ke hamaNAM te rAja sevAne samaya thaye che ema kahI te rahe-vaLatA bIje dine AvIne teNe nIce mujaba vAta calAvI. 28 iti madhuragabhIrabhaNitvA prArthito vAsavena narapatinA, vikramakumAraH kamalAM pariNayati trivikrama iva tataH 26 goSe toSeNa pure, pravezito nRpatinA sabhAryaHsaH tayA samaM krIDan, tiSThati nRpadatta prasAde 27 tataHkiMagre kamalayA jalpite bhaNitvA rAjasevAyAH, samaya itigataHkubjo dvitIyadine kathayati punarevaM 28 For Personal & Private Use Only Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . prathama guNa. .COM - - kaiyAvi muNiya rayaNIi, kalugasaI ruyaMtaramaNIe, tassaddaNusAreNaya, sa gao kumaro masANami 29 diThA bAhajalAvila, vilolaloyaNajuyA tahiM jubaI, tIe purao joi, taha kuMDaM jalirajalaNajuyaM 30 houM layaMtare paura, pauriso jAva ciThThae kumaro, visamasarapasaravihuro, to joI bhaNai taM bAlaM. 3'. have eka veLAe rAte rotI strIne karUNa zabda sAMbhaLIne te - bdanA anusAre cAlate thako kumAra mazANamAM pahe. 29 tyAM teNe AMsuothI bhIMjAyelA ane bhayabhIta netravALI juvAna zrI joI, tathA tenA AgaLa Ubhele eka cegi je temaja baLatI A avANu yu. 30 tyAre bahu baLavAn kumAra (te mAmalo jevA khAtara) kSaNabhara chAnA pradezamAM Ubhe rahe, eTalAmAM viSama kAmanA jorathI pIDAyala gI te bALAne kahevA lAge. 31 kadApi zrutvA rajanyAM karuNazabdaM rudatyAramaNyAH, nacchabdAnusAreNa ma gataH kumAraH zmazAne. 29 dRSTA bASpajalAvila, vilolalocanayugA tatra yuvatiH tasyAH purato yogI, tathA kuMDaM jvalira jvalanayu 30 bhUtvA layAMtare pracura, pauruSo yAva tiSThati kumAraH viSamasara prasaravidhura, stAvat yogI bhaNati tAM bAlA 31 For Personal & Private Use Only Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 50 zrI dharmaratna prakaraNa. pasiyacchipa siyasayavatta, pattanayaNe mamaM kariya daiyaM, cUlAmaNi vva taM homu, sayalAmaNIyaramaNINaM 32 sA ruyamANI pabhaNai, kiM appa maNatthayaM kayatthesi; jaisi harI mayaNovA, tahAvi tumae na me kajja 33 aha ruho so joI, valA vi jA gihihI kareNa tayaM, tA pukariyaM tIe, hahA aNAhA imA puhavI. 34 he kaveta zatrapatranA patra jevA netravALI mane tAre dayita mAnIne prasAda karI aDaka ke jethI sakaLa ramaNIya ramaNInA aMdara tuM cUDAmaNI samAna gaNArI. 32 tyAre retI bALA bolI ke tuM zAmATe phekaTa tArA AtmAne bagADe che, tuM kadAca IMdra agara kAmadeva hoya te paNa tArA sAthe mAre kAma nathI. 33 AvuM sAMbhaLIne rUThele jagI jora karIne pitAnA hAthavaDe tene je pakaDavA lAgyuM ke te bALAe pikAra karyo ke hAyahAya A pRthvI na dhaNiyAtI che. 34 prasadya spRza sita zatrapatra, patranayane mAM kRtvA dayitaM cUDAmaNi riva tvaM bhaviSyasi sakalaramaNIyaramaNInAM. 32 sA rudatI prabhaNati, kiM AtmAnaM anarthaka kadarthayasi, yathApi hari madano vA, tathApi tvayA na me kArya. 33 atha ruSTaH sayogI balAdapi yAvad gRhNAti kareNa tAM, * . tAvat pUrakAritaM tayA hahA anAthA imA pRthvI. 34 For Personal & Private Use Only Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathama guNa. AAAAAAAAMANAmsana. jaM siripurapahujayaseNa, nivaiduhiyA ahaM kamalaseNA, dinnA piuNA maNiraha, nivasuyavikamakumArassa. 39 saMpai vijAbalio, ahaha akhattaM karei kovi imo, iya nimuNiya payaDiyakova, vibumo bhaNai kumaro taM. 36 puriso havesu satthaM, karesu mumaremu devayaM iThaM, paramahila mahilasaMto, re re pAviThTha nacho si. 37 kAraNa ke huM zrI pura nagaranA jayasena rAjAnI kamaLasenA nAme putrI chuM ane mArA pitAe mane maNiratha rAjAnA putra vikama kumAra vere ApelI che. 35 hAya hAya (te mujanA Upara) hamaNuM A koI vidyA baLavALe julama gujAravA taiyAra thayo che, AvuM sAMbhaLI saMtAI Ubhele vikrama kumAra Hars .5 matAvato / tyo mAvI tene 4aa sAzyo. 36 je marda hoya te hathiyAra laI le ane tArA ISTa devane saMbhArI le kAraNa ke he pApiTha tuM parAI strIne abhiSe che mATe pitAne mareleja samajI le. 37 yat zrIpuramabhujayasenanRpati duhitA ahaM kamalasenA, dattA pitrA maNiratha, nRpasuta vikrama kumArasya. 35 saM prati vidyAvalI, ahaha akSatraM karoti kopi ayaM, iti zrutvA prakaTitakopa, vibhramo bhaNati kumAra staM 36 puruSo si zastraM kuruSva smara devatA iSTAM paramahilA papilapa re re pApiSTa naho si. 37... For Personal & Private Use Only Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para zrI dharmaratna prakaraNa. - to khalabhalio joI, bhaNai paritthIpasaMga vAraNao, nivaDato haM narae, sAhu tae rakkhio kumara. 38 uvayArao tti dAuM, rUvaparAvittikAriNi vijja, pabhaNai jogI manne, guruvikkama sAhasaguNehiM. 39 / tuha pai imIi diTThI, valaNeNaM taM si vikamakumAro, iyarovi sAhai aho, tuhiM giyAgArakusalataM. 40 to jogipathio taM, bAlaM pariNittu taM visajjeuM, tIe juo kumAro, niyabhavaNujjANa maNupatto. 41 tyAre gI bhayabhItu thaI kahevA lAgyAhe kumAra te mane parastrIne aDakate aTakAvIne kharekhara narakamAM paDatAM bacAvyo che. 38 vaLate te bhegI tene upakAraka gaNane rUpaparavRtti karanArI vidyA ApIne kahevA lAge ke tArA bhAre parAkrama ane sAhasanA guNoe karIne, tathA tArA prate vaLelI A kumArInI najarathI karIne huM dhAruM chuM ke tuM vikama kumAra che-tyAre vikrama kumAra paNa kahevA lAgyuM ke tuM iMgita AkAra sovAmA pAsa huziyA2 mAya che. 34-40 " pachI te yogInI prArthanAthI vikrama kumAra te bALAne paraNIne rajA ApI strI saMghate pitAnA gharanA bagIcAmAM AvI paha. 41 tataH kSubdhaH yogI, bhaNati parastrI prasaMgavAraNataH nipatan ahaM narake sAdhu tvayA rakSitaH kumAra 38 upakAraka iti dattvA rUpaparAvRttikAriNI vidyAM, prabhaNatti yogI manye guru vikramasAhasaguNaiH 39 svAM prati asyAH dRSTevalanena tva masi vikramakumAraH itaropi kathayati aho ta gitAkAra kuzalatvaM. 40 tato yogimArthita stAM bAloM pariNIya taM vimRjya. . nayA yutaH kumAro nijabhavanodhAta manuprAsaH 41 / For Personal & Private Use Only Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathama guNa. 53 tA kiM jAyaM tassa, ggao tti pulumi kamalaseNAe, olaggAe vela ti, jaMpiuM niggao khujjo,. 42 aha taiyavAsaraMmI, AgaMtuM kahai tattha puNa evaM, kumaro jAvujjANe, kIlai saha kamalaseNAe.43 paraka nasajja mahakajja, majja kuNasu tti tAva taM koI, Aha kumAro vi bhaNai, karemi jIviyaphalaMeaM 44 ATaluM sAMbhaLI kamaLasenA pUchavA lAgI ke vArU te pachI tenuM zuM thayuM, tyAre pele vAmana rAjasevAne vakhata thaye che ema kahI tyAMthI ravAne thaye. 42 have trIje divase vAmana tyAM AvIne pharIne A rIte kahevA lAche ke vikrama kumAra je udyAnamAM AvI kamalasenA sAthe ramavA sAyo-43 teTalAmAM tene keIe AvIne kahyuM ke he parakArya karavA taiyAra re henAra kumAra Aja mAruM kArya paNa karI Ape tyAre kumAra bojo ke taiyAra chuM. kAraNa ke jIvavAnuM phaLaja e che. 44 tataH kiMjAtaM tasyAgrata iti pRSTe kamalasenayA, avalaganasya vele ti jalpitvA nirgataH kunjaH 42 / / atha tRtIyavAsare Agatya kathayati tatra punarevaM, kumAro yAva. dudhAne krIDati saha kamalasenayA. 43 parakAryamajja mama kArya adya kuruSva iti tAvat taM, kopi Aha kumAropi bhaNati karomi jIvitaphala metada 14 For Personal & Private Use Only Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI dharmaratna prakaraNa. MAMAAAAAAnanhAAAAAAAAAMANARAS tayaNu vimANArUDho kumaro veyaDhikaNayapurapahuNo, vijayanivassa samIve nIo so teNa iya bhaNio. 45 kumara maha atyiM sattU, bhaddilapurasAmi dhUmakeu nivo, taM akamiuM ArAhiyAi kuladevayAi mae. 46 tavijayakhamotaM kumara, paNio giNha tA imA vijjA, AgAsagAmiNI mAiyAu tahace so kuNai. 47 aha sAhiyabahuvijja, hayagayaghaDamuhaDakoDisaMghaDiyaM. kumaraM iMtaM nimuNiya, saMkhuddho dhUmakeunivo. 48 - ' tyAre te kumArane vimAnapara caDAvI vaitADhaya parvatamAM Avela kanakapuranA vijaya nAmanA rAjA pAse laI gaye, tyAM te rAjAe tene A pramANe yu. 45 . he kumAra dilapurane dhaNI dhUmaketu rAjA mAro duzmana che, tene jItavA mATe meM kula devatAne ArAdhI te teNe tene jItavA mATe tane samartha jaNAvyuM che mATe A AkAza gAminI vagere vidyAo le tethI kumAre te vidhAmA prA 42. 46-47 . ve ma vidhAyI sAdhAna ghot, hAthI bhane sumaTAnu bhA . tadanuvimAnArUDhaH kumAro vaittAvye kanakapuramabhoH vijayanRpasya samIpe nItaH satena iti bhaNitaH 45 . kumAra mamA sti zatruH bhadilapurasvAmi dhUmaketunRpaH tamA krAMtuM ArAdhitayA kuladevatayA mayA. 46 tadvijayakSamaH tvaM kumAra prabhaNitaH gRhANa tata imA vidyAH AkAzagAminyAdikA tathAcaiva sa karoti. 47 atha sAdhita bahuvidha, hayagajavaTA mubhaTakoTi saMghaTitaM, .. kumAra vidhane zrutvA saMvA bhayaketunapA 58: ... For Personal & Private Use Only Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - prathama guNa . kara laI caDe AvatA vikama kumAranI vAta sAMbhaLIne dhUmaketu rAjA gabhashyo. 48 attucchalacchibicchadu, maMDiyaM chaMDiuM gao rajjaM, taM gahiya mahiyasattU , patto kumarovi sahANaM. 49. harisu karisapareNaM, rannAvi suloyaNaM niyayadhUyaM, . pariNAvio kumAro, cii tattheva kaivi diNe. 50 daDhuM puvvapiyAo, kayAvi kumaro suloyaNAsahio, ityeva puNo nayare, niyabhavaNujjANa moinno. 51 . ane mahaTI lamIthI bharapUra evA pitAnA rAjyane cheDI nAzI gaye, tethI te rAjyane kabaje karI zatrune dAbI daIne kumAra paNa pAchA svasthAne prApta thaye. 49 tyAre vijya rAjAe paNa bahu harSita thaIne pitAnI sucanA nAme putrI te kumArane paraNAvI, tethI keTalAka dina te tyAM ja rahyuM. 50 have te kumAra potAnI prathamanI priyAe jovAne ekavAra sucanA saMghate Aja nagaramAM pharIne pitAnA gharanA bagIcAmAM AvI pahe. 51 atuccha lakSmI vicchaImaMDitaM, tyaktvA gato rAjyaM, taM gRhItvA mathita zatruH prAptaH kumAropi svasthAnaM. 49 harSotkarSapareNa rAjJApi sulocanAM nijakaputrI, pariNAyitaH kumAra stiSThati tatraiva katyapi dinAni 50 dRSTuM pUrvapriyAH kadApi kumAraH sulocanA sahitaH atraiva punaH nagare nijabhavanodyAna mavatIrNaH 51 ..... For Personal & Private Use Only Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 56 zrI dharmaratna prakaraNa. so kattha gati suloyaNAi muTuMmi vAmaNo hasiro, no tumhe va amhe, khaNiyA iya buttu nIhario. 52 niyaniyacariyasa raNao, niyaniyataNuni uNaphuraNao tAhi, katharUva parAvatto, niyamatA takio khujjo. 53 aha rAya he khujjo, gacchaMto suNiya kaMmivi gimi. karuNasaraM to kaMpi hu, pucchara roijjae ki miha. 54 tyAre sulocanA pUchavA lAgI ke te kumAra kayAM gayA che te kahe tyAre vAmana hasatA thakA khelyA ke tame jema navarA che tema ame kaInavarA nathI ema kahIne tyAMthI UThI nIkaLyeA. para potapotAnu caritra sAMbhaLavAthI temaja pAtapAtAnA anukULa aMgasphuraNa UparathI te tarUNIoe tarka karyA ke A vAmana te bIjo kAI nahi paNarUpa badalAvIne rahelA amArA bhattAra hovA joiye. 53 have eka vakhate rAja mArgamAM cAlatA te vAmana koika gharamAM karUgusvare rUdana thatu sAMbhaLI kAikane pUchavA lAgyA ke IhAM rUdana zAmATe karAya che. 54 sa kutra gata iti sulocanayA pRSThe vAmanaH hasan, no yUya mitra vayaM kSaNikA itiuktvA niHsRtaH 52 nijanijacarita zravaNataH nijanijatanunipuNa sphuraNataH tAbhiH kRtarUpaparAvarttaH nijabharttA tarkitaH kubjaH 53 atha rAjapathe kubjaH gacchat zrutvA kasminnapi gRhe, karuNasvaraM tataH kamapica pRcchati rudyate kimiha - 54 For Personal & Private Use Only Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathama guNa aaaaaaaaaaaaaaaa....... so bhaNai tilayamaMtissa, puttiyA sarasai ti nAmeNa, bhavaNovari kIlaMtI, DakA kasiNeNa urageNa. 55 cattA nariMdaviMdAraehi to tIi mAyapiyasayaNA, ummuktakaMTha mukaMThavajjiyA iha ruyaMti vahuM. 56 . taM sou bhaNai khujjo, gacchAmo bhadda maMtigehami, picchAmi tayaM vAlaM, aha mavi uMjemi taha kiMpi. 57 iya vutnu maMtibhavaNami, vAmaNo tayaNu teNa saha patto, pa.Nei poDhamaMta, ppabhAvao jhatti taM bAlaM 58 . te bolyo ke tilakamaMtrInI sarasvatI nAme putrI ghara Upara ramatI hatI tevAmAM teNIne kALA sarpa DasI che. 55 tethI teNIne viSa vaidyoe (paNa) cheDI dIdhI che, tethI tenA mAbApa ane sagAe AzA chUTI gayAthI meLe kaThe IhAM bahu rUdana kare che. pa6 te sAMbhaLIne vAmana kahevA lAgyo ke he bhadra! cAle ApaNe maMtrinA gharamAM jaIye, (ke jethI) te bALAne huM jouM ane bane tema huM paNa kaMIka udyama-upAya karUM. pa7 ema kahIne tyArabAda tenA saMghate vAmana maMtrinA gharamAM pahe sa bhaNati tilakamaMtriNaH putrikA sarasvatIti nAmnA, bhavanasyopari krIDaMtI daSTA kRSNena urageNa. 55 tyaktvA nareMdraadArakaiH tataH tasyAH mAtRpitRsvajanAH unmukta kaMThaM utkaMThAvarjitA iha rudaMti bahu. 56 .. tat zrutvA bhaNati kubjo, gacchAmo bhadra maMtrigehe,.. prekSe tAM bAlAM, ahamapi udyacchAmi tathA kimapi. 57 ityuktvA maMtribhavane, vAmana stadanu tena sahaprAptaH, praguNayati prauDhamaMtra prabhAvato jhaTiti tAM vAlAM. 58 For Personal & Private Use Only Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI dharmaratna prakaraNa. e, ane praDha maMtranA prabhAve karIne jhaTavAramAM te bALAne haziyAra karavA lAgyuM. 58 niyavinnANaM va tumaM, sarUva mavi daMsamutti saciveNa, so patthio khaNeNaM, naDu vva jAo sahAvattho. 59 tassa pahANaM rUcaM, daThaM aivimhio tilayamaMtI, jA ciha tA paDhiyaM, mAgahavideNa payaDa mimaM. 60 maNirahanivakulasamahara, harahArakareNudhavalajasapasara, pasariyatihuyaNavikama, vikrama varakumara jaya muciraM. 6? tyAre maMtrie prArthanA karI ke jema te tAruM vijJAna batAvyuM tema tAruM kharuM rUpa paNa darzava, tethI teNe kSaNavAramAM naTanA mAphaka pitAnuM mUra barUpe pragaTa karyuM. 19 tenuM uttama rUpa joIne tilakamaMtrI ati vismaya pAmI rahyo, teTalAmAM cAraNa ke e pragaTapaNe nIce mujaba jayaghoSa karyo. 60'. maNiratha rAjAnA kuLamAM caMdramA samAna, mahAdeva hIrAnA hAra ane nijavijJAna miva tvaM, svarUpa mapi darzayeti sacivena, samArthitaH kSaNena naTaiva jAtaH svabhAvasthaH 59 tasya pradhAnaM rUpaM dRSTvA ativismita stilakamaMtrI, yAva tiSThIta tAvat paThitaM mAgadhadena prakaTa midaM. 6. maNiraya nRpakulazazadhara, harahArakareNudhavalayazaH prasara, prastatribhuvanavikrama vikrama varakupara jaya muciraM. 61 For Personal & Private Use Only Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathama guNa. meena sapheda hAthaNanA mAphaka svaccha jazavALA, traNa jagamAM phelAyela parAkramavAnaevA che vikrama kumAra tuM cirakALa jayavaMta rahe. 61 . to maMtI varakularUva, vikrama vikamaM nieUNa, kumarIi pANigahaNaM kArAvai hatuThamaNo. 62 taM muNiya jANiuM niya, muyAi kamalAi piyayamaM hiho, vAsavarAyA kArai, mahasavaM sabanayaraMmi. 63 tatto maMtigihAo, nIo niyamaMdire vibhUie, ... so sabapiyAhi juo, muheNa cii suru bva tahiM 14 tyAre maMtrIe vikrama kumArane uttama kuLa uttama rUpa ane uttama parAkamavALo joIne hateSathI tenA sAthe pitAnI putrI paraNAvI. dara. te vAta sAMbhaLIne pitAnI putrI kamaLAne tene bhara jANI hati : thaelA vAsava rAjAe AkhA nagaramAM mahatsava karAvyuM. 63. tyArabAda rAjAe te kumArane maMtrInA gharathI ADaMbara sAthe pitAnA ghare teDAvyuM, tyAM te pitAnI badhI priyAe saMdhAte rahI devanI mAphasukhe 2hesAmyo. 14 tato maMtrI varakularUpavikrama vikrama nirIkSya, kumAryAH pANigrahaNaM kArApayati hRSTatuSTamanAH 62 tat zrutvA jJAtvA nijasutAyAH kamalAyAH priyatamaM dRSTaH vAsavarAjA kArApayati mahotsavaM sarvanagare 63 / / tato maMtrigRhAta nIto nijamaMdire vibhUtyA. sa sarvapriyAbhi yutaH sukhena tidhvati sura iva tatra. 64 For Personal & Private Use Only Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI dharmaratna prakaraNa - . . . . . kaiyAvi jaNayaleheNa, perio pucchiuM sasurarAyaM, ... cauhi vi bhajjAhi samaM; kumaro patto tilayanayare. 65 . . paNaoya jaNaNijaNae, itto ujjANapAlaeNa nivo, vinatto siri akalaMka, mariAgamaNa kahaNeNa. 66 to bhAsurabhUijuo, sa kumAro mArasAsaNu va nivo, calio gurunamaNatthaM, rAyapahe niyai nara megaM. 67 have kaIka veLAe vikama kumAranA pitA taraphathI lekha AvatAM tethI uzkerAIne kumAra potAnA sasarA rAjAnI rajA meLavI cAre bhArthIo sAthe tilakanagaramAM AvI paho. 65 (tyAM AvI) kumAre mAbApanA page paDe-eTalAmAM udyAna pALe Ave rAjAne jaNAvyuM ke zrI akalaMka nAmanA sUri (udyAnamAM) padhAryA tyAre kAmadevanA mAphaka jhaLakatA ThAThamAThathI kumAra sahita rAjA gurUne namavA mATe cAlyo thake mArgamAM eka mANasane jete have. 67. kaTAti nanakalekhana preritaH pRSTvA zvazurarAjAnaM. caturbhi rapi bhAryAbhiH samaM kumAraH prApta stilakapure 60 praNata ca jananI janako (prati), ita udyAnapAlakena nRpaH vijJapta zrI akalaMka mUri Agamana kathanena. 66 tato bhAsvarabhUtiyutaH sa kumAro mArazAsana iva nRpaH calito gurunamanArtha rAjapathe pazyati nara mekaM. 67 For Personal & Private Use Only Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathama guNa.. anmanaanum marATam - - - aisalavalaMtakimibahula, jAla macchinnamacchiyAchannaM, nikiThakuTha sallira, sirahara maidINahINasaraM 68 .. taM daThupaNiTha mariTha, maMDalaM pi va visAyamaliNamuho, patto gurUpapAse, namiuM nimuNei dhammaka haM. 69 jIvo aNAitaNukamma, baMdhasaMjogo sayA uhio,': . bhamai aNAivaNaslai, majjaga o gaMtapariyahe. 70.. te mANasa kilavila karatA kIDAnI jALathI bharela, mAkhIothI vyAsa, gaMdA keTathI kuTelA mAthAvALe ane atidIna hIna svaravAle hate. 68 , te ariSTha maMDaLanI mAphaka na dekhavA lAyaka mANasane joIne rAjA viSAda pAmI jhAMkhA mukhavALo thaye thako gurUnA pAse AvI namIne dharma kathA sAMbhaLavA lAge. 69 (gurU dezanA devA lAgyA ke-) A jIva anAdikALathI zarIra sAthe karmabaMdhanA saMgathI joDAIne hamezAM duHkhI thaye thako anAdithI sUma vanaspatikAyamAM rahI anaMtA pugaLa parAvarta tyAM pUrA kare che. 70 . ati sarpatkRmibahulajAla macchinna pakSikAcchannaM, . nikRSTakuSTazalyita, zirodhara matidIna hInasvaraM. 68 taM dRSTu maniSTa mariSThamaMDala miva viSAdamalinamukhaH prApto gurUpapArthe natvA nizrRNoti dharmakathaM. 69 . jIvo nAditanukarmabaMdhasaMyogataH sadA duHkhitaH bhramati anAdivanaspati madhyagato naMtaparivAna. 70. . For Personal & Private Use Only Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI dharmaratna prakaraNa. www ram tA pAyaresu tatto, tasattaNaM kahavi pAvae jIvo, lahukammo ya tao jai, pAvai paMciMdriyattaM ca. 71 punnavihUNo ya tao, na ajjakhitte lahei maNuyattaM, ladevi ajjakhitte, na kulaM jAiM balaM rUvaM. 72 eyapi kahavi pAvai, appAU vA havijja vAhillo, dIhAubho nirogo, havijja jai punnajoeNa. 73 patte nIrogatte, saNanANassa AvaraNo ya, naya pAvai jiNadhamma, viveyaparivajio jIvo. 74 ke bAda bAdara sthAvaromAM AvI tyAMthI jema tema karI java trasamaNuM pAme che. tyAMthI je halakA karmavALo thAya te paMcedriyapaNuM pAme che. 71 - tyAM paNa haju puNyahIna hoya te Arya kSetramAM manuSyapaNuM pAmI zakatuM nathI. kadAca Arya kSetramAM janme te paNa kuLa jAti baLa ane rUpa maLavAM mukela thaI paDe che. 72 e badhuM kadAca pAme-topaNa alpAyu athavA vyAdhigrasta thAya, bAkI dIrghAyuSI ane nirogI te puNya geja thaI zake. 73 che " nigIpaNuM pAmyAM chatAM paNa-jJAnAvaraNa tathA darzanAvaraNa karmanA jorathI vivekahIne jIva jina dharma pAmI zakatA nathI. 74 tato bAdareSu tata svasatvaM kathamapi prApnoti jIvaH laghukarmA ca tatoyadi prApnoti paMceMdriyatvaM ca 71 puNyavihIna zca tatA na AryakSetre labhate manujatvaM,' labdhepi AryakSetre na kulaM jAti balaM rUpaM. 72 . etadapi kathamapi mAmoti, (tathApi alpAyu rvA bhavet vyAdhitaH dIrghAyu nIrogo bhavet yadi puNyayogena. 73 prApte nIrogatve darzanajJAnasya AvaraNata zva, naca prAmoti jinadharma vivekaparivarjito jIvaH 74. For Personal & Private Use Only Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathama guNa. .63 ladhdhUNavi jaNadhamma, daMsaNamohaNiyakampaudaeNaM, saMkAikalusiyamaNo, guruvayaNaM neva sahahai 75 aha nimmala saMmatto, jahaSThiyaM sahei guruvayaNaM, nANAvaraNassu dae, saMsijjataM na bujjei. 76 aha saMsiyaMpi bujjai, saMyapi saddahai bohae anna, cArittamohadoseNa, saMjamaM naya sayaM kuNai. 77 jina dharma pAmIne paNa dazana mihanIya karmanA udayanA lIdhe chava zakAdikathI kaluSita hadaya thaIne gurU vacanane grahI zakatuM nathI. 75 have nirmaLa samyakatva pAmI gurUnA vacanane kharUM karI mAne, te paNa jJAnA varaNanA udayathI gurUe kahetAM chatAM paNa tenuM marma samajI zake nahi. 76 kadAca kahelA (amane) paNa samaje temaja pite zrAddha bIjAne paNa dhita kare, te paNa cAritra mehanA deze karIne pote saMyama karI zake nahi. 77 labdhvApi jinadharma darzanamohanIyakoMdayena, zaMkAdikaluSitamanA guruvacanaM naiva zraddhatte 75 atha nirmalasamyaktvo yathAsthitaM zraddhate guruvacanaM, bAnAvaraNasyo daye zaMzyamAnaM na budhyate. 76 bhaya zaMsyamAna mapi budhyate svayamapi zraddhatte bodhayati bhanyaM, cAritramohadoSeNa saMyama naca svayaM karoti 77 .. For Personal & Private Use Only Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 64 zrI dharmaratna prakaraNa. khINeM caritamohe, vi-latavaM saMjamaM ca jo kuNai, so pAvara muttimu, iya bhaNiyaM khINarAgehiM. 78 3 4 5 6 7 cullaga pAsaga dhanne, jUe rayaNe ya sumiNa cake ya, 8 8 10 camma juge paramANU, dasa diThatA suyapasiddhA. 79 eehi imaM savvaM, maNuyattAI kameNa durlabhaM ladhdhuM kareha sahalaM, kAUna jidivaradhammaM 80 aha samae bhaNai nivo, bhayavaM kiM dukkayaM kathaM teNa, TikuThieNaM, to iha jaMpei muNinAho. 81 cAritra mAhanIya kSINa thatAM je purUSa nirmaLa tapasayama kare te mukti sukha pAme ema vItarAge kahelu che. 78 yUso, yAMzI, dhAnya, yUtha, ratna, svabha, tharDa, tharma, dhUsara, bhneramANu, e daza dRSTAMtA zAstramAM prasiddha che. 79 e daza dRSTAMtAe karI A badhuM manuSya bhavArdika anukrame durlabha che, mATe te pAmIne jinezvaranA dharma karI tene saphaLa karo. 80 have (dezanA pUrI thayAthI) avasara pAmI rAjA (gurUne ) kahevA lAgyA ke he bhagavan meM joyalA te atizaya duH rogavALAe (pUrva bhavamAM) kSINe cAritramohe vimala tapaH saMyamaM ca yaH kurute, sa prApnoti muktimukhaM iti bhaNitaM kSINarAgaiH 78 cullaka- pAzaka - dhAnyAni yUtho ratnaM ca svapnacakre ca carmma -yuge paramANu deza dRSTAMtAH zrutaprasiddhAH 79 etairidaM sarvamanujatvAdi krameNa durlabhyaM, labdhvA kuruta saphalaM kRtvA jineMdravara dharma, 80 atha samaye bhaNati nRpo bhagavan kiM duSkRtaM kRtaM tena, utkRSTakuSThinA tata iha jalpati muninAthaH 81. For Personal & Private Use Only Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathama guNa. zuM pApa karyuM haze? tyAre A sthaLe te munIzvara (nIce mujaba) uttara ApavA lAgyA. 81 maNisuMdaramaMdirarehiraMmi maNimaMdiraMmi nayaraMmi, do somabhImanAmA, kulauttA nicca maviuttA. 82 paDhamo NucANamaI, akkhuddo bhaddao viNIo ya, tavivarIo bIo, parapesaNajIviNo dovi 83 annadiNe diNamaNi kiraNa, bhAsuraM suragiriM va uttuMgaM, katthavi kaccaMtehiM tehiM jiNamaMdiraM dilaM. 84 maNiothI zaNagArelA maMdirevaDe zebhatA maNimaMdira nagaramAM sema ane bhIma nAmane be kuLa putra hatA, teo (eka bIjAnA mitra heI) - mezAM sAthe rahetA. 82 teo be, parAI cAkarI karI AjIvikA calAvatA hatA, temane sema UMDe buddhivALe hevAthI azudra bhadrapariNAmI ane vinIta hatA, jyAre bhIma tethI ulaTAja guNavALe hate. 83 te be jaNAe eka divase kayAMka jatAM thakAM sUryanA kiraNethI - gajhagita ane merU parvata mAphaka UMcuM jina maMdira joyuM. 84 maNisuMdaramaMdirarAjite maNimaMdire nagare, dvau somabhImanAmAnau kulaputrau nitya maviyuktau. 82 prathamo nutAnamati rakSudro bhadrako vinIta ca, tadviparIto dvitIyaH parapreSya jIvinI dvAvapi. 83 anyadine dinamaNikiraNa bhAsvaraM suragiri mivo tuMgaM, kutrApi brajabhyAM tAbhyAM jinamaMdiraM dRSTaM, 84 For Personal & Private Use Only Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI dharmaratna prakaraNa. muDamamaI somo bhaNai, bhIma sukayaM kayaM na kiMpi purA, amhehi teNa nUNaM, parapesattaNa miNaM pattaM. 85 jaM tullevi naratte, ege pahuNo payAiNo anne, taM mukayadukyaphalaM, akAraNaM havai kiMkajjaM. 86 to paNamAmo devaM, demo ya jalaMjali duhasayANaM, uttANamaI vAyAla, bhAvao bhaNai aha bhImo. 87 tyAra sUma buddhivALe sema bhImane kahevA lAgyuM ke, ApaNe A galA bhave kazuM sukRta karela nathI. tethI ja A parAI cAkarI karavI paDe je mATe manuSyapaNuM te badhAnuM sarakhuM che, chatAM eka svAmI thAya che, ane bIjA tenA page cAlatA cAkara thAya che. te vinA kAraNe kema bane? mATe te sukRta ane duSkRtanuM ja phaLa che. 86 mATe cAle devane namIye, ane duHkhane jaLAMjali ApI dUra karIye. tyAre UchAMchaLa buddhivALo bhIma vAcALa hevAthI (nIce mujaba) mAtA yo. 87 sUkSmamatiH somo bhaNati bhIma mukRtaM kRtaM na kimapi purA, AvAbhyAM tena nUnaM parapreSyatva midaM prAzaM. 85 yaha tulyapi naratve eke prabhavaH padAtayaH anye, tat sukRta duSkRtaphalaM akAraNaM bhavati kiMkAya. 86 nataH praNamAvo devaM dadvazva jalAMjaliM duHkhazatAnAM, uttAnamati vAcAlabhAvato bhaNati atha bhImaH 87 For Personal & Private Use Only Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathama guNa. AmAAAA AAANAANNAVANANNN naya atthi bhUyapaMcaga, pavaMcaahio jiu ciya jayaMmi, he soma vomakusumaM va, tayaNu devAiNo kihaNu. 88 pAsaMDituMDa aicaMDa, taMDavADaMbarehi kiM muddha, devo devu tti muhA kayatthase appa mappamaI. 89 iya vAriovi teNaM, somo somu vva suddhamaijulho, gaMtuM jiNabhavaNe bhuvaNa, baMdhavaM namai samiyatamo. 90 he sama! A jagatamAM pAMca bhUtanI gaDabaDa zivAya AkAzanA phUlanI mAphaka bIje koI jIva nAmane ja padArtha nathI, te pachI deva vagere te zena DAya ? 88 mATe he bheLA ! tuM pApaMDionA bhejAne ati bhayaMkara dhrujArAnA ADaMbarathI aMjAIne TuMkI buddhivALe thaI deva deva pikArIne pitAne kAM herAna kare che? 89 evI rIte te bhIme nivAraNa karatAM chatAM paNa sema (caMdra) nA mAphaka nirmaLa buddhirUpa cAMdaraNIvALo soma jina maMdiramAM jaI jagata baMdhu jinezvarane namIne pApa teDate have. 90 nacAsti bhUtapaMcakaprapaMcAdhiko jIva eva jagati, - he soma vyomakusuma miva tadanu devAdayaH kvanu. 88 pApaMDituMDAticaMDatAMDavADaMvaraiH kiM mugdha, devo deva iti mudhA kadarthayase AtmAna malpamatiH 89 iti vAritopi tena somaH somaiva zuddhamatijyotsnaH .. gatvA jinabhavane bhuvanabAMdhavaM namati zamitatamAH 90... For Personal & Private Use Only Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AAAAAAAAAAAAA zrI dharmaratna prakaraNa. gahiu~ rUvagakusume, puei jiNaM parAi bhattIe, tappuNNavasA ajai, sabohibIyaM narAujuyaM. 91 mariuM sa esa somo jAo maNirahanAriMda tuha putto, paDipunapunasAro mAro iva vikamakumAro. 92 bhImo uNa khuddamaI, jiNAi niMdaNaparAyaNo marija, jAo eso kuhI, purao bhamihI bhava maNaMtaM. 9.3 ' vaLI eka rUpiyAnA phUla laIne teNe utkRSTa bhaktithI jinezvaranI pUjA karI, te puNyanA lIdhe teNe manuSyanA AyuSanI sAthe bodhi bIja u. pArjana karyuM. 91 ' te A soma tyAMthI marIne he maNiratha rAjA ! tAro pUrNa puNyazALI ane (rUpe karIne) kAmadeva samAna vikrama kumAra nAme putra thaela. cha. 62 ane TUMkI mativALo bhIma jinAdikanI niMdAmAM parAyaNa rahI - rIne A keDhio thaye che, ane te haju anaMta bhava bhamaze. 93 gRhItvA rUpakakusumAni pUjayati jinaM parayA bhaktyA, tatpuNyavazA darjayati sa bodhivIja narAyuyutaM. 91 mRtvA sa eSa somo jAto maNiradhanareMdra tava putraH pratipUrNapuNyasAro mAra iva vikramakumAraH 92 bhImaH punaH kSudramatiH jinAdiniMdanaparAyaNo mRtvA, jAta eSa kuSThI, purato bhramiSyati bhava manaMtaM. 93 For Personal & Private Use Only Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathama guNa AAAAAAA - - aha jAyajAisaraNo, kumaro harimullasaMtaromaMco, namiuM gurupayakamalaM, giNhai gihidhamma mairamma. 94 maNirahanivovi vikama, kumare saMkamiyarajapabAro, gahiyavao uppADiya, kevalanANo gao siddhi. 95 jiNamaMdirajiNapaDimA, jiNarahajattAkarAvaNujjutto, muNijaNasevaNasatto, daDhasaMmatto vimalacitto. 96 saMpunnakalo paDipunna, maMDalo haNiyaduriyatamapasaro, vikamarAyA rAu vya, kuvalayaM kuNai muhakaliyaM. 97 (gurUe kahelI A vAta sAMbhaLIne) vikrama kumAra jAtismaraNa jJAna pAmI harSathI ulasatA romAMcavALe thaI gurUnA caraNa kamaLane namIne ane ti ramaNIya zrAvaka dharmane grahaNa karate have. 94 maNiratha rAjA paNa vikema kumArane rAjyabhAra ApIne dIkSA laI kevaLajJAna pAmI kSe pahoMce. " jina maMdira-jina pratimA-tathA jinanI rathayAtrA karAvavAmAM tatpara rahe, munionI sevAmAM Asakta, daDha samyakatvavaMta, nirmaLa citta dhara atha jAtajAti smaraNaH, kumAro harSollasadromAMcaH natvA gurupadakamalaM, gRhNAti gRhidharma matiramyaM. 94 maNirathanRpopi vikramakumAre saMkrAmita rAjyapArabhAraH gRhItavrata utpATita kevalajJAno gataH siddhiM. 95 jinamaMdira jinapratimA, jinarathayAtrAkArApaNodyuktaH munijana sevanasakto, dRDhasamyaktvo vimalacittaH 96 saMpUrNakalaH pratipUrNamaMDalo hataduritatamaH saraH vikramarAjA rAjA iva kuvalayaM karoti mukhakalitaM. 97 For Personal & Private Use Only Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI dharmaratna prakaraNa nAra, e vikrama rAjA pUrNa kaLAvAnuM pratipUrNa maMDaLavALA ane kharAba - dhakAranA phelAvAne haNanAra caMdramA jema kuLayane vikasita kare, tema pUrNa kaLAthI samasta maMDaLa vaza karI pAparUpa aMdhakArane haNIne pRthvInA vaLayane sukhamaya karavA lAgyA. 96-97 annaMmi diNe nivaI, niyaputtanihittagaruyarajjadhuro, akalaMkasUripAse pavajja saMpavajjei. 98 akrUqhudo gaMbhIro, muhumamaI muya mahijiuM bahuyaM, vihiNA mariuM patto, divaMmi lahihI kameNa sivaM. 99 zrutve ti gaMbhIraguNasya vaibhavaM-mahAMta muttAnamate zca vai bhavaM, . zraddhAdhanAH zrAddha janAH samAhitA-asUdratAM dhatta sadA samAhitAH 100 phati zrI rAma na thA jA pachI keTaleka divase te vikama rAjA pitAnA putrane rAjya dhurAne bhAra zeMpIne akalaMka sUrinA pAse dIkSA grahaNa karato ho. 98 ema azudra eTale gabhara ane sUkrama buddhimAna thaI ghaNuM jJAna bhaNuM vidhithI maraNa pAmI svarge pahocyo ane anukrame mekSe pahocaze. 9 A rIte azudra guNavAnI samRddhi ane zudrajanane vadhI paDelo saMsAra sAMbhaLIne zraddhAvAna zAMta vRttivALA zrAvakajanoe hamezAM zAMta rahI akSudrapaNuM dhAraNa karavuM joIe. 100 A rIte sema ane bhImanI kathA che. anyasmin dine nRpatiH nijaputranihitagurukarAjyadhuraH akalaMkamUripArzve pravajyAM saMprapadyate. 98 gaDhaH mIra sawti zrata dhIra vA, vidhinA mRtvA prAptaH divaM laNzyati krameNa zivaM. 99 For Personal & Private Use Only Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIjo guNa nema ( dvitIya guNa.) ukto 'kSudra iti prathamo guNaH, saMprati dvitIyaM rUpavad guNa maah| akSudraSaNa rUpa pahele guNa kahI batAvyo, have rUpavALApaNuM rUpa bIje guNa kahe che. (mUTha gAthA.) saMpunnaMgovaMgopaMciMdiyasuMdaro susaMghayaNo, hoi pabhAvaNaheUkhamo ya taha rUvavaM dhamme 9 (mULane artha.) saMpUrNa aMgepAMgavALe, pAMca iMdriyethI suMdara dekhAto ane sArA saMhanana (badhA) vALa hoya te rUpavAna gaNAya, te purUSa zAsanane zobhAvavAne kAraNabhUta thAya che, ane dharma pALavAmAM paNa samartha rahe che. 9 TIkA. saMpUrNAnya nyUnA-nyaMgAni ziraudaraprabhRtInI-upAMgAni cAMgulyA dIni yasya sa saMpUrNAMgopAMgo'vyaMgitAMga ityarthaH saMpUrNa eTale anyUna che-aMga eTale mastaka peTa vagere ane upAMga eTale AMgaLIo vagere jenA te saMpUrNagopAMga kahevAya. matalaba ke akhaMDita aMgavALe. For Personal & Private Use Only Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - = zrI dharmaratna prakaraNa. paMceMdriyasuMdaraH kANakokaravadhiramUkatvAdivikala ityabhiprAyaH ... musaMghayaNu tti-zobhanaM saMhananaM zarIra sAmarthya yasya, na puna rAya meva, saMhananAMtarepi dharmaprApteH " savvemu vi saMThANesu lahai emeva savvasaMghayaNe " itivacanAt. musaMhanana stapaH saMyamAdyanuSThAnazAmopeta ityAkUtaM. evaMvidhasya dharmapratipattau phala mAha. bhavati jAyate prabhAvanA hetu stIrthonnatikAraNaM tathA kSamazca samartho rUpavAn dharme dharmakaraNaviSaye syAt , musaMhananatvA tasyeti / sujAtavat / padriya suMdara eTale ke kANe khokhare baherA mUge na letAM pAMce IdriyathI zobhata. susaMhanana eTale zebhana saMhanana kahetAM zarIrabaLa (bAMdha) che. jene te susaMhanana jANo, bAkI ema na samajavuM ke pahelA saMhananavALe ja dharma pAme, kemake bAkInA saMhanomAM paNa dharma pAmI zakAya che, je mATe kahevuM che ke - sarva saMsthAna ane sarva saMhanamAM dharma pAmI zake " sArA saMtananavALe hoya te te tapasaMyamAdika anuSThAna karavAmAM samartha rahI zake ema e vizeSaNa ApavAne abhiprAya che. e purUSa dharma svIkAre te zuM phaLa thAya te kahe che. e purUSa prabhAvanAne hetu eTale tIrthanI unnatinuM kAraNa thAya che, temaja rUpavAn purUSa dharmamAM eTale ke dharma karavAnI bAbatamAM samartha thaI zake che, kAraNa ke te sArA zarIra sAmarthyavALA hoya che. IhAM sujAtane draSTAMta batAvazuM. For Personal & Private Use Only Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIje guNa nacaM naMdiSeNaharikezavalAdibhi yabhicAra udbhAvanIya, steSA mapi saMpUrNAgopAMgatvAdiyuktatvAt / prAyikaM caitat--zeSaguNasadbhAve kurUpasya guNAMtarAbhAvasya cAduSTatvAt , ataeva vakSyati, "pAyaddhaguNavihUNA eesi majjimA varA neyA" iti / nadiSaNa ane harikezibaLa vigerA te kurUpavAna hatA chatAM dharma pAmyA che ema kahI rUpavApaNAne vyabhicAra batAvo na joIe, kemake teo paNa saMpUrNa apAMgAdike karIne yukta hovAthI rUpavAnuM ja gaNAya. ane A vAta paNa prAyika che, kAraNa ke bIjA guNane sadbhAva heya te pachI kurUpapaNuM athavA koI bIjA amuka guNane abhAva hoya tethI kaMI doSa Avato nathI. ethI ja AgaLa mULa graMthakAra ja kahevAnA che ke;- - "cothAbhAga guNe hIna hoya te madhyama pAtra ane adhA guNe hIna heya te adhama pAtra jANavA." --- - 0 0 sujAta kathA ceyaM riucakaakaMpAe, caMpAi payAvavijiyamittapaho, mitcapaho nAmanivo, sammiNI dhAraNI tassa. 1 sujAtanI kathA A pramANe che. duzmananA daLathI akapita caMpA nAmanI nagarImAM pratApathI sU ripucakrAkaMpyAyAM caMpAyAM pratApavijitamitraprabhaH mitramabhonAmanRpaH sadharmiNI dhAraNI tasya. 1 For Personal & Private Use Only Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI dharmaratna prakaraNa cinI prabhAne jItanAra mitra prabha nAme rAjA hato-ane tenI dhAraNA nAme rANa hatI. 1 sihI ya dhammaratto, dhaNamitto suyaNakamalavaNamitto, bhajjA tassa dhaNasirI, sirI va vararUvalAvannA. 2 tANaM jAo putto, bahuovAiyasaehi mupavitto, saMjaNiyajaNacamako, taNuppahA paDalacicciko. 3 jaM jAo iha riddhe. kulaMmi he jAya taM tuha sujAyaM, bhaNNa ijaNeNa teNaM, nAma kayaM se mujAo tti. 4 tyAM dharma parAyaNa ane sujanarUpa kamaLa vanane AnaMda ApavA sUrya samAna dhana mitra nAme zeTha hatA, tenI lakSmI samAna uttama rUpa lAvaNyavALI dhanazrI nAme bhAryA hatI. 2 temane seMkaDo upAyothI lekanA cittane camatkAra karanAra temaja zarIranI kAMntIthI cakacakita eka pavitra putra prApta thayuM. 3 te putra riddhivALA kuLamAM janme tethI lake kahevA lAgyA ke enuM janma sujAta che tethI tenuM sujAta evuM nAma pADavAmAM AvyuM. 4 zreSThI ca dharmarakto dhanamitraH sujanakamalavanamitraH bhAryA tasya dhanazrI zrI riva vararUpa lAvaNyA. 2 tayo rjAtaH putro bahUpAya zataiH supavitraH saMjanitajanacamatka stanuprabhApaTalacaicikyaH 3 yad jAta iha Rddha kule hejAta tat tava sujAtaM, bhaNyate janena tena nAma kRtaM tasya mujAta iti. 4 For Personal & Private Use Only Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 75 AAAAAA - bIje guNa. paDipunnaMgovaMgo, niruvamalavaNimasurUvarUva dharo, so sabakalAkusalo, kameNa taruNatta maNupatto. 5 kaiyAvi pavittaMto, jiNathuipUyAhi vANipANitalaM, gurupayakamalaM vimalaM, kayAvi bhamarA vva sevaMto. 6 kAheviya jiNapavayaNa, pabhAvaNaM pAvaNaM puNa kuNaMto, savaNapuDehi piyaMto, kayAi jiNasamayaamayarasaM, 7 te pratipUrNa ane pAMgavALe tathA anupama lAvaNya ane rUpavALe haIne sarva kaLAmAM kuzaLa thaI anukrame vana avasthAne pAme. 5 - te sujAta kyAreka jinezvaranI stuti tathA pUjAmAM vANuM ane pANi (hAtha) ne pravartAva ane kayAreka bhamarAnI mAphaka gurUnA nirmaLa padakamaLane sevatA. 6 (vaLI kyAreka) jina pravacananI prabhAvanA karAvI pitAne pavitra karate, (ane kayAreka jina siddhAMtarUpa amRta rasane pitAnA kaNapuTavaDe karI pote hate. 7 pratipUrNAMgopAMgo nirupamalAvaNimasurUparUpadharaH sa sarvakalAkuzalaH krameNa taruNatva manuprAptaH 5 kadApi pravartayat jinastutipUjAyAMvANIpANitalaM, gurupadakamalaM vimalaM kadApi bhramara iva sevamAnaH 6 kArApayitvA jinapravacanaprabhAvanAM pAvanaM punaH kurvan, zravaNapuTaiH piban kadAcit jinasamayAmRtarasaM. 7 For Personal & Private Use Only Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI dharmaratna prakaraNa. ~ laliehiyaM maNaharehi, sahiyayahigaMmehi bhaNiehiM, nayare nayarohille, kassa na so kAsi tosabharaM. 8. itto tattheva piyaMgu, nAmiyA dhammaghosamaMtipiyA, pesaNapahiyAu cirA, gayAu tajjei. dAsIo. 9 .. tAo bhaNaMti sAmiNi, mA kuppamu. amha jaya apaDirUvaM, daThaM sujAyarUvaM, kassa na mohijjae hiyayaM. 10 . vaLI lalita manahara ane sahRdaya (marmajJa) jananA hRdayane pakaDanAra vAvaDe karIne nyAyathI virAjatA nagaramAM te sarva janane AnaMda bhApato. 8 have teja nagaramAM dharma zeSa nAmanA maMtrInI priyaMgu nAmanI priyA hatI teNI daLaNuM daLavA mekalelI dAsIone bahu moDI pAchI vaLavAthI Thapako devA lAgI. 9 tyAre te dAsIo kahevA lAgI ke he svAminI, tuM amArA para gue thA mA, kAraNa ke jagatamAM jenI joDI maLatI nathI evuM sujIta kumAranuM rUpa jevA konuM hRdaya mohita nahi thAya tethI amane vAra lAgI) 10 lalitai manoharaiH sahRdayahRdayaMgamaiH bhaNitaiH / / nagare nayarAjite kasya na sa akArSAMta toSabharaM. 8 itastatraiva priyaMgunAmikA dharma ghoSamaMtripriyA, peSaNapahitA cirAgatA starjayati dAsoH 9 tA bhaNaMti svAmini mA kupya naH jagadapratirUpaM, dRSI sujAtarUpaM kasya na muhyate hRdayaM. 10 . For Personal & Private Use Only Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ .77 NNNN wwwwwwAAAAAAAAA/ - bIjo guNa. sA paDibhaNai halAo, jayA sa gacchijja NeNa maggeNa, tAhe mama sAhijjaha, taM muhayaM jeNa picchAmi. 11. guNijaNaavayaMsavayaMsa, parigayaM taM kayAi: taMmi pahe, jaMtaM dAsIkahiyaM, niyai piyaMgU savattijuyA. 12. vammaharUvamaDupphara, bhaMjaNapavaNaM nievi taM.esA, ... pabhaNai dhannA sa cciya, nArI jIse, varo eso. 13 (Ayu saiel) te bhatripriyA hAsI-mAne 4aa an - sIe jyAre te kumAra A rastethI juo tyAre mane cetavaje ke jethI te ke rUpavAna che te huM joI zakuM. 11 have eka veLAe suguNa ziromaNi mitroe vIMTAyelo sujAta kumAra te raste thaI jato hato tevAmAM dAsIe cetavyAthI priyaMgu nAmanI maMtripriyA pitAnI so sAthe maLIne tene jovA lAgI. 12 - " tyAre kAmadevanA rUpanA joravALA ephaNane bhAMgavAmAM pavana samAna te sujAtane joIne e maMtrinI strI kahevA lAgI jagamAM tejI nazIbahaar cha na / 12 cha. 13 .. ... sA pratibhaNati halAH yadA sa gacche danena mArgeNa, tadA mama sAdhayata taM mubhagaM yena prekSe. 1? .... guNijanAvataMsavayasyaparigataM taM kadApi tasmin, pathi yAMtaM dAsIkathitaM pazyati priyaMguH sapatnI yutA. 12 manmatharUpamadotphara, bhaMjanapavanaM dRSTvA taM epA, .. prabhaNati dhanyA sAcaiva nArI yasyA vara eSaH 123 For Personal & Private Use Only Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI dharmaratna prakaraNa. AamAAmarwanamanna Nautam kAuM sunAyavesaM, aisAi kayAvi sA abhirame i, annANa savattINaM, majje tabdhayaNaciThAhiM. 14 itto patto maMtI, giddadAraM niThaNaM ti kaliUNa, avasappiUNa saNiyaM, kavADachiddeNa picchoi. 15. aMteuraciThaM. daGa, ciMtae. hA viNaThayaM eyaM, hohI rahassabhee, suiraM tA hou paccchannaM. 16 , vaLatI koI veLAe teNI bhabhakAdAra sujAta kumArane veSa dhAraNa karI bIjI sakonI vacce te kumAranA vAkya ane cALA karI pharavA lAgI. 14 1 evAmAM maMtrI tyAM AvI caDe-te gharane daravAjo baMdha karela jANI dhIme dhIme pAse AvI kamADanA bakerAmAMthI jevA maMDe. 15 pitAnA janAnakhAnAnI ceSTA joIne maMtrI vicAravA lAgyuM ke bA- hara vAta phUTaze te A janAnakhAnAnI sadaMtara AbarU jaze mATe lAMbA vakheta sUdhI A vAta chAnI rakhAvavI. 16 kRtvA mujAtaveSaM, atizAyi kadApi sA abhiramate, anyAsAM sapatnInAM madhye tadvacanaceSTAbhiH 14 itaH prApto maMtrI gRhadvAraM niSThita miti kalayitvA, avasal zanaiH kapATacchidreNa prekSate. 15 aMtaHpuraceSTAM dRSTvA ciMtayati hA vinaSTa metat, bhaviSyati rahasyabhede suciraM tad bhavatu pracchannaM. 16 For Personal & Private Use Only Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AAAAAAAnnnnnnon bIjo guNa aha lihai kUDa lehaM, mujAya tumae mahaM imaM kahiyaM, jaha baMdhiya appissaM, mittapahaM dasadiNassaMte. 17 kiMtu vilaMbasi ajmavi, iccAi nidasae nivassa gge, ciMtai niyovi haddhavI, eyaMmi imaM kahaM ghaDai. 18 ahavA lohaMdhANaM, narANa kiM akaraNijja miha bhuvaNe, tA haMtavyo eso, rakkheyano jaNavavAo. 19 / have te maMtrIe eka beTe lekha lakhyo temAM lakhyuM ke "he sujAta te mane ema kahevuM hatuM ke daza dinanI aMdara mitraprabha rAjAne bAMdhI ANIza chatAM haju kAM vilaMba kare che!" ItyAdika vigata lakhIne te lekha rAjAne batAvyuM, tyAre rAjA paNa vicAramAM paDayo ke hAya hAya A bhale mANasa AvuM kAma kema kare. 17-18 athavA lebhAdha manuSyane A jagatamAM kaMI akartavya nathI. mATe A sujAtane mAravo joIe ane te evI rIte ke jethI lekomAM paNa kazI hehA nahi thAya. 19 atha likhati kUTalekhaM sumAta tvayA mA idaM kathite, pathA baddhA arpayiSpAmi mitraprabhaM dazadinasyAte. 17 kiMtu vilaMbase athApi, ityAdi nidarzayati nRpasyAne, ciMtayati nRpopi hAdhik , etasmi nnidaM kathaM ghaTate. 18 athavA lobhAdhAnAM narANAM kiM akaraNIya miha bhuSame, ' tato haMtavya eSa rakSitavyo janApavAdaH 19 For Personal & Private Use Only Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Cor zrI dharmaratna prakaraNa. AAAAAAAAAAAAAAAAAAA to nivakajjamiseNaM, sa leha mappiya sapesio rannA, nayarI ararakurIe, caMdajjayanivaipAsaMmi. 20 / so dalu nivAesaM, tassaya rUvaM vicitae citte, na ghaDai erisarUve, imami naravaiviruddha miNaM. 21 ., . yata uktaM viSamasamai viSamasamA, viSamai viSamAH samaiH samAcArAH .. karacaraNadaMtanAsika, vaktroSThanirIkSaNaiH puruSAH 22 " tethI rAjAe pitAnuM kAma batAvavAnA miSe karIne tene lekha sAthe araphurI nagarInA caMdradhvaja rAjA pAse mokalAvyuM. 20 caMdradhvaje rAjAne hukama joye-paNa sujAtanuM rUpa jotAM te cittamAM vicAravA lAgyA ke AvA rUpavAn purUSamAM AvuM rAja virUddha kAma ghaTI za na. 21 je mATe kaheluM che ke " hAtha, 5, 6id, ilz, bhuma, 13, ane 4|me 20 xiss vAMkA ane kAMIka sIdhA hoya te te mANasa pote paNa tevo ja vAMke sIdho nivaDavAne, je tadana vAMkA hoya to te tadana vAMke hoya to te tadana vAke nivaDavAne ane je sIdhA hoya te sIdhe nivaDavAne. 22 - tato nRpakAryamiSeNa sa lekha marpayitvA saMpreSitorAjJA, nagaryA ararakuryA caMdradhvajanRpatipArthe. 20 sa dRSTvA nRpAdezaM tasya ca rUpaM viciMtayati citte, na ghaTate IdRgrUpe asmin narapati viruddha midaM. 21 . For Personal & Private Use Only Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khIje guNu aha osAriya savvaM, sAhai daMsei nivailehaM ca, bhai sujAo naravara, kuNasu tumaM sAmiAesaM. 23 caMdajjao vi jaMpa, na tumaM mAremi kiMtu pasiUNa, acchinnapunna acchinna, kitti pacchanna matthAhi . 24 iya bhaNiUNaM teNaM, caMdajasA nAmiyA niyA bharaNI, tayadosadUriyataNU, dinnA se garuyahariseNa. 25 have te caMdradhvaje bIjA badhAne rajA ApI. (ekAMtamAM) sujAtane saghaLI vAta kahI rAjAnA lekha khatAbyA, tyAre sujAta khelyA ke he naravara tane je pramANe tArA svAminA hukama che te pramANe kara. 23 tyAre ca'dradhvaja khelyA ke tArA Upara prasanna thaI huM tane mAratA nathI, mATe tuM puNya ane kIrtine tADayA vagara iMDAM chAneA mAne 2he. 24 ema kahIne teNe caMdrayazA nAmanI peAtAnI ena ke je tvacAnA doSathI kADha rAge karI dUSita thaelI hatI te ghaNI khuzI sAthe tene 5raNAvI. 25 atha apasArya sarvaM sAdhayati darzayati nRpatilekhaM ca, bhaNati sujAto naravara kuruSva tvaM svAmyAdeza 23 caMdradhvajopi jalpati, na tvAM mArayAmi kiMtu prasIya, acchinnapuNya acchinnakIceM prachannamAtiSTha. 24 81 iti bhaNitvA tena caMdrayazAnAmikA nijA bhaginI, svagdoSadUSitatanuH dattA tasya gurukaharSeNa. 25 For Personal & Private Use Only Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ wwAAAAAA A AAAAAAAAPAAAAAAAAAAAJAAN zrI dharmaratna prakaraNa ta saMsaggavaseNaM, sA sAvayadhammanicalA jAyA, nikiThakuThavihurA, sucaMgasaMvegaraMgillA 26 . gahiyANasaNA saMmaM, teNaM nijjAmiyA imA marilaM, bhAsuravarabudidharo, jAo sohammasaggasuro. 27 patto sa pauttohI, namiuM jANAviuM ca appANaM, bhaNai sujAyaM sAmiya, kahesu kiM te karemi piyaM. 28 te caMdrayazA sujAtanI sobatathI dukuSTha rogathI pIDAyelI chatAM uttama saMvegathI raMgita thaI zrAvaka dharmamAM nizcaLa thaI. 26 teNIe aNasaNa lIdhuM ane sujAta tenI niryApanA karavA lAge e rIte teNe maraNa pAmIne saudharma devalekamAM dedIpyamAna zarIra dhAraNa karanAra devatA thaI. 27 te deva avadhi jJAnathI pUrva bhava jANIne tyAM AvI sujAtane namane potAnI oLakha ApI kahevA lAgyuM ke he svAminuM tamAruM zuM priya 43 te 4. 28 tatsaMsargavazena sA zrAvakadharmanizcalA jAtA, nikRSTakuSTavidhurA sucaMgasaMvegaraMgavatI. 26 gRhItAnazanA samyak tena niyamitA iyaM dhRtvA, bhAsvaravaraboMdidharo jAtaH saudharmasvargasuraH 27 / prAptaH sa prayuktAvadhiH natvA jJApayitvA cAtmAnaM, bhaNati sujAtaM svAmin kathaya kiM te karomi priyaM. 28 For Personal & Private Use Only Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 83 mmMw bIje guNa. so ciMtai jai piyare, picchaM tA hai gahemi pavvajja, tabbhAva miNaM nAuM, amaro caMpApurIuvari. 29 . viulaM silaM viuvvai, to nivapamuhA jaNA bhisaM bhIyA, dhUvakaDucchayahatthA, bhaNaMti siramiliyakarakamalA. 30 bho bho khameha so jassa, kiMci amhehi ciThiyaM duhu, aha vittAsai tiyaso, kahi~ gamissaha hahA dAsA. 31 tyAre sujAta (pitAnA manamAM) ciMtavavA lAgyo ke je huM mArA mAbApane ekavAra jouM te pachI pravrajyA grahaNa karUM, tyAre tene A vicAra deva jANI laI caMpApurI Upara nIce mujaba saMkaTa pADavA lAgyA. 29 zaheranA Upara eka moTI zilA viva-te joI rAjA vagere loko bahu bhaya pAmyA, tethI dhUpanA kaDachA hAthamAM dharIne hAthe mastake meLavI vA sAyA. 30 he deva he deva, ame je keInuM mAThuM karyuM hoya te te amane mApha kare, tyAre te deva bIvarAvavA lAgyuM ke tame gulAma thayA che have kayAM 14 zA . 31 sa ciMtayati yadi pitarau prekSe tadA haM gRhNAmi, . pravrajyAM tadbhAva midaM jJAtvA amara caMpApuryAupari. 29 vipulAM zilAM vikurute, tato nRpa pramukhA janA bhRzaM bhItAH dhUpakaDucchakahastA bhaNaMti ziromilitakarakamalAH 30 bho bho kSamatAM sa yasya kiMci dasmAbhi zceSThitaM duSTu, atha vitrAsayati tridazaH kutra gamiSyatha hahA dAsAH 31 For Personal & Private Use Only Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI dharmaratna prakaraNa. ~ pAveNa amaceNaM, susAvao dUsio akajjeNa, cUromi teNa turiyaM, ajja aNajje tume savve. 32 chudaha jai taM khAmaha, narasirarayaNaM tao jaNo bhaNai, so saMpai kattha suro, bhaNei ityeva ujjANe. 33 nAyarajaNa sahieNaM, niveNa so khAmio tarhi gaMtuM, Arovio ya siMdhura mai uddharakaMdharaM jhatti. 34 (pachI kahevA lAgyuM ke) pApI maMtrIe suzrAvaka Upara akAryane Aropa melI tene dUSita karyo che tethI Aja to badhA anAryone cUrIza. 32 mATe te uttama narane jo tame amAre to chUTe-tyAre lake belyA ke te hAla kayAM che eTale deva bolyA ke Aja nagaranA udyAnamAM cha. 33 tyAre nagara lekanA sAthe rAjAe tyAM jaIne tenI mAphI mAgI ane ati UMcA hAthI Upara jhaTa tene caDA. 34 pApena amAtyena suzrAvako dUSitaH akAryeNa, cUrayAmi nena tvaritaM adya anAryAn yuSmAn sarvAn 32 chuvyata yadi taM kSAmayata naraziroratnaM tato jano bhaNati, sa saMprati kutra, suro bhaNati, atrai vo dyAne. 33 nAgarajanasahitena nRpeNa sa kSAmita statra gatvA, Aropita va siMdhura matyuddharakaMdharaM jhaTiti. 34 For Personal & Private Use Only Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIjo guNa. so sohaMto sirauvari, dhariya himadhAmadhavalachatteNa, vIijjato surasari, laharIsaraseyacamarehiM. 35 thuvaMto jalabharabhariya, jalayagurusaddavaMdivideNa, dito dANaM maNatakiyAhiyaM takiyajaNANa. 36 dhammudayA tuha rUvaM, tuha udao dhammaheu iya pII, annunnaM hou thirA, iya jaNavayaNAI nimuNaMto. 37 loko tenA mastaka para himAlaya jevuM dhavaLa chatra dharavA lAgyA ane gaMgAnI lahera tathA mahAdeva jevA veta cAmathI tene vIMjavA lAgyA. 35 vaLI sajaLa meghanA mAphaka gAjatA baMdi tene stavavA lAgyA, ane te sujAta zeTha tArkika lokone temanA dhAravA karatAM paNa adhika dAna hevA sAmyo. 38 loko bolavA lAgyA ke dharmanA udayathI tArUM rUpa thayuM che ane tArA udayathI dharma vRddhi pAme che ema e be banAvane arasaparasa sthira saya 28 cha. 37 sa zobhamAnaH zirasa upari dhArita himadhAmadhavalachatreNa, vIjyamAnaH surasarillaharIzvara zvetacAmaraiH 35 stUyamAno jalabharabhRta jaladaguruzabdavaMdidaiH yacchan dAnaM manastarkitAdhikaM tArkika janebhyaH 36 dharmodayAt tava rUpaM, vo dayo dharmahetu riti prItiH anyoyaM bhavatu sthirA iti jinavacanAni nizrRNvan. 37 For Personal & Private Use Only Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 86 zrI dharmaratna prakaraNa. Mammamnwww - - dhanno aho imo khalu, jassa surA avi kuNaMti AesaM, dhammo vi esa pavaro, kuNaMti jaM erisA purisA. 38 iccAi jaiNasAsaNa, pabhAvaNaM so kuNaMtao sagihe, patto paNamai ammA, piUNa payakamala mamalamaNo. 31 itto ya dhammaghoso, maMtI vajjo niveNa ANato, moyAvio mujAeNa, kArio tahavi nivisao, 40 aha dAu niyayadavvaM, dhamme pucchiya nivaM taha sujAo, piyarehi samaM dikkhaM, giNhai duvihaM tahA sikhaM. 41 (vaLI loke kahevA lAgyA ke) aho A purUSa kharekhara dhanya che ke devatAo paNa jene hukama bajAve che, vaLI AvA purUSa je dharma pALe che te dharma paNa uttama hovo joIe. 38 ItyAdika jina zAsananI prabhAvanA karAvate thake te pitAne ghare AvI mAbApanA caraNa kamaLamAM nirmaLa mana dharI namavA lAge. 39 - have rAjAe pahelA dharmaghoSa maMtrIne mAravAno hukama karyo tyAre sujAte vacce paDI tene mUkAvyo, chatAM rAjAe tene dezanikAla karyo. 40 bAda te sujAte pitAnuM dravya dharmamAM vAparI rAjAnI rajA laI dhanyaH aho ayaM khalu yasya surA api kurvatyAdezaM, dharmo pyeSa pravaraH kurvati ya mIdRzAH puruSAH 38 ityAdijainazAsanaprabhAvanAM sa kurvan svagRhe, prAptaH praNamati mAtApitroH padakamala mamalamanAH 31 ita zva dharmaghoSo maMtrI vadhyo nRpeNa AjJaptaH mocita mujAtena, kArita stathApi nirviSayaH 40 atha datvA nijakadravyaM dharme pRSTvA nRpaM tathA sujAtaH pitRbhyAM samaM dIkSAM gRhNAti dvividhAM tathA zikSA, 41 For Personal & Private Use Only Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIjo guNa 87 pitAnA mAbApanA sAthe dIkSA lIdhI tathA caraNa zikSA ane karaNa zikSA pAmI haziyAra thayo. 41 kayadukaratavacaraNA, nimmalakevalakalAhi kaMtillA, tinivi tinnapainnA, siva mayala maNuttaraM pattA. 42 maMtI vi dhammaghoso, rAyagihagao phuraMtavaraggo, gurumUlagahiyadikkho, pavanapaDimAvihAroya. 43 vArattapure bhayaseNa, rAyavArattamaMtigehami, nivaDiyaviduM khIraM saghayamahuM agahio calio. 44 e traNe jaNa duSkara tapazcaraNa karIne nirmaLa kevaLa jJAna pAmI pratijJA pUrNa karI acaLa sarvottama mokSapada pAmyA. 42 - have dezanikALa thaelo dharmazeSa maMtrI paNa rAjagRhanagaramAM jaI vairAgya pAmI gurU pAse dIkSA laI sAdhunI bAra pratimAo pALavA lAjyo. 43 te muni vArattapuramAM abhayasena rAjAnA vAratta nAmanA maMtrInA gharamAM vahoravA gayA tyAM temaNe ghI sAkaravALI khIra vaherAvatAM temAMthI biMdu nIce paDe eTale suni te lIdhA vagara cAlatuM thayuM. 44 kRtaduSkaratapazcaraNA, nirmalakevalakalAbhiH kAMtAH prayopi tIrNa pratijJAH ziva macala manuttaraM prAptAH 42 maMtrI api dharmaghoSaH, rAjagRhagataH sphura dvairAgyaH gurumUlagRhItadIkSaH prapannapatimAvihAra ca. 43 vArattapure abhayasena rAjavArattamaMtrigRhe, nipatitabiMdu kSIraM saghRtamadhu agRhItyA calitaH 44 For Personal & Private Use Only Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 88 zrI dharmaratna prakaraNa, kiM nahu gahiyA bhikkhA, muNiNA iya jAva ciMtae maMtI, nijjUhaDio tA tattha, macchiyAo nilINAo. 15 piccha gharakoiliyA, taM saraDo taMpi dumajjAro. taM pacaMtiyamuNao, taMpiya vatthavyao suNao. 46 te kalahaMte dahuM, uvaThiyA tappahU pahUyabalA, jAyaM ca mahAjujjaM, to maMtI ciMtae citte. 47 tyAre ToLAmAM beThelA matrI vicAra karavA lAgyA ke munie bhikSA zAmATe lIdhI nahi haze eTalAmAM te te biMdu Upara mAkhIe ezavA sAzI. 45 te mAkhIone gharALI jovA lAgI, tene saraDA jovA lAgyA, saraDAne khilADe joyu, bilADAne bAherathI AvelA kUtarAe joyuM, ane tene tyAM vasatA kUtarAe joyuM. 46 teo laDavA mAMDayA, temane joI temanA bahu baLavALA dhaNIe tyAM doDI AvyA ane tyAM meTI mArAmArI thai paDI, tyAre matrI manamAM nIce mujakha vicAra karavA lAgyA. 47 kiM naiva gRhItA bhikSA muninA itiyAvat ciMtayati maMtrI, niryathasthitaH tAvat tatra makSikA nilInAH 45 (tAH) prekSate gRhakaulikA tAM saraTaH tamapi duSTamArjAraH taM prAtyaMtikazunakaH tamapica vAstavAkaH zunakaH 46 tAnU kalahamAnAn dRSTvA upasthitA tatprabhavaH prabhUtabalAH jAtaM ca mahAyuddhaM tato maMtrI ciMtayati citte. 47 For Personal & Private Use Only Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ trIjo guNa. 88 - iya kAraNA na gahiyA, bhikkhA teNaM ti muddhabhAvavasA, jAisaro gahiyavao, patto so muMsumArapure. 48 tatya nivadhuMdhumAro, aMgAravaI muyA ya se taMca, pariNayaNakae maggai, panjoo dei naya iyaro. 49 aha ruTho pajjoo pabalavalo raMbhae tayaM nayaraM, appabalo majjanivo pucchai naimittiyaM bhIo. 50 te munie UparanA kAraNe bhikSA na lIdhI ema vicArI viruddha bhAvanA vege jAti maraNa pAmI te maMtrI dIkSA laI susumArapuramAM mA0yA. 48 tyAM dhuMdhumAra nAme rAjA hatA tenI aMgAravatI nAme putrI hatI, tene paraNavA mATe pradyatana rAjAe mAgo mokalyo paNa dhuMdhumAra ApavA Icacho naha. 49 '; tethI pradyatana rAjA kedhAyamAna thaI bhAre lazkara laI te nagarane rakavA lAgyo, tyAre thoDA baLavALA aMdaranA dhuMdhumAra rAjAe bI jaIne nimittiyAne pUchayuM. 50 iti kAraNAt na gRhItA, bhikSA tena iti zuddhabhAvavazAt, jAtismaro gRhItavrataH prAptaH sa muMsumArapure. 48 tatra nRpadhuMdhumAraH aMgAravatI sutA ca tasya tAMca, pariNayanakRte mArgayate pradyotaH dadAti naca itaraH 49 aya ruSTaH pradyotaH prabalavalo rudhyate tat nagaraM, alpabalo madhyanRpaH pRcchati naimittikaM bhItaH 50. For Personal & Private Use Only Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AAAAAAAAAAAPNA zrI dharmaratna prakaraNa. so vi nimittanimittaM, bhesai DibhANi, tANi bhIyANi, nAgahare vArattayacaraNe saraNaM pavannANi. 51 to sahasAkAreNaM, mA bIheha tti paNi yaM muNiNA, nemittieNa kahiyaM, nivassa, jaM tuha jao nUNaM. 52 vIsattho majjale, pajjoo dhittu dhuMdhumAraNaM, nIo niyanayarIe, aMgAravaI ya se dinnA. 53 puri bhamiro pajjoo, appabalaM dadu dhuMdhumAranivaM, kaha gahio haM puThA, daiyA sA kahai muNivayaNaM. 54 te nimittiyAe nimitta jevA khAtara nAnA chokarAone bIvarAvyA tyAre te bIdhelA chekarA deDIne nAga maMdiramAM UbhelA vArA muninA zaraNe gayA. 51 * tyAre sahasAtkAre muni bolI gayA ke bIomAM, te parathI nimittiyAe dhuMdhumAra rAjAne kahyuM ke tAre khacita jaya thaze. para , bAda baporanI veLAe visAmo letA pradyatanane dhuMdhumAre pakaDI pADa, ane tene pitAnA nagaramAM lAvI aMgAravatI paraNAvI. 54 pachI pradyatane zaheramAM pharatA dhuMdhumAranuM ochuM lazkara joI pitAnI paraNetarane pUchyuM ke pakaDAye zI rIte tyAre teNue muninuM vacana kahI saMbhaLAvyuM. 54 sopi nimittanimittaM bhApayati DiMbhAni, tAni bhItAni, nAgagRhe vArattakacaraNe, zaraNaM prapannAni. 51 tataH sahasAtkAreNa mA vibheta iti prabhaNitaM muninA. naimittikena kathitaM nRpasya, yat tava jayo nUnaM. 52 vizvasto madhyAnhe pradyotaH gRhItvA dhuMdhumAreNa, nIto nijanagaryA aMgAravatI ca tasya dattA. 53 puri bhraman pradyotaH alpabalaM dRSTvA dhuMdhumAranRpaM, kathaM gRhIto haM pRSTA dAyatA sA kathayati munivacanaM. 54 For Personal & Private Use Only Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIjo guNa. kahai nivo tujja nammo, nemittiyakhavaga, sovi uvautto, ApavvajaM sumarai, ceDayasaMvaiyaraM navaraM 55 Aloiya paDikaMto, vAracarisI paraM payaM patto, bhaNiya miNaM tu pasaMgA, mujAyacarieNa iha pagayaM 56 evaM ca dharmonnatihetu rucaiH jAtaH sujAtaH zucirUpa rUpaH ta dyukta muktaM yadabhISTarUpo, jIvo bhave ddharmasuratna yogyaH 57 iti sujAta kathA. tyAre pradyatana rAjA te muni pAse jaI kahevA lAgyuM ke he nemirika tapasvI, tane namaskAra karuM chuM, Ama sAMbhaLI te munie pravajyA lIdhI tyAMthI mAMDI upaga ApatAM te chokarAo tarapha kaheluM vAkaya yAda karyuM. 55 tethI te vAkyane AlecI paDikamI vAratta muni mekSa pAmyA, A te prasaMgamAM A vAta kahI paNa IhAM daSTAMtamAM te sujAtanA caritranI ja jarUra che. pada - A rIte pavitra rUpazALI sujAta dharmanI atizaya unnatine heta thaye, mATe manahara rUpavAna jIva dharmaratnane gya thAya ema je kahevAmAM AvyuM che te barAbara che. 57 e rIte sujAtanI kathA che. -ogue kathayati nRpaH tubhyaM namo nemittikakSapaka so pupayuktaH *gAjaasir wta jeTalAvyataraM navAMba6 .. AlocitapratikrAMtaH vArattarUSiH paraM padaM prAptaH bhaNita midaM tu prasaMgAt sujAtacaritena iha prakRtaM. 56 For Personal & Private Use Only Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 82 zrI dharmaratna prakaraNa. trIjo guNa ukto rUpavA niti dvitIyo guNaH-atha tRtIyaM prakRtisomatvaguNa mAha. rUpavAnapaNuM rUpa bIje guNa kahyA-have prakRti sema paNa rUpa trIjA guNane kahe che - (mULa gAthA.) payaI somasahAvona pAvakamme pavattae pAyaM, hoi suhasevaNijopasamanimittaM paresiM pi. 10 (bhUganA artha.) svabhAve zAMta svabhAvavALa prAye pApa bharelA kAmamAM nahi pravarta ane sukhe sevAI zakAya temaja bIjAone paNa zAMtine ApanAra thaI paDe che. 10 (C ) prakRtyA'kRtrimabhAvena, saumyasvabhAvo'bhISaNAkRti vizvasanIyarUpa ityarthaH na naiva, pApakarma NyAkrozavadhAdau hiMsA cauryAdau vA pravarttate vyApriyate, pAyo bAhulyenA nirvAhAdikAraNa maMtareNA, taeva bhavati-sukha sevanIyo'klezArAdhyaH prazamanimitta mupazamakAraNaM ca-apizabdasya ha samuccAyakasya yogAt-pareSA manyeSA manIddazAnAM bhaved / vijaya zreSTivat / prakRtie karIne eTale akRtrimapaNathI, je sAmya vibhAvavALa eTale jene bhayAnaka AkAra na hovAthI tene vizvAsa karI zakAya e hoya For Personal & Private Use Only Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ trIjo guNa. 3. te purUSa pApakarma eTale mAraphADa vagere athavA hiMsA corI vagere dura kamomAM prAye karIne eTale ghaNuM karIne nahija pravarte prAye kahevAnI e matalaba ke niyuja na thaI zakatuM hoya te judI vAta che paNa te zivAya naja pravarte, ane ethI ja karIne te sukha sevanIya kahetAM vagara kaleze ArAdhI zakAya e tathA prazamanuM nimitta eTale upazamanuM kAraNa paNa thAya che-A jagoe mULamAM api zabda vAparela che te samuccaya arthe vAparela hevAthI "nAmanimitta ema anvayamAM joDa. (kone prazamanuM nimitta thAya te kahe che) parane eTale tevA jeo na hoya evA bIjA janene-dAkhalA tarIke vijaya zeThanI mAphaka tatkathA caivaM:iha vijayavaddhaNapure, atthi visAlu tti vissuo siTThI, kayakohajohavijao, vijao nAmeNa se putto. ? so ujjhAyamuhAo kayAi AyannaI imaM dhayaNaM, "appahiNa nareNaM, khamA pahANaNe hoya vvaM."2 te vijaya kumAranI kathA A pramANe che - IhAM (bhArata kSetramAM) vijya vardhana nAmanA nagaramAM vizALa nAme eka suprasiddha zeDa hatuM, tene dharUpa dvAne vijaya karanAra vijaya nAme putra hatA. 1 te kumAre potAnA zikSakanA mukhathakI koIka veLAe AvuM vacana sAMbhaLyuM ke, "pitAnuM hita IcchanAra mANase kSamAvAna thavuM." 2 iha vijayavarddhanapure asti vizALa iti vizrutaH zreSThI, kRtakrodhayodhavijayo vijayo nAmnA tasya putraH 1 sa upAdhyAya mukhAt kadAcit AkarNayati idaM vacanaM, Atmahitena nareNa kSamApradhAnena bhavitavyaM. 2 .... te kumA* For Personal & Private Use Only Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI dharmaratna prakaraNa. - - jao khaMtI suhANa mULaM, mULaM koho duhANa savvANaM, viNao guNANa mULa, mULa mANo aNatthANaM. 3 . "jiNajaNaNIramaNINaM, maNINa ciMtAmaNI jahA pavaro, kappalayA ya layANaM, tahA khamA savvadhammANaM." 4 . "iha ikkaM ciya khaMti, paDivajjiya jiyaparIsahakasAyA, sAyANaMta maNaMtA, sattA pattA payaM paramaM." 5 je mATe kaheluM che ke ... "sarva sumanu bhU kSamA cha, sarva duHmAnu mULa phodha che; sarva guNonuM mULa vinaya che, ane sarva anaanubhuunn bhAna cha." 3 "saghaLI strIomAM tIrthaMkaranI mAtA uttama gaNAya che, saghaLI maNiomAM ciMtAmaNi uttama gaNAya che, saghaLI latAomAM kapalatA uttama gaNAya che. tema saghaLA dharmamAM kSamA e ja uttama dharma gaNAya che." 4 ahIM ekalI kSamAne svIkAra karI parISaho tathA kaSAne jItIne anaMta jIve anaMta sukhamaya paramapadane pAmyA che." 5 zAMtiH mukhAnAM mULaM, mULa krodho duHkhAnAM sarveSAM, vinayo guNAnAM mULaM, mULaM mAno narthAnAM. 3 jinajananI ramaNInAM, maNInAM ciMtAmaNi yathA pravaraH kalpalatA ca. latAnAM, tathA kSamA sarvadharmANAM. 4 iha akAM caiva zAMti pratipadya jitaparIpahakaSAyAH .. sAtAnaMta mantAH sattvAH prAptAH padaM paramaM. 5 For Personal & Private Use Only Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIna guNa 85 pIusavarisasarisaM, taM so saMgiNai tattabuddhIoM, jAo viuso kamaso, patto ya sutAratArunnaM. 6 piyarohi vasaMtapure, sAgarasiTTissa gosiri dhUyaM, pariNAvio tahiMciya, muttu piyaM niyapuraM patto. 7 sasuragihAu kayAivi, ghittu piyaM niyagihami so iMto, addhapahe paDibhaNio, niyapiyarukaMThiyapiyA. 8 kumAra tatva buddhithI te vacanane amRtanI vRSTi samAna gaNavA lAche, ane anukrame bhaNIne vidvAna thaI manahara vanapaNuM pAmyo. 6 ' te kumArane tenA mAbApe vasaMtapuramAM sAgara zeThanI zrI nAmanI putrI sAthe paraNAvyuM, te strIne tyAM piyaramAM ja rahevA daI vijya kumAra pitAnA zaheramAM AvyuM. 7 - have kayAreka sasarAnA gharathI pitAnI priyAne tene te pitAnA ghara tarapha AvatuM hatuM, te je adhe raste AvI pahoMcyuM ke zrIne pitAnA piyaramAM rahevAnI utkaMThA thavAthI teNe tene kahevA lAgI. 8 pIyUSavarSasadRzaM tat sa saMgaNayati tattvabuddhA, . jAto vidvAn kramazaH prApta zca sutAratAruNyaM. 6. pitRbhyAM vasaMtapure sAgaraSTino gozriyaM putrI, pariNAyitaH tatracaiva muktvA priyAM nijapuraM prAptaH 7 zvazuragRhAta kadAcidapi gRhItvA priyAM nijagRhe sa iyan , arddhapathe pratibhaNito nijapitRgRhotkaMThita priyayA. 8 For Personal & Private Use Only Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -AMMAAAAAnas AMAMMA nnnnnnnnwwwwwwwwwwwwwww zrI dharmaratna prakaraNa. bAhai tisApisAI, bhisaM mamaM nAha, to imo turiyA patto kUve saddhiM, gumaggalaggAi daiyA9 jA kaDDhai vAdi tao, tA avaDe taM khivitu sA pattA, jaNayagihe bhaNai ahaM, na teNa nIyA asauNattA. 10 nivaDato sa tadubbhava, tarumi laggiya viNiggao tatto, ciMtai sahAvasomo, kiM tIi aNullio ahayaM. 11 he nAtha, mane bahu AkarI tarasarUpI pizAcaNa paDe che, tyAre A kumAra tarata pAchaLa cAlatI te priyAnI sAthe kuvA pAse AvyA. 9 " kumAra te kUvAmAMthI je pANI kADhavA lAgyo ke tene temAM dho. mArI te gozrI bApanA ghare pAchI vaLI AvI ane kahevA lAgI ke apazukana thavAnA kAraNe tamAre jamAI mane teDI nahi gayo. 10 kUvAmAM paDele kumAra temAM UgelA jhADane pakaDI temAMthI bAhera Abe, ane sAmya svabhAvavALe hevAthI vicAravA lAgyuM ke zA mATe mane te gIe kUvAmAM nA haze? 11 pAdhate tRSApizAcI bhRzaM mamanAtha tadA ayaMtvaritaM, prAptaH kUpe sArdai anumArgalagnayA dayitayA. 9 yAvat karSayati vAri tataH, tAvat avaTe taM kSiptvA sA prAptA, janakagRhe bhaNati ahaM, na tena nItA apazakunatvAt. 10 nipatan sa tadudbhavatarau, lagitvA vinirgata stataH ciMtayati svabhAvasaumyaH, kiM tayA kSiptaH ahaM. 11 For Personal & Private Use Only Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ trIjo guNa. AAMAN AARI huM nAyaM piyagihagamaNa, pavaNa cittAi tA are jIva, . mA kuNasu tII uvari, rosaM sosaM ca de hassa. 12 savyo puvakayANaM, kamANaM pAvaze phalavivAgaM, avarAhesu guNesuya, nimittamittaM paro hoi. 13 jai khamasi dosavaMte, tA tuha khaMtIi hoi avayAso, aha na khamasi to tuha avi, sayA akhaMtIi vAvAro. 14 hA jANyuM, piyara javAnA IrAdAthI teNIe ema kahyuM, mATe te jIva, teNenA Upara roSa ma kara. kemake tema kayAthI pitAnA zarIranuM ja zeSa thAya che. 12 sarva ke pitAnA pUrvakRta kAne phaLa vipAka pAme che, mATe ane parAdha athavA upakAra karavAmAM sAme mANasa te nimitta mAtra rUpe rahela che. 13 - jo tuM delavALA Upara kSamA kare te ja tane kSamA karavAnuM TAMkaNuM maLe, paNa je tyAM tuM kSamA nahi kare, te pachI tane hamezAM akSamAja vAva raheze-arthAt kSamA karavAne avakAza ja nahi maLaze. 14 hu~ jJAtaM pitR gRhagamana, pravaNacittayA tataH are jIva, mA kuru tasyAupari ropaM zoSaM ca dehasya. 12 sarvaH pUrvakRtAnAM karmaNAM prApnoti phalavipAkaM, aparAdheSu guNeSuca nimittamAtraM paro bhavati. 13 yadi kSamasi doSavata stadA tava kSAtyA bhavati avakAzaH atha na kSamasi tataH tavApi sadA akSAMtyA vyApAraH 14 For Personal & Private Use Only Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI dharmaratna prakaraNa mini (A gAthAne bIjI rIte paNa artha thaI zake che, te A pramANe ke) je tuM devALA Upara kSamA kare, te tArA upara paNa kSamA karavAne prasaMga Avaze. (eTale ke tuM kSamA karaze te, bIjA paNa tArA Upara kSamA karaze) paNa je kSamA nahi kare, te pachI tArApara paNa hamezAM akSamAja vAparavAmAM Avaze. (arthAt tArA Upara paNa koI kSamA nahi karavAne.) isa ciMtima niyagehaM, patto jaNaNIi pucchio bhaNai, avasauNakAraNA me, suNahA no ANiyA aMba. 15 vadugA vAgALAne, vide maLigovi to , ko tIi varAI, kAhii dukkhaM ti kAUNa. 16 kaiyAvi bhisaM mittehi, perio so gao sasuragehe, ThAUNa kaivayadiNe, ghinu piyaM sagiha maNupatto. 17 / ema ciMtavIne te pitAnA ghare vaLI AvyuM tyAre mAtAe pUchatAM kahevA lAgyuM ke, apazukana thavAnA kAraNe he mAtA ! huM vahune teDI AvyuM nahi. 15 bAda ghaNI veLAe mAbApa vahune teDavA mATe tene kahetA, te paNa te taiyAra nahi thatuM, ane vicArato ke, te bApaDIne kaNa duHkhI kare? 16 chatAM eka veLAe mitrae bahu preraNA karavAthI te sasarAnA ghare iti ciMtayitvA nijgehaM prApto jananyA pRSyo bhaNati, apazukanakAraNAt mayA snuSA no AnItA aMba. 15 bahuvelaM vadhvAnayane pitRbhyAM bhaNitopi sa na utsahate, ka stasyA varAkayAH kariSyati duHkha miti kRtvA. 16 kadApi bhRzaM mitraH preritaH sa gataH zvazuragRhe, sthitvA katipaya dinAni gRhItvA priyAM svagRha manumAptaH 17 * phugA e rUpa bahu zabdapara kALArthe prAkRtamAM dA pratyaya lagAvatAM thAyapaNa je duhA e pATha mAniye te vahudhA zabdane te barobara rUpa thAya. For Personal & Private Use Only Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 NAAMANANAANAAAAAAAAAAAAAAAAAAA - Anima -... Mr : zrIna guNa... gaye, tyAM keTalAka divasa rahIne priyAne teDI pitAne ghera AvyA. 17 piyaresu uvaraasuM, jAyaM tesi gihassa sAmittaM, .... pimmaparANa kameNaM, cauro taNayA samuppannA. 18.. paryaIsomasahAvo, vinao pAaNa haNiyabahupAvo,' jAo susevaNijjo, pariyaNa muhisayaNapabhiINa. 19 tassaMsaggi vaseNaM, pasamikkadhaNo ghaNo jaNo jAo, jaM saMgAu jiyANaM, guNAguNA hu~ti bhaNiyaM ca. 20 tyArakeDe mAbApa cAlI gayA bAda, teo gharanA dhaNI thayA, ane arasaparasa prema dharI rahevA lAgyA. temane anukrame cAra putra thayA. 18 mULa prakRtie zAMta svabhAvavALe hevAthI ja prAye vijaya bahu pApa teDI zakato hato, ane tema hovAthI parijana, mitra, tathA sagAMvahAlAM - - gerA tene sukhe sevI zakatA hatA. 19 tenI sobatanA vegathI ghaNA loka prazama guNa pAmyA, kAraNa ke batanA lIdheja jIvone guNa doSa prApta thAya che, je mATe kaheluM che 3-20 pitroH uparatayoH jAtaM tayoH gRhasya svAmitvaM, premaparayoH krameNa catvAra stanayAH samutpannAH 18 prakRti saumyasvabhAvo vijayaH prAyeNa hatabahupApaH jAtaH susevanIyaH parijana muhRtsvajana prabhRtInAM. 19 tatsaMsargavazena, prazamaikadhane ghano jAtaH ......, yat saMgAt jIvAnAM, guNAguNau bhavataH bhaNitaM ca. 20 For Personal & Private Use Only Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI dharmaratna prakaraNa. ( kAvya ) saMtaptAyasi saMsthitasya payaso nAmApi na jJAyate - muktAkAratayA tadeva naLinapatrasthitaM rAjate, svAtI sAgarazuktisaMpudgataM tajjAyate mauktikaM - prAyeNA dhamamadhyamottamaguNaH saMsargato dRzyate. 21* nivvaidANapahANaM, khamAguNaM muNiya suhamaNo vijao, as niyas kaMpiM kalahaMtayaM, tao bhaNai iya vayaNaM. 22. vilasiraparamapamoyA, khamApahANA bhaveha bho loyA, mA kuha kahavi kohaM, ohaM pi va bhavasamuhassa. 23 tapelA leAha upara pANI rAkhIye te, tenuM nAma paNa jaNAze nahi, kamaLanInA pAMDhaDApara rAkhatAM te jaLakhi meAtI jevu' dekhAI raheze, svAta nakSatra varasatAM dariyAi chIpamAM paDIne teja pANI khuda meAtI thAya che. mATe adhama-madhyama ane uttama guNeA prAye seAkhatanA lIdheja thAya che. 21 kSamA guNane mukti meLavavAnuM pradhAna kAraNa jANIne zubha cittavALA vijaya o kAI ne kaLahu karatA dekhate te AvAM vacana kahetA. 22 huM leAkeA, tame parama pramAdamAM magna rahI kSamAvALA thAe, ane koi paNa prakAre krodha ma karo, kAraNa ke krodha e bhava samudrane pravAha rUpaja che. 23 * yA anya bhartRharInA nItizatastu che. nirvRtcidAnapradhAnaM kSamAguNaM jJAtvA zubhamanA vijayaH aft pazyati kamapi kaLahAyaMtaM tato bhaNati iti vacanaM. 22 vilasatparamapramodAH kSamA pradhAnA bhavata bho lokAH mA kuruta kathamapi krodhaM ogha miva bhavasamudrasya 23 For Personal & Private Use Only Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ trIjo guNa. MARAAAAAAAAAAAAA - -... dhammatthakAmamukkhANa, hAraNaM kAraNaM duhasayANaM, kalaha kalahaMsA iva, kalusajalaM cayaha bho bhaviyA. 24 sancassAvihilIyaM, ajaMpiyaM jaMpiyAu vara mihAyaM, niuNamaissa parassa vi, apucchiyaM pucchiyAu varaM. 25 iya paidiNa muvaesa, ditaM jaNayaM bhaNei jisuo, kiM tAya tumaM puNarutta, meva muvaisasi savvesiM. 26 dharma artha kAma ane mokSa e cAre purUSArthane nAza karanAra ane seMkaDe duHkhanA kAraNabhUta evA kalahane rAjahaMso jema kaluSita jaLane tyAga kare, tema tema he bhale! tame paNa tyAga kare. 24 koInA paNa deSa belI batAvyA karatAM na bolavA e sAruM che, ane bIjA haziyAra mANase paNa te bAbata pUchavA karatAM na pUchavI sArI. 25 ema dararoja upadeza ApatA vijaya zeThane tene mATe putra para dharmArthakAma mokSAnAM hAraNaM kAraNaM duHkhazatAnAM, kalaha kalahaMsA iva kaluSa nalaM tyajata bho bhavyAH 24 sarvasyApi cAlIkaM ajalpitaM jalpitAd vara miha, nipuNamateH parasyApi apRSTaM pRSTAd varaM. 25 iti pratidina mupadezaM dadaMtaM janakaM bhaNati jyeSTha sutaH kiM tAta tvaM punarukta meva upadizasi sarveSAM. 26 / * A pAtane bhAtI Thevata cha rthi sAdhanaM. " syAmA na5 " maunaM sa. For Personal & Private Use Only Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ VVVVVVVVPAANANVARMANAVAN 102 zrI dharmaratna prakaraNa. chavA lAgyuM ke he pitAjI! tame badhAne enI eja vAta kema kaho cho ? 26 vijao jaMpai aNuhava, siddha miNaM vaccha majjha so Aha, kahaNu bhaNai to siTThI, anaMpiyaM jaMpiyAu varaM. 27 : gADhAyareNa taNaeNa, paNio aha bhaNei siTThI vi, tuha jaNaNIi purA haM, paNullio viyaDaavaDaMmi. 28 naya taM tIevi mae, kahiyaM jA taM muhAvahaM jAyaM, ... tumae vi to eyaM, kahiyavvaM neva kastAvi. 29 | vijaya che ke he vatsa, mane e vAta anubhava siddha thayela che. tyAre moTo putra che ke te zI rIte? tyAre vijaya che ke te vAta kahevA karatAM na kahevI sArI. 27 putre bahu Agraha karIne kahyAthI zeThe vAta kahI ke, pUrve mane tArI mAe viSama kUvAmAM nAMkhyuM hatuM. 28 A vAta meM tene paNa pharI nathI kahI ane tethI saghaLuM sAruM thayuM che, mATe tAre paNa e vAta kaIne kahevI nahi. 29 .. vijayo jalpati anubhava siddha midaM vatsa mama sa Aha kathaMhU~, bhaNati tapta zreSThI ajalpitaM jalpitAda varaM. 27 gADhAdareNa tanayena, prabhaNitaH atha bhaNati zreSThI api, tava jananyA purA ahaM, praNuditaH vikTAvaTe. 28 . ... ..:: naca tat tasyAapi mayA kathitaM yAvat tat sukhAvahaM jAtaM, tvathApi tata atat kathitavyaM naiva kasyApi, 29 For Personal & Private Use Only Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 107 AAAAAAAAAAA - trIje guNa. mmmmmmmmmm hasiUNa UNamaiNA, teNaM puDhe kayAi ki aMmo, .. sacca miNaM jaM tAo, tumae kuvaMmi pakhitto. 30 kaha nAya miNaM tIe, puDhe so Aha tAyavayaNAo, taM suNiya lajiyA sA, hiyayaM phuDiuM dhasa tti mayA. 31 - eyaM nAuM vijao, appaM appAsayaM ti niMdato, soyabharabhariyahiyao, karei daiAi mayakiccaM. 32 saMvegaraMgiyamaNo, kayAvi sirivimaLamUripAsaMmi, niravajaM payajaM, sajjo paDivajjae vijao. 33 te TuMkI buddhivALA putre kaI veLA hasatAM hasatAM pUchayuM ke, he mA, zuM tame amArA bApane kUvAmAM nAkhyuM hatuM, e vAta sAcI che? 30 - te pUchavA lAgI ke, te te kema jANyuM? tyAre te bolyo ke bApe vAta kahI tethI. tyAre e sAMbhaLIne te eTalI zarama pAmI ke tenuM hadaya puTI javAthI te maraNa pAmI. 31 e vAta jANIne vijaya pitAne TuMkA AzayavALo gaNI nite thaka zekAtura thaI te dayitAnuM agnisaMskArAdi mRtakArya karyuM. 32 bAda tenuM mana saMvegathI raMgita thavAthI avasara pAmI zrI vimaLa hasitvA unamatinA, tena pRSTaM kadApi kiM aMbe, satya midaM yat tAtastvayA kUpe prakSiptaH 30 kathaM jJAta midaM, tayA pRSTe sa Aha, tAtavacanAda, tat zrutvA lajjittA sA, hradayaM sphuTitaM jhaTiti mRtA. 31 etat jJAtvA vijayaH AtmAnaM alpAzaya miti (kRtvA) niMdana, zokamarabhRtahRdayaH karoti dayitAyAH mRtakRtyaM. 32 saMvegaraMgita manAH kadApi zrI vimaLamUri pArve, niravadyAM pravrajyAM sadyaH pratipadyate vijayaH 33 .. For Personal & Private Use Only Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 104 zrI dharmaratna prakaraNa. sUrinA pAse tarata niravagha pravrajyA aMgIkAra karI. 33 sAmannaM bahuvarise, paripAliya caiya pATavaM deha, lahiuMca amaragehaM, kameNa pAvihi ya siddhi pi. 34 iti nizamya musAmya nibaMdhanaM vijayavRtta mudAra manuttaraM, prakRtisaumyaguNaM guNazAlinaH zrayata bhavyajanA jananacchide. 35 rUti vinaya vAthar I che ! ghaNA varSa sAdhupaNuM pALI zAMta svabhAva hovAthI taMdurasta rahelA zarIrane tyAga karI devatA thaye, ane anukrame siddhi pAmaze. 34 - A rIte sAmya bhAvajanaka udAra ane ukRSTa vizeThanuM vRttAMta sAMbhaLIne guNazALI bhavya jene tame janmane ucheda karavA sArU prakRti sAmyapaNuM nAme trIjo guNa dhAraNa kare. 35 - e rIte vijayazeThanI kathA che. caturtha guNa. prarupitaH prakRtisaumya iti tRtIyo guNaH / atha caturtha lokapriyaguNa mAha / prakRti saimyapaNArUpa trIjo guNa batAvyuM, have lokapriya paNarUpa ethe guNa kahe che. zrAmaNyaM baUvarSAna paripAlya tyaktvA paTuM dehaM, labdhvA cAmaragehaM krameNa lazyate siddhiM ca 34 For Personal & Private Use Only Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cothe guNa. 105 (mULa nAthA.) ihaparaloyaviruddhaM, na sevae dANaviNayasIlaho, loyappio jaNANaM, jaNei dhammami bahumANaM. 11 (mULane artha.) * je purUSa detA vijayavaMta ane suzIla thaI A leka ane paralokathI je virUddha kAme hoya tene nahi kare te lekapriya thaIne lekene dharmamAM bahu mAna UpajAve. 11 (TIkA.) :ga, ho virad varAha, Ihaleka virUddha eTale paranidA vagere kAryo, savvasa ceva niMdA, visesao tahaya guNasamiddhANaM, ujjudhammakaraNahasaNaM rIDhA jaNapUyaNijjANaM. ? . je mATe kahevuM che ke - (leka virUddha kAryo A pramANe che:-) sarva keInI niMdA karavI ane temAM paNa vizeSa karIne guNavAnuM purUSonI niMdA karavI, bheLe bhAve dharma karanAra Upara hasavuM, jana pUjanIya purUSanuM apamAna karavuM, 1 sarvasya caiva niMdA vizeSata stathAca guNasamRddhAnAM, rUjudharmakaraNahasanaM rIDhA janapUjanIyAnAM. 1 For Personal & Private Use Only Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI dharmaratna prakaraNa wwwANVAAAAANANRANAAAAAANNAANAA bahujaNa viruddhasaMgo, desAdAcAralaMghaNaM tahaya, uvaNabhogo ya tahA, dANAi vi payaDa mannesiM. 2 sAhuvasaNami toso, saisAmatthaMmi apaDiyAro ya, emAiyAiM itthaM, loga viruddhAI neyANi. 3 iti. bahu lethI je virUddha heya tenI sebata rAkhavI, deza kula jAta vagerenA je AcAra hoya tenuM ullaMghana karavuM, ubhaTa veSa ke bhapaka rAkhayo, mI me tema (nA 251) hAna vagere 42. 2 - bhalA mANasane kaSTa paDatAM rAjI thavuM, pitAnuM sAmarthya chatAM bhalA mANasane paDatuM kaSTa nahi aTakAvavuM, ItyAdika kAryo A jagoe leka virUddha naguvA. 3 paralokaviruddhaM kharakarmAdi palaka virUddha kArya te barakarma eTale je kAma karatAM saptAI vAparavI paDe te. tadyathA bahudhA kharakarmitva, zIrapatitvaM ca zulka pAlatvaM... virati vinApi mukRtI karoti naivaMprakAramayaM. ! bahujanaviruddhasaMgo dezAdyAcAralaMghanaM tathAca, ulvaNabhoga zca tathA dAnAdyapi prakaTa manyeSAM. 2 sAdhuvyasane toSaH sati sAmayaM apratIkAra tha, evamAdikAni lokaviruddhAni jJeyAni. 3 (niri.) For Personal & Private Use Only Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cotho guNa. 107 - * * * * * * * * * * * * te A pramANe che bahu prakAranA kharakama jevA ke jaLAdanuM kAma, jakAta vasula karanAranuM kAma ItyAdi evA prakAranA kAma sukRtI purUSe virati na lIdhI hoya te paNa nahi karavAM. 1 ubhayalokaviruddhaM dyUtAdi ubhayalaka virUddha kArya te jugAra vagere sAta vyasane - tadyathA dyUtaM ca mAMsaM ca murA ca vezyA, pAparddhi caurya paradArasevA, etAni saptavyasanAni loke pApAdhike puMsi sadA bhavaMti ? "ihaiva niMdyate ziSTai, rvyasanAsaktamAnasaH mRta stu durgatiM yAti, gatatrANo narAdhamaH" 2 aya mabhiprAyaH-etAni karmANi lokavaimukhyakAraNAni parihara neva ziSTajanapriyo bhavati-dharmasyApi sa evA dhikArI ti / __tathA dAnaM tyAgo, vinaya ucitapratipattiH zIlaM sadAcAraparatA, emi rAdayaH paripUrNo yaH sa lokapiyo bhavati, uktaM ca te A pramANe che. jugAra, mAMsa, dArU, vezyA, zikAra, cerI, ane parastrI gamana A sAta vyasane A jagatamAM ati pAmI purUmAM hamezAM rahyA kare che. 1 vyasanI mANasa Ihi paNa sArA ane mAM niMdAya che, ane mare tyAre te nIca mANasa vagara aTakAve durgatie pahoMce che. 2 tethI kahevAno matalaba e che ke e kAma karavAthI lokonI aprIti thAya che, mATe temane parihAra kare te ja sArA janane priya thAya ane dharma karavAne paNa teja adhikArI gaNAya. tathA dAna eTale sakhAvata, vinaya eTale gya satkAra, tathA zILa For Personal & Private Use Only Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI dharmaratna prakaraNa v v vvvv-."***v .. eTale sadAcAramAM tatpara rahevuM te, e guNothI je ADhaya kahetAM paripUrNa hoya te kapriya thAya che. je mATe kaheluM che ke-- nA * * " dAnena sattvAni vazI bhavaMti, dAnena vairANya pi yAMti nAzaM, vo ivaMdhurava puti nAta, taraHT phri naM satai ?" 1 : "viNaeNa naro gaMdheNa, caMdaNaM somayAi rayaNiyaro, .. mahuraraseNaM amayaM, jaNappiyattaM lahai bhuvaNe. 2" . "muvisuddhasIlajutto, pAvai kittiM jasaM ca iha loe, savvajaNavallaho viya, suhagaibhAgI ya paraloe 3" , ti. etasya dharmapratipatto phala mAha evaMvidho lokapriyo, janAnAM samyagdRzA mapi, janaya tyutpAdayati, dharme yathAvasthitamuktimArge, bahumAna mAMtaraprItiM dharmapratipattihetuM bodhibIjaM . vA vinacaMdhAvatA tathAjo sakhAvatathI dareka prANI vaza thAya che, sakhAvatathI vere bhUlI javAya che, sakhAvatathIja trAhita mANasa baMdhutulya thAya che, mATe hamezAM sakhAvata karatA rahevuM. 1 - mANasa vinayathI lekene priya thAya che, caMdana tenI sugaMdhathI lekone priya thAya che, caMdra tenI ThaMDakathI lokone priya thAya che, ane amRta , tenA mIThAzathI lokone priya thAya che. 2 nirmaLa zILavAn purUSa A lekamAM kIti ane yaza meLave che ane sarva, lokane vallabha paNa thAya che, tathA paralokamAM uttama gati pAme che. 3. evo lekapriya purUSa dharma pAme che tethI je phaLa thAya te kahe cheevI rItane lokapriya purUSa janone eTale samyagdaSTi janone paNa For Personal & Private Use Only Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cothe guNa. 109 dharmamAM eTale ke kharekhara mukti mArgamAM, bahu mAna eTale AMtaraMgika prIti tene jaNave che eTale UpajAve che athavA jenAvaDe dharma pAmI zakAya evA badhIbIjane utpanna kare che; vinayaMdhara mAphaka je mATe kahyuM che ke "yuktaM janapriyatvaM, zuddhaM saddharmasiddhi phalada malaM, dharmaprazaMsanAde, rbIjAdhAnAdibhAvena" 1 (iti) dharmanI prazaMsA tathA bIjA dhAnanuM kAraNa havAthI kapriyapaNuM kharA dharmanI siddhi karavA samartha che e vAta yathArtha che. 1 ------ ---- - vinayaMdhara kathA punarevaM;.. asthi ha suvannaruirA, caMpA caMpayalaya vva pavarapurI, phuriyanayadhammabuddhI, tattha nivo dhammabuddhi tti. 1 amarIo vi jayaMtI, ruveNa piyA ya tassa vijayaMtI, siTThI ya inbhanAmo, punnajasA nAma se bhajjA. 2 / vinayaMdharanI kathA A pramANe che. jIhAM caMpakalatA jema suvarNa-sArA varNathI manahara che tema suvarNasenAMthI bharapUra caMpAnAme moTI nagarI hatI, temAM nyAya dharmanI buddhivAbe dharma buddhi nAme rAjA hatA. 1 te rAjAnI rUpe karIne devAMganAone paNa jItanAra vijayatI nAme rANI hatI, ane tyAM ibhya nAme zeTha hatA ane tenI pUrNayazA nAme bhAI hatI. 2 astI ha muvarNarucirA caMpA caMpakalatA iva pravarapurI sphuritanayadharmabuddhiH tatra nRpo dharmabuddhi riti. 1 amarI rapi jayaMtI rUpeNa priyA ca tasya vijayaMtI, zreSThI ca ibhyanAmA pUrNayazA nAma tasyA bhAryA. 2 For Personal & Private Use Only Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - zrI dharmaratna prakaraNa. niccaM gurujaNapaNao, niyataNuaikaMtakaMtijiyakaNao, ullasirabahulaviNao, tANaM viNayaMdharo taNao. 3 so samvakalA kusalo, komuinAhu vva sayalajaNa icho, nirUvamasuMderimaraMga, saMgayaM juvvaNaM patto. 4 suhasaMgahiyakalAo, lavaNimauvahasiyatiyasaramaNIo, sAvayakulajammAo, paDivannagihatthadhammAo. 5 tArA sirI ya viNayA, devI nAmAu vimalasIlAo, jamagaM cauro pariNei, pavarasihINa dhUyAo. 6 hamezAM gurU janane page paDanAra, pitAnA zarIranI kAMtie karI senAne jItanAra, ane bahu vinayavAn evo vinayaMdhara nAme te zeThane putra Dato. 3 te kumAra sarva kaLAomAM kuzaLa thaI caMdramAnA mAphaka sarva janane ISTa thaI anupama siMdaryanA raMgathI bharelI vana avasthA pA. 4 (tyAre) sukhe karIne sarva kaLAo zIkhelI, lAvaNya guNathI devAMganAone hasanArI, zrAvaka kuLamAM janmelI gRhastha dharmane pALatI evI tArA, nityaM gurUjanapraNato nijatanUtikAMta kAMtijitakanakaH, 'ullasabahulavinaya stayoH vinayaMdhara stanayaH 3 sa sarvakalAkuzalaH kaumudInAtha iva sakaLajaneSThaH nirUpamasauMdaryaraMgasaMgataM yauvanaM prAptaH 4 mukhasaMgRhotakalAH lAvaNyopahasitatridazaramaNIH zrAvakakulajanmAH pratipanna gRhastha dharmAH 5 tArA zrI ya vinayA devI (iti) nAmnIH vimaLazIlAH yamakaM catasraH pariNayati pravarazraSThinAM putrIH 6 For Personal & Private Use Only Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ceAthA guNa. 111 zrI, vinayA, ane devI nAmanI cAra nirmaLa zILavALI moTA zeThInI dIkarIAne te ekI veLAe paraNyA. 6 bahArasuddhisAro, pAyaM parihariyapAvapanbhAro, so sujalahinimaggo, kAlaM volai aNuvviggo. 7 ko asuhio ihayaM, nayare nayakulahare sayA suhie, vattA imA pavattA, kayAvi naranAhaatthANe. 8 egeNa tattha bhaNiyaM, suhayANa jaNANa matthayamaNivva, asthi iha ibbhaputto, dhaNiyaM viNayaMdharo nAma. 9 have te vinayadhara cAkhA vyavahAra sAcavI tathA anatAM lagI pA panA kAmeAthI dUra rahI sukha sAgaramAM jhIlatA thakA khuza mijhAjathI vakhata pasAra urato. 7 A nyAya bharapUra ane sadA sukhI nagaramAM sAthI vadhAre sukhI kANu che ? evI rIte eka veLA rAja sabhAmAM vAta nIkaLI. 8 tyAre eka jaNa khelyA ke saghaLA subhaga janomAM ziromaNi samAna ibhya zeThanA putra vinayadhara IhAM atizaya sukhI che. 9 vyavahArazuddhisAraH prAyaH parihRtapApaprAgbhAraH sa sukhajaLAdhinimagnaH kAlaM vyatikramayati anudvignaH 7 ko tisukhita iha nagare nayakulagRhe sadA sukhite, vArttA iyaM pravRttA kadApi naranAthAsthAne. 8 akena tatra bhaNitaM subhagAnAM janAnAM mastakamaNi riva, asti iha ibhyaputraH bADhaM vinayaMdharo nAma. 9 For Personal & Private Use Only Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 112 zrI dharmaratna prakaraNa. jassa dhaNaM dhaNayassa va, jaNappiyaM rUva mamarapahuNu vva, jIvassa va amalamaI, karirAyassa va sayA dANaM. 10 jassaya piyAu cauro, aisayasuMderamaMdiraM daddu, viliyAo amarIo, manne no iMti diThipahaM. 11 iccAi bahupayAraM, niruniruvamavannaNaM suNiya tANaM, .. mayaNasarapasaravihuro, rAyA rAyAuro jAo. 12 kAraNa ke jenI pAse kubera mAphaka dhana che, iMdra tulya lokapriya jenuM rUpa che, jIvanA mAphaka nirmaLa jenI buddhi che, ane moTe hAthI jema hamezAM dAna (bhadajaLa) jhare tema jenuM hamezAM dAna thayA kare che. 10 jenI cAre priyAe atyaMta suMdara rUpavALI che ke jemane joIne devAMganAo chAnImAnI kyAMka chupAI rahelI hovAthI huM mAnuM chuM ke daSTi gocara thatI nathI. 11 ItyAdika bahu prakAranuM temanuM anupama varNana sAMbhaLIne kAmabANanA jorathI pIDAtA rAjA teo tarapha rAgAMdha thaI paDa. 12 yasya dhanaM dhanadasyeva janapriyaM rupa mamaraprabho riva, jIvasye na amalamatiH karirAjasya iva sadA dAnaM. 10 . yasyaca priyA zratasraH atizayasauMdaryamaMdiraM dRSTvA, vilInA amaryaH manye no iyaMti dRSTipathaM. 11 ityAdi bahumakAraM nirupamavarNanaM zrutvA tAsAM. madanazara prasara vidhuro rAjA rAgAturo jAtaH 12 For Personal & Private Use Only Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cotho guNa. tihuyaNamaNoharIo, kaha maha saMpajjihaMti eyAo, iya ciMtAuracittassa, tassa buddhI imA jAyA. 13 paccAiya paurajaNaM, dosaM uppAiuM ca se vaNiNo, gihAmi balA tAo, na homi garihAriho jeNa, 14 iya nicchiya egaMte, nibhicca bhicco payaMpio teNa, viNayaMdhareNa saddhiM, kuNa miti kavaDaneheNa. 15 Ae traNa bhuvanenA manane haranArI strIo mane zI rIte prApta thAya? ema ciMtavavA mazUla banelA te rAjAne A vicAra sUje ke, 13 te vANiyA Upara tahemata melI nagaranA lekenI khAtarI karAvIne pachI julama gujArI tenI te strIo laI lauM te huM niMdApAtra nahi manu. 14 ema nizcaya karI ekAMtamAM khAtarIdAra cAkarane bolAvIne te rojAe tene kahyuM ke tuM kapaTa neha batAvI vinayaMdharanI sAthe dastI bAMdha. 15 tribhUvanamano hariNyaH kathaM mama saMpadyate etAH iti ciMtAtura cittasya tasya buddhi riyaM jAtA. 13 pratyAya paurajanaM doSa utpAdaya ca tasya vaNijaH gRhNAmi balAttAH na bhavAmi gardAhoM yena, 14 iti nizcitya ekAMte nibhRtya bhRsaH prajalpita stena. vinayadhareNa sArddha kuru maitrI kapaTasnehena. 15 For Personal & Private Use Only Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 114 zrI dharmaratna prakaraNa. tattovi bhujjakhaMDe, lahuM lihAviya imaM tuma gAhaM, pacchanna meva majjhaM, uvaNehi ayANiyaM teNaM. 16 tathA hi.-- " pasayatthi rai viyakkhaNi, ajja abhaggassa tuha dusaravirahe, sA jAmiNI tijAmA tijAmasahasi vva maha jAyA." 17 teNavi taheva vihie, niveNa paurANa pesiyaM bhujaM, devIe gaMdhapuDe, pahiyaM viNayaMdhareNe yaM, 18 pachI tenA hAthe bhAjapatra para nIcenI gAthA lakhAvIne jhaTapaTa tene mAlama na paDe te rIte chAnAmAnA te mArI pAse lAvI Apa. 16 te gAthA A pramANe che - "he vizvara AMkhavALI ane ratikIDAmAM kuzaLa, tArA asahya virahathI pIDAtA muja bhAgyAne AjanI A rAta hajAre rAta jevI thaI 57 che." 17 - te cAkare temaja karyA bAda rAjAe te bhAjapatra nagara jano - gaLa maLyuM ane kahyuM ke A patra vinayaMdhare rANI tarapha gadhapuTamAM mokalAvela che. 18 tatopi bhUrjakhaMDe laghu lekhIyatvA imAM tvaM gAyAM, pracchanna meva mama upanaya ajJAtaM tena. 16 prasadAkSi rativicakSaNe adyAbhAgyasya tava duHsahavirahe, sA yAminI triyAmA triyAmasahasrI va me jAtA. 17 tenApi tathaiva vihite nRpeNa paurANAM preSitaM bhUrja, devyai gaMdhapuTe prahitaM vinayaMdhareNa etata. 18 For Personal & Private Use Only Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cothA guNa 115 AAAAAAA bho bho livIparicchaM vihiuNa viNicchayaM kahaha majjhaM, nahu pacchA kahiyavvaM ahaha ajuttaM kayaM rannA 19 tevi hu na huMti duddha, puyarayA tahavi sAsaNaM pahuNo, kAyanvaM ti bhaNaMtA, kuNaMti hatthe liviparicchaM. 20 picchivi livisaMvAyaM, bhaNiyaM nAyarajaNeNa savisAyaM, jaivi licIsaMvAo, naya ghaDai imaM tu eyAo. 21 he nAgariko. lipinI parIkSA karI cokaza vAta mane kahe, pAchaLathI ema nahi kahetA ke rAjAe geravAjabI karyuM che. 19 tyAre nagaranA zreSTajane vicAravA lAgyA ke je ke dUdhamAM pUrA nahi hoya te paNa rAjAnA hukamane tAbe thavuM joIe ema kahIne potAnA hAthamAM lekha laI lipi parIkSA karavA lAgyA. 20 tyAre lipi to barAbara maLatI ja AvI tethI dilagIrI sAthe nagara leka belyA ke je ke lipi maLatI Ave che. chatAM evA mANasathI evuM kAma thavAnuM ghaTatuM nathI. 21 bho bho lipiparakSiAM vidhAya nizcayaM kathayata mA, naiva pazcAt kathitavyaM ahaha ayuktaM kRtaM rAjJA. 19 tepi ca na bhavaMti dugdhe pUtarakA stathApi zAsanaM prabhoH, kartavya miti bhaNaMtaH kuvaiti haste lipiparIkSAM. 20 prekSya lighisaMvAdaM bhaNitaM nAgarajanena saviSAda, yadyapi lipisaMvAdo, naca ghaTate idaM tu etasmAta. 21 For Personal & Private Use Only Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 116 zrI dharmaratna prakaraNa. jo carai maNabhirAme, sallaitaruniyarabahalaArAme, so kaMTaiyasarIre, karI karore kahaM ramai. 22 jo dullalio salile, sayAvi mANasasarassa aivimale, so kaha karei kiduM, kalahaMso gAmanadumi. 23 jo atthai tappAse, khaNamavi paDipunapunapasarassa, vaMjulasaMgeNa visaM va, pannago muyai so pAvaM. 24 tA majjhatyo houM, devo ciMteu vatthuparamatthaM, aghaDatayaMpi ghaDiyaM, eyaM keNAvi pimuNeNa. 25 kAraNa ke je hAthI zalakInA jhADathI bharelA suMdara vanamAM phare te kAMTALA keremAM zI rIte rame ? 22 je rAjahaMsa hamezAM mAnasa sarovaranA ati nirmaLa pANImAM ramyA kare te zI rIte gAmanA relAmAM kIDA kare ? 23 te paripUrNa puNyazALInA pAse je kSaNavAra paNa jaI bese che te vAMsanA saMge jema sarSa viSane mUke tema pApane mUkI de che. 24 mATe have tame nAmadAre madhyastha thaIne kharI vAta vicAravI joIye chIye ke A aghaTita banAva keIka nIca mANase banAvela che. 25 ya zvarati manobhirAme sallakI tarunikarabahulArAme, sa kaMTakita zarIre karI karIre kathaM ramate. 22 yo durlalitaH salile sadApi mAnasa sarasaH ativimale, sa kathaM karoti krIDAM kalahaMmo grAmanade. 23 ya stiSThati tasya pArve kSaNa mapi pratipUrNa puNya prasarasya, vaMjulasaMgena viSa miva pannago muMcati sa pApaM. 24 tataH madhyasthI bhUya deva ciMtayatu vastuparamArtha, ___ aghaTamAna mapi yaTita menana kenApi pizunena. 25 1. For Personal & Private Use Only Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ce guNa. 117 muddhovi phAlihamaNI, uvAhivasao dharei annattaM, khalasaMgAu imassa vi khaliyaM akkhaliyasIlassa. 26 iya bhaNire paurajaNe, paDiyAraM mayagala bva agaNato, bhaMjiyamerAlANo pagao asamaMjasaM nivai. 27 bhaNai ya re re muhaDA, haTheNa ANeha tassa daiyAo, muddeha hadagehe, niddhADiya pariyaNaM dUre. 28 agara te jema saphaTikamaNi pote sapheda chatAM upAdhinA pramANe anya raMga dhAraNa kare tema A vinayaMdhara pote akhaMDita zILavaMta che chatAM kaI durjananI sebatathI A tenI bhUla thaelI lAge che. 26 A rIte nagara leka belatA chatAM jema madamatta hAthI mahAvatane na gaNakAre tema maryAdArUpa khUTa bhAMjIne rAjA anyAya karavA tarapha taiyAra yayo. 27 . ane potAnA subhaTane bolAvI kahevA lAgyuM ke tame je rajulamathI tenI strIone pakaDI lAvo, ane cAkara napharane bAhara kADhI tenA hATa tathA gharane zIla mArI de. 28 zuddhopi sphaTikamaNiH upAdhivazataH dhArayati anyatvaM, khalasaMgA dasthApi skhalitaM askhalitazILasya. 26 iti bhaNati paurajane pratihAraM madagaLa iva avagaNayan, bhaMjitamaryAdAlAnaH pragataH asamaMjasaM nRpatiH 27 bhaNati ca re re subhaTA haThena Anayata tasya dayitAH, mudrayata hadagehe nirdhATya parijanaM dUre. 28 For Personal & Private Use Only Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118 zrI dharmaratna prakaraNa. tumbhe puNa nAyarayA, ho dosilla pakkhavAillA, taM kAraha maha purao, zuddhaM jeNAsu muMcAmi. 29 iya pauraM pharusagirAhi, tADiyA dhAhiyA narideNa, kivaNeNa maggaNA iva, paurA pattA sagehesu. 30 (pachI nagara lokone rAjA kahevA lAge ke ) tame nagara leke dethavAnanA pakSapAtavALA thayA cho, paNa tene mArI AgaLa nirdoSa TharAvo eTale huM tene tarata cheDI dauM. 29 A rIte kRpaNa mANasa jema yAcakone nibaMche che tema rAjAe atizaya karkaza vANIthI nagara lekane tADita karyAthI teo devane potAnA ghare pahA-yA. 30 to viNaMyadharabhajjA, tAo niravajjakajjasajjAo, ANAviya muhaDahiM, rAyA pakkhivai orohe. 3? bAda vinayaMdharanI te pavitra kAmamAM tatpara bhAyAone subhaTathI pakaDAvI magAvI rAjAe potAnA aMtaHpuramAM keda karI. 31 yUyaM puna nAgarakAH haMho doSavat pakSapAtinaH, taM kArayata mama purataH zuddhaM yenAzu muMcAmi. 29 iti pracuraM parUSagirAbhi stADitA dharSitA nareMdreNa, kRpaNena mArgaNA iva paurAH prAptAH svageheSu. 30 tato vinayaMdharabhAryAH tAH niravayaMkAryasajjAH, AnAyya mubhaTaiH rAjA prakSipati avarodhe. 31 For Personal & Private Use Only Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yothA guNa.. 119 annoneMAM tANa suruvaM daTuM, ciMtai nivaI aho ahaM dhanno, jaM nisuyA divAo, mama geha mimAu pattAo. 32 bahucADuvayaNapura, visae patthitao nivo tAhiM, lajjoNayavayaNAhiM, mahAsaIhiM imaM bhaNio. 33 . pararamaNI ramaNIyaM, ruvaM pAsaMti ahaha mUDhamaNA, na maNAgapi hu appaM, nivaDataM bhImabhavakUpe. 34 temanuM suMdara rUpa joIne rAjA ciMtavavA lAgyuM ke ahe mArA bhAgya, ke jemane meM sAMbhaLelI temane joI che ane te mArA gharamAM prApta thaI che. 32 pachI rAjAe ghaNAM mIThAM vacanavaDe temane viSaya saMbaMdhI prArthanA karatAM zaramathI nIcAM mukha rAkhatI te mahA satIoe tene nIce mujaba 4yu. 33 ahaha aphasanI vAta che ke mUDha manavALA ane parastrInA ramazIya rUpa tarapha juve che paNa pite bhayaMkara saMsArarUpa kUvAmAM paDe che te tarapha sAre netA nathI. 34 - -- tAsAM surupaM dRSTvA ciMtayati nRpatiH aho ahaM dhanyaH yat nizrutA dRSTAH mama gehaM imAH prAptAH 32 . bahucATuvacanapUrva viSayAn prArthayamAnaH nRpaH tAbhiH lajjAvanatavadanAbhiH mahAsatIbhiH idaM bhANitaH 33 pararamaNI ramaNIyaM rupaM pazyaMti ahaha mUDhamanasaH na manAgapi AtmAnaM nipataMtaM bhImabhavakUpe. 34 For Personal & Private Use Only Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI dharmaratna prakaraNa. parajuvai juvavvaNabharaM, je joaMte jaNe jae jiNai, kusumasaro vi aNaMgo, kaha te vucyaMti narasIhA. 35 parakaMtaM kAmaMtA, gayasucariya jIviyA mahAmaliNA, gurupAvakAriNo iva, kaha te daMsati niyayamuhaM. 36 iha vinaDiyaappANaM, kulaM kalaMkiya akitti aktA, aidussahanarayaduhaggi, tAvataviyA bhamaMti bhave. 37 parAI strInA vana tarapha najara nAkhanArA lokone puSpabANa gharanAra ane aMgahIna kaMdarpa paNa chatata rahe che te pachI teo zUravIra gathAI narasiMha zenA kahevAya? 35 parastrIne IchatA thakA sadAcArarUpa jIvanathI hIna thaelA mahA malina jane mahA pApa karanArAonI mAphaka pitAnuM mukha te kema batAvI zakatA haze? 36 IhAM pitAne bagADI kuLane kalaMkita karI apakIrti pAmIne vaLatA saMsAramAM ati nahi khamI zakAya evI duHkharUpa agninA tApamAM tapta thaI che bhamyA kare che. 37 parayuvati yauvanabharaM yAnupazyato janAn jagati jayati, kusumazaropyanaMgaH kayaM te ucyate narasiMhAH 35 parakAMtAM kAmapamAnAH gatasucarita jIvitA mahAmalinAH gurupApa kAriNa iva kathaM te darzayati nijakamukhaM. 36 iha vinAzya AtmAnaM kulaM kalaMkayitvA akIrtyAkrAMtAH, atidussaha naraka duHkhAgni tApataptAH bhramaMvi bhave. 37 For Personal & Private Use Only Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ceAthA guNa, iya suNiya dosajAlaM, narAhamANaM viNa isIlANaM, masAvi sIlarayaNaM, mA mailasu sukulasaMbhUA. 38 iya suNiya so vilakkho sayaladiNaM taM nisaM ca kahakahavi, gami gose patto tAsiM pAse puNovi nivo. 39 tA niyar3a tAu savvAu, jalaNajAlAlikavilakesAo, aisayabIbhacchIo, jaracIvaramaliNagattAo. 40 parigaliyajuvvaNAo, rAgINa virAgakaraNaparaNAo, ciMtA ya nirANaMdo, veraggagao naravariMdo 41 A rIte zILa nIca purUSonA aneka doSa sAMbhaLIne hai kulIna janA, tame manathI paNa zILarUpa ratnane meluM kare! mA, 38 ema sAMbhaLIne te rAjA vilakhA thaI te AkhA divasa ane rAta jema tema vyatIta karI prabhAte pAchA temanI pAse AvyeA. 39 tevAmAM te sarve strIe tene agninI jvALA mAphaka pILA keza vALI atizaya bIbhatsa ane jAnA vastra ane melA zarIra vALI dekhAvA sAthI. 40 vaLI yAvana rahita thaelI ane rAgi janane vairAgya upajAvavA iti zrusvA doSajAlaM narAdhamAnAM vinaSTazILAnAM, manasApi zILaratnaM mA malinaya sukulasaMbhUtAH 38 121 iti zrutvA sa vilakSaH sakaladinaM tAM nizAM ca kathaMkathamapi, gamayitvA goSe prAptaH tAsAM pArzve punarapi nRpaH 39 tataH pazyati tAH sarvAH jvalanajvAlAlika pilakezAH atizayavIbhatsAH jaracIvara malinagAtrAH 40 parigaLitayauvanAH rAgiNAM virAga karaNa praguNAH citayati nirAnaMda vairAgyagato nazvareMdraH 41 . For Personal & Private Use Only Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 122 zrI dharmaratna prakaraNa. samartha thaelI te tene dekhAI tethI udAsa banI vairAgya pAmI rAjA vicAravA lAgyo. 41 kiM asa diviMdho, maimoho vA vi muviNao kiMvA, kiMvA divvapaogo, ahavA pAvappabhAvo me. 42 ahaha hayAseNa mo, kalaMkiya niyakulaM sayAvimalaM, vitthArio ya bhuvaNe, tamAla dalasAmalo ayaso. 43 iccAi bahuvihaM jUriUNa rAyA visajja tAo, viNayaMdharassa pAse, sajjo jAyA sarUvatthA. 44 zuM A najarabaMdha che ke mAre mati vibhrama che ke svapna che ke kaI divya prayoga che ke agara mArA pApane prabhAva che. 42 hAya hAya me kama akakala banI sadA vimaLa mArUM kula kalaMkita karyuM ane jagatamAM tamAlanA pAMdaDAonI mAphaka zAmaLuM apajasa sAvyu. 43 ityAdika bahu prakAre pazcAttApa karI rAjAe temane vinayadharanA pAse mokalAvI, tyAM AvatAM teo tatkALa jevI hatI tevA rUpavALI thaI 4. 44 ki eSa dRSTibaMdhaH matimoho vA pi svamaH kiMcA, kiMvA divya prayogaH athavA pApa prabhAvo me. 42 ahaha hatAzena mayA kalaMkitaM nijakulaM sadAvimalaM, vistArita ca bhuvane tamAladalazyAmalaM ayazaH 43 ityAdi bahuvidhaM jUrayitvA rAjA visarjayati tAH vinayaMdharasya pArthe sadyA jAtA stadavasthAH 44 For Personal & Private Use Only Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cothe guNa 123. AAAAAAA- - ittoya tattha nayare, patto sirisUraseNa varasUrI. pattA gurunamaNatthaM, nivaviNayaMdhara pauraloyA. 45 tipayAhiNa puvva mapuvva, bhAvabhAviyamaNA namiya guruNo, nisiyati uciyadese, iya kahai gurUvi dhammakahaM. 46 dhammo duviho bhaNio, jiNehi jiyarAgadosamohadi, sivanayarigamaNagabbho, musAhudhammo ya gihidhammo. 47 evAmAM te nagaramAM zrI sUrasena nAme mahAn AcArya padhAryA; temane namavA mATe temanI pAse rAjA vinayaMdhara ane nagara leke prApta thayA, 4pa teo AvIne traNa pradakSiNA ApI apUrva bhAve karI gurUne namI ne pita pitAne lAyaka pradezamAM beThA, have gurUe nIce mujaba dharma kathA 3. 46 rAga dveSa ane mahine jItanAra jinezvaroe be prakArano dharma batALe che eka susAdhune dharma ane bIjo gRhidharma eTale zrAvaka dharma te ane prakArane dharma muktipurIe laI janAra che. 47 ita zca tatra nagare prAptaH zrI sUrasenavarasUriH prAptA gurunamanAtha nRpavinayadhara paura lokAH 45 tri pradakSiNApUrva apUrvabhAvabhAvitamanasaH natvA guroH niSIdaMti ucitadeze iti kathayati guru rapi dharmakathAM. 46 dharmo dvividho bhaNitaH jinai jitraagdvessmohai| zivanagarI gamana garbhaH susAdhudharma va gRhidharmaH 47 For Personal & Private Use Only Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 124 zrI dharmaratna prakaraNa. RAMAN tatthaya paDhamaM sAvajja, kaja parivajaNujjuo ujjU, paMcamahavvayapavyaya, gurubhArasamuvvahaNapavaNo, 48 samiIguttipavitto, amamatto sattumittasamacitto, .. khaMto daMto saMto, avagayatatto mahAsatto, 49, . nimmalaguNagaNajutto, gurupayabhatto karei jo satto, so acireNa pAvai, mumaggalaggo pavaggapuraM. 50. tyAM je prANI sAvadhakArya varjavA mATe udayukta thAya, saraLa rahe, pAMca mahAvrata rUpa parvatane bhAra UpADavA taiyAra thAya, 48 pAMca samiti ane traNa guptithI je pavitra rahe, mamatva rahita hAya, zatru ane mitramAM samacitta rAkhanAra hoya kSAMta-dAMta-zAMta hoya tatvane jANanAra hoya ane mahA sattvavAna hoya. 49 - nirmaLa guNa vaDe yukta ane guru sevAmAM bhaktimAna hoya e je prANI heya te pahelA dharmane eTale sAdhu dharmane pALana karI sumArgamAM lAgyuM ke cheDA kALamAM mukti purIe pahoce che. 50 tatraca prathamaM sAvadyakAryaparivarjanodyuktaH gajuH paMca mahAvrata parvata gumbhAra samudrahana pravaNaH 48 samitiguptipavitraH apramattaH zatrumitra samacittaH zAMtaH dAMtaH zAMtaH apagatatattvo mahAsatvaH 49 nirmaLaguNagaNa yuktaH gurUpadabhaktaH karoti yaH satvaH sa avireNa prApnoti sumArgalanaH apavarNapuraM. 50 For Personal & Private Use Only Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 125 cotho guNa. takaraNAsattehiM, sAvagadhammovi hoi kAyayo, kAleNa sovi sivamukha, dAyago desio samo. 51 iya souM dhammakahaM, laddhAvasareNa pucchiyaM rannA, bhayavaM kiM kaya masamaM, sukayaM viNayaMdhareNa purA. 52 jaM savapio aso, piyAu ayassa pavararUvAo, keNa paogeNa tayA, tAu virUvAu jAyAo. 53 sAdhu dharma jeo na karI zake teoe zrAvakane dharma pALa jeIe, kAraNa ke te paNa keTaleka kALe mukti sukha ApavA samartha rahela che ema zAstramAM kahyuM che. 51 ema dharma kathA sAMbhaLIne avasara meLavI rAjAe gurUne pUchayuM ke he bhagavad vinayaMdhare pUrva bhavamAM kaI jAtanuM mahAna sukRta kareluM che? para je mATe e pote sarva janane priya thaele che temaja enI priyAo atizaya rUpavaMtI che. (vaLI he bhagavan e vAta paNa kahe ke, teo meM keda karI te vakhate virUpa kema banI gaI? 53 tatkaraNAzaktaiH zrAvakadharmopi bhavati karttavyaH kAlena sopi zivasaukhyadAyako dezitaH samae. 51 iti zrutvA dharmakathAM labdhAvaseNa pRSThaM rAjJA, bhagavan kiM kRtaM asamaM sukRtaM vinayaMdhareNa purA. 52 yat sarvapriyaH eSaH priyAH etasya pravararUpAH kena prayogena sadA tAH virupAH jAtAH 53 For Personal & Private Use Only Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI dharmaratna prakaraNa * aha bhaNai guru niva iha, AsI nayaraMmi hathisIsaMmi, rAyA viyAradhavalo, dhavalajaso, dhavaliyadiyaMto. 54 tassa caro veyAlI, agannakArUnnamAiguNasAlI, niccaM parovayArI, Asi daDhaM pAvaparihArI. 55 so aiudArayA, paidivasaM asaNamAi samaNunnaM, dAuM kassai uciyaM, pacchA jhuMjai sayaM niyamA. 56 so annadiNe biMdujANe, paDimAThiyaM muvihinAhaM, uvasamarasaM va muttaM dadaM tuTTho zuNai evaM. 57 tyAre gurU kahevA lAgyA ke hasti zIrSa nAmanA nagaramAM pitAnA ujavaLa yazathI digatane ujavaLa karanAra vicAradhavaLa nAme rAjA hato. 54 . . te rAjAne cara nAme vaitALika hato te atizaya karuNA vagere guzevALe popakArI ane pApane parihAra karanAra hatA. 55 te ati udAra hovAthI dararoja manerU bhojana keI paNa lAyaka pAtrane daI karIne tyAra pachI ja pite jamatA. 16 te eka veLA biMdu nAmanA udyAnamAM kAyotsarganI pratimA dharI U atha bhaNati guruH nRpa iha AsIt nagare hastizIrSa, rAjA vicAradhavalaH dhavalayazodhavalita digaMtaH 54 tasya caro vaitALika: agaNya kArUNyAdi guNazALI, nityaM paropakArI AsIt dRDhaM pApa parihArI. 55 . sa atyudAratayA pratidivasaM asanAdi samanojJaM, datvA kasyApi ucitaM pazcAda bhukte svayaM niyamAt. 56 sa anyadine biMdudyAne pratimAsthitaM suvidhinAtha, upazamarasa miva mUrtaM dRSTvA tuSTaH stauti evaM. 57 For Personal & Private Use Only Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yaa| zue.. 127 bhA rahelA jANe mUrtimaya upasamarasa nahi hoya evA suvidhinAthane joI saMtoSa pAmI tene nIce pramANe ratavavA lAgyo. pa7 jina stuti kAvya. bapuri aMgavinnAmu vapuri loyaNaghaNalavaNima, kaTari bhAlu muvisAlu kaTari muhakamalapasannima, ariri saralu bhuyajuyalu ariri sirivatthahasatthima, aiya caraNa bhavaharaNa aiya savvaMgamucaMgima, ari kuNaha nayaNa ghaNuraMka dhau, vaLi vali joivi ehu pahu, devAhideva tihuyaNatilao,para mappau jima lahuhulahu. 580 za tAre aMgavinyAsa che! zI tArA lecananI lAvaNyatA che! ze tAre vizALa bhAla che! zI tArA mukha kamaLanI prasannatA che! ahe tArI bhujAo kevI saraLa che! ahe tArA zrI valsana kevI suratA cha ! aho tArA caraNa kevA bhayaharaNa che! aho tArA sarve aMga kevA bhanaDara cha! pharI pharIne A prabhune joIne he ke tame ta - - dRzyatAM aMgavinyAsaH ddazyatAM locanadhanalavaNiyA, dRzyatAM bhAlaM muvizAlaM dRzyatAM mukhakamalaprasannatA, aho sarala bhujayugalaM aho zrI vatsazastatA, aho caraNe bhavaharaNe aho sarvAMga sucaMgatA. are kurUta nayanaM dhana raMkaM tapta, punaH punaH dRSTvA etaM prabhu, devAdhidevaH tribhuvana tilakaH para maryayatu yathA laghu laghu. 58 * 4 4 4pa mere prAyAna gumazatI bhASAnu cha... For Personal & Private Use Only Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 128 zrI dharmaratna prakaraNa - mArAM rAMkaDA netrane tRpta karo, jethI karIne tribhuvana tilaka devAdhideva jaladI jaladI tamane paramapada Ape. 58 evaM thuNiUNa aNUNa, bhattirAeNa suddhasaddhillo, bahumANa mubahato. jiNaMmi sagiha imo patto. 59 punnANubaMdhipunnA daeNa, aha tassa bhoyaNA vasare, sirimuvihijiNo bhikkhAi, Agao gihaduvAraMmi. 60 taM muTu daThTha vaMdI, amaMda ANaMda jAyaromaMco, 'paDilAbhei jiNiMda, parivesiya kAmaguNieNaM. 61 e rIte zuddha zraddhAvAn he paripUrNa bhaktirAge karIne jinezvarane stavI karI te tarapha bahu mAna dhAraNa karatA thake te cara vaitALika pitAnA ghare AvyuM. 59 have tenA puNyAnubaMdhi puNyanA udayavaDe bhojana veLAye tenA ghare zrI suvidhinAtha jinezvara bhikSA arthe padhAryA. 60 te jinezvarane barAbara joIne te vaitALike pUrNa AnaMdathI romAMcita thaIne uttama AhAra vaherA. 61 evaM stutvA anUnabhaktirAgeNa zuddha zraddhAvAn, bahumAna mudrahana jine svagRhaM ayaM prAptaH 59 puNyAnubaMdhipuNyodayena aMtha tasya bhojanAvasare, zrI muvidhijino bhikSAyai Agato gRhadvAre. 60 taM muSTa dRSTvA vaMdI, amaMdAnaMdajAtaromAMca bhatilAbhayati jineMdra, pariveSitakAmaguNitena. 61 For Personal & Private Use Only Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cothe guNa. AAAAAAA ~ ciMtai ya ahaM dhanno, ajja mamaM jammajIviyaM sahalaM, jaM pANipuDeNa miNaM, dANaM giNhai sayaM bhayavaM. 62 aha ugghuTaM gayaNe, aho sudANaM aho sudANaM ti, viyasiya muhehi vibuhehi, tADiyA amarabherIo. 63 bahujaNaNiyacamakaM, gaMdhodaga kusuma variseNaM jAyaM, ukkosA vasuhArA paDiyA bhuvaNaMgaNe tassa. 64 nara suraasura pahU vihu, vaMdittuM baMdiNo vi se pacA, muhapariNAmeNa tayA, jAyA samattasaMpattI. 65 te sAthe ciMtavavA lAgyuM ke huM Aja dhanya-kRtArtha thaye chuM ane Aje mArUM jIvita saphaLa thayuM che ke je mATe bhagavAna svahaste A mArUM dAna grahaNa kare che. dara eTalAmAM AkAzamAM vikadhara mukhavALA dee "aho sudAna-ahe sudAna" e udaghoSa karyo ane devaduMdubhi vagADa. 3 vaLI lekanA cittane camatkArakAraka godaka tathA puSpanI vRSTi thaI ane tenA guptAMgaNamAM moTI vasudhArA (dhana vRSTi) thaI. 64 vaLI te vaitAlikane vAMdavA mATe naredra devedra tathA asure AvI ciMtayati ca ahaM dhanyaH adya mama janma jIvitaM saphalaM, yat pANipuTena idaM dAnaM gRhNAti svayaM bhagavAn. 62 atha udaghuSThaM gagane, aho sudAnaM aho sudAna miti, vikasitamukhaiH vibudhaiH tADitA amarabheryaH 63 bahujanajanitacamatkaM, gaMdhodakakusumavarSaNaM jAtaM, utkRSTA vasudhArA patitA bhuvanAMgaNe tasya. 64 narasurAsura prabhavopi vaMdituM baMdina mApa atha prAptAH zubhapariNAmena tadA jAtA samyaktva saMprAptiH 65 For Personal & Private Use Only Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 130 MANANAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAA zrI dharmaratna prakaraNa. padhAryA. ane tene zubha pariNAme karIne samyakatva prApti thaI 65 MAM kAuM mupatta pattaM, vittaM cimi jiNa maNusaraMto, so caiya pUidehaM, patto paDhamaM amaragehaM. 66 tatto cavio eso, jAo viyadharo u loyapio, tadANapunnavasao, imAu jAyAu jAyAo. 67 tuha veragganimittaM, tAsi suisIlaraMjiyamaNAe, sAsaNadevIi tayA, imA virUvAu vihiyAo. 68 pachI te pitAnA dhanane supAtramAM kharacI manamAM jinezvaranuM samaraNa karate thake A azucimaya zarIrane che pahelA devaleke pahecyaa. 19 tyAMthI cavIne A leka priya vinayadhara thaye che ane te dAnanA puNyanA pratApe tene A cAra strIo maLI che. 67 ane te strIonA pavitra zILathI raMjita thaIne zAsana devatAe te vakhate tane vairAgya UpajAvavA mATe temane virUpa karI hatI. 68 kRtvA mupAtraprApta vittaM citte jina manusmaran, sa tyaktvA pUtideha prAptaH prathamaM amaragehaM. 66 tata cyuta eSa jAto vinayaMdhara stu lokapriyaH tadANapuNyavazataH imAH jAtAH jAyAH 67 tava vairAgyanimittaM tAsAM, zucizILarAMjitamanaskayA, zAsana devyA tadA imAH virUpAH vihitAH 68 For Personal & Private Use Only Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cothA guNa 131 MAHAMARANAANAAAAAAAAAAAAAAAAAA iya muNiya phuriyagurUcaraNa, dhammabuddhI sa dhammabuddhinivo, kAUNa rajjamutthaM, mutthamaNo giNhae dikkhaM. 69 viNayaMdharo vi dhamme, bahumANaM bahujaNANa vaDhaMto, cauhi vi bhajjAhiM samaM, mahAvibhUIe pavvaio. 70 paurA vi sasattIe, dhamma gahiuM vayaMti saTThANaM, sUrI vi saparivAro, suheNa annattha viharei. 71. ema sAMbhaLIne te dharmabuddhi rAjA utkRSTa cAritra dharma pAlana karavAnI buddhivALo thaIne rAjyanI vyavasthA karI svastha manathI dIkSA levA lAge. 29 vinayaMdhara paNa ghaNA lokone dharmamAM bahu mAna UpajAvate thake cAre strIo sAthe moTA ADaMbarathI dIkSA lete ho. 70 nagara loka paNa pitA potAnI zaktinA anusAra dharma svIkArIne svasthAne pahoMcyA ane AcArya paNa saparivAra sukha samAdhithI bIjA sthaLe vicAravA lAgyA. 71 iti zrutvA sphuritagurUcaraNadharmabuddhiH sa dharmanuddhinRpaH kRtvA rAjyaM svasthaM svasthamanA gRhNAti dIkSAM. 69 vinayaMdharopi dharme bahumAnaM bahujanAnAM vardhayan, caturbhi rapi bhAryAbhiH samaM mahAvibhUtyA pratrajitaH 70 paurA api svazakatyA dharma gRhItvA vrajati svasthAnaM, sUri rapi saparivAraH mukhena anyatra viharati. 71 For Personal & Private Use Only Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 132 zrI dharmaratna prakaraNa. to dhammabuddhiviNayaMdhara muNiNo cariya caraNa makalaMka, nihaNiya asesakammA jAyA saMkaliya sivasammA. 72 zrutve ti vRttaM vinayaMdharasya, prabhUtasattvAhita bodhibIjaM, bho bhavyalokA vilasa dvivekA, lokapriyatvaM guNa mAzrayadhvaM. 73 iti vinayaMdhara kathA samAptA // cha / pachI te dharmabuddhi ane vinayaMdhara muni akalaMka cAritra pALIne sakaLa karma khapAvI mukita sukha pAmyA. 72 A rIte ghaNA jIvene bodhibIja pamADanAra evuM A vinayaMdharanuM caritra sAMbhaLIne he vivekazALa bhavya jane, tame lekapriyapaNArUpa guNane dhAraNa kare. 73 A rIte vinayaMdharanI kathA samApta thaI che. paMcama guNa. ityukto lokapriya iti caturthI guNaH, sAMprata makrUra iti paMcamaM guNaM vyAcikhyAsu rAha A rIte lokapriyapaNArUpa cothe guNa kahI batAvyo, have akurapaNarUpa pAMcamA guNanI vyAkhyA karavA IcchatA thakA tataH dharmabuddhivinayaMdharamunI caritvA caraNa makalaMka, nihatya azeSa karmANi jAtAH saMkalita zivazarmANaH 72 / / For Personal & Private Use Only Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAMcame guNa. 133 (mUTha gAthA.) kUro kiliThThabhAvo, sammaM dhammaM na sAhiuM tarai; iya so na ittha jogo, jogo puNa hoi akkUro. 12 (mULane artha.) znara eTale kliSTa pariNAmI je hoya te dharmane samyakSaNe sAdhavA samartha thaI zake nahi-tethI te purUSa A jagAe ayagya jANo kiMtu je akrUra hoya te ja yogya jANo. (TIkA, ) krUraH kliSTabhAvo matsarAdi dRSita pariNAmaH samyak niHkalaMka dharma na naiva sAdhayitu mArAdhayituM taraitti zaknoti, samaravijaya kumAravat / kara eTale kilaSTa pariNAmI arthAt matsarAdikathI dUSita pariNAmavALo je hoya te samyak rIte eTale niSkalaMkapaNe (athavA samyak niSkalaMka evA) dharmane sAdhavA eTale ArAdhavA samartha thaI zake nahi; samara vijaya kumAra mAphaka. itya smA ddheto rasau naivA tra zuddhadharme yogya ucito, yogyaH punarevakArArtha stato yogyo'krUra eva, kIrticaMdranRpava diti / . e hetuthI karIne evo purUSa IhAM eTale A zuddha dharmani jagoe egya eTale ucita na ja gaNAya, te mATe je akara hoya teja cogya jANa-(mULamAM tuLa zabda che te evakArArthe che). kIrticaMdra rAjAnI mAphaka. For Personal & Private Use Only Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAm, 134 zrI dharmaratna 25. kIrticaMdranRpa samara vijayakumAra kathA caivaM. bahusAhArA punnAga, so hiyA uccasAlarehillA, ArAma bhUmi sarisA, caMpA nAmeNa atthi purI. ? tattha tthi kitticaMdo, naranAho muyaNakumayavaNacaMdo, tassa kaNiTho bhAyA, juvarAyA samaravijau tti. 2 aha haNiyarAya pasaro, samiyarao maliNaaMbaro sadao, aMgIkayabhavao, patto mumuNi vva ghaNasamao. 3 kIrticaMdra nRpa tathA samaravijaya kumAranI kathA A pramANe che. jema ArAma bhUmi bahu zAkhAra-ghaNuM zIkhevALA jhADathI bharelI, punnAga bhita-punnAga nAmanA jhADothI zebhatI ane UMcA zALa vRkSethI virAjatI hoya che tema je nagarI basAhArA-baha sAhakArAvALI, punnAga eTale uttama purUSathI zobhatI ane UMcA sAla-killAthI virAjita caMpA nAme nagarI hatI. 1 tyAM sujanarUpa kumudanA vanane AnaMda ApavA caMdrasamAna kIticaMdra nAme rAjA hatA. tene nA bhAI smaravijaya nAme yuvarAja hatA. 2 have rAganA rane haNanAra, rajapApane zamAvanAra, malina- bhesA 52-patro dhA23 42 // 2, sahaya-hayAvAn, mAjIkRta bhadra54-la bahusAdhukArA punnAga zobhitA uccasAla rAjitA, ArAmabhUmisaddazA caMpA nAmnA asti purI. ? tatrA sti kIrticaMdro naranAthaH mujanakumudavanacaMdraH tasya kaniSTo bhrAtA yuvarAjA samaravijaya iti. 2 aha hatarAjaprasaraH zamitarajAH malinAMvaraH sadayaH aMgIkRta bhadrapadaH prAptaH mumuni riva ghanasamayaH 3 For Personal & Private Use Only Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAMcamA guNa, 135 lApaNAne svIkAra karanAra sumuni--susAdhunA mAka hatarAja prasara--rAja cAtrA aTakAvanAra, zamita rajas--dhULane dabAvanAra, maLinAMbara-vAdalathI bharelA AkAzavALA, sadaka-pANIvALA, agIkRta bhadrapada-bhadrApadA nakSatravALA varSAkALa AvyeA. 3 taMmiya samae nIraMdha, nIrapUreNa aibahu vahaMtI, bhavaNovariTThieNaM, diTThA sariyA nariMdeNaM. 4 to kohala Aula, hiyao baMdhavajuo tahiM gaMtuM, cass nivo ikkAe, tarI sesAsu sesajaNo. 5 jAte kIlaMti tarhi, tA uvariM jalaharaMmi vuTThami, so kavi naipavAho, patto aitivvavegeNa. 6 te samayamAM prAsAda Upara rahelA rAjAe bharapUra pANInA lIdhe josathI vahetI nadI joI. 4 tyAre kutUhaLanA lIdhe mana kheM'cAyAthI peAtAnA nAnAbhAI sAthe rAjA te nadImAM kravA mATe eka hADImAM caDayA ane bIjI hoDIomAM bIjA leAkeA caDayA. 5 teo nadImAM jevA krIDA karavA lAgyA ke teTalAmAM te nadInA UparalA bhAgamAM varaselA varasAdathI ekadama josabadha pUra AvI lAgyA. 6 tasmin samaye nIraMdhra nIrapUreNa ativahu vahatI, bhavanoparisthitena dRSTA sarita nareMdreNa. 4 tataH kutUhaLAkulahRdayo bAMdhavayutaH tatra gatvA, Arohati nRpa ekasyAM taya zeSAsu zeSajanaH 5 yAvat te krIDati tatra tAvat upari jaLadhare dRSTe, ma kopi nadIpravAhaH prAptaH atitIvravegena. 6 For Personal & Private Use Only Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SAUKawonww zrI dharmaratna prakaraNa nijjati kaDDiyAo, annannadisAmu jeNa beDIo, thevobi tattha na phurai, vAvAro kannadhArANaM. 7 to sariyAmajjhagao taDaThio pukkarei puraloo, aha paDupavaNa hayA niva, doNI u adaMsaNaM pattA 8 laggA dIhatamAlA, bhihANaaDavIi sA kahiM rukkhe, tatto uttarai nivo, kaivaya parivAra baMdhu juo. 9 tethI kheMcatAM chatAM paNa heDIo judI judI dizAomAM vikharAI gaI kemake pravAhanA joramAM haDI calAvanArAone kaze jera cAlI zakta na hatA. 7 tyAre nadInA aMdara rahelA tathA kinAre UbhelA pira lekenA pikAre vacce AkarA pavananA jhapATAthI rAjAvALI hoDI najarathI dUra nIkaLI 4.8 te he dIrghatamAla nAmanI aTavImAM koIka jhADamAM bharAIne aTakI, tyAre keTalAka parivAra tathA nAnA bhAI sAthe temAMthI rAjA nIce Utaryo. 9 nIyaMte karSitAH anyAnya dizAmu yena nAva: stokopi tatra na sphurati vyApAraH karNadhArANAM. 7 tataH saritAmadhyagataH taTa sthitaH pUtkaroti puralokaH atha paTupavanahatA nRpadroNI tu adarzanaM prAptA. 8 lagnA dIrghatamALAbhidhAnATavyAM sA kutrApi vRkSe, tataH avatarati nRpaH katipayaparivArabaMdhuyutaH 9 For Personal & Private Use Only Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAMcamA guNa. jA vIsamei saMto, tattIre tAva picchara nariMdo, nar3apUrakhaNiyatAMDe, darapayaDaM sumaNirayaNanihiM. 10 gaMtUNa tattha sammaM, pAsiya daMsei samaravijayassa, caliyaM ca tassa cittaM, bhAmurarayaNuccayaM dada. 11 ciMta sahAvakaro, mArita nivaM imaM pagiddhA mi, taM rajjaM suhasajjaM, aNiTThiyaM rayaNanihi meyaM. 12 tyAM thAkayAthI kinArApara rAjA jevA vIsAmeA levA mAMDayeA ke teTalAmAM nadInA pUrathI khAdAyalI detaDanA khADAmAM pAdharU paDeluM uttama maNiratnonuM nidhAna tenA jovAmAM AvyuM. 10 tyAre tene barAbara joi rAjAe te nidhAna potAnA bhAI samaravijayane atAvyu te dedIpyamAna ratnonA DhagalA joI samavijayanu citta caLAyamAna thayuM. 11 samaravijaya svabhAve karIneja kara hovAthI vicAravA lAgyA ke rAjAne mArI karIne sukhakAraka A rAjya tathA A amRta khAnu laI lauM. 12 yAvat vizrAmyati zrAMtaH tattIre tAvat prekSate nareMdra: nadIpUrakhanitaM dustadiramakadaM sumaNiratnanidhi. 10 gavA tatra samyak dRSTvA darzayati samaravijayasya, calitaM ca tasya citaM bhAsvararatnommayaM dRSTvA. 11 137 ciMtayati svabhAvakrUraH mArayitvA nRpaM idaM pragRhNAmi, tat rAjyaM sukhasajjaM aniSThitaM ratnanidhi metaM. 12 For Personal & Private Use Only Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 138 www zrI dharmaratna prakaraNa. ranno mukko ghAo, purIi loyaMmi pukkaraMtaMmi, hAhA kimiyaM ti viciMtiuNa vaMcAvio teNa. 13 bhaNai ya akUramaNo, nivaI bAhAi taM dhareuNa, niyakulaaNuciya masamaM, kiM bhAya tae imaM vihiyaM. 14 jai kajja rajeNaM, nihiNA imiNA va tA tumaM cetra, gihnAhi Ahimukko, samara dharemo vayaM tu vayaM. 15 ema vicArIne teNe rAjA Upara ghA karyo je joI zeSa nagara leke pikAra mAravA lAgyA ke hAya hAya A zera kera thaye ! chatAM rAjAe te ghA cukAvI pADe. 13 have rAjA akrUra manavALe hevAthI pitAnI bhujAothI tene dharI rAkhIne kahevA lAgyo ke he bhAI te A pitAnA kulane anucita ulaTuM kAma kema karyuM ? 14 he samara jo tAre A rAjya agara A nidhAna khapatuM hoya te khuzIthI te svIkAra kare ane ame vrata grahaNa karIye. 15 rAjJo mukto ghAtaH puryA loke pUtkurvati, hAhA kimida miti viciMtya vaMcApita stena. 13 bhaNati ca akrUramanA nRpati rbAhubhyAM taM dhRtvA. nijakulAnucita masamaM kiM bhrAtastvayA idaM vihitaM. 14 yadi kArya rAjyena nidhinA anena vA tadA tvaM caiva, gRhANa AdhimuktaH samara dhArayAmA vayaM tu vrataM. 15 For Personal & Private Use Only Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAMcamA guNa. taM sonisuNiya amuNiya, kovavivAgo vivegaparimuko, vicchoDiUNa vAhaM, osario nivasagAsAo. 16 jassa nimittaM animitta, vairiNo baMdhuNo viM iya huMti, ala mimiNA nihiNA me, taM mutu nivo gao sapuraM. 17 samaro bhamarolisamA, punnAvasAo puraTThiyaMpi tayaM, raNanihANa mada, ciMtA ratnA dhuvaM nIyaM. 18 te sAMbhaLIne krodhanA phaLane nahiM jANanAra ane vivekahIna samaravijaya te hADI cheADI daine rAjA pAsethI vegaLA thayA. 16 jenA kAraNe bhAicA paNa vinA kAraNe A rIte verI thai paDe che, tevA A nidhAnanuM mAre kAmaja nathI ema vicArI tene choDI karI rAjA potAnA nagara tarapha AvyA. 17 have samaravijaya bhramarAnI pakti samAna pApanA vazathI sAme 5DelA te ratna nidhAnane paNa nahi dekhI manamAM citavavA lAgyA ke nakI e zabna gayo che. 18 tat sa nizrutya ajJAtakopavipAkaH vivekaparimuktaH vyutsRjya vAhaM apasRtaH nRpa zakAsAt. 16 139 yasya nimittaM animittavairiNaH baMdhavopi iti bhavati, ala manena nidhinA me taM mukatvA nRpo gataH svapuraM. 17 samara bhramarAlisamA puNyavazAt purasthita mapi tat ratnanidhAna madRSTvA ciMtayati rAjJA dhruvaM nInaM. 18 For Personal & Private Use Only Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14. zrI dharmaratna prakaraNa. to jAo cArahaDo, caraDo luTei baMdhuNo desaM, sAmaMtehiM dhariuM, kayAvi nIo nivasamIve. 19. mukko aNeNa, rajje, nimaMtio citi gao evaM, gahiyadhvaM rajja miNaM. haTeNa naha, dijjA meeNaM. 20 evaM kayAi dehe , bhaMDAre jaNavae ya so cuko, patto niveNa mukko, rajjeNa bhatthio ya dahaM. 21 pachI te bahAravaTio thaIne bhAInA dezane luMTavA mAMDe, tyAre keIka veLAe sAmata-saradAroe pakaDIne tene rAjA pAse raju karyo. 19 tyAre rAjAe tene mAphI bakSI rAjya ApavA mAgaNI karyA chatAM te ciMtavavA lAgyuM ke rAjI khuzIthI mAre bhAI rAjya Ape te na letAM pAtAnA 2thI 24ya yu. 20 e rIte kaI veLA rAjAnA zarIra para dhasI jato, kaI veLA khajAnuM lUMTate, kaI veLA dezane lUMTato ane pAkA chatAM rAjA tene vAraM vAra mAphI bakSI rAjya levAne Agraha karatA. 21 tataH jAtaH cArabhaTaH caraTaH luTayati baMdho deza, sAmaMtai dhRtvA kadApi nItaH nRpasamIpe. 10 muktaH anena rAjye nimaMtritaH ciMtayitvA gataH evaM, gRhItavyaM rAjya midaM haThena naiva datta menena. 20 evaM kadAcit dehe bhAMDAgAre janapade ca ma bhrAMta, mAptaH nRpeNa muktaH rAjyena abhyarthina zca dRdaM. 21 For Personal & Private Use Only Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAMcamA guNa to jAo jaNavAo, niyaha aho soyarANa savisesaM, egassa dujjaNataM, asarima mannassa sugaNataM. 22 guruveraggo rAyA, aivirase vAsare khivai jAva, tA tattha samomario. pavohanAmA pavaranANI. 23 calio mokalio, tannamaNatthaM nivo saparivAro, nimuNiya dhammaM pucchara, samae nibaMdhava caritaM. 24 tyAre lAkAmAM carcA cAlI ke aA bhAI bhAImAM pharaka jue ke eka jyAre haDaDatA durjana nivaDayA che tyAre bIntanuM nirUpama sAjanya pazu he che. 22 have rAjA bhAre vairAgyavAna rahI udAsapaNe divaso pasAra karatA teTalAmAM tyAM prodha nAmana! pravara jJAnI padhAyA. 23 temane namavA mATe piravAra sahita rAjA nadita thaI tyAM Aye, ane tyAM dharma sAMbhaLI avasare potAnA bhAInuM citra pUchavA lAgyA. 24 tataH jAtaH janavAdaH pazyata aho sodaraNAM savizeSaM, ekasya durjana evaM asadaza manyasya sujanatvaM. 22 141 guruvairAgyo rAjA, ati viramAna vAsarAn kSipati yAvata, tAvat tatra samavasRtaH prabodhanAmA pravarajJAnI. 23 calitaH pramoda kalitaH tantramanArthaM nRpaH saparivAraH zrutvA dharmapRcchati samaye nijabAMdhava caritraM. 24 For Personal & Private Use Only Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 142 zrI dharmaratna prakaraNa. jaMpai gurU videhesu, maMgale maMgalAvaIvijae. sogaMdhipure sAgara, kuraMgayA mayaNasiThimuyA. 29 paDhamava yasamuciyAhiM, kIlAhiM te kayAvi kIlaMtA, picchaMti vAlagadurga, taha egaM vAliyaM ramma. 26 puThA ya tehi pae. ke tubbhe tA bhaNAi tANego, asthi stha mohanAmA, nivaI jagatItalapasiddho. 27 tassa sthi vairikarikaraha, kesarI rAyakemarI taNA, tapyutto haiM sAgara, mahAsao sAgarabhihANo. 28 gurU bolyA ke mahA videha kSetramAM maMgaLamaya maMgaLAvatI vijayamAM sidhikapuramAM madana zeDanA sAgara ane kuraMga nAme be putro hatA. 25 - te be bhAIoe pitAnI bAlyAvasthAne ucita ramata karatAM thakA eka vakhate be be bALaka ane eka mane Dara bALikA joI. 26 tyAre temaNe temane pUchyuM ke tame koNa cho ? tyAre temane eka be ke, A jagatamAM suprasiddha rahele moha nAme rAjA che. 27 te meha rAjAne duzmana rUpI hAthInA baccAne nazADavAmAM kezarI jalpati guru videheSu, maMgaLe maMgaLAvatI vijaye, saugaMdhikapure sAgarakuraMga ko madana zreSTimutau. 25 prathamavayaH mamucitAbhiH krIDAbhiH nau kadApi krIDato, prekSAte bAlakadrikaM tathA ekAM bAlikAM ramyAM. 26 pRSTA zca tAbhyA mete ke yUyaM tadA bhaNati teSA mekaH astyatra mohanAmA nRpati jagatItaLa prasiddhaH 27 tasyA sti vairikarikalabha, kezarI rAgakezarI tanayaH tatputro haM sAgara mahAzayaH bhAgarAbhidhAnaH 28 For Personal & Private Use Only Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAMcamo guNa. 143 siMha samAna rAgakezarI nAme putra che, ane tene huM dariyAnI mAphaka UMDA AzayavALo lebhasAgara nAme putra chuM. 28 maha taNao phuDaviNao, eso u pariggahAbhilAsu ti, vaisAnarassa dhUyA, esA kira kUrayA nAma. 29 iya muNiya harisiyA te, kIlaMti parupparaM tao miti, nimmei sAgaro saha simUhi nau kUrayAe vi. 30 kuNai kuraMgo miti, tehi samaM kurayAi savisesaM, bhAyabhibhUya ti kamA, pattA te tAratArunaM. 31 ane A e parigrahAbhilASa nAme mAreja vinayavAna putra che. ane A sAthe rahelI A baLikA te mArA bhAI kezvAnaranI kuratA nAme dIkarI che. 29 ema sAMbhaLI teo khuzI thaI arasapara ramavA lAgyA ane temAM ne sAgara nAme zreNiputra karatA zivAya bAkInA be bALaka sAthe dastI 42vA sAjyo. 30 kuraMga nAmane zreSThi putra te bALako sAthe tathA vizeSe karIne duratA mama sanayaH sphuTavinayaH eSa tu parigrahAbhilASa iti, vaizvAnarasya putrI eSA tu krUratA nAma. 29 iti zrutvA hRSTau tau koDataH parasparaM tato maitrI, nirmAti sAgaraH saha zizubhyAM natu krUratayA pi. 30. karoti kuraMgo maitrI tAbhyAM samaM krUratayA (ca) savizeSa, bhayAbhibhUtAtikamAt prAptau tau tAratAruNyaM. 31. . .. For Personal & Private Use Only Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI dharmaratna prakaraNa. 144 sAthe maitrI karavA lAgyA. have te banne zreSThi putro ALavaya atikramIne manAhara cAvana avasthAmAM prApta thayA. 31 aha mizaperiyamaNA, daviNovajjaNakae gahiyabhaMDA, piyarehi vAriyA vidu, caliyA desaMtaraMmi ime. 32 bhilehi aMtarA aMtarAyavasao ya gahiyabhUridhaNA, uddhariyathevadavvA, dhavalapuraM paTTaNaM pattA. 33 davieNa teNa tahiyaM, gahiu~ haTaM kuNaMti vavasAya, dINAra sahassadugaM, dukkhasahassehi ajjaMti. 34 have teo mitrAnI preraNAthI pasA upArjana karavA mATe, mAmAnI manAI chatAM paNa vecavAnu` mAla sAthe laine dezAMtara ravAne thayA. 32 rastAmAM temanA atarAya karmanA udayathI temanuM ghaNu dhana bhIleAe lUMTI lIdhuM, tethI the' ghaNu je bacyuM te sAthe teo dhALapura nagaramAM AvI paDoyyA. 33 te dravyavaDe tyAM te hATa mAMDIne vepAra karavA lAgyA, temAM temaNe hujArA du:kha veThIne behajAra sAnAmahora kamAvI. 34 atha mitra prerita manasau dravyaviNopArjanakRte gRhatibhAMDI, pitRbhyAM vAritA vA calitau dezAMtare imau 32 milaiH aMtarA aMtarAyavazata va gRhItabhUridhanI, udhRtastadravya dhavalapuraM pattanaM prAptau 33 dravyeNa tena tatra gRhitvA dvaM kurutaH vyavasAya, dInAra sahasradvikaM duHkhasahasraiH arjayataH 34 For Personal & Private Use Only Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 145 pAMcamo guNa. to vaidiyabahutahA, kappAsatilAi bhaMDasAlAo, pakuNaMti karisaNaM pi hu, ucchukkhitAI kAraMti. 35 tasasaMsarAtilANaM, nipIlaNaM guliyamAi vavahAraM, kAraMti eva jAyA, tANaM dINAra paNasahasA. 36 to tahasage icchA, kameNa lakkhe vi jAva taM miliyaM, aha koDipurANacchA, jAyA mittANubhAveNa. 37 te chatAM temanI tRSNa bahu vadhI paDI, jethI teo kapAsiyA ane talanI vakhAro bharavA lAgyA. khetI karavA lAgyA, ane selaDInA vADe karAvavA lAgyA. 35 vaLI trasa jIvothI maLelA talane pIlAvavA lAgyA, guLI vagerene vepAra calAvavA lAgyA, ema karatAM teo pAse pAMca hajAra senAmddaa2 . 6 tyAre temane dasa hajAranI ane anukrame lAkha sonAmahorenI IcchA thaI, te maLatAM lebhasAgara nAmanA mitranA pratApe karIne koDa pUrI karavAnI 427 / 24. 37 tataH varddhitabahutRSNau, kAsatilAdibhAMDazALAH akurutaH karSaNa mapi ca ikSukSetrANi kArayataH 30 prasa saMsaktatilAnAM nipIlanaM guNikAdivyavahAraM, kArayataH evaM jAtAni tayoH dInArapaMcasahasrANi. 36 tataH taddazake icchA, krameNa lakSepi yAvat tat militaM, atha koTi pUraNecchA jAtA mitrAnubhAvena. 37 For Personal & Private Use Only Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 146 zrI dharmaratna prakaraNa. to gurugaMtInivahA. pahiyA desaMtaresu vivihesu, jalahiMmi poyasaMghAya, vattiyA karahamaMDaLiyA. 38 gahiyAi nivakulAo paTTeNa vahUNi muMkaThANAI, vihiyA dhaNagaNiyAo, baddhA u hayAi heDAo. 39 iccAi pAvakoDihi, jAva koDi vi tesi samiliyA, to pAvamittavasao, uvavannA rayaNakoDicchA..40 tyAre judA judA dezomAM bhAre gADAMonI zreNio mokalavA lAgyA, dariyAmAM vahANe calAvavA lAgyA tathA UMTanI katAre pheravavA bhayA. 38 vaLI rAjadarabAra pAsethI ghaNuM ghaNuM jAtanA IjArA pad rAkhavA lAgyA, tathA kuTTaNakhAnAo rakhAvIne paNa dhanArjana karavA lAgyA, tathA gheDAnI saratanA akhADAo calAvavA mAMDyA. 39 ItyAdika koDe pApanA kAme vaDe yAvat temane keDa sonAmahora paNa maLI, chatAM lebhasAgara nAmanA pApamitranA vazathI temane keDa ratana meLavavAnI IcchA thaI40 tataH gurugaMtrInivahAH prahitA dezAMtareSu vividheSu, jaladhau potasaMghAtAH vattitAH karabha maMDalikAH 38 gRhIvAni nRpakulAt paTTena bahUni zulkasthAnAni, vihitA dhanagaNikAH baddhA stu hayAdi heDAH 39 ityAdi pApakoTibhi ryAvat koTi rapi tayoH saMmilitA, tadA pApamitravazataH upapannA ratnakoTIcchA. 40 For Personal & Private Use Only Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 147 pAMcamo guNa. aha khiviUNa savvaM, poe te patthiyA rayaNabhUmi, tA kUrayA vilaggA, gADhaM kanne kuraMgassa. 41 jaMpei haMta tuM, aMsadara mimaM karesu appavasaM, sayalaM daviNa miNaM jaM, dhaNiNo savvevi iha suyaNA, 42 iya sA japai niccaM, taheva taM pariNayaM imassa tao, pakkhivai sAgaraM sAgaraMmi, lahiUNa so chidaM. 43 tethI teo badhuM dhanamAla vahANamAM bharIne ratnadvIpa tarapha ravAne thayA, teTalAmAM kuraMga nAmanA bhAInA kAnamAM kUratA khUba vaLagIne nIce mujaba kahevA lAgI. 41 te karatA kahevA lAgI ke A tArA bhAgIdAra bhAIne mArIne A saghaLuM dravya tuM potAnA svAdhIna kara kAraNa ke A jagatamAM sarve dhanavAnuM ja sujana gaNAya che. 42 A rIte kUratA hameza tene uzkeratI ane te teja rIte tenA manamAM satuM gayuM, tethI teNe lAga joI potAnA sAgara nAmanA bhAIne sAgaramAM dhakkA mArI nAkhI dIdhA. 43 atha kSiptvA sarva pote tau prasthitau ratnabhUmi, tAvat krUratA vilagnA gADhaM karNayoH kuraMgasya. 41 jalpati haMta hatvA aMza hara mimaM kuruSva AtmavazaM, sakalaM draviNa midaM yat dhaninaH sarvepi iha mujanAH 42 iti sA jalpati nityaM tathaiva tat pariNataM asya tataH pakSipati sAgaraM sAgare labdhvA sa chidraM. 43 For Personal & Private Use Only Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 148 zrI dharmaratna prakaraNa. asuhajjhANo, vagao, jalahijaluppIlapIliya sarIro, mariuNa taiyanaragAme, nArao sAgaro jAo. 44 kAuM mayakiccaM bhAugassa hiTTho kuraMgao hiyae, jA jAi kiMpi dUraM, tA phurTa pavahaNaM jhatti. 45 buDDo loo galiyaM, kayANagaM phalahayaM lahiya eso, kahakahavi turiyadivase, patto nIranihitIraMmi. 46 ajjiNiya dhaNaM bhoe, bhuMjissaM iya viciMtiro dhaNiyaM, bhamiro varNami hariNA, haNio dhUmappahaM patto. 47 have sAgara azubha dhyAnamAM rahI dariyAnA pANIthI pIDAIne maraNa pAmI trIjI narakamAM nAraka thaI Upane. 44 ANImera kuraMga potAnA bhAIne mRta kArya karI hRdayamAM rAjI thaye thake jeTale zeDoka dUra gayo teNe vahANa jhaTa daIne phUTI paDyuM. 45 vahANa para caDelA loke bUDI gayA ane badhuM mAla gaLI gayuM, chatAM kuraMgane pATiyuM maLI javAthI te jema tema karIne cothe divase dariyAne kinAre AvI caDe. 46 (ATale duHkhI thayA chatAM) te vicAravA lAgyo ke haju paNa dhana kamAvIne bega bhogavIza, ema khUba vicArIne vanamAM bhaTakavA lAge, teTa azubhadhyAno pagataH jaLadhijaLotpIDapIDita zarIraH mRtvA tRtIya narake nArakaH mAgaro jAtaH 44 kRtvA mRtakRtyaM bhrAtRkasya dRSTaH kuraMgakaH hRdaye, yAvat yAti kimapi dUraM tAvat sphuTitaM pravahaNaM jhaTiti. 45 buDito lokaH galitaM krayANakaM phalahakaM labdhvA eSaH kathaMkathamapi tUryadivase prAptaH nIranidhitIre. 46 arjayitvA dhanaM bhogAn bhokSye iti vicitayan dhanikaM, bhraman vane hariNAM hataH dhUmaprabhAM prAptaH 47 For Personal & Private Use Only Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 149 pAMcamo guNa. lAmAM tene siMhe mArI nAkhe eTale te dhUmaprabhA nAmanI nArakImAM pahecyaa. 47 to bhamiya bhavaM te dovi, kahavi aMjaNanage harI jAyA, ikka guhatthaM jujjhiya, cautthanarae gayA mariyaM. 48 to ahiNo iganihiNo, kae kuNaMtA mahattayaM jujhaM, vijjhAyasuddhajhANA, pattA dhUmappahaM puDhaviM. 49 aha bahubhavapajjate, egassa vaNissa bhaviya bhajjAo, tami mae vihavakae, jujjhiya mariuM gayA chaTTiM. 50 pachI te banne saMsAramAM bhaTakIne jema tema karI aMjana nAmanA parvatamAM siMha thayA, teo eka guphAnA mATe yuddha karIne marIne cothA na24maaN gayA. 48 tyArabAda sarSa thayA tyAM eka nidhAnanA mATe mahA yuddha karatA thakA zubha dhyAnanA abhAve dhamaprabhA nAmanI nAraka pRthvImAM gayA. 49 bAda bahu bhavo bhamIne eka vANiyAnI strIorUpe thayA tyAM te patinA maraNabAda pizA mATe laDI laDIne chaThThI nArakamAM gayA. 50 tataH bhrAMtvA bhavaM tau dvAvapi kathamapi aMjananage harI jAto, ekaguhArtha yuddhavA caturtha narake gatau mRtvA. 48 tataH ahI ekanidheH kRte kurvatau mahattaraM yuddhaM, vidhyAta zuddha dhyAnau prAptau dhUmaprabhA pRthvIM. 49 atha bahubhavaparyate ekasya vaNijaH bhUtvAbhArye, tasmin mRte vibhavakRte yudhitvA mRtvA gatau SaSThIM. 50 For Personal & Private Use Only Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1pa0 zrI dharmaratna prakaraNa. KARAN bhamiya bhavaM puNa jAyA, taNayA nivaissa uvarae taMmi, kalahaMtA rajjakae, mari pattA tamatamAe. 51 evaM davanimittaM, sahiyAo tehi veyaNA vivihA, naya taM kassai dinnaM, paribhuttaM taM sayaM neva. 52 aha putvabhave kAuM, annANatavaM tahAvihaM kiMpi, jAo sAgara jIvo, taM niva iyaro u tuha baMdhU. 53 pAchA keTalAka bhava bhamIne pharI eka rAjAnA putra thayA. teo bApanA maraNa bAda rAjyanA mATe kalaha karatA thakA marIne tamatamA nAmanI sAtamI narakamAM gayA. 51 A rIte dravya sArUM temaNe aneka prakAranI vedanAo sahana karI, chatAM te koIne dAnamAM dIdhuM nahi ane pote paNa bhogavI zakyA nahi. para bAda he rAjana keIka bhavamAM teoe kAMIka tevA prakAranuM ajJAna tapa karyAthI sAgarane jIva te tuM rAjA thaye che, ane kuraMgane jIve te tArI mA thayo. cha. 53 | bhrAMtvA bhavaM punarjAtau tanayo nRpateH uparate tasmin, kalahAyamAnau rAjyakRte mRtvA prAptau tamatamAyAM. 51 evaM dravyanimittaM, soDhA tAbhyAM vedanA vividhAH na ca tat kasyApi dattaM, paribhuktaM tat svayaM naiva. 52 atha pUrvabhave kRtvA ajJAnatapaH tathAvidhaM kimapi, jAtaH sAgarajIvaH tvaM nRpa itaropi tava baMdhuH 53 For Personal & Private Use Only Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 151 M AAMAAAAAAAAA - pAMcama guNa. tumhANavi paccakkho, io paraM samaravijayavuttaMto, so kAhI uvasaggaM, ikkasi tuha gahiya caraNassa. 54 to kUrayAi sahio, ahio tasathAvarANa jIvANaM, dusahaduhadahiyadeho, bhamihIhI bhava maNaMta mimo. 55 iya muNiya garUyaveragga, parigao giNhae vayaM rAyA, niyabhAiNijjaharikumara, vasahasaMkamiyarajjadhuro. 56 he rAjana tyAra pachIne samaravijayane vRttAMta te tane paNa pratyakSa rIte mAsamaja che. zivAya te tAre bhAI tane cAritra lIdhA pachI haju ekavAra upasarga karaze. 54 tyArabAda e kuraMgane jIva kruratA sahita rahIne trasa ane sthAvara jIvanuM ahita karate thako asahya dukhethI zarIrane bALa rahI anaMta saMsAra rajhaLaze. 55 ema sAMbhaLIne bhAre vairAgya pAmIne rAjAe pitAnA bhANeja hari nAmanA uttama kumArane rAjyane bhAra soMpI dIkSA lIdhI. pa6 yuSmAkamapi pratyakSaH itaH paraM samaravijaya vRttAMtaH, sa kariSyati upasarga ekazaH tava gRhItacaraNasya. 54 tataH krUratayA sahitaH ahitaH trasa sthAvarANAM jIvAnAM; duHsahaduHkha dahita dehaH bhramiSyati bhava manaMta mayaM. 55 iti zrutvA gurukavairAgya parigataH gRhNAti vrataM rAjA, nijabhAgineya harikumAra vRSabha saMkrAmita rAjyadhuraH 56 For Personal & Private Use Only Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 zrI dharmaratna prakaraNa. kamaso aitavasosiya, deho bahupaDhiyasuddhasiddhaMto, anbhujayaM vihAra, ujjayacitto pavajjei. 57 kassai nagarassa vahi, palaMbavAhU Thio ya so bhayavaM, diTTho pAvidreNaM, samareNaM kahiMvi gamireNa. 58 vaharaM sumarateNaM, haNio khaggeNa kaMdharAi muNI. guruveyaNAbhibhUo, paDio dharaNIyale sahasA. 59 bAda anukrame bhAre tapathI zarIrane sUkavI tathA ghaNuM pavitra sipaddhati zIkhIne ujamAla thaI teNe ati Akare ekala vihAra aMgIkAra karyo. pa7 te pUjya munIzvara kaIka nagaranA bAhara lAMbI bAe karI kAtsargamAM Ubho rahyo hate tevAmAM pApiNa samare tyAMthI kayAMka jatAM thakAM tene je. 58 tyAre vera saMbhArIne teNe muninA kAMdhamAM taravAra ghA karyo, jethI te muni bhAre pIDA pAmIne tatkALa pRthvI taLamAM paDI gaye. 19 kramazaH atitapaH zoSita dehaH bahupaThitazuddha siddhAMtaH abhyudyataM vihAraM udyatacittaH prapadyate. 57. kasyApi nagarasya bahiH pralaMbabAhuH sthitA ca sa bhagavAn, dRSTaH pApiSTena samareNa kutrApi gacchatA. 58 vairaM smaratA hataH khagena kaMdharAyAM muniH guruvedanAbhibhUtaH patitaH dharaNItale sahasA. 59 . For Personal & Private Use Only Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAMca guNa. 153 ciMtai rejIva tae, annANavasA vivegarahieNa, viyaNAo amaNAo, naraesu aNaMtaso pattA. 60 gurubharavahaNaMkaNadoha, vAhasIula khuipivAsAi, dussahaduhadaMdolI, tiriemuvi visahiyA bahuso. 61 tA dhIra mA visIyasu, imAsu aiappaveyaNAsu tumaM, ko uttariuM jalahiM, nibuDae guppaInIre. 62 vajjesu kUrabhAvaM, visuddhacitto jiemu savvesu, .. bahukammakhayasahAe, visesI samaravijayaMmi. 63 muni ciMtavavA lAgyuM ke he jIva te ajJAnanA vize karI niviveka thaIne narakamAM anaMtavAra bhAre vedanAo sahana karI che. da. vaLI tiryaMca gatimAM paNa ghaNIvAra te bhAre bhAra vahana karavAnI, aMkana karavAnI, dehAvAnI, lAMbe cheTe cAlavAnI tADha, taDako khamavAnI, tathA bhUkha tarasa vagerenI asahya duHkha pIDA sahana karI che. 61 mATe he dhIra Atman A a5 pIDAmAM tuM viSAda ma kara, kAraNa ke darie tarI pAra karyo pachI chIlaranA pANImAM keNa baDe. dara tethI he jIva tuM vizuddha mana rAkhIne sarva jIvomAM kura bhAvane tyAga kara, ane A ghaNuM karma kSaya karAvavAmAM sahAya karanAra samaravijayamAM te savizeSe kRra bhAvane tyAga kara. 63 ciMtayati re jIva tvayA ajJAnavazAt vivega rahitena, vedanAH amAnAH narakeSu anaMtazaH prAptAH / gurUbharavahanAMkanadohavAhazItoSNakSutpipAsAdiH dustaha duHkhapIDA tiryakSvapi visoDhA vaUzaH 61 ........ tasmAt dhIra mA viSIda imAsu atyalpavedanAsu tvaM, kaH uttIrya jaladhi nibruDati goSpadInIre. 62 varjaya krurabhAvaM vizuddhacittaH jIveSu sarveSu, . . bahukarma kSaya sahAye vizeSataH samaravijaye. 63. ... ....... For Personal & Private Use Only Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 154 zrI dharmaratna prakaraNa taM laddho iha dhammo, jana kayA kUrayA purAvi tae, iya citaMto patto, pAveNa samaM sa pANehiM. 64 muhasAre sahasAre, so uvavanno muro sukayapunno, tatto caviya videhe, lahihI muttiM samuttIvi. 65 zrutve tyazuddha pariNAma virAma he toHzrI kIrticaMdra naracaMdra caritra mucyaiH, bhavyA narA janana mRtyu jarAdibhItAakrUratA guNa magauNadhiyA dadhadhvaM. 66 iti kIrticaMdrapakathA samAptA. he chava te pUrve paNa karatA nathI karI tethI IhAM tuM dharma pAme che, ema ciMtavatAM thakAM teNe pApa nivAravAnI sAthe prANane paNa tyAga 4. 64 tyAMthI te sukhamaya sahastrAra nAmanA devalokamAM sukRtanA jere devatA thaye, tyAMthI AvIne te saMteSazALI jIva mahA videhamAM manuSya thaI mukti pAmaze. 65 A rIte azuddha pariNAmane TALavA mATe zrI kIticaMdra rAjAnuM caritra babara sAMbhaLIne janmajarA ane maraNa vagerAthI bIdhelA che bhavya jene, tame mukhya buddhithI AkraratA nAme guNane dhAraNa kare. 66 A rIte kIrti caMdrarAjAnI kathA samApta thaI. tat labdha iha dharmo yat na kRtA krUratA purApi tvayA, iti ciMtayan tyaktaH pApena samaM sa pANaiH 64 mukhasAre sahasrAre sa upapannaH muraH mukRtapUrNaH, tataH cyutvA videhe lapsyate mukti samukti rapi. 65 For Personal & Private Use Only Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - guNa. 155 SaSTa guNa. prapaMcito 'krUraiti paMcamoguNaH idAnIM bhIru ritiSaSTaM guNaM ripavAda ! apUrapaNuM rUpa pAMcamo guNa kahI batAvyo have lIrUpaNa rUpa cha guNa varNave che. (mULa nAthA.) iha paraloyAvAesaMbhAvaMtona vaTTae pAve, bIhai ajasakalaMkAtokhalu dhammAriho bhIrU. 13 (mULane artha) A lokanA ane paralokanA saMkaTa vicArIne ja pApamAM nahi pravarte ane apajazanA kalaMkathI Darata rahe te bhIrU kahevAya, tethI te purUSaja dharmane egya gaNAya che. 13 (TIkA.) ihalokApAyAn rAja nigraha prabhRtIna paralokApAyAn narakagamanA dInasaMbhAvayana bhAvino manyamAno, navartate, napravarttate pApe hiMsA nRtAdau. A lekanA apAya eTale rAja taraphathI thatI dhara pakaDa ane paralokanA apAya eTale naraka gamanAdika. temane saMbhAvate thako athAt thanArA mAnati thaka, (je bhIrU hoya te) pApamAM eTale hiMsA jaTha vagerema na va eTale nahi pravarte. For Personal & Private Use Only Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI dharmaratna prakaraNa. tathA bibhetyuttrasya tyayazaH kalaMkA. nijakula mAlinyaheto rapi kAraNAt pApe na pravarttate. 156 temaja apajazanA kala'kathI khIhe che eTale Dare che. arthAt potAnA kuLane rakhene DAgha lAge. te kAraNathI paNa te pApamAM nathI pravarttatA. tatastasmAt kAraNAt, khaluravadhAraNe, saco pariSTAt saMbhatsyate. tato dharmA dharma yogyo, bhIru reva pApabhIru reva, vimalavat . tethI eTale te kAraNathI khalu eTale kharekhara e zabdanA sadha UparalA pada sAthe joDavA te A rIte ke dharma ne ahuM eTale dharmane ceAgya je bhIrU eTale pApathI khInAra hAya teja kharekhara che vimaLanI mAphaka, vimala dRSTAMta caivaM. siri naMdaNaMsa mayaraM asthi ku satthalapuraMmayaNa sarisaM, tatthayakutra layacaMdo caMdo vva jaNapio siTThI. 1 gaya dANaM dasirI, sirIvapuri suttamassa sebhajjA, vimala sahadeva nAmA, tANaM putAsayAbhattA 2 vimalanI kathA A pramANe che. zrI naMdana (lakSmInA putra) samakara (magaranA cinhavALA) kAmadevanA sarakhuM zrI nadana (lakSmIthI AnaMda ApanAra) samakara (sadAkara verAvALuM) kurAsthaLa nAme nagara hatuM, tyAM caMdranI mAphaka lokapriya kuvaLacaMdra nAme eka zeDa hatA. 1 te zeThanI AnaMdazrI nAme eka strI hatI ke je purUSottama zrIkRhaNanI srI lakSmInA mAphaka anupama hatI. temanA hamezAM vinaya bhakti karanAra vimaLa ane sahudeva nAmanA be putra hatA. 2 For Personal & Private Use Only Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chaThe guNa 17 * pagaI ipAva bhIru jiTTho vivarIyao kaNiTThou, kaiyAvikI liute ujjANagayA niyaMtimuNiM. 3 tassa kamakamala mamalaM muThapahiTThAna mittu uvaviTThA, sAhu vikahai dhaMmaM tANu ciyaM sayala jIvahiyaM. 4 haya sayala kammalevo devo guruNo visuddha guNa guruNo, dhammo dayAiraMmmo bhuvaNe rayaNattaNaMeyaM. 5 iyamUNiraMtu?hiM gahi osammattamAi gihidhammo, asamatthehiMtehiM dRddha rajaidhamma dhura dharaNe. 6 te anadiNecaliyA gahiu~ paNiyAi puvva desaMmi, keNavi pahieNaimaM addha pahepucchio vimalo. 7 meTo bhAI vimaLa svabhAvathI ja pApa bhIrU hato ane nAnA bhAI sahadeva tethI virUddha svabhAvane hato teo bane kayAreka vanamAM ramavA gayA tyAM temaNe eka munine je. 3 te muninA nirmaLa caraNa kamaLane namI karIne banne jaNa barAbara harSita thaI tenA pAse beThA eTale te munie temane ucita ane sakaLa chevane hitakArI dharmano upadeza karyo. 4 - munine upadeza. sakaLa karma lepathI rahita deva, vizuddha guNavAna gurU, ane dayAmaya dharma e A jagatamAM ratnatraya kahevAya che. 5 A upadeza sAMbhaLI teoe khuzI thaI samyakatva vagere gRhidharma svIkAra karyo kAraNa ke yati dharmanI durdhara dhurA dhAraNa karavAmAM teo asamartha thayA. 6 . teo eka divase pUrva dezamAM mAla levA arthe cAlyA jatA hatA tevAmAM adhe raste maLelA keI vaTemArgue vimaLane AvI rIte pUchayuM. 7. For Personal & Private Use Only Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 158 1vv zrI dharmaratna prakaraNa. bhokahasupaMjalapahaM paNa iMdhaNa nIra nIraNAijuyaM, vimalo vi daMDabhIru jaMpai ahavaM nayANAmi. 8 pabhaNei puNo pahio gAme nayare vakatthagaMtavvaM, siTi taesosA hai agdhissai jattha naNupaNiyaM. 9 puNapahieNullaviyaM, niyanaya raMkaha mujattha taMvasasi, sabhaNa ini vahANIe nayanayaraM atthi ma mahakiMci. 10 jai pabhaNa sivimalatu maMtae samaMemiteNaiyavutte, so Ahasa icchAe iMtANa tumANa ke amhe. 11 ahapatto purabAhiM pAgatthaM jAva jAla eja laNaM. vimalo tApahi eNaM bhaNio appe sumaha dahaNaM. 12 bhalAbhAI je rIte sIdho ane ghaNuM baLataNa, ghAsa tathA pANIthI bharapUra che te amane batAva, tyAre artha daMDathI bIte vimala belyo e bAbata huM jANatA nathI. 8 tyAre pharIne vaTemArgu be ke he zeTha tamAre kayA gAma ke zahera tarapha javAnuM che, tyAre vimale kahyuM ke jyAM mAla sastuM maLaze tyAM pharIne vaTemArgu bole ke tamAruM nagara kayuM che ke jemAM tame rahe che, tyAre vimaLa be ke rAjAnA nagaramAM rahuM chuM. mAruM nagara koI cheja nahi. 10 vaTemA bole, he vimaLa je tuM kahetA hoya te tArI sAthe huM AvuM ema teNe mAgaNI karatA vimaLa bolyo ke tamArI IcchAo tame Ave temAM amane zuM pUchavAnuM che. 11 have teo eka zaheranI bahera AvI pahocyA, tyAM raIne mATe vimaLe agni saLagAvI teTalAmAM vaTemArgue AvI vimaLa pAsethI agni mAgI, 12 For Personal & Private Use Only Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 159 chaThe guNa. sovi payaMpai taMpai mahapAse ji masu aviya bhopahiya, naya agaNipamuhadANaM tu kappae samaya paDisehA. 13 (tathASTri) mahumaja maMsabhesajja mUla satthaggijaM tamaM tAI, nakayA vihu dAyavvaM saDDhe hiMpAva bhIrUhiM. 14 / anyatrApyuktaM na grAhyANi nadeyAni paMcadravyANipaMDitaiH agnirviSaM tathAzastraM madyaM mAMsaM capaMcamaM. 15 toso kuviucca arere dhiTTha nikiTTha duTTa dhammiTTha, vadhdhuttarAI pakuNasimaha purao vimala iyabhaNiuM. 16 tyAre vimaLa kahevA lAgyuM ke he pathika tAre jamavuM hoya te mArA pAse jamI jA, paNa agni vagere bhayaMkara cIja te mArAthI tane ApI zakAya tema nathI kAraNa ke zAstramAM evI cIjo ApavA karavA manAI pADela che. 13 je mATe kaheluM che kemadha, madirA, mAMsa, oSadha, bUTI', agni, yaMtra, tathA matrA dika vastuo pApathI bInAra zrAvakee kadApi keIne ApavI nahi. 14 agni, viSa, zastra, madya ane mAMsa e pAMca cIjo DAhyA purUe kaI pAsethI levI nahi ane kaIne devI nahi. 15 tyAre te vaTemArgu gusse thaI kahevA lAge ke are dhIThA niSkapa 1-2-3-4-5 semala vagere bhayaMkara jherI auSadha, jherI bUTI, talavAra, baMduka, vagere bhayaMkara hathIAra, bhayaMkara sAMcA tathA bhayaMkara triAnI Apa le karavA mATe A manAI che, ema dhArI zakAya che. evI cIjo AjanA vakhate paNa paraMvAnA sivAya vAparI zakAtI nathI. For Personal & Private Use Only Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 160 zrI dharmaratna prakaraNa. ane duSTa tuM dhamiSTa paNAne DALa ghAlI mArI sAthe AvA uttara pratyuttara kare che ke? 16 uttAsiya sayala jaNo kasiNa taNutahaya vaDhiuMlaggo, jaha tassa kiMcibhIyaM vau varihuttaMgayaM gayaNaM. 17 ta hajaMpai vimalaM paireyAga kae mahaggi mappesu. jaMbhukhiumhibADhaM iharAtenA sihaM pANe. 18 iyarovibhaNaijalala vacalANapANANa kAraNA, bhadakonAmapAvabhIru iyae risapAvamAvahai. 19 bhayirehithiro samalehiM gaya malo paravasehiMsAhINopANehiM, jaiviDhappa idhammo tAkiMna khalupattaM. 20 jaMjANa sitaM pakUNasu nauNa niratthaMkaremipAvamahaM. toso saMhariya taNU niyaruvaMkAu mAha tayaM. 21 ema kahI te lekene thatharAvavA evI rIte potAnuM AkhuM zarIra vadhAravA lAgyuM ke tethI jANe AkAza paNa bI jaIne jaladI UMce caDI gayuM. 17 temaja vimaLane te kahevA lAgyo ke are huM khUba bhUkhe chuM mATe kaI karavA mATe mane agni Apa, nahito tArA prANa harIza. 18 tyAre vimala che ke A caMcaLa prANenA mATe he bhadra ke pApabhIrU AvuM pApamaya pagaluM bhare. 19 je A asthira malIna ane paravaza prANathI sthira, nirmaLa ane svAdhIna dharma sadhAI zakAte hoya te pachI bIjuM zuM joIe. 20 mATe tAre karavuM hoya te kara, paNa huM kazuM nirarthaka pApa karanAra nathI, AvuM sAMbhaLI te vaTemArgu pitAnA vadhArelA zarIrane TUMkuM karIne pira tAnuM mULa divyarUpa pragaTAvI tene A pramANe kahevA lAge. 21 : For Personal & Private Use Only Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chaThe guNa, 161 vimala ai vimalaguNagaNa dhannositumaMtumaMciyasaunne, jaMsakovipa saMsai tuhapaya DaMpAvabhIrUttaM. 22. sAvajja vayaNa vajjaNa paJcala niccala sudhammavarasuvaraM, so bhaNaitae dinnaM diteNa sadasaNaM savvaM 23 / varadANa pare amare puNo vijepaiimo ahobhadda, . niyayamaNaM aipa uNaM karesuguNijaNaguggahaNe 24 / ahataMmiai nirIhe sappavi succhAyaNamaNiM sumaNo, baMdhiyata duttarIe valAvipatto sayaMThANaM. 25 vimalo karei sadaM sahadevAINate vitopattA, pucchaMti pahiya cariyaM jahaTTiyaM sovisAhei. 26 . he ati guNazALI vimaLa tane dhanya che ane tuMja puNyazALI che, kemake iMdra paNa tAruM pApabhIrUpaNa khulI rIte vakhANe che. 22 . mATe sAvadya vacana varjana parAyaNa, he nizcaLa, he uttama dharmavAna tAre je mAgavuM hoya te mAga, tyAre vimaLa bolyuM ke he deva, te tArA darzana ApyA eTale saghaLuM ApyuM che. 23. chatAM deve vara mATe Agraha karyAthI vimale kahyuM ke he bhadra tyAre tuM tArA manane guNijananA guNa grahaNa karavAmAM ta5ra rAkha. 24 A rIte te tadana nIriha rahetAM tenA utarIya vastramAM deve jera karI sarSanA viSanI haraNa karanArI maNi bAMdhI ane pachI te svasthAne ga. 25 tyAre vimaLe sahadeva vagerene bolAvyA tethI teo paNa tyAM AvI te vaTemArgunI vAta pUchavA lAgyA, eTale teNe badhI banelI hakIkata kahI saMbhaLAvI. 26 For Personal & Private Use Only Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 zrI dharmaratna prakaraNa 1 - - - - - - - jiNamuNi mumaraNa puvvaM te bhuttuM ahagayAnayaramajjhe. tAtattha pure vaNiehi AvaNA lahu pihijjati. 27 cauraMgavalaMpavalaM io taAbhamaisamarasajjava, mAlijjai pAyAro divyaMtiyagoyara kavADa. 28 taM asaricchaMpicchiya vimaleNaM kovipucchiA . puri sobhIyaMpivapurameyaM kiMdIsaibhadamayalaMpi. 2.. to vimala savaNamUle ThAUNabhaiso vijahaittha. valibaMdhu karo purimutta mubva purimuttamo rAyA. 30 ikko ciyase putto arimallo nAma vijiyaarimallo, soajja kelibhavaNe muttoDasio bhuyaMgeNa. 31 bAda devagurUnuM samaraNa karI jamIne teo nagaramAM gayA, tevAmAM tyAM temaNe bajAramAM dukAnadArane jaladI jaladI dukAne baMdha karatA joyA. ra7 vaLI prabaLa caturaMgI lazkara jANe laDAI mATe tamAma taiyAra thayuM hoya tema Amatema deDAdoDa karatuM temaNe joyuM kilo sApha karate je, tathA zaheranA daravAjA baMdha karAtA joyA. 28 AvI vilakSaNa doDadhAma jeIne vimaLe keIka purUSane pUchyuM ke he bhadra A AkhuM zahera bhayabrAMta jevuM kema dekhAya che? 29 tyAre vimaLanA kAnamAM rahIne te purUSe kahyuM ke IhAM baLIrAjAne keda karanAra zrIkRSNanI mAphaka baLI (baLavAkhora) duzmanane keda karanAra purUuttama nAme rAjA che. 30 tene jorAvara duminene jItanAra arimala nAme ekAeka putra che, te Aja krIDAgharamAM sUte hato tevAmAM tene sarpa Da. 31 For Personal & Private Use Only Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 163 chaTho guNa. . tappaNa iNI igADhaM pukkarie pariyaNeNa milieNa, ai niuNaMpigaviTThonaya diTaTho visaharo duTTho. 32 patto nivovitahiyaM mayaMva kumaraM nie viruttigao, muccha matucchaMpavaNAie hijAopuNo pauNo. 33 kiriyAu bahu vihAo nariMdaviMdArae hiMvihiyAo, naya jAo koviguNo tatto bhaNiyaM niveNa imaM. 34 jai kaha vikipi kumarassamaM gulaMjAya e amaJcavarA, nomajjavinaNu maraNaM jalaNojAlA bhariya gayaNo. 35 to vutto parivAro kayaMtiaMte urIu karUNa saraM, sAmaMtA vivimannAkhalabhAla osayala puraloo. 36 tyAre tenI strIoe bhAre bumarANa karyAthI cAkara napharoe deva AvI duSTa sarSane ghAe joyuM paNa te temanA dIThAmAM nahi AvyuM. 32 eTalAmAM rAjA paNa tyAM AvI paheo te kumArane marelA mAphaka marele joIne tarata bhAra mUchA pAye, chatAM pavanAdika nAkhavAthI te zudvimAM AvyuM. 33 bAda vipa vidyAe aneka upacAra kriyAo karI chatAM kaMI guNa thaye nahi, tyAre rAjAe nIce mujaba pitAne harAva jhAhera karyo. 34 he pradhAne je koIpaNa rIte A kumArane kaMI paNa jokhama thaze, te huM paNa jaLa jaLanA agninuM ja zaraNa laIza. 35 te DarAvanI rANIone khabara paDatAM te paNa karUNa re rUve che, ane sAmaMtasaradAre paNa viSAdu pAmelA che, tathA eka nagaraka khaLabhaLI rahyuM che, 32 For Personal & Private Use Only Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (164 zrI dharmaratna prakaraNa. ahadAviopaDahaoni veNaAu lamaNeNa iyanayara, jojIvAvaikumaraM tassa ahaMdemi rajjaddhaM. 37 tamuNiyabhaNaivimalaM sahadevo bhAya kuNamu uvayAraM, ohaliya maNiMchaMTasu kumaraMjaMjiyailahuemo. 38 gamyaM ahiMgaraNa miNaM baMdhanakArajja.kAraNe kuNai, iya vimaleNaM vRtte sahadevo. bhaNai bhobhAya. 39 ujjIviUNa kumaraM amha kulassa vidala sudAlidaM, kaiyA jIvi okira karijja kumarovijiNadhamma. 40 emAitaMmibhaNiraMjA vimalo kiMpi uttarai tAva, celaM calAu imiNA gahiyamaNichitto paDaho. 41 have rAjAe AkuLa banIne nagarImAM paDe pheravyA che ke je koI A kumArane jIvADe tene huM mAruM adhuM rAjya ApuM. 37 - te sAMbhaLIne sahadeva vimaLane kahevA lAge ke he bhAI, A upakAra karavA jevo che. mATe maNine ghasIne tuM kumAra Upara chAMTa ke jethI e jaladI je. 38 vimale kahyuM ke he baMdhu rAjyanA kAraNe AvuM moTuM adhikaraNa koNa kare? tyAre sahadeva kahevA lAgyuM ke, 39 kumArane jIvADane ApaNA kulanuM dAridraya dUra kara, kAraNa ke kumAra jIvatA rahyA ke kadAca jina dharmane paNa karaze. 4 ItyAdika ta bAlatAM tene jeTalAmAM vimA kaMIka uttara ApavA mAMDa. teTalAmAM sahadeve tenA vAMcaLamAMthI maNi choDI vadhuM paDane rapa For Personal & Private Use Only Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 165 N - chaTho guNa. nIo kumara samIve maNimohali UNa chaMTio eso, muttaviudyakhaNeNa uTThIo pucchai nari. 42 kiMtAyae sapuriso aMbA aMte urI u puraloo, . samvoviitthamiliA torAyA kahaitasavvaM. 43 hine ja nimaMtagorajA. so Ahadeva jassappa bhAvo jIviyo kumaro. 14 somahabhAyA jiTThI vimalo vimalAmao ma parivAge, ciTha icauha? tammademaeyaMi hANe. 45 togaccha itatya niyo saha sahadeveNa karivarAruDho, taMdu muskula avavigha maLar . kara ' teNe paDo chinyAthI tene kumAra pAse laI javAmAM AvyuM, tyAM teNe maNine ghasIne kumArane chAMTI eTale te kSaNavAramAM sUtele mANasa UMghamAMthI uThe tema kumAra UThIne rAjAne pUchavA lAge. 42 he pitAjI ! A mANasa tathA mArI mA tathA aMtaHpura tathA A nagaranA loko hAM zAmATe bhegA thayA che tyAre rAjAe saghaLI vAta kahI. 43 te pachI rAjAe harSa pAmI hadevane potAnA rAjyanuM ardha levAne vinatI karI, tyAre te be ke he rAjana jenA prabhAve karIne A kumAra jIvye che. 44 - te nirmaLa AzayavALo mAre mATe bhAI te parivAra, vATe ubhe rahela che, mATe tene IhAM teDAvIne A rAjya Ape. 45 . tyAre rAjA sahadeva sAthe eka uttama hAthIpara caDIne tyAM gaye, sAM vimAne joI ghaNI khuzIthI tene bheTIne te evI rIte bolyo For Personal & Private Use Only Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 166 zrI dharmaratna prakaraNa. bho vimala puttabhikkhA dinA sunnA sayassa majjha, taeto kAUNaya sAyaM lahumahagiha mehidehi mudaM. 47 jaha jaha jaMpai taMpai rAyA vayaNA ipaNaya pauNAI, guru ahigaraNa pavittI taha tahasallai vimalahiyae. 48 paDibhaNiyaM teNa nariMda anaya visapasara haraNamu nariMda, sahadeva vilasiya miNaM, tAkijau uciya meyassa. 40. Aro viogayavare sabaMdhavo niyagiha imonIo, bhANao yarajja visae ratnApaDibhaNai iya vimalo 50 ikatAkhara kammaM vIyaM airi tayApariga hassa, tA nivamaha nahu kajja rajjeNa mavana mRleNa. 51 he vimaLa te bebAkaLA banelA ane putranI bhikSA ApI che, mATe maherabAnI karIne jaladI mArA ghare padhArI mane rAjI kara. 47 - jema jema rAjA tenA prati prIti bharelAM vacano kahevA lAge tema tema vimaLanA hRdayamAM meTA adhikaraNa pravatti thavAne deSa zAlavA lAge. 48 tethI teNe pratyuttara ApyuM ke huM na hai anyAyarUpa viSanA phelAvAne aTakAvanAra uttama rAjedra Ato badhuM sahadevanuM kAma che, mATe tenuM je kAMI Ucita karavAnuM hoya te kare. 4 tyAre ja te vimaLane tathA sahadevane hAthI para caDAvI pitAnA ghare lAvyuM ane rAjya levAnI vInatI karavA lAge tyAre vimaLe tene nIce mujaba javAba vece. pa0 che. rAjya letAM eka kharakama karavAM paDe che tathA bIju, parigrahavRddhi thAya che. mATe he rAjana pApamULa rAjya sAthe sAthe kAma nathI. 51 For Personal & Private Use Only Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chaThe guNa. aha saji gIsaMnAuM sahadevaM tassaniba iNA dina, . hayagayara habhaDa jaNavaya purapamuhaM pibhai usavvaM. 52 appi tA dhavalaharaM saraMva kamalA ulaMudaya kaliyaM, vimalo puNa siThipae saMThavi oNiccha mANovi. 53 niyajaNaya pamuhaloo samANio tattha tehiM, aha vimalo kuvvaMto jiNa dhamma samaM maikkamai bahukAlaM. 54 sahadevo uNarajje raThe visaemu aisaya sayaho, akarakare ivaDhaipuvva kare daMDae loyaM. 55 viyaraipAvuvaese ahigaraNe kuNa ihaNai aridese, asuha jjhANo vagao kayAvivimaleNato bhaNio. 56 tyAre sahadevane kaIka IcchAvALo jANIne tene rAjAe hAthI, ghoDA, tha, payadala deza-nagara vagere saghaLuM aradhe aradhuM vahecI karIne svAdhana karyuM. para vaLI taLAva jema kamaLe karIne bharela hoya tema kamaLA (lakSmIthI) bharapUra eka dhavaLagRha tene rAjAe ApyuM, ane vimaLane tenI anicchA chatAM nagarazeThanuM pada ApyuM. 53 - have sahadeva tathA vimaLe maLI pitAnA mAbApa vagerenuM yogya satkAra sanmAna karyuM bAda vimaLa tyAM rahI jina dharma karate thake bahukALa vyati kAMta karavA lAgyuM. 54 paraMtu sahadeva rAjyamAM rASTramAM ane viSayamAM atizaya tRSNAvALe thaI pI navA kara nAkhavA lAge. jUnA kara vadhAravA lAgyo, tathA lekane sakhtAIthI daMDavA lAgyo. pa5 temaja pApane upadeza devA mAMDe, aneka adhikaraNa vadhAravA lA. duzmana deza bhAMgavA lAgya, AvI rIte azubha dhyAnamAM phasI paDe tene joI eka vakhate vimaLa tene AvI rIte kahevA lAgyuM. 56 For Personal & Private Use Only Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI dharmaratna prakaraNa. kari kalahakaMna cavalAi rAyakamalAi kAraNAbhAya, kopAve supavattai niya niyama dhuraM virAhitA. 57 . varamanalaMmipaveso phaNi muha kuharevaraMkarokhitto, varamasa mAmayapIDA nahuviraivi rAhaNA bhAya. 58 iya nisuNato jAo jala bhariya ghaNuvva kasiNavayaNoso, vimaleNa taomoNaMvihiyamajogutti kAUNaM. 59 jiNa dhammevigayaraI vivannavirai phuraMtapAvamaI, aighaNamaNattha daMDaM kuvvaMtovaMta saMmatto. 60 kevinareNa puvvaMvirAhieNaM kayAvisahadevA, lahiuM chalaM churIe haNiopatto paDhama puDhaviM. 61 ' he bhAI! hAthInA baccAnA kAna mAphaka capaLa evI rAjya lakSmInA kAraNe pitAnA niyamonI dhuMsarIne bhAMgI karIne kaNa pApamAM pravarte. pa7 * he bhAI agnimAM pesavuM sAruM sapanA mukhanA vivaramAM hAtha nAkha sAre, tathA game tevA viSama roganI pIDA sArI, paNa vatanI virAdhanA karavI sArI nathI. 58 " ema sAMbhaLIne pANI bharelA vAdaLAnI mAphaka sahadeve kALuM moM karyuM, tethI vimaLe tene agya jANuM mAna dhAraNa karyuM. 19 - pachI sahadevanI jina dharma uparathI ochI prIta paDatI gaI, ane pApanI mati skurita thayAthI te viratihIna thaye thako ghaNA anartha daMDa karIne samyakatva bhraSTa thaye. 60 | bAda keIka prathamanA kUNayalA purUSe kayAreka chaLa pAmIne sahadevane churIthI mArI nAkhe, eTale te pahelI nArakImAM paho. 61 For Personal & Private Use Only Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAta guNa 169 AAAAAAAAAAAAAAAAAAAA tayaNu gurugahirabhavajala nihimi aisa hiya dusahaduhanivaI, kahakahavilahiya narajaMmakamma haNiuM gamIsasivaM. 62 accatapAvabhIru vimalo puNa pAliuNagihidhamma, jAo amaro pavaro mahAvidehamisijjhihii. 63 ityavetya vimalasya veSTitaM, veSTitaM nakhalukarma koTibhiH he janAbhava tapApa bhIravo dhIravodhi caraNavyavasthitAH 64 iti vimala dRSTAMtaH samAsaH cha. tyArabAda bhAre gabhIra saMsAra samudramAM bhaTakatAM asahya duHkho veThIne jema tema karI manuSya bhava pAmIne karma khapAvI te mukti meLavaze. dara ANamera atyaMta pApa bhIrU vimaLa gRhidharma pALIne pravara devatA thaI mahAvidehamAM janmIne siddhi pAmaze. 63 ' A rIte karmanI aNIothI aspaSTa A vimaLanuM caritra jANIne che jene tame samyakatva ane cAritramAM dhIra rahI pApabhIrU thAo. 64 A rIte vimaLane dRSTAMta samApta thaye. saptama guNa. akto bhIrU ritiSaSTo guNaH sAMprata mazaThahati saptamaM guNaM pada #da aa che .. bhIrUpaNuM rUpa chaTho guNa kahI batAvyuM, have azaThapaNa rUpa sAtamA guNane spaSTa kare che - For Personal & Private Use Only Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 170 zrI dharmaratna prakaraNa. AAAA (mUTha mathA.) asaDho paraMnavaMcai, vIsasaNijjo pasaMsaNijjoya; ujjamai bhAvasAraM, ucio dhammassa teNeso. 14 (mULano artha.) azaTha purUSa bIjAne Thaga nathI, tethI te vizvAsa karavA gya tathA vakhANavA yogya rahe che, ane bhAva pUrvaka ughama kare che, te kAraNathI te dharmane yogya gaNAya che. 14. | (TIkA.) zaTho mAyAvi tadviparIto' zaThaH paramanyaM, navacati nAtisaMdhatte, zaTha eTale kapaTI, tethI viparIta te azaDa arthAta niSkapaTI purUSa, para kahetAM anyane vaMcate nathI, eTale Thaga nathI. ataeSa vizvasanIyaH pratyasthAnaM bhavatI taraH punaravaMcannapi na bi. bhANa ra. ethI ja te vizvasanIya eTale pratIti egya thAya che, paNa kapaTI purUSa te kadAca nahi Thagato hoya te paNa tene koI vizvAsa karatuM nathI, mAyA zIlaH puruSo, yadyapi na karoti kiMcidaparAdha, sarpa ivA vizvAsyo, bhavati tathA pyAtma doSa hataH 1 je mATe kaheluM che ke, kapaTI purUSa je ke kaze aparAdha nahi paNa kare, te paNa pitAnA te deSanA jere sarpanI mAphaka avizvAsya rahe che. 1 For Personal & Private Use Only Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAtamo guNa. 171 tathA prazaMsanIyaH zlAghanIyazvasyA dazaTha iti prakramaH, vaLI sadarahu azaTha purUSa prazaMsanIya eTale vakhANavA cogya paNa thAya che. yadavAci. yathAcitaM tathAvAco, yathA vAca stathA kriyA, dhanyAste tritayeyeSAM, visaMvAdo na vidyate. 1 je mATe kaheluM che ke. jevuM citta hoya tevI vANI hoya, ane jevI vANI hoya tevI kRti heya, e rIte traNe bAbatamAM je purUSane avisaMvAda hoya teo dhanya che. 1 tayodhacchatti pravarttate dharmAnuSThAna itizeSaH bhAvasAraM sadbhAva muMdaraM svacitaraMjanAnugataM napunaH pararaMjanAyeti duHpApacasvacittaraMjanaM. vaLI azaTha purUSa dharmanuNAnamAM bhAvasArapaNe eTale sadbhAva pUrvaka athAt pitAnA cittane raMjita karavA mATe, udyama kare che eTale pravarte che, nahi ke parane raMjana karavA mATe pitAnA cittane raMjana karavuM e kharekhara muzkela kAma che. tA. bhuyAMso bhurilokasya camatkAra karAnarAH raMjayaMti svacittaMye bhutale te tha paMcaSAH ? je mATe kaheluM che ke - bIjA ghaNA lekanA cittane camakAvanArA mANasa ghaNu maLI Ave che, paNa jeo A pRthvI para pitAnA cittane je tevA te pAMca cha ja maLaze. 1 For Personal & Private Use Only Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI dharmaratna prakaraNa - - - tathA. kRtrimai DaibarazcitraiH zakya stoSayituM paraH AtmA tu vAstavai reva hatakaH parituSyati. 2 vaLI kahyuM che ke, bIjAne te aneka tarehanA banAvaTI AMbarathI rAjI karI zakAya che, paNa A (ha) AtmA to kharekharA banAvothIja paritoSa pAme che. 2 ucito yogyo dharmasya pUrva vyAvaNita svarupasya, te na kAraNenai So'zaThaH sArthavAha putra cakra devavat te kAraNe karIne e eTale azaTha purUSa pUrva varNavelA svarUpavALA dharmane ucita eTale gya gaNAya che; sArthavAhanA putra cakadevanI mAphaka. cakradeva caritaMtvevaM. atthi videhe caMpA vAsapuraM pau rapa urapari kaliyaM, tatthAsi satyavAho ai rUddorUdda devutti. 1 tassaya bhajjA somA sahAvasomA kayAigihidhamma, sApaDivajja igaNiNIi bAlacaMdA ipAsaMmi. 2 cakadevanI vAta A pramANe che." videha dezamAM ghaNI vastIthI bharapUra raheluM caMpA nAme nagara hatuM, tyAM atira rUdradeva nAme sArthavAha hatA. 1 te sArthavAnI senA nAme bhAryA hatI, te svabhAvathI ja saumya - NavALI hatI, teNIe baLacaMda nAmanI gaNinI pAsethI gRhaddharma aMgIkAra karyo hate. 2 For Personal & Private Use Only Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 173: www sAtamo guNa. taMkiMciMvisaya vimuhaM daThThapauTTho bhaNeisebhattAmuMcapie, dhammamima bhogiMpiva bhoga vigdha karaM, 3 sAsAhai bhogehiM rogehi vamahakayaMimo Aha, kiMcaiuM diTThamadiTTa kappaNaM kuNasi taMmUDha 4 . sA bhaNai imevisayA pasugaNa sAhAraNA vipacakkhA, ANissariyAi phalo vikinna dhammosamakkhote. 5 uttaradANa a satto vilakakha citto aivasaviratto, AlavaNAivitatto tIisa maMvayaisavvato, 6 .. annamagdha ikannaM somA adhitti lahai nayatoso. tammAraNahe umahiM Thavaigihato ghaDekhiviuM. 7 teNIne kAMIka viSayathI vimukha thaelI jaIne teNIne bhatte gusse thaI kahevA lAgyuM ke sarpanI mAphaka bhegamAM viza karanAra A dharmane mUkI de. 3 teNIe uttara ApyuM ke rega samAna bheganI mAre jarUra nathI, tyAre te che ke he mUrNa strI tuM dekhItAne mUkI aNudekhItAnI zAmATe kalpanA kare che. 4 teNI belI ke A viSaye te pazuo paNa bhogavI zake che ema pratyakSa jaNAya che ane aneka prakArano dharma karatAM te sau AjJA UThAve evuM ezvarya maLe che e tame pratyakSa juve che. 5 tyAre uttara ApavA asamartha thaele soma vilakSa mana karIne tene NInA Upara atizaya virakta thaye thake teNanA saMghate bolavA karavAnuM baMdha rAkhI teNI sAthe dareka sthaLe jato Avato, 6 ** bAda teNe bIjI strI paraNavA vicAra karyo paNa samA hayAta chevAnA sababe te meLavI zakyo nahi, tethI tene mArI nAkhavA khAtara eka sapane ghaDAmAM nAkhIne te ghare gharamAM rAkhI me, cha. For Personal & Private Use Only Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 174 zrI dharmaratna prakaraNa bhaNaipie amugaghaDA udAmamANe susAvisaralamaNA, jAkhi vai karaM kuMbhe tADakA kaMsiNa bhuyageNa. 8 DakAahaMtipaiNosAsAhaisovigADha saDhayAe, gArUDiyA gArUDiyA iccAikare ihalabolaM. 9 sigyase ullaDiyaM vihurehinivaDiyaM cadasaNehi, visabhIe hivayANehiM dUra dUreNa osariyaM 10 acaiya saMmAsohaMma kappalIlAvayaMsamuvimANo, palio vamaThiIyA somAsura suMdarI jAyA. 11 rUddosarUddadevo nAgasiriMnAgadattasiThisuyaM, pariNIya nIivAhAi a~ji paMcavihIvasae. 12 pachI te strIne kahevA lAgyuM ke he priyA amuka ghaDAmAMthI phUlanI mALA lAvI Apa, tyAre saraLa manavALI sImAe ghaDAmAM je pitAne hAtha nAkhe ke temAM rahelA kALA sarpa teNIne DasI. 8 teNIe patine kahyuM ke mane te sarve DasI che, tyAre te bhAre kapaTa karanAra hovAthI gADIone bolAvavA mATe bUma mArI bhAre dhAMdhala karavA lAgyo. 9 eTalAmAM te tarata teNInA keza kharI paDayAM, dAMta paDI gayA, ane viSathI jANe badhA hoya tema prANa dUra thayA. 10 - te ema samyakatva kAyama rAkhIne sidharma devakanA lIlA vAMsaka nAmanA vimAnamAM palya pamanA AyuSyavALI devAMganA thaI 11 rUdra pariNAmI te rUdradeva have nAgadatta zeThanI nAgazrI nAme putrIne para ane aniti mArge vartate rahI pAMca prakAranA viSe bhegavavA lA. 12 For Personal & Private Use Only Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 175 - - - - - - - - .. -- - - - sAtame guNa. ruhajjhANo vagao narayAvAsaMmi paDhamapuDhavIe. khADakkhaDA bhihANe paliyA UnArao jAo. 13 ahaso somAjIvo caviuM sohaMmao videhami, sailaMmisu sumAre, jAo daMtI dhavala kaMtI. 14 iyaro vitauvvaSTiya jAo kIrotahiM ciyagirimi, kIrIi saharamaMto nara bhAsAbhAsiro bhamai. 15 kaiyA vitaMgaiMdaM kareNuyAniyara parigayaMdaTuM, puSva bhavabhAsAo bahu lIbahulo viciMtei, 16 visaya suhAu imAo kihaNumae vaMciyavao esa, evaM uvAyaciMtaNa pavaNo pattosae nIDe. 17 te roka dhyAnamAM garakAva rahI marIne pahelI nArakInA khADakhaDa nAmanA narakAvAsamAM papamanA AyuSyathI nArakapaNe utpanna thaye. 13 have te mAne chava sidharma devalokathI cavIne videha dezamAM suMsumAra parvatamAM ghaLI kAMtivALe hAthI thaye. 14 pahele rUdradevane jIva paNa nArakIthI nIkaLIne teja parvatamAM zukarUpe utpanna thaye, te manuSyanI bhASA belate thake zukI sAthe ramate tyAM bhamate hate. 15 ' teNe kayAreka te hAthIne ghaNI hAthaNIo sAthe pharate joIne pUrva bhavanA abhyAsathI bahu kapaTI thaIne nIce mujaba vicAryuM. 16 * A hAthIne AvA viSaya sukhathI mAre zIrIte chUTA pADe bAbatanA upAya ciMtavate thake te pitAnA mALAmAM AvI che. 17 e For Personal & Private Use Only Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI dharmaratna prakaraNa. tAtthacaMda lehAbhihANa khari harittu saMpatto. lIlAraiti khayaro bhayabhIo bhaNaitaM kIraM. 18. bhoittha giriniuM je ciTThA megoihAga mIkhayaro, nahuse kahiyavyo haMgao yamaso kaheyavvo. 19 .... tokIra khIramahumahura vayaNamahae vamuvakayaM tumae, . tujhnavi ahaMavassaM karissamaNu ruvamuvayAraM. 20 aha Agao sakhayaro adaThTha lIlAraiMpaDiniyatto, kahiyaM mueNaevaM imassa soharisiohiyae. 21 itthaM taraMmitatthA gayaMgayaM taMjahicchiyAbhamiraM, pAsittu ciMtai muo ahaha aho suMdaro vasaro. 22 teTalAmAM tyAM caMdralekhA nAmanI vidyAdharIne harIne lIlArati nAmane vidyAdhara AvI pahe, te bhayabhIta hovAthI te sUDAne A pramANe kahevA lAgyo. 18 che ke ame A jhADImAM bharAI besIye chIe IhAM eka bIje vidyAdhara AvanAra che, tene mAre to de nahi, ane te pAcho vaLe tyAre mane jaNAvI devuM 19 he dudha ane madhanI mAphaka madhura vANI bolanAra zuka, je tu e rIte mAre upakAra karIza te huM tAre paNa avazya gya badalo vALI ApIza 20 eTalAmAM te vidyAdhara AvI pahoMcyuM, te lIlAratine tyAM nahi dekhavAthI pAchA vaLe, tyAre zuke te vAta chupAI beThelA vidyAdharane jaNAvI tethI te hRdayamAM rAjI thaye. 21 A daramyAna tyAM pitAnI IcchAe bhamate hAthI AvI pahocce, tene joI te zuka vicAravA lAge ke A majhAnI taka che. 22 * * * * For Personal & Private Use Only Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ .. sAtame guNa. to nivaDiniyaDinaDio ThAuMkarisaniIhamibhaNaipiyaM, bhaNiyaM vasiTa risiNA kAmiya titya imaMkhitaM. 23 joityabhigunivArya kare iso lahai kAmiyaMkhuphalaM, iyabhaNiyapiyAIsamaM tahiMvipatto nilukoya. 24 tavyayaNa perio puNa lIlArai kheyaropiyAsahio, calacavala kuMDa lagharo uppaio gayaNamaggaMmi. 25 taMda ciMtaikarI kAmiyatitthaMimaM khuihayaMkheyaramihuNaMjAyaM, paDiyaMkira kIramihuNaMpi. 26 to kiMimiNA tiriyattaNeNa majati ciMtiyanagAo, jhaMpAvaisotahiyaM, ahudiyaMkIra mihuNaMtaM. 27 tethI te bhAre kapaTI thaIne hAthInI pAse rahIne potAnI priyAne kahevA lAgyuM ke vaziSTha munie kahyuM che ke A kAmita tIrtha nAme kSetra che. 23 Ihi je bhRgupata kare te manavAMchita phaLa pAme che, ema kahIne priyAnI sAthe tyAMthI pApAtanA Dhage paDIne nIce chupAI rahyuM. 24 bAda tenA kahevAthI lIlArati vidyAdhara pitAnI priyA sahita capaLa kuMDaLa dharate thako AkAzamAM UData thaye. 25 A banAva joIne hAthI vicAravA lAgyA ke Ate kharekhara kAmita tIrtha che, kemake IhAMthI paDeluM zukanuM je vidyAdharanuM joDuM banyuM che. 26 | mATe mAre paNa A tirthapaNAnuM zuM kAma che? ema ciMtavIne parvata parathI teNe tyAM nRpApAta karyo eTale zukanuM je tyAMthI UThI gayuM. 27 For Personal & Private Use Only Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI dharmaratna prakaraNa saMcunniyaM guvaMgohatthI galahatthioviviyaNAe, ' phuriya muhajja vasAo jAovaMtara suropavaro. 28 aisayakilicitto visayapasatto muovisaMpattI, rayaNAilohiyakkhe narae aitikkhaduhalakkhe. 29 (ta ) asthi videhe siricaka vAlanayaraMmi satya vAhavarI, appaDihaya cakkakkho sumaMgalApaNa iNItassa. 30 ahaso kariMda jIvo caviUNaM tANanaMdaNo jAo, nAmeNa cakkadevo sayAvigurujaNavihiya sevo. 31 uvvaTTiya iyaroviDu jAo tattheva jaMna devutti, somapurohiyaputto, duvevitaruNuttamaNupacA. 32 have te hAthInA aMge pAMga cUrecUrA thaI gayA ane tene bhAre vedinA thavA lAgI chatAM te zubha adhyavasAya rAkhIne mahAna vyaMtara devatA thayA. 28 atizaya kilaSTa pariNAma ane viSayAsakta zuka marIne pahelI nArakInA ati AkarA duHkhathI bharapUra lehitAkSa nAmanA narakAvAsamAM pa . 29 daramyAna videha kSetramAM zrI cakravALa nagaramAM apratihata caka nAmane eka mahAna sArthavAha rahetuM hatuM ane tenI sumaMgaLA nAme strI hatI. 30 - have te hAthIne jIva vyaMtaranA bhavathI cavIne tenA ghare putrarUpe avataryo, tenuM cakradeva evuM nAma pADavAmAM AvyuM, te hamezAM pitAnA gurUjananI sevAmAM tatpara rahevA lAgyA. 31 pelA zukane jIva paNa nArakImAMthI nIkaLIne teja nagaramAM semapuhitane yajJadeva nAme putra thaze. bAda cakadeva ane yajJAdeva ane vana pAmyA. 3ra For Personal & Private Use Only Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 17. sAtama guNa. sAbhAva kaiyavehi, jAyAmittIi te simannonaM, puvakaya kamma dosA kayAvi ciMtai purohisuo. 33 kahae macaka devI, imAu attuccha lacchi vicchadu, pAvihii phuDaMbhaMsaM, huM nAyaM athiiha uvAo. 34 caMdaNa satthAhagihaM musiuM daviNaM khivittu eyagihe, kahi nivassapurao bhaMsissaM saMpayAu imaM. 35 kAuM tahevasa bhaNai vayaMsagovemumajjhadaviNamiNaM, niyageheso vitao evaMciyakuNai saralamaNo. 36 vattA purepavattA mudraM caMdaNagihaMtito puTTho, sasthAhasu eNesodaviNamiNaM kassa bhomitta. 37 te be jaNa vacce ekanI kharA bhAvathI ane bIjAnI kapaTa bhAvathI dostI baMdhAI bAda pUrvakRta karmanA deSathI purohitane putra eka veLA A pramANe vicAravA lAge. 33 teNe vicAryuM ke A cakadevane AvI meTI lakSmInA vistAra parathI zI rIte bhraSTa kare ema vicAra karatAM karatAM tene eka upAya sUje. 34 te teNe nizcaya karyo ke caMdana sArthavAhanuM ghara lUMTIne tenuM dhana A cakadevanA ghare rAkhavuM ane pachI rAjAne kahIne ene pakaDAvI enI saghaLI milkata paDAvavI. 35 pachI teNe te pramANe karIne cakadeva pAse AvIne kahyuM ke he mitra A mArUM dravya tuM tArA gharamAM saMbhALI rAkha tyAre saraLa hRdayavALA cakadeve te pramANe ja karyuM. 36 evAmAM nagaramAM vAta cAlI ke caMdana sArthavAhanuM ghara luMTAyuM che, te sAMbhaLI cakadeve yajJadevane pUchyuM ke he mitra A dravya konuM che? 37 For Personal & Private Use Only Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 180deg ; zrI dharmaratna prakaraNa. * * * * * * * * soAhamajjhadavvaMtAyabhayA goviyaMtuhagihaMmi. AsaMkAnamaNAgavi kAyavvA cakkadevatae. 38 ittoyacaMdaNeNaM amugaM amugaM camaha gayaMdavvaM, kahiyaM nivassa teNaM nayare ghosA viyaMevaM. 30 caMdaNa mihaMpa mujhaM jeNaM keNavi kaheu somajha, iNhi natassadaMDo pacchAsAririo daMDo. 40 ahadiNapaNagaMmigae 'purohiputtI nivaMbhaNaideva, jaivinajujja iniyamitta dosaphuDa viyaDaNaMkAuM. 41 : paramai viruddha meyaMtidhAri uMpArimonahiyayaMmi. caMdaNadhaNaM avasbhaM atthigihe cakadevassa. 42. , tyAre te che ke e mAruM dravya che, kiMtu bApanA bhayathI tAre ghera chupAvyuM che. mATe he cakadeva tAre e bAbata lagAre zaMkA dhAravI nahi. 38 AhIra caMdana zeThe rAjA pAse pitAnuM je je dravya corAyuM hatuM te nAmavAra noMdhAvyuM. tethI rAjAe nagaramAM nIce mujaba udyoSaNa karAvyuM. 39 : je keIe caMdananuM ghara lUTayuM hoya te mane AvIne hamaNA ne hamaNuM kahI jaze te tene daMDavAmAM nahi Ave, nahi to pachI sakhata rIte daMDa karavAmAM Avaze. 40 - have paca divasa vItyA keDe purohitano putra yajJadeva rAjA pAse jaI kahevA lAgyuM ke he deva, je ke pitAnA mitrane doSa kholI batAve vAjabI nathI. 41 * chatAM A ati virUddha kAma che ema dhArIne huM te mArA hRdayamAM chupAvI zakartA nathI ke caMdananuM dhana avazya cakadevanA gharamAM hovuM joIe. kara For Personal & Private Use Only Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAtamA guNa. (rAjA) naNusoga riThapuriso rAyaviruddhaM imaMkahakarijja, ( yajJadevaH) garuyAvi lohamohiyamaiNociTTha tibAlavva. 43 (rAjA) sosatosamuhAra pANapAvaNo suNijna esayayaM, ( yajJadeva:) avi taruNo daviNamiNapAviyapAehiMpasarati, 44 (rAnA) naLusomaddA choLo, (cajJatevA) jovo morda jasa vimalkata, aivahala parimale suvi kusume sunahuti, kiMkimao. 45 (rAjA) jai evaM tAkijjara samaMta ogehasohaNaM tassa. (yajJadevaH) evaM devasavipurao jaMpijae ealiyaM. 46 to nivar3aNAtalA caMdraNa bhaMDArieNa saha bhaNio, bhoka deva na gavesehi 47 (rAjA bolyA) are etA bhAre AbarUdAra purUSa che, te Avu... rAjaya virUddha kAma kema kare? 181 (cannadeva melyA) mahArAjA mehATA mANase paNa lAbhathI ati me pAmIne mUrkha bane che. 43 (rAjA AvyA) a cakradeva tA sateSarUpa amRta pAnamAM hameza parAyaNa rahelA sAMbhaLavAmAM Ave che. (yajJadeva eklyA) mahArAja tarUe paNa A dravyane pAmIne tene peAtAnI pADeAthI vIMTe che. 44 (rAjA belyA) araeN cakradeva te! mahA kulIn sabhaLAya che. (yajJadeva bAlyA) mahArAja, emAM nirmaLa kuLanA zA doSa che? zu sugandhI pulAmAM paNa kIDA nathI thatA ke? 45 (rAjA estheA) je ema che tA tenA gharanI jhaDatI levarAvIe. (yajJadeva bolye) mahArAja ! tamArI rUbarU zu mArA jevAthI blU DuM belAya ka. 46 ' - tyAre rAjAe taLavara (jadAra ) tathA ca'dana zeThanA bhaDArIne elAvIne kahyuM tame cakradevanA ghare jaI cArAyalA mAlanI tapAsa karI. 47 For Personal & Private Use Only Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18ra zrI dharmaratna prakaraNa. sociMta inara vaiNA ahaha asaMbhA vaNijja mAiThaM, kiMkaiyA pAvijjai ravibiMbe timirapAbhAro. 48 ahavA pahuNo ANaM karemipatto taogihetassa, pabhaNai caMdaNadavvaM naTaM jANesi bhobhada. 49. (vAva) nadunad muLiiAra (tArA) tobho tumaena kuppiyavyame jarAya sAsaNeNaM tuhagehaMkiMpi joissaM. 50 (cakradevaH) kovassakoNu samao sayApayA pAlaNatya mevajao, nayakula harassa devassa esa sayalovi saMraMbho. 51 to talavaro gihaMto pavisiya jAniuNayaM nihAlei, tAkaMcaNa vAsaNayaM caMdaNa nAma kiyaMladdhaM. 52 tyAre taLavara vicAravA lAgyuM ke arere A asaMbhavatI vAtanuM hukama karavAmAM Ave che. zuM sUryanA biMbamAM aMdhakArane bharAva pAmI zakAya ke? 48 athavA svAmine hukama bajAvavo ja joIe ema ciMtavI te cakadevanA ghare Avyo ane kahevA lAgyo ke he bhadra caMdananA cerAyelA mAlanI tane kaMI khabara che? 49 (cakradeva ) nAnA, mane kazI khabara nathI. (taLavara bolyo tyAre tAre mArA para kaze kepa na kare. kemake huM rAjAnA hukama pramANe tArUM ghara kAMIka tapAzIza. 50 (cadeva bolya) emAM kopa karavAnuM zuM kAma chekAraNa ke nyAyavAn mahArAjAne A saghaLo vahIvaTa kevaLa prajAnA pALana artha ja che. 51 "tyAre taLavara tenA gharamAM pisIne barAbara jevA lAge te teNe caMdananA nAmavALuM sonAnuM vAsaNa joyuM. para For Personal & Private Use Only Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAtamA guNu. to bhai sadukUkhamimo kuo tara cakkadeva pattamiNaM, kihamittattha vaNiyaMpAyaDe miniyayaMti sobhaNai. 53 (sava:)caMtA nAma (vA)nAmavitra jJAnagoLavidAya, (talavara :) jaievaMtA kittiyamittaMiha vAsaNe kaNagaM. 54 (cakradevaH) ciragoviyaMtinatahA sumaremiahaMsayaMciyanieha, (talavaraH) bhaMDAriyakiMsaMkhaM dhaNamihasoAha ajuyamiyaM. 55 to choDAviyana ulaniyaMti savvaM tahevataMmiliyaM, bhaipuNo rakhipahUbhobhada phuDakkharaMkahasu. 56 ahavIsatthaM sahayaM sukIliyaM kIliyaM paMcitaMmi, mittaMdU se mikatI cakkadevopuNAha niyaM. 57 tyAre dilagIra thai taLavara tene pUchavA lAgyA ke he cakradeva tane A vAsaNa kayAMthI maLyu che? tyAre cakradeva vicAravA lAgyA ke mitranI cApaNane kema pragaTa karUM, tethI te khelyA ke e mArU potAnuM che. 53 183 (taLavara khelyA) tyAre enApara caMdananuM nAma kema che? (cakradeva bolyA) koI paNa rIte nAma phera thavAthI tema banyu' lAge che. (taLavara belse) jo ema che tA kahe A vAsaNamAM keTalI kImatanu sAnu che. 54 (cakradeva AlyA) lAMbA vakhatapara saghareluM che mATe mane kharAkhara yAda nathI, tameja tapAzIlye. (taLavara elcA) he bhAMDArika anApara keTaluM* dhana lAgyu che ? tyAre te khelyA ke daza hajAra. 55 tyAre noMdha kaDhAvIne jovA lAgyA te badhu' teja pramANe maLatu thayu', eTale taLavara cakradevane kahevA lAgyA ke he bhadra sAcI vAta kahI de. 56 cakradeve vicAra karyo ke mArApara vizvAsa dharanAra, mArI sAthe dhULe For Personal & Private Use Only Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI dharmaratna prakaraNa. ramanAra cittamAM coTI rahelA mitranuM nAma kema Apu? ema vicArIne pharI teNe kahyuM ke ene mAruM ja che. 57 (tAra) zittimidaM gharasaMtighaMghainhari, (cakradevaH) niyayaMpi asthi bahuyaM pajjattaM mamapara dhaNeNaM. 58 totalavareNasa vvaMgihaniyaMteNa taM dhaNaM pattaM. kuvieNa cakkadevo haDheNanIoni vasamIve. 59 rannAbhaNiyaM naNupai appaDihaya cakkasatya vAhasue, nahu saMbhavaiimaMto kahesuko itthaparamattho. 60 paradosa kahaNa vimuho nakiMcijA jaMpaeimotAhe. bahuryaviDaMbi UNaM nivisaokArio rannA. 61 ahasovisAya vihuro guruparibhavadavajha lakiya sarIro, ciMtai kiMma, ma, saMpai paNaTThamANassajI eNa. 62 . (taLavara belyo) tArA gharamAM pArakuM dravya keTaluM raheluM che? (cakadeva belyo) mArU pitAnuM paNa ghaNuM ja che, parAyAnuM mane zuM khapa che. 58 tyAre taLavAre AkhuM ghara zodhatAM te chupAveluM dhana meLavyuM eTale teNe gusse thaI cakadevane bAMdhI karIne rAjA pAse raju karyo. 19 - rAjA tene kahevA lAgyuM ke tArA jevA apratihAcaka sArthavAhanA putramAM AvI vAta saMbhave nahi, mATe je kharI vAta hoya te kahI che. 60 tyAre parAyA deva kahevAthI vimukha rahenAra cakadeva kaMI paNa bolyA nahi, eTale rAjAe tene bahu prakAre viTIne dezanikAla pharyo. 61 ' have te cakadevanA manamAM bhAre dilagIrI pedA thaI ane bhAre parAbhavarUpa, davAnaLathI tenuM zarIra jhaLavA lAgyuM, tethI te vicAravA lAgyo ke have mAre mAnabhraSTa thaIne jIvavuM zA kAmanuM che? dara For Personal & Private Use Only Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAtame guNa. 185 (yatA) varaMmANa parityAgo mAmAna parikhaMDanA, prANatyAge kSaNaM duHkhaM mAna bhaMge dine dine. 63 iya ciMtiya puravAhiM vaDaviDaviNi jAva baMdhae appaM, tA tagguNagaNa raMjiya hiyayA puradevayA atti. 64 ThAuMnivajaNaNimuhe nivapurao taMkaheivuttaMtaM, uvvaMdhaNa peraMtaM toDuhio ciMtae rAyA. 65 upakAriNi vizvaSeArya janeyaH samAcaratipApaM, taMjanama satyasaMdhaM bhagavati vasudhe kathaMvahasi. 66 iyaparibhAviyarannA purohiputtaM dharAviuM turiyaM, tattha gaeNaMdiTTho satthAha muo taha kuNaMto. 67 je mATe kahevuM che ke. prANa choDavA sArA, paNa mAnanuM khaMDana sahana karavuM sAruM nahi, kAraNa ke prANa cheDatAM kSaNavAranuM duHkha rahe che, paNa mAnabhaMga thatAM dararoja duHkha lAge che. 63 ' ema ciMtavIne nagaranI bahera eka vaDanA jhADamAM teNe potAne gaLe phAMso dIdhe, teTalAmAM tenA guNe karIne paradevatA jaladI tenA para prasanna thaI. 64 upakAra karanAra ane vizvAsa dharanAra Aryajana tarapha je pApa Acare tevA asatya pratijJAvALA janane he bhagavatI vasudhA ! tuM kema dhAraNa kare che? 66 (nagara devatAe A vicAra rAjAnA manamAM pre) eTale rAjAe ema vicArIne purohitanA putrane jhaTa pakaDAvI keda karyo ane pite sArthavAhanA putranI pUTha pakaDI tyAM tene phAMse khAtA je. 67 For Personal & Private Use Only Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI dharmaratna prakaraNa chidinujattipAsaM sogayamAroviUNahiTThaNa, mahayAvicchaDeNaM pavesio nayaramamaMmi. 68 bhaNioyabhImahAyasatujjhakulINassajuttamevaimaM, taha pucchirassavimamaM jaMparadoso nate kahio. 69 kiMtutuhajamavaraddhaM aMnANapamAya oihamhehiM, taMkhami yadhvaM savvaM khamApahANAkhusappurisA. 70 ityaMtare bhaDehi baMdhiya tatthANio purohimuo, rosArUNa nayaNeNaM rannAvanjho samANato. 71. to bhaNai cakkadevo vacchalahieNapagaisaraleNa, mahamitte imeNaM kinAma viruddha mAyariyaM. 72 rAjAe jhaTa daI tene phase kApI tene hAthIpara caDAvI moDeTA ADaMbarathI nagaramAM praveza karAvyuM. 68 sabhAmAM AvatAM rAjAe tene kahyuM ke he mahAzaya, tane tevI rIte ame pUchatAM paNa te para doSa nahi UghADe, te tArA jevA kulIna purUSane barobara ghaTitaja che. 69 | kiMtu A bAbatamAM ame ajJAnarUpa gaphalatanA lIdhe tAre je aparAdha karyo che, te badhe tAre mApha kara, kemake satparUSe kSamAvAna hoya che. 70 * * eTalAmAM subhaTa purohitanA putrane bAMdhIne tyAM lAvyA, tene joI rAjAe lAlacoLa AMkha karIne tene mArI nAkhavAne hukama karyo. 71 . tyAre cakadeva kahevA lAgyuM ke A vatsala hadayavAnuM saraLa svabhAvI mArA mitre vaLI zuM virUddha kAma karela che? 72 For Personal & Private Use Only Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAtamo guNa. puradevayAi kahiyaM kahai nivoducha ciThiyaMtassa, mannubhara bhariya citto to ciMtaisattha vaiputto. 73 amayarasAuvisaMpiva sasahara biMbAu aggivuTThIbva, eri samityA uimaM kimasamama samaMja saMjAyaM. 74 evaMsoparibhAviya gADhaM nivaDi tunivai calaNesu, moyAvainiyamittaM tohiTTho bhaNai naranAho. 75 upakAriNi vItamatsarevA sadaya tvaMyaditatrakotirekaH ahite sahasAparAdhalabdhe sadhRNaMyasyamanaH satAMsadhuryaH 76 ahasatya vAhaputto sayavattapatta nimmalacaritto. bhaDacaDagapariyario niyagehepe sio ranA. 77 tyAre rAjAe nagara devatAe kaheluM tenuM saghaLuM bhopALuM kahI batAvyuM, tyAre dilagIra thaIne sArthavAhano putra vicAravA lAgyuM. 73 amRtamAMthI viSa kema pidA thAya athavA caMdranA biMbamAMthI agni kema varSe, tema AvA mitrathI AvuM bhAre bhuMDuM kAma kema thayuM haze. 74 ema vicArIne te cakadeve rAjAnA page paDIne te mitrane cheDA tyAre rAjA harSa pAmIne nIce mujaba che. 75 upakArI athavA nimaMtsarI mANasa para dayALu rahevuM emAM zI meTAI che? kiMtu duzmana ane vagara vicAre aparAdha karanArapara jenuM mana dayALu hoya tene sajjana jANavo. 76 have zatapatra nAmanA phUlanI mAphaka nirmaLa caritravALA te sArthavAha putrane sArA su bhaTonI sAthe tenA ghare mokalAvyuM. 77 For Personal & Private Use Only Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 188 zrI dharmaratna prakaraNa. teNAvijanadevo AlaviopANaya sAravayaNehiM, sakAriya saMmANiya paThavioniyaya bhavaNaMmi. 78 jAojaNa pavAodhannae seva satya vAsuo, avayAra, parevinare iyajassamaI pariSphurai. 79 veragga magalaggokayAvisiri aggabhuigurupAse, gile cakkadevodikakha duhakakakhadahaNa samaM. 80 bahukAlaM paripAlaya sAmannaMso aNanna sAmannaM, jAo ajiMbhavaMbhonava ayarAU gurobho. 81 tattocaya videhe ariajie maMgalAvaI vijae, bahurayaNe rayaNa uresatthappa hurayaNa sArassa. 82 te cakradeve teTaluM chatAM yajJadevane prIti bharelA vacanothI melAvye tathA satkAra sanmAna ApIne tenA ghare mokalAyeA. 78 tyAre lokamAM vAta cAlI ke A sArthavAhanA putraneja dhanya che ke jenI apakAra karanAra upara paNa AvI buddhi pure che. 79 have te cakradeva vairAgyanA mArgamAM lAgyA ke koIka divase zrI agnibhUti nAmanA gurUnI pAse duHkharUpI kukSane khALavA mATe agni samAna dIkSAne grahaNa karavA lAgyA. 80 te ghaNA kALa sudhI ati utra sAdhupaNuM tathA niSkapaTa brahmacarya pALIne brahmadeva lokamAM bhava sAgaropamanA AyuSyavALA deva thayA. 81 tyAMthI cavIne te duzmanethI niha. chatAya evI magaLAvatI nAmanI vijayamAM bahu ratnavALA ratnapura nagaramAM ratnasAra nAmanA meATA sArthavAhanA ghare. 82 For Personal & Private Use Only Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAtameA guNa. sirimai piyAi jAocaMdaNa sAruti naMdaNo tassa, kaMtAyacaMda kaMtA duvaivijiNa dhamma pari kaliyA. 83 marijaM sarjana devoviduccapuDhavIe nAraojAo, puNa AheDa muNao bhaviUM tatthe va vavanno. 84 tatto bhamiya bahubhavaM jAo sorayaNa sAradAmi suo, ahaNa ganAmApIra puvvattAte sisaMjAyA. 85 annadiNe rayaNa uraM disijattANa gayaM minivaImi, savaravar3a vijjhakeU bhaMjiya gila ibahu. 86 hariyAyacaMdakatA sesajaNI kovikattha viyanaTTho, AvA sioyavaliDaM savarava Ijinna kRvataDe 87 tenI zrImatI nAmanI priyAnA peTe caMdranasAra nAme putra thayA, te caMdrakAMtA nAmanI strI paraNyA ane te anne jaNa jina dharma pALavA lAgyA. 83 189 yajJadeva paNa marIne bIjI nArakImAM upajI tyAMthI pAche teja nagaramAM eka zikArI kutaro thayA. 84 tyAMthI ahu bhavA bhamyA keDe sadarahu ratnasAra sAryavAhanI dAsIne adhanaka nAme putra thayA, tyAM pAchI te be jaNanI prIti badhAI. 85 eka divase rAjA digyAtrAe gayA hatA te TAMkaNe vidhyaketu nAmanA bhIla leAkeAnA saradAre ratnapurane bhAMjIne ghaNA kedI pakaDayA: 86 te dharapakaDamAM te le!kA cadrakAMtAne paNa harI gayA. ane bAkInA leAkeAmAM kAi kayAM ane kAi kayAM ema nAzI gayA. Ada te bhIla saradAra tyAMthI pAchA vaLIne nA kavAnA kAMThe paDAva nAkhI paDI rahyA: 87 For Personal & Private Use Only Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI dharmaratna prakaraNa. volINe sayala diNe nisAvasesepayANakAlaMmi, airaha sabasapurakakhaDaniya niya kicce mubhicce su. 88 uttAlakAhalA taralavahalaravapasarabhariyanahavivare, aggANIyaMmivatayaMmidINe yabaMdiyaNe. 89 sAcaMdaNapANapiyAsalIlaniyasIla khaMDaNabhaeNa, paMca na mukkAraparA jhaMpAvaitaM mikUvaMmi. 90 bhaviyavvayA niogA paDiyA nIraMmijIviyAteNa, paDikUvayaM miThAuM gamei sAvA sare kaivi. 1.1. ittoyagayA dhADitti caMdaNoniyapure samaNupatto, daiyA haDatti nAuM jAo ai viraha duha duhio. 92 ' te A divasa pasAra thatAM pAchalI rAte prayANanA vakhate ati utAvaLanA ge cAkaranapharo pitApitAne kAme rokAI jatAM. 88 temaja bhAre ghaghATathI AkAza bharAye chate lazkara ane garIba ketie AgaLa cAlatAM thakAM 89 te caMdanasAranI strI pitAnA pavitra zILa rakhene khaMDAI jAya tenI bhayathI paMcaparameSTi namaskAra saMbhAratI thakI te kuvAmAM kudI paDI. 90 tyAM bhavitavyatAnA jore te (chAlakA) pANImAM paDavAthI jIvatI rahI gaI bAda te kuvAnA pakherAmAM rahI teNIe keTalAka divasa pUrA karyA. 91 ANI mera dhADa pAchI vaLI eTale caMdanasAra pitAnA nagaramAM AvI pahoMcyuM tyAM tenI strI harAyAnI vAta jANe te virahanA duHkhathI bhAre duHkhita thavA lAgyA. 92 For Personal & Private Use Only Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAtamo guNa. 1ii totI imoyaNatyaM saMbala yaMdaviNa na ulayaMgahiuM. ahaNagavIo calio vAreNa vahati taMbhAraM. 93 pattA kameNa taMjinna kUvadesaMtayApuNo asthi, dhaNa jAyaMpAsedA sayarasa iyararasa pAheyaM. 94 to pubbabhavajjAsA dAso ciMtei sunnarannamiNaM, . atyamio gagaNamaNIollasiogarUyatimirabharo. 95 tAittha kUbakuhare khiviUNaM sattha vAhamuhameyaM, dhaNa jAeNaimeNaM bhavAmi bhogANa AbhAgI. 96 / / to bhaNai nivIDaniyaDI bhi saMti sAvAhaemamaMsAmi, sovihu sahAvasaralojAkUce niyai tatthajalaM. 97 bAda tene choDAvavA khAtara bhAthuM tathA paisAnuM teDuM bharIne caMdanasAra adhakane sAthe laI cAle teo be jaNa sAthe UpADela bhArane vArApharatI vahevA lAgyA. 93 teo cAlatA cAlatA anukrame te jUnA kuvA pAse AvI pahoMcyA, te vakhate dAsI putranA pAse paisAnuM neruM hatuM ane caMdanasAra pAse bhAthuM hatuM. 94 te veLAe pUrva bhavanA abhyAsathI dAsI putra vicAravA lAgyo ke A zunuM jaMgala che, ane sUrya paNa AthamI gayo hovAthI khUba aMdhArUM thayuM che. 95 | mATe A kUvAmAM A sArthavAhanA putrane nAkhI daI A mArI sAthe rahela paisAthI huM mojamajAha bhogavuM. 96 . ema vicArI te mahAkapaTI kahevA lAgyuM ke, he svAmi! mane bahu tarasa lAgI che, tyAre saraLa svabhAvI caMdanasAra je te kuvAmAM pANI jevA lAge. 97 For Personal & Private Use Only Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI dharmaratna prakaraNa. tAteNapAvapanbhAra pillieNaM sappillioavaDe, tattovipaesAupAviTTho ahaNa gohaNaTTho. 98 ahacaMdaNo jalaMto siraThiya pAheya puTTalo paDio, paDikavelahu laggoyacaMdakaMtA kahavi chittA. 99 bhayavihalA bhaNainamo arihaMtANaM titaM sareNaphuDaM, uvalakSiya Ahaimo jiNadhammANaM abhaya mabhayaM. 100 taM musNiya muNiyadaiyaM sareNaroei tAratAramimA, to annunnaM muhaduhavattA higamaMti riyaNiM. 101 uie sahassakiraNe taMpAheyaM duvi bhuMjaMti, kai vayadiNe muevaM pakkhINaM saMvalaM savvaM. 102 tevAmAM te mahApApIe tene kUvAmAM dhakelI dIdhe, ane pite tyAMthI nAza gayo, 68 have caMdana mAthApara bhAthAnA piTalAnI sAthe pANImAM paDaye te (jIvate rahI) paDakhAnA kherAmAM caDe eTale tyAM rahelI caMdrakAMtAne jaI tyAre yatA layabrAMta tha "namo arihaMtANaM" mema Deva dAsI tyA te zawthI tene Amit ne yana mAdayo "jaina dharmione abhaya che" 100 te sAMbhaLIne tene pitAne pati jANIne lAMbA svare caMdrakAMtA sevA lAgI, bAda parasparanI sukha duHkhanI vAtothI temaNe te rAta pasAra karI. 101 prabhAte sUraja UgyA bAda te bhAthuM bane jaNAe khAdhuM, ema keTalAeka divasa pasAra karatAM te badhuM bhAthuM khavAI rahyuM. 102 For Personal & Private Use Only Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 193 sAtamo guNa. saraLa ghara tarUpa thavA mAgo, gaMbhIrAu bhavAuva uttAro duttaro nUNaM. 103 tamhAkuNimoNasaNaM mAmaNuya bhavaMni ratthayanemo, iyajA kahei tAse dAhiNa nayaNeNa vipphuriyaM. 104 iyarIe vAmeNaMso Aipiei aMgaphuraNehi, esa kileso naciraM hohI amhaMti takami. 105 itthaM taraMmipatto sattha vaI naMdivaddhaNo tattha, rayaNa ura nayaragAmI udayatthaMpesae purise. 106 tejAniyaMtikUvaM tAcaMdaNacaMdakaMtama midachu sAhittu satyavANI kadaMtiya maMciyAilahuM. 107 * have cadana kahevA lAgyo ke huM priyA jema gabhIra saMsAramAMthI UMce caDavuM muzkela che, tema A vikaTa kuvAmAMthI paNa UMce nIkaLavuM kharekhara muzkela che. 103 * mATe ApaNe aNasaNa karIe ke jethI A manuSyabhava nirarthaka thatA aTake, ema caMdane kahyuM ke teTalAmAM tenI jamaNI AMkha pharakI. 104 sAthe caMdrakAMtAnI DAbI AMkha pharakI, tyAre caMdana bolyo ke he priyA A aMga puraNa pramANe ApaNuM A saMkaTa have lAMbe vakhata nahi cAle ema huM dhAruM chuM. 105 evAmAM tyAM naMdivardhana nAme sArthavAha ke je ratnapura nagara tarapha jate hatA te AvI pahe, teNe potAnA cAkane pANI levA mekalyA. 106 teo jevA kuvAmAM jovA lAgyA ke teone caMdana ane caMdrakAMtA jovAmAM AvyA, tethI temaNe sArthavAhane kahIne mAMcIvaTe temane bahAra kAyA. 107 For Personal & Private Use Only Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 194 zrI dharmaratna prakaraNa. puTThoya sattha vaiNA vuttaMtaM kahaicaMdaNo, savyaM. saMcalionIyanayarAbhimuhaM pRDhoyadiNayaNagaM. 108 . diTTho teNa nivapahe chaTThadiNehari vidArize puriso, nAuMdhagovalaM bhAhahAvarAo ahaNagutti. 109 taMdavyaM gahiUNaM pakAmamuvimujjhamANa pariNAmo. rayaNa uresaMpatto pattesunijiuMdavyaM 11. . gihnituvijaya vaddhaNa mUri samINa vajjapaca jaM, jAoya mukkakappesolasa ayaraThii amaro. 11.1.. to caviuMihabharahe rahavIra purAbhihANa nayaraMmi, / geha vainaMdivaktaNa suMdari puttoi mojAo. 112 , pachI sAryavAhe pUchatAM caMdane saghaLo vRttAMta kahI saMbhaLA, bAda teo pitAnA nagara tarapha cAlatA thayA, te rIte pAMca dina rastAmAM pasAra karyA. 108 cha dine cAlatAM temaNe rAja mArgamAM siMhe phADIne mArI nAkhela eka mANasa che, tenA pAse dhana bhareluM maLI AvatAM temaNe jANyuM ke, hAya hAya! A te bicAro adhanakaja che. 109 * bAda te dravya laIne ratnapuramAM AvI atizaya vizuddha thatA pari NAme karIne te dravya temaNe supAtramAM vAparyuM. 110 pachI vijayavardhana sUri pAse nirdoSa dikSA laIne caMdana zuka devalekamAM saLa sAgaropamanA AyuSyathI devatA che. 111 che. tyAMthI cavIne A bharata kSetramAM rathavIrapura nAmanA nagaramAM naMdivardhana nAmanA gRhapatinI suMdarI nAmanI bhAryAnA peTe te putra thaze. 112 For Personal & Private Use Only Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAta guNa. nAgadevI anaMgadevavvalaThaha ruveNa sirideva seNa, guruNo pAse paDivaM nagiridhamo. 113 aha ahaNagovi hariNA haNio selAi nAraojAo, sIhobhaviyatahiMcika guNo vipatto amuhacitto. 114 tohiMDiyA sUribhave tatthevaya somasatthavAhassa naMdibhAriyAe jAodhaNadeva nAmasu. 115. asaDha sahamANa sANaMte sipIIpa rUpparaMjAyA, tedaviNa uNa maNaso kayAvipattA rayaNadIve. 116 kavayadahiliyA spur| mimuhaM vittavahuvittA, ahavaNa devo jAo niyamittapacaNa vaNo. 117 ? tenu' ana'gadeva evuM nAma pADavAmAM Avyu ane te ana'ga (kAma) nA mAphkaja suMdara rUpavAna thayA. teNe zrIdevasena AcArya pAse gRhi dharma aMgIkAra karyA. 113 195 > have pahelA adhanaka paNa siMhe mArI nAkhyAthI vAluprabhA nArakImAM jaine tyAMthI siMha thayA, tyAMthI pAche azubha pariNAme karIne teja nArakImAM gayA. 114 bAda ghaNA bhava bhaTakIne tyAMja sAma sAthevAhanI naMdamita bhAryAnA peTe dhanadeva nAme putra thayA. 115 niSkapaTI anagadeva ane kapaTI dhana devanI pAchI tyAM paraspara prIti adhAI teo anne jaNa paisA kamAvavA arthe kayAreka ratna dvIpamAM gayA. 116 tyAMthI te bahu paisesa meLavyA bAda keTalAka divase potAnA nagara taka pAchA vaLyA teTalAmAM dhanadeve potAnA mitrane phagavAne vicAra karyeA. 317 For Personal & Private Use Only Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 zrI dharmaratna prakaraNa kammivigAmehAiTa karAviyA moyagA devateNaM.. ikaM mivisakhittaM eyamittassa dAhaMti. 118 Au lamaNassajAo maggaI tassa vacaso, .. muddho sahiNo dinno mayaMtuvisamAyago bhuto. 511.. ai visamavima visappira guruvayaNa pamara parigonadhi. dhaNadevo paricatto dhameNa vajI vieNAvi. 120. bahusoiUNa tassaya maya kincaM kANaMma devovi. : patto kameNa sapare tanniyagANaM kahA savvaM. 121 tesiMpabhUyadavaM dAupucchittu piyarapaguhajaNaM, . so puvvagurusamIve giha ivayamu bhaya loyahiyaM. 122.. tethI teNe kaIka gAmamAM hATapara jaI be lApha karAvyA, pachI ekamAM viSa nAkhIne dhAryuM ke A lADu mitrane ApIza. 118 paraMtu raste cAlatAM mana AkuLa thavAthI tenI yAdadAsta ulaTAI gaI, tethI teNe mitrane cekho lADu Ape ane viSavALo hate te pite khAdho. 119 tethI te ati AkarA viSanI rilAyalI bhAre pIDAthI pIDAIne dhanadeva dharmanI sAthe jIvitathI paNa rahita thaI maraNa pAmya 120 ethI anadeva tenA mATe bahu zeka karI tenA mRtakArya karIne anukrame pitAnA nagaramAM AvyuM ane tyAM teNe tenA sagA vahAlAne saghaLI vAta karI. 121 bAda temane ghA dhana ApI daI potAnA mAbApa vigerenI rajA laI te anaMgadeve prathamanA zrI devasena gurUnI pAse ubhaya lekanI hita karanArI dIkSA lIdhI. 122 For Personal & Private Use Only Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAtamo guNa dukaraNa paro vaya. rika mANaso marijaM, guNavIsa sAgarAU pANayakappe surojAo. 123 kAle ta vicuo jaMbuddI mieravayavAMse, rAyapura nagare harinaMda seTUDiyo paramasadassa. 124 laccha maiSaNa iNIe jAo puttoyavIra devRtti, sirimANa bhaMgamuha gurusatI vakyagiDiva uccAro. 125 devavitA kavima vega patapaMcato, navasAgarI vamAU uvanopRDha vIe. 120 puNaravi bhaviya saMgo dAruNavaNa dAva daiDha savvaMgo, * jAo tahicikiMga avarada sagAu neraio. 127. te duSkara taNa karatA thakA ni: kevaLa paropakAra karavAmAMja mana dharIne maraNa pAmI mANat nAmanA devaleAkamAM ogaNIza sAgaropamanA AyuSyathI devatA thaye!. 123 teTalA kALa pUro karI tyAMthI cavIne te ja vRdvIpanA airavata kSetramAM gajapura nagaramAM hinadi nAmanA parama zrAvaka zeDanA ghare. 124 197 tenI lakSmIvatI nAmanI srInA peTe vIradeva nAme putra thayA teNe zrImAnabhaMga nAmanA uttama gurU pAse zrAvakanA tratA lIdhAM. 125 : dhanadeva paNa te vakhate utkRTa viSanA vegathI maraNa pAmIne nava sAgApamane AuSe dhakaprabhA nAmanI nArakImAM utpanna thayA. 126 ' tyAMthI nIkaLIne pharI sarpa thayA te vanamAM lAgelI bhayakara AgamAM sarva aMge maLIne teja nArakImAM kAMIka Udaza sAgaropamanA mAukhe nArakapaNe utpanna thaye. 127 For Personal & Private Use Only Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19 Ken's * * - - - - - - 1 3 4 . * * * * * * zrI dharmaratna prakaraNa. tiriesu bhamiya sotthagayapure idaM nAgasiThissa, naMdi maibhajanAe doNaga nAmAmuo jAo. 128 puvuttapIijogA igahahe vavaharaM titedovi. . visaM vahuMviDha to ciMtai doNagopAvo. 120. kaha eso aMsaharoM haNiyayo huMkarAviu iNdi, navadhavala haraM uccagaNeNa nahamaNaliI taMva. 130 tatthuvaribhuvi aumaya kIlagajAlAniyaMtiyagavaravaM, bhoyaNakaenimaMtittuvIra devaM kuTuM vajuyaM. 131 to sedaMsissamimaM ramaNIyattA sayaMsa AruhihI. khaDahaDi UNa nivADahI pAhivijjatti muccihihI. 132 "" "tyAMthI tiryaMcanA bhAmAM bhamIne te tyAM gajapuramAM IdranAga zeThanI nadimatI bhAryAnA peTe pheNika nAme putra thayA. 128 ne tyAM paNa teo pUrva bhavanI prItinA ge karI sAthe joDAI eka hATamAM vepAra karavA lAgyA temAM temaNe bahu pi vadhAryA, tyAre pApI keNuka vicAravA lAgyo che. 129 che." . " zI rIte A mArA bhAgIdArane mArI nAkhave? hA eka upAya che te eke eka AkAzane aDake evuM uMcu mahela baMdhAvavuM. 130 . . . . tenI Toca upara loDhAnA khIlAthI jaDeluM gekha karAvavuM, pachI sahakuTuMba vIradevane jamavA mATe lAve. 131 che. pachI tene e gokha batAvavuM eTale te tene ramaNIya jANI pote senApara caDI besaze teTalAmAM te khaDakhaDa pharate tyAMthI paDaze eTale daI maraNa pAmaze. 132 For Personal & Private Use Only Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAtamA guNa, aha nivvi vAyameso vizvabharo manacevakira hohI, nayako ijaNa cavAo iyacitiya kArai taheva. 133 jAtuttaramee duvaividha valahara siharamA ruDhA, saha mairahio doNo aNappa saMkaSpabhariyamaNo. 134 bholie hiiyaM nijjUDe visasujaMpirotattha,.: saya mAruDho iko paDio mukkIya pANehiM. 135 hAdvAra muhalamuha turiyaMuttariyavIra devovi, jAniye itA pachi mitta paMcANupato. 130 hA mizamitta vacchala chaladUSaNa rahiyarIhayanayamajjho, bahuvipalaviDaM mayakiccaM kuNaiso tassa. 137 (ema maraNa pAmyA eTale) vagara vAMdhe A tamAma paiso mArAja thai paDaze, ane lokomAM paNa koi rIte vAMdhA Avaze nahi. ema citavIne teNe saghaLuM temaja karyuM. 133 199 bAda jamIne anne jaNA mehelanA zikharapara caDayA, have AANuka mULathIja buddhi rahita hatA te sAthe hamaNA tenuM mana aneka sakalpa vika95thI gherAyaluM hatuM. 134 tethI te mitrane gokha tarapha AvavAnu kahetA thakA pAte ekale tyAM caDI gayA ke gokha tUTI paDyuM eTale te nIce paDI maraNa pAmyA. 135 tyAre vIradeva tene paDatA joi mukhathI hAhAkAra karatA thakA jhaTa tyAMthI nIce UtarI tene jovA lAgyo te te tene maraNa pAmelA dekhAyA 136 tyAre vIradeva-he mitra he mitra vatsala hechaLa dUSaNa rahita hai nIti mArganA khatAvanAra ema qhahu prakAranA vilApa karIne tenuM mRtakArya karatA haveA. 137 For Personal & Private Use Only Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 200 zrI dharmaratna prakaraNa jalalavatarale jIe vijjulayA caMcalIma tarUNI, konAmage havA paDibaMdhaM kuNaisa viveo. 138 iyaciti UNasammatadAi gurupAsapattasAmanno, uvavanto gavijje so taie bhAsuro amaro. 131. asthi videvAse vAsavadeva sajjavajjaharaM, aMbaya sahassa kaliyaM caMpAvAsaMti vara nayaMraM. 140 tatthA simaNi bhado bhado vajjaNamaNAM sayA siTThI, jiNadhamma rammakAmA tassa piyAhari maInAmA. 141 sovIra devajIvo tattogevijJa gAucaviNa, nAmeNa punnabho tANaMpuso samutpanno. 142 (pachI te vicAravA lAgyA ke) A jIvitatrya pANInA biMdunI mAka cacaLa che, cAvana vIjaLInA mAphaka caMcaLa che, mATe kaye vivekI purUSa gRhavAsamAM muMjhAI rahe ? 138 P ema ciMtavIne samyaktva denAra gurUnI pAse dIkSA laine trIjA traiveyaka vimAnamAM te dedIpyamAna devatA thayA. 139 bAda A jaMbudrIpamAM mahAvideha kSetramAM iMdranu zarIra jema tatkALa vajra dhAraNa kare che tathA hajAra AMkhavALu che tema sajI taiyAra karelA vajra Ni (hIrAo) ne dhAraNa karanAra tathA hajArA AMbAthI zobhatuM ca'pAvAsa nAme uttama nagara che. 140 tyAM kalyANa sAdhavAmAM humezAM mana dharanAra maNibhadra nAme zeTha huMtA, tenI jina dharmapara uttama prIti rAkhanArI harimatI nAme priyA hatI. 141 temanA ghare te vIradevanA jIva te trIjA traiveyaka vimAnathI cavI karIne pUrNabhadra nAme temano putra thayA. 142 For Personal & Private Use Only Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAtame guNa.. teNaMcapaDhaNa samae ghosaMpadamamaviuccaraM teNaM, amarUti samullaviyaM vuccai amaro viteNeso. 143 doNo vimao dhUmAi bAra ayarAunAra ojAo, maccho sayaM bhuramaNe bhaviUM tatthe vaDavavanno. 144 bhamiya bhavetasthapure naMdAvanta bhisiThidaiyAe, sirinaM dAe dhUyA saMjAyA naMdayaMtitti. 145 bhaviyabvayAvaseNaM pariNIyAsAu punnabhadeNa, sApuvvaM kammavasao jAyApara vaicaNikamaNA. 146 separiyaNeNa kahiyaM vadhdhutarakUDa kavaDa niyaDikuDI, sAmiyapiyA tuhesA nayasaddahiyaM puNo teNaM. 147 teNe pehelAja samaye pahelAja avAja uccAratAM amara evA a vAja uccAryA tethI tenu' amara evu' nAma pADavAmAM AvyuM: 143 201 ANImera keNuka marIne dhUmaprabhAmAM bAra sAgaropamanA Aukhe nAraka thayA bada svayaMbhU ramaNa samudramAM matsya thaine teja nArakImAM pAchA gayA. 144 bAda keTalAka bhava bhamIne teja nagaramAM nadAtta nAmanA zeThanI zrIna'dA nAmanI strI peTe nayatI nAme putrI thaI. 145 have bhavitavyatAnA vaze karIne te nayatI ne pUrNabhadra paraNyA, te nayatI pUrva karmanA vaze karIne patine vacana karavAmAM tatpara rahevA lAgI. 146 - tenA cAkara nAe te vAta jANI lai pUrNabhadrane kahyu` ke, je svAmi! tArI priyA khATA uttara ane kuDakapaTanI khANu jevI che, chatAM teNe te vAta mAnI nahi. 147 For Personal & Private Use Only Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 zrI dharmaratna prakaraNa. kaiyAvisavvasAraM kuMDala juyalaMsayaM avaharittA, AulahiyayavvaimA sAhaipaiNo paNaThaMti. 148 teNa vineha vaseNaM ghaDAviDaM navayamappi yaMtase, iyahariyamanna mannaM tIedinnaM puNaimeNa. 149 nhANA vasare kaiyA muddArayaNaM samAppiyaM tIsesaMjjAi, maggiyaM puNa sA AhakahiMcinaNu paDiyaM. 150 tatto ai saMbhaMto niuNaM eso nihAlai nihato, . bhajjAbharaNa samugge naThaM davvaMniyai savvaM. 151 kikuMDalAi davvaM gayaMpiladdhaM imIi nagavA, karakaliya daviNa jAo eso ciMte isaviyakaM. 152 te nadayatIe kayAreka bahu mUlya be kuMDaLa pite chupAvIne gabharAcalI banI te patine kahevA lAgI, ke kuMDaLe kayAMka paDI gayAM. 148 pUrNabhadre snehanA vaze tene pharI navA kuMDaLa ghaDAvI ApyAM, e rIte dareka dAgInA te chupAvatI gaI ane pUrNabhadra navAM ghaDAvI pUratA rahyA. 149 eka divase pUrNabhadra snAna karavAnA avasare pitAnA hAthanI ratna jaDita vIMTI tene ApI, te sAMje mAgI tyAre te bolI ke te te mArA hAthathI kayAMka paDI gaI. 150 tyAre pUrNabhadra ati UtAvaLa karI dareka ThekANe tenI zodha karavA lAge eTalAmAM pitAnI te strInA dAgInAnA DAbaDAmAM jeTalI cIje jatI rahelI kahevAmAM AvelI teTalI sahI salAmata paDelI joI. 151 " tyAre te DAbA hAthamAM laIne te manamAM tarka karIne vicAravA lAge ke A kuMDaLa vagere dAgInA zuM teNue jatA rahelA pAchA dhIne emAM rAkhyA haze kemULathI ja saMtADI rAkhyA haze? 15ra For Personal & Private Use Only Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAtamA guNa, ittoya sAtahiMciya pattA iyaroya jhacinI hario, jAe inaMdayaMtI dhuvamimiNA jANiyA ahayaM. 153 jAsayaNANavimajje no uppAe ilAghavaMmajjaM, sajjo saMjoiyakammaNeNa mAremitAvaimaM. 154 kAuMtayaM sayaMciya aNega maraNAvahehiM davvehiM, tamisaMmisaMThavaMtI DakkA duTheNa sappeNa. 155 paDiyA vasati dharaNi jAo hAhAravo aimahaMto, tatthAgao paIse AhUyA pavaragAruDiyA. 156 sabve siniyaM tANavi khaNeNa nihaNaMgayAgayApAvA, chaThI puDhavIe purao bhamihI anaMta bhavaM. 157 eTalAmAM na'dayaMtI tyAM AvI paheAcI eTale pUrNabhadra tyAMthI jhaTa mahera nIkaLyA tyAre nadaya tI vicAravA lAgI ke eNe mane nakkI paNe jANI lIdhI che. 153 203 mATe jyAM sudhI e sagAvahAlAmAM mane ughADI nahi pADe teTalAmAMja jaladI ene amuka dravyo ekaThA karI kAmaNa karI mArI nAkhu. 154 ema ciMtavI teNe peAtAnA hAthe aneka maraNu janaka cIjo ekaThI karI adhArAmAM eka ThekANe rAkhavA gaI eTalAmAM kALA sarpe tene DasI, 155 te jevI DasAi tevI dhama daine jamInapara paDI eTale cAkara nakra tyAM AvI hAhAkAra karavA lAgyA tethI tenA pati pUrNabhadra paNa tyAM AvI paheAMcyA ane teNe huziyAra gArUDIone belAvyAM. 156 chatAM badhA jotA rahyA tema kSaNa vAramAM maraNa pAmIne te pApaNI chaThThI nArakImAM gai, ane AgaLa anaMta bhava rajhaLaze, 157 For Personal & Private Use Only Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 204 zrI dharmaratna prakaraNa. taMdaThu punnabhaddo soyajuotIikAumakiccaM, veragga bhAviyamaNo jAo samaNo vijiya karaNo. 158 mukajANA naladaTTa sayala karmidhaNo dhuNiyapAvo, sobhayavaMsaMpatto loyaggasusaMThiya ThANaM. 159 ... nirunivveya nimittaM pakittiyApurimapacchi millabhayA, ihayaM asaDha guNaMmIpagayaM puNa cakadeveNa. 160 .. iti phalamati ramyaM cakradevasya samyakmatibhavama pi zAbyAbhAvabhAjo nizamya bhavata bhavika lokAH spaSTa saMtoSa poSAH kathamapi hipareSAM vaMcanA caMcavomA. 161 .iti cakradeva caritaM samAsaM. tene maraNa pAmelI joIne pUNabhadrane ghaNo zoka thaye tethI tenuM mRtakArya karIne manamAM vairAgya lAvI teNe dIkSA laI Idriya jaya karavA mAMDa. 158 : te bhagavAna zukala dhyAnarUpa agnithI sakaLa kamarUpa Idhanane baLI karIne pApathI rahita thaI lekanA Toce rahelI muktipurIne pAmyA. 159 vadhAre nirveda pAmavA mATe IhAM AgalA pAchalA bha kahI batAvyA, - AkI Ihi azaTha5NuM rUpaguNamAM khAsa kAma te cakadevanuM ja che. 160 che. A rIte dareka bhavamAM niSkapaTa bhAva rAkhanAra cakradevane kevAM mane- hara phaLa prApta thayAM te barAbara sAMbhaLIne he bhavya loko tame saMtoSa dharI- ne kaI paNa rIte parane ThagavAmAM haziyAra thatA nahi. 161 : A rIte cakradevanuM caritra samApta thayuM. For Personal & Private Use Only Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AThamo guNa. 205 aSTama guNa. Ukto' zaThaiti saptamoguNa idAnIM sudAkSiNya ityaSTamaM guNaM vivRNva nnAha // cha / azaDapaNarUpa sAtame guNa kahI batAvyo have sudAkSiNyapaNurUpa AThamA guNanuM varNana kare che. (mUcha gAthA.) Uvaya rai sudakkhinnoparesi mujjhiyasaka jjavAvAro, tohoi gapbhavakoguvattaNI oya savvassa. 15 (mULa gAthAne artha.) sudAkSiNa guNavALo pitAne kAma dhaMdho mUkIne bIjAne upakAra karatA rahe che, tethI tenuM vAkaya sai kabUla rAkhe che, tathA se tenA pachavADe cAle che. 15 (TIkA.) Upakaro tyupakAratayA pravartate' bhyarthitasAratayA sudAkSiNyaH zobhana dAkSiNyavAn . sudAkSiNya eTale sArA dAkSiNya guNavALe mAgaNI karatAM upakAra kare che eTale upakArI paNe pravarte che. . . . korthaH-yadihi paralokopakAri prayojanaM tasminne va dAkSiNyagAna na ..punaH pApahetA vapIti muzabdena dAkSiNyaM vizeSitaM. sudAkSiNya ema kahevAno zo artha? tene artha e ke je parale For Personal & Private Use Only Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 206 zrI dharmaratna prakaraNa. lekamAM upakAra karanAra prajana hoya te temAM ja lAlaca khAvI, paraMtu pApanA hetumAM lAlaca nahi khAvI, eTalA mATe su zabda karIne dAkSiNyane vizeSita karyuM. pareSA manyeSAM kathamityAha ajjhita svakArya vyApAraH parityaktAtma prayojana prtiH| (upakAra kone kare te kahe che) para eTale bIjAone kevI rIte te kahe che. svakArya vyApAra cheDIne eTale ke pitAnA prajananI pravRtti chAMDIne paNa paropakAra kare.) tataH kAraNAd bhavati grAhya vAkyo'trullaMghanIyA deza, stathAnu va. tanIya thA bhISTa ceSTita zca sarvasya dhArmika lokasya sahikila sudAkSiNya guNenA kAmo'pi dharma mAsevate kSullaka kumAravat / te kAraNathI te grAhya vAkya eTale jeno hakama koI ulaze nahi evo thAya che, tathA anuvartanIya rahe che eTale badhA dhArmika janene tenI ceSTA sArI lAge che. kAraNa ke dhArmika le ke tenA dAkSiNya guNe karIne kheMcAIne marajI nahi chatAM paNa dharmane seve che; kSullaka kumAranI mAphaka kSulaka kumAra kathA caivaM. asthi pura sAeyaM, muttAhAraM sayA sivapuraMva, 2 . arikaraDi puMDarIo, tatya nivo puMDarI Utti. ? mulaka kumAranI kathA. jema zivapura mukta (mokSa pAmelA purUSa) ne AdhAra che, tema mukta (metI) nA AdhArarUpa sAketa nAme nagara hatuM, tyAM duzmanarUpI hAthIomAM puMDarIka samAna puMDarIka nAme rAjA hatA. 1 , For Personal & Private Use Only Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AThame guNa. 207 tassa kaNiTho bhAyA, kaMDario nAma Asi juvarAyA, . karamadA che majhA, mukatakanA mAyA ... taM katthA vIsattho, kayAvi rAyA niyaMtao hiyae, iso iva mayaMNeNaM, haNio bANehiM ciMtei. 3 ghittavyA tAva imA, mae mayatthI tao palobhemi, . AmisapAsa nibaddho, kajja makajjapi kuNai. jaNo. 4 . to kumumaphaLa vilevaNa, taMbolAINi tIi paThavai, sA vi hu aduThabhAvA, jiThapasAu tti giNhei. 5 . aha annadiNe dUiM, visajjae tIi sA paDinisiddhA, . ai nibaMdhe ranno, puNa bhaNiyaM saralahiyayAe. 6 . tene kaMDarIka nAme nA bhAI yuvarAjA hato, ane tenI suzIla ane lAjavALI yazabhadrA nAme bhAya hatI. 2 te yazobhadrAne keIka sthaLe vIsAme lai beThelA puMDarIka rAjAe joI, tethI te mahAdevanI mAphaka kAmanA bANothI haNA thakA hadayamAM ciM. tavavA lAgyA. 3 A mRgAkSI mAre grahaNa karavA mATe ene kaI rIte) lebhAvavI, kAraNa ke mAMsanA pAzamAM baMdhAyelo mANasa kAryakArya badhuM kare che. 4 ema ciMtavIne teNe teNIne tAMbULa vagere mokalAvyAM, tyAre yazebhadrA paNa aduSTabhAvavALI hevAthI pitAnA jeThane prasAda gaNIne te svIkAratI hatI. 5 have eka divase rAjAe dUtI mokalAvI tyAre teNIe tene pAchI vALI, tyAre teNe ati Agraha karavA lAgI tyAre saraLa hRdayavALI yazebhadrA tene nIce mujaba kahevA lAgI. 6 For Personal & Private Use Only Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 208 zrI dharmaratna prakaraNa. hA pAve so rAyA, kiM nahu lahubaMdhuNo vi lajjei, jaM tuha muheNa evaM, maM ullavae vigayalajjo. 7 iya bhaNiya dhADiyA sA, tayaM kahai nivaiNo sa ciMtei, lahubaMdhuMmi jiyate, esA no tIrae ghittuM. 8 to pacchinnaM acchinna, pAvaannANachannanaNeNaM, keNAvi paogeNaM, teNa viNAsAvio bhAyA. 9 .. aha ciMtai jasabhadA, haNAvio jeNa sa lahubhAyAvi, maha sIlaM so haNihI, nUNaM rakkhemi ta miyANi. 10 iya paribhAviya bhAviya, jiNavayaNA gahiyaniyayaAharaNA, egAgiNI vi sigyaM, sAeyapurAu nikkhaMtA. 11... he pApinI, te rAjA pitAnA nAnA bhAIthI paNa zuM lajajAte nathI ke jethI nirlajaja thaIne tArA mukhe mane AvuM kaheNa mokalAve che? 7 ema kahIne teNue te dvatIne dhakako mArI kahADI mUkI, tyAre pratIe AvI te vAta rAjAne kahI tyAre rAjA vicAravA lAgyo ke jyAM sudhI nAne bhAI jIvate che tyAM sudhI zebhadrA ane svIkArI zakanAra nathI. 4 tethI te duSTa ajJAnathI AMdhaLA banelA rAjAe chAnA mAnA keIka prayoga karIne pitAnA bhAIne marAvI nAkhe. 9 tyAre yazabhadrA vicAravA lAgI ke jeNe pitAnA nAnAbhAIne paNa marAvI nAkhe che, te have mArA zILane khacita bagADaze mATe huM have kaI paNa upAyathI) mArUM zILa bacAvuM. 10 ema ciMtavIne jina vacanathI raMgAyelI yazobhadrA pitAnA AbharaNa sAthe laIne sAketapurathI jhaTapaTa ekAeka ravAnA thaI. 11 For Personal & Private Use Only Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AThamo guNa. paDivanna jaNaga bhAvassa, theravaNiyassa paurapaNiyassa, satyeNa saha suheNaM, sAvatthi nayari maNupattA. 12 duvvAraMtarabhaDakoDi, ajiyasiri ajiyaseNamUrissa, mayahariyAM maya hariyA, kittimaI nAma tattha tthi. 13 taM namiuM jasabhahA, bhaddAsaiNI suNei dhammakaha, .. kahiu~ niyataM, saMbuddhA gilae divaM. 14 . vijjato. vi hu gajjo, jANatIevi tIi nahu siTho, mayahariyAe purao, mA mA dikkhaM na dAhi tti. 15 kAlakkameNa buDhei, gayaMmi gambhaMmi. mayaharIi imA, . puThA rahaMmi sAhai, jahaThiyaM kAraNaM tIse. 16 tyAM kaIka buTTo vANiyo ghaNe mAla laIne zrAvastI nagarI tarapha e ja hatuM tene maLI eTale teNe teNIne kahyuM ke huM tArI tArA bApa mAphaka saMbhALa laIza eTale teNe tenA sAthe sAthe heme preme zrAvastI AvI pahoMcI. 12 tyAM aMtaraMga viriothI nahi chatAyela evA ajitasena sUrinI mada rahita kItimatI nAme mahattarikA AI hatI. 13 tene namIne bhadra AzayavALI yazabhadrA dharmakathA sAMbhaLavA lAgI, bAda pitAne vRttAMta nivedana karIne teNIe dIkSA grahaNa karI. 14 . . . teNIne garbha rahela hatA te teNIne mAlama chatAM paNa ene dIkSA nahi Ape ema vicArI teNIe te saMbaMdhI mahattAne kazI vAta nahi kahI. 15 . kALakrame garbha vRddhi pAmatAM mahattarA teNIne ekAMtamAM pUchavA lAgI tyAre teNIe teNIne kharekharUM kAraNa jaNAvI dIdhuM. 16 For Personal & Private Use Only Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 210 zrI dharmaratna prakaraNa. pacchA pacchannaM ciya, tA dhariyA jA mugaM pamyA sA, kaya khuDDaga kumarakkho, saGagihe vaDio so u. 17 siri ajiyaseNaguruNA, samae pavyAvio samayavihiNA, sivikhavio ya samaggaM, jaijaNa juggaM samAyAraM. 18 aha so kamaso airUva, uvvaNaM juvvaNaM samaNupatto, hIrijjato visaehiM, karaNagAmeNa rumbhaMto. 19 sajjhAye sIyaMto, saMjama maNupALiuM acAyato, paDibhaggo jaNaNi so, pucchai utrikhamaNaheDaM. 20 taM muNi sA sahasA, karALakulisAhaya vva dukUkhatA, gaggarasaraM payaMpai, hA kiM te ciMtiyaM vaccha. 21 pachI jyAM sudhI teNInI suvAvaDa thaI tyAM sudhI teNIne chAnIja rAkhavAmAM AvI, bAda putra janmatAM tenuM kSullaka kumAra evuM nAma pADavAmAM AvyuM, ane te keI zrAvakanA ghare ucheravAmAM AvyuM. 17 - pachI tene gya samaye zAstranI vidhi pramANe ajitasena gurUe dIkSita karyo, ane yati janane egya saghaLe AcAra zIkhavyuM. 18 have te kSullaka muni anukrame ati rUpavALuM vana pAme thake viSayethI lebhA thake iMdriyane dAbI rAkhavA asamartha banyA. 19 tethI te ravAdhyAyamAM maMda paDe ane saMyama pALavAmAM azakta thaye eTale bhagna pariNAmI thaIne pitAnI mAne saMyama che nAzI javAne upAya pUchavA lAge. 20 te sAMbhaLIne yazabhadrA jANe ociMtI vajathI haNAI hoya tema duHkhA thaIne gadgad svare kahevA lAgI ke he vatsa! te A zuM ciMtavyuM che? 21 For Personal & Private Use Only Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AThamo guNa. 1,111111111 1 1 1 * * * jaha calai maMdaro, susai, sAyaro lhasai sayaladisicakaM, tahavihu sappurisANaM, payaMpiyaM nannahA hoi. 22 sAraya sasaharakaraniyara, dhavaLasILassa pANiNo vaccha, maraNaM pi varaM na kayAvi, mIlabhaMgo jao bhaNiyaM. 23 vara marisadanebhyo bhikSayA pANavRtti, vara manalanipAtalpopaNA dehamuktiH, vara masamagirIMdra prasthapAtaH pavitro, bhavati tadapi neSTaH zILabhaMgo budhAnAM. 24 paDupavaNa pahayadhayavaDa, cavaLaM nAUNa juvvaNaM jIyaM, mA mujjhasu vaccha tuma, akajjasajja maNaM kAuM. 25 je merU cAle, sAgara zoSAya, saghaLI dizAo pharI jAya, te paNa satparUnuM beleluM anyathA thatuM nathI. 22 zarada RtunA caMdranAM kiraNo jevA svaccha zILavALA prANine maravuM sArUM che, paNa zILa bhAMgavuM sAruM nathI. 23 nA duzmananA gharethI bhIkha mAgI jIvavuM sArUM, athavA te agnimAM pIne baLI karI deha mUka sAre athavA moTA parvatanI Toca parathI jhaM. pApAta kare sAre, paNa paMDita nee zILabhaMga kare sAre mAnya nathI. 24 A vana ane AyuSyane AkarA pavanathI caLAyamAna thatI dhajAnI mAphaka capaLa jANIne he vatsa ! tuM akAryamAM mana rAkhI muMjhA mA. 25 For Personal & Private Use Only Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 212 - zrI dharmaratna prakaraNuM. vinmannnnnn ko suranAhasamiddhi, cai dAsatta mahilasai vaccha, caiuM ciMtArayaNaM, kAyamaNi ko va giNhei. 26 avi labbhai iMdattaM, ahamidattaM mahAnariMdatta, .. amuriMdattaM na uNo, he puttaya nivvaNaM caraNaM. 27 / iccAi bahupayAraM. bhaNiovi hu jAva ThAi nahu esa, ... to gurukaruNArasabhara, paNulliyA bhaNai iya jagaNI. 28 jai eva majjhavasio, putta tumaM tA mamovaroheNa, ihayaM gurukuLavAse, vArasavAse vaikkamamu. 21. bhaggevi parINAme, maNami kAmaM phuraMtae kAme, evaM ti so pavajjai, supunadakhinna jala jaLahI. 30 he vatsa, IdranI samRddhi mUkI karIne dAsapaNAnI IcchA koNa kare? athavA ciMtAmaNi mUkIne kAcane koNa grahaNa kare ? 26 he putra, IdrapaNuM, ahamidrapaNuM, mahAnaredrapaNuM, tathA asurepaNuM maLavuM sulabha che, paNa nirdoSa cAritra maLavuM durlabha che. 27 . . ItyAdika bahu prakAre mAtAe samajAvyA chatAM paNa te sthira thaye nahi, tyAre ati karUNAvALI mAtA tene A rIte kahevA lAgI. 28 . he putra, je tuM mane vazavartI hoya to mArA AgrahathI A gurU kuLavAsamAM haju bAra varSa rahe. 29 tyAre te dAkSiyarUpa jaLane jaLadhi samAna mudalaka kumAra pitAnA manamAM viSaye bhogavavAnI IcchA puratI hovAthI bhagna pariNAma chatAM paNa te vAta svIkAravA lAge. 30 For Personal & Private Use Only Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AThamo guNa. 213 : * * * ***^^^^^^^^^^ ** -~ ~ ~... ' - - - volINesuya temuM, teNa puNo pucchiyA bhaNai jaNaNI, Apucchamu baccha tumaM, maha guruNi jaNaNi sAritthaM. 31 teNavi taheva vihie, maya hariyAevi tattiyaM kAlaM, . abbhatthiya so dhario, AyarieNAvi emeva. 32 ... eva muvajjhAeNa vi, aDayAlIsaM gayANi varisANi, tahavi magaMpi maNaM se, caraNe baMdhai na dhii bhAvaM. 33... hI mohavisapasattA, kahavi na ceti appayaM jIvA, iya ciMtiUNa eso, ubehio mUripamuhehi. 34 .:. piunAmaMkA muddA, kaMbaLarayaNaM ca puvasaMThaviyaM, ... tassa piUNa navaraM, jaNaNIe so imaM bhaNio. 35 . bAra varSa vyatikramyA bAda pharIne teNe mAne pUchayuM, tyAre mA belI ke he vatsa, tuM ApaNI mAtA samAna mArI gurUNIne pUcha. 31 tyAre teNe te guNIne pUchyuM eTale te mahattarAe paNa bIjA bAra varSa rahevAnI prArthanA karI tene dharI rAkhe, e ja rIte trIjIvAra AcArya bAra varSa tene aTakAvI rAkhyuM. 32 cothIvAra upAdhyAye bAra varSa aTakAvyA ema aDatAlIza varSa pa sAra thayA chatAM haju tenuM mana cAritramAM lagAra paNa dhIrajavALuM nahi thayuM. 33 tyAre badhA vicAravA lAgyA ke mehanA viSane dhikAra che ke jenA vaze jo koI paNa rIte pitAne cetavI zakatA nathI. ema ciMtavIne A cArya vagerAe tenI upekSA karI. 34 ke ' bAda pitAnA nAmavALI vIMTI ane kabaLa ratna je pUrve rAkhI metyAM hatAM te mAtAe tene ApIne A rIte kahyuM. 35 . ' . * For Personal & Private Use Only Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 214 zrI dharmaratna prakaraNa. ^^^ ^ ^^^^^ * * * * * * * * * * * * itto jatthava tatthava, mA gamihI vaccha kiMtu sAee, asthi niko puMDario, so tuha hoI mahallapiyA. 36 piunAmaMkA muddA, rayaNaM darisijja tassa taM eyaM, upalakhijaNa sammaM, sA dAhI rajjabhAgaM te. 7 evaM ti pavajjittA, gurUNo namiDaM ca niggao eso, kamaLAi kuLanikee, kameNa patto ya sAkee. 38 .. tavyelaM nivabhavaNe, paurajaNI jAi ahamahamigAe, .. picchaNayapicchagatthaM, khuDDagakumaro vi tattha gao. 31 kalle picchirasa nara, vaI ti ciMtiya tahiMci AsINo, navanavabhaMgI saMdoha, suMdaraM picchae naTuM. 40 he vatsa, tuM ahiMthI jyAM tyAM nahi jatAM parabhAre sAjetapuramAM jaje, tyAM paMdarIka nAme rAjA che te tAro beTo bApa (kAka) thAya che. 36 tene tuM A tArA bApanA nAmavALI mudrA tathA kaMbaLaratna batAvaje, eTale te tene barAbara oLakhIne rAjyano bhAga Apaze. 37 A vAta kabUla rAkhIne ane gurune namI karIne te tyAMthI nIkaLe, te lakSmInA kuLagRha samAna sAketapuramAM AvI pahoMce. 38 te vakhate rAjAnA mahelamAM nATaka thatuM hatuM, tene jovAne nagaranA leka daDAdoDI karatA joI mulaka kumAra paNa tyAM gayo. 39 rAjAne maLavAnuM AvatI kAla para rAkhIne te tyAMja besI jaI navanavI racanAvALuM nRtya jevA lAge, 40 For Personal & Private Use Only Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AThame guNa. 215 tattha sayalaMpi rayaNiM, paNaciuM nahiyA parissaMtA, IsiM payalAyaMtI, pabhAyasamayaMmi jaNaNIe. 4? bahubhAyahAyakaraNa, paogasaMjAyaraMgabhaMgabhayA, gII gANa miseNaM, samma paDibohiyA evaM. 42 suTThu gAiyaM muTThu vAiyaM, muTu nazciyaM sAmasuMdAra, aNupALiya dIharAio, mumiNate mA pamAyae. 43 taM muNiya khuDDaeNaM, kaMvaLarayaNaM payacchiyaM tIe, kuMDaLarayaNaM nivanaMdaNeNa, jasabhahanAmeNaM. 44 . satyAhivatAe, sirikaMtAe mubhAmuro hAro, cicikkarayaNa kaNago, kaDago jayasaMdhisaciveNa. 45 miMTheNa kannapALeNaM, kusarayaNaM ca lakkhamullAI, patteya mimAi io, udayapayaM diNayaro patto. 46 tyAM AkhI rAta nAcIne thAkelI naTI prabhAte jarA kAM khAvA lAgI tyAre tenI mAtA vicAravA lAgI ke ATale lagI aneka hAvabhAva karI jamAvelA raMgane rakhene bhaMga thaI jaze tethI te gIti gAvAnA mize karIne teNIne nIce mujaba pratibodhavA lAgI. 41-42 - rUDuM gAyuM, rUDuM vagADayuM, rUDuM nAkhyuM, mATe he zyAmasuMdarI, AkhI rAta pasAra karI have svapnanA aMte gaphalata ma kara. 43 te sAMbhaLIne mulaka kumAre teNIne kaMbaLaratna ApyuM, rAjAnA putra yazobhadre pitAnA kuMDaLa UtArI ApyAM, sAryavAhanI strI zrIkAMtAe pitAne dedIpyamAna hAra UtArI Ape, jayasaMdhi nAmanA sacive cakacakatA ratnavALuM pitAnuM kaTaka UtArI ApyuM, karNapALa nAmanA kiMThe (hAthI pALanArAe) aMkuzaratna ApyuM, ema e badhI lAkha mUlyanI vastuo temaNe bheTa ApI eTalAmAM sUrya Uge. 44-45-46 For Personal & Private Use Only Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 216 zrI dharmaratna prakaraNa. ****** *** * aha bhAvajANaNaTThA, niveNa paDhamaMpi paNio khuDDo, kiMkAraNa miha dANaM, mahappamANaM tae dinnaM. 47 / to teNa mULa o vi hu, kahio sacovi niyayaMbutto, jA sajjo rajjakae tuha pAse ittha patto mhi. 18 gII imaM nisAmiya, saMbuddho visayavisaya vigaiccho, pavyajjAparipALaNa, paccalacitto ya jAo mhi. 49 uvakAriNi tti kAuM, kaMbaLarayaNaM imIi me dinnaM, taM bhAyanaMdaNaM jANiUNa rAyA bhaNai tuTTho. 50 , aisaccha vaccha giNhamu rajja piNaM visayavisayamuhasahiyaM, kiM imiNA desakilesa kAriNA vayaviseseNa. 51 have bhAva jANavA mATe rAjAe pahelAM bhulakane kahyuM ke te AvaDuM moTuM dAna zA kAraNe ApyuM? 47 che tyAre teNe mULathI saghaLe pitAne vRttAMta kahI batAvyuM, ane kahyuM * ke cAvat rAjya levA mATe sajaja thaI tArI pAse AvI UbhuM chuM. 48 paNa A gIti sAMbhaLIne huM pratibuddha thaye chuM ane viSayanI I cchAthI vegaLo thaI pravrajyA pALavA mATe daDha nizcayavAnuM thaye chuM. 49 tethI ene upakAra karanArI jANIne meM ene kaMbaLaratna ApyuM che, che tyAre tene pitAnA bhAIne putra jANIne rAjA saMteSa pAmI kahevA * lAge. 50. .. he ati pavitra vatsa, A uttama viSaya sukhavALuM rAjya grahaNa kara-zarIrane kaleza ApanAra vratanuM tAre zuM kAma che? 51 For Personal & Private Use Only Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAme guNa, ,, khuDDovi bhaNar3a naravara ko Nu sakaM no karei rajjakae, Auyasese cirakALa, pALiyaM saMjamaM vihalaM. 52 ahaniyaputtappA, niveNa bhaNiyA kaheha bho tumha, dAmi kAraNaM kiM, to uttaM nivaitaNaeNa, 53 tADha tumaM vAvAiya, rajja mimaM gihiuM samIhaMto, gII muNiya niyatto, rajje visaemu ya viratto. 54 sirikatA vi papaI, naravara paiNo mamaM patthassa, atAi duvALasa, varisAi ahaM ca ciMtemi. 55 avaraM karemi kaMtaM, kiMtu kilissAmi tassa AsAe, gIi savaNeNa puNo, thiracittA saMpayaM jAyA. 56 kSullaka khelyA, he naravara, cirakALa pAmelA peAtAnA sayamane a takALamAM rAjyanA mATe kANa niSphaLa kare. para 217 bAda potAnA putra pramukhane rAjAe kahyuM ke tame je dAna ApyuM tenA kAraNeA kahI batAveA tyAre rAjaputra khelyA. 53 he pitA, huM tamAne mArIne A rAjya levA IcchatA hatA, te A gIti sAMbhaLIne rAjya ane viSayeAmAM virakta thayeA chuM. 54 zrIkAMtA khelI ke he naravara, mArA pati paradeza gayA ne khAra varSa vyatikasyA che tethI huM vicAravA lAgI hatI ke have bIjo pati karU kemake pravAse gaelA patinI AzAthI khAlI kaleza pAmu chuM, paraMtu A gIti sAMbhaLavAthI have sthira cittavALI thaI che. 15-56 For Personal & Private Use Only Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 218 zrI dharmaratna prakaraNa. jayasaMdhiNA u phuDasacca, vayaNaaNusaMdhiNA samullaviyaM, deva ahaM ananivehi, bhattipaNaikkapavaNahiM. 57 saddhi ghaDemi kiMvA, nava tti puvvaM imaM vicitaMto, gII savaNA saMpai, taM pai bhattibharo jAo. 58 miTheNa puNo bhaNiyaM, ahaMpi sImALa durAIhiM, ANeha paTTahatyi, ahavA mArehi iya vutto. 51 saMsaya dolAcalacitta, vittio saMThiuM ciraMkALa, iNhi muNittu gIiM, jAo pahu vaMcaNA vimuho. 60 aha tesi mabhippAya, jANiya tuTheNa puMDariyarabA, dinA NunA jaM bhe, paDihAsaha taM kareha ti. 61 spaSTa satya pratijJAvAn saMdhi bolyo ke he deva, huM nehaprIti batAvanAra bIjA rAjAonI sAthe maLI jAuM ke kema karUM. 57 ema Dagamaga thatuM hatuM, paNa hamaNA A gIti sAMbhaLIne tamArA para daDha bhaktivAn tha chuM. 58 miTha be ke mane paNa sImADAnA duSTa rAjAo kahetA hatA ke padahastine lAvI amane soMpa athavA tene mArI nAkha; 59 te huM ghaNe kALa Dagamaga thaI rahyuM hatuM, paNa hamaNuM A gIti sAMbhaLIne svAmi sAthe dago ramavAthI vimukha thaye chuM . A rIte temanA abhiprAya jANIne khuzI thaI rAjAe temane hukama Ape ke have jema tamane sAruM lAge tema karo. 61- For Personal & Private Use Only Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navamo guNa. 219 evaMvihaM akajaM, kAUNaM kicciraM vayaM kAuM, jAvissAmu ti payaMpiUNa maMjAya veragA. 62 khuDagakumarasamIve, sabvevihu takkhaNeNa pavvaiyA, tehi mamaM sa mahappA, patto niyasugurupayamUle. 63 guruNA pasaMsio so, dakkhinnamahoyahI ahIyasuo, pALiya akalaMkavao. patto apuNabbhavaM ThANaM. 14 evaM phalaM kSullakumArakasya spaSTaM mudAkSiNyavato nizamya, sadA madAcAravivRddhi heno stadatra bhavyAH kumta prayatnaM. 65 iti kSullakakumAra kathA samAptA. AvI rItanuM akArya karIne ApaNe keTaluM jIvanAra chIye? ema belIne teo vairAgya pAmI zuklaka kumAranA pAse tarata pratrajita thayA. bAda temane sAthe laI te mahAtmA potAnA gurU pAse AvyuM. dara-63 gurUe te dAkSiNyasAgara kumAranI prazaMsA karI. bAda te saMpUrNa Agama zIkhI nirmaLa vrata pALI mokSa pAme. 64 A rIte dAkSiNya guNavALA sulaka kumArane prApta thaeluM phaLa spaSTa rIte sAMbhaLIne hamezAM sadAcAranI vRddhinA arthe he bhavya, tame prayatna kare. 65 e rIte kSullaka kumAranI kathA che. navama guNa. nirUpitaH sudAkSiNya ityaSTamo guNaH, saMprati lajjAlu riti navamaM guNaM vyAkhyAnaya nAha. For Personal & Private Use Only Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI dharmaratna prakaraNa. sudAkSiNyapaNuM rUpa ATha guNa kahyA. have lajajALupaNa rUpa navamA guNanuM varNana kare che - ' ( 2 thA.) lajjAluo akajjavajjai dUreNa jeNa taNuyaMpi, Ayarai sayAyAraMna muyai aMgIkayaM kahavi. 16 (mULa gAthAno artha.) lajALu purUSa nAnAmAM nAnA kAryane paNa dara varjI che, tethI te sadAcAra Acare che ane svIkArela vAtane koI paNa rIte mUrti nathI. 16 (TIkA.) lajjAluo tti lajjAvAna---akArya kutmitakRtyaM ( natraH kutsanAthatvAt ) varjayati pariharati-dareNa vizkarSaNa-yena hetunA tena dharmAdhikArI ti prakRtena yogaH--tanuka mapi stoka ma pyAstAM badviti. lajajA eTale lajajAvALA purUSa-akArya eTale zuM kAmane (Ihi nava kusAnA arthe che) varja che eTale parihare che-dUrathI eTale cheTe rahIne je kAraNe te kAraNe te dharmano adhikArI thAya che ema saMbaMdha joDa tanu eTale che akAryane paNa varja che, te jhAjhAnI zI vAta karavI. tAM . va varasatA, durAja jati zaMkara, ' naUNo kuNani kamma, sappurimA meM na kAya-iti) For Personal & Private Use Only Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nava guNa. 221 je mATe kahevuM che ke -- parvata jevaDA moTA duHkhathI mota pAme, te paNa purUSe je na karavAnuM kAma hoya te karatA nathI. tathA AcAra tyanutiSThati sadAcAraM zobhanavyavahAraM-tasyAu lajjAhetutvAta. vaLI sadAcAra eTale sAro vyavahArane Acare che eTale bajAve chekemake te karavAmAM kazI zarama lAgatI nathI. tathA na neva muMcati tyaja tyaMgIkRta kakSIkRtaM pratijJAvizepa miti yogaH-katha mapi snehavalA bhiyogAdinA prakAreNApi-lajjAhetutvA dArabdha parityAgasya. vaLI aMgIkRta eTale svIkArela pratijJA vizeSane te purUSa koI paNa rIte eTale ke neha athavA baLAbhiga vagere kaI paNa prakAre mUkate nathI eTale tyAga karato nathI. kAraNa ke AraMbhelA kAmane choDavuM e lajAnuM kAraNa che. 11;- dUre tA annajaNoM, aMge cciya nAiM paMca bhayAiM. tami pi ya lajjinnai, pAraddhaM pariharaMtehiM. je mATe kahevuM che ke - * zeSa loke te dura rahe paNa pitAnA aMgamAM je pAMca bhUta che tenAthI paNa je AraMbheluM kAma che che tene zarama khAvI paDe che. mukulotpanna evaMvidho bhavati, vijayakumAravat. . mukulamAM jali purUSa evA prakAra hoya che-vijaya kumAranA mAphaka. - - - - For Personal & Private Use Only Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 222 zrI dharmaratna prakaraNa. vijaya kumAra kathA caivaM. asthi suvisAla sAlA, duhA bisAlA purI visAla ti tattha nivo jayatuMga, caMdravaI tassa pANapiyA. 1 lajjAnai nainAho, paDupayaDa payAva vijiya diNanA ho, parakajja sajja citto, vijao nAmeNa tapputto. 2 amidi koi joI nivabhavaNa maMThiyaM kumare, bhAlavala miliyakara kamala, saMpuDo phuDa mimaM bhaNa. 3 kumara maha ajja kamiNa, ThamIi rayaNIi bhairava masANe, maMta sAhaMtassaya, taM uttarasAhago homu 4 taM paDivajjai kumaro, paroparohappahANa maNakaraNo, patto ya bhaNiyaThANe, kare kareUNa karavAlaM. 5 vijaya kumAranI kathA A pramANe che. paheALA killAvALI ane vistAra tathA samRddhi e be prakArathI mahAn evI vizALA nAme nagarI hatI, tyAM jayatuMga nAme rAjA hateA, tenI caMdravatI nAme strI hatI. 1 temane lajajArUpa nadIone samudra ane pratApathI sUryane jItanAra ane paropakAra karavAmAM tatpara evA vijaya nAme putra hatA. 2 eka divase rAjamehelamAM rahelA te kumArane kAIka yogI hAtha joDI praNAma karIne A rIte vInavavA lAgyA. 3 he kumAra! mAre Aja kALI AThamanI rAte bhairava smazAnamAM ma'tra sAdhavu' che, mATe tu' uttarasAdhaka thA. 4 kumAra tenA uparodhathI te vAta kabula rAkhI, hAthamAM taravAra .lagna te sthAne pahoMcyA. 5 For Personal & Private Use Only Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 223 navamo guNa. to joI jAI joi, kuMDakAlayaM karittu supavitto, rattakaNavIra guggula, mAIhiM taM ca tappeuM. 6 paNiya nisagga uvamagga, vagga saMsaggaraMgire tattha, niyasatta canna Darabhara, kumara khaNaM homu apamatto. 7 nirUniyanAsAvaMsagga, lagganayaNo javei jA maMtaM, kumarovi jAva ciThai, tappAse khAgavagga karo. 8 tAva niravajjavijjo, ego vijjAharo tahiM patto, aha jaMpai kumaraM pai niDAlataDa ghaDiya karakoso. 9 tuma muttama sattatharo si, saraNapattANa taM sarano si, bahu atthisatya maNa ciMtiya, ttha kappa dumo taM si. 10 pachI yogie tyAM pavitra thaIne kuMDamAM agni saLagAvI ane temAM rAtI kaNiyAra tathA guguLa vagere homavA lAgyuM. 6 - teNe kumArane kahyuM ke IhAM sahajamAM aneka upasarga thaze, temAM tAre bIka nahi khAtAM himmatamAM rahI kSaNabhara paNa gaphalata nahi karavI. 7 te pachI te pitAnA nAka para daSTi lagAvI maMtra japavA lAge, ane kumAra paNa tenA paDakhe taravAra hAthamAM dharI Ubho rahyo. 8 eTalAmAM eka uttama vidyAvAna vidyAdhara tyAM AvyuM, te pitAnA lalATe hAtha jeva kumArane kahevA lAgyo. 9 he kumAra, tuM uttama sattvavAnuM che, tuM zaraNAgatane zaraNa karavA lAyaka che, vaLI athionA manavAMchita pUraNa karavAmAM tuM kalpavRkSa samAna che. 10 For Personal & Private Use Only Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 224 zrI dharmaratna prakaraNa. tA tAyavvAtAyantra, puttiyA maha piyA imA tumae. jA veriyaraM dappaduddharaM jiNiya ema ahaM. ?? ' kiMkAyavyavimUDho, jAva avicie kumarI, to jhatti uppattA, patto khayaro adiThipahaM. 12 itthaMtaraMmi niyasiya, kattI kattI rauddapANitalo. asimasikasiNa sarIro, guMjApuMjAruNatthiuDo. 13 aTTahAsa jiya phuTTa mANavaM bhaMDabhaMDacaMDaravI, haNa haNa haNatti bhaNiro, samuThi rakkhaso ego. 14 perverted bhai ya joI re re, aNajja ajjavi akajjasajja ihaM, majjhavi pUya makAuM, ciusi tA dhiTha naTo si. 15 mATe huM jyAM lagI mArA duzmana garviSTa vidyAdharane jItIne chaThThAM AvuM tyAM lagaNa A mArI strIne tAre putrI mAphka sa`bhALavI. 11 kumAra huziyAra chatAM paNa zu karavu' evA vicAramAM mu'jhAi paDaye teTalAmAM te te vidyAdhara jhaTa tyAMthI UDIne najarathI vegale jatA rahyA. 12 eTalAmAM to tyAM hAthamAM kAtara pakaDela hovAthI bhayAnaka lAgatA, taravAra ane zAhInI mAphka kALA zarIravALA ane caNAThInA mAka lAla AMkhA vALA, temaja aTThaTTahAsyathI phUTatA brahmAMDanA praca Da avAjane paNa jItanArI ane mArA-mArA-mAre" ema pAkAra pADatA eka rAkSasa UceA. 13-14 te cAgine kahevA lAgyA ke are anArya ane akArya karavAmAM sajja rahenAra, Aje paNa mArI pUjA karyA vagara tuM A kAma kare che, mATe huM dhI, Aje tArA nAza thanAra che. 15 For Personal & Private Use Only Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - nava guNa. 225 maha muhakuhara huyAse, tuha saMgillaM imaM kumAraM pi, lahu dahau taNagaNaM pi va, ahava kusaMgo na ki jaNai. 16 savvayaNasavaNa uppanna, mannubhario bhaNei to kumaro, re re tuha jja pattaM, kayaMtadattaM samaNupatnaM. 17 mai pAsaThie vigdhaM, imassa sako vi kAu nahu sako, iya jaMpato patto, jhatti kumAro tayAsannaM. 18 aha dovi kovakaDanivaDa, bhiuDiNo phuraphuraMta aharadalA, annunnaM paharaMtA, tajjaMtA pharusavayaNehiM. 19 jA saMpattA duraM, tA navarayaNIyaru ba rayaNiyaro, khiNa mitteNaM kuDilo, nayaNa agoyara pahaM patto. 20 mArA mukhamAMthI nIkaLatI agni tane ane A kumArane paNa taNakhalAnI mAphaka jaladI bALI nAkhaze, kAraNa ke eNe paNa kusaMga karyo che. 16 tenA vacana sAMbhaLavAthI gusse thaIne kumAre kahevA lAge ke are tuMja Aje matanA dAMtamAM paDanAra che. 17 jyAM sudhI huM pAse UbhuM chuM tyAM sudhI ene IMdra paNa vinna karI zake tema nathI, ema belate thake jhaTa kumAra te rAkSasa pAse AvI pahai . 18 have te be kepathI bhrakuTi bAMdhIne ane hoTha dAbIne eka bIjAne prahAra karavA lAgyA tathA kaThora vacanothI tarjanA karavA lAgyA. 19 tema karatA thakA te dUra gayA teTalAmAM navA rajanIkara (caMdramA ) nI mAphaka te kuTila rajanIcara (zakSasa) kSaNavAramAM adrazya thaI gaye. 20 For Personal & Private Use Only Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI dharmaratna prakaraNa. paDiyAgao kumAro, gayajIyaM joiyaM nieUNa, gurutara visAya vihuro, paloyae kheyariM teNa. 21 sa mavi mayacchi mapicchiya, hayasabassu vva dINakasiNamuho, nidai acANa matANa kAraNaM saraNapattANa. 22 itto jhati sa patto, khayaro kumaraM namittu bajjarai, tujjha pabhAveNa mae niho dakkho vi paDivarakho. 23 tA paranAri sahoyara, saraNAgaya vajjapaMjara sudhIra, aNavajjakajja appasu, maha pANapiyaM piyaM kumara. 24 parakajja ujjayamaNo, aha bIo nasthi ittha jiyaloe, jayatuMgarAyavaMso, vibhUsio tujjha jammeNa. 25 tyAre kumAra pAcho vaLI AvIne jovA lAge to gi mare teNe dITho tethI te bhAre viSAda pAmI te vidyAdharIne jevA lAge. 21 te paNa tenA jevAmAM nahi AvI eTale te vaMTA hoya tema jhaMkhavANe paDI pitAne niMdavA lAgyuM ke are huM zaraNAgatane paNa rAkhI zakaze nahi. 22 eTalAmAM te khecara jaladI tyAM AvIne kumArane kahevA lAgyuM ke tArA prabhAve karIne meM mArA haziyAra duzmanane paNa meM mArI nAkhe che. 23 mATe he paranArI sahodara, zaraNAgatane rAkhavA vajU piMjara samAna sudhIra, nirmaLa kArya karanAra kumAra, mArI prANapriyA mane Apa. 24 * parAyA kArya sAdhavAmAM tatpara A jIvalekamAM tArA je bIje keI nathI, ane tArA janmathI jayatuM. rAjAne vaMza zejita thaela che. 25 For Personal & Private Use Only Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAtame guNa. 227 jaha jaha thumvai kumaro, taha taha uvviggamANaso dhaNiyaM, lajjAbharamaMtharakaMdharo ya nahu kiMpi japei. 26 taM pai puNA payaMpai, khayakhAraM pi va kharaM giraM khayaro, jara tuhakaja maha paNaiNIi tA jAmi esa ahaM. 27 tuhasarisapavara purisassa, maha piyA jai si jAi uvaogaM, laddhaM jaM lahiyavyaM, maNaM pi mA kuNamu maNakheyaM. 28 iya khuttuM uppaio, khayaro tA ciMtae imaM kumaro, ahaha bahupAva bhario, nimmalakula dUsaNo ahayaM. 29 saraNAgae na rakkhai, vijayakumAru ti kiM na pajjattaM, jaM kuNasi parasthikalaMka, aMkiyaM majjhare divva. 30 A rIte jema jema te vidyAdhara tenI stuti karavA lAge tema tema kumAra bhAre udvigna thaIne lAjathI kAMdha namAvI kaMI paNa bolI zako nahi. 26 tyAre tenA pratye pharIne jakhamamAM khAra nAkhIye tema te vidyAdhara bArI vANI bolavA lAge ke je tAre mArI strIne khapa hoya to huM A jAuM chuM. 29 ta rA jevA mahA purUSane je mArI strI kAma Ave te pachI ze vadhAre lAbha meLave che? mATe tuM lagAre kheda ma kara. 28 ema kahIne vidyAdhara UDato thayo, tyAre kumAra vicAravA lAgyo ke arere huM bahu pApI thaye ane meM mArA nirmaLa kuLane dUSita karyuM. 29 ' are daiva, vijaya kumAra zaraNAgatane rAkhI zakyuM nahi, eTalAmAM ja tuM nahi dharAve che jethI vaLI tuM mane pararathI kalaMkita karAve che! 30 For Personal & Private Use Only Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI dharmaratna prakaraNa para miha pANaccAo, lajjikadhaNANa pavarapurisANa, bhaThapainnANa kalaMkiyANa, na jiyaMpi jaM bhaNiyaM. 31 lajjAM guNaugha jananI jananI mivA yA, . matyaMta zuddha hRdayA manuvartamAnAH tejasvinaH mukha mam napi saMtyajaMti, satyavrata vyasanino napunaH pratijJAM. 32 ii ciMtAbharavihuraM, kumaraM ko vi hu suro sukaMtillo, jaMpai AharaNapahA, ujjoiya sayaladisicako. 33 mA kuNamu kumara kheyaM, seyaM evaM muNehi mahavayaNaM iyaro vi bhaNai tuha vayaNa, savaNapavaNA ya me savaNA. 34 Aha suro vIrapure, puraMmi jiNadAsa nAmavara siThI, kaya gurujaNa aNusiThI, aidhammiThI vimaladiThI, 35 lajAvAnuM mahA purUSa prANa tyAga kare e sAruM che, paNa bhraSTa pratijJAvALA kalaMkti janonuM jIvavuM nakAmuM che. 31 atyaMta pavitra hRdayavALI AryA mAtAnI mAphaka guNa samUhanI u. tpAdaka lajajAne anusaratA tejasvI jano potAnA prANane sukhe mUkI Ape che, paNa te sAcA vratanI TekavALA jene potAnI pratijJA melatA nathI. 32 A rIte ciMtAmAM paDelA kumArane keIka kAMtivALo deva pitAnA AbharaNanI prabhAthI badhI dizAone jhaLakAvatA thake kahevA lAgyo. 33 he kumAra tuM kheda ma kara, paNa A mArUM kalyANakArI vacana sAMbhaLa. tyAre kumAra bolyo ke mArA kAna tArUM vacana sAMbhaLavA taiyAra che. 34 devatA bolyo ke vIrapura nagaramAM jinadAsa nAme uttama zeTha che, te tenA gurUjanathI zikSA pAmela che ane atidharmiSTa tathA nirmaLa draSTivALA che. 35 For Personal & Private Use Only Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navamo guNa. kAna - * . .* - - - - - - - taspta ya micchaddiThI, mitto aivallaho dhaNo nAma, . so paDivajjai vajjiya, visao tAvasavayaM kaiyA. 36 to ciMtai jiNadAso, ee annANiNo vi jai evaM, pAvabharapasarabhIru, visaM va visae pariharaMti. 37 avagaya bhavassaruvA, jiNapavayaNa savaNa nAya nAyavyA, nimmala viveiNovihu, tA kiM amhe na te caimo. 38 iya ciMtittu saviNayaM, viNayaMdharaguru samIva gahiyavao, aNasaNa vihiNA mariuM, jAo sohammasaggasuro. 39 mittaM pi vaMtaraM taM jAyaM so jhatti ohiNA darcha, niyayaM riddhisamudayaM, nidaMsae vohaNatthaM so. 40 tene ati vallabha dhana nAme eka mithyA daSTi mitra che, teNe eka vakhate viSaya sukha choDIne tApasanI dIkSA lIdhI. 36 tyAre jinadAsa vicAravA lAge ke A ochA jJAnavALA paNa je A rIte pApathI DarIne viSanI mAphaka viSane taje che te bhavanA svarUpane samajanArA ane jina pravacana sAMbhaLavAthI jANavA gya vastune jANanArA nirmaLa vivekavAna amArA jevA te viSane kema nahi Diye? 37-38 ema ciMtavIne vinayapUrvaka vinayaMdhara gurUnA pAse vrata laI anasana karI karIne siAdharma devalekamAM te devatA che. 39 teNe avadhi jJAnathI pitAnA mitrane vyaMtara thaele che, tethI tene bodha ApavA khAtara teNe pitAnI Rddhi tene batAvI. 40 For Personal & Private Use Only Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 zrI dharmaratna prakaraNa. * * * . . . . . . . - - * ciMtei vaMtaro to, avvo lahiUNa maNuya jamma mahaM, jai jiNadhammaM taiyA, sevaMto no muhI hu~to. 41 jai re jiya guNaguruNo, guruNo amarattarU va sevaMtI, to rUddadaridaM pi va, na lahaMto hINaamaratte. 12 jai jiya jiNapavayaNaamaya, pANapavaNo tayA tuma hu~to, asarisa amarima visapara, vasattaNaM to na pAvato. 43 iccAi bahuvihaM jUriUNa niyamitta amaravayaNeNa, sammaM sammaM dhammo, paDivanno mukkhanarUpIyaM. 44 dasavarisa sahassa ThiI, niyayaM jANittu bhaNai murapavaraM, parakajjacitta maNuyattaNe vi vohijja maM mitta. 45 tyAre vyaMtara ciMtavavA lAgyuM ke are manuSya janma pAmIne te vakhate meM je jina dharma se hota to huM ke sukhI thAta. 41 are java te kalpavRkSanI mAphaka guNavAna gurU sevyA hatA te bayaMkara dAridrayanI mAphaka A nIca devapaNuM nahi pAmata. 42 are jIva. je te jina vacanarUpa amRtanuM pAna karyuM hatuM, te bhAre amarSarUpa viSavALuM A paravazapaNuM nahi pAmata. 43 ItyAdi bahu prakAre zeka karIne pitAnA mitra-devatAnA vacane karIne te bhAgyazALI yaMtara mikSarUpa tarUnA bIja samAna samyakatvane rUDha rIte pAme. 44 pachI teNe daza hajAra varSanI potAnI sthiti jANIne te devatAne kahevA lAgyuM ke he parakAju deva, huM manuSya thAuM te tyAM paNa mane tuM pratibodha Apaje. 45 For Personal & Private Use Only Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nava guNa. 231 tiyaseNa vi paDivanne, uvyaTTiya vaMtaro tuma jAo, ekaMtavIravicI, na muNasi nAmapi dhammassa. 46 to tujjha bohaNakae, mae imA bahula bahuliyA vihiyA, ohAvaNaM apattA, je nahu bujjhati mANadhaNA. 47 iya muNamANu cciya, jAisaraNa phuDaviyaDa muNiyaniyacario, kumaro vinnavai muraM, vivohio sAhu sAhu tae. 48 taM maha mico taM majjha baMdhavo taM sayA guru pajjha, iya bhaNiya giNhai vayaM, suraappiyasAhunevattho. 49 to kayakAussaggaM, kumaramuNiM khAmiuM paNamiuM ca, patto muro saThANaM, udio itthaMtaraMmi ravI. 50 te deve te vAta kabUla karI-bAda te vyaMtara tyAMthI AvIne tuM thaye che-tuM che ke ekAMta zuravIra che, chatAM haju dharmanuM nAma paNa jANu nathI. 46 tethI tene bodhavA mATe meM A bhAre mAyA karI che. kAraNa mAnavALA pura pAchA paDayA zivAya pratibodha pAmatA nathI. 47 ema sAMbhaLavAnI sAthe ja tene ati smaraNa thatAM tene potAnuM caritra phuTapaNe bhAsamAna thayuM, eTale te kumAra te devane vInavavA lAge ke te mane ghaNe sAre bodhita karyo. 48 tuja mAre mitra che, tuM ja mAre baMdhu che, tuMja hamezAM mAre gupha che, ema bolIne te deve Apela sAdhune veSa laI teNe vrata lIdhAM. 49 - pachI te kumAra kAyetsargamAM Ubhe rahyA eTale devatA tene khamAvI ane namIne pitAne sthAne game eTalAmAM sUrya Uge. 50 For Personal & Private Use Only Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 232 zrI dharmaratna prakaraNa. tattheva tayA patto, jayatuMganivo vi kumarasuddhikae, put niittu sahasa tti, luttavihuraM bhaNai dINo. 51 hA vatcha paNayavacchala, chaliyA amhevi kaha tae evaM, dhavalajasa dharasu ajjavi, rajjadhurUddharaNa dhavalattaM. 52 vuDhavayaciya meyaM, vaya mujjamu jhatti sattinayakaliya, tuha vayaNAmaya pANaM, lahu lahai jaNo imo vaccha. 53 iya japaMtaM nimuNiya, moha tivvaM nivaM vivohelaM, pAriyakAussaggo, kumaramuNI bhaNai vayaNa miNaM. 54 bho bho nariMda taDilaya, calAi abhimANa mittamuhayAe, saggApavaggasaMsagga, maggagurU vigdha bhUyAe. 55 te veLAe tu rAjA paNa kumArane zodhate thake tyAM AvI pahie, te putrane (sAdhu thaele) joIne dIna thaI zakathI gagapaNe nIce mujaba kahevA lAgyuM. 51 are snehavaLa vatsa, te A rIte amane kema chetaryA? he nimaLa yazavALA putra, haju paNa tuM rAjyanI dhurA upADavAne dhorI paNuM dhAraNa kara. 52 vRddha avasthAne ucita A vratane tuM tyAga kara, he zakita ane nyAyazALI kumAra, tArA vacanAmRtanuM A janane pAna karAva. 53 Ama bolatA te tIvra mehavALA rAjAne bodha ApavA mATe kumAra muni kAryotsarga pAzcane A rIte kahevA lAgyA. 54 he naredra, A rAjyalakSmI vIjaLIne mAphaka capaLa che, temaja te abhimAna mAtra sukhanI denAra che, vaLI svarga ane makAnA mArgamAM vidharUpe rahela che. 55 For Personal & Private Use Only Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navamA guNa. narayaai dusahaduhakAraNAI, dhamma tarujalaNajAlAe, ko pamaI appaM, viDaMbae rAyalacchIe. 56 piuNA jaNiyaM lacchi bhaiNiM piva appaNA u dhUyaM va, parasaMtiyaM paratthi va kiha Nu sevijja lajjAlU. 57 pavaNa paharilla kamalagga, laggajalalava calaMmi jIyaMmi; kalle kA dhammaM, ko bhaNar3a sakannavinnANo. 58 (no) jassa tthi maccuNA sakkhaM, jassa vatthi palAyaNaM, jo jANe na marissAmi, so hu kaMkhe sue siyaM. 59 ( tathA ) jA jA vaccA rayaNI, na sA paDiniyattae. ahammaM kuNa mANassa, aphaLA jaMti rAio. 60 vaLI te narakanA ati duHsaha duHkhanI kAraNa che, tathA dharmarUpa jhADane maLavA mATe agnivALA samAna che, mATe evI rAjayalakSmIvaDe kANu mahAmati purUSa potAne viTakhita kare. 56 233. pitAe pedA karela lakSmI behena gaNAya, pAte pedA karela lakSmI putrI gaNAya, pArakI lakSmI parastrI gaNAya, mATe tene lajjAvAna purUSa kema seve. 57 pavanathI hAlatA kamaLanA agra bhAgapara rahelA pANInA khinnunI mAphka A jIvita capaLa che, mATe "kAle huM dharma karIza " ema kA DAhyA purUSa kahe. 58 je mATe jene meAtanA sAthe dostI hAya athavA je tenAthI nAzI javA samartha hoya, athavA jene huM nahi marU evI khAtarI hAya teja vi SacAnI vAMchA kare. 59 vaLI je je rAta jAya che te pAchI AvanAra nathI, mATe adharma karanAranI rAtA nyartha jAya che. 60 For Personal & Private Use Only Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 234 zrI dharmaratna prakaraNa. (tathA) ko jANai puNaruttaM, kaiyA hohI u dhammasAmaggI, raMkadhaNu vva vihijau, vayANa iNDiMpi pattANaM. 6? iya muNiya galiya moho, saMveyaviveyaparigao rAyA, kumara risipAyamUle, sammaM giNhei gihidhamma, 62 bhattIi muNiM namiuM, khAmittu gao nirvA saThANaMmi, sAhU vi daDhapainno, sayA sayA yAra sAravao. 63 lajjAtavAi sahio, sa hio tihuyaNa jaNANa mariUNa, jAo tattheva muro, jiNadAso atthae jattha. 64 tatto cuyA samANA, mahAvidehami jiNasamIvaMmi, nimmiya nivvaNa caraNA, siddhiM te dovi gamihaMti. 65 vaLI koNa jANe che ke jyAre karavAnI sAmagrI maLaze? mATe rAMkane jyAre maLe tyAre kAmanuM ema vicArI jyAre vrata prApta thAya tyAre pALavA joIe. 61 ema sAMbhaLIne rAjAne moha gaLe, tethI te saMvega ane viveka pAmyuM, eTale teNe kumAra muni pAsethI gRhi dharma aMgIkAra karyo. dara pachI te bhaktithI munine namI namAvIne svarathAne gaye. bAda daDha pratijJAvAnuM ane hamezAM sadAcAramAM rahI vrata pALanAra te sAdhu lAja ane tapa vagerethI sahita rahI tribhuvananA jIvane hitakArI thaIne marIne jyAM jinadAsa devatA thaye hato tyAMja devatA che. 63-64 tyAMthI te be jaNa cavIne mahAvideha kSetramAM tIrthaMkaranI samIpe nimaLa cAritra grahaNa karI mukti pAmaze. 65 For Personal & Private Use Only Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazamo guNa. 235 lajjA makArya parihAra sukArya kArya, ....... rUpAM sadA vidadhataH kSitipA tmajasya, evaM nizamya phaLa muttama mekatAnA, nityaM samAzrayata bhavyajanA stadenAM. 66 iti vijaya kumAra kathA. akAryane mUkAvanAra ane sukAryane karAvanAra evI lAja karanAra rAja kumArane thaela uttama phaLa sAMbhaLIne he bhavya jene tame paNa eka citte tene mAdrita 42. 11 A rIte vijaya kumAranI kathA che. zama guNa. iti nirUpito lajjAvA niti navamo guNaH, saMprati dayAlu riti dazamaM guNaM pracikaTayiSu rAha. A rIte lajajAlupaNA rUpa navamo guNa varNavyA, have dayAlupaNA rUpa dazamA guNane prakaTita karavA khAtara kahe che. (mULa gAthA.) mUlaM dhammassa dayAtayaNugayaM savva meva NuTThANaM, siddhaM jiNiMdasamaemaggijjai te Niha dayAlU. 17 (bhUNa ||thaano artha.) dayA e dharmanuM mULa che, ane dayAne anukULaja saghaLuM a For Personal & Private Use Only Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI dharmaratna prakaraNa. nuSThAna niMdranA siddhAMtamAM kahela che-mATe A sthaLe dayAlupaNuM mAgyuM che. 17 (TIkA.) mUla mAcaM kAraNaM-dharmasyo ktaniruktasya-dayA prANirakSA. " dayA eTale dayA eTale prANinI rakSA prathama kahelA arthavALA dharmanuM mULa eTale AdikAraNa che. calu macArAMgase bemi je aiA jeya paDupannA je AgamissA arahaMtA bhagavaMto, te savve eva mAikkhaMti evaM bhAsaMti evaM panavaMti evaM parUvaMti-sace pANA sance bhUyA savve jIvA savve sattA na tavyA na ajjAveyavvA na paritAveyanvA na uddaveyavvA-esa dhamme suddhe niie sAsae samicca loyaM kheynnedivelA (rU ) je mATe zrI AcArAMga sUtramAM kahyuM che ke huM kahuM chuM ke je tIrthakara bhagavAna thaI gayA je hAla varte che ane AvatA kALamAM thaze te badhA A rIte kahe che bele che jaNAve che tathA varNave che ke "sarva prANa, sarva bhUta, sarva jIva, ane sarva sarvane haNavuM nahi, temanA para hakumata calAvavI nahi, temane kabaje karavA nahi, teone mArI nAkhavA nahi ane teone herAna karavA nahi." A pavitra ane nitya dharma lekanA duHkhane jANanAra bhagavAne batAvyuM che. ItyAdi. yato 'syA eva rakSArtha zeSavratAni. dhANe dazAnaka rAya sApha zas BtI che. - For Personal & Private Use Only Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazamo guNa. tathAcA vAci; ahiM saiva matA mukhyA, svargamokSa prasAdhanI, asyAH saMrakSaNArthaca, nyAyyaM satyAdipAlanaM (iti) je mATe kahyuM che ke - svarga ane mokSane ApanArI ahiMsA ja mukhyapaNe manAyelI che. ane ene rAkhavA mATe ja satyAdikanuM pALane vAjabI gaNAya che. ataeva tadanugataM jIvadayA sahabhAvi-sarva meva vihArAhAratapo vaiyA vRttyAdi sadanuSTAnaM siddhaM pratItaM jineMdrasamaye pAragatagadita siddhAMte. ethI ja tenAthI maLeluM arthAt jIva dayA sAthe raheluM badhuM eTale ke vihAra AhAra tapa tathA vaiyAvRtya vagere sAruM anuSThAna jinendra samayamAM eTale sarvajJa praNIta siddhAMtamAM siddha eTale prasiddha che. tathAcoktaM zrI zayyaM bhavasUripAdaiH jayaMcare jayaM ciThe jaya mAse jayaM sae, jayaM bhuMnaMto bhAsaMto pAvaM kammaM na baMdha (itti) je mATe zrI zayyabhava sUrie kahyuM che ke yatanAthI cAlavuM, yatanAthI UbhA rahevuM, yatanAthI bezavuM, ane yatanAthI sUvuM, temaja yatanAthI khAvuM ane yatanAthI bolavuM eTale pApa karma nahi baMdhAya. anyai rapyuktaM na sA dIkSA na sA bhikSA, na ta dAnaM na ta tapaH na tata jJAnaM ra ta sArva, yA vagara vitha. (ti) For Personal & Private Use Only Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI dharmaratna prakaraNa. bIjAoe paNa kahyuM che ke evI koI dIkSA, bhikSA, dAna, tapa, jJAna ke dhyAna nathI ke jemAM dayA nahi hoya. mRgyate nviSyate tena kAraNene ha dharmAdhikAre dayAlu rdayAzIla:sahi kila svalpasyApi jIvavadhasya yazodhara jIvasuradra datta mahArAjasye va dAruNavipAka mavabudhyamAno na jIvavadhe pravarttate iti. : - te kAraNe karIne IhAM eTale dharmanA adhikAramAM dayAluM eTale dayAnA svabhAvavALo purUSa mAge che eTale gave che. kAraNa ke te purUSa yazodharanA jIva sureMdradatta mahArAjAnI mAphaka thoDI paNa jIva hiMsAnA dArUNa vipAka jANIne jIva hiMsAmAM pravartato nathI. (zodhara ra ) payaDiya daikadhamma, daMsiya jIvavaha dAruNa vivAgaM. kiMpi jamohara cariyaM, bhaNAmi saMvegarama bhariyaM. ? atthi purI ujjeNI, jattha jaNo vimaLasIladullalio, kalio vihava bhareNaM, na kayAvi niei paradAraM. 2 yazadharanuM caritra A pramANe che. dayA dharmane ja pragaTa karanAra, jIva hiMsAnA dArUNa phaLane batAvanAra, vairAgya rasathI bharapUra evuM A yazodharanuM kaMIka caritra kahuM chuM. 1 ujajayinI nAme nagarI hatI, jyAMnA loko nirmaLa zILavAna cheIne paisAdAra chatAM kayAre paNa parastrI tarapha jotA na hatA. 2 For Personal & Private Use Only Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazamo guNa. amarU vva amaracaMdo, muhAsao tattha Asi naranAho, varalAvanna maNaharA, jasoharA tassa pANapiyA. 3 tANa kaya vibuhatoso, suriMdadatto suo muriMdu vva, para mesa guttabheI, nevaya kaiyAvi vairakaro. 4 niyasaMgamaujjIviya, mayaNA sAraya sasaMkasama vayaNA, tassa ya nIluppaladala, nayaNA nayaNA valI bhajjA. 5 annadiNe rajjabharaM, putta saMkamiya amaracaMda nivo, paDivanno kayaunno, samaNataM asama mumaNataM. 6 mahihara chujjhaMta karo, payaDiya kamalo ya haNiya riu timiro, ravi riva muriMdadattovi, kuNai savvaka maimuhiyaM. 7 tyAM amara (devatA) nI mAphaka zubha AzayavALo amaracaMdra nAme rAjA hato, tenI uttama lAvaNyathI manahara yazodharA nAme rANI hatI. 3 teone sureMdradatta nAme putra hato te sureMdra jema vibudhane devane) khuzI kare che tema vibudhane (paMDitane) khuzI karato, chatAM sureMdra jema getrabhida (parvatone bhedanAra) che, tathA vajUkara (vaju hAthamAM dharanAra) che, tema te gotrabhim (kuTuMbamAM bheda pADanAra) athavA varakara (vaira karanAra) nahatA. 4 tenI nayanALI nAme strI hatI, te pitAnA saMgamathI kAmane jIvADanAra hatI, zara tunA caMdra jevA mukhavALI hatI, ane nIlempala jevA nayanavALI hatI. pa eka dahADe rAjyano bhAra putrane soMpIne puNyazALI amaracaMdra rAjA jemAM uttama mana rAkhI zakAya evA zramaNapaNane aMgIkAra karate ha. 6 have sureMdradatta paNa sUrya jema mahidhara (parvata) mAM potAnA kara (kiraNa) aDAve tema mahidhara (zeSa rAjA) pAsethI kara (khaMDaNI) vasula kare. vaLI sUrya jema kamaLAne pragaTAve tema te kamalA (lakSmI) ne pragaTA For Personal & Private Use Only Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 240 zrI dharmaratna prakaraNa mnona vate, tathA ripharUpa aMdhakArane nAza karato thake pRthvIrUpa soMkane ati sukhI karavA lAgyA. 7 aha annadiNe ranno, sArasiyA nAmiyAi dAsIe, paliyaMcchaLeNa kahio, samAgao dhammadUo tti. 8 tatto ciMtei nivo, athira ahaha savvabhAvANaM, hI tucchayA bhavassa ya, ha hA calattaM taruNayAe. 9 (vi) divasa nisA ghaDimAlaM, AuyasalilaM jaNassa cittUNaM, caMdAicca vaillA, kAlarahaTTa bhamADaMti. 10 jIviya jalaMmi jhINe, sarIrasassaMmi parisusaMtami, ko vi hu natthi uvAo, tahavi jaNo pAva mAyarai. 11 tA kiM imIi majjhaM, raMgata taraMga bhaMguratarAe, nivalacchIi sutucchAi, narayapurasaralasaraNIe. 12 have eka divase rAjAnI sArasikA nAmanI dAsIe pati joIne tene kahyuM ke dharmane dUta Avyo che. 8 tyAre rAjA sarva bhAvanuM asthirapaNuM temaja bhavanI tucchatA tathA tarUNapaNAnuM caMcaLapaNuM ciMtavavA lAgyA. 9 vaLI te vicAravA lAgyuM ke divasa ane rAtarUpa ghaTamALAthI lekanuM AyuSyarUpa pANI laIne caMdra ane sUryarUpI be kALarUpa ane jamADayA kare che. 10 - jIvitarUpa jaLa pUruM thatAM zarIrarUpI pAka sUkAze temAM koI upAya nathI chatAM leka pApa karatA rahe che. 11 | mATe A taraMganI mAphaka bhaMgura, atisuccha, ane narakapuramAM javAnI sIdhI nIka jevI A rAjya lakSmInuM mAre zuM kAma che 12 For Personal & Private Use Only Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 241 dazamo guNa. guNaharakumaraM guNarayaNa, kulaharaM ThAviUNa niyarajje, pucapurisANucinnaM, sAmannaM aNucarAmi tti. 13 to siTho daiyAe, niyabhippAo niveNa sA Aha, jaM bhe royai taM kulasu, nAha na karemi viggha mahaM. 14 kiMtu ahApe gahissaM, saheva pavvajja majjautteNa, .. ciThai pacchA juNhA, phuDa muDuvaiNo viNA kaha Nu. 15 to ciMtai naranAho, aho aho majjha uvari devIe, ai niviDo paDibaMdho, aho aho virahabhIrutaM. 16 itthaMtaraMmiM miugahira, saddaonamiya dAhiNakareNa, kALaniveeNa niuNa paDhiya miNaM tanniutteNaM. 17 mATe guNaratnanA kuLadhara samAna guNadhara kumArane potAnA rAjyamAM sthApIne pUrva purUe AcareluM zamaNapaNuM aMgIkAra karUM ema teNe ciMtavyuM. 13 tethI rAjAe rANIne pitAne abhiprAya jaNAvyuM eTale te belI ke he nAtha je tamane rUce te kare-huM temAM vinna nathI karatI. 14 kiMtu huM paNa Arya putranI sAtheja dIkSA laIza-kAraNa ke caMdra vinA tenI caMdrikA zI rIte rahI zake? 15 tyAre rAjA vicAravA lAgyo ke ahe rANIne mArA upara ke niviDa prema che ane kevuM virahanuM laya che? 16 eTalAmAM kamaLa ane gIra dI vaLe hAthe salAma bharatA kALa nivedake A rIte kahyuM. 17 For Personal & Private Use Only Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 zrI dharmaratna prakaraNa. ladhdhuM pasiddha mudayaM, payAvapasaraM kameNa vaDhittA, ujjovittA bhuvaNaM, saMpai atthamai diNanAho. 18 taM sou ciMtai nivo, hahA ihaM natthi koi niccamuhI, ittiya dasAu vivaso, paidivasaM sahai mUro vi. 19 saMjhAkiccaM to kAu, ThAu matthANa maMDavami khaNaM, nayaNA vaLIi samalaMkiyaMmi patto rai gihami. 20 saMsArasaruva niruvaNikapavaNassa nihuya cittassa. visaya vimuhassa ranno, dUra osariya nidasa. 21 sutto nivvu tti ukkaDa, mayaNA nayaNAvaLI samuThei, ugyADiuM kavADe, viNiggayA vAsagehAo. 22 " jagatmasiddha udaya pAmI anukrame pitAne pratApa vadhArI jagAne ajavALI have dinanAtha (sUrya) asta pAme che. 18 te sAMbhaLI rAjA ciMtavavA lAge ke hAya hAya-hAM koI paNa nitya sukhI nathI. kAraNa ke sUrya paNa paravaza rahI ATalI dazA bhegave che. 19 pachI saMdhyA kRtya karI kSaNabhara sabhA sthAnamAM bezI nayanAvaLIthI virAjatA ratigRhamAM rAjA gaye. 20 tyAM saMsAra svarUpa vicAravAmAM tenuM citta lAgyAthI viSayathI vi. mukha rahelA rAjAne UMgha AvI nahi. 21 " nayanALIe jANyuM ke rAjAne UMgha AvI gaI che eTale teNe ati kAmAtura hovAthI kamADa UghADI vAsagharathI bAhara nIkaLI. 22 For Personal & Private Use Only Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazame guNa 43 ciMtai niko avelaM, ki esA niggaya ti hu~ nAya, maha bhAviviraha bhIru, nUNaM marihi tti vAmi. 23 tayaNu aNupuThi meII, jAi jA naravaI gahIyAsI, pAsAyapALao tAva, khujjao tIi uThavio. 24 aha te dovi pamatte, karALa karavALa ghAya pAyALe, jA khivihI kovavasA, nivaI iya ciMtae tAba. 25 ubhaDa riubhaDasaMghaDiya, karaDighaDa karaDa daLaNa dullalio, viyaliya sIlesu imemu, esa kaha vahau maha khaggo. 26 ahava ki mimIi ciMtAi patyuyatthassa aNaNuruvAe, iya valiya viliyacitto, sijjAThANaM nivo patto. 27 rAjA vicAravA lAgyuM ke AvI aveLAe A kema nIkaLI haze? hA jANyuM ! mArA thanAra virahathI bIne nakakI e maravA nIkaLI haze, mATe jaIne vArU. 23 tethI rAjA taravAra laI tenI pUThe jAvA lAge, rANIe mahelane saMbhALanAra kubaDAne jagADa. 24 pachI te be pramatta thayA eTale rAjA gusse thaI bhayaMkara taravArane ghA karavA taiyAra thaye teTalAmAM AvuM vicAravA lAgyA. 25 are A mArI taravAra ke je ubhaTa ripuonA hAthIonA kuMbha sthaLane vidAranAra che te AvA zILahIna janemAM zI rIte vAparUM? 26 athavA meM dhArelA arthane pratikULa evI A ciMtA karavAnuM mAre zuM kAma che? ema vicArI tyAMthI pAchA vaLI udAsa mane rAjA pitAnA zAsthAnamAM AvyuM. 27 For Personal & Private Use Only Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 244 zrI dharmaratna prakaraNa. ciMtai sayaNijjagao, aho mahelA anAmiyA vAhI, visakaMdaLI abhUmA, vinaiyA bhoyaNeNa viNA. 28 vayI akaMparA taha aNangi cuDaLI aveyaNA mUcchA, nivaDa nivaDa malohaM, akAraNo tahaya macyu tti. 29 iya jA ciMtei imo, tA devI tattha AgayA saNiyaM, gaMbhIrayAi nahu kiMpi, jaMpiyaM naravareNa tayA. 30 itto samAhayAI, pabhAya tUrAI kiMkaragaNeNa, kALa niveyaga puriseNa, gahirasadeNa iya paDhiyaM. 31. esA vaccai rayaNI vi mukkaguru timira cihurapabbhArA, dAuM jaLaMjaliM piva, paralIga gayassa sUrassa. 32 tyAM zayyAmAM rahI ciMtavavA lAgyo ke ahIM strI e nAma vagaranI vyAdhi che, bhUmi vagaranI viSavallI che, je jana vagaranI vicikA che, guphA vagaranI vyAdhi che, agni vagaranI cUDela che, vedanA vagaranI mUchA che, leha vagaranI beDI che, ane kAraNa vagaranuM meta che. 28-29 ema jyAM sudhI teNe ciMtavyuM teTalAmAM te dhIme rahIne tyAM rANI AvI pahoMcI, tyAre rAjAe gAMbhIrya guNa dhArIne tene kazuM paNa nahi kahyuM. 30 eTalAmAM cAkaree prabhAtanAM vAjAM vagADayAM ane kALa nivedaka | purUSa gaMbhIra zabdathI A rIte be -31 . . . A bhAre aMdhArarUpa vALanA samUhane chUTA mUkI daIne paralokamAM gaelA sUryane paNa jaLAMjali ApavA khAtara rAta jAya che. 3ra For Personal & Private Use Only Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazamo guNa. 25 to kAu gosakiccaM, atthANasahAi Agao rAyA, paNo ya maMtisAmaMta, siThisatthAhapamuheiiM. 33 . kahio niyabhippAo, niveNa vimalamai mAi maMtINa, bhALayaLamiliyakarakoragehi tehiMpi vinaviyaM. 34 deva na ajjavi jAyai, kazyaharo jAva guNaharo kumaro, tAva sayaM ciya sAmI, eyAu payAu pAleu. 35 bhaNai nivo maMtivarA, kiM amhakule samAgae palie, kovi Thio gihavAse, bhaNaMti te deva nahu evaM. 36 iya saha maMtIhi nivo, vivihAlAvehi taM diNaM gamiuM, muhamutto rayaNIe, virAmasamae niyai sumiNaM. 37 tyAre prabhAta kRtya karIne A sthAna sabhAmAM rajA AvyA. tyAM tene maMtrI, sAmaMta, zeTha tathA sArthavAha vagere page lAgyA. 33 pachI rAjAe vimaLamati vagere maMtrione pitAne abhiprAya kahyuM tyAre temaNe hAtha joDI nIce mujaba vinati karI. 34 he deva. jyAM lagI haju guNadhara kumAra kavaca dharanAra nathI thaye tyAM lagI A prajAne tamAre pote pALavI joIye. 35 tyAre rAjA bolyo ke he matriva, amArA kuLamAM pati dekhA-. tAM kaI gharavAsamAM rahela yAda che? tyAre teo bolyA ke he deva, tema te keIe nathI karyuM. 36 A rIte maMtrIo sAthe rAjA vividha vAtacIta karI te dina pUro karIne rAte sukhe sUta thako pAchalI rAte nIce mujaLa, svapna jovA lAge. 37 For Personal & Private Use Only Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 246 zrI dharmaratna prakaraNa jaha sattabhUmimaMdira, uvariM sIhAsaNaMmi uvaviTho, paDikULa bhAsiNIe, aMbAe pADio hiThA. 38 nivaDato patto haiM, bhUmIo satta tahaya aMbAvi, uThiya kahaMpi maMdira, girisiharaM puNavi ArUDho. 39 aha gayanido rAyA, ciMtai AvAya dAruNa vivAgo, pariNAmamuho mumiNo, eso kiM bhAvi nahu jANe. 40 (atrAMtare paThitaM prAbhAtikakALa nivedakena) patitopi daivayogAt punarutpAtaM kSaNena kila labhate, kaMduka iva sadutto na bhavati cirakALa vinipAtaH 41 aha kayapabhAyakicco, jA atthANaMmi uvavisai rAyA, bahupariyaNa pariyariyA, jasoharA tA tahiM pattA. 42 jANe ke sAta bhUmivALA mahelanI upara siMhAsana para te bekele che, tene pratikULa bolanArI mAtAe nIce pADe. 38 tyAM te tathA tenI mAtA paDatA paDatA TheTha pahelI bhUmi para AvI pahecyA. chatAM te UDIne pAcho jema tema karI te merU parvata jevA mahelanI Tace caDayo. 39 have rAjA UMgha UDI jatAM UThIne ciMtavavA lAge ke kaMIka bhayaMkara phaLa thanAra che, chatAM A svapna pariNAme sAruM che, mATe zuM thaze tenI khabara paDatI nathI. 40 A daramyAna prabhAtakALanA nivedake pATha karyo ke saddata (gALa) iDAnI mAphaka je sata (sArA AcaraNavALo hoya te daivayege paDI gayuM hoya te paNa te pharIne UMco thAya che, tevAnI paDatI lAMbe vakhata rahetI nathI. 41 have prabhAta kRtya karI rAjA rAja sabhAmAM beThe teTalAmAM ghaNA cAkara napharonI sAthe yazodharA tyAM AvI. 4ra For Personal & Private Use Only Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazame guNa. 247 minimiminnan anbhuThiyA niveNaM, nivesiyA AsaNe aimahaMte, pucchei vaccha kusalaM, sa bhagai aMbApasAeNa. 43 ciMtai ya nivo majjhaM, vayagahaNaM kahaNu mannihI aMbA, aibaMdhura paDibaMdhA, huM atthi imo iho vAo. 44 taM ceva mumiNayaM taha, kahemi paDighAyaheu jaha tassa, mannai maha muNivesaM, pavvaio cciya tao ahayaM. 45 iya sAmasthiya kahio, sumiNo jaNaNIi aMba jaha anyaH guNahara kumarassa ahaM, rajjaM dAUNa pavvaio. 46 dhavalaharAu nivaDio, iccAi suNittu tIi bhIyAe, thutthukkiyaM ca vAmakameNa akamiya mahivaLayaM. 47 rAjA UThI tenA sAme gaye ane moTA Asana para tene besADI te pUchavA lAgI ke he vatsa, kuzaLa che? rAjA bolyA ke mAjI tamArA pasAye kuzaLa che. 43 rAjA vicAravA lAgyuM ke huM vrata grahaNa karIza te vAta mAtA zI rIte mAnaze? kAraNa ke tene mArA para bhAre anurAga che. hA jANyuM eka upAya che. 44 mane je svapna Avela che te kahI pachI tenA pratighAtane hetu muniveSa che ema kahuM eTale te mAnaze eTale huM dIkSita thaI zakIza. 45 ema vicArIne teNe mAtAne kahyuM ke he mAtA meM e svapna dIThe ke jANe Aja guNadhara kumArane rAjya ApIne huM prajita thaye. 46 pachI jANe dhavaLagrahathI paDI gaye ItyAdi vAta rAjAe kahI te sAMbhaLI mAtAe bhayabhIta thaI DAbA page jamIna dabAvI thuMkAre karyo47 For Personal & Private Use Only Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 248 zrI dharmaratna prakaraNa (yazodharA maDha). eyassa vidhAyakae. dAuM kumarassa rajja mittariyaM. gi MaaN, (unA) pUrva baMgAnava graMvA. 48 (codharA) nivaDaNa nimittayaM puNa, jalathala kheyarajie bahuM haNiuM, kuLadevayaccaNeNaM, karehi taM saMtikammaM ti. 49 (RTG) jiyaghAyA ya Na saMtI, hahA kaI aMba te samAiThA, jaM dhammeNaM saMtI, so puNa dhammo dayAmUlo. 50 (taLAvo) neha bhUyastayo dharma, stasmAdanyosti bhUtale, pANinAM bhayabhItAnA, mabhayaM yat pradIyate. 5? yazodharA belI -A svapnane vighAta karavA mATe kumArane rAjya ApI tuM zramaNanuM liMga ce. rAjA bolyA -mAtAnI AjJA kabUla che. 48 yazodharA belI -tuM paDI gayo tenI zAMti mATe ghaNA pazu paMkhI mArIne kuLa devatAnI pUjA karI zAMtikarma karazuM. 49 rAjA bolyo --hAya hAya, mAtAjI tame jIva ghAtathI zAMti kema jaNAvI? zAMti te dharmathI thAya ane dharmanuM mULa te dayA che. 50 - je mATe kahevuM che ke bhayabhIta prANIone abhaya ApavuM enA karatAM hoTe dharma A pRthvIpara bIje kaIja nathI. 51 For Personal & Private Use Only Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazamo guNa. 249 hema dhenudharA dInAM, dAtAraH sulabhA bhuvi, durlabhaH puruSo loke, yaH prANiSvabhayapradaH 52 mahatA mapi dAnAnAM, kALena kSIyateM phaLaM, bhItAbhaya pradAnasya, kSaya eva na vidyate. 53 . datta miSTaM tapa staptaM, tIrthasevA tathA zrutaM, sarvA NyabhayadAnasya, kaLAM nArhati SoDazI. 54 ekataH kratavaH sarve, samagrA varadakSiNAH ekato bhayabhItasya, prANinaH prANarakSaNaM. 55 sarve vedAna tatkuyuH, sarve yajJA yathoditAH sarve tIrthAbhiSekA zca, yat kuryAt prANinAM dayA. 56 ..... jagatamAM sonA, gAya tathA pRthvInA dAtAra ghaNuM maLaze paNa prANione abhaya denAra purUSa te koI virale ja jaDaze. para moTA dAnanuM phaLa paNa kALe karI kSINa thAya che. paraMtu bhayabhItane abhaya ApyAnuM phaLa kadApi kSaya nathI pAmatuM. 53 dAna,hema, tapa, tIrthasevA, tathA zAstrazravaNa, e badhAM abhayadAnanI zALamI kaLA jeTalAM paNa nathI thatAM. 54 eka bAju saghaLA yA ane saghaLI mahA dakSiNAo che ane eka bAju eka bhayabhIta prANInuM rakSaNa karavuM e barAbara che. 55 | sarva veda teTaluM nathI karI zakatA, temaja sarve yajJa tathA sarva tIrthabhazeka paNa teTaluM nathI karI zakatA ke jeTaluM prANanI dayA karI zake " che. 56 For Personal & Private Use Only Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 250 zrI dharmaratna prakaraNa. taM aMba saMtikamma, taM ciya samvattha sAhaNa samatthaM, jaM aiyevaM pi parassa, neva ciMtijjae pAvaM. 57 (thazoSA) puttaya pariNApavasA, punnaM pAvaM ca hoi ahavAvi, dehAruga nimittaM pApi hu kIrae ittha. 58 | (caMtai) pAvaMpi hu kAyavvaM, buddhimayA kAraNaM gaNaMteNaM, taha hoi kiMpi kajja, visaMpi jaha osahaM hoi. 59 (rA ) jaivi pariNAma vasao, punnaM pAvaM havei jIvANaM, tahaviya jayaMti saMto, pariNAma visohi micchaMtA. 60 mATe he mAtA, teja zAMtikarma che ane teja sarva artha sAdhavA samartha che ke je paranuM ati thoDuM paNa bhUDa nahiM ciMtavavuM. 57 yadharA belI - he putra puNya ane pApa pariNAmanA vize - hela che. athavA to dehanI AregyatA mATe pApa paNa karAya temAM zuM vAMdhe che? 58 je mATe kaheluM che ke, che. buddhimAna purUSe kAraNa gaNIne pAya paNa karavuM, kAraNake kaI evo paNa prasaMga Ave che ke jemAM viSa paNa ASadha tarIke vaparAya che. 19 rAjA be - je ke jIvone pariNAmanA vize puNya ane pApa thAya che, te paNa purU pariNAmanI vizuddhi rAkhavA mATe yatnavAna rahe For Personal & Private Use Only Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazamo guNa. 25 wwwwwwwwwwwwww sa jo puNa hiMsAyayaNesu vaTTaI tassa naNu parINAmo, duTho naya taM liMgaM, hoi visuddhassa jogassa. 61 (kiMca) punna miNaM pAvaM ciya sevaMto taM phaLa na pAvei, halAhala visabhoI, na jIvai amayabuddhI vi. 62 naya tihuyaNevi pAvaM, annaM pANAivAyao garUyaM, jaM samve vi ya jIvA, suhesiNo dukbhIrU ya. 63 dehArUggakae vi hu, jIvadayA ceva aMba kAyavvA Arugga mAi savvaM, jaM jIvadayAphaLa nUNaM. 64 (tathAhi) jaM ArUgga mudagga mappaDihayaM ANesarattaM phuDaM, rUvaM appaDirUva mujjalatarA kittI dhaNaM uvvaNaM, dIhaM Au avaMcaNo pariyaNo puttA subhattA sayA, taM savvaM sacarAcaraMmi vi jae nUNaM dayAe phalaM. 65 .. . kAraNake je hiMsAnA sthAnamAM vartate hoya tene parINAma ja heya che kemake vizuddha gavALAnuM te liMgaja nathI. 61 ' vaLI pApane puNya mAnIne seve te tethI kaMI te puNyanuM phaLa pAmI zake nahi, kemake haLAhaLa viSa khAte thake amRtanI buddhi rAkhe tethI kaMI te jIvI zake nahi. dara traNe lokamAM hiMsA karatAM moTuM pApa kaI nathI, kAraNa ke sarve jIva sukha Icche che ane duHkhathI bIe che. 63 vaLI he mAtA, zarIranA Arogya mATe paNa jIva dayAja karavI joIe. kemake AregyatA vagere saghaLuM jIva dayAnuM ja phaLa che. 64 je mATe kaheluM che ke uttama Arogya, ahita, azvarya, anupama For Personal & Private Use Only Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 252 zrI dharmaratna prakaraNa. rUpa, nirmaLa, kIrti, mahAna rUddhi, dIrdha AyuSya, avaMcaka parijana, bhaktivALA putro e badhuM A carAcara jagatamAM dayAnuM ja phaLa che. 65 vayaNakalaheNa imiNA, alaM mamaMciya karelu taM vayaNaM, iya jaMpirI naravaI, jasoharA dharai bAhAe. 66 tatto nivo vi citai, egatto avayAvayaNalovo, annatto jIvavaho, ittha mae kiM tu kAyavvaM. 67 ahavAvi aiduraMto, guruvayaNavilovao vi vayabhaMgo, tA attApi haNiya, rakkhiyo pANiNo iNDiM. 68 iya ciMtiU nivaiNA, pakaDDhiyaM maMDaLagga mai uggaM, to hAhArava muhalAi, tIi dhario bhuyAdaMDo. 69 bhaNio ya paivivanne, vaccha ahaM kiM nu jIvihaM pacchA, mAivaho ceva imo,tA tumae kvasio ittha. 70 yazodharA bolI ke A vacanakalaha karavAnuM kAma nathI, mAruM vacana tAre kabula rAkhavuM ema bolIne teNIe rAjAne pitAnI bAhathI pakaDI rAkhe. da6. tyAre rAjA vicAravA lAgyuM ke hAM eka bAju mAtAnuM vacana lopAya che ane bIjI bAju jIvahiMsA thAya che, mATe mAre iMhA zuM karavuM? 67 athavA te gurUjananA vacananA lopa karatAM paNa vrata bhaMga kare emAM bhAre pApa che, mATe pitAne mArI nAkhIne paNa prANIonI mAre rakSA karavI joIe. 68 ema ciMtavIne rAjAe myAnamAMthI bhayaMkara taravAra kheMcI lIdhI, - tyAre hAhAkAra karatI mAtAe tenI bAhu pakaDI rAkhI. 19 te bolI ke he vatsa, zuM huM tuM maratAM tArA pAchala jIvatI rahIza . ke? A to tuM mAtRvadha karavA ja taiyAra thaye lAge che. 70 For Personal & Private Use Only Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazamo guNa. 253 itto ya kukkuDeNaM, kuiyaM suNio ya tIi tassaddo, bhaNiyaM ya vaccha nihaNasu, eyaM jaM atthi iha kappo. 71 erisakajje pagae, jassa saro summae tayaM haNiuM, tappaDi vivaM ahavA, karija sa samIhiyaM puriso. 72 ( a) he mAya kAyamaNavai, jogehi haNe na jIva manna mahaM. (zodhar) jai evaM piThamayaMpi, kukkuDaM haNasu tA vaccha. 73 to mAinehamo hiya, maNeNa saM channanANa nayaNeNa, jaNaNI vayaNaM rannA, paDivannaM gayaviveeNa. 74 (vA ). vahuyaM pi hu vinANaM, nAisa hoi niyaya kajami, muTu vi dRrAloyaM, na picchae appayaM lacchI. 75 eTalAmAM kukaDe bolyo te teNIe sAbhaLyuM eTale te bolI ke he vatsa, A kukaDAne tuM mAra. kAraNake e kalpa che ke AvuM kAma karatAM jene zabda sAMbhaLavAmAM Ave tene athavA tenA pratibiMbane mArIne pitAnuM icchita karavuM. (71-72) rAjA bolyo ke he mAtA, mana vacana ane kAyAthI huM anya jI- vane mAranAra nathI. tyAre mAtA bolI ke he vatsa je ema che to leTanA banAvelA kukaDAne mAra. 73 tyAre mAtAnA nehathI tenuM mana mahIta thayuM ane tenI jJAna cakSu DhaMkAI gaI tethI teNe vivekahIna thaI mAtAnuM vacana kabUla rAkhyuM. 74 kAraNake ghaNuM vijJAna hoya te paNa potAnA kAmamAM te upaga thatuM For Personal & Private Use Only Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 254 zrI dharmaratna prakaraNa nathI je mATe bahu lAbethI jenArI AMkha paNa pitAne joI zakatI nathI. 75 naranAha vayaNa pariperiehi sippIhi jhatti nimmavio, piThamayataMvacUDo, jasoharAe samuvaNIo. 76 sA vi tao nivasahiyA, gaMtuM kuLadevayA puro bhaNai, iya kukkuDeNa tUsiya, maha suyakusumiNaharA hosu. 77 aha tIi perieNaM, niveNa asiNA sa kukkuDo vahio. bhakkhasu evaM maMsaM ti jaMpie teNa paDi bhaNiyaM. 78 vara maMba visaM bhuttaM, nau maMsaM narayadusaha dudRheuM, tasajIva bahuppanna, duggaMdhaM asuivIbhatthaM. 79 tatto jasodharAe, jasoharAe ya patthio bAda, piThamaya taMvacUDassa, naravaro bhuMjae maMsaM. 80 bAda rAjAnA hukamathI zipio jhaTa leTane kuka banAvI yazodharAne Ape. 76 pachI zedharA rAjAnI sAthe kuLadevatA pAse jaI kahevA lAgI ke A kUkaDAthI tuSTa thaIne mArA putranA kutvane haNanArI thA. 77 have mAtAnI preraNAthI rAjAe taravAra vaDe te kUkaDo mAryo, tyAre mAtAe kahyuM ke have enuM mAMsa khA tyAre te bolya:-78 he mAtA, viSa khAvuM sAruM paNa narakanA dusaha duHkhanuM kAraNabhUta ghaNA trasa jIvanI utpattivALuM durgadhi ane atibibhatsa mAMsa khAvuM nahi sArUM. 78 tyAre yaza haranArI yazodharAe bahu prArthanA karI, tethI rAjAe leTamaya kukaDAnuM mAMsa khAdhuM. 80 For Personal & Private Use Only Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazame guNa. 255 na nanana, ka.- - - - 31 aha bIyadiNe kumaraM, rajje saMThaviya jAva pavvaihI, tA devIe bhaNio, paDivALamu deva ajjadiNaM. 81 pavvaiha mahaM pi mue, aNuhaviDaM ajja puttarajjamuhaM, ciMtai nivo imIe, ki miNaM puvyAvara viruddhaM. 82 ahavA cayai jiyaMtaM, mayaM pi aNumarai kAvi bhattAraM, visaharagaiva vakaM, ko jANai cariya mitthIe. 83 tA picchAmi kimesA, karei to bhaNai devi iya hou, sA ciMtai jai na imaM, jaNupavvaihaM tao majjha. 84 hohI mahaM ka laMko, kahamavi vAvAie puNa nivaMmi, vAlasuyapAlaNakae, aNaNumaraMtI i vi na doso. 85 have bIjA divase rAjA kumArane rAjyamAM sthApIne dIkSA levA teyAra thaye teTalAmAM rANIe AvI kahyuM ke he deva Ajano divasa rAha ju. 81 he Arya putra, Ajano divasa putrane maLelA rAjya sukhanA AnadamAM anubhavIne huM paNa pravrajyA laIza, tyAre rAjA vicAravA lAgyo ke A pUrva para virUddha zI vAta che? 82 athavA keI strI jIvatA bharatArane tajI de che tyAre koI maratA pAchala paNa mare che, mATe sarpanI gati mAphaka vAMkA rahelA zrI caritrane koNa jANI zake? 83 mATe jeu ke A zuM kare che? ema vicArI te bolyA ke bhale tyAre ema thAo; tyAre rANI vicAravA lAgI ke je huM enA pAchaLa prazreyA nahi laIza te mArA para mahAna kalaMka raheze, paraMtu je kaI rIte rAjAne mArI nAkhI bALa putranA pAlana arthe huM rAjA pAchaLa nahi marUM te e tema deSa nahi gaNAze. 84-85 For Personal & Private Use Only Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI dharmaratna prakaraNa iya ciMtiya sA ranno, nahasuttIsaMThiyaM visaM dei, bhuMjaMtassa tao so, jAo vihalaM ghalo jhatti. 86 nAo visappaogo, AhUyA visa vidhAyagA vijjA, vijjAhavaNaM nahu suMdaraM ti ciMttittu aha devI. 87 soyabharakatA iva dhasa tti nivaDei naravarasmuvariM, galaaguThapaogeNa, haNai niyayaM paI pAvA. 88 aha aTTajjhANaparo, kAyA mariuM sibaMdhaselaMmi, jAo maUrapoo, gahio jayanAmavAheNa. 89 naMdAvADa yagAme, caMDatalArassa dinao teNaM, sattuyaga patthaeNaM, so taM sikkhavai naTTakalaM. 90 ema ciMtavIne teNIe chIpanA puTamAM rAkheluM viSa rAjAne bhojanamAM dIdhuM, tethI jhaTa rAjAnuM gaLuM pakaDAyuM. 86 tyAre viSane prayoga jaNAyAthI viSane UtAranAra vadhe teDavAmAM AvyA, tyAre rANIe vicAryuM ke vaidyo Avaze te saghaLuM UMdhuM vaLaze, tethI zeka batAvatI dhaba detI rAjA Upara paDI ane rAjAnA gaLe aMguTho dabAvIne teNIe tene mArI nAkhe. 87-88 have rAjA ArtadhyAnamAM rahI marIne zelaMdhra parvatamAM morane bacce thaye te jya nAmanA vaTemArgue pakaDI lIdho. 89 teNe te naMdAvADa gAmamAM caMDa nAmanA taLAra (jelara) ne eka pALI satta (mizra dhAnyanuM leTa) laIne vece. te taLAre tene nRtya kaLA zIkhavI, 90 For Personal & Private Use Only Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazama guNa. 257 bahuviharayaNA melaya, sacchaha bahupiccha bhAraramaNIo, . ... ... so pAhuDaM ti teNaM, paThavio guNahara nivassa. 91 itto jasoharA vi hu, muyamaraNuppannaaTTajhANa parA, taddivasaM ceva mayA, dhannaure kukkuro jAo. 92 sovi jayapavaNavego, tappurapahuNA ya guNa harasse va, kosalliyaM ti pahio, pattA te samaga muvanivaiM. 93 varahiNasuNapAlANaM, samappiyA nivaiNA pahiTheNa, ranno aIva iTha ti, tevi pAlaMti jatteNa. 94 kAlakkameNa mariuM, te dovi hu duppavesa nAmavaNe, jAyA pasayabhuyaMgA, annunnaM bhakkhiUNa mayA. 95 te mINasuMsumArA, jAyA sippA naii majjhami, pavisiya naIi keNavi, kayAvi maMsAsiNA nihayA. vaLI te aneka jAtanA ratnonI meLavaNIthI te zaNagAravAmAM A jo tathA tene ghaNAM pIchAM AvyAM hatAM tethI te taLAre guNadhara rAjAne bheTa tarIke Ape. 91 Amera yazodharA paNa putranA maraNathI A dhyAnamAM paDI te divase ja marIne dhanyapuramAM kutarAne avatAra pAmI. 2 te pavananA vegane jItanAra kutaro paNa te nagaranA rAjAe guNadhara rAjAne bheTa tarIke mokalAvyo ema merano bacco tathA kUtara bane samakAle guNadhara rAjAne maLyA. 90 rAjAe harSita thaI te ane tenA pALakone sepyA, teoe temane rAjAnA mAnItA jANI rUDI rIte ucheryA. 94 kALakrame teo banne marIne praveza nAmanA vanamAM khaNa ane sarSa thayA teo eka bIjAne bhakSaNa karI maraNa pAmyA. 95 bAda teo ziprA nadImAM matsya ane zizumAra rUpe avataryA, te For Personal & Private Use Only Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 258 zrI dharmaratna prakaraNa. mane koIke mAMsAhArie nadImAM pesIne mAryA. 96 to ujjeNI purie, meso chagale ya te samuppannA, pAraddhipasatteNaM, guNahararannA kayAvi hayA. 97 tattheva puNo jAyA, meso mahiso ya guNahara niveNa, aimaMsalolueNaM, kiccheNa haNAviyA kaiyA. 98 bhaviyanvayAvaseNaM, puNaravi tattheva te visAlAe, mAyaMgapADayaMmI, uvavannA kukkuDIganbhe. 99 tIe kukkuDiyAe, duThavirAleNa khajjamANIe. bhIyAi aMDagadugaM, parigaliyaM kayavarasmuvari. 100 itto ya tesi muvari, DubIe kajjao pariThavio, tasmu nhAe kamaso, kukkuDapoyA duve jAyA. 101 pachI teo ujajayinI nagarImAM teo gheTA ane bakarI rUpe utpanna thayA, temane zikAramAM Asakta rahelA guNadhara rAjAeja mArI nAkhyA. 97 pAchA teja nagarImAM teo gheTo ane pADo thayA, temane paNa mAMsa lupI guNadhara rAjAe bahu dukha ApI marAvyA. 8 bhavitavyatAnA vaza karIne pharIne paNa teo teja vizALA (ujajacinI) nagarImAM mAtaMganA pADAmAM eka kukaDInA garbhamAM avataryA. 19 te kukaDIne dui bilADAe pakaDI tethI eTalI badhI ke tenA te be IMDAM UkaraDA Upara paDI gayAM. 100 eTalAmAM temanA para eka caMDALaNIe the kacaro nAkhe, tenI garamIthI teo sevAIne kUkaDAnA baccA rUpe pidA thayA. 101 For Personal & Private Use Only Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazamo guNa. 259 - 11' = * *"."* ***.. 4 * * * * * * - tesi picchAi caMda caMdimA dhavalayAI jAyAI, cUlA ya samunbhUyA, sUyamuha guMjadvarAga samA. 102 kaiyAvi kAlanAmeNa, talavareNaM ime nieUNaM, uvagIyA khillaNayaM ti kAu guNahara nariMdassa. 103 bhaNiyaM niveNa talavara, jattha ahaM jAmi tattha tattha tumaevi, ee saha ANeyA, imovi paccAha evaM ti. 104 mahusamayaMmi payaTTe, aMteura saMjuo nivo patto, kusumAyara ArAme kukkuDae gahiyaM kAlovi. 105 tatthaya kayalI haramajjha, mAhavImaMDave Thio rAyA, kAlo asoyavIhIi tattha picchei muNipavaraM. 106 so teNa bhAvasahiyaM ti vaMdio tassa muNivareNAvi, dinno ya dhammalAbho, saMpADiya sayala muhalAbho. 107 temanI pAMkho caMdranI caMdrikA jevI ghoLI thaI ane zukanA mukha tathA caNoThInA ardha jevI temane lAla zikhA thaI. 102 temane kaIka veLAe kALa nAmanA taLavara pakaDIne khelaNa tarIke guNadhara rAjA pAse laI Avyo. 103 rAjAe kahyuM ke he taLavara, huM jyAM jyAM jAu tyAM tyAM tAre A lAvavA, tyAre taLavaze te vAta kabUla rAkhI. 104 have vasaMta rUtu AvatAM rAjA aMtaHpurasahita kusumAkara nAmanA begIcAmAM rAjA gaye. eTale kALa taLavara paNa kUkaDAone laI tyAM gaye. 105 tyAM keLanA gharanI mAMhe mAdhavI latAnA maMDapamAM rAjA beThe ane kALa taLavara azokanA jhADenI hAra hatI tyAM gayo eTale teNe tyAM eka uttama munIne ye. 106 tyAre teNe te munine niSkapaTa bhAve vaMdanA karI eTale munie. For Personal & Private Use Only Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 260 zrI dharmaratna prakaraNa. tene sakaLa sukha ApanAra dharma lAbha Apyo. 107 taM daThu pagaiuvasaMta, kaMtaruvaM pasanna muhavayaNaM, hiTho bhaNai talAro, bhayavaM ko tujjha dhammu tti. 108 sAhai muNI mahAyasa, asesa sattANa rakkhaNaM sayayaM, ikku cciya iha dhammo, oheNa vibhAgao u imo. 109 jIvadaya sacca vayaNaM, paradhaNa parivajjaNaM sayA baMbhaM, sayala pariggaha cAo, vivajjaNaM rayaNi bhattassa. 110 bAyAlIse saNa dosa, suddha piMDassa bhoyaNaM vihiNA, appaDi baddha vihAro, sAro dhammo iya jaINaM. 111 jaMpei talavaro puNa, gihattha dhammaM kahesu me bhayavaM, parauvayA rikkamaNo, muNIvi jaMpai tao evaM. 112 te munine zAMta svabhAva, manahara rUpa, ane prasanna mukha kamaLa joIne taLavara harSa pAmI tene pUchavA lAgyo ke bhagavana tamAro ze dharma che? 108 | munI bolyA ke he mahAyaza hamezAM sarva jIvanI rakSA karavI e ja A jagamAM sAmAnyapaNe eka dharma che, tenA vibhAga pADIe te A pramANe che - 109 jIvadayA, satya vacana, paradhana. varjana, hamezanuM brahmacarya, sakaLa 5- rigrahane tyAga, ane rAtrI bhojananuM vivarjana. 110 - betAlIsa doSa rahita AhAranuM vidhie karI bhojana karavuM tathA apratibaddha vihAra karavo e yatijanono dharma sarvottama che. 111 tyAre taLadhara bolyo ke he bhagavana mane grahasthane dharma kaho; tyAre paropakAramAM parAyaNa rahela muni A rIte bolyA. 112 For Personal & Private Use Only Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 261 dazama guNa. arihaM devo guruNo, susAhuNo jiNamayaM maha pamANaM, iya sammatta purassara, mipAIM bArasa vayAiM iha. 113 saMkappa niravarAhA, dahA tihA tasa jiyA na tavyA kannAliAi pamuha, thUla malIyaM na vattavyaM. 114 khattakhaNaNAi coraM, kArakara madinnayaM na ghettavyaM, paradAra parIhAro, ahavAvi sadAra saMtoso. 115 dhaNa dhannAi pariggaha, parimANaM mANavehiM kAyavvaM, kicco sayala disAmuM, avahI avahIriuM lohaM. 116 mahumaMsAIcAyA, kAyavyA vigai pamuha parisaMkhA, jahasatti NatthadaMDo, vajjeyavyo aipayaMDo. 117 samabhAvo sAmaiyaM, khaNieNaM taM sayAvi kAyavvaM, desAvagAsiyaM puNa, sayala vayANaMpi saMkhivaNaM. 118 dese savveya duhA, sasatti posahavayaM viheyavvaM, sAhUNa suddhadANaM, bhattIe saMvibhAgavayaM. 119 eyaM duvAlasa vihaM, gihidhammaM pANiNo vihiya vihiNA, kamaso visohiyaM kammakayavaraM jaMti paramapayaM. 120 ahaMta deva, susAdhu gurU, ane jinabhASita dharma eja mane pramANa che ema mAnavuM te samyakatva che, ane te pUrvaka A bAra vate che - 113 saMkalpa karIne niraparAdhI trasa jIvo manavayakAyAthI haNavA haNuM44 naDi, (1) nyAsI vagaire sthUNa 25TI na mosa. (2) mAta2 57 vagere cAra kahevarAvanAra adatta nahi levuM, (3) svadArateSa rAkha ane thavA padArane parihAra karavo, (4) dhana dhAnyAdi parigrahanuM parimANa For Personal & Private Use Only Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 262 zrI dharmaratna prakaraNa W*NP karavuM, (5) lobha melI badhI dizAonI hada bAMdhavI, (6) madhumAMsAdi choDIne vigaI vagerenuM parimANu karavuM, (7) yathAzakti atipracaMDa anarthadaMDa varja, (8) navarAsanI velAe hamezAM samabhAvarUpa sAmAyika karavuM, (9) sakaLa vratane saMkSepamAM lAvI dezAvakAzIka vrata karavuM. (10) dezathI athavA sarvathI zakti pramANe piSadha vrata pALavuM. (11) ane bhaktithI sAdhuone pavitra dAna ApI saMvibhAga vrata pALavuM. (12) e rIte bAra prakArane gRhidharma che, tene vidhie pALIne prANIo kame karI karma kare zodhIne paramapada pAmI zake che. (114-115-11-117-118119-120) taM sou bhaNai kAlo, bhayavaM eyaM karemi gihidhamma, kiMtu kamAgaya meyaM, hiMsa sakemi no caiuM. 121 vAgarai tao sAhU, jai eyaM no caesi bho bhadda, iya kukkuDa mihuNaM pica, to lahisi bhave aNastha bharaM. 122 so Aha kaha mimehi, jIvavahaM acaiuM duhaM pattaM, to mUlAo kahiyA, muNiNA tesiM bhavA evaM. 123 suyajaNagI, sihisANA2, pasayaahI, mINasuMsumArA ya4, mesa chagalI ya5, mesayamahisAI, kukkuDa jugaM" jAva. 124 te sAMbhaLIne kALa bolyo ke he bhagavana e gRhidharma huM karavA IcchuM chuM khare, paNa A kulakamAgata hiMsA mUkI zako nathI. 121 tyAre sAdhu bolyA ke he bhadra, je tuM e hiMsAne nahi choDIza, A be kukaDAnI mAphaka saMsAramAM aneka anartha pAmIza. 122 tyAre te taLavara pUchavA lAgyo emaNe zI rIte jIvahiMsA nahi mUkIne duHkha pAme che? tyAre munie mULathI nIce mujaba temanA bhava kahI batAvyA. 123 - putra ane mAtA, (1) mera ane kutare. (2) khaNa ane sarpa, (3) For Personal & Private Use Only Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazame guNa. masya ane zizumAra, (4) gheTo ane bakarI, (5) gheTa ane pADe, (6) thAvat ane kUkaDA. (7) 124 tesiM nisuNiya agaNiya, duhadaMdoliM vimuddhasaMvego, pabhaNai bhattIe daMDapAsio vAsio hiyae. 125 bhayavaM maM nitthArasu, imAu bhavabhIma kuvakuharAo, gihidhammavarattAe, nippannAe guNagaNehiM. 126 to sAhuNA talavaro, sAvayadhammassa bhAyaNaM vihio, paMcaparamiThimaMtaM nibbhaM tahaya sikvavio. 127 aha tehi kukkuDehi vi, taM muNivayaNaM phuDaM suNaMtehiM, pattaM jAI saraNaM, taheva gihidhamma vararayaNaM. 128 ai nivveyaparohiM, saMviggamaNehi harisa vivasehi, mahayA mahayA saddeNa, kUiyaM taM suyaM ranA. 129. A rIte temanI bhAre duHkha pIDA sAMbhaLIne te taLavara nirmaLa saMvega pAme, tethI hRdayamAM vAsita thaIne bhaktithI bolyo ke-125 he bhagavana, mane A bhayaMkara saMsArarUpa kuvAmAMthI ghaNA guNathI niSpanna thaelI gRhi dharmarU5 varatrA (vAdhara) vaDe bAhera kheMcI kahADo. 126 tyAre munie te taLavarane zrAvaka dharma Ape tathA bhUla cUka vagara paMcaparameSTi maMtra tene zIkhavyo. 127 have te kukaDAo paNa spaSTapaNe te muni vAkya sAMbhaLIne jAti smaraNa ane gRhi dharma rUpa uttama ratna pAmyA. 128 te kUkaDAo ati vairAgya ane saMvega pAmyA thakA harSathI vivaza thaI hoTe mehe sAde kudavA lAgyA te rAjAe sAMbhaLyuM. 129 For Personal & Private Use Only Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 264 zrI dharmaratna prakaraNa * * * * * * * * ua maha saravehittaM, jayAvaliM niyayadevi miya bhaNiuM, naravaiNA igai suNA, te dovi hayA gayA nihaNaM. 130 gabbhe jayAvalIe, puttattAe muriMdadattajio, tesu vavanno ego, bIo puNa puttibhAveNa. 131 gabbhaNubhAvA devI, hiMsApariNAmavirahiyA muhiyA, jiNa pavayaNa savaNa maI, saMjAyA abhayadANaruI. 132 nIsesa jIva abhaya, pAyANa pauNo ya Dohalo tIse, nayare payaDeu amAri, ghosaNaM pUrio rannA. 133 kAlakkameNa devI, pasavei jugaliNi vva varajugalaM, to kAraviya nayare niveNa vaddhAvaNaM garuyaM. 134 tyAre rAjA pitAnI yAvaLI rANIne kahevA lAgyo ke juve huM ke svaradhI chuM, ema kahI teNe eka bANathI bane kukaDA mArI nAkhyA. 130 teo marIne temAM suredradattane jIva te jayAvaLInA garbhamAM putra rUpe Upane ane bIje (yazodharAne jIva) putrI rUpe Upane. 131 te garbhanA anubhAve karIne rANI hiMsAnA pariNAmathI rahita thaI, jina pravacana sAMbhaLavA IcchavA lAgI ane abhaya dAnanI rUci dharavA lAgI. 132 teNane e dehada thaye ke "badhA jIvone abhaya devarAvavuM," tyAre rAjAe nagaramAM amAripaDo vagaDAvIne te pUrNa karyo. 133 kALakrame rANIe yugaLaNInA mAphaka te jeDaluM jaNyuM, tyAre rAjAe nagaramAM moTI vadhAmaNI karAvI. 134 For Personal & Private Use Only Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazame guNa. ra65 aha bArasaMmi divase, ThaviyaM kumarassa abhayarui nAma, kumarIe abhayamaI tti, dovi vadaMti muhasuhao. 135 nimmala kalA kalAvA, kameNa juvyaNa maNuttaraM pattA, tA haThatuTha citteNa, rAiNA ciMtiyaM eyaM. 136 sAmaMtAi samakkhaM, juvarajja pae Thavemi kumara mahaM, kumarIi ruvavijiyA marIi kAremi vIvAhaM. 137 iya ciMtiUNa patto, pAraddhikae bhirAma mArAma, chiko ya surahipavaNeNa, picchae sayala disicakaM. 138 tA tattha tilayataruvara, talaMmi kaMcaNagiri vva nikaMpo, nAsagga nihiya nayaNo, mudattanAmA muNI diTho. 139 hA avasauNutti payaMpiUNa kuvieNa bhUminAheNa, muNivarakayatthaNatthaM, chucchukiya maMDalA mukkA. 140 have bAramA divase kumAranuM abhaya ane kumArInuM abhayamatI evAM nAma pADavAmAM AvyAM, teo bane sukhe vadhavA lAgyA. 135 teo rUDI rIte kaLA zIkhI anukrame uttama cAvana pAmyA tyAre bhAre harSita thaI rAjAe A rIte ciMtavyuM. 136 sAmetAdikanI rUbarU kumArane mAre yuvarAjapadamAM sthApavA ane rUpe karIne amarAMganAne jItanArI A kumarIne paraNAvI devI. 137 ema ciMtavIne te zikAra karavA mATe manohara ArAmamAM gaye, tyAM sudhI pavana tene AvavAthI te badhI dizAo jevA lAge. 138 tevAmAM tyAM tilakanA jhADa nIce merU parvata mAphaka niSkapa ane nAkanA agra bhAge daSTi dharanAra sudatta nAme muni teNe joye. 139 tyAre rAjAe hAA te apazakuna thayuM ema bolIne kepita thaI te munIzvaranI kadarzana karavA kutarAne chuTTakArI cheDayA. 140 For Personal & Private Use Only Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI dharmaratna prakaraNa. aitikkhadaMtadADhA, uggADhA hariNapavaNa jaiNagaI, lallakamANa jIhA, te pattA muNi samIvaMmi. 141. jalira jalaNaM va tavasA dittaM taM daThu nippahA jAyA, sANA osahibharabhagga, uggagaralA visaharu vva. 142 kAuM payAhiNatiyaM, aNappamAhappao muNivarassa, caraNe paDiyaM mahiyala, milaMtamauli suNayavaMdaM. 143 taM dacha vilayacitto ciMtai rAyA varaM ime muNayA, nauNa ahaM jo akusala, kArI eyassavi muNissa. 144 aha nivai vAlamitto, siThisuo nAmao arihamitto, jiNamuNipavayaNa bhatto, muNi namaNatthaM tahiM patto. 145 teo ati tINa dADhathI bhayaMkara thaI pavanathI adhika gatie jIbha kahIne te muni pAse AvI pahoMcyA. 141 paNa te baLatI agninI mAphaka tape karIne dedIpyamAna munine joIne auSadhithI UtarI gaela viSavALA sarpanI mAphaka nisteja thaI gayA. 142 teo te mahA mahimAzALI munIzvarane traNa pradakSiNA ApI pRthvI taLamAM mAthuM namAvI page paDayA. 143 - te joIne vilakSa citta thaI rAjA vicAravA lAgyuM ke, A kUtarA one dhanya che, paNa AvA munine akuzaLa karanAra huM adhanya chuM. 144 evAmAM rAjAne bALa mitra ahanmitra nAme zreSTi putra jaina muni ane jina pravacanane bhakta hovAthI munine namavA mATe tyAM AvI pahoMce. 145 For Personal & Private Use Only Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazamo guNa. 267 nAo ya teNa muNivara, uvasaggaparo nivassa bhippAo, bhaNiyaM ca deva kimiNaM, savisAyaM Aha rAyAvi. 146 bho mitta alAhi mama, carieNaM purisasAra meyassa, iyarovi bhaNai mA deva, erisaM vayaNa mullavasu. 147 lahu oyarasu turaMgA, bhayavaMtaM vaMdimo mudattamuNiM, bhuvaNacchariya cariyaM, imassa kiM deva na suyaM te. 148 aha saMbhaMteNa niveNa, paNiyaM kahasu kahasu bho mitta, mapurisa kahAvi jA pAva, timira haNaNikkasUrapahA. 149 japei arihamitto, kaliMga, pahu amaradatta naravaiNo, putto Asi sudatto, rAyA nAyAvadAyamaI. 150 teNe rAjAne munine upasarga kayone abhiprAya jANI lIdho tethI te be ke he deva, tame AvA udAsa kema dekhAo che, tyAre rAjA che . 146 he mitra, huM mANasamAM kutarA samAna chuM, mATe mAruM caritra tAre sAMbhaLavAnuM kaMI kAma nathI. tyAre te mitra che ke he deva evuM vacana nahi le. 147 tame jaladI ghaDAthI Utaro ane te sudatta muni bhagavAne ApaNe vAMdavA cAle. zuM tame A muninuM jagatane Azcarya pamADanAra caritra nathI sAMbhaLyuM ? 148 tyAre rAjAe saMbriAMta thaI tene kahyuM ke he mitra ! mane te vAta kahe, kemake satparUSanI kathA paNa pAparUpa aMdhakArane haNavA sUryanI prabhA jevI che. 149 tyAre ahanmitra bolyo ke, kaLiMga dezanA amaradatta rAjAne sudatta nAme putra hatuM, te nyAyazALI rAjA thaze. 150 For Personal & Private Use Only Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 268 zrI dharmaratna prakaraNa tassa ya kayAvi coro, uvaNIo talavareNa bhaNiyaM ca, deva imo vaDhanaraM, vAvAiya musiya amugihaM. 151 maNikaNagarayaNadhaNajAya, mAi bahuM gihiuM ca gacchaMto, amhehi ajja patto, saMpai devo pamANaM ti. 152 to dhamma sattha pADhI, avarAhaM kahiya pucchiyA rannA, eyassa koNu daMDo, tehivi evaM samullaviyaM. 153 kara caraNa savaNa kappaNa, puvva mimo arihae vahaM ceva, taM sou ciMtai nivo, dhiratthu eyassa rajjassa. 154 jIvavaha aliyabhAsaNa, adinnagiNhaNa abaMbhacerAi, AsavadArA dArA va, kugaiNo jatya vasa'ti. 155 tenI AgaLa kaI vakhate taLavAre eka cora Apyo ane kahyuM ke he deva, A cera eka buTTA mANasane mArI nAkhI amuka mANasanuM ghara laM ne maNi, senuM tathA ratna vagere dhana laI jato thake ame Aja pakaDI A che, have Apa mukhatyAra cho. 151-1pa2 tyAre dharma zAstrapAThI (kAyadA zAstrIo) nA AgaLa tene aparAdha kahI batAvIne rAjAe teone pUchayuM ke, Ane zo daMDa karavo, tyAre teo belyA. 153 enA hAtha paga ane kAna kApI ene mArI nAkhavo joIye. te sAMbhaLI rAjA vicAravA lAgyuM ke dhikkAra che A rAjyane ! 154 kAraNa ke emAM jIva vaSa, alaka bhANa, adatta grahaNa, abrahmacarya vagere atizA hAra, jasatana AvyuM hAre na kahevAya che. 155 For Personal & Private Use Only Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazama guNa. raje tao sudatto, ThaviDaM ANaMda nAmajAmeyaM, pAse suhammagurUNo, dikkhaM giNhai imo sAhU. 156 aha uttariyaM turiyaM, turayAo harisio mahInAho, namai muNidaM teNavi, dinno se dhammalAbhu tti. 157 taM daThu sAhuruvaM, tavvayaNaM savaNasuhayaraM suNilaM, lajjAbharoNayamuho, aNutAvA ciMtai nariMdo. 158 kahakahavi natthi suddhI, risighAyaNa vavasiyassa iha majjhaM, imiNA asiNA tA lahu, luNAmi kamalaM va niyamauliM. 159 iya jhAyaMto vutto, muNiNA maNanANiNA mahArAyA, ciMtAi ala mimIe, jaM Ayavaho vi paDisiddho. 160 ema vicArI te sudatte pitAnA AnaMda nAme bhANejane rAjyamAM sthApI sudharma gurU pAse dIkSA lIdhI che. 156 A vAta sAMbhaLI rAjA harSita thaI jhaTa ghaDAthI UtarIne munIMdrane na, tyAre munie tene dharma lAbha Ape. 157 have te rAjA te muninuM zAMta rUpa joI tathA kAnane sukha ApanAra tenAM vacana sAMbhaLI zaramathI nIcuM mukha rAkhI manamAM pAtApa karavA lAge. 158 meM A Sino ghAta karavA udyama karyo mATe mArI kaI paNa prakAre zuddhi thavAnI nathI, mATe A talavAravaDe kamaLanI mAphaka mAruM mAthuM UtArI lauM. 159 ema rAja ciMtavato hato tene mane jJAnI munie kahyuM ke, AvI ciMtA karavAnI jarUra nathI. kemake A savadha kara nela che. 1 . For Personal & Private Use Only Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI dharmaratna prakaraNa. = = ( 2 ) bhAviya jiNavayaNANaM, mamattarahiyANa natthi hu viseso, appANaMmi paraMmi ya, to vaje pIDa mubhao vi. 161 naya annaM pAvakalaMka, paMkapakkhAlaNakkhamaM rAya, jiNavarapaNIyapavayaNa, vayaNANuThANavAri viNA. 162 aha hiyayagayAbhippAya, kahaNao raMjio bhisaM rAyA, harisaMsupunnanayaNo, namiuM vinnavai muNipavaraM. 163 bhayavaM ki pacchittaM, imassa pAvassa ghAyaNasamatthaM, muNi Aha niyANaM vivajjaNeNa paDivakkha AsevA. 164 ittha niyANaM micchatta, saMgayaM pAvaheu annANaM, taM cannahA ThiyANaM, bhAvANaM annahA gahaNaM. 165 je mATe kahevuM che ke, jina vacanane jANanAra ane mamatva rahita janane potAmAM ane paramAM kaze vizeSa rahela nathI, mATe banenI pIDA varjavI joIye. 161 he rAjana, pA5 kalaMkarUpa paMkane jovA mATe jinezvara praNIta pravacananA vAkya ane anuSThAnarUpa pANI vagara bIjuM kaMI samartha nathI. 162 tyAre hadayagata abhiprAya kahI dIdhAthI rAjA bhAre khuzI thaye thaka netramAM harSanA AMsu lAvI munine namIne vinavavA lAge. 163 he bhagavana! A pApane TALI zake evuM zuM prAyazcita che? muni bolyA ke nidAna karmathI dUra rahI enA pratipakSanI A sevanA karavI (eja enuM prAyazcitta che.) 164 IhAM nidAna A che ke A pApa te mithyAtvathI maLelA ajJAnanA lIdhe karela che, kAraNa ke anyathA rahelA bhAvane anyathArUpe grahaNa karavuM te mithyAtva che. 165 For Personal & Private Use Only Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazame guNa. 271 tumaevi ciMtiyaM niva, avasauNaM samaNao imo diTho, avasaraNatte ya imaM, nimitta majjhavasiyaM bhadda. 166 jaha kira eso cikkaNa, malamailataNU siNANaparivajjI, soyAyAra vimukko, paraghara bhikkhovajIvi tti. 167 tA majjhatthA houM, khaNa megaM mAlavesa nisuNesu, mala maliNatvaM mailata, kAraNaM no jao bhaNiyaM. 168 mala mailapaMkamailA, dhUlI mailA na te narA mailA, je pAvapaMka mailA, te mailA jIvaloyaMmi. 169 khaNamittaM salilehiM. sarIradesassa muddhijaNagaM jaM, kAmaMgaM ti nisiddhaM, mahesiNaM taM naNu siNANaM. 170 he rAjA, te zramaNane joI apazukana thayuM ema ciMtavyuM ane tenA kAraNamAM he bhadra, te evuM vicAryuM ke A maLamalina zarIravALe snAna ane zAcAcArathI rahita tathA parAyA ghare bhIkha mAgI jIvanAra che mATe te apazukana gaNAya. 166-167. paNa have he mALavapati, tuM kSaNabhara madhyastha rahIne sAMbhaLa-maLathI melA rahevuM e melApaNAnuM kAraNa nathI, 168 je mATe kaheluM che kemaLathI melA, kAdavathI melA, ane dhULathI melA thaelA mANase melA nahi gaNAya, paNa je pAparUpa paMkathI melA hoya te A jIvalekamAM melA jANavA. 169 vaLI snAnamAM pANI vaDe kSaNabhara zarIranA bahibhAganI zuddhi thAya che, ane te kAmanuM aMga gaNAya che, tethI maharSione snAna karavAne nidha che. 170 For Personal & Private Use Only Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * 27 zrI dharmaratna prakaraNa. (3 2) snAnaM madadarpa karaM, kAmAMgaM prathamaM smRtaM, tasmAta kAmaM parityajya, naiva snAMti dame ratAH 171 (vi ) AtmA nadI saMyamatoya pUrNA, satyAvahA zIlataTA dayormiH, tatrA bhiSekaM kuru pAMDuputra, na vAriNA zuddhati cAMtarAtmA. 172 akkhaMDiyavayaniyamA, guttA gutiMdiyA jiyakasAyA, ai suddha baMbhacerA, suiNo isiNo sayA neyA. 173 ( tathA vAva) nodakaklinnagAtropi, snAta itya bhidhIyate, te ja sanAto co ramAtA, sa vAtAvyaMtara zuH 174 snAna e mada ane jussAnuM kAraNa hevAthI kAmanuM paheluM aMga kahevAyela che, mATe kAmane tyAga karanAra ane indriyane damavA tatpara thaelA yatijane bilakula snAna nathI karatA. 171 AtmArUpa nadI che, temAM saMyamarUpa pANI bharela che, tyAM satyarUpa avADo che, zIlarUpa tenA taTa che, tyAM dayArUpa taraMgo che, mATe he pAMDu putra, temAM tuM snAna kara, kAraNa ke aMtarAtmA kaMI pANIthI zuddha thata nathI. 172 A vrata ane niyamane akhaMDa rAkhanArA, gupta, guoNdriya, kaSAyane jItanArA, ane nirmaLa brahmacarya pALanAra RSio sadA zuci jANavA. 173 pANIthI bhIMjAyela zarIravALe kaMI nhAelo nahi kahevAya, kiMtu je damite kriya hoI atyaMtara ane baherathI pavitra hoya te ja hAle kahevAya. 174 For Personal & Private Use Only Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazame guNa. 273 citta maMtargataM duSTaM, tIrthasnAna nai zuddhati; zatazopi jalai dhauta, surAbhAMDa pivAzuci. 175 satyaM zaucaM tapaH zaucaM, zauca miMdriya, nigrahaH, sarva bhUtadayA zaucaM, jalazaucaM ca paMcamaM. 176 AraMbhaniyaM tassAya, appaDibaddhassa ubhayaloevi, bhikkhovajI vigattaM, pasaMsiyaM savvasatthemu. 177 | (uttai ) avadhUtAM ca pUtAM ca, mUrkhAyaiH parinirditAM, care nmAdhukarI vRtti, sarva pApa praNAzinI. 178 care nmAdhukarI vRtti, mapi prAMtakulA dapi, ekAMtaM naiva bhuMjIta vRhaspati samA dapi. 179 aMdaranuM duSTa citta kaMI tIrthasnAnathI zuddha thatuM nathI, kemake madirAnuM vAsaNa seMkaDo pANIthI joIe topaNa te azucija rahe che. 175 satya e paheluM ziAca che, tapa e bIjuM che, iMdriyane nigraha kara e trIjuM zAca che, sarva bhUtanI dayA karavI e cothuM zAca che, ane pANIthI dhovuM e pAMcamuM zAca che. 176 vaLI AraMbhathI nivarselA ane A loka ane paralokamAM apratibaddha rahelA munine sarva zAstromAM bhikSA karI nirvAha karavAnuM kAma prazaMseluM che. 177 pheMkI devAmAM AvatI chatAM pavitra evI sarva pApane nAza karanArI mAdhukarI (bhamarAnI mAphaka koIne pIDA ApyA zivAya levAmAM AvatI) vRtti karavI. pachI bhalene mUrkha vagere leke tene nidita kahyA kare. 178 prAMta (halakA) kulemAMthI paNa mAdhukarI vRtti (bhikSA) laI calAvavuM sAruM, paNa vRhaspati sarakhA pAsethI paNa ekAMte hameza lIdhA karavuM sArUM nahi. 19 For Personal & Private Use Only Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 274 zrI dharmaratna prakaraNa. evaM ca guNagyaviyaM, tiyasANavi maMgaLaM samaNaruvaM, guNahara naranAha kahaM, avasauNatteNa te gahiyaM. 180 emAi suNiya rAyA aihiTho naThaduThamicchatto, muNinAhaM payalaggo, khamAvae niyaya mavarAhaM. 181 bhaNai muNIvi naresara, iddahamitteNa saMbhameNa kayaM, naNu khamiyaM ceva mae, khaMti ciya jaM samaNa dhammo. 182 nathihu muNivaranANassa, avisao iya viciMtiuM rannA, tAyassa ajjiyAe, gaIvisesaM muNI puTho. 1.83 muNiNAvi piThakukkuDa, vahamulo tesi sayalavuttaMto, kahio jayAvalIgabbha, saMbhavAvaccaperaMto. 1.84 A rIte zramaNanuM rUpa guNathI bahu mUlya haiI devatAone paNa maMgaLakArI che, tyAre te naranAtha ! te tene apazakunapaNe kema gayuM? 180 ItyAdika sAMbhaLIne rAjAnA manamAMthI ati duSTa mithyAtva nAza pAmyuM tethI te harSita thaI munIzvaranA page paDI potAno aparAdha khamAvavA lAgyuM. 181 | muni bolyA ke he narezvara, eTale badhe saMbhrama zAmATe kare che, meM te prathamathI ja tane mApha karyuM che, kAraNa ke kSamA rAkhavI eja amAre zramaNa dharma che. 182 rAjAe vicAryuM ke AvA munIzvaranA jJAnamAM koI vAta chAnI hoya ema nathI, ema vicArI rAjAe pitAnA bApa tathA dAdInI zI gati thaI haze te te munIzvarane pUchI. 183 tyAre munie leTanA TUkaDAthI mAMDIne jayAvaLInA garbha tathA putra putrI thavA sUdhIne saghaLe vRttAMta kahI saMbhaLAvyuM. 184 For Personal & Private Use Only Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazama guNa. to ciMtiyaM nivaiNA, ahaha aho mahiliyANa karataM, hI mohassa gurUtaM, bhavassa ghi kUtthaNIyattaM. 185 jai saMti nimittaMpi hu, vihio piThamaya kukkuDavaho vi, tAyajjiyANa jAo. evaM vihadAruNa vivAgo. 186 hA ahayaM kiha hohaM, niratyayaM jeNa jiyasayA vahiyA, ar3a kohaloha mohA, bhibhUyacitteNa niccaMpi, 187 tA nUNaM gaMtavvaM, sarasaraleNaM paheNa narayaMmi, natthi hu ittha uvAo ahavA pucchAmi bhayavaM taM. 188 aha muNiuM nivahiyayaM, Aha muNI muNasu naravara uvAyaM, maNavayaNa taNuvisuddhA, jiNiMdasaddhamma paDivattI. 189 tyAre rAjAe vicAryuM ke ahehe strIonuM kUrapaNuM juve, vaLI mehane mahimA juva, temaja saMsAranI duSTatA . 185 jyAre zAMtinA nimitte loTanA kukaDAne karele vadhu paNa mArA bApa ane dAdIne AvA bhayaMkara vipAkanuM kAraNa thaI paDe, tyAre hAya hAya, mArI te zI gati thaze ! 186 kemake meM to nirarthaka seMkaDo cho nitya ati krodha-labha-tathA mehathI vyAkuLa citta rAkhIne mArI nAkhyA che. 187 A mATe mAre te nakkI bANanI mAphaka sIdhuM naraka mArge javuM paDaze, emAM kazo upAya nathI, athavA e bhagavAne ene upAya pUchuM. 188 eTalAmAM munie rAjAnuM hadaya jANI laI kahyuM ke he naravara, sAMbhaLa-ene upAya che-te e ke mana vaca kAyAthI vizuddha thaI jinezvarane khare dharma aMgIkAra kara. 189 For Personal & Private Use Only Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 276 zrI dharmaratna prakaraNa mittI pamoya karuNA, majajhatthaM savvayAvi kAyavvaM, nIsesajiyaM guNAhiya, kilissamANAviNIesu. 190 evaM kAuM sammaM, paripAliya niraiyAra vayaniyamA niThaviya aThakammA, paramapayaM jaMti acireNa. 191 aha tuTho bhaNai nivo, bhayavaM aha mavi vayassa kiM ucio, vAgarai guru naravara, anno ko nAma uciu ti. 192 to rannA niyapurisA, vuttA bho bho kaheha maMtINa, jaha devANupiehiM, kumaro rajje bhisittavo. 193 naya kAyalo kheo, gahemi dikkhaM sudatta gurupAse, tehivi tahe / kahithaM, gaMtUNaM maMtipamuhANaM. 194 tamAma cha para matrI zakha, adhika guNavALA para prabheda dhara, duHkhI para karUNa lAva, ane avinIta joI udAsa rahe. 190 che kAraNa ke e rIte aticAra rahita vrata niyama pALIne A karma khapAvI thoDA vakhatamAM paramapada pAmI zakAya che. 191 tyAre harSita thaI rAjA bolyo ke he bhagavan! zuM mArA je paNa vrata levAne yogya gaNAya ke ? gurU bolyA, he naravara, tyAre bIjo koNa ucita gaNAya? 192 tyAre rAjAe potAnA mANasone kahyuM ke tame jaI maMtrIone kaho ke tamAre kumArane rAjyAbhiSeka kare. 193 mArA mATe tamAre kazo kheda na kare. huM sudatta gurUnA pAse dIkSA lauM chuM, tyAre teoe paNa jaIne maMtrI vagerene te vAta temaja jaNAvI. 194 For Personal & Private Use Only Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 277 dazame guNa te saMbhaMtA savve, aMteuriAu kumara kumarIo, seso pariyaNaloo, tatthArAme lahuM patto. 195 meiNitalAsaNatthaM, vicchaDDiya chattacAmarA DovaM, kahakahavi nivaM nAuM, sagaggayaM te bhaNaMti imaM. 196 gayadADha vva bhuyaMgo, vArIchUDha vva mattamAyaMgo, sIho vva paMjaragao, kiM jhAyasi rajjabhaThu vva. 197 to rannA savvesi, muNivayaNaM sAhiyaM niravasesaM, taM muNiya jAisaraNaM, saMjAyaM kumara kumarINaM. 198 saMvegabhAviehiM, bhavauvviggehi tehi ullaviyaM, tAya alaM amhANaM, bhogehiM bhogibhImehiM. 199 tyAre teo tathA rANIo tathA kumara kumarIo, tathA zeSa cAkara naphare sarve vimAsaNamAM paDI te ArAmamAM jaladI AvI pahoMcyA. 195 tyAM chatra cAmarane A Tepa choDIne jamIna para beThelA te rAjAne jema tema karI oLakhIne gadgad kaMThe teo Ama kahevA lAgyA. 196 dADha kheMcI lIdhelA sarSa mAphaka, pANImAM kheMcAI rahelA madamatta hAthInA mAphaka, ane pAMjarAmAM paDelA siMhanI mAphaka tuM rAjya bhraSTa thaI ne zuM ciMtave che? 197 tyAre rAjAe sarvene muninA badhAM vacane saMbhaLAvyAM te sAMbhaLIne kumAra tathA kumarIne jAtismaraNa utpanna thayuM. 198 teo saMsArathI udvigna thaI saMvega pAmI belavA lAgyA ke he tAta, bhegi (sarpa) nI mAphaka bhayaMkara bhegethI amAre kazuM kAma nathI. ulTa For Personal & Private Use Only Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 278 zrI dharmaratna prakaraNa gihissAmo amhevi, tAyapAehi saha samaNa bhAvaM, paDibhaNiyaM naravaDaNA, ( mA paDibaMdhaM kuNahavacchAM.) 200 to vijaya vamma niyabhAiNijja kumare Thavittu rajjabharaM, jiNanAha ceiemuM, kAuM aThAhiyAmahimaM. 201 kaivayaaMteuraputta, puttisAmaMtamaMtimAi juo, giNhai mudatta guruNo, pAse guNaharanivo dikkhaM. 202 kArunna supunneNaM, vinato kumara sAhuNA mUrI, nayaNAvaliMpi bhayavaM, nitthAramu bhavasamudAo. 203 bhaNai guru karuNAyara, sA saMpai kuThavAhi vihurataNU , acchinna macchiyA jAla, parigayA loyaparibhUyA. 204 paikhaNa phuraMta madda, jujhANavasA baddha taiyanaragAU, ai dIharasaMsArA, dhammassu ciyA na thevaM pi. 205 ame paNa ApanA saMghAte zamaNuM paNa aMgIkAra karazuM, tyAre rAjA bo ke jema sukha thAya tema kare. 200 bAda guNadhara rAjA vijayavarsa nAmanA pitAnA bhANejane rAjya bhAra seMpI jinezvaranA cityamAM aSTAbdika mahotsava karAvI keTalIeka rANIo tathA putra putrI sAmata ane maMtrI vagerenI sAthe sudatta gurU pAse dIkSA lete have. 201-202. karUNuM pUrNa kumAra sAdhue sUrine vInatI karI ke he bhagavAna ! nayanAvIne paNa saMsAra samudrathI tAro. 203 gurU bolyA ke he karUNA nidhAna, te hamaNuM koDhanI vyAdhithI pIDAya che, tenA zarIra para mAkhIo gaNa gaNe che, ane lake teNIne haDadhUta kare che. 204 teNIe pratikANa rUdra dhyAnamAM rahI trIjI narakanuM AyuSya bAMdhyuM che ane tene haju ati lAMbo saMsAra bhaTakavAno che, mATe dharma pAmavAne lagAre ucita nathI. 205 For Personal & Private Use Only Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazame guNa. 279 ta ka , , , , , , , , , , ' + * * * * * * * * to guruveraggagao, caraNaM pAlintu abhayaruisAhU, taha abhayamaI samaNI, jAyA devA sahassAre. 206 ityeva bharahakhitte, khitte iva karisaehi kayasohe, saMkeyanikeyaM vara, sirIi pura matthi sAeyaM. 207 viNayaMdharo dharo iva, supaiTho saphalao nivo tattha, lacchimaI tassa piyA, piyAmahasseva sAvittI. 208 aha so bhaya ruijIvo, tatto caviUNa tIi uyaraMmi, muttAmaNi vva suttI, puDe su citto samuppanno. 209 paDipunnesu diNesuM, mumumiNa pimuNiya supunna pambhAraM, sA pasavai malaya mahi vya, caMdaNaM naMdaNaM paramaM. 210 nAUNa imaM rAyA, piyaMvayAdAsaceDi vayaNAo, kArei haThatuTho, nayare vaddhAvaNaM evaM. 211 tyAre bhAre vairAgya dhArI cAritra pALIne abhaya rUci sAdhu tathA abhayamatI sAdhvI sahasAra devalokamAM devatA thayA. 206 bAda karicaya eTale karSaNathI zubhatA kSetranI mAphaka karizata eTale seMkaDo hAthIothI zobhatA A bharata kSetramAM lakSmInA saMketa ghara samAna sAketapura nagaramAM parvatanI mAphaka supratiSThAvAna ane rUpazALI vinayaMdhara rAjA hato, tenI brahmAnI jema sAvitrI strI vakhaNAya che tema lakSamImatI nAme priyA hatI. 207-208 have te abhaya rUcine jIva sahastrAra devakathI cavIne chIpanA puTamAM jema metI utpanna thAya tema te rANInA udaramAM utpanna thaye. 209 pratipUrNa divase sArA svamathI sUcita thatA puNyaprAbhArapUrvaka teNI malaya parvatanI jamInathI jema caMdana pedA thAya tema te naMdanane jaNatI havI. 210 - tyAre priyavaMdA dAsInA vacanathI A vAta jANuMne rAjA hatuSTa thaI nagaramAM nIce mujaba vapana karAvavA lAgyuM. 211 For Personal & Private Use Only Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI dharmaratna prakaraNa. | (tAra) muccaMti jhatti puraguttiyAI, dANAI mahaMti pavattiyAI. niruvama kijjaha haThasoha, naccaMti paura pAula akhoha. 212 AvaMti bahuyajaNa akkhavatta, gAyaMti kulabahu kamaLa nitta, tahi paDahiM nagAriya bhaTTa caTTa, dIsaMti ThANaDANami naTTa. 213 bajhaMti hu ghari ghari toraNAI, sohijjai vararatthAmuhAI, ujjhijjai jUvahamusalasahasa, ThAvijahi kaMcaNapuna kalasa. 214 evaM bhUmippahu jamma mahAmahu kAriya dasa divasai nayari tau kumara maNoharU nAmu jasoharU saMThAvai aiharisabhari. 215 so vaThaMto navanava, kalAhi navasasaharU vva paidivasaM, jAo ya juvaNattho jasadhavaliya sayala disivalao. 216 aha asthi kusumanayare, IsANo iva tisattiparikalio, IsANaseNa rAyA, vijayA nAmeNa se devI. 217 kedIone jhaTa chUTA karavAmAM AvyA, mahAdAna devarAvA lAgyAM, hATe zaNagArAyAM, paralokamAM nAca thavA lAgyA, ghaNuM leka akSata laI rAjAnA ghare vadhAvavA AvyAM, kuLavadhUo gIta gAvA lAgI, bhATa cAraNa AzIrvAda bhaNavA lAgyA, ThekANe ThekANe nATaka thavA lAgyAM, ghare ghare toraNa baMdhAyAM, galI guMcInA mukhaDAM sApha karavAmAM AvyAM, keLanA thaMbha ane muzaLa UbhA karavAmAM AvyAM, senAnA kaLaza sthApavAmAM AvyAM. A rIte rAjAe daza divasa lagI nagaramAM janmatsava karAvI ati haSita thaI kumAranuM ati manahara yazodhara evuM nAma pADayuM. 21-213-214-215 te kumAra no caMdra jema pratidivasa kaLAthI vadhe tema navI navI kaLAethI vadhate thake vana pAmI pitAnA yazathI saghaLI dizAo dhoLI karavA lAgyA. 216 have kusumapura nagaramAM IzAna (mahAdeva) nI mAphaka traNa zakti sahita IzAnasena nAme rAjA hate tenI vijayA nAme devI hatI. 217 For Personal & Private Use Only Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 281 dazame guNa. so abhayamai jIvo saggAo caviya tIi uyaraMmi, varadhUyA saMjAyA, viNayavaI nAma vikkhAyA. 218 pattA ya tarUNabhAvaM, sayaMvarA pesiyA nariMdeNa, bahu bhaDa caDagara sahiyA, kumarassa jasoharassa imA. 219 viNayaMdharassa ranoya, bahumae nayara bAhirujjANe, AvAsiyA ya esA, vivAhadivase ya aha patte. 220 lacchivaI pamuhehi, kumaro maNi rayaNa kaNaya kalasahi, majjAvio vilevaNa, vatthAharaNehi laMkario. 221 Arovio gaiMde, vIijjato ya cArucamarohiM, sira dhariya dhavalachatto, thuvvaMto mAgahajaNeNa. 222 teNInA udaramAM abhayamatIne jIva svargathI cavIne putrIrUpe avataryo, teNInuM vinayavatI evuM nAma pADavAmAM AvyuM. 218 te yavana pAmI tyAre teNI pitAnI IcchAthI yazedharane varI eTale rAjAe ghaNA sainya sAthe yazadharane paraNavA tene mokalAvI. 219 te vinayaMdhara rAjAnA mAnItA bAharanA udyAnamAM AvI UtarI. have vivAhane divasa AvI pahoMce. rara0 tyAre lakSmIvatI vagerAe maLI kumArane maNi, ratna ane senAnA kaLazoe karI snAna karAvI vilepana karI vastra tathA AbharaNethI alaMkRta karyo. 221 pachI te hAthI para caDI cAmarothI vIMjAte thake mastaka para ghavaLa chatra dhAraNa karI cAlavA lAgyuM ane mAgadha (bhATa cAraNe) tenI stuti karavA lAgyA. 222 For Personal & Private Use Only Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 282 zrI dharmaratna prakaraNa. siMdhurakhaMdhagaeNaM, aNugammato nivAi loeNaM, paidisi vi sadaraha turiya, ghaTTakalio ya jA jAi. 223 tA phuriya ruiradAhiNa, nayaNeNa jasohareNa kumareNa, kallANa siddhi bhavaNe, kallANa giI muNI diTho. 224 manne erisaruvaM, katthavi me diTha puvvayaM ti imo, IhApohagayamaNo, sa mUcchio hatthikhaMdhami. 225 thario ya nivaDamANo. pAsaThiya rAmabhada siTheNa, kiM kiM ti japayANA, nivAiNo vi ya tahiM pattA. 226 caMdaNa jalapaDupavaNa, ppayANa pauNIkao kumAravaro, sumariya jAI puTho, rannA kiM vaccha evaM ti. 227 tenA pAchala hAthIpara caDIne rAjA vagere cAlyA, ane dareka dizAe ratha ane ghaDAnI ThaTha jamIne cAlavA lAgI. 223 eTalAmAM kumAranI jamaNI AMkha pharakI eTale teNe kahyANa siddhi bhavanamAM eka kalyANamaya AkAravALe muni je. ra24 te joI kumAra vicAravA lAgyo ke AvuM rUpa meM pUrve joyeluM lAge che, ema IhAha karatAM te hAthInA khAMdha upara mUchita thaI gaye. 225 tenA paDakhe beThelA rAmabhadra nAmanA mitre tene paDatAM dharI rAkhe, teTalAmAM "zuM thayuM, zuM thayuM" ema bolatA rAjA vagere paNa tyAM doDha AvyA. 226 pachI tenA zarIra para caMdana mizrita pANI tathA pavana nAkhatAM te zaddhimAM Avyo, eTale tene jAti smaraNa jJAna prApta thayuM. rAjAe pUchyuM ke he vatsa, Ama kema banyuM? 227 For Personal & Private Use Only Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazamo guNa. (mArA) tAya aigahira saMsAra, vilasiyaM dAruNaM imaM evaM, . ko ittha avasaro bhava vilasiya ciMtAi te vaccha. 228 (sumAra) pamA kahA mahaMtI, tA tAya kahiMpi egadesaMmi, uvavisaha jeNa evaM, kahemi sayalaM niyaya cariyaM. 229 ratnAvi taheva kae, kumaro sAhai muriMdadatta bhavA, Arambha piThakukkuDa, vahaNiya kilesa bharavirasaM. 230 niyavRttaMttaM jAi, mumaraNa pajaMtayaM tayaM muNiuM, bhaNai nivAijaNo kaha, viraso jiyavahavigappo vi. 231 kumAra bo --he tAta, A badhuM ati gaMbhIra saMsAranuM vilasita che. rAjA be -he vatsa, A veLAe tAre saMsAranA vilasitanI ciMtA karavAnI zI jarUra che? 228 kumAra bo he tAta, A bahu moTI vAta che, mATe kaMIka cekasa jagAe beso ke jethI huM mAruM saghaLuM caritra kahI saMbhaLAvuM. 229 rAjAe tema karatAM kumAra sureMdradattanA bhavathI mAMDIne piSTamaya phUkaDAnA vadhathI je je kaleza thayA te kahI batAvyA. 230 A rIte jAtismaraNa thavA paryata tene te vRttAMta sAMbhaLIne rAjA vagere jene bolyA ke hAya hAya! chava vadhane saMkalpa mAtra paNuM ke bhayAnaka che ? 231 For Personal & Private Use Only Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 284 zrI dharmaratna prakaraNa. to kayaaMjalibaMdho, kumaro jaMpai pasIya maha tAya, aNumanasu cArittaM, taremi jeNaM bhavasamuI. 232 putta aineha mohiya, mai nariMdo karmipi jA kumaraM, na visajjai tA imiNA, mahurasaraM vinaviya meyaM. 233 saMsAro duhaheU, dukkhaphalo dusaha dukkharuvo ya, nehaniyalehi baddhA, na cayaMtiM tahAvi taM jIvA. 234 jaha na tarai AruhiuM, paMke khutto karI thalaM kahavi, taha nehapaMkakhutto, jIvo nA ruhai dhammathalaM. 235 chijja sosaM malaNaM, baMdhaM nippIlaNaM ca loyaMmi, jIvA tilA ya picchaha, pAvaMti siNeha paDibaddhA. 236 pachI hAtha joDI kumAra kahevA lAgyuM ke he tAta, mArApara prasAda kare ane mane cAritra levAnI rajA Ape ke jethI huM bhavasamudra tarUM. 232 tyAre putrapara rahelA ati nehathI muMjhAI gaela mativALo rAjA kumArane rajA ApatAM AMcake khAvA lAge eTale kumAra madhura svare nIce mujaba vinavavA lAgyA. 233 A saMsAra duHkhane hetu, duHkhanA phaLavALo athavA te duHsaha duHkharUpaja che. tema chatAM neharUpa nigaDathI baMdhAyelA ja tene choDI za katA nathI. 234 jema hAthI kAdavamAM khUcI rahyAthI kinArAnI jamIna para caDI zakate nathI, tema saneharUpa kAdavamAM kheMcAI rahela jIva dharmarUpa jamIna para caDI zakto nathI. 235 tile jema sneha (tela) nA lIdhe A jagatamAM kapAya che, zeSAya che, maraDAya che, baMdhAya che ane pilAya che tema che paNa sneDa (prema) nA lIdhe ja tevAM du:kha pAme che. 236 For Personal & Private Use Only Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazama guNa. ndriyajJApA, dhavarTara phaviddha , ki makajjaM jaM jIvA, na kuNaMti siNeha paDibaddhA. 237 yevovi jAva naho, jIvANaM tAva nibbui katto, nehavayaMmi pAvai. piccha paIvIvi nivvANaM. 238 iya sou niyo jaMpai, eva miNaM kiMtu vaccha ai saccha, IzANa rAyadhUyA, esA kaha hohihi varAI. 239 kumaro bhaNai imA vi hu, sAvijjai esa vaiyarI tAya, sojhA , yA kunnaDaga niSa. 240 juttaM imaM ti rannA, purohio saMkhavaddhaNo nAma, paThavio tatthe yaM. saMbaMdhaM kahasu kumarIe. 241 nehamAM baMdhAyelA jIvo maryAdA mUkI dharma virUddha tathA kuLa virUddha akArya karatAM aTakatA nathI. 237 jyAM sudhI enA manamAM cheDe paNa neha rahe tyAM sUdhI temane nivRtti (zAMti) kema prApta thAya ? ju dI paNa jyAre temAM saneha (tela) pUrUM thaI rahe che tyAre ja nirvANa (nAza pAme che. 238 AvuM sAMbhaLI rAjA bolyA ke he svaccha buddhizALI, vatsa, tuM kahe che te sAcesAcuM che, paNa A IzAna rAjAnI rAMka putrInA zA hAla thaze? 239 kumAra bAlyA ene paNa A vyatikara saMbhaLAvIe, kAraNa ke - mya rIte A vAta sAMbhaLyAthI kadAca e paNa jina dharmane bedha pAme. 240 A vAtane vAjabI mAnI rAjAe pitAnA zaMkhavardhana nAmanA pu rohitane kahyuM ke, tuM kumArI pAse jaI A badho saMbaMdha kahI Ava, 241 For Personal & Private Use Only Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI dharmaratna prakaraNa. sovihu gaMtUNa khaNeNa, Agao bhaNai nivakumArassa, siddhA maNorahA kiha, niveNa puTho imo Aha. 242 deva io haM pattI, tatthevaM pabhaNiyA mae kumarI, egamaNA hou khaNaM, devAesaM suNasu bhahe. 243 nIraMgIpihiyamuhI, kayaMjalI cattaAsaNA sAvi, Aisamu ti bhaNaMtI, payaMpiyA me nivaiputtI. 244 iha iMtassa kumArassa, sAhudaMsaNa vaseNa ajjeva, jAyaM jAIsaraNaM, saMbhariyaM puvvabhavana vagaM. 250 (nAri) Asi visAlAi nivo, suriMdadatto jasoharA putto, vutte ittiyamite vi, jhatti mucchaMgayA kumarI. 246 tyAre te purohita tyAM jaI thoDIvAramAM pAcho AvI rAjAne kahevA lAge ke kumAranA manoratha siddha thayA che. rAjAe pUchayuM ke zI rIte? tyAre te che -242 he deva, huM IhAMthI tyAM jaI kumArIne kahevA lAgyuM ke he bhadre, kSaNabhara eka citta rAkhIne rAjAne Adeza sAMbhaLa. 243 tyAre te sADIthI mukha DhAMkI hAtha joDI Asana choDI belI ke khu zIthI pharamAve, eTale meM tene AvI rIte kahyuM. 244 aDAM AvatA kumArane sAdhunA darzananA ge Aje hamaNAja jAti smaraNa jJAna thatAM tene potAnA nava bhava sAMbhayA che. 25 te A ti ke (pahelA bhavamAM) vizALa nagarImAM te yazodharAne suredradatta nAme putra hato, ATaluM huM bolyo ke jhaTa kumArI mUcha pAmI. 246 For Personal & Private Use Only Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazama guNa. khaNa mitreNaM saMpanta, ceyaNA jaMpiyA mayA esA, kimiyaM ti tIi vRttaM, jasoharA bhada daM caiva. 247 tA kumareNa va savvaM, kahiUNaM jaMpiyaM imaM tIe, vIvAheNa alaM me, jaM rubai kuNau taM kumaro. 248 taM suNiya Agao hai evaM kahie purohieNa nivo, saMThavai lahu putaM. maNorahaM nAma niyarajje. 249. kumara jasohara sAmaMta maMtiaMteureNa pariyario, sirida bhai gaNahara, pAse dikkhaM pavajjei 250 aha so jasoharasuNI, chajjIvanikAya pAlaNujjuttA, duddharatavacaraNajalaMta, jalaNaniddahiya duriyadumo. 251 gurUpAyapasAya vibuddha, suddha siddhaMta sArasavvaso, savvasoyavimukkI, ukkosa carita supavitto. 252 thoDIvAramAM te zuddhimAM AvI eTale meM pUchyuM ke, A zu` banyuM ? tyAre te khelI ke he bhadra, yazeAdharA te huM pote chuM. 247 pachI kumAranI mAphaka teNIe badhI vAta kahIne evuM kahyu ke mAre paraNavuM nathI, kumArane je karavu hAya te kare. 248 287 te sAMbhaLIne huM IMDAM Avye chuM. A rIte purohita kahevAthI zajAe potAnA manoratha nAmanA nAnA putrane rAjyapara sthApyA. 249 Ada rAjAe kumAra-yazeAdharA-sAmata-ma trizrI IMdrabhUti gaNadharanI pAse dIkSA lIdhI. 250 have te yazeAdhara muni SaTkAyanA jIvAnI rakSA karavAmAM udyukta thaI bhAre taSarUpe agnithI pAparUpa tarUne khALavA lAgyA. 251 tra-tathA rANIAnI sAthe gurUnA caraNamAM rahI teNe zuddha siddhAMtanA sAranuM jJAna meLavyu, ane te sarva AzravadvAra baMdha karIne utkRSTa cAritrathI pavitra rahevA lAgyA. para For Personal & Private Use Only Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI dharmaratna prakaraNa saMpattAya riyapao, paosarahio himovaesehiM, nitthAriya bhaviyajaNaM, uppADiya kevalaM nANaM. 253 duThaThamUlapagaI, uttarapagaINa aThavannasayaM, khaviDaM niThaviyaduho, patto ayarAmaraM ThANaM. 254 viNayabaI vi hu savvaM, jaNagAINaM kahavi niyacariyaM, saMbuddhA pavaiyA, sugaIe bhAyaNaM jAyA. 255 evaM duHkhaparaMparA masumataH saMkalpitasyApi bho, AraMbheNa yazodharasya satataM zrutvA purAjanmasu, duHkhadhvaMsakarI bhavArNavatarIM saddharmavAsasturI, nityaM jIvadayAM hatAkhilabhayAM bhalyA vidhattA kSayAM. 256 (ti para ri namai) pachI AcArya pada pAmI te prazveSa rahitapaNe hipadeza ApIne bhavya janene tArate thake kevaLajJAna pAme. 253 A rIte karmanI ATha mULa prakRti ane eka aThAvana uttara prakRti khapAvIne duHkha dUra karI te ajarAmara sthAna pAme. 254 vinayavatI paNa pitAnA pitAdikane pitAnuM saghaLuM caritra kahIne pratrajita thaI sugatie pahoMcI. 255 A rIte yazodharane prANi hiMsAnA saMka95 mAtrathI paNa kevI duHkha paraMparA prApta thaI te sAMbhaLIne he bhavya ! tame nitya duHkhano dhvaMsa karanArasaMsAra samudrathI tAranAra-saddharmarUpI vastrane vaNanAra-sarva bhayane bhajanAraane akSaya evI jIvadayA pALyA kare. 256 e rIte yazeAdharanuM caritra purNa thayuM. For Personal & Private Use Only Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ agyAramI guNa. 289 ekAdaza guNa. ___ ukto dayAlu riti dazamo guNaH, saMprati madhyastha somadRSTi lakSaNa mekAdaza guNa mabhidhitsu rAha, dayAlupaNArUpa dazama guNa kahyA, have madhyastha samadaSTipaNArUpa agIAramAM guNane kahevA IcchatA thakA kahe che - (mUTha mAthA.) majjhattha somadichIdhammaviyAraM jahaThiyaM suNai, kuNai guNa saMpaogaMdose dUraM paricayai. 18 (mULa gAthAne artha) madhyastha ane saumya dRSTivALe purUSa kharA dharma vicArane sAMbhaLI zake che, ane guNonA sAthe joDAI doSane dUra tajI zake che. 18 (TIkA.) madhyasthA kacid darzana pakSapAtavikalA-saummAca pradveSAbhAvAdadRSTi darzanaM yasya sa madhyastha saumyadRSTiH-sarvatrA raktadviSTa ityarthaH, | madhyastha eTale koI paNa darzanamAM pakSapAta rahita ane praSa nahi hevAthI sAmya evI daSTi eTale dekhavAnI najara jenI hoya te madhyastha saumya daSTi kahevAya-arthAt je sarva sthaLe rAgadveSa rahita hoya te madhyastha sAmya draSTi gaNavo. For Personal & Private Use Only Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI dharmaratna prakaraNa. w h , % + ma ma ma * * * * * * * * * * * * * * * * * * * *, , , , , , , , , - - dharmavicAraM nAnApASaMDa maMDalI maMDapopa nihita dharmapaNya svarUpaM yathAvasthitaM saguNa nirguNAlpabahuguNatayA vyavasthita kanakaparIkSAnipuNa viziSTa kanakArthi puruSavata puNati budhyate. (te purUSa) dharma vicArane eTale ke aneka pADionI maDaonA maMDapamAM upasthita thaela dharmarUpI mAlanA svarUpane yathAvasthitapaNe eTale ke saguNane saguNapaNe, nirguNane nirguNapaNe, apaguNane alpaguNapaNe ane bahuguNane bahuguNapaNe-sonAnI parIkSAmAM kuzaLa heI kharA senAne grahaNa karanAra purUSanI mAphaka oLakhI kahADe che. ataeva karoti vidadhAti guNasaMprayoga-guNe jJAnAdibhiH saha saMbaMdha, doSAn pratipakSa bhUtAna 'dUraM ti' dUreNa parityajati pariharati, somavasu trAvita. ethI ja karIne (te purUSa) guNa saMpraga eTale jJAnAdika guNenI sAthe saMbaMdha kare che eTale pADe che. (temaja) tenA pratipakSa bhUta dene dUrathI parityaje che eTale parihare che, somavasu brAhmaNanA mAphaka. tAtrAdhA . kosaMbI atthi purI, pabhUyapabvA muucchulaThi vya. gAma mA po. somava tatva vava ? samavasunI kathA A pramANe che. jema selaDImAM aneka parva (gAMTha hoya che, tema aneka parva pANI pIvAnA sthaLa) vALI zAMbI nAme nagarI hatI, temAM janmathI atidaridra samavasu nAme eka moTo vipra hato. 1 For Personal & Private Use Only Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ agyAramo guNa. rA jaM jaM karei kamma, taM taM sayalaMpi hoi se vihaLaM, nA ubiggo dhaNiyaM, jAo dhammummuho kiMci. 2 so dhammasasthapADheNa, dhammasAlAi annadiyahami. sismANa kahijjaMtaM, dhammaphalaM iya nisAmei. 3 girisihara turaMgA daMtiNo bhUridANAjiyajalahi taraMgA ghAuvegA turaMgA, rahavara bhaDakoDI lacchi viccha isArAnagara nigamamAI hu~ti dhammA jiyANaM. 4 amaraniyarapujjavAsavattaM pavittaM, sayalabharaharajjaM bhUribhogehi sajja, halaharanivaittaM jaM ihaM kesavataM, kayabhuvaNacamakaM dhammalIlAiyaMta 5 rahasa vasanamaMtu hAma deviMda viMdappaNaya masamamukkhaM jaM ca titthAhivanaM. avara mavi pasatthaM pANiNo jaM lahaM teta miha phala masesaM dhamma kappa dumassa. 6 te je je kAma karatA te te badhuM niSphaLa thatuM, tethI te udvigna thaI dharmathI kaMIka AsthAhIna thavA mAMDa. 2 have te eka divase dharmazALAmAM dharma zAstra pATha ke pitAnA vidyAthione kahevA mAMDeluM nIce mujabanuM dharma phaLa sAMbhaLavA lAge. 3 parvatanI Toca jevaDA UMcA madajharatA hAthIo, dariyAnA taraMgone jItanAra pavanavegI gheDA, uttama ratha, koTi saMkhya subhaTo, ane lakSmIthI AbAda nagara gAma vagere tamAma vastu jIvone dharmathI maLe che. 4 devagaNane pUjanIya evuM pavitra IdrapaNuM, ghaNA bhega sukhavALuM cakavati rAjya, baLadevapaNuM, vAsudevapa-ityAdika jagatane camatkArika padavIo badhI dharmanI lIlA che. pa vaLI bhAre utAvaLathI UchaLatI mALAvALA iko jene name che evuM For Personal & Private Use Only Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 292 zrI dharmaratna prakaraNa .* ***.**=vvvvvv xvvvvvvvvvvv-. mahA sukhamaya tIrthakarapaNuM tathA bIjuM paNa saghaLuM prazastapaNuM je prANio meLavI zake che te badhuM dharmarUpa kalpavRkSanuM phaLa jANavuM. 6 taM sou jaMpai dio, sacca miNaM kiMtu kahasu pasiUNa, kassa sayAse eso, dhammo me gihiyavyutti. 7 so paDibhaNei miThaM, muMjeyavvaM muhaM ca soyanvaM, .. loyapio ya appA, kAyayo iya pae tinni. 8 jo sammaM avabujjhai, aNuciThai tassa pAyamUlaMmi, gihijja tumaM dhammaM bhaddapayaM bhadda lahu lahisi. 9 ko puNa esiM atyutti, pucchio kahai dhammapAhI vi, bho bhadda vimalamaiNo, paramatthaM esa bujhaMti. 10 aha suddhadhamma herDa, daMsaNiNo bahuvihevi pucchaMto, egaMmi sannivese, samAgao bhikkhavelAe. 11 te sAMbhaLIne samavasu bolyo ke e vAta sAcI che, paNa maherabAnInI rAhe mane jaNa ke mAre e dharma konA pAsethI levo? 7. tyAre te dharma zAstra pAThaka bolyA ke "mIThuM khAvuM, sukhe sUvuM, ane pitAne lokapriya kare" e traNa padane je barAbara jANato ane pALa hoya, tenA pAsethI tAre dharma levo ke jethI he bhadra! tuM jaladI bhadrapada pAmIza. 8-9 te dharma zAstra pAThakane teNe pUchyuM ke e padano artha che? tyAre teNe kahyuM ke ene paramArtha te je nirmaLa buddhivALA hoya te jANe. 10 have zuddha dharmanA mATe aneka darzanione te pUchato pUchato eka gAmamAM bhikSAnI veLAe AvI pahoMce. 11 For Personal & Private Use Only Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ agyAramo guNa. - - - oyario maDhiyAe, egassa vvattaliMgadhArissa, hosu atihi tti taM Thaviya, appaNA so gao bhikvaM. 12 gahiu~ khaNeNa bhikkhaM, so patto to duvevi te bhuttA, samayaMmi dhammatattaM, dieNa puTho kahai liMgI. 13 bhadda iha somaguruNo, amhe jasasujasa nAmayA sIsA, uvaiThaM Ne tattaM, miThaM bhuttavya miccAi. 14 naya attho parikahio, acireNa gao guruya paraloyaM, to haiM niyabuddhIe, iya ArAhemi gurUvayaNaM. 15 maMtosahamAIhiM, vihio me logavallaho appA, pAvemi miTha mannaM, iha mahiyAe suvemi muhaM. 16 - tyAM te eka avyakta liMgadhArinI maDhImAM Utaryo, teNe tene ane tithi tarIke svIkAra karyo ane pachI te bhikSA mAgavA gaye. 12 te bhIkha laIne kSaNavAramAM pAcho Avya, pachI be jaNe te khAdhuM, bAda navarAsanI veLAe te brAhmaNe te liMgIne dharmanuM tatva pUchayuM. 13 - liMgI bolyo ke he bhadra, soma nAmanA gurUnA ame yaza ane suyaza nAme be celA chIye. gurUe amane "mIThuM khAvuM" ItyAdi tatva upaderyuM che. 14 paNa tene artha nahi kahetAM gurU paralokavAsI thayA che, tethI huM mArI buddhie A rIte gurUvacana ArAdhuM chuM. 15 - maMtra ane auSadha batAvavAthI huM kapriya thaye chuM, tethI mane miSTAnna maLe che, ane A maDhImAM sukhe suvuM chuM. 16 For Personal & Private Use Only Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI dharmaratna prakaraNa. 1 / 1 aha ciMtai somavam, aho imo guruvaiThatattassa, samaivayai jaM guruNo, bhippAo saMbhahui nevaM. 17 (tAra) maMtosahipamuhehi, jAyai jIvANa ghAyaNaM nRNaM, to logapio appA, kaha paramatyeNa iha hoi. 18 pAraNa miTha mannaM, jaNei jIvANa gADharasagidi, tatto bhavaparibuDhI, tA paramattheNa kaDuya miNaM. 19 himadhAmadhAma nimmala, sIlANa risINa vijiyakaraNANa, egaMtavAsavaddhA, naNu muhasijjA vi paDisiddhA. 20 (tathA ) mukhazayyA sanaM vastraM, tAMbulaM snAnamaMDanaM, daMtakASTaM mugaMdhaM ca, brahmacaryasya dUSaNaM. 21 tyAre samavasu vicAravA lAgyuM ke are A to gurUe kahelA tatvane bAherane artha ja samajele lAge che, paNa gurUne abhiprAya ema hoya ja nahi. 17 kemake maMtra ane auSadha vageremAM te niyamA aneka ne ghAta thAya che, te pachI paramArtha AmA lokapriya thaye kema gaNAya? 18 vaLI mIThuM anna te prAye jIvone AkarI rasa gRddhi karAve che, ane tethI te saMsAra vadhI paDe tethI paramArtha te kaTukaja che. 19 temaja caMdramAnA prakAza jevA nirmaLa zILane dhAraNa karanAra ane ikriyene vazamAM rAkhanAra rUpione eka mukAme thira rahe sukhazadhyA karavAne pratiSedha karela che. 20 je mATe kaheluM che ke, - suMvALI zayyA, suMvALuM Asana, suMvALAM vastra, tAMbUla, snAna, zaNagAra, dAtaNa, ane sugaMdha e brahmacaryanA dUSanAra che. 21 For Personal & Private Use Only Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ agyArame guNa. 295 iya ciMtiuNa teNaM, puTho liMgI kahesu bhada tuI. gurubhAyA kattha sa Aha, amugagAmaMmi nivasei. 22 bIyadiNe somavasU, tattheva gao Thio ya mujasamahe, bhuttA duvevi gehe ikkassa mahidisiThassa. 23 puTho ya teNa tattaM, mujaso kahiUNa puvyavuttaMtaM, bhaNai igaMtara mahayaM, jimi maha hoi to miThaM. 24 zANajjhayaNapasaMto, jatthava tatthava muhaM suvAmi tti, loyappio nirIha tti, eva pakaromi guruvayaNaM. 25 taM muNiya dio ciMtai, cArutaro esa kiMtu guruvayaNaM. ai gaMbhIraM ko naNu, jANai guruyANa bhippAyaM. 26 ema ciMtavIne teNe liMgIne pUchayuM ke he bhadra, tAre gurU bhAI kayAM che te kahe, tyAre te be ke te amuka gAmamAM rahe che. 22 - bIjA divase samavasu tyAM pahoMcyA ane suyazanA maThamAM Utaryo, pachI banne jaNa eka mahaddhika zeThanA ghare jamyA. 23 pachI teNe suyazane tatva pUchatAM teNe pUvane vRttAMta kahI saMbhaLAvI kahyuM ke huM ekAMtare jamuM chuM tethI te mane mIThuM lAge che. 24 . dhyAna ane adhyayanamAM prazAMta rahI jyAM tyAM sukhe suI jAuM chuM, ane nirIha rahevAthI lekapriya rahyA che, ema gurUvacana pALuM chuM. 25 te sAMbhaLIne brAhmaNa vicAravA lAgyuM ke, pahelA karatAM A sAre che, chatAM gurU vacana hajI ati gaMbhIra lAge che, mATe tene abhiprAya keNa jANe zake? 26 For Personal & Private Use Only Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 296 zrI dharmaratna prakaraNa nA , , , , , , kahavi vaIi imIe, suddhaM atthaM ahaM muNissAmi, iya ciMtA saMtatto, saMpatto pADali puraMmi. 27 , satthaparamattha vitthAra, veiNo jaiNa samaya kusalassa, vibuhassa tiloyaNa nAmagarasa giha mesa saMpatto. 28 pavisaMto ya niruddho, jA aNavasarU tti dAravIleNaM, daMtavaNa kusumahattho, tA ego kiMkaro patto. 29 maggijjato vi adAu, daMtavaNa mAi so gao majjhe, nissariya khaNeNa amaggio vi taM dAu mAraddho. 30 esa na dito puci, ki miNhi dei ti somavasu puTho, pabhaNai vittI paDhamaM, pahuNo dinne havai bhattI. 31 chatAM kaI paNa upAye A vANIne zuddha mAre jANavuM joIe ema ciMtAthI tapate thake te pATali putra nagaramAM AvyuM. 27 tyAM zAstranA paramArthane jANanAra, jaina siddhAMtamAM kuzaLa vilecana nAmanA paMDitane ghare te AvI caDe. 28 tene gharamAM pisatAM dvArapALe avasara na hovAnuM kahIne aTakAvyA eTalAmAM dAtaNa ane phUla laI eka cAkara AvI pahoMce. 29 tyAre samavasue dAtaNa mAgatAM paNa te tene nahi ApatAM aMdara ga-bAda tarata bAhara nIkaLIne vagara mAgye te devA lAge. 30 . samavasue pUchayuM ke pahelAM nahi dete hatuM ane have kema Ape che? tyAre te chaDIdAra che ke pahelAM svAmine ApyAthI bhakti - NAya. 31 For Personal & Private Use Only Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ agyArame guNa. iharA vannA tassa u, uddhariyaM sesayANa sese va, itto ya dohi purisehi, maggiyaM tattha AyamaNaM. 32 egAe taruNIe, dinnaM taM vAlugAi egassa, bIyassa dIhadaMDaga ullaMkeNaM dieNa tao. 33 puTho bhaNai duvArI, bho bhadda imIi paDhamao bhattA, vIo uNa parapuriso, tA evaM ceva uciyaM ti. 34 itthaMtaraMmi bahubhaTTa, caTTa payaDijnamANamai vihavA, .. vara siviyaM AruDhA, tatthegA AgayA taruNI, 35 kA esA ki evaM, samei iya pucchie puNo teNaM, dovArieNa bhaNiyaM, paMDiyadhUyA imA bhadda. 36 ema nahi karie te tenI avajJA thAya, mATe je bAkI rahe te zeSa janane zeSA mAphaka ApavuM joIe. eTalAmAM tyAM be jaNe Acamana mAgyuM. 32 tyAre eka tarUNa sIe eka jaNane jhArImAM bharIne ApyuM ane bIjAne lAMbI lAkaDImAM bAMdhela ulIMcaNa vatI ApyuM. 33 tyAre somavasue dvArapALane tenuM kAraNa puchatAM te be ke te bhadra, pahele ene bhastA che, ane bIje parapurUSa che, mATe emaja ApavuM vAjabI che. 34 eTalAmAM tyAM ghaNA bhATa cAraNothI vakhaNAtI buddhivALI uttama zilikA5ra caDIne eka tarUNa kumArI AvI. 35 somavasue puchayuM ke A keNa che ane Ama kema Ave che? tyAre dvArapALa be ke, he bhadra! A paMDItajInI putrI che. 36 For Personal & Private Use Only Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI dharmaratna prakaraNa. rAyaulaMmi samassA, payapUraNa patta garuya sammANA, sagihaM samei evaM, sarassaI nAma vikkhAyA. 37 kaha pUriyaM imIe, payaM ti diya pucchi o bhaNai vittI. avalaMbiyaM paya mimaM, ranA iya pUriya mimIe. 38 (tathA) yatsarva vyApakaM cittaM, malinaM dopareNubhiH, sadvivekAMbusaMparkAt tena zuddhena zuddhyati. 39 aha sA gihaM paviThA, jaNageNa bhinaMdiyA tao vippo, ciMtai issa sayalo, parivArovi hu aho vibuho. 40 laddhAvasaro ya gao, paNao ya tiloyaNassa payakamalaM, vinavai vibuhapuMgava, vayagahaNaM kAu micchAmi. 41 teNe darabAramAM jaI samazyAnA pada pUrI bhAre mAna meLavI pitAne ghare Ave che ane tenuM sarasvatI evuM nAma che. 37 teNIe kayuM pada pUryuM ema teNe pUchatAM dvArapALa be ke, rAjAe e pada pakaDayuM hatuM ke. 38 te pada teNIe A pramANe pUchyuM - - je A sarvemAM guMthAI raheluM citta doSa rU5 rajathI malina thaeluM che, tene sadviveka rUpa pANInA saMbaMdhathI zuddha karavAmAM Ave te te zuddha thavAthI zuddha thavAya che. 39 have te gharamAM peThI eTale pitAe tene abhinaMdita karI, tyAre samavasu vicAravA lAgyuM ke ahe Ane tamAma parivAra paNa suzikSita dekhAya che! 40 pachI avasara pAmI te aMdara jaI trile cananA page lAgyo, ane vinavavA lAgyuM ke he mahApaMDita huM dikSA levA cAhuM chuM. 41 For Personal & Private Use Only Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ agyAramo guNa. tA pasiya sAhasu guruM, kassa sayAsaMmi haM gahemi vayaM, so Aha jo payatiyaM, miThaM bhuttavya miccAi 42 vakkhANai taha pAlai, tassa sayAse gahemu taM dikkhaM, to jaMpai somavasU, ko puNa eesi paramattho. 43 bhaNai buhovi mahAyasa, akaya makAriya makappiyaM muddha, mahuyaravittI laddhaM, rAgahosehi parimukkaM. 44 maNimaMtamUlaosaha, paoga parivajjiyaM ca AhAraM, jo bhuMjai so ihayaM, paramattheNaM jimai miThaM. 15 jaM muddhaM AhAra, bhuMjato nakhalu vaMdhae kamma, kaDuyavivAgaM teNaM, erisa miha buccae miThaM. 46 eyavdhivarIyaM puNa, bhuMjato hiMsagu tti baMdhei, asuha vivAgaM kamma, teNa amiThaM jao bhaNiyaM. 47 mATe prasAda karI mane kaho ke konI pAse mAre dIkSA levI, tyAre te bolyo ke je "mIThuM khAvuM" ityAdi traNa pada bolate tathA pALate heya tenI pAse dIkSA le. tyAre somavasu be ke e padone paramArtha che che? 42-43 tyAre te paMta be ke he mahAyaza, je pitAnA mATe pite nahi kareluM, bIjA pAsethI nahi karAveluM, temaja tene uddezIne paNa nahi karavAmAM AveluM evuM vizudhdha AhAra pANI maNImaMtra mULa tathA auSadhanA pravega karyA vinA madhukaranI vRttie laI karIne rAga dveSa rahitapaNe vApare te A jagatamAM paramArthe mIDuM khAya che. 44-45 kemake zudha AhArane khAte thako te prANI kaTuka vipAvALAM karma bAMdhate nathI tethI e mIThuM jANavuM. 46 ethI viparIta je khAya te hiMsaka thavAthI azubha vipAkavALAM karma bAMdhe che, mATe te amiSTa gaNAya. 47 For Personal & Private Use Only Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 300 zrI dharmaratna prakaraNa. ajayaM bhuMjamANo u, pANa bhUyAMi hiMsai, baMdhaI pAvayaM kamma, taM se hoi kaDuyaM phalaM. 48 jo sayalaAhimukko, sajjhAya jjhANa saMjamujjutto, guruNunAe vihiNA, nisi nuvai suheNa so muvai. 49 dhaNadhanna muvanna hiranna, rayaNa caucaraNa pamuhadaviNaMmi, jo nicca nippivAso, loyapio hoi so ceva. 50 | (saMta). vizvasyA pi sa vallabho guNagaNa staM saMzraya tyanvahaM, teneyaM samalaMkRtA vasumatI tasmai namaH saMtataM, tasmAt dhanya tapaH samasti na para stasyA nugA kAmadhuk , tasminnAzrayatAM yazAMsi dadhate saMtoSabhAk yaH sadA. 51 ayatanAe khAto thake ghaNA prANa bhUtanI hiMsA kare che, ane pApa karma bAMdhe che, ke jethI tenA kaTuA phaLa maLe che. 48 - have je sakaLa mAnasika ciMtA choDI sArA dhyAna ane saMyamamAM ughukta rahI gurUnI anujJAthI vidhie karIne rAte suve te sukhe suve che. 49 temaja je dhana, dhAnya, sonA-rUpA- ratna-catuSpada vagere tamAma dravyamAM hamezAM niHspRha rahe teja lokapriya thAya che. 50 je mATe kahevuM che ke, je sadA saMpI hoya che, te jagatamAtrane priya rahe che, tene hamezAM guNe vaLagI rahe che, tenA vaDe A pRthvI alaMkRta bane che, tenA tarapha hameza namaskAra thAo, tenAthI bIjo kaI dhanyatama nathI, tenI pIThe kAmadhenu ubhI rahe che, ane temAM saghaLA ca Azraya le che. 51, For Personal & Private Use Only Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ agyAramo guNa. 301 eyaM nisAmiUNaM, tiloyaNaM pai bhaNei sopavam, paramatthavatthu payaDaNa, niuNassa namo havau tujjha. 52 pabhaNai buhovi bho bhadda, taM siddhaM no sulakSaNo taM si, avitahadhammaviyAraM, jo evaM niyasi majjhattho. 53 aha pucchi UNa vivuha, tangehAo viNiggao esa, aisuddha dhamma gurulAbha, lAlaso nAlaso jAva. 54 pubutta juttijuttaM, AhAraM phAsuyaM gavasaMte. jugamitta nihiya nayaNe, jiNamayasamaNe niyai tAva. 55 to ciMtaI so hiTho, majhaM puNNA maNorahA savve, kappataruNu vva gurupAya, saMgayA jaM ime diThA. 56 tesi piThoi gao, ArAme vaMdiuM sughosa guruM, puTho payatigaattho, kahio marIhivi taheva. 57 e sAMbhaLIne trIlecanane somavasu kahevA lAgyo ke he paramArthanA jANa tamane mAre namaskAra che. para - trilocana bolyo ke he bhadra huM e kahuM chuM ke tuM sulakSaNa che, kAraNa ke madhyastha rahIne A rIte tuM kharA dharma vicArIne joI zake che. 53 pachI somavasu te paMDitanI rajA laI tenA gharethI nIkalIne atizadadha dharmavALA gurUne meLavavAnI IcchA dharI zodha karavA lAge. 54 tevAmAM teNe pUrva kahela yuktie mAzuka AhArane zodhatA yugamAtra rAkhelI najare cAlatA jaina zravaNo joyA. 55 - tyAre te harSita thaI ciMtavavA lAgyo ke mArA sarve manoratha pUrNa thayA kemake kalpatarUnA mAphaka A pUjya gurUo meM dIThA. 56 ' temanI paThe jaI ArAmamAM AvI rahelA sughasa gurUne vAMdIne teNe traNa padano artha che tyAre te AcAryuM paNa temaja artha kahyo. pa7 For Personal & Private Use Only Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 302 zrI dharmaratna prakaraNa 1 1 - 12 - 21-11 11 - *** * * - -*** - -- nAo paDhamapayattho, muNijaNa AhAra gahaNao ceva, sesapaya jANaNatthaM, tatva Thio ya so ratti. 58 AvassayAi kAuM, bhaNiuM porisi maNunnaviya mUri, AgamavihiNA suttA, muNiNo guruNo puNu ThittA. 59 uvauttA vesamaNa, jjhayaNaM pariyaTiuM lahu payaTTA, caliyAsaNo kubero, samAgao tattha tabdhelaM. 60 naM nimuNai egaggo, jhANa samittIi namiya guruvaraNe, japei varesu varaM, bhaNai guru dhammalAho te. 61 to ai harisiyahiyao, bhAsura dippaMta kaMtaruvadharo, namiUNaM gurupAe, patto dhaNao sayaM ThANaM. 62 teNe pahelA padane artha te te munioe grahaNa karelA AhArane joIne ja teNe jANI lIdho hato-paNa bAkInA pada jANavA sArU te tyAM ja rAtavAse rahe. 58 tyAre AvazyakAdika karIne pirisI bhaNI AcAryanI rajA laI AgamanI vidhie muniye sUtA, eTalAmAM AcArya uThayA. 19 temaNe upayukta thaI vaizramaNa nAmanuM adhyayana parAvartana karavA mAMDyuM eTale kubera devatAnuM Asana calAyamAna thatAM tatkALa te tyAM hAjara thayA. 60 te vaizramaNa ekAgra citte te adhyayana sAMbhaLavA lAgyuM. bAda gurUe dhyAna samApti karatAM te gurUnA caraNe namI kahevA lAgyuM ke je je te mAge, tyAre gurU bolyA ke tane dharmane lAbha thAo. 61 tyAre dedIpyamAna manohara rUpavAnuM te kubera atirSita manathI gurUnA page tamane svasthAne gaye dura For Personal & Private Use Only Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bArame guNa. 303 - - - - - - - - - - - * * * * * * * * * * * * * * * - - - - taM daTu pahiThamaNo, somavam laddha suddha dhammavana, ciMtai aho bhayavao, tijaya pasiddhaM nirIhattaM 63 sAhiya niyavRttI, dikkhaM giNhai sughosa guru pAse, majjhattha somadiThI, kameNa jAo sugaibhAgI. 64 ityeva muccaistara bodhilAbhaH, mukhyaM phaLaM somavaso viziSTa, mAdhyasthya bhAjaH paribhAvya bhavyAH bhavyena bhAvena tadeva dhatta. 65 (ta nonavagu thA mArA.) te joIne samavasu bhAre harSita thaI zuddha dharma rUpa dhanane pAme. te manamAM ciMtavavA lAgyo aho A gurU bhagavAnanuM traNe jagatamAM prasiddha kevuM nihipaNuM che? 63 pachI teNe pitAne vRtAMta kahIne susa gurUnA pAse dIkSA lIdhI e rIte te madhyastha ane sAmya dRSTi rAkhate thake anukrame sugatie pahae. 64 A rIte samavasune prApta thaeluM badhi lAbha rUpa uMcAmAM UMcuM phaLa vicArI karIne he bhavya tame rUDA bhAve karIne mAdhyazya guNa dhAraNa kare. 65 A rIte samavasunI kathA pUrNa thaI. dvAdaza guNa. ukto madhyastha somadRSTi riti ekAdazo guNaH, idAnI bAdazaM guNarAgiguNa mAha // cha / madhyastha saima daSTipaNArUpa agyArame guNa kaha, have bAramo guNa rAgiNarUpa guNa kahe che - For Personal & Private Use Only Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 304 zrI dharmaratna prakaraNa. (mULa gAthA.) guNarAgI guNavaMtebahu mannai nigguNe uvehei, guNa saMgahe pavattaisaMpattaguNaM na mailei. 19 (mULa gAthAne artha) , , guNa rAgI purUSa guNavAna janonuM bahu mAna kare che, nirgaNionI upekSA kare che, guNane saMgraha karavAmAM pravarte che. ane pAmelA guNane melA nathI karatA. 19 . (TIkA.) - guNeSu dhArmikalokabhAviSu rajyatI tyevaMzIlo guNarAgI-guNa bhAjo yati zrAvakAdIn bahumanyate manaH prItibhAjanaM karoti, dhArmika lekamAM henArA guNamAM je hamezAM rAjI rahete heya te guNarAgI gaNAya tevo purUSa guNavAn yati zrAvakAdikane bahu mAna Ape che eTale ke temanA tarapha prIta bharyuM mana rAkhe che. yathA-aho dhanyA ete, suladhva meteSAM manuSyajanme tyAdi. te A rIte ke te cItave che ke, ahIM eo dhanya che, emanuM manuSya janma saphaLa thayuM che, vagere vagere. tarhi nirguNA nnidatI tyApannaM, yathA devadatto dakSiNena cakSuSA pazyatI tyukte vAmena na pazyatI tya vasIyate; tyAre e parathI te ema AvyuM ke niguNione nide, kemake jyAre ema kahevAmAM Ave ke devadatta jamaNI AMkhathI joI zake che, tyAre DAbIthI nathI joI zakate ema samajI javAya che. For Personal & Private Use Only Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAramo guNa. 305 tathA cAhureke:zorapi guNA grAhyA-doSA vAcyA gurorapi. (iti) je mATe keTalAeke kahyuM che ke - zatrumAM paNa guNa hoya to te kahI batAvavA ane gurUmAM paNa deSa heya te te kahI darzAvavA. nacaita devaM dhArmikocita mityAha paraMtu Ama karavuM e dhArmika janane ucita nathI teTalA khAtara kahe che - nirguNA nupekSate-asaMkliSTa cittatayA teSAmapi niMdAM na karoti, te purUSa niguNIonI upekSA kare che eTale ke pite saMkilaka cittavALe nahi hovAthI temanI paNa nidA nathI karate. yataH sa eva mAlocayatiHsaMto ppasaMtopi parasya doSA, noktAH zrutA vA guNa mAvati, vairANi vaktaH parivarddhayaMti, zrotu zca tatvaMti parAMkubuddhiM. 1 je mATe te ema vicAre che ke - chatA ke achatA parAyA deSa kahetAM ke sAMbhaLatAM kaza guNa prApta thatuM nathI, temane kahI batAvatAM veranI vRddhi thAya che, ane sAMbhaLatAM kubuddhi Ave che. 1 tathA kAlaMmi aNAIe, aNAi dosehi vAsie jIve, jaM pAviyai guNo vi hu, taM mannaha bho mahacchariyaM. 2 anAdikALathI anAdi dee karIne vAsita thaelA A jIvamAM je ekAda guNa maLe te paNa te mahA Azcarya mAnavuM joIe. 2 For Personal & Private Use Only Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 306 zrI dharmaratna prakaraNa. bhUriguNA virala cciya, ekaguNo vi hu jaNo na savvattha, nidosANa vi bhadaM, pasaMsimo thovadose vi. 3 ghaNu guNavALA to viralAja nIkaLe-paNa eka eka guNavALo purUSa paNa badhA sthaLe maLI zakatuM nathI. (chevaTe nirguNI chatAM paNa) je nirdoSa hoya tenuM paNa bhaluM thaze, ane chelle jeo thoDA doSavALA che temanI paNa ame prazaMsA karIye chIye. 3 .. ityAdi saMsAra svarUpa mAlocaya nasau nirguNAnapi na niMdati, kiMtU pekSate madhyasthabhAvenA sta ityarthaH uparanI rIte saMsAra svarUpa vicArato thake guNarAgI purUSa nirgane paNa nidata nathI, kiMtu upekSA dhare che arthAt te tarapha madhyastha bhAve rahe che. tathA guNAnAM saMgrahe samupAdAne-pravarttate yatate, saMprApta maMgIkRtaM samyag darzana viratyAdikaM na malinayati sAticAraM karoti, puraMdara rAjavat. vaLI guNenA saMgraha eTale grahaNa karavAmAM pravarte che eTale yatna rAkhe che ane saMprApta thaelA eTale aMgIkAra karelA samyakatva tathA vratAdikane melAM nathI karate, eTale ke temAM aticAra nathI lagAvata, puraMdara rAjAnI mAphaka taccaritaM tvidaM. atthi sayalAma rahiyA, nayarI vANArasI haripuri vva, niddaliya sattuseNo, tattha nariMdo vijayaseNo. 1 puraMdara rAjAnI kathA A pramANe che. amarAvatInA mAphaka sakaLa amara (devatAo)ne hitakArI vArANasI nAme nagarI che, tyAM zatrunA sainyane cUranAra vijayasena nAme rAjA hate. 1 For Personal & Private Use Only Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAramo guNa. 307 tassAsi kamalamAlA, mukamalamAla vva guNajuyA devI, putto puraMdaro taha, puraMdaro iva suruvadharo. 2 so pagaIe guNarAga, saMgao caMgao sa sIleNa, aNavarayaM se gijjhai, puraramaNIhiM guNappasaro. 3 tassa paidANa paurisa, vannaNapauNo vimukkaniyakicco, abhiramai vibuha maggaNa, muhaDa jaNo sayalanayarIe. 4 taM ca tahA guNa bhavaNaM, suNiuM daThaM ca taMmi aNurattA, gADhaM annA nivaissa, paNaiNI mAlaI nAma. 5 pesei niyayadhAI, ujjANagayaM bhaNei sA kumaraM, egaMtaM kAu khaNaM, maha vayaNaM suNasu kAraNiyaM. 6 tenI kamaLanI mALA mAphaka guNavALI kamalamAlA nAmanI rANI hatI. temane IdramAphaka suMdara rUpavALo puraMdara nAme putra hatA. 2 te svabhAve karIne ja guNe upara rAga dharanAra ane suzIla hato tethI tenA guNo AkhA nagaramAM niraMtara gavAtA hatA. 3 paMDita, mAgaNe, ane zubha pitAnuM kAma mUkI te kumAranI buddhi, udAratA, ane zoryanA vakhANa karatA thakA AkhA nagaramAM bhamatA hatA. 4 tene tevo guNavAna sAMbhaLI tathA jaIne rAjAnI bIjI eka mAlatI nAme rANI tenApara atizaya anurakta thaI. 5 teNae pitAnI dUtIne kumAra pAse mokalAvI, te udyAnamAM rahelA kumArane AvI kahevA lAgI ke jarAvAra ekAMte padhArI mArUM jarUranuM vacana sAMbhaLa. 6 For Personal & Private Use Only Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 zrI dharmaratna prakaraNa A wwwwww www kumareNavi taha vihie, sA jaMpai nivaiNo hiyayadaiyA, mAlainAmA devI, bhavassa gaMgeva supasiddhA. 7 sA tuha daMsaNa guNa savaNa, pauNa mayaNugga aggisaMtattA, siccau kumara varAI, tumae niyasaMgamajaleNa. 8 taM muNiya ciMtai imo, ahaha aho moha mohiyA jIvA, iha paraloya viruddha vi, kaha makajje payarTati. 9. iya savisAo ciMtiya, taM dhAI bhaNai naravaraMgaruho, majjhatthA hoUNaM, maha vayaNaM suNasu khaNa megaM. 10 paranara mittevi kulaM gaNANa jutto na hoi aNurAo, jo puNa putte vi imo, so ai dUraM ci ya viruddho. 11 mukulubbhavanArIo, parapurisaM citta bhittilihiyaM pi, ravimaMDalaM va da9, diThiM paDisaMharaMti lahuM. 12 kumAre tema karatAM te bolI ke jemAM mahAdevane pArvatI priya che, tema rAjAne priya mAlatI nAme rANI che. 7 te tane joI ane tArA guNa sAMbhaLI mahita thaIne kAmAgnithI jale che, mATe te garIba rANIne tuM tArA saMgama jaLathI siMcana kara. 8 te sAMbhaLIne A kumAra vicAravA lAgyo ke hAya hAya, mehathI muMjAyelA che A loka ane paralokathI virUddha akAryamAM paNa juvo kevI rIte pravarte che? 9 ema dilagIrI sAtha ciMtavane kumAra te dUtIne kahevA lAgyuM ke sukezi, tuM paNa kSaNavAra madhyastha hoIne mAruM vacana sAMbhaLa. 10 kulIna strIne para purUSa mAtramAM paNa anurAga kare ayukata che, te pachI putramAM anurAga karavo te te atizaya virUdhaja che. 11 kulIna strIo citrAmaNamAM ArikhelA para purUSane paNa joIne sUryane jatAM jema pAchI daSTi kheMce tema che. tenAthI dRSTi kheMcI le che. 12 For Personal & Private Use Only Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAramo guNa. 309 S. avicchinna kanna karacaraNa, nAsa mavi vAsasayaga parimANaM, parapurisaM kulanArI, AlavaNAIhi vajjei. 13 iya bhaNiya teNa dhAI, visajjiyA tIi kahai sA savvaM, tahavihu aThAyamANI, sA pesai dui mannunnaM. 14 tatto visannacitto, ciMtai kumaro haNemi kiM appaM, ahavA paraghAo viva, paDisiddho appaghAo vi. 15 jaiya kahijjai ranno, imA varAI tao viNassei, tA desaMtaragANaM, juttaM me sayala dosa haraM. 16 iya vImaMsiya hiyae karakaliya karAla kAlakaravAlo, nayarIo nikkhaMto, kumaro jA jAi kiMpi bhuvaM. 17 tA milio tasse go, dio bhaNai kumara haM gamissApi, sirisaMDibbhA visaikka, maMDaNe naMdipuranayare. 18 kulIna strI jenA kAna, hAtha, paga, nAka kapAyelA hoya ane se varSane vRdhdha thaye tevA purUSanA saMghAte paNa AlApa vagere varjI che. 13 ema kahIne teNe dUtIne pAchI mokalAvI, teNIe AvI saghaLuM kahyuM, chatAM te sthira nahi thatAM eka pachI eka dUtIne mekalavA lAgI. 14 tyAre kheda pAmIne kumAra vicAravA lAgyo ke zuM have huM Atma ghAta karuM ke kema? athavA to paranA ghAtanI mAphaka AtmaghAta karavAnI paNa manAI che. 15 - je rAjAne kahuM to A bIcArI nAza pAme-mATe bahetara che ke mAre dezAMtare cAlI nIkaLavuM, ema karyAthI badhA doSa nivRtta thaze. 16 ema hadayamAM vicArIne hAthamAM vikarALa kALI taravAra laI nagarIthI nIkaLIne kumAra Doka AgaLa cAlyA. 17 teTalAmAM tene eka brAhmaNa maLe, te ke he kumAra, mAre saMdarbhadezanA saNagArarUpa naMdipura nagaramAM javuM che. 18. For Personal & Private Use Only Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 310 zrI dharmaratna prakaraNa. kumarovi Aha aha mavi, tattheva gamI aho susatthu tti, iya vuttu dovi caliyA, agge magge aNubiggA. 19 aha ucchurio vahusilla, bhalla dullaliya bhillasaMghajuo, pallivaI vajabhubho, iya bhaNio teNa nivataNao. 20 mA bhaNasi jaM na kahiyaM, re re esa mhi tubha piu sattU , to khalabhaliyaM vippaM, saMThavi bhaNai kumaro vi. 21 jaM piu riuNo uciyaM taM bAlo vi hu imo jaNo kuNau, karuNAraso jai paraM, kiMpi khaNaM naNu nivArei. 22. iya saviyaddhaM kumarassa, bhaNiya bhApanniUNa pallivaI, phuriya gurukova vijjU, varisai sara visara dhArA hiM. 23 kumAra bolyA ke huM paNa tyAMja cAluM chuM, mATe ThIka sAtha maLe, ema kahIne banne jaNa AgaLa mA hasate mukhe cAlyA. 19 eTalAmAM temane bhAre patharA ane bhAlA pheMkatA bhilonA TeLAne saradAra vajubhuja nAme pallIpati ( bAravaTIo) maLe teNe rAjaputrane ema nA kahIza ke meM tane oLakhANa nathI ApI. huM tArA bApane ko duzmana chuM tyAre brAhmaNa gabharAye tene ThekANe pADIne kumAra che . 21 mArA bApanA duzmana tarapha je karavuM ucita haze te A bALaka jana karI batAvavA taiyAra che, chatAM tene karUNA Ave che te kSaNabhara tene aTakAve che. 22 AvuM caturAI bharyuM kumAranuM belavuM sAMbhaLIne pahalIpati kopita thaI tenA tarapha bANane varasAdu vararAvavA maMDa. 23 For Personal & Private Use Only Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAramo guNa. ': 311 * kharamAruyalaharI iva, vihalAviya asilayAi tAu lahu~, kumaro kiraNapaogA, caDiUNa rahami caraDassa. 24 dAuM hiyae pAyaM, karaM kareNaM gahittu aha bhaNai, re kattha haNAmi tuma, sa Aha saraNAgayA jattha. 25 ciMtai kumaro imiNA, vayaNeNa nivArae pahAra mimo, saraNAgayANa garuyA, jeNa na paharaMti bhaNiyaM ca. 26 nayaNahINahaM dINavayaNahaM karacaraNa parivajjiyahaM, vAlavuDhabahukhaMtimaMtaha visasiyahaM vAhiyahaM, ramaNisamaNavaNi saraNa pattahaM dINahaM duhiyaha dutthiyahaM, je niddayA paharaMti Asattavi kula sattamai phuDa pAyAli nayaMti. 27 te bANone pracaMDa vAyarAnI lehere jema vikhere tema taravAra vaDe viphaLa karIne kumAra te lUMTArAnA ratha para lagAma pakaDI caDI gayo. 24 tenI chAtI para paga daI hAthe hAtha pakaDIne kumAra be ke bola have kyAM tane mAruM tyAre te be ke jyAM zaraNAgata rahe tyAM. 25 tyAre kumAra ciMtavavA lAgyuM ke A vacanathI A mAphI mAga dIse che, kAraNa ke zaraNAgatane moTA mANaso mAratA nathI, je mATe kaheluM che ke (26) AMdhaLAne, dInavacana belanArane, hAthe page kapAyelane, bALakane, buddAne, bhAre kSamAvAne, vizvAsIne, mAMdAne, strIne, zramaNane, jhakhamI thaelAne, zaraNAgatane, dInane, dukhiyAne, duHsthitane, je nirdayI mANase ghA kare te sAta kuLa sUdhI sAtamI nArakIe jAya. 27. For Personal & Private Use Only Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 312. zrI dharmaratna prakaraNa. iya bhAviya so mukko, pallivaI vinnavei kumaravaraM, tuha amhi kiMkaro haM, tuha AyattaM siraM majjha. 28 iya sappaNayaM bhaNiuM, vajjabhuo icchiyaM gao desaM, kumaro vi dieNa samaM, kameNa naMdiura maNupatto. 29 tatthaya bahirujjANe, vIsamai imo samAhaNo jAva, tAva varalakkhaNajayaM, sasahara karadhavala sicayadharaM. 30 guNagaNajuttaM iMtaM, kaMpi naraM daThu ciMtae kumaro, eyArisA supurisA, nUNaM arihaMti paDivatti. 31 to abbhuThiya durAu, pAya mavadhAraha tti jaMpei, uvavesiuM saThANe, kayaMjalI vinavai evaM. 32 sAmi tuha daMsaNeNaM, jAyaM saphalaM mamAgamaNa mittha, jai nAirahassaM tA, pahucariyaM sou micchAmi. 33 ema ciMtavIne teNe palapatine mUkI dIdho tyAre te vInavavA lAgyuM ke he kumAra, huM tAre kiMkara chuM, ane mAruM mAthuM tAre svAdhIna che. 28 ema prItipurvaka kahIne vajubhuja potAnA icchita sthaLe gaye. bAda kumAra brAhmaNanI sAthe naMdipura AvI pahoMce. 29 tyAM baheranA udyAnamAM te brAhmaNanA sAthe vIsA khAte rahyo eTalAmAM teNe eka uttama lakSaNavAnuM caMdranA kiraNa jevA dheALA vALa dharanAra guNazALI kaIka purUSane Avate dIThe, tyAre teNe vicAryuM ke AvA supurUnI avazya pratipatti karavI joie. 30-31 tethI te darathI uThIne padhAre padhAre ema belI tene Asana para besArya hAtha je vInavavA lAge. 32 he svAmi, tamArA darzanathI mAruM IhAM AvavuM huM saphaLa thayuM mAnuM chuM. mATe je kahevA gya hoya te tamArI oLakhANa Ape. 33 For Personal & Private Use Only Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAramo guNa. 313 5 ~-~~~-~-... :- * **, *** * * * * * * * - -- - - aha so nivamuyaviNayA, bajjiyahiyao imaM pasAhei, garuyapi rahassaM tuha, kahiyavvaM kiMpuNa imaM ti. 34 iha nAi mudUre siddha, kUr3aselami siddhabahuvijjo, . bhUyANaMdo nAmeNa, kumara nivasAmi haM siddho. 35 maha asthi sArabhUyA, ikkA vijjA ahAuyaM thovaM, nAUNa appaNI haM, ciMtiu mevaM samAraddho 36 pattassa abhAvAo, vijja eyaM karomi kaha mihiM, naya vijjAe dANaM, ciya mapatte jao bhaNiyaM. 37 "vinA, tAre je varSa vika, apattaM neva vAijjA, pattaM tu na vimANae. 38 " tyAre te purUSa rAja kumAranA vinayathI rIjhAIne evuM kahevA lAche ke mahAna rahasya hoya te paNa tane kahevAmAM vAMdho nathI, te pachI A te zI vAta che? 34 che. ahIMthI najIkamAM rahelA siddhakuTa parvatamAM ghaNI vidyAone sodhanAra huM bhUtAnaMda nAme siddha purUSa vasuM chuM. 35 mArI pAse eka sArabhUta vidyA che, have mane mAruM AyuSya jaNAyAthI huM evA vicAramAM paDe chuM ke. 36 pAtra maLyA vagara A vidyA huM tene ApuM? kemake apAtramAM vidyA ApavI ucita nathI. 37 - je mATe kaheluM che kevidvAna purUSa avasara AvatAM vidyA sAthe laI maravuM bahetara che, paNa apAtrane vidyA nahi ApavI, tema pAtrathI chupAvavI nahi. 38 For Personal & Private Use Only Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 314 zrI dharmaratna prakaraNa. iya ciMtirassa majjhaM, niveio tIi ceva vijjAe, guNarAga caMga guNagaNa, kalio taM ciya mujoga tti. 39 to taM dAu miha tuha, samAgao giNDa bho mahAbhAga, jeNa bhavAmA muhiyA, o hariyabharuca bhAravahA. 40 esA ya mahAvijjA, vihiNA saMsAhiyA paidiNaMpi, UsIsayaMmi ThAvaDa, kaNayasahasaM nivaMgaruha. 41 pAya mimIi pabhAvA, saMgAmaparAjayAi naha hoi, iMdiya visayAIyaMpi, najjae vatthujAyaM ca. 42 . ullasira viNaya bhara namira, maulikamaleNa nivaitaNaeNa, saMjoDiyakarajuyaleNa, tayaNu iya vayaNa mullaviyaM. 43 ema ciMtA karatAM mane teja vidyAe jaNAvyuM che ke guNarAga va gere uttama guNothI sahita rahela tuMja khAsa egya che. 39 tethI te tane ApavAne huM IhAM Avyo chuM, mATe he mahA bhAma, te le, ke jethI jema bhAra vahenAra bhAra UtArI sukhI thAya tema ha paNa sukhI thAu. 40 A mahA vidyA vidhie siddha kathAthI te dararoja orIkAmAM hajAra sonA mahora sthApatI rahe che. 41 , vachI enA prabhAvathI prAye karIne laDAImAM hAra nathI thatI, ane ithiI vegaLe rahelI vastuo paNa enAthI jaNAI zake che. 42 tyAre uchaLatA vinayathI mastaka kamaLa namAvI hAtha joDI rAjakumAra A rIte be . 43 For Personal & Private Use Only Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 315 * * * * * * * * * * * * * * * * * * * - bArame guNa. gaMbhIrA usaMtA, nimmala guNarayaNa roDaNa samANA, zuddhiArA, jarA judA rivA ja paribhamirabhuvaNakittI, paropayArikamANasA dhaNiyaM, pahu tumhArisa ya cciya, juggA evaM rahassANaM. 45 bAlANa mutucchamaINa, suddhavinnANanANarahiyANa, : ke amha guNA kA amha, juggayA iya muvijjhANaM. 46 kiMtu guruehi vihiyA, purao lahuNo vi huMni kajjakarA, raviNA agge virio, aruNo vi haNei timirabharaM. 47 (tathA) zAkhAmRgasya zAkhAyA:, zArakhAM gaMtuM parAkramaH, yat puna stIryateM bhodhiH, prabhAvaH prAbhavo hisaH. 18 gaMbhIra, upazAMta, nirmaLa guNarUpI ratnanA rahiNacaLa samAna, buddhinI samRddhivALA, guNijananA Upara anurAga rAkhanArA, jagatmAM cAre bAju pasaratI kIttivALA, ane paropakAra karavAmAMja majabUta mana rAkhanArA tamArA jevA purUSoja AvA rahasyane egya gaNAya. 44-45 " huM te bALa ane tuccha mativALo chuM, mArAmAM kazuM bhAre jJAna vijJAna nathI, mATe mArA guNa te zA lekhAnA che, ane mArI te zI yogyatA che, ema huM te khAtarI rAkhuM chuM. 46 * kiMtu Apa jevA mahApuruSe mArA jevA laghujanone AgaLa paDatA kare te alabata kaI kArya karI zake, je mATe sUrya AgaLa karela arUNa paNa aMdhAruM dUra karI zake che. 47 " vAMdarAno parAkema te eTalAmAM ja che eka zAkhAparathI kUdI bIjA zAkhapara jaI zake, bAkI dariye kUdI javuM e te svAminoja prabhAva For Personal & Private Use Only Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 216 zrI dharmaratna prakaraNa. guNarAmo jassi ttiya, mittoM vipphurai cittami. 49 jaM dUre te guNiNo, guNagaNa dhavaliya asesamahivalayA, jesiM guNANurAo ki, tevi viralA jo bhaNiyaM. 50 nAguNI guNinaM vetti, guNI guNiSu matsarI, guNI gaNAnurAgI ca, viralaH saralo janaH 51 . iya vuna sabahumANaM, taM vijja dAu tasma pabhaNei, bhaha ihe aDavIe, igamAsaM suddhavaMbhavaro. 52 aTa upavAsa punvaM, kasiNa causinirmi imaM vijja, sammaM sAhijja tao, aiuggu vamagga vaggaMte. 53 raNiramaNi balayarasaNA, payaDiya aidittakaMtaniyaruvA, varamu varaM ti bhaNaMtI, sijjissai tuha imA vijjA. 54 have siddha purUSa bole ke tuM A rIte bolato thako rahasyane yogya che. ke jenA cittamAM ATale badhe guNarAga rahela che. 49 kAraNa ke guNanA samUhathI tamAma pRthvIne dhavala karanAra guNi purUSe te dara rahe, paNa jeo guNanA anurAga hoya te paNa A jagatamAM viralA maLe che. pa0 mATe kahevuM che ke, - nirguNI hoya te guNine oLakhate nathI, ane guNI kahevAya che te te (ghaNe bhAge) bIjA guNio upara matsara rAkhatA dekhAya che, mATe guNI ane guNanA anurAgI evA saraLa svabhAvI ane te bahu viralAja hoya che. pa1 ema kahIne baha mAnapUrvaka te tene te vidyA ApIne kahevA lAgyo ke he bhadra, A aTavImAM eka mAsa lagI zuddha brahmacarya dhArI ATha upavAsa pUrvaka kALI cAdazanI rAte A vidyAne sAdhavI, tyAre bhAre AkarA For Personal & Private Use Only Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAramo guNa. 319 *, **,* * * * * * * * * * * * * - * * * 1 * ika ka ma - - - nan.nA - - - - - -- - - - - - -upasargAnA ane maNikakaNa khakhaDAvatI ane ati dedIpyamAna kAMtivALuM rUpa dhAraNa karIne pragaTa thaelI A vidyA tane siddha thaI kaheze ke vara mAga para-53-54 thirakaraNatyaM paccha vi, dharija baMbha migapAsa siya vuttuM, jA gamihI so siddho, to vinnatto kumAreNa. 55 maha mittassa imassa vi, diyassa dijjau imA mahAvijjA, kayajaya bhUyANaMdI, bhUyANaMdo vi japei 56 bho kumara esa vippo, maharo tuccho avannavAI ya, guNarAgeNa vimukko, vijjAe neka juggo ti. 57 aguNami nare guNarAga, vajjie guNi avannavAiMmi, vijjAdANaM sappe, duddhapayANaM va dosakara. 58 / kiMca apatte nihiyA, vijjA tassava kuNai avayAraM, vijjAdAyaga guruNo garuyaM taha lAghavaM jagai. 51 tyArabAda ene sthira karavA mATe pharIne eka mAsa lagI brAcI pALavuM, ema kahIne te siddha javA lAgyA teTalAmAM kumAre tene vInatI karI. 55 mArA mitra A brAhmaNane paNa A mahAvidyA ApatA jAo tyAre jaganA prANione AnaMda karanAra bhUtAnaMda . pada he kumAra, A brAhmaNa vAcAla tuccha ane niMdAra che, mATe guNanA rAge karIne e rahita hovAthI A vidyAne bilakula yogya nathI. 17 kemake guNarAga rahita guNinA avaNavAda karanAra niNi mANasane vidyA ApavI te sapane dudha ApavA mAphaka deSa vadhAranAra thAya che. 58 vaLI apAtramAM ApelI vidyA tene kazo phAyado na karatAM ulaTuM nukazAna kare che, temaja vidyAdAyaka gurUnI laghutA karAve che. 59 For Personal & Private Use Only Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -318- zrI dharmaratna prakaraNa -~ - ~ : rs . -- ~-- ---* 1 - - - -~ - . . . - - - - - - - - - -- -- - - - - - - jaha AmaghaDe nihiyaM, nIra lahu hoi se viNAsAya, taha appAhAra narassa hoi vijjA aNatthAya. 60 paripUNaga samapase, dito vijjaM guru vi pAyei, :. bahuvihakilesa bhAra, jaNAbavAyAi dose ya. 6... bhattibhara nimbhareNaM, kumareNaM puNavi paNie siddho, dAUNa mAhaNasma vi, vijje patto sae ThANe. 62 to juvo vidizA, gumana viAdA mAvA, payaDI houM pabhaNai siddhA hai tuha sayA bhadda. 63 .. kiMtu dio katya gao, iccAi tara na ciMtiyavaM pi, kAleNa phuDaM hohI, iya bhaNiya tirohiyA devI. 64 jema kAcA ghaDAmAM pANI rAkhatAM te jaladI tene nAza kare che, tema tuccha pAtramAM ApelI vidyA tene anartha kare che. 60 " cALaNI jevA pAtramAM vidyA ApatAM guru kaleza pAme che ane lekemAM apavAda vagere thAya che. 61 . tyAre bhAre bhaktithI kumAre pharIne te ja mAgaNI karatAM te sidhdha purUSa brAhmaNane paNa vidyA ApIne svasthAne gaye. dara pachI pUrvokta vidhithI kumAre te mahAvidyA sAdhI eTale te pragaTa thaIne kahevA lAgI ke he bhadra, huM tane zadA siddha thaI chuM. kiMtu brAhmaNa kayAM gaye ema tAre ciMtavavuM nahi, te vAta avasare pite pragaTa thaI raheze ema kahI devI nidhAna thaI. 63-64 For Personal & Private Use Only Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bArame guNa.. 319 hA hA kiM se, jAyaMti ciMtiro kAu tIi vijjAe, . pacchAsevaM kumaro, patto naMdiuramajhami. 65 jigA ja rAjana, vaghu moTA sTArata, bhaMtisueNaM sirinaMdaNeNa jAyA ya se pII. 66 aha tattha pure sirisUra, rAiNo maMdizevari ramaMtI, . vaMdhumainAma dhUyA, hariyA keNavi adiTheNa. 67 . . . to tadhirahe rAyA, muhaM muhUM mucchae ruyai bahuso, sayalo vi rAyaloo, sapurajaNo Aulo jAo. 68 taM datu tilayamaMtI, bhaNai sirinaMdaNaM niyaM putaM, vaccha naranAha taNayA, NayaNovAyaM vi ciMtemu. 69 hAya hAya tene zuM thayuM haze ema vicArate kumAra te vidyAnI pazcAsevA (pAchala karavA egya sevA) karIne nadipuramAMhe A. 5 tyAM vidyAe ApelI senAoMthI bhAre bhega ane dAna karatA kumAranI tyAM rahelA zrInaMdana nAmanA mali kumAranI sAthe dostI thaI. dara have te nagaramAM zrI sura rAjAnI mehela para ramatI baMdhumatI nAme putrI keIka adaSTa purU haraNa karI. 67 tethI tenA virahathI rAjA vAraMvAra pUchA khAI bahu raDavA lAgyA, ane tamAma rAjalaka tathA nagaraleka AkuLa banI rahyAM. 68 te joIne tilakamalI pitAnA zrInaMdana putrane kahevA lAgyuM ke he vatsa, rAjaputrIne zodhI lAvavAne upAya vicAra. 69 For Personal & Private Use Only Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI dharmaratna prakaraNa. nahi tuha buddhitarIe, viNA imo vasaNasAgaro gAo, nitthariuM pArijjai, tatto sirinaMdaNo bhaNai. 70 tAya numaMmi vi saMte, maha sisuNo ko Nu buddhi avayAso, uie sahassa kiraNe, rehai phuriyaM na dIvassa. 71 tilayasacivo vi jaMpai, naya egaMto imo ihaM kaccha, jaM piuNo taNaehiM, guNAhiehiM na hoyabvaM. 72. . (1 ) jaDasaMbhavo vi caMdo, picchaha ujjeyae tihuaNaMpi, paMkunbhavapi kamalaM, vahati amarA vi sIseNaM. 73 sirinaMdaNo payaMpai, jai evaM to tuhappabhAveNa, nAo mae uvAo, ego tIe samAyayaNe. 74 kemake tArI buddhirUpa nAva zivAya A mahAna kaNasAgara tarI pAra UtarAya tema nathI tyAre zrI naMdana che. 70 he pitA, tamArA AgaLa muja bALakanI budhdhinuM zuM gajuM gaNAya? kemake sahastra kiraNa (sUrya) nA AgaLa dIvAnI zI prabhA paDe? 71 tyAre tilaka maMtrI che ke he vatsa! evuM kAMI hAM ekAMta nathI ke bApa karatAM putra adhikaguNa nahi ja thAya. 72 je mATe ju jaLamAMthI pedA thaelo caMdra AkhA jagatane ajavALuM Ape che, temaja paMkamAMthI pedA thaelA kamaLane devatAo mAthA5ra rAkhe che. 73 - zrInaMdana che ke je ema che te tamArA pratApe tene zodhI lAvavAne eka upAya huM jANuM chuM. 74 For Personal & Private Use Only Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ papapapa bArame guNa. 321 meru vva thiro caMdu vva somao kuMjaro vva soMDIro, bhANu vva gurupayAvo, gaMbhIro nIranAhu vva. 75 nivavijaya seNa taNao puraMdaro desa dasaNavaseNa vANArasIpurIo, bhamIro patto ihaM atthi. 76 maha mittaM so najai, viciThiehiM ca siddhavaravijjo, baMdhumaI ANayaNe, satto jai tAya so ceva. 77 to gunnAo piuNA, patto sirinaMdaNo kumarapAsaM, abbhatthiUNa niuNaM, kumaraM ANei nivamUle. 78 vihio ciya paDivatti, taM bhaNai nivo aho pamAo me, niyamitta vijayaseNassa, naMdaNo ja miha patto vi, 79 nahu vinAo saMmANio ya navi to bhaNei varakumaro, deva na vuttuM juttaM, evaM tumhaM jo bhaNiyaM. 80 te upAya e che ke, merU mAphaka sthira, caMdra mAphaka sAmya, hAthI mAphaka jorAvara, sUrya mAphaka bhAre pratApI ane samudra mAphaka gaMbhIra e vijayasena rAjAne puraMdara nAme kumAra vArANasI nagarIthI dezATana karavAnA miSe bhamate thake IhAM Avela che. te mAro mitra che, ane te tenA ceSThita pramANe vidyA siddha lAge che, mATe baMdhumatIne zodhI lAvavA teja samartha che. 75-76-77 tyAre tilaka maMtrIe te vAta kabUla rAkhatAM zrInaMdana te kumAranI pAse AvI tene barAbara vInavIne tene rAjA pAse teDI lAvyA. 78 tene egya satkAra karIne rAjA tene kahevA lAgyuM ke ahe amAje bhUla juve ke mArA mitra vijayasenane putra IhAM AvI rahela chatAM tene ame oLakhI sanmAna ApI zakyA nahi. tyAre kumAra bolyo ke he deva, ema belemAM-kemake kaheluM che ke 79-80 For Personal & Private Use Only Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 322 zrI dharmaratna prakaraNa. garuyANaM saMmANo, mucciya jo mANaso pasAo tti, bahipaDivattIo puNa, mAyAvINapi dIsaMti. 81 tatto bhUsannAe, rannA sirinaMdaNo samAiTho, taM vuttaMtaM kahiuM, kumaraM pai jaMpae evaM. 82 dhIravara ciMtiuNaM, itya uvAyaM karesu taM kiMpi, jaM amhe sayalajaNo, devo ya sunivvuo hoi. 83 parakajja karaNasajjo, kumaro vi pavajjiUNa taM kajjaM, patto niyaMmi bhavaNe, vihiNA sumarei taM vijaM. 84 sA paccakkhI bhUyA, puThA kumareNa kahasu nivadhUyA, keNaM hariya tti tao, sA bhaNai iha tthi veyaDhe. 85 gaMdha samiddhA bhihapura, sAmI vijjAharo maNikirIDo, naMdIsaravara calio, baMdhumaiM iha niesI ya. 86 moTA purUSonA mananI maherabAnI che te ja sanmAna che, bAheranI AgatA svAgata to kapaTIo paNa kare che. 81 tyAre AMkhanA pAMpaNanA IzArAthI rAjAe sUcita karAyele zrInadana te saghaLo vRttAMta jaNAvIne kumArane A rIte kahevA lAgyA. 82 , ' he buddhizALI, tuM vicAra karIne A bAbata kaMI evo upAya kara ke jethI ame sarva jana tathA rAjA nizcita banIye. 83 tyAre parakAju kumAra te vAta mAnya karIne pitAnA mukAme AvI te vidyAne vidhipUrvaka saMbhAravA lAge. 84 . te vidyA pratyakSa thaI eTale kumAra tene pUchavA lAge ke jAnI pavI ke haraNa karI che? tyAre te kahevA lAgI ke ahIM vitAThaya parvatamAM gadha samRddha nAmanA nagarane svAmI maNikirITa nAme vidyAdhara che. te naM. dIzvara dvIpa tarapha jato hato tevAmAM teNe IhAM badhumatIne joI. 85-86 For Personal & Private Use Only Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bArame guNa. 323 mayaNasarasallio so, taM vAlaM hariya dhavalaMkUDanage, patto aha kuNamANo, ciThai vIvAhasAmaggi. 87 tA eyaM muvimANaM, Arohasu jeNa nemi taM tattha, teNavi tahaceva kae, nIo kumaro tahiM tIe. 88 diTho ya tattha khayaro, baMdhumaiM aMsupunna nayaNa juyaM, pariNayaNaM patthaMto ya, hakio naravarasueNa. 89 re re saresu satthaM, muThu gaviThaM karesu jiyaloyaM, avidinnakanna avaharaNa, pavaNa saMpai viNaTho si. 90 taM soUNaM khayaro, saMbhaMto vimhiyA ya rAyamuyA, kimiyaM ti niyaMtehiM, diTho amaru vya nivataNao. 91 nUNaM baMdhumaie, kuDhiyatte kovi Agao esa, iya ciMtiya karapagahiya, kodaMDo kheyaro bhaNai. 92 te joIne tene kAma vyAsa thatAM te tene haraNa karI dhavalakUTa parvatapara laI gaye che ane tyAM tene paraNavAnI taiyArI karato rahela che. 87 | mATe A vimAnapara tuM caDa jethI huM tane tyAM laI jAuM. A sAMbhaLI kumAra vimAnapara caDe eTale teNIe tene tyAM pahoMcADe. 88 tyAM teNe AMsu pADatI baMdhumatIne paraNavA mATe prArthanA karate te vidhAdhara eTale teNe tene hAMka mArI ke are are tuM zodhI tapAsI zastra grahaNa kara kemake he aNadIdhelI kanyAne haranAra, have tAre nAza thanAra che. 89-90 te sAMbhaLIne vidhAdhara tathA rAjaputrI cakita thaI jevA lAge ke A te zuM thayuM eTale temaNe deva samAna kumArane je. 91 vidhAdhare vicAryuM ke nakakI A kaIka baMdhumatIne kheMcavA mATe A vele lAge che, tethI te hAthamAM dhanuSya pakaDIne bolavA lAgyA. 92 - For Personal & Private Use Only Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 324 zrI dharmaratna prakaraNa re bAla osara lahuM, mA maha sarapasarajalirajalaNami, salabhu vva desu jhapaM, to hasiro bhaNai rAyasuo. 93 jo mujjai kajjemuM, taM ciya bAlaM bhaNaMti samayaviU, taM puNa tihuyaNapayaDa, baMdhumaI haraNao tujjha. 94 kiha tuha paharemi ahaM, niya duccariehi ceva pahayassa, jai puNa akhavvagavo, ajja vi tA paharasu tume va. 95 to kovadaThauTho, khayaro muMcei nisiya saraniyaraM, vijA baleNa kumareNa, taM hayaM niyaya bANehiM. 96 evaM kheyaramukaM, nIratyeNaM, haNei jalaNatthaM, sappatthaM garuDattheNa, vAyavattheNa mehatthaM. 97 aha mukko ayagolo, khayareNaM vahu phuliMga sayabhImo, cuNNIkao khaNeNaM, paDigoleNaM nivamueNaM. 98 are bALa jhaTa haThI jA, mArA bANarUpa jhaLatI agnimAM patagIAnI mAphaka jhapApAta makara; tyAre rAjakumAra hasato thake kahevA lAgyA. 93 je purUSa kArya karavAmAM muMjhAya teneja nIti jJAnIo bALa kahe che, mATe baMdhumatIne haravAthI tuja bALa che e vAta traNe jagatamAM prakaTa che. A rIte tArA duzcaritathIja tuM haNAyela che, to tenA para huM zuM ghA karuM. chatAM haju huM bhAre garva rAkhatA hoya te tuMja pahelo ghA kara. 94-5 tyAre kopathI hoTha kacakacAvIne vidyAdhara bANa pheMkavA lAge, te mane vidhAnA baLathI kumAre potAnA bAvaDe pratihata karyA. 96 tyAre teNe anya stra pheMkayuM te kumAre jaLAsathI haNI nAkhyuM, saane garUDAstrathI hayuM, tathA meghARne pavanAthI haNI nAkhyuM. 7 tyAre vidhAdhare agninA kaNiyA varazAvato lokhaMDane goLo pheka tene kumAre tevA pratigeLavaDe cUreca karyo. 98 For Personal & Private Use Only Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAramo guNa. 325 ia asama muhaDabhAvaM, baMdhumaI picchirI nivasuyassa, viddhA mayaNeNa sarehi, kheyaro puNa kumAreNa. 99 gADhappahAra vihuro, khayaro sahasa tti nivaDio dharaNi, pavaNAiNA pauNiya, nivaputteNaM puNo bhaNiyaM. 100 uThesu muha giNhasu, dhaNu mataNubalo havesu raNasajjo, jAti rivA bakA, na saMvaMta kuLo chuM. 202 to aNuvamamuhaDattaNa, hayahiyao kheyaro bhaNai kumaraM, tuha kiMkaru cciya ahaM, jaM uciyaM taM samAisasu. 102 ciMtai nariMdadhUyA, muhaDA vucaMti ti cciya jayaMmi, je thuvvaMte evaM, dappuddharavairivaggeNa. 103 A rIte rAjakumArane bhAre parAkrama joIne badhumatI tenA para mehita thaI kAmathI vIMdhAI ane vidhAdharane kumAre bANathI vIMdhI nAkhe. 99 - tyAre AkarA prahArathI vidhura banIne vidhAdhara cite jamIna para paDe, eTale rAjakumAra tenA para pavana nAkhI tene huDyAra karIne kahevA lAge. 100 (he vidhAdhara) tuM bhAre baLavAna hoya to UThIne dhanuSya pakaDI laDavA taiyAra thA. kAraNa ke kApurUSa heya teja pAchI pUTha kare che. 101 tyAre kumAranA anupama ziyathI AkarSita thaIne vidhAdhara tene kahevA lAgyuM ke tAre kikaraja chuM, mATe je ucita hoya te pharamAva. 102 (A vakhate) rAjaputrI ciMtavavA lAgI ke jagamAM teja zUrA kahevAya ke jeo AvI rIte garviSTa vairiothI paNa vakhANa pAme che. 103 For Personal & Private Use Only Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 326 zrI dharmaratna prakaraNa. aha taM bAlaM AsAsiUNa, gahiuM ca jA nivaMgarUho, naMdipuraM pai calihI, tA bhaNiyaM maNikirIDeNa. 104 cannama mALI, dhaMdhuka naM ra gumara pada lAgI, tA pasiya niyapaehiM, lahu maha nayaraM pavittemu. 105 dakkhinnasArayAe, gaMdhasamiddhaM puraM gao kumaro, nivataNayAi sameo, teNa kayA garuya paDivattI. 106 tatto nariMdaputto, jutto khayareNa nivasuyAe ya, pavara vimANArUDho, patto naMdiura AsannaM. 107 vaddhAvio ya gaMtuM, egeNaM kheyareNa mUraniyo, so gurU sAmaggIe, calio kumarassa paccoNiM. 108 to vihiyahaTTasohe, pure paviTho mahAvibhUIe, kumaro kumarI ya tahA, oyariuM varavimANAo. 109 have kumAra te kuMvarIne dhIraja ApIne sAthe laI naMdipura tarapha cAlya, tevAmAM maNikirITe kahyuM ke AjathI A badhumatI mArI bena che ane he kumAra, tuM mAre svAmI che, mATe maherabAnI karI tamArA pagothI mArUM nagara pavitra kare. 104-105 tyAre kumAra dAkSiNyavAna hovAthI rAjakumArI sAthe gadhasamRddha nagaramAM gayo, tenI vidhAdhare bhAre AgatAsvAgata karI. 106 pachI rAjakumAra te vidhAdhara tathA rAjaputrI sAthe uttama vimAna para caDI naMdipuranA najIka AvI pahoMcyuM. 107 eka vidhAre AgaLa jaI zUra rAjAne vadhAmaNI ApI eTale te rAjA bhAre sAmagrIthI kumAranA sAme AvyuM. 108 pachI kumAra ane kuMvarI te vimAnathI UtarIne zaNagArela hATathI zobhatA te nagaramAM bhAre ThAThamAThathI dAkhala thayA. 109 For Personal & Private Use Only Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 327. bArame guNa. paNayA ya nivai caraNe, teNavi abhinaMdiyA pahiTheNa, savvo ranno siTho, khayareNaM kumaravuttaMto. 110 ai harisaparavaseNaM, sUraniveNaM puraMdaro tatto, baMdhumai pANigahaNaM, karAvio gurUvibhUIe. 111 varapAsAyata lagao, maNaicchiya sayala visayadullalio, doguMdaguM vya amaro, kumaro akkamai bahukAlaM. 112 annadiNe jAva imo, ciThai bhaDakoDi saMkuDatthANe, karakaliya kaNaya daMDeNa, vittiNA tAva iya bhaNio. 113 deva tuha dasaNatthI, bahi ciThai cauravayaNa nAmanaro, lahu muMcasu iya kumareNutte sa pavesio teNa. 114 teo AvI rAjAnA caraNe namyA eTale rAjAe harSita thaI temanuM abhinaMdana karyuM, eTale kumAre rAjAne vidyAdharanuM saghaLuM vRttAMta kahyuM. 110 tyAre zrI rAjAe bhAre harSa pAmIne bhAre ThAThamAThathI puraMdara kumArane baMdhumatI paraNAvI. 111 tyAM te uttama mahelanA Toca para rahIne mana Icchita badhA viSaya pAmate thake gaMdaka devanI mAphaka kumAra bahu kAla pasAra karato ha. 112 eka divase te seMkaDe subhaTathI bharAyelA sabhAsthAnamAM beThA hatA, tevAmAM suvarNamaya daMDane pakaDanAra dvArapAla tene A rIte kahevA lAge. 113 he deva, tamArA darzananA arthe bahera eka caturavadana nAme mANakSa Ubhele che. tyAre kumAre kahyuM ke tene jaladI aMdara mokalo eTale teNe tene aMdara Aye, 114 For Personal & Private Use Only Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 328, zrI dharmaratna prakaraNa. taM niyajaNayapahANaM, jANiya avagUhiuMca pucchei, kusalaM ammApiuNo, evaM ciya Aha so kiMtu, 115 tuha ai dussaha virahe, jaM te piuNo duhaM aNuhavaMti, vAhajalA vilanayaNA, savvannU ceva taM muNai. 116 taM muNiya visannamaNo, kumaro pucchittu sUranaranAhaM, baMdhumaIe sahio, hayagayaraha suhaDa parikalio. 117 saMmuhaAgaya sirivijaya, seNa niva vihiya garUyaparitoso, aisayavicchaDDeNaM, imo paviTho niyaM nayariM. 118 kumaro daiyA sahio, paNao ammApiUNa payakamalaM, tehivi AsIvAehi, naMdio naMdisahiehiM. 119 aha harisiya sayala jaNassa, nivai taNayassa daMsaNatyaM va, saMpatto hemaMto, phuDapayaDiya kuMda kusumabharo. 120 tene pitAnA pitAne pradhAna jANIne kumAre tene bheTI karIne mAbApanI kuzaLatA pUchI eTale teNe te jaNAvI paNa te be ke tArA virahathI tArA mAbApa AMsuothI AMkho bharIne je duHkha bhogave che te te sarvajJaja jANe. 115-116 " te sAMbhaLIne dilagIra thaI kumAra zara rAjAnI rajA laI baMdhumatI sAthe hAthI-ghaDA-ratha ane pAyadala laIne pitAnA nagara tarapha cAlyA) 117 | vijayasena rAjAne te khabara maLatAM te bhAre paritoSa pAmI sAme Abe, bAda mahAna ADaMbarathI kumAra pitAnA nagaramAM peThe. 118 pachI kumAra pitAnI dayitA sAthe mAta pitAnA caraNe namyuM eTale temaNe paNa maMgaLamaya AzISathI tene vadhAvI lIdho. 119 have sakaLa janane harSa ApanAra rAjakumAranA darzana karavA mATe ja jANe AvatuM hoya tema kaMdanA phUlane pragaTAvanAra hemaMtaRtu saMprApta thaye 120 For Personal & Private Use Only Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bArame guNa. 329 atrAMtare kSitipateH, savinaya mudyAnapAlakA etya, zrI vimalabodha muguro, rAgamana macIkarannuccaiH 121 tat zrutvA dharaNidhava stebhyo datvA ca dAna matimAnaM, yuvarAja paurasAmaMta, sacivazuddhAMta parikalitaH 122 uddAmagaMdhasiMdhura, madhirunaH prauDha bhaktisaMbhAraH, yatipati vinati nimittaM, niragaccha datucchaparivAra 123 hRdayAkarSita nirmathita, rAga rasa raMjita riva prasabhaM, siMdura supUrAruNa, karacaraNa talai virAjataM. 124 puraparigha pratimabhujaM, surazaila zilA vizAla vakSaskaM, pArvaNa mRgAMkavadanaM; rAjA munirAja maikSiSTa. 125 ( ) tata uttIrya karIMdrA, dunmucca ca cAmarAdi cinhAni, natvA gurupada kamalaM, provAca muvAca miti hRSTaH 126 e avasare udyAnapALakee AvI vinaya sahita rAjAne nivedana karyuM ke tyAM zrI vimaLabodha nAmanA AcArya padhAryA che. 121 te sAMbhaLIne rAjAe temane bahu dAna ApyuM. bAda rAjA yuvarAja, nagaraleka, sAmaMta, tathA rANIonA saMghAte UMcA gaMdhahastipara cavane proDha bhaktithI te yatIzvarane namavA mATe meheTA parivAra sahita tyAM AvyuM, 122-123 tyAM teNe hadayathI kheMcIne masaLI nAkhelA rAgarUpa rasathI ja 'jANe raMgAyA heya nahi evA siMdura mAphaka rAtA hAthapagathI virAjamAna, nagara dvAranI argalAo jevI lAMbI bhujAvALA, merUnI zilA samAna vizALa chAtIvALA, ane pUnamanA caMdra jevA mukhavALA munIzvara joyA. 124-125 tyAre hAthathI UtarI cAmarAdika cihe dUra karI gurUnA caraNe namI harSita thaI rAja A pramANe bejo. 126 For Personal & Private Use Only Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 330 zrI dharmaratna prakaraNa. kiM yuSmAbhi bhagava niti satyapi rupalavaNima prasare, nRpa vaibhavo citai rapi, muduSkaraM vrata midaM jagRhe. 127. jagade jagade kAhitena, mUriNA zrRNu samAhito bhUpa, mujana hRdivAti vistara, mastIha puraM bhavAvarta. 128 tasmi nahaM kuTuMbI, saMsArika jIva nAmako bhUvaM, modaryaizca mamaiva hi, ta nagaraM vasati sakalamapi. 129 tatraca vayaM vasaMtaH, sarve pyekena niSTuraviSeNa, niH zUkadaMdazakena, nava ghanAbhena kila daSTAH 130 nadanu viSama viSabhAvitatvena samAgaccha tyasmAka matuccha mUrchA, nimIlaMti locanAni, vigalaMti matayaH, na budhyate kAryAdi vibhAgaH, ' he bhagavana, tame AvuM tamAruM rUpa ane lAvaNya chatAM ane tethI tame rAjyasukha bhegavavAne lAyaka chatAM AvuM bhAre duSkara vrata kema lIdhuM che? 127 tyAre jagatane ekAMte hita IcchanAra AcArya bolyA ke he rAjana tuM zAMta manathI sAMbhaLa, IhAM sujananA hadayanI mAphaka ati vistAravALuM bhavAva nAme nagara che. 128 * temAM huM saMsArika jIva nAmanA kuTuMbI hato. te nagaramAM badhA mArA sahedara bhAIo ja vase che. 129 tyAM rahenAra ame badhAne eka AkarA viSavALA ane navA vAdaLa jevA kALA nirdaya sarSe dazya. 130 , tethI amane te AkarUM viSa caDavA mAMDatAM bhAre mUchA AvavA lAgI, AMkho mIMcAvA lAgI, mati muMjhAvA lAgI, karavA na karavAnuM bhAna jatuM rahyuM, For Personal & Private Use Only Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ", bAramo guNa. 331 na parijJAyate nijamapi svarupaM; tathA smAbhi ne gaNyate hitopadezAH, na dRzyate samaviSamANi, na vidhIyate aucitya pratipattayaH, nA lapyaMte samIpasyA nyapi svajanadvaMdAni, kecana kASTara nizceSTAH saMjAtAH keci davyakta zabdena ghurgharAyamANA loluDyaMte mahIpIThe, amare zUnya hRdayA itastato baMbhramyate, anye tIvratara viSa prasara saMbhUta prabhUta dAhavedanA paribhUtA nipataMtya tipracura duHkhadaMdolau, kecit puna rArasaM tya vyakta vAgbhi-na zakanuvaMti jalpitu mapi sphuTavacanaiH, kecana punaH kadAcana skhalaMti-kadAci gnipataMti-kadAci nmUIti-kadAcana svapaMti-- kadAci jjApratikSaNa mekaM-punazca svapaMti viSAvegAt, anye punaH sadaiva nirbharaM svapaMti-na kimapi cetayaMte. evaM ca tasmin sakalepi pure viSadhara viSavedanA bhibhUte samAgAdeko mahAnubhAgo vinIta vinaya vinayadhuMda parivAro mahAnareMdraH ....... pite koNa chIye te paNa bhUlI javA lAgyA, hitopadezane sAMbhaLavA paNa bedarakAra banyA, UMcuM nIcuM dekhAtuM baMdha paDyuM, ucita pratipatti karatA ane TakyA, ane samIpe rahelA svajanone paNa bolAvatA baMdha paDayA. amArAmAMnA keTalAeka te lAkaDA mAphaka niceSTa banI rahyA, keTalAeka avyakta zabda karI ghurakavA lAgI jamIna para ALoTavA lAgyA, ke. TalAeka zUnya hadayavALA thaI Amatema bhaTakavA lAgyA, keTalAeka tIvra viSanA pasaravAthI bhAre dADanI vedanA pAmI ati pIDA pAmavA lAgyA, keTalAeka avyakta svare raDatA thakA skuTa vAkya bolavA asamartha thaI paDayA, ke. TalAka kayAreka khalanA pAmatA-kayAreka pI jatA-kayAreka mUchA pAmatA- kayAreka sUI jatA-kayAreka jAgatA- ane kayAreka pharIne viSa caDatAM UMghamAM paDatA, keTalAeka hamezAM bhara nidrAmAM paDayA rahI bebhAna rahetA. A rIte te AkhuM nagara viSa vedanAthI piDAyamAna thaI paDatAM tyAM eka mahAnubhAga vinIta ziSyanA parivAra sAthe gArUDika AvI pahoMce.. For Personal & Private Use Only Page #333 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A MANANAAmarna AAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAA~ 33ra zrI dharmaratna prakaraNuM. lacca tathAvidhaM pura mAlokya samutpannapuNyakAruNyena tena babhASire te lokA:-yathA bho bhI lokA mocayAmi vaH sarvAna pyetasyA mahoraga viSavedanAyAH, yadi mayo padiSTAM kriyA mAcarata. tai ruktaM kIdRzIsA ? gAruDika kiyApariH movAca-aho lokAH prathama meva tAvan mAmakIna ziSya saMdohaveSava t pratipattavyo veSaH, rakSaNIyAH sakala tribhuvanIdaravivara vartinaH pANinaH, na vaktavyaM sUkSma mapyalIkaM, na gRhItavya madattaM, pAlayitavyaM nava- . guptisanAthamajihma brahmacarya, moktavyaH svadehepi pratibaMdhaH, varjanIyaM rajanyAM caturvidha mapyA hArajAtaM, vastavyaM strIpazupaMDaka virahita vasati zmazAna girigahara zUnyasadanakAnanAdiSu, karttavyaM bhUmikASTa zayyAzayanaM, paribhramitavyaM yugamAtra dattalocanaiH, jalpanIyaM hitamitA garhita niravadhaM vacaH, bhoktavya makRtA kArita mananumata masaMkalpitaM piMDajAtaM, nivAraNIyaM sadA pyakuzaLa ciMtAyAM mAnasaM parivarja mitavyAH sarvathA rAjAdikathAH, parityaktavyo dUra makalyANa mitra saMparkaH, pariharaNIyaH sarveNa kugArUDika saMbaMdha, teNe te nagaranA tevA hAla jeI karUNA lAvI te lekene kahyuM - ke, tame je mArI batAvelI kriyA kare te huM tamane badhAne A viSa vedanAthI mukta karuM. leka bolyA ke te kevI kiyA che? te gArUDika be -pahelAM te tamAre mArA A ziSyane jevo veSa che te veSa dhAraNa kare. bAda AkhA jagamAM rahelA prANionI rakSA karavI, jhINAmAM jhINuM asatya paNa bolavuM nahi, aNadIdheluM levuM nahi, nava gupti sahita niSkapaTa brahmacarya pALavuM, potAnA zarIra para mamatA na rAkhavI, rAte cAre prakAranA AhArano tyAga kare, strI pazupaMDaka rahita mazANa, giriguphA, tathA nAM ghara athavA vanamAM vasavuM, bhUmi agara kASTanI zayyA para sUvuM, yugamAtra dRSTi rAkhI bhamavuM, hitamita agahita nirdoSa vacana bolavAM, akRta akArita ananumata asaMkaripata AhAra levo, keInuM bhuMDuM ciMtavavuM nahi, rAjakathAdika vikathAo varjavI, kasobatathI dUra rahevuM, kugArUDika (kuguru) sAthe saMbaMdha na rAkhavo, For Personal & Private Use Only Page #334 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAramo guNa. -~-~ ~-~~~-~~~~~ ~~~ kavyAni yathAzakti suduzvara tapazcaraNAni, baMbhramitavya maniyata vihAreNa, sodavyAH samyak parISahopasargAH, titikSaNIyAni ca durbhASitAni, bhavitavyaM sarva sahayeva sarvasahaiH, kiM bahunA-kSaNa mapyasyAMkriyAyAM na pramANaMtathA kartavyo madupadiSTasya maMtrasya niraMtaraM jApaH-tato nivarttate pUrvavarNita viSavikArA, unmIlaMti nirmala buddhayaH-kiM bahubhASitayA-pApyate pa. raMparayA tadapi paramAnaMda pada miti. evaM ca tasya vacanaM mahArAja kaizcana viSAveza nivazai na zruta meva, yai rapi zrutaM teSAM madhyeke upahasaMti-anye avadhIrayaMti-apare niMdaMti-ke. cana durvidagdhatvena svazilpi kalpitAnalpakuvikalpaiH pratinaMti--eke na zra- . dhati-apare zraddadhAnA api nAnutiSThaMti kecit puna laghukarmANo mahAbhAgA yuktiyukta miti zraddadhate'nutiSThaMti ca. yathAzakti tapazcaraNa karavuM, aniyatapaNe vihAra kare, parISaha ane upasagene samyak rIte sahana karavAM, kaI gALe bhADe te te sahana karavI, pRthvInI mAphaka badhuM sahana karavuM. vadhu zuM kahuM-A kriyAmAM kSaNabhara paNa pramAdI nahi thavuM. vaLI meM batAvelA maMtrane niraMtara jApa kara. ema karyAthI pUrve varNavelA viSa vikAra dUra thAya che, nirmaLa buddhi pragaTe che, jhAjhuM zuM kahuM-paraMparAe paramAnadAda meLavI zakAya che. he mahA rAjana ! A tenuM vacana keTalAka viSavivaza janee te sAMbhaLyuM ja nahi, keTalAke sAMbhaLyuM temAM paNa keTalAka te hasavA lAgyA, keTalAka bedarakAra thaI rahyA, keTalAka niMdavA lAgyA, keTalAka duvidagdha (deDha DAhyA) thaI svapita aneka kuyuktiothI tenuM khaMDana karavA lAgyA, keTalAeka tene kabUla karatAM aTakayA, keTalAe ke te kabUla rAkhyuM paNa te pramANe amala karavA asamartha banyA, mAtra thoDAeka laghu karma mahA bhAga purUja tene kabUla rAkhI te pALavA lAgyA. For Personal & Private Use Only Page #335 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * * * * * * * * * *" , , , , , N 334 zrI dharmaratna prakaraNa ... tato mayApi mahArAja viSadhara vedanA nirviSNenA mRta miva pratipede tAra-ArIH navadukAnaM taratApitA -Are je te zAyaa-tdetn mama vratagrahaNe kAraNaM samajaniSTa. tadA kA navagataparamArthena vijayasena pArthivena praNamya pRSTo bhUyopi munIMdraH bhagavan kathaM ta tAdRza vistAraM bhavAvarttanagaraM sakala mapi sahodarai vasati ? katha mekena darvIkareNa sarvepi te ekahelaM daSTAH ? kathaM caika eva mahAnareMdralaMdArakaH sakalajana nirviSatva karaNe samarthaH ? katha metA dRzo viSa nirghAtana vidhi riti ? tataH proktaM gurUNA-mahArAja nedaM bahiraMgaM vacanamAtraM, kiMtu bhanyajana bhava vairAgya kAraNaM samasta madhyaMtaraMga bhAvArthakalitaM. * tethI he rAje, meM paNa sarpanA viSathI pIDAtA heIne amRtanI mAphaka tenuM vacana aMgIkAra karyuM che, teNe Apele veSa dhAraNa karyo che, ane A atiduSkara kiyA karavA mAMDI che. A e mArA vrata grahaNa karavAmAM kAraNa che. ' ' te sAMbhaLI e vAtano zo paramArtha che te nahi samajAyAthI rAjAe pharIne te munIdrane pUchayuM ke he bhagavana, te eTaluM mahAna nagara sagA bhAiothI zIrIte vasAyaluM haze ? ane eTalA badhAne ekaja sarSe zI rIte dazyA haze? ane te badhAnuM viSa UtAravAmAM eka ja te gArUDika zI rIte samartha thaI zake temaja teNe viSa UtAravAnI evI vidhi kema batAvI? - tyAre gurU bolyA -he rAje, A kaI bAheranA arthavALuM vacana nathI, kiMtu bhavya janane vairAgya UpajAvavA arthe saghaLuM aMtaranA bhAvAryavAzuM vacana che. For Personal & Private Use Only Page #336 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAramo guNa tathAhi nairayikAdi bhavAnA, mAvartoM yena tatra naranAtha, saMsAra steneha, nyagAdi nagaraM bhavAvarta. 1 karma pariNAma rAjaH, sarveSAM kAla pariNati sametaH janako yena tato mI, jIvAH sarvepi sodaryAH 2 atra bhavAvartapure, ta eva nivasaM tyanaMtakA jIvAH ekena viSadhareNa ca, te daSTA yena zrRNu tacca. 3 . aSTamadasthAna phaNo, dRDharUDha kuvAsanA malinadehaH, ratyarati capala rasano, jJAnA varaNA diDiMbhayutaH 4 kopa mahA viSakaMTaka, vikarAlo dveSarAga nayana yugaH / .. mAyAraddhi mahAviSa, dADho mithyAtva khara hRdayaH 5 . te A rIte ke - ' 'he naranAtha, A saMsAramAM nArakAdika bhavanA pherA levAya che tethI te saMsArane Iha bhavAva nagara kahyuM che. 1 " karma pariNati nAmane rAjA kALapariNati nAmanI roNI sAthe badhA ane pitA che tethI A badhA ja sadara jANavA. 2 A bhavAva nagaramAM tevA anaMta jIvo rahe che, te badhAne ekaja sape A rIte dasyA che-3 ATha madarUpa ATha phaNAvALe, majabUta rahelI kuvAsanAthI kALA vachuMvALo, rati aratirUpa capaLa jIbhavALe, jJAnAvaraNadirUpa baccA karacAvALe, ke parUpa moTA viSakaMTakathI vikarALa rahele, rAgadveSarUpa be netravALa, mAyA ane gRddhirUpa maTI viSa bharelI dADhavALe, mithyAtvarUpa kaThora hadayavALe. 4-5 For Personal & Private Use Only Page #337 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 336 zrI dharmaratna prakaraNa. hAsyAdi dhavala dazanaH, saparikara tribhuvanaM dazati nikhilaM, kRtacitta bila nivAso, mohamahA viSadharo bhImaH 6 daSTA ca tena jIvA, mUrchitava ccetayaMti nahi kArya, mIlaMti locanAni, kSaNamAtra sukhAnubhavanena. 7 aMgai ranyadharai riva, saMcAryate ca sevaka janena, lagnAH kare na devaM, na guruM ca muNati gatamatayaH 8 kiM mama yukta mayuktaM, kiMvA mama ko ha miti tathAtmAnaM, na vidaMti hita mapi tathA jhuNvaMti na gurubhi rupadiSTaM. 9 samaviSamANi na samyaka, vIkSate naiva gurujanasyA pi, vidadha tyaucityaM kila, mUkA iva nA lapaMti paraM. 10 hAsyAdirUpa dhoLA dAMtavALa, cittarUpa bilamAM vasanAre, e bhacaMkara meha nAmane mahAsarpa AkhA tribhuvanane dazI rahyA che. 6 teNe dazelA mUchitanI mAphaka zuM karavuM te samajI zakatA nathI, ane kSaNabharanA sukhamAM muMjhAI paDIne AMkha mIMcI rahe che. 7 che. teo aMge eTalA jaDa thaI paDe che ke temane cAkara naphare herave pherave che, teonI mati eTalI bhraSTa thAya che ke teo deva ane gurUne - LakhI zakatA nathI. 8 zuM mAre karavuM joIe ane zuM nahi karavuM joIe tathA huM keNa huM ema teo jANuM zakatA nathI temaja gurUe batAvelI hita zikSAne paNa te sAMbhaLI zakatA nathI. 9 teo sIdhuM UMdhuM kazuM joI zakatA nathI, temaja potAnA gurU jananI ucita pratipatti paNa karI zakatA nathI, tathA mUMgAnI mAphaka bIjAne belAvatA paNa nathI. 10 For Personal & Private Use Only Page #338 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAramo guNa. 337 atitIvra viSAbhihatAH, proktA ekeMdriyA vigataceSTAH avyaktaM ca rasaMto, luThaMti vikaleMdriyA dharaNau. 11 jJeyA zca taMtrayukatyA, zUnyA ceSTA asaMjJinAM rAjan, dAhAdi duHkha daMdolaya, stu nairayikajaM tUnAM. 12 yenA sAtAbhidhalaghu, bhujaMgamasyA tiniSThuro daMzaH teSAM jAto hayevaM, jJeyaH sarvatra ca vizeSaH 13 avyaktaM virasaMtaH, karikarabha prabhRtayo vinirdiSTAH, skhalana patanAdi dharmA, vijJeyA mAnavAnAM tu. 14 jAgrati te pratipannA, viratiM viSalAghavAnu bhAvena, bhUyo mohaviSa vazAt, svapaMti parimukta viratiguNAH 15 e jIvamAM jeo ati AkarA viSathI haNAyelA che te niSTha rahelA ekedriya jANavA, bIjA avyakata bolI jamIna para ALoTe che teo vileMdriya jANavA. 11 he rAjana, zAstra mukitae asaMrionI ceSTAo zUnya jevI jANavI, temaja dahAdika duHkhanI pIDA te nArakanA jaMtuone jANavI. kemake temane asAtA nAmanA nAnA sarpane ati bhayaMkara daMza lAgela che e rIte badhA sthaLe vizeSa bhAvArtha jANI levo. 12-13 avyakta raDatA te hAthI, UMTa vagere jANavA ane khalanAdika pAmatA te mANase jANavA. 14 jAge che te ochuM viSa caDavAthI viratine aMgIkAra karanAra jANavA, pharIne viSa caDatAM UMghamAM paDe che te viratithI pAchA bhraSTa thanArA samajavA. 15 For Personal & Private Use Only Page #339 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 338 zrI dharmaratna prakaraNa. avirata nidrAvazataH, svapaMti devAH sade ti sakalajane, mohoraga viSavidhure, gArUDikaM bodhata jineMdra. 16 yatijana karaNIyAyAM, sadA kriyAyAM hi tadu padiSTAyAM, yadi vigalita pramAdaiH, kriyate siddhAMta maMtra japaH 17 tata ekopi samartho, mohaviSocchedane tribhuvanasya, niHkAraNa baMdhu rasau, bhavyAnAM parama kAruNikaH 18 eva mavagamya narapati, rapUrvasaMvega mudvahana kamapi, bhAlasthala militakAH, praNamya munirAja mityuce. 19 satya midaM munipuMgava, vaya mapi mohaviSa ghAritA adhikaM, Atmahita miyatkAlaM, cetitavaMtaH kimapi naiva. 20 sadA sUtAja rahenAra te aviratirUpa UMghamAM paDelA devatA jANavA, A rIte sarva jana meharUpI sarpanA viSathI vidhura rahela che temanI AgaLa gArUDika te jinezvara bhagavAna jANavA. 16 teNe upadezelI yatijanane karavA yogya kriyAmAM sadA apramADI rahI je siddhAMtarUpa maMtrane japa karavAmAM Ave te (saghaLuM viSa UtarI jAya che.) 17 | mATe te bhavya janone niSkAraNa baMdhu ane parama karUNavAn bhagavAnuM eka chatAM AkhA tribhuvananuM viSa UtAravA samartha che. 18 Ama sAMbhaLIne rajA apUrva saMvega pAmI mastake hAtha joDI praNAma karIne te munIMdrane Ama kahevA lAgya-19 | he muni puMgava, tamArI vAta sAce sAcI che. ame paNa meha viSathI atizaya gherAIne ATalA vakhata sudhI pitAnuM kaMI paNa hita jANI zakyA nathI. 20 For Personal & Private Use Only Page #340 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAramo guNa, 339 adhunA tu rAjya sausthya, kRtvA dAsye vrataM prabhupadAMte, guru rapyAha nareMdra, kSaNa mapi mAsma pramAdI stvaM. 21 tadanu puraMdara putre, rAjyabharaM vijayasena nRpaH, sAmaMta kamalamAlA, maMtryAdi yutaH pravavrAja. 22 atha mAlatya pi devI, nijaduzcaritaM nivedya suguruNAM, karmavana gahana dahana, pratimAM dIkSAM samAdatta. 23 namra surAsura kinnara, vidyAdhara gIyamAna zubhrayazAH, bhavyopakAraheto guru rapya nyatra vijahAra. 24 aha paripAlai rajjaM, puraMdaro dariya vahari baladalaNo, apuvya ceiyAiM, jinnudvAre ya kArato. 25 / paNa have rAjyanI susthatA karIne huM ApanI pAse vrata laIza. gurU bolyA ke he nareMdra e vAtamAM kSaNa bhara paNa pramAda nahi kare. 21 tyAre puraMdara kumArane rAjya soMpIne vijayasena rAjA kamaLamALA rANa tathA sAmaMta ane maMtrI vagerenI sAthe dIkSita thayA. rara have mAlatI rANI paNa te gurUne pitAnuM duzarita jaNAvIne karmarUpI gahana vanane bALavAmAM dahana samAna dIkSA letI havI. 23 have namatA sura asura kinara ane vidyAdharee gAelA nirmaLa yazavALA te AcArya bhavyane upakAra karavA arthe anya sthaLe vihAra karavA lAgyA. 24 have puraMdara rAjA varionA lazkarane dalita karIne rAjyanuM paripAlana karavA lAge, teNe ghaNA apUrva ca tathA jIrNoddhAra karAvyA. ra5 For Personal & Private Use Only Page #341 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 340 zrI dharmaratna prakaraNa. sAhammiya vacchalayaMmi, ujjuo na karaNehiM, pAlaMto ya payAo, payAu iva vasaNa vAraNao. 26 . kaiyAvi so nariMdo, baMdhumai saMjuo saparivAro, ulloyaNo baviTho, jA picchai niyaya pura sohaM. 27 tA bahuyaDiMbha nayaroha veDhio koDhio vva macchIhiM, dhUlI dhUsaradeho, nimmiya ai bahula halabolo. 28 daMDIkhaMDa nivasaNo, kuddho dhAvaMtao cadisAmu, diTho sa mittavippo, jeNaM nArAhiyA vijjA. 29 taM uvalakkhiya sariyA, vijjA devI niveNa ica bhaNai, gujana vAsa, vivAha virAma rU. 20 to kuviyAe vi mae, tuha dakkhineNa mArio na imo, sikkhAmitta miNaM puNa, aha rAyA vinavai evaM. 31 te puraMdara rAjA sAdharmi vAtsalyamAM ukta raheto, iMdriyane vaza rAkho, tathA prajAne saMkaTathI pitAnI saMtati mAphaka rakSaNa karatA. 26 have te rAjA eka veLAe bahumatI sAthe gokhamAM bezIne pitAnA nagaranI zobhA jevA lAge teTalAmAM teNe keDhi jema mAkhIothI gherAya tema ghaNuM nagara bALakee gherAyale, dhULathI kharaDAyele, bahu bakabakAre karate, laMgoTa mAtra dhAraNa karato, ane krodhathI cAre dizAmAM deDa (eka gAMDe purUSa je,) te teja brAhmaNa mitra hato ke jeNe vidyA ArAdhI nahi. 27-28-29 tene oLakhIne rAjAe vidyA devIne saMbhArI eTale te AvI kahevA lAgI ke A brAhmaNe guNijananA upahAsamAM tatpara rahI vidyAnI virAdhanA karI che. 30 tethI meM kopa karIne paNa tArI dAkSiNyatAnA ge ene jIvate rahevA dIdho che, kiMtu zikSA mAtra tarIke enA A hAla karyA che. tyAre rAjA A rIte te devIne vanavavA lAgyA. 31 tane For Personal & Private Use Only Page #342 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bArame guNa. 341 ** jaivi imo erisago, tahAvi sajjaM karesu taM devi, kAuNa maha pasAyaM, khamesu eyaM tu avasahaM. 32 tA devI te vippaM, sajjIkAuM adaMmaNa pattA, sakAriya jaha uciyaM, rannA vi visajjio eso. 33 itto ya ciraM kAlaM, pAliya akalaMka caraNa karaNa guNo, so vijayaseNa samaNo, aNaMta mukkhaM gao mukkhaM. 34 rAyA puraMdaro vi hu, siriguttaM naMdaNaM Thaviya raje, siri vimalabohakevali, payamUle giNhai caritaM. 35 jAo kameNa gIo, egalla vihAra paDila paDibanno, kurUdesaThiya gAmassa, bAhiAyAvaNA paramo. 36 saMThaviya rUkkha puggala, diThI mujjhANalINaparamappA, jA ciThai sa mahappA, vajjabhaeNaM tu tA diTho. 37 he devi, ke e evo che, chatAM tuM ene je hatuM te kara, ane mArA para maherabAnI karIne e aparAdha mApha kara. 32 tyAre devI te brAhmaNane jevo hato tevo karIne adaSTa thaI bAda rAjAe te brAhmaNane yathAyogya satkAra karI tene visajita ka. 33 Amera cirakALa akalaMka cAritra pALIne vijyasena zramaNa ane naMta sukhanA dhAma mUkSane pAmyA. 34 puraMdara rAjA paNa pitAnA zrI gupta nAmanA putrane rAjyamAM sthApIne zrI vimaLabaMdha kevaLinA pAse dIkSA leto hato. 35 te anukrame gItArtha thaI ekAkI vihAra aMgIkAra karIne kurU dezanA asthika gAmanA bAhera AtApanA lete thako sAme rahelA jhADanA huMThA Upara dRSTi dharI dhyAnamAM lIna thaI Ubho hato tevAmAM vajubhuje tene je. 36-37 For Personal & Private Use Only Page #343 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 342 zrI dharmaratna prakaraNa. to kuvio pallivaI, re re taiyA malittu maha mANaM, gacchihasi kattha iNhi, iya bhaNiya sa niThuraM pAco. 38 muNiNo caudisiM jhatti, khitu taNakaThapatta ukaraM, piMgala jAlA bharabhariya, nahayalaM jAlae jalaNaM. 39 to jaha jaha DajhaMtaM, saMkuDai kalevare nasAjAlaM, taha taha muNiNo vaDhai, jhANa masaMkuDiya muhabhAvaM. 40 tatto ciMtai re jiya, aNaMtavArAu te sahiyapuvo, itto aNaMtaguNadAha, dAyako niraya dahaNo vi. 41 vaNadava dusaha huyAse, tiriemu vi zaMtaso tuma jIva, daddho paraM akAma, taNeNa na tae guNo patto. 42 iNhi sahatassa visuddha, jhANiNo nANiNo sakAmassa, tatto aNaMtaguNiyA, theveNa vi nijjharA tujja. 43 tyAre palipati kupita thaI tene kahevA lAgyuM ke te vakhate te mArUM mAna meyuM che te have tuM kayAM jaIza ema kaThora vacana kahIne te pApIe te muninI cAre bAju tRNa kASTa ane pAMdaDAne Dhagale karIne pILI javALAthI AkAzane bharI nAkhatI Aga saLagAvI. 38-39 tyAre jema jema tenA zarIranI baLatI naso saMkecAvA lAgI tema tema te munInuM zubha bhAvathI bharapUra dhyAna vadhavA lAgyuM. 40 - te vicAravA lAgyuM ke he jIva te anaMtIvAra A karatAM anaMta guNa dAha karanAra narakanI agni sahana karI che. 41 vaLI tiryacapaNAmAM paNa che jIva tuM vanamAM saLagelA dAvAnaLamAM anaMtIvAra banyo che, chatAM akAma nirjarAnA lIdhe te veLAe kazo phAyade tuM meLavI zake nahi. 42 paNa hamaNAM te tuM vizuddha thAnI, jJAnI, ane sakAma rahIne je A vedanA sahe che te thoDAmAM tane anaMta guNa nirjarA prApta thaze. 43 For Personal & Private Use Only Page #344 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 343 - - - - - - - bArame guNa. tA sahasu jIva saMmaM, khaNamittaM kAu kevalaM mitti, eyaMmi pallinAhe, aNaMtakammakkhaya sahAe. 44 iya muhabhAvA naladaDha, kamma gahaNo palittavAhigatto, sa puraMdara rAyarisI, aMtagaDo kevalI jAo. 45 vajanuo vi hu aigaruya, pAvakAri tti pariyaNa vimukko, egAgI nassaMto, misi paDio aMdha kUvaMmi. 46 kala khuttasAra khAiya, kIlayaviddhoyaro duharkato, ruddajjhANo vagao, mariuM patto tama tamAe. 47 jattha ya puraMdararisI, siddho amarehi tattha hiThohiM, mahimA vihiyA paramA, gaMdhodaga varisaNAIhiM. 48 mATe he jIva, A anaMta karma apAvavAmAM sahAya thanAra pallI pati Upara kevaLa maitrIbhAva dhAraNa karIne tuM kSaNavAra A pIDAne samyaka rIte sahana kara. 44 A rIte tenuM bAheranuM zarIra agnimAM baLatAM thakAM ane aMdaramAM zubha bhAvarUpa agnithI teNe karmarUpa vanane bALatAM thakAM te puraMdara rAjarSi aMtagaDa kevaLI thaye. 45 have vajUbhuje karelA A bhAre pApanI tenA parijanane khabara paDatAM temaNe tene haDaselI kahADe eTale ekalo nAsato thake rAte aMdhArA kuvAmAM paDe, tyAM nIce kaLamAM khUcelA majabUta beranA khIlAvaDe tenuM peTa vIMdhAI gayuM, eTale te duHkhita thaI radra dhyAna karato thako sAtamI narake ga. 46-47 je ThekANe puradara rAjarSi siddha thayA te ThekANe devee harSita thaI godaka varasAvIne mahA mahimA karyo. 48 For Personal & Private Use Only Page #345 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 344 zrI dharmaratna prakaraNa www baMdhumai vi hu aisuddha, baMdhuraM saMjamaM nisevittA, vara nANa daMsaNa juyA, paramAnaMdaM payaM pattA, 49 ityavetya guNarAga saMbhavaM, zrI puraMdara nRpasya vaibhavaM, ta ttameva bhavikA guNAkarA, dhatta citta nilaye kRtAdarAH 50 iti puraMdararAja caritaM samAptaM. vaLI badhumatI paNa ati zuddha saMyama pALIne nirmaLa jJAna darzana pAmI paramAnaMda padane pAmI. 49 A rIte guNa rAgathI puraMdara rAjAne prApta thaela vaibhava jANIne he guNazALI bha, tame Adara karIne tamArA hRdayamAM guNa rAgane ja dhAraNa 4. 50 A rIte puraMdara rAjAnuM caritra pUruM thayuM. trayodazatama guNa. iti prathito guNarAga iti dvAdazo guNaH, atha trayodazazya satkathAkhya guNasyA vasara staM ca viparyaye doSa darzana dvAreNA h| ch| A rIte guNarAgiNArUpa bAramo guNa varNavyo, have satkathapaNArUpa teramA guNano avasara che, tene tenA viparyaya eTale asatkathapaNamAM thatA doSa batAvIne te dvAre kahe che. (mULa gAthA.) nAsai vivegarayaNaMasuha kahAsaMga kallusiya maNassa, dhammo vivegasAru ttisakaho huja dhammatthI. 20 For Personal & Private Use Only Page #346 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 345 teramo guNa (mULa gAthAne artha.) azubha kathAnA prasaMgathI kaluSita thaela manavALAnuM vikaratna nAza pAme che, ane dharma te viveka pradhAna rahela che, tethI dhamarthi purUSe satkartha thavuM joIe. 20 (TIkA.) nazyatya paiti vivekaranaM-vivekaH sadasadvastu parivAnaM sa eva ratna majJAna dhvAMtAMta kAritvAda, azubha kathAH syAdikathAstAmu saMga Asaktistena kaluSitaM mano'taHkaraNaM yasya sa tathA tasyA zubhakathAsaMga kaluSita viveka eTale sArI narasI athavA kharI beTI vastunuM pariNAma te ajJAnarUpI aMdhakArano nAza karanAra hovAthI ratna gaNAya che, te vivekaratna azubha kathAo eTale strI vagerenI vAtamAM saMga eTale Asakti vaDe karIne kaluSita thaela che, dAna eTale aMtaHkaraNa jenuM tevA purUSanA pAsethI nAza pAme che eTale dUra thAya che. ida matra tAtparya-vikathApravRtto hi prANI na yuktAyuktaM vivecayati svArthahAni mapi na lakSayatIti / rohiNIvat / eTale IhAM e tAtparya che ke vikathAmAM pravRtta rahelI prANI yuktAyuktane viveka karI zakatuM nathI. arthAt pitAne artha bagaDe te paNa elakhI zakatA nathI, rehiNInI mAphaka - dharmaH puna vivekasAra eva hitAhitAvabodha pradhAna eva bhavati, sAvadhAraNatvAd vAkyasyeti dharma te vivekasAraja che eTale ke hitAhitanA jJAnapUrvakaja thAya che. (mULa gAthAmAM nizcayavAcaka evakAra nathI tepaNa) dareka vAkya sAdhAraNa gaNAtuM hovAthI (IhAM avadhAra samajI levAnuM che). For Personal & Private Use Only Page #347 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 346 zrI dharmaratna prakaraNa ityasmA detoH satyaH zobhanA-stIrthakaragaNa dharamaharSi carita gocarAH-kathA vacanavyApArA yasya sa satkatho-bhUyAd bhavet-dharmArthI dharma caraNAbhilASuko, yena dharmaratnAhaH syA diti. - e hetuthI sat eTale zobhana arthAt tIrthakara gaNadhara ane mahaSionA caritra saMbaMdhI kathA eTale vAtacIta je kare te satkartha kahevAya, mATe dharmAthI eTale dharma karavA IcchA rAkhanAra purUSe tevA satkatha thavuM jeIye ke jethI te dharmaratnane egya thaI zake. pUrva sUcita rohiNI jJAta midaM. iha kuMDiNi tiM pavarA, nayarI nayarIi rAiyA atthi, tattha nivo jiyasattU , jo sattU dUjjaNajaNassa. 1 pAyaM vigaha viratto, sakkaha guNarayaNa rohaNasamANo, siThI subhahanAmA, maNoramA bhAriyA tassa. 2 puttI ya bAlavihavA, nAmeNaM rohiNI ahINaguNA, jiNa samae laddhaThA, gahiyaThA pucchiyaThA ya. 3 rohiNInuM udAharaNa A pramANe che hAM nyAyanI rItithI zobhita kuMDinI nAmanI vizALa nagarI hatI, tyAM jitazatru nAme rAjA hatA, te durjana janene zatruja hatuM. 1 tyAM sudarzana nAme zeTha hatA, te prAye vikathAthI virakta rahI satya guNarUpa ratnano rehaNAcaLa samAna hato. tenI maneramA nAme bhAryA hatI. 2 * temanI pUrNa guNavALI rohiNI nAme bALa vidhavA putrI hatI. te jinasiddhAMtanA arthane pUchI avadhArIne samajelI hatI. 3 For Personal & Private Use Only Page #348 -------------------------------------------------------------------------- ________________ terame guNa. 347 pUyai jiNe tisaMjjhaM, avaMjjha majjhayaNamAi Ayarai, AvassayAi kiccaM, niccaM nidhitiyA kuNai. 4 dhamma saMcai nahu kapi vaMcae aMcae guruNa pae, niyanAmaM va viyArai, kammappayaDI pamuhagaMthe. 5 dANaM dei pahANaM, murasari salilujjalaM dharai sIlaM, jahasatti tavei tavaM, bhAvai muhabhAvaNA sumaNA. 6 iya nimmala gihidhammA, acaliya sammA dadaM valiyamohA, avitahajiNamaya payaDaNa, paMDiyA sA gamai divase. 7 aha cittavitti aDavIi, bhuvaNa akkamaNa aisayapayaMDo, moho nAma nariMdo, pAlai nikaMTayaM rajhaM. 8 teNI trisaMdhya jinapUjA karatI, saphaLa pATha karatI, tathA nitya nizcitapaNe Avazyaka vagere kRtya karatI. 4 teNu dharmane saMcita karatI, keIne ThagatI nahi, gurUjananA caraNa pUjatI, ane karmaprakRti vagere graMthane pitAnA nAma mAphaka vicAratI hatI. 5 tenuM uttama dAna ApatI, gaMgAjaLa jevuM ujvala zILa dhAratI, yathAzakti tapa karatI ane zuddha mana rAkhI zubha bhAvanAo bhAvatI. 6 A rIte te nirmaLa gRhidharma pALatI, samyakatvamAM acaLa rahetI, mehane jorathI teDatI, ane kharA jina matane pragaTa karavAmAM kuzaLa rahetI thakI divase pasAra karatI hatI. 7 have Amera citta vRttirUpa aTavImAM tamAma jagane dAbI rAkhavAmAM atizaya pracaMDa rahele meha nAme rAjA niSkaTaka rAjya pALate hatA. 8 For Personal & Private Use Only Page #349 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 348 zrI dharmaratna prakaraNa. - -- kaDyAvi niyaya dosa, gghaTTaNa pavaNaM tu rohiNiM suNirDa, caravayaNAo moho vi, ciMtae dhaNiya muviggo. 9 aisaDha hiyayasadAgama, vAsiya cittAi picchaha imIe, kittiyamittaM amhANa, dosagahaNe rasappasaro. 10 jaha kahavi imA emeva, ciThihI kittiyaM dhuvaM kAlaM, tA Ne nissaMtANaM, kovi na picchihii dhUli pi. 11 iya ciMtaMtassa imassa Agao rAyakesarI taNao, paNamaMto vi na nAo, to eso bhaNai aiduhio. 12 ittiyamittA ciMtA, ki kajjai tAya tAyapAyANaM, jaM tijaevi na annaM, samaM ca visamaM ca picchAmi. 13 to se kahei moho, jahaThiyaM rohiNIi vuttaM, taM sou sire vajjAhau vva jAo imo vimaNo. 14 te meha rAjAe pitAnA dUtanA mukhe kyAreka sAMbhaLyuM ke rohiNI tene de UghADA pADavAmAM pravINa rahe che, te sAMbhaLIne te bhAre udvigna tha. 9 te vicAravA lAge ke juve A ati kapaTI sadAgamathI bhAva cittavALI rehiNI amArA deSa bolavAmAM keTaluM badhuM jora vApare che? je kaI rIte haju keTalAka vakhata e emane ema varle karaze te amAruM satyAnAza vALaze ane amArI dhULa paNa koI joI zakaze nahi. 10-11 ema te ciMtavatuM hatuM tevAmAM tyAM tene rAgakesarI nAme putra AvI pahoMce, te tene name chatAM te meha rAjA eTale ciMtA magna tha. hatuM ke tenuM tene bhAna na rahyuM. tethI te rAgakezarI bolyA ke. 12 he tAta, tame ATalI badhI ciMtA zA mATe kare che? kemake huM te ApanuM AkhA jagatamAM kaMI UMdhuM catuM thatuM joI zakatA nathI. 13 tyAre tene moha rAjAe rohiNIne yathAsthita vRttAMta kahI saMbhabA, te sAMbhaLI te tenA mAthAmAM vajuthI haNAye heya tema udAsa thaye. 14 For Personal & Private Use Only Page #350 -------------------------------------------------------------------------- ________________ teramo guNa. 349 aha sayalaMpi hu sinnaM, muvisannaM mukkakusumataMbolaM, jAya mathake thakaviya, naTTagIyAivAvAraM. 15 / / itthaM tami simuNA, egeNaM itthiyAi ekAe, aTa hAsasaI, hasiyaM suNiyaM ca moheNa. 16 tatto ciMtai gurumannu, pasara parimukkadIhanIsAso, ke mai duhie evaM, aisuhiyA naNu pakIlaMti. 17 aha kuviyassA kUyaM, nAUNaM niyayasAmisAlassa, duThA bhisaMdhimaMtI, gayabhaMtI vinnavaI evaM. 18 deva nivajuvai jaNavaya, bhattakahA karaNa caumuhA esA, bhuvaNajaNa mohaNI joiNi vva vigaha tti maha bhajjA. 19 esa sim aiiTho, pamAyanAmA mameva varaputto, jaMpuNa hasiya mayakke, taM pucchemo ime ceva. 20 have meha rAjAnuM tamAma sainya phUla tabela tathA nRtya gItAdika kAma chaDI vagara prastAve udAsIna banI rahyuM. 15 evAmAM eka bALaka tathA eka strI aTTahAsyathI hasavA lAgyAM, te moha rAjAe sAMbhaLyuM. 16 tyAre atizaya gussAthI lAMbo nIsAse mUkI te ciMtavavA lAge ke huM duHkhI chatAM koNa Ama ati sukhI rahIne majhA kare che? 17. tyAre duSTAbhisaMdhi nAmane maMtrI te kepelA pitAnA svAmine abhiprAya jANI laI ekaza thaI A rIte vInavavA lAge. 18 he deva, rAjasthA-strIthA-dazakathA-ane bhajanakathA rUpa cAra mukhavALI ane ceginInI mAphaka jagatanA janane muMjhAvanArI A vikathA nAme mArI bhAryA che. 19 - temaja A bALaka mATe ati ISTa pramAda nAmane putra che. have eo vagara prastAve zA mATe hasyAM te tameja emane pUche. 20 For Personal & Private Use Only Page #351 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 350 zrI dharmaratna prakaraNa. to hakAriya rannA, te puThA bho tumehi kiha hasiyaM, vajjarai tattha itthI, pujjA saMmaM nisAmaMtu. 21 zibira sakke, itA ra varU vije, iya vimhaya vavasAe, mae saputtAi hasiyaM tu. 22 jaM tApa pasAyA rohiNiM imaM dhammao khaNaNa, pADeu maha pi khamA, ahavA ke yaM varAI me. 23 je uvasaMtA maNanANiNo ya me suyajuyAi caraNAo, bhaMsiyapuvvA tesiM, saMkhaM pi na kovi jANei. 24 je puNa mae cauddasa, puvvadharA khaDahaDAviyA dhammA, ajjavi dhUli vba rulaMti, tAya pAyANa purao te. 25 taM sou ciMtai nivo, dhanno haM jassa majjha sinnaMmi, bhuvaNajaNa jaNaNamaMsala, balAu abalAu vi imAo. 26 tyAre hAka mArIne meha rAjAe temane pUchyuM ke tame zA mATe hasyA? tyAre tyAM te strI balavA lAgI ke he pUjya, tame rUDI rIte sAMbhaLe. 21 bALakathI paNa sAdhI zakAya evA kAmamAM tame ATalI ciMtA kema dhare che? ema vismaya pAmIne huM tathA mArA putra hasyA chIe. 22 tamArI maherabAnI hoya te A rehiNIne aradhI kSaNamAM dhamathI bhraSTa karavA huM samartha chuM. mArI AgaLa e bicArI zI gaNatImAM che? 23 je upazAMta kaSAyI ane mana paryava jJAnI thaelA tevA kaI ekane paNa mArA putranI sAthe rahI cAritrathI bhraSTa karyA che, tenI saMkhyAja keNu karI zake che? 24 vaLI meM je cAda pUrvIone paNa dharmathI khakhaDAvyA che te haju sudhI ApanA paga AgaLa dhULa mAphaka rajhaLe che. 25 te sAMbhaLIne meha rAjA vicAravA lAgyuM ke huM dhanya chuM ke mArI sainyamAM strIo paNa AvI jaga jIta karanArI che. 26 For Personal & Private Use Only Page #352 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ^^^^ w teramo guNa. 351 iya sAmatthiya rannA, sA taNuaMgI taNUruhasamaggA, sayahattha dinnabIDA, saharisajighiya sirodesA. 27 tuha saMtu sivA maggA, piThIi cciya balaM pi AgamihI, iya lahu visajjiyA rohiNIi pAsaMmi sA pattA. 28 aha tIi joiNIe, ahiThiyA sA gayA jiNaharevi, annannasAviyAhiM, sayaM kuNai vivihavigahAo. 29 naya pUei jiNide, deve vi na vaMdae pasannamaNA, bahuhAsa bola bahulA, kuNai vighAyaM paresi pi. 30 naya kovi kiMpi pabhaNai, mahiDhidhUya tti toM aipasaMgA, sajjhAyajhANarahiyA, bhaNiyA egeNa saDheNaM. 31 ema vicArIne moha rAjAe teNIne tenA putra sAthe pitAne hAthe bIDuM ApyuM tathA harSita thaI tenA mastake cuMbana karyuM. ra7 pachI te be ke mArgamAM tane kazo vizna ma thAo, tArI pAchala taratamAM bIjuM lazkara AvI pahoMcaze ema kahI tene ravAnA karI te rahiNInI pAse AvI pahoMcI. 28 have te ginIe tenA cittamAM praveza karyAthI te rehiNI jina maMdiramAM jaIne paNa jUdI jUdI zrAvikAo sAthe aneka prakAranI vikathAo karavA lAgI. 29 teNIe jina pUjA karavI cheDI dIdhI, prasanna manathI deva vAMdavA choDI dIdhA, ane aneka rIte bakabaka karatI thakI bIjAne paNa vinna karanAra thaI paDI. 30 te moTA zeThanI dIkarI hovAthI tenI sAme kaI kaI kahI zakate. nahi, tethI te vikathA karavAmAM atizaya vaLagIne svAdhyAya dhyAnathI paNa 2hita thavA lAgI tyAre te ne eka zrAvake nIce mujaba kahyuM. 31 For Personal & Private Use Only Page #353 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 352 zrI dharmaratna prakaraNa kiM bhaiNi aipamattA, dhammaThANevi kuNasi iya vattA, jaM bhaviyANa jiNehiM, sayA nisiddhAu vigahAo. 32 (tathA vo) sA tanvI subhagA manohararUciH kAMtekSaNA bhoginItasyA hAri nitaMbaviba mathavA viprekSitaM subhravaH, dhiktA muSTragatiM malImasatanUM kAkasvarAM durbhagAmitthaM strIjanavarNaniMdana kathA dUre stu dharmArthinAM. 33 aho kSIrasyA nnaM madhura madhugAvAjyakhaMDAnvitaM(cet) rasaH zreSTho dano mukhamukhakaraM vyaMjanebhyaH ki manyat, na pakvAnnA danya dramayati manaH svAdu tAMbUla mekaMparityAjyA prAha razanaviSayA sarvadai ve ti vArtA. 34 he behena, tuM ati chakI jaIne dharmasthAnamAM paNa AvI vAta kAM kare che? je mATe jinezvare bhavya janone vikathAo karavAne sadA niSedha karela che. 32 (te A rIte ke) phalANI strI saubhAgyavALI manahara suMdara netravALI tathA mejha mAnArI che, teNInI keDa manahara che, teNInAM kaTAkSa manahara che-phalANuM strIne dhikkAra thAo kemake tenI cAla UMTa jevI che, te melA zarIravALI che, tene svara kAgaDA jevuM che, te dubhAgiNI che-A rIte strInI prazaMsA ane niMdA karavAnI vAte dharmathi jane nahi karavI. 33 ahe dUdhapAkamAM je mIThuM madha, gAyanuM ghI ane khAMDa nAkhyAM hoya te kevuM sarasa thAya? dahIMne rasa te badhAthI uttama che, zAkenA karatAM mukhane bhAvanAra bIjuM zuM hoya? pakvAnna vagara manane bIjuM keNa rAjI kare? tAMbUlane svAda eraja che. A rIte khAvA pIvAnA saMbaMdhanI vAte samaju janee hameza tyAga karavI. 34 For Personal & Private Use Only Page #354 -------------------------------------------------------------------------- ________________ teramo guNa. 353 ramyo mAlavakaH sudhAnya kanakaH kAMcyA stu kiM vayaMtAMdurgA gurjara bhUmi rudbhaTabhaTA lATAH kirATopamAH, kazmIre vara muSyatAM sukhanidhau svargopamAH kuMtalAvA durjana saMga va cchubhadhiyA dezI kathai vaM vidhA. 35 rAjA yaM ripuvAra dAraNa sahaH kSemaMkara caurahAyuddhaM bhIma mabhU tayoH pratikRtaM sAdhvaM sya tenA dhunA, duSTo yaM mriyatAM karotu suciraM rAjyaM mamA pyAyuSAbhUyo baMdhanibaMdhanaM budhajanai rAjJAM kathA hIyatAM. 36 siMgArarasu ttiiyA,mohamaI hAsakeli saMjaNagA, paradosa kahaNa pavaNA, sAvi kahA neva kahiyavyA. 37 tA jiNa gaNahara muNimAi, sakahA asilayAi chiMdittA, vigahAvalli taM hosu, dhamma jhANami lINamaNA. 38 " mALave te dhAnya ane suvarNa bhaMDAra che, kAMcInuM zuM varNana karIye, ubhaTa subhaTevALI gujarAtamAM to pharavuM ja muzkela che, lATa te kirATa jevA che, sukha nidhAna kAzmIramAM rahevuM sAruM, kuMtala deza to svarga samAna cheAvA prakAranI deza kathA buddhimAna purUSe durjananA saMga mAphaka vajita karavI. 35 A rAjA duzmanonA ToLAne vAravAmAM samartha che, prajAnuM bhaluM karanAra che, ane ene mAranAra che te be rAjAnuM bhayaMkara yuddha thayuM, teNe ene ThIka badale vALe, A duSTa rAjA mare te sArUM, A rAjAne huM mArUM AyuSya arpaNa karI kahuM chuM ke te ciraMkALa rAjya kare-A rItanI bhAre karma baMdhanI kAraNa rAjakathA paMDita janee parihAra karavI. 36 - temaja zRMgAra rasane upajAvanArI, meha pidA karanArI, hAsyakrIDA utpAdaka, ane poSa dazAvanArI kathA paNa nahi bolavI. 37 mATe jinezvara, gaNadhara, ane muni vagerenI satkathArUpa tavA ke vi kathArUpa vallIne kApI karIne dharma dhyAnamAM he behena, tuM lIna thA. 38 For Personal & Private Use Only Page #355 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 354 zrI dha ratna prakaraNa sA bhaNai tao he bhAya, jiNagihaM piugihaM va pAvittA, niyaniya suhaduha kahaNeNa, huMti muhiyA khaNaM mahilA. 39 naya vattANa nimittaM ko vi hu kassavi gihaM samalliyai, tA pasiya amha tumae, na kiMpi iya jaMpiyavvaM ti. 40 to savyahA ajoga tti ciMtiuM moNasaMThio saDho, iyarI cirAu gehe samAgayA pabhaNiyA piuNA. 41 vacche vigahAvisae, summai tuha uvaravo bhisaM loe, eso sacco alio va haNai payaDami naNu mahimaM. 42 (3 ). viruddha stathyo vA bhavatu vitathA vA yadiparaM, prasiddhaH sarvasmin harati mahimAnaM janaravaH tulottIrNasyApi prakaTa nihatA zeSa tamaso rakhe stAdRk tejo nahi bhavati kanyAM gata iti. 43 tyAre te bolI ke he bhAI piyaranA mAphaka jinagRhamAM AvI patapitAnI sukha duHkhanI vAto bolI kSaNabhara strIo sukhI thAya temAM zuM vAMdho che? 39 vAtonA mATe kaI kaInA ghare maLavA jatuM nathI. mATe maherabAnI karI amane tAre kaMI paNa kahevuM joItuM nathI. 40 tyAre teNIne sarvathA agya jANI te zrAvaka mana dharI rahe. pahelamera rohiNI paNa bahu moDI ghare AvI eTale tenA pitAe tene kahyuM. 41 ' he putrI, lekamAM tArI vikathA bAbata bhAre carcA thatI saMbhaLAya che te ThIka nahi, kemake sAcI ke khoTI paNa lekavANI mahimAnuM nAza kare che. 42 - cha coka bolavAmAM AvatI lekavANI virUddha athavA kharI ke khoTI hoya te paNa sarva sthaLe mahimAne teDe che. ju sakaLa aMdhakArane nAza karanAra sUrya tulAthI UtarIne paNa jyAre kanyA rAzimAM gamana kare che tyAre te kanyA gAmI kahevAyAthI tenuM tevuM teja rahI zakatuM nathI. 43 For Personal & Private Use Only Page #356 -------------------------------------------------------------------------- ________________ terame guNa. 35. w w w* ^^^^ ^^ ^ e tA putti muttipaDikUla, vattiNiM vattaNiM ca narayassa, muMcasu paradosa kahaM, suhaM jai cchasi jao bhaNiyaM. 44 yadI cchasi vazIkata, jaga dekena karmaNA, parApavAda sasyebhya zcaraMtI gAM nivAraya. 45 . yAvat paraguNa paradoSa, kIrtane vyAvRtaM mano bhavati, tAva daraM vizuddha, dhyAne vyagraM mano (dhriyatAM) 46 to rohiNI payaMpai, paDhama tA tAya Agamo vajjo, jaM para guNadosa kahA, imAu savvA payasa'ti. 47 naya kovi ittha dIsai, moNadharo jaM imevi maharisiNo, paracariya kahaNa nirayA, ciThati visiThaciThA vi. 48 iccAi AlamAlaM, bhaNirI avahIriyA ya piuNAvi, gurumAIhi vi esA, uvehiyA bhamai sacchaMda. 49 mATe he putrI, mukitathI pratikULa vartanArI ane narakanI vATa evI paranidAne je tuM sukha vAMchatI hoya te choDI de. 44 je tuM phakata eka kAmathI AkhA jagane vaza karavA icchatI hoya te parApavAdarUpa ghAsamAM caratI tArI vANIrUpa gAyane rokI rAkha. 45 jeTaluM paraguNa ane paradeSa kahevAmAM ApaNuM mana rekAya che, tene TaluM je vizuddha dhyAnamAM rokAtuM hoya te keTale phAyado thAya? 49 tyAre rohiNI bolI ke he pitA, je ema hoya te pahelAM te tyAre Agamaja bAdhita thaze, kemake enAthIja paranA guNa ane daSanI kathA cAlu thAya che. 47 A jagatamAM sarvathA mAna dharanAra keNa dekhAya che? je mATe A maharSie paNa viziSTa ceSTA karatA thakA pArakAM caritra kahyA kare che. 48 ItyAdi goLamAla bolatI sAMbhaLIne pitAe paNa tenI avagaNanA karI. temaja gurU vageree paNa tenI upekSA karI eTale te svachaMda banI bhamavA lAgI. 49 For Personal & Private Use Only Page #357 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 356 zrI dharmaratna prakaraNa. wwww aha rAya aggamahisIi, sIlavisae vibhAsirI kaiyA, dAsIhi muthA devIi, sAhie sA kahai rano. 50 kuvieNa niveNa tao, hakAriya se piyA uvAlado, tuha dhUyA amhaM pi hu, viruddha mevaM samullavai. 51 deva na amheM bhaNiyaM, karei esa tti siThiNA vutte, bahuyaM viDaMbiu mimA, nivisayA kAriyA ranA. 52 tatto nidijjatI, paepae pAgaeNa vi jaNeNa, picchijjatI suyaNehi, neha taralAi diThIe. 53 kaha dAruNo vivAgo, vigahAsattANa itthavi jiyANa, iya vaThaMtI niveya. rasabharaM sahajaNANa. 54 nUNaM dhammo vi imANa, eriso jaM imaM phalaM pattaM, iha bohivIya ghAyaM, kuvvaMtI ThANaThANami. 55 have eka veLAe teNe rAjAnI paTarANInA zILa bAbata virUddha vAta karavA lAgI te rANInI dAsIe sAMbhaLI rANIne kahI, ane rANIe rAjAne kahI. 50 . tethI rAjAe gusse thaI tenA bApane bolAvI Thapako dIdho ke tArI putrI amArUM paNa AvuM bhUMDuM bole che. pa6 - zeTha bolyo ke he deva e amAruM kahyuM mAne tema nathI. tyAre rAjAe tenI khUba viTaMbanA karIne tene deza choDI javAne hukama karyo. para tyAre te pagale pagale sAmAnya janothI niMdA pAmatI, tathA tenA sagA vahAlA taraphathI Tagara Tagara jovAtI thakI dezapAra thaI 53 teNInI te sthiti joI satkathA karanAra jano vadhu nirveda pAmyA ke hAya hAya ! vikathAmAM Asakata thanAra jIvone kevAM dArUNa du:kha prApta thAya che? 54 vaLI teNIne tevuM phaLa pAmelI joIne keTalAka kahevA lAgyA ke are ene dharma paNa eja haze, ema te ThAma ThAma dhibIjanA ghAtanI kAraNa banI. 55 For Personal & Private Use Only Page #358 -------------------------------------------------------------------------- ________________ terame guNa. 357 bahuviha sIyAyavakhu, ppivAsa vAsAi dukkhasaMtattA, mariUNa gayA narayaM, tatto ubaTTiUNa puNo. 56 ..... . tiriesuM bahuyabhave, aNaMtakAlaM nigoyajIvesu, bhamiuM lahiya narabhavaM, kamaso kara rohiNI siddhA. 57 aha so subhaddasiThI, niyaputti viDaMbaNaM nieUNa, guruveragga parigao, jAo samaNo samiyapAvo. 58 tavacaraNa karaNa sajjhAya, sakahA saMgao gayapamAo, vigahAvirata citto, kameNa suhabhAyaNaM jAo. 59 evaM jJAtvA duHkathAvyApRtAnA, duHkhAnaMtya dustaraM dehabhAjAM, vairAgyA cai baMdhumuktA, nityaM vAcyA satkathA eva bhavyaiH 60 (jJAti jJAtiM namAmaM.) te bahu prakAranA tADha tApa tathA kSudhA pipAsA vagere duHkha sahIne marIne narake gaI, tyAMthI nIkaLIne pharI tiryaMcanA bahu bhava karI ane te kALa nigadamAM rakhaDI anukrame manuSya bhava pAmI te rehiNI kSe pahoMcI. 57 have te subhadra zeTha pitAnI putrInI viTaMbanA joine mahA vairAgya pAmI dIkSA laI pApane zamAvI tapa, cAritra, svAdhyAya, tathA satkathAmAM pravRtta rahI pramAdane dUra karI vikathAothI virakata rahI keme karI sukha bhAjana thayo. 58-59 A rIte je prANio vikathAmAM vaLagyA rahe che temane thatA aneka duHkha jANI karIne bhavya ane vairAgyAdika bharapUra ane nirdoSa sakathAja hamezAM vAMcavI. 60 A rIte rohiNanuM udAharaNa pUruM thayuM. For Personal & Private Use Only Page #359 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 258 zrI dharmaratna prakaraNa. - - caturdazatama guNa. UktaH satkatha iti trayodazo guNaH, saMprati supakSayuktaM ca. turdazaM guNaM vyAkhyAtu mAha. satyathapaNArUpa terame guNa kahe, have supakSa yuktapaNArUpa cidamAM guNanI vyAkhyA karatA kahe che - (mUTha mAthA.) aNukUla dhammasIlosusamAcAro ya pariyaNo jassa, esa supakkho dhammaniraMtarAyaM tarai kAUM. 21 (mULa gAthAne artha.) jene parivAra anukULa ane dharmazIla hAI sadAcAyukta hoya, te purUSa sukSa kahevAya. te purUSa nirvighapaNe dharma karI zake che. 21 (TIkA.) iha pakSaH parivAraH parikara ityeko'rthaH, zobhanaH pakSo yasya sa supakSa, stameva vizeSeNA ha Iha pakSa, parivAra, ke parikara e zabda eka arthavALA che, tethI zobhana pakSa eTale parivAra jene heya te supakSa kahevAya, teja vAta vize karI kahe che;- gana vidyArmisI dharmA-purAvA sArArcaarii-prijnH parivAro-yasya eSa supakSo bhidhIyate. anukULa eTale dharmamAM vidana nahi karanAra--dharma zILa eTale dhAmika, ane susamAcAra eTale sadAcAra parAyaNa-parijana eTale parivAra hoya jene te supakSa kahevAya. For Personal & Private Use Only Page #360 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - cAdame guNa. * 3pa9 sa ca dharma niraMtarAyaM niHpratyUhaM tarai tti zaknoti kartu manuSThAtuM, bhadranaMdi kumArava diti. e supakSavALo purUSa dharmane niraMtarAyapaNe eTale nivinapaNe karavAne eTale anuSita karavAne samartha thAya che, bhadranaMdi kumAranI mAphaka. ida matra hRdayaM-anukUlo dharma prayojanAni kurvataH protsAhakA sAhAyyakArI ca syAt hAM A tAtparya che-anukULa parivAra dharmanA kAma karatAM utsAha vadhAranAra ane madadagAra rahe che dharmazIlo dharmaprayojaneSva bhyarthito nA bhiyogaM manyate, apitvanugraha manyate; dharmazALa parivAra dharmanA kAmomAM rokavAmAM AvatA pitAnA para ibANa thayuM nahi mAnatAM anugraha thaye mAne che; susamAcAro rAjaviruddhA dyakRtya parihArI dharma lAghava hetu na bhaveta | susamAcAra parivAra rAja virUddha vagere akAryane pariharanAra chevAthI dharmanI laghutAne hetu nathI thatuM. ata evaMvidhaH supakSo dharmAdhikArI syA diti. mATe evA prakAranA supakSavALe purUSa ja dharmAdhikArI thaI zake. bhadranaMdI kumAra kathA caivaM. iha surayaNa sohillaM, karivayaNa samaM samatthi usabhapuraM, IsANa disAi tahiM, thUbhakaraMDaM ti ujjhANaM. ? bhadranaMdi kumAranuM udAharaNa A pramANe che. IhAM hAthInA mukha mAphaka sArA ratnathI zobhatuM rUSabhapura nAme nA gara hatuM, tenI IzAna koNamAM sUpakaraMDa nAme udyAna hatuM. 1 For Personal & Private Use Only Page #361 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 360 zrI dharmaratna prakaraNa. savvo ugataru niyare, tatthAsI punnanAmaja kakhassa, saMnihiyapADiherassa, ceiyaM bahuyajaNa mahiyaM. 2 taM nayaraM paripAlai, mAlai kusumaM va mAlio ahayaM, lahuyakaro pavaraguNo, dhaNAvaho nAma naranAho. 3 sahasaMte urasArA, akkha liya visAlasIla panbhArA, - taed fsa madurasuMdara, sarasa sarasa maMA. 4 sA nisi kayAi vayaNe, hari visaMtaM nievi paDibuddhA, naravai samIva muvagamma, samma makkhei ta sumiNa. 5 rajadharo tuha putto, hohI bhaNie niveNa sA evaM, hou tti bhaNiya rai bhavaNa, muvagayA gamai nisisesaM.6 te udyAnamAM sarva rUtumAM phaLatAM aneka jhADa hatAM, tyAM pUrNanAga nAmanA parikaradhArI yakSanuM bahu janamAnya citya hatuM. 2 te nagarane mAlatInI latAne jema mALI uchere tema pravara guNazALI dhanAvaha nAme naranAtha halakA karavaDe pAlana karate hate. 3 tenI hajAra rANIo hatI, temAM sauthI sArI, akhaMDita zILa pALanArI, ane madhura vANI belanArI sarasvatI nAme rANI hatI. 4 teNIe kaI veLA rAte svapnamAM pitAnA mukhamAM siMha site ne. bAda jAgIne rAjA pAse jaI teNIe samyaka rIte te svapna kahI jaNAvyuM. 5 rAjAe kahyuM ke rAjyane bhAra upADanAra tAre putra thaze. tyAre "emaja thAo" ema kahIne te ratibhavanamAM AvI zeSa rAtri pasAra karavA lAgI. 6 For Personal & Private Use Only Page #362 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - - - * * caudame guNa. gose tosaparavaso, rAyA hAo alaMkiya sarIro, sIhAsaNa mAsINo, saddAvai sumiNasatthaviU. 7 tevi tao lahu nhAyA, kayakouya maMgalA samAgamma, vaddhAvittu jaeNaM vijaeNa nivaM suhanisannA. 8 bhadAsaNaMmi pavare, deviM vittu javaNiyaM tariyaM, rAyA pupphakulakaro, taM sumiNaM akkhae tesiM. 9 satthAi viyAreuM, nivapurao te kahaMti jaha satthe, bAyAlIsaM mumiNA, tIsaM vuttA mahAmumiNA. 10 caudasa gayAi sumiNe, niyaMti jiNacaki mAyaro tesiM, kamaso saga cauikaM, haribala maMDaliya jaNaNIo. 11 devIe jaM diTho, sumiNe paMcANaNo tao putto, samayaMmi rajjasAmI, rAyA hohI muNI ahavA. 12 prabhAte rAjA harSita thaI nAhI dhoI alaMkAra dhArI siMhAsane bezI svapna zAstranA jANanArAone bolAvato ha. 7 tyAre teo paNa jhaTapaTa nahAI dhoI kautuka maMgaLa karI tyAM AvI rAjAne jayavijaya zabdathI vadhAvI sukhe beThA. 8 bAda rAjA rANIne paDadAmAM bhadrAsana para besADI phUlaphaLa hAthamAM dharI temane te svapna kahevA lAgyA. 9 teo zAstra vicArIne rAjA AgaLa kahevA lAgyA ke, zAstramAM betALIza jAtanAM svama ane trIza jAtanAM mahA svama kahelAM che. 10 jinezvara ane cakravattinI mAtAe hAthI vagere cida svane juve che, vAsudevanI mAtA sAta juve che, baLadevanI mAtA cAra juve che ane mAMDaLika rAjAnI mAtA eka juve che. 11 rANIe svapnamAM siMha je tethI putra thaze ane te samaya AvatAM kAMte rAjyapati rAjA thaze athavA te muni thaze. 12 For Personal & Private Use Only Page #363 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 362 zrI dharmaratna prakaraNa. uvaladdha viulapIi, dANA to te gayA sagehesu, devI pasattha saMpunna, dohalA vahai taM gabbhaM. 13 samae pasavai puttaM, kaMtillaM dinamaNi va punvadisA, vaddhAvaNayaM rAyA, kArAvai guruvibhUIe. 14 . bhaddakaro naMdikaro tti, se kayaM nAma bhaddanaMdi tti, paNadhAI saMgadio, vaDhai girigaya taruvya kamA. 15 so samae sayalakalA, kusalo aNukUla pariyaNo dhaNiyaM, patto tAruna maNunna, punnalAyanna nIranihiM. 16 pAsAyasae paMcau, kAriya pariNAvio imo piuNA, siridevI pamuhAo, paMcasaya nIraMda dhUyAo. 17 rAjAe temane ghaNuM prItidAna ApI vidAya karyA, bAda rANuM uttama dehado pUrA karatI thakI te garbhane vahevA lAgI. 13 teNIe avasare pUrvadizA jema sUryane pragaTAve tema kAMtimAn putra ja. tyAre rAjAe moTA ThAThathI tenI vadhAmaNI karAvI. 14 te bhadrakArI ane naMdikArI hovAthI tenuM bhadranaMdi evuM nAma ApyuM. te kumAra parvatanI khINamAM UgelA tarUnI mAphaka pAMca dhAtrIonA hAthamAM rahI vadhavA lAgyA. 15 te samayasara sarva kaLAomAM kuzaLa thaye ane tenuM tamAma parijana tene anukULa rahevA lAgyuM, e rIte te paripUrNa ane pavitra lAvaNyarUpa jaLanA dariyA samAna vana vayane pAme. 16 tyAre rAjAe tenA mATe pAMcaso mehela baMdhAvI tene zrIdevI pramukha pAMca rAjaputrIo paraNAvI. 17 For Personal & Private Use Only Page #364 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cidama guNa. 363 , , , , , , " **** * * * * * * * * * * * * * * * - - - - - tAhi samaM so visae, visAya visavega virahio saMto, bhuMjai devo dogudagu vva devAlae divve. 18 thUbhakariM dujANe, tattha nnadiNe samosaDho vIge, baddhAvio nariMdo, pauttipuriseNa lahu gaMtuM. 19 saDha duvAla salakkhe, pIidANaM dalittu tassa nivo, vIraM vaMdiukAmo, niggacchai kUNiyavya tao. 20 kumaro vi bhaddanaMdI, naMdIjuyadhammasIla parivAro, pavaraM raha mArUDho, patto sirivIra namaNatthaM. 21 kumarassa pIivasao, rAI saratalavarIi puttA vi, vIra jiNa vaMdaNatthaM, caliyA kaliyA pariyaNeNaM. 22 namiya jiNaM te savve, sugaMti dhammaM kahei sAmI vi, jaha bajhaMti jiyA iha, kammehi jahA va muccaMti. 23 temanI sAthe te kazI paNa dilagIrI vagara divya devabhuvananI aMdara rahela deguMdaka devanI mAphaka viSaya sukha bhogavavA lAge. 18 che tyAM stUpakaDa udyAnamAM eka veLA bhagavAna vIra prabhu semesaryA, eTale samAcAra ApanAra mANase jhaTa jaI rAjAne vadhAmaNI dIdhI. 19 rAjAe tene sADAbArasAkha prItidAna ApyuM, bAda keNikanA mAphaka te rAjA vIra prabhune vAMdavA nIkaLyA. 20 bhadranaMdI kumAra paNa vAjate gAjate cAlatA dharmazALa parivArane sAthe laI uttama ratha para caDIne vIra prabhune namavA tyAM AvyuM. 21 kumAranI prItinA vaza karIne bIjA paNa ghaNa kumAro parijana sAthe vIra prabhune vAMdavA nIkaLI paDyA. 22 teo tyAM AvI jinane namIne dharma sAMbhaLavA lAgyA. vIra svAmie paNa temane ja karmathI kema baMdhAya che ane kema chuTe che te bAbata kahI saMbhaLAvI. 23 For Personal & Private Use Only Page #365 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 364 zrI dharmaratna prakaraNa. iya sou bhaddanaMdI, naMdiyahiyao gahittu jiNapAse, samattamUla maNahaM, gihidhammaM sa giha maNupatto. 24 aha pucchai sirigoyama, sAmI sAmiyaduhaM mahAvIraM, pahu esa bhaddanaMdI, kumaro amaro iva surUvo. 25 somuvya somamutto, sohagga nihIya sayala jaNaiTho, sAhUNaM pi viseseNa, samao keNa kammeNa. 26 jaMpai jiNo videhe, AsI puMDarigiNIi nayarIe, vijao nAma kumAro, saNaMkumAro iva murUvo. 27 so kaiAvi sabhavaNe, bhavaNaguruM guruguNoha kayasohaM, juga bAhuM jiNanAhaM, bhikarakhAikae niyai iMtaM. 28 to jhatti cattavittA, saNo go saMmuhaM sagaThapae, tipayAhiNI karittA, vaMdai taM bhUmi miliyasiro. 29 te sAMbhaLIne bhadranaMdI AnaMdita manathI vIra prabhu pAse samyakatva mULa nirmaLa gRhi dharma svIkArIne potAne mukAme AvyuM. 24 - A avasare gatama svAmi dukha zamAvanAra mahAvIra prabhune pUchavA lAgyA ke he prabhu, A bhadranaMdI kumAra devanI mAphaka rUpavAnuM che, caMdranI mAphaka semya mUttivAna che, saubhAgyanuM nidhAna che, sakaLa janane priya che, ane sAdhuone paNa vizeSa karIne saMmata che, te zA karma karIne te thaye che? 25-26 jinezvara bolyA ke, mahA videha kSetramAM puMDarIkiNI nagarImAM vijaya nAme kumAra hato te sanakumAranI mAphaka rUpavAna hatA. 27 teNe eka veLA pravaraguNa zobhita jagarU yugabAhu jina nAthane pitAnA ghara tarapha bhikSA mATe padhAratA joyA. 28 tyAre te jhaTa netaranA AsanathI UThIne sAta ATha paga sAme jaI. traNa pradakSiNA ApIne bhUmimAM mAthuM namAvI temane vAMdavA lAgyuM. 29 For Personal & Private Use Only Page #366 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cidame guNa. 365 * * * * - * * - - * - - - - - - bhaNai ya sAmiya AhAra, gahaNao maha karesu supasAyaM, davvAisu uvauso, jigovi pANI pasArei 30 aha so vijaya kumAro, harisabharubhinna bahula komaMco, vipphAriya nayaNa juo, viyasaMta pasaMta muhakamalo. 31 AhAreNa vareNaM, paDilAbhai paramabhatti saMjuto, kayakiccaM appANaM mannato maNavai taNUhiM. 32 cittaM vittaM pattaM, tinnivi eyAI lahiya dulahAI, paDilAbhaMteNa tayA, samajjiyaM teNa phala meyaM. 33 punnANubaMdhi punna, uttamabhogA ya sulaha bohitaM, maNuyAuyaM ca baddhaM, kao paritto ya saMsAro. 34 annaM ca tahiM taiyA, pAunbhUyAI paMca divvAiM, pahayAu duMduhIo, celukkhevo surehi kao. 35 bAda te che ke he svAmi, mAre tyAMthI AhAra grahaNa karIne mArApara maherabAnI kare, tyAre dravyAdikane upayoga karI jinarAje hAtha pahoLo karyo. 30 have te vijaya kumAra harSathI romAMca UbhAM karIne khulelI AMkhe ane hasatA mukhakamaLe parama bhaktivaDe uttama AhAra vaherAvIne mana vacana kAyathI pitAne kRtakRtya mAnavA lAgyA. 31-32 citta, vitta, ane pAtra e traNa bhegAM maLavAM durlabha che, te teNe meLavIne te vakhate bhagavAnane pratilAbhita karyo, tenuM A phaLa che33 teNe tema karatAM puNyAnubaMdhI puNya, uttama bhoga, sulabha badhipaNuM, ane manuSyanuM AyuSya bAMdhyuM temaja saMsArane paNa hadamAM Acce che. 34 A vakhate tene tyAM pAMca divya pragaTa thayAM te A rIte ke deva duMdubhi vAgavA mAMDI. 35 For Personal & Private Use Only Page #367 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI dharmaratna prakaraNa. www w w , 4- 1-1 mukkA hiranabuThI, buThI kusumANa paMcavannANa, gayaNaMgaNaMmi ghuThaM, aho sudANaM mudANaM ti. 36 rAMyApaMmuho loo, milio bahuo sa tattha veNA vi, so vijao vijiyamao, pasaMsio harisiyamaNeNa. 37 bhuttUNa bahuM kAlaM vijao bhoe samAhiNA mariTha, . loyapiyAi guNa juo, jAo so bhaddanaMdi tti. 38 . pucchai muNiMdabhUI, kiM eso gihihI samaNadhamma, bhaNai jiNo gihissai, samayaMmi samAhio sammaM. 39 viharai annattha pahU, kumaro vi hu kuNai sAvayaM dhamma, aNukUla viNIya mudhamma, sIla parivAra pariyario. 40 aha annayA kayAI, aThamimAIsu pavadiyahesu, gaMtuM posahasAlaM, pAsavaNu ccArabhUmIo. 41 :: devoe vonI senAnI ane pAMca varSanA phUlanI vRSTi karI, ane AkAzamAM "go mudrA yo yuvAna" e uSa karyo. 36 tyAre tyAM rAjA pramukha ghaNu leka ekaThA thayA, temaNe paNa te nirabhimAnI vijaya kumAranI haSita manathI prazaMsA karI. 37 'pachI te kapriya vijaya kumAra tyAM bahu kALa sUdhI bhoga bhegavI samAdhie marIne A bhadranaMdi kumAra thayo che. 38 * tyAre gatama svAmie bhagavAnane pUchayuM ke, e zramaNa dharma grahaNa karaze ke kema? bhagavAne kahyuM ke hA, avasara AvatAM samyaka rIte samAhita thaI te zramaNa thaze. 39 * pachI bhagavAna anyatra vicAravA lAgyA, ane kumAra anukULa vinIta ane dharma zALA parivAravALo rahIne zrAvaka dharma pALavA lAge. 40 . have teNe eka veLAe AThama vagere parva divasomAM piSadhazALAmAM jaI uccAra prazravaNanI bhUmione. 41 For Personal & Private Use Only Page #368 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cidama guNa 367 * * * * * * * * * * * * * * paDilehiuM pamajjiya, raiuM saMthArayaM ca dabbhasta, , taMmi duruDho aThama, bhattajuyaM posahaM kuNai. 42.. kumaro jiNapayabhatto, aThamabhattaMmi pariNamaMtaMbhi, puvAvarattakAle, ciMtiu mevaM samADhatto. 43 dhannA te gAmapurA, dhannA te kheDakabbaDamaDaMbA, micchatta timiramaro, vIrajiNo vihara ejatattha. 44 te cciya dhannasupunnA, rAyANo rAyaputtamAIyA, vIra jiNadesaNaM nisuNiUNa giNhaMti je caraNaM..45 ityapi jai samijjA, vIro tellukabaMdhavo ajja, to haM tappayamUle, gihissaM saMjamaM ramma. 46 .. tassa bhatthaM nAuM, gose vIro samosaDho tattha, to bhadanaMdi sahio, pahunamaNatthaM nivo patto. 47 joI pramAjI darbhane saMthAro pAtharI te para besIne aSTama bhaktavALuM piSadha karyuM. 42 te aSTama bhakta pASadha pUruM thavA AvatAM jinapada bhakta kumAra pAchalI rAte AvuM vicAravA lAge. 43 te gAmo ane nagarane dhanya che, te kheDA aMbADA ane maMDapa pradezone dhanya che ke jyAM mithyAtvarUpa aMdhakArane haravA sUrya samAna vIra bhagavAna vicare che. 44 vaLI je te bhagavAnanI dezanA sAMbhaLIne cAritra (ce che te rAjAe rAjakumAra vagerene dhanya che. 45 ahIM paNa je Aja rolekaya baMdhu vIra prabhu padhAre te huM temanA pAse mane hara saMyama lauM. 46 tene te abhiprAya jANuM laIne vIraprabhu paNa prabhAte tyAM samesarya, tyAre bhadranaMdi sAthe rAjA tyAM AvyuM. 47 For Personal & Private Use Only Page #369 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 368 zrI dharmaratna prakaraNa namiya jiNaM uvaviThA, uciyaThANe nariMdakumaravarA, to navajalahara gajjiya, gahirasaro bhaNai iya sAmI. 48 bhavyA bhavArahaTTe, kammajalaM gahiya aviraighaDIhiM, caugai duha visavalliM, mA siMcaha jIvamaMDavae. 49 taM maNiya nivo patto, sagihe kumaro u jaMpae evaM, pabajjaM gihissaM, piyaro pucchiya paraM sAmi. 50 mA paDibaMdhaM kuNamu tti, sAmiNA so payaMpio tatto, patto piUNa pAse, namiUNa kayaMjalI bhaNai. 51 vIrasagAse rammo, dhammo ajjaMbatAya nisuo me, --- hara parAga to che ja paNa. 22 te rAjA ane kumAra jinane namI ucita sthAne beThA, tyAre vira prabhu navA meghanA garjaravanA mAphaka gaMbhIra svarathI Ama upadeza karavA lAgyA. 48 he bhavya, A saMsArarUpa araghaTTamAM aviratirUpa ghaDAothI kamaLa grahaNa karIne caturgati duHkha rUpa viSavallIne jIva rUpI mAMDavA para caDAvavA mATe siMcana kare mAM. 49 te sAMbhaLIne rAjA pitAne ghare Avyo ane kumAre bhagavAna pAse jaI kahyuM ke he svAmI! huM mAbApane pUchI dIkSA laIza. 50 bhagavAne kahyuM ke pratibaMdha nahi kare, tyAre te mAbApanI AgaLa AvI namIne hAtha jeThe kahevA lAgyuM. 51 he mAtapitA, Aje meM vIra prabhu pAse ramya dharma sAMbhaLe che, sarahyA che, ane kabUla rAkhe che. para For Personal & Private Use Only Page #370 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAdamo guNa. 369 te vi aNukUlahiyayA, bhaNaMti taM vaccha dhannakayaunno, evaM duccaM taccapi, jaMpie jaMpae kumaro. 53 tubhehi aNunnAo, pavyajja saMpayaM pavajjistaM, souM eya maNiThaM, vayaNaM devI gayA mucchaM. 54 pauNIkayA ca kaluNaM, vilavaMtI bhaNai dINavayaNa miNaM, jAya tumaM maha jAo, bahuo vAiya sahassehiM. 55 tA kaha mamaM aNAhaM, puttaya muttuM gahesi sAmannaM, soyabharabhariya hiyayAi, vaccihI majjha jIyaMpi. 56 tA atthaha jA vamhe, jIvAmo to pavuDDasaMtANo, pacchA kAla gaehiM, amhehi tumaM gahijja vayaM. 57 tyAre teo paNa anukULa hadayavALA hovAthI kahevA lAgyA ke he vatsa, tuM dhanya ane kRtapuNya che, ema bIjIvAra ane trIjIvAra kahe chate kumAra be . 53 tame rajA Ape te have huM dIkSA grahaNa karUM. A aniSTa vacana , sAMbhaLI tenI mAtA mUcha pAmI. 54 tene sAvadha karavAmAM AvatAM te karUNa vilApa karatI thakI A rIte dina vacana bolavA lAgI ke he putra, tane meM hajAro upAye ja tyAre have mane anAtha mUkIne he putra tuM zI rIte zramaNapaNuM , leze, tyAre te zekathI mAruM hRdaya bharAtAM mAro jIva paNa nIkaLI jaze. pa6 mATe jyAM sUdhI ame jIviye chIye tyAM sudhI tuM rahe. bAda saMtAne meTAM thatAM ane ame kALagata thatAM tuM vrata leje. pa7 For Personal & Private Use Only Page #371 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 370 zrI dharmaratna prakaraNa (kumAra) vasaNa saya samabhibhUe, vijjulayA caMcalesu miNa sarise, bhaNuyANa jIvie maraNa, maggao patthao vA vi. 58 ko jANai kassa kahaM, hohI bohI sudullaho esa, to dhariya dhorimAe, aMba tae haiM vimuttavbo. 59 (pitA) jAyA tuha aMga miNaM, niruvamala vaNima suruva sohillaM, tassiri maNuhaviUNaM, buDhavao tayaNu pavvayasu. 60 (kumAra) vivihAhi vAhigehaM, gehaM pi va jajjaraM imaM deha, nivaDaNadhamma mavassaM, iNhi pi hu pavvayAmi tao. 61 (pitA) mukulaggayAu lAyanna salila sariyAu tujjha daiyAo, paMcasayAI imAo, kaha muMcasi taM aNAhAo. 62 kumAra bolyA-manuSyanuM jIvita seMkaDe kaSTathI bhareluM che, ane te vijaLI mAphaka caMcaLa tathA svapna sarakhuM che, vaLI AgaLa ke pAchaLa paNa maravAnuM te nakakI ja che. mATe koNa jANe che ke kone A durlabha badhi prApta thaze ke nahi thaze? mATe dhIraja dhArIne he mAtA tuM mane rajA Apa... 58-59 mAbApa belyAM-he putra, tAruM A aMga anupama lAvaNya ane rUpathI zobhatuM che, mATe tenI zobhA bhogavIne vRddha thatAM dakSA leje. 60 - kumAra bole -A zarIra aneka AdhivyAdhionuM ghara che ane jUnA ghara jevuM ( kSaNabhaMgura) che. te moDuM veluM avazya paDanAraja che, mATe hamaNAMja dIkSA lauM te ThIka. 61 - mAbApa bolyAM -tuM A kulIna ane lAvaNya jaLanI nadIo samAna pAMcase dayitAone anAtha kema mUkI jaze? dara For Personal & Private Use Only Page #372 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cidame guNa 371 w w * * * * * * * * * * * * * * * * (mAra) visamIsa pAyasasame, visae amuinbhave asuyaNo ya, dukkhataru vIyabhUe, ko sevijjA saceyatto. 63 . (pitta) purisa paraMparapa, vitta miNa maNidiyaM tumaM vaccha, dAuM bhuttu pakAmaM, pacchA paDivajja pavvajja. 64 (kumAra) jalajalaNa pamuha sAhAraNaMmi, jalanihi taraMga tullAMma, maimaM vitami na koi, ittha paDibaMdha muvvahai. 65 | (pitA) jaha tikkha khaggadhArAi, viyaraNaM dukkaraM tahA putta, vayapAlaNaM visesA, tuha sarisANaM aisuhINaM. 66 kumAra balya -viSe viSa mizrita dUdhapAka jevA che, vaLI teo azucithI pedA thAya che ane azucimaya haI duHkharUpI jhADanA bIja bhUta che, mATe keNa citanyavAn purUSa temane seve. 63 mAbApa bolyAM -he vatsa, ApaNI vaMza paraMparAthI prApta thaeluM pavitra dhana tuM rUDI rIte daI bhagavIne pachI pravajyA leje. 64 kumAra be -Aga pAchuM vagere paNa sarakhI rIte ja jenI barabAdI karI zake che, tevA A dariyAnA taraMga samAna dhanamAM keNa buddhivAna pratibaMdha rAkhe? 6pa mAbApa belyAM-jema taravAranI tIkhI dhArapara UghADe page cAlavuM e duSkara kAma che, tema he putra, vrata pALavAM duSkara che ane temAM paNa tArA jevA ati sukhIne te te khAsa karIne duSkara che. 66 For Personal & Private Use Only Page #373 -------------------------------------------------------------------------- ________________ .372 zrI dharmaratna prakaraNa. (mAra:) kIvANa kAyarANaM, visayatti siyANa dukaraM eyaM, ujjamadhaNANa dhaNiyaM savvaM sajjaM tu paDihAi. 67 tannicchaya maha muNiDaM, rAyA siMcei egadevasie, taM rajje taha pabhaNa, saMpa tuha vaccha kiM demo. 68 + bhai kumAro dijjara, rayaharaNaM paDigahaM ca to rAyA, lakkha dugeNaM dutrivi, ANAvara kunziyAvaNao. 31 lakkheNaM kAsavarga, sadAviya bhai kumarakesagge, nikkhamaNa pAoge, kappasu so vihu karei tahA. 70 devI paNa gahiu~, viDaM, taha acci ca siyavasaNe, baMdhiya rayaNa samugge, kAuM te Thavai ussIse. 71 kuma:ra khelyAH--kalIva (nAmarda) kAtara ( bIkaNu), ane viSayeAmAM taraselA rahenArane e duSkara che, paNa sakhta udyamIne teA saghaLuM sAdhyuM lAge che. 67 have rAjAe tenA dRDha nizcaya joi tene eka divasa sUdhI rAjya pALavA mATe rAjyAbhiSeka karI pUchyuM ke have tane zu' ANI ApIye. 68 kumAra eklyAH--rajoharaNa ane pAtarU ANI Ape.. tyAre rAjAe kuMtiAmaNu (sarva vastu sagharanAranA dukAna) thI be lAkhanA mUle te aNAvyAM. 69 lAkha ApIne vALadane beAlAvI rAjAe tene kahyuM ke dIkSAmAM lu'cavA paDe eTalA keza cheDIne bAkInA kumAranA keza kApI le, eTale vALa de tema karyuM. 70 te keza tenI mAtAe zveta vazvamAM grahaNa karI arcI pUjIne khAMdhI ratnanA dAbaDAmAM rAkhI peAtAnA ezIke melyA, 71 For Personal & Private Use Only Page #374 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cidamo guNa. 373 rAyA puNovi kumaraM, kaMcaNa kalasAiehi ehaviUNa, hai saya maMgAI, gosIseNaM viliMpei. 72 parihAvai vatthajuyaM, kumara malaMkuNai kapparUktu vya, kArai niyo visiThaM, sIyaM thaMbhasaya suniviThaM. 73 tatthA ruhiuM kumaro, nivasai sIhAsaNami puvvamuho, dAhiNapAse bhaddAsaNaMmi, kumarassa puNa jaNaNI. 74 vittuM rayaharaNAI, vAme pAse tahaM vadhAI se, chattaM pittuM egA, varataruNI piTho ya ThiyA. 75 cAmarahatthAu duve, ubho pAse taheva puvvAe, vIyaNagakarA taha huya bahAi bhiMgAravaggakarA. 76 samaruva jutvaNANaM, samasiMgArANa harisiyamaNANa, ukkhittA aha sIyA, rAyamuyANaM sahasseNa. 77 pachI rAjAe tene senAnA kaLazathI navarAvI pitAnA hAthe tenuM aMga kaheI caMdanathI lIMpyuM. 72 pachI tene be vastra paherAvI kalpavRkSanI mAphaka tene AbhUSaNethI zaNagAryo. bAda rAjAe so thobhAvALI uttama pAlakhI karAvI. 73 - tenA para caDIne kumAra siMhAsana para pUrva dizA sAme mukha rAkhIne beThe, ane tenI jamaNI bAju bhadrAsana para tenI mAtA beThI. 74 tenI DAbI bAjue tenI dhAva mA rajoharaNAdika laIne beThI. ane eka uttama tarUNI chatra laIne tenI pIThe UbhI rahI. 75 ' tenA be paDakhe be cAmara dharanArIo, temaja tenI pUrva bAjue vIMjhaNo dharanArI agha IzAna bAjue kaLaza dharanArI UbhI rahI. 76 pachI sarakhA rUpavALA, sarakhA vanavALA, sarakhA zaNagAravALA, haSita mana dharanAra (umedavAra) eka hajAra rAjakumAroe te pAlakhI UcakI 77 For Personal & Private Use Only Page #375 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 374 zrI dharmaratna prakaraNa. aha sutthiyAiM saMpatthiyAiM se aTha maMgalAI puro, samalaMkiyANa hayagaya, rahANa patteya maThasayaM. 78 caliyA bahave asilaThi, kuMta dhaciMdha pamuhagAhA to, atthatthiyA ya bahave, jayajaya sadaM pauMjaMtA. 79 maggaNa jaNasta dito, dANaM kappa humu ya so kumaro, dAhiNa hattheNa tahA, aMjalimAlA paDicchato. 80 dAijjato magge, so aMguli mAliyA sahassehi, picchijjato ya tahA, loyaNamAlA sahasse hiM. 81 patthijjato ahiyaM, hiyaya sahassehi tahaya thuvvaMto, vayaNa sahasse hi imo, saMpatto jA samosaraNaM. 82 sIyAo uttaritraM, jiNapayamUle bhigamma bhattIe, tipayAhiNI kareuM, vaMdaI vIraM sa parivAro. 83 che te pAlakhInI AgaLa rUDI rIte goThavelA ATha maMgaLa cAlatAM karyo. tathA te sAthe zaNagArelA AThase gheDA, AThase hAthI ane AThase ratha cAlatA thayA. 78 tyArabAda ghaNuM talavAra, lAThI, bhAlA tathA dhvajacinha (jhuDA) UpADanArA cAlyA te sAthe vaLI ghaNA bhATa cAraNe jaya jaya zabda karatA cAlyA. 79 have kumAra kalapakSanI mAphaka mAgaNa lekone savaLe hAthe dAna devA lA, tene sau koI aMjali bAMdhI praNAma karavA lAgyA, vaLI mArgamAM hajAre AMgaLIothI te oLakhAvA lAge, hajAro khethI te jevA lA , hajAro hadayothI te adhika adhika cAhavA ane hajAre vacanethI te vakhaNAvA lAge, ema te TheTha samavasaraNa sUdhI AvI pahoMce. 8081-82 che. tyAM AvI pAlakhIthI UtarI bhaktipUrvaka jinezvaranA pAse jaI traNa pradakSiNa ApI parivAra sAthe kumAra vIra prabhune vAMdavA lAge. 83 For Personal & Private Use Only Page #376 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 375 cAdamo guNa. ahivaMdira jiNidaM, bhaNati piyaro imaM jahe sa suo, amhaM ego iTho, bhIo jara jamma maraNANaM. 84, to tumheM payamUle, nimiuM esa icchai tao bhe, damo sacittabhikkhaM, pujjA pasiuNa giNhaMtu. 85 bhaNai pahU paDivaMdha, mA kuvaha tayaNu bhadanaMdI vi, guMtuM IsANadisiM, muMcai saya meva laMkAraM. 86 luMcai kesa kalAvaM, paMcahi muThIhi to tahiM devI, taM ca paDicchai haMsaga, paDeNa aMmUNi muMcaMtI. 87 bhaNai ya A~ssa aThe, jaijja mA putta taM pamAijja, iya vutuM saThANe, pattA sA Aha kumaro vi. 88 gaMtuM bhaNai jiNidaM, Alita palitayaMmi loyaMmi, bhayavaM jarAi maraNeNa, desu tannAsaNi dikkhaM. 89 tenAM mAbApa bhagavAnane vAMdIne kahevA lAgyAM ke, A amAre ekalavA lADake putra che, te janmajarA maraNathI bIne tamArA pAse niSNAMta thavA Icche che, mATe ame A tamane sacitta bhikSA ApIye chIye tene he " pUjya, prasAda karI grahaNa kare. 84-85 bhagavAn bolyA ke khuzIthI Apo. tyArabAda bhadranaMdi kumAre izAna khuNe jaI pitAne hAthe alaMkAra UtArI pAMca muSTithI pitAnA vALa lucita karyA, te vALa tenI mAtA AMsu pADatI thakI haMsagarbha vastramAM svIkAravA lAgI. 86-87 ' mAtA bolI ke he putra, A bAbata have tuM pramAda nahi karaje, ema kahIne mAbApa svasthAne AvyAM ane kumAra paNa niMdra AgaLa jaI kahevA lAgyo ke, he bhagavan! A jarA ane maravaDe baLajhaLI rahelA lokamAM tenI nAza karanArI dIkSA mane Ape. 88-89 For Personal & Private Use Only Page #377 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 376 : - ~-~ zrI dharmaratna prakaraNa. to dikkhiuNa vihiNA, jiNeNa eso sayaM samaNusiTho, savvapi vaccha kiriyaM, jayaNApuvaM karijjAhi. 90 icchAmi ti bhaNaMto, therANa samappio imo tesiM, pAse tavacaraNa rao, giNhai ikkAra saMgAI. 91 muciraM pAlittuM vayaM, mAsaM saMlehaNaM ca kAUNaM, Aloiya paDito, sohamme suravaro jAo, 92 bhuttuNa tattha bhoe, tatto Aukkhae cuo saMto, hoUNa uttamakule, maNuo pAlittu gihidhamma. 93 / pavvajja kAUNaM, hohI devo saNaMkumAraMmi, evaM baMbhe mukke, ANayakappe ya AraNae. 94 to savvaThe aivaM, caudasam bhavesu naramuresu imo, uttamabhoe bhottuM, mahAvidehe naro ho hI. 95 tyAre jinezvare vidhipUrvaka tene dIkSA ApI, svamukhe tene zIkhAmaNa ApI ke he vatsa, tuM yatanApUrvaka saghaLI kiyA karaje. 90 temaja IcchuM chuM ema bolatA kumArane pachI bhagavAne sthavirene sa, temanI pAse te tapazcaraNamAM rakta rahI agyAra aMga zIkhe. 91 pachI te bhadranaMdi kumAra cirakALa vrata pALI eka mAsanI saMlekhanA karI AlecI paDikamIne sAdharma devalokamAM uttama deva thaye. 92 tyAM sukhabhega bhegavI tyAMthI AyukSaye cavIne uttama kuLamAM janmI gRhidharma pALI, pratrajyA laI sanaskumAra devalokamAM, te jaze e rIte brahma devalokamAM, zuka devalokamAM, Anata devalokamAM, AraNa devalokamAM ane chelle savArtha siddha vimAnamAM ema devatA ane manuSyanA maLI cAda bhavamAM te uttama bhega bhegavI mahA videhamAM manuSya janma leze. 93-94-95 For Personal & Private Use Only Page #378 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMdaramo guNa. 377 - - pavvajja paDivajjiya, khaviGa kammAI kevalI hou, so bhaddanaMdi kumaro, lahihI avahI vimukkasuhaM. 96 evaM zupakSaH kila bhadranaMdI, nirvighna mArAdhya vizuddhadharma, svargAdisaukhyaM labhate sma tasmAt, zrAddhasyayukto guNa eSa nityaM.97 ( iti bhadranaMdi kumArodAharaNaM samApta.) tyAM pratra laI ke khapAvI kevaLI thaIne te bhadranadi kumAra ane nata suma pAmaze. 86 A rIte supakSavALe bhadranaMdi kumAra nivipaNe vizuddha dharma A rAdhI svAdikanAM sukha pAme, mATe zrAvakane supakSarUpa guNanI hamezAM ja32 29sI 2. 87 A rIte bhadranaMdi kumAranuM udAharaNa samApta thayuM. paMcadazatama guNa. ukta caturdazo guNaH, saMprati paMcadazaM dIrghadarzitvaguNa mAha. cAdama guNa kahyA, have paMdarame dIrdhadarzipaNa rU5 guNa (mULa gAthA.) ADhavai dIhadaMsIsayalaM pariNAma suMdaraM kajaM, bahulAbha mappakesaMsalAhaNijja bahujaNANaM, 22 For Personal & Private Use Only Page #379 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 378 zrI dharmaratna prakaraNa. (mULa gAthAno artha.) dIrdhadaza purUSa je je kAma pariNAme suMdara hoya-bahu lAbha ane ceDA kalezavALuM hoya ane ghaNA janane vakhANavA lAyaka hoya che te kAma ja zarU kare che. rara | (TIkA.) Arabhate pratijAnIte-dIrva pariNAma suMdara-kArya miti gamyate-kriyA vizeSaNa vA--draSTuH mabalokayituM zIla basthe ti dIrghadazI. Arabhe che eTale zarU kare che-dI eTale pariNAme suMdara "kAma" eTaluM UparathI levuM athavA dIgha 8 kiyA vizeSaNa tarIke joDe eTale dIrgha jovAnI jene Teva hoya te dIdI purUSa jANavo te purUSa. __sakalaM samastaM-pariNAma suMdaraM AyIla bukhAvahaM-kAryakRtyaM saghaLuM eTale badhuM pariNa maNuMdara eTale AgAmikALe sukha ApanAra kArya eTale kAma. tathA vadu vaghurAmIddhi - napajAM cAheM-jAdaniiyN prazaMsanIya bahujanAnAM svajanaparijanAnAM ziSTAnA miti bhAvaH, vaLI bahu lAbhavALuM eTale puSkaLa phAyadAvALuM--ane a5 kaleza eTale thoDI mahenatavALuM -temaja baha janone eTale svajana parijanone ane thAta keLavAyalA janone lAghanIya eTale prazaMsavA gya (je kAma hoya te te kAma te purUSa karavA mAMDe che. ) sahi kila pAriNAmikyA buddhayA suMdara pariNAma maihika mapi kArya karoti, dhanazreSTivat, tato dharmasyApi evA dhikArI ti.. kAraNa ke te purUSa A loka saMbaMdhI kArya paNa pariNAmikI buddhivaDe suMdara pariNAmavALuM jaNaneja kare che, dhanarAzinA mAphaka, mATe teja dharmane adhikArI gaNAya che. For Personal & Private Use Only Page #380 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMdaramo guNa. 379 ( va jJAnaM vi) asthi ttha magahadese, desiyadasiya mahalla kohalle, rAyagihaM keligihaM va, bhuvaNa kAlAi varanayara. ?. tatthA si rAsikayavahu, maNirayaNo maiyaNo ghaNo siThI, samuvajjiya bahu bhaddA, bhaddA nAmeNa se gihiNI. 2 dhaNapAlo dhaNadevo, dhaNao dhaNarakkhio tti lupasiddhA, cauro caurANaNa ANaNu ba tesiM suyA pararA. 3 kamaso tesiM bhajanA, sirI ya lacchI zraNA ya dhannA ya, niruvama muMderima sAliNIu ciThaMti suhiyAo. 4 kaiyAvi pariNayavao, siThI citai vayaM gahiukAmo, ee vihiyA muhiyA, taNayA me icciraM kAlaM. 5 dhanazreSTinuM jJAta A pramANe che. ahIM aneka kutUhaLavALA magadha dezamAM jagatu lakSmInA kIDAghara samAna rAjagRha nAme moTuM nagara hatuM. 1 tyAM ghaNA maNiratnane saMgharanAra, buddhizALI dhana nAme zeTha have, tenI bahu kalyANa karanArI bhadrA nA rI hatI. 2 - temane brahmAnA cAra mukhanI mAphaka, dhanapALa-dhanadeva-dhanada-ane - narakSita nAme cAra uttama putra hatA. 3 temanI anukame zrI-lakSmI-dhanA-ane dhanyA e nAmanI anupama rUpavALI cAra bhAyAo hatI, teo sukha sAthe rahetI. 4 have zeDa avasthAvAna thayAthI vrata levA IcchatA ke vicAravA lAche ke ATale lagaNa to A mArA putro me sukhI rAkhyA che. 5 For Personal & Private Use Only Page #381 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 380 zrI dharmaratna prakaraNa. - ~ t " . w *********** jai puNa kAvihu muNhA, kuDuMbabhAraM dharijja aviNaThaM, to pacchAvi aisuhI, na muNaMti gayaMpi kAla mime. 6 kA puNa imANa uciyA, gihaciMtAi tti hu~ sapunA jA, sA uNa maIi neyA, punnaNu sAreNa jaM buddhI. 7 jujjai tao parikkhA, imANa muhisayaNa baMdhu paccakkhaM, jaM saMThaviyakuTuMbA, kuDuviNo hu~ti kittipayaM. 8 iya ciMtiUNa mudaMDa, maMDavaM tADiUNa niyagehe, niyamittanAivaggaM, nimaMtae bhoyaNaThAe. 9 muttara na mALA , tavo guNa pAchuM , tassa samakkhaM siThI, hakArAvei bahuyAo. 10 paNa have je kaI vaha kuTuMbano bhAra barobara UpADI le te pAchaLa paNa e ati sukhI rahI vakhata pasAra karaze. 6 have A cAra vastuomAMthI gharanI saMbhALa karavA gya kaI vahu che? hA-jANyuM ! je puNyavALI haze te. tevI koNa che te tenI buddhi uparathI mAlama thaze je mATe buddhi puNyanA anusAra rahela che. 7 | mATe emanI mitra sagA ane bhAIbhAMDunI rUbarU parIkSA levI jeIye, je mATe kuTuMbane ThekANe pADayAthIja yubikanI kIrti jaLavAya che. 8 ema ciMtavIne teNe pitAnA gharamAM moTo maMDapa baMdhAvI bhajananA mATe pitAnA mitra jJAtivargane niyaMtrita karyA. 9 temane jamADI pAna phala ApIne temanI samakSa zeThe vahuone bolAvI. 10. For Personal & Private Use Only Page #382 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - -- - -- --- -- -- - - go sAtrio, mALakhA ghamarU ravivAra ri, jaiyA maggemi tayA, ee me appiyavA ya. 11 / evaM ti tAhi bhaNie, visajjiyA gauraveNa niyasayaNA, pattA ya sayaM ThANaM, ki mittha tat ti saviyakA. 12 magihii jayA tAo, jo tao gihiuM samappissaM, iya ciMtiya paDhamAe, vahUi te ujjhiyA jhatti. 13 bIyAe tumabhAvaM, avaNeuM bhakkhiyA lahuM ceva, taiyAe tAya samappiya tti aigaurava parAe. 14 ujjala vasaNeNaM baMdhiUNa pakhiviya bhUsaNakaraMDe, paidiNa tikAla paDiyaraNa, jogao rakhiyA te u. 15 aha dhannAe niyapiu, gehAo sadiUpa sayaNanaNo, bhaNio jaha paivarisaM, buDhi mime jaMti taha kuNaha. 16 teNe dareka vahune pAMca pAMca cokhAnA dANuM ApIne kahyuM A dANAne saMbhALI rAkhaje ane jyAre mAgu tyAre e mane Apaje. 11 te vahae te vAta kabUla rAkhatAM zeThe mAna sAthe potAnAM sagAMvahAlAMne visarjita karyAM, teo A vAtamAM zuM tatva haze te vicAratA thakA sva svasthAne gayA. 12 tyAM pahelI vahae vicAryuM ke sasarojI mAgaze tyAre jyAM tyAMthI AvA dANA laIne ApIza ema vicArI teNIe te phekI dIdhA. 13 bIjI vahue temanI chAla utArI te khAI lIdhA. trIjIe vicAryuM ke sasarAjInA Apela che tethI mAnanI sAthe ujavaLa vastramAM bAMdhI pitAnA AbhUSaNanA karaMDiyAmAM rAkhI daraja trikALa saMbhArIne sAcavI rAkhyA. 14-15 cothI dhanyA nAmanI vahue pitAnA piyerathI eka sagAne bolAvI kahyuM ke dara varSe A dANa vAvIne vadhatA rahe tema tuM karaje. 16 For Personal & Private Use Only Page #383 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 382 zrI dharmaratna prakaraNa. - teNavi varisAratte, patte te vAviyA payatteNa, khuTuMmi kiyAre jala bhariyaMmi paroha maNupattA. 17.... - to sabve ukhaNiuM, puNaravi AroviyA kameNa tao, jAo paDhame varise, pasatthao patthao tesiM. 18 bIyaMmi vacchare ADhago, u taiyaMmi khAriyA jAyA, turie kuMbho paMca, varise puNa kuMbha sahasANi. 19 aha siThiNA vi bhoyaNa, purassaraM sayaNamAi paccakhaM, sahAviya vahuyAo, sAlikaNA maggiyA teu. 20 kiccheNa sumariya sirI, jao tao appae kaNe paMca, ai savaha sAviyA bhaNai, ujjhiyA te mae tAya. 21 teNe varSARtu AvatAM mahenata laI te dANA pANIthI bharelA nAnA kyAraDAmAM vAvyA eTale te UgI nIkaLyA. 17 tyAre te sarve UkheDIne pharIne remyA ema kema karIne pahele varSa te eka pAlI jeTalA thayA. 18 bIjA varSe AThaka pramANa thayA, trIjA varSe khArI pramANe thayA, cothe varSe kuMbha pramANu thayA ane pAMcame varSe hajAra kuMbha (kaLaza) thaI paDayA. 19 have zeThe pharIne sagAvAlAne jamADI temanI rUbarU vahuone bolAvI te cekhAnA dANA mAgyA. 20 che. te tyAre pahelI zrI nAmanI vahu to te vAtaja visarI gaI hatI eTale jema tema yAda karIne jyAM tyAMthI upADIne teNIe pAMca dANa ApyA, tyAre sasarAe tene moTA sogana ApI kharUM pUchatAM teNIe kahI ApyuM ke he tAta, meM te kI dIdhA hatA. 21 For Personal & Private Use Only Page #384 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMdara guNa. ': 383 evaM lacchI vi kahei, kevalaM bhakhiyA mae teu, AbharaNa karaMDAo, te gahiyadhamA samappei. 22 aidhannA aha dhannAvi maggiyA saviNayaM bhaNai tAya, te eva meva aibhUri bhAva mihi sagaNupattA. 23 . evaM bhavaMti ee surakhiyA tAya vAviyA saMtA, sannikakhAyA puNa buDhibhAva rahiyattao neva. 24 saMti mama jaNayagehe, bahuM kuThArelu saMnikhittA te," sagaDAi vAhaNehiM, to ANAvai lahu~ siThI. 25 to niyabhippAyaM kahiya siThiNa pucchio sayaNavaggo, kiM ittha uciya mihi, sa Aha tubhi cciya muNeha. 26 jaMpai dhaNo vi ujjhaNa, sIlA paDhama tti ujjhiyA nAma, vArachagaNAi chaDDaNa vA vArA vasau maha gehe. 27 ema bIjI vahu bolI ke huM to te khAI gaI hatI. trIjI dhanA nAmanI vahae te AbhUSaNanA karaMDiyAmAMthI kahADI ApyA. 22 have ati bhAgyazALinI dhanyA nAmanI cethI vahu pAsethI zeThe te dANuM mAgyA, tyAre te vinayapUrvaka kahevA lAgI ke he tAta, te dANa AvI AvI rIte hamaNA bahu vadhI paDayA che. he tAta, e rIte e vAvyA thakAja e surakSita rAkhyA kahevAya, bAkI vadhAro karyA vagara rAkhI melyA zA kA- manA mATe hAla te mArA bApanA ghare ghaNA kuThAramAM rakhAyelA che, mATe tame gADAM mekalAvI te maMgAvI lyo. 23-24-25 - tyAre potAno abhiprAya jAhera karIne zeThe sagAvahAlAne pUchayuM ke have IhAM zI rIte karavuM ucita che? teo bolyA ke tame ja te vAta jANo che. 26 . tyAre zeTha bolyo ke pahelI vahu ujajhanazIla hovAthI huM tenuM ujhitA evuM nAma pADuM chuM ane teNe amArA gharamAM chANa vAsIduM karavAnuM kAma karavuM. 27 For Personal & Private Use Only Page #385 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 384 zrI dharmaratna prakaraNa, raMdhaNa kaMDaNa sohaNa, dalaNAi niyogiNI havau vIyA, niya AyaraNa vaseNaM, bhogavai nAma supasiddhA. 28 jaM sAlikaNA jatteNa rakkhiyA rakkhiyAbhihA teNa, maNi kaNaga rayaNa bhaMDAra, sAmiNI havau taiyavahU. 29 aNaikkamaNijjANA, turiyA savvassa sAmiNI hou, sAlikaNa rohaNavasA, rohiNinAmA garuyapunnA. 30 evaM ca dIhadaMsittaNeNa, kArDa kuTuMbamutthaM so, dhaNasiTThI nimmaladhamma kammaArAhago jAo. 31 annova iho vaNao, chaTaMga rohiNIi nAyaMmi, bhaNio suhamma pahuNA kira vitthareNe vaM. 32 khIjInuM tenA AcaraNa pramANe huM bhAgavatI nAma ApuM chuM, ane teNe rAMdhavA khAMDavAnuM tathA seAvA daLavAnuM kAma karavuM. 28 trIjIe cAkhAnA dANA saMbhALIne rAkhyA mATe tenu rakSitA evu nAma pADuM chu, ane teNIe maNi suvarNa, ratna vagere bhaDAra sabhALavAnu kAma karavu. 29 ceAthIe cAkhAnA dANA vavarAjyA mATe teNInuM rahiNI evuM nAma Apu' chuM, te puNyazALinI hAvAthI e traNe vahue Upara dekharekha rAkhanArI thai raheA ane tene hukama badhAne pALavA paDaze. 30 A rIte dIrdhazi thaine te dhana zeDa kuTuMbane svastha karI nirmaLa dharma karmanA ArAdhaka thayA, 31 vaLI A khAmata jJAta dharma kathA nAmanA chaThThA agamAM rohiNInA jJAtamAM sudharma svAmie ahu vistAre karIne enA A rIte bIjo upanaya paNa batAvela cheH 32 For Personal & Private Use Only Page #386 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMdaramo guNa. 385 jaha so dhaNo taha gurU, jaha nAyajaNo tahA samaNasaMgho, jaha vahuyA taha bhavyA, jaha sAlikaNA vayAi tahA. 33 jaha sA ujjhiyanAmA, te sAlikaNe samujhiuM pattA, pesaNadukkhaM paramaM, taha koi jio kukammavasA. 34 sayala samIhiya saMsiddhi, kArae tArae bhavasamuddA, ujjhittu vaeM maraNAi AvayAo uvajjhai. 35 anno uNa bIyavahu vva vatthabhoyaNa jasAi lobheNa, bhuttuM tAiM paraloya, dukkha lakkhakkhaNI hoi. 36 tatto vi ya jo anno, so tAiM jIviyaM varakkhittA, rakhiyavahu vva jAyai, savvesi gauravaThANaM. 37 jema te dhana zeDa tema gurU jANavA, jema jJAtijana tema zramaNa saMgha jANo. jema vahuo tema bhavya che jANavA, ane jema cekhAnA dANA tema mahAvrata jANavA. 33 - have jema pahelI ujhitA nAme vahu khAnA dANA undrita karIne gulAmagirInuM mahA duHkha pAmI tema kaI jIva kukarmanA vize sakaLa samIhitanI siddhi karanAra ane bhavasamudrathI tAranAra mahAvratane melIne maraNadika duHkha pAme che. 34-35 vaLI bIjA keTalAka jIvo bIjI vahunA mAphaka vastra jojana ane yazAdikanA lebhathI te vratane bAI karIne parelanAM lAkho duHkha pAmavAne yogya thAya che. 36 - trIjA rakSitA nAmanI vahu mAphaka te tene potAnA jIvitanI mAphaka sAcavIne sarve tarapha mAna meLave che. 37 For Personal & Private Use Only Page #387 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI dharmaratna prakaraNa. jo puNa taovi anno, roheNivahuya vba buDhimANei, paMcavi vayAi sa havai, saMghapahANo gaNaharu vya. 38 anno vi ittha dIsai, vavahAre uvaNao ihaM nAe, jaha kila kassai gurUNo, sIsA cattAri nippannA. 39 AyariyattaNa juggA, pajjAeNaM sueNa ya samiddhA, aha ciMtiuM pavatto, gurU samappami kassa gaNaM. 40 tatto teNa paricchA, heuM desatare vihArAya, kA hoi kassa siddhi tti, pesiyA uciya parivArA. 41 caurovi tao pattA, khemAi guNanniemu desesu, jo tattha savvajiTho, sAyAbahulo kaDuyavayaNo. 42 egaMtANuvagA, nivveyatteNa tahaya ANIo, savvo parivAro jaha, acirA tassubbhago jAo. 43 vaLI cethA je hiNI nAmanI vahu mAphaka pAMce tene vadhAratA rahe che, teo gaNadharanI mAphaka saMghamAM pradhAna thAya che. 38 vaLI A jJAtane vyavahAramAM bIje paNa upanaya dekhAya che te A rIte ke keIka gurUnA cAra zivyA hatA. 39 teo badhA vrataparyAya ane zrata pAThathI AcArya padane gya thayA hatA. have gurU vicAravA lAgyuM ke A gaccha kene sapa? 40 tyAre teNe temanI parIkSA karavA mATe ke keTalI siddhi kare che te jANavA khAtara temane ucita parivAra ApIne dezAMtaramAM vihAra karavA - kalyA. 41 - teo cAre kSemAdi guNavALA jUdA judA dezamAM gayA. tyAM je savathI mATe ziSya hatuM, te sukhazaLa banI kaTu vacana bela, ane ekAMte kaIne madada Teke nahi Apate, tethI tene saghaLe parivAra cheDA vakhatamAM tenA pAsethI nAzI bhAgI gaye. 42-43 For Personal & Private Use Only Page #388 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - paMdaramo guNa. vIo vi sAyabahulattaNeNa niyadehasaMThiI ceva, . kArei sAdaraM sIsa, vagga mavaraM nauNa kiriyaM. 44 taio puNa sAraNavAraNAi karaNeNa nicca mujjutto, rakkhai pamattabhAvaM, gacchaMtaM taM parIvAraM. 45 jo puNa turio sIso, sayala mahImaMDalo valaddhajaso, jiNa samayAmayameho, dukkara sAmanna nirao ya. 46 oinna devalogaM va, bhUrisaMtosaposa maNupattaM, niyaya vihAra dharAyala, muvajaNayaMto niyaguNehiM. 47 desannU kAlannU, mudIhadaMsI jaheva kAlajjo, jAo pabhUyaparivAra, parigao vihiya jaNaboho. 48 patto guruNo pAse, uvaladdho teNa tesi butto, to niyaya gaccha melaNa, puvyo dinno ya ahigAro. 49 bIje ziSya paNa mA sAje rahIne parivAra pAsethI pitAnA zarIranI saMbhALa levarAvavA lAge, paNa teNe temane kharI kriyA karAvI nahi. 44 trIjA ziSya nitya udyamI rahIne sArasaMbhALa laI parivArane pramAdI thatA aTakAvI rAkhyA. 45 have je ziSya hatuM te pRthvabharamAM yaza meLavavA lAgyuM. kemake te jinasiddhAMtarUpa amRtanuM ghara hAI duSkara zramaNapaNuM pALa ane pitAnI vihAra bhUmine pitAnA guNavaDe jANe devakathI AvI vasI hoya teTalI saMtaSita kare, vaLI te AryakAlika sUrinA mAphaka dezakALane jANa ane sudIrdhadazi hoIne lekane bodhati thake bhAre parivAravALe thaI paDaze. 46-47-48 te gurUnA pAse AvyuM tyAre gurUe badhAne vRttAMta jANI laIne te cAre ziSyane pitAnA gacchane nIce mujaba adhikAra Ape, 49 For Personal & Private Use Only Page #389 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 388 zrI dharmaratna prakaraNa. - - saccitta macittaM vA, jaM gacche chaDDaNArihaM kiMci, .. paDhameNa pariThAvaNa, mimassa kajjaM ti saMThaviyaM. 50 jaM bhattaM pANaM vA, uvagaraNaM vA gaNassa pAuggaM, taM duieNA paritaMtaeNa uppAiyavvaM ti. 51 guru thera gilANa tavassi, bAla sehAiyANa ya muNINaM, rakkhA dakkha viyakakhaNa, juggA taiyami saMThaviyA. 52 jo puNa tesi kaNiTho, gurubhAyA tassa niyagaNo savvo, bahupaNaya parAyaNa, mANaseNa guruNA samuvaNIo. 53 evaM jahajugga niuMjaNeNa ArAhaNaM paraM patto, so mUrI taha gaccho, sabbo guNabhAyaNaM jAo. 54 kira dIhadasi guNasaMgaeNa, dhaNa siThiNA ihaM pagayaM, bhaviyamai. kovaNatthaM, payaMpiyA uvaNayavibhAsA. 55 pahelA ziSyane sacitta acitta paraDavavAnuM kAma bajAvavA hukama ka. 5 bIjAne hukama karyo ke tAre gacchane yogya bhApAna upakaraNa vagere lAvI ApavAnuM kAma thAkayA vagara kAjAvatA rahevuM. pa1 trIjAne kahyuM ke tAre gurU-vira-lAna-tapasvi-bALaziSya vagere munionI rakSA karavI, kemake te dakSa ane vicaNa hoya teja karI zake. para have cotho je temane sAthI nAno gurUbhAI hato tene te gurUe manamAM bahu prIti lAvIne potAno Akho ga7 seM. 23 A rIte jene je yogya hatuM tene te soMpIne te AcArya parama ArAdhaka thaye ane te ga7 paNa pUrNa guNazALI tha. 54 A sthaLe cAlatA prakaraNamAM to dIrdhadazi guNavALA dhana zeThanA jJAtaneja upaga che, chatAM bhavya janonI buddhi UghADavA khAtara upanayanI vAta paNa kahI batAvI che. papa For Personal & Private Use Only Page #390 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 389 solame guNa. iti phala makalaMka zloka mastoka metadguNina iha dhanAkhya zreSTinaH saMnizamya, guNa mamala mudAraM dIrghadarzitva mevazrayata bhavikalokAH kiM bahu vyAkRtena. 56 A rIte dhana zeThane prApta thaeluM nirmaLa yazavALuM bhAre phaLa sAMbhabIne dIrdhadazipaNArUpa nirmaLa uttama guNane he bhavya leke tame dhAraNa kare. jhAjhuM kahevAnI zI jarUra che? pa6 e rIte dhana zeThanuM jJAta che. - -- -- - - - -- - paDazatama guNa. vyAkhyAtaH sudIrghadarzI ti paMcadazo guNaH, sAMprata vizeSajJa iti SoDazaM guNaM pracikaTayiSu rAha. sudIrdhadarzIpaNArUpa paMdaramo guNa varNavyo, have vizeSajJa paNarUpa solamA guNane pragaTa kare che - (mUTha mAthA.) vatthUNaM guNadoselakkhei apakkhavAya bhAveNa, pAeNa visesannUUttama dhammAriho teNa. 23 (mULa gAthAno artha.) vizeSajJa purUSa apakSapAtapaNe karI vastuonA guNa deSa jANI zake che, mATe prAye karIne tene purUSa ja uttama dharmane gya che. 23 For Personal & Private Use Only Page #391 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI dharmaratna prakaraNa, (TIkA, ) vastunAM dravyANAM sacetanA cetanAnAM dharmAdharmahetUnAM vA, guNAn doSAM va lakSayati jAnA tyapakSapAta bhAvena mAdhyasthya susthacetastayA, 390 (vizeSajJa purUSa ) vastu eTale sacetana-acetana drabyA athavA dharmaadharmanA hetuo tenA guNNA ane doSane apakSapAta bhAve karIne eTale mAdhyasthya bhAvathI sustha citta rAkhIne oLakhe che eTale jANI zake che. pakSapAtayukto hi doSAna pi guNAn -- guNA napi doSA nadhyavasyati samartha yati ca. kemake pakSapAtI purUSa doSone guNA mAnI le che ane guNAne doSA mAnI le che, ane tevIja rIte tenu samarthana kare che. ca, AgrahI bata ninISati yukti, tatra, yatra mati rasya niviSTA, pakSapAta rahitasya tu yukti yatra tatra mati reti nivezaM ? AgrahI mANusa, khasa, jyAM tenI mati beThI hAya che tyAM yuktine tANavA icche che, paNa niSpakSapAtI mANasanI te mati, jyAM yukti hoya tyAM taNAya che. ataH prAyeNa bAhulyena vizeSajJaH sAretaravedI uttamadharmAH pradhAna dhamocito bhavati, subuddhimaMtriva diti. ethI prAce eTale ghaNA bhAge vizeSajJa eTale sArA naratAne jANunArAja uttama dharmane ahaM eTale pradhAna dharmane ceAgya thAya che, subuddhi ma trinA mAphka For Personal & Private Use Only Page #392 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sela guNa (391 (tAtha puna ve) iha punabhadda ceiya, vibhUsiyA asthi puravarI caMpA, tattha jiyasatturAyA, rAyA iva sayala jaNaiTho. 1 ruveNa hAriNI sola, sAliNI dhAriNI piyA tassa, aidINI kayasattU, adINasattU ya juvarAyA. 2 uppattiyAi cauviha, visuddha niyabuddhi vijiyasuramaMtI, jIvAjIvAi payattha, sattha vitthara visesannU. 3 rajjadhurA ciMtaNa pavaNa, mANaso dhamma kamma kayakaraNo, niva mANasa kalahaMso, asthi mubuddhI mahAmaMtI. 4 mayakuhiya viNaTha aNiTha, gaMdha gauddhara sarIrasaMchannA, mayagava samaMsa ruhirAi picchilA, asui bIbhatthA..5 subuddhi maMtrinI kathA A pramANe che - ahIM pUrNabhadra nAmanA cityathI vibhUSita caMpA nAme nagarI hatI. tyAM jitazatru nAme rAjA hatA, te caMdranA mAphaka sakaLa janane ISTa hatuM. 1 - tenI mane hara rUpavALI ane zILazebhita dhAriNI nAme rANI hatI, ane tene zatruone atidIna karanAra adanazatru nAme yuvarAja kumAra hate. 2 te rAjAne spAtikI vagere cAra prakAranI nirmaLa buddhivaDe vahaspatine chate e ane jIvAjIvAdi padArthonA vistAranA vizeSane jANa nAra rAjyabhAranI ciMtAmAM mana rAkhanAra dharmanA kAma karavA taiyAra rahenAra rAjAnA manarUpa mAnasamAM haMsanI mAphaka ramanAra subuddhi nAme mahA maMtrI hate. 3-4 - te caMpAnagarInI IzAna keNe bAhara eka moTI khAI hatI, temAM marelA saDelA vaNaselA ane gaMdhAtA rakhaDatA kalevare bharavAmAM AvatAM, tethI te muDadAnI visA mAMsa ane rUdhirathI bharapUra banI bhayAnaka azucimaya thaI rahI hatI. 5 For Personal & Private Use Only Page #393 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI dharmaratna prakaraNa. mayasappasANa goNAi, dehaduggaMdha salila paDipunnA, IsANa disAi purIi, tIi bahi asthi gurUparihA. 6 kaiyAvi hu bhoyaNa maMDavaMmi nivaI muhAsaNanisanno, rAIsara talavara kumara, siThi satthAha pabhiijuo. 7 AsAyaNijja vIsAyaNijja palhAyaNijja mAhAraM, suhavanna gaMdharasa pharisa, parigayaM bhuMjae hiTho. 8 bhutnuttaraMpi taMmi ya, AhAre jAyavimhao bhaNai, rANA papudagaLo, so maNano ya mANo. te vi hu aNuvittIe, bhaNaMti jaM ANavei sAmi tti, tatto ya subuddhiM pai, jaMpai evaM ciya nariMdo. 10 nivaissa eya maThaM, maMtI nA DhAi na pariyANAi, tusiNI ciThai tatto, duccaM tacaM pi Aha nivo. 11 * temAM marelA sarSa kUtarA ane belonAM kalevara nAkhavAmAM AvatAM, tethI te dudhI pANIvALI banI hatI. 6 have rAjA ekaveLA bhajana maMDapamAM bIjA aneka rAjA (khaMDIyA), Izvara (saradAra), talavara, kumAra, zeTha, sArthavAha vagerenI sAthe sukhAsana para bezIne khAnapAna egya, AnaMda janaka, ane sArA varNagadharasa sparzavALA AhArane harSathI khAvA lAge. 7--8 - khAvA bAda paNa te AhAra mATe Azcarya pAmI rAjA bIjA ja ne kahevA lAgyuM ke aho A AhAra ke manejJa hatA? 9 che tyAre teo rAjAnuM mana rAkhavA bolyA ke barAbara tevo ja hate. tyAre rAjA subuddhi mati pratye paNa temaja kahevA lAgyo. 10 , " : paraMtu subuddhi rAjAnI A vAta tarapha bedarakAra rahIne gupacupa ro, tyAre rAjAe te vAta bIjIvAra ane chevaTa trIjIvAra UthalAvI. 11 For Personal & Private Use Only Page #394 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - solame guNa. 393 aha jaMpai varamaMtI, sAmiya eyaMmi aimaNunnevi, AhAre amhANaM, na maNAgavi vimhao hoi. 12 jaM puggalA muhA vi hu, azuhatteNaM khaNeNa jAyaMti, amuhA vi hu muhabhAveNa pariNamaMte khaNeNAvi. 13 muhasadA muharuvA, muhagaMdhA muharasA suhAphAsA, muLa jAti, pugI nag vo. 4 evaM subuddhi vayaNaM, na sadahai narabaI kayAvi puNo, sAmaMta maMti sahio, viNiggao vAhiyAlIe. 15 pariho daya aMteNaM, vayamANo durahigaMdha abhibhUo, daDha pihiyavayaNa nAso, akkamio kaMpi bhUbhAgaM. 16 japei maMtimAI, aho imaM maMgulaM parihaudayaM, ahimaDaya durahigaMdha, bhaNaMti te deva eva miNaM. 17 tyAre subuddhi maMtrI bolyo ke he svAmin ! AvA ati manesa AhAramAM paNa mane lagAre vismaya thato nathI. 12 kAraNa ke zubha pudgaLa kSaNavAramAM azubha thaI paDe che ane azubha pudgaLa kSaNavAramAM zubha thaI paDe che. 13 vaLI zubha zabdavALA-zubha rUpavALA-zubha gaMdhavALA-zubha rasavALA-ane zubha parzavALA-putrane prayoga karI azubha banI jAya che. 14 A maMtrinuM vacana rAjAe kabUla nahi karyuM. bAda kaIka veLA rAjA sAmaMta ane maMtrio sAthe bahera pharavA nIkaLe. 15 te khAIne najIka AvatAM dudhathI muMjhAIne mukha ane nAzikAne khUba DhAMkIne teTalo bhUmibhAga pasAra karavA lAgyo. 16 bAda te maMtrI vagerene kahevA lAge, A khAInuM pANI sarSa vagerenA muDadAMthI durgadha thaI bahu kharAba thai gayuM che, tyAre teo paNa hA pADavA lAgyA. 17 For Personal & Private Use Only Page #395 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 394 zrI dharmaratna prakaraNa to bhaNai subuddhiM pai, uvveyakaraM ahodagaM eyaM, maMtI vi Aha naravara, nahu jutto ittha uvveo. 18. jaM aguru ghusiNa ghaNasAra, kusumapamuhehi surahidavvehiM, vAsiyamitA asuhA vi, puggalA jati suhabhAva. 19 kappUramAiNo vi hu, aisuiNo dehamAi mAsajja, amuhA havaMti tamhA, muhaamuhakahA na vattavvA. 20 | ( tA) puggalANa parINAmaM, tesi naccA jahAtahA, viNIyataNho vihare, sIIbhUeNa appaNA. 21 aha Isi phuriyakovo, naranAho japae mahAmaMti, mA para mappaM tadubhaya, mevaM kuggAhiyaM kuNasu. 22 ciMtai maMtivariTho, aho imo naravaro kahaM hohI, paramattha visesannU , jiNapavayaNa bhAviyaM maI ya. 23 tyAre rAjA subuddhinA prate kahevA lAgyuM ke, aho! A pANI kevuM uga karanArUM che? maMtrI bolyA ke he naravara, emAM udvega pAmavAnuM zuM kAma che? 18 kAraNa ke agara-caMdana-kapUra-ane phUla vagere sugadhi dravyathI vAsyA thakA azubha pugaLe paNa zubha thatA dekhAya che. ane kapUra vagere atizuci. padArtho paNa dehAdika sAthe saMbaMdhita thaI azubha bane che, mATe, zubha ane azubhanI vAtaja ma kare. 1-20 " eTalA mATe kahevuM che ke te te pugaLane pariNAma vicArIne jema tema tRSNa dAbIne AtmAne zAMta rAkhI vicaravuM joIe. 21 * Ama sAMbhaLI rAjA jarA gusse thaI subuddhine kahevA lAgyuM ke tuM A rIte pitA ne parane ane bannene khoTA haThamAM zAmATe tANe che? 22 " tyAre maMtri vicAravA lAgyo ke, aha! A rAjA paramArthanA vizevane jANanAra ane jina pravacanathI bhAvita buddhivALe zI rIte thaI zake? 23. For Personal & Private Use Only Page #396 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * selama guNa. 35 aipacca iyanarehi, saMjhA samayaMmi navayakuMbhehi, parihodaga mANAviya, gAliya khevai navaghaDesu. 24 pakkhiviya sajjakhAre, te laMbiyamudie karAvei, mahayA jatteNa puNo, satta diNe parivasAvei. 25 evaM duracaM taccaMpi, satta rAiMdiyaM kae saMte, taM jAya mudaga rayaNaM, atthaM satthaM phalihavannaM. 26 to taM vAsai maMtI, elA sakkariya mAidavvehiM, ranno pANiyaM ghariyaM, sahAvittA imaM Aha. 27 . bho bho tumaM nivaiNo, bhoyaNa velAi udaga rayaNa miNaM, uvaNijja sovi jaMpai, jaM sAmI ANavei tti. 28 teNavi taheva vihie, rAyA guru harisa pulaiya sarIro, sapariyaNovi pasaMsai, aho imaM udagarayaNaM ti. 29 bAda teNe sAMjanA samaye pitAnA khAsa vizvAsu mANasa mAraphata te khAInuM pANuM magAvIne gaLAvI navA ghaDAomAM rAkhI temAM sAjIkhAra nAkhI temane mudrita karAvIne laTakAvI rAkhyA, ema be traNavAra sAta sAta rAta divasa praga karatAM te pANI sphaTikanA mAphaka sApha ane chelluM thaI uttama thaI rahyuM. 24-25-26 pachI te pANIne te maMtrie elAyacI ane sAkara vagere dravyathI vAsita karyuM. bAda rAjAnA pANI lAvanArane belAvIne A rIte kahyuM -ra7 be bhe, tuM rAjAnA jamavAnI veLAe tyAM A pANI dharaje, tyAre teNe te vAta kabUla rAkhI. 28 bAda teNe tema karatAM rAjA pitAnA parivAra sAthe te pANI pIne bhAre harSathI romAMcita thaI prazaMsavA lAgyuM ke, aha! A kevuM uttama pANI For Personal & Private Use Only Page #397 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 396 zrI dharmaratna prakaraNa. tayaNu nariMdo pANiyahariyaM sahAviuM bhaNai bhadda, AsAiyaM ko te, jalarayaNa miNaM imo Aha. 30 . deva mae dagarayaNaM, mubuddhi sacivAu pAviyaM eyaM, .. to rAyA sadAviya, mubuddhimati iya bhaNei. 31 kiM maMti tuha aNiTho, ahayaM jeNe ya mudaga vararayaNaM, kalli bhoyaNavelA velAe jo uvaThavasi. 32 haMho devANupiyA, katto eyaM tae samuvaladdhaM, pabhaNei maMtipavaro, taM parihodaga miNaM deva. 33 imiNA mae udAeNa, erisaM kAriyaM mahInAha, taM vayaNa mamannato, rAyAvi taheva kArei. 34 taM kamaso jalarayaNaM, jAyaM mANasajalaM va daNaM, jaMpei maMtirAyaM, rAyA vimya bhariya hiyao. 35 . pachI tarata ja rAjAe pANI lAvanArane bolAvI pUchyuM ke he bhadra! te A uttama pANI kayAMthI meLavyuM tyAre te be ke he deva, A udaka ratna huM subudhi maMtri pAsethI lAvela chuM. tyAre rAjAe subuddhi metrine belAvIne A rIte kahyuM. 30-31 he maMtri, zuM tane huM aniSTa chuM ke je mATe gaI kAle bhajana veLAe tAre tyAMthI AveluM udakaratna tuM hamezAM mane nathI mokalAvato? 32 he devAnupriya, A udakaratna te kayAMthI meLavyuM che tyAre maMtri bolyA ke he deva, e teja khAInuM pANI che. 33 ane he mahInAtha, AvA AvA upAye karIne meM te AvuM karAveluM che, tyAre rAjAne te vacananI khAtarI nahi AvatAM teNe pite te ajamAyasa karI che tyAre kema karIne te pANI mAnasa sarovaranA jaLa jevuM uttama, banI rahyuM. tyAre rAjA manamAM virAma pAmIne maMtrine kahevA lAge. 34-35. For Personal & Private Use Only Page #398 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 397. 1,11- 1 sola guNa. devANupiyA katto, tae visesA ime parinnAyA, aimuhamabuddhigammA, sa Aha jiNa vayaNao deva. 36 bhaNai nivo jiNavayaNaM tuhaMtie maMti sou micchAmi, kevIlapaNIya maNahaM, dhamma eso vi sAhei. 37 paDhama cAujjAmaM, dhamma muNijaNa nivesiyaM kahiuM, sammaIsaNa mUlaM, gihatyadhammapi sAhei. 38 . taM sou bhaNai nivaI, amaccavara pavayaNaM tu niggaMtha, sacca maNuttara miccAi, saddahAmI tahiM ccAi. 39 kiMtu ahaM tuhapAse, sAvayadhambhaM gahittu micchAmi, maMtI vi bhaNai sAmiya, mA paDibaMdha karesu ti. 40 to jiyasattunariMdo, subuddhimaMtissa aMtie tuTho, samma duvAlasavihaM, gihatthadhammaM pavajjei. 41 he devAnu priya, AvA ati sUkSma buddhigamya banAve te zAthI jANI zakyA che? tyAre matri be ke he deva, jina vacanathI. 36 tyAre rAjA belyo ke he maMtri, huM tArI pAsethI jinavacana sAMbhaLavA IcchuM chuM, tyAre maMtrI tene kevaLipraNIta nirmaLa dharma kahevA lAge. 37 - matrie pahelAM tene munijanamAM rahela cAturyAma dharma saMbhaLA, bAda samyakatva mULa gRhastha dharma saMbhaLAvyo. 38 te sAMbhaLIne rAjA bolyo ke he amAtyavara, A nigraMtha pravacana satya ane sarvAdhika che ane huM tene tathA karIne zradhuM chuM. 39 paraMtu (hAla) huM tArI pAse zrAvaka dharma levA IcchuM chuM, tyAre maMtri bolyo ke he svAmina, vagara vilabe tema kare. 40 tyAre jitazatru rAjA subuddhi maMtrinA pAse harSita thaI rUddha rIte bAra prakArane gRhastha dharma svIkAravA lAge. 41 For Personal & Private Use Only Page #399 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI dharmaratna prakaraNa. taiyA therAgamaNaM, vaMdaNa vaDiyAi niggao rAyA, maMtIvi suNiya dhamma, hiTho vinavai gurupAe. 42 mumhANa maMtie haiM, pancaihaM navari pucchiuM bhUvaM, . . bhaNiyaM guruhi bho maMti. mA pamAyaM karijjAsi. 43 aha teNa nivo puTho, payaMpae maMti niyayaraja miNaM; pAlittu kiMci kAlaM, duvevi dikkhaM gahissAmo. 44 evaM hou tti payaMpiyaMmi saciveNa dovi taM rajja, . dhammaM taha pAlaMtA, vArasavarisAiM volaMti. 45 itto ya tahiM pattA, therA tesiM tie muNiyadhammo, ahINa sattu niyaputta Thaviya gurUrajja panbhAro. 46 muhabuddhi subuddhi mumati saMjuo pavayaNaM pabhAvaMto, giNhai vayaM nariMdo, vimhAviya devadeviMdo. 47 -- teTalAmAM tyAM sthavira muni padhAryA, temane vAMdavA mATe rAjA tyAM gaye. tyAM maMtrie dharma sAMbhaLI harSita thaI gurU pAse vInatI karI ke tamArA pAse huM pravrajyA laIza, kiMtu rAjAne pUchI AvuM chuM, tyAre gurU elyA ke he maMtri, taratarata tema kara. 42-43 . have teNe rAjAne pUchatAM rAjA bolyo ke he maMtri, ApaNuM A rAjya keTalAka vakhata lagI pALIne pachI ApaNa bane jaNa dIkSA lezuM. 44 - maMtrIe kahyuM ke ThIka. tyAre emaja karazuM ema kahIne te banne jaNa rAjya ane dharma pALatA thakA bAra varSa pasAra karatA havA. 45 * " e veLA tyAM pharIne sthaviro AvyA, temanA pAse dharma sAMbhaLIne rAjA potAnA adInazatru nAmanA putrane rAjyabhAra saeNpI buddhivAn subudhi maMtrinA sAthe maLelo rahIne pravacananI prabhAvane karate thake IMdrAdikane visamaya pamADI dIkSA svIkArate ha. 46-47. For Personal & Private Use Only Page #400 -------------------------------------------------------------------------- ________________ satara guNa. uggA uggavihArI, vevi ikkArasaMga suyadhArI, aisuddha baMbhayArI, kuNaMti dikkhaM niraiyArI. 18 vilasaMta siyajjhANA, rakkhiyanI sesajaMtu saMtANA, uppanna vimalanANA, siddhi pattA muNi pahANA. 49 iti spaSTaM yasmA jinavacana puSpaika madhukRtsubuddhi maitrIzaH svaparahitakartA samajani, vizeSajJatvAkhyaM guNa mamala menaM kRtadhiyaH zrayaMtAM saMsArasphuradudhi pota pratikRti. 50 iti subuddhi maMtri kathA samAptA. teo be ugra ugra vihArI thaIne agyAra aMga bhaNuM ati zuddha brahmacarya pALI niraticArapaNe dIkSA pALavA lAgyA. 48 teo tamAma jatuonI rakSA karatA thakA zukala dhyAnapara cale kevaLajJAna pAmI siddhi prApta thayA. 49 A rIte jina vacanarUpa puruSomAM bhamarAnI mAphaka prItidharanA subudhdhi maMtrI spaSTa rIte vizeSajJatva guNanA ge svaparahita karNa thaye. mATe he buddhimAna jane, tame saMsArathI tAravAmAM vahANa samAna A guNane dhAraNuM kare. 50 A rIte subuddhi maMtrInI kathA che. , saptazatama guNa. . . . . ukto vizeSajJa iti SoDazo guNaH saMprati vRddhAnuge iti sasadazaM guNa mabhidhitsu rAha. vizeSajJapaNArUpa sela guNa kahe, have vRddhAnugapaNArUpa sattara guNa kahe che. For Personal & Private Use Only Page #401 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI dharmaratna prakaraNa. (mULa gAthA.) vuDho pariNaya buddhIpAvAyAre pavattaI neva, vuDhANugo vi evaMsaMsaggakiyA guNA jeNa. 24 (mULa gAthAno artha.) vRddha purUSa pAkI buddhivALA hovAthI pApAcAramAM nahija pravarte, e rIte tenI pAchaLa cAlanAra hoya te paNa pApAcAramAM nahi pravarta. kemake sabata pramANe guNa Ave che. 24 (TIkA.) vRddhaH pravayAH paripakkadhiSaNaH pariNAmasuMdaramatiH sadvivekAdiguNa samanvita ityarthaH * vadhu eTale avasthAvAna purUSa paripakava budhdhivALa eTale pari NAma suMdara buddhivALA arthAt viveka vagere guNethI sahita hoya che. (tathA ) taH suta-vRtti-cAra-va--saMmA, ye vRddhA ste tra zasyaMte, na punaH palitAM kuraiH 1 jeo tapa, vyuta, dharma, dhyAna, viveka, yama, ane saMyamathI vadhelA heya teo vRdhdha jANavA, nahi ke jemane dhoLA vALa AvyA hoya te vRddha lekhAya. 1 - sattatvanikaSoda taM, vivekAloka vaddhitaM, yeSAM bodhamayaM tattvaM, te vRddhA viduSAM matAH 2 " kharA tatvarUpa kasoTIthI pragaTeluM ane vivekarUpa prakAzathI vRdhdhi pAmeluM jJAnamaya tattva jemaNe meLavyuM hoya temane paMDita jane vRdhdha gaNe che. 2 For Personal & Private Use Only Page #402 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sataramo guNa. 1 TS - - - - pratyAsattiM samAyAta, viSayaiH svAMtaraMjakaiH na dhairya skhalitaM yeSAM, te vRddhAH parikIrtitAH 3 prApta thaelA mana haranAra viSayavaDe jenuM vairya tuTe nahi te vRdhe jANavA. 3 nahi svapnepi saMjAtA, yeSAM sadvRttavAcyatA, yauvanepi matAddhA, ste dhanyAH zIlazAlibhiH 4 jemanA sadAcAra saMbadhe svapnamAM paNa koI virUddha bolI zake nahi hoya tevA bhAgyazALa purUSe vanamAM chatAM temane suzIla ane vRddha mAne che. 4 ri , prAyaH zarIra zaithilyAta, syAt svasthA mati raMginAM, tarUNopi kacit kuryAda, dRSTatatvopi vikriyAM. 5 (vaLI bIjI bAju Ama paNa kahevAya che ke, vRddhAvasthAmAM - rIranuM jora kamI paDavAthI prANionI buddhi svastha thAya che, ane tarUNa te tatvane samaje chatAM paNa kaI sthaLe vikAra pAmI jAya che. 5 vArddhakena puna dhatte, zaithilyaM hi yathAyathA,, tathAtathA manuSyANAM, viSayAzA nivartate 6 manuSya vRddhAvasthA thatAM jema jema zithila thatuM jAya che, tema tema tenI viSaya tRSNa paNa nivartatI jAya che. 6 hepa vize, jo taoright taruNopi yuta stena, vRddha vRddha itIritaH 7 (iti) ... (chatAM sArAMza e che ke, je vRddha chatA paNa he pAdeyanA jJAnathI hIna heya te tarUNene saradAraja jANa, ane tarUNa chatAM paNa je hepAdeyane barAbara samajI te pramANe cAlatuM hoya te vRddha samaja. '' For Personal & Private Use Only Page #403 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 42 = = = zrI dharmaratna prakaraNa. ___ sa evaMvidho vRddhaH-pApAcAre'zubhakarmaNi-pravarttate naiva, mATe evA prakArane vRddha purUSa pApAcAramAM eTale bhuMDA kAmamAM nahija pravarte. sa hi kila yathAvasthitatatva mava budhyata iti. kemake te kharekhara yathAvasthita tatvane samajelA hoya che. yataeva vRddho nA hitahato pravarttate, tato vRddha manugacchati ya stanmatADasAritayA-sa vRddhAnugaH-so pyevameva pApe na pravarttate iti bhAvaH je mATe vRddha purUSa ahitanA hetumAM nathI pravartata -te mATe vRdvanA pAchaLa cAlanAra eTale tene anusaranAra te vRddhAnuga purUSa paNa eja rIte pApamAM nathI pravartate e matalaba che. manISi vRddhAnuga-madhyamavuddhivat buddhimAna vRddhajana pAchaLa cAlanAra madhyamabuddhinA mAphaka, kena hetune tyAha,-saMsargakRtAH sAMgatya janitA guNA yena kAraNena pANinAM syu, rataeva prokta mAgame zA hetuthI ema che te kahe che - je kAraNe prANionA guNe saMsakRta che eTale ke sebata pramANe thatA dIse che, ethI ja AgamamAM kaheluM uttamaguNa saMsaggI, sIladaridaM pi kuNai sIladaM, jaha meru girivilagaM, taNaMpi kaNagattaNa muvei (tti) uttama guNavAnI sobata zILahInane paNa zILavAn kare che, jemake merU parvata para UgeluM ghAsa paNa sanArUpe thaI jAya che. For Personal & Private Use Only Page #404 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sataramo guNa. (madhyamavuddhi caritaM puna revaM) astya tra bharatakSetre, puraM kSiti pratiSTitaM, tatra karmavilAsAkhyo, rAjA vIrya nidhAnabhUH ? tasya praNayinI jyeSTA, yathArthA zubha muMdarI, anyA kuzala mAlAkhyA, zAleva makalApadAM. 2 tayo manISivAlAkhyau, putrau premaparau mithaH, svadehodyAna manyezu, stau gatau krIDituM mudA. 3 tAbhyA madarzi tatraikaH, pumA nubaMdha tatparaH bAlaH pAza mapAsyA tha, papraccho duvaMdha kAraNaM. 4 amunA pranitenA la mityu katvo laMbayan puna:, . nivArya sAdaraM pRSTo, bAlene daM sa UcivAn. 5 madhyamabuddhinuM caritra A pramANe che - A bharatakSetramAM kSitipratiSThita nAme nagara che, temAM baLavAna karyavilAsa nAme rAjA hate. 1 tenI yathArtha nAmavALI zubhasuMdarI nAme eka strI hatI, ane bIjI sakaLa ApadAnIzALA samAna akuzaLamALA nAme strI hatI. 2 te be strIonA manISi ane bALa nAme be putra hatA, teo - rasaparasa prItivAna rahI ekaveLA zarIrarUpI udyAnamAM kIDA karavA gayA. 3 tyAM temaNe eka mANasane pha khAte joye; tyAre bALa tenA phesAne dUra karI te mANasane phAM khAvAnuM kAraNa pUchavA lAge. 4 te mANasa bolyA ke e vAta pUchavI mulatavI rAkho, ema kahIne te pharI phI levA taiyAra thaye, tyAre jema tema tene aTakAvIne bALa tene AdarathI pUchavA lAgyo, eTale te A pramANe che - For Personal & Private Use Only Page #405 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 404 w - - - zrI dharmaratna prakaraNa. sparzanAkhyasya me bhadra, bhavajaMtu rabhUt sakhA, samaM sadAgameno ccaiH, sa maitrI manyadA karoda. 6 . tataH prabhRti jajhe sau, truTayaspremA mamo pari, anAdirazALA, kuturatAparata 7 - aMgIkRta bahu klezaH, keza luMcana lAlasaH, bhakASTa zayyA zayanaH, prAMtarakSAzano bhRzaM. 8 | (guru sphUrja durna svalathyAno, jJAnotsAhita bhAvanaH, mAM muktvA madagamyAyAM, sa yayau nirdRtI puri. 1 tato mitra viyuktena, maye daM bho zcikIrSitaM, . zrutve ti tat dRDhapremA, prIto bAlo bhyadhA diti. 10 he bhadra! mAruM nAma sparzana che. mAre eka bhavajaMtu nAme mitra hatuM, 'teNe keTaleka vakhata thayA sadAgamanA sAthe mitrI bAMdhI. 6 pa . tyArathI mAMDIne ene mArA parathI prema tUTaye, te strI ane palaMgane cheDI sakhata tapa tapavA lAge, bhAre kaleza sahevA lAge, keza luMcana karavA lAge, jamIna ane kAIpara sUvA lAge, ane halakuM rUnuM sUkhuM khAvA lAgyuM. 7-8 te UchaLatA dhyAnamAM caDI jJAnathI bhAvanAone uttejita karI, mane cheDane mArAthI jyAM nahi jaI zakAya evI nivRti nAmanI purImAM jato rahyA che. 9 tethI mitranA viyoge karIne huM Ama karavA lAge chuM. te sAMbhaLI tenA te TaDha premathI khuzI thaIne bALa bo -10 For Personal & Private Use Only Page #406 -------------------------------------------------------------------------- ________________ satara guNa. * 45 irmiminiai mitra vAtsalya yuktAnAM, dRDha sauhArdazAlinA, paropakAra zIlAnAM yukta, metad bhavAzAM. 11 | (cAra) mitrasya virahe sthAtuM, kSaNa mapyucitaM nahi, manasvinA mitIvA zu, divasenA sta mIyate. 12 aho te mitra vAtsalya, maho te sthirarAgitA, aho tava kRtajJatva, maho te sAhasaM dRDhaM. 13 bhavajaMtoH punaraho, kSaNa rakta viraktatA, aho hRdayakAThinya, maho mauDhya manuttaraM. 14.. . tathApi dhIra dhIratvaM, kRtvA hitvA tathA zucaM, . svAsthyaM dhehi mudaM dehi, mama mitraM bhavA dhunA. 15 ' 'mitrapara vAtsalya dharanAra, majabUta prItizALi, ane paropakAra 5rAyaNa tamArA jevAne emaja karavuM vAjabI che. 11 . . je mATe manasvI purUSane mitranA virahamAM kSaNabhara paNa rahevuM ghaTatuM nathI ema vicArIne ja juvo mitra (sUrya) ne viraha thatAM divasa paNa asta thAya che. 12 dhanya che tArA mitra vAtsalyane, dhanya che tArI sthiratAne, dhanya che tArI kRtajJatAne, ane dhanya che tArA daDha sAhasane. 13 bhavajaMtunI kSaNavAramAM thaelI rakta viraktatA juvo ! tenA hadayanI kaThoratA ju! ane tenI mahA mUDhatA juvo ! 14 te paNa he dhIra, tuM dhIraja dharI zeka melIne svastha thA ane harSa pAmI mAro mitra thA. 15 For Personal & Private Use Only Page #407 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 406 zrI dharmaratna prakaraNa sparzano pyAkhya ditya stu, bhavajaMtu rivA si me, tata stena vyadhA -maitrI, bAlaH prItAMtarAtmanA. 16 sAmAnitaravA, na nai zumArA, manISiNe ti vidadhe, bahirvRttyA tvasau sakhA. 17 tau taM vRttAMta mAkhyAtaM, mAtApitro yathAsthitaM, to rAjhA mA pari, pharSag viheMdAma 28 uvAcA kuzalA dRSTA, sAdhu sAdhva si putraka, yat tvayA sarvasaukhyAnAM, khAni reSa sakhA kRtaH 19 tuSAra iva padmasya, svarbhAnu riva zItagoH, sparzano yaM sakhA saukhya, kAraNaM me mutasya na. 20 gva vipada vivA, ciMtA chuma chuM, kiMtu nAcIkathat kiMcid, gAMbhIryAt svasutaM prati. 21 (yugma) sparzana be --bahu sAruM, tame ja mArA bhavajaMtu samAna che. tyAre bALa manamAM khuzI thaIne tenI sAthe dastI karavA lAge. 16 . - manISi nAmane kumAra vicAravA lAgyo ke sadAgamathI e tajAyela hovAthI nakkI e sparzana bhUDA AzayavALe have jaIye, tethI teNe baherathIja tenI sAthe dostI darzAvI. 17 te be jaNAe te vRttAMta mAbApane kahI saMbhaLAvyuM. tyAre rAjA bhAre harSa pAmavA lAge. 18 akuzaLA mAtA harSita thaI bolI ke, he putra! te bahuja ThIka karyuM, ke je A sarva sukhanI prANa samAna sparzanane te mitra karyo. 19 zubhasuMdarI vicAravA lAgI ke, pavane jema hima bALe che, caMdramAne jema rAha grase che, tema A spazana paNa mitra thayAthI mArA putranA sukhanuM kAraNa nathI, ema ciMtavIne viSAda pAmavA lAgI, paNa gAMbhIrya dhArI teNIe putrane kAMI kahyuM nahi. 20-21 For Personal & Private Use Only Page #408 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 47. sataramo guNa sparzanamUla zuddhyartha, paredyavi manISiNA, gAdUra rojo, vA nAnAM jarA 22 bhadrA sya mULazuddhiM me, zIghraM jJAtvA nivedaya, yadA jJApayati svAmI, tyuktvA sau niragAt tataH 23 tenA tmIyaH prabhAvAkhyaH, praiSi praNadhipUrUSaH prastutArthAya so nyezu, ryAtvA gAd bodhasannidhau. 24 tataH kRtAvanAmo sau, bodhenA pracchi sAdaraM, prabhAva kathayA tmIyaM, vRttAMtaM so pyathA khyata. 25 ita stadA hi nirgatya, vAhyadezeSu vaMbhramaM, mayA nacApi gaMdhopi, prastutArthasya teSvatha. 26 . AgA mAMtaradezeSu, tatracA pazya mulvaNaM, puraM rAjasa cittAkhyaM, samaMtA ttamasA cittaM. 27 have eka veLA sparzananI mULa zuddhi meLavavA mATe manISie bodha nAmanA aMgarakSakane ekAMtamAM bolAvI kahyuM ke he bhadra, A sparzananI mULa zuddhi zodhIne mane jaladI jaNAva-tyAre svAminI AjJA kabUla karI te bedha tyAMthI ravAne thaye. ra223 te bedhe pitAno prabhAva nAme pratinidhi purUSa A kAmanA mATe mokalAvyuM. te keTalAka divase pAcho AvI badha pAse jaI tene praNAma karavA lAgyuM, eTale badhe tene AdarathI pUchayuM ke he prabhAva, tAre vRttAMta kahe, tyAre te bolyA:-24-25 ahIMthI tyAre huM nIkaLIne bAharanA dezamAM khUba rakhaDe, paNa mane e vAtane kaze leza mAtra paNa patto maLe nahi. 26 tyAre huM aMdaranA dezamAM AvyuM, tyAM meM rAjasacitta nAmanuM cAre bAjuthI aMdhakAra bhareluM bhayaMkara nagara joyuM. 27 . For Personal & Private Use Only Page #409 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 408 zrI dharmaratna prakaraNa. pure tasmi nnahaM yAvat , prApto rAjakulAMtikaM, tAva dullasito'kAMDa, eva kolAhaladhvaniH 28 brahmAMDa bhAMDa saMvyApi, sphUrja dUghaNaghaNAravA, laulyAdi bhUyAdhiSTAnA, mithyAmAnA dayo rathAH 29 garjitaji tajImUtA, mamatvAdyA mataMgajAH, devA pUrata ti , majJAnAdhA tulA ra0 anekaraNa saMghaTTa, prauDha niyUMDha sAhasAH, celu hItanAnAstrA, thApalAdyAH padAtayaH 31 (trima viva) prasarpadarpa kaMdarpa, paTahodghoSaNAt kSaNAt, pAcAlI dacalasthAmA, para mapyamitaM balaM. 32 . pRSTo mayA tha viSayA bhilASasyaiva pUrUSaH, vipAkAkhyaH samAcakhyau, rAjJaH prasthAna kAraNaM. 33 te nagaramAM pesIne huM je darabAra ghara pAse AvyuM, tevAmAM meM tyAM eciMte lAhala thate sAMbhaLe. 28 tyAM lehyAdika rAjAonA mithyAbhimAnAdika ratha pitAnA UchaLatA ghaNughaNATathI brahmAMDane bharI nAkhatA hatA. 29 mamatvAdika hAthIo gAjIne meghane paNa halako pADatA hatA, tema ja ajJAnAdika ghaDAo haNahaNATathI dizAe bharI nAkhatA hatA. 30 vaLI cA paLa vagere padAtio aneka laDAI laDavAthI majabUta sAhasika banyA thakA aneka jAtanA hathiyAre laI cAlatA hatA. 31 - A zivAya bIjuM paNa tamAma lazkara UchaLatA garvavALA kadane. paDaghA vAgavAthI tarate tarata taiyAra thaI cAlavA lAgyuM. 32 tyAre meM viSayAbhilASanAja vipAka nAmanA mANasane pUchatAM te A prasthAnanuM kAraNa nIce mujaba kahevA lAgyuM. 33 For Personal & Private Use Only Page #410 -------------------------------------------------------------------------- ________________ satarama guNa. bho bhadrA trA sti vairIna kuMbha nirbhedakesarI, mukhya zcaraTacakrasya nareMdro rAgakesarI. 34 tasyA sti maMtrI viSayA, bhilASo nAma vizrutaH, caMDamArtaDavat prauDha, pratApAkrAMta viSTapaH 35 rAgakesari devena, sa maMtrIzo nyadA mudA, jagade jagadetaname, vazyaM kuru vizArada. 36 o mityuktvA mahAmaMtrI, vizvavazyatvahetave, sparzanAdIni paMca sva, mAnuSANi samAdizana. 37 maMtriNo ce nyadA deva, devazAsanato mayA, svamAnuSANi preSyaMta, jagatsAdhana hetave. 38 taiH sAdhitaM jagat prAyo, grAhitaM devazAsanaM, kevalaM zrUyate kazcit, sasyAnA mItisaMghavat. 39 te bolyo ke A luMTArU lazkarano mukhya saradAra rAgakezarI nAme rAjA che, te varIonA hAthIonA kuMbhasthaLa vidAravAmAM siMha samAna che. 34 tene viSayAbhilASa nAme prakhyAta maMtrI che, te pracaMDa sUryanA mAphaka proDha pratApathI AkhA jagane dabAvanAra che. 35 te maMtrIzvarane eka veLA rAgakezarI kahevA lAgyo ke he buddhimAna mane tuM A jagat vaza karI Apa. 36 tyAre maMtrIe te vAta kabUla karIne jagane vaza karavA mATe pitAnA sparzanAdika pAMca mANasane bolAvI pharamAvyuM. 37 bAda keTaleka vakhate maMtrie rAjAne kahyuM ke he deva! tamArA hakamathI meM mArA mANasane jagatane vaza karavA mokalAvyA che. teoe pAye saghaLuM jagat jItIne tamArA tAbe karyuM che, chatAM evuM saMbhaLAya che ke nIpajelA pAkane jema tIDanuM TeLuM bagADe. 38-39 For Personal & Private Use Only Page #411 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 410 zrI dharmaratna prakaraNa teSA mupadravakaraH, sphuTodbhaTa parAkramaH, saMtoSanAmA caraTaH, kUTaH kapaTa pATavaH 40 bhUyo bhUyaH parAbhUya, tAni tena kiyAn janaH .. devabhuktaM bahisthAyAM, prakSipto nirdRtau puri. 41 ta nyaMtrivacanaM zrutvA, kopATo pAruNe kSaNaH, tasyo pari svayaM devaH, pratasthe raNakarmaNe. 42 ita cAsmAri devena, tAtapAdA bhivaMdanaM, taraMgeNe va pAthodhe, vaivale ca kSaNA ttataH 43 . vipAko tha mayA nAtha, saMbhramodbhAMta cakSuSA, pRSTaH kosya nareMdrasya, pite ti mama kathyatAM. 44 ISad vihasya sa proce, nanu moho mahA nRpaH, trilokI khyAta mahimA, dathyau vRddho nyade ti saH 45 tema ApaNa chatAyelA lokone upadrava karanAra bhAre parAkramavAna saMtoSa nAme bahAravaTio kUDakapaTamAM kuzaLa rahI vAraMvAra keTalAka janene * pakaDI pakaDIne tamArA bhegavaTAthI bAhera rahelI nivRtipurImAM nAkhyA kare che. 40-41 maMtrinuM te vacana sAMbhaLIne rAjA kepanA bharAvathI lAla netravALe banIne tenI sAthe laDavA mATe jAte ravAnA thaye hate. 42 eTalAmAM to te rAjAne bApane page paDavAnI vAta yAda AvyAthI tarate tarata te dariyAnA mojAM mAphaka pAcho vaLe che. 43 tyAre huM bhayathI Ama tema najara pheravate thake vipAkane pUchavA lAge ke A rAjAne bApa koNa che te mane kahe. 44 te lagAra hasIne bolya, ke zuM eTalI paNa tane khabara nathI ke are e te traNe lekamAM vikhyAta mahimAvALA meha nAme mahA naredra che. For Personal & Private Use Only Page #412 -------------------------------------------------------------------------- ________________ satara guNa. 411 iaa ripatI vana, zo rakSituM nAnuM, tenA punA nAma, sAtrA nija . 46 rAjyaM devAya datvA tha, zete moho nirAkulaH tathApI daM jagat tasya, prabhAveNaiva vartate. 47 tadeSa moharAja ste, kathaM praSTavyatAM gataH, vyAhAri hAri vacanaM tata staM pratya do mayA. 48 bhavatA bhadra pApo haM, sAdhu sAdhu prabodhitaH, paraM nivedyatA magre, kimabhUt so pyathA vadat. 49 gatvA sAraparIvAra, yukto devaH pituH kramau, nanAmai naM ca vRttAMta, mUlatopi vyajijJayat. 50 moho vocata he vatsa, yanmadaMgasya bAdhyate, pAmAvyApta mayasye va, ta tsAraM kilaM saMprati. 51 te vRddha thavAthI teNe vicAryuM ke huM paDakhe rahIne paNa mArA baLe jagatane vaza rAkhI zakIza, tethI have mArA putrane rAjya seMpu. tethI A rAgakezarIne rAjya ApIne te nizciMta thaI sUte che; chatAM tenA ja prabhAvathI A jagat vazamAM rahe che. 45-46-47 " mATe meha rAjAnI tAre parapUcha karavAnI zI jarUra che? A rIte te bolyo tyAre meM tenA pratye A rIte mIThuM vacana kahyuM ke he bhadra, huM nibuddhi chuM, mATe teM mane ThIka prabodhita karyo, paNa have AgaLa zI vAta che te kahe tyAre te bolya. 48-49 rAgakezarI parivAra sahita bApa pAse jaI tenA caraNe name, ane teNe tene saghaLe vRttAMta saMbhaLAvyuM. 50 maha be ke he putra, e te mArA aMgane kharajanI mAphaka pIDA kare che. 51 For Personal & Private Use Only Page #413 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 412 zrI dharmaratna prakaraNa. tava tvaM tiSTa nijaM rAjyaM, suciraM pratipAlaya, saMtoSa zatrughAtArtha, mahaM yAsyAmi saMgare. 52 devaH zrutIH pidhAyA khyA, dAH zAMtaM pAtakaM hyadaH, anaMtakAla saMsthApi, tAtIyaM bhavatAd vapuH 53 devena vAryamANopi, mohaH sarvAbhi sArataH, svayaM cacAla bhadre daM, rAjJaH prasthAna kAraNaM. 54 ityuktvA sa yayau tUrNa, citte dadhyA vahaM punaH, aye sparzana saMzuddhiM, rlabdha yaM sakalA mayA. 55 kiMtvidaM ghaTate nAyaM, yat saMtoSAt parAbhavaM, sparzanasyA ha sa puna, sta mAcakhyau sadAgamAt. 56 ta tasyA nucaraH kopi, saMtoSo bhavitA hyayaM, evaM vitarkaya nAgAM, pramANaM svAmyataH paraM. 57 vAte tuM IhAM rahI cirakALa tAruM rAjya pALa, saMtoSa zatrune mAravA mATe laDAi karavA huM ja jaIza. para tyAre rAgakezarI kAne hAtha daI belavA lAgyuM ke hAya hAya, A te zA bhega maLyA ! tamAruM zarIra te anaMta kALa sUdhI ekaja sthAne - hevuM joIe. 53 ema teNe vAratAM chatAM paNa meha sarvathI AgaLa paDI pote cAlate thayo che. e A prasthAnanuM kAraNa che. 54 ema kahIne te vipAka jaladI tyAMthI cAlato thaye eTale huM vicAravA lAgyuM ke are sparzananI saghaLI zodha meM meLavI, paNa emAM eNe je saMtoSathI sparzananA parAbhavanI vAta jaNAvI che te aghaTamAna lAge che, tethI pharIne pUchI jotAM teNe sadAgamanuM nAma ApyuM. 55-56 tyAre meM tarka karyo ke saMtoSa e sadAgamana kaIka anucara he joIe, e rIte vicAra karate thake huM tamArA AgaLa Avyo chuM. have Apa mutyAra che. 57 For Personal & Private Use Only Page #414 -------------------------------------------------------------------------- ________________ satara guNa. 413 w w w * * * ** * * * * * * * - - bodhenA bhidadhe sAdhu, prabhAvAnuSTitaM tvayA, tenaiva sahito bodho, yayau pArthe manISiNaH 58 hatAnatiH kumArAya, taM vRttAMtaM nyavI vidava, prabhAvaM pUjyAmAsa, prItAtmA nRpanaMdanaH 59 manISiNA nyadA poce, sparzanA khyAhi kiM tava, cakre sadAgame naiva, mitreNa viraho nanu. 60 tatrA sIt kimutA nyo pi, sa smAhA sIt paraM sakhe, kRtaM tatkathayA yanmAM, sa kadarthayate bhRzaM. 61 kartA hi saiva sarvasyo, padeSTaiva sadAgamaH, bhUyaH kiM tasya nAme ti, taM papraccha nRpAtmajaH 62 be bolyo ke he prabhAva, te ThIka kAma bajAvyuM. pachI tene sAthe teDIne bodha manISi kumAra pAse gaye. 58 kumArane namIne badhe te vRttAMta saMbhaLAvyo, eTale kumAra Anadita thaI prabhAvane pUjavA lAgyuM. 59 pachI manISi kumAre eka veLA sparzanane kahyuM ke he sparzana, zuM tane sadAgameja mitrane viraha karAvyo che ke kema te bola. 60 te kAmamAM bIje paNa kaI madadagAra hato ke kema? tyAre sparzana che ke hA hate. paNa he mitra tenI vAta pUcha nahi, kAraNa ke te mane bahu duHkha Ape che. 61 kharuM kahuM te teja saghaLe kartAharta che, bAkI sadAgama te phakta upadeza karanAra che. tyAre kumAre pharIne pUchyuM ke tenuM nAma zuM te For Personal & Private Use Only Page #415 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 414 zrI dharmaratna prakaraNa. bhaya ucai sau, tasyAdaM kurakarmaNaH nAmA puccarituM neza, stato vAdI nareMdra sUH 63 vayA navA ma, vacaLa, mItiH vAryAM manAvi, bhadra nAgnirityukte, mukhadAhaH prajAyate. 64 atha jJAtvA tinirbaMdhaM, sparzanaH smAha dainyabhAka saMtoSa iti durnAma, tasya pApaziromaNeH 65 d nareMdranaMdano dadhyA, viyatA sakalo vyaho, prabhAvAnIta vRttAMto, ghaTAkoTi maTIkata. 66 anyadAH sparzanaH siddha, yogivat tatpure vizata, bAlo tIva vazIbhUto manISI tu tathA nahi. 67 tAbhyAM sarvaH prabaMdho yaM, svasvamAtro niveditaH, uvAcA kuzalA bAlaM, vatse daM sAdhu sAdhva bhUt. 68 tyAre te bhayathI viSphaLa thaI khelyA ke te krUra karmInuM te huM nAma paNa uccArI zakuM' tema nathI. tyAre rAjakumAra khelyA ke tAre amArI AgaLa jarAe khIka rAkhavI nahi joiye. huM bhadra, agni zabda elyAthI kaI mukhamAM dAha utpanna thatA nathI. 63-64 tyAre bahu Agraha thate jANI spazana dInatA dharI khelyuM ke te pApiAnA zirAmaNinuM sASa evu nAma che. 65 . tyAre rAjakumAra vicAravA lAgyA ke ATalAthI have prabhAva ANele tamAma vRttAMta ghaTita thaI jAya che. 66 bAda eka veLA siddha yoginI mAphaka sparzana te nagaramAM peThA, tyAre bALa kumAra te tene dhRma vazIbhUta thaI rahyA paNa manISi kumAra tevA vaza nahi thayeA. 67 temaNe A sarva pramadha potapotAnI mAtAne jaNAvyeA. tyAre akuzaLA eTalI ke he putra! badhu ThIka thayuM che. 68 For Personal & Private Use Only Page #416 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 415 sataramo guNa. ' svasutaM madhurai vAkya, babhASe zubha suMdarI, vatsA sya pApamitrasya, saMbaMdha ste na suMdaraH 69 so bhyadhA devamevaitat , mAtaH kiM kriyate paraM, pratipanna makAle hi, satAM hAtuM na yujyate. 70 zubha suMdaryathA voca, daho te vatsa sanmatiH, aho te natavAtsalya, maho te nIti naipuNaM. 71 nAkAMDa eva muMcaMti, sadoSa mapi sajjanAH, pratipannaM gRhasthAyI, tatrodAharaNaM jinaH. 72 yastu mUDhatayA kAle, prAptepi na parityajet,... sa doSaM labhate tasmAt, saMkSayaM nAtra saMzayaH 73 have zubha suMdarI pitAnA putrane madhura vAkyathI kahevA lAgI ke he vatsa, A pApa mitranI sAthe saMbaMdha rAkhavo tAre suMdara nathI. 69 te bolyo ke he mAtA, tArI vAta kharI che, paNa zuM karuM, je mATe kabUlelAne vagara pratA sajajoe choDavuM joIe nahi. 70 - zubha suMdarI belI ke he putra, tArI pavitra buddhine dhanya che, namelA Upara vatsala rahevAnA tArA kAmane dhanya che, ane tArI nIti nipuNatAne paNa dhanya che. 71 je mATe kaheluM che ke, sajajana purUSa sadeSa vastune paNa vagara prastAve cheDI detA nathI A bAbatamAM paraNIne gharavAsamAM rahetA tIrthakaraja udAharaNa che. 72 paNa je purUSa avasara prApta thatAM paNa mUDha banI sadeSane tyAga nahi kare che tethI kSaya pAme che e vAtamAM saMzaya nathI. 73 For Personal & Private Use Only Page #417 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 416 zrI dharmaratna prakaraNa karma vilAsa rAjo pi, tajajJAtvA dayitA mukhAva, tuSTo manISiNo gADhaM, ruSTo vAlasya copari. 74 abhU tyaktAnya kartavyo, bAlaH sparzana doSataH, vilasan mRdvapasmAro, tsAra mArita cetanaH 75 tanmUlazuddhi mAkhyAya, bAlaH prokto manISiNA, sparzane tra ripau bhrAta, rmA viznaMbha kRthAH kacit. 76 bAlo ja jalpa he baMdho, niHzeSa sukhadAyakaH, ayaM varavayasyo me, kathaM zatru stvayo ditaH 77 dadhyau manISI bAlo ya, mupadezazatai rapi, AkArya karaNo dyukto, niSedhuM pAryate nahi. 78 akArye durvinIteSu, pravRtteSu tataH sadA, na kiMci dupadeSTavyaM, satA kAryA vadhIraNA. 79 karmavilAsa rAjA paNa strIonA mukhathI te vAta jANIne manISinA Upara khuzI thaye ane bALanA upara gusse thaye. 74 have bALakumAra sparzananA deSathI bIjuM kAma cheDI vilAsamAM paDe thake lagAra chakele ane kAmathI cetanahIna banI gaye. 75 - tyAre manISi kumAre spazananI mULa zuddhi jaNAvIne bALane kahyuM, ke he bhAI A sparzana zatrune tuM keI sthaLe paNa vizvAsa karIza nahi. 76 bALa bolyo ke he baMdhu! A to sakaLa sukhadAyaka ApaNe uttama mitra che, tene tuM zatru kema kahe che? 77 manISi vicAravA lAgyuM ke, A bALa akArya karavAmAM taiyAra thaela che, mATe seMkaDe upadezathI paNa e kAze nahi. 78 je mATe ema kahevuM che ke, duvinIta jane akAryamAM pravarte tyAre satyarUSe temane upadeza nahi karatAM upekSA karavI joIe. 79 For Personal & Private Use Only Page #418 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sataramo guNa 417 ityA locya svayaM citte, hitvA bAlasya zikSaNaM, svakArya karaNo dyukto, manISI mauna mAzritaH 80 atha sAmAnya rupAkhyA, priyA tasyaiva bhUpateH, asti madhyama buddhyAkhya, snasyA zca tanayo nayI. 81 tadA dezAMtarA dAgAt, sa dRSTvA sparzanaM mudA, bAlaM papraccha koyaM nA, sa Uce tasya valgitaM. 82 tato bAlasya vacanAta, sparzano madhyamAMgake, prAvizava tena jajJe so, bAlabad vivhalAzayaH 83 manISI tattu vijJAya, madhyamAya nyavedayat, mUlAt sparzana saMzuddhiM, sa dadhyau saMzayAkulaH 84 ema pite manamAM vicArIne manISi kumAra bALane zikSaNa ApavAnuM choDI pitAnuM kAma karavAmAM tatpara banI mAna dharI rahyA. 80 have te rAjAnI sAmAnyarUpA nAmanI eka rANI hatI, ane tene madhyamabuddhi nAme putra hato. 81 te te vakhate dezAMtarathI ghare AvyA, te sparzanane joI harSita thaI bALane pUchavA lAgyuM ke A koNa che? tyAre bALe tenI oLakhANa ApI. 82 pachI bALanA kahevAthI sparzana madhyamabuddhinA aMgamAM peThe, tethI te bALanI mAphaka viSphaLa cittavALa bane. 83 manISine te vAtanI khabara paDatAM teNe madhyamabuddhine sparzananI mane nathI kIdhelI zodha jaNAvI, tyAre madhyamabuddhi saMzayamAM paDI vicAravA lAge. 84 For Personal & Private Use Only Page #419 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 418 zrI dharmaratna prakaraNa. wwww ekataH sparza satsaukhya, manyato bhrAtRvAraNaM .... nahiM jAnAmya he samyak , kiM vidhAtuM mamo citaM. 85 tat pRcchAmi sadAsaukhya, jananI jananI miti, dhyAtvA nivedya vRttaM svaM, kRtyaM papracchatAM tataH 86 jagAda sApi mAdhyasthya, madhunA dhehi naMdana, kAlAMtare tu valinaM pakSa nidoSa mAzrayeH 87 () saMzayApana cittala, bhinne kAryadaye satA, kAryaH kAlavilaMbo tra, dRSTAMto mithunadrayaM. 88 ... (tathA) pure kasminnRjo rAjJaH, praguNA nAma patnaya bhUt, . tasyA zca tanayo bhumo, vadhU vA kuTilAbhidhA. 89 ekabAju rapazana taraphanuM majhAnuM sukha rahela che, ane bIjI bAju bhAIvAre che, mATe mAre zuM karavuM ucita che te huM barAbara jANI zakatA nathI. 85 mATe mArUM sadA sukha cAhanArI mAtAne pUchI jouM ema vicArI teNe mAne saghaLo vRttAMta kahIne pote zuM karavuM te pUchyuM. 86 "" - te belI ke he naMdana ! hAla tuM madhyastha rahe, vakhata Ave je baLavAna ane nirdoSa pakSa jaNAya tene pakaDaje. 87 je mATe kahevuM che ke, be jAdA judA kAmamAM saMzaya Ubho thatAM te sthaLe kALavilaMba karavo joIe. e bAbata be joDalAnuM dRSTAMta che. 88 be joDalAnuM dRSTAMta A rIte cheeka nagaramAM rUju nAme rAjA hatA. tenI praguNA nAme patnI hatI. tene mugdha nAme putra hato ane akuTilA nAme tenI vahu hatI. 899. For Personal & Private Use Only Page #420 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sataramo guNa. 419 . * * * * * * * *** * * * puSpoccayakRte nye gru, ste mugdhAkuTile madhau, svagehopavane yAtAM, gRhItvA hemamUrSike. 90 kaH pUrva pUraye cchUpa, mityAzayaparau mithaH, dUra dUrataraM jAtI, tanvA nau kusumoccayaM. 91 ita zca vyaMtarayugaM, tatrA gAt kelilAlasaM, devI vicakSaNA nAma, devaH kAlajJa saMjJitaH 92 devo devAnubhAvenA, nurakto'kuTilAM prati, muggaM prati puna devI, devo vAdIt priyA matha. 9.3 priye gaccha puro yAvad, bhUpAloparanA ditaH, puSpANyA dAya pUjArtha, mepa AyAmi satvaraM. 94 saMketaM ca tayo qhatvA, vibhaMgena muraH kSaNAt, vidhAya mugyarupaM svaM, puppai bhRtvA tha mUrpikAM. 95 have te mugdha ane akuTilA eka veLA vasaMta RtumAM sonAnAM supaDAM laIne potAnA gharanA najIkanA bagIcAmAM phUla vINavA gayAM. 90 , bAda teo paheluM sUpaDuM keNa bhare che evA AzayathI phUla ekaThAM karatAM thakAM eka bIjAthI cheTe cheTe thatAM gayAM, 91 eTalAmAM tyAM kIDA karatuM eka vyaMtaranuM jeTaluM AvyuM. temAM je devI hatI tenuM vicakSaNa evuM nAma hatuM ane dezanuM nAma kALa hatuM. 92 ' have daivayoge te deva akuTilA upara mohita thaI paDe ane devI mugdha prate mohita thaI tyAre deva pitAnI priyAne kahevA lAgyo ke he priyA, tuM AgaLa cAla. huM A rAjAnA upavanamAMthI pUjAnA artha phUle laIne jaladI tArI pAchaLa AvuM chuM. 93-94 pachI te strI bharanA saMketane pitAnA vilaMga jJAnathI jANI laIne te deva mugdhanuM rUpa karI sUpaDAne phulathI bharI akuTilA pAse AvI kahevA lAgyo. 95 For Personal & Private Use Only Page #421 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40 zrI dharmaratna prakaraNa. w w w* * * *, wh-v------ AgA dakuTilApArthe, jitAsi tvaM priye bhaNan, vipannAM tAM ca saMbhASya, ninAya kadalIgRhe. 96 evaM vicakSaNA pyA zva, kuTilA rUpa dhAriNI, pratArya mugdhakaM ninye, tadaiva kada lIgRhe. 97 ta dvIkSya mugdhadhI mugdho vitarkAkulito jani, vabhUva vismayasmerA,'kuTilA'kuTilAzayA. 98 dadhyau devAMganA keyaM, dvitIyA huM mama priyA, tatpara strI kRtA saMgaM, hanmyenaM purUpAdhamaM. 99 svairiNI dayitAM cemAM, pIDavAmi dRDhaM tathA, asau yathA nare nyatra, vidhatte na manopi hi. 100 yatA svayaM sadAcAra bhraSTasya mama nocitaM, kartu metAdRzaM karma, ta dvaraM kAlayApanA. 101 ke he priyA, meM tane jItI che. te sAMbhaLI te jarA jakhavANI pa. tene te keLanA gharamAM laI gaye. 96 e rIte vicakSaNa paNa jaladI akuTilAnuM rUpa dhAraNa karIne muzvane bheLavIne teja keLanA gharamAM laI AvI 97 te joIne mugdha buddhivALe mugdha aneka vitarka karavA lAge tathA akuTila AzayavALI akuTilA paNa Azcaryacakita thaI rahI. 8 ' have deva vicAravA lAgyuM ke A strI keNa che? hA e mArI priyA ja che, mATe parastrImAM AsaMga karanAra A purUSAdhamane mArI nAkhyuM. ane A svecchAcAriNI mArI dacitAne paNa khUba pIDuM ke jethI te bIjA koI mANasa para pharIthI najaraja nAkhe nahi. 99-100 athavA te huM poteja sadAcArathI bhraSTa thayuM che, mATe evuM kAma mAre karavuM ucita nathI, mATe kALakSepa ka sAro che. 101 For Personal & Private Use Only Page #422 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sataramo guNa. 421 = = = dhyAtvA vicakSaNA pyevaM kAlakSepaparA bhavat, kSaNaM prakrIDya tatrA gAt, svahe ta ccatuSTayaM. 102 . tad dRSTvA sapriyo rAjA, prIta AkhyA daho sutaH, vadhU zca me dviguNitA, vanadevyA prasannayA. 103 sakalepi pure harSA, mahotsava pacIkarat , teSAM caturNA yapyevaM, yayau kAlaH kiyAnapi. 104 atha tatra pure moha, vilayAkhye sukAnane, mUri prabodhako nAma, jJAnavAna sama vAsarat. 105 atha lokA nareMdrA yA vaMdanAyai sunIzituH, niryayu bhagavAM stebhya iti cakre mudezanAM. 106 za mA viSe jAma, kAmAvivA, kAmArthanAparA jIvA, akAmA yAMti durgatiM. 107 A rIte vicakSaNA paNa vicAra karIne kALakSepamAM tatpara thaI pachI thaDIvAra ramIne te cAre ghare AvyAM. 102 te joIne rANI sahita rAjA khuzI thaIbo ke, aho! mAro dI. kare tathA vahu vanadevIe prasanna thaI bevaDA karI ApyAM. 103 tethI teNe AkhA nagaramAM mahotsava karAvyuM. A rIte te cAreno keTaka kALa pasAra tha. 104 have te nagaramAM mehavilaya nAmanA vanamAM prabodhaka nAme jJAnavAna AcArya padhAryA. 105 tyAre rAjA vagere loko te munIzvarane vAMdavA gayA, temanA pratye sUra rie nIce mujaba uttama dezanA ApI. 106 kAma zalya samAna che, kAma AzIviSa samAna che, kAmane IcchatA thakA cha akAma rahyA chatAM paNa durgati pAme che. 107 For Personal & Private Use Only Page #423 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 422 zrI dharmaratna prakaraNa. tat zRNvato guro kyiM, tayo devI parvaNoH. pAruM vizvara, nAnA javAnA, 208 atrAMtare tayo dehAt kRSNa raktANu saMcayaiH nite mAnA, ghaTitai nA nitaMli. 101 sA ca bhAgavataM tejo, 'haMtI parpado bahiH, gatvA parAGmukhI jhyA, vanasthe dusthitAzayA. 110 atho sthAyA badada devaH, sapiyo bhagava nnahaM, katha masmA mahApApA, mucye proce munIzvaraH 111 nAyaM bho bhavato rdoSaH, kitva syAH pApayoSitaH, kAsA viti gurUH pRSTaH, prAhA RtakirA girA. 112 te gurUnuM vAkaya sAMbhaLatAM te deva ane devInuM mohajALa nAza pAmyuM, ane temane samyakatvanI vAsanA prApta thaI 108 . eTalAmAM temanA zarIramAMthI nIkaLatA kALA rAtA paramANuthI banelI, bhayaMkara AkRtivALI eka strI nIkaLI. 109 teNe bhagavAna nuM teja sahI nahi zakavAthI parSadAnI bAhera parA mukha dhArIne dilagIra thaI thakI UbhI rahI 110 have pitAnI priyA sahIta deva UThIne bolyo ke he bhagavana, , A mahApApathI zI rIte mukta thAuM ? tyAre munIzvara bolyA -111 he deva, A tamAro vAMka nathI, paNa e badho eka pApaNuM strIne vAMka che. tyAre temaNe pUchyuM ke te koNa che? tyAre amRta jharatI vANIe gurU belyA 112 For Personal & Private Use Only Page #424 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sataramo guNa. 423 bhadrau viSayatRSNe yaM, durjayA tridazai rapi, rajanIva tamisrasya, sarvadoSatateH padaM 113 zuddha sphaTika saMkAzau, svarUpeNa yuvAM punaH, eSaiva sarvadoSANAM, kAraNatvena saMsthitA. 117 iha sthAtu mazakte ti, dUra preSA sthitA dhUnA, bhavaMto matsamIpA cca, nirgacchaMtI pratIkSate. 115 tau pocatuH kadA svAmina , mokSo nau bhavitA nayA, gurUH prAha bhave nAtra, paraM bhAvI bhavAMtare. 116 kiMtu samyaktva mahAtmyAt , nAtyaMta nau vivAdhikA, pratipannaM tata stAbhyAM, samyaktvaM mokSasaukhya daM. 117 rUjurAT praguNA devI, sa mugdho'kuTilA tathA, atho vijJapayAmAsu, guru svasva viDaMbanAM. 118 he bhadra, A te viSaya tRNa che, tene devo paNa jItI zakatA nathI. te sarva deSa rUpa aMdhakArane vistAravA rAtri samAna che. 113 " tame te svarUpe nirmaLa sphaTika jevA che. bAkI A strI ja sarva dejenA kAraNapaNe rahelI che. 114 - te IhAM rahI zakavA asamartha hovAthI hamaNuM te dUra thaI UbhI che, ane tame mArI pAsethI UThI kayAre ravAnA thazo tenI vATa jotI UbhI che. 115 - teo bolyA ke he bhagavana, amAre tenAthI kyAre chUTakAre thaze? gurU belyA ke A bhavamAM te thanAra nathI, bAkI bhavAMtaramAM thaze. . paraMtu samyakatvanA prabhAvathI te have tamane pIDA karI zakaze nahi. e sAMbhaLI temaNe mokSasukha ApanAra samyakatva aMgIkAra karyuM. 116-117 have trAju rAjA praguNuM rANI, mugdha kumAra tathA akuTilA vadhuM, e cAre jaNe gurUpratye potapotAnI viTaMbanA kahI. 118 A For Personal & Private Use Only Page #425 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 424 zrI dharmaratna prakaraNa. atrAMtare tadaMgebhyo, nirgataiH paramANubhiH, ghaTitaM varNataH zvetaM, DiMbha meka madaMbhakaM. 119 rakSitAni mayA yUyaM, bruvANa miti co ccakaiH, pazyadguro mukhAMbhoja, sarveSAM purataH sthitaM. 120 (yugmaM) dvitIyaM kRSNavarNAbhaM, DiMbha tadanu niryayo, tato jAtaM mahAkRSNaM, DiMbharUpa tRtIyakaM. 121. . Ahatya tacca zuklena, varddhamAnaM nivAritaM, tato dve api te kRSNe, nirgate guruparSadaH 122 guruH provAca bho bhadrA, na doSo votra kazcana, ajJAna pApAbhidhayoH, kiMtvasau kRSNabhiyoH 123 (tathA) yattAvadida majJAnaM, yuSmadehA dvinirgataM, etadeva samastasya, dopadasya kAraNaM. 124 e avasare temanA aMgamAMthI nIkaLelA dheLA paramANuthI baneluM eka niSkapaTI bALaka nIkaLI paDyuM. te bolyuM ke meM tamane bacAvyA che, ema kahI te gurUnA mukhane jetuM thayuM badhA AgaLa UbhuM rahyuM. 119-120 tyArabAda temanA zarIramAMthI eka kaMIka kALA varNavALuM bALaka nIkaLyuM, tathA tyArabAda trIjuM atizaya kALuM bALaka nIkaLI paDyuM. 121 te trIjuM bALaka pitAnuM zarIra vadhAravA mAMDayuM, eTale dhoLA bALake tene dha1po mArIne aTakAvyuM. bAda te ane kALA bALako gurUnI 5rSadAmAMthI ravAne thayA. 122 gurU bolyA ke he bhadro, A bAbatamAM tamAre deSa muddalaja nathI. kiMtu A ajJAna ane pApa nAmanA kALA bALakane ja deSa che. 123 te A rIte ke tamArA zarIramAMthI je A pahelAM ajJAna nIkaLyuM, teja samarata denuM kAraNa che. 124 For Personal & Private Use Only Page #426 -------------------------------------------------------------------------- ________________ satarama guNa. 425 anena vartamAnena, zarIre jaMtavo yataH, kAryA kArya na jAnaMti, gamyAgamyAdikaM tathA. 125 tataH pApaM nivaghnaMti, duHkhadaMdolidAyakaM, yattu pUrva sitaM DibhaM, tadArjeba mudAhRtaM. 126 ajJAnA durddhamAnaM hi, pApaM vo vAryatA munA, rakSitAni mayA yUya, mata evaMda mAkhyata. 127 (thA) dhanyAnA mArjavaM yeSA, meta ccetasi vartate, ajJAnA dAcaraMtopi, pApaM te svalpapAtakAH 128 tadevaM vidhabhAvAnAM, bhadrANAM yujyate dhunA, ajJAnapApe niSUya, samyagdharma niSevaNaM. 129 upAdeyo hi saMsAre, dharma eva budhaiH sadA, vizuddho muktaye sarva, yato nyat duHkhakAraNaM. 130 e jyAM lagI zarIramAM varte che tyAM lagI jaMtuo kAryakArya jANuM zakatA nathI, temaja gamyAgao paNa jANatA nathI. 125 tethI tevA cha duHkhane denArUM pApa vadhAre che. have je sau pahelAM ghaLuM bALaka nIkaLyuM hatuM te ArjavaguNa jANa. 126 ajJAnathI tamAruM pApa vadhatuM hatuM tene eNe rekI pADayuM, ane tamane meM bacAvyA che ema paNa eja behyuM hatuM. 127 te mATe jemanA cittamAM Arjava varte che, temane bhAgyazALIja gaNavA, teo ajJAnathI pApa Acare che, chatAM temane bahu thoDuM pApa lAge che. 128 mATe AvA prakAranA tame bhadra janone have ajJAna ane pApane dUra karI samyapha dha seva ghaTe che. 129 paMDitAe mukti meLavavA mATe A saMsAramAM vizuddha dharmane ja sadA grahaNa karavuM joIe, je mATe bIjuM saghaLuM duHkhanuM kAraNa che. 130 For Personal & Private Use Only Page #427 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 426 zrI dharmaratna prakaraNa. anityaH priya saMyoga, irSyA zokAdi saMkulaH, anityaM yauvanaM cApi kutsitA caraNAspadaM. 131 anityaM sarvameveha bhave varddhitaraMgavat, ato vadata kiM yuktA, kaci dAsthA vivekinAM. 132 zrutveti rAjye saMsthApya, zubhacArAbhidhaM sutaM, mAtrAjI dRjubhUpAlo, jAyAputra vadhU yutaH 133 tataste kRSNarUpe dre, DiMbhe tUrNa palAyite, zukalarUpaM puna DiMbhaM praviSTaM tanuSu kSaNAt 134 ? kAlajJena tata thitte, sabhAryeNa vicititaM, tazyA ho dhanyatA mISAM yeH prAptaM vrataM mArhataM 135 , vayaM tu devabhAvena, vyarthakenA tra vaMcitAH, yadvA samyaktva samAptyA sudhanyA vaya madhyaho. 136 priya sacAga anitya ane thyA tathA zAkAdikathI bharapUra che, vaLI cAlana paNa bhUDA AcaraNanu ghara hoi anitya che. 131 A bhavamAM dariyAnAM mojAM mADhyuM saghaLuM anityaja che. mATe bele ke viveki janAne kAi ThekANe paNa AsthA dhAravI yukata che vArU ? 132 AvuM sAMbhaLIne zubhAcAra nAmanA putrane rAjyamAM sthApI, Rju rAjA potAnI strI, putra tathA vadhU sAthe pratrajita thayA. 133 tyAre te kALA varNavALA e bALaka jaladI nAzI paravAryA, ane dheALA rUpavALu khALaka jhaTa pAchuM temanA zarIramAM peThu. 134 tyAre devI sahita deve vicAyuM ke jIve emane dhanya che ke jemaNe arhat praNIta dIkSA lIdhI che. 135 ame te A vyartha janAra devabhava pAmI DagAyA chIye, athavA te samyakatva pAmavAthI ame paNa dhanyaja gaNAiMce. 136 . For Personal & Private Use Only Page #428 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sataramo guNa. 427. saharSA vatha tau sUreH, praNamya caraNadvayaM, tenA nuziSTau svasthAnaM, prApataM devadaMpatI. 137.. idaM putra mayA tubhyaM, kathitaM mithunadvayaM, saMdigdhe the hi tatkAla, vilaMbo guNabhAjanaM. 138 ya dAdizati mA maMba kartA haM ta ttathaiva hi, iti jalpan mudA madhyaH prapede jananI vacaH 139 bAlo pyatha svamitreNa, mAtrA'kuzalamAlayA, ...., adhiSTito bhavad gADha, makRtyakaraNA dRtaH 140. kuviMda dubamAtaMga, jAtIyAsvapi tadazaH, ati laulyena nArIpu, prAvartata niraMtara. 141 ... tata zca gatalajjo yaM, pApiSTaH kuladUSaNaH evaM sa niMdyate lokai, naMca pApA nnivarttate. 142 pachI teo harSathI sUrinA caraNe namI temanI zikSA svIkArI te devadevI svasthAne gayAM. 137 A rIte he putra, tane meM be joDalAMnI vAta kahI, mATe saMdeha - relI vAtamAM kALa vilaMba karavAthI phAyado thAya che. 138 tyAre madhyamabuddhi bolyA ke he mAtA, jema tame pharamAva cho temaja huM karanAra chuM, ema bolIne teNe harSathI mAtAnuM vacana kabUla rAkhyuM. 139 - have pelI tarapha bALa kumAra pitAnA sparzana mitra tathA akuzaLamALA mAtAnA vazamAM rahI akRtya karavAmAM atizaya phasI paDe. 140 te DheDa ane cAMDALa jAtinI strIomAM paNa ati lubdha thaI niratara vyabhicAra sevavA lAge. 141 | tyAre loko tene nidavA lAgyA ke, A nirlajaja ane pApiSTa patAnA kuLane DAgha lagADe che; chatAM te pApathI nivaryo nahi. 142 For Personal & Private Use Only Page #429 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 428 zrI dharmaratna prakaraNa aba niMdApare loke, snehavivhala mAnasaH, lokApavAda bhIru staM, madhyabuddhi rabhASata. 143 vAta na sute , tA kA vihara, agamya gamanaM nidha, sapApaM kUla dUSaNaM. 144 sa prAha vipalabdho si, nUnaM baMdho manISiNA, nArho ya mupadezAnAM, maunya bhUditi madhyamaH 145 aparechu madhau vAlaH, samaM madhyamabuddhinA, yayau lIlAvarodyAna, saMsthite kAmadhAmani. 146 tatracai ziSTa pArzvasthaM, guptasthAna vyavasthitaM, kAmasya vAsabhavanaM, maMdamaMda prakAzakaM. 147 kutUhala vazenA tha dvAre saMsthApya madhyamaM, madhye praviSTaH sahasA, sa bAla stasya samanaH 148 have lekamAM tenI AvI rIte niMdA thatI joI nehathI viSphaLa manavALo madhyamabuddhi lokApavAdathI DarIne tene A rIte kahevA lAgyA. 143 ' he bhAI, tAre AvuM leka virUddha ane kuLane dUSaNa lagADanAra ane gamya gamana nahi karavuM joiye. 144 tyAre te bALa be ke, are tuM paNa manISithI chetarAye che. tyAre madhyamabuddhie vicAryuM ke, A upadezane gya nathI, mATe te mauna dhArI rahyA. 145 eka veLA vasaMta RtumAM bALa kumAra madhyamabuddhinA saMghate lIlAvara udyAnamAM rahelA kAmadevanA makAnamAM gaye. 146 tyAM teNe te makAnanA paDakhe guptasthAnamAM raheluM maMda maMda prakAzavALuM kAmanuM vAsamaMdira joyuM. 147 tyAre te kutUhaLanA vaze madhyama kumArane daravAjA para besADI pote jhaTa daI te gharanI aMdara peThe, 148 For Personal & Private Use Only Page #430 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sataramo guNa. 429 --- --- - - tatra kAmasya zayane, komalAmala tUlike, mitrAMbAdoSato bAla zete sma gatapuNyakaH 149 itazca tatraivapure, bahiraMganarozituH zatru mardananAnno bhUta, priyA madanakaMdalI. 150 sA gatya tatra kAmo yaM, zayyAstha iti bhaktitaH spRzaMtI sarvagAbheSu, taM bAlaka mapUpujata. 151 yayau svamaMdire rAjI, prapUjya ca ratIzvaraM, bAla stu tasyAH sasparza, vazyo bhU nnaSTacetanaH 152 mayA kathaM nu labhye ya, miti ciMtA parAyaNaH, alpodake mIna iva, tatrA sthA cca sa duHsthitaH 153 - - - - - - - - - - - - - - - - - - tyAM kamaLa nirmaLa tulikAvALA kAmadevanA palaMga para sparzana mitra ane akuzaLA mAtAnA doSe karIne te hIna puNya sUI gaye. 149 evAmAM teja nagaramAM rahelA zatrumardana rAjAnI madanakaMdaLI nAme rANI hatI, te tyAM AvIne tene zayyA para sUtele kAmadeva mAnI laI bhaktithakI tenA sarva aMgamAM pharasIne tene pUjavA lAgI. 150-151 A rIte rANI kAmadevane pUjIne pitAnA ghare pahoMcI. have bALa kumAra tenA saMsparzanA ge mUDha banI gaye. 15ra te vicAravA lAgyuM ke, e strI mane zI rIte maLe? ema citavate te ceDA pANImAM jema mAchaluM taraphaDe tema duHkhita thaI rahyA. 153 eTalAmAM te bALakanA mAphaka cenacALA karatA te bALakumArane te sthaLe rahetA vyaMtare pakaDayo. 154 For Personal & Private Use Only Page #431 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 430 zrI dharmaratna prakaraNa, bAla stAvacca tatratya, vyaMtareNa nyabadhyata. 155 apAtyata mahIpIThe, sarvAMgINa mayAsyata, bahi rakSepi lokebhya, stadvRttaM ca nyavedyata. 166 ' tato gADhataraM prArthya, vyaMtarA nmadhyabuddhinA, lokai va mocito bAlo, ninye ca nijamaMdire. 157 madhyabuddhi matho bAlo, mAkSIda baMdho kimu tvayA, vyudaikSi vAsabhavanA, niryAtI kApi nAyikA. 168 sa prAhA darzi yadyevaM, he bhrAta starhi kasya sA, sa smAhA caiva bhUpasya, devI madanakaMdalI. 159 tadA kaNyA vadad bAlaH, kathaM sA mAdRzA miti, ', madhyamena tadAkUtaM, jJAta muktaM ca taM prati. 160 teNe tene palagaparathI jamInapara pADayA, tenA sarva aMge tADanA karI ane mAhera leAkeAmAM tenuM saghaLu` bhepALu' phADayu'. 155 tyAre madhyamamuddhie tathA leAkeAe bahu bahu prArthanA karIne tene te vyaMtara pAsethI cheDAvIne ghare ANye. 156 have khALa madhyamamuddhine pUchavA lAgyA ke he bhAI, te te vAsabhavanathI nIkaLatI keAI strI joI ke kema ? 157 madhyamabuddhi elyuM ke hA joI, tyAre te khelyA ke, tyAre bhAI kahe ke te kenI strI hatI? tyAre madhyamamuddhie kahyuM ke, te ahIM rahelA rAjAnI madanaka'DhaLI nAme rANI hatI. 158-159 te sAMbhaLI mALa khelyA ke, te mArA jevAnI kayAMthI hoya ? Ama khelavAparathI madhyamamuddhi tenA Azaya cetI jaI kahevA lAgyuM,--160 For Personal & Private Use Only Page #432 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sataramo guNa. 431 bhrAtaH keya mavidyA te, yadevaM tappase kimu, / vvayA dhunaiva vyasmAri, yat kRcchreNA si mocitaH 161 ta cchutvA bAlako jajJe, kajjala zyAmalAnanaH ayogyo ya miti jJAtvA, madhyamo mauna pAzrayat. 162 itathA stamite svayeM niHsRtya nijamaMdirAt gaMtuM pravakRte bAlo, bhimukhaM nRpavezmanaH 163 . bhrAt sneha vimUDhAtmA, madhya statpRSTato lagat, kenApi puruSeNA tha, bAlau badhyata nizcalaM. 164 prakSipta AraTana vyomni, tato madhya sta manvagAt, re re ka yAsi yAsIti, prAptaH prApta itibruvan. 165 gRhItabAlaH sa pumAn , kSaNenA bhU dadarzanaH, bhrATa prAptyAzayA madhya, stathApi vavale nahi. 166 ke he bhAI, A tane zI balA vaLagI che ke, jethI tuM Ama duHkhI thAya che. zuM tuM bhUlI gayo ke hamaNAMja tane bahu mehenate choDavyo che. 161 te sAMbhaLIne bALa kALuM meza jevuM mukha dharavA lAge, tyAre mAdhyama kumAra tene ayogya jANuM mAna rahyA. 162 evAmAM sUrya AthamatAM te bALa pitAnA gharathI nIkaLI te rAjAnA ghara tarapha cAlato thayo. 163 tyAre bhAInA nehathI muMjhAIne madhyama kumAra tenI pAchaLa pa. have keIka purUSa AvI te bALane majabUta bAMdhI raDate ne raDate AkAzamAM phreka, tyAre "are kayAM jAya che pakaDe pakaDe" ema bolate madhyama kumAra tenI madade AvI pahoMcyo. 164-165 - . eTalAmAM te te purUSa bALane pakaDI adraSTa thaI gaye, chatAM madhyama kumAra bhAInI zedha karavAnI AzAthI pAcho nahi vaLe. 166 For Personal & Private Use Only Page #433 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 432 zrI dharmaratna prakaraNa. baMbhraman saptame cAnhi, puraM pApa kuzasthalaM, nodaMta mAtra mapyApa, svAnujasya paraM kacit. 167 tato bhrAtRviyogAtaH, kaMThabaddhazilo vaTe, patan naMdana saMjJena, rAjaputreNa vAritaH 168 pRSTazca naMdanAyA khyat, taM vRttAMta mazeSataH, sa Uce bhadra yadyevaM, tI STaM siddhavat tava. 169 (tathAdi) harizcaMdro nRpo vA sti, sa cA ribhi rabhidrutaH, khecaraM ratikelyAkhyaM, mitraM proce kRtAMjaliH 170 sakhe kuru tathA zatru, vighAtaM syA dyathA mama, tato nRpAya sa dadau, vidyAM zatru vighAtinI. 171 have te madhyama kumAra rakhaDate rakhaDato sAtame dahADe kuzasthaLapuramAM AvI pahoMcyuM, paNa teNe kai sthaLe potAnA bhAIne eka samAcAra na meLavyuM. 167 * tyAre te bhAIne viyegathI pIDAIne gaLAmAM patthara bAMdhI kuvAmAM paDavA taiyAra thaye, eTalAmAM tene naMdana nAmanA rAja kumAre aTakAvya. 168 bAda naMdananA pUchavAthI teNe tene badhI hakIkata saMbhaLAvI, eTale naMdane tene kahyuM ke, je ema che te, siddhanA mAphaka tArUM ISTa thayuM jANa, 169 te A rIte ke, ahIM harizcadra nAme rAjA che, tene duzmane dabAvavA lAgyA, eTale teNe pitAnA mitra ratikeli nAmanA vidyAdharane praNAma karI vInatI karI ke, he mitra? tuM kaI rIte mArA zatrune vighAta thAya tema kara, tyAre teNe rAjAne zatru vighAtanI vidyA ApI. 170-171 For Personal & Private Use Only Page #434 -------------------------------------------------------------------------- ________________ satara guNa 433 tataH pANmAsiMkI rAjA, pUrva sevA macIkarat , adhunA varttate bhadra, sAdhanAvasaraH khalu. 172 tato homArtha mAnIta, AkAze ratikelinA, ito STame dine kopi, pumAn lakSaNa lakSitaH 173 poSaM poSaM tadaMgAsRk, palalai starpaNAparaH vidyAM prAsAdya rAT cakre, pazcAtsevAM dinASTakaM. 174 rAjJA dhunA tu rakSArtha, marpito sti mamaiva saH, madhyamaH mAha yadyevaM, tarhi taM darzayA zu me. 175 tenA pyadarzi carmAsthi, zeSAMga mupalakSya taM, madhyo yAcata kArUNyAt, sopi cAsmai samApayat. 176 ukta zca madhyama stena, rAjadrohya midaM nanu, ito pasara zIghraM bho, AtmAnaM rakSitA smyahaM. 177 tyAre rAjAe tenI cha mAsa lagInI pUrva sevA pUrI karI che, ane have tenI sAdhanA karavAno avasara prApta thayo che. 172 tethI homa karavA mATe ratikeli vidyAdhara AjathI AThamA divasapara keIka lakSaNavAna purUSane AkAza mArga lAvela che. 173 tenA aMganA lehI ane mAMsavaDe khUba tarpaNa karIne rAjA vidyAne prasanna karI tenI ATha dina sudhInI pazcAsevA karanAra che. 174 te mANasane hAla tenI rakSA karavA mATe rAjAe maneja sepela che, tyAre madhyama che ke, je ema hoya te te mane jaladI batAva. 175 tyAre teNe hADapiMjara banela te batAvyuM, eTale tene lakhIne madhyama kumAra karUNA lAvI tenI pAsethI mAgavA lAgyuM, eTale teNe tene te havAle karyo. 176 chatAM teNe madhyamane kahyuM ke, A kAma rAjaha che, mATe ahIMthI tu jaladI dUra thA-huM mAre pite bacAva karIza. 177 For Personal & Private Use Only Page #435 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 434 zrI dharmaratna prakaraNa mahAprasAda ityuktvA, vAla mAdAya soM jasA, bhItabhIto pacakrAma, kramAt prApa svapattanaM. 178 kathaMkatha mapi prApa, balitAM bAlaka stataH, . Akhya naMdanava madhya, buddhaH svaM vRtta muccakaiH 179 manISyapi tadA tatrA, gama llokAnuttitaH, tatkuDyAM tarito zrauSI, sarva vAlaviceSTitaM. 180 tata sta mAha he bhrAtaH, kathitaM te mayA purA, paH sparzanA para, sonitanaM. 28 bAlo pyajalpa dadyApi. yadi tA mAyatakSaNAM, prApnuyAM komalasparzI, ta nma duHkhaM na kiMcana. 182 dathyau manISI ta cchrutvA, hI vAlo yaM varAkaH, naivo padezamaMtrANAM, kAla daSTa ivo citaH 183 . tyAre madhyama kumAra tene upakAra mAnI bALane laI, bIte, bIte, jaladI tyAMthI nIkaLI, anukrame pitAnA zaheramAM AvyuM. 178 pachI, bALa jema tema karI kAMIka baLavALo thaye, eTale naMdananI mAphakaja teNe madhyama kumArane pitAnI saghaLI hakIkta kahI. 179 A vakhate manISi kumAra paNa kAnuvRttithI tyAM AvI pahoMce, ane teNe paDadA pAchaLa rahIne, saghaLuM bALanuM khyAna sAMbhaLyuM. 180 pachI manISi kumAra tene kahevA lAgyo ke, he bhAI ! tane meM agAuthI cetavyuM hatuM ke, A sparzana pApiSTa ane badhA doSanuM ghara samAna che. 181 bALa be ke, haju paNa je te lAMbA netravALI kemalagI strIne pAmuM te, A badhuM duHkha bhUlI jAuM. 182 - te sAMbhaLI manISi vicAravA lAgyuM ke, dilagIrInI vAta che ke, A bicAre bALa kALA sarSe dazelAnI mAphaka upadeza maMtrane ucita nathI. 183 For Personal & Private Use Only Page #436 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | sataramo guNa. 435 (4i ) ekaM hi cakSu ramalaM sahajo viveka, stadvadbhi reva saha saMvasati dvitIyaM, etadvayaM bhuvi na yasya sa tatvatoM dhastasyA pyamArga calane khalu ko parAdhaH 184 . madhyabuddhi ratho sthApya, prokta stena vacasvinA, kiM tvayApi vinaSTavyaM, vilagnenA sya pRSTataH 185 manISiNa masau proce, padmakozI kRtAMjaliH, adyApabhRti vAlasya, saMgo tyAji mayAnagha. 186 idAnI mAzrayiSyAmi, vRddhamArgAnu gAmitAM, - jalAMjali malaM dAsye, sakala kleza saMhateH 187 je mATe kaheluM che ke, svAbhAvika viveka e eka nirmaLa cakSu che, ane vivekienI sAthe sebata e bIjI caDyu che. jagatamAM jene e be cakSu nahi hoya te paramArthe AMdhaLeja jANa; mATe te purUSa je ulaTe mArge cAle, te, temAM tene zuM vAMka che? 184 - have, manISie madhyamabuddhine UThAvIne kahyuM ke, A bALanI peThe vaLagA rahIne zuM have tAre paNa vinaSTa thavuM che ke kema? 185 tyAre bALa pakozanA mAphaka aMjali jeDI, manISine kahevA lAgyo ke, he pavitra baMdhu! huM AjathI mAMDI A bALanI sebata choDI dau chuM. 186 havethI huM vRddhanA mArgane ja anusarIza ke jethI, sakaLa kalezane jalAMjali ApavA samartha thaI zakIza. 187 For Personal & Private Use Only Page #437 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 436 zrI dharmaratna prakaraNa. vRddhAnugo bhaviSyaM ce, va mivA haM purApi hi, asahiSye tadA bhrAta, naivaM klezavazAM dazAM. 188 te dhanyA puNyabhAja ste, yehi vRddhAnugAH sadA, yadvA vRddhAnugAmitvaM, svayaM siddhaM vrataM satA. 1.89 vipazu ccaiH stheyaM pada manuvidheyaM ca mahatAMpriyA nyAyyA vRtti, malina masubhaMge pyamukaraM, asaMto nA bhyarthyAH suhRdapi na yAcyastanudhanaHsatAM keno ddiSTaM viSama masidhArAvata midaM. 190 paraM mamApi dhanyatvaM, kiMcanA dyApi vidyate, yada haM tva miyA bhUvaM, vRddhamArgAnugAmukaH 191 je huM tArA mAphaka agAuthI ja vRddhAnusArI rahyo hota, te, he bhAI ! huM AvI kaleza bharelI dazAne nahi pAmata. 188 jeo hamezAM vRddhAnusArI rahe che, temane dhanya che ane teo ja puyazALI che, athavA te vRddhAnusArapaNuM e satparU nuM svayaMsiddha vrataja hoya che. 189 je mATe kahevuM che ke, vipad paDatAM himmata rAkhavI, mahA purUSanA mArgane anusaravuM, nyAya bharelI rIte vRtti meLavavI, prANa jatAM paNa zuM kAma nahi karavuM, asat purUSanI prArthanA nahi karavI, ane ochA dhanavALA mitrane paNa nahi yAcavuM, e rIte taravAranI dhAra samAna sakhata vrata pALavAnuM sarjanane keNe darzAvyuM haze ? (arthAt teo pitAnA sahaja svabhAvathI ja e vrata pALe che.) 190 paraMtu AjathI huM paNa kAMIka dhanya gaNAuM ke jethI, have huM tArA mAphaka vRddhAnusArI thayo chuM. 191 For Personal & Private Use Only Page #438 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 437 satara guNa. (vi ) rAgAdibhiH samaM yAti, zAMti smarahutAzanaH dhatte prasannatA svAMtaM, dhruvaM vRddhAnugAminAM. 192 aho mAteva hitakRd, dIpikevA thadarzinI, vinetrI gurUvANIva, puMsAM vRddhAnugAmitA. 193 mAtApi vikRti yAyAt , kadAci daivayogataH, napuna vRddhaseve yaM, kadApi vihitA satI. 194 vRddha vAkyAmRta syaMda, suMdare tasya mAnase, jJAnarAja marAlI yaM, susthirAM sthiti maznutAM. 195 yo vRddhamaMDalI maMdo, nupAsyaiva samohate, tatvaM vijJAtu matyuzyaiH sa icche gamanaM karaiH 196 vRddhopadezatigmAMzu, prApya yasya manobuja, na prAbodhi kathaM tatra, guNalakSmI samAzrayet. 197 vaLI vRddhAnusAri purUSanI jema rAgadveSa maMda paDe che tema kAmAgni paNa zata paDe che ane kharekhara temanuM mana prasanna rahe che. 192 vRddhAnugAmitA mAtAnI mAphaka hita karanArI che, dIpikAnI mAphaka paramArtha batAvanArI che, ane gurUvANInI mAphaka sIdhe mArge doranArI che. 193 kadAcit daivayoge mAtA vikAra pAme, paNa A vRddhasevA kadApi vikAra pAmatI nathI. 194 vRddha vAkayarUpa amRtanA jharaNathI suMdara rahelA manarUpa mAnasa sarevaramAM jJAnarUpa rAjahaMsa rUDI rIte nivAsa kare che. 15 je maMdabudhdhi vRdhdhonI maMDaLInI upAsanA karyA vagaraja tatva jANavA Icche te jANe kiraNe pakaDIne UDavA Icche che. 16 vRdhdhanA upadezarUpa sUryane pAmI karIne jenuM manarUpI kamaLa vikAsita thayuM nathI tyAM guNa lakSmI zI rIte vAso kare? 17 For Personal & Private Use Only Page #439 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 438 zrI dharmaratna prakaraNa. kathaM tasya varAkasya, pApapaMkaH prahIyatAM, vRddhavAgvAribhi yena, nAtmA mAkSAli kahiMcita. 198 vRddhopajIvinAM puMsAM, karasthA eva saMpadaH, . kiM kadApi viSIdaMti, phalaiH kalpadrubhAjinaH 199 vRddhopadeza bohitthaiH, satkASTai guNayaMtritaiH, tIryate dustaro pyeSa, bhavikai rAgasAgaraH 200 . mithyAtvAdi nazettuMga, zRMgabhaMgAya kalpate, dehinAM vRddhasevottha, viveka kulizo hyayaM. 201 nRNAM timisra mazrAMtaM, kSIyate kSaNamAtrataH, vRddhAnusevayA nUnaM, prabhaye va prabhApateH 202 ekaica vRddhasatsevA, svAtivRSTi nipetuSI, svAMtazuktipu jaMtUnAM, pramUte mauktikaM phalaM. 203 jeNe pitAnA AtmAne vRdhdha vANIrUpa pANIthI pakhALe nathI, te rAMka janane pApa paMka zI rIte Utare? 198 vRdhdhane anusaranArA janane hathelImAM saMpadA maLe che, kemake kalpavRkSa para caDI beThelA janone zuM koI veLA phaLo meLavavAnAM vAMkhA paDe? 199 vRdhdhapadeza jahAja samAna che, temAM satpaNarUpa kASTa che, te guNarUpa doraDAthI bAMdhela che. tenA vaDe bhavyajane dustara rAgasAgarane tarI pAra Utare che. 200 vRdhdha sevAthI prApta thaela vivekarUpa vaju prANionA mithyAtvAdika parvane toDavA samartha thAya che. 201 sUryanI prajAnA mAphaka vRdhdha sevAthI mANasanuM ajJAnarUpI aMdhakAra kSaNavAramAM nAza pAme che. 202 ekalI vRdhdha sevArUpa svAtinI vRSTi paDatI thakI prANionA manarUpI zIpamAM sadaguNarUpI motIo pedA kare che. 203 For Personal & Private Use Only Page #440 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sataramo guNa. 439 vizvavidyAsu cAturya, vinayeSva tikauzalaM, kalayaMti gataklezaM, vRddhasevAparA narAH 204 zarIrAhAra saMsAra, kAmabhogeSvapi sphuTaM, virajyati naraH kSipraM, vRddha statve prabodhitaH 205 jJAnadhyAnAdi zUnyopi, vRddhAn yadi mahIyate, vilaMghya bhavakAMtAraM, tadA yAti mahodayaM. 206 kurva nnapi tapa stotraM, vida nnapyakhilaM zrutaM, nA sAdayati kalyANaM, ce vRddhA navamanyate. 207 na ta loke paraM dhAma, na ta tsaukhya makhaMDitaM, yad vRddha varivasyAka, nApnoti purUSaH kSaNAt. 208 yA mApya jAyate nRNAM, svapnepi nahi durgatiH, ciraM vijayatAM saiSA, vRddhapAdAnugAmitA. 209 vRdha sevAmAM tatpara rahenAra mANase tamAma vidyAomAM catura thAya che, ane, vinaya guNamAM vagara mahenate kuzaLatA meLave che. 204, vRdhdha janee tatvane samajAvele purUSa zarIra-AhAra-ane kAmabhegomAM paNa jhaTa virakata thaI zake che. 205 jJAna dhyAnAdikathI rahita chatAM paNa, je vRddhAne pUje che, te saMsArarUpa aTavI ulaMghIne mahodaya pAme che. 206 tIvra tapa karate thako tathA badhuM zAstra bhaNatA thake, paNa je vRdhanI avajJA kare te kazuM kalyANa meLavI zakato nathI. 207 lokamAM evuM kaI uttama dhAma nathI, tathA evuM keI akhaMDa sukha nathI ke je vRdhdha sevA karanAra purUSa meLavI zake nahi. 208 jene pAmIne mANasone svapnamAM paNa durgati thatI nathI, te vRdhdhAnusAritA cirakALa vijayamAna rahe. 209 For Personal & Private Use Only Page #441 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 440 zrI dharmaratna prakaraNa. evaM tasya vacaH zrutvA, manISI modameduraH svaM dhAmA gama deSopi, dharmakarmarato bhavat. 210 bAla stvaMbA kumitrAbhyAM, preryamANo muhurmuhuH, zatrumardanarAd saudhaM, pradoSe gA durAzayaH 21? tadA maMDana zAlAyAM, devI madanakaMdalI, AtmAnaM maMDayaM tyAsId, vividhai varavarNakaiH 212 sa pApo daivayogenA, viza dvAsagRhe drutaM, asvApsI nnRpazayyAyA, maho sparza iti bruvan. 213 itaca nRpa mAyAMtaM, dRSTvA bAlo bhayAkulaH, zayyAto nyapatad bhUmau, jJAta cAsau mahIbhujA. 214 kruddho rAT svanaraM poce, re re eSa narAdhamaH, saudhe traiva kado hi, sarvA mapi tamasvinI. 215 A rIte madhyama kumAranAM vacana sAMbhaLI manISi kumAra bahu rAjI thaye thake pitAnA mukAme AvyuM, ane A madhyama kumAra paNa dharma parAyaNa thaye. 210 have bALa mAtA ane kumitravaDe vAraMvAra prerAye thake duchAzaya banIne, rAta paDatAM, zatrumardana rAjAnA mahelamAM gaye. 211 te veLA madanakaMdanI rANI maMDanazALAmAM rahI, pitAne vividha tarehanI vAnakIthI zaNagAratI hatI. 212 have te pApiSTa bALa daivage vAsagharamAM jhaTa daI ghusI gaye, ane rAjAnI suMvALI zayyA joI tepara sUI gaye. 213 eTalAmAM rAjAne Avate jaI, bALa bhayabhIta thaI, zayyAthI nIce kudI paDayo, te rAjAnA jANavAmAM AvyuM, eTale rAjA krodhita thaI pitAnA mANasane kahevA lAgyuM ke, A nIca mANasane AkhI rAta Aja makAnamAM sajA Ape. 214-215 For Personal & Private Use Only Page #442 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sataramo guNa. ja. w AAAAAAAAAA tata stena nibaddho sau, staMbhe daMbholikaMTake, usikta staptatailai zca, kazAbhi ratitADitaH 216 aMgulyagreSu vikSiptA, stasyA yasyazalAkikAH, kraMdato sya bharAkasya, sA yayau sakalA nizA. 217 prAtaH kruddhanRpAdezAt , tasyA rakSaka pUruSAH, Aropayan khare'karNe, cUrNegairika pudrakaM. 218 zirodhRta kaliMjaM ca, niMbapatra srajAMcitaM, kazcit kezeSu dabhraMtha, bhallUka miva lubdhakaH 219 jaghAnA nya capeTAbhi, bhUtA ta miva mAMtrikA, yaSTayA nyo tADayad geha, praviSTa miva kukkuraM. 220 evaM viDaMbanA pUrva, bhrAmayitvA khile pure, pAdapa sAya mudaMbadhya, purArakSo vizava puraM. 221 tyAre teNe tene pakaDIne vajUnA kAMTAvALA thAMbhalAmAM bAMgle, tapAvelA telathI tene sIMce tathA tAjaNAthI tene tA. 216 tenI AMgaLIonA TeravAomAM lekhaMDanI zaLIye paravI. e rIte viTaMbanA pAmI, te AkhI rAta bALe raDatAM raDatAM pasAra karI. 217 - prabhAte kepelA te rAjAnA hukamathI tenA A rakSake tene cUnA ane gerUnuM tilaka karI, mAthApara kALIMguM baMdhAvI, gaLe lIMbaDAnA pAnanI mALA paherAvI, kAna kApelA gadheDApara caDAvyuM. pachI kaIka tene zikArI jema rIMchene kheMce tema, vALa pakI kheMcavA lAge, keIka-bhUta vaLagelAne bhU thapATa lagAve tema, thapATe lagAvavA lAge ane keIka gharamAM peThelA kutarAne jema mAre tema, tene lAkaDIo mAravA lAge. 218-21220 A rIte viTaMbanA pUrvaka AkhA zaheramAM bhamAvIne sAMje tene jhADamAM phAMse laTakAvIne te A rakSake zaheramAM dAkhala thayA. 221 For Personal & Private Use Only Page #443 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 442 zrI dharmaratna prakaraNa. atho daivaniyogena, truTita stasya pAzakaH, patita zca kSito bAlaH, kSaNAt saMprApta cetanaH 222 svamaMdire zanai rAgAt pracchanna stasthivAn sadA, gADha bhItyA nareMdrasya, na niryAtisma kutracit. 223 itazca tatpurodyAne, svavilAsAhvaye bare, prabodhanarati nAma, munIMdraH samavAsarat. 224 udyAna pAlaka mukhAt, zrutvA gurvAgamaM mudA, adhiSTitaH svayA mAtrA, manISyA hvAsta madhyamaM. 225 sopi bAlaM haThenApi, samAhUya trayo pyatha, tatro dyAnavare jagmu, bhUrikautuka saMkule. 226 pramoda kharAbhikhye, caitye tatra jinezituH, vibaM yugAdidevasya, na tau madhyamanISiNo. 227 have daivayoge tene phAMso tUTI jatAM te bALa jamIna para paDe, ane DIvAramAM tene zuddhi AvI, eTale te dhIme dhIme cAlI ghare AvI chupAI rahyo. kemake rAjAnI bIkathI bAhara nIkaLato ja nahi. 222-223 evAmAM te nagaranA svavilAsa nAmanA uttama udyAnamAM prabodhanarati nAme munIMdra padhAryA. 224 tyAre udyAna pALakanA mukhathI gurUnuM Agamana sAMbhaLI, haSita thaI pitAnI mA sAthe rahIne, manISi kumAre madhyamane paNa sAthe bolAvyo. 225 te madhyama kumAre vaLI haTha karIne bALane sAthe bolAvyo, ema traNe jaNa te ghaNA jaitukathI bharelA udyAnamAM gayA. 226 tyAM pradazekhara nAmanA jinezvaranA cityamAM yugAdi devanI pratimAne madhyama kumAra ane manISi namyA, bAda devanI dakSiNa bAjue rahelA For Personal & Private Use Only Page #444 -------------------------------------------------------------------------- ________________ satara guNa. 443 w^ ^^^^ ^ ^ ^^ ^^ ^ ^/ deva dakSiNa bhAgasthaM, tau natvA taM munIzvaraM, zuddhaM zuzruvatu dharma, karmamarma pradarzanaM. 228 aMbA kumitra doSeNa, sa bAlaH zUnyamAnasaH, guruM grAmya ivA natvA, bhrAtroH pArzve mupAvizat. 229 itazca jinasadbhakta, subuddhi saciveritaH, samaM madanakaMdalyA, caitye tatrA gama nRpaH 230 natvA jinaM guruM zcApi, rAjA zrauSIt sudezanAM, mubuddhi stu jinAdhIzaM, stotu mitthaM pracakrame. 231 jaya devAdhidevA dhi, vyAdhivaidhuryanAzana, sarvadA sarva dAridraya, mudrA vidrAvaNakSama. 232 agaNya puNya kAruNya, paNyApaNa vRSadhvaja, jaya saMdehasaMdoha, zailadaMbholi saMnibha. 233 te munIzvarane namIne, karmanA marmane batAvanArI zuddha gharmanI dezanA sAMbhaLavA lAgyA. 227-228 paraMtu, bALa kumAra mAtA ane kumitranA doSe karIne, gAmaDIyAnI mAphaka zUnya manathI jarA namIne, bhAInA paDakhe beThe. ra29 eTalAmAM jinezvaranA kharA bhakata subuddhi maMtrInI preraNAthI rAjA madanakaMdanI sAthe te caityamAM Avyo. ra30 'te rAjA jina ane gurune namI, dezanA sAMbhaLavA lAge. ane subuddhi maMtrI nIce mujaba jinezvarane stuti karavA lAge. 231 he devAdhi deva ! AdhivyAdhinI vidhuratAne nAza karanAra, sarvadA sarva prakAranA daridrapaNAnI chApane gALavA samartha, agaNita pavitra kAruNyarUpa 5ppanA ApaNa (hATa) samAna, vRSabhanA lAMchanane dharanAra, saMdeharUpa parvatane bhAMgavA vajU samAna, AkarA kaSAyarUpa saMtApane samAvavA amRta samAna, For Personal & Private Use Only Page #445 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 444 zrI dharmaratna prakaraNa, sphuratkaSAya saMtApa, saMpAta zamanAmRta, jaya saMsArakAM tAra, dAva pAvaka pAvana. 234 sadA sadAgamAM bhoja, vibodhanadina prabhu, navA navA bhave bhAvi, bhavinaH patanaM khalu. 235 ye deva deva gaMbhIra, nAbhe nAbheya bhUribhiH, tvadguNaiH svaM niyacchaMti, te muktAH syu mahAdbhutaM. 236 deva tvannAma sanmaMtro, yeSAM citte cakAsti na, mohasarpaviSaM teSAM kathaM yAtu kSayaM kSaNAt 237 parispRzaMti ye nityaM, tvadIyaM padapaMkajaM, teSAM tIrthezvaratvAdi, padavI na davIyasI. 238 namaH saddarzanajJAna, vIryAnaM damayAya te, anaMta jaMtu saMtAna, trANapravaNa cetase. 239 sa'sArarUpa aTavIne khALavA davAnaLa samAna, pavitrAtmA tuM jayavAn rahe. 232-233-234 sarvadA sadAgamarUpa kamaLane vikAzita karavA sUrya samAna, tamane namavAthI vijIva sadegsAramAM paDatAM aTake che. he devanA deva! gabhIra nAbhivALA, nAbhi rAjAnA putra, tArA ghaNA guNaiAthI jee potAne bAMdhe che, teo ulaTA mukta thAya che, e AzcaryanI vAta che. he deva ! tArA nAmarUpI sanmatra jenA cittamAM camakatA nathI, temane lAgeluM meharUpI sarpanuM viSa zI rIte UtarI zake? 235-236-237 he deva ! jee tArA caraNakamaLane nitya pharase che, temane tIrthaMkarapaNA vagerAnI padavI vadhAre dUra rahetI nathI. samyak darzana-jJAna-vIrya-ane Anakramaya ane anata jIvAnA rakSaNa karavAmAM citta rAkhanAra tamAne namaskAra For Personal & Private Use Only Page #446 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sataramo guNa. 445 evaM yugAdi tIrthezaM, ye stuvaMti sadA narA:deveMdrachaMdavaMdyA ste, prApnuvaMti mahodayaM. 240 . . iti tIrthapati stutvA, sacivezaH pramodabhAk, natvA ca sUripAdAja, mazrauSI dezanA miti. 241 yathA narA stridhA jJeyA, jaghanyottama madhyamAH teSu ca prathame raktAH, sparzane duHkhadAyake. 242 samatAvartino madhyAH, sadA taviSa uttamAH kameNa narakasvarga, zivAkhyagatigAminaH 243 manISi madhyarAjAdyA, stat zrutvA bhAvitA bhRzaM, bAla stvekamanA stasthau, pazyan madanakaMdalI. 244 mitrAMbA preraNAd devyAH, saMmukhaM saM pradhAvitaH, aye saeva bAlo ya, mityUce kupito nRpaH 245 thAo. A rIte yugAdi jinane je mANasa sadA stave che, teo devedranA samUhane vaMdanIya thaI mahadaya pAme che. 238-239-240 A rIte tIrthakarane stavIne, maMtrIzvara harSa sAthe sUrinA caraNe namI, A rIte dezanA sAMbhaLavA lAgyA. 241 | (dezanA.) mANaso traNa prakAranA thAya che-adhama, madhyama ane uttama. teomAM jeo adhama hoya che teo duHkhadAyaka sparzanamAM rakata rahe che, jeo madhyama hoya che teo vacagALe rahe che, ane jeo uttama hoya che teo sparzananA hameza duzmana rahe che. adhama narakamAM jAya che, madhya svargamAM jAya che ane uttama mokSamAM jAya che. 242-243 ' A dezanA sAMbhaLI manISi kumAra madhyama kumAra ane rAjA vagere bhAre bhAvita thayA chatAM bALa te eka manathI madanakaMdaLI taraphaja jete For Personal & Private Use Only Page #447 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 446 zrI dharmaratna prakaraNa. tato rAjabhayA naSTaH, kAmAvezaH sa bAlakaH nazyan bhagnagatirbhUmau nyapata gatacetanaH 246 atha rAjJA guruH pRSTaH, kiM pumA neSa idRzaH, prauDha sparzana doSeNe, tyUce sUri rapi sphuTaM 247 dharAdhIzaH punaH proce, bhAvya sya ki mataH puraH guruH prAha kSaNA deSa, kRcchrAt prApsyati cetanAM. 248 ito nazyan karmapUra, grAmAsanna sarovare, zramakhinna zarIra tha, snAnAyai Sa nirmkssyti| 249 tatra snAnakute pUrva, pacatINI svapAkikAM, spRza nekena vANena, caMDAlena haniSyate . 250 narakeSu tato gaMtA, tata stiryakSva naMtazaH, bhUyopi narakeSvevaM, bhramiSyatyeSa saMsRta. 251 rahyo. eTalAmAM kumitra ane mAnI preraNAthI pharIne te rANI sAme doDayA, eTale rAjA keApIne khelyA ke, are! A teA teja khALa che. tyAre rAjAthI khIne te kAmAvezI mALa nAsavA mAMDaye, te nAsatA nAsatA thAkI jaIne bhUmipara bezuddha thai paDayA, 244-245-246 have rAjAe gurUne pUchyuM ke, A purUSa Ave kema che? gurUe khullu' kahyu` ke AkarA sparzananA doSe karI e eve thayA che. 247 rAjA pharIne khelyA ke, AnuM AgaLamAM zuM thanAra che? gurU belyA ke, kSaNavAra pachI e jema tema karI cetanA pAmI, IhAMthI nAzI, kamapUra gAmanA najIka rahelA taLAvamAM thAkayA pAkayeA thakA nhAvA Utaraze. tyAM snAna karavA pUrve UtarelI caMDALaNane aDakatAM, tene (Upara rahelA) caDALa eka mANuthI mArI nAkhaze. tyAMthI te narakamAM jaze tyAMthI ana tIvAra tiryaMca thai, phrI narakamAM jaze, ema saMsAramAM bhaTakayA karaze. 248-24- 250-251 . For Personal & Private Use Only Page #448 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 447 AAAAAAAAAAAAAAAAnn. VAARAANAAAAAAAAV - sataramo guNa. zrutveti maMtriNaM proce, nRpatiH krodhadurddharaH bho bho nirvAsaya kSipraM, maddezAt sparzanaM hyamu. 252 vyAghuTya yadivA gacchet , tadA lohavinirmite, yaMtre kSiptvA tathA piSyA, dhathAyaM bhazmasA dbhavet . 253 atha spaSTa mabhASiSTa, sUri bho manujAdhipa, nAM taraMga janadhvaMse, bAhyopAyaH pravarttate. 254 babhASe bhUpati bhUyo, bhaktita staM guruM prati, svAmi nnupAyaH ka starhi, proce nUcAnapuMgavaH. 255 jJAnadarzana cAritra, tapaH saMtoSa lakSaNaM, suyaMtra mapramAdAkhyaM, sAdhavo vA hyati yat . 256 tadevAM taravairIbha, dhvaMse paMcAnanAyata, adRSTa pArasaMsAra, vADheH pravahaNAyate. 257 ema sAMbhaLIne, rAjA bhAre kedha dharI maMtrine kahevA lAgyuM ke he maMtri! A sparzanane jhaTapaTa mArA dezamAMthI kahADI mUke. kadAca pAchA vaLI Ave te loDhAnI ghANImAM nAkhI evuM pIle ke khAkha thaI jAya. 25-253 tyAre, sUri mAyA , narezva2 ! mt2|| zatrune tavAmA maahiranA upAya cAlI zakatA nathI. 254 tyAre rAjA pharIne bhakti sAthe gurUne pUchavA lAgyuM ke, he svAmin ! tyAre bIje ka upAya che? tyAre pUrNa jJAnI gurU bolyA jJAnadarzana cAritra tapa saMteSarUpa apramAda nAmanuM yaMtra jene sAdhuo pherave che, te ja aMtaraMga zatrurUpa hAthIne dhvaMza karavAmAM siMhanuM kAma kare che, ane apAra saMsArasAgaramAM pravAhaNanI garaja sAre che. 255-256-257 For Personal & Private Use Only Page #449 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 448 zrI dharmaratna prakaraNa yati dharmakriyAsaktI, tat zrutvA nRpa madhyamau, samyakttva mUla managhaM, gRhidharma samAzrito. 258 gADhaM vijJapayAmAsa, manISI tu munIzvaraM, bhagavan dehi me dIkSAM, bhavAMbho nidhi maMthiMnI. 259 vatsa mA sma pramAdI stva, mevamukte ca mUriNA, tato manISiNaM proce, rAjA vismitamAnasaH 260 prasIda madgRhaM hyehi, mudaM dehi kSaNaM ca me, yenA haM te mahAbhAga, kurve niHkramaNotsavaM. 261 tato rAjAnuvRttya Sa, yayau nRpaniketanaM, yadAno rAjJa AnaMda, tatrA sthAt saptavAsarI. 262 dinA ttato STame cA nhi kRtastAna vilepanaH, Amukta ratnAlaMkAraH sadazAM zukazobhitaH 263 tyAre te sAMbhaLIne, yatidharma pALavAmAM azakta rahelA rAjA ane madhyama kumAra samyakatvamULa nirmaLa zrAvakadharma svIkAratA havA. 258 paNa manISi kumAra te te munIzvarane AgrahathI vInavavA lAgyuM ke, he bhagavan! mane tame saMsAra samudra tAranArI dIkSAja Ape. 259 tyAre sUri belyA ke he vatsa! emAM Alasyaja kara nahi, bAda rAjA visyama pAmI, manISine kahevA lAgyuM ke, maherabAnI karI, mArA ghare padhAro, ane mane kSaNabhara rAja kara, ke jethI, he mahAbhAga, huM tAruM nikramaNotsava karUM. 260-261 tyAre rAjAnI anuvRttithI te rAjAnA ghare gaye, tyAM rAjAne Anadita karate thake sAta divasa rahyA. AThame dine snAnavilepana karI, motInA alaMkAra paherI, jharInA cheDAvALA vastro paherI, uttama ratha ke jemAM rAjA For Personal & Private Use Only Page #450 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sataramo guNa. 449 pradhAna syaMdanA rUDhaH sArathI bhUta bhUpatiH, jaMgamaH kalpazAkhIva, dada dAna manuttaraM. 264 vIjayamAna cAmarAbhyAM, zvetacchatreNa rAjitaH, vaitAlikaiH stUyamAna, niviDavrata saMstavaH 265 atyadbhuta guNagrAma, rAmaNIya karaMjitaiH, tadaivopagatai devaiH, stUyamAnaH sureMdravat. 266 niSAdi sAdi pAdAti, rathikAmAtya madhyamaiH, anvIyamAnaH sa prApa, sthAnaM mUripavitritaM. 267 (vaMma ) tato rathA tsamuttIrya, manISI pAtakA diva, pramoda zekharAbhikhya, caitya dvAre sthitaH kSaNaM. 268 atrAMtare nRpasyApi, manISi caritaM mudA, paribhAvayataH samyaka, nirmalenAM tarAtmanA. 269 sArathi thaI beTho tenA para caDI, jagama kalpavRkSanA mAphaka utkRSTa dAna detA thake, be cAmarethI vIjAto thako, kata chatrathI zobhato thaka, bhATa cAraNavaDe, dRDha pratijJapaNA mATe stavAta thako, ane tenA ati addabhuta guNethI raMjita thaIne, te ja vakhate AvI pahoMcelA devaDe IMdranI mAphaka vakhaNAto thake, te kumAra ghaNuM ghoDAvALA, hAthIvALA, pAyadaLa, rathavALA, tathA amAtya ane madhyamanA saMghAte sUrithI pavitra rahelA te sthAnamAM AvI pahoMce. 263-264-265-266-267 pachI, rathathI UtarIne pAtakathI Utaryo hoya tema, te pramodazekhara nAmanA daityanA daravAje kSaNavAra UbhA rahyA. 268 evAmAM rAjAne paNa manISinuM caritra samyak rIte, nirmaLa aMtaHkaraNathI vicAratAM thakAM, cAritra pariNAma utpanna thaye ke, je dharmarUpa ka5 For Personal & Private Use Only Page #451 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 450 zrI dharmaratna prakaraNa. cAritra pariNAmo bhUt, karmakalpapa vAridaH, aho vRddhAnugAmitvaM, dehinAM sarvakAmadhuk. 270 (yugmaM) tataH mubuddhya mAtyAya, devyai madhyamabuddhaye, sAmaMtebhya zca bhUnAtho, nijAbhimAya mAkhyata. 271 aciMtyatvA ca mahatA, saMnidheH munidhe riva, sarvepi jAtacAritra, pariNAmA sta mUcire. 272 . sAdhu sAdhU hitaM deva, yukta meta dvAdRzAM, saMsAre hyatra niHsAre, nA nya ccAru vivekinAM. 273 vaya mapye ta deve ha, kartu mIhAmahe prabho, tat zrutvA mumude rAjA, kekIvAM bhodharadhvani. 274 rAjacinhArpaNA drAjye, kRtvA putraM sulocanaM, tato nRpAnugAH sarve, prAvizan jinamaMdire. 275 vRkSane vadhAravA megha samAna gaNAya che. A rIte juve vRddhAnugAmipaNuM, mANionA sarve manavAMchita pUravA kAmadhenu samAna thAya che. 269-170 tyAre rAjAe te vAta subuddhi amAtyane, rANIne, madhyama kumArane, tathA sAmaMtone jaNAvI. 271 tyAre nidhAnanI mAphaka mahaMta purUSanI sabatanAM phaLa paNa aciMga tya hovAthI, badhAne cAritra levAne pariNAma thayo eTale teo belyA ke, he rAjana ! tame bahuja sAruM kahyuM, tamArA jevAne e yukta ja che, kAraNa ke A asAra saMsAramAM viki jano mATe bIjuM kazuM sAruM nathI. 272-73 ame paNa he prabhu! emaja karavA mAgIye chIye; te sAMbhaLIne mera jema meghanI garjanA sAMbhaLI rAjI thAya, tema rAjA rAjI tha. 274 te pachI rAjA sulocanane rAjyacinha ApI, rAjyamAM sthApita karI, te badhAnI sAthe jinamaMdiramAM AvyuM. ra75 For Personal & Private Use Only Page #452 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - - - - sataramo guNa. 451 jinaM saMpUjya sUribhyaH, kathitaM taiH sva ciMtitaM, sAdhu sAdhu mahAbhAgA, iti provAca tAn guruH 276 tataH pravacanoktena, vidhinA sUriNA svayaM, te sarve dIkSitA evaM, cA vaziSyataM sAdaraM. 277 (tathare) catvAri paramAMgAni, durlabhAnI ha janminAM, mAnuSatvaM zrutiH zraddhA, saMyame vIya muttamaM. 278 enAM samagrasAmagrI, saMprApya kathamapya ho, bhavadbhi nahi karttavyaH, pramAdo tra manAgapi. 279 tata staiH praNataiH sarvai, jajalpe mUrisaMmukhaM, eva meta ditI cchAmaH, kurmaH pUjyAnuzAsanaM. 280 prahRSTaiH sthavirarSibhya, ste sarve pyatha mUribhiH, arpitA AryikAbhya stu, sAdhvI madanakaMdalI. 281 tyAM jinezvarane pUcha, teoe gurUne pitapotAne abhiprAya kaho, eTale gurU bolyA ke, he mahAbhAga! tame ghaNuM sAruM kare che 276 pachI siddhAMtamAM kahelI vidhithI gurUe pitAne hAthe temane dIkSA ApIne, Adara sAthe A pramANe zIkhAmaNa ApI-277 jatuone A jagamAM cAra parama aMga maLavAM ati durlabha che. eka manuSyapaNuM bIjuM dharma zravaNa trIjI zraddhA ane cothuM saMyamamAM uttama vIrtha. 278 A sakaLa sAmagrIne bahu muzkelIe tame meLavI che, mATe tamAre have lagAra paNa pramAda nahi kare. 279 - tyAre te badhA namelA rahI sUrinA sAme bolyA ke, tamArI AjJA pramANa che, ame emaja karavA IcchIe chIe. 280 AcArya harSita thaI, te badhAne sthavira RSione soMpyA, ane ma. danakaMdanI sAthvIne ArthIone sepata karI. 281 For Personal & Private Use Only Page #453 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 452 zrI dharmaratna prakaraNa. kAlaM vihRtya bhUyAMsa, mAgamoktena varmanA, paryaMtakAle saMprApte, vidhAyA rAdhanA vidhi 282 . sabaipi vimaladhyAnAH, pratanUbhUta karmakAH, madhyamAdyA gatAH svarga, manISI tu zivaM yayau. 283 bAlasya tu yadAdiSTaM, bhadaMtai rbhAvi ceSTitaM, tattathaivA khilaM jajJe, nAnyathA munibhASitaM. 284 evaM vRddhAnugatva praguNa guNa juSo madhyabuddha vizuddhaMzlokaM kuMdeMduzubhraM tridivaziva phalaM dharmakarmA dyavetya, bho bhavyA duHkha kakSa kSaya davadahane puNyakaMdAMbudAbhesaMpatsaMpatti bIje sakalaguNakare dhatta yatnaM tadatra. 285 (rUti madhyama ivarataM samApta ) teo AgamanI rIte ghaNe kALa vicarIne aMtakALe ArAdhanAnI vidhi sAcavI nirmaLa dhyAnathI karmane halakA karI madhyama kumAra vagere svarga pahoMcyA ane manISi kumAra muktie pahoMce. 282-283 have gurUe bALanA mATe je bhaviSya vAta kahI hatI, te saghaLI te maja thaI kemake, muni jananuM bhASita anyathA thaI zakatuM nathI. 284 . - A rIte vRddhAnuga5NArUpa guNa dharanAra madhyamabudhdhi kumAranuM dharma karma karavAthI, svarga ane mokSa sukhanuM phaLa ApanAra evuM kuMdanA kula ane caMdra jevuM svacha yaza sAMbhaLIne, he bhavya, duHkharUpa ghAsane bALavA dahana samAna, puNyarUpa kadane vadhAravA megha samAna, saMpadArUpa pAkanI pedAzanA bIja samAna ane sakaLa guNa pedA karanAra A vRdhdhAnugapaNurUpa guNamAM yatna kare. 285 A rIte madhyamabuddhinuM caritra samApta thayuM. For Personal & Private Use Only Page #454 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aDhAramo guNa. 453 ane a - --- -- thA.) aSTAdazatama guNa. - ukto vRddhAnuga iti saptadazo guNa, sAMprata maSTAdazaM vinayaguNa madhikRtyA ha. vRddhAnugapaNArUpa satarama guNa kahyo, have aDhAramA vinavaguNanI bAbata kahe che. (mUTha viNao savvaguNANaMmUlaM sannANadaMsaNAINaM; sukkhassaya te mUlaMteNa viNao iha pasattho. 25 (mULa gAthAno artha.) vinaya eja samyaka jJAna darzana vagere saghaLA guNanuM mULa che; ane te guNo ja sukhanAM mULa che, tethI A jagAe vinItane prazasta gaye che. ra5 (TIkA.) vinIyate'panIyate vilIyate vA aSTaprakAraM karma yenasa vinaya iti sAmayikI nirUktiH vizeSe laI javAya eTale ke dUra karI zakAya, athavA nAza karI zakAya, ATha prakAranA karma jenAvaDe te vinaya kahevAya, ema samaya saMbaMdhI arthAta jinasidhdhAMtanI nirUkti che. (32) jamhA viNayai kammaM, aThavihaM cAuraMta mukkhAyaM, tamhA u vayaMti viU, viNau tti vilINa saMsArA, For Personal & Private Use Only Page #455 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 454 zrI dharmaratna prakaraNa. www je mATe aSTa prakAranuM cAturaMta (cAra gatinA kAraNe saMsAranuM kAraNa) kaheluM karma dUra kare che. tethI saMsArane vilIna karanAra vidvAne tene vinaya kahe che. sa puna darzana-jJAna-cAritra-tapa-UpacArika-bhedAt paMcadhA, te darzana vinaya, jJAna vinaya, cAritra vinaya tapa vinaya ane aupacArika vinaya, evA bhedethI karIne pAMca prakAre che. (tathA vo). dasaNa nANa caritte, tave ya taha ovayArie ceva, mukkhattha mesa viNao paMcaviho hoi nAyavvo. 1 dabvAi saddahaMte, nANeNa kuNaMtayaMmi kajjAI, caraNaM tavaM ca samaM, kuNamANo hoi taviNao. 2 aha ovayArio puNa, duviho viNao samAsao hoi, paDirUva jogajuMjaNa, tahaya aNAsAyaNA viNao. 3 paDiruvo khalu viNao, kAiyajogeya vAya-mANasio, aTha caubviha duviho, parUvaNA tassi mA hoi. 4 (tenuM svarUpa A pramANe che.) | darzanamAM, jJAnamAM, cAritramAM, tapamAM, ane aupacArika ema mokSanA arthe pAMca prakArane vinaya kahe che. (1) dravyAdika padArthanI zradhA karatAM, darzana vinaya kahevAya che, temanuM jJAna meLavyAthI jJAna vinaya thAya che, kiyA karatAM cAritra vinaya belAya che, ane samyapha rIte tapa karatAM tapa vinaya thAya che. 2 have opacArika vinaya saMkSepamAM be prakAre che-eka pratirUpa ga yujanarUpa, ane bIje anAzAtanA vinaya. 3 pratirUpa vinaya pAchA traNa prakAra che--kAyika, vAcika, ane mAnasika. tyAM kAyika ATha prakAra che, vAcika cAra prakArano che, ane mAnasika be prakArane che-tenI prarUpaNa A rIte cheka For Personal & Private Use Only Page #456 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aDhArame guNa. 455 aA 4 - 55555 abbhuThANaM aMjali, AsaNadANaM abhiggahakiIya, mussUsaNa aNugacchaNa, saMsAhaNa kAya aThaviho. 5 hiya miyaa pharusavAI, aNuvAI bhAsivAio viNao, akusalamaNo niroho, kusalamaNodIraNaM ceva. 6 paDiruvo khalu viNao, parANuvittimaio muNeyavyo, appaDirUvo viNao, nAyavyo kevalINaM tu. 7 eso bhe parikIhao, viNao paDivatti lakkhaNo tiviho, bAvanna vihivihANaM, biMti aNA sAyaNA viNayaM. 8 kAyika vinayanA ATha prakAra A rIte che -guNavAna janane UThI sAmA javuM te abhyasthAna, tenA sAme hAtha joDI UbhA rahevuM, te aMjalibaMdha, temane Asana ApavuM te AsanapradAna, temanI cIja vastu laI ThekANe rAkhavI, te abhigraha, temane vaMdana karavuM te kRtikarma, temanI AjJA sAMbhaLavA taiyAra rahevuM, te zuzraSA, temanI pAchaLa javuM te anugamana, ane tene manI pagacaMpI karavI te saMsAdhana. vAcika vinayanA cAra prakAra A rIte che-hitakArI bolavuM, mita (khapa pUratuM) bolavuM, aparUSa (madhura) bolavuM, ane anupAti (anusaratuM) belavuM. mAnasika vinayanA be prakAra A rIte che-akuzaLa manane nirodha kare, ane kuzaLa mananI udIraNA karavI-arthAt bhuMDuM nahi ciMtavavuM ane bhaluM ciMtavavuM. 5-6 A rIte pratirUpa vinayaparanI anuvRttimaya che. kevaLajJAni apratirUpa vinaya kare che. 7 A rIte pratipattirUpa traNa prakArane vinaya kahe. have anAzAtanA vinayanA bAvana prakAra che te A rIte che -8 For Personal & Private Use Only Page #457 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 456 zrI dharmaratna prakaraNa. titthayara siddha kulagaNa, saMghakiriya dhammanANa nANINaM, Ayariya theru vajjhAya, gaNINa terasa payAyAI. 9 aNA sAyaNA ya bhattI, bahumANo tahaya vatta saMjaNaNo, titthayarAI terasa, caugguNA hu~ti bAvannA. 10 tIrthakara, sidhdha, kuLa, gaNa, saMgha, kriyA, dharma, jJAna, jJAna, AcArya, sthavira, upAdhyAya, ane gaNuM e tera padanI AzAtanA karavAthI dUra rahevuM, bhakti karavI, bahu mAna karavuM, temaja prazaMsA karavI ema cAra prakAre tera pada gaNatAM bAvana prakAra thAya che. 9-10 evaMvidha zca vinayaH sarvaguNAnAM mUlaM vartate. AvA prakArane vinaya sarva guNanuM mULa rahela che. tathAcoktaM viNao sAsaNe mUlaM, viNIo saMjao bhave, viNayAu vipamukassa, kao dhammo ko tavo. vinayaja jina zAsananuM mULa che, mATe saMyata sAdhue vinIta thavuM joIe, kAraNa ke, vinayathI rahita janane dharma ane tapa zenA heya. katamAnA mityAha-sajJAna darzanAdInAM sarva guNe kayA te kahe che ke, samyapha jJAnadarzana vagere guNe temanuM mULa vinayaja che. uktaMca viNayA nANaM, nANAu, daMsaNaM, daMsaNAu caraNaM tu, caraNAhiMto mukkho, mukkhe sukkhaM aNA bAI. vinayathI jJAna prApta thAya che, jJAnathI darzana prApta thAya che, darzanathI cAritra prApta thAya che, cAritrathI mokSa prApta thAya che, ane mokSa prApta thatAM anaMta avyAbAdha sukha prApta thAya che. For Personal & Private Use Only Page #458 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aDhAramA guNa. 457 tataH kimityAha ---- cakArasya punaH zabdArthasyai vaM yoga -- ste puna guNA mokSasya mUlaM -- samyag darzana jJAna cAritrANi mokSamArga iti va sanAta. tethI zuM thAya te kahe che-cakAra punar zabdanA arthe vAparela che, te AvI rIte joDavA ke, te vaLI guNeA meAkSanuM mULa che, kAraNa ke, samyagdarzana jJAna ane cAritra eja mekSanA mArga che, ema kahevu che. tena hetunA vinIta iha dharmAdhikAre prazastaH zlAghitaH, bhuvnkumaarvtte kAraNe vinIta purUSaja A dhamAdhikAramAM prazasta kahetAM lakhAghelA che. bhuvana kumAranI mAphka vr (tathAnaH caiva ) suvANiyaM supattaM, kusumaM va samatthi ittha kusumapuraM, o viva bhUriNo dhaNao nAmeNa tattha nivo. 1. Asi paramesayassa va, paumA paramAvaI piyA tassa, putto ya bhuvaNa tilao, tilao iva sesapurisANa. 2 bhuvanatilaka kumAranuM kathAnaka A pramANe che. zucipANija ( pavitra prANIthI pedA thaela) ane supatra ( sArI pAMkhaDIvALAM ) kusuma (phUla) jevu' zucivANija (sArA vepAravALu) ane supAtra (sArA leAkeAvALuM) IMDAM kusumapura nAme nagara hatu, tyAM dhanada (kubera) nA mAphaka bahu dhanavALA dhanada nAme rAjA hatA. 1 tenI padmazaya (zrI kRSNa) nI jema padmA zrI hatI, tevI padmAvatI nAme rANI hatI. temane zeSa janAmAM tilaka samAna bhuvanatilaka nAme putra hatA. 2 . For Personal & Private Use Only Page #459 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 458 zrI dharmaratna prakaraNa tassa ya ruvAi guNANa, jaivi uvamApayaM ime hujjA, mayaNAiNo pasiddhA, viNayaguNo aNuvamo tahavi. 3 so kAlaMmi muheNaM, ujjhAya mahannavAu giNhei, viNaoNao kalAo, jalapaDalIo jalaharu vva. 4 teNaya viNayaguNeNaM, jaNio vijjAguNo u so tasta, jo amarasuMdarINavi, muhAI muhalAI kAsI ya. 5 annadiNe so rAyA, atthANa sabhAi jAva AsINo, ciThei tAva hiTheNa, vittiNA eva vinatto. 6 sAmiya rayaNasthalapura, pahuNo siri amaracaMdanaravaiNo, ciThai pahANapuriso, bAhiM ko tassa Aeso. 7 te kumAranA rUpAdika guNe kAmadevAdikanA samAna hatA, paNa tene vinayaguNa te anupama hato. 3 te kumAra avasara prApta thatAM, mahA samudramAMthI megha jema jaLa bharelI vAdaLIo grahaNa kare tema, vinayanamra rahIne, upAdhyAyarUpa mahA samudra pAsethI kaLAo grahaNa karavA lAgyA. 4 tenA tevA vinaya guNathI karIne, tene evI vidyA prApta thaI ke, jethI teNe devAMganAonA mukhane paNa mukhara banAvyAM; arthAt teo tenA vakhANa karavA tatpara thaI. 5 eka divase rAjA AsthAna sabhAmAM beThela hatuM, tevAmAM harSa pAmele vetri (dvArapALa) tene A rIte vInavavA lAge. 6 * te bolyo ke, he svAmina! ratnasthaLa nagaranA svAmi amaracaMda rAjAne pradhAna bAhera AvI Ubhe che, tenA mATe ze hukama che? 7 For Personal & Private Use Only Page #460 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aDhAramo guNa. 59 lahu muMcasu iyaranA, vutto so viziNA sammaNIo, namiya nivaM ubaviTho, samae iya bhaNiu mArato. 8 deva siridhaNaya naravara, tumheM pai jaMpae amaracaMdo, amha pahU asthi mahaM, varadhUyA jasamaI nAma. 9 sA tuha suyassa vimalaM, guNanivahaM kheyarIhi gijhaMtaM, AyanniUNa muiraM, accaMtaM taMmi aNuratA. 10 kiMca tayaM ciya mitva, kamaliNI niccameva jhAyaMtI, paricatta kusuma taMbola, mAi kahakahavi gamai diNe. 11 jA ajjavi sA bAlA, taNaM va nahu cayai jIviyaM niyayaM, tA tumbhehiM naravara, puvasiNe hAbhivuDhikae. 12 / sahalA kijjau amhANa, patthaNA pesiuM niyaM taNayaM, tIe gihAvijjau, varalakkhaNa lakkhio pANI. 13 rAjAe kahyuM ke jaladI tene aMdara mokale, eTale chIdAra tene aMdara lA. te rAjAne namIne beThA bAda avasara pAmI A rIte kahevA lAge. 8 he dhanada narezvara, tamone amArA svAmi amaracaMdra kahevarAvyuM che ke, mArI yazomatI nAme uttama putrI che, te tamArA putranA nirmaLa guNe vidyAdharIo gAyelA sAMbhaLIne ghaNe vakhata thaye tenA tarapha atyaMta anurakta thaI che. 9-10 vaLI te kamalinI jema sUryanA tarapha rahe tema te kumAraneja hamezAM ciMtavatI thakI kRti baLa vagere choDI jema tema karI divaso pasAra kare che. 11 te bALA (tamArA kumAra vinA) pitAnA jIvitane paNa taNakhalA mAphaka che devA taiyAra thaI che, chatAM haju jIve che tyAM lagaNa he narezvara, tamAM prathamanA nehamAM vadhAro karavA khAtara, amArI prArthanA saphaLa kare, ane tamArA putrane tyAM mokalAvI teNInuM lakSaNa bharapUra hAtha tenA hAtha sAthe meLA. 12-13 For Personal & Private Use Only Page #461 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 460 zrI dharmaratna prakaraNa. aha maivilAsa varamaMti, vayaNa mavaloyae nivo sovi, viNaNa bhaNai sAmiya, junta miNaM kIrau pamANaM. 14 jaM bhaNaha tayaM kuNimuti, nivar3aNA pie pahANanaro, so patto nirvAdanne, AvAse phuriyaguruharaso. 15 to rannA NunnAo, aNeya sAmaMtamaMtiyA juo, so kumaro saMcalio, akhaliya cauraMga valakalio. 16 saMpatto adUraM, pahaMmi siddhauranayara bAhiMmi, mucchA milliya nayaNo, so paDio rahavarucchaMge. 17 aha majjJimakhaMdhAre, sahasA kolAhale samucchalie, milio aggimapacchima, saMdhArajaNo tahiM savbo. 18 tyAre rAjAe tivilAsa nAmanA maMtrIzvaranA mukha taraph joyu, eTale te vinayapUrvaka kahevA lAgyo ke svAmin! A mAguM arekhara yukta che mATe kambUla rAkho. 14 tyAre rAjAe te pradhAna purUSane kahyuM ke jema kaheA che tema karI, eTale te pradhAna purUSa bhAre harSa pAmI rAjAe ApelA UtArAmAM ALyeA. 15 pachI rAjAe aneka sAmata ane matrie sAthe kumArane tyAM javA kramAvyu, eTale te askhalita caturaga lazkara lai ravAne thayA. 16 te kumAra rastAmAM AgaLa ati dUra rahelA siddhapura nagaranI khAhera AvI paheAMcyA, te vakhate te mUrchA pAsI adha AMkhe rathanA AgalA bhAge DhaLI paDayA. 17 A banAva joI vacalA lazkaramAM AciMtA kalakalATa thaI paDayA, eTale Agalu pAchaluM tamAma lazkara tyAM bhegu thai gayuM. 18 . For Personal & Private Use Only Page #462 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aDhAramo guNa. 461 www w wwwww to maMti mAiNo taM, mahurAlAvehiM AlavaMti bhisaM, kaThaM va vigayaciTho, na kiMpi paDijaMpae kumaro. 19 AdannA te savve, vivihosahamaMta taMtamaNi pamuhe, pakuNaMti bahuvayAre, naya se jAyai guNo kovi. 20 kiMtu pavaTTai ahiyaM, viyaNA viyalaMti sayala aMgAI, to maMtimAi loo, karuNasaraM palavae evaM.. 21 hA guNarayaNa mahoyahi, hA niruvama viNaya kaNaya kaNayagire, hA paNaya kappapAyava, kumAra patto si ki mavatthaM. 22 muyavacchalassa devassa, kiMtu gaMtuM vayaM kahistAmo, iya jA palavei jaNo, siddhapura bahiThiujjANe. 23 tyAre maMtrio vagere kumArane madhura vacanethI bahue bolAvavA lAgyA, paNa kumAra lAkaDAnI mAphaka niceSTa rahI kAMI paNa bolI zakyo nahi. 19 teo badhA AkuLa thaI vividha prakAranAM auSadha, maMtra, taMtra, ane maNi vagerenA ghaNA upacAra karavA lAgyA, paNa kumArane kaze phAyado thaye nahi. kiMtu adhika adhika vedanA thavA lAgI, ane tenAM sarva aMgo vikaLa thavA lAgyAM, tyAre maMtrI vagere karUNasvare A rIte vilApa karavA lAgyA - 20-21 hAya hAya, he guNaratnanA mahA samudra, anupama vinayarUpa kanakanA kanakAcaLa, namelA prate kalpavRkSa samAna kumAra, tuM zI avasthAne prApta thaye " putravatsala rAjAnI pAse jaI ame zA samAcAra ApazuM? A rIte teo siddhapuranA bAharalA udyAnamAM rahI vilApa karavA lAgyA. 23 For Personal & Private Use Only Page #463 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI dharmaratna prakaraNa wwww wwwww tA surakinnarasevijja, mANacaraNo aNega samaNajuo, nAmeNa sarayamANU, varanANI Ago tattha. 24 amarakaya kaNakamalA, sINo dhammaM kahei aha tattha, so maMtippamuhajaNo, gao guruM namiya uvaviTho. 25 aha kaMThIrava sAmaMta pucchio kumara dukkha vutsaMtaM, tesiM AulabhAvA, samAsao kahai iya sUrI. 26 dhAyaisaMDe dIve, bharahe bhavaNA garaMmi nayaraMmi, viharaMto saMpatto, ikko gaccho sugurukalio. 27 tatthaya ego sAhU, vAsavanAmA suvAsaNArahio, gurugaccha paJcaNIo, aiaviNIo kiliThamaNo. 28 teTalAmAM tyAM surAsurathI levAyela caraNavALA ane aneka zramaNathI parivarelA zaradabhAnu nAme pravajJAnI samasaryA. 24 teo devakRta kanakakamaLapara bezI dharma kahevA lAgyA, tyAre maMtri vagere jene tyAM jaI temane namIne tyAM beThA. 25 - have kaMThIrava nAmane sAmaMta temane kumArane vRttAMta pUchavA lAge, tyAre teone AkuLa jANIne AcArya saMkSepamAM A rIte hakIkata kahevA lAgyA:-26 AcArya belyA ke, dhAtakIkhaMDa nAmanA dvIpamAM bharatakSetramAM bhAvanAkara nagaramAM vicaratAM vicaratAM eka sugurU sahita sAdhuonuM gaccha (TeLuM) a.vI pahoMcyuM. 27 te gacchamAM eka vAsava nAme sAdhu hatuM, te saddhAsanAthI rahita hata, pitAnA gurU ane gacchane duzmana hatuM, avinIta hatA, ane kilaSTa manavALo hate. For Personal & Private Use Only Page #464 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aDhAramo guNa. 413 so kaiyAvi gurUhi, bhaNio bho bhadda hosu viNayaparo, jamhA viNaeNaM ciya, kallANa paraMparA hoi. 29 (uktaMca) vinayaphalaM zuzrUSA, guruzuzrUSAphalaM zrutajJAnaM, jJAnasya phalaM virati, viratiphalaM cA zravanirodhaH 30 saMvaraphalaM tapobala, matha tapaso nirjarA phalaM dRSTa, takSmAt kriyAnivRttiH, kriyAnivRtte rayogitvaM. 31 yoganirodhA gavasaMtatikSayaH saMtatikSayA mokSaH, tasmAt kalyANAnAM, sarveSAM bhAjanaM vinayaH 32 (tathA) mUlAu khaMdhappabhavo dumassa, khaMdhAu pacchA samurviti sAhA, sAhappasAhAvi rUhati pattA, tao si puSpaM ca phalaM rasoya. 33 tene ekaveLA gurUe kahyuM ke he bhadra, tuM vinayamAM tatpara thA-je mATe vinayathI ja saghaLAM kalyANa thAya che. 29 2 mATe che, vinaya 3 // zuzrUSA cha, zuzruSAMnu 30 zrutajJAnache, jJAnanuM phaLa virati che, viratinuM phaLa Azravanirodha che, arthAt saMvara che, saM. varanuM phaLa tapobaLa che, tapanuM phaLa nirjarA che, nirjarAthI kriyAnI nivRtti thAya che, kriyA nivRtta thayAthI agipaNuM thAya che, ayogipaNAthI bhavanI saMtatine kSaya thAya che, saMtatinA kSayathI mekSa thAya che. mATe vinaya sakaLa kalyANanuM bhAjana che. 30-31-32 vaLI jema jhADanA mULamAMthI skaMdha thAya che, skadhamAMthI zAkhA thAya che, zAkhAmAMthI paDazAkhA phaTe che, temAMthI patra, puSpa, phaLa, ane rasa thAya For Personal & Private Use Only Page #465 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 464 zrI dharmaratna prakaraNa. evaM dhammassa viNao, mUlaM paramI se mukkho, jeNa kitti suyaM sigdhaM, nIsesaM cA bhigacchai 34, iya gurUvaNaM pavaNaM va, vaNadavo pappa sappa itra kUro, koveNa dhagadhagato, so ahiyayaraM samujjalio. 35 so annayA akajjami katthai coio muNIhiMpi, jAo bhisaM pauTho, ihaparaloeya niravikakho. 36 savve sighAyaNatthaM tAla uDa visaMkhi vittu jala majjhe, so disA hutta sayaMpaNaTho ubhaya bhIo . 37 gacchANukaMpiyAe ya, devayAe tayaM kaheUNa, tapparibhoga pavattA, nivAriyA sAhUNo savve. 38 che, ema vinaya e dharmanu mULa che, ane mekSa e tenuM phaLa che, vinayathIja kIrtti tathA samasta zruta jJAna jaladI meLavI zakAya che. 33-34 A rIte zunu` vacana sAMbhaLI te vAsavamuni pavanathI jema davAnaLa josa pakaDe tema sarpanI mAphka krUra banIne kopathI dhagadhagatA thakA vadhAre maLavA lAgyA. 35 tene eka veLAe kAryamAM pravartatAM thakA bIjA munioe vAratAM te temanA para paNa atizaya pradveSI thaI A leAka-paralAkathI medarakAra anyA, arthAt teNe temanI gocarImAM viSa bheLI dIdhuM. 36 evAmAM gacchapara anukapA rAkhanArI devIe te vAta jaNAvI daIne te AhAra khAvA taiyAra thayalA sarve sAdhuone te khAtAM aTakAvyA. 38 For Personal & Private Use Only Page #466 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aDhAramA guNa, so vo ranne, katthavi vaNadava palittasavvaMgo, mariNa samutpanno, paramAU appaiThANe. 39 --, to majjenuM puno inayaMmi, savvattha dahaNachiMdaNa, bhiMdaNa viyaNAhiM saMtatto. 40 bhamio bhUribhavermu, annANatavaM karitu kiMpi purA, jAo ghaNayanariMdassa, esa aivallaho putto. 41 risighAya pariNaeNaM, jaM ca tayA ajjiyaM asuhakammaM, tassevasA ihi, eya mavatthaM gao kumaro. 42 to bhIeNaM kaMThIraveNa paNamittu pabhaNiyaM nAha, kaha hoi puNo eso, pauNo paDibhaNai muNinAho. 43 khINapAyaM kammaM, imassa saMpai vimuccamANo ya, cira viyaNAhi ihA, gao vimuccihi savvato. 44 have te vAsava jagalamAM jatA rahyA. tyAM kAika sthaLe vAnaLamAM sapaDAI baLI marIne sAtamI narakamAM apratiSThAna nAmanA sthaLamAM mahAt AyuSyavALA eTale ke telIza sAgaropamanA AyuSye nAraka thaI upane. 39 45 tyAMthI maccha thayA, tyAMthI krI narakamAM gayA, ema sarva sthaLe dahana, chedana, ane bhedananI vedanAthI pIDAtA rahyA. 40 ema ghaNA bhava bhamI bAda kAika janmamAM ajJAna tapa karI dhanada rAjAnA A ati vAbha putra thayA che. 41 RSi ghAtamAM tatpara thaI eNe je pUrve azubha karma khAMdhyu' che, tenA zeSanA vaze karIne humaNA A kumAra AvI avasthAne pAmyA che. 42 tyAre bhIta thaelA kaThIrave praNAma karI te jJAnIne kahyu* ke he nAtha, A have zI rIte ArAma pAmaze? tyAre munIzvara kheAlyAH--43 A kumAranuM te kama lagabhaga kSINa thavA AvyuM che, ane hamaNA te vedanAthI rahita thayA che ane te ihuAM AvatAM sarvazA ArAma pAmaze, 44 . For Personal & Private Use Only Page #467 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI dharmaratna prakaraNa iya sou maMti pamuhA, loyA harisiyamaNA kumarapAsaM, saMpattA aha diTho, pauNappAo to tehiM. 45 kahio kevali kahio, puvvabhavAI ya vaiyaro tassa, to so bhIo pamuiya, maNo ya patto sugurUpAse. 46 namiuM mUri kaMThIravAi, bahuloya saMjuo kumaro, nissImabhIma bhavabhaya, bhIo dikkhaM pavajjei. 47 iya suNiya jasamaI vi hu, tatthA gaMtUNa giNhae dikkhaM, sesajaNo puNa valiuM, dhaNayanivassA ha taM cariyaM. 48 puvakaya aviNayaphalaM, mumaraMto mANase kumarasAhU, aisaya viNaya pahANo, jAo acireNa gIyattho. 49 . viNae vayAvacce, so taha daDha bhiggaho samuppanno, jaha tagguNa tuThehi, amarehi vi saMthuo bahuso. 50 - ema sAMbhaLI matri vagere loke rAjI thayA thakA kumAra pAse 5hoMcyA ane joyuM te kumAra lagabhaga haziyAra thayela dekhAye. 45 temaNe tene kevaLie kahelo pUrvabhavAdikana vyatikara kahI saMbhaLAvyuM, tyAre te bhaya pAmavAnI sAthe pramudita thaI sugurU pAse gayo. 46 te kaMThIrava vagerenI sAthe sUrine namIne ati bhayAnaka saMsAranA bhayathI bIte thake dIkSA lete ha. 47 e vAta sAMbhaLIne yazomatI paNa tyAM AvI dIkSA levA lAgI. have bAkInA leke tyAMthI pAchA vaLIne te vAta dhanada rAjAne jaNAvI. 48 have kumAra pUrvakRta avinayanuM phaLa manamAM saMbhArato thake hamaNa atizaya vinaya karavAmAM tatpara rahI cheDA ja vakhatamAM gItArtha thaye. 49 - te have vinaya ane vaiyAvRtyamAM evo dRDha pratijJa thaze ke, tenA guNathI tuSTa thaIne devo paNa tenI bahuvAra stuti karavA lAgyA. pa0 For Personal & Private Use Only Page #468 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aDhArame guNa. 467 taM ubavUhaMti gurU, abhikkhaNaM mahura niuNa vayaNehiM, dhanno si bho mahAyasa, tuha sahalaM jamma jIyaM ca. 51 paricatta rAyarisiNA, damagamuNIsu vi pauttaviNaeNaM, veyAvacca pareNa ya, saccaviyaM te imaM vayaNaM. 52 paNamaMti ya purayaraM, kulayA na namaMti akulayA purisA, paNa puci iha jaijaNassa jaha cakkavaThimuNI. 53 iya uvabUhijjato, so kevaliNAvi phuriyamajjhattho,, pAlai vaya makalaMka, bAvattari puvvalakkhAiM. 54 savvAu pubalakakhe, asiiM paripAliUNa pajjate, paDivanna pAyavagamo, ajjhINajjhANa lIlamaNo. 55 utpanna vimalanANo, vilINa nIsesa kammasaMtANo, so bhuvaNa tilayasAhU, bhuvaNovarimaM payaM patto. 56 gurU tene vAraMvAra madhura vacanethI uttejita karatA ke, he mahAyaza, tArUM janma ane jIvavuM saphaLa che. 51 tuM rAjya cheDI rAjarSi thaye che chatAM kramaka muni (bhIkhArI heIne thaelA muni) ne paNa vinaya ane vaiyAvRtya kare che, tethI tuM A vacanane sAcuM pADe che ke, kulIna purUSa pahelAne name che, ane akulIna purUSaja tema karatAM aTake che, je mATe cakavartI paNa jyAre muni thAya che tyAre tenAthI agAunA tamAma munIone name che. para-53 A rIte kevaLa bhagavAna tenI upavRMhaNA karatA chatAM teNe madhyastha rahI tera lAkha pUrva sUdhI te vratane niSkalaMkapaNe pAlana karyuM. 54 ekaMdara eMsI lAkha pUrvanuM sarva AyuSya pUruM karI ane pAdapapagamana nAmanuM aNusaNa karI saMpUrNa dhyAna magna rahIne vimaLa jJAna pAmI sakaLa karmanA saMtAnane teDI te bhuvanatilaka sAdhu jagatanA Upara rahela siddhisthAnane pAme. 55-56 For Personal & Private Use Only Page #469 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 468 zrI dharmaratna prakaraNa. wwwwww iti vinaya guNena prAptaniHzeSa siddhe, rdhanadanRpatisUno vRtta muccai nizamya, sakala guNagariSTe labdhavizvapratiSTe, muguNa iha vidhatta svAMta mazrAMta bhAvAH 57 iti bhuvanatilaka kumAra kathAnakaM samAtaM. A rIte vinayaguNathI tamAma siddhine pAmelA dhanada rAjAnuM carita sAMbhaLIne sakaLaguNamAM gariSTa ane A jagatabharamAM vakhaNAyelA vinaya nemanA saguNamAM UchaLatA bhAve mana dhare. 57 A rIte bhuvanatilaka kumAranI kathA samApta thaI che. -- - ko-ke------ ekoviMzatitama guNa. ukto vinIta ityaSTAdazo guNaH, sAMprata mekonaviMzasya kRtajJatA guNasyA vasara statra pareNa kRta mupakAra mavismRtyA jAnAtI ti kRtajJaH pratIta evA ta staM phaladvAreNa vyAcaSTe. vinItapaNArUpa aDhAra guNa kahe, have ogaNIzamA kRtazapaNurUpa guNane avasara che, tyAM bIjAe karelA upakArane vIsAryA vagara jAte rahe te kRtajJa kahevAya che e vAta pAdharI ja che tethI te guNane phaLa dvAre varNave che. (mULa gAthA.) bahumannai dhamma guruMpara muvayAri tti tattabuddhIe, tato guNANa vuDhIguNAriho teNiha kayannU. 26 For Personal & Private Use Only Page #470 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ogaNIzame guNa. 469 ~-~(mULa gAthAne artha.) kRtajJa purUSa dharmagurU vagerene kharI buddhithI paramapakArI gaNIne temane bahumAna kare che, tethI guNAnI vRddhi thAya che. mATe kRtajJaja bIjA guNone yogya gaNAya che. 26 (TIkA.) bahumanyate sagauravaM pazyati-dharmaguruM dharmadAtAra mAcAryAdikaM, paramopakArI mamAva-mudhdhRto'ha manenA kAraNa vatsalenA tighorasaMsAra kUpa kuhare nipata nnityevaM prakArayA tattvabuddhayA paramArtha sAramatyA. bahu mAnita kare che eTale ke gauravathI juve che dharma gurUne eTale dharma dAtAra AcAryAdikane-(te A rIte ke) A mArA parama upakArI che, emaNe vinA kAraNe mArA para vatsala rahI mane A ati ghara saMsArarUpa kUvAmAM paDatAM uddharyo che, evI rItanI tatvabuddhithI eTale paramArthavALI matithI. sa hi bhAvaya tyevaM paramAgamavAkyaM tiNhaM duppaDiyAraM samaNAuso-taMjahA-ammApiUNaM, bhahissa, dhammAyariyassa ya. te A paramAgamanA vAkayane vicAre che ke, he AyuSyanuM zramaNa, traNa jaNane badale vALavo muzkela che. mAbApane, svAmine, ane dharmAcAryane. tattha sAyaM pAo viyaNaM kei purise ammApiyaraM sayapAga sahassa pAgehiM tillehiM abhaMgittA, murahiNA gaMdhodaeNaM uvvadittA, tihiM udagohi majjAvittA, savvAlaMkAra vibhUsiyaM kArittA, maNunna thAlIpAgasuddhaM aThAra. saMvanaNAulaM bhoyaNaM bhoyAvittA, jAvajjIvaM piThivaDiMsayAe parivahijjA, teNAvi tassa ammApiussa duppaDiyAraM havai-. For Personal & Private Use Only Page #471 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI dharmaratna prakaraNa. tyAM ke purUSa pitAnA mAbApane sAMja savAra zata pAka ane sahastrapAka tailathI atyaMgana karI sugaMdhi godakathI udvartana karI traNa pANIthI nahAvarAvI sarvalaMkArathI zaNagAra karAvI, pavitra vAsaNamAM piraseluM aDhAra zAka sahita manesa bhajana jamADI yAvajIva potAnI peThe UpADate rahe teTalAthI paNa te mAbApane badale vALI zakAya nahi. ahaNaM se taM ammApiyaraM kevalipannate dhamme AghavaittA patravattA parUvittA ThAvitA bhavai, teNA meva ammApiussa supaDiyAraM bhavai. have je te purUSa te mAbApane kevaLi bhASita dharma kahI samajAvI batAvI temAM temane sthApanAra thAya, teja mAbApano barobara badale vA gaNAya. samaNAuso kei mahacce daridaM samukasijhA, taeNaM se daride samukiThe samANe pacchA puraMcaNaM vipulamaisamannAgae yA vi viharijA-taeNaM se mahacce rAjA. cAru radipa samAne tarasa radda tiAM bAjA he AyuSyanuM zramaNe, ke mahadhika purUSa keI daridrane Teko ApI UMce kare, tyAre daridrI UMce caDa thake AgaLa pAchaLa bahu buddhivAna - Ine rahe. evAmAM te mahaddhika keIka veLAe daridrI thaine te pahelA daridranA pAse Ave taeNaM se daride tassa bhahissa sabassa mavi dalaijjA, teNAvi tassa duppaDiyAraM havai. tyAre te daridra te zeThane pitAnuM sarvasva paNa ApI de, te paNa tene badale vaLI zakatuM nathI. ___ahaNaM se taM bhaTiM kevalipannatta dhamme AghavaittA pannavaittA paruvittA ThagavittA bhavai, taeNaM se tassa bhahissa supaDiyAraM bhavai..... . paNa je te daridrI te svAmine kevaLibhASita dharma kahI jaNAvI batAvI temAM tene sthApita kare te te svAmine badalo vALI zake. For Personal & Private Use Only Page #472 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mogAzamI guNa. 471 kei tahArUvassa samaNassa vA mAhaNasta vA aMtiyaM ega mavi AriyaM dhammiyaM muvayaNaM nisamma kAlamAse kAlaM kiccA annayaresu devaloemu devattAe uvavanne. kaI purUSa tevA prakAranA zramaNa ke brAhmaNanA pAse eka paNa Arya dhAmika suvacana sAMbhaLI kALakrame maraNa pAmI kaI paNa devalokamAM devatApnne 64. taeNaM se deve taM dhammAyariyaM dubhikkhAo vA desAo mubhikkhaM desaM sAharijjA, kaMtArAo vA nikaMtAraM, dIhakAlieNa vA rogAyakeNaM. abhibhUyaM vimoijjA, teNAvi tassa dhammAyariyassa duppaDiyAraM havai. tyAre te deva te dharmAcAryane dukALavALA dezathI harIne sukALavALA dezamAM dAkhala kare, agara aTavImAMthI kheMcI vasatIvALA pradezamAM ANe, athavA lAMbA vakhatathI rege piDAyelAne regathI mukta kare, te paNa te dharmacAryane badale vaLI zakatuM nathI. ahaNaM se taM dhammAyariyaM kevalipannatte dhamme AghavaittA pannavaittA parUvittA ThAvittA bhavai, taeNaM tassa dhammAyariyassa supaDiyAraM havai ti. paNa je te te dharmAcAryane kevaLi bhASita dharma kahI samajAvI ba- ' tAvI temAM tene sthApita kare te ja tene badale vaLI zake che. vAcaka mukhyenA pyuktaM. duHpratikArau mAtA pitarau svAmI guru zca loke'smin, tatra guru rihA mutra ca suduSkaratara pratIkAraH (iti) vAcakamukhya umAsvAtie paNa kahyuM che ke, A lekamAM mAtA pitA svAmI ane gurU e duSpatIkAra che. tyAM paNuM gurU te ahIM ane parabhavamAM atizaya dupratIkAraja che... tasmAt kRtajJatA bhAvajanita guru bahu mAnAt guNAnAM kSAtyAdInAM jJAnAdInAM vA vRddhi bhavatI ti gamyate. For Personal & Private Use Only Page #473 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4hara zrI dharmaratna prakaraNa. - tethI eTale ke kRtajJatAbhAvathI karelA gurUjananA bahumAnathI guNenI eTale kSAMti vagerA athavA jJAna vagerA guNenI vRddhi thAya che. (thAya che e kriyApada adhyAhArathI laI levAnuM che ) . guNA: guNa pratipattiyogya stena kAraNene ha dharmAdhikAravicAre kRtajJa uktazabdArtho,-dhavalarAja tanUja vimala kumAravat. - te kAraNe A dharmAdhikAranA vicAramAM guNAI eTale guNanI pratipatti karavA lAyaka kRtajJaja che. (kRtajJa zabdano artha Upara koleja che.) dhavala rAjanA putra vimaLa kumAranA mAphaka. taccaritaM puna ridaM. pura matthi vaddhamANaM, suvaddhamANaM sirIhi paurAhiM, bahuvihamahalla kallANa, kAraNaM vaddhamANaM va. 1 rabhasavasa namira niva nivaha, bhasalasevijja mANakamakamalo, rajjabhara dharaNa dhavalo, dhavalo nAmeNa tattha nivo. 2 sayayaM muhAsiNI sumaNa, saMgayA kiMtu aisayakulINA, devI iva devI kamala, suMdarI nAma tassa tthi. 3 dhavala rAjAnA putra vimala kumAranI kathA A pramANe che. ghaNuM riddhithI vadhatuM vaddhamAna nAme nagara hatuM. te vardhamAnaka (zarAvaLA) nI mAphaka ghaNuM maMgaLanuM kAraNabhUta hatuM. 1 tyAM UtAvaLathI namatA rAjArUpa bhamarAothI sevAtA caraNa kamaLavA ane rAjyane bhAra dhAraNa karavA dhavaLavRSabha samAna dhavala nAme rAjA hatA. 2 che tenI hameza subhAmaNu karanArI ane sumana (puSpa) dhAraNa karatI devinA sarakhI chatAM atizaya kulIna kamaLasuMdarI nAme devI (rANI) hatI. 3 For Personal & Private Use Only Page #474 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ogaNIzame guNa. 473 nIsesa kalAkusalo, saruvva saralo vimukkakalilamalo, tANaM taNao vimalo, kayannuyAhaM savarakamalo. 4 kira sAmadeva siThissa, naMdaNo bahuliyAi kulabhavaNaM, jAo ya vAmadevu ti, tassa mittaM mahAmaiNo. 5 kaiyAvi kIlaNakae, antunna kIliyamvaneheNa, kIlAnaMdaNa nAme, ujjANe dovi te pattA. 6 tattha naramihuNa payapaMti, muttamaM vAluyAgayaM daDaM, taNulakkhaNa niuNamaI, mittaM par3a jaMpae vimalo. 7 jANa imA payapaMtI, cakaMkusa kamala kalasa kayasohA, dIsai kheyarasAmIhi, tehi varamitta bhaviyavvaM. 8 tayaNu ghaNa kougeNaM, purao gaMtuM layAgihassaMte, . AsINaM taM mihuNaM, niyaMti te paramasuMderaM. 9 temane badhI kaLAomAM kuzaLa, bANanI mAphaka saraLa, pApa maLathI rahita, ane kRtajJatArUpa haMsane rahevA mATe uttama kamaLa samAna vimaLa nAme putra hate. 4 te kumArane sAmadeva zeThane vAmadeva nAme putra ke je kapaTakathAne kuLa graha hatuM, te mitra thaze. 5 te be jaNa kaIka veLA ramavA mATe arasaparasa ramavAmAM prema dhAraNa karIne krIDAnaMdana nAmanA udyAnamAM AvI pahoMcyA. 6 tyAM retImAM be mANasanAM pagalAM joIne zarIralakSaNa jANavAmAM nipuNa buddhivALe vimala pitAnA mitra prate kahevA lAge. 7 he mitra, A cakra-aMkuza-kamala-ane kaLazathI zobhatI jemanA paganI hAra dekhAya che, te nakakI vidyAdharanA svAmI hovA joIe. 8 bAda ghaNA ketukathI teoe AgaLa cAlatAM latAhanA cheDe beThelA te parama rUpavAnuM jeDalAne je. 9. For Personal & Private Use Only Page #475 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 474 zrI dharmaratna prakaraNa. itto ya duve purisA, kaDhiya karavAla bhIsaNa karaggA, haNahaNahaNatti bhaNirA, layAgihassu vari saMpattA. 10 egeNa tANa vuktaM, re re nillajja hosu taM puriso, mumaresu iThadevaM, kuNamu mudiThaM ca jiyaloyaM. 11 taM suNiya phuriya gurUkova, pasaramisa misamisaMta aharadalo, valligihamajjhimanaro, viNiggao khaggavaggakaro. 12 to mukkahakka bahu asi, khaDaka saMbhaMta kheyarI vidaM, jAyaM tesiM gayaNaM, gaNami aidArUNaM jujhaM. 13 jo uNa vIo puriso, layAgihaM so paviThu mahilasai, tatto mihuNa naratyI, bhayakaMpaMtA viNikkhaMtA. 14 dahuM ca bhaNai vimalaM, purimuttama rakkha rakkha maM bhIyaM, so Aha homu bhade, vIsatthA natthi tujjha bhayaM. 15 eTalAmAM tyAM te latAgRhanA upara UghADI taravAre hAthamAM dharIne mAra mAra karatA be purU tyAM prApta thayA. 10 temAMnA eke kahyuM ke, are nilajaja! tuM have za thaI sAme thA, ane tArA ISTadevane saMbhAra ane A dekhAtI duniyAne barobara joI le. 11 te sAMbhaLIne UchaLatA bhAre kopanA jorathI hoTha kacakacAva thake hAthamAM taravAra dharIne te latAgharamAM rahele vidyAdhara bAhara nIkaLe. 12 bAda te be jaNAnuM AkAzamAM ati bhayaMkara yuddha thayuM ke jemAM teo je hAMkI pADatA tathA taravAranA je khaTakArA thatA tethI vidyAdharIe bhaDakI jatI. 13 have je sAthe bIje purUSa Avela hato te latAgharamAM pisavA taiyAra tha, eTale pahelA jeDalAmAMnI strI bhayabhIta thaI bAhara nIkaLI. 14 te vimaLane joI belI ke, he uttama purUSa! mujane bacAva, tyAre te che ke bhalI bena-vizvAsa rAkha, tane bhaya nathI. 15 For Personal & Private Use Only Page #476 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 495 ogaNIzamo guNa. itto taggahaNatthaM, patto so kheyaro gayaNamagge, vimalaguNa tuThavaNa devayAi aha thaMbhio sahasA. 16 sovi ya jujhaMtanaro, vijio mihuNaganareNa ya palANo, tappuThIe laggo, jiyakAsI mihuNago sovi. 17 caMmara nA ri, saMgAthA tAju tarata jaLa, taM nAuM devIe, jhaDi tti uttaMbhio so u. 18 / laggo ya tesi piThe, tinnivi pattA adaMsaNa pahaMmi, aha vAlA ruyai hahA, maM muttuM nAha kattha gao. 19 itthaMtaraMmi jayalacchi, parigao Agao mihuNa puriso, jAyA ya haThatuThA, sA vAlA amayasitta vva. 20 eTalAmAM te vimaLane pakaDavA mATe te vidyAdhara AkAza mArge AgaLa vadhe, paNa vimaLanA guNothI tuSTa thaelI vanadevIe tene aTakAvI rAkhe. 16 vaLI te laDatA mANasane paNa pelA jeDalAnA mANase jItyuM eTale te nAzavA lAge tethI joDalano mANasa paNa tene barAbara jItavA tenI pUThe lAge. 17 te banAva pilA thaMbhAyalA mANase che, tethI tene tyAM javAnI I chA thaI eTale devIe tene jhaTa chUTa karyA. 18 te paNa temanI pUThe lAgyo-bAda traNe jaNa najarathI vegaLe thayA, tyAre te strI revA lAgI ke, hAyahAya he nAtha! tuM mane melIne kayAM gaye? 19 eTalAmAM jaya meLavIne te jeDalAne purUSa tyAM AvyA, tethI te strI amRtathI sIMcAI hoya tema AnaMdita thaI. 20 For Personal & Private Use Only Page #477 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 476 zrI dharmaratna prakaraNa, so namiya bhai vimalaM, taM ciya baMdhU tameva maha mittaM, jaM esA majjha piyA, hIraMtI rakkhiyA dhIra. 21 vimalo vi bhaNe alaM, kayannusira rayaNa saMbhrameNa idaM, kiMtu imaM vRttaMtaM, kahesu esovi iya bhaNai. 22 asthiha veDhagiriMda, saMThie rayaNasaMcae nayare, rAyA maNiraha nAmo, kaNayasihA bhAriyA tassa. 23 tANaM ca asthiputo, viNayaparo rayaNaseharo nAma, dhUyAu duni pavarA, rayaNasihA maNisihA ya tahA. 24 rayaNasihA sasiNe, pariNIyA mehanAya khayareNaM, tesiM ca ahaM putto, nAmeNaM rayaNa cUDu ci. 25 amiya paha khayareNaM, pariNIyA maNisihA, u tesiMpi, saMjAyA dunni suyA, acalo cavalo ya pabalavalA. 26 te vidyAdhara vimaLane namIne kahevA lAgyA ke, tuja mArA bhAI ane tuja mAro mitra che, te kema je te` A mArI harAtI priyAne macAvI rAkhI. 21 tyAre vimaLa khelyA ke, he kRtajJa ziromaNi ! A khAkhata sa'bhrama keravAnu kAma nathI, kiMtu A mAkhatanA vRttAMta kahe, tyAre te nIce mujaba kahevA lAgyA. 22 ahIM vaitADhaca parvatamAM rahelA ratnasa'caya nagaramAM maNiratha nAme rAjA hatA, tenI kanakazikhA nAme bhAyA hatI. 23 temanA vinayazALI ratnazekhara nAme putra che, ane ratnazikhA ane maNizikhA nAme e uttama putrI che. 24 ratnazikhAne meghanAda nAmanA vidyAdhara prItipUrvaka paraNyA, temane huM ratnacUDa nAme putra chuM. 25 temaja maNizikhAne amitaprabha vidyAdhara paraNyA, tenA acaLa ane capaLa nAme e maLavAn putra thayA. 26 For Personal & Private Use Only Page #478 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ogaNIzame guNa. 477 taha rayaNa seharassavi, raikaMtA nAmiyAi daiyAe, jAyA esA kira cUtha, maMjarI vallahA dhUyA. 27 savvehi vi bAlate, saha paMsukkIliehi amhahiM, gahiyAu niyakulakkama, samAgayAo ya vijAo. 28 caMdaNa bhihANa niyamitta, siddhaputtassa saMgamavaseNa, jAo maha mAulao, accaMta jaiNa dhammarao. 29 teNaM mahAsaeNaM, jaNaNI jaNago ya majjha ahayaM ca, kahiUNaM jiNadhamma, gihidhamma dhuraMdharA vihiyA. 30 niddiTho haM aha caMdaNeNaM pAsittu lakkhaNaM kiMpi, vijjAcakkI hohI, eso khalu dArago airA. 31 to vimalo mitteNaM vutto, saMvayai tujjha taM vayaNaM, so bhaNai na me vayaNaM, kiMtu imaM AgamuddiThaM. 32 temaja ratnazekharane paNa tenI ratikAMtA nAmanI strIthI A mAnatI cUtamaMjarI nAme putrI thaI che. 27 ame badhAe nAnapaNamAM sAthe dhULamAM ramIne pitAnA kuLakramamAM AvelI vidyAo grahaNa karI che. 28 have mAro mAmo tenA mitra caMdana nAmanA siddha putranI sabatanA yoge karIne jaina dharmamAM atyaMta Asakta thayo. 29 te mahAzaye mArA mAbApane tathA mane jina dharma kahI saMbhaLAvIne zrAvaka dharmanA dhuraMdhara banAvyA che. 30 have te caMdanasiddha putre mArU kaMIka cinha joIne mane kahyuM ke, A bALaka thoDA vakhatamAM vidyAdharono cakravartI thaze. 31 A sAMbhaLIne vimaLa kumArane teno mitra kahevA lAgyo ke, tArU vacana maLatuM Ave che. tyAre vimaLa bolyo ke, e kaMI mArUM vacana nathI, paNa Agama bhASita che. 32 For Personal & Private Use Only Page #479 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI dharmaratna prakaraNa puNa bhaNai rayaNa cUDo, tuTheNaM mAuleNa mama dinnA, tA cUyamaMjarI pariNiyA mae sA imA bhadda. 33 tatto ya acalacavalA, kuviyA naya maM cayaMti parihaviDa, bhUyavya chiddamaggaNa, pauNamaNA niggamati diNe. 34 chalaghAya jANaNatthaM, phuDavayaNo niyacaro pautto me, so annadiNe sahasA, AgaMtuM mama iya kahitthA. 35 jaha deva tesi siddhA, kAlI vijjA taha tthi iya maMto, jujjhihii tuha sahego, vIo puNa tuha piyaM harihI. 36 ko baMdhavehi sarisaM, jujjhissai ciMtiUNa eva mahaM, avi tesi niggahakhamo, ittha nilINu mhi layagehe. 37 te dovi mae jiNiyA, naya haNiyA bhAyaru ti kAUNa, itto ya paraM tumhavi, pAyaM savvaMpi paccakakhaM. 38 pharIne ratnacUDa belyo ke, mArA mAmAe khuzI thaIne A cUtamaMjarI mane ApI, tethI huM tene paraNe chuM. 33 tyAre acaLa ane capaLa ke dhe bharAyA chatAM mane kazuM parAbhava karI zakatA nahi, tethI bhUtanA mAphaka chidro jetA thakA divaso gALavA lAgyA. 34 temanA chaLabheda jANavA khAtara meM eka puTavaktA jAsusa joDI rApe hatuM, te eka divase ociMte AvI mane A rIte kahevA lAgyo. 35 ke he deva, temane kALI vidyA siddha thaI che ane temaNe evo chAne maMtra (TharAvo karyo che ke, eke tArI sAthe laDavuM ane bIjAe tArI strI haravI. 36 tyAre huM vicAravA lAgyo ke, bhAio sAthe koNa laDe? ema dhArIne huM temane nigraha karavA samartha chatAM A latAgharamAM saMtAI rahyo. 37. - te banene meM jItyA che chatAM bhAIo gaNIne mArI nAkhyA nathI. A uparAMta te prAye badhuM tamane pratyakSa ja che. 38 For Personal & Private Use Only Page #480 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ogaNIzame guNa 478 * * 111 - * , 1 papapapa nana * tA dhArateNa ima, maha jIyaM dhAriyaM tae ahavA, .. sayalAvi dharA dhariyA, jammu vayAre maI evaM. 39 (32) do purise dharau dharA, ahavA dohiMpi dhAriyA dharaNI, uvayAre jassa maI, uvayariuM jo na saMphusai. 40 to dijjau Aeso, tujjha piyaM kiM karesu esa jaNo, aha daMta kaMti dhavaliya, dharavalao jaMpae vimalo. 41 bho rayaNacUDa cUDAmaNI, tumaM Asi kattu loyaMmi, savvaMpi tae vihiyaM, paraDateNaM niyarahassaM. 42 / - (pata :) . ' vacaHsahasreNaM satAM na suMdaraM, hiraNyakovyApi navA nirIkSitaM, avApyate sajjanalokacetasA, na koTila: rapi bhAvamIlanaM. 43 mATe A mArI strIne rAkhatAM te mAruM jIvita rAkhyuM che, athavA te te AkhI pRthvI dhArI rAkhI che ke jenI upakAra karavAmAM AvI tIvra lAgaNI che. 39 je mATe kaheluM che ke, A pRthvI be purUSane dhAraNa kare athavA te be purUSe pRthvI dhAraNa karI che, te be e ke eka te jenI upakAra karavAmAM mati hoya ane bIje e ke je upakAra karI garva na kare. 40 mATe pharamAvo ke tamAruM huM zuM priya karuM? tyAre dAMtanI kAMtithI bhUvalayane ajavALa thake vimaLa che. 41 he ratnacUDa! tuM A lekamAM cUDAmaNi samAna che. ane te tArUM 2hasya pragaTa karyuM eTale saghaLuM thaI cUkayuM jANavuM. 42 je mATe kahyuM che ke, sajajanA hajAro vAthI athavA keDe sonA maherathI kaI suMdarapaNuM siddha thatuM nathI, paNa temanA cittanI prasannatAthI ja kharekharUM bhAva melApa thAya che. 43 For Personal & Private Use Only Page #481 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 480 zrI dharmaratna prakaraNa to sappaNayaM bhaNiyaM, khayareNaM kumara majja pasiuNa, giNhasu imaM surayaNaM, ciMtAmaNi rayaNa sAritthaM. 44 jaMpai dhavalaMgaruho, dinnaM tumae mae ya gahiya miNaM, atthaha taheva pAse, muccau aisaMbhamaM bhadda. 45 aha ainirIhabhAvaM, nAuM vimalassa vimalabhAvassa, taccelaaMcale taM, rayaNaM baMdhai rayaNacUDo. 46 puTho ya vAmadevo, aMbApiunAma mAiyaM savvaM, kumarassa saMtiyaM kahai, sahariso kheyaravarassa. 47 taM suNiya vimalacariyaM, acchariyakara viciMtae khayaro, paDiuvagarAmi ahayaM, jiNabiMbaM daMsiya imassa. 48 to bhaNiyaM khayareNaM, kumAravara atthi kANaNe ittha, mama mAyAmaha kAriya, mAijiNidassa cei haraM. 49 tyAre prItipUrvaka vidyAdhara be ke, he kumAra, meharabAnI karI A ciMtAmaNi samAna eka uttama ratna che te . 44 vimaLa bolyo ke, te dIdhuM ane meM lIdhuM tAre mAnavuM. bAkI tene tArA pAse ja rahevA de, ane ati dhAMdhala karavI choDI de. 45 have vidyAre nirmaLa bhAvavALA vimaLanuM nirIhapaNuM jANIne, tenA kapaDAnA cheDAmAM te ratna bAMdhyuM. 46 bAda teNe vAmadevane pUchatAM teNe harSita thaI tene vimaLakumAranA mAbApanAM nAma ThAma jaNAvyAM. 47 A rIte AzcaryakAraka vimaLakumAranuM vRttAMta sAMbhaLIne vidyAdhara vicAravA lAgyuM ke, ene huM jina pratimA batAvi dharma baMdha ApI upakArane badale vALuM. 48 bAda vidyAdhara bolyo ke, he kumAra! A vanamAM mArA mAmAvAnuM karAveluM AdIzvara bhagavAnanuM deheruM che. 49 For Personal & Private Use Only Page #482 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ogaNIzamo guNa. 481 taM mama kAu pasAyaM, kumaravaro daThu arihae iNhi, . evaM ti bhaNiya savve, jiNabhavaNA bhimuha maha caliyA. 50 yaMbhasaya saMmiviTaM, vahuviha dumasaMgayaM va ujjANaM, nahusarasari laharIhi va maNorahaM varapaDAgAhiM. 51 aiMunnaehiM kaMcaNa, payadaMDehiM ca daMturaM va sayA, uvariM virAyamANaM, cAmIyara vimala kalaseNaM. 52 katthai pallaviyaMpi va, romaMcapavaMca acciyaM va kahiM, saMvammiyaM va katthavi, katthavi littaM ca karaNehiM. 53 ThANaThANe viyariya, haricaMdaNavAsagehi kayasAha, musiliTha saMdhibhAvA, ikkasilAi vva nimmaviyaM. 54 mATe mArA para maherabAnI karI tene hamaNAM jevA padhAro. te vAtane kabUla rAkhI badhA jina maMdiranI sanmukha cAlyA. 50 te maMdira saMkaDA thaMbhe Upara caNela hatuM. tethI jANe aneka jhADavALa udyAna hoya tevuM lAgatuM, vaLI AkAzamAM pharakatI dhajAothI jANe AkAza gaMgAnI lahera vahetI na hoya ! tevuM dIsatuM. 51 tene Toce ati UMcA sonAnA daMDa hatA ane senAnA kaLazathI te zobhatuM hatuM. para kyAMka tenI keraNImAM vela, bUTA hatA, jyAMka jANe romAMca pharakatA jIvatAM citra dekhAtAM, kayAMka bakhtara dhArI citro hatAM, kayAMka halatI IdvivALAM citre hatAM. 53 temAM sthaLe sthaLe haricaMdananA lenA takhatA bharelA hatA, ane tenuM saMmelanuM kAma evuM sarasa karela hatuM ke, jANe te ekaja pattharamAMthI '' banAvyuM hoya tevuM lAgatuM. 54 For Personal & Private Use Only Page #483 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 482 zrI dharmaratna prakaraNa. vahunAmAMnayAhU, visAva chuM --- vara accharAhi sayayaM, ahiThiyaM merusiharaM va. 55 evaMviha jiNabhavaNaM, pattA diThA ya risahanAhassa, paDimA apaDimarUvA, namiyA hiThehi tehi tao. 56 taM aisayaramaNIyaM, vivaM uruphuriya duriyagirisaMbaM, aNamisa nayaNa juehi, piccheuM dhavalanivataNao. 57 erisaruvaM vivaM, puSvipi mae kahiMci di] ti, ciMtato mucchAe paDio dharaNIyale sahasA. 58. aha pavaNapayANeNaM, paccAgayaceyaNI puNo kumaro, ai AyareNaM puTho, khayareNaM kiM nu eyaM ti. 59 to rayaNacUDa caraNe, bhavaharaNe paNamiuM dhavalaputto, harisabhara ninbharaMgo, evaM thuNiuM samADhatto. 60 vaLI temAM vividha cALA karatI aneka pUtaLIo hatI, tethI te jANe apsarAothI adhiNita merUnuM TuMka hoya tevuM lAgatuM hatuM. 55 evA jina maMdiramAM jaI temaNe tyAM aSabhadeva bhagavAnanI suMdara pratimA joI tethI teo harSita thaI tene namyA. pa6 have te atizaya ramaNIya ane prasarelA pAparUpa parvatane teDavA vaju samAna jinabiMbane minimeSa netrevaDe jotAM thakAM vimaLa kumAra vicAravA lAgyuM ke, AvA rUpavALuM biMba meM pUrve paNa kayAMka dITheluM che, ema ciMtava thake te ociMte mUcha khAI pRthvI para paDI gaye. 57-58 tyAre tenA para pavana nAkhatAM te cetanA pApe, tyAre vidyAdhara tene AgrahathI pUchavA lAgyo ke, A zuM thayuM? tyAre ratnacUDanA page lAgIne vimaLa kumAra bhAre harSathI tenI A rIte stuti karavA lAgyuM ke, tuM mAre mAbApa che, tuM For Personal & Private Use Only Page #484 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgaNIzamA guNa. mAyA taM ca piyA, taM bhAyA taM suhaM tumaM devo, taM paramappA jIyaMpi, majjha taM cetra khayaravara. 61 jeNa imaM suranara sukkha, kAraNaM duriya timira ravirviyaM, biMbaM jugAr3a devassa, daMsiyaM maha tae sAmi 62 eyaM daMsaMteNaM, tumae maha daMsio sugaimaggo, chinnaM ca dukkhajAlaM viNimmiyaM paramasojanaM. 63 ' khayarovi bhaNei ahaM, paramatthaM ittha kiMpi nahujANe, vimalovi Aha sAmiya, saMjAyaM jAisaraNaM me. 64 puvvabhave suvi bahuso, jiNavive baMdie mae nAha, saMmattanANa daMsaNa, caraNaM paripAliyaM muddhaM. 65 mittIpamaya karuNA majjhatthaguNehi bhAvio appA, iccAi mae sariyaM, jAI saraNeNa savvaMpi. 66 mArAbhAi ane mitra che, tuja mArA deva, ane paramAtmA che, ane tuja mArI jIva che. kemake te deva manuSyanA sukhanu kAraNa bhUta ane pApatimira nazADavA sUryasamAna evu A yugAdIzvara prabhunu biMba mane matAvyuM, ane te batAvatAM te mane sugatine mArgaja atAvyo, tathA du:khanI jALa chedita karI ane e rIte parama sAnya bhAva atAnyA che. 59-63 483 vidyAdhara bolyA ke huM kaMi paramArtha samajyA nathI, tyAre vimaLa khelyA ke, mane jAtismaraNa thayu che. 64 . meM pUrvabhavamAM ghaNIvAra jinabiba vAMdhA che ane samyak jJAnadarzana ane cAritra pALyAM che, vaLI maitrI-prameAda-karUNA-ane mAdhyastha bhAvanAo bhAvI che, ityAdi saghaLI vAta mane jAtismaraNathI yAda Ave che. mATe huM For Personal & Private Use Only Page #485 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 484 zrI dharmaratna prakaraNa. taM majjha kayaM tumae, je paramagurU kuNaMti bho bhai, iya japaMto kumaro, paDio khayariMda calaNesu. 67 / ala mittha saMbhameNaMtti, vuttu uThAviuM ca nivataNayaM, : sAhamiyaM ti vaMdittu, saviNayaM jaMpae khayaro. 68 bho bho nariMdanaMdaNa, saMpannaM maha samIhiyaM savvaM, jaM evaM tuhabhattI, jiNanAhe niccalA jAyA. 69 ThANe ya esa hariso, payaDukariso kumAra tuha jamhA, muttuM duhA vimutti, nannattha ramaMti sappurisA. 70 | (uttara) ajJAnAMdhA caTulavanitA pAMgavikSepitA stekAme saktiM dadhati vibhavAbhoga tuMgAjane vA, viccittaM bhavati hi maha mokSa saukhyaikatAnaM nAlpaskaMdhe viTapini kapa tyasabhittiM gajeMdraH 71 bhadra! te mane eTaluM karyuM ke, jeTaluM kaI paramagurU kare-ema bolIne kumAra vidyAdharanA page paDe. pa-67 tyAre vidyAdhare kahyuM ke, eTalI bhaktinuM kAma nathI. ema kahI kumArane UThAvI ane tene sAdhamika gaNIne praNAma karI vinayapUrvaka A rIte kahyuM-he naredranaMdana, mArUM sarva icchita prApta thayuM ke je tane jinezvara bhagavAnapara AvI bhakti utpanna thaI che. 68-69 he kumAra! tuM ATalo bhAre harSa kare che te vAjabI ja che, kAraNa ke sajajano duHkhathI mukita pAmavAnA kAma sivAya bIjA kAme nathI ramatA - je mATe kaheluM che ke - ajJAnathI AMdhaLA ane strIonA caMcaLa kaTAkSathI AkarSAI kAmamAM Asakata thAya che, athavA paisA kamAvavA mala rahe che, paNa jJAnI vidvAna jananuM citta to hameza mokSa sukhamAM ja magna rahe che, kemake hAthI kaMI nAnakaDA jhADamAM pitAnA khAMdhane ghasato nathI. 70-71 For Personal & Private Use Only Page #486 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ogaNIzame guNa. 485 kiMca niyabhAva sarisaM, phala miha micchati pANiNo pAyaM, suNao kavaleNa harI, tUsai karikuMbhadalaNeNa. 72 uttAlakaro naccai, vIhadalaM pappa mUsao ahiyaM, bhuMjai karI avannAi, bhoyaNaM nivaihinnaMmi. 73 puci tumaM surayaNe, patte majjhatthabhAva mallINo, nahu lakkhio mae tuha, harisaviyAro maNAMgaM pi. 74 ahuNA taM puNa jAo, harisa bharubhijjamANa romaMco, jiNapavayaNassa lAbhe, purimuttama sAhusAhu asi. 75 para mittha jaNe neva, gurutta mArovaNIyayaM kumara, jaM buddho si saMyaM ciya, nimittamitta jaNo eso. 76 loyaMtiyadevehiM sahasaMbuddhA jiNesarA jaivi, paDibohijjaMti tahAvi, tesi nahu huMti te guruNo. 77 vaLI prAye prANio potAnA bhAva pramANe ja phaLa Irache che, ju kUtare keLiyAthI tRpta rahe che, tyAre siMha hAthInA kuMbhasthaLa vidArI saMta teSita thAya che, vaLI UMdarane ghaUMne dANo maLe, te hAtha UMcA karI nAce che ane hAthIne maLIdA maLatAM paNa bedarakAra rahI mAMDa mAMDa te khAya che. 72-73 te pahelAM jyAre meM tArA kapaDAmAM uttama ratna bAMdhyuM, tyAre tuM udAsa - bhAve rahyuM hatuM, ane te veLA tArAmAM harSane lavaleza eTale vikAra paNa mArA jevAmAM nahato Avyo. paNa hamaNAM jina pravacanane lAbha thatAM tuM harSathI romAMcita banI gayo che, eja te uttama purUSa! tArA sArApaNAnI nizAnI che. 74-75 chatAM tuM mane gurU tarIke gaNe che te tAre na gaNavuM joIe, kemake tuM te pote ja pratibodha pAme che. huM te mAtra nimittadarzaka rahela chuM, vaLI juvo jinezvara bhagavAna svayaMbudra chatAM temane lekAMtika deva pratibe-" For Personal & Private Use Only Page #487 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 486 zrI dharmaratna prakaraNa tAre ravi jaLa, bALakanA to maLenivatAo, saMbuddhANa jiNANaM, heuvi na huMti te devA. 78 taM puNa majjhaM siririsahanAha, paDimAi saNa vaseNaM, saddhammalaMbhaNeNaM, phuDaM guru hosi jaM bhaNiyaM. 79 jo jeNa suddhadhammami, ThAvio saMjaeNa gihiNA vA, so ceva taspa jAyai, dhammagurU dhammadANAo. 80 uciyaM ca supurisANaM, kAuM viNayAiyaM muhagurUmi, sAhammiyamittassa vi, bhaNiyaM kira vaMdaNAIyaM. 81 khayaro jaMpai nevaM vuttuM arihei naravaraMgarUho, jaM guNapagarisarUvo, taM ciya savvesi hosi gurU. 82 bhaNai kumAro guNagaNa, ghaDiyANa kayannuyANa munarANaM, eyaMciya iha liMgaM, jaM gurUNo pUyaNaM niccaM. 83 dhita kare che, tethI kaMI teo temanA gurU thaI zaktA nathI. temaja mane paNa tAre jANavuM. tyAre rAjakumAra bolyo ke, jina bhagavAn te saMbuddha hoya che, mATe tyAM temanA bedhamAM deve kaI hetubhUta paNa thatA nathI. 76-78 tuM te mane riSabhadeva svAminI pratimA batAvIne kharA dharmane 5mADanAra hovAthI khullI rIte gurU thAya, je mATe kahyuM che ke, je sAdhu athavA gRhastha jene zuddha dharmamAM sthApita karyo hoya, te tene dharmadAtA hevAthI tene dharmagurU gaNAya. ane evA zubha gurUprate vinayAdi karavAnuM purUSone ucita che, kemake sAdhami mitrane paNa vaMdanAdika karavAnuM kahela che. 79-81 - vidyAdhara be --he rAjakumAra! ema nA bola, tuM guNavAn hevAthI tuM ja badhAne gurU che. tyAre kumAra belyo ke, guNavAnuM ane kRtajJa janenuM eja liMga che ke, teo nitya gurUnA pUjanAra rahe che. kAraNa ke teja mahAtmA che, te ja dhanya che, te ja kRtajJa che, te ja kulIna ane dhIra che, teja : For Personal & Private Use Only Page #488 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ogaNIzamo guNa. .487 sa mahappA so dhanno, sa kayannU so kulubbhavo dhIro, so bhuvaNa vaMdaNijjo, sa tavassI paDio soya. 84 dAsattaM pesataM, sevagabhAvaM ca kiMkarattaM ca, aNavarayaM kuvaMto, jo mugurUNaM na lajjei. 85 ti cciya maNavayaNataNU, sakayatthA guNagurUNa sugurUNa, je nirUcitaNa saMthuNaNa viNaya karaNujjuyA sayayaM. 86 (aviya) sammattadAgayANaM, duppaDiyAraM bhavesa bahuema, . savvaguNameliyAhi vi, uvayAra sahassa koDIhiM. 87 bho supurisa buddho haM, tujjha pasAraNa gihihaM dikkhaM, kiMtu maha tAyapamuhA, vahave iha baMdhavA saMtiM. 88 jai tesiM paDiboho, jAyai to haM bhavAmi kayakicco, tA uvaisa sugurUM me, aha hiTho bhaNai khayariMdo. 89 jagamAM vaMdanIya che, teja tapasvI che ane teja paMDita che ke, je sugurUmahArAjanuM niraMtara dAsapaNuM zreSapaNuM sevakapaNuM tathA kiMkarapaNuM karate thake paNa zaramAya nahi. 82-85 vaLI mana, vacana ane kAya paNa te ja kRtArtha jANavAM ke, je guNavAna gurUnI AregyatA ciMtavavAmAM, tenI stuti karavAmAM, tathA vinaya karavAmAM hameza kAme lAge. 86 samyakatva dAyakane pratyupakAra to aneka bhavamAM keDa upakAra karatAM paNa nahi thaI zake ema che. 87 . bhATe sat535! I taa|| 5sAye sodha pAbhyo chu bhane dIkSA - Iza, paNa pitA vagere IhAM mArA ghaNA bAMdhe che, tethI je temane paNa pratibaMdha thAya te, huM kRtakRtya thAuM. mATe sugurU keNa che te mane batAva, tyAre vidyAdhara harSa pAmI nIce mujaba che. 88-89 For Personal & Private Use Only Page #489 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 488 zrI dharmaratna prakaraNa. atthi buhanAma sUrI, jalabhara bhariyaM buvAha samaghoso, jai ei kahavi so iha, to paDivohijja tuha baMdhu. 90 kumareNa tao bhaNiyaM, so diTho kattha te mahAbhAga, so Aha ihu jjANe, jiNa bhavaNAsanna bhUbhAge. 9? jaM aiya aThamIe, sapariyaNeNA gaeNa me ittha, . pavisaMteNaM jiNamaMdiraMmi, dilaM sumuNiviMdaM. 92 tassa ya majjhe ego, sAhU masiasilayA kasiNadeho, piMgalasira cihurabharo, sela vva jalaMtadavajaNo. 93 Asu vya lahuyakanno, duThavirAlu vva piMganayaNajuo, pavagu vva civiDanAso, miya vva aidIhakaMbuddho. 94 laMboyaro vva thUloyaro ya, uvvegajaNagarUvadharo, dhamma vAgaramANo, diTho mahumahurasadeNaM. 95 budha nAme AcArya ke je jaLa bharela meghanA mAphaka garjarava karanAra che, te je kaI prakAre Iha padhAre te tArA bhAIone teo pratibaMdha Ape. 90 tyAre kumAre pUchayuM ke, he mahAbhAga! temane te kayAM dIThA? te be9 ke, Aja udyAnamAM jina maMdiranI najIkamAM gaI AThame parivAra sahita huM ahIM Avela, tyAre jina maMdiranI aMdara praveza karatAMja eka munionuM TeLuM joyuM, temAM vacce eka sAdhu sArI ane talavAra mAphaka kALA dehavALe ane pILA kezavALe hevAthI, jANe agnithI baLate pahADa hoya, te ja te tathA udara mAphaka nAnA kAnavALo ane vikarALa bilADAnI mAphaka pILI AMkhevALa, vAMdarA mAphaka capaTA nAkavALe, mRga mAphaka ati lAMbI koTavALa, lAMbA ane moTA peTavALe, ema udvegakArI rUpavALa chatAM mIThe zabda dharma kahe ke meM dIThe. 91-95 For Personal & Private Use Only Page #490 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ogaNIzame guNa. taM asarisa guNajuttaM, daLu me ciMtiyaM imaM hiyae, jaha eyasta bhagavao, guNANuruvaM na rUvaM ti. 96 ... to pavisiya jiNabhavaNaM, jiNapaDimaM haviya pUiUNaM ca, khaNamitteNaM sAhUNa, vaMdaNatthaM viNikkhaMto. 97 tA so ceva varamuNI, uvaviTho vimalakaNaya kamalaMmi, raimuka vya aNaMgo, sasahara iva rohiNI rahio. 98 bhAsurasuvannavanno, taNuppahA paDala haNiya tamapasaro, aliula kajjalakeso, susiliTha palaMbasa vaNajugo. 99 nIluppaladala nayaNo, aiunnaya saralanAsiyAvaMso, kaMbuviDaMbirakaMTho, navapallava arUNa aharUTho. 100 . kezari kisora ucaro, visAla vatthayala jaNiya kaNayasilo, surakiMnara pariyario, diTho diThIi suhaheU. 101 ' tene joIne meM mArA hRdayamAM ciMtavyuM ke, A mahArAjanuM tenA guNane maLatuM rUpa nathI. pachI jina maMdiramAM pesI jina pratimA huvarAvI. pUcha kSaNeka pachI sAdhuone vAMdavA bAhara nIkaLyo te teja munine meM ni. maLa senAnA kamaLapara beThele che. tyAre te ratirahita kAmadeva athavA rehiNIrahIta caMdra jevo dekhAvA lAge. vaLI te dIpatA senA jevA varNavALe, zarIranI kAMtithI aMdhArAne TALanAra, bhamarA jevA kALA vALavALo, suMdara lAMbA kAnavALa, nIlakamaLanA patra jevA netravALo, ati UMcI ane saraLa nAsikAvALe, kaMbu jevA kaMThavALe, navapallava jevA lAla heThavALa, siMga hanA baccA jevA peTavALe, paheLI chAtIvaDe merU jevuM lAgatuM, ane sura ane kinarothI vIMTAya ema netrane AnaMdakArI te muni je. 96-97 98-9-100-101 For Personal & Private Use Only Page #491 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 480 - 22 23 24 25 zrI dharmaratna prakaraNa. to ciMtiyaM mae kaha, esa khaNeNaM aNeriso jAo, ahavA caMdaNa guruNA, kahiyA se vivihaladdhIo. 102 tathAhi AmosahI vipposahi, khelosahi jallaosahI ceva, savvosahi saMbhinne, ohi riu viulamailakhI. 103 10 11 12 13 14 cAraNa AsIvisa kevalI ya maNanANiNoya puvvadharA, araIta cakavaTTI, baladevA vAsudevA ya. 104 khIramaDu sappiAsava, koThayabuddhI payANusArIya, taha bIyabuddhI teyaya, AhAraga sIyalesAya. 105 26 27 28 veunvidehaladdhI, akkhINa mahANasI pulAyA ya, . pariNAma tavavaseNaM, emAi huMti laddhIo. 106 tyAre meM ciMtavyuM ke, A sAdhu kSaNavAramAM AvA te kema thaI gayA, athavA te caMdana gurUe mane aneka labdhio kahelI che tenA pratApe Ama manyu ze.) 102 ..te sammonai nAma mA pramANe cha:-bhAbhISadhi, vibhISadhi, theleSadhi, jalaiSadhi, savaiSadhi, saMbhinatrota, avadhijJAna, jumatijJAna, vipulamatijJAna, cAraNalabdhi, AzIviSalabdhi, kevaLajJAnipaNuM, manaparyavasAnipaNuM, pUrvadharapaNuM, ahapaNuM, cakravattipaNuM, baLadevapaNuM, vAsudevapaNuM, kSIrAzrava madhyAzrava sapirAvalabdhi, koSTabuddhi, padAnusArilabdhi, bIjabuddhi, telezyA, AhArakalabdhi, sItalezyA, vaikriyalabdhi, akSaNa mahAnasalabdhi, ane pulAka labdhi, ItyAdi labdhio pariNAma ane tapanA vize pragaTe che. 103-104-105-106 For Personal & Private Use Only Page #492 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ogaNIzamA guNu. saMpharisaNa mAmo so, muttapurIsANa viSNuso vA vi, anne vitti viDhaM, bhAti patti pAsavaNaM. 107 ee annevi bahU, jesiM savvepi surahiNo bayavA, rogo va samasamasthA, te huMti taosahippattA. 108 jo sui savvao sui, savvavisae ya savvasoehi, sui bahueM va sade, bhinne saMbhinnasoo so. 109 riTa sAmannaM tammata, gAhiNI riumaI maNonANaM, pAyaM visesa vimuhaM, ghaDamittaM ciMtiyaM suNai. 110 vilaM vatthavisesaNa, nANaM tagmAhiNI mai viulA, ciMtiya maNusara ghaDa, pasaMgao pajjavasaehiM. 111 have tenuM vivaraNa kare cheH--AmarSa eTale sparza teja auSadharUpa hoya te AmASadhilabdhi jANavI. mUtra ane purISanA viSuSu eTale miThThuMe ASadha thaI paDe te viSadhi jANavI. khIA ema vyAkhyA kare che ke vi zabde viSTA ane pa zabde pizAkha levA. tethI te tathA khIjA paNa jemanA avayava sugadhi hAi roga maTADI zake temane te te auSadhinI labdhivALA jANavA. 107-108 491 je sarva khAjuthI sarva viSayAne sarva iMdriyAthI grahaNa kare athavA jajUdI jUdI jAtanA bahu zabda sAMbhaLI zake te sabhinna zrAtalabdhivAnjAveA. 109 sAmAnya mAtrane grahaNa karanAra manAjJAnI Rjumati jANavA, te prAye vizeSane grahaNa na karatAM ghaTa evu ciMtavIe teA te ghaTanuja grahaNa kare che. 110 vastunA vizeSa payAyane grahaNa karanAra maneAjJAnI vipulamati kahevAya che, te ghaDAne citavatAM tenA seMkaDo payAyathI tenuM grahaNa karI zake che. 111 For Personal & Private Use Only Page #493 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 492 zrI dharmaratna prakaraNa. aisaya caraNa samatthA, jaMghAvijjAhi cAraNA muNao, jaMbAhiM jAi paDhamo, nissaM kAuM ravikarevi. 112 ." eguppAraNa gao, ruyagavaraMmI tao paDiniyatto, vIeNaM naMdIsara, bhei ihaM taiyaeNa puNo. 113 (urji) ghana paMDava, viSapAna naM , taiuppAraNa tao, iha jaMghA cAraNo ei. 114 paDhameNa mANusuttara nagaM, sunaMdIsaraM tu bIeNaM, ei tao taieNaM, kaya ceiyavaMdaNo ihayaM. 115.. .. paDhameNa naMdaNavaNe, bIuppAraNa paMDagavaNaMmi, ei ihaM taieNaM, jo vijAcAraNo hoi. 116 ." AsI dADhA taggaya, mahAvisA sIvisA bhave duvihIM, te vagAra meLA, jemAM varSAvivi pU. 127 jaMghA ane vidyAvaDe atizaya cAlavA samartha te cAraNalabdhivAna jANavA. tyAM jaMghAcAraNa jaMghAe karIne sUryanA kiraNanI nizrAe paNa jaI zake che. 112 te eka utpAte rUcakavarapara jaI tyAMthI vaLato bIjA utpAte nadIzvara pahoMcI trIjA utpAte pitAnA ThekANe AvI pahoMce. 113 (UrdhvagatinA hizAbe) pahelA utpAte paDakArane pahoMce, bIjAe naMdana vanamAM Ave ane trIjA utpAte tyAMthI hAM Ave. 114 vidyAcAraNa pahele utpAta mAnuSettara parvata para jAya, bIjA utpAte naMdIzvara jAya ane tyAMnA caitya (jinapratimAo) vAMdIne trIje utpAte tyAMthI hAM Ave. (UrdhvagatimAM) pahele utpAte naMdanavane jaI bIje utpAte paMDavanamAM jAya ane trIjA utpAte hAM Ave. 115-116 - AzI eTale dADha temAM rahela viSavALA te AzIviSa tathA mahAviSa ema be prakAre hoya che, te bane pAchA karma ane jAtinA vibhAge cAra prakAranA thAya che. 117 For Personal & Private Use Only Page #494 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ogaNIzame guNa. khIramA sappisA ovamANa vayaNA tayAsavA huMti, kuThayadhanna muniggala, suttatthA kuThabuddhI ya. 118 . . jo muttayaeNa bahu~, suya maNudhArai payANusArI so, jo atthapaeNa tthaM, aNusarai sa bIyabuddhI u. 119 samao jahanna maMtara, mukkoseNaM tu jAva chammAsA, AhArasarIrANaM, ukkoseNaM nava sahassA. 120 ... cattAriya vArAo, caudasapucI karei AhAraM, saMsAraMpi vasaMto, egabhave dunni vArAo. 121 / titthayara riddhisaMdasaNastha, mattho vagahaNahe uM vA, saMsayavuccheyatthaM, gamaNaM jiNapAya mUlaMmi. 122 - kSIra-madhu ane sapim (bRta) e upamAvAcaka zabda che, tene jharanArA te te labdhivALA jANavA. dhAnya bharapUra koSTaka (koThAra) mAphaka sUtrA caMne dhAraNa karanAra te kucha buddhi jANavA. 118 je sUtranA eka pade ghaNuM zrata dhAraNa kare te padAnusArI jANu, ane je eka artha pade karI aneka artha samaje te bIjabuddhi jANa. 119 AhAraka labdhivALAne AhAraka zarIra hoya che, tenuM aMtarakALa jaghanyathI eka samaya che, ane utkRTuM cha mAsa che. te AhAraka zarIra utkapRpaNe nava hajAravAra dhAraNa karAya che. cAdapUrvI saMsAramAM vasatAM cAravAra AhAraka zarIra dhare ane teja bhavamAM te mAtra be vAra dhArI zake. 120-121 tIrthaMkaranI ddhi jovA mATe, athavA artha samajavA mATe, athavA. saMzaya TALavA mATe jinezvara pAse jatAM AhAraka zarIra karavAnI jarUra paDe che. 122 For Personal & Private Use Only Page #495 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI dharmaratna prakaraNa. - - - - - - samaNI maragayaveyaM, pahihAra pulAya mappamattaM ca, caudasapuci AhAragaM ca na kayAi saMharai. 123 / / gheudhviya laddhIe, aNu va muhumA khaNeNa jAyaMti, kaMcaNagiri ma gurUNo, lahudehA akkatUlaM va. 124 paDao paDakoDIo, pakuNaMti ghaDAu ghaDasahassAI, ciMtiyamita rUvaM, kuNIta bhaNieNa kiM bahuNA. 125 aMtamuhurA naraema, huMti cattAri tiriyamaNuema, devemu addhamAso, ukkosaviuvaNAkAlo. 126 akkhINa mahANasiyA, bhikkhaM jeNA NiyaM puNo teNa, paribhuttaM ciya khijjai, bahuehiMvi na uNa annehiM. 127 bhavasiddhiya purisANaM, eyAu havaMti bhaNaya laddhIo, bhavasiddhiya mahilANavi, jattiya jAyaMti taM bucchaM. 128 Aja, avedi, parihAra vizuddha cAritravata, pulAka labdhivata, apramAdi sAdhu, caudapurva sAdhu AhAraka zarirI, enuM kaI devatA sAhAraNa karI zake nahIM. 123 vaikriya labdhivaDe kSaNavAramAM paramANu mAphaka sUkSma thaI zakAya che, agara merU jevA moTA thaI zakAya che, agara AkaDAnI phUla mAphaka halakuM thaI zakAya che. vaLI eka vastramAMthI keDa vastra karAya che, eka ghaDAmAMthI koDa ghaDA karI zakAya che ane ciMtavuM rUpa karI zakAya che. vadhu zuM kahIye. 124-125 narakamAM nAraka jIvanI vidurvaNA utkRSTI aMtarmuhurta Take, tiryaMca ane manuSyanI vikuNA cAra muhUrta Take ane devanI vidurvaNa paMdara divasa TakI zake che. 126 akSaNa mahAnasa labdhivAna je bhikSA laI Ave to pite khAya te khUTe paNa bIjA game teTalA khAya te paNa nahi khUTe. 127 e kahelI labdhio bhavya purUSane tamAma saMbhavI zake. have bhavya sIne keTalI saMbhave te kahe che -ahamaNuM, cakravattipaNuM, vAsudevapaNuM, ba For Personal & Private Use Only Page #496 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ogaNIzamA guNa, arihaMta cakki kesava bala saMbhinnA ya cAraNA puntrA, gaNahara pulAya AhAragaM ca nahu bhaviya mahilANaM. 129 abhavi purisANaM puNa, dasa publiAu kevalittaM ca, ujjumaI vilamaI, terasa eyAu nahu huMti. 130 abhaviyamahilApi hu, eyAu nahuMti bhaNiyaladdhIo, mahUkhIrAsava laddhI vi, neva sesAu avirudhdhA. 131 tA nUNaM veDavviya, ladhdhipabhAveNa nimmiyaM pahuNA, puvi viruvarUvaM, imassa sAhAviyaM tu imaM. 132 to vihiNa guruNo, muNiNo ya mae bhivaMdiyA sabbe, dinno ya tehi kayasiva, suhalAbho dhammalAbho me. 133 muNiNAya suhAsa varisa, suMdarA desaNA khaNaM tesiM, puTho ya muNI go, kiMnAmA esa muNinAho. 134 LadevapaNuM, saMbhinnazratabdhi, cAraNalabdhi, pUrvadharapaNuM, gaNadharapaNuM, pulAkalabdhi, AhArakalabdhi, e daza labdhio bhavya strIne paNa nahi prApta thAya. 128-129 45 abhavya purUSane e daza labdhio tathA kevaLipaNuM, numati, ane vipuLamati ema tera labdhi na hoya, temaja abhavya strIne e tera tathA madhukSIrAzravalabdhi paNa nahi hoya, bAkI bIjI sabhavI zake. 130-131 mATe A AcArye nakkI vaikriyalabdhinA prabhAve karIne pehelu kadarUpu rUpa karyuM hatuM, paNa enuM svAbhAvika rUpa tA Aja che. 132 tethI me* vismita thaI gurUne tathA saghaLA munione vAMDhayA, tyAre temaNe mane mukti sukha ApanAra dharma lAbha ApyA. 133 mAda AcArye kSaNabhara temane amRtanI vRSTi samAna dezanA ApI. tyAre meM eka munine pUchyu ke emanu' nAma zuM che ? 134 For Personal & Private Use Only Page #497 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI dharmaratna prakaraNa - - - - 1 - - - ----- ---- bhaNiyaM ca teNa muNiNA, amhaguru esa bhuvaNa vikkhAo, buhanAmA vaddhinihI, viharai aNiyaya vihAreNa. 135 taM suNiya ahaM hiTho, namiuM guruNo gao saThANaMmi, parauvayArika guru, guruvi annattha viharitthA. 136 teNa bhaNemi ahaM to, buhasUrI jaiya ei iha kahavi, to tujjha baMdhuvaggaM, suheNa dhammapi bohijjA. 137 jaM maha parivArassa ya, dhamme vijjattha meva taiyAvi, vihiyaM viuvviruvaM, teNaM parahiyakayamaNeNaM. 138 vimalo bhaNei supurisa, abbhatthiya ittha so samaNasIho, tumai cciya ANeo, evaM ti pavajjae khayaro. 1.39 to amupunna nayaNo, kumaraM Apucchiu~ rayaNacUDo, . saMpatto saTThANaM, susaraMto vimalaguNa nivahaM. 140 te muni be ke, e jagadvikhyAta budha nAme labdhinA bhaMDAra ane mArA guru che, ane te aniyatavihAre vicare che. 135 te sAMbhaLIne huM harSita thaI gurUne namI svasthAne gayo ane parepakAra karavAmAM mahAna gurU paNa bIjA sthaLe padhAryA. 136 ' tethI huM kahuM chuM ke, je budhasUrI koI prakAre IhAM Ave te, tArA baMdhuvane sukhe dharma pamADe. 137 '' kemake mArA parivArane paNa dharmamAM lAvavA mATe te vakhate te parepakArI mahAtmAe vaikriyarUpa karyuM hatuM. 138 ' tyAre vimaLa be ke, he purUSa, te zramaNasiMhane tuja prArthanA karI IhAM lAva, tyAre vidyAdhara tema karavA kabUla thaze. 139 ; bAda racUDa AMkhe AMsu lAvI kumAranI rajA laI tenA guNa saM. bhArate thake pitAne sthAne AvyuM. 140 For Personal & Private Use Only Page #498 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ogaNIzama guNa. kumaro vi jiNaM thuNiuM, niggaMtUNaM jiNiMda bhavaNAo, pakSaNei mitta eyaM, rayaNaM ityo vagovehi. 141 gurUe kahiMci kajje, uvajujjihiI imaM mahArayaNaM, gehe nIyaM emeva, jAihI puNa aNAyarao. 142 jaM ANavei kumara tti, bhaNiya tattheva guviladesaMmi, so govai taM rayaNaM, aha pattA dovi sagihesu. 143 bahulI vasao pavisiya, buddhI ciMtei sAmadevasuo, vaMcittu vimalakumaraM, rayaNaM patto ta muddesaM. 144 tatto ukkhaNi taM, tatthu valaM vatthaveDhiyaM khiviuM, annattha nihiya rayaNaM, gihapatto ciMtai nisAe. 145 nahu sAhU mae vihiyaM, jaM rayaNaM nANiyaM tayaM gehe, gihihii kovi anno, keNavi diThaM dhuvaM hohI. 146 have vimaLa kumAra paNa jinane stavI jinamaMdirathI bAhara nIkaLe, ane mitrane kahevA lAgyuM ke, A ratna tuM IhAM sAcavI rAkha. 141 kemake A mahAratna keI paNa meTA kAmamAM khapa lAgaze, ane te AdarathI sAcavyA vagara ghare laI jatAM emaja jatuM raheze. 142 tame je pharamAve te kabUla che, ema kahI te mitre tyAMja gupta pradezamAM te ratna dATayuM, bAda te be jaNa potapotAnA ghare AvyA. 143 bAda kapaTanA vazathI buddhibhraSTa thaele te sAmadevane putra ciMtavavA lAgyuM ke, vimaLa kumArane ThagIne e ratna (mAre) laI levuM, tethI te pAcho tyAM AvyuM. 144 tyAM teNe badIne te ratna kADhI laI tenA ThekANe vastramAM vIMTALela patthara dATaye, ane te ratna bIjA sthaLe dATayuM, pachI ghare AvI rAte pharI vicAravA lAgyuM ke, meM te ratna ghare ApyuM nahi e ThIka na karyuM, kemake keIe paNa te joyuM haze te te laI jaze. 145-146 For Personal & Private Use Only Page #499 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 zrI dharmaratna prakaraNa. www iccAi AlajAlaM, pariciMtaMtassa tassa pAvassa, vArigayassa gayassa va, na maNAgavi AgayA niddA. 148 uThittu so pabhAe, turiyaM turiyaM gao tahiM ThANe, jA gihissai rayaNaM, tA kumaro taggihe paco. 149 ujjANagayaM muNiuMca, vAmadevaM lahuM kumArovi, patto tahiMci diTho, AgacchaMto ya iyareNa. 150 to aisaMbhaMteNaM, teNaM vissariya rayaNa ThANeNaM, bhIeNa munnahiyaeNa, gihiu~ uvalakhaMDaM taM. 151 khiviyaM kaDivaTTIe, puTho vimaleNa kIsa saMbhaMto, dIsasi vayaMsa tuha biraha, bhAvao sovi paccAha. 152 taM saMThaviu kumaro, patto jiNamaMdire samaM teNa, majjhami gao vimalo, Thio ya bAlo bahiM dese. 153 ItyAdika ALajALa ciMtavatAM thakAM te pApIne pANImAM rahelA hAthInI mAphaka lagAra paNa nidrA nahi AvI. 148 prabhAna thatAM te UThIne jhaTapaTa te ThekANe gaye ane je te ratnane levA taiyAra thayo ke, teTalAmAM vimaLa kumAra tenA ghare AvyA. 149 kumArane mAlama paDyuM ke, vAmadeva udyAnamAM gaye che tethI te paNa jaladI tyAM AvyuM tene vAmadeve Avate je tethI teNe utAvaLamAM ratna jyAM chupAvyuM hatuM te bhUlI jaI bhayathI zunyahudaya banIne te pattharane kaTako laI keDe ghA, tyAre vimaLe pUchayuM ke he mitra, tuM ATale saMbrAMta kema dekhAya che? eTale vAmadeva bolyA ke, tArA virahathI vyAkuLa thaye chuM. 150-151-15ra tene dhIraja ApIne tenA sAthe kumAra jina maMdiramAM AvyuM. bAda kumAra maMdiranI aMdara gayo, ane vAmadeva bAhera Ubhe rahyA. 153 For Personal & Private Use Only Page #500 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 499 ogaNIzame guNa. nAo kumareNa ahaM ti, saMkiro bhIyamANaso dhaNiyaM, naTho naThavivego, to paesAu siThisuo. 154 . davadavapaehi tihi vAsarohi aDavIsa joyaNe gaMtuM, jA choDai maNigaMThiM, tA picchai uvalasakalaM so. 155 hAhA hao hao mhi, ti, mucchio nivaDio dharaNivaTTe, paccAgaya ceyanno, vivihapalAve karesI ya. 156 tatyajjavi gaMtUNaM, gahemi taM rayaNa miya viciMtelaM, calio sadesabhimuhaM, muhUM muhaM maNasi jhUraMto. 157 itto ya namiya devaM, jiNabhavaNAo viNiggao kumaro, mitta mapAsittu tao, gavesae kANaNAIsu. 158 . savvatthavi aniyaMto, cauddisi pesae nie purise, so patto egohiM, uvaNIo kumarapAsaMmi. 159 ' vAmadevane zaMkA thaI ke, kumAre mane jANI lIdhuM che, tethI te bIkane mAryo vivekahIna banI tyAMthI nAsavA mAMDe. 154 te doDAdoDa karIne traNa divasamAM aThAvIza jana cAlI pachI maNivALI gAMTha choDI jevA lAgyo te teNe temAM patharo kaTako je. 155 tyAre te hAya hAya karI mUcchita thaI jamIna para paDe, ane pAche zuddhamAM AvatAM aneka pralApa karavA lAge. 156 teNe vicAryuM ke haju paNa tyAM jaIne te ratna lAvuM; tethI te mane namAM vAraMvAra zoka karato thake svadeza tarapha pAchA vaLe. 157 eTalAmAM devane namIne jina maMdirathI kumAra bAhara nIkaLe tyAM teNe mitrane nahi joyAthI vana vagere sthaLe tenI zodha karI. 158 badhA sthaLe te nahi dekhAyAthI kumAre cAre dizAmAM potAnA mANase mokalAvyA teTalAmAM vAmadeva tyAM AvI pahoMcatAM tene kumAranA keTa For Personal & Private Use Only Page #501 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 500 zrI dharmaratna prakaraNa. addhAsaNe nivesiya, puTho kumareNa kahasa me mitta, jaM aNubhUyaM tumae, suhadukkhaM sovi iya Aha. 160 taiyA jiNanamaNatthaM, ceigihato gao tuma kumara, jiNabhavaNa dAradese, ahayaM puNa jAva ciThAmi. 161 tAva sahasa tti pattA, egA khayarI ya kaDhiyakivANA, sariraMsAe tIe, gayaNe uppADio ya ahaM. 162 nIo ya dUradese, itto annAvi AgayA khayarI, sA maha rUvavimUDhA, uddAleuM samADhattA. 163 tANaM jujhaMtINaM, paDio haM mahiyale tao naTho, patto ya tuha narohi, nivanaMdaNa taM ca milio si. 164 lAka mANaso tyAM laI AvyA tyAre kumAre tene ardhAsana para besADI kahyuM ke, he mitra, te je sukha duHkha anubhavyuM hoya te mane kahe. tyAre vAmadeva A pramANe . 159-160 he kumAra, tame jyAre jinane namavA derAsaranI aMdara gayA, ane huM tenA daravAje Ubho hato, tyAre tyAM ociMtI eka UghADI taravAravALI vidyAdharI AvI, teNIe mArI sAthe ramavA khAtara mane AkAzamAM UMcake. 161-162 te vidyAdharI mane bahu lAMbe laI gaI eTalAmAM bIjI vidyAdharI tyAM AvI. te paNa mArA rUpathI mohita thaI mane UpADe javA taiyAra thaI. 163 tethI te be vidyAdharIo laDavA lAgI, tethI huM jamIna para paDa gaye, eTale nAzI chUTayo ane tArA mANasone AvI maLe, ane tamane paNa maLe chuM. 164 For Personal & Private Use Only Page #502 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ogaNIzame guNa. 501 teNa nidaMsiya sasiNeha, vayaNa rayaNAi raMjio kumaro, pabhaNai ruiraM jAyaM, jaM diThIe tumaM diTho. 165 ityaMtarami vAmo, akaMto itra mahAmahidhareNa, dalio viva vaneNaM, paDi o veyaNa samugghAe. 166 tathAhi uppannA siraviyaNA, galaMti aMgAI pacaliyA dasaNA, saMjAya muyaramUlaM, bhaggaM tArAyaNaM sahasA. 167 to Adanno vimalo, gurUo hAhAravo samucchalio, patto dhavalanariMdo, kiM kiM ti jaNo bahU milio. 168 AhUyA varavijjA, tehi pauttAu vivihakiriyAo, naya jAo kovi guNo, sariyaM vimaleNa aha rayaNaM. 169 - A rIte teNe batAvela snehavALI vacana racanAthI kumAra raMjita thaI bole ke sAruM thayuM ke, tane huM najare joi zaka chuM. 165 eTalAmAM te vAmadeva jANe moTA parvatathI dabAye hoya athavA vajathI bhedo hoya tevI vedanAthI vyAkuLa thaI paDe. 166 (te A rIte ke) tenuM mAthuM dukhavA mAMDayuM, aMga bhAMgavA lAgyAM, dAMta hIlavA lAgyA, peTamAM zaLa thavA lAgyuM, ane ociMtI AMkhanI kIkIo UMce caDI gaI. 167 tyAre vimaLa kumAra paNa AkuLa thaye ane tyAM bhAre hAhAkAra vartAI na rahyo, tethI tyAM dhavala nareMdra paNa AvI pahoMcyuM, ane bahu mANaso bhegA thayA. 168 " sArA vaidya lAvyA, temaNe aneka upacAra karyA, paNa kaze guNa na thaye, tevAmAM vimaLa kumArane ratnanI vAta yAda AvI. 169 For Personal & Private Use Only Page #503 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 502 zrI dharmaratna prakaraNa. taM sanyaroga haraNaM ti, tattha gaMtUNa picchae jAva, ta madahuM ca visano, mittasamIna:puNo patto. 170 aha egA DhitthI, viyaMbhiyA moDiyaM niyaM aMga, ubilliyaM bhuyajuyaM, kesA vi hu mukkalI hUyA. 171 mukkA sikAraravA, ai vigarAlaM payAsiyaM ruvaM, bhoo jaNo ya pucchai, he bhayavai kahasu kA si tumaM. 172 sA Aha ahaM vaNa devaya mhi eso bhae kao evaM, jaM imiNA pAvaNaM, saralo vi pavaMcio vimalo. 173 iya raiya mAlajAlaM, taM rayaNaM viNihiyaM amugadese, - tA pUrirataM sannA, navAmaM vAveva siM. 177 , kAraNa ke te sarva regane haranAra hatuM ema dhArI tyAM jaI kumAre te joyuM, paNa te tenA jevAmAM na AvyuM tethI te dilagIra thaI mitra pAse pAchA AvyA. 170 eTalAmAM eka buDhI strIne bagAsAM AvavA mAMDyAM, teNIe pitAnuM aMga maraDayuM, bAMgho UMcI karI ane keza chUTA melyA. 171 " teNIe cIsa pADI vikarALarUpa dhAraNa karyuM. te joI leka DarIne pUchavA lAgyA ke he bhagavatI, tuM keNa che te kahe. 172 te bolI ke huM vanadevatA chuM ane meM A vAmadevane Avo karyo che, kAraNa ke e pApie vimaLa jevA saraLa mitra sAthe paNa dago karyo che. 173 teNe AvuM AvuM kapaTa karIne te ratna amuka pradezamAM chupAyuM che, mATe sajajana janenA sAthe UMdhuM cAlanAra A vAmadevanA huM cUrecUrA karIza. 174 For Personal & Private Use Only Page #504 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 503 ogaNIzamo guNa to mileNaM deviM, abbhatthiya moio niyayamitto, so dhidikArahao, jAo bahuo taNAo vi. 175 tahavihu vimala kumAro, gaMbhIrima vijiya aMtima samuddo, puvaMpi va taM picchai, nahu daMsai katthai viyAraM. 176 annadiNaMmi samitto, kumaro patto jiNidabhavaNami, pUittu risahanAI, evaM thuNiuM samADhatto. 177 siri risahanAha tuha paya, nahakaMtIo jayaMtu vijayassa, jaMtIu vajjapiMjara, bhAvaM bhAvAribhIyassa. 178 tuha kamakamalaM vimalaM, daLu dUrAu deva paidivasa, dhannA kalimalamukkA, rAyamarAlu ba dhAvaMti. 179 asarisa bhavaduha daMdoli, gholiyANaM jiyANa jayanAha, taM ciya eko saraNaM, sIyattANaM va diNanAho. 180 tyAre vimaLe devInI prArthanA karIne pitAnA mitrane mUkA-e veLA te phiTakAra pAmI taNakhalAthI paNa halake paDa. 175 tema chatAM vimaLa kumAra gAMbhIrya guNathI svayaMbhUramaNa samudrane paNa jItanAra hAI prathamanA mAphaka ja tenA tarapha jete rahI koI vAte paNa gusse nahi thaye. 176 eka divase kumAra mitranA sAthe jina maMdiramAM jaIjhaSabhadeva svAminI pUjA karI temanI A rIte stuti karavA lAgyuM. 177 he zrI iSabhanAtha, tArA paganA nakhanI kAMti jayavAna rahe ke je bhAva zatruthI bIdhelA traNe jagatanA jIvane vajupiMjaranI mAphaka bacAve che. 178 ' he deva, tArA nirmaLa caraNakamaLane jovA mATe dararoja dUra dezathI kalezakakAsa choDIne rAjahaMsanI mAphaka bhAgyazALI ane deDatA Ave che. 179 ' he jagannAtha, bhAre bhavaduHkhanI jaMjALathI gherAyelA chane tuM ja eka zaraNa che, jema tADhathI pIDAtA janene sUryaja zaraNa che. 180 For Personal & Private Use Only Page #505 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 504 zrI dharmaratna prakaraNa. tihuyaNapahu amayaMpi va, sammaM tuha pavayaNe pariNasaMmi, ajarAmarabhAvaM khalu, lahaMti lahu lahuyakammANo. 181. deva varANa daMsaNa, duhAvi tuha daMsaNeNa dehINaM, nIreNa savarANa va, khaNeNa khaya mei mAlinaM. 182 tuha samaraNeNa sAmiya, kiliTa kammoviM sijjhae jIvo, kiM naDu jAyai kaNagaM, lohaMpiM rasassa phariseNaM. 183 pahu tuha guNa thuNaNeNaM vimuddhacittANa bhaviyasattANa, ghaNanIreNa va jaMbU, phalAI vigalaMti pAvAI. 184. daMsaNa pavaNe nayaNe bhAlaM mAlaM havei tuha namaNe, tA paccakkhI bhAvaM, lahu maha tijaIsa viyaresu. 185 iya saMdhuo si deviMda viMda vaMdiya jugAi jiNacaMda, mahade niSpakaMpa, bhave bhave niyapae bhasiM. 186 he tribhuvananA prabhu, amRtanA mAphaka tArU pravacana sabhyapaNe paraNumatAM laghukI jIvA thADAja vakhatamAM ajarAmarapada pAme che. 181 huM uttama jJAnadarzanavALA deva, pANIthI jema vastranu mela dheAvAya tema dravya tathA bhAvathI tArA darzana karatAM prANionu pApa mela nAza pAme che. 182 he svAmin tArUM smaraNa karavAthI kalakI jIva paNu siddha thAya che. kemake rasAyananA sparzathI leha paNa suvarNapaNuM zuM nathI pAmatu` ke ? 183 he prabhu, tArA guNu stavavAthI nirmaLa cittavALA bhavya prANionA pApa gaLe che, jemake varasAdanA pANIthI jAMbUnA phaLA gaLe che. 184 he trijagatanA Iza, mArA netra tane jovA Atura che, ane mAr bhAla tane namavA taiyAra che mATe tuM mane jaladI pratyakSa thA. 185 huM deveMdranA samUhathI vAMdelA yugAdi jinezvara, huM tArI A rIte stuti karUM chuM, tethI bhavAbhava tArA pageAnI avicaLa bhakita Apa. 186 For Personal & Private Use Only Page #506 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ogaNIzamo guNa. 505 evaM jA dhavalanariMda, naMdaNo thuNiya paDhamajiNacaMda, caMdu va vimalaleso, paMcaMgaM kuNai paNivAyaM. 187 tA tavvelaM patto, bahukheyara parigao rayaNacUDo, taM suNiya vimala vihiyaM, thayaM pahiTho bhaNai evaM. 188 bho sAhu sAhu supurisa, nitthinno te bhavoyahI esa, jasse risA jiNide, bhattI vipphurai akalaMkA. 189 tatto namittu devaM, parupparaM vaMdaNAiyaM kAuM, maNipIDhiyAi bAhiM, hiThA te dovi uvaviThA. 190 aha pucchiya taNukusalaM, khayariMdo bhaNai bho mahAbhAga, jaM maha kAla vilaMbo, jAo heuM muNasu tattha. 191 taiyA tumha sayAsA, patto sapuraMmi paNamiyA piyaro, abhinaMdio ya tehiM, harisaM suyapunna nayahiM. 192 A rIte dhavala rAjAnA kumAre caMdranA mAphaka nirmaLa lezyAvAna thaI AdIzvaranI stuti karI paMcAMga namaskAra karyo teTalAmAM teja avasare tyAM ghaNA vidyAdharanI sAthe ratnacUDa AvI pahoMce, teNe vimaLe karele stava sAMbhaLe, tethI te harSa pAmI A rIte bolya. 187-188 he sapurUSa, te bahu sAruM karyuM, tArA saMsAra samudrane cheDe Ae che ke jenA cittamAM jinezvara Upara AvI akalaMka bhakti ulasI rahI che. 189 pachI devane namIne te arasaparasa praNAmAdika karI bAharanI maNipIThikApara harSita thayA thakA te banne jaNa beThA. 10 have zarIra saMbaMdhI sukhasAtA pUchI vidyAdhareMdra che ke he mahA bhAga, mane ATale kALa vilaba kema thaye tenuM kAraNa sAMbhaLa. 191 tyAre tArI pAsethI ravAne thaI huM mArA nagaramAM gaye ane mAbApane page paDe eTale temaNe AMkhamAM harSanAM AMsu lAvI AzISa ApI. 12 For Personal & Private Use Only Page #507 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa06 zrI dharmaratna prakaraNa. akaMte taMmi diNe, maha sayaNagayasma sariyajiNagurUNo, nihA gayA nisAe ya, davao bhAvao nauNa. 193 bho bhuvaNe sarabhattaya, uThasu evaM suNaMtao vayaNaM, buddho niemi purao, rohiNi pamuhAu vijjAo. 194 tuha dhIra dhammathirabhAva, raMjiyA punnaperiyA amhe, . siddhAu tti bhaNittA, maha aMge aNupaviThAo. 195 to sayala kheyarehiM, vihio me khayaracakki abhiseo, volINA kevi diNA, navarajjaM saMThavaMtassa. 196 mumariya tuha AesaM, paribhAmio bhUrimaMDalesu ahaM, diTho egattha mae, buhasUrI bhUrisIsa juo. 197 kahio tuha vutto, sayalo vi hU tassa samaNasIhassa, tumhANa luggahaThA, airA iha so pahU ei. 198. bAda te divasa pasAra thatAM rAte huM devagurU saMbhArI bichAnAmAM sUte eTale dravyathI nidrA AvI, paNa bhAvathI nahi. 17. - UMghamAM meM sAMbhaLyuM ke mane koI kahe che ke he jinezvaranA bhakta UTha UTha, te sAMbhaLI huM jAgIne jovA lAgyo te, rehiNuM pramukha vidyAo mArA sAme UbhelI dekhAI. 194 - teo bolI ke, tArI dharmamAM daDhatA joI ame raMjita thaI tArA rUpe prerI thakI tane siddha thaI chIe, ema kahI te mArA zarIramAM peThI. 15 A ( re badhA vidyAdharee mane vidyAdhara cakavattipaNAne abhiSeka karyo, tethI navuM rAjya sthApana karatAM ATalA divasa pasAra thayA che. 16 , eTalAmAM tArI pharamAsa mane yAda AvI, tethI ghaNA dezamAM huM pharyo, tyAre eka ThekANe meM budhasUrine ghaNA ziSyothI parivarelA joyA. 17 temane meM tAro saghaLe vRttAMta kahyuM, tethI tArApara anugraha lAvI te prabhu IhAM jaladI Ave che. 198 For Personal & Private Use Only Page #508 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 507 ogaNIzame guNa. iya kAraNAu ahayaM, kAlavilaMbeNa kumara iha patto, iha jA kahei khayaro, tA patto tattha so bhayavaM. 199 ujjANa pAlaehiM, turiyaM vaddhAvio dhavalarAo, . vimala khayarAi sahio, patto gurucaraNa namaNatthaM. 200 tipayAhiNI kareuM, sapariyaNo paNamiUNa gurUpAe, bhattibharapula iyaMgo, uvaviTho uciya desaMmi. 201 atha rAjA guro rUpaM, bhuvanAnaMda dAyakaM, sAkSA nirIkSya nirvyAjaM, vyAjahAra savismayaH 202 mA zrI re, rAnamA vi ihiM, kuto vairAgyataH pUjyai, jagRhe duSkaraM vrataM. 203 avabudhya tata steSAM, pratibodhaM vizeSataH, vAcaspatimati rvAca, mutrAce ti yatiprabhuH. 204 A kAraNe he kumAra, mane kALa vilaMba thaye che, ema te vidyAdhara kahI rahyA eTalAmAM te te bhagavAn AvI pahoMcyA. 19 tyAre udyAna pALakoe dhavala rAjAne tarata vadhAmaNI ApI, tethI te vimaLa tathA vidyAdhara vagerene sAthe laI gurUne namavA A. 200 te traNa pradakSiNa ApI parijana sAthe bhaktithI romAMcita aMgavALe thaI gurUnA page lAgI ucita dezamAM beThe. 201 have rAjA gurUnuM jagane AnaMdakArI rUpa joIne vismaya pAmI nikapaTathI bolyA ke he bhagavana-AvuM rAjapada gyarUpa chatAM tame zA vairAgyathI A duSkara vrata lIdhuM che? 202-203 - tyAre bRhaspati tulya buddhivALA yatIzvara te vAtathI temane vizeSa pratibodha thaze ema dhArI A rIte bolyA-204 For Personal & Private Use Only Page #509 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ~ ~ ~ 108 zrI dharmaratna prakaraNa rAjana rAjakarAkAra, jaina maMdira suMdaraM, prabhUta vRtta vRttAMtaM, pura masti dharAtalaM. 205 rAjA zubhaviyAkAkhya, statra zatru vanAnala:, sadAnabhogA devI va, taddevI nija sAdhutA. 206 kramAta tayoH samudbhUtaH sadbhUtaguNamaMdiraM, ketakIpatra pAvitra, caritra stanayo budhaH 207 zubhAbhiprAya bhUpasya, putrikAM dhiSaNAbhidhAM, gRhe svayaMvarAyAtA, mupAyaMsta sa yauvane. 208 tathA'zubha vipAko, sti, bhrAtA tasyaiva bhUpateH bhAryA pariNati stasya, tathA maMdAvhayaH sutaH 209 anyonya dRDhasauhAdI, budhamaMdau mahAmudA, ekadA nijakakSetre, parikrIDitu mIyatUH 210 he rAjana, caMdrakiraNa samAna (dhoLA) jina maMdirethI zobhatuM ane aneka banAvenuM dhAma dharAtala nAme nagara che. 205 tyAM zatrurUpa vanane bALavA agni samAna zubhavipAka nAme rAjA che, ane tenI sadAnabhegA ( hamezAM AkAzagAminI) devI mAphaka sadAnabhoga (dAnabhaMga karanArI) nijasAdhutA nAme rANI che. ra06 temane khare guNazALI ane ketakInA pAna mAphaka pavitra cAritryavALo budha nAme putra thayo. 207 te vana pAmatAM zubhAbhiprAya rAjAnI dhiSaNa nAmanI putrI ke je svayaMvarathI tenA ghare AvI hatI, tene para. 208 have te rAjAne azubhavipAka nAmane bIjo bhAI hatA, tenI pari suti nAme strI hatI ane maMda nAme temane putra hatA. 29 - budha ane maMdanI eka bIjAmAM majabUta dastI baMdhAI, tethI teo moTA harSathI pitAnA kSetramAM eka veLA ramavA AvyA. 210 For Personal & Private Use Only Page #510 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ogaNIzamo guNa. 500 tasyAM te dadRze tAbhyAM, vizAlo bhAlaparvataH, rolaMbanIlakezAli, vanarAjI virAjitaH 211 adhastA jhAlazailasya, varApavarakadvayA, dadRze taH sphuradhdhvAMtA, nAsikAnAmikA guhA. 212 tadguhAyiNA ghrANA, bhidhena zizunA samaM, zivyA bhujaMgatAnAmnyA, maMdo maitrIM mudAkarot. 213 dadhyau budha stu zuddhAtmA, satA manyastriyA saha, AlApopi na yuktaH syA, nmitratAyA stu kA kathA. 214 tanU me bhujaMgatA hyeSA, heyA ghrANa stvasau dhruvaM, svakSetrAdriguhAmadhya, vAstavyo hati pAlanaM. 215 evaM dhyAtvA budhaH kRtvA, ghrANena saha maitrikA, ubhAbhyA mapi maMda stu, svasvasadma sameyatuH 216 te kSetranA cheDe temaNe eka meTe bhAla nAmane parvata che, ke je bhamarA jevA kALA kezanI zreNirUpa vanaspatithI bhita hate. 211 bhAla parvatanI nIce be oraDAvALI ane aMdara aMdhArAvALI nAsikA nAme guphA temaNe joI. 212 - te guphAmAM vasatA ghANa nAmanA bALaka sAthe tathA bhujaMgatA nAmanI bALako sAthe maMda kumAre dastI bAMdhI. 213 budha kumAra zuddha manavALo hovAthI vicAravA lAgyuM ke, sajajanene parAI strI sAthe besavuM paNa yukta nathI, te mitratAnI vAta kema ghaTe? 214 | mATe mAre A bhujaMgatA vajarya che. bAkI ghANa te pitAnA kSetranI guphAmAM rahenAra hovAthI pALana karavA yogya che. 215 ema ciMtavI budhe phakta ghANanA sAthe ja dastI karI, ane maMda banne sAthe karI. bAda teo potapotAnA ghare AvyA. 216 For Personal & Private Use Only Page #511 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pato zrI dharmaratna prakaraNa. atho bhujaMgatAdoSAda, mugaMdhAghrANalaMpaTaH, amaMdamaMdadhI maidaH, pApa duHkhaM padepade. 217 itazca yauvanArUDho vicAro budhadArakaH, kathaMci niragAd gehAda, dezadarzana kAmyayA. 218 vaNitapu, pUNe, zi sa bhUrikautuko bhrAMtvA, tadAgA nijamaMdire. 219 atha tasmin samAyAte, muditau dhiSaNAbuddhau, saMtuSTaM rAjakaM sarva, bhRza mAnaMditaM puraM. 220 vRtte mahAvimardaina, tata zcAgamanotsave, sA sAyi maitrikAtena, ghrANena budhamaMdayoH 221 tataH pitara mekAMte, vicAraH procivA niti, ... tAta ghrANena te maitrI, na bhavyA zRNu kAraNaM. 222 - I have bhujaMgatAnA deSathI bhAre maMda buddhivALe maMda sugadha sUdhavAmAM laMpaTa thai pagale pagale dukhI thavA mAMDe. 217 nA ANImera budhano putra vicAra yovana pAmya thake dezAMtare jovAnI IcchAthI gharathI jema tema karI bAhara nIkaLI paDe. 218 - te bhAre kautukI devAthI bAheranA ane aMdaranA ghaNA dezamAM ghaNavAra bhamIne Akhare pitAnA ghare AvI pahoMce. 219 te ghare AvatAM dhiSaNa ane budha rAjI thayA, badhA saradAre rAjI thayA ane nagara paNa AnaMdita thayuM. 220 - te vakhate bhAre bhIDathI tene Agamanotsava karavAmAM Avyo ane teNe ghANa sAthe budha ane maMdanI te milI jANI lIdhI. 211 tyAre pitAne ekAMtamAM vicAre kahyuM ke, he tAta, ghANa sAthe tamAre mitrI rAkhavI sArI nathI. tenuM kAraNa sAMbhaLe. ra22 For Personal & Private Use Only Page #512 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ogaNIzama guNa. -~ -~~-~~~-:::::::::::::::::- * - tahA hai tAta maMbAM cA, nA pRcchaya niragAM grahAt, dezAn dikSu rabhrAmyaM, tAta dezeSu bhUripu. 223 anyadA bhavacakrAkhye, saMprApto haM mahApure, tatra rAjapathe pazya, mekAM pravarasuMdarIM. 224 . . tAM dRSTvA tAta jAto haM, pramodapulakAMkitaH . citta mAI bhaved dRSTe, hyavijJAtepi sajjane. 225 sApi mAM vIkSva saMjajJe, kSipte va sukhasAgare, sikatevA mRtasekena, prAptarAjye va harSabhAk. 226 tataH kRtapraNAmo haM, prokto dattAziSA tayA, ka stvaM vatsa, mayA pyuktaM, dhiSaNAbudhabhU rahaM. 227 apRSTvA pitarau mAta, dezakAlikayA gataH, atho sA mAM pariSvajya, proce harSAzrupUrNaddak. 228 . te vakhate huM tamane tathA mArI mAtAne pUchayA vagara gharathI nIkaLI gaye, te dezone jovA mATe ghaNA dezamAM pharyo. rara3 have eka vakhate huM bhavacaka nAmanA mahAnagaramAM AvI pahoMce, tyAM rAjamArgamAM meM eka uttama strI je 224 , tene joIne huM pramodathI romAMcita thaye, kemake ajANyA paNa sArA mANasane joIne cittamAM prema Ave che. ra25 te strI paNa mane joIne jANe sukhasAgaramAM paDI heya, athavA ane mRtathI siMcAI heya, athavA te rAjya pAmI hoya, tema harSita thaI ra26 bAda meM praNAma karyo eTale teNIe AzISa ApI ane pUchayuM ke, tuM keNa che, tyAre meM paNa kahyuM ke, huM dhiSaNa ane budhane putra chuM. ra27 he mAtA, huM mAbApane pUchayA vagara deza jevAnI IcchAthI hAM Abe chuM. tyAre te mane bheTIne AMkhamAM harSanAM AMsu bharI kahevA lAgI. 228 For Personal & Private Use Only Page #513 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 512 zrI dharmaratna prakaraNa. dhanyA smi kRtakRtyA smi, yad dRSTastvaM mayA nagha, tvaM na jAnAsi mAM vatsa, laghu mukto si ya ttadA. 229 ahaM hi budharAjasya, sarvakAryeSu saMmatA, dhiSaNAyA vayasyA smi, nAmnA mArgAnusAritA. 230 ato me bhAgineya stvaM, suMdaraM kRtavAna si, yad dezadarzanAkAMkSI, nagare tra samAgamaH 231 yene daM nagaraM dRSTaM, bhUrivRttAMtasaMyutaM, tena vatse kSitaM sarva, bhuvanaM sacarAcaraM. 232 mayo kta maMba yadyevaM, ta nme saMdarzayA dhunA, pura meta ttathaivAM bA, mama sarva madIdRzak. 233 athai katra mayA dRSTaM, puraM tatra mahAgiriH tacchikhare tiramyaM ca, niviSTa maparaM puraM. 234 ' he nirmala kumAra, huM dhanya ane kRtakRtya chuM, ke tane meM najare dIThe, kemake he vatsa! tuM mane nathI oLakhato te kemaje tuM nAnuM hatuM tyAre huM tane mUkIne gaela chuM. 229 paNa huM budha rAjAnI sarva kAmamAM mAnItI ane dhiSaNanI sakhI chuM. mAruM nAma mArganusAritA che, mATe tuM mAro bhANeja thAya, te suMdara kahyuM ke deza javAnI IcchAthI A nagaramAM AvI caDa. 230-31 jeNe A ghaNA banAvathI bharapUra nagara joyuM, teNe he vatsa, tamAma carAcara vizva joyuM jANavuM. 232 meM kahyuM ke, he mAtA, je ema hoya te, mane have AkhuM nagara batAva, tyAre teNIe badhuM mane batAvyuM. 233 tyAM jotAM jotAM eka ThekANe meM tyAM eka bIjuM pura (paraM) joyuM, tyAM vaLI mohoTe parvata che ane tenI Toce vaLI bIjuM pura joyuM. 234 For Personal & Private Use Only Page #514 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ogaNIzamo guNa. 513 mayo kta maMba kinAma, pura meta davAMtaraM, kiMnAmA yaM giriH kiMca zikhare dRzyate puraM. 235 aMbA jagAda vatse daM, puraM sAtvika mAnasaM, viveko yaM giriH zRMga, mapramattatva mi tyadaH 236 idaM tu bhuvanakhyAtaM, vatsa jainaM mahApuraM, tava vijJAta sArasya, kathaM praSTavyatAM gataM. 237 yAva tsA kathayatye vaM, tAta mahyaM sphuTAkSaraM, tAva jjAto'para statra, vRttAMtaH zrUyatAM satu. 238 gADhaM prahAranirbhinno, nIyamAnaH muvihvalaH, puruSai rveSTito vyakSi, mayai ko rAjadArakaH 239 mayoktaM dArakaH koyaM, kiMvA gADhapahAritaH, vanIte stra, vANI parivAra 240 tyAre meM kahyuM he mAtA, A aMdaranA puranuM zuM nAma che tathA A parvata ane tenA Toce dekhAtA puranuM zuM nAma che? 235 te mAtA belI ke he vatsa, A sAtvikamAnasa nAme pura che ane temAM A viveka nAme parvata che, ane tenuM A apramattatva nAme TuMka che. 236 A e jagadvikhyAta jaina nAmanuM mahAnagara che, tuM te tamAma : sAra samaje che, mATe kema pUche che? 237 A rIte he tAta, te khullI vANIthI mane kahevA lAgI keTalAmAM tyAM eka bIjo banAva banyA te sAMbhaLe. 238 meM eka rAjabALaka sakhata prahArathI marAyale ane keda ka javAta hovAthI viLa banele ane lekenA TeLAthI vIMTAyela je. 239 meM kahyuM ke A bALaka koNa che, zA mATe tene sakhata mAra mAravAmAM AvyuM che kayAM laI javAya che ane tenA paDakhe cAlanArA koNa che? 240 For Personal & Private Use Only Page #515 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 514 zrI dharmaratna prakaraNa. - . v * * * * * aMbikA smAha he vatsa, vidyate tra mahAgirau, rAjA cAritra dharmAkhyo, yati dharma zca tatsutaH 241 tasyA ya saMyamo nAma, puruSaH prauDha pauruSaH, ekAkI ca kacit dRSTo, mahAmohAdizatrubhiH 242 bahutvA datha zatruNAM, prahArai jarjarIkRtaH, ayaM niHsArito vatsa, raNabhUmeH padAtibhiH 243 prakSipya dolikAyAM ca, nIyate sau svamaMdire, asya cA tra pure jaine, sarve tipTaMti bAMdhavAH 244 tato haM kautukAkSipta, stAta mAtrAsamaM kSaNAt , teSA mNu samArUDho viveka girimastake. 245 atha tatra pure jaine, rAjamaMDala madhyagaH, dRSTa zcittasamAdhAne, maMDape sa mahAnRpaH 246 te mAtA bolI ke he vatsa, A mahAparvatamAM cAritradharma nAme rAjA che tene yatidharma nAme putra che. 241 te yatidharmane A saMyama nAme bhAre baLavAna purUSa che, tene mahAmeha vagere zatruoe keIka veLA ekalo jo. 242 te zatruo saMkhyAmAM ghaNuM hovAthI temaNe ene ghA mArI jarjarI karI nAkhe tethI pAyadaLa sainikoe tene raNabhUmithI bahAra ANe che. 243 tene DoLImAM nAMkhIne tenA ghare laI jAya che kemake A jainapuramAM tenA ghaNA bAMdhavo rahelA che. 244 tyAre huM ketukathI he tAta, te mAtAnI sAthe tarata temanI pAchaLa viveka parvatanI Toce caDI gaye, tyAM meM citta samAdhAna nAmanA maMDapamAM rAjamaMDaLanI vacce te mahArAjAne beThelo che. 245-246 : For Personal & Private Use Only Page #516 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ogaNuzame guNa. 515 w w w * 1/w" . "* **** * * * satyazauca tapastyAga, brahmAkiMcanatAdayaH, anyapi maMDalAdhIzA aMbayA darzitA mama. 247 itazca te narai stUrNa, samAnItaH sa saMyamaH, darzitosya nareMdrasya, vRttAMta va niveditaH 248 taddhetuka stata stAta, mohacAritrabhUbhujoH tadA mahAhavo jajJe, vizvasyApi bhayaMkaraH 249 kSaNA ccAritra bhUpAlaH, sabalo balazAlinA, jigye mohanareMdreNa, naSTvA svasthAna mAzrayat. 250 tataH pariNataM rAjyaM, mahAmoha mahIpateH, cAritra dharmarAja stu, nirUddho bhyaMtare sthitaH 251 mArgAnusAritA vAdIta, dRSTaM vatsa kutUhalaM, spaSTaM dRSTaM mayA pyukta, maMvikAyAH prasAdataH 252 satya, zAca, tapa, tyAga, brahA, ane akiMcanatA vagere bIjA mAMDaLika rAjAe paNa mane te mAtAe batAvyA. 247 Amera mANasoe ANelo saMyama te rAjAne batAvavAmAM Abe ane sathaLe vRttAMta tene kahevAmAM AvyuM tethI te kAraNe moha ane cAritra rAjAne te vakhate jagane paNa bhaya pamADanAra mahA yuddha thayuM. 248-249 thoDI vAramAM senA sahita cAritra rAjA baLavAn meha rAjAe harAvyo eTale te nAzI pitAnA killAmAM bharAye. 250 - tyAre meha rAjAnuM rAjya sthapAyuM ane cAritradharma rAjA je aMdara bharAI beTho hato tenA para ghero ghAlavAmAM Avyo. 251 mArganusAritA mAtA belI ke he vatsa, te A kutuhaLa joyuM ? tyAre meM kahyuM ke hA. tamArI maherabAnIthI barobara joyuM. 2para For Personal & Private Use Only Page #517 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 516 zrI dharmaratna prakaraNa. kevalaM kalahasyA sya, mUla maMtra parisphuTa, ahaM vijJA tu micchAmi, proceM vA zRNu putraka. 253 rAgakezari rAjasya, maMtrI protsAha sAhasaH trailokyA mapi viSayA, bhilASa iti vizrutaH 254 anena maMtriNA pUrva, vizvasAdhana hetave, mAnuSANi prayuktAni, paMcA tmIyAni sarvataH. 255 sparzanaM rasanA ghrANaM, dak zrotra miti nAmataH, jagajjaya pravINAni, vizvAdvaitabalAni ca. 256 .. kavApi tAnya bhibhUtAni, saMtoSeNa purA kila, cAritradharma rAjasya, maMtrapAlena lIlayA. 257 tannimittaH samasto ya, jAto mISAM parasparaM, kalaho vatsa sATopa, maMtaraMgamahIbhujAM. 258 paNa he mAtA, A kajIyAnuM mULa zuM che te khullI rIte huM jANavA IcchuM chuM. tyAre mAtA belI ke he putra, sAMbhaLa. 253 - rAgakezari rAjAno bhAre sAhasika ane traNe jagamAM prasiddha viSayAbhilASa nAme maMtrI che. 254 e maMtrie pahelAM jagane sAdhavA mATe pitAnA pAMca mANasane jAsusa tarIke sarva sthaLe mokalAvyA. 255 temanAM nAma A pramANe che--sparzana, rasanA, ghANa, daka, ane zretra e pAMce jagane jItavAmAM pravINa ane anupama baLavALA che. 256 te pAMca jaNane kaIka sthaLe cAritradharma rAjAnA saMtoSa nAmanA maMtrie pUrve ramatamAM apamAnita karyA. 257 - tenA kAraNe e aMtaraMga rAjAono parasapara A josavALo kalaha Ubhe the che. 258 For Personal & Private Use Only Page #518 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ogaNIzame guNa. 517 mayA vAcya tha pUrNa me, deza darzana kautukaM, sAMprataM tAtapAdAnAM, samIpe gaMtu mutsukaH 259 / mAtro taM gamyatAM vatsa, nirUpya janaceSTitaM, aha mAyA gamiSyAmi, tatraiva tava sannidhau. 260 tato ha mAgamaM kSipraM, nizcitye daM prayojanaM, tata stAtA munA maitrI, ghrANena na tavo citA. 261 : yAva nivedaya tyevaM, vicAro nijabIjine, mArgAnusAritA tAva, dAgAd dhavalabhUpate. 262 samarthitaM tayA sarva, vicArakathitaM vacaH, tyajAmi ghrANa mityevaM budhasyApi hRdi sthitaM. 263 ito bhujaMgatAyukto, ghrANa lAlana lAlasA, maMdaH sugaMdhi gaMdhAnAM, sadAnveSaNa tatparaH 264 huM bolyo ke dezo jovAnuM mAruM kaituka have pUrNa thayuM, have huM mArA bApanA pAse javA utsuka tha chuM. 259 mAtA bolI ke he putra, khuzIthI jA. huM paNa A loko zuM kare che te joIne tyAMja tArI pAse AvanAra chuM. 260 . tyArabAda tarataja A projana nakakI karIne IhAM Avyo chuM, mATe he tAta, A ghANa sAthe tamAre mitrI rAkhavI ucita nathI. 261 - A rIte vicAra pitAnA bApane kahete hate eTalAmAM te tyAM che dhavala rAjana, mArganusAritA AvI pahoMcI. ra62 ..teNe vicAranI kahelI saghaLI vAta pharIne kahI majabUta karI. tyAre budhanA manamAM AvyuM ke ghANane choDI dau. 263 * Amera maMda kumAra bhujagatAvALo thaI brANune lADa laDAvavAmAM mala thaye thako ane sugaMdhi gaMdhane hamezAM zodhate thako teja nagaramAM For Personal & Private Use Only Page #519 -------------------------------------------------------------------------- ________________ w w w " v" ** * ** * * * *** * ** * 518 zrI dharmaratna prakaraNa tatraiva nagare bhrAmyan, lIlAvatyA nijasvamuH devarAjasya bhAyoMyA, yayau gehe kadAcana. 265 sapanI putra ghAtArtha tasminneva kSaNe tayA, Atto DoMbakarAd gaMdha, saMyogo mAraNAtmakaH 266 to gaMdhapuTikAM dvAre muktvA lIlAvatI gRhe, pravizeza sa ca prApto maMdaH sA tena vIkSitA. 267 tato bhujaMgatA doSAt, choTayitvA puTI masau, tAn gaMdhAna sahasA jighrat, prANai zca mumuce kSaNAt 268 taM maMdaM ghrANadoSeNa, vipanna vIkSya zuddhadhIH, viraktaH prAvajat dharma, ghoSAcAyA~tike budhaH. 269 sa krameNa samastAMgo, pAMgapUrva vizAradaH,, anekalabdhivAryabdhiH, saMprApta mUri vaibhavaH 270 bhamate rahI pitAnI bena lIlAvatI ke je devarAjanI bhArya thaI hatI tenA ghare kaI veLA gaye. ra64-265 - te avasare teNIe tyAM pitAnI soyanA putrane mAravA mATe kaI cAMDALanA hAthe suMghavAthI mArI nAkhanAra gadhayoga ANI rakhAvyo hate. ra66 have te gadhapuTikAne daravAjA para melI lIlAvatI gharamAM gaelI hatI, teTalAmAM te Avela ane teNe te gaMdhanI puDI joI. ra67 tyAre bhujaMgatAnA (zekInapaNAnA) doSe karIne te tene cheDIne tene mAMnA gaMdhadravyane jhaTa daI suMghate thake tarata maraNa pAme. 268 te maMdane ghANanA deSathI marelo joIne zuddha buddhivAna budha vairAgya pAmI dharmazeSa sUri pAse dIkSita thaye. ra69 . te anukrame badhA aMga-upAMga ane pUrva bhaNI huzIyAra thaze, ane aneka labdhio meLavI sUripadane pAme. 270 For Personal & Private Use Only Page #520 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * egaNIzame guNa vihara natra saMprAptaH, sa eSo haM narezvara, vratahetuH puna jajJe, tana me maMdasya ceSTitaM. 271 . tat zrutvA vismayasmera, locano dhavalo nRpaH, vimalAdyA janAH sarve, kRtAMjalaya Ucire. 272 mAvatAM sUpa, pado madhurimA nirAM, '' aho paropakAritva maho vodhana cAturI. 273 aho sadA svayaMbodha, baMdhuraika dhurINatA, yadvA bhagavato muSya, caritraM sarva mapyaho. 274 aha sagisesaM rAyA, saMvegagao payaMpae kumaraM, taM vaccha giNha rajjaM, vayaM tU dikkhaM gahissAmoH 275 bhaNai kumAro kiM tAya, tuha ahaM iha aNiThao taNao, rajjapayANa miseNaM, jeNa mimaM khivasi bhavaavaDe. 276 te vicarate thako IhAM Avela A huM pote chuM, mATe he narezvara! mAre vrata levAne hetu e maMda banAva che. 271 te sAMbhaLIne dhavala rAjA vismayathI A vikasita karavA lAge, ane vimaLa vagere sarve ne aMjaLi karIne nIce mujaba belavA lAgyA - aho A pUjya AcAryanuM kevuM suMdara rUpa che. kevI vANInI mIThAza che! kevuM pare pakAripaNuM che! kevI pratibadha ApavAnI kaLA che. ane kevI hamezAM pitAne ja samajAvavAmAM tatparatA che! athavA te A pUjya mahAtmAnuM saghaLuM caritraja kevuM bhavya che? 272-73-274 have rAjA vizeSa saMvega pAmIne kumArane kahevA lAgyuM ke he vatsa, tuM rAjya saMbhALa, ane ame dIkSA lezuM. 275 - kumAra bolyA ke tAta, zuM huM tamAre aniSTa putra chuM ke rAjya devAnI miSe karIne mane bhavarUpa kUvAmAM nAkhe che? 276 - - For Personal & Private Use Only Page #521 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI dharmaratna prakaraNa. . taM muNiya maNe tuTho, dhavalo vimalassa DaharayaM baMdhu, kamalaM kayaladalakkhaM, niyarajjabharaMmi saMThavai. 277 vimala kumAreNa samaM, aMteura pauramaMti mAi juo, siri buhasUrisayAse, giNhai dikkhaM dhavalarAo. 278 itthaMtaraMmi naTho, muThI baMdhittu vAmadevo so... mA hu kumAro dikkhaM, balAvi maM gAhaissa tti. 279 kumara muNiNAvi kimiNaM ti pucchi o jaMpae samaNasIho, vimala animmala carieNimiNA kiM pucchieNaM te. 280 niyakajja vigdhajaNage, imassa carie vahIraNaM kuNaMsu, iyarovi Aha evaM, jaM pujjA ANavaMti tti. 281 aha kayakiccaM appaM, mannaMto rayaNacUDa khayariMdo, * namiuM gurupayakamalaM, saMpatto niyayanayami. 282 te sAMbhaLI dhavala rAjA manamAM rAjI thaIne vimaLane nAne bhAI kamaLa ke je kamaLadaLa samAna netravALe hato tene rAjyane bhAra eNpate have. ra77 pachI vimaLa kumAra tathA rANIo nagarajana ane maMtrio sAthe budha sUrinA pAse dhavala rAjA dIkSA letA ha. ra78 e vakhate vAmadeva vicAravA lAgyuM ke rakhene kumAra mane jera karI dIkSA apAve tethI mUTha bAMdhIne tyAMthI nAzI gaye. 279 - kumAra munie paNa AvuM zuM kAraNa haze te gurUne pUchatAM te bolyA ke he vimaLa ! A malina caritra pUchavAnuM tAre zuM kAma che? 280 pitAnA kAmamAM viddha karanAra enA caritrane tuM darakAra ja makara, tyAre vimaLa che Apa pUjyanuM vacana mAre pramANa che. 281 have ratnacUDa vidyAdhara pitAne kRtakRtya thaye mAnIne gurUnA caraNe namane pitAnA nagare gaye. 282 For Personal & Private Use Only Page #522 -------------------------------------------------------------------------- ________________ egaNIzamA guNa, ciMta kumArasAhU, kayannusira seharo kayAvi maNe, paraDava yAraparattaM, aho aho rayaNacUDassa. 283 paDhamajiNa nAhadaMsaNa, pavara varattAi jeNa paDhamaMpi, bhavabhIma kUtra kuhare, nivaDato rakkhio taiyA. 284 siri buha muNiMda daMsaNa, daMsaNa pAyaNeNa puNa ahuNA, ayaM taha esa jaNo, siddhipurI samuha vihio. 285 iya ciMtato niccaM, kameNa niThaviya aThakammamalo, vimalo taha dhavalanivo, ai vimalapayaM samaNupatto. 286 tayA sa vAmadevo, dikkhA gAhaNa bhayA tayA naTho, kaMcaNapuraMmi patto, Thio gihe saralasiTissa. 287 siThI soya aputto, taM savvatthavi gaNei puttaM va aMta dvarNapi daMsai, aisaralo tassa kuDilassa. 288 kumAra sAdhu kRtajJanA ziromaNi hAvAthI eka vakhate manamAM vicAravA lAgyA ke aho ratnacUDanA parApAkarapaNAne raMga che. 283 para1 teNe pUrve mane prathama jinezvaranA darzanarUpa varatrA (doraDI) thI sa'sArarUpI bhayaMkara kUvAmAM paDatA bacAvye. 284 ane hamaNA vaLI budha munIzvaranA darzana karAvIne mane tathA A adhA janAne siddhipurInA sanmukha kayA. 285 ema nitya vicAratA thake te ane dhavala rAjA anukrame AThe karma khapAvIne ati nirmaLa padane prApta thayA. 286 have vAmadeva te veLA dIkSA levarAvavAnA bhayathI nADA thakI kacanapuramAM gayA, tyAM jai sarala zeThanA ghare rahyA. 287 te zeTha aputra hAvAthI tene potAnA putra tarIke gaNavA lAgyA ane te kapaTIne peAtAnu dATelu dhana paNa te sarala zeThe matAvI dIdhuM. 288 . For Personal & Private Use Only Page #523 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para zrI dharmaratna prakaraNa. kaiAvi so nisAe, aMtaddhaNa mukkhiNittu annatthA, haTTAu Thavai channaM, vaherio daMDapAsIhiM. 289 tA uggao diNayaro, muTho muTha tti teNa pukariyaM, milio pabhUyaloo, saralo jAo visannamaNo. 290 mA kuNamu siThi kheyaM, laddho coru tti bhaNiya pAsIhiM, baMdhittu vAmadevo, nIo naranAha pAsaMmi. 291 . kuvieNa teNa vajjho, ANatto saralasiThiNA tatto, dAUNa pahUyadhaNaM, kahakahamavi moio eso. 292 to niMdijjai loe, kayagya cUDAmaNI imo pAvo, jeNa niyajaNayatullo, vIsasio vaMcio saralo. 293 annadiNe nivagehaM, bhinnaM keNAvi siddhavijjeNa, naya lakkhio ya eso, to kuvio naravaI bADhaM. 294 tethI eka veLA rAte vAmadeve dATeluM dhana khodI kADhI hATathI bAhera chAnuM saMtADyuM, te cokIdAranA jovAmAM AvatAM temaNe kADhI lIdhuM. 289 eTalAmAM sUraja UgyA eTale vAmadeve pikAra pADe ke khAtara paDayuM khAtara paDayuM ! tethI tyAM ghaNuM leka maLyA ane sarala paNa dilagIra thayA. 290 tyAre cokIdAroe kahyuM ke he zeTha dilagIra nahi thAo, cera ame pakaDe ja che, ema kahI vAmadevane bAMdhI teo rAjA pAse laI gayA. 291 rAjAe kepa karI tene mAravAno hukama karyo, tyAre sarala zeThe vInatI karI bahu dhana ApI jema tema karIne tene choDa. 292 - tyAre te lekamAM niMdAvA lAge ke A pApI te kRtaghane saradAra che, ke jeNe pitAnA pitA tulya vizvAsI sarala zeThane ka. 293 anya divase koIka vidyAsiddha mANase rAjAnuM ghara phADayuM paNa tene patte lAgyuM nahi, tyAre rAjA bhAre gusse thaye. 294 For Personal & Private Use Only Page #524 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viza guNa. para3 eyaM tU vAmadevassa, kamma miyaM jaMpiuM tayaM pAvaM, obaMdhAvai so vi hu, mariuM patto tamatamAe. 295 tatto aNaMtakAlaM, bhamiya bhave kahavi lahiya narajamma, houM kayannupavaro, sivaM gao vAmadevo vi. 296 ityevaM ca kRtajJatA guNasudhAM saMtApaniApikAduHprApA majarAmarAspadakarI prArthyAM budhAnA mapi, pAyaM pAya mapAyamuktatanavaH sphArIbhavatsaMmadAbho bhavyA bhavatA nizaM vimalavan niHzeSatRSNojjhitAH 297 iti vimalakumAra caritaM samAtaM. te rAjAe kahyuM ke A kAma vAmadevanuM ja che, ema kahI te pApichane phAMsIe caDAvyuM, tethI te marIne sAtamI tamatamA nArakImAM gaye. 25 tyAMthI anaMtakALa sUdhI saMsAramAM rajhaLIne keIka prakAre manuSyabhava pAmI kRtajJa thaI vAmadeva mukti pAmyA. 296 A rIte kRtajJatA guNarUpa sudhA ke je saMtApane TALanAra che, durlabha che, ajarAmarapada ApanArI che, budha janene paNa prArthanIya che, tene pAmIne apAya kaSTathI nirALA rahI ane bhAre AnaMda pAmIne he bhavya vimaLa kumAranI mAphaka hamezAM saMpUrNapaNe tRSNa rahita raho. vimaLa kumAranuM caritra samApta thayuM. OR>--- (vizatitamA guNaH) uktaH kRtajJa ityekonaviMzatitamo guNaH, saMprati viMzatitama guNaH parahitArthakArI, tatsvarupaM nAmata eva sugama-mata stasya dharmaprAptau phala mAha. For Personal & Private Use Only Page #525 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 524 zrI dharmaratna prakaraNa. kRtajJapaNArUpa ekavIsamo guNa kahyuM, have parahitArthakAri5NArUpa vIza guNa che. tenuM svarUpa tenA nAmathI ja jANI zakAya tema che, mATe dharma prAptinI bAbatamAM tenuM phaLa kahe che. (mULa gAthA.) parahiya nirao dhannosammaM vinAya dhamma sabbhAvo, annevi Thavai maggenirIhacitto mahAsatto. 27 (mULa gAthAne artha) - paranuM hita sAdhavAmAM taiyAra rahenAra dhanya purUSa che, kemake te dharmanA kharA matalabane barobara rIte jANanAra hovAthI nispRha mahA satvavAnuM rahI bIjAone paNa mArgamAM sthApe che. (TIkA.) yohi prakRtyaiva pareSAM hitakaraNe nitarAM rato bhavati, sa dhanyo dhanA. tva je svabhAveja bIjAonuM hita karavAmAM atizaya rakta haya, te dhanya jANa arthAt te (dharmarUpa) dhanane pAmavA gya havAthI dhanya kakahevAya che. samyagvijJAta dharma sadbhAvo-yathAvat buddhadharmatatvo gItArthI bhUta itiyAvat anenA gItArthasya parahitamapi cikIrSata stadasaMbhava mAha. samyaka rIte dharmanA saddabhAvane jANanAra eTale barAbara rIte dharmanA tatvane samajanAra arthAt gItArtha thaele eNe karIne agItArtha je parahita karavA IcchatA hoya to paNa tenAthI te thaI zake nahi ema jaNAvyuM. For Personal & Private Use Only Page #526 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIzame guNa. 525 - tathA cA gamaH kiM to itto kaThayaraM, ja samma manAya samayasambhAvo, anaM kudesaNAe, kaThayarAgami pADei. tti. bhATe yAmamA yuche, enAthI bIjuM duHkha bhareluM zuM che ke je zAstrane ze paramArtha che te samyaka rIte jANyA vinA bIjAne khoTo upadeza ApI bhAre kaSTamAM pAu che. anyAnapi avijJAta dharmAn sadguru pArthe samAkaNi tAgama vacana racanA prapaMcaiH sthApayati pravarttayati, jJAtadharmA zca sIdataH sthirIkaroti mArge zuddhadharme bhIma kumAravat. gItArtha thaele purUSa bIjA ajANa janone sadgurU pAse sAMbhaLela AgamanA vacanenA prapaMcathI mArgamAM eTale zuddha dharmamAM sthApe che eTale pravartAve che, ane jANakAramAM je sIdAtA hoya temane sthira kare che. bhIma kumAranA mAphaka anena yatizrAddha sAdhAraNena parahitaguNa vyAkhyAnapadena sAdho riva zrAvakasyApi svabhUmikAnusAreNa dezanAyAM vyApriyamANasyA nujJA mAha. A sAdhu ane zrAvakane sarakhI rIte lAgu paDatA parahita guNanA vyAkhyAnapadathI sAdhu mAphaka zrAvakane paNa potAnI bhUmikAnA anusAra dezanAmAM pravartavAnI saMmati ApI che. tathAcoktaM zrIpaMcamAMga dvitIyazata paMcamoddezake tahAruvaM naM bhaMte samaNaM vA mAhaNaMvA pajjuvAsamANassa kiMphalA pajjuvAsaNA? goyamA, savaNaphalA. seNaM bhaMte savaNe kiMphale ? nANaphale. se gaM bhaMte nANe kiMphale 1 vinnANaphale. seNaM bhaMte vinnANa kiMphale ? paccakkhANa For Personal & Private Use Only Page #527 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI dharmaratna prakaraNa. vvvvvvvv phale. seNaM bhaMte paccakkhANe kiMphale ? saMjamaphale. seNaM bhaMte saMjame kiMphale? aNaNhayaphale. evaM aNaNhae tavaphale. tave vodANa phale. bodANe akiriyA phale. seNaM bhaMte akiriyA kiMphalA? siddhi pajavasANa phalA pannattA goyamA. je mATe zrI pAMcamA aMganA bIjA zatakanA pAMcamA __ zamAM yuche, he pUjya, tevA prakAranA zramaNa mAhananI parcapAsanA karatAM tenuM zuM phaLa thAya? he gItama, papAsanAthI zravaNa thAya. zravaNathI zuM thAya? jJAna thAya. jJAnathI zuthAya? vijJAna thAya. vijJAnathI zuthAya? pratyAbhyAna thAya. atyAdhyAnathI zu. thAya ? sayama thAya. sayamayI zu. thAya ? anAva thAya. anAzravathI tapa thAya. tapathI nirjarA thAya. nirjarAthI akriyA thAya. akiyAthI siddhi thAya. gAhA, savaNe nANe ya vinnANepaJcakkhANe ya saMjame, aNaNhae tave ceva,vodANe akiriyA ceva. gAthAne artha. zravaNa, jJAna, vijJAna, pratyAbhyAna, saMyama, sanAva, ta5, vyavadAna, ane akriyA (e ekaekanA phaLa che). asya sUtrasya vRttiH tahArUva mityAdi tathArupa mucitasvabhAvaM kaMcana puruSaM zramaNaM vA tapoyuktaM upalakSaNatvA dasyo ttaraguNavaMta mityarthaH-mAhanaM vA svayaM hanana ni For Personal & Private Use Only Page #528 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIzamo guNa. 527. rna.. more - vRttatvAt paraM prati mAhane tivAdinaM-upalakSaNatvA deva mUlaguNa yukta mitibhAvaH-vAzabdo tra samuccaye-athavA zramaNaH sAdhuH mAhanaH zrAvaka:-zravaNa phale ti siddhAMta zravaNa phalA-nANa phala tti zrutajJAna phalaM-zravaNA dhi zrutajJAna mavApyate-vinnANaphala tti viziSTa jJAnaphalaM zrutajJAnA di heyo. pAdeya vivekakAri vijJAna mutpadyate eva-paJcakkhANa tti vinivRtti phalaM viziSTa jJAno hi pApaM pratyAkhyAti-saMjama phala tti kRta pratyADhayAsya hi saMyamo bhavatyeva-aNaNhayaphala tti anAzrava phala saMyamavAn kila navaM karma nopAdate-tavaphala tti anAzravo hi laghukarmatvA tapasyatIti-vodANa phala tti vyadAnaM karma nirjaraNaM tapasA hi purAtanaM karma nirjarayati-akiriyA phala tti yoga nirodhaphalaM karma nirjarAto hi yoganirodhaM kurUte-siddhi pajjavasANa phala tti siddhilakSaNaM paryavasAnaphalaM sakalaphala paryaMtatti phalaM yasyAH sA tathA-gAha tti saMgraha gAthA-etallakSaNaM caitat-viSamAkSarapAdaM ce-tyAdichaMdaHzAstra prasiddha miti. A sUtranI vRttine artha. tathArUpa eTale egya svabhAvavALA kaI purUSane-zramaNa eTale tapasvine-e oLakha batAvanAra pada hevAthI ene e paramArtha nIkaLe che ke uttara guNavAnane, mAhana eTale pite haNavAthI nivarsela hevAthI bIjAne mAhana (ma haNa) ema bolanArane, e pada paNa upalakSaNa vAcI hovAthI tene e paramArtha nIkaLe che ke mULa guNavALAne-vA zabda samuccayArthe che. athavA zramaNa eTale sAdhu ane mAhana eTale zrAvaka jANave. tenI papAsanA zravaNaphaLa eTale siddhAMta zravaNanA phaLavALI che. zravaNa jJAnaphaLavALuM che eTale zrutajJAnanA phaLavALuM che. kemake zravaNathI zrutajJAna thAya che. tenAthI vijJAna eTale viziSTa jJAna thAya che, kemake zrutajJAnathI heya ane upAdeyane viveka karAvanAra vijJAna utpanna thAya che. tenAthI pratyAkhyAna eTale nivRtti thAya For Personal & Private Use Only Page #529 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 528 - zrI dharmaratna prakaraNa. che, kemake viziSTa jJAnavAn purUSa pApanuM varjana kare che. tenAthI saMyama thAya che, kemake pratyAkhyAna karanArane saMyama heya cheja. tenAthI anAzrava thAya che, je mATe saMyamavALe purUSa navAM karma bAMdhatA nathI. tenAthI tapa karI zakAya che, kemake anAzravI hoya te laghukamI hovAthI tapa karavA samartha thAya che. - pathI vyavadAna eTale karmanI nirjarA thAya che, kemake tapathI junA karma kSaya pamADAya che. tenAthI akiyA eTale ganirodha thAya che, kemake kamanI nijIrAthI ganirodha karI zakAya che. ane tenAthI siddhirUpa chelluM phaLa eTale ke badhA phaLanA ate raheluM phaLa maLe che. gAthA eTale saMgraha gAthA che. tenuM lakSaNa viSama akSara ane viSama caraNavALuM ityAdi chaMda zAstramAM pAdharuM che. zrI dharma dAsagaNi pUjyai rupadeza mAlAyA mapyuktaM vaMdai paDipucchai pajjuvAsae sAhuNo sayayameva, paDhai suNei guNeiya, jaNassa dhammaM parikahei. tti. zrI dharma dAsa gaNi pUjya paNa upadezamALAmAM kahyuM che ke, zrAvaka hamezAM sAdhuone vAMde, pUche, temanI paryapAsanA kare, bhaNe, sAMbhaLe, ciMtave, ane bIjA janane dharma kahe paNa khare. kiMviziSTaH sa nnityAha-nirIhacitto niHspRhamanAH, saspRho hi zuddhamArgopadeSTApi na prazasyate. ke haIne te kahe che--nirIhacitta eTale niHspRha manavALe cheIne, kemake saspRha hoI zuddha mArgane upadeza kare te paNa prazaMsA nathI. tathAcoktaM paralokAtigaM dhAma, tapaH zruta miti dvayaM, tadevA rthitvanirlupta, sAraM tRNa lavAyate. For Personal & Private Use Only Page #530 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIzama guNa. para je mATe kahyuM che ke, tapa ane zruta e be paraphekathI paNa adhika tejavALA che, paNa teja svArthI banelA mANasanA pAse hoya te niHsAra thaI taNakhalA tulya thAya che. kimityevaMvidha ityAha-mahAsattva iti kRtvA, yataH sattvavatA mevAmI gukha saMmati, tathar-- paropakAra karati nirIhatA, vinItatA satya matuccha cittatA, vidyA vinodo nu dinaM na dInatA, guNA ime sattvavatAM bhavaMti-iti. e kema hoya te mATe kahe che ke mahA savavAnuM hoya che, tethI karIne, kAraNa ke sattvavAnuM ne mAMja AvA guNa hoya che. jevA ke parepakAra tatparatA, nirapRhatA, vinItatA, satyatA, udAratA, vidyA vinaMditA-ane hamezAM adInatA, e guNo satvavA purUSamAM ja hoya che. | mImAra vathA ghaM. kapi zIrSa kadala kalitaM, jina bhuvana sukezaraM zriyA zliSTaM, kiMtu jaDasaMga mukaM, iha tthi kamalaM va kamalapuraM. 1 tatrAbhava daripArthiva, karaTi ghaTAvi ghaTana prakaTavIryaH, NayakANaNa kayavAso, hari vya harivAhaNo rAyA. 2 bhIma kumAranI kathA A pramANe che. kAMgarArUpa patradaLathI zobhatuM, jina maMdirarUpa kezarAvALuM lakSamIthI sevAyaluM chatAM jaDanA saMgathI rahita evuM kamaLanA jevuM kamaLapura nAme hAM nagara hatuM. 1 tyAM duzmana rAjAonA hAthIonI ghaTAne teDavAmAM baLavAnuM ane nItirUpa vanamAM vasanAra siMhanA je harivAhanA nAme rAjA hate. 2 For Personal & Private Use Only Page #531 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 530 zrI dharmaratna prakaraNa. www wwww - prANezA tasya babhUva, mAlatI mAlatI surabhizIlA, nissIma abhImaparo, vayArasAro muo bhImo. 3 ati zuddha buddhi buddhila, maMtrisutaH premavAri vArinidhiH bhIma kumarassa jAo, varamitto buddhi mayaraharo. 4 anyeyuH sa vayasyaH, prazasyavinayo nayojvalaH svagRhAta, kumaro pabhAya samae, saMpatto rAyapayamUle. 5 anama nnRpapada kamalaM, tena nijAMke kSaNaM pariSvajya, saMThavio pacchA puNa, uvaviTho uciya ThANami. 6 naranAtha caraNa yugalaM, sapraNayaM nijaka maMka mAropya, saMvAhai gayavAhaM, nIluppala komala karohiM. 7 bhakti bhara nirbharAMgaH, zRNoti janakasya zAsanaM yAvat, ujjANa pAlageNaM, tA vinnatto nivo evaM. 8 ke tenI mAlatInA phUla jevA sugaMdhI zILavALI mAlatI nAme rANI hatI, tene agaNita karUNAmaya upakAramAM parAyaNa bhIma nAme kumAra hatA. 3 te bhIma kumArane ati pavitra buddhizALI buddhila nAmanA maMtrIne buddhimakaradhvaja nAme prema paripUrNa putra mitra hatA. 4 eka divase mitrane sAthe laI uttama vinayavALo ane nItinipuNa kumAra pitAnA gharathI prabhAte nIkaLI rAjAnA pAse AvyA. 5 tyAM AvI te rAjAnA page paDe eTale rAjAe tene khoLAmAM besADI kSaNabhara bheTIne pachI nIce UtAryo eTale ucita Asana para beThe. 6 - pachI te pitAnA nIlakamala jevA komaLa hAtha vaDe prItipUrvaka rAjAnA caraNa kamaLane pitAnA kheLAmAM laI temanI caMpI karavA lAge. 7 A rIte bhakti karate thake te rAjAne hukama sAMbhaLato hato, te vAmAM udyAnapALake AvI rAjAne nIce mujaba vadhAmaNa ApI. 8 ugAtha For Personal & Private Use Only Page #532 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIzame guNa. deva nRpa devavaMdita, padAraviMdo'raviMda munirAjaH, . bhUri viNaya sameo, patto kusumAkarujjANe. 9 . tat zrutvA bhUbhartA, datvA dAnaM mahan mudA tasmai, .. bahumaMti kumAra juo, patto gurUcaraNa namaNatthaM. 10 vidhinA titatisahitaM, yatipati mabhivaMdya nRpati rAsInaH, duMdubhi uddAmasaraM, guruvi evaM kahai dhamma. 11 viphalaM pazo rivAyu, narasya nityaM trivargazUnyasya, tatrApi varo dharmo, ya tamRte sto na kAmAjhe. 12 sa rajaH kanaka sthAle, kSipati sa kurUte'mRtena padazaucaM, gRNhAti kAca zakalaM, ciMtAratnaM sa vikrIya. 13 vAhayati jaMbhazaMbhana, kuMbhina miMdhanabharaM sa mUDhAtmA, sthUlAmala mUktAphala, mAlAM vidalayati sUtrArtha. 14 he deva, rAjA ane devAthI vaMdAyelA che padAraviMda jenA evA aravida nAme munIzvara ghaNA ziSyo sAthe kusumAkara udyAnamAM padhAryA che. 9 te sAMbhaLIne rAjA harSathI tene moTuM dAna ApI ghaNA maMtri tathA kumArane sAthe laI gurUnA caraNe namavA AvyA. 10 tyAM te ghaNuM yatiothI parivarelA te yatIzvarane vidhithI vAdIne. beThe, eTale gurUe duMdubhi jevA UMcA svare A rIte dharma saMbhaLAvyuM. 11 je mANasa hamezAM trivarga zUnya rahetuM hoya tenuM AyuSya pazu mAphaka niSphaLa che. te traNa vargamAM paNa dharma sAthe mukhya che, je mATe tenA zivAya kAma ane artha thatA nathI. 12 je mANasa dharmathI vegaLo rahI manuSya janmane phakta kAma ane arthamAM pUruM kare che, te mUDha sonAnA thALamAM dhULa nAkhe che, amRtathI paga pakhALe che, ciMtAmaNine sATe kAcane kaTako kharIde che, aMbADIthI zobhatA hAthI pAsethI lAkaDAMnA bejA UpaDAve che, sUtaranA tAMtaNA mATe meTA ni For Personal & Private Use Only Page #533 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para zrI dharmaratna prakaraNa, unmUlya sa kalpataru, dhattUraM vapati nijagRhe'lpamatiH, nAvaM sa jaladhimadhye, bhinatti kila lohakIlAya. 15 bhasmakRte sa dahati cAru, caMdanaM, yo manuSya janmedaM, kAmArthAyeM nayate, satataM saddharma parimuktaH 16 (anumi: jAvA, ) 3 2 3 4 satsaMgatyA jinapati, natyA gurusevayA sadA dayayA, 5 tapasA dAnena tathA tat saphalaM tad buddhaiH kArya. 17 tA puSNAti guNaM muSNAti dUSaNaM sanmataM mayodhayati, zodhayate pAparajaH, satsaMgati raMginAM satataM. 18 sadyaH phalaMti kAmA, vAsAH kAmA bhayAya na yataMte, na bhavati bhavabhItI ti, jinapati natimatimataH puMsaH 19 mULa meAtInI mALA teADe che, te TuMka buddhi gharamAM UgelA kalpatrakSane UkheDI tyAM dhatUrAne vAve che, te kharekhara lADunA khIlA mATe bhara dirae nAvane phrADe che, ane te lakSmanA arthe uttama caMdanane bALe che. 13-14-15-16 (cAra zlAkane sAthe sabaMdha che.) te mATe pitAe te manuSya janmane nezvaranI praNatithI, gurUnI sevAthI, hamezAM dayA nathI saphaLa karavu' joiye. 17 je mATe kahyuM che ke, satpurUSonI sa`gatithI, jidharavAthI, tapathI ane dA satpurUSanI saMgati hamezAM jIvAnA guNane vadhAre che, dUSaNane hare che, sArA mata jaNAve che ane pApapakane zeAdhe che. 18 jinezvarane namavAnI buddhi rAkhanAra purUSanA manAratha tarata siddha thAya che, virUddha IcchAo parAbhava nathI karatI, ane sa`sAranA bhayanI pIDA nathI thatI. 19 For Personal & Private Use Only Page #534 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIzamo guNa. gurusevA karaNaparo, naro na rogai rabhidruto bhavati, . zAna sudarzana caraNai, rAdriyate sadguNa gaNai zca. 20 pauDhasphUrti nirupamamUrtiH zaradiMdu kuMda samakItiH, bhavati zivasaukhyabhAgI, sadA dayAlaMkRtaH puruSaH 21 jala miva dahanaM sthala miva, jaladhi maMga iva mRgAdhipa stasya, iha bhavati yena satataM, nijazaktyA tapyate sutapaH 22 taM pariharati bhavAtiH, spRhayati sugati vimuMcate kugatiH, 1 pAtratrA te, nina pAyArSita vira. 22 iti gurUvacanaM zrutvA, naranAthaH pramuditaH sutAdiyutaH, giNhai gihatthadhammaM, saMmaM saMmatta saMjuttaM. 24 . zaminAM svAmina mAnamya, medinIzo jagAma nijadhAma, bhaviyajaNa bohaNatthaM, gurUvi annattha viharei. 25 gurUnI sevAmAM parAyaNa purUSa rogothI pIDAtA nathI ane jJAnadarzana cAritrarUpa sadguNathI zaNagArAya che. 20 hamezAM dayAthI zobhato purUSa bhAre rUttivALo, nirUpama AkAravALo, zaradapUnamanA caMdra jevI kIttivALe ane mukti sukhane pAmanAra thAya che. 21 je purUSa potAnI zaktinA anusAre hamezAM sArUM tapa tapyA kare, tene AgaLa agni pANI mAphaka, dario sthaLanI mAphaka ane siMha haraNanA mAphaka thaI rahe che. 22 je purUSa potAnA nyAya prApta dhanane pAtramAM vApare che, tene bhavanI pIDA naDatI nathI, sugati najIka thAya che ane kugati dUra rahe che. 23 A rIte gurUnAM vacana sAMbhaLI rAjA rAjI thaIne kumAra vagerenI sAthe samyakatva sahita gRhastha dharma svIkArate ho. 24 pachI te rAjA te yatIzvarane namIne svasthAne gaye ane bhavya janene bedhavA mATe gurU paNa bIjA sthaLe vicAravA lAgyA. 25 For Personal & Private Use Only Page #535 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa34 zrI dharmaratna prakaraNa. AsannA sInasakhaM, nija bhavanasthaM kumAra manyeSuH, sUriguNe vanaMtaM, namiuM vinnavai iya vittI. 26 deva nararUMDamAlA, kalitaH kApAliko baliSTAMgaH, tuha daMsaNa mIhai to, kumareNaM muMca iya bhaNie. 27 tenAsau parimukto, datvA zIrvAda mucita mAsInaH, patthAvaM lahiya bhaNei, dehi maha kumara jhatti rahe. 28 tadanu bhrUkSepavazA, dUrasthe parijane jagau yogI, bhuvanakkho hiNinAmA, kumAra maha asthi varavijjA. 29 tasyA zca pUrvasevAM, dvAdazavarSA NyakArSa madhunA tu, taM kasiNa caudasidiNe, sAhiu micchAmi peyavaNe. 30 uttara sAdhakabhAvaM, tvaM dehi vidhehi me zramaM saphalaM, AmaM ti bhaNai kumaro, parovayArika rasiyamaNo. 31 - have eka veLA kumAra pitAne ghare mitranA sAthe beTho thake sUrinA guNa varNavato hato tevAmAM chaDIdAre tene namana karI A rIte vinati karI. 26 ' he deva, koIka mANasanI khoparIonI mALA dhAraNa karanAra majabUta bAMdhAvALa kApALika tamArI mulAkAta levA AvyuM che. kumAre kahyuM tene aMdara AvavA de, eTale teNe tene aMdara ekalA. te yogI AzIrvAda ApIne-ucita sthaLe bezI avasara pAmI che ke he kumara! mane jaladI ekAMte mulAkAta Apa. 27-28 tyAre rAjAe kaTAkSanI nizAnIthI cAkarene dUra karatAM yegI bojo ke he kumAra, bhuvanakSebhinI nAme eka uttama vidyA mArI pAse che. 29 tenI meM bAra varSa lagI pUrva sevA karI che, have kALIcaudazanA dine mazANamAM tene sAdhavA IcchuM chuM. 30 tethI tuM mAro uttara sAdhaka thaI mArI mahenata saphaLa kara. tyAre kumAra paropakAra karavAmAM Asakta hevAthI te vAta svIkArato ha. 31 For Personal & Private Use Only Page #536 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIzamo guNa. 535 adya dinA dazamadine, sA rajanI bhAvinI tato bhadra, gaccha tumaM saThANaM, iya bhaNio so kumAreNa. 32 . yogyU ce tava pArthe, sthAsyAmi kumAra Akhya dityastu, to aNudiNaM sa kumarassa, aMtie kuNai sayaNAI. 33 tIkSya sacivastuH proce pASaMDi saMstavavazena, mitta niyaM saMmattaM, karesi kiM sAiyAraM ti. 34 tata Aha nRpatitanaya, stvaye da mAvedi satyametra sakhe, kiMtU mae dakkhinnA, erisa meyassa paDivannaM. 35 pratipanne nirvahaNaM, satpuruSANAM mahAvrataM hyeyat, kiM muyai sasI sasayaM, niyadeha kalaMkakAriM pi. 36 pachI kumAre te yogIne kahyuM ke, te rAta te AjathI dazame divase AvanAra che, mATe tame tamArA sthAne jAo. 32 gie kahyuM ke, huM tArI pAse ja tyAM lagI rahIza. eTale kumAre te bAbata hA bhaNI, tethI te yegI dararoja kumAra pAseja besate sUta. 33 te joine rAjakumArane maMtrikumAra kahevA lAgyo ke he mitra, A pAkhaMDine paricaya karI tuM pitAnA samyakatvane zA mATe aticAra dUSita kare che? 34 tyAre rAjakumAra bolyo ke, tuM sAcI vAta kahe che, paNa huM dAkSiyatAthI ene ema karavA kabUla thaye chuM. 35 kabUla karelI vAtane pUrI pADavI e sapurUSanuM mahAna vrata che, kemake juo, caMdra pitAnA dehane kalaMkita karanAra zazalAne paNa zuM mUkI Ape che? 36 For Personal & Private Use Only Page #537 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 536 zrI dharmaratna prakaraNa kiM kurute hi kusaMgo, narasya nijadharma karma sudRDhasya, visahara sirevi vasio, kiM na maNI harai visamavisaM. 37 itaraH smAha yadi bhavAn, pratipannaM satya meva nirvahati, ninvahau tao putvaM, gIkaya muvisuddha saMmattaM. 38 ahimaNi rabhAvukaM dravya, matra jIva stu bhAvukaM tasmAva, ciMtijjato saMma, diThaMto esa kici. 39 evaM muyukta yuktibhi, ruktopi catena nRpati tanujanmA, taM liMgi AliMgiya, hiyao mANeNa na caei. 40 prApte ca tatra divase, vaMcitvA parijanaM gRhItAsiH, kAvAlieNa saha nisi, patto kumaro musANaMmi. 41 Alikhya maMDala masA, vaMcitvA maMtradevatAM samyak, aha kAuMsihabaMdha, kumarassa samuThio jAva. 42 je mANasa pitAnA dharmamAM barobara dRDha hoya tene kusaMga zuM karanAra che? viSadhara (sarpa) nA mAthAmAM vasele maNi paNa zuM viSama viSane nathI harate? 37 maMtrikumAra bolyo ke, je tame kabUlelAne barAbara pALatA he te, pUrve aMgIkAra karelA nirmaLa samyakatvaneja pAlana kare. vaLI sane maNi te abhAvuka dravya che ane Ihi jIva te bhAvuka dravya che, mATe babara vicAratAM tame Apele draSTAMta nakAme che. 38-39 ema yukitaothI teNe samajAvyA chatAM paNa rAjakumAra te ligi tarapha kheMcAte rahIne mAnaguNathI tene cheDate na he. 40 te divasa AvatAM kumAra pitAnA cAkarenI najara cukavI taravAra laine kApALikanI sAthe rAte smazAnamAM AvI pahoMce. 41 have egI tyAM maMDaLa citrIne maMtradevatAne barAbara pUchane kumArane zikhAbaMdha karavA UTha. 42 For Personal & Private Use Only Page #538 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIzama guNa. 537 tAva duvAca kumAraH, satvaM nija meva me zikhAbaMdha: niyakajja ciya pakuNamu, mA dharasu maNe bhayaM ti tao. 43 tasthA vudyata khaGga statpArthe sau kapAlya tho dadhyau, kumara sihagahaNa sihabaMdha, bahuliyA vihaliyA tAva. 44 ta damuSya ziro grAhya, sa vikrameNe va manasi kRtyai vaM, garUya giri sihara laMghaNa, pavaNaM kAuM niyaM ruvaM. 45 kUpa samakarNa kuhara, stamAla dalakAla katikAhastaH, dikkaraDi raDiyapaDimaM, laggo dhaDahaDiu maiviyaDaM. 46 tadurvilasita miti vIkSya, nRpa mutaH kesarI va kariyUyaM, akkhuhiya maNo jA maMDalaggamuggaM sa pauNei. 47 tAva duvAya sa pApo, re bAlaka tava ziraH sarojena, pUittu ajja niyagutta, devayaM homi sukayattho. 48 tyAre kumAra che ke mAre satvaguNaja mAre zikhAbaMdha che, mATe tuM tAruM kAma karyAkara, ane manamAM jarAe bIka rAkha mAM. ema kahI te UMce karelI taravAra sAthe tenA pAse Ubhe rahyA. tyAre kApAlika vicAravA lAge ke kumAranuM mAthuM levA mATe zikhAbaMdha bAMdhavAne Dhaga te niSphaLa gaye. mATe have baLa vAparIne ja enuM mAthuM kApavuM, ema manamAM tAkIne teNe meTA parvatanA Tocane paNa ulaMghI jAya evuM pitAnuM rUpa karyuM. 43- 44-45 teNe kuvA jevA UMDA kAna karyA, ane hAthamAM tamAlanA pAna jevI kALI kAtara lIdhI, ane digajanI mAphaka ati Akare ghaDahADa karavA lAgyo. 46 tenuM AvuM tophAna joIne hAthIne jeI jema siMha UchaLI paDe tema bedhaDaka rahIne rAjakumAra taravArane taiyAra karavA lAge. 47 teTalAmAM te pApI kApAlika bolyA ke he bALaka, tArA mastaka kamaLavaDe Aja mArI kuLadevInI pUjA karI huM kRtArtha thaIza. 48 For Personal & Private Use Only Page #539 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 538 zrI dharmaratna prakaraNa. tata Akhyat kSitipasuto, re re pApaMDi pAza pApiSTa, caMDAla DuMba ciThiya, niThiya kallANa annANa. 49 vizvasitAnAM yeSAM, tvayA kapAlai vinirmame mAlA, tANavi vairaM vAlemi, ajja gahiuM tuha kavAlaM. 50 mukto tha kartikAyA, ghAtaH kupitena tena bhImopi, taM khaliya khagga daMDeNa, khippa mArUhai takkhaMdha. 51 dadhyau ca kamalalAvaM, lunAmi kiM bhauli masya khaDgena, seva mimaM paDiyannaM, haNemi kaha kaiyaveNa havA. 52 yadi kathamapi jinadharma, bahuktiyuktaH prapadyate cAyaM, to pavayaNaM pabhAvai, iya haNai sirAMsi muThIhiM. 53 yAva taM haMtumanA, dorDaDAbhyAM grahISyate yogI, tA tassavaNassaMto, pavisai karakaliya karavAlo. 54 tyAre rAjakumAra be ke are pApiSTa, cAMDALa ane TUMba jevA ceSTita karanAra, akalyANa, ajJAnI, nIca, pAkhaMDI, te Aja sudhI je je vizvAsIone mArI nAkhI temanA kapALanI mALA karI che, tenuM vera paNa Aja huM tAruM kapALa laIne vALIza. 4-50 tyAre te kApAlike kodha karI kAtarano ghA karyo, tene bhIma kumAra taravAravaDe cukAvIne te kApAlikanA khAMdha para caDI beThe. 51 bAda kumAra vicAravA lAge, kamaLanI mAphaka AnuM mAthuM taravAravaDe kApI lauM ke kema, athavA to A mane mastaka para laI have mAre sevaka baje che tene kapaTathI kema mArU, agara A bahu zaktivALo hAI kaIrIte jaina dharma pAme to bahu prabhAvanA kare ema vicArI te tenA mastaka para mUThIo mAravA lAgyo. para-pa3 eTalAmAM yogI tene pitAnI bAMdhethI pakaDavA lAge teTalAmAM te kumAra taravAra sAthe tenA UMDA kAnamAM paDI gaye. 5 For Personal & Private Use Only Page #540 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIzama guNa. 539 taM prajahAra kumAraH, kharanakharaiH potravana mahIpIThaM, so muMDAdaMDa paviTha, saraDa karaDibdha kaDu raDai. 55 kuraDreNa karNa kuharAta, kareNa niHsArya nRpacataM yogI, dhariuM caraNe kaMduvba, dUra mucchAlae gayaNe. 56 sa tu nipatan gaganatalAd , daivavazAt prApi yakSiNIdevyA, kara sararUhasaMpuDae, kAuM nIo ya niyabhavaNe. 57 vIkSya ca tatrA tmAnaM, maNimayaM siMhAsane samAsInaM, ahiyaM vimhiyahiyao, jAva kimayaM ti ciMtei. 58 tAva ghojitahastA, tasya puro bhUya yakSiNI prAha, bhadda imo vijjhagirI, tannAmeNaM imA aDavI. 59 tyAM tene kumAra AgarA nakha vaDe pitra (pAvaDu) jema jamIna vidAre tema vidAravA lAge. tyAre te yogI zeDamAM saraDo pezI javAthI raDatA hAthInA mAphaka raDavA lAge. 55 ' tyAre jema tema karIne yogIe pitAnA hAthavaDe rAjakumArane kAnathI bAhara kADhaye, ane tenA paga pakaDIne daDAnI mAphaka tene AkAzamAM UchAje. 56 te kumAra AkAzamAMthI paDato thake nazIbAyoge eka yakSiNIe adhara jhIlI lIdho ane tene pitAnA karakamaLanA saMpuTamAM dharIne teNe potAnA bhuvanamAM laI gaI. 57 tyAM teNIe tene maNimaya siMhAsana para besADe te joI te vismita thaI vicAravA lAgyuM ke A te zuM che? 58 teTalAmAM te yakSiNI tenA AgaLa pragaTa thaIne hAtha joDI tene karahevA lAgI ke he bhadra, A vidhya parvata che ane tenAja nAme A aTavI che eTale ke vidhyATavI che. 19 For Personal & Private Use Only Page #541 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI dharmaratna prakaraNa. vidhyAdrikaMdarAMta, rgata matisaMgata midaM tridazasadama, aha mittha sAmiNI, javikhaNI ya nAmeNa kamalakkhA. 60 adyA padavalitA, kapAlino kSipta maMtarikSatalAta, taM nivaDataM pikkhittu, vittu pattA ihaM hiThA. 61 saMprati durmathamanmatha, zitazara nikaraprahAra vidhurAMgI, tuha saraNa mahaM pattA, supurisa maM rakkha rakkha tao. 62 tadanu vihasya sa Uce, he vibudhe vibudha niMditA netAn, vaMtA save ya pittAsave ya tucche Nicce ya. 63 narakapura sarala saraNi, prAyA nAyAsa nivaha saMsAdhyAn, aMte kayaraNa raNae, jaNae bahudukkhalakkhANaM. 64 ApAta mAtra madhurAna, viSavat pariNAma dAruNAn viSayAn , bhavataru mUlasamANe, mANei saceyaNo koNu. 65 vidhya parvatanI guphAnI aMdara A ati sagavaDavALuM devagraha che, ane huM IhAM enI mAleka kamaLAkSA nAmanI yakSiNI chuM. 60 Aja huM aSTApadathI vaLelI chuM, te tane kapALie UMce pheMkayAthI AkAzamAMthI paDate joIne tene adhara jhIlI levA harSita thaI IhAM AvI chuM. 61 have huM asahya kAmanA tIkhA bANanA prahArathI vihaLa thaI chuM, ane tAre zaraNe AvI chuM mATe he bhalA purUSa mane tuM tethI bacAva. 22 tyAre hasIne te che ke huM samaju yakSiNI, A viSaya samaju janane niMdanIya che, vamelI madirA samAna che, vamelA pitta jevA che, tuccha che, anitya che, narakanagara javAnA sarala mArga jevA che, bahu kaSTasAdhya che, ane do daI raDAvanAra che, lAkho duHkhanA janaka che, dekhItAja mIThA lAge che paNa pariNAme viSanI mAphaka bhayaMkara che, ane saMsArarUpI jhADanA mULa samAna che, mATe temane koNa DAhyA mANasa bhagave. 63-64-65 For Personal & Private Use Only Page #542 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 541 vIzame guNa. zAmyati naiva viSayA hi sevayA pratyuta pravarddhate, kararUha kaMDuyaNeNaM, pAmA iva pAmara jiyANaM. 66 (i) na jAtu kAmaH kAmAnA, mupabhogena zAmyati, haviSA kRSNavarme va, bhUya evA bhivarddhate. 67 tad duHkha lakSahetuM, gRddhiM viSayeSu muMca bhavabhIrU, siri jiNanAhe taddesayaMmi bhattiM sayA kuNasu. 68 iti tadvacanAmRta mApya, yakSiNI zAMta viSaya saMtApA, saMjoDiya karakamalA, kamalakkhA jaMpae kumaraM. 69 svAmi stava prasAdAt, sulabhaM khalu me paratra vizadapadaM, nIsesa duhAbhoe, bhoe saMmaM cayaMtIe. 70 viSaya sevavAthI kaMI zamatA nathI paNa ulaTA vadhe che, jemake - mara jananI mAmA (khAsa) hAthanI kharaja karavAthI ulaTI vadhe che. 66 je mATe kahyuM che ke, kAma kadApi tenA upabhegathI zAMta paDatuM nathI. te te vRtanA hemathI jema agni vadhe che tema vadhyAja kare che. 67 | mATe he bhavabhIrU, lAkho duHkhanI hetu A viSayagRddhine tuM choDI de. ane zrIjinezvara tathA tenA batAvanAra (guru) mAM bhakita kara. 68, AvA tenA vacanAmRtathI yakSiNIne viSaya saMtApa Thare paDe, tethI te hasta kamaLa joDIne kumArane A rIte kahevA lAgI. 69 he svAmina, tArA prasAdathI mane parabhavamAM uttama pada maLavuM sulabha thayuM che. kemake huM sakaLa duHkhane batAvanAra bhegone samyaka rIte tyAga karavA samartha thaI chuM. 70 For Personal & Private Use Only Page #543 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI dharmaratna prakaraNa tvayi sudRDho bhaktibharo, rAga iva supAzite zuke me stu, jo pujjo tuha vi sayA, so maha devo jiNo hou. 71 iti yAvad gurubhaktiH, sA nyadapi bhaNiSyati sphuTaM kiMcit , tA suNiuM mahurajhuNi, kumaro pucchai tayaM deviM. 72 ati baMdhura baMdhasamRddha, zuddha siddhAMta sAravacanena, ke iha kuNaMti sajjhAya, masarisaM sA tao bhaNai. 73 saMtIha girau munayo, mAsa catuSkAcca pArayati vibho, tesiM sajjhAya parANa, esa summai mahurasado. 74 atha nRpatimUnu ruce, hime zikhI zaiSa tamasi maNidIpaH, * jaM itthavi punnehi, susAhusaMgo mahaM jAo. 75 jema paMjaramAM rAkhelA zuka Upara rAga rahe che tema tArA viSe mAre majebUte bhakitarAga thAo, ane je tAre paNa sadA pUjya che te jinezvara mArA deva thAo. 71 ema te bhAre bhakitavALI devI devAmAM kAMIka kahevA lAgI, teTalAmAM tyAM thatI madhura dhvanine sAMbhaLI kumAra devIne pUchavA lAge. 72 ati manahara baMdhavALA zuddha siddhAMtanA vacanavaDe IhAM keNa Ave uttama svAdhyAya kare che? tyAre te devI bolI. 73 he svAmina, A parvatamAM comAsInA pAraNe AhAra karanAra mahA munio rahelA che, teo svAdhyAya kare che, tethI temane A madhura zabda saMbhaLAya che. 74 tyAre rAjakumAra be ke Ate zIyALAmAM agni maLe athavA aMdhArAmAM dave maLe tema thayuM ke huM paNa mane pu ge susAdhunI sobata maLI. 75 For Personal & Private Use Only Page #544 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIzamo guNa. 543 tadaha midAnI rajanI, zeSa mamISAM samIpa mupagamya, .. gamihiM ti tao nIo, so devIe muNINate. 76 . prAtaH saparijanA haM munIn praNaMsyAmi se ti jalpitvA, saThANaM saMpattA, sumaraMtI kumara uvaesaM. 77 : itaropi guhAdvAra, pratyAsannasthitaM nanAma gurUM, uvaladdha dhammalAho, uvavisae suddhamahipIDhe. 78 . vismitahRdayo'pRcchat, bhagavan kathamiha mubhISaNe deze, tubbhe ciThaha abhayA, asahAyA nirasaNA tisiyA. 79 evaM kumArapRSTo, yAvat pratibhaNati kiMcana munIzaH, tA niyai nivaitaNao, gayaNe iMtaM bhuyaM egaM. 80 dIrghatarA gavalarUciH sA vataraMtI nabhoMgaNA cchuzubhe, nahalacchIe veNigga, laMbirA laDahalAvannA. 81 mATe huM have bAkInI rAta emanA pAse jaIne pasAra karUM, tyAre devI tene munio pAse laI gaI. 76 pachI devI bolI ke huM prabhAte mArA parijana sAthe munione vAMdavA AvIza ema kahI kumArane upadeza saMbhAratI thakI svasthAne prApta thaI. 77 have kumAra guphAnA daravAjAnI najIkamAM beThelA gurune namyuM eTale temaNe tene dharma lAbha Ape. bAda te pavitra jamIna para beTho. 78 " pachI te vismaya pAmI gurUne pUchavA lAgyuM ke he bhagavana tame AvA bhayAnaka pradezamAM keIna TekA vagara ane bhUkhyA tarasyA rahIne nirbhaya kema rahI zake che. 79 A rIte kumAre pUchatAM gurU jevAmAM javAba ApavA lAgyA tevAmAM kumAre AkAzathI AvatI eka bhujA joI. 80 te bhujA ati lAMbI ane kALAzathI jhagajhagatI hoI AkAzathI nIce AvatI thakI zobhavA lAgI. te AkAza lakSmInI veNI mAphaka manahara lAvaNyavALI hatI. 81 For Personal & Private Use Only Page #545 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 544 zrI dharmaratna prakaraNa. taralatara bhISaNAkRti, ratikaThinA raktacaMdano liptA, bhUmIe paDilaggA, jamassa jIha vva sA sahai. 82 atha vismaya bharajananI samAgatA jhagiti tatpadeza sA. bhayarahiyANaM tANaM, muNikumarANaM niyaMtANaM. 83 Agamya tadanu sahasA,kSitipati tanaya sya maMDalA sA, muThIi gahiya mudidaM, caliyA pacchAmuhaM atti. 84 kasya bhuje yaM kiMvA, kariSyate nena mama kRpANena, picchAmi sayaM gaMtuM, iya kumaro uThi o sahasA. 85 praNipatya sUricaraNe, paMcAsya ivA tiko tukavazena, ucchaliuM cheyavaro, ArUDho tIi bAhAe. 86 haragala gavala sunIlima, bhujAdhirUDho vrajan gaganamArge, kAliya vuDhAruDho, viNDa vva virAyae kumaro. 87 te caMcaLa ane bhayAnaka hatI, ati kaThina hatI, ane rAtA caM. danathI lIMpAyelI hatI tethI jANe jamIna para paDelI yamanI jIbha hoya tevI lAgatI. 82 have te vismaya karanArI bhujA jhaTa te pradezamAM AvI, tyAre munie tathA kumAra nirbhaya rahI tene jotA rahyA. 83 te AvIne jhaTa kumAranI taravArane mUhamAM majabUta laIne jhaTa daI pAchI vaLI. 84 A bhujA kenI haze, athavA A mArI taravArane te zuM karaze, e huM jAte jaI joUM te ThIka ema vicArI kumAra jhaTa UTha ane gurUnA page lAgIne ati kautukanA lIdhe siMhanI mAphaka chelAIthI chalaMga mArIne te bAhupara caDha beThe. 85-86 mahAdevanA gaLA jevI kALI bhujA Upara caDIne AkAzamArge jato kumAra kALikAsura Upara cale viSNu hoya tema zobhavA lAge. 87 For Personal & Private Use Only Page #546 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vImo guNa. 54 , sthUra sthirabhuja phalako, paristhito vipula gagana nalarAzi, vaNio ba bhinnayoo, taramANo sahai nivaisuo. 88 bahutara tarUvara girigaNa, girisarito yAti yAva dabhipazyan, bhImo aisayabhImaM tA picchai kAliyA bhavaNaM. 89 tadgarbhagRhAsInA, praharaNayuk mahiSavAhanA sInA, teNaM diThA nararUMDa, maMDiyA kAliyA paDimA. 90 tasyA zcA gre dadRze, sa pUrva kApAlika stathA tena, vAmakareNaM ego, puriso kesesu parigahio. 91 yasyAM kila bAhAyA, mAgacchati nRpasutaH samArUDhaH, sA tassa duThajogissa, saMtiyA dAhiNA bAhA. 92 taM kezeSu gRhItaM, dRSTvA pariciMtitaM kumAraNa, kiM esa kupAsaMDI, kAhI eyassa purisassa. 93. jADA ane sthira bhujArUpa phalaka (pATiyA) Upara rahyA ke moTA samudrane ulaMghato thako jANe bhAgelA vahANane vANiye tarata hoya tema dekhAvA lAgyA. 88 te ghaNuM jhADavALA parvato tathA nadIone jete thake cAle tevAmAM teNe atizaya bhayAnaka kALikAnuM maMdira joyuM. 89 te maMdiranA garbhagRhamAM teNe hathiyAra dhAraNa karanArI pADA Upara caDelI ane manuSyanI parIothI saNagArAyelI kALikAnI mUtti joI. 0 te mUrtinA AgaLa teNe te prathamane kApAlika je, ane teNe patAnA DAbA hAthamAM keza pakaDIne dharI rAkhele eka purUSa jo. 91 vaLI je bhujA Upara rAjakumAra rAva beThelo hato te te duSTa ginI jamaNI bhujA hatI. 92 vALathI pakaDelA purUSane joIne kumAra ciMtavavA lAge ke A purUSane A kupAkhaMDi zuM karanAra che. te huM chAne thaIne jou, pachI je karavAnuM haze te karIza. 3 For Personal & Private Use Only Page #547 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 546 zrI dharmaratna prakaraNa. tat pracchanno bhUtvA, tAvat pazyAmi ceSTita mamuSya, pacchA jaM kAyavvaM, taM kAhaM iya viciMteuM. 94 tasthA vuttIrya bhujA, nnibhRta stasyaiva yoginaH pazcAt, appittu kumarakhaggaM, saThANaM sA bhuyA laggA. 95 taM nara matha yogyU ce, smare STadevaM kurUSva bhoH zaraNaM, tUha sira mimiNA asiNA, jaM chittuM pUihaM deviM. 96 sa prAha parama karuNA, rasanIranidhi rjinezvaro devaH, savvAvattha gaeNavi, sariyabo majjha nahu anno. 97 dRDha jinadharma dhurINo, bhImAkhyo nijasakhaH kulasvAmI, keNavi katthavinIo, kuliMgiNA so u me saraNaM. 98 yogyU ce re pUrva, sa tava svAmI bhayena me naSTaH, annada sireNa tasseva, kAliyaM devi maccito. 99 ema ciMtavIne kumAra bAhuthI UtarIne teja ginI pAchaLa gupacupa UbhA rahyA. have pelI bhujA gine kumAranuM kharuM ApIne svasthAne vaLagI. 5 have yogI te mANasane kahevA lAgyuM ke tArA ISTadevane saMbhAra ane tAre jenuM zaraNa levuM hoya te laI le, kemake huM tAruM mAthuM A taravAra thI kApIne devInI pUjA karanAra che. 96 te purUSa bolyA ke paramakarUNa jaLanA samudra jinezvara bhagavAnaja mArA deva che, tethI sarva avasthAmAM mAre teja samartavya che, bIjo kaI nahi. 97 vaLI jainadharmane majabUta himAyatI bhIma nAme mAre mitra ane kuLa svAmI jene kaIka kaliMgI kayAMka laI gaela che teja mane zaraNa che. 98 yogI che ke are tAre svAmI te mArA bhayathI pahelethI ja nAzI gaye che, nahi te tenAja mastakathI A kALikA devInI huM pUjA karate. 99 For Personal & Private Use Only Page #548 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIzamo guNa. 547 - 1 , *, , , , , , , , , , , , , * tadabhAve tatpUjA, tava zirasApi hi mayA dya karttavyA, tA tUza kahaM saraNaM, so hohI mUDha kAuriso. 100 rere sa tava svAmI, mamA dhunA zaMsi kAlikAdecyA, vijjha guhA Asanbhe, pAse kira seyabhikkhUNaM. 101 karavAlo yaM tasyai va, nizita AnAyito mayA pazya, imiNa cciya tuha sIsaM, chijjihiI iNhi nibhaMtaM. 102 ubhayA lApAn zrutvA, dathyau bhImaH saduHkhasAmarSa, hA kaha pAvovi naDai, maha mittaM buddhipayaraharaM. 103 hakkayati sma tata staM, re yogibruva bhavA dhunA puruSaH, gihittu tujjha mauliM, miulemi jayassavi duhAI. 104 taM nara mapAsya yogI, kumAra mabhidhAvita stata stena, dArakavADa pahAreNa, pADi o se karAu asI. 105 te nahi maLatAM have tArA mAthAvaDe paNa mAre tenI pUjA karavAnI che, mATe he mUDha, te kApurUSa tane zuM zaraNa thaI zakaze? 100 ' are tAre te svAmI to hamaNuM vidhyAcaLanI guphAmAM rahelA vetAMbara bhikSukonI pAse che ema mane kALi devIe jaNAvyuM che. 101 je, A tenIja tINa taravAra meM aNAvelI che ane enA vaDeja hamaNA tAruM mAthuM bezaka kapAze. 102 A rIte banenI vAta sAMbhaLI kumAra dilagIrI ane gussAmAM garakAva thaI vicAravA lAgyo ke are A pApI mArA mitra buddhimakaradharane paNa naDavA maMDe che. 103 - tethI te tene hAka mArI kahevA lAgyuM ke are jegaTA, have purUSa thai sAme Ubho rahe, tAruM mAthuM laI huM gabharanA duHkha TALanAra chuM. 104 tyAre te mANasane choDIne cagI kumAra sAme deDe tyAre teNe dara vAjAnA kamADanA dhakakAthI tenA hAthamAMnI taravAra pADI nAkhI. 105 For Personal & Private Use Only Page #549 -------------------------------------------------------------------------- ________________ +je ke, 1, 2, 3 * : 548 zrI dharmaratna prakaraNa. . dhRtvA kaceSu bhUmau. nipAtya datvo rasi kramaM bhImaH, jA luNihI se sIsaM, tA kAlI aMtare houM. 106 prItA ha vIra mai naM, dhIhi mama vatsalaM chalitalokaM, jo narasira kamalehi, karei maha pUya mai bhatto. 107 bho aSTazataM pUrNa, maulinAM molinA munA dya syAt, pAyaDiya niyayaruvA, ahaM ca eyassa sijjJaMtI. 108 tAvat tva masamakarUNA, paNyApaNa AgamaH kSitipatanaya, tUha paurapauriseNaM, tuThA maggamu varaM rUiyaM. 109 parahitamatiH sa uce, tRSTA yadi mama dadAsi vara miSTaM, to tigaraNa parisuddhaM, jIvavahaM lahu vivajehi. 11.0 tava sutapaH zIlAbhyAM, vikalAyAH kA hi dharmasaMmAptiH, ese va tujjha dhammA caemu tasajIvavaha meyaM, ??? pachI tenA keza pakaDIne jamIna para paTakI chAtI para paga daIne bhImakumAra jevo tenuM mastaka kApavA lAgyo tevAmAM kALI devI AkAzamAM pragaTa thaI. 106 te bolI ke he vIra, hu khuzI thaI chuM. A mAre bhakta je lekane chaLIne temanA mastaka kamaLathI mArI pUjA karatA rahe che, tene tuM mAra mAM. 107 he kumAra, Aje e mAthuM kApata to tevaTe ekaso ATha mAthAM pUrA thAta ane huM mAruM rUpa pragaTa karI ene siddha thAta. 108 paNa teTalAmAM he rAjakumAra tuM karUNAno bhaMDAra IhAM AvI pahae che. have huM tArA bhAre parAkramathI tuSTa thaI chuM, mATe jo vara mAga. 109 - parahitane cAhanAra kumAra bolyo ke je tuM tuSTa thaI mane ISTa vara detI hoya te tuM mana vacana kAyathI jIva hiMsAne jaladI cho Apa. 110 - tuM tapa ane zILathI vikaLa che, mATe tene dharmanI prApti te zI hoya, mATe Aja tAro dharma che ke A trasajIvane vadha cheDI Apa. 111 For Personal & Private Use Only Page #550 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIzame guNa. 549 - - - 1 2 , 4 *, * * * * * yada diha nAtmalAbhaM, labhate kila pAdapo vinAmUlaM, taha. dhammovi jiyANaM, na hoi nUrNa dayAi viNA..112 yA bhadre svasya puro, jIvavadha macIkaraH kadAci dapi, taha mA tUsamu bhavaduha, payANa sajjeNa majjeNa..113 kAruNyamayaM samyak, yadya kariSyaH purAhi jinadharma, to nevaM pAvaMtI, kudeva joNIi devattaM. 114. . . tat tyaja jIvavadhaM tvaM, taba bhaktA api bhavaMtu karUNAAH , pUyasu jiNa paDimAo, dharama jiNuttaM ca samattaM. 115 jinamArga saMsthitAnAM, kuru sAMnidhyaM ca sarvakAryeSu, jaM lahiuM narajamma, taM bhadde lahisi lahu siddhiM. 116 adya prabhRti samastAna, jIvA nninajIvavan nirIkSiSye, ahayaM ti bhaNiya kAlI, sahasaiva adaMsaNaM pattA. 117 jema IhAM jhADa mULa vinA UgI zakato nathI, tema chane dayA vinA dharma thatuM nathI. 112 | mATe he bhadra, tArI AgaLa kayAre paNa jIvahiMsA karavA de mAM, temaja saMsAramAM duHkha devAne sajaja rahela maghathI paNa tuSTa thA mAM. 113 je te pUrve samyak rIte karUNAmaya jinadharma karyo hato te AvI kadeva nimAM devatA nahi thAta. 114 mATe tuM jIvavadha choDa, ane tArA bhakata paNa karUNAvALA thAo, tuM jina pratimAone pUja, ane jinabhASita samyakatva dhAraNa kara, 115 vaLI tuM jina mArgamAM rahenAra janone sarva kAryomAM madadagAra thA, ke jethI vaLato manuSyabhava pAmIne jaladI siddhi pAmIza. 116 . tyAre kAlikA bolI ke huM AjathI mAMDIne sarve jene mArA jIva samAna joIza, ema kahIne te jhaTa alopa thaI 117 For Personal & Private Use Only Page #551 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 550 zrI dharmaratna prakaraNa. - " , " , " - - - - - v w w 1, , , , , : ww w * 11/ 1 atha maMtrisuto bhImaM, praNanAmA liMgya sopitaM mAha, kaha mitta muNaMto vi hu, gao vasa mimasta pAvassa. 118 sacivatanUjo pyUce, mitra prathame gha yAminIyAme, vAsagihe tuga bhajjA, pattA anievi taM tattha. 119 saMbhrAMta nayana yugalA, sA pRcchad yAmikAM stata stepi, pabhaNati aho chaliyA, jaggaMtA vi hu kahaM amhe. 120 sarvatra mArgitopi ca, yadA na dRSyo si tadanu bhUbhartuH kahiyaM keNavi hario, kumaro nisiM paDhamajAmaMmi. 121 zrutve daM tava janako, jananI loka zca vilapituM lagnaH, aha oyariuM patte, jaMpai kuladevayA evaM. 122 nRpa mustho bhava tava manu, rapahRto yoginA dhamena nizi, uttara sAhaga misao, kuparassa siraM gahissa tti. 123 have matrikumAra bhImane page paDe tyAre kumAra paNa tene bheTIne kahevA lAgyuM ke he mitra, tuM jANatAM chatAM paNa A pApinA hAthamAM kema sapaDAye. 118 tyAre maMtrikumAra be ke he mitra Aja rAtrinA pahelAM pahere vAsagharamAM tArI strI gaI te tane tyAM nahi jevAthI gabharAI. 119 tyAre te AMkha pharakAvI paheregirone pUchavA lAgI tyAre teo paNa belyA ke are amo jAgatA chatAM amane kumAra chetarI cAlyA gaye che. 120 pachI saghaLe zodha karatAM paNa tAro pa na lAge tyAre rAjAne kahevarAvyuM ke kumArane rAtanA pahelA pahere keIka harI gaye che. 121 A sAMbhaLIne tAre bApa tathA mAtAe vilApa karavA lAgyA, tyAre keikanA aMgamAM kuLadevatA UtarIne nIce mujaba kahevA lAgI. 122 he rAjana, dhIrA thAo, tamArA putrane rAte eka nIca egie utara sAdhakanA miSe tenuM mAthuM levA harela che. 123 For Personal & Private Use Only Page #552 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIzamA guNa. yakSiNyA nijagehe, nIta ce tyAdi sasphuTaM mocya, bhaNiyaM thovadihiM, iha ehI guruvibhUIe. 124 atha sA svasthAna magAt, saMvAdayituM vaca stvahaM tasyAH avasoi joyaNatthaM, viNiggao niyayabhavaNAo. 125 tAvat sahasA kenA, pyuktaM puruSeNa mudita cittena, maNaciMtitthasiddhI, tUha bhadda imA havau sigghaM. 126 ityevaM zubhazabdena, raMjito yAva dasmi calitamanAH, to gayaNa gae Ni miNA, ukkhivio ittha ANIo. 127 ' puNyabhara prApyANAM bhavatA mamunaiva melito smi tataH, paramuva yArissa imassa, dhamma muvaisasu varamitta. 128 prItaH prAha sa yogyapi, yaH kAlyA zizriye pravaradharmaH, so maha saraNaM taddesao ya, devo taha jiNu tti. 129 paraMtu tene yakSiNI peAtAne ghera lai gaI che ItyAdi saghaLuM kahIne kahyuM ke thADA divasa pachI te IhAM mAhATI vibhUti sAthe AvI pahoMcaze. 124 ema kahIne te kuLadevatA svasthAne gaI. have huM tenA vacananI khAtarI meLavavA mATe zakuna jevA khAtara mArA gharathI nIkaLI paDayA. 125 551 teTalAmAM ociMtuM kAika duSita cittavALA purUSe kahyuM ke he bhadra A tArI manaicchita arthanI siddhi jaladI thae. 126 A rIte zubha zabda thavAthI huM rajita thaI cAlavA taiyAra thayA teTalAmAM AkAzamAM rahelA A yAgie mane UpADI lIdhA ane IMDAM ANyA. 127 mATe puSye tamArA darzana thAya temanA sAthe eNe mane meLaLyeA che, mATe e parama upakArI che, tethI huM vamitra, ene dharmanA upadeza kara. 128 have te ceAgI paNa khuzI thai melyA ke je uttama dharma kALi de. vIe kabUla karyo, te mane zaraNa thAo ane tenA dekhADanAra jina mArA deva che. 129 . For Personal & Private Use Only Page #553 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parpara zrI dharmaratna prakaraNa, (i) apakAryu pakAraparasya, buddhi makaragRha tatra natosmi padau, guNa rayaNa rohaNa giriM sAmi kumAraM ca paDivanno. 130 , iti yAva te muditA, jalpati hi tAva duhate sUrye, patto tattha javakkho, hatthI aiyorathirahattho. 131 kRtvA kareNa bhImaM sacivaM cA sthApya nijakapRSThe sau, kAlI bhavaNAu tao, lahU nahamagge samuppaio. 132 atha vismitaH kumAraH, proce he mitra manujaloke tra, karirayaNa merisaM kiM, dIsai kiMvA samuppar3a ya. 133 jina vacana bhAvitamatiH spaSTa mabhASiSTa maMtrisU mitra, taM natthi saMvihANaM, saMsAre jaM na saMbhavai 1934 kiMtu taba puNyabhAra, praNoditaH kopi suravaro hyeSaH, tA jAu jattha tattha va itto na maNapi bhaya matthi. 135 vaLI apakAramAM upakAra karanAra he buddhimakaragRha tArA page namuM chuM, guNaratnanA reAhiNAcaLa samAna A rAjakumArane mAna ApuM chuM. ema teo Sita thaI khelatA hatA teTalAmAM sUrya UgatAM tyAM eka jADI ane sthira zUMDhavALA jalAkSa nAme hAthI AvI pahocyA. 130-131 teNe sU'DhavaDe lIma ane bhatrikumArane peAtAnI pUrUM laine te kALI nA madirathI nIkaLI jaladI AkAzamAM UDatA thayA. 132 tyAre kumAra vismita thaI khelyA ke huM mitra A manuSya leAkamAM AvA kAI uttama hAthI haze ane te vaLI UDanAra haze ? tyAre jinavacanathI bhAvita buddhivALA mahatrikumAra spaSTa kahevA lAgyA ke he mitra, evA kAI banAvaja nathI ke je sa`sAramAM nahi sa'bhave. 133-134 chatAM A tA kAIka tArA puNye prerelA devatA lAge che, mATe te game tyAM jAo, enAthI ApaNane lagAre bhaya thanAra nathI. 135 For Personal & Private Use Only Page #554 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIzamA guNa. iti jalpato stayoH sa, kSaNena nabhaso vatIrya zUnyapure, ekkami paulidAre, te muttu karI kahiMvi gao. 136 bhIma mitraM muktvA, nagarasya bahiH svayaM vivezai kaH, puramajjhe tA piccha, narasiMha samA gaI jIvaM. 137 tenaca mukhe gRhItaH surUpa eko naro rasan virasaM, mA mama haresa pANe, puNo puNo itha paryaMpato. 1.38 taM dRSTvA kSitipatibhU, raho idaM kimapi dArUNaM karma, iya ciMtiya taM savinaya, miya patthara muMca purisa mimaM. 139 unmIlitA kSiyugalena, tena saMvIkSya nRpati sUtavadanaM, sa naro muhAra muttaM, saThavio suThu payahiThe. 140 smitveti vAcamUce, muMce katha metakaM prasanna mukha, jaM ajja sae eso, laddho chuhieNa bhakkhaM ti. 141 553 ema te e khelatA hatA tevAmAM te hAthI tarata AkAzathI UtarIne kAIka jUnA nagaranA daravAjAmAM temane mUkIne pote kayAMka jatA rahyA. 136 tyAre bhIma kumAra peAtAnA mitrane khAhera melIne pAte ekalA nagaramAM peThA, teNe nagaranI vacce AvatAM eka narisahanA AkAravALA eTale ke nIce siMha jevA ane mukhamAM manuSya jevA jIva joyA. 137 ane teNe moDhAmAM eka rUpavAn purUSane pakaDayA hatA, te purUSa "mArA prANa haraNa ma kara" ema vAravAra kheAlatA thakA raDatA hatA. 138 tene joine rAjakumAre vicAryuM ke ahA A bhayaMkara karma zuM che ? tethI te vinayapUrvaka prArthanA karavA lAgyA ke A purUSane mUka. 139 tyAre teNe anne AMkhA UghADI rAjakumarane joine te mANasane mAMmAMthI kahADI peAtAnA paga nIce melIne lagAra hasIne kahyuM ke huM prasannamukha, huM ene kema mUkuM, kemake Aja meM pote bhUkhelA thai A lakSya meLavyu che. 140-141 . For Personal & Private Use Only Page #555 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 554 zrI dharmaratna prakaraNa Aha kumAra stvaMkRta, vekriyarupa iva lakSya se bhadra, to kaha tuha bhakkha miNaM, ja makavalA hAriNo amarA. 142 abudho yadvA tadvA, karoti, yuktaM hi na puna reta tte, saduhaM palavaMtANaM, sattANaM ghAyaNaM vivuha. 143 yaH khalu yathAtathA vA , dehabhRto haMti virasa mArasataH, so dukkha lak riMcholi, kavalio bhamai bhImabhave. 144 sa prAha satya metat, kitva munA darzi mama purA duHkhaM, taha jaha sayaso haNie, vimaMmi nahu samai maha koho. 145 ataeva bahu kadarthana pUrva mimaM pUrvazatru mitiduHkhaM, mArissAmi ahaM aha, nivataNao bhaNai bho bhadda. 146 apakAriNi yadi kopaH, kope kopaM tato na kiM kuruSe, sayalapuri satthahaNae, jaNae nIsesadukkhANa. 147 - kumAra bolyo ke he bhadra, A te te uttara vaikriyarUpa karyuM lAge che, te pachI tane A bhakSya zenuM hAya, kemake devatAne kavalAhAra che nahi. 142 vaLI je abudha hoya te te je te kare, paNa tuM te vibudha che, mATe tene AvA duHkhathI raDatA jIvone ghAta kare yukta nathI. 143 kAraNa ke je raDatA prANione jema tema karIne mArI nAkhe te lAkhe duHkhanI rUMvATIthI vIMTAine bhayaMkara saMsAramAM bhame che. 144 - ' te bolyo ke e vAta sAcI che, paNa eNe pUrve mane evuM duHkha ApyuM che ke jo ene se vAra mArUM te paNa mAro ke zame nahi. 145 ethIja A pUrvanA zatrune bahu kadarthanApUrvaka ati duHkha ApIne huM mArIza. tyAre rAjakumAra bolyo ke he bhadra, 146 - jo tane apakAri Upara kepa hoya te kepa upara kepa kema kare nathI, kemake kepa te sakaLa purUSArthane haNanAra ane saghaLAM duHkhane pedA karanAra che. 147 For Personal & Private Use Only Page #556 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIzama guNa. papaya - tanmuMca dIna menaM, karUNArasa kAraNaM kurU sudharma, . mukkhaM dukkha vimukkhaM, lahesi jaM annajammeviM. 148 iti bahu bhaNitopi yadA, na muMcate taM naraM sa duSTAtmA, ciMtei kumAravaro, na sAmasajjho imutti tao. 149 kopAviSTaM dhRSTaM, taM sahasA preyaM nRpatitanu janmA, niyapaThIe ThAvai, taM purisaM so tao kuvio. 150 bhImaM sa bhImamUrti, nigarItu madhAbata prasRtavadanaH, taM dhariya khure kumaro, laggo bhAmeu sirauvari. 151 tadanu sa sUkSmo bhUtvA, nirgatya kumAra hasta madhya talAt , kumaraguNa raMjiyamaNo, adisso ThAi tattheva. 152 tasmi nnadRzyamAne, nRpatanaya stasya nAgaranarasya, bAhuvilaggo kouga, bhareNa pavisei niyabhavaNe. 153 mATe A rAMkane mUkI de, ane karUNarasavALA dharmane kara ke jethI tuM bhavAMtare dukha rahita mokSa pAmI zakIza. 148 - A rIte bahu kahyA chatAM paNa te duSTAtmA tene choDavA taiyAra na thaye, tyAre kumAra ciMtavavA lAgyo ke A kaMI naramAsathI samajI zake tema nathI. 149 te kepe caDelA dhIThane rAjakumAre dhakko mArI te purUSane pitAnI pIThe UpADI lIdho tethI te kepita thaI bhayaMkara rUpa dharI meM phADIne bhImane gaLI javA de , tyAre kumAra tene khuramAM pakaDIne mAthA para bhamAvavA lA ge. 150-151 , tyAre te sUma thaIne kumAranA hAthathI chUTe thaIne kumAranA guNathI raMjita thaI tyAM ja adrazya thaI gaye. 15ra . . tene adrazya thaele joI rAjakumAra te nAgarika purUSanI bAhu pakaDIne tukathI rAjabhuvanamAM Avyo. 153 For Personal & Private Use Only Page #557 -------------------------------------------------------------------------- ________________ papa6 zrI dharmaratna prakaraNa. * , - - - - tA . tatraca saptamabhUmi, staMbhAzrita sAlabhaMjikAmi ridaM, joDiya karAhi bhaNiyaM, sAgaya miha bhImakumarassa. 154 tvaritaM tvaritaM ca tataH, staMbho paribhAgataH samavatIrya, tAhiM bahUmANeNaM, dinnaM kaNagAsaNaM tassa. 155 tena purupeNa sArddha nRpAtmaja statra yAva dAsInaH, tA majjhaNa sAmaggI, savyA pattA nahAu tahiM. 156 paMcAlikAH pramuditAH procaH paridhAya potikA menAM, amhovari pasiuNaM, kareu nhANaM kumAravaro. 157 dharaNI dhavabhava Uce, mama mitraM nagaraparisaro dyAne, ciThai taM hakkAraha, ANIo tAhiM lahu sovi. 158 tAbhi mitrasameto, bhImaH saMsnApya bhojito bhaktyA,' jA pallaMke pallaka, vimhao ciThai suheNa. 159 tyAM sAtamI bhUminA thAMbhalIomAM rahelI zAlibhaMjikAo (pUtabIe) hAtha joDIne bhImakumAranI svAgata bolavA lAgI. 154 pachI te pUtaLIo jhaTapaTa thAMbhalAothI nIce UtarI ane teNIe kumArane senAnuM Asana bezavA ApyuM. 155 tyAre te purUSa sAthe rAjakumAra tyAM beThe eTalAmAM AkAzathI tyAM badhI nahAvAnI samAgrI AvI pahoMcI. 150 tyAre pataLIo pramudita thaI bolI ke A potikA vastra paherIne amArA para prasAda karI tamo snAna kare, 15 rAjakumAra be ke mAre mitra nagaranA baheranA udyAnamAM rahelA che, tene bolAvI lAve, tyAre teo tene paNa jhaTa tyAM laI AvI. 158 pachI teoe mitra sahita bhImakumArane harAvIne bhaktipUrvaka jamADe. bAda te palaMga para kSaNabhara vismita thaIne beThe. 159 For Personal & Private Use Only Page #558 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIzame guNa. tAba duvAca samakSaM, kRtAMjali rnijara: kumAravaraM, tuha asamavikrameNaM, parituTho haM varesu varaM 160 jagade jagatIzabhuvA, yadi tuSTa stvamasi mama tataH kathaya, ko taM ko uvayAro, kiM pura miNa muvtrasaM jAyaM. degdegdeg proce suraH pura midaM, kanakapuraM kanakaratha nRpotrA bhUt jo rakkhio ta so, aha mAsi purohio caMDo. 162 sarvasya janasyopari, sadApi cA sthAt krudhA jvalaM stadanu, savvovi jaNo jAo, maha vairI kovi nahu suyaNo. 163 aya mapi nRpaH prakRtyA, krUramanAH karNa durbala: prAyaH, saMkAiva avarAhassa, kArae daMDa maicaMDaM. 164 kenacidaparedyurmathi, matsarabhara pUritena nRpapurataH aliyaM kahiya miNaM jaha, saha DuMbIe imo vuttho. 165 teTalAmAM devatA pratyakSa thaI kumAranI sAme hAtha joDIne elye ke tArA prakhaLa parAkramathI huM tuSTa thayA chuM. mATe vara mAga. 160 kumAra elcA ke je tuM mArApara tuSTa thayeA hAya tA kahe ke tuM kANu che, zA mATe amane ATalA upacAra kare che ane A nagara UjaDa kema thayu' che ? 161 557 devatA khelyA ke A kanakapura nAme nagara che, temAM kanakaratha nAme rAjA hatA ke jene te macAvyeA che. ane huM teno caMDa nAme purohita hatA. 162 huM badhA loko Upara hamezAM gusse rahetA tethI badhA leAka mArA vairI thayA, kAI sujana rahyA nahi. 163 A rAjA paNa svabhAve krUra ane prAye kAnanA kAcA hatA, tethI aparAdhanI phakta zakAthI paNa bhAre AkarI zikSA karAvatA. 164 have eka divase mArApara matsare bharAine kAie rAjAne evuM jUThThuM' samajAvyu` ke A purAhita caMDALaNI sAthe vasyA che. 165 . For Personal & Private Use Only Page #559 -------------------------------------------------------------------------- ________________ papa8 zrI dharmaratna prakaraNa. kAlaM ca mArgaya na pyavicArya ziNena veSTayitvA haM, chaMTAveu tilleNa, jAlio geNa virasaMto. 166 : tadanu saduHkhaM mRtvA, jAto ha makAma nirjarAvazataH, nAmeNaM savagilu tti, rakkhaso sariya aha vairaM. 167 ihaca sametya mayA bhoH sarvopi tirohito nagaralokaH, esa nivo saMgahio, nimmiya narasiMgharUveNa. 168 karUNAlaMkRta paurUSa, guNa maNiratnAkareNa mocayatA, evaM tUmae sumae, camakkiyaM maha maNaM gAda. 169 eSa samagropi mayA, tavo pacAro hyadRzyarUpeNa, majjaNamAI vihio, bhattIe divvasattIe. 170 .. taba carita muditamanasA, prakaTIcakre mayaiSa puralokaH . . aha niyai valiyadiThI, kumaro sayalaM nayaraloyaM. 171 tyAre meM tenI pUratI khAtarI karavA mATe kALavilaMba karavAnuM kahyA chatAM paNa teNe mane zaNathI vaTAvI tela chaMTAvIne raDato raDato jalA. 166 " tyAre duHkhI thaI marIne huM akAmanirjarAnA yoge sarvagila nAme rAkSasa thayo. bAda vaira saMbhArIne huM IhAM AvyuM ane A nagaranA loka meM badhA adrazya karyA ane pachI A rAjAne narasiMhanuM rUpa karIne pakaDe. 167-18 paNa karUNA yukta zirUSaguNa rUpa maNinA samudra evA tamee tene mUkAvyuM tethI sumativAna, mAruM mana bahu camatkRta thayuM che. 169 . A snAnAdika saghaLe tAre upacAra meM adrazyarUpe rahI bhaktithI divyazakitavaDe karyo che. 170 . vaLI tArA caritrathI khuzI thaine meM A nagaranA lekane prakaTa karyA che. te sAMbhaLI kumAre najara pheravI joyuM to saghaLA loka dekhAyA. 171. For Personal & Private Use Only Page #560 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIzame guNa. papa9 atrAMtare kumAraH, prakSiSTa viziSTa vibudha parivAraM, iMtaM gayaNapaheNaM, moyariuM cAraNa murNidaM. 172 yatra kila maMtriputraH, kumAramuktaH sthito bhava ttatra, suraraiya kaNaya kamale, Thio guru kahai dhammakahaM. 173 atha bhIma preraNayA, sarvagilo maMtrisUnu kanakarayau, savyovi nayaraloo, patto gurupAya namaNatyaM. 174. kSititalavinihita zirasaH, pramudita manasaH pranaSTa bahUtamasaH, paNameuM muNinAhaM, sugaMti te desaNaM eyaM. 175 krodhaH mukhata rUparazuH, krodho vairAnubaMdha kaMdaghanaH, saMtA vakaro koho, koho tavaniyama vaNadahaNo. 176 kopATo pavisaMsthula, deho dehI karoti vividhAni, vahamAraNa abbhakkhA, dANa mAINi pAvANiH 177 evAmAM kumAre viziSTa paMDitathI parivarelA cAraNa munIMdrane A kAza mArga UtaratA joyA. 172 te AcArya jyAM kumAra maMtri putrane melI AvyuM hatuM tyAM devaracita suvarNa kamaLapara bezI dharmakathA karavA lAgyA. 173 have bhImakumAranI preraNAthI sarvagila, matrikumAra, kanakarathI tathA tamAma nagaraloka gurUne namavA AvyA. 174 teo jamIna para mAthuM aDADI harSita manathI pApane dUra karatA thakA munIzvarane namIne A rIte dezanA sAMbhaLavA lAgyA. 175 kedha sukharUpa jhADane kApavA parazu samAna che, vairAnubaMdharUpa kaMdane vadhAravA megha samAna che, saMtApane UpajAvanAra che ane tapaniyamarUpa vanane bALavA agni samAna che. 176 * kepanA bharAvathI UchaLatA zarIravALo prANu vadha, mAraNa, abhyAkhyAne vegere aneka pApa kare che. 177 For Personal & Private Use Only Page #561 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI dharmaratna prakaraNa tata urjasvala matibahu, sUdArUNaM karmajAla marjitvA, bhamai bhavabhImaranne, nissAmanne duhakato. 178 tad bhobhavyA bhavyaM, pada micchaMto vihAya kopabharaM, payaDiya sivapayasamme, jiNadhamme ujjamaM kuNaha. 179 zrutvai vaM sarvagilo, natvA munipatipadau jagAde ti, kovo kaNagaraha nive, ajjappabhiI mae mukko. 180 'atraca bhImakumAre, dharmagurA viva mamA stu dRDhabhaktiH , aha tattha gaDayaDato, samAgao karivaro ego. 181 tadarzane ca sahasA, sA parSada bhRza mupAgamat kSobha, to kumaro taM kariNaM, bappukkAreu dhIravio. 182 avihasto nijahastaM, hastI saMkocya tadanu zAMtamanAH kAuM payAhiNaM saparisassa gurUNo tao namai. 183 tethI jeravALuM ati ghaNuM dArUNa karmajALa upArjane anupama bhavarUpa bhayaMkara araNyamAM duHkhI thaIne bhaTake che. 178 | mATe he bhavya, je tamane uttama pada meLavavAnI IcchA hoya te kepane mUkIne zivapadanA sukhane pragaTAvanAra jina dharmamAM udyama kare. 179 ema sAMbhaLIne sarvagila gurUnA page namIne bolyA ke kanakaratha rAjA Uparane kepa AjathI mAMDIne huM choDI dau chuM. 180 vaLI A bhImakumAra ke je mArA dharmagurU jevo che temAM mArI draDha bhakti thAo. eTalAmAM tyAM gaDagaDa karate eka meTe hAthI AvI caDaye 181 tene ecite Avate joIne te parSadA atizaya kSobha pAmI, te. TalAmAM kumAre dhIre rahIne tene bApukA-eTale hAthI pitAnI sUMDha saM. kocI zAMta thaI parSadA sahita gurUne pradakSiNA karI page lAgyuM. 182-183 For Personal & Private Use Only Page #562 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vImo guNa. 561 atha yatipatinA jagade, mataMgajo smA vaho mahAyakSA, bhImaM aNusariya ihaM, ta mAgao kavivaro houM. 184 kAlI bhavanA gavatA pUrva masau kSitipatanaya Aninye, ihayaM niyapaDiputtaya, kaNagaraha nariMdarakkhAe. 185 saMprati nijanagaraM prati, netuM bhImaM bhRzaM tva munsahase, taM Ayanniya karivara, rUvaM so jhatti saMharai. 186 bhAsvadalaMkRti yuktaM, pratyakSaM yakSarupa mAdhAya, pabhaNai nANa mahodahi, muNiMda evaMciya imaM ti. 187 vijJApyaM kiMtve tat , pUrvaM kakSIkRtepi samyakatve, maha maNabhavaNe laggA, kuliMgi saMsaggao aggI. 188 tenA zu dArudAhaM, sA dAhi vizuddha darzana samRddhiH, to haddhI appiddhI, vaNesu jakkho ahaM jAo. 189 have yatIzvare A hAthIne kahyuM ke he mahA yakSa, tuM bhImane ane nusarIne IhAM hAthIrUpe Avyo che ke ? 184 vaLI te kALInA bhavanathakI A rAjakumArane pitAnA pitra kanakarathane bacAvavA mATe Iha ANelo che. ane have tene tArA pitAnA nagaraprate laI javA tuM taiyAra thaye che kharo ke nA? te sAMbhaLIne te hAthInA rUpane saMharavA lAgyo. 185-186 te dedIpyamAna alaMkAravALuM yakSanuM rUpa dhAraNa karI bolyA ke he jJAna samudra munIzvara ! tamArI vAta barobara che. 187 chatAM mAre jaNAvavuM joIe ke pUrve meM samyakatva aMgIkAra karyuM hatuM te chatAM kuliMginA saMsargathakI mArA manarUpa bhavanamAM Aga saLagI, tethI mArI nirmaLa samyakatvarUpa samRddhi baLI bhasma thaI gaI, tethI huM vanamAM A a5 ddhivAn yakSa thaye chuM. 188-189 For Personal & Private Use Only Page #563 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 562 zrI dharmaratna prakaraNa. tasmAt prasadha bhagava, mAropaya mama vizuddha samyakatvaM, kaNaga raha rakkhasAIhi, bhaNiya samhaMpi iya hou. 120 atha guruNA samyaktvaM, dattaM nRpa yakSa rAkSasAdInAM, kumaro kuliMgi saMgA, iyAra mAloyae gurUNo. 191 ati nirmala samyaktvo, bhImo munipuMgavaM namaskRtya, kaNagara harAya bhavaNe, rakkhasamAIhiM saha patto. 192 kanakarathopi nareMdraH, abhUta sAmaMta maMtri parikalitaH, namiuM bhaNei kumaraM, saba miNaM tuha pasAu ti. 193 yajjIvyate yadetat, rAjyaM prAjyaM yadeSa puralokaH, jaM eyassa atucchA, lacchI kira jaM ca samattaM. 194 tadayaM loka stava nAtha, kiMkaraH samucite tataH kArye, taha vAvAreyavyo, jaha hoi bhisaM aNuggahio. 195 mATe he bhagavAna, tame prasAda karIne mane vizuddha samyakatva Ape, tyAre kanakaratha tathA rAkSasa vageree paNa kahyuM ke amane paNa te Apa. 190 have gurUe te badhAne samyakatva ApyuM, ane bhIma kumAre kuliMga ginA saMgane aticAra Alo. 191 pachI te ati nirmaLa samyakatvavAna bhImakumAra munIzvarane namIne rAkSasa vagerenI sAthe kanakaratha rAjAnA ghare AvyA. 12 have kanakaratha rAjA ghaNA sAmaMta maMtri vagerethI parivaya thake kumArane namIne kahevA lAge ke je jIvIe chIe, je A mahAna rAjya che, je A nagara leka che, je A amArI seTI laddamI. che, tathA je samyakatva maLyuM te badho tAre parasAya che. 19-194 te mATe he nAtha, ame tArA kikara chIe mATe egya kAmamAM amane joDavA ke jethI tamArA vadhu AbhArI thaIye. 195 For Personal & Private Use Only Page #564 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vizamo guNa. 563 sa mAha jananamaraNe, anyonya nibaMdhane yathA mumatAM, taha saMpayAvayAoya, ke ihaM heuNo anne. 196 eSa puna rvyApAro, bhavyAnAM sukula saMbhavAnAM vaH, jiNadhamme aidulahe, nahu kAyavyo pamAo tti. 197 sodarabhAvaH sAdharmikee, sevAsu sAdhuvargasya, parahiya karaNe jatto, tubbhehi sayA viheyavyo. 198 atha vihitAMjala ste, vabhASire nAtha katipayAna divasAn, iha ciThasu jeNa mhavi, jiNadhamne hoi kosalaM. 199 iti tadvacanaM zrutvA yAvat pratiSakti kiMci dapi bhImaH, tA DamaDamaMta DamarUya, sadda samutta siyanivaloyA. 200 viMzativAhA kAlI, sA kApalikayutA gama ttatra, rAyasuyaM namiUNaM, upaviThA kumaraniddiThA. 201 - kumAra bolyo ke jema jIvonA janma ane maraNa arasaparasa hetu bhUta che tema saMpadA ane ApadAo paNa che, temAM bIjA keNa hetu gaNAya. 196 paNa tamo sukuLamAM janmelA ane bhavya che te tethI tamArI e pharaja che ke A ati durlabha jina dharmamAM tamAre pramAda nahi kare. 17 vaLI sAdharmikomAM bahubhAva rAkhavo, sAdhu varganI sevAmAM tathA 5rahita sAdhavAmAM hamezAM tamAre yatna rAkha. 198 tyAre teo hAtha joDI bolyA ke he nAtha, tame keTalAka divasa IhAM raho ke jethI ame paNa jinadharmamAM kuzaLa thaI zakIye. 19 A rIte temanuM vacana sAMbhaLI jevo bhImakumAra uttara vALavA teyAra thayo che tevAmAM DamaDama karatA DamarUkanA zabdathI rAjA ane lokone bIvarAvatI vIza bAvALI te kALI devI kApAlikanI sAthe tyAM AvI. 200-201 For Personal & Private Use Only Page #565 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 564 zrI dharmaratna prakaraNa. abhaNa cca kumAra tadA tvayi kariNA nIyamAna iha sasakhe, ohIhi nAu tuha hiya, mimaM na caliyA paeyaMpi. 202 tava janakaH puralokaH, smRtvA tava guNagaNaM rUda nnadhunA, kajja vaseNaM tahiyaM gayAi me kahavi saMThaviDaM. 203 ' vidadhe puratasteSAM mayA pratijJA yathA dinayugAMte, iha me Ayanbo, bhImakumAro samittajuo. 204 kathitaM ca yathA bhImo hyatiSTapad bahujanaM jineMdramate, rakkhatthA bahuloyaM, mArijjataM ca gurukaruNo. 205 atihita nijasakha sahita stiSTati kuzalena kanakapura nagare, bhAbhI pamoyaThANe, mAhu visAyaM kuNaha tubbhe 206 zrutvaivamutsukamanA, yAvat prasthAsyate varakumAraH, tA gayaNayale bherI, bhaMbhAiravo samucchalio. 207 te khelI ke he kumAra, te veLA tane tArA mitra sahita hAthI UpADI gayA tyAre huM avadhithI tArU hita thanAra che ema joI eka paga paNa cAlI nahi. 202 paNa hamaNAM tArA bApa tathA nagara loka tArA guNA sa'bhArIne rAve che, te me' kAmanA prasage tyAM jatAM jeyA jethI temane jema tema dhIraja ApI temanA AgaLa evI pratijJA lIdhI ke, be dinanA cheDe mAre bhImakumArane tenA mitra sAthe tyAM lai Avavu. 203-204 vaLI me' kahyuM ke bhImakumAre te ghaNA jaNane jaina dharmamAM sthApyA che ane bhAre karUNA karI ghaNA jaNane maratAM bacAvyA che. 205 te potAnA hitaciMtakane mitranI sAthe kanakapuramAM kSemakuzaLatAe rahela che, mATe harSanA sthAne tame viSAda ma karo. 206 Ama sAMbhaLI kumAra utsuka thaI tyAM javA taiyAra thayA teTalAmAM AkAzamAM berI ane bhabhAnA avAja UchaLavA lAgyuM. 207 . For Personal & Private Use Only Page #566 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIzame guNa. 565 caMcadvimAnamAlA, madhya vimAnasthitA kamalavadanA, diThA egA devI, dasadisi ninnAsiyatamohA. 204 atha kimiti bhaNan rajanIcaraH kare mudgaraM dadhad yakSaH, karakaliya dittakattI jhatti samuThei kAlI vi. 209 bhImo bhImava dabhayo yAva tiSTati ca tAva dityuccaiH, jaya jIva naMda naMdaNa, harivAhaNa nivaiNo kumara. 210 iti jalpato devA, devya vAyuH kumAravarapArthe, sAhati jakkhiNIe, kamalakkhAe ya AgamaNaM. 211 atha sApi varavimAnaM, mUktvA muditA kumArapadakamalaM, namiUNa uciyaThANe, uvaviThA vinavai evaM. 212 evAmAM vimAnonI hAranA vaccovacanA vimAnamAM rahelI kamaLa jevA mukhavALI eka devI dekhAI ke jenI kAMtithI daze dizAmAM adhikAra dUra thatuM hatuM. 208 tyAre rAkSasa tathA hAthamAM mugara dharate yakSa tathA hAthamAM rAkhela dIpatI kAtaravALI kALI e badhA jhaTa A te zuM che ema kahI taiyAra thayA. 209 A vakhate bhImakumAra to bhImanI mAphaka nirbhaya Ubho rahe tevAmAM che ane devIo UMce kumAra pAse AvI tene vadhAvavA lAgyA ke he harivAhana rAjAnA putra, tuM jayavAnuM rahe, jIvato rahe, AnaMdamAM rahe ema kahIne temaNe kamaLAkSA yakSiNInuM Agamana jaNAvyuM. 210-211 - have te yakSiNa paNa vimAnathI UtarI kumArane caraNe namI ucitasthAne bezI A rIte vInavavA lAgI. 212 For Personal & Private Use Only Page #567 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6 zrI dharmaratna prakaraNa samyaktvaM mama datvA, viMdhyaguhAyAM tadA mumunisavidhe taM si Thio nisi gose sapariyaNA tattha he pattA. 213 praNatA munayo yUyaM, na tatra dRSTA stato mayA vadhinA, kArijaMtA majjaNavihi miha diThA muhiThAe 214 atha valitA hai skhalitA, stokaM kAlaM ca gurUkakAryeNa, saMpai tuma mahAyasa, didosi supunnajoeNa. 215 yakSeNa vimAna matho viracayya kSitipasUna rityuktaH, ArUhaha nAha sigdhaM, gaMtavvaM kamala purana yare. 216 tata uttasthau bhImaH, prati saMvodhya kanakaratharAja, ArUDho ya vimANaM, saha buddhilamaMti putteNa. 217 tasya vajato devA, gAyataH kepi kepi nRtyaMtaH, gayagajji hayahesi, tappuro kevi kuvvaMtA. 218 / he kumAra tuM mane samyakatva ApI vidhya parvatanI guphAmAM munienI pAse rAte rahyA. tyAM prabhAte huM mArA parivAra sAthe AvI. 213 . huM munione namI paNa tamone tyAM na joyA tyAre avadhithI meM joyuM te IhAM tamane snAna karatA joyA tethI huM rAjI thaI. 214 have huM tyAMthI vaLatI zeDo vakhata eka moTA kAmanA lIdhe aTakI, gaI hatI paNa hamaNAM he mahAyaza, puSpage tArA darzana thayAM che. 215 bAda yakSe vimAna racAvIne rAjakumArane kahyuM ke he nAtha! have jaladI caDo kemake ApaNane kanakapura javuM che. 216 manAvI buddhila matrinA putra sAthe vimAna para caDa. 217 tene cAlatAM keI devatA gAvA lAgyA, keI nAcavA lAgyA, ane keI hAthInA jevI garjanA karavA lAgyA to koI ghoDA mAphaka khUMkhAravA lAgyA. 218 For Personal & Private Use Only WWW.jainelibrary.org Page #568 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIzamo guNa. 567 - - - - bherI bhaMbhAdiravaiH, samasta maMbaratalaM vadhirayaMtaH, . " kumareNa samaM pattA, kaMmalapurAsanna gAmaMmi. 219 / tatraca bhIma zcaitye, gamat tato yakSarAkSasapramukhaiH, / paNamevi jiNavariMdaM, hiTho dAvei sa mahatthaM. 220 atha paTahabheri jhallari, kaMsAlakamukhya tUrya zabdoghaH, kamalapure atthANaThieNa suNio nariMdeNa. 221 tadanu nRpo maMtrijanaM, papraccha kimadya kasyayana sumuneH, varanANaM uppannaM, jaM succai amaratUraravo. 222 yAvad vimRzya samyak, maMtrijanaH prativacaH kimapi datte, taggA masAmiNe vaM, rAyA vaddhAvio tAva. 223 bahUdevI devayutaH, pApa kumAraH prabho mama grAme, teNaM jiNiMda bhavaNe, mahUsavo esa pAraddho. 224 vaLI bherI ane bhaMbhA vagerenA nAdathI AkAzane baheruM karatA thakA teo badhA kumAranA sAthe kamaLapuranA pAsenA gAmamAM AvI pahoMcyA. 21 ' ' tyAM bhImakumAra jina maMdiramAM gaye ane yakSa rAkSasa vagerenI sAthe rahIne jinezvarane namIne haSita thaI saMgItapUrvaka mahotsava karAvavA lAge. 220 - have paDaha, bherI, jhAlara, ane kAsIyA vagere vAjAne avAja kamaLapuramAM sabhAmAM beThelA rAjAe sAMbhaLe. ra21 - tyAre rAjAe maMtrione pUchyuM ke Aja zuM koI mahAmunine ke vaLajJAna UMparyuM che ke jethI devatAonA vAjAne avAja saMbhaLAya che? 222 - tyAre maMtrio vicAra karIne jevuM kaMI uttara ApavA taiyAra thayA ke tevAmAM te gAmanA svAmie rAjAne vadhAmaNI ApI ke he mahArAja, ghaNA devadevI sAthe tamAre kumAra mArA gAme AvI pahoMce che ane teNe jina maMdiramAM A mahotsava zarU karyo che. 223-224 For Personal & Private Use Only Page #569 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 568 zrI dharmaratna prakaraNa. datvA nijAMgalagnA, malaMkRti mukuTavarjitAM tasmai, vutto vittI rannA, bhaNesu sAmaMtamAi jaNaM. 225 saMvahati yena sarvaH, prage kumArasya saMmukhaM gaMtuM, kAresu haThasohaM ca, sovi taha kArae savvaM. 226 mAtazca prItamanAH, saparijanaH saMmukha yayau rAjA, AgacchaMto kumaro, diTho gayaNami iMdu vva. 227 uttIrya varavimAnA, nnanAma bhImo nRpasya padakamalaM, jaNaNI pamuha jaNassa ya, annANavi kuNai jahajuggaM. 228 janakAdezAt karivara, madhyArUDho tha buddhilasutopi, niyaniya piu pabhiINaM, jahociyaM kuNai savvesiM. 229 iSTena sacivasnu bhImena svasya pRSTato dhyAsi, aha saha piuNA patto, dhavalahare bhImavara kumaro. 230 tyAre rAjAe tene pitAnA mugaTa zivAya bAkInA alaMkAra daIne pachI pitAnA chIdArane kahyuM ke, tuM sAmaMta vagere lokane kahe ke AvatI savAre sarvene kumAranI sAme javAnuM banI zake mATe hATa saNagArAvI rAkhe tyAre teNe paNa jaI te pramANe kahIne temaja karAvyuM. rarapa-26 prabhAte harSita thaI rAjA saparivAra kumAranI sAme gaye, tyAre A kAzamAM jANe caMdra hoya tema kumArane AkAza mArge sAme Avate je. ra27 pachI bhImakumAra vimAnathI UtarI rAjAne page lAge tathA mAtA pramukhanuM tathA bIjAonuM paNa yathAyogya teNe sAcavyuM. ra28 bAda pitAnA hukama pramANe te hAthI para beThe. temaja buddhila maMtrinA kumAre paNa pitAnA mAbApa vagere sarve jananuM yathocita saMbhALyuM. 229 bhImakumAre harSita thaI tene potAnI pAchaLa bezA. bAda pitA sAthe bhImakumAra dhavala gharamAM pahoMcyuM. 230 For Personal & Private Use Only Page #570 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 569 w vIza guNa. * bhuktotaraM ca rAjA, bhImasyA pracchi carita matirUciraM, jaM jaha vittaM taM taha, sAhai savvaMpi maMtisuo. 231 atrAMtare ca kathitaM, harivAhana narapateH kRtAMjalibhiH, ujjANa pAlaehiM, araviMda muNiMda AgamaNaM. 232 ratha so nA, tatra yau purato travA, nisiyai uciyaThANe, to dhamma parikahai sUrI. 233 bho bhavyA eSa bhavaH, zmazAna tulyaH sadApya zucirUpaH, vilasira mohapisAo, paribhamira kasAya giddhaulo. 234 durjaya vibhava pipAsA, parisarpatsatata zAkinI saMghaH, ai uggarAga pAvaga, DajmaM tapabhUya jaNadeho. 235 durdara mAra vikAra, jvAlAmAlA karAla dikcakraH, pai samaya pasappiraguru, paosadhUmeNa duppiccho. 236 jamyA bAda rAjAe trikumArane bhImanuM saghaLuM caritra pUchayuM, tyAre je jema banyuM hatuM te tema teNe kahI saMbhaLAvyuM. 231 evAmAM harivahana rAjAne udyAnapALakoe AvI hAtha joDI kahyuM ke araviMda munIzvara padhAryA che. 232 che tyAre parivAra sahita rAjA tyAM AvI harSathI gurUne namIne ucitasthAne beThe tyAre AcArya dharma kahevA lAgyAH-233 he bha, A saMsAra masANa mAphaka hamezAM azucimaya che, temAM meharUpI pizAca vilAsa kare che ane kaSAyarUpa gRdhronAM ToLAM bhame che. 234 ' ' temAM durjaya dhanatRSNArUpa zAkinI hameza phare che, ane ati AkarA rAgarUpa agnimAM ghaNA jaNanAM zarIra baLe che. 235 * * - durlara kAmavikAranI javALAothI te cAre bAjuthI bhayaMkara lAge che, ane prati samaye phelAtA bhAre pravarUpa dhUmathI temAM aMdhAruM chavAyela che. 236 For Personal & Private Use Only Page #571 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * pakao zrI dharmaratna prakaraNa. mithyAtva bhujagasaMsthiti, razubhAdhya vasAya bhISaNa karaMkaH, nihiya vahuneha thaMbhI, bhamaMta mumahaMta bhUyagaNo. 237 sarvatra loka kalaha, sphuTa duccaiH sthAlikA samUha zva, muvvata viviha uvyeya, jaNaga kArunna runasaro. 238 sthAna sthAna nivezita, dhanasaMcaya bhakUTa saMchannaH, kiNhAi azuhalesA, suhagidhi siyAli vikarAlo. 239 ati dussaha vividhApa, nipatahu zakunikAnikararaudraH, nirUkara gareta dujaNa, riTho annANa mAyaMgo. 240 vipaya viSapaMkamagnaH, prANiANa stad bhAzmazAne tra, paDiyANaM jIvANaM, katto sumiNevi asthi muhaM. 241 vaLI emAM mizyA varUpa sarpa rahe che, tathA azubha adhyavasAyarUpa bhayaMkara karaMka (ghora khodi9) vase che, temaja sneharUpa staMbha laIne emAM ghaNA bhUte pharatA rahe che. 237 vaLI emAM jyAM juo tyAM kalaha kaMkAsarUpa thALione khaDakhaDATa thAya che, ane aneka jAtanA uddhagajanaka karUNa rUdananA svara saMbhaLAya che. 238 * tathA ThekANe ThekANe chupAvelA dhananA bhaMDArarUpa bhamanA DhagalA rahelA che, ane kRSNAdika azubha lephsAvALI sukhagRddhirUpa ziyAlaNathI e vikarALa lAge che. 239 ati dusaha aneka ApadAorUpa zamaDIothI e bIhAmaNe che, vaLI emAM kapaTI durjanarUpa ariSTa (azubha sUcaka cinha) rahelAM che, tathA ajJAnarUpa mAtaMga (caMDALa) emAM rahe che. 240 mATe A saMsArarUpa mazANamAM prANio viSayarUpa viSama kIcaDamAM - mRcI jAya che, temane svapnamAM paNa sukha kayAMthI hoya? 24 For Personal & Private Use Only Page #572 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIzama guNa. AAAAAAAAAAA . - - yaditu sucaritra sutapo, jJAna mudarzana mahAbhaTAM zcaturaH, uttara sAhaga ruveNa, ThAviuM cadisi kamaso. 242 dhRtvA susAdhumudrAM, jinazAsana maMDale samupavizya, dAu payatteNa daDhaM, dubheya sikkhA sihAvaMdha. 243 moha pizAca prabhRtI, napAsya savA nabhISTa vighnakRtaH, akkhuhiya mANasehiM, nirUddha iMdiya payArehiM. 244 avyagraM pratyauH, sAmAcArI vi citra kusumabharaiH, siddhaMtamaMtajAvo, kIrai vihiNA iheva tao. 245 mana IhitA nyamumatAM, saMpate samasta saukhyAni, pagari sapatte ya jave, sA labbhai nibuI paramA. 246 iti harivAhana nRpati, bhAvArthayutaM vibudhya gurUvacanaM, bhIsaNa saMsAra guhAga, vAsI mubahu bIhato. 247 bAkI jo jJAna-darzanacaritra ane parUpa sAra subhaTane cAra dizAmAM uttarasAdhakarUpe sthApI susAdhunI mudrA dharI jina zAsanarU5 maMDaLamAM bezI himmata rAkhI be prakAranI zikSArUpa zikhAbaMdha daI mehapizAca vagere ISTamAM vighakArIone dUra karI zAMta mana rAkhI indriyone pracAra rokI, 242-243-244 ekAgratAthI sAmAcArIrUpa navA tarehavAra puSpathI siddhAMtara5 . trane jA5 vidhipUrvaka karavAmAM Ave te saghaLA manaIcchita sukha prApta thAya cha, bhane tanA gusso yatai audi 52ma nivRtti (muhita) bhaNe che. 245-246 A rItanA bhAvArtha bharelA guNvacana sAMbhaLIne harivahana rAjA - yaMkara saMsArarUpa mazANamAM vasatAM bIhavA lAgyA. 247 For Personal & Private Use Only Page #573 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 572 zrI dharmaratna prakaraNa. ' ' sAmrAjyaM bhImasute, vinyasyA neka loka saMyuktaH bhava peyaNullaMghaNa, pavaNaM dikhaM pavajje 248 ekAdazAMgadhArI, suciraM parizaritA malacaritraH, sorAyarisI patto, tihuyaNa siharaThi ThANaM 249 bhImanaredropi ciraM kurvan jinazAsanonnatIH zatazaH, parahiya karaNikara, nIII pasAhae ranaM. 250 anye vikArA, gArA dudvignamAnasaH puvaM, rajje vittu giri, dikkhaM bhImo gao mukkhaM. 251 iti hi bhIma kumAra sunutarka, manasi kRtya camatkRti kArakaM, parahitArtha kRtaH kRtino mudA, bhavata bhAvita jaina matAH sadA. 252. ( iti bhImakumAra kathA samAptA ) (4:) tethI te bhImakumArane rAjya sAMpI aneka lAka sAthe sa'sArapa masANane ullaMghavA samartha dIkSAne lete haveA. 248 te agIAra aMga zIkhI cirakALa nirmaLa cAritra pALI te rASi siddhipada pAmyA. 249 bhIma rAjA paNa cirakALa sudhI se...kaDA rIte jina zAsananI unnati karatA thakA parahita karavAmAM tatpara rahI nItithI rAjya pALA lAgyA. 250 te Akhare sasArarUpa kedakhAnAthI udvigna thaI putrane rAjyapara sthApI dIkSA laI mukita pAmyA. 251 A rIte bhImakumAranuM camatkArI ghRttAMta sAMbhaLI huM paDatAM, tame harSathI parahitArtha karatA thakA hamezAM jaina matathI bhAvita raheA. rapara (A rIte bhIma kumAranI kathA pUrNa thai che.) For Personal & Private Use Only Page #574 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIza guNa. 573 ekaviMzatitama guNa. uktaH parahitArthakArI ti viMzatitamo guNaH, sAMprata mekaviMzatitamo labdhalakSya guNaH phalato bhidhIyate. parahitArthakArI nAme vazama guNa kahe. have ekavIza labdhalakSya guNa phaLathI varNavIye chIye. (mULa gAthA.) lakkhei laddha lakkhosuheNa sayalaMpi dhammakaraNijjaM, dakkho susAsaNijjoturiyaM ca susikkhio hoi. 28 (bhU thAno artha.) labdhalakSya purUSa sukhe karIne saghaLuM dharma kartavya jANI zake che. te DAhyA hovAthI jaladI keLavAya che. 28 ... ( ) lakSayati jAnAti-pratanujJAnA varaNatvA llabdha miva labdhaM lakSyaM zikSaNIyAnuSThAnaM yena sa labdhalakSyaH-sukhenA klezenA-tmanaH zikSayitu ca nirveda manutpAdaya nityarthaH-sakalaM samastamapi dharma karaNIyaM caityavaMdana vaM. danAdikaM-aya mabhiprAyaH-pUrva bhavAbhyasta mitra sakalaM jhaTitye vA dhigacchati. " lakhe eTale jANe-halakuM jJAnAvaraNa karma hovAthI prApta thayAnI mAphaka prApta thayuM che lakSya eTale zIkhavA lAyaka anuSThAna jene te labdha lakSaya purUSa sukhe eTale vagara kaleze athAt kaMTALo ApyA vagara-saMkaLa eTale samasta dharmakRtya caityavaMdana gurUvaMdana vagere-pUrvabhave zIkheluM hoya tema badhuM jaladI jANI zake che. For Personal & Private Use Only Page #575 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAM9Y zrI dharmaratna prakaraNa tathAcAha. patijanma yada bhyasta, jIvaiH karma zubhAzubhaM, tenai vA bhyAsayogena, tadevA bhyasyate sukha. (miti) je mATe kaheluM che ke, dareka janmamAM jene je kAMI zubhAzubha kAmane abhyAsa karela hoya che, te teja abhyAsanA yoge karIne IhAM sukhe zIkhI zakAya che. ataeva dakSaH kSipakArI, suzAsanIya, stvaritaM stokakAlena, cakArasyo pariyogAt suzikSA pAragAmI ca syAt. nArgAjunavat. ethI ja dakSa eTale cAlAka hovAthI suzAsanIya (sukhe keLavAya evI hevAthI tvarita eTale thoDA kALe karI suzikSAne pAragAmI paNa thAya che. nAjuna egI mAphaka ke navana tatkathA caivaM. 'pura matthi pAilipuraM, gaMdhiyahaTTa va surahi gaMdhaDhaM, tattha muruMDo nivaI, Isarasaya sahasa namiyakamo. 1 kayamayaNa damo bahUsuddha, Agamo saMgamu tti varasUrI, dUrI kaya pAvabharo, viharaMto tattha saMpatto. 2 te nAjunanI kathA A pramANe che. - gAMdhInA hATanI mAphaka sugaMdhi (suyazavALA) janevALuM pATaliputra nAme nagara hatuM, tyAM muDa nAme rAjA hato, jenA caraNa kamaLamAM lAkhe ThAkara namatA hatA. 1 - tyAM kAmane jItanAra ane bahu Agamane zuddha rIte bhaNelA saMgama nAme mahAna AcArya pApanA samUhane dUra karatAthaka vicaratAM vicaratAM AvI pahoMcyA, 2 For Personal & Private Use Only Page #576 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIsamo guNa. pa75 guNa vuDhi bhAva kalio, sakiriyA laMkio ruirasaho, lakavaNagaMthu ba samatthi, tamsa ego pavarasIso. 3 so bAlovi abAla, pai bhAguNa rayaNa rohaNa samANo, ANiya cauttha rasiyaM, kayAvi iya kahai gurupurao. 4 aMcaM taMvacchIe, apuphiyaM gupphadaMta paMtIe, navasA likaMjiyaM nava, vahUi kuDaeNa me dinnaM. 5 to gurUNA saMlatto, vaccha palitto si paDhasi jaM evaM, so Aha maha vihijjau, AyAreNaM pasAu tti. 6 taha vihie gurUNA to, jaNeNa pAlittao tti so vutto, vahUsiddhijuo vAI, Thavio sUrIhi niyayapae. 7 te AcAryane vyAkaraNanI mAphaka guNavRddhi bhAvavALe (vadhatA guNavALe), salkiyAthI bhita, ane rUcira zabdavALA eka ziSya hate. 3. te bALaka chatAM paNa moTAne chAjatI buddhirUpa guNaratnane rohiNacaLa samAna hato. te eka vakhate cethA rasavALI eTale khATI rAba ANIne gurU pAse A rIte bolyo. 4 tAMbA jevI lAla AMkhavALI ane puSpa jevA dAMtavALI nava juvAna vadhUe kacchIvaDe A aNakUleluM (tAjuM) ane navA cekhAnI kAMjInuM Amla (khATi) mane ApyuM che. 5 tyAre gue kahyuM ke he vatsa, tuM Ama bele che tethI lAge che ke tuM pavitta (pralipta phasI paDela) banyuM che. tyAre te be ke mane A cAra zIkhavI mArA para prasAda kare. 6 gurUe tema karyuM chatAM lokoe tenuM pAlittaka evuM nAma pADI dI. * che. te bahu siddhivALe ane vAdI thaye eTale gurue tene pitAnA pade sthA . 7 * vyAkaraNamAM paNa guNa ane vRddhi hoya che. sArA kriyApada hoya che ane rUcira zabda paNa hoya che. For Personal & Private Use Only Page #577 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI dharmaratna prakaraNa. kAiyAvi vasahibAhiM, vakkhitto so kahiMci kajjami, jA ciThai tA tahiyaM, saMpattA vAiNo kevi. 8 . puchaMti sUrinilayaM, kahai imo vaikadIharapaheNa, kAla vilaMbakae lahu, vasahII sayaM puNo patto. 9 dAu kavADe kavaDeNa, muvai jA muNivaro tahiM tAva, pattA vAI pucchati, kattha pAlittao mUrI. 10 aha pabhaNati viNeyA, suhaMsuheNaM suvaMti kira gurUNo, uvahAsa kae vihio, kukkuDasaho to tehiM. 11 gurUNAvi virAlIe, sado vihio kahaMti to ee, lIlAi tae jiNiyA, amhe savvevi muNinAha. 12 dijau daMsaNa mihi, to lahu uThei so tayaM lahuyaM, dalu tajjiNaNatthaM, pavAiNo iya payaMpati. 13 te kayAreka koI kAma sArU vasatinI bAhera rokAye hatA tevAmAM tyAM keIka vAdIo AvI pahoMcyA. 8 . teo tene AcAryanuM sthAna pUchavA lAgyA tyAre eNe temane vAMke ane lAMbe rasto batAvyo ke jethI te vilabe pahoMce-ane pite temanI agAU vasatimAM AvI pahoMce. 9 - te vasatimAM AvI kapaTa karI kamADa baMdha karIne sUI rahyA, teTalAmAM te vadi AvI pUchavA lAgyA ke pAlittaka sUri kayAM che? 10 tyAre ziSya bolyA ke gura sukhe sUtelA che. tyAre temaNe upahAsa karavA mATe kUkaDAne zabda karyo. 11 - tyAre gurUe bilADane zabda karyo tyAre teo bolyA ke he munI zvara, tame amo badhAne lIlA batAvIne ja jItI lIdhA che. 12 A mATe have darzana Ape, tyAre te jaladI UThe. tyAre tene bahu nAne joIne tene jItavA mATe te vAdIe A rIte kahevA lAgyA. 13 For Personal & Private Use Only Page #578 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIzama guNa. 577 pAlittaya kahasu phuDaM, sayalaM mahimaMDalaM bhamaMteNa, diTho kahavi suo vA, caMdaNa rasasIyalo aggI. 14 zrIkAlaH mUrirAjo nami vi nami kulotsaratnAyamAnastacchiSyo vRddhavAdI dvijakulatilakaH siddhaseno babhUva; bibhrANaH kUTanidrAM kapaTa iti jane vizruto vizvarUpa:saMjAtaH saMgamo yaM tadanuca gaNabhRt pAdalipta stato haM. 15 iya jiNapavayaNa nahayala, sasiNo varavAiNo mahAkaviNo, kahiya niyapucca purise, bhaNiyaM pAlittaeNe yaM. 16 ayasAbhidhAya abhidumiyassa purisassa suddhahiyayassa, hoi vahaMtassa puNo, caMdaNarasa sIyalo aggI. 17 iya nijjiNiyA vAe, appaccavAevi vAiNo guruNA, nava rasataraMga lolA, taraMgalolA kahA ya kayA. 18 he pAlittaka bola, AkhI pRthvI pharatAM te agnine caMdananA rasa jevI zItaLa kayAM paNa dIThI ke sAMbhaLI che? 14 zrI kAlika nAme sUri ke je nami vinaminA vaMzamAM ratna samAna thayA. tyAra pachI tenA ziSya vRddhavAdI thayA tyAre keDe tenA ziSya siddhasena thayA ke je brAhmaNa kuLamAM tilaka tulya hatA ane hamaNuM kapaTanidrAne dhAraNuM karavAthI kharekharA kapaTarUpe jagatamAM pAdharA thaela A saMgamasUri thayA ane temane ziSya huM pAdalipta nAme thaye chuM. 15 A rIte jina pravacanarUpa nabhastalamAM caMdra samAna uttama vAdi ane kavi evA pitAnA pUrva purU varNavIne te pAdalipta bolyA ke. 16 apayazanuM ALa caDavAthI hRNAyelA zuddha manavALA purUSane agni UpADatAM caMdananA rasa jevI zItaLa lAge che. 17 A rIte vagara harakate vAdamAM vAdIone gurUe jItyA pachI temanA AgaLa nava rasathI bharapUra ane taraMga mAphaka AgaLa vadhatI kathA kahI saM. bhaLAvI. 18 For Personal & Private Use Only Page #579 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa78 zrI dharmaratna prakaraNa samiyA ya siroviyaNA, aTTassa muruMDarAiNo tahaya, vihiyaM taM pahusaM jaM, ajjavi kaiNo na pAvaMti. 19 dIhara phaNiMda nAle, mahihara kesara disAmuha dalille, ua piyai kAlabhamaro, jaNamayaraMdaM puhai paume. 20 je laddha lak bhAveNa, mariNA gUDha muttamAIyA, nAyA bahuyAbhAvA, vittharagaMthAu te neyA. 21 aThamimAIpavva, pAlitto leviUNa niyacalaNe, revaya vimala girImu, vaMdai deve nahapahaNaM. 22 itto suraThavisae, ajjuNa rasasiddhi laddhamAhappo, savvatya laddhalakkho, jogI nAgajjuNo asthi. 23 vaLI mukuMDa rAjA mAM paDatAM tenI mastakanI vedanA te AcArya zamAvI dIdhI ane evI kavitA karI che ke je Aja sUdhI paNa bIjA kavio karI zakyA nathI. 19 te kavitA A rIte che. lAMbA saparUpa nALavALA, parvatarUpI kezarAvALA, ane dizAnA mukharUpa daLavALA pRthvIrUpa paddhamAM kALarUpI bhamaro juve, janarUpa makaraMda piye che. 20 vaLI te AcArya labdhalakSapaNAthI je gUDha sUtra vagere aneka bhAva jANuM lIdhA che te moTA graMthathI jANuM levA. 21 te pAdalipta sUri AThama vagere parvamAM pitAnA caraNe lepa karI giranAra ane zetrujApara AkAza mArge deva vAMdavA jatA. 22 Amera soraTha dezamAM senAsiddhithI prakhyAti pAmela ane sarva bAbatamAM dhyAna denAra nAgArjuna nAme yogI hatA. 23 For Personal & Private Use Only Page #580 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A ekavIsamo guNa. pa79 so dadu bhaNai mUriM, viyarasu niyapAya levasidi me, giNhe mu maja kaMcaNa, siddhiM to bhaNai muNipavaroH 24 bho kaMcaNa siddha akiMcaNasta maha kaMcaNassa siddhIe, kiM kajja mavajjAe, kaMcaNa siddhAvi kiMva sthi. 25 tuha pAyaleba siddhiM, sAvajjaM teNa nahu payacchami, jaM sAvajjuvaeso, muNINa no kappae bhadda. 26 tatto imo vilakho, suladdhalakkho lahuMpi sikkhei, samaNo vAsaga kiriyaM, ciivaMdaNa daNAIyaM. 27 titthAgayANa sUrINa, vaMdaNaM dei caraNa kamalesu, . kusalattaNeNa purao ThAuM samvesi saDhANaM. 28 te pAdalipta sUrine joI bole ke tame mane tamArI pAdapanI siddhi batAve ane A mArI nAsiddhi huM tamane ApuM, tyAre sUrie nIce mujaba tene javAba vA. 24 he kaMcanasiddha yogI, akicana chuM te pachI A pApa bharelI senAsiddha sAthe mAre zuM karavAnuM che, agara enAthI zuM phAyade che. 25 vaLI tane pAdalepanI siddhi ApavI e sAvadya kAma che tethI te paNa huM ApI zakatuM nathI. kemake he bhadra! munione sAvadyane upadeza paNa ka9pe nahi. 26, tyAre te yogI dilagIra thaye thako paNa babara lakSya rAkhIne zrAvakanI cityavaMdana gurUvaMdana vagere ghaNI kiyA zIkhavA lAgyA. 27 pachI tIrtha vAMdavA AvelA sUrinA caraNakamaLamAM te caturAI vAparI badhA zrAvakonA mokhare rahIne vaMdana karavA lAgyA. 28 For Personal & Private Use Only Page #581 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 580 zrI dharmaratna prakaraNa. ja ke - gurucaraNaM to kAuM, niyamauli namai tayaNu gaMdheNa, lAi sa laddhalakkho , sattuttara mosahINa sayaM. 29 teNaM osa hiniyareNa, pAyaleva sayaM kuNai eso, tavyasao gayaNe kukkuTu vva uppaDai paDai puNo. 30 puNa rAgaeNa guruNA diTho puThoya kahai so evaM, pahu tuha pAya pasAyaM, gadheNa mae ima nAyaM. 31 pahU pasiya kahasu samma, jogaM jeNaM havemi sukayattho, guruuvaeseNa viNA, jamhA na havaMti siddhIo. 32 to ciMtai muNinAho, muladdha lakkhattaNaM imassa aho, jaM helAe nAo. dhammo taha osahigaNo ya. 33 tyAM gurUnA caraNamAM pitAnuM mAthuM dharI temane namavA lAgyuM, eTale teNe lakSya rAkhI gaMdhavaDe ekaso sAta auSadhi oLakhI lIdhI. 29 pachI te auSadhio vaDe teNe pitAnA page lepa karyo, tenA ge te AkAzamAM kUkaDAnI mAphaka UDato ane paDate thavA lAgyo. 30. eTalAmAM gurU tyAM pharI AvyA temaNe tene tema thate joI pUchyuM tyAre teNe evuM kahyuM ke he prabhu! A tamArA caraNane pasAya che, meM tenI gaMdha laI ATaluM jANyuM che. 31 pachI te be ke he prabhu! prasAda karI mane samyapha ega batAve ke jethI kRtArtha thAuM', kemake gurUnA upadeza vinA siddhio prApta thatI nathI. 32 | tyAre AcArya vicAravA lAgyA ke aho AnuM labdhalakSyapaNuM kevuM sarasa che ke eNe dharma tathA auSadhio sahaja sahaja jANI lIdhI. 33 For Personal & Private Use Only Page #582 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekavIzama guNa. 581 - - annapi imo nAhI, suheNa iya citiuM bhaNai saMrI. jai hosi majjha sIso, kahemi to tuha ahaM jogaM. 34 so Aha nAha nAhaM, satto jaidhamma bhAra muvahilaM, kiMtu pahu tavasamIce, gihatthadhamma pavajjissaM. 35. evaM karesu iya bhaNiya, sUriNA gAhio imo samma, samattamUla mamalaM, gihidhamma paNio ya imaM. 36 saThiya tahalaM salileNa, kuNamu taM pAyaleva meyaM ti, kuNai tahacciyaM eso, jAyA nahagamaNaladdhI se. 37 tIe pabhAvaoM so, vaMdai ujjitamAisu jiNide, pAlittANaM ca puraM, saMThAvai sUrinAmeNa. 38 girinAra girisamIve, turagasuraMgA dasAramaMDavao, ceI pamuhaM vihiyaM, teNaM nemissa bhattoe. 39 mATe e bIjuM paNa sukhe jANI zakaze ema vicArI sUri bolyA ke je tuM mAro ziSya thAya te huM tane ega batAvuM. 34 tyAre te be ke he nAtha, huM yatidharmanA bhArane UpADavA samartha nathI, bAkI he prabhu tamArA pAsethI gRhastha dharma aMgIkAra karIza. 35 ThIka te ema kara. ema kahIne AcAryo tene rUDI rIte samyakatvarvaka nirmaLa gRhastha dharma kabUlAvyo ane pachI kahyuM ke. 36 sAThI cekhAnA pANIthI tuM tArA page lepa kara, te sAMbhaLI teNe tema karatAM tene AkAzamAM gamana karavAnI labdhi prApta thaI. 37 te labdhinA prabhAve te giranAra vagere sthaLe jaI jinendranA biMba vAMdate tathA teNe pAlitta sUrinA nAme pAlItANuM nAme nagara vasAvyuM. 38 vaLI giranAranI pAse gheDa jaI zake evI suraMga karAvI tathA izAra maMDapa nAme catya vagere nemIzvara bhagavAnanI bhaktithI teNe karAvyAM. 39 For Personal & Private Use Only Page #583 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 582 zrI dharmaratna prakaraNa. ranNA~ evaM gihatthadhammaM, jigasAsaNa unnaI ca kAuNaM, ihaparaloe kallANa, bhAyaNaM esa saMjAo. 40 nAgArjunasya ti phalaM viziSTaM, salabdhalakSasya nizamya sampa, guNe tra niHzeSaguNapradhAne, kRtaprayatnA bhavikA bhavaMtu. 41 (iti nAgArjuna kathA samAptA.) e rIte gRhastha dharma pALI ane jinazAsananI unnati karIne te mA so bhane 52sonA 48yAnu pAtra thye|. 40 A rIte labdhalakSa guNavALA nAgArjuna gine prApta thaeluM phaLa rUDI rIte sAMbhaLIne badhA guNemAM pradhAnabhUta rahevA A guNamAM bhavyajane prayatna 42tA thA. 4i (sema nAgArjunanA thA pUrI 14 .) [nigamana.] ukto labdhalakSya ityekaviMzo guNaH, sAMprataM nigamaya nAha. labdhalakSayapaNArUpa ekavIza guNa kahyuM, have nigamana (mULa gAthA.) ee igavIsa guNAsuyANusAreNa kiMci vakkhAyA, arihaMti dhamma rayaNaMghi eehi saMpannA. 29 For Personal & Private Use Only Page #584 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nigamanaM. 583 jana -- --- (mULa gAthAno artha.) e ekavIza guNa zAstranA anusAre jarA varNavyA (kemake) e guNae karI je sahita hoya te dharmaratna grahaNa karavAne yogya thAya che. 29 (TIkA.) ete pUrvoktasvarupA ekaviMzatisaMkhyA guNAH-zrutAnusAreNa zAstrAMtaropalaMgadvAreNa-kiMci nna sAmastyena-vyAkhyAtAH svarupataH phalatazca prarUpitAH, kimartha mityAha, yato'haMti yogyatAsAraM dharmaratnaM gRhItuM, na puna / vasaMtanRpava dvAjalIlA miti bhAvaH-ke ityAha-ebhiranaMtaroktai rguNaiH saMpannAH . saMtA saMpULa che te. (4) e pUrve kahela svarUpavALA ekavIza guNa zrutAnusAra eTale zAstramAM je rIte maLI AvyA te rIte saMpUrNapaNe te nahi paNa) kAMIka svarUpe tathA phaLa batAvIne prarUA. zA mATe te kahe che. je mATe e hamaNAja kahelA guNathI je saMpanna eTale sahita athavA saMpUrNa hoya te yogyatApUrvaka dhamaratnane (pAmavA) lAyaka thAya che. nahi ke vasaMta rAjAnI mAphaka rAjalIlAneja pAme che, e bhAva che. __ Aha-ki mekAMtanai tAvadguNasaMpannA dharmAdhikAriNa utA pavAdo ja hatI ti jo satya hR. (4) - zuM ekAMte eTalA guNe karI saMpanna heya teoja dharmanA adhikArI che ke kaMI apavAda paNa che? e praznanuM uttara kahe che. pAyaddha guNa vihINAeesi majjhimA varA neyA, pho paNa khAM- dariddapAyA muNeyavvA, 30 For Personal & Private Use Only Page #585 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 584: zrI dharmaratna prakaraNa e guNenA cothA bhAge hIna te madhyama jANavA ane ardha bhAge hIna hoya te jAnyapAtra jANavA, paNa tethI vadhu hIna heya te daridraprAya arthAt agya samajavA. TIkA. . ihA dhikAriNa stredhA ciMtyA-uttamA, madhyamA, jaghanyA ca tatro ttamAH saMpUrNaguNA eva. pAda zraturthAMzo'rdai dalaM-guNazabdasya pratyeka mabhi saMbaMdhAt pAdapramANe raIpramANe zca guNai ye vihInA vikalA eteSA mukta. guNAnAM madhyAt te yathAkramaM madhyamAvarA jJeyA-caturthAMza vihInA madhyamA, arddhavihInA jaghanyA iti bhAvaH IhAM adhikArI traNa prakAranA che--uttama, madhyama, ane jaghanya. tyAM pUrA guNavALA hoya te uttama jANavA. pAda eTale ce bhAga ane ardha eTale ardho bhAga. guNa zabda darekamAM lagADe. tethI e artha che ke cothA bhAga jeTalA tathA ardha jeTalA guNoe karI je hIna eTale vikaLa e kahelA guNamAMthI hoya te anukrame madhyama ane avara jANavA. arthAt cothA bhAge hIna te madhyama ane adhe hIna te jaghanya jANavA. tebhyopi hInatareSu kA vArte tyAha. itto pareNaM ti-ebhyo pareNA ii dapya dhikai hInA rahitA daridramAyA akiMcanajanakalpA muNitavyA veditavyA-yathAhi daridrA udarakaMdAbharaNa ciMtA vyAkulatayA na ratnakraya manoratha mapi kurvati, tathai tepi na dharmAbhilASa mapi vidadhatI ti. (cha) tethI paNa je vadhu hIna hoya te kevA gaNavA te kahe che. ethI vadhAre eTale adha bhAgathI paNa adhika guNe karIne je hIna eTale rahita hoya te daridraprAya eTale bhikhArI jana jevA jANavA. jema daridrIo peTa bharavAnI ciMtAmAMja vyAkuLa hovAthI ratna kharIdavAno mAratha mAtra paNa karI zakatA nathI, tema eo paNa dharmanI abhilASA paNa karI zakatA nathI. For Personal & Private Use Only Page #586 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - nigamana. 585 evaMca sthite ya vidheyaM tadAha. dhammarayaNatthiNA topaDhamaM eyajjaNami jaiyavaM, jaM suddha bhUmigAerehai cittaM pavittaM pi. 31 ema che tyAre zuM karavuM te kahe che. te mATe dharma ratnanA arthamAM pahelAM e guNe upArjana karavA yatna karavo joIe, je mATe pavitra citra paNa zuddha bhUmikAmAM ja zebhe che. 31 dharmaratna muktasvarupa tadarthinA tallipmunA tata stasmAt kAraNAt mayama mAdA veSAM guNAnA majane viDhapane yatitavyaM tadupArjanaM prati yatno vidheya-stadavinAbhAvitvA dharmaprApte-ratraiva hetu mAha. yasmAt kAraNA chu. dabhUmikAyAM prabhAsa citrakaraparikarmitabhUmA vivA kalaMkAdhAre rehai ti rA. jate citraM citrakarma pavitramapi prazasta mAyA likhitaM saditi. (cha) pUrva kahela svarUpavALuM dharmaratna tenA athie eTale tene meLavavA IrachA rAkhanAre kAraNe prathama eTale zarUAtamAM e guNonA arjanamAM eTale vadhAravAmAM yatna kare. kemake tema karyA vinA dharmaprApti thatI nathI. Ihaja hetu kahe che. je mATe zuddha bhUmikAmAM eTale ke prabhAsa nAmanA citArAe sudhArelI bhUminA mAphaka nirmaLa AdhAramAMja citra eTale cItarAmaNa sArUM citareluM hoya te paNa zobhI nIkaLe che. pUrva sUcita prabhAsa citrakRtkathA caivaM vilasaMta nAgapuM nAga, saMgayaM pura miha sthi sAeyaM, kara lAsasihara siharaMva, kiMtu bahu rUiradhavalaharaM. 1 IhAM jema nAga ane punnAga nAmanA vRkSethI kelAsa parvatanA zikhara zobhe che, tema nAga (hAthI) ane DuMnAga (moTA mANasa) thI zobhatuM ane ghaNA mahara dhavalagrahavALuM sAketa nAme nagara hatuM. 1 For Personal & Private Use Only Page #587 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 186 zrI dharmaratna prakaraNa. rAyA mahAvalo riu, rUkvANa mahAbalu vya tattha tthi, so asthANu vaviTho, annadiNe pucchae dUyaM. 2 bho mama rAyaMtarabhAvi, rAyalIlociyaM na kiM atyi, so bhaNai sAmi savvaMpi, atthi muttUNa cittamahaM. 3 nayaNamaNo hAri vicitta, cittaavaloyaNeNa rAyANo, jaM kira tIevi phuDaM, kuNaMti caMkamaNalIlAo. 4 iya Ayaniya rannA, mahalla kohalla pUriya maNeNa, AiTho varamaMtI, turiyaM kAramu cittasaha. 5 dIhara visAvasAlA, bahasauNAlaMkiyA muhacchAyA, - ujjANa mahi vva lahUM, mahAsahA teNa nimmaviyA. 6 . . tyAM duzmanarUpI jhADone UkheDavA mahAbaLa (pavana) samAna mahAbaLa nAme rAjA hate. te eka veLA sabhAmAM beThe thake dUtane pUchavA lAgyo. 2 *" be he data, mArA rAjyamAM rajalIlAnA baranuM zuM kAma nathI? dUta ke he svAmi, eka citra sabhA zivAya bIjuM badhuM che. 3 " kemake AMkhane priya lAgatA aneka citro jevAthI tyAM rAjAo khullI rIte harapharanI majhA meLavI zake che. 4 ema sAMbhaLI moTA kutuhuLI (zani) rAjAe mukhyamaMtrine pharamAvyuM ke jaladI citrasabhA caNA. 5 tyAre teNe bahu vizALa (mahAna) zAla (vRkSa) vALI, bahu zakuna (pakSio) thI zobhatI, ane zubha chAyAvALa udyAna bhUminA jevI vizALa zALA (oraDA) vALI, baha zakuna (magaMLa) thI alaMkRta ane pavitra chAya (cha) vALI mahA sabhA taiyAra karAvI. 6 For Personal & Private Use Only Page #588 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nigamanaM. pa87 na nanana " , " -- - AhUyA naravaDaNA, cittayarA cittakamma kayakaraNA, vimala pahAsa bhihANA, tatto turiyaM purapahANA. 7 addhaddhavibhAeNaM, vibhaittA appiyA sahA tesiM, dAvitu aMtarA jaNaNiyaM ca buttA niveNe vaM. 8.. bho tunbhehiM kammaM, kayAvi nahu picchiyaca mannunnaM, niyaniyamaIi niuNaM, iha cittaM cittiyadhvaM ca. . . viThI na manniyavyA, jahavinANaM ca kArii pasAo, ahamaha migAi tatto, sammaM kammaM kuNaMti ime. 10 jAva gayA chammAsA, to puThA asueNa te rannA, ; vimaleNa tao bhaNiyaM, nippanno deva maha bhAgo. 11 merU vya tayaM bhAgaM, suvannarUiraM vicittabhUbhAgaM, picchittu nivo tuTho, mahApasAyaM kuNai tassa. 12 pachI rAjAe citranA kAmamAM haziyAra gaNAtA nagaranA mukhya citArA vimaLa ane prabhAsa nAme hatA temane lAvyA. 7 temane ardhI ardhI sabhA vehecIne ApI ane vaccamAM paDade baMdhAvI rAjAe temane A pramANe pharamAvyuM. 8 ju, tamAre eka bIjAnuM kAma kayAre paNa na jevuM kiMtu IhAM pitapotAnI matithI barAbara citta cItaravAM. 9 cevaTacIro nahi mAnatAM huM tamArI suziyArI pramANe tamane InAma ApIza ema rAjAe kahyAthI teo spardhA spadhIMthI khaMta laI kAma karavA maMDayA. 10 ema karatAM cha mAsa pasAra thayA tyAre rAjAe utsuka banI temane pUchatAM vimaLa che ke he deva! mAro bhAga meM taiyAra karI lIdhuM che. 11 tyAre merUnA mAphaka te bhAgane sonAthI zobhate ane sarasa rIte cItarelo joIne rAjAe khuzI thaI tene meTuM InAma ApyuM. 1ra : For Personal & Private Use Only Page #589 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 588 zrI dharmaratna prakaraNa puTho bhaNai pahAso, cittAraMbhaMpi deva na karemi, jaM ajjavi me vihiyaM, bhUmIe ceva parikamma. 13 taM bhUkammaM naNu kerisaM ti bhUveNa avaNiyA javaNI, tAva savise paramma, sucittakammaM tahiM diTaM. 14 to bhaNio so ranA, re kiM amhevi vippayAresi, annovi na vaMcijjai, kiMpuNa sAmi tti so Aha. 15 paDibiMva saMkamo deva, esa iya bhaNiya teNa pariyacchI, dinnA tao niveNaM, sA diThA kevalA bhUmI. 16 aha vimhieNa rannA puDhe kIrai ki merisA bhUmI, so bhaNai deva erisa, mahIi cittaM havai suthiraM. 17 prabhAsane pUchatAM te bolyo ke meM te hajI cItra kADhavAnI zarUAta paNa nathI karI, kemake haju sudhI te meM bhUmInI sudhAraNA karI che. 13 rAjAe kahyuM evuM te bhUmi karma vaLI kevuM che ema kahI paDade UMco eTale tyAM te vaLI vadhAre zobhatI citrAmaNa joI. 14 tyAre rAjAe tene kahyuM ke are tuM amane paNa Thage che ke? bIjAne paNa ThagavuM na joIye te vaLI dhaNIne ThagavuM e zuM? tyAre te be9. 15 he deva, e to pratibiMba saMkhyuM che, ema kahI teNe paDade nIce karyo ke rAjAe tyAM sAdI bhUmija je I. 16 , tyAre vismaya pAmI rAjAe pUchayuM ke AvI bhUmi zAmATe karI che? tyAre prabhAsa bolyA ke he deva, AvI bhUmimAM eka te citra vadhAre For Personal & Private Use Only Page #590 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nigamanaM. 589 vannANa phurai kaMtI, ahiyaM sohaM dharati ruvAI, picchaMtANa jaNANaM, bhAvullAso bhisaM hoi. 18 taM muNiuM tassa vivega, rAiNA rAiNA pahiTheNa, biuNo kao pasAo, sapasAyaM pabhaNiyaM caimaM. 19 emeva imaM ciThau, cittasahA me calaMtacitta juyA, hou apuvvapasiddhi tti, esa puNa uvaNabho ittha. 20 sAeyaM saMsAro, rAyA mUrI sahA ya maNuyagaI, cittayaro bhaviyajio, cittasahAbhUsamo appA. 21 bhUparikammaM muguNA, cittaM dhammo vayAI ruvAI, vannasamA iha niyamA, jiyaviriyaM bhAvaullAso. 22 TakAu thAya che, bIjuM raMganI kAMti vadhu kure che, trIjuM citrelA AkAra vadhu zebhe che, ane cothuM jenArAone vadhu ane vadhu bhAllAsa thAya che. 17-18 te sAMbhaLIne tenA viveka tarapha rAjI thaelA rAjAe tene bamaNuM InAma ApyuM ane te sAthe vaLI kahyuM ke have A mArI cAlatA citravALI A citrasabhA jevI che tevI ja rahevA de ke jethI enI siA karatAM apUrva prasiddhi thaze. A vAtane upanaya IhAM A rIte che-1020 - sAketapura te saMsAra che, rAjA te AcArya che, sabhA te manuSyagati che, citrakAra te bhavya jIva che, ane citra sabhAnI bhUmi te AtmA che. 21 temaja bhUmiparikarma te saddaguNe che, ane tyAM citra te dharma che, AkAra te vrata che, raMga te niyamo che, ane bhAllAsa te jIvanuM vIrya che. 22 For Personal & Private Use Only Page #591 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 290 zrI dharmaratna prakaraNa. evaM prabhAsAbhidha citraM kRvat-. jA jA vui vizudhdha, yeno jvalaM dharma vicitra citraMzobhA mananya pratimAM dadhItAM 23 iti prabhAsakathA A rIte prabhAsa nAmanA cItArAnI mAphaka paDitae pitAnI AtmabhUmi nirmaLa karavI ke jethI tyAM ujavaLa dharmarUpI vicitra citrAmaNa anupama zobhA pAmI zake. 23 . (A rIte prabhAsanI kathA che.) nag dha vibhAvavadha pati -tatra ghaDavarata virata zrAvaka-dharmabhedAt dvidhA. tatrA viratazrAvakadharmasyA nyatra . . . vArU, dharma be prakAre cheH-zrAvakano dharma ane yatine dharma. tyAM avirata ane viratabhede karI zrAvakadharma pAcho be prakAre che. tyAM avirata zrAvaka dharmane adhikArI graMthAMtaramAM A rIte kahela che. " "tI hArI garathI, samaratha no na muttaro , . atthI u jo viNIo, samuThio pucchamANo ya." 1 tyAM je arthI hAI sutrane anukULapaNe samarthana karanAra hoya, vaLI athI chatAM paNa vinIta hAI sAme AvI pUchanAra hoya te adhikArI jANa" ___ ityAdinA dhikArI nirUpitaH viratazrAvaka dharmabhya tu mA . A rIte adhikArI jaNAvela che. ane virata zrAvaka dharmanA adhikArI A rIte che - For Personal & Private Use Only Page #592 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nigamana.. 591 vvvvvA.A.Vive "saMpattadasaNAI, paidiyaha jaijaNA suNeI ya, ...... sAmAyAriM paramaM, jo khalu taM sAvayaM viti." 2 tathA ... ... -paralogahiyaM samma, jo jiNavayaNaM suNei uvautto, aitivyakamma vigamA, ukkoso sAvago itthaM. 3 je samyakatva pAmI dararoja yatijana pAsethI uttama sAmAcArI sAMbhaLe teneja zrAvaka kahe che. temaja je paralokamAM hitakAri evA jina vacanane je samyak rIte upagapUrvaka sAMbhaLe te atitIvra karmanA nAza thavAthI utkRSTha zrAvaka jANavo." ..... ityAdibhi rasAdhAraNaiH zrAvaka zabdapravRttihetUbhiH sUtra radhikArikha muktaM. yatidharmAdhikAriNo pyanyatrai va muktA, stadyathA,..... "pabajjAe arihA-AriyadesaMmi je samuppannA," ityAdi. tadebhi rekaviMzatyA guNaiH katamasya dharmasyA dhikAritva mukta miti.? ityAdika khAsa rIte zrAvaka zabdanI pravRttinA heturUpa vaDe kerIne adhikAripaNuM jaNAveluM che, ane yati dharmanA adhikArio paNa bIjA sthaLe A rIte kahelA che ke je Arya dezamAM samutpanna thayA heya ItyAdi lakSaNavALA hoya te tene adhikArI che. mATe A ekavIza guNavaDe tame kayA dharmanuM adhikAripaNuM kaho cho? .... atrocyate ... etAni sarvANyapi zAstrAMtarIyANi lakSaNAni prAyeNa tattadguNasyAM gabhUtAni varttate, citrasya varNakazuddhi-vicitravarNatA-sarekhAzuddhi-nAnAbhAva pratItivat. prakRtaguNAH punaH sarvadharmANAM sAdhAraNA bhUmikeva citraprakArANA miti sUkSmabuddhyA paribhAvanIyaM. For Personal & Private Use Only Page #593 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para zrI dharmaratna prakaraNa IhAM javAba kahIye chIye. - e badhAM zAsAMtaramAM kahelAM lakSaNa prAye te te guNanA aMgabhUtaja che. jemake citra eka chatAM temAM vicitra vAnA, vicitra raMga, ane vicitra rekhAo dekhAya che tema. ane A cAlatA guNo te sarve dharmanI sAdhAraNa bhUmi jevA che, jemAM judI judI citrAmaNanI paNa jagyA te ekaja hoya che. e vAta Gii buddhithI vicArI levA jevI che. duvihaMpi dhammarayaNaM, tarai naro bittu mavigalaM so u, jasse gavIsaguNarayaNa, saMpayA sutthiyA atthi. (tti) vaLI Aja graMthamAM kahenAra che ke * be prakAranuM paNa dharmaratna pUrepUruM grahaNa karavA teja samartha thAya che ke jenI pAse A ekavIza guNarUpa ratnanI trAddhi kAyama heAya che. ataevAha. saha eyaMmi guNohe-- saMjAyai bhAvasAvagattaM pi, tassa puNa lakkhaNAIeyAiM bhaNaMti suhaguruNo. 32 ethI bahAM kahe che ke bhAva zrAvakapaNuM paNa e guNasamUha hoya teja prApta thAya che. te bhAva zrAvakapaNAnA lakSaNo zubhagurU A rIte kahe che. 32 sati vidyamAne etasmi nanaMtarokte guNaughe saMjAyate saMbhavati bhAva zrAvakatvapi-dUre tAbad bhAvavatitva mi tyape rathaH Page #594 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nigamana. 53 : bhAvazrAvakapaNuM paNa bhAvayatipaNuM te dUra rahe (e api zabdane artha che) e anaMtara kahelo guNa samUha chatAM eTale vidyamAna hoya teja saMbhave. ki manyadapi zrAvakatva masti, yenai va mucyate bhAvazrAvakatva miti? zaMkA. zuM zrAvakapaNe bIjI rIte paNa hoya che ke jethI ema kahe che ke bhAva zrAvakapaNuM ? bhAva dvArA paNa bIjI H . iha jinAgame sarvepi bhAvA zcaturvidhA eva. "nAma sthApanA dravyabhAvai stanyAsa" itivacanAta. (uttara) hA. ahIM jinAgamamAM badhA padArtha cAra prakAranA ja che. je mATe kaheluM che ke "nAma, sthApanA, dravya, ane bhAvathI dareka padArthane nyAsa thAya che." tathAhi nAmazrAvakaH sacetanAcetanasya padArthasya yat zrAvaka iti nAma kri. yate. sthApanAzrAvaka zcitragustakarmAdigataH. te A rIte. nAma zrAvaka eTale koIpaNa sacetana acetana padArthanuM zrAvaka evuM nAma pADavuM te. sthApanA zrAvaka te citramAM ke pustakamAM raheluM che. For Personal & Private Use Only Page #595 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 594 zrI dharmaratna prakaraNa. dravyazrAvako jJazarIrabhavyazarIravyatirikto devagurutattvAdizraddhAnavikala stathAvidhAjIvikAhetoH zrAvakAkAradhAraka zca. dravya zrAvaka te jJazarIra bhavya zarIra vyatirikta gaNiye te je de vagurUnI zraddhAthI rahita hoya te athavA A vikAarthe zrAvakane AkAra dhAraNa kAranAra hoya te. bhAvazrAvaka stu zraddhAlutAM zrAti zRNoti zAsanaM, dInaM vape dAzu vRNoti darzanaM, kuMtatya puNyAni karoti saMyama, taM zrAvakaM prAhu ramI vicakSaNAH bhAva zrAvaka te zrA eTale je zraddhALupaNuM rAkhe ke zAstra sAMbhaLe, va eTale pAtramAM vAve ke darzanane vare, ka eTale pApa kApe ke saMyama kare tene vicakSaNa jano zrAvaka kahe che." ityAdi zrAvaka zabdArthadhArI yathApiti zrAvako cita vyApAra parAyaNo vakSyamANaH-sacehA dhikRtaH-zepatrayasya rathAkathaMcideva bhAvA diti. ItyAdi zrAvaka zabdanA arthane dharanAra ane vidhi pramANe zrAvakane lAyaka vyApAramAM tatpara rahenAra Aja graMthamAM agADI varNavavAmAM Avaze te jANave. ane tene ja IhAM adhikAra che. bAkI bIjA traNa te jema tema rahelA che (matalaba ke bahAM kAmanA nathI.) - nanuM Agame nyathA zrAvakabhedAH zrUyaMne-yaduktaM zrI sthAnAMge, For Personal & Private Use Only Page #596 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nigamanaM. pa95 zaMkA. AgamamAM te zrAvakanA bheda bIjI rIte kahelA che, je mATe zrI sthAnAMgasUtramAM kahyuM che ke - " cauvihA samaNo vAsagA pannatA, taMjahA, ammApii samANe, bhA. yasamANe, mittasamANe, savattisamANe, ahavA caubihA samaNovAsagA pannattA-taMjahA-abhyaMsasamANe, paDAgasamANe, khANusamANe, kharaMTasamANe." zramaNopAsaka cAra prakAranA kahyA che te A rIte-mAbApa samAna, bhAI samAna, mitra samAna ane soka samAna. athavA bIjI rIte cAra prakAra che te A rIte ke ArIsA jevA dhajA jevA, sthANu jevA, ane kharaMTa jevA. eteca sAdhU nAzritya draSTavyAH tecA mISAM caturNA madhye kasmiavataraMtIti ? A badhA bheda sAdhune AzrI zrAvake kevA te mATe kahelA che. have A badhA bheda ahIM kahelA cAra bhedamAM kayA bhedamAM Utare? 3 . raghavAranAmatanA mAthA ga - tathA dAdAvALavAnu. nizcayanayamatena punaH sapatnIkharaMTasamAnau mithyAdRSTiprAyau dravyazrAvako, ropA mA gAvAM-tathA-pAM vapa meva mAne cALA re. uttara. vyavahAranaye e sarve bhAvazrAvaka che, kemake vyavahAra tema karAya che. nizcayanayanA mate eka ane kharaMTa jevA mithyA draSTiprAya je hoya te dravya zrAvaka jANavA ane bAkInA bhAva zrAvaka che. kAraNa ke e AThe bhedanuM svarUpa AgamamAM A rIte vyAkhyAta karyuM che. For Personal & Private Use Only Page #597 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 596 zrI dharmaratna prakaraNa. ciMtai jaikajjAi, na diThakhaliovi hoi ninne ho, egaMtavacchalo jaijaNassa, jaNaNI samo saDho. 1 hiyae sasiNeho cciya, muNINa maMdAyaro viNayakamme, bhAisamo sAhUNaM, parAbhave hoi musahAo. 2 pittasamANo mANA, IsiM rUsai apucchio kajje, manto appANaM, muNINa sayaNAu abbhahiyaM. 3. thaddho chiDDappehI, pamAyakhaliyANi nicca muccarai, saDho savattikappo, sAhujaNaM taNasamaM gaNai. 4 tathA dvitIyacatuSke gurUbhaNiyo sutattho, vivijjai avitaho maNe jassa, so AyaMsasamANo, susAvao vannio samae. ? je yatinA kAmanI saMbhALa le, bhula dekhe te paNa prIti na mUke ane yatijane ekAMta bhakta hoya te mAtA samAna zrAvaka jANavo. 1 je hRdayamAM nehavAna chatAM munionA vinaya karmamAM ochA Adara vALo hoya te bhAI samAna jANa, te munine parAbhava thatAM tarata sahAyakArI thAya che. 2 je mAnaguNa hoI kAryamAM nahi pUchAtAM jarA rasa dhare ane pitAne munione kharekharo sago karI gaNe te mitra samAna jANavo. 3 je stabdha hoI chidra jato rahe, bhUlacUka vAraMvAra gAyA kare, te soka samAna zrAvaka jANe. te sAdhuone tRNa tulya gaNe che. 4 vaLI bIjI cekaDImAM kahyuM che ke gurUne kahela sUtrArtha jenA manamAM kharekhara pesI jAya te ArIsA samAna suzrAvaka zAstramAM kahela che. 1 For Personal & Private Use Only Page #598 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 597 nigamana. pavaNeNa paDAgA iva, bhAmijjai jo jaNeNa mUDheNa, aviNicchiya gurUvayaNo, so hoi paDAiyAtullo. 2 paDivanna masaggAhaM, na muyai gIyatthasamaNusiThovi, thANusamANo eso, apaosI muNijaNe navaraM. 3 ummagadesao ninhavo si mUDho si maMdadhammo si, iha sammaMSi kahataM, kharaMTae so kharaMTasamo. 4 jaha siDhila mazuidavyaM, chuppaMtapi hu naraM kharaMTei, eva maNusAsagaMpi hu, dUsaMto bhannai kharaMTo. 5 nicchayao micchatI, kharaMTatullo savatitullovi, vavahArao u saDhA, vayaMti jaM jiNagihAIsu. 6 je pavanathI halatI dhajAnI mAphaka mUDha janothI bhamAI jAya te gurUnA vacanapara apUrNa nizcayavALo hovAthI patAkA samAna che. 2 je gItArthe samajAvyA chatAM paNa lIdhelA haThane nahi cheDe te thANuM samAna jANe, paNa te paNa munijana para azI hoya che. 3 je gurUe sAcuM kahyA chatAM paNa kahe ke tame te unmArga batAve che, nihara cho, mUDha che, maMdadharmI cho e rIte gurUne kharaDe te kharaMTa samAna zrAvaka jANa. 4 - jema gaMduM azucidravya tene chupanAra mANasane kharaDe che, ema je zikSA denArane paNa kharaDe te kharaMTa kahevAya. 5 kharaMTa samAna ane soka samAna zrAvaka nizcaya thakI te mithyAtvI che, te paNa vyavahArathI zrAvaka gaNAya che, kemake te jinamaMdira vageremAM Ave jAya che. 6 For Personal & Private Use Only Page #599 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 598 zrI dharmaratna prakaraNa. ANAN- vAvvvvvvvvv - - - ityala matiprasaMgena. tasya puna bhIvazrAvakasya lakSaNAni cinhA nyetAni vakSyamANAni bhaNaMtya bhidadhati-zubhaguravaH saMvignamUraya iti. (cha) A bIjA prasaMganI vAta have baMdha karIye chIye. te bhAva zrAvakanA lakSaNa eTale cinho zubhagurU eTale saMvigna AcArya A eTale agAu kahevAmAM Avaze te kahe che. iti zrIdeveMdramuri viracitAyAM zrImaccAritra mahArAja prasAda kalpAyAM zrIdharmaratna TokAyAM pIThAdhikAraH samAptaH A rIte zrI deveMdrasUri viracita ane cAritra guNarUpa mahArAjanI prasAdIrUpa zrI dharmaratnanI TIkAmAM pIThAdhikAra samApta thaye. VAALANADALANALALLAHLILLIEALNEMALtAnanciationlinAMATTER. ............. R-5-30-330 .................................. ManunHANANJANAWRAHALTo MARSigsixixixixesiream prathama bhAga saMpUrNa. ARRANAINMEHRARARIA ............................................... albruNANAVINTERNATANAHA TURVAVIVANILAVALPro For Personal & Private Use Only Page #600 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zuddhipatraka. patra. paMkti. azu. nirpoSitA. tattrA . nidapitA. tatrA. cottara. cotara. nivRtta. nivata. sugatimAM. zrImada. sidhArtha. 'pAyabhutaM. anA . jaMtunAM. hiyaMte. dAnavena. dRSTAMta. sugatimAM. zrImad. siddhArtha. 'pAyabhUtaM. anaghyA . jaMtUnAM. hiyate. dAtRtvena. dRSTAMta. 15 17 18 tvace. vUce. 21 gRhasi. zUci. schAsyati, zrRNu. gRhAsi. zuci. sthAsyati. zTaNu. manavAMchita. rabbA . vinA. vau. gRhItvA pariNIya ___... 28 manavaMchita, rabdhA . vinA. baU. gRhitvA. pariNIyaM. 27 For Personal & Private Use Only Page #601 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 14 guNaghaNa. ahatanAnA tasmAdveto bhIrU dharmaratna 18 guNagaNa ahaMtanA tasmAddheto bhIru dharmaratna kArIca nuttAna bhIrukaH kArica nutAna bhIluka: vidhAna taruNyaH 18 vidhAta taruNyA: dukhitA avAcata ppevaM zrRNoti niyAMti 41 0 4 16 17 43 niThura 44 duHkhitA avAmana pyevaM zTaNAti niyA~tiH nihura saguNaH bhaNiyA prAsAde gRhItvA gacchan jhaTiti xx 48 17 48 0 55 saguNa bhaNitvA prasAde gRhatviA gacchat jhaTiti dahUM hIrAnA hAra varakumara mahUsavaM vijJapta 56 57 58 58 motInAhAra varakumAra mahUssava vijJaptaH 58 59 For Personal & Private Use Only Page #602 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmakathaM kvatehiM nutAnamati bajabhyAM eka rUpiAnA phula lapazyate savaNapuDei pravarttayat laliehiyaM higaMmehi ciThaM daThaM sodachu dUriya jaNa dharmakathAM kaccaMtehiM nuttAnamati vajayAM rUpAnA phula lapsyate savaNapuDehi pravartayan laliehiya hiyayagaMmehiM ciTTha sodahu dUsiya jiNa dena * * * * $ % % 5 % ; ; ng ng ng ng ng ng ng ng ; ; ; ; ; jina mocita thaye agRhItyA nRpadhuMghumAraH mocitaH thayA agRhItvA nRpadhuMdhumAraH dachu nammo namau ppupayuktaH vArattarUSiH . manIddazAnAM pahANaNe tattvabuddhA namo namo pyupayuktaH bArattarSiH manIdRzAnAM pahANeNa tattvabuddhyA 15 . For Personal & Private Use Only Page #603 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (4) marma mama vAdi 97 khivitu kamANaM pitu nijgehaM barAkayA: uvaraasuM prazamaikaghane saMpuTagataM VV 0 0 dardataM kathana tama 20 kaTAvaTe svacApi bavarSAn sadayate vAri khivittu kamyANaM ghittu nijageheM varAkAyAH 98 uvaraesu prazamaikathano saMpuTagataM 100 dadataM 101 kathaMnu tataH 102 vikaTAvaTe tvayApi 102 bahuvarSANi 104 lapsyate 104 Rju 105 kharakamitva 106 virAti 106 pApI 107 gurujana 110 kulajanmAnaH 110 110 rUpa 111 jIvasyeva 111 vRhaspatinI mAphaka111 pratyAyya 112 utpAya .. .. 112 rahA kamitva 15 15 18 16 pAmI gurUjana kula janmAH zrIya zrI 15 jIvasyena jIvana mAphaka prasAya itpAdata 17 17 For Personal & Private Use Only Page #604 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kathitavyaM hadagehe hadagehe niravayaM parUpa lajhAre 118 surUpaM 119 rUpaM 124 kAmapamAnAH jiNehi rujuH samae pravararupAH prayogena virupAH kArUNyAdi asanAdhi bidyAne udaghuSTa kathayitavyaM 115 haTagehe 117 hagehe 117 niravadya 118 paruSa lagAre 119 murUpaM 119 kAmayamAnAH 120 jiNehiM 127 RjuH samaye 125 pravararUpAH 125 prayogeNa 1ra0 virUpAH 125 kAruNyAdi 126 azanAdi biMdUdyAne udghaSTaM 129 rajjaM 131 gurucaraNa catasRbhi 131 svazaktyA 131 sadRzA 134 yuvarAjaH 134 ratnocayaM 137 muttu 138 sakAzAt 139 muktvA 139 126 1ra6 131 gurUcaraNa caturmi svazakatyA saddazA yuvarAjA ratnommayaM zakAsAt mukatA For Personal & Private Use Only Page #605 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhrAMtaH sidiyA 140 142 144 144 draviNo 144 gRhItvA mRhItamAMDoM sthitazca viveka 15ra 153 gurubhara 153 bahuzaH 153 krUrabhAvaM bhrAMta siThimuyA dravyaviNo gRhitvA gRhatibhAMDI sthitAzca vivega gurUbhara vaUzaH krUrabhAvaM mucyaiH dharmAho kurAsthaLa vIyaM pAraMga Uto bhAyAvi pratyasthAnaM svacita duHmApa bhutale khivai 153 154 156 156 muccaiH dharmA) kuzasthaLa bIyaM parigga ukto mAyAvI pratyayasthAnaM svacitta 166 168 170 170 1 71 171 171 bhUtale khivvai vizvasta hiyaeNa vizvaSe hieNa sadhRNaM saghRNaM 174 185 186 187 188 188 188 185 pariSphurada aggibhui vijasakeU purAmimuhaM parisphurada aggii vijhakeU purAbhimuhaM For Personal & Private Use Only Page #606 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 196 196 bhutto dhameNa caviuNa sudAkSiNa Upakaro yadihi lpoSaNA paMdarIka bhiuDino bhutto dhammeNa caviUNa sudAkSiNya upakaro yadiha ploSaNA Nnx 200 205 205 211 214 229 meM mArA 226 bhiuThiNo mArA bur3havaya. nivo 232 234 238 sureMdra 239 buDhavaya nirvA muraTeM sumaNataM ajjhaH dukabhIrU piThamaya galaaguTha muNipavaraM 247 252 254 256 259 3. 22m & GAR manavaya 261 263. mumaNattaM ajjha durakabhIrU michamaya galaaMguTha muNippavaraM manavacana kUpa maNehi mivAzuci. vRtti kurattaM arakoha saumyAca bhUtAn sughoSa kuva maNehi pivAzuci vRtti 263. 273 karataM 273 275 280 289 akhoha saummAca bhUtAna sughosa. 290 .. . 301. For Personal & Private Use Only Page #607 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 305 305 311 329 pasaMto tatvaMti vAlavuDha datunchaparivAra parivarjamitavyAH teSAMmapyete gurUNA muNaMti zruNvaMti taMtrayukatyA 332 0 pyasaMto tanvaMti bAlabuddha datucchaparivAraH parivarjAyavyAH teSAmapyete guruNA manaMtiH zrRNvaMti taMtrayuktyA hyevaM mugurUNAM khittu 334. 338 336 337 hayevaM Ov wwvm us x wxw 2 vaTTaI 337 339 342 342 345 347 357. 358 367 muguruNAM khitu vaDhai avadhAra rajjhaM badhumuktA UktaH ejatattha pattio yaH 318 siMgArANa harisiyamaNANa avadhAraNa rajjaM baMdhurAbaMdhumuktA uktaH ejajattha pattioroioya lUhai siMgArANaM harisiyamaNANaM vuttuM supakSaH vizeSaNaM dRSTu bIyA buDhimANei la 373 303 373 75 377 378 378 384 zupakSaH vizeSaNa 022 vIyA buDhimANei 386 For Personal & Private Use Only Page #608 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (8) vRtta vRtakaM yuktiyatra 36 380 680 399 vastuna dudhi d 0 401 ww manot 403 407 407 407 407 408 411 yuktiryatra vastUnAM dudadhi nikaSodbhUtaM taruNo'pi ktvo bhUkASTaH citaM sphurjada ghaNaghaNAravAH bhUpAdhiSTAnA prasarpadarpa vyajijJapat sthitvApi kila labdheyaM pUjayAmAsa jace'sau pyuccarituM tajjJAtvA vizraMbha akArya rUpAkhyA stasyA kAryadvaye patnya dhunA niSakodabhutaM tarUNopi katlo bhakASTa cittaM sphurjadU ghaNaghaNAravA bhUyAdhiSThAnA prasarpadarpa vyajijJayat sthitIpi kilaM labdha yaM pUjyAmAsa ucaisoM ppuccarituM tajajJAtvA vizvaMbha AkArya rupAkhyA snasyA kAryaddaye patnaya dhUnA 411 o m 412 413 414 414: w 41 6 416 418 417 417 418 418 423 22 amox 423. For Personal & Private Use Only Page #609 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (10) 4ra3 424 424 mahAtmyAt Dibha niryayo DiMbharUpa zukalarUpaM tazyAho mAhAtmyAt DibhaM niryayo DibharUpa zuklarUpaM tasyAho 424 426 426 426 vrataM prApata sarvagAbheSu tappasa pAzrayat bAlo 426 427 429 431 431 varAkaH guruvANIva matyuzcaiH guNalakSmI bharAkasyaH vrata prApatAM sarvagAtreSu tapyase mAzrayat bAlo kAruNyAt varAka: guruvANIva matyuccaiH guNalakSmI varAkasya cUrNa puMDrakaM yasyA mubadhya pAva gurUMcApi vAhayaMti kRtasnAna vIjyamAna dharmakalpadru 41. 433 434 437 437 437 441 441 441 441 441 443 443 VII w ur v savox voox o 2 x w wo o xo o o mo pudraka yaSThayA mudaMbadhya pArSa guruMzcApi vAhyaMti kRtastAna vIjayamAna ... karmakalpaSa 447 - - 448 448 450 For Personal & Private Use Only Page #610 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaziSyata aSTAdazaH UpacArika majJAna puNovinayaraMmi mavismRtyA sahasreNaM kharekharUM ThANaThANe ( 11. ) vaziSyata 451 aSTAdaza 45 aupacArika 454 sadjJAna 456 puNarAvinaraetiriepugo vinayaraMmi 465 mavismRtya 468 sahasreNa 478 kharekhara 478 ThANe ThANe 481 merUnI aruNa 488 mahAnasa 480 sUtrArthane 483 tattha 487 saMThavio 468 sAkSAnirIkSya 507 nIze 507 merUnuM 482 arUNa mahAnatra sUtrAyane tatthu saMThaviu sAkSA nirIkSya bIdaze 507 508 509 viyAkAkhya taname buddhau tahA vipAkAkhya tanme budhau tadA gRhAt 510 grahAt 511 511 514 zatrUNAM zatruNAM maNa dRSTa nirUddho 514 514 manu dRSTa niruddho 51 5 For Personal & Private Use Only Page #611 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 516 para3 pa27 527 kavApi tatsvarupa pratyADhayAsya nopAdate kurUte buddhaiH bhavamiti duSaNaM pa31 532 kurute tatsva rUpaM pratyAkhyAnasya nopAdatte kurute budhaH bhavamiti dUSaNaM kurute sacivamUnuH dordaiDAbhyAM gRhISyate nRpasutaM tridazasadanaM rUce saMSa sacivasUtuH doDaMDAbhyAM grahISyate nRpacataM tridazasadama 532 532 pa33 535 pa38 pa38 pa39 540 pa42 542 543 545 ruce auSa 546 tarUvara kurUSva karUNA tUSTA taruvara kuruSva karuNA tuSThA 548 5 48 kiMtU kiMtu papara 553 dArUNaM sUtabadana vaikriyarUpa karUNA karu samAgrI bahUtamasaH dAruNaM sutavadanaM vaikriyarUpa karuNA 556 555 555 sAmagrI 556 bahutamasaH 559 For Personal & Private Use Only Page #612 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUdArUNaM smAvaho mahAyakSA 561 munsahase vihitAMjalaste viMzatibAhA rUdannadhunA mUktvA gurUka 566 567 11 (13) sudAruNaM 510 sAvaho mahAyakSa 561 mutsahase 56 2 vihitAMjalayaste 56 vizatibAhu pa63 rudannadhunA 564 muktvA 565 guruka kasyacana 567 bahudevI 568 muktottaraM 569 matiruciraM 569 guruvacanaM nAgArjunasyeti zcaturthAMza 584 citra vibudhaurva 590 dadhIta 590 hetubhiH 591 mINAkArImAM rahela che 593 yathAkathaM 584 aSI 587 hRSTena 11 571 kasyayana bahUdevI hapTena bhuktottaraM matirUciraM gurUvacanaM nAgArjunasyati zvatRAza citraM vibudhavi dadhItAM hetUbhiH pustakamAM raheluM che sthAkathaM addezI 582 580 von X o o w For Personal & Private Use Only Page #613 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (14) vizeSa sUcanA. pRSTa 429 mAM zloka 154 vAlaH kiM cirayatyeSa iti madhyama buddhikaH / prAvizatkAmadhAmAMtastadavasthaM dadarza taM // 154 // aMdara gayelAM tene vilaMba kema tha haze ? ema dhArI madhyama buddhivAle te kumAra kAmadevanA gharanI aMdara paDe tyAM kumArane tevI avarathAvAle joyo. pRSTa 470 mA arddhazloka 155 utthApitastato'nena yAvadAha na kiMcana // teNe kumArane uThADavA mAMDaye paNa te kaI be nahIM. pRSTa 464 gAthA 37 mIno bhAvArtha. pachI badhAno ghAta karavAne jalanI aMdara viSa bhelI dIdhuM ane te A leka ane paralekathI bhaya pAmI eka dizA tarapha nAzI gaye. 37 A graMthamAM mAgadhI gAthAomAM jyAM " Tha" evA akSaro Ave che tyAM "" AvA akSaro prAye karIne jANavA. For Personal & Private Use Only Page #614 -------------------------------------------------------------------------- ________________ For Personal & Private Use Only