Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI vijayavijaya upAdhyAya vizva7 koDa DiriyA leMgalaoNka uttarAI sacitra | sarga. 21 thI 27 che ' che anuvAdaka : pU.paM.zrIvansena vidhya gaNivara che prakAzaka che. zrIbharUlAlajI kanaiyAlAlajI koThArI rIlIjIyasa TrasTa caMdanabALA,muMbaI-400001.
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI paramAtmane namaH zrI dAna-prema-rAmacaMdrasUri sadRguru zivamastu sarva jagataH namaH mahopAdhyAya zrI kIrtivijayajI gaNivaryazrInA ziSyaratna upAdhyAya zrI vinayavijaya gaNi viracita zrI loka prakAza tRtIya bhAga kSetraloka (uttarArdha) sarga 21 thI 27 sudhI yaMtro tathA citra sahita : anuvAdaka-saMpAdaka : paMnyAsa pravara zrI vajanavijayajI gaNivarya ? saha anuvAdaka : pUjya munirAjazrI nayavardhanavijayajI mahArAja : dravya sahAyaka : zrI jaina vetAMbara mUrtipUjaka saMgha, zIva, 187, vesTa ziva, mATuMgA, skIma . 6 muMbaI-22 : prakAzaka : zrI bherUlAla kanaiyAlAla koThArI relIjIyasa TrasTa muMbaI-6
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ : prakAzaka : zrI bherUlAla kanaiyAlAla kaThArI rIlIjIyasa TrasTa caMdanabALA, vAlakezvara, muMbaI-6 anuvAdaka : saMpAdaka parama pUjya, kalikAlakalpatarU, gacchAdhipati, AcAryadeva, zrImad vijayarAmacandrasUrIzvarajI mahArAjAnA ziSyaratna, parama pUjya adhyAtmayogI, paMnyAsapravara zrI bhadrakaravijayajI gaNivaryazrInA ziSyaratna, parama pUjya AcAryadeva zrImad vijaya kuMdakuMdasUrIzvarajI mahArAjanA ziSyaratna, parama pUjya paMnyAsapravara zrI vajusenavijayajI gaNivarya : saha anuvAdaka : parama pUjya, karUNAsAgara, zrI saMghahitaciMtaka, gacchAdhipati AcAryadeva zrImad vijaya rAmacandrasUrIzvarajI mahArAjanA ziSyaratna, munirAjazrI nayavardhana vijayajI mahArAja prApti...sthAna sarasvatI pustaka bhaMDAra ratana poLa (hAthIkhAnA) amadAvAda-1 mUlya : rUA. 200.00 mukha peIja 1 thI 56 nuM mudraNa hasamukha sI. zAha avani TreDarsa 1|7, vani epArTamenTa, khAnapura, amadAvAda-380001 pharmA 1 thI 61 nAM mudraka kAMtilAla DI. zAha. "bharata prinTarI" nyu mArkeTa, pAMjarApoLa, rIlIpha roDa, amadAvAda Pin 380 001
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ SHREE LOKPRAKASH PART-111 KSHETRA LOKA UTTARDHA (CANTO : 21 To 27 ) TRANSLATOR EDITOR : PANNYAS SHREE VAJRAS ENVIJYJI MAHARAJ JOINT EDITOR MUNISHREE NAYVARDHAN VIJYJI MAHARAJ DONETOR Shree Jain Swetambar Murtipujak Sangh. Shiv Bombay-400 022 PUBLISHED BY Sheth Bherulalji Kanaiyalalji Kothari Religious Trust Bombay-400 006.
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ vada nA vali parama kRpALu, taraNatAraNahAra, zatru yAdhipati, - dAdA AdinAtha bhagavAna.......1 parama zAMtinA dAtAra, karuNa sAgara, zAMtinAtha bhagavAna...2 parabrahmanA mahA upAsaka, dayAnidhi, nemanAtha bhagavAna.......3 parama tAraka, purUSAdAnIya zaMkhezvara pArzvanAtha bhagavAna.....4 parama dhIra, vIra, gaMbhIra, carama tIrthapati, mahAvIra svAmI bhagavAna......5 anaMtalabdhionA nidhAna, vinayanA bhaMDAra, gautamasvAmi bhagavAna......! sarva guNanA dhAraka, prathama paTTadhara, sudharmAsvAmi bhagavAna.... 2 zrI jaina saMghane, zAsanane aNamola ratnanI bheTa dharanAra, pU. upAdhyAya zrI kIrtivijayajI gaNivarya......3 aneka AgamonA pAThaka, sAhitya sarjaka, suvizuddha saMyamazIla, AtmAnaMdamAM magna, pU. upAdhyAya zrI vinaya vijayajI gaNivarya...* A pUjyonI anahada kRpAdraSTithI, A "lekaprakAza" mahAgranthano anuvAda tathA saMpAdana karI zakayo chuM. te mahApurUSane kroDo...koDo...vaMdanA... vaMdanA....! ! ! vaMdanA.
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ FARAKKAKATAKATARE KAKAX TRATAR EXE=HARYkajkaka ==== EXE=== E F RARE ===== ========== E KAKAKARATA upakAra smRti I traNa svIkAra E 'EXxx, * jemaNe bAlyakALathI ja akhaMDa vAtsalyanA dhaMdhAmAM snAna karAvyuM, te puNyanAmadheya, siddhAMtamahodadhi, pUjyapAda, AcAryadeva zrImad vijaya premasUrIzvarajI mahArAjA. eka vartamAnamAM amArAM saMpUrNa yoga-kSema kAraka, samyapha-darzana pradAna kaniSTa, kalikAla kalpatarU, gacchAdhipati, AcAryadeva, zrImad vijaya rAmacandrasUrIzvarajI mahArAjA * saMsAra samudramAMthI ugArIne saMyamI bana vanAra, bhodadhitrAtA, adhyAtmayogI, ajAtazatru aNagAra, karUNAsAgara, pUjya paMnyAsa pravarazrI bhadraMkaravijayajI gaNivarya lokaprakAza mahAgranthanuM saMpAdana tathA 21 thI 27 sarganuM bhASAMtara karavA sarvaprathama preraNa karanAra, parama pUjya, AgamaprajJa, virya, svargastha AcAryadeva zrImad | vijaya mAnatuMgasUrIzvarajI mahArAja, che paMdara-paMdara varSa sudhI satata saMyamanI tAlIma ApI, ane mArI 16 varSanI nAnakaDI uMmaramAM A lokaprakAza jevA arthasabhara mahAna granthanuM vAcana karAvanAra, tapasvI ratna, dravyAnuyeganA samartha jJAtA, pUjya munirAja zrI mahAbhadravijayajI mahArAja. * vartamAnamAM guruvar sarva prakAre coga-kSema karanAra, niHspRhaziromaNi, saraLa svabhAva sadA prasanna, AcAryadeva zrImad vijaya pradyotanasUrIzvarajI mahArAja, janmathI ja saMyamanA preraka bananAra, pUjya gurudeva, prazAntamUrti, taravaciMtaka, pratibhA saMpanna parama pUjya AcAryadeva zrImad vijaya kuMdakuMda surIzvarajI mahArAja 8: A graMthamAM dRSTipAta karI ane zakaya sudhArA karanAra, haMmeza svAdhyAyamagna parama pUjya, AcAryadeva zrImad vijaye nityAnaMdasUrIzvarajI mahArAja,
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 6 ] * dharmanA saMskAro ApI, dharmamArge joDanAra, kSamA, namratA, titIkSA Adi manahara guNothI alaMkRta, pUjya upakArI pitA munirAjazrI mahAsenavijayajI mahArAja. * A graMthanAM tRtIya bhAganAM anuvAdanI kopIne vyavasithata sudhArA karavAmAM sahAyaka munizrI nayanavardhanavijayajI mahArAja, * rAMpUrNa pUjyabhAve mArI sAthe rahIne kAryamAM utsAhapUrvaka sahAya karanAra, A grathanA saMpAdana kAryamAM saMpUrNa rIte sahAyaka, sevAbhAvI evA mArA laghu gurubhrAtA munizrI hemaprabhavijayajI mahArAja. Agama-pAThonI yAdI, anukramaNikA, zuddhipatraka citro, zAstrapAThone akArAdikama yaMtra Adi karAvI ApanAra pU. AcAryadeva zrI vijaya kalApUrNasUrIzvarajI ma. nI AjJAvatI mAtRhRdayA, suvizuddhasaMyamI vayovRddhA sAvI kumudazrIjI mahArAja * janmadAtrI, kAruNya, mAdhyastha, vairAgya ane audAsInya svastikanI sucanAthI mehaka nirmala zIlavatI, bALavayathI raskAronuM siMcana karAvanAra mAtuzrI jIvIbena A badhA pUjonI kRpAthI tathA mahAtmAonA sahakArathI bhASAMtara tathA saMpAdananuM kArya zakya banyuM che. tethI huM te nimittamAtra chuM. pa. vajanavijaya gaNi.
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ " prakAzakIya ma parama pUjya parama zAsanaprabhAvaka, kalikAlakalpatarU, gacchAdhipati, AcArya deva zrImad vijaya rAmacandrasUrIzvarajI mahArAjAnA aMtaranA AzIrvAdathI prAra'bhAyela A jainadarzananA abhUtapUrva grantha, loka prakAzane trIjo bhAga kSetraloka (uttarAdha) prakAzita thaI rahyo che, te mATe ame khUba AnaMdita chIe. parama pUjya upAdhyAyajI zrI vinayavijayajI mahArAjA [pUjyazrInuM chatrana caritra prathama bhAgamAM Apela che.] e racela A grantha mATe paramapUjya gacchAdhipatizrI tathA temanA ziSyaratna parama pUjya AcArya deva zrImad vijaya mAnatu gasUrIzvarajI mahArAjAnI preraNA maLatAM, parama pUjaya, gacchAdhipatizrInA ziSyaratna, parama pUjya adhyAtmayAgI panyAsapravara zrI bhadra MkaravijayajI mahArAja sAhebanA kRpapAtra tathA temanAM ziSyaratna, parama pUjya, AcArya deva zrImad vijaya kuMdakuMdasUrIzvarajI mahArAjanA ziSyaratna parama pUjya paMnyAsapravara zrI vajrasenavijayajI mahArAje sapAdana karyu ane te grantha prakAzita karavAnI jarUrata che-evI amArA TrasTane jANa thatAM amene te lAbha maLyA che. dravyaleAka ane kSetraleAka sa~20 sudhInuM bhASAMtara suzrAvaka meAtIcaMda AdhavajI zAhe karyuM che jyAre kALalokanuM bhASAMtara suzrAvaka kuMvarajIbhAI ANaMdajI zAhe karela che. A sa` 21 thI 27 rUpa trIjA bhAganuM bhASAMtara pUjya paMnyAsazrI vajrasena vijayajIe karyu" che. ane A bhAganuM prakAzana karavAmAM sa pUrNa Arthika lAbha zrI jaina zvetAMbarabhUrtipUjaka sa`gha zIva taraphathI levAyela che. jenI ame anumAdanA karIe chIe. amArU TrasTa upakArI pUyAnI jJAnapipAsAne jAgRta rAkhavA ane AvA upayAgI prakAzanamAM sahAyaka thavA haraha'meza taiyAra rahe che. tethI pUjaya gurudevone pharI pharI vinati karIe chIe ke--AvA upakAraka granthA, je jINu thayela hAya ke aprApya hoya, tevA bhASAMtara grantha ke navA zeAdhana karelA granthA AdinuM saMpAdana karI jJAna bhakti kare ane temAM amArU TrasTa pUjayazrIonI jJAnabhaktimAM bhAgIdAra thAya, tevI bhAvanA bhAvIe chIe. A granthanuM TUMka samayamAM prakAzana karI ApavA badala kAMtidyAla DI. zAha tathA hasamukha sI. zAhanA ame A take AbhAra mAnIe chIe. A granthanA adhyayana dvArA ApaNe sa zAzvata sukhanA bheAktA banIe e ja ekanI eka zubha bhAvanA sAthe-- zrI bheDlAla kanaiyAlAla kADhArI rIlIjIyasa TrasTa ca'danamAlA, vAlakezvara-mubaI,
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ e ola - paramakRpALu, tIrthaMkara paramAtmAnI asImakRpA draSTithI tathA pUjya kalikAla kalpatarU, karUNAsAgara, gacchAdhipati, AcAryadeva zrImad vijaya rAmacaMdrasUrIzvarajI mahArAjanA aMtaranA AzIrvAdathI paramapUjya upAdhyAyajI zrI vinaya vijayajI mahArAja racita lokaprakAza mahAgraMthanA A kSetraloka uttarArdhanuM prakAzana thaI rahyuM che. 'pahelA A lekaprakAza graMthanAM sarga 1 thI 20 tathA sarca 28 thI saMpUrNa graMthanuM bhASAMtara anya mahAnubhAvoe karela tene punarmudraNa karavAnuM kArya parama pUjya paMnyAsazrI vasena vijayajI gaNivaryazrIe zrI bherulAla kanaiyAlAla ThArI rIlIjIyasaTrasTa caMdanabALA-muMbaInI jJAna bhaktithI karyuM. bAkI rahelA saga 21 thI 27, ke jeno anuvAda pUjaya paMnyAsajI vasenavijayajI mahArAja, pUjyapAduM, gacchAdhipati AcAryadeva zrImad vijaya rAmacaMdrasUrIzvarajI mahArAjAnAM ziSyaratna, AgamajJa, AcAryadeva zrImad vijya mAnatuMgasUrIzvarajI mahArAjanI preraNA tathA protsAhanathI karyuM. ane te anuvAdamAM vyavasthita sudhArA-vadhArA karavAmAM pUjyapAd gacchAdhipatizrInAM parama vinaya ziSya ratna munirAjazrI nayavardhanavijayajI mahArAja sahA ka thayA. pRpAd gacchAdhipatizrInI amArA sAyanasaMgha upara asIma kRpA dRSTithI pUjaya vayevRddha anubhavI, tapasvI munirAja zrI nacadazana vijayajI ma. pUjya vidvAna, vyAkhyAna pravINa munirAjazrI nayavardhana vijayajI ma. tathA bAlamunirAjazrI Arya rakSita vijayajI ma. AdinA saMvata 2043 nAM cAturmAsane lAbha maLe. emAM, uparakta pUjyoe A mahAnagraMthanA prakAzana aMge amane jaNAvyuM ane amee te svIkAryuM. amane jaNAvatA AnaMda thAya che, ke amane saMghanA jJAna khAtAmAMthI rU. 60,000] sAITha hajArano A bhAganA prakAzanamAM lAma malyo. hAlamAM abhyAsI varganI jJAna pipASA vadhatI dekhAya che, temAM prakAzanuM vAMcana paNa vadhu thaI rahyuM che. tethI avasarAcita thayela prakAzana upakAraka-upayogI thaze. prAMte A jJAna bhaktine lAbha vAraMvAra maLe tevI zAsana devane prArthanA pUrvaka Atma hitakara sAhityanAM vAMcana dvArA Atma kalyANa karIe eja abhyarthanA lI. zrI zvetAMbara mUrtipUjaka jaina saMgha zIva muMbaI
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ - bhASAMtaranI kahAnI - sarovaranA kinAre ubhelA mANase eka kAMkarI sarovaranI vacce nAkhI, kAMkarI paDatA ja emAM nAnAthI moTA-atimoTA-vizALa vartule banatA jAya che. ane aMte e vartule kinArene sparzIne pUrNa thaI jAya che, evI ja rIte parama upakArI, devAdhideva, tIrthaMkara paramAtmA tIrthanI ratha panA karatAM gaNadhara bhagavaMtone tripadI Ape che. traNa pada e punita AtmAonAM aMtaHsthalane sparzIne kramazaH vizALa evA ta rUpe prakAzita thaIne jagatamAM vistarI jAya che. e pUjyanI tattva vANIne aneka mahApurUSe Atmastha karIne aneka jIvo upara dezanA dvArA upakAra kare che. ane jyAre kALanA prabhAve meghAzakti apa thatI jAya che, tyAre zAsana jemanA rageragamAM prasarI gayuM che. evA prabhAvaka AcArya bhagavaMta e tane graMthastha kare che. graMthastha thayelA tane bALajI sudhI pahoMcADavA mATe aneka mahApuruSa najIkanA samayamAM thaI gayAM che, temAM parama pUjya mahAvidvAna upAdhyAyajI mahArAja zrI kItivijayajI mahArAjanA ziSyaratna prakAMDa vidvAna vinayI, ane AgamajJa upAdhyAyajI zrI vinayavijayajI mahArAja thayAM che. A mahApuruSe badhA Agamono talasparzI abhyAsa karIne tenA nIcoDarUpe jainazAsanamAM vizALa padArthone dravya kSetra-kALa ane bhAva rUpa cAra bhAgamAM vaheMcIne zakaya badhuM ja samAvI devAne saphaLa prayAsa karyo che. ane tenuM ja phaLa eTale ja A lokaprakAza graMtha saMyama ArAdhanAnAM zarUAtanAM ja varSomAM pUjyapAda, karUNAnidhi, parama gurUdeva, paMnyAsa pravarazrI bhadrakara vijyajI mahArAjanI kRpAdRSTithI saMyama jIvananI tAlIma mATe pUjyaupakArI dravyAnu veganAM prakhara jJAtA, tapasvI, saMyamI, tyAgI, munirAjazrI mahAbhadra vijayajI ma. sAheba sAthe rahevAnuM thayuM. e pUjyavare mArA upara ziSyathI savAyo prema ApIne, vAtsalyathI navaDAvIne, saMyamanI tathA jJAna dhyAnanI amIgaMgAmAM taraboLa karyo. e jJAnagaMgA vacce lokaprakAza graMthane avagAhavAno suavasara paNa maLyo ane phakta 16 varSanI nAnI vayamAM paNa uMDA gahana padArthone pUjyazrIe mane samajAvavA mATe athAga prayatna karyo tethI ja e nAnapaNanA paDelA saMskAra A graMthamAM vizeSa uMDA utaravAmAM nimitta banI gayAM. pUjyapAda kalikAla kalpatarU, gacchAdhipati AcAryadeva zrImad vijya rAmacaMdrasUrIzvarajI mahArAja sAhebanI pAvana nizrAmAM sethI adhika sAdhu bhagavaMto tathA 150 jeTalA sAdhvIjI bhagavaMte sAthe mAre paNa hastagirijI mahAtIrthamAM rahevAnuM thayuM. tyAM aneka mahAtmAo pUjya AgamajJa, vIra, AcAryadeva zrImad vijaya mAnatuMgasUrIzvarajI
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ mahArAja sAheba pAse leka prakAzanuM adhyayana karI rahyAM hatAM temAM dravyaleka prakAzanuM vAMcana to pUjyapAdazInAM pAlItANu cAturmAsamAM pUrNa thayela. ane kSetralokanuM vAMcana cAlatuM hatuM. pUjya upAdhyAyajI mahArAje A graMthane evo rasALa banAvyo che ke jenA leke zleke rasa jharI rahyo hoya che. te rasanI rasALatA kSetralokanA le kene paNa bhIMjavI rahI hatI ane badhA mahAtmAo samagna banI adhyayana karI rahyAM hatA. temAM vIsamAM sargamAM jyotiSa zAstranuM nirUpaNa AvyuM. temAM nakSatronI racanA aMge varNana AvyuM tyAre pUjyazrIe rAtre upAzrayanI bahAra AvIne mahAtmAone prekaTIkala rIte terAonI gaNatrI karIne nakSatrone khyAla Apyo hate. A sarga pUrNa thatAM AgaLanA sarganA bhASAMtara karelA pustakonI tapAsa karatAM mULa prata malI paNa pustaka na malyuM. A vAtanI vigata pUjyazrIne khyAlamAM hatI tethI temaNe kahyuM ke have sarga 21 thI 27 nuM bhASAMtara nathI. e adhUrU rahI gayuM che. tame mahAtmA emAMthI koI taiyAra thAo ane A adhurU kArya purU kare, huM tamane mArgadarzana ApIza. tyAre lokaprakAzanA pAThamAM mArA laghu gurU bhrAtA muni hemaprabha vijyajI paNa berAtA hatAM, pUjya zrIjIe emanI tarapha najara karI tyAre muni hemaprabha vijayajIe mAruM nAma ApIne kahyuM ke "huM pUjya munirAjazrI vajana vijayajI ma. sA. ne vAta karIza." pATha pUrNa thayene muni hemaprabha vi. mArI pAse AvyAM ane sarva vAta karI. pahelAM to mana thaI gayuM ke cAlo prayAsa to karIe paNa...tabiyata narama rahetI ane A bhASAMtaranuM moTuM kArya eTale mana DhIluM paDI gayuM. paNa muni hemaprabhAvijayajIe kahyuM ApanI anukuLatAe jeTalA zloka lakhAvaze teTalA lakhate jaIza. bhale samaya jAya paNa eka kArya thaze-AvI lAgaNI pUrvakanI emanI vAtane svIkArI ane te ja divasa eTale mahAsuda 5 nA divase ja sarga 21 nA prathama pAMca lokanuM bhASAMtara karIne pUjya AcAryadeva zrImad vijya mAnatuMgasUrIzvarajI mahArAjane batAvyuM. pUjyazrIe khUba prasannatA batAvIne protsAhana ApyuM, tyAra pachI pUjya AcAryadeva zrI ravicaMdrasUrIzvarajI mahArAja sAhebane batAvyuM, teoe paNa prasannatA pUrvaka pretsAhana ApyuM. eTale A kAryanI pUrNatA maMgalamaya rIte thAya, te mATe pUjyapAd gacchAdhipatizrIne vaMdana karIne munirAjazrI nayavardhana vijayajI sAthe sarva vAta karI. tyAre pUjyapAdazrIe khUbaja AnaMda pUrvaka aMtaranA AzIrvAda ApyAM ane kahyuM ke kArya pUrNa kare. munirAjazrI nayavardhana vijayajI paNa A kAryamAM pUro sahaga Apaze-e vAta thatAM amAruM A bhASAMtaranuM kArya ekadama saheluM thaI gayuM, pachI te samaye malatAM e kArya cAlu ja rahyuM. jema jema lokenuM bhASAMtara thatuM gayuM tema tema pUjyapAdu AcArya
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ deva zrImad vijaya mAnatuMga sUrIzvarajI mahArAja sAhebane batAvavA mokalatAM ane tyAre pachI munizrI nayavardhana vi. ma. lekhana zailImAM sarasatA Ave te pramANe vAkaya racanAmAM sudhAro karI ApatAM enI phAinala kopI karIne pachI ame barobara vAMcIne presamAM ekalatAM e rIte A vizALa bhASAMtaranuM kArya pUrNa thayuM. mULa lokanI zuddhi mATe prAkRta TekSa sesAyaTI tathA lAlabhAI dalapatabhAI IsTITyuTa taraphathI parama pUjya munirAjazrI pUnya vijayajI mahArAje zuddha karelI pratanI jherokSa kepI maLatAM jyAM jyAM sudhArA jaNAyA tyAM tyAM te pratanA AdhAre te sudhArA karyA che tethI A uparokta banne saMsthAonI jJAna bhaktinI anumodanA karIe chIe. A graMthanA sargamAM je viSayo Ave che, te muni hemaprabhavijayajIe TuMkamAM vivaraNa lakhIne mArgadarzana Apela che. A bhASAMtara pachI pariziSTa tarIke zakaya padArthonAM yaMtro, tathA sthApanAo-citro ane Avela Agama pAThonI sucino umero karela che. A mahAna vizALa graMthanA anuvAda-saMpAdana saMkalanamAM je kaMI tUTI rahI hoya te sujJa mahAtmAe jaNAve jethI bhaviSya mATe khyAlamAM rahe, rahI gayela kSatio mATe vividha trividha kSamApanA. prAMte AvA tatvasabhara prakaraNa graMthanA abhyAsa dvArA AtmAne satata jAgRta rAkhI, kamathI nirmula banI jadI ziva sukha bhoktA banIe. eja eka zubhAbhilASA. paMcAsa vasena vi. gaNi sutharItIrtha (kaccha)
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ che namAmi zrI thaMbhana pArzvanAthamU namAmi niyaM gurU rAmacandrama che agAdha-aparimIta jalarAzithI chalakAto mahAsAgara che.... zuM aphATa dariyAva gherAvo che! najara nAMkhI pahoMcatI nathI... vAMbha vAMbha mojA uchaLe che...havAI laherakhIo pANImAM nAnA-moTA keka taraMga laherAvavI mUke che. nAnAmAMthI moTA eka pachI eka kuMDALA uThatA jAya. eka bIjAmAM samAtA jAya, vilupta banatA jAya.... pahADane ya pitAnA peTALamAM samAvI de tevI gajaba UMcI bharatI-velo uchaLatI uchaLatI AvI rahI che...darzaka Abhe ja banI jAya !... te vaLI A sAgaranuM atula UMDANa maNimuktA ane ratnothI bharapUra che. mATe te sAgarane "ranAkara" kahevAya che . sAgaranA anaMta-aphATa vistArane cheDo goya jaDe tema nathI. A sAgara eTale ja jinazAsanane mahA zrutasAgara ! tene bodha agAdha-akhUTa che...to temAMnI majAnI lAlityapUrNa pada racanAo meTA majA che. temAM varNavAela ahiMsA dharmarUpI havAI laherIe sAgarane taragita kare che.... to temAMnI viziSTa vyuta paddhatio vAMbha vAMbha uchaLatI vAri-ve che...aneka samAna-suMdara-zruta saMhitA maNi-mukatAro jevI raDIyAmaNa che. te vaLI A anaMta-apAra kRta sAgaranA kinArAne-pArane kaNa pAmI zake ? are ! pAra na pamAya te ya apAra AnaMdathI ane aparaMpAra Adara bhAvathI A zruta sAgarane vadhAvIe satkArIe te ya ghaNuM !!! A zruta sAgaranI karelI eka vakhata paNa sahela te eka sonerI kSaNa banI jAya, paraMtu A virATa zrutasAgara kayAM ane vAmanazakti ApaNe kayAM ? kayAM zrutasAgaranuM atala UMDANa ane kayAM ApaNI pASANu sadaza prA? kayAM dhRtasAgaranA rahayarane ane kayAM ApaNI matimaMdatA ? kayAM zrutasAgarano anaMta vistAra ane kayAM ApaNu amApa ajJAna? zakya ja nathI ke A kRtasAgaranA pAradadhA banavAnuM parama saubhAgya ApaNane hAlanA tabakake maLe! chatAM ya ApaNe A kRtasAgaranA pArane nahI te sArane te jarUra jANI-mANI zakIe te bhagIratha ane bhavya purUSArtha paramopakArI zrutaratnaratnAkara-jJAnavAridhi mahopAdhyAya
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ 13 zrImad vinaya vijayajI mahArAjAe karyAM che....te parama purUSe prApta karela agAdha jJAna rAzine varNavavA ApaNI bhAsA vAmaNI ane kalama kuti ja lAge ! mantanA evA jJAnanA khajAne teozrIe kevA sa`pAdita karyAM haze ? tenI cADI khAtA teozrI racita anekAneka graMthA hAlamAM meAjuda che.... bahu sukhI pratibhA dhAraka pUjyapAda mahApAdhyAyazrI racita sAhitya, zrI kalpasUtra sukhAdhikAvRtti-zAMta sudhArasa-humalaghu prakriyA iMdutakAvya-puNya prakAza stavanAdi bahu bahu graMthAmAM vaheMcAyuM che. para'tu A badhAmAM paNa teozrInI agragaNya-mAdaraNIya racanA che. lAkaprakAza graMtha ! A mahAkAvya graMthamAM tee zrImadre peAtAnA ghUghavATa karatA jJAnANu vane ane viSaya pratipAdana kauzalyane AbAda utAyu che... dravya-kSetra-kALa ane bhAva ema 4 vibhAgeAmAM vibhakta=A graMtharatnamAM pUjyazrIe kayA viSaya nathI varNavyo e ja praznAtha che! jaTIla viSayane paNa saraLa-sumedha karIne vadhu vavAnI aneAkhI kaLAthI racayitAzrIe A graMthane khUba ja hRdayaMgama ane parama AdaraNIya banAvI dIdheA che.... sAMbhaLavA pramANe 700 graMthAnI sAkSIthI bharapUra A graMthanI racanA karavA dvArA pU. maheApAdhyAyazrIe graMthanI prAmANikatA paripuSTa karavA sAthe graMtha gauravane unnata anAvyu che. teA vaLI enA dvArA teezrInI agAdha jJAnagaramA paNa Ape|Apa pragaTa thaI jAya che.... pUjyapAda zAsana saubhAgya tilaka-tapAgacchAdhipati-sUrizrvaM pUjita parama gurUdeva zrImad vijayarAmacandra sUrIzvarajI mahArAjAe pAlItANA khAte saparivAra karelA vi. saM. 2040 varSIya aitihAsika cAturmAsamAM pUjyapAd AgamajJAna divAkara sva, AcAya. deva zrImadvijaya mAnatu Mga sUrIzva7 mahArAjA paNa sAthe ja virAjamAna hatA. teezrInI A lAka prakAza graMthanA paThana-pArDanamAM ' mAsTarI 'gaNAtI ! tethI bahu saMkhya zramaNa-zramaNI bhagavaMtA teezrI pAse leAka prakAzanI vAcanA laI rahyA hatAM ke jemAM mAre paNa samAveza thane hA....graMtha vAMcana karatAM karatAM jaina saghamAM A graMthanI parameApakAritA kevI che te suspaSTa rIte samajAtuM hatuM. tyAre te ja saMdarbha'mAM pU. A. bha. zrI mAnatuMga sa. ma. preraNA karI ke, A mahAkAya graMthamAM lagabhaga tamAma sargAnuM gUrjara bhASAMtara che phakta vacamAM 21 thI 27 sattuM bhASAMtara kayAMya upalabdha nathI thatu. tyAre ATalI adhUrI kaDI pUrI karavAmAM Ave te sa MskRta bhASA nahI jANu
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ nAra gUrjara bhASI paNa A graMthanA adhyayana lAbhathI vaMcita na rahe !" teozrInI A pAvana preraNuM jhIlI laI amArA sahAdhyAya rasika munivarya zrI hemaprabha vijayajI mahArAje A mATe potAnA vaDIla gurU brAtA vidvAna, sarala svabhAvI pUjya paMnyAsa zrI vajusena vijayajI mahArAja ne vinaMtI karI ane pUjya paMnyAsajIe upakArI pUjyonAM AzIrvAdathI A mahAna kArya hAtha dharyuM ! . vegavatI temanI kalama TapoTapa eka pachI eka sargano gUrjaranuvAda (jarUrI spaSTatA sAthe) taiyAra karatI gaI ane mArA pratyenA sahRdayI bhAvathI teo mane te lakhANa tapAsavA mATe ApatA ! A rIte A eka prazasya puNyakAryamAM teonI lAgaNI mane kiMcitmAtra nimittabhUta banAvI gaI !. teonI bharapUra mahenatanI phalazruti rUpe A avaziSTa sapta sagaya gUrjarAnuvAda taiyAra thayA che. meM paNa yathAzakti tene joI javAno prayatna karyo che. chatAM paNa pazama alpatA-matimaMdatAdinA kAraNe koIpaNa sthaLe kAMIpaNa kSati rahI javA pAmI hoya to adhyetA mahAzaya amene jaNAvI jarUrI upakRta karazo... A graMtharatnanA adhyayana-adhyAyana dvArA jhaLahaLatA samyajJAnanA prakAzane pAmI kamazaH ApaNe sau anaMta jJAna guNanA AvirbhAva pAmIe eja maMgala kAmanA. vIra saMvata 2515. vikrama saMvata 2045 pUjyapAda-zAsana mUrdhanya-parama gurUdeva zrImad A suda 10 vijyAdazamI vijaya rAmacandra surIvara caraNakajaraja jainazALA khaMbhAta... ziSyANa muni nayavardhana vijaya } } thi
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ kSetraloka (uttarArdha)nuM TuMka vivaraNa (sarga 21 thI 27 uttarArdha) muni hemaprabha vijayajI ma. samudranA kinArA upara ubhA rahIne agAdha evA jaLane tathA tenA taraMgone jotA enI vizALatA, gaMbhIratA tathA mahAnatAne khyAla Avyo. sAme kinAro na dekhAya..! UMDAInuM mApa na Ave...! ratnanA bhaMDAranuM pramANa hAtha na lAge....! tevI e sAgaranI viziSTatAo che. hAM basa...! e pramANe ja ApaNA parama upakArI, devAdhideva, sarvajJa, sarvadazI tIrthakara bhagavaMtoe paNa arthathI dezanA pharamAvI. parama vinIta gaNadhara bhagavaMtoe te amRta dezanAnuM amapAna karIne pitAnI labdhi dvArA sUtra rUpe guMthI. kame-kame pATa paraMparAmAM AvatA atyaMta tejasvI ane zAsananA saMrakSaka pUjya AcArya bhagavaMtoe jyAre joyuM ke have buddhimAM maMdatA AvatI jAya che. eTale kuzAgra buddhinA dhAraka mahAtmAone ekatra karIne e tane graMthastha karyA. graMthastha thayelA Agama eTale jaina zAsanano agAdha jJAnasamudra. Agama upara draSTi nAMkhatA. temAM rahela tattanI vizALatA, gaMbhIratA, tathA mahAnatAno khyAla Ave che. tone pAra nathI...! tonI UMDAInuM mApa nathI...!! AtmAne oLakhAvanAra guNa ratnanA bhaMDArano paNa pAra nathI..!! evA mUlyavAna agAdha jJAnanA samudrarUpa AgamamAMthI paropakArI mahApurUSoe ApaNu jevA bAla jIvone lakSyamAM laIne aneka torUpI rane bahAra kADhIne ApaNane meLavI ApyA che. e tattva rUpI ratno prakaraNa graMtha rUpe ApaNane maLyA che. upakArIoe zAstra dvArA ApaNAthI adraSTa jagatanA darzana karAvIne mahAna upakAra karela che. evA aneka mahA upakArIomAM pUjya pAdu mahopAdhyAya zrI vinaya vijayajI mahArAjAe paNa cAre anugonI saMkalanA eka ja A lokaprakAza graMthamAM karIne ApaNA upara khuba ja upakAra karyo che. upakArI pUjyazrIe jaina zAsananA cAre anugadravyAnuyoga-gaNitAnuga-kathAnAgacaraNa-karaNanuMyeganuM saMkalana eka graMthamAM karyuM che.
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ 16 temAM paNa vizeSatAe dravyAnuga ane gaNitAnuyoganuM ati sUkSamatAthI darzana karAvIne "loka prakAza" nAmanI sArthakatA karI ApI che. lakanuM nirUpaNa karavA dvArA lekamAM rahelA padArtho tarapha prakAza pADatA A mahAna graMthane A trIjo bhAga che. jemAM saga 21 thI 27 sudhI tivhalekanA lavaNa samudrathI svayaMbhUramaNa samudra eTale tirtho lekanA anta sudhI ane udhdha-siddhazIlA sudhInA varNanano samAveza che. sarga ekavIsamI saga ekavIzane prAraMbhamAM vinaya ane namratA pUrvaka upakArI gurUdeva zrI kIrti vijyajI mahArAjane yAda karIne lavaNa samudranA varNanane prAraMbha karyo che. samudramAM AvatI velA, (bharatI) je jaMbudvIpa tathA ghAtakI khaDa tarapha vadhe che. te vadhIne aMdara na AvI jAya te mATe velaMdhara saMjJAvALA 1,74,000 nAgakumAra devatAo aTakAve che, te deve judI judI saMkhyA tathA kArya jaNAvavAmAM Avela che. A sthAne be zlokamAM pU. upAdhyAyajI mahArAje jaNAvyuM che ke A velA mAtra denA baLathI aTakatI nathI paNa sAthe-sAthe saMgha-arihaMtadeva Adine puNyathI tathA jagata svabhAvathI maryAdA mUkatI nathI. je velAne aTakAvavA devo che temanA AvAsa-gostRpa-udakabhAsa-zaMkha tathA dakasImA nAmanA sArthaka guNavALA cAra parvata che. te devonA vaibhavanA varNananI sAthe emanI vidizAmAM rahelA anulaMdhara parvata tathA tenA devonA AvAsanuM varNana che. A devonI rAjadhAnI tathA parvate kaI dhAtuthI banelA che te tathA e parvatane mULamadhya tathA uparanA vistAranuM vistRta rIte nirUpaNa karyuM che. velaMdhara parvatanA varNana pachI gautamadvIpa tenuM sthAna, tathA tenI laMbAI-pahelAIUMcAInuM janamAM varNana che. A dvIpanI aMdara vanakhaMDa, pavedikA, bhUmi upara bhavana, maNipIThikA tathA tenA adhiSThAyaka devanA parivAranI saMkhyA jaNAvyA pachI lavaNa samudranA adhiSThAyaka susthita devanI rAjadhAnInuM varNana karyuM che. te pachI sUryadvIpa ane caMdradvIpa, tenA adhiSThAyaka devo-te dvIpanA sthAna-pramANa-svarUpa-pANIthI uMcAi--prAsAda tathA te devone AyuSyanuM varNana karyuM che. tyAra pachI samudranA antarvatI sarva dvIponI saMkhyA jaNAvIne sUrya--candra tathA graha-nakSatra-tArAnuM jaMbudvIpamAM vivaraNa kevI rIte keTalI saMkhyAmAM, teno parivAra vagere sAmAnyathI batAvela che.
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ 16,000 jana uMcI zikhA-sUrya--candranA vimAnone AghAta rUpa kema na bane? tenuM samAdhAna ApIne anya jAtika vimAnonI racanA kayA ratnathI thaI che te jaNAvIne kayA samudramAM matsya-magaramaccha AdinI saMbhAvanA tathA te keTalA mAnavALA hoya te batAvIne manAM kula keTInI saMkhyA batAvI che. chelle 10 ka vaDe lavaNa samudranuM khUba ja kAvyAtmaka rUpe upamAo ApIne varNana karIne sarganI samApti karI che. saga bAvIsamo: lavaNa samudra pachI dhAtakIkhaMDa dvIpanuM varNana karatA prathama "dhAtakI" nAmanI sArthakatAnuM nirUpaNa karIne vijaya Adi cAra dvAra, temanA devo tathA rAjadhAnInI vigata TUMkamAM ja kahIne temanuM paraspara aMtara ejanamAM batAvela che. tyArapachI ISakAra parvata tathA te parvatanI UMcAI pahoLAI tathA laMbAInuM mApa batAvela che. ' te parvata uparanAM zikharo tathA temAM rahela je caitya che tenuM saMkhyA mAtrathI nidarzana karela che. A dvIpanA ISakAra parvatanA kAraNe be bhAga paDe che ane te rIte tyAMnA kSetro tathA parvate (ke jemanA nAma te jabUdvIpanA kSetre pramANe ja che.) nI vyavasthA kayA kame kayAM Arve te tathA varSadhara parvatothI vyApta kSetranuM jana mAna batAvela che. tevI ja rIte kSetrenA mukhano tathA aMtane vistAra tathA dareka kSetra eka bIjAthI keTalA pramANamAM che tathA mukha vistAra, madhya vistAra tathA anya vistAra kevI rIte kADhavuM te sarva gaNita jaNAvIne ene AkAra ke thAya che te paNa batAvela che. A dvIpane bharatakSetrane vistAra tathA vaitADhayano vistAra Adi jaNAvIne pachI drivya-kSetra-kALa ane bhAvanA badhA ja paryAne jaMbudvIpanA kSetra pramANe batAvela che. tyAra pachI himavAna parvata tathA tenA upara rahela padmadrahanuM mAna jaNAvyA bAda A dvIpamAM rahelA draho, nadInA kuMDA, kamaLanA vala vagere mATe jaMbUDhIpanA mAnathI dviguNa karavAnuM batAvIne A viSaya saMkSepamAM pUrNa karela che. tyArapachI gaMga-sidhu Adi badhI ja nadIonI laMbAI - pahoLAI - uMDAI vagere jana mAnathI Apela che. ATalI nadIonI saMkSepathI vigata jaNAvIne pachI kaI nadInuM, kayA prahamAMthI ugama thAya che. ane kaI dizA tarapha vahIne kayA samudramAM praveza kare che tenuM vistArathI nirUpaNa che. tyAra bAda mahA himavAna parvata, harivarSa kSetra, niSadha parvata, zItodA nadI, sItA nadI, nIlavaMta parvata, ramyapha kSetra, rUkamI parvata, hiraNyavaMta kSetra, zikharI parvata tathA aravata kSetranA vistAra tathA teonAM sthAnanuM TUMkathI varNana karela che.
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18 have, madhyamAM rahelA mahAvidehane vistAra tathA temAM rahela anya padArtho vagerenuM zakaya vistRta varNana che. tyArapachI gajadaMta parvatanuM varNana karIne merU parvata tathA tenAM traNa kAMDa, nIce bhadrazAla vana vagerene jana mAnathI viratAra batAvIne anuvAdaka pUjyazrIe gaNitanA dAkhalAo dvArA sarva saravALA ApIne jijJAsu abhyAsIne samajavAmAM khUba saraLatA karI ApI che. ahIMnA merU parvatanI je vizeSa vigata che te paNa batAvI che. e rIte jaMbudvIpanA varNana pramANe varNana karatAM je vizeSa hatuM te jaNAvyuM che ane dhAtakIkhaMDanA mahAvideha kSetranI aMdara rahelA ATha viharamAna tIrthakaronI stuti karIne sargane rasALa banAvyA che. A rIte rapara kalAka sudhI ghAtakIkhaMDanuM varNana karyA pachI sakSepathI e sarva padArthonuM nAma tathA saMkhyAthI nirdeza karela che. tyArapachI utkRSTa tathA jaghanyathI tIrthaMkara paramAtmA-baladeva-vAsudeva-cakravatI- nidhAne-cakravatInA ekendriya ratno tathA paMcendriyaranuM saMkhyAthI varNana karyuM che. A dhAtakIkhaMDamAM sUrya-candragraha-nakSatra-tArAnI saMkhyA batAvIne dhAtakIkhaMDanuM varNana pUrNa karIne kAlodadhi samudranuM varNana karatAM prathama tenA nAmanI sArthakatA batAvIne tene vistAra, uMDAI ane enA pANInI madhuratA tathA bAhya-paridhi jaNAvela che. tyArabAda vijyAdi cAre dvArenuM paraspara aMtara, sUrya-candra tathA tenA aMtadvIpanuM sAmAnya varNana karela che. A samudranA sUrya-candra-graha-nakSatra ane tArAonI saMkhyA batAvela che. A rIte bAvIsamAM sarganI pUrNAhutI upakArI gurUdeva tathA upakArI mAtA-pitAne yAda karIne pUjya pAda mahopAdhyAya zrI vinayavijayajI mahArAje karI che. saga tevIsamo: A sarganI aMdara kAledadhi pachInA puSkarArdhadvIpanuM varNana karela che. A dvIpanuM varNana karatA puSkaradvIpanA nAmanI sArthakatA tathA tene vistAra batAvela che. tyArapachI ardhabhAgamAM rahelA mAnuSettara parvatanA nAmanI sArthakatA tenI suMdaratA tathA uMcAI AdinuM mAna tene AkAra ane AkAra pramANe pahoLAInuM mAna batAvela che. tyArabAda A parvata upara rahenArA deva tathA manuSyane vasavATa tathA A parvatanA suvarNanI jAti batAvIne tenI aMdara rahelA latA maMDapa, vAvaDIo, kIDA maMDapa, kUTo, gavAkSa, tathA killA AdinuM nAma nirdeza karela che.
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ A parvata upara rahelA kUTonA vAmI koNa-koNa che ? te tathA kaI dizA-vidizAmAM che? te jaNAvIne sAthe je matAMtara paDayA che te paNa batAvela che. A parvatanA cAra phUTo upara jinAlaya che, te kevI rIte saMbhave che, te batAvIne je paramAtmAnA caityane mAnatA nathI temane jabbara purAvo ApIne emanI nabaLAIne pradarzita karI che. A mAnuSettara parvatanI mUla-madhya tathA uparanI ema traNa paridhi batAvela che. evI ja rIte puSkarArthanI paNa bAhya paridhi batAvela che. tyArapachI puSkarAI dviIpamAM rahela ISakAra parvata tathA tenA kuTanI vigate paNa dhAtakIkhaMDa pramANe ja samajavI ema jaNAvyuM che. have A dvIpamAM vizeSa je be kuMDe che te kayA sthAne, keTalA jine, keTalA jana uMDA, paheLA tathA kevA AkAre che, te jaNAvIne A puSparAdha kSetrane parvata tathA kSetro dvArA madhyamAM, mULamAM ane AgaLa keTaluM kSetra rokAyela che te sarva gaNitapUrvaka batAvela che. dhAtakIkhaMDa dvIpa cAra lAkha jana pramANa che jyAre puSkarAI ATha lAkha jana pramANe che. eTale dhAtakIkhaMDanA padArthothI puSkarAnA padArtho vistAramAM dviguNa che. bAkI saMkhyAthI eTalA ja che. jethI kSetra, parvata, nadI, kUTa, vRkSa, merUparvata tathA draha AdinA nAma tathA vistArane saMkSepamAM jaNAvyuM che. A dvIpamAM rahelA ATha viharamAna tIrthaMkara paramAtmAonA nAma tathA teo kayA vijyamAM vicare che, te jaNAvela che. A dvIpanA candra-sUrya-graha-nakSatra tathA tArAnuM saMkhyAthI mAna tathA A manuSya kSetranI bahAra utpatti ane mRtyu nathI, temaja temAM koI deva paNa pitAnI zakitano upayoga kare te zuM bane te jaNAvela che. A batAvIne have A manuSyakSetranI bahAra zuM-zuM nathI te kaleka dvArA tathA pachI jIvAbhigama sUtranA pATha dvArA jaNAvyuM che. A rIte 203 zlokamAM varNana karyA bAda 30 lekamAM manuSya kSetranuM eTale aDhIdvIpane sarva padArthonuM saMkhyAthI saravALe karIne TuMka varNana karela che. je eka yaMtranuM kArya kare tevuM che. pharI gurUnA parama bhakta tema paramAtmAnA parama sevaka pUjya upAdhyAyajI mahArAje vIza viharamAna bhagavAnanA nAma laIne stuti karIne utkRSTathI tathA jaghanyathI tIrthakara paramAtmAnI hAjarI, kevalI bhagavaMto, cakravatI, vAsudeva, prativAsudeva, nidhio, rane (ekendriya tathA paMcendriya) vagerenuM saMkhyAthI mAna Apela che.
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ e rIte aDhIDhopanA padArthonuM varNana pUrNa karIne pachI zAzvata caityeA tathAM pratimAjIeAnuM sthAna tathA saMkhyA batAvela che tathA naMdIzvara dvIpamAM caityeAmAM je matAMtara che, te jaNAvIne chelle 3259 caityAne tathA 3, 91, 320, jinapratimAone namaskAra karela che. A sAthe adheAleAka tathA ulAkanA zAzvata caityeA tathA pratimAjIonI saMkhyA tathA Asana vagere tathA kayA sthAne pratimAjI keTalA UMcA che te jaNAvela che. e rIte zAzvata caityeA tathA pratimAjIonu khUba ja vistArathI varNana karela che, ApaNe e zAzvata caityAnI bhAva yAtrA karavI heAya, tA samajI zakAya tevI rIte jaNAvIne A sane pUrNa karela che. sa cAvIsamA pUjya upakArI upAdhyAyajI mahArAjanI tIvra meghA zaktinA kAraNe te je kramathI vizvadarzana karAvatA AgaLa jaI rahyA che. temAM adIdvIpa mahAranA sthira sU-candra Adi jayAtiSThAnuM AMtarA-prakAzakSetra tathA saMkhyA vagerenuM judA--judA matA dvArA vistArathI 80 zrlAkamAM varNana karela che. A rIte candra-sUryanuM varNana karIne have AgaLa rahelA puSkareAda samudra tenI suMdaratA tathA vistAranuM vaNa na karela che. have kramaza : vArUNIvara dvIpa, tenA vistAra, tathA temAM rahelI vAvaDIenu varNana batAvIne vArUNIvarAda samudranA nAmanI sArthakatA batAvavApUrvaka tenI parighi-vistAra tathA temanA adhiSThAyaka devAnA nAma jaNAvela che. tyArabAda kSIravara dvIpa tathA samudranu` khUbaja suMdara varNana karela che. have dhRtavara dvIpa tathA teAda samudra, kSoivara dvIpa tathA kSooi samudranA nAmanI sAkatA batAvIne teneA vistAra batAvela che. tyArapachI kayA samudronA pANIne kevA svAda che te TukamAM batAvela che. tyArapachI nadIzvara dvIpanuM varNana che. temAM prathama tenA nAmanI sArthakatA batAvela che. have eja dvIpamAM rahelA ajanigira pava tA tathA tenI vAvaDIonu khUba ja vistArathI varNana che. vAvaDI aMge je matAMtara che te paNa spaSTa karela che. A vAvaDIonA madhyabhAgamAM rahela dadhimukha paryaMtane AkAra tathA vistAra batAvIne dadhimukha nAmanI sArthakatAnu varNana karela che. A aMge paNa je matAMtara che te jaNAvela che. A jaNAvIne pachI A pata upara rahela zAzvata jina prAsAdeAnI vizALatA batAvIne tenI ramaNIyatAne anusAra cha zlokAmAM batAvela che.
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ tyArapachI prekSAmaMDapa, akSapATaka, tathA maNipIThikA ane enI upara laTakatI motInI mALAnuM varNana che. A motInI mALA keTalA pramANanI che te vizeSathI jaNAvela che. (AnA varNanane samajAvavA mATe pariziSTamAM yaMtra Apela che. temAM tenuM vistArathI spaSTIkaraNa karavAmAM AvyuM che. A naMdIzvara dvIpamAM bhavya jinAlayanI zobhA pUjA karanArAothI kevI vRddhine pAme che tenuM varNana che zlokamAM khUba ja AkarSaka rIte karela che. A dvIpa upara kyA sthAne kyA devo aSTAkSika mahotsava kare che te batAvIne tyAM gaMdharva de kevI rIte nRtya kare che te batAvela che. ane te prasaMgamAM kumAranaMdI sonInA prasaMganuM varNana karyuM che. ahi jaMghAcaraNa tathA vidyAcAraNa mahAtmAo kevI rIte Ave che te batAvIne pachI ratikara parvatanuM tathA te parvatanI cAre dizAmAM kaI kaI devIonI rAjadhAnI che tenuM khUba vistArathI varNana che. A varNanamAM je-je vizeSatA ke matAMtara che te paNa jaNAvela che. e pramANe A dvIpanuM varNana karIne pachI naMdIzvara samudranuM ane tyArapachI arUNadvIpa ane arUNoda samudranuM varNana tenA nAmanI sArthakatA batAvavApUrvaka jaNAvela che. tyArapachI arUNavara dvIpa tathA arUNavara samudranuM varNana karIne arUNuvarAvabhAsa dvIpa ane samudranuM varNana karela che. tyArapachI bArame kuMDaladvIpa kaI rIte ghaTe te batAvela che. tyArapachI dareka dvIpasamudronuM tripratyAvatAra kahela che. te vigatavAra matAMtare TAMkIne batAvela che. have kuMDalagiri parvatanuM, tenA upara rahelA jinAlayanuM, tyAM rahelI batrIza rAja dhAnIonuM vizeSathI varNana karela che. tyArapachI chappana dikumArIkAonA sthAnanI vigata batAvIne chellA pAMca dvIpasamudronA nAma batAvavA pUrvaka svayaMbhUramaNa-samudranuM kAvyamaya zailIthI varNana karIne pUjya upakArI gurUdeva tathA mAtA-pitAne yAda karIne pUjya upAdhyAyajI mahArAje sarga pUrNa karela che. sarga pacIsame tichalokanuM lokAMta varNana karIne have urva bhAgamAM rahelA sthira jyotiSa cakranuM varNana A sarganI aMdara karela che.
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ tiSkonuM sthAna kyAM che. candra-sUrya Adi keTalAM rahelA che tathA kevI rIte bhramaNa kare che te batAvela che. A caMdra-sUryanA sthAnanA aMtara viSe je matAMtara che te paNa spaSTa karela che. tiSa cakanA vimAnane AkAra kevo che te batAvatA je zaMkA thaI tene spaSTa khyAla ApavApUrvaka samAdhAna karela che. have, A vimAnone vahana karanArA sevaka devonI saMkhyA tathA temanA mananI prasannatA batAvIne tene kevA-kevA rUpa karIne kevI rIte te vimAnane vahana kare che. te khUbaja vistArathI batAvela che. A jaNAvyA bAda eka-bIjAnI apekSAe gatinI maMdatA-tIvratA batAvI che. tyAra pachI tArAonuM aMtara tathA temanA vimAnanuM varNana paNa zakaya eTalA vizeSa vistArathI karela che. A tika deveno parivAra-parSadA tathA sabhAnI saMkhyAnA nirdezapUrvaka jaNAvyA bAda jyotiSka devane utkRSTa virahakALa tathA e devonI gerahAjarImAM zAsana keNa calAve? te sarva hakIkta AgamamAM purAvA sAthe jaNAvela che. A jatiSka denA mukuTamAM je cihno hoya che te cihnonI vigata jaNAvI che. ATalI vigata batAvyA bAda candranI je cAra agramahiSIo che temanA nAma tathA temanA pUrvabhavanI hakIkata tathA vartamAnamAM temanI vidurvANAnI zakti batAvI che. candranI jema sUrya-graha-nakSatra tathA tArAnAM devonI paNa agramahiSIo temanA nAma, temanI jaghanya-utkRSTa sthiti vagerenuM vistArathI varNana karela che. ATaluM vistArathI jaNAvyA pachI ahiM prasaMgane pAmIne eka vicAraNIya praznottara graMthakAra pUjya upAdhyAyajI mahArAja karI rahyA che ke prANIne prApta thatA sukha ke duHkha karmAdhIna che. tevI sajajaDa mAnyatA jaina zAsananI che to pachI sukha-duHkhAdina nimittarUpe jatiSIone kema gaNAvavAmAM Ave che ? A praznane mananIya uttara graMthakArazrI pite ja pharamAvI anekane saceTa suMdara mArgadarzana purUM pADyuM che ke A jyotiSa caka mujaba mUhurtanuM prajana kema che ane Avazyaka paNa kema che. e rIte mahatavano A viSayanI carcApUrvaka samAdhAna karIne A pacIsame saga pUrNa karela che. sarga chavIsame aleka ane tirachakanA sarva padArthonI zakaya eTalA vistAra tathA sUkSamatAthI vigata jaNAvIne have pUjyapAduM upAdhyAyajI mahArAja have pachInA 26-27 mA sargamAM udghalekanuM varNana karI rahyA che.
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ sau prathama parama kRpALu pArzvanAtha bhagavAnane namaskAra karavA rUpa maMgala karIne udghaleka kayAMthI zarU thAya che te jaNAvela che. uparanA prathama rAjalakamAM rahelA prathama saudharma tathA bIjA IzAna devakanuM varNana karatA te devalokanA AkAra, sthAna laMbAI tathA pahelAI batAvIne teonA 13 pratAnI vigata jaNAvI che A pratiromAM Idraka vimAne tenA nAma ane pachI trIjA devalokathI sarvArtha siddha vimAna sudhInA pratonI saMkhyAnuM nirUpaNa karIne kula saMkhyA batAvI che. te pratironI saMkhyA kaI rIte levAmAM AvI che te paNa jaNAvela che. paMktigata vimAno ahiM tirjIkanA kyA sthAnathI barAbara upara che. te tathA upara uparanA prataramAM paMktigata vimAnI saMkhyAne kema jaNAvela che. A vimAnano AkAra traNa prakAre batAvela che. te traNa prakAranA vimAno kayA krame hoya te paNa jaNAvela che. - have, prathamanA bane devalokanA tera prataromAM paMktigata keTalA keTalA vimAne che te sarva saMkhyA batAvIne pachI kramazaH dareka paMktimAM geLa-trikaNa ane corasa vimAna keTalA-keTalA che te tathA teno saravALo karIne sarva saMkhyA batAvI che. paMktigata vimAnonI sarva saMkhyA batAvIne bAkInA puSpAvakIrNa vimAne kayAMkayAM hoya te tathA temanA AkAranI vigata jaNAvIne sarva saMkhyA batAvI che. e pramANe bane devakanA phALe keTalA-keTalA vimAne Ave te jaNAvI dIdhuM che. A bane devalokanA vimAnI suMdaratAnuM varNana karIne temAM IzAnedranI adhikatA batAvIne have te vimAne kevA vizALa tathA aMdara kevI racanAvALA hoya che te khUba ja vistArathI jaNAve che. A vimAnanI vizALatAne samajAvavA mATe devonI gatinuM mAna batAvIne daSTAMta dvArA jaNAvavAmAM AvyuM che ke, A vimAnomAMthI keTalAka vimAnone devo 6 mahinAmAM avagAhana karI zake ane keTalAkanuM karI zaktA nathI. devalokanI suMdaratAnuM varNana karIne tyAM rahetA satata prakAzamaya tathA sugaMdhI vAtAvaraNanuM vividha upamAothI varNana karyuM che. pUjya upAdhyAyajI mahArAje AgamamAMthI tAravIne jJAnAnaMdamAM magna banI A vimAnamAM vividha sthaLe rahelA vana khaMDa, vAvaDIo, krIDA yogya maMDapa, parvata, hIMcakAo tathA AsAnuM khUba ja vistArathI varNana karyuM che. e vimAnamAM rahelA prAsadonI racanA kevI che e prAsAdanA parivAra prAsAde kevA ane kevI rIte rahelA che te tathA temanI saMkhyA temanI UMcAI AdinuM mAna batAvela che.
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ 24 tyAra pachI sudharmA sabhAnu varNana che. tenI aMdara pIThIkAe, madhyamAM maNi pIThIkA mANavaMka sta'bha, phalaka, sikkA tathA vAnA DAbhaDAnI hakIkata che. e rIte zakaya vistArathI ane Ama TUMkamAM zAna khUNAmAM rahelA jinAlaya eTale siddhayatananuM vaparAtI vividha sAmagrIenA nAmeA batAvela che. sudharmAMsabhAnuM varNana karIne tenA varNana che. temAM pUjA bhaktimAM siddhAyatananA IzAna khUNAmAM upapAta sabhA, huda, abhiSeka sabhA, alaMkAra sabhA, vyavasAya sabhA, tathA naMdA nAmanI vAvaDI ema badhAnu khUba ja suMdara rIte vaNu na karyu che. ane e rIte vimAnAnuM varNana pUrNa karela che. na heAya che. temane 19/12/19 tyArabAda vimAnanA svAmI devAnI uttpati samaye kevI sthitI AcAra, abhiSeka AdinuM kA. sevaka devA kevI rIte kare che ane utpatti pachI e svAmIdeva dareka sabhAmAM zuM zuM kare che ane tenA siddhAyatanamAM AvIne paramAtmAnI kevI vidhi pUrNAMka tathA ekAgratAthI aMga-agra pUjA tathA bhAva pUjA kare che te jaNAvela che. ahIM pUjaya upAdhyAyajI mahArAje mUrtine nahi svIkAranArane mArgadarzana Apyu che ke kharekhara satya zuM che. te svAmIdeva vividha rIte pUjA vidhi vagere karIne sabhA AdinI tathA tyAMnA ddhAra pITIkA Adi upara thApA vagere karIne peAtAnA Acarane pUrNa kare che. A sarva hakIkata zrI rAjapranIya sUtramAM sUryAbhadevanA vimAnanA varNanamAM khatAvela devAnA svAmInI utpattinI rIta pramANe batAvela che. aDI utpanna thayelA devAnu' zarIra kevu' ramaNIya hAya che te jaNAvIne 12 IndronA nAma tathA temanA vimAnAnA nAma tathA mukaTanA cihna saupapAtika sUtra pramANe jaNAvela che. ahI rahelA devA, potAnA samaya kevI rIte pasAra kare che te jaNAvela che. temAM paNa A vivekI evA devAne kAma kevI rIte pIDe che te AgamathI jANI pUjya uSAdhyAyajI mahArAje vistArathI jaNAvela che. paNa chelle sajAgatA lAvavA mApe mAMharAjAnA A sainike kevA chetaranArA che te jaNAvIne kAma-bheganA pariNAmanI bhayaMkaratAne spaSTa karI che. tyAra bAda A devAne AhAra sthiti zvAseAzvAsa vagere vigata jaNAvela che. ahIM' rahelA devAnA nATaka keTalA varSoM pramANa cAle tathA kayA kAraNe ahI. manuSya lAkamAM teo AvatA nathI te sarva hakIkata AgamanA purAvA pramANe jaNAvela che.
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ manuSyalokanI AvI bhayaMkara durgadha Adi hovA chatAM paNa kyA kAraNe teo manuSyalekamAM Ave che te paNa daSTAMta pUrvaka jaNAvela che. have A deve nIce narakamAM paNa kayAM sudhI tathA kayA kAraNe jAya che te pazu banelA daSTAMta pUrvaka jaNAvela che. tyArapachI A devanA avadhijJAnane viSaya dareka prataranA jaghanya utkRSTa AyuSya kRtrima vekiya zarIranuM pramANa tathA te devonI gati-Agati jaNAvela che. ahi bane devalokamAM devIo kevI hoya? temanI sthiti, temanuM aizcarya tathA keTalA AyuSyavALI devI kyA devalokanA devane bhAgya hoya te vistArathI varNana karela che. badhA devalenA deva amuka karmazAne keTalA varSe khapAve che te vigatavAra jaNAvela che. have A devone sukha te khUba hoya che te batAvyuM paNa teone duHkha zAka paNa hoya che, thAya che, te chata pUrvaka batAvIne temane nidrAne udaya kevI rIte hoya te karmagranthanA viSaya dvArA jaNAvela che. samyak daSTi tathA mithyAdraSTi devonA mananA pariNAmo kevA prakAranA thAya che te jaNAvIne samyakdaSTi devo paramAtma bhaktimAM kevA ota-prota thAya che-te batAvela che. tathA teo sAdhu mahAtmAnI bhakti-aucitya-vaMdanAdi kevI rIte kare che te jaNAvela che. A varNana thatAM vacce dharma karIne sadgati gAmI bane che e vAta AvatAM devane te adhama sthita kahyA che te AgaLa vAkya kema ghaTe ? e prazna ubhuM thatAM bhagavatI sUtranA AdhAre A praznane spaSTa khulAso karIne devo kevI rIte adharmasthita che te jaNAvI dIdhuM che. A rIte devaloka, deva vimAna, te vimAnanA svAmI devanuM sarva vizeSathI varNana karIne have saudharmendra tathA IzAnendranuM svarUpa batAvyuM che. temAM prathama vartamAnanA kendranA pUrva bhavana vRttAMta kalpavRtti tathA bhagavatI sUtranA abhiprAya pUrvaka batAvela che. tyAra pachI e Indra mahArAjAnI traNa parSadA, tenI saMkhyA tathA svabhAva AdinuM varNana che. IndranA sAmAnika deve trAyanniza devenuM varNana che temAM vartamAnanA trAyazi devenA pUrvabhavane vRttAMta jaNAvela che. Indra mahArAjAnA AtmarakSaka deva tathA sAta sainya tenA nAma tathA saMkhyAnuM vizeSa varNana karela che.
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ tyAra pachI senApationI kachAo tathA vAhanarUpa vimAnanA adhikArI pAlaka devanuM varNana che. Indra mahArAjAnI parSadA dvArA kArya karavAnI paddhatinuM varNana karIne temanI zaktinuM varNana karatAM amogha zaktivALa vAnI vigata jaNAvI che. A avasare amarendranA upapAtanA prasaMgane yAda karIne camarendra paramAtmA mahAvIra svAmI bhagavAnanA caraNamAM AvyA e vizeSathI varNana che. ahI prazna thaye che ke paramAtmAnA zaraNe AvelA amarendrane haNavA AvatA vajane zakrendra paramAtmAthI cAra AMgaLa dUrathI ja saMharI lIdhuM te kema banyuM tenuM vizleSaNa praznottarI pUrvaka karela che. vaimAnika deva ane bhavanapati devo sAthe bhavapratyayathI kayAreka yuddha vagere paNa thAya che te vakhate zastra (Ayudha) tarIke zuM hoya che te jaNAvela che. A Indra mahArAjAnI vimurvaNu zaktinuM mAna batAvIne temanA parivAranA devanI zaktine sAthe letA keTalA rUpi karI zake te hakIkta vistRtathI jaNAvela che. Indra mahArAjAnI ATha agramahiSIonAM nAma tathA temanA pUrvabhavanA nAmo mAtA-pitA tathA nagarInuM TuMkathI varNana che. te mahiSIo 16000-16000 parivAra devIone viku che ane Idra mahArAjA temanI sAthe aneka prakAranA sukhone bhegave che tenuM varNana karela che. A Indra mahArAjAne cAra lekapAlo che. temAM prathama soma mahArAjAno parivAra, agramahiSIo temanAthI vimurvita devIo tathA temanuM kArya temanA AjJAvatI devo vigerenuM varNana che. tevI ja rIte cama-varuNa tathA kubera mahArAjAnuM paNa vistRta varNana che. tyAra pachI vacce-vacce Indra mahArAjA avadhijJAnathI jaMbUdvIpane jue che tyAre jaMbudvIpamAM caturvidha saMghamAM thatA zubha kAryonI devasabhAmAM prazaMsA kare che. te IndranA judA-judA vizeSaNo temanA dvArA thayelA zubha kAryonA AdhAre kahyA che. A Indra mahArAjAe bhagavAnane avagraha bAbata pUchayuM tyAre bhagavAne je avagraha batAvyA ane temAM Indra mahArAjAe potAnI avagrahanI je chUTa ApI te sarva hakIkta jaNAvI che. e rIte A Indra mahArAjAne ekAvatArI jaNAvIne emanA saMbaMdhI varNana pUrNa thayela che. - tyAra pachI bIjA Indra, IzAnendranuM varNana che. temAM prathamanA IndranI jema Indraka vimAnonuM vivaraNa karIne pachI A IzAnendra je pUrvabhavamAM tAmali rAjA hatA ane
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ chele tApasa kema banyA ane tyAMthI IzAna Idra tarIke kevI rIte thayA te temanA pUrvanA jIvana vRttAMta dvArA jaNAvIne bAla tapathI AvI karma nirjarA thaI, paNa eTalo ja tapa je samyaphadaSTi kare te kevA phaLa meLave te sarva hakIkta jaNAvI che. tyArapachI IzAnendra jinezvaranI pUjA vagere siMhAsana para bese che te sarva saudharmendra pramANe jaNAvyuM che. A IndranA trAyazciMza devatAone pUrvabhava jaNAvIne temanA sAmAnika de, - AtmarakSaka de, parSadAnA deve tathA devIonI saMkhyA batAvI temanA AyuSya jaNAvyA che. temanI ATha apsarAonAM nAma tathA TUMkamAM pUrvabhava jaNAvIne AyuSya batAvyuM che. pachI kula 56 IndronI-IndrANIono saravALe batAvyuM che. A IndranI ATha paTTarANIonA parivAranI saMkhyA batAvIne temanI sAthe bhogavilAsanuM sthAna vagere batAvela che. have Indra mahArAjAnA sAta sainya temanA adhipationA nAme gamanAgamananuM vimAna tathA tenI vimurvaNa karanAra devanuM nAma jaNAvela che. A Indra mahArAjAnuM zastra tenI zakti tathA temanuM vAhana ane vazavatI devatAenuM varNana che. sAtho-sAtha vidurvaNa zakti paNa jaNAvI che. tyArapachI temanA lokapAle, temanA AvAse, rAjadhAnI, AyuSya paTTarANIonA nAma, patra sthAnIya devatA vagerenI vigata TUMkathI kahela che. tyArabAda A IzAnendranI vizeSatAone jaNAvatA tathA temanI zakti saudharmendrathI vizeSa che te batAvatA temanI mahattA tathA bane IndronI carcAnuM varNana che. kyAreka keI nAnA vimAnanA kAraNe bane Indro vacce jhaghaDo thAya tyAre sanakumAra Indra athavA sAmAnika devatAo kevI rIte zAMta kare te hakIkta AgamonA pATha pUrvaka jaNAvela che. A rIte paramAtmAnI bhaktimAM magna A Indra mahArAjA AvatA bhavamAM muktidhUne pAmaze te jaNAvIne A sargane pUrNa karela che. sarga satyAvIsa pramathanA be devalenuM varNana karIne, have A sargamAM bAkInA badhA ja devaloke tathA enI vacce AvatA anya padArthonuM varNana che. temAM sau prathama sanakumAra tathA mahendra devalokanuM varNana karatAM temanuM sthAna tathA AkAra batAvIne tenA pratonI saMkhyA tathA pratAnA mukhya Indraka vimAnonA nAmo batAvyA che.
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ ne tyArapachI dareka prasaramAM kramazaH je vimAne che, tenI kula saMkhyA, tyArapachI dareka paMktimAM triveNu-goLa ane corasa vimAne keTalA hoya te tathA temane kula saravALe karIne jaNAvela che. temAM vaLI puSpAvakIrNa vimAnanI saMkhyA batAvI banne devalokanA adhikAramAM keTalA-keTalA vimAne Ave tenI saMkhyA tathA te vimAno kevI rIte rahelA che te tathA temAM rahelA prAsAdo kevA che te jaNAvela che. bane devalokamAM pUrvanA prabaLa pRdayathI utpanna thayelA devanAM mukuTanA cihno dareka prataranA jaghanya-utkRSTa AyuSya tathA AyuSya pramANe zarIramAna, AhAra, zvAsocchavAsa, kAmabheganI abhilASA, avadhijJAna viSaya, lezyA, gati, Agati tathA utpatticyavananuM jaghanya utkRSTa aMtaranuM varNana pUvanI jema karela che. tyArapachI sanakumArAvataMsaka vimAnamAM upa pAta sabhAmAM utpanna thatAM sanakumAredranI utpatti, temanI parSadAnI saMkhyA, te parSadAnA devonuM AyuSya, lokapAlo sAta sabhyo temanI saMkhyA, Atma rakSaka, devonI saMkhyA, yAna vimAna tathA tenI vimuvaNa karanAra devanuM svarUpa vagere sAmAnyathI batAvela che. tyArapachI A trIjA Indra mahArAjAnI kriya zaktinuM varNana karIne bhAgechu evA te Indra kayA sthAne-kevI racanA karIne kevI rIte kAma bhega kare che te jaNAvela che. evI ja rIte cothA IndranuM paNa jaNAvyuM che. e pramANe bhega-sukha bhogavatA sanakumArendra mahAvidehamAM utpanna thaIne siddhi gati gAmI banaze te jaNAvIne temanuM vivaraNa pUrNa karyuM che. tevI ja rIte mahendra devalokanA IndranuM paNa sanakumArendra pramANe ja sarva vRttAMta sAmAnyathI jaNAvIne pUrNa karela che. have trIjA devalokanI upara rahelA pAMcamA brahmaloka nAmanA devalokanuM varNana karatAM te devalokanuM saMsthAna batAvIne tenA pratanI saMkhyA, pratAnA Indraka vimAnenAM nAma dareka prataranA vimAnonI saMkhyA puSpAvakIrNa vimAnanI saMkhyA tathA vimAnanA sarva saMkhyA batAvela che. A brahma devaleka konA AdhAre pratiSThita che te jaNAvIne temAM rahelA vimAnonA prAsAdanI uMcAI, varNa-gaMdha-rasa-parzanI vizeSatA tathA ahiM utpanna thanAra devonI pUjAI batAvIne ahiMnA devanA mukuTanA cihna tathA lezya batAvela che. tyAra pachI ahiMnA devanuM dareka prataravAra jaghanya tathA utkRSTa AyuSya batAvela che. AyuSya pramANe zarIramAna, AhAra, ucazvAsa, kAmAbhilASa, gati. Agati, cyavana. utpattinuM aMtara tathA avadhijJAnanI maryAdAnuM saMkSepathI varNana kare che.
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ tyAra pachI pAMcamA devalokanA Indra brahmadevanuM varNana che, brahmakAvatuMsaka nAmanA vimAnamAM rahelA A Indra mahArAjAnA parivAra rUpa sAmAnika devo, temanuM AyuSya, atyaMtara, madhyama ane bAhya parSadAnA de tathA sarvenuM AyuSyamAna batAvela che. tyAra bAda trAyazciMza devo, lekapAlo, mitradeva, maMtrI devo tathA purohita devanuM varNana pUrvavata batAvIne yAna vimAna tathA tenA adhikArI devanuM nAma ApIne AtmarakSaka devonI saMkhyA, sAta saune, tenA nAya ke tathA A Indra mahArAjAnI vidurvaNA zakti ane AyuSya batAvela che. ahIM A devale kanA trIjA prataramAM lekAMtika de che. temanuM sthAna batAvIne pachI tamaskAya kRSNarAjInuM svarUpa vistArathI kahela che. tyAra pachI kAMtika devonAM vimAnanuM sthAna te devonAM nAma temanuM kArya tathA vizeSatAo ane temanI siddhagati ane matAMtaronuM zakya vistArathI varNana karela che. - tyAra pachI lAMtaka nAmanA chaThThA devalekanuM varNa karatAM tenuM sthAna, pratiro, Indraka vimAnanA nAma, paMktigata tathA puSpAvakIrNaka vimAnanI sarva saMkhyA tathA dareka pratara vAra kevA AkAranA keTalA vimAno hoya che tenI paNa saMkhyA batAvela che. - A vimAno kenA AdhAre TakelA che te tathA temanA varNagaMdha-rasa-sparzanI uccatA batAvIne tyAM rahelA devenI lezyA batAvI che, ahIM rahelA devenuM prataravAra jaghanya utkRSTa AyuSya tathA AyuSya pramANe dehamAna batAvIne kAma bheganI paddhatinI vAta kahIne gati Adi dvArA brahmalekanI jema batAvela che. tyAra pachI ahIMnA Indra lAMtakendranA parivAra AdinuM TUMkathI varNana karIne pachI traNa prakAranA kibiSIyAonuM varNana che. A kibiSaka keNa bane te vistArathI batAvatA sAthe jamAlInuM daSTAMta Agamana pATha pUrvaka Apela che. tyAra pachI sAtamA mahAzuka devalokanuM varNana che, temAM devalokanuM sthAna, saMrathAna, pratanI saMkhyA tathA dareka prataranA Idraka vimAnanAM nAma, dareka prasaranA vimAnonI saMkhyA, puSpAvakIrNa vimAnonI saMkhyA, kula vimAnonI saMkhyA tathA dareka pratare traNa prakAranA judA judA vimAnonI saMkhyA paNa batAvela che. tyArabAda vimAnone AdhAra (pRthvI piMDa) varNAdinI ugratA, prAsAdanI UMcAI dareka pratara pramANe jaghanya-utkRSTa AyuSya, AyuSya pramANe dehamAna, AhAra, ucchavAsa, kAmAbhilASa, gati, Agati, vana utpattine viraha tathA avadhijJAnanA viSayanuM varNana karela che.
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ ahIMnA devenI divyakAMti eTalI utkRSTa hoya che ke tene prathama devalokanA Indra saudharmendra paNa sahana karI zakatA nathI te banelA prasaMgathI AgamanA pATha pUrvaka banAvela che. tyArapachI ahiMnA Indra mahAkendranA parivAra AdinuM pUrvanA IndronI jema varNana karela che. have AThamA sahastrAra devalekanuM varNana karatAM prathama temanuM sthAna, pratironI saMkhyA pratironA Indraka vimAnanA nAma, dareka prataranA vimAnI saMkhyA, puSpAvakIrNaka vimAnanI saMkhyA tathA kula saMkhyA batAvela che. che tyArapachI vimAnonA AdhAra, varNa, UMcAI ne pUrvanI jema havAle ApIne ahiMnA devAnuM prataravAra jaghanya-utkRSTa AyuSya, AyuSya pramANe dehamAna, AhAra, zvAsocchavAsanuM pramANa, utpatti vanane viraha kALa, gati tathA Agatine batAvIne bAkInuM zuka devalokanI jema kahIne vAta pUrNa karela che. tyArapachI sahastrArendranA parivAranA devenI saMkhyA sahita pUrvanA IndronI jema varNana karyuM che. have Anata tathA prANuta devakanuM varNana karatAM prathama tenuM sthAna, AkAra pratonI saMkhyA, Indraka vimAnanA nAma, paMktigata vimAnonI saMkhyA, puSpAvakIrNa vimAnonI saMkhyA, kula saMkhyA batAvIne vimAno AdhAra tathA prAsAdanI UMcAInuM mAna Apela che. pratara pramANe jaghanya-utkRSTa AyuSya, AyuSya pramANe dehamAna, AhAra, dhAmecchavAsanuM pramANa batAvIne bhoga abhilASAnuM varNana karela che. tyAra pachI gati, Agati, avana-utpattinuM aMtara, tathA avadhijJAnanuM pramANa batAvIne A banne develekanA eka ja Idra mahArAjA prANukendranuM pUrvanA IndranI jema saMkSepathI varNana karela che. have AraNa ane azruta agyAra ane bAramA devalokanuM varNana karatAM tenA sthAna tathA AkAranuM varNana karIne prataranI saMkhyA, Indraka vimAnanA nAme, dareka paktimAM rahelA vimAnonI saMkhyA, puSpAvakIrNaka vimAnI saMkhyA tathA sarva vimAnI saMkhyA batAvI che. vimAnone AdhAra, prAsAdanI uMcAI, devonuM pratara pramANe utkRSTa-jaghanya AyuSya, AyuSya pramANe dehamAna, AhAra tathA zvAsocchavAsa batAvIne bAkInuM sarva upara pramANe jaNAvI dIdhuM che. tyAra pachI banne devalokanA eka Indra ayyatendranuM varNana karatAM prathama vartamAnanA Indra je pUrvabhavamAM sItAjI hatA temanA pUrva jIvananA vRttAMtanuM vistArathI varNana che. te Indra mahArAjAnuM pUrva pramANe varNana karela che.
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ tyAra pachI A vaimAnika devalokamAM IndrAdi je daza prakAranA devo che temanA nAmane ullekha karIne kalpAtIta evA nava veyaka devaloka tathA tenA devonuM varNana karatAM prathama te zaiveyakanuM sthAna, AkAra, pratironI saMkhyA, Indraka vimAnonA nAma, paMktigata vimAnanI saMkhyA ema traNe trikanuM juduM-juduM varNana karela che. A greveyakanA denA zarIranI suMdaratA. temanuM kArya, sukhanI parAkASThAnuM varNana anekavidha dRSTAMta ApIne karela che. A nava veyakanA devonuM utkRSTa tathA jaghanya AyuSya batAvIne AyuSya pramANe dehamAna batAvela che. tyAra pachI AhAranI IrachA, zvAsocchavAsa, gati, Agati, vana-utpattinI saMkhyA tathA aMtara, avadhijJAnano viSaya batAvavA pUrvaka varNana pUrNa karela che. tyAra pachI anuttara vimAnanuM varNana karatAM prathama anuttara nAmanI sArthakatA, tyAMnA vimAnanI saMkhyA, iMdraka vimAnonA nAma batAvIne udarvaka sarva paMktigata tathA puSpAvakIrNaka vimAnonI saMkhyA batAvI che. sarvArtha siddha nAmanA vimAnanuM vistAra batAvIne tyAM utpanna thatA devanA nAmanI sArthakatA, sukhanI utkRSTatA, tathA jaghanya-utkRSTa AyuSya batAvela che. ahiM rahelA ahamindradevo pitAnA vimAnamAM je zayyAmAM utpanna thAya che. tyAM eka ja sthaLe tetrIsa sAgarepama sudhIne kALa kevI rIte pasAra kare ane temanI zayyA upara je caMdaravo tathA caMdaravA upara rahelA motIonuM pramANa maNuthI tathA saMkhyAthI batAvIne tenA dvArA utpanna thatI madhura dhvaninuM varNana che. - tyAra pachI AyuSya pramANe dehamAna, AhAranI IcchA, zvAse rachavAsa tathA ahiM keTalA karmo zeSa rahe tyAre utpanna thAya che te hakIkta AgamanA pATho ApavA pUrvaka batAvela che. ahi utpanna thayelA denA keTalA bhava bAkI che temAM paDelA judA-judA graMtho AganA matAMtarone jaNAvIne pU. upAdhyAyajI mahArAja A viSaya mATe madhyastha rahyA che. ahiMnA devonI saMkhyAno sAmAnya nirdeza karIne teonA racavana-utpattinuM aMtara, avadhijJAna viSaya tathA te aMge je vizeSa che te sarva jaNAvIne anuttara devakanuM varNana pUrNa karela che. have sarvArthasiddha vimAnanA zikharathI upara rahela zrI siddhazIlAnuM varNana karatAM teno vistAra, paridhi, madhya bhAganI jADAI, aMtanI jADAI tathA tenI ujajavalatA batAvIne siddhazIlAnA nAmano ullekha karela che.
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ A siddhazIlAne AkAra kevo che. tathA te pachI lekAMta keTale dUra che te sarva ulledhAMgula pramANa dvArA kevI rIte ghaTe te batAvIne vizeSa vigata dravyalokamAM karela hovAthI tyAMne havAle Apela che. A cauda rAjaloka pramANe loka, alokanI apekSAe kevo lAge che te batAvIne alokamAM keNa rahe te batAvyuM che ane e rIte kharekhara nizcita jagata ke, je ApaNuM carmacakSuthI adazya che tene AvA graMthamAM saraLatA pUrvaka prakaTa karIne dIpakanI upamAne sArthaka karato tathA lokane prakAza pADato satyAvIsa sarga ane kSetraloka uttarArdha pUrNa karela che. A loka upara prakAza pADatA loka prakAza graMthanA adhyayana dvArA ApaNe potAnA ApAne urdhvagati gAmI banAvavAmAM saphaLa thaIe e ja abhyarthanA. dhRtaka lela pArzvanAtha tIrtha sutharI (kaccha)
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ 23 41 200 226 92 A graMthamAM Avela Agama pAThanI yAdI 1 prAcIna gAthA sarga-21 leka-24 34 bahat kSetra samAsa vRtti sarga. 23 zloka 35: 2 brahakSetra samAsa vRtti 21 63 35 bahatu kSetrasamAsa vRtti 23 42 3 pravacana sAroddhAra vRtti 36 javAbhigama sUtra 4 samavAyAMga sUtranI TIkA { 37 prAcIna gAthA 5 sthAnAMga vRtti 63 38 jIvAbhigama sUtraH caturtha pratipatti 23 200 6 pravacana sAroddhAra vRtti 67 36 pravacana sAroddhAra vRtti cha chavAbhigama sUtra vRtti 40 pravacana sAroddhAra sUtra 241 8 kSetra samAsa vRtti 41 jabUDIpa prajJapti sUtra 9 bRhata kSetra samAsa vRtti 4ra samavAyAMga sUtra 10 jIvAbhigama vRtti 43 rAjakazrIya upAMga vRtti 11 kSetra samAsa vRtti 92 | 44 vAbhigama sUtra 12 jIvAbhigama vRtti 45 vAbhigama sUtra 13 chavAbhigama sUtra 101 | 46 cadra prApti sUtra 14 chavAbhigama sUtra 123 47 prAcIna gAthA 15 bhagavatI sUtra 123 48 jaMbudvIpa prajJapitA 16 bhagavatI sUtranI vRtti 123 | 49 vAbhigama vRtti 17 vAbhigama sUtra 1945 50 jaMbUdIpa prajJapti vRtti 18 sUrya prajJapti sUtra 255 51 mUla saMgrahaNI 19 vizeSaNavatI 260' 5ra kSetra mAsa 20 sUryaprajJapti sUtra ra60 53 mUla saMgrahaNuM TIka (haribhadra kRita)24 21 jIvAbhigama sUtra 271 54 candra prajJapti sUtra 22 prAcIna gAthA 55 sUrya prajJapti 23 prAcIna gAthA 76 56 chavAbhigama satra 24 kSetra samAsa vRtti paNa sUrya prajJAtinI gAthA 25 kSetra bRhata kSetra samAsa vRtti 22 172 58 saMgrahaNInI gAthA 26 sthAnAMga sUtravRtti sthAnaka rajuM 22 59 jayotiSka raMDaka 27 jIvAbhigama sUtra 60 jayetika raMDaka 28 sthAnAMga vRtti 61 candra prajJapti ra9 sthAnAMga sUtra 23. 24 | 62 candra prajJapti 24 29 30 sthAnAMga vRtti [abhayadeva sUrikRta.]23 24 63 jIvAbhigama sUtra 24 30-31 31 dIpasAgara prApti saMgrahaNI 23 24 | 64 candra prajJapti 32 kSetra samAsa sUtra 23 26, 65 jIvAbhigama vRtti 33 33 bhagavatI sUtra 23 28 | 66 saMgrahaNI lagvRtti 24 33 75 173 207 32 P P
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ 67 prAcIna gAyo ura prAcIna gAyA 69 prAcIna trAdhA cha prAcIna gAthA 1 prAcIna gAthA 72 pUrva samI TIkA 73 prAcIna gAthA 74 prAcIna gAyA 7pa prAcIna gAyA chaThThuM prAcInagAthA saga-24 zleAka-60 102 sthAnAMga sUtra 81 sthAnAMtra vRtti 8ra dvIpasAgara praptisa"sahagrI 83 prAcIna gAthA 84 jIvAbhigama sUtra vRtti 85 pravacana sAhAra tta 86 nandIra snAtra 87 sthAnAMga sUtra 88 nandIra pa, nandora kalpa - sthAniMga sUtra 90 jIvAbhigama sUtra 91 jIvAbhigama sUtra 92. samavAyIMga stra 93 sthAnAMga sUtra 94 vAbhigama vRtti 95 pracana sArAdvAra vRtti 96 sthAnAMga sUtra vRtti 97 sthAnAMga sUtra vRtti 98 sthAnAMtra sUtra vRtti 9 prAcIna gAyA 100thAbhigama sUtra vRtti 101 jIvAbhigama sUtraAdarza 24 24 24 24 24 24 24 24 77 yogazAstra caturthAM prakAzavRtti chaTa pariziSTa pava' (hemacandra sUri kRta) 24 24 chaha jIvAbhagama sUtra 80. prAcIna gAyA 24 24 24 24 24 24 24 24 24 24 24 24 24 24 24 24 24 24 24 24 24 x 24 24 24 ra 64 77 78 78 79 80 80 80 99 112 138 138 138 155 155 155 155 165 165 15 178 178 181 182 183 183 187 185 195 202 202 103 sthAnAMga sUtra vRtti 104 jIvAbhigama sUtra vRtti 105 sthAnoMga sUtra 106 Avazyaka caNi 107 vAbhigama tra 231 243 25 250 280 287 112 cogazAstra vRtti 287. ra4 303 304 113 sthAnAMtra vRtti sthAnaka kajju 114 bhagavatI sUtravrutiHzataka 4 uddeza 24 115 dvIpasAgara prApti sauMgrahaNI 24 116 bhagavatI sUtra zataka 3 uddeza 8 vRtti24 318 317 117 jIvAbhigama sUtra vRtti 24 323 24 323 24 323 24 323 24 323 24 323 24 323 24 323 24 323 24 327 127 chaThThuM` aMga (jJAtA dha kathA) 24 332 128 ma,i adhyayana vRtti 24 332 129 Avazyaka vRtti 24 332 160 jabudIpa prApta vRtti 24 332 131 sagrahaNI vRtti 25 15 5 25 25 25 " 118 yAbhigama sUtra tri 119 saMmaDagrI laghutti 120 samANI 1ra1 jIpa prApti vRtti 108 naMdIzvara kalpa 19 dIpa prApti sUtra 110 naMdIzvara 5 (jinaprabha sarrikRta)24 111 nadIpara snAtra 122 va samAsa vRtti 123 anuyega dvAra cUrNi 124 anuyuga dvArA sUtra 15 jakhUdIpa samAsa vRtti 126 sthAnAMga sUtra 13ra saMgrahaNI gAthA 133 ja dIpa prajJapti vRtti 134 anya strI sa-24 zlAsa-207 207 210 135 gandha hastI TIkA 136 samaNI vRtti 24 24 24 24 24 24 24 24 24 ****** 23
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ 6 : 137 137 vegazastriH prakAza-caturtha sarga-25 le.23 | 171 vAbhigama sUtra sarga-ra6 .151 138 jabUdIpa prajJapti vRtti 25 ra8 | 172 rAjaprazcIya TIkA 2 6 212 139 vizeSaNavatI 25 39] 173 vicAra saptati (mahendra suri] ra6 215-16 140 prajJApana sUtra 25 38 | 174 vicAra saptatikA avasUri 26 217 141 chavAbhigama vRtti 25 39 175 rAjaprakSIya vRtti 26 290 143 tasvArtha bhASya 176 jIvAbhigama satra 26 ra83 143 prAcIna gAthA { 177 2japrakSIya sUtra 26391 144 yogazAstra prakAza-caturtha 178 aupapAtika sUtra 26 400 145 tattvArtha bhASya 60] 139 saMgrahaNI 146 saMgrahaNI sUtra 111 | 180 prajJApanA sUtra 26 147 jaMbudvIpa prajJapti sutra 111 [ 181 zAzvata 148 jIvAbhigama sUtra 182 dezI zAstra 149 jaMbuMdIpa prajJapti sutra 25 125 183 opapAtika sUtra 26 403 150 saMgrahaNI 125 184 bhagavatI sUtraH zatakapa, uddezo 4 26 404 151 chavAbhigama sUtra 137 185 prajJApanA sUtra 26 428 15ra jaMbudvIpa prajJapti sUtra 186 bhagavatI sUtra 26 435 153 tattvArtha bhASya 26 142 187 prajJApanA sUtra 26 442 154 jIvAbhigama vRtti 25 143 188 pAcIna gAthA 26 4pa9 155 prajJApanA sUtra 143 189 sthAnAMga sUtra 26 469 156 jIvAbhigama sUtra 190 prAcIna gAthA 26 : 476 157 je bUDIpa prajJapti sUtra 156 191 upadeza mAlA kaNikA 26 476 158 jIvAbhigama cUNi 157 192 azvatI satra vRttiHzataka-6,ude. 8 26508 159 prAcIna gAthA 25 193 193 tatvArtha vRtti 26 508 160 chavAbhigama sUtra 204 194 paMcasaMgraha 26 'pa08 161 paMca vastumAM 25 208 | 195 paMcasaMgraha TIkA [malayagiri kRta] 26 508 162 jIvAmigama vRtti 25 211 ! 196 bhagavatI sUtraH zataka-10, udeza-3 26 213 163 prAcIna gAthA 197 saMgrahaNI vRti 26 522 164 prAcIna gAthA 198 prAcIna gAthA 26 para4 165 zrAddha vidhi vRtti ratna zekhara sUri) 26 75 199 prAcIna gAthA 26 pa28 16 6 saMgrahaNu vRtti-traNa gAthA 26 78 | ra00 saMgrahaNI vRtti 26 541 79,80 201 bhagavatI sUtrazataka 18, udeza-3 26 586 167 bhagavatI satra zataka-3, uddeza 1 26 92 202 bhagavatI sUtraH zataka 6 udeza 10 26 588 178 tattvArtha bhASya 26 92 203 tatvArtha TIkA caturtha adhyAya ra6 588 169 chavAbhigama sUtra 26 100 | 204 bhagavatI sUtraHzataka16, udeza-2 26 593 170 rAjapraznIya 26 108 | 205 sthAnAMga sUtra 26 596 25 * *
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ 206 prAcIna gAthA 207 bhagavatI sUtrazataka 5, uddeza4 26 208 bhAgavatI vRtti,,,, 26 29. bhagavatI sUtra : zataka-14, derA 326 210 bhAgavatI sUtra : zataka-17, uddezo-2 24 211 spAnAMga sutra RE 212 samAtra tra 213 bhagavatI sUtra sa-26 zve.pa99 2 214 bhagavatI sUtra uddezA-18, ude-ra 26 215 sthAnoMga sUtra 216 mRgAputrI adhyayana (uttarAyana) 26 217 uttarAdhyayana avaNi 217 kalpasUtra vRtti 26 26 219. bhagavatI sUca 220 bhagavatI sUtraH zataka 16, 6Thera 2 220 kalpasUtra vRtti 26 222 bhagavatI sUtraH zAka-14,urdu-2 24 223 bhagavatI sUtra 26 224 bhagavatI sUtraH zataka-18, uMdaro-726 225 bhagavatI sUtra 226 devendra stava 6 RE rara7 bhagavatI sUtraH zataka-10, derI 526 28. bhagavatI sUtraH zataka-14, uddezo 6 26 29 prAcIna gAthA 26 230 bhagavatI sUtraH zataka 16,baherA-2 29 231 prAcIna gAyA 26 232 janapravAda sUtra 233 prAcIna gAya ra 234 sthAnoMga sUtraH sthAna-8 mu 235 prAcIna gAthA (bRhatsaMgahaNI) 26 236 bhagavatI sUtraH zataka-3, uderI -2 24 237 bhagavatI sUtraH zataka-3, uddezo 1 26 238 bhagavatI sUtraH zataka-3, uddeza 1 26 234 khvAmitrama sUtra 27 24 sagaNI vRtti 27 241 bhagavatI sUtraH zataka:-6,ura-1 27 242 bhagavatI sUtra vRtti 7 k ra 602 612 ma 618 618 12 E 54 661 667 ** 698 700 78 5 707 731 763 764 3 747 756 817 837 887 888 290 914 927 939 949 955 133 133 181 184 243 bhagavatI sUtra 244 bhagavatI straH zataka-14, dai8 27 45 sthAnAMtra vRttiH sthAna-navama 27 242 244 244 244 244 244 385 320 325 253 bhagavatI sUtraH zataka-16,urjA-5 27 359 254 mUla sIMgaNI TIkA [haribhadrasUri]ra7 433 246 zreNika caritra 27 pracana sArodvAra 248 tattavA ToTA 249 labdhi stotra 250 vRddhavAda 255 prajJApanA sUtra 256 ladhu saMgrahaNI vRtti 257 samataLI vRtti 25 sthAnAMga sUtraH paMcamasthAnaka 259 sthAnAMga vRtti 260 prajJApanA sUtra 261 bAbhigamava 262 vAmiMgamasatra 27 27 251 bhagavatI straH zataka 9, 333 27 252 mahAnizIya sUtra dvitIya adhyayana 27 263 tatkAya vRtti 264 vizeSAvazyaka mALa saga-27 zleA.211 269 prajJApanA sUtra pada-23 270 prajJApanA vRtti 21 prAcIna gAthA- havAda 272 jIvAbhigama vRtti 203 cotrazAstra tti 24 tathA bhASa 205 tatvArtha bhASya TIkA 256 kamanya (paMca) vRtti 277 tavA vRtti 278 viSAvazyaka bhASya 279 bhagavatI sUtra vRtti 27 27 27 265 prajJApanA sUtra 266 samAyAMtra stra 260 bhagavatI stra 27 268 bhagavatI sUtraH zataka 14 udeza 7 27 27 27 27 27 27 27 27 442 27 parapa 27 parapa 27 parapa 27 parapa 27 558 27 51 27 ra0 27 621 27 621 636 32 640 ta 542 43 643 643 643 433 433 27 27 27 27 27 27 27 43 64 pA ra
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ 143 38 151. a nu ka ma Na kA sarga-ekavIza ? viSaya laeNka naM. viSaya zloka naM. lavaNa samudranuM varNana velaghara deva tathA parvatanuM varNana vistAra kayA dIpa taraphanI velAne keTalA de aTakAve.119 paridhinuM pramANa velA aTakavAnuM kAraNa madhya paridhi kevI rIte thAya pUrvAdi cAre dizAomAM velaMdhara devanA gatIrtha kone kahevAya. parvatone yathArtha nAma. 124 gotIrthanuM pramANa te cAre parvata para kayA deva che te. 132 UMDAI viSe cAre dene vaibhavanuM varNana. 133 gotIrthanI madhya UMDAI cAra anusaMdhara parvata tathA devonA nAma 137 pANInI uMcAI jANavAnI rIta. 20 AThe parvato zenA banelA che. 142 samudranI madhyamAM pANInI kula uMcAI A pavitAnuM pramANu. pANInI jadhanya-madhyama-utkRSTa uMcAI. valaMdhara parvatano Ichina sthAne vikaMbha TInuM svarUpa. jANavAnI rIta. 147 samudranuM pratarAtmaka gaNita vidhvaMbhanuM draSTAMta samudranuM dhana gaNita. parvatonI paridhi. 157 ghana gaNita viSe zaMkA-samAdhAna parva tenA mULa bhAgathI paraspara aMtara samudranA cAra dhAro ane tenI dhaTanA. cAra dhArAnuM paraspara AMtarUM. AMtarA pAse pANInI vRddhi 169 pAtALa kaLazenuM svarUpa vRddhi jANavAnI rIta. 172 tenuM sthAna. parvata pAse pUravInI uMDAI 178 cAra mahAkaLazonA nAma pANIthI parvatanI UMcAI viSe. 184 adhiSThAyaka devane AyuSya tathA nAma gautama dvIpanuM varNana. mahA kaLazonuM pramANa samudramAM sthAne tathA mAna. 195 mahA kaLazanuM paraspara aMtara dvIpanA aMtabhAge pANInI vRddhi keTalI? 199 kaLazanA traNa vibhAga tathA temAM zuM che. 74 jabUdIpa tarapha A dvIpanuM varNana. 207 ladhu pAtAla kaLazanuM sthAna. 77 madhya bhAge bhavana-tenuM varNana. 212 laghu pAtAla kuMbhanI zreNi, tenuM kSetra. 83 bhavanamAM rahelI maNipIThikA viSe 214 be mahA pAtAla kaLaza vaccenA laghu susthita devane parivAra 216 kaLazo tathA sarva saMkhyA. jabUThupa taraphanA cAra sUryape viSe. rara3 laghu pAtAla kalazAonuM pramANu-traNa jabUDI taraphanA cAra candI viSe. ra25 vibhAga vagere. dhAtakI khaMDa taraphanA cAra sUrya%A. 227 bharatI-oTa kevI rIte thAya te. 102 dhAtakI khaMDa taraphanA cAra candradIpa. 230 zikhAnuM varNana. 107 sUrya-candranA prAsAde-AyuSya Adi. 235 lavaNuM samudranuM rUpaka, 110 | lavaNuM samudramAM zuM zuM che? 240 160 - kha >> = =
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ 38 viSaya 268 270 0 104 A 121 zloka naM. ) viSaya zloka naM. sUrya-caMdranuM saMcaraNa kSetra. 243 lavaNa kAlodadhi-svayaMbhUramaNa samudranA samudranI zikhAthI jatiSkanA vimAnene masyAnuM dehamAna. vyAdhAta aMge zaMkA-samAdhAna. 256 masyonI kulakarI. lavaNa samudramAM keTalA sUrya-candra-nakSatro lavaNuM samudranuM rUpaka. 273 Adi. 261 sarga samApti. 282 eka candrano parivAra. 266 : sarga-bAvIzamo : ' dhAtakI khaMDa dvIpanuM varNana samudrane kevI rIte maLe che. dhAtakI nAma zotho ? haimavaMta kSetranuM sthAna-mAna. 100 dvIpane vidhvaMbha. madhyanA vRtta vaitADhaya viSe. dvIpanI Ava-madhyama-carama paridhi. 4 himAvAna parvatanuM mAna. 106 dvIpanA cAra dhArAnuM paraspara aMtara parvata paranA kahanuM mAna. 108 madhyamAM ISakAra parvatA tenuM mAna. 11 drahamAMthI nIkaLatI nadIo viSe. 109 kSetra vyavasthA. harivarSa kSetranuM sthAna-mAna. 113 varSadhara parvatanI laMbAI pahoLAI-uMcAI 23 niSadha parvata tathA tenA prahanuM mAna. 118 sadga parvatothI rakAeluM kSetra. 32 drahamAMthI nIkaLatI nadIo viSe. cauda kSetronA mukhane vistAra kevI rIte ? 34 sItA-satedA nadI viSe. 125 kSetranA aMze. uttara dizAnA kSetra-parvata viSe. 129 - kSetranA madhya-aMtya vistAra. uttara dizAnI kaI nadIo kayA samudrane A parvatonA aMze. 133 cakranA ArAnA AMtarArUpe kSetro. para rUmI parvatanA kaha-nadIo viSe. 137 eka yojananA keTalA aMze ? ramyapha kSetra. - 139 bharatakSetre vistAra. nIlavaMta parvatanA draha tathA nadIo viSe. 140 vaitADhaya parvatAdi jabUdIpa samAna. mahAvideha kSetranuM sthAna. 144 himavAna parvatanuM mAna. mahAvideha kSetrane mukha-mA-aMtya parvata parane kahanuM mAna. vistAra. 145 kahe-kuDe vagere jabuddIpa samAna. mahAvidehanA cAra vibhAga. gaMgAdi cAra nadIo; Do-kAponuM mAna. 77 vijaye tathA eka vijayane vistAra. 126 suvarNa kulAdi cAra nadIo-kuMDe dvApAnuM mAna 80 vakSaskAra parvatane virSobha nArIkAntAdi cAra nadIo kuDe-dvIponuM mAna 83 nadIonI laMbAI-pahoLAI. 163 sItAdi be nadIo kuMDa dvIpanuM mAna. 86 vanamukhenI pahoLAI. 169 - cauda mahA nadIonI uMDAI viSe. 88 vanamukhonI jaghanya utkRSTa pahoLAI 170 : nadIonI jivikAnI jADAI tathA vistAra. 91 pazcima dizAnA be gajadaMta girinI laMbAI 174 nadIo kayA samudrane maLe che. 93 | pUrva dizAnA be gajadaMtagirinI laMbAI 176 148 160
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ viSaya - - - 78 viSaya kaleka naM. loka naM. - gajadaMta girionI pahoLAI. 182 pAMDakavananuM sthAna-mAna. - - 238 - kurUkSetronuM dhana pRSThanuM mAna. zikhara paranI cUlikA viSe. 184 24ra . kurUkSetronI jayAnuM mAna. 186 vicaratA jinezvaronA nAmo tathA temanI karakSetrane vistAra. 188 vijayenA nAmo. * 246 yamakagiri-pAMca kahe tathA kaMcanagiri viSe. 19 dhAtakIkhaMDanA be merU parvatanuM rUpaka. 249 kaMcanagirinuM paraspara aMtara. 19pa dhAtakIkhaMDamAM zuM zuM che ? 253 " parvatAnA AMtarA. 199 dhAtakIkhaMDanA kuTa viSe. 58 dhAtakIzAmalI vRkSo tathA tenA devo viSe. 202 vRSabhakUTa-bhUTa viSe 265 dhAtakI khaMDanA merU parvatanuM varNana. kahe nadIo ane kuMDe keTalA che. ? 268 : pRthvIthI uMcAI tathA uMDAI 209 jaghanya utkRSTathI tIrthaMkara-cakravartI Adi ra ke bhUminI aMdarane tathA uparano vistAra 210 keTalA hoya ? : uparathI nIce utaratAM Icita sthAna - nidhAne viSe. jANavAnI rIta. . 211 sUrya-candra-nakSatrAdinI saMkhyA. 280 nIcethI upara jatAM Irita sthAne vistAra kAledadhi samudranuM varNana. jANavAnI rIta.. 214 samudranA adhiSThAyaka deva tathA tenA pANI - tenuM bhadrazAla vana kevuM che. ? rara0 viSe. 283 bhadrazAla vananI laMbAI-pahoLAI 221 vistAra-uMDAI. * 284 naMdanavananuM sthAna-mAna. 227 samudramAM zuM zuM nathI. 285 - naMdanavana pAse merU parvatane bahArane bAhya paridhi. vistAra. cAra dhArAnuM paraspara aMtara. ra47 saumanasa vananuM sthAna-mAna. 232 samudramAM sUrya-candranA aMtara dvIpo viSe. 288 saumanasa vana pAse meru parvatane bAhya graha-nakSatrAdinI saMkhyA. 291 . vidhvaMbha 234 sarga samApti - ra93 saga-trevIsame ? puSkaravAra dvIpanuM varNana vidizAonA kaTonA tathA adhiSThita devonA e nAmanI sArthakatA vistAra. nAme. mAnuSettara parvatanuM varNana kuTa para jinAlaya viSe bhagavatI Adi parvatanI uMcAI. graMthenA mate. pRthvInI aMdara tathA uparanA traNa vistAra. 6 parvatathI thatA dvIpanA be vibhAga viSe. 33 AkAra kevo ? parvatanI traNe paridhio. 36 parvatane mULa-madhya-aMtya vistAra uMcAI. 13 parvata tathA puSparAdhanI atyaMtara paridhi. 43 - parvata para kyAM keNa vase che. 16 ISakAra parvatathI puSkarArdhanA thatA be bhAga 48 - parvatanI zobhA. ISakAra parvatanI laMbAI. pa0 - 286 17
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ viSaya 160 163 78 178 loka naM. ! viSaya leka naM. puSkarArdhamAM rahelA addabhuta kuMDanuM sthAna para mahAvideha kSetranA traNa vistAra. 135 kuMDanuM mAna. 55 vijya-vakSaskAra tathA nadIone vistAra. 139 varSadhara parvata-kSetro. videhane vanamukhone vistAra. 142 puSkArArdhamAM parvatathI rekAyelI bhUmi. 29 merU sahita bhadrazAla vanane vistAra. 146 puSkarAnA bharatakSetranA traNa vistAra, 63 prakarAIne vistAra ATha lAkha kevI bharatakSetranA dIrdha vaitADhaya tathA RSabhakUTa rIte thayo. 148 viSe. ISTa kSetrAdine vistAra jANavA aMge. 15ra himavAna parvatanI laMbAI-pahoLAI. 69 gajata parvatonI laMbAI. 155 parvata paranA pradmadrahanI laMbAI-pahoLAI 71 gajata parvatonI pahoLAI. drahamAMthI nIkaLatI gaMgA-siMdhu nadIonI kurUkSetrano vistAra. 161 uMDAI tathA vistAra Adi. 72 kurakSetranI javA kuMDa-dIpa-jidivakA viSe. kurUkSetranuM dhanu:pRSTha. rehitAMzA nadInI vigata yamaka parvata tathA pAMca prahanuM mAna. 167 hitAMzA nadInA kuMDa-dIpa-jivikA viSe 84 kurUkSetranA mahAnA tathA adhiSThita devonA haimavata kSetranuM sthAne-traNa vistAra. 87 nAme. 174 nadIo kayA parvatAthI keTale dUra vahe che. 93 bhadrazAla vananI laMbAI. mahA himAvAna parvatane tathA tenA prahane puSkarAnA vicaratA viharamAnenA tathA vistAra. vijyonA nAmo. 184 mahApadma kahamAMthI nIkaLatI nadIo viSe. 98 puSkarArdhanA surya-candra-prahAdinI saMkhyA. 187 harisalilAdi ATha nadIone vistAra manuSya kSetranA 45 lAkha kevI rIte ? 190 uMDAI Adi 102 manuSya kSetranI bahAra manuSyanA janama-maraNa AThe nadInA kuMDa-dIpa-jivikA viSe 105 viSe. 193 harivarSa kSetranuM sthAna-vistAra. 107 manuSyakSetranI bahAra zuM zuM nathI. 198 niSadha parvatanA tibiMcha dahanuM aDhIdvIpanI bahAra manuSyanA maraNane sthAna-mAna 112 saMbhava. tigithi kahamAMthI nIkaLatI 4 nadIo manuSya kSetranuM varNana. viSe. 115 manuSyanA 101 sthAna kayA ? 205 cAre nadIone vistAra tathA UMDAI 120 parvato keTalA ? kayA kayA ? 209 cAre nadIonA kuMDa-dIpa-jiphrikA viSe. 121 phUTanI sarva saMkhyA tathA 10 mahAvo. 212 zikharI parvata-puMDarIka draha tathA tenI nadIo drA tathA kuMDI keTalA ? viSe. nadIo keTalI te matAMtara sahita 222 haraNyavaMta kSetra-phima parvata viSe. 128 jadhatkRSTa tIrthaMkarAdi keTalA te viSe. rara9 ramyakakSetra-nIlavaMta parvata. vIsa viharamAna jinanA nAma. 232 kayA samudrane kaI nadIo maLe che. viharamAna jina viSe matAMtara, 235 mahAvideha kSetranuM sthAna 134 ] "kevaLIe tathA sAdhu bhagavaMtonI saMkhyA, 238 201 219 126
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ viSaya te viSaya kana. loka naM. cakravatIo-vAsudeva-baLadevonI saMkhyA. 240 kahonA caityonI pratimAo. ra88 e aMge keTalAka AgamAnA matA. 241 manuSyakSetranA sarva tathA jinanidhio-rane viSe tathA keTalA bhAgya. 242 biMbanI saMkhyA. 289 cakravatIone jIvatA gya bhUmie 246 aDhIpanI bahAranA caitya tathA jinabaMba ra91 manuSya kSetramAM devo-vidyAdharonI zreNio. 247 tIrachI lekanA daityonI saMkhyA. ra93 caMdra-sUryanI zreNi. 249 tIlekanA jinabiMbonI saMkhyA. 294 grahuM-nakSatranI paMktio. 253 alokanA ro-jinabiMbonI saMkhyA 296 tArAonI saMkhyA. 257 udarvalokanA caityo-jinabiMbonI saMkhyA 299 zAzvata cA-pratimAonuM varNana traNe lekanA judA judA maityo tathA pratimA pAMca merU parvatanA rItyo, 259 enuM yatra. zAzvata sainA cha sthAne 262 traNe lokanA tyA-biMbanI saMkhyA. 303 traNa tathA ca 2 dvAra saMbaMdhI pratimAo. 266 sarva pratimAonuM pramANa. 306 cAra dvAravALA rIye kyA kyA. 267 vaimAnika tathA aDhIdvIpanA bahAranA vyantara-bhavanapati-jayotiSI rItyonI jinAlanuM pramANa 309 pratimA keTalI ? 269 karukSetra merU Adi parvata tathA asurakumAranA vaimAnika devonI ramaityonI pratimAo. ra73 rayenuM pramANa. 311 merU parvatanA rIyonI pratimAo. 274 nAgakumArAdi tathA vyaranA ainuM bAkInA parvatonA paityonI pratimAo. 275 pramANu digajaTA-kurUkSetronA pratimAo. 277 cUlakAo, camakAdi parvata, kaha, kuTA, jabU Adi vRsenA tathA pratimAo. ra79 vRkSo tathA kaMDenA jainonuM pramANa. 317 kuMDanA raunA jinabiMba. 283 | sarga samApta. 321 : sarga-vIza ? aDhIdvIpa bahAra sthira tiSI 2 / manuSya kSetranI bahAra candra-sUryanI paMktinA sUrya--candra kyA nakSatrothI yukta. matAMtare. sUrya--candranA be prakAre aMtara digaMbaranA karma prakRti graMtha pramANu. caMdra-sUryanuM prakAzakSetra goLAkAra kSetranI paheLAI paridhi. prakAzakSetranI laMbAI-pahoLAI. 12. candra sUrya vaccenuM aMtara puSkara dvIpamAM keTalA sUrya-cando. 14 dareka paMktimAM candra-sUryanI vRddhi kAledadhi samudrathI AgaLanA candra-sUryanI be paMktinA aMtaranI paridhi. saMkhyA jANavAnuM karaNa. bIjI paMktinI paridhi kevI rIte. puSkara dvIpanA nakSatra-prahAdinI saMkhyA. 23 trIjI paMktinI paridhi. jayotiSa karaMDakanI rIte surya--candrAdinI AgaLanI paMktiomAM candra-sUryanI vRddhi. 57 saMkhyA jANavAnuM karaNa. 25 A ja arthane jaNAvatI pUrvAcArya kRta candra prApti AdithI sUrya-candranuM aMtara 29 | gAthAe, 314 ''2 " 10 cha
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ 72 che 156 U = s, viSaya zloka naM. viSaya leka naM. bIjA mata pramANe candra-sUryonI saMkhyA. 65 10,000 jana vikuMbhanA mate pratyeka pratyeka patie keTalA sUrya candranI vRddhi. 18 jane kSaya vRddhi. 139 cindra-sUryanuM aMtara 9 400 jana vikuMbhanA mate pratyeka tenuM aMka dvArA mAne. yojane kSaya vRddhi 147 yogazAstra tathA pariziSTa parvanA AdhAre parvatonI bhUmi tathA zikharanI paridhi. 15ra - matAMtara. 80A parvatonI cAre bAjU vAvaDIonuM pramANa. 154 puSkare samudranA pANI viSe. vAvaDInI uMDAInA matAMtare, ( 3 DAInI matAtara, 155A samudranA devatAonA nAma. vAvaDIonI zebhA. samudrane vistAra vAvaDIenI devAMganAo sAthenI zobhA. 158 vArUNIvara dvIpa, tenA deva-viSe. cAra aMjanagirinI soLa vAvaDIonA nAmo.162 vArUNIvaroda samudranA pANI viSe. sthAnAMgAdi sUtranA abhiprAye vAvaDInA ke samudranA devo tathA vistAra nAme. 166 kSIravara hIpanuM varNana. vAvaDIonI cAre dizAmAM vano keTale dUra che? dvIpanA de tathA vistAra tenA nAmo. 169 kSIroda samudranA pANI viSe. vanane vistAra. 171 samudranA de. 100 vanenI zobhAnuM varNana. 172 samudranI dhavalatA-zobhAM. 101 dadhimukha patenuM varNana samudrane vistAra. 108 sthAne nAmanI sArthakatA. ghatavara dIpa-tathA tenA devo. 109 dvIpanA vistAra. parvatane AkAra-vistAra. 177 uMcAI tathA pRvImAM avagADha. dhRtoda samudranuM pANI, tenA de 112 ratikara parvatanuM sthAna. samudrano vistAra. dvIpanA bAvana jinAlaya kevI rIte ? kSadavara dvIpanA de. jinaprAsAdanuM pramANa dvIpane vistAra. 117 maMdiranI ramaNIyatA. 190 kSedoda samudranA pANI viSe. 118 aMjanaparvata upara jinAyatana. samadrano vikuMbha. jinAyatananA cAra dvAro tathA denA nadIzvara dvIpanuM varNana 125 nAme. 197 dvIpanA devo. jinAyatanane laMbAI Adi. dIpane viSkabha 130 mukhamaMDapa tathA prekSAmaMDapanuM mAna. madhyamAM cAra aMjanagiri-tenA nAme. 131 akSapATakanI maNipIThikAnuM pramANa. 203 aMjanagirinuM svarUpa 134 prekSAmaMDapanI maNipIThikAnuM pramANa. 208 A girinuM pRthvInI aMdara-upara avagaDha- cauya stupa tathA tenI maNipIThikAnuM mAna. 209 vistAra. 135 pIThikAnA vRkSanuM varNana. 213 ThANuga sUtrAdine AdhAre viSkabhanA vRkSanI AgaLanI pIThikA tathA tenA vajanuM matAMtare. 138 | mAna, 215 175 176 111 114 178 182 185 189 115 13. 128 198 202
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ 43 222 301 261 313 viSaya zloka naM. ! viSaya zloka naM. vaja pachI naMdA vAvaDInuM varNana. 217 naMdIzvara kaha5 pramANe indrANIonI naMdA vAvaDInA cAra udyAnanA nAma. 219 rAjadhAnIo aMge. 280 prAsAdamAM zuM zuM che. naMdIzvara dvIpanA sarva jinacaityo. ra87 maMdiranI pIThikA tathA devasjadakanuM mAna. 224 naMdIzvara dvIpanI ArAghanA. 288 temAM 124 jina pratimAo. 226 naMdIzvarada samudranA deva-vistAra vagere. 291 sevaka pratimAo viSe. 229 arUNadvIpa vistAra-devo vigere. 2 294 pUjakanuM varNana. 235 arUNAda samudraH vistAra-deva. 297 devatAo ahI bhakti mahotsava kayAre kare. 242 arUvarIpa-samudra. kayA deva kayA parvata para mahotsava kare. 245 sthAnAMga sUtra pramANe 11 kaMDaladIpa. 304 deva-devIonA nRtya viSe. 2pa1. kuMDalagiri parvatanuM pramANa. 306 kumAranaMdI sonIne prasaMga parvata para cAra jinAlaya. - 308 cAra ratikara parvatA. kuMDala parvatanA somaprabhAdi ATha atyaMtara parvatane vistAra-AkAra-paridhi. ra6ra parvatA. 310 parvatAthI cAre dizAmAM rAjadhAnIo. 264 aATha parvatonI 32 rAjadhAnIonA nAma agnikhUNAnA ratikara parvatanI cAra tathA te konI che. rAjadhAnI tathA temanI devIonA nAmo. 265 kuMDaladIpane tripratyAvAra. 319 naiRtya-ratikaranI cAra rAjadhAnI tathA zaMkha dvIpane tripratyAvAra, " 321 devIonAM nAmo. 268 dvIpanA tripratyAvAra viSe mata. 324A A ATha rAjadhAnI kaI indrANIonI ? 270 rUcaka dvIpane ceka parvata. 325 IzAna-ratikaranI cAra rAjadhAnI tathA rUcaka dIpane vistAra. 326 kuMDalAkRti parvatanA nAma. devIonAM nAme. * 328 271 dvIpanA 36 phUTe tathA dikakumArIe. 329 vAyavya-ratikaranI cAra rAjadhAnI tathA caka dvIpane tripratyAvatAra , 334 devIonA nAmo. 274 deva zrI AdithI svayaMbhUramaNa samudra. 336 A ATha rAjadhAnI kaI IndrANIonI ra76 svayaMbhUramaNa samudranI upamAo. (rUpaka) 340 IndrANInI rAjadhAnIo aMge matAMtara 277 | sarga samApti. 343 * sarga-paccIza ? jyotiSa cakranI zarUAta pUrNAhuti. 2 abhijita tamA mUla nakSatra viSe. 24 merathI keTale dUra che. jyotiSa cakra tathA nakSatra paTalane vistAra. cheluM jayotiSa cakra kayAM che. jyotiSInA vimAnane AkAra. jayotiSa cakrane sarva vistAra, AkAra viSe zaMkA. zaMkAnuM samAdhAna. tArA vigere samabhUtalathI keTale dUra che. 10 sUrya--candranA vimAnanuM pramANu.. candrathI nakSatrAdi maMDale keTale dUra che. 15 use dhAMgula pramANe candra-sUryanA vimAnanuM jayotiSa conA aMtara viSe matAMtaro. 19 pramANu. . 6
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ 144 156 A 91 viya zloka naM. |. viSaya loka naM. graha-nakSatrone pramANabhulathI vistAra. 47 cihno aMge matAMtare. 143 tArAone pramANagulathI vistAra. 49 jyotiSI devonAM varNa. narakSetranI bahAranA vimAnanuM pramANu. para jyotiSI devonI Rddhi viSe 145 jayotiSI vimAnanA abhigika devo viSe. 53 caMdranI amahiSIonAM nAma-pUrvabhava candranA vimAnane vahana karatAM pUrva dizAnA tathA AyuSya. 147 devo kevA tathA keTalA heya. caMdranI devI keTalI devIone vika. 153 dakSiNa dizAnA deva viSe. vikavaNA viSe matAMtaro. pazcima dizAnA deva viSe. sUryanI ajhamahiSIonAM nAma. 159 uttara dizAnA devo viSe. sUrya--candranA divya bhaMga vilAsa. ra60 candra-sUryanA vimAnane keTalA devo vahana jinezvara devanA asthi tathA mANavaka thaMbha aMge. 163 graha-nakSatra-tArAnA vimAnane keTalA devo graha-nakSatrAdinI ajhamahiNIonAM nAma. 166 vahana kare. candra-sUryanAM devanI sthiti. jyotiSInA vimAnonI gati. cadra-sUryanA vimAnanI devIonI sthiti. 174 jabUdIpanA tArAonuM aMtara keTalA prakAre. 96 grahanA vimAnonA devanI tathA devIonI nirbhAdhAta aMtara. sthiti - 177 jadhanya vyAdhAta aMtara keTaluM ? kevI rIte ? 100 nakSatranA vimAnonA deva-devIonI sthiti 179 utkRSTa vyAdhAta aMtara keTaluM kevI rIte ? 105 tArAnA vimAnanA deva-devIonI sthiti 181 tArAonAM vimAnanuM varNana. 112 jatiSI vimAnonuM apabaDutva. 183 candra-sUryanA devone parivAra. 118 jAtiSIo anukULa-pratikULa. 184 traNa parSadAnA devenuM AyuSya. 121 muhUrta jovAnA prayojana viSe zaMkA. traNa parSadAnI devIonuM AyuSya. 124 vipAka phaLanA hetuo. 190 traNa sabhAnA nAma. 126 pAMca hetuo age zAtA-azotAnA traNa parSadAnI vizeSatA aMge zaMkA vipAka. 194 -samAdhAna. 127 janmAdi vakhate jayotiSInA cAranuM bIjI rIte traNa sabhAnuM varNana. 131 zubhAzubha phaLa. caMdra-sUryanA IndranI yuvyA bAdanI jotiSa zAstranI AvazyakatA viSe vizeSatA. 135 te aMge AgamonA abhiprAya. pAMce jayotiSI devonI zobhA. 138 narakSetranI bahAranA jyotiSI viSe. jayotiSInA cihno. sarga samApti. | sarga-chavvIza ? udarvalakanI nirUpaNA: zaMkhezvara svAmInI stuti. 1 | urdhva lekanuM pramANa. urvalokano prAraMbha. 3. 186 199 205 14 * 140 | 4
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ viSaya 101 viSaya bloka naM. saudharma-IzAna devalokanuM varNana akAra. sthAna-mAna. khataro keTalA ? Indraka vimAne. idraka vimAnane nAme. sanakumArAdimAM keTalA pratiro ? uddalokanA pratA keTalA ? urvilakanA vimAnanI goThavaNa. kayA samudra para keTalA vimAna. vimAna paraspara aMtara viSe. vimAnAnA AkAra. vRttAdi vimAnene krama. 13 prataromAM vimAnonI saMkhyA. goLa-trikoNa-corasa keTalA te jANavAnI rIta. prathama prataramAM vRttAdi tathA sarva vimAna keTalA ? bIjA prataramAM vRttAdi tathA sarva vimAne keTalA ? trIjA cethA , , , pat pAMcamAM ) cha-sAtama , cha , AThamA-navamA-dazAmAM prasaramAM vRttAda tathA sarva vimAne keTalA ? 11-12-13mA prataramAM vRttAdi tathA sarva vimAne keTalA ? ekadizAnA paMktigata vimAnanI vR sarva saMkhyA. papAvaNa vimAnonI saMkhyA tathA sthAna. 67 bane devalokanA sarva vimAno. 72 kayA vimAna yA IndranA. 75 saMgrahaNI pramANe kayA vimAne kyA IndranA. 78 bleka na. Agama pramANe saudharmanA sarva vimAnanI saMkhyA. Agama pramANe IzAnanA sarva vimAnanI saMkhyA. bane devalokanAM vimAnane taphAvata. trikoNAdi tathA puSpAvakIrNa vimAno 93 AkAra. vimAnanA hAra-killA-vedikA viSe. 96 vimAnono AdhAra. vimAnanA prakArano vistAra. 104 prakAranA dvArane vistAra. 106 dhAro tathA dhajAo para citronI zobhA 107 killAnA kAMgarano vistAra. 110 vimAnane prApiMDa tathA prAsAde viSe. 112 vimAnanuM uccatva. 114 vimAne nA be prakAra. 117 UDuM vimAnanI laMbAI Adi. 119 4pa lAkha jana pramANu zuM zuM che? 121 vimAnanA pAra pAmavAnI rIta dRSTAMta 4ra 4pa pUrvaka. 123 134 sUrya udayAstanA aMtarane 3 vaDe guNavAthI pagalAnuM mA5. pAMcavaDe guNela pagalAMnuM mApa. 130 sAtavaDe guNela pagalAMnuM mApa. 132 nava vaDe guNela pagalAnuM mApa. dRSTAMtapUrvaka vimAnonI vizALatA. 138 cAra devalokanA vimAnanuM kaI gati tathA kyA pagalAthI zuM mapAya. 144 ayutAdi sarva develekanA vimAnonuM kaI gati tathA kayA pagalAthI zuM mapAya. 147 jIvabhigama-sUtra pramANe 151 prathama pagalAthI kevI rIte kyA devalokane mApe. 152 dvitIya pagalAthI kevI rIte kayA devalokane mApe. 156
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra7pa 1, 31 200 viSaya loka naM. 1 trIjA pagalAthI kevI rIte kayA devakane mApe. 159 cothA pagalAthI kevI rIte kyA devalokane mApe. 162 A gatie temaja kalyANa kensava samayanI gati viSe. 165 vimAna varNa. 171 devalokamAM ahorAtra nathI te saMbaMdhI. 175 devalokanI sugaMdha tathA sparza viSe. 178 vimAnanI cAre dizAmAM vanakhaMDe tenA nAme. 183 vAvaDIonI zobhA. 186 krIDA maMDapanA AsananA nAme. 191 maMDa-gRha viSe. 193 vimAnanI pIThikAnuM varNana. prAsAdanI pAMca zreNionuM pramANa. 204 prAsAdanI eka dizAnI tathA sarva saMkhyAM. 211 prAsAdanI zreNi aMge matAMtare. 212 anya devalekanAM prAsAdanuM varNana. sudharmA sabhAnuM varNana. sthAna-dvAra viSe. mukhamaMDapa-prekSAgrahanuM varNana. caityastUpanuM varNana. caityavRkSa-mahendra vajanuM varNana. 231 managulikA paDikAonuM varNana. . 234 maNivaka thaMbhanuM varNana. 218 jinezvaranA asthio viSe. siMhAsana-zavA zastrAgAra AdinuM rathAna mAna. jinAlaya haze. devachaMda vize. 257 siddhAyatanamAM zuM zuM che. 259 upapAta sabhAnuM varNana. 265 abhiSeka sabhAnuM varNana. 268 alaMkAra sabhAnuM varNana. 271 | viSaya leka naM. vyavasAya sabhAnuM varNana. 273 pustaka-khaDIyAnuM varNana. nandA vAvaDI viSe. 281 u5pAta zayyA viSe. 284 devonI utpatti samayanI sthiti. 287 utpanna thayelA Indrane kartavyane vicAra. ra94 kartavyanuM sAmAnika devoe kareluM sucana. 296 upapAta maMdirathI abhiSeka sabhAmAM kevI rIte Ave. 300 sAmAnika devoe abhiyogika devone karelI AjJA. 304 Abhiyogika deva kayAMthI kaI vastuo lAve. 307 nUtana Indrano abhiSeka. svAminI utpattithI devAnI ceSTA. 318 svAmidevanI stuti. u26 alaMkAra sabhAmAM praveza kevI rIte. 330 devaduSya- alaMkAra pahere te viSe. 333 vyavasAya sabhAmAM vAMcana. 337 siddhayatanamAM javAnI taiyArI. - 339 samRddhipUrvaka siddhayatanamAM praveza. 343 paramAtmAnI pUjamAM pramAjanAnuM mahattava. 346 paramAtmAnI pUjA vidhi. 348 aSTamaMgalAdi Alekhana. 351 jagatpatinI stuti 356 devo daityanI saphAI kare. 359 rIyana dvAranI saphAI tathA puchapa-dhUpa uche. 361 tya stUpanI pratimAonI pUjA vagere. 366 dakSiNa dizAnA tyavRkSa-veja-naMdA puSkariNInI pUjA. 369 uttara dizAnA caityavRkSa-stupa pratimAdinI pU . 372 jinezvaranA asthi temaja caityastaMbhanI. pUjA 374 217 224 226 229 243 2 14
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ 404. A viSaya loka naM. - viSaya loka naM. maNipIThikA, zastrAgAra,devazayyAdinI pUjA. 378 ahIM AvatA devane devAMganAonA vyavasAya sabhAnI pUjA tathA bali kaTAkSo. 464 visajana. 382 sthAnAMga sUtranA AdhAre manuSyalokamAM de AvatA nathI - jinezvaranA namana-pUjanamAM ka bhAva 387 vimAnenuM varNana zrI rAjapranIya sUtra manuSyalokanI durgadhanA kAraNe deve ahIM mujaba. 391 nathI AvatA. 470 kapAtIta deve kyAM tenuM lakSaNa. manuSyalakanI durgadha kyAM sudhI jAya ? 474 devanAM dehanI kAMti, saMsthAna viSe. 398 upadezamAlAne abhiprAya. 476B devonAM zarIrane viSe zuM na hoya. manuSya lekanI durgadha viSe daSTAMta 399 477 devanAM danta-keza Adi viSe. 400 devo arihaMtAdinA puNyathI Ave che. 482 devonAM cita bhUSita mukuTa viSe. 403 devone manu lokamAM AvavAne kAraNe. 486 cido viSe matAMtare. 403 A putrAdinA snehane saphaLa karatA de. 488 devenI bhASA. vaimAnika devatAo narakamAM paNa jAya. 491 devonI cakSu tathA mALA viSe. 401 kRSNa balabhadranuM dRSTAMta. devenI zakti. 404 baLabhadra deve kRSNane mahimAM vadhAryo. 501 devatAnuM kALanigamana. narakamAM lakSmaNane bodha ApatA amyukendrapa06 413 devenI kAmakrIDAnuM varNana. 415 devo nIce kyAM sudhI jAya te viSe matAMtare. 508 devIonI ratikrIDA. 422 apa RddhivALA devanuM gamanAgamana. pabda vaikriya zukra pudgalenuM pariNamana. 427 avadhijJAna viSe. aparigrahitA devoe sAthe ratikrIDA 429 saudharma IzAnanA utkRSTa sthitivALA devatAonI be prakAre unmatatA devanA avadhijJAna viSe. * 514 devone paNa ajaya kAmadeva. savajInuM avadhijJAna kaI dizA IrachA mAtrathI AhAranI tRti. 439 tarapha vadhe che. 518 AhAra pudgale kayA deva joI zake. 443 manuSa-tiryacanA avadhijJAnane AkAra para bhavanapatyAdi devanA AhAra icchI vaimAnika devonA jadhanya avadhi viSe. pa23 zvAsocchavAsa vagere. 444 sarva jadhanya avadhi viSe zaMkA-samAdhAna. pa24 sAgaropamathI nyUna sthitinA devonA homAnika devonA avadhinI AkRti. para9 AhAra-vAsevAsa vize. 446 AyuSya viSe. 530 sthitti anusAra AhAra-vAsocchavAsa 448 saudharma--IzAnanA 13 pratanI utkRSTa devatAnuM kALanirgamana. 453 sthiti. 'pa31 devanuM paraspara aucitya. 456 jaghanya sthiti. - 537 sarva devonuM eka viSaya sukhane kALa. 4pa9 sadharma--IzAnanI sthitimAM vizeSatA. 540 de manuSyalakamAM zA kAraNe nathI amRta sudhInA denA katrima-svAbhAvika AvatA ? dehamAna viSe. 542 431. 436
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ 48 - 546 624 viSaya zloka naM. | viSaya kaleka naM. zaiveyaka-anuttaranA dehamAna viSe. pa4pa ! saudharma-izAnanA IndranuM svarUpa devatAone sAmAnyathI leyA. pAMca avataMsaka vimA nA nAmo. saudharma-IzAnanA devonI gati-Agati. 547 e vimAnanuM pramANa 627 saudharma-IzAnanI parigrahIta devIonuM vimAnanI cAre bAju zuM zuM che. 629 AyuSya. pa49 vartamAna zakrendrane pUrva vRttAMta aparigRhItA devIonA vimAne kayAM [kalpavRtti pramANe 632 keTalA ? papara vartamAna zakrendrane pUrva vRttAMta aparigRhItA devIonI sthiti. 55 3 zrI bhagavatI sutradhAre] 639 saudharmanI apUrigRhItA devIo kayA Indra mahArAjAnI traNa parvadA viSe prathama devone bhogya 555 parSadAnA deva-devIo keTalA ? IzAnanI aparigrahItA devIo kayA bIjI-trI parvadAnA deva-devIe keTalA? 647 devone bhogya. pa64 traNe parvAdAnA deva-devIonI sthiti 650 aparigRhItA devIonA vimAnonI saMkhyA AvI parSadAo bIjA kayA deva-derIo sthitinI ajJAtatA 572 hAya 653 cAre nikAyanA devonI AyukamanI sAmAnika devonI saMkhyA tathA tenuM kArya 655 nigdhatA pa77 trAyabiMza devonI saMkhyA tathA tenuM kArya. 658 devone zAtA-azAtAne udaya. 588 trAyazciMza devonuM bIja abhidhAna te junA-navA de viSe tejasvItA viSe uttarAdhyayanI sAkSI dene zoka kyAre hoya che te viSe sAmyatIna trAyazciMza devono pUrvabhava 662 bhagavatI sutrane abhiprAya trAyasiMza nAma zA mATe ? de maraNane kevI rIte jANe ? pa95 AtmarakSaka de keTalA tathA temanuM kArya zu? 668 AgAmI janmanA duHkhathI thatA zoka pa97 sAta sImAMthI pAMca sAnidhya sainya viSe 672 devonI nidrA viSe bAkInA be sainya viSe. 677 mithyAdaSTi devonI bhoga-vilAsAdimAM sAta senApationAM nAmo. mAnatA harinagamelI devanI zakita. 684 mizya daSTi deva durgatimAM gamana garbhaharaNanI caturbhagI 687 jinezvarAdinI upAsanA karatA samyaga kacchA deva viSe. dakiTa devo 608 izAnedra dvArA suSA ghaMTAne nAda. 694 samyagudaSTi devanI sagati 613 nirmANa mAga viSe bhagavatI sUtrane devo adhama sthita che te viSe zaMkA. 615 abhiprAya bhagavatI sutrAdinA AdhAre samAdhAna 616 zakra mahArAjAne maLavA zA mATe kahevAya 700 ekI sAthe keTalA de eve tathA upaje 619 devonI medavRSTi kevI rIte. 702 sIdhama IzAnanA devone upa pAtavana airAvaNa hasti viSe. 708 kALa keTale 620 | vajunI hakIkata, 711 589 52 681. 604 6 07 698
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ 802 viSaya leka naM. viSaya loka naM. zakre camarendra para vajI mukayuM tenI vigata 714 yamadeva dvArA dakSiNadha jaMbudvIpanA camarendra aMge traNa prakano 716 | upadranuM jJAna .782 zakrendra-asurendra tathA vajanI urva-. kayA deva putra samAna che. 786 yamarAjAnI lokakita 788 gati viSe. 818 yamarAjAnI sthiti 790 zakrendrathI amarendra kema pakaDI zakayo nahi ? 723 tRtIya lekapAla varUNadevanuM varNana vaimAnika tathA asura devonA puNya vimAnanuM sthAna abhadhAna , 71 prabhAva viSe 727 AMjJAvatI de kayAM che? mAnika devanI vikavaNu zakti keTalI ? 772 varuNadeva dvArA dakSiNArtha jaMbunA vaimAnika devo che vikrvaNA aMge bhagavatI padArthonuM jJAna .794 AdinA abhiprAyo 734 sAmAnya lekamAM khyAti sAmAnika trAsTiza Adi deva-devIonI kayA deva putra samAna che ? : vika zakti 397 736 putra devane paricaya 799 zakendranI paTarANIo keTalI ? tenA nAmo 739 varuNadevanI sthiti paTTarANIone pUrvabhava 741 caturtha lokapAla vaizramaNa devanuM varNana paTarANuonI parivAra devIonI vikuvarNa vimAnanuM sthAna-abhidhAna zakti 745 AjJAvatI devo kayA che ? 805 kAmakrIDAnuM sthAna vizramaNa deva dvArA dakSiNArdha ja banA prAsAdanI maNipIThIkAnuM pramANa 752 padArthonuM jJAna 807 dedIpyamAna zamyA 753 kayA deva putra samAna che ? pAMca prakAre kAmabhe ga 755 kubera devanuM kArya zuM ? 814 lokapAla devenuM varNana dAnazurA kubera 816 prathama lokapAla soma mahArAjAnuM varNana kubera devanI sthiti temanuM vimAna kayAM che ? nAma zuM ? 759 zAstra mujaba lokapAlenuM AyuSya 818 tiryaMga lekamAM temanI rAjadhAnI aMge 761 cAre lekapAlanA putra devo bAkInA lekapAlanI rAjadhAnI aMge 76 3 Indra mahArAjAne AnaMda cAra agra mahae vize 765 Indra dvArA guNavAnanI prazaMsA- ' 824 temanA AjJAvatI deva kyAM che? 768 Indra mahArAjA kevI rIte jinezvaranI somadeva dvArA dakSiNAdha jabUdvIpanA stuti kare 821 upadravonuM jJAna ha71 Ina mahArAjanI vIra bhagavaMtane vijJapti 827 somadevanA putra sthAnIya grahe kayA ? 775 Indra mahArAjanI viziSTatA 8ra9 semarAjadevanI sthiti 999 zakrane vIra prabhue batAvela pAMca avagraha 833 dvitIya lepAla yamarAjanuM varNana zakrendra dvArA munione avagrahanI anujJA 839 vimAnanuM sthAna nAma 778 zakrenDanA mokSagamana vize. ze. 842 AjJAvatI devo kayA che ? 780 | IzAna devakanuM varNana 812 817 818 820
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ 50 viSaya zleka naM. pAMca avata saka vimAnAnuM sthAna abhidhAna 845 IzAnavata saka vimAna upapAta zayyA IzAnendranA pUrvabhava 847 849 tAmalie karelA prANAmA dIkSAno svIkAra 855 prANAmAM dIkSA kAne kahevAya 856 858 81 60,000 varSa kravA tapa karyAM ? tAmila tApasanA anazana vize asura deva-devIee tAmI tApasane kaI vipti karI tAmaNi tApasa IzAnendra thaye asura devAe tAmila tApasanA maDadAnI karelI viDaMbaNA IzAnendra lica'cA nagarIne dusaha banAvI sanatkRmAra mAhendra devalAkanu varNana 84 71 ree 893 asura devAe IMzAtendranI kSamA yAcI IzAnendra dvArA zaktinu saMharaNa ajJAna tapa paNa niSphaLa na jAya trAyastri za devAnA pUrva bhava vize sAmAnika tathA AtmarakSaka devA keTalA ? 895 traNa padAnA deva-devIonI sakhyA traNe pa`dAnA deva-devIenuM AyuSya ADaapsarAonAM nAmeA 96 99 901 ATha apsarAonA pUrvabhavanI sAmAnya mAhItI te sarva (270) IndrANIenA pUrva bhavanI vigata sthAna-saMsthAna pratara keTalA ? nAma zuM? prataravAra vimAnAnI saMkhyA prathama prataranA trideNAdi tathA sa vimAneAnI saMkhyA. 2-3-4 thA prataranA triANAdi tathA sarva vimAnAnI saMkhyA 874 877 881 5 902 2 OM 10 905 * sa-satyAvIsamA : 12 133 13 viSaya ATha paTarANIonA parivAranI saMkhyA sAta senApationA nAme laghu parAkrama devanA parAkramanu varNana vimAna vize temaja ThANAMga sUtra pramANe vimAnAnA nAmeA zastra tathA vAhananI vigata aMdhakAranI vikuvarNA kevI rIte kare leAkapAla devAnuM huna, cAre lAkapAlAnA vimAnAnAM nAma badhA lekapAlanI sAthe sarakhAmaNI temaja rAjadhAnI lokapAlanuM AyuSya paTarANIonAM nAma zlAka na. 807 909 912 saudhama leAkapAla sAthenI samAnatA AIzva vize Iza!nendranuM Adhipatya keTaluM ? IzAnendranu mahAtmya kevuM ? saudharma -IzAna Idro paraspara kevI rIte (vArtAlAbha) kare che. banne Indro vacce vivAda taiyAra thAya tA te vize ane indro yuddha karavA taiyAra thAya tyAre...... Iza:tendranI arihata bhakti kevI che? IzAnendranA meAkSagamana aMge sa samApti ~ ~7-8 prataranA trikAAdi tathA sarva vimAneAnI sakhyA 9-10-11-12 prataranA triANAki sava vimAtAnI saMkhyA puSpAvakIrNa paMkitagata trikANAdi tathA sarva vimAnAnI saMkhyA 914 916 918 923 928 932 934 935 938 940 943 848 951 khAra pratarAnA trikoNAdi sarvAM vimAneAnI saMkhyA 956 959 964 * 1 20 24 26
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ 32 . 112 yAna vimAna viya loka naM. } viSaya loka na. sanatakumAranA trikoNAdi tathA sarva sAmAnika tathA traNa parSadA Atma rakSaka vimAnI saMkhyA 30 devonI saMkhyA tathA sthiti 104 sanakumAranA puSpAvakIrNa trikoNAdi | Indrama.nI zakita tathA sukha vize vimAna tathA sarva vimAnanI saMkhyA Adhipatya mAhendra devanA pupAvakIrNa trikoNAdi 113 tathA sarva vimAnanI saMkhyA 34 brahmadevalekanuM varNana vimAne zenA banelA che-AdhAra varNa 38 sthAna AkRti 114 pUrva piMDa tathA vimAna ucca 40 prato tathA Indraka vimAnanAM nAma 116 bane devakanA dene varNa--mukuTanuM cinha 44 pratomAM keTalA keTalA vimAna hoya che. 118 bane devalokanA devanA sAmAnyathI AyuSya 46 1-2-3 prataramAM trikoNAdi tathA sarva bAre pratonI sthiti 49 vimAnanI saMkhyA 119 sanakumArathI mahendranI sthiti keTalI 4-5-6 ThThA prataromAM trikeNudi tathA adhika che ? 56 sarva vimAnanI saMkhyA 122 denI uMcAI (dehamAna). 58. che e prataranA trikoNAdi tathA sarva denA zvAsozvAsa tathA AhAra aMge 62 sarva vimAnanI saMkhyA 125 yA devalokanI keTalA AyuSyavALI devIo A devalokamAM puSpAvakIrNa triANAdi temane bhAgya che ? tathA sarva vimAnonI saMkhyA 128 deva-devIonI kAmakrIDA vize pRthvIpiMDa-vimAna uccatve 130 avadhijJAna viSaya-gati-Agati vize prasAdInAM vaNa ( 131 upapAta-vana-virahakALa devonAM varNa muguTanuM cinha lesthA vize 133 sanatakumAra IndranuM varNana devAne sthiti * * 1 3 4 kayA avataMsaka vimAnanI kaI sabhA prataravAra AyuSya : : 135 zadhyAmAM utpanna thAya ? uMcAI 1 37 sAmAnika tathA traNa parSadAnA devanI AhAra-vAsozvAsa 140 saMkhyA-AyuSya bhoga-vilAsa-viSe 141 parivAra AtmarakSaka deva vize devAnI gati Agati 146 yAna vimAna upapAta vana virahAkALa zakita-AyuSpa-vimAna Adhipatya avadhijJAnane viSaya .. 149 bhega mATe cakrAkRti sthAna brahmadevanuM varNana temAM prAsAda ratnapIThIka siMhAsanAdi vize 93 sAmAnika devonI saMkhyA sthiti 151 jinadharmamAM dRDha evA Indra 99 traNa parSadAnA devonI sthiti saMkhyA 15ra IndranA mekSagamana vize 102 bIjA deve tathA AtmarakSaka devo " 155 mAhendra IndranuM varNana zakita AyuSya-vimAna Adhipatya 158 utpatti kayAM 103 | yAna vimAna 160 81 88 A 148 E
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ zloka naM. ] 162 | 180 185 263 192 viSaya tamaskAyanuM svarUpa lokAMtika devo kyAM vase che? 161 A tamasakAya kyAMthI uchaLe che ? uMcAI-AkAra 168 kyAM aTake che 169 nIce-vacce AkAra vistAra 171 tamaskAyane oLaMgavAnI rIta 177 * vIjaLI-megha-vRSTi Adi devo vika temAM zuM zuM nathI ? tenI bhaya karatA viSe 187 tenAM tera nAme 189 te nAmonI sArthakatA kRSNarAjInuM varNana sthAna sAmAnya samaja 196 cAre dizAnI kRNarAjI kaMI dizAmAM lAMbI pahoLI 198 kaI kRgurAjI keTalA khuNuvALI 201 AThe kRSNarAjInI goThavaNa-AkAra 203 AkRti-vistAra 'tamaskAya samAna rAjInuM amuka svarUpa 208 ATha kRNAjInAM nAma tathA sArthakatA 21ra lokAMtika devonuM varNana kRNarAjInA AMtarAmAM ATha lokAMtika vimAne 217 madhyamAM navamuM vimAna 226 nava lekAMtika devonAM nAma 230 lokAMtika devanuM kArya te devone parivAra 237 avyAbAdha devAnI zakti [vizeSatA]. 241 sthiti tathA mokSagamana 243 mokSagamana vize matAMtaro 244 lAtaka devalokanuM vana sthAna tathA pratara 245 pratironA Indraka vimAnanAM nAme 247 pratare pratare paMktigata vimAne keTalA ? 249 viSaya prathama prataranA trikoNAdi tathA sarva vimAnanI saMkhyA 250 2-3 jA prataranA trikoNadi tathA sarva vimAnonI saMkhyA 2para 4-5 mAM che ) 254 pAMce pratironA , ,, 256 pAMca prataranA paMktigata-puSpAvakrI vimAnonI saMkhyA 258 vimAnanA AdhAra-uMcAI 260 prataravAra AyuSya jaghanya sthiti 266 devanuM dehamAna 267 upapata-cyavana virahAkAla 272 lAMtakendranuM varNana, Indraka vimAna-sAmAnika de viSe ra73 traNe parva dAnA devone parivAra tathA sthiti ra75 Atma rakSaka devo 277 zakti-AyuSya vimAna Adhipatya 280 yAna vimAna 282 kivibaSika devenuM varNana sthiti mujaba sthAna 283 kiTibaSika konA jevA jAta para dhRNA kema kare ? kyA kAraNathI ahIM utpanna thAya ? vIne kayAM jAya. 293 jamAlInuM varNana. 295 virAgya-dIkSA grahaNa 297 zrAvasti nagaramAM gamana 301 mithyAtvane udaya 304 dharmAthI ziSyoe karela jamAlIne tyAga 308 caMpAnagarImAM Agamana 310 indrabhUtie pUchelo prazna uttara ApavAmAM asamartha jamAlI 314 kiTibaSika tarIke utpana 315 206 286 ra87 289 = 232 311
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ 53 viSaya 325 388 341 viSaya zloka naM. zloka naM. usUtra bhASIonuM saMsAra bhramaNa 318 prataravAra AyuSya 381 mahAzaka devakanuM varNana, 325 dhanya 383 sthAna-pratara dehamAna 384 pratAnA nAma tathA paMktigata vimAne 330 AhAra-vAsozvAsa 385 1-2-3 prataranA trikoNAdi tathA sarva upapAta-yuvana-virahakALa vimAnanI saMkhyA 332 ! sahastrArendranuM varNana 4 thA temaja cAre prataranA trikoNAdi tathA IndranuM vimAna 389 sava vimAnanI saMkhyA 334 traNa parSadAna devonI saMkhyA tathA sthiti 301 puSpAvakIrNa tathA sarva vimAnonI saMkhyA 337 sAmAnika tathA AmarakSaka devonI saMkhyA AdhAra tathA dene varNa 339 tathA sthiti 394 pRvIpiMDa-vimAna uccatva 340 zakti-ayuSya-vimAna-Adhipatya viSe 396 prataravAra sthiti yAna vimAna 398 dehamAna 344 Anata-prANata devakanuM varNana zabdothI kAma krIDA 348 sthAna-pratara abhidhAna 399 gati-Agati 353 prataravAra paMktigata vimAne keTalA ? 402 upapAta-svavana virahAkALa 355 1-2 ja prataramAM trikoNAdi tathA sarva avadhijJAnano viSaya. 356 vimAnonI saMkhyA 403 dehanI krAMti viSe 357 3- kathA prataramAM trikoNAdi tathA sarva mahAzukendranuM varNana vimAnonI saMkhyA. 405 IndranuM vimAna 360 cAre prataranA trikoNAdi tathA paMktigatatraNa parSadAna devenI saMkhyA tathA sthiti 362 sAmAnika-aMgarakSaka devonI saMkhyA tathA puSpAva vimAnanI saMkhyA sthiti vimAnanA varNa-AdhAra 365 zakti tathA IndranuM AyuSya-vimAna pRvIpiMDa vimAna ucca 411 Adhipatya 367 AnatendranuM varNana yAna vimAna prataravAra AyuSya 415 sahastrAra devakanuM varNana prANuta svarga saMbaMdhi sthAna-pratara-abhidhAna 370 prataravAra AyuSya. 419 prataravAra paMktigata vimAno 372 dehamAna pratare prataranA trikoNAdi tathA sava' 424 vimAnonI saMkhyA AhAra-vAsozvAsa 374 cAre prataranA triANAdi tathA paMktigata manathI kAma krIDA viSe 426 vimAnanI saMkhyA 377 zukra puduthI devIonI tRpti 431 puSpAvakIrNa prataranA trikoNAdi tathA sarva devonI bhogasaMjJAnuM a9pa bahu 434 A vimAnonI saMkhyA 376 | anuttara-sudhInA devAnI gatyAgati 436 406 410 369 417 421
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ gA 54 viSaya leka naM. viSaya koka naM. bane svaganA u5pAta-vana-virahAkALa 439 jayabhUSaNa muninuM draSTAMta 501 , avadhijJAnane viSaya 443 harigamethI devane InTe karelo Adeza 5 6 AraNa azruta bane svarganA avadhi. zIlane camatkAra 51.0 jJAnane viSaya 444 dIkSA grahaNa 515 atenuM varNana prANatenuM varNana, IndranuM vimAna traNa parvAdAne devonI sthiti tathA saMkhyA 219 445 traNa parSadAnA devonI sthiti tathA saMkhyA 447 sAmAnika AtmarakSaka devonI saMkhyA para sAmAnika tathA AmarakSaka devenI saMkhyA. 450 zakti-sthiti-vimAna Adhipatya para3 Ayu --mAnavimAna-zakti yAna vimAna 452 525 daza prakAranA vaimAnika devonA nAma AraNa aputa devalAkanuM varNana paraka sthAna-zobhA 455 kyA deva ayuta svargathI AgaLa na jaI zake pratara-Indraka vimAnanA nAma 457 para9 prataravAra-paMktagata vimAne nava greveyakanuM varNana 459 sthAna-zobhA 1-2 jA prataranA trikoNAdi tathA savA 532 vimAnanI saMkhyA 460 Idraka vimAnanA nAme 535 3-4 thA prataranA tridi tathA sarva prataravAra eka paMktigata vimAne 537 vimAnonI saMkhyA 1-2-3 jA greveyakanA trikoNAdi tathA sarva vimAnonI saMkhyA cAre prataranA trikoNAdi vimAne paktigata, 539 puSpAvakIrNa tathA sarva vimAnanI saMkhyA 46 4 4--5-6 ThThA saiveyakanA trikoNAdi tathA sarva vimAnonI saMkhyA AraNa devonI prataravAra sthiti ka67 541 7-8-9 mAM , , 544 469 ,. ayuta 55 53 bane devalokanA devanI prataravAra jaghanya adhetrikanA trikoNAdi sarva temaja sthiti. paMktigata sarva vimAnonI saMkhyA 546 dehamAna-ahAra 472 madhyama-urvatrikanA trikeNAdi sarva zvAse zvAsa pupAvakirNaka paMktigata sarva vimAnanI upapAta-vana-virahakALa saMkhyA. papa0 amyukendrane adhikAra nava vaiveyakamAM kula trikoNadi tathA puSpAIndraka vimAna. vaNika paMkitagata sarva vimAnanI saMkhyA 553 sItA satInuM varNana pRvIpiMDa-vimAna uccatva 555 rAmacaMdrajIe sItAne vanamAM tajI zarIranI zobhAviSe 558 vajAdaMdha rAjAnuM Agamana zrI jinezvarAnI bhAvathI pUjA kare te viSe 560 lava-kuzane janma te viSe tattvArthanI samAnatA pitA-putranuM yuddha kayA devAthI kayA devo vadhAre sukhI pa64 divyanI mAMgaNuM vaiSayika sukhanI upekSA (arucipaNuM) 569 sUryadevane vijJapti 487 A devonA caturthavrata viSe prazra (?) pa72 71. 475 478 49 481 S - S che y ja
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ viSaya prathama greveyakanA devAnuM AyuSya tathA dehamAna khIjA trIjA ceAthA pAMcamAM chaThThA sAtamA AThamA navamA "" 39 "" "" ,, pAMca vimAnenu pramANu devAnA kALa niga mana "" ,, "" 33 35 "3 . "" AhAra-zvAsAcchavAsa gati-Agati upapAta-cavana virahakALa avadhijJAnane viSaya-AkAra anuttara vimAnAnu varNana ' leka ta sthAta-nAmanI sArthakatA pAMce vimAnA kevI rIte che vimAnAnA nAmeA trikANa 5ktigata tathA sa vimAnAnI sakhyA udhvalAkanA trikANAdisa vimAnanI saMkhyA ujvalAkanA 5ktigata puSpAvakarNaka tathA suvimAnAnI saMkhyA 575 178 180 582 584 586 588 190 192 5-4 195 197 60 603 65 607 6 09 55 611 613 616 619 leka na. 61 23 viSaya pAMce vimAnAnA devAnI sthiti meAtIthI yukta ca MdaravAtuM varNa na mAtIonAM madhura dhvanithI kALa nirgamana 27 vijayAdi cAra vimAnAnA devAnu dehamAna 630 sarvAMgasaMhanA devAnuM dehamAna 632 davAnA AhAra pAMce vimAnAnA zvAse vAsa (anuttara vimAnamAM) ahIM kayA ve utpanna thAya gati-AgAMta vijyAdimAM gayele jIva ekAvatArI ke anekAvatArI te viSe pAMce vimAnAmAM Anu alpabahuddha upapAta-vana virahakALa avidhajJAnanA AkAra viSaya avadhijJAnanA viSayatI samaya maryAdA siddhazilAnuM varNana thAna laMbAI-paheALA I-paridhi madhyabhAganI jADAI bAra nAme leAkAMta keTalu dUra sidhdhA kevA che alAka viSe sa samApti 33 636 639 641 644 645 647 651 612 654 617 670 6 6 3 > *
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ nakhara citrAnI anukramaNikA viSaya 1. lavaNu samudramAM gAtI ane jaLavRddhi 2. lavaNu samudramAM jaLazikhA. 3. pAtAla kalaza ane vanamukha viSaya. 11. pU dhAtakI mahAvideha tathA gajadAMta viparyaMca ane vanamukha vipa ca 11. dhAtakI khaMDanA meru parvatanuM pramANu. 13. bhadrazAla vananA 8 vibhAge . 14. kAleAdhi samudramAM 54 caMndradvIpa, 54 sUca`dvIpa. 15. mAnuSettara pa ta. 16. parvatanA AkAra samajavA mATe khIjo prakAra. 4. 4 mahApAtAla kalaza, 7884 laghu pAtAla kalaza. 5. gAtI ane jaLavRddhinA e taraphathI dekhAva. 6. lavaNu samudramAM 8 veladhara pava tA ane 12-12 ca`drasUnA dvIpa, 1 gautamadvIpa. 21 7. jaLa upara dekhAtA vela'dhara pata. 21 8. dhAtakI khaDanA e brukAra patra ta. 22 9. dhAtakI kha'DamAM 14 mahAkSetro, 12 pava to tathA ra IkAra pava tA 22 10. pazcima dhAtakI mahAvideha tathA gajajjata viSaya 17. mAnuSettara pavata ane te upara 4 caitya tathA 16 devakUTa. 18. dhAtakI'Da tathA pRththaravarAdhe mAMnA 14 kSetrA ane 14 patA. 19. 8 mA nIzvara dvIpamAM cAra aMjanagiri. 20. 8 mA nadIzvara dvIpamAM bAvana zAzvata jina caityeA 21. 11 mA kuMDaladvIpamAM kuDalijhira upara 4 jinacaitya ane abhyantara bhAge nIce lokapAlanI 32 rAjadhAnI. saga rana ja na 21 21 22 22 22 22 22 23 23 23 23 24 24 22. 13 mA rucaka dvIpamAM 4 jina caitya ane 40 dikumArikA. 24 23. samabhUtalA pRthvIthI jyeAtiSa cakra keTaluM dUra cAle che ? 24. merUne pharatuM nakSatranI vizeSatA daka jyAtiSacakra. 5 25 24 leAka peja naM. na 9 nava na 107 143 169 11 23 174 180 209 225 287 4 4 19 56 130 181 306 326 4 24 1 2 3 4 5 67 0 8 9 10 11 12 13 14 15 15 16 17 70 2222 20 21 23
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ 57. naMbara viSaya saga zloka peja naM. ne, 25. ardha kapitthAkAre candranuM vimAna. 25 33 26. saudharma kalpanA vimAnane dekhAva. 26 27. niSadha-nIlavaMta parvata Azrayi nakSatra vyAghAta-nirvAghAta aMtara. 25 28. kayA-kayA dvIpa samudra upara AvalikA baddha keTalA-keTalA vimAno hoya che te. 26 23 29. vaimAnika nikAyanA prato tathA lokapAlanuM vyavasthA citra 26 23 30. vaimAnika nikAye AvalikAgata tathA puSpAvakIrNa vimAna vyavasthA. 26 68 31. kaI-kaI nikAyanA kayA kyA devonuM avadhijJAna kSetra kevA AkAre che te. 26 515 32. arUNavara samudramAMthI uchaLa "tamaskAya' dekhAva. 27 162 30 33. aSTa kRSNarAja citra. 26 198 31 34 siddhazilA tathA siddhAbhAsthAna darzaka citra. 27 651 32 Es yaMtronI anukramaNikA [3 nabara viSaya sarga naM. peja na 1. dvIpa tathA samudronA pramANanuM yaMtra. 19 thI 24 34-35 2. lavaNa samudramAM AvelA padArthonuM saMkSipta yaMtra. 21 36-37 3. laghu tathA mahApAtAla kalazonuM varNana darzAvatuM yaMtra. 38-39 4. velaMdhara-anuvalayara parvatanA vistAra AdinuM yaMtra. 21 66 pa. lavaNu samudranA gautama-candra-sUryAdi 25 dviIpanuM yaMtra. 38-39 6. aDhIdvIpanA sUrya--candrAdinI saMkhyAnuM yaMtra. 19 thI 23 41 7. dhAtakI khaMDanA parvatanuM yaMtra-1 8. dhAtakIkhaMDanA parvanuM yaMtra-2 9 dhAtakI khaMDanI 180 nadIonuM yaMtra. 36-37 10. dhAtakI khaMDanI 180 nadInI pahoLAI tathA UMDAInuM yaMtra. 42 11. dhAtakI khaMDamAM 14 mahAkSetronuM yaMtra. 12. dhAtakIkhaMDamAM vijayAdine vijhaMbha jANavAnuM yaMtra. 43 13. dhAtakIkhaMDanA merU parvata tathA tenA vananuM pramANa darzAvatuM yaMtra. 22 43 14. mAnuSettara parvatanuM pramANa darzAvatuM yaMtra. 44 15. puSkarAI dvIpanA 14 mahAkSetronuM yaMtra. 48-49 21 3. 40 0 40 Y 0 ja a je kara >> je a ja ja Go Go ja
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ 23 o A1 naMbara viSaya saga naM. peja naM. 16. puSkarAnI nadIonuM nadIo yaMtra. 50 thI 53 17. puSkarAI dvIpanA 14 varSadhara parvate tathA drahanA pramANanuM yaMtra. 23 46-47 18. pAMca padArthonA viSkabhathI puSparAdhanI pUrAyelI pahoLAInuM yaMtra. 23 45 19. puSkarArthanA bAkInA parvatonuM yaMtra. 23 20. aDhIdvIpanA zAzvata rItyo tathA pratimAonuM yaMtra, 23 46-47 21. aDhIdvIpanI bahAranA zAzvata ramaitya tathA pratimAonuM yaMtra. 23 22. aDhIdvIpamAM ekI sAthe tIrthakara, cakavartI, vAsudeva Adi keTalA hoya tenuM yaMtra. 1thI 23 45 23. zAzvata satya ane pratimAonI saMkhyAnuM yaMtra. 24. zAzvata nA sthAna tathA temanI laMbAI tathA pratimAonA mAnanuM yaMtra. 25. naMdIzvara dvIpanA aMjanAgirinuM varNana darzAvatuM yaMtra. 26. naMdIzvara dvIpanA dadhimukha parvatanuM varNana darzAvatuM yaMtra. ra7. naMdIzvara dvIpanA zAzvata satyanuM varNana darzAvatuM yaMtra. 54-55 28. ratikara parvatanuM varNana darzAvatuM yaMtra. 24 44 29 11. yojanamAM tivI de kevI rIte rahelA che tenuM yaMtra 25 30. tiSInA vimAnanuM pramANa darzAvatuM yaMtra. 25 48-49 31. manuSya kSetramAM eka tArAthI bIjA tArAnuM AMtaruM darzAvatuM yaMtra. 25 48-49 32. tiSI deva-devIonuM jaghanya-utkRSTa AyuSya tathA alpabahatvanuM yaMtra. 25 48-49 33. vaimAnika devanuM jaghanya-utkRSTa AyuSya. 26-27 57 34. vaimAnika devonA bhava pratyayika avadhijJAnanuM kSetra. 26-27 58 35. saudharma-izAnanI devInuM jaghanya-utkRSTa AyuSya. 36. aparigrahItA devIonA vimAnanI saMkhyA, AyuSya tathA kayA vimAnavAsI dene kaI devIo bhAgya hoya ? 37. dareka devalokanA vimAnanI saMkhyA jANavAnuM yaMtra. 26-27 38. AvalikA praviSTa vimAne tathA saudharma-izAna. 39. pratara pramANe AyuSyanuM yaMtra ! sanakumAra-mAhedra 40, brahma-lAMka
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ 42. naMbara viSaya sarga naM. peja naM. 41. zuka-sahastrAra 27 62 che Anata-prAkRta-AraNa-azruta 27 , 63 43. ) navavecaka-pAMca anuttara 27 63 44. vaimAnika denA zarIranuM pramANa-AyuSyAnusAre. 26-27 64 45. devakanA cihna, sAmAnika, AtmarakSaka devonI saMkhyA; AdhAra, pRthvIpiMDa, vimAna uccatva Adi. 26-27 64 46. pratyeka devalokanI traNa parSadAnA devenI saMkhyA, sthiti tathA yAna vimAna, Adhipatya AdinuM yaMtra. 26-27 65 47. saudharma-IzAnanI parSadAnI devIonI saMkhyA tathA sthitinuM yaMtra. 26 VACAOAD
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ pAnuM lITI lITI 23 20 13 dhana vALa 23 184 15 17 18 243 256 26 17 zuddhi patraka : azuddhi | pAnuM dhAtakI dhAtakI 126 phAtAnya zatAnya 136 samudranuM samudranuM 144 =AtraH vAtra : 145 ghana 152 janabhadra jinabhadra 178 prazcita prapaMcita 184 kadhaze kaLaze pavato parvata 191 dazA 218 tIrachA tiSTha 225 sUryona sUryonA dusarI dhusarI himavata rUkamI niSadha 256 bhadrazAvana bhadrazAlavana 287 Adino AdinuM 305 9800 9800 308 9800 9800 jananA yojano dhuti vRti aDadhuM kukara manuSottara mAnuSottara ciraMjaya viraMjaya 428 puSkAI puSkarAI tiyaMkugatinAM tiryagatine 441 mAnupottara mAnuSottara 473 laMbaI laMbAI citra-naM betranI himaMta azuddhi zuddhi tyaH koTayaH 50thI ra50mAM co caityo tyomAM romAM vALA doyata dyota lekene lekenuM adhiSTAtA adhiSThAtA pUjakAnuM pUjakanuM bhAnupattara mAnuSottara zanazvara nezvara atApa tapa itthevabhAvasarvArtha ityevamAsarvArtha siddhA sidhdhA devaka devaloka pragANe pramANe divyastri divyastrI mane lakSI mane bhakSI nehanA atirekathI vaza thayelA gobhadrAdi devanI jema te (deva) ahi AvIne nitya pAMca hajAra pacAsa hajAra (5000) (50,000) zankoti zaknoti veyaka raiveyaka kanaM112 306 58 74 15 21 22 28 315 30 20 15 aDadho ve + 101 ja ra9 101 19 + 101 102 119 14 = 1rara kSetranI 9 20
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI hastagiri tIrthAya namaH zrImad vinayavijayopAdhyAyaviracitaH R zrI loka-prakAzaH : 388 PORNO 228 Pames 202OTOSXXHot gurjara-bhASAnuvAda-sametaH kSetraloka (uttarArdha) athaika viMzatitamaH sargaH athAsya jambUdvIpasya, parikSepakamambudhim / kIttayAmi kIrtiguruprasAdaprathitodyamaH // 1 // tasthuSo bhogina ivAveSTayana dvIpazevadhim / kSArodakatvAdasyAbdhelavaNoda iti prathA // 2 // cakravAlatayA caiSa, vistIrNA lakSayodayam / yojanAnAM parikSepaparimANamathocyate // 3 // kSetradA (uttarAdha) saga ekavImo pUjya upAdhyAya eN kIrtivijayajI gurUdevanA prasAdathI jene jJAnane udhama vistRta tha che, e huM (vinayavijaya) have jaMbUDhIpanI AsapAsa vIMTaLAIne rahelA samudranuM varNana karuM chuM, 1 | sarSa jema nidhAnane vIMTaLAIne rahe, tema A dvIparUpI nidhAnane vIMTaLAIne rahelA A samudranuM pANI khAruM hovAthI enuM nAma lavaNa samudra che. 2 A lavaNa samudra gaLAkAre cAre tarapha be lAkha ejananA vistAravALo che. have tenI paridhinuM parimANa kahe che. 3
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ kSetraloka sarga-21 ekAzItisahasrAThyA, lakSAH paJcadazAtha ca / zatamekonacatvAriMzatA''DhayaM kiJcidUnayA // 4 / / epo'sya bAhyaparidhirdhAtakIkhaNDasannidhau / jambUdvIpasya paridhiyaH sa evAntaraH punaH / / 5 / / pUrvapUrvadvIpavAdiparikSeSA hi ye'ntimAH / ta evAgyAyyapAthodhidrIpeyabhyantarA matAH // 6 / / abhyantaravAhyaparikSepayoge'ddhite sati / parikSepA madhyamAH syurvinA''yaM dvIpavAdie / 7 / / A lavaNasamudranI paMdaralAkha eka zahajAra ekasone ogaNacAlIza yojana (15,81,139) mAM kaMIka nyUna evI bAhya paridhi dhAtakI khaMDa pAse che ane jaMbudvIpanI je 3,16,227 janathI kaMIka adhika paridhi che, te lavaNasamudranI atyaMtara paridhi kahevAya. (jabUdvIpanI pahoLAI eka lAkha jananI che tathA lavaNasamudranI eka bAjunI pahoLAI be lAkha jananI che. banne bAjunI pahoLAI cAra lAkhanI thAya,vaccenA saMbUDhIpanI paheLAnA eka lAkha temAM meLavavAthI pAMcalAkhanI pahoLAI thAya, goLa kSetranI paridhi tenI pahoLAI karatAM 3 thI kaMIka adhika thAya. lavaNasamudranA pUrva cheDAthI pazcima cheDA sudhInI lITI dorI, te pAMca lAkha jana thAya athavA uttarathI dakSiNa cheDA sudhInI lITI pAMca lAkha yojana thAya. tenI paridhi upara kahI che, te pramANe 15,81,13mAM kaMIka nyUna jananI thAya) 4-5 pUrva-pUrva dvIpa samudronI je bAhya paridhi che, te tenI pAchaLa-pAchaLanA dvIpa samudronI atyaMtara paridhi jANavI. 6 atyaMtara ane bAhya paridhino saravALo karIne enuM aDadhuM karavAmAM Ave, te jabU5 sivAya dareka samudra-dviIpanI madhya bhAganI paridhi thAya che (jemake jambudvIpanI pariSi 3,16,227, ejanathI kaMIka adhika ane lavaNa samudranI paridhi 15,81,139 janathI kaMIka nyUna che.) 7
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ [3 zAtIya nu varNana] lakSA navASTacatvAriMzatsahastrANi SaTzatI / tryazItizca madhyamo'yaM, paridhilavaNodadhau // 8 // pravezamArgarupo yastaTAkAdijalAzraye / bhUpradezaH kramAnnIcaH, so'tra gotIrthamucyate // 9 // gotIrtha tacca lavaNAmbudhAvubhayato'pi hi / pratyekaM paJcanavati, sahasrAna yAvadAhitam // 10 // jambUdvIpavedikAnte'jalAsaMkhyAMzasaMmitam / gotIrtha dhAtakIkhaNDavedikAnte'pi tAdRzam / / 11 // tatazca-abdhAvubhayato yAvadgamyate 'zAlAdikam / bhakte tasmin paJcanavatyA''ptaM yattanmitoNDatA // 12 // yathA paJcanavatyAMzairatikrAntaiH payonidhau / bhuvo'zo hIyate paJcanavatyA'GgulamajulaiH // 13 // yojanaizca paJcanavatyakaM yojanamapyatha / zataiH paJcanavatyA ca yojanAnAM zataM hRset / / 14 // A baMnene saravALo karIne aDadhu karatAM lagabhaga 9,48,683 nava lAkha aDatAlIza hajAra chasene tyAMsI jana lavaNu samudranI madhyama pariddhi thAya che. 8 taLAva vagere jaLAzayomAM pravezanA mArga rUpa pRthvIne pradeza ke kinArAne bhAga je dhIme dhIme DhaLato nIce jato haya-tene getIrtha kahevAya che. 9 lavaNa samudramAM te gatIrtha, samudranA banne kinArAothI (eTale ke jaMbudvIpathI ane dhAtakIkhaMDathI) paMcANu hajAra (5,000) jana sudhI che. 10 jabUdvIpanI vedikA (killA)nA aMta pAse te gatItha aMgulanA asaMkhyAtamAM bhAga pramANa che. te ja pramANe ghAtakIkhaMDanI vedikAnA aMta pAse gatIrtha aMgulanA asaMkhyAtamAM bhAga pramANa che. 11 tethI samudranI banne bAju jeTalA aMza-aMgula vagere javAya, tene te saMkhyAne) paMcANu vaDe bhAgavAthI je Ave, teTalA aMza-aMgula vagerenA mApanI samudranI uMDAI DAya che. 12.
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ kSetraloka-sarga-21 evaM ca paJcanavatisahasrAnte samakSiteH / nimnatama tosghatra, vAtA sa tranA che | tathAhuH-"jatthicchasi uvvehaM ogAhittANa lavaNasalilassa / paMcANauivibhatte jaM laddhaM so u uvveho // 16 // tatazca-dvayorgAtIrthayomadhye sahasrayojanonmitaH / syAdudvedhaH sahasrANi, daza yAvatsamo'bhitaH / / 17 / / jambUdvIpavedikAnte'GgulAsaGkhyAMzasaMmitam / salilaM ghAtakIkhaNDavedikAnte'pi tAdRzam / / 18 / / tataH paJcanavatyAMzaivaddhante poDazAMzakAH / TH vaSyanavA, vadvate vozAkurI ? | atrAyamAmnAyaH dhAtakIkhaNDato jambUdvIpato vA payonidhau / jijJAsyate jalocchAyo, yAvatsvaMzAGgulAdiSu / / 20 / / paJconazatabhakteSu, satsu teSu yadApyate / tat SoDazaguNaM yAvattAvAMstatra jalocchyaH / / 21 // jema samatala bhUmithI (kinArAnI bhUmithI) samudramAM paMcANuM aMza gaye chate, eka aMzanI uMDAI thAya. paMcANuM aMgula game te, eka aMgulanI uMDAI thAya. paMcANa jana gaye chate, eka jananI uMDAI thAya. paMcANuo jana gaye chate, so jananI uMDAI thAya. ane banne bAjuthI paMcANuM hajAra yojana gaye chate, (lavaNa samadranI madhyamAM) eka hajAra jananI uMDAI Ave. 13-15. A pramANe kaheluM che ke - lavaNu samudramAM avagAhana karIne jyAM tame uMDAI jANavA icache che, tene (avagAhana karAyelA te aMgula janAdinI saMkhyAne) pacANanI saMkhyA vaDe bhAgavAthI je javAba Ave, te tyAMnI UMDAI samajavI. 16. tethI bane gotIrthanI madhyamAM cAre tarapha samAna daza hajAra jana sudhI, eka hajAra yojana pramANu uMDAI che. 17 jabUDhIpa ane ghAtakIkhaMDanI vedikAnA aMta bhAgamAM aMgulanA asaMkhyAtamAM bhAga pramANa pANI hoya che. tyAra pachI paMcANu aMza AgaLa jatAM pANInI zikhA seLa aMza vadhe che. ane paMcANuM aMgula jaIe, te seLa aMgula vadhe che 18-10
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ pANInI ucAI jANavAnI rIta ] [ 5 yathA'tra paJcanavateojanAnAmatikrame / vibhajyante yojanAni, paJconena zatena vai // 22 // eka yojanamAptaM yattatSoDazabhirAhatam / yojanAni poDazaivaM, jJAtastatra jalocchyaH // 23 // tathAhuH kSamAzramaNamizrAH "jatthicchasi ussehaM ogAhittANa lavaNasalilassa / paMcANauivibhatte solasaguNie gaNiyamAhu / / 24 / / etazca dhAtakIkhaNDajambUdvIpAntyabhUmitaH / dattvA davarikAM madhye, zikhopa ritalasya vai // 25 / / apAntarAle ca kimapyAkAzaM yat jalojjhitam / tat sarva karNagatyaitatsaMvandhIti jalairbhatam // 26 // ahIM A pramANe vRddha paraMparA che ke - dhAtakI khaMDathI athavA jabUdvIpathI samudranI aMdara jeTalA aMza-aMgula-ojanAdi gayA bAda, pANInI uMcAI jANavAnuM mana thAya, teTalA aMza-aMgula janAdine paMcANu sAthe bhAgavA ane bhAgavAthI je saMkhyA prApta thAya, tenAthI soLa gaNI pANInI uMcAI tyAM samajavI. 20-21 jevI rIte paMcANuM jana samudramAM gayA bAda, te paMcANuM ne paMcANuM vaDe bhAgavAthI eka jana prApta thAya, tene saLathI guNavAthI soLa jana Ave, tethI paMcANuM jane pANInI uMcAI seLa jana samajavI (95-95=1, 1816=16 jana) 22-23. zrI jinabhadragaNi kSamAzramaNa pharamAve che ke : lavaNa samudranuM avagAhana karIne tame jyAMthI pANInI uMcAI jANavA Iccho, tyAnAM janane pacANunI saMkhyA vaDe bhAgIne, soLathI guNavAthI. je Ave te tyAMnA pANInI uMcAI samajavI 28. jabUdvIpa ane ghAtakIkhaMDanA kinArAnI aMtabhUmithI zikhAnA uparitanAlanA madhyamAM derI mukIne A gaNita thAya che. ane vacamAM paNa je AkAzakSetra paNa rahIta che, te paNa karNAgati saMbaMdha eTale samudra sabaMdhi che, tethI te pANI vALu che ema mAnavuM. 25-26
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ kSetraleka-sarga-21 vivakSitvA mAnamukta', jalAcchyasya nizcitam / merorekAdazabhAgaparihANirivAgame / / 27 // tathAhuH- zrImalayagiripAdA:-"iha poDazasahasrapramANAyAH zikhAyAH zirasi ubhayozca vedikAntayomale davarikAyAM dattAyAM yadapAntarole kimapi jalarahitamAkAzaM tadapi karNagatyA tadAbhAvyamiti sajalaM vivakSitvA. vivakSitamucyamAnamuccatvaparimANamavaseyaM, yathAmandaraparvatasyaikAdaza bhAgaparihANi"riti / vastutaH punarubhayo:payorvedikAntataH / pradezavRddhayobhayato, barddhate'mbu kramAttathA // 28 / / yathA'smin paJcanavatisahastrAnte bhavejjalam / yojanAnAM sapta zatAnyucchritaM samabhUtalAt / / 29 / / yojanAnAM sahasraM codvedhotra samabhUtalAt / evaM saptadaza zatAnyuredho'tra payonidheH // 30 // A pramANe karNa gati dvArA vivakSA karIne jaLanI UMcAInuM nizcita mana kahyuM che. AgamamAM jema merUparvatanI ekAdazabhAga parihANI kahI che tema A samajavuM. ra7. parama pUjya malayagirijI mahArAjA paNa kahe che ke -- ahI seLa hajAra pramANu zikhA upara ane bane vedikAnA aMtabhAge dorI muvI ane tyAra bAda vacce je AkAzakSetra jala rahita rahe, te paNa karNAgati vaDe tenuM ja eTale ke samudra saMbaMdhI ucAInuM mApa samajI laIne, tenI jaLa sahita vivakSA karIne, jema merU parvatanI gaNatarImAM 11 bhAganI parihANI kahI che, tema kahevAtI ucAInA parimANane samajavuM. hakIktamAM te banne dvIpanI vedikAnA cheDAthI baMne bAjue pradezanI vRddhithI kramaza: pANI vadhI rahyuM che. 28. bane dvIpanI vedikAnA aMta bhAganI pAsethI kamaza: pANInI uMDAI ane uMcAI vadhatI jAya che. te evI rIte vadhe che, ke paMcANuM hajAra yojana AgaLa jatAM pANInI uMcAI sAtaso yejana thAya che. ane pANInI uMDAI eka hajAra yojana thAya che. A rIte ahI madhya bhAge samudranA taLIyAthI pANInI kula uMcAI sattara jana thAya che. 29-30
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ TInuM svarUpa ] tataH pare madhyabhAge, sahasradazakAtate / jalocchyA yojanAnAM syAtsahasrANi SoDaza / / 31 / / sahasramatrApyuddha, ucchyoredhatastataH / voDanAnAM saptaza, sapyuTa vacaH || rUra evaM jaghanyocchyo'syAlAsaGkhyAMzasaMmitaH / utkarpato yojanAnAM, sahasrANi ca poDaza // 33 // madhyamastUcchayo vAcyo, yathoktAmnAyato'mbudheH / tatra tatra vinizcitya, jalocchyamenakadhA // 34 / / athAsya lavaNAmbhodhagaNitaM pratarAtmakam / ghanAtmakaM ca nirNatuM, yathA''gamamupakrame / / 35 // lavaNAmbudhivistArAtsahastrANi daza sphuTam / zodhayitvA zeSamIkRtaM dazasahasrayuka // 36 // tyAra pachInA daza hajAra jana vistAravALA madhya bhAgamAM jaLanI uMcAI seLa hajAra yojana hoya che. 31 A sthaLe paNa samabhUtaLathI pANInI uMDAI eka hajAra jananI hoya che. tyAMthI temAM (pANunI soLa hajAra yojana UMcAI umeratA kula) sattara hajAra yejananI pANInI uMcAI hoya che. 32 A pramANe pANunI jaghanyathI uMcAI aMgulane asaMkhyAta aMza, utkRSTathI soLa hajAra yojana ane madhyama uMcAI samudranAM yakta AmnAyathI te-te sthAne aneka prakAranI jANavI. 33-34 have lavaNa samudranuM pratarAtmaka ane ghanAtmaka gaNita karavA mATe Agama pramANe kahevAnI zarUAta karU chuM. 35 lavaNa samudranA vistAra be lAkha yejanamAMthI daza hajAra yojana bAda karatAM 1,90,000 jana rahe, tenA aDadhA karavAthI 95,000 rahe, temAM daza hajAra meLavavAthI eka lAkhane pAMca hajAra thAya, tene A prakaraNamAM lavaNa samudranI keTI nAmanI paribhASA ApelI che.
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ kSetraka-sarga-rA jAtaM paJcasahasrADhya, lakSamekamidaM punaH / asmin prakaraNe koTirityevaM paribhASitam // 37 // athaivavaMrUpayA koTyA, guNayellavaNAmbudheH / madhyamaM paridharmAnaM, syAdevaM pratarAtmakam // 38 // tacceda-sahasrANi nava koTinAM, tathA nava zAtAnyapi / viFdi: voTayartha, rakSA saptazora ke rUDa II sALi , yoganAnAmi vinaiH.. prataraM lavaNe proktaM, sarvakSetraphalAtmakam // 40 // madhyabhAge saptadaza, sahasrANi yadIritam / jalamAnaM tadanena, pratareNAhataM dhanam // 41 // (dA.ta. 200000 ejana lavaNasamudra vistAra saha 10000 bAda karavAnA 190000 thayA A saMkhyAnA aDadhA karavAthI 95000 thayA temAM 10000 umeravAthI 95,000+10000=10,5,000 thayA ene keTa kahevAya). 36-37. have AvA prakAranI kaTi vaDe lavaNa samudranA madhya bhAganI paridhithI mAna kADhavAmAM Ave, te nIce mujaba pratarAtmaka mAna Ave che. 38. nava hajAra navase ekasaTha kroDa sattaralAkha paMdara hajAra- (9,61,171,5000) jananuM lavaNa samudranuM saMpUrNa kSetraphaLa svarUpa pratarAtmaka gaNita zrI jinezvaroe kaheluM che. te A mujaba che - (lavaNuM samudranI madhyama paridhi 948,683 ne keTithI guNavAthI 9486834105000 99611715000 jananuM lavaNa samudranuM pratarAtmaka gaNita thAya. tAtparya e, ke, lavaNa samudranA 1-1 yojanAnA TukaDAne 1-1 pratara kahevAya 39-40 sattara hajAra (17000) jana svarUpa madhyama bhAganI jaLanI uMcAIne prataravaDe guNavAthI ghana Ave che. 41
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ lavaNa samuM ghana gaNita ] koTyaH SoDaza koTInAM lakSAstrinavatistathA / jonaparicaya, sahasrAtitaH m // 42 // paJcadazakoTIna, nava koTIzatAnyatha / paripUrNA yojanAnAM lakSAH paJcAzadeva ca // 43 // etAvad ghanagaNitaM, kathitaM lavaNArNave / vilasatkevala loka vilokitajagatrayaiH // 44 || nanvetAvad dhanamiha, kathamutpadyate ? yataH / na sarvatra saptadaza sahasrANi jalocchrayaH // 45 // kiMtu madhyabhAga va, sattAAdhi / atrocyate satyametattattvamAkarNyatAM param // 46 // yumam-baAH zivAyA 3ra, Dhayotha hriAntayoH / dattAyAM davarikAyAmRjvyAmekAntataH kila // 47 // antarAle yadAkAzaM sthitamambudhivarjitam / tatsarvametadAbhAvyamityambudhitayA'khilam 1182 11 vilAsa pAmatAM kevaLajJAna rUpa sUrya vaDe traNe jagatane jonArA zrI jinezvarAe lavaNu samudranu` dhanagaNita sAlakroDa trANulAkha egaNu cAlIza hujAra navaso pa dara kroDa ane pacAsalAkha. (16,93,39,915,50,00,000) yeAjananu' kahevu' che te A mujaba che. dA. ta. 99611715000 prataranA mAnane jaLanI uMcAI sAthe guNavAthI dhana Ave che. 17000 ceAjana jaLanI uMcAI 996117 15000x17000 16,93,39,915,50,00000 yAjananuM dhana gaNita thAya. 42-44 prazna :-ATaluM dhana kevI rIte prApta thAya ? kAraNa ke-dareka sthAne jaLanI uMcAI sattara hajAra yeAjana nathI kiMtu dazahajAra yeAjana rUpa madhya bhAgamAM ja sattara hajAranI u'cAi che. 45-46 [ 9 uttara :-tamArI vAta sAcI che, paraMtu satya hakIkata sAMbhaLeA. samudranI zikhAnI uparathI ane banne vedikA sudhI ekadama sIdhAdnArA mukavA ane vacamAM je mAkAzakSetra pANI vinAnuM che, tene paNa pANIvALu samajavu, A vivakSA karIne A ghanAtmakamAna kaheluM che, para`tu A vivakSAnA hetu kevalI bhagavAja jANe. 47-49
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10 ] [ kSalAka sArA vivakSitvA mAnametannirUpitaM ghanAtmakam / tavikSADhatuetuM, : zAstranAmuM || 8 | tathAhuduSpamAdhvAntanirmanAgamadIpakAH / vizeSaNavatIgranthe, jinabhadragaNIzvarAH // 50 // "eyaM ubhayaveiyaMtAo solasasahassussehassa kannagaIe jaM lavaNasamuddAbhavvaM jalasunnapi khittaM tarasa gaNiyaM, jahA maMdarassa pavvayassa ekArasabhAgahANI kaNNagaie AgAsassavi tadAbhavvaMti kAUNa bhaNiyA tahA lavaNasamudassavi" mukhezcatumukha iva, dvArazcaturmirepa ca / jagatyA''liGgito bhAti, sthitaidikSu catasaSu / / 51 / / pUrvasyAM vijayadvAraM; zItodAyAH kilopari / dhAtakIkhaNDapUrvArdAdvizatyA lavaNAmbudhau // 52 / / dvArANi vaijayantAdInyapyevaM dakSiNAdiSu / / santyasya dikSu tisaSu, jambUdvIpa iva kramAt // 53 // vijayAdyAzca catvAro, dvArAdhiSThAyakAH surAH / jJayAH prAguktavijayasadRkSAH sakalAtmanA / / 54 / / tathA duSama kALanA aMdhakAramAM DubelA mATe AgamanA dIpaka samAna zrI janabhadra gaNuMvara vizeSaNavatI graMthamAM A pramANe pharamAve che. 50 A banne vedikAnI pAsethI soLahajAra yojana jaLanI uMcAI sudhI karNa gatithI jala zUnya kSetrane paNa lavaNa samudranuM ja kSetra samajavuM. jema merU parvatanI agyAra bhAganI hAnimAM karSagatithI AkAza kSetrane paNa merU parvata tarIke gaNeluM che, tema lavaNu samudranuM paNa samajavuM (vizeSaNavatI graMtha) cAre dizAmAM rahelA cArakArarUpa mukhe vaDe caturmukha evo A lavaNa samudra, jagatIthI AliMgita thayela zebhe che. 51 ghAtakIkhaMDanA pUrvArdhamAMthI lavaNa samudramAM praveza karatI zItedA nadInI barobara upara pUrva dizAmAM vijayadvAra AvyuM che. ane vaijayaMtAdi traNa dvArA paNa jabUdvIpanI jema lavaNu samudranI traNa dizAomAM kramasara AvelA che. (arthAt dakSiNa dizAmAM vejayaMtakAra, pazcima dizAmAM jayaMtadvAra ane uttara dizAmAM aparAjita dvAra AvelA che.) para-pa3 vijayAdi cAradAronA adhiSThAyaka vijyAdi cAra devatAe saMpUrNa rIte pUrve kahelA vijyadevanI samAna svarUpavALA jANavA. 54
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 11 lavaNa samudranAM ronI rAjadhAnIonuM sthaLa ] eteSAM rAjadhAnyo'pi, smRtAH sarvAtmanA smaaH| rAjadhAnyA vijayayA, prAkaprazcitarUpayA // 55 // etAH kiMtu svasvadizi, kSArodakabhayAdiva / asaGkhyadvIpapAthodhInatItya parataH sthitAH // 56 // nAmnaiva lavaNAmbhaudhau, rucirekSurasoda ke / yojanAnAM sahasrANi, vagAhya dvAdaza sthitAH // 57 / / sahasrAH paJcanavatistisro lakSAH zatadvayam / azItiyuka yojanAnAM, krozo dvArAmihAntaram // 58 // dvArANAM parimANa ca, niHzeparacanAzcitam / jambUdvIpadvAragatamanusaMdhIyatAmiha // 59 // athAsminnamvudhau velA, varddhate hIyate ca yat / tatrAdikAraNIbhUtAn, pAtAlakalazAna ve // 60 // - - - - - pahelA jenuM svarUpa kaheluM che, evI ja bUDhIpanA vijayadevanI vijaya rAjadhAnInI samAna A dareka devonI rAjadhAnIo samajavI. 55 paraMtu A sarve lavaNa rAjadhAnIo A samudranAM khArA pANInA bhayathI ja jANe, Aje samudrathI asaMkhyadvIpa samudranuM atikramaNa karyA bAda, AvatAM lavaNa samudramAM, ke je nAmathI ja lavaNa samudra che, tenuM pANI te suMdara Izu rasa samAna che, te samudramAM bAra hajAra jana gayA bAda rahelI che. pada-57. A lavaNa samudranA vijayAdi cAradvArenuM parasparanuM AMtarUM traNa lAkha, paMcANu hajAra, base esI cejanA ane eka gAu. (35ra80 jana ane 1 gAu) nuM che. (lavaNa samudranI paridhi-15,81,139 jananI che. tene 4 nI saMkhyAthI bhAgatA 3,5, 284 jana upara kaMIka thAya. temAthI eka eka kAranI paheLAI 8 yeAjana bAda karatAM 3,5,276 jana thAya temAM kAranA madhyabhAga sudhInA 4jana umeratAM 3,5, 280 jana ane kaMIka adhika thAya.) 58 - A dvArenuM parimANa ane racanA vagere badhuM ja bhUdvIpanA dvAranA varNana pramANe samajavuM. 59 pAtAla kaLazAonI prarUpaNuM - have ahi A samudramAM je veLA (bharatI) vadhe che ane ghaTe che, tenAM mULa kAraNa bhUta pAtAla kaLazonuM varNana karU chuM. 60
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12 ] [ kSetraloka saga-21 sahasrAn paJcanavati, vagAhya lavaNAmbudhau / yojanAnAM sa ekaiko, merodikSu catasaSu // 61 // evaM ca-pAtAlakumbhAzcatvAro, mahAliJjarasaMsthitAH / vaira smRtvA'dhinA grastA, agastyasyeva pUrvajAH // 62 // vaDavAmukhanAmA prAgapAkayUpasaMjJitaH / pratIcyAM panAmAyamudIcyAmIzvarAbhidhaH // 63 // dAkSiNAtyakalazasya bRhatkSetrasamAsavRttau keyupa iti nAma, pravacanasArodvAravRttI keyUra iti, samavAyAMgavRttau sthAnAMgavRttau ca ketuka iti? // kAlo mahAkAlanAmA, velambazca prabhajanaH / kramAdadhIzvarA eSAM, palyAyupo mahaddhi kAH // 64 // samantato vanamayAtmanAmeSAM nirUpitAH / vAsthaSTirivA, saMyoganamitA | da che. lavaNa samudramAM paMcANuM hajAra jana avagAhana karIne, merUthI cAre dizAmAM. te ekeka pAtAla kaLaza rahelA che. 61 te A pramANe : cAre pAtAla kuMbhe moTA ghaDAnA saMsthAnavALA-AkAravALA che. te jANe pUrvanuM vera yAda karIne samudra agatya RSinA pUrva ja jevA A cAre kaLazane grasI lIdhA che. dara pUrva dizAne kaLaza vaDavAmukha nAmane che. dakSiNa dizAne kaLaza keyU5 nAme che. pazcima dizAne kaLaza mUpanAmane che ane uttara dizAne kaLaza Izvara nAme che. 63. dakSiNa dizAnAM kaLazanuM nAma bRhatakSetra samAsanI TIkA mA keyUpa che. pravacana sAradvAranI vRttimAM keyura tathA samavAyAMga sUtra ane ThANAMga sUtranI TIkAmAM keyUka-e pramANe nAma che. A cAre kaLazonA adhiSThAyaka deve eka palyopamanA AyuSyavALA ane mahA RddhivALA che. teonA nAma anukrame kAla, mahAkAla, velaMba ane prabhaMjana che. 64. A cAreya kaLazAo saMpUrNa rIte vazvamaya che ane tenI ThIkarInI jADAI eka hajAra jananI che. 65. 1. keyUpa e dezI zabdathI traNe artha ghaTe che.
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 13 pAtALa kaLazAnuM mApa ] yojanAnAM sahasrANi, daza bhUle mukhe'pi ca / vistIrNA madhyabhAge ca lakSayojanasaM mitAH // 66 // 1ekaprAdezikyA zreNyA mUlAdvivarddha mAnAH syuH / madhyAvadhi vAvadhi tataetathA hAthamAnA ne 67 | (f) iti pravacanasAroddhAravRttI, parametattadopapadyate yadyeSAM madhyadeze daza yojanasahasrANi yAvat lakSayojanaviSkambhatA syAd, yataH pradezavRddhayA UrdhvaM paMcacatvAriMzadyojanasahasrAtikrama eva ubhayato mUla viSkambhAdhikAyAM paJcacatvAriMzatsahasrarUpAyAM viSkambhavRddhau satyAM yathoto lakSayojanarUpo viSkambhaH saMpadyate, evaM hAnirapi sA tveSAM madhye daza yojanasahasrANi yAvallakSayojana viSkambhatA kApyuktA na dRzyate, tadatra tattvaM bahuzrutA viti | yojanAnAM, lakSamekamavagADhA bhuvo'ntare / ratnaprabhAmUlabhAga, draSTumutkaNThitA iva // 68 // A kaLaza mULamAM nIce ane mukhamAM upara, daza hajAra yojanAnA ane madhyamAM vacce ekalAkha jananI pahoLAIvALA che. 66. A kaLazAo eka pradezanI zreNie mULathI madhyabhAga sudhI vadhe che ane tyAra bAda madhyathI mukha sudhI ghaTe che, arthAta te kaLazAo pahoLAImAM nIcethI madhyabhAga sudhI vadhatAM jAya che tathA vaccethI upara sudhI ghaTatA jAya che. 67 A pramANe pravacana sAroddhAranI TIkAmAM kahyuM che, paraMtu A zAstravacana tyAre ghaTe ke madhyadezamAM dazahajAra ejanathI (eTale ke bAhalyanA 10000 janane sAthe gaNune) ekalAkha jana pahoLAI hoya. kAraNa ke pradeza vRddhithI upara pIstAlIza hajAra jana e vyaMgyA bAda bane bAjuthI mulaviSkabhanA dazahajAra (10000) jana ane pIstAlIza pIstAlIza hajAra janarUpa pahoLAInI vRddhi thavAthI yakta lAkhAjana rUpa paheLAI prApta thAya che. A pramANe hAni paNa gaNI levI, paraMtu A madhyamAM dazahajAra yeAjanathI mAMDIne (eTale ke bAhatyanA 10000 ejana gaNavA pUrvaka, ekalAkha jana sudhInI pahelA kyAMya dekhAtI nathI mATe tattva te bahuzruta jJAnIo jANe. ratnaprabhA pRthvInA mULa bhAgane jovA mATe utkaMThIta thayA heya, evA A kaLazAo pRthvInI aMdara ekalAkha yeAjana uMDA avagADha che. 68. ? rAjA prati he ghoDatrAvoH A eka pradeza aMgulanA asaMkhyAtamAM bhAga pramANu samaja.
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 ] lakSadvayaM yojanAnAM sahasrAH saptaviMzatiH / multavyAtha' tame, trayaH jozAtathora // 61 // etatpAtAlakalazamukhAnAmantara mithaH 1 etanmUla vibhAgAnAmapyetAvadihAntaram || 7 || upapattizrAtra - eSAM caturNAM vadana vistAraparivarjite / payodhimadhyaparidhau, caturbhakta mukhAntaram // 71 // tathA'bdhimadhyaparidhereteSAM madhyavistRtau 1 zodhitAyAM caturbhakte, zeSe syAjjaTharAntaram // 72 // yojanAnAM salamerja, saptatriMzatsahasrayuk / saptatyA zataM krozAstrayastadidamIritam // 73 // eka pAtAla kaLazanA mukhathI bIjI pAtAla kaLazanA mukhanu aMtara e lAkha sattAvIza hujAra ekase sittera caiAjana tathA traNugAu (2,27,170 yAjana 3 gAu) nuM che. mA pramANe ja tenA mULa-taLIyAnu paNa aMtara samajavuM 69-70 ahIM ghaTAve che ke A cAre pAtALakalazAenAM mukhanAM vistAra ne cheDIne bAkInI samudranI madhya ridhinAM cAra bhAga karavAthI mukhanuM aMtara Ave che te A rIte : (dAta. 9,48,683, madhyama paridhi (lavaNu samudranI) kaLazanA mukhanA vistAra 40000 [ kSetraleAka sa-21 908683 ene khAdya karyAMmAda Avela saMkhyA tene cArI bhAgavAthI bIjA kaLazanAM mukha ane tIMyAnu aMtara che.) eTale 4 bhAgakaravAthI 9086834=227170 ceAjana 3 gAu ema eka kaLazathI samudranI madhyama paridhimAMthI kalazanA madhya vistArane khAdya karyAM pachI cAra saMkhyAthI bhAgavAthI je zeSa rahe, te kalazanAM eka peTathI (madhyathI) bIjA peTanu AMtarU Ave che, 71 72 eka lAkha, sADatrIza hujAra, ekasesane sittera ceAjana traNa gAu eka layanA madhya bhAgathI khIjA kalazanA madhya bhAganu' AMtaru kaheluM' che. 73
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ pAtALa kaLAnAM traNa vibhAga ] [ 15 kalpyante'zAstrayo'mISAM, sa caikakaH pramANataH / trayastriMzatsahasrANi, trayastriMzaM zatatrayam // 74 // yojanAnAM yojanasya, tRtIyAMzena saMyutam / adhastane tRtIyAMze, tatra vAyurvijambhate // 75 / / madhyame ca tRtIyAMze, vAyurvAri ca tiSThataH / tRtIye ca tRtIyAMze, vartate kevalaM jalam // 76 / / anye'pi laghupAtAlakalazA lavaNAmbudhau / santi teSAmantareSu, kSudrAliJjarasaMsthitAH // 77 // tathokta jIvAbhigamavRttau-"teSAM pAtAlakalazAnAmantareSu tatra tatra deze yAvat kSudrAliJjarasaMsthAnAH kSullAH pAtAlakalazAH prajJaptA" iti, atrAyaM saMpradAyaH-jambUdvIpavedikAntAdatItya lavaNAmbudhau / sahasrAn pazcanavati, tatrAyaM paridhiH kila // 78 // sallakSadvayanava tisahasra vistRterbhavet / nava sRkSAra satarA, dALa 2 zat | 71 che. dA. ta. 948683 samudranI madhyama paridhi - 400000 kaLazano madhya vistAra 548683 548683- 4 = 137170 ejana 3 gAu eka kalazathI bIjA kaLazanA madhyabhAganuM AMtarU thAya. A kaLazanAM traNa bhAga ka5vAnA che, te eka ekanuM pramANa 333339 jana che emAM nIcenA trIjA bhAgamAM vAyu che, madhyanA trIjA bhAgamAM vAyu ane pANI che ane uparanA trajA bhAgamAM kevaLa pANI che. 74-76 A lavaNa samudramAM bIjA laghu pAtAla kalazAo paNa che, ke je nAnA ghaDAnA AkAravALA che ane A-cAra moTA pAtAla kalazAonI vacce rahelA che. 77 zrI jIvAbhigamanI vRttimAM paNa kahyuM che, ke te pAtAla kalazonI vacce AMtarAmAM -te sthAnamAM nAnA ghaDAnA AkAravALA nAnA pAtAla kalazAe kahelA che. ahIM A pramANe vRddha paraMparA che. jambudvIpanI vedikAnA cheDAthI lavaNasamudramAM paMcANuM hajAra jana gayA bAda, A paridhi Ave, A paridhi vakhate tene vistAra (vyAsa) be lAkha nevuM hajAra ejanane hoya che ane enI paridhi navalAkha satara hajAra sAITha ja. nanI thAya che. 78-79 1 sahasrAzca sapaSTikA iti pATaH sAdhuH
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ kSetraloka saga-21 ___ ayaM bhAvaH paJcanavatiH sahasrAH samudrasaMbandhina ekapArzva, tAvanta eva dvitIyapArzva madhye caikaM lakSa jambUdvIpasaMvandhi, evaM dvilakSanavatisahastraviSkambhakSetrasya paridhirnava lakSAH saptadaza sahasrA 1SaTzatItyevaMruSo bhavatIti / catvAriMzatsahasrAtmA, zodhyate mukhavistRtiH / mahApAtAlakumbhAnAmasmAdrAzestataH sthitam // 80 / / aSTau lakSAH SaSTayadhikAH, sahasrAH saptasaptatiH / bhAge catubhireteSAM, labdhaM tatrAntaraM bhavet // 81 // lakSadvayaM sahasrANAmekonaviMzatistathA / sapaJcaSaSTidvizatI, kumbhAnAM mahatAM pRthaka // 82 / / catulapyantareSveSu, paGktayo nava nava sthitAH / laghupAtAlakumbhAnAmAdyapatau ca te smRtAH // 83 // ahI tAtparya e che ke : samudra saMbaMdhI paMcANu hajAra jana eka tarapha, tevI ja rIte bIjI tarapha paMcANu hajAra yojana ane madhyamAM jaMbudviIpa saba dhI eka lAkha yojana-A pramANe be lAkha nevuM hajAra kSetrane vistAra ane kSetranI paridhi navalAkha sattara hajAra sAITha jana (917060) jana thAya che. mahApAtAla kalazAonAM mukha vistAranA cAlIsa hajAra jana Ave, tene cAra vaDe bhAgavAthI mahApAtAla kuMbhenuM parasaparanuM AMtarUM prApta thAya che. be lAkha ogaNIza hajAra basane pAMsaTha (219265) jananuM mahApAtAla kubhenuM eka mukhathI bIjA mukhanuM AMtarUM che. (pahelA mukhanuM 227 170 ejana traNa gAunuM aMtara (69-70 gAthAmAM kahyuM che) mukhanA madhya bhAge jANavuM, jyAre A kaLazanA kAMThA pAsenuM che. 81-82 cAra mahApAtAla kalazAnA cAre AMtarAmAM laghu pAtAla kuMbhanI nava nava zreNi che. temAM cAre tarAnI prathama zreNImAM basapaMdara laghu pAtAla kuMbha rahelA che. je A pramANe (nIce kahyA pramANe) laghu pAtAla kalaza vaDe mahA kuMbhanuM AMtarU pUrAya che. 83-84 1 paSThizcetyevaM0 iti pAThaH sAdhuH yadyapyatrobhayatrApi pranthakRtA kenacidataryeNa smRtidoSeNa SaTzatI' iti pATha ullikhito varIvRtyate tathApi gaNitAnusAreNAtrobhayatrApi 'paNTi' bhAvAt ekA sahasrAzcasapaSTikAH anyatra paSTizcetyeva iti ca pATho 'nusandheyaH // jo ke bane ThekANe graMthakAre akalpanIya smRti doSathI "gTakAtI" A pramANe pATha lakhela che, te paNa gaNitanAM anusAra te bane ThekANe "ji" ja Ave che. tethI A pATha zabda che. .
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ laghupAtAla kuMbhanuM varNana pratyekaM dve zate paJcadazottare kilAntaram / pUrvoktaM gurukumbhAnAmevamebhizca pUryate / / 84 // ekaikasyodaravyAsaH, sahasrayojanAtmakaH / tataH zatadvayaM paJcadazasahasratADitam / / 85 // laghukumbheriyanuddhamekekasyAntarasya veM // 86 // zeSa sahasrAzcatvAro, dvizatI paJcapaSTiyuk / rudraM kathaMcittatprauDhakumbhAntaramitho'ntaraH // 87 // paridhervarddhamAnatvAtpaGkau paGko yathottaram / ekaikakalazasyApi, vRddhirvAcyA vacasvibhiH // 88 / / tataH paGko dvitIyasyAM, dve zate SoDazottare / panau navamyAmevaM syustrayoviMzaM zatadvayam // 89 // eka eka laghupAtAla kalazano vistAra eka hajAra yojana pramANa che eTale basone paMdarane eka hajArathI guNavAthI belAkha ane paMdara hajAra thAya eTale laghukuMbha vaDe ATalI jagyA rokAyelI che tema jANavuM.85-86. (21541,000=2,15,000 yojana jagyA laghukuM bhavaDe rokAyelI che.) mahA pAtAlakuMbhanA AMtarAnA yajamAMthI laghu pAtAlakuMbhanA vistAranA lejano bAda karatAM cAra hajAra base pAMsaTha (4265) yojana bAkI rahyA te, zeSa AkAzakSetra laghupAtAlakuMbhanA parasparanA AMtarAthI pUrAya che tenuM gaNita A mujaba che. (dA.ta. 2192 6pa jana mahApAtAlakuMbhanuM AMtaruM 215000 ejana laghupAtAlakuMbhanA vyAsa bAda karavAthI 4265 AkAzakSetra. ) 87. samudranI paridhi vadhavAthI dareka paMktimAM AgaLa AgaLa eka eka kalazanI paNa vRddhi vidvAnoe kahelI che. 88. eTale bIjI paMktimAM basoLa kalazo thaze ane e rIte navamI paMktimAM batrevaza laghupAtAla kalaze thaze. 89. kSe-u. 3
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18 kSetraloka-sarga 21 ekasaptatyupetAni, zatAnyekonaviMzatiH / ekaikasminnantare syulaghavaH sarvasaGkhathayA // 90 // caturNAmantarANAM ca, militAH sarvasaGkhyayA / sphuraccaturazItIni, syuH zatAnyaSTasaptatiH // 91 // ayaM ca saMpradAyo 'vIraM jayasehare' tyAdikSetrasamAsavRtyabhiprAyeNa, bRhatkSetrasamAsavRttau jIvAbhigamavRtyAdau tvayaM na dRzyate / dhupatAzA, nI sadhaNitA che. sadA maharddhikairdevaiH, palyopamArddhajIvibhiH // 92 // ayaM kSetrasamAsavRtyAdyabhiprAyaH, jIvAbhigamasUtravRttau ca arddhapalyopamasthitikAbhirdevatAbhiH parigRhItA ityuktaM / zatayojanavistIrNA, ete mUle mukhe'pi ca / madhye sahasraM vistIrNAH, sahasraM modare sthitAH // 93 // (prathama paMktimAM 215, bIjImAM 216, trIjImAM ra17, cothImAM 218, pAMcamImAM 219, chaThThImAM 220, sAtamImAM ra21, AThamImAM 222, ane navamI paMktimAM 223, laghupAtAla kalazo che.) ekathI bIjA mahApAtAla kalazanA AMtaraDAmAM badhA thaIne ogaNasone Ikotera (1971) laghupAtAla kalazAo che. 90. cAre mahApAtAla kalazAonA aMtarAnA laghupAtAla kalazonI sarva saMkhyA sAta hajAra AThaso corAsI (7884) thAya che. 91. A vAtano A pramANe, saMdarbha "vIjayasehara ItyAdi laghukSetra mAsanI vRttinA abhiprAya mujaba che-bRhakSetrasamAsanI TIkAmAM (vRtti) tathA jIvAbhigamanI TIkAmAM A paraMparA dekhAtI nathI. ardhA palyopamanA AyuSyavALA maharthika devatAothI A badhA laghupAtAla kalazAe sadA adhiSThita hoya che 92. A vAtakSetrasamAsa TIkAnA abhiprAya jANavI jIvAbhigamasUtranI TIkAmAM te A kalazA ardha pAmanA AyuSyavALA devatA vaDe adhichita che ema kahevuM che. A laghupAtAla kalazAo mUla tathA mukhamAM so jana vistAravALA. madhyamAM eka hajAra jana vistAravALA ane eka hajAra yojana pRthvImAM uMDA avagADha rahelA 1 devatAzadasya svArthapratyayAntatvena devadevyubhayasAdhAraNatvAt /
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ pAtALa kaLazanAM traNa vibhAga tathA temano upayoga 18 dazayojanavAhalyavajrakuDyamanoramAH / vAyuvAyUdakAmbhobhiH, pUrNatryaMzatrayAH kramAt // 94 // sajananatayAM, trAnniza zatatrayam | tRtIyo bhAga ekaika, eSAM niSTaGkito budhaiH // 95 // laghavo'pi mahAnto'pi, yAvanmamA bhuvontare / uttuGgAstAvadeva syubhUmItalasamAnanAH // 96 // eSAM pAtAlakumbhAnA, laghIyasAM mahIyasAm / madhyame'dhastane caitra, vyaMze jagatsvabhAvataH 97 // samakAlaM mahAbAtAH saMmUrcchanti sahasrazaH / / kSubhitaistaizvoparisthaM, bahinissAryate jalam // 98 / / tena nissAryamANena, jalena kSubhito'mbudhiH / velayA vyAkulAtmA syAdudvamanniva vAtakI // 99 // jagatsvAbhAvyata eva, zAnteSu teSu vAyuSu / punaH pAtAlakumbhAnAM, jalaM svasthAnamAzrayet // 100 // jaleSu teSu svasthAnaM, prApteSu susthitodakaH / svAsthyamApadyate'mbhodhirvAtakIva kRtauSadhaH // 101 // che temaja dazajananI jADI vajanI ThIkarIthI manohara che A laghu kalazAonA paNa traNa bhAga kamazaH vAyu, vAyu-jalathI mizra ane jaLathI pUrNa che. vaLI te eke eka bhAga 333 jana pramANa paMDita purUSoe kahela che. 93-5. moTA ane nAnA kalazo jeTalA bhUmimAM magna che teTalA ja UMcA che ane emanuM mukha bhUmikalanI samazraNamAM raheluM che. 96. A nAnA moTA banne prakAranA badhA pAtAla kalazonAM madhyama ane chellA tRtIyAMzamAM jagata-svabhAvathI eka sAthe hajAro mahAvAyu utpanna thAya che ane khaLabhaLATa macAvatA te mahAvAyuo vaDe kalazAonA uparanA tRtIyAMzanuM pANI bahAra nIkaLe che, te bahAra nIkaLatA pANIthI kSobhAyamAna thayelo samudra, vAyurogavALA jema ulaTI kare tema, velA-bharatI vaDe pANIne bahAra kADhe che. 97-99. jagatanA svabhAvathI te mahAvAyu zAMta thayA bAda pAtAlakuMbhanuM pANI potAnA sthAne pharI pAchuM jAya che. 100 jema vAyunA regavALo mANasa auSadha karIne svastha thAya, tema te badhuM jaLa pitAnA sthAnamAM pAchuM AvI jatAM te samudranuM pANI sthira thaI jAya che. 101.
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra0 kSetraloka-sarga 21 machanti dvirahorAtre, vAtAH svasthIbhavanti ca / tato dviH pratyahorAtraM, varddhate hIyate'mbudhiH // 102 // tathAha jIvAbhigamaH--" lavaNe NaM bhaMte ! samudde tIsAe muhuttANaM kaikhutto aIrega var3a Dhai vA hAyai vA ?, go0! dukkhutto airegaM baDhai vA hAyai vA" rAkAdarzAditithiSu, cAtirekeNa te'nilAH / kSobhaM prayAnti mUrcchanti, tathA jagatsvabhAvataH 103 // tatazca pUrNimA'mAditithiSvatitamAmayam / velayA barddhate vArdizamyAdiSu no tathA // 104 // lokaprathAnusAreNa tvevamayoca" yathA yathendonijanandanasya, kAlakramaprAptakalAkalasya / AzliSyate'bdhirmadubhiH karAgraistathA tathoTelamupaiti vRddhim // 105 // darza tvapazyannatidarzanIya, nijAGgajaM zItakaraM payodhiH / vivRverAvAchara, vAritaNo muvi DhoTIti che 206 " A mahAvAyuo eka ahorAtrimAM bevAra utpanna thAya che ane bevAra zAMta thAya che, tethI dararoja bevAra samudra vadhe che ane ghaTe che. arthAtu bevAra bharatI ane be vAra oTa Ave che. 102. zrI jIvAbhigama sUtramAM paNa kahyuM che ke he bhagavan lavaNasamudramAM trIzamuhUrtamAM keTalIvAra velA vadhe che ane ghaTe che ? he gautama! velA bevAra vadhe che ane ghaTe che. 103. te mahAvAyuo tathA prakAranA jagat svabhAvathI pUnama ane amAvAsyAdi divasomAM vadhAre pramANamAM kSobha pAme che ane zAMta thAya che tethI pUnama ane amAvAsyAnA divase A samudranI velA atyaMta vadhe che tevI rIte dazama vagere bIjI tithiemAM teTalI velA vadhatI nathI. 104. leka prathAmAM te A pramANe kahevAya che ke, jema jema potAnA putra caMdrakALakame kaLAne prApta karIne potAnA kemaLa kiraNagravaDe samudrane AliMgana kare che, tema tema samudra vRddhine pAme che. 105. - amAvasyAnA divase atidarzanIya evA potAnA putra caMdrane na joIne samudra vadhelI velAnA bahAnAthI duHkhanAM agnithI tapta thayela pRthvI upara ALoTe che. 106.
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ zikhAnuM varNana 21 yojanAnAmubhayato, vimucya lavaNAmbudhau / sahasrAn pazcanavati, madhyadeze zivaidhate // 107 // yojanAnAM sahasrANi, dazeyaM pRthulA'bhitaH / cakAsti valayAkArA, jalabhittirivasthirA // 108 // sahasrANi poDazocA, samabhUmisamodakAt / / yojanAnAM sahasraM ca, tatrodvedhena vAridhiH // 109 / / ziravAmipAdadhadyogapaTTa yogIva vAridhiH / dhyAyatIva parabrahmA, janmajADyopazAntaye // 210 / / subhagakaraNIM yadvA, hArihAralatAmimAm / zyAmo'pi subhagatvecchardadhau vAddhiH zikhAmiSAt // 111 // jambUdvIpopAzrayasthAna , munInuta nisiSuH / kRtottarAsaGgasaGgaH, zivAvalayakaitavAt // 112 // pUrNakukSi bhRzaM ratnairunmadiSNutayA'thavA / paTTabaddhodara iva. vidyAdRptakuvAdivat / / 113 // lavaNasamudramAM bannebAjuthI paMcANuM hajAra (5000) jana cheDIne madhya bhAganI zikhA zebhI rahI che, te zikhA daza hajAra (10000) yojana cAre taraphathI pahoLI che mATe jANe valayAkAre sthira rahelI pANInI bhItanI jema te zobhe che. 107-108. ahI madhya bhAganA dazahajAra ( 10000 ) yojanamAM samabhUmi bhAgathI pANI soLahajAra (16000) jana uMcuM hoya che ane tyAM eka hajAra (1000) jananI uMDAIvALe samudra che. 109. jANe zikhAnAM bahAnAthI yeAgapaTTane dhAraNa karanAra yegInI jema samudra janma jAta jaDatAnI zAMti mATe jANe paramabrahmanuM dhyAna kare che. 110. athavA te kRSNavarNa e paNa subhagatAne IcchanAro A samudra saubhAgyane karanArI jANe suMdara hAralatA na hoya, evI A zikhAne dhAraNa karI rahyo che, 111. athavA to madhyazikhAnA valayanA bahAnAthI uttarAsaMgane karanAra A samudra jaMbudvIpanA upAzrayamAM rahelA munione namaskAra karavAnI IcchAvALA lAge che. 112. ghaNuM rovaDe jANe tenI (samudranI) kukSi pUrNa bharAI gaI hoya tevo A lavaNasamudra lAge che athavA unmAdI paNAthI jANe udara (madhya) bhAge paTTa bAMdhe vidyAthI garviSTa kuvAdI jevo A samudra lAge che. 113.
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ 22 kSetraka-saga 21 bhAti bhUyo'bdhibhUpAlavRto daivatasevitaH / zikhAmiSAptamukuTo, dadhadvA vAddhicakritAm / / 114 // tribhirvizeSakaM / pAtAlakumbhasaMmUrcchadvAyuvikSobhayogataH / uparyasyAH zikhAyAzca, dezonamarddhayojanam // 115 // dvau vArau pratyahorAtramudakaM barddhatetarAm / tatprazAntau zAmyati ca, bhavedvaleyamUrddhagA // 116 // tAM ca velAmucchalantI, dIvyagrakarAH surAH / / zamayanti sadA nAgakumArA jagataH sthiteH // 117 // tatra jambUdvIpadizi, zikhAvelAM prasRtvarIm / / dvicatvAriMzatsahasrA, dharanti nAganAkinaH // 118 // dhAtakIkhaNDadizi ca, prasarpantImimAM kila / nIvArayanti nAgAnAM, sahasrANi dvisaptatiH // 119 // dezonaM yojanAI yarddhate'mvu zikhopari / / paSTi gasahasrANi, satataM vArayanti tat // 120 // athavA te ghaNA samudrarUpa rAjAothI viTaLAyela, devatAothI levAyela ane zikhArUpI mugaTane dhAraNa karanAro A samudra, samudronAM cakavartI paNAne dhAraNa karate zebhe che. 114. pAtAlakuMbhamAM utpanna thatAM vAyunA vikSebhanA kAraNe zikhAnI upara kaMIka jUna (ardhajana) begAu dararoja divasamAM bevAra samudravelA vadhe che ane e vAyu zAMta thatAM te veLA paNa zAMta thAya che. 115-116. A rIte upara uchaLatI te pANInI velAne nAgakumAra devatAe haMmezA cATa (meTAkaDachA ) hAthamAM laIne vAre che A jagatasvabhAva che. 117. liMdhara devo jabUdvIpanI dizAtarapha prasaratI velAne beMtAlIsa hajAra (42000 ) nAgakumAra devatAo aTakAve che. dhAtakIkhaMDanI dizAtarapha prasaratI velAne bahotera hajAra (72000) nAgakumAra devatAo aTakAve che. 119. kaMIka nyUna (begAu) ardha yojana je pANInI zikhA upara vadhe che, tene sATha hAra (60000) nAgakumAra devatAo aTakAve che. 120.
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ laMdhara nAgadevatAonuM kArya tathA saMkhyA 23 lakSamekaM sahasrANi, catuHsaptatireva ca / velandharA nAgadevA, bhavanti sarvasaMkhyayA // 121 // eSAmupakrameNaiva, niruddhA nAvatiSThate / veleyaM capalA'tIva, maheleva rasAkulA // 122 // kiMtu dvIpasthasaMghAhadevacakrayAdiyugminAm / puNyAjagatsvabhAvAcca, maryAdA na jahAti sA // 123 // idaM jIvAbhigamasUtravRttyabhiprAyeNa, paJcamAGge tavRttau ca-'jayA NaM dIviccayA IsiM No Na tayA sAmuddayA IsiM, jayA NaM sAmuddayA IsiM No Na tayA dIviccayA IsiM ?, go0 ! tesiM Na vAyANaM annamannaviviJcAseNaM lavaNasamudda velaM nAtikamai," "anyo'nyavyatyAsena" yadeke ISat purovAtAdivizeSaNA vAnti tadetare na tathAvidhA vAntItyarthaH / velaM nAikkamaI'tti tathAvidhavAyudravyasAmarthyATelAyAstathAsvabhAvasvAcce "tyuktaM, atra IsiM purovAtAdIni vizeSaNAni tvevaM-'IsiM purovAya 'ti AvA vedhara nAgadevatAonI kula saMkhyA eka lAkha cumotera hajAra (174000)nI thAya che. 121. (42000 jambudvIpanI dizAtaraphanA nAgadevatAo 72000 dhAtakIkhaDanI dIzAtaraphanA 60000 zikhA uparanA 174000 kula saMkhyA nI) rasAkula-zokhIna strInI jema A atyaMta capala evI jala-velA velaMdhara devatAonAM prayAsathI ja aTake che tevuM nathI paraMtu dvIpamAM rahelA saMgha, arihaMtadeva, cakravartI, gugaliyA vagerenAM puNyathI ane tathA prakAranA jagaravabhAvathI A velA maryAdA mUktI nathI. 122123. A vAta zrI jIvAbhigamasUtranI TIkA (vRtti) nA abhiprAye kahI tathA paMcamAMga zrIbhagavatIjInI TIkA (vRtti) mAM paNa kahyuM che. he bhagavAn ! jyAre dviIpatarapha purovAta vagere vAyu kaMIka hoya, tyAre samudratarapha puravAta vagere vAyu na hoya? ane jyAre samudratarapha purovAta vagere vAyu kaMIka hoya, tyAre dvIpa tarapha purovAta vagere vAyu na hoya ? tene uttara ApatAM bhagavAna zrI mahAvIra prabhu pharamAve che ke -
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ 24 kSetraloka - sarga 21 manAka satrehavAtAH 'pacchA vAya'tti pathyA vanaspatyAdihitA vAyavaH 'maMdA vAya'tti mandAH-zanaiH zanaiH saMcAriNaH amahAvAtA ityarthaH 'mahAvAya'tti uddaNDA vAtAH, analpA ityarthaH / velandharANAmeteSAM, bhavantyAvAsaparvatAH / asminnevAmbudhau pUrvAdiSu dikSu catasRSu // 124 // tathAhi-jambUdvIpavedikAntAtpUrvasyAM dizI vAridhau / gostUpaH parvato bhAti, velandharasurAzrayaH // 125 // nAnAjalAzayodbhUtaiH, zatapatrAdibhiryataH / gostUpAkRtibhI ramyo, gostUpo'yaM giristataH // 126 // jalaM yadbhAsayatyaSTayojanI parito'zubhiH / tato nAmnodakabhAso'pAcyAM velandharAcalaH // 127 // he gautama! te vAyu anya viparIta hovAnA kAraNe samudranI velA AgaLa jatI nathI. anyonya vyatyAna = jyAre keTalAka purovAtAdi vizeSaNavALA vAyuo kaMIka paNa vAya che tyAre bIjA tevA prakAranA vAyu vAtA nathI. vendra nArUmar = tathA prakAranA vAyu dravyanA sAmarthyathI ane velAne tevA prakArano svabhAva hovAthI A pramANe kahyuM che. ahIM phaMpanna zabdano artha judA judA bhAvamAM kahyo che sipuravAra :satravAtA :- bhInAzavALA pavane pUchAvAya - vanasapati Adine hitakArI vAyu manAvAya - dhIme dhIme cAlate vAyu paNa mahAvAyu nahI. maDhAvAya - pracaMDa vAyu arthAt ghaNeja vAyu. A vedhara devatAonA AvAsa pavato Aja samudramAM pUrvAdicAra dizAomAM rahelA che. te A pramANe - jaMbudvIpanI vedikAnA cheDAthI samudramAM pUrva dizA tarapha velaMdharadevanA AzrayarUpa gostupa nAmano parvata zebhe che. 124-125. vividha prakAranA jaLAzayomAM utpanna thayelA gostupa AkAravALA zatapatra kamabethI A parvata ramya hovAnA kAraNe tene gestupa-giri kahevAya che. 126. - dakSiNa dizAmAM rahela parvata cArebAju pitAnA kiraNathI ATha jana sudhI pANIne prakAzita kare che, tethI tene uThakamAla velaMdhara parvata kahevAya che. 127.
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ vela dhara parvata aMge pazcimAyAM zaGkhanAmA, nagaH so'pyanvitAbhidhaH / zaGkhAbhaiH zatapatrAdyairjalAzrayodbhavairlasan // 128 // uttarasyAM dizi velandharAvAsadharAdharaH / dakasImAbhidhaH zItAzItododakasImakRt // 129 // zItAzItodayonadyoH, zrotAMsIha dhagadhare / pratighAtaM prApnuvanti, dakasImAbhidhastataH // 130 // evaM ca zItAzItode, pUrvapazcimayordizoH / pravizya vAridhI yAte, udIcyAmiti nizcayaH // 131 // gostupe gostupasuro, dakabhAsagirI zivaH / zaGkha zaGkho dakasImaparvate ca manaHzilaH // 132 // sAmAnikasahasrANAM, caturNI ca catasRNAm / paTTAbhiSiktadevInAM, tisRNAmapi parSadAm / / 133 // sainyAnAM sainyanAthAnAM, saptAnAmapyadhIzvarAH / AtmarakSisahasraizca, sevyAH poDazabhiH sadA 134 / / pazcima dizAmAM yathArtha nAmavALo zaMkhanAmaka velaMdhara parvata che, ke-je jaLAzayomAM utpanna thayelA zaMkhajevA kamaLathI zebhI rahyo che. 128. uttara dizAmAM dakasImAM nAmane velaMdhara parvata che ke-je sItA ane sItAdAnadInA pANInI sImA karanAro che arthAt maryAdA bAMdhanAra che. 129. sItA ane satadAnadInA pravAho A parvatane viSe pratighAta pAme che-aTakI jAya che tethI A parvatanuM nAma dekasImAM che. 130. A pramANe sItA ane sItAdA nadI pUrva-pazcima dizAmAMthI samudramAM praveza karIne uttaramAM jAya che-ema ahIM nizcaya thAya che. 131. gestupa parvata upara gostupa nAmano deva che. dakabhAsa parvata upara ziva nAmane deva che. zaMkhaparvata upara zaMkha nAmane deva che. ane dasama parvata upara mana:zIla nAmane deva che. 132. cAradevonA vaibhavanuM varNana: cArahajAra sAmAnika devatAo, cAra paTTAbhiSikta devIe traNa parSadA, sAta senA, sAta senAdhipatio ane seLahajAra AtmarakSaka dethI nitya sevAtAM tathA pUrva pUrva che. u-4
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ kSetraloka-sarga 21 svasvAvAsaparvatAnAmAdhipatyamamI sadA / pAlayanti pUrvajanmArjitapuNyAnusArataH // 135 // tribhirvizeSakaM / AjJApratIcchakA epAM. santyetadanuyAyinaH / anuvelandharAsteSAM, vidizvAvAsaparvatAH // 136 / / karkoTakAdirezAnyAM, vidyutprabho'gnikoNake / kailAzo vAyavIyAyAM, netyAmarugaprabhaH // 137 // vATakA mA, kAzawtrama | eSAM caturNAmadrINAmIzA gostUpasazriyaH // 138 // yathAsvamepAmaSTAnAM, ramyA dikSu vidikSu ca / rAjadhAnyaH svasvanAmnA, parasminlavaNArNave // 139 // asaGkhayeyAn dvIpavArDInatItya parataH sthite / yojanAnAM sahasrANi, vagAhya dvAdaza sthitAH // 140 // jambUdvIpavedikAntAdaSTApi svasvadizvamI / dvicatvAriMzatsahasrayojanAtikrame'drayaH // 141 / / janmamAM upArjana karelA punyanA anusAre A badhA devo sadAkALa potapotAnAM AvAsa parvatonA AdhipatyanuM pAlana kare che. 133-135. - A cAre devatAonI AjJAne svIkAranArA ane tene anusaranArA anulaMdhara devatAo che. temanA AvAsa parvate vidizAomAM che. 136. IzAna khUNAmAM karkoTaka, agnikhUNAmAM vidyuprabha, vAyavya khUNAmAM kelAza ane naiRtya khUNAmAM arUNaprabha nAmanA anuM velaMdhara parvata che. 137. A cAre anulaMdhara parvatanA svAmI anukrame karkoTaka, kardamaka, kailAsa ane arUNaprabha nAmanA deva che ke jene vaibhava gostupadeva pramANe samajavo. 138. A AThe velaMdhara devatAonI potapetAnA nAmanI bIjA lavaNasamudramAM, dizAo ane vidizAomAM suMdara rAjadhAnIo che. 139. asaMkhyadvIpa ane samudro oLaMgyA pachI rahelA (lavaNa) samudramAM bAra hajAra jana (avagAhana karIne) dUra A rAjadhAnIo rahelI che. 140. jaMbudviIpanI vedikAnA cheDAthI A AThe parvate potapotAnI dizAmAM beMtAlIza hajAra yojana dUra rahelA che. 141.
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ velaMdhara parvatonuM mAna 27 suvarNAGkaratnarUpyasphaTikairghaTitAH kramAt / dizyAzcatvAro'pi zailAH, sarve vidikSu ratnajAH // 142 // aSTApyamI yojanAnAM, sahasraM saptabhiH zataiH / ekaviMzaH samadhikamuttaGgatvena varNitAH // 143 // catuHzatI yojanAnAM, triMzA krozAdhikAmamI / vasudhAntargatAH padmavedikAvanamaNDitAH // 144 // mUle sahasraM dvAviMza, sarve'pi vistRtA amI / trayoviMzAni madhye ca, zatAni sapta vistRtAH // 145 // yojanAnAM caturvizAM, catuHzatImuparyamI / vistRtAH sarvato vyAsajJAnopAyo'tha tanyate // 146 // yojanAdiSu yAvatsUttIrNeSu zivarAgrataH / velandharaparvatAnAM, viSkambho jJAtumiSyate // 147 // atikrAntayojanAdirUpaM taM rAzimaJjasA / aSTAnavatyA'bhyadhikarguNayeH paJcabhiH zataiH // 148 // jAtaM caiteSAM giriNAmucchayeNa vibhAjaya / yallabdhaM tacaturviMzacatuHzatayutaM kuru // 149 // pUrva--dakSiNa-pazcima-uttara e cAre dizAonA velaMdhara parvato anukrame suvarNa, aMkaratna, rUpu ane sphaTikathI nirmita thayelA che ane vidizAnA parvate ratnothI bhanetA cha. 142. A AThe parvata sattarase ekavIza ejanathI kaMIka adhika uMcAIvALA kahelA che. 143. (A AThe velaMdhara parvata) cAraso trIza jana ane ekagAu jamInanI aMdara rahelA che, ane uparanA bhAge padmavedika tathA vanathI zobhI rahyA che. 144. (A AThe parvata) mULamAM eka hajAra bAvIza yojana, madhyamAM sAtaso tevIza jana ane uparanA bhAgamAM cAra covIza yajana vistAravALA che, have cAre mAthA vyAsa (vistAra) taane| BAya yAve che. 145-146. A velaMdhara parvatanA zikharanA agrabhAgathI jeTalA yojanA nIce utaryA bAda tyAM velaMdhara parvatono viSa~bha jANavo hoya, tyAre te utarAI gayelA gojananI saMkhyAne pAMcaso aThThANuthI guNavI, ane je Ave, tene parvatanI ucAI sattarasa ekavIzathI
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ 28 kRte caiva tatra tatra, viSkambho'bhIpsitAspade / vaidharAtripu dhaiyo, dadAntaH zrayatAmidda / z. // sapaSTIni zatAnyaSTa, dvau kozau ca ziro'grataH / atItya vyAsajijJAsA, cedidaM guNyate tadA // 151 // aSTanavatyADhyapaJcazatyaiva paJca lakSakAH / sahasrAH dviH sapta paJcazatI sanavasaptatiH // 152 // jAtAste ca hRtAH saptadazatyaikaviMzayA / zatadvayIM navanavatyadhikAM dhruvamArpayat // 153 // tatazca sA caturvizaiH zataizcaturbhiranvitAH / trayoviMzA saptazatI, jAteyaM tatra vistRtiH // 154 // madhyavyAso'yamevaiSAM sarvatraivaM vibhAvyatAm / syAdupAyAntarametanmadhya viSkambhanizraye // 155 // '' bhAgavI, je javAba Ave temAM cArasA cAvIza umeravA. ema karavAthI te te icchita sthAnevela dharapatAnA viSNu bhavistAra tamAre jANavA. tenuM dRSTAMta have ahIM sAMbhaLeA. 147-150. zikharathI nIce AThasA sATha ceAjana ane egAu nIce utaryA bAda je viSDa bha jANavA hAya, teA tene pAMcaseA aThThANuMthI guNavA tyAre pAMca lAkha cauda hajAra pAMcasA ogaNasIttera (514569) thayA tene sattaraseA ekavIzanI sakhyAthI ( girinI 'cAIthI) bhAgavAthI khaseA navANu thayA ane temAM cAraseA cAvIza umeravAthI sAtaseAtrevIsa ceAjananA vistAra thayA ane A ja badhAya patAnA madhyabhAganA vistAra che. A madhyama vyAsane jANavA mATe bIje paNa upAya che. 151-155. 860 ceAjana 2 gAu 4pa98 nuM gaNita 860 yAjana x 598=5,14,280 nA ceAjana x 598= +299 1721) 5,14579 (299 cAjana lAMbe 3,442 17037 kSetraleAka-saga 21 5,14,579 ceAjana thAya
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ velaMdhara parvatonAM vistAra kADhavAnI rIta 29 mUle zire ca viSkambhau, yau tadyoge'ddhite sati / sarvatra madhyaviSkambho, labhyo'tra bhAvyatAM svayam // 156 // eSAM velandharAdrINAM, mUlAMze paridhiM jinAH / sattAni DhAtrizata, sad TrAtrizatanA' || pa7 + madhye saSaDazItIni, dvAviMzatiH zatAni ca / kiJcitsamatirekANi, parikSepo nirUpitaH / / 158 // upari syAtparikSepaH, zatAnyeSAM trayodaza / kiJcidUnakacatvAriMzatA yuktAni bhUbhRtAm // 159 // dvisaptatiH sahasrANi, zatamekaM caturdazam / yojanAnAmaSTabhaktayojanasya lavAstrayaH // 160 // 17037 15489 015489 15489 0 0 000 mULano ane uparano je vistAra che tene saravALe karIne aDadhe karIe to badhe madhya vistAra Ave A vAta svayaM vicArI levI. 156. ( 1022 jana mULano vyAsa 424 yojana upara vyAsa 1446 enA aDadhA 723 ejana te madhyano viSkabha) A velaMdhara parvatonI mUlamAM paridhi batrIso batrIsa (3232) yojanamAM kaMIka nyUna ane madhyamAM (2286) bAvIsase chayAsI janathI kaMIka adhika ane zikharanA bhAge terasa ekatAlIsa (1341) yojanamAM kaMIka nyUna che A pramANe zrI jinezvara bhagavatee kaheluM che. 157-158. A AThe velaMdhara parvatenA mULa bhAgathI paraspara atara bahotera hajAra ekaso 2 "zithi gRnA phArtha
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ 30 kSetraloka-sarga 21 aSTAnAmetadeteSAM, mUlabhAge mitho'ntaram / velandharasurAdrINAM, pratyayazcAtra dayate // 161 // mUlabhAge yadeteSAmantaraM jJAtumiSyate / ekAdazA paJcazatyetadardhagA tadanvitA / / 162 / / dvicatvAriMzatsaharvAdigarekato yathA / kriyate parato'pyevamityetad dviguNIkuru // 163 // paJcAzItiH sahasrANi, dvAviMzAnyabhavanniha / madhyasthajambUdvIpasya, lakSamekaM tu mIlyate // 164 // eteSAM paridhiH pazca, lakSA yojanasaGkhyayA / pazcAzItiH sahasrANi, tathaikanavatiH parA // 165 // aSTAnAmapyathAdrINAM vyAso'smAdapanIyate / SaTsaptatyADhyazatayuksahasrASTaka saMmitaH // 166 // apanIte'smizca pUrvarAzirIdagvidhaH sthitaH / / paJca lakSAH sahasrANi paTrasaptatistathopari / / 167 // nava paJcadazADhyAni, zatAnyeSAmathASTabhiH / / bhAge hRte labhyate yattadadrINAM mitho'ntaram // 168 // cauda ane traNa aSTamAMsa ( 72114 3 yojana che. renI ghaTanA naye mu45 cha. 160-1.61. je A velaMdhara parvatanA mULabhAganuM AMtarU jANavuM hoya, te parvatanA viSkabhanA aDadhA, pAMcaso agyAra (511) yojana ane samudramAM avagAhita thaelA bAjunAM betAlIza hajAra yeAjanane sAthe (2000) gaNatA eTale ke betAlIza hajAra yojana ane pAMcase agyAra yojanane Dabala karavAthI paMcAsI hajAra ane bAvIza jana thayA temAM madhyamAM rahelA jaMbudvIpanA eka lAkha jana meLavatAM eka lAkha paMcAsI hajAra bAvIza ( 185022) yeAjana thayA ane enI paridhi pAMca lAkha paMcyAsI hajAra ekANu yajana ( 585091) thAya temAMthI ATha parvatanA vistAra rUpa ATha hajAra eka se chetara ( 8176) janane bAda karatA, pUrvanI saMkhyA A pramANe pAMcalAkha chotera hajAra navaso paMdara ( pa76915) thAya AvA ATha bhAga 42vAthI vara ya2 5'tanu 52252 mata3 mAvaze. 112-168.
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ 31 paraspara AtarU tathA tyAM pANInI vRddhi eSAM samIpe'mvRddhirjambUdvIpadizi sphuTam / samabhUtalatulyAmbho'pekSayoddhu payonidhau // 169 // navottaraM yojanAnAM, zatatrayaM tathopari / / padmAsvAzivaMsA: ponazanamAlitA: ?70 che. nizcayaH punaretasya, trairAzikAtpratIyate / vyutpitsUnAM pramodAya, tadapyAtatya daryate // 171 // yadi paJcasahasronalakSeNa baddhate jalam / / yojanAnAM saptazatI, tadA tadvaddhate kiyat / / 172 // dvicatvAriMzatsahasrariti rAzitrayaM likhet / Adyantayostatra rAzyoH, kAya zUnyApavartanam // 173 // etayohi dvayo rAzyoH, sAjAtyAdapavartanam / ghaTate lAghavArtha ca, kriyate gaNakairidam // 174 // (42000 jana jaMbuddhIpanI vedikAthI samudra tarapha pUrvadizAmAM 42000 - " , pazcima dizAmAM 511 * ; pUrva dizAmAM parvatane aDadho viSkabha 511 1 , 1 pazcima 55 55 55 85022= ToTala 100000 jaMbudvIpanAM 185022= Ani paridhi= 585091 yojana 1022 eka parvatane vyAsa ema ATha parvatano vyAsa 8176 yojana bAda karatA 585091-8176=576915 thayA ene AThe bhAgavA pa7691 528=72114 yojana velaMdhara parvatanuM paraspara AMtarUM Ave.) samabhUtalAnI pANInI sapATIthI A parvatanI jaMbUdvIpanI dizA tarapha pANInI vRddhi-pANInI uMcAI traNa so navajana ane pIstAlIsa-paMcANuM aMza (30985) yojana che. 169-170. Ane nizcaya trirAzithI thaI zake che. vistArathI jANavAnI IcchAvALAne AnaMda mATe te paNa ame (vistArIne) dekhADIye chIe. 171. paMcAhajAra yojane sAta jana pANInI uMcAI vadhe che, to beMtAlIsa hajAra pejane keTaluM pANI vadhe? tenI traNa rAzi lakhavI. (5000-700-42000) emAMthI pahelI ane chellI rAzinA mIMDA uDAvI devA A banne rAzio sajA
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ 32 kSetraloka-sarga 21 madhyarAziH saptazatI, dvicatvAriMzadAtmanA / atyena rAzinA guNyastathA caivaMvidho bhavet // 175 // nUnaM sahasrANyekonatriMzatpUrNA catuHzatI / tataH pazcanavatyA'yaM, bhAjyaH prathamarAzinA // 176 // bhAge hRte ca yallabdhaM, pAnIyaM tAvadacchitam / jambUdvIpadizyamISAM, samIpe tatpuroditam // 177 // jambUdvIpasya dizyeSAM, girINAmantike punaH / gotIrthena dharaudvedhaH, syAtsamo:vyapekSayA // 178 / / dvicatvAriMzadadhikA, yojanAnAM catuHzatI / daza paJcanavatyaMzAstrairAzikAtu nizcayaH // 179 // tiya hovAthI tenA mIMDA uDAvavA te yukta che ane saraLatA mATe gaNitajJo A pramANe kare che (5-700-42 rahyA) madhya rAzi je sAtase che tene aMtyarAzi betAlIsathI guNavI tethI ogaNatrIsa hajAra ane cAra ( 29400 ) Avaze tene prathamanI rAzi paMcANuM sAthe bhAgavI ane bhAga karatA je javAba AvyA teTalA jana pANInI uMcAI jabUdvIpanI dizAtarapha A parvatanI pAse hoya che je pahelA kahI che. 172-177. (5000-700-4ra000 95 -700-42 700842=29400 95) 29400 (309 285 = 309 jana jabUdvIpanI dizA tarapha 00900 A parvata pAse jaLavRddhi AvI.) 855 45 jabUdvIpanI dizA tarapha A parvatenI pAse gotIrthanI sAthe pRthvInI uMDAI samabhUmi bhAganA hisAbe cAraso betAlIza ceAjana ane daza paMcANuM aMza (44ra26 jana) trirAzIthI Ave che. 178-179.
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ 33 velaMdhara parvata pAse pANInI uMcAI nanu paJcasahasronalakSAnte yadi labhyate / bhuvo'vagAhaH sAhasrastadA'sau labhyate kiyAn // 180 // dvicatvAriMzatsahasraparyanta iti likhyate / rAzitrayaM kAryamAdyAntyayoH zUnyApavarttanam // 181 // madhyarAziH sahasrAtmA, dvicatvAriMzadAtmanA / hato'ntyena dvicatvAriMzatsahasrANi jajJire // 182 // Adyena paJcanavatilakSaNenAtha rAzinA / bhAge hRte labhyate'yamavagAho yathoditaH // 183 // yo'yaM bhUmeravagAho, yazca prokto jalocchyaH / etad dvayaM parvatAnAmucchayAdapanIyate // 184 // je paMcANuM hajAra jane bhUminI uMDAI eka hajAra ejananI che, te beMtAlIsa hajAra yojane keTalI uMDAI Ave? te jaNAvIe chIe. prathama traNa rAzi karavI ane emAM chellI ane pahelI saMkhyAnA mIMDA uDAvI devA ane hajAra rUpa madhyarAzine beMtAlIzavaDe guNavAthI beMtAlIza hajAra thayA ane tene pahelI rAzinI saMkhyA paMcANuMthI bhAgavAthI jema kahI che, tema 44ra6 jananI uMDAI Ave 180-183. ( 95000-1000-42000 95-1000-42 100084=42000 95) 42000 (442 380 400 380 200 190 = 442 jana = parvata pAse pANInI uMDAI AvI) je A bhUminI uMDAI ane jaLanI uMcAI kahI, tene parvatanI uMcAImAMthI bAda karavI ane je saMkhyA Ave, teTalI jaLanI upara A parvatanI uMcAI, jaMbudviIpanI kSe-u. 5
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ 34 kSetraloka-sarga 21 apanIte'vaziSTaM yattAvanmAtro jalopari / jambUdvIpadiSyamISAM, girINAmayamucchyaH // 185 // yojanAnAM navazatI, saikonasaptatistathA / catvAriMzadyojanasya, pazconazatajA lavAH // 186 // atra cAsargasaMpUrti, yatra kvApyavizeSataH / vakSyate'zA amI sarve, paJconazatabhAjitA // 187 / / zikharAbAdathaitAvaduttIrya yadi cintyate / atra pradeze viSkambho, jJeyo'mISAmayaM tadA / / 188 // paSTathADhyAni yojanAnAM, zatAni sapta copri| zazItinanazAMzA grenAMtaraMmavA 282 | tiryakakSetraNeyatA ca, jalavRddhivApyate / kiJcidUnASTapaJcAzadaMzADhyA paJcayojanI // 190 // jambudvIpadizi proktAt , parvatAnAM samucchyAt / syAdasyAmapanItAyAM, zikhAdizi nagocchyaH // 191 : sa cAya-yojanAnAM navazatI, triSaSTayA'bhyadhikA kila / satasatizaya, tathAstra thAkAro chaaH | 2 | dizA tarapha samajavI te keTalI Ave ? te navase ogaNasItera yojana cAlIza paMcANuM aMza pANInI upara parvatanI uMcAI Ave. 184-186 (4424 bhUminI uMDAI + 309ra jaLanI uMcAI 751. 1721 jana parvatanI uMcAImAMthI 7515 bAda karavAthI 96981 pANInI uparanI parvatanI uMcAI Ave. ahIMthI A sarga purI thAya tyAM sudhI, jyAM kaI vizeSa na lakhyuM hoya ane aMzanI vAta karI hoya, tyAM paMcAthI bhAgelA (1 yojanAnA) aMze samajavA. 187. zikharanA samabhAga uparathI ATaluM (969EUR jana) nIce utaryA bAda, tyAM keTalo viSkabha Ave? te vicArIye te tyAM 7605 janano viSkabha A parvatane samaja. 188-189, ATalA tI chakSetrathI jaMbudvIpanI dizA tarapha pANInI vRddhi pAMca yojana ane kaMIka nyUna aThThAvana aMza pramANa thAya che. 190. jabUdvIpanI dizA tarapha parvatanI uMcAImAMthI A (5yojana ane kiMcit jUna 58 aMza) bAda karatAM zikhAnI dizAmAM parvatanI uMcAI Ave che. 191. te uMcAI 9632 jananI che tathA ahIM pANInI uMcAI 315% jananI
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ gautama dvIpanuM varNana yojanAnAM paJcadazAH, zatAstrayo'STa cAMzakAH / tuHsatI 6 pAzA, cAMgAya dhokhatA // 113 / / evaM velandharAvAsaparvatAnAM yathAmatiH / svarUpaM darzitaM kiJcijIvAbhigamavarNitam // 194 // sumerutaH pazcimAyAM jambUdvIpAntyabhUmitaH / sahasrAn dvAdazAtItya, lavaNAmbhonidhAviha // 195 // yojanAnAM sahasrANi dvAdazAyatavistRtaH / zobhate gautamadvIpaH sthAnaM susthitanAkinaH // / 196 // saptatriMzatsahasrANi yojanAnAM zatAni ca / navASTacatvAriMzAni dvIpe'smin paridhirbhavet // 197 // dve gavyUte jalAdUrddha-mucchito'dhizikhAdizi / ante'syAsminnambuvRddhistrairAzikAtpratIyate // 198 // sAhisaramavu prApzatu, dvIpoDaya tAvanAttataH / caturviMzatirityeva, sannA vaSenaitA: // 200 // tatazca -- sahasrapaJcanavatiparyante yadi labhyate / navRddhiyAnAmAM, tAni sapta nizritA ! 200 // che ane pRthvInI uMcAi 45042 yAjananI che. A pramANe jIvAbhigamamAM varNavAyelAM yathAmati khatAvyuM 192-194. 35 gautamaddIpa:-sumerUpa tathI pazcimadizAmAM ja budvIpanA cheDAthI lavaNusamudramAM khAra hajAra (12000) yeAjana AgaLa gayA bAda, bAra hajAra (12000) ceAjananA lAMkhe ane paheALA susthitadevanA sthAnarUpa gautamadvIpa zAle che. 195-196. sADatrIza hajAra navaseA aDatAlIza ceAjana (37948) A dvIpanI piridha che. 197. samudranI zIkhAnI dizA tarapha A dvIpa jaLathI be gAu uMcA che. A dvIpanA aMtabhAge pANInI vRddhi keTalI ? te trirAzithI jANI zakAya che. 198. te A pramANe-samudramAM khAra hajAra (12000) caiAjana gayA bAda A dvIpa Ave che ane te khArahajAra (12000) yAjana paheALA che eTale ( A dvIpa pUrNa thatAM) samudramAM cAvIsa hajAra (ra4000) yeAjana thayA. tethI pa'cANu hajAra (5000) yeAjananA aMte jo sAtaseA ceAjananI jaLa vRddhi che teA cAvIsa hajAra ( 24000) yeAjane keTalI jaLavRddhi hoya ? tenI trirAzi mUkavI ane temAM prathama ane chellI
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ kSetralaka-ga 21 caturvizatyA sahauH, kiyatIyaM tadApyate / rAzitraye'ntyAdyayozca, kArya zUnyApavattenam // 201 // madhyarAziH saptazatI, guNito'ntyena rAzinA / caturvitti, satra: pozAmavana' e 202 | tatazca paJcanavatirUpeNAntyena rAzinA / vibhajyate tato labdhaM, paTsaptatyadhikaM zatam // 203 // azItiH paJcanavatibhAgAzcaitAvatI kila / gautamadvIpaparyante, jalavRddhiH zikhAdizi // 204 // jambUdvIpadizyamuSya, rAzeraddhaM jalocchyaH / yuktazceSa sahasrANAM, dvAdazAnAmatikrame // 205 // rAzinA mIMDA uDAvI devA sAta rUpa madhyarAzine vIza vaDe guNavAthI soLahajAra AThase (16800) thayA. ane paMcANurUpa prathama rAzithI bhAgavAthI ekase chotera jana ane ezI paMcANu aMza AvyA. tethI gautamadvIpanA paryate zikhA tarapha A kahyA teTalA jananI jaLavRddhi hoya che. 199-204. (95000-700-24000 95-700-24 700424=16800 95) 16800 (176 730 665 176 jana zikhA tarapha gItamadvIpanI jaLavRddhi hoya che.) 6pa0 570 jaMbudvipa taraphanI dizAe (eTale ke gautamadvIpanI A bAjunI dizAe) pANInI uMcAI aDadhI thAya--e yukta ja che kAraNake covIza hajAra (24000) yojanamAMthI bArahajAra (12000) jana gayA bAda A gItamapanI jabUdvIpa taraphanI 1 ahiM zAirAna arthathI ghaTe che.
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ 37 gautama dIpanuM varNana tataH pUrvoktasya rAzerayadidamAsthitam / aSTAzItiryojanAni, catvAriMzattathA lavAH // 206 // iyAn jambUdvIpadizi, dvIpasyAsyocchyo jalAt / zikhAdiguditadvIpocchyaH krozadvayAdhikaH // 207 / / triMzatpazcanavatyaMzAH, Sar3aviMzA zatayojanI / bhUnimnatA'smin paryante, dviguNA ca zikhAdizi // 208 // evaM ca-mRlAducco dvIpadizi, caturdazaM zatadvayam / krozadvayAdhikaM paJcanavatyaMzAzca saptatiH // 209 // catuHzatI yojanAnAmekonatriMzatA'dhikA / paJcatvavAriMzadaMzA, dvau krozau ca zikhAdizi // 210 // vanADhyayA padmavedyA, dvIpo'yaM zobhate'bhitaH / nIlaratnAliyugmuktAmaNDaleneva kuNDalam // 211 // dvIpasya madhyabhAge'sya, ratnastambhazatAzcitam / / bhaumeyamasti bhavanaM, krIDAvAsAbhidhaM zubham // 212 // dvApaSTiM yojanAnyetad , dvau krozau ca samucchritam / yojanAnyekatriMzataM, krozAdhikAni vistRtam // 213 // hizA mAve tethI tyai 8840 yenAnI vRddhi mAvI. 205-206. zikhAnI dizA tarapha kahelI dvIpanI (gautamadvIpanI) uMcAImAM be keza vadhAratAM jambudvIpanI dazA tarapha pANIthI dvIpanI upara kahelI uMcAI Ave che. 207. jaMbudvIpanI dizA taraphanA A gItamadvIpanA cheDe pRthvInI uMDAI 126 yojana che ane zimA ta26 me 20ii che seTa 252 8 yAna. 208. A pramANe A gautamIpa, jabUdvIpanI dizAmAM mULathI base cauda rojana be gAu ane sIttera paMcANa aMza (214 jana 2 gAu) uMce che tathA zikhA tarapha cAraso ogaNatrIza jana be gAu pIstAlIza paMcANa aMza (429 yojana 2 ) che. 208-210. A dvIpa vanakhaMDa ane padyavedikAthI cAre bAjuthI zebhI rahyo che. nIla ratnanI mALAthI yukta muktA maMDaLavaDe jema kuMDaLa zobhe tema A dvIpa zobhI rahyo che. 211. A dvIpanA madhyabhAgamAM so (100) ratna thaMbhathI yukta krIDAvAsa nAmanuM bhUmi uparanuM bhavana che. A bhavana bAsaTha jana ane be gAu uMcuM che ane ekatrIza pejana ane se 15 paDegu che. 212-213.
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ 38 kSetraloka-saga 21 etasyAvasathasyAntabhUmibhAge manorame / madhyadeze mahatyekA, zobhate maNipIThikA // 214 // yojanAyAmaviSkambhA, yojanArddha ca medurA / uparyasyAH zayanIya, bhogyaM susthitanAkinaH // 215 // susthitaH susthitAbhikhyo lavaNoda dhinAyakaH / catuHsAmAnikasurasahasrArAdhitakramaH // 216 // parivArayujAM cArurucAM catasRNAM sadA / paTTAbhiSiktadevInAM. tisRgAmapi parSadAm // 217 // saptAnAM sainyasenAnyAmAtmarakSakanAkinAm / SoDazAnAM sahasrANAmanyeSAmapi bhUyasAm // 218 // susthitAkhyarAjadhAnIvAstavyAnAM sudhAbhujAm / bhuGkte svAmyaM tatra bhUrisurArAdhitazAsanaH / / 219 // caturbhi: kalApakaM / ratnadvIpAdipatayo, lavaNAmbhodhivAsinaH / devyo devAzca te sarve'pyasyaiva vazavartinaH // 220 / A bhavananA marama madhya bhUmi bhAgamAM eka moTI maNipIThikA zebhI rahI che. tenI laMbAI ane pahoLAI eka yojana che ane uMcAI aDadhe () jana che. A maNipIThikAnI upara susthita nAmanA devone yogya evI zamyA che. 214-215. susthita devono parivAra sArI rIte rahela, susthita nAmane deva lavaNasamudrane svAmI che. tene caraNonI sevA cAra hajAra (4000) sAmAnika devo kare che. potapotAnA parivArathI yukta ane suMdara kAMtivALI paTTAbhiSikta cAra (4) paTTarANIo che. traNa (3) padA, sAta (7) sainyA, sAta (7) senAdhipatimI. ane sopA2 (16000) yAtma264 he. tAo che. A badhA tathA bIjA paNa susthita nAmanI rAjadhAnImAM rahenArA ghaNuM ghaNuM devatAonuM svAmIpaNuM te bhagave che ane ghaNuM devatAo tenI AjJA pALI rahyA cha. 216-218. lavaNasamudramAM rahelA ratnadvIpa vagerenA A adhipati. je kaI de ane devIe che te save 54 mA susthita devatAne 1za 2 cha. 220.
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUryadvIpa ane caMdradIpa 39 rAjadhAnI susthitasya, lavaNAdhipateH kila / pratIcyAM gautamadvIpAdasaGkhyadvIpavAridhIn // 221 / / atItya tiryaganyasmillavaNAmbhonidhau bhavet / / yojanAnAM sahasradizabhivijayopamA / / 222 / / jambUdvIpavedikAntAt , pratIcyAmeva merutaH / yojanAnAM sahasrANi, dvAdazAtItya vAridhau // 223 // syuzcatvAro ravidvIpA, dvau jambUdvIpacAriNoH / bhAnvodvauM cArvAka zikhAyA, lavaNAmbudhicAriNoH // 224 // meroH prAcyAM dizi jambUdvIpasya vedikAntataH / syuryojanasahasrANAM, dvAdazAnAmanantaram // 225 // catvAro'tra zazidvIpA, dvau jambUdvIpacAriNoH / indvodvauM cArvAk zikhAyA, lavaNodadhicAriNoH / / 226 // tathaiva dhAtakIkhaNDa vedikAntAdatikrame / / syuryojanasahasrANAM, dvAdazAnAmihAmbudhau // 227 / / lavaNasamudranA adhipati evA A susthita devanI rAjadhAnI, gautamadviIpathI pazcima dizAmAM asaMkhyadvIpa samudro oLaMgyA bAda, bIjA lavaNasamudramAM tIrachA bArahajAra (12000) jana AgaLa Ave che, ke je svarUpathI vijaya rAjadhAnI sarakhI che. 221-222. sUryadvIpa ane caMdraDhIpe - merUthI pazcima dizAmAM jambudvIpanI vedikAnI pAsethI lavaNasamudramAM bArahajAra (12000) yojana dUra gayA bAda, cAra (4) sUryadvIpo Ave che ke temAM be dvIpa jabUdvIpamAM pharanArA sUryanA che ane be kapa lavaNa samudranI zikhAnA pUrvabhAgamAM pharanArA sUryo che. 223-224. merUthI pUrva dizAmAM ja bUDhIpanI vedikAnA aMtabhAgathI bArahajAra (12000) jana dUra gayA bAda cAra (4) caMdradvIpa Ave che, temAM be (2) jaMbUdvIpanA caMdranA ane be (2) zikhAthI pUrva bhAgamAM pharanArA caMdranA dvIpa che. 225-226. teja pramANe dhAtakIkhaMDanI vedikAnA aMtabhAgathI lavaNasamudramAM bArahajAra (12000) jana AgaLa AvyA bAda ane jabUdvIpanA merUthI pazcima dizAmAM nizcita
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ yo kSetroka-sarga 21 jambUdvIpasthAyimeroH, pratIcyAM dizi nizcitam / aSTau dinakaradvIpA, dIpA iva mahArucaH // 228 // yugmam / bahiH zikhAyAzcaratodvauM dvIpAvarkayoyoH / / paTa SaNNAM dhAtakIkhaNDArvAcInArddhaprakAzinAm // 229 // tathaiva dhAtakIkhaNDavedikAntAdanantaram / yojanAnAM sahasreSu, gateSu dvAdazasviha // 230 // prAcyAM jambudvIpameroH, santyaSTau lavaNodadhau / rAzidvIpAstatra ca dvau, zikhAyAzcaratorbahiH // 231 // paDanye dhAtakIkhaNDAktanArddhapracAriNAm / SaNNAM himarucAmevamete sarve'pi saMkhyayA // 232 // syuzcaturvizatizcandrasUryadvIpAH sarve'pyamI / gautamadvIpasadRzA, mAnatazca svarUpataH // 233 // jalocchyAvagAhAdi, sarva tato'vizeSitam / gautamadvIpavadvAcyaM sarveSAmapi sarvathA // 234 // paNe sUrya dvIpo rahelA che. jANe mahAtejasvI dIpake na hoya! tenA jevA te bhAse cha.-hepAya che. 227-228. te ATha sUryadvIpomAM lavaNasamudranI zikhAnA pAchaLanA bhAgamAM pharanArAM sUryona be (2) dvIpa che ane bAkInA cha (6) dvIpo dhAtakIkhaMDanA pUrvArdhanA prakAzaka evA cha (6) sUryAnA che. 228. tevI ja rIte dhAtakIkhaMDanI vedikAthI lavaNasamudramAM bArahajAra (12000) yojanA gayA bAda jabUdvIpastha merUthI pUrva dizAmAM ATha (8) caMdradvIpe che. temAM be (2) dvIpa lavaNasamudranI zikhAnA bAhya vibhAgamAM pharanArA caMdranA che ane cha (6) dviIpo dhAtakakhaMDanA pUrvArdhamAM pharanArA cha (6) caMdranA che. A sUrya ane caMdradvIpanI kula saMkhyA vIza (24) che ane A covIse kI pramANathI ane svarUpathI badhI rIte gautamabii5 samAna cha. 230-233. A sarve dvIpanI pANI uMDAI vagere badhuM ja sarva prakAre gautamIpanI jema oneyg. 234.
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ 41 sUrya-caMdranAM bhava-AyuSya Adi. kiMtu tatrAsti bhaumeyameSu prAsAdazekharaH / vAcyaH pratyekamekaiko, bhaumeyasamamAnakaH // 235 / / pratiprAsAdamekaikaM, siMhAsanamanuttaram / teSu candrAzca sUryAzca. prabhutvamupabhuJjate // 236 // susthitAnaravatsevyAH, sAmAnikAdibhiH suraiH / varSalakSasahasrADhyapalyopamAyuSaH kramAt // 237 // eteSAM rAjadhAnyo'pi, svasvadikSu mnormaaH| myuH susthitapurItulyAH, parasmillavaNANave // 238 // ye tu santyantaradvIpAH, SaTpaJcAzadihAmbudhau / nirUpitAste himavagiriprakaraNe mayA // 239 / / evamekAzItirasmin , dvIpA lavaNavAridhau / velandharAcalAzcASTau, dRSTA dRSTAgamAbdhibhiH // 240 // paraMtu tyAM bhUmi saMbaMdhI bhavana che. jyAre A badhA dvIpamAM zreSTha prAsAda che e prAsAda pratyeka dvIpamAM eka eka che. gautamIpanuM bhUmi saMbaMdhI bhavana samAna mAnavALuM che. 23pa. dareka prAsAdanI aMdara eka eka uttama siMhAsana che, te sihAsana upara caMdra ane sUrya Adhipatya bhogave che. ra36, susthita devanI jema sAmAnika deva AdithI sevAtA evA A caMdra ane sUrya anukrame eka lAkha varSa adhika ane eka hajAra varSa dheka 2 palyopamanA AyuSyavALA che (eTale caMdranuM eka palyopama ane eka lAkha varSa tathA sUryanuM eka palyopama ane eka hajAra varSanuM AyuSya hoya che.) 237. A badhAnI manahara rAjadhAnIo pota potAnI dizAmAM AgaLanA lavaNasamudramAM che ane te susthitadevanI nagarInI samAna che. ra38. A samudramAM je chappana (56) aMtaradvIpa che, tenuM nirUpaNa meM himavaMta parvatanA prakaraNamAM kahyuM che. 239. A pramANe (4 velaMdhara parvata, 4 anuladhara parvata, 12 caMdra dvIpo, 12 sUryadvIpe, eka gautamadvIpa ane chappana antarkaMpa=81) A lavaNasamudramAM ekyAsI dvIpa ane ATha velaMdhara parvata che ke je Agama samudranAM darzaka evA mahApurUSoe zrutajJAna vaDe joyelA che. 240. kSe-3, 6
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ 42 kSetraleAka sa 21 mahApAtAlakalazAzcatvAro laghavaca te / sahasrAH saptacaturazItizcASTau zatAni ca / / 241 // ratnadvIpAdayo ye'nye, zrUyante'mbhonidhAviha / dvIpAste pratipattavyAH, prAptarUpairyathAgamam / / 242 / / sudhAMzavo'smiMzcatvArazvatvAro'ca toyadhau / saMcaranti samazreNyA, jambUdvIpendu bhAnubhiH || 243 // yadA jambUdvIpagatazrAraM carati bhAnumAn / eko merordakSiNasyAM tadA'sminnambudhAvapi // 244 // tena jambUdvIpagena, samazreNyA vyavasthitau / dakSiNasyAmevamero cAraM carato ravI / / 245 // ekastatrArvAka zikhAyAH, samazreNyA sahAmunA | zikhAyAH parato'nyo'bdhAvukSeva yugayantritaH // 246 // evamuttarato meroryo jambUdvIpago raviH / punastatsamaNyA, caratosvihAmbudhau // 247 // tadA ca caratorjambUdvIpe pIyUSa rociSoH / meroH prAcyAM pratIcyAM ca samazreNyA'mbudhAvapi // 248 // A lavasamudramAM cAra (4) mahApAtAla kalazAo ane sAta hajAra, AThase yorAsI (7884) laghupAtAsa udazAmA che. 241. ratnadvIpa Adi bIjA paNu A samudramAM je dvIpA saMbhaLAya che, tenuM svarUpa AgamamAM kahyA mujaba jANavuM. 242. O A samudramAM cAra (4) caMdro ane cAra (4) sUryAM che, je jabudrIpanA caMdra ane sUryanI samazreNime viyare che. 243. jamUdrIpanA eka sUrya jyAre merUnI dakSiNamAM phare che, tyAre te ja dbIpanA sUryanI samazraNamAM rahelA samudranA e sUce paNa merUnI dakSiNamAM ja phare che. temAM eka zikhAnA pUrva bhAgamAM sUrya ane eka zikhAnA pazcima bhAgamAM, ghusarImAM joDAcela be baLadanI jema A banne sUryAM A rIte avirata phare che. 244-246. A pramANe ja budvIpanA sUrya (bIjo) jyAre merUthI uttara dizAmAM phare che, tyAre tenI samazreNie rahelA samudranA be sUryo paNa uttaramAM phare che. 247, temaja ja'bUThThIpamAM pharanArA be (2) caMdro merUthI pUrva pazcimamAM jyAre kare che, tyAre
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUrya-caMdranuM saMcaraNa kSetra 43 dvau dvau zazAGkau carataH, pUrvapazcimayordizoH / arvAk zikhAyA ekaika, ekaikaH parato'pi ca // 249 // evaM ravIndavo ye'gre, santi maryottarAvadhi / jambUdvIpacaMdrasUryasamazreNyA caranti te // 250 // yathottaraM yadadhikAdhikakSetrAkrame'pi te / paryApnuvanti saha tadgatyAdhikyAt yathottaram // 251 // dRzyate bhramatAM zreNyA,' meDhImanu gavAmiha / arvAcInApekSayA'nyagatyAdhikyaM yathottaram // 252 // evaM sarve'nuvartante, jambUdvIpendubhAskarAH / maNDalAntarasaMcArAyanAhavRddhihAnibhiH // 253 // tato jambUdvIpa iva, bhottarAcalAvadhi / yadA'harmeruto'pAcyAM, tadevottarato'pyahaH // 254 // sahaivaivaM nizA meroH, pUrvapazcimayordizoH / evaM jambUdvIparItiH, sarvatrApyanuvartate // 255 // tenI samazreNie rahelA samudranAM 2-2 caMdro paNa merUnI pUrva ane pazcima dizAmAM ja phare che. temAM eka caMdra zikhAnI pahelA ane eka pachI phare che. 248-249. A ja rIte AgaLa paNa mAnuSottaraparvata sudhI je sUryo ane caMdra che, te jabUdvIpanA sUrya ane caMdranI samazreNie phare che. 250. AgaLa AgaLa kSetrano vistAra adhika adhika hovA chatAM paNa AgaLanA sUrya caMdro uttarottara adhika gatinA ge sAthe gati kare che. 251. ghANInA khAMbhalAne goLa pharatA (bhamatA ) baLadomAM pUrvanI apekSAe pachInA baLadanI gati vadhAre dekhAya che. 252. A pramANe sarve sUrya--caMdra maMDalAMtaranA saMcAramAM, ayanamAM ane divasanI vRddhi-hAnimAM jaMbudvIpanA sUrya-caMdrane anusare che. ra53. tethI jabUdvIpanI jema mAnuSottara parvata sudhI jyAre merUnI dakSiNamAM divasa hoya, tyAre uttaramAM paNa divasa hoya ane te ja vakhate merUnI pUrva-pazcima dizAmAM rAtri hoya che. A pramANe jabUdvIpanI rIti ( sUrya-caMdrane cAlavAnI paddhati) sarvatra (mAnuSettara parvata sudhI) anusare che. 254-255. 1 khalaka madhya gataM kIlakAkAraM kASTha sthUNetyarthaH ghAMcInI ghANInI madhyamAM rahela khIlA jevA kASThane sthaLA kahe che. tenuM bIju nAma meDhI che.
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ kSetraloka-sarga 21 ___ uktaM ca sUryaprajJaptau-' tayA NaM lavaNasamudde dAhiNaDDhe divase bhavati tayA NaM uttaraDDhevi divase bhavati, tayA NaM lavaNasamudde purathimapaJcatthime rAI bhavai, evaM jahA jaMbuddIve dIve taheva" evaM dhAtakIsvaNDakAlodapuSkarArddhasUtrANyapi jJeyAni / nanvatra poDazahasroccayA zikhayA'mbudhau / yotibALa saMratAM, cAvAto H zam ? A radda | bamo'tra ye jyotiSikavimAnA lavaNAmbudhau / te mintaH saMvAnni, vastradAna karyuM che ra7 | tadeteSAM jalakRto, vyAghAto na garbhavet / jalasphaTikaratnaM hi, svabhAvAjjala bhedakRt // 258 // kazyAvAstute, vimAnA DhALodhI .. tataH zivAyAmAM . trAsaH prathasfmata: rapa . sAmAnyasphaTikotthAni, zeSeSu dvIpavArdhiSu / kayotiSANAM vimAnAni, nanaisamiti 2. ra60 | sUryaprajJaptimAM kahyuM che ke-jyAre lavaNasamudramAM dakSiNa dhamAM divasa hoya tyAre uttarArdhamAM paNa divasa hoya ane tyAre lavaNasamudramAM pUrva pazcimamAM rAtri hoya A pramANe jema jabUdvIpamAM che temaja dhAtakIkhaMDa, kAledadhisamudra ane puSkarAI dvIpa saMbaMdhI sUrya prajJaptinA sUtro samajI levA, prazna:- ahIM samudranI aMdara rahelI saLahajAra yojana (16,000) uMcI zikhA vaDe karIne samudramAM saMcaraNa karatAM tiSka vimAnonI gatine vyAghAta kema nathI thato ? 256. uttara:- lavaNasamudramAM je tiSka vimAne che te jalasphaTIka ratnanA hovAthI te vimAno saMcaraNa karatI vakhate jaLane bhedIne jAya che, tethI A vimAnonI gatimAM jaLathI vyAghAta thato nathI kemake jalaphaTika ratna svabhAvathI ja jaLane bhedanAruM hoya che. 257-258. lavaNasamudramAM pharanArA A vimAno urva prakAzavALA che. (eTale ke teno prakAza uparanI dizAmAM phelAte hoya che, tethI te vimAnone prakAza zikhAmAM paNa cAre bAju phelAya che. 259. zeSadvIpa samudranA tiSka vimAne sAmAnya sphaTikanA banelA che ane te vimAnonuM teja nIce phelAya che. 260.
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ lavaNasamudranAM jyotiSka vimAno aMge 45 tathAha vizeSaNavatI-" solasasAhassiyAe sihAe kahaM joisiyavidhAto na bhavati ?, tattha bhannai, jeNaM mUrapaNNattIe bhaNiyaM " joisiyavimANAI savvAI havaMti phAliyamayAI / TwifjayAmA puna ruvo te vovimAna | ra0A | jaM savvadIvasamuddesu phAliyAmayAI lavaNasamudde ceva kevalaM dagaphAliyAmayAI tattheda meva kAraNaM-mA udageNa vighAo bhavautti, jaM sUrapaNNattIe ceva bhaNiyaM lavaNaMto ( Ne je ) joisiyAH uddhalesA bhavaMti NAyavvA / taiNa para voniyA gAnA (muM ) yaa ra60B taMpi udagamAlAvabhAsaNatthameva, logaThiI esatti " evaM catvAro'tra mUryAzcatvArazca sudhAMzavaH / nakSatrANAM zatamekaM, prajJaptaM dvAdazottaram / / 261 / / vizeSaNavatI graMthamAM kahyuM che ke prazna:- 16,000 (soLahajAra) yojanathI uMcI zikhAmAM jyotiSkano vighAta kema thatuM nathI ? uttara :-sUrya prajJaptimAM kahyuM che ke - "jayotiSkanA sarva vimAno sphaTikarananA banelA hoya che jyAre lavaNasamudranA jyotiSkanA vimAna jaLaTikamaya che." 260A. vizeSaNavatIno pADa - sarvadvIpa samudranA jatiSkanA vimAna kevaLa sphaTikamaya che ane phakta lavaNasamudranA jyotiSka vimAna jaLasphaTikamaya che temAM A ja kAraNa che ke-pANI vaDe tene vighAta na thAo. te mATe sUryaprajJaptimAM e paNa kahyuM che ke lavaNasamudranA jyotiSka vimAna urva vezyAvALA (upara jatA prakAzavALA) jANavA ane tenI pachInA jyotiSka vimAne nIce jatAM prakAzavALA jANavA 260B. AvA prakAranI lokasthiti paNa udakamALA-zikhAne (pANInI zikhAne) prakAzita karavA mATe che. A pramANe ahIM (lavaNasamudramAM) cAra sUrya, cAra caMdra, ekaso bAra nakSatro, traNase bAvana graho che ane tArAnI gaNatrI AmrAya pramANe jaNAvIye chIye te A 1-2 yadyapyatra sAmAnyena sUryaprajJaptinAmnA gAthAdvayametat saMmatitayA darzitaM parametat sUryaprajJaptiniyuktigataM jJeyaM, yataH 'addhakAvaTeti' gAthAvRttau zrIdevabhadrA yat suuryprjnyptiniyuktiHnottathavimAnA" cAritavatta: |
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ kSetraloka- sara 21 dvipaJcAzatsamadhikaM, grahANAM ca zatatrayam / pramANamatha tArANAM, yathA''nAyaM nirUpyate // 262 // dve lakSe saptapaSTizca, sahasrANi zatAni ca / navaiva koTAkoTInAM, proktAni tattvavedibhiH // 263 // atrAyamAmnAyaH yatra dvIpe samudre vA, pramANaM jJAtumiSyate / grahanakSatratArANAM, tatratyacandrasaGkhyayA // 264 // ekasya zazino guNyo, vakSyamANaH paricchadaH / evaM grahoDutArANAM, mAnaM sarvatra labhyate // 265 / / ekazaziparivArazcAyam aSTAzItigrahA RkSANyaSTAviMzatireva ca / zarAzvAGkarasarasA stArANAM koTikoTayaH // 266 // lavaNAndhau ca kAlode, svayambhUramaNe'pi ca / bhUyasyo matsyamakarakUrmAdyA matsyajAtayaH // 267 // tatrAsmillaghaNAmbhodhAvutsedhAGgulamAnataH / yojanAnAM paJca zatAnyutkRSTamatsyabhUdhanam // 268 // bhu055 cha-me sAsa, sasa: 12 naso TATI (2,67,800 TATal) tArA tattvajJAme Desa cha. 261-263. ahIM paraMparA A pramANe cheH je jaMbudvIpa ke samudramAM graha-nakSatra tArAnI saMkhyA jANavI hoya, te dvIpa ke samudra saMbaMdhI caMdranI saMkhyAvaDe ekacaMdrano kahevAtA parivAra guNavo A pramANe 42vAthI praha, nakSatra ane tArAnu bhAna satra bhI za cha. 264-265. eka caMdrane parivAra A pramANe kahyo cheH aThyAsI graho (88) aThThAvIsa nakSatra (28) ane chAsaThahajAra navase paMcotera TATI (66,875 TITI) tA. 266. lavaNasamudramAM, kAledadhi samudramAM ane svayaMbhUramaNa samudramAM ghaNuM masya, magaramaracha ane kAcabA vagere jalacara jIvonI aneka jAtIo hoya che. 267. temAM A lavaNasamudramAM matasya use AgaLanA mApathI 500 yojanAnA hoya che. kAledadhi samudramAM sAta (700) jananA mAnavALA tathA svayaMbhUramaNa samudramAM eka
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ samudromAM masyAnuM havApaNuM tathA mAna 47 zatAni sapta kAlode, sahasramaMtime'mbudhau / gurvaGgamAnaM matsyAnAmalpamatsyAH pare'bdhayaH // 269 / / syuryoniprabhavA jAtipradhAnAH kulakoTayaH / lavaNe sapta matsyAnAM, nava kAlodavAridhau / / 270 // arddhatrayodaza tathA, matsyAnAM kulakoTayaH / svayambhUramaNAmbhodhau, prajJaptAH parameSTibhiH // 271 // tathA ca jIvAbhigame-' lavaNe NaM bhaMte ! samudde kai macchajAtikulakoDijoNI pamuhasavasahassA, paNa ttA ?, go0 ! lavaNe satta, kAloe nava, sayaMbhUramaNe addhaterasatti' jambUdvIpe pravizanti, matsyA lavaNatoyadheH / navayojanapramANA, jagatIvivarAvanA // 272 // evaM ca-kacidayamudadhiH sudhAMzucandrAtapaghanasArasamujjvalazcakAsti / gatazikhazirasaH zikhAbhirAmo, rahasi hasanniva vAridhInazeSAn // 273 // hajAra (1000) jananA mAnavALA hoya che. A dehamAna utkRSTa samajavuM jyAre bIjA samudramAM matsya alpa saMkhyAmAM hoya che.1 268-2 69. yonithI utpanna thayelI ane pradhAna jAtIvALI evI masyonI kulakoTIo lavaNasamudramAM sAta che, kAledadhi samudramAM nava che ane svayaMbhUramaNa samudramAM sADAbAra che A pramANe parama pakArI parameSio e pharamAvyuM che. 270-271. zrIjIvAbhigamamAM paNa kahyuM che ke - he bhagavana lavaNasamudramAM manI jAti, kulakoTI, yuni vigere keTalA lAkha kahela che? he gItama lavaNasamudramAM sAta, kAledadhimAM nava ane svayaMbhUramaNa samudramAM sADAbAra (kulakeTio) che. ItyAdi. lavaNasamudramAMthI jaMbUdvIpanI jagatInAM vivaramArga dvArA nava jana pramANe kAyAvALA macce jaMbudvIpamAM (lavaNasamudranA sabhyo jabUdvIpanI aMdara praveza kare che.) 272. ane A pramANe kayAreka A samudra amRta jevA kiraNovALA caMdranA prakAzarUpI caMdanathI ujajavaLa thayelo ane zikhAthI manahara banela e te zikhA upara Avelo, zikhArUpI mastakathI rahita evA samasta samudrone ekAMtamAM jANe hasta hoya tevo zobhI rahyo che temaja kayAreka udaya pAmatA tIvra sUryanA prakAza rUpa kezaranA 1 egazAstranAM cothA prakAzamAM to lavaNa, kAloda ane svayaMbhUramaNa samudra sivAya bIjA samudromAM masyAdi na hoya tema kahyuM che. tAva te bahuzruta jANe.
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ kSetraloka-sarga 21 kvacidudayadamandabhAnutejo, ghusRNarasaprasarAruNAntagalaH / prakaTamiva vahanadISu rAgaM, hRdi rasataH patitAsu vallabhAsu // 274 // yugmam / kvacidanaNuguNairvibhAti muktAmaNibhiruDupratibimbitarivAntaH / aviratagatikhinnabhAnumuktaH, kacana karaprakarairiva pravAlaiH // 275 / / vacana jalagajainiyuddhasajjairasakRdudastakaroddharaiH karAlaH / jagadupakRtikArinIrapAnopanataghaneSu dhRtapratIbhazaGkaH / / 276 // sthalacarasamasarvajAtisattvAkRtimadanekajhapauSapUrNamadhyaH / pralayataralitaM jagaddadhAno, haririva kukSiniketane kRpAH // 277 // (prakrutinA pramAtha) kvacidiha kamalAyAH kautukAdAramaMtyA, jalacaranarakanyAlISu hallIsakena / ayamupanayatIvApatyarAgaikagRhyaH, pavana vanastrAva vinokAta || 278 che. rasanA phelAvAthI jenA aMtarAla bhAgo (vacamAM vacamAM) lAla thaI gayA che te A samudra pe tAnA hRdaya (madhya bhAga) viSe prema rasathI paDatI nadI rU5 vallabhAo upara jANe pragaTa paNe rAga dhAraNa karate hoya te zobhe che. 273-174. keIka sthAne mahAmatI motIo na hoya, tevA samudramAM pratibibita thayelAM nakSatrovaDe A samudra zobhe che. temaja keIka sthAne avirata gamana karavAthI zrAMta thayelA sUye jANe mukta karelA hoya tevA kiraNa jevA pravAlathI A samudra zebhe che. 275. jagatane upakAra karanArA evA nIranuM pAna karavA mATe AvelA vAdaLAmAM, zatru hAthInI zaMkA karatAM vAraMvAra uMcI karatA sUMDhathI bhayAnaka ane yuddha mATe sajaja thayelA evA jalahastiothI A lavaNasamudra keIka sthAne vikarALa lAge che. 276. sthalacarajI samAna sarva jAtinA jIvonI AkRtivALA aneka matanA samuhathI pUrNa che. madhya bhAga jene, e A kRpALu samudra jANe pralayakALathI vihvaLa na thayeluM hoya, tevA jagatane kRpALu viNanI jema potAnA udara rUpa bhavanamAM dhAraNa kare che. ra77. jaLacara manuSyanI kanyAonI zreNine viSe kautukathI rAsaDA vaDe ramatI evI lakSamInA apatyapaNAnA (lokamAM samudranI putrI manAya che) rAgane vaza thayelo A samudra pavanathI vegavALI bharatI oTanA gajarava rU5 vAdyane jANe harSathI vagADI rahyo che. 278.
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ lavaNusamudranuM vividha prakAre vana taralatarataraGgottuGgaraGgatturaGgaH, prasaradatulavelAmattamAtaGgasainyaH / ativipulamanojJadvIpa durgairudagraH, jayati, nRva4mAM vAhinInAM vivoDhA // 271 // ( mAhindI ) svacchonmUcchedatucchamatsyapaTalIpucchocchalacchI karaH kaNaH / cchedotsekitabubdudArbudamipodbhinnazramAmbhaH helotplAvitatuGgaparvatazatotsarpattaraGgodbhUto, vIraMmanya ivaiSa citramiSayA digbhUbhRtAM dhAvati // 280 // kruddhAkhaNDa lavajramaNDalajAlajjvAlAkarAlAnalaH trastAnekagirIndrakoTizaraNaM kalpadrumANAM vanam / tattadvastuvadAntatAtaralitairapyarthito nirjare yI ratnAra hatyane viminiAvinaiHstutaH // 282 / / (zAvihita ) atya'ta capala evA tara`gArUpa uttuMga ane kudatA azvanA sainyavALA, phelAtI mATI meATI velAerUpa madonmatta hastinA sainyavALA, ati vizALa ane maneAhara dvIparUpa kijJAvarDa zreSTha ane nadIonA svAmI, evA A lavaNusamudra rAja-zAbhAne dhAraNa kare che. 279. 49 upara AvatA moTA moTA matsyAnA samUhanI pucchanA AccheATanathI uchaLatA pANInA kyu, nIce pANImAM paDavAthI utpanna thayelA svaccha parapATAnA phugAnA bahAnAthI parasevAnA biMduovALA, pANInI laharIothI bhIMjavI dIdhelA se'kaDo uttaMga patA upara thaIne jatAM tara'gAthI uddhata dekhAtA ane peAtAne vIra mAnatA, evA A samudra dizAonA patAne jItavAnI IcchAthI jANe ke doDI rahyo che. 280, kuddha thayelA deveMdranA vajramaMDalamAMthI jharI rahelA vALAnAM vikarALa agnithI trasta thayelAM aneka kroDa girIMdronA zaraNarUpa, kalpavRkSAnAM vana svarUpa ane te te vastuonA dAnamAM udAratA yukta evA davee paNa jenI pAse yAcanA karelI che, te A samudra (lavaNasamudra) aneka kavie dvArA vividha prakAre stavAele che. 281. kSe-u.7
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ 50 nirbIDakrIDadambhazvaranarataruNIklaptadIpopacArairnUtnairatnairayatnojjvalaghanaghRNibhiH kvApi dIprAMtarAlaH / arry prAptaprakarSaH pRthumakarakarAkRSTapATIna pITha, bhrasyannakrapramodollalana calajalotsiktaDiMDIrapiMDaiH || 282 // ( sragdharA ) dazabhirAdikulakaM / vizvAzvaryadakIrttikIrttivijayazrIvAcakendrAntipadrAjazrItanayo'niSTa vinayaH zrI tejapAlAtmajaH / yatkila tatra nizcitajagataccapradIpopa me, saMpUrti sukhamekaviMzatitamaH sargoM manojJo'gamat // grantha kSetraleAka-saga 21 283 // 337 || 11 rUtti zrIhovAze avazattamaH sau samAsaH || **** lajjA rahita paNe krIDA karI rahela jalacara manuSyAnI tarUNIo dvArA karAyela dIpakanA upacAra vaDe gherAelA svAbhAvika ujjavaLa ane ghaNA kiraNAvALA navA ratnA vaDe kAIka sthAne tejasvI atarAlavALA ane kAIka sthaLa vizALa magaramacchanA hAthI vadhu AkRSTa karAtAM matsyAnI pITha uparathI nIce paDatA ane jaLacara ja tuAe ha vaDe uchALelA ca'caLa pANInA paDavAthI utpanna thaela samudranA phINanA samUhavaDe prakatAne pAmeleA A lavasamudra zAbhe che. 282. vizvane Azcaya pamADanAra kIrtivALA, upAdhyAyajI zrI kIrtivijayajI mahArAjAnA a`tevAsI rAjazrI (mAtA)nA putra ane zrI tejapAla (pitA)nA agaja, evA zrI vinayavijayajI upAdhyAye jagatanA nizcita tattvAne jaNAvavA dvIpaka samAna je kAvya anAvyuM che. te kAvyamAM suMdara keArTinA ekavIsameA manAjJa sa sukharUpe samApta thaye. ekavIzamA saga samApta
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ // atha dvAtriMrAtitama: - sarna: prArane athAsmAllavaNAmbhodheranantaramupasthitaH / varNyate dhAtakIkhaNDadvIpo guruprasAdataH // 1 // vRkSeNa dhAtakInAmnA, yadasau zobhitaH sadA / vakSyamAtra veLa, tatoDyuM prathitastathA // 2 // caturyojanalakSAtmA, cakravAlatayA'sya ca / vistAro varNitaH pUrNajJAnAlokitaviSTapaiH / / 3 / / parikSepaH punarasyaH kukSisthadvIpavAridheH trayodazalakSarUpaH, kSetralabdho'yamIritaH // 4 // lakSAH kilaikacatvAriMzatsahasrANyatho daza / yoganAnAM navatI, vizcitaiyu // * // ayaM kAlopArzve'sya, paridhizvaramo bhavet / Astu lavaNAmbhodherante yaH kathitaH purA // 6 // sa` AvIzame dhAtakIkhaMDa dvIpa-svarUpaH have A lavasamudranI pachI rahelA dhAtakIkhaMDadvIpanuM varNana gurUkRpAthI karU chuM. 1. AgaLa jenuM varNana Avaze, evA dhAtakI nAmanA vRkSathI sattA zebhita hAvAthI A dvIpa dhAtakIkhaMDa tarIke prakhyAti pAmyA che. ra. kevalajJAnadvArA samagravidhanA daka bhagavAne-A dvIpanA cakravAla viSNubha (paheALAI) cAra lAkha yAjana kahela che. 2. madhyanA dvIpa-samudra ( ja'bUdbIpa-lavaNasamudra ) nA kSetrathI prApta thaela tera lAkha yeAjanarUpa vyAsa A dhAtakIkhaDadvIpanA che. 3. (temaja) ekatAlIza lAkha, dasahajAra, navaseksa ane kaIka nyUna ekasaTha ceAjananI paridha che. A piridha kAleAdhi samudra pAse che, tene caramaparidhi kahevAya che. ane AgaLa kahevAelI lavasamudra pAsenI piridha te Adya piridha che. pa-6
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ para kSetraloka-sarga 22 madhyamaH paridhilakSANyaSTAviMzatireva ca / pAf satsadda, pannAdyoganadhavAra | 7 | jambUdvIpavadeSo'pi, dvAraizcaturbhirazcitaH / tevAM nAmapramAddhi, sarva tadRddhi | 8 | kiMtvetadvArapAlAnAM, vijayAdisudhAbhujAm / parasmin dhAtakIkhaNDe, rAjadhAnyo nirUpitAH // 9 // za RkSA yojanAnAM, sA: sAviMzatiH | parAtrizA saptazatI, mitho dvAifmAntam | 20 || dakSiNasyAmudIcyAM ca, dvIpasyaitasya madhyagau / purA nAva, jJAti nadvitiH yojanAnAM paJca zatAnyuccI sahasra vistRtau / varavAri ghoSanAnAM , RkSA thANAmataH punaH | 2 ata eva spRSTavantau, kAlodalavaNodadhI / bAmyAM saMtumamoDa, mulAvara prasArita | zarU | ghAtakIkhaMDanI madhyama paridhi aThyAvIsa lAkha, chetAlIza hajAra, pacAsa ejanathI adhika che. 7. jaMbudvIpanI jema A dhAtakIkhaMDa paNa (vijaya Adi) cAra dvArathI yukta che. tenA nAma pramANAdi sarva jaMbUdvIpanI jema che. 8. parantu te dvAranAM dvArapAla je vijyAdi de che. temanI rAjadhAnIo AgabanAM dhAtakIkhaMDamAM kahelI che. 9. vijayAdi dvAronuM paraspara aMtara dazalAkha, satyAvIsa hajAra, sAtaso ne pAMtrIza jana che. (10,27,735 pejana) 10. jagata hitakArI bhagavAne A dvIpanI madhyamAM dakSiNa dizAmAM ane uttaradizAmAM be ISakAra parvate kahelA che. 11. A ISakAra parvate pAMca se (500) yeAjana uMcA che, ekahajAra (1000) jana pahoLA che. ane cAra lAkha (4,00,000) jana lAMbA che. 12. ATalA lAMbA hovAthI kAlodadhi ane lavaNasamudrane sparza karanArA A parvate jANe ke lavaNasamudra ane kAledadhi samudrane paraspara bhegA thavA mATe hAtha prasArita karyA hoya, tevA lAge che. 13.
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ 53. IpukAra parvatAnuM varNana kUTaizcaturbhiH pratyekaM, zobhitau ratnabhAsuraiH / kiM . ra tatra, re jAtrA 24 AbhyAM dvAbhyAmiSukAraparvatAbhyAmayaM dvidhA / dvIpo nirdizyate pUrvapazcimA vibhedataH // 15 // yacca jambUdvIpameroH, prAcyA pUrvArddhamasya tat / tasya pratIcyAmarddha yattatpazcimArddhamucyate // 16 // dvayorapyaddhayomadhye, ekaiko mandarAcalaH / tayorapekSayA kSetravyavasthA'trApi pUrvavat // 17 // tathAhi-apAcyAmipukAro ya, ihatyamervapekSayA / pUrvatastasya bharatakSetraM prathamato bhavet // 18 // tato haimavatakSetraM, harivarSa tataH param / to madAvidyArtha, vArtha tataH paya che ?| tatazca hairaNyavatamairAvataM tatastataH / auttarAha iSukAra, eSA pUrvAddhasasthitiH // 20 // te banne parvata, ravaDe tejasvI evA cAra-cArazikharothI suzobhita che. ane temAMthI kAledadhisamudranI bAjumAM rahelA ane parvatanA phUTa upara eka-eka catya che. 14. A be ISakAraparvatathI be bhAgamAM rahelo A dvIpa, pUrvArdha ane pazcimAI kahevAya che. jabUdvIpanAM merUparvatathI pUrvamAM A dhAtakIkhaMDano je ardha bhAga, te pUrvArdha che. ane tenI pazcimamAM je ardhabhAga te pazcimArdha kahevAya che. 16. bane ardhabhAganI madhyamAM eka-eka mandara (meru ) parvata che. tenI apekSAe ahIM paNa (eTale ke ghAtakIkhaMDamAM paNa) kSetra vyavasthA pUrvavat (jaMbudvIpanI jema) jANavI 17. te A pramANe che. ahIMnA (jabUdvIpanA) meranI apekSAe, dakSiNa dizAmAM je ISakAra parvata che. te IpukAra parvatathI pUrvamAM prathama bharatakSetra che. tyArabAda himavaMtakSetra, tyArabAda harivarSakSetra, tyArabAda mahAvidehakSetra, tyArabAda ramyakakSetra, tenI pachI haraNyavatakSetra tenI pachI airAvatakSetra ane tyArabAda uttarane iSakAra parvata Ave. A pUrvArdha ghAtakIkhaMDanI sthiti che. 18-20.
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ 54 kSetraloka-saga 22 pazcimAyAmapi tasmAddAkSiNAtyeSukArataH / prathamaM bharatakSetraM, tato haimavatAbhidham // 21 // evaM yAvadottarAha, iSukAradharAdharaH / / pUrvArddhavatkSetrarItirevaM pazcimato'pi hi // 22 // dvayorapyarddhayoreSAM, kSetrANAM sImakAriNoH / SaT SaT varSadharAH prAgvat , sarve'pi dvAdazoditAH // 23 // jambUdvIpavarSadharAdribhyo dviguNavistRtAH / tuGgatvena tu taistulyAH , sarve varSadharAdrayaH // 24 // AyAmatazcaturlakSayojanapramitA amI / paryantaspRSTakAlodalavaNodadhidhArayaH // 25 // tathAhyatra himavatorgiryoH zikhariNorapi / viSkambho'yaM jinaruktaH, pUrvAparArddhabhAvinoH / / 26 // yojanAnAM zatAnyekaviMzatiH paJca copari / kalAH paJcaivAtha mahAhimavatozca rukmiNoH // 27 // aSTAveva sahasrANi, yojanAnAM catuHzatI / ekaviMzatyabhyadhikA, tathaivakakalAdhikA // 28 // te dakSiNa dizAnAM IpukAra parvatathI pazcima dizAmAM paNa prathama bharatakSetra, tyArabAda hemavaMta e pramANe uttaranA ISakAra parvata sudhInuM jANavuM. atre pUrvArdhanI jemaja pazci bhAdhamAM 55 kSetravyavasthA lAvI. 21-22. A kSetronI sImA karanArA ane ardhavibhAgamAM cha-cha varSadhara parvate pahelAnI 2ma cha, te save mejavatai sA2 varSa 52 5vato cha. 23. A badhA varSadhara parvate ja budvIpanAM varSadhara parvatathI be gaNuM pahoLA ane yAmA samAna cha. 24. laMbAIthI A badhA varSadhara parvate cAra lAkha yojanamAM che. ane banne cheDAe kAledadhi tathA lavaNasamudranAM pANIno sparza kare che. 25. te A pramANe. dhAtakIkhaMDanA pUrvArdha ane pazcimArdhanAM himavAnuM ane zikharI parvatanI pahoLAI behajAra ekase pAMca jana ane pAMcakalA jinezvarae kahelI che. tathA mahAhimavAnuM ane rUkamI parvatanI pahoLAI AThahajAra, cAraso ekavIsa yojanA ane eka
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhAtakI khaMDane vistAranuM pramANa 55 trayastriMzatsahasrANi, yojanAnAM zatAni SaT / sphuraccaturazItIni, kalAzcatasra eva ca // 29 // viSkambho'yaM niSadhayogiryornIlavatorapi / draDhazAnAmAmISAM, ghAsamaMjanA viyam | 30 | lakSamekaM yojanAnAM paTsaptatisahasrayuk / zatAnyaSTau dvicatvAriMzatA samadhikAni ca // 31 // dve yojanasahasra ca, viSkambha ipukArayoH / tasmiMzca yojitetrAdriruddha kSetramidaM bhavet // 32 // ekaM lakSaM yojanAnAM, sahasrANyaSTasaptatiH / dvicatvAriMzadadhikAnyaSTau zatAni copari // 33 // kalA che. niSadha ane nIlavAna parvatanI pahoLAI tetrIsa hajAra, chasoryAsayojana ane cAra kalA che. ane A bAre parvatanI vyAsanI saMklanA (pahoLAIno saravALo) ekalAkha, cheterahajAra, AThane beMtAlIsa jana thAya che.' 26-31. be IpukAra parvatanI pahoLAI behajAra yojana che. te AmAM umeravAthI pavatethI rokAeluM kSetra ekalAkha, adyatera hajAra, AThase ne beMtAlIsa jana che. 32-33. 1 laghuhimaMta parvata 2285 yojana - 5 kalA zikharI , 2105 , -- 5 , mahAhimavaMta , 84ra1 , - 1 , aphima ,, 84ra 1 , - 1 , niSadha , 33684 ,, - 4 nilavaMta , 33684 ,, ja 88420 1 - 20 kalA- (18 kalA = 1 yojanA - 19 + 884ra1 88421 88421 yojanA pUrva dhAtakIkhaMDanAM , pazcima , 6 , varSadhara parvatAnuM , , + 176842 2000 + be IpukAra parvatanuM yojana dhAtakIkhaMDanA kula varSadharaparvata ane ISakAra parvatane vistAra 178842
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ kSetraloka-saga 22 athaitallavaNAmbhodhiparidherapanIyate / DhADhazAkhyAM tAmyAM , tena cunaH sa ma te che rUka | labdhAni yojanasahasrANi SaT SaT zatAni ca / caturdazADhyAni bhAgAzcaikonatriMzakaM zatam // 35 // dADhazakyatadAnanokravAH | tarasyuthavartazA, krizatI DhADhazAmavana che rUdra che atha caitAdRzairaMzairyathAsvamupakalpitaiH / caturdazAnAM kSetrANAM, labhyate mukhavistRtiH // 37 // 'have A saMkhyA (ekalAkha aDyottara hajAra AThaso ne beMtAlIsa 1,78,842) ne lavaNasamudranI paridhimAMthI bAda karyA pachI tene basone bArathI bhAMgavI eTale chahajAra chasone cauda yojana ane ogaNatrIsa, basa bAra : aMza yojana thAya che. AvA prakAranAM te aMze kula baso ne bAra thAya che. ane dareka kSetranAM yathAyegya kapAelA evA te aMzevaDe cauda kSetronA mukhane vistAra Ave che. 34-37. 1 15,81,139 lavaNasamudranI paridhi 1,78,842 varSadhara tathA ISakAra parvatane vistAra (bAda karyo ) 14,02,297 212) 14,02,297 (6614 127ra 01302. 1272 = 6614 6 jana cauda kSetranAM mukhane vistAra 00309 212 877 848
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ 57. dhAtakIkhaMDanAM kSetranAM aMzo bhAgakalpanA caivaM-ekaikozo bharatayostathairavatayorapi / catvAro haimavatayo-haraNyavatayorapi // 38 // harivarSAkhyayorevaM, tathA ramyakayorapi / pUrvAparArddhaM gatayoraMzAH SoDaza poDaza // 39 // catuSpaSTizcatuSpaSTividehakSetrayordvayoH / dvizatI dvAdaza caivaM. bhAgAH syuH sarvasaMkhyayA // 40 // bharatairavatebhyo vA, catunA mukhavistRtiH / vijJeyA haimavatayoH, hairaNyavatayorapi // 41 // SoDazaghnA harivarSaramyakadvayavistRtiH / tathA catuSpaSTiguNA, videhakSetrayordvayoH // 42 // evaM ca dhAtakIkhaNDe, madhyamAtparidherapi / pUrvoditAduktazailaruddhakSetravinAkRtAt // 43 // dvAdazADhayazatadvandvavibhaktAdupakalpitaiH / mukhavistRtivadbhAgairlabhyaiSAM madhyavistRtiH // 44 // 2 maratana me..me maza = 2 2 bhairavatana ,, ,, ,, = 2 DibhavAnanA yA2-yAra , = 2 29yatana ,, ,, 2 virSana soja- , 2 2bhyana ,, ,, 2 maDAvinA yosa-yAsa ,, = 128 mA prabhAra 48 s2paann| 42ta 212 mA (4 ) thAya che. 38-40. ma2ta mane bhairavatathA bhavata (2) ane 29yata (2) nI paDejA ( bhumavistA2) yA2 l cha. svipa (2) ane 2055 (2) nI som roll cha. ane mane mahAvidehanI cosaTha gaNe che. 41-42. A pramANe dhAtakIkhaMDanI madhyama paridhimAMthI pahelA kahela parvatethI rokAyela kSetrane bAda karIne, basone bArathI bhAMgavAthI, yathAyogya AvelA bhAgo dvArA mukhanA vistAranI jema A kSetrane madhya vistAra paNa prApta thAya che. 43-44. kSe-6.8
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ 58 kSetraloka-saga 22 tathA'tra kAlodAsannAtparyantaparidherapi / / nagaruddhakSetrahInAd , dvAdazadvizatAhRtAt // 45 // mukhavistRtivadbhAgaiyathAsvamupakalpitaH / caturdazAnAM kSetrANAM, labhyA paryantavistRtiH // 46 // evaM ca vakSyamANAyAM, kSetratrividhavistRtau / mAM mUkoha rUpa, bAnnAthaH prANa prazcita ka7 | kiMca-kRtvA'driruddhaM kSetraM tatsahasradvitayojjhitam / kartavyAzcaturazIti-stasyApyaMzA dizA'nayA // 48 / / tevI rIte ahiM kAledadhi samudrapAse dhAtakIkhaMDanI paryanta paridhimAMthI parvatethI rokAyelA kSetrane bAda karIne bane bArathI bhAMgatAM yathAyogya AvelA bhAgo dvArA mukhavistAranI jemaja caudakSetrane aMta vistAra prApta thAya che. 45-46. A pramANe AgaLa kahevAnA che, tevA kSetranAM trividha vistAramAM bhaNanArane muMjhavaNa na thAya eTalA mATe A mrAya prarUpaNa karI. 47. *have parvatathI rokAyelA kSetramAMthI (ISakAra parvatanAM be hajAra2000 ejana) 1 1788 4ra yojana parvatAthI rokAyela kSetra jana ISakAra parvatanAM bAda karyA 2000 176842 yojana 84) 17684ra (2105 bhAga 168 88 84 442 420 = 215 rU yojana = 1 aMza thayA. 22 1-1 aMza himavAna ane zikharI = 2105 6 - 2105 33 4-4 aMza mahAhimAvAna ane rUkamI = 84ra1 4 - 8421 16-16 aMza rUkamI ane nilavaMta = 33684 6 - 33684 3 44ra10 TaeN 44ra10
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ pavatAnA aze| ekaikazo himavatastathA zikhariNorapi / azAzvatvArazca mahAhimavatozca rukmiNoH // 49 // SoDazAMzA niSadhayornIlavanna gayorapi / evaM caturazItyAzairvarSabhUdharavistRtiH // 50 // ata eva ca vakSyante, bhAgAzcaturazItijAH / varSAdrimAne'smin puSkarArddhe'pi yojanopari // 51 // kSetrANyetAni dadhati, cakrArakAntarAkRtim / kSArAbdhidizi saMkIrNAnyanyato vistRtAni yat // 52 // jambUdvIpakSAvAdvimadhyanAbhimanohare / varSAMcalepukArAdricaturdazArakAJcite / / 53 / / asmin mahAdvIpacakre, kAlodAyaH pradhisthire / arakAntavadbhAnti, kSetrANIti caturdaza // 54 // khAda karIne tenAM cAsI ( 84 ) bhAge karavA ane A ja rIte ( eTale varSadharakSetranI jema) emAMthI ekeka aMza himavAna ane zikharI patanA, cAra cAra aMza mahAhimavAna ane rUkamI paryaMtanA, ane seALa-sALa aMza niSadha ane nilakaMta parvatanAM A pramANe varSadhara parvatAnA vistAra cAryAsI aMza pramANa che. ( pUrvAdha ane pazcimA dhAtakIkhaDa maLIne) 48-50. puSkarA kSetranI yAjanAmAM paNa vadhara parvatanA pramANe mATe cAryAzI bhAge AgaLa kahevAze. 51. A badhA kSetra cakranAM ArAnAM AMtarAnI AkRtine dhAraNa kare che, ke jethI e kSetre lavaNasamudra tarapha sa`kI che ane kAleAdadhi tarapha vistRta che. para. jabUDhIpa tathA lavaNusamudrarUpI jenI madhyanAbhi che tathA vadhara parvate IpukAra parvata Adi ArAethI yukta, A dhAtakIkha...Da nAmanA dvIpa rUpI cakra ( paiDu) che. ane ene, pharatA kAlAdhi samudrarUpa leADhAnI pATIthI sthira karela che. temAM 14 kSetre te ArAnA AMtarArUpe zAbhe che. 53-54, yAjana patathI rAkAyela kSetra pUrvArdhanAM 88421 pazvimA nAM 88461 176842 27 59 ..
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10 kSetraloka-sarga 21 kSetrANAmiha paryanta, eSAM kAlodasannidhau / mukhaM ca lavaNAmbhodhisamIpe paribhASitam // 55 // jJeyAH kSetraprakaraNe, sAmAnyenoditA lavAH / dvAdazadvizatakSuNNayojanotthA budhairiha // 56 // tatreha yAmyeSukArahimavatparvatAntare / pUrvArddha prathamaM bhAti, kSetraM bharatanAmakam // 57 // caturdazAni SaTpaSTizatAni vistRtaM mukhe / ekasya yojanasyAMzAzcaikonatriMzakaM zatam // 58 // yojanAnAM sahasrANi, madhye dvAdaza vistRtam / saikAzIti paJcazatIM, tathA patriMzataM lavAn // 59 // aSTAdaza sahasrANi, yojanAnAM zatAni ca / / paJcaiva saptacatvAriMzadyojanAdhikAnyatha // 60 // paJcapaJcAzadadhikamaMzAnAM niyataM zatam / etAvadbharatakSetra, paryante vistRtaM matam // 61 // trairAzikAdinA bhAvyo, vistAro'nyatra tu svayam / tAhakakSetrAkRtyabhAvAnAtra jyAdhanurAdikam // 62 // madhyabhAge'sya vaitADhya, uccatvapRthutAdibhiH / jambUdvIpasthabharatavaitADhaya iva sarvathA // 63 // A badhA kSetrono cheDo kAledadhi pAse che ane mukha lavaNa samudra pAse hu~ cha. 55. A kSetra prakaraNamAM sAmAnyathI bhAga (aMza-lava) kahevAyA haya, te eka jananAM basone bAre bhAMgelA aMze che, tema paMDita purUe jANavA. 56. temAM ahIM pUrvAdha ghAtakIkhaMDamAM dakSiNa ISakAra parvata ane himAvAna parvatanI vacce prathama bharatakSetra che. tene mukhavistAra 6614 jana ane 129 aMzane che. madhyavistAra 12581 jana ane 36 aMzane che. tathA paryatavistAra 18547 yojana ane 155 aMzane che pa7-61 temaja anyatra vistAra trirAzI vagerethI svayaM jANuM levo. tathA jambudvIpanA bharatakSetra pramANe AkRti na hovAthI ahIMyA jayA-dhanupRSTha Adi jaNAvyuM nathI. 62. AnAM (dhAtakIkhaMDanA bharatanAM) madhyabhAgamAM vaitADhaya parvata che. ke jenI
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAtakI sadhaLI vyavasthA ja khUdropa samAna AyAmataH kintu caturlakSa yojanasaMmitaH / cukSomayata: papazcAratA mahAreH || 64 || uttarArddhamadhyakhaNDe, himavadbhirisannidhau / jambUdvIparSabhakUTatulyo'tra vRSabhAcalaH // 65 // zeSA sarvASi vyavasthA, paTkhaNDabhavanAdikA / nambUdIpamarata, jJeyAtrAvivitA // 66 // tathAstra bharatAdInAM tairjambUdvIpagaiH saha / dravya kSetrakAlabhAva paryAyAH syuH samAH kramAt // 67 // paro'smAd himavAnadriH, paJcADhyAnekaviMzatim / zatAMstato lavAn vidvAzati caturazItijAn // 68 // nanu jambUdvIpahimavato mAne dviguNite sati yathoktA yojanopari ekonaviMzatijAH paJca bhAgA bhavanti, atra ca caturazItijA dvAviMzatiruktAstataH kathamasya tato dvaiguNyaM na vyAhanyate ?, atrocyate - eSAM bhAgAnAM dvaividhye'pi vizeSaH ko'pi nAsti, yato yAvadekonaviMzatijaiH paJcabhirbhAgairbhavati tAvadeva caturazItijairdvAviMzatyA pi 61 uMcAI ane paheALAI jammudvIpamAM rahela bharatakSetranAM vatADhyapata jeTalI sarva rIte che. paraMtu laMbAI 4 lAkha yeAjana pramANa che. ane banne bAju (banne zreNinA ) paMcAvana-pa`cAvana mahAnagareAthI yukta che. 63-64, A bharatamAM uttarArdhanA madhyakhaMDamAM himavAnagaranI bAjumAM jammudvIpanAM (bharatanAM ) RSabhakUTa samAna ahIM RSabhAcala che. 65. bAkInI chakhaMDa, bhavana AdinI saghaLIce vyavasthA jammUdrIpanAM bharatanI jema ahiM paNa eka sarakhI jANavI. 66. tathA ahIMnAM bharata Adi kSetronAM dravya-kSetra-kALa ane bhAvanAM badhAM ja paryAyA ( paristhiti ) kramazaH jammUdrIpanA te-te kSetronI samAna ja jANavA. 67. A ( bharatakSetra ) nI pachI himavAna pata che. je ekavIsaseA pAMca yAjana khAvIsa ceAryAsI aMza che. (2105 ?? ceAjana ) 68. prazna:- jammUdrIpanAM himavAnanAM pramANune Dakhala ( dviguNa ) karavAthI yathAsta caiAjanA upara 13 aMza Ave. jyAre ahIM rlR aMza kahyA. te ahIMnAM himavAnanAM pramANamAM ja khUdvIpanAM himavAna karatAM dviguNutA kahevAya che temAM bAdha nahIM Ave? uttara:- A banne prakAranI aMdara vizeSa kAMi nathI kAraNa ke e aMza vaDe
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ 62 kSetraloka-sarga 22 bhavati, ubhayatrApi kizcidadhikayojanacaturthabhAgasyaiva jAyamAnatvAditi evamagre'pi bhAvyaM / padmadAbhidhAno'sya, mastake'sti mahAhUdaH / yoganAnAM saTTa, di savitRtaH || 61 dazayojanarUpo'syodvadho'bjavalayAdi ca / jambUdvIpapadmada. ivehApi vibhAvyatAm / / 70 / / evaM ye'nye varSadharAcaleSu kuruSu hudAH / tathA nadInAM kuNDAni, dvIpAH kuNDagatAca ye // 71 // avizeSeNa te sarve'pyudvedhocchya maantH| jambUdvIpasthAyitattadvIpakuNDahadaiH samAH // 72 / / tatastadudviddhatAdi, tathA'bjavalayAdi ca / anucyamAnamapyatra, svayaM jJeyaM yathA''spadam // 73 // viSkambhAyAmatastvete, sarve'pi dviguNAmtataH / vyAsodvedhAbhyAM ca nadyo, vyAsarvanamukhAnyapi // 74 // jeTaluM pramANa thAya teTaluM ja pramANa 24 aMza vaDe thAya che. bane ja ThekANe kaMIka adhika jananAM caturtha bhAga jeTaluM ja pramANa Ave che. A rIte ja AgaLa paNa samajavuM. (yojananAM 84 bhAga kapIne jambudvIpanAM varNanamAM jananI 19 kalA kahI hatI tema) A himAvAna parvatanI upara padmadraha nAmano mahAdraha che, ke je be hajAra (2,000) jana lAMbo che. ekahajAra (1,000 ) jana pahoLo che ane 10 ejana uMDo ane A drahanA kamaLanAM vAya vagere jambudvIpanA padmadrahanI jema ahIM paNa samajI levAM. 69-70 e pramANe bIjApaNa varSadhara parvata uparanA drahA, kurukSetranA je draho, nadInAM je kuMDo che ane kuMDamAM rahelA je dvIpa che, te badhA uMcAI ane uMDAInA pramANamAM sarvarIte jambudvIpamAM rahelA te-te dvIpa-kuMDa ane drahanI samAna ja che. kuMDa ane dvIpanI laMbAi-pahoLAI ane uMDAI jambudvIpanI jema ahIM paNa samajavI. 71-72. tethI te-te sthAnanI uMDAI vagere ane kamaLanAM valayo vagere ahIM kahyA na hovA chatAM paNa te-te sthAne te-te rIte svayaM samajI levuM. 73. uparokta sarve padArtho-jabudvIpanA te-te padArthothI laMbAI ane pahoLAImAM dviguNa che, paNa nadIo pahoLAI ane uMDAImAM dviguNa che. ane vanamumAM pahoLAI dvaguNa che. 74.
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhAtakIkhaDanI nadIonI paheALAI Adi tathAhu:-" vAsaharakurusu dahA naINa kuNDAI tesu je dIvA / ussayatullA vikkhaMbhAyAmao duguNA // 75 // savvAovi naIo vikkhaMbhovvehaduguNamANAo / sIyAsI oyANaM vaNANi duguNANi vikkhaMbhe // 76 // " evaM ca - gaGgA sindhuraktavatIraktetyAkhyAspRzAmiha / SaTtriMzazatasaGkhyAnAM nadInAM hRdanirgame // 77 // adhyarddhAnaM yojanAni viSkambho dvAdaza smRtaH / paryante ca paJcaviMzaM yojanAnAM zataM bhavet // 78 // tAvanti kuNDAni, vistRtAnyAyatAni ca / viza phri yoganAta, DhavA: pogayoJanAH || 7o || svarNakUlA rUpyakUlA, rohitA rohitAMzikA | ityaSTAdau vistRtAH syuH, paJcaviMzatiyojanIm // 80 // ante ca sArddhaM dvizatIM, sarvatraitAvadeva ca / caturviMzatirapyantarnadyaH syuriha vistRtAH // 81 // catvAriMzA dvizatyAsAM, kuNDeSvAyativistRtI / dvAtriyonanAbhyAsAM, dIvA bAyatavistRtAH // 82 | kahyuM che ke vadhara parvata ane kurukSetramAM drA, nadInAM ku`DA ane temAM rahelA je dvIpA che, te badhAnI uMDAI ane uMcAimAM tulya che jyAre paheALAI ane laMbAImAM Dabala che, ane sarva nadIenI paheALAI ane uMDAI dviguNa che, temaja sItA ane sItAdA nadInAM vaneAnI paheALAi dvIguNa che. 75-76 eja pramANe ga`gA-sindhu-raktA ane raktavatI nAmanI je 136 nadIe che. te nadIenI drahamAMthI nikaLatI vakhate sADAbAra yeAjananI paheALAI hoya che, ane aMte 125 ceAjananI paheALAi thAya che. 77-78. 63 A nadIenAM teTalAM ja (136) kuMDA che, ke je 120 ceAjananAM vistRta ane lAMkhA che tathA krIpA 16 ceAjananAM che. 79. svaNu mUlA, ruppakUlA, rAhitA ane rehitAMzA ityAdi ATha nadIe prAra`bhamAM paccIsa (25) yAjane paheALI che ane a`te 250 yeAjana paheALI che. ane AnI 24 aMtaranadIo paNa A rIte ja sarvatra vistAra vALI che. 80-81. A nadIonAM ku"DA 240 ceAjananI laMbAi-pahALAIvALA che tathA A nadIAnAM dvIA 32 ceAjananI la`bAi-paheALAivALA che. 82.
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4 kSetraleAka-sa 21 nArIkAntA narakAntA, harikAntAbhidhA nadI / risahiotyAnAM, saritAM mUvistutiH // 83 // paJcAzadyojanAnyAsAM paryantavistRtiH punaH / yojanAnAM paJca zatAnyuktAni tatvavedibhiH // 84 // Asa kuNDAyativyAsAvazItiyuk catuHzatI / catuSSaSTiryojanAni, dvIpAcAyatavistRtAH // 85 // zItAzItodAbhidhAnAM nimnagAnAM catasRNAm / Adyantayo: mAtrathAta, gata saddasametra 6 // 86 | sapaSTirnavazatyAsAM, kuNDeSvAyativistRtI | aSTAviMzaM zataM cAsAM, dvIpA AyatavistRtAH // 87 // SaTtriMzaM zatamaSTau ca punaraSTau catuSTayam / caturvidhAnAmityA sAmAdyantodviddhatA kramAt // 88 // gavyUtaM yojane sAr3he, dvau kozau paJca yojanI / yojanaM daza caitAni, yojane dve ca viMzatiH // 89 // nArIkAntA, nakAntA, harakAntA, harisalilA A nAmanI ATha nadIonA mULa vistAra pacAsa ( 50 ) ceAjana che. ane aMte vistAra pAMcaseA (500) ceAjananA tattvajJAe kahelA che. 83-84. A nadIonAM kuMDAnI laMbAI-paheALAI cArasA eMsI (480) yAjananI che. ane dvIpAnI laMbAI-paheALAI cAsaTha (64) yAjananI che. 85. zItA--zIteAdA nAmanI cAra nadionI prArambhamAM paheALAI 100 yAjananI che. ane paryantanI paheALAI (1000 ) hajAra ceAjananI che. 86. A nadIonAM kuMDAnI laMbAi-paheALAi navasA sAiTa (960) yeAjananI che. ane dvIpanI laMbAi-paheALAi ekasesa aThyAvIsa (128) ceAjananI che. 87. gaMgAsindhu-raktA-raktavatI, A ekaseA chatrIsa (136) nadIonI zarUAtamAM uMDAi ekagAunI che ane a`te aDhIyeAjananI che rAhitA-rAhitAMzA-suvarNa kulA, rukhyakulA, A ATha ( 8 ) nadIenI zarUAtamAM uDArka be gAunI che ane aMte pAMcayeAjananI che. harikAntA-harisalilA--nArikAMtA-narakAMtA, A ATha (8) nadIenI zarUAtamAM u'DAI ekaceAjananI che ane aMte dasa yeAjana che. zItA-zItAdA A cAra (4) nadIenI zarUAtamAM uDAI e ceAjananI che ane aMte vIsa (20) ceAjana che. 88-89
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ 65 dhAtakI khaMDanI nadIonuM varNana antarnadInAM sarvAsAmapi prArabhya mUlataH / paryantaM yAvadudvedhastulyaH syAtpazcayojanI // 90 // svakIyamUla vistRtyA, jihvikAvistRtiH samA / mUlodvedhasamazcAsAM sarvAsAM jibikocchyaH // 91 // uktazeSa tu svarUpaM, sakalaM vedikAdikam / / tArUnusaMdha, kAnUnamatam 2 || pUrvAbhimukhyaH pUrvArddha, kAlode yAnti nimnagAH / kSArodamaparonmukhyo'parArddha tu viparyayaH // 93 / / AsAmityukto vizeSaH, prasaGgAllAghavAya ca / tatra tatra nAmamAtraM, sthAnAzonyAya vakSyate // 94 // atha prakRtaM-arthatasmAtpadmadAnadyastisro vinirgatAH / jANipurohitAzA, pUrvottarAdhyamiH | 26 che. tatra gaGgA ca sindhuzca, pUrvapazcimayordizoH / nirgatya svadizogatvA, yathArha parvatopari // 96 // (vIzeya) antarIonI uMDAI prAraMbhathI anta sudhI ekasarakhI pAMca yojananI ja hoya che. 90. A badhI nadIonAM mUlanA vistAra jeTalo ja jihikAne vistAra che ane mUlanI uMDAI jeTalI ja jihikAnI jADAI che. 91. ATalA varNana pachI bAkI raheluM vedikA AdinuM sakala svarUpa jambudvIpanI nadInI jema A nadIomAM paNa samajI levuM. 92. pUrvArdha dhAtakIkhaMDanI pUrvAbhimukhI nadIe kAlodadhi samudramAM jAya che ane (pUrvadhAtakIkhaMDanI ja) pazcimAbhimukhI nadIo lavaNasamudramAM maLI jAya che ane pazcima dhAtakIkhaMDamAM AnAthI viparIta jANavuM. A vAta nadIo saMbaMdhI vizeSa hatI, te prasaMgopAta kahI. have te-te sthAne e TUMkANamAM ja sthAnazUnya na rahe eTalA mATe nAma mAtrathI kahevAze. 93-94. have mULa vAta zarU thAya che, ke A padmadrahamAMthI nIkaLatI traNa nadIo gaMgA, sidhu ane rohitAzA, je anukrame pUrva-pazcima ane uttara dizAmAM jAya che. temAM gaMgA ane sidhu A be nadIe pota-potAnI pUrva ane pazcima dizAmAMthI nikaLIne pota-potAnI kSe-u. 9
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ 66 kSetraleAka-sa 22 svasvAvarttanakUTAbhyAM nivartya dakSiNAmukhe / " kuNDe nipatya vizataH kAlakSArodadhI kramAt // 97 // rohitAMzA tUttarasyAM yojanAni nagopari / dvipaJcAzAM paJcazatIM, tripaJcAzallavAdhikAm // 98 // atikramya nije kuNDe, nipatya yojanAntarA / zabdApAtagireH pratyak, pravRttA lavaNe'vizat // 99 // athAsmAddhimavacchlAduttarasyAM vyavasthitam / kSetra haimavatAbhikhyamAkRtyA bharatopamam // 100 // viMzati sahasrANi yojanAnAM catuHzatIm / aSTapaJcAzAM lavAn dvAnavarti vistRtaM mukhe // 101 // paJcAzataM sahasrANi caturviMzaM zatatrayam / catuzcatvAriMzamaMzazataM madhye ca vistRtam / / 102 / / yojanAnAM sahasrANi catuHsaptatimantataH / navatyAdayaM zataM paNNavatyAdathaM ca zataM lavAn // 103 // madhye'sya zabdApAtIti, vRttavaitAdayaparvataH / sahasrayojanottuGgaH sahasraM vistRtAyataH || 104 // dizAmAM yathAyegya rIte parvata upara jaIne, pAta-potAnA AvanakUTathI vaLIne, dakSiAbhimmukha kuMDamAM paDIne, anukrame kAlAdhi ane lavasamudramAM praveza kare che. ane rAhitAMzA tA uttaradizAmAM paryaMta upara pAMcaseAbAvana ceAjana trepana lava ( pa52 yA.53 lava) jaIne, peAtAnA kUMDamAM paDIne, zabdApAtI nAmanAM vRttavaitADhayathI 1 yAjana dUra rahIne pazcima dizA tarapha vaLelI evI, te lavaNa samudramAM praveza kare che. 95-99 have A himavaMta parvatathI uttaradizAmAM raheluM, bharatakSetranI AkRtivALu', haimavatanaam kSetra che. 100. A haimavatakSetra mukhamAM chavIzahajAra, cArase! aThThAvana (26458 ) yAjana ane mAyuM (6-2) sava poche, madhyamAM parayAsannara trAso thopIsa (50324) yona ane ekasA cummAlIsa (144) lava paheALuM che ane antamAM cummAtera hajAra ekase nevu (74180) yeonna bhane meso channu (176) tava paDoju che. 101-103. A kSetranI madhyamAM zabdApAtI nAmanA vRttavaitADhya parvata che, ke jenI uMcAI, paheALAI ane lakhAI 1000 yAjana che. 104,
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ mahAhimavAna parvata 67 ayaM jambUdvIpazabdApAtinA sarvathA samaH / tadvatsaptAnye'pi vRttavaitADhyA iha tatsamAH // 105 // adrirasyAnte ca mahAhimavAn yojanAni saH / ekaviMzAni caturazItizatAnyathAMzakAn // 106 // pUrvoktamAnAMzcaturo, vistIrNastasya copari / pajhaiH pariSkRto bhAti, mahApadmAbhidho hudaH // 107 // yojanAnAM sahasrANi, catvAryavAyamAyataH / viSkammato yojanAnAM sahasradvitayaM bhavet // 108 / / dakSiNasyAmudIcyAM ca, nadyau dva nirgate tataH / rohitA harikAntA ca, parvatoparyubhe api // 109 // yojanAnAM zatAn dvAtriMzataM gatvA dazottarAn / catuzcatvAriMzataM ca, bhAgAn jibikayA gireH // 110 // patataH svasvakuNDe'tha, kAlodaM yAti rohitA / dvidhA kRtvA haimavataM, vaitAtyAyojanAntarA // 111 / / harikAntA ca vaitADhayAdyojanadvitayAntarA / harivI vibhajatI, prayAti lavaNodadhau // 112 // A zabdApAtI parvata sarva rIte jabUdI panAM zabdA pAtI vaitADhyanI samAna che, tevI rIte bIjA paNa sAta vRttavaitAdya parvate ja buddhIpanA vR ttavaitAdyanI samAna che. 105. A kSetranI pachI mahAhe mAna nAmano parvata che ke, jenA vizkebha AThahajAra cAra ekavIsa caujana (8,421 jana) che. ane pUrvokta mAnavALA himavana parva. tathI cAra gaNe pahoLe che. tenAM upara padmothI yukta mahApadma nAmane draha che. 106-107. mA ma 5 drakha yA2912 (4000) ye sa 12 (2000) jana pahoLe che. 108. A mahApadrahamAMthI rahitA ane harikAMtA nAmanI be nadIo nikaLe che ane te nadIo parvatanI upara ja dakSiNa ane uttara-dizAmAM traNa hajAra base dasa (3210) jana ane cummAlIsa (44) aMza jaIne jikiAvaTe parvata uparathI pota-potAnA kuMDamAM paDe che. temAMthI rohitA haimavata kSetranA be bhAga karIne vRtADhya parvatathI eka yojana dUra rahIne kAlAdhi samudramAM jAya che. ane harikAntA vRttavaitAlAthI be yojana dUra rahIne harivarSa kSetranAM be bhAga karatI lavaNasamudramAM jAya che. 109-112.
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ kSetraloka-saga 22 athodIcyA kSetramasmAddhaviSaM virAjate / sazrIkamadhyaM yadgandhApAtivaitATyabhUbhRtA // 113 // trayastriMzASTapazcAzacchatADhyAM lakSayojanIm / paTapazcAzamaMzazataM, vistIrNamidamAnane // 114 // dve lakSa dvAdazazatI, madhye'STAnavati tathA / yojanAnAmaMzazataM, dvipaJcAzaM ca vistRtam // 115 // yojanAnAM SaNNavatyA, samanvitam sahasrakaiH / lakSadvayaM saptazatI, triSaSTayA'bhyadhikAM tathA // 116 // aSTacatvAriMzamaMzazataM paryantavistRtam / zeSA'sya jambUdvIpasthaharivarSasamA sthitiH // 117 // kSetrasyAsya ca paryante, niSadho nAma bhUdharaH / trayasrizatsahasrANi, yojanAnAM zatAni SaT // 118 / / syAdvistIrNaH sa caturazItInyaMzAzca SoDaza / tigiJchinAmA varvati, mahAdo'sya copari // 119 // sahasrANi yojanAnAmaSTAvAyAmataH sa ca / viSkambhatastu catvAri, sahasrANi bhavedasau // 120 // have A mahAhimavAna parvatathI uttara dizAmAM harivarSakSetra che ke jene madhya bhAga gandhApAtI nAmanA vRttavaitADhya parvatathI zebhe che. 113. A harivarSa kSetrane mukha vistAra elAkha pAMcahajAra AThaso tetrIsa (105833) jana ane ekaso chappana (156) aMza, madhyavistAra elAkha bAra se aThaNa (20,12,88) yona bhane sAmAna (152) ma bhane ma tyavistAra se dAma channutara sAtase tresa(2,86,713) yona mane mese| matAlIsa (148) aMza che. tathA A harivarSa kSetranI bAkInI tamAma sthiti jambudvIpanAM harivarSakSetranI rema sama devI. 1.14-117. A kSetranAM aMte niSadha nAmano parvata che, jeno vistAra tetrIsa hajAra cha se coryAsI (33,684) yeAjana che ane te himavAna parvatathI 16 gaNe che. A parvata upara tibiMchi nAmano mahAdraha che. A praha AThahajAra (8,000) jana lAMbA ane yaa24||2 (4000) yona paaye| che. 118-120.
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ harisalilA zItAdA Adi nadI dakSiNasyAmudIcyAM ca idAdasmAnnirIyatuH / vAhinyau harisalilAzItode te nagopari // 121 // yojanAnAM sahasrANi caturdaza zatAni ca / aSTau dvicatvAriMzAni, parikramyASTa cAMzakAn // 122 // svasvajihvikayA svasvakuNDe nipatatastataH / hariH svavRttavetaDhyAdyojana dvitayAntarA / / 123 // harivarSAbhidhaM varSe, dvidhA vidadhatI satI / hAjovAvyo nivRtati, mevAdyutavAmi // 4 // mi: jAm / zItodA ca devakurubhadrasAla vibhedinI / caturbhiryo janai mero dUrasthA pazcimonmukhI / / 125 / / pratyagvidehavijayasImAkaraNakovidA | gotravRddheva madhyasthA, yAtyante lavaNodadhim // 126 // zItApyevaM nIlavato, nirgatA kesa rihadAt / kuNDotthitottarakurubhadra sAlaprabhedinI // 127 // caturbhiyajanaimerodarasthA pUrvatomukhI / prAgvidehAn vibhajatI, yAti kAlodavAridhau // 128 // dakSiNa ane uttara dizAmAM A drahamAMthI hirasilalA ane zIteAdA nAmanI e nadIe nIkaLe che. te nadIe paryaMta upara cauda hAra AThasA kheMtAlIsa (14,842) yAjana ane ATha (8) aza AgaLa jaIne pAtapAtAnI jihnikAthI pAta-pAtAnA kuMDamAM paDe che. pachI peAtAnAM (mAlyavaMta nAmanA) vRttavaitADhyathI be (2) yeAjana dUra rahIne, hariva nAmanAM kSetrane bebhAgamAM vahe...catI, evI te lakSmI jema kRSNanAM vakSa sthalamAM paDe tema kAlAdhi samudramAM jAya che. 121-124. 69 zItAdAnI devakurU ane bhadrasAlavanane bhedatI, merUpa tathI cAra (4) yeAjana dUra rahelI pazcimAbhimukha evI, te pazcimavidehanAM vijayanAM vibhAgane karavAmAM heAMziyAra, madhyastha evI, kuTuMbanI vRddha-srInI jema, te lavaNusamudramAM jAya che. 125-126. e pramANe zItAnI paNa nIlavaMta paryaMtanA kezarI drahamAMthI nIkaLI, peAtAnA kuMDamAM paDatI, uttarakurU ane bhadrazAla vanane bebhAgamAM vaheMcatI ane merUthI cAra (4) yAjana dUra rahIne pUrva sanmukha jatI evI, te pUrvavidehanAM vijayAnA vibhAga karatI kAleAdadhimAM praveza kare che. 127-128.
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ 70 kSetraloka-sarca 22 vAcyodIcyAM ramyakAntA, tathaivairavatAdikA / kSetratrayI zikharyAdyA, nIlAntA ca nagatrayI // 129 / / yatheyaM havirSAntA, trivarSI bharatAdikA / uktA himavadAdyA ca, niSadhAntA nagatrayI // 130 // tadvatridhA kSetramAnamAdimadhyAntagocaram / tAvadAyAmavistArA, hudA varSadharopari // 131 // tAvadevAtikramaNaM, nadInAM parvatopari / / saivAkRti mamAtre, vizeSaH so'bhidhIyate // 132 // airAvatamudIcyeSukArAtsvasvagirerdizi / zikharI parvato'nte'sya, puNDarIkadAJcitaH // 133 // asmAdratA raktavatI svarNakUlA viniryayuH / raktaravatamadhyena, yAti kAlodavAridhim // 134 // lavaNAbdhI pravizati, tathaiva raktavatyatha / svarNakUlA tu kAlodaM, hairaNyavatamadhyagA // 135 / / tathA Aja pramANe uttaradizAmAM paNa eravatathI mAMDIne ramyapha sudhInA (eravata-hairaNyavaMta-mya) traNa kSetre che tathA zikharIthI nIlavaMta sudhInA traNa parvata (zikharI-ramI-nIlavaMta) samajI levA. jevI rIte bharatathI mAMDIne harivarSa sudhInAM 3 kSetre kahyA (bharata-himavaMta-harivarSa) ane himavaMtathI niSadha sudhInA traNa parvata kahyA (himavaMta-mahAhimavaMta-niSadha) te ja pramANe Adi, madhya ane annakSetranuM pramANa traNa prakAre thAya che. ane varSadhara parvata uparanAM drahonI laMbAI ane pahAbAI Aja pramANe che. nadIonuM parvata upara paribhramaNakSetra paNa teTaluM ja che, AkRti paNa te ja rIte che. nAma mAtramAM je vizeSa che, te ame kahIe chIe. 129-132. ISakArathI pota-potAnA parvatanI dizAmAM eravatakSetra che. ane aMte paMDarIkadrahathI yukta zikharI parvata che. te puMDarIka drahamAMthI raktA-raktavatI ane svarNakUlA A traNa nadIo nIkaLe che. temAMthI raktAnadI airAvata kSetranAM madhyamAMthI kAlodadhi samudramAM jAya che. e pramANe raktavatInadI airAvatanI madhyamAM thaIne lavaNasamudramAM praveza kare che. ane hairaNyavatakSetranAM madhyamAM thaIne svarNakUlA nadI kAlodadhi samudramAM jAya che. 133-135.
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ 71 zikharI parvata, vairayavata kSetra Adi paraM zikhariNaH kSetraM, hairaNyavatanAmakam / vikaTApAtinA vRttavaitADhayena suzobhitam // 136 // tato rukmI nAma mahApuNDarIkahadAzcitaH / giristato rUpyakUlAnarakAnte vinirgate // 137 // hairaNyavaMtamadhyena, kSArodaM rUpyakUlikA / kAlodaM narakAntA ca, yAti ramyakamadhyataH / / 138 // tataH paraM rukmigireH, kSetraM rAjati ramyakam / madhye mAlyavatA vRttavaitADhayena vibhUSitam // 139 // tato'pi parato bhAti, nIlavAnAma parvataH / mahAdaH kesarIti, tasyopari virAjate // 140 // zItA ca nArIkAntA ca, tato nadyau nirIyatuH / nArIkAntA ramyakAntavyaM Dheti lavaNoda dhim // 141 // zItA nadI tu pUrvoktarItyA kAlodavAridhau / vrajati prAgvidehasthavijayanajasImakRt // 142 // A zikhara parvata pachI haraNyavata nAmanuM kSetra che, ke je vikaTApAtI nAmanAM vRttavaitADhyathI suzobhita che. 136. tyArabAda mahApuMDarIka nAmanAM drahathI yukta rUkamInAmano parvata che. ane temAMthI rUdhyakUlA ane narakAntA nAmanI be nadIo nIkaLe che. temAMthI rUkUlA nadI hairaNyavaMta kSetranAM madhyamAM thaine lavaNasamudramAM jAya che. ane narakAnatA nadI ramyakakSetranI madhyamAM thaIne kAlodadhi samudramAM jAya che. 133-138. A rUkamI parvatanI pachI ramyaphanAmanuM kSetra che. tenI madhyamAM mAlyavaMta nAmano vRttavaitADhya parvata zobhI rahyo che. 139 tyArapachI nIlavaMta nAmano parvata zobhI rahyo che. tenI upara kesarI nAmano mahAdraha zobhI rahela che. te drahamAMthI zItA ane nArIkAntA nAmanI be nadIo nIkaLe che. temAMthI nArIkAntA, ramyakakSetranI aMdarathI pasAra thaIne lavaNasamudramAM jAya che. ane zItAnadI te pahelA kahelI rIta pramANe pUrva mahAvidehanAM vijayanAM samudranI sImAne karatI, evI te kAlodadhi samudramAM jAya che. 140-142.
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ 72 yojanaM dve ca vikaTApAtimAlyavatorbhavet / catvAri meroH svakSetranadIbhyAmantaraM kramAt // 143 // athAsti madhye nagayornIlavanniSadhAkhyayoH / kSetra mahAvidehAkhyaM mandarAlaGkRtAntaram // 144 // trayoviMzatyA sahasrairyojanAnAM tribhiH zataiH / catustriMzaiH samadhikA, lakSAzvatatra eva ca / / 145 // dvAdazadvizatakSuNNayojanasya lavAH punaH / dve zate vistIrNametallavaNAmbhodhisannidhau // 146 // tataM lakSANi madhye'STAvekapaJcAzataM zatAn / caturnavatyADhyAnaMzazataM caturazItiyuk / / 147 // ante caikAdaza lakSAH, saptAzItisahasrakAn / catuSpaJcAzAn lavAnAM, sASTaSaSTizataM tatam // 148 // jAtaM caturdhaitadapi, jambUdvIpa videhavat / devakurUttarakurupUrvAparavidehakaiH // 149 // kSetraleAka--sa 22 syurdevakuravo'pAcyAmudIcyAM kuravaH parAH / meroH prAcyAM prAgvidehAH, pratIcyAmapare punaH // 150 // pAtapAtAnAM kSetranI nadInuM AMtarUM vikaTApAtithI 1 yeAjana che. mAlyavata parvatathI 2 yojana che ane bhe3parvatathI yAra (4) yena che. 143. have A nIlavaMta ane niSadhaparvatanI vacce mahAvideha kSetra che. jenI madhyamAM bhe3parvata zole che. 144. A mahAvidehanA lavaNasamudra pAse cAralAkha trevIsahajAra traNase cAtrIsa (4,23,334) yo ane aso, somAra aMza (313 aza) bhukha vistAra che. AI lAkha pAMcahajAra ekaseA ceArANuM (8,05,194) yeAjana ane ekasA cAryAsI khase khAra ( 4 ) azanA madhyavistAra che. tathA kAlAdhi samudra pAse 11,87,054 ceAjana ekaso aDasaTha, baseAkhAra ceAjanAMza (%04) ( yAjanAMza) nA aMta vistAra che. 145 - 148. devakurU-uttarakurU-pUrva mahAvideha ane pazcima mahAvidehathI A mahAvidehakSetra paNa jabudvIpanAM mahAvidehanI jema cAravibhAgamAM vahe'cAyeluM che. 149. merUthI dakSiNa dizAmAM devakurU che, uttara dizAmAM uttarakurU che. pUrvadeizAmAM pU. videha che. ane pazcimadizAmAM pazcimavideha che. 150.
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ 73 dhAtakIkhaMDanA mahAvidehanuM varNana zItAzItodAnadIbhyAM, videhAste dvidhAkRtAH / prAgvadeva caturvazeSvaSTASTa vijayA iha // 151 / / tathaivodakkurupAnyasImakRmnAlyavagireH / AgandhamAdanaM sRSTayA, kramastaireva nAmabhiH // 152 // caturvazeSvantareSu, vakSaskArAstathaiva ca / catvArazvatvAra eva, tisrastisro'ntarApagAH // 153 // vijayeSveSu vaitADhayA, nadIkuNDapabhAdrayaH / 58 vaNA rAdhAnya, tannAmAnakatathA fthatA | 4 ||. tathaiva catvAro'pyaMzAH, paryante vanarAjitAH / kevalaM parimANAnAM, vizeSaH so'bhidhIyate // 155 // vakSaskAravanamukhAntanadImerukAnanaiH / viSkambhataH saMkalitaiH syAdrAzirvijayAn vinA // 156 // lakSadvayaM SaTcatvAriMzatsahasrAH zatatrayam / SaTcatvArizatopetaM. yojanAnAmanena ca // 157 // A mahAvidehakSetra, zItA ane zItedA nadI vaDe be bhAgamAM vaheMcAyeluM che ane pahelAnI jema cArevibhAgamAM, ATha-ATha vijayA che. 151. uttarakurUmAM pUrva sImAne karanArA mAlyavaMta parvatathI mAMDIne gandhamAdana parvata sudhInI sRSTino krama te ja (pUrvavat) nAme vaDe jANa. 15ra. mahAvidehanAM cAre vibhAgomAM cAra-cAra vakSaskAraparvata ane traNa-traNa aMtara nadIo che. 153. A vijayamAM vitAvya parvata, nadIo, kuMDo, RSabhakuTaparvate, cha khaMDo rAjadhAnIo (A dareka parvate) (jabUdvIpanA videhanI jema) te-te nAmanAM te pramANe rahelA che. 154. A cAre vibhAgonA aMte vanarAja zebhI rahI che. tenA parimANamAM je vizeSa che, te kahIe chIe. 155. vijayene choDIne vakSaskAraparvate, vanamukho, aMtarnAdIo, merU ane tenAM vana (bhadrazAlavana) nI pahoLAI bhegI karatAM belAkha, beMtAlIsa hajAra, traNa beMtAlIsa (2, 46,346 ) yojana pramANa thAya che. A rAzIne cAralAkha yejana rU5 dvipanAM kSe-u. 10
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ 74 kSetraloka-saga 22 caturlakSAtmake dvIpaviSkambhe rAzinojjhite / hRte poDazabhirmAnaM. labhyaM vijayavistRteH // 158 // yojanAnAM sahasrANi, nava vyADhyA ca SaTzatI / pa pozAka tya, vA viSayavastRtaH || 8 || evamiSTAnya viSkambhalarjitadvIpavistRteH / svasvasaGkhayAvibhaktAyA, labhyate'mISTavistRtiH // 160 // tatra ca-vinAdrIn vijayAdInAM, vyAsasaGkalanA tviyam / tisro lakSA dvinavatiH, sahasrA yojanAtmakAH // 161 // vikaeNbhamAMthI bAda karIne soLathI bhAgavAthI, je vistAra Ave, te vijayane vistAra che. ane navahajAra chase traNa (9, 603) jana ane cha-seLa (4) yejanAMza eka vijayano vistAra che. 156-159. 400000 = dhAtakIkhaMDano viSaMbha 246346 bhadrazAlavanA AdinI pahoLAI vakSaskAra, vanamukha, aMtarnAdI, merU ane bhadrazAvana bAdakarIne AvelI saMkhyA 153 154 16) 153654 ( 963 tenA 16 bhAga karavAthI. 144 54 = 9603 yojanAMza 1 vijayano vistAra che. A pramANe iSTa (eTale ke jeno viSkabha zodhavo hoya te) thI anya vastuonAM vikaMbhathI rahita dvIpanAM vistArane pota-potAnI saMkhyAthI bhAgavAthI ISTasthAnane vistAra meLavI zakAya che. te A pramANe-parvatane choDIne vijaya AdinI pahoLAInI saMkalanA traNa lAkha AhajAra (3,92,000) jananI thAya che. ane tenAMthI bAkI rahelA pavijhaMbhanAM
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ 75 videhanA vakSaskAra Adine varNana anena varjite dvIpaviSkambhe vihRte'STabhiH / vakSAravimo, myaH sayoganaH | dura | antanaMdIvinA zeSavyAsasaGkalanA bhavet / trakSAhitagaNanayaMti, satra: prajJazA darU | anena varjite dvIpaviSkambhe pabhirAhate / sArddha dve yojanazate, vyAso'ntaHsaritAmayam // 164 // videhAnAM yatra yAvAn , syAdvayAso'ntarmukhAdiSu / tasmin sahasroruzItAzItodAnyatarojjhite // 165 / / zeSe'rddhite tatra tatra, tAvAn bhAvyo vivekibhiH / vijayAntanadIvakSaskArAyAmaH svayaM dhiyA // 166 // dvayorapyarddhayorasmin , dvIpe vanamukhAni ca / vakSaskArakSitibhRto, vijayAzcAntarApagAH / / 167 // lavaNodadizi isvAH, kSetrasAMkIrNyataH smRtAH / dIrghAH kAlodakakubhi, kSetrabAhulyataH kramAt // 168 // aSTAnAM vanamukhAnAM, kale dve vistRtilaghuH / guruzcatuzcatvAriMzASTapaMcAzacchatI bhavet // 169 // AThahajAra janane A DathI bhAgavAthI ekahajAra ejana Ave ane te-1-1 vakSaskAra parvatano vizkebha samajavo. 160-1 62. antarnAdIne choDIne bAkIne saravALA traNa lAkha aThANuhajAra pAMcase (3,98,500) yojana thAya che. ane dvIpa viSkabhanA bAkInAM 1500 yejanane chathI bhAgavAthI nadInI baso pacAsa (250) jananI pahoLAI Ave che. 163-164. videhanA mukha-aMta-Adi sthAnomAM je sthAne jeTale-vyAsa hoya temAMthI ekahajAra (1,000 ) jananI pahelI sItA ke sadA bemAMthI eka ne bAda karatAM je zeSa rahe, tene aDadho karavAthI te-te sthAnomAM teTalI vijaya-vakSaskAra ane antanadIonI laMbAI vivekIoe svayaM buddhithI jANavI. 16-166. A dvIpamAM (mahAvidehana ) ane ardhavibhAgamAM vana mukhe, vakSaskAra, parvata, vijaya ane antanadIo, A sarva kSetranI saMkIrNatAnA kAraNe lavaNasamudranI dizAmAM TuMkA che. ane kAlodadhinI dizAmAM kSetranI vizALatAnA kAraNe vistRta che. 167-168. ATha vanamukhonI jaghanyapahoLAI 2 (be) kaLAnI hoya che. tathA utkRSTathI pahoLAI aThThAvanasone cuMmAlIsa (pa,844) jana hoya che. 169.
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ kSetraloka-sarga para tatra dvayordvayoH pUrvAparArddhavartinostayoH / kSArAbdhyAsannayoH zItAzItodAsIgni sA laghuH // 170 // gurustu nIlaniSadhAntayoretacca yuktimat / amISAM valayAkAraM, kSArAbdhi spRzatAM vahiH // 171 // apareSAM tu kAlodavalayAbhyantaraspRzAm / ladhvI niSadhanIlAnte, gurvI sA saridantike // 172 // tathoktaM vIraMjayakSetrasamAsavRttau-" tathA vanamukhAnAM vistAro dviguNa uktaH, paraM lavaNodadhidizi vanamukhapRthutvaM viparItaM saMbhAvyate, yathA nadyante kalAdvayaM, giryante catuzcatvAriMzadadhikAnyaSTapaJcAzacchatAni pRthutva" miti saMpradAya iti / bRha kSetrasamAsavRttau tu eSAM jaghanyaM mAnaM nIlavaniSadhAnte, zItAzItodopAnte cotkRSTamuktaM, na ca kazcidvizeSo'bhihitaH / atha devottarakurukSetrasImAvidhAyinaH / gajadantAkRtIn zailAn , caturazcaturo bruve // 173 // pUrva ane aparAvidehamAM rahenArA ane lavaNasamudranI najIka rahelA banne vanamukhonI zItA ane zItadA nadInI sImAmAM te jaghanyapahoLAI hoya che ane valayAkAre bahArathI lavaNasamudrane sparzatA evA, tathA niSadha ane nilavaMta parvatanI pAse rahelA vanamukhenI pahoLAI utkRSTI che. ane te yuktisaMgata che. 170-171. kAlodadhinAM aMdaranA valayane sparzanArA bIjA vanamukhanI pahoLAI niSadha ane nIlavaMta parvata pAse jaghanya che ane zItA tathA zItadA nadI pAse utkRSTa che. 172. vIraMjaya kSetrasamAsa vRtti (laghukSetrasamAsanI vRtti) mAM vanamuno vistAra Dabala (dviguNa) kahyo che. paraMtu lavaNasamudranI dizA mAM vanamukhanI pahoLAI viparIta saMbhave che. te A pramANe-nadI pAse 2 kaLAnI pahoLAI ane parvata pAse pAMca hajAra AThase cuMmAlIsa (5844) jananI vistRti che ane A pramANe paraMparA che. bRhatkSetra mAsanI vRttimAM te A vanamukhanuM jaghanya pramANa niSadha ane nIlavaMtaparvata pAse kahyuM che. ane zItA-zItadAnadI pAse utkRSTamAna kahyuM che. AmAM kAMI vizeSa nathI. (kAledadhi taraphanI dizAnI apekSAe brahakSetra mAsanI vAta saMgata thAya che.) ' have devakupha ane uttarakurukSetranI sImAne karanArA gajadaMtanI AkRtivALA cAracAra parvatanI vAta huM karuM chuM. 173.
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ 33 devakuru ane uttarakunuM varNana tatra devakurUNAM yaH, pratyaga vidyutprabho giriH / tathottarakurUNAM ca, pratyag yo gandhamAdanaH // 174 // dvAvapyAyAmata imo, SaTpaJcAzatsahasrakAH / lakSAstisro yojanAnAM, saptaviMzaM zatadvayam // 175 // atha devakurUNAM prAgiriH saumanaso'sti yaH / tathottarakurUNAM prAk, parvato mAlyavAMzca yaH // 176 // etAvAyAmataH paJca, lakSA ekonasaptatiH / / sahasrANi yojanAnAM, dvizatyekonaSaSTiyuk // 177 // idaM pramANa pUrvAddha, bhAbanIya vicakSaNaH / / parArddha kSetravistAravyatyAsena viparyayaH // 178 / / pUrvArddha hi bhavetkSetraM, prAcyA vistIrNamanyataH / saMkIrNamaparArddha tu, pratyak pRthvanyato'nyathA // 179 // tataH pUrvArdva yaduktaM, mAnaM prAcInazailayoH / saumanasamAlyavatostatpratIcInayoriha // 180 // jJeyaM vidyatprabhagandhamAdanAdrayoH parArddhake / yatpratIcInayostatra, mAnaM tatprAcyayoriha // 181 // temAM devakunI pazcimamAM je vidyutaprabha parvata che tathA uttarakuranI pazcimamAM je gandhamAdana nAmane parvata che, te banne parvata traNa lAkha, chappanahajAra, baso satyAvIza (3,59,227) yona ai cha. 174-175. tema ja devakunI pUrvamAM saumanasapavata che ane uttarakuranI pUrvamAM mAlyavaMta parvata che. A banne parvate pAMcalAkha, ogaNasittera hajAra, base ogaNasATha (5,69,259) yona aian cha. 176-177. kaheluM A pramANa vicakSaNa purUe pUrvAddhamAM samajavuM, parAdhamAM kSetra vistAra viparIta pAthI saTu sama. 178. pUrvArdhamAM-pUrva dizAmAM kSetra vistRta che. ane pazcimadizAmAM saMkIrNa che. 179. tethI pUrvArdhamAM pUrvadizAnAM saumanasa ane mAlyavaMta parvatanuM je pramANu kahyuM hatuM te ahIM (pazcimadhamAM) pazcimadizAnAM parvatanuM pramANa samajavuM ane pazcimAdhamAM pazcima dizAmAM vidyutaprabha ane gandhamAdananuM je pramANa kahyuM che, te pUrvArdhamAM pUrva dizAnA parvatenuM samajavuM. 180-181.
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ 78 kSetraloka-sarga 22 ete catvAro'pi zailAH, svasvavarSadharAntike / sahasrayojanavyAsAstanavo merusannidhau // 182 // zeSavarNavibhAgAdi, kUTavaktavyatAdi ca / jambUdvIpagajadantagirivaJcintyatAmiha // 183 // atha svasvapratIcInaprAcInagajadantayoH / AyAmamAnayooMge, dhanurmAna kurudvaye / / 184 / / nava lakSA yojanAnAM, sahasrAH paJcaviMzatiH / tathA zatAni catvAri, paDazItyadhikAni ca // 185 // bhadrasAlAyatirdinA, meruviSkambhasaMyutA / gajadantadvayavyAsahInA jyA kuruSu sphuTA // 186 / / trayoviMzatyA sahasrairadhikaM lakSayoyaM / yojanAnAmaSTapaJcAzatAdhikaM tathA zatam // 187 // A cAre parvato pota-potAnA varSadhara parvata pAse ekahajAra yojana pahoLA che ane merUparvata pAse a5vistAravALA che. 182. parvatanAM varNa-vibhAga-Adi zeSa varNana ane kuTasaMbaMdhI vaktavyatA jaMbUdviIpanA gajadaMtaparvatanI jemaja ahIM vicAravI. 183. have pita-potAnA pUrva ane pazcimanAM gajadaMtanI laMbAInuM pramANa bheguM karavAthI banne kurukSetronuM dhanu pRSTha thAya che ane tenuM mAna navalAkha paccIsa hajAra cAra chayAsI (9,25,486) yajana pramANa che. 184-185. bhadrazAlavananI laMbAIne Dabala (dviguNa) karIne temAM merUne vijhaMbha umerIne tathA banne gajadaMta parvatono vyAsa choDIne je Ave, te kurukSetranI jayAnuM mAna jANavuM. ane te be lAkha trevIsahajAra ekaso aThThAvana (2,23,158) jana pramANa che. 186-187. 215758 bhadrazAlavana dviguNa karIne. + 9400 merUparvatano vistAra 225158 be gajadaMtane vistAra bAda karatAM 223158 yojana kurUkSetranI yA jANavI.
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ kurUkSetranA vistAra videhamadhyaviSkambhe, meruvikaSbhavarjite / pravruttei ja pratye, rusthate vistutiH // 288 // sA ceyaM - trilakSIsaptanavatiH, sahasrANyaSTazatyapi / saptanavatiyajanAnAM dvinavatirlavAH // 189 // athApAcyA mudIcyAM ca nIlavaniSadhAdritaH / pratye yamahAdrI sto, lavRDhIvAva / 210 // jambUdvIpa yamaka vatsvarUpametayorapi / ', sahasrayojanoccatvavistArAyAmazAlinoH // 191 // kramAttato hadAH paJca tannAmAnastathA sthitAH / tadvaye daza daza, kAJcanAcalacAravaH || 192 // hradAH paJcApyamI tAgUnAmabhiH sevitAH suraiH / tadvatpadmAJcitAstebhyo dviguNAyatavistRtAH // 193 // videhanAM madhyavika bhamAMthI merUnA viSNubha bAda karyA bAda tene adha karavAthI pratyeka kurUkSetranA vistAra Ave che. ane te A pramANe che. traNalAkha, satANuMhajAra, AThasA satANu' (3,97,897) ceAjana ane khANuM (92) aMza. 188-189 mahAvidehanA madhyavistAra 8,05194 yeAjana 184 aMza. merUnA 9400 mAda karavAnA "" 21 79 795794 caiAjana 184 a'za uparanI saMkhyAnuM adha karavAthI 3,97,897 ceAjana 92 aMza, je eka kurUkSetrane vistAra thayeA. have nIlava'ta ane niSadha paryaMtathI dakSiNa ane uttara dizAmAM be-be yamaka patA che. ane te jammUdrIpanAM kurUkSetranI rIte ja samajavA. 190. ekahajAra ceAjananI uMcAI-lakhAI ane paheALAithI zAbhatA evA A banne camaka-pava tAnuM' svarUpa jammUdrIpanA yamaka patA samAna che. 191. kramazaH-tyArabAda pAMca drA che. ke je jamUdrIpavatA nAmavALA che. te heAnA anne taTo upara 10-10 ka`canagiri parvatA che. 192. A pAMceya drahA tevA ja nAmanAM devatAethI sevita che. jambudvIpa krUhAnI jema kamaLAthI yukta che. ane laMbAI-paheALAimAM jammUdrIpathI bamaNA (Dabala) che. 193,
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ kSetraloka-saga6 22 taTadvaye daza daza, ye cAtra kAzcanAdrayaH / sazrIkAste'pi mAnena. terjambUdvIpagaiH samAH // 194 // kiMtu saMbaddhamalAste'mI tu vyavahitA mithaH / / yojanAnAM zatenaikAdazena navamAMzinA / / 195 // taccaivaM-eSAM dazAnAM pRthutve, sahasra milite bhavet / tatsahasradvayAdekahUdAyAmAdviyojyate // 196 // zeSa sthitaM sahasraM yannabhistadvibhajyate / antaraH kAJcanAdrINAmevaM yathoktamantaram // 197 // ahIM bane taTa upara je 10-10 kaMcanagiri rahelA che te jambudvIpanAM kaMcanagiri samAna pramANavALA ane zobhAvALA che. 194. parantu jambudvIpanAM kaMcanagiri parvata mULamAM paraspara saMbaddha che. jyAre A kaMcanagiri parvate eka bIjA vacce 111 che yojananAM aMtare che. 195. A 10 kaMcanagiri parvatanuM pRthutva bheguM karatAM ekahajAra ejana thAya che. tene drahanI pahoLAInA be hajAra yojanamAMthI bAda karatAM ekahajAra yojana zeSa rahe te hajAra yojanane dasa parvatanAM nava AMtarA vaDe bhAMgatAM kaheluM AMtarU Ave che. 196-197. drahanI pahoLAI- 2000 yojanA temAMthI kaMcanagirinI pahoLAI 1000 ejana bAda karatAM 1000 yojana zeSa. 10nAM AMtarAM 9 thAya tethI 9 thI bhAMgavAthI 9) 1000 (111 10 = 111 yojana kaMcanagirinuM arasa parasanuM AMtarU Ave.
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ parvatanAM AMtarA 81 jambUdvIpe tu idAnAM, sahasrAyAmabhAvataH / na kizcitkAJcanAdrINAM, vyavadhAnaM parasparam // 198 // yamakAdrihadAyAmavarjitAtsaptamihRtAt / labhyante kuruviSkambhAtsaptAntarANi tAni ca // 199 // yamakAdyonIlavatastAbhyAmAdyadasya ca / kramAcaturNI hradAnAM, kSetrAntasyAntimahadAt // 200 // sahastrAH paJcapaJcAzadyojanAnAM zatadvayam / ekasaptatyA'dhikaM tadbhavedekaikamantaram // 201 // jaMbudvIpanAM drahanI pahoLAI eka hajAra jananI hovAthI kaMcanagirinuM paraspara aMtara kaMIpaNa rahetuM nathI. 198. kuranA vikhaMbhamAMthI yamaka parvatano ane pAMcadrahono vistAra choDIne je Ave tene 7 thI bhAMgavAthI 7 AMtarA Ave che. te 7 AMtarA A pramANe che. (1) nIlavaMtaparvatathI yamakaparvata (2) yamakaparvatathI 1lo draha (3) prathamadrahathI raje draha (4) bIjA drahathI trIjodraha (5) trIjA drahathI caMdraha (6) cethAdrahathI pAMcamedraha ane (7) aMtimadrahathI kSetrAMta ( gajadaMta vakSaskAra parvata) A 7 AMtarA thAya che. A ekeka AMtarAmAM paMcAvanahajAra base Ikotera jana thAya che. 199-201. kurUna viSka-3,97,897 yojana che. pAMcadraho ane yamakane vistAra. 11,000 yojana bAda karatAM 3,86,897 ane tene 7 thI bhAgatAM 7) 386897 (55271 35. 36 35 = 55271 yAjana parasparanuM aMtara che. kSe-u. 11
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ kSetraloka -saga 22 AsUttarAsu kuruSu, nIlavagirisannidhau / rAjate dhAtakIvRkSo, jambUvRkSa ivAparaH // 202 // mAne svarUpe tvanayorvizeSo'sti na kazcana / kiMtu tasyAnAdRtavadasya devaH sudarzanaH // 203 // nAmuM gurupu, paDhaMDaLevamIdazaH | syAnmahAdhAtakI vRkSaH, priyadarzanadevataH // 204 // uttarAsAM kurUNAM yatsvarUpamiha varNitam / tava sevA , viramadrayo | 206 che. kitvAsa nIlavatsthAne, vaktavyo niSadhAcalaH / girI citravicitrAkhyau, vAcyau ca yamakAspade // 206 // niSadha ke nIlavaMtaparvatathI pa5ra71 yojane yamaka parvata yamakaparvatathI pa5ra71 ,, pahele draha pahelAdrahathI 55271 , bIjo draha bIjA ,, ,, 5571 ke, trIjo : trIjA , : 55271 ,, ceAtho che, cAthA che papa271 ,, pAMcame ,, pAMcamA ,, ,, 55271 ,, gajadaMta vakSaskAra parvata 386897 jana kula vistAra A uttarakurUmAM nIlavaMta parvatanI samIpamAM jANe bIju jaMbUvRkSa hoya, tevuM dhAtakIvRkSa zobhe che. A dhAtakIvRkSa pramANa ane svarUpamAM jaMbUvRkSa karatAM kAMI vizeSa nathI. phakta jaMbUvRkSane deva anAdata che. ane dhAtakIvRkSano deva sudarzana che. 202-203. pazcimAI dhAtakIkhaMDanA uttarakurUmAM paNa ghAtakIvRkSa jevuM je mahAdhAtakI nAmanuM vRkSa che ane teno adhiSThAyaka deva priyadarzana che. 204. pUrva ane pazcima dhAtakIkhaMDamAM rahela uttarakurU jevA ja pUrvAddha ane pazcimAdhamAM devakurU che. paraMtu ahIM (uttarakurumAM) nIlavaMta parvatanA sthAne niSadha parvata che. temaja yamaka parvatanAM sthAne tyAM citra, vicitra nAmanA parvata jANavA. 205-206.
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhAtakIkhaMDanAM merUparyaMta viSe pUrvAparArddhayordevakuruSu stau thAssspadam / trAvaiAmahino veLuavAmidhamurAthayau / / 207 || tathoktaM sthAnAGgadvitIya sthAnakavRttau - 'do devakurumahAduma'tti dvau kUTazAlmali - vRkSAvityarthaH, dvau tadvAsideva veNudevAvityarthaH / zeSaM tu idanAmAdi, yadatra nopadarzitam / tAmbuDhIvar jJeya, vizeSo ghutra sUryaMte // 208 || madhyesa merucaturazIrti tuGgaH sahasrakAn / yojanAnAM sahasraM cAvagADho vasudhAMtare || 209 / / zatAni paJcanavarti, mUle bhUmigate pRthuH / caturnavatimeva kSmAtale zatAni vistRtaH // 290 // yatrottIrya yojanAdau vyAso'sya jJAtumiSyate / mina vazadate jagye, sannAthe ca taMtra saH // 2 // 13 pUrvAddha ane pazcimAnAM devakurUmAM yathAsthAne ( dhAtakI-mahAdhAtakI vRkSanA sthAnAnI jemaja ) e zAmalI vRkSeA che. ane tenA adhiSThAyaka veNudeva nAmanA deva che. 207. Aja vAta sthAnAMga sUtranA bIjA sthAnakanI vRttimAM A pramANe kahelI che 'devakurUnA be mahAvRkSeA che ' te kuTazAmalI nAmanA che. ane temAM rahenArA deva veNudeva nAmanA che. ( zAlmalI ane kuTazAmalI ane eka ja che ) bAkInuM drahanA nAmAdi je ahIM kahela nathI te ja mUThThIpanI mAphka ja jANavuM. ane je vizeSa che, te have ahIM jaNAve che. 208. dhAtakIkhaMDanI madhyamAM pRthvIthI upara cAryAsIhajAra (84000) yAjananI uMcAivALA ane ekahajAra (1000) yeAjana pRthvImAM uMDAIvALA merUparvata che. 209. A merU padegtanA bhUminI aMdaranA vistAra navahajAra pAMcasA (9500) ceAjananA che. ane pRthvI upara tenA vistAra navahajAra cArasA (9400) yeAjananA che 210. merU parvata uparathI yAjana vagere nIce utaryA pachI te sthAnanA vistAra jANuvAnI icchA haiAya, teA jeTalA ceAjana vagere nIce utaryAM teTalA yeAjana vagerene daza vaDe bhAgavA ane temAM hajAra ceAjana umeravAthI te-te sthAnanA vistAra Avaze. 211.
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ 84 kSetraloka-sarga para tathAhi-ziro'grAccaturazIteH, sahasrANAmatikrame / vyAse jijJAsita etAn, sahastrAn dazabhirbhajet // 212 // labdhAnyevaM ca caturazItiH zatAni tAnyatha / sahasrADhayAni pUrvokto, viSkambho'sya bhuvastale // 213 // mUlAdyadovaMgamane, viSkammo jJAtumiSyate / tadA yAvadyAtamUrva, tatsaMkhyAM dazabhirbhajet // 214 // labdhe ca mUlaviSkambhAcchodhite yattu tiSThati / tatra tAvatpramANo'sya, viSkambho labhyate gireH // 215 // yathordhva caturazIto. sahasraSu bhuvastalAt / gateSu caturazItiM sahasrAn dazabhibhejet // 216 / / labdhAni caturazItiH, zatAni tAni zodhayet / bhUtalavyAsataH zeSA, sAhasrI mUni vistRtiH|| 217 // AmnAyo'yaM karNagatyA, merunimnonnatatvayoH / jJeyo'vivakSaNAtprAgvanmekhalAyugmajAtayoH // 218 // te A rIte-jemake zikharanA agrabhAgathI coryAsIhajAra (84000) jana nIce AvyA bAda te sthAnano vistAra jANavAnI IcchA thavAthI te coryAsIhajAra (84000) yojanane dazathI bhAgavAthI coryAsI (8400 ) yojana AvyA. ane temAM ekahajAra yojana umeravAthI pRthvItala uparano vistAra pUrve kahyA mujaba ja navahajAra cAra (9400) yojana thAya che. 212-13. have nIcenA bhUmikalathI upara jatAM viSThabha jANavAnI IcchA thAya, to yejanAdinI je saMkhyA hoya, tene dazathI bhAgavAthI je Ave, te mUlavijhaMbha (9400 yojana) mAMthI bAda karatAM je bAkI rahe teTale viSkabha te sthAne jANa. 214-215. daSTAMtaH-jevI rIte pRthvItalathI upara caryAsIhajAra (84000) yojanA gayA bAda, tene daza vaDe bhAgavAthI coryAsI (8400) jana AvyA ane tene bhUtalane vyAsa je navahajAra cArase (9400) jana che. temAMthI bAda karatAM ekahajAra janane vistAra zikhara upara Ave che. 216-217. - pahelAnI jema-merU parvatanI ane mekhalAothI thayela merU parvatanI ucAInicAInI avivakSA karIne karNagati vaDe A AmrAya jANe. 218.
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ te merU parvata uparanAM vananuM varNana zriyaM zrayatyayamapi. caturbhizcArukAnanaiH / danterAvata iva, daityAririva bAhubhiH // 219 // tatra bhUmau bhadrasAlavanaM tarulatAdhanam / taraNitrAsitaM dhvAntamivaitatpAdamAzritam // 220 // prAcyA pratIcyA pratyekaM, taddIdhaiM lakSayojanIm / sahasrAn saptasaikonAzItInyaSTa zatAni ca // 221 // prAcye'thavA pratIcIne, daiye'STAzItibhAjite / yallabdhaM so'sya viSkambho, dakSiNottarayoH sa ca / / 222 // yojanAnAM paJcaviMzAH, zatA dvAdaza kIrtitAH / tathaikonAzItIzcAMzA, aSTAzItisamudbhavAH // 223 // aSTAzItyA guNitAyAmetasyAM punarApyate / prAcyA pratIcyAM cAyAmo, yaH prAgasya nirUpitaH / / 224 // jema cAra dAMta vaDe airAvaNa hAthI zebhe ane cAra hAtha vaDe zrIkRSNa zobhe, tema A merU parvata paNa suMdara evA cAra vanothI zobhe che. 219. * - temAM pRthvItala upara bhadrazAla nAmanuM vana che, te atyanta gADha vRkSe ane tenI latAe vALa che. ane sUryanA trAsathI pIDAIne adhikAra jANe tenA caraNanAM Azraye rahela che arthAt te vana atyanta gIca ane gADha aMdhakAra vALa che. 22. te bhadrazAlavana pUrva ane pazcima dizAmAM pRthaka-pRthapha eka lAkha, sAtahajAra, AThasene ogaNaeMsI (1,07,879) yojana lAMbe che. 221. pUrvanI athavA to pazcimanI laMbAIne aDyAsIthI bhAgavAthI, je Ave te dakSi[Nano athavA uttarano vistAra jANa. te vistAra bArase pacIsa u9 jana thAya che (uttara tathA dakSiNane) 222-223. A ja saMkhyAne (12257 ne) ekyAsIe guNavAthI je Ave te pUrvanI ane pazcimanI laMbAI jANavI je pUrve kahI gayA chIe. 224. 1225 26 uttara-dakSiNanI laMbAI 1225488 107800 + 79 9800 = 107800 107879 107879 jana pUrva pazcimanI laMbAI
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ e evaM pramANavistArAyAmametad vanaM punaH / gagantamAdrinaTImiyA hRtam / / 225 / / tacca jambUdvIpabhadrasAlavadbhAvyatAM budhaiH / tathaivai tadvakSyamANavanakUTAdikasthitiH // 226 // athotkramya yojanAnAM zatAni paJca bhUtalAt / vaTyAM nanamero, rAkhate na'' yanam // 227 // tacca cakravAlatayA, zatAni paJca vistRtam / analpakalpaphaladalatAmaNDapamaNDitam // 228 // aaforest meroruktAnnAyena labhyate / cobanAnAM sannAni, naya mArke taMtrayam // 221 / / tathAhi - utkrAntAyAH paJcazatyA, dazabhirbhajane sati / labdhapaJcAzato'dhaHsthavyAsAcyAge bhavedayam // 230 // bahirvyAsAtpaJcazatyAstyAge cobhayataH pRthak I antarvyAso'STau sahasrAstrizatyA sArddhayAdhikAH || 231 // kSetraleAka-saga 22 A pramANenI laMbAI, paheALAIvALu A bhadrazAlavana 4 gaja tapatA, 1 merU parvata, ane 2 nadIe vaDe ATha vibhAgamAM vaheMcAyeluM che. 225. ane te bhadrazAlavana, ja zrRdvIpanA bhadrazAlavana jevuM prAjJa purUSa e jANavuM tathA AgaLa kahevAtA vana--kUTAdinI sthiti paNa ja bUDhIpanA te-te vana-kUTAdi jevI ja jANavI. 226. have pRthvItalathI pAMcaseA yAjana upara gayA bAda te merUparyaMtanI keDa upara rahelA putranI jema naMdanavana zeAbhe che. 227. je nanavana cakrAkAre pAMcase yAjana vistRta che ane puSkaLa kalpavRkSanA phaLAne ApanAra latAmaMDapathI maneAhara che. 228. ahIM merUparyaMtanA bahAranA vistAra ukta AmrAya dvArA navahajAra traNaseAne pacAsa (9350) ceAjananA che. te A pramANe upara pAMcase yAjana gayA bAda, te pAMcaseAnI saMkhyAne daza vaDe bhAgavAthI pacAsa yeAjana AvyA, tene nIcenA mUla vistAranA navahajAra cArasA (9400) yeAjanamAMthI bAda karatAM navahajAra traNaseA pacAsa (9350 ) ceAjananI sakhyA AvI. 229-230. banne bAjunA bahAranA pAMcaseA, pAMcaseA yeAjana (1000) nA vistAra bAda karavAthI aMdaranA vistAra AThahajAra traNaseA pacAsa (8350) ceAjananA thAya che. 231.
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ merU parvatane sthAne-sthAne vikabha sahasrANi paJcapaJcAzataM paJcazatIM tathA / atikramya yojanAnAmU, nandanakAnanAt / / 232 // atrAntare saumanasa, syAtpaJcazatavistRtam / cakravAlatayA meroaveyakabhivAmalam // 233 // bahirviSkambho'tra giregurubhirgadito mama / / yojanAnAM sahasrANi, trINyevASTau zatAni ca // 234 // tathAhi-SaTpaJcAzansahasrANi. yAnyatItAni bhUtalAt / TuzanamA yAkhyAzachatAtmA rarUpa che asau bhUtalaviSkambhAtpUrvoktAdapanIyate / tasthuyathoditAnyevamaSTAtriMzacchatAni vai // 236 // sahasrApagame cAsmAtsyAdantagirivistRtiH / dve sahasre yojanAnAM, zatairaSTabhiranvite // 237 // arthatasmAdvanAdUrdhvamutkrAntamarumUrddhani / aSTAviMzatyA sahanaryojanaiH paNDakaM vanam / / 238 / / naMdanavanathI paMcAvana hajAra-pAMcaso jana upara gayA bAda saumanasavana Ave che ke je pAMcaso (500) cojananA vistAravALuM ane goLAkAra hovAthI merUpavatanI grIvAnA nirmaLa AbhUSaNa jevuM zobhe che. 23ra-ra33. ahIM merUparvatano bAhyaviSkabha traNahajAra AThaso (3800) janane che ema gurUmahArAje mane kahyuM che. 234. te A pramANe -samabhUlA pRthvIthI chappana hajAra (pa6000) jana gayA bAda saumanasavana Ave che. tethI te chappana hajAra (pa6000 ) no dazamo bhAga chappanaso (5600) yojana thAya. ane tene mUlavistAranA navahajAra cAra (9400) mAMthI bAda karatAM saumanasavana pAsenA merU parvatane bAhyavistAra (9400-5609=3800) traNa hajAra ATha yeAjanano Ave. ane temAMthI saumanasavano banne bAjune-pAMca-pAMcase (pa00-500) yojanAnA (100) bAda karavAthI aThyAvIsa (2800) janane saumanasavana pAse merUparvatane AntaravistAra prApta thAya che. 235-237. have A saumanasavanathI upara aThyAvIsa hajAra ( 28000) jana gayA bAda merU parvatanA zikhara upara pAMDakavana Ave che. 238.
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ 88 kSetraloka-sarga 22 cakravAlatayA taca, vistIrNa vaNitaM jinaH / caturnavatyA'bhyadhikAM, yojanAnAM catuHzatIm // 239 / / taJcaiva-merumastakaviSkambhAtsahasrayojanonmitAt / jaththaratharRrivyANo, prAzayonanAmA | ra40 | zodhyate taccheSamIkRtaM paNDakavistRtiH / zeSA zilAdi sthiti, sA jambUdvIpameruvat // 241 // tathaivAsya marakatamayI zirasi cUlikA / nAnAratnanirmitena, zobhitA jinasadmanA // 242 / / evaM yadanyadapyatra, kUTacaityAdi noditam / jambUdvIpameruvattadvaktavyaM sudhiyA dhiyA // 243 // evaM yathA'sya dvIpasya, pUrvArddhamida varNitam / pazcimArddhamapi tathA, vijJeyamavizeSitam // 244 // gajadantapramANAdau, vizeSo yastu kazcana / sa tu tattatprakaraNe, nAmagrAhaM nirUpitaH // 245 // te pAMDakavanane cakavAla viSkabha cArase corANuM (494) janane zrI jinezvaroe varNavelo che. 239. te A rIte-merU parvatanA zikharauparanA ekahajAra ejanano vistAra madhyamAM rahela cUlikAnAM bArayeAjana bAda karIne tene ardhA karavAthI je Ave te pAMDakavanane cakravAla vidhvaMbha jANavo. ane tyAM rahelI zIlA vigerenI sthiti jaMbudvIpanA merU parvatanI jevI ja jANavI. 240-241 1000 - 12 988 tenuM adhu 494 jana tathA A merU parvatanA zikhara upara rahelI cUlikA marakatamaNimaya che, ane te cUlikA vividha prakAranA ratnathI nirmita jinezvaranA bhavanathI zobhe che. 242. e ja rIte je bIjuM paNa kUTa-caitya vagere ahIM kahyuM nathI, te sarva jaMbUdvIpanA merUnI mAphaka ja buddhimAna purUSoe jANavuM. 243. A rIte jema dhAtakIkhaMDanA pUrvArdhanuM varNana karyuM, te ja rIte pazcimAI dhAtakIkhaMDanuM paNa saMpUrNa varNana jANavuM. gajadaMta parvatanA pramANa vageremAM je vizeSatA che, te, te-te prakaraNamAM nAma laIne nirUpaNa karela che. 244-245.
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhAtakIkhaMDanA tIrtha karo 88 kiMca-vijaye puSkalAvatyAM, vaprAkhye vijaye tathA / vatse ca nalinAvetyAM, viharantyadhunA jinAH // 246 // prAcIne'rdai sujAto'rhan , svayaMprabharSabhAnanau / zrImAnanantavIryazca, pazcimArddha tu teSvamI // 247 // sUraprabho jinaH zrImAn, vizAlo jagadIzvaraH / jagatpUjyo vajradharazcandrAnanaH prabhuH kramAt // 248 // evaM cAtra-zriyaM dadhAte dvau merU, dvIpasyAsya karAviva / udastau pRthutAdannibhaso nijighRkSayA // 249 // yadvoddaNDakarI baddhakacchau ca nandanacchalAt / vartavA saMmuvInI Dha, maThThAmazrAvivasthita che rapa0 || sthApayatyekadhA''tmAnaM, mervekAGgulisaMjJayA / jambUdvIpe'yamatAbhyAM, dvidhA taM sthApayanniva // 251 // analaMbhUSNunotthAtuM dvopAnAnena vArddhakAt / dhRtau daNDAvivodaNDau, merU dvAviha rAjataH // 252 // puSkalAvatI, vaprA, vatsa, ane nalinAvatI vijayamAM hamaNA jinezvare vicare che. 246. temAM pUrvArdhamAM kamazaH sujAtasvAmI, svayaMprabhasvAmI, RSabhAnanasvAmI ane zrImAna anaMtavIrya svAmI (A cAra) tIrthakaro che. ane pazcimArdhamAM te-te vijayomAM kramazaH suraprabhajina, zrIvizAlasvAmI, vAdharasvAmI ane caMdrAnanasvAmI (A cAra) jagapUjya evA zrImAna paramAtmAe vicare che. 247-248. AkAzane pakaDavAnI IcchAthI A dhAtakIkhaMDanAmanA dvIpe potAnI pahoLAInA abhimAnathI jANe uMcA karelA be hAthe na hoya tevA be (2) merU parvata zobhe che. 249. athavA te nandanavana rUpI bAMdhelA kaccha(koTe)vALA ane daMDathI yukta uMcA hAthavALA, be mahelo jANe spardhAthI sAma-sAme Avela hoya ! tenA jevA be merUparvata zobhe che. 250. jabUdvIpamAM rahela merU jANe eka AMgaLInI saMjJAthI AmAne eka rUpe sthApe che. ane dhAtakIkhaMDa, be merU parvata vaDe AtmAne be rUpe sthApe che. 251. jANe vRddhatvanAM kAraNe uThavAmAM asamartha evA A dvIpe uMcA be daMDarUpa be merU parvata dhAraNa karela hoya tema zebhe che. upara 1 nalinAvatyAM vane ca itipAThaH kSe-u. 12
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ 20 kSetraloka-saga 22 varSAdrayo dvAdazASTaSaSTitADhathabhUdharAH / dIrdhA aSTau ca vRttAste, kAnanAdricatuHzatI // 253 // vakSaskArAdrayo dvAtriMzadaSTau gajadantakAH / dvau citrau dvau vicitrau ca, catvAro yamakAcalAH // 254 // iSukAradvayaM caivaM, sarvAgreNAtra bhUbhRtAm / catvAriMzA paJcazatI, catvArazca mahAdrumAH // 255 // caturdazAtra varSANi, catasraH kuravo'pi ca / SaT karmabhUmayo'karmabhUmayo dvAdaza smatAH // 256 // dIrghavetADhatheSu kUTAH, prAgvannava navoditAH / sakrozaSaDyojanocA, dvAdazA SaTzatIti te // 257 // rukmimahAhimavantaH, kUTaraSTabhiraSTabhiH / saptamizca saumanasau, tathA ca gandhamAdanau // 258 // mevo nandanavane, niSadhau nIlavadvirI / vidyutprabhau mAlyavantau, navakUTAH same'pyamI // 259 // A dhAtakIkhaMDamAM 12 varSadhara parvate, 68 dIrdhatAya parvata, 8 vRttavaitADhaya parvate, 400 kAMcanagirio, 32 vakSaskAra parvate, 8 gajadata parvate, 2 citra parvata, 2 vicitra parvata, 4 yamaka parvate, 2 ISakAra parvata ane 2 merU parvata che. ema sarva parva tene saravALe (TeTala) karatAM kula 540 parvata che. ane cAra mahAvRkSo che. 253-255. A dhAtakIkhaMDamAM 14 kSetra che. 4 kurukSetra che, 6 karmabhUmi che ane 12 akarmabhUmi che. 256. ahIM rahela 68 dIrghatADhaya parvata upara ja budvIpanI mAphaka ja nava-nava phUTa ( zikharo ) kahelA che. ane te kUTe savA cha (6) yajana uMcA che. ane te kula (6849)=612 kuTe thAya che. 257. 2 rUkima parvata ane 2 mahA himavaMta parvata ATha-ATha phUTethI yukta che. 2 saumanasa ane 2 gadhamAdana parvate sAta-sAta phUTathI yukta che. 258. 2 merU parvatanA, 2 nandanavane, 2 niSadha parvata, 2 nIlavaMta parvata, 2 vidyuprabha parvata, 2 mAlyavaMta parvata, A badhA upara nava-nava phUTe che. 259.
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ parvatanAM kahe- AdinI saMkhyA himavantau zikhariNau, tairekAdazabhiryutau / vakSaskAragiriNAM ca, pratyekaM tacatuSTayam // 260 // trA: zattA yuddhaftvaMzA, rAjyetAni tatra 2 | SoDazA trizatI proktahimavagirikUTavat // 261 // harikUTau dvayorvidyatprabhayoyauM harissaho / mAlyavatorbalakUTau, merunandanayozca yau / / 262 // ete SaDapi sAhasrAdhAnAmiti mAnataH / catustriMzAdrikUTAnAmevaM navazatI bhavet // 263 / / saheSukArakUTaicitvAriMzA zatA nava / tatreSukArakUTAnAM, mAnaM tu nopalabhyate // 264 // catuHSaSTau vijayeSu, bharatairavateSu ca / syuraSTaSaSTirvRSabhakUTA ekaikabhAvataH // 265 // dhAtakyAdiSu catuSke, dvayozca bhadrasAlayoH / aSTASTeti ca sarvAgre, bhUkUTAH SoDazaM zatam // 266 // 2 laghu himavata parvata, ane 2 zikharI parvata-11-11 phUTathI yukta che. ane 32 vakSaskAra parva-4-4 phUTathI yukta che. 260. A rIte saravALo karatAM kula (ToTala) traNasane bAvIsa (322) phUTa thAya. temAMthI traNasone sola (316) phUTa, jaMbudvIpanA himavata parvatanA kUTa jevA ja jANavA. 261. be vidyutaprabha parvatanA be harikUTa, be mAlyavAn parvatanA be harissahakUTa ane be merUnA nandanavananA be balakuTa ema A cha phUTe ekahajAra jananI laMbAI-pahobAI ane uMcAivALA che. ane A rIte parvatanA zikharo (pheTa) nI saMkhyA kula navasone cotrIsa (934) thAya che. 262-263. be pukAra parvatanA kUTone bhegA karatA kula zikharonI saMkhyA navasone beMtAlIsa (942) nI thAya che. temAM iSakAra parvatanA kUTanuM mAna prApta thatuM nathI. 264. cosaTha (64) vijamAM ane 2 bharata, 2 airAvata kSetromAM eka-eka ema aDasaTha (68) vRSabhakUTa che. 265. dhAtakI Adi cAra mahAvRkSanAM ATha-ATha be bhadrazAla vananA ATha-ATha (844=32, 842=16048) ema 48 bhU phUTa thayA. temAM aDasaTha (68) vRSabhakUTe umeratAM kula ekasone seLa bhUkUTa (jamIna uparanA phUTa) thAya che. ra66.
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ kSetraloka-saga 22 eteSAM vaktumucite, parvatatve'pi vastutaH / kUTatvavyavahArastu, pUrvAcAryAnurodhataH / / 267 // mahArudA dvAdazaiva, viMzatizca kuruhRdAH / zrIhIdhRtikIrtibuddhilakSmInAM ca dvayaM dvayam // 268 // sahasrA dvAdazaikonatriMzallakSAzca kIrtitAH / taraGgiNInAmetasmin , dvIpe matAntare punaH // 269 // paJcatriMzallakSANi caturazItiH sahasrakAzcaiva / iha saMbhavanti saritAM tattvaM tu vidanti tatvajJAH // 270 / / ( AryA ) vihehayugme pratyekaM, syuH kuNDAnyaSTasaptatiH / dve dve ca zeSavarSeSu, zatamevamazItiyuk // 271 // ete'drayo idAH kUTAH, kuNDAnyetAnyathApagAH / syurvedikAvanopetAstatsvarUpaM tu pUrvavat // 272 // eSAM yAmyodIcyavarSasaricchailAdivartinAm / vijayasvargivatprauDhasamRddhInAM sudhAbhujAm // 273 // dakSiNasyAmudIcyAM ca jambUdvIpasthamerutaH / anyasmin dhAtakIkhaNDe, rAjadhAnyo jinaiH smRtAH // 274 // A badhAne vAstavamAM parvata kahevA ucita che. chatAM paNa pUrvAcAryonA vacanane anusarIne ahIM kUTa tarIke vyavahAra karyo che. 267. zrI, , pati, zata, puddhi, sabhI, hevAmAnA me-me drale vAthI pbhdrAdi bAra mahAdro che ane vIsa kurUkSetranA draho che. 268. ghAtI'mA samAtrIsa ma, mA27012 (28,12000) nahInyA che. ane. matAnatare pAMtrIsa lAkha coryAsIhajAra ( 35,84000) nadIo che. AmAM tattva tattvajJa! onl. 268-270. A ghAtakIkhaMDanA ekeka videhakSetramAM aThyotera-aDyotera (78) kuMDe che. ane bAkInAM mArakSetramA me-ye / che, tethI esa (78+78+24=180)mesonamesI / che. 271. ___ mA madhA patA, dra, dUTo, / sane nhii| vehi bhane vanathI yuta che. ane vedikA ane vananuM svarUpa jabUdvIpanI jema samajavuM. ra72. dakSiNa ane uttara dizAnA kSetre, nadIo, parvate vageremAM rahenArA je deva che, te vijayadeva jevI samRddhivALA che. ane teonI rAjadhAnI jabUdvIpanA merathI kSiya bhane uttaramA anya dhAtaDIma'ma linezvarAye 4ii. cha. 273-274..
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhAtakIkhaMDanAM vividha padArtho 93 zreNyazcatasraH pratyeka-vaitADhatheSviti mIlitAH / zreNyo bhavanti dvIpe'smin , dvizatI sadvisaptatiH // 275 // dazottaraM puraH zataM prativaitADhyamityataH / teSAM sahasrAHsapta syu sAzItizca catuHzatI // 276 // jaghanyato'STeha jinA bhaveyurutkarSataste punaraSTaSaSTiH / jaghanyataH kezavacakrirAmA, aSTAvathotkRSTapade tu SaSTiH // 277 // (3SAtiH) sadvAdazA syunidhayo'tra SaTzatI, prakarSatastAnyupabhogabhAji tu / dviviMzatiH paJca zatAni ca dhruvaM, dvAsaptatistAni jaghanyatastathA // 278 // ( rUdravaMzA ) viMzAni catvAri zatAni paJcaikAkSANi ratnAni pRthag bhaveyuH / karSatatAni dhanyatA, vastrAlyA navu mire 5 272 | ( ruvannA ) towAmAsaH sudhAMza, drAkSa prasannamanvita SaDyutArddhazatakena bhAni SaTtriMzatA samadhikaM zatatrayam // 280 // ( rathoddhatA) pratyeka vaitAdyaparvata upara cAra-cAra zreNio che. te sarve maLIne ( 6844= 272 ) base betera zreNio thAya che. 275. dareka vaitAdyaparvata upara ekasoneraza nagaro che. tethI sarvenagaranI saMkhyA ( 684110=7480) sAtahajAra cAra eMsI thAya che. 276. dhAtakIkhaMDamAM jaghanyathI 8 ane utkRSTathI aDasaTha (68) zrI tIrthaMkara paramAtmAo hoya che. ane jaghanyathI baladeva-vAsudeva ane cakravartI ATha hoya che ane utkRSTathI sAITha hoya che. 277. ahIMyA (dhAtakIkhaMDamAM) utkRSTathI nidhAne chassone bAra hoya che. upabhogamAM te utkRSTathI pAMcasone cAlIza hoya che. ane jaghanyathI tera upabhegamAM hoya che. 278. temaja (cakravartInA) ekendriya ane paMcendriya ane utkRSTathI cArase ne vIsa (420) hoya che. tethI kula AThaso ne cAlIza ro hoya che ane jaghanyathI eke ndriya ane paMcendriya ratna chappana-chappana hoya che. 279 ahIM (dhAtakIkhaMDamAM) bArasUryo ane bAracaMdro che, ekahajAra ane chappanagraha che.
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ kSetraka-saga 22 tribhiH sahasrairadhikAni lakSANyaSTau tathA sapta zatAni cAtra / syuH koTikoTayaH kila tArakANAM, tamo'GkaronmUlanakArakANAm // 281 / / ( 3NAti ) dvIpo'yamevaM gaditasvarUpaH, kAlodanAmnodadhinA parItaH / vibhAti dIprapradhineva cakramivebhasenAvalayena bhUpaH // 282 // ( 30 ) kAlo mahAkAla itIha devau, prAcyapratIcyA dhRtAdhikArI / tadevataH zyAmatodakazca, tadeSa kAloda iti prasiddhaH // 283 // (350 ) lakSAMNyaSTau vistRto yojanAnAmudviddho'yaM yojanAnAM sahasram / AdAvante madhyadeze samAnovedhaH sarvatrApi pUrNahadAbhaH / / 284 // ( zAkinI ) na cUlA na velA na ca kSobhitAsmin , na pAtAlakummAdikA vA vyavasthA / sadambhodamuktodakasvAdunIraH, prasannazca sAdhormanovadgabhIraH // 285 // (mugaprayAtaM) traNasone chatrIza nakSatra che ane AThalAkha, traNa hajAra ane sAtaso ( 8,03,700) keDIkeDI tArAe che, ke je andhakAranuM umUlana kare che. 280-281. ahIM jenuM A varNana karyuM, te A dhAtakIkhaMDadvIpa cotaraphathI kAledadhi nAmanA samudrathI vIMTaLAela che. te dedIpyamAna nAbhivaDe jema cakra zobhe ane hAthInI senAvaDe jema rAjAzobhe, tema zobhe che. 282. A samudranA pUrvArdha ane pazcimAdhanA keme karIne kAla ane mahAkAla nAmanA be deva adhiSThAyaka che, tethI te devanA nAmanA kAraNe athavA te samudranuM pANI kRSNavaNuM hovAthI te "kAledadhi" e pramANe prasiddhi pAmela che. 283. A samudrano vistAra AThalAkha janano che. uMDAI ekahajAra ejananI che. ane pANIthI bharelA drahanI jema A samudranI paNa AdimAM--akhtamAM ane madhyadezamAM ema sarvatra uMDAI sarakhI ja che. eTale ke sarvatra ekahajAra ejananI che. 284. A samudramAM (lavaNasamudranI jema) pANInI uMcI zikhA nathI, bharatI nathI, oTa nathI, pAtAla kalazAdi nathI, suMdara meghamAMthI varasatA pANInA jevuM madhura pANI - vALe che. ane sAdhunA mananI mAphaka prazAMta tathA gaMbhIra che. 285.
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUrya-caMdranAM aMtaradvIpa lakSANyathaikanavatiH paridhiH sahasrAH, syAt saptatiH paDiha paJcayutAH zatAzca / dvAraizcaturbhirayamapyabhito vibhAti, / pUrvAdidikSu vijayAdibhiruktarUpaiH // 286 // ( vasantatilakA ) lakSA dvAviMzatizca dvinavatirupari syuH sahasrANi nanaM, paTacatvAriMzadADhyA jinapatigaditA SaTazatI yojanAnAm / pAdonaM yojanaM cAntaramiha nikhiladvArSu tulyapramANaM, kAlode dvArapAnAM vijayavaduditA rAjadhAnyo'parasmin // 287 // (sragdharA) prApratIcyodizorTAdaza dvAdaza, dvAdazebhyaH sahasrebhya evAntare / santi kAlodadhau dhAtakIkhaNDato'trAntarIpA amuSyAmRtoSNatviSAm // 288 / / (mauktikadAma) puSkaradvIpato'pyevamatrAmbudhau, tAvatA prApratIcyoH sudhoSNatviSAm / netravedairmitA netravedaimitA (42), etadabdhispRzAmantarIpAH sthitAH // 289 // (maukti0) mA samudranI mAhyaparidhi me sAma, sItte2912, chone pAya (81,70605) yojananI che. ane pUrvAdi cAreya dizAmAM jaMbudvIpanA varNanamAM kahela svarupavALA ja vijayAdi cAra dvArothI A samudra zebhe che. 286. A samudranA cAreya dvAranuM paraspara atara bAvIsa lAkha, bANuM hajAra, cho chattIsa (22,82,646) yAnamA the nyUna cha. ana yAreya dvArAnA mdhissttaayaka devenI rAjadhAnI te-te dizAmAM anya kAledadhi samudramAM che ane teonI Rddhi Adi vijayadevanI mAphaka jANavI. 287. dhAtakIkhaMDathI pUrva ane pazcima dizAmAM bAra-bAra hajAra yojanane AMtare kAlodadhisamudramAM dhAtakIkhaMDa, saMbaMdhI, bAra-sUrya ane bAra caMdranA AMtara dvIpa cha. 288. Aja rIte puSkara dvIpathI paNa pUrva ane pazcima dizAmAM bAra-bAra hajAra yojanA gayA bAda kAledadhi samudramAM kAlodadhi samudra saMbaMdhI beMtAlIsa caMdronA ane beMtAlIsa sUryonA aMtaradvIpe Avela che. 289.
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ 86 kSetraleAka-saMga 22 antarIpA amI gautamadvIpavadbhAvanIyAH svarUpapramANAdibhiH / vedikAkAnanAlaGkRtAH sarvataH, krozayugmocchritA vArivaritaH // 290 // athAmbhodhAvasminnamRtarucaya stigmakiraNA, dvicatvAriMzatsyugrahagRhasahasratrayamatha | zataiH SaDbhiryuktaM SaDadhikanavatyA samadhikaiH, sahasraM SaTsaptatyadhikazatayuk cAtra bhagaNaH / / 291 / / ( zikhariNI ) paMcAzadUnA niyataM sahasrA trayodazebhAkSi mitAca lakSAH / syustArakANAmiha koTikoTyaH kAlodadhau tIrthakaropadiSTAH / / 292 / / ( upajAtiH ) vizvAzcarya kIrttikIrti vijaya zrIvAca kendrAntiSadrAjazrItanayo'niSTa vinayaH zrItejapAlAtmajaH / kAvyaM yatkila tatra nizcitajagattaccapradIpopa me, dvArvizo madhuraH samAptimagamatsarge nisargojjvalaH || 393 || // iti zrIlokaprakAze dhAtakivarNako dvAviMzatitamaH sargaH samAptaH // granthAgraM 314 // ( maukti0 ) A sarve aMtaradvIpA svarUpa ane pramANa vaDe gautamadvIpa jevAja jANavA. te badhA AntaraDhIpA cAre bAjuthI vedikA ane vanathI alaMkRta che. tathA samudranA pANIthI me gAu~yA che. 250. A kAleAdidha samudramAM sUrya beMtAlIsa che, ca`dra paNa kheMtAlIsa che, heA traNa hajAra chaseAne channu (3696) che. nakSatrA agiyArasAne chAttera (1176) che tathA aThThAvIsalAkha, bArahajAra, navasA pacAsa (28,12,950) kADA keDI pramANa tArAe che. A pramANe tIrtha me matAvyuM che. 281-272. vizvane Azcaya ApanAra kIrti che jemanI evA upAdhyAya zrI kIrtivijayajI gaNivaranAM ziSya ane mAtA rAjazrI ane pitA tejapAlanA putra evA zrI vinayavijayajI mahArAje racelA nizcita evA jagatanA padArtho mATe dvIpanI upamAvALA A kAvyamAM kudaratI ujavala ane madhura evA A khAvIsame sa pUrNa thayA. ra93. (bAvIsamA saga samApta phra
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ | tha traviMratitama saM: prAkhyate | vakSye'tha puSkaravaradvIpaM kaikayadezavat / vizeSitArddhamAveSTatha, sthitaM kAlodavAridhim // 1 // vakSyamANasvarUpairyacchobhitazcArupuSkaraiH / tato'yaM puSkaravara, iti prasiddhimIyivAn // 2 // cakravAlatayaitasya, vistAro varNitaH zrute / yoganAnAM vova, RkSA carthasimiH | rU . dvIpasyAsya madhyadeze, zailo'sti mAnuSottaraH / anvitAkhyo narakSetrasImAkAritayottaraH // 4 // ubhayoH pArzvayozcAruvedikAvanamaNDitaH / yojanAnAmekaviMzAn . zatAn saptadazocchritaH // 5 // tevIsamo saga puSkaravara dIpa-svarUpa kekayadeza (Aryadezo 25+ kahevAya che, temAM 0 Aryadeza) nI mAphaka bAkI rahyo che aDadho bhAga jene evA ane kAledadhi samudrane vIMTaLAIne rahelA evA puSkaravara dviIpanuM varNana have huM karIza. 1. jenuM svarUpa AgaLa kahevAze evA suMdara puSkaro (kamalavizeSa)thI A dvIpa zobhe che, tethI A dvIpa puSkaravaradvIpanA nAme prasiddhi pAmyo che. 2. sUkSama arthane jANanArA mahApurUSoe AgamamAM A dIpane cakravAla vistAra seLa lAkha janano kahela che. 3. A dvIpanA madhyabhAgamAM mAnuSottara nAmane parvata che. te manuSyakSetranI sImA karanAra hovAthI ane manuSyakSetranI pachI rahelo hovAthI sAntartha nAma vALe che. 4. A mAnuSettara parvata bane bAju suMdara vedikA ane vanathI suzobhita che. ane tenI uMcAI sattarasa ne ekavIsa (1721) jananI che. pa. kSe-u. 13
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ el kSetraloka-saga 23 catuHzatI yojanAnAM, triMzAM krozAdhikAM bhuvi / mano mUle sahasraM ca, dvAviMzaM kila vistRtaH // 6 // trayoviMzAni madhye'yaM, zatAni sapta vistRtaH / caturvizAni catvAri. zatAnyuparivistRtaH // 7 // yatheSTasthAnaviSkambhajJAnopAyastu sAmyataH / bhAvyo velandharAvAsagostUpAdigiriSviva // 8 // agretanaM pAdayugmaM, yathottambhya niSIdati / putAbhyAM kesarI pAdadvayaM saMkocya pazcimam // 9 // tataH ziraHpradeze sa, vibhAti bhRzamunnataH / tathA pAzcAtyabhAge ca, nimno nimnataraH kramAt // 10 // tadvadeSa giriH siMhopavezanAkRtistataH / yadvA yavA saMsthAnasaM sthito'yaM tathaiva hi // 11 // samabhittiH sarvatuGgo, jambUdvIpasya dizyayam / pradezahAnyA pazcAttu, nino nimnataraH kramAt // 12 // atrAyaM saMpradAyaH-dve sahasre catuzcatvAriMze mUle suvistRtam / zatAnyaSTASTacatvAriMzAni mUrdhni ca vistRtam // 13 // A parvata cArasetrIsa jana ane eka gAu (430 . 1 gA.) bhUminI aMdara avagADha che, pRthvI upara eka hajArane bAvIsa (2022 ) yojana, madhyadezamAM sAtasonevAsa (723) yauna mane zi52 752 yArasAne yAvIsa (424) yauna vistRta cha. 1-7. Ichita sthAnano vistAra jANavAno upAya velaMdharAvAsa-gestupa Adi pavA tenI mAphaka ja jANa. 8. jema kesarI siMha AgaLanA be pagane uMcA karIne, ane pAchaLanA be pagane puta-pradezavaDe saMkecIne bese, tyAre te samaye te mAthAnA bhAgamAM jema atyaMta uMce lAge ane pAchaLanA bhAgamAM jema kamaza: nIce nI lAge, tema A parvata paNa siMhanI besavAnI AkRtivALo che athavA ardhA javanA AkAravALo che. 9-11. A parvata jabUdvIpanI dizAmAM samAna bhIMta ane ekasarakhe uco che. ane pAchaLanA bhAgamAM ekeka pradezanI hAnivaDe karIne kramazaH nIce-nIce che. 12. ahIM paraMparA A pramANe che ke -A parvatamULamAM behajArane cuMmAlIsa (2044) yona bhane zi52 752 mA sone 4.3tAvAsa (848) yena vistRta cha.
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ mAnuSottara parvatanuM varNana ekaviMzAn zatAn saptadazocaM valayAkRtim / prakalpyAdi tato'syAbhyantarArddha'pahRte sati // 14 // vistAramadhikRtyAtha, zeSa stiSThati yAdRzaH / tAdRzo'yaM saMpradAyAt , prajJapto mAnuSottaraH // 15 // vasantyasyo- suparNakumArA nirjarA bahiH / madhye manuSyAzcetyeSa, tridhA giriralakRtaH // 16 // tathoktaM jIvAbhigamasUtre-" mANusuttarassa NaM pavvayassa aMto maNuA uppi muvaghaur vAra devA" ti | jAmbUnadamayazcitramaNiratnavinirmitaiH / latAgRherdAdhikAmirmaNDapaizvaiSa maNDitaH // 17 // de: pozamA, sattA dvAyataH | nAnAratnamayai ramyeH, prAkAro'TTAlakeriva // 18 // trayaM trayaM syAtkUTAnAM, paNayA dizAM catuSTaye / dvArA vidhiSitAni mavALa che ? / uktaM ca sthAnAGgavRttI tathA sattarane ekavIsa ( 1721) janane uce valayAkRtivALe parvata kalpIne, temAMthI ardhobhAga dUra karIne vistArathI jevo bAkI rahe, tevo A manuSattara parvata saMpradAyathI kahe che. 13-15. A parvatanA udghabhAge suparNakumAra devo rahe che. bahAranAM bhAgamAM devo vase che. ane aMdarabhAgamAM manuSya vase che. A rIte traNa prakAre A parvata zobhe che. 16. jIvAbhigama sUtramAM A pramANe kaheluM che ke manuSottara parvatanI aMdara manuSya, upara suparNakumAra de ane bahAra de vase che. jAMbUnada (suvarNamaya A parvata vividha prakAranAM maNi ane ratnothI banAvelA evA latA maMDapa vAvaDIo ane maMDapathI zobhe che. vividha prakAranA ratnamaya ane manohara evA soLakUTathI cAretaraphathI alaMkRta, e A parvata, gavAkSathI jema killo zebhe tema zebhe che. 17-18. A parvatanI cAreya dizAmAM traNa-traNa phUTe che ane te bAreya phUTa upara ekaeka devatA adhiSThita che. 19. sthAnAMgasUtranI TIkAmAM kaheluM che, ke
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ kSetraleka-sa 23 100 " puvveNa tini kUDA dAhiNao tini tinni avareNa / sattAvo vini ane vArSi mAsanA | 20 | " tti | vidikSu catvAri tatrAgneyyAM ratnAbhidhaM bhavet / nibAsabhUtaM tadveNudevasya garUDezituH / / 21 / ratnocakhyAyaM nairRtyAM, velambasyAnilezituH / nAmnA vilambasukhadamityapyetannirUpitam // 22 pUrvottarasyAM ca kUTaM, sarvaratnAbhidhaM bhavet / tatsuparNakumArendraveNudAleH kilAspadam // 23 // tathA'parottarasyAM syAttadratnasaMcayAbhidham / prabhaJjanaparAkhyaM ca, prabhaJjanasurezituH // 24 / / atra yadyapi ratnAdIni catvAri kUTAni sthAnAGgasUtre caturdizamuktAni tathAhi-"mANusuttarassa NaM pavyayassa cauddisiM cattAri kUDA paM0 ta0-rayaNe rayaNucaye savvarayaNe rayaNasaMcae" iti tathApyetatsUtraM zrIabhayadevamaribhirevaM vyAkhyAtaMtathAhi-" iha ca diggrahaNe'pi vidiviti draSTavyaM, tathA evaM caitadvathAkhyAyate dvIpasAgaraprajJaptisaMgrahaNyanusAreNe" tyAdi / pUrva dizAmAM traNa kUTa, dakSiNamAM traNa, pazcimamAM traNa, ane uttaramAM traNa-ema cAra dizAmAM mAnuSottara parvata upara phUTe che." 20. A parvata upara vidizAomAM cArakUTa che. temAM agnikhUNAmAM (Agneya dizAmAM) garUDanikAyanA svAmI veNudevanuM ratna nAmanuM nivAsasthAna che. 21. niRtya khUNAmAM vAyukumAranA iMdra, velaMbadevanuM ratnoccaya nAmanuM nivAsasthAna che ane A kUTa "vilaMba sukhada'nA nAme paNa kahevAya che. 22. - IzAna khUNAmAM sarva ratnanAmAne phUTa che, te suparNakumAranA IMdra je (garUDakumAranAM bIjA IMdra) je veNudAli che, tenuM sthAna che. 23. temaja vAyavya khUNAmAM ratnasaMcaya nAmane phUTa che, jenuM bIju nAma prabhaMjana paNa che. te prabhaMjana nAmanA IMdra (vAyukumAranA bIjA IMdra)nuM nivAsa sthAna che. 24. - ahIM che ke A ratna Adi cArakUTa sthAnAMgasUtramAM cAradizAomAM kahela che, te A rIte ke "mAnuSettara parvata upara cAradizAmAM ratna, ratnazcaya, sarva ratna ane ratanasaMcaya nAmanA kuTo che te paNa A sUtramAM zrI abhayadevasUri mahArAje A sUtranI A pramANe vyAkhyA karI che, "ahIM dizA zabdanA grahaNathI paNa vidizAmAM ja che-ema samajavuM. kAraNake dvIpa sAgara prajJapti tathA saMgrahaNI AdimAM e pramANe vyAkhyA karela che."
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ 101 mAnuSettara parvata uparanAM caitya catu dizamihakaikraH, kUTe bhAti jinAlayaH / dizAM catasRNAM ratnakirITa iva bhAsuraH // 25 // tathoktaM ciraMjayakSetrasamAsasUtre causuvi usuyAresuM ikvikaM naranagami cattAri / kUDovari jiNabhavaNA kulagirijiNabhavaNaparimANA // 26 // " sAkSAnna yadyapi proktaH, siddhAnte'tra jinAlayaH / tathApyAgamavAgliGgAdanumAnAtpratIyate // 27 // yato vidyAcAraNarSitiryaggatinidarzane / vizrApas= fii volyavanapUrva 28 . tathAha paJcamANe-vijjAcAraNassa NaM bhaMte ! tiriyaM kevatie gativisae pannatte ? go0 ! se NaM io egeNaM uppAeNa mANusuttare pavvae samosaraNaM karei, mANu0 2 tA tahiM ceiyAI vaMdati" etaccAsmin vinA caityaM, kathamaucityamaJcati ? / tato'tra jinacaityAni, yuktamUcumaharSayaH // 29 // cAreya dizAmAM eka-eka phUTa upara eka-eka jinAlaya, cAreya dizAonA dedIpyamAna ratnamugaTanI jema zebhe che. 25. Aja vAta laghukSetrasamAsa sUtramAM kahI che ke "cAreya ISakAra parvata upara (dhAtakIkhaMDanA 2+ puSkAInA ra=4) ane mAnuSottara parvatanA cAreya dizAnA eka-eka phUTa upara eka-eka jinAlaya che. ke je kulagiri upara kahI gayela jinezvara devanA bhavana jevA parimANavALA che." 26. ahIM jinAlayanI vAta siddhAntamAM sAkSAt spaSTa rIte kahI nathI, te paNa AgamanI vANIne anusAre anumAna dvArA ahIM jinAlaya che ema-pratIta thAya che. kAraNa ke vidyAcAraNa munionI tichagatinA daSTAMntamAM, A giri upara caityavaMdanapUrvaka vizrAma kahela che. 27-28. bhagavatIsUtramAM kahyuM che ke "he bhagavan! vidyAcAraNa RSionI tiryakragatinAM viSaya keTalo kahela che? teno javAba ApatA paramAtmA mahAvIradeva jaNAve che ke he gatama! teo ahIMthI eka utpAtavaDe mAnuSattara parvata upara jAya che ane tyAM tyavaMdana kare che" ahIM cityavaMdana karavAnI vAta jinezvara devanA citya vinA kaI rIte saMbhave? tethI ahIM jinace che, te vAta pUrva maharSie yogya ja kahe che. ra9. ke
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ 102 evaM zAzvatacaityAnAM mAnyatvaM yo na manyate / so'pyanenaiva vAkyenotthAtuM neSTe parAhataH || 30 // yazcAtra caityazabdArtha, viparyasyati vAtakI / tasyAdhyetaccAraNarSi namasyAvAkyamauSadham / / 31 / / nahIdRzAstapaHzaktilabdhaitAdRzalabdhayaH / vinA ninArInuM varte, samyagrAmIhA || rU2 || atha prakRtaM - anena puSkaravaradvIpo dvedhA vyadhIyata / bhittyeva gRhamasyArddhadvayaM nirdizyate tataH // 33 // abhyantaraM puSkarArddha bAhyaM tadarddhameva ca / bIpInamAnantarAddha, vAghamadre tataH pam // 2 // manuSottarazailastu, bAhyArddhakSetrarodhakaH / kSetralAkasa 23 ityAntarArddha pUrNASTalakSa yojanasaMmitam // 35 // tathAhurjJAnacandanamalayagirayo malayagirayaH - " ayaM ca mAnupottaraparvato bAhyapuSka A pramANe zAzvata jinAlayAne jee svIkAratA nathI, tee paNa A vAkayathI hArelA evA A vAtane utthApI zakavA samartha nathI. 30, caityazabdanA artha je vAyaDAmANasA judo kare che, tene paNa cAraNuRSie vaDe caityanamaskAranuM vAkaya auSadha samAna che. ( arthAt e caityanamaskAranA zabdane a te zu` karaze? 31. AvA prakAranA utkRSTatapathI prApta thayelI AvI labdhivALA evA ane samyakRtvanA 'zathI bhIru A mahAtmAe jinezvara davA vinA anya keAIne namaskAra na kare. 32. have prastuta vAta-- bhIMta vaDe jema gharanA be bhAga karAya tema A mAnuSAttara parvata vaDe A puSkaravaradvIpa e vibhAgavALA che. ane te e ardhabhAganA nirdeza abhyaMtara puSkarAdha ane bAhyapuSkarA-e pramANe athavA aMdaranA adha bhAga ane bahAranA adha bhAga-e pramANe karAya che. 33-34. A mAnuSAttarapata bahAranA adha kSetrane rAke che, eTale ke bahAranA kSetranA AlAkha yAjanamAM tenA samAveza thAya che. tethI antarAya pUrNa AThelAkha ceAjananA che. 35. jJAnarUpI caMdana mATe malayaparyaMta jevA pU. malayagirijI mahArAjA jaNAve che ke
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ mAnuSAra parvata paranI judI-judI paridhi 103 kharArddhabhUmau pratipattavya" iti vRhatkSetrasamAsavRttau / koTirekA dvicatvAriMzallakSANi sahasrakAH / catustriMzacchatAnyaSTI, trayoviMzAni copari // 36 // etAvadyojanamito. mAnuSottarabhUbhRtaH / syAnmadhye paridhiaulau, tvasyAyaM paridhirbhavet // 37 // koTirekA'tha lakSANi, dvicatvAriMzadeva ca / dvAtriMzaca sahasrANi, dvAtriMzAzca zatA nava // 38 // pRthaguktau parikSepo, yo madhye'sya tathopari / bahirbhAgApekSayA tau, pArzve'syAbhyantare punaH // 39 // samAnamittikatayA, mUle madhye tathopari / tulya eva parikSepaH sarvatrApyavasIyatAm // 40 // ekA koTIdvicatvAriMzallakSANi sahasrakAH / SaTtriMzacca zatAH sapta, trayodazasamanvitAH // 41 // etAvanti yojanAni, dRSTAni jinanAyakaiH / mAnuSottarazailasya, bAhyasya paridhermitI // 42 // iti bRhatkSetrasamAsavRtyabhiprAyeNa, jIvAbhigamasUtre 'satta codasuttare joa Nasae' ityuktaM / "A mAnuSattaraparvata bAhyapuSkarArdhamAM jANavo" A pramANe bRhakSetrasamAsanI TIkAmAM kahyuM che. mech|3, meM tAlA salAma, yAtrIsa M2, mA4sone vIsa (1,42,34,823) yena pramANa mAnuSattaraparvatanI madhyaparidhi che. ane zikhara uparanI paridhi ekakaDa, beMtAsiisaam, matrIsa 2, navasAne matrIsa (1,42,32,832) yAnI otyvI. 38-38. A mAnuSettaraparvatanI madhyabhAga tathA zikharanI paridhi je bhinna-bhinna kahI, te bahAranA bhAganI apekSAo jANavI, paraMtu aMdaranA bhAgamAM te samAna bhIMta hovAthI mUla, madhya ane upara ema traNeya sthAnanI samAna paridhi hoya che. 39-40. 4 42 / 3, meM tAlIsasAma, chatrIsa012, sotasone te2 (1,42,36,713) jana mAnuSottara parvatanI bAghaparidhi jinezvarae kahelI che. 41-42 A vAta bRhakSetra mAsanI TIkAnA AdhAre jANavI, paraMtu jIvAbhigama sUtramAM to (sAtasa te2 (713) ne sthAna) sAtaso 2 yau| (714) 2014 4 che. 1 kiMcidadhikasya yojanabhAgasya vyavahAreNa yojanatayA vivakSaNAd caturdazottarasaptazatI atrAkhyAtA syAt // kAMIka adhika yojananA bhAgane vyavahArathI jana ja kahela che, te rIte 14 jana adhika jANavuM.
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ 104 kSetraloka-sarga 23 dvicatvAriMzatA lakSarekakoTisamanvitA / / triMzatsahasrAzcaikonapazcAzA dvizatI tathA / / 43 // mAnuSottarazailasyaitAvAn paridhirAntaraH / eSa evAbhyantarasya, puSkarA ddhasya cAntimaH // 44 // nRkSetrasyApi paridhireSa evAvasAnikaH / athAsya puSkarAddhasya. madhyamaH paridhistvayam // 45 // ekA koTI yojanAnAM, lakSAH saptadazopari / saptaviMzatyanvitAni, catvAyaiva zatAni ca // 46 // kAlodasyAntyaparidhiryaH pUrvamiha darzitaH / sa eva puSkarAddhasya, bhavetparidhirAntaraH // 47 // dvidhedamiSukArAbhyAM, dhAtakIkhaNDavatkRtam / abhyantare puSkarAddhe, tasthivadbhayAmapAgudaka // 48 // . dhAtakIkhaNDeSukArasadharmANAvimAvapi / catuSkUTAvantyakUTasthitottuGgajinAlayau // 49 // ekenAntena kAlodaM, pareNa mAnuSottaram / spRSTavantau yojanAnAM, lakSANyaSTAyatAviti // 50 // me44|7, tAvIsalAma, trIsa 6012, masAne mAgaNayAsa (1,42,30,348) jana mAnuSottaraparvatanI atyaMtara paridhi che. ane e ja atyaMtara puSparArdhanI atima paridhi vI. 43-44. ane manuSyakSetranI aMtima paridhi paNa Aja (ukta) jANavI. have puSkarAInI madhyama paridhi kahe che, je eka karoDa, sattaralAkha, cArane satyAvIsa (1,17,00427) yojananI tarAvI. 45-46. kAledadhisamudranI je bAhya paridhi AgaLa batAvI gayA, te ja puSkarAInI atyaMt2 paridhi mevI. 47. atyaMtara puSkarAI mAM rahelA, evA be ISakAra parvate vaDe puSparAdha kSetra paNa dhAtakIkhaMDanI jema uttara-dakSiNa be vibhAgamAM vaheMcAyeluM che. 48. dhAtakIkhaMDanA ISakAra parvatanI jema, A be (puSkarAnA) ISakAra parvata upara paNa cAra phUTe che ane te bannene atyakUTa upara uttaga jinAlaya che. 49. A bane ISakAra parvato eka cheDAthI kAle dadhi samudra ane bIjA cheDAthI mAnapattara parvatane sparze che. ane te banne parvatenI laMbAI AThalAkha yojananI che 50.
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ puSkarAI mAM rahela abhuta kuMDanuM varNana 105 evamabhyaMtaraM puSkarAI nirdizyate dvidhA / pUrvArddha pazcimArddha ca, pratyekaM meruNA'zcitam // 51 // pUrvAparArddhayoratra, kaalodvediikaanttH|| purataH punara 2, mAnapora tAta che 2 | sahasrAnnavanavati, pratyeka lakSakatrayam / yojanAnAmatItyAsti, kuNDa mekaikamadbhutam // 53 / / adhaste vistRte stokamuparyuparyanukramAt / vistIrNa vistIrNatare, jAyamAne zarAvavat // 54 // bhuvastale dve sahasra, vistIrNe yojanAnyatha / viddha za suddhAvIvanirvavAha | papa che dvayorapyarddhayoratraikaikamandaranizrayA / SaT SaT varSadharAH sapta, sapta kSetrANi pUrvavat // 56 // dhAtakIkhaNDasthavarSadharadviguNavistRtAH / mAtra vadhA, havana tu taH samaH || 17 || A rIte atyaMtara puSkarArdhakSetra, pUrvArdha ane pazcimA-ema be prakAre che. te te bane eka-eka merU parvatathI yukta che. 51. ahIM A puSkarArdha-dvIpamAM pUrvArdha ane pazcimArdhamAM kAlodadhi samudranI vedikAthI AgaLa ane mAnuSettara parvatathI pAchaLa traNalAkha, navANuM hajAra ( 3,9,000) jana gayA bAda eka-eka addabhuta kuMDa che. pa2-53. A banane kuMDe nIcethI alpavistRta ane kramazaH upara keDIyAnI jema vadhu- vadhu vistRta thAya che. 54. te kuMDe nIce bhoMyataLiye 2000 jana vistRta ane daza jana uMDA che tathA zuddhanirmala jalanA taraMgenI mALAthI manorama che. 55. puSkarAI kSetranA bane abhAgomAM eka-eka merUparvatane AzrayIne 6-6 varSadharaparvata ane 7-7 kSetra pUrvavat che. 56. A varSadhara parvate vistAramAM dhAtakIkhaMDanA varSadhara parvatothI Dabala-Dabala jANavA ane uMcAImAM samAna jANavA. 57. kSe-u. 14
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ 106 kSetraloka-sagara 23 evamatreSukArAbhyAM, saha varSamahIbhRtAm / viSkambhasaMkalanayA, nagaruddhaM bhavediyat // 58 // tisro lakSA yojanAnAM, paJcapaJcAzadeva ca / sahasrANi caturazItyadhikAni zatAni SaT // 59 // AdyamadhyAntyaparidhau, prAgvadetena vajite / dvArA zikSaom, rathane zAzvatraMza che 60 || A rIte A varSadhara parvata ane be ipukAra parvatanA vistArathI rokAyelI jagyAno saravALa nIce mujaba che. pa8. - traNa lAkha, paMcAvana hajAra, che ne coryAzI (3,55,684) jana jeTalI bhUmi parvatathI zekAyelI che. 59 - kSetranA jananI (vistAranI) gaNatrI karavAmAM pUrvanI mAphaka ja upara jaNAvela jananI saMkhyA-Adya-madhya ane anya paridhimAMthI bAda karavI ane pUrvanI mAphaka ja eka jananA baso ne bAra (212) aMza kaha5vA. 60. puSkarA dviIpamAM AvelA parvatane vistAra 4210 ejana 10 kalA pUrvArdha himavaMta parvata. + 4210 , 10 ) , zIkharI parvata. + 16842 , 2 ,, ,, mahAhimavaMta parvata. + 16842 ,, 2 ,, ,, rUkima parvata. + 67368, 8 niSadha parvata. + 67368 , nilavaMta parvata. = 176842 ,, 2 pUrvArdha puSkarArthanA parvate vistAra. + 176842 4 2 pazcimAI puSkarArdhana parvatane vistAra. + 2000 ,, be ISakAra parvatane vistAra 3,55,684, 4 kalA. puSparAdha kSetramAM ATaluM kSetra parvatee rekeluM che. A sivAyanuM kSetra jANavA mATe kAledadhi. samudranI paridhimAMthI kSetranA jana bAda karyA pachI. 91,70,605 jana kAledadhi samudranI bAhya paridhi 3,55,684 jana (upalI 4 kalA gaNatarImAM gaNI nathI.) 88,14,21 jana mULa dhruvarAzi.
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ 107 puSkarAdhanA bharatakSetranA vistAra aMge varSavarSadharabhAgakalpanA tvatra dhAtakIkhaNDavad jJeyA / drAditothAte, vedatrAMzA yoganopari . kSetrANAmabdhidIzyAdIrantazcanRgirerdizi // 61 // tatra yAmyeSukArasyobhayato'pyarddhayordvayoH / wwta marad, vavasvanirvizi dara | sahasrANyekacatvAriMzacchatAn paJca vistRtam / saikonAzItIn mukheDazazataM ca satrisaptatiH // 63 // tripannAzA , tAzA paDyazAI ! zataM navanavatyADhyamaMzAzca madhyavistRtiH // 64 // 117004ra7 madhya paridhi. 14230249 bAhya (manuSyakSetranI) paridhi. 355684 parvatane vistAra. 355684 parvatano vistAra 11344743 madhya dhruvarAzi 13874pa6pa bahAranI dhruvarAzi mULa, madhya, ke bATAkSetrane vistAra jANavA mATe mULa dhavarAzine madhya dhruvarAzine ane bAhya pravarAzine 21rathI bhAMgavAthI kSetrane maLa-madhya ane bAhya vistAra Ave. ahIM varSa (kSetra) ane varSadhara (parvata)nA bhAganI kalpanA paNa ghAtakIkhaMDanI jemaja jANavI. ahIM kahevAyelA basone bAra (22) aMze, te jananI upara jANavA. temaja kSetronI Adi kAlodadhi samudra tarapha ane anta mAnuSattaraparvata tarapha jANavo. 61. tyAM (puSkarArdhamAM) dakSiNa dizAnA ISakAra parvatathI banne bAjunA puSkarArdhamAM (pUrvArdha ane pazcimAdha) pitA - pitAnA meruparvatanI dizAmAM eka-eka bharatakSetra AveluM che. 62. A banne bharatakSetrono prAraMbhano vistAra ekatAlIsa hajAra, pAMca, ogaNaeMsI jana ane barobAramAMthI utpanna thayela ekasone teteraza (415792) jANa. (88,14,921 mULa dhavarAzi - 212 = 415792.063. madhyane vistAra trepanahajAra, pAMcasone bAra ejana ane (basabAramAMthI thayela) eka navvANuM aMza (53512 36 ) jANu. (1,13,44,743 madhya prava-rAzi212=53512 re.) 64.
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ 108 paJcaSaSTiM sahasrANi yojanAnAM catuHzatIm / paravArazAM hatAMtra, trayojJAnsavistRtaH // 6 // madhyabhAge'sya vaitADhyo, lakSANyaSTau sa cAyataH / dhAtakIkhaNDavaitADhyavaccheSaM tviha bhAvyatAm // 66 // anye'pi dIrghavetADhyAH syuHsaptaSaSTidRzAH / bharatairavatakSetravidehavijayodbhavAH // 67 // uttarArddhamadhyakhaNDe, gAGgasaindhavakuNDayoH / madhye vRSamaTo'sta, vRDhIvarSemAdrivat // 68 // paryante'sya tataH zailo, himavAnnAma varttate / bAyAmatoau rakSAni, viSThamato maLeDhiyAnuM // 1 // yojanAnAM dvicatvAriMzacchatA dazasaMyutAH / catuzcatvAriMzadaMzAzcaturazItinirmitAH 70 / / tasyopari padmadaH, prAgvatpadmAlimaNDitaH / satrAMcato rIrya, savistRtaH // 72 // kSetraleAka-sa 23 khAdya vistAra pAMsaThahajAra, cArasA chetAlIsa ceAjana ane teraazanA (65446212) jANavA ( 1,38,74,565 bAhya dhruvarAzi - 212 = 654462) 65. A bharatakSetranI madhyamAM vaitADhyaparvata AvelA che. tenI laMbAI AThalAkha yeAjananI che. bAkI tenuM svarUpa dhAtakIkhaMDanA bharatanA vaitADhyanI mAphaka samajavuM. 66. bharatakSetra, aravatakSetra tathA mahAvidehakSetranI vijayamAM rahelA khIjApaNu AvA saDasaTha dIgha vaitADhya patA che 67. (puSkarA dvIpanAM) A bharatakSetranA uttarArdhanA madhyakhaMDamAM gaMgA ane siMdhunA kuMDanI madhyamAM ja budvIpanA RSabhakUTanI jevA RSabhakUTa AvelA che. 68. A RSabhakUTa parvatanA paryantabhAge himavAn nAmanA parvata AvelA che, te laMbAImAM AThalAkha ceAjana (800000) nA ane paheALArdhamAM cArahajAra khasAne daza ceAjana ane ceAryAsImAMthI thayela cuMmAlIsa a'za (4ra1044) 69-70, A himavAna parvatanI upara padmadraha che ke jenuM svarUpa pUnA padmadraha jevuM che. te padmonI zreNithI maDita che. cArahAra yeAjananI tenI la'khAI che ane ehajAra yAjananI tenI paheALAi che. 71.
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ puSkarAdhanI nadIonuM varNana 108 gaGgAsindhurohitAMzAstato nadyo viniyayuH / prAcyA pratIcyAmudIcyAM, kramAttatrAdime ubhe 72 / / hradodgame yojanAni, vistIrNa paJcaviMzatim / uddhi ja roganArda, samudramAne punaH + 7rU che vistIrNe dve zate sAr3he. udviddhe pazcayojanIn / tatra sindhuH prAcyapuSkarAtkiAlodamaGgati // 74 / / gaGgA tu prApya pUrvasyAM, mAnuSottarabhUdharam / sumatirduSTasaMsargAdiva tatra vilIyate // 75 // pazcimArddhAtpunargaGgA, yAti kAlodavAridhau / sindhurnarottaranagapAdamUle vilIyate // 76 // evaM narottaranagAbhimukhAH sarito'khilAH / vilIyanta iha tataH paraM tAsAmabhAvataH // 77 // gaGgAsindhuprapAtAkhye, kuNDe viSkambhato mate / catvAriMzatsamadhikaM, yojanAnAM zatadvayam // 78 // A padmadrahamAMthI pUrvamAM gaMgA, pazcimamAM siMdhu ane uttaramAM hitAMzA nAmanI traNa nadIe nIkaLe che. temAMnI pahelI be gaMgA ane siMdhu nadI drahamAMthI nIkaLavAnA sthAne pacIsa yojana vistRta ane ardha yojana uMDI che. samudranA saMgama vakhate 250 jana pahoLI ane pAMca jana uMDI che. temAM siMdhu nadI pUrva puSkarAImAMthI nIkaLIne kAledadhi samudramAM maLe che. jema duSTamANasanA saMsargathI saddabuddhinAza pAme tema pUrva puSparAdhanI gaMgAnadI mAnuSettara parvatamAM samAI jAya che. 72-75. pazcimadhanI gaMgAnadI kAlodadhisamudrane maLe che. jyAre tyAMnI siMdhu nadI mAnupattaraparvatanA mUlamAM vilIna thaI jAya che. 6. A rIte mAnuSattara parvata taraphanI sarve nadIo mAnuSattara parvata pAse ja vilaya pAme che. kAraNake-AgaLa eTale ke manuSyakSetranI bahAra nadIo hotI nathI. 77. gaMgA ane siMdhu nadIne paDavAnA be kuMDo-gaMgA prapAtakuMDa ane siMdhu prapAtakuMDa. A banne kuMDana vistAra base cAlIsa ejanathI kAMIka adhika che. 78.
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ 110 kSetraloka-sarga 23 tadantarvartinau dvIpo, prajJaptau vistRtAyatau / / dvAtriMzadyojanI mUlapravAha iva jibike // 79 // gaGgAsindhuraktavatIraktAsvetanirUpaNam / / patriMzazatasaGkhyAsu, sarvamapyavizeSitam // 80 // rohitAMzA yojanAni paJcAzannadanirgame / vistIrNekayojanaM codviddhodIcyAM nagopari // 81 // ekAdaza yojanAnAM, zatAn paJcasamanvitAn / aMzAna dvAviMzatiM gatvA, kuNDaM prApyAtha pUrvavat // 82 // kSetraM hemavataM dvedhA, svapravAheNa kurvatI / kAlodaM yAti pUrvArdva, parArddha mAnuSottaram // 83 // asyAH kuNDa yojanAnAmazItyADhyA catuHzatI / viSkambhAyAmato mUlapravAhavaca jihnikA // 84 // asyAH kuNDAntargatazca, dvIpo bhavati yaH sa tu / catuHSaSTiyojanAni, viSakambhAyAmato mataH // 85 // A banne kuMDomAM AvelA 1-1 ema 2 dvIpa batrIsa jananI laMbAI ane pahoLAIvALA che. ane tenI jihikA prAraMbhanA pravAhanA jeTalI (25 pejana) vistRta che. 79. gaMgA ane siMdhu (34+3468) aDasaTha tathA raktavatI ane raktA (34+ 34=68) aDasaTha ema kula ekase chatrIsa nadIonuM sarva varNana sarakhuM samajavuM. 80. himavAnuM parvata upara rahitAMzAnadI nigamasthAne 50 jana vistRta che, tathA ejana uDI che. A nadI himavAna parvata upara uttaradizAmAM agyArasone pAMca jana ane bAvIzaaMza (1105-22) jeTaluM kSetra AgaLa vadhIne, pUrvavat kuMDamAM paDIne haimavakSetrane pitAnA pravAhavaDe be vibhAgamAM karatI, evI te pUrvArdhanI koledadhi samudramAM maLe che. ane pazcimAdhanI mAnuSottara parvatamAM jAya che. 81-83. A (rohitAzA) nadIonA kuMDa cArasone eMzI (480) yojana lAMbA-pahoLAM che. tathA tenI jihikA mUla pravAha jeTalI che. 84. A rohitAzA nadIonA kuMDanI aMtargata rahela dvIpa cosaTha (64) ejana lAMbe-paheLe che. 85.
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ haimavatakSetranA vistAra aMge rUpyakUle svarNakUle, rohite rohitAMzike / baTTAvyotA stutyA, svaparivArataH // 86 // athottaraM himavataH, kSetra haimavataM sthitam / vRttavaitAdayena zabdApAtinA'laGkRtAntaram // 87 // mukhe lakSa yojanAnAM SaTSaSTiM ca sahasrakAn / ekonaviMzAM trizatIM, paTpaJcAzalavAMstatam // 88 / / lakSadvayaM yojanAnAM sahasrANi caturdaza / ekapaJcAzAni tataM, madhye'MzAn SaSTiyuk zatam // 89 // ante zatAn sacaturazItIn sapta sahasrakAn / ekaSaSTiM dvilakSIM ca dvApaJcAzallavAMstatam / / 90 / / jambUdvIpasthAyivRttavaitAdathaiH sadRzA yathA / dhAtakIkhaNDa sthavRttavaitADhyAH sarvathA tathA / / 91 // trAji vRttA vaitAthA:, vRtti: sadazA: same mundrAAtipramRtayaH, pracetavyA manasvimiH || 12 | e rUpcakUlA, e svarNaphUlA, be rAhitA ane be rAhitAMzA, A ATheyanadIe svarUpamAM ane parivAramAM samAna che. 86. 111 have himavAna patathI AgaLa humavatakSetra raheluM che, ke-jenI madhyamAM zabdApAtI nAmanA vRttavaitADhyaparvata zAbhe che. 87, A haimavatakSetrane prAraMbhanA vistAra ekalAkha chAsaThahajAra, traNaseA egaNIsa yAjana ane chappana lava (1,66,31912 yAjana) nA che. 88, te kSetranA madhyavistAra belAkha, caudahajAra ekAvana ceAjana ane ekasA sAIDa aMza (2,14,051 216) nA che. 89. A kSetranA avistAra e lAkha, ekasaTha hajAra, sAtasAcAryAsI yAjana tathA khAvanaaza (2,61,78416) nA che. 90. ja khUdvIpamAM rahela vRttabaitADhya patA samAna dhAtakIkhaDanA zabdApAtI Adi vRtta (gALa) vaitADhya parva tA che. buddhizALI purUSoe vRttavaitADhya patA pUrvokta vRttavaitADhaya pa tA jevA ja jANavA. 91-92.
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ 112 kSetralekasa 23 dvAbhyAM caturbhiraSTAbhiryojanairantaraM kramAt / svApagAmyAM zabdagandhApAtimerumahIbhRtAm / / 93 // vikaTApAtinormAlyavatostathAntaraM kramAt / svasvakSetrApagAbhyAM dve, yojane taccatuSTayam // 94 // asyottarasyAM ca mahAhimavAna vartate giriH / rakSAthagr to jI, mahApadmatiH | zaba che. yojanAnAM sahasrANi, SoDazASTauzatAni ca / vidyAvighAri, jApa virataH | 26 che. mahApadmadastvaSTau, sahasrANyAyato bhavet / yojanAnAM sahasrANi, catvAri caiSa vistRtaH // 97 // dakSiNasyAmudIcyAM ca, nadyau dve nirgate itaH / rohitA harikAntA ca, te ubhe parvatopari // 98 // catuHSaSTiM zatAnyekaviMzAnyazacatuSTayam / atItya svasvakuNDAntarnipatya nirgate tataH // 99 // potapotAnA kSetramAMthI vahetI nadIo, zabdApAtI vRttavaitADhaca parvatathI be jana dUra hoya che. gandhApAtI vRttavaitADhaya parvatathI cAra jana dUra hoya che. ane meruparvatathI ATha yojana dUra hoya che. 3. potapotAnA (AgaLanA) kSetromAMthI vahetI nadI vikaTApAtI vRttavaitADhyathI 2 yojana dUra rahe che. ane mAlyavAna parvatathI tenA AgaLanA kSetranI nadI 4 jana dUra rahe che. 94. A haimavaMta kSetranI uttaradizAmAM mahAhimavAna nAmane parvata che, tenI laMbAI AThalAkha jananI che ane tenA zikhara upara mahApA nAmane draDha rahelo che. A mahAhimavAna girine vistAra seLahajAra AThasone beMtAlIza yojana ane ATha kalAne che. 95-96. A parvatanA zikhara upara rahela A mahApadma draha laMbAImAM AThahajAra yojanA che ane vistAramAM cArahajAra jana che. 97. A drahamAMthI dakSiNa dizAmAM rohitA nAmanI ane uttaradizAmAM harikAntA nAmanI -ema ekeka nadI nIkaLe che. A banne nadIe parvata upara chahajAra cAraso ekavIsa yojana 4 kaLA (6421+kaLA) gayA pachI pota-potAnA kuMDamAM paDe che pachI tyAMthI nIkaLIne pUrvArdhanA haimavatakSetramAM rahelI hitAnadI mAnuSettara parvatamAM jAya che. ane
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ puSparAdhanI nadIo 113 pUrvArdhAd haimavatagA, narAdriM yAti rohitaa|| aparArddhAtta sA yAti, kAlodanAmavAridhim // 100 // harikAntA punaryAti, kAloda harivarSagA / / pUrvArddhAdaparArdhAtta, yAti sA mAnuSottaram / / 101 / / nadyoharisalilayoharikAntAkhyayorapi / tayornArIkAntayozca, tathaiva narakAntayoH // 102 // ityaSTAnAmApagAnAM, viSkambho idanirgame / bhavecchataM yojanAnAmuNDatvaM yojanadvayam // 103 / / paryante ca yojanAnAM sahasramiha vistRtiH / uNDatvaM ca yojanAnAM, viMzatiH parikIrtitam / / 104 // viSkambhAyAmataH kuNDAnyetAsAM jagadurjinAH / paSTathADhathAni yojanAnAM, zatAnIha nava zrute // 105 // aSTAviMzaM zataM dvIpAzcaitAsAM vistRtAyatAH / jibikA vistRtodviddhAzcAsAM mUlapravAhavat // 106 / / pazcimadhanA haimavatamAM rahelI rohitAnI kAledadhi samudramAM jAya che. 98-100. jyAre harikAMtA nadImAM viparIta che. pUrvArdhano harivarthakSetramAM rahelI harikAnAnadI, kAlodadhi samudramAM jAya che. ane pazcimAI harivarSamAM rahelI harikAntAnI mAnuSettara parvatamAM jAya che. 101. 2 harisalilA, 2 harikAntA, 2 nArIkAntA, ane 2 narakAntA nAmanI A ATheya nadIone vistAra draha nigama sthAne ekaso (100) janano hAya che. ane tyAM uMDAI be jananI hoya che. temaja paryata sthaLe tenI pahoLAI ekahajAra (1000) jananI ane uMDAI vIsa (20) jananI kahelI che. 102-104 A ATheyanadIonA prapAtakuMDa laMbAI, pahoLAimAM navasene sAITha yojananA che-ema jinezvarAe zrutamAM kahyuM che. 105. - A ATheya prapAtakuMDAmAM rahelA dvIpe ekasone aThyAvIsa jananI laMbAIpahoLAIvALA che. ane A ATheya nadIonI hikA vistAra tathA uMDAI mUlapravAha samAna ja che. 106. kSe-u. 15
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ 114 kSetraloka-sarga 23 zailAttataH paraM kSetra, harivarSa virAjate / tadgandhApAtivaitADhayenAzcitaM vistRtaM mukhe // 107 / / lakSANi par3a yojanAnAM, paJcaSaSTiM sahasrakAn / dve zate saptasaptatyA'dhike dvAdaza cAMzakAn // 108 // yugmam / aSTau lakSAH sahasrANi, SaTpaJcAzacchatadvayam / saptottaraM yojanAnAM. madhye'zAzcaturastatam / / 109 // sahauH saptacatvAriMzatAdayA dazalakSikAH / paT triMzaM ca yojanAnAM, zatamaMzazatadvayam // 110 // aSTADhayaM vistIrNamante, svarUpamaparaM punaH / jambUdvIpaharivaSavadihApi vibhAvyatAm // 111 // itaH parazca niSadhaH, parvataH sarvataH sphuran / hadenAlaGkRto mUrdhni, sadabjena tigiJchinA // 112 // saptapaSTiM sahasrANi, sASTaSaSTi zatatrayam / / yojanAnAM lavAna dvAtriMzataM syAdeSa vistRtaH // 113 // tigiJchistu yojanAnAM, sahasrANyaSTa vistRtaH / sahasrANi SoDazeSa, bhavedAyAmataH punaH // 114 // A mahAhimavaMta parvata pachI harivarSa nAmanuM kSetra zobhe che ane tenAM madhyamAM gadhApAtI nAmano vRttavaitADhya zobhe che. A harivarSa kSetrano prAraMbha vistAra chalAkha, pAMsaThahajAra, basane sItera 21+mA2 (1,65,277+333)nA cha. madhyamavistAra-ma18414,75panara , masone sAtayena-yA2252 (8,56,207+22) no cha. antimavistAra 4sAsa, suratAlIsa 2, 4sone chatrIsayona+sAna mAramaza (10,47,13+316) nA che. sana mA sivAyanuM bAkInuM tenuM saghaLa svarupa jambudvIpanA harivarSa kSetra mUjaba jANavuM 107-111. - A harivarSakSetra pachI niSadhanAmano parvata Ave che. ke je cataraphathI skarAyamAna-ze bhAvALe che. A parvatanA zikharapradeza upara suMdara kamaLAvALo tigichi nAmane draha zobhe che. 112. A niSadha parvatane vistAra saDasaThahajAra, traNasone aDasaTha jana+batrIsa aMza pramANa (17368+4) che. 113. te tigichi draha AThahajAra ejananA vistAravALo ane solahajAra yojananI smaavaanne| che. 114.
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ puSparAdhanI harisalilA ane zItAdA 115 etasyAddharisalilA, zItodeti niriiytuH| dakSiNasyAmudIcyA ca, parvatoparyamU ubhe // 115 // ekonatriMzataM gatvA, sahasrAn SaT zatAni ca / yojanAnAM sacaturazItIn SoDaza cAMzakAn // 116 // patataH svasvakuNDAntaharivantirAdhvanA / pUrvAhyaddharisalilA, prAmoti mAnuSottaram // 117 // pazcimArddhagatA sA tu. kAlodamupasarpati / sarvAsAM digvinimaya, evaM pUrvAparArddhayoH // 118 // pUrvAddhazItodA pratyagvidehAddhavibhedinI / / kAlodamanyAddhasthA tu, prApnoti mAnuSottaram // 119 / / etAzcatasro vistIrNA, dve zate idanirgame / catvAryuNDA yojanAni, prAnte dazaguNAstataH // 120 // vistIrNAnyAyatAnyAsAM, kuNDAni ca catasRNAm / ifzAni no nAnAM, zatA narvizati || 22 che. A prahamAMthI 2 harisalilA ane 2 zItadAnakI nIkaLe che. temAMthI 2 nadIo (bane 1+1=2) parvata upara dakSiNa dizAmAM ane 2 uttara dizAmAM ogaNatrIsahajAra, sene coryAsI janaseLaaMza (29,684 jana 23 aMza) jaIne pita-pitAnA kuMDamAM paDe che. temAMthI pUrvArdhanI harisalilAnajI, harivarSakSetranA madhyabhAgamAM thaIne mAnuSettara parvatane maLe che. ane pazcimanI harisalilAnadI, kAledadhi samudrane maLe che. A rIte pUrva ane pazcimAdhanI saghaLI nadIonI dizAono nizcaya karavo. 115-118. pUrvArdhamAM rahelI zItadAnadI pazcimavidehane be vibhAgamAM vaheMcatI evI kAledadhisamudrane maLe che. ane pazcimArdhamAM rahelI zItadAnadI mAnuSettaraparvatane maLe che. 119, - A cAreyanadIo (2 harisalilAra zItadA) drahamAMthI nIkaLe tyAre basoyojana nA vistAravALI ane tyAM cArojananI uMDAivALI hoya che. ane aMtabhAge te nadI eno vistAra tathA uMDAI dazagaNe thAya che. arthAt prAnta nadIone vistAra be hajAra yojanAno ane uMDAI cAlIza ejananI thAya che. 120. A cAreya nadIonA kuMDa laMbAI ane pahelAImAM ogaNIsane vIsa jana pramANa che. (192jana) 121.
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ 116 kSetraloka-saga 23 etatkuNDAntargatAca, dvIpAH proktA maharSibhiH / pajhAze rojanAnAM, che te vistRta thatA | 22 | sarve kuNDagatA dvIpAH, krozadvayocchritA iti / tairjambUdvIpagaistulyA, ucchayeNa nagA iva // 123 // yathedamarddha vyAkhyAtaM, yAmyaM pUrvAparAddhayoH / tathA jJeyamudIcyAmapi mAnasvarUpataH // 124 // kintUdIcye pukArAdraH, parataH pArthayodvayoH / syAdekakamaravatakSetra saratasannibham // 125 // puNDarIkadopetastatazca zikharI giriH / tasmAdraktA raktavatI, svarNakUlA viniryayuH // 126 // tatrAdime dve saritau, kSetramairataM gate / jagAma hairaNyavataM, svarNakUlA tu vAhinI / / 127 // tatazca hairaNyavataM, vikaTApAtinA'Gkitam / tato mahApuMDarIkahadavAn rukmiparvataH // 128 // A nadI-kuMDamAM aMtargata rahelA dvIpona AyAma ane vistAra baso chappana (256) yajanano maharSioe kahelo che. 122. jabUdvIpanAM kuMDagata dvIpanA samAna evA A kuMDanA dvIpo 2 kezanI uMcAI vALA che ane uMcAInAM kAraNe parvata jevA lAge che. 123. je rIte puSkaradvIpanA dakSiNArthanA-pUrvArdha ane pazcimArdhanuM varNana karyuM, te ja rIte mAna-svarUpathI puSparArdhanA uttarArdhamAM paNa pUrvAdha-pazcimAInuM mAna svarUpa sarakhuM ja samajavuM. paraMtu uttaradizAnA ISakAra parvatanI pachI banne bAjue bharatakSetra jevuM ja ekeka airavatakSetra che. 124-145. airAvatakSetra pachI puMDarIka nAmanA drahathI yukta zikharI nAmano parvata che ane te drahamAMthI raktA, raktavatI, ane svarNakulA nAmanI traNa nadIo nIkaLe che 126. temAMnI prathama be raktA ane raktavatI nAmanI nadIo eravata kSetramAM jAya che. ane trIjI svarNakUlA nadI haraNyavata kSetramAM jAya che. 127. A zikhara parvata pachI hairaNyavata kSetra Ave che ke jenA madhyamAM vikaTApAtI nAmane vRttavaitADhaya parvata rahela che. ane A hairaNyavata kSetra pachI mahApuMDarIka nAmanA kahathI yukta rukamInAmane parvata che. 128.
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________ yukarAdhanI nadIo 1: 7 etadbhavA rUppakUlA, hairaNyavatagAminI / ramyakAntanarakAntA, prayAtyetatsamudbhavA // 129 // tatorvAg ramyakakSetra, mAlyavavRttabhUdharam / kesarihadavanIlavannAmA parvatastataH // 130 // pravartate videhAntaH, zItaitannagasambhavA / nArIkAntA ramyakAntaH, prasapatyetadgatA // 131 // ng as vRddhano rA: pUrvamuvA: | tA mAnuSo yAnti kAlodaM pazcimAmukhAH // 132 / / pazcimAtta kAlodaM, prayAnti pUrvasaMmukhAH / pazcimAbhimukhAstAstu, prayAnti mAnuSottamm // 133 // madhye kSetraM videhAkhyaM, nIlabannipadhAgayoH / ekaikaM merUNopetaM. bhAti pUrvAparArddhayoH // 134 // vAva7rfRzDhAna, RkSA parvazarti purve ! yojanAnyekapaSTi sahasrAn sASTazataM tatam // 135 // A puMDarIka drahamAMthI nIkaLelI pyAlA nAmanI nadI hairaNyavata kSetramAM jAya che ane A drahamAMthI nIkaLelI narakAntA saritA ramyakSetramAM jAya che. 129. A rUkamI parvatathI AgaLa ramyakakSetra Ave che. tenA madhyamAM mAlyavAna nAmane vRttavetADhaya parvata che. A ramyakSetra pachI kesaridrahathI yukta nIlavaMta nAmano parvata che. 130. A nIlavaMta parvatanA kesaridrahamAMthI zItA ane nArIkAMtA nAmanI 2 nadIo nIkaLe che. temAMthI zItA videhakSetramAM jAya che ane nArIkAMtA ramyakakSetramAM jAya che. 131. pUrvArdhanA A badhA kSetromAMnI pUrva mukhI jeTalI nadIo che, te badhI nadIo mAnuSottara parvata tarapha jAya che ane pazcimamukhI jeTalI nadIo che, te sarve nadIo kAledadhi samudramAM jAya che. pazcimAdhamAM Ane viparyaya samAja eTale ke tyAMnI pUrvamukhI saghaLI-saritAo kAlodadhi samudra tarapha jAya che. ane pazcima mukhI badhI nadIo mAnuSettara parvata tarapha jAya che. 132-133. pUrvArdha ane pazcimArdhamAM nIlavAna ane niSadha parvatanI madhyamAM eka-eka videha kSetra AveluM che ane tyAM eka-eka merU parvata zebhe che. 134. A mahAvideha kSetrane mukha vistAra chavvIsa lAkha, ekasaThahajAra, ekane ATha jana+aDatAlIza aMza (26,61,108+6) ne che. 135.
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________ 118 kSetraleAka-sarga 23 tathA lakSAzcatustriMzadyojanAnAM samanvitAH / caturviMzatyA sahasraSTAviMzaM zatASTakam || 136 // SoDazAMzAM vistIrNa, madhye tasya ca vistRtiH / lakSANyathaikacatvAriMzadaSTAzItireva ca 137 // sahasrANi saptacatvAriMzA paJcazatI tathA / yojanAnAmaMzazataM paNNavatyA samanvitam // 138 // sahasrANi yojanAnAme konaviMzatistathA / sacaturnavatiH saptazatI kozastathopari / / 139 // viSkambhaH prativijaya, pratyeka marddhayordvayoH / yojanAnAM dve sahasre, vakSaskArAdri vistRtiH // 140 // pratyekamantarnadyazca zatAni paJca vistRtAH / , svarUpaM sarvamatrAnyaddhAtakI khaNDadbhavet // 141 // aSTAnAM vanamukhAnAM vistRtiH syAlladhIyasI / ekonaviMzatibhavAzcatvAro yojanAMzakAH // 142 // ekAdaza sahasrANi, yojananAM zatAni pad / sASTAzItIni caiteSAM vistRtiH syAdgarIyasI // 143 // madhya vistAra cAtrIsalAkha-cAvIsahajAra AThasAne aThayAvIsa yeAjana-sALa a'za (34,24,828+3'33) pramANu che. 139. bAhya vistAra ekatAlIsalA kha- aThavAsIhajAra-pAMcaseAne suDatAlIsa yeAjana+ekasA channu aauMza (41,88,547+23) pramANu bhagavA. 137-138. ahIM pUrvAdha ane pazcimA mAM dareka vijayAnA vistAra ogaNIsahajAra-sAtasAne cArANuMyeAjana+ekamAu ( 19794Ajana 1gAu) nA jANuvA ane pratyeka vakSaskAra parvatanA vistAra mehara yonnano bhagavA. 135 - 140. pratyeka vijayAmAM rahelI anta nadIe nA vistAra pAMcasA ceAjananA che. ane bAkInuM saghaLuM ( videhakSetranuM) svarUpa dhAtakIkhaMDanI mAphaka jANavuM. 141. ahIM mahAvidehamAM rahelA ATheya vanasukhAne jaghanya vistAra cAra ogaNIsa aza (1) yeonna prabhANu che. 142. ane utkRSTa vistAra agyArahajAra-chaseAne-aThayAsI (11688) ceAjana pramANa che. 143.
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________ puSkarAnAM vana 119 upavarSadharaM gurvI, ladhvI ca saridantike / teSAM caturNI kAlodabahirbhAgaspRzAM bhavet // 144 // caturNAM tu naranagAsannAnI vistRtirguruH / zItAzItodAntike'nyA, nIlavanniSadhAntike // 145 // pUrvAparaM bhadrasAlavanAyAmaH samanvitaH / meruviSkambheNa saha, garbhabhAgAtmako bhavet // 146 // catvAriMzatsahasrANi lakSAzcatasra eva ca / yojanAnAM navazatI, nirdiSTA SoDazottarA // 147 / / poDazAnAM vijayAnAM, vyAsasaMkalanA tviyam / tisro lakSA yojanAnAM sahasrANi ca SoDaza // 148 // saptazatyaSTottarA'tha, vakSaskAramahIbhRtAm / dAnAM tatsavanA, zu: sALi voza | 4 | SaNNAmantanadInAM tu, vyAsasaGkalanA bhavet / sahasrANi trINi vanamukhayorubhayostviyam // 150 // kAlodadhi samudranA bahAranA bhAgane sparza karanAra cAra vanamukhane utkRSTa vistAra varSadhara parvate ( niSadha-nIlavata ) pAse che. jayAre jadhanya vistAra (zItA-zItadA) nadI pAse che. ane mAnuSettara parvatanA abhyantara bhAgane sparza karanAra cAra vanamuno utkRSTa vistAra zItA-zItadA nadI pAse che. temaja niSadha-nIlavaMta parvata pAse jaghanya vistAra che. 144-145. merU parvatanAM vistAranI sAthe bhadrazAla vanane pUrva-pazcima AyAma cAra-lAkhacAlIza hajAra-navasene seLa (4,40,916) janane thAya che. 146-147. seLa vijayanA vistAranI saMkalanA-saravALA karatAM, tenI saMkhyA traNa lAkha-sela hajAra-sAtasone ATha (3,16,708) jananI che. ane ATha vakSaskAra parvatanA vistAranI saMkalanA selahajAra (16000) yojananI thAya che. cha antarnAdIonI vyAsa 440816- merunA vistAra sahita bhadrazAlavananI pUrva-pazcima laMbaI 356708- soLa vijayane vistAra. 160 00- ATha vakSaskArano vistAra, cha attara nadIone vistAra, 23376- be vanamukhane vistAra. 3000 - 8 00000 pukarAIne vistAra
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________ 120 SaTsaptatispRka trizatI, sahasrAstrayakSa saMmitAH / DhapayAmoDara sakSALi, sarvasane mavet / / 2 / / atrApISTAnya viSkambhavarjitadvIpa vistRteH / svasvasaGkhyAvibhaktAyA, labhyate'bhISTavistRtiH // 152 // bhAvanA dhAtakIkhaNDavat / mahAvidehaviSkambhe yatheSTasthAnagocare / zItAzItodAnyataravyAsahIne'rddhite sati // 153 // vijayA~tarnadIvakSaskArAntimavanAyatiH / jJAyate sA tatra tatra sthAne bhAvyA svayaM budhaiH // 154 // atha devakurUNAM yaH prAcyAM saumanaso giriH / tathottarALAM yaH, pUrvAM mAttvanimA // zva // tricatvAriMzatsahasrAn, lakSA viMzatimAyatau / ekonaviMzAM dvizatIM yojanAnAmubhAvapi // 156 // kSetraleAka-saga 23 sa'kalanA traNahajAra (3000) yAjana pramANa thAya che ane be vanamukhAnA vistAranA saravALe trevIsahajAra traNasAne ThaMAMtera yeAjananA (23,376) thAya che, ane A saghaLA vistAra bhegA karatAM puSkarAnA vistAra AThalAkha (800000) yeAjananA thAya che. 148-151. ahIMpaNa iSTakSetrAdinA vistAra jANavA hAya, tA ikSetrAdi sivAyanA anya kSetrAdinA vistAra dvIpanA vistAramAMthI bAda karavA ane te bAkI rahelA dvIpanA vistAra ne pota-potAnI saMkhyAthI bhAgavA dvArA IjavastunA vistAra prApta thAya che. AnI paddhati dhAtakIkhaMDa mujaba jANavI. 152, dhAtakIkhaMDanI mAphaka mahAvideha kSetramAM koipaNa icchita sthAnanA viSNubhamAMthI zItA ke zIteAdA nadInAM viSNubhane bAda karIne, tenuM aDadhu karyAbAda, vijaya-antanI -vakSaskAra parvata, ane antima vananI paheALAI, te-te sthAne jaNAya che-te prANa puruSAe svaya' vicArI levuM. 153-154. have devakurUnI pUrva dizAmAM saumanasa nAmanA gajavruta parvata che. ane uttarakurUnI pUrva dizAmAM mAhyavAna nAmane gajAMta paryaMta che. A banne patAnI laMbAI vIsalAkha-te tAlIsahajAra-masAne egaNIsa (20,43,219) ceAjananI che. temaja devakurU ane uttarakurUnI pazcima dizAmAM kramazaH rahelA je vidyutprabha ane gandhamAdana nAmanA
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________ kurUkSetranI chavA Adi 121 devottarakurubhyazca, pratIcyAM yo vyavasthitau / vidyutprabhagirirgandhamAdanazcAyatAvubhau // 157 // yojanAnAM poDazaiva, lakSAH SaDviMzati tathA / sahasrANi zatamekaM, saMpUrNa SoDazottaram // 158 // idaM mAnaM pusskraarddhpraaciinaardhvypekssyaa| pazcimArddha viparyAso, dhAtakIkhaMDavat sa tu // 159 / / aSTApyete gajadantA, nIlavaniSadhAntike / sAvittI, sUkSma maravArita che 60 || videhamadhyaviSkambhAnmeruvyAse vizodhite / zeSe'ddhite ca viSkambhaH, pratyetavya kurudvaye // 161 // be gajadaMta parvata che, te laMbAImAM seLalAkha-chavIsahajAra-ekasone seLa (16,26,116) yojananAM che. A pramANa puSkarAI dvIpanAM pUrvArdhamAM rahelA parvanuM che. puSparAdha dvIpanA pazcimArdhamAM AnAthI viparIta che ane te viparyAsa dhAtakIkhaMDanI mAphaka jANe. arthAt pazcimArdhanA devakurU ane uttarakurUnI pUrva dizAmAM rahela saumanasa ane mAlyavAna nAmanA be gajadanta parvatenI laMbAI seLalAkha-chavvIsa hajAra-eka ne saLa ( 16,26,116 ) jananI che. ane pazcima dizAmAM rahela vidhutrabha ane gadha -mAdana nAmanA gajadanta parvatenI laMbAI vIsalAkha-teMtAlIsa hajAra-bane egaNIsa ( 20,43,219) jananI che. 15-159. A ATheya gajadaMta parvata nIlavAna ane niSadha parvatanI samIpamAM utkRSTathI be hajAra (2000) jana vistRta che. ane meruparvata pAse jaghanyathI AgaLanA asaMkhyAtamAM bhAga jeTalA vistRta che. 160. mahAvideha kSetrano je madhyabhAgano vikabha hoya, temAMthI merU parvatano vistArabAda karo ane je zeSa rahe, teno arthobhAga karavAthI devakurU ane uttarakurUne jana - kaLA 34248228 - 16 mahAvidehakSetrane madhyabhAgane viThaMbha 9400 - 00 merUparvatane vistAra bAda karatAM zeSa yojanA 3415428 - 16 bAda karatAM zeSa yojanane ardhabhAga karatAM 1707714 - 8 devakura ane uttarakuranI pahoLAI AvI kSe-u. 16
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12 kSetraloka-sarga 23 RkSA: satA sapta, saMarLa zatAni ca | caturdazAni saptaiva, yojanAnAM lavASTakam // 162 / / meruyuktabhadrasAlAyAmAtprAgupadarzitAt / gajadantadvayahInAccheSaM jIvA kurudvaye // 163 // sRkSAzvataH pazi, sattAni zatAni nA navaiva SoDazADhyAni, yojanAnIti tanmitiH // 164 / / AyAmamAnayoH prAcyapratIcyagajadantayoH / yoge bhaveddhanuHpRSTaM, kurudvaya idaM tu tat 165 // kSAra patrionasaptariya samrATa ! zatatrayaM yojanAnAM, paJcatriMzatsamanvitam // 166 // dhAtakIkhaNDavadihApyagrato nIlavadreiH / yamakAvudakkuruSu, sahastraM vistRtAyatau // 167 // vyAsa-pahoLAI Ave che. A pramANe karatAM sattaralAkha, sAtahajAra-sAtasone cauda ejana+aMza (17,07,714+6) A eka kurUkSetrane vistAra thAya che. 161 162. "merU parvatanI sAthe bhadrazAla vanane AyAma je pUrve (146-147mAM zlokamAM) kahI gayA, temAMthI be gajadata parvatono vistAra bAda karatA, je Ave te pratyeka kurukSetranI jIvA (darI) jANavI ane te cAralAkha- chatrIsahajAra-navasene seLa (4,36,916) jana pramANa thAya che. 163-164. pUrvadizA ane pazcimadizAnA be gajadanta parvane AyAma bhego karatAM je saMkhyA Ave. te pratyeka kurUkSetranuM dhanu pRSTha thAya che. ane te chatrIsa lAkha, ogaNasItterahajAra-traNasane pAMtrIsa (36,69,335) yojananuM che. 165-166. ghAtakIkhaMDanI jema ahIM paNa nIlavAna parvatanI AgaLa uttarakurukSetramAM ekahajAra (1000) jananI laMbAI-pahoLAI vALA be yamaka (yamaka-jamaka) parvata che. A 4,40,916 yojana=merU parvatanI sAthe bhadrazAla vanane AyAma 4,000 yojana=be gajadanta parvatane vistAra 4,36,916 yojana=kurUbetranI jIvA. 16,26,116 =pUrvadizAnAM gajadantaparvatAne AyAma tathA 20,43,219 co.=pazcimadizAnAM gajadantaparvatono AyAma 36,69,335 yojana kurUkSetranuM dhanuSpaSTa
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________ dranuM aMtara 123 tataHparaM hradAH paJca, syurdakSiNottarAyatAH / sahasrAMzcaturo dIrghA, dve sahasre ca vistRtAH // 168 / / nIlavato yamakayostAbhyAmAdyadasya ca / mitho hradAnAM kSetrAntasImnazca paJcamahadAn // 169 // saptApyetAnyantarANi, tulyAnyakaikakaM punaH / lakSadvayaM yojanAnAM catvAriMzatsahasrakAH // 170 // zatAni nava saikonaSaSTIni yojanasya ca / saptakSuNNasyaikabhAgastatropapattirucyate // 171 // be yamaka parvate pachI pAMca draho Ave che A draha dakSiNa-uttara cArahajAra (4000) jana lAMbA ane behajAra (2000) yojana pahoLA che. 167.168. nIlavAna parvatathI kSetranA aMtabhAga sudhImAM 7 AMtara Ave che. te A pramANe (1) nIlavAna parvatathI be yamaka parvatanuM (2) be yamaka parvatathI prathama drahanuM (3) prathama drahathI bIjA drahanuM (4) bIjA drahathI trIjA drahanuM (5) trIjA drahathI cothA kahanuM (6) cethA drahathI pAMcamA drahanuM ane (7) pAMcamAM drahathI kSetranI sImAnuM AMtaru. A sAteya AMtarA samAna mApavALA che. temAMthI darekanuM mApa belA kha-cAlIsahajAra-navasone ogaNasAiTha ekasasamAMza (2,40,56) jana thAya che. tenI ghaTanA A rIte che kepAMceya brahanI laMbAIno saravALe vIsa hajAra (20,000) jana thAya ane 17,07,714 yojane kurukSetrane vistAra 21,000 ejana pAMca drA ane yamaka pavatano vistAra bAda karavAne 16,86,714 16,86,714 yojananAM sAta bhAga karatA, 7) 1686714 (240959 14 35 28 28 = 2,40,959 yojana darekanuM aMtara
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________ 124 kSetraloka-sarga 23 dedhya hUdAnAM paJcAnAM, yatsahasrANi viMzatiH / sAhasrayamakavyAsayuktaM tatkuruvistRteH // 172 / / vizodhyate'tha yaccheSaM, tatsaptabhirvibhajyate / saptAnAM vyavadhAnAnAmevaM mAnaM yathoditam // 173 // udakkuruSu pUrvArddha, padmanAmA mahAtaruH / pazcimAddhe mahApadmastau jambUvRkSasodarau // 174 // padmanAmno bhUmiruhaH, padmanAmA suraH patiH / mahApadmasya tu svAmI, puNDarIkaH surottamaH // 175 // syurdevakuravo'pyevaM, kiMtvatra niSadhAtparau / vicitravitrAvastrau, tataH patra dvAra rIta che ?bda che pUrvAddhe cAparAddhe ca, syAtAM zAlmalinAviha / jambUvRkSasadharmANAvetAvapi svarUpataH // 177 // puSkarAddhe'tha yo merU, syAtAM pUrvAparAddhayoH / dhAtakIkhaNDasthamerUsamAnau tau tu sarvathA // 178 // kiMtvetayorbhadrasAlavanayorAyatirbhavet / / lakSadvayaM paMcadaza, sahasrANi zatAni tu // 179 // yamaka parvatane vistAra ekahajAra (1000) yojanAno che. A ekavIsa hajAra (21000) yojanane kurukSetranAM vistAramAMthI bAda karIe ane je zeSa rahe, tenA ekasarakhA sAtabhAga karatAM upara jaNAvyA mujabanuM vyavadhAnanuM mApa Ave che. 169-173. pUrvArdhanA uttara kurUkSetramAM padmanAmanuM mahAvRkSa ane pazcimAInAM uttara kurUkSetramAM mahApatranAmanuM mahAvRkSa che. ane te bane jaMbUvRkSanI samAna che. 174. padmanAmanA vRkSano adhiSThAtA deva padmanAmane che, jyAre mahApa vRkSane adhikAyaka puMDarIka nAme deva che. 175. uttarakurUnI jema devakurUmAM paNa A saghaLI vyavasthA che, paraMtu ahIM niSadhaparvata pachI vicitra ane citra nAmanA be parvate che. ane pachI kramazaH pAMca kahe che. pUrvArdha ane pazcimAInAM devakurUomAM zAmelInAmanA be mahAvRkSo che, jenuM saMpUrNa svarUpa jaMbUvRkSa jevuM che. 176-177 puSkarAnA pUrvArdha ane pazcimAI mAM rahelA be meruparvato sarva prakAre dhAtakIkhaMDamAM rahela meruparvata- samAna ja che. phakta ahIM rahelA (puSkarArdhanAM merUparvata
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________ 125 puSkaradhadvIpamAM vicaratAM paramAtmAo aSTapazcAzAni sapta, pUrvapazcimayordizoH / / pratyekaM dakSiNodIcyoH. sthAvayAsastvayametayoH // 180 // fsadAgnAzA, yoganAnAM vatazatI aSTAzItyA yojanasya, bhaktasyAMzAzca saptatiH // 181 // upapattistvatra prAgvat / zeSA tvatra nandanAdivanavaktavyatAkhilA / dhAtakIkhaNDamerubhyo, punaruktaMti nocyate // 182 // jambUdvIpo mahAmeruzcaturbhirmerubhiH zriyam / ghare tIrthayAra suva, caturmika megifmaH 28rU | prAguktAkhyeSu pUrvArddha, vijayeSvadhunA jinAH / candrabAhurbhujaGgazvezvaro nemiprabho'pi ca // 184 // pazcimAddhe tu teSveva, vIraseno jinezvaraH / mahAbhadradevayazo'jitavIryA iti kramAt // 185 // pAsenA) bhadrazAla vananI pUrva-pazcima laMbAI belA kha-paMdarahajAra, sAta ne aThThAvana (2,15,758) jananI che. ane dakSiNa-uttaranI pahoLAI behajAra, cAro, ekAvana jana sIttara akyAsI aMza (24513jana) nI che. 178-181 ahIM paNa ghaTanA AgaLa mujaba jANavI. ahIMnA (puSkarArdhadvIpanAM) be merU parvatanu je bAkInuM naMdanavana vagerenuM varNana che, te ghAtakIkhaMDanA merU parvata jevuM ja hovAthI ahIM pharI batAvyuM nathI. 182. anya cAra parameSThI bhagavaMtanI sAthe jema parameSThI zrIarihaMta paramAtmA zobhe. tema ja budvIpamAM rahelo mahAmerU parvata anya cAra (dhAtakIkhaMDanAM 2-puSkaradhadvIpanAM- 2) laghu merUparvatothI zobhe che. 183. puSkarArdhakSetranA pUrvArdhamAM 1=puSkalAvatI vijayamAM candrabAhusvAmI, 2=vansa vijayamAM bhujaMgAsvAmI. 3=nalinAvatI vijayamAM IzvaranAtha ane 4=vapra vijayamAM nemiprabhasvAmI nAmanA 4 jinezvaro atyAre vicare che. ane pazcimAdhamAM paNa te ja nAmavALA vijayamAM kamazaH vIrasenasvAmI, mahAbhadrasvAmI, devayazAsvAmI ane ajitavayasvAmI-A nAmanA 4 jinezvare vartamAnamAM vicArI rahyA che. 184-185. 1 bhadrazAlavananI pUrva-pazcimanI laMbAIne (88) aTTayAsIthI bhAMgavAvaDe bhadrazAlavananI dakSiNauttaranI poLAI Ave ane dakSiNa-uttaranI pahoLAIne (88) aTTayAsIvaDe guNatA je Ave, te bhadrazAlavananI pUrva--pazcimanI laMbAI jANavI.
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________ 126 aSTacatvAriMzadiha, lakSA dvAviMzatistathA / sahasrANi ke zate ca, sustArA: joTijoyaH // 281 // evaM ca - lakSANyaSTau puSkarArddha, tAvAnkAlodavAridhiH / catvAri dhAtakIkhaNDo, dve lakSe lavaNodadhiH // 190 // evaM dvAviMzatirlakSANyekataH parato'pi ca / madhye jambUdvIpa eka, lakSamAyatavistRtaH // 191 // paJcacatvAriMzadevaM, lakSApyAyatavistRtam / narakSetra parikSepo, jJeyo'sya puSkarArddhavat / / 192 // kSetraleAka-saga 23 dvIpArthe'sminnagAdInAM saMgrahaH sarvasaMkhyayA / dhAtakIkhaNDavad jJeyo'vizeSAnnoditaH pRthak // 186 // dvisaptatiH zazabhRtastAvanta eva bhAskarAH / paT sahasrANi SaTtriMzA, trizatyatra mahAgrahAH // 187 // nakSatrANAM sahasre dve, prajJapte poDazottare | pramANamatha tArANAM puSkarArddha nirUpyate // 188 // A puSkarA dvIpamAM padegtAdinI saMkhyAnA saravALA dhAtakIkhaDanI mAphaka ja hAvAthI ahIM judA kahelA nathI. 1862 187-189. A puSkarA dvIpamAM caMdro khettara (72) che, sUryAMpaNa khetera (72) che mahA graheA cha hajAra-traNaseA chatrIsa (6,336) che. nakSatrA ehajArane seALa ( 2,016) che. ane tArAe aDatAlIsa lAkha-khAvIsa hajAra-khaseA (4822200) kADAkADI pramANa che. (482220000000000000000 tArAo che. 48222 upara 16 mIMDA. ) AThalAkha ceAjananeA puSkarA dvIpa, AThalAkha yeAjananA kAleAdhisamudra, cAralAkhaceAjananA dhAtakIkhaMDa ane belAkha ceAjanane lavaNusamudra-A rIte ( 8+8+ 4+2=22) bAvIsalAkha yAjananA vistAra ekabAjuthI ane bIjI khAjuthI paNa e ja rIte khAvIsalAkha yeAjanA vistAra gaNatAM cummAlIsalAkha ceAjana thyA. ane vacce ekalAkha ceAjananAM vistAravALA ja khUddIpa-ema badhA saravALeA karatAM (8+8+4+2+ 1+2+4+8+8=45 lAkha) pIstAlIsalAkha yeAjana pramANa manuSyakSetra thayuM. A manuyyakSetranI paridhi puSkarA kSetranI paridhinI mAphka jANavI. 190-192.
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________ aDhIdIpanI bahAranuM varNana 127 etAvato narakSetrAt , parato na bhavennRNAm / garbhAdhAna janmamRtyU, saMmUrchimanarodbhavaH // 193 // AsannaprasavAM kazcistriyaM nayati cetsuraH / narakSetrAtparaM nAso, prasUte tatra karhicit // 194 // yadi kaNThagataprANo, manuSyakSetrataH param / / manuSyo nIyate nAso, mriyate tatra karhicit // 195 // athAvazyaMbhAvijanmakSINAyuSkau ca to yadi / tadA surasya tanneturbhavedvA'nyasya kasyacit // 196 // manastathaiva yenainAmAsannaprasavAM striyam / taM vA kaNThagataprANaM, narakSetre punarnayet // 197 // yugmam / evaM nAtaH paramaharnizAdisamayasthitiH / / na bAdarAgnina nadI, na vidyadgajinIradAH // 198 // nAhadAdyA na nidhayo, nAyane naiva cAkarAH / nenduvRddhikSayau noparAgo'ndvorna vA gatiH // 199 // A pistAlIsa lAkha jananA manuSyakSetranI bahAra manuSyanuM garbhAdhAna, janma, mRtyu ane samucchima manuSyanI utpatti thAya nahiM. 193. najIkamAM ja prasava samayavALI keI strIne ke I deva manuSyakSetranI bahAra laI -jAya, te paNa tyAM (manuSyakSetranI bahAra) tene kadApi prasava thAya nahi. 194. maravA paDelA keI mANasane keI deva, manuSyakSetrathI bahAra laI jAya, te paNa tyAM tenuM mRtyu thAya nahiM. 15. have te te jIvono janma (prasava ) ke mRtyu avazya thanAra hoya, te te laIjanAra devane athavA te anya koI devane tevA prakArano vicAra uddabhave ane tethI ja te Asanna prasavavALI strIne ane te kaMThagata prANavALA manuSyane manuSyakSetranI aMdara avazya laI ja Ave. 196-197. A manuSyakSetranI bahAra zuM zuM nathI : A manuSyakSetranI bahAra divasa - rAtri AdinI samaya vyavasthA, bAdara agnikAya, nadIo, vIjaLI, garava, vAdaLA (megha), arihaMta-cakravartIo Adi, nidhio, uttarAyaNa ke dakSiNAyana, khANo, cadranIya-vRddhi, caMdra-sUrya vagerenuM grahaNa ane caMdra -sUryAdinI gati Adi nathI. 198-1998
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________ kSetraloka-saga 23 tathAhuH-"arihaMtasamayabAyaraaggI vijjU balAhagA thaNiA / zALAnanahi3varAja nija puSivi || ra00 | " etatsarvamarthato jIvAbhigamasUtre caturthapratipattau / kSetreSu paJcacatvAriMzatIha bharatAdiSu / antarvIpeSu SaTpaJcAzatyeva saMbhavennRNAm // 201 // bAhulyAjjanma mRtyuzca, vAddhivarSadharAdiSu / zeSeSu tu nRNAM janma, prAyeNa nopapadyate / / 202 // yugmam / mRtyustu saMharaNato, vidyAlabdhibalena vA / gatAnAM tatra tatrAyuHkSayAsaMbhavati kvacit // 203 // athaitasminnarakSetre, varSakSetrAdisaMgrahaH / / kriyate sukhabodhAya, tadartho'yaM hyapakramaH // 204 // adhyau dvAviha dvIpau, dvAveva ca payonidhI / bharatAnyairavatAni, videhAH paJca paJca ca // 205 // evaM paJcadaza karmabhUmayo'tra prakIrtitAH / devottarAkhyAH kuravo, hairaNyavataramyake // 206 // zAstramAM paNa kahyuM che, ke manuSyakSetranI bahAra arihaMtAdi, samayavyavasthA, bAdara agnikAya, vAdaLA, vijaLI, garava, megha, khANa, nadI, nidhi, sUrya caMdranuM grahaNa, grahaNathI mukAvu, ke tenI vRddhi ane ayane Adi kAMI nathI. 200. A saghaLIvAta arthathI zrI jIvAbhigamasUtranI cothI pratipattimAM kahela che. bharatAdi pIstAlIsakSetro (15 karmabhUmi ane 30 akarmabhUmi) ane chappana antaradvIpamAM ja bahulatAe manuSyane janma ke mRtyu thAya che, bAkInA samudro ane varSadharaparva (aDhIdvIpamAM rahela be samudra ane aDhIdvIpamAM rahela saghaLA parvatemAM) manuSyone janma prAyaH thato nathI. jyAre tyAM mRtyu saMbhavI zake che kemake-tyAM (zeSa samudra ane parvatamAM) devadrArA thaelA saMharaNathI athavA te vidyA ke labdhinA baLathI gayelA manuSyonuM, je tyAM AyuSyane kSaya thAya, te tyAM mRtyu saMbhave che. paNa AvA banAvo kavacit bane che. 201-203. manuSyakSetranuM TuMkamAM varNana : have sukhapUrvaka baMdha thAya te mATe A manuSyakSetramAM rahelA varSa-kSetrAdine saMgraha karAya che, tene prArambha A rIte che ke-A manuSyakSetramAM aDhI (2) dvIpa samudra che. be (2) samudra che. pAMca (5) bharata pAMca (5) eravata ane pAMca (5) mahAvideha che. A pramANe paMdara
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________ aDhI dvIpanAM padArtho 129 haimavataM haribarSa, paJca paJca pRthak pRthak / sarvANyapi triMzadevaM bhavatyakarmabhUmayaH // 207 // antartIpAzca SaTpaJcAzadevaM yugmibhUmayaH / SaDazItirnarasthAnAnyevamekottaraM zatam / / 208 // tathAtra meravada pUnna, viMzatiSattAH | vakSaskArAdrayo'zItiH, sahasraM kAJcanAcalAH // 209 // vicitrA: Tkhya citrAya, zvAtha ramavAda | daza triMzadvarSadharA, iSukAracatuSTayam // 210 // viMzativRttavaitADhyAH, zataM dIrghAH sasaptatiH / ekonapaJcAzAnya dizatAnyevaM trayodaza // 211 // aSTau dADhAH pArvatAH syuH, kUTAstviha caturvidhAH / vaitADhyazeSAdrisahasrAMkabhUkUTabhedataH // 212 // (15) karmabhUmio thAya che. pAMca (5) devakupha, pAMca (5) uttarakurU, pAMca (5) hairayavatakSetra, pAMca (5) ramyaphakSetra, pAMca (5) haimavatakSetra ane pAMca (5) harivarthakSetra ema trIsa (30) akarmabhUmie (685=30) thAya che. vadhArAmAM chappana antaradvIpa che, A pramANe TeTala kyAsI (30 akarmabhUmi ane pa6 aMtaraddhI meLavIne ) gugalikenI bhUmi che. ane kula manuSyanAM sthAna ekane eka (15+30+56=101) thAya che. 205-208. A manuSyakSetramAM pAMca (5) merU parvata che, vIsa (20) gajadantaparvata che. eMzI (80) vakSaskAraparvata che, ekahajAra (1000) kAMcanagiri parvata che. pAMca (5) vicitranAmanA parvata che. pAMca (5) citra nAmanA parvata che. daza (10) yamakaparvata che, trIsa (30) varSadharaparvata che. cAra (4) pukAraparvata che, vIsa (20) vRttavaitADhya parvata che, ane ekasone sIttera (170 ) dIrgha vaitADhya parvata che. A rIte kula saravALe karatAM terase ogaNapacAsa (1349) parvata manuSyakSetramAM che. (5+20+80+1000+5+5+10-30+4+2017=1349) 209-211. A narakSetramAM parvatamAMthI nIkaLanArI AThadADhAo che. (himavaMtaparvatamAMthI 4 nIkaLe che ane zikharI parvatamAMthI 4 nIkaLe che) kUTe cAra prakAre che, 1, vaitAdyaparvatanA, 2, zeSa parvatanA 3, ekahajAra jananA (sahasakUTa) 4, bhUmisaMbaMdhI (pRthvI upara rahela) kuTe, temAM vaitADhya parvatanA phUTe paMdarasetrIsa (1530) kSe-u. 17
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________ 30 taMtra -- - sArddhaM sahasraM vaitADhyakUTAnAM triMzatA'dhikam / zeSAdrikUTAnAmaSTazatI SaDadhikA bhavet || 2193 // sahasrAGkAH paJcadazetyevaM kUTAni bhUbhRtAm / sarvAgreNaikapaJcAze, dve sahasre zatatrayam // 214 // bhadrasAlavane meroryAni dikSu vidikSu ca / tAni giTAni, ravarizastravid // 21 // drUNAM dazAnAmaSTASTa, yAni dikSu vidikSu ca / kUTAni tAnyazItiH syurnRkSetre sarvasaMkhyayA // 216 // zataM vRSabhakUTAnAM saptatyA'dhikamAhitam / matsyeya mUmiTA, vasyArtha zatayam // 27 // mahAvRkSA daza tatra, paJca zAlmalisaMjJakAH / zeSA jambUrdhAtakI ca, padmathAntyau mahAparau // 218 // mahAdAtriMzadiha, paJcAzacca kuruhradAH / bhavatyazItirityevaM, hradAnAM sarvasaMkhyayA / / 219 // - kSetraleAka--saMga 23 (1704=1530) che. bAkInA pAnA phUTa| AsAne cha (806) che. ane ekahajAra yeAjananA uMcAivALA kUTA pa`dara ( 15 ) che-ema badhA maLIne patAnA phUTA ehajAra traNase ekAvana (2351)thAya che. (1530+806+15=2351). jyAre bhUmikUTA kula khaseAnevuM (290) thAya che, te A pramANe bhadrazAlavanamAM merUparyaMtanI dizA ane vidizAmAM rahela diggaja phUTanI TATala saMkhyA cAlIsanI (84=40) che. manuSya kSetramAM rahela daza mahAvRkSeAnI dizA ane vidizAmAM ATha-ATha phUTo rahelA che te sarve maLIne ezI (8x10=80) thAya che. manuSya kSetramAM badhA maLIne ekAne sIttera vRSabha phUTo che-A rIte bhUmisaMbaMdhI ( pRthvI upara rahela ) phUTA phUla khaseAne nevu (290) thAya che. (40+80+170=290). je daza mahAvRkSeA che temAM zAmalI nAmanA pAMca vRkSo ane bAkInA pAMca jaMbUvRkSa-dhAtakIvRkSa, mahAdhAtakIvRkSa-padmavRkSa-ane mahApadmavRkSa-A pAMca e-eka vRkSa cheA pramANe kula 10 mahAvRkSA che. 212-218. A narakSetramAM trIsa mahAdnaheA che ane pacAsa kurUkSetranAM drA-ema kula saghaLA maLIne eMzI (80) drauA che. 219.
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________ aDhI dvIpanAM padArtho 131 bharatAdikSetramahAnadIkuNDAni saptatiH / videhavijayasthAni, tAni vizaM zatatrayam // 220 // paSTirantanadInAM syurityevaM sarvasaMkhyayA / tu jItIda kuvAnAM, khyAvi mata che 22? | bharatAdikSetragatA, mahAnadyotra saptatiH / vivijhayasthAnAM, tAsa vize zatraya | 222 antanadyAH SaSTiriti, paricchadajuSAmiha / / pAzA mutharitAM, sarvagrega rAtI 223 che. sA caiva-gaMgAsindhuraktavatIraktAH pratyekamIritAH / paJcAzItistathA zItAzItodArUpyakUlikAH // 224 // svarNakUlA narakAntA nArIkAntA ca rohitA / / hitAMzA harittA, sUryalisTiTyApi | rarapa che. zAna naghI, patra vArivaTA phumAra ! paricchadApagAstvAsAM, jJeyAH pUrvoktayA dizA // 226 // bharatAdikSetranI mahAnadIonA sIttera (70) kuMDa che. (pa-gaMgA, pa-sidhu, 5raktA, pa-raktAvatI, parohitA, parahitAMzA, pa-svarNakUlA, pa-rUdhyakUlA, 5-harikAMtA, 5-harisalilA, 5-narakAnA, 5-nArIkAMtA, 5-zItA, 5-zItadA=14*5=00). mahAvideha kSetranI vijayanI nadIonA traNasene viza (320) (1604=320) keDe. che. ane vijonA atarA pADanArI sAITha atara nadIonA sAITha (60) kaDo che. ema sarva maLIne cArasane pacAsa (70+32060=450) kuMDe che. 220-221. bharatAdi kSetromAM rahelI mahAnadIo sittera (70) che. mahAvideha kSetranA vijayamAM rahelI nadIo traNasone vaza (320) che. ane Anara nadIo sAITha (60) che. ema vibhAga karatA sarve maLIne cArasone pacAsa (45) mukhya nadIo che. te A rIte 85-gaMgAnadI, 85--siMdhunadI, 85-raktAnaMdI ane 8parakatAvatI nadIo che. temaja 5-zItAnadI, 5-zItadAnadI, pa-rU...kUlanadI, pa-svarNakUlAnadI, 5-narakAMtAnadI, 5-nArIkatAnadI, pa-hitAnadI, 5-rohitAzAnadI, 5-harikAnhAnadI, pa-harisalilAnadI ane bAhya aMtara nadIo paNa 5-5 che. (12x5=60 atara nadI). A rIte TeTala cArase pacAsa (45) mukhya nadIo thaI ane te-te nadIonA parivAranI jeTalI, nadIo, te AgaLa kahI gayA te mujaba jANavI. A pramANe A manuSya kSetrane vize mukhya nadIo ane tenA parivAranI nadIonI kula saMkhyA ekamate beteralAkha eMzI hajAra
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________ 132 kSetraka-saga 23 parva sirirjhakSA, zatiya satra | bhavaMti manujakSetre, nadyo'nyasmin mate punaH // 227 // ekonanavatilakSAH, sahasrA paSTireva ca / etaccAntarApagAnAM, pRthakatantravivakSayA // 228 // idaM ca nadIsarvAgre jambUdvIpagatamahAnadItulyaparivArANAM dhAtakIkhaNDapuSkarA - gatamahAnadInAM saMbhAvanayoktaM, dhAtakIkhaNDa puSkarA yomahAnadInAM parivAre jambUdvIpavartimahAnadIparivArApekSayA dvaiguNyAdivizeSastu bRhatkSetra vicArAdipu kvApi na dRSTa iti nokta iti jJeyaM / utkarSato jinA atra, syuH saptatyadhikaM zatam / te dvitIyAItaH kAle, viharanto'bhavaniha / / 229 // kevalajJAninAmevamutkarSAnnava koTayaH / nava koTisahasrANi, tathotkarSeNa sAdhavaH 230 // jaghanyato viMzatiH syubhagavanto'dhunApi te / videhe veba catvArazcatvAro viharanti hi // 231 // (72,80,000) thAya che. jyAre bhinna zAstranI vivakSAthI te ekamate Antara nadIonA parivAranI nadIonI saMkhyA nevyAsI lAkha sAiThaha jAra(89,60,000) thAya che. ra22-228. jabUdvIpamAM rahelI mahAnadIonA parivAranI jemaja dhAtakIkhaMDa ane puSkarAI dvIpanI mahAnadIone parivAra haze? ema saMbhAvanA karIne nadIonI A ToTala saMkhyA jaNAvI che. kAraNa ke dhAtakIkhaMDa ane puSparAdha kSetramAM rahelI mahAnadIono parivAra, jabUdvIpamAM rahelI mahAnadIonA parivAra karatAM Dabala che-evuM brahakSetra vicArAdi kaI paNa graMthamAM jovAyuM (kahela) nathI, tethI ahIM kahela nathI-ema jANavuM. A manuSya kSetramAM utkRSTA ekasone sIttera ( 170 ) tIrthaMkara paramAtmAe hoya che. te A avasarpiNa kALamAM bIjA tIrthaMkara paramAtmA, zrI ajitanAtha bhagavAnanA samayamAM ekasone sIttera (170) bhagavAna vicaratA hatA. 229. tevI rIte kevalajJAnIo utkRSTathI navakaroDa (900,00,000 ) hoya che, ane sAdhubhagavaMte utkRSTathI navahajAra karoDa (9000,0000000) hoya che. 230. ( A utkRSTanI vAta thaI have jaghanyanI vAta A mujaba che) jaghanyathI vIsa tIrthaMkara paramAtmA vicaratA hoya che. ane te rIte vartamAnamAM paNa pAMceya videhamAM cAra-cAra tIrthaMkara paramAtmA vicarI rahyA che. te A pramANe (jabudvIpamAM-4, dhAtakIkhaMDamAM 8, pukarAI mAM 8=20) 231.
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________ vIza viharamAna jina tathA temane parivAra te cAmI - sImaMdharaM 1 staumi yugaMdharaM 2 ca, bAhuM 3 subAhuM 4 ca sujAtadevam 5 / svayaMprabhaM 6 zrIvRSabhAnanAkhya 7 manantavIrye 8 ca vizAlanAtham 9 // 232 // ( 31. ) sUraprabha 10 vajradharaM 11 ca caMdrAnanaM 12 namAmi prabhubhadrabAhum 13 / bhujaGga 14 nemiprabha 15 tIrthanAthAvathezvaraM 16 zrIjinavIrasenam 17 || 233 || ( 310 ) svImi ca mahAbhadraM 18, zrIdevayazasaM 19 tathA / advaitamanitIya 20, indre vizatimahatAm // 234 // pa2pi viadepu, vArdrayoH citta / ioya vijJAta, samayajJanIzitaH // 2rUpa // dazaiva viharantaH syurjaghanyena jinezvarAH / sUpu: sUya: vid, tattva vetti triSAruvit // 236 // tathoktaM pravacanasAroddhArasUtre 'sattarisayamukosaM jahanna vIsA ya dasa ya viharaMti' iti, vIsa viharamAna tIrthaMkara paramAtmAnA nAmeH (1) zrI sImaMdharasvAmI (2) zrI yugama`dharasvAmI (3) zrI bAhusvAmI (4) zrI subAhusvAmI (5) zrI sunnatasvAmI (6)zrI svayaM.prabhasvAmI (7) zrI vRSabhAnanasvAmI (8) zrI anantavICravAsI (9) zrI vizAlanAtha (10) zrI sUraprabhavAmI (11) zrI vajradharasvAmI (12) zrI caMdrAnanasvAmI (13) zrI bhadrakhAhusvAmI (14) zrI bhujagasvAmI (15) zrI nemiprabhasvAmI (16) zrI tInAtha athavA zrI IzvaranAthasvAmI (17) zrI vIrasenasvAmI (18) zrI mahAbhadrasvAmI (19) zrI devayazAsvAmI (20) zrI ajitavI svAmI. A vIzeya zrI tIrthaMkara paramAtmAenI huM stuti karUM chuM, namana karU chuM. vaMdana karU chuM. 232-234. ahIM keTalAka AcAryA kahe che, ke pAMceyavidehamAM pUrvAdha ane aparAmAM vicaratA eka-eka tIrthaMkara paramAtmAenI apekSAe jaghanyathI daza (10) tIrthaMkara paramAbhAe vicAratA hoya che. ( e pramANe teo sa'gati kare che.) A viSayamAM tattva (satya) tA kelibhagava`tA jANI zake. 235-236, 133 pravacanasArodvAra sUtramAM paNa Aja vAta karatAM kahyuM che ke-utkRSTA ekasesanesIttera zrI tIrthaMkara paramAtmAe vicaratA hoya che. ane jaghanyathI vIza athavA dA zrI arihaMta paramAtmAe vicaratA hoya che.
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________ 134 kSetraloka-saga 23 uktAjaghanyAnAstu, viharanto bhavanti na / toDaDapi thAyathA, zudhdhAvasthA / rarU7 | koTidvayaM kevalino, dve ca koTisahasrake / sAdhavaH syurjaghanyena, nyUnA ito bhavanti na // 238 // yadyakaH kevalI tebhyaH, siddhayetsAdhurdivaM vrajet / tadA'vazyaM bhavedanyaH, kevalI pravrajetparaH / / 239 // cakrizAGgizIriNAM ca, zataM pazcAzatAdhikam / utkarSato jaghanyena, te bhavantIha viMzatiH // 240 / / tathoktaM-pravacanasAroddhAre "ukoseNaM cakkI sayaM divaDhaM ca kammabhUmIsuM / vIsaM jahannabhAve kesavasaMkhAvi emeva // 241 // " jambUdvIpaprajJaptyA apyayamevAbhiprAyaH, zrIsamavAyAMge tu-" dhAyaIsaMDe gaM viharamAna bhagavAnanI je jaghanyasaMkhyA (vIza ke daza) kahI gayA, tenAthI ochI saMkhyAmAM bhagavAna viharamAna hoya tevuM banatuM nathI. eTale te sivAya bIjA zrI tIrthakarade yathAyogya sthAne gRhasthAdi avasthAmAM te hoI zake che. phakta viharamAna avasthAmAM jaghanyathI (20 yA 10) hoya che. 237. kevalIe jaghanyathI bekroDa (200,00,000) hoya che. ane sAdhubhagavaMte be hajAra kroDa (2000,0000000 ) hoya che. tethI nyUna te hoya ja nahiM. 238. A bekoDa kevalajJAnImAMthI kaI eka kevalajJAnI bhagavaMta mekSe jAya, to temanA sthAne anya keIpaNa eka te kevalajJAnI pedA thAya ja ane koI eka dIkSA grahaNa kare temaja behajAra kroDa sAdhumAMthI keI eka sAdhu devalokamAM jAya ke kevalI bane te temanA sthAne koI eka navA pravrujita avazya thAya ja anyathA kevalInI ane sAdhuenI jaghanyasaMkhyAmAM paNa nyUnatAnI Apatti Ave ! 239, cakravartio - vAsudeve ane balade utkRSTa ekasane pacAsa (150) hoya che. ane jaghanyathI teo vIza hoya che. 240. A vAta pravacanasAroddhAramAM paNa TAMkavAmAM AvI che ke-karmabhUmiomAM utkRchathI cakravartIo ekasane pacAsa hoya che ane jaghanya paNe viza hoya che. vAsudevanI (baladeva) paNa saMkhyA A mujaba ja jANavI. 241. jabudvIpaprajJaptine paNa A ja abhiprAya che. paraMtu zrI samavAyAMga sUtramAM tene kahyuM che ke-dhAtakIkhaMDadvIpamAM aDasaTha cakavartionA vijaye hoya che. ane temanI rAjadhAnI paNa aDasaTha (68) hoya che. tyAM
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________ cakravatinAM ratnonI vigata 135 dIve aDasaddhiM cakkivijayA ya aDasahi rAyahANIo, tattha Na ukkosapae aDasahi arahaMtA samuppajjisu vA 3, evaM cakkavaTTI samuppanjisu vA 3, evaM baladevA vAsudevA samu0, pukharadIbaDDheNaM aDasaddhi vijayA, evaM arihaMtA samu0 jAva vAsulevA," yuRmiti chuM ! sthAtriInAM vavazarAti baiizADatra sarathA jaghanyatazcakribhogyaM, teSAM zatamazItiyuk // 242 // utkarSatazcakribhogyanidhInAM punarekadA / paJcAzatAdhikAnIha, syuH zatAni trayodaza // 243 // utkarSato'tra ratnAnAM, syuH zatAnyekaviMzatiH / jaghanyataH punasteSAM, dvizatyazItisaMyutA // 244 // paJcAkSakAkSaratnAnAM, catvAriMzaM zataM bhavet / jaghanyenotkarSatazca sapazcAzaM sahasrakam // 245 // utkRSTa pade aDasaTha (68) arihaMta paramAtmAo thayA che. thAya che, ane thaze, eja rIte cakravartio, balade ane vAsudeve paNa utkRSTa pade (68) aDasaTha thayA che, thAya che ane thaze. puSkarAI dvIpArdhamAM paNa Aja rIte aDasaTha (68) vijayamAM tIrthakara, cakravartio vAsudeva ane balade, thayA che, thAya che ane thaze, A pramANe kaheluM samajavuM. (A manuja kSetramAM) utkRSTathI nidhionI sattA (vidyamAnatA) paMdaranetrIsa (1714-1530)nI hoya che. temAM jaghanyathI cakravartine bhAgyanidhio ekasene zI (2049-180) hoya che. 242. eka samaye cakravartine bhAgya evI nidhie utkRSTathI terasane pacAsa (1350) (15049=1350 ) hoya che. 234. cakravatinA je caudaratna hoya che, te utkRSTathI ekavIsase (150414=100) hoya che. ane jaghanyathI basoneeMzI ratna (20414-280) hoya che. AmAM paMcendriyara ane ekendriyaratna ema be vibhAga pADIe te jaghanyathI ekendriya ane paMcendriranI (pratyekanI ) saMkhyA ekasonecAlIsa (204=140)nI hoya che. ane utkarSathI tenI pratyekanI) saMkhyA ekahajArane pacAsa (15047=1050)nI hoya che. ( ane kula saMkhyA 14042=280 105042=2100) 244-145.
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________ 13 kSetralAka-sa 23 zataM saptatyA sametaM, cakrijetavyabhUmayaH / maratAghA gakSetrI, vinayAH yui tam // 246 // Abhiyogika vidyAbhRcchreNInAM sarvasaMkhyayA / sAzItIni SaT zatAni, vidyAbhRtAM purANi ca / / 247 / / aSTAdaza sahasrANi zatAni sapta copari / ayodhyAvirA dhAnya, zataM saptatisaMyutam // 248 // patI iha candrANAM dve ca paGkI vivasvatAm / zAntaritArthe, patatra 4 varSaH // 241 // pratipati ca SaTSaSTisaMkhyAkAH zazibhAskarAH / sUcINyA sthitA jambUdvIpendura vibhiH samam // 50 // evaM paGkayazcatasro'pi, paryaTanti dIvAnizam / mRgayantya ivAzeSavaJcakaM kAlataskaram / / 251 // cakravartione jItavA ceAgya SaTqhaDamaya bhUmie ekasAnesIttera (170 ) che. temAM bharataAdi dazakSetre che (5 bharata + 5 aravata) ane ekasAne sAITha vijayA che (5 videha ane eka-ekamAM 32 vijayA 32x5=160) ema sarve maLIne ekasAne sIttera (170) cakrarvArtane jItavA ceAgya bhUmie hoya che. 246. A manuSyakSetramAM AbhiyAgika devAnI ane vidyAdharAnI zraNienI sakhyA se ne e'zI ( 170x4=680) heAya che. ( ekekavatADhya parvata upara e AbhiyAgika devAnI ane e vidyAdharanI ema cAra-cAra zreNie hoya che. ) temaja vidyAdharAnA nagarAnI sarva saMkhyA aDhArahajAra sAtaseA (170x110=18700) che. ekeka vaitAcapa ta upara ekaseAnedaza (110) nagaro che tathA aAdhyAdi. rAjadhAnIe ekase ne sIttera (170) che. 247-248. A manuSyakSetramAM ekekathI antarita evI caMdranI e ane sUryanI e-ema kula cAra puktio che. 249. A dareka paktiomAM chAsaTha ca'dro ane chAsaTha (66-66) sUryA rahelA che. ane te caMdra-sUrya ja'bhUdrIpamAM rahela ca'dra ane sUryanI samazraNamAM rahela che. 250. A rIte caMdra - sUryanI A cAreya paMktie rAta - divasa satata paTana karI rahelI che. te jANe ke badhAne ThaganAra kAlarUpI cArane zeAdhatI na heAya ? tevI jaNAya che ! 251.
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________ 137 sUrya caMdra AdinI saMkhyA dvAtriMza zatamityevaM, narakSetre himAMzavaH / / dvAtriMzaM zatamazci, zobhante'dabhratejasaH / / 252 // nakSatrAnAM paka, vIveTidA pratipasi ca SaTSaSTiH, SaTpaSTiH syuruDUnyapi // 253 / / jambUdvIpasthatattadbhaH, paGkanyA carantyamUnyapi / jambUdvIpagrahaiH pazathA, carantyevaM grahA api // 254 // grahANAM patayazcAtra, paTsaptatyadhikaM zatam / / pratipati ca SaTpaSTiH, SaTSaSTiH syugrahA api // 255 // evaM ca-bhAnAM zatAni patriMzat , paNNavatyadhikAnyatha / ekAdaza grahasahasrAH zatAH poDazAzca paT // 256 // syustArAH koTikoTayo'trASTAzItyA lakSakairmitAH / sahasrairapi catvAriMzatA zanaizca saptabhiH // 257 // A rIte A manuSyakSetramAM ekane batrIza (132) tejasvI caMdra ane ekasone batrIsa (132) sUryo che. 252. A manuSyakSetramAM nakSatranI chapana paMktio che ane dareka paMktimAM 66-66 nakSatro che (jemake abhijIta nakSatranI eka paMkti ane te eka paMktimAM 66-abhijIta nakSatra che. tema evA (abhijIta jevA) chappana (2842=pa6 ) nakSatra tenI chappana paMkti ane eka-eka paMktimAM 66-66 nakSatra Ave che.) 253. arthAt jaMbUdvIpamAM rahela te-te nakSatronI lAInamAM sarva te-te nakSatra phare che ane te ja rIte jaMbudvIpamAM rahela te-te rahonI paMktimAM te sarva graho paNa phare che. 254. ( A manuSyakSetramAM ) grahonI eka chattara (176) paMktio che ane e keka paMktimAM 66-66 graho che. (ahIM paNa abhijIta nakSatranI mAphaka jANavuM) 255. A rIte manuSyakSetramAM sarve maLIne chatrIsasone cha-- (3696) nakSatra che. ane agiyArahajAra chasone sela (11,616) graho che. 256. A manuSyakSetramAM sarve maLIne aDyA sIlAkha cAlIsa hajAra, sAtaso kaDAkeDI ( 88,40,700) tArAo che. 257. kSe-u. 18
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________ 138 kSetraka-saga 23 kathAtra vAri vaicAni. zAzvatAtha tevu vAra | arhatAM pratimA bande, tAH saMkhyAya zrutoditAH // 258 // zatAstrayodazaikonapazcAzA ye puroditAH / giriNAM teSu ye paJca, meravaH prAgnirUpitAH // 259 // merau merau kAnaneSu, catuSu dikacatuSTaye / caityamekaikamekaM ca, mRbhi saptadazeti ca / / 260 // pratimA praticaityaM ca. vizaM zatamihoditAH / tridvAreSu hi caityeSu, bhavantIyatya eva tAH // 261 // pratidvAraM zAzvateSu, yaccatyeSvakhileSvapi / syuH SaT SaT sthAnAni tathA, hyekaH syAnmukhamaNDapaH // 262 // tato raGgamaNDapaH syAtpIThaM maNimayaM tataH / stUpastadupari catuHpratimAlakRto'bhitaH // 263 // tato'zokataroH pIThaM, pIThaM ketostataH param / tato'pyagre bhavedvApI. svarvApIvAmalodakA // 264 // zAzvata pratimA have A aDhI dvIpamAM je zAzvatacaityo-jinAlaye che ane temAM je zAstramAM kahela zAzvatI jinapratimAo che, tenI saMkhyA gaNatarIpUrvaka huM vaMdana karuM chuM 258. parve je terasa ne ogaNapacAsa parvate jaNAvyA, temAnA pAMca (5) merU parvatonuM je varNana kareluM che, te dareka merU parvatanA je cAra-cAra-vana-udyAne che te dareka vanonI cAreya dizAmAM eka-eka ane zikhara upara eka jinAlaya che. eTale eka merU parvata upara sattara-(17) jinAlaya che. (444=16+1=17) ane pAMceya merU parvatanA bhegA karatAM paMcyAsI (1745=85) citya hoya che. 259-260. ahIM (paMcyAsI jinAlayomAnAM) pratyeka citya-jinAlayamAM ekasone vIsa (12) jinapratimAo che. kemake-traNa dvArAvALA cimAM ekasone vIsa (20) ja jinapratimAo hoya che. 261. saghaLAye zAzvata cityamAM dareka dvAre cha-cha sthAne hoya che. temAM 1. mukhamaMDapa, tyAra pachI 2. raMgamaMDapa, tyAra pachI 3. maNimayapIThikA, tenI upara (cAre bAjue ekeka pratimA evI rIte) cA2 pratimAothI alaMkRta stUpa, tyAra pachI '4. azokavRkSanI pIThikA, tyAra pachI pa. vajanI pIThikA ane tenI paNa AgaLa 6. svarganI vAvaDIonI jema nirmala jala yukta vAvaDIe A rIte traNa dvArAnI bAra pratimAo
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________ conI saMkhyA 139 evaM trayANAM dvArANAM, pratimA dvAdazAbhavan / aSTottaraM zataM garbhagRhe viMzaM zataM tataH // 265 // caturkIrANAM ca teSAmarcA dvAreSu SoDaza / garbhAlaye sASTazataM, caturvizaM zataM tataH // 266 // nandIzvare dvipaJcAzatkuNDale rucake'pi ca / catvAri catvAri paSTarityevaM sarvasaMkhyayA // 267 / / caturdArANi caityAni, zeSANi tu jagattraye / tridvArANyeva caityAni, vijJeyAnyakhilAnyapi // 268 // yugmam / jyotiSkabhavanAdhIzavyantarAvasatheSu ca / sabhA bhissaheSu syAtsAzIti pratimAzatam // 269 // taJcaivaM-upapAtAbhiSekAkhye, alaGkArasabhApi ca / / vyavasAyasudharmAkhye, bhAnti pazcApyamRH sabhAH / / 270 // dvArastribhitribhiAre, dvAre'rcAbhizcatasRbhiH / mAri +7y: afsama, dvAdaza TrAti tA: che ra72 / (ekeka khU5 upara cAra-cAra pratimAo hovAthI) traNeya dvAranI maLI bAra pratimAo ane gabhArAmAM ekane ATha (108) pratimAo hoya che A rIte traNa dvAravALA pratyeka caiityamAM (12+128=120 ) ekasene vaza pratimAo hoya che. 262-265. - have je cAra dvAravALA ca heya, temAM dvAra saMbaMdhI pratimAo (16) hoya ane garbhagRha (gabhAra) mAM ekasone ATha hoya A rIte saravALo karatAM cAra dvAravALA jinAlayamAM ekasone covIza (124) pratimAo hoya che. 266. naMdIzvara dvIpamAM bAvana citya che, kuMDala dvIpamAM cAra ce che, ane rUcaka dvIpamAM cAra caitya che, ema sarve maLIne (para+4+4=6 0) sAITha (60) ci thAya. A sAITha (60) caityo cA2 dvA2vALA che. bAkI samagra vizvamAM jeTalA (zAzvata) caryo che, te badhA ja traNa dvAravALA jANavA. 267-268. tiSIonA, bhavanapationA, ane vyaMtaranA AvAsamAM sabhAmaMDapamAM rahelI zAzvata pratimAo gaNatAM kula ekasone eMzI (180) zAzvata pratimAo hoya che. te A rIte -ahIM devonI 5 sabhA hoya che. 1. utpAtasabhA 2. abhiSeka sabhA, 3. alaMkArasabhA, 4 vyavasAya sabhA ane pa sudharmAsabhA. A pAMceya sabhAone traNa-traNa dvAra hoya che. ane te dareka dvAre cAra-cAra pratimAothI yukta eka-eka ratUpa hoya che. tethI ekeka sabhAmAM bAra-bAra jinamUrtio thaI. dareka devalokamAM pAMceya sabhAnI
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________ 140 kSetraloka-saga6 23 SaSTiH paJcAnAM sabhAnAmiti pratisurAlayam / prAgvadvizaM zataM caitye, ityazItiyutaM zatam // 272 // vamAtrAdha, sazakitanAzata5 . graiveyakAdiSu zataM, viza cAnuttarAvadhi // 273 // vatha prata-pannAnAmini TaiAM, vAzItivinAyA ! jinArcAnAM sahasrANi, dazopari zatadvayam // 274 // zeSeSu sarvagiripu, syAdekaiko jinAlayaH / sahasraM te catuzcatvAriMzastribhiH zatairyutam / / 275 // savAzADhathe, RkSa zatANA azItyAbhyadhikaM cAtra, jinArcAH praNidadhmahe // 276 // yAni diggajakUTAni, catvAriMzadihocire / teSvekaikaM caityamaSTacatvAriMzacchatAni ca // 277 // maLIne sAITha (1ra45=60) zAzvata pratimAo thAya ane pahelAnI jema ekeka cityanI ekasone vIza (120) pratimAo hoya. A rIte ukta traNeya nikAyanA devanA AvAsamAM ekasone eMzI (120-60=180) zAzvatI jinamUrtio hoya che. 26-272. Aja rIte (upara jaNAvelI paddhatie) bAramA devaleka sudhI ekasene ezI pratimAo jANavI ane navagrevakathI laIne anuttara sudhI ekane vaza (12) pratimAo jANavI. 273. have prastuta vAta karatA kahe che ke pAMceya merU parvatanA maLIne paMcyAsI (1745=85) zAzvata-jinAlaya thAya che. ane tyAM zAzvata jinabiMbe dazahajAra ne base (854120=10200 mUrti) thAya che. ra74. bAkInA sarve parvata upara ekeka zAzvatajinAlaya che. tenI saMkhyA ekahajAra traNasone cummAlIsa (1344) thAya che. 275. ukta ekahajAra traNasone cummAlIsa caityamAM (pratyeka jinagRhamAM 120 zAzvata mUrtio hovAthI) zAzvata mUrtionI TeTala saMkhyA ekalAkha ekasaTha hajAra base eMzI (13444120=1,61,280) thAya che. A sarve jinapratimAonI ame vandanA karIe chIe. 276. ahIMyA je cAlIza (40) diggajaTe kahyA che, tenA upara ekeka jinAlaya che. ane temAM rahela jinabiMbonI saMkhyA cArahajAra AThaso (120440=4800)nI thAya che.
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________ zAzvata pratimAnI saMkhyA arcAstatra namaskurmo bhaveccaityamathaikakam / zastravivazitAniDhAjJAtra 2 // 278 // jambuprabhRtayo yesa, mahAvRkSA dazoditAH / gata sAga tevu, pratye yuninAhayAH // 271 // ekastatra mukhyavRkSe, zatamaSTAdhikaM punaH / bASi vRkSa te, tapakSivRttini // 280 // digvigvirttikUTeSvekaika iti mIlitAH / ekAdazazatI saptatyADhyA vRkSajinAlayAH // 289 // lakSamekaM sahasrANi catvAriMzadathopari / caturatAM ninAmAM, vRkSepu rAma tuve // 282 // catuHzatIha kuNDAnA, yA paJcAzA nirUpitA / taMtra trAsA :, pratimAtaMtra rAdvaitAm // 283 // catuSpaJcAzatsahasramitA namaskaromyaham / prAttvanaivatra mukhyAnAM, mAzItibhratItiA // 284 || te zAzvata pratimAone ame namaskAra karIe chIe. have daza kurUkSetramAM paNa ekeka jinAlaya che ane temAM zAzvata pratimAe khArasA (120x10=1200) che. 277-278. jammU Adi je daza mahAvRkSeA kahyA che, te darekane ekasA ne sattara (117) jinAlaya che, te A rIteH-mukhyavRkSa upara eka jinAlaya che. te mukhyavRkSanI cArekhAjIe ekasA ne ATha vRkSa che, te dareka upara ekeka jinAlaya che, tethI ekase ne ATha jinAlayeA che ane te mukhya vRkSanI cAra dizA ane cAra vidizAmAM rahela ATha phUTA upara ekeka jinAlaya che. ema sarve maLIne ekaseAne sattara (1+1088=117) jinAlaye ( thAya. A sarve vRkSa uparanAM jinAlayeAnI saMkhyA ekahajAra ekasesa ne sIttera ( 117x10=1170) nI thAya che. 276-281. 141 daze vRkSAmAM rahelI eka lAkha cAlIsahajAra ne cArasA (1170x12=1,40,40) zAzvatapratimAenI huM stavanA karU' chuM. 282. ahIM je cArasA ne pacAsa (450) kuMDA kahyA che. temAM ekeka jinAlaya che. ane tyAM zrI arihaMtaparamAtmAnI pratimAe cApana hajAra (450x120=54000) che. te sarvene huM namaskAra karU' chuM, pUrvanA mahApurUSA, A sthAne traNaseA ne e'zI (380) kuMDA kahyA che. sIttera (70) mahAnadIe je pRthak kahI che, tenAM kuDA sIttera thAya
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________ 142 kSetraloka-sarga ra3 pRthagmahAnadicaityasaptatizca mayA punH| mahAnadISvapi kuNDeSveva prAsAdasaMbhavaH // 285 // pharyo mAgha paDyAzA, taNAtI caritA.. etyAnAM tatra, nAvivakSayA 286 che. yadi cAnyatra kuNDebhyo, nadIpu caityasaMbhavaH / tadA vRddhokti revAstu, pramANa nAgraho mama // 287 // azItihRdacaityAni, pratyekamekayogataH / arcA nava sahasrANi, teSu vande zatAni SaT // 288 // ane te kuMDamAM paNa caitya-prAsAdono saMbhava che. A saMbhAvanAne AMkha sAme rAkhIne ja meM nadInA kuMDanI vivakSA dvArA cAraso ne pacAsa kuMDa (450 kuMDa) kahyA. ane temAM ekeka jinAlaya ema cAra pacAsa (450) jinAlaye kahyA che. paraMtu je kuMDo sivAya nadImAM anyatra paNa cetya-jinAlayone saMbhava hoya, te temAM vRddhapurUSanuM vacana pramANa che, temAM mAro koI ja Agraha nathI 283-287 eMzI (80) che ane te darekamAM 1-1 jinAlaya hovAnA kAraNe drahanA jinAlayo paNa eMzI (80) che. temAM zAzvata pratimAo navajAra ne che ( 120x80=9,600) che temane huM vaMdana karuM chuM. 288. A pramANe A manuSyakSetramAM conI sarva saMkhyA traNa hajAra ekaso ogaNaeMzI (3179) thAya che. tathA (A traNa hajAra ekasene ogaNaeMzI zAzvata jinAlayomAM) zAzvatI pratimAo traNa lAkha ekayAsIhajAra cArase ne eMzI che '(3,81,480) che, tene huM namaskAra karuM chuM. 28-290. conA sthAna cityasaMkhyA 5 merU parvata 3 vaSaraparvata 170 dIdhavaitADhathaparvata 20 gajadaMtaparvata 2) yamaka parvata 80 vakSaskAraparvata 20 vRttavaitADhayaparvata 4 IpukAraparvata 1000 kaMcanagiri 40 diggajo che 170 che 6 0 0 100 0
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________ zAzvata pratimAnI saMkhyA 143 evaM manuSyakSetre'smizcaityAnAM sarvasaMkhyayA / zatAni saikonAzItInyekatriMzadbhavanti hi // 289 // lakSAstisro jinArcAnAM tathaikAzItimeSu ca / sahasrANi namasyAmi, sAzItiM ca catuHzatIm // 290 // narakSetrAttu paratazcatvAri mAnuSottare / nandIzvare'STaSaSTizca, rucake kuNDale'pi ca // 291 // catvAri catvAri caityAnyazItirevamatra ca / sahasrANi navArcAnAM, catyAriMzASTazatyapi // 292 // evaM ca tiryaglokesmizcaityAnAM sarvasaMkhyayA / sahasrANi trINi zatadvayI caikonaSaSTiyuk // 293 // manuSyakSetranI bahAra mAnuSettara parvata upara (4) cAre jinAlayo, naMdIzvaradvIpamAM aDasaTha (68) jinAlayo, rucakadvIpamAM (4) cAra jinAlayo ane kuMDaladvIpamAM paNa cAra (4) jinAlaye ema (4+68+4+4=80) (80) eMzI zAzvata citya-jinAlayo narakSetranI bahAra che. ane temAM zAzvata jinabiMbanI saMkhyA navahajAra AThaso ne cAlIza (9840) thAya che. 291-292. A rIte A tIrjIlokamAM zAzvata cityanI kula saMkhyA traNahajAra base ogaNa sAITha (3259) thAya che. 293. 10 uttarakura devakuru 10 jaMbU Adi vRkSo 450 kuDo (nadInAM kuMDa sAthe) 80 draho 1170 50 80 1939 3179 3178 (jinAlaya) 120 (dareka pratimAo) = 3,81,480 jinapratimAnI kula saMkhyA. [1 naMdIzvaranAM-para, kaMDalanAM 4 rUcakanAM-ja A sAITha cityane viSe ekekamAM ekaso ne covIza (124) jinabibo hoya che eTale A sAITha jinagRhamAM jinabiMbonI saMkhyA sAtahajAra cAraso ne cAlIza (124460=7448) thAya bAkI naMdIzvaranAM je sela (16) caitya ane mAnuSottaranA cAra (4) caityo ema vIza (20) cetyomAM ekakamAM ekasene vaza (120) jinabiMbo che. eTale sarve maLIne (12042 0=2400) be hajAra cAra jinabi thAya. A pramANe aDhIdIpanI bahAra navahAra AThasene cAlIza (7440+24 0=9840) jinabiMba thAya che.
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________ 144 kSetraloka-sarga 23 sahasrANyekanavarti, lakSAstisraH zatatrayam / viMzamatra jinArcAnAM, tiryagloke namAmyaham // 294 // jyotiSkANAM vyantarANAmasaMkhyeyeSvasaMkhyazaH / vimAneSu nagareSu, caityAnyarcAzca saMstuve // 295 // adholoke'pi bhavanAdhIzAnAM saptakoTayaH / lakSA dvisaptatizcoktA bhavanAnAM purAtra yAH // 296 // pratyekaM caityamekaika, tatreti sapta koTayaH / lakSA dvisaptatizcAdholoke caityAni saMkhyayA // 297 // trayodaza koTizatAnyekonanavati tathA / koTIH SaSTiM ca lakSANi, tatrArcAnAM smarAmyaham / / 298 // Uddharvaloke'pi saudharmAtprabhRtyanuttarAvadhi / vimAnasaMkhyA caturazItilakSANi vakSyate // 299 // * tIrjIkamAM zAzvata jinabiMbanI sarva saMkhyA traNa lAkha, ekANuM hajAra, traNasone vIza (3,91,320) thAya che. A sarva jinapratimAone huM namaskAra karuM chuM'. 294. ( A pramANe ja A tIrjIkamAM) jyotiSIonA asaMkhyAta vimAno che ane vyaMtaronA asaMkhyAta nagaro che. temAM rahela asaMkhyAta zAzvata jinAlaye ane asaMkhya zAzvata jinabiMbonI huM stuti karuM chuM. 25. pahelA atre (graMthamAM) kahI gayA te pramANe-adholakamAM bhavanapatinAM sAtakoDa ne botteralAkha bhavane (7,72,00,000) che. temAM pratyekamAM ekeka cahyo che, tethI adholekamAM sAtakoDa ne bahotteralAkha (7,72,00,000) zAzvata cetyonI sarva saMkhyA kahelI che. ane temAM rahela zAzvata jinabiMbanI saMkhyA terasa nevyAsIkoDa ane sAIThalAkha (13,89,60,00,000) thAya che, tenuM huM smaraNa karUM chuM. [ ekeka cayamAM ekasane eMzI jinabiMba che. tethI (7,72,00,000 caitya4180 dareka caityamAM biba = 13,89,60,000 00 ) sarve saMkhyA terase ne nevyAsIkoDa ane sAITha lAkha thAya che.] 196-298. urvakamAM saudharmathI mAMDIne anuttara sudhInA vimAnonI sarvasaMkhyA coryAzIlAkha, sattANuM hajAra trevIza (84,97,023) thAya che ane te darekamAM ekeka zAzvata jinAlaya
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________ aDhIdrIpa tathA urdhva leAkamAM caityA hAvAthI caityAnI saMkhyA paNa cAryAsIlAkha, sattANu hajAra, tevIsa (8497023) thAya che. 299-300, ulAkamAM rahela ukta zAzvata caityeAmAM devA vaDe pUjAyela zAzvata jinabiMbe ekasAmAvanakoDa ceArANu lAkha, cummAlIsahajAra, sAtaso ane sAiTha (152,94,44,760) che, tenI ame (bhAva bhaktithI) pUjA karIe chIe. 301-302. 1 2 3 ( ukta ekeka tyAmAM ekase ezI jinabiMbe hoya che. parantu navapraiveyakamAM 318 ane pAMca anuttaramAM pAMca caityeA che. temAM ekasAne vIza jinabiMbe hAya che. jabUdvIpamAM zAzvata caityA dhAtakIkha'DamAM 35 4 sahasrAH saptanavatistrayoviMzatireva ca / tAvantyavatra caisthAni, pratyekrameyotaH // 200 || ekaM koTizataM pUrNa, dvipaJcAzacca koTayaH / lakSaizcaturnavatyADhyA sahasrairapi saMyutAH // 309 // catuzcatvAriMzataiva, paSTghATayaiH saptabhiH zataiH / arcayAmo jinAnAmUrdhvaloke surArcitAH // 302 // 5 puSkarA mAM mAnuSottara pata sahita manuSya kSetranI bahAra nAma saudharma izAna sanatkumAra mAhendra brahmaloka lAMtaka 7 8 kSe- 19 mahAzukra sahasrAra kula 3259 udhvalAkamAM zAzvata caityAnu' canna sthAna (vimAna) 32 lAkha 28 lAkha 12 lAkha 8 lAkha 4 lAkha 50 hajAra 40 hajAra 6 hajAra devalAka 39 * "" 59 "" "" 1272 1272 80 "" "" "" 19 ,, 145 "3 caityA 32 lAkha 28 lAkha 12 lAkha 8 lAkha 4 lAkha 50 hajAra 40 hajAra 6 hajAra
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________ 146 9+10 Anata-prANata 11-12-AraNa-atyaMta navacaiveyaka pAMca anuttara 1 ra 3 4 5 7 9 10 lakSANi saptapaJcAzadityevamaSTa koTayaH / trailokye nityacaityAnAM sadvayazIti zatadvayam // 303 // asurakumAra nAgakumAra suvarNa kumAra vidyutakumAra agnikumAra bhavanapatinAM nAma dvIpakumAra udadhikumAra dizikumAra pavanakumAra stanItakumAra adheAlAkamAM tirthyalekamAM "" vyaMtaramAM jyAtiSImAM 400 300 318 1 84,97,023 adheAlAkamAM zAzvata caityAnu yantra sthAna (bhavana) 64 lAkha 84 lAkha 72 lAkha 76 lAkha 76 lAkha 76 lAkha 76 lAkha 76 lAkha 96 lAkha 76 lAkha 60 3199 asapR asa khya 8,57,00,282 7,7200000 7,7200000 traNeya bhuvanamAM rahela zAzvata caityA ane pratimAonu* yantra eka caityamAM pratimA kula pratimA sthAna tyA udhva leAkamAM 84,97,023 1,52,94,44,760 7,72,00,000 13,89,60,00,000 180-180 180-180 124-124 120-120 180-180 180-180 } kSetraleAka-sa 23 84,97,023 400 300 318 5 tyA 64 lAkha 84 lAkha 72 lAkha 76 lAkha 76 lAkha 76 lAkha 76 lAkha 76 lAkha 96 lAkha 76 lAkha 391320 asa'khyAtI "" 1,54,25,836,80
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________ zAzvata pratimAonuM mApa 147 koTIzatAnIha paJcadazopari ca koTayaH / dvicatvAriMzadevASTapaJcAzallakSasaMyutAH // 304 // sahasrANi ca SaTtriMzatsAzItIni jagattraye / naumi nityajinArcAnAM, karavai saphalaM januH // 305 // utsedhAGgulaniSpannasaptahastamitAH khalu / zAzvatyaH pratimA jainya, UdhiolokayormatAH // 306 // tiro tu navajAta: gafmadhanukazA mitA nirUpitAstatvaparicchedapayodhibhiH // 307 // tathAhuH-" ussehamaMguleNaM ahauDDhamasesasattarayaNIo / tirissoI ghAgharA sAsacArimAM vivAmi che rU08 che" rAjapraznIyopAGgavRttau sUryAbhavimAne tu-'jiNussehapamANamettAo saMpaliyakanisanAo' asya vyAkhyAne jinotsedhapramANamAtrAH, jinotsedha utkarSataH paJca dhanuHzatAni, traNe lokamAM ATha kroDa, sattAvana lAkha, base pyAsI (8,57,80,282) jinacityo AvelA che. ane paMdara betAlIsakoDa, aThThAvana lAkha, chatrIsa hajAra, eMzI (15,42,58,36,080) jinapratimAone huM haMmezA janma saphaLa karavA namaskAra karUM chuM. 303-305. urvilekamAM ane adholokamAM rahelI bhagavAna zrI jinezvaradevanI zAzvata prati mAo utsadha AMgulathI sAtahAthe pramANa che. jyAre tiolekanI badhI zAzvatI pratimAo pAMca (500) dhanuSyanA pramANavALI che-ema tatvajJAnanA samudramA pUrva purUe kahyuM che. 306-307 tethI ja kahyuM che ke adholokamAM ane udghalekamAM sarve zAzvata pratimAo ulledhaaMgulathI sAta hAtha pramANa che. ane tirtholokamAM pAMcaso dhanuSyanA mApavALI zAzvata-pratimAone huM vaMdana karU chuM. 308 - rAjaprakriya upAMganI TIkAmAM sUryAbhavimAnanA saMbaMdhamAM kahyuM che ke-jinezvara devanI utsadhapramANavALI ane padmAsane beThelI (zAzvata pratimAo) che" ane AnI vyAkhyA karatAM jaNAve che ke jinezvara utsava pramANa mAtra che, jinezvaradevone utkRSTathI 1 vicArasarUtikA graMthamAM 8,56,97, 534 ai ane 1405ra 5para 5540 pratimA kahI che. satya kevaLI jANe.
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________ 148 kSetraloka-saga 23 jaghanyataH sapta hastAH, iha tu paJca dhanuHzatAni saMbhAvyate ityuktamiti jJeyaM / vaimAnikavimAneSu, dvIpe nandIzvare'pi ca / kuNDale rucakadvIpe, prAsAdA ye syurarhatAm // 309 // yojanAnAM zataM dIrghAH, paJcAzataM ca vistRtAH / uttuGgAH kathitAH prAjJairyojanAnAM dvisaptatim // 310 // devakurUttarakurusumerukAnaneSu ca / vakSaskArabhUdhareSu, gajadantAcaleSvapi // 311 / / ipukArAdriSu varSadhareSu mAnupottare / asurANAM nivAseSu, ye prAguktA jinAlayAH // 312 // paJcAzataM yojanAni, dIrghAstadarddhavistRtAH / SaTatriMzataM yojanAni, te cottuGgAH prakIrtitAH // 313 // nAgAdInAM nikAyAnAM, navAnAM bhavaneSu ye / jinAlayA yojanAnAM, dIrdhAste paJcaviMzatim // 314 // usedha pramANe uMcAIthI pAMcase dhanuSya ane jaghanyathI sAta hAthanI heya che. ane ahIM te (sUryAbhavimAnamAM) pAMcaso dhanuSyanI uMcAI saMbhave che ema jANavuM. vaimAnikanA vimAnomAM, nadIzvaradvIpamAM, kuMDaladvIpamAM ane rucakadvIpamAM arihaMta paramAtmAnA je jinAlaya che, te se (100) yojana lAMbA pacAsa (50) yojana pahelA ane bottara (72) yojana uMcA-ema paMDita purUSoe kahyuM che. 30-310. devakurU-uttarakurU, merUparvatanA vane, vakSaskAraparvate, gajadantaparvate, ipukAra parvate, varSadhara parvata, mAnuSettaraparvata ane bhavanapatimAM asurakumAra nikAyanA AvAsomAM, je zAzvata jinAlaye pahelA kahelA che te, pacAza yojana lAMbA, pacIsa yojanA pahoLA ane chatrIza yeAjana uMcA kahela che. 311-313. bhavanapatinA bAkInA nAgakumAra, suvarNakumAra vagere navanikAyanA bhavanomAM je zAzvata caDhyo che, te sarve pazcIsa yojana lAMbA, sADAbAra yojana pahelA ane aDhAra jananI uMcAIvALA che, ane vyataronA AvAsomAM je zAzvata caityanuM mApa (traNeya rIte lakhAI-pahoLAI-uMcAI) navanikAyanA citya karatAM ardha-ardha jANavuM [arthAt
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________ zAzvata caityonuM mApa 148 tAni dvAdaza sArddhAni, pRthavo'STAdazocchitAH / vidhApyetadardhamAnA, vyantarANAM jinAlayAH // 315 // jyotiSkagatacaityAnAM, na mAnamupalabhyate / prAyaH kvApyAgame tasmAdasmAbhirapi noditam // 316 // ye'tha merucUlikAsu, tathaiva yamakAdriSu / kAJcanAdridIrghavRttavetADhayeSu hradeSu ca // 317 / / tathA diggajakUTeSu, jambvAdiSu drameSu ca / prAgukteSu ca kupDeSu, nirUpitA jinAlayAH // 318 // krozArddhapRthulAH krozadIrghAzcApazatAni ca / catvAriMzAni te sarve, caturdaza samucchitAH // 319 // caityAni yAni racitAni jinezvarANAM / manyAnyapIha bharatapramukharjagatyAmteSvAhatIH pratikRtIH praNamAmi bhaktyA, traikAlikIstrikaraNAmalatAM vidhAya // 320 // ( vasantatilakA ) vyaMtaravAsanA citye sADAbAra yojana lAMbA, savA cha jana pahoLA ane nava jana uMcA che] 314-315. jayotiSIdenA vimAnamAM rahela zAzvata conuM mApa kaI paNa AgamamAM maLatuM nathI tethI ame paNa kahyuM nathI. 316. have merUparvatanI cUlakAo, yamakaparvate, sarve kAMcana parvata, dIrgha ane vRtta bane prakAranA vaitADhya parvate, saghaLA drahomAM tathA diggajakUTa, jaMbU Adi vRkSo ane AgaLa kahevAyelA saghaLA kuMDo-A tamAma sthAnomAM batAvAyela, je zAzvata citya che, te sarve eka gAu lAMbA, aDadhA gAu pahoLA ane caudaso cAlIza (1440) dhanuSya uMcA che. 317-319. A jagatamAM bharata mahArAjA vagere dvArA anyapaNu je jinezvaradevonA caitya banAvelA che ane temAM rahela je arihaMta paramAtmAnI pratikRti (pratimA ) o che, te sarvene manavacana-kAyArUpa trikaraNanI nirmalatApUrvaka, traNeya kALe bhaktipUrvaka huM praNAma karuM chuM. 320.
Page #211
--------------------------------------------------------------------------
________________ 150 kSetraleAka-saga 23 vizvAzvarya dakIrttikIrttivijaya zrIvAcakendrAtiSadrAjazrItana-yosaniSTa vinayaH zrItejapAlAtmajaH / kAvyaM yatkila tatra nizcitajagattatvapradIpopa me, sargo'gnyakSimitaH samAptimagamatpIyUSasAropamaH || 321 / / // iti zrIlokaprakAze mAnuSottaranaganarakSetranirUpaNo nAma trayoviMzatitamaH sanA: samApta: || granthArtha 348 // jeozrInI kIrti vizvane Azcaya karanArI che, evA mahAmahopAdhyAya zrI kIrtivijayajI mahArAjAnA ziSyaratna ane mAtA rAjazrI ane pitA tejapAlanA putra, evA zrI vinayavijayajI mahArAjAe nizcita evA jagatanA tattvAne prakAzita karavA mATe dvIpaka samAna, je A kAvyagraMtha racceA che, tenA amRtanA sArarUpa A trevIsamA sa samAsa thayeA. 321.
Page #212
--------------------------------------------------------------------------
________________ // atha aviratitama: sarga: prAramyate || 00 parasmin puSkarArddhe'tha, mAnuSottarazailataH / parataH sthiracandrArkavyavasthA pratipAdyate // 1 // dvIpAveSu sarveSu, mAnuSottarataH param / jyotiSkAH paJcadhApi syuH, sthirAzcandrAryamAdayaH // 2 // sthiratvAdeva nakSatrayogo'pyeSAmavasthitaH / candrAH sadA'bhijidyuktAH, sUryAH puSyasamanvitAH // 3 // tathoktaM jIvAbhigamasUtre - bahiyAu mANusanagassa caMdrasUrANa'vaTThiyA jogA / caMdA abhI juttA sUrA puNa hoMti pussehiM // 4 // girikUTAvasthitAnAmeteSAmantaraM dvidhA / tadravandvorekamanyadindvostathA'rkayormithaH // 5 // cAvIzamA sa have mAnuSAttara pata pachI rahela bAkInAM puSkarAmAM sthira rahelA ca'dra sUryanI vyavasthAnuM pratipAdana karAya che. 1. mAnuSAttara pata pachI rahelA saghaLAya dvIpa ane samudromAM caMdra-sUrya vagere pAMceya prakAranA jayAtiSI sthira che. 2. ca'dra ane sUrya sthira hAvAthI teonA nakSatra sAthenA yeAgasa baMdha paNa sthira ja che, tethI hu+mezA saghaLA caMdro abhijita nakSatrathI yukta hAya che ane badhAja sUryAM puSyanakSatrAthI yukta hAya che. 3. zrI jIvAbhigamasUtramAM paNa kahyuM che ke-mAnuSAttara patathI bahAra rahela saghaLA ca'dro ane sUryAMnA ceAge sthira che, temAM caMdro abhijItanakSatrathI yukta hAya che ane sUryAM puSyanakSatrathI sahita hAya che. 4. girikUTa Adi upara rahela sUrya-caMdra vigerenuM AMtarU be prakAranuM che. temAM eka sUryAMthI caMdranuM ( upalakSaNathI caMdrathI sUrya'nu' ) AMtarU ane bIjI eka sUrya thI bIjA sUryAMnu ane eka caMdrathI khIjA ca'dranu AMtarU A mujaba e prakAre che. pa.
Page #213
--------------------------------------------------------------------------
________________ 152 kSetraloka-saga 24 thonanAnAM sannA, pannAzatra vATima ! dvitIyaM tu yojanAnAM, lakSaM sAdhikamantaram // 6 // idamarthato jIvAbhigamasUtracandraprajJaptimUtrAdiSu / sAdhikatvaM tu pUrvoktaM, candrAntiramIlane / tanmadhyavatisUryenduvimba viSkambhayogataH // 7 // to --sarisi viravi lokanA aMtare phorU' ta. zazinA'ntarito bhAnurbhAnunA'ntaritaH zazI / rAkAnizAntavaccitrAntarAste candrikAtapaiH // 8 // tata eva citralezyAH, zaityoSNyAdantarAntarA / vAgmino vAkyasaMdarbhA, ivAnunayakAsiNaH // 9 // prathama je sUryathI caMdranuM (ane caMdrathI sUryanuM) AMtarU che, te pacAsa hajAra jananuM che ane bIjuM sUryathI sUryanuM ke caMdrathI caMdranuM je AMtara, te ekalAkha yojanathI kAMIka adhika che. 6. Aja vAtano bhAvArtha jIvAbhigamasUtra, caMdraprajJapti AdimAM che. caMdra-sUryanA AMtaranA mApamAM pUrve je adhikatA kahI che, te AMtarAnI madhyamAM rahela sUrya-caMdranAM biMba (vimAna) nI pahoLAIne bheLavavAthI samajavI, arthAt eka sUryathI bIjA sUrya vaccenuM aMtarU ekalAkha ejananuM che. temAM vacce rahelA caMdrane viSkabha ekalAkha jananA vadhArAmAM gaNavo. Aja rIte caMdranA vimAna viSe jANavuM. 7. zAstramAM paNa kahyuM che ke -caMdrathI caMdranuM ane sUryathI sUryanuM AMtarU ekalAkha yojanathI kaMIka adhika che. caMdrathI aMtarita sUrya che ane sUryathI aMtarita caMdra che. (arthAt eka caMdra pachI sUrya pachI caMdra pachI sUrya e rIte rahela che.) caMdra ane sUryanA tApa vaDe pUrNimAnI rAtrinA aMta samaya jevA vicitra prakAranA te AMtarAo che. arthAt punamanI rAtrinA aMtasamaye ekabAju caMdrano asta thatuM hoya ane bIjI bAju sUryodaya thatuM hoya te samaye jevo prakAza ane tApa vigere hoya, tevA prakAranuM citravicitra vAtAvaraNa te AMtarAmAM hoya che. 8. paMDitanA vAkaya saMdarbhe je rIte anusaratA nAnI apekSA rAkhe che, tema vacamAM vacamAM AMtarAmAM zItalatA ane uSNatA hovAthI vicitra prakAranI vicitra lezyAvALa te caMdra-sUryane AMtarA che. 9.
Page #214
--------------------------------------------------------------------------
________________ caMdra sUryanuM prakAzakSetra 153 candrAstatra sukhalezyA, nAtyantaM zItalatviSaH / manuSyaloke zItattubhAvipIyUSabhAnuvat // 10 // bhAnavo'pi mandalezyA na tvatIvoSNakAntayaH / narakSetre nidAghartRbhAvitigmAMzubimbavat // 11 // epAM prakAzyakSetrANi, viSkambhAllakSamekakam / yojanAnAmanekAni, lakSANyAyAmataH punaH // 12 // pakveSTakAkRtInyevaM, caturasrANi yadbhavet / / pakveSTakA catuSkoNA, bahvAyAmA'lpavistRtiH // 13 // tathAhurjambUdvIpaprajJaptisUtre-'bahiyA NaM bhaMte ! mANusuttarassa pavyayassa je caMdima jAva tArArUvA taM ceva NeyacaM, NANataM No, vimANokvaNNagA No, cArovavaSNagA No, cAradviiyA No, gairaiyA, pakkiTThagasaMThANasaMThiehiM joaNasayasAhassiehiM tAvakhittehiM manuSyalakamAM zItala RtumAM caMdranA je atyaMta zItala kiraNe hoya che, tema tyAM hotA nathI, tethI ja tyAM caMdra sukha utpanna karanArI leNyA yukta kiraNavALA hoya che. 10. temaja sUryo paNa maMdauSNa kiraNovALA hoya che. paNa manuSyalakamAM uSNakAlamAM atiuSNa kiraNavALA sUryo jevA hotA nathI. arthAt maMda kAMtivALA hoya che. 11. A sUrya caMdronuM prakAza kSetra pahoLAImAM ekalAkha yojanAnuM che jyAre laMbAimAM aneka lAkha jana che. 12. A sUrya-caMdranA prakAza kSetro garama thayelA iMTanA AkAravALA che eTale ke jema pAkelI iMTa laMbAImAM adhika hoya ane pahoLAImAM a9pa hoya che, temaja tenA dvArA te IMTa cAra khuNAvALI ane laMba rasa hoya che, tema A sUrya-caMdranuM prakAzya kSetra paNa cAra khuNIyuM ane laMbacorasa jANavuM. 13. jaMbudvIpaprajJapti sUtramAM kahyuM che ke -mAnuSottara parvatanI bahAra je caMdrathI laIne tArA sudhInA jyotiSIo sarva samAna che arthAt saghaLA caMdro samAna e rIte sarve sUryAdi paNa samAna che ane vaimAnika nathI, pharanArA nathI tethI gatirahita che. pAkelI IMTanA saMsthAna (AkAra) vALA lAkha yojananA prakAzya kSetra vaDe zobhe che Aja vAta jIvAbhigamasUtra tathA vRttithI paNa sAbita thAya che. jyAre jaMbudvIpa prajJaptisUtranI vRttimAM te, A rIte batAvyuM che ke mAnuSettara parvatathI pacAsa hajAra yojana gaye chate karNa vibhAvanAmAM kahela rIta mujaba prathama kSe-u. 20
Page #215
--------------------------------------------------------------------------
________________ 154 kSetraleka-sarga 24 jAva obhAsaMti." itthametajjIvAbhigamasUtravRtyorapi, jambUdvIpaprajJaptivRttau tvetadevaM bhAvitaM, tathAhi-" iyamatra bhAvanA-mAnuSottaraparvatAyojanalakSAo~tikrame karaNavibhAvanoktakaraNAnusAreNa prathamA candrasUryapaGkiH, tato yojanalakSAtikrame dvitIyA patiH, tena prathamapatigatacandrasUryANAmetAvAMstApakSetrasyAyAmaH vistArazca ekasUryAdaparasUryo lakSayojanAtikrame tena lakSayojanapramANaH, iyaM ca bhAvanA prathamapaGktayapekSayA boddhavyA, evamagre'pi bhAvyamityAdi." evaM cAtra pUrvoktaM dvividhamantaraM kathaM saMgacchate ? tathA''tapakSetraM bhinnamatena antaraM ca bhinnamatena, tadapi kathaM yuktamityAdi bahuzrutebhyo bhovanIyaM / asminnarddha saMkhyayA'rkAzcandrAzca syurdvisaptatiH / dvIpe saMpUrNe'tra catuzcatvAriMzaM zataM hi te // 14 // tathAhi-kAlodavA garabhya, saMkhyAM zItoSNarociSAm / nizcetumetatkaraNa, pUrvAcAyaH prarUpitam // 15 // vivakSitadvIpavAddhauM, ye syuH zItoSNarociSaH / trinAste prAktanejambudvIpAdidvIpavAddhigaiH // 16 // caMdra sUryanI paMkti Ave che pachI ekalAkha yojana gaye chate bIjI paMkti Ave che. tethI prathama paMkti gata caMdra sUryanA tApanI laMbAI pacAsa hajAra yojana che. jyAre eka sUryathI bIje sUrya ekalAkha pejane AvatuM hovAthI pahoLAI teTalI jANavI. A vicAraNA prathama paMktine AzrayIne jANavI ane e rIte AgaLa paNa samajavuM. ItyAdi. A pramANa je hoya te pUrvokta be prakAranuM AMtarU kaI rIte saMbhave? Atapa kSetra bhinnamate ane AMtarU bhinnamane te paNa kaI rIte saMbhave? e badhu bahuzruto dvArA vicAraNIya che. bAkInA ardhapuSkarAI mAM (mAnuSottara parvata pachInA puSparAdhamAM) bera caMdra ane baoNra sUrya che. tethI puSkaranA mane saMpUrNa dvIpamAM eka ne cumAlIsa (144) sUryo bhane (144) mese| yubhAvIsa yadro thAya che. 14. kAledasimudrathI mAMDIne AgaLa sarvatra caMdra sUryanI saMkhyAne nizcaya karavA mATe pUrvAcAryoe A pramANe karaNa-rIta batAvI che. 15. te A rIte-vivakSita dvIpa ke samudramAM jeTalA caMdra ke sUryo che, tene traNa vaDe guNI ane temAM pUrvanAM jaMbUdIpAdi-dvIpa-samudranAM sUrya-caMdranI saMkhyA bheLavavAthI AgaLa 1 zazizazino raviravyozcAntaraM lakSa parasparaM cAdhalakSa yaduktaM tannAsaMgataM, paDhaktayozca lakSAntaritatvAnnAtapAntarayobhinnamatatvaM /
Page #216
--------------------------------------------------------------------------
________________ caMdra sUyanI saMkhyA 155 bhUmizrita dhuvantaH zazimA ! anantarAnantare syurtIpe tAvanta eva te // 17 / / catuzcatvAriMzamevaM, zataM syuH puSkare'khile / / dvayostadarddhayostasmAd , dvisaptatirdvisaptatiH // 18 // evaM zeSeSvapi dvIpavAddhivinduvivasvatAm / kanaiva dhana, maH saMthArinizcaya 6 | yato mUlasaMgrahaNyA, tathA kSetrasamAsake / sarvadvIpodadhigatArkendusaMkhyAbhidhAyakam // 20 // karaNaM hyetadevoktaM, jinabhadragaNIzvaraiH / / na coktamapara kiMcitkaruNAvaruNAlayaiH // 21 // tathA ca mUlasaMgrahaNITIkAyAM haribhadrasUriH- " evaM'NaMtarANatare khitta pukravaradIve coyAlaM caMdasayaM havai, evaM zeSeSvapyamunopAyena candrAdisaMkhyA vijJeyeti" yuktA ceyaM vyAkhyA, candraprajJaptau sUryaprajJaptau jIvAbhigame ca sakalapuSkaravaradvIpamAzrityetthameva candrAdisaMkhyAbhidhAnAt , tathAhi tadgraMthaH- " pukavaravaradIve NaM bhaMte ! -AgaLanAM sUrya-caMdranI saMkhyA Ave che. A gaNatrIeja AkhA puSkara dvIpamAM eka cuMmAlIsa sUryo ane caMdro thAya che. te A pramANe-kAlodadhi samudramAM sUrya caMdranI saMkhyA betAlIsa-betAlIsanI che ane tene traNa vaDe guNavAthI (4243=126) eka chavvIsa Ave ane temAM jaMbudvIpanA be, lavaNanA cAra, dhAtakIkhaMDanA bAra, ema kula aDhAra meLavatA AkhA puSkara dvIpamAM sUryonI saMkhyA ekaso cuMmAlIsanI thAya che. Aja rIte caMdromAM paNa samajavuM ane puSkaradvIpanA bIjA arthamAM bahoMterabahotera sUrya--caMdra thAya che. AgaLanA dvIpa samudromAM paNa Aja karaNa-rIta mujaba caMdra sUryanI saMkhyAno nirNaya kara. 16-19. karUNAnA sAgara zrIjinabhadragaNu kSamAzramaNe mUla saMgrahaNImAM ane kSetrasamAsamAM saghaLA dvIpa ane samudromAM rahelA sUrya caMdranI saMkhyAne jaNAvanArU Aja karaNa kahyuM che. bIju kahyuM nathI. 20-21. | mULa saMgrahaNInI TakAmAM zrI haribhadrasUrIzvarajI mahArAjA kahe che ke A rIte AgaLa-AgaLanA kSetramAM puSkaravaradvIpamAM jema ekase cumAlIsa sUryo batAvyA, tema Aja upAyathI sUrya-caMdranI saMkhyA jANavI. caMdraprajJapti, sUryaprajJapti ane jIvAbhigamasUtramAM AkhA puSkaravAradvIpane AzrayIne A saMkhyA kahelI hovAthI A
Page #217
--------------------------------------------------------------------------
________________ 156 kSetraka-saga 24 dIve kevaiyA caMdA pabhAsiMsu vA pabhAsaMti vA pabhAsissaMti vA ?, go0 ! coyAlaM caMdasayaM pabhAsiMsu vA pabhosaMti vA pabhAsissaMti vA, coyAlaM sUriyANa saMyaM tarvisu vA tavati vA tavissaMti vA." ityAdi. tathA tasminnevArthe sUryaprajJaptau saMgrahaNIgAthA: " coyAlaM caMdasayaM coyAlaM ceva sUriyANa sayaM / pukakharavarami dIve caraMti ee pagAsaMtA // 22 // cattAri sahassAI battIsaM ceva hoMti nakvattA / chacca sayA bAvattara mahAgahA bArasa sahassA / / 23 / / channaui sayasahassA coyAlIsaM bhave sahassAI / vattA 2 sAruM tAjAri || 24 " jyotiSkaraNDake'pyAhuH" dhAyaisaMDappabhiI uhiTThA tiguNiyA bhave cNdaa| AillacaMdasahiyA te huti aNaMtaraM parao // 25 // AiccANaMpi bhave emeva vihI aNeNa kAyavvA / ve, samude la va aaaa vALA ! radda che" vyAkhyA saMgata thAya che. te graMthe teno pATha A rIte che "he bhagavana puSkaravAra dvIpamAM keTalA rAMdro prakAzayA hatA ? prakAze che ane prakAzaze ? he gautama ekase gumAlIsa caMdro prakAzyA hatA, prakAze che ane prakAzase, eka cummAlIsa sUryo tapyA hatA, tape che ane tapase-ityAdi samajavuM. A.. , spra jJaptimAM saMgrahaNI gAthA che, te A rIte. eka cummAlIsa caMdro ane ekase cummAlIsa sUryo puSkaravaradvIpane prakAzita karatA phare che. 22. samagra puSkaravaradvIpamAM cArahajAra batrIsa (4032) nakSatro che. bArahajAra chase bahotera (16 672) moTA graho che ane cha-gulAkha cummAlIsa hajAra cArase (9644400) koDAkaDI tArAo che. 23-24. jyotiSa raMDakamAM paNa kahyuM che ke - dhAtakIkhaMDathI AgaLa AgaLanA dvIpa samudromAM caMdrasUryane jANavA mATe pAchaLanA dvIpa ke samudranA caMdra sUryanI saMkhyAne traNa guNI karI, jabUdvIpathI laIne te dvIpa ke samudranI AgaLanA sarve caMdra sUryo temAM bheLavavAthI, te te dvIpa samudranA caMdra sUryanI saMkhyA nizcita thAya che. A paraMparA paddhati sarvatra samajavI. 25-26.
Page #218
--------------------------------------------------------------------------
________________ caMdra sUryanuM aMtara 157 anantaraM narakSetrAtsUryacaMdrAH kathaM sthitAH ? / tadAgameSu gaditaM, sAMprataM nopalabhyate // 27 // kevalaM candrasUryANAM, yatprAkathitamantaram / / tadeva sAMprataM candraprajJaptyA diSu dRzyate // 28 // tathoktaM candraprajJaptisUtre jIvAbhigamasUtre ca caMdAo sUrassa ya sUrA caMdamsa aMtaraM hoi / paNa sAruM chogALa gUgaDuM | 22 | sUrassa ya suramsa ya masiNo sasigo ya aMtaraM diTuM / bahiyAu mANusanagassa joyaNANaM sayasahassaM / / 30 // sUraMtariyA caMdAcaMdaMtariyA ya diNayarA dittA / niraMtarajesAjA muddA DhasA ya | rU? " tatazca-eSAM saMbhAvyate candraprajJaptyAdyanusArataH / sUcIzreNyA sthiti3va, zreNyA parirayAkhyayA // 32 // manuSyakSetranI bahAra sUryacaMdra kaI rIte rahela che, te Agamakta vAte vartamAnamAM kyAMya prApta thatI nathI. kevala caMdra sUryanuM AMtarU je pUrve kahI gayA chIe, te ja vartamAnamAM caMdraprApti Adi graMthomAM dekhAya che. 27-28. caMdraprajJapti tathA jIvAbhigamasUtramAM kahyuM che kecaMdrathI sUryanuM ane sUryathI caMdranuM AMtarU saMpUrNa pacAsa hajAra (50000) jana che. 29 mAnuSAra parvata pachI sUryathI sUryanuM ane caMdrathI caMdranuM AMtarU ekalAkha yojananuM (1,00000) che. 31. be sUryanI vacce caMdra ane be caMdranI vacce sUrya-A sthiti tyAMnI che ane zubha (suMdara) ane maMda (saumya) vezyAvALA, te caMdra sUrya che ane vacce citra (mizra) lezyAvALA che (arthAt sUrya caMdra baneno prakAza jyAM bhego thato hoya, tyAM citra lezyA jANavI.) 31. tethI caMdraprajJapti Adi graMthane anusAra A caMdra-sUryanI sucI zreNuM (samAna lAIna nathI ghaTatI paraMtu valayAkAra zraNa saMbhave che.) 32.
Page #219
--------------------------------------------------------------------------
________________ kSetraleAka-saga 24 44 tathoktaM jIvAbhigamavRttau sUryasUryAntarasUtravyAkhyAne - " etaccaivamantaraparimANaM sUcIzreNyA pratipattavyaM, na valayAkArazreNye "ti, saMgrahaNIlaghuvRtterapyayamevAbhiprAyaH, yathAgamaM bhAvanIyamanyathA vA bahuzrutaiH / zreyaseminivezohaiM, na cALamAvinizcite // rUrU // candrArkapaGgiviSaye, narakSetrAdbahiH kila / matAntarANi dazyantu, mUyAMsi taMtra hrAnizvita || rU4 || anugrahArthaM ziSyANAM darzyante prathamaM tvidam / digaMbarANAM tatkarmaprakRtyAdiSu darzanAt // 35 // yugmaM / lakSArddhAtikrame maryottarazailAdanantaram / vRttakSetrasya viSkambhaH, saMpadyate iyAniha || 36 || SaTcatvAriMzatA lakSairmito'sya paridhiH punaH / koTakA paJcacatvAriMzatA lakSaiH samanvitA // 37 // SaTcatvAriMzatsahasrAH, zataizcaturbhiranvitAH / sasasaptasthadhivA, colanAnAmmutiH // 38 // 158 Aja vAta jIvAbhigama sUtra vRttimAM sUryathI sUryanuM AMtaru khatAvanArA sUtranI vyAkhyAmAM kahyuM che keH------ A AMtaranuM mApa sucI zreNIthI jANavuM paraMtu valayAkAre nahi ane saMgrahaNInI laghuvRttine paNa Aja abhiprAya che. AgamadvArA paNa jenA nizcaya thaI zake tevA na hoya, evA anizcata padArthamAM Agraha na karavA, te ja zreyaskara che. AvA samaye AgamAnusAra athavA bahuzrute dvArA vicArA padArtho bhAvavA. 33. manuSyakSetranI bahAra caMdra ane sUryanI pa`ktinA viSayamAM ghaNA matAMtara dekhAya che. temAMthI zikhyAnA upakAranA mATe keTalAka matA batAvAya che. temAM prathama diga'barAne mata temanI karma prakRti graMthanA AdhAre batAvAya che. 34-35. mAnuSAttara pa ta pachI pacAsa hajAra yeAjana gaye chate, gALAkAra kSetranI paheALAI chetAlIsalAkha ( 4600006) yAjananI thAya che. ane te kSetranI paridhi ekakroDa, pIstAlIsalAkha, chetAlIsahajAra, cAraseA sIttotera (1,45,46,477 ) ceAjananI kahI che. 36-38.
Page #220
--------------------------------------------------------------------------
________________ dareka pa`ktimAM caMdra sUryanI vRddhi pratiyojanalakSa caikaikasUryendubhAvataH / pratyekamAdyAlyAM paJcacatvAriMzaM zataM tayoH // 39 // pUrvoktaparidhau koTerlakSebhyazcAdhikasya tu / vibhaktasya navatyAdyadvizatyA zazibhAskaraiH // 40 // labdhe kSipte candrasUryAntareSu syAttadantaram / kSArddhaM kiJcidadhikaSaSTiyuktazatAdhikam // 41 // lakSAntare dvitIyaiva, paGktirlokAntasImayA / yojanalakSAntarAlAH syuH sarvA api paktayaH // 42 // tathA - yAvallakSapramANo yo, dvIpo vA'pyathavA'mbudhiH / syustAvatyaH parirayazreNyastatrendubhAsvatAm // 43 // vRddhiH paGktau dvitIyasyAmAdyapaGkteranantaram / paNa pratyeka markANAmindUnAM ca nirUpitA // 44 // tRtIyasyAM tu saptAnAM vRddhiH SaNNAM tato dvayoH / punaH paGktau tRtIyasyAM saptAnAM vRddhireva hi // 45 // dareka ekekalAkha yeAjane eka caMdra ane sUya hAvAthI eka paktimAM ekasAne pIstAlIsa caMdra sUrya thayA. 39. 159 pUrve kahela paridhamAM, cadra sUryanuM AMtara keTaluM thAya? te jaNAvatA kahe che ke koDalAkha ane tethI adhika (14546477) A je paridhanI sakhyA kahelI che, tene aseAnevuM caMdra sUryanI saMkhyA vaDe bhAgavI, temAM je prApta thAya; te ja eTale ke pacAsahajAra ekasAne sAiTha (50160) ceAjananuM caMdra suryAMnA vacagALAnuM aMtara che. 40-41 A pramANe lAkhayeAjana bAda bIjI paMkti che. A rIte leAkanA cheDAsudhI lAkhalAkha ceAjananA AMtarAvALI sarva pa`kti rahelI che. 42. jeTalA lAkhayAjana pramANa dvIpa ke samudra hAya, teTalI gALAkAre sUrya ca'dranI zreNIo che. 43. prathama paktigata caMdra-sUrya karatAM bIjI paMktimAM cha-cha caMdra ane sUryAM vadhe che ane trIjImAM sAta sAtanI vRddhi samajavI. pachI e pa`ktimAM punaH cha chanI vRddhi samajavI. pachInI je trIjI Ave temAM sAta sAta caMdra sUryanI vRddhi samajavI. 44-45.
Page #221
--------------------------------------------------------------------------
________________ 160 kSetraloka -sarga 24 tathAhi-paGktayordvayoryojanAnAM, lakSamantaramekataH / parato'pyantaraM tAvattato lakSadvayAdhike // 46 // viSkambhe pUrva viSkambhAt , pratipaMkti vivarddhate / lakSadvayaM yojanAnAM, tasyAyaM paridhirbhavet // 47 // lakSANi par3a yojanAnAM, dvAtriMzacca sahasrakAH / pazcapaJcAzadADhayAni, catvAryeva zatAni ca / / 48 // pUrvapUrvapaktigataparidhiSvasya yojanAt / agyAzyapaGkiparidhiH. sarvatra kSepa epa vai // 49 // arthatasyAdimapatiparidhau kSepataH kila / dvitIyapaGktisaMbaMdhI, paridhiH sa bhavediyAna // 50 // ekapaJcAzatA lakSarekA koTI samanvitA / aSTasaptatyA sahasrAtrizaivabhi zataiH // 51 // SaDeva lakSAH pUrvasmAtparidharadhikAstataH / paNNAM vRddhiH pratilakSamekaikAduvRddhitaH // 52 / / evaMpaGktau dvitIyasyAM, saMmitA lakSasaMkhyayA / pratye mevAgrAza, samajurivAravAda parU che. te A rIte be paMktinu ekabAjunuM AMtarU ekalAkha jananuM che ane bIjI bAjunuM paNa atarU ekalAkha jananuM che. pUrva vidhvaMbhathI be lAkha yejana dareka paMktie vadhe che ane te belA kha ejananI paridhi chalAkha, batrIsahajAra, cAraso paMcAvana (632455) jana thAya che. 46-48. pUrva-pUrva paMktigata paridhimAM paridhi umeravAthI AgaLa AgaLanI paMktinI paridhi Ave che. A rIte sarvatra umeravuM. 49. A rIte prathama paMktinI paridhimAM ukta saMkhyA umeravAthI bIjI paMkti saMbaMdhI paridhi thAya che-te A rIte-ekaDa, ekAvana lAkha, aThyoterahajAra, navaso batrIsa (1,51,78,932) jananI bIjI paMktigata kSetranI paridhi thAya che. 50-51 pUrvokta paridhimAM cha lAkhanI vRddhi thavAthI ane dareka lAkhAjane ekeka caMdra sUryanI vRddhi thavAthI 6-6 caMdra sUryanI vRddhi thAya che. para, A rIte bIjI paMktimAM e keka lAkhanI saMkhyA vaDe bhegA karAyela ekasone ekAvana (151) caMdro ane teTalA ja sUryo thAya che pa3.
Page #222
--------------------------------------------------------------------------
________________ caMdra-sUryanI vRddhi dvitIyapani paridhau, tataH kSepAGkayogataH / tRtIyapaGgiparidhiretAvAniha jAyate // 54 // ekA koTathaSTapaJcAzallakSANyekAdazApi ca / sahasrANi trizatI ca saptAzItisamanvitAH 55 // pUrvasmAtparidheH sapta. lakSA jAtA ihAdhikAH / vRddhistatastRtIyasyAM. saptAnAmindubhAsvatAm // 56 // turyApazcamyostu paGktayoH, SaNNAM paNNAM tataH param / vRddhiH SaSThyAM tu saptAnAM. SaNNAM SaNNAM tato dvayoH // 57 // lokAntaM yAvadAdhikyamevaminduvivasvatAm / vAcyamevaM puSkarottarArddha'STAsvapi patriSu // 58 // saptatriMzadadhikAni, zatAnyeva trayodaza / / pratyekamindusUryANAM, bhavanti sarvasaMkhyayA // 59 // etadarthasaMgrAhikAzca pUrvAcAryakRtA eva imA gAthA :" mANusanagAo parao lakkhaddha hoI khettavikkhabho / chAyAlIsaM lakkhA parihI tassegakoDI u / / 60 // bIjI paMktinI paridhimAM ukta cha lAkha, batrIzahajAra, cArasone paMcAvananI (6,32,455) saMkhyA umeratA trIjI paMkitanI paridhi ekakoDa aThAvana lAkha agIyArahajAra traNa satyAsI (1,58,11,387) yojana thAya che. 54--55. pUrvokta je bIjI paMktinI paridhinI saMkhyA che, temAM sAtalAkhanI vRddhi thaI hovAthI, A trIjI paMktimAM sAta-sAta caMdra sUryanI vRddhi thAya che. 56. cAthI ane pAMcamI paMktinI paridhimAM cha-chalAkhanI vRddhi thatI hovAthI cothI ane pAMcamI paMktimAM cha cha sUrya-caMdranI vRddhi thAya ane pachInI je chaThThI paMkti temAM sAta lAkhanI vRddhi thatI hovAthI tyAM sAta sAta caMdra sUryanI vRddhi thAya ane pachI AgaLanI be paMktimAM cha cha caMdra sUryanI vRddhi. A rIte lokAMta sudhI caMdra sUryanI vRddhi karavI. pa7-18. puSkaravAra dvIpanA uttarArdhamAM ATha paMktiomAM terasane sattAvIza (1327) caMdro ane terasa sattAvIza (1327) sUryo nI saMkhyA kahela che. pa9 A ja arthanuM pratipAdana karatI pUrvAcArya kRta gAthAo A pramANe che. mAnuSattara parvata pachI pacAsahajAra jana gayAbAda, tyAMne kSetra viSphabha chetAlIsalAkha yojana thAya che ane tenI paridhi ekakoDa, pIstAlIsa lAkha, chetAlIsa hajAra, kSe-u. 21
Page #223
--------------------------------------------------------------------------
________________ 162 kSetraloka-sarga 24 paNayAlIsaM lakkhA chAyAlIsaM ca joaNasahassA / cauro sayAI taha sattahattarI joaNANaM tu // 61 // sAhiajoaNalakkhaddhagaMtaraThiya sasINa sUrANaM / paMtIe paDhamAe paNayAlasayaM tu patteya / / 62 // tapparao paMtIo joaNalakkhatarAo savyAo / jo jailakkha dIvudahi tatya tAvaiya paMtIo // 63 // vuDDhI duiyagapaMtIo chaNha taiyAe hoi sattaNhaM / tapparao dudu paMtI chagavuDDhI taiya sagavuDDhI // 64 // matAntaraM karaNavibhAvanAyAmidaM smRtam / sUkSadgati paridhAmarattAvAta che dUdha | sittaH zazamRta, dvisatiza mAravatAm | catuzcatvAriMzamAdyapaGktAvevaM zataM bhavet // 66 // yAvadyojanalakSANi, dvIpaH pAthonidhizca yaH / paGktayastatra tAvatyo, matetrApi samaM hyadaH // 67 // cAraso sattotera (1,45,46,477) yojana thAya che ane sAyika pacAsahajAra jananA AMtare rahela caMdra ane sUryanI prathama paMktimAM eka pIstAlIsa caMdra ane eka ne pIstAlIsa sUrya hoya che, ane tyAra pachI lAkha lAkha yojanane aMtare dareka paMktio che ane je je dvIpa ke samudra jeTalA lAkha jananI pahoLAIvALo hoya, tyAM teTalI caMdra sUryanI paMktio jANavI, ane bIjI paMktimAM cha- cha caMdra sUryanI vRddhi ane trIjImAM sAta sAta caMdra sUryanI vRddhi thAya che, ane tyAra pachI dareka be paMktimAM cha-chanI vRddhi ane trIjImAM sAta-sAtanI vRddhi thAya che. 60-64. ( A pramANe digaMbarono mata pUrNa thayo. ) dvIpa samudramAM caMdra sUryanI saMkhyA viSayaka karaNanI vicAraNAmAM nIce mujabano bIjo mata paNa kahe che ke - mAnuSettara parvata pachI pacAsa hajAra jana gayA bAda prathama paMkti (caMdra sUryanI) Ave che. 65. te prathama paMktimAM bahotera (72) caMdra ane teTalA ja sUryo rahela che, te banne maLIne ekasone cuMmAlIsa (144) thAya che. 66. A matamAM paNa jeTalA lAkha jana pramANa dvIpake samudra hoya, teTalI paMktio caMdra sUryanI kahelI che. A vAta banne mata mujaba samAna che. 67.
Page #224
--------------------------------------------------------------------------
________________ caMdra sUryanI saMkhyAmAM matAMtara 163 bhAnvindvoH samuditayostataH zeSAsu paMktiSu / catuSkasya catuSkasya, vRddhirlokAntasImayA // 68 // evaM ca pAvaSTamyA, dvIpArddha'nendubhAsvatAm / saMjAtaM samuditAnAM, dvisaptatyadhikaM zatam // 69 // evaM ca puSkarA?'smin , samuditendubhAsvatAm / zatAni dvAdaza catuHSaSTizca sarvasaMkhyayA // 70 // tattatpaMktisthaparidhau. svasvabhAnvindubhAjite / / labdhamantaramandvonimindvostathA'rkayoH // 71 // yathA''dyapaMktisaMbandhipUrvoktaparidhau kila / catuzcatvAriMzazatA'dubhakte bhavedidam // 72 // lakSamekaM sahasraM ca, sphuTaM saptadazottaram / catuzcatvAriMzazatabhaktasya yojanasya ca // 73 // nirAzA- retabithovantara ! asmizca dviguNe'nyo'nyaM, bhAnvorindvozca tadbhavet // 74 // paraMtu A mata mujaba pratyeka paMktimAM be be caMdro ane sUryo maLI cAra cAranI vRddhi kAnta sudhI jANavI. 68. A rIte A dvIpAInI ATha paMktimAM caMdra sUryano saravALo ekasone bahotera (172) thAya che. 69. A mata mujaba bAkInA puSkarArdhamAM caMdra sUryanI sarva saMkhyA bAraso cesaTha (1264) thAya che. 70. te te paMktimAM rahela paridhinI saMkhyAne te te paMktigata caMdra sUryanI saMkhyA vaDe bhAgavAthI sUrya caMdranuM AMtarU Ave che, ane caMdrathI caMdranuM ane sUryathI sUryanuM AMtarU Dabala karavuM. 71. Adya paMktigata paridhinI saMkhyAne ekase cumAlIsa svarUpa caMdra sUryanI saMkhyA vaDe bhAgatA nIce mujaba caMdra sUryanuM AMtarU Ave che, te A rIte-ekalAkha, ekahajAra, sattara rojana ane eka ejananA ekaso gumAvIsa aMza karIye temAMnA ogaNatrIza aMza (101017%) ane A ja saMkhyAne Dabala karavAthI, caMdrathI caMdranuM ane sUryathI sUryanuM AMtarU Ave che te A rIte-elAkha, behajAra, trIza (2020346 jana 2020346 ) thAya che. 72-74.
Page #225
--------------------------------------------------------------------------
________________ 164 kSetraka-saga 24 dvaiguNyAyAtra bhAgAnAM, dvAbhyAM khalvapavartyate / chedakAt chedake taSTa, hyazarAzibhavenmahAn // 75 // mate'smiMzca pratidvIpavArDIndutigmarociSAm / saMkhyAbhidhAyi karaNaM, na proktaM vistRtebhiyA // 76 // tadarthibhistu karaNavibhAvanA vibhAvyatAm / pUrvasaraparA , zatA ghA mArjimi | 77 | etanmatasaMgrAhike ca gAthe ime"coyAlasayaM paDhamilluyAe~ paMtIi caMdamurANa / teNa paraM paMtIo cauuttariyAe~ vuDDhIe // 78 // bAvattari caMdANaM bAvattari sUriyANa paMtIo / paDhamAe aMtaraM puNa caMdA caMdassa lakkhadugaM // 79 // " atra 'lamvadugaM'ti lakSa dvikaM viMzatyA zataizcatusvizairyojanasya dvisaptatitamairekonatriMzadbhAgairadhikaM boddhavyaM / zreNiH parizyAkhyaiva, matayoretayordvayoH / na tu sUcIzreNiratra, vetti tatvaM tu kevalI // 80 // A bhAganI rAzine Dabala karavA mATe pahelA be vaDe guNavA, be vaDe guNyA bAda, 2 vaDe 144ne cheda uDAvatAM bhAgAkAra 72 Avyo tethI aMza thayuM 14=46 75. A matamAM dareka dvIpa samudranA sUrya caMdranI saMkhyAne batAvanArUM karaNa vistAranA bhayathI batAvyuM nathI. 76. te vistRta karaNanA arthIoe karaNa vibhAvanA svayaM samajI levI, athavA te zrI malayagirijI mahArAje pUrva saMgrahaNInI TIkAmAM kaheluM ja che. 77. A matane saMgraha karanArI A be gAthA che. prathama paMktimAM sUrya caMdra ekaso cuMmAlIsa (144) che, tyAra bAda cAra cAranI vRddhithI paMktio che. 78. sUrya caMdranI bera-bottera paMktio che, eka caMdrathI bIjA caMdranuM aMtara che lAkha yojana ja che. 79. ahiM be lAkha jana je kahyA che, temAM 20346 jana adhika samajI levA. A banne matamAM zreNi goLAkAre samajavI (pariraya zreNi) paraMtu sucI zreNi nahIM. A viSayamAM tattva te kevalI gamya che. 80.
Page #226
--------------------------------------------------------------------------
________________ 165 sUrya caMdra viSe yogazAstrane mata yogazAstracaturthaprakAzavRttAvapyuktaM mAnuSottarAtparataH paJcAzatA yojanasahastraiH parasparamantaritAzcandrAntaritAH sUryAH sUryAntaritAzcandrA manuSyakSetrIyacandrasUryapramANAd yathottaraM kSetraparidheddhayA saMkhyeyA varddhamAnAH zubhalezyA grahanakSatratArAparivArA ghaMTAkArA asaGkhoyA AsvayaMbhUramaNAllakSayojanAntaritAbhiH paMktibhistiSThantI" ti, tathA pariziSTaparvaNyapi zrIhemacandrasaribhiH parirayazreNirevopamitA, tathAhi rAjagRhavapravarNane tatra saMgata , vAda vizI | mati drAMzumatirmafttara DuvAva | 80A || " rati pariLiH | parataH puSkaradvIpAtpuSkarodaH payonidhiH / samantato dvIpamenamavagRhya pratiSThitaH // 81 // atipathyamatisvacchaM, jAtyaM laghu manoramam / / sphuTasphaTikaratnAbhamasya vAri sudhopamam // 82 // yogazAstranA cothA prakAzanI TIkAmAM paNa kahyuM che ke mAnuSettara parvatathI AgaLa pacAsa hajAra yojanA aMtare caMdra ane pacAsahajAra jananA aMtare sUrya rahela che, te A pramANe-2 caMdro sUryAstarita che ane 2 sUryo caMdrAMtarita che. A caMdra sUryo ( vimAne) uMcA che ? tenuM varNana karatA kahe chemanuSyakSetranA caMdra sUrya vimAnanA pramANathI AgaLa AgaLa kSetranI paridhinI vRddhinA kAraNe saMkhyAta guNA, zubha lezyA (zubhakAMti) vALA, graha, nakSatra, tArAnA parivArathI parivarita, ghaMTAnAM AkAravALA evA asaMkhyAtA caMdra suryo cheka svayaMbhUramaNa samudra sudhI lAkha lAkha yojanAnA AMtare paMktibaddha rahela che. pUjya kalikAlasarvajJa AcArya deveza zrI hemacaMdrasUrIzvarajI mahArAjAe pariziSTa parvamAM paNa paricayazreNinI ja upamA Apela che, te A pramANe-rAjagRha nagaranA vapranA varNanamAM kahyuM che, ke-jema caMdra sUryanA biMba vaDe mAnuSettara parvata zobhe che, tema rajata suvarNanA kAMgarA vaDe rAjagRha nagara zobhe che. 80 A. (Iti paricaya zreNi) puSkaradvIpanI pachI puSkaroda nAmano samudra Ave che. A samudra dvIpanI cAre bAjuthI vIMTaLAIne rahelo che. 81. A samudranuM pANI, ati pathya, atihitakArI, suMdara, svaccha, eka jAtanuM vajanamAM laghu, AhalAdaka zuddha sphaTika ratnanI prabhA jevuM ujajavaLa ane amRta jevuM che. 82.
Page #227
--------------------------------------------------------------------------
________________ 166 kSetra -sarga 24 sadA saparivArAbhyAM, bhAsurAbhyAM mahaujasA / zrIdharazrIprabhAbhikhyadaivatAbhyAmaharnizam // 83 // indvarkAbhyAM puSkaravadvibhAtyasyodakaM yataH / puSkarodastata epa, bhuvi khyAtaH payonidhiH // 84 // asya yojanalakSANi, dvAtriMzacakravAlataH / vistAraH paridhistvasya, bhAvyo vyAsAnusArataH // 85 // parataH puSkarAmbhodhe:po'sti vAruNIvaraH / sadvAruNIva vApyAdau, jalamasyetyaso tathA // 86 // devau dvAvatra varuNavaruNaprabhasaMjJitau / tatsvAmikatvAdvaruNavaro'pyeSa nigadyate // 87 // catuHSaSThiryojanAnAM, lakSANi caiSa vistRtaH / cakravAlatayA jJeyaH, paridhistvasya pUrvavat // 88 // vAruNIvarodanAmA, dvIpAdasmAtparo'mbudhiH / mdkaarivraasvaadodkpraagbhaarbhaasurH|| 89 // parivAra yukta mahAtejathI dedIpyamAna evA zrIdhara ane zrIprabha nAmanA be devatAvaDe A samudra hamezA zobhe che. 83. sUrya ane caMdra vaDe AnuM pANI jANe kamala yukta hoya, tema zobhe che tethI A samudra, pRthvI upara puSkaroda nAmathI prakhyAta che. 84. A samudrane vistAra goLAkAre batrIzalAkha jana (32,00,000) che, ane enI paridhi vyAsa anusAra samajI levI. 85. A puSkareda samudranI pachI, vArUNIvara nAmano dvIpa che. A dvIpanI vApI AdimAM pANI, vArUNI (madirA)nA svAda jevuM che, tathA varUNa ane varUNaprabha nAmanA be devo A dvIpanA svAmI che, tethI A dvIpa varUNavara paNa kahevAya che. A dvIpano vistAra goLAkAre cesaThalAkha (64,00,000) jana che ane tenI paridhi, te pUrvavat (eTale ke vyAsanA AdhAre) vicArI levI. 86-88. A dvIpathI AgaLa vArUNIvaroda nAmane samudra che. je mAdaka ane svAdISTa pANIne samUhathI zobhe che. 89.
Page #228
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgaLanAM dvIpa samadro 167 sujAtaparamadravyasammizramadirArasAt / atisvAdakayogAt , khyAto'yaM tAdRzAbhidhaH // 90 // vAruNivAruNakAntasvAmikayogato'thavA / syAdvAruNavarodAkhyo, varuNodo'pyayaM bhavet // 91 // ekA yojanakoTyaSTAviMzatyA lakSakaiH saha / cakravAlatayaitasya, vistAge nizcito budhaiH // 92 // atha kSIravaro dvIpaH, parato'smAtpayonidheH / kSIropamaM jalaM vApyAdiSu yasyetyasau tathA // 93 // puNDarIkapuSpadantau, yadvA kSIrojjvalau surau / atreti tatsvAmikatvAt , khyAtaH kSIravarAbhidhaH // 94 // viSkambho'sya yojanAnAM, dve koTayau cakravAlataH / SaTpaJcAzallakSayukte, paridhizcintyatAM svayam // 95 // tataH kSIravaradvIpAtparaM kSIrodavAridhiH / karpUrapUraDiNDIrapiNDaDambarapANDuraH // 96 // tribhAgAvartitacaturbhAgasaccharkarAnvitam / vAtAvaM , manISa vapuSkatA" | 17 . suMdara rIte taiyAra karela ane zreSTha dravyathI cuta, evI madirAnA rasa jevA, atisvAdu pANInA saMbaMdhathI A samudra tevA (vArUNIvAda) nAme prakhyAta che. 90. athavA vArUNI ane vArUNakAMta nAmanA adhiSThAyaka devanA saMbaMdhathI, A vArUNa varoda tathA varUNada nAmathI paNa prasiddha che. 91. A samudrane goLAkAre vistAra budha purUe ekakroDa, aThThAvIsa lAkha (1,28,00000) janane kahelo che. 91 A samudrathI AgaLa phoravara nAmano tapa che, tenI vAvaDI AdimAM dUdha jevuM jaLa hovAthI te kSIravara kahevAya che. 3 athavA te dUdha jevA ujajavaLa puMDarIka ane puSpadaMta nAmanA devatAe emanA svAmI hovAthI kSIravara nAmathI prakhyAta che. 94. AnI pahoLAI goLAkAre be kroDa, chappanalAkha (2,56,00,000) yejana che. AnI paridhi svayaM vicArI levI. 95. kSIravaradvIpathI AgaLa kSIrada samudra che, je kapUranA samuha jevA phaNanA piMDa jevo ujajavaLa che. A samudranuM pANI kevuM che, te jaNAvatA kahe che, ke-atiukALavAthI
Page #229
--------------------------------------------------------------------------
________________ 162 bRMhaNIyaM ca sarvAGgendriyAhlAdakaraM param / varNagandharasasparzasaMpannamatipezalam || 98 // fe yaccakrigokSIraM, tasmAdapi manoharam / asya svAdudakamiti, kSIrodaH prathito'mbudhiH // 99 // tathA ca jIvAbhigamasUtre - "khaMDamacchaMDio ver raNNo cAuraMtacakkavaTTisse "tyAdi / kSIrojjvalAGga vimala vimalaprabhadevayoH / kSetraleAka-saga 24 saMbandhi salilaM hyasyetyapi kSIrodavAridhiH // 100 // jinajanmAdiSu kRtArthodakatvAdivollasan / samIralaharIsa~garaGgatkallolakaitavAt // 101 // guruzrIkIrttivijaya yazobhistulito budhaiH / ityudbhUtAdbhUtAnandAd, dviguNazvaityavAniva // 102 // traNa bhAga jenA maLI gayA che ane tethI cAthA bhAganI khAkI rahelI svaccha sAkarathI yukta, svAdISTa, hAjarIne prakrIsa karanAra, leAkeAne mada Avega utpanna karanAra, zarIrane puSTa ane uttejita karanAra, sarvAMga iMdriyane AlhAda karanAra, atisuMdara varNa', gaMdha, rasa, sparzathI cuta, atipriya, maneAhara Avu' je cakravarti mATenuM gAyanuM dUdha hAya, tenAthI paNa maneAhara ane svAdiSTa AnuM pANI che. tethI kSIrAdhi nAme prakhyAta che. 96-99. jIvAbhigama sUtramAM kahyuM che keH- cAturaMta cakravartI rAjAnu, khAMDa ane matsaDI ( khAMDa karatAya madhura dravya)thI yukata evuM dravya ityAdi kSIra jevA ujajavaLa zarIravALA vimala ane vimalaprabha, A samudranA adhiSThAyaka deva hAvAthI A samudranuM bIjuM nAma zrIrADhavAridhi che. 100, zrI tIrthaMkara bhagavAnanA janma kalyANakanI ujavaNI Adi prasa`gAmAM te pANIne vaparAza thatA heAvAthI, pavananI laharInA saoNMgathI uchaLatA katlAlAnA bahAne peAtAnI kRtArthatAthI te pANI jANe ullAsa vyakata karI rahyuM che 101. gurUdeva zrI kIrtitriyajI mahArAjAnA atyujavaLa yazanI sAthe paDatA dvArA peAtAnI tulanA thayelI che, Avu' jANI, te kAraNathI utpanna thayelA adbhuta AnaMdathI jANe A samudra dviguNa zvetatAne bhaje che. ahiM graMthakAra kSIrasamudranI dhavalatAne utprekSA alakAra dvArA batAve che. gurUdeva zrI kIrtivijayajI mahArAjAnA atyujajavaLa yazeArAzinI sAthe paDitA dvArA peAtAnI
Page #230
--------------------------------------------------------------------------
________________ kSIrasamudranuM varNana jinasnAtrArthakalazeralakRtataTadvayaH / guruH zuzrUSubhiH ziSyairiva svacchAmRtArthibhiH // 103 // divyakumbheSvAharatsu, praNamya zirasodakam / lolatkallolaninadairanujJAM vitarambhiva // 104 // samantatastaTodinacalabudbudadanturaH / tATaGka iva medinyAH, sphuranmauktikapatikaH // 105 // lolakallolasaMghaTTocchalacchIkarakaitavAt / siddhAnabhogatAn muktAkaNeravakiraniva // 106 / / dhRto nirNijya vidhinAtapAya sthirabhAsvatAm / zobhate'saumadhyalokanicolaka ivojjvalaH / / 107 // saptabhiH kulakaM // (yazanI) tulanA karAI rahI che, tevuM jANatA tenAthI anahada AnaMda utpanna thaye ane tethI ja kSIrasamudranI ujajavaLatA dviguNa (Dabala) banI gaI che. 102. (ahIM kevaLa gurUdevanA pakSe, eka ja apekSAe A zloka racAyela hoya tevuM lAge che. teozrIne gurU pratyene bhaktibhAva anahada hato. AgaLa paNa A rIte gurU smaraNa teoe karela che. ) devatAo dvArA jinasnAtra mATe pANI bharIne taiyAra karAelA kaLazathI jenA bane kinArA zobhI rahyA che, e A samudra gurUsevAnI IcchAvALA ziSyathI alakRta gurUnI jema zobhe che. 1 03. mastaka vaDe praNAma karIne svaccha amRtanA arthI deva dvArA divya kuMbha mAM pANI letI vakhate taraMga kallolonA avAja-(zeSa) dvArA jANe A kSIrasAgara anujJA ApI rahyo che. 104. A kSIrasAgara, cArebAju kinArA para pedA thatA capaLa para peTAthI jANe ujavaLa dAMtavALo hoya, te tathA yazamAna metIonI paMktithI zobhate, jANe pRthvIne hAra hoya, te bhAse che. 105. capaLa kolAnAM parasparanA bhaTakAvAthI ukaLatA pANInA biMdunA bahAne jANe muktAkaNe vaDe AkAzamAM rahelA siddhone (cokhAthI) vadhAvato hoya, te A samudra bhAse che. 106. sthira evA sUryonA Atapa mATe, jANe brahmA vaDe sthira karIne dhAraNa karAele hoya, te A samudra madhyaloka rUpI caMdaravAnA madhyamAM laTakatAM ujajavaLa jhamakhA je zebhe che. 107. kSe-7 22
Page #231
--------------------------------------------------------------------------
________________ 170 kSetroka-sarga 24 asya dvAdazalakSADhyA, viSkambhaH paJca koTayaH / yojanAnAM paridhistu, svayaM bhAvyo manISibhi // 108 // parato'smAtpayorAzeTThIpo ghRtavarAbhidhaH / ghRtatulyaM jalaM vApyAdiSu yasyetyasau tathA // 109 // dhRtAvau~ ca kanakakanakaprabhanAmako / svAminAviha tadyogAt , khyAto ghRtavarAmidhaH // 110 // caturviMzatilakSADhyA, daza yojanakoTayaH / vyAso'sya paridhijJeyaH, svayaM vyAsAnusArataH // 111 // evamagre'pi / dvIpAdasmAtparo vArghitodAkhyo virAjate / / haiyaGgavInasurabhisvAdunIramanoramaH // 112 // ayaM kAntasukAntAbhyAM, svAmibhyAM paripAlitaH / vANijAbhyAM ghRtakutUriva sAdhAraNI dvayoH // 113 // viSkambho'sya yojanAnAM, viMzatiH kila koTayaH / aSTacatvAriMzatA''DhyA, lakSadaHnirUpitAH // 114 // - A kSIrasAgarane pAMca koDa ane bAralAkha (5,1200000) janano viSkabha che ane paridha to buddhizALIoe svayaM vicArI levI. 108 A samudranI pachI cAre bAju phelAe ghatavara nAmane dvIpa che, jenI vAvaDI AdimAM ghatatulya pANI che, tethI te dhRtavara dvIpa kahevAya che. athavA kanaka ane kanakaprabha nAmanA be deve je vRtasadaza varNavALA che, te A dvIpanA svAmI hovAthI, A dvIpa ghatavara nAme prakhyAta che. 109-110. A dvIpane vyAsa, dazakoDa, cevIzalAkha (10,24,00000) jana che. ane A vyAsa anusAre paridhi svayaM samajI levI, e pramANe AgaLa paNa samajI levuM. 111 - A dvIpathI AgaLa ghoda nAmane samudra zobhe che, ke je ghI jevA sugaMdhI ane svAdu pANIthI mane rama che. be vacce eka sAdhAraNa ghInA kuMDalAne jema be vepArIo sAcave, tema kAnta ane sukAnta nAmanA be devathI adhiSThita che. 112-113. paMDita purUSoe Ane vidhvaMbha, vIsakoDa, aDatAlIsa lAkha janane (20,48, 00000) kahyo che. 114.
Page #232
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgaLanAM dvIpa samudro dvIpaH kSodavarAbhikhyaH, paro'smAttoyarAzitaH / nigarI svAminAvastha, stra: mutramamahAmau / / zyuM // kSodo nAma kSodarasaH, sa ikSurasa ucyate / tadrUpamudakaM vApyAdiSu yasyetyasau tathA / / 116 / / catvAriMzatkoTayossya, viSkambhaH kathito jinaiH / vAvayAnvitA haze, murakSaniSavitaH / / 7 / / tataH paraMtu kSododAbhidhAnaH khalu vAridhiH / vartate'tyaMta madhuraghurandharapayodharaH / / 118 / / vagelA kesaraistulyaM, trisugandhi trijAtakam / macaiitra samAyu N, caturmAMtamute // 21deg 5 tatazca - caturjAtakasammizrAtribhAgAvArttitAdapi / atisvAduvAririkSurasAdapyeSa toyadhiH / / 120 / / rUM 2 vaLAmoSi, jAsrotaH pujo SiH / svayaMbhUrvAruNIvArddhirvRta kSIrapayonidhI // 121 // A samudranI pachI kSeAivara nAmanA dvIpa che ane tenA svAmI suprabha ane mahAprabhu nAme--e deva che. 115. kSeAda eTale kSeAdarasa arthAt ikSurasa. A dvIpanI vAvaDI vigeremAM Isurasa jevuM pANI hAvAthI. A dvIpa kSeAdavara nAmathI oLakhAya che. 116. lAkhA DhavAdvArA upAsanA karAelA evA zrI jinezvaradevAe 101 A dvIpanA viSNubha cAlIsakroDa, channulAkha (40,96,00000 ) ceAjananA kahela che. 117, tyArabAda kSeAdoda (kSeAda = ikSurasa, uda = pANI) nAmanA samudra che, je atyaMta madhura pANIne dhAraNa kare che. 118, - taja, IlAyacI ane kezara samAna suga dhI dravyeAthI niSpanna, evuM A samudranu pANI sugaMdhI ane trijAtaka kahevAya che ane marIthI yukta catu taka paNa kahe vAya che. 119. A rIte catutaka eTale uparokta cAra prakAranA dravyeAthI mizrita hoya, tevA ane traNabhAga kALI dIdhelA hAya tevA, IrasathI ati madhura, A samudranuM jaLa che. 120, A rIte lavaNasamudra, kAleAdhisamudra, puSkarAidhisamudra, svayaM mUramaNusamudra, vArUNIvarasamudra, dhRtavarasamudra ane kSIrAdhisamudra A sAta samudrone hoDIne bIjA badhA
Page #233
--------------------------------------------------------------------------
________________ 17ra kSetraloka-sarga 24 etAn vihAya saptAbdhIna , sarve'pyanye payodhayaH / tAdRgikSurasotkRSTasvAdUdakamanoramAH // 122 // prazAMtIthotha, RkSA dinAtitathA ! payodherasya valaya viSkambhaH parikIrtitaH // 123 // atha nandIzvaro dvIpaH, kSododAmbhonidheH paraH / prarUpito viSTapeSTairaSTamaH kaSTamardibhiH // 124 // madhurekSurasasvAdadakeSu dIrghikAdiSu / jalAzrayeSu phullAbjamakarandasugandhiSu // 125 // sphuratpuSpaphalodAmAbhirAmadrumazAliSu / atrotpAtaparvateSu, sarvaratnamayeSu ca // 126 // Asate zerate svairaM, kIDanti vyantarAmarAH // vyantarIbhiH saha prAcyapuNyAnAM bhuJjate phalam // 127 // ihatyamAdhipatyaM dvau, kailAsaharivAhanau / dhattaH samRddhau devau dyoH, sUryAcandramasAviva // 128 // samudronA pANI, IznarasanAM svAda karatAM paNa utkRSTa svAdISTa ane manoramya hoya che. 121-122. A samudrane valaya viSkabha ekAzI kroDa ane bANulAkha yajanano kahela che. (8192,00000) 123. kaSTano nAza karanAra evA tribhuvanapatioe bhedoda nAmanA A samudra pachI AThame naMdIzvaradvIpa kahela che. 124. A naMdIzvara dvIpamAM madhura ikSurasa samAna svAdiSTa tathA pUrNa vikasita kamaLomAMthI jharatA makaraMdathI sugaMdhita thayela jaLavALI vAvaDI vagere jaLAzayomAM tathA khIlelA puSpa ane phaLothI atyaMta suMdara zobhatA sarvaratnamaya utpAtaparvata upara, vyaMtarIonI sAthe vyaMtara devatAo bese che, ArAma kare che, IcchA mujaba kIDA kare che ane te rIte pUrvanA pUNya karma teo bhogave che. 124-126. jema AkAzanA svAmitvane sUrya-caMdra dhAraNa kare che, tema A naMdIzvaradvIpanuM Adhipatya kailAsa ane harivAhana nAmanA samRddha devo dhAraNa kare che. 128.
Page #234
--------------------------------------------------------------------------
________________ naMdIzvaradIpanuM varNana 173 evaM nandyA samRddhayA'sAvIzvaraH sphAtimAniti / nandIzvara iti khyAto, dvIpo'yaM sArthakAbhidhaH // 129 // triSaSTayA koTibhiryuktamekaM koTizataM kila / lakSazcaturazItyADhyametadvalayavistRtiH // 130 // dvIpasyAsya bahumadhye, zobhante dikcatuSTaye / ' jAtyAanaratnamayAzcatvAro'JjanaparvatAH // 131 / / pUrvasyAM devaramaNo, nityodyotasvayaMprabhau / / kramAdapAkapratIcyAM codIcyAM ca ramaNIyakaH // 132 // varNazobhA varNayAmaH, kimeteSAM sphuradrucAm ? / nAmnaiva ye svamaujjvalyaM, prathayanti yathAsthitam // 133 // sphuradvalasabrahmacAritejobhirAstRtaiH / te'muM dvIpaM sRjantIva, kastUrIdravamaNDitam // 134 // svacchagopucchasaMsthAnasthitA rajomalojjhitAH / amrapothalA, mRET: zA: mArA | zarU I A pramANe A dvIpa AnaMda kalyANakArI samRddhivaDe caDhI Ate hovAthI, nadIzvara nAma sArthaka che. 129 - A dvIpane valaya vistAra ekasetresaThakoDa ane corAsI lAkha (163,84,00000) janana che. 130. A dvIpanA lagabhaga madhyabhAge jAtimAna ajanaratnamaya cAra aMjanagiri parvata zebhe che. 131. - pUrva dizAmAM devaramaNa nAmano, dakSiNa dizAmAM nityodyota nAmane, pazcimadizAmAM svayaM prabhanA mane, ane uttaramAM ramaNIyaka nAmane aMjanagiri che. 132. skurAyamAna kAMtivALA evA A aMjanAcalanI tejasvitA zuM varNavIe? kemake jeo potAnA nAmathI ja yathAsthita pitAnI ujajvaLatAne phelAve che. 133. aMjanagirinuM svarUpa - tejasvI evA gavalanA teja kiraNe samAna vistArAelA potAnA tejavaDe A parvate jANe A dvIpane kasturInA dravathI vilita karatA hoya tevA lAge che. 134. svaccha gopuchanAM AkAre rahelA, raja ane malathI rahita gaganatuMga zikharone dhAraNa karatA ane ati tejasvI evA A parvata pRthvIthI caryAzI hajAra ( 84000) jana UMcA che. jyAre pRthvInI aMdara ekahajAra (1000 ) jana avagADha
Page #235
--------------------------------------------------------------------------
________________ 174 kSetra - 24 sahasrAMzcaturazIti, bhUtalAte samucchritAH / sahasraM ca yojanAnAvamagADhA bhuvo'ntare // 136 // yojanAnAM sahasrANi, pRthayo bhUtale daza / yojanAnAM sahasraM ca. vistIrNAste zirastale // 137 // matAntare zatAnyete, caturNavatimAtatAH / syurbhUtale yojanAnAM, sahasraM mUrdhni vistRtAH // 138 // caturbhiH kalApakaM // tathoktaM sthAnAGgavRttau-ihAjanakA mUle daza yojanasahasrANi viSkambheNetyuktaM, dvIpasAgaraprajJaptisaMgrahaNyAM tUktaM - "nava ceva sahassAI cattAri ya hoMti joaNasayAI / aMjaNagapavyayANa dharaNiyale hoi vikhaMbho // 138A // " iti / tadidaM matAntaramityavaseyaM, evamanyatrApi, matAntarabIjAni tu kevaligamyAnIti / yasminmate sahasrANi, bhUtale daza vistRtAH / vRddhikSayau mate tasmin, yojanaM yojana prati // 139 // aSTAviMzAMzatritayamuparyArohaNe kSayaH / tAvatyevoparitalAdvRddhiH syAdavarohaNe // 140 // thayelA che. pRthvInI sapATI upara dazahajAra (10,000 ) yojana vistRta ane zikhara 752 49 // 2 (1000) yena pachA cha. 135-137. bhatAMta: A aMjanagiri parvato pRthvItala upara navahajAra cAra (9400) yeAjana pahoLA cha bhane 52 // 2 (1000) yAna palA cha. 138. ThANAMgasUtranI vRttimAM nIce mujaba kaheluM che, ke A aMjanaparvate mULamAM dazahajAra (10,000) jananA vidhvaMbhavALA che. dviIpasAgara prajJapti saMgrahaNImAM te navahajAra cAraso (9400) yojanAne aMjana parvatanI dharaNItala uparane vizkela hoya che, tema kahyuM che. 138A. A ja rIte anyatra paNa matAMtaranI vAta Ave, te kevaligamya che. tema samajI levI. jenA mate pRthvItala upara dazahajAra (10,000) jananI vistRti che, temane dareka ceAjane-cejane kSaya vRddhi thAya che, te A mujaba ke-upara caDatA jana-jane 2 yojano kSaya thAya che. jyAre nIce utaratA eTalI ja 8 ejananI vRddhi thatI jaya cha. 138-140.
Page #236
--------------------------------------------------------------------------
________________ 175 aMjanagirinuM varNana bhAvanA tvevaM-mahItalagatavyAsAt , sahasradazakAtmakAt / sahasrANyapacIyante, navoparitalAvadhi // 141 // tato nava sahasrANi, bhAjyAni nApyate param / sahasraizcaturazItyA, bhAgo bhAjyasya lAghavAt // 142 // tatazca-bhAjyabhAjakayo rAzyoH kRte zUnyApavarttane / bhAjyo navAtmA caturazItyAtmA syAcca bhAjakaH // 143 // umAvapyapavaya'te, tato'zacchedako tribhiH / yojanAMzatrayaM labdhamaSTAviMzatijaM tataH // 144 // yadvA-aSTAviMzatiguNito bhAjyo rAzilavAtmako bhavati / dve lakSa dvApaJcAzatA sahastreyute te'zAH // 945 // teSAM sahanazcaturazItyA bhAge hRte sati / labdhaM vibhAgatritayamaSTAviMzatisaMbhavam // 146 // catuHzatAdhikanavasahasrayojanAtmakAt / matAntare sthulavyAsAtsahasroruziro'vadhi // 147 // madhye zatAni caturazItiH kSIyanta ityataH / bhajyante tAni caturazItyA kila sahasrakaiH // 148 // tenI bhAvanA A pramANe dazahajAra ( 10,000 ) vaijanano vyAsa, ke je pRthavI tasabhA 27 che. temAthI 352 sAvatA sudhImA (8000 ) yona soch| thAya cha, eTale 9000 ne 84000thI bhAgavAnA rahe, paraMtu bhAjaka karatA bhAjya saMkhyA nAnI hovAthI kaMI rahe nahi. tethI bhAjya ane bhAjaka rAzimAMthI zUnyane dUra karavA. eTale 9484=9 bhAjya bane ane 84 bhAjaka bane bane traNathI bhAgavAthI rojana bane cha Rs4 . 141-144. - eka yeAjananA 28 bhAga karI, temAMthI 3 bhAga samajavA. athavA 28thI guNAyetaa zazi bhazAma thAya cha bhane te m| 2,52000 thAya che ( 2846000= 252000) bhane tene 84000 43 bhAgavAthI RsTa 4thAya che. 145-14 6. matAMtare navahajAra cAra (9400) janano je sthUla vyAsa pRthvItalano che, temAMthI ghaTatA ghaTatA upara AvatA sudhI ekahajAra (1000) yeAjana thaI jAya, temAMthI zIkhara sudhI nIcethI upara jatA AThahajAra cAraso (8400) jana ghaTe che ane te
Page #237
--------------------------------------------------------------------------
________________ 176 kSetraloka-saMga 24 bhAgAprAptyA ca caturazItyA zataistayodvayoH / kRte'pavartane lamyo, yojanAMzo dazodbhavaH // 149 // cahnA bAvA zizaznaH sthAvAma: | sahasrAzcaturazItisteSAM bhAge ca labhyate // 150 // dazamo yojanasyAMzo, bhAjyabhAjakasAmyataH / kSayavRddhau mAnametat , syAdArohavarohayoH // 151 // ekatriMzatsahasrANi, yojanAnAM zatAni SaT / trayoviMzAni paridhirbhavatyeSAM mahItale // 152 // thonanA sAni, trAuna TrAvaNiyu za7 | sAdhikaM mUrdhni paridhiH, prajJaptaH paramarSibhiH // 153 // athaiSAmaJjanAdrINAM, pratyekaM ca caturdizaM / gate lakSe yojanAnAM lakSamAyatavistRtAH // 154 // puSkariNyazcatasraH syurudviddhA dazayojanIm / nirmatsyasvacchasalilollasatkallolavellitAH // 155 // corAsI so (8400) ne corAzI hajAra (84,000)thI bhAgavA, te be no bhAga prApta na thavAthI te bannenA (8400 tathA 84000nAM) zUnyanuM apavartana karavAthI (3884 1) jana prApta thAya che. 147-149 athavA pahelAnI jema bhAjya rAzi ra thAya che, tenA bhAge (84000) prApta thAya che. bhAjaka ane bhAjyanI samAnatA hovAthI yojanane dazamo bhAga Ave che, te Araha ane avarohamAM kSaya ane vRddhimAM 1 aMza samaja. 150-151. A parvatanI bhUtala upara paridhi, ekatrIzahajAra, chatrevIsa (31.623) yojananI che. 152. A parvatanA zikhara uparanI paridhi, jJAnI bhagavaMte e, traNahajAra, eka bAsaTha (3162) yojanathI kaMIka adhika kahI che. 153. have A dareka aMjanaparvatanI cAre bAju, eka-eka lAkha yojana dvara cAra puSkariNI vAvaDIo che. te cAreya ekalAkha yojana lAMbI, ekalAkha yojana pahoLI ane daza yojana UMDI che. ane matsya vagaranA svaccha pANInA uchaLatA kallolathI zobhe che. 154-155.
Page #238
--------------------------------------------------------------------------
________________ naMdIzvara dvIpanI vAvaDIo 177 jIvAbhigamasUtravRttau pravacanasAroddhAravRttau ca etA darzayojanodviddhA uktAH, nandIzvarastotre nandIzvarakalpe ca sahasrayojanodviddhA uktAH, sthAnAGgasUtre'pi-'tAo Na NaMdAo pukkharaNIo egaM joaNasa yasahassa AyAmeNaM pannAsaM joaNasahassAI vikrakhaMbheNa dasa joaNasayAI uvveheNaM' ityuktamiti jJeyaM / caturdizaM trisopAnapratirUpakabandhurAH / caturdizaM ca pratyekaM, ramyAstA ratnatoraNaiH // 156 // dalacchatadalazreNigalanmarandalepataH / anyo'nyamitarabhrAntibhramadbhUGgatadaGganAH // 157 // anarAlaimarAlAmaNAlailalitAntarAH / AmuktavyaktazRGgArahArairiva manoharAH // 158 // zrI jIvAbhigamasUtranI TIkAmAM tathA pravacana sAroddhAranI TIkAmAM A vAvaDIenI UMDAI daza ejananI kahelI che. jyAre zrI naMdIzvara stotra tathA zrI naMdIzvara kalpamAM A vAvaDIonI UMDAI ekahajAra (1000) jananI kahelI che. sthAnAMgasUtramAM paNa kahevAyuM che, ke - te naMdA Adi puSkariNIo, ekahajAra (1000) yojana lAMbI, pacAsa hajAra (50000) yeAjana pahoLI ane 1000 yojana UMDI che. cAre dizAmAM manahara traNa so pAnanI paMktiothI tathA ratnanA ramya tAraNothI A vAvaDIo suMdara zreSTha dekhAya che. 156. kamala patro tathA zatadala kamalanI zreNimAMthI jharatA makaraMdanA rasathI arasaparasa ekabIjAnI bhrAMtithI bhamarA bhamarIo bhamyA kare che. eTale ke kamaLa patromAMthI karatAM makaraMdarasathI bhamarA bhamarI o evA lepAI gayA ke teomAMthI paNa makaraMdarasa TapakavA lAgyo ane tethI bIjA bhamarA bhamarIo tene paNa kamala samajI tenI AsapAsa bhamatA hatA. 157. ujajavaLa kamalanA DeDAne cAMcamAM dhAraNa karatAM haMse A vAvaDInAM jANe gaMgAranA hAra hoya, tevI lAlitya pUrNa manohara zobhA Ape che. 158. 1 AyAmaviSkambhAvapekSya puSkariNInAM dazazatodvedhayogyateti adhyAhAryo dazazabdAt rAta , tato viSa: gras | kSe-u. 23
Page #239
--------------------------------------------------------------------------
________________ 178 kSetraleAka-saga 24 sopAnAvataratsvaHstrInUpuradhvanibodhitaiH / marAlairmadhuradhvAnairmudopavINitA iva // 159 // krIDaddivyAGganottaGgavakSojAsphAlanoJjitaiH / battaLe sattaErivAra nRtatAravAH // 6 // arhadarcArcanodyuktasnAtasvaHtrIstanacyutaiH / turIzvandradhrumuLa, zomate citritA va||262 5 miH ha / nandiSeNA tathA moghA, gostUpA ca sudarzanA / yuvo devaramaNAtpUrvAdidicatuSTaye // 162 // nandottarA tathA nandA, sunandA nandivarddhanA / puSkariNyaJcatasraH syurnityodyotAzcaturdizam // 163 // bhadrA vizAlA kumudA, caturthI puNDarIkiNI / svayaMprabhagireH pUrvAdiSu diviti vApikAH // 164 // vijayA vaijayantI ca jayantI cAparAjitA / vApyaH prAcyAdiSu dikSu ramaNIyAJjanAgireH // 165 // devIe sApAnanAM pagathIyAM utare che, te vakhate, thatA jhAMjharanA avAja vaDe jAgRta thayelA haMseAnA madhura dhvanithI jANe AnaMdanI vINA vAgatI hoya evuM lAge. che. 159. krIDA karI rahelI divyAMganAnA uttuMga vakSeAja-stanA sAthe athaDAvAthI vega pAmelA ane masta banelA evA meATA meATA taraMgA vaDe karIne jANe vAvaDI tAMDava nRtya karI rahI haiAya che. 160. zrI arihaMtanI pratimAnI pUjAnI kriyAmAM A vAvaDImAM paDe, tyAre teenA stana uparathI vaDe citrita thayelI hAya, te rIte A vAvaDIe zeAbhe che. 161. cAra aMjanagira patAmAMthI, devaramaNu nAmanA aMjana paryaMtanI pUrvAdi cAra dizAmAM anukrame na'kriSaNA, ameAdhA, gAstUpA ane sudanA nAmanI vAvaDIe che. 163. bIjA nityeAddoyAta nAmanA aMjanaparyaMtanI pUrvAdi cAreziAmAM anukrame-naMdattarA, naMdA, suna...dA ane nadivanA nAmanI 4 puSkaraNIo che. 163. tatpara thayelI devAMganAe, snAna karavA nikaLelA kasturI ane ca'dananA druva svayaM'prabha nAmanA trIjA pazcimanAM aMjanaparyaMtanI pUrvAdi cAradizAmAM anukrame bhadrA, vizAlA, kumudA ane puDirakINI nAmanI vArSikAe che. 164, ramaNIya nAmanA ajanaparvatanI pUrvAdi cAradizAmAM anukrame vijayA (uttara) vaijaya`tI. jaya ti ane aparAjitA nAmanI cAra vAvaDIo che. 165.
Page #240
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAvaDI viSe matAMtara 178 ayaM nandIzvarastavanandIzvarakalpAmiprAyeNa SoDazAnAmapi puSkariNInAM nAmakramaH, sthAnAGgajIvAbhigamAbhiprAyeNa tvevaM nandottarA tathA naMdA, cAnandA nandivarddhanA / caturdiza puSkariNyaH, paurastyasyAanAgireH // 166 // bhadrA vizAlA kumudA, caturthI puNDarIkiNI / caturdizaM puSkariNyo, dAkSiNAtyAJjanAgireH // 167 // nandiSeNA tathA'moghA, gostUpA ca sudarzanA / caturdizaM puSkariNyaH, pratIcInAJjanAgireH // 168 // udIcye tUbhayorapi matayostulyameva / / ekaikasyA puSkariNyA, vyatItya dikcatuSTaye / yojanAnAM paJca zatAnyekaikamasti kAnanam // 169 // astyazokavanaM prAcyAM saptaparNavanaM tataH / yAmyAM pratyak campakAnAmathAmrANAmudag vanam // 170 // vAvaDIonA nAmanA krama viSayamAM zrI naMdIzvara stava ane zrI naMdIzvarakalpanA A abhiprAya thayo, have zrI sthAnAMgasUtra ane jIvAbhigamasUtrane abhiprAya nIce mujaba che. pUrva dizAnAM aMjanagirinI cAredizAmAM 1 naMdottara, 2 naMdA, 3 AnaMda ane 4 naMdivardhana nAmanI cAra vAvaDIo che. 166. dakSiNa dizAnAM aMjanagirinI cAredizAmAM bhadrA, vizAlA, kumudA ane puMDarIkiNa nAmanI vAvaDIo che. 167. pazcima aMjanagirinI cAre dizAmAM nadiSaNA, ameghA, gostUpa ane sudarzanA nAmanI cAra vAvaDIo che. 168. ane uttara dizAnA aMjanagirinI vAvaDIo banne mate sarakhI che. A dareka vAvaDIonI cAre dizAmAM 500 jana dUra gayA bAda, ekaeka vana che. 169 pUrva dizAmAM azokavana, dakSiNadizAmAM saptaparNavana, pazcima dizAmAM caMpakavana ane uttara dizAmAM Amravana che. 170.
Page #241
--------------------------------------------------------------------------
________________ 180 kSetraka-saga 24 yojanAnAM lakSamekamAyatAnyakhilAnyapi / zatAni paJca pRthulAnya dbhutAnyadbhutazriyA // 171 // sacchAyaiH sumanoramyairmahAskandhaiH samunnataiH / vibhAnti tarubhistAni, kulAnIva narottamaiH // 172 // saurabhyAkRSTamadhupA, lIlAnartitapallavAH / udbuddhakusumAsteSu, latAH paNyAGganA iva // 173 // teSAM kuzeSu nizchidraparicchadAdribhittiSu / na vizantIzageheSu, caurA iva karA rakheH // 174 // poDazAnAmapyamUSAM, vApikAnAM kilodare / syAdekaiko dadhimukhaH, sphArasphaTikaratnajaH // 175 // mukha zikharameteSAM, yato dadhivadujjvalam / tato hyete dadhimukhA, raupyazRGgamanoramAH // 176 // dareka vanone ekalAkha yojana vistAra che, pAMcaso yojana gherAvo che, ane viziSTa zebha vaDe abhuta rIte zobhe che. 171. A vanamAM je vRkSo che te suMdara chAyAvALA, sumanahara, mahAkuMdhavALA ane atiuMcA che ane tethI vananI zobhAmAM ativadhAro kare che. jema uttama purUSa, kulane zobhAve che, tema A sukSe, A vanane zobhAve che. 172. sugaMdhathI bhamarAone AkRSTa karatI, lIlApUrvaka palone nacAvatI ane ativikasita kusumAne dhAraNa karatI-evI latAe, te vananI aMdara paNyAMganAnI jema zebhe che. ( vezyAnA pakSe-potAnI mukhAdinI saurabhathI madhura yuvAnone AkarSatI, lIlApUrvaka vastrAMcalarUpI pallavane nacAvatI ane vikasita puSpone dhAraNa karatI vezyAnI jema) 173. jema dhanikanA gharamAM cAra praveza karI zakatA nathI, tema A kAnananA gADha-gherI chAyAvALA temaja parvatarUpI bhIMtevALA ke jemAM, sUryanA kiraNe praveza pAmI zakatA nathI. 174. A seLa vAvaDIenA madhyabhAgamAM, suMdara sphaTika ratnanirmita ekeka dadhimukha parvata che. - dadhi eTale dahi ane mukha eTale zikhara, A parvatanA zikhara, dadhi sadaza ujajavaLa hovAnA kAraNe dadhi mukha nAme prasiddha che. ane A parvatanA manorama zikharo rUpAnA che. 176.
Page #242
--------------------------------------------------------------------------
________________ dadhimukha parvatanuM varNana 181 dhAnyapalyasamAkArAH, sarvataH sadRzA ime / uparyadho yojanAnAM, sahasrANi dazAtatAH // 177 // catuHSaSTiM sahasrANi, kIrttitAste samucchritAH / sahasraM ca yojanAnAmudviddhA vasudhAntare // 178 // tathoktaM jIvAbhigame-'dasa joaNasahassAI vikarakhaMbheNaM' zrIsamavAyAGge tu-"savve vi NaM dadhimuhapavyayA pallagasaMThANasaMThiyA savvattha samA vikkhaMbhusseheNaM causaddhi joaNasahassAI paNNatto" ityuktamiti jJeyaM // puSkariNyaH samastAstAstenekekena bhUbhRtA / vibhAnti prauDhamahilA, iva kroDIkRtArbhakAH // 179 // caturNAmaJjanAdrINAM, ghanAghanaghanatviSAm / poDazAnAM dadhimukhagirINAmupari sphurat // 180 // jinAyatanamekaikamevaM syuH sarvasaGkhyayA / tRtIyAGgAdisiddhAnteSUktAnyetAni viMzatiH // 181 // A dadhimukha parvato, dhAnyanAM pyAlA jevA, cAre bAju sarakhA, upara nIce daza hajAra ( 10000 ) yA jana vistRta che 177. - A parvate cosaThahajAra (64000) jana uMcA che ane pRthvInI aMdara me 12 (1000) yAna mA cha. 178. zrI jIvAbhigama sUtramAM kahyuM che ke:A parvatane vijhaMbha (pahoLAI) dazahajAra (10000 ) yojana che. zrI samavAyAMga sUtramAM te kahyuM che, ke-badhAya dadhimukha parvata pyAlAnA saMsthAnavALA che, cAre bAju samAna che, ane pahoLAI tathA uMcAI banemAM cesaThahajAra (64000) yona cha. A badhAja dadhimukha parvate, pUrvavaNita vAvaDIomAM rahelA che. tethI te tamAma vAvaDIo A ekeka parvatavaDe khoLAmAM bALakane laIne beThelI prauDha mahilAnI jema zAle che. 178. - gADha megha jevI zyAma kAMtivALA cAra aMjanaparvate tathA seLa dadhimukha parvata upara, kurAyamAna eka eka jinAyatana-jinamaMdira che. jenI saMkhyA vIza thAya che A vAta zrI sthAnAMga Adi AgamamAM kahelI che. 180-181. 1 sarvatra samA viSkambhena utsedhena catuSSaSTiH sahasrANi ityevaM vyAkhyAne na virodhaH, avibhaktikanirdeSo viSkambhazabdasyAtra, na cAtra 'vikkhabhussehehiMti bahuvacanamasti yenAgatikatA syAt /
Page #243
--------------------------------------------------------------------------
________________ 182 kSetraloka-sarga 24 jIvAbhigamavRttyAdigrantheSu ca nirUpito / vApIcatuSkAntareSu, dvau dvau ratikarAcalau // 182 // SoDazAnAM vApikAnAM SoDazasvantareSvamI / arzar dvitimAna, pArA-nimADa same che 28rU . iti pravacanasAroddhArasUtravRtyabhiprAyeNa ete padmarAgamayAH, sthAnAGgavRtyabhiprAyeNa tu sauvarNA iti / uparyaMkaikameteSAM, sarveSAmapi bhUbhRtAm / caityaM nityAhatAM cAru, calAcaladhvajAJcalam // 184 // catvAro dadhimukhasthA, ekaikoanabhUbhRtaH / aSTAnAM ca ratikarAdrINAmaSTau jinAlayAH / ityevamekaikadizi, trayodaza trayodaza / evaM saMkalitAzcaite, dvipazcAzajjinAlayAH // 186 // sthAnAGgavRttAvapyuktaM "solasa dahimuhaselA, kuMdAmalasaMkhacaMdasaMkAsA / kaNayanibhA battIsaM, raikaragiribAhirA tesiM // 187 // zrIjIvAbhigamasUtranI TIkA Adi graMthamAM, cAra vAvaDIonA AMtarAmAM be be ratikara parvate kahelA che. 182. _ A seLa vAvaDInA soLa AMtarAmAM be be ratikara parvata hevAthI kula 32 ratikara parvate thAya che. A batrIze parvata pamarAga (lAlamaNinI) kAMtivALA ane eka sarakhA che. 183. pravacana sAroddhAranI vRtti mujaba, A badhA parvate pazcarAga ratnamaya che. jyAre sthAnAMgavRttinA abhiprAya A parvata suvarNa jevI kAMtivALA che. A dareka parvatanI upara pavanathI laherAtI vajAthI zobhatuM zAzvata pratimAnuM eka eka caitya che. 184. cAra dadhimukha parvata upara cAra maMdire, eka aMjanagiripara eka ane ATha ratikara parvata para ATha jinAlaya che. A pramANe eka eka dizAmAM tera tera maMdira che ane - badhA maLIne bAvana jinAlaya thAya che. 13*4=12. 185-186. zrI sthAnAMgasUtranI vRttimAM paNa kahyuM che ke : macakuMdanuM phUla, nirmaLa zaMkha ane caMdra jevA dadhimukha parvato seLa che. tenAthI thoDe dUra suvarNa varNa evA, batrIza ratikara parvata che. 187. 1 suSThuvarNamayA ityarthakatve na virodhaH yadvA padmarAgo raktaH suvarNa ca raktamapi syAt /
Page #244
--------------------------------------------------------------------------
________________ naMdIzvaranAM maMdiranuM varNana 183 aMjaNagAigirINa nANAmaNipajjalaMtasiharesu / vAva nirfthA maNirayAsahasavA | 288 che" prAsAdAste yojanAnAM, bhavanti zatamAyatAH / paJcAzataM tatAstuGgA, yojanAni dvisaptatim // 189 // hAvabhAvAdyabhinayavilAsollAsiputrikAH / didRkSAnizcalairdivyAGganAvRndairivAJcitAH // 190 // citrotkIrhayagajasuradAnavamAnavaiH / adbhutAlokanarasasthitatribhuvanA iva // 191 // aSTamirmaGgalaiH spaSTaM, viziSTA api dehinAm / sevAjuSAM vitanvAnAH, koTizo maGgalAvalIH // 192 // prItyonnatapadaprApternatyadbhiriva ketubhiH / tvaritaM prollasadbhaktInAhvayanta ivAjinaH // 193 // aMjanagiri parvatanA tamAma girivaranA vividha prakAranA maNi ratna kAMtithI yukta, dedipyamAna zikhara para bAvana zrIjinamaMdiro che, ke je maNi ratnanA sahastrakuTothI zobhe che. 188. A jinaprAsAdo se yojana lAMbA, pacAsa yojana pahoLA ane bahotera jana uMcA che. 189. (have ahiM cha zlokonA kulaka vaDe A maMdiranI ramaNIyatAne aNasAra Ape che ) pASANanI ghaDelI putaLIyomAM evo ghATa utAravAmAM Avyo hato ke, jANe hAvabhAvAdi abhinayane jovAnI IcchAthI thaMbhI gayelI divyAMganAo na hoya, evI zrAMti thAya che. 190 A jinaprAsAdamAM ghaDA, hAthI, deva, dAnava, mAnavanA evA AbehUba citro kaMDAravAmAM AvyA che ke je jANe maMdiranI adabhUtatA jevA mATe traNa bhuvana eka trita thayA na hoya. ! evA lAge che. 191. spaSTa evA aSTamaMgaLa vaDe viziSTa jaNAtA evA te maMdiro, sevA karanAra prANIenI kaTikaTimaMgala zreNIne vistAra che. 192. te maMdiro para laherAtI davAone, ulTekSArUpe varNavatAM jaNAve che, ke A maMdirapara (zikhara para) unaMga sthAnanI prApti thavAthI, prItivaDe jANe nRtya karI rahI hoya, tevI davAo uchaLatI bhaktivALA lokone satvara belAvI rahI che. 193.
Page #245
--------------------------------------------------------------------------
________________ 184 kSetraka-sarga 24 sthitAH siMhaniSadanAkArAH sphArAmalatviSaH / bhavyAghaghoramAtaGgaghaTAmiva jighAMsavaH // 194 // paNamaH | | tathA-"naLa pALe sidarahuM vaMti parva hiMtAyAruM saLiyAvADuM tuMkAruM ?21 " dvArai zcaturbhiH pratyekaM, te vibhAnti sukAntibhiH / caturgatitrastalokatrANadurgA ivodbhaTAH // 196 // prAcyAM devAbhidhaM dvAraM, tadbhavedevadaivatam / asurAkhyaM dakSiNasyAM, dvAraM cAsuradaivatam // 197 // pazcimAyAM ca nAgAkhyaM, tannAgAmararakSitam / uttarasyAM suvarNAkhyaM, suvarNasurarakSitam / / 198 // yojanAni poDazaitadekaikaM dvAramucchitam / yojanAnyaSTavistIrNa, praveze tAvadeva ca // 199 // pratidvAramathaikaikaH, purato mukhamaNDapaH / / caityasya yo mukhe dvAre, paTTazolAsamo mataH // 200 // beThelA siMhanA AkAravALA, suvizALa ane nirmaLa tejavALA evA te jinaprAsAdA, jANe bhavya purUSanAM pApo rUpI bhayaMkara gajaghaTAne mAravAnI IcchAvALA hoya, tevuM jaNAya che. 194. A saMbaMdhamAM zAstramAM kahevAyuM che, ke dareka aMjanI parvatanAM zikhara upara siMha niSadyAkAre utuMga arahita paramAtmAnA Ayatano che 15. suzobhana kAMtivALA A jinAyatane cAra dvArA vaDe zebhe che. te cAragatithI trasta lokone rakSaNa karavA mATe uMcA killA jevA zobhe che. 196. pUrvadizAmAM devanAmanuM dvAra che, jenA adhiSThAtA devanAmanA deva che. dakSiNadizAmAM asuranAmanuM dvAra che, tenA adhiSThAtA asura nAmaka deva che. pazcima dizAmAM nAganAmanuM dvAra che, tenA adhiSThAyaka rakSaNahAra nAganAmanA deva che. ane uttaradizAmAM suvarNanAmanuM dvAra che, ke jenA rakSaNa adhiSThAyaka suvarNadeva che. 197-198. , A dareka dvAra seLayejana uMcA, ATha jana vistRta ane pravezabhAga paNa teTalAja (ATha jana) che. 198. have A pratidvAranI AgaLa eka eka mukhamaMDapa che, ke je cityanA mukharUpa dvArane viSe paTTazALA samAna jaNAya che. 200.
Page #246
--------------------------------------------------------------------------
________________ zAzvata caityanuM varNana 185 tasyApi purataH prekSAmaNDapaH zrIbhiradbhutaH / prekSA prekSaNakaM tasmai, gRharUpaH sa maNDapaH // 201 // yojanAnAM zataM dIghauM, paJcAzattAni vistRtau / yojanAni SoDazoccau, tribhirimanoramau // 202 // tathoktaM jIvAbhigamavRttau-"mukhamaNDapamAnAM pratyekaM pratyekaM tridizaM-tisRSu dikSu, ekaikasyAM dizi ekaikabhAvena trINidvArANi," jIvAbhigamasUtrAdarza tu 'tesi NaM muhamaMDavANaM cauddisiM cattAri dAga paNNattA' iti dRzyate / prekSAmaNDapamadhye ca, vajraratnavinirmitaH / ekaiko'kSATakastasya, madhye'sti maNipIThikA // 203 / / yojanAnyaSTa vistIrNAyatA catvAri cocchritA / uparyasyAzcendrayogya, siMhAsanamanuttaram // 204 // siMhAsanasya tasyo, duSyaM vijayanAmakam / vitAnarUpaM tadratnavastramatyantanirmalam // 205 // A mukhamaMDapanI AgaLa paNa prekSAmaMDapa che, je zobhAthI addabhuta che. Ane prekSAmaMDapa kema kahevAya che? te jaNAvatA kahe che, ke prekSaNa karavuM. (sArI rIte cotaraphanuM jevuM ) te prekSA kahevAya, tenA mATe jANe A graha AzrayarUpa hovAthI A prekSAmaMDapa kahevAya che. 201. A mukhamaMDapa ane prekSAmaMDa5-a 100 ejana lAMbA che, 50 jana vistRta che, seLa yeAjana uMcA che ane traNa dvArA vaDe mane hara che. 202. zrI jIvAbhigamanI vRttimAM traNe dizAmAM eka-eka dvAra hovAthI traNa dvAra kahyA che, jyAre jIvAbhigama sUtramAM te mukhamaMDapanI cAre dizAmAM cAra dvAra kahelA che -ema jaNAya che. prekSAmaMDapanI madhyamAM vajaratna nirmita eka-eka akSapATaka che ane tenI madhyamAM maNipIThikA che. A maNipIThikAe AThayeAjana lAMbI, cArajana pahoLI ane enI upara IMdrane yogya anupama siMhAsana che. 203-204. A siMhAsanane AcchAdita karanAra, vijayanAmanuM suMdara vastra che ke, je atyaMta nirmaLa ane vastromAM ratna samAna che. 205. kSe-u. 24
Page #247
--------------------------------------------------------------------------
________________ 186 kSetraloka-saga 24 muktAdAmAlambanAya, madhye'sya vAjriko'GkuzaH / tasminmuktAdAmakumbhapramANamauktikAJcitam // 206 // tacca svArdoccatvamAnairmuktAdAmabhirazcitam / / caturdizamarddhakumbhapramANamauktikAJcitaiH // 207 // tathA''ha sthAnAGge-'tesu NaM vairAmaesu aMkusesu cattAri kuMbhikkA muttAdAmA pa0, te NaM kuMbhikkA muttAdAmA pattayaM patteyaM tadaddhaccattappamANamittahiM cauhiM addhakuMbhikehi muttAdAmehiM savvato samaMtA saMparikkhittA," etaTTIkApi-"kuMbho muktAphalAnAM parimANatayA vidyate, yeSu tAni kuMbhikAni muktAdAmAni-muktAmAlAH, kuMbhapramANaM ca'do asatI pasaI, do pasaiu setiyo, cattAri setiyAo kulao, cattAri kulavA pattho, cattAri patthA ADhayaM, cattAri ADhyA doNo, saTThI ADhayAiM jahanno kuMbho, asII majjhimo, sayamukkosotti 'tadaddhatti teSAmeva muktAdAmnAmarddhamuccatvasya pramANa yeSAM tAni tadarboccatvapramANAni tAnyeva tanmAtrANi taiH, 'addhakuMbhikehiM 'ti muktAphalArddhakumbhavadbhiriti / - temAM motinI mALAo laTakAvavA mATe, te siMhAsananA madhyabhAge vajAno ekaza che, jemAM kuMbha pramANa tithI yukta metinI mALA laTake che. 206. A kuMbha pramANa tithI banelI muktAmALA madhyamAM laTake che. jyAre cAredizAmAM ardhakuMbha pramANa metiothI banelI, evI mALA e cAre dizAomAM laTake che. 207. zrI sthAnAMgasUtramAM paNa Ama ja kahyuM che.-"te vajaya aMkuze upara kuMbhapramANu metivALI cAra muktAmALA kahI che, te kuMbhikAmALA (kuMbhapramANa metiothI nipannamALA)nI cArebAju dareka dizAmAM uMcAI ane pramANathI ardha mAnavALI ardha kuMbha pramANa tithI yukta mALAo che" zrI sthAnAMgasUtranI TIkAmAM paNa kahyuM che ke - je mALAnA mationA parimANamAM kuMbhanuM mA5 thatuM hoya, tevI mALAone kuMbhikA muktAmALA kahevAya che. te have kuMbhanuM mApa nIce mujaba che. 2 asatI = 1 pasalI 4 ADhava = 1 droNa 2 pasalI = 1 setikA ( be) 60 ADhava = 1 jaghanya kuMbha 4 setikA = 1 kulaka 4 kulaka = 1 prastha 80 ) = 1 madhyama ) 4 prastha = 1 ADhava 100 ,, = 1 utkRSTa , te kuMbha pramANa mationI mALA karatAM ucAImAM aDadhI pramANavALI ardha kuMbhikA kahevAya che.
Page #248
--------------------------------------------------------------------------
________________ naMdIzvara dvIpanA zAzvata caityanuM varNana 187 tataH pekSAmaNDapAgre, pratyekaM maNIpIThikA / ucchritA yojanAnyaSTau SoDazAyatavistRtA // 208 // caityastUpastadupari, sa yojanAni SoDaza / gAyata vitatulA, sAtiwifLa poza ! 202 maNipIThikAzcatasraH, stUpasyAsya caturdizam / yojanAnyaSTa vistIrNAyatAzcatvAri cocchitAH // 210 // rati lavAmikAmavRtta / tAsAmupari ca stUpAbhimukhyAH zrImadarhatAm / jayanti tamArAgnavinivayAgratA | ra? | caityastUpAtparA tasmAdvibhAti maNipIThikA / viSkambhAyAmataH stUpapIThikAsannibhaiva sA // 212 // uparyasyAH pIThikAyAzcaityavRkSo virAjate / vijayArAjadhAnyuktacaityavRkSasahodaraH // 213 // vIkSya caityazriyaM ramyA, vizvalakSmIvijitvarIm / maruJcalazirovyAjAdAzcarya vyaJjayaniva // 214 / / tyAra bAda dareka prakSAmaMDapanI AgaLa maNipIThikA hoya che, ke jenI uMcAI ATha jana ane laMbAI pahoLAI seLa yojana che. 208. tenA upara citya stUpa che, je lAMbe - paheLe seLa yeAjana ane UMcA sALa janathI kaMIka adhika che. 209 A stUpanI cAre tarapha cAra maNipIThikA che, je ATha jana-lAMbI pahoLI ane cAra yojana UMcI che. A vAta zrI jIvAbhigamanI vRttimAM kahI che. 210. A maNipaThikA upara rahela sUpanI sanmukha zrI arihaMta bhagavAnanI dedIpyamAna pratimAo vijayavaMtI vate che. 211. te ciyaratUpanI AgaLa paNipIThikA zebhe che, je laMbAI pahoLAImAM stUpanI pIThikA samAna che. 212. vizvanI lakSamIne jItanAra evI suMdara A cityalamIne jeIne, pavanathI calAyamAna urvazAkhArUpI zirAbhAganA nhAnAthI jANe Azcaryane vyakta karatuM hoya, evuM caityavRkSa, A pIThikAnA uparanA bhAgamAM le che. vijaya devanI rAjadhAnImAM varNavela cityavRkSa sadaza ja A cityavRkSanuM svarUpa samajavuM. 213-214.
Page #249
--------------------------------------------------------------------------
________________ 188 kSetraloka-saga 24 yojanAnyaSTa vistIrNAyatA catvAri medurA / tadane pIThikA tasyAM, mahendradhvaja ujjvalaH // 215 // tuGgaH SaSTiM yojanAni, vistIrNazcaikayojanam / uttAva voddhi, guravinirmita | 26 / tato nandApuSkariNI, yojanAnyAyatA zatam / TgrAze vistRtA sA ra, dvidrA pravIttatA | 217 | dvisaptati yojanAnAmudviddhA lubdhaSaTpadaiH / abratyantasurabhimarandairvAsitodakAH // 218 // yugmam // azokasaptaparNAkhyacampakAmravanaiH kramAt / pUrvAdiSu manojJeyaM. kakupsu catasRSvapi // 219 // tathoktaM sthAnAGge '' puvveNa asogavaNaM dAhiNao hoi sattavaNNavaNaM / avareNa caMpagavaNaM cUavaNaM uttare pAse // 220 // " dvau maNDapo stUpa ekazcatyavRkSo mahAdhvajaH / vApI vanADhyA vastUni, pratidvAramamUni SaT // 221 // A cityavRkSanI AgaLa ATha jana lAMbI pahoLI ane cAra jana uMcI evI pIThikA che, te pIThikA upara ujajavaLa ane zuddha ratnamaya mahendra vija che ke, je 60 ejana UMce, eka yeAjana pahoLe ane eka yojana UMDe che. 215-216. mahendradhvajanI pachI naMdA nAmanI vAvaDI che, je sa yojana lAMbI, pacAsa ejana pahoLI ane daza jana UMDI kahelI che. 217. atyaMta surabhi makaraMdavALA ane jenI upara bhamarAo lubdha banI gayA che, tevA kamaLo vaDe jenuM pANI suvAsIta banyuM che, tevI A puSkariNI 72 yojana' uDI che. 218. A vAvaDInI pUrvAdi cAradizAmAM kramazaH azoka, saptaparNa, caMpaka ane Amravana nAmanA udyAne rahelA che, jenA vaDe A vApikA manohara jaNAya che. 219 zrI sthAnAMgasUtramAM kahyuM che ke "pUrva dizAmAM avana, dakSiNadizAmAM saMsapaNuvana, pazcimamAM caMpakavana ane uttaramAM Amravana che. 220. dareka dvAre cha vastuo hoya che. (1-2) be maMDapa, (3) stUpa, (4) eka caityavRkSa, (5) mahAdhvaja, (6) vanathI cuta vAvaDI-e rIte cha-cha vastu che. 221. 1 pahelA 10 ejananI UMDAI kahyA pachI pharI ahiM 72 jananI uMDAI kahe che, te vicAraNIya che.
Page #250
--------------------------------------------------------------------------
________________ zAzvata pratimA 189 pratiprAsAdamevaM ca, catvAro mukhamaNDapAH / abhraSottaGgazRGgAzcatvAro raGgamaNDapAH // 222 // stUpAzcatvArastathaiva, caityavRkSendraketavaH / catasraH puSkariNyazca, tadvanAni ca SoDaza // 223 // prAsAdAnAmathI madhye'styekaikA maNipIThikA / viSkambhAyAmataH sA ca, yojanAnIha SoDaza // 224 // aSTocchritA tadupari, syAd devacchandakaH sa ca / tatAyataH pIThikAvattuGgo'dhikAni SoDaza // 225 // caturdiza tatra bhAnti, ratnasiMhAsanasthitAH / arhatAM pratimA nityAH, pratyekaM saptaviMzatiH // 226 // pratiprAsAdamityevaM, tAsAmaSTottaraM zatam / dvArasthAH SoDazetyevaM, caturvizaM zataM stuve // 227 // RSamo barddhamAnazca, candrAnanajinezvaraH, // vAriSeNazceti nAmnA, paryaGkAsanasaMsthitAH // 228 // have dareka prAsAde cAra mukhamaMDapa, gaganagAmI UMcA zikharavALA cAra raMgamaMDapa, cAra stUpa, e ja pramANe cAra catyavRkSa, cAra mahedravaja, cAra puSkariNI ane tenAM seLavano hoya che. 222-223. - dareka maMdiranI madhyamAM eka maNipIThikA hoya che, ke je lAMbI-pahoLI seLa jana che ane UMcI ATha jana che. 224. A maNipaThika upara eka deva hRdaka che, te laMbAI-paheLAImAM pIThikA jeTalo ja soLa yojana) che ane uMce seLa nathI adhika che. 225. tyAM cAre dizAmAM ratna siMhAsana upara rahelI zrI arihaMta paramAtmAnI satyAvIza-satyAvIza zAzvata pratimAo che, eTale ke ekadizAmAM satyAvIza-satyAvIza. A rIte dareka maMdiranI aMdara eka ATha che ane dvAramAM soLa pratimA hoya che. A rIte rahelI zrI jinezvaranI ekaso vIza pratimAnI stavanA karuM chuM. 226-227. zrI kaSabhanAtha, zrI vardhamAnasvAmI, zrI caMdrAnanasvAmI tathA zrI vAriNasvAmI-A nAmanI paryakAsane rahelI cAra-cAra pratimAo che. 228.
Page #251
--------------------------------------------------------------------------
________________ 190 kSetraloka-saga 24 dve dve ca nAgapratime, jinArcApurataH sthite / / dve dve ca yakSabhUtAce, AjJAbhRtpratime api // 229 // vinayena saMmukhInaghaTitAalisaMpuTe / bhaktyA paryupAsamAne, sthita kiJcinnate iva // 230 // yugmam / / ekaikA cAmaradharapratimA pArzvayordvayoH / pRSThatazca chatradharapratimaikA'tra nizcitA // 231 // tathoktamAvazyakacUrNI-"jiNapaDimANaM purao do do nAgapaDimAo, do do jakkhapaDimAo, do do bhUapaDimAo, do do kuMDadharapaDimAo" ityAdi / dAmAni dhUpaghaTyo'STau. maGgalAni dhvajAstathA / bhAnti SoDaza kumbhAdInyeSvalaGkaraNAni ca // 232 // ghaNTA vandanamAlAzca. bhRGgArAzcAtmadarzakAH / supratiSThakacaGgeryazchatraiH paTalakaiyutAH / / 233 // yugmam // svarNavarNacArurajovAlukAbhimanoramAH / bhUmayasteSu rAjante, mRtaiH zobhAlavairiva // 234 // zrI jinezvaradevanI pratimAnI AgaLa be-be nAgapratimAo che. tenI AgaLa AjJAne dhAraNa karatI be-be yakSa ane bhUtanI pratimAo che, je vinayapUrvaka sAme aMjalijoDIne rahelI, kaMIka namelI, bhaktithI jANe sevA karatI hoya, tevI sevaka pratibhA 2vI che. 228-230. banne paDakhe eka - eka cAmarara pratimA che ane pAchaLa eka chatradhara pratimA nizcitapaNe rahelI che. 231. zrI AvazyarNimAM kahyuM che ke zrI jinapratimAnI AgaLa be-be nAgapratimA, me-the yakSa pratibhA, mere bhUtapratimA bhane me-me 752 (se14) pratimA cha. tyAdi (mAI) bhAjAmA, dhupacaTIsI, maTama, 41, somAha tathA / tema , taa2|, 46 / / ( naMgA2), 65!, moTA thANe ( supratiSThAna), chApI, chatra, pATA mAhithI yuta seva4pratimAmA zAle. cha. 232-233. suvarNavarNa tathA sucArU evI raja ane tAlukA vaDe manehara-zobhatI, tyAMnI bhUmio jANe mUrtimAna zobhaze na hoya! tevI zubhe che. 234.
Page #252
--------------------------------------------------------------------------
________________ pUjakAnuM varNana 191 atha kaizcitkRtasnAnaH, saddhathAnedhRtadhautikaiH / antarbahizcAvadAteH, zaratkAlahUdairiva // 235 // kaizcitkRtottagasaGgairmukhakozAvRtAnanaiH / / tatkAlanaSTAntaHpApaparAvRttibhayAdiva // 236 // maIyadbhizcandanena, kaizcitkarpUrakuGkame / mohapratApayazasI, cUrNaya dbhirivojite // 237 // kaizcid ghusRNaniryAsollAsikaccolakacchalAt / hRdyamAntaM bhaktirAgaM, dadhadbhiH prakaTaM bahiH // 238 // kaizcinnAnAvarNapuSpoddAmadAmaughadambhataH / / zrayadbhiradbhutazreyaH- zreNImiva kare kRtAm // 239 // vandamAnaiH paryupAsamAnaiH pUjAparAyaNaiH / prAsAdAste'bhito bhAnti, surAsuranabhazcaraiH // 240 // SaDbhiH kulakaM / (have A nadIzvaranA bhavya maMdiromAM cAre taraphathI AvatA pUjArthI bhavyAmAo, te maMdiranI zobhAmAM ke vadhAro karatA hatA, te kahe che.) vaMdana karatAM keTalAMka lokee snAna karIne saddadhyAnavaDe ane dhAelA ujajavaLa chetI Adi vastra dhAraNa karavA vaDe bAhya-AMtara ujajavalatA dvArA zaradaRtunA drahanuM anukaraNa karyuM hatuM (jema zaradakAlanA drahomAM pANI upara nIce nirmaLa ujajavaLa hoya che ane upara bagalA vagere beThelA hovAthI tridhA ujajavaLa dekhAya che, tema ahIM loke paNa tridhA ujajavaLatA dharatA hatA.) tatkAla nAza pAmelA aMtaranA pAponI parAvRtti na thaI jAya, tevA prakAranA bhayathI ja jANe, uttarAsaMgadhArI keTalAka jano dvArA mukhakezathI mukha DhAMkavAmAM AvyuM hatuM. mahAmaha rAjAnA pratApa ane yazane cUrNita karavA mATe ja, jANe sajaja na thayA hoya! tevA keTalAka pUjArthIo dvArA caMdananI sAthe kapUra ane kaMku laseTavAmAM AvatA hatA. ghasArA ghasI-ghasIne, taiyAra karelA vilepana rasathI chalachala bharelA kALAne keTalAka hRdaya sthAne dhArI rahyA hatA, kemake hRdayamAM nahIM samAto bhaktirAga ja jANe kaLA rUpe bahAra prakAzita thaI rahyo hato, vaLI keIka vividha prakAranAM varNavALA puSponI moTI mALAonAM samUhanA bahAne hAthamAM karelI addabhUta kalyANanI zreNino Azraya karatA hatA. A rIte aneka ceSTAo, pravRttiomAM gUMthAelA, vaMdana karI rahelA, parya pAsanA karI rahelA, pUjAmAM parAyaNa evA pUjArthI sura, asura, vidyAdharo dvArA, A prAsAde cAre bAjuthI zobhI rahyA che. 235-240
Page #253
--------------------------------------------------------------------------
________________ 192 kSetraloka-saga 24 arhatkalyANakamahacikIrSayA''gatAH surAH / / iha vizramya saMkSiptayAnA yAnti yathepsitam // 241 // tataH pratyAvarttamAnAH, kRtakRtyA ihAgatAH / racayantyaSTa divasAn , yAvadutsavamuccakaiH // prativarSa paryuSaNAcaturmAsakaparvasu / ihASTau divasAn yAvadutsavaM kurvate surAH // 243 // tathoktaM jIvAbhigamasUtre-tattha bahave bhavaNavaivANamaMtarajoisavemANiyA devA caumAsiyApADivaesu saMvacchariesu vA aNNesu bahusu jiNajammaNaNikkhamaNaNANuppatti. pariNivyANamAdiesu devakajesu ya yAvat aDhAhitAruvAo mahAmahimAo kAremANA pAlemANA suhaMsuheNaM vihrNti"| tatrApi niyatasvasvasthAneSu suranAyakAH / utsavAnsaparIvArAH, kurvanti bhaktibhAsurAH // 244 // tathAha nandIzvarakalpaH " vAsanaLI , teBhisava | pratimAnAM zAzvatInAM, caturdAre jinAlaye // 245 // zrI arihaMta paramAtmAnA kalyANaka mahattvone karavAnI IcchAthI AvelA devatAo, ahIM ( naMdIzvaradvIpamAM ) vizrAma karIne vAhanane saMkSepIne Icchita sthAne jAya che. 241. tyAMthI pAchA pharIne, kalyANaka mahotsava bhavya rIte ujavIne, kRtakRtya thayelA te devatAo ahIM AvIne ATha divasane (zrI jinendrabhaktino) moTo utsava kare che. 242. - teja pramANe prativarSa paryuSaNa ane cAturmAsika parvamAM devatAo ahiyAM ATha divasano zrI jinabhaktine mahotsava kare che. 243. zrI jIvAbhigamasUtramAM kahyuM che, ke tyAM ghaNA bhavanapati, vANavyaMtara, jyotiSka, vaimAnika devo, cAturmAsika, ekama tathA saMvaccharimAM paNa ane bIjA paNa ghaNA zrI jinezvaronA janma, dIkSA, jJAna, nirvANa Adi ane pitAnA deva kAryomAM ATha divasano mahA mahotsava (mahA mahimA ) karatA, pALatA, sukhe sukhe vicare che." naMdIzvaradvIpamAM paNu, pita pitAnA niyata sthAnamAM, devatA ane devendro bhaktithI dedIpyamAna banI saparivAra aThThAI mahotsava kare che. 244. naMdIzvarakalpamAM kahyuM che ke-pUrva dizAnA aMjanagiri parvata upara, zAzvatI prati. mAonA cAra dvAravALA jinAlayamAM, saudharmedra mahArAjA aAhnikA mahatsava kare che
Page #254
--------------------------------------------------------------------------
________________ 193 kayA aMjanagiri upara koNa mahatsava kare tasya cAdrezcaturdisthamahAvApIvivartiSu / sphATikeSu dadhimukhaparvateSu caturvapi // 246 // caityeSvahatpratimAnAM, zAzvatInAM yathAvidhi / catvAraH zakradikpAlAH, kurvate'STAhikotsavam // 247 // IzAnendrastvauttarAhe'anAdrau vidadhAti tam / tallokapAlAstadvApIdadhyAyadriSu kurvate // 248 // camarendro dAkSiNAtyAcanAdrAvutsavaM sRjet / tadvApyantardadhimukheSvasya dikpatayaH punaH // 249 // pazcime'janazaile tu, balIndraH kurute maham / / tadikpAlAstu tadvApyantarbhAgdadhimukhAdriSu // 250 // " etatsarvamarthato jambUdvIpaprajJaptisUtre'pi / tatra gAyanti gandharvA, madhurairnAdavibhramaiH / samAnatAlavividhAtodyanirghoSabandhuraiH // 251 // mRdaGgaveNuvINAditUryANi saMgateH svaraH / kauzalaM darzayantIva, tasyAM vibudhaparSadi // 252 // ane enI je cAre dizAnI mahA vApikAomAM rahelA sphaTikanAM cAra dadhimukha parvata upara rahelA cityomAM, zakrendranA cAra dipAle, tyAMnI zAzvatI arihaMta pratimAone vidhipUrvaka aSTAddhika mahotsava kare che. 245-247. uttaradizAnA aMjanagiri parvata upara, IzAnaMdra tathA te parvatanI vAvaDInAM dadhimukha parvata upara tenA cAradipAlo aThThAI mahotsava kare che. 248. dakSiNadizAnA aMjanagiri parvata upara camarendra tathA tenI vAvaDInA dadhimukha parvata upara tenA dikapAle aThThAI mahotsava kare che. 249, - pazcimadizAnA aMjanagiri parvata upara balIdra tathA tenI vAvaDInA dadhimukha parvata upara tenA lokapAla mahotsava kare che. 250. A sarva vigata arthathI zrI jaMbUDhIpaprajJaptisUtramAM paNa kahelI che. zrI naMdIzvaradvIpanA mahAkAya jinAlamAM, gaMdharva devo madhura evA nAda ane vijAmathI yukta ane samAnatAla temaja vividha vAtronA ninAda sahita, suMdara gAna kare che. Dholaka, vAMsaLI, vINA Adi vAjIMtro, pitAne saMgata evA suMdara svare vaDe jANe ke, te sura pariSadamAM pitAnA kauzalyanuM darzana karAvI rahyA hatA 251-252. kSe-u 25
Page #255
--------------------------------------------------------------------------
________________ 194 kSetraloka-sarga 24 nRtyaddevanartakInA, raNanto maNinU purAH / vadantIva nirdayAMhipAtemadvaMhipIDanam // 253 // tAsAM tiryag bhramantInAmucchalantaH stanopari / muktAhArA rasAvezAd nRtyantIvApyacetanAH // 254 // dhiddhidhiddhidhimidhimitheItheItinisvanAH / / tAsAM mukhodgatAzcetaH, sukhayanti sudhAbhujAm // 255 / pUrva hAsAgrahAsAbhyAM svarNakRt svapatIkRtaH / kRtrimaivibhramaivipralobhya yaH strISu lampaTaH // 256 // so'tra kaNThAnirAkurvanipatantaM balAdgale / mRdaGgaM bhaGguragrIvo, vilakSo'hAsayatsurAn // 257 / / nRtya karatI evI devanataMkIonA raNaraNATa karatAM maNimaya - puro jANe ke nirdayapaNe thatAM pAdanipAta vaDe kemala evA caraNanI pIDAne pokAratA hatA. 253. tIchIM bhamatI, pharatI evI te nartakIonA pharavAnA kAraNe, motInI mALAo stana para uchaLyA kare che, jANe ke acetana evI paNa te mALAo stana sparzajanya kAmarasanA AvezathI nAce che. 254. nRtyanA tAlanA dhi ddhi, dhi ddhi,.dhimiddhimithe I. I.....e pramANenA te nartakIonA mukhamAMthI uccArAtA zabdo, te devonA cittane prada pamADe che. 255. prasaMgepAta kumAranadI sevIne prasaMga - pUrvabhavamAM je strIomAM atilaMpaTa evo sonI hatuM, tene hAsA-prahAsA nAmanI (vyaMtara) devIoe kRtrima kaTAkSa, vizvamA dvArA pralobhita karIne ( agni jhuMpApAta karAvI) pitAne patideva banAvyA hatA. ahiM naMdIzvaradvIpanI yAtrArthe nIkaLatAM saudharmadranA hukamathI te devanA kaMThamAM banAvavA mATe DhAla AvIne paDayu. te majurI maMjura nahIM hovAthI te (sonI) deva DhAlane kADhI nAMkhate, tyAre balAtkAre paNa DhAla AvIne tenA kaMThamAM apAtuM hatuM. AvI vAraMvAranI ceSTAthI tenI Doka bhAMgI jatI, tethI te vilakhe thayele anya devane paNa hAsyanuM kAraNa banate hato. te samaye teno pUrvajanmano mitra nAgila zrAvaka, ke je hAlamAM amyuta devalokamAM deva hatuM, te amaraparSadAmAM AvIne te mitra devane bodha ApIne samyaktva prApta karAvyuM
Page #256
--------------------------------------------------------------------------
________________ ratikara parvato 195 acyutatridazIbhUtaprAgjanmasuhRdA kRtaH / nAgilenAptasamyaktvaH , prAptenAmaraparSadi // 258 // tribhirvizeSakaM / jaGghAvidyAcAraNAnAM, samudAyo mahAtmanAm / iha caityanamasyAthai, zraddhotkarSAMdupeyuSAm // 259 // dadAtyupadizan dharma, yugapadbhAvazAlinAm / sajaGgamasthAvarayostIrthayoH sevanAphalam // 260 // dvIpasya madhyabhAge'sya, catuSke vidizAM sthitAH / catvAro'nye ratikarA, girayaH sarvaratnanAH // 261 // yojanAnAM sahasrANi, te dazAyatavistRtAH / sahasramekamuttuGgA, AkRtyA jhallarInibhAH // 262 // sA? dve yojanazate, bhUmagnAH pariveSataH / ekatriMzatsahasrANi, trayoviMzA ca SaTzatI // 263 // tebhyo lakSaM yojanAnAmatikramya caturdizama / jambUdvIpasamA rAjadhAnyaH pratyekamIritAH // 264 // hatuM. (A prasaMga zrI naMdIzvaratIrthanI yAtrA sAthe saMkaLAe havAthI ATalo ahiM ApyuM che) 25-258, jaMghAcAraNa, vidyAcAraNa mahAtmAono samudAya ke jeo zraddhAnA utkarSathI ahiM ( naMdIzvaradvIpamAM ) cane vAMdavA AvelA hoya che, evA te mahAtmAo jaMgama tIrtha svarUpa hoya che. jyAre A tIrthasthAvara che. A rIte sthAvara-jaMgama tIrthonAM yuga padrabhAvathI zobhatA ane dharmopadeza pradAna karI rahelA evA te munivarono samudAya sthAvara-jaMgama tIrthanI sevanAnuM phala (yAtrikane) Ape che. 259-260. - A dvIpanAM madhyabhAgamAM cAre vidizAomAM sarvaratnamaya cAra ratikara parvata rahelA che. 261. - A cAra ratikara parvate, dazahajAra (10,000) yojana lAMbA, dazahajAra (10,000) jana pahoLA, ekahajAra (1,000 ) yojana uMcA ane AkRtimAM jhallarI vAjIMtra samAna che. teo bhUmimAM basopacAsa (250 ) yojana avagADha che. ane paridhi ekatrIsa hajAra chasone vevIza (31,623) yajana che. 262-263. A parvatathI cAre dizAmAM ekalAkha (1,00,000 ) jana gayA bAda cAra rAjadhAnI che, ke je dareka rAjadhAnIo ja budvIpa samAna che. 264.
Page #257
--------------------------------------------------------------------------
________________ 196 kSetralAka-sa 24 tatra dakSiNapUrvasyAM sthitAdratikarAcalAt / , prAcyAM AnAmaDhevyA:, prajJatA mumanAH purI // 1 // zivAdevyA dakSiNasyAM purI saumanasAbhidhA / arcirmAlI pratIcyAM syAcchacIdevyA mahApurI // 266 // uttarasyAM maJjunAmnyA, rAjadhAnI manoramA / dukSiLazcimAAM 2, cittApratiSThADhya // 267 // pUrvasyAmamalAdevyA, bhUtA nAma mahApurI / mUttAvatasarAyAmpAmaboDamidhamatA // 268 / ! pratIcyAM navamikAyA, gostUpAkhyA mahApurI | sthAvuttarasyAM rodivyA, rAnadhAnI muzaeNnA // 26 // aSTApyevaM rAjadhAnyo'nayordizAM catuSTaye / bajAnAM mukhyInAM, vavAze: muddezituH // 270 // atha cottarapUrvasyAM yo'sau ratikarAcalaH / vADhuMnyAstataH prAcyAM, purI santottarAmiyA // 272 || dakSiNasyAM kRSNarAjyA, devyA nandAbhidhA purI / pazrimAyAM tu rAmAyA, puSuttarAmiSA // 272 // jemAM agnikhuNAmAM rahelA ratikara parvatathI pUrva dizAmAM padmA nAmanI devInI sumanA nAmanI nagarI kahI che. dakSiNadizAmAM zivA nAmanI devInI saumanasA nAmanI nagarI kahI che. pazcimadizAmAM zacI nAmanI devInI arcimAlI nAmanI nagarI kahI che. ane uttaradizAmAM maMjI nAmanI devInI maneAramA nAmanI nagarI kahI che. 265-267. have dakSiNa - pazcimadizAmAM (naiRtya khUNAmAM) rahelA ratikara patathI pU dizAmAM, amalAdevInI bhUtA nAmanI nagarI, dakSiNadizAmAM apsarA nAmanI devInI bhratAvaMsakA nAmanI nagarI, pazcimadizAmAM navanikA nAmanI devInI geAstUpA nAmanI mahAnagarI ane uttaradizAmAM reAhiNI nAmanI devInI sudghanA nAmanI nagarI che. 268-269. A be ratikara parvatanI cAdizAmAM rahelI AThe rAjadhAnIe, saudharmendranI AThe agramahiSIonI che. 270, have uttara-pUrva ( IzAna khUNA )nAM ratikara parvatanI pUrvAzAmAM kRSNAdevInI nadAttarA nAmanI nagarI, dakSiNa dizAmAM kRSNarAjI devInI nadA nAmanI nagarI, pazcima
Page #258
--------------------------------------------------------------------------
________________ InANunI rAjadhAnIo 197 udagrAmarakSitAyAH, purI devakurAbhidhA / yo'pyuttarapazcimAyAM, zailo ratikarastataH // 273 // vasudevyA rAjadhAnI, prAcyA ratnAbhidhA bhavet / yAmyAM tu vasuguptAyA, ratnoccayAbhidhA purI // 274 // pratIcyA vasumitrAyAH, sarvaratnAbhidhA purI / vasuvarAvAyoDyAM, nArI ranavA 275 etA IzAnendradevIrAjadhAnyo'STa pUrvavat / ekaikArhacaityalabdhasuSamAH SoDazApyamUH // 276 // ityarthataH sthAnAGgAdiSu / matAntare tUttarAzAsaMbaddhau yAvubhau girI / tayoH pratyekamaSTAsu, dikSvIzAnasurezituH // 277 // mahiSINAM rAjadhAnyo'STAnAmaSTASTa nizcitAH / ghauM 2 vAgyavisaMva tirAdo 278 | pratyekamaSTAsu dikSu vajrapANeDiaujasaH / indrANInAM rAjadhAnyo'STAnAmaSTASTa nizcitAH // 279 // dizAmAM rAmAdevInI uttarakurA nAmanI nagarI ane uttaradizAmAM rAmarakSitAdevInI devakurA nAmanI nagarI che. ra71-273. uttara-pazcima dizAmAM (vAyavya khUNAmAM) je ratikara parvata che, tenI pUrva dizAmAM, vasudevInI ratnanAmanI rAjadhAnI, dakSiNa dizAmAM vasuguptAdevInI ratnaccayA nAmanI nagarI che, pazcima dizAmAM vasumitrA devInI sarva ratnA nAmanI nagarI ane uttaradizAmAM vasudharAdevInI ratnasaMcayA nAmanI nagarI che. ra74-275. saudharmendranI agramahiSIonI jema A ATha rAjadhAnIo IzAnendranI ATha agramahiSIonI che. ane A seLa-seLa (rAjadhAnIo) eka-eka AhaMta cetyathI zobhAne dhAraNa kare che. 276. A viSaya A rIte zrI sthAnAMga AdimAM arthathI kahyo che. matAntaramAM te uttaradizA saMbaMdhI je be parvata che, te saMbaMdhI AThe dizAmAM IzAna IMdranI AThe agramahiSInI ATha-ATha rAjadhAnI kahelI che. e pramANe dakSiNa dizA saMbaMdhI ratikara parvatanI pratyeka AThe dizAmAM saudharmendranI ATha agramahiSIonI ATha rAjadhAnI nizcita che. ra77-279
Page #259
--------------------------------------------------------------------------
________________ 198 kSetraloka-saga 24 tathoktaM jinaprabhasUrikRte nandIzvarakalpe tatra dvayo ratikarAcalayodakSiNasthayoH / zakrasyezAnasya punaruttarasthitayoH pRthaka // 280 / / aSTAnAM mahAdevInAM, rAjadhAnyo'STa dikSu tAH / lakSAbAdhA lakSamAnA, jinAyatanabhUSitAH // 281 // sujAtA ca saumanasA, cAcirmAlI prabhAkarA / . padmA zivA zacyaMjane, bhRtA bhRtAvataMsikA // 282 // gostupAsudarzane apyamalApsarasau tathA / rohiNI navamI cAtha, ratnA ratnoccayApi ca // 283 // sarvaratnA ratnasaMcayA vasurvasumitrikA / vasubhAgApi ca vasundharAnandottare api // 284 // nandottarakururdevakuruH kRSNA tato'pi ca / kRSNarAjIrAmArAmarakSitAH praakkrmaadmuuH|| 285 // SoDazaivaM rAjadhAnIcaityAni prAktane mate / matAntare punarvAtriMzadetAnIti nirNayaH // 286 / / zrI jinaprabhasUrikRta zrI naMdIzvaraka95mAM nIce mujaba kahyuM che. dakSiNa dizAmAM rahela ratikara parvatanI ATha dizAmAM zakranI ane uttara dizAmAM rahelA ratikara parvatanI ATha dizAmAM IzAna (IzAnaMdranI) ATha mahAdevInI ATha rAjadhAnIe kahelI che. A dareka rAjadhAnIo lAkha-lAkha janane AMtare che, lAkha jananAM pramANavALI che. ane zrI jinAyatana-jina bhavanathI bhUSita che. sulatA, saumanasA, marthibhAsI, pramA421, 5, zivA zathI, , bhUtA, bhUtAvata si4A, gastUpA, suzinA, samatA, apsarA, Di, navabhI, 29nA, 2tnA2yayA, saritnA, 2tnasa yayA, vasu, vasubhitriI, vasumA, su-52, nahottarI, nahI, uttrkurU, devakurU, kRSNa, kRSNarAja, rAmA, rAmarakSitA-A pramANe pUrva dizAnA krama mujaba nagarImA che. tyAdi. 280-285. A rAjadhAnInAM caitye pUrvamatamAM soLa che. ane matAntaramAM batrIsa che. 286.
Page #260
--------------------------------------------------------------------------
________________ naMdIzvara dvIpathI AgaLanA hIpa-samudro tathAha nandIzvarastotrakAra: ia vIsaM bAvanaM ca jiNahare girisiharesu saMthuNimo / iMdrApirAyApaNuM vIse sosa udde 287 " etatsarvamapyarthato nandIzvarastotraM sarva sUtrato'pi yogazAstravRttAvapyasti / dIpotsavAmAvAsyAyA, Aramya pratyamAdinam / apoSaNaM vitanvAnA, varSa yAvanirantaram // 288 // bhaktyA zrIjinacaityAnAM, kurvanto vandanArcanam / nandIzvarastutistotrapAThapAvitamAnasAH // 289 // bhavyA nandIzvaradvIpamevamArAdhayanti ye / terjayantyAjavopetAH, zreyasI zrAyasIM zriyam // 290 // itthaM vyAvarNitarUpaM dvIpaM naMdIzvarAbhidham / tiSThatyAveSTya parito, naMdIzvarodavAridhiH // 291 // sumanaHsumanobhadro, surau samRddhimattayA / naMdIzvarau tatsaMbaMdhi, jalamasyetyaso tathA // 292 // zrI naMdIzvara stotrakAra kahe che ke girinA zikhara upara visa ane bAvana maMdiranI ratavanA karuM chuM ane IMdrANInI rAjadhAnImAM batrIsa ane soLa jinacaityone vaMdanA karuM chuM. 207. A badhuM arthathI ane naMdIzvara stotramAM sUtrathI tathA zrIgazAstranI vRttimAM paNa kahyuM che. divALInI amAvasyAthI mAMDIne, dareka amAvasyAe upavAsa karIne eka varSa sudhI bhaktipUrvaka jinacaityonI vaMdanA-pUjanA karatA, zrI naMdIzvara stuti-stotra pAThathI bhAvita manavALA je saraLa bhavya zrI naMdIzvaradvIpanI ArAdhanA kare che, teo kalyANakArI mekSanI lahamIne pAme che. 288-290. ( A pramANe jenuM varNana karyuM che. evA A naMdIzvIpane cAre taraphathI viMTaLAIne naMdIzvaroda nAmane samudra rahelo che. 291. ke sumanA ane sumanabhadra nAmanA be deva samRddhivAna hevAthI naMdIzvara kahevAya che. naMdI eTale samRddhi, Izvara eTale svAmI. tenA saMbaMdhI jala hovAthI nadIdherodasamudra kahevAya che. 292.
Page #261
--------------------------------------------------------------------------
________________ 200 kSetraloka-sarga 24 lagnaM naMdIzvare dvIpe jalaM vA'syatyaso tathA / vasI vIzvara vistRta 5 263 . enamAveSTya paritaH, sthito dvIpo'ruNAmidhaH / naMdIzvarAbdherdviguNaviSkambho'sau nirUpitaH // 294 // / asau nijAdhIzvarayorazokavItazokayoH / surayoH prabhayA raktakAntitvAdaruNAbhidhaH // 295 // yadvaitatparvatAdInAM, sadvajraratnajanmanAm / prasaradbhiH prabhAjAlairaruNatvAttathAbhidhaH // 296 // aruNodAbhidho vAddhirenamAvRtya tiSThati / vistArato'ruNadvIpadviguNaH parito'pyasau // 297 / / subhadrasumanobhadrAbhidhayoretadIzayoH / bhUSaNAbhAbhiraruNa, jalaM yasyetyaso tathA // 298 // brAhmIpapariNamudra ta tato'ruNodAbhidhAnaH, prasiddho'yaM payonidhiH // 299 // athavA A samudranuM jaLa naMdIzvaradvIpane saMlagna hovAthI paNa A samudra naMdItharAdaka kahevAya che. A samudra naMdIzvaradvIpathI Dabala pahoLo che. 23. naMdIzvara samudrane cAre bAju viMTaLAIne arUNanAma dvIpa rahelo che. arUNadvIpa naMdIzvaroda samudrathI Dabala pahoLe che. 294. A dvIpa pitAnA adhIzvara azaka ane vItazeka devanI prabhAthI rakta kAMtivALa hevAthI arUNa nAma che. 25. athavA A dvIpanA parvata AdimAM vajaAdi ro utpanna thatA hovAthI, te ratnonI prasaratI prabhAthI arUNa (lAla) hovAthI arUNadvIpa evuM nAma che. 296. arUNadvIpane cAre bAjuthI viMTaLAIne arUNada nAmane samudra rahelo che. A samudra vistArathI arUNadvIpathI Dabala che. ra97. A samudranA adhiSThAtA subhadra ane sumanabhadra nAmanA devanA AbhUSaNenI AbhAvaDe samudranuM jala arUNa (lAla) hovAthI tenuM nAma arUNAi che. 298. athavA te A samudranuM skurAyamAna jala arUNadvIpanI cArebAju raheluM hovAthI, A samudra arUNoda nAme prasiddha che. 29.
Page #262
--------------------------------------------------------------------------
________________ dvIponA nAma 201 evamanyeSvapi jJeyA. niHzeSadvIpavAddhiSu / vyAsadvaiguNyanAmArthoM, svAminazca svayaM zrutAt // 300 // tato'ruNavaro dvIpastamapyAzritya tiSThati / pArAvAro'ruNavaro, mahAbhogIva sevadhim // 301 // enaM dvIpo'ruNavarAvabhAsaH pariSevate / AliGgatyaruNavarAvabhAsastaM ca vAridhiH // 302 // tatazca kuNDaladvIpo, medinyA iva kuNDalam / ayaM tripratyavatArApekSayA dvAdazo bhavet // 303 // sthAnAGgatRtIyasthAnavRttau ca aruNAdInAM tripratyavatAramanAzrityAyamekAdazo'bhihitaH, tathAhi "jaMbudIvo 1 dhAyai 2 pukkharadIvo 3 a vAruNivaro 4 ya / khIravarovi ya dIvo 5 ghayavaradIvo ya 6 khodavaro 7 // 304 // naMdIsaro a 8 aruNo 9 aruNovAo ya 10 kuMDalavaro ya 11 // taha saMkha12 ruaga13 muavara14 kusa 15 kuMcavaro ya to 16 diivo||305||" A rIte bAkInA saghaLA dvIpa-samudro vistArathI Dabala che. artha garbhitanAma tathA tenA svAmInA nAma A sarve vigata zrutathI jANI levI. 300. arUNe samudrane Azrayine arUNavaranAmane dviIpa che. ane sarSa jema nidhine Azracine rahe, te rIte arUNavaranAmano samudra, dvIpane A zravine rahelo che. 301. arUNavara samudrane viMTaLAIne arUNavAvabhAsa nAmane dvIpa che. tene viMTaLAIne arUNavarAvabhAsa nAmane samudra che. 302. tyArapachI pRthvInAM kuMDala samAna kuMDalIpa che, je tripratyavatAranI apekSAe bArame che. 303. sthAnAMgasUtranAM trIjA sthAnanI vRttimAM arUNa vigerenI vipratyavatAra apekSA vinA kuMDaladvIpa agyArame kahela che. te A pramANe.- 1 jaMbudvIpa, 2 ghAtakIkhaMDa, 3 puSkaradvIpa, 4 vANivara, 5 kSIravaradvIpa, 6 dhRtavaradvIpa, 7 kSedavara, 8 naMdIzvara, 9 arUNa, 10 arUNe pAta, 11 kuMDalavara, 12 zaMkha, 13 rUcaka, 14 bhUjavara, 15 kusa, 16 kuMcavara AdidvIpa che. 304-305. kSe-u. 26
Page #263
--------------------------------------------------------------------------
________________ 202 kSetralokansaga 24 iti kramApekSayaikAdaze kuNDaladvIpe" ityuktaM, evaM bhagavatIzatakacaturthoddezakavRttAvapyayamekAdazo'bhihita iti, tattvaM bahuzrutA vidanti // asmiMzca kuNDalagirirmAnuSottaravatsthitaH / yojanAnAM dvicatvAriMzataM tuGgaH sahasrakAn // 306 // sahasramekaM bhRmano, mUle madhye tathopari / vistIrNo'yaM bhavecchelo, mAnuSottarazailavat // 307 // caturdiza caturdArAzcatvAro'tra jinAlayAH / caturgatibhavAraNyabhrAntAGgivizramA iva // 308 // sarvameSAM svarUpaM tu, nandIzvarAdricaityavat / pArzva'thAbhyantare'syAdradakSiNottarayordizoH // 309 // catvArazcatvAra eva, pratyekaM santi bhUdharAH / somayamavaizramaNavaruNaprabhasaMjJakAH // 310 // aSTApyete ratikaraparvatAkRtayo matAH / udvedhoccatvaviSkambhairaddAmarAmaNIyakAH // 311 // A kamanI apekSAe "agyAramAM kuMDaladvIpamAM" ema kahyuM che. e pramANe bhagavatIzatakanAM cothA uddezAnI TIkAmAM paNa agyAramo kahelo che. tattva te jJAnIbhagavaMta jANe! A dvIpanI aMdara kuMDalagiri nAmano parvata che, je mAnuSettara parvatanI jema rahela che. te beMtAlIzahajAra (42,000) jana uMco che, ane ekahajAra (1000) janabhUmimAM magna che. mUla madhya tathA uparamAM A parvata mAnuSattara parvatanI jema vistRta che. 306-307. A kuMDalagiri parvata upara cAre dizAmAM cAra dvAravALA evA cAra jinAlaya che, je caturgati saMsAra rUpa araNyamAM bhrAMta thaelA jInA vizrAmasthAna samAna che. A badhAya cAnuM svarUpa naMdIzvara dvIpanI aMdara rahelA parvata uparanAM maMdiro samAna che. 308-309. A parvatathI dakSiNa ane uttaradizAmAM najIka tathA atyaMtara-cAra-cAra parvate che, jenA nAma samaprabha, yamaprabha, vaizramaNaprabha ane varUNaprabha che. A AThe parva tonI AkRti ratikara parvata samAna che. temaja UMDAI-uMcAI ane pahoLAIthI atyaMta ramaNIya lAge che. 310-311.
Page #264
--------------------------------------------------------------------------
________________ rUcakadIpanAM parvatanI cAre dizAnI rAjadhAnI 203 ekaikasyAtha tasyAdre, rAjadhAnyazcaturdizam / jambUdvIpa iva dvAtriMzadetA vistRtAyatAH // 312 // somA somaprabhA zivaprAkArA nalinApi ca / rAjadhAnyo gireH somaprabhAtprAcyAdiSu sthitAH // 313 // vizAlAtivizAlA ca, zayyAprabhA tathA'mRtA / yamaprabhagireretA, rAjadhAnyazcaturdizam // 314 // bhavatyacalanadvAkhyA, samakkasA kuberikA / dhanaprabhA vaizramaNaprabhazailAccaturdizam // 315 // varuNaprabhazailAcca, varuNA varuNaprabhA / / puryapAcyAdiSu dikSu, kumudA puNDarIkiNI // 316 // dakSiNasyAM ca yA etA, nagaryaH poDazoditAH / caturNA lokapAlAnAM tAH saudharmendrasevinAm // 317 // uttarasyAM punarimA, yAH SoDaza nirUpitAH / caturNI lokapAlAnAM tAH IzAnendrasevinAm // 318 // tathoktaM dvIpasAgaraprajJaptisaMgrahaNyAM A eka - eka parvatanI cAre dizAmAM batrIsa rAjadhAnIo che, je jabUdvIpa jeTalI lAMbI-pahoLI che. 312. A parvatemAMthI, somaprabha parvatanI pUrvAdi (cAra) dizAmAM rahelI samA, somaprabhA, zivaprAkArA ane nalinA nAmanI rAjadhAnIo che. yamaprabha parvatanI cAre dizAmAM vizAlA-ativizAlA-zamyA prabhA tathA amRtA nAmanI cAra rAjadhAnIe che. vaizramaprabha parvatanI cAredizAmAM acalana ddhA, samavasA, kuberikA ane dhanaprabhA nAmanI cAra rAjadhAnI che. ane varUNaprabha parvatanI (pUrva) pazcimAdi dizAmAM varUNa-varUNaprabhA-kumudA ane puNDarIkiNI nAmanI cAra rAjadhAnIe che. dakSiNa dizA tarapha rahelI je A seLa nagarIo che te saudharmedranAM cAra lokapAla saMbaMdhI che. te rIte uttaradizA tarapha rahelI je seLa nagarI che, te IzAnendranAM cAra lokapAla saMbaMdhI che. A pramANe dvIpasAgara prajJaptinI saMgrahaNImAM kahyuM che. 313-318. kuMDaladvIpanAM atyaMtaramAM dakSiNa tarapha saLa ane uttara tarapha seLa rAjadhAnIo che." ItyAdi zrI bhagavatIsUtranAM tRtIyazatakanAM AThamA udezAnI vRttimAM kahyuM che.
Page #265
--------------------------------------------------------------------------
________________ 204 kSetraloka-sarga 24 " kuMDalanagassa abbhaMtarapAse huMti raayhaanniio| solasa dakviNapAse solasa puNa uttare pAse // 319 // " ityAdi bhagavatItRtIyazatASTamoddezakavRttau / evaM ca parito bhAti, kuNDalodaH payonidhiH / taM kuNDalavaro dvIpaH, parikSipyAbhitaH sthitaH // 320 // syAtkuNDalavarodAbdhistato dvIpaH sthito'bhitaH / kuNDalavarAvabhAsastannAmAgre payonidhiH // 321 // agre zaGkhAbhidho dvIpaH, zaGkhavAddhipariSkRtaH / tataH zaGkhavaro dvIpastataH zaGkhavaro'mbudhiH // 322 / / dvIpamtataH zaGkhavarAvabhAsa iti vizrutaH / sa viSvagazcitaH zaGkhavarAvabhAsavAdhinA // 323 // tato'gre rucakadvIpa, eSa cASTAdazo bhavet / tripratyavatAramate'nyathA dvIpastrayodazaH // 324 // aruNAdInAM dvIpasamudrANAM tripratyavatArazca jIvAbhigamasUtravRtyAdau savistaraM spaSTa eva, jIvAbhigamacUrNAvapi- 'aruNAdIyA dIvasamuddA tipaDoyArA yAvatsUryavarAvabhAsa' ityuktamiti jJeyaM, mA prabhArI (2 / esadvIpana) vIrAne kheso husa' samudra zAle che. tene cArebAju vIMTaLAIne kuMDalavaradvIpa rahelo che. tenI pachI cAretarapha kuMDalavara nAmano samudra che. tenA pachI kuMDalavarAvabhAsa nAmano dvIpa che. ane te pachI AgaLa kuMDalasmaas samudra ke. 318-320. AgaLa zaMkha nAmanA samudrathI vIMTaLAyelo zaMkha nAmano dvIpa che. ane tyArabAda zaMkhavara dvIpa ane pachI zaMkhavarasamudra che, tyArabAda zaMkhavarAvabhAsa nAmanA samudranI cArebAjuthI vIMTaLAelo zaMkhavarAvabhAsa nAmano prakhyAta dvIpa che. tenI AgaLa rUcaka nAmano dvIpa che. je tripratyavatAranA mate aDhAramo che. ane sAmAnya rIte teramo cha. 321-324. arUNadiThIpa-samudrono tripratyavatAra zrI jIvAbhigama sUtranI vRtti AdimAM vistArapUrvaka spaSTa che. zrI jIvAbhigamanI cUrNimAM paNa kahyuM che ke arUNAdidvIpasamudra tripratyavatAra che. A yAvat sUryavarabhAsa sudhI samajavuM.
Page #266
--------------------------------------------------------------------------
________________ 205 dvIpanAM kamaviSamata saMgrahaNIlaghuvRttyabhiprAyeNa tvayaM rucakadvIpo'nizcitasaMkhyAko'pi, jaMbUdhAyai pukkharetyAdi saMgrahaNIgAthAyAM 'ruNavAyatti' padenAruNAdInAM tripratyavatArasya sUcitatvAt , kuMDalavarAvabhAsAtparaM saMkhyAkrameNAnabhidhAnAcca, tathA ca tadgranthaH-" etAni ca jambUdvIpAdArabhya krameNa dvIpAnAM nAmAni, ata Urdhva tu zaGkhAdinAmAni yathA kathaMcit , paraM tAnyapi tripratyavatArANI" tyAdi, jambUdvIpaprajJaptivRttau tu ekenAdezena ekAdaze dvitIyAdezena trayodaze tRtIyAdezena ekaviMze rucakadvIpe ityuktamiti jJeyaM, jIvasamAsavRttau tu IkSurasasamudrAdanantaraM nandIzvaro dvIpaH 8 aruNavaraH9 aruNavAsaH10 kuNDalavara:11 zaMkhavaraH12 rucakavaraH13 iti, anuyogadvAracUrNyabhiprAyeNa trayodazo rucakavaraH, anuyogadvArasUtre tvaraNavAsazaGkhavaradvIpo likhitau na dRzyete, atastadabhiprAyeNaikAdazo rucakavaraH, paramArthaM tu yogino vidantIti / tathA jIvasamAsavRtyabhiprAyeNa jambUdvIpAdayo rucakavaraparyantA dvIpasamudrA nairantaryeNAvasthitA nAmataH saMgrahaNInI laghuvRttinAM abhiprAye te A rUcakadvIpane kamanaMbara anizcita hovA chatai 55 " jaMbU dhAyai pukkhara" tyahi saDae gAthAmA 'ruNavAyatti' 54thI 13NAdine tripratyavatAra sUcita che. temaja kuMDalavarAvabhAsathI AgaLa saMkhyAkramathI kaheluM nathI. te pramANe ja budvIpathI mAMDIne kramazaH A dvIpanA nAme che. tyArabAda zaMkhAdinAme AgaLa pAchaLa che. paraMtu te paNa vipratyAvatAra che" ItyAdi. zrI jabUdvIpa prajJaptinI TIkAmAM te eka mate-agyArame, bIjA mate terame, trIjA mate ekavIzame, rUcakadvIpa kahyo che. zrI jIvasamAsanI vRttimAM to Iznarasa samudra pachI 8 naMdIzvaradvIpa-9 arUNavara, 10 2134vAsa, 11 112, 12 12, 13 35412-me pramANe 4yu che. zrI anugadvAranI cUrNinAM abhiprAyathI rUcakavara terame che. zrI anugadvAranAM sUtramAM te arUNAvAsa ane zaMkhavara dvIpa lakhelA nathI. tenA abhiprAye rUcakavara agyArame che. paramArtha te jJAnI bhagavaMta jANe tathA zrI jIvasamAsa vRttinAM abhiprAye jaMbudviIpathI mAMDIne rUcandrara sudhInAM
Page #267
--------------------------------------------------------------------------
________________ 206 kSetraloka-saga 24 pratipAditAH, ata UrdhvaM tu bhujaMgavarakuzavarakrauMcavarA asaGkhayeyatamA asaMkhyeyatamA iti dhyeyaM / dvIpasyAsya bahumadhye, varttate vlyaakRtiH| parvato rucakAbhikhyaH, sphAro hAra ivollasan // 325 // yojanAnAM sahasrANi, caturazItimucchritaH / mUle daza sahasrANi, dvAviMzAni sa vistRtaH // 326 // madhye sapta sahasrANi, trayoviMzAni vistRtaH / / caturvizAMzca caturaH, sahasrAn mUrdhni vistRtaH // 327 // evaM mahAparvatAH syuH, kuNDalAkRtayastrayaH / maryottaraH kuNDalazca, tathA'yaM rucakAcalaH // 328 // tathoktaM sthAnAGge-"tato maMDaliyapavvatA paM.taM0-mANusuttare kuDalavare ruagavare" turyaM sahasre mUya'sya, madhye catasRNAM dizAm / asti pratyekamekaikaM sundaraM siddhamandiram // 329 // tAni catvAri caityAni, nandIzvarAdricaityavat / svarUpatazcatasRNAM, tilakAnIva dikazriyAm // 330 // niraMtara rahelA dvIpa-samudrA nAmathI kahelA che. tyArapachI bhujaMgavara, kuzavara, cavara nAmanAM asabhya-masabhya cha mema samaga yu. - A kaMpanI barAbara madhyamAM rUcaka nAmane valayAkRti parvata che. je vistRta evo ullasatA hAra je zobhe che. 325. A rUcakaparvatanI uMcAI coryAzIhajAra (84,000) jananI che. tene mULamAM vistA2 6 2 mAvIsa (10,022) yona, madhyabhAgamA sAtataravIza (7,023) yona bhane 752 taye yA2912 yAvIza (4,024) yonI che. 326-327. A pramANe kuMDalAkRti (gaLAkAre) traNa mahAparvata che (1) mAnuSAra parvata, (2) sapata tathA mA (3) 354 5ta. 328. zrI ThANAMgasUtramAM paNa kahyuM che; traNa maMDaliparvata kahelA che-mAnuSettara-kuMDala12-3y 5ta." A parvatanA cArahajAra yejane cAre dizAmAM eka-eka suMdara siddha maMdira che. 329 A cAre siddhamaMdiranuM svarUpa naMdIzvara parvatanAM cityanI jema jANavuM. ane te cArediza rUpI lakSamInA tilakanI jema zobhe che. 330.
Page #268
--------------------------------------------------------------------------
________________ caka dvIpanI dikakumArI 207 caityasya tasyaikaikasya, pratyekaM pArzvayordvayoH / santi catvAri catvAri, kUTAnyabhraGkaSANi vai // 331 // vidikSu tasyaiva mUrdhni, myAccaturthe sahastrake / ekaikaM kUTamuttuGgamabhaGgarazriyA'zcitam // 332 // paTtriMzatyeSu kUTeSu, tAvatyo dikkumArikAH / vasati tAzcatasrastu, dvIpasyAbhyantarArdhake // 333 // tathoktaM SaSThAGge mallayadhyayanavRttau-" majjhimaruagavatthavvA ityatra rucakadvIpasyAbhyantarArddhavAsinya" iti, evamAvazyakavRtyAdiSvapi, jambUdvIpaprajJaptivRttau tu caturvizatyadhikacatuHsahasrapramANe rucakagiri vistAre dvitIyasahasraM caturdigvatiSu kUTeSu pUrvA didikkrameNa catasro vasantI" tyuktamiti jJeyaM, ayaM ca rucakadvIpo rucakAbdhipariSkRtaH / dvIpo'gre rucakavarastApAthodhisaMyutaH // 334 // tato'gre rucakavarAvabhAsadvIpa iSyate / pariSkRto'sau rucakavarAvabhAsavArdhinA 335 // A eka-eka cityanI banne bAju cAra-cAra atyaMta uMcA zikhare che. 331. rUkaparvatanAM cethA hajAra yojanamAM cAre vidizAomAM atyaMta zobhAyukta, atyaMta uMcA eka-eka zikhara che. 332. A chatrIsa (36) phUTamAM, chatrIsa (36) dikumArIo vase che. temAMnI cAra dikumArI atyaMtara rUcakAImAM vase che. 333. chaThThA aMganAM mallIadhyayananI TIkAmAM kahyuM che, ke "madhyama rUcakanI vAstavya" eTale ke rUcakadvIpanAM atyaMtarArdhamAM vasanArI dikumArIkAo che, e ja pramANe AvazyakavRttimAM paNa kahyuM che. zrI jabUdvIpa prajJaptinI vRttimAM te cArahajAra covIza (40,24) yojana pramANa vistAravALA rUcakadvIpanAM vistAramAM, bIjA hajAra yojanamAM pUrvAdicAra dizAmAM rahelA phUTa upara, anukrame cAra dikakumArIo vase che ema kaheluM che. A rUcakadvIpa, rUcaka samudrathI parivare che. enI AgaLa rUcakavaradvIpa, rUcakavara samudrathI yukta che. 334. - tenAthI AgaLa rUcakavarAvabhAsa nAmanA samudrathI vIMTaLAyele rUcakavarAvabhAsa dviIpa che. 335.
Page #269
--------------------------------------------------------------------------
________________ 208 kSetraleka-saga 24 evamabdhiH sUryavarAvabhAso'nte tataH param / devadvIpaH sthito devavAddhizcAveSTaya taM sthitaH // 336 // nAgadvIpastamabhito, nAgAbdhizca tataH param / yakSadvIpastadane ca, yakSodavAridhistataH // 337 // bhUtAbhidhastato dvIpastato bhUtodavAridhiH / svayaMbhUramaNadvIpaH, svayaMbhUramaNAmbudhiH // 338 // ante sthitaH sarvaguruH, kroDIkRtyAkhilAnapi / pitAmaha ivotsaGgakrIDatputraparamparaH // 339 // Asevito'sau jaladhirjagatyA, vRddhaH patiH satkulabhAryayeva / valIpinaddhaH palitAvadAtastaraGgalekhAdhikaphacchalena // 340 // lokaM parItyAyamalokamAptumivotsuko lolatagemicakraH / tasthau ca ruddhaH priyayA jagatyA, loksthiticchedklngkbhiiteH||341 / / ( grA) e pramANe sUryavarAvabhAsa samudra sudhI samajavuM. tyAra pachI devadvIpa che, tene vIMTaLAIne devasamudra raheluM che, pachI nAgadvIpa che. tyArabAda nAga samudra che, tyArabAda yakSa dvIpa che. ane yakSedavAridhi che. tyArapachI bhUtanAmano dvIpa ane bhUtedavAridhi che. tyArabAda svayaMbhUramaNa dviIpa che. ane chelle svayaMbhUramaNa samudra che. A aMte rahelo svayaMbhuramaNa samudra, jANe badhAne gurU hoya athavA to sarva dvIpa-samudrane potAnA khoLAmAM laIne usaMgamAM kIDA karI rahela putranI paraMparAvALA pitAmaha dAdAnI jema zobhe che. 336-339. jema kulInabhAryAthI vRddha (paNa) pati Asevita hoya, tema jagatithI A samudra paNa vIMTaLAele-Asevita che. samudrane apAelI vRddhapatinI upamA ghaTADe chete samudrane pANInAM kallolarUpI vaLIyA AvelA che. ane phaNarUpI kapha Avelo che. 340. AkhA lekane gherIne rahelo evo A svayaMbhUramaNa samudra Apta gaNAya evA alakane maLavA lalataraMgenI zreNidvArA utsuka thaelo jaNAya che, paNa leka sthiti bhaMganA kalaMkanA bhayathI priyA evI jagatI vaDe te rUMdhAyeluM rahe che. 3. 341
Page #270
--------------------------------------------------------------------------
________________ sarganI pUrNAhuti tasyAH purastvavilayA balayA ghanAbdhimukhyA mithaH samuditA uditA ditAdhaiH / ye rakSayanti parito'lamalokasaGgAd , ratnaprabhAM kulavadhUM sthavirA ivoccaiH|| 342 // (vasaMta ) vizvAzcaryadakIrtikIrtivijayazrI vAcakendrAntiSadrAjazrItanayotaniSTa vinayo zrI tejapAlAtmajaH / kAvyaM yatkila tatra nizcitajagattattva pradIpopamesargaH pUrtimiyAya saMprati caturvizo nisargojjvalaH // 343 // iti zrIlokaprakAze caturvizatitamaH sargaH / graMthAgraM 427 daLI nAMkhyA che pApo jeoe evA bhagavAna pharamAve che, ke-tenI (svayaMbhUramaNa samudranI) AgaLa aMtara rahita ane paraspara bhegA rahelA evA ghane dadhi vageremAM (ghane dadhi-ghanavAna ane tanavAtanA ) valaye rahelA che. jema vRddha sthavirA, kulavadhU nuM rakSaNa kare, te rIte A vala alakanA saMsargathI cAre taraphathI ratnaprabhAnuM sArI rIte rakSaNa kare che. 341. vizvane Azcarya karanAra che kIrti jeonI evA zrI kIrtivijaya upAdhyAyanAM aMtevAsI tathA pitA tejapAla ane mAtA rAjazrI nAM putra zrI vinaya vijayajI upAdhyAye racelA jagatanAM nizcita tattvanAM jANa mATe pradIpasamAna A kAvyamAM kudaratI ujajavaLa e evIsame saga pUrNa thayo. 342. saga covIsamo pUrNa kSe-u. 27
Page #271
--------------------------------------------------------------------------
________________ atha lokaprakAze paJcaviMzaH sargaH / athaitasminneva tiryagloke sadA pratiSThitam / / vakSye carAcaraM jyotizcakraM gurUpadezataH // 1 // merumadhyASTapradezasvarUpAt samabhUtalAt / saptotpatya yojanAnAM, zatAni navati tathA // 2 // jyotizcakropakramaH syAdatItyoddhvaM tataH param / tazAdartha cokanazati saMpUrNatAmika || 3 || ekAdazaikaviMzAni, yojanAnAM zatAnyatha / soti prakAza. vaDhavAna merataH || 8 | tiSThatyalokatazcArvAg, jyotizcakraM sthirAtmakam / vinAnAM, navevAyazaniH zanaiH | 5 | evaM tat sarvato meronyUnArddharajjuvistRtam / zarthe goSanazad, thAt satrA melam | 6 || paccIzame sagI have A tiryalokamAM sadA pratiSThita thaIne rahelA carAcara jotiSa cakranuM varNana gurUnA upadezathI huM kahIza. 1. merUnAM madhya ATha pradeza svarUpa samabhUtalathI uMce, sAtase nevuM (790) jana bAda jyotiSa cakranI zarUAta thAya che. ane tyAMthI upara ekase daza yejane (eTale nIcethI 900 jane) saMpUrNa thAya che. 2-3. merU parvatathI agyArase ekavIsa (1121) jana dUra raheluM AkhuM jyotiSa caka goLAkAre bhame che. 4. te ja rIte alekathI aMdara (alathI AgaLa) agyArase agyAra (1111) yojana cheTu raheluM jyotiSa caka sthira che. pa. A pramANe te ( jatiSa caka) merUthI sarvadizAe kaMIka nyUna ardha rAjaloka ane ekAdaza (110) jananA vistAravALuM sarvatra zebhe che. 6.
Page #272
--------------------------------------------------------------------------
________________ jyotiSa cakra keTale dUra che 211 anyAnyakASTAzrayaNAdAvRttAbhirnirantaram / / ghaTikAbhiharantIbhirjanajIvAtujIvanam // 7 // labdhAtmalAbhAM divasanizAmAlA suvibhratam / kurvantaM phalaniSpatti, viSvak kSetrAnusAriNIm // 8 // nAnArakasthitiyutaM, narakSetrorukUpake / kAlAraghaTTa bhramayantyarkacandrAdidhUrvahAH // 9 // tribhirvizeSakam // jyotizcakrasyAsya tArApaTalaM syAdadhastanam / yojanAnAM saptazatyA, sanavatyA samakSiteH // 10 // yojanairdazabhistasmAddharva syAtsUramaNDalam / aSTabhiryojanazateretacca samabhUtalAt // 11 // azItyA yojanaiH sUramaNDalAcandramaNDalam / aSTazatyA yojanAnAM, sAzItyedaM samakSiteH // 12 // navatyA ca yojanaistattArAvRndAdadhastanAt / viMzatyA yojanaizcandrAttArAvRndaM tathoddharvagam // 13 / / rasUrya-caMdrAdi vRSabha, anya anya dizAnA AzrayathI goLAkAra ane niraMtara lokenA jIvanarUpI pANInuM haraNa karatI evI ghaDIo dvArA prApta karyo che potAno lAbha jeNe (sArthakatA anubhavatA) evI, divasa-rAtanI hAramALAne sArI rIte dhAraNa karatA, judA-judA kSetrone anusaratI phalaniSpattine karatAM ane judA-judA ArAnI sthitithI yukta-evA kAlarUpI araghaTTane manuSya kSetrarUpI vizALa kUvAmAM bhamAvyA kare che. 7-9 A jyotiSa cakramAM sauthI nIce tArAmaMDala hoya che, ke je samabhUlathI sAtase nevuM (790) jana uMce che. 10. tenAthI dasa (10) jana upara sUryamaMDala che. je samabhUtalathI 800 yojanA uce che. 11. - sUrya maMDalathI eMzI (8) jana upara candramaMDala che. je samabhUtalathI AThaso. eMzI (880) yeAjana uce che. 12. nIcenA tArA maMDalathI nevuM (90) jana upara candramaMDala ane tenAthI 20 cojana upara, uparanuM tArAmaMDala che. 13.
Page #273
--------------------------------------------------------------------------
________________ kSetraloka-saga 25 navabhiryojanazataiH, samakSiteradhastanAt / tArAvRndAddazopetazatena ca bhavedidam // 14 // atra saGgrahaNIvRttyAdAvayaM vizeSaH catvAri yojanAnIndogatvA nakSatramaNDalam / caturbhiryojanamtasmAdbudhAnAM paTalaM sthitam // 15 // tribhizca yojanaiH zukramaNDalaM budhamaNDalAt / yojanaistribhiretasmAt , syAdvAcaspatimaNDalam // 16 // gurUNAM paTalAdbhaumamaNDalaM yojanaistribhiH / tribhizca yojanaumAt, syAcchanaizcaramaNDalam // 17 // viMzatyA yojanairetat , sthitaM zazAGkamaNDalAt / navabhiojanazataiH, sthitaM ca samabhUtalAt // 18 // tathA''ha saGagrahaNI" tAraravicaMdarikkhA buhasukkA jIvamaMgalasaNIyA / sagasayanaua dasa asIi cau cau kamaso tiA causu // 19 // jambUdvIpaprajJaptivRttAvapi zatAni sapta gatvoddharva, yojanAnAM bhuvastalAt / navati ca sthitAstArAH, sarvAdhastAnabhastale // 20 // A (urva tArAmaMDala) samabhUtalathI navase (900) yejane che. ane nIcenA tArAma sathI me4se| 420 (110) yAne che. 14. A viSayamAM saMgrahaNInI vRtti AdimAM nIce mujaba vizeSatA che. caMdrathI cAra yojana dUra nakSatramaMDala che, tenAthI cAra jana dUra budha maMDala che, tenAthI traNa yejane zukra maMDala che, tenAthI traNa pejane gurUmaMDala che. te gurUmaMDalathI traNa bhejane maMgalamaMDala che. ane tenAthI traNa yejane zaninuM maMDala che. 15-17. A uparanA maMDala candramaMDalathI 20 janamAM rahelA che. ane samabhUtalathI 800 yojana rahesA che. saaDAnI bhUgAthAmA 4hyu cha : 'tA, sUrya, yandra, nakSatra, mudha, zuOM, zu3, ma , zanezva2 manubhe (samabhutatathI) 780, 10, 80, 4, 4, 3, 3, 3, 3 yona 2sA cha.' 19. zrI jaMbudvIpa prajJapti vRttimAM paNa kahyuM che, ke "samabhUtalathI sAtase nevuM bhejana urdhva gayAbAda AkAzamAM nIcenuM tArAmaMDala che, tArApaTalathI 10 pejane sUryanuM
Page #274
--------------------------------------------------------------------------
________________ nakSatranI dizA 213 tArakApaTalAdgatvA, yojanAni dazopari / sUrANAM paTalaM tasmAdazIti zItarociSAm // 21 // catvAri tu tato gatvA, nakSatrapaTalaM sthitam / javAM tatosfja vavAra, guyAnAM ra4 mata race che zukrANAM ca gurUNAM ca, bhaumAnAM mandasaMjJinAm / trINi trINi ca gatvoca, krameNa paTalaM sthitam // 23 // iti // gandhahastI tvAha-" sUryANAmadhastAnmaGgalAcarantI"ti, haribhadrasU riH punaradhastane bharaNyAdikaM nakSatramuparitane ca svAtyAdikamastItyAha, tathA ca taTTIkA-" sattahiM nauehiM uppi heDillo hoi talotti, bharaNimAi joisapayaro bhavatItyarthaH, tathoparitalaH svAtyuttaro jyotiSAM pratara iti, tattvaM punaH kevalino vidantIti saGagrahaNIvRtto, yogazAstracaturthaprakAzavRttAvapi, atra sarvopari kila svAtinakSatraM sarveSAmadho bharaNinakSatraM sarvadakSiNo mUlaH sarvottarazcAbhIcirityuktamiti jJeyam / maMDala che. tyAMthI eMzI (80) yojane candra maMDala che. tyAMthI 4 yojane nakSatra maMDala che, tyAMthI 4 pejane budhanuM maMDala che. tyAMthI krame-kame 3-3 yojane zuka-gurUmaMgaLa ane zanaizcaranAM maMDale rahelA che." 20-23. (zrI siddhasena divAkara sUrIzvarajInI TIkA) gabdhahastImAM kahyuM che ke sUryanI nIce maMgalo care che. - pU. haribhadrasUri ma. kahe che, ke nIce bharaNI Adi nakSatra che. ane upara svAti Adi nakSatra hoya che. tathA tenI TIkAmAM kahyuM che ke sAtaso nevuM (790) yojana gaye chate nIcenuM paDe che. ane tyAM bharaNuM Adi tiSakanuM paTala che. tathA uparItale svAtine paTala che, ke je chelo che. tattva te kevalI bhagavAna jANe !..ema saMgrahaNI vRttimAM kahyuM che. yegazAstramAM cothA prakAzanI vRttimAM paNa sarvathI upara svAti nakSatra, sarvathI nIce bharaNI nakSatra, sarvathI dakSiNa dizAmAM mUla nakSatra ane sarvathI uttara dizAmAM abhIjItu nakSatra kaheluM che.
Page #275
--------------------------------------------------------------------------
________________ 214 kSetraloka-saga 25 nakSatrapaTale sarvAntaraGgamabhijidbhavet / thaghaNaminidrAlIni, zAntaramae | 24 | caranti cAramRkSANi, merordizi tathApyadaH / zeSakAdazanakSatrApekSayA'ntaH pravartate // 25 // tadvanmUlaM sarvabAhyaM, yadyapyaSTamamaNDale / bahizcarANyuDUni syumaMgazIrSAdikAni SaT // 26 // tathApyaparabAhyApekSayA'mbhonidherdizi / kiJcidvahistAccarati, tatastAdRzamIritam // 27 // jyotizcakredazopetazatayojanamedure / / nakSatrapaTalAMzo yazcaturyojanameduraH // 28 // tasyoparitale svAtirbharaNI syAdadhastale / evaM nakSatrapaTalaM, cihnazcaturbhiraGkitam // 29 // idamarthato jambUdvIpaprajJaptivRttau / / carajyotizcakragatA, api proktA dhruvA sthirAH / tatpArzvavartinastArAstAnevAnubhramanti ca // 30 // nakSatra paTalamAM vacce abhijita nakSatra hoya che. jo ke abhijit vigere nakSatra bAramAM maMDalamAM che. 24. nakSatro pitAne cara merUnI dizAmAM kare che. te paNa A abhijit nakSatra zeSa agyAra nakSatranI apekSAe aMdara phare che. temaja te rIte mUla nakSatra AThamAM maMDalamAM sarvathI bAhya che, te paNa mRgazIrSa Adi 6 nakSatro bahAra pharanArA che. Ama aneka nakSatra bahAra pharanAra hovA chatAM, A mUla nakSatrane bahAra pharanArA bIjA nakSatranI apekSAe samudranI dizAmAM kaMIka bahAra pharatuM hovAthI tene bAhya kahevAya che. 25-27. tiSa cakranA bhramaNano vistAra, ekaso daza (11) janane che. temAM nakSatra paTalane aMza 4 ejanane che. 28. (A nakSatra paTalamAM) uparItalamAM svAti, adhastalamAM bharaNI, A pramANe nakSatra paTala cAra cihnathI yukta che. 29. A vAta arthathI zrI jabUdvIpa prajJaptinI vRttimAM kahelI che. cara jyotiSacakramAM rahelA paNa dhruvanA tArA sthira che. ane temAM pArzvavartI tArAo tenI ja AsapAsa bhame che. 30.
Page #276
--------------------------------------------------------------------------
________________ 215 tiSinAM vimAnane AkAra jyotizcakre carantyasmin , jyotiSkAH paJcadhA surAH / vimAnaiH svaizcandrasUryagrahanakSatratArakAH // 31 // pazcAnAmapyathaiteSAM, vimAnAnyanukurvate / saMsthAnena kapitthasya, phalamuttAnamarddhitam // 32 // nanu jyotirvimAnAni, kapitthA kRtIni cet / sUryacandravimAnAnAM, sthUlAnAmapi tAdRzAm // 33 // bADhamastu dUratayA, mastakoparivartinAm / / vartulatvapratibhAso'dhovartipu janeSvayam // 34 // yatkapitthaphalArddhasyApyUddha dUraM kRtasthiteH / parabhAgAdarzanato, valatvamavekSyate // 35 // kintUdayAstasamaye, tiryak cakramaNe katham / na tathA tAni dRzyante, tiryakSetrasthitAnyapi ? // 36 // atrocyatesAmastyena kapitthAIphalAkArANyamUni na / kintvamISAM vimAnAnAM, pIThAni tAdRzAnyatha / / 37 // A jyotiSa cakramAM candra, sUrya, graha, nakSatra ane tArA-A pAMca prakAranAM tiSka devatAo pota-potAnA vimAnamAM phare che. 31. A pAMca prakAranA jyotiSkanA vimAno urva mukhI kaThAnA ardha phalanA AkAravALA hoya che. 32. zakAda-tiSkanA vimAne ardhakaThAnI AkRtivALA che-tema kahe che, temAM jema kapitthanuM ardhaphaLa uce-dUra rAkhavAmAM Ave, te uparano bhAga na dekhavAthI adhavartI lokone goLAkAre dekhAya, tema ati sthUla paNa sUrya-caMdranA vimAne jyAre mastakanA uparanA bhAge Ave, tyAre dUra ane ardhavartI lekene goLAkAra dekhAya te barAbara che. paraMtu udaya ane asta samaye te tenuM saMkramaNa taLuM thatuM hoya che. te tyAre kema goLAkAra-vartulAkRti dekhAya che ? 33-36. samAdhAna -A sUrya-candranA vimAne saMpUrNatayA ardha-kapitha phalAkAre che tevuM nathI. paraMtu A vimAnanI pITha te AkAre rahelI che. A pITha upara rahelA je prAsAda (deva vimAno) che, te e rIte rahelA che ke jenA kAraNe bhUmi uparathI
Page #277
--------------------------------------------------------------------------
________________ 216 kSetraloka-sarga 25 prAsAdAzcaitadupari, tathA kathaMcana sthitAH / yathA pIThaH sahAkAro, bhUmnA vartulatA zrayet // 38 // ekAntataH samavRttatayA tu dUrabhAvataH / candrAdimaNDalAkAro, janAnAM pratibhAsate // 39 // tathAhuH vizeSaNavatIkArAH" addhakaviTThAgArA udayasthamaNammi kahaM na dIsaMti / sasisUrANa vimANAI tiriyakhettaTThiyAI ca // 39 // uttANaddhakaviTThAgAraM pIDhaM taduvari pAsAo / vaTTAve to samavaDhuM phUmAvALo rUSB || vizeSazcAtra prajJApanAsUtre-"je ya gahA joisammi cAraM caraMti keU agatiratiyA aTThAvIsa tivihA NakkhattadevagaNA (te) NANAsaMThANasaMThiyA ya," jIvAbhigamavRttAvapi-tathA ye grahA jyotizcakre cAraM caranti ketavo ye ca bAhyadvIpasamudraSvagatiratikA ye cASTAviMzatidevanakSatragaNAste sarve'pi nAnAvidhasaMsthAnasaMsthitAH, cazabdAttaptatapanIyavarNAzca // jatAM pITha sAthe te prAsAdo vartuLAkAre dekhAya che. jaNAya che. eTale ke dUravartI hovAthI lokone caMdrAdinA maMDalano AkAra ekAMte geLa dekhAya che. 37-39. vizeSaNavatImAM paNa kahyuM che ke, tiryakSetramAM rahelA cadra-sUryanA vimAna udaya ane asta vakhate ardha kapitha AkAravALA kema dekhAtA nathI ? 39A samAdhAnaH-ubhI ardha kapithanA AkAravALI pITha che. tenA upara ardha goLA. kAre prAsAde che. mATe dUrathI gaLAkAra dekhAya che. 39B zrI prajJApanA sUtramAM vizeSa che. tiSka cakanI aMdara je graha phare che, te traNa prakAranAM che. 1. ketu, 2. sthira, 3. 28 nakSatre. A traNe prakAranA nakSatra rUpI deva gaNe judA-judA saMsthAne rahelA che. zrI jIvAbhigama vRttimAM paNa kahyuM che ke je graha jyotiSa cakramAM phare che emAM je ketu, bAhya dvIpa samudramAM rahelA sthira graho tathA 28 deva-nakSatra gaNe, te badhA judA-judA saMsthAmAM rahelA che. ane "ra" kArathI badhA tapta suvarNanA varNavALA che.
Page #278
--------------------------------------------------------------------------
________________ jyotiSi vimAnanuM pramANa 217, ekasya yojanasyAMzAnekaSaSTisamudbhavAn / SaTpaJcAzatamindoH syAdvimAnaM vistRtAyatam // 40 // aMzAnetAdRzAnaSTAviMzati tat samucchritam / sarve jyotirvimAnA hi, nijavyAsArddhamucchitAH // 41 / / aSTacatvAriMzataM prAguktAMzAn vistRtAyatam / vivasvanmaNDalaM bhAgA~zcaturviMzatimucchtim // 42 // vizeSatastu-caturdaza zatAnyaSTaSaSTiH kozAstathopari / dhanu:zatAH saptadaza, catuyuktAH karatrayam // 43 // aGgalAH paJcadaza ca, catvAraH sAdhikA yavAH / tatAyataM candrabimbamutsedhAGgalamAnataH // 44 // zatAni dvAdazaikonaSaSTiH krozAstathopari / cApA dvAtriMzastrihastI, trayo'GgalAzca sAdhikAH // 45 // tatAyataM sUryabimbamutsedhAgulamAnataH / parikSepastu vijJayaH, svayamevAnayodvayoH // 46 / / pramANAgulajakrozadvayamAyatavistRtAH / syugrahANAM vimAnAste, krozamekaM samucchritAH // 47 // 1 yojanAnA 61 aMza karI ane temAMthI pa6 aMza pramANa candranuM vimAna lAMbu-pahoLu che ane 28 aMza uMcuM che. kAraNa ke badhA jyotiSka vimAno potAnI pahoLAIthI aDadhI uMcAIvALA hoya che. 40-41. pahelA kahyA pramANe yajananA 61 aMzamAMthI 48 aMza pramANa lAMbu paheltha sUrya vimAna cha bhane 24 maza yu che. 42. vizeSa utsadha AMgalanA pramANe gaNatrI karAya te caudasone aDasaTha (1468), gAu sattarane cAra (1704) dhanuSya, 3 hAtha, 15 AMgala ane sAdhika 4 cava aibhu pANu yandranu jima cha. mA utsedha mogalanu pramANa vAyu, 43-44 utsadha AMgalanA pramANathI 1259 koza, 32 dhanuSya, 3 hAtha, sAdhika 3 Agala, lAMbu. paheluM sUryanuM biMba che, jyAre A candra-sUrya biMbane usedhAMgula anya paridhi svayameva viyArI sevA: 45-46 pramANugulathI be keza lAMbA pahelA ane eka koza UMcA grahanA vimAno Deya che. 47. kSe-. 28
Page #279
--------------------------------------------------------------------------
________________ 218 kSetraloka-sarga 25 nakSatrANAM vimAnAca, krozamAyatavistRtAH / zArdrabruitA cho, pramANasamAnatA che 48 che. prmaannaaguljessvaasshsraaytvistRtaaH| tArAvimAnAH syuH paJcazatacApasamucchritAH // 49 // etacca tArAdevAnAmutkRSTasthitizAlinAm / parimANaM vimAnAnAM, jaghanyAyurjuSAM punaH // 50 // vimAnA dhanuSAM paJca, zatAnyAyatavistRtAH / teSAmarddhatRtIyAni, zatAni punarucchritAH // 51 // tathA ca tattvArthabhASyam-" sarvotkRSTAyAstArAyA arddhakozo jaghanyAyAH paJca dhanuHzatAni, viSkambhArddhavAhalyAzca bhavanti sarve," narakSetrAtta parato, mAnameSAM yathAkramam / etadarddhapramANena, vijJeyaM sthAyinAM sadA // 52 // tathoktam-" narakhettAu bahiM puNa addhapamANA ThiyA nicca" yogazAstre caturthaprakAzavRttau tu-"mAnupottarAtparatazcandrasUryA manuSyakSetrIyacandrasUryapramANA" ityuktamiti jJeyam , pramANAMgulathI nakSatranA vimAnanI laMbAI-pahoLAI eka keza che jyAre UMcAI adhakoza che. 48. pramANugula pramANe tArAnA vimAno eka hajAra dhanuSya lAMbA pahoLA hoya che ane pAMcaso dhanuSya UMcA hoya che. A parimANa utkRSTa AyuSyavALI tArA devatAonA vimAnanuM jANavuM. jayAre jaghanya AyuSyavALA tArA denA vimAne 500 dhanuSya lAMbA pahoLA ane 250 dhanuSya UMcA hoya che. 49-51. tatvArtha bhASyamAM kahyuM che ke utkRSTa AyuSyavALA tArAonuM vimAna ardhakezanuM hoya che ane jaghanya AyuvALA tArAonuM vimAna pAMcaso dhanuSya pramANa hoya che. sarvatra vimAnamAM viSka-vistAra karatAM ardha pramANa jADAI hoya che." narakSetrathI bahAra sadA sthira evA tiSka cakra vimAnanuM pramANa aDadhuM jANavuM. para. kahyuM che ke narakSetranI bahAra jatiSkanA vimAne adha pramANavALA ane nityasthira hoya che." jyAre yogazAstranAM cothA prakAzanI vRttimAM kahyuM che keH
Page #280
--------------------------------------------------------------------------
________________ jyotiSa vimAnanAM sevako 219 nirAlambAnyanAdhArANyavizrAmANi yadyapi / candrAdInAM vimAnAni, caranti svayameva hi // 53 // tathApIdRkSAbhiyogyanAmakarmAnubhAvataH / sphAritaskandhazirasaH, siMhAdyAkAradhAriNaH // 54 // apareSu sajAtIyahInajAtIyanAkiSu / nijasphAtiprakaTanAdatyantaM prItacetasaH // 55 // sthitvA sthitvA'dho vahante, nirjarA AbhiyogikAH / tadekakarmAdhikRtAH, sarvadAkhinamAnasAH // 56 // tribhirvizeSakam // pratyakSaM vIkSyamANatvAnna caitannopapadyate / asminmanuSyaloke'pi, kecidyathA''bhiyogikAH // 57 // tAdRkarmAnubhAvenAnubhavanto'pi dAsatAm / sajAtIyetarepUccaidarzayantaH svavaibhavam // 58 // mAnuSattara parvatanI AgaLa rahelA candra ane sUryo manuSya kSetrIya candra ane sUryanA pramANa jeTalA ja jANavA." A pramANe bhinna-bhinna mate che." A caMdrAdi vimAne AlaMbana rahita-AdhAra rahita ane vizrAma rahitapaNe svayameva (satata) cAle che. te paNa tevA prakAranA abhiyogya nAmakarmanA prabhAve, skaMdha-mastakane vistArIne siMhAdi AkArane dhAraNa karanArA, potAnA sajAtIya ane hInajAti devatAomAM pitAnI vizeSatA pragaTa karavAthI atyaMta khuza thayelA, vimAnanI nIce nIce rahIne Abhigika devatAo haMmezA A vimAnane vahana kare che ane pitAne A kArya karavAno adhikAra che tethI sarvadA prasanna manavALA rahe che. pa3-56. A anubhava pratyakSapaNe dekhAtuM hovAthI asaMgata nathI. jemake-A manuSya jagatamAM paNa keIka evA nokare tathA prakAranA karmane vaze dAsapaNu karatA hovA chatAM paNa potAnA sajAtIya anya lokemAM temAM potAne vaibhava-meTAI dekhADatA hoya che ke, "Avo prakhyAta ane mATe mANasa Ano svAmI che. ane A eno mAnIta che." AvI chApa pADI zakavAthI AnaMdita banelA nokaro, rathAdi vAhanamAM joDAIne tenA mAlikane sevatA hovA chatAM paNa gaurava ane AnaMda anubhave che. pa7-18.
Page #281
--------------------------------------------------------------------------
________________ 220 kSetraloka-saga 25 khyAtasya neturasya smaH, saMmatA iti sammadAt / sthAdilagnA dhAvantaH, sevante svamadhIzvaram // 59 // tribhirvizeSakam // nIcottamAni kRtyAni, proktAni svAminA manAk / dhAvantaH paJcaSA ekapade kurvanti harSitAH // 60 // tathAha tattvArthabhASyam- 'amUni ca jyotiSkavimAnAni lokasthityA prasaktAvasthitagatInyapi RddhivizeSadarzanArthamAbhiyogyanAmakarmodayAcca nityaM gatiratayo devA vahantI" ti / tatrApInduvimAnasya, pUrvasyAM subhagAgrimAH / gokSIraphenazItAMzudadhizaGkhatalojjvalAH // 61 // tIkSNavRttasthirasthaladaMSTAGkaravarAnanAH / raktotpaladalAkAralolA lalitatAlavaH // 62 // kSaudrapiNDapiMgalAkSAH, pUrNoruskandhavandhurAH / sallakSaNasvacchasaTAH, pucchAtucchazriyodbhaTAH // 63 // tapanIyamayaprauDhacitrayoktrakayantritAH / salIlagatayaH sphAravalavIyaparAkramAH // 64 // - svAmI vaDe darzAvavAmAM AvelA sAmAnya ke moTA kAmo ekI sAthe pAMca-cha orji -asti Sa pU4 42 cha. 60. tatvArtha bhASyamAM kahyuM che ke - "A jyotiSkanA vimAno tathA prakAranI loka sthitinA kAraNe satata niyata gativALA che. te paNa Rddhi vizeSa dekhADavA mATe ane abhigika nAmakarmanA udayathI Abhiyogika devatAo satata gati rucivALA banIne vimAnane vahana kare che. " Iti subhaga agrabhAgavALA, gAyanuM dUdha, phaNa, caMdra, dahI, zaMkha vagere padArtho jevA atyujajavala, tIkSaNa - goLAkAra - sthira sthApita dADhAothI aMkurita mukhavALA, rakta kamaladaLanA AkAravALI jIbhavALA, lAlitya-sabhara tAlu-pradezavALA, madhanA piMDa samA pILI AMkhavALA, pUrNa puSTa skaMdhathI zobhatA, sulakSaNopeta svaccha kezarAvALA, dIgha pUMchaDAnI zobhAthI epitA, suvarNamaya viziSTa jotarathI joDAelA, lIlA sahita gati karanAra, uchaLatA - balavIrya - parAkramavALA, AnaMda dAyaka siMhanAda dvArA daze
Page #282
--------------------------------------------------------------------------
________________ jyotiSa devanAM vAhane 221 siMhanAdaiH kRtAhlAdaiH, pUrayanto dizo daza / cataHsahasrapramitA, vahanti siMhanirjarAH // 65 // ghamaH | dakSiNasyAM sthUlavajramayakumbhasthaloddharAH / svairaM kuNDalitoddaNDazuNDAmaNDalamaNDitAH // 66 // tapanIyamayazrotrAvAjhayavajhavaH | avazvavidyAnnasattapurADhayAH || 67 che. bhUrisindUrazirasazcalaccAmaracAravaH / muvIfmaLiyogamA || 68 | rUpyarajjulasa dghaNTAyugaladhvanimajulAH / veDUyaMdaNDoddaNDAMzutIvravajramayAGkazAH // 69 // punaH punaH parAvRttapucchAH puSTA mahonnatAH / kUrmAkArakramA valgugatayaH sphAravikramAH // 70 // vimAnAni zazAGkAnAM, vahanti gajanirjarAH / dhanavanmaGgha garjantazcatuHsahasrasammitAH // 71 // SaDbhiH kulakam pratIcyAM subhagAH zvetA, dRpyatkakudasundarAH / ayoghanaghanasthUlatanavaH pUrNalakSaNAH // 72 // dizAne bharI detA, evA siMharUpI cArahajAra (4,000 ) devatAo pUrva dizAmAM caMdra vimAnanuM vahana kArya karI rahyA che. 61-65. vizALa vijaya kuMbhasthalathI bahu zobhatA, IcchAnusAra kuMDalAkAre vALelI uMcI sUMDhathI maMDita, suvarNa maMDita karNanA prAMta bhAgathI suzobhita, kAMcana maDhelA daMtazULanA aMtabhAgothI opatA, ati siMdUrathI jenuM kapALa raMgAyuM che evA, calAyamAna cAmarothI zobhatA suvarNanI ghUgharI yukta maNimaya kaMThA-bhUSaNathI zobhatA, rUpAnI derImAM laTakavAelA ghaMTA yugalanA vinithI suMdara dekhAtA, vaiDUryamaya daMDaupara sthApita thayela atyaMta tejasvI vAratnamaya aMkuza dhAraNa karanArA, vAraMvAra haratI pharatI pUMchaDIthI zobhatA, puSTa, mahA - unnata, kAcabA jevA pagavALA, lAlitya pUrNa gativALA jhaLahaLatA parAkramathI sahita cAra hajAranI saMkhyAmAM gajasvarUpI devatAo meghanI jema garava karatAM dakSiNa dizAmAM rahIne caMdranA vimAnane vahana kare che. 66-71. pazcimadizAmAM vRSabharUpI devatAo caMdranA vimAnane vahana kare che. je subhaga
Page #283
--------------------------------------------------------------------------
________________ 222 ' atyanta kamanIyauSThAH, kopanna mritAnanAH / musijomaghataya, pInaTTATIsaTAH // 7rU // supArzvA mAMsala skandhAH pralamvapucchapezalAH / tulyAtitIkSNazRGgAgrA, nAnAgativizAradAH // 74 // tapanIyodbhutajihvAtAlako vajrajitkhurAH / hATikA/nA, mIropritalitAH // 1 // sauvarNabhUSaNA ratnakiGkiNImAlabhAriNaH / catuHsahasrasaGkhyAstAnyudvahanti vRSAmarAH // 76 // paJcabhiH kulakam urIjyAM mutramA: zvetA, yuvAnaH pIvazeSatAH / mallikApuSpazubhrAkSAH, sAkSAttAgrajA iva // 77 // abhyastanAnAgamanA, javanAH pavanA iva / dhAnollaGghanakrIDA kUrddanAdijitazramAH // 78 // lakSaNopetasarvAGgAH zasta vistIrNakesarAH / vyaJjayantazcalatpucchacAmareNAzvarAjatAm // 79 // tapanIyakhurAjihvAtAlavaH sthAsakAdibhiH / ramyA ratnamayairvakralalATAdivibhUSaNaiH // 80 // kSetralAka-saga 25 che, zveta che, majabUta skadhathI suMdara che, tathA leADhAnA ghana jevA sthUla zarIravALA che, pUrNa lakSaNa yukta che. atyaMta suMdara hATa dharAve che. kamanIya ane kaIka namelA mukha vALA che. jemanI rAmarAjI atyaMta snigdha ane tejasvI che, jemanI keDa puSTa ane gALAkRti che. jemanA paDakhA dekhAvaDA che, jemanuM 'dha mAMsa yukta che. lAMbA pUchaDAthI darzanIya che, jemanA ziMgaDAnA agrabhAga eka sarakhA ane ati tIkSNa che, jAta--jAtanI gatimAM vizArada che. suvarNa sadeza jIbha ane tAluvALA che, vane paNa jIte tevA kaThAra khuravALA che, jemanA dAMta sphaTika jevA ujvala che, gabhIra ane bhedI garjanA karanArA che, seAnAnA AbhUSaNa tathA ratnanI ghUgharIonI mALAne je dhAraNa kare che--evA cArahajAra (4000) RSabha devatAe che. 72-76. ca'dranA vimAnAnI uttaradizA tarapha cAra hajAra azvarUpane dharatA evA devatAe vimAnane vahana kare che. jee atyata prabhAyukta che, zvetavarNI che, cuvAna dehavALA che, puSTa ane unnata che. mallikA (eka prakAranI camelI)nA puSpa jevI zubha AMkhAvALA che, sAkSAt jANe garUDanA mATAbhAI jevA (vizALakAya ane khaliSTha che.) judA-judA
Page #284
--------------------------------------------------------------------------
________________ jyotiSa vimAnanAM vAhana 223 harimelakagucchena, mUrbhinirmitazekharAH / harSaheSitahelAmiH, pUrayanto'bhito'mbaram // 81 // catvAryeva sahasrANi, hayarUSabhRtaH surAH / sudhAMzunAM vimAnAni, vahutti mudritA sAra 82 | paNafmaH che sUryodayAGkitA prAcI, yathA'nyadehinAM tathA / / jyotiSkANAM nizcitaiva, na sambhavati yadyapi // 83 // candrAdInAM tathA'pyeSAM yA diggantumabhIpsitA / sA prAcI syAnimittajJaiH, kSutAdau kalpyate yathA // 84 // tatastadanusAreNa, dizo'nyA dakSiNAdikAH / vimAnavAhinAmevaM, sUktaH prAgadigavinizcayaH // 85 // SoDazaiva sahasrANi, kRtasiMhAdimUrtayaH / vimAna mRtarAnAM, vanti trizA sA che 86 prakAranI gatinA abhyAsavALA che, tathA pavana jevI vegilI gativALA che, deDavuMkUdavuM-ullaMghana karavuM-kIDA karavI-pachADavuM vigeremAM zramane jItelA che, jemanA sarva aMga lakSaNathI yukta che, jemanI kezarA prazasta ane pahoLI che, cAlatA evA paMchaDArUpI cAmara vaDe ghaDAmAM potAnA rAjapaNAne (agrimatA-viziSTatAne) dekhADe che, jemanA khura-jIbha ane tAla svaNamaya che, ranamaya alaMkAro ane sUkhanA lalATanA ghareNu vaDe jeo ramya che. mAthAmAM rahelA kalagInA gucchAthI jANe zikharavALA hoya tevA bhAse che. ane harSathI karelA cheSAravadvArA cArebAju AkAzane puratA evA uttara dizAnA azvarUpa devatAo che. 77-82. je ke-je rIte anya prANIo mATe pUrvAdi dizA eTale ke, sUryodaya thAya te pUrva dizA tevuM nizcita che. te pramANe tibbo mATe nizcita nathI. chatAM paNa caMdrAdine javA mATe je dizA Icchita hoya tene pUrva dizA samajavI. jema nimittazAstravettAo chIMka vigeremAM dizAnI kalpanA kare che te mujaba. A rIte jatiSka mATe nirNita thayela eka pUrvadizAnA AdhAre anya dakSiNAdi dizAo nakkI thAya che. vimAnavAhI devAnA viSayamAM paNa kahevAela dizAono nizcaya A rIte karavo. 83-85. A pramANe siMhAdinI AkRti karIne soLa hajAra (16,000) deva hamezA caMdranAM vimAnane vahana kare che. 86.
Page #285
--------------------------------------------------------------------------
________________ 224 kSetraloka-saga 25 anenaiva dikkrameNa, vimAnAn bhAsvatAmapi / vahantyetAvanta eva, siMhAdyAkRtayaH surAH // 87 // vahanti ca vimAnAni, grahANAM tAdRzAH surAH dve dve sahanne pratyAzaM, sahasrANyaSTa te'khilAH // 88 // udatti 2 nakSatravimAnatAdarazAda surata | sthitA pratyAghava, sahaaafmatA savA | 86 ! samudrAnti gharavAze, pAgnajItA sthitA ! tArakANAM vimAnAni, siMhAdhAkRtayo'marAH // 90 // sarvempo mAtA, zarAra prAtaH | tigmatviSo grahAstebhyaH, khyAtAH satvaragAminaH // 91 // vizeSastveSa tatrApi, sarvAlpagatayo budhAH / tebhyaH zukrAH zIghratarAstebhyo'pi kSitisUnavaH // 92 // prakRSTagatayastebhyaH, surAcAryAstato'pi hi / thAtA: zanaizcarAH kSiprAtAtarikramaH || 13 | tembarativAni, nakSatrAuna roDa ira | tAra I: kSikAto, nirdiSTAH vaNadaSTimiH || 14 che. Aja dizAonA kama vaDe siMhAdi AkRtinA dhAraka eTalAja devo eTale ke soLa hajAra (16,000) deva sUryonA vimAnone vahe che. 87, grahonA vimAnone te prakAranA (te mujaba AkRtivALA ) devatAo pratyeka dizAmAM be-be hajAra (2,000) kula ATha hajAra (8,000) devatAo vahana kare che. 88. nakSatranA vimAnone (paNa) tevA prakAranA eTale ke tevI ja AkRtivALA pratyeka dizAmAM eka-eka hajAra devatAo vahana kare che. (cAreya dizAnA thaIne cAra cAra hajAra (4,000 che.) 89. pratyeka dizAmAM siMhAdi AkRtivALA 500-500 devatAo tArAnA vimAnane vahana kare che, ( cAreya dizAnA bhegA karatAM be hajAra [2,000] de che.) 90. - jyotiSkomAM sarvathI maMdagativALA candranA vimAne che, tenAthI zIvra gativALA sUryanA vimAne che. tenAthI grahonA vimAno tvaritagativALA che. temAM vizeSa e che ke, grahomAM budha e sauthI a95gativALA, tenAthI zIghragati zukranI che, tenAthI zIghagati maMgalanI che ane tenAthI zIghragati bRhaspatinI che ane tenAthI zIghragati
Page #286
--------------------------------------------------------------------------
________________ tArAonuM aMtara 225 sarvebhyo'pyevamalpiSThagatayo'mRtabhAnavaH / sarvebhyaH kSipragatayastArakAH parikIrtitAH // 95 / / jambUdvIpe'tha tArANAmeSAM dvedhA mitho'ntaram / nirvyAghAtikamityekaM, paraM vyAghAtasambhavam // 96 // tatra madhyasthazailAdivyavadhAyakanirmitam / vyAdhAtikamantaraM syAdvitIyaM tu svabhAvajam // 97 // syAd dvidhaikaikamapyetajaghanyotkRSTabhedataH / evaM caturvidhaM tArAvimAnAnAM mitho'ntaram // 98 // tatra ca-zatAni paJca dhanuSAM, svAbhAvikaM jaghanyataH / utkarSato dve gavyUte, jagatsvAbhAvyatastathA // 99 // jaghanyato yojanAnAM, saSaTSaSTi zatadvayam / vyAghAtikamantaraM syAdbhAvanA tatra dayate // 100 // catvAri yojanazatAnyuttaGgo niSadhAcalaH / kUTAnyasyopari paJcazatatuGgAni tAni ca // 101 // zanaranI tatvoe kahelI che. tenAthI nakSatronA vimAnanI gati vadhu vegavaMtI che. ane tenAthI tArAonA vimAnanI gati sarvajJa bhagavaMte e sauthI tIvra kahI che. A pramANe sarvathI alapa gativALA caMdra ane sUryanA vimAne che. ane sarvathI satvara gativALA tArAnA vimAne kahelA che. 91-96. jabUdvIpanA tArAonuM aMtara be prakAranuM che. (1) vyAghAtika ane nirvAghA tika, temAM madhyamAM rahelA parvatAdinA kAraNe je aMtara paDe che, te vyAghAtika aMtara che. jyAre bIju svAbhAvika aMtara che. A banne prakAranA aMtara paNa jaghanya ane utkRSTa-ema be prakAre che. A rIte tArA vimAnanuM paraspara aMtara cAra prakAre thAya che. 96-98. AmAM svAbhAvika (nirvAghAta) aMtaramAM jaghanya aMtara 500 dhanuSyanuM ane utkRSTa aMtara be gAunuM (4000 ghanuSya) che. jagatane svabhAva ja AvA prakArano che. 99. vyAghAtika aMtara jaghanyathI 266 jana che. ane tenI bhAvanA A pramANe che. niSadha parvata cAraso (400) yeAjana uco che. enA upara pAMcase (500) jana uttuMga phUTe che (zikharo che.) A rUTo apastale viSThabha AyAmamAM pAMca kSe-u. 29
Page #287
--------------------------------------------------------------------------
________________ 226 kSetraloka-saga 25 viSkambhAyAmataH paJca, yojanAnAM zatAnyadhaH / madhyadeze punaH paJcasasatyADhayaM zatatrayam // 102 // uparyaddhatRtIyAni, zatAnyatha svabhAvataH / vimucya yojanAnyaSTASTaiteSAM pArzvayoyoH // 103 // paribhramanti tArANAM, vimAnAni bhavettataH / teSAM prAguditaM vyAghAtikaM jaghanyamantaram // 104 // yojanAnAM sahasrANi, dvAdaza dve zate tathA / dvicatvAriMzadadhike, jyeSThaM vyAghAtikAntaram // 105 // etattArAvimAnAnAM, syAnmerau vyavadhAyake / yadyojanasahasrANi, dazAsau vistRtAyataH // 106 // ekAdaza zatAnyekaviMzAnyasmAca dUrataH / bhramantyubhayatastArAstataH syAduktamantaram // 107 // yadyapyUca' sanavateH, saptazatyA vyAtikrame / merau yathoktau na vyAsAyAmau sambhavato yataH // 108 / / navaikAdazajA aMzA, yojanAnyekasaptatiH / / iyadbhUniSThaviSkambhAyAmAdatrAsya hIyate // 109 // (500) jana che ane madhyabhAge viSkabhAyAmathI traNase paMcotera (375) yojana che ane upara aDhIse (250) jana che. have A zikharonI banne bAju svAbhAvika rIte ja ATha-ATha yojana cheDIne tArAnA vimAne phare che, tethI prathama kahyuM te (mse| ch|s4 [266] yenanu) vyApAti dhanya mata2 thAya che. 100-104. tArAonuM arasa-parasa jyeSTha vyAghAtika aMtara bAra hajAra basone beMtAlIza (12,242) yAnanu thAya che. 105. tArAonuM Sa vyAghAtika aMtara merUnA vyavadhAnathI thAya che. kAraNa ke merU 5tanI mA-5 zata2 (10,000) yona cha. 106. merU parvatanI banne bAju agyArase ekavIsa (1121) yojana dUra ' tArAonA vimAna parizramAyu 42 che. tethI ta (mA2612 ase meM tAlIza (12,242) yenanuM) utkRSTa vyAghAtika aMtara Ave che. 107. ne (samabhUtathI) sAta navu (780 ) ye the bhe3 patana vi04bhAyAma pahelA kahyo che eTale ke dazahajAra (10,000) yeAjana rahetuM nathI, kAraNake
Page #288
--------------------------------------------------------------------------
________________ tArAnAM vimAnAnuM varNana paramuktamidaM svalponatAyA avivakSayA / anyathA pratyavasthAnaM jJeyaM vA'sya bahuzrutAt // 110 // evaM jambUdvIpa eva, vijJeyaM tArakAntaram / havA,yiMtrakRtipu, zvetavu na datte / 2 / / tathoktaM saGgrahaNIsUtre - " tArassa ya tArassa ya jaMbUdIvammi aMtaraM guruyaM / jaMbUdvIpaprajJaptisUtre'pi - " jaMbUdvIve NaM dIve tArAe ya 2 kevai abAhAe aMtare " " rAtri / amI vimAnAH sarve'pi samantataH prasRtvaraiH / atyujjvalAH prabhApUrairdurIkRtatamo'GkurAH // 112 // AzcaryakRnnUtnaratnasvarNavicchittizAlinaH / vAtoddhatavaijayantIpatAkA kAntamaulayaH // 113 // chattrAticchatra kopetAH, svarNaratnavinirmitaiH tRAizivara: rastA, muravasparzI: samantataH // 4 // paNNatte ? 220 bhUmigata viSNu bhAyAmamAMthI 711 yAjana echA thAya che. pazu A ghaTADA thADA (kiMcit ) hAvAthI tenI vivakSA karyA vagara A vAta kahelI che. bAkI to bahuzrute pAsethI A vAtane cAkkasa nirNaya karavA. 108-110. tArAonuM pArasparika kahevAeluM A aMtara ja budvIpamAM ja jANuchuM. bAkI lavaNu samudrAdimAM ukta aMtara jovA maLatuM nathI. 111. sAkSIrUpe-sa'grahaNI sUtramAM A pramANe kahyuM cheH-'jamUdrIpanI aMdara eka tArAthI khIjA tArAnuM utkRSTa a`tara ityAdi' ja mUddIpaprajJapti sUtramAM paNa kahyuM che: 'ja bUDhIpanI adara eka tArAthI bIjA tArAnuM akhAdhA aMtara keTaluM che?' vigere ( ' A pramANe jabUdrIpamAM tArAonuM aMtara ' kahyuM tethI anyadvIpAdi karatAM ja mUddIpanA tArAnI vyavasthA bhinna che, te pratIta thAya che. ) tArAnA vimAne nu'vistRta varNana:-tArAnA A sa` vimAnA ati ujajavala che. cAre bAju prasaratAM prabhAnA puMjathI aMdhakAranA aMkura dura karanArA che. Azcaya kAraka (ati suMdara) evA nUtanaratnA ane suvarNanI krAntinI chaTAthI zAle che. pavanathI pharakatI dhajA-patAkAthI tene upaparatana bhAga suMdara lAge che. chatra tenI upara chatra-A pramANe chatrAtichatrothI yukta suvarNa ane ratna nirmita thAMbhalIenA zikharothI suMdara-prazasta dekhAtA ane sarvAMtaH sukhakArI sparzavALA che. vikasvara evA zatapatra kamaLA-puMDarIka
Page #289
--------------------------------------------------------------------------
________________ 28 kSetraloka-saga 25 vizva zApa, geii puN! ratnA candra ramyAzca, vividharmaNidAmamiH // 115 // antarbahistapanIyavAlukAprastaTodbhaTAH / / ratnastambhazatodazcanmarIcicakracAravaH // 116 // tatra svasvavimAneSu, svasvotpAdAspadeSu ca / utpanta kAtipikA, ghaagvyAnusAra | 27 . jyotizcakrAdhipau tatra, mahAntau zazibhAskarau / sAmAnikasahasrANAM caturNAmAtmarakSiNAm // 118 // SoDazAnAM sahasrANAM, parSadAM tisRNAmapi / senApatInAM saptAnAM, sainyAnAmapi tAvatAm // 119 // tathA saparivArANAM, mahiSINAM catasRNAm / jyotirvimAnakoTInAmIzAte puNyazAlinau / / 120 // trimivizeSakam // sAbhAyAmabhyantarAyAmetayoH santi nAkinAm / aSTau sahastrANi palyopamA sthitizAlinAm // 121 // vikarALa sALa, za madhyamari ! nyUnapalyopamArddhAyuHzAlinAM guNamAlinAm // 122 // kamaLa - veta kamaLo tathA ratnanA ardha caMdrake vaDe ane vividha maNimaya pu5mALAo dvArA atyaMta ramaNIya lAge che. aMdara-bAhya banne bAju suvarNamaya retInA prastarethI suMdara dekhAya che. ane ratnanA seMkaDo sthaMbhanI nikaLatI snAnA samUhathI suzobhita lAge che. 112-116. - tyAM potapotAnA vimAnonAM, potapotAnA utpatti sthAnamAM, pita pitAnA puNyAnusAra jyotiSka deve utpanna thAya che. 117. jyotiSa cakanA adhipati caMdra ane sUrya nAmanA meTA puNyazALI be devatAo che. teo cAra hajAra (4,000) sAmAnikadeve, seLa hajAra (16,000) AtmarakSaka deva, 3 prakAranI parSadAo, sAta senA ane sAta senApatio, parivAra yukta cAra agramahiSIo ane jAtiSInA keTi vimAnanuM anuzAsana kare che. 118-120. A caMdra-sUryane je traNa bAhya-madhyama ane atyaMtara parSadAo che, temAM atyaM. 'tara parSadAmAM AThahajAra (8,000) de che. je ardha palyopama sthitivALA che. madhyama parSadAmAM dazahajAra (10,000) de che. je kaMIka nyUna ardha papama sthitivALA
Page #290
--------------------------------------------------------------------------
________________ traNa padAonu lakSaNa dvAdazAtha sahasrANi devAnAM bAhyapadi / sAtirekapalyacaturvibhAgasthitidhAriNAm || 123 | devInAM zatamekaikaM, parSatsvasti tisRSvapi / tAsAM sthitiH kramAtpalyopamaturyalavo'dhikaH // 124 // eSa eva paripUrNI, dezanyUno'yameva ca / iyaM ca jIvAbhigamAtidiSTAsssAM sthitiH kila / / 125 / / jaMbUdvIpaprajJaptisUtrasaGgrahaNyAdyabhiprAyeNa tu candrasUryavimAneSu jaghanyato'pi palyopamacaturthabhAga evaM sthitiH kila ukteti jJeyam // tumbA ca truTitA parvAbhidhA etA bhavantyatha / sarvendvo: sAmAniSThAnAM, TvILAvi samA rUmAH // 26 // nanu parSattrayaM sarvasurendrANAM nirUpyate / vizeSastatra ka ivAntarmadhyAhyapadAm ! // 127 // atra brUmaH - zIghramabhyantarA parSadAhUtopaiti nAnyathA / pramoAvALavuM, gaurava'mA thato'daMti // 228 // 229 che. ane khAdya padAmAM bAra hajAra (12,000) devA che. je sAdhika na pahyApama sthitivALA che. 121-123. A traNe padAmAM se-sA devIe che. jemanuM' AyuSya kramazaH eka lava adhika - pa2Apama (abhyaMtara padAnI), } paDyeApama ( madhyama padAnI ), kiMcit nyUna palyeApama (bAhya padA)nu hAya che. devIonI sthitinu A mujabanu. varNana zrI jIvAbhigamanA AdhAre karyuM... che. 124-125. zrI jamUddIpaprajJapti sUtra tathA sa`grahaNI Adi granthAnA abhiprAye teA candrasUryanA vimAnAmAM jaghanya sthiti paNa pahyApamanA ceAtheA bhAga ja kahyo che. A (traNe) sabhAnA nAma anukrame (1) tumbA, (2) truTitA, (3) parvo che. sUrya -candranA sAmAnika devatAonI strIonI paNa A ja sabhA che. 126, zaMkA :-sava indronI traNa padyAnu nirUpaNa tA thAya che. kiMtu bAhya madhyama ane abhyaMtara padAmAM vizeSa zuM che? 127. samAdhAna-; abhyaMtara padmA, indranA khelAvyA pachI Ave che. emane ema nahi. eTale ke--'jarUra paDaye svAmIe tene khelAvavI paDe' A mujabanA gauravane Icche che. madhyama paTTA kheAlAvavAthI Ave che ane khAlAvyA vinA paNa Ave che. te padA peAtAnA svAmI taraphathI madhyama gauravane icche che, ane khAdya padAtA khelAvyA vinA
Page #291
--------------------------------------------------------------------------
________________ 230 kSetraloka-saga 25 madhyamA parSadAhUtA'nAhUtA'pyupasarpati / sA madhyamapratipattiviSayA yadadhIzitaH // 129 // anAhUtaiva bAhyA tu, parSadAyAti satvaram / kadApi nAyakAhvAnagauravaM sA hi nArhati // 130 // yadvotpanne kAryajAte, prAgAlocayati prabhuH / yayA sphItadhiyA saMsat , sA'bhyantarA sagauravA // 131 // nirNItametadasmAbhiH, kRte cAsminnayaM guNaH / etaccava naiva karttavyaM, doSo'smin vihite hyayam // 132 // itthamAlocitaM pUrva, yayA saha prapazcayet / guNadoSodbhAvanAtsA, madhyamA nAtigauravA // 133 // AlocanAgauravAcu, bAhyA bAhyA bhavetsabhA / karttavyametadyuSmAbhirityAjJAmeva sAhati // 134 // cyute candre'thavA bhAnau yAvannotpadyate'paraH / tAvadindravirahite, kAle tatsthAnakasthitim // 135 // ja Ave che. te parSada pitAnA mAlikanA AmaMtraNarUpa gauravane kadApi IcchatI nathI. 128-130. athavA traNa sabhAnuM bIjI rIte varNana kare che kaMIpaNa kArya Ave, tyAre Indra mahArAjA je sabhA sAthe nikhAlasapaNe UMDANathI maMtraNA-vicAraNA kare che, te gaurava saMpanna sabhA atyaMtara kahevAya che. 131. madhyama parSadA e bahu gauravavALI nathI. tenI (madhyama parSadA) sAthe Indra mahArAjAe, je atyaMtara parSada sAthe nirNaya karyo hoya, te jaNAvI A kArya karavAthI A guNa che, A kArya karavA jevuM nathI. A kArya karavAthI nukazAna che-A rIte pUrve vicArelI vAtonI vicAraNuM guNadoSanA pragaTIkaraNapUrvaka vicAre te madhyama parSadA che. 132-133. vicAraNuM ane gauravathI dUra evI bAhya sabhA che. jene IMdra mahArAjA tamAre Ama karavAnuM che-ema AjJA ja kare che. (A pramANe bhinna rIte paNa traNa sabhAenuM svarUpa samajavuM) 134. jyAre caMdra (Indra) athavA sUrya (IMdra) cyavI jAya ane bIjA utpanna na thAya tyAM sudhI Indra rahita samayamAM te sthAnanI sthitine jema rAjAthI zunya rAjya hAya
Page #292
--------------------------------------------------------------------------
________________ 231 jyotiSinAM cihno sAmAnikAH samuditAzcatvAraH paJca cottamAH / pAlayanti rAjyamiva, zUnyaM pradhAnapUruSAH // 136 // indrazUnyazca kAlaH syAjjaghanyaH smyaavdhiH| utkarSatazca SaNmAsAnityuktaM sarvadarzibhiH // 137 // tathoktaM jIvAbhigamasUtre jaMbUdvIpaprajJaptisUtre'pi - " tesiNaM bhaMte ! devANaM iMde 35 se miyA pati ?" rasthAHi | jyotiSkAH paJcadhA'pyete, devAzcandrAryamAdayaH / viziSTavastrAbharaNakiraNojjvalabhUghanAH // 138 // nAnAnUtnaratnazAlimaulimaNDitamaulayaH / saundaryalakSmIkalitA, dyotante lalitadyutaH // 139 // tatra candramasaH sarve, prabhAmaNDalasannibham / / mukuTAgre dadhatyahU, saJcandramaNDalAkRtim // 140 // sUryAstu cihna dadhati, mukuTAgrapratiSThitam / vivasvanmaNDalAkAraM, prabhAyA iva maNDalam // 141 // evaM svasvamaNDalAnukAricihnADhyamaulayaH / / zItogamAnujoyA, prahanakSatratA che 4ra che te vakhate pradhAna rAjya calAve, te rIte uttama evA cArathI pAMca sAmAnika devatAo bhegA thaIne pAlana kare che. 135-136. _iMdrathI zUnya kALa jaghanyathI eka samaya, ane utkRSTathI cha mAsane sadarzioe kahelo che. 137. zrI jIvAbhigamasUtra tathA zrI jaMbudvIpa prajJaptisUtramAM paNa te pramANe kahyuM che, "he bhagavAna! te devatAonA idra vI gayA bAda hamaNuM zuM kare?" ItyAdi... caMdra sUryAdi A pAMceya prakAranA jatiSI deve viziSTa vastra ane AbhAraNanA tejathI ujajavala zarIravALA, vividha prakAranA navAranathI bhatA, muguTathI dedIpyamAna mastakavALA, sauMdaryanI lakSmIthI yukta ane lalita kAtithI zobhe che. 138-139. suMdara evA caMdramaMDalanI AkRtivALA prabhAmaMDalarUpa cihane mukuTanA agrabhAge badhA caMdro (caMdrandro) dhAraNa kare che. 140. - tejomaDala svarUpa suryanA AkAravALA cihane mukuTA bhAge sUrya (sUryodro) dhAraNa kare che. 141. A pramANe pitA potAnA AkArane anusaranArA cihnathI yukta mukuTavALA caMdra nasuryanI jema-graha-nakSatra-tArAnA devatAo jANavA. 142.
Page #293
--------------------------------------------------------------------------
________________ 232 kSetraka-sarga 24 ___ tathA ca tatvArthabhASyam- " mukuTeSu ziromukuTopagUhimiH prabhAmaNDalakalpairujjvalaiH sUryacandragrahanakSatratArAmaNDalaiyathAsvaM cihana virAjamAnA dyutimanto jyotiSkA bhavantI"ti, atra ziromukuTopagUhimiriti mukuTAgrabhAgavartibhiriti / granthAntare punaruktamete candrAryamAdayaH / - nAmagghaTituM, puruM pUE vizvati che 43 // tathoktaM jIvAbhigamavRttI-" sarve'pi pratyekaM nAmAGkana prakaTitaM cihna mukuTe yeSAM te tathA, kimuktaM bhavati ?-candrasya mukuTe candramaNDalaM lAJchanaM svanAmAGkaprakaTitaM, sUryasya sUryamaNDalaM, grahasya grahamaNDala" mityAdi, prajJApanAyAmapi, 'ptteynaasaMpAdifdhamaDA' kRti . uttaptasvarNavarNAGgA, sarve jyotipikAmarAH / pannA punarI, tArA parinnitAH | RNa che. sarvebhyo'lparddhayastArAstebhyo nakSatranirjarAH / mahaddhikA grahAstebhyo, bhavanti pracura yaH // 145 // zrI tasvArtha bhAgamAM kahyuM che keH mukuTanA agrabhAga upara vartatA tejamaMDala svarUpa, ujajavala, evA sUrya--caMdra-graha-nakSatra-tArArUpI pota-pitAnA cihnothI zobhatA evA dyutimAna jyotiSIo hoya che." graMthAntaramAM A pramANe kahyuM che ke "caMdra - sUrya vigere pota-potAnA nAma cithI aMkti mukuTane mastaka para dhAraNa kare che." 143. zrI jIvAbhigama vRttimAM kahyuM che ke, "badhA pitAnA nAmathI yukta mukuTane dhAraNa karanArA che. arthAt caMdranA mukuTamAM caMdranuM cihna ane pitAnuM nAma hoya che. sUryadevanA mukuTamAM sUryanuM cihna ane nAma aMkita hoya che. grahanA mukuTamAM grahanuM nAma ane cihna aMkti hoya che." ItyAdi. zrI prajJApanAmAM paNa kahyuM che ke, "pratyeka nAmathI aMkti evA pragaTa cihna yukta mukuTavALA tiSka de che." tapAvelA suvarNa sadazavarNavALA sarve jyotiSI de che. jyAre tArAo pAMce varNana kahelA che. 144. A pAMca prakAranA tiSIomAM tArA sarvathI alpa RddhivALA che. nakSatra tArAthI vadhu RddhivALA che, tenAthI graha adhika ane moTI =ddhivALA che. grahathI
Page #294
--------------------------------------------------------------------------
________________ 233 caMdranI cAra paTamahiSIo aMge grahebhyo'pi vivasvanto, maharddhikAstato'pi ca / jyotizcakrasya rAjAno, rAjAno'dhikaRddhayaH // 146 // catasro'gramahiSyaH syuH, zItAMzostAzca nAmataH / candraprabhA ca jyotsnAbhA'thAciaulI prabhaGkarA // 147 / / sAmprataM tu-etAH pUrvabhave'rakSupuryoM vRddhakumArikAH / candraprabhAdIsvAkhyAnurUpAkhyApitRkAH smRtAH // 148 // candrazrIprabhRtisvAkhyAtulyAkhyamAtRkAH kramAt / puSpacUlAryikAziSyAH, zrIpArthAt prAptasaMyamAH // 149 // kiJcidvirAdhya cAritramapratikramya pAkSikIm / kRtvA saMlekhanAM mRtvA, vimAne candranAmani // 150 // candrAgramahiSItvenotpannAH siMhAsaneSu ca / bhAnti svAkhyAsamAkhyeSu, bhatasthityarddhajIvitAH // 151 // sUryAgrahamahiSINAmapyevaM caritamyatAm / kintu tA mathurApuryAmabhUvan pUrvajanmani / / 152 // sUryo vizeSa RddhivALA che. ane tenAthI jyotiSa cakranA rAjA evA caMdro pracura ddhivALA che. 145-146. caMdranI cAra agra mahiSIo hoya che. jenA nAma anukrame caMdraprabhA, jyasnAbhA, arcimAvI ane prabhaMkarA che. 147. - vartamAnamAM caMdranI je A nAmanI cAra mahiSIo che tene pUrvabhavana vRttAMta A pramANe che. pitAnA nAmane anurUpa caMdraprabhaAdi nAmavALA pitAnI moTI putrIo araNupurImAM hatI. jemanI mAtAnAM nAma caMdrazrI vigere potAnA nAmane tulya hatA. temaNe puSpacUlA sAdavajI pAse zrI pArzvanAtha bhagavAnanA haste dIkSA lIdhI hatI. paraMtu cAritrane kaMIka virAdhIne, pAkSika AlocanA karyA vinA, aMte saMlekhanA karIne tyAMthI mRtyu pAmIne, caMdra nAmanA vimAnamAM caMdranI agramahiSIo tarIke utpanna thayelI che. je potAnA nAma pramANe nAmavALA siMhAsana upara zebhe che. ane teonuM AyuSya caMdrathI ardha che. 148-151. sUryanI paTTadevIonuM caritra paNa e ja pramANe che. paraMtu pUrvabhavamAM mathurApurImAM hatI. 152. kSe- 30
Page #295
--------------------------------------------------------------------------
________________ 234 kSetraka-sarga ra5 ekaikasyA, paTTadevyAH , parivAraH pRthak pRthak / catvAryeva sahasrANi, devInAmutkaTatviSAm // 153 // evamuktaprakAreNa, sapUrvAparamIlane / syuH patnInAM sahasrANi, SoDazAnuSNarociSaH // 154 / / tathaikaikA'gramahiSI, prAguktA zItarociSaH / bhartuMstathAvidhAmicchAmupalabhya ratakSaNe // 155 // vilAsahAsalalitAn, salIlAdabhravibhramAn / devIsahasrAMzcaturaH, svAtmatulyAn vikurvayet // 156 // tathoktaM jIvAbhigamasUtre-" pabhU NaM tAo egamegA devI annAiM cattAri devIsahassAI parivAraM viuvittae " iti / yattu jambUdvIpaprajJaptisUtre "pabhU NaM tAo egamegA devI annaM devisahassa viuvitte|" iti uktaM tadidaM matAntaraM jJeyam // tadetaccandradevasyAntaHpuraM parikIrtitam / siddhAntabhASayA caitattuTikaM paribhASitam // 157 // uktazca jIvAbhigamacUrNI-"traTikamantaH puramapadizyate" iti / A dareka paTTadevIono alaga-alaga cArahajAra devIone parivAra hoya che. je devIo ati tejavinA hoya che. cAra paTTarANInA cAra-cAra hajArano saravALo soLa hajAra thAya che. eTale caMdranI seLa hajAra patnIo hoya che. 153-154. tathA caMdranI pahelA kahevAelI cAra agramahiSIo paikI eka-eka paNa potAnA svAminI tathA prakAranI IcchAne joIne rata samaye vilAsa hAsyanA lAlitya sabhara, lIlApUrvakanA atyaMta vibhramane dhAraNa karatI evI pitAnA tulya cAra hajAra devIone vive che. 155-156. zrIjIvAbhigama sUtramAM eka-eka devI cAra hajAra devIne vikuve che. ane jaMbUdvIpa prajJaptisUtramAM kahyuM che-"te candramAnI eka-eka devI bIjI (eka-eka) hajAra devIone parivAra vikuve che. te matAntara samajo. A pramANe candradevanA aMtaHpuranI vAta karI je siddhAntanI paribhASAmAM truTika uThevAya che. 157. zrIjIvAbhigamanI cUrNimAM kahyuM che keH "aMtaHpura eTale truTika kahevAya che."
Page #296
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUrya--caMdranAM divyabhAga vilAsa tathA mANuvakasta`bha aMge jyotiSkendrasya sUryasyApyevamantaHpurasthitiH / tAvAr IvAo, viveLAne sAvatI // 8 // nAnAsagramahiSyastu proktAstIrthakarairimAH / sUryaprabhA cAtapAbhA'thArcirmAlI prabhaGkarA // 159 // anenAntaHpuraparicchadenendudivAkarau / nityaM parivRtau svasvavimAnAntaryathAsukham // 160 // sudharmAyAM saMsadIndusUrya siMhAsane sthitau / hRdyAtodyanAda mizrairgItaiH sphItaizca nATakaiH // 161 // bhuJjAnau divyaviSayopabhogAn bhAgyabhAsurau / na jAnIto vyatItAni saMvatsarazatAnyapi // 162 // na zaknutaH sudharmAyAM paraM katai ratikriyAm / tatrAsannajinasakthyAzAtanAbhayabhIrukau // 163 // santi tra mANavaka caityastambhe svayambhuvAm | vAjrikeSu samudgeSu, sakthIni zivamIyuSAm // 164 // caiAtikendra sUryanA ataHpuranI sthiti paNa A pramANe che. devInA parivAra paNa teTalA che. viSu.NA paNa teTalI ja jANavI. 158. sUryanI agramahiSIenA nAma zrItItha karee A pramANe kahelA che. 1 sUryaprabhA, 2 AtapAbhA, 3 arcimAlI, 4 prabha'karA. 1pa9. 235 A antaHpura tathA tenA parivArathI nitya parivarelA evA A sU--candra Indro pota-potAnA vimAnanI aMdara sukhapUrNAMka sudharma sabhAmAM sUrya ane candra nAmanA siMhAsana upara rahIne suMdara vAjiMtranA nAdathI mizra evA gIta (ne sAMbhaLavA vaDe) ane suMdara nATaka zvetA divya viSayApabhAgane bhAgavatAM bhAgyathI tejasvI evA te vItelA sekaDA varSoMne jANatA nathI. 160-162. bhayathI te sU ahIM[A sudharmA sabhAmAM ] mANuvaka caityasta`bhamAM vajranA DAbalAmAM mekSamAM gayelA evA svayaMbhU jinezvarAnA hADakA haiAya che. 164. tyAM najIka rahelA zrIjinezvaradevanA asthinA AzAtanAnA ane candra indro sudharmAMsabhAnI aMdara bhAga bhAgavatA nathI. 163.
Page #297
--------------------------------------------------------------------------
________________ 236 kSetraloka-sarga 25 tAni cendozca bhAnozca, pareSAmapi nAkinAm / vandanIyAni pUjyAni, stutyAni jinacaityavat // 165 // evaM grahANAM nakSatratArakANAmapi sphuTam / / catasro'gramahiSyaH syuH, tAsAM nAmAnyamUni ca // 166 // vijayA vejayantI ca, jayantI cAparAjitA / bhavantyamISAM sarveSAmapyetaireva nAmabhiH // 167 // atha candravimAne'smin , jaghanyA nAkinAM sthitiH / palyopamasya turyAMza, utkRSTA'tha nirUpyate // 168 // ekaM palyopamaM varSalakSeNaikena sAdhikam / jaghanyA'rkavimAne'pi, sthitizcandravimAnavat // 169 // utkRSTAbdasahasreNAdhikaM palyopamaM bhavet / yadyapi sthitirandvoH , kanIyasI na sambhavet // 170 // tathApyeSu vimAneSu, trividhAH santi nAkinaH / vimAnanAyakAzcandrAdayastatsadRzAH pare // 171 / / parivArasurAzcAnye, syurAtmarakSakAdayaH / / tatrAdhIzvaratattulyApekSayA paramA sthitiH // 172 // A mokSagata-paramAtmAnA asthi, te sUrya-candra ane bIjA paNa devatAone jinezvaranI mUrtinI mAphaka vaMdanIya-pUjanIya-stavanIya che. 165. AvI rIte graha-nakSatra-tArAone paNa cAra-cAra amahiSIo hoya che, tenA nAme A pramANe che. 1 vijyA, 2 vaijaya-tI, 3 jayaMtI ane 4 aparAjitA. A ja nAmanI A sarvene agramahiSIya hoya che. 166-167. A candranA vimAnamAM rahelA devatAonI jaghanya sthiti eka caturthAza(3) palyopama hoya che. ane utkRSTa sthiti 1 lAkha varSa adhika eka palyopama. sUrya vimAnamAM paNa jaghanya sthiti candra vimAnanI jeTalI hoya che. ane utkRSTa sthiti 1 hajAra varSa adhika 1 palyopama hoya che. jo ke sUrya ke candrane pitAne jaghanya sthiti tI nathI. 168-170. te paNa A vimAnamAM traNa prakAranA devatAo hoya che. 1 vimAnanA adhipati candra vigere tathA 2 temanA sAmAnika devatAo, 3 AtmarakSaka vigere parivAra devatAo, ema traNa prakAra che.
Page #298
--------------------------------------------------------------------------
________________ caMdra-sUryagraha ane nakSatra devAnI sthiti aMge jaghanyAtmarakSakAdiparicchadavyapekSayA / evaM grahavimAnAdiSvapi bhAvyaM sthitidvayam // 173 // cAndre vimAne devInAM, sthitiruktA garIyasI / palyopamA paJcAzatsaMvatsarasahasrayuk // 974 // sthitiH sUryavimAneSu devInAM paramA bhavet / arddha palyopamasyAbdazataiH paJcabhiranvitam // 175 // sUryacandravimAneSu sthitirAsAM jaghanyataH / jyopamanaturthAMza:, prajJo jJAnipu vaiH // 276 // grahANAM ca vimAneSu devAnAmalpikA sthitiH / palyopamasya turyAMzo, gurbI palyopamaM matam // 177 // sthitirdevInAM tu palyopamaturyalavo laghuH / tepUrA te nirdiSTA, yAda nIrtha // 278 || nakSatrANAM vimAneSu jaghanyA nAkinAM sthitiH / palyopama caturthAMzaH, palyopamArddhamuttarA // 179 // tyAM nAyaka tathA temanA sAmAnika devatAnI apekSAe paramasthiti hAya che, ane AtmarakSakArtti parivAranI apekSAe jaghanyasthiti ( eTale ke utkRSTathI utaratI madhyama ane jaghanya banne) hAya che. e pramANe grahanAM vimAna AdimAM paNa e prakAranI sthiti samajI levI. 171-173. 237 candra vimAnamAM devIonI utkRSTasthiti 50,000 varSIyukta adha pakSe pamanI kahelI che. 174. sUrya vimAnanI devIenI utkRSTasthiti 500 varSa yukta adha patyeApamanI che. 175. sUrya-candra vimAnamAM devIenI jaghanya sthiti munipugavAe eka caturthAM'za() paDyeApama kahelI che. 176. grahanA vimAnAmAM devAnI jaghanyasthiti eka caturthAMza () paDyeApamanI che. ane utkRSTa sthiti eka (1) palseApamanI kahelI che. 177. grahanA vimAnAmAM devIonI jadhanyasthiti eka caturthA'(4) palcApamanI che. ane utkRSTa sthiti a() paDyeApamanI zrIjinezvara devAe kahelI che. 178. nakSatrAnA vimAneAnI jaghanya sthiti eka caturthAM'za(?) paDyeApamanI che. ane utkRSTa sthiti adha (?) palyApamanI kahelI che. 179.
Page #299
--------------------------------------------------------------------------
________________ 238 kSetraleAka-sa 25 teSu palyasya turyAzo, devInAM sthitirapikA | utkRSTA tu bhavettAsAM sa eva khalu sAdhikaH // 180 // sthitistArAvimAneSu devAnAM syAllaghIyasI / palyopamasyASTamo'zastu ryo'zastu garIyasI // 181 // sthitirdevInAM tu teSu laghvI dRSTA jinezvaraiH palyasyaivASTamo bhAgo, gurvI sa eva sAdhikaH / / 182 // eSu sUryAzvendavazca sarvastokA mithaH samAH tebhyo bhAni grahAstebhyastArAH saGkhyaguNAH kramAt // 183 // ete candrAdayaH prAyaH, prANInAM prasavakSaNe / tattApame vA, varSamatAnum // 284 // anukUlAH sukhaM kuryustattadrAzimupAgatAH / pratikUlAH punaH pIDAM prathayanti prathIyasIm // 185 // nanu duHkhasukhAni syuH, karmAyatAni dehinAm / memitradrAvai suteta ? // 86 // sataH nakSatranA vimAnAnI devIenI jadhasthiti eka caturthA'za (?) palyopamanI ane utkRSTasthiti sAdhika eka caturthAMza (?) palyopamanI hAya che. 180. tArAnA vimAnAnA devAnI jaghanyasthiti patyeApamanA AThameA bhAga (2) ane utkRSTa sthiti eka caturthAM'za (?) pakScApama tathA devInI jaghanyasthiti eka aSTamAMza () ane utkRSTasthiti sAdhika eka aSTamAMza palyopama jinezvarAe joelI che. 181-182. pa'cajAtiya jyAtiSNeAmAM sUrya-candro sauthI thADA (sakhyAmAM sauthI alpa) che. ane paraspara samAna sa`khyAvALA che. tenAthI ( sa`khyAmAM) sa`khyAta guNI nakSatre che, tenAthI sakhyAtaguNA graheA che, ane tenAthI saMkhyAtaguNA tArAe hAya che. 183, caMdra vagere A jyAtiSIe prANInA janma samaye te-te kAnA prAra'bhamAM athavA te| vamAsAdinI zarUAtamAM je anukULa hAya, te te-te rAzImAM gayelA prANione prAyaH sukha Ape che. ane pratikULa hAya, tA atyaMta pIDAne vistAre che. 184-185. ( ahiM prasa`gane pAmIne eka vicAraNIya praznottara prakha'dha graMthakAra karI rahyA che. prANIne prApta thatAM sukhA ke duHkhA karmAdhIna che, tevI sajjaDa mAnyatA jaina zAsana pharamAve che. teA pachI ahiM sukha-duHkhAdinA nimittarUpe jyAtiSIone kema gaNAvavAmAM
Page #300
--------------------------------------------------------------------------
________________ mu dU jovAnuM prayojana 239 AnukUlyaM prAtikUlyamAgatA apyamI kimu / / zubhAzubhAni kammANi, vyatItya kattumIzate ? // 187 // tato mudhA''stAmapare, nirgranthA niHspRhA api / jyotiHzAstrAnusAreNa, muhUttekSaNatatparAH // 188 // pravrAjanAdikRtyeSu, pravartante zubhAzayAH / svAmI meghakumArAdidIkSaNe tat kimaikSata ? // 189 // tuma chApavam | atrocyate'paricitazrutopaniSadAmayam / anAghrAtaguruparamparANAM vAkyaviplavaH // 190 // zrayatAmatra siddhAntarahasyAmRtazItalam / anuttarasurArAdhyapArampaptimuttaram // 191 // vipAkahetavaH paJca, syuH zubhAzubhakarmaNAm / dravyaM kSetraM ca kAlazva, bhAvo bhavazva paJcamaH // 192 // Ave che? A praznano mananIya uttara graMthakAra zrI pharamAvIne anekane saceTa suMdara mArgadarzana purUM pADe che.) zakA- prANIone sukha ane duHkha kamathI Ave che. tethI anukULa pratikULa sUrya-candranuM zuM prayojana ? eTale ke-anukULa ke pratikULa caMdrAdi sukha-duHkhanA kAraNuM kema banI zake? anukULapaNAne ke pratikULapaNAne pAmelA paNa caMdra vigere zubha-azubha karmane oLaMgIne zuM sukha-dukha ApavAnI zakti dharAve che? are ! bIjAnI vAta choDI do. nirgatha ane nispRha evA sAdhuo paNa jyotiSa zAstranA anusAra muhUrta jovAmAM tatpara banIne zubhAzayavALA teo dIkSAdi kAryomAM pravarte che, te zuM vIra bhagavAnane meghakumAranI dIkSA ApavAmAM muhUrta joyuM hatuM ? 186-189 samAdhAna-zrutane rahasya jeo jANatA nathI ane gurU paraMparAnI jene gaMdha na hoya tevI vyaktionuM ja A viparIta vAkya hoI zake ! - ahIM anuttaravAsI devene paNa ArAdhya (evA zrIjinezvara bhagavAnanI) evI paraMparAthI prApta thatA amRta jevA zItala, rahasya rUpa siddhAntane sAMbhaLo-zubha ane azubha karmonA vipAkaphaLanA hetu pAMca hoya che. 1 vya, 2 kSetra, 3 kAla, 4 bhAva ane 5 bhava 190-192.
Page #301
--------------------------------------------------------------------------
________________ 240 kSetraloka-saga 25 tathoktam-" udayakkhayakkha ovasamovasamA jaM ca kammuNo bhaNiyA / Turva re vAruM mAthaM ca ma ra saMghag | ?rU " yathA vipacyate sAtaM, dravyaM srakcandanAdikam / gRhArAmAdikaM kSetramanukUlagRhAdikam // 194 // varSAvasantAdikaM vA, kAlaM bhAvaM sukhAvaham / varNagandhAdikaM prApya, bhavaM devanarAdikam // 195 // yugmam // vipacyate'sAtamapi, dravyaM khaDgaviSAdikam / kSetraM kArAdikaM kAlaM, pratikUlagrahAdikam // 196 // bhAvamaprazastavaNegandhasparzarasAdikam / bhavaM ca tiryaGanarakAdikaM prApyeti dRzyate // 197 // zubhAnAM karmaNAM tatra, dravyakSetrAdayaH zubhAH / vipAkahetavaH prAyo'zubhAnAM ca tato'nyathA / / 198 // tato yeSAM yadA janmanakSatrAdivirodhabhAk / cArazcandrAryamAdInAM, jyotiHzAstrodito bhavet / // 199 // prAyasteSAM tadA karmANyazubhAni tathAvidhAm / labdhvA vipAkasAmagrI, vipacyante tathA tathA // 20 // zAstramAM kahyuM che ke, "karmanA udaya-kSaya-kSapazama ane upazama e dravya-kSetrakAla-bhAva ane bhavane pAmIne ja thAya che. " 193. jemake sAtA (sukha) dravyane Azrayane, puSpamALA ane caMdana Adidravyane AzracIne anubhavAya che, e rIte anukULa ghara ane gharanuM udyAnarUpa kSetra, varSARtu-vasaMtaRtu Adi kALa, sukhane ApanAra varNa-gaMdha vigere bhAva ane deva-manuSya vigere bhavane prApta karIne sAtavedanIyane vipAka bhogavAya che. 194-15. e ja rIte azAtA paNa dravyAdikane AzrayIne bhagavAya che. temAM talavAra ane viSa vigere dravya, jela vigere kSetra, pratikULa graha vigere samayarUpa kALa, aprazasta vaNa -gaMdha rasa-sparza vigere bhAva ane tiryaMca-naraka vigere bhavane prApta karIne azAtA vedanIne vipAka dekhAya che. 196-197. - temAM zubhakarmanA vipAkanA hetubhUta zubha dravya-kSetra vigere gaNAya, temaja azubhakarmanA vipAkanA hetubhUta azubha dravyAdi gaNAya che. 198. tethI jyAre je jInA janmanakSatrAdine virodhI, jyotiSa zAstramAM kahyA mujaba sUrya--candrano cAra hoya, tyAre prAyaH teonA azubha karma tevA prakAranI sAmagrI pAmIne te-te mujaba phaLa dekhADe che. 199-200.
Page #302
--------------------------------------------------------------------------
________________ 241 jyotiSa zAstranI AvazyakatA viSe. vipakvAni ca tAnyevaM, duHkha dadyumahIspRzAm / AdhivyAdhidravyahAnikalahotpAdanAdibhiH // 201 // yadA tu yeSAM janmadhinukUlo bhavedayam / grahacArastadA teSAM, zubhaM karma vipacyate // 202 // tathA vipakvaM taddatte'GginAM dhanAGganAdijam / ArogyatuSTipuSThISTasamAgamAdijaM sukham // 203 // evaM kAryAdilagne'pi, tattadbhAvagatA grahAH / sukhaduHkhaparIpAke, prANinAM yAnti hetutAm // 204 // tathA''ha bhagavAn jIvAbhigamaH " syaNiyaradiNayarANaM nakvattANaM mahaggahANaM ca / cAraviseseNa bhave suhadukkhavihI maNussANaM // 1 // ata eva mahIyAMso, vivekojjvalacetasaH / prayojanaM svalpamapi, racayanti zubhakSaNe // 205 // jyotiHzAstrAnusAreNa, kArya pravrAjanAdikam / zubhe muhartta kurvanti, tata evarSayo'pi hi // 206 // gRhItavratanirvAha pracayAdi zubhecchavaH / / anyathAMgI kRtatattadvtabhaMgAdi sambhavaH // 207 // ane te vipAka pAmelA karma Adhi-vyAdhi-dravyahAnI, kalaha Adi utpanna karIne prANImAna du:ma Ape cha. 201. jyAre prANIonA janma nakSatrAdine grahone cA2 anukULa hoya che, tyAre zubha karma udayamAM Ave che. ane te anukULa thayeluM zubha karma dhana-strI-Arogya-tuSTipusstti-tt samAgama mAha dvArA sumana mApe cha. 202-203. e pramANe zubhAzubha kArya vagerenA lagna muhUrtamAM te-te bhAvane pAmelA graha suma-:manA mAM tu mane cha. 204. bhagavAna zrI jIvAbhigamamAM A pramANe jaNAve che:-"caMdra-sUrya-nakSatra ane mahAgrahanA sacaraNa vizeSathI saMsAramAM manuSyane sukha-duHkha Adi utpanna thAya che." eTalA mATe vivekathI ujajavaLa cittavALA mahApurUSe nAnuM paNa kArya zubha kSaNe 42 cha. 205. tethI ja grahaNa karelA vratanA nirvAha tathA puSTi mATe sAdhu puruSe paNa dIkSA vigere kAryo tiSa zAstrAnusAre zubha kSaNe kare che. ane jo tema na kare, to agI42 42 prata vinA maga thavA sabhava cha. 206-207. kSe . 31
Page #303
--------------------------------------------------------------------------
________________ 24 kSetraloka-sarga 25 itthamevAvarttatA''jJA, svAminAmarhatAmapi / adhikRtya zubhaM kRtyaM, pAThapravrAjanAdikam // 208 // sukSetre zubhatithyAdau, pUrvottarAdisammukham / pravrAjanavratAropAdikaM kArya vicakSaNaH // 209 // tathoktaM paJcavastuke "esa jiNANaM ANA khettAIyA u kammuNo bhaNiA / udayAikAraNaM jaM tamhA savvattha jaiyavvaM // 210 // ahaMdAdyAH sAtizayajJAnA ye tu mahAzayAH / te tu jJAnavaleneva, jJAtvA kAryagatAyatim // 211 // avighnAM vA savighnAM vA, pravartante yathA zubham / nApekSante'nyajanavanmuhUrttAdinirIkSaNam // 212 // tadvadvicintyApareSAM tu, tathA naucityamaJcati / mattebhasparddhayA'vInAmivAghAto mahAdruSu / / 213 // idamarthato jIvAbhigamavRttau / caraM jyotizcakramevaM, narakSetrAvadhi smRtam / tataH paraM cAlokAntaM, jyotizcakramavasthitam // 214 // sthaapnaa| A pramANe ja zrI aham bhagavAnanI AjJA pravarte che ke pATha ane dIkSA vigere zubhakRtyane AzrayIne sArAkSetramAM sArI tithimAM pUrva, utta2, dizA sanmuMbha, lal-t| 55 vigere viyakSa pu3||ye 42. 208-208. paMcavastumAM paNa kahyuM che "jinezvaronI A AjJA che ke karmanA udaya vigeremAM kSetrAdi kAraNe hovAthI sarvatra te pramANe prayatna karo. 210. atizayajJAnI evA arihaMtAdi mahApurUSo jJAnabaLathI je kArya saMbaMdhI saphaLa ke niSphaLa bhaviSya jANIne zubhamAM te pramANe pravRtti kare che. paraMtu sAmAnya mANa sanI jema mahatta vigere jovAnI apekSA teonI rahetI nathI. te vicArIne bIjA che te pramANe kare te ucita nathI. madonmatta hAthInI spardhAthI bakarI jema mahAvRkSane bAtha bhIDe, tenA jevI A pravRtti che. A vAta arthathI zrI jIvAbhigamanI vRttimAM guDekI che. 211-213. A pramANe narakSetra sudhI jyotiSa caka cara che. tyArapachI aloka sudhI sthira cha. 214.
Page #304
--------------------------------------------------------------------------
________________ saga samApti. 243 yatra santi niyatAH sudhAMzavastatra bhUracalacArucandrikA / yatra tIvrarucayaH sanAtanAstatra cAtapavitAnacitritAH // 215 // (sthoddhatA ) vizvAzcaryadakIrtikIrtivijayazrIvAcakendrAntiSadrAjazrItanayo'taniSTa vinayaH zrItejapAlAtmajaH / kAvyaM yatkila tatra nizcitajagattattvapradIpopame, sampUrNaH khalu paJcaviMzatitamaH saggoM nisargojjvalaH // 216 // iti zrIlokaprakAze jyotizcakravarNano nAma paJcaviMzatitamaH sargaH // graM 257 // S (aDhIdviIpanI bahAra sthira tiSavALA dvIpa samudrone viSe). jyAM candramAM sthira che. tyAM candranI stranA te pRthvI upara sthira che. ane jyAM sUrya sthira che te pRthvI sUryanA sthira atApa-vistArathI citrita che. 215. vizvane Azcarya utpanna karanAra che kIrti jemanI evA zrI kIrtivijaya upAdhyAyanA ziSya ane tejapAla tathA rAjazrInA putra vinayavijayajI mahArAje racelA nizcita jagatanA tane prakAzita karavAmAM dIpaka samAna evA A kAvyamAM svAbhAvika uja javaLa e paccIsamo sarga pUrNa thaye. 216.
Page #305
--------------------------------------------------------------------------
________________ atha UrdhvalokanirUpaNAmayaH SaDviMzaH sargaH / jIyAt zaGkezvaraH svAmI gosvAmIva nabhobhuvi / gAvo yasyordhvaloke'pi, ceruH kSuNNatamo'DurAH // 1 // vaimAnikasurAvAsazobhAsaMbhArabhAsuram / paaoya, thAkatamatha 2 | yojanAnAM navazatyA, rucakordhvamatikrame / tiryaglokAntaH sa eva, cordhvalokAdiriSyate // 3 // tato nyUnasaptarajjupramANaH kathitaH sa ca / IpatprAgbhAro bhAge, siddhakSetrAvadhitataH // 4 // tathoSaM ca rucakAgharajjorante pratiSThitau / saudharmazAnanAmAnau, devalokau sphuradrucI // 5 // saga--26 urvalakanI nirUpaNa. jeo AkAzarUpI pRthvIne viSe sUrya samAna che, jeonI vANIrUpI kiraNa urva lekamAM ajJAnarUpI aMdhakArane naSTa kare che evA zrI zaMkhezvara svAmI jaya pAme. 1. have huM vaimAnika denAM AvAsanI zobhAnA samUhathI dedIpyamAna evA urvalokanuM svarUpa Agama pramANe kahuM chuM. 2. cakapradezathI navase jana upara gayA bAda tigU lokane aMta Ave che ane te ja udarvalokano prAraMbha kahevAya che. 3. te urvaka kaMIka nyUna sAta rAjalaka pramANa che ane tene avadhi ISat prAzmArA uparanA bhAgamAM siddhakSetra sudhI che. 4. have rUcakapradezathI uparamAM prathama rAjalakanA prAMtabhAge phurAyamAna kAMtivALA saudharma ane IzAna nAmanA be devaloka che, samaNithI rahelA ane ardhacandrAkAra
Page #306
--------------------------------------------------------------------------
________________ 245 prathamanAM be devalokanuM varNana. samazreNyA sthitAvarddhacandrasaMsthAnasaMsthitau / cintyete cetsamuditau, tadA pUrNendusaMsthitau // 6 // merodakSiNatastatra, saudharmAkhyaH surAlayaH / IzAnadevalokazca, meroruttarato bhavet // 7 // prAkapratyagAyatAvetAvudagdakSiNavistRtau / yojanAnAM koTikoTatho'saMkhyeyA vistRtAyatau // 8 // nikAyyabhUmikAkArAH, prastaTAH syustrayodaza / prAyaH parasparaM tulyavimAnAdyantayostayoH // 9 // pratyekamanayoyadyapyete santi trayodaza / tathApi hyekavalayasthityA yadanayoH sthitiH // 10 // tattayoH samuditayostrayodaza vivakSitAH / anyeSvapyekavalayasthiteSvevaM vibhAvyatAm // 11 // trayodazAnAmapyeSAM, madhya ekaikamindrakam / vimAnaM mauktikamiva, pratarasvastikopari // 12 // uDu 1 candraM 2 ca rajataM 3, vanaM 4 vIryamathAparam 5 / varuNaM 6 ca tathA''nandaM 7, brahma 8 kAJcanasaMjJakam 9 // 13 // saMsthAne rahelA A banne devaloke je sAthe kalpavAmAM Ave te pUrNacandranA AkAre sAge. 5-1. merUnI dakSiNamAM saudharma nAmane devaloka che. ane uttaramAM IzAnadevaloka che. 7. pUrva-pazcima laMbAI dharAvatAM ane uttara-dakSiNa vistAra dharAvatAM A banne devaleke asaMkhya keDIkeDI yajana pramANa laMbAI-pahoLAIvALA che. 8. lagabhaga paraspara tulya-vimAnanI Adi-aMtavALA te banne devalokamAM nivAsabhUminA AkAravALA tera pratare che. 9. jo ke A banne devakanA judA-judA tera prataro che. te paNa bannenI sthiti eka valayAkAre che. tethI banenA sAthe ja tera prataranI virakSA karI che. anya devalokone viSe paNa eka valayamAM rahelA pratonI sthiti A pramANe samajI levI. 10-11. pratararUpI svastika upara matI samAna tere prataranI madhyamAM eka-eka Idraka vibhAna che. 12. saudharma-izAna devalokamAM 13 idraka vimAno hoya che.
Page #307
--------------------------------------------------------------------------
________________ kSetraloka-sarga 26 ruciraM 10 caJcasaMjJaM 11 cAruNaM 12 dizAbhidhAnakam 13 / trayodazendrakA ete, saudharmazAnanAkayoH // 14 // sanatkumAramAhendrasvargayoH samasaMsthayoH / / dvAdaza prastaTAH SaT te, brahmaloke ca kevale // 15 // lAntake prastaTAH paJca, zukre catvAra eva te / sahasrAre'pi catvAraH, samazreNisthayostataH // 16 // kilAnataprANatayorAraNAcyutayorapi / catvArazcatvAra eva, prastaTAH parikIrtitAH // 17 // nava graiveyakANAM te, paJcasvanuttareSu ca / eko dvASaSTirityevamUrdhvaloke bhavantyamI // 18 // saudharmazAnayostatra, prathamaprastaTasthitAt / uDunAmno vimAnendrAccaturdizaM vinirgatAH // 19 // patirekaikA vimAnaSiSTayA zobhitA tataH / dvitIyAdiprastaTeSu, tAzcatasro'pi patayaH // 20 // ekaikena vimAnena, hInA yAvadanuttaram / evaM vimAmenakaikaM, dikSu tatrAvatiSThate // 21 // teonA nAmo A pramANe che - 1. uDu, 2. candra, 3. rajata, 4. vajA, 5. vIrya, 6. varUNa, 7. AnaMda, 8. brahma, 9. kAMcana, 10. rUcira, 11. caMca, 12. arUNa, 13. dizA. 13-14. sanakumAra ane mahendra devaloka paNa samazreNie rahelA che. temAM bAra prataro che ane brahma nAmanA pAMcamA devalokamAM cha pratiro che. 15. chaThThA lAMtadevalokamAM pAMca prataro che. sAtamAM zukadevalokamAM cAra prataro che. AThamAM sahastrAradevalokamAM cAra prataro che. ane tyArapachI samazreNImAM rahelA (9-10) Anata, prANata tathA (11-12) AraNa-arcyuta devalokamAM cAra-cAra pratare che. 16-17. nava greveyakamAM nava pratiro che ane pAMca anuttaramAM eka pratara che ema urvalokamAM kula bAsaTha (62) prataro che. 18. saudharma ane IzAna devalokamAM prathama prastAmAM rahelA uDu nAmanA IMdra vimAnathI cAre dizAmAM bAsaTha vimAnathI zobhita eka-eka paMkti che. evI rIte bIjA vagere dareka pratamAM IMdra vimAnathI cAre bAju rameka-eka vimAnathI hIna paMkti hoya che ane te mujaba yAvat anuttara devaloka sudhI pahoMcatA cAre dizAmAM eka-eka vimAna hoya che. 19-21.
Page #308
--------------------------------------------------------------------------
________________ 5kitagata vimAnAnAM sthAna viSe. pAGkteyAnAM vimAnAnAmAdya prataravarttinAm / tiryaglokAnuvAdena, sthAnamevaM smRtaM zrute // 22 // devadvIpe tadekaikaM, nAgadvIpe dvayaM dvayam / tatathA ipavAra, valadvIpa vinA namuH // 22 // aSTASTau bhRtapAthodhau, tAni SoDaza poDaza / svayaMmUramaDhope, svayaMmUvariyo tataH // 24 // ekatriMzadekatriMzadagrimapratareSu ca / syurvimAnAni pAGkteyAnyadhaHsthai patigaiH saha // 25 // sthitAnyUrdhvasamazreNyA, caramai kahAnitaH / dvitIyatrastaTastheti, svayaMmUmaLAstuau // 26 // trizastridvimAnAni, pratare'nuttare tvataH / maveAiname%0, tevaDhIpe caturviMzam / / 27 / / evaM paGgivimAnAnAmantaraM niyamAnmithaH / manyeyAnIritAni, yoganAni vinezvaraH // 28 // prathama pa*ktivartI vimAnAnuM sthAna tIrthyaleAkanA AdhAre zAstramAM A pramANe kaheluM che ke, 247 devadvIpanI upara eka-eka vimAna, nAgadvIpa upara be-be vimAna, yakSadvIpanI upara cAra-cAra vimAna, bhUtasamudra upara ATha-ATha vimAne, svayaMbhUramaNadvIpa upara sALa-sALa vimAnA, ane svaya bhUramaNa samudra upa2 ekatrIza-ekatrIza vimAnA zrI jinezvarAe kahelA che ane uparanA pratarAnA vimAnA nIcenA vimAnAnI samAna yaktie ja che. 22-25. A badhA vimAnA upara samazreNithI rahelA che. ane pratyeka zraNimAM chelluM eka -eka vimAna echuM thAya che. A pramANe bIjA prastaramAM svayaMbhUramaNa samudranI uparanAM eka-eka vimAna echA thAya ane e pramANe 30-30 vimAna ghaTatAM anura devaleAkamAM cAre bAju eka-eka vimAna heAya je devadvIpa upara Ave che. 26-27. A pramANe paktimAM rahelA vimAnAnuM arasa-parasanuM aMtara jinezvarAe asaMkhya ceAjana kaheluM che. 28.
Page #309
--------------------------------------------------------------------------
________________ 248 puSpAvakIrNAnAM tveSAM saMkhye yayojanAtmakam keSAMcitkecidasaMkhyeyojana saMmitam // 29 // vimAnamindrakaM yattu pratareSvakhileSvapi / mero dhvaMsamabreLyA, tatyuparyuristhitam // 30 // pratareSu ca sarveSu syurvimAnAH kilendrakAH / vRttAstebhyo'nantaraM ca saMsthitA ye caturdizam // 31 // te trikoNAH pratipati, trikoNAnantaraM punaH / caturasrA vimAnAH syustebhyaH punaranantaram // 32 // vRttA vimAnAstebhyo'pi, punastrayastrAstataH punaH / caturasrAH punarvRttAH patirevaM samApyate // 33 // vRttatryatracaturasrA, agrimapratareSvapi / jJeyAH meLanenaivAnuttarapratAdhi // 4 // yaduktaM - " savvesa patthaDesuM majjhe va aNaMtaraM tasaM / tayaNaMtaraM cauraMsaM puNovi va tao taMsaM // 35 // " adhastanaprastaTeSu ye ye vRttAdayaH sthitAH / teSAsamazreSThA, sarveSu tarevi // 36 // . ( e zreNinI vaccenI vidizAemAM rahelA ) puSpAvakI ataMra keAInuM saMkhyAta ceAjana che ane kArbanu' asa`khyAta yAjana che. 29. kSetralAka-sa 26 dareka prataranAM iMdraka vimAnA merUparyaMtanI upara samazreNie rahelA che. 30. sava pratarAmAM rahelA iMdraka vimAnA badhA gALa AkAranAM che. tyArabAda cAre dizAmAM rahelA vimAnA trikoNAkAra che. ane trikoNAkAra pachI vimAnA cArasAkAra che. tyArapachI ( punaH ) goLAkAra vimAnA che. tenA pachInA trikANa che. tenA pachI cArasa che ane pachI gALa che e rIte AkhI pakti pUrNa thAya che. 31-33. vimAnAnuM paraspara vRtta-trikaNa ane cArasa vimAnAne A krama AgaLa-AgaLanA pratomAM paNa jANavA. ane A ja krame anuttara vimAnAnA pratara sudhI vimAne jANavA. 34. kahyuM che keH sarva prastarAmAM madhyamAM gALa, tyArapachI trikANu, tyArapachI cArasa, tyArapachI gALa, pachI trikaiANa. ( ItyAdi jANavuM) 35. nIcenA prastAmAM je-je gALa vagere vimAnA rahelA che, tenI upara samaNithI sa pratarAmAM gALa--trikeANu-cArasa vimAnA rahelA che. ane eTalA mATe ja anuttara
Page #310
--------------------------------------------------------------------------
________________ pratarAmAM vimAnanI saMkhyA 249 vRttAstryasAzcaturasrA, vimAnAH saMsthitAH same / tata evAnuttarAkhye, prastaTe syuzcaturdizam // 37 // vimAnAni trikoNAni. vRttAnmadhyasthitendrakAt / trikoNAnyeva sarvAsu, yadbhavantIha paniSu / / 38 // yadAha-" varlDa vaTTassuvariM taMsaM taMsassa uppariM hoi / cauraMse cauraMsaM ur3ada ca vimANaseDhIo // 39 / / " dvApaSTi 1 rekaSTizca 2, SaSTi 3 rekonaSaSTakiH 4 / tathA'STa 5 sapta 6 SaT 7 paJca 8 catu 9 stri 10 dvathe 11 kakA dhikAH 12 // 40 // paJcAzadatha pazcAza 13 saudharmazAnayoH kramAt / pratareSu vimAnAnAM paGko paGkanai mitimatA // 41 // svasvapativimAnAni, vibhaktAni tribhitribhiH / / vyasrANi caturasrANi, vRttAni syuryathAkramam // 42 // tribhivibhAge zeSaM cedekamuddharitaM bhavet / kSepya vyasra'tha zeSe dve, te vyatracaturastrayoH // 43 // devalokanA cAre dizAnA vimAno trikoNa che. kAraNake-sarvapaMktimAM madhyastha goLa IMdraka vimAnanI pachI triI vimAna yAre hizAmA ya cha. 36-38. kahyuM che ke goLa upara goLa, trikeNa upara trikeNa, carasa upara cerasa e pramANe urva zreNibaddha vimAne rahelA che. 39. saudharma ane IzAna devalokanA 13 prataromAM kramazaH eka-eka paMktimAM (1) 62, (2) 61, (3) 60, (4) 58, (5) 58, (6) 57, (7) 56, (8) 55, (4) 54, (10) 53, (11) 52, (12) 51, (13) 50 mA bhuma mazaH (vimAnAnI ) sadhyA 4DesI che. 40-41. sva-sva paMktinA vimAne traNa-traNa vibhAgamAM vaheMcAyelA che. (1) trikoNa (2) yA 2sa mane (3) 1. 624 prata2 gata vimAna sadhyAne tathA mAtai ne me zeSa rahe te te zeSane trikoNamAM umeravI, be zeSa rahe te eka trikeNa ane eka yArasamAM gaNavI. 42-43. -8. 32
Page #311
--------------------------------------------------------------------------
________________ 250 kSetraloka-saga 26 pratipaGgathatra kSyante, vRttatricaturasrakAH / caturguNAste pratare, pratare sarvasaMkhyayA // 44 // vyatrANi caturasrANi, pratipatayekaviMzatiH / .. prathamaprastaTe vRtta vimAnAni ca viMzatiH // 45 // prathamapratare pativimAnAH sarvasaMkhyayA / / aSTAcatvAriMzataivamadhikaM zatayoyam // 46 // dvitIyapratare panau, paGko vyasrA vimAnakAH / / ekaviMzatiranye ca, viMzatirvizatiH pRthak // 47 // catuzcatvArizamevaM, vimAnAnAM zatadvayam / / dvItIyapratare paktigatAnAM sarvasaMkhyayA // 48 / / tArtIyIke prastaTe tu, catasRSvapi paGktiSu / vRttavyasracaturasrA, vimAnA viMzatiH pRthak // 49 // catvAriMzatsamadhike, dve zate sarvasaMkhyayA / pratare 'tha turIye'pi, nikhilAsvapi paktiSu // 50 // eka paMktinA vRtta-vikeNa-catuSkoNa vimAnonI saMkhyAne cAre guNavAthI dareka pratara-prataranA vRttAdi vimAnanI sarvasaMkhyA Ave che. 44. noTa:- (4 / 27 yAre hizobhA / vimAnAnI zremi cha.) prathama prataramAM dareka paMktimAM trikeNa ane carasa ekavIsa-ekavIsa (vimAno che.ane vIsa goLa vimAna che ane te prathama prataranAM vimAnanI sarva saMkhyA pase2.utAjI (248) cha. 45-46. bIjA prataramAM dareka paMktimAM trikeNa vimAne ekavIsa che ane catuSkoNa tathA vRtta vimAne vIsa-vIsa che ane e rIte bIjA prataranA paMktigata vimAnonI sarva sadhyA masa yusmAnI ( 244 ) thAya che. 47-48. trIjA prataramAM cAre paMktimAM trikoNa-catuSkoNa ane vRtta vimAnanI saMkhyA 20 -20 che. eTale trIjA prataramAM cAre paMktinA sarva vimAnonI saMkhyA baso cAlIza (240) thAya che. 48-50.
Page #312
--------------------------------------------------------------------------
________________ ciMkANa-carasa-goLa vimAnonI saMkhyA 251 ekonaviMzativRttAsyasrAzca caturasrakAH / urvazarvizaktiH saMdhe, te gharza jItazya che 12 . paJcame ca pratipakti, trikoNAH kila viMzatiH / caturasrAzca vRttAzca, pRthagekonaviMzatiH // 52 // zatadvayaM ca dvAtriMzamasmiste sarvasaMkhyayA / paSThe ca pratipaktayate, traye'pyekonaviMzatiH // 53 // aSTAvize dve zate cAsminnamI sarvasaMkhyayA / paGktau paGktI saptame tu, vRttA aSTAdaza smRtAH // 54 // ekonaviMzatisJyasrAzcaturasrAzca tatra ca / sarvAgreNa vimAnAnAM, caturvizaM zatadvayam // 55 // pratipaGktayaSTame vyasrAH, proktA ekonaviMzatiH / vRttAzca caturasrAzcASTAdazASTAdaza sphuTam // 56 // vizaM zatadvayaM sarvasaMkhyayA'tra bhavanti te / navame pratipaGktayete, vidhApyaSTAdazoditAH // 57 // ane cothA prataramAM cAre paMktimAM goLa vimAna ogaNIza che, ane trikeNa- corasa vimAno viza-vIza che. eTale te paMktigata vimAna nI sarva saMkhyA base chatrIza (236) thAya che. 21. pAMcamA prataramAM cAre paMktimAM trikoNa (vimAno) vIza che. ane carasa goLa (vimAne) ogaNIza-ogaNIza che ane te paMktigata vimAnanI sarva saMkhyA baso batrIza (232) thAya che. para-pa3. ane cha prataramAM pratyeka paMktimAM traNe (vimAna) ogaNIza-ogaNIza (19 -19) che. ane tenI sarva saMkhyA base aThThAvIza ( 228) thAya che. 54. sAtamA prataranI dareka paMktimAM vRtta (vimAna) aDhAra che ane trikoNa-catukoNa (vimAne) ogaNIza-ogaNIza che. tenI sarva saMkhyA base evIza (224) che. 55. AThamA prataranI dareka paMktimAM trikeNu (vimAne) egaNIza che. goLa ane rasa (vimAne) aDhAra-aDhAra che ane sarva saMkhyA baso vIsa (220) thAya che. ane navamA prataranI dareka paMktimAM traNa prakAranAM (vimAna) aDhAra-aDhAra che ane
Page #313
--------------------------------------------------------------------------
________________ 252 kSetrasA-saga 26 asmin sarvasaMkhyayA tu, dve zate SoDazAdhike / dazame pratipaGktathaSTAdaza tricaturasrakAH // 58 // vRttAH saptadazetyevaM, vimAnAH paGktivartinaH / dvizatI dvAdazopetA, sarvAgreNa bhavantyamI // 59 // ekAdaze'tha pratare, vyatrA aSTAdazoditAH / caturasrAH saptadaza, vRttAstAvanta eva ca // 60 // dvizatyaSTAdhikA sarvasaMkhyayA dvAdaze'tha ca / paGktI paktau saptadazapramitAstrividhA api // 61 // dvizatI caturadhikA, syustatra sarvasaMkhyayA / trayodaze prastaTe'tha, vRttA bhavanti SoDaza // 62 // tricatuSkoNakAH saptadaza sarve zatadvayam / saudharmezAnayorevaM, svargayoH sarvasaMkhyayA // 63 // dvipaJcAzadadhikAni, zatAni nava vRttakAH / / trikoNAnAM nava zatAnyaSTAzItyadhikAni ca // 64 // catuSkoNA dvisaptatyA'dhikA navazatIti ca / saha saMkalitA ete, trayodazabhirindrakaiH // 65 // sarva saMkhyA base soLa 216 (vimAne) che. ane dazamA prataranI dareka paMktimAM triI bhane yorasa (vimAna) sA2-aDhA2 che. mane go (vimaan|) satta2 cha, eTale A prataranAM sarva vimAna basa bAra (212) thAya che. pa6-59, agyAramA prataranI dareka paMktimAM trikoNa vimAne aDhAra che, cerasa ane geLa vimAne sattara-sattara che. e prataranAM sarva vimAne base ATha (208) thAya che ane bAramA prataranI dareka paMktimAM dareka jAtanAM satta--sattara vimAne che. eTale A prataramAM vimAnanI sarva saMkhyA baso cAra (204) thAya che ane teramA prataramAM goLa vimAne seLa che. tathA trikoNa ane carasa vimAne sattara-sattara che. A prataranA vimAnAnI sabase jyA pse| (200) che. 60-63. saudharma ane IzAna svargamAM navase ne bAvana goLa vimAno che, navaso ne avAsI trikoNa vimAne che, navaso ne bahotera cerasa vimAne che. A sarva vimAnanI
Page #314
--------------------------------------------------------------------------
________________ puSpAvakIrNa tathA e devalAkanAM sarvAM vimAnenI saMkhyA sarvasaMkhyA paktigata vimAnAnAM bhavediha / dvau sahasrau navazatAdhikau sapaJcaviMzatI // 66 // catasRNAM ca pUrvoktapaGktinAmantareSviha / sarveSvapi prastaTeSu, prAcImekAM dizaM vinA // 67 // puSpAvakIrNakAH santi, vimAnA vilasadracaH / saudharmezAnayugale, bhavanti sarvasaMkhyayA // 68 // ekonaSaSTikSANi te saptanavatistathA / sahasrANi tadupari, kevalA paJcasaptatiH // 69 // nirvyavasthAH sthitA ete, vikIrNapuSpapuJjavat / itastatastata: puSpAvakIrNA iti vizrutAH // 70 // pratipratarameteSAM paktiprApta vimAnavat / saMkhyA puSpAvakIrNAnAM na pRthak kApi labhyate // 71 // paGktipuSpAvakIrNAzca sarve saMkalitAH punaH / saudharmezAnayoH SaSTirlakSANi syurvimA nAkAH // 72 // dvAtriMzattatra lakSANi, saudharmasya bhavantyamI / lakSANyaSTAviMzatizca, syurIzAna - triviSTape // 73 // tera iMdraka vimAnA sAthe gaNatarI karatAM paktigata vimAnAnI sa` sakhyA e hajAra navaso parIza (28-25) thAya che. 64-66. 253 pahelA kahelI cAra paktionA AMtarAmAM dareka pratarAmAM eka pUrva dizAne cheDIne anya dizAomAM puSpAvakI vimAnA che. vilasatI kAMtivALA A vimAnA saudharma -IzAna maLI ane devalAkanI sarva saMkhyA egaNu sAiTha lAkha, sattANuhajAra yayAtera (8,87075 ) che. A madhA vibhAno avyavasthitayA (goThavaNa vagara ) chuTA puSpanA DhagalAnI jema Ama tema rahelA che, tethI puSpAvakI tarIke prakhyAta chaM. 67-70. dareka pratarAmAM rahelA puSpAvakIrNa vimAnonI pRthak sakhyA paMktimAM rahelA vimAnanI jema kayAMya paNa prApta thatI nathI. 71. paktigata ane puSpAvakINu vimAnAnI sobhAM sAhasA ( 60,00,000) usI che vimAnA saudharma devalAkanA ane aTThAvIsa devasenA che. 72-73. sarva saMkhyA saudharma ane izAna devabhne temAM jatrIzasAya (32,00,000) lAkha (28,00,000) vimAnA IzAna
Page #315
--------------------------------------------------------------------------
________________ 254 , athaitayorvAsavayoH saMbandhIni pRthak pRthak / pAGkteyAni vimAnAni, proktAnyevaM purAtanaiH // 74 // tathAstapAgacchapatayaH zrI ratnazekharasUrayaH zrAddhavidhivRtto" dakSiNasyAM vimAnA ye, saudharmezasya te'khilAH / uttarasyAM tu te sarve'pIzAnendrasya sattayA / / 75 / / pUrvasyAmaparasyAM ca vRttAH sarve vimAnakAH / trayodazA pIndrakAca, syuH saudharmasurezituH // 76 // pUrvAparadizo stryasrAzcaturasrAva te punaH / saudharmAdhipaterarddhA, arddhA IzAnacakriNaH // 77 // " saMgrahaNIvRttAvapi - " je dAhiNeNa iMdA dAhiNao AvalI bhave tersi / je puNa uttara iMdA uttarao AvalI tersi // 78 // puvveNa pacchimeNa ya sAmannA AvalI bhave tesiM / je puNa vaTTavimANA sajjhillA dAhiNillANaM / / 79 / / pavveNa pacchimeNa ya je vaTTA te'vi dAhiNillANaM / sacauraMgA puNa sAmannA huMti duhaMpi // 80 // kSetraleAka-saga 26 have A banne ( saudharma ane izAnanA ) iMdronA pa"ktigata vimAnAnuM pRthak karaNa pUrvAM-maharSioe A pramANe kareluM che. 74, 66 tapAgacchAdhipati zrI ratnazekharasUrijI mahArAja zrAddhavidhi TIkAmAM kahe che keH * dakSiNa dizAmAM rahela sa vimAnA saudharmendranA che, ane uttara dizAmAM rahela sarva vimAne IzAnendranI sattAmAM che. pUrva ane pazcima dizAmAM paMktimAM rahela sa gALa vimAnA ane te IMdraka vimAnA paNa saudhama IMdranAM che. jyAre pUrva ane pazcima dizAmAM paktimAM rahelA je trikANa ane cArasa vimAnA che. temAMthI aDadhA saudhamendranA ane aDadhA izAnendranAM che. " 75-77. sa'grahaNInI TIkAmAM paNa kahyuM che: "IMdraka vimAnathI dakSiNa dizAmAM dakSiNazreNi ane IMdraka vimAnathI uttara dizAmAM uttarazreNie saudharma ane IzAna iMdranI che. 78. pUrva ane pazcima dizAnI zreNi ane iMdrone sAmAnya che. temAM madhyanA (IMdraka) gALa vimAne che te saudharmendranA che. jyAre trikoNa ane cArasa vimAnA banne IMdronA sAmAnya hoya che. 78-80.
Page #316
--------------------------------------------------------------------------
________________ sava vimAnonI saMkhyA 2 55 pratyekaM tvatha saudharmezAnayovalokayoH / vRttAdInAM patigAnAM, saMkhyaivaM gaditA zrute / / 81 / / saptaviMzA saptazatI, vRttAnAM prathame bhavet / / triAnAtha caturnaracAlyA vArA | 82 catuSkoNAnAM ca catuHzatyeva SaDazItiyuk / zatAnyevaM saptadaza, saptottarANi patigAH // 83 // lakSANyekatriMdazadaSTAnavatizca sahasrakAH / dvai zate trinavatyADhathe, iha puSpAvakIrNakAH // 84 // eSAM yoge tu pUrvoktA, lakSA dvAtriMzadeva te / IzAne'pyatha vRttAnAmaSaSTatriMzaM zatadvayam // 85 // tricatuSkoNasaMkhyA tu, saudharmavadbhavediha / aSTAdazottarANyevaM, zatAni dvAdazAkhilAH // 86 / / puSpAvakIrNakAnAM tu, lakSANAM saptaviMzatiH / sahasrANyaSTanavatiddharthazItiH saptazatyapi // 87 // saudharma ane izAna devalokanA vRtta vagere paMktigata vimAnI saMkhyA AgamamAM A pramANe kahelI che. 81. prathama devalokamAM goLa vimAno sAtaso sattAvIza (727) che. trikeNa vimAna cAra corANuM (494) che ane catuSkoNa vimAna cArase chayAsI (86) che. A pramANe saMpUrNa paktigata vimAnonI kula saMkhyA sattarasa sAta (1707) vimAne nI che. 82-83. A devalokamAM puSpAvakIrNa vimAno ekatrIsa lAkha-aTTANu hajAra baso trApunI (31,98,293) saMkhyAmAM paMktigata vimAnanI sAthe A pupAvakIrNaka vimAnane saravALe karavAthI prathama devalokanA pUrvokta batrIsa lAkha (32,00,000 ) vimAna thAya che. 84-85. izAna svargamAM paNa goLa vimAno basa ADatrIsa (238) che, trikaNa ane catuSkoNa vimAnonI saMkhyA saudharma devalokanI jema che. save maLIne (traNeya prakAranA) vimAnI kula saMkhyA bAraso aDhAra (1218) thAya che. puSpAvakIrNa vimAnanI saMkhyA sattAvIza lAkha arUThANuM hajAra sAtaze khyAtI (27,98,782) che. A rIte banne prakAranA vimAnonI saMkhyAne saravALe karavAthI pUrvokta aThThAvIsa lAkha
Page #317
--------------------------------------------------------------------------
________________ kSetraloka-sarga 26 lakSANyaSTAviMzatiryA. sarvasaMkhyA puroditA / eSAM yogena sA prAjJairbhAvanIyA bahuzrutaiH // 88 // tatrApi-saudharmendra vimAnebhya, IzAnasya surezituH / vimAnA ucchitAH kiMcitpramANato guNairapi // 89 // yattu paJcazatocatvaM, prAsAdAnAM dvayorapi / sthUlanyAyAttaduditaM, tatastana virudhyate // 90 // vastutaH saudharmagataprAsAdebhyaH samunnatAH / IzAnadevalokasya, prAsAdAH suMdarA api // 91 // yathA karatale kavinimnaH kazcittathonnataH / dezastathA vimAnAnAmenayonimnatonnatI // 92 / / tathA''huH- "sakassa NaM bhaMte ! deviMdassa devaraNNo vimANehiMto IsANassa deviMdassa devaraNo vimANA IsiM uccayarA IsiM unnayayarA" ityAdi bhagavatIzataka 3 / 1 u0 vR0 / idameva manasi viciMtya tattvArthabhASyakAraruktaM-"saudharmasya kalpasyopari aizAnaH kalpaH, aizAnasyopari sanatkumAraH, sanatkumArasyopari mAhendra ityevamAvasarvArthasiddhA" dviti | (28,00,000 ) vimAnonI saMkhyA bahuzrutee samajavI. (27,98,782+1218= 28,00,000) 86-88. temAM paNa saudharmendranA vimAnothI IzAnendranA vimAna pramANa ane guNathI kaMIka UMcA che. 89 banne devakanA maMdiranI UMcAI je pAMcaso (500) jana kahelI che, te sAmAnyathI kahela che. jethI temAM virodha ghaTatuM nathI. 90. hakIkatamAM te saudharma devalokamAM rahelA maMdirathI IzAna devalokanA maMdiro UMcA tathA suMdara paNa che. 91. jema hatheLIma kaIbhAga UMce hoya che, koI bhAga nIco hoya che tevI rIte bane devavokanAM vimAnanI UMcAI-nIcAI samajI levI. 92. kahyuM che keH "devanAM iMdra devonA rAjA zaka mahArAjAnA vimAnathI IzAnendranA vimAne thoDA UMcA ane kaMIka viziSTa che." ItyAdi bhagavatI zataka 31 uddezA vRtti. A ja padArthane manamAM dhArIne tavArtha bhAkhyakAre kahyuM che "saudharma devalokanI upara (zreSTha) IzAna kaha5 che, IzAna devalokanI upara (zreSTha) sanaskumAra devaloka che. sanakumAra devalokanI upara (zreSTha) mAhendra e pramANe sarvArthasiddha sudhI samajI levuM."
Page #318
--------------------------------------------------------------------------
________________ 257 vimAnanI suMdaratAnuM varNana. vRttAH syuvalayAkArAstryasrAH zaGgATakopamAH / bhavantyakSATakAkArAzcaturasrA vimAnakAH // 93 // ye tu puSpAvakIrNAkhyA, vimAnakA bhavanti te / nandyAvarttAnukRtayaH, kecidanye'sisaMsthitAH // 94 // apare svastikAkArAH, zrIvatsAkRtayaH pare / patrAvAra vevi , nAnAH thatA rUti che ? | prAkAreNa parikSiptA, vRttAH paMktivimAnakAH / dvAreNakena mahatA, maNDitAH piNDitazriyA // 96 // vyasrANAM tu vimAnAnAM. yasyAM vRttavimAnakAH / tasyAM dizi vedikA syAtprAkAraH zeSa dikSu ca // 97 // muNDaprAkArarUpaiva, vedikA tu bhavediha / dvArANi ca trikoNeSu, trINyeveti jinairmatam // 98 // caturdizaM vedikAbhizcaturasrAstu cAravaH / #lifma, caturdizamatA | 3 || goLa vimAne valayAkAravALA hoya che. trikoNa vimAno soDA jevA hoya che ane corasa vimAna akSATaka (pAsa)nA AkAravALA hoya che. vaLI je puSpAvakIrNa vimAne che temAMthI keTalAka naMdyAvatanA AkAre, keIka talavAranA AkAre, keTalAka svastikAkAre keTalAka zrIvatsAkAre che, te keIka pAnA AkAre che. ema vividha prakAre (puSpAvakIrNa vimAne) rahelA che. 90-95. paMktimAM rahelA goLa vimAne, suMdara eka moTA dvAra ane killAthI yukta hoya che. 96. trikoNa vimAnone je dizAmAM vRtta vimAne che, te dizAmAM vedikA hoya che, jyAre bAkInI dizAmAM prAkAra hoya che. ane ahiM vedikA paNa nIcA killA jevI hoya che ane A trikeNa vimAnamAM dvAre traNa hoya che ema zrI jinezvare e pharamAvyuM che. 97-98. caturasa vimAne cAre dizAmAM vedikAthI suMdara che ane cAre dizAmAM jhaLahaLatA cAra dvArA vaDe zobhe che. 9. kSe-u. 33
Page #319
--------------------------------------------------------------------------
________________ 258 kSetroka-nsarga 26 svarUpaM kiMcana bamaH, saudharmazAnanAkayoH / vimAnAnAmatho jIvAbhigamAdizrutoditam // 100 // vimAnAnAmatra pRthvI, ghanodadhipratiSThitA / styAnIbhUtodakarUpaH, khyAta eva ghanodadhiH 101 // jagatsvabhAvAdevAsau, spandate na hi kahiMcit / vimAnA api tatrasthA, na jIryanti kadAcana // 102 // ghanodadhiH sa cAkAza, evAdhAravivarjitaH / nirAlambaH sthitazcitraM, svabhAvAjjyotiSAdivat // 103 // mahAnagarakalpAni, vimAnAni bhavantyatha / prAkArAzca tadupari. vanakhaNDapariSkRtAH // 104 // prAkArAste yojanAnAM, samuttaGgAH zatatrayam / zataM tadarddhaM tatpAdaM, mUlamadhyordhva vistRtAH // 105 // caturisahasrATyA, dvAramekakamucchritam / yojanAnAM paJcazatIM, sArddha dve ca zate tatam // 106 // have saudharma tathA IzAna (prathama dvitIya) devalokanA vimAnonuM kaMIka svarUpa, zrI jIvAbhigama Adi dhRtamAM kahyA mujaba varNavuM chuM. 100. A vimAnonI pRthvI (adhastala) ghanodadhi upara rahelI che. jAmI gayeluM pANI e ja ghanedadhirUpe kahevAya che. jagasvabhAvathI ja (kudaratI rIte ja) A ghanodadhi kayAreya paNa pharakatuM nathI. ane tenA upara rahelA vimAna paNa kadApi chaNa thatA nathI. 101-102. jyotiSAdi vimAnonI jema svabhAvathI ja A ghodadhi adhArarahita, nirAlaMbanapaNe AkAzamAM ja rahela che, te AzcaryakArI che. 103. A vimAno mahAnagara jevA vizALa) hoya che. ane tenA uparanA prakAro killA, vanakhaMDothI zobhe che. 104. A prakAro traNaso jana UMcA che ane vistAramAM mULa-madhya ane uparanA bhAge kramazaH se-pacAsa ane pacIsa jana che. 105. cAra hajAra dvArovALA A prakAre che. jemAMnuM ekeka dvAra 500 ejana UMcuM ane 250 yojana pahoLuM che. 106.
Page #320
--------------------------------------------------------------------------
________________ vimAnanI aMdaranI citrAmaNa. 259 cakra mRga garuDa cchatra lasapiccha zakuni siMha vRSAH / / api ca catuIntagajAH 10 aalekhyairemirtirmyaaH|| 107 // pratyektaM zatamaSTAdhikamete ketavo virAjante / sAzAtira te, saDatra pratidvAmu . 208 | (cArya) zepaM dvAravaNenaM ca, zrIsUryAbhavimAnavat / rAjapraznIyato jJeyaM, nAtroktaM vistRterbhayAt // 109 // vistRtAni yojanArddhamAyatAnyekayojanam / prAkArakapizIrSANi, nAnAmaNimayAni ca // 110 // prAsAdAsteSu devAnAM, santi ratnavinirmitAH / tatraitayostAviSayorvimAnAnAM vasundharA // 111 // yojanAnAM zatAH saptaviMzatiH piNDato bhavet / prAsADhA tadupara, rojI ghAtonnatAH || 12 che. idamuccatvamAnaM tu, mUlaprAsAdagocaram / prAsAdaparipATyastu, tadaddhimitA matAH // 113 // 1. caka, 2. mRga, 3. garUDa, 4. rIMcha, 5. chatra, 6. dedIpyamAna morapIMcha, 7. samaDI, 8. siMha, 9. vRSabha, 10. cAra dAMtavALA hAthI, AvA prakAranA citrothI A dvAre atiramya che. 107. AvA dareka citrothI yukta evI 108 dhajAo hoya che. ema kula eka hajArane ezI dhajAo dareka dvAra upara zobhe che. 108. dvAranuM zeSa varNana zrI sUryAbha vimAnanI jema che, je rAjaprazrayathI jANI levuM. ahIM vistAranA bhayathI kahyuM nathI. 109. te killAnAM judA-judA prakAranAM ratnathI banelA kAMgarA aDadhe jana vistRta ane eka yojana lAMbA hoya che. 110. ' A vimAnomAM devatAonA ratnanirmita prAsAdo che. temAM ja A devalokanI pRthvI che. eTale ke svargalokanI bhUmi eTale ja A vimAnI bhUmi che. 111. A vimAnane dharAtalanI jADAI sattAvIsase jana (2700) che. ane tenI upara pAMca (500) jana uMcA prAsAdo che. 112. A UMcAInuM pramANa mukhya prAsAdanuM samajavuM, tyArapachInA prAsAda zreNionI UMcAI ardhA-ardha pramANe kahelI che. 113.
Page #321
--------------------------------------------------------------------------
________________ 20 evaM ca pRthvIpiNDena, saha dvAtriMzadeva hi / tAni turkIvRmid, prAsAzivarAvadhi / 4 / / evaM sarvatra bhUpIThaprAsAdaunnatyayojanAt / dvAtriyoganatA, vimAnocaravamUhatAm // 1 // bhUpIThasya ca bAhalyaM, prAsAdAnAM ca tuGgatA / pRthak pRthak yathAsthAnaM, sarvasvargeSu vakSyate // 116 // viSkambhAyAmatastvatra, vimAnAH kathitA dvidhA / madhyeyayogane vitasaMyemitAH re // 27 // vyAsAyAmaparikSepAH, saMkhyeyairyo janairmitAH / AdyAnAmapareSAM te'saMkhyeyeryo janairmitAH // 118 // svargayorenayostatra prathamapratare'sti yat / uDunAmaindrakaM vyAsAyAmatastatprakIrttitam // 119 // yojanAnAM paJcacatvAriMzallakSANi sarvataH / paridhistvasya manujakSetrasyeva vibhAvyatAM // 120 // A pramANe pRthvInA piMDanI sAthe prAsAdanA zikhara sudhInuM uccatvamAna khatrIzase (3200) yAjana che. 114. kSetralekasa 26 A pramANe sarvatra pRthvIpITha ane prAsAdanI uMcAine meLavIne vimAnAnI uccatA khatrIzasA (3200) yeAjana samajavI. 115. pRthvInI jADAI ane prAsAdonI UMcAI dareka devalAkanI aMdara je jurda-judI che te yathAsthAne kahevAmAM Avaze. 116. ahiM vimAnA be prakAre varNavyA che. temAM keTalAka vimAnA sakhyAtA yAjanAnA ane keTalAka asaMkhyAtA yeAjaneAnA AyAma-vistAra dharAve che. 117. temAM prathama prakAranA vimAnAnA AyAma-vistAra-paridhi sa MkhyAtA ceAjana pramANa che. bIjA vimAnAnA te AyAma-vistAra-paridhi asakhyAtA yeAjana pramANa che. 118. A be devaleAkamAM je prathama pratara che. temAM UDu nAmanuM je aindraka ( iMdraka ) vimAna che tenI laMbAi-paheALAI pIstAlIsa lAkha (45,00,000) yAjananI kahelI che. tenI paridhi manuja kSetranI jema [ manuja kSetranI lakhAI-pahoLAI paNa pIstAlIza lAkha yeAjana hAvAthI] samajI levI. 119-120.
Page #322
--------------------------------------------------------------------------
________________ 26, vimAnanI vizAlatA. evaM ca- siddhakSetramuDunAmaindraka nRkSetrameva ca / sImanto narakAvAsazcatvAraH sadRzA ime // 121 // vyAsAyAmaparikSeperupayupari sNsthitaaH| varjimijJanadachidaSTivivig: 222 che. anyeSAM tu vimAnAnAM, keSAMcinnAkayoriha / vyAsAyAmaparikSepamAnamevaM nirUpitam // 123 // jambUdvIpaM proktarUpaM, yayA gatyaikaviMzatim / vArAn pradakSiNIkuryAtsurazcappuTikAtrayAt // 124 // SaNmAsAn yAvadutkarSAt , tayA gatyA prasarpati / kAnicitsa vimAnAni, vyativrajati vA na vA // 125 // athAparaprakAreNa, vimAnamAnamucyate / saudharmAdiSu nAkeSu, yathoktaM pUrvasUribhiH // 126 // karkasaMkrAntighasre yadudayAstAntaraM raveH / / yojanAnAM sahasrANi, caturnavatirIritam // 127 // A ja pramANe siddhakSetra (siddhazIlA), uDu nAmanuM iMdraka vimAna, manuSyakSetra ane sImanta nAmano narakAvAsa A cAra laMbAI-pahoLAI ane paridhithI sarakhA che. ane badhA eka ja zreNimAM upara-upara rahelA che te jJAnadraSTithI traNe jagatane jenArA evA kevalI-bhagavatee kahyA che. 121-122, A bane devalokamAM bIjA keTalAMka vimAnonA AyAma - vistAra - paridhinuM pramANa A pramANe kahevAyuM che. 123. pahelA jenuM varNana karyuM che evA jabUdvIpane keIka deva traNa capaTImAtranA samayamAMja je gativaDe ekavIsavAra pradakSiNA karI zake che. te ja utkRSTa gatithI cha mahinA sudhI gamana karatAM karatAM keTalAka vimAnane pAra pAmI zakAya che. ane keTalAka te pAra paNa nathI mAtA. 124-125. pUrvAcAryoe je pramANe saudharmAdi devalokamAM vimAnanuM pramANu bIjI rIte kahyuM che te prakAre have kahIe chIe. 126. kaka saMkrAtinA divase sUryanuM udaya ane astanuM aMtara (parikramA) corANuhajAra pAMcase chavvIsa pejana ane sAThIyA betAlIza (945264) ejana thAya che ane
Page #323
--------------------------------------------------------------------------
________________ 262 kSetraloka-sarga 26 patizAzca paJcazatAH ekasya yojanasya ca / paSTibhAgA dvicatvAriMzadasmitriguNIkRte // 128 // lakSadvayaM yojanAnAM, vyazItizca sahasrakAH / sAzItayaH zatAH paJca, SaSTayaMzAH SaT surakramaH // 129 // sUryodayAstAntare'tha, prAgukte paJcabhihate / pUrvoditAtkramAtprauDhaH, kramo divyo bhavetparaH // 130 // sa cAyaM- caturlakSI yojanAnAM, dvisaptitiH sahasrakAH / SaTzatI ca trayastriMzA, SaSTayaMzAstriMzadeva ca // 131 // udayAstAntare bhAnoH, saptabhirguNite bhavet / divyaH kramastRtIyo'yaM, prauDhaH pUrvoditadvayAt // 133 // SaT lakSANyekaSaSTizca, sahasrANi zatAni SaT / / SaDazI tiryojanAnAM, catuHpaJcAzadaMzakAH // 133 // arkodayAstAntare'tha, navabhirguNite sati / eSa divyaH kramasturyaH, syAnmahAn prAktanatrayAt // 134 // aAnyiSTa lakSANi, yojanAnAM zatAni ca / saptaiva catvAriMzAni, kalAzcASTAdazopari // 135 // tene traNa vaDe guNavAthI be lAkha vyAzIhajAra pAMcaso eMzI ane sAThIyA cha bhAga ( 2,8358060) yamana thAya che. 127-126. have pUrve kahelA sUrya-udayAstanA aMtarane pAMca vaDe guNavAthI, cAra lAkha mAte2902, chase tetrIsa yogana sADIyA zrIsa mAsa yoga ( 47263333) thAya che ane je bIjI mATI divyagati che. A divya pagaluM pUrve kahela pagalAM karatAM vadhu bhATu (prauDha) che. 130-131. pUrve kahelA sUryanA udayAstanA AMtarAne sAtathI guNavAthI cha lAkha, ekasaTha hajAra, chaso chayAsI yojana ane sAThIyA cappana-bhAga yajana (66168654) thAya che. A mApanuM eka pagaluM, pUrvokta baMne prakAra karatAM paNa moTuM caDhiyAtuM pagaluM cha. 132-133. pUrve kahelA sUryanA udayAstanA AMtarAne navathI guNavAthI ATha lAkha, pacAsa 12, saatse| yAvIza yAna bhane sohIyA aDhA2 mA yojana (8,50,74030) thAya che. A divya pagaluM pUrvokta traNa pagalAthI paNa caDhIyAtuM che. 134-135.
Page #324
--------------------------------------------------------------------------
________________ dAMtaNUka vimAnanI vizAlatA 263 caNDA capalA javanA, vegA ceti yathottaram / catasro divyagatayaH, zIghrazIghratarAH smRtAH // 136 // kecidvegAbhidhAnAM tu, turIyAM manyate gatim / nAmnA javanatarikAmabhinnAM ca svarUpataH // 137 // kasyApyatha vimAnasya, pAraM prAptumupasthitAH / zAstrasyeva prAptarUpAzcatvAro yugapatsurAH // 138 // ekastasya vimAnasya, minoti tatra vistRtim / AdyakrameNAdhagatyA, paNmAsAn yAvadazramam / / 139 // dvitIyaH punarAyAma, tasya mAtumupasthitaH / krama dvitIyajAtIyairgatyApi capalAkhyayA // 140 // tRtIyo madhyaparidhi, mimIte matimAn suraH / kramaistRtIyajAtIyagacchan gatyA tRtIyayA // 141 // turyastu bAhyaparidhi, mimISurantimaiH kramaiH / vimAnamabhito babhramIti gatyA turIyayA // 142 // minvanta evaM paNmAsAn , yeSAM pAraM na te gatAH / saudharmAdiSu santyevaMvidhAH kecidvimAnakAH // 143 // A pramANe devanI caMDA - capalA--javanA ane vegA A cAra gatie kamara vegavatI hI che. 136. keTalAka AcAryo thI vegAgatine nAmathI javanatarika mAne che paraMtu svarUpamAM sis 595 tAvata nathI. 177. jANe ke zAstronA svarUpane pAmelA hoya. tevA koI cAra devatA e ekI sAthe keI eka vimAnano pAra pAmavA mATe upasthita thayA hoya temAMthI eka deva caMDA gatithI prathamakame vimAnanA vistArane zramita banyA vagara cha mahinA sudhI mApe che, bIje deva capalA nAmanI bIjI gatithI bIjAkame te vimAnanI laMbAI mApe che. trIje buddhizALI deva trIjI gatithI trIjA krame vimAnanI madhya paridhine (aMdaranI laMbAIpahoLAI kArapeTa erIyA)ne mApe che ane cotho deva, cothIgatithI cothAkame vimAnanI bAhya paridhine mApavAnI IcchAvALo vimAnanI cAre bAju bhame che. (pradakSiNa Ape che.) Ama cha mahinA sudhI mApatAM teo vimAnano pAra pAmatA nathI. AvA keTalAka vimAne saudharma vigere devalokamAM che. 138-143.
Page #325
--------------------------------------------------------------------------
________________ 264 kSetraka-sarga 26 atha prakArAntareNa, parimANaM nirUpyate / saudharmAdivimAnAnAmanuttarAzrayAvadhi // 144 // kramaiH prathamajAtIyairAdhasvargacatuSTaye / viSkaMbhaM caNDayA gatyA''yAma capalayA punaH // 145 // javanayA'ntaH paridhi, bAhyaM gatyA ca vegayA / minuyAnirjaraH kazcidvimAnamatikautukI / / 146 / / acyutAnteSu cASTAsu, vyAsAdInminuyAtkramAt / kramaidvitIyajAtIyairAdhAdigatibhiryutaH // 147 // greveyakeSu navasu, viSkambhAdInminoti saH / / kramaistRtIyajAtIyaizcaturgatiyutaiH kramAt // 148 // vijayAdivimAneSu, caturvapi minotyasau / viSkambhAdikramaistuyaizcaturgatisamanvitaiH // 149 // vimAnamekamapyeSa, mAsaiH pabhirapi sphuTam / pUrNa na gAhate santi vimAnAnIdRzAnyapi // 150 // saudharma devakathI mAMDIne anuttara devaloka sudhInA vimAnonuM mApa bIjI rIte kahevAya che. 144. prathama cAra devakanI aMdara kaI ati kautukI deva vimAnane prathama jAtanA pagalAthI mApe che. ane A pramANe caMDA gatithI pahoLAI, capalA gatithI laMbAI javanA gatithI aMdaranI paridhi ane vegAgatithI bAhya paridhine mApe che. (cAre gatimAM paNa prathama jAtanuM ja pagaluM) 145-146. azruta sudhInA ATha devalokamAM bIjI jAtinA pagalAthI kramazaH vyAsa vigerene pUvavat mApe che. (vyAsAdi cAra prakAramAM gati kamazaH cAra, paraMtu pagaluM bIjI jAtanuM) 147. nava raiveyakanI aMdara trIjI jAtinA pagalAM vaDe cAra gatithI viSkabhAdine mApe che. vyAsa - AyAma-aMtaH paridhi-bAhya paridhimAM kramazaH caMDAdi cAra gati, paraMtu pagaluM trIjI jAtanuM) 148. vijayAdi cAra vimAnamAM cothI jAtinA pagalAMthI vikhuMbhAdine mApe che. 1490 A rIte pagalAthI 6 mahinA sudhI pharavA chatAM paNa eka vimAnanuM avagAhana na thaI zake evA paNa vimAne che. 150.
Page #326
--------------------------------------------------------------------------
________________ caMDA Adi gati dvArA vimAnanuM pramANa 265 jIvAbhigamasUtre tu, bhedAMzcaNDAdikAn gteH|| vyAsAdi cAvivakSitvA, vimAnamAnamIritam // 151 // taNAhi-svastikaM 1 svastikAvata 2, svastikaprabhamityapi 3 / turya svastikakAntAkhyaM 4, paraM svastikavarNakam 5 // 152 // SaSThaM svastikalezyAkhyaM 6, saptamaM svastikadhvajam 7 / aSTamaM svastikasitaM 8, svastikakUTamityatha 9 // 153 // tataH svastikaziSTAkhyaM 10, vimAnaM dazabhaM bhavet / ekAdazaM svastikottarAvataMsakamIritaM 11 // 154 // SaDabhirmAsaiH kramairAdyaiminvAno nAvagAhate / / eSAM madhye vimAnAnAM, kiMcitkicitta gAhate // 155 // arci 1 stathA'cirAvarta 2 marciHprabha 3 mathAparam / arciHkAnta 4 macirvaNa 5 macilezya 6 tathAparam // 156 // acirvaja 7 maciHsita 8 maciHkUTaM 9 tataH param / arciHziSTa 10maciruttarAvataMsakamantimam 11 // 157 // kiMcidvimAneSveteSu, minvannavAvagAhate / / kramaidvitIyaiH SaNmAsyA, kiMcitpunarvigAhate // 158 // zrI jIvAbhigama sUtramAM te gatinA caMDA vagere bhedanI ane vyAsAdinI vivakSA vagara ja vimAnanuM mAna kaheluM che. 151. te mA pramANe 1. svasti, 2. svastivata, 3. svastima, 4. svasti-ta 5. vasti 14, 6. svasti vezyA,' 7. svasti [q4, 8. svastisita, 6. svasti phUTa, 10. svastika ziSTa, 11. svastittarAvasaka-A 11 jAtanA vimAnone prathama pagalAthI mApato evo deva, keTalAka vimAnone 6 mahinAmAM avagAhI zake che, te keTalAkane avagAhI zakato nathI. 15ra-155. 1. mAthi, 2. marthirAvata, 3. mayi:prana, 4. arthiAta, 5. bhavi, . marthiDezya, 7. marya , 8. mArthi:sita, 6. marthi: 10. mArthi:ziSTa, 11. bhaarthruttarAvataMsaka-A agyAra vimAnane bIjA prakAranA pagalAthI mApate keIka deva, keka vimAnane 6 mahine avagAhI zake che, te kekane avagAhI zakato nathI. 156-158. kSe-. 34
Page #327
--------------------------------------------------------------------------
________________ kSetraloka-sarga 26 kAmaM kAmAvartameva, kAmaprabhamathAparam / kAmakAntaM kAmavaNe, kAmalezyaM tataH param // 159 // kAmadhvajaM kAmasitaM, kAmakUTaM bhavetparam / kAmaziSTaM tathA kAmottarAvataMsakAbhidham // 160 // kiMcideSAM vimAnAnAM, madhye minvan vigAhate / kramaistRtIyaiH SaNmAsyA, kiMcitta nAvagAhate // 161 // vijayaM baijayantaM ca, jayantamaparAjitam / vimAnaM kiMcidapyeSu, minvannavAvagAhate // 162 / / pabhirmAsaiH kramaisturyaH, sacAturyaH sa nirjaraH / mAnamevaM vimAnAnAmuktaM vaimAnikAcitaiH // 163 // yugmaM // tathA ca tadgraMthaH-" asthi Na bhaMte ! vimANAI sotthiyAI jAva sotthottaravaDiMsayAI ?, haMtA atthi, te NaM bhaMte ! vimANA kemahAlayA 50 ?, go0 ! jAvaiyaM ca NaM sUrie udei jAvaiaM ca NaM sUrie asthamei evaiyAI tinni ovAsaMtarAI atthegaiyassa devassa ege vikkame siyA, se NaM deve tAe ukiTThAe turiyAe jAva divyAe devagatIe viIvayamANe 2 jAva egAI vA duyAhaM vA ukkoseNaM chammAse 1. Abha, 2. bhAvata, 3. maprama, 4. Amata, 5. abhava, 6. mavezya, 7. ma04, 8. 4 masita, 8. maTa, 10. maziSTa, 11. bhottraavts-24| 11 vimAnone trIjA pagalAthI mApato keIka deva, ke "kane cha mahine avagAhI zake che, to 'ne. sADI zateo nathI. 158-161. 1. vinaya, 2. 14ya-ta, 3. nya-ta, 4. a52rita mA vimAnAne yAthA mAranA pagalAthI mApato caturadeva 6 mahine keIne paNa avagAhI zakato nathI. ema vimAnika devathI pUjAelA zrI jinezvarae kaheluM che. 162-163. te saMbaMdhI AgamamAM kahyuM che ke huM te ! svastikathI svastittarAvataMsaka nAma sudhInA vimAno che. hA! che. he bhaMte! vimAna keTalA moTA che? he gautama! jeTalAmAM sUryodayathI mAMDIne sUryAsta sudhInuM je AMtarU thAya, tene traNa gaNuM karavAthI devanuM eka parAkrama (eka moTuM pagaluM) thAya. te deva te prakAranI utkRSTa tejIlI ane divya evI devagatithI cAle, eka - divasa, be divasa yAvatuM utkRSTathI 6 mAsa cAle
Page #328
--------------------------------------------------------------------------
________________ te gati dvArA nIce kevI rIte Ave che? 267 vIIvaejjA, atthegaiyaM vimANa viIvaijjA, atthegaiyaM vimANaM no viIvaijjA," sthA"i ! kasminnamI devaloke, vimAnAH svastikAdayaH / vijayAdIn vinA samyagetanna jJAyate'dhunA // 164 // nanu caNDAdigatibhiH, SaNmAsyA tAdRzaiH kramaiH / na keSAMcidvimAnAnAM, pAraM yAnti surA yadi // 165 // tad drutaM jinajanmAdikalyANakotsavArthinaH / tasminneva kSaNe tattatsthAnamAyAntyamI katham ? // 166 // (yugmam ) atrocyate-gatikramAvimAvuktI, palyopamAdipalyavat / vimAnamAnajJAnAya, kalpitau na tu vAstavau // 167 // vAstavI tu gatirdivyA, divyaH kramazca vAstavaH / atyantasatvaratarau, tathA bhavasvabhAvataH // 168 // tatazca jinajanmAdipramodapracayotsukAH / surA acintyasAmarthyAdatyantaM zIghragAminaH // 169 // teTalAmAM ke "ka vimAnane pAra pAmI zake che, te ke'ka vimAnane pAra pAmI zakato nathI... - vijayAdi vimAnone choDIne kayA devakamAM A astikAdi vimAne che, te spaSTa jaNAtuM nathI. 164. prazna: caMDAdi gati vaDe karIne tevA prakAranA pagalAthI cha mahine keIka vimAnanA devatAo pAra pAmatA nathI, to pachI jinezvaradevanA janmAdi kalyANaka mahotsavanA arthI devatAo, te ja kSaNe te te sthAnamAM kevI rIte AvI zake che ? 165-166. uttara: gati ane pagalA je kahyA che, te palyopamanA pyAlAnI kalpanAnI mAphaka vimAnanuM pramANa jANavA mATe kalpanAthI kahela che, paNa vAstavika nathI. 167. tevA prakAranA bhavasvabhAvathI devenI vAstavika divyagati ane divya pagalA atyaMta vegIlA hoya che. 168. ' ane tethI ja jinezvaradevanA janmAdi (kalyANaka)nA AnaMda samUhathI utsuka banelA devatAo aciMtya sAmarthyathI atyaMta zIdhragAmI hovAthI atyaMta bhaktithI azrutAdi devalokamAMthI AvIne zrI arihaMta bhagavaMtanA kalyANa ketsava ujavIne pitAnA AtmAne kRtArtha kare che. 169-170. '
Page #329
--------------------------------------------------------------------------
________________ 218 kSetrasA- 26 acyutAdikakalpebhyo'bhyupetya prauDhabhaktayaH / svaM svaM kRtArthayaMtyahatkalyANakotsavAdibhiH // 170 // idRzAni vimAnAni, mahAntyAyadvitIyayoH / svargayoH paJcavarNAni, virAjanne prabhAbharaiH // 171 // jAtyAanamayAnIva, syurmecakAni kAnicit / indranIlaratnamayAnIva nIlAni kAnicit // 172 // padmarAgamayAnIva, raktavarNAni kAnyapi / svarNapItaratnamayAnIva pItAni kAnicit // 173 // kAnicicchuklavarNAni, klaptAni sphaTikairiva / / sarvANi nityodyotAni, bhAsurANi prabhAbharaiH // 174 // yathA nirabhranabhasi, madhyAhve'nAvRtasthale / iha prakAzaH syAtteSu, tataH sphuTataraH sadA // 175 // tamaHkaNena na kadApyeSu sthAtuM prabhUyate / saMzayeneva cetassu, kevalajJAnazAlinAm // 176 // ahorAtravyavasthApi, na bhavetteSu kahiMcit / duravastheva geheSu, jAgratpuNyaudhazAlinAm // 177 // prathama be devalokamAM pAMcavaNanA AvA moTA vimAno kAMtinA samUhathI zebhe cha. 171. kaIka vimAne jAtya janaratnamaya hoya tevA kRSNavarNa che, keTalAka Indra nIlaratnamaya hoya tevA nIlavarNa che, keTalAka pavarAga ratnamaya hoya tevA raktavarNI che, keTalAka suvarNa pita ratnamaya hoya tevA pILA varNanA che ane keTalAka jANe sphaTikanA banAvelA hoya tevA zuklavarNa che. A pramANe A badhA vimAne nitya udyotavALA ane kAMtithI dedIpyamAna che. 173-174. jema vAdaLA vagaranA AkAzamAM madhyAhna samaye khullA sthAnamAM atiprakAza hoya che. tenAthI vadhu spaSTa prakAza te devavimAnamAM hoya che. 175. kevalajJAnIonA cittamAM jema saMzaya TakI zakatuM nathI, tema A sthAnamAM aMdhakArane kaNa paNa rahI zakato nathI. 176. prakaTa puNya prabhAvazAlI-puNyAtmAonA gharamAM jema duHkhI avasthA hatI nathI, tema A vimAnamAM ahorAtrinI vyavasthA paNa hotI nathI 177.
Page #330
--------------------------------------------------------------------------
________________ devalokamAM sugaMdha kevI hoya? 269 vyavahArastvahorAtrAdiko'tratyavyapekSayA / tata eva ca tatratyA, gataM kAlaM vidanti na // 178 // candanAgurucandreNamadakazmIrajanmanAm / yUthikAcampakAdInAM, puSpANAM ca samantataH // 179 // yathA vikIryamANAnAM, saurabhyamiha jambhate / prANAghrANakaraM pIyamAnamutphullanAsikaiH // 180 // tato'pISTatarasteSAM, vimAnAnAM svabhAvataH / svAbhAvikaH parimalaH, puSNAti paramAM mudam // 181 // trimiziva | rUtabUranabanIta zirISakusumAditaH / teSAmatimRduH sparzaH, svAbhAvikaH sanAtanaH // 182 // caturdizaM vimAnebhyastebhyaH paJcazatottarAH / catvAro vanakhaNDAH syu nAvRkSAlimaNDitAH // 183 // prAcyAmazokavipinaM, yAmyAM saptacchadAbhidham / pratIcyAM campakavanamudagAmravaNaM tathA // 184 // aherAtrinI vyavasthA ahIMnI (maryalokanI ) apekSAe che, bAkI tyAM A vyavasthA na hovAnA kAraNe te vimAnamAM rahetA devo vagere vItele kALa jANatA paNa nathI. 178. phelAtI caMdana, agarU, kapUra, kasturI, kezaranI surabhi tathA verAyelA evA jAI, caMpa Adi puSpone parimala jema cAretarapha phelAI jAya che ane kulI gayelI nAsikAvALA loko dvArA nAkane tarabatara karanAra A surabhinuM jema pAna karAya che, tenAthI paNa vadhu Ichatara e A vimAnono svAbhAvika parimala (sugaMdha) hoya che. je paramAnaMdane puSTa kare che. 19-181. rU, bUra nAmanI vanaspati, mAkhaNa ane zirISa puSo karatAM paNa ati kamaLa sparza e A vimAnene savAbhAvika ane sanAtana hoya che. 182. te vimAnanI cAre dizAmAM vividha prakAranI vRkSazreNithI zobhatA evA pa04 vanakhaDe che. 183. temAM pUrva dizAmAM azokavana, dakSiNa dizAmAM sasachada vana, pazcima dizAmAM caMpavana ane uttaradizAmAM A pravana hoya che. 184.
Page #331
--------------------------------------------------------------------------
________________ 270 kSetralekasa 26 pratyekaM vanakhaNDAste, prAkAreNa vibhUSitAH / paJcavarNamaNitRNavareNyasamabhUmayaH // 185 // sarasyo vApikAzcaiSu, puSkariNyazca dIrghikAH / rUpyakUlAstapanIyatalAH sauvarNavAlukAH // 186 // jaatyaasvghRtkssiirkssodsvaadkaashcitaaH| rahmaraNAM ghavastra, punItApugADa | 287 | caturdizaM trisopAnapratirUpakarAjitAH / vimAnita tarachatrAtiya dAri | 288 | trimizis | tAsu tAsu puSkariNyAdiSu bhAnti pade pade / / krIDA: maNDapAH zailA, vividhAndolakA api // 189 // vaimAnikA yatra devA, devyazca sukhamAsate / prAyaH sadA bhavadhAraNIyAGgenAramanti ca // 190 // te pratyeka vanakhaMDa prakArathI parimaMDita che ane paMcavaNamaNi ane zreSTha ghAsathI samabhUtalavALA che. 185. moTA sarovare, vAvaDIo, kamalasarovaro, moTA kUvAo (te vanakhaMDomAM ) che. jenA kinArA ane kAMThA rUpAnA ane taLIyA svarNanA ane retI suvarNanI hoya che. 186. A vAvaDI AdimAM jAtivAna Asava, ghI, khIra ane sAkara jevA (svAda madhura) pANI che. ane kIDA karatI apsarAonA meDhAthI Dabala kamaLavALI hoya tema lAge che. 187. A vAvaDIo cAre dizAmAM traNa-traNa pagathIyAnI paMktithI temaja taraNe, cho, meTA cho, ane dhajAothI paNa zebhe che. 188. te te puSkariNI AdimAM sthAne-sthAne kriDAyegya maMDapo, parvate, vividha hiMcakAo paNa zebhe che. 189. jyAM vaimAnika deva ane devIo sukhapUrvaka rahe che, tyAM teo prAyaH bhavadhAraNIya zarIra vaDe sadA rame che. AnaMda kare che. 190. 1 vanakhaNDAdipu bhavadhAraNIyena devAnAM sthitirityevaMvidhaspaSTolle khAbhAvAt viruddhalekhasyApi cAbhAvAt prAya ityuktiH / 2. vAvaDI-jemAM aMdara utaravA mATe pagathIyA heya.
Page #332
--------------------------------------------------------------------------
________________ kIDA maMDapanAM Asane Adi 271 tatra krIDAmaNDapAdau, haMsAsanAdikAnyatha / AsanAni bhAnti teSAM, bhedA dvAdaza te tvamI // 191 // haMse 1 koMce 2 garuDe 3 oNaya 4 paNae ya 5 dIha 6 bhadde ya 7 / pakkhI 8 mayare 9 paume 10 sIha 11 disAsotthi 12 vArasame // 192 // vanakhaNDeSu teSvevaM, rAjante jAtimaNDapAH / yUthikAmallikAnAgavallIdrAkSAdimaNDapAH // 193 // AsthAnaprekSaNasnAnAlaGkArAdigRhANyapi / zobhante mohanagRhAH, suratArtha sudhAbhujAm // 194 // zilApaTTA vibhAntyeSu, maNDapeSu gRheSu ca / / haMsakrauJcAdisaMsthAnA, nAnAratnavinirmitAH // 195 / / teSu vaimAnikA devA, devyazca sukhamAsate / tirita zarate vaira, pitruti hRti 1 | 216 | sukRtAnAM prAkkRtAnAM, bhUyasAM bhuJjate phalam / zamayanta iva prAcyatapaHsaMyamajaM zramam // 197 // tyAM kIDA maMDapAdimAM hasAsana vigere bAra prakAranA Asane zobhe che. te prakAre A pramANe-1. haMsAsana, 2. kaicAsana, 3. garUDAsana 4. avanatAsana (nameluM Asana) 5. praNatAsana, 6. dIrdhAsana ( lAMbA), 7. bhadrAsana, 8. pakSI- Asana, 9. makarAsana, 10. padmAsana (kamaLAsana ), 11. siMhAsana, 12. dizAsvastikAsana. 191-192. te vanakhaMDamAM juI, camelI, nAgaravela, drAkSa tathA jAInA zreSThamaMDapo zobhe che. 193. sabhAgRha, prekSakagRha, snAnagRha, alaMkAragRha tathA sudhAjI devatAone bhega mATe mehanagRho paNa zebhe che. 194. A maMDapa ane gRhomAM vividha prakAranA ratnothI nirmita haMsa, kaucAdinA AkAravALA zilApaTTo zebhe che. te te sthAnomAM vimAnika deva-devIo sukhapUrvaka bese che, ubhA rahe che, IcchApUrvaka ArAma kare che, vilAsa kare che, hase che ane A rIte jANe pUrva janmanA tapa-saMyamanA thAkane utAratAM hoya, te rIte potAnA pUrvakRta sukRtenuM phaLa bhegave che195-197.
Page #333
--------------------------------------------------------------------------
________________ 272 kSetraloka-sarga 26 madhyevanamathaikaikaH, prAsAdastatra tiSThati / vanAdhikArI pratyekaM, suro vanasamAbhidhaH // 198 // evameSAM vimAnAnAM, bahirbhAgo nirUpitaH / / vatano vimAnAnAM, thAisnnAmatho che 12 . madhyadeze vimAnAnAmupakAryA virAjate / eSA ca rAjaprAsAdAvataMsakasya pIThikA // 200 // -"pRthAnAM mRtA rAjJAmuvai fulf"tti . paritastAM padmavaravedikA syAdanAJcitA / gavAkSajAlAkRtinA, ratnajAlena rAjitA // 201 // tathAsau kiGkiNIjAlairmaNisuktAdijAlakaiH / thaiTAkA zvagADha, parikSirsSA che 202 5 caturdizaM trisopAnapratirUpakamajulA / dhvajatoraNasacchatrAticchavADhyAni tAnyapi // 203 // dareka vananI aMdara ekeka prAsAda che. pratyeka prAsAdamAM "vanasama" nAmane vanAdhikArI deva che. 198. A pramANe A vimAnanAM bAhyabhAganuM varNana karyuM. have vimAnanA AMtara bhAganuM paraMparA mujaba varNana karuM chuM. 19. vimAnanA madhyabhAge upakAryA (pIThikA vizeSa) zobhe che. ane A rAjaprAsAdAvataMtakanI pIThikA kahevAya che. 200. upakAryo=gRhastha rAjAone upakAraka, kahyuM che keH "gRhastha rAjAone upakArikA heya, te upakAryA kahevAya che" te mujaba ahiM paNa jANavuM. te pIThikAnI cAre tarapha vanathI yukta padvavara vedikA che, ke je gavAkSAlanI AkRti jevI ratnajAlathI zobhe che. 201. tathA A maNa pIThikA cAre bAjuthI ghugharI, maNimatInI ghaMTA, senA tathA kamaLanI jALIothI vIMTaLAyela che. 202. (A pIThikA) cAre dizAmAM traNa-traNa sopAna paMktithI zobhe che. ane te dareka pagathIyAnI zreNi dhvaja, teraNa uparopari chatro, AdithI yukta che. 203.
Page #334
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAsAdanI paripATI 273 madhye syAdupakAryAyA, vimAnasvAmino mahAn / yojanAnAM zatAn paJcottuGgaH prAsAdazekharaH // 204 // mUlaprAsAdAtsamantAt , syuH prAsAdAvataMsakAH / catvAro dve zate sArddha, yojanAnAM samucchitAH // 205 // teSAM caturNA pratyekaM, catvAro ye caturdizam / prAsAdAste yojanAnAM, zataM sapAdamucchitAH // 206 // pratyekameSAM catvAraH, prAsAdA ye caturdizam / dvASaSTiM te yojanAnAmadvayoM syuH samucchritAH // 207 // eSAmapi parIvAraprAsAdAste caturdizam / yojanAnAM syuH sapAdAmekatriMzatamucchitAH // 208 // teSAmapi parIvAraprAsAdAH syuH samucchritAH / yojanAni paJcadaza, sArdU krozadvayaM tathA / / 209 // sarve'pyamI syuH prAsAdA, nijoccatvArddhavistRtAH / evaM ca paJca prAsAdaparipATyaH prakIrtitAH // 210 // upakAryA evI A vedikAnA madhyabhAgamAM vimAnanA svAmIdevane pAMcaso (500) yonAya zreSTha prAsAda cha. 204. mUla prAsAdanI cAre tarapha cAra prAsAdAvataMsaka che, je aDhIsa (250) jana yA cha. 205. te cAre prAsAdAvatakanI cAre dizAmAM cAra prAsAda che, je savAse (125) yona yA cha. 206. ane te dareka prAsAdanI paNa cAre dizAmAM cAra prasAde che, je sADA bAsaTha (123) yona aMyA che. 207. A (dareka)nA paNa parivAra prAsAdo cAre tarapha che ane te (313) savA ekavIsa rojana UMcA che. 208 tenA 55 52vA2 prAsA cha, 15 yauna 2 // sa ayA che. 206. A saghaLAya prAsAdo pitAnI ucAIthI aDadhI pahoLAIvALA che. e pramANe prAsAdanI pAMca zreNie kahI che. 210. kSa-6.34
Page #335
--------------------------------------------------------------------------
________________ 274 kSetraloka-sarga 26 ekaikasyAM ca dizyekacatvAriMzaM zatatrayam / trayodaza zatAH paJcaSaSTayADhyAH sarvasaMkhyayA // 211 // rAjapraznIyaTIkAyA, abhiprAyo'yamIritaH / tatsUtre tu tisra eva, parIpAThyaH prarUpitAH // 212 // paJcAzItiramI sUtramate tu sarvasaMkhyayA / sUtravRtyorvisaMvAde, nidAnaM veda tattva vit // 213 // paJcamAGge dvitIyasya, zatasyoddezake'STame / vRttau catasraH prAsAdaparipATyaH prarUpitAH // 214 // evaM cAtra matatrayaM / vicArasaptatau tu mahendrasUribhirevamuktaM "oArialayaNaMmI, pahuNo paNasIi huMti pAsAyA / tisaya igacatta katthai katthai paNasaTThI terasayaM // 215 // paNasII igavIsA paNasI puNa egacatta tisaIe / terasasaya paNasahA tisaI igacatta paikakuhaM // 216 // " " vimAneSu prathama prAkArastasya sarvamadhye uparikAlayanaM pIThiketyarthaH, tasyAM eka-eka dizAmAM traNase ekatAlIza (341) prAsAdo che ane kula saMkhyA teraso pAMsaTha (13 65) che. 211. A abhiprAya zrI rAjaprazrIya TIkAno che. tenA sUtramAM te prAsAdanI traNa zreNi ja kahelI che 212, zrI rAjapraznIya-sUtranA mate prAsAdonI sarva saMkhyA paMcyAsI (85) thAya che. sUtra ane TIkAnA visaMvAdamAM kAraNa (tattva) te kevalajJAnI bhagavaMte jANe. 213. paMcamAMga zrI bhagavatInA bIjA zatakanA AThamA uddezAnI TIkAmAM prAsAdanI cAra zreNi kahelI che. A pramANe A viSayamAM traNa mata che. 214. vicArasatikAmAM zrI mahendrasUri mahArAje A pramANe kaheluM che keH "upakArikAlayana (pIThikA) upara svAmI devanA 85 prAsAda che, keI granthamAM 341 ane koI graMthamAM 1365 prAsAde kIdhelA che. 215. 85nI zreNimAM dareka dizAmAM 21 prAsAdo che, - 341nI zreNimAM dareka dizAmAM 85 prAsAda che, 1365nI zreNimAM dareka dizAmAM 341 prAsAdo che. 216. vicArasatikAnI avacUramAM kahyuM che keH "vimAnamAM prathama killo hoya che.
Page #336
--------------------------------------------------------------------------
________________ anya devalokanAM prAsAdanuM varNana 275 sarvamadhye prabhoH paJcAzItiH prAsAdAH, kutrApi vimAnasyoparikAlayane ekacatvAriMzadadhikAni trINi zatAni prAsAdAH, kutrApi paJcaSaSTayadhikAni trayodaza zatAni prAsAdAH, evaM bhedatrayameveti" vicArasaptatikAvacUrau / evaM ca-anyasvargeSvapi mUlaprAsAdonnatyapekSayA / baddhamAnaH prANaparivAra vibhAvyatAnuM | 227 | amI samagrA prAsAdA, vaiDUryastambhazobhitAH / uttaGgatoraNA ratnapIThikAbandhabandhurAH // 218 // vimAnasvAmisaMbhogyaratnasiMhAsanAJcitAH / yahAhaM tatparIvArasurabhadrAsanairapi // 219 // evaM sAmAnikAdInAmapi saMpattizAlinAm / ramyA bhavanti prAsAdA, svarNaratnavinirmitAH // 220 // paurasthAnIyadevAnAmanyeSAmapyanekazaH / / svasvapuNyAnusAreNa, prAsAdAH santi zobhanAH // 221 // tata eva vimAnAste, zaMGgATakairalaGkRtAH / trikaizcatuSkarapi ca, catvarezva catuSpathaiH // 222 // tenA barAbara madhyamAM uparikalayana heya che. arthAt pIThikA hoya che. tenI barAbara madhyamAM (vimAna) svAmInA paMcyAsI (85) prAsAdA hoya che. ko'ka sthaLe vimAnanA uparikAlayana upara traNa ekatAlIza (341) prAsAde hoya che. (tema kahyuM che) keI sthAne terase pAMsaTha (1365) prAsAdo kahelA che. e pramANe traNabheda ja che..." Aja pramANe anya devalokane viSe paNa mULa prAsAdanI UMcAInI apekSAe ardha-artha UMcAIvALA parivAra prAsAda (parivAranA devonA prAsAdo) samajavA. 217. A badhA prAsAdo vaiDUryarananA staMbhathI zebhe che. te uMcA teraNa ane ratnapIThikAbaMdhathI suMdara che. vimAnanA svAmI devatAne upayoga karavA lAyaka ratnasiMhAsanathI yukta che. ane cagyatA mujaba te-te parivAra devatAonA bhadrAsanothI paNa te prAsAdA saMpanna che. 218-219. A pramANe saMpattizAlI evA sAmAnikAdi devanA paNa svarNa ratnathI nirmita suMdara prAsAdA hoya che. ra20. nagarajana jevA bIjA paNa (parasthAnIya) devatAonAM pitA-pitAnA puNyAnusAre aneka suMdara prAsAdo che. tethI te vimAno corA, cauTA, traNa rastA-cAra rastA
Page #337
--------------------------------------------------------------------------
________________ 276 kSetraleka-sarga 26 caturmukhairapi mahApathaiH samantato'zcitAH / prAkArATTAlakavaracarikAdvAratoraNaiH // 223 // pUrvoktamUlaprAsAdAdathaizAnyAM bhavediha / sabhA sudharmA tisRSu, dikSu dvAraisvibhiryutAH // 224 // prAcyAM yAmyAmudIcyAM ca, bhAnti dvArANi tAnyapi / aSTabhirmaGgalaigchatrai virAjante dhvajAdibhiH // 225 // pratidvAramathaikaiko, vibhAti mukhamaNDapaH / tribhiriyutaH so'pi, sabhAvadramyabhUtalaH // 226 // pratidvAramatha mukhamaNDapAnAM puraH sphuran / prekSAgRhamaNDapaH syAtridvAraH so'pi pUrvavat // 227 // prekSAgRhamaNDapAnAM. madhye vajrAkSapATakaH / siMhAsanAnvitA tatra, pratyekaM maNipIThikA // 228 // pratidvAra tathA prekSAgRhamaNDapataH puraH / madhye caityastUpayuktAzcatasro maNipIThikAH // 229 // pratidvAramathaitebhyaH, stUpebhyaH syuzcaturdizam / ekaikA pIThikA stUpAbhimukhapratimAJcitA // 230 // AdithI zobhe che. moTA cAra rastA (hAIve)thI cAre bAju A vimAna yukta che. tathA killA, jharUkhA ane dvAra tera vaDe A vimAna zebhe che. 221-223. pUrvokta mUla prAsAdathI IzAna khUNAmAM sudharmA sabhA hoya che, je traNa dizAmAM traNa dvArathI yukta che. A dvArA pUrva-dakSiNa ane uttara dizAmAM rahelA che. ane te traNe dvAra aSTamaMgala, traNa chatra ane dhvaja AdithI zobhe che. 224-225. have te dareka dvAramAM eka-eka mukhya maMDapa che ane tenA paNa sabhAnI jema traNa dvAra ane suMdara bhUtala che. 226. A mukhamaMDapanA paNa dareka dvAre AgaLanA bhAgamAM prekSAgRha maMDapa hoya che ane te paNa pUrvanI jema traNa dvArathI yukta che. 227. prekSAgRha maMDapanI madhyamAM vajaratnane akSapATaka (pAsA mUkavAne pATalo) heya che ane dareka akSapATaka pAse siMhAsanathI yukta maNipIThikA hoya che. 228. dareka dvAra tathA prekSAgRha maMDapanI AgaLa, madhyamAM cityastUpathI yukta cAra maNi pIThikA hoya che. 2 dareka dvAramAM A cityastUpanI cAre dizAmAM stUpanI sanmukha mukhavALI pratimAthI yukta eka-eka pIThikA hoya che.. 230.
Page #338
--------------------------------------------------------------------------
________________ sudharmAsabhA 277 teSAM ca caityastUpAnAM, purato maNipIThikA / pratidvAraM caityavRkSastatra nAnAdramAnvitaH / / 231 // caityavRkSebhyazca tebhyaH, purato maNipIThikA / pratidvAraM bhavettatra, mahendradhvaja ucchritaH // 232 / / paJcavarNahasvaketusahasrAlaGkRtaH sa ca / chatrAticchatrakalitastuGgo gaganamullikhan // 233 // tasyAM saudhA sabhAyAM, syumanogulikAbhidhAH / sahasrANyaSTacatvAriMzadratnamayapIThikAH // 234 // prAkapratIcyoH sahasrANi, tatra SoDaza SoDaza / aSTASTa ca sahasrANi, dakSiNottarayordizoH // 235 // svarNarUpyamayAstAsu, phalakA nAgadantakaiH / mAlyadAmAzcitaiyuktAH, syurgomAnasikA api // 236 // tathaiva tAvatya eva, zayyArUpAstvimA iha / phalakA nAgadantADhyA, ghaTayo dhUpasya teSu ca // 237 // te caityastUpanI AgaLa maNipIThikA hoya che ane tyAM dareka dvA-dvAre vividha prakAranAM vRkSethI yukta cityavRkSa hoya che. 231. te caityavRkSonI AgaLa maNipIThikA hoya che ane tyAM dareka dvAre dvAre ucca mahendra vija hoya che. te dhvaja paMcavarNanI nAnI nAnI hajAre dhvajAothI alaMkRta che. chatra, meTA chatrathI yukta che ane jANe gaganane cuMbana karatA hoya tevo uttama che. 232-233. te sudharmA sabhAnI aMdara managulikA nAmanI aDatAlIza hajAra ratnamaya piThi. kAo che. 234. te pIThikAo pUrva-pazcima dizAmAM seLa-seLa hajAra ane uttara-dakSiNa dizAmAM ATha-ATha hajAra che. 235. te ratnamaya pIThikA upara sva-rUpyamaya pATIyA che. je hAthI dAMtanI pITIothI yukta che. temaja nAnI moTI suMdara mALAethI yukta gamAnasikA (vastu vizeSa) paNa hoya che. 236. ane te ja rIte teTalI ja adhyArUpa pATe che. te paNa nAgadaMta (hAthIdAMta) thI cukta che. ane te dareka zayyA upara dhUpaghaTikAo che. 237.
Page #339
--------------------------------------------------------------------------
________________ 28 tasyAH saudharmAM: samAyA, madhye 6 maniITizA | uparyasyA mANavakazcaityastambho bhavenmahAn / / 238 // tuGgaH SaSTiM yojanAni, vistRtacaikayojanam / yoganamuddhi, zudghanapramoTa // 2deg // uparyadho yojanAni, dvAdaza dvAdaza dhruvam / varjayitvA madhyadeze, rairUpyaphalakAJcitaH 240 // phalakAste vajramayanAgadantairalaGkRtAH / kSetraeAka-saga 26 tevu siyavinyastA, yatrajJAtA samudrAH // 242 // eteSu cAhatsakthIni, nikSipantyasakRtsurAH / prAcyAni ca vilIyante kAlasya paripAkataH // 242 // vimAnasvAminAmetAnyanyeSAmapi nAkinAm / jaivata maka caityamitra pUsthAni matiH / / jIrU | etatprakSAlanajalAbhiSekeNa kSaNAdapi / klezAvezAdikA doSA, vilIyante sudhAbhujAm // 244 // eSAmAzAtanA bhItAH sabhAyAmiha nirjarAH / na sevante nidhuvanakrIDAM vrIDAM gatA iva // 245 // te sudharmAMsabhAnI madhyamAM maNipIThikA che. ane tenI upara mANuvaka nAmanA mahAna caityastaMbha che, je 60 yAjana UMcA, 1 yeAjana vistRta, 1 caiAjana UMDA che ane zuddharatnanI prabhAthI atyaMta suzAbhita che. [ A mANuvaka caitya sta bhanA] upara ane nIce bAra-bAra yAjana cheDIne madhyadezamAM sAnA-rUpAnA phUlaka che. te phUlakA vajraratnanI khITIthI alaMkRta che. tenI upara sikAmAM mUkelA vAnA dAbhaDA che ane te dAbhaDAnI aMdara devatAo vAra vAra zrI arihaMta paramAtmAenA asthie [hADakAe ] mUke che ane junA asthie kALanA paripAkathI vilIna thaI jAya che. 238-242. A dAbhaDAmAM rahelA asthie divya ma`galika caityanI jema vimAnavAsI deve mATe ane anyapaNu devA mATe bhaktipUrvaka pUjya che. 243. A asthionA prakSAlananA pANI chAMTavA mAtrathI kSaNavAramAM devatAonA kaleza ane Aveza vigere dASA nAza pAme che. 244. A (asthionI ) AzAtanAthI bhaya pAmelA devatAe A sabhAnI aMdara lajjA pAmelAnI jema maithuna krIDA karatA nathI. 245.
Page #340
--------------------------------------------------------------------------
________________ sudharmAsabhA 279 caityastambhAditaH prAcyAM, syAdratnapIThikA'tra ca / vimAnasvAminaH siMhAsanaM paricchadAnvitam // 246 // tasyaiva caityastambhasya, pratIcyA maNipIThikA / vimAna svAmino yogyaM, zayanIyaM bhavediha // 247 // caityastambhapIThikA'tra, SoDazA''yatavistRtA / aSToccA yojanAnyaddhamAnAstisro'parAstataH // 248 // zayanIyAdathaizAnyAM, mahatI maNipIThikA / kSullo mahendradhvajo'sthAM, caityastambhoktamAnabhRt // 249 // dhvajAdetasmAtpratIcyA, vimAnasvAmino bhavet / copATTAthaH prahRAozaH zAzatAzcitaH | 20 | mAnamasyA vakSyamANasabhA'haMdvezmanAmapi / tavAramaNDapastUpavRkSAdInAM ca tIrthapaiH // 251 // nandIzvaradvIpagatacaityavat sakalaM smRtam / pIThikAdau vizeSastu, prokto'trAgre'pi vakSyate // 252 // evaM sabhA sudharmAkhyA, lezato varNitA mayA / vaimAnikavimAneSu, siddhAntoktAnusArataH // 253 // cityastaMbhathI pUrva dizAmAM ratnapIThikA hoya che. ahiM [ pIThikAnI upara] vimAna nane svAmI devanuM parSadAthI yukta siMhAsana hoya che. 246 te ja caityastaMbhanI pazcima dizAmAM maNipIThikA hoya che. tenA upara vimAnasvAmIdevane yegya zayyA hoya che. 247. A cityasta bhanI pIThikA 16 yojana lAMbI-pahoLI ane 8 yAjana uMcI hoya che ane bIjI traNa pIThikA ardha kamANavALI hoya che. 248. - zayyAthI IzAna khUNAmAM moTI maNipIThikA che. tenI upara cityastaMbhamAM kahevA pramANavALa nAno mahendra dhvaja che. [60 ejana uMce, 1 jana pahoLA 1 yojana UMDe.] 249. A vijathI pazcimadizAmAM vimAnasvAmI devane cepAla [pAlA ] nAmano seMkaDe zastrothI yukta zastrAgAra hoya che. 250. A (AgaLa kahelI) maNipIThikA ane AgaLa kahevAnAra sabhA, temaja ahiMdu jinAlayanuM, tenA dvAra, tyAMnA maMDapa, stUpa, vRkSAdi-A badhAnuM pramANa tIrthapati e naMdIzvaradvIpanA caityanI mAphaka jaNAvyuM che. pIThikAdimAM je kAMI vizeSa che, te A sthaLe kahevAyuM che. ane AgaLa paNa kahevAze. 251-252. ( A pramANe vimAnika devatAone vimAnamAM rahelI sudharmAsabhAnuM saMkSipta varNana siddhAMta anusAre meM karyuM che. ra53.
Page #341
--------------------------------------------------------------------------
________________ 280 kSetraloka-sarga 26 tasyAH saudhAH sabhAyA, arthazAnyAM bhavediha / arhadAyatanaM nityamatyanta vitatadyuti // 254 // bhavetsarvaM sudharmAvadiha dvAratrayAdikam / vijJeyaM tatsvarUpaM ca, pUrvoktamanuvartate // 255 / / yAvadabhyantare bhAge, syumanogulikAH zubhAH / tathaiva gomAnasikAstatazcaitadviziSyate // 256 // tasya siddhAyatanasya. madhyato maNipIThikA / uparyasyA bhavatyeko, devacchandaka udbhaTaH / / 257 // aSTottarazataM tatra, pratimAH zAzvatAhatAm / vaimAnikA devadevyo, bhaktitaH pUjayanti yAH // 258 // ghaNTAkalazabhRGgAradarpaNAH supratiSThakAH / sthAlyo manogulikAzca, citraratnakaraNDakAH // 259 // pAcyo vAtakarakAzca, gajAzvanarakaNThakAH / mahoragakiMpuruSavRSakinnarakaNThakAH // 260 // . puSpamAlyacUrNagaMdhavastrAbharaNapUritAH / caGgayaH siddhArthalomahastakairapi tA bhRtAH / / 261 // te saudharma sabhAnA izAna khUNAmAM arihaMta paramAtmAnuM satata ati prakAzavAna nisaya che. 254. sudhasabhAnI jema ahiM traNa dvAra vigere saghaLuMya jANavuM. ane tenuM svarUpa pUrva pramANe samajavuM. 255. aMdaranA bhAgamAM mane gulikA nAmanI pIThikA ane gomAnasikA sudhI A badhuM varNana samAna samajavuM tyAra pachI ATaluM vizeSa che. 256. te siddhAyatananA madhyabhAgamAM maNipIThikA che. tenI upara suMdara devachaMdo che. tyAM (devajIMdAmAM) zrI arihatenI zAzvatI ekase-ATha (108) pratimAo hoya cha. rena vaimAni ho bhane devI latithI pUrI cha. 257-258. A siddhAyatanamAM jinapratimAnI AgaLa ekaseAThanI saMkhyAmAM nIce jaNAvela tamAma vastuo hoya che. ghaMTA, kaLaza, moTA kaLazo, darpaNa, supratiSThaka moTA thALa, yANI, manAzulita, vividhaondnA 2tnAnA 42'3041, 24ii , 5'bhA, pAthI, ghoDe,
Page #342
--------------------------------------------------------------------------
________________ 281 siddhAyatana tathA abhiSekasabhAnuM varNana puSpAdInAM paTalAni, cchatracAmaraketavaH / / tailakoSThazatapatratagaralAsamudkAH // 262 // haMsapAdaharitAlamanaHzilAjanairbhatAH / samudgakAzca ghaNTAdyAstatrASTADhyaM zataM same // 263 // aSTottarazataM dhUpakaDucchakAzca ratnajAH / bhavanti siddhAyatane, zrIjinapratimAgrataH / / 264 // arthatasmAjjinagRhAdezAnyAM mahatI bhavet / upapAtasabhA sA'pi, sudharmava svarUpataH // 265 // catvAri yojanAnyatrocchritA'STau ca tatAyatA / pIThikA'syAM vimAnezopapAtazayanIyakam // 266 // arthazAnyAmupapAtasabhAyAH syAnmahAdaH / zataM dIrghastadaurardazoNDo yojanAni saH // 267 // hRdAdasmAdathaizAnyAmabhiSekasabhA bhavet / tridvArA syAt sApi sarvAtmanA tulyA sudharmayA // 268 // manuSyo, sapa, kripurUSa, baLada, kinnara, AdinI mukhAkRtio, puSpanI mALA, sugaMdhIcUrNa, vastra ane AbhUSaNothI bharelI tathA sarasava tathA rUMvATA-pIMchAthI bharelI caMgerIo, puSpAdinI suMdara racanA, chatra, cAmara, dhajAo, telana ke ThAra, gulAba, tagara elacInA dAbhaDA tathA hasapAda, haDatAla, mana:zIla, aMjanathI bharelA dAbhaDAo ghaMTAo tathA ratnanI banAvelI dhUpadAnIo hoya che. 259-264. A tamAma sAmagrI siddhAyatanamAM zrI jinapratimAnI AgaLa hoya che. A jinagRhathI IzAna khUNAmAM moTI upapAta sabhA hoya che, te paNa svarUpathI sudharmAsabhAnI samAna che. 265. A upapAta sabhAmAM 4 yojana uMcI ane 8 jana lAMbI-pahoLI pIThikA che. A pIThikAnI upara vimAnanA svAmInI upapAta zayyA che. 266. have upapAta sabhAthI IzAna khUNAmAM mATe hada che. je 100 ejana lAMbe 50 jana pahoLA ane 10 ejana UMDe che. 267. A hRdathI IzAna khUNAmAM abhiSeka sabhA hoya che, tene traNa dvAra hoya che. ane svarUpathI sarva prakAre sudharmAsabhAnI samAna hoya che. 268. le-u. 36
Page #343
--------------------------------------------------------------------------
________________ 282 kSetraloka-sarga 26 vibhAti madhyadeze'syA, mahatI maNipIThikA / vimAnezAbhiSekAI, tatra siMhAsanaM sphurat // 269 // santi tatparivArAha bhuuribhdraasnaanypi| vimAnezAbhiSekArthastatra sarvo'pyupaskaraH // 270 // amuSyA apyathaizAnyAM, sudharmAsadRzI bhavet / alaGkArasabhA madhyadeze'syA maNipIThikA // 271 // tasyAM ca saparIvAraM, ratnasiMhAsanaM bhavet / fmAna svAminaH safsfAro karoDape 2 || 272 !! alaGkArasabhAyA apyaizAnyAM zobhanA bhavet / vyavasAyasabhA sarvAtmanA tulyA sudharmayA // 273 / / tasyAM ratnapIThikAyAM, ratnasiMhAsanaM bhavet / satpustakaM cAGkaratnamayapatrairalakRtam // 274 // riSTaratnamaye tasya, pRSTake ziSTakAntinI / rUpyotpannadavarakapotA ca patrasaMtatiH // 275 // granthidevarakasyAdau, nAnAmaNimayo bhavet / ne nichatti patrANi daDha hAni na hai ra76 che. A abhiSeka sabhAnI madhyamAM eka moTI maNipIThikA hoya che. ane tyAM vimAnasvAmI devanA abhiSeka karavA dedIpyamAna siMhAsana hoya che. 269 tyAM tenAM parivArane yogya ghaNAM bhadrAsano paNa hoya che. ane vimAnezane abhiSeka egya sarva upakaraNe paNa hoya che. 270. abhiSeka sabhAnA IzAna khUNAmAM paNa sarva rIte sudharmAsabhA samAna alaMkAra che. enA madhyabhAgamAM maNi pIThikA che. tenA upara parivAra sahita ratnasiMhAsana che. ane vimAna svAmInAM sava alaMkAranA upakaraNe paNa che. ra71-272. A alaMkAra sabhAthI IzAna khUNAmAM eka suMdara vyavasAya sabhA che. je sarva rIte sudhasabhA samAna che. 273. te sabhAmAM rahela ratanapIThikA upara ratnasiMhAsana hoya che. tyAM suMdara pustaka hoya che. jenA patro [ pAnAo ] aMtaratnamaya hoya che. 274. - tenA riSTharatnamaya mukhapRSThanI pAchaLa ziSTa - suzobhana kAMtivALI ane rajAnA dezathI parovAelI pAnA onI zreNi hoya che. 275. A pAnAonI upara dorInI AdimAM vividha maNimaya gAMTha hoya che. ke jethI baMdhAelI patrazreNi chUTI paDatI nathI. A pustakanI zAhIne khaDIye zreSTha vaiDUrya ratnathI
Page #344
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyavasAya sabhA 283 maSIbhAjanametasya, vayaMvaiDUryaratnajam / tathA mapIbhAjanasya, zaGkhalA tapanIyajA // 277 / / maSIpAtrAcchAdanaM ca, variSTariSTaratnajam / lekhanI syAdvajramayI. maSI riSTamayI bhavet // 278 // riSTaratnamayA varNAH, suvAcAH pInavartalAH / dhArmiko vyavasAyazca, likhitastatra tiSThati // 279 // vyavasAyasabhAyAzcaizAnyAmatyantazobhanA / nandA puSkariNI phullAmbhojakialkapiarA / / 280 // upapAtasabhAvat syAt , sabhAmuktAsu pIThikA / pUrvoktahadavannandApuSkariNyapi mAnataH // 281 // asyA nandApuSkariNyA, aizAnyAmatinirmalam / balIpIThaM ratnamaya, dIpyate dIpratejasA // 282 // vaimAnikavimAnAni, kiMcidevaM svarUpataH / vaNitAni vizeSaM tu, zeSa jAnanti tIrthapAH // 283 // eteSu svarvimAneSu, yopapAtasabhoditA / tatropapAtazayyA yA, devadRSyasamAvRtA // 284 // nirmita hoya che. jyAre khaDIyAnI sAMkaLa tapanIya suvarNanI che. khaDIyAnuM DhAMkaNa zreSTha evA rijharatnanuM banAvAyeluM che. te enI lekhanI vajAmaya ratnanI ane maNI - zAhI rijharatanamaya hoya che. akSaro-vaNe rijharatnamaya che, je suvAcya, ThIka ThIka jADA ane suMdara maroDavALA che. A pustakamAM dhArmika vyavahAra lakhAele hoya che. 276-279. vyavasAya sabhAnA IzAna khUNAmAM nandA nAmanI suzobhana vAvaDI che. jenuM pANI khIlelA kamaLanA parAgathI pILuM che. 280. upapAta sabhAnI jema kahelI dareka sabhAomAM pIThikAo hoya che. tathA nandA puSkariNIonuM pramANa, kahelA hRdanI mAphaka hoya che. 281. A nandA puSkariNInA izAna khUNAmAM ratnamaya ati nirmala balipITha hoya che. je atyaMta tejathI dIpe che. 282. A pramANe vaimAnika vimAnenuM kaMIka svarUpa varNana karyuM bAkInuM vizeSa te tIrthakare jANe che. 283 - A devavimAnomAM je upapAta sabhA kahI che. ane temAM je upapAta zayyA kahelI che. te devadUSyathI AcchAdita hoya che. 284.
Page #345
--------------------------------------------------------------------------
________________ 284 kSetra-sarga 26 sUrizrIhIravijayazrIkIrtivijayAdivat / zuddhaM dharma samArAdhya, sAdhitArthAH samAdhinA // 285 // sAdhavaH zrAvakAstasyAM, vimAnendratayA kSaNAt / utpaghaoNkUdyAsaMdhyamAnamAtrAvAdanA ! 286 | guH I tatazcAntarmuhUrttana, paJcaparyAptizAlinaH / DhADhaMzadrarpataruNA, phuvA mokapUSpAvaH | 287 | samantato jaya jaya nanda nandetivAdibhiH / devAGganAnAM nikaraiH sasnehamavalokitAH // 288 // svAmyutpattipramuditaiH, suraiH sAmAnikAdibhiH / aSTAGgaspRSTabhUpIThamyante bhaktipUrvakam // 289 // paJca paryAptayasteSAmuktAstIrthakarairiti / yadbhASAcittaparyAptyoH , samAptau stokamantaram // 290 // taduktaM rAjapraznIyavRttau-" idaM bhASAmanaHparyAptyoH samAptikAlAntarasya prAyaH zeSaparyAptisamAptikAlAntarApekSayA stokatvAdekatvena vivakSaNamiti 'paMcavihAe pajjattIe pajjattibhAvaM gacchaI' tyuktaM / e upapAta zayyAmAM zrI hIrasUrIzvarajI mahArAjA tathA pUjya zrI kIrtivijayajI ma. Adi sAdhuo ane zrAvake zuddhadharmane ArAdhIne samAdhi pUrvaka AtmakalyANa sAdhIne kSaNamAM vimAnanAM svAmI tarIke utpanna thAya che. ane utpatti vakhate aMgulanA asakhyAta bhAga mAtra avagAhanAvALA hoya che. 285-286. - tyArabAda aMtamuhUrtamAM pAMca paryAptithI zebhatA batrIsa varSanA yuvAna jevA bhoga samartha banI jAya che. ane tene cAre taraphathI jaya jaya-nanda-nanda e pramANe belatA evA devAMganAonA samUha sneha-pUrvaka jue che. svAmInI utpattithI khuza thayelA sAmAnika Adi devatAo bhaktipUrvaka sASTAMga praNAma kare che. 287-289. te devone bhASA ane manaH paryAsinI samAptinuM AMtaruM bahu alpa hovAthI zrI tIrthaMkara paramAtmAoe pAMca paryAptie kahelI che. 290. rAyapAseNInI TIkAmAM kahyuM che ke : zeSa paryAptinA samApti kAlanA aMtaranI apekSAe A bhASA ane manaparyAtinI samAptinA kAlanuM aMtara prAyaH aha5 hevAthI eka tarIke vivakSA karI che." pAMca prakAranI paryAptithI paryAptapaNane pAme che. Iti...
Page #346
--------------------------------------------------------------------------
________________ devonI utpatti samayanI sthiti 285 eSAmutpannamAtrANAM, dehA vastravivarjitAH / svAbhAvikasphArarUpA, alaGkArojjhitA api // 291 // tato'nenaiva dehenAbhiSekakaraNAdanu / vakSyamANaprakAreNAlaGkArAn dadhati dhruvam // 292 // viracyante punarye tu, surairuttaravaikriyAH / te syuH samasamutpannavastrAlaGkArabhAsurAH // 293 // tathoktaM jIvAbhigamasUtre-" sohammIsANadevA kerisayA vibhUsAe 50 ?, go0 ! duvihA paNNattA, taM0-veuvviyasarIrA ya aveuvisarIrA ya, tattha NaM je te veuvviyasarIrA te hAravirAiyavacchA jAva dasa disAo ujjoemANA" ityAdi. 'tattha NaM je te aveuvviyasarIrA te NaM AbharaNavasaNarahiyA pagatitthA vibhUsAe Your ? tataH zayyAniviSTAnAM, teSAM cetasvayaM bhavet / / abhiprAyaH sphuTaH suptotthitAnAmiva dhImatAm // 294 // A utpanna thayelA devatAonA deha, vastro tathA alaMkArothI rahita hovA chatAM paNa svAbhAvika rIte atyaMta svarUpavAnuM hoya che. 291. tethI A [ AvA ] dehavaDe abhiSeka karyA bAda (thayA bAda) AgaLa kahevAze te prakAre alaMkArone dhAraNa kare che. 22. ane devatAo je uttara vaikriyarupa race che. te rUpa utpattinI sAthe ja vastrAla kArathI zAbhita hoya che. 293. zrI jIvAbhigama sUtramAM kahyuM che, kesaudharma-IzAnanAM devatAo vibhUSAthI kevA hoya che? [bhagavAna kahe che ke -] he gautama! devatAo be prakAranA kahyA che te A pramANe 1. uttara kriya zarIravALA ane 2. vikriya zarIravALA, temAM uttara-vaikriya zarIravALA de hAra virAjita vakSasthalavALA hoya che. yAvat teo tenA dvArA daze dizAne prakAzita kare che, ane mULa vikriya zarIravALA devo alaMkAra-vastrAdikathI rahita svabhAvathI ja zobhatA hoya che. " nidrAthI jAgRta thayelA, buddhimAna puruSanI jema, zayAmAM rahelA te devanA manamAM A spaSTa abhiprAya (vicAra) thAya che, ke-amAruM prathama kartavya zuM che?
Page #347
--------------------------------------------------------------------------
________________ 286 kSetraloka-sarga 26 karttavyaM prAkkimasmAbhiH, kiM karttavyaM tataH param / kiM vA hitaM sukha zreyaH, pArampayazubhAptikRt 1 // 295 // tataH svasvAminAmevamabhiprAyaM manogatam / jJAtvA sAmAnikA devA, vadanti vinayAnatAH // 296 // jinAnAM pratimAH svAminiha santi jinAlaye / aSTottarazataM caityastambhe'sthIni tathA'rhatAm // 297 / / pUjyAni tAstAni cAtra, yuSmAkaM cAnyanAkinAm / prAk ca pazcAcca kArya ca, etaniHzreyasAvaham // 298 // ihaloke paraloke, hitAvAptirbhaviSyati / yuSmAkamahatpratimApUjanastavanAdibhiH // 299 // vAkyAni teSAmAkarNyatyutthAya zayanIyataH / niryAnti pUrvadvAreNopapAtamandirAttattaH / / 300 // hRdaM pUrvoktamAgatya, tatra kRtvA pradakSiNAm / pravizanti ca paurastyatatrisopAnakAdhvanA // 301 // tatrAcAntAH zucIbhUtAH, sadyonirmitamajjanAH / hradAnirgatyAbhiSekasabhAmAgatya lIlayA // 302 // pachInuM kartavya zuM che? amAre hitakara, sukhakara, zreyaskara ane paraMparAe zubhanI prApti karAvanAra zuM che? 294-295. tyArabAda potAnA svAmInA manane Avo abhiprAya jANIne sAmAnika devatAo vinayapUrvaka kahe che ke : he svAmina ! ahiM jinAlayamAM 108 pratimAo che tathA caityastaMbhemAM zrI jinezvara bhagavaMtanA asthi che. te ( pratimAo tathA asthio ) sau prathama ahiM tamane tathA anya devatAone pUjya che. ane pahelA ke pachI A kArya karavuM te kalyANakArI hitAvaha che. tamane zrI arihaMta bhagavaMtanI pratimAnA pUjana ane stavanathI Aloka ane paralokanA hitanI prApti thaze. 296-299. tyArabAda teonA vAkyone sAMbhaLIne zasyAmAMthI uThIne pUrva dvArathI upapAta maMdiramAMthI (te svAmI devo) bahAra nIkaLe che. 300. pUrvokta hada pAse AvIne tyAM pradakSiNA ApIne, pUrvadizAnA tripAnaka mArga dvArA hadamAM praveze che, 301. tyAM mukhazuddhi karIne, pavitra thaIne, ja hadI snAna karIne, hadamAMthI nIkaLIne abhiSeka sabhAmAM lIlApUrvaka Ave che, ane tyAM (abhiSeka sabhAne) pradakSiNa
Page #348
--------------------------------------------------------------------------
________________ 287 nUtana Indrane abhiSeka pradakSiNIkRtya pUrvadvArA vizanti tAmapi / tatra siMhAsane pUrvAbhimukhAste kilAsava // 303 // tataH sAmAnikAsteSAmAbhiyogikanirjarAn / AkAryAjJApayantyevaM, sAvadhAnA bhavantu bhoH // 204 // asya naH svAmino yogyAM, gatvA'noM mahIyasIm / indrAbhiSekasAmagrImihAnayata satvaram // 305 // tataste'pi pramuditAH, pratipadya tathA vacaH / aizAnyAmetya kurvanti, samudghAtaM ca vaikriyam // 306 // dvistaM kRtvA ca sauvarNAn , raupyAn ratnavinirmitAn / suvarNarUpyajAn svarNaratnajAn rUpyaratnajAn // 307 // svarNarUpyaratnamayAMstathA mRtsnAmayAnapi / sahasramaSTAbhyadhikaM, pratyeka kalazAnamUn // 308 // bhRGgArAdarzakasthAlapAtrikAsupratiSThakAn / karaNDakAn ratnamayAn , caGgerI.mahastakAn // 309 // chatrANi cAmarANyevaM, tailAdInAM samudgakAn / sahasramaSTabhiryuktaM, tathA dhUpakaDucchakAn // 310 // ApIne pUrva dvArathI sabhAmAM praveza karIne pUrvAbhimUkha siMhAsana Upara bese che. 302-303. tyArabAda sAmAnika devatAo teonA Abhiyogika devatAone bolAvIne A pramANe mAjJA 42 cha, devatA ! tabhe sAvadhAna me ! 304. A A paNa svAmIne yogya moTI ane mahA kiMmatI Indrane yogya abhiSeka sAmagrI jaladIthI jaIne laI Avo. 305. tyArabAda te (deve) paNa khuza thayelA te vacanane svIkArIne IzAna dizAmAM (bhUzAma) ne vaiThiya samudhAta 42 cha. 30 6. pachI bIjIvAra te vikriya samuddaghAta karIne, sonAnA, rUpAnA, ratnanA, senArUpAnA, svarNa-ratnanA, rUpA-ratnanA, svarNa-ratnarUnA ane mATInA ema dareka jAtanA 1008 kaLaze banAve che tathA ratnamaya vizeSa prakAranA kaLaze, ArIza, thAnAsa, nAnI. 24bIsI, moTara thAmI, dUsanA 420yAsI, yazayA, maarpiichIe, chatra, cAmare, tela vagerenA dAbhaDAo, tathA dhUpadAnIo A tamAma sAmagrIe 1008nI saMkhyAmAM vimuvIne te sahaja ane vimurvelA kaLaza Adine grahaNa
Page #349
--------------------------------------------------------------------------
________________ 288 kSetraka-sarga 26 etatsarvaM vikuAtha, sahajAn vikRtAMzca tAn / gRhItvA kalazAdIMste, nirgatya svavimAnataH // 311 // gatvA ca puSkarakSIrAMbudhyoH padmadAdiSu / gaGgAdikAsvApagAsu, tIrtheSu mAgadhAdiSu // 312 // tatratyAni payomRtsnApuSpamAlyAmbujAnyatha / sahasrazatapatrANi, siddhArthAn sakalauSadhIH / / 313 // bhadrazAlasaumanasAdibhyo'pi nikhilartajAn / phalaprasUna siddhArthAn , gozIrSacandanAni ca // 314 // samAdAyAtha saMbhUya, te sarve'pyAbhiyogikAH / vimAnasvAminAmagre, Dhaukante natipUrvakam // 315 // sAmAnikAdayaH sarve, tato vimAnavAsinaH / devA devyazca kalazaiH svAbhAvikaivikurviteH // 316 // abhiSiJcanti tAnindrAbhiSa keNa garIyasA / puSpaiH sarvatakaH sarvoSadhIbhiracayanti ca // 317 / / yugmam // teSAmindrAbhiSeke'tha, vartamAne mudA tadA / surAH sugandhAmbuvRSTayA, kecitprazAntareNukam // 318 // kecitsaMmRSTopaliptazucyadhvApaNavIthikam / / maJcAtimaJcabhUtkecit , ke'pi nAnocchritadhvajam // 319 // karIne svavimAnamAMthI nIkaLIne puSkara samudra, kSIrasamudra, padmadraha, AdimAM gaMgA Adi nadIomAM ane mAgadha Adi tIrthomAM jaIne tyAMnA pANI, mATI, puSpamAlA, kamale, sahasra dalakamaLo, zatadalakamaLA, sarasava, sakala auSadhIone bhegI kare che. tathA bhadrazAla, saumanasAdi vanamAMthI dareka RtunA phaLa-phUla sarasava tathA gozISa caMdana meLavIne te sarve Abhiyogika devatAo bhegA maLIne vimAnanA svAmInI AgaLa namaskArapuuq4 samapa 42 cha. 307-315. - tyArabAda vimAnavAsI sAmAnika Adi sarva deva ane devIe svAbhAvika ane vikRti kalazothI te utpanna thayelA svAmIne moTA IndrAbhiSeka vaDe abhiSeka kare che ane sarvaRtunA puSpa ane sarva auSadhIo vaDe pUje che. 316-317. have A IdrAbhiSekanI kriyA vakhate keTalAka devatAo AnaMda pUrvaka sugaMdhI pANInI vRSTithI vimAnane zAMtarajavALuM banAve che. to keka devatAo sArI rIte sApha karelI, lIMpelI ane pavitra rastAvALI bajAro banAve che, keIka devatAo nAnA
Page #350
--------------------------------------------------------------------------
________________ 28 vimAnanAM svAminI utpatti samayanuM varNana AbaddhatoraNaM lambipuSpadAmocayaM pare / dvAya'stacandanaghaTa,dattakuGkamahastakam // 320 // kecitprazcavarNapuSpopacAracArubhUtalam / dagdhakRSNAgurudhUpadhUmairanyeH sugandhitam // 321 // tattadvimAnaM kurvanti, pare nRtyanti nirjarAH / hasanti kecidgAyanti, tUryANi vAdayanti ca / / 322 // kecidvarSanti rajatasvarNaratnavarAmbaraiH / vaH puiUMcajovaucAmara pUre che rUparU che. kecidgarjanti heSante, bhUmimAsphoTayanti ca / siMhanAdaM vidadhate, vidyudvRSTayAdi kurvate // 324 // hakAraratha bUtkAraivalganocchalanAdibhiH / svAmyutpattipramuditAzceSTante bahudhA surAH // 325 // kamiH | | abhiSicyotsavairevaM, surAH stuvanti tAniti / ciraM jIva ciraM naMda, ciraM pAlaya naH prabho // 326 // moTA maMce racAve che te kaIka vividha prakAranI dhajAo bAMdhe che. keIka [ devatAo ] lAMbI puSpanI mALAonA samUhavALA teraNa bAMdhe che te kaIka dvAra upara kumakumanA thApA lagAvIne caMdananA ghaDA mUke che, keIka [ devatAo] bhUmine pAMca varNanA puSpa cayanI racanAthI suMdara banAve che te kaIka baLatA evA kRSNagarU dhUpanA dhumathI (vAtAvaraNane) sugaMdhita banAve che, e pramANe te-te vimAnane [devatAo] zobhAvita banAve che. keIka devatAo nAce che, kaIka hase che, keIka gAya che te kaIka vAjIMtra vagADe che, koIka rajata-svarNa-ratnazreSTha vastrAdinI vRSTi kare che, te kaIka vArone, puSponI mALAone, sugaMdhI-cUrNone ane AbharaNane varasAve che. keIka (devatAo) hAthInI jema gajarava kare che. keIka gheDAnI jema haiSArava kare che, keTalAka devatAo bhUmine ATana kare che, aphaLAve che, keIka siMhanAda kare che, keIka vijaLInA camakArA vere che, keIka hAkoTA kare che, keIka bUmarANa kare che, keIka kudakA mAre che, keIka uchaLe che-e pramANe svAmInI utpattithI AnaMdita thayelA devatAo ghaNA prakAre ceSTA kare che. 318-25. A pramANe devatAo utsavapUrvaka abhiSeka karIne te utpanna thayelA svAmIdevanI A pramANe stuti kare che. te svAmin ! tame cirakAla je cirakAla AnaMda karo, ze. u. 37
Page #351
--------------------------------------------------------------------------
________________ 290 kSetraleka-saga 26 vipakSapakSamajitaM, jaya divyena tejasA / nitAnAM muddA madhye, tiSTha STavinitaH // 327 || surendra iva devAnAM tArANAmiva candramAH / narALAM navIya, mAniya pakSiLAm // 228 // vimAnasyAsya devAnAM devInAmapi bhUrizaH / palyopamasAgaropamANi pAlaya vaibhavam / / 329 / ityevamabhiSiktAste'bhiSeka bhavanAttataH / nirvIya dvAreLa, thAyadAmandriyam // 330 // pradakSiNIkRtya pUrvadvAreNa pravizanti tat / siMhAsane niSIdanti tatra te pUrvadigmukhAH // 331 // tataH sAmAnikA devA, vastrabhUSAsamudgakAn / rAzvatAnDhauyasughadraSnarazmi%0tAkrutAn // rUrUra // tataste prathamaM cAruvastrarUkSita vigrahAH / suvarNakhacitaM devadUSyaM paridadhatyatha // 333 // hAramekAvali ratnAvalIM muktAvalImapi / keyUrakaTakasphArAGgadakuNDalamudrikAH // 334 // cirakAla amAru pAlana karo, nahi jItAyelA vipakSanA pakSane divya tejavaDe jItI le, jItAyelA mitronI vacce tame kaSTa hita birAjo. 226-327 devatAomAM surendra, tArAomAM candra, manuSyeAmAM cakravatI, pakSIomAM garuDa, nI jema A vimAnanA ghaNA deva-devIonA vabhavane ghaNA palyeApama-sAgaropama sudhI (Apa) pAlana kareA. 328-329. A pramANe abhiSeka thayA khAdya te utpanna thayelA mukhya devatAe abhiSeka bhavanamAMthI pUrvanA dvArathI nIkaLIne alakAra maMdiramAM jAya che, tyAM pradakSiNA ApIne pUdvArathI praveza kare che, ane tyAM pUrvadizA sanmukha siMhAsana upara bese che. 330-331. tyArabAda sAmAnika devatAe deIpyamAna ratnAnAM kiraNAthI Azcaya utpanna kare evA zAzvata vaAbhUSaNanA dAkhaDA mUke che. 332. tyArabAda te devatAo sudara vajrathI zarIrane luchIne suvarNa jaDelA devadRSyane dhAraNa kare che. pachI ekAvalI, ratnAvalI, muktAvalI hArane pahere che. keyUra (bhujabaMdha) hAthanA kaDA, suMdara mAjubaMdha. kuMDala tathA vIMTIne pahere che. 333-334.
Page #352
--------------------------------------------------------------------------
________________ utpatti pachInI vidhi 291 tato'laGkRtasaGgiA, maulibhAjiSNumaulayaH / cArucandanaklaptAGgarAgAstilakazAlinaH // 335 // sakkezavastrAbharaNeralaGkArazcaturvidhaH / saMpUrNapratifor, fachaMcAlanArata rUrUdda che alaGkAragRhAtpUrvadvArA nirgatya pUrvavat / vyavasAyasabhAM prAcyadvAreNa pravizantyamI // 337 // tatra siMhAsane sthitvA, sAmAnikopaDhaukitam / pustakaM vAcayitvA'smAt . sthiti jAnanti dhArmikIm // 338 // siMhAsanAdathotthAya, vyavasAyaniketanAt / nirgatya prAgadizA nandApuSkariNyAM vizanti ca // 339 // tattrAcAntAH zucIbhUtA, dhautahastakramAH kramAt / raupyaM bhRGgAramambhomiH, prapUrya dadhataH kare // 340 // nAnApadmAnyupAdAya, puSkariNyA nirIya ca / siddhAyatanamAyAnti, siddhAyatinavodayAH // 341 // tatastAnanugacchanti, devAH sAmAnikAdayaH / devapUjAhapuSpAdivastusaMpUrNapANayaH // 342 / / A pramANe sarva aMgathI alaMkRta banelA, mastaka upara dedIpyamAna muguTavALA, suMdara caMdananA lepathI alaMkRta tilakathI zobhatA, mALA, keza, vastrAbharaNa, alaMkAra-AvI cAre prakAranI kriyAthI saMpUrNa taiyAra thaIne Asana uparathI ubhA thAya che. 335-336. tyArabAda pahelAnI jema alaMkAra sabhAnA pUrvakArathI nIkaLIne vyavasAya sabhAmAM pUrvanA dvArathI praveza kare che. ane tyAM siMhAsana upara besIne sAmAnika devatAo sAme mUkela pustakane vAMcIne temAMthI dhAmika AcArane jANe che. 337-338 tyArabAda siMhAsanathI uThIne vyavasAya sabhAmAMthI pUrva dizAthI nIkaLIne pUrva dizAthI ja naMdA puSkariNImAM praveza kare che. ane tyAM mukhazuddhi karI, hAtha-paganuM prakSAlana karI, pavitra thaIne rUpAnA kaLazane pANI bharIne hAthamAM dhAraNa kare che. 339-340. puSkariNImAMthI vividha prakAranA kamaLane grahaNa karIne tyAMthI nIkaLIne siddhanizcita karyo che bhaviSyakAlIna no udaya jeoe evA te devo siddhAyatanamAM praveza kare che. 341. tyAre sAmAnika Adi devatAe hAthamAM deva pUjAne gya puSpa Adi saMpUrNa sAmagrI laIne te mukhya devatAnI pAchaLa jAya che. 342.
Page #353
--------------------------------------------------------------------------
________________ 292 kSetraloka-sarga 26 athApsarogItamizrAtoyanAdabhRtAmbarAH / mahAsamRddhathA siddhAnAM, sadane pravizanti te // 343 // devacchandakamAgatya, zrIjinArcAvalokane / praNamayya ziraH suSThu, namantyaJjalipUrvakam // 344 // tato lomahastakena, pramAya zrImadarhatAm / arcAH sugandhibhinIraH, snapayanti yathAvidhi // 345 // tatra yadyapi kunthvAdijantavo na tathApyasau / pramArjanAdiyatanApUrvikaivAhatakriyA // 346 / / yadvA pUrvabhave'bhyastaM, sapramArjanamarcanam / jinArcAnAM tato'bhyAsAdatrApyevaM sRjantyamI // 347 // gozIrSacandanenAtha, pratyaGga pUjayanti tAH / pratyekamAsAM paridhApayanti vastrayoyugame // 348 // gagana sudhI pahoMcatA evA apsarAonA gItathI mizra vAjIMtranA nAda pUrvaka mahAsamRddhi sAthe te devatAo siddhAyatanamAM praveza kare che. 343. devacchedakamAM AvIne jinezvara bhagavaMtanI mUrtinA darzana mAtrathI mastaka namAvI pachIthI hAtha joDIne aMjalIpUrvaka namaskAra kare che. 344. tyArabAda zrI arihaMtanI mUrtinI mArapIMchathI pramArjanA karIne sudhI jalathI vidhipUrvaka snAtra kare che. 345, jo ke tyAM kuMthavA Adi jatuo hotA nathI te paNa A arihaMta paramAmAnI pUjA Adi kiyA pramArjanA Adi yatanApUrvaka ja hoya che, te AnAthI samajAya che. 346. athavA te devoe zrI jinezvaronI pUjA pUrvabhavamAM pramArjanA pUrvaka karela che, tenA abhyAsathI ahIM paNa devatAo jinezvaranI pUjA pramArjanA pUrvaka kare che. 347, [devanI pUjAmAM pramAjanA kalpa hoya che tema kahI zakAya. tyArabAda [devatAo ] te pratimAonI dareka aMge gazIrSa caMdanathI pUjA kare che ane pratyeka mUrtine vastrayugala paherAve che. 348. 1, tatra kacchAdivabacihAbhAvAt yuktamidaM, adhunA tu pratimAnAmeva tathAvidhAnAt na vanaparighApanam /
Page #354
--------------------------------------------------------------------------
________________ pUjAvidhi 293 puSpamAlyairgandhacUrNairvastrairAbharaNairapi / pUjayitvA lambayanti, puSpadAmAnyanekazaH 349 // tataH karatalakSiptaH paJcavarNaimaNIvakaiH / citropacAraruciraM, racayanti bhuvastalam // 350 // purato'tha jinA nAmacchai rajatataNDulaiH / likhitvA maGgalAnyaSTau, pUjayanti jagadgurUn // 351 // tatazcAndraprabhaM vajravaiDUryadaNDamaNDitam / kare kRtvA maNisvarNacitraM dhUpakaDucchakam // 352 // dahyamAnakundurukkakRSNAguruturuSkakai / dhUpaM davA jinendrANAM, prakramante stutikriyAm // 353 // dhUpaM dattvA jinendrANAmityuktaM yadihAgame / sAkSAjinapratimayostadabhedavivakSayA // 354 // satyapyevaM na manyante, ye'rcAmA jagatpateH / tAn dhAvato mudritAkSAnAnayAmaH kathaM patham ? // 355 // ' ra18 || puSpanImAlA, sugadhIcUrNa, vastrAbharaNathI paramAtmAnI pUjA karIne aneka puSpamAlAo (cAre tarapha ) laTakAve che. tyArapachI hastatalathI pAMcavarNanA maNakAone uchALIne te deve pRthvIne judA-judA prakAranA citrothI sajAve che. 349-350. tyArabAda zrI jinezvaradevanI pratimAnI AgaLa svaccha rUpAnA cokhAthI aSTamaMgala AlekhIne jagata gurUne pUje che. vajaratna ane vahUryaratnanA daMDathI zobhatI candranI prabhA jevI ujjavala maNi ane svarNathI dipatI evI dhUpadAnI hAthamAM laIne baLatA evA kuMdaka, kRSNAgarU, turUSka Adi padArthathI zrI jinezvaronI AgaLa dhUpa karIne (te devo) stuti zarU kare che. 351-353. zrI jinezvaronI AgaLa dhUpa ApIne A pramANe je AgamamAM kahyuM che te sAkSAt jinezvara ane jinezvaranI pratimAnI abheda vivakSAthI kahyuM che. 354. Ama hovA chatAM [ A pramANe spaSTa-AgamavANI hovA chatAM ] paNa jeo jagatapatinI pUjya evI mUrtine svIkAratA nathI teone AMkha mIMcIne deDanArAnI -jema kevI rIte mArge lAvI zakAya ? 355.
Page #355
--------------------------------------------------------------------------
________________ 294 kSetraleAka-sa 26 namaste samastaprazastarddhidhAmne, kramAzleSinamrandrakoTIradAne / bhavApArapAthodhipArapradAya, pradAyAGginAM saMpadAM nirmadAya || 356 || bhujaGgaprayAtA / ityAdyaSTottarazataM zlokAnastokadhIdhanAH / kurvantyadoSAn prauDhArthakalitAn lalitAn padaiH || 357 // namaskAraiH sudhAsArasAraiH stutvA jinAniti / zakrastavAdikAM caityavandanAM racayantyamI // 358 // vanditvA'tha namaskRtya tataH punarapi prabhUt / caityasyAsya madhyadeza, pramRjyAbhyukSya cAmbubhiH / / 359 / / dhRtAkalpaM kalpayantazcArucanda nahastakaiH / puSpapuJjopacAreNa, dhUpaizvAbhyarcayantyamI // 360 // caityasyAtha dAkSiNAtyaM, dvArametyAtra saMsthitAH / dvArazAkhAputrikAzca vyAlarUpANi pUrvavat // 361 // pramArjanAbhyukSaNAbhyAM puSpamAlya vibhUSaNaiH / sragdAmabhizcArcayanti, dhUpadhUmAn kiranti ca // 362 // te svAmIdevA jagatpatinI stuti zu kare che te jaNAve che. samasta prazasta RddhinA dhAma samAna, namra evA indronAM muguTanI mALAe jeenA caraNAnA sparza karI rahI che, bhava-rUpa apAra samudrane pAra (aMta) ApanAra, jagatanA jIvAne sapatti ApanArA ane mada vagaranA evA he bhagavan! Apane namaskAra thAe...356, A pramANe mahAna buddhinA dhanavALA devatAe padalAlityathI yukta prauDha athathI bharelA, doSarahita, 108 lAkathI stuti kare che. 357. tyArabAda devatAe amRtanA sArathI paNa zreSTha evA namaskAra dvArA zrI jinezvara devAnI A pramANe stuti karIne zakrastavAdi dvArA caityavaMdanA kare che, 358. tyArabAda devatAe vaMdana karIne prabhune punaH namaskAra karIne A caityanA madhya - bhAgane pramAIne pANIthI cAkheA karIne AcArane dhAraNa karavApUrvaka AcAranuM pAlana karatA te devA suMdara caMdananA thApAthI puSpa puMjopacAranI kriyAthI ane dhUpathI pUje che. 359-360. have caityanA dakSiNa dizAnA dvAra pAse AvIne ahIMnA dvAranI putaLIe tathA vyAlanI AkRtine pUrva pramANe pUjI, pANIthI cAkhI karI, puSpa, mALA, AbhUSaSNu, phUlanI mALAthI pUje che. ane dhUpa uvekhe che. 361-362.
Page #356
--------------------------------------------------------------------------
________________ pUjAvidhi 295 tatazca dakSiNadvArasyopetya mukhamaNDapam / prAgvattasya madhyadeze, kurvanti hastakAdikam // 363 // tatazcAsya maNDapasya, pUrvadvAre'pi pUrvavat / dvArazAkhAdyarcayanti, stambhAMzca dakSiNottarAn // 364 // zeSadvAradvaye'pyevaM, tataH prekSaNamaNDape / madhyaM dvAratrayaM siMhAsanaM samaNipIThikam // 365 // nirgatya dakSiNadvArA, tataH prekSaNamaNDapAt / dAkSiNAtyaM mahAcaityastUpamabhyayanti te // 366 // tasmAccaturdizaM yAstu, pratimAH zrImadarhatAm / tAsAmAloke praNAma, kurvanti pazcimAditaH // 367 / / tAH pUrvavatprapUjyASTau, maGgalAni prakalpya ca / sASTottarazatazlokAM, kurvati caityavandanAm // 368 / / dAkSiNAtyacaityavRkSamahendradhvajapUjanam / kRtvA nandApuSkariNI, dAkSiNAtyAM vrajanti te // 369 // tyArabAda dakSiNa dvAranA nIcalA bhAgamAM mukhya maMDapane tathA tenA madhyabhAgamAM pUrvanI jema thApA vagere kare che. 363. tyArabAda A maMDapanA pUrvAramAM bArazAkha Adine tathA dakSiNa tathA uttara dizAnA staMbhone pahelAnI jema pUje che. 364. zeSa be kAramAM paNa [uttara-dakSiNa bArazAkhane tathA prekSAmaMDapanA madhyabhAgane tenA traNa dvArane tathA maNipIThikA sahita siMhAsanane pUje che. 365. tyArabAda prekSAmaMDapamAMthI dakSiNa dvArathI nIkaLIne dakSiNa dizAnAM moTA caityastupane teo pUje che. 366. tyArabAda cAre dizAmAM rahelI arihatenI pratimAone joIne pazcimadizAnA kamathI praNAma kare che. 367. te pratimAone pUrvanI jema pUjIne aSTamaMgalanI racanA karI 108 kalekathI caityavaMdana kare che. 368. dakSiNa dizAnA cetyakSa ane mahendravajanI pUjA karIne teo dakSiNadizAnI nandA puSkariNImAM jAya che. 369
Page #357
--------------------------------------------------------------------------
________________ 296 kSetraloka-sarga 26 tattoraNatrisopAnapratirUpakaputrikAH / vyAlarUpANyacayanti, puSpadhUpAdikaistha // 370 // caityaM pradakSiNIkRtyottarAhadvArasaMsthitAm / nandApuSkariNImetya, kurvanti prAgvadarcanam // 371 // udIcyAn ketucaityadrustUpAMstatpratimAH kramAt / kakSAmaNa vAyanti muvamae5m / rU72 che. tato dvAramauttarAI, prAcyaM dvAraM tataH kramAt / / prAcyAnmukhamaNDapAdIna , prapUjayanti yAmyavat // 373 // tataH samAM sudhamAM te, variya pUrvathA dvizA yatra mANavakazcaityastambhastatrAbhyupetya ca // 374 // Aloke tIrthakRtsakthnAM, praNatA lomahastakaH / pramArjitAdAdadate, tAni vajrasamudkAt // 375 // tato lomahastakena, pramRjyodakadhArayA / prakSAlyAbhyacya puSpAyenikSipanti samudga ke // 376 // samudgakaM yathAsthAnamavalambyAyanti ca / puSmAlyagandhavastrazcaityastambha tato'tra ca // 377 // te naMdA puSkariNInA toraNa, tripAnanI paMkti, pratirUpaka putaLIo ane vyAlarUpanI, puSpa dhUpa vagerethI pUjA kare che. 370. caityane pradakSiNA ApIne uttara dizAnA dvAra pAse rahelI nandA puSkariNImAM jaIne pUrvanI jema pUjA kare che. 371. uttaradizAnI dhajA, caityavRkSa, stUpa ane pratimAne kramazaH pUje che. uttaradizAnA prekSAmaMDapane ane mukhamaMDapane pUje che. 372. tyArabAda uttaradizAnA dvArane pUje che ane pachI kAma karIne pUrva dizAnA dvAra mukhamaMDapa Adine dakSiNa dizAnI jema pUje che. 373. tyArabAda te (notpanna svAmI devatAo) pUrvadizAthI sudharmA sabhAmAM praveza karIne jyAM mANavaka citya staMbha che. tyAM AvIne tIrthakaranA asthine jotAM ja namasakAra kare che, morapIMchathI vajanA dAbaDAne pUMjIne te asthione grahaNa kare che, morapIMchathI te asthine pramAIne, ekadhArAthI prakSAlana karIne, puSpAdithI pUjIne dAbaDAmAM mUke che. 374-376. - dAbaDAne yathAsthAne rAkhIne puSpamAlA, sugaMdhI cUrNa, ane vastrathI ceyastaMbhane pUje che. 377.
Page #358
--------------------------------------------------------------------------
________________ pUjanavidhi kRtvA siMhAsanasyArcI, maNipIThakayA saha / mundradhvanayAtrA, vaeNte'mmamumAiimaH // rU78 // koza praharaNasyAtha, sametya saMpramRjya ca / khaDgAdIni praharaNAnyabhyarcayanti pUrvavat // 379 // sudharmAmadhyadeze'tha, prakalpya hastakAdikam / hevazayyA vRnayanti, maniITiyA saha // 380 // tatazcaite sudharmAto, niryAnto yAmyayA dizA / siddhAyatanavad dvAratrayamarcanti pUrvavat // 381 // evaM harda sabhAcAnyAH, svasvopaskarasaMyutAH / vyavasAyasamAM cAnte, pUjJathivA saputtarlRAm // 282 // vyavasAyasabhAvarttiprAcyapuSkariNItaTAt / vaMte hipITe te, navA vahivisarganam // rU8rU // svIyastrIya vimAnAnAM zrRGgATakatrikAdiSu / ghAnAvo cArjaniyA, yantyAmiyonirdeH // 384 // tyArabAda mIipIThikA sahita siMhAsananI pUjA karIne nAnA indradhvajane sumAdithI te pUje che. 378. 297 zastrabhaMDAra pAse jaIne tene pramAne talavAra Adi zasrAne pUrvanI jema pUje che. 379. sudharmA sabhAnA madhyabhAgamAM thApA vagere karIne maNipIThikA sahita devazayyAne ( teo ) pUje che. 380, tyArabAda sudharmA sabhAnA dakSiNadizAnA dvArathI nIkaLatA A devA siddhAyatananI jema traNe dvArAne pUrvanI jema pUje che. 381. A pramANe hadane, potapAtAnA parikarayukta anya sabhAene ane aMte pustaka sahita vyavasAya sabhAne pUjIne vyavasAya sabhAvartI pU--puSkaraNInA taTathI lipITha upara jaIne te bali visarjana kare che. 382-383. tyArabAda pota-potAnA vimAnanA zaMgATaka (zIMgADA) AkAranA sthAna, trikANu AkAranA sthAna tathA udyAnAdisthAnAmAM AbhiyAgika devatAo dvArA pUjA karAve che, 384. kSe- 38
Page #359
--------------------------------------------------------------------------
________________ 298 kSetraleka-saga 26 athaivaM kRtakRtyAste, aizAnakoNasaMsthitAm / nandApuSkariNImetya, tasyAH kRtvA pradakSiNAm // 385 // prakSAlya hastapAdAdi, vilasanti yathAruci / sabhAM sudharmAmetya prAgmukhAH siMhAsane sthitAH // 386 // evamatrAmutra loke, hitAvahaM jinArcanam / iti tatrAlokamAtrAtpraNamanti punaH punaH // 387 // na namanti na vA tAni stuvanti ca manAgapi / lokasthityA dharmabuddhathA, kRtayodyantaraM mahat // 388 // stuvanti navyaiH kAvyaizca, tathA zakrastavAdibhiH / zeSANi tu sthitikRte, pUjayanti sumAdibhiH // 389 // satyapyevaM sthitimeva, ye vadanti jinArcanam / kathaM te luptanayanA, bodhyA raitAmrayobhidAm // 390 // rAjapraznIyasUtre yatsUryAbhasya suparvaNaH / vimAnavarNanaM tasyotpattirItizca darzitA // 391 // A pramANe kAryo pUrNa karI kRtakRtya banelA te devatAe IzAna khUNAmAM rahelI naMdA puSkariNI pAse jaIne tene pradakSiNe ApIne hAtha paga vigere peIne sudharmA sabhAmAM AvIne siMhAsana upara pUrvAbhimukha rahIne, IrachA mujaba vilAsa kare che. 385-386. A pramANe Aloka ane paralekamAM zrI jinezvara pUjana hitakArI che. e bhAvanAthI tyAM darzana mAtrathI ja vAraMvAra namaskAra kare che. 387. te devo tIrthakarone je namana-stavana kare che, te lekasthitithI nathI karatAM paNa dharmabuddhithI kare che. kAraNa ke dharmabuddhithI ane loka sthitithI karelA kAryamAM moTuM aMtara hoya che. 388. navA kAvyo vaDe tathA zakrastavAdithI te devatAo jinezvara devenI stuti kare che ane bAkInI mUrtione pitAnA AcArathI puvaDe pUje che. Ama hovA chatAM paNa je mANase jinezvaradevanI pUjAne phakta AcAra tarIke gaNe che, tevAone bAdha kevI rIte pamADa? jema cakSu vihoNA aMdhajanene rUpuM ane tAMbAnA bhedane baMdha na karAvI zakAya tema.... 389-390. zrI rAjaprazrIya sUtramAM sUryAbhadevanA vimAnanuM varNana tenI utpattinI rIta dekhADelI che. te anusAre meM vaimAnika devatAonAM vimAnanuM varNana ane utpattinI rIta
Page #360
--------------------------------------------------------------------------
________________ devanuM zarIra 299 mayA tadanusAreNa, vaimAnikasuparvaNAm / vimAnavarNanotpattI, sAmAnyato nirUpite // 392 // vizeSamuktazeSaM tu, jAnantyazeSavedinaH / gItArthA nihatAnarthA, yadvA tadvAkyapAragAH // 393 // devyo devAH pare'pyevaM, tattadvimAnavAsinaH / / jAyante svasvazayyAyAM, svasvapuNyAnusArataH // 394 // yeyamuktA vimAnAnAM, sthitistatsvAminAmapi / acyutasvargaparyantaM, sA sarvA'pyanuvartate // 395 / / paratastvahamindrANAM, na svAmisevakAdikA / sthitiH kAcitsumanasAM, kalpAtItA hi te yataH // 396 // te prAgjanmopAttazastanAmakarmAnubhAvataH / nyakSasallakSaNopetasarvAGgopAGgazobhitAH // 397 // jAtyasvarNavarNadehA, AdyasaMsthAnasaMsthitAH / atyantasundarAkArAH, sArapudgalayonayaH // 398 // asRgmAMsavasAmedaHpurIpamUtracarmabhiH / antrAsthizmazrunakhararomodgamezca varjitAH // 399 // sAmAnyathI dekhADelI che. bAkI raheluM vizeSa varNana te sarvajJa bhagavaMta jANe che. athavA bhagavaMtanA vAkyanA pAragAmI, anarthane dUra karanAra evA gItArtho jANe che. 391-39. A pramANe te-te vimAnamAM vasanArA bIjA deva-devIo paNa pota-potAnI zayyAmAM pota-potAnA punyAnusAre utpanna thAya che. 394. | vimAnonuM varNana tathA vimAnamAM svAmInI sthitinuM varNana je A karyuM te azruta svarga paryata A pramANe ja sarakhuM samajavuM. 35, azruta svarga pachI rahelA devatAo ahamindra hovAthI svAmI-sevakAdi sthiti hotI nathI. kAraNa ke teo kapAtIta che. 396. - te devo prAgUjanmamAM upArjIta karelA prazasta nAmakarmanA prabhAve saMpUrNa sa6lakSaNathI yukta aMgopAMgathI zebhita hoya che. 397. jAtimAna senAnI jema kAMtivAna dehavALA, prathama saMsthAna [sama caturastra saMsthAna) vALA, atyaMta suMdara AkAravALA ane sArabhUta padArthamAMthI utpanna thayelA hoya che. 398. rUdhira, mAMsa, carabI, meda vIjhA, mUtra, cama, AMtaraDA, hADakAM. dADhI-mUchanA vALa, nakha ane roma e badhAMthI rahita hoya che. 39. . ' , ' ', ' '
Page #361
--------------------------------------------------------------------------
________________ 300 kSetraloka-sarga 26 kundenduzvetadazanAH' pravAlajitvarAdharAH / ghanAJjanazyAmakezapAzapezalamaulayaH // 400 // tathoktamopapAtike-"paMDurasasisakalavimalanimmalasaMkhagokhIrapheNadagarayamuNAliyAdhavaladaMtaseDhI, tathA-aMjaNaghaNakasiNaNiddharamaNIyaNiddhakesA" ityAdi, saMgrahaNyAM tu 'kesaTThimaMsunaharomarahiyA' ityuktamiti jJeyaM / atyantasvacchavapuSaH, sugandhimukhamArutAH / aprasvedA rajolepojjhitAH jAtyasuvaNevat // 401 // sarvotkRSTavarNagandharasasparzAdizobhanAH / saubhAgyAdiguNagrAmAbhirAmoddAmavigrahAH // 402 // mRgakAsararUpAdicihna, zrIbharabhUSitam / nUtanaM ratnamukuTaM, dadhate mUni bandhuram // 403 // tathA ca prajJApanAsUtre-" te NaM miga 1 mahisa 2 varAha 3 sIha 4 chagala 5 daddara 6 haya 7 gayavai 8 bhuyaga 9 khagga 10 usabhaMka 11 viDima 12 pAya A devatAonA dAMta macakuMda ane candramA jevA zveta hoya che. ane temanA haTha pravAlathI paNa adhika raktavarNa hoya che. ane temanuM mastaka megha ane aMjana jevA zyAma kezapAzathI suMdara hoya che. 400. aupapAtika sUtramAM A pramANe karyuM che - "kalAsahita dhavala cadramA, nirmala zaMkha, gAyanuM dUdha, phINa, pANInA kaNIyA, kamalane kaMda enA jevI sapheda daMtanI zreNI (te devatAone hoya che.) tathA ajana ane megha jevA kALA tathA snigdha ane ramaNIya evA kezapAza hoya che. vigere." saMgrahaNImAM te "keza, hADakA, mAMsa, nakha ane rAma rahita (devatAo hoya che.)" ema kahyuM che... te devatAonA zarIra atyaMta svaccha hoya che. mukhane pavana suMgadhI hoya che. parasevo hete nathI, jAtimAna svarNano jema mala-melano lepa teone hatA. nathI. 401. sarvotkRSTa varNagaMdha-rasa-sparzathI te devatAo zebhe che. ane temanuM zarIra saubhAgyAdi guNasamUhathI atyaMta suMdara hoya che. 402. te de pitAnA mastaka upara suMdara nUtana ratna mukuTane dhAraNa kare che. ke je mukuTa mRga-pADA AdinA citra-cihnathI bhUSita che. 403. prajJApanA sUtramAM kahyuM che, ke : "te badhA denA mukuTanA cihno nIce mujaba
Page #362
--------------------------------------------------------------------------
________________ devAnAM mukuTanAM cihna DiyacidhamauDA " iti, atra te iti saudharmAdayo'cyutAntAH krameNa devAH, khaDgo gaNDakanAmA ATavyazcatuSpadavizeSaH, yadAha zAzvataH - ' khaDgo gaNDakazRMgA sibuddha bhedeSu gaNDake " iti, viDimastu mRgavizeSo lakSyate, tathA ca dezIzAstra - ' viDimo samaya gaMDe ' 301 aupapAtike tvevaM cihna vibhAgo dRzyate - sohamma 1 IsANa 2 saNakumAra 3 mAhiMda 4 baMbha 5 laMtaga 6 mahAsukka 7 sahassAra 8 ANayapANaya 9 AraNaaccaya 10 vaI pAlaya 1puSkaya 2 somaNasa 3 sirivaccha 4 naMdiyAvatta 5 kAmagama 6 pIigama 7 maNorama 8 vimala 9 savvaobha6 10 nAmadhijjehiM vimANehi onA vaMdagA jiNaMda miga 1 mahisa 2 varAha 3 chagala 4 daddura 5 haya 6 gayavaI 7 bhuyaga 8 khagga 9 usameM 10 kaviDimapAyaDiyacidhamauDA ' *' kRtti, tra muLADhyo'ngkaa - lAcchanAni viTapeSu - vistAreSu yeSAM mukuTAnAM tAni tathA, tAni prkttithAya che. mRga, pADA, jaMgalI bhUMDa, siMha, bAkaDA, deDakA, gheADA, hAthI, sarpa, geMDA, vRSabha, bAlamRga Adi.... ahI' te zabdathI saudharmAMthI mAMDIne acyuta sudhInA deveA samajavA, khaDga eTale ge'DA, ja*galI pazu samajavA. zAzvataH keASamAM khaDraga eTale ga Daka, talavAra, zI gaDuM' ane buddhanA bheda rUpe kahela che H~~ viDimathI mRga vizeSa samajAya che, tathA dezI zAstramAM viDimanA artha mAlamRga ane gaMDa kahyo che. aupapAtika sUtramAM cihnanA vibhAga A pramANe che : 1. saudharma, 2. izAna, 3. sanatkumAra, 4. mAhendra, pa. brahma, 6. lAMtaka, 7. mahAzukra, 8. sahasrAra, 9-10. Anata-prANata, 11-12. AraNa-acyutanA indro jinezvara devane vaMdana karavA Ave te vakhate 1. pAlaka, 2. puSpaka, 3. saumanaka, 4. zrIvatsa, 5. na`dyAvata, 6. kAmagama, 7. prItigama, 8. maneAztra, 9-10. vimala, 11-1ra. ane satAbhadra nAmanA vimAnAmAMthI nIce utare che. tyAre temanA mastaka upara anukrame 1. mRga, 2. pADA, 3, jaMgalI sUkara, 4. ekaDA, pa. deDakeA, 6. gheADA, 7. hAthI, 8. sarpa, 9. geMDA, 10. vRSabha, AdinA pragaTa cihnavALA mukuTa hAya che. tathA te muguTA ratnAdinI kAMtithI prakAzita prakaTa mRgAdinA cihnavALA hoya che.
Page #363
--------------------------------------------------------------------------
________________ 302 kSetraloka-saga 26 cihAni ratnAdidIptyA prakAzitamRgAdilAJchanAni mukuTAni yeSAM te tathA iti, tavaM tu sarvavido vidanti / vivakSavastvamI arddhamAgadhyA ramyavarNayA / bhASante caturasvAntacamatkArakirA girA / / 404 // tathAhuH-- go0 ! devANaM addhamAgahAe bhAsAe bhAsaMti' bhagavatIpaJcamazatakacaturthoddezake loke tu 'saMskRtaM svargiNAM bhASetyAdi / pratyekamaGgopAGgeSu. ratnAbharaNabhAsurAH / aspRSTakAsazvAsAdivividhavyAdhivedanAH // 405 // puNyanaipuNyalAvaNyAH, sadAvasthAyiyauvanAH / abhaGgakAmarAgArdA, divyAGganAkaTAkSitAH // 406 // divyAGgarAgasurabhIkRtasarvAGgazobhanAH / kAmakelikalAbhyAsavilAsahAsavedinaH // 407 // svabhAvato ninimepavizeSalalitekSaNAH / amlAnapuSpadAmAnaH svairaM gaganagAminaH // 408 // [A pramANe prajJApanA ane papAtika sUtrane cihna bAbatamAM mata bhinna thAya che.] A viSayamAM tattvato sarvajJa bhagavaMte jANe. A devatAo catura puruSonAM aMtakaraNane camatkAra kare tevI vANIthI suMdara zabdovALI ardha mAgadhI bhASAmAM potAnA bhAva jaNAve che. 404. bhagavAna A pramANe kahe che - he gautama! devatAo ardhamAgadhI bhASAthI bele che." A pramANe bhagavatInA pAMcamA zatakanA cothA uddezAmAM kahyuM che. lokamAM devatAonI bhASA saMskRta kahevAya che. (A phakta lokamAnyatA ja che. ) A devatAo pratyeka aMgopAMga upara ratnanA AbhUSaNothI dIpe che. ane temane zvAsa-khAMsI Adi vividha prakAranI vyAdhi-vedanAo spazI paNa zakatI nathI. 405. A devo pavitra ane cAturyasabhara lAvaNyavALA, sadA sthira yauvanavALA, atyaMta evA kAmarAgathI Adra banela divya aMganAothI kaTAkSita thayelA hoya che; divya aMgarAga vilepanathI sugaMdhita ane suMdara zarIravALA, ane kAmakrIDAnA kalAbhyAsa, vilAsa, ane hAsyane jANanAra hoya che; svabhAvathI ja nirnimeSa (netramIMyA vagaranA) viziSTa ane lalita cakSuvALA, sadA tAjI rahetI puSpanI mALAvALA ane IcchAnusArI gaganavihArI hoya che; 406-408.
Page #364
--------------------------------------------------------------------------
________________ devatAnuM kALanirgamana 303 manazcintitamAtreNa, sarvAbhISTArthasAdhakAH / vacanAtigasAmarthyAnnigrahAnugrahakSamAH // 409 // prayojanavizeSeNa, prAptA api bhuvastalam / tiSThanti te vyavahitAzcaturbhiraGagulairbhuvaH // 410 // vAyUttarezAnadikSu, sevyAH sAmAnikaH suraiH / agniyAmyAnatISu, parSadbhistisRbhiyutAH // 411 // puro'grahamahiSIbhizca, pRSThato'nIkanAyakaiH / sevyAH samantAdvividhAyudhADhayaizcAtmarakSakaiH // 412 // susvarairdivyagandharvaigItAsu padapaziSu / dattopayogAH sattAlamUchanAgrAmacAruSu // 413 // apsarobhiH prayuktaSu, nATayeSu dattacakSuSaH / / ajJAtAnehasaH saukhyaiH, samayaM gamayantyamI // 414 // #zamiH kAmalIlAbhilASe tu, visRjya devaparSadam / sudhamA samAyA, nityAnA puraka sadda | ka | mananA citita mAtrathI sarva Icchita arthane siddha karanArA, vacanAtIta sAmarthyathI nigraha ane anugraha karavAmAM samartha, projana vizeSamAM pRthvI upara Ave te paNa pRthvIthI cAra AMgaLa addhara rahe che. 409-410. te devatAo vAyavya-uttara ane IzAna dizAmAM rahelA sAmAnika devatAothI sevAya che. ane teonI Agneya khUNe-dakSiNa-naiRtya dizAmAM parSadAo hoya che. 411. te devatAonI AgaLa agamahiSIo hoya che. pAchaLa senApatio hoya che ane cAre bAju vividha AyudhathI yukta AtmarakSaka devatAo sevA kare che. 412. sArA svarapUrvaka gaMdharvadevethI gavAyelI, tAla mUInA ane grAmathI suMdara evI padapaMktiomAM upagavALA ane apsarAoe karelA nATakane jatAM pasAra thatA kALa (samaya)ne nahIM jANatA, evA te de sukhapUrvaka samayane pasAra kare che. 413-414. jyAre A devone kAma vilAsanI abhilASA utpanna thAya che tyAre devArSadAnuM visarjana karIne aMtaHpuranI sAthe sudharmAsabhAmAMthI nIkaLIne kahelA prAsAda agara udyAnAdi sthAnamAM jaIne (nIce mujaba kAma-keli kare che...) manane anukULa sarva aMge saubhAgyazALI evI divya apsarAe, je suMdara alaMkAra ane vastro dhAraNa kare che. rUpa ane yauvanathI zobhe che. kaTAkSarUpI bALathI
Page #365
--------------------------------------------------------------------------
________________ kSetraloka-sarga 26 304 gatvoktarUpaprAsAdodyAnAdiSvAspadeSu te / mano'nukUlAH sarvAGgasubhagA divyakAminIH // 416 // ramyAlaGkAranepathyA, rUpayauvanazAlinIH / / kaTAkSavizikhainarmoktibhirdviguNitaspRhAH // 417 // bhartRcittAnusAreNAnekarUpANi kurvatIH / pratirUpaiH svayamapi, premato bahubhiH kRtaiH // 418 // haThAtpratyaGgamAliGgaya, vaktramunnamya cumbanaiH / sasItkAraM sudhAdhAramadhurAdharakhaNDanaiH // 419 // niHzaGkamaGkamAropya, nirdayaM stanamaddanaH / majjanto maithunarase, manuSyamithunAdivat / / 420 // itthaM sarvAGgINakAyaklezotthA sparzanivRtim / AsAdayantastRpyanti, kliSTapuMvedavedanAH // 421 // saptabhiH kulkN| ratAmRtAsvAdalolAH, kadAcinmadanonmadAH / mugdhAvatkampanai tirutaidarApasarpaNaiH // 422 // kadAciccArumadhyAvallajjAlalitaceSTitaiH / / kadAcitprauDhamahilA, iva vaiyAtyavalgitaiH // 423 // mazkarIbharI premayukta vANIthI prema prItine dviguNIta karanArI che, ane patinA cittanA anusAre aneka rUpone vikave che. evI strIo sAthe pote paNa premathI karelA evA ghaNa rUpivaDe jorathI aMge aMgamAM AliMgana karIne, mukha upara cuMbana karIne, mukhane khUba namAvIne, dabAvIne satkAra chUTe te rIte sudhAnI dhArA jevA madhura hoThane cuMbana karavApUrvaka niHzaMkapaNe (apsarAone) kheALAmAM besADIne nirdayatApUrvaka stanane mardana karIne, manuSyanA mithunanI jema mathurasamAM DUbI gayelA, sarva aMgomAM kAyAnA kalezanI utpanna thayela sparza nivRttine pAmatA, tatra puruSa vedanI vedanAvALA evA te patA tRpta thAya che. 415-421. mithunanA amRta jevA AsvAdamAM capaLa banelI, kAmanA umadavALI evI apsarAo kyAreka bhoLI (mugdhA) strIonI jema bhaya, kaMpana avAja ane AgaLa pAchaLa khasavA dvArA (mugdhA jevuM AcaraNa kare che, te kyAreka madhyAstrInI jema lajajAthI suMdara ceSTA karIne (madhyA jevuM AcaraNa kare che.) kyAreka prauDha mahilAnI jema ni:saMkecapaNe chUTathI vaganAdi kare che, kyAreka puruSa jevA kaThera, roSa ane
Page #366
--------------------------------------------------------------------------
________________ devenI kAmakrIDA 305 kadAcidropatoSArdaiH, paruSaiH puruSAyitaiH / / pratyAzleSaprativacaHpraticumbanavalganaiH // 424 // pArApatAdizabdaizca, dviguNAmunmadiSNutAm / janayantyazciraM bharturdevyo'pi suratotsavaiH // 425 // zukrasya vaikriyasyAGge saMcArAdakhile sukham / / AsAdayantyastRpyanti, kliSTastrIvedavedanAH // 426 // afma . ! te zukrapudgalA bhujyamAnadivyamRgIdRzAm / cakSuHzrotraghrANajihvAtvagindriyatayA'sakRt // 427 // drataM pariNamantyete, rUpalAvaNyavaibhavam / / gharamA prAnti , saumAAM zauvana tathA 428 . tathA ca prajJApanA-"atthi NaM bhaMte ! tesiM devANaM sukkapuggalA ?, haMtA asthi, te Na bhaMte ! tAsiM accharANa kIsattAe bhujjo mujjo pariNamaMti ? go0 ! soiMdiyattAe jAva phArsidiyattAe iTTattAe kaMtattAe maNunattAe maNAmattAe subhattAe sohaggarUvajovvaNaguNalAyaNattAe eyAsi bhujjo bhujjo pariNamaMti" teSAddha vartana kare che, te vaLI kyAreka) prati AliMgana, prati vacana, praticuMbana ane vagana (vaLagI paDavuM) kare che. kayAreka kabUtara AdinA zabdo kare che. AvI badhI surata krIDAo dvArA devIe paNa (devane) ghaNuM kALa sudhI mardonmattatAne vadhArI rahI hoya che. (A rati mahotsavathI) vaikriya zukane saMpUrNa aMgamAM saMcAra thavAthI kilaka strIvedanI vedanAne tRpta kare che. 422-426. saMbhoga karAvatI evI divyasionA zarIramAM gayelA te zukra puddagale cakSuzrotra, ghANa, rasanA ane sparzana A badhI Indriya rUpe vAraMvAra ane surata pariNAma pAme che, ane pariNAma pAmelA te zuka pudagale devAMganAonA rUpa, lAvaNyanA vaibhavane tathA saubhAgya ane yauvanane uddipta prakRSTa banAve che. 427-428. prajJA panAmAM kahyuM che, ke; "he bhagavaMta! devatAone zuka pudagalo hoya che? bhagavAna-heya che.. he bhadaMta ! te pudagalo apsarAone kevI rIte vAraMvAra pariName che ? he gautama ! zrotrendriyathI sparzanendriya sudhI [ pAMca Indriya rUpe ] tathA ISTarUpe, priyarUpe, mane jharUpe, mana-unmattatA rUpe, zubha paNe, saubhAgya rUpe, yauvana tathA lAvaNyarUpe A apsarAone (te zuka pudgalo) vAraMvAra pariName che." kSe-3. 39
Page #367
--------------------------------------------------------------------------
________________ 30 kSetraleAka-sa 26 evaM kecitsurAstItramada nonmattacetasaH / svanAyikopabhogenAtRptAH klRptAparAzayAH / / 429 // varyacAturyasaundarya puNyAH paNyAGganA iva / nijAnuraktA aparigRhItA bhuJjate surIH || 430 // tathA hyunmattatA dvedhA, devAnAmapi varNitA / iSThA yakSAvezamavA, monIthothAt va // 432 // alparddhikaM tatra deva, ruSTo devo maharddhikaH / duSTapu AnikSeSAt , taMt paravarga kSaLAt // 4rUra // tatazca grahilAtmA'sau yathA tathA viceSTate / dvitIyA dvividhA tatra, mithyAtvAtprathamA bhavet // 433 // atattvaM manyate tattvaM taccaM cAtattvametayA / cAritramohanIyothA, vA tathApi ceSTate // 4rU4 // bhRtAviSTa ivotkRSTamanmathAdivyathArditaH / vakSAvezosthA mumorA, tumairA moDhanIyanA // 4rUpa // A pramANe kAika devatAe tIvrakAmanI vedanAthI unmatta cittavALA anelA peAtAnI nAyikAne bhAgavavA chatAM atRpta rahelA, tethI ja bIjI devIone bhAgavavAnA AzayavALA khanelA, zreSTha caturAI ane sauMdayathI pavitra, peAtAnA upara anurAgavALI vezyA jevI aparigrahitA devIone bhogave che. 42-430. devatAonI paNa unmattatA e prakAranI kahelI che. 1. yakSanA AvezathI utpanna thayelI ra. mAhanIyanA udayathI utpanna thayelI. 431. tyAM alpaRddhivALA devane mahaddhikadeva krodhamAM AvIne duSTa pudgala nAkhIne kSaNamAM paravaza banAvI de che. tethI gAMDA jevA banelA tai deva jema-tema ceSTA kare che. khIjA prakAranI ( mAhanIya prabhavA) unmattatA e prakAranI che. 1. mithyAtvanA uyathI khIjI cAritra mAhanIyanA udayathI. mithyAtvanA udbhayathI utpanna thayelI unmattatAne kAraNe (te devA ) atattvane tattva mAne che ane tattvane atattva mAne che, ane cAritramehanIya karmAMthI utpanna thayela unmattatAthI bhUtAviSTa thayelAnI jema kAmadeva AdinI vyathAthI du:khita thayelA ceSTA kare che. yakSanA AvezathI utpanna thayelI unmattatA saraLatAthI dUra karAya che paraMtu mAhanIya karma thI utpanna thayelI unmattatAthI duHkhe karI mukta thavAya che. 432-435.
Page #368
--------------------------------------------------------------------------
________________ devone unmAda tathA AhAra 307 tathAhuH-" asurakumArANaM bhaMte ! kaivihe ummAe pa0, go0 duvihe pa0, evaM jaheva ratiyANaM, NavaraM deve vA se mahiDhiyatarAe asubhe puggale pakkhivejjA, se NaM tesiM asubhANaM puggalANaM pakkhivaNatAe jakravAesaM ummAya pAuNijjA, mohaNijjassa bA, sesaM taM ceva, vANamaMtarajotisavemANiyANaM jahA asurakumArANaM," bhagavatIsUtre / pazyataivaM zaktiyuktA, vivekino'pi nAkinaH / hantAnena viDambyante, sanyaM sarvaSaH smaraH // 436 / / yo'kharvayaccharvagarvasarvasvamaurvadurvahaH / kimapUrvamakho'yaM, nirvapuryatsuparvajit // 437 // bhavanavyantarajyotiSkAyakalpadvayAvadhi / viDambanaivaM kAmasya, jJeyA nAtaH paraM tathA // 438 // atho yathoktakAlena, yadyAhArArthinaH surAH / tadA saMkalpamAtreNopasthitAH sArapudgalAH // 439 // sarvagAtrendriyAlAdapradAH pariNamanti hi / sarvAGgamAhAratayA, zubhakarmAnubhAvataH // 440 // prazna:-"he bhagavaMta! asurakumAra devane keTalA prakArane unmAda kahe che. ? javAba-he gautama be prakAre kahe che. je rIte narakanA jIvone hoya che tema! devomA mahartika de azubha pudagalane prakSepe che, te pheMkAyelA azubha pudgalathI (te deve ) yakSAveza nAmanA unmAdane pAme che. ane bIjo mohanIyano unmAda. e pramANe vANavyaMtara tiSa ane vaimAnika devatAonuM asurakumAranI jema samajI levuM." juo A pramANe zaktizALI ane vivekI evA paNa devatAo kharekhara A kAmadevathI viDabita thAya che mATe kAmadeva sarvane kheMcanAra che- e satya che. 436. sarva kenA garvanA sarvasvane tiraskRta karanAra parvatanI mAphaka durvaha evo akharva kAmadeva koI apUrvakeTine che ke je zarIra rahita hovA chatAMya devone paNa jitanAro che. 437. bhavanapati-vyantara-tiSka ane vaimAnikamAM be devaleka sudhI A pramANe kAmanI viDaMbanA samajavI. tyArabAda evuM nathI. 438. have jayAre zAstrokta samaye AhAranI IcchA thAya che, tyAre saMka95mAtrathI upasthita thayelA sarvagAtra ane indriyone AhalAda ApanArA evA sArabhUta pudagalo sarva aMgamAM zubha karmanA prabhAve AhAra rUpe pariName che. 439-440.
Page #369
--------------------------------------------------------------------------
________________ 308 kSetraloka-sarga 26 prApnuvantaH parAM tRptimAhAreNAmunA surAH / vindate paramAnandaM, svAdIyobhojanAdiva // 441 // ata evAbhidhIyante, te manobhakSiNaH surAH / prajJApanAdisUtreSu, pUrvarSisaMpradAyataH // 442 // tathAhuH-"maNobhakkhiNo te devagaNA paNNattA smnnaauso!"| AhAryapudgalAMstAMzca, vizuddhAvadhilocanAH / anuttarasurA eva, pazyanti na punaH pare // 443 // sadabhrAni zAnAM, vevAmApurnaghanyataH bhavanezavyantarAste'horAtrasamatikrame // 444 // icchanti punarAhAraM, tathA stokaizca saptabhiH / ucchvasanti zeSakAle, nocchvAso na mano'zanam / / 445 // dazabhyo'bdasahasrebhyo, varddhamAnaiH kSaNAdibhiH / kiMcidUnasAgarAntaM, yAvadyeSAM sthitirbhavet // 446 // teSAM dinapRthaktvaiH syAvRddhibhAga bhojanAntaram / muhUrtAnAM pRthaktvaizca, zvAsocchvAsAntaraM kramAt // 447 // A AhArathI devatAo paramatRptine pAme che. svAdu bhejananI jema paramAnaMdane prApta kare che. 441. AthI karIne ja prajJApanAdi sUtromAM pUrvarSi saMpradAyathI devatAone mane bhakSI kahelA che. prajJApanAmAM kahevu che ke he zramaNAyuSya ! te devasamUha malakSI kahelA che. AhAra cagya pudgalone vizuddha avadhirUpa locanavALA anuttara vimAnavAsI devatAo ja joI zake che. anya devatAo joI zakatA nathI. 443. je devatAonuM AyuSya jaghanyathI 10 hajAra varSanuM che, te bhavanapati ane vyantaradevatAo eka ahorAtri gayA bAda AhArane Icche che. ane sAta staka pramANa samaya vItyAbAda zvAsa le che. zeSa kAlamAM te devone zvAse chUvAsa ke mane AhAra hetuM nathI. 444-445. daza hajAra varSathI eka-eka kSaNa vadhatA yAvat sAgaropamathI nyUna jeTalI jemanI sthiti hoya, tevA devone divasa pRthakatve (2 thI 9 divase) jananI IrachA thAya che. ane muhUtta pRthapha (2 thI 9 muhU) zvA chuvAsa le che. dina pRthaphatva bhajana eTale ke, A devone divasa pRthakatva-bhejanAMtara hoya che. ane mahatta pRthakava zvAsavAsa hoya che. 446-447.
Page #370
--------------------------------------------------------------------------
________________ devonI sthiti 309 pRthaktvaM tu dviprabhRtinavaparyantamucyate / pUrNAmbhodhisthitInAM tu, tataH sAgarasaMkhyayA // 448 // AhAro'bdasahasraiH syAtparucchvAsa eva ca / evaM ca svargayorAyadvitIyayoH sudhAbhujaH // 449 // jadhanyajIvino ghasrapRthaktvenaiva bhuJjate / muhUrtAnAM pRthaktvena, zvAsocchvAsaM ca kurvate // 450 // dvAbhyAM varSasahasrAbhyAmanantyutkRSTajIvinaH / mAsena cocchvasantyevaM, bhAvyA madhyamajIvinaH // 451 / / evamete kRtAhArAH, punarapyapsarojanaH / upakrAnte nATakAdau, pravarttayanti mAnasam // 452 // kadAcicca jalakrIDAM, kadAcinmajjanakriyAm / kadAcicca suhRdgoSThIsukhAnyanubhavantyamI // 453 // kadAcidyAnti suhRdAM, vezmasu pramanirbharAH / . te'pi nAnupasarpanti, kRtvA'bhyutthAnamAdarAt // 454 / / pRthakatva zabda 2 thI 9 saMkhyAne sUcaka che. pUrepUrA sAgaropamanI sthitivALA dene jeTalA sAgaropamanuM AyuSya hoya teTalA hajAra varSa AhAra abhilASA thAya che. [eTale 1 sAgaropamanA AyuSyavAna devane 1 hajAra varSe AhAra hoya che. ] ane sAgaropamanI saMkhyA pramANe teTalA pakhavADIye zvAsocchavAsa le che. eka sAgarepamanA AyuSyavAn deva pakhavADIye zvAsecchavAsa le che. A pramANe prathama ane dvitIya devalokanA devatAone hajAravarSe AhAra ane 1 pakhavADIye zvAse chuvAsa hoya che. 448-449. jaghanya AyuSyavALA dina pRthaka AhAra kare ane mahatta pRthapha zvAsevAsa le che. utkRSTa AyuSyavALA be hajAra varSe AhAra le che. ane mahine zvAsocchuvAsa le che. madhyama AyuSyavALA devanuM madhyama samajI levuM. 450-451. A pramANe AhAra karIne devatAo apsarAo vaDe zarU karAyelA nATaka AdimAM manane pravartAve che. 4para. A devatAo keAI vakhata jalakrIDA kare che, to kyAreka snAna-kIDAne kare che? kyAreka mitra sAthe goSThI sukha anubhave che, te kyAreka premathI bharelA te devatAo mitranA ghera jAya che. ane te mitra devatAo paNa AdarapUrvaka ubhA thaIne tenI sAme Ave che, tyArabAda te deve Asana ApIne premapUrvaka hAtha pakaDIne besADe che ane
Page #371
--------------------------------------------------------------------------
________________ 310 kSetraloka-sarga AsanaM dadate haste, dhRtvopavezayanti ca / yojitAJjalayaH satkArayantyambarabhUSaNaiH // 455 // evamAgacchatAM pratyudgamanaM paryupAsanam / sthitAnAM gacchatAM cAnugamanaM racayantyamI // 456 / / tathoktaM-"atthi NaM bhaMte ! asurakumArANaM sakkAreti vA jAva paDisaMsAhaNayA ?, jAva vemANiyANa" tato vinItaistairmitradevaiH saha. kadAcana / teSAmeva vimAneSu, krIDantaH sukhamAsane // 457 // ekaikasminnATathakAmakrIDAgoSThayAdizamaNi / yAtyavijJAta evAzu, kAlo bhUyAnnimeSavat // 458 // tathAha chuTitagAthA "do vAsasahassAI uDDhaM amarANa hoi visayasuhaM / paNasayapaNasayahINaM joisavaNabhavaNavAsINaM // 459 // evaM tattannidhuvanasaMgItaprekSaNAdibhiH / sadApyasaMpUrNakAryA, na tetrAgantumIzate // 460 // aMjali jeDIne vastrAbhUSaNathI teone satkAra kare che. 453-455. A pramANe Ave tyAre sAme javuM, AvyA bAda ucita sevA karavI ane jatI vakhate pAchA mUkavA javuM vagere A devatAo kare che. 4pa6. he bhagavaMta ! asurakumAra devatAone satkAra-prati upAsanA hoya che? javAba: yAvat vimAnika deve sudhI A vidhi hoya che. * tyArabAda kyAreka vinIta evA mitronI sAthe krIDA karatA sukhapUrvaka teonA vimAnamAM rahe che. 457. eka-eka nATya-kAmakrIDA athavA goSThi Adi sukhanI aMdara khabara na paDe tema AMkhanA palakArAnI jema ghaNe kALa pasAra thaI jAya che. 458, chUTI maLelI gAthAH urvavAsI deva (vaimAnika deva)nuM eka viSaya-sukha (nATakAdi eka kArya paNa) be hajAra varSa sudhI cAle che. tyArabAda jyotiSa-vANavyaMtara-bhavanapatinuM te ekeka kArya pAMcaso-pAMca varSa jUnI hoya che. eTale ke jyotiSInuM kArya 1500 varSa vANuvyaMtaranuM kArya 1000 varSa ane bhavanapatinuM kArya 500 varSa cAle che. 459. A pramANe te-te kAmakIDA-saMgIta ane nATaka AdinA kAraNe haMmezA temanuM kArya adhuruM ja rahe che. tethI de ahIM-maryalokamAM AvI zaktA nathI-AvavA. icchatA nathI. 460.
Page #372
--------------------------------------------------------------------------
________________ 311 de ahiM kema nathI AvatA? kiMca-tattadvimAnAbharaNadevAGganAdivastuSu / saMkrAntanavyapremANo, naite'trAgantumIzate // 461 / / kadAcidutsahante cetpUrvajanmopakAriNaH / mAtApitRsnigdhabanghuguruziSyapriyA'GgajAn // 462 // draSTuM darzayituM svIyadivyasaMpattivaibhavam / tadAgatyArgalAyante'nargalAH svargayoSitaH / / 463 // kimetadAyakavale, makSikApatanopamam / ArabdhaM kSaNamapyekaM, tvAM vinA prANimaH katham ? // 464 // adyApi tAdRzaH snehastAsu pUrvapriyAsu cet / / tadA'smAn kRtrimapremNA, kadarthayasi nAtha kim ? // 465 / / atha yAsyatha tannATyamidamAdimamaGgalaM / dRSTvA yathecchaM gacchantu, kiM rudhyAH kariNaH karaiH ? // 466 // ityAdipremasaMdarbhagabhitaistadvacoguNaiH / niyantritAstaddAkSiNyAt , tatrete dadate manaH // 467 // te uparAMta te-te vimAna, AbharaNa ane devAMganAo AdimAM nava-nava ( ghaNe gADha) prema utpanna thato hovAthI te (de) ahIM AvI zakatA nathI-AvavA IcchatA nathI. 461. kyAreka teone pUrvajanmanA upakArI evA mAtA-pitA-snehALa baMdhu-gurU-ziSyapriyA-putra Adine jovA mATe tathA pitAnI divya saMpattine dekhADavAne utsAha thAya che. te vakhate nibaMdha premadharAvatI apsarAo AvIne (devane) baMdhana rUpa thAya che. eTale ke javA taiyAra thatAM te devane jatAM aTakAve che. 462-463. [ ane teo kahe che ke ] pahelA ja keLIyAmAM makSikApAta samAna A zuM mAMDyuM che? tamArA vinA ame eka kSaNa paNa kevI rIte jIvI zakIe? 464. je hajI paNa [ tamArI ] pUrva patnIomAM te ja sneha hoya, te nAtha! kRtrima premavaDe amArI kadarthanA zA mATe karo cho. 465. chatAM paNa je A5 jAo che, te prathama maMgalarUpa A nATakane joIne IcchA mujaba jAo kemake hAthathI kaMI hAthI cheDo rokI zakAya che? 466. - ItyAdi premagarbhita vANIthI jakaDAelA te devo teonA [devAMganAo] pratyenA dAkSiNyathI tyAM mana Ape che. 467.
Page #373
--------------------------------------------------------------------------
________________ 312 kSetraleka-sarga 26 tattANDavasamAptyA tu, pUrvasaMbandhinAM nRNAm / bhavA bhavanti bhUryAsaH, prAyaH svalpAyuSAmiha // 468 // kiMca prAgbhavabandhUnAM, tAdRkpuNyAdyabhAvataH / nAgantumIzate tetrASADhAcAryAdyaziSyavat // 469 // tathokta sthAnAGge-" tihiM ThANehiM ahuNovavanne deve devalogesu icchejjA mANusa logaM havyamAgacchittae, No ceva NaM saMcAeti havvamAgacchittae, ahuNovavanne deve devaloe divvesu kAmabhoesu mucchie giddhe gaDhie ajjhovavaNNe, se NaM mANussae kAmabhoe no ADhAti no pari0 no aTuM baMdhai no niyANaM paka0 no ThitipagappaM ka0 1. ahuNovavanne deve devaloesu divvesu kAmabhoesu mucchie giddhe gaDhie ajjhovavanne tassa NaM mANussae pemme vocchinne bhavai divve pemme saMkaMte bhavai 2. ahuNovavanne deve devaloesu divvesu kAmabhogesu mucchie jAva ajjho0 tassa NaM evaM bhavai iyahi gacchaM, muhuttA gacchaM. teNaM kAleNaM appAuyA maNuyA kAladhammuNA saMguttA mayaMti 3," cAri. te nATakanI samApti thAya tyAM to pUrva saMbaMdhI manuSyanAM ghaNAM bha thaI jAya che. kAraNa ke A manuSyalokamAM prAyaH manuSyanA alpa AyuSya hoya che. 468. vaLI pUrvabhavamAM saMbaMdhInA tevA prakAranA puNyanA abhAvathI te [ de ] ahIM AvI zakatA nathI. aSADhAcAryanA Adya ziSyanI jema 469. zrI sthAnAMgasUtramAM kahyuM che ke - devalokamAM navA utpanna thayelA deva traNa kAraNe manuSyalekamAM jaldI AvavA IcchavA chatAM jaladI AvI zakatAM nathI. (1) devalokamAM utpanna thayelA navA de devalokamAM divya kAmagane viSe mUcchita-mRddha-Asakta, temAM guMthAelA ane tenA ja adhyavasAyavALA hoya che tethI te (deva) manuSya saMbaMdhI kAmagane IcchatA nathI, manuSya saMbaMdhI kAmabhegone vicAratAM nathI. manaSya saMbaMdhI kAmane Agraha karatA nathI, manuSya saMbaMdhI kAmabhegonuM niyANuM karatA nathI ke-tyAM sthiti prakalpa-sthiratA karatAM nathI. (2) devalokamAM navA utpanna thayelA deva devalekamAM divya kAmagamAM mUcchitavRddha-gUMthAyelA ane tenA ja vicAravALA hovAthI temano manuSya saMbaMdhI prema nAza pAmI jAya che ane divya prema saMkrAnta thaI jAya che. (3) devalokamAM navA utpanna thayelA de devalokamAM divyakAmabhegamAM mUchitamRddha--thita ane tada adhyavasita hoya che, chatAM paNa te devone ema thAya ke-marya lokamAM huM hamaNuM jAuM, muhUrta pachI jAuM, paNa tyAM eTalAmAM alpa AyuSyavALA manuSya koladharma pAmI jAya che..."
Page #374
--------------------------------------------------------------------------
________________ manuSyalakanI dugadha kyAM sudhI jAya ? 313 tathA'sya naralokasya, durgandho'pi prasarpati / nAnAmRtakaviNmUtrAdyazuciprabhavo mahAn // 470 // tatrApyajitadevAdikAle'tipracurA narAH / tathA bhavanti tiyazcaH, kSetreSu nikhileSvapi // 471 // tadA mUtrapurISAdibAhulyAtpUtipudgalAH / Udhrva yAnto vAsayanti, pudgalAnaparAparAn // 472 // yojanAnAM zatAnyevaM,pazca yAvatparaiH paraH / dRSyante pudgalA jIvA, ivotsUtraprarUpakaiH // 473 // yadA tu naratiyazco, narakSetre syuralpakAH / tadA pUtipudgalAnAmalpatvAdUrdhvagAminAm // 474 // catuHzatI yojanAnAM, yAvattairaparAparaiH / vrajadbhirva bhAvyante, proktayuktyaiva pudgalAH // 475 // evaM paraM yojanebhyo, navabhyo gandhapudgalAH / kathaM syunA'NaviSayA, naiSA zaGkA'pi saMbhavet // 476 // tathA A manuSyalakanI judA-judA prakAranA maDadA, viSTA, mUtrAdinI azucithI utpanna thayelI bhayaMkara durgadha UMce prasare che. 470. - temAM paNa zrI ajitanAtha bhagavAnanA kALamAM manuSyo ane tiryae dareka kSetramAM ati pracura pramANamAM hoya che. te vakhate mUtra ane viSTA paNa ghaNI hovAthI dudhI pudagalo upara jAya che ane bIjAbIjA pudgalone paNa vAsita kare che. e pramANe eka-bIjA puddagalo vAsita thatAM thatAM paraMparAe yAvat pAMcaso yojana dugadhathI puddagalo vAsita thAya che. jema utsava prarUpaNuM karanArathI ja vAsita thAya tema. 471-473. jyAre manuSyakSetramAM nara ane tiya a5 hoya, tyAre urdhvagAmI evA durgadhI pudgala a5 hovAthI urdhvagAmI jatAM evA pudagala dvArA cAra yojanA sudhI bIja-bIjA pugalo AgaLa kahyA mujaba vAsita thAya che. 474-75. nava yojanathI dUra rahelA gaMdha yukragale dhrANendriyanA viSaya kevI rIte banI zake? AvI zaMkA paNa saMbhavI zake nahIM. 476. -u. 40.
Page #375
--------------------------------------------------------------------------
________________ 314 kSetralokansarga 26. uktaM ca-"cattAri paMca joaNasayAI gaMdho ya maNualoassa / uDaDhaM vaccai jeNaM nahu devA teNa AvaMti // 476A // " upadezamAlAkarNikAyAM tu "UrdhvagatyA zatAnyaSTau, sahasramapi karhicit / mAnAM yAti durgandhastenehAyAnti nAmarAH // 476B // ityuktamiti jJeyaMtathA ca-malamUtrazleSmapUrNe, makSikAkoTisaMkaTe / samantato'ticapalakRmikITazatAvaTe // 477 // purISasadane sthitvA, mitrakalpena kenacit / ehi mitra ! kSaNaM tiSTha, kiJcidvacmItyanekazaH // 478 // AhUyeta janaH kazcit , sadyaHsnAtaH kRtAzanaH / kRtacandanakarparakastUryAdivilepanaH // 479 // jAnannapi sa tatreSTaM, yathA gantuM na zaknuyAt / tadurgandhaparAbhUtisaMkocitaviNikaH // 480 // tathA bhUyaH smaranto'pi, nRkSetre pUrvabAndhavAn / durgandhAbhibhavAdana, na te'bhyAgantumIzate // 481 // paJcabhiH kulakaM // kahyuM che keH cArase athavA pAMcase jana sudhI manuSyalakanI gaMdha UMce jAya cha. tethI devatAmA sAvatA nathI. 476A upadezamAlAnI kaNikAmAM te kahyuM che, ke "mRtyulekanI durgadha uce AThase (800) jana ke kyAreka hajAra yojana sudhI paNa jAya che. tethI devatA o ahIM mAtA nathI mA pramANe cha te gae. 476B. tathA- mala-mUtra-lemathI pUrNa, koDa mAkhIothI ubharAtA, cAre tarapha aticapala seMkaDo kRmi ane kIDAnA kUvA samAna viSTAnA gharamAM (saMDAsamAM) rahIne kaI mitra jevo mANasa mitrane kahe ke-tuM ahiM Ava, jarAvAra ubhe rahe, huM kaMIka kahuM chuM. ema anekavAra bolAve te paNa taratane snAna karelo, bhajana karela, caMdanakapUra kasturIthI vilepana karele mANasa te mitrane ISTa jANavA chatAM paNa durgadhanA parAbhavathI saMkeca pAmela ane mukhane bagADato tyAM jaI zakatA nathI, tema manuSya kSetranA pUrvabAMdhavone vAraMvAra yAda karavA chatAM paNa durgadhanA parAbhavathI te (deva) mahI (bhanuSyakSetramA ) bhAvI zatA nathI. 477-481.
Page #376
--------------------------------------------------------------------------
________________ 315 ke arihaMta AdinAM puNyathI Ave che satyapyevamatiprauDhapuNyaprAgbhArazAlinAm / zrImatAmahatAM teSu, kalyANakeSu paJcasu // 482 // marutAzvatthapaNebhakarNakampranijAsanAH / svazraddhAtizayAskeciddevendrazAsanAtpare // 483 // mitrAnuvartanAtkecitpanIpreraNayA pare / sthitihetoH pare devadevIsaMpAtakautukAt // 484 // kSaNAdevAtidurgandhamapi lokaM nRNAmimam / arhatpuNyaguNAkRSTA, ivAyAntyutsukAH svayam // 485 // - trimivizeSa che. mahAtmanAM maharSINAM, yadvotkRSTatapasvinAm / mAhAtmyamudbhAvayitumihAyAnti sudhAbhujaH // 486 // thavAnA vivA, sAputrAdritAnA samyagdRgvarNitAMste'trAyAnti tAMstAn parIkSitum // 487 / / yadvA tAdRkapuNyazAlizAlibhadrAdivabhRzam / putrInAM dhAnna, naiorvazIta || 488 che Ama hovA chatAM paNa atyaMta prauDha puNyanA samUthI zobhatA zrI arihatenA pAMca kalyANa ke mAM pavanathI kaMpelA pIpaLAnA pAna ke hAthInA kAnanI jema pitAnuM Asana kaMpAyamAna thavAthI (Indro) keIka (deva) potAnI zraddhAnA atizayathI, keIka devendronI AjJAthI, keIka mitranA anusaraNathI, keIka patnInI preraNAthI, keIka AcArathI, keIka devIonA samUhanA kautukathI manuSyanA ati durgadhI evA A lokamAM zrI arihaMta paramAtmAnA puNyanA guNathI AkarSAyelA utsukatAthI kSaNavAramAM Ave che. 482-485. athavA mahAna AtmAo, mahAna sAdhu puruSa ane utkRSTa tapasvIonA mahAmyane prabhAva vistAravA ahIM devatAo Ave che. 486. athavA samyagdaSTi AtmAo dvArA varNavAelA sAdhu ke zrAvakAdinA sadaguNonI zraddhA nahI karatAM te-te deve tene guNenI parIkSA karavA mATe ahiM (manuSya lekamAM) Ave che. 487. athavA tevA prakAranA puNyazALI zAlibhadra jevA premapAtra evA putrAdinA eDane atarekathI para thayelA ge madrAdi deva nI jema te (deva) ahiM
Page #377
--------------------------------------------------------------------------
________________ 316 kSetraka-sarga 26 gobhadrAdivadAgatya, nityaM navanavairiha / divyabhogasaMvibhAgaiH, snehaM saphalayanti te // 489 // yadvA prAguktavacanasmaraNAdvismRtAparAH / svAn bodhayitumAyAntyASADhAcAryAntyaziSyavat // 490 // evaM pUrva bhavasnehakArmaNena vazIkRtAH / narakeSvapi gacchanti, kecidvaimAnikAmarAH // 491 // tathAhi dvArakAdraGgabhaGge jarAGgajeSuNA / mRtvA'ntimo vAsudevastRtIyaM narakaM gataH // 492 // rAmo'tha mohAt SaNmAsAn , vyUDhabhrAtRkalevaraH / / zilAtalAmbhojavApAdibhirdevena bodhitaH // 493 // bhrAturdahasya saMskAra, kRtvA saMvegamAgataH / pravajya nemiprahitacAraNazramaNAntike // 494 // pAraNAya vajana kApi, svarUpavyagrayA striyA / dRSTvA ghaTabhramAtkUpe, kSipyamANaM nijAGgajam // 495 // navI-navI bhoganI sAmagrI ApavA dvArA (putrAdinA) snehane saphaLa kare che. 488-489 athavA te pahelA ApelA vacanane yAda karIne potAnA AtmIya janene bodha ApavA mATe bIjAne bhUlIne aSADhAcAryanA aMtima ziSyanI jema ahiM Ave che. 490. A pramANe pUrvabhavanA sneharUpI kArmaNathI vaza thayelA keTalAka vaimAnika devatAo narakamAM paNa jAya che. 491. te A pramANe-dvArakA gaDhanA bhaMga thayA bAda jarAkumAranA bANathI aMtima vAsudeva (kRSNa) marIne trIjI narakamAM gayA. ane baladeve [ kRSNanA moTAbhAI] bhAinA kalevarane temanA (kRSNa uparanA) mehathI cha mahinA sudhI vahana karyuM. ane deve temane zIlAtala upara kamaLa vAvavAnI kriyA Adi draSTAMtothI bodha pamADyo. tyArabAda bhAInA dehano agni saMskAra karIne saMvega pAmelA evA baladeva zrI neminAtha paramAtmAe mokalela cAraNaSinI pAse dIkSA aMgIkAra karIne pAraNA mATe keIka sthAne jatAM hatAM tyAre potAnA (baLadeva muninA) rUpamAM vyagra evI koI strIne ghaDAnA bhramathI potAnA bALakane kUvAmAM nAkhatI joIne, "mAre vanamAM ja rahevuM joIe." e pramANe abhigraha karIne taMgika parvata upara tapa karatAM, vananA prANione bodha ApatA (tyAM rahetA hatA).
Page #378
--------------------------------------------------------------------------
________________ kekavAra nehathI narakamAM paNa jAya 317 vana eva mayA stheyamityabhigrahavAnmuniH / tuGgikAdrau tapaH kurvan , vanyasavAnnibodhayan // 496 // dattAhAro rathakRtA, hariNenAnumoditaH / taruzAkhAhatastAbhyAM, saha brahmasuro'bhavat // 497 // gjhamira purva che baladevasuraH so'tha, prayuktAvadhilocanaH / bhrAtaraM narake dRSTvonsukastatra drutaM gataH // 498 // tamuddidhIenarakAdavocat kezavaH suram / bhrAtarevaM bhRzaM pIDathe, sUtapAtaM patattanuH // 499 // mayA kRtAni karmANi, bhoktavyAni mayaiva hi / vacaH kimanyathA tatsyAdyannemisvAminoditam // 500 // gaccha bandho ! tatastubhyaM, bhadraM stAtkarhi citsmareH / prathayemahimAnaM no, duyazo yanivartate // 501 // tataH sa bAndhavapremNA, vimAne zrIdharaM harim / pItAmbaraM cakrapANiM, vikRtya halabhRdyutam // 502 // eka vakhata rathakAre jemane AhAra Apela che, haraNe jemanI anumodanA karI che, evA te baladeva muni vRkSanI zAkhAthI haNAyelA mRtyu-kAladharma pAmyA ane baMnenI sAthe brahmalokamAM deva thayA. 492-497. devAtmA tarIke utpanna thaelA baladevajI-avadhijJAnarUpI AMkha vaDe pitAnA bhrAtA-kRSNa vAsudevane narakamAM jeIne utsuka thaelA jaldIthI tyAM gayA. 498. kRSNajIne narakamAMthI uddharIne bahAra laI javAnI IcchAvALA balarAmajIne kezava vAsudeve kahyuM ke, baMdhu! A rIte pArAnI jema mAruM zarIra nIce paDI jAya che. tethI mane bahu pIDA thAya che. mArA karelA karma mAre ja bhogavavAnA che. zrI neminAtha bhagavAne kahela vacana zuM anyathA thAya? 499-500, mATe he baMdhu! tuM jA. tAruM kalyANa thAo ! kekavAra yAda karaje ane ApaNe mahimA (jagatamAM) phelAvaje ke jethI apayaza dUra thAya ! tyArabAda temaNe bhAI pratyenA premathI vimAnamAM lakSamI-sahita -pItAMbarI, hAthamAM cakra dhAraNa karanAra ane baladevajInI sAthe evA vAsudeva kRSNane vikrvIne jAherAta karIke A dvArIkA kRSNaja vidurvA hatI ane emaNe ja saMharI lIdhI che. kAraNake karavAmAM ane haravAmAM jagadI
Page #379
--------------------------------------------------------------------------
________________ 318 dvArikeyamanenaiva kRtA'nenaiva saMhatA / kahate harireva, kSamo'sau jagadIzvaraH || 503 // tasmAdbhuktiM ca muktiM ca prepsubhiH sevyatAmayam / Agatya bharatakSetre, sarvatretyudaghoSayat // 504 // evaM sarvatra vistArya, mahimAnaM mahItale / yathAsthAnaM suro'yAsIdrAtRduHkhena duHkhitaH // 505 / / itthameva ca sItAyA, jIvo'cyutasurezvaraH / gatvA''zu devarapremNA caturthI narakAvanIm // 506 // yuddhayamAnau mithaH pUrvavairAlakSmaNarAvaNau / yuddhAnnyavarttayaddharmavacanaiH pratibodhayan // 507 // paJcamAGge'pi saptamyA, adhastAdevakartRkam / varSaNAdini, tatrApyeSAM gatiH smRtA // 508 || tathAhu: - "asthi bhaMte ! imIse rayaNappahAra ahe urAlA balAhayA saMseyaMti saMmuccheti vAsa vAsaMti ? haMtA asthi, tinivi pakareMti devo'vi asuro'vi nAgo'vi, evaM doccAe puDhavIe bhANiyavvaM, evaM tacAra puDhavIe bhA0, navaraM devo'vi pa0, asurodhi pa0, no nAgo, evaM cautthIevi, navaraM devo eko pa0, no a0 no kSetralAka-saga 26 zvara evA A hari-kRSNa ja samatha che. tethI saMsAra bhAgavavAnI icchAvALAoe tathA meAkSa meLavavAnI icchAvALAoe A kRSNa vAsudevanI sevA karavI joIe. A pramANe bharatakSetramAM AvIne balabhadradeve satra uddeASaNA karI. A pramANe mahItalamAM satra kRSNajInA mahimAne vistArIne, balabhadradeva peAtAnA sthAne gayA. 501-505. narakamAM jaldI aTakAvyA ane e ja rIte sItAnA jIva acyutendra devara uparanA premathI cothI jaIne paraspara pUnA vairathI yuddha karatA evA lakSmaNa ane rAvaNane dharmAMnA vacanathI edha pamADyo. 506-507. bhagavatI sUtramAM paNa sAtamI narakanI nIce daivakRta varSA vagere kahela che, tethI tyAM devatAyonI gati besI che. 508. [Agama] A pramANe kahe che. he bhada'ta ! A ratnaprabhA pRthvInI nIce meATA vAdaLA jalayeAnika-vAtayeAnika utpanna thAya che ? ( hAya che ? ) ane varSA varasAve che ? hA. (gotama) traNeya vastu hAya che-( eTale ke jalayeAnika-vAtayeAnika utpanna
Page #380
--------------------------------------------------------------------------
________________ devatAo nIce kayAM sudhI ? jAya ? 319 nAo, evaM heDillAsu savvAsu devo eko pa0, no nAotti, nAgakumArasya tRtIyAyA:pRthivyA adhogamanaM nAstItyata evAnumIyate 'no asuro no nAo'tti ihApyata eva vacanAccaturthyAdInAmadho'surakumAranAgakumArayogamanaM nAstItyanumIyate" bhagavatIsUtravRttau SaSThazatakaaSTamodezake, tattvArthavRttau tu "yeSAM dve sAgaropame jaghanyA sthitiste kila devAH saptamadharAM prayAnti, te ca sanatkumArakalpAtprabhRti labhyante, zaktimAnaM caitadvarNyate, na punaH kadAcidapyagamana, tiryagasaMkhyeyAni yojanakoTInAM koTisahasrANi, 'tataH paramityAdi, sAgaropamadvayAdadho jaghanyA sthitiyeSAM nyUnA nyUnatamA ceti, te caikaikahInAM bhuvamanuprApnuvanti yAvattatIyA pRthivI, tAM ca tRtIyAM pUrvasaMgatikAdyarthaM gatA gamiSyanti, paratastu satyAmapi zaktau na gatapUrvA nApi gmithAya che ane varSo varasAve che) A paNa traNeya devo kare che. deva (vaimAnika) paNa, asurakumAra paNa ane nAgakumAra paNa A pramANe bIjI narakapRthvImAM paNa kahevuM, e pramANe be naraka sudhI jANavuM-trIjI narakapRthvImAM paNa kahevuM. phakta trIjImAM deva ane asurakumAra varSAdi kare che. nAgakumAra nathI karatAM. e pramANe cothI pRthvImAM paNa tyAM phakta deve kare che. asuro ke nAgakumAra nathI karatA. A pramANe nIcenI sava pRthavImAM vaimAnika devo ja varSAdi kare che. nAgakumAra ( Adi) nahIM. nAgakumAranuM gamana trIjI pRthavIthI nIce nathI-e AnA uparathI anumAna thAya che. "no karo, no nAgo, e zabdothI cethI narakanI nIce asurakumAra-nAgakumAranuM gamana nathI-evuM anumAna thAya che." A vAta zrI bhagavatI sUtranI TIkAmAM chaThA zatakanA AThamA udezAmAM che. tatvArthanI TIkAmAM te kahyuM che ke- "je devatAonI sthiti jaghanyathI be sAgarapamanI haya, te devatAo sAtamI naraka sudhI jAya che. ane te sanakumAra ka9pa sahita uparanA devatAo hoya che. A varNana mAtra zakti darzAvavA pUratuM che. keI divasa kaI gayuM nathI. devatAo tirtho asaMkhya keDIkeDI hajAra jana jAya che. je devanI jaghanya sthiti be sAgaropama karatAM nyUna nyUnatama che. te devo eka eka nyUna pRthvI sudhI jaI zake che. (eTale ke- chaThI sudhI, pAMcamI sudhI, cothI sudhI yAvat trIjI pRthvI sudhI. ( mI-6ThI-pamI-4thI-pRthvI sudhInuM gamana zaktivarNana mAtra jANavuM. jyAre) trIjI pRthvImAM te pUrva saMbaMdhivane maLavA vagere mATe deva gayelA che ane jaze. AgaLanI naraka pRthvIomAM zakti hovA chatAM deve gayA nathI ane jaze paNa nahIM. kAraNa ke tyAM udAsInabhAva-mAdhyacyabhAva hoya che. (tenAthI) upara-uparanA deva-zrI jinezvara bhagavAnane vaMdanAdi bhaktinA kAryone bAda karatAM javA-AvavAmAM AnaMda anubhavatA nathI.
Page #381
--------------------------------------------------------------------------
________________ 320 - kSetraloka-sarga 26 pyanti audAsInyAt-mAdhyasthyAd, uparyupari na gatiratayo devA jinAmivandanAdIn muktve"ti, paJcasaMgrahe tu-"sahasAraMtiadevA nArayaneheNa jaMti taiyabhuvaM / niti accuaMjA accuadeveNa iyarasurA // 1 // etaTTIkAyAmapi zrImalayagiriviracitAyA~ -AnatAdayo devAH punaralpasnehAdibhAvAt snehAdiprayojanenApi narakaM na gacchaMtIti sahasrArAMtagrahaNa"miti / evaM mitrAdisAhAyyAdinovaM yAvadacyutam / yAntyAyAnti ca kalpasthAH, paratastu na jAtucit / / 509 // kecivalpaddhikA devA, yAvaccatvAri paJca vA / devAvAsAnatikramya, svazaktyA paratastataH // 510 // gantuM na zaknuvantyanyasAhAyyAt zaknuvantyapi / maharddhikAnAM madhye'pi, nevAmI gantumIzate // 511 // alpardhikAnAM madhye tu, sukhaM yAnti maharddhikAH / samarddhikAnAM madhye cedyiyAsanti samaddhikAH // 512 // tadA vimohya mahikAdyandhakAravikurvaNAt / apazyata imAn devAnatikrAmanti nAnyathA // 513 // paMcasaMgrahamAM to kahyuM che ke "sahastrAra sudhInA de nAraka jIvonA snehathI trIjI pRthvI sudhI jAya che. ane azruta devatAonI sahAyathI bIjA devatAo azruta devaloka sudhI udarva jaI zake che." zrI malayagirijI viracita-enI TIkAmAM paNa kahyuM che ke- "AnatAdi devo. alpa snehavALA hovAne kAraNe snehAdinA prajane paNa narakamAM jatA nathI. tethI ahiM (pUrva vAtamAM) sahastrAra sudhI kaheluM che. A pramANe mitra vagerenI sahAyathI acuta devaloka sudhI ka9papapanna devatAo jAya che ane Ave che. paraMtu AgaLa jatA nathI. 509. keTalAka apaRddhivALA devatAo cArathI pAMca devAvAsathI adhika svazaktithI jaI zakatA nathI. anyanI sahAyathI jaI paNa zake che, paraMtu mahaddhika devatAonI pAse jaI zakatA nathI. 510-511. alpAddhivALA devatAonI pAse mahaddhika de sukhapUrvaka jaI zake che. samAnaddhivALA devatAo samAnatraddhivALA pAse javAnI IrachA kare te dhUmmasa vigereno aMdhakAra vikarvIne te devatAo na jue te rIte atikramaNa kare che. anyathA nahiM. 512-513.
Page #382
--------------------------------------------------------------------------
________________ 321 devanAM avadhijJAnano viSaya tathai "AtiDaDhIeNaM bhaMte ! deve jAva cattAri paMca devAvAsaMtarAiM viikaMte, teNa paraM pariDDhIeNa," ityAdi, bhagavatIdazamazatakatRtIyoddezake / saudharmazAnayordaivalokayoratha nAkinaH / kathita: zAtra sAmAnaH | paja . ratnaprabhAyAH sarvAdhobhAga yAvadadho dizi / skhayogyaM mUttimadravyaM, pazyantyavadhicakSuSA // 515 // tiryagdizi tvasaMkhyeyAn, pazyanti dvIpavAridhIn / Urdhva svasvavimAnAnAM, cUlikAgradhvajAvadhi // 516 // anuttarAntAH sarve'pyasaMkhyeyAn dvIpavAridhIn / tiryak apazyantyadhikAdhikAn kiMtu yathottaram // 517 // vemAnikAnAM yadadho'vadhirbhamnA viz2ambhate / bhavanezavyantarANAmUrdhva bhUmnA prasarpati / / 518 // jyotiSAM nArakANAM tu, tiryaga bhRzaM prasarpati / nRtirazcAmaniyatadiko nAnAvidho'vadhiH / / 519 // kahyuM che ke, "he bhagavan! a5traddhivALA devatAe cAra-pAMca devAvAsa sudhI jaI zake che. tyArabAda paraRddhithI" e pramANe zrI bhagavatI sUtranA dazamA zatakanA tRtIya uddezAmAM kahyuM che. have saudharma ane izAna devalokamAM Indra ane indranAM sAmAnikadeve vagere je deva utkRSTa sthitivALA hoya che, teo adhAdizAmAM ratnaprabhA pRthvInA sarva adhobhAga sudhI pitAne cagya rUpI padArthane avadhi lacanavaDe jue che, tithva dizAmAM asaMkhya dvIpa samudrone jue che. ane urdhva dizAmAM pota-potAnA vimAnanA zikharanI dhajA sudhI jaI zake che. 514-516. anuttara sudhInA sarvara (devatAo) tIracha asaMkhya dvIpasamudrone joI zake che, paNa (saudharma AdithI) AgaLa-AgaLanA devatAo adhika-adhika jue che. pa17. vaimAnika devonA avadhijJAnane vistAra-prasara nIce-nIce naraka pRthvInA viSayamAM vadhe che jyAre bhavanapati-vyaMtarano avadhi-prasara urdhvadizAmAM vadhe che. jyotiSka ane nArakanuM avadhijJAna tirjI dizAmAM vistRta thAya che. manuSya ane tiryaMcAnuM aniyata dizAnuM ane vividha prakAranuM avadhijJAna hoya che. pa18-519. che. u. 41
Page #383
--------------------------------------------------------------------------
________________ 322 kSetraleka-sarga 26 svayaMbhUramaNAmbhodhau, yathA matsyA jagadgataH / / bhavanti sarvairAkAranatiryagavadhistathA // 520 // matsyAstu valayAkArA. na bhaveyurayaM punaH / saMbhavedvalayAkAro'pyasau nAnAkRtistataH // 521 // tathoktaM saMgrahaNIvRttI " nANAgAro tiriya maNueSu macchA saMyaMbhUramaNeva / tattha valayaM nisiddhaM tassa puNa tayapi hojAhi // 522 // " vaimAnikAnAM sarveSAM, jaghanyo'vadhigocaraH / aGgalAsaMkhyeyabhAgamAno jJeyo manasvibhiH // 523 // nanu sarvajaghanyo'sau, natiyakSveva saMbhaveta / sarvotkRSTo nareSveva, rAddhAnto'yaM vyavasthitaH // 524 // tathA-"ko maguhuM majutterijIinuM ja raho" tti, kathaM vaimAnikAnAM tat , proktaH sarvajaghanyakaH / aGgulAsaMkhyeyabhAgamAtro'thAtra nirUpyate // 525 // svayaMbhUramaNa samudranI aMdara rahelA mA jema jagatanA sarva AkAre hoya che, tema manuSya ane tiryaMcanuM avadhi paNa sarva AkAre hoya che. mA te goLAkAranA nathI hotA. paraMtu avadhijJAna goLAkAre paNa hoya che. eTalA mATe avadhijJAna vividha prakAranI AkRtivALu kahela che. pa20-para1. saMgrahaNanI vRttimAM kahyuM che, "tiryaMca ane manuSyanuM avadhijJAna svayaMbhUramaNanA mAsyanI jema vividha prakAranI AkRtivALuM hoya che. asthamAM goLAkAra nathI hatuM. jyAre avadhijJAnamAM valayAkAra paNa hoya che." para2. vaimAnika sarva devatAonA avadhijJAnane jaghanya viSaya buddhizALI mANasee AgaLanA asaMkhyAtamAM bhAga pramANa jANave prazna -avadhijJAnano sarva jaghanya viSaya AMgaLane asaMkhyAtamo bhAga te manuSya ane tiryamAM ja saMbhave ane avadhino sarvotkRSTa viSaya manuSyamAM ja saMbhave, A sunizcita siddhAMta che. pa24. kahyuM che ke -"utkRSTa avadhi manuSyamAM hoya che ane jaghanya avadhijJAna manuSya ane tiyAmAM hoya che. A siddhAMta hovAthI ja prazna uThe che ke vaimAnikane upara kahela sava jaghanya AMgaLane asaMkhyAtame bhAga avadhijJAna ahIM kevI rIte nirUpaNa kare che ? parapa.
Page #384
--------------------------------------------------------------------------
________________ 323 prathama ane bIjA devalokanuM AyuSya keSAMcidiha devAnamutpattau tAdRzo'vadhiH / bhavetprAgbhavasaMbandhI, sa jaghanyo'tra darzitaH // 526 // Agame tu naiSa pArabhavikatvAdvivakSitaH / tathA ca bhagavAnAha, kSamAzramaNapuMgavaH // 527 // vemANiyANamaMgulabhAgamasaMkhaM jahannao hoi / 3vavAgha paramavizo, tamavavo hoi to pachI meM 28 | " mRdaGgAkRtirityevaM, vaimAnikAvadhirbhavet / UrdhvAyato mRdaGgo hi, vistIrNo'dhaH kRzo mukhe // 529 // sthitimAnamatha dvedhaM, jaghanyotkRSTabhedataH / saudharmazAnadevAnAM, pratiprataramucyate // 530 // ekasya sAgarasyAMzAH, prakalpyante trayodaza / prathamapratare bhAgau, tAdRzau dvau parA sthitiH // 531 // dvitIyaaa? mAthArastAdazA sthitiH | tRtIye SaT caturthe'STau, paJcame ca lavA daza // 532 // uttara - koIka devatAone utpattinA samaye pUrvabhava saMbaMdhI AMgaLanA asaM. khyAtamAM bhAga pramANa avadhijJAna hoya che tethI ahIM jaghanya avadhijJAna kaheluM che. para6. AgamanI aMdara parabhavanI apekSAe jaghanya avadhijJAnanI virakSA karI nathI. Aja vAta zrI jinabhadra gaNi kSamAzramaNa kahe che ke, vaimAnika devatAone utpatti samaye je jaghanya AMgaLane asaMkhyAtame bhAga avadhijJAna hoya che, te pArabhavika samaja. taddabhavasaMbaMdhI avadhi pAchaLathI zarU thAya che. para7-ra8. vimAnika devatAone avadhijJAna mRdaMga (vAgha vizeSa) AkRtinuM hoya che. jema mRdaMga, uMcAImAM lAMbu, mukha tarapha sAMkaDuM ane nIce paho (vistRta) hoya che. pa29. devAnI sthiti utkRSTa ane jaghanya ema be prakAre hoya che. temAM saudharma ane IzAna devenuM AyuSya dareka prataranuM kahevAmAM Ave che. 530. eka sAgaropamanA 13 bhAga kalpavA, temAMthI- 13 aMza sAgaropamanI prathama prataramAM utkRSTa sthiti hoya che. 1 aMza sAgaropamanI bIjA prataramAM utkRSTa sthiti hoya che. 1 aMza sAgaropamanI trIjA prataramAM utkRSTa sthiti hoya che.
Page #385
--------------------------------------------------------------------------
________________ 324 kSetraloka-saga 26 SaSThe dvAdaza bhAgAste, saptame sAgaropamam / ekaM trayodazenaikabhAgenAbhyadhikA sthitiH // 533 // tribhistrayodazai gairadhikaM sAgaropamam / ane katare ze, nava gramika taiH parU che. dazame saptabhirbhAgairadhikaM sAgaropamam / ekAdaze ca navamidaze pratare punaH // 535 // ekAdazabhiraMzaistaiH, sAdhikaM sAgaropamam / trayodaze ca pratare, pUrNe dve sAgaropame // 536 // trayodazasvapi tathA, pratareSu jaghanyataH / sthitiH ,palyopamamekaM, nAsmAddhInA bhavediha // 537 // kalpeSu zeSeSvapyevaM, yA yA yatra jaghanyataH / ekarUpaiva sA sarvapratareSu bhavasthitiH // 538 // natvAdyapratarotkRSTA, pratare ittarottare / jaghanyataH sthitizcintyA, narakaprastaTAdivat // 539 // 16 aMza sAgaropamanI cothA prataramAM utkRSTa sthiti hoya che. 17 aMza sAgaropamanI pAMcamAM prataramAM utkRSTa sthiti hoya che. 13 aMza sAgaropamanI chaTThA prataramAM utkRSTa sthiti hoya che. 1 aMza sAgaropamanI sAtamA prataramAM utkRSTa sthiti hoya che. 1 aMza sAgaropamanI AThamAM prataramAM utkRSTa sthiti hoya che. 13 aMza sAgaropamanI navamA prataramAM utkRSTa sthiti hoya che. 17 aMza sAgaropamanI dazamA prataramAM utkRSTa sthiti hoya che. 16 aMza sAgaropamanI agyAramAM prataramAM utkRSTa sthiti hoya che. 13 aMza sAgarepamanI bAramAM prataramAM utkRSTa sthiti hoya che. saMpUrNa be sAgarepamanI teramA prataramAM utkRSTa sthiti hoya che. ane teratera pratarAnI aMdara jaghanya sthiti eka pApamanI hoya che. enAthI ochI sthiti A devalokamAM hotI nathI. 531-537. A pramANe - anya devalokone viSe paNa jyAM je-je jaghanya sthiti hoya che, te sarva prataramAM eka sarakhI ja hoya che. paraMtu "zarUAtanA prataranI je utkRSTa sthiti hoya, te te tenA pachInA prataranI jaghanyasthiti" A narakanA prata je niyama devalokanA prataramAM nathI hota. pa38-39.
Page #386
--------------------------------------------------------------------------
________________ 325 kRtrima vakriya zarIranuM pramANa evamIzAne'pi bhAvyA, sthitiH saudharmavabudhaiH / vAcyA kintvadhikA kizcijaghanyA paramApi ca // 540 // adhikatvaM tu sAmAnyAnirUpitamapi zrute / palyopamasyAsaMkhyeyabhAgenAhumaharSayaH // 541 // ___ sNgrhnniivRttybhipraayo'sau|| saptahastamitaM dehamiha svAbhAvikaM bhavet / aGgalAsaMkhyeyabhAgamAnametajjaghanyataH // 542 // kRtrimaM vaikriya tatta, lakSayojanasaMmitam / idamaGgalasaMkhyeyabhAgamAttraM jaghanyataH // 543 // jaghanyaM dvaidhamapyetatprArambhasamaye bhavet / kRtrima vaikriyaM tvetattulyamevAcyutAvadhi // 544 // graiveyakAnuttareSu, vimAneSu tu nAkinAm / tAdRprayojanAbhAvAnnAstyevottaravaikriyam 545 // lezyA'tra tejolezyaiva, bhaveddhavasvabhAvataH / / dravyato bhAvatastveSAM, vivartante SaDapyamaH // 546 // A mujaba IzAna devalokamAM paNa saudharmaka9panI jema ja sthiti buddhapurUSoe jANavI. taphAvata eTalo ja ke-tyAM jaghanya ane utkRSTa bane prakAranI sthiti saudharma karatAM kaMIka adhika hoya che. 540. AgamanI aMdara adhikatva, palyopamane asaMkhyAtama bhAga ema sAmAnyathI maharSioe kahela che. A abhiprAya saMgrahaNI vRttine che. 541. devonAM zarIranuM pramANa svAbhAvika rIte sAta hAthanuM hoya che. ane jaghanya pramANa AMgaLane asaMkhyAtame bhAga hoya che. 542. je kRtrima vaikriya zarIra hoya che, te lAkha yojana pramANa hoya che A uttara vikiya, jaghanyathI AMgaLanA saMkhyAmAM bhAga pramANa hoya che. 543. A banne prakAranuM (kRtrima ane svAbhAvika) vaikriya zarIra jaghanyarUpe prAraMbha samaye heya che. ane A niyama azruta devaleka sudhI A pramANe samaja. 544. zreyaka ane anuttara vimAnanA devatAone tevA prakAranA prayojana na hovAthI uttara kriya zarIra hotuM nathI. pa4pa. devatAone bhavanimittaka dravyathI tejalezyA hoya che, bhAvathI chae legyAo hoI zake che. 546.
Page #387
--------------------------------------------------------------------------
________________ ... * kSetraloka-saga reka garbhajA naratiyaJca, evotpadyanta etayoH / svargayo parevatyA, devA gacchanti paJcasu // 547 // garbhajeSu nRtiyakSu 2, saMkhyAtAyuSkazAliSu / paryAptabAdarakSoNI3pAtho vanaspatiSyapi5 // 548 // dvedhA bhavanti devyo'tra, kAzcitkulAGganA iva / sabhartRkAstadanyAstu, svatantrA gaNikA iva // 549 // Aye parigRhItAnAM, sthitirutkarSato bhavet / . palyopamAni saptaiva, palyopamaM jaghanyataH // 550 // tAsAmIzAnanAke tu, navapalyopamAtmikA / / garIyasI laghuH palyopamaM samadhikaM sthitiH // 551 // sAdhAraNInAM saudharma, vimAnAH surayoSitAm / ghaNuM DhakSAdi dvatIye tuM, RkSAgratatra va te che para che sAdhAraNasurastrINAM, saudharma syAdguruH sthitiH / popamAni jagnAzata, popa saghanyataH parU che garbhaja manuSya ane tiryaMca ja A be devaloka (sIdhama ane izAna devalaka)mAM utpanna thAya che. bIjA nahIM jyAre ahIMnA devatAo pAMce sthAnamAM utpanna thAya che. 1. saMkhyAtA varSane AyuSyavALA garbhaja manuSya, 2. saMkhyAtA varSanA AyuSyavALA garbhaja tiryaMca, 3. paryApta bAdara pRthvIkAya, 4. paryApta bAdara aSkAya, 5. paryApta bAdara vanaspati kAya. 547-548. ahIM (prathama-dvitIya devalokamAM) devIo be prakAranI hoya che. keTalIka kalanArI. jevI pati sahita hoya che, jyAre bIjI svataMtra vezyA jevI hoya che. 549. pahelA devalokamAM pativALI parigrahItA devIonI utkRSTa sthiti sAta palyApanI che ane jaghanyasthiti eka palyopamanI heya che. pa50. - bIjA IzAna devakanI devIonI utkRSTa sthiti nava palyopamanI che, jyAre jaghanya eka palyopamathI kaMIka adhika hoya che. pa51. prathama saudharma devalokamAM aparigRhItA devIonAM vimAne cha lAkha che, ane bIjA devalokamAM cAra lAkha che. 552. - saudharma devalokanI aparigrahItA devIonI utkRSTa sthiti pacAsa palyopamanI haya che ane jaghanya sthiti eka pApamanI hoya che. pa53.
Page #388
--------------------------------------------------------------------------
________________ keTalA AyuSya vALI devI kayAM devalokane bhogya 327 AsAmIzAne tu pazcapaJcAzatparamA sthitiH / palyopamAni hInA tu, palyaM kiMcana sAdhikam // 554 // yAsAM saudharme'tha sAdhAraNadivyamRgIdRzAm / / sthitiH palyopamamekaM, tAH stokadyativaibhavAH // 555 // saudharmanAkinAmeva, tAdRpaNyAGganAdivat / bhogyA natUparitanasvargiNAM prAyazaH khalu // 556 // yAsAM tvekAdisamayAdhikapalyopamAdikA / sthitiH kramAvarddhamAnA, dazapalyopamAvadhi // 557 // sanatkumAradevAnAM, bhogyAstA nordhvavarttinAm / dazabhyazca paraM palyopamebhyaH samayAdibhiH // 558 // sthitiH samadhikA yAvatpalyopamAni viMzatiH / yAsAM tA brahmadevAnAM, bhogyA noparivartinAm // 559 // samayAvadhikA palyopamebhyo viMzataH param / yAsAM sthitiH syAddevInAM, triMzatpalyopamAvadhiH // 560 // zukradevopobhagyAstAstriMzatpalyopamopari / / samayAvadhikA catvAriMzatpalyopamAvadhiH // 561 // yAsAM sthitistA bhogyAH syurAnatasvargavAsinAm / palyopamebhyazcatvAriMzatazca samayAdibhiH // 562 // bIjA IzAna devalokamAM A aparigrahItA devIonI paMcAvana papamanI utkRSTa sthiti hoya che, ane sAdhika palyopamanI jaghanya sthiti hoya che. pa54. saudharma devalokamAM aparigrahItA devIo che ke jenI sthiti 1 palyopamanI che. temanuM teja ane aizvarya paNa alpa hoya che. A badhI devIo saudharma devalokanAM devene ja tevA prakAranI gaNikanI jema bhegya hoya che. prAyaH uparanA devalokanAM devane bhogya banatI nathI. A aparigRhItA devIomAM jeonI sthiti palyopama karatAM adhika eka samayathI mAMDIne yAvat daza palyopama sudhInI hoya che, te sanakumAra devakanA dene bhogya bane che paNa upara nahi ane daza palyopama upara eka samayathI mAMDIne kramazaH vIsa palyopama sudhInI sthitivALI devIo brA devalokanA devane bhAgya bane che, uparanA devone nahiM. vIza palyopama upara eka samayathI mAMDIne triIza palyopama sudhInI sthitivALI devIe zuka devaleka (sAtamA devaleka)nA devone
Page #389
--------------------------------------------------------------------------
________________ 328 kSetraloka-saga 26 varddhamAnA kramAtpazcAzatpalyAvadhikA sthitiH / yAsAM tAH paribhogyAH syurAraNasvargavartinAm // 563 // IzAne'pyevamadhikapalyopamasthitispRzaH / devyastadvAsinAmeva, devAnAM yAnti bhogyatAm // 564 // tataH samadhikAtpalyopamAca samayAdibhiH / vardhamAnA sthitiH pazcadazapalyopamAvadhiH // 565 // yAsAM mAhendradevAnAM, bhogyAstAH susyoSitaH / palyopamebhyo'tha paJcadazabhyaH samanantaram // 566 // samayAdyadhikA palyopamAni paJcaviMzatim / yAvadyAsAM sthitibhogyaastaa lAntakasudhAbhujAm // 567 // palyopamebhyo'tha paJcaviMzatiH samanantaram / samayAdyadhikA paJcatriMzatpalyopamAvadhiH // 568 // yAsAM sthitiH sahasrAradevabhogyA bhavanti tAH / tataH paraM paJcacatvAriMzatpalyopamAvadhiH // 569 // sthitiryAsA tAstu bhogyAH. prANatasvargasamanAm / tato'gre paJcapaJcAzatpalyopamAvadhiH sthitiH // 570 // bhogya bane che. trIza palyopama upara eka samayathI mAMDIne cAlIza palyopama sudhInI sthitivALI devIo Anata svargavAsI devone bhogya bane che. cAlIza palyopamane eka samayathI vadhatA pacAza palyopama sudhInI sthitivALI devIo AraNa svarganA devane bhAgya bane che. pa55-563. IzAna devalokamAM palyopamathI kaMIka adhika AyuSyavALI devIe IzAna devalakanA devane bhAgya hoya che. ane samadhika palyopamathI upara eka samayathI mAMDIne vadhatA paMdara palyopama sudhI je devIonI sthiti hoya che, te devIo mAhendra devalokanA devane bhogya bane che. paMdara palyopamane eka samayathI mAMDIne pacIza patyopama sudhInI sthitivALI devIo lAMtaka devakanA devane bhAgya bane che. pacIza palyopamane eka samayathI mAMDIne pAMtrIza palyopama sudhInI sthitivALI je devIo che, te devIo sahastrAra devalokanA devone bhogya bane che. tyArabAda pIstAlIza palyopama sudhInI jemanI sthiti che, te devIo prANata svarganA devatAone bane che. ane tyAMthI AgaLa paMcAvana palyopamanA AyuSyavALI devIo amruta svarganA
Page #390
--------------------------------------------------------------------------
________________ aparigrahIta devIonI vigata 329 yAsAM tA acyutasvargadevAnAM yAnti bhogyatAm / nAdhastanAnAM niHsvAnAM, samRddhA gaNikA iva // 571 // vimAnasaMkhyAniyamo, vizeSazca sthiterapi / pratiprataramAsAM no, jAnImo'saMpradAyataH // 572 / / kitu saMbhAvyata evamadhikAdhikajIvitAH / / Uordhvapratare yAvaccarame paramAyuSaH // 573 // AhArocchvAsasamayadehamAnAdikaM kila / azeSamuktazeSa ca, bhAvyamAsAM suparvavat // 574 // tathA- bhavanavyantarajyotiSkAdidevavyapekSayA / vaimAnikAnAM saukhyAni, bahUnyugrazubhodayAt // 575 // taccaivaM-caturvidhAnAM devAnAM, syu puNyakarmapudgalAH / utkRSTotkRSTatarakotkRSTatamAnubhAgakAH // 576 // AyuHkarmasahacarA, anantAnantakA atha / tanmadhyAdyAvatA karmavibhAgAn vyaMtarAmarAH // 577 // devane bhAgya bane che, tyAMthI nIcenA devane nahIM. jema samRddha gaNikAo daridrane kAma na Ave tema. pa64-571. A (aparigrahItA) devIone pratipratare vimAnanI saMkhyAne niyama, tathA AyuSyanI vizeSatA amane paraMparAthI jANavA nahIM maLavAnA kAraNe ame jANatA nathI. paraMtu ema lAge che ke urva-udarva prataramAM adhika-adhika sthitivALI devIo hoya che ane chellA prataramAM utkRSTa sthitivALI hoya che. A amAruM anumAna che. 572-573. AhAra-ucchavAsanA samayanuM aMtara, dehanuM pramANa vagere (lagabhaga) badhuM ja (ame ahiM) kahyuM, chatAM je bAkI rahetuM hoya te devonI jema samajI levuM. 574. bhavanapati-vyaMtara-tiSka devonI apekSAe, ati ugra-puNya karmanA udayathI vaimAnika devonA sukhe adhika hoya che. pa75. A pramANe cAre prakAranA devanA puNya karma puddolA (kramaza:) utkRSTa rasa, utkRSTatararasa ane utkRSTatamarasavALA hoya che. pa76. - AyuH karma sahacArI te puNyakarmanA anaMta-anaMta vibhAge kalpavA. temAMthI jeTalA turacha rasavALA anaMtA vibhAgone, bhUkhyA mANaso sAmAnya ghI (snigdha kSe. u. 42
Page #391
--------------------------------------------------------------------------
________________ 330 kSetraloka-sarga 26 anantAnapi tucchAnubhAgAnandazatena vai / garAti mitarovara sudhatA vanA | pa78 che karmAzAMstAvata eva, jarayantyasurAn vinA / nava nAgAdayo varSazatAbhyAM snigdhabhojyavat // 579 // asurAstAvataH karmANUn vatsarazataistribhiH / vatsarANAM catuHzatyA, grahanakSatratArakAH // 580 // paJcabhizca varSazatai nizAkaradivAkarAH / ekenAbdasahasreNa, saudharmazAnanAkinaH // 581 // dvAbhyAM varSasahastrAbhyAM tRtIyaturyanAkagAH / tribhiH sahasrarvarSANAM, brahmalAntakavAsinaH // 582 // . vAsaghADaH gusaddAmavAda surata | varSapaJcasahasrathA cAnatAdisvazcatuSkagAH // 583 // adhoveyakA varSalakSaNa madhyamAstu te / dvAbhyAM vatsaralakSAbhyAM, lakSastribhistadUrdhvagAH // 584 // padArtho) vALA padArthone je rIte khAya, te rIte vyaMtara deve se varSe jIrNa kare che -khapAve che. (se varSa sukha bhegavavA dvArA je karmANa ene Atmapradeza uparathI jIrNa karI khapAve che.) teTalA ja karmanA aMzane asura deve sivAyane nAgakumArAdi nava nikAyanA deva base (200) varSe khUba snigdha bhojananI jema khapAve che. pa77-579. teTalA ja karmA zone asura de traNaso (300) varSe, graha-nakSatra ane tArA (nA deva ) cArase (400) varSe, sUrya ane candranA deve pAMcaso (500) varSe, saudharma ane IzAna devalokanA deve eka hajAra (1,000) varSe, trIjA-cothA (sanakumAra mahendra) devalokanA devo be hajAra (2, 000 ) varSe, brahma ane lAMtaka devalokanA de traNa hajAra (3, 000) varSe, zuka ane sahastrAra devalokanA deve cAra hajAra (4, 000) varSe, Anata vigere 4 devalokanA devo pAMca hajAra (5, 000) varSe, nIcethI traNa saiveyaka (a greveyaka) nA deve ekalAkha (1, 00, 000) varSe, madhyama raiveyakanA deve be lAkha (2,00,000) varSe, udava caiveyakanA dave traNa lAkha (3,00,000) varSe, vijayAdi cAra vimAnanA deve cAra lAkha (4, 00 000) varSo ane sarvArtha
Page #392
--------------------------------------------------------------------------
________________ karma khapAvavAne alaga alaga samaya 331 caturbhizca vrsslkssaivijyaadivimaangaaH| paJcabhirvarSalakSaizca, sarvArthasiddhanAkinaH // 585 // tulyapradezA apyevaM, kramotkRSTAnubhAgataH / kauzAH syuzcirakSepyAH, snigdhacakrayAdibhojyavat // 586 // tathA ca sUtraM-" asthi NaM bhaMte ! devANaM aNaMte kammase je jahaNaNeNaM ekaNa vA dohiM tihiM vA ukkoseNaM paMcahiM vAsasaehiM khavayaMti, ? haMtA atthi" ityAdi mAvatI chAzazAsaNoddeza tato'mISAM zubhotkRSTAnubhAgakarmayogataH / cirasthAyIni saukhyAni, puSTAnyacchidurANi ca // 587 // evaM svasvasthityavadhi, devA devyo yathAkRtam / prAyaH sukhaM kadAcittu, duHkhamapyupabhuJjate // 588 // uktaM ca-" bhavaNavaivANamaMtarajoisiyavemANiyA egaMtasAyaM vedaNaM vediti, Ahacca assAya " bhagavatIsUtre SaSThazatakadazamoddezake // tttvaarthcturthaadhyaayttiikaayaasiddhanA deva pAMca lAkha (5, 00, 000) varSe teTalA ja paramANuone khapAve che. 580-185. tulya saMkhyAvALA paNa A pradeze (karmANuo) snigdha cakravartInA bhajananI jema utkRSTa rasavALA levAne kAraNe lAMbA kALe khape che. 586. AgamamAM paNa kahyuM che ke, "he bhagavaMta! devone evA anaMtA karmA zo hoya che ke je jaghanyathI eka-be-traNa ane utkRSTathI pAMca varSe khapAve che ? hA hoya che." A vAta bhagavatI sUtranA aDhAramA zatakanA sAtamA uddezAmAM kahelI che. tethI (AgaLa jaNAvela rIta mujaba) A devane zubha tathA utkRSTa rasavALA kamane kAraNe devI sukha cIrasthAyI che, puSTa che ane chidra vagaranA niraMtara hoya che. 587. A pramANe pitA-pitAnA AyuSya sudhI devo ane devIe (potAnA karelA karmAnusAra) prAyaH sukhane anubhave che, kyAreka duHkhane paNa bhagave che. 588. zrI bhagavatI sUtranA chaThA zatakanA dazamA uddezAmAM kahyuM che ke- "bhavanapati, vANavyaMtara (vyaMtara), jyotiSka ane vimAnika devatAo ekAMta zAtAne vede che ane kadAcit asAtAne (paNa bhogave che.) tatvArthanI caturtha adhyAyanI TIkAmAM paNa kahyuM che ke je kadAcita kaIka nimittathI devone azubha vedanA prakaTa thAya che, te tyAre aMtamuhUrta ja rahe tyArabAda
Page #393
--------------------------------------------------------------------------
________________ 332 kSetraloka-saga 26 mapyuktaM-" yadA nAma kenacinimittenAzubhavedanA devAnAM prAdurasti tadA'ntarmuhUrtameva syAt , tataH paraM nAnubadhnAti. savedanApi saMtataM poNmAsikI bhavati, tataH paraM vicchidyate'ntarmuhUrta tataH punaranuvartate " iti / tathA hi tulyasthitiSu, nijareSu parasparam / prAgutpannAH surAH pazcAdutpannebhyo'lpatejasaH // 589 // pazcAdutpannAzca pUrvotpannebhyo'dhikatejasaH / itthaM kathaMcitsyAtteSAM, jarA kAntyAdihAnitaH // 590 // tatastejasvino vIkSya, navotpannAn parAn surAn / vRddhA yUna ivodvIkSya, te khidyante'pi kecana // 591 // yuddhAdiSu mithasteSAM, pratipakSAdinirmitA / zastrAdighAtajA jAtu, dehapIDA'pi saMbhavet // 592 // tathA priyAdISTavastuvinAzaviprayogajaH / zoko manaHkhedarUpo, marutAmapi saMbhavet // 593 // yadAhu:-" je NaM jIvA sArIraM vedaNaM vedeti tesi NaM jIvANaM jarA, je NaM jIvA mANasaM vedaNaM vedeti tesi Na jIvANaM soge, se teNaDhaNaM jAva soge'vi, evaM vedanAne anubaMdha cAlatuM nathI. ( satata na cAle) zubha vedanA paNa utkRSTathI 6 mahinA satata cAle che tyAra pachI aMtamuhUrtA viracheda pAmI punaH zarU thAya che." tathA paraspara samAna AyuSyavALA devatAo mAM pUrvopanna devo-pachIthI utpanna thaelA devA karatAM a5 tejavALA hoya che ane pAchaLathI utpanna thaelA deva pUrvetpanna devA karatAM adhika tejasvI hoya che. A pramANe (A apekSAe) kaMIka te (junA) devAne kAMti vagerenI hAninA kAraNe jarA-vRddhAvasthA hoya che. jemAM yuvAnone joIne vRddho kheda pAme, tema nacpanna te tejasvI dene joIne (nisteja banatA jatAM) te junA deve kheda pAme che. 589-591. (temaja ) te devone paraspara yuddhAdimAM zatru Adi dvArA thayela zastra AdinA ghAtathI deha pIDA paNa saMbhave che tathA patnI Adi ISTavastunA vinAza tathA viyegathI mananA bedarUpa zoka paNa hoya che. 592-593. - zrI bhagavatI sUtranA soLamA zatakanA bIjA uddezAmAM kahyuM che ke-je jIve zArIrIka vedanAne anubhave che te jIvone jarA che tema kahevAya, ane je jIvo mAnasika
Page #394
--------------------------------------------------------------------------
________________ 333 devamAM duHkha-zekanI ghaTanA jAva vemANiyANa", bhagavatISoDazazatakadvitIyoddezake / tathA prAk prauDhapuNyAptAM, ke'pi dRSTvA parazriyam / matsareNAbhibhUyante, niSpuNyAH sukhalipsavaH // 594 // -"savilAi " | kiMca mAlyamlAnikalpavRkSaprakampanAdibhiH / cihnarjAnanti te'mIbhiH, SaNmAsAntargatAM mRtim // 595 // tathAhi-'mAlyamlAniH kalvRkSaprakampaH. zrIhInAzo vAsasAM coparAgaH / dainyaM tandrA kAmarAgAGgabhaGgau. dRSTebhraMzo vepathuzcAratizca / / 596 // sthAnAGgasUtre'pyuktaM-" tihiM ThANehi deve cavissAmitti jANai, vimANAI NippabhAI pAsittA 1 kapparuskhagaM milAyamANaM pAsittA 2 appaNo teyalessaM parihAyamANi jANittA 3" ityAdi // tAM samRddhi vimAnAdyAmAsannaM cyavanaM tataH / garbhotpattyAdiduHkha ca, tabAhArAdivezasam // 597 // vedanAne anubhave che te jIvone zaka che tema kahevAya. tethI jarA ane zAka vaimAnika devane paNa kahelA che. puNya vagaranA ane sukhanA lipsa evA keIka deva bIjAne viziSTa puNyathI prApta thayelI zreSTha lakSmIvALA jaIne mAtsaryathI duHkhI thAya che. pa94. zAstramAM kahyuM che ke-"devatAo IrSyA ane viSAda nA kAraNe pIDAya che. ItyAdi. karamAI jatI mALA tathA kalpavRkSanA kaMpana Adi cihnothI A devatAo che mahinAnI aMdara potAnA maraNane jANe che. palpa. kahyuM che ke-mALAnuM karamAvuM, kalpavRkSanuM kaMpana, lakSamI (zobhA) ane lajajAne nAza, kapaDAne DAgha lAgavA, dInatA, tandrA, kAmarAgamAM a9patA, agatraTana, najara mIMcAvI, zarIramAM dhrujArI ane manamAM arati. (A badhA cihno devanA najIkanA maraNane sUcave che.) pa96. zrI sthAnAMgasUtramAM paNa kahyuM che ke- devatAo, traNa kAraNe huM racavIza ema jANe che-"1. vimAnanI prabhA ghaTatI joIne, 2. kalpavRkSane plAna thatAM joIne, 3. pitAnI tejalezyAne (tene) ghaTatI joIne." vigere. vimAnAdi te samRddhine joI-joIne ane najIkanuM cyavana garbhamAM utpatti Adi duHkha ane tyAM AhArAdi vicitra kriyAone cittamAM vicAratA te devone je dukha
Page #395
--------------------------------------------------------------------------
________________ 334 kSetraloka-saga 26 cittaM cintayatAM teSAM, yaduHkhamupajAyate / tajjAnanti jinA eva, tanmano vA pare tu na // 598 // 3 -"te suvimAivimavuM, viratA tevoyA aibaliyaM jaM navi phuTTai sayasakara hiyayaM // 599 // " tathA-vipAkodayarUpA ca, cakSunimIlanAdibhiH / vyaktaizci bhavezyaktA, teSAM nidrA na yadyapi // 600 // pradezodayatastveSAM, syAttathApyanyathA katham / darzanAvaraNIyasya, sato'pyanudayo bhavet ? // 601 // kSayazcopazamazcAsya, devAnoM kvApi noditaH / zrute'pyeSAM karmabandhahetutveneyamIritA // 602 // tathAhuH-"jIve NaM bhaMte ! nidAyamANe vA payalAyamANe vA kati kammapagaDIo baMdhai ?, go0 ! sattavihabaMdhae vA, aTTavihabandhae vA, evaM jAva vemANie, evaM jIve NaM bhaMte ! hasamANe vA ussuyAyamANe vA kati ka0 baM0 ?, thAya che, te zrI jinezvara jANe che ane temanuM mana jANe che anya kaI jANatuM nathI. pa97-198. kahyuM che ke-te deva vimAnano vaibhava ane devalokathI potAnuM yavana thaze ema vicArIne temanuM hRdaya ati balavAna hovAthI seMkaDo TukaDA rUpe tUTI jatuM nathI. (bAkI AMtara vedanAM te hadayadrAvaka thAya che.) pa. vipAkedaya rUpa AMkha baMdha karavA Adi vyakta cihnovaDe temane nidrA hatI. nathI, te paNa pradezeAdayathI to teone nidrA hoya che anyathA vidyamAna evA paNa darzanAvaraNIyano anudaya kevI rIte thAya ? 600-601. A devatAone AgamamAM darzanAvaraNIyano kSaya ke upazama kaheluM nathI ane nidrAne karmabaMdhanA hetu tarIke varNavelI che. 602. zrI bhagavatI sUtranA pAMcamA zatakanA cothA uddezAmAM kahyuM che- prazna- he bhadaMta ! nidrA lete ane pracalA nidrAne lete (evo AtmA) keTalA prakAranI karma prakRti bAMdhe ? uttara:- he gItama! sAta athavA ATha prakRti bAMdhe ema vimAnika paryatA samajI levuM. praznaH- he bhadaMta ! e pramANe hasate ane utsukatA karate jIva keTalA prakAranI karma prakRti bAMdhe? uttara:- he gautama! sAta prakAranI athavA ATha prakAranI kama
Page #396
--------------------------------------------------------------------------
________________ devomAM nidrA kevI rIte ? 335 go0 ! sattavihabaM0 vA, aDhavihavaM0 vA, evaM jAva vemANie " bhagavatIsUtre paJcamazatakacaturthoddezake, iha ca pRthivyAdInAM hAsaH prAgbhavikatatpariNAmAdavaseya" ityetvRttI | evaM svabhAvato nidrAsadbhAve'pi sudhAbhujAm / yeyaM tandrA mRtezcihanaM, sA tu bhinnaiva bhAvyate // 603 // kiMca-paDjIvakAyArambheSu, ratA mithyAtvamohitAH / yAgAdibhirjIvahiMsopahArairmuditAzayAH // 604 // zarIrAsanazayyAdibhANDopakaraNeSvapi / vimAnadevadevISu, haryakrIDAvanAdiSu // 605 // pUrvapremNA svIkRteSu nRtiyakSvapi mUJchitAH / sacittAcittamizreSu, manAH parigraheSviti // 606 // tathAhuH-" asurakumArA puDhavikAyaM samArabhaMti jAva tasakAyaM samArabhaMti, sarIrA pariggahiyA avaMti, kammA 50 bha0, bhavaNA pa0 bha0, devA devIo maNUsIo tirikkhajoNiA tirikkhajoNiNIo pa0 bha0, AsaNasayaNabhaMDamattovagaraNA pari0 prakRti bAMdhe e pramANe vaimAnika paryata samajI levuM- (ahIM e bhagavatI sUtranA saMdarbhanI vAta che). ahIM pRthvI Adine hAsya kahyuM che te pUrvabhavanA temanA hAsyanI pariNatinA AdhAre samajavuM. A pramANe zrI bhagavatI sUtranI TIkAmAM kahyuM che. A pramANe svabhAvathI nidrAne udaya (pradezadaya) hovA chatAM paNa je A maraNanA cihnarUpa tandrA che, te judI ja lAge che. 603. - mithyAtvI de SaDU javanikAyanA AraMbhamAM rakta hoya che, mithyAtvathI mahIta hoya che, yajJamAM thatI jIvahiMsA rUpI upahArathI Anandita manavALA hoya che, tathA zarIra, Asana-zamyA vageremAM, vAsaNa upakaraNadimAM, vimAnanA deva-devIomAM, mahela ane kIDAvana vageremAM, temaja pUrva premathI svIkArelA manuSya ane tiryane viSe mUcchavALA tathA sacitta-acitta ane mizra parigrahamAM magna hoya che. 604-60 6. kahyuM che ke-"asurakumAra devatAo-pRthvIkAya AdithI trasakAya sudhIne AraMbha kare che, zarIra upara, yajJAdi karma upara, bhavanAdi upara, deva, devI, manuSya-strI, tiryaMce tiya"ciNIo upara, Asana-zayana-vAsaNa-upakaraNa Adi upara, ane sacittaacitta
Page #397
--------------------------------------------------------------------------
________________ 336 kSetraka-saga 26 bha0 sacittAcittamIsayAI davyAI 50 bha0, vANamaMtarA jotisavemANiyA jahA bhavaNavAsI tahA nneyvaa"| evaM mithyAdRzo yAnti, sArambhAH saparigrahAH / cyutvopArjitapApmAna, ekendriyAdidurgatim // 607 // samyagdRzaH punastacatritaye kRtanizcayAH / vinAviyA thA, pUrvAdhIkatamRtaiiH || 608 | vicArayantastatvAni, siddhAntoktAni cetasA / zuddhopadezaH samyaktvaM, prApayantaH parAnapi 609 // utsaveSu mahotsAhA, arhatkalyANakAdiSu / jinopadezAn zRNvantaH, sevamAnA jinezvarAn // 610 // maharSINAM nRNAM samyagdRzAmatha tapasvinAm / hitakAmAH kRcchramagnasaMghasAhAyyakAriNaH // 611 // dRSTarSi bhAvitAtmAnaM kurvanto vandanAdikam / tanmadhyena na gacchanti, stabdhamithyAtvidevavat // 612 // tathAhu:-" tattha je amAyisammadiTThiuvavaSNae deve se Na aNagAraM bhaaviyane mizra dravyo upara mUrchAvALA hoya che. A pramANe (bhavanapatinI jemaja ) vANavyantara, jatiSka ane vimAnika devane paNa samajavA." A pramANe mithyAdaSTi devatAo AraMbha ane parigrahavALA hovAthI pApanuM upArjana karIne ahIMthI cavIne ekenidrAdi durgatimAM jAya che. 607. samyagraSTi devatAo traNa to upara nizcayavALA hoya che, jinezvarAdinI sevAthI athavA pahelAnuM (pUrvabhavamAM) bhaNeluM zruta yAda karIne siddhAMtamAM kahelA tattvane cittathI vicAra karatAM evA te zuddha upadezathI bIjAne paNa samyaktva pamADe che. arihaMtanA kalyANakAdi utsavamAM moTA utsAhavALA hoya che, zrI jinezvaronA upadezane sAMbhaLatA ane zrI jinezvaranI sevA upAsanA karatA mahaSio, samyagudaSTi puruSe tathA tapasvionA hitane IcchanArA, duHkhamAM magna saMghane sahAya karanArA evA A devatAo bhAvitAtmA evA RSine joIne vandanAdi kare che paraMtu abhimAnI mithyAdaSTi devanI jema vaccethI (vandanAdi karyA vagara) cAlyA jatA nathI. 600-612. zrI bhagavatI sUtranA 14mA zatakanA trIjA uddezAmAM kahyuM che ke- "tyAM je saraLa ane samadaSTi devo che, te devo bhAvitAtmA evA mahAtmAone jue che, joIne
Page #398
--------------------------------------------------------------------------
________________ 337 samyagadaSTi devonI gati ppANaM pAsati, pAsittA Na vaMdati NamaMsati jAva pajjuvAsati, se NaM aNagArassa bhAviyappaNo majjhamajjheNaM No vitIvaejjA" bhagavatIsUtre za. 14 u. 3 / evamarjitapuNyAste, maharddhibharazAliSu / pratyAyAnti kuleSUcceSvAsannabhavasiddhikAH // 613 // tatrApi subhagAH sarvotkRSTarUpA janapriyAH / bhogAn bhuktvA''ttacAritrAH, kramAdyAnti parAM gatim // 614 // nanvevamuditAH sUtre, adharme saMsthitAH surAH / / kathaM tadeSa bhAvArtho, na tena vighaTiSyate ? // 615 // tathAhi-"jIvA NaM bhaMte ! kiM dhamme ThiyA adhamme ThiyA dhammAdhamme TiyA?, je! navA dhamaeNvi TiyA, dha, dhamAdhame, yA ja purajI, 0, ! phikyA no dhame, ne ghambhAdhame , adhame divA, may 0 gaddA nIvA, pANamaMtara0 joi0 vemA0 jahA NeraiyA," bhagavatIsUtre saptadazazatakadvitIyodezake 17-2 / vaMdana kare che, namaskAra kare che, ane payuM pAsanA kare che, te bhAvitAtmA sAdhunA madhyabhAgamAMthI nIkaLatA nathI." AvA devatAo puNya prApta karIne, Asanna mokSagAmI hovAthI atyaMta RddhithI zobhatA uccakulomAM janme che. 613. tyAM paNa saubhAgyazALI, sarvotkRSTa rUpavALA tathA janapriya banIne, bhege bhogavIne, cAritra prApta karIne kramazaH muktimAM jAya che. 614. prazna:- sUtramAM devatAone adharma sthita kahelA che. (ane ahIM dharma karIne saddagatine pAme che ema kahyuM) te bhAvArtha AgamanA pATha sAthe kema ghaTI zake ? 615. zrI bhagavatI sUtranA sattaramA zatakanA bIjA uddezAmAM kahyuM che ke, "he bhagavan! ja dharmamAM rahelA che? adharmamAM rahelA che? ke dharmA-dharmamAM rahelA che ? he gautama! jIvo dharma, adharma ane dhamadharmamAM paNa rahelA che. nArakInA praznanA uttaramAM- he gautama ! nArakIo dharmamAM nathI, dhamadharmamAM (paNa) nathI, kiMtu adharmamAM (rahelA) che, ane manuSya jIvanI jema samajavA, (eTale ke dharmamAM, dharmAdharmamAM ane adharmamAM paNa rahelA che) ane 'vANavyantara vaimAnika ane jyotiSka nArakInI jema adharmamAM rahelA che. 1. ( ahiM vANavyastaranI sAthe ja bhavanapati devo samajI levA te ucita lAge che.) kSe-u. 43
Page #399
--------------------------------------------------------------------------
________________ 338 kSetraloka-sarga 26 atrocyate-epAmuktamidaM dezasarva viratyabhAvataH / tavaivAtroca, vaDA prItam dUradda che " se gUNaM saMjayavizyapaDihayapaccakkhAyapAvakamme dhamme Thie assaMjaya0 adhamme Thie saMjayAsaMjae dhammAdhamme Thie" sarvathA saMvarAbhAvApekSaM natvetadIritam / saMvaradvArarUpasya, samyaktvasyaiSu saMbhavAt // 617 / / samyaktvamapi mithyAtvanirodhAtsaMvaraH sphuTaH / saMbareSvata evedaM, zrute paJcasu paThayate // 618 // tathAhuH sthAnAGge samavAyAGge bhagavatyAM ca-paMca saMvaradArA pa0, taM0-sammatta viratI apamAdo akasAittaM ajogittaM" / eko dvivAdisaMkhyeyA, asaMkhyA api karhicit / utpadyante cyavante'mI, ekasmin samaye saha // 619 // A vAta je kahela che te dezavirati ane sarvaviratinA abhAvane AzrayIne kahelI che. ane te ja pramANe A uddezAmAM ane sUtramAM prakaTa kareluM che. 616. je saMyata (sattara prakAranA saMyamathI yukta), virata (bAra prakAranA ta5mAM vizeSa rakta), pratihata pratyAkhyAta pApa karma (a95 sthitivALA tathA punaH dIrgha sthitivALA na baMdhAya tevA pApa karmavALA) te dharmamAM sthita che (tema kahevAya) je asaMyata avirata, ane apratihata-apratyAkhyAna pApakarmA che, te adharma mAM sthita che (tema kahevAya che ane je saMvata-asaMyata che te dharmAdharmamAM sthita che. (tema kahevAya )" - sarvathA saMvaranA abhAvane apekSIne A vAta kahelI nathI kAraNake-saMvaranA dviAra rUpa samyaktva te A devomAM hoya che. 617. - mithyAtvanA nirodhathI ja maLatu hovAthI samyakatva paNa spaSTa rIte saMvara che ane eTalA mATe ja pAMca prakAranA saMvaramAM AgamanI aMdara samyaktvane saMvara tarIke kahela che. 618. zrI sthAnAMga, zrI samavAyAMga ane zrI bhagavatI sUtramAM kahyuM che ke " pAMca saMvara dvArA kahelA che-te A pramANe-1. samyakatva, 2. virati, 3. apramAda, 4, akaSAyatva, 5. a gatva. ? A devo eka ja samayamAM ekI sAthe eka-be-traNathI mAMDIne saMkhyAta asaMkhyAta utpanna thAya che ane yuve che. 619.
Page #400
--------------------------------------------------------------------------
________________ 338 pahelAM saudhama indranuM varNana utpattezcyavanasyApi, viraho yadi bhAvyate / saudharmezAnayordevalokayoramRtAzinAm // 620 // sa caturviMzati yAvanmuhUrttAn paramo bhavet / jaghanyatastu samaya, yAvadukto jinezvaraiH // 621 / / indrayoratha saudharmazAnasvargAdhikAriNoH / svarUpamucyate kiMcinmatvA gurUpadezataH // 622 // tatrAdime devaloke, pratare ca trayodaze / merodakSiNataH paJca, syurvimAnAvataMsakAH // 623 // prathamaM dizi pUrvasyAM, tatrAzokAvataMsakaM / dakSiNasyAM saptaparNAvataMsakamiti smRtam // 624 // pazcimAyAM campakAvataMsakAkhyaM nirUpitam / uttarasyAM tathA cUtAvataMsakamudIritam // 625 // teSAM caturNI madhye'tha, syAtsaudharmAvataMsakam / mahAvimAnaM yatrA''ste, svayaM zakraH surezvaraH // 626 // etadyojanalakSANi, sArddhAni dvAdazAyatam / vistIrNaM ca parikSepo, yojanAnAM bhavediha // 627 // saudharma ane IzAna A be devakanA devone utpatti ane vyavanane virahakALa vicAravAmAM Ave te utkRSTathI covIza mahatta ane jaghanyathI eka samayane zrI lineshv|me kheso che. 120-121. pU. gurUdevanA upadezathI jANIne saudharma ane IzAna svarganA adhipati IndronuM 4 2135 49 7. 622. temAM prathama devalokanA teramA prataramAM meru parvatathI dakSiNa dizAmAM pAMca bhavata'sa vibhAnA cha. 123. temAM pUrva dizAmAM prathama azokAvAMsaka, dakSiNamAM saptaparNavataMsaka, pazcima dizAmAM caMpakAvataMsaka ane uttara dizAmAM cetAvarta saka nAme vimAna che ane e cArenI madhyamAM saudharmAvalaMsaka nAmanuM mahA vimAna che, ke jemAM kendra svayaM 22 che. 124-126. A pAMca vimAne sADAbAra lAkha jana (12,50,000) lAMbA ane pahoLA
Page #401
--------------------------------------------------------------------------
________________ 340 kSetraleAka-sa 26 lakSANyekonacatvAriMzad dvipaJcAzadeva ca / sahasrANyaSTazatyaSTAcatvAriMzatsamanvitA // 628 // samantato'sya prAkAro, vanakhaNDAzcaturdizam / prAptazevo maLye, trAsAvaveitiH // 6 // prAsAdAttata aizAnyAmupapAtAdikAH sabhAH / navuM trAguttamAtheya, sarve vimAnavarzanam // 630 // atropapAtasadane, zayyAyAM sukRtAJcitAH / 35dyante taiyA, moDatra prAr pravRzrvitaH // 6 // yathA hi sAmpratInossau, saudharmanAkanAyakaH / pravAsIottiSTha: zreSThI, thivImUvo pure // 62 // tena zrAddhapratimAnAM zataM tatrAnuzIlitam / tataH tuiita, hoThe prasiddhicitrAt // 623 | sa caikadA gairikena, mAsopavAsa bhojinA / dAdvaitattvona, sunnastha mAteniA || 634 // gairikaM bhojayAmAsa, pAraNAyAM nRpAlaye / tataH sa duSTo dhRSTo'sItyaMgulyA nAsikAM spRzan // 635 // che ane tenI paridha egaNucAlIza lAkha, bAvana hajAra AThaseAne cummAlIza (39, 52844) yAjana che. 627-628. A vimAnanI cAre bAju killA che, cAre dizAmAM vanakhaDA che ane vimAnanA madhyabhAgamAM cAre bAju prAsAdanI puktithI vIMTaLAyela mukhya prAsAda che. te prAsADhanA IzAna khUNAmAM upapAtAdi sabhAe che. A pramANe vimAnanu varNana je AgaLa kahevAyuM che, te mujaba ahIM samajI levu. 629-630. A upapAta sabhAmAM zayyAne viSe puNyazALI evA jIvA zatru tarIke utpanna thAya che, jenA krama pahelA kahelA che. 631. vamAna zakrendrane pUrva vRttAMta: je vartamAna kAlIna saudharma jaivaleAkanA indra che, te pUrva bhavamAM pRthivIbhUSaNa puramAM kAntika nAme zeTha hatA. te zeThe zrAvaka pratimAne ekase! vakhata ArAdhI hatI tethI tenu nAma zatakratu e pramANe leAkamAM prasiddhine pAmyuM hatuM. eka vakhata arihata mAnA dveSI gairika nAmanA mAseApavAsI tApasanI preraNAthI rAjAe karela AjJAthI kArtikazeThe rAjamaMdiramAM te tApasane pAraNuM karAvyuM tethI duSTa evA tApase a'gulI vaDe nAsikAne spa
Page #402
--------------------------------------------------------------------------
________________ saudharmendra pUrvabhava 341. jahAsa zreSThinaM so'pi, gRhe gatvA viraktadhIH / jagrAhASTasahasreNa, vaNikaputraH samaM bratam // 336 // gItAdrazAlI, DhADhazAna saMghamam | pAlayitvA'nazanena, mRtvA devezvaro'bhavat // 637 // vartama kA . gairikastApasaH so'pi, kRtvA bAlatapo mRtaH / abhUderAvaNasuraH, saudhamendrasya vAhanam // 638 // ayaM tAvatkalpavRtyAdyabhiprAyaH / bhagavatIsUtrAbhiprAyastvayaM hastinAgapure zreSThI, kArtiko'bhUnmaharddhikaH / sahasrAmravaNe tatrAgato'hanmunisuvrataH // 639 // kArttikAdyAstatra paurA, jinaM vanditumeyaruH / vui vAraMvA: zravA, vinopazamannA dU40 | gRhe gatvA jJAtimitrasvajanAn bhojanAdibhiH / / saMtoSya jyeSThatanaye, kuTumbabhAramakSipat // 641 // karI karIne tene apamAnIta karyo. te rIte te zreNInI mazkarI karI. ethI vairAgya pAmelA evA te kArtikazreSTIe ghera jaIne eka hajAra ane ATha vaNi putra sAthe dakSA lIdhI ane dvAdazAMgInuM adhyayana karI, bAra varSa saMyama pALI, aMte anazana ArAdhI, kALadharma pAmI ne saudharmendra tarIke utpanna thayA che. 632-637. te garika tApasa paNa bAla tapa karI, marIne saudharmendranA vAhanarUpe airAvaNa hAthI tarIke upanna thayo. 638. A abhiprAya zrI kalpavRtti Adine che. jyAre zrI bhagavatI sUtrane abhiprAya te nIce mujaba che. hastinAgapuramAM kArtika nAmanA mahAna RddhivALA zeTha hatA. te samaye zrI munisuvrata svAmI "sahastrApravanamAM padhAryA, kAtika zeTha Adi nagaralake zrI jinezvarane vaMdanArthe gayA ane zrI jinezvarane upadeza sAMbhaLIne kArtikazeTha baMdha pAmyA. ghare jaIne jJAtijana-mitra-svajanAdione bhejanAdithI saMtoSIne mukhya putrane kuTuMbano bhAra soMpyo. e ja rIte bIjI paNa eka hajArane ATha uttama zreSThIeAe potapotAne bhAra pitA potAnA jayeSTha putrane soMpyo. AvA eka hajAra ATha zreSThIo sAthe kArtika zeDa,
Page #403
--------------------------------------------------------------------------
________________ 342 svasvajyeSThasute nyastagRhabhAraiH samantataH / aSTAdhikasahasreNAnugato naigamottamaiH // 642 // sahasrapuruSodvAhyAmAruhya zivikAM mahaiH / munisuvratapAdAnte sa pravajyAmupAdade || 643 // adhItya dvAdazAGgAni dvAdazAbdAni saMyamam / dhRtvA mAsamupoSyAnte, saudharmanAko'bhavat // 644 // tathA ca sUtraM - ' iheva jaMbuddIve bhArahe vAse hatthiNAure nAmaM nayare hotthA ityAdi " bhagavatI sUtre za0 18 u0 2 / evamutpannaH sa zakraH, prAgvatkRtvA jinArcanam / sukhamAste sudharmAyAM, pUrvAmukho mahAsane || 645 // tisro'sya parSadastatrAbhyantarA samitAbhidhA | tasyAM devasahasrANi dvAdazeti jinA jaguH || 646 // devIzatAni saptAsyAM, madhyA caMDAbhidhA sabhA / caturdaza sahasrANi devAnAmiha padi // 647 // SaT zatAni ca devInAM, bAhyA jAtAbhidhA sabhA | syuH SoDaza sahasrANi, parSadIha sudhAbhujAm || 648 // hajAra purUSA upADI zake tevI zikhikAmAM besI zrI jinezvara bhagavAna pAse AvyA ane mahe|tsavapUrNAMka munisuvrata svAmInA caraNeAmAM dIkSA grahaNa karI ane tyArabAda dvAdazAMgInA abhyAsa karI, bAra varSanA sayama paryAyapALI, ekamAsanuM anazana karI saudharbhendra thayA. 638-644. kSetraleka-saga 26 zrI bhagavatI sUtranA 18mA zatakanA 2jA uddezAmAM kahyuM che ke- A ja bUThThIpa nA bharatakSetramAM hastinApura nAmanuM nagara hatuM. ItyAdi. A pramANe utpanna thayelA indra pUrva kahelAnI jema jinapUjAne karIne sudharmAMsabhAmAM pUrvAbhimukha Asana upara sukhapUrvaka bese che. 645. indra mahArAjAnI traNa padmA che, temAM ane temAM khAra hajAra devatAo ane sAtasA nAma caMDA che. te padAmAM cauda hajAra devA abhyantara padAnu' nAma samitA che devIe hAya che. bIjI madhyapadAnu ane chaseA devIe che. ane mAhya
Page #404
--------------------------------------------------------------------------
________________ traNa parSadAnuM varNana 343 zatAni paJca devInAM, yathAkramamathocyate / vAyu pramANametA, tisRSi urjAm | 4 | antaHparSadi devAnAM, paJcapalyopamAtmikA / sthitistathAtra devInAM palyoSamatrayaM bhavet // 650 // palyopamAni catvAri, madhyaparSadi nAkinAm / sthitirdevInAM tu palyopamadvayaM bhavediha // 651 / / bAhyaparSadi devAnAM, palyopamatrayaM sthitiH / eka palyopamaM cAtra, devInAM kathitA sthitiH // 652 // asyaivaM sAmAnikAnAM, trAyastriMzakanAkinAm / lokapAlAnAM tathAgramahiSINAmapi dhruvam // 653 // bhavanti parSadastisraH samitAdyA yathAkramam / acyutAntendrasAmAnikAdInAmevameva tAH // 654 // rUti thAnaka che sahasrANyasya caturazItiH sAmAnikAH surAH / te cendratvaM vinA zeSaiH, kAntyAyurvebhavAdibhiH // 655 // parSadAnuM nAma jAtA che. temAM sola hajAra de ane pAMcase devIo che. have traNeya parSadAonA devanuM AyuSya kramazaH kahevAya che. 646-649. atyaMtara parSadAonA devenuM AyuSya pAMca palyopama ane devIonuM AyuSya traNa palyopama hoya che. 650. madhyama parSadAnA devonuM AyuSya cAra palyopamanuM ane devIonuM be palyopama heya che. 651. bAhya parSadAnA devonuM AyuSya traNa palyopama tathA devIonuM eka palyopamanuM hoya che. 652. A pramANe Idra mahArAjAnA sAmAnika de, trAyaaiMza de, lokapAla ane agramahiSIonI paNa samitAdi anukrame traNa-traNa parSadAo hoya che. A rIte amRtendra sudhInA Indro tathA sAmAnikAdi devone paNa traNa-traNa parSadAo hoya che. A uparanI vAta ThANAMga sUtramAM kahela che. 653-6 54. A Indrane sAmAnika devatAo coryAsI hajAra (84,000) hoya che, teo IndrAva vinA kAMti-AyuSya ane vaibhavAdithI Indra mahArAjA samAna hoya che. tethI
Page #405
--------------------------------------------------------------------------
________________ 344 kSetraloka-saga 26 samAnAH suranAthena, sAmAnikAstataH zrutAH / amAtyapitRgurvAdivatsammAnyA biDaujasaH // 656 // svAmitvena pratipannA, ete'pi suranAyakam / bhavanti vatsalAH sarvakAryeSu bAndhavA iva // 657 / / trAyastriMzAstrayastriMzadevAH syumantrisannibhAH / sadA rAjyabhAracintAkartAraH zakrasamatAH // 658 // puroditA rUva hitA, zAtipauSTirima | kurvanto'vasare zakraM, prINayanti mahAdhiyaH // 659 // dogundakAparAhvAnA, mahAsaukhyAJcitA amii| nidarzanatayocyante, zrute'tisukhazAlinAm // 660 // tathoktaM mRgAputrIyAdhyayane "pa sau 3 sAi, sIpa sAM sthig | devo doguMdago ceva, nicaM muiyamANaso // 661 // trAyastriMzA devA bhogaparAyaNA doguMdakA iti bhaNyante" ityuttarAdhyayanAvacUrNI / ja teone sAmAnika kahevAya che ane te sAmAnika deva Indra mahArAjAne mATe maMtrI- pitA ane gurU AdinI jema sanmAnanIya hoya che. Idra mahArAjAne svAmI tarIke svIkArIne A sAmAnika devatAo temanA sarva kAryomAM bAMdhavanI jema vAtsalyavALA, hoya che. 655-657. tetrIsa evA trAyazciza de hoya che ke jeo IndranA maMtrI samAna hoya che ane te rAjyanA bhAranI ciMtAne karanArA-zaka saMmata hoya che. (A trAyazi devo) mahAbuddhimAna purohitanI jema hitavI hoya che ane avasare zAtika ane pauSTika karma karatAM teo zakrane khuza kare che. A trAyazviza deve "gaMdaka' evA bIjA nAmane dhAraNa karanArA ane mahA sukha zAli hoya che. zAstramAM ati sukha zAlijanonA dRSTAMta tarIke teone ullekha karAya che. 658-660. - mRgAputrIya adhyayanamAM kahyuM che ke-"naMdana nAmanA prAsAdamAM nitya AnaMdita manavALo banIne deguMdaka devanI jema strIo sAthe nitya kIDA kare che.." 661. trAyastriza de bhega parAyaNa hovAthI dezuMka kahevAya che ema zrI uttarAdhyayana sUtranI avaNimAM kahyuM che.*
Page #406
--------------------------------------------------------------------------
________________ vartamAna trAyazciMza devone pUrvabhava 345 sAmpratInAstvamI jambUdvIpe'sminneva bhArate / / pAlAkasannivezasthAstrayastriMzanmaharddhikAH // 662 // abhUvan gRhapatayaH, sahAyAste parasparam / ugrAcArakriyAsArAH saMsArabhayabhIravaH / / 663 // prapAlyAvdAni bhUyAMsi, zrAvakAcAramuttamam / AlocitapratikrAntAticArAzcaturAzayAH // 664 / / mAsamekamanazanaM, kRtvA mRtvA samAdhinA / trAyastriMzAH samabhavanmAnyA vRndArakezituH // 665 // na caivametebhya eva, trAyastriMzA iti prathA / nAmadheyaM nityametadavyucchittinayAzrayAt // 666 // zatAni mantriNaH paJca, saMtyanye'pIndrasamatAH / vANija, sAkSa sa jIte che dUda che tathoktaM kalpasUtravRttau-" sahassakkhe'tti mantripaJcazatyA lottanAni indrsNbndhiiceti sAkSara'' sAmyatIna trAyazviza devo... hamaNunAM trAyazciMza devatAo A jaMbudvIpanA bharatakSetramAM pAlaka sannivezanA rahevAsI mahAna RddhivALA 33 gRhapatio hatA. te paraspara sahAya karanArA, ugra AcAra ane kriyAthI zreSTha temaja saMsAranA bhayathI bhIrU hatA. ghaNuM varSo sudhI uttama zrAvakAcAranuM pAlana karIne, AlocanA ane pratikramaNa karIne, caturAzayavALA evA teo eka mahinAnuM anazana karIne, samAdhipUrvaka mRtyu pAmIne, Indra mahArAjAnA mAnya evA trAyazciza devatAo thayA che. 662-665. - A tetrIsa gRhapatio ahiM devalokamAM A sthAnane viSe ekI sAthe utpanna thayA tethI A trAyazciMza nAma che tevuM nathI paraMtu abukSitinaya (nityatA)nI apekSAe A nAma hamezanuM che. 666. Indra mahArAjAne bIjA paNa mAnya evA pAMcase (500) maMtrIo che. jemanI hajAra AMkhanI apekSAe Indra mahArAjAnuM nAma 'sahasAkSa paNa kahevAya che. 667. kalpasUtranI TIkAmAM kahyuM che ke-pAMcaso maMtrInI AMkho, Indra mahArAjAnI ja kahevAya tethI Indra mahArAjA sahasAkSa kahevAya che." kSe- 44. vA...
Page #407
--------------------------------------------------------------------------
________________ 346 kSetralokasaga 26 tathA sahasrANi caturazI tirAtmarakSakAH / amI cAtmAnamindrasya, rakSantItyAtmarakSakAH // 668 // ete tvapAyAbhAve'pi, prItyutpatyai surezituH / tathAsthitezca nicitakavacAH paritaH sthitAH // 669 // dhanurAdipraharaNagrahaNavyagrapANayaH / tUNIrakhaDgaphalakakuntAdibhiralaGkRtAH / / 670 // ekAgracetasaH svAmivadananyastadRSTayaH / zreNIbhUtAH zakrasevAM, kurvate kiGkarA iva // 671 / / tathA saptAsya sainyAni, tatra tAdRkprayojanAt / nRtyajAtyottaGgacaGgaturaGgAkAradhAriNAm // 672 // zUrANAM yuddhasannaddhazastrAvaraNazAlinAm / nirANAM nikurambaM, hayasainyamiti smRtam // 673 // evaM gajAnAM kaTakaM, sthAnAmapi bhAsvatAm / vividhAyudhapUrNAnAmazvarUpamarudhujAm // 674 // Indra mahArAjAne coryAsI hajAra (84,000) AtmarakSaka deva che. A devatAo Indra mahArAjanA AtmAnuM rakSaNa karatA hovAthI AtmarakSaka devatAo kahevAya che. 668. A devatAo kaMI upadrava na hoya te paNa Indra mahArAjAne prema meLavavA mATe kavaca dhAraNa karIne (sajaja thaIne) Indra mahArAjAnI cAre tarapha rahe che. 669. jeo hAthamAM dhanuSyAdi zastrone grahaNa karavAmAM tatpara che ane bhAthu-talavAra -phalaka-bhAlA AdithI alaMkRta che, evA te ekAgra cittathI svAmInA mukhakamala upara AMkhane rAkhIne zreNIbaddha rIte kiMkaranI jema zaka mahArAjanI sevA kare che. 670-671. Indra mahArAjane sAta sabhya che. emAM prathama azvasenA kahelI che. ke je tevA prakAranA prayajanathI nAcatA evA jAtimAna, uMcA ane suMdara gheDAne AkArane dhAraNa karanArAzUravIra, yuddha mATe taiyAra karelA bakhtara ane zastrathI zobhatA devatAonA samUharUpa che. 672-673. e ja pramANe (azvasenAnI jema) 2. gajasenA paNa che. ane vividhAyuthI pUrNa ane dedIpyamAna evI 3. rathasenA paNa che ke jemAM adharUpI de joDAelA hoya che. da74
Page #408
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAta senAnuM varNana 347 tathA vRSabhadevAnAM, sainyamunchaGgiNAM yudhe / udbhaTAnAM padAtInAM, sainyamugrabhujoSmaNAm // 675 // etAni paJca sainyAni, gatadainyAni vajriNam / sevante yuddhasajjAni, niyogecchUni sannidhau // 676 // zuddhAGganRtyavaidagdhyazAlinAM guNamAlinAm / / naTAnAM devadevInA, SaSTaM sainyaM bhajatyamum / / 677 / / svaramAdhuryavaryANAM, sainyamAtodyabhAriNAm / na vInAM, sAme sevAse rik + 678 | etatsainyadvayaM cAticaturaM gItatANDave / avizramaM prayuJAnamupabhogAya vajriNaH // 679 / / saptAnAmapyathaiteSAM, sainyAnAM sapta nAyakAH / sA sahitAH za, vinayata ghAsate dU80 . te caivaM nAmato vAyu 1 rairAvaNazca 2 mATharaH 3 / syAdAmarddhi 4 harinaigamepI 5 zvetazca 6 tumbaruH 7 // 681 // tyArabAda yuddhamAM uMcAzaMga-karanArA 4. vRSabhadevo nI senA che, tathA yuddhamAM pracaMDa bhujAbaLI evA uddabhaTa 5. pAyadaLanI senA che. 675. AjJAnA ichuka, yuddhamAM sajaja, dInatA rahita evA A pAMca sabhya Indra mahArAjAnA sAnnidhyamAM sevA kare che. 676. zuddha aMga nRtyanI hoMziyArIthI zobhatA, guNavAna evA naTa deva-devInuM chaThuM sainya Indra mahArAjAnI sevA kare che. 677. svaranI madhuratAthI zreSTha, vAjiMtrane dhAraNa karanAra evA gaMdharva deva-devInuM sAtamuM sainya Indra mahArAjAnI sevA kare che. 678. A bane sainya gIta ane nRtyamAM aticatura che ane Indra mahArAjAnA upayegamAM satata joDAyelA hoya che. 679. A sAte sanyanA sAta senApatio haMmezA zakra mahArAjAnI najIka rahIne vinayapUrvaka sevA kare che. 680. te senApationA nAma anukrame 1. vAyu, 2. arAvaNa, 3. mAThara, 4. dAmaddhi, 5. harinaigamethI, 6. zveta ane 7. tuMbaru che. 681.
Page #409
--------------------------------------------------------------------------
________________ selaloka-sarga 26 saptApi senApatayaH, syuretaireva nAmabhiH / / tRtIyA vastramA, samaya suzitaH || 682 / aGgIkRtya dvAdazendrAnAnatAraNayorapi / etannAmAna evAmI, sthAnAGge kathitA jinaH // 683 // pAdAtyezastatra harinaigameSIti vizrutaH / zakradRto'ticaturo, niyuktaH sarvakarmasu // 684 // yo'sau kAryavizeSeNa, devarAjAnuzAsanAt / kRtvA makSu tvacazchedaM, romarandhranekhAMkuraiH // 685 // saMhattamISTe strIgarbha na ca tAsAM manAgapi / pIDA bhavena garbhasyApyasukha kiMcidudbhavet // 686 // tatra garbhAzayAdgarbhAzaye yonau ca yonitaH / yonergarbhAzaye garbhAzayAdyonAviti kramAt // 687 // AkarSaNAmocanAbhyAM, caturbhaGgathatra saMbhavet / / tRtInaiva mana, jarma hRti nA che 688 che. idaM cArthataH paJcamAGge // trIjA, pAMcamA ane sAtamA devalonA IndranA senApatienA nAme paNa A pramANe ja che. 682. zrI jinezvara bhagavaMte e sthAnAMga sUtranI aMdara bAre devalokane AzrayIne Anata ane AraNa devalokanA IndranA senApationA nAma A pramANe ja kahelA che. 683. A senApatiomAM padAti senAnA senApati, harinagameSI tarIke prakhyAta che. je aticatura ane sarvakAryamAM niyukta zakanA dUta tarIke che. 684. (te harinagamelI evI kuzaLazakti dharAve che ke)-devendranI AjJAthI viziSTa kArya prasaMge strInA garbhanuM saMharaNa karavA samartha che. strIne saheja paNa pIDA na thAya ane garbhane jarA paNa duHkha na thAya te rIte saMharaNa karI zake che. 685-86. ahIM 1. garbhAzayamAMthI garbhAzayamAM, 2. yonithI yonimAM 3. nithI garbhAzayamAM, 4. garbhAzayathI yonimAM kADhavA ane mUkavAnI caturbhAgI thAya che. temAMthI trIjA prakAranA bhAMgAthI garbhanuM apaharaNa kare che. anya bhAMgAthI nahi... A vAta arthathI zrI bhagavatI sUtramAM kahelI che. 687-688.
Page #410
--------------------------------------------------------------------------
________________ senApatinI kacchAe pattisainyapaterasya, kacchAH sapta prakIrttitAH 1 kacchAzabdena ca svAjJAvazavarttisurajaH || 689 // IzAnAdyacyutAntAnAmevaM sarvaviDaujasAm / ttisainyapateH hraddhA, sasa sasa manti haiiM // 610 // devAstatrAdyakacchAyAM, svendra sAmAnikaiH samAH / dvitIyAdyAH paDanyAtha, dvinA dinA yathottaran // 691 / / yathA saudharmendra harinaigamepicabhUpateH / syAdAdyakacchA caturazItideva sahasrikA / / 692 // tathA yAnavimAnAdhikArI pAlakanirjaraH / sadA zakraniyogecchurAste viracitAJjaliH || 693 // dendro jinajanmAdyutsaveSu gantumicchati / tA vADhyate ghaTAM, mudhovAM naiSiLA / 64 || vAdItAyAmamuSyoM ca ghaNTAH sarvavimAnagAH / zabdAyante samaM yantraprayogapreritA iva / / 695 // padAti sainyanA adhipati A hiranegameSI deveAnI sAta kacchA kahelI che. 'kacchA' zabdanA artha-peAtAnA AjJAnuvartI devAnA samUha samajavA. 689. izAna devalAkathI acyuta devaleAka sudhInA sava indronA padAti senAnInI sAta- sAta 'cchA' hAya che...690. 349 A sAta kacchAomAMthI pahelI kacchAmAM deve peAtAnA (devalAkanA) indranA sAmAnika devAnI saMkhyA pramANu hAya che. khIjAthI sAtamA sudhInI cha kacchAmAM kramazaH (devAnI) sakhyA bamaNI khamaNI samajavI. 691. jemake saudharmendranA hiranegameSI senApati che. temanI prathama kacchAnAcAryAsI hajAra (84,000) devatAe hAya che. 692. tathA (have) vAhanarUpa vimAnanA adhikArI pAlaka nAmanA deva che ane te sadA zakra mahArAjAnI AjJAnA Icchuka banI hAtha joDIne ubhA rahe che. 693. jyAre indra mahArAjA zrI jinezvara bhagavaMtanA janma kalyANaka Adi utsavamAM javAne icche che tyAre indra mahArAjA naigameSIdeva dvArA sughASA ghaMTAne vagaDAve che. 694. A ghauMTA vagADathI bAda sa vimAnamAM rahelI ghaTA ekI sAthe yantra prayAgathI prerita heAya tema vAgavA mAMDe che. 695.
Page #411
--------------------------------------------------------------------------
________________ 350 kSelalaka-sarga 26 tataH pAlakadevena, racite pAlakAbhidhe / samAsIno mahAyAnavimAne saparicchadaH // 696 // auttarAheNa niryANamArgaNAvataratyadhaH / etya nandIzvaradvIpa, AgneyakoNasaMsthite // 697 // zaile ratikarAbhikhye, vimAnaM saMkSipettataH / . kRtakAryaH svargameti, vihitASTAhikotsavaH // 698 // tathoktaM-" tatra dakSiNo niryANamArga uktaH, iha tu uttaro vAcyaH, tathA tatra nandIzvaradvIpe uttarapUrvo ratikaraparvata IzAnendrasyAvatArAyoktaH, iha tu dakSiNapUrvo'sau vAcya" iti bhagavatIsUtravRttau zataka 16 dvitIyodezake, tatreti IzAnendrAdhikAre, iheti saudharmendrAdhikAre // svargeSu viSameSveSA, sthitiH syAdazame'pi ca / ghaNTApattIzanAmAdiH, sameSvIzAnanAkavat // 699 / / tathA devA mahAmeghAH, santyasya vazavartinaH / yeSAM svAmitayA zakro, maghavAniti gIyate // 700 // tyAra bAda pAlaka devatAe banAvela pAlaka nAmanA moTA yAna vimAnamAM parivAra sahita beThelA (Indra mahArAjA) uttara dizAnA nirmANa (nIce utaravAnA) mArgathI nIce utare che ane naMdIzvara dvIpamAM AvIne agni khUNAmAM rahelA ratikara parvata upara vimAnane saMkSepe che ane pachI kArya thayA bAda aSTAhnikA mahotsava karIne devalokamAM pAchA jAya che. 696-698. zrI bhagavatI sUtranI TIkAmAM 16mA zatakanA bIjA uddezAmAM kahyuM che ke tyAM dakSiNa nirmANamArga kahyo che te ahIM uttara kahevo. tyAM naMdIzvara dvIpamAM uttara-pUrvane (IzAnakhUNAno) ratikara parvata IzAnendrane utaravA mATe kahelo che. te ahIM dakSiNa pUrva (agni khUNuno) kahevo. "tyAM tatra saMbaMdhathI izAnendrano adhikAra che ane ahIM IhathI saudharmedrane adhikAra che. ekI saMkhyAvALA (viSama) svargomAM ane dazamA svargamAM sughASA ghaMTA ane pAyadala senApatinI nAma vagerenI hakIkta A pramANe jANavI ane bekI saMkhyAvALA, svargomAM IzAnendronI sthiti pramANe samajavuM. 699. tathA "mahAmeghA" nAmanA devatAo Idra mahArAjAne vazavartI hovAthI ane jeonA te svAmI hovAthI zakamahArAjA "maghavAna" tarIke kahevAya che. 700.
Page #412
--------------------------------------------------------------------------
________________ 351 padA dvArA kArya karavAnI paddhatinuM varNana tathocuH--' maghavaM 'ti maghA-mahAmeghA vaze santyasya maghavAn , kalpasUtravRttI, tathA hi meghA dvividhA, eke varpataMbhAvinaH / svAbhAvikAstadapare, syurdevatAnubhAvajAH // 701 // tatra zakro yadA vRSTiM, kartumicchenijecchayA / AjJApayati gIrvANAMstadA'bhyantarapArSadAn // 702 // te madhyapAdAste'pi, bAhyAMste bAhyavAhyakAn / / te'pyAbhiyogikAMste'pi, bruvate vRSTikAyikAn // 703 // tarate te vRddhi, hRSTa zAnuziSTataH | evamanye'pi kurvanti, surAzcaturvidhA api // 704 // janmadIkSAjJAnamuktimaheSu zrImadarhatAm / bhaktyurekAdatizayodbhAvanAya pramodataH // 705 // tathoktam-' jAhe gaM bhaMte ! sake deviMde devarAe budvikArya kAukAme bhavai se kahamidANiM pakarei ?' ityAdi bhagavatIsUtre 14-2 / zrI ka9pasUtranI TIkAmAM kahyuM che ke - maghavuM eTale maghA eTale mahAme jene vaza che tethI te maghavAna kahevAya che. megha be prakAranA hoya che. 1. varSARtumAM thanAra svAbhAvika megha tathA bIjA devatAnA prabhAvathI thanAra megha hoya che. 701. temAM zaka mahArAjA jyAre pote IcchAthI vRSTi karavA Icche tyAre atyaMtara parSadAnA devene AjJA kare che. ane te atyaMtara parSadAnA deva madhyama parSadAnA dene AjJA kare che ane te devatAo bAhya parSadAnAM devone AjJA kare che. ane te bAhya parSadAnA devatAo bAhya evA Abhigika devatAone AjJA kare che. ane te abhicogika de vRSTi karanArA devatAone AjJA kare che. 702-703 tyArabAda zapha mahArAjAnI AjJA thavAthI khuza thayelA te devatAo vRSTi kare che. e pramANe bIjA paNa cAre prakAranA devatAe ( bhavanapati vyaMtara-jyotiSI bAkInA vaimAnikendro ) zrI arihaMta paramAtmAnA janmadIkSA-jJAna ane mekSanA mahotsavamAM bhaktinA AzayathI, ane bhagavAnane atizaya prakaTa karavA mATe AnaMdathI A pramANe kare che. 704-705. zrI bhagavatI sUtranA cAdamAM zatakanA bIjA uddezAmAM kahyuM che ke "he bhagavan! denA rAjA Indra evA zaka mahArAjA vRSTi karavAne Icache tyAre kevI rIte kare ?" ityAdi.
Page #413
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3para kSelaloka-sarga 26 chittvA bhittvA kuTTayitvA, cUrNayitvA'thavA svayam / kamaNDalvAM ziraH puMsaH, kasyApyeSa yadi kSipet // 706 // tathApi kizcidapyasya, bAdhA na syAttathAvidhA / bhagavatyAM zakrazaktiruktA caturdaze zate // 707 // sadA sannihitastasyairAvaNo vAhanaM suraH / vyakto nAnAzaktiyukto, bhaktyudyuktaH surezituH // 708 // dazArNanRpabodhAya, yiyAmoriva vajriNaH / AjJAM prApyAnekarUpasamRddhiM kartumIzvaraH // 709 // yadA yadA sa cendrasya, kvacijjigamiSA bhavet / tadA tadA hastirUpaM, kRtvezamupatiSThate // 710 // dadhAtyasau kare vajramamoghazaktizAli yat / nirIkSyaiva vipakSANAM, kSaNAkSubhyati mAnasam // 711 // prayuktaM dviSato hantumindreNa kupitena yat / jvAlAsphuliGgAnabhito, vikiradbhISaNAkRtiH // 712 // Indra mahArAjAnI zakti evI che ke- (Indra mahArAjA) svayaM koI puruSanA mastakanuM chedana karIne, bhedana karIne, kuTIne, cUrNa karIne, kamaMDalanI aMdara nAkhe to paNa Indra mahArAjAne tevA prakAranI (pratikAra rUpa ) bAdhA thAya nahi.? AvI zake mahArAjAnI zakti zrI bhagavatI sUtranA caudamA zatakamAM kahelI che. 706-707. - Idra mahArAjAne sadA airAvaNa vAhana (arAvaNa tarIke bananAra deva) pragaTapaNe najIkamAM ja rahe che. ane te Idra mahArAjA upara vizeSa bhaktivALA ane vizeSa zaktithI yukta hoya che. je dazArNabhadra rAjAnA bodha mATe javAnI IcchAvALA Indra mahArAjAnI AjJAne prApta karIne anekarUpanI samRddhi karavAmAM samartha banyo hato. 708-709. jyAre jyAre Idra mahArAjAne kyAMya paNa javAnI IcchA thAya che. tyAre-tyAre hatirUpa karIne Indra mahArAjA pAse te taiyAra rahe che. 710. A Indra mahArAjA hAthamAM amogha zaktivALA vajane dhAraNa kare che ke jene joIne ja zatruonA mana kSaNavAramAM kSobha pAmI jAya che. 711. krodhamAM AvelA Indra mahArAjA zatrune haNavA mATe jyAre vajano upayoga kare che tyAre bhISaNa AkRtivALu A vA cAre bAju agninA kaNiyAne veratu-veraAMkhane
Page #414
--------------------------------------------------------------------------
________________ vajanI zaktinuM varNana 353 kurvad dRSTipratIghAtamutphullakiMzukopamam / nihantyevAnugamyainaM, gataM dUre'pi sAdhvasAt // 713 // yathA'nenaiva zakreNa, tanmuktaM camaropari / tato naMSTvA gatasyAsya, zrImadvIrapadAntare // 714 // pRSThe patadgRhItaM ca, jinAvajJAbhiyA'munA / caturbhiraguGalaivIrapAdAdvayavahitaM syAt // 715 // nanvadhvanyeva vajreNa, kathameSa na tADitaH ? / vajravaJcamarendro'pi, nAgrAhi vajriNA katham ? // 716 // narAdibhistvadhaH kSipta, vastvAdAtuM na zakyate / | izakyate vena, vastramAdi vanna ? | 77 che. atrocyate-adhonipatane zIghragatayo'suranAkinaH / Urdhvamutpatane mandagatayazca svabhAvataH // 718 / / vaimAnikAH punaradhaHpatane mandagAminaH / Urdhvamutpatane zIghragatayazca svabhAvataH / / 719 // AMjI nAkhIne, AMkhane pratighAta pahoMcADatu, ane khIlelA kezuDAnA phUla jevuM (lAlacaLa banI gaeluM) evuM A vajA bhayathI dUra bhAgatA evA zatrune paNa jaldIthI pAchaLa jaIne haNe che. 712-713. jema A ja Indra mahArAjAe camarendra upara te vaja mUkayuM hatuM tethI te camarendra bhAgIne vara paramAtmAnA caraNenI vacce gaye. tethI zrI jinezvara bhagavAnanI avajJA na thAya tevA bhayathI-te camaredranI pAchaLa paDelA vajane Idra mahArAjAe bhagavAnathI cAra AMgaLa cheTu hatuM-tyAM pakaDI lIdhuM hatuM. 714-715, pahelo prazna e che ke- rastAmAM ja vaje camarendrane kema mAryo nahiM? vaLI bIjo prazna e che ke- I- mahArAjAe jema vaja pakaDI pADayuM tema camarendrane paNa kema pakaDaze nahiM? trIjo prazna e che ke- jema mANaso dvArA nIce pheMkAyela vastu mANase grahaNa karI zakatA nathI te zuM devatAothI grahaNa karI zakAya che ke jethI Indra mahArAjAe vajane grahaNa karyuM? 716-717. uttara:-asura devatA svabhAvathI ja nIce javAmAM zIvra gativALA hoya che. ene upara javAmAM maMda gativALA hoya che. ane vimAnika devatAe svabhAvathI nIce kSe-u. 45
Page #415
--------------------------------------------------------------------------
________________ 354 kSetraloka-saga 26 vajramapyUrdhvagamane, zIghraM mandamadhogame / asurendrAdvajriNastu, mandagAmi dvidhApyadaH // 720 // yAvatkSetraM zakra ekasamayenordhvamutpatet / va dvAbhyAM tAvadeva, camaraH samayastribhiH // 721 // adhaH punaryAvadekasamayenAsurezvaraH / tAvad dvAbhyAM harivajra, tribhirnipatati kSaNaiH // 722 // nigrahItuM tato mArga, nAzakyatAsuraprabhuH / vajreNAdho nipatatA, svatastriguNazIghragaH // 723 // nAgrAhi zakreNApyeSa, svato dviguNavegavAn / vajra svato mandagati, dhRtaM pRSThAnudhAvinA // 724 // murAda muni jIraH hita hi purum | yadasau satvaraH pUrva, pazcAnmandagatirbhavet // 725 // dUrva pazcAdapi suro, mahaddhikastu satvaraH / narAdayastu tadanu, nAdhaH patitumIzate // 726 / / javAmAM maMdagativALA hoya che ane upara javAmAM zIdhra gativALA hoya che. evI rIte vajA paNa urdhvagamanamAM zIghragativALuM hoya che. ane adhegamanamAM maMdagativALu hoya che eTale asurendra ane saudharmendra bannethI baMne rIte A (vA) maMdagAmI . 718-720 eka samayamAM zakra mahArAjA jeTalA kSetramAM uce jAya teTalA kSetrane vaja be samaye pahoMce ane camara traNa samaye pahoMce. eka samayamAM asurendra jeTalA kSetramAM nIce jAya teTalA kSetramAM Idra be samaye pahoMce ane vaja traNa samaye pahoMce. tethI ja nIce paDatA evA vAvaDe potAnAthI traNagaNI, zIdhra gativALA asurendra mArgamAM nigraha (zikSA) karI zakAya nahiM. tethI ja zakra mahArAjA dvArA paNa potAnAthI be gaNI gativALA asurendra pakaDI zakAya nahi. ane potAnAthI maMda gativALA vajane pAchaLa doDIne pakaDI lIdhuM. 721-724. nIce pheMkelA muddagalane devatAo sukhapUrvaka grahaNa karI zake che kAraNa ke nIce pheMkAyela pudgala zarUAtamAM zIvra gativALuM hoya che ane pAchaLathI maMda gativALuM thAya che. 725. mahaddhika deva pahelA ane pachI nIce utaravAmAM eka sarakhI gativALA hoya. che ane manuSya vigere muddagalanI pAchaLa paDIne puddagalane pakaDI zakatA nathI. 726.
Page #416
--------------------------------------------------------------------------
________________ 355 vimAnidAne jarUra paDe tRNa kASTa paNa Ayuddha bane evaM ca-anyeSAmapi devAnAM, yadA vimAnavAsinAm / yuddhaM syAdasuraiH sArddha, bhavapratyayavairataH // 727 // tadA vaimAnikA devAH, kASThaparNataNAdikam / zaramatherAmAmRzakti re vata ne 728 || acintyapuNyAttatteSAM, prApya praharaNAtmatAm / subhUmacakriNaH sthAlamiva praharati dviSaH / / 729 // tadeteSAM praharaNeSvasatsvapi na hi kSatiH / amuzaLa tu naiitAda, zA kukhyA paitaH | 7rU0 || nityAnyete tato'strANi, vaikriyANi ca vibhrati / sasmayAH subhamanyAstathAvidhanarAdivat // 731 // tathAhuH-- devAsurANaM bhaMte ! saMgAme ki NaM tesiM devANaM paharaNattAe pariNamani ?, go0 ! jaMNa devA taNaM vA kaI ve'tyAdi bhagavatIsUtre 18-7 / vikurvaNAzaktirapi, varttate'sya garIyasI / jambUdvIpadvayaM pUrNa, yadasau svavikurvitaiH / / 732 // ' ' A pramANe-bIjA vaimAnika devatAone jyAre bhava pratyaya verathI asura devatAonI sAthe yuddha thAya che, tyAre vaimAnika devatAo kASTha-pAMdaDA-ghAsa-pattharanA kaNane paNa hAthathI sparza kare te sulUma cakravartinA thAlanI jema teonA aciMtya puNya prabhAvathI zastra banIne zatruone haNe che. tethI vimAnika devatAonI pAse zastra vigerenA abhAvamAM paNa kaI takalIpha nathI. jyAre asura devatAone puNyA5tAnA kAraNe evA prakAranI zakti hatI nathI. tethI A asura devatAoe vikulA ane kAyamI dhAraNa kare che. ane zastra dhAraNa karavAthI garvayukta banIne potAnI jAtane subhaTa mAnatA manuSyanI jema rahe che. (te rIte yuddhAdi kare che.) 727-731. zrI bhagavatI sUtranA aDhAramA zatakanA sAtamA uddezAmAM kahyuM che ke- "he bhagavana deva ane asuronA yuddhamAM te devone zastra tarIke zuM pariNAma pAme che? he gautama! te devo tRNa, kASThAdine zastra tarIke pariNAve che." vaimAnika devanI vikuvaNa zakti mahAna hoya che, te deve potAnA vikarvita rUpathI be jambudvIpane pUrI zake. (A te eka devanI zakti kahI.) jyAre vaimAnika deva-devIonA
Page #417
--------------------------------------------------------------------------
________________ 356 kSetra - 26 vaimAnikairdevadevIvRndaiH sAMkIrNyato'bhitaH / ISTe pUrayituM tiryagasaMkhyAn dvIpavAridhIn // 733 // tathAhuH-" sake Na deviMde devarAyA jAva kevatiyaM ca NaM pabhU viuvittae ?, evaM jaheva camarassa, navaraM do kevalakappe jaMbuddIve dIve, avasesaM taM ceva" bhagavatImatra / ayaM bhAvaH-jambUdvIpAvadhikSetraM yAvacchaka vimAnataH / tAvad dviguNitaM bhartumISTe rUpaivikurvitaiH // 734 // tathA ca devendrastave camarendramAzritya jAva ya jaMbuddIvo jAva ya camaramsa camaracaMcAo / amuhiM munAhiM asthi viso maravuM 7rU8A !" na paJcamAGgavRttau tu, sUtrametatsphuTIkRtam / tiryakakSetrasyAtra pRthaguktatvAdbhAvyate tviti // 735 // tadatra tattvaM bahuzrutA vidanti / sAmAnikAnAmetasya, trAyastriMzakanAkinAm / kattu vaikriyarUpANi, zaktirevaM prarUpitA // 736 // lokapAlAgrapatnInAmapi vaikriyagocarA / tulyaiva zaktistiryak tu, saMkhyeyA dvIpavArddhayaH // 737 // samUha dvArA cAre taraphathI ThAMsIne pUravA I che te asaMkhya dvIpa samudrane pUrI zake 732-733. zrI bhagavatI sUtramAM kahyuM che ke-"devanA Indra, devonA rAja evA zaka mahArAjA keTalI vikuvaraNAmAM samartha hoya che. teno uttara amarendranA varNana mujaba jANavo. phakta vizeSa eTaluM ja ke- bAkI badhuM te mujaba ja." _zaka mahArAjAnA vimAna-pramANa je jambudvIpa kSetra che tenAthI Dabala kSetrane pitAnA vikurvita rUpathI bharI zake che. 734. zrI devendra stavamAM camarendrane AzrayIne kahyuM che ke-"jevaDo jabUdvIpa che, athavA jevaDI camarendranI camacaMcA nagarI che. teTalA asuro ane asura kanyAo dvArA ( vikRti rUpo dvArA) bharI zakAya che. 734. zrI bhagavatI sUtramAM A sUtranI spaSTatA karI nathI. kAraNake tirthaka kSetranI vAta judI kahelI hovAthI sUtrane spaSTa nahi karavAnuM saMbhavita che tattva te bahuzruto jANe. 735. IndranA sAmAnika devatAo ane trAyazika devatAonI paNa kriyarUpa zakti A pramANe kahelI che. 736. lokapAla ane Indra mahArAjAnI paTTarANIonI paNa vaikriya zakti tulya eTale ke tIrao saMkhyAtA dvIpa-samudra pramANa samajavI. ha37.
Page #418
--------------------------------------------------------------------------
________________ zakranI agramahiSInAM pUrva bhava zakterviSaya evAyaM na tvevaM ko'pi karhicit / je viSuvaLAM no vA, joti na yiti // 738 || zakrasyAgramahiSyastu, bhavantyaSTau guNottamAH / rUpalAvaNyazAlinyaH proktAstA nAmatastvimAH // 739 // padmA 1 zivA 2 zacya 3 thAna 4 ramalAkhyA 5 tathA'psarAH 6 / tato navamikA 7 rohiNyabhidhA 8 syAdihASTamI // 740 // sAmpratInAmAsAM pUrvabhavastvevaM dve zrAvastInivAsinyau, hastinAgapurAlaye / ke te vipuNe, ke sAtapurAye // 74 // etAH padmAkhyapitRkA, vijayAbhidhamAtRkAH / bRhatkumAryo'STApyAttapravrajyAH pArzvasannidhau // 742 // puSpacUlAyikA ziSyAH, pakSaM saMlikhya suvratAH / nRttvonA vimAnepu, padmAvataMtatipu || 74rU // jAtAH zakramahiSyo'STau saptapalyopamAyuSaH / siMhAsaneSu krIDanti, padmAkhyAdiSu sotsavam // 744 // 357 ahiM je vavAyu che te phakta viSuvA zaktinA viSaya batAvavAmAM AvyA che. bAkI tA kI kAie AvI vidhruNA karI nathI-karatA nathI ane karaze nahiM. 738. zakra mahArAjAnI guNIyala ane rUpa lAvaNyathI zAbhatI evI ATha paTTarANIe hAya che. jemanA nAma anukrame A pramANe che. 1. padmA, 2. zivA, 3. zaci, 4. aMju, pa. amalA, 6. apsarA, 7. navamikA ane 8. rohiNI. 739-740, vartamAna kAlIna paTTarANIonAM pUrvabhava A pramANe che. (AThamAMthI) e zrAva stInagarInI, e hastinAgapuranI, e kAMpilyapuranI ane e sAketapura nagaranI che. A badhAyanA pitAnuM nAma padma ane mAtAnuM nAma vijayA hatuM. badhI meATI uMmaramAM kumArIpaNAmAM zrI pArzvanAtha paramAtmA pAse dIkSA aMgIkAra karIne, puSpacUlA sAdhvIjInI ziSyA banIne, sArI rIte vratanuM pAlana karIne, (chelle) paMdara divasanI sa'lekhanA karI maraNa pAmIne padmAvata'sAdi vimAnAmAM utpanna thayelI che. ane zakra mahArAjAnI ATha paTTarANIe thaI ane temanuM AyuSya sAta palyApamanu' che. padma nAmanA siMhAsana upara utsavapUrvaka (AnaMda pUrvaka ) krIDA kare che. 741-744.
Page #419
--------------------------------------------------------------------------
________________ '358 kSetraloka-sarga 26 ekaikasyAstathaitasyAH, parivAre surAGganAH / / vAghapAtrA, sAtheva joza | 74pa che SoDazaitAH sahasrANi, vikurvanti navA api / gva ra sarIvAra , vanya mavatti vanna : 746 che aSTAviMzatyA sahasreradhikaM lakSameva tAH / bhuGkte tAvanti rUpANi, kRtvendro'pyekahelayA // 747 // tathAhuH-'sakassa NaM bhaMte ! deviMdassa pucchA. ajjo ! aTTa aggamahisIo pa.' ityAdi bhagavatIsUtre 10-5 / / yadA zakraH sahatAbhiH, kAmakrIDAM cikIrSati / cAru cakrAkAramekaM, tadA sthAnaM vikurvayet // 748 // vazvALAmafmItaram | vyAsAyAmaparikSepairjambUdvIpopamaM ca tat // 749 // madhyadeze'sya racayatyekaM prAsAdazezvaram / yojanAnAM paJca zatAnyuccaM tadarddhavistRtam // 750 // dareka paTTarANInA parivAramAM potAnA jevI ja rUpa ane alaMkArathI zobhatI seLa hajAra (16, 000) devIo che. A seLa hajAra devIo navI vikrvaNa kare paNa kharI ane na paNa kare, A pramANe parivAra sahita agramahiSIo zaka mahArAjAnI patnIo hoya che. 745-746. A tamAma patnI-devIone eka lAkha ane aThyAvIza hajAra (1, 28, 000) rUpo vikuvane Idra mahArAjA ekI sAthe bhegave che. 747. zrI bhagavatI sUtranA dazamA zatakanA pAMcamA uddezAmAM kahyuM che ke-"he bhadaMta ! denA Indra zaka mahArAjA saMbaMdhI praznanA javAbamAM ATha agramahiSIe kahelI che." ItyAdi. jyAre zaka A badhI devIonI sAthe kAmakrIDA karavAne Icche che tyAre suMdara eka cakrAkAra sthAna vikuve che ke je paMcavaNuM tRNa ane maNithI ramaNIya bhUmitalavALuM che. ane laMbAI-pahoLAIthI jabUdvIpa pramANu vistAravALuM A sthAna hoya che. 748-749 ane tenA madhyabhAgamAM pAMcaso yojana uMce aDhIse yeAjana pahoLe mukhya prA sAda banAvavAmAM Ave che. 750.
Page #420
--------------------------------------------------------------------------
________________ 358 zakanAM viSaya sukhanuM varNana tasya prAsAdasya nAnAmaNiratnamayI mahI / UrdhvabhAgo'pyasya padmalatAdibhaktizobhitaH // 751 // tasya prAptAdasya madhye, racayenmaNipIThikAm / yojanAnyaSTa vistIrNAyatAM catvAri medurAm // 752 // tasyA maNIpIThikAyA, uparyekAM manoharAm / vikurvayedivyazayyAM, komalAstaraNAstRtAm // 753 // ratnazreNinirmitospratipAdakRtonnatim / gAthAmivodyatsuvarNacatuSpAdAM sukhAvahAm // 754 // yugmaM // tataH saparivArAbhiH, prANapriyAbhiraSTabhiH / gandharvanATathAnIkAbhyAM, cAnuyAtaH surezvaraH // 755 // tatropetyAnekarUpo, gADhamAliGganya tAH priyAH / divyAn paJcavidhAn kAmabhogAn bhuGkta yathAsukham // 756 // tathAca sUtra-'jAhe NaM bhaMte ! sake deviMde devarAyA divvAI bhogabhogAI bhuMjiukAme bhavai se kahamidANiM pakarei ? 'go ! tAhe ceva NaM se sake de0 egaM mahaM nemipaDisvagaM viuvvatI'tyAdi' bhagavatIsUtre 14-6 // te prAsAdanI pRthvI vividha prakAranA ratna ane maNamaya hoya che. ane enI uparanI chata paDhalattAdi citronI vividha racanAthI zobhe che. 751. te prAsAdanA madhyamAM ATha yojana lAMbI-pahoLI ane cAra yojana UMcI eka suMdara maNipIThikA race che. 752. te maNipIThikA upara ke maLa cAdarathI DhaMkAyelI evI eka manahara divyazacyA (devatA e ) viku che. ane ratna zreNithI nirmita evA moTA cAra pAyAthI e zayyA ucI dedIpyamAna ane sukhAvaha che. jANe suMdara-vaNe (akSare) vALA cAra pAdavALI gAthA na hoya ! 753-754. - tyArabAda parivAra sahita ATha prANapriyA sAthe gAMdharva ane nATyasenAthI yukta evA Idra mahArAjA tyAM jaIne aneka rUpe karI te priyAne gADha AliMgana karI pAMca prakAranA divya kAmabhogane IrachA mujaba bhagave che. 755-756. zrI bhagavatI sUtranA caudamA zatakanA chaTThA uddezAmAM kahyuM che ke-"he bhadata ! jyAre devonA Indra, denA rAja, evA zaka divyabhegone bhegavavA I che tyAre kevI rIte kare? - he gautama! te devendra eka nemipratirUpaka = cakrAkAra moTA mahelane vika che." ItyAdi (upara pramANe).
Page #421
--------------------------------------------------------------------------
________________ 26 catvAro'sya lokapAlAcaturdigadhikAriNaH / teSAmapi vimAnAdisvarUpaM kiJciducyate / / 757 / / vimAnaM tatra zakrasya yatsaudharmAvataMsakam / tasmAt prAcyAmasaMkhyeyayojanAnAmatikrame || 758 // tatra somamahArAjavimAnamatinirmalam / kSetraleAka-sa 26 saMdhyAprabhAkhyaM devendra vimAnAbhaM samantataH // 759 // tatropapAta zayyAyAmupapAtasabhAntare / utpadyate somarAjaH, zeSaM sarva tu pUrvavat || 760 || adhobhAge vimAnasya somarAjasya rAjate / jambUdvIpasamA tiryagloke somAbhidhA purI || 761 // prAsAdaparipATayo, catasraH zeSamuktavat / vaimAnika vimAnAmAnamatroccatAdikam || 762 // zeSANAM lokapAlAnAmapyevaM svasvasaMjJayA / tiryaglo ke rAjadhAnyaH, vimAnataDhe matAH || 762 // sudharmAdyAH sabhAstvatra na santIti jinA jaguH / naiSAM vimAnotpannAnAmihaitAbhiH prayojanam // 764 // indra mahArAjAne cAra dizAnA adhikArI evA cAra leAkapAlA che. teenA paNa vimAnAdinuM svarUpa kaika kahevAya che. 757. tyAM je zaka mahArAjAnuM saudharmAvata'saka vimAna che. tenAthI pUrva dizAmAM asakhyacAjana dUra seAma mahArAja (pUrva dizAnA dikpAla)nuM ati nirmaLa cAre bAjuthI indra mahArAjAnA vimAna jevuM sadhyAprabha nAmanu vimAna che. tathA upapAta sabhAmAM upapAta zayyA upara semarAja utpanna thAya che. bAkInA sa vRttAMta pUrvAMno jema samajI levA. 758760. semarAjana! vimAnanI nIce tig leAkamAM AyAmavistAramAM ja khUdvIpa samAna sAmA nAmanI nagarI che. 761. ahiM prAsAdanI cAra zreNIe che. bAkI badhuM pahelA kahyA mujaba samajavuM. uMcAI vigere vaimAnika vimAnathI ardha samajavI. 762. bAkInA lekapAlAnI paNapota-potAnA nAmanI rAjadhAnI tiya lAkanI aMdara rAtAnA vimAnanI nIce kahelI che. 763. ahIMyA A lokapAleAnI rAjadhAnImAM sudharmA Adi sabhA hAtI nathI. ema jinezvarAe kahyuM che. kAraNa ke- ahIM utpanna thayelA evA te leAkapAla devAne sabhAnuM pracAjana hAtu nathI. 764.
Page #422
--------------------------------------------------------------------------
________________ 361 soma lokapAlane parivAra rohiNI madanA citrA, somA cetyabhidhAnataH / catasro'gramahiSyo'sya, syuH sahasraparicchadAH // 765 // devIsahasraM pratyekaM, vikurvitumapi kSamAH / patnIsahasrAzcatvArastadevaM somabhUbhRtaH // 766 // tyaktvA sudharmAmanyatrArhatsathyAzAtanAbhayAt / sahaitAbhiH paJcavidhAn , kAmabhogAn bhunaktyasau // 767 // zeSANAM lokapAlAnAmapyetaireva nAmabhiH / catasro'gramahiSyaH syuriyatparicchadAnvitAH // 768 // sAmAnikAdayo ye'sya, ye caiSAmapi sevakAH / tathA vidyutkumArAgnikumArAkhyAH sayoSitaH // 769 // marutkumArAH sUryandugrahanakSatratArakAH / / samAjJAvartana karyuM, je gADapi tathA vidhAra che 770 | grahANAM daNDamusalazRGgATakAdisaMsthitiH / garjitaM grahasaMcAre, gandharvanagarANi khe // 771 // rohiNI, madanA, citrA ane somA A pramANe cAra nAmavALI hajAra-hajAranA parivAravALI cAra agramahiSIo che. 765. dareka agramahiSIo eka-eka hajAra devIonI vikuvaraNA karavAmAM samartha che. A pramANe cAra hajAra semarAjAnI devI che. 76 6. - arihaMta paramAtmAnA asthi AdinI AzAtanAnA bhayathI te asthio jyAM 2khAya che. te sudharmA sabhA sivAya bIjA sthAne semarAjA, A devIo sAthe pAMca prakAranA kAmabhogo bhegave che. 767. bAkInA lekapAlanI paNa ATalA ja parivAra vALI, Aja nAmanI cAra agra mahiSIo hoya che. 768. - semarAjAnA sAmAnika devatAo, ane temanA sevaka, tathA patnIo sahita vidyutakumAra ane agnikumAra devatAo, vAyukumAra de, sUrya, candra, graha, nakSatra ane tArA bIjA paNa tevA prakAranA deva sema lokapAlanA AjhAvatI che. 769-770. AkAzamAM grahonA thatAM daMDAkAra- musalAkAra - sIDAkAra vagere AkAro greDa saMcArane garava gaMdharvanagara, ulakApAta, AkAzavRkSa, dizAne dAha, dhULanI DamarI
Page #423
--------------------------------------------------------------------------
________________ 362 ulkApAtAmravRkSA digdAhA rajAMsi dhUmrikAH / sureMdradhanurarkenduparAgapariveSakAH / / 772 / / prAcInAdimahAvAtA, grAmAdidahanAdikAH / jambUdvIpadakSiNA, ye cotpAtAstathAvidhAH // 773 // janaprANadhanAdInAM, kSayAste somabhUbhRtAm / kSetralAka-sa 26 tatsevinAM vA devAnAM nAvijJAtA na cAzrutAH // 774 // vikAlako'GgArakaztha, lohitAkSaH zanaizvaraH / candrasUrya zukra budhabRhaspatividhuntudAH / / 775 // bhavantyapatyasthAnIyAH, somasyaite dazApi hi / vikAndvAdayaH sarve, grahA eva puroditAH / / 776 // palyopamatRtIyAMzayukta palyopamasthitiH / somarAjaH sukhaM bhuGkte, divyanATaghAdilAlitaH // 777 // dakSiNasyAM ca saudharmAvataMsaka vimAnataH / vimAnaM varaziSTAkhyamasti pUrvoktamAnayuk // 778 // yamastatra mahArAjo, rAjate rAjatejasA / dharmarAja iti khyAto, nigrahAnugrahakSamaH // 779 // sAmAnikAdayo yessya, teSAmapi ca sevakAH / ye pretavyantarA ye ca teSAmapyanujIvinaH // 780 // Adi, dhUbhADA, indra dhanuSya, sUrya yandranA grahaNa, pUrva dizAbhAM bhaDAvAyu, gAbha vigerenuM maLavuM, bIjA paNa AvA prakAranA utpAtA jammUDhIpanA dakSiNAmAM thAya che, te tathA leAkeAnA prANa-dhana vagerenA kSaya thAya, te badhu' semarAjAnA ane temanA tathA tebhanA seva devatAyonA lAgu mahAra nathI. sAMjyA mahAra nathI. 771-774. vibhAsA, magAra4, bohitAkSa, zanaizvara, caMdra, sUrya, zuddha, yudha, bRhaspati ane rAhu A vikAlaka ane caMdravigere daze graheA seAmanA putrasthAnIya gaNAya che. 775-776. eka tRtIyAMza yukta eka patyeApamanA AyuSyavALA sAmarAja divya nATaka AhithI nanha 4ratA, suma logave che. 777. saudharmAvata'saka vimAnathI dakSiNa dizAmAM pUrvokta pramANavALu vaziSTa nAmanuM vimAna che. temAM rAja tejathI ze|bhatA evA yamamahArAjA che, ke jee nigraha ane anugraha avAmI samartha hovAthI dharbhasala tarI prakhyAta che. 778-778. A yamarAjAnA sAmAnika devatAo, tenA sevakeA, preta-vyatA vagere devA ane
Page #424
--------------------------------------------------------------------------
________________ yama leAkapAlanA parivAra tathAhu: tathAssurakumArAzca sarve narakapAlakAH / kandapikAdyAste sarve, yamAjJAvazavarttinaH // 781 // jambUdvIpadakSiNA, DamarAH kalahAca ye / atyantodAma saMgrAmA, mahApuruSamRtyavaH || 782 // dezadraGgagrAmakularogAH zIrSAdivedanAH / yakSabhUtopadravAca, jvarA ekAhikAdayaH // 783 // kAsazvAsAjIrNa pANDuzUlAH pramukhA rujaH / dezagrAmavaMzamA rigotraprANidhanakSayAH || 784 // ityAdayo mahotpAtA, yenAryAH kaSTakAriNaH / yamasya tatsevinAM vA, nAvijJAtA bhavanti te / / 785 // ambAdayo ye pUrvoktAH, paramAdhArmikAH surAH / bhavantyapatyasthAnIyAH yamarAjasya te priyAH // 786 // ata eva mRtaH prANI, yamadUtairyamAntikam / nIyate klasamityAdi, lokaistaccAnapekSibhiH / / 787 // " mahiSo vAhanaM tasya, dakSiNA dig raviH pitA / daNDaH praharaNaM tasya dhUmorNA tasya vallabhA // 788 // temanA paNa sevake asurakumAza naraka pAlaka ane kAMrSika Adi badhA devatAe yamarAjanA AjJAnuvartI che. 780-781. 33 dakSiNA jambudvIpamAM Damara, kalaha, atyaMta mATA yuddho, mahApurUSonA mRtyu, deza - drauMga - grAbha | sanA zego, bhAthA vagerenA duHkhAvA, yakSa, lUtanA upadravo, aMtarAhi tAva, khAMsI, zvAsa, ala pAMDuroga, zUsa roga, bhasA Adi rogo, heshgrAma - va'zamAM thatI mArI, gotrIya janAnA dhananA kSaya Adi anAya ane kaSTakAraka meM bhahA updrv| che, te yama bhane yamanA sevonI lae mahAra nathI hotA. 782-785. aba Adi pUrvokta paramAdhArmika devatAo, yamarAjAnA priyaputra samAna che eTalA mATe ja, tattvane nahiM jANanArA anna leAkeA vaDe marelA prANIne yamA yama pAse ardha laya che-sevI uhapanA urAya che. 786-787. leAkeAkti A pramANe che. "yamarAjanu vArDana pADo che, dizA dakSiNa che, pitA sUrya hai, hathiyAra chauMDa che, mArNa nAmanI patnI che, sayaminI nAmanI nagarI che, vaiyata nAmanA pratihAra che,
Page #425
--------------------------------------------------------------------------
________________ kSetraka-saga 26 purI punaH saMyaminI, pratIhArastu vaidhyataH / dAsau caNDamahAcaNDau, citraguptastu lekhakaH // 789 // ityaadi| tRtIyabhAgAbhyadhikapalyopamasthitiryamaH / mahArAjaH sukha bhuGke, divyastrIvargasaMgataH // 790 // pratIcyAmatha saudharmAvataMsakavimAnataH / svayaMjvalAbhidhaM sphUrjadvimAnamuktamAnavat / / 791 // varuNastatra taruNapratApArko virAjate / sAmAnikAdayo ye'sya, ye'pyeSAmanujIvinaH // 792 // stanitodadhinAgAkhyAH, kumArAstatstriyo'pi ca / anye'pi tAdRzAH sarve, varuNAjJAnusAriNaH // 793 // jambUdvIpadakSiNArddha, sanmandAlpAtivRSTayaH / / taTAkAdijalabharA, jalodbhedA jalodvahAH // 794 // dezagrAmAdivAhAca, jalodbhUtA janakSayAH / nAjJAtA varuNasyaite, sarve tatsevinAmapi // 795 // ayaM pAthaHpatiriti, vikhyAtaH sthUladarzinAm / pazcimAzApatiH pAzapANirjaladhimandiraH // 796 // caMDa ane mahAcaMDa nAmanA dAsa che ane citragupta e copaDA lakhanAro che." vigerevigere... 788-786. 1 pApamanA AyuSyavALA yamarAjA divya strI varga sAthe sukha bhogave che. 790. saudharmAvalaMsaka vimAnathI pazcima dizAmAM pUrvokta pramANavALu dedIpyamAna svayaMAqe nAmanu vimAna 7. 781. tejasvI, pratApI sUryasamAna, varuNa devatA tyAM birAje che. emanA sAmAnika Adi devatAo, anucara devatAo tathA patnI sahita svanitakumAra, udadhikumAra, nAgakumAra devatAo, bIjA paNa tevA prakAranA deva varuNanI AjJAne anusare che. 792-793. jaMbudvIpanA dakSiNArdhamAM manda, alapa ane ativRSTi, taLAvAdi jalanA samUhe, MALL SHq sthAnI, sanA paThana sthAnI, (nahI - na - nahi) zAma AdinA jalAza, jalathI utpanna thayela janakSaya-A badhI vastuo varuNa deva ane tamanA sevathI ajJAta DotI nathI. 784-785.
Page #426
--------------------------------------------------------------------------
________________ vastu leAkapAlanA parivAra karkoTakaH kardamakomuanazca zaGkhapAlakaH / purU: rajAzamotha, gayo dhimravatathA | 767 || apulaH kAkarikaH, sarve'pyete sudhAbhujaH / vaLathAyIzraya, matrayavasthavapriyAH // 768 // ', anuvelandharaM nAgAvAsaH karkoTakAcalaH / aizAnyAM lavaNAbdhau tatsvAmI karkoTakaH suraH // 799 // vidyutprabhAdrirAyyAM tasya kardamakaH patiH / gAnantu hovAho, levasya muddezituH // 800 || dharaNendralokapAlasturyo'tra zaGkhapAlakaH / kuMDAvAstu muAH sevA, na tItA vizeSataH // 802 | dezonapalyadvitayasthitireSa manoramAn / varuNAkhyo mahArAjo, bhuGkte bhogAnanekadhA 802 // udIcyAmatha saudharmAvataMsakAdatikrame / asaMkhyeyayojanAnAM vimAnaM valgunAmakam // 803 // sAmAnya leAkeAmAM A varuNa deva 'samudrapati, pazcima dizApati, pAzapANi, jaladhi maMdira' Adi nAmathI prakhyAta che. 796. 365 karkoTaka, kamaka, aMjana, zaMkhapAlaka, puD, palAzamAda, jaya, dadhimukha, aya'pula, kAkarika Adi A badhA devatAe varuNAdhIzane putranI jema priya che. 797-798. kakATa kADhi kANu che te paricaya Ape che... lavaNu samudramAM izAna khUNAmAM veladhara parvatanI pAchaLa nAgadevanA AvAsarUpa karkoTaka pata che. ane tenA svAmI karkoTaka deva che. 799. agni khUNAmAM vidyuprabhu nAmanA parvata che, tenA svAmI kamaka deva che. vela'ma nAmanA indranA leAkapAla a'jana nAmanA che, ceAtheA zaMkhapAla dharaNendranA leAkapAla che. ahiM puhU vigere devatAe vizeSa prakhyAta nathI. 800-801. e patyeApamathI kaMIka nyUna AyuSyavALA varuNa nAmanA leAkapAla aneka prakAranA manArama sukhAne bhAgave che. 802, saudharmAvata'saka vimAnathI uttara dizAmAM asakhya caiAjana gayA bAda valgu nAmanuM vimAna che. 803.
Page #427
--------------------------------------------------------------------------
________________ kSetrA -sa 33 devastatra vaizramaNo, vibhAti saparicchadaH / / yaH saudharmasurendrasya, kozAdhyakSa iti zrutaH // 804 // asya sAmAnikAdyA ye, teSAM bhRtyAzca ye surAH / suparNadvIpadignAgakumArA vyantarA api // 805 // sarve'pyete sadevIkA, ye cAnye'pi tathAvidhAH / bhavanti te vaizramaNAnuzAsanavazIkRtAH // 806 // sIsakAyasvaputAmraratnarajatAkarAH / vajrAkarA vasudhArAH, svarNaratnAdivRSTayaH // 807 // patrapuSpavIjaphalamAlyavRrNAdivRSTayaH / vastrAbharaNasadgandhabhAjanakSIravRSTayaH // 808 // tathA sukAladuSkAlau, vastvalpArdhamahArghatAH / subhikSadurbhikSaguDaghRtadhAnyAdisaMgrahAH // 809 // krayAzca vikrayAzcaiva, ciratnaratnasaMcayAH / prahINamvAmikAdIni, nidhAnAni ca bhUtale // 810 // netyAdyaviditaM jambUdvIpayAmyAgocaram / dhanadasya vibhoryadvA, nAkinAM tanniSeviNAm // 811 // te vimAnanI aMdara parivAra sahita vaizramaNa nAmane deva zebhe che. je saudhmendrnaa mananayI tarI prajyAta cha. 804. A vaizramaNa devanAM sAmAnika devatAo tathA temanA nokara devatAo tathA supaNuMkumAra, dvIpakumAra, dikumAra, nAmanA tathA vyatara pitA-pitAnI devIo sahita tathA bIjA paNa tevA prakAranA devo che, te badhA vaizramaNa devanA AjJAvatI che. 805-86, bhUdvIpanA kSiAlAmA sAsu, khoDa, 456 (), taimu, 3cya4, 2tna, yahInA mAye, court mANe, ghananI vRSTi, 21 - 28nanI vRSTi, patra, pu05, mI, sa, bhA, lAhinI vRSTi, patra, 129, sudhIdravya, mAna, kSIranI vRSTi, temaja sukAla ane duSkALa, vastunI seMghAI - meMghAI, bhikSAnI sulabhatA - durlabhatA, mANa, ghI, dhAnyAhinI saDa, tenI veva - devara, zUnA ratnana saDa, bhUtasamai rahelA svAmI vagaranA nidhAne, Adi vastuo vaizramaNa ane tenA sevaka devatAonA bhyAsa mahA2 nathI. 807-811.
Page #428
--------------------------------------------------------------------------
________________ 17 kubera lekapAlanuM varNana pUfmALisAmitrA, sumanomadra supi.. varakSA pukhyavakSA, rAitattaH gharam | 862 | sarvayazAH sarvakAmaH, samRddho'mogha ityapi / asaGgazcApatyasamA, ete vaizramaNezituH // 813 // asau kRtvottaGgagehAM. svarNaprAkArazobhitAm / pradadAvAdidevAya, vinItAM svaHpategirA // 814 // kRSNAya dvArikAmevaM, kRtvA zakrAjJayA dadau / jinajanmAdiSu svaNe, ratnaudhaizvAbhivarSati // 815 // samRddhazca vadAnyazca, loke'nenopamIyate / siddhAnte'pi dAnazUratayAH gaNadharaiH smRtaH // 816 // tathA -"mAgharA carihaMtA, tavA sArA tArA resamA, gura vAkuvA 8ddaA " eSa vaizramaNaH pUrNapalyopamadvayasthitiH / sukhAnyanubhavatyugrapuNyaprAgbhArabhAsuraH // 817 // pUrNabhadra, maNibhadra, zAlibhadra, sumanabhadra, cakarakSa, puNyarakSa, zarvANa, sarvayazA, sarvakAma, samRddha, amegha, asaMga, vigere devatAe kubera devatAnA priyaputra samAna che. 812-813. A kubera devatAo, Indra mahArAjAnI AjJAthI AdinAtha bhagavaMtane UMcA prAsAdavALI, svarNanA killAthI zebhatI, vinItA nagarI banAvIne ApI hatI. 814. temaja zaka mahArAjAnI AjJAthI kRSNa mahArAjAne dvArikA banAvI ApI hatI. ane jinezvara bhagavaMtanA janmAdi kalyANa ke mAM svarNa ane ratnonI vRSTi kare che, 81pa. lekamAM dhanavAna ane dAnezvarane kubera tarIkenI upamA apAya che. siddhAntamAM paNa gaNadharoe kuberane dAnazUrA kahelA che, 816. te A pramANe "kSamAzurA arihate hoya che, tapazurA sAdhu bhagavaMte hoya che, dAnazUrA kubera hoya che ane yuddhazUrA vAsudeva kahevAya che."816A. pUrNa be palyopamanA AyuSyavALA evA A kuberadeva ugra evA puNyanA samUhathI dedipyamAna sukhane anubhave che. 817.
Page #429
--------------------------------------------------------------------------
________________ 398 kSetraloka-sarga 34 tathoktaM-" somajamANa satibhAga, paliya varuNassa dunni demaNA / vesamaNe do paliA esa ThiI logapAlANaM // 818 // " caturNAmapyamISAM ye'patyaprAyAH sudhAbhujaH / te patyajIvinaH sarve, vinA zazidivAkarau // 819 // evaM sAmAnikaitrAyastriMzapArSadamantribhiH / patnIfmafpAtha, saiH senAdhaH | 820 anyairapi dhanairdevIdevaiH saudharmavAsibhiH / sevito dakSiNArddhasya, lokasya paramezvaraH // 821 // yathAsthAna parihitamaulimAlAdhalakRtiH / zaratkAla iva svacchAmbaro'ndvacchakuNDalaH // 822 // pUrNasAgarayugmAyurAste svaraM sukhAmbudhau / magno bhagnazramaH svaHstrInATyanAdapramoditaH // 823 / / AzcaryamIhagaizvaryavyAsakto'pyantarAntarA / jambUdvIpamavadhinA, nirIkSate mahAmanAH // 824 // zAstramAM kahyuM che ke sama ane yama devanuM 13 palyopama AyuSya hoya che, varuNadevanuM kaMIka nyUna be pApamanuM AyuSya hoya che, ane kubera devanuM be palya pamanuM AyuSya kaheluM che. A pramANe lekapAlonuM AyuSya che. 818. A cAreya lokapAlanA putra samAna je devatAo che, temAMthI sUrya ane candra sivAya badhA devo eka palyopamanA AyuSyavALA che. 819. A pramANe sAmAnika devatAo, trAyazciMza devatAo, parSadAnA devatAo, maMtrI devatAo, apsarAo, lekapAla, sainyo, senAdhipati devatAo ane bIjA paNa ghaNuM- ghaNuM saudharmavAsI deva-devIothI sevAtA ane dakSiNArdha lokanA Izvara, yogya sthAnamAM muguTa ane mAlAdi alaMkArone dhAraNa karanAra, zaradakALanA svaccha vAdaLa jevA svaccha kapaDA paheranAra, sUrya ane candra jevA svaccha (ane tejasvI) be kuMDalo dhAraNa karanAra, pUrNa be sAgaropamanA AyuSyavALA, zramarahita, sukharUpI samudramAM magna, svarganI strIo ane nATakanA nAdathI AnaMdita thayelA evA saudharmendra IcchApUrvaka rahe che. 820-823. A AzcaryanI vAta che, ke AvA ezvaryamAM Asakta hovA chatAM paNa mahAmanA evA Indra mahArAja vacce-vacce avadhijJAnathI ja budvIpane jue che. 824.
Page #430
--------------------------------------------------------------------------
________________ idranAM bhaktikAryA saMghe caturvidhe tAdRgguNavantaM prazaMsati / surANAM parSadi camatkAracaJcalakuNDalaH || 825 // dazai dazai~ jinAMcAyamutsRSTAsanapAdukaH / vajrAjJapRSTayUpI, sauti raktavAiimaH // 826 // chAsthye varddhamAnaM yaH, prauDhabhaktivyaM jijJapat / DhAyazAztrI tava svAmina !, vaiyAvRttva zemyam // 827 || pratyuktazca bhagavatA, nedamindra ! bhavet kacit / paTTabindrasA AyyAt, doSa vayamAnuyAt // 828 // yo dazArNezabodhAya, RddhiM vikRtya tAdRzIm / nasvAtlRnta rRpatti, kSamayamAsa - saMyatam|| 81 // brAhmaNIbhUya yaH kalkinRpaM hatvA tadaGgajam / dattaM rAjye'bhiSicyArhacchAsanaM bhAsayiSyati // 830 // jinopasarge yaH saGgamakAmarakRte svayam / niSiddhaya noTakAdyugraM SaNmAsAn zokamanvabhUt // 831 // (ane tyAre) devatAonI pa`dAmAM camatkArathI kuDalAne caMcala manAvatAM (mAthuMdhuNAvatAM) evA Indra mahArAjA caturvidha sa'ghamAM rahelA tevA guNavAnanI prazasA kare che. 825. 39 zrI jinezvara paramAtmAne joi-joIne (tA A indra mahArAjA) Asana ane pAdukAneA tyAga karI, paMcAMga vaDe bhUmi sparza karI, zakrastavAdithI stuti kare che. 826. jemaNe prauDha bhaktipUrvaka, chadmasthapaNAmAM rahelA zrI vIra bhagava'tane vijJapti rI hatI ke he bhagavaMta ! huM ApazrInI kharavarSa vaiyAvRtya karU? tyAre paramAtmAe kahyuM " he indra ! e pramANe kayAre banatuM nathI ke keIpaNu arihaMta, indranI sahAyathI kevaLajJAnane prApta kare ! " 827-828. jemaNe dazA bhadranA medha mATe tevA prakAranI Rddhi viSuvIne pachI arihaMtane namaskAra karyo ane te joIne dIkSita thaelA dazANa bhadra rAjAne namaskAra karI kSamA mAgI hatI. 829. jee brAhmaNa rUpa karIne kalikarAjAne (jinazAsana upara julma gujAranArane) mArIne tenA putra "datta"ne rAjaya upara abhiSeka karIne arihaMtanA zAsanane prakAzita karaze. 830. sa`gama devatAe karelA jinezvara (zrI vIranA) bhagava tanA upasarga vakhate jemaNe A-9. 47
Page #431
--------------------------------------------------------------------------
________________ 370 kSetraloka-sarga 26 bhraSTapratijJaM taM nirvAsayAmAsa triviSTapAt / kSaNaM mumoca yo'rhantaM, na cittAtparamArhataH // 832 // yaH pAlakavimAnAdhirUDho rAjagRhe pure / zrIvIraM samavasRtaM, vanditveti vyajijJapat // 833 // avagrahAH kati vibho !, bhagavAnAha paJca te / svAminA svIkriyate yasso'vagraha iti smRtaH // 834 // devendrAvagrahastatra, prathamaH syAtsa cendrayoH / saudharmazAnayorlokadakSiNArDottarArddhayoH // 835 // dvitIyazcakriNaH kSetre khile'pi bharatAdike / tRtIyo maNDalezasya, sa ca tanmaNDalAvadhiH // 836 // turIyastu gRhapateH, sa ca tadgRhalakSaNaH / paJcamaH sArmikasya, pazcakrozAvadhiH sa ca // 837 // tathoktaM bhagavatIvRttau 16 zataka 2 uddezake-"sAhammiuggahe'tti samAnena svayaM nATakAdine niSedha karIne cha mahinA sudhI atyaMta zokane anubhavyo ane tyAra bAda pratijJA bhraSTa thaIne AvatAM te saMgamane devalokamAMthI kADhI mUkyo. evA te paramahaMta zakra-mahArAjA zrI arihaMta paramAtmAne kSaNavAra paNa cittathI choDatA nathI. 831-832. pAlaka vimAna upara A ruDha thaIne jemaNe rAjagRha nagaramAM samavasarelA zrI vIra paramAtmAne vaMdana karIne vijJapti karI hatI ke he bhagavAna! avagraha keTalA prakAranA che? bhagavAne kahyuM ke te (avagraha) pAMca prakAranA che. svAmI vaDe je svIkArAya te avagraha kahevAya. 833-834. temAM prathama avagraha-devendrano hoya che, je saudharma ane IzAna Indra saMbaMdhI dakSiNa ane uttarAdha lekane jANa. bIjo avagraha cakravartIne che ke je samasta bharatAdi kSetramAM samajavo. trIjo avagraha dezanA adhipatine jANa. te tenA dezanI maryAdA sudhI hoya che. cothe avagraha ghara mAlikano (gRhapatine) tenA ghara pUrato jANo. ane pAMcame avagraha sAdharmikano che ke je pAMca gAu sudhIne heAya che. 835-837. zrI bhagavatI sUtranA seLamAM zatakanA bIjA uddezAmAM kahyuM che ke - "sAdharmika avagraha (zAnmi 3tti ) A pramANe che" samAna dharmanuM AcaraNa kare te sAdharmika
Page #432
--------------------------------------------------------------------------
________________ 371 indranAM bhakti saMbaMdhI kAryo dharmeNa carantIti sAdharmikA:-sAdhvapekSayA sAdhavaH eteSAmavagrahaH-tadAbhAvyaM paJcakrozaparimANaM kSetraM, Rtubaddhe mAsamekaM, varSAsu caturo mAsAn yAvaditi sArmikAvagrahaH / AspadasvAminAmeSAM, paJcAnAmapyavagraham / yAcante sAdhavasteSAmapi puNyamanujJayA // 838 // zrutveti muditasvAntaH, zacIkAntaH prabhuM naman / Uce ye'sminmama kSetre, viharanti munIzvarAH // 839 // teSAmavagrahamahamanujAnAmi bhAvataH / ityuktvA'smin gate svarga, prabhu papraccha gautamaH // 840 // satyavAdI satyamAha, zakro'yamathavA'nyathA / jinenApi tadA satyavAdItyeSa prazaMsitaH // 841 // evaM yo'nekadhA dharmamArAdhyetaH sthitikSaye / / videheSutpadya kAvatAro muktimApsyati // 842 // asmizcyute ca sthAne'sya, punarutpatsyate'paraH / evamanye'pi zakAdyA, yathAsthAnaM surAsurAH // 843 // kahevAya, sAdhunI apekSAthI sAdhu, e sAdharmika che. ane emane avagraha te pAMca gAu pramANe samajavo. zeSakALamAM eka mahinA sudhI ane cAturmAsamAM cAra mAsa sudhI sAdhamika avagraha hoya che. A pAMce sthAnanA svAmI pAse sAdhuo avagrahanI yAcanA kare che, ane anujJA ApavA dvArA te svAmIone paNa puNya baMdhAya che. 838. A pramANe sAMbhaLIne khuza thayelA aMtaHkaraNavALA evA Idra mahArAjAe prabhune namaskAra karIne kahyuM ke, A mArA kSetramAM je munio vicAre che teone huM bhAvapUrvaka avagrahanI anujJA ApuM chuM. A pramANe kahIne svargamAM gayA tyAre gautamasvAmIe paramAtmA vIrane pUchayuM; he bhagavAna ! satyavAdI evA A zakrendranI avagrahanI anujJA (bhAvathI) satya che ke kema? tyAre paramAtmAe paNa Indra mahArAja satyavAdI che ema kahI prazaMsA karI. 839-841. A pramANe je aneka prakAre dharmane ArAdhIne ahIMthI (IdrapaNAthI) AyuSyano kSaya thayA bAda mahAvidehamAM utpanna thaIne ekAvatArI evA te muktine pAmaze. 842. A zakrendranA racavana bAda emanA sthAnamAM bIjA Indra utpanna thaze. e pramANe, pita-potAnA sthAne zakra-deva - dAnava vigere utpanna thAya che. 843.
Page #433
--------------------------------------------------------------------------
________________ 372 kSetraleAka-sa 26 IzAnadevalokasya pratare'tha trayodaze / meroruttarataH paJca syurvimAnAvataMsakAH || 844 // aGkAvataMsakaM prAcyAM vimAnamasti zastabham / dakSiNasyAM sphaTikAvataMsakAkhyaM nirUpitam // / 845 // aparasyAM tathA ratnAvataMsakamiti smRtam / uttarasyAM jAtarUpAvataMsakAbhidhaM bhavet / / 846 // madhye caiSAmathezAnAvataMsakAbhidhaM mahat / vimAnaM mAnataH saudharmAvataMsakasannibham // 847 // tatropapAtizayyAyAmupapAtasabhAspRzi / IzAnendratayA prauDhapuNya utpadyate'sumAn // 848 // sAmpratInastvasau jambUdvIpe kSetre ca bhArate / tAmraliptyAM puri mauryaputro'bhUttAmalirdhanI // 849 // sa caikadA rAtrizeSe, jAgraccitte vyacintayat / nanvayaM yanmayA labdhA, samRddhiH sarvatomukhI / / 850 // tatprAcya prAjya puNyAnAM, phalamatra na saMzayaH / prAgeva saMcitaM bhuje, hanta nUnamanarjayan / / 851 // bIjA devaleAkanu varNana : khIjA izAna devalAkanA teramA prataramA merUparyaMtanI uttara dizAmAM pAMca avata saka vibhAno che. 844. temAM prathama pUrvAdizAmAM prazaMsanIya prabhAvALuM aMkAvata`saka, dakSiNa dizAmAM sphaTikAvata...saka, pazcima dizAmAM ratnAvata saka ane uttara dizAmAM jAtarUpAvata`saka nAmanA vibhAna hoya che. 845-846. A cAreya vimAnAnI madhyamAM izAnAvata`saka nAmanuM mahAna ( meATu'-vizALa ) vimAna che. je pramANathI saudharmAvata'saka vimAnanA pramANa jeTaluM che. 847. upapAta sabhAnI aMdara rahelI upapAta zayyA upara koIka puNyazALI AtmA izAnendra tarIke utpanna thAya che. 848. izAnendranA pUrva bhava : A vartamAnakAlIna IzAnendra, jammUdrIpanA bharatakSetramAM tAmraliptIpurImAM mauryanA putra tAmila nAmanA kAI dhanavAna hatA. eka divasa thADI rAtri bAkI rahI tyAre jAgRta thaelA evA te cittamAM vicAra kare che ke, kharekhara! cAre tarapha vistRta evI
Page #434
--------------------------------------------------------------------------
________________ IzAnendrane pUrvabhava 3': 3 kSINe'smin kiM kariSye tadbhavAntarasukhAvaham / kiMcitpuNyamarjayAmi, gArhasthye tu bhavenna tat // 852 // vicintyeti vicArajJaH, prAtaH prItyA kuTumbakam / AkArya zAtimitrAdInupacaryAzanAdibhiH // 853 // kuTumbabhAramAropya, jyeSThaputre viraktahRt / tAnApRcchaya dArumayaM, gRhItvakaM patadgraham // 854 // prANAmayA pravavAja, pravrajyayA'tha tatra saH / / yatra yaM prANinaM pazyedAkAkamAsurezvaram // 855 // tatra taM praNaman SaSThatapA AtApanAmapi / kurvANo bhAnvabhimukhaH, SaSThasya pAraNAdine // 856 // AtApanAbhuvaH pratyuttIya puyoM kulAnyaTan / 3nIvamasthAni, mikSArthamaparA | 817 || nAdatte sUpazAkAdi, kiMtu kevalamodanaiH / pUNe patadgrahe bhikSAcaryAyAH sa nivartate / / 858 // ekaviMzatikRtvasta, prakSAlyaudanamambubhiH / tAdRgnIrasamAhArya, SaSThaM karotyanantaram // 859 // A samRddhi je meLavI che, te pUrvabhavanA mahAna puNyanuM phaLa che. temAM zaMkAne sthAna nathI. kharekhara! jyAre huM pUrvanuM saMcita puNya bhogavuM chuM ane navuM upArjana karato nathI. te A puNya kSINa thayA bAda zuM karIza? tethI bhavAMtaramAM sukhane ApanAra kaMIka puNya upArjana karUM! paNa te gRhasthapaNAmAM zakya nathI ema vicArIne samaju evA teNe savAre premapUrvaka kuTuMbane bolAvIne jJAti - mitra - svajanAdine bhajana AdithI sAkAra karIne, moTA putra upara kuTuMbane bhAra AropaNa karIne, teone puchIne lAkaDAnuM eka pAtra grahaNa karIne teNe "prANAmA" nAmanI dIkSA grahaNa karI. prANamA eTale je koI prANI maLe bhale te kAgaDo hoya ke Indra hoya ene namaskAra kare. A pramANe prANi mAtrane namaskAra karatA, chaThThane tapa ane sUrya sanmukha AtA panAne karatAM, chaThThanA pAraNAne divase AtApanAnA sthAnathI nIce utarIne nagarImAM gRhasthone tyAM uMcA-nIcA ane madhyama kula mAM bhikSA mATe divasanA trIjA prahare phare che. dALa-zAka ne grahaNa karatA nathI paraMtu phakta bhAtathI pAtrane bharAtA te bhikSAcaryAthI pAchA phare che. ane te bhAtane 21 vAra pANIthI dhoIne, tevA nIrasa AhArane grahaNa
Page #435
--------------------------------------------------------------------------
________________ 374 kSetraleAka-sa 26 // evaM varSasahasrANi SaSTiM tapo'tiduSkaram / kurvan krazIyAnnirmAso vyaktasnAyuziro'bhavat // 860 // tatazcintayati smaipa, yAvadasti tanau mama / zistAvanAzana, davA svArtha samathaye // 86 dhyAyanevaM tAmraliptyAM, gArhasthyavratasaMgatAn / gAtRcchatha hovAneAte, cavavA vatavjhAmi // 862 // aizAnyAM maNDala puryA, AlikhyAnazanaM dadhau / pAdapopagamaM mRtyumAkAMkSeca tiSThati // 863 // tadA ca balicaJcAsssIdrAjadhAnIndravarjitA / taMtrasthAzramurA phevareLo nirIkSNa sAmahim // 864 / / indrArthinaH samuditAstatraityeti vyajijJapan / kizyAmahe vayaM svAminnirnAthA vidhavA iva // / 865 // indrAdhInA sthitiH sarvA, sIdatyasmAkamityataH / kRtvA nidAnamadhipA, yUyameva bhavantu naH // 866 // ityAdi nigadantaste, sthitvA tAmalisaMmukham / nAnAnATyAdritiddhi, vazeyanti mrudumruduH // 867 // karIne, tarata ja chaThThuM kare che, A pramANe sAITha hajAra (60,000) varSa sudhI ati duSkara tapane karatAM, mAMsa rahita ane kuza khanI gayAM. snAyu ane nase badhI spaSTa dekhAvA lAgI. 849-860. tyArabAda emaNe vicAryuM ke jyAM sudhI mArA zarIramAM zakti che tyAM sudhImAM anasana karIne svAMne huM siddha karU.... A pramANe vicAratAM tAmraliptInagarImAM gRhasthapaNAmAM sAthe rahelA leAkeAne pUchIne pAtra vigere ekAMtamAM cheADIne nagarInA izAnakhUNAmAM mAMDaluM racIne pApe pagamana anazanane dhAraNa karyuM. ane mRtyunI AkAMkSA vinA anazanamAM rahyAM 861-863. tyAre asurendranI khalIca'cA rAjadhAnI indra rahita hatI. tyAMnA IndranA arthI evA te asuranikAyanA deva-devI vaga tAmalIne joine vijJapti kare che ke he svAmin ! nAdha vagaranI vidhavA jevA ame phleza pAmIe chIe. amArI indrAdhIna badhI maryAdAo - sthiti sidAya che. mATe tame nIyANuM karIne amArA svAmI thAe. A pramANe kahetAM evA te tAmalI tApasanI sanmukha rahIne vividha prakAranI nATyAdi
Page #436
--------------------------------------------------------------------------
________________ IzAnendrane pUrvabhava 375 devAGganA api prANapriya premadRzaikazaH / cittavA nitAM jAnta!, nimAtrA nimAya che 868 | manAga mano'smAsu kuryAstapasvinnadhunA yadi / bhavema tava kiMkaryastapaHkrItyo bhavAvadhi // 869 // tAmalistu tadvacobhimarudbhiriva bhUdharaH / nizcalastasthivAMstUSNI, tataste'guryathAspadam // 870 // IzAne'pi tadA devAzcyutanAthAstadarthinaH / indropapAtazayyAyAmasakaddadate dRzam // 871 // paSThiM varSasahasrANi, kRtvA bAlatapo'dbhutam / / mAsayugmamanazanaM, dhRtvA mRtvA samAdhinA // 872 // tatropapAtazayyAyAM, tasmin kAle sa tAmaliH / IzAnendratayotpanno, yAvatparyAptibhAgabhUt // 873 // balicazcAsurAstAvad, jJAtvaitatkupitA bhRzam / tAmaleyaMtra mRtakaM, tatrAgatyAtiroSataH // 874 // zumbena baddhA vAmAMhiM, niSThIvanto mukhe'sakRt / tAmraliptyAM bhramayanto, mRtakaM tattrikAdiSu // 875 // divyaRddhine vAraMvAra dekhADe che. devAMganAo paNa kahe che ke he prANapriya! kaThoratA choDIne premadaSTithI amArI tarapha ekavAra juo ! juo ! he tapasvin! hamaNAM amArA upara thoDuMka mana Apazo te tamArA tapathI kharIdAyelI ame jIvana paryata dAsIpaNuM svIkArazuM. pavanathI jema parvata calAyamAna na thAya tema temanA vacanathI paNa tAmalI tApasa nizcala ane mauna rahyA. tethI teo badhA pota-potAnA sthAne gayA864-870. A tarapha IzAna devakanA devo paNa pitAnA nAthanuM cyavana thavAthI nAthanI IrachAvALA IndranI upapAta zayyAmAM vAraMvAra dRSTi kare che. tyAre te kALe te tAmali tApasa sAITha hajAra varSane addabhuta bAla tapa karIne be mAsanuM anazana dhArIne samAdhipUrvaka marIne IzAnendranI upapAta zayyAmAM IzAna Idra tarIke utpanna thayo. ane paryAptio pUrNa karI. 871-873. te samaye balicaMcAnA asura devatAo tAmaline IzAnendra tarIke utpanna thayelA jANane atyaMta krodhita thayA. ane jyAM tAmalinuM maDaduM hatuM tyAM AvIne atirASapUrvaka zumbathI DAbA pagane bAMdhIne vAraMvAra thuMktA evA teoe te maDadAne tAmaliptIpurInA "cerA ceTAmAM pheravya, ane A pramANe udaSaNa karI ke A adhama
Page #437
--------------------------------------------------------------------------
________________ 376 kSetraloka-saga 26 evamudghoSayAmAsustAmalistApasAdhamaH / dhuutto mRtto dambha iva, pazyataiva viDamvyate // 876 // IzAnendratayotpanno'pyaso naH kiM kariSyati ? / purato'smAkamIzAnaH, kimasau tApasatruvaH ? // 877 // asuraiH kriyamANAM svasvAmidehakadarthanAm / dRSTvezAnasurA ruSTAH, svAmine tadajijJapan // 878 // IzAnendro'pyupapAtazayyAvasthita eva tAm / viksAvadhAnI, dazAvaratharIyA | 876 che. tasya divyaprabhAveNa, bali caJcAbhito'bhavat / / kIrNAGgAreva taptAyaHzilAmayIca dussahA // 880 // asurAste'tha davathuvyathArtAH sthAtumakSamAH / mInA iva sthale dInAH, kRcchAtkaNThagatAsavaH // 881 // itastataH pradhAvantaH, kAndizIkAH surezvaram / saMmaya kSamayAmAgucchadamRtasA: || 882 | svAminnajJAnato'smAbhiraparAddho'si dudRzaiH / naivaM punaH kariSyAmaH, kSamasva smastavAnugAH // 883 // tAmali tApasa dhUtta che, sAkSAt daMbhanI mUrti che. juo A pramANe viDaMbaNA karAvAya che. IzAnendra tarIke utpanna thayele paNa A amAruM zuM karaze? adhama tApasa amArI sAme zuM visAtamAM che? asura deve vaDe pitAnA svAmInA (pUrva) dehanI kadarthanA thatI joIne, ruSTa evA IzAna devatAoe potAnA svAmIne jaNAvyuM. upapAta zayyAmAM ja rahelA IzAne je te balicaMcA sajadhAnIne krodhita daSTivaDe joI ane IzAnendranA divya prabhAvathI cAre bAjuthI balicaMcAnagarI aMgArA patharAyelA hoya tevI athavA te tapelA leDhAnI zIlA jevI dusaha banI gaI. dAhanI pIDAthI duHkhI thayelA te asuradeve tyAM rahevA mATe asamartha banI gayA. sthaLa uparanI mAchalInI jema dIna banI gayelA evA teonA prANa kaMThe AvI gayA. cAre tarapha bhayabhIta banIne Amatema doDatA badhA asuro bhegA thaIne IzAnendrane sASTAMga praNAma karIne temanI kSamA mAMgI. he svAmin ! duSTa daSTivALA evA amArA vaDe ajJAnathI ApazrIne Avo aparAdha thayo che. have pharI AvuM nahi karIe, kSamA kare, ame ApazrInAM
Page #438
--------------------------------------------------------------------------
________________ IzAnendrane pUrvabhava 377 punaH punarvilapato, dRSTvaitAn karuNasvaram / / tAM zakti saMjahArendro, dayAste'pyadhuH sukham // 884 // evaM tAmalinA bAlatapasendratvamarjitam / / samyaktvaikAvatAratve, prApya tIrthoM bhavArNavaH // 885 // jainakriyApekSayedaM, yadyapyalpataraM phalam / / samyagdRSTihi tapasA, labheta muktimIdRzA // 886 // tathAhuH-"saddhi vAsasahassA tisattakhutto daeNa dhoeNa / vaLatti tAmasjiLA, sAtavatti ghaao che 887 che." janapravAdo'pi-"tAmalitaNai taveNa, jiNamai sijjhai satta jaNa / nA DhoLa, tAmaji sAruM nathI 888 che" tathApyasya niSphalatvaM, vaktaM zakyaM na sarvathA / sajJAnAjJAnatapasoH, phale kuto'nyathA'ntaram ? // 889 // 3-" zanALA varSe rU, varlDa vAha ! nALI tidi gutta, ve kapAsamAM 810. " sevake chIe. vAraMvAra karUNa svare vilApa karatAM A asurone joIne dayALa evA InDe pitAnI zakti saMharI lIdhI ane teone (asurone paNa) sukha thayuM. 874-884. A pramANe tAmalie bAlatapathI IndrapaNuM prApta karyuM. tema ja samyaktva ane ekAvatArIpaNuM pAmIne te (kharekhara) bhavasamudrane tarI gayo. 885. je ke jaina kriyAnI apekSAe te A (IndrapaNAnI prApti) alpatara phaLa che. samyagudRSTie jo AvuM tapa karyuM hota te AvA tapathI mekSanI ja prApti thAta. 886. sAITha hajAra (60,000) varSa sudhI ekavIsa vAra pANIthI dheela (anathI) tAmasIe tapa AcaryuM paNa ajJAna tapa hovAthI apaphaLane meLavyuM. 887. lokamAM paNa kahevAya che ke : tAmali jevA tapathI jinamativALA sAta jaNa mekSamAM jAya che. jyAre ajJAnanA diSathI tAmali phakta IzAnagatine pAmyA. 888. te paNa A tapane sarvathA niSphaLa kahI zakAya nahi, nahIMtara sajJAna ane ajJAna tapanA bheda paDatA ja nahIM. 889. ajJAnI koDe varSe je karma apAve te karmane traNa guptithI gupta evo jJAnI eka zvAsozvAsamAM khapAve." 890. kSe, u. 48
Page #439
--------------------------------------------------------------------------
________________ 378 kSetraloka-saga 26 sati mithyAdRzAmevaM, sarvathA niSphalAM kriyAm / asatphalAM vA manvAnAstanvate bAlaceSTitam // 891 // tatazcezAnanAtho'yaM, prAgvajjinArcanAdikam / kRtvA sudharmAsadasi, siMhAsanamazizriyat // 892 // trAyastriMzAstvasya campAvAstavyAH suhRdaH priyAH / trayastriMzanmitho yAvajjIvamugrArhatakriyAH // 893 // ArAdhyAnekavarSANi, dharmamante prapadya ca / / dvau mAsauM prAyamIzAne, trAyastriMzakatAM dadhuH // 894 // sahasrANi bhavanatyasyAzItiH sAmAnikAH surAH / dizAM catuSke pratyekaM, tAvanta AtmarakSakAH // 895 // daza devasahasrANi, syurabhyantaraparSadi / zatAni nava devInAmihoktAni jinezvaraiH // 896 // madhyamAyAM sahasrANi, syurdvAdaza sudhAbhujAm / uditAni zatAnyaSTau, devInAmiha parSadi // 897 // A pramANe hevAthI mithyASTinI kriyAne je sarvathA (ekAMte) niSphaLa athavA thoDA phalavALI mAne che, te bAlaceSTA karI rahyA che. 891. tyArabAda IzAnendra pUrvanI jema jinezvaranI pUjA vigere karIne sudharmAsabhAmAM siMhAsana upara bese che. 892. A Idra mahArAjAnAM (tetrIsa) trAyasiMza devatAo (tetrIzeya) caMpAnagarInA rahevAsI priya mitra hatA, ane yAvat jIva sudhI ugra rIte arihaMta paramAtmAnA zAsananI ArAdhanAnI kriyAmAM tatpara hatA. aneka varSo sudhI dharmanI ArAdhanA karIne aMte (ahiM prAyaH zabdano artha ja anazana thAya che.) be mahinAnuM anazana karIne IzAna devalokamAM trAyazciMzaka deva tarIke utpanna thayelA che. 893-894. IzAnendranA eMzI hajAra (80,000) sAmAnika devatAo che ane teTalA ja (eMzI hajAra) dareka dizAmAM AtmarakSaka deva che. 85. A IzAnendranI atyaMtara parSadAmAM daza hajAra (10,000) devatAo che ane navase (900) devI zrI jinezvarae kahelI che. 896. madhyama parSadAmAM bAra hajAra (12,000) devatAo che, ane AThaso (800) devIo hoya che. 897.
Page #440
--------------------------------------------------------------------------
________________ IzAnendrane parivAra 378 caturdaza sahasrANi, surANAM bAhyasaMsadi / zatAni sapta devInAmathAyurucyate kramAt // 898 // saptapalyopamAnyAyurantaH parSadi nAkinAm / palyopamAni pazcAzaddevInAM kathitA sthitiH // 899 // madhyAyAM devadevInAM, SaT catvAri kramAt sthitiH / paJca trINi ca bAhyAyAM, palyopamAnyanukramAt // 900 // kRSNA ca kRSNarAjI ca, rAmA ca rAmarakSitA / vasuzca vasuguptA ca, vasumitrA vasundharA // 901 // sAMpratInAnAmAsAM prAgbhavastvevaM pUrva kAsInivAsinyau, dve dve rAjagRhAlaye / dve zrAvastinivAsinyau, dve kauzAmbyAM kRtasthitI // 902 // rAmAkhyapitRkA vRddhakanyA dharmAkhyamAtRkAH / zrIpArzvapuSpacUlAntevAsinyo'STApi suvratAH // 903 // bAhya parSadAmAM cauda hajAra (14,000) devatAo che, ane sAta (700) devIo che. have kamavAra AyuSya kahevAya che. 898. - atyaMtara parSadAnA devenuM sAta pApamanuM ane devIonuM pAMca pApamanuM AyuSya kahela che. 899. madhyama parSadAnA deva-devIonuM AyuSya anukrame che ane cAra pApamanuM kahevuM che. ane bAhya parSadAnA deva-devIonuM AyuSya kramazaH pAMca ane traNa pApamanuM kaheluM che. 900. kRSNa, kRSNarAja, rAmA, rAmarakSitA, vasu, vasuguptA, vasumitrA ane vasuMdharA. vartamAna kAlIna A ATha apsarAone pUrvabhava A pramANe che. 901. be kAzInivAsI, be rAjagRhanivAsI, be zrAvartinivAsI, ane e kezAbInivAsI A badhI moTI uMmaranI kanyAone rAma nAmanA pitA hatA ane dharmA nAmanI mAtA hatI ane teoe zrI pArzvanAtha bhagavAnanA antavAsInI puSpacUlA sAvIjI pAse vratagrahaNa karyuM. ane aMte paMdara divasanI saMlekhanA karIne kRSNAvata 1. paMcAtradevInAM
Page #441
--------------------------------------------------------------------------
________________ 380 kSetraloka-saga 26 ante ca pakSaM saMlikhya, kRSNAvataMsakAdiSu / samutpannA vimAneSu, navapalyopamAyuSaH // 904 // trimifzeva . SaTpaJcAzata ityevamindrANAM sarvasaMkhyayA / indrANyo dve zate saptatyadhike santi tAH samAH // 905 // puppacUlAryikAziSyAH, zrIpArthApitasaMyamAH / kRtArddhamAsAnazanA, divyAM zriyamazizriyan // 906 // ityarthato jJAta. dvitIyazruta0 / aSTApyAmahiSyo'sya, saudharmendrAGganA iva / vasunetrasahasrADhya, lakSaM syuH saparicchadAH // 907 // saudharmendravadeSo'pi, sthAnaM cakrAkRti sphurat / vikuLa bhogAnetAbhiH, saha bhute yathAsukham // 908 // sainyAni pUrvavatsapta, saptAsya sainyanAyakAH / mahAvAyuH 1 puSpadanto 2, mahAmAThara 3, eva ca // 909 // sakAdi vimAnamAM nava palyopamanA AyuSyavALI devI tarIke utpanna thayelI che. 02-904. kula chappana IndronI (bhavanapati-20, vyatara-32, tiSka-2, vaimAnika-2) IndrANIone saravALo karatAM (samAra zabdano artha samAna nahIM paNa badhI) 270 thAya che. 905. te badhI ja (eTale ke 270) devIoe pUrva bhavamAM zrI pArzvanAtha paramAtmA pAse dIkSA grahaNa karIne, puSpacUlA sAdavajInI ziSyA banIne, pakhavADIyAnuM anazana karIne divya lakSamInI prApti karI. 906. A vAta arthathI jJAtAsUtranA dvitIya zrutaskaMdhamAM che. IzAnendranI A ATheya paTTarANIo saudharmanI paTTarANIonI jema eka lAkha aThThAvIsa hajAra (1,28,000)nA parivAravALI che. 907. saudharmanI jema A (izAnendra paNa) dedipyamAna cakrAkAre sthAna banAvIne A badhI devIo sAthe IcchA mujaba bhega bhegave che. 908. pUrva (saudharma)nI jema (IzAna patine paNa) sAta sainya hoya che, tenA sAta senAdhipatio hoya che, tenA nAma anukrame 1. mahAvAyu, 2. puSpadaMta, 3. mahAmAThara,
Page #442
--------------------------------------------------------------------------
________________ IzAnendrano parivAra 381 mahAdAmaddhinAmA 4 ca, tathA laghuparAkramaH 5 / / mahAzveto 6 nAradazca 7, nAmataste yathAkramam // 910 // turyasyendrasya SaSThasyASTamasya dazamasya ca / dvAdazasyApi senAnyaH, syuretereva nAmabhiH // 911 // pAdAtyAdhipatiryo'sya, nAmnA laghuparAkramaH / sa pUrvoktaharinagameSijaitraparAkramaH // 912 // anena nandighoSAyA, ghaNTAyAstADane kRte / yugapanmukharAyante, ghaNTAH sarvavimAnagAH // 913 // asya yAnavimAnaM ca, prajJaptaM puSpakAbhidham / puSpakAkhyaH surazcAsya, niyuktastadvikurvaNe // 914 // tathoktaM sthAnAGge'STame sthAnake-" etesu NaM aTThasu kappesu aTTha iMdA 50, taM0 sake jAva sahassAre, etesi NaM aTThaNhamiMdANaM aTTha pariyANiyA vimANA pa0, taM0-pAlae 1 puSpae 2 somaNase 3 sirivacche 4 NaMdiyAvatte 5 kAmakame 6 pItImaNe 7 vimale 8" iti / 4. mahAmArtha, 5. sadhu 5 , 6. mahAzveta, bhane 7. nA24 cha. 806-61.0. cothA - chaThThA - AThamA - dasamA ane bAramA IndranA senAdhipationA nAma 55 mA pramANe 1 che. 811. pAyadaLa senAnA adhipati je laghuparAkrama nAma che, te pahelAnA harinagameSinA parAkramane paNa jItI janAra che. 912. A laghu parAkrama senAnI jyAre nandioSa nAmanI ghaMTAne vagADe che tyAre ekI sAthe sarva vimAnamAM rahela ghaMTA vAge che, raNajhaNa uThe che. 913. IzAnendranuM gamanAgamananuM puSpaka nAme vimAna che ane tenI vikuvaraNA karavA mATe puSpakadeva niyukta karAelo che. 914. ThANAMganA AThamA sthAnamAM kahyuM paNa che ke - "A ATha kapamAM ATha Indro kahelA che, te zaka mahArAjathI mAMDIne sahasAra sudhInA, e ATha IndronA bahAra javAnA vimaan| 18 4aa cha, te A pramANe - 1. pA3, 2. 5054, 3. saumanasa, 4. zrIvatsa, 5. nanhAvata, 6. bhAbha, 7. prItimana, 8. vimala."
Page #443
--------------------------------------------------------------------------
________________ 382 kSetraloka-saga 26 dAkSiNAtyena niryANamArgeNAvataratyadhaH / ayaM nandIzvaradvIpaizAnyAM ratikarAcale // 915 // prAguktavajrAbhyadhikazaktivaibhavazobhanam / zUlamasya kare sAkSAcchUlaM pratIpacetasAm // 916 // airAvaNAdhikasphAtivRSo'sya vAhanaM suraH / / sa ca prabhau jigamiSau, bRpIbhUyopatiSTate // 917 // tamaskAyAmidhA devAH, santyasya vazavartinaH / dvividhaM hi tamaH svAbhAvikaM divyAnubhAvajam // 918 // tatrezAnasvargapatizcikIrSustamasA bharam / parSadAdikramAtprAgvad , jJApayatyAbhiyogikAn // 919 // tamaskAyikadevAMste'pyAdizantyAbhiyogikAH / tamaskAyaM tatazcAviSkurvantyete'dhipAjJayA // 920 // caturvidhAH pare'pyevaM, vikurvanti surAstamaH / krIDAratidviSanmohagopyaguptyAdihetubhiH // 921 // A (IzAne) javAnA (utaravAnA) dakSiNamArgathI naMdIzvaranA IzAna khUNAmAM rahelA ratikara parvata upara utare che. 15. pUrve kahelA (saudharmendranA Ayudha) vajathI adhika zakti, vaibhava ane zobhAvALA zUla nAmanA zasane IzAne hAthamAM dhAraNa kare che, je zatruonA manamAM sAkSAta phUlanI samAna kheMce che. 916. (saudharmedranA) arAvaNathI adhika balavAna vRSabhanuM (deva) vAhana A IzAnendrane hoya che ke je svAmIne bahAra javAnI IcchA thAya tyAre vRSabha thaIne taiyAra rahe che. 917. tamaskAyanA devatAe A IzAnendrane vaza hoya che. temanA be prakAranuM che. 1. svAbhAvika ane 2. divyaprabhAvathI thayeluM. temAMthI IzAnendra aMdhakArane karavA Icche tyAre parSadAnA kramathI Abhiyogika devatAone jaNAve che, te Abhiyogika devatAo tamaskAyanA devatAone Adeza kare che. tethI potAnA svAmInI AjJAthI te tamaskAyika deve aMdhakArane vikuve che. bIjA paNa cAre prakAranA devatAo 1. kIDA, 2. ratikriyA, 3. zatrune bharamAvo ane 4. geya vastuone chUpAvavI-AvA kAraNethI aMdhakArane vikuve che. 918-921.
Page #444
--------------------------------------------------------------------------
________________ IzAnendranA lekapAla 303 vikurvaNAzaktirapi, syAdasya vajrapANivat / sarvatra sAtirekatvaM, kiMtu bhAvyaM vivekimiH // 922 // catvAro'sya lokapAlAstatrezAnAvataMsakAt / asaMkhyeyasahasrANAM, yojanAnAmatikrame / / 923 // prAcyAM vimAnaM sumano'bhidhAnaM somadipateH / vimAnaM sarvatobhadraM, yAmyAM yamaharitpateH // 924 // aparasyAM ca varuNavimAnaM valgunAmakam / vimAnaM vaizramaNasyottarasyAM syAtsuvalgukam // 925 // saudharmazAnavaccaivaM, svargeSu nikhileSvapi / svendrAvataMsakAllokapAlAvAsAzcaturdizam // 926 // "kappassa aMtapayare niyakappavaDiMsayA vimaannaao| iMdanivAsA tesiM cauddisiM logapAlANaM // 927 // " agretanAnAmapyojayujAmevaM biDojasAm / tRtIyaturyayorvAcyo, vyatyayo lokapAlayoH // 928 // yathA tRtIyendrasyaite, kramAtsaudharmarAjavat / caturthandrasya cezAna-surendrasyeva te kramAt // 929 // IzAnendranI vikuvaNa zakti paNa saudharmedranI jema hoya che. chatAM dareka ThekANe vivekI puruSoe saudharmendra karatAM ahi kaMIka adhikapaNuM samajI levuM. 922. A (IzAnedra)nA cAra kapAle che. temAM IzAnAvataMsaka vimAnathI asaMkhyAtA hajAra yojana dUra pUrva dizAmAM sema dikpAlanuM sumana, dakSiNa dizAmAM yama dikpAlanuM sarvatobhadra, pazcima dizAmAM varuNa dikpAlanuM vaghu, ane uttara dizAmAM vaizramaNa dikpAlanuM suvarlsa nAmanuM vimAna che. 923-925. saudharma ane IzAna devalokanI jema dareka svargamAM pota-potAnA IndrAvata saka vibhAnathI yAre hizAmA 4pAsanA maapaase| cha. 626. yuche dareka devalokanA chellA prataramAM pota-potAnA nAmanA kapAvata'saka vimAne - Indra- nivAso hoya che ane tenI cAre dizAmAM IndranA lokapAlanA vimAno hoya che. 927. AgaLanA zakti zALI, IndramahArAjAnA trIjA ane cothA lokapAlamAM vyatyaya che. jemake - trIjA IndranA lekapAla saudharma IndranI jema samajavA ane cothA IndranA
Page #445
--------------------------------------------------------------------------
________________ 384 kSetraloka-sarga 26 vimAnAnAM caturNAmapyeSAmadho vivartini / tiryagloke rAjadhAnyazcatasraH prAgvadAhitAH // 930 // saudharmazAnendralokapAlAnAM yAstu varNitAH / nAH lue, arrazattAtvitaH gharaH | zarU I sthitizca somayamayoH, palyopamadvayaM bhavet / palyopamasya caikena, tRtIyAMzena varjitam // 932 // pUrNa vaizramaNasyAtha, sthitiH palyopamadvayam / tRtIyAMzAdhikaM palyadvayaM ca varuNasya sA // 933 // pRthvIrAjI ca rayaNI, vidyuccaitya bhidhAnataH / caturNAmapyamISAM syuzcatasraH prANavallabhAH // 934 // eSAmapatyasthAnIyadevavaktavyatAdikam / sarvamapyanusaMdheyaM, sudhiyA pUrvavarNitam // 935 // kitvamISAmauttarAhA, vazyAH syurasurAdayaH / udIcyAmeva nikhilo'dhikAraH pUrvavarNitaH // 936 / / tathAhu:-causu vimANesu cattAri uddesA aparisesA, navaraM ThitIe NANataM lepAla IzAnendra jevA samajavA. kapAlanA cAre vimAnanI nIce tiryapha lekamAM vartatI evI lokapAlonI pUrvanI jema cAra rAjadhAnIo samajavI. 928-930. saudharma ane IzAnendranA lokapAlonI kuMDaladvIpamAM je batrIsa nagarIe kahelI che, te AthI (rAjadhAnIothI judI samajavI. 931. soma ane yama lekapAlanuM AyuSya 13 nyUna be pApamanuM hoya che, vaizramaNanuM AyuSya pUrNa be palyopamanuM hoya che, ane varuNanuM AyuSya ke palyopama adhika be palyopama hoya che. 932-933. - cAreya lekapAlone pRthvI, rAjI, raNa ane vidyut nAmanI cAra paTarANIo hoya che. 934. cAreya lokapAlanI putrasthAnIya devatA vigerenI vAta pUrvanI jema buddhithI samajI levI. vizeSa phakta eTale ke - A lekapAlone vazavatI asurAdi devatAo uttara dizAnA samajavA ane pUrve kahelo sava adhikAra uttara dizA saMbaMdhI samajavo. 935-936. kahyuM che ke - cAre vimAnamAM cAra vAnA samAna che, phakta AyuSyanI sthitimAM bhinnatA che.
Page #446
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama be devalokanAM 10 adhipati che 385 Adidugi tibhAgaNA paliyA dhaNayassa hoMti do ceva / do satibhAgA varuNe paliyamahAvaJcadevANaM // 937 // bhaga0" tathA-sthiteralpatve'pyamISAmAjJaizvaryaM bhavenmahat / loke'lpavibhavatve'pi, nRpAdhikAriNAmiva // 938 // uktA dazAdhipatayaH, saudharmazAnayoyataH / sUtre tatra surendrau dvau, lokapAlAstathA'STa ca // 939 // tathAhuH-" sohammIsANesu NaM bhaMte ! kappesu kai devA AhevacaM jAva viharaMti ?, go0 ! dasa devA jAva viharaMti" ityAdi bhagavatIsUtre / evamIzAnadevendraH, sAmAnikAdibhirvRtaH / vimAnAvAsalakSANAmihASTAviMzataH prabhuH // 940 // uttarArddhalokanetA. kAntyA vidyotayan dizaH / asaMkhyadevIdevAnAmIzAnasvargavAsinAm // 941 // AdhipatyamanubhavatyudAttapuNyavaibhavaH / pratApanistulaH zUlapANivRSabhavAhanaH // 942 // tribhirvizeSakaM // aho mAhAtmyamasyocairyatsaudharmezvaro'pi hi / / AdRtaH pAcamabhyetu, kSamate na tvanAdRtaH // 943 // pahelA be lokapAlanuM ! papama nyUna be palyopamanuM AyuSya hoya che, dhanada lokapAlanuM 2 palyopamanuM AyuSya hoya che ane varuNa lokapAlanuM AyuSya popama bhAga cakta be palyopamanuM hoya che. ItyAdi bhagavatI sUtramAM kahyuM che. 937. - jema rAjAnA adhikArI alpa vaibhavavALA hovA chatAM paNa viziSTa sattAvALA hoya che, tema AyuSya alpa hovA chatAM paNa A lokapAlanuM Azvarya (sattA) mATe hoya che. 938. tethI ja sUtramAM saudharmedra ane IzAnendra devalokanA daza adhipatie kahelA che, temAM be Idra (saudharmena-IzAnendra) ane (tenA cAra-cAra) ATha lokapAlo samajavAnA. A pramANe 2 + 8 = 10 thAya che. 939 zrI bhagavatI sUtramAM kahyuM che ke - "he bhadaMta ! saudharma ane IzAna devalokamAM keTalA devatAo adhipatipaNuM karatAM yAvat vihare che? he gautama! daza devatAo (adhipatipaNuM bhogave che.) yAvat vihare che." A pramANe sAmAnika devatAothI parivarelA, aThThAvIsa lAkha vimAnanA adhipati, uttarArdhalokanA svAmI, potAnI kAMtithI dizAone prakAzita karanArA, viziSTa puNyazALI kSe-u. 49
Page #447
--------------------------------------------------------------------------
________________ 386 kSetraka-saga 26 evamAlApasaMlApau, katrta saMmukhamIkSitum / anena saha saudharmAdhIzo'nIzo hyanAdRtaH // 944 // IzAnendrastu saudharmAdhipaterantikaM sukham / yAtIkSate jalpati ca, nAsyAnujJAmapekSate // 945 // evamutpanneSu nAnAkAryeSu ca parasparam / saMbhUya goSThImapyeto, kurvAte prazrayAzrayau // 946 // gacchetkadAcidIzAnanAtho'pi prathamAntikam / saudharmendro'pyanujJApya, yAyAdetasya sannidhau // 947 // bho dakSiNArddhalokendra : saudharmendra ! hitAvaham / kAryametaditi girA, vadedIzAnanAyakaH // 948 // uttarArddhalokanetarbho IzAnasurezvara ! / satyamityAdikRtyaughAnubhau vimRzato mithaH // 949 // tathAhuH-'prabhU NaM bhaMte ! sake devide devarAyA IsANassa deviMdassa devaraNo pratApathI jenI tulanA na thaI zake evA, zUla nAmanA zastrane hAthamAM dhAraNa karanArA, vRSabha vAhanavALA, evA IzAnendra izAna svagamAM rahenArA asaMkhya deva-devIonAM svAmIpaNAne anubhave che. 940-942. aho ! IzAnendranuM mAhAbhya eTaluM vizeSa che, ke svayaM saudharmedra paNa IzAnendranI IrachAthI ja (temanI anujJA hoya te ja temanI) najIka jaI zake- anyathA na jaI zake. e ja pramANe emanI sAthe vAtacIta karavI. sAme jovuM, vigere badhI pravRttio paNa IzAnendranI IcchA vinA saudharmendra karI zake nahIM. 943-944. - jyAre izAne to sIdharmendranI pAse anujJAnI apekSA vinA sukhapUrvaka jAya che, bele che, ane jue che. 945. e pramANe judA-judA prakAranA kArya prasaMge banne Idro paraspara bhegA thaIne Adara - vinayane pAmelA evA teo paraspara vAtacItAdi goSThI kare che. 846. kayAreka IzAnendra, saudharmendra pAse jAya che ane kayAreka saudharmendra IzAnedrane jaNAvIne temanI pAse jAya che. 947. IzAne, saudharmendra sAthe vAta kare tyAre kahe ke - he dakSiNAI lake! saudharmedra! A kArya hitakArI che-e pramANe vAta kare che. 948. tyAre saudharmedra javAba Ape, he uttarArdha le kendra! izAnendra ! tamArI vAta sAcI che-e pramANe kahIne paraspara kAryanI vicAraNA kare che. 949 zrI bhagavatI satranA trIjA zatakanA pahelA uddezAmAM kahyuM che ke - "he bhadaMta!
Page #448
--------------------------------------------------------------------------
________________ 387, be indranAM jhagaDAmAM sanaskumAra dvArA samAdhAna aMtithe pAunbhavittae ?, haMtA pabhU!' ityAdi bhagavatIsUtre 3, 1 / sAdhAraNavimAnAdihetorjAtvenayodvayoH / utpadyate vivAdo'pi, mitho nirarAjayoH // 950 // AdhmAtatAmravatkrodhAttAmrAnanavilocanau / kalpAntavahnitapanAvivAzakya nirIkSaNau // 951 // caNDarUpau tadA caito, ko'nyo vaktamapIzvaraH ? / yotra yuktamayuktaM vA, nirNIya zamayetkalim // 952 // tataH kSaNAntarAdIpacchAntau vicintya cetasA / sanaramA revendra, smatatAjumAvaja | zarU | so'pi tAbhyAM smaryamANo, vijJAyAvadhinA drutam / tatrAgatya nyAyyakAryamAjJApya zamayetkalim / / 954 // tataH sanatkumArendrabodhitau tyaktavigrahau / tadAjJAM bibhrato maulau, tau mithaH prItamAnasau // 955 // tathAhuH-'avi Na bhaMte ! sakkIsANANaM deviMdANaM devarAINaM vivAdA samuppajjati, ? haMtA atthItyAdi' bhagavatIsUtre 3, 1 / devAnA Indra, denA rAjA, zaka mahArAjA IzAnendra pAse jaI zake ke kema? gatama! hA, jaI zake ItyAdi. - sAdharaNa vimAnonA kAraNe A banne Indra vacce keIka vAra vivAda paNa utpanna thAya che. 950. dhamAvelA tAMbAnI jema krodhathI lAlacoLa mukha ane AMkhovALA ka9pAMta kALanA agninI jema, jenI sAme joI paNa na zakAya evA pracaMDarUpavALA, A bane devendrone kahevAne keNa samartha bane ke - je cogya-ayogya nirNaya karIne jhaghaDAne zamAve ! tyArabAda kSaNavAra pachI kaMIka zAMta thaelA evA te banne Idro manathI vicArIne sanakumAranuM smaraNa kare che...951-953. banevaDe yAda karAelA evA te (sanakumAra Idra) paNa avadhijJAnathI jANIne tyAM AvIne yogya kAryanI AjJA karI jhaghaDAne zamAve che. 54, sanaskumAreDhuM samajAvelA evA te bane Idro jhaghaDo choDIne khuza thaIne paraspara bane sanakumAredranI AjJAne svIkAre che. 55. zrI bhagavatI sUtrane trIjA zatakanA pahelA uddezAmAM kahyuM ke - "he prabhu! devonA rAjA, devonA Indra evA zaka ane IzAnendrane vivAda utpanna thAya che? gautama! hA, thAya che... ItyAdi...
Page #449
--------------------------------------------------------------------------
________________ 388 kSetraleAka-sa 26 kadAcicca tathA kruddhau yuddhasajjau parasparam / sAmAniATTo levA, samayopi saMmatAH // 116 // arhaddaMSTrAkSAlanAmbusekAttau gatamatsarau / nirmAya nirmAyatayA bodhayanti nayasthitim // 957 // pazyatAtitamAM rAgadveSayordurvilaGghatAm / caDhetAmyAM vittayete, tAdazAvIzvau / 8 / evamIzAnadevendro 'nubhavannapi vaibhavam / arhantamaddha ca, cittAnna tyajati kSaNam / / 959 / / uttarArddha jinendrANAM kalyANakeSu paJcasu / jaropresarIsUya, saddosAnuM mahotsavAr // 160 || jinendrapAdAn bhajate, bharataikhatAdiSu / nandIzvare ca pratyabdaM karotyaSTAhikotsavAn // 961 / / asakRccAhatAM bhAvapUjAmapi karoti saH / aSTottaraM naTanaTIzataM vikRtya narttayan // 962 // kAIkavAra krodhamAM AvIne paraspara yuddha karavA taiyAra thAya che tyAre bannene samata (mAnya ) evA sAmAnika devatAe arihaMtanI dADhAnA prakSAlanuM pANI chAMTIne zAMta karIne saraLatApUrvaka nyAya samajAve che. 956-57. juA-jue rAga-dveSa keTalA dulaya che, ke je, rAgadveSavaDe AvA mahAna indro paNa viDaMbanA pAme che. 958. A pramANe IzAnendra vaibhavane anubhavatA chatAM paNa zrI ahi ta paramAtmA ane zrI arihaMtanA dharmAMne cittathI kSaNavAra paNa cheADatA nathI... 959. uttarA lAkanA zrI jinezvara bhagavaMtAnA pAMce kalyANakAmAM agresara banIne utsAhapUrvaka mahAtsava kare che. 960. bharata ane aravata AdimAM zrI jinezvarAnI sevA kare che ane daravarSe naMdIvaradvIpamAM aTThAi maheAtsava kare che. 961. ane ekasAATha (108 ) naTa-naTIene vikIne nAcapUrvaka vAra vAra ahiMtAnI bhAvapUjA paNa kare che. 962.
Page #450
--------------------------------------------------------------------------
________________ 389 sarganI pUrNAhuti devaparSatsamakSaM ca, camatkArAtirekataH / prazaMsati narasyApi, dharmadAAdikaM guNam // 963 // ArAdhyAnekadhA dharma, samyaktvAdyevamuttamam / samApyAyuH sAtirekaM sAgaropamayodvayam // 964 // itazcyutvezAnarAjo, mahAvidehabhRmiSu / utpadya prAptacAritro, bhAvI muktivadhUdhavaH // 965 // itthaM mayA pRthusukhau prathamadvitIyau, svargAvanagalazubhAcaraNAdhigamyau / sAdhIzvarau zrutavatAM vacanAnusArAdhyAvarNito vimavazAsitu iLa ( ruvA ) | 1ddadda . vizvAzcaryadakIrttikIrtivijayazrIvAcakeMdrAMtiSadrAjazrItanayo'taniSTa vinayaH zrItejapAlAtmajaH / kAvyaM yatkila tatra nizcitajagattatvapradIpopame, / SaDviMzo madhuraH samAptimagamatsargoM nisargojjvalaH // 967 // iti zrIlokaprakAze SaDaviMzaH sargaH samAptaH // graM. 1084 // Fe (daDhatApUrvaka dharma ArAdhI rahelA dharmAtmAne joIne) tenA camatkAranA atirekathI devanI parSadA samakSa manuSyanA paNa dharmanI, daDhatA Adi guNonI prazaMsA kare che. 963. e pramANe IzAnendra uttama evA samyakatva Adi dharmanI aneka prakAre ArAdhanA karIne, sAdhika be sAgaropamanuM AyuSya pUrNa karIne, ahIMthI cyavane mahAvideha kSetramAM utpanna thaIne, cAritra svIkAra karIne mutivadhUnA pati thaze, arthAt mese jaze... 964-965. A pramANe vaibhavazALI devatAothI pUrNa, atyaMta sukhavALA, anargala zubha AcaraNathI prApya evA prathama ane dvitIya svarganuM tathA tenA IndronuM varNana jJAnIonA vacanAnusAra meM karyuM che. 966. vizvane Azcarya karanArI kIrtivALA, evA upAdhyAya zrI kIrtivijayajI gaNivaranA ziSya, mAtA rAja zrI ane pitA tejapAlanA putra evA vinayavijayajI eTale ke meM, nizcita evA jagatanA ta mATe pradIpa samAna je kAvya (lakaprakAza kAvya) temAM svAbhAvika, ujajavala ane madhura e chavIzame sarga samApta karyo 967.
Page #451
--------------------------------------------------------------------------
________________ // atha saptaviMzatitamaH sargaH prArabhyate // saudharmezAnanAmAnAvuktau svargoM sabhartRko / svarUpamucyate kiMcittatIyaturyayoratha // 1 // saudharmezAnanAkAbhyAM, dUramUrdhva vyavasthitau / yojanAnAmasaMkhyeyakoTAkoTivyatikrame // 2 // sanatkumAramAhendrau, svargoM nisargasundarau / saudharmazAnavadimAvapyekavalayasthitau // 3 // saMsthAnamarddhacandrAbhaM. pratyekamanayobhavet / / ubhau punaH samuditI, pUrNacandrAkRtI matau // 4 // tatrApi saudharmasyocaM, samapakSaM samAnadik / sanatkumAra IzAna-syo mAhendra eva ca // 5 // pratarA dvAdaza prAgvad , dvayoH saMgatayoriha / pratiprataramekaikaM, bhavedvimAnamindrakam // 6 // saga-27 saudharma ane IzAna devalokanuM tathA temanA IndranuM varNana karyuM. ane have trIjAcothA devalokanuM kaMIka svarUpa kahIe chIe. 1. saudharma ane izAna devalokathI upara atyaMta dUra, asaMkhya koTAkeTi ejana (upara) gayA bAda kudaratI rIte suMdara evA sanakumAra ane mahendra devaloka-saudharma ane IzAna devalokanI jema eka goLAkAre rahelA che. 2-3. bane devalokanuM saMsthAna ardha caMdrAkAre che ane bannenuM saMsthAna meLavatAM pUyA42 thAya che. 4. temAM paNa saudharmanI barAbara upara samAna dizAmAM sanaskumAra devaka che ane IzAnanI upara mahendra devaloka che. 5. bane devalokanA bAra pratara che ane dareka prataramAM Indraka vimAna hoya che.
Page #452
--------------------------------------------------------------------------
________________ 391 Inaka vimAna vaiDUrya 1 rucakaM 2 caiva, rucikaM 3 ca tataH param / / aGka 4 ca sphaTikaM 5 caiva, tapanIyAkhya 6 meva ca // 7 // megha 7 madhyaM ca 8 hAridraM 9, nalinaM 10 lohitAkSakam 11 / vajraM 12 ceti pratareSu, dvAdazasvindrakAH kramAt // 8 // catasraH paGkayo dikSu, pratiprataramindrakAt / / antareSu binA prAcI, prAgvatpuSpAvakIrNakAH // 9 // prakonapaJcAzadaSTasaptaSaTpaJcakAdhikA / catustridvathekAdhikA ca, catvAriMzattataH paraM // 10 // catvAriMzadathaikonacatvAriMzadvimAnakAH / aSTAtriMzatpratipati, pratareSu kramAdiha // 11 // prathamapratare saptadaza vyatrA vimAnakAH / pratipati catuSkoNA, vRttAH SoDaza SoDaza // 12 // sarve pativimAnAca, SaNNavatyadhikaM zatam / dvitIyapratare traidhA, api SoDaza SoDaza // 13 // sarve ca te saMkalitA, dvinavatyadhikaM zatam / tArtIyIke pratipadbhi, vRttAH paJcadazoditAH // 14 // 1. vaiDUya, 2. uya, 3. 2yi4, 4. ma 4, 5. 25Ti4, 6. tapanIya, 7. megha, 8, madhya, 6. ridra, 10. nalina, 11. soDitAkSa, 12. 401-2 nAmAnA 424 prata2mA bhazaH 12 -24 vimAna che. 6-8. dareka Indraka vimAnathI cAre dizAmAM vimAnanI eka-eka zreNi che. ane tenA AMtarAmAM pUrva dizA sivAyanI dizAmAM pupAvakIrNaka vimAno che. 9. 424 prata2mA mazaH (1) 48, (2) 48, (3) 47, (4) 46, (5) 45, (6) 44, (7) 43, (8) 42, (8) 41, (10) 40, (11) 38, (12) 38, vimaan| cha. 10-11. prathama prataramAM dareka paMktimAM trikeNAkAranA 17 vimAno che ane ga LAkAra tathA cerasa 16-16 vimAne che. cAre paMktinA kula vimAne ekase cha-- (1966) che. bIjA prataramAM dareka AkAranA vimAnonI saMkhyA 16-16 nI che. ane cAre paMktinA kula vimAno eka se bANuM-(192) thAya che. trIjA prataramAM dareka paMktimAM goLa vimAna 15 che. ane trikeNu tathA cerasa 16-16 che. kula (cAre paMkti nA )
Page #453
--------------------------------------------------------------------------
________________ 32 kSetraleka-sarga 27 SoDaza tricatuSkoNAH, sarve'STAzItiyuk zatam / tu ghaNA voza, vaidhA vaccazArivAH | | zataM caturazItyADhya, paJcame pratare punaH / zaidhA zapa padmaza, sarvazIya izatam | 26 | pajhajha paDhaza, pache vitaraka | vRttAzcaturdazevaM ca, SaTsaptatiyutaM zatam // 17 // saptame pratare vyasrAH, proktAH paJcadazottamaiH / vRttA. vArtha, turtaza vAdraza ! 28 . dvisaptatyA samadhikaM, zataM sarve'STame punaH / caturdazaiva tredhApi, sarve'STaSaSThiyuk zatam // 19 // navame tricatuSkoNAMzcaturdaza caturdaza / vRttAstrayodazavaM ca, catuHSaSTiyutaM zatam / / 20 / / kADhatazALe , vaidhA ri trayoza ! SaSTayAdhikaM zataM sarve, dazame pratare punaH // 21 // eka se accAsI (188) vimAno che. ane cothA prataramAM trikeNa vimAno 16 che. ane bIjA 15-15 che eTale kula ekasa ceryAsI (184) vimAne che. 12-15. pAMcamA prataramAM traNe AkAranA vimAno 15-1pa che ane cAre zreNinA maLIne kula eka se eMzI (180) vimAne che. 16. chaThThA prataramAM trikeNa ane carasa vimAne 15-15 che ane goLa vimAne 14 che. kula cAra zreNinA eka chotera (176) vimAno che. 17. sAtamA prataramAM trikoNa vimAna 15 che, goLa ane corasa vimAna 14-14 che ane cAre zreNinA kula vimAno ekaso bahotera (172) che. AThamAM prataramAM traNe prakAranA vimAna 14-14 che ane cAre zreNinA kula vimAne ekase aDasaTha (168) che. 18-19. navamA prataramAM trikoNa ane corasa vimAne 14-14 che ane goLa vimAne 13 che ane cAre zreNinA kula ekase cesaTha (164) che. 20. dazamA prataramAM trikeNa vimAne 14 che ane goLa ane carasa vimAne. 13-13 che. cAre zreNinA kula vimAne ekaso sAITha (160) che. 21
Page #454
--------------------------------------------------------------------------
________________ 383 trIjA cothA devalokanAM dareka pratare vimAnanI saMkhyA ekAdaze vidhApyete, trayodaza trayodaza / sarve punaH saMkalitAH, SaTpaJcAzadyutaM zatam // 22 // dvAdaze tricatuSkoNAstrayodaza trayodaza / vRttAzca dvAdazaivaM ca, dvipazcAzaM zataM same // 23 // evaM ca panivRttAnAM, sAzItiriha SaTzatI / pativyasrANAM ca sapta, zatAni dvAdazopari // 24 / / syAtpaticaturasrANAM, saSaNNavatiSaTzati / dvAdazAnAmindrakANAM, kSepe'tra sarvasaMkhyayA // 25 // pAGkteyAni vimAnAni, syuH zatAnyekaviMzatiH / bhavantyanyAni puSpAvakIrNAni tAni saMkhyayA // 26 // sahasrAH sptnvtilkssaannyekonviNshtiH| zatAni nava sarvAgrAdvimAnalakSaviMzatiH // 27 / / tatra dvArA strakSA, sanamAravA | lakSANyaSTa vimAnAnAM, mAhendrAdhIzvarasya ca // 28 // agyAramA prataramAM traNa prakAranA vimAne 13-13 che ane cAre zreNinA eka chapana (156) vimAne che. 22. bAramA prataramAM trikoNa ane corasa vimAne 13-13 che, goLa vimAne 12 che ane cAra zreNinA kula vimAne ekaso bAvana (152) che. 23. - A pramANe bAre pratironA maLIne paMktimAM rahelA geLa vimAno chase eMzI (680) che. trikoNa vimAnonI saMkhyA sAta bAra (712) che. ane corasa vimAnanI saMkhyA chase cha- (696) che. A saMkhyAmAM IdrakavimAne 12 umeravAthI badhA vimAnonI kula saMkhyA ekavIsaso (21,00) thAya che. 24-25. e sivAya bIjA vimAne puSpAvakIrNa hoya che, jenI saMkhyA egaNIza lAkha sattANuhajAra navaso hoya che, (19,97,900) ane temAM 2100 (zreNinA vimAnanI saMkhyA) umeravAthI vIsa lAkha (20,00,000) vimAnonI saMkhyA thAya che. 26-27. temAM bAra lAkha vimAna sanakumAra IndranA che ane ATha lAkha vimAne mAhendrAdhipatinA che. 28. kSe-u. 50,
Page #455
--------------------------------------------------------------------------
________________ 34 kSetraloka-sarga 27 sanatkumAramAhendrasurendrayoH pRthak pRthak / saudharmezAnavadvattAdiSu svAmitvamuhyatAm // 29 // saMkhyA sanatkumAre'tha, vRttAnAM pativartinAm / dvAviMzatyadhikA paJcazatI prAcyanirUpitA // 30 // trionAM sarvasaMthA, vizvAse zatatram | catuSkoNAnAM tathASTacatvAriMzaM zatatrayam // 31 // SaDviMzA dvAdazazatI, pAGkteyAnAM bhavediha / lakSANyekAdazaivASTanavatizca sahasrakAH // 32 // sacatuHsaptatiH saptazatI puSpAvakIrNakAH / evaM dvAdaza lakSANi. tRtIyasya surezituH // 33 // turye vRttavimAnAnAM, saptatyA'bhyadhikaM zatam / SaTpazcAzatsamadhikaM, trikoNAnAM zatatrayam // 34 // catuSkoNAnAM tathASTacatvAriMzaM zatatrayam / zatAnyaSTa catuHsaptatyADhyAni sarvasaMkhyayA // 35 // sapta lakSANyatha navanavatizca sahasrakAH / SaDviMzaM ca zataM puSpAvakIrNA iha nizcitAH // 36 / / sanakumAra ane mahendra devalokanAM IndranuM saudharma ane izAnanI jema goLa-cerasa ane trikoNa vimAnane viSe svAmitva alaga-alaga samajavuM. ra9. temAM sanakumAra devalokanA paMktigata geLa vimAnonI saMkhyA pUrva purUSoe pAMcaso bAvIza (22) nI, trikoNanI saMkhyA traNase chapana (356) ane catuSkoNanI saMkhyA traNase aDatAlIza (348)nI kahelI che. 30-31. sanakumAra devakanA paMktigata kula vimAnonI saMkhyA bArasone chavvIza (1,226) che ane puSpAvakIrNaka vimAnanI saMkhyA agyAra lAkha aThANuM hajAra sAtaso cumetera (11,98,774) ane badhA vimAnanI kula saMkhyA bAra lAkha (12,00,000)nI che. 32-33. mAhendra devalokamAM paMktigata vimAnamAMthI goLa vimAne ekaso sittera (170) che. trikoNAkAra vimAno traNaso chappana (356) che. catuSkoNa vimAne traNase aDatAlIza (348) che ane paMktigata kula vimAno ATha-cummara (874) che. AmAM puSpAvakIrNaka vimAna sAta lAkha navvANuM hajAra ekasone chavIza (7,9,126) che.
Page #456
--------------------------------------------------------------------------
________________ vimAnanI vizeSa vigata 395 eSAM yoge'STalakSANi, mAhendrasya surezituH / vimAnAnIzitavyAni, bhAvyAni bhavyadhIghanaiH // 37 // amI vimAnAH sarve'pi, ghanavAtapratiSThitAH / zyAma vinA caturvarNA, maNiratnavinirmitAH // 38 // ghanavAto'tinicito, nizcalo vAtasaMcayaH / / jagatsvAbhAvyatastatra, vimAnAH zazvadAsthitAH // 39 // SaDviMzatiH zatAnyeSu, pRthvIpiNDo nirUpitaH / zatAni SaD yojanAnAM, prAsAdAH syurihocchitAH // 40 // saudharmazAnaniSThAnoM, vimAnAnAmapekSayA / atyutkRSTavarNagandharasasparzA amI matAH // 41 // saudharmazAnavaccheSaM, svarUpaM bhAvyatAmiha / viSkambhAyAmaparidhimAnaM tu prAk pradarzitam // 42 // arthateSu vimAneSu, pUrvapuNyAnusArataH / 3wAnta surAtatra, rItaratuM prANa prazcita karU che A pramANe mahendra devalokanA rAjya bhagavaTAnAM kula vimAna ATha lAkha (8,00,000) bhavya buddhivALA jIvoe samajavA. 34-37. A badhA vimAne ghanavAta upara rahelA che. maNiratnathI nirmita che ane zyAmavarNa sivAyanA bIjA cAra varNavALA che. 38, A ghanavAta atidata, ane nizcala vAyuno samUha che. jagatanA svabhAvathI ja A vimAne tyAM haMmeza mATe rahelA che. 39 A vimAnomAM chavvIsa (2600) janane pRthvIpiMDa kahelo che ane tenA upara chaso (100) jana UMcA prAsAdA (vimAne) hoya che. 40. saudharma ane IzAna devalokanA vimAnonI apekSAe A vimAnanA vaNa-gaMdharasa-sparza ati utkRSTa hoya che. 41. A bane devalokanA vimAnonuM bAkInuM svarUpa saudharma ane IzAna devalokanA vimAnanI jema samajavuM ane laMbAI, pahoLAI ane paridhi pahelA kahelI che. 42. A vimAnanI aMdara pUrva puNyAnusAre devatAo utpanna thAya che. ane e utpattinI rIti pahelA kahelI che. 43.
Page #457
--------------------------------------------------------------------------
________________ 39 kSetralekasa 27 padmakesaravadgaurAste'tha sarvAGgabhUSaNAH / varAhacihnamukuTA:, sanatkumAranAkinaH // 44 // siMhacihnadhAricArukirITaramyamaulayaH / devA viziSTadyutayo, mAhendrasvargavAsinaH // 45 // jaghanyato'pi pAthodhidvitayasthitayaH surAH / sanatkumAre'thotkarSAt , saptasAgarajIvinaH // 46 // mAhendre tu jaghanyena, sAdhikAdhidvayAyuSaH / utkarSataH punaH sAtirekasaptArNavAyuSaH // 47 // gNa sAjasthAMza, rathane zrAvodazAH | svayotiyonA, cAra sthitinikaLe che 48 | prathamapratare tatrotkRSTA jalanidhidvayam / sthitiH pazcalavopetaM, dvitIyapratare punaH // 49 // sAmAjAdhi varkiMda sthitirANI . trimirbhAgaiH samadhikAstRtIye sAgarAstrayaH // 50 // caturthe pratare sASTabhAgaM vArAMnidhitrayam / paJcame saikabhAgaM ca, vArAMnidhicatuSTayam // 51 // sanatkumAranA deva gulAbI gauravarNavALA tathA sarvAgabhUSaNavALA hoya che. temaja teonAM mukuTamAM varAhanuM cihna hoya che. 44. mAhendra devalokanA devatAo viziSTa tejavALA, ane mastaka upara siMhanA cihnavALA suMdara muguTane dhAraNa karanArA hoya che. 45. sanatakumAramAM devatAo jaghanyathI 2 sAgaropama ane utkRSTathI 7 sAgaropamanA AyuSyavALA hoya che. 46. mahendra devalokanA devatAo jaghanyathI kaMIka adhika 2 sAgaropama ane utkRSTathI kaIka adhika sAta sAgaropama AyuSyavALA hoya che. 47. eka sAgaropamanA bAra aMza kalpavA ane A aMza bane (trIjA-cothA) devakanA dareka prataranA denA AyuSyanI gaNatrI mATe upayogI jANavA. 48. tyAM prathama prataranA devonI utkRSTa sthiti 2 sAgaropama ane 1 aMzanI hoya che bIjA prataranA devonI utkRSTa sthiti be sAgaropama ane 13 aMzanI hoya che. triIjA prataramAM devonI utkRSTa sthiti traNa sAgaropama ane vara aMza hoya che. 49-50. cothA prataranA devenuM AyuSya 3 sAgaropama ane aMza che. pAMcamA prataranA devanuM AyuSya 4 sAgarepama ane dhara aMza che. 51.
Page #458
--------------------------------------------------------------------------
________________ dareka pratare AyuSya 397 SaDbhAgAbhyadhikaM SaSThe, tadeva saptame punaH / / nyUnamekena bhAgena, sAgaropamapaJcakam // 52 // etadeva caturbhAgAbhyadhikaM pratare'STame / navame nababhAgADhyametatpayodhipaJcakam // 53 // sAdhikA dazame dvAbhyAM, bhAgAbhyAM SaT payodhayaH / ekAdaze'pyeta eva, sAdhikAH saptabhilavaiH // 54 // pratare dvAdaze cAtra, devAnAM paramA sthitiH / arNavAH sapta sarvatra, jaghanyA tvambudhidvayam // 55 // sanatkumAre nirdiSTA, yeyaM jyeSThetarA sthitiH / mAhendra'pi saiva kiMtu, jJeyA sarvatra sAdhikA // 56 // atrApi sAtirekatvaM, sAmAnyoktamapi zrute / patyopamasyAsaMkhyeyabhAgeneti vibhAvyatAm // 57 // dehocatvaM surANAM syAdiha sthityanusArataH / dvisAgarAyuSastatra, saptahastoccabhUghanAH // 58 // chaThThA prataranA devenuM AyuSya 4 sAgaropama ane 1 aMza che. sAtamA prataranA devenuM AyuSya 4 sAgaropama ane aMza che. pa2. AThamA prataranAM devonuM AyuSya 5 sAgaropama ane 1 aMza che. navamA prataranA devenuM AyuSya 5 sAgaropama ane aMza che. pa3. dezamAM prataranA devanuM AyuSya 6 sAgaropama ane 14 aMza che. agyAramAM prataramAM devanuM AyuSya 6 sAgaropama ane aMza che. 54. bAramA prataranA devonuM utkRSTa AyuSya 7 sAgaropama che. jaghanya to sarva prataramAM 2 sAgaropama samajavuM. pa5. sanatakumAra devalokanA bAre prataranA devonI je jaghanya ane utkRSTa sthiti kahI che, tethI kaMIka adhika mahendra devalokanAM dareka prataranA devenI (jaghanya - utkRSTa sthiti) samajavI. pa6. - ahiM kaMIka adhika ema sAmAnyathI AgamamAM kahyuM che, te palyopamano asaMkhyAtamo bhAga samaja. 17. ahIMnA devatAonI UMcAI AyuSyane anusAre hoya che. be sAgaropamanA AyuSyavALA devatAonI UMcAI sAta hAthanI hoya che. traNa sAgaropamanA AyuSyavALA
Page #459
--------------------------------------------------------------------------
________________ 398 kSetraleAka-sa 27 / 1 / tripAthodhajIvinAM tu, karAH SaT tanutuGgatA / iSThAvimahamya, cavAoDaMgA: jaya yo bhAgAH karAH SaT ca, caturjaladhijIvinAm / dvau bhAgau SaT karAstuGgo, dehaH paJcArNavAyuSAm // 60 // eko bhAgaH SaT karAva, parasAgaropamAyuSAm / saptAbdhisthitayaH pUrNaSaTkarottuGgavigrahAH // 61 // te cocchvasanti mAsenArNavadvayAyuSastataH / sthApakSavRddhi zrvAsAntare sALavAvadha // dUra // dvAbhyAM tribhizcatuHpaJcaSaTsaptabhiH sahasrakaiH / sthiterapekSayA'bdAnAmAhArayanti pUrvavat // 63 // yathoktasAgarebhyaztha, hInAdhikAyuSAM punaH / bAhAro Asa,hAvi--mAne dInadhi mavet // 64 // kAmabhogAbhilASe tu, saudharmasvargavAsinIH / palyopamAdhikadazapalyopamAntajIvinIH // 65 // devatAonI UMcAI 6 hAtha haiM aMza heAya che. 58-59. ane cAra sAgarApamanA AyuSyavALA devAnI uMcAI 6 hAthanI hoya che. ane pAMca sAgaropamanA AyuSyavALA devAnI UMcAI 6 hAthanI heAya che. 60. cha sAgaropamanA AyuSyavALA daivenI UMcAI 61 hAthanI hAya che. sAta sAgaropamanA AyuSyavALA devAnI UMcAi 6 hAthanI hoya che. 61. e sAgaropamanA AyuSyavALA devA mahinAmAM eka vAra zvAsa le che. eka sAgaropame paMdara divasanI vRddhi karatAM sAta sAgaropamanA AyuSyavALA devatAe 3 mahinA ane paMdara divase zvAsa le che. 62. AyuSyanI sthiti mujaba kramaza: be, traNa, cAra, pAMca, cha, sAta hajAra varSoMnA AMtare AhAra le che. 63. kahelA sAgarApamathI ochAvattA AyuSyavALA devAnA AhAra zvAseAzvAsa ane deha pramANa ochu - vattu hAya che. 64. kAma bhAganAM abhilASa vakhate te deva kAmarUpI agnine mATe IMdhana samAna evA cittavaDe saudharma svargamAM rahenArI eka paLye pamathI adhika ane daza pApamanI
Page #460
--------------------------------------------------------------------------
________________ trIjA cethA devalokanI viSaya kIDA 399 prAcyapuNyAnusAreNa, labdhAdhikAdhika sthitIH / smaranti cetasA devIH, svArhAH kAmAnaledhasA // 66 // tatastA api jAnanti, sadyo'GgasphuraNAdibhiH / musi drArAtacaturAzayAra che 67 | tatazcAdbhutazaGgAranepathyasuSamAJcitAH / upAyAnti tadabhyaNe, bhattagRhamivAGganAH // 68 // tatastA vinivezyete, kroDasiMhAsanAdiSu / anokhaparamAhiza, paravatA stana muda: . cumvanto'dharabimbAdau, spRzanto jaghanAdiSu / evaM saMsparzamAtreNa, tRpyanti suratairiva // 70 // devyo'pi tAH sparzabhogaistathA divyaprabhAvataH / zarIrAntaHpariNataistRpyanti zukrapudgalaiH // 71 // evaM paJcAkSaviSayAsvAdAlAdai nirantaram / jAnantyete gatamapi, kAlaM naikanimeSavat // 72 // aMdaranI sthiti dharAvanArI, pUrvanA puNyAnusAre adhika - adhika AyuSyavALI, potAne yogya hoya tevI devIone yAda kare che. 65-66. tyArabAda catura AzayavALI te devIo paNa tarata ja potAnA aMganA skUraNAdi dvArA potAnA priyanI ratecchAne samajI jAya che. 67. tyArabAda addabhuta aMgAra, ane vastrAdinI sajAvaTa vagere zebhAothI alaMkRta evI te devIo, gRhiNa-strI potAnA patinA gRhe jAya tema, te devenI pAse jAya che. 68. tyArapachI te deve paNa te devAMganAo - apsarAone pitAnA khoLArUpI siMhAsana upara besADIne bhujAthI gADha AliMgana karIne vAraMvAra teonA stanone dabAve che, ene cuMbana kare che, jaghanAdi pradezomAM sparza kare che. ema sparzamAtrathI maithuna kIDAnI jema tRpta thaI jAya che. 69-70 te devIo paNa divya prabhAvanA kAraNe sparza bhogathI (sparza mAtrathI paNa) zarIranI aMdara pariNata thayelA zukra pudgalathI tRpta thaI jAya che. 71. A pramANe te devo niraMtara pAMca IndriyonA viSaya sukhanA rasAsvAdanA AhalAda dvArA eka AMkhanA palakArAnI jema gayelA kALane jANatA nathI. 72.
Page #461
--------------------------------------------------------------------------
________________ 400 kSetraleka-sarga 27 jJAnenAvadhinA tvete, dvitIyAM zarkarAprabhAm / pazyantyadhastalaM yAvatpadmalezyAH svabhAvataH // 73 // garbhajau naratiyazcau, saMkhyeyasthitizAlinI / utpadyate ihate'pi, cyutvA yAntyetayordvayoH // 74 // ekasAmayikI prAgvatsaMkhyotpattivinAzayoH / ekasAmayikaM jJeyaM, jaghanyaM cAntaraM tayoH // 75 // purA muvairAlyA, zamiza drinA mAta ! nava dvAdaza ca jyeSThAntaraM syAdanayordivoH / / 76 // sanatkumAramAhendrasvargayoramRtAzinAm / uktaM svarUpamanayoH, svAminostadathocyate // 77 // pratare dvAdaze tatra, sanatkumAratAviSe / dharmaghoghA, gAbhyAdghivartanAra 78 | madhye sanatkumArAvataMsakaH pUrvavadbhavet / tatropapAtazayyAyAmupapAtasabhAspRzi // 79 // A devalokanA de avadhijJAnavaDe bIjI zarkarA prabhA pRthvI sudhI nIce joI zake che ane temanI svabhAvathI ja palezyA hoya che. 73. saMkhyAta varSanA AyuSyavALA garbhaja manuSya ane tiryaMce ahiM utpanna thAya che ane A deve yuvIne garbhaja manuSya ane tiryaMcamAM jAya che. 74. A devalokamAM devonI eka ja samayamAM utpatti ane cyavananI saMkhyA saudharma devakanI jema samajI levI. utpatti ane cyavananuM AMtara jaghanyathI bane devalokamAM eka samayanuM hoya che. 75. jyAre utkRSTa AMtara sanakumAra devalokamAM 9 divasa ne 20 muhUrvanuM che. ane mAhendra devalokamAM 12 divasa ne 10 muhUnuM che. 76. sanakumAra ane mahendra devalokanAM devanuM svarUpa kahyuM have temanA InadrAnuM svarUpa kahevAya che. 77. sanakumAra devalokanAM bAramA prataramAM saudharma devalokanI jema pUrva Adi cAra dizAomAM azokAvataMsaka Adi vimAne che. 78. madhyamAM saudharmAvalaMsaka vimAnanI jema sanaskumArAvataMsaka vimAna che. tyAM upa pAta sabhAmAM rahelI upapAta zayyAmAM pUNyazALI evo viziSTa jIva sanakumAra Indra tarIke
Page #462
--------------------------------------------------------------------------
________________ sanakumAra Indrano parivAra 401 utpadyate khalu sanatkumArendratayA kRtI / kRtapuNyaH karotyuktarItyA'haMdarcanAdikam // 80 // tataH siMhAsanAsInazcAruzaGgArabhAsuraH / sAmAnikaidvisaptatyA, sahasraiH parito vRtaH // 81 / / pazcapalyopamADhyArddhapazcamAmbhodhijIvibhiH / antaHparSagatairdevasahasrairaSTabhirvRtaH // 82 // catuHpalyAdhikasAIcatuHsAgarajIvibhiH / madhyaparSadgatairdevasahasrairdazabhirvRtaH // 83 // tripalyAbhyadhikAdhyarddhacaturaNavajIvibhiH / sahastraizca dvAdazabhirjuSTo bAhyasabhAsadAm / / 84 // trAyastriMzairmantribhizca, lokapAlaizca pUrvavat / AzritaH saptabhiH sainyaiH, sainyAdhipaizca saptabhiH // 85 // dvisaptatyA sahasrezca, pRthak pRthak caturdizam / sevitaH sajjakavacaiH, zastrogrerAtmarakSakaiH // 86 // vimAnAvAsalakSANAM, dvAdazAnAmadhIzvaraH / tadvAsinAM ca devAnAmasaMkhyAnAM mahaujasAm // 87 // utpanna thAya che ane prathama kahyuM te mujaba zrI arihaMta bhagavaMtanI pUjA vigere kare che. 70-80. tyA2mA matira M2 (72,000) sAmAni vatAmAthI parivaretA, saascAra sAgaropama ane pAMca palyopamanA AyuSyavALA ATha hajAra (8,000) aMtaparSadAna de, sADA cAra sAgaropama ane cAra palyopamanA AyuSyavALA daza hajAra (10,000) madhyama parSadAnA de, sADAcAra sAgaropama ane traNa palyopamanA AyuSyavALA bAhya parSadAnA bAra hajAra (12,000) devatAothI parivarelA, (temaja) saudharmendranI 2bha trAyaviMzI , bhatrIvA, pAva, sAta sainyo, sAta senaadhipatiothI Azrita thaelA, cAre dizAmAM bakhtara paherelA atyagra khullA zastrone dhAraNa 42naa2|, SAL 27sA mAtera 12 (72,000), mAMtara // 2 mAtmarakSa devatAmAthI (2kSAtA,) mA2 sApa ( 12,00,000) vimAnA te te vimAnAmA 1snArA asaMkhyAtA tejasvI devAnA adhipati, prakRSTa puNya vaibhavavALA, divyazakti-vyaktio kSe-8. 5
Page #463
--------------------------------------------------------------------------
________________ 402 sadaizvaryamanubhavatyudAttapuNyavaibhavaH / " divyazaktisaMprayukta paTunATakadattadRk // 88 // asya yAnavimAnaM ca bhavetsaumanasAbhidham / pheH saumanasAghyakSa, niyutadviveLe || 89 // nijavaikriyalabdhyA tu, devarUpairvikurvitaiH / jambUdvIpAMzcaturo'yaM, pUrNAn pUrayituM kSamaH // 90 // tiryak punarasaMkhyeyAn bharttu dvIpAmbudhIn kSamaH / saudharmezAnAdhirAjApekSayA kila bhUyasaH // 91 // bhogecchrustu sudharmAyAM, jinAsthyAzAtanAbhiyA / jambUdvIpasamaM sthAnaM, cakrAkRti vikurvayet // 92 // madhye ratnapIThikADha, prAsAdaM racayatyayam / ponanato, racandrodyAzritam // 13 // tatra siMhAsanaM ratnapIThikAyAM sRjatyasau / na zAnavajIvyAM, samogAmAvatastathA / / 14 / kSetraleAka-saga :27 dvArA raju thatA nATakane jovA mATe STi sthApita karanArA, evA zrI sanatkumArendra, zreSTha zRMgArane dhAraNa karI--siMhAsanArUDha banIne haMmezA cIrakALa sudhI aizva ne anubhave che. 81-88. mirjA / A (sanatsumArendra) ne bahAra javA mATenuM vimAna saumanasa nAme che. ane tene saumanasa nAmanA deva vive che. 89. A Indra mahArAjA peAtAnI vaikriya labdhithI khanAvelA rUpA vaDe cAra jammUdvIpane pUrNa bharavA sama che. ane te tin tA asaMkhyAtA dvIpa-samudrone bharavA mATe samarthya che. saudharma ane IzAnendranI apekSAe ahiM asaMkhyAtu mATuM jANavuM 90-91. bhAganI icchAvALA evA te indra sudharmasabhAmAM bhagavAnanA asthi AdinI AzAtanAnA bhayathI jammUdrIpa samAna cakrAkRti sthAna vidhruve che. 92. tenI madhyamAM ratna pIThikA yukta prAsAda race che. je prAsAda chase yeAjana UMcA ane ratnAnA caMdaravAthI yukta heAya che. 93. tyAM ratnapIThikA upara te siMhAsana banAve che para'tu saudhama ane izAnendranI mAphaka zayyA banAvatA nathI kAraNake temane sa`bhAga mathuna heAtuM ja nathI. (zkta zarIra sparza hAya che.) 94.
Page #464
--------------------------------------------------------------------------
________________ 403 uparanAM devanuM viSayasevana kevI rIte hoya ? sAmAnikAdikAzeSaparivArasamanvitaH / lajanIyaratAbhAvAttatropaityatha vAsavaH // 95 // saudharmasvargavAsinyastadyogyAstridazAGganAH / tatrAyAnti sahaitAbhirbhuGkte vaiSayikaM sukham / / 96 // mAhendrandrAdayo'pyevaM, devendrA acyutAvadhi / cakrAkRtisthAnakAdi, vikRtya bhuJjate sukham // 97 // tatra cakrAkRtisthAne, prAsAdAMstu sRjantyamI / svamvavimAnaprAsAdottuGgAn siMhAsanAzcitAn // 98 // evamaizvaryayukto'pi, virakta iva dhArmikaH / mahopakAriNaM prAjJa, iva dharmamavismaran // 99 // bahUnAM sAdhusAdhvInAM, jinadharmadRDhAtmanAm / zrAvakANAM zrAvikANAM, samyaktvAdivrataspRzAm // 100 // hitakAmaH sukhakAmo, niHzreyasAbhilASukaH / guNagrAhI guNavatoM, guNavAn guNipUjakaH // 101 / / sanatkumArAdhipatibhavyaH sulabhabodhikaH / mahAvideheSUtpadya, bhave bhAvini setsyati // 102 // lajjanIya kIDAno abhAva hovAthI sAmAnikAdi saMpUrNa parivArathI yukta Indra mahArAjA tyAM Ave che. ane saudharma svargamAM rahenArI sanaskumArendrane yogya evI apsarAo paNa tyAM Ave che. ane temanI sAthe viSayasukha bhegave che. 5-96. A pramANe mAhendra I-drathI laIne ayyatendra sudhInA badhA Idro cakrAkAra sthAna banAvIne sukha bhogave che. 97. - te cakAkRti sthAnanI aMdara pota-potAnA vimAnanA prAsAda karatAM paNa UMcA siMhAsanathI yukta prAsAdo banAve che. 98. A pramANe ezvarya yukta hovA chatAM paNa jema prAjJa puruSa pitAnA mahepakArIne bhUle nahIM tema, vairAgI dhArmikanI jema A sanakumAredra dharmane kadI bhUlatA nathI. jinadharmamAM draDha evA ghaNuM-ghaNuM sAdhu-sAvI ane samyaktvAdi vratone dhAraNa karanArA, zrAvaka-zrAvikAnA hitane IcchanArA, sukhane icchanArA, mekSAbhilASI, guNavAnanA guNa grahaNa karanArA pote guNavAna ane guNavAnanA guNane pUjanArA evA mokSagAmI, sulabhabodhi zrI sanaskumAredra AgAmI bhavamAM mahAvidehamAM utpana thaIne mokSamAM jaze. 99-102.
Page #465
--------------------------------------------------------------------------
________________ 404 kSetraka-saga 27 mAhendradevaloke'pi, pratare dvAdaze sthitAH / paJcAvataMsakA aGkAdaya IzAnanAkavat // 103 // madhyasthite'tha mAhendrAvataMsakavimAnake / utpadyotpAdazayyAyAM, prAgvatkRtajinArcanaH // 104 // siMhAsanasamAsInaH, pInazrI gyabhAsuraH / sAmAnikAnAM saptatyA, sahastraiH parito vRtaH // 105 // saptaSaTpaJcapalyADhyAM, sANivacatuSTayIm / yathAkramaM vikramADhyairdadhadbhiH sthitimAyuSaH // 106 // SaDbhirAntarapArSadairaSTAbhimadhyapArSadeH / / dazabhiH bAhyapArSadyaiH, sevyaH surasahasrakaiH // 107 // caturbhizca lokapAlaiH, saptabhiH sainyanAyakaiH / sainyaizca saptabhiH sevAcaturairanuzIlitaH // 108 // prAcyAdidikSu pratyekamuddaNDAyudhapANibhiH / / juSTaH sahasraiH saptatyA, nirjarairAtmarakSakaiH // 109 // jambUdvIpAn sAtirekAn, caturazca vikuvitaiH / / rUpairbha kSamastiyaMgasaMkhyadvIpavAridhIn // 110 // cethA Indrane adhikAra : mAhendra devalokamAM bAramA prataramAM IzAna devalokanI jema aMkAvataMsaka vigere pAMya vimaan| che. 103, temAM madhyamAM rahela mAhendrAvataMsaka vimAnanI aMdara utapAtazayyAmAM utpanna thaIne pUrvanI jema zrI jinezvaranI pUjA kare che. tyArabAda sIttera hajAra (70,000) parAkramI sAmAnika dethI parivarelA, sADAcAra sAgaropama + sAta paLe pamanI sthitivALA cha hajAra (6,000) atyaMtara pArSadha de, sADAcAra sAgara + cha patyanI sthitivALA 418 2 (8,000 ) madhya pApa hevo, sA. yA2 saa||2 + pAMya 56yanI sthitivALA daza hajAra (10,000) bAhya pArSada dethI yukta sevAmAM cAra lokapAle, sAta senApatio, sAta senAothI sevA karAvAtA, pUrvAdi cAreya dizAmAM tIkSaNadhAradAra-bhayAnaka zastro dhAraNa karanArA evA sittera sittera hajAra ( 70,000) AtmarakSaka devothI rakSAtA, piote vaikriyazaktithI vimurvelA rUpa dvArA sAdhika cAra jabUdvIpane bharavAnI kSamatA dharAvatA, tirtho te asaMkhyAtA dvIpa-samudrone svavikarvita rUpe dvArA
Page #466
--------------------------------------------------------------------------
________________ brahmalokanuM varNana 405 vimAnAvAsalakSANAmihASTAnAmadhIzvaraH / devAnAM bhUyasAmevaM, mAhendrasvargavAsinAm // 111 // IzAno'sau vijayate, divyanATakadattahRt / mAhendrendraH sAtirekasaptasAgarajIvitaH // 112 // navabhiH kulakaM asya yAnavimAnaM ca, zrIvatsAkhyaM prakIrtitam / zrIvatsanAmA devazca, niyuktastaDhikurvaNe // 113 // sanatkumAramAhendrasvargAbhyAmUrdhvamullasan / asaMkhyakoTAkoTInAM, yojanAnAmatikrame // 114 // sanatkumAramAhendroparisthitaH samAnadika / brahmalokAbhidhaH svargo, bhAti pUrNendusaMsthitaH // 115 // SaDatra pratarAH prAgvatpratiprataramindrakam / aJjanaM 1 varamAlaM ca 2, riSTaM 3 ca devasaMjJakam 4 // 116 // somaM ca 5 maGgalaM 6 caiva, kramAdebhyazcaturdizam / vimAnapaGktayaH prAgvattatra puSpAvakINakAH // 117 // bharavAmAM samartha-mahendra svarganA ATha lAkha (8,00,000) vimAne tathA vimAnavAsI ghaNuM-ghaNuM deva-devIonA adhIzvara, puSTa, prakRSTa zobhA ane bhAgyathI zobhatA sAdhika sAta sAgaropamanI sthiti dharAvatA evA A mAhendra svarganA Indra mahArAjA sukhAsana-siMhAsana para ArUDha thaelA divya nATakomAM lIna banIne vijaya pAmI rahyA che. 104-112. A Indra mahArAjAne jyAre paNa kyAMya javuM hoya tyAre vimAna vikuvAmAM niyukta thaelA zrI vatsa deva zrIvatsa nAmanuM vimAna vika che. 113. pAMcamA devalokanuM varNana: sanakumAra ane mahendra bane devalokathI upara asaMkhya kaTArkaTi jana gayA bAda, sanakumAra ane mahendra devalokanI barobara upara (madhya sthAne) pUrNacandranI AkRtivALo brahmaloka nAmano devaleka che. 114-115. A devalokamAM cha pratiro che. dareka prataramAM 1-1 IndrakavimAna che. jemanA nAma anukrame 1. aMjana 2. varamAla 3. rikTa 4. deva 5. sema 6. maMgala che ane tenI cAre dizAmAM paMkti baddha vimAno che ane pUrvanI jema temAM [vacamAM] puSpAvakIrNaka vimAno che. 116-117.
Page #467
--------------------------------------------------------------------------
________________ 401 kSetraloka-saga 27 sAvagnaputrazata, catuvighA = mA ! pratipakti vimAnAH syuH, pratareSu kramAdiha // 118 // prathamapratare tatra, pratipati vimAnakAH / trapoza trioLaH chuTTADhaza zApare ?? | aSTacatvAriMzamevaM, pAGkteyAnAM zataM matam / zaidhA kapi dritIrijhana, Taza dvADhazohitA . 120 che sarve zataM catuzcatvAriMzaM cAtha tRtIyake / vRttA ekAdaza dvaidhA. dvAdaza dvAdazApare // 121 // catvAriMzaM zataM sarve, pratare'tha turIyake / vRttA dvAdaza kiMcaikAdaza tricaturasrakAH / / 122 // sarve zataM ca SaTtriMza, paJcame pratare punaH / ekAdazamitAsdhA, dvAtriMza ca zataM sabhe // 123 // paSThe'tha pratare vRttAH, pratipaGkta dazApare / dvidhApyekAdaza pRthagaSTAviMzaM zataM same // 124 // cha pratiromAMthI prathama prataranI dareka paMktimAM (cAreya paMktimAM) sADatrIsa-sADatrIsa, bIjA prataranI dareka paMktimAM chatrIsa-chatrIsa, trIjA prataranI dareka paMktimAM pAMtrIsa-pAMtrIsa, cothA prataranI dareka paMktimAM cetrIsa-trIsa, pAMcamAM prataranI dareka paMktimAM tetrIsatetrIsa tathA chaThThA prataranI dareka paMktimAM batrIsa-batrIsa vimAno hoya che. 118. temAM prathama prataranI dareka paMktimAM 13 vikeNa vimAno ane geLa tathA corasa 12-12 vimAno che. e pramANe prathama prataranA kula vimAno ekaso aDatAlIza 148 thAya che. 119-120. bIjA prataramAM traNa prakAranA vimAnonI saMkhyA bAra bAra che. eTale cAre paMktinA kula vimAno eka cummAlIza (144) thAya che. 121. trIjA prataramAM goLa vimAno agyAra che, trikaNa ane corasa vimAne bArabAra che, kula vimAne ekase cAlIza (140) che. 122. cothA prataramAM goLa vimAne bAra che, trikaNa ane corasa vimAno agyAra agyAra che. kula paMktigata vimAno ekase chatrIza che. pAMcamA prataramAM traNa prakAranA agyAra-agyAra vimAne che. kula paMktigata vimAne ekaso batrIza (132) che. 123 chaThThA prataramAM vRtta vimAno daza tathA trikoNa ane corasa vimAna agyAraagyAra che. kula vimAne eka aThayAvIza (128) che. 124.
Page #468
--------------------------------------------------------------------------
________________ pAMcamA devalokanAM vinAnI saMkhyA 407 catuHsaptatiyukte dve, zate ca paGktivRttakAH / bhavantyevamindrakANAM, SaNNAM saMyojanAdiha // 125 // pachiktavyasrAzca caturazItiyuktaM zatadvayam / dve zate paGkticaturasrakAH SaTsaptatispRzI // 126 // catustriMzASTazatyevaM, pAGkteyAH srvsNkhyyaa| nirdiSTAH paJcamasvarge, paJcamajJAnacArubhiH // 127 // lakSAstisraH sadasrANAM, navatizca navAdhikA / zatamekaM saSaTpaSTiratra puSpAvakINakAH // 128 // vimAnAnAM ca lakSANi, catvAri sarvasaMkhyayA / nirdiSTA brahmaloke'mI, ghanavAte pratiSThitAH // 129 // prAsAdAnAmuccataiSu, zatAni sapta nizcitam / pRthvIpiNDo yojanAnAM, zatAni paJcaviMzatiH // 130 // bhavanti varNatazcAmI, zuklapItAruNaprabhAH / jJeyaM zeSamazeSaM tu, svarUpamuktayA dizA // 131 // dareka prataranAM Indraka vimAna sahita base cotera (274) goLa vimAne, baso yAryAzI (284) triya vimAnA, mse| chAMtara (276) yAsa vimAna cha. saba malIna pAMcamA svarganA paMktigata vimAnanI kula saMkhyA AThaso cotrIza (834) kevaLajJAnI bhagavaMtoe kahelI che. 125-127. A brahmakamAM traNa lAkha navANuM hajAra ekase chAsaTha (3,99,166) pupAvakIrNaka vimaan| che. 128. A rIte pAMcamA devalokamAM cAra lAkha (4,00,000) vimAno che, ke je ghanavAta para pratiSThita thaelA che. 129. A devalokanAM prAsAdo sAta (700) yojana UMcA che ane tene pRthvI piMDa 5yAsa se(25,00) yona on cha. 130. A prAsAdonA varNa zveta, lAla ane pILA hoya che bAkInI dareka vAta pUrva devalo ke pramANe samajI levI. 131.
Page #469
--------------------------------------------------------------------------
________________ 408 kSetraleka-sarga 26 utpadyante'mISu devatayA sukRtazAlinaH / kRtArhadarcanAH prAgvadivyasaukhyAni bhuJjate // 132 // madhukapuSpavarNAGgAH, prabhAprAgbhArabhAsurAH / chAgacihnATakamukuTAH, padmalezyAzcitAzayAH // 133 // tathAha jIvAbhigamaH --'baMbhalogalaMtagA devA allamahUyapupphavannAbhA' yatta saMgrahaNyA-ete padmakesaragaurA uktAH " tatpakkamadhukapuSpapadmakesarayoNe na vizeSa" iti tadvRttAviti dhyeyaM / jaghanyato'pyamI saptasAgarasthitayaH surAH / utkarSataH punaH pUrNadazAmbhonidhijIvinaH // 134 // prathamapratare tvatra, nAkinAM paramA sthitiH / sArdA saptArNavAste ca, dvitIye'STau prakIrtitAH // 135 // tRtIye'STAbdhayaH sArddhAzcaturthe ca navaiva te / paJcame nava sArdAzca, SaSTe pUrNA dazAbdhayaH // 136 // A devalokamAM pUrvabhavamAM sukRta karIne AvelA jI utpanna thAya che. ane zrI arihaMta paramAtmAnI pUjA karIne pUrvanI jema (AgaLa varNavelI vAta mujaba) sukha bhogave che. 132. A devatAo mahuDAnAM puSpa jevA varNavALA che, prabhAnA samUhathI dedIpyamAna che. emanA muguTamAM bokaDAnuM cihna hoya che ane emanI manaH pariNati pAlezyAthI yukta che. 133. zrI jIvAbhigamamAM kahyuM che ke brahmaloka ane lAMtaka devalokanA dene raMga tAjA mahuDAnA puSpa jevo che. saMgrahaNImAM je padma ane kezara jevA lAla kahyA che "te pAkelA mahuDAnA puSpa ane pabrakezaranA varNamAM kaMI pharaka nathI, ema saMgrahaNInI TIkAmAM kahyuM che. A devalokanA devenI jaghanya sthiti sAta sAgaropama che, ane utkRSTa sthiti daza sAgaropamanI hoya che. 134. prathama prataranI utkRSTa sthiti sADA sAta sAgaropamano che, bIjA trIjA sADA ATha cothA pAMcamAM sADA nava m AThe $ $ $ $ $ $ nava daza
Page #470
--------------------------------------------------------------------------
________________ pAMcamA devalAkanAM devanI uMcAI tathA AhAra ane savaH prataramAM jaghanya sthiti sAta sAgarApamanI ja che. 135-137 sAta sAgaropamanA AyuSyavALA devA 6 hAthanI uMcAIvALA che, che, AThe nI u~cAI hAtha 5 hAtha 5 hAtha nava dRza sarvatrApi jaghanyA tu, saptaiva jalarAzayaH / tathA saptArNavAyuSkA, yetra te SaTUkarocchritAH / / 137 // aSTakUpArAyuSAM tu, dehamAnaM bhavediha / karAH paJcaikAdazAMzaiH, SaDbhirabhyadhikA atha // 138 // navAbdhijIvinAM paJca, karAH paJcalavAdhikAH / dazArNavAyuSAM paJca, karA tuvAdhikAH / / 139 // syAdeteSAM nijanijasthitisAgarasaMmitaiH / bhuktirvarSANAM sahastra, pakSairucchavAsa IritaH // 140 // eSAM kAmAbhilASe tu, devyo'bhyAyAnti cintitAH / saudharmasvargavAstavyAstadyogyAH kAntibhAsurAH // 141 // tadrAjadhAnI sthAnIya, manobhavamahIpateH / divyamunmAdajanakaM, svarUpaM svargayoSitAm / / 142 / vilokayantaste'kSAmakAmAbhirAmayA dRzA / pratIcchantaH kaTAkSAMca, tAsAmAkUtakomalAn // 143 // evaM pazyanta evAmI, tRpyanti suratairiva / prAguktApekSayA svalpakAmodrekAH sudhAbhujaH / / 144 // "" " "" "" "" "" 39 99 "" 39 138-138. A devatAone pAta-peAtAnA AyuSyanA sAgaropamanI sakhyA pramANe teTalA hajAra varSa bhAjana ane teTalA pakhavADIye ucchvAsa hoya che. 140. A devAne kAmanI abhilASA thAya tyAre vicAraNA mAtrathI saudharma svargomAM rahenArI, deddIpyamAna kAMtivALI te devAne yAgya apsarAe Ave che. 141. kAmadevanI rAjadhAnI samAna apsarAonA divya-unmAdaka svarUpane jotAM evA te devA tIvratara evI kAmarAgAtta dRSTithI te devInA kAmaLa AzayanA kaTAkSAne kSe- 7.52 408
Page #471
--------------------------------------------------------------------------
________________ 410 kSetraleka-sa 27 devyo'pi tAH pariNataistAdRgdivyAnubhAvataH / dUSi niSA, tRNatti guaydraH || 8 || sevArtena vinA ye syuH, paJcasaMhananAJcitAH / garbhajAste nRtiyaJca, utpadyate'tra tAviSe // 146 // nRtirazcoreva garbhajayocyutvodbhavantyamI / cyavamAnotpadyamAnasaMkhyA tvatrApi pUrvavat // 147 // atrotpatticyavanayorantaraM paramaM yadi / dvAviMzatidinAnyardAdhikAnyeva bhavettadA // 148 // vasumatyAstRtIyAyAH, pazyantyadhastalAvadhi / ihatyA nirjagaH svacchatamenAvadhicakSuSA // 149 // atrApi pratare SaSTe, brahmalokAvataMsakaH / azokAdyavataMsAnoM, madhye saudharmavadbhavet // 150 // tatra ca brahmalokendro, devarAjo virAjate / sAmAnikasuraiH SaSTayA, sahasraH sevito'bhitaH // 151 // jhIlIne phakta A daSTisakhathI paNa suratakrIDAnI jema tRpta thAya che-kAraNa ke pUrvanA de karatAM A devone kAmodvega ala5 hoya che. AvA prakAranA daSTi sukhathI divyaprabhAvanA kAraNe devIonA aMgamAM dUrathI paNa pariNAma pAmelA zuka pudgalathI te devIone paNa parama tRpti thAya che. 144-145. sevA saMhanana sivAyanA pAMca saMhananavALA garbhaja manuSya ane tiya ja A devalokamAM utpanna thAya che. 146. A deve ahIMthI cyavIne garbhaja manuSya ane tiryaMcamAM ja utpanna thAya che. maraNa ane utpattinI saMkhyA ahIM paNa pUrvanI jema samajI levI. 147. utpatti ane cyavana banenuM utkRSTa AMtaru paDe te sADA bAvIsa divasanuM paDe. 148. ahiMnA devone svarachatama evI avadhi-cakSu che. tenA dvArA teo nIce trIjI narakanA aMta sudhI jaI zake che. 149. ahIM paNa chellA prataramAM sIdhama devalokanI jema azokAvatasaka vimAnanI vacce brahmalakAvataMsaka vimAna che. 150. tyAM cAre taraphathI sATha hajAra (60,000) sAmAnika devatAothI sevAtA, brahmalokendra nAmanA Indra bIrAje che. 151.
Page #472
--------------------------------------------------------------------------
________________ brahmAkendranA parivAra 411 paJcapalyopamopetasArddhASTasAgagayuSAm / catuHsahasrayA devAnAmantaHparSadi sevitaH // 152 // SaDbhirdevasahasraizca, madhyaparSadi sevitaH / catuHpalyoSamopetasArddhASTambhodhijIvibhiH // 153 // bAhyapadi devAnAM sahastrairaSTabhirvRtaH / palyopamatrayopetasArddhASTavAddhijIvibhiH // 154 // trAya trizailoM kapAlairmitramantri purohitaiH / prAgvadyAnavimAnAdyadhikA rivAhanAdibhiH / / 155 / / ekaikasyAM dizi SaSTathA, sahastrairAtmarakSakaiH / banInai: samiH satami menthonInAyanH // 6 // anyeSAmapyanekeSAM devAnAM brahmavAsinAm / vimAnAvAsalakSANAM cASTAnAmapyadhIzvaraH // 157 // jambUdvIpAnaSTa pUrNAn, rUpairnavyairvikurvitaiH / kSamaH pUrayituM tiryagasaMkhyadvIpavAridhIn / / 158 / / kRtArhadarcanaH prAgvaddharmasthitivizAradaH / sAmrAjyaM zAsti saMpUrNadazasAgarajIvitaH // 159 // navabhiH kulakaM // sADAATha sAgaropama+pAMca palyApamanA AyuSyavALA cAra hajAra (4,000) a'tarapadAnA devatAe A IndranI sevA kare che. 152. sADAATha sAgaropamacAra pApamanA AyuSyavALA cha hajAra (6,000) maya padAnA ane sADAATha sAgarApama+traNa patyeApamanA AyuSyavALA ATha hajAra (8,000) brAhya padyAnA devatAethI A Indra mahArAjA parivarelA che. 153-154, trAyazriMza devA, leAkapAlA, mitradevA, purAhita devA, yAna vimAnanA adhikArI devA, vAhanAdi, ekeka dizAmAM sAITha hajAra (60,000) AtmarakSaka devatAo, sAta senA ane sAta senAdhipatithI sevita che. 155-156. khIjA paNa aneka brAleAkamAM rahenArA devatAonAM tathA ATha lAkha (8,00,000) vimAnanA adhIzvara che. 157. A brahmalAkendra peAtAnA vivelA rUpAthI ATha jamUdrIpane pUravA sama che ane tirthya asa`khya dvIpa samudrone peAtAnAM rUpathI pUravA sama che. 158. pUrve karelA varNana mujaba zrI jinezvara bhagavAnanI pUjA karatAM, dhasthitimAM vizArada sapUrNa daza sAgaropamanA AyuSyavALA evA brahmendra sAmrAjya calAve che. 159
Page #473
--------------------------------------------------------------------------
________________ 412 kSetraloka-sarga rahe asya yAnavimAnaM ca, nandyAvarttamiti smRtam / nandyAvartAbhidho devo, niyuktastadvikurveNe // 160 // athAsya brahmalokasya, variSThe riSTanAmani / tRtIyapratare santi, laukAntikAH surottamAH // 161 // tathAhyatikramya tiryag, jambUdvIpAditaH param / dvIpAmbudhInasaMkhyeyAn , dvIpo'ruNavaraH sthitaH // 162 // sthAnadviguNavistIrNatayA so'saMkhyavistRtaH / dviguNenAyamaruNavareNa veSTito'bdhinA // 163 // atha dvIpasyAsya bAhyavedikAntapradezataH / avagAhyAruNavaranAmadheyaM payonidhim // 164 // yojanAnAM sahasrAn dvAcatvAriMzatamatra ca / jaloparitalArdhvamapkAyavikRtImahAn // 165 // tamaskAyo mahAghorAndhakArarUpa udgataH / parito'bdhimimaM rundhan , valayAkRtinA''tmanA // 166 // sthirArkendukarakliSTaiH, saMbhUya timirairiva / racitaH svanivAsAya, bhImadurgoM mahAmbhasi // 167 // A Indra mahArAjAnuM bahAra javAnuM vimAna nandAvatta nAmanuM ane te vimAnanI vikvaNune adhikArI nanhAvatta nAmane deva che. 160. have A brahmalokanAM uttama evA riSTa nAmanA trIjA prataramAM lokAMtika nAmanA 'uttama devatAo vase che. 161. te A pramANe-A jambudvIpathI mAMDIne tIrtho asaMkhya dvIpasamudro gayA bAda arUNuvara nAmane dvIpa rahelo che. kramazaH Dabala-Dabala vistAravALA dvIpa-samudro hovAthI asaMkhya yajananA vistAravALe A dvIpa che. ke-jene tenAthI paNa Dabala vistAra dharAvate asaMkhya yojanane arUNavara samudra vIMTaLAIne rahelo che. have A dviIpanI bAhya vedikAnA cheDAthI laIne arUNavara nAmanA samudramAM betAlIza hajAra (42,000) jana gayA bAda jalanA uparanA talathI UMce mahAna apakAyane vikAra hoya che. ane te vikAra tamaskAya nAme ghora aMdhakAra rUpe cAre bAju A samudrane valayAkRtithI viTaLAIne rahe che, 162-166. sthira evA sUrya ane caMdranA kiraNathI duHkhI thaelA aMdhakAre cAre bAjuthI bhegA thaIne moTA samudranI aMdara pitAnA nivAsa mATe jANe meTa kille na banAvyo hoya tevo A adhakAra lAge che. 167.
Page #474
--------------------------------------------------------------------------
________________ tamaskAyanuM varNana 413 yojanAnAM saptadaza, zatAnyathaikaviMzatim / yAvardhva samabhityAkAra evAyamudgataH // 168 // tatazra vistaraMstiryakramAdasaMkhyavistRtiH / nikSipya kukSau caturaH, saudharmAdIstriviSTapAn // 169 // tato'pyUrvaM brahmaloke, tRtIyaprastaTAvadhi / nizitaH kAnta, rUvAvirAmapurAtana che ?70 che adhazcAyaM samabhityAkAratvAdvalayAkRtiH / zarAbabunaM tulayatyUce kukuTapaJjaram // 171 // AderArabhyordhvamayaM, saMkhyeyayojanAvadhi / saMkhyeyAni yojanAni, vistArataH prakIrtitaH // 172 / / tataH paramasaMkhyeyayojanAnyeSa vistRtaH / parikSepeNa sarvatrApyeSo'saMkhyeyayojanaH // 173 // yadyapyadhastamaskAyaH, saMkhyeyavistRtiH svayam / tathApyasya kukSigatAsaMkhyadvIpapayonidheH // 174 // A tamakAya sattarasane ekavIsa (1721) jana uMca-samAna bhIMtanA AkAre rahelo che. 168. tyAMthI tIrtho vistarI rahelA e tamaskAyane gherAva asaMkhyAtA yojanAne hoya che. catura evA e tamaskAya saudharmAdi devalokane potAnI kukSimAM jANe samAvI satata UMce dhasI rahela A tamaskAya jANe thAkI gayo na hoya, tema te brahmalokanA trIjA pratare jaIne aTake che. 170. nIce samabhittInA AkAre hovAthI A [ namaskAya] valayAkRti che, vacce zArAvasaMpuTa (uMdhu-catu koDIyuM) nA AkAre che ane upara kukaDAnA pAMjarA samAna AkRti bane che. AdithI mAMDIne urdhva A saMkhyAta jana sudhI vistaratuM jAya che. tyAre tene gherA paNa saMkhyAtA yojanAne che. tyArapachI asaMkhya jana vistAravALa ane vRttAkAre paNa asaMkhya yajana che. 171-173. - jo ke tamaskAya svayaM saMkhyAta jana vistRta che, te paNa tenI aMdara asaMkhya 1. tamaskAyanuM citra pAchaLa che.
Page #475
--------------------------------------------------------------------------
________________ 414 kSetraloka-saga 27 parikSepastvasaMkhyeyayojanAtmaiva saMbhavet / kSetrasyAsaMkhyamAnasya, parikSepo hyasaMkhyakaH // 175 // antarbAhyaparikSepavizeSastviha noditaH / ubhayorapi tulyarUpatayA'saMkhyeyamAtataH // 176 // itthamasya mahIyastAmAhuH siddhAntapAragAH / mahaddhikaH ko'pi devo, yo jambUdvIpamaJjasA // 177 // tisRNAM cappuTikAnAM, madhya evaikaviMzatim / vArAn pradakSiNIkRtyAgacchedtyA yayA'tha saH // 178 // tayaiva gatyA kvAcitkaM, tamaskAya vyativrajeta / mAsaiH SaDbhirapi kvAcitkaM tu naiva vyatibrajet // 179 // tatra saMkhyeyavistAraM, vyativrajenna cAparam / evaM mahIyasi tamaskAye'thAddhAH savidyutaH / / 180 // prAdurbhavanti varSanti, garjanti vidyuto'pi ca / dyotante vilasaddevAsuranAgavinirmitAH // 181 // tathAhuH-atthi NaM bhaMte ! tamukkAe urAlA balAhayA saMseyaMti saMmucchati vAsa vAsaMti vA ? haMtA atthi' ityAdi bhagavatIsUtre 6-5 / dviIpa samudra AvI jatA hovAthI tene parikSepa asaMkhya yajana che. kAraNake asaMkhya yojana pramANa kSetrane parikSepa paNa asaMkhya yojanAne hoya che. 174-175. aMtara paridhi ane bAhya paridhinuM vizeSa pramANa kahyuM nathI. kAraNake bane asaMkhya yajana hovAthI asaMkhyaya tarIke samAna che. 176. siddhAntanA pAragAmI puruSe A samaskAyanI vizALatAnuM varNana A pramANe kare che, ke ke mahartika deva jabUdvIpane 3 capaTImAM je gatithI 21 vAra pradakSiNa ApI zake, te ja gatithI keka jagyAnA maskAyane cha mahine oLaMgI zake. jyAre . keIka ThekANenA tamaskAyane na paNa oLaMgI zake. temAM tamaskAyanA saMkhyAtA ceAjananA vistArane sojI za, padhAre nAhi. 177-180 , AvA meTA tamaskAyanI aMdara vilAsa karatA deva-asura ane nAgakumAra de. vaDe vikRvita vijaLI sahitanA megha pragaTa thAya che. varSo che, gAje che ane vijaLI yama cha. 181.
Page #476
--------------------------------------------------------------------------
________________ 415 tamaskAyanuM varNana yadyapyatra narakSetrAvahirnAGgIkRtaM zrute / ghanagarjitavRSTyAdi, tathApi syAtsurodbhavam // 182 // yathA narAH svabhAvena, lavituM mAnuSottaram / nezA vidyAlabdhidevAnubhAvAllaGghayantyapi // 183 // atroktA vidyuto yAzca, bhAsvarAste'pi pudgalAH / divyAnubhAvajA jJeyA, bAdarAgnerabhAvataH // 184 // tathAhuH-" iha na bAdarAstejaskAyikA mantavyAH, ihaiva teSAM niSetsyamAnatvAt , kiMtu devaprabhAvajanitA bhAsvarAH pudgalA" iti bhagavatIvRttau / tathA nAtra tamaskAye, dezagrAmapurAdikam / nApyatra candracaNDAMzugrahanakSatratArakAH // 185 // ye'pyatrAsannacandrAkakiraNAste'pi tAmasaiH / malImasA asatprAyA, durjane sadguNA iva // 186 // ata evAtikRSNo'yamagAdhazca bhayaGkaraH / raudyAtirekAtpulakojhedamAlokitaH sRjet // 187 // zrI bhagavatI sUtranA chaThThA zatakanA pAMcamA uddezAmAM kahyuM che ke-"he bhadaMta ! tamaskAyamAM udAra evA jalanika meghe athavA vAtonika megha varasAda varasAve che? hA gautama" ItyAdi..... je ke narakSetranI bahAra megha, gajAva ane vRSTi vagere zAstramAM kahyA nathI, te paNa ahIM devatAoe vikurvelA samajavA. 182. nA jevI rIte mANase potAnI sahaja zaktithI mAnuSettara parvatane oLaMgI zakatA nathI paraMtu vidyAlabdhi ane devanI kRpAthI oLaMgI zake che, tevI ja rIte bAdara agnino abhAva hovAthI ahiM vijaLI ke dedIpyamAna tejasvI pugalo kevaLa devatAI prabhAvathI samajavA. 183-184. zrI bhagavatI sUtranI TIkAmAM kahyuM che ke A dedIpyamAna pudgala bAdara teukAya samajavA nahi kAraNake AgaLa tene niSedha karavAmAM Ave che. tethI A tejasvI pudgala devI prabhAvathI utpanna thayelA samajavA. temaja A samaskAyamAM deza-grAma-pura Adi nathI. ane candra-sUrya-graha-nakSatra ane tArA paNa nathI ane je candra, sUryanAM kiraNe ahIM Ave che te paNa A aMdhakArathI durjanamAM rahelA saddaguNanI mAphaka jhAMkhA ane nahivat banI jAya che. 185-186. ethI ja atyaMta kALe, agAdha, bhayaMkara evo A samaskAya atiraudra hovAthI jevA mAtrathI ja rUMvATA khaDA karI de che. bIjAnI vAta te javA de deva paNa Ane
Page #477
--------------------------------------------------------------------------
________________ 416 kSetraloka-sarSa ra0 AstAmanyaH suro'pyenaM, pazyannAdau prakampate / tataH svasthIbhUya zIghragatirenamativrajet // 188 // tama 1 zcaiva tamaskAyo 2 ndhakAraH 3 sa mahAdikaH 4 / lokAndhakAraH 5 syAllokatamisra 6 devapUrvakAH // 189 // andhakAra 7 stamisra 8 cAraNyaM 9 ca vyUha 10 eva ca / paridhazca 11 pratikSobho 12 'ruNodo vAridhistathA 13 // 190 / / trayodazAsya nAmAni, kathitAni jinaiH zrute / tatra loke'dvitIyatvAllokAndhakAra ucyate // 191 // na hi prakAzo devAnAmapyatra prathate manAka / devAndhakAro'yaM devatamitraM ca taducyate // 192 // balavadevabhayato. nazyatAM nAkinAmapi / araNyavaccharaNyo'yaM, devAraNyaM taducyate // 193 // durbhedatvAdvayUha iva, pratikSobho bhayAvahaH / / gati rundhana parighavat , devavyahAdirucyate 194 // aruNodAmbhodhijalavikAratvAttathAbhidhaH / evamanvarthatA nAmnAmanyeSAmapi bhAvyatAm // 195 // pahelIvAra joIne te dhrujI uThe che. pachI svastha thaI zIghagatithI ene oLaMgI jAya che. zrI jinezvara bhagavaMtoe AgamanI aMdara enA 13 nAma kahyA che te A pramANe- "1. tamA, 2. tamasyakAya, 3. aMdhakAra, 4. mahAdika, 5. lokAMdhakAra, 6. lakatamisa, 7. devAMdhakA2, 8. devatamisa, 9. devAraNya, 10. devabhUha, 11 parigha, 12. pratikSe bha, 13. arUNoda vAridhi." A nAmomAMthI paNa lokamAM advitIya rUpa hovAthI Ane (khAsa) lekAMdhakAra kahevAya che. 189-191. ahIM devAnA tejane prakAza paNa jarAya prasarI zakatA na hovAthI A devA-dhakAra ane devatamisa kahevAya che. 192. baLavAna devanA bhayathI nAsatA devane araNyanI jema zaraNya (zaraNabhUta) hevAthI devAraNya kahevAya che. 193. durbheda hovAthI bUha kahevAya che, bhayaMkara hovAthI pratibha kahevAya che, gatine aTakAvanAra hovAthI paridha kahevAya che, temaja devabhUtAdi (nAma paNa) kahevAya che. 14. arUNavara samudranA jalane vikAra hovAthI arUNoda paNa kahevAya che. evI rIte bIjA dareka nAmanI sArthakatA samajI levI. 15.
Page #478
--------------------------------------------------------------------------
________________ kRSNarAjI varNana 417 yatra riSTaprastaTe'yaM, tamaskAyazca niSThitaH / tasyendrakavimAnasya, riSTAkhyasya caturdizam // 196 // jIvapudgalasatpRthvIpariNAmasvarUpike / dve dve ca kRSNarAjyau sto, jAtyAanaghanAtI // 197 // tathAhi dizi pUrvasyAM, dve dakSiNottarAyate / pUrvapazcimavistIrNe, kRSNarAjyau prakIrtite // 198 // syAtAmapAcyAmapyevaM. te dve pUrvAparAyate / dakSiNottaravistIrNe. kRSNarAjyau yathodite // 199 / / pratIcyAmapi pUrvAvatte dakSiNottarAyate / / udIcyAM ca dakSiNAvatte dve pUrvAparAyate / / 200 // prAcyA pratIcyAM yA bAhyA, paTakoNA sA bhavetkila / dakSiNasyAmudIcyAM ca, bAhyA yA sA trikoNikA // 201 // lakhyattAzvataH jaLA, sarva baLevAnuM ja !. dve SaTkoNe dve trikoNe, catasrazcaturasrikAH // 202 / / ': kRSNarAjI varNana: je rijha nAmanA pratare A samaskAya aTake che. te prataranA riSTha nAmanA Indraka vimAnanI cAre bAju pRthvIrUpe pariNAma pAmela jIvonA pudgalavALI be-be kRSNarAjI che ke je jAtimAna aMjanana jevI gADha kRSNavarNavALI che. 1 196-197. te A pramANe-pUrva dizAnI aMdara be kRSNarAjI che ke je lAMbI che. ane pUrva-pazcima pahelI che. evI rIte dakSiNa dizAmAM paNa be kRSNarAja che ke-je pUrva- pazcima lAMbI che ane dakSiNa uttara pahoLI che. pazcima dizAmAM paNa be kRSNarAjI che keje pUrva dizAnI jema dakSiNa uttara lAMbI (ane pUrva pazcima paheLI) che. 198-200. - pUrva ane pazcimamAM rahelI je bAhya kRSNarAja hoya che, te paNa hoya che. ane dakSiNa ane uttaramAM je bAhya rahelI kRSNarAja hoya che, te vikeNa hoya che. 201, jyAre abhyatara evI cAra kRSNarAjI catuSkoNa che. eTale A kRSNarAjImAM be, cha khUNAvALI che, be traNa khUNAvALI che ane cAra cAra khUNuMvALI che. 202. 1. kRSNarAjInuM citra pAchaLa che. ze. u. 53
Page #479
--------------------------------------------------------------------------
________________ 418 kSetraloka-sarga ra7 paurastyAbhyantarA tatra, kRSNarAjI spRzatyasau / nijAntena kRSNarAjI, dAkSiNAtyAM bahiHsthitAm // 203 // dakSiNAbhyantarA caivaM, bAhyAM pazcimadiggatAm / evaM bAhyAmauttarAhAM, pazrimAbhyantarA spRzet // 204 // udIcyAbhyantarA bAhyAM, prAcIniSThAM spRzatyataH / aSTApi kRSNarAjyaH syurakSapATakasaMsthitAH // 205 // syAdAsanavizeSoyA, prekSAsthAne niSeduSAm / sa cAkSapATakastadvadAsAM saMsthAnamIritam // 206 // etA viSkambhato'STApi, saMkhyeyayojanAtmikAH / parikSepAyAmatazcAsaMkhyeyayojanAtmikAH // 207 // tamaskAyamAnayogyaH suro yaH prAg nirUpitaH / sa eva ca tayA gatyA, mAsAddhena vyativrajet // 208 // kAMcidatra kRSNarAjI, kAzcinnaiva vyativrajet / mahattvamAsAmityevaM, varNayanti bahuzrutAH // 209 // tamaskAyavadatrApi, gRhagrAmAdyasaMbhavaH / nApyatra candrasUryAdyA, na teSAM kiraNA api // 210 // pUrva dizAnI aMdaranI kRSNarAjI potAnA cheDAthI dakSiNa dizAnI bahAranI kRSNarAjIne sparze che. 203. e rIte dakSiNanI aMdaranI kRSNarAja pazcimanI bAhya kRSNarAjane sparze che, e pramANe pazcima dizAnI atyaMtara kRSNarAjI uttaranI bAhya kRSNarAjIne sparze che. 204. ane uttaradizAmAM rahelI aMdaranI kRSNarAjI pUrva dizAnI bAdhA kRSNarAjIne sparza che. A ATheya kRSNarAjIo akhADAnA AkAravALI che. 205. sabhAsthAnamAM besanArAnA je Asana vizeSa hoya che, te akSapATaka kahevAya che tenI jema A kRSNarAjIonI AkRti hoya che. 206. A ATheya kRSNarAjIono viSkabha saMkhyAta yojana pramANa che. jyAre AyAma ane parikSepa asaMkhya yajana pramANa che. 207. tamaskAyanA pramANane mApavA mATe je devanI gati kahI, te gatithI janAro kaI deva 15 divasamAM A kRSNarAjIomAMthI keIka "rAjI" ne oLaMgI zake jyAre koIne oLaMgI zakatuM nathI. A pramANe-A kRSNarAjInuM mahattva bahuzrute varNave che. 208-209. tamaskAyanI jema A kRSNarAjIomAM paNa ghara-grAma Adi nathI. sUrya-candra ke tenA kiraNe paNa nathI. 210.
Page #480
--------------------------------------------------------------------------
________________ kRSNajI varNana 419 atrAmbhodavRSTividyudgarjitAdi ca pUrvavat / / paraM taddevajanitaM, na nAgAsurakartRkam // 211 // asuranAgakumArANAM tatragamanAsaMbhavAditi bhagavatIvRttau // kRSNarAjI megharAjI, maghA mAghavatIti ca / sthAdvAtaparigho vAtapratikSobhastathaiva ca // 212 // syAddevaparigho devapratikSobho'pi naamtH| AsAM nAmAnyaSTa teSAmanvartho'tha vibhAvyate // 213 // kRSNapudgalarAjIti, kRSNarAjIyamucyate / kRSNAdarekhAtulyatvAnmegharAjIti ca smRtA // 214 // maghAyA mAghavatyAzca, savarNetyAkhyayA tathA / vAto'tra vAtyA tadvadyA, tamisrA bhISaNApi ca // 215 // tato'sau vAtaparighastatpratikSobha ityapi / syAdevaparigho devapratikSobhazca pUrvavat // 216 // athAsAM kRSNarAjInAmantareSu kilASTasu / laukAntika vimAnAni, nirdiSTAnyaSTa pAragaiH / / 217 // ahIM megha, vRSTi, vidyuta, gajarava Adi tamaskAyanI jema che. paraMtu te devakRta hoya che, nAgakumAra ke asurakumArakRta hotuM nathI. 211. zrI bhagavatI sUtranI TIkAmAM kahyuM che ke "nAgakumAra ane asurakumAranA gamanane tyAM abhAva hoya che tethI." AnA ATha nAma che. 1. kRSNarAja, 2. megharAjI, 3. maghA, 4. mAghavatI, 5. vAtaparidha, 6. vAtapratikSAbha, 7. devaparigha, ane 8. devapratibha che. Ane artha A pramANe che. zyAma pudgalanI zreNi hovAthI paheluM nAma kRSNarAjI kahevAya che, kALA vAdaLAMnI rekhA samAna hovAthI megharAjI kahevAya che, chaThI-sAtamI maghA-mAghavatI naraka samAna aMdhakAra hevAthI maghA-mAghavatI kahevAya che. vAta zabdathI vaMTeLIyo samajatenI jema aMdhArI ane bhayaMkara hovAthI tene vAtaparigha ane vAtapratikSobha kahevAya che. (sAtamI ane AThamI) evI rIte devaparidha ane devapratibha nAmane artha pUrvanA tamaskAyanI jema samajI le. 21-216. have A kRSNarAjInA ATha AMtarAmAM ATha lokAMtika vimAne che-ema zrI tIrthakara bhagavatee kaheluM che. 217.
Page #481
--------------------------------------------------------------------------
________________ 420 tatrAbhyantarayoH prAcyodIcyayorantare tayoH / vimAnagniH prathama, jAti prasutramam // 28 / / antare prAcyayoreva, bAhyAbhyantarayoratha | dvitIyamacirmAlIti, vimAnaM parikIrttitam // 219 // tRtIyamabhyantarayorantare prAcyayAmyayoH / vairoSanAmidha pron, vimAna mAnottamaH // 220 // bAhyAbhyantarayorevAntare'tha dAkSiNAtyayoH / pramannarAmiSa suryaM, vimAnamurti nanaiH // 2 // abhyantaradAkSiNAtyapratIcya porathAntare / * vimAnamuktaM candrAbhaM paJcamaM parameSThibhiH // 222 // syAtpratIcInayorevaM, bAhyAbhyantarayostayoH / vimAnamantare che, sUryamaMmiti nAmataH // 22rU // pazcimodIcyayorabhyantarayorantare'tha ca / vimAnamu guhrAma, sakSama vinattamaiH // 224 // temAM abhyaMtara pUrva ane uttara dizAnI kRSNarAjInI vacce atyaMta tejasvI arci nAmanuM vimAna prakAze che. 218. kSetraleAka-sa 27 pU` dizAnI ja khAdya ane abhyaMtara kRSNarAjInI vacce khIju arcimAlI nAmanu vimAna kahelu che. 219 pUrva ane dakSiNa dizAnI abhyantara kRSNarAjInI vacce vairAcana nAmanuM. vimAna zrI jinezvarAe kaheluM che. 220. dakSiNa dizAnI bAhya ane abhyantara kRSNarAjInI vacce ceAthu. prabhukara nAmanuM vimAna zrI jinezvarAe kaheluM che. 21. dakSiNa ane pazcima dizAnI abhyaMtara kRSNarAjInI vacce candrAbha nAmanuM pAMcamuM vimAna zrI parameSThiee kaheluM che. 222. pazcima dizAnI khAdya ane abhyaMtara kRSNarAjInI vacce sUryabha nAmanuM chaThThuM' vimAna che. 223. pazcima ane uttara dizAnI abhya tara kRSNarAjI vacce zukrAbha nAmanuM sAtamuM vimAna zrI jinezvarAe kaheluM che. 224.
Page #482
--------------------------------------------------------------------------
________________ leAkAntika devanu vaNu na bAhyAbhyantarayorauttarAhayokhtare'tha ca / vimAnaM supratiSThAbhamaSTamaM parikIrtitam // 225 // sarvAsAM kRSNarAjInAM, madhyabhAge tu tIrtheSaiH / vimAnaM navamaM riSTAbhidhAnamiha varNitam // 226 // brahmalokAntabhAvitvAllaukAMtikAnyamUnyatha / laukAntikAnAM devAnA, saMbandhIni tatastathA // 227 // navApyete vimAnAH syurghanavAyupratiSThitAH / varNAdibhizca pUrvoktabrahmaloka vimAnavat // 228 // saMsthAnaM naikadhA'mISAmapAGkteyatayA khalu / ebhyo lokAntaH sahasrairyojanAnAmasaMkhyakaiH // 229 // eteSvatha vimAneSu nivasanti yathAkramam / sArasvatAstathA''dityA vahnayo varuNA api // 230 // gardatoyAca tuSitA, avyAvAdhAstathA'pare / gAmethA vidAya, sauAntimudhAmunaH // 23 // atrAyAH saMjJAntarato maruto'pyabhidhIyante / uttara dizAnI bAhya ane abhyaMtara kRSNarAjInI vacce supratiSThAbha nAmanuM AThamuM vimAna kahela che. 225. sava kRSNarAjIonI madhyabhAgamAM navamuM STi nAmanu vimAna zrI tItha karee kahelu che. 226. brahmaleAkamAM aMte rahetA heAvAthI A vimAnA leAkAMtika kahevAya che. temaja leAkAMtika devA saMbadhI hAvAthI paNa te vimAnA le!kAMtika kahevAya che. 227. rahelA che ane tenA varNa vigere brahmaleAkanA A nave vimAnA ghanavAyu upara vimAnAnI jema samajI levA. 228. 421 A vimAnA eka paktimAM na hovAthI e vimAnAnu` saMsthAna eka sarakhuM' nathI. A vimAneAthI lAkanA cheDA asakhya hajAra ceAjana pachI Ave che. 229 A naveya vimAnAnI aMdara anukrame 1. sArasvata, 2. Aditya, 3. vahni, 4. varuNu, pa. gatAya, 6. tuSita, 7. avyAbAdha, 8. Agneya ane 9. riSTa nAmanA leAkAMtika devatAe vase che. 230-231. ahiM Agneyanu bIjuM nAma marut paNa kahevAya che.
Page #483
--------------------------------------------------------------------------
________________ 422 kSetraloka-sarga 27 svata evAvabuddhAnAmanuttaracidAtmanAm / vijJAya dIkSAvasaraM, ditsUnAM dAnamAbdikam / / 232 // pravajyAsamayAdarvAka, saMvatsareNa tatkSaNam / zrImatAmahatAM pAdAntikametya tathAsthiteH // 233 // vimAnayAnAduttIrya, sotsAhAH saparicchadAH / / sArasvataprabhRtayaH, sarva lokAntikAH surAH // 234 // vijJA vijJapayantyevaM, jaya nanda jgdguro!| trailokyabaMdho ! bhagavan ! , dharmatIrtha pravarttaya // 235 // caturbhiH kalApakaM // yadetatsarvalokAnAM, sarvaloke bhaviSyati / muktirAjapathIbhUtaM, niHzreyasakaraM param // 236 // iha sArasvatAdityadvaye samudite'pihi / sapta devAH sapta devazatAni syAtparicchadaH // 237 / / evaM vahnivaruNayoH, parivArazcaturdaza / devAstathA'nyAni devasahasrANi caturdaza / / 238 // gardatoyatuSitayoyoH saMgatayorapi / sapta devAH sapta devasahasrANi paricchadaH // 239 / / pitAnA AcAra mujaba A sArasvata vagere sarva kAMtika devatAo, svayaMsaMbuddha, anuttarajJAnI, dIkSAno avasara jANIne sAMvatsarika dAna ApavAnI IcchAvALA thaelA evA zrImAna arihaMta bhagavaMtanA caraNa kamalamAM dIkSAnA eka varSa pahelA jaIne, pitAnA vimAnamAMthI utarIneutsAhapUrvaka, parivAra sahita, sujJa evA te deve A pramANe vijJapti kare che ke- "he jagadguro ! he trilekya baMdha ! bhagavad ! Apa jaya pAmo ! AnaMda pAmo ! ane dharmatIrthane pravartAve. je tIrtha sarvalakane viSe sarvasone mutisAmAnyanA bhAga35 bhane zreSTha 48yA5542 manase. 232-236. ahiM sArasvata ane Aditya A bane devane sAta-sAta de ane bIje saatse| sAtasA (700-700) no parivAra cha. 237. e pramANe vaddhi ane varuNadevano 14-14 de ane cauda cauda hajAra (14,000-14,000) hevaane| parivAra 4hyo che. 238. mahatoya bhane tuSita vonu sAta-sAta heva bhane sAta-sAta M2 (70007000) hevono parivAra che. 238.
Page #484
--------------------------------------------------------------------------
________________ leAkAntika devanu varNa na 423 avyAbAdhAgneyariSTadevAnAM ca surA nava / satAni nava hevAnAM, parivAra: prIttitaH // 240 // avyAvAdhAcaiSu devAH, puruSasyAkSipakSmaNi / dhdhi dvAtriMzastrakSA', prAduvRtti tArayam // 24 // tathApi puruSasyAsya, bAdhA kA'pi na jAyate / Eaa zakttiovAM, padmamA prIttitA // 242 // 60 4,8 / PotatovimAneSu devAnAmaSTa vArddhayaH / sthitihA binairete, puchyAtmAnaH gumAyAH // 243 // ekAvatArAH siddhayanti, bhave bhAvini nizcitam / adAvatAnA khete, nipitA matAntare // 244 // tanmatadvayaM caiva - lokAnte - lokAgralakSaNe siddhisthAne bhavA laukAntikAH, bhAvini bhUtavadupacAranyAyena evaM vyapadezaH, anyathA te kRSNarAjImadhyavarttinaH, lokAnte bhAvitvaM teSAmanantarabhave eva siddhigamanA" diti sthAnAGgavRttau 9 sthAna ke avyAbAdha-Agneya ane STi devAnA 9-9 devA ane navasA-navaseA (900900) devAnA parivAra kahelA che. 240. A (leAkAMtika devAmAM) avyAbAdha nAmanA devA puruSanI AMkhanI pAMpaNa upara atrIzabaddha nATakA prakaTa karI zake che. ane te paNa puruSane kAI khAdhA thatI nathI AvA prakAranI zakti zrI bhagavatI sUtranA caudamA zatakanA AThamA uddezAmAM kahelI che. 241-242. zrI jinezvara devee A leAkAMtika vimAnamAM rahelA devAnI sthiti ATha sAgarApamanI kahelI che. A leAkAMtika devatAe puNyazALI che, zubhAzayavALA che ane ekAvatArI che ane AvatA bhavamAM nizcita meAkSamAM janArA che. matAMtaramAM ATha bhave mAkSamAM janArA kahelA che. 243-244. zrI ThANAMga sUtranI vRttinA navamA sthAnamAM kahyuM che ke-leAkAnta eTale leAkanA agrabhAga svarUpa siddhi sthAnamAM thayelA leAkAMtika kahevAya eTale bhAvimAM bhUtane upacAra karIne A pramANe kahevAya che. bAkI tA tee kRSNarAjInI madhyamAM rahelA che. ane leAkAMtamAM hovApaNuM AvatA bhavamAM meAkSamAM javAnA heAvAthI (kevI rIte ghaTe ?) tethI bhAvinA bhUtamAM upacAra karelA che tema samajavu',
Page #485
--------------------------------------------------------------------------
________________ 424 kSetraloka-sarga 27 "zrIbrahmaloke pratare tRtIye, laukAntikAstatra vasanti devAH / ekAvatArAH paramAyuraSTau. bhavanti teSAmapi sAgarANi // 244A // rara viSei ." "adveva sAgarAI paramAu~ hoi savvadevANaM / Taarfo hu tevA koLativA jevA che ra44B " rati pravaranAdrAre, tattvArthaTIkAyAmapi-lokAnte bhavA laukAntikAH, atra prastutatvAdbrahmaloka eva parigRhyate, tadantanivAsino laukAntikAH, sarvabrahmalokadevAnAM laukAntikaprasaGga iti cenna, lokAntopatraleSAt , jarAmaraNAdijvAlAkIrNo vA lokastadantavartitvAllaukAntikAH karmakSayAbhyAsIbhAvAceti, labdhistotre tu saghaTTacuA caukayaAhAraguvasamajiNagaNaharAI / nigamena taramasivA sattazmafTuM hotI || ra44C " ' zreNika caritramAM kahyuM che ke "je brahmalakanA trIjA prataramAM lekAMtika de vase che, te ekAvatArI che ane ATha sAgaropamanA parama (utkRSTa) AyuSyavALA che." 244 pravacanasAroddhAramAM A pramANe kahyuM che ke "(A lekAMtika) sarva devatAonuM ukRSTa AyuSya ATha sAgaropamanuM hoya che ane ekAvanArI hoya che." 244 B tatvArthanI TIkAmAM paNa kahyuM che ke "lokanA aMtamAM thayelA che, tethI lokAMtika kahevAya che. ahIMyA prastutamAM lekathI brahmaleka grahaNa karavo. tenA aMte rahetA hovAthI lokAMtika kahevAya che. prazna : te te brahmalokanA sarva de lokAMtika kahevAze ? javAba : nA ! loka zabda nathI paNa lokAMta zabda hovAthI brahmalekanAM sarva devo nahIM Ave. jarA, maraNAdithI yukta e je loko tenI aMdara rahenArA ane karmakSayanA abhyAsI hovAthI lokAMtika kahevAya che." labdhitetramAM paNa kahyuM che ke sarvArthasiddha vimAnamAMthI velA (jIvo), cAra vakhata jemaNe AhAraka labdhine. upayoga karelo che, cAra vakhata jemaNe upazama zreNi karelI che, tevA jI, zrI jinezvara ane gaNadhara bhagavaMte-A baghA tadabhava mokSagAmI che, jyAre lokAMtika de sAtaATha bhave mokSamAM janArA hoya che. (A zAstranuM maMtavya badhA karatAM judu che.) 244.
Page #486
--------------------------------------------------------------------------
________________ 425 lAMtaka devalokanuM varNana athordhvaM brahmalokasya, samapakSaM samAnadik / yojanAnAmasaMkhyeyakoTAkoTivyatikrame // 245 // vibhAti lAntakaH svargaH, paJcapratarazobhitaH / pratiprataramekaikenendrakeNa virAjitaH // 246 // prathamapratare tatra, balabhadrAkhyamindrakam / cakra gadA svastikaM ca, nandyAvarttamiti kramAt // 247 // pratipratarametebhyaH, paGktayo'pi caturdizam / prAgvadatra vinA prAcI, proktAH puSpAvakIrNakAH // 248 // ekatriMzadatha triMzadekonatriMzadeva ca / tathASTAviMzatiH saptaviMzatizca yathAkramam // 249 // pazcasveSu pratareSu, pratipati vimAnakAH / ekaikasyAmatho paGko, prathamapratare smRtAH // 250 // vyasrA ekAdazAnye ca, dvaidhA daza dazeti ca / caturviMza zataM sarve, paGktisthAyi vimAnakAH // 251 // vRttAsyasrAzcaturastrA, dvitIyapratare daza / pratipaktayatra sarva ca, vizaM zatamudIritAH // 252 // aid sonu vana... have brahma devalokanI upara asaMkhya kaTAkeTi jana gayA bAda samAna dizA, samAna zreNimAM rahelo. dareka prataramAM eka-eka Idraka vimAnathI zobhate e pAMca | pratarathI yuta eid nAmanI svarga zAle che. 245-246. temAM prathama prataramAM balabhadra, bIjA prataramAM caka, trIjA prataramAM gadA, cothA prataramAM svastika ane pAMcamA prataramAM nanhAvatta nAmanuM Indraka vimAna che. 247. dareka prataramAM A Idraka vimAnanI cAre dizAmAM paMktigata vimAno che ane pUrva hi sivAyanA e hizAmA puSpAvadhI vimaan| che. 248. pAya prataramA bhanume 424 5timAM 31, 30, 28, 28, 27, vimAna che. have prathama prataranI eka-eka paMktimAM trikeNa 11 ane bIjA 10-10 vimAne che, sana patita ra vimaan| 124 che. 248-251.. bIjA prataranI dareka paMktimAM geLa-trikaNa ane cerasa vimAne 10-10 che ane kula 5ktigata 120 vimAne che. 252. kSa-6. 54
Page #487
--------------------------------------------------------------------------
________________ 42 kSetraleka-sa 127 tRtIye tricatuH koNA, daza vRttA naveti ca / sarve vimAnAH pAGkteyA, bhavanti SoDazaM zatam // 253 // vRttAzca caturasrAva, turye nava nava smRtAH 254 // daza trikoNAH sarve ca pAGkteyA dvAdazaM zatam // paJcame ca nava nava, tricatuH koNavRttakAH / aSTottara zataM sarve, cAtra pattiSimAnA || kha | evaM paJcendrakakSepe, sarve'tra paGkivRttakAH / vimAnAstrinavatyADhyaM zataM lAntakatAviSe // 256 // pativyasrANAM zate dve dvinavatyadhikaM zatam / syAtpaGkticaturastrANAmevaM ca sarvasaMkhyayA / / 257 // paJcAzItyAbhyadhikAni, zatAni paJcapaGktigAH / sahasrANyekonapaJcAzaccatvAri zatAni ca / / 258 / / yuktAni paJcadazabhiriha puSpAvakIrNakA: / vimAnAnAM sahasrANi paJcAzatsarva saMkhyayA // 259 // vihAyasi nirAlambe, pratiSThito ghanodadhiH / dhanavAto miziddAmI, ghuvimAnA pratiSTitAH // 260 || trIjA prataranI dareka paktimAM trikALu ane cArasa 10-10 vimAnA che ane gALa vimAnA 9 che. sava paktigata vimAnA 116 che. 253. cAthA prataranI dareka paktimAM gALa ane ceArasa vimAnA 9-9 che. ane trikANu vimAnA 10 che. sarva pa ktigata vimAnA 112 che. 254. pAMcamA prataranI dareka paktimAM traNe prakAranAM 9-9 vimAnA che ane paktigata kula vimAnA 108 che. 255. A pramANe lAMtaka devalAkanA pAMce prataranA indraka vimAna sahita geALa vimAnA kula ekaseA trANuM (193) che. 256. pAMca prataranA paktigata trikeNu vimAnA khaseA (200) che ane ceArasa vimAnA ekaseA khANuM (192) che. 257. pAMca prataranA pa`ktigata sarva vimAne pAMcase 5'cAzI ( 585) che ane puSpAvakI ka vimAnA ogaNapacAsa hajAra cArasA paMdara (49, 415) che. ane lAMtaka devalAkanA sarva vimAnA pacAsa hajAra (50, 000 0 ) che. 258-259. Alakhana rahita AkAzamAM ghaneAdidha rahelA che, enA upara ghanavAta rahelA che ane enA upara A vimAna rahelA che. 260.
Page #488
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4ra7 lAMtaka devalokanuM AyuSya tathA dehamAna varNoccatvAdimAnaM ca, syAdeSAM brahmalokavat / devAstvatra zuklavarNAH, zuklalezyA maharddhikAH // 261 // ita:prabhRti devAH syuH, sarve'pyanuttarAvadhi / zuklalezyA zuklavarNAH, kiMtUtkRSTA yathottaram // 262 // prathamapratare tatra, sthitijyeSThA sudhAbhujAm / paJcabhAgIkRtasyAbdhezcatvAro'zA dazAbdhayaH // 263 / / dvitIyapratare bhAgAstraya ekAdazAbdhayaH / dvAbhyAM bhAgAbhyAM sametAstRtIye dvAdazAbdhayaH // 264 // caturthe tvekabhAgADhyAstrayodaza payodhayaH / paJcame pratare pUrNAzcaturdazaiva vArddhayaH / / 265 / / jadhanyena tu sarvatra, dazaiva makarAkarAH / svasvasthityanusAreNa, dehamAnamatha bruve // 266 // ekAdazodbhavairbhAgaizcaturbhiradhikAH karAH / paJcadehamAnamatra, dazaratnAkarAyuSAm // 267 // A vimAnanA varNa tathA uMcAInuM pramANa brahmalokanI jema samajI levuM. ahIM 2khesA mA he| zusa bhane zu50 bezyAvA DAya che. 261. ahIMthI mAMDIne anuttara vimAna sudhInA deva zukla leyA ane phalavarNavALA che. paraMtu 52-52 utkRSTa sabhA . 262. lAMtaka devalokanA prathama prataranA devatAonI utkRSTa sthiti 10 sAgaropamanI cha. 263. bIjA pratarane devatAonI utkRSTa sthiti 113 sAgaropamanI che alon prataranA , , , 12 yAthA ,, , , , 1 , , pAyamA , , , ,, pUNa 14 , ,, 264-265. jaghanyathI te sarvatra 10 sAgaropamanI sthiti samajavI. pita-potAnA AyuSya anusAra he pramANa nAya bhuma cha. 266. daza sAgaropamanA AyuSyavALA devatAonuM dehamAna para hAtha che. 267.
Page #489
--------------------------------------------------------------------------
________________ 428 tribhAgADhyAH karAH paJcaikAdazArNavajIvinAm / hastAH paJca lavau dvau ca dvAdazAmbhodhijIvinAm // 268 // saikabhAgAH karAH paJca, trayodazArNavAyuSAm / caturdazAbdhisthitInAM pUrNAH paJca karAstanuH // 269 // IzAnasvasinI mirdevIbhirviSayecchavaH / cintAmAtropasthitAbhI, ramante brahmadevavat // 270 // cyavamAnotpadyamAnasaMkhyA gatyAgatI api / avadhijJAnaviSayaH syAdatra brahmalokavat // 271 / / atrotpatticyavanayorantaraM paramaM bhavet / dinAni paJcacatvAriMzat kSaNazca jaghanyataH // 272 // paJcame pratare cAtra, syAllAntakAvataMsakaH / aGkAvataMsakAdInAM madhye IzAnanAkavat || 273 // lAntakastatra devendraH, puNyasAro virAjate / sAmAnikAmaraiH raiH paJcAzatA sevyaH sahasrakaiH // 274 // pa agyAra sAgarApamanA AyuSyavALA devatAonu dehamAna patra hAtha che. khAra tera cauda 218-218. viSaya sukha bhAgavavAnI IcchAvALA evA devatAonI IcchAmAtrathI AvelI IzAna svarganI devIonI sAthe te devA brahmadevanI jema rame che. 270, "" , 29 "" "" "" 39 "" "" 19 "" 99 "" kSetraleAka-sa 27 saMpUrNa pa sa "" 23 "" "" 39 29 cyavana ane utpattinI sakhyA, gati-Agati, avadhijJAnanA viSaya, e sa viSayA brahmadevalAkanI jema samajavuM. 271. che.. ahIM utpatti ane cyavananu' utkRSTa AMtaru' 45 divasanu' thAya che. ane jadhanyathI samayanuM hoya che. 272. ahIM pAMcamA prataramAM 'kAvata sAdi vimAnAnI madhyamAM izAna devaleAkanI jema lAMtakAvata saka nAmanuM' vimAna che. tyAM lAMtaka nAmanA puNyazALI indra virAje che ane tethe pAMca itara ( 5,000 ) sAmAni devatAgothI sevAya che. 273 - 274.
Page #490
--------------------------------------------------------------------------
________________ lAntakendrane parivAra 429 dvAbhyAM devasahasrAbhyAM, sevyo'bhyantaraparSadi / madhyamAyAM caturbhistaiH, paDbhizca bAhyaparSadi // 275 // yugmam // saptaSaTpaJcabhiH palyopamaiH samadhikA sthitiH / / dvAdazaivAmbunidhayastisRNAM parSadAM kramAt // 276 // grAmarakSavAnAM, pannAzatA saha | ekaikasyAM dizi sevyo, daNDAdyAyudhapANibhiH // 277 // prAgvadanyairapi mantritrAyastriMzakavAhanaH / saiH saivAdhipaivAri vADhitazAsanaH | 278 che. jinAcanAdikaM dharma, kurvANaH paramArhataH / divyanATyadattacetAzcaturdazAbdhijIvitaH // 279 // sAtirekAnaSTa jambUdvIpAn pUrayituM kSamaH / rUpaivikurvitaistiyaMgasaMkhyadvIpatoyadhIn // 280 // sa vimAnakALa, vastrAcatoDadhIzvara ! sAmrAjyaM zAsti devAnAM, lAntakaravargavAsinAm // 281 // atyaMtara parSadAnI be hajAra (2,000), madhyama parSadAnA cAra hajAra (4,000) ane bAhya parSadAnA cha hajAra (6,000) devethI sevAya che. ra75. traNeya parSadAnA devanI sthiti kramazaH 12 sAgaropama + 7 palyopama, 12 sAgaropama + 6 palyopama, ane 12 sAgaropama + 5 palyopamanI che. 276. daMDa vigere Ayudhane hAthamAM dhAraNa karanArA evA dareka dizAmAM pacAsa-pacAsa hajAra AtmarakSaka devatAothI (A Idra) sevAya che. ra77. pUrve kahelAnI mAphaka maMtrI, trAyazciza, vAhana, sainya, senAdhipati, lokapAla Adi vaDe potAnA zAsananuM pAlana karAve che. 278. paramAt evA Indra mahArAjA zrI jinezvara paramAtmAnI pUjA vagere karatAM, divya nATakane jotAM, cauda sAgarepamanuM AyuSya dhAraNa kare che. 29 Indra mahArAjA, pitAnA vikarvita rUpathI ATha jaMbudvIpathI kaIka adhika kSetrane pUravAmAM samartha che. ane tipha asaMkhya dvIpasamudrane pUravAmAM (bharavAmAM) samartha che. 280. pacAsa hajAra vimAnanA adhIzvara evA lAntakendra lAntaka svargavAsI devanuM sAmrAjya kare che. 281.
Page #491
--------------------------------------------------------------------------
________________ 430 kSetraloka-saga ra7 asya yAnavimAnaM ca, bhavetkAmagamAbhidham / tevA manamAmiDyo, niyukti | 282 che. vaimAnikAH kilviSikAstridhA bhavanti tadyathA / trayodazAbdhivyambhodhitripalyopamajIvinaH // 283 // tatraca vasanti lAntakasyAdhastrayodazAbdhijIvinaH / vadhA manamAraNya, kaaodhinIjIvanaH punaH | 284 | tripalyasthitayaste ca, saudharmezAnayoradhaH / sthAnamevaM kilviSikasurANAM trividhaM smRtam // 285 // nanvatrAdhaHzabdena kimabhidhIyate ? adhastanaprastaTa, tasmAdapyadhodezo vA! anyacca dvAtriMzallakSavimAnamadhye sAdhAraNadevInAmivaiteSAM katicidvimAnAni santi ? vimAnakadeze vA vimAnAdvahirvA tiSThanti te ? iti, vyate-trAdhazastasthAnavAva , vaDatrAdhAdaH prathama starA na ghaTate tRtIyaSaSThakalpasatkakilviSikAmarANAM, tatprathamaprastaTayostrisAgaropamatrayodazasAgaropamasthityorasaMbhavAt , tathA tadvimAnAnAM saMkhyA zAstre nopalabhyate, tathA lAMtaka IndranuM yAna vimAna kAmagama nAmanuM che ane tenI vimurvaNa karanAra adhikArI deva paNa kAmagama nAmane che. 282. kibiSika devenuM varNana: vaimAnika devatAomAM traNa prakAranA kibiSika deva hoya che. 13 sAgaropamanA AyuSyavALA, 3 sAgaropamanA AyuSyavALA, ane 3 palyopamanA AyuSyavALA hoya che. 283. temAM 13 sAgaropamanA AyuSyavALA kibiSika deva lAMtaka devaleka nIce rahe che. traNa sAgaropamanA AyuSyavALA sanaskumAra devakanI nIce rahe che. ane traNa palyopamanA AyuSyavALA saudharmezAna devalokanI nIce rahe che. e pramANe kiTibaSika devanAM traNa sthAna che. 284-285. praznaH ahIM "adhaH" zabdathI zuM kahevA mAMge che. nIcenuM chelluM pratara ke prataranI nIceno deza? vaLI batrIsa lAkha vimAnamAM sAdhAraNa devIonAM vimAnanI jema AmanA alaga vimAna che? ke vimAnanA eka pradezamAM rahe che? ke vimAnI. bahAra rahe che ? javAba : ahIM adha: zabdathI sthAna samajavuM. kAraNake adhaH zabda prathama prataranA arthamAM paNa ghaTatuM nathI. trIjA ane chaThA devalokanA kibiSika devane prathama
Page #492
--------------------------------------------------------------------------
________________ kibiSika deva 431 devalokagatadvAtriMzallakSavimAnasaMkhyAmadhye tadvimAnagaNanaM na saMbhAvyate iti, tattvaM sarvavighamiti vRddhAH | amI ca caNDAlaprAyA, nindyakarmAdhikAriNaH / aspRzyatvAdanyadevaidhikkRtAstarjanAdibhiH // 286 // devaloke vimAneSu, sudhAbhuparSadAdiSu / / zatAtisaMgate, hevAnAM nivArey = 1 287 | aSTAhnikAdyutsaveSu, jinajanmotsavAdiSu / vAstuvantaH sthAnaM te, caM zoghatti vivAtinA che 288 / AcAryopAdhyAyagacchasaMghapratIpavartinaH / reDavavAdrinAmasajALio ra 282 che. asadbhAvodbhAvanAbhirmithyAtvAbhinivezakaiH / vyudgrAhayantaH svAtmAnaM, paraM tadubhayaM tathA // 290 // pratipAlyApi cAritraparyAya vatsarAn bahUn / te'nAlocyApratikramya, tatkarmAzarmakAraNam // 291 // trayANAM kilviSikANAM, madhye bhavanti kutracit / tAdRzavrataparyAyApekSayA sthitizAlinaH // 292 // prataramAM traNa sAgaropama ane tera sAgaropamanI sthiti ghaTatI nathI. tenA vimAnanI saMkhyA zAstramAM AvatI nathI tathA devalokamAM rahelA 32 lAkha vimAnanI aMdara temanA vimAnanI gaNanA saMbhavatI nathI. tattva te kevaligamya che ema vRddhapuruSe kahe che." A kibiSika niMdyakarmanA adhikArI havAthI caMDAla jevA che. aspRzya hevAthI bIjA de emane tarjana vagerethI dhikkAra Ape che. 286. devalokanA vimAnone viSe, devanI parSadAmAM, kautukathI bhegA thayelA denA samUhamAM, aSTAkSikadi utsavamAM, jina janma mahotsavAdimAM, sthAna nahIM pAmatA udAsa thaelA te kibiSika de potAnI jAtane niMde che. 287-288. AcAryo, upAdhyAya, garacha ane saMghanA virodhI, avarNavAdI, teonA apayazane karanArA, teonA pratye asaddabhAva utpanna karAvavA dvArA mithyAtvanA abhiniveSathI AtmAne, parane ane ubhayane vyagrAhita karatAM evA che ghaNA varSa cAritra pALIne paNa duHkhanA kAraNabhUta te karmanI AlocanA ane pratikramaNa karyA vinA marIne traNa kibiSikanA madhyamAM tevA prakAranA vrata ane paryAyanA sApekSa AyuSyavALA deva bane che. 289292.
Page #493
--------------------------------------------------------------------------
________________ 432 kSetraloka-saga 27 ebhyazcyutvA devanaratiyanArakajanmasu / caturaH paJca vA vArAn , bhrAntvA siddhayanti kecana // 293 // kecitpunarahaMdAdinibiDAzAtanAkRtaH / kRtAnantabhavA bhIma, bhrAmyanti bhavasAgaram // 294 // tathAphu-" viDyuisiyA je mane ! tAvo tevoLAvo" TUlyA ! jomeyo'pi ca jAmAtA, yathA vIrajagadguroH / jamAliH kilviSikeSatpanno lAntakavAsiSu // 295 // sa hi kSatriyakuNDasthaH, kSatriyastANDavAdiSu / mA thavA mAvAmAd vandituM jatA radda zrutvopadezaM saMvigno'nujJApya pitarau vratam / zrAdda pUmiH punAM, taiH sad mahAmaH | 217 | adhItaikAdazAGgIkastayaivArhadanujJayA / sezaH sAputrazalyA, ghAnerA tAH | 228 . papraccha caikadA'rhantaM, vijihIrSuH pRthaga jinAt / tUSNIM tasthau prabhurapi, jAnastadbhAvivezasam // 299 // tyAMthI cyavane deva-manuSya tiryaMca ke naraka nimAM cAra-pAMca vAra bhamIne keIka mokSamAM jAya che. jyAre keIka zrI arihaMta bhagavAna AdinI atyaMta AzAtanA karIne anaMta bha sudhI bhayaMkara bhavasAgaramAM bhame che. 293-294. kahyuM che keH "he bhagavan! te devalokathI kiTibaSika deve cyavane" ItyAdi... jagataguru evA zrI vIra bhagavAnane bhANeja tathA jamAI e jamAlI lAMtaka devalokanA kibiSikamAM utpanna thayela che. 295. kSatriyakuMDanA rahevAsI kSatriya evA jamAlI nATaka AdimAM magna hatA. te samaye paramAtmA mahAvIradevanuM Agamana sAMbhaLI vaMdana karavA gayA. 296. upadeza sAMbhaLIne vairAgya yukta banI mAtA-pitAnI anujJA laI pAMca puruSanI sAthe moTA mahotsava pUrvaka temaNe dIkSA lIdhI. ra97. pAMcase sAdhuthI yukta evA te jamAlI agyAra aMga bhaNIne, paramAtmAnI anujJApUrvaka aneka prakAre tapa karatAM hatA. 298. ekadA teNe (jamAlie) zrI jinezvara bhagavAnathI judA vicAravAnI IcchAthI bhagavAnanI anujJA mAMgI tyAre bhagavAne tenuM viparItabhAvi joIne mauna rahyA. ra9
Page #494
--------------------------------------------------------------------------
________________ jamAlinI vigata ananujJAta evaiSa, upekSya jagadIzvaram / vin sahitaH zivai:, zrAvatI nagarI thayo // 300 || tatra tasyAnyadA prAntAdyazanena jvaro'bhavat / ziSyAn zizayiSuH saMstArakaklRptyai samAdizat // 309 // tamAstaranti te yAvattAvadeSo'tipIDitaH / Uce saMstArako inta kRto'tha kriyate'thavA 1 // 302 // drAgeSa kriyate svAmin !, zrutveti ziSyabhASitam / mithyAviparyastamatiriti cetasyacintayat // 303 // pratyakSa kriyamANo'yamakRto yanna bhujyate / cimALa tamiti, tamiAddAntimo nina ? // 204 || dhyAtveti sarvAnAhUya, ziSyAneSo'bravIditi / Rtameva phkta vastu, triyamA" ne tattathA // rU06 // kriyamANaM kRtaM kiMcinna cedAdyakSaNAdiSu / sarvamantyakSaNe tarhi, tatkarttu zakyate katham ? || 306 // bhagavAnanI anujJA nahIM hovA chatAM upekSA karIne peAtAnA ziSyA sAthe vicaratA zrAvastInagarImAM gayA. 300. 433 tyAM eka divasa tene lukhkhu-suku bheAjana karavAnA kAraNe tAva AvyA ane sUvAnI icchAthI teNe ziSyeAne sathArA karavA Adeza ApyA. 301. ziSyA jyAre saMthAro karI rahyAM hatAM tyAre atipIDAne kAraNe jamAlIe ziSyAne pUchyuM' ke-sa thAro thayA ke thAya che? karyAM ke karAya che ? tyAre ziSyeAe kahyu ke * hai svAmin ! sa thArA hamaNAM ja karIe chIe' A pramANe ziSyabhASita sAMbhaLIne mithyAtvanA kAraNe vipasta buddhithI teNe vicAra karyo ke- pratyakSa rIte karAtA A sa`thArA 'akRta' che. tethI tenA upayAga karAtA nathI chatAM 'karAtuM heAya te kareluM' e pramANe zrI atima jinezvara kema kahetAM haze ? A pramANe vicArIne badhA ziSyAne khelAvIne temaNe kahyuM ke karelI vastune ja karelI kahevI. karAtI vastune te pramANe kahevI nahi (tyAre temanA ziSyAe sAmeA prazna karyAM ke-) prathamAdi kSaNAmAM karAtI kriyA jo gheADI paNu-dezathI paNa karelI na kahIe tA anya kSaNamAM pUNu` kevI rIte karI zakAya! ( badhuM thayuM ema kaI rIte kahI zakAya?) kSaNe kSaNe karAtuM dezathI thayeluM kSe-u. 55
Page #495
--------------------------------------------------------------------------
________________ 434 kSetraloka-ga 27 dezataH kRtameveti, kriyamANaM kSaNe kSaNe / jIryamANaM jIrNamevaM, calaccalitameva ca // 307 // yugmam / ityAdiyuktibhiH ziSyairbodhito'pi kadAgrahI / kaizciddharmArthimistyaktaH, kaizcitsa eva cAdRtaH // 308 // yaistyaktaste mahAvIraM, campAyAM purI saMsthitam / / abhyupetya gurUkRtyodyuktAH svArthamasAdhayan // 309 // kramAdvimukto rogeNa dravyato na tu bhAvataH / jamAlirapi campAyAmupavIramupAgataH // 310 // kadAgrahagrahagrastaprazastadhiSaNAbalaH / yAtrApa mAvana!, machippA rathA | rU5 che. chamasthA na tathaivAhaM. kiMtu jAto'smi kevalI / itibruvANaM bhagavAnindrabhUtistamabravIt // 312 // jJAnaM kevalinaH zakyaM, nAvarItuM paTAdibhiH / yadi tvaM kevalI tarhi, praznayoma kuruttaram // 313 // ja che. pUrNa thatI vastu jema jINuM kahevAya che-cAlatI vastu je rIte calita kahevAya che"... 302-307. ItyAdi yuktio vaDe ziSyoe samajAvavA chatAM paNa jamAli kadAgrahI rahyo tethI keTalAka dharmArthI ziSyoe tene choDI dIdhuM ane keTalAka ziSyoe tene Adara karyo. 308. jeoe cheDI dIdho te badhA zive cappAnagarImAM rahelA zrI mahAvIrasvAmI pAse AvIne mokSamArgamAM udyamavata thaIne svArtha (kalyANa)ne sAdhI gayA. 309. kame karIne jamAline dravyoga zAMta thaI gayo paraMtu bhArega zAMta na thayo. tyAre jamAli paNa campAmAM zrI vIra prabhu pAse Avyo 310. kadAgraharUpI grahathI jenI nirmaLabuddhi grasta thayela che, evA jamAlIe paramAtmAne kahyuM ke- bhagavana! tamArA bIjA ziSyo chavAstha che, te huM nathI paraMtu huM kevalI thayo chuM. A pramANe belatA jamAvIne zrI IndrabhUti bhagavAne kahyuM ke kevalajJAnInuM jJAna te paTa vagerethI AvarI zakAtuM nathI. je tamane kevalajJAna hoya te mArA be praznonA javAba Apo. 311-313.
Page #496
--------------------------------------------------------------------------
________________ jamAlinI vigata 435 jamAle ! nantrasau lokaH, zAzvato'zAzvato'thavA 1 / jIvoccazAzvataH vivA, zAzvatatA dUtam | rU4 | jagadgurUpratyanIkatayA praznamapIdRzam / so'kSamaH pratyavasthAtuM, babhUva malinAnanaH // 315 // tataH sa vIranAthena, proktaH kiM muhyasIha bhoH ? / zAzvatArazAzvartI zaita, dravyaparyAyamevata che rUdda che chadmasthAH santi me ziSyA, IdRpraznottare kSamAH / aneke na tu te tvadvadasatsArvayazaMsinaH // 317 // azraddadhattanjinoktaM, svairaM punarapi bhraman / vyudgrAhayaMzca svaparaM, kurvastapAMsyanekadhA // 318 // ante'rddhamAsikaM kRtvA'nazanaM tacca pAtakam / anAlocyApratikramya, mRtvA kilvipiko'bhavat // 319 // tatazcyutvA ca vibudha-tiryagmanujajanmasu / DAgha paDyaza: ghaTaze vajana jesthati che rU20 || tathAhuH-" go ! cattAri paJca tirikkhajoNiyamaNussadevabhavaggahaNAI saMsAraM he jamAli! A leka zAzvata che ke azAzvata? jIva paNa zAzvata che ke azAzvata ? jaldI kahe. 314. bhagavAnanA pratyanika thavAnA kAraNe AvI paNa (sAmAnya paNa) praznonA javAba ApavAmAM asamartha banelo te zyAma mukhavALo thayo. 315. tyAre zrI vIra bhagavAne kahyuM ke he jamAli! tuM zA mATe muMjhAya che ? A jagata ane jIva bane padArtho dravya ane paryAyanA bhedathI zAzvata ane azAzvata che. 316. mArA aneka chadmastha zikhyo che paNa A praznanA uttara ApavAmAM samartha che chatAM paNa tArI jema potAnI jAtane khoTI rIte sarvajJa kahevaDAvatA nathI. 317. A pramANe (yuktipUrvaka paNa) bhagavAnanI kahelI vAta upara zraddhA nahi karate, IcchA mujaba bhamata, -parane buddhagrAhita karato, aneka prakArane tapa karate, aMte ardha mahinAnuM anazana karIne te pApanI AlocanA-pratikramaNa karyA vinA marIne kilbiSika thaye. tyAMthI cyavIne deva-tiryaMca ane manuSyanA janmamAM pAMca-pAMca vAra utpanna thaI, te paMdaramA bhave siddha thaze. 318-320. zrI bhagavatI sUtramAM navamA zatakanA tetrIsamA udezAmAM kahyuM che ke- "he gautama!
Page #497
--------------------------------------------------------------------------
________________ 436 kSetraloka-saga 27 aNupariyaTTittA tato pacchA sijjhihiti jAva aMtaM kAhiti" bhagavatIsatre za09 u0 33 // granthAntare ca yadyasyAnantA api bhavAH zrutAH / tadA tadanusAreNa, tathA jJeyA vivekibhiH // 321 // jinaM vinA'nyaH kastattvaM, nizcetuM kSamate'paraH / tataH pramANamubhayaM, zrIvIrAjJA'nusAriNAm // 322 // satyapyevaM paJcamAGgavaco vilupya ye jaDAH / ekAntena bhavAnasyAnantAnizcinvate'dhunA // 323 // kadAgrahatamazchanna nayanAste mudhA svayam / bhavaranantayujyante, parAnantabhavAgrahAt // 324 // evaM ca-" anantAsaMkhyasaMkhyeyAnutsUtrabhASiNo'pihi / pariNAmaviza, mana grAsthati saMskRta | rUrapha " tathoktaM mahAnizIthadvitIyAdhyayane-"je NaM titthagarAdINaM mahatIM AsAyaNaM kujA se NaM ajjhavasAya paDucca jAvaNaM aNaMtasaMsAriyattaNaM labhejjA," yAvacchabdamaryAdayA cAtra saMkhyAtA asaMkhyAtA api bhavA labhyanta iti dhyeyaM / / cAra-pAMca tiryaMca-manuSya tathA devabhavane grahaNa karavArUpa saMsAramAM bhamIne tyArabAda siddhi pAmaze. bhavane aMta karaze." 2. je ke- granthAntaramAM jamAlInA anaMta bhava paNa saMbhaLAya che. tyAre te anusAra avivekIe samajI levA. 321. zrI jinezvara bhagavaMta vinA anya bIje keNu tatvane nizcaya karI zake mATe zrI vIra bhagavAnanI AjJAnusArI jI mATe bane vastu pramANa che. 322. Ama hovA chatAMya je jaDapuruSo ekAMte zrI bhagavatInI vAtane uDADIne hamaNAM jamAlInAM anaMtabhavane nizcaya kare che, te kadAgraharUpI aMdhakArathI DhaMkAI gaelI AMkhavALA phegaTa bicArA bIjAne anaMtabhava pakaDAvIne pite anaMtabhavathI joDAya che. 323-324. pariNAma vizeSe usUtrabhASI che A saMsAramAM anaMta, asaMkhyAta ane saMkhyAtabhava bhame che. 325. zrI mahAnizIthanA dvitIya adhyayanamAM kahyuM che ke "je tIrthakara AdinI mATI AzAtanA kare che, te adhyavasAya mujaba anaMta saMsAra sudhI paNa bhame che. ahIM yAvat " zabda maryAdAnA arthamAM hovAthI yAvat zabdathI saMkhyAta-asaMkhyAta bha paNa ghaTI zake.
Page #498
--------------------------------------------------------------------------
________________ mahAzukra devalAka utsUtrabhASiNAM ye cAnantAneva kadAgrahAt / bhavAnUcurupekSyaM tatteSAM vAtUlaceSTitam // 326 // ataH paraM kilbiSikajAtIyAnAmasaMbhavaH / yathA''bhiyogikAdInAmacyutasvargataH param || 327 / / athordhvaM lAntakasvargAtsamapakSaM samAnadikU / yojanAnAmasaMkhyeya koTAkoTivyatikrame // 328 // asti svargo mahAzukraH, saMpUrNacandrasaMsthitaH / asvAra pratAtaMtra, pratisaramindram // 321 // AbhaGkaraM gRddhisaMjJa, ketuzca garulAbhidham / ratala: pakavempa, prAvastuvAnInAH // 330 || SaDaviMzatiH paJcacatustryadhikA viMzatiH kramAt / pratarevu catuSvajI, prativRddhi vimAnAH // 32 // tatrAdyapratare paGktau, paGktAvaSTaiva vRttakAH / nava ca trivatu joLA:, sarve atyaMta zatam // rUrUra // je leAkA kadAgrahathI utsUtrabhASInA anaMtabhavA ja kahe che te temanuM vAyaDApaNuM che ane te upekSA karavA jevuM che. 326. 437 A devalAkathI AgaLa kilmiSika devA hAtA nathI, jevI rIte acyuta devalAkathI AgaLa AbhiyAgika DhavA hAtA nathI te rIte... 327. mahAzukra devalAkanu varNana have lAntaka svargathI kharAkhara upara samAna dizAmAM asa`khya kATAkATI ceAjanA gayA bAda, sauMpUrNa candrAkAre mahAzukra nAmanA svarga che ane temAM cAra pratara che. dareka prataramAM eka-eka Indraka vimAna che. 328-329. te indraka vimAneAnA nAma kramazaH 1. AbhaMkara, 2. gRddhi, 3. ketu ane 4. garula che. tenAthI cAra-cAra pukti nIkaLe che ane pUrvAMnI jema anya puSpAvakIrNaka vimAnA che. 330, dareka prataramAM cAre dizAnA kramazaH chavIsa, pacIsa, cAvIsa, ane trevIsa vimAna dareka pa`ktimAM che. 331, pahelA prataranI dareka pa"ktimAM ATha gALa vimAnA che. tathA trikANu ane catuSkA! nava-nava vimAnA che. kula vimAnA ekasA cAra che. 332.
Page #499
--------------------------------------------------------------------------
________________ 438 kSetraloka-sarga 27 dvitIyapratare vyasrA, navASTASTApare dvidhA / sarve zataM tRtIye ca, pratare'STASTa te tridhA // 333 // sarve ca te SaNNavatizcaturthapratare punaH / aSTau vyatrAzcaturasrA, vRttAH sapta vimAnakAH // 334 // sarve cAtra dvinavatiH, pAGkteyAH parikIrtitAH / caturindrakayoge'tra, sarve syuH pativRttakAH // 335 // aSTAviMzaM zataM pativyasrAH SaTtriMzakaM zatam / dvAtriMzaM ca zataM pazicaturastrAH prakIrtitAH // 336 // evaM pativimAnAnAM, mahAzukre zatatrayam / SaNNavatyA samadhikaM, zeSAH puSpAvakIrNakAH // 337 // sahasrANyekonacatvAriMzadeva ca SaTzatI / catuyutava sarva ca, catvAriMzatsahasrakAH // 338 // AdhArato lAntakavad , dvidhA'mI varNataH punaH / zuklAH pItAzca pUrvabhyo, varNAdhutkarSazAlinaH // 339 // pRthvIpiNDaH zatAnIha, caturvizatirIritaH / yojanAnAM zatAnyaSTau, prAsAdAH syuH samucchritAH // 340 // bIjA prataramAM trikeNa vimAne nava che geLa ane catuSkoNa vimAne AThaATha che. kula ekase vimAne che. trIjA prataramAM traNe prakAranA ATha-ATha vimAne che. suTa channu vimAna che. 333. cothA prataramAM trikoNa ane corasa vimAna ATha-ATha che ane goLa vimAne sAta che. kula vimAne bANuM che cAre prataranA thaIne paMktigata goLa vimAne Indraka vimAna meLavavAthI eka aThThAvIsa thAya che, trikeNu vimAno eka chatrIsa thAya cha bhane yArasa vimAna se| mIsa hyA cha. 334-338. A pramANe mahAzuka devalokamAM paMktigata vimAne traNa chanuM che. ane puSpAvakIrNaka vimAna ogaNacAlIsa hajAra chaso-cAra (39, 604) che ane kula bhaNIne yAdI 2 (40,000) thAya che. 337-338. devalokanI nIce AdhArabhUta ghanavAta vagere lAMtaka devalokanI jema samajavA ahIMnA deva zukala ane pIta ema be varSanA che ane pUrvanA dethI zreSTha varNavALA che. 339 mA pAnI pRthvApiMDa yAvIzasa (2400) yenn| che. sana. prAsAha maase| (800) yAsana yA bAya che. 340. . .
Page #500
--------------------------------------------------------------------------
________________ 439 mahAzukra devalokanAM devenuM AyuSya-dehamAna prathamapratare cAtra, devAnAM paramA sthitiH / pAvonAni paDyaza, zu sArAmANvatha che rU4? | dvitIyapratare paJcadaza sArddhAni tAnyatha / nRtIye ca sapAdAni, SoDazaitAni nizcitam // 342 // caturthe ca saptadaza, vArddhayaH paramA sthitiH / sarveSvapi jaghanyA tu, caturdaza payodhayaH // 343 // karAH paJca dehamatra, caturdazAbdhijIvinAm / vAcavADhavorDara, pazvazAvAyunA che rU44 che. SoDazAbdhyAyuSAM hastAzcatvAro'zadvayAnvitAH / ekAMzADhyAste tu saptadazasAgarajIvinAm // 345 // ekAdazavibhaktakakarasyAMzA amI iha / AhArocchvAsakAlastu, prAgvatsAgarasaMkhyayA // 346 // kAmabhogAmilASe tu, teSAM saMketitA iva / saudharmasvargadevyo'trAyAnti svArhA vicintitAH // 347 // ahIM prathama prataramAM devonI utkRSTasthiti piNuM paMdara sAgaropamanI che. 341. bIjA prataranA devenI utkRSTasthiti sADA paMdara sAgaropamanI che. trIjA , cha , savA seLa , che, 342. cethA prataranA devenI utkRSTasthiti sattara sAgarepamanI kahelI che. cAre prataramAM jaghanyasthiti cauda (14) sAgaropamanI kahI che. 343. ahIM rahelA 14 sAgaropamanA AyuSyavALA devatAonA dehanI uMcAI 5 hAtha che. ane 15 sAgaropamanA AyuSyavALA devanA dehanI uMcAI 4 hAtha ane 3 aMza che, 344. 16 sAgaropamanA AyuSyavALA devonA dehanI UMcAI cAra hAtha be aMza che. ane 17 sAgaropamanA AyuSyavALA denA dehanI UMcAI cAra hAtha ane eka aMza che. 345. agyAra bhAganA vibhakta thayelA hAthanA A aMze samajavA. AhAra ane ucchavAsane kALa pUrvanI jema sAgaropamanI saMkhyA pramANe samajI le. 346. A devatAone kAmagane abhilASa thAya, tyAre temanI saMketita vyaktinI jema saudharma svarganI pitAne yogya devIo citavanA mAtrathI tyAM Ave che. 347.
Page #501
--------------------------------------------------------------------------
________________ 440 kSetraloka-sarga 27 athAsAM divyasudRzAM, zRGgArarasakomalam / / gItaM sphItaM ca sAkUtaM, smitaM lalitakUjitam // 348 // vividhAnyoktivakroktivyaGgayavalguvacobharam / hRdyagadyapadyanavyabhavyakAvyAdipaddhatim // 349 // kaGkaNAnAM raNatkAraM, hArakAJcIkaladhvanim / maNimaJjIrajhaMkAraM, kiGkiNIniSkvaNolvaNam // 350 // kAmagrahArtizamanamantrAkSaramivAdbhutam / zabdaM zRNvanta evAmI, tRpyanti suratAdiva // 351 // devyo'pi tA dUrato'pi, vaikriyaiH zukrapudgalaiH / tRpyantyaGge pariNataistAdRgdivyaprabhAvataH // 352 // arddhanArAcAvasAnacatuHsaMhananAJcitAH / garbhajA naratiyazco, labhante'trAmRtAzitAm // 353 // asmAccyutvA nRtirazcoreva yAnti sudhAbhujaH / cyavamAnotpadyamAnasaMkhyA tyatrApi pUrvavat // 354 // atrotpatticyavanayovirahaH paramo bhavet / zazI visAva, samartha = dhanyataH + rU5 // tyAre kAmavAsanA rUpI grahanI pIDAnI zAMti mATe jANe adabhuta maMtrAkSara na hoya, evA devAMganAonA adabhuta zRMgArarasathI kemala ane vizALa suMdara gati, abhiprAya sahitanuM smita, kAmagarbhita avAja, vividha prakAranI anyakti, vakrokti vyaMgakti , suMdara vacananA samUha, hRdayaMgama evA gadya padya navA kAvyAnI paddhatio, kaMkaNanA raNakAra-avAja, hAra ane kaMdarAnA madhura dhvani, maNinA jhAMjharano jhaMkAra ane ghugharInA atyaMta avAjane sAMbhaLatAM ja saMbheganI jema tRpta thAya che. 348-351. tevA prakAranA divya prabhAvathI potAnA zarIramAM pariNAma pAmelA evA kriya zuka pudgalothI dUra rahelI evI paNa devIo tRpta thAya che. 352. ardha nArAca sudhInA cAra saMghayaNavALA garbhaja manuSya ane tiryaMco ahIM devapaNe utpanna thAya che. 353. ahIMthI cavIne devatAe manuSya ane tiryaMcamAM ja utpanna thAya che, yavana ane utpattinI saMkhyA ahIM paNa pUnI jema samajavI. 354. ahIM utpatti ane cyavanane viraha utkRSTathI 80 divasa ane jaghanyathI 1 samaya hoya che. 355. A pAnAmAM samAvI para
Page #502
--------------------------------------------------------------------------
________________ * 441 mahAzukra Indrano parivAra pazyanti devA atratyA, avadhijJAnacakSuSA / paGkaprabhAyAsturyAyAH, pRthvyA aghastalAvadhi // 356 // atratyAnAM ca devAnAM divyAM dehAti nanu / solu zankoti saudharmAdhipo'pi na surezvaraH // 357 // zrayate hi purA gaGgAdattamatratyanirjaram / AgacchantaM parijJAya, nantuM vIrajinezvaram // 358 // pUrvAgato vajrapANistattejaH kSantumakSamaH / praznAnApRcchaya saMkSepAt saMbhrAntaH praNaman yayau / / 359 // etaccArthato bhagavatIsUtre SoDazazatakapaJcamoddezake / / caturthe pratare'trApi, mahAMzukrAvataMsakaH / saudharmavadazokAdyavataMsakacatuSkayuk // 360 // utpadyate cAtra mahAzukranAmA surezvaraH / prAgvatkRtvA'hedAdharcAmalakuryAnmahAsanam // 361 // ekadevasahasreNa, sevyo'bhyannarapadAm / paJcapalyAdhikApArddhaSoDazAmbhodhijIvinAm // 362 / / ahIMnA de avadhijJAnarUpI cakSuthI paMkaprabhA nAmanI cethI pRthvInA nIcenA bhAga sudhI jaI zake che. 356. sIdharmendra paNa ahiMnA denA dehanI divyakAMtine sahana karavA mATe samartha nathI. 357. zAstramAM saMbhaLAya che ke - ahiMnA gaMgadatta nAmanA devane zrI vIrajinezvarane namaskAra karavA AvI rahelA jANIne pahelA AvelA saudharmedra temanA tejane sahana karavAmAM asamartha banI, saMkSepathI prazna pUchI, namaskAra karIne cAlyA gayA. 358-3598 arthathI A vAta zrI bhagavatI sUtranA seLamA zatakanA pAMcamA uddezAmAM kahelI che. * A devalokanA cothA prataramAM saudharma devalokanI jema mahAzukrAvataM saka nAmanuM mukhya vimAna che ane tenI AjubAju azokAvataM samAdi cAra vimAne che. 360. " ane te vimAnamAM mahAzuka nAmanA Indra utpanna thAya che. pUrvanA IndronI jema zrI arihaMta paramAtmAnI pUjA karIne Asanane alaMkRta kare che. 361. mahAzukrendra-sADApaMdara sAgaropama + pa pa pamanI sthiti dharAvatA abhyatara parSadAnA hajAra de, sADA paMdara sAgarepama + cAra pApamanI sthiti dharAvatA kSe-3, 56
Page #503
--------------------------------------------------------------------------
________________ 442 kSetraloka-sarca 27 sahasradvitayenaiSa, sevito madhyaparSadAm / catuHpalyAdhikasArddhapaJcadazANavAyuSAm / / 363 // catuHsahastryA devAnAM, sevito bAhyaparSadAm / tripalyopamayukasAIpaJcadazANavAyuSAm / / 364 // sAmAnikAnAM catvAriMzatA sevyaH sahasrakaiH / caturdizaM ca pratyekaM, tAvadbhiraGgarakSakaiH / / 365 // traaystrishailokpaalerniikaaniiknaaykaiH / anyairapi mahAzukravAsibhiH sevitaH suraiH // 366 // jambUdvIpAna pUrayituM, kSamaH SoDaza sarvataH / rUvaivikurvita stiyaMgasaMkhyadvIpatoyadhIn // 367 // sadvimAnasahasrANAM, catvAriMzata IzvaraH / mahAzukraM zAsti saptadazapAthonidhisthitiH / / 368 // saptabhiH kulakam asya yAnavimAnaM ca, bhavetprItimano'bhidham / devaH prItimanAH khyAto. niyuktastadvikurvaNe // 369 // mahAzukrAdathAstyUcaM, sahasrAraH surAlayaH / yojanAnAmasaMkhyeyakoTAkoTIvyatikrame // 370 // madhyama 55 hAnA 2. 2 (2000) hevo, saau| 542 saag|5m + pkssyopamanI sthiti dharAvatA bAhya parSadAnA cAra hajAra (4000) de, cAlIza hajAra (40,000) sAmAnika devatAo tathA cAre tarapha cAlIza-cAlIza hajAra aMgarakSaka devatAo, trAyazciza, lokapAle, senA, senAdhipati ane bIjA paNa mahAzukravAsI devatAsAthI sevita che. 312-366. A Idra pitAnA vikulA rUpathI saLa jambudvIpa ane tIrtho asaMkhya dvIpasamudrone pUravA mATe samartha che. sattara sAgaropamanuM pUrNa AyuSya dharAvatA A 4ndra bhddaa| yAsI // 2 vimAna 752 zAsana 42 cha. 317-368. temanuM bahAra javAnuM vimAna prItimanas nAmanuM che. ane tenI vikuNa 42vAmAM prItibhanA nAbhana deva niyuta cha. 396. sahastrAra devalokanuM varNana: mahAzukra devalokathI barAbara upara asaMkhya keTAkoTI yojanA gayA bAda sahastrAra nAmane devaloka che. 370.
Page #504
--------------------------------------------------------------------------
________________ sahasAra devaloka 443 catvAraH pratarAstatra, pratyekamindrakAzcitAH / brahma brahmahitaM brahmottaraM ca lAntakaM kramAt // 371 // catasraH patayazcebhyaH, prAgvatpuSpAvakIrNakAH / dvAviMzatistathA caikaviMzatirviMzatiH kramAt // 372 // ekonaviMzatizceti, pratareSu caturvapi / ekaikapaTau saMkhyaivaM, vimAnAnAM bhavediha / / 373 / / tatrAdyapratare vyasrA, aSTAnye sapta sapta ca / pratipazayatha sarve'trASTAzItiH patrivartinaH // 374 // dvitIyapratare sapta saptaite trividhA api / sarva caturazItizca, tRtIyapratare punaH // 375 // vRttAH SaT sapta saptAnye'zItizca sarvasaMkhyayA / turye vyasrAH sapta SaT SaT, pare SaTsaptatiH same || 376 // caturNAmindrakANAM ca, yoge'tra paGktivRttakAH / aSTottarazataM paGktivyasAzca SoDazaM zatam // 377 / / aSTottaraM zataM paGkticaturasrAstato'tra ca / dvAtriMzadadhikaM pativimAnAnAM zatatrayam / / 378 // te devalokamAM cAra pratara che. dareka prataramAM Idraka vimAna che. jemanA nAma anukrame brahma, brAhita, brahmottara ane lAMtaka che. 371. pahelAMnI jema (ahiM paNa) dareka prataramAM cAra cAra paMktio che ane puSpAvakIrNaka vimAne che. dareka paMktinI cAre dizAmAM prathama prataramAM 22 vimAna, bIjA prataramAM 21 vimAne, trIjA prataramAM 20 vimAne ane cothA prataramAM 19 vimAna cha. 2mA pramANe 4-4 5timA vimAnanI saya vI. 372-373. temAM pahelA prataranI dareka paMktimAM trikoNa vimAne ATha ane bIjA sAtasAta vimAne che ane kula 88 vimAne che. 374. bIjA prataramAM traNa prakAranA vimAno sAta-sAta che. ane kula 84 vimAno che. 375. trIjA prataramAM geLa vimAno cha che. ane bIjA sAta-sAta che kula 80 vimAno che. cethA prataramAM trikeNa vimAna sAta ane bIjA vimAne cha-cha che. kula 76 vimAnA cha. 376. cAra Idraka vimAnane bheLavatAM paMktigata goLa vimAna 108 che, trikoNa 116 che, corasa vimAna 108 che ane kula paktigata vimAne 332 che. 377-378.
Page #505
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4 44 ' kSetraloka-saga 27 SaTzatAbhyadhikAH paJca, sahasrAH sASTaSaSTayaH / griAvALA satra, sarve te pa trakAra | rU72 . AdhAravarNoccatvAdi, syAdeSAM zukranAkavat / varadatta I devatA ghAvamahAzayAra | 280 che. sapAdA vArddhayaH saptadazA''dya pratare sthitiH / dvitIye tvabdayaH saptadaza sArdhAH parA sthitiH // 381 // aSTAdaza ca pAdonAstRtIye paramA sthitiH / turye'STAdaza saMpUrNAH, sAgarAH syAtparA sthitiH // 382 // sarvatrApi jaghanyA tu, bhavetsaptadazAbdhayaH / atha sthityanusAreNa, dehamAnaM nirUpyate // 383 // catvAro'tra karA deha, utkuSTasthitizAlinAm / ta evaikAdazaikAMzayujo jaghanyajIvinAm // 384 // aSTAdazabhirabdAnAM, sahasraiH paramAyuSaH / jaghanyasthitayaH saptadazabhirbhojanArthinaH // 385 // pAMca hajAra chase aDasaTha (5,668) vimAne puSpAvakaNaka che. ane A devakanA kula vimAne cha hajAra (6000) che. 379. A vimAnomAM AdhAra-vaNa-UMcAI Adi zuka devalokanA vimAnonI jema samajI levuM. A vimAnamAM pUrvanI mAphaka mahA puNyazALI AtmA deva tarIke utpanna thAya che. 380. A devalokamAM prathama prataranA devenuM AyuSya savAsattara sAgaropama, bIjA prataranA devenuM AyuSya sADAsattAra sAgaro pama, trIjA prataranA devenuM AyuSya paNa aDhAra sAgaropama ane cothA prataranA devenuM AyuSya aDhAra sAgaropamanuM che. 381-382. cAre prataramAM jaghanya AyuSya sattara sAgaropama che. have sthiti anusAra dehamAna kahIe chIe. 383. utkRSTa AyuSyavALA devanA zarIranI UMcAI cAra hAtha che. ane jaghanya AyuSyavALA devanA zarIranI UMcAI cAra hAtha 11 aMza che. 384. utakRSTa AyuSyavALA dene 18 hajAra varSanA aMtare ane jaghanya AyuSyavALA devAne 17 hajAra varSanA aMtare bhajananI IcchA thAya che. 385.
Page #506
--------------------------------------------------------------------------
________________ sahastrAra Indra no parivAra ucchavasantIha navabhirmAsaiH paramajIvinaH zrInAoNama sAddha kare tadanusAvataH rU86 che. bhogo gatyAgatI saMkhyotpAdacyavanagocarA / avadhijJAnaviSayaH, sarvamatrApi zukravat // 387 // atrotpAdacyavanayogarIyAn viraho bhavet / zataM dinAnAmalpIyAn , sa punaH samayo mataH // 388 // caturthapratare'trApi, sahasrArAvataMsakaH / aGkAvataMsakAdInAM, caturNA madhyataH sthitiH // 389 // sahasrArastatra devarAjo rAjeva rAjate / prAgvatkRtajinAdyoM, mahAsiMhAsane sthitaH // 390 // paJcabhirnirjagzataiH, sevyo'bhyantaraparSadi / saptapalyAdhikApASTiAdazAmbhodhijIvibhiH // 391 // ekadevasahasreNa, sevito madhyaparSadi / saSaTpalyasArddhasaptadazatoyadhijIvinA // 392 // utkRSTa AyuSyavALA devo nava mahinAnA aMtare zvAsozvAsa le che ane jaghanya AyuSyavALA devo sADA ATha mahinAnA aMtare zvAse zvAsa le che. bIjA devenuM te anusAra samajI levuM. 386. viSayane bhega (eTale ke manathI ja viSaya sevana) gati, Agati, utpatti ane cyavananI saMkhyA, avadhijJAnano viSaya Adi zuka devalokanI jema samajI levuM. 387, ahiM utpatti ane cyavanane viraha utkRSTa 100 divasa ane jaghanya eka samayane che. 388. ahIM paNa cethA prataramAM aMkAvAMsakAdi cAra vimAnanI madhyamAM sahastrArAvataMsaka nAmanuM vimAna che. 389. tyAM sahastrAra nAmanA Indra, rAjAnI jema zobhe che ane pUrvanA IndronI jema arihaMta paramAtmAnI pUjAdi karIne mahAsiMhAsana upara bese che. 390 te IndranI atyantara parSadAnA pAMcaso (100) devatAo sevA kare che ke jemanuM AyuSya sADA sattara sAgaropama ane sAta palyopamanuM che. 391. madhyama parSadAnA eka hajAra (1,000) devatAo sevA kare che, ke jemanuM AyuSya sADAsattara sAgaropama ane cha pApamanuM che. 392.
Page #507
--------------------------------------------------------------------------
________________ 446 kSetraka-saga 27 dvisahasrathA ca devAnAM, sevito bAhyaparSadAm / paJcapalyayutApASTiAdazArNavajIvinAm // 393 // sAmAnikAmaraiH sevyaH, sahaustriMzatA sadA / sahastriMzataikaikadizyAtmarakSakaiH suraiH // 394 / / prAgvattrAyastriMzalokapAlasainyatadIzvaraiH / devairanyairapyupAsyaH, sahasrAranivAsibhiH // 395 // sAtirekAn SoDazeSa, jambUdvIpAn vikurvitaiH / rUpairne kSamastiyaMgasaMkhyAn dvIpavAridhIn // 396 // sa vimAnasahasrANAM, SaNNAmaizvaryamanvaham / bhuGkte bhAgyaujasAM bhUmiraSTAdazAbdhijIvitaH / / 397 // saptama stra che asya yAnavimAnaM ca, viditaM vimalAbhidham / devazca vimalAbhikhyo, niyuktastadvikurvaNe // 398 // Urca cAtha sahasrArAdasaMkhyayojanottarau / AnataprANato svargoM, dakSiNottarayoH sthitau // 399 // ane bAhya parSadAnA be hajAra ( 2,000) devatAo sevA kare che ke jemanu AyuSya sADA sattara sAgaropama ane pAMca palyopamanuM che. 393. A Indra mahArAjAnI sevAmAM trIsa hajAra (30,000) sAmAnika devatAo che ane ekeka dizAmAM trIsa-trIsa hajAra AtmarakSaka devatAo che. 394. pUrvanA IndronI jema A Indra paNa trAyazciza, lokapAla, sainya, sainyAdhipati tathA sahastrAra nivAsI anya devathI sevAya che. 395. A Indra pitAnA vimurvelA rUpothI seLa (16) jambudvIpathI kaMIka adhika tathA tIrjI asaMkhya dvIpa-samudrone pUravAmAM samartha che. 396. aDhAra sAgaropamanA AyuSyavALA ane ati bhAgyavAna tathA tejasvI evA A Idra mahArAjA cha hajAra vimAnonuM azvayaM bhagave che. 397. A sahastrArendrane bahAra javAnuM vimAna "vimala" nAmanuM che, ane tenI vidurvaNA karavA mATe vimala nAmane deva adhikRta che. 398. Anata -prANuta devalokanuM varNana: sahastrAra devalokanI upara asaMkhya yojanA gayA bAda dakSiNa-uttara dizAmAM Anata ane prANuta nAmanA be devaloka rahelA che. 399,
Page #508
--------------------------------------------------------------------------
________________ Anata-prANuta devaloka 447 anayorekavalayasthayorarvArddhacandravat / catvAraH pratarAstatra, pratiprataramindrakam // 400 // mahAzukrasahasrAramAnataM prANataM kramAt / ebhyazca paGkteyaH prAgvatpuSpAvakINakAstathA // 401 // aSTAdaza saptadaza, SaTpaJcAbhyadhikA daza / vimAnAnyekaikapati, pratareSu caturviha // 402 // prathamapratare tatra, pratiSati vimAnakAH / vRttavyasracaturasrAH, SaT SaT dvAsaptatiH same // 403 // dvitIyapratare vRttAH, paJca SaT SaT pare dvidhA / sarve'STaSaSTiH paliyAstRtIyapratare punaH // 404 // kathA grAnce, catuifTA meDamI turye tredhAH paJca paJca, SaSTizca sarvasaMkhyayA // 405 // caturbhirindrakairyuktAH, sarve'tra pativRttakAH / aSTAzIti vinavatiH, pativyasrA ihoditAH // 406 // eka valayamAM rahelA bane devaloka ardha-ardha candrAkAre che. temAM cAra prataro che ane dareka pratare Inaka vimAna che. 400. ane tenA nAme kamazaH mahAzuka, sahastrAra Anata ane prAkRta che. e Indraka vimAnanI cAre dizAmAM paMktigata vimAna tathA vidizAmAM puSpAvakIrNaka vimAno che. 401. cAre prataranI aMdara dareka paMktimAM kramazaH 18, 17, 16 ane 15 vimAno che. 402. prathama prataranI dareka paMktimAM trikoNa - goLa ane corasa vimAne cha-cha che. kula bahotera (72) vimAne che. 403 bIjA prataranI dareka paMktimAM goLa vimAno pAMca ane bIjA cha-cha che. ane kula paktigata vimAne aDasaTha (68) che. 404. trIjA prataranI dareka paMktimAM trikeNa vimAno 6 ane bIjA pAMca-pAMca che. kula cosaTha (64) vimAne che. ane cothA prataramAM traNa prakAranA vimAne pAMcapAMca che. kula 60 vimAne che. 405. Indraka vimAne sahita paMktigata goLa vimAnanI kula saMkhyA ekyAsI (88) che. ane trikoNa vimAnonI saMkhyA bANuM (92) che. jyAre paMktigata cerasa
Page #509
--------------------------------------------------------------------------
________________ * 448 kSetraloka-sarga 27 aSTAzItiH pazicaturasrAH sarve ca panigAH / che te pradaSTi, zevA puSpAvIra | 407 | zataM dvAtriMzadadhikaM, vimAnA: sarvasaMkhyayA / svargadvaye samudite, syuzcatvAri zatAni te // 408 // AbhAvyatvavibhAgastu, vimAnAnAmihAsti na / yato'nayoreka eva, dvayorapi surezvaraH // 309 // vihAyasi nirAlambA, nirAdhArAH sthitA amI / jagatsvabhAvataH zuklavarNAzca ruciraprabhAH // 410 // yojanAnAM nava zatAnyeSu prAsAdatuGgatA / pRthvIpiNDaH zatAnyatra, trayoviMzatirIritaH // 411 // eSAM pUrvoditAnAM ca, vimAnAnAM ziro'gragaH / dhvajastattadvarNa eva, syAnmaruJcazcalAcalaH // 412 // atha sarve zuklavarNA, evaite'nuttarAvadhi / kintUttarottarotkRSTavarNA nabhaHpratiSTitAH // 413 // vimAnanI kula saMkhyA aDyAsI (88) che. paktigata kula vimAno 268 che. ane bAkInA puSpAvakIrNaka vimAne che. 406-407. puSpAvakIrNaka vimAne eka batrIsa (132) che. banne svarganA kula maLIne cAra (400 ) vimAne che. 408. A banne devalokanA vimAnono vibhAga alaga-alaga nathI kAraNa ke banne devalokanA Indra eka ja che. 409. jagata svabhAvathI ja A vimAna AkAzanI aMdara AlaMbana rahIta ane AdhAra rahita rahelA che ane e vimAnone varNa zukla che ane prabhA atyaMta dedIpyamAna che. 410, A vimAnone pRthvIpiDa trevIsa (2,300) jana che. ane prAsAdanI UMcAI navaso (900) yojana che. 411. A ane pahelA kahelA vimAnanA zikhara upara pavanathI caMcaLa banelA evA dhvaja paNa vimAna samAna varNavALA che. 412. have anuttara devaloka sudhInA badhA ja vimAne phuphala varNavALA ja che. paraMtu varNamAM uttarottara utkRSTatAvALA che ane AkAzamAM rahelA che. 413.
Page #510
--------------------------------------------------------------------------
________________ 44 AnA-prANata svarganA dareka prataranuM AyuSya utpannAH prAgvadeteSu, devAH sevAkRto'haMtAm / sukhAni bhuJjate prAjyapuNyaprAgbhAramAriNaH // 414 // tatra dakSiNadigvarttinyAnatasvargasaMgate / prathamapratare'mISAM, sthitirutkarSato bhavet // 415 // aSTAdaza sapAdA vai, dvitIyapratare'bdhayaH / sArddhA aSTAdaza pAdanyUnA ekonaviMzatiH // 416 // tRtIyapratare te syusturya cakonaviMzatiH / sarvatrApi jaghanyA tu, syuraSTAdaza vArddhayaH // 417 // prANatasvargasaMbandhinyathottaradizi sthite / prathamapratare jyeSThA, sthitibhavati nAkinAm // 418 / / ekonaviMzatistoyadhayasturyalavAdhikAH / ekonaviMzatiH sArdA, dvitIyapratare'bdhayaH // 419 // tRtIyapratare'bdhInAM, pAdonA viMzatiH sthitiH / turyaM ca pratare jyeSThA, sthitirvizatirabdhayaH // 420 // pahelAnI jema A devalokamAM paNa zrI arihaM tenI sevA karanArA evA AtmAo deva tarIke utpanna thAya che. ane viziSTa puNyanA samUhathI zobhatA evA teo sukhane bhagave che. 414. temAM dakSiNa dizAmAM rahela Anata svarga saMbaMdhI prathama prataramAM A devenuM AyuSya utkRSTathI savA aDhAra (18) sAgaropama, bIjA prataramAM sADA aDhAra (18) sAgarepama, trIjA prataramAM poNuM ogaNIza (18) sAgaropama ane cothA prataramAM ogaNIsa (19) sAgaropamanuM che. ane sarvatra jaghanya AyuSya te aDhAra sAgaropamanuM hoya che. 415-417. have uttara dizAmAM rahelA prANuta svarga saMbaMdhI prathama prataramAM rahelA devatAonI utkRSTa sthiti savA ogaNIsa (19) sAgaropama, bIjA prataramAM rahelA devatAonI utkRSTa sthiti sADA ogaNIsa (15) sAgaropama, trIjA prataramAM rahelA devatAo nI utkRSTa sthiti paNavIsa (1 ) sAgaropama ane cothA prataramAM rahelA devatAonI utkRSTa sthiti vIsa (20) sAgarepanI che. 418-420. le-u. 57
Page #511
--------------------------------------------------------------------------
________________ 450 kSetraleAka-sa 27 sarvatrApi jaghanyA tu sthitirekonaviMzatiH / payodhayo dehamAnamatha sthityanusArataH // 421 // karAzcatvAra evAGgamaSTAdazAbdhijIvinAm / te trayo'zAstrayazcaikonaviMzatyabdhijIvinAm // 422 // viMzatyadhisthitInAM tu, dehamAnaM karAstrayaH / dvibhAgADhyA madhyamIyAyuSAM tadanusArataH // 423 // aSTAdazabhirekonaviMzatyA'bdasahasrakaiH / viMzatyA ca yathAyogamamI AhArakAGkSiNaH // 424 // navabhiH sArddhanavabhirmAsaidazabhireva ca / vanti yathAyonuM, svasthiyanusArataH // 1 // risavastvamI devAH, saudharma svargavAsinIH / vicintayanti cittenAnatasvarganivAsinaH // 426 // prANatasvargadevAstu, vicintayanti cetasA / risA svamoLAI, phezanavarnavAsinIH // 427 // cAre prataranA devAnI jaghanya sthiti ogaNIsa (19) sAgarApamanI che. A devAnuM dehamAna sthiti anusAre che. 421. aDhAra sAgaropamanA AyuSyavALA devAnuM dehamAna cAra (4) hAtha che. ane ogaNIsa sAgarApamanA AyuSyavALA devAnuM dehamAna traNa hAtha +traNa aMza che. 422. vIsa sAgarApamanA AyuSyavALA devAnuM dehamAna traNahAtha + 2 aMza che ane madhyama AyuSyavALA devAnuM dehamAna te anusAre samajI levuM. 423. ahIMnA devAne anukrame aDhAra hajAra, egaNIsa hajAra ane vIsa hajAra varSa AhAranI IcchA thAya che. 4ra4. peAta-peAtAnA AyuSyAnusAra nava-sADAnava ane dasa mahine zvAseAzvAsa le che. 425. Anata svarganA devAne bhAganI icchA thAya tyAre cittathI saudhama vAsI devIone vicAre che. 426. prAta svarganA devAne bhAganI icchAthI peAtAnA bhAgane ceAgya evI IzAna devalAkavAsI devIone cittathI vicAre che. 427.
Page #512
--------------------------------------------------------------------------
________________ Anata-prANata devanAM viyabhega 451 devyo'pi tAH kRtasphArazruGgArA madanoddharAH / videzasthAH striya iva, kAntamabhyetumakSamAH // 428 // svasthAnasthA eva cetAMsyuccAvacAni vibhrati / devA api tathAvasthAstAH saMkalpya svacetasA // 429 // uccAvacAni cetAMsi, kurvanto dUrato'pi hi / suratAdiva tRpyanti, mandapuMvedavedanAH // 430 // devyo'pi tAstathA dUrAdapi divyAnubhAvataH / sarvAGgeSu pariNataistuSyanti zukrapudgalaH // 431 // yata UrdhvaM sahasrArAnna devInAM gatAgate / tatrasthA eva tenaite, bhajante bhogavaibhavam // 432 // yazca tAsAM sAntarANAmasaMkhyairapi yojanaH / zukrasaMcAro'nubhAvAt , sa hyacintyaH sudhAbhujAm // 433 // tathA ca mUlasaMgrahaNITIkAyAM haribhadrasUriH-" devyaH khalvaparigRhItAH sahasrAraM yAvadgacchanti", tathA ca bhagavAnAryazyAmo'pi prajJApanAyAmAha-" tattha NaM je te tyAre te devIe paNa suMdara bhabhakAdAra zRMgAra sajIne, kAmavidhura banelI, dUra dezamAM rahelI, pati pAse javA mATe asamartha evI patnI jevI, pitAnA sthAnamAM ja rahIne cittane uMca-nIcuM kare che. (arthAt kAmathI AkuLa-vyAkuLa kare che). tyAre deva paNa te ja avasthAmAM rahelA cittathI te devIono saMkalpa karIne cittane UMcA-nIcA karatA dUra rahyA chatAM paNa maMdapuruSavedanI vedanAvALA, bheganI jema ja teo zAnta thAya che-tRpta thAya che. 428-430. te devIo paNa dUrathI ja divya prabhAvathI sarva aMgamAM pariNata thayelA evA zukra pukUlethI tRpta thAya che. 431. kAraNake - sahastrAra devalokathI upara devIonuM gamanAgamana nathI. tethI tyAM rahelA ja teo bheganA vaibhavane (A pramANe) anubhave che. 432. asaMkhya yojano dUra rahelI te devIone deve dvArA A pramANeno zukra saMcAra te devonA prabhAvathI che ane devene prabhAva aciMtya hoya che. 433. mUla saMgrahaNInI TIkAmAM zrI haribhadrasUri mahArAje kahyuM che ke " aparigRhitA devIo sahastrAra devaloka sudhI jaI zake che." tathA AcArya bhagavAna zrI AryazyAma sUrijI paNa zrI prajJApanA sUtramAM kahe che ke "temAM je manaparicAraka devo hoya che
Page #513
--------------------------------------------------------------------------
________________ 452 kSetraloka-saga 27 maNapariyAragA devA tesi icchAmaNe samuppajai, icchAmo NaM accharAhiM saddhi maNapariyAraNaM karettae, tao NaM tehiM devehiM evaM maNasIkae samANe khippAmeva tAo accharAo tattha gayAo ceva samANIo aNuttarAI uccAvayAI maNAI pahAremANIo ciTuMti, tao NaM te devA tAhiM accharAhiM saddhi maNapariyAraNaM kareMti, 'AreNa accuyAo gamaNAgamaNaM tu devadevINa' mityAdipUrvasaMgrahaNIgataprakSepagAthAyAstu saMvAdo na daphate," rUri purAvRttau che prajJaptAH sarvataH stokA, devA apravicArakAH / syuH saMkhyeyaguNAstebhyazcetaHsuratase vinaH // 434 / / tebhyaH kramAcchabdarUpasparzasaMbhogasevinaH / yathottaramasaMkhyeyaguNA uktA jinezvaraiH // 435 // AdyaitribhiH saMhananairupetA garbhajA narAH / utpadyanta evamIbhyazcyutbA'pyanantare bhave // 436 // garbhajeSu nare'vebotpadyante nApareSvatha / anuttarAntadevAnAmevaM jJeye gatAgatI // 437 // teone manamAM IcchA utpanna thAya che ke huM manathI apsarA sAthe bhega karuM. tyAre te deve dvArA manathI saMkalpa karAelI te devIe tyAM (te te devalokamAM) jaIne jaldI potAnA manamAM uMcA-nIcA bhAvone kare che. (anupama evA kAma vicAro dvArA manane Akulita banAve che.) tyAre te devo apsarA sAthe manathI bhega kare che. A pramANe [ prajJApanAnA A pAThanI navInatA - vizeSatA e che ke - temAM sahastrArathI upara paNa devIonuM gamanAgamana svIkArAya che. paraMtu tyAM jaIne paNa te devIo mAnasika kAmasukha ja anubhave che.] ata devakathI AgaLa devadevIonuM gamana nathI hotuM." A pramANenA pUrva saMgrahaNIgata prakSepagAthAnA pratipAdana meLa maLato nathI. A pramANe laghu saMgrahaNanI vRttimAM kahyuM che. bheganI IcchA vagaranA (maithuna vAsanA vagaranA) devatAo sauthI alpa che, tenAthI saMkhyAtaguNa de cittathI bhaMga karanArA che, tenAthI zabda-rUpa-sparzathI saMbhega sevanArA de kramazaH asaMkhyAtaguNa che. ema zrI jinezvaroe pharamAvyuM che. 434-435. Adya traNa sahananavALA garbhaja manuSya ja A devalokamAM utpanna thAya che ane ahIMthI cyavane pachInA bhAvamAM paNa garbhaja manuSyamAM utpanna thAya che, bIje nahIM. anuttara sudhInA devenI A rIte gati-gati che. 436-437.
Page #514
--------------------------------------------------------------------------
________________ Anata-prANata svargamAM cyavana uttpattinA viraha ekena samayenAmI, cyavanta udbhavanti ca / saMkhyeyA eva nAsaMkhyA: saMkhyeyatvAnnRNAmiha || 438 // atrotpatticyavanayorvirahaH paramo bhavet / varSAdarvAgeva mAsAH, saMkhyeyAH prANate'pi te // 439 // advAdavava kitvAnatavyapekSayAdhikAH / greDavyevaM mAyanIya, durvyavazatAvinu // 440 // saMpUrNamabhaviSyaccedvarSavarSazatAdikam / tattaDhevA cidhyana, sidrAne naLadhAriNaH // 4 // saMkhyeyAneva mAsAdIn varSAderavivakSayA / kecinmanyante'vizeSAdvarSAderadhikAnapi // 442 // 66 tathAhuH saMgrahaNIvRttau - " vizeSavyAkhyA caiSA hAribhadramUlaTIkAnusArataH, kecittu sAmAnyena vyAcakSate " paJcamIM pRthivIM yAvatpazyantyavadhicakSuSA / AnatAH prANatAnAmevAnalpAcchparyavAm || 443 // 453 A devalAkAmAM eka samaye sakhyAtA ja devatAe utpanna thAya che ane cyave che. asaMkhyAtA nahIM kAraNake manuSye| saMkhyAtA ja heAya che. 438. ahiM Anata svargamAM utpatti ane cyavananA virahakALa sa`khyAtA mahinA che. paraMtu te varSanI aMdara samajavA, prANata svargamAM paNa e pramANe sakhyAtA mahinA che paraMtu Anata devaleAkathI ka'Ika adhika jANavA. e pramANe AgaLanA devalAkAmAM seA va vagerenuM je AMtarUM che, te A pramANe samajI levu. jo saMpUrNa sAva-sA va Adi hAta tA gaNadhara bhagavatAe e pramANe ja siddhAMtamAM kahyuM' hAta. 439-441. ghaNAM mahApuruSo varSa AdinI vivakSA vinA sakhyAta mahinA mAne che ane kAIka varSathI adhika sakhyAta mahinA mAne che... 442, zrI sa'grahaNInI vRttimAM kahyuM che ke - A vizeSa vyAkhyA haribhadrasUri mahArAjanI mUla TIkAnusAre che. kAIka tA sAmAnyathI kahe che. A AnatanA devA adhi-leAcana dvArA nIce pAMcamI narakapRthvI sudhI joI zake che ane prANatanA devA pAMca pRthvI sudhI ja paraMtu ghaNAM ane svaccha paryAyA yukta joI zake che. 443.
Page #515
--------------------------------------------------------------------------
________________ 454. kSetraloka-sarga 27 AraNAcyutadevA apyenAmevAtinirmalAm / bahuparyAyAM ca tatrApyAraNebhyaH pare'dhikAm // 444 // kathAtra ghare turthe, svAtAvatA | saudharmavadazokAdhavataMsakacatuSkayuk // 445 // prANataH svaHpatistatrotpanno'tyantaparAkramaH / kRtvA'hatpratimAdya , siMhAsane nipIdati // 446 // zatairarddhatRtIyaiH sa, sevyo'bhyantaraparSadAm / paJcapalyAdhikaikonaviMzatyambhodhijIvinAm // 447 / / paJcabhizca devazatarjuSTo madhyamaparSadAm / vAghAnirviza vanavimaH | 448 | ekadevasahasreNa, sevito bAhyapapadi / sa tripalyopamaikonaviMzatyarNavajIvinA // 449 // sAmAnikAnAM viMzatyA, sahasraiH parito vRtaH / ekaikasyoM dizi vRtastAvadbhiraGgarakSakaiH // 450 // traaystriNshailokpaalaiH, sainyaiH sainyAdhikAribhiH / AnataprANatasvargavAsibhizcAparairapi // 451 // AraNa ane azrutanA de paNa ahIM sudhI ja joI zake che. paNa ati nirmala ane ghaNAM paryAyayukta joI zake che ane AraNathI paNa acutavALA deve vizeSa vyavasthita nirmala - bahu paryAya saMpana joI zake che. 444. saudharma devalokanI jema (ahiM paNa prANata svargamAM) azokAvataMsaka Adi cAra vimAnothI yukta prANatAvataMsaka vimAna cothA prataramAM che. 445. atyaMta parAkramI evA prANuta nAmanA Indra ahIM utpanna thaIne zrI arihaMta paramAtmAnI pratimAne pUjIne siMhAsana upara bese che. 446. 19 sAgaropama + pAMca palyopamanA AyuSyavALA aDhIse (25) abhyattara parSadAnA deva 10 sAgaropama + cAra palyopamanA AyuSyavALA pAMcase (500) madhyama parSadAnA de, ane 19 sAgaropama + traNa palyopamanA AyuSyavALA eka hajAra (1,000) bAhya parSadAnA dethI A Indra mahArAjA sevAya che. 447-449. - vIsa hajAra ( 20,000) sAmAnika deva tathA cAre dizAmAM vIsa-vIsa hajAra aMgarakSaka devethI A Idra mahArAjA parivarelA che. 450. trAyazciMza, lekapAla, sainya, senAdhipati ane Anata-prANata devalokamAM rahenAra
Page #516
--------------------------------------------------------------------------
________________ AraNa-arcyuta devaloka 455 anekaivanikaraiH, samArAdhitazAsanaH / dvayostAviSayorISTe, sa viMzatyabdhijIvitaH // 452 // gharamA | asya yAnavimAnaM ca, varanAmnA prakIrtitam / varAbhidhAno devazca, niyuktastadvikurvaNe / / 453 // dvAtriMzadeSa saMpUrNAn , jambUdvIpAn vikurvitaiH / / rUpairbhattuM kSamastiyaMgasaMkhyAn dvIpavAridhIn // 454 // athAnataprANatayoruvaM dUramatikrame / asaMkhyeyayojanAnAmubhau svargoM pratiSThitau // 455 // AraNAcyutanAmAnau, sadhAmAnau maNImayaiH / vimAnaryogavid dhyAnairivAnandamahomayaiH // 456 // yugmam / varavAra gharara ghAgha, TUtho sAdhAranA 6 . pratiprataramekaikaM, madhyabhAge tathendrakam // 457 // puSpasaMjJamalaGkAraM, cAraNaM cAcyutaM kramAt / zazi bApuzca prakAra che 418 | bIjA paNa ghaNuM devono samUha, A Indra mahArAjAnA anuzAsanane ArAdhe che. vIsa sAgaropamanA AyuSyavALA A Indra mahArAjA baneya devalokanuM zAsana calAve che. 451-452. - A Indra mahArAjAnuM bahAra javAnuM yAna vimAna "vara' nAmanuM che. ane tenI vidurvaNa karanArA devanuM nAma paNa "vara" che. 453. A Indra mahArAjA potAnA vikulA rUpathI 32 jambudvIpane ane tIracha asaMkhya dvIpa-samudrone bharavA samartha che. 454. AraNa-amruta devalokanuM varNana: have Anata ane prANuta devalokanI upara asaMkhya ,jane gayA bAda AraNa ane azruta nAmanA be devaloko rahelA che. AnaMda ane teja yukta dhyAnavaDe jema yogI zobhe che, tema maNimaya vimAno vaDe tejomaya, A banne devaloka zobhe che. 455-456. pUrvavat bane devalokane sAmAnya (eTale ke be devaloka vacce) cAra prataro che. dareka prataranA madhyabhAgamAM ekeka Indraka vimAna che. 457. Idraka vimAnanAM kramaza: nAma 1. puSpa, 2. alaMkAra, 3. AraNa, 4. aSNuta, che. ane cAre dizAmAM pUrvavat paMktigata ane prakIrNaka vimAne che. 458.
Page #517
--------------------------------------------------------------------------
________________ kSetralekasa 27 catustridvayekasaMyuktA, dazaiteSu kramAdiha / pratipaGkti vimAnAni, pratareSu caturvapi / / 459 // athAdyapratare panau, paGkau vRttA vimAnakAH / catvAro'nye paJca paJca, SaTpaJcAzatsame'pyamI // 460 // dvitIyapratare vyasrAH, pazcAnye dvividhA api / catvArazcatvAra eva, dvipaJcAzatsame'pyamI // 461 / / catvArazcatvAra eva, tRtIye trividhA api / aSTacatvAriMzadevaM, pAGkteyAH sarvasaMkhyayA // 462 // caturthapratare vRttAstrayo'nye dvividhA api / catvAraH syuzcatuzcatvAriMzacca sarvasaMkhyayA // 463 // sarve'tra panivRttAca, caturbhirindra kaiH saha / catuHSaSTistathA patitrikoNAzca dvisaptatiH // 464 // aSTaSaSTiH pazicatuHkoNAH sarve zatadvayam / caturyutaM SaNNavatizceha puSpAvakIrNakAH // 465 // cAre prataranI aMdara dareka paMktimAM kramaza codanatera-bAra ane agyAra vimAna che. 459. have prathama prataranA dareka paMktimAM goLa vimAne cAra che ane trikacatuSkoNa vimAno pAMca-pAMca che. kula vimAne chappana (56) che. 460. bIjA prataramAM trike vimAne pAMca che ane bAkI bane prataranA cAra-cAra che kula vimAno bAvana che. 461. trIjA prataramAM traNa prakAranA vimAno cAra-cAra che. paMktigata kula vimAna aDatAlIza che. 462. cothA prataramAM geLa vimAno traNa che ane bAkI bane prakAranA vimAne cAracAra che. kula cummAlIza vimAne che. 463. cAre prataramAM paMktigata vimAnamAM Idraka vimAnanI sAthe meLa vimAne cesaTha che ane paMktigata vikeNa vimAne bahotera che. ane paktigata cerasa vimAne aDasaTha che. paMktigata kula vimAne 204 che. ane puSpAvakIrNaka vimAne cha- (96) che.
Page #518
--------------------------------------------------------------------------
________________ 457 AraNa-arcyuta devalokanuM varNana evaM zatAni trINyatra, vimAnAH sarvasaMkhyayA / eSvAnataprANatavadvarNAdhAroccatAdikam // 466 // atra dakSiNadigbhAge, AraNasvargavartiSu / / nAkinAM sthitirutkarSAt pratareSu caturdhvapi // 467 // sapAda viMzatiH sArddhaviMzatizca yathAkramam / pAdonekaviMzatizca, vAddhInoM caikaviMzatiH // 468 // athAcyutasvargasaMbandhiSadagbhAgavartiSu / / pratareSu caturveStkRSTA sudhAbhujAM sthitiH // 469 // sapAdakaviMzatizca, sArdvakaviMzatiH kramAt / pAdonadvAviMzatizca, dvAviMzatizca vArddhayaH 470 // sarvatrApyAraNe vAgaMnidhayo viMzatirlaghuH / acyute sAgarA ekaviMzatiH sA nirUpitA // 471 // dvAbhyAmekAdazAMzAbhyAM, yuktA iha karAstrayaH / dehapramANaM devAnAM, viMzatyambhodhijIvinAm // 472 // ta eva saikAMzA ekaviMzatyudadhijIvinAm / trayaH karAzca saMpUrNA, dvAviMzatyarNavAyuSAm // 473 / / A banne devalokanA kula vimAno 300 che. A devalokanA vimAnanAM varNamaadhaa2-yaaii vagere mAnata-pAta svaganI ma sama vu. 464-466. dakSiNa dizAmAM rahelA AraNa svarga saMbaMdhI cAre prataranA devonI utkRSTa sthiti savAvIza sAgaropama, sADAvIza sAgaropama, poNuM ekavIza sAgaropama ane ekavIza sAga15ma cha. 467-468. uttaradizAmAM rahelA azruta svarga saMbaMdhI cAre prataranA devonI utkRSTasthiti savA me4vIsa, sAA mevIsa, paae| mAvAsa bhane mApIsa sAgapabhanI cha. 469-470. AraNa devalokanA cAre prataranA devAnI jaghanya sthiti vIza sAgaropamanI ane azruta devalokanA cAre prataranA devAnI jaghanya sthiti ekavIza sAgaropamanI che. 471. ahIM vIza sAgaropamanA AyuSyavALA devAnuM dehamAna 31 hAtha che. ekavIza sAgarepamanA AyuSyavALA devanuM dehamAna 3, hAtha che. bAvIza sAgaropamanA Ayudhyaa devAnumAna 3 &thanu ya che. 472-473. A. 6. 58
Page #519
--------------------------------------------------------------------------
________________ 458 kSetraka-saga 27 viMzatyA caikaviMzatyA, dvAviMzatyA sahasrakaiH / svasvasthityanusAreNa, varAhArakAziNaH // 474 // dazabhiH sArddhadazabhirekAdazabhireva ca / mAsairamI ucchvasanti, sthitisAgarasaMkhyayA // 475 // cyutAvutpattau ca saMkhyA, bhogo gatyAgatI iha / avadhijJAnasImA ca, sarva prANatanAkavat // 476 // kitvAdyAbhyAmeva saMhananAbhyAM satvazAlinaH / ArAdhitArhatAcArA, utpadyante'tra sadguNAH // 477 / / cyutyutpattiviyogo'tra, saMkhyeyA vatsarA gurUH / AraNe'bdazatAdarvAka, ta eva cAcyute'dhikAH // 478 // atrApi pratare turye'cyute'cyutAvataMsakaH / IzAnavadbhavedaMkAdhavataMsakamadhyagaH / / 479 // tatrAcyutasvargapatirvarIvarti mahAmatiH / yo'sau dAzaratherAsItpreyasI pUrvajanmani // 480 // pota-potAnI sthiti anusAra vIza-ekavIza ane bAvIza hajAra varSe ahiMnA de AhAranI IcchAvALA thAya che. 474. A deve pota-potAnI sthiti anusAre daza-sADAdaza ane agyAra mahine zvAsocchuvAsa le che. 475. cyavana utpattinI saMkhyA, bhega, gamanAgamana, avadhijJAnanI maryAdA vagere prANata devalokanI jema che. paraMtu ahiM Adya be saMhananavALA, sattvazALI, zrI jaina zAsananA AcAranuM suMdara ArAdhana karanAra ane guNayala cha ja utpanna thAya che. 476-477. cyavana ane utpattine viraha saMkhyAta varSane che. AraNa devakamAM se varSanI aMdara ane azruta devalokamAM tenAthI kaMika adhika che. 478. A devalokomAM paNa cothA agruta nAmanA prataramAM IzAna devalokanI jema aMkAvataMsaka Adi cAra vimAnanI vacce ayyatAvatuMsaka nAmanuM vimAna che. 479. tyAM azruta svarganA mahAbuddhimAna Indra zebhe che ke jeo pUrva janmamAM dazaratha putra - rAmacaMdrajInA patnI sItAno jIva che. 480.
Page #520
--------------------------------------------------------------------------
________________ amRtanane pUrvabhava 59 zuddhAti je ve, citA jIvanani kimAdRtA'parIkSyeti, lokApavAdabhIruNA // 481 // rAmeNa sA suzIlApi, sagarbhA tatyaje vane / satAM lokApavAdo hi, maraNAdapi dussahaH // 482 // yugmam / cintayantI satI sA'tha, vipAkaM pUrvakarmaNAm / mojhAnta triAntA, vastrAtitato vare ka8rU | puNDarIkapurAdhIzaH, puNDarIkollasadyazAH / gajavAhanarAjasya, baMdhUdevyAzca nandanaH // 484 // mahArhato mahAsattvaH, paranArIsahodaraH / dhArmiko nRpatirvajrajaGghastatra samAgataH // 485 // svIkRtya bhaginItvena, tAM ninAya svamandiram / tatra bhrAtugRha iva, vasati sma nirAkulA // 486 / / kramAttannAradAt zrutvA, bhAmaNDalamahIpatiH / puNDarIkapure sItAM, samupeyAya satvaraH // 487 / / tatazca jAnakI tatra, suSuve doSmiNau sutau / nAmato'naGgalavaNaM, madanAGkazamapyatha // 488 // je sItA rAvaNanA gharamAM rahI te zuddha che ke azuddha che, te koNa jANe che? parIkSA karyA vinA (rAme) kema svIkArI lIdhI? e pramANe lokApavAdathI bhaya pAmelA rAme, suzIlA ane garbhavatI evI sItAne vanamAM tajI dIdhI. sat purUSone kApavAda maraNathI paNa dusaha hoya che. 481-482. - satI evI sItA pUrvakarmanAM vipAkone vicAratI, bhayabhIta ane thAkelI Ama tema vanamAM bhamavA lAgI. 483. ' (tyAre)-puMDarIkapurano adhIza kamala jevA nimala yazavALa, gajavAhana rAjA ane baMdhUdevIne putra, mahAna zrAvaka, mahAna sattvazALI, paranArI sahadara, ane mahAdhArmika eve vAjaMgha rAjA tyAM AvyA. 484-485. - sItAne bahena tarIke svIkArIne potAnA rAjamahelamAM laI gayo ane tyAM bhAInA gharanI jema nIrAkulapaNe sItA rahI. 486. krama karIne nArada pAsethI bhAmaMDala rAjAe A vAta sAMbhaLI ane tarata ja puMDarIkapuramAM satA pAse AvyA. 487. tyArabAda jAnakIe parAkramI evA be putrane janma Apyo. teonA nAma 1. anaMgalavaNa ane 2. madanAMkuza rAkhyA. 488.
Page #521
--------------------------------------------------------------------------
________________ kSetraloka-saga 27. pituH svarUpamaprASTAM, mAtaraM tau mahAzayau / jAtapUrva vyatikaramavocat sA'pi sAzrudRk / / 489 // tato nirAgaso mAtustyAgApitari sakrudhau / yuddhAya dhIrau pitaramabhyaSeNayatAM drutam // 490 // utpannaH ko'pi vairIti, viSaSNau rAmalakSmaNau / caturaGgacamUcakraiH, sAnahyete sma sAyudhau // 491 // tatastau balinau tIkSNainirjitya raNakarmabhiH / nAradAveditau tAtaM, pitRvyaM ca praNematuH // 492 // putrau tAvapyupAlakSya, tuSTau puSTaujasAvubhau / / bhujopapIDamAliGgaya, bhejAte paramAM mudam // 493 // bhavatojananI kveti, pRSTau tAbhyAM ca darzitA / gRhAyAhUyamAnA ca, satI divyamayAcata // 494 // tataH sa khAtikAM rAmo'GgArapUrNAmarIracat / / puruSadvayadanI cAyatAM hastazatatrayIm // 495 // mahAna AzayavALA te bane putrae mAtA pAse pitAnuM svarUpa pUchayuM. sItAe paNa AMkhamAM AMsu lAvIne banela banAva kahyo. 489. tyAre nirdoSa evI mAtAno tyAga karavAthI pitA upara krodhe bharAelA dhIra evA baMne putroe yuddha mATe pitAne hAkala karI. 40. kaI vairI utpanna thaye che, ema jANIne viSAda pAmelA rAma-lakSamaNa caturaMga senA sAthe Ayudha sahita yuddha karavA taiyAra thayA. 491. baLavAna evA te putroe tikSaNa yuddhavaDe rAma-lakSamaNane jItIne nAradanA kahevAthI pitA ane kAkAne namaskAra karyo. tyAre te bannee (rAma-lakSamaNe) paNa puSTa-baliSTha evA A ApaNA putra che-ema oLakhIne khuza thaIne bhujAthI AliMgana karIne atyaMta AnaMda pAmyA. 492-93. tamArI mAtA kyAM che? ema rAma-lakSamaNanAM pUchavAthI teoe dekhADI. tyAre sItAjIne ghare AvavA mATe AmaMtraNa ApatAM satIe divyanI mAMgaNI karI. 494. tyAre rAmacandrajIe aMgArAthI bharelI khAI banAvI, je be puruSa jeTalI uMDI tathA traNaso hAtha lAMbI hatI. te vakhate camatkArathI rUMvATA khaDA thaelA che jenA
Page #522
--------------------------------------------------------------------------
________________ azrutendra pUrvabhava pazyatsu sarvalokeSu, surAsuranarAdiSu / camatkArAtpulakiteSvityUce sA kRtAJjaliH // 496 // haho bhrAtarvRhadbhAno !, jAgarUko bhavAn bhuvi / pANigrahaNakAle'pi, tvameva pratibhUrabhUH // 497 // jAgratyA vA svapatyA vA, manovAkAyagocaraH / / kadApi patibhAvo me. rAghavAdapare yadi // 498 / / tadA dehamidaM duSTaM, daha nirvaha kauzalam / / na pApmane te strIhatyA, duSTanigrahakAriNaH // 499 // tridhA ca yadi zuddhA'haM, tarhi darzaya kautukam / lokAnetAn jalIbhUya, bhUyastaraGgara gitaiH // 500 // rAtrAntare ra vaitADhyorjinaH | harivikramabhUbhartanandano jayabhUSaNaH // 501 // UDhASTazatabhAyaH svakAntAM kiraNamaNDalAm / suptAM hemazikhAkhyena, samaM mAtulasU nunA // 502 // dRSTvA nirvAsayAmAsa, dIkSAM ca svayamAdade / vipadya samabhUt sApi, vidyudaMSTreti rAkSasI // 503 // evA devo-asuro ane manuSya Adi sarva lokonI najara samakSa hAtha joDIne te (sItA) kahe che ke - 45-496. he bhAI! sUrya ! tuM pRthvI upara hamezA jAgRta che. ane mArA lagna samaye paNa tane ja sAkSI banAvyuM hatuM. 497. jAgatA athavA sUtA mana-vacana-kAyAnA viSayamAM rAma sivAya bIjA koIne paNa pati tarIke meM vicAryA heya, to A duSTa dehane bALI nAkha ane tArI kuzalatAnuM nirvahana kara. duSTanA nigraha karanAra evA tane strI hatyAnuM pAtaka nahIM lAge. 498-49. ane je huM mana-vacana-kAyAthI zuddha houM, te ghaNuM taraMgathI taraMgita evuM jala banIne A badhA lokone camatkAra dekhADa. 500. eTalAmAM vaitADhyanI uttara zreNimAM rahenAra harivikrama rAjAne putra jayabhUSaNa hate. je AThase strIone paraNyo hate teNe potAnI kiraNamaMDalA nAmanI patnIne mAmAnA dikarA hamazikha sAthe sUtelI joIne kADhI mUkI. ane svayaM dIkSA lIdhI ane te strI karIne vidyA nAmanI rAkSasI thaI. te vakhate jyabhUSaNa muni ayodhyA
Page #523
--------------------------------------------------------------------------
________________ 462 kSetraloka-sarga 27 jayabhUSaNasAdhozca, tadA'yodhyApurAdahiH / tayA kRtopasagesyotpede kevalamujjvalam // 504 // bAgamustitra zavAstavansiyA AyAnto dadRzustaM ca, sItAvyatikaraM pathi // 505 // tatastasyA mahAsatyAH, sAhAyyAyAdizaddhariH / / padAtyanIkeza sAdhoH, samIpe ca svayaM yayau // 506 // tatastasyAM khAtikAyAM, sA sItA nirbhayA'vizat / abhUcca surasAhAyyAtkSaNAdapyudakai tA // 507 / / taducchalajjalaM tasyA, udvelasyeva toyadheH / utplAvayAmAsa maJcAMstuGgAn draSTrajanAzritAn // 508 / / utpatantyambare vidyAdharA bhItAstato jalAt / cukruzurbhUcarAzcaivaM, pAhi sIte ! mahAsati // 509 // svasthaM cakre tadudakaM, tataH saMspRzya pANinA / acintyAcchIlamAhAtmyAlloke kiM kiM na jAyate ? // 510 // tadA'syAH zIlalIlAbhiranalaM salilIkRtam / nirIkSya devA nanRturvavRSuH kusumAdi ca / / 511 // nagarInI bahAra hatA. tyAre teNIe munine upasarga karyo. (te sahana karatAM-karatAM ) munine kevaLajJAna utpanna thayuM. te vakhate zaka vigere de kevaLajJAna mahatsava karavA mATe AvI rahyA hatAM tyAre temaNe rastAmAM sItAne A banAva joye. tethI Indra mahArAjAe potAnA padAti sinyAdhipati hariplegameSIdevane sItA mahAsatIne sahAya karavA Adeza karyo ane pote mahAtmA pAse gayA. 501-206. have A vakhatamAM te khAImAM sItAe nirbhayatApUrvaka praveza karyo ane devanI sahAyathI te khAI kSaNavAramAM pANIthI bharAI gaI 507. tyAre tenuM uchaLatuM pANI uchaLatA mojAnA taraMgenI mAphaka jovA mATe AvelA konA mAMcaDAne tANavA lAgyuM. pa08. (tyAre te uchaLatAM) jaLathI bhaya pAmelA vidyAre AkAzamAM uDI gayA, bhUcaro manuSya bhayathI rADa pADatA kahevA lAgyA he mahAsatI sItA ! amAruM rakSaNa kare. pa09. tyArabAda sItAe pANIne hAthathI sparza karIne zAMta karyuM. aciMtya evA zIlanA mAhAsyathI jagatamAM zuM zuM na bane ? 510.
Page #524
--------------------------------------------------------------------------
________________ acyatendra pUrvabhava-sItA 463 jahapuH svajanAH sarve, paurA jayajayAravaiH / tuSTuvustAM satI divyo, navyo'jani mahotsavaH // 512 // ityunmRSTakalaGkAM tAM, kAntAM nItvA''tmanA saha / jagAma saparIvAro, rAmaH kevalino'ntike // 513 // papraccha dezanAnte ca, rAmaH pUrvabhavAnijAn / tAMzvAcakhyau yathAbhUtAn , kevalI jayabhUSaNaH // 514 // sItA'pi prAptavairAgyA, saMsArAsAratekSiNI / dIkSAM pArzve munerasya, jagrAhotsAhato rayAt // 515 // paSTi varSANi cAritramArAdhya vimalAzayAt / trayastriMzadahorAtrI. vihitAnazanA tataH // 516 // mRtvA samAdhinA svarge'cyute lebhe'cyutendratAm / so'tha prAgvajinAdyoM, kRtvA sadasi tiSThatI // 517 // zatena paJcaviMzena, sevyo'bhyantaraparSadi / ekaviMzatyadhisaptapalyasthitikanAkinAm // 518 / / tyAre sItAjInA zIlanA mAhAsyathI agnine pANI banelo joIne devatAo nAcavA lAgyA ane puSpanI vRSTi karavA lAgyA. 511. badhA svajano khuza thayA, nagaranA loko jayajayAravathI satInI stuti karavA lAgyA. A rIte divya e no mahotsava thayo. 512. A pramANe kalaMka jenuM dhovAI gayuM che, evI potAnI patnIne sAthe laIne parivAra sahita rAmacandrajI kevaLajJAnI mahAtmA pAse gayA. 513. dezanA pUrNa thayA bAda zrI rAmacandrajIe potAnA pUrva bhavo pUchayA ane zrI jayabhUSaNa kevalIe je pramANe pUrvabhava hatA te pramANe kahyA. pa14. saMsAranI asAratAne jotI evI sItAe paNa vairAgya prApta karIne A muni pAse tarata ja utsAhapUrvaka dIkSA grahaNa karI. pa15. 60 varSa sudhI nirmaLa AzayapUrvaka cAritranI ArAdhanA karIne tetrIsa divasanuM anasana karIne, samAdhipUrvaka marIne, te sItAsAdavajI azruta svargamAM avyutendra paNAne pAmyA che ane te ayyatendra pUrvavat arihatenI pUjA karIne sabhAmAM bese che. 512-517. A Indra mahArAjAne ekavIza sAgaropama + sAta palyopamanA AyuSyavALA, abhyantara parSadAna savAso (125) devatAo, ekavIza sAgaropama + cha palyopamanA
Page #525
--------------------------------------------------------------------------
________________ 464 kSetraloka-sarga 27 sArddhadvizatyA devAnAM, madhyaparSadi sevitaH / SaTpalyopamayukta kaviMzatyudadhijIvinAm // 519 // sevyaH parSadi bAhyAyAM, paJcabhirnAkinAM zataiH / ekaviMzatyadhipaJcapalyopamamitAyuSAm // 520 // sAmAniyAnAM drazafma, sau sevitamaH | ekaikadizi tAvadbhistAvadbhizcAtmarakSakaH // 521 // sainyaiH sainyaadhipaistraaystriNshkailokpaalkaiH / sevyaH parairapi surairAraNAcyutavAsibhiH // 522 / / dvatreizanAdhikAna zo, vRddhAvAna viviH | rUpaiH pUrayituM tiryaka, cAsaMkhyadvIpavAridhIn // 523 // bhuGkte sAmrAjyamubhayorAraNAcyutanAkayoH / vimAnatrizatInetA, dvAviMzatyudadhisthitiH // 524 // saptabhiH kulakaM / / asya yAnavimAnaM syAtsarvatobhadrasaMjJakam / sarvatobhadradevazca, niyukta stadvikurvaNe // 525 // sthAnAgapaJcamasthAne tu AnataprANatayorAraNAcyutayozca pratyekamindrA vivakSitA dRzyante, tathA ca tatsUtraM-'jahA sakassa tahA savvesiM dAhiNillANaM jAva AyuSyavALA madhyama parSadAnA aDhIse (250) devatAo ane ekavIza sAgaropama + pAMca popamanA AyuSyavALA bAhya parSadAnA (500) pAMcase devatAo seve che. 518-pa0. A Idra mahArAjAnAM daza hajAra (10, 000) sAmAnika devatAo che ane cAre dizAmAM daza-daza hajAra AtmarakSaka devatAo sevA kare che. pa21. sanya, senAdhipati, trAyazciza, lekapAla ane anya AraNa ane acutavAsI devatAothI A Idra mahArAjA sevAI rahyA che. pa22. pitAnA vikulA rUpathI batrIsa jambudvIpathI paNa kaMIka adhika ane tIrtho asaMkhya dvIpasamudrone bharavAmAM A Indra samartha che. pa23. AraNa ane azruta banne devalokonuM sAmrAjya bhogavatA ane bAvIza sAgaropamanuM AyuSya dharAvatAM A Idra mahArAjAnA tAbAmAM 300 vimAne che. pa24. A Indra mahArAjAnuM bahAra javAnuM vimAna "sarvatobhadra" nAmanuM che ane sarvate bhadra nAmane deva enI vidurvaNuM karavAne adhikArI che. pa25. sthAnAMgasUtranA pAMcamA sthAnamAM Anata-prANata-AraNa ane azruta A cAreya devalekanA judA-judA Indro vivakSita dekhAya che. tenuM sUtra A pramANe che- "jema zaka
Page #526
--------------------------------------------------------------------------
________________ 465 kalpa patra devatAonAM prakAra AraNassa, jahA IsANassa tahA savvesiM uttarillANaM jAva accuyassa" etadvRttAvapi devendrastavAbhidhAnaprakIrNaka iva dvAdazAnAmiMdrANAM vivakSaNAdAraNasyetyAyuktamiti saMbhAvyate, anyathA catuSu dvAvevendrAvata AraNasyetyAdyanupapannaM syAditi, prajJApanAjIvAbhigamasUtrAdau tu dazaiva vaimAnikendrA uktA iti pratItameva // acyutasvargaparyantameSu vaimAnikeSviti / yathAsaMbhavamindrAdyA, bhavanti dazadhA surAH // 526 / / tathAhi-indrAH sAmAnikAstrAyastriMzAstrividhapArSadAH / AtmarakSA lokapAlA, AnIkAzca prakIrNakAH // 527 // AbhiyogyAH kilbiSikA, evaM vyavasthayAnvitAH / ata eva ca kalpopapannA vaimAnikA amI / / 528 // evaM ca bhavanAdhIzeSvapyete dazadhA surAH / bhavantyaSTavidhA eva, jyotiSkavyantareSu tu // 529 // mahArAjAnuM varNana che, te rIte dakSiNa dizAnA sarva IdronuM jANavuM, yAvatuM A raNa sudhI te ja rIte jema IzAnendranuM varNana che, tema badhA uttara dizAnA IndranuM jANavuM, yAvata ayyatendra sudhI'... ane enI TIkAmAM paNa devendra stava nAmanA prakaraNanI jema bAra IndronI vivakSA karI che. tethI "AraNanA IndranuM'... ItyAdi kaheluM saMbhavI zake che. anyathA cAra devalokamAM be Indro che eTale ApaNanuM... ItyAdi kaheluM ghaTI zake nahIM prajJApanA sUtra tathA jIvAbhigamasUtra vageremAM te daza ja vaimAnika Indro kahelA che, je pratIta ja che. azruta svarga sudhInA A vaimAnika devalokomAM saMbhava mujaba IndrAdi daza prakAranA deva che. pa2 6. te A pramANe- 1. Indra, 2. sAmAnika, 3. trAyazciza, 4. traNa prakAranI parSadA, pa. AtmarakSaka devo, 6. lokapAla, 7. sainya, 8. prakIrNa, 9. Abhigika, 10 kibiSika. A pramANenI vyavasthAthI yukta hovAthI A vaimAnika deva kapa panna kahevAya che. para7-pa28. bhavanapatimAM paNa A pramANe daza prakAranA devo hoya che jyAre jyotiSa ane vyaMtaramAM ATha prakAranA devo hoya che. jagat svabhAvathI ja trAyaciMza ane lepAla) A be bheda vyaMtara-jyotiSamAM hotA nathI. ayyatathI AgaLa raiveyaka ane anuttaramAM kSe-3, 5
Page #527
--------------------------------------------------------------------------
________________ 499 kSetraleka-sa ra7 jagatsvAbhAvyatastatra, dvau bhedau bhavato na yat / trAyastriMzA lokapAlA, acyutAtparata punaH // 530 // graiveyakAnuttareSu, syuH sarve'pyahamindrakAH / devA ekavidhA eva, kalpAtItA amI tataH // 531 // AraNAcyutanAkAbhyAM, dUramUrdhva vyatikrame / navagreveyakAbhikhyAH , pratarA dadhati zriyam // 532 // adhastanaM madhyamaM ca, tathoparitanaM trikam / tridhA'mI ratnarugaramyAH, saMpUrNacandrasaMsthitAH // 533 // anuttaramukhasyAsya, lokasya puruSAkRteH / dadhate kaNThapIThe'mI, maNigreveyakazriyam // 534 // pratareSu navasveSu, kramAdekaikamindrakaM / sudazenaM suprabuddhaM, manoramaM tataH param // 535 // vimAnaM sarvatobhadraM, vizAlaM sumano'bhidham / tataH saumanasaM prItikaramAdityasaMjJakam // 536 / / badhA de ahamindra che. badhA deve eka prakAranA ja che ane teo kapAtIta kahevAya che. para9-531. [ svAmI-sevaka bhAvano AcAra jyAM nathI hote, te kalpAtIta kahevAya che. ] nava greveyakanuM varNana AraNa ane azruta devalathI ghaNe UMce gayA bAda raiveyaka nAmanA nava prata zobhe che. pa32. adhatanatrika, madhyamatrika, ane uparitanatrika-A pramANe traNa prakAra hoya che. traNe prakAranAM veyaka saMpUrNa caMdrAkAra ratna jevA tejasvI hoya che. pa33. anuttara devaloka che mukha jenuM, evA puruSAkRtivALA lekanA kaMTha bhAgamAM, A nava yaka maNinA kAMThalA jevA zobhe che. 534. nave prataramAM kramazaH eka-eka Idraka vimAna che. jenA nAma 1. sudarzana, 2. suprabuddha, 3. manorama, tyArabAda bIjA trikamAM 1. sarvatobhadra, 2. vizAla, 3. sumana ane tyArabAda trIjA trikamAM 1. saumanasa, 2. prItikara 3. Aditya nAmanA che. 535-536.
Page #528
--------------------------------------------------------------------------
________________ greveyakanuM varNana 467 ebhyazca paDkayo dikSu, vimAnAnAM vinirgtaaH| patau paGkau daza nava, vimAnAnyaSTa sapta SaT // 537 // paJca catvAri ca trINi, dve caiteSu yathAkramam / Adyagraiveyake tatra, pratipakti vimAnakAH // 538 // vyasrAzcatvAro dvidhA'nye, trayastrayaH same tvamI / catvAriMzatpaGktigatA, dvitIyapratare punaH // 539 // trayastrayastridhA'pyete, patriMzatpaGaktigAH same / tRtIyapratare vRttI, dvau dvidhA'nye trayastrayaH // 540 / / dvAtriMzatpaktigAH sarve, caturthapratare punaH / vyasrAstrathaH parau dvau dvo, sarve'STAviMzatimatAH // 541 // greveyake pazcame ca, tredhApyete dvayaM dvayam / sarve caturvizatizca, SaSThe greveyake tataH // 542 // dvau dvau stastricatuHkoNAveko vRttaH same punaH / viMzatiH paGktigA graiveyake tatazca saptame // 543 // eko vRttazcatuHkoNa, eko'tha vyatrayodvayam / SoDazevamaSTame ca, tridhApyekeka iSyate // 544 // te Idraka vimAnanI cAre dizAmAM vimAnanI paMkti nIkaLe che. dareka paMktimAM mazaH 4za-nava-18-sAta-cha-pAMya-yA2-trA bhane me vimAna che. 537-538. prathama raiveyakanI dareka paMktimAM trikeNa vimAna cAra che ane geLa-cArasa vimAne traNa-traNa che. kula paMktigata vimAna cAlIza (40) che. bIjA greveyakanA prata2mAM traNe prakAranA vimAno traNa-traNa che. ane kula paMktigata vimAne chatrIsa (36) che. trIjA greveyakanA prataramAM geLa vimAne be che ane corasa-trikeNa vimAne traNatraNa che. kula paMktigata vimAne batrIsa (32) che. cethA prataramAM trikeNa vimAne traNa che ane geLa-cerasa vimAne be-be che. kula paMktigata vimAna aThyAvIza (28) che. 538-541. pAMcamA veyakamAM traNa prakAranA vimAne be-be che kula paMktigata vimAne cAvIza (24) che. chaThA raiveyakamAM corasa ane trikeNa vimAne be-be che ane goLa vimAna me 4 cha, jusa 5'tizata vimaan| vIza (20) che. sAtamA avayamA gANa ane corasa vimAna eka-eka che. ane trikeNa vimAne be che. kula paMktigata vimAna
Page #529
--------------------------------------------------------------------------
________________ 468 kSetraloka-sarga 27 sarve dvAdaza navamaveyake ca paGktiSu / kevalaM tricatuHkoNAvekaikAvaSTa te'khilAH // 545 // adhastanatrike caivaM, saMyuktAstrimirindrakaiH / paDyazzaspattivRttA, vimAnA vatA niH 46 . catvAriMzacca patriMzatpaktitricaturasrakAH / evaM pAGkteyAzca sarve, zatamekAdazottaram // 547 // tatrApi-ekacatvAriMzadAye, saptatriMzad dvitIyake / greveyake tRtIye ca, trayastriMzat same smRtAH // 548 // puSpAvakIrNakAbhAvAdAdyauveyakatrike / sarvasaMkhyApi pAGktayasaMkhyAyA nAtiricyate // 549 // syustrayoviMzativRttAH, sendrakA madhyamatrike / vyasrA aSTAviMzatizca, caturasrA jinaimitAH // 550 // dvAtriMzatpuSpAvakIrNAH, saptottaraM zataM same / tRtIye ca trike vRttA, ekAdaza sahendrakAH // 551 // seLa (16) che. AThamA zaiveyakamAM traNa prakAranA vimAne eka-eka che ane kula bAra (12) che. ane navamA zaiveyakamAM vikeNa ane cerasa phakta eka-eka che. kula paMktigata ATha (8) vimAno che. 542-545. zrI jinezvara bhagavatee nIcalA trikanA Indraka vimAna sahita paMktigata geLa vimAne pAMtrIsa kahyA che. trikeNa vimAno cAlIsa ane corasa vimAne chatrIsa kahyA che. A pramANe badhA paMktigata vimAna thaIne kula ekase agyAra (111) vimAna che. 546-547. temAM paNa prathama zreyakamAM ekatAlIza, bIjAmAM sADatrIsa, trIjAmAM tetrIsa vimAne kahelA che. 548. zaiveyakanA AtrikamAM puSpAvakIrNaka vimAna na hovAthI paMktigata saMkhyAmAM bIjI saMkhyA vadhatI nathI. 549 vaiveyakanA madhyama trikamAM Indraka vimAna sahita goLa vimAne trevaza che, trikoNa vimAna aThayAvIza che, cerasa vimAno vIza che ane puSpAvakIrNaka vimAno batrIza che. kula vimAne ekaso sAta (107) che. raiveyakanA tRtIyatrikamAM Indraka vimAna sahita goLa vimAne agyAra che, vikeNa vimAna seLa che, corasa vimAne
Page #530
--------------------------------------------------------------------------
________________ raiveyakanuM varNana vyasrAzca caturasrAzca, SoDaza dvAdaza kramAt / puSpAvakIrNakA ekaSaSTiH zataM ca mIlitAH // 552 // graiveyakeSu navasu, vimAnAH sarvasaMkhyayA / zaSTAdrazalyA trizatI, vRttAvejonasannatiH | parU I vyasrAzcaturazItizca, caturasrA dvisaptatiH / sarvAgreNa trinavatizcaiSu puSpAvakIrNakAH // 554 // dvAviMzatiryojanAnAM, zatAni pIThapuSTatA / prAsAdAzca daza zatAnyatroccAH kamraketavaH // 555 // eSu devatayotpannA, jIvAH sukRtazAlinaH / sukhAni bhuJjate majutejasaH satatotsavAH // 556 // sarve'hamindrA apreSyA, anIzA apurohitAH / turAnumAvAturAmAvatrAzaH suvA | pa7 | svAbhAvikAGgA evAmI, akRtottaravaikriyAH / vastrAlaGkArarahitAH, prakRtisthA vibhUSayA // 558 // tathag-" je vA mate ! karI risA vimUlAI pachAttA, . ! bAra che ane puSpAvakIrNaka vimAno ekasaTha (61) che. kula ekaso (100) vimAne che. pa50-552. nava raiveyakamAM kula vimAno 318 che. emAM 69 geLa, 84 vikeNa, 72 carasa ane 93 puSpAvakIrSaka che. 553-554. ahIMnA vimAnonI pRthvInI jADAI bAvIsase (2200) jana che. ane prAsAda eka hajAra (1,000) jana UMcA che. ane upara suMdara dhajAo che. 555. ahIM puNyazALI ane atyaMta tejasvI jIvo deva tarIke utpanna thAya che ane satat utsavapUrvaka sukhane bhagave che. 556. ahIM rahelA sarva devo ahamindra che. emanA keI nokara nathI ane potAnA keI svAmI nathI ane purohita paNa nathI. tathA teja-prabhAvabaLa-yaza ane sukha sarvanuM samAna che. 557. A devo svAbhAvika zarIravALA, uttara vaikiyane nahi karanArA, vastrAlaMkArathI rahita, prakRtithI zobhAvALA hoya che, pa58. zrI jIvAbhigamamAM kahyuM che ke -"he bhagavana! raiveyaka denA zarIra zobhAthI kevA hoya che?" "he gautama! raiveyaka dene eka bhavadhAraNIya zarIra hoya che ane
Page #531
--------------------------------------------------------------------------
________________ 470 kSetraloka-sarga 27 gevijagadevANaM ege bhavadhAraNijje sarIre, te NaM AbharaNavasaNarahiyA pagatitthA vicUsAi go.ti lavAImAme ! yathAjAtA api sadA, darzanIyA manoramAH / / prasRtvaraidyutibharai ?tayanto dizo daza // 559 // yAstu santi tatra caitye, pratimAH zrImadarhatAm / bhAvatastAH pUjayanti, sAdhuvad dravyatastu na // 560 // gItavAdinanATyAdivinodo nAtra karhicit / gamanAgamanaM kalyANakAdiSvapi na kvacit // 561 // tathoktaM tatvArthavRttau-"veyakAdayastu yathAvasthitA eva kAyavAGamanobhirabhyusthAnAJjalipraNipAtatathAguNavacanakAyyabhAvanAbhirbhagavato'hato namasyantI" ti / surate tu kadApyeSAM, mano'pi na bhavenmanAka / nirmohAnAmivarSINAM, sadApyavikRtAtmanAm // 562 // na caivaM gItasaMgItasuratAsvAdavarjitam / / kimeteSAM sukha nAma, spRhaNIyaM yadaGginAm ? // 563 // AbharaNa-vasarahita hoya che. chatAM sahaja zobhAvALA hoya che? prasaratA evA tejathI daze dizAne prakAzita karatA, evA A veyakanA deve vastrarahita hovA chatAM paNa darzanIya ane manorama che. gre veyakavAsI de tyAM cityanI aMdara arihaMta paramAtmAnI pratimAo che, tenI sAdhunI jema bhAvathI pUjA kare che. dravyathI karatA nathI. 559-560. ahiM koIpaNa jagyAe (koIpaNa raiveyakamAM) gIta-vAjiMtranATakAdi vineda hote nathI temaja zrI arihatenA kalyANakAdimAM paNa kyAMya gamanAgamana nathI. pa61. zrI tattvArthanI TIkAmAM kahyuM che keH yathAvasthita evA raiveyakanA de abhyasthAna aMjalI ane praNipAtathI kAyA dvArA, guNakArI vacanonA AlApathI vacana dvArA ane ekAgra bhAvanApUrvaka mana dvArA zrI arihaMta paramAtmAne name che. nirmohI evA RSionI jema sadA avikArI evA zreyakanA devone bhogamAM saheja paNa mana jatuM nathI. pa62. prazna: A greveyakanA devone gIta- saMgIta ane bheganA AsvAda rahitanuM sukha vaLI kevuM kahevAya ke, je anya prANIone game? pa63.
Page #532
--------------------------------------------------------------------------
________________ greveyakanuM varNana atrocyate'tyantamanda puMvedodayino mI | tatprAktanebhyaH sarvebhyo'nantannasukhazAlinaH / / 564 // tathAhi kAyasevibhyo'nantaghna sukhazAlinaH / syuH sparzasevinastebhyastathaiva rUpasevinaH || 565 // zadvopabhoginastebhyastebhyazcittopabhoginaH / tethonantamuLamunnA, techAvanitAH muH // 166 // yaccaiSAM tanumohAnAM, sukhaM saMtuSTacetasAm / vItarAgANAmivoccaistadanyeSAM kuto bhavet ? // 567 // mohAnudayajaM saukhyaM svAbhAvikamatisthiram / soSi vaiciva, vastuto duHzrvameva tat // 1 // bhojyAGganAdayo yestra, gIyante sukhahetavaH / rocante na ta eva kSutkAmAdyartti vinA'GginAm // 569 // tato duHkhapratIkArarUpA ete matibhramAt / sukhatvena matA lokairhanta mohaviDambitaiH || 570 // javAba: atyaMta maMda evA puruSavedanA udayavALA haiAya che. tethI AgaLanA (bAra) devalAkanA deve! karatAM anaMtaguNA sukhI aAya che. te A pramANe samajavuM- kAyAthI bhAga karanArA devA karatAM sparzathI bhAga karanArA devA ana`taguNA sukhI che, tenAthI rUpa vaDe sevanArA, tenAthI zabda vaDe sevanArA, tenAthI cittavaDe sevanArA, tenAthI bheAganI icchA vinAnA devA anaMta - ana`ta guNA sukhI che. 564-566. vItarAga paramAtmAnI jema atyaMta patalA mAhavALA ane saMtuSTa cittavALA evA A davAne je sukha che, te bIjAne kayAMthI hAi zake ? 567. 471 mAhanA udaya vinAnuM je sukha hoya che, te svAbhAvika ane sthira hoya che. jayAre viSayanu' sukha tA upAdhivALu che ane hakIkatamAM duHkharUpa che. 568. bhAjana ane strI vagere je sukhanA hetu bhUkha vagaranA ane kAmavagaranA jIvAne rUcikara kahevAya che, te ja vaiSayika sukhA paNa banatA nathI. 569, tethI mAhathI viDasmita thaelA lAY=AvaDe matibhramathI phakta du:khanA pratikAra rUpa gaNAya tevA paNa viSarcA sukharUpe manAya che ! kevI khedanI vAta che ! 570,
Page #533
--------------------------------------------------------------------------
________________ 472 uktaM ca - " tRSA zuSyatyAsye pibati salilaM svAdu surabhi, kSudhArttaH san zAlIn kavalayati mAMspAkavalitAn / pradIpte kAmAnau dahati tanumAzliSyati vadhUM, kSetraleAka-saga 27 ,, pratIkAro vyAdheH sukhamiti viparyasyati janaH // 571 // nanvevaM yadi nirvANamadanajvalanAH svataH / kathaM brahmatrataM naite, svIkurvanti mahAdhiyaH // 572 // atrocyate devabhavasvabhAvena kadApi hi / eSAM viratyabhiprAyo, nAlpIyAnapi saMbhavet // 573 // bhavasvabhAvavaicitrthaM, cAcintyaM pazavo'pi yat / bhavanti deza viratAstrijJAnA apyamI tu na // 574 // Adyagraiveyake'mISAM sthitirutkarSato'bdhayaH / hyunnuyovijJatiruthvI, DhAvitti: codhayaH // 176 // kaniSThAyAH samadhikamArabhya samayAdikam / yAvajjyeSThAM samayonAM, sarvatra madhyamA sthitiH // 576 // kahyuM che ke-' mukhamAM tRSAthI zeASa paDe che tyAre ja mIThuM' ane sugadhI jala mANusa pIe che- (tyAre ja bhAve che' bhUkhathI pIDAnAra vyakti ja sArA sa'skAra karAelA evA zAli-cAkhAne kavala banAve che, khAya che...., pradIpta thayeleA kAmAgni jayAre khaLI rahyo hoya ! khALI rahyo hoya-tyAre ja mANasa patnIne AliMgana kare che. A rIte je vyAdhi-pIDAnA pratikAra che, tene paNa leAka viparyAsathI sukha rUpe mAne che. 571, prazna: jo A devAnA kAmajavara svataH svAbhAvika rIte ja zAMta thaI gayA che tA buddhizALI evA devA brahmacarya vratane kema svIkAratA nathI ? 572. javAba : devabhavanA svabhAvathI A devAne kadI paNa viratine thADo paNa pari NAma utpanna thatA nathI. 573. sa'sAranA svabhAvanI vicitratA kevI aciMtya che ke- pazuo paNa dezivarati pAmI zake che jyAre traNa jJAna dharAvanArA evA devA viratinA pariNAmane pAmI zakatA nathI ! 574. pahelA traiveyakanA devAnuM utkRSTa AyuSya 23 sAgaropama che. ane jaghanya AyuSya 22 sAgarApama che. 575. jaghanya AyuSyathI eka samaya adhikathI mAMDIne utkRSTa AyuSyamAM eka samaya nyUna sudhI madhyama sthiti gaNAya che. 576,
Page #534
--------------------------------------------------------------------------
________________ 473 nava greveyakanuM varNana dvau karAvaSTabhirbhAgairyuktAvekAdazodbhavaH / deho jyeSThAyuSAM hInasthitInAM tu karAstrayaH // 577 // graiveyake dvitIye tu caturviMzatirabdhayaH / jyeSThA sthitiH kaniSThA tu, trayoviMzatirabdhayaH // 578 // dvau karau saptabhirbhAgayuktAvekAdazotthitaiH / vapujyeSThAyuSAM isvAyuSAmaSTalavAdhikau // 579 // greveyake tRtIye ca, vArddhayaH paJcaviMzatiH / gurvI sthitijaghanyA tu, caturvizatireva te // 580 // jyeSThasthitInAmatrAGgaM, dvau karau SailavAdhikau / tatkaniSThasthitInAM tu, saptAMzADhathaM karadvayam // 581 // greveyake turIye ca, SaDviMzatiH payodhayaH / AyujyeSThaM kaniSThaM tu, paJcaviMzatirabdhayaH // 582 // jyeSThasthitInAM dvau hastau, dehaH paJcalavAdhiko / SaDbhAgAbhyadhiko tau ca, tanurjadhanyajIvinAm // 583 // greveyake paJcame'tha, vArddhayaH saptaviMzatiH / sthitijyeSThA kaniSThA tu, SaDviMzatipayodhayaH // 584 // utkRSTa sthitivALA devanuM dehamAna 2 hAthanuM che ane jaghanya sthitivALAnuM mAna 3 DAtha che. 577. bIjA priyakanA devenuM utkRSTa AyuSya 24 sAgaropama che ane jaghanya AyuSya 23 sAgarepama che. ahiM utkRSTa AyuSyavALA devenuM dehamAna 2 ja hAtha che. ane jaghanya AyuSyavALA devanuM dehamAna 21, hAtha che. pa78-579. trIjA zreyakanA devonI utkRSTa sthiti 25 sAgaropama ane jaghanya sthiti 24 sAgaropama che. ahiMnA utkRSTa sthitivALA devanuM dehamAna 2 hAtha che ane jaghanya sthitivANA hevAnu. 231 Aya che. 580-581. cothA vaiveyakanA devAnI utkRSTa sthiti 26 sAgaropama ane jaghanyasthiti 25 sAgaropama che. utkRSTa sthitivALA devanuM dehamAna 21 hAtha che ane jaghanya sthitivALA devenuM dehamAna 2 1 hAtha che. 582-583. * pAMcamA veyakanA devonuM utkRSTa AyuSya 27 sAgaropama che ane jaghanya 26 kSe-6.90
Page #535
--------------------------------------------------------------------------
________________ 474 kSetraloka-saga 27 caturlavAdhiko hastau, dvAvatrAGgaM parAyuSAm / to jaghanyAyuSAM paJcabhAgayuktau prakIrtitau // 585 // aSTAviMzatirutkRSTA, SaSThe graiveyake'bdhayaH / sthitiratra jaghanyA tu, saptaviMzatirabdhayaH // 586 // jyeSThasthitInAmatrAGga, dvau karau trilavAdhiko / tau kaniSThasthitInAM tu, bhAgaizcaturbhiranvitau // 587 // graiveyake saptame syu-rekonatriMzadarNavAH / sthitigariSThA ladhvI tu, sASTAviMzatirabdhayaH // 588 // dvau dvibhAgAdhiko hastI, vapuryeSThAyuSAmiha / laghvAyuSAM tu tAveva, tribhAgAbhyadhiko tanuH // 589 // triMzadambhodhayo jyeSThA, aveyake'STame sthitiH| ekonatriMzadete ca, sthitiratra laghIyasI // 590 // dvau karAvekabhAgADhyau, deho jyeSThAyuSAmiha / tAveva dvau sadvibhAgo, syAjadhanyAyuSAM tanuH // 591 // graiveyake'tha navama, ekatriMzatpayodhayaH / sthitigurvI laghiSThA tu, triMzadambhodhisaMmitA // 592 // sAgaropama che. utkRSTa AyuSyavALA devanuM dehamAna 2 hAtha che. tathA jaghanya AyuSyavALA devonuM dehamAna ratha hAtha che. 584-585. chaThThA raiveyakanA devonuM utkRSTa AyuSya 28 sAgaropama ane jaghanya AyuSya 27 sAgaropama che. utkRSTa AyuSyavALA devenuM dehamAna 2 hAtha che tathA jaghanya sthitivALA devanuM dehamAna 2 hAtha che. 586-587. sAtamA daiveyakanA devenuM utkRSTa AyuSya 29 sAgarepama che. ane jaghanya AyuSya 28 sAgaropama che utkRSTa AyuSyavALA devenuM dehamAna 2 hAtha che. jaghanya AyuSyavALA devenuM dehamAna 211 hAtha che. 588-589. aAThamA raiveyakanA devenuM utkRSTa AyuSya 30 sAgaropama che. ane jaghanya AyuSya 29 sAgaropama che. utkRSTa AyuSyavALA devenuM dehamAna 2 hAtha che. jaghanya AyuSyavALA devenuM dehamAna 21 hAtha che. pa90-591. navamA yakanA devenuM utkRSTa AyuSya 31 sAgaropama ane jaghanya AyuSya
Page #536
--------------------------------------------------------------------------
________________ nava greveyakanuM varNana 475 hastau dvAveva saMpUrNI, vapurutkRSTajIvinAma / dvau karAvekabhAgADhyau, tanujaghanyajIvinAm // 593 // svasvasthityambhonidhInAM saMkhyayA'dvasahasrakaH / AhArakAkSiNaH pakSastAvadbhirucchvasanti ca // 594 // AdyasaMhananAH sAdhukriyAnuSThAnazAlinaH / AyAntyeSu narA eva, yAnti cyutvA'pi nRSvamI // 595 // mithyAtvino ye'pyabhavyA, utpadyante'tra dehinaH / jainasAdhukriyAM te'pi, samArAdhyaiva nAnyathA // 596 // samaye cyavanotpattisaMkhyA cAtra yathA'cyute / cyavanotpattivirahaH, paramastu bhavediha // 597 // saMkhyeyA vatsarazatA, aadygreveyktrike| agviSesahasrAtte, madhyamIyatrike punaH // 598 // lakSAdagvitsarANAM, syuH saMkhyeyAH sahasrakAH / koTeragvirSalakSAH, saMkhyeyAzcaramatrike // 599 // 30 sAgaropamanuM che. utkRSTa AyuSyavALA devanuM dehamAna 2 hAtha che ane jaghanya AyuSyavALA devenuM dehamAna 21 hAtha che. 592-593. ahIMnA devane pita-potAnA AyuSyanA sAgaropamanI saMkhyA pramANa hajAra varSe AhAranI IrachA thAya tathA teTalA ja pakhavADIye zvAsozvAsa le che. 594. A priveyakamAM prathama saMghayaNavALA ane cAritradhArI manuSyo ja Ave che ane vIne manuSya gatimAM ja jAya che. pa95. mithyAtvI ane abhavya che paNa je ahIM utpanna thAya che te jaina sAdhunI kriyAne ArAdhIne ja utpanna thAya che. te sivAya nahiM. pa96 eka samayamAM sthavana ane utpattinI saMkhyA ahIM amruta devaloka pramANe che. cyavana ane utpattino utkRSTa viraha Adya greveyakatrikamAM saMkhyAta so varSo che, paNa hajAra varSa pahelA (hajAra varSanI aMdara ), madhyamatrikamAM saMkhyAta hajAra varSo paNa lAkha varSa pahelA (lAkha varSanI aMdara ) caramatrikamAM saMkhyAta lAkha varSa ane koDa varSa pahelA (kroDa varSanI aMdara) che. 197-19.
Page #537
--------------------------------------------------------------------------
________________ 476 kSetraloka-sarga 27 AdyaSaDaveyakasthAH, pazyantyavadhicakSuSA / / paNathAta moDamidhAnAcAra, gvyA vadhatastrAvadhi !! 600 . adhastanApekSayA ca, pazyantyUryordhvagAH surAH / viziSTabahuparyAyopetAmetAM yathottaram // 601 // tRtIyatrikagAH pazyantyadho mAghavatikSiteH / avadhijJAnameteSAM, puSpacaGgerikAkRti / / 602 // atho navamaveyakAddaramatikame / syAyojanairasaMkhyeyaiH, prataro'nuttarAbhidhaH // 603 // nAstyasmAduttaraH ko'pi, pradhAnamathavA'dhikaH / tato'yamadvitIyatvAdvikhyAto'nuttarAkhyayA // 604 // siddhisiMhAsanasyaiSa, vibharti pAdapIThatAm / caturvimAnamadhyastharucirekavimAnakaH // 605 // sarvotkRSTAstatra paJca, vimAnAH syuranuttarAH / teSvekamindrakaM madhye, catvArazca caturdizam // 606 // zarUAtanA cha greveyaka sudhInA de avadhijJAna vaDe chaThThI pRthvInI nIce sudhI joI zake che. 600. nIcenA raiveyakanI apekSAe uparanA raiveyakanA dave viziSTa rIte tathA ghaNuM paryAyathI yukta pRthvIne joI zake che. 601. - trIjA trikavAsI zaiveyaka deva avadhijJAnavaDe nIce mAghavatI pRthvI sudhI jaI zake che. A devonA avadhijJAnanI AkRti puSpagaMgerIkA jevI hoya che. 602. anuttara vimAnenuM varNana: navamA greveyakathI asaMkhya yojana UMce anuttara nAmano pratara che. 603. A pratara pachI bIjo koI pratara upara nathI tethI athavA tenA karatAM adhika keI nathI tethI advitIya evA A pratara, anuttara nAmathI oLakhAya che. 604. A anuttara nAmane pratara siddhi (mela) rUpI siMhAsana mATe pAdapITha rUpe zobhe che. cAra vimAnanI madhyamAM eka suMdara vimAna che. 605. tyAM sarvotkRSTa evA pAMca anuttara vimAno che. temAM madhyamAM eka Indraka vimAna che ane cAre tarapha eka-eka cAra vimAne che. 606.
Page #538
--------------------------------------------------------------------------
________________ 477 anuttara svarganuM varNana prAcyAM tatrAsti vijayaM, vimAnavaramuttamam / dakSiNasyAM vaijayantaM, pratIcyAM ca jayantakam // 607 // uttarasyAM dizi bhavedvimAnamaparAjitam / sarvArthasiddhikRnmadhye, sarvArthasiddhinAmakam // 608 // prathamapratare proktAH, paGkayo yAzcaturdizam / dvApaSTikAstA ekaikahAnyA'traikAvazeSikAH // 609 // madhye vRttaM trikoNAni, dikSvatra pratare tataH / / patitrikoNAzcatvAraH, paJca te sarvasaMkhyayA // 610 // sarve'pyevamUrdhvaloke, paGktivRttavimAnakAH / dvayazItyA'bhyadhikAni syuH, zatAni paJcaviMzatiH / / 611 // zatAni sASTAzItIni, SaDaviMzatistrikoNakAH / SaDviMzatiH zatAH paGkticaturasrAzcaturyutAH // 612 // catuHsaptatyabhyadhikaH, zatairaSTamiranvitAH / sahasrAH saptordhvaloke, sarva paGktivimAnakAH // 613 // lakSAzcaturazItiH syurekonanavatistathA / sahasrANyekonapazcAzaM zataM ca prakIrNakAH // 614 // Indraka vimAnanI pUrva dizAmAM zreSTha vijaya nAmanuM, dakSiNa dizAmAM vaijayanta nAmanuM, pazcima dizAmAM jayanta nAmanuM ane uttara dizAmAM aparAjita nAmanuM vimAna che. ane madhyamA sava' atha ne siddha 42nA sAtha siddha nAmanu vimAna che. 607-608. prathama prataramAM [pahelA devalokanA pahelA prataramAM ] je cAre dizAmAM bAsaThabAsaTha vimAnanI paMkti kahelI, te eka-eka ghaTatA ahIM eka ja bAkI rahe che. 609. A prataranI madhyamAM geLa vimAna che ane cAre dizAmAM trikeNa vimAna che. kula paMktigata vikeNa cAra vimAna che ane A prataranI sarva saMkhyA pAMcanI che. 610. AkhAya udghalekamAM, paMktigata vimAnamAM vRtta vimAnonI kula saMkhyA pacIso khyAzI (2582) che, trikoNa vimAnanI kula saMkhyA chavIza aDrayAsI (2688) cha bhane yArasa vimAnAnI dasa sadhyA chavIzasa! yA2 (2604) che. 611-612. ane urvIlokanA paMktigata samasta vimAnanI kula saMkhyA sAta hajAra ATha cummatera (7,874) che ane prakIrNaka vimAna ceryAsI lAkha, nevyAsI hajAra,
Page #539
--------------------------------------------------------------------------
________________ 478 kSetraloka-sarga 27 sarva vimAnAzcaturazItilakSA ihopari / sahasrAH saptanavatistrayoviMzatisaMyutAH // 615 // vyAsAyAmaparikSepairjambUdvIpena saMmitam / vimAnaM sarvArthasiddhamasaMkhyeyAtmakAH pare // 616 // graiveyakavadatrApi, devAH sarve'hamindrakAH / sarve mithaH samaizvaryarUpakAntisukha zriyaH // 617 // vevAzaze!, zayyArAM prathamakSa ! yathotpannAstathottAnazayA eva bhavAvadhi // 618 // sarvasaMtarikavemya, safIsuvAthaDA lIlayaivAmitaM kAlaM, gamayanti nimeSavat // 619 // tathAhurvizeSAvazyake" vijayAisUbavAe jatthogADho bhavakakhao jAva / khette'vaciTThai tahiM davvesu ya dehasayaNesu // 620 // " ekatriMzadvAridhayazcatuSu vijayAdiSu / sthitirjaghanyotkRSTA tu, trayastriMzatpayodhayaH // 621 // ekase ogaNapacAsa (84, 89, 149) che. udgalokanA kula sarva vimAna ceryAsI lAkha, sattANu hajAra ane vIza (84, 97, 023) che. 613-615, sarvArthasiddha nAmanuM vimAna laMbAI-pahoLAI ane paridhithI jambudvIpa samAna che, bAkIne asaMkhyaya ejananA che. 616. raiveyakanI jema ahIMnA paNa sarva de ahamindra che. aizvarya, rUpa, kAMti, sukha ane zebhAthI paraspara samAna che. 617, zayyAmAM je AkAza pradezamAM prathama kSaNe je rIte utpanna thAya che, te rIte ja jaMdagI sudhI cattA sutA rahe che. 618. sava saMsArI jIvathI sarvotkRSTa sukhI evA A de apariNIta kALane paNa lIlAmAtramAM AMkhanA palakArAnI jema pasAra kare che. 619 zrI vizeSAvazyakamAM kahyuM che keH "vijayAdi vimAnanI upapAta zayyAmAM deva, je AkAzapradezane avagAhIne utpanna thAya che, tyAM te kSetramAM, te ja dravyamAM, te ja dehanA zayanamAM aMta sudhI rahe che." 620. vijayAdi cAra vimAnomAM jaghanya sthiti 31 sAgaropama ane utkRSTa sthiti 33 sAgaropamanI che. 621.
Page #540
--------------------------------------------------------------------------
________________ anuttara svarganuM varNana 478 iti prajJApanAbhiprAyaH, samavAyAGge tu-" vijayavejayaMtajayaMtaaparAjiyANaM bhaMte ! devANaM kevaiyaM kAlaM ThiI pa0 ?, go0 ! jaha0 battIsaM sAga0 ukko0 tettIsaM saag0"| sthitiH sarvArthasiddhe tu, syAdutkRSTaiva nAkinAm / trayastriMzadambudhayo, jaghanyA tvatra nAsti sA // 622 // pratizayyaM vimAne'sminnasti candrodayo mahAn / muktAphalamaya sphUrjata zaraccaMdrAtapojjavalaH // 623 // tatra madhye catuHSaSTimaNapramANamauktikam / / dvArA mAmAnAni, svAri varita che dUra4 . aSTau tatparito muktAH, syuH SoDazamaNairmitAH / chuH potAH parito, muja namitA dara ! dvAtriMzadetAH paritastAzcaturmaNasaMmitAH / tataH paraM catuHSaSTirmaNadvayamitAstataH // 626 // aSTAviMzaM zataM muktA, ekaikamaNasaMmitAH / yathottaramathAveSTaya, sthitAH paGktayA manojJayA / / 627 // A abhiprAya prajJApanAne che. samavAyAMgamAM te nIce mujaba kahyuM che. praznaH "he bhadaMta ! vijaya, vaijayaMta, jayaMta ane aparAjita vimAnonA devanI sthiti keTalI hoya che? uttara : he gautama! jaghanyathI 32 sAgaropama ane utkRSTathI 33 sAgaropamanI hoya che." | sarvArthasiddha devanI te 33 sAgaropamanI utkRSTa sthiti ja hoya che paNa jaghanya sthiti hotI nathI. 622. A vimAnanI dareka zayyAmAM matIthI yukta dedIpyamAna, zaradaRtunA caMdranA Apa je ujajavala caMdaravo che. 623. dareka caMdaravAnA madhyama cesaThamaNuM pramANa eka motI che, tenI cAre bAju batrIsa maNa pramANa cAra metI che, tenI AsapAsa seLa maNanA ATha motI che, tenI AsapAsa ATha maNunA seLa metI che, tenI AsapAsa cAra maNanA batrIsa motI che, tenI AsapAsa be maNanA cosaTha motI che ane tenI AsapAsa eka maNanA 128 motI che. A badhA motI eka pachI eka suMdara paMktibaddha rIte goThavAyelA che. 624-627. :
Page #541
--------------------------------------------------------------------------
________________ 48 ka. kSetraleka-sarga 27 mauktikAnAmathaiteSAM, maruttaraGgaraGgitaiH / paraspareNAsphalatAM, jAyate madhuradhvaniH // 628 // sarvAtizAyimAdhurya, taM ca zrotramanoramam / cakridevendragandharvAdapyanantaguNAdhikam // 629 // dhvanitaM zaNvatAM teSAM, devAnAM lInacetasAm / / apyabdhayastrayastriMzadatiyAnti nimeSavat // 630 // trimivizeSakaM / vijayAdivimAneSu, catuSu nAkinAM vapuH / ekatriMzadambunidhisthitikAnAM karadvayam // 631 // vapurvAtriMzadambhodhisthitInAM tu bhavediha / ekenaikAdazAMzena, kara ekaH samanvitaH // 632 // ekaH karastrayastriMzadambhodhijIvinAM tanuH / devAH sarvArthasiddhe tu, sarve'pyekakarocchritAH // 633 // vijayAdivimAnasthAH, svasthityambudhisaMkhyayA / pakSaiH sahastraizcAddhAnAmucchvasantyAharanti ca // 634 // pavananA taraMgathI paraspara athaDAtA evA A motIomAMthI madhura dhvani utpanna thAya che. te madhura dhvani cakI, devendra ane gandharvathI (gadharvanA saMgIta karatAM) paNa anaMtaguNa adhika hoya che. sarvAtizAyI mAdhuryathI yukta hoya che. ane kAnane atyaMta mane rama hoya che. 628-629. A madhura dhvanine sAMbhaLatA evA lIna cittavALA te devane 33 sAgaropama paNa AMkhanA palakArAnI jema pasAra thaI jAya che. 630. vijayAdi vimAnamAM rahelA 31 sAgaropamanA AyuSyavALA devanuM dehamAna 2 hAtha che. jyAre 32 sAgaropamanA AyuSyavALA devanuM dehamAna 1 hAtha che. 631-632. - 33 sAgaropama AyuSyavALA devanuM dehamAna 1 hAtha che. ane sarvArthasiddha vimAnamAM sarva devonuM dehamAna 1 hAtha che. 633. vijayAdi vimAnamAM rahelA devatAo pota-potAnA AyuSyanA sAgaropamanI saMkhyA mujaba pakhavADIye zvAsozvAsa le che ane eTalA hajAra varSe AhAra le che. 634. sarvArthasiddha vimAnanA devo tetrIsa hajAra varSe AhAra kare che. ane sADAsoLa mahine ucchavAsa le che. 635.
Page #542
--------------------------------------------------------------------------
________________ 481 sarvArthasiddhadevanuM varNana sarvArtha tu trayastriMzanmitaivarSasahasrakaiH / psAnti sArddhaSoDazabhirmAsairevocchvasanti ca // 635 // pazukriyAbhilASastu, naiteSAM tattvadarzinAm / prAgbhavAbhyastanavamarasArTIkRtacetasAm // 636 // atipratanukarmANo, mahAbhAgAH surA amI / ihotpannAH SaSThabhaktakSepyakarmAvazeSataH // 637 // yadAhuH paJcamAGge-" aNuttarovavAiyA NaM devA NaM bhaMte ! kevaieNaM kammAvaseseNaM aNuttarovavAiyatteNaM uvavaNNA ?, go0 ! jAvatiyannaM chaTThabhattie samaNe niggaMthe kamma nijjarei evatieNaM kammAvaseseNaM aNuttarovavAiyattAe uvavaNNA" iti / zAlyAdikavalikAnAM saptAnAM chedane bhavati yAvAn / kAlastAvati manujAyuSke'paryAptavati mRtvA // 638 // mokSArhAdhyavasAyA api ye karmAvazeSato jAtAH / avasaramavAte vanita sasiddhasthA darU (gA) pUrvabhava abhyasta evA zAMtarasathI jemanuM citta A baneluM che tevA A tattvadarzI devone pazukriyAno abhilASa hotuM nathI. 636. chaThatapathI khapI zake eTalA mAtra karma bAkI rahevAthI atipAtaLA karmavALA mahAbhAgyazALI devo ahIM utpanna thAya che. 637. zrI bhagavatIsUtramAM kahyuM che keH "he bhadaMta! anuttaravAsI devo keTalA karma bAkI rahevAthI anuttara tarIke utpanna thayA che ? he gautama! chaThanA paccakakhANathI sAdhu bhagavaMta jeTalA karma nirjare teTalA kama bAkI rahevAthI anuttara tarIke utpanna thayelA che." zrI bhagavatIsUtranA 14 mA zatakanA sAtamA uddezAmAM kahyuM che keH zAli vagerenI sAta kavalikAne chedatAM jeTalo samaya lAge teTalA samaya pramANa manuSyAyuSya ghaTavAthI [ ochuM hovAthI ] marIne mokSane yogya (tatkALa mokSa prApta karAve tevA) adhyavasAyavALA hovA chatAM paNa karma avazeSa bAkI rahevAthI sarvArthasiddha vimAnamAM rahelA te lavasattama de jaya pAme che. 638-639. kSe-u. 61
Page #543
--------------------------------------------------------------------------
________________ 482 kSetraloka-sarga 27 iti bhagavatIzataka 14 u0 7 / AdyasaMhananAzcaiSu, svArAddhojjvalasaMyamAH / bhavyAH svalpabhavA evAyAnti yAnti ca nRSvamI // 640 // karmabhUmisamutpannA, mAnuSyo'pi zubhAzayAH / samyagdRzaH zuklalezyA, jAyante'nuttareSviha // 641 // tathAhuH-'kerisiyA NaM bhaMte ! maNussI ukkosakAlaThiiyaM AuyakammaM baMdhati, ?, go0 kammabhUmIyA vA' ityAdi prajJA0 trayoviMzatitame pade / mAnuSI saptamanarakayogyamAyuna badhnAti, anuttarasurAyustu banAtItyetadvattau / jIvAH sarvArthasiddhe tUdbhavantyekabhavodbhavAH / cyutvA te bhAvini bhave. siddhayanti niyamAditaH // 642 // uktaM ca-"savvaTThAo niyamA egaMmi bhavaMmi sijjhae jiivo| vijayAivimANehi ya saMkhijjabhavA u boddhavvA // 643 // " caturvizati bhavAnnAtikrAmantIti tu vRddhavAdaH, Adya saMhananavALA, svayaM ujajavala saMyamanI ArAdhanA ArAdhelA, a5bhavI bhavya ja ahIM utpanna thAya che ane A deve cyavane manuSyamAM ja jAya che. 640. karmabhUmimAM utpanna thayelI, zubhAzayavALI, samyapha daSTi, zukala lezyAvALI strIo paNu (sAdI) anuttaramAM utpanna thAya che. 641. "he bhadaMta! kevA prakAranI strIo utkRSTa kAlasthitivALuM AyuSya karma bAMdhe? he gautama! karmabhUmimAM utpanna thayelI.." ityAdi... A vAta prajJApanA sutranA 23mAM padamAM kahI che. ane tenI ja TIkAmAM kahyuM che ke manuSya strIo sAtamI narakane cepagya AyuSya bAMdhatI nathI. paraMtu anuttaradevanuM AyuSya bAMdhe che. [ vijayAdi vimAna mATe A niyama nathI jyAre ] sarvArthasiddhamAM to eka bhavamAM siddha thanArA jIvo ja utpanna thAya che. tyAMthI cavIne bIjA bhavamAM ekkasa siddha thAya che. 642. kahyuM che keH "sarvArthasiddhamAMthI jIva niyamAM eka ja bhavamAM siddha thAya che jyAre vijyAdi vimAnamAMthI saMkhyAtA bha paNa thAya che." 643. [ vijayAdi vimAnavAsI de paNa] 24 bhothI vadhAre bhava na kare. A pramANe vRddhavAda che.
Page #544
--------------------------------------------------------------------------
________________ sarvArtha siddha devAnuM va ta tathA--caturvyapu vimAnepu, dvirupannA dinantavaH | anantamaveDavazya, prayAnti paramaM pam // 644 // tathoktaM jIvAbhigamavRttau- -" vijayAdicaturSu vAradvayaM sarvArthasiddhamahAvimAna ekavAraM gamanasaMbhavaH, tata Urddha manuSyabhavAsAdanena muktiprApte" riti / yogazAstravRttau tu vijayAdiSu caturSvanuttara vimAneSu ' dvicaramA ' ityuktamiti jJeyaM taccArthabhASye'pi vijayAdiSvanuttareSu vimAneSu devA dvicaramA bhavanti, dvicaramA iti tatazcyutAH paraM dvirjanitvA siddhayantIti, etaTTIkApi - dvicaramatvaM spaSTayati- tato vijayAdibhyazcyutAH paramutkarSeNa dvirjanitvA manuSyeSu siddhimadhigacchanti vijayAdivimAnAccyuto manuSyaH punarapi vijayAdiSu devastatazcyuto manuSyaH sa siddhayatIti / paJcamakarmagranthe--' tirinarayatijoANaM narabhavajuassa caupallatesa || ' etaddvA 483 paraMtu viSayAdi cAra vimAnamAM be vAra utpanna thayela jIvA anaMtarabhavamAM avazya siddha thAya che. 644. zrI jIvAbhigamasUtranI vRttimAM kahyu che keH " vijayAdi cAra vimAnAmAM be vAra tathA sarvAsiddha vimAnamAM ekavAra gamana sa'bhave che. tyArabAda manuSyabhavane prApta karI ( tee ) muktimAM jAya che." yegazAsranI vRttimAM tA kahyuM che keH "vijayAdi cAra anuttara vimAnAmAM ( utpanna thatAM deva!) 'dvicarama ' hoya che. ' tattvArtha bhASyamAM paNa kahyuM che keH " vijayAdi anuttara vimAnAnA deve 'dvicarama ' hAya che. dvicaramA artha :- tyAMthI cyavana pAmIne pachI be vAra janmIne mekSamAM jAya che.' tenI TIkAmAM paNa dvicaramanuM spaSTIkaraNa A pramANe che - 'tyAMthI vijayAdi vimAnAthI cavIne utkRSTathI be vAra janmIne manuSyapaNAmAM te devA siddhine prApta kare che-- vijyAdi vimAnathI cyavIne manuSya thAya, pachI pharIne vijayAdimAM deva thAya tyAra pachI manuSya thAya ane tyAMthI siddhigati pAme' pAMcamA ka granthamAM kyu che keH tirinarayatijA ANaM narabhavajuassa caupalatesaTTha * A gAthAnI TIkAnA anusAre teA vijayAdi vimAnAmAM be vAra gayelA paNu jIva keTalAka bhavA bhame che. (eTaluM ja nahIM paNa )-naraka- tiya cagati yAgya paNa ka
Page #545
--------------------------------------------------------------------------
________________ 484 kSetraleka-sarga 27 thAsUtravRttyanusAreNa tu vijayAdivimAneSu dvirgato'pi saMsAre katicidbhavAn bhramati narakatiryaggatiyogyamapi karma banAtIti dRzyate, tadatra tattvaM kevaligamyaM / sarvArthadevAH saMkhyeyA, asaMkhyeyAzcaturpu te / eteSvekakSaNotpatticyutisaMkhyA'cyutAdivat // 645 // palyopamasyAsaMkhyeyo, bhAgaH paramamantaram / surotpatticyavanayovijayAdicatuSTaye // 646 // palyopamasyasaMkhyeyo, bhAgaH paramamantaram / sarvArthasiddhe sarvatra, jaghanyaM samayo'ntaram // 647 // javanAlakAparAkhyaM, kanyAcolakamucchritam / / AkAreNAnukurute, eteSAmavadhiryataH // 648 // kiMcidUnAM lokanADI, pazyantyavadhicakSuSA / UnatvaM tu svavimAnadhvajArddhavamadarzanAt // 649 // uktaM ca tattvArthavRttau-" anuttaravimAnapazcakavAsinastu samastAM lokanADI pazyanti lokamadhyavartinI, na punarloka" miti / bAMdhe che. A pramANe paMcama karmagranthamAM dekhAya che-jaNAya che. mATe ahiM tatva te kevaligamya che. | sarvArthasiddha vimAnamAM deve saMkhyAtA che ane bAkInA cAra anuttara vimAnomAM devo asaMkhyAtA che. A vimAna devAnI utpatti ane cyavananI saMkhyA ayyatanI jema samajI levI. 645. vijayAdi cAra vimAnamAM devatAonA vana ane utpattinuM utkRSTa viraha kALa popamane asaMkhyAta bhAga che. 646. | sarvArthasiddhamAM paNa utkRSTa aMtara palyopamano asaMkhyAta bhAga che ane jaghanya aMtara sarvatra eka samayanuM che. 647. A devonuM avadhijJAna jemanuM bIjuM nAma javanAzaka che. ane tene AkAra kanyAnA caNIyA jevo che. 648. A de avadhijJAnathI kaMIka khUna lokanADIne joI zake che. pitAnA vimAnanI dhajAthI upara nahIM joI zakatA hovAthI teTaluM nyUna kahyuM che. 649 zrI taravArthanI vRttimAM kahyuM che keH "anuttaravAsI devatAo leka madhyavartinI samasta lokanADIne jue che, lokane nahiM."
Page #546
--------------------------------------------------------------------------
________________ 485 siddhazilAnuM varNana ata evAvadhijJAnAdhAraparyAyavattayA / / kSetrasyAvasthAnamuktaM, trayastriMzatamambudhIn // 650 // yadeSAmutpattidezAvagADhAnAM bhavAvadhi / avadherapyavagADhakSetrAvasthitinizcayaH // 651 // tathoktaM vizeSAvazyake "khettassa avaTThANaM tettIsa sAgarA u kAleNaM / be mitramukutto pannaIme ja laTTa || dUdhara " sarvArthasiddhazRGgAgrAdgatvA dvAdazayojanIm / jAtyArjunasvarNamayI, bhAti siddhizilA'malA // 653 // paJcacatvAriMzatA sA, mitA yojanalakSakaiH / viSkambhAdAyAmataca, paritaH paridhiH punaH // 654 // ekA koTi yojanAnAM, sahastriMzatA'nvitA / dvicatvAriMzatA laHojanAnAM dvizatyapi // 655 // tethI ja avadhijJAnanA AdhArabhUta paryAyavALu hevAnA kAraNe kSetranuM avasthAna (avadhijJAnanA kSetranA viSayanI samaya maryAdA) tetrIsa sAgaropamanuM kahevuM che. 650. [eTale ke A deve utpanna thAya tyArathI mAMDIne kanADInA kSetrane avadhijJAnathI 33 sAgaropama sudhI jue che. A avadhijJAna kSetranA viSayanI samaya maryAdA kahevAya. Aja vAtane AgaLanA zlokamAM spaSTa kare che.] kAraNake A deva utpanna thAya tyArathI ja teTalA ja pradezane avagAhIne rahe che. tethI temanA avadhijJAnanA kSetranA avasthAnane nizcaya paNa teTalo ja jANa. 651. zrI vizeSAvazyakamAM kahyuM che keH "kSetranuM avasthAna kALathI tetrIza sAgaropama, dravyathI bhinna muhUrta, ane paryAya prAptimAM sAta ATha" 652. zrI siddhazilAnuM varNana: sarvArthasiddha vimAnanA zikharathI bAra yojana (uMce) gayA bAda jAtimAna arjuna suvarNamaya nirmala evI siddhazilA zobhe che. 653. A siddhazilA pistAlIsa lAkha jana lAMbI pahoLI che. ane paridhi eka 1. A lekano artha spaSTa thato nathI.
Page #547
--------------------------------------------------------------------------
________________ 484 kSetraloka-sarga 27 tathA paJcAzadekonA, yojanAnAM ca sAdhikA / vAhalyaM madhyabhAge'syA, yojanAnyaSTa kIrtitam // 656 // sa madhyabhAgo viSkambhAyAmAbhyAmaSTayojanaH / tato''GgulapRthaktvaM ca, yojane yojane gate // 657 // bAhalyaM hIyate tena, paryanteSvakhileSvapi / aGgalAsaMkhyabhAgAGgI, makSikApatratastanuH // 658 // tuSArahAragokSIradhArAdhavalarociSaH / nAmAnyasyAH prazasyAyA, dvAdazAhurjinezvarAH // 659 // ISa 1 tathetyAgbhArA 2, tanvI ca 3 tanutanvikA 4 / siddhiH 5 siddhAlayo 6 mukti 7 muktAlayo 8 'pi kathyate // 660 // lokAgraM 9 tatstUpikA ca 10; lokAgraprativAhini 11 / tathA sarvaprANabhUtajIvasattvasukhAvahA 12 // 661 // uttAnacchatrasaMkAzA, ghRtapUrNI karoTikAm / tAdRzAM tulayatyasyA, lokAnto yojane gate // 662 // hai|3, metAlIsa sAma, zrIsa 12, maso mA5yAsa (1,42,30,246) yont cha. 154-655. A siddhazilAnA madhyabhAganI jADAI ATha jana che. tyArabAda dareka yojane jane jADAImAMthI aMgula pRthapha eAchuM thAya che. tyArabAda pUrepUre cheDe Ave tyAre aMgulanA asaMkhyAtamAM bhAga pramANa mAkhInI pAMkha jeTalI jADAI hoya che. 656-658. barapha, motInI mALA, tathA dUdhanI dhArA jevA dhavala, ujajavala kAMtivALI prazasya evI siddhazilAnA zrI jinezvara paramAtmAoe bAra nAma kahyA che. 659. 1. Sat 2. dhapata praamaa| 3. tanvI 4, tanutani 5. siddhi 6. siddhAlaya 7. mukti 8. muktAlaya 9. lokAgra 10. loka oNpikA 11. lokAgra prativAhinI 12. sarvaprANabhUtajIvasa svasukhAvahA. A pramANe siddhazilAnA 12 nAmo jANavA. 160-611 athavA A siddhazilA uMdhA chatra jevI, ghIthI bharelA kaTerA tulya che. sizimAthI se yona yA mAha hota Ave che. 662.
Page #548
--------------------------------------------------------------------------
________________ 487 siddhazilAnuM varNana UcuAdazayojanyAH, kecitsarvArthasiddhitaH / lokAntastatra tattvaM tu, jJeyaM kevalazAlibhiH // 663 // yojanaM cetadutsedhAGgulamAnena nizcitam / siddhAvagAhanA yasmAdutsedhAGgulasaMmitA // 664 // tathoktaM-" yacceSatprAgbhAgayAH pRthivyA lokAntasya cAntaraM tadutsedhAgulaniSpannamityanumIyate, yatastasyoparitanakrozasya paDbhAge siddhAvagAhanA dhanusvibhAgayuktatrayastriMzadadhikazatatrayamAnA'bhihitA, sA cocchyAzrayaNata eva yujyata iti bhagavatIvRttau / tadyojanoparitanakrozaSaSThAMzagocaram / dhanuSAM satRtIyAMza, trayastriMzaM zatatrayam // 665 // abhivyApya sthitAH siddhA, avedA vedanojjhitAH / cidAnandamayAH karmadharmAbhAvena nivRtAH // 666 // zeSaM siddhasvarUpaM tu, dravyaloke nirUpitam / tata eva tato jJeyaM, jJaptistrIsaMgamotsukaiH // 667 // kaIka kahe che ke-sarvArthasiddhathI bAra yojana gayAbAda (siddhazilA nahIM paNa) basanta Ave che. Amai ara valigamya che. 163. A yojana usedhAMgulanA mAnathI samajavuM. kAraNake siddhanI avagAhanA utsevAMgulathI 4kSI cha. 664. zrI bhagavatIsUtranI vRttimAM kahyuM che ke : siddhazilApRthvIthI le kAntanuM aMtara usedhAMgulathI hevuM joIe. ema anumAna thAya che. kAraNake tenA uparanA kezanA chaTThA bhAgamAM siddhanI avagAhanA. 3333 dhanuSya lesI che. te ayAnA AdhAre 5 (utsedhanA AdhAre 1 ) ghaTe che." te yojananA chellA gAunA chaThA aMzamAM 333 dhanuSya vyApIne, vedarahita, vedanArahita, cidAnaMdamaya, kamarUpI garamInA abhAvathI zAMta evA siddho rahelA che. 695-969. bAkInuM zrI siddha bhagavaMtonuM svarUpa dravyalokamAM kahyuM che tethI jJAnarUpI strInA sana 2chuvAme tyAMcI tI vevu. 167.
Page #549
--------------------------------------------------------------------------
________________ 488 kSetraleka-saga 27 dezAdamuSmAtparato'styalokaH, svakukSikoNAkalitatrilokaH / muktakamuktAkaNakumbhagarbhopamaH samantAdapi rikta eva // 668 // (upajAtiH) dharmAdharmodbhinnajIvAnyagatyAgatyAyaistaistaiH svbhaavaivimukte| syAJcedasmin jJAnacAturyamekaM, taddhatte'sau zuddhasiddhAtmasAmyam // 669 // (zani ) vizvAzcaryadakIrtikIrtivijayazrIvAcakendrAntipadrAjazrItanayo'taniSTa vinayaH zrItejapAlAtmajaH / kAvyaM yatkila tatra nizcitajagattattvapradIpopame, saMpUrNaH khalu saptaviMzatitamaH sargo nisargojjvalaH // 670 // // iti mahopAdhyAyazrIvinayavijayagaNiviracite zrIlokaprakAze sarvazatitama saH samAtaH | OM. 722 . tatsamAptau ca samApto'yaM kSetralokaH / / graM. 7215 // A pradezathI AgaLa aloka che ke jeNe potAnA madhyabhAganA eka khUNAmAM traNa lokane samAvI dIdhA che ane vizALa kuMbhanI aMdara eka matIne dANe mUkavAmAM Ave ane bAkI cAre bAju khAlI rahe te A aloka dekhAya che. 668. dharma ane adharma (dharmAstikAya ane adharmAstikAya) thI upajatA jIva tathA anya (pudagala)nA gati-Agati vagere te-te svabhAvathI rahita evA A alokamAM je eka jJAnacAturya ja hoya [ anaMta jJAnazakti je hoya] te A aleka zuddha evA siddha bhagavaMtanA AtmA sAthe samAnatA dhAraNa karI zake. 669. vizvane Azcarya ApanArI kIrti che jeonI, evA upAdhyAya zrI kIrtivijayajI mahArAjAnA ziSya temaja tejapAla ane rAjazrInA putra vinayavijayajI mahArAje nizcita evA jagatanA tatva mATe pradIpa samAna je kAvya banAvyuM che. [lokaprakAza nAmaka mahAgraMtha ra ] temAM kudaratI ujajavala e sattAvIsame saga pUrNa thayo. 170. kSetraloka uttarAddha saMpUrNa
Page #550
--------------------------------------------------------------------------
________________ citro ! [1] layaNa samudramAM gotIrtha aho jalavRddhi dhA sa-21 zloka-9 I (6) jaLa zikhA jaLavaNa f900 vikuMbha liMkuMbhama 10000 vikuMbhame | INla vi ) ma 5005 20000000 ? vya000 'vikubhamana viraMbha 5. samatala gotIrtha vibha (gotIrtha ane samatala maLI lANa samRduvA 200000 yojana parNa. le jaLavRddhi ane zikhAviSphabha maLIne paNa 200000 yojanA pUrNa
Page #551
--------------------------------------------------------------------------
________________ [2] lavaNa samuddamAM zikhAno dekhAva samabhUminA samajaLathI 16000 yojana ucI ane samuddatalathI 17000 yojana uMcI AjaLanI zikhA lavaNasamudramAM madhyabhAga cAra bAju pharatA valaya AkAra jaLanA koTa sarakhI dekhAyache. teno vistAra 10000 yojana che JAN 73deg sarga-21 zloka-3 (2) la sa va deza khA ja dvIpa mu ka Na [ kSetraleAka-uttarArdha bhAga-3
Page #552
--------------------------------------------------------------------------
________________ (3] citro ] sarga-21 zloka- 62. pAtAla kalaza la va sa mu dra 20000 ya mukhe 3 mAM jaLa 2aa prabhA ( 3 mAM jaLa- vAyu pRthvI ke mAM vAyu 30000yojaka budha lavA samayanA ati madivyabhAge cAre dizAo cAra moTA pAtALakaLA che, te dareka ratnaprabhA pUvaLamAM 100000 yajJa UMDA che, 100000 yonanuM peTa che. 10,000 yajana pahoLu kha che, ane teTaluM ja pahoLuM budha LbaMdhu che, 1000 yojana jADo chokarI che. tenA uMcAInA 3. bhAgamAM [ 33333 yo.mI ) nIce kevaLa vAyu upapnA ja bhAgamAM jaLa khane vAyu tayA ke bhAgamAM kevaLa jaLa che.
Page #553
--------------------------------------------------------------------------
________________ [4] 4 mahA pAtAla kalaza 7884 laghu pAtAlakalaza lavaNa samudramAM sarga 21 zloka-96 10 ca00 0 0 0 0 w coeo 00000000 0000.0 2000 690s 2000 2000 400 |degdegdeg 00000 ha 000000 000000 000000000 wwwwwwww 0 0 0 [kSetraleAka-uttarArdha bhAga-3 0000 000 ve laghu pAtALa kaLaza bhUmimAM 2000 yojana uDA 2000 yojana peTavALA,100 yojana mukhe ane baMgha pahoLA tathA 60 yojADI ThIkarIvALA che. 4
Page #554
--------------------------------------------------------------------------
________________ citro ] [ 5 ] gotIrtha aau 64lavRddhino taraphathI dekhAva sa - 22. zloka - 107. Sa [3000eN R 999 00016005yo. uI zikhA. thI 700 ya /gBox] ok 95000 thI dhAtaeiDa 0000thAjo samatala dhAtakI khaMDa taraphathI dabAva >> a ra tathA ghAI e jaLa vRddhi 700-900 yojana (varyajo) ucI che. 7. H tathA ghachaHe ne gotIrtha che. 2000 - 2000 rojana (caryajo) uDA che. samatalathI. zikhAjala sudhInuM jaLa 20000 yojana UMcuMche, te 20000 yajana mAM tevI uccAI che.
Page #555
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 6 ] lavaNa samudramAM 8 vaeNlaMdhara parvata ane 12-12 caMdrasUryanA dvIpa,ja gautamaDhIpa ja.velaMdhara parvata dizAmAM 4. anuvelaMdhara parvata vidizAmAM 12- caMddvIpa pUrvadizAmAM 12 sUryadvIya pazcima dizAmAM 1 gautama dvIpa ' ' 4 sUrya dvIpa vacce gautama dvIpa che. pazcima sa uttara mu dakSiNa [ kSetraleAka-uttarArdha bhAga-3 8 parvato va721 yojana uMcA 25 dvIpo 12000 yo - jaMbU- thI dU2 pUrva (6) sarga-21 glo 143 1022 yA-mULa vistAra 12000 yo- vistRta 424 yo-zikhara vistA2 8854 yo- jaMbU- ta2pha jaLathI u52 969 4thayo,jaLa upara jaMbU ta26 2 gAu jaLathI uMcA zikhA tarapha 963 thayo ! 42000 yo jaMbu thI dUra ') zikhAM ta2pha
Page #556
--------------------------------------------------------------------------
________________ citro ] [7] I jaLa upara dekhAtI velaMdhara parvata . . na ' . 5 * 4" 4' sarga- 22 zloka 119 58 dhA * * . rAma. - ta " zi kA ja2000tho je ba bI pa khaM, T | ,' valaMdhara parvata '2722 parvata nI uMcAI mAMthI 752-papa jaLAvagAha bAda karatAM -- 939-40 eTalA yoja jaLaupara javAya tarapha | ucAI che.
Page #557
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 8 ] [ kSetraleka-uttarArdha bhAga-3 ghAtakI khaMDajA be ISakAra parvato al preole hic for Pits 215 poian parvatA che I- 22 zloka-12 pazcima utta2 IpukAre Bolanie 2 naM 5 - lavaNanuM vijayaMtadvAra, I dhAtakI x 5 pharva dhA ta che? #Na IjkAra yavaMtA - dakSiNa ghAtakInuM vijayaMtahA2
Page #558
--------------------------------------------------------------------------
________________ citro ] [ 9 ] dhAtakIkhaMDamAM 14 mahAkSatro, 22 varSaghara parvatI tathAra.IdhukAra parvato sarga-22 zloka-23 DA loda 9 kn 3 - aravata kSetra UkharI paddhati u. ISaphAra thaveMta [rivata kSetra - fegyavaMta kSetra _zikharI pataY regyavaMtatra poh test darTa rahe > - 2 | AppRPPAU pazcima dhAtakIkhaMDa a Imaza bhaviSya karNadhAtakIkhaMDa k920311312 RE niSadha parvata harivarSa kSetra 1 yahAphijhaveta parvata niSadha parvata harivarSa 2 himavaMta zetra mahAzivati pati na diISAra pavaeNta bharata kSetra [ himata kSetra bharata kSetra laghumavemake,
Page #559
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 10 ] [ kSetrale-uttarAdha bhAga-3 pazcimaghAtakI mahAvideha tathAtemAM gajAMta viparyaya ane vanamukha viparyaya. plmT 4524 | dhimAdana gira) pazcima dhAtakI) mahA Blle la ? videha - sItA mara!nadI --- pavana vadhaaibha gi5 somanasaSi niSadha parvata - sarga- 22 bloka-104 pUrvadhAtakIlA tathA pazcimadhAtakI nA gajadaMta - ane vaLAmukholo paraspara svaviparyAbecitrathI che.. : tapAso I
Page #560
--------------------------------------------------------------------------
________________ citro ] [ 1 ] pUrva ghAtakI mahAvideha aMge gajadaMtaviparyaya pA vAsukhaviTaa ahI pUrvanA be gajadaMta atidIrgha che aThaze pazcima 6SA hUM gata TuMkA che temaja parvanA be vamukha ane pazcima kAM be vazamukha meM paNa pramANanaoN viMparyAya che. - , Pen Dogs mAra vata , gaMdhamAdana , parva ghAtakI) mahA P3 sItA mahAnadI T mahI nadI sAmarI se, SicP3 RICK elebs 5. pavaeNta 'sarga-22 1zloka. 280)
Page #561
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 2 ] [ kSetraloka uttarAdha bhAga-3 dhAtakI khaMDanA meruparvatanuM pramANa sarga - 22 zloka 209 paMDa12vana 1000yo. ucAi e. paMDaphavana 3800 co. saumanasa vistAra 25 500 thI uMcAIe soma vana dina (mULathI) ya7000tho. saumanasa uMcAi 28000 yo , 1I - 5 0 0 yojana (naMdanavane) 9320 yA vistAra ad 500 co. kiM. ucAI sama bhUtala 9400 'yA vistAra | 1000 thI uMDAi mULa 9500 yA vistA2. vAtakIkhaMDaLa 2 merU ane ardhapuSka nA 2 merU e cA2 mera tulya pramANa ane svarUpa vALA che.
Page #562
--------------------------------------------------------------------------
________________ citro 1 [ 13 ] sarga- 22 bhadrazAla varSanA 8 vibhAgo zloka-225 yurva-pazciMma laMbAi 22000 , dakSiA - uttara pahoLAI 250 yojanA | kula 10500 yojana ---6 54000 yojana - 2 - uttara uttara taraphanA utta2 ta2phano pazcima taraphano che pazciMmavibhATI parva vibhAga :uttaravibhAga uttara I !! kurukSetra gaMdha mAdana maghuM mAlyavaMta parvata (nar = sa pava(1 - zItA nadI parva parva ta2phano.... .:: dakSiNavibhA pazvima zItaudA nadI - - - - - - - pazcima taraphanA -dakSiNa vibhAda (Aga tarano. pazcima vibhAga da/09/jI dava kuru 2 ' sau manasa parvata tophAnI. dakSiNa taraphano pUrva vibhAga, kSetra vidhutaprabha parvata dakSiNa
Page #563
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 1 ]. [ kSetraleka-uttarAdhI bhAga-3 kAlodadhi samudra mAM 54 caMdraDhIpa 54 sUryadvIpa 2 adhipatidvIpa sarga. 22 zloka- 287 i. sa mu dra kA lA kA lA da dhuM QON ja00008. lA : Se ca Je3%8 InTa 0 DOOO dhAta kI , nA mahAkAla0che. O) kAla RU 1 khi6nA 1ra , vAta kAnA Ta, 4 2 kAlAMdI da 2, 00005 2 caMdra dvIpa (4) lAkha . yojana vikhuMbha oooooo - che nA ddhAra 0000 xx7o sarve dvIpo jAtIthI 22000. yojana dUra aTho 2000.yojana vistAra vALAche.
Page #564
--------------------------------------------------------------------------
________________ citro ]. [ 15 ] mAtu pAna pahaMta 424 yojana sarga -23 zloka- 4 -10 21 yojana -- ) ))kkk (mAnuM pattarapavaeNtarIke > 1022 yIjana parvata no AkA2 samajavA mATe bIje ja yojana prakAra sarga-23 4 zlo- je bAhaya pukAra 1622 yojana (4SAra parvata <<< mAne che arpe ta2 SIGA SLa, la 2044 yojane MESSI 354
Page #565
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 16 ] [ kSetraloka-uttara bhAga-3 mAnuSottara parvata ane te upara 4 ya tathA 26 devaphaTa parvata nI uMcAI 1022 yojana AkAra siMhaniyAdI(jabropa mULa pahoLAI 2022 yojaza ta2phaubhI bhIMta sarakho ane bahAra zikhara pahoLAI 4244na sAkAra - A uparathI gAtIrthaMvata) | lA hU yu , ) T , Ska rA Ska rA - 5 << 2 IikinAre A ST je hAla chaS sarga-3 zloka- 29
Page #566
--------------------------------------------------------------------------
________________ citro ] [17] | dhAtakIkhaMDa tathA puSkaravAlA 4 ane 24 parvata 0 bsarga - 23/ zloka- pa. - ku A IR mpiw" to 6.ie kAra paa gavatetra Cdc k kesa ? Ag > L$ de che ja ES ATa { } II PDF maTaNI che - 3p) 0%E(tamae hAvidaha pU re * niSadha ave ' che 1. nA - ** ) Ulti '' *, ' che havata 2 * hail satra bha2ct - SR 3)
Page #567
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 16 ] [ kSetraka-uttarArdha bhAga-3 8.mA naMdIgvadvIpamAM cAra dizAe 4 aMjanagiri aMjanagiri hA. 5 aMjana giri aMjanagiri IS19810
Page #568
--------------------------------------------------------------------------
________________ citro ] [ 19 ] 8 mA naMdIzvara mAM para zAzvata jiMceya. | dareka aMjagiri nI cAra dizAe 4 vArikA,vApikAomAM 4| dadhimukhapavaMta banne vApIkAnA AMtare AMtare 2-2 zatakarayavaMta | sarvenI upara aMkotya malIhA eka dizAmAM 23 cetya gaNatAcAra dizAmAM pa2 jinnacaitya. V ) ). ra00000 00086 8 | 20000 yA 20o 000 hai. saoN - 4 zloka 282
Page #569
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 20 ] [ kSetraleka-uttarAdhI bhAga-1 da2 mA phaMDauj 6 lagi upara ja jiMAcaitya ane ahI bhAga nI lokapAla hatI 32 rAjadhAnI, ahi dANa dizAmAM ja lokapAlanA nAmavALA cAra parvatonI darekanI cA2 dizAe 4-4 rAjadhAnImAM maLI 26 rAjadhAnI dhimendra nA vyA lokapAlanI che, e rIteja uttara dizAmAM IzAnandanA cAra lokapAla bI 26 rAjadhAzI che. sarga-24, lokat22 : - 6 la giri mo kuDala giri ( 12 . ja che kaMDalagiri 4ra000 sajaja u 2000 jaTha bhUmimAM ane siMha, hipacla AkAre valayA kAra che. - - - -- - ----- - -- - -- - - - - -
Page #570
--------------------------------------------------------------------------
________________ citro ] 23 mA rucaka dvIpamAM 4 jana caitya aneM 40 dikkumArikA sarga. 24 zloka- 327 22 \\ ArUcakagiri siMhaniSAdI AkAranAMche te84000.yojanauMco 10022. yAjA mULa vistAra naeN 7023.yojana madhya vistAra tathA 4024 yojana zikhara vistA2vALo che, te zikhara vistAra nA bahAranA cauthAhAramA4 caitya 36 dikkumArIkUTa che. ane dvIyanA abhyantarArdha bhAgamAM 4dikumArI TA [ 21 ]
Page #571
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 22 ] [ kSetraleka-uttarArdha bhAga-3 sAtalA pradavI yortidhacakra keTaluM dUra cAle che te. | merUjI samATI samIpe Avela che, tethI 10 tho. uMce prathama sUrya, samabhUtatA pravINA poInTa thI hai te 80.yo. dUra candra, tethI 4 1100 rAutA ? rojana thavA che. ume nakSatra parimaMDala, tethI 790, yA ucca jaie tyAre 4. yo uce. gragaMDalAraMbhamAM jyotiyaca nI rUAta thAya che. A prathama zukra prahAdi bAda traNatethI uyara lIjA 22 yojAI traNa yojanacre karaza-brasUti ri eTale 900 thI pUrNa thayA maMgala, zanIzcarAdi rahe che. te dyotiSacakranI samApti thAye ) vaLa acitramAM ekatArAthI che. have 990 yorjata ne PM harIja tArA huM merU vyAdhAta | Dhya AraMbha thAya che te sthala zrayI aMtara merUnI lagabhaga merUthI cAre bAju 1222 ya. 9za hajAro vyAsa meLavatA dura 2DIne pharatuM tArAmaMDala AvelaVN/ 22242 yojata thAyache. 0 0 0 0 0 E900 co. zani| E897yo. maMgaLa G894 yo- gurU g891 yo- 6) T887 budhAdika - 2 - yA, nakSatrA G<
Page #572
--------------------------------------------------------------------------
________________ citro ] [ 23 ] -- -- - - meru pharatuM nakSatra vizeSatA darzaka jAtiSacakra sarga- 25 bloka - 24 ja svAli mULa 4 bharAgI meru parvata A citra nattra cA2nI vizeSatA batAve che eTale bharaNI nakSatra sarvathI adhaH vArtiAleche, jayAre svAti savaMthI udaObhAga gama ka2che, mUla 6Satra savaeNthI dakSINa bhAga 8 mA bAdhyamaMDala cAle che jayAre abhijIta, sarve kSatra TAye.e utta2 ta2pha 22 mA maMDala aMda2AbhAge cAracare che.
Page #573
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 24 ] saudharma kalpanA sarga.26 zlokajI iMga sphaTikamayaarhakapitthAkAra mRga ciha 199]] 2700 yAjana dhanAdhi [ kSetraleAka-uttarArdha bhAga-3 vimAnanA dekhAva 26 prAsAdo . 500 yAM. jyAtiSI vimAnamAM caMdavimAna dekhAva. nA citramAM uparanA bhAge vaimAnika nikAyanuM vimAna pArdikA sahita prAsAdo yukta goLAkAra vimAna kevI rIte che, to batAvela che, jIvyuM paNa e ja pramANe jyotiSI vimAna che, tama sphaTikanuM mRga minhe kevI rIte che to batAvela che, sarga.25 klAka. 33 25)
Page #574
--------------------------------------------------------------------------
________________ citro ] [ 25 ] niSadha- nilavata parvata Azrayi nakSatra vyAghAta nivyaghAta aMtara sarga. 25 + loka- 99 vAnuM 2 uche...4 madayama aMta2 nijadhanya 500dha. - vyA ghAta aMtara 4 yA266 yAjata ba00 ya uyum TI
Page #575
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 26 ] [ kSetraleka-uttarArdha bhAga-3 kayA kayAdvIpasamudra upara AvalIkAbadhdha keTalAM keTalAM vimAno hoya che te. sarSa 20 zloka 23 U 38 Tasteilt TAima 15da ala *** * * vagata _yayl5. [bhUta samudra svayaMbhuramaNa DIpa svayaMbha2mAga samudra - - A patra je je kapa samudra u52 jeTalA jeTalA AvalikAgata vimAna kahyA che teno Acho cAlavA mATe che. jaMbU hI bAda anya hIpasamo gayA pachI AvatA dave dvIpanI urtha sapATIe AkAzavajI AvalakAgata vimAnIne cAra dizAmAM harUAta thI huvAna prathama vidvIpa upa2 cAre dizAmAM ja bila vimAno nAvelA che, bAda nAga samuha upara cAre bAju be-be, yalaDhIye cAra-cAra,bhUta samu ATha-ATha, svayaMbhUramaNadvIpa sa-rasa ane bhUramahaM samuTTa upara ekajhI- ekatrIsa vimAnI jAya che. pratyeke vimAna varSe asaMkhya janana tava che. A vimAnI DhIDhIpavardI madhyastha Ika vimAnothI vanasa khya cAna 1 che. e vakhakA tarala sarvatra - pAvakI che.
Page #576
--------------------------------------------------------------------------
________________ citro ] [ 27 ] vaimAnika nikAyanA prata tathA lokapAlanuM vyavasthA cika. 27 _ - uM lokapAla .. . ; * iphavimAna pa le avataMsaka , A ON .. 0 0 0deg n 0 : n = 0 0 0 5. le o ----0.. o dalo. * ...... ...............1 -~-112 -10 - ~............, ------4-d---- ..........A...o... 4 DOO OO O O O OOO 4 3 44 --0-g-.8: -~ --- ---- --0 p...A.... ............ .........., che 6 6 6 6 - .1444 4444 * . ****0. ....... .-- - 0 0 0 0 ha - 0 0 0 0 0 : 2 Q: * * * --0-n... .... .......... -- ----- -0..u...A........... .................................. --- dhanAdadhi sarga - 26 zloka -5 A dekhAva saudharmakalpanA 13 prakarIto che. A citramAM kula 13 prata2 6dhyA che, temAM 12 ta2. paMkti ladhu sakhA dekhAya che, jayAre teramuM mata spaSTa rasamajaNa tApavA jarA vistRta daza che. dareka khetare madahena vacalA golaka Ina keka' vi mAna che, bane bAja na ra5ka paMkita badhdha vimAna prAraMbha pahalIna vAvatA puSpAvakI vimAna sucaka che. bAda baMne bAja pakata baMdha vimAnanI zarUjhAta daLa che. tema 'strokata ka ma ma jaba trikoNa pachI pakoNa bAda goLa vimAna batAvyA che. pana badhdha varlaeNme paNa pAvako hovAta tadattara 575 256 mUkavAmAM tAvyA che. nIce dhano dadhi che. have temA prata2 madhyamAM goLa Ika vimAna che. banne bAju ten nasakhya yojanA dUra [pratikalpanA aMtima ytare ] tekAnA svAmInA avahaMsaka vimAna ucake che. ane tane pha2tA pAre dipi soma-yamAdi lokapAlaze catukoNAkA batAvyA che, ane MB Tapaka pupA vako su che. ane trikohA 8 vimAna kama paho sUcavyo che. piyamAM cAre dizAmAM tAlekhana azakaya hovA be bAjunI vyavastha62 Li che, paNa abhyAe cAre bAju vicArI levI.
Page #577
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 24 ] [ kSetraleka-uttarArdha bhAga-3 vaimAnika tikAyeAvalikAgata tathA puSpAvakIrNa vimAna vyavasthA. uttara sarga. 26 zloka- 68 dakSiNa dhanA citramAM vaimAniphakalpanA eka prasarano sAmAnya dekhAva rajU thAya che, ema madhyavarta kaDhA2 2Ane kat[2vALA gaDhI te goLAkAre Itraka vimAna che. tyAra bAda cAre bAjue paikafbadhdha fpamAnAnI vyavasthA batAvI che. temAM prathama traNe dvArenA-75 bAju kAMgaravALA killAnA jhane eka bAju vaidikAghA dekhAvayukta patrako vimAno, cA2 dvA2vALa vedikA Sla galuko| vimAno, tyArabAda eka kAra ane kAgAgaDhe yakata goLa vimAno, punaH trikoho di tema &mazaH vividha raMgo sAthe batAvyuM che, tema yathAyogya ' khatare jhA ja ume vyava thA vicAraNa, tirchAi, pUrva dizA varjhana zekha ga dizAmAM paMktinA ane vimAnonA ApavAmAM AvelA vividha 50 vividha prakAranA * prAvakI vimAna dallaka Tapaka darzAvalA che.
Page #578
--------------------------------------------------------------------------
________________ citro ] 1 29 ]. para kaipheInikAyalA, kayA kayA devonuM avadhijJAAtri jevA AkAre che. 7che. trApAkAra niyaMka [ 2 palayA phAra | paDahAkAra bhinna bhinna rIte jajhallaryokArabina nArakonuM bhavana pati devonI 5 mRdaMgAkAra 6 puSya zveta2 devonA avadhiprakAra | jAtiya avadha = caMgerI yavanAlidAkA2 7] avaliMjJAta hatI. AkAra parUpAnAmAM nijAbhimatAM! terI che te rUgamathI. samanvaya karavA. Acitra spaSTa che. kAlika 1 vaimAnI lona - adha AkAra navagreveyakane avadhi ag2vAsIone A
Page #579
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 30 ] | [ kSetraleka-uttarAdha bhAga-3 t1 -narU':vara samudramAMthI ucharata sarakAyadekhAva sarga- 27 zloka62 asaMkhya 2322. thI. bhautiAkAra - Set : aa," | { na hoya samaDhI / arUAga 2 AvarIpa *ga va2 sane." "bruDhIpa mAMDI na saMga dvIpa samaka6 ullaMghana karyA bAda arUbavara nAmano DhIpa Avela che, tene pharato A 3G\Are nAma no sama che. arUNavakIpanA gaDhama kare. una yojana dU2 samudramAM cAve bALa jaIne ctyAre tyAM tyAre bAjune upaje tane jalapradezathI tama-kAya nAma nA dhakAna pudagala kepa padArthanI kareprada thI 13 pata thAya che, ke hama hai je vistRta pAmano 1321 yonuM sata uda bhAge prasarato asakhya yo na uge gayA bAda krama ? cAre bAju kikrapaMjaravata ] valayAkAre rAte to cheto pAMcamAM brahmakalpanA trIja prita jaIne aTakyo che. e samaskAya svarUpo da6 sakha nA ja ! ! vaphA2 rUpa hI vAta samajAya svarUpa che, je tema bAda vanaspati -vAra - trasa jIva nA sthAnarUpa che, vistAra vaDe saMva yA. ane parepivaDe seM nepa co che. dhana dho2- bhayaMka - dhakAramaya che. devone viLa tathA lobha pamADanArI . durdha2 jAnudevane chUpAI jA nA rUpa che. to paga te bhayaMkara hovA baMba 2hI zakAEUR nathI, tAvo bhayaMkara taidhakAra. jIje 3yAMya naLa sAma 1 che to joI trAsa pAmI jaya se che.
Page #580
--------------------------------------------------------------------------
________________ citro ] [ 31: aSTa gaNarAjI citra sarga- 27 pUrvadizA bloka-18 700 divanA parivAra vALA 9 Aditya devatA nivAsa IzAna phoo6 sArasvata deva3 vAlo vabhideva 14 1400 devanA parivAra amidIzA te 20amilI uttara dizA 900 deva parivAra mbagnideva - Ilse PjNfc o2 vairAyana3 harijAbha karideva 9005 4 0 2AMkara varUNadeva 14 1400 deva parivAra dakSiNa dizA 5 1012 fe OS caMdrAbha vAyavya dizA 900 devaparivAra avyAbAdhadeva gardatAyadava 7000 divaparivAra naiRtyadizA 6'13 PRIR elbjhp3 0006 116 33 rengin jyAM brahamalApurIjI A dizAmAM kAma , A citra spaSTa kRSNa vAjInuM che e hAsukha jyAM tamaskAya rAma pAmI che, cA araseM brahmalokanA piwta2 ryAnava holika vimAna cAre dizAvatI jhAgyA che. tenA tAle haka dizAmAM trikALa saMyukta manuSkaLa be-be Dale thaIne haNa rAjIva mAne kula 8 che tema arcata2 kaLA2jI catukozAktare khistvatI ane bAhya trikoNAkAre vahe che. e halkA vaimAnika vata che, mAyAma anya yajJa samra virSabha rsa peya pavilApa asaya thI sahastra che. !25jI vI. pariNAma 8 che. jalapaziNAma rUpa nahi, temAM sUkSmajIvo utpanna thAya che,
Page #581
--------------------------------------------------------------------------
________________ - [ 32 ] [ kSetraleka-uttarAdhI bhAga-3 1 sidhdha zilA tathA sidhdhAtmA sthAna daka citra 6 - alakA kAza - pradezanI hAlI vRdhdhI2hela sidhdhAvagAhanAnuM siddhAdagAhanuM uddhakSetra 333 dhanuSya 1 hAtha K73 911C dIrdhakSetra- 4pa lAkha yAja che " sarga-27. zloka-6pa1, siddhazilA ane sidhdhAvasAha vaccenuM madhya-udghalekha 3} gAuna che. upalAkha yojana lAMbI-pahoLI zrIsiMdhazilA > 8. yA pramANa siddhazilA ane sidhdhAvagAha vaveca madhya udarvatra ; zAna che. A misa chellA anUsare vimAnanI davA 12 co. dU2 45. lAkha yona lAnI paho sidhdha&ilA che. te madhyabhAge amivarSabhata ra yojana pramANa ghavAvALA pradezamA' nI bena upaje, LanA koIpaNa bhAgama mApo tA 8 yojana jaDAI mam MAvaze. je mATe misa mAM ja A jhALa lAIna prathama 8 cIjana jevInA dIdhI che. tyAra bAda mA ghI daLa che. tyA2 nA ta ane tyata patI bane che, tene kAlAta 35 gAu ud. sidhdhAtmA che ane tyA bAda gAu jerala tAkA2 temAM arjata sidhdhAtmA che. upara save cketa ne vempano che. jyAre tamanI jhavagADunA bhinna-mana vApI samAnapa naLa 2hetuM. zilAbhita 1 thana pachI lokonuM paNa thAya che. upa2 je gaLa siAkatI batALa che te eka sidhdha cA anaMta siddhi 'La rote avagAhI 2he te sUtmaka ra.
Page #582
--------------------------------------------------------------------------
________________ kSetraloka uttarArdha-caMtro 33 sthAna zAzvata caityonA sthAna tathA temanI laMbAI tathA pratimAonA mAnanuM yaMtra sarga-23 zAzvatI zAzvata catyanI pratimAonA mApa | laMbAi | pahoLAi | uMcAI ] unmedhAMgulathI | - | sAta hatha pramANa zloka naM. urdhvaloka 306 adholoka tiloka 500 dhanuSa 307 vaimAnika vimAnomAM naMdyasvara dvIpamAM kuMDaladvIpamAM rUcaka dvIpamAM 10 yo. 5yo. | | 7ra yo. 306-390 5yo. 25yo. | 36 yo. [311-313 5. devakurU, uttarakurU, merU parvatanA vano, vakSaskAra parvato, gajadana parvato, iSakAra, varSadhara, mAnuSottara, bhavanapatimAM asurakumAranikAyanA 25yo. bhavanapatinA bAkInA nAgakumArAdi navanikAyanA 1rAyo. | 18 yo. [ 314 dhanuSa vyansara nikAyanA 1cAyo. ghayo. | Kyo. | 315 merUparvatanI cUlikAo, yamaka 1gAu vAM gAu 140 317-319 parvata sarve kAMcana parvato, dIrdha vRtta-vaitADhaya parvato, sarve dromAM tathA digaja kUTa, jaMbU Adi vRkSo ane sarve kuM. zAzvata caityo ane pratimAonI saMkhyAnuM yaMtra sarga-23 naMbara sthAna - cetyo | eka cetyamAM | bloka naM. | pratimAjI keTalI | pratimAjIe tIOloka 3259799 120 - 120 391320 124 - 124 294 adholokamAM 7,72,00000 180-180. T13,89,60,00000 29-298 urdhvalokamAM 849723 180-180 | | 1529444760 | 299-302 vyaMtara nikAyamAM asaMkhya asaMkhya || jayotiSimAM - | O 2 | 8570282 15425836080. * sakalatIrthamAM 1529444760 pratimAjI, vicAra saptatikAmAM 140525525540 pratimAjI kahe che. tattva kevalI game.
Page #583
--------------------------------------------------------------------------
________________ kSetraloka uttarArdha-yaMtro | dvIponA pramANanuM yaMtra vistAra sarga naM. zloka ne dIpanA nAma jabUdvIpa 1 lAkha yojanA 19 dhAtakI khaMDa 4 lAkha yojana 22 puSkaradvIpa 16 lAkha yojana 23 24 24. 24 24. vArUNIvara 64 lAkha yojana 86 thI 8 lIvara dvIpa 2 karoDa 56 lAkha yojana 24 93 thI 5 ghatavara dvIpa . 10 karoDa 24 lAkha yojana 24 109 thI 111 sodavara dvIpa 40 karoDa 96 lAkha yojana 115 thI 117 naMdIzvara dvIpa 163 karoDa84 lAkha yojana 24 124 thI 130. arUNa dvIpa naMdIzvara samudrathI Dabala 294 arUNavara dvIpa arUNoda samudrathI Dabala 301 arUNavarAvabhAsa arUNavara samudrathI Dabala 24. 302 kuMDala dvIpa ! | arUNAvarAvabhAsa samudrathI Dabala 24 303 kuMDalavara dvIpa | kuMDaloda samudrathI bamaNo 24 319 kuMDalavarAvabhAsa kuMDalavara samudrathI bamaNo zaMkha dvIpa kuMDalarAvabhAsa samudrathI bamaNo 3ra1 zaMkhavara dvIpa zaMkha samudrathI bamaNo 322 zaMkhavarAvabhAsa zaMkhavara samudrathI bamaNo 3ra3 rUcaka dvIpa | zaMkhavarAvabhAsa samudrathI bamaNo 3ra4 19 | rUcakavara dvIpa | sUcaka samudrathI bamaNo rUcakavarAvabhAsa | rUcakavara samudrathI bamaNo | 24 335 che A rIte sUryavaravAsa samudra sudhI tripratyAvanAra tyAra pachI devIpa-samudra nAgapasamudra, yamapa-samudra 24 3ra0 24. I 24 24 24. 24 334
Page #584
--------------------------------------------------------------------------
________________ ' kSetraloka uttarArdha yaMtro ' samudronA pramANanuM yaMtra viratAra svAda samudranA nAma sargana. bloka naM. lavaNa samudra 2 lAkha yojana khArUM 21 2-3 kAlodadhi samudra 8 lAkha yojanA varasAdanA pANI jevuM 22 283thI 25 puSkaroda samudra 3ra lAkha yojana amRta jevuM | 24] 812 vArUNIvaroda samudra 1 karoDa 28 lAkha yo. madirAnArasa jevuM 24| 89 thI 92 zIda samudra 5 karoDa 1ra lAkha yo. dUdha jevuM | 24 9 thI 99 tathA 18 vRtoda samudra 20 karoDa 48 lAkha yo. | ghI jevuM | 24, 11ra thI 114 zodeda samudra 81 karoDa92 lAkha yo. | zeraDInA rasa jevuM | 24 118 thI 123 naMdIzvara samudra |abaja 27 karoDa 68 lAkha yo. 293 tathA 122 arUNoda samudra aNadvIpathI Dabala ra97- " arUNavara samudra arUNavaradvIpathI Dabala 301 - arUNavarAvabhAsa | arUNAvarAvabhAsa dvIpathI Dabala 24 32 - 4 kuMDaloda samudra | kuMDalIpathI bamaNo 319 - 4 kuMDalavara samudra | kuMDalavara dvIpathI bamaNo 320-" kaMDalavarAvabhAsa sa.|| kuMDalavarAvabhAsa dvIpathI bamaNo 320-" zaMkha samudra | zaMkhadvIpathI bamaNo 24 3ra1- ka 24 24 24 24 3rara 24 324 - " zaMkhavara samudra | zaMkhavara dvIpathI bamaNo zaMkhAvabhAsa samudra | zaMkharAvAbhAsa dvIpathI bamaNo rUcaka samudra | rUcaka dvIpathI bamaNo rUcakavara samudra | rUcakavara dvIpathI bamaNo 24 334 - " 24 334 - 0 rUcakavarAvabhAsa sa. rUcakavarAvabhAsa bApa 335 -" bhUdvIpa - samudra che. tyAra pachI chello zvayaMbhUramANa lIpa-samudra che. te badhA anukrame bapaNAM che. -
Page #585
--------------------------------------------------------------------------
________________ 36 nadIonA nAma 2 gaMgA nadI 2siMdhu nadI 2ohinAMzA nadI 2 rohitA nadI harikAntA nadI 2 risalilA nadI 2 sItoA nadI 2 sItA nI nAma gotIrtha jaLavRddhi zikhA moTA kalazo nAnA lazo velaMdhara parvato 2 2 1 4 7884 8 aMtara dvIpo 56nuM dhAtakIkhaMDanI 180 nadIonuM yaMtra sarga-22 kyA sthAne mULa kyAMthI nIkLI kai dizAe nIkaLI pUrva pazcima uttara dakSiNa uttara mivAna parvata himavAna parvata "9 mULa himavAna . nizcaya parvata nIlavaMta parvata zikharI parvata th ma 22ktAnadI 22AvatI nadI 2 suvarNakUlA nadI 2rUpyaphUlA nI 2 narakAnA nI 2 nArIkAntA nadI nIlavaMta parvata kezIpa * banne mahAvidehanA 32-3ra vijayonI gaMgA-siMdhu-raktA-raktavatI ema 128 nadIonuM sarva svarUpa gaMgA-siMdhu pramANe che. lavaNa samudramAM AvelA padArthonuM saMkSipta yaMtra sarga-21 keTalA uMcAI uMDAi rUmI parvata kyAMthI kyAM sudhI be jagatIthI 95000 yo. madhyabhAgamAM 1000 yo. padmadraha padmadraha madhyabhAgamAM mazakalazanA AMtara 42000 yo. thI 43022 yojana sudhI pUrve yaMtra apAi gayuM che. mahApadmadraha .. nitriI draSTha zIta puMDarIka ha puMDarIka ha . mApuMDarIka dra h kramaza: 700 yojana samabhUmithI 18000 41. 100000 yo. 100 thayo. 1721yo. dakSiNa uttara kSetraloka uttarArdha-yaMtro uttara pUrva pazcima uttara nara dakSiNa uttara parvata upara keTaluM hI 5para yo. 53 aMza 3210 yo. 44 aMza 14,842 co. 8 aMza 430 yo. 13 552 yo. 53 aMza. kramaza: 1000 yo 100000 yo. jamInanIaMdara "9 1000 yo. mInanI aMdara th pahoLAi 95000 yo. .. 10000 yo. madhyanA bhAge 10000 yo. madhyanA bhAge 1000 yo. 1022yo.
Page #586
--------------------------------------------------------------------------
________________ kSetraloka uttarArdha-yaMtro kyAM kuMDamAM paDI gaMgA prapAta siMdhu prapAta rohitAMzA prapAta cahitA prapAta harikAntA prapAta harisalilA prapAta sItodA prapAta sItA prapAta jagatathI keTale dUra prAraMbhathI 95000 yo. mukhanA bhAge 95000 yo. - 42000 yo. dhAtakIkhaMDanI 180 nadIonuM yaMtra sarga-22 kyA madhyagirithI saMgama sthAna keTale dUra rahIne vaka thaI bharata kSetranI madhyamAM zabdApAtI vaitADhacathI 1 yo. dUra rahIne raktAprapAta raktavatI prapAta suvarNakulA prapAta rUpyakulA prapAta vikaTApAtIvetADhyathI 1 yojana dUra narakAnA prapAta mAlyavaMtadvaitADhyathI 2 yojana dUra nArIkAntA prapAta A mahAvidehanI 24 antaranaThIonuM sarva svarUpa rohitAMzA pramANe jANavuM gaMdhApAtI vaitADhacathI 2 yo. dUra rahIne gaMdhApAtI vaitADhAthI ra yo. dUra rahIne merU parvatathI 4 yo. dUra rahIne n 16000 yo. nathI " 969 40 yojana - eravata kSetranI madhyamAM h-2 963 16000 yo. nathI kAlodadhi samudra lavaNa samudra lavaNa samudra kAlodadhi samudra laNa samudramAM AvelA padArthonuM saMkSipta yaMtra sarga-21 jaMbadgIpa tarapha jaLathI uMco dekhAva zikhA tarapha jaLathI UMco dekhAva 99 lavaNa samudra kAlodadhi samudra 33. yojana 95 lavaNa samudra kAlodadhi samudra kAlodhi samudra lavaNa samudra kAlodadhi samudra lavaNa samudra kAlodadhi samudra lavaNa samudra mUla vistAra 10000 yo. 1000 3 yo. 100 yo. 1022 yo. uparano vistAra 10000 yo. mukhano 10000 yo. 100 yo. zloka naM. 424yo. 95 thI 99 19 109 thI 112 19 121thI 126 37 99 127-128 133 134 135 137 13 140 zloka naM 10 thI 17 29 thI 30 107 thI 109 65 thI 68 93thI 95 141 thI 194
Page #587
--------------------------------------------------------------------------
________________ kSetraloka uttarArdha-yaMtro | lavaNa samudranA gautama caMdra-sUryAdi 25 kuponuM yaMtra sarga-21 diu jagatIthI |pariSi paraspara | tapanI jibUta tarakazikhA tarapha jaMbadvIpa tapa jaMbUnA dUra laMbAI | jaLavaddhi | jaLathI tirapha pathvImethI) pahoLAI ucAi | nI uDAI (gautama dvIpapazcime jabU.nI 37948] 12000 | 12000 88 . 126yo. jagatathI |yojana | yojana | yojana yojana aMza 12000yo. 2.4 sUryadvIpa " 2 gAu 3.4candradIpa pUrve | * | 4.|sUrya dvIpa pazcime dhAtakIthI 12000yo. 5.8 cadvIpa pUrve laghu tathA mahApAtAla klazonuM varNana darzAvatuM yaMtra pAtALa kaLazanA nAma kai dizAe ThIkvInI jADAI mULamAM nIce vistAra adhipati devo vaDavAmukha pUrva kAla 1000 co. 10 hajAra keyu5 dakSiNa mahAla yupa pazcima valaMba svara uttara "bhaMjana sarganaM. 21 21 zlo. na. 63 ladhukaLaza 7884 10 yojana cAre dizAmAM cAra kaLazonA cAra AMtarAmAM 9-9 paMktie215thI23 100 co. darekanA juddha sargana. 21 | 21 21 92 | 21 93 thI 95 blo. naM. 91
Page #588
--------------------------------------------------------------------------
________________ kSetraloka uttarArdha-yaMtro laNa samudranA gautama caMdra-sUryAdi 25 dvIponuM yaMtra sarga-21 adhipati deva zikhA tarapha | jaMbU tarapha zikhA tarapha dvIpa upara prAsAdanI prAsAdanI pRthvInI mULathI uMcAi pahoLAi zuM che. uMDAi ucAi 25rayo. 60 95 aMza .. ' " madhya vistAra 1 lAkha yo. " 19 . 21 66 1000 yo. 21 214yo. 429 yo. 2gAu 2gAu 95 aMza | 45 aMza "9 mULathI uMcAi ' " ' : " mukha vistAra 10 hajAra yo. .. th 21 66 100 yo. susthita devano prAsAda 21 93 thI 95 sUrya prAsAda candra prAsAda sUrya prAsAda candra prAsAda uDAi 99 " th 6ra yo. 2gAu 21 I 68 1000 yo. h 31 yo. 1gAu laghu tathA mahApAtAla klonuM varNana darzAvatuM yaMtra aMdaranI sthiti "7 . "9 "9 " mukha aMtara 21 99 lavaNa samudrano adhipati susthita deva 06-23 2 sUrya jaMbudrIpanA 2 sUrya lavaNasamudranA 1 lAkha yo. 227170yo. 3gAu pahelA nIcA - mAM vAyu madhyanA uparanA ku mAM jaLa 2 candra jaMbudrIpanA 2 candra lavaNasamudranA 39 zloka naM. 195 thI 213 223-224 225-226 2 sUrya lavaNasamudranA | 227-229 6 sUrya dhAtakI khaMDanA 2 candra lavaNa samudranA 230 thI 234 6 candra dhAtakI khaMDanA mAM vAyu + jaLa 1 7436 pahelA nIcA 3 mAM vAyu madhyanA mAM vAyu + jaLa uparanA 3 mAM jaLa
Page #589
--------------------------------------------------------------------------
________________ naM 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. .. 40 9. parvatonA nAma 2 ibukAra 1000 yo. 68 dIrgha vaitADhya 50Lyo. 2 ladhu himavaMta 2105 4 yo. 8 vRtta vaitADhya 1000 yo. 2 maNa himavaMta 8421yo. 33684 yo. 2105 yo. 8421yo. 33684 yo. 2 niSadha 2 zikharI 2 rUkmi 2 nIlavaMta dhAtakI khaMDanA parvatonuM yaMtra-1 sarga-22 pahoLAi laMbAI 4 lAkha yo. parvatonA nAma - naM. 1. pUrvArdhamAM devakurU pazcimamAM vidyutprabha 2. |uttarakurU pazcimamAM gaMdhamAdana 3. devakurU pUrvamAM somanasa 4. uttarakurU pUrvamAM mAlyavaMta 5. pazcimArdhamAM devakurUnA pUrvamAM somanasa 6. uttakurU pUrvamAM mAlyavaMta 7. devakurU pazcimamAM vidyutprabha 8. |uttarakurU pazcimamAM gaMdhamAdana 9. 32 vakSaskAra 10. 400 kaMcanagiri 11. 4 yamakagiri 12. 4 citra vicitra 99 1000 yo. jalAkha yo. th pii 19 parvata paranA grahanuM nAma padmadraha dhAtakI khaMDanA parvatonuM yaMtra-2 sarga-22 pahoLAi laMbAi 356227 yo. varSadhara parvato pAse 1000 yojana tathA 63-64 10 yo.| 68-30 |104-105 mahapadmadraha 4000 yo. | 2000 yo. 10 yo. 106-108 timiMchIdraha |8000 yo. |4000 yo. | 10 yo. 118-120 puMDarIkadraha 2000 yo. 1000 yo. | 10 yo. 129-133 mahApuMDarIkadra 4000 yo. | 2000 yo. | 10 yo. 129-138 kesarI draha 8000 yo. 4000 yo. | 10 yo. 129-140 locAEb] he eh duhanI laMbAI pahoLAi 1000 yo. 2000 yo. | 1000 yo. th 569259 yo. 356227yo. 19 569259 yo. kSetraloka uttarArdha-yaMtro . vijaya jeTalI zloka UMDAi naM parvata upara ek to ele -Phive] h de jaMbudrIpanA kaMcanagiri samAna pramANavALA 1000 yo. 1000 yo. prasAda 1000 yo. 1000 yo. 22 prAsAda zloka naM. 183 thA 174 153 192 190 205-206
Page #590
--------------------------------------------------------------------------
________________ kSetraloka uttarArdha-yaMtro naM. parvatanuM nAma 1. 8 dIrgha vaitADhya (4 bharata eravatanA 64 mahAvidehanA ) 2. 81na vaitADhya 3. pUrvArdhamAM devakurU pazcimamAM vidyutpama uttarakuru " gaMdhamAdana devakuru pUrvamAM saumanasa uttarakuru " mAlyavaMta pazcimArcamAM devakura pUrvamAM somanasa puSkarArthanA bAkInA parvatonuM yaMtra sarga-23 uMcAi yojana 25 uttarakura " mAlyarvata devakura pazcimamAM vidyuma uttara pUruM " gaMdhamAdana 4.2 4 citra-vicitra 4yamaka 32 vakSaskAra naM. jyotiSI nA nAma candra sUrya nakSatra graha tArA 1. 2. 3. 4. 5. sarganaM. bloka naM. pahoLAi yojana 50 1000 goLAkAra varSadhara pAse 2000 yojana meru pAse aMgulano asaMkhya bhAga 1000 go. 2000 laMbAi yojana maMtra jeTlI 2 2 56 176 133950 19 212-213 1626116 2043219 1626116 2043219 vijaya jeTalI . traNa sama 4 4 112 352 267900 21 261-263 1000 varSadhara pAse 400 yojana meru pAse 500 yojana 1000 .. parvata pAsa 400 nadI pAse 500 jamInamAM upara zuM r yojana 250 zloka naM. 6 | kuTa-jinAlaya | 66 67 varSadhara pAse 100 yojana meru pAse 125 yojana 250 aDhIdvIpanA sUrya-candrAdinI saMkhyAnuM yaMtra jaMbudrIpa ma 100 125 dhAnI kAlodiya khaMDa 12 12 336 1056 803700 22 280-281 prAsAda gk Nodaydive] am | | prasAda "9 41 ko 91 92 155 thI 160 167 puSkarAI kla dvIpa saMkhyA 42 72 132 42 72 132 1176 2016 3696 3696 16336 11616 2812950 4822200 8840700 22 23 23 291--292 187-189 252-257
Page #591
--------------------------------------------------------------------------
________________ kSetraloka uttarArdha yaMtro | rA dhAtakI khaMDanI 180 nadIonI pahoLAi tathA uMDAinuM yaMtra sarga-rara nadIo nadInI | nadInI kuMDanI | dIpanI | nadInI nadInI | zloka mULamAM | ane | laMbAi | laMbAI | mULamAM | ane | naMbara pahoLAi| pahoLAi pahoLAi | pahoLAinuM uMDAi | uDAi. 1. | mahAvidehanI 128 tathA | 1rA | 125 120 16 77 thI 79 bharata eravatanI -8 yojanA | yojanA | yojanA | yojana | gAu | yojana | tathA 88 gaMgAsiMdhu kula- 136 suvarNakUlA, rUpyakUlA, rohitA, rohitAzA 25 250 240 3ra 80 thI 9 8nIo tathA yojana yojana yojana | gAu | yojana | tathA 88 24 attara nadhio narakAntA, nArIkAntA, * 50 500 480 1 | 10. 83 thI 5 dvarakAntA, harasalilA 8| yojanA | yojana yojana yojanA | yojanA | yojana tathA 89 nadIo sItA-sItodha 4 1000 960 128 ] 2 | 20. 86-87 yojanA | yojana yojana yojanA | yojanA | yojana | tathA 89 3.T 10 dhAtakIkhaMDanA 14 mahAkSetronuM yaMtra sarga-rara. kSetranA sthAna mukha madhya | aMtya | madhya- zeka nAma vistAra vistAra vistAra | giri naMbara I 1 2 bharata dakSiNa iSakAra ane | 6614 yo. | 12581yo. | 18547yo. | dhardha vaitADhya kSetra himavAna parvatanI 129 aMza 155 aMza 36 aMza pa7 thI 64 parvata vacce . 2 haimavata himavaMta parvatathI | 26458yo. | 50324 yo. [74190 co. | zabdhapAtI kSetra | uttara dizAmAM 2aMza | 144 aMza | 196 aMza | vRtta vaitADhya 19 thI 104 2 harivarSamaNahimAvAna parvatathI /105833yo. | 201298yo. [296763yo. gandhApAtI kSetra uttara dizAmAM | 156 aMza | 15ra aMza | 148 aMza | vana vaitADhyafiDayA 119 2 eravata uttara ibukArathI zikharI 6614 yo. [ 12581yo. | 18547yo. | ghauM vaitADhya kSetra | parvatanI dizAmAM 129 aMza 36 aMza | 155 aMza | parvata 2hairaNyavaMta| zikharI parvata pachI 26458yo. ] 50324yo. | 74190yo. | vikaTApAtI kSetra 92 aMza | 144 aMza | 196 aMza | vRtta vaitADhaya 136 | 2 ramyarUkamI parvata pachI 105833yo. | 201298yo. 196763yo. mAlyavaMta vRtta 139 kSetra 156 aMza | 15ra aMza | 148 aMza | vaitADhaya 72 mahAvideha nilavaMta tathA niSadha 423334yo. [805194 yo. 1187054yo. merU parvata h4 thI 148 || parvatanI vacce 20 aMza [14 aMza 1350 aMza 133 kSetra
Page #592
--------------------------------------------------------------------------
________________ kSetraloka uttarArdhayaMtro 43 che 4 250 dhAtakI khaMDamAM vijayAdino viSaMbha jANavAnuM yaMtra sarga-rara (zloka 156 thI 169) virSobha ISTa) iSTa padArtha sivAya ekatra - 4 | padArtha bhAgavAthI Avela pArtha zeSa padyarthonA karavAthI | lAkhamAMthI saMkhyA iSTa padArthano vikhaMbha yojana bAda karatAM bhAja)| vikebha (ekano) 1 merU sahitabhadra 153654-8000-150-11688 13442 255158 bhadrazAlavanano vijayono 225158-8000-1500-11688 124346 153654 - 16 903 . 3. vakSaskarono 225158-153654-1500-11688|392000 800 1000 attara ri25158-153654-80-11688|398500] 1500 nadIono | 5 be vanamukhono ra25158-153654-800-1500 | 88312 11688 | 584 dhAtakI khaMDanA merU parvata tathA tenA vananuM pramANa darzAvatuM yaMtra sarga-2 viSaya pramANa bloka merUnI pRthvI upara uMcAI 4000 yojana 209 pRthvInI aMdara 1000 yojana 29 bhUminI aMdarano vistAra 9500 yojana 210 pRthvI upara teno vistAra 9400 yojana 210. bhadrazAla vananI pUrva pazcima 1,7,879 yojanA 221 pRthaka pRthak laMbAI dakSiNa uttarano vistAra 1225 76 yojanA 222 pRthvItalathI naMdanavananI uMcAI 500 yojana 227 naMdanavanano vistAra 500 yojana 228 naMdanavanathI saumanasa vananI uMcAi papapa00 yojana 23ra somanasa vanano vistAra 500yojana 233 saumanasa vanathI pAMDakavananI ucAI 28000 yojana 238 pAMDakavanano vistAra 44 yojana 239 dhAtakIkhaMDanA pUrvArdha merU parvatanI jema pazcimAI merU parvatanuM pramANa jANavuM
Page #593
--------------------------------------------------------------------------
________________ kSetraloka uttarArdha-yaMtro m m ) T ne 12 9. 10, 12. | nA ra63 | ja mAnuSAra parvatanuM pramANa darzAvatuM yaMtra sarga-23 viSaya pramANa Adi zloka naM ucAi 17ra1yo. bhUminI aMdara avagADha . 430 yojana 1 gAu pRthvInI upara 1022 yojana madhya vistAra 723 yojana zikharano vistAra 424 yojana AkAra siMha niSAdI athavA ardhA java jevo 9-11 zAnuM che? jAMbunada suvarNamaya 17 kUTa saMkhyA 19 madhyaparidhi 1,42, 34,823, yojana 36-38 zikhara para paridhi 1,42, 32, 93ra yojana 36-38 bAhya paridhi 1,42, 36, 731 yojana 41-42 abhyattara paridhi 1,42,30,249yojana 43-44 ratikara parvatanuM varNana darzAvatuM yaMtra sarga-24 viSaya ratikara parvata bloka naM. sthAna dvIpanI madhyamAM vidizA zenA che? sarva2namaya laMbAi. 10,000 yojana pahoLAI 10,000 yojana ucAi 1,000 yojana AkAra jhallarI vAjIMtra samAna bhUmimAM avagADha 25yojana paridhi. 31623yojana bRhatsaMgrahaNI tathA zrI jaMbadvIpa prApti anusAre 110 yojanamAM jayotiSI devo kevI rIte rahelA che tenuM yaMtra sarga-25 jayotiSInA keTalA kula yojana kayA jayotiSI nAma yojana dUra Ave che. samabhUtalAthI 790 790 tArA tArAthI 800 sUryathI 880 caMdra caMdrathI nakSatra nakSatrathI 888 budha budhathI 891 zukrathI 894 gurUthI 897 maMgaLa maMgaLathI 900 zani 1 | ka thI kha. ra61 10 zuka. 9.
Page #594
--------------------------------------------------------------------------
________________ kSetraloka uttarArdha-yaMtro thI 10 ) aDhIpamAM ekI sAthe tIrthakara, cakravartI, vAsudeva Adi keTalA hoya tenuM yaMtra bIpa bIpa ghAtakI ghAtakI | pRSTharArdhamAM | pukAryamAM kula | kula uttama puruSa jaghanya utkRSTa | jaghanya ! utkRSTa mAM | mAM 1 khaMDamAM khaMDamAM jaghanya| utkRSTa ! jadhanya | utkRSTa tIrthakara 34 170 cakravartI 4 30. | 150 3. | vAsudeva 150 baLadeva 30 60 20 [ 150 210 420 140 | 1050 210. 420. 420 140 1 1050 5. cakravartInA eke. ratno cakravartInA pace. ratno cakravartInA kularatno nidhAnanI saMkhyA sarga naM. 420 40 840 280 | 2100 36 270 540 7ra 540 1530 23 23 | 23 | 23 19 | 19 | 22 ] 22 | 207thI 211 | 277thI | 279 blokanaM. 229thI | 24. 5 padArthonA vidhvaMbhathI puSparAdhanI pUrAyelI pahoLAi (800000) nuM yaMtra sarga 23 zloka 139 thI 15ra naM. 5 vidhvaMbha ekatra tene prApta thayelo padyartha iSTa padyarthathI zeSa ja pagharthono vidhvaMbha karatAM | lAkhamAMthI bhAgavAnA ekano bAda karatAM bhAjaka aMka vikuMbha 1. 1merU sahita | 316708 16000 |3000 23376 359084] 440916 44916 - vanano 2. 16 vijayono 440916 16000 3000 |23376483ra92 316708 16 1974 1gAu 3. 8 vakSaskArano [440916, 3167 3000 | 23376 /784000 16000 200 4.6 attaranadIo 440916 31678 16000 23376 9i7000). 3000 500 5. 2vanamukhano T44091 316741600 3000 776624 23376 11688 kula 800000
Page #595
--------------------------------------------------------------------------
________________ che 46 E kSetraloka uttarArdha-yaMtro | | puSkarAI dvIpanA 14 varSadhara parvato tathA prahanA pramANanuM yaMtra sarga-23 ja dareka parvatanI laMbAI 8 lAkha yojana meu parvatanA nAma sthAna parvatanI pahoLAI 2 himavAna parvata RSabhakUTa parvatanA paryanta bhAge 4210 4 aMza 2 mahimAvAna parvata | haimavaMta kSetranI uttara dizAmAM 164ra yo. 8 kalA. 2niSadha parvata harivarSa kSetra pachI (67368 8 aMza) 2zikharI parvata eravata kSetra pachI (4210 aMza). 2 rUkamI parvata hairAgyavaMta kSetra pachI (1642 yo. 8 kalA) 2 nIlavaMta parvata ramaka kSetra pachI | ' (67368 8 aMza) 2 iykAra parvata | puSkarAI kSetranI madhyamAM 1000 co. aDhI kapanA zAzcata caityo ane pratimAonuM yaMtra sarga - 23 sthAna jabUdvIpamAM saMkhyA cetyo pratimAjI 17. 2040 varSadhara parvata 720 dirdha vaitADhaca parvata 480 gajadana parvata 480 yamaka parvata vakSaskAra parvata 120 vRtta vatAya 480 bukAra kaMcanagiri 20 200 24000 digajakTo 960. uttarakura 120 divakura jaMbuvRkSa parivAra 117 14040 | zAlmalI vRkSa parivAra 117 14040. jeT TT TTT 480 LI 10. 11. 12. 120 13. 1 TS TS 14. 15. 76 76 120 16. 14 14 1680 nadI kahe 17. 16 16 120 la 635 76ra
Page #596
--------------------------------------------------------------------------
________________ kSetraloka uttarArdha-yaMtro 47 che I. puSkarAI dvIpanA 14 varSadhara parvato tathA prahanA pramANanuM yaMtra sarga-23 * dareka parvatanI laMbAI 8 lAkha yojanA parvata paranA kahanuM nAma dahanI laMbAI dahanI pahoLAI bloka naM. 52 dravyuM 4000 yo. 2000 yo. 69 thI 71 mApadma draha 8000 yo. 4000 yo. 5 thI 97 tiviMchI draha 16000 co. 8000 co. 11ra thI 114 puMDarIka draha (4000 yo.) (200 co.) 126 mahApuMDarIka draha (8000 co.). (4000 co.) 128 kezaridraha (16000 co.) (8000 yo.) 130 (4 phUTa) 48 thI 50 aDhI dvIpanA zAzvata caityo ane pratimAonuM yaMtra sarga - 23 dhAtakI khaMDamAM pukarArdhamAM zloka naM. saMkhyA ceo | pratimAjI saMkhyA co pratimAjI 34 4080 34 480 274 140. 140 275 8160. 8160 276 960 60 1. ( 12 960 3840 3840 960 240 240 400 400 4800 400 480 1920 16 120 27. 240 240 sm | bm 24 240 www. 24o 234 28080 234 2840 234 28080 234 28wo. 24 279 thI 282 279 thI 22 283thI 287 283thI 287. 152 15ra 18240 15ra 15ra 18240 28 28 3360 28 28 3360 3ra 32 3840 3ra. 32 288 3840 1pa,640, 127ra 1,52,640 kula 127ra
Page #597
--------------------------------------------------------------------------
________________ 48 naM. 1. 1. 2. 2 3. 4. 3. manuSyakSetramAM eka tArAthI vyAghAta rahita tArA tArAnuM AMtarU niSadha - nIlavaMtanI pAse tArA tArAnuM AMtarU 2. 3. 4. 5. merU parvata pAse tArA tArAnuM AMtarUM jyotiSI deva-devIonuM jaghanya naMbara jayotiSka deva 1. candra naMbara 1. 2. 3. 4. puskarArdha dvIpanA 14 mahAkSetronuM yaMtra sarga-23 kSetranA nAma 2 bharata kSetra 2 eravata kSetra 2 haimavaMta kSetra 2 hiraNyavaMta kSetra 2 harivarSa kSetra 22myak kSetra 2 mavideha kSetra sUrya nakSatra graha tArA prAraMbhano vistAra 41579 yojana sara aMza 1,66319 yojana para aMza 665277 yojana 1 aMza 2661108 yojana bIjA tArAnuM AMtarUM utkRSTa aMtara be gAu parvata pRthvIthI 400 yojana viSaya vimAnanI laMbAi pahoLAi vimAnanI uMcAi vimAnane vahana karanAra devonI saMkhyA vimAnonI gati 1 palyopama ane 1 hajAra varSa ardha palyopama para kSetraloka uttarArdha-yaMtro merU parvatanI pahoLAi 10000 yo. che. merUthI 1121 yojana dUra cAle che. utkRSTa AyuSya tathA alpabahuttvanuM yaMtra sarga-25 utkRSTa AyuSya dhanya AyuSya 1 55opama ane - palyopama 1 lAkha varSa - palyopama ! palyopama 1. palyopama palyopamano AThamo bhAga candra 1 palyopama - palyopama jayotiSInA vimAnonuM pramANa darzAvatuM yaMtra sarga-25 yojana yojana 16 hajAra alpagati madhyano vistAra 53512 yojana 199 aMza 214051 yojana 62 aMza 856207 yojana 13 aMza 3424828 2 yojana darzAvatu saMrga-25 jadhanya aMtara 500 dhanuSa tenI upara phUTo 500 yojanauMcA sUrya 4 yojana sa yojana 16 hajAra caMdrathI zIghagati
Page #598
--------------------------------------------------------------------------
________________ kSetraloka uttarArdha-yaMtro bAla vistAra 65446 yo. 33 aMza 261784 yo. 12 para aMza 1047136 yo. sara aMza puskarArdha dvIpanA 14 mahAkSetronuM yaMtra sarga-23 sthAna puSkarArdhanA merU parvatanI dizAmAM himavAna parvatathI AgaLa mahimavAna parvata pachI rUkamI parvatathI AgaLa 418854732 niSadha tathA nIlavAna parvatathI madhyamAM manuSyakSetramAM eka tArAthI bIjA devonuM alpabahunna candra sUrya sauthI thoDA parasparasamAna sUrya candra sauthI thoDA paraspara samAna tenAthI nakSatra saMkhyAta guNA tenAthI grahe saMkhyAta guNA tenAthI tArA saMkhyAta guNA madhyagiri dIrgha vaitADhya kula 266 yojana pahoLA phUTa 250 yojana eka tarapha 8 yojana dUra bIjI tarapha 8 yojana dUra merUthI dUra bIjI dizAmAM 1121 yo. | traNe rAzino saravALo 12242 yojana jayotiSI deva-devIonuM jaghanya utkRSTa AyuSya tathA devInuM utkRSTa AyuSya vikaTApAtI tathA zabdApAtI vRtta nakSatra 1gAu gAgAu gandhApAtI tathA mAlyavaMta vRtta vaitADhya merU parvata tArAnuM ardha palyopama 50 hajAra varSa vaitADhya ardha palyopama 500 varSa - palyopama - palyopama - palyopamathI kaMika adhika | ae palyopama ardha palyopama - palyopama ? palyopamathI kaMika adhika | ? palyopama jyotiSInA vimAnonuM pramANa darzAvatuM yaMtra sarga-25 tArA gAgAu ga gAu graha 2gAu 1 gAu 8hajAra 4 hajAra grahathI tvarita gati sUryathI tvarita gati manuSya kSetranI bahAranA vimAnonI laMbAi-paheLAi tathA uMcAi ardha mApanA che. zloka naM. 62 thI 66 87 thI 92 134 thI 138 AMtarUM darzAvatu yaMtra sarga naM.25 sarga naM.25 2hajAra sauthI tvarita gati 107 thI 111 zloka naM. 99 zloka naM. 100 thI 104 sarga naM. 25 zloka naM. 105 thI 107 alpabahuttvanuM yaMtra sarga-25 janma AyuSya zloka naM. 168 - 183 49 170 - 183 179 - 183 177 - 183 181-183 bloka naM. 40 thI 49 41 86 thI 90 91 thI 95
Page #599
--------------------------------------------------------------------------
________________ kSetraloka uttarArdha-yaMtro puSparAdhanI nadIonuM yaMtra sarga-23 nadInuM | mULa | kyAMthI | kaI | mULamAM | ' ane nAma | na | nIkaLI | dizAe | pahoLAI | uDAi | pahoLAi | hAI ' kyA kSetramAM vahI 1. | | 2 himavAnapadma draha pUrva | 25yo. | gaMgA | parvata yo. [25yo.| 5 | yo. ] pUrva puSkarAI pazcima puSkarAI bharata kSetramAM * | " | pazcima | * | pUrva tathA pazcima bharata kSetramAM II 3. ! 2 himavAna/padma draha uttara | 50 yo. | 1yo. | 500 ya.|10 yo.. rohitAzA parvata be bhAga karatI 2 | mA mApadma| dakSiNa | rohitA /himavAnI draha parvata >> pUrvArdha tathA pazcimArtha haimavata kSetramAM 5. | " | * | uttara | 100 co. irayo. 1000 yo. 20yo. 2 rikAnA pUrva tathA pazcimAI harivarSa kSetramAM | niSadha tiviMchiI dakSiNa | " .. hari parvata ] Draha salilA pUrva tathA pazcima hara varSa kSetramAM uttara | 20yo. 4 yo. 2000 yo. 4.yo. | pUrva tathA pazcima videhamAM sIto
Page #600
--------------------------------------------------------------------------
________________ kSetraloka uttarArdha-yaMtrae puSkarArdhanI nadIonuM yaMtra sarga-23 jiAvaka kuMDanA | kaMDano nAma | vistAra | kuMDamAnA dvIpanI parvata | dvIponI upara | ucAI | zloka - saMgama sthAna dous pahoLAI keTaluM pahoLAI 25 yo. 2gAu pUrva puSkarAnI mAnuSottara parvatamAM samAI jAya che. ane pazcima puSkarAInI kAlodadhi samudrane maLe che. gaMgA papAta|240 co. | 3ra yo. kaMika adhika siMdhu apAta pUrva puSkarAInI kAlodadhi samudrane maLe che. pazcima puSkarAInI mAnuSottara parvatamAM vilIna thAya che. rohitAzA 480yo. [ 64 yo. | 50yo. ] pAta 1105 pUrva puSkarAInI kAlodadhi samudramAM jAya che. pazcima puSkarAInI mAnuSottara parvatamAM jAya che. aMza zehitA papAta pUrva puSkarAnI mAnuSottara parvatamAM vilIna thAya che. pazcima puSkarAnI kAlodadhi samudramAM jAya che. " pUrvArdha harivarSa kSetranI kAlodhi samudramAM jAya che. ane pazcimArtha harivarSanI mAnuSInara nArvatamAM jAya che. harakAnA 90 co. 128yo. | 100 . | 6421 pAta 4 kaLA 115 pUrvArdhanI mAnuSottara 5rvatane maLe che. ane pazcimArdhinI kAlodadhi samudrane maLe che. harasalilA papAta 12ra pUrvArdhanI kAlodadhi samudramAM | jAya che. ane pazcimAInI mAnuSottara parvatamAM jAya che. sItAdA | 1920 | 256 yo. | 200 o. papAta | yo. raO84. " yo. 1 aMza
Page #601
--------------------------------------------------------------------------
________________ kSetraloka uttarArdha yaMtro puSparArdhanI nadIonuM yaMtra sarga-3 nadInuM | mULa | kyAMthI | kaI | mULamAM 1 ane nAma | sthAna | nIkaLI | diuo | pahoLAi | GuI | pahoLAI | uuI kyA kSetramAM vahI yo. 250yo. zikharI | paMDIraka, pazcima | 25 yo. | | parvata pUrva tathA pazcima ravatamAM nA pUrva 2 zikharI | paMDarIka raktavatI ! parvata ] Draha pUrva tathA pazcima eravatamAM suvaNa | | dakSiNa | 50. | 1yo. 500 co. 10 co. | pUrva tathA pazcima hairamyavaMta kSetramAM lA 11. | ja | jha | 2 3yakulA | kamI | mahA | uttara | paMDarIka pUrva tathA pazcima hiraNyavaMta kSetramAM huM dakSiNa | 100 co. | Ryo. [1000 yo.20.] pUrva tathA pazcima ramya narakAntA kSetramAM nIlavaMtI kesari | uttara nArI- | parvata | huM | nara | | | | kAnA dakSiNa | 200 yo.jayo. 2000 yo. 40 yo.. sItA pUrva tathA pazcima videha kSetramAM
Page #602
--------------------------------------------------------------------------
________________ kSetraloka uttarArdha-yaMtro 53 e puSkarAInI nadIonuM yaMtra sarga-23 kuMDanA | kuMDano | kuMDamAnA | jivikA saMgama sthAna nAma | vistAra | dvIpanI laMbAI pahoLAI pahoLAI pUrvArdhanI kAlodadhi samudramAM jaya 2ktA |240yo. | 3ra yo. | 25 co. che. ane pazcimArdhinI mAnuSottara | papAta | thI kaMika parvatamAM jAya che. adhika parvata | taponI upara ucAI. keTaluM vahI 2gAu|126-127 raktavatI pUrvArdhanI mAnuSottaraparvatamAM tathA pazcimArdhanI kAlodadhi samudramAM jAya che. papAta pUrvArdhanI kAlodhi samudramAM tathA pazcimAInI mAnuSottara parvatamAM vilIna thAya che. sUvarNakUlA 480. | 64yo. | 50yo. apAta 1105 yo. 22aMza | 128-129 pUrvArdhanI mAnuSottara parvatamAM | rUpyaphUlA vilIna thAya che. tathA pazcimAnI | prapAta kAlodadhi samudramAM jaya che. pUrvArdhanI kAlodadhi samudramAM jAya | narakAntA 90yo. | 128yo. | 100 co. | 6421 che tathA pazcimAInI mAnuSottara pAta parvatamAM vilIna thAya che. 4 kaLA yo. " | " " | * 13131 pUrvArdhanI mAnuSottara parvatamAM 'nArIkAntA vilIna thAya che tathA pazcimArdhinI prapAta kAlodadhi samudramAM jAya che. rvArdhanI mAnuSottara parvatamAM || sItA | 120 | 256 yo. | 200yo. | 29684. " vilIna thAya che. tathA pazcimAInI prapAta | che. kAlodadhi samudramAM jAya che. yo. 5 aMza
Page #603
--------------------------------------------------------------------------
________________ 54 kSetraloka uttarArdha-caMgo | naMdIzvara pinA zAzvata caityanuM varNana darzAvatuM yaMtra sarga-raja viSaya zAzvata caitya zloka naM. dadhimukha parvata para keTalA 185 aMjanagiri para keTalA 185 ratikara parvata para keTalA 185 eka dizAmAM keTalA 186 cAre dizAnA maLIne para 186 laMbAI 100 yojana 189 pahoLAI 189 ucAI 50yojana 72 yojana siMhaniSadanAkAre 189 AkAra 194 tenA dvAranI saMkhyA 196 dvAranI uMcAi 16 yojana 198 kAranovistAra 8 yojana 198 aMdaranA mukhamaMDapanI laMbAi 100yojana 202 mukhamaMDapano vistAra 50 yojanA 202 mukhamaMDapanI ucAI 16 yojana 202 maNipIThikAnI laMbAI yojana 204 maNipIThikAnI pahelAI 4 yojana 204 maNi pIThikA para zuM che. indrane yogya siMhAsana 204 mukhamaMDapanI AgaLanI maNipIThikAnI uMcAi yojana 28 19| | 20. 20. 16 yojana 28 maNipIThikAnI laMbAi-pahelAI maNipIThikA para caityastUpanI laMbAi-pahoLAI 21. 16 yojanA 209
Page #604
--------------------------------------------------------------------------
________________ kSetraloka uttarArdha-yaMtro naMdIzvara dvIpanA zAzvata caityanuM varNana darzAvatuM yaMtra sarga-24 viSaya zAzvata caitya caitya stUpanI uMcAi 16 yo. thI kaMika adhika maNipIThikA para zuM che zrI arihaMta bhagavAnanI pratimAo caityastUpanI AgaLa zuM che ? maNipIThikA caityavRkSa pIThikA 8yojana 4 yojana mahendradhvaja 60 yojana ekaeka yojana naMdA nAmanI vAvaDI naM. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31. 3ra. 33. 34. 35. 36. 39. 38. 39. 40. 41. maNipIThikA upara zuM che ? caityavRkSanI AgaLa zuM che ? te pIThikAnI laMbAi ane moLAi pIThikAnI uMcAi pIThikA upara zuM che ? mahendra dhvajanI uMcAi dhvajanI poLAi tathA UMDAi dhvajanI pachI zuM che ? vAvaDInI laMbAi vAvaDInI pahoLAi vAvaDInI UMDAi maMdiranI madhyamAM? pIThikAnI laMbAi-parhoLAi pIThikAnI UMcAi maNipIThikA upara zuM ? devachaMdakanI laMbAi-poLAi devachaMdakanI UMcAi 100 yojana 50 yojana 10 yojana maNipIThikA 16 yojana 8 yojana deva chaMdaka 16 yojana 16 yojanathI adhika 55 zloka naM. 209 211 12 213 215 215 215 215 216 216 217 217 217 : 17 224 224 224 25 225 pa
Page #605
--------------------------------------------------------------------------
________________ 56. traloka uttarArdha yaMtro 292 da ja che 124 thI ja che " | 291 80. aDhIdvIpanI bahAranA zAzvata caityo tathA pratimAonuM yaMtra : sarga-23 spana | | darekamAM pratimA kula pratimAM | zloka naM. mAnuSottara parvata 120 480 naMdIzvara dvIpa 124 6448 niMdIzvara dvIpanI 16rAjadhAnI 120 1920 sucaka dvIpa 46 kuMDala dvIpa 124 496 9840. jaMbukIpamAM 635 7626 dhAtakI khaMDamAM 127ra 15592 puSkarArdhadvIpamAM 1272 15592 mAnuSottarAdi 9840 59 391320. naMdIzvara dvIpanA dadhimukha parvatanuM varNana darzAvatuM yaMtra sarga-24 viSaya vimukha zloka naM. zenA banelA che. rUpAnA 176 AkAra dhAnyanA pyAlA jevo 177 + vistAra 10,000 yojana 177 ucAi 64000 yojana 178 pRthvImAM avagADha 1000 yojana 178 parvata para zuM che? jinamaMdira 180. jinamaMdiranI saMkhyA 20 181 + matAMtare - 64000 yo. naMdIzvara dvIpanA aMjanagirinuM varNana darzAvatuM yaMtra sarga-24 viSaya aMjanagiri zloka naM. AkAra gopucchAkAre 135 pRthvInI ucAi 84000 yojana 136 bhUmi magna 1000 yojana 136 pRthvI parano vistAra 10,000 yojana 137 zikhara parano vistAra 1000 yojana 137 bhUmikalanI paridhi 31623yojana 15ra zikhara paranI paridhi 316ra yo. thI kaMikAdhika 153 cAre bAju cAra vAvaDInI laMbAi 1lAkha yojana 154 vAvaDInI pahoLAI 1 lAkha yojana 154 vAvaDInI ughai 10 yojana 155 0 matAMtare - 9400 yojana jamatAMtare - 1000 yojana ||||||||| 10.
Page #606
--------------------------------------------------------------------------
________________ kSetraloka-uttarArdha yaMtro 1. 2. 3. sanakumAra devaloka 4. mAheMdra devaloka 5. brahmaloka devaloka 6. lAMnaka devaloka zukra devaloka sahasrAra devaloka Anata devaloka 10. prANana devaloka 11. AraNa devaloka 7. .. vaimAnika devo saudharma devaloka izAna devaloka 9. vaimAnika devonuM utkRSTa-jaghanya Ayu. yaMtra naM. 33 u TAya 12. acyuta devaloka 13. sudarzana zaiveyaka 1 14. supratiSTha zai0 2 15. manorama A0 3 16. sarvatobhadra cai0 4 17. suvizALa zai0 5 18. saumanasa gre0 6 19. sumanasa gre 7 20. priyaMkara rI0Ta 21. Aditya zaila 22. vijaya anuttara 1 23. vaijayaMta anuttara ra 24. jayaMta anuttara 3 25. aparAjina anuttara ja 26. sarvArthasiddha anuttara 5 be sAgaropama meM sAgaropama zAki sAta sAgaropama sAta sAgaropama sAdhika daza sAgaropama cauda sAgaropama sattara sAgaropama aDhAra sAgaropama ogaNIza sAgaropama vIza sAgaropama ekavIza sAgaropama bAvIza sAgaropama trevIza sAgaropama covIza sAgaropama pacI sAgaropama vIza sAgaropama sattAvIza sAgaropama aThyAvIza sAgaropama ogaNatrIsa sAgaropama trIza sAgaropama ekatrIza sAgaropama taMtrIza sAgaropama tetrIza sAgaropama tetrIza sAgaropama netrIza sAgaropama netrIza sAgaropama "nyAya eka palyopama eka paLopama sAdhika meM sAgaropama meM sAgaropama sAdhika sAta sAgaropama deza sAgaropama cauda sAgaropama sanara sAgaropama aDhAra sAgaropama ogaNIza sAgaropama vIza sAgaropama ekvIza sAgaropama bAvIza sAgaropama trevIza sAgaropama covIza sAgaropama pacIsa sAgaropama chavI sAgaropama sattAvIza sAgaropama aThAvIza sAgaropama ogaNatrIsa sAgaropama trIsa sAgaropama ekatrIza sAgaropama ekjhIza sAgaropama ekatrIza sAgaropama ekatrIza sAgaropama tetrIza sAgaropama zloka naM. / sarga-29 537 540 47 134 265 / 296 343 382-383 17 420-421 48 47471 55 57. 580 52 584 56 588 50 52 57 61 99 99 darara
Page #607
--------------------------------------------------------------------------
________________ che 58 ne triloka-uttarArdha-yaMtro ! vaimAnika devonA bhavapracayika avadhijJAnanuM kSetra. yaMtra naM. 34 Urdhva utkRSTa adho utkRSTa tirtho utkRSTa jaghanya zloka avadhi viSaya avadhi viSaya avadhi viSaya avadhi naM. viSaya nAma 1. saudharma vimAnanI dhvajA pahelI nArakInA asaMkhyAtA dIpa sarga-26 sudhI taLIyA sudhI samudra 515 thI para3 2. IzAna 3. sanakumAra bIjI nArakInA bIjA devaloka sarga-27 4. mAheMdra taLIyA sudhI karatAM vizeSa 93 5. bAhmaloka trIjI nArakInA 149 trIjA cothA karatAM vizeSa asaMtu aMgulanA asaMkhyaya bhAga pramANe 6. lAMtaka taLIyA sudhI tayA 24 cothI nArakInA pAMcamAne chata karatAM 356 8. sahAra taLIyA sudhI vizeSa asaMtu 387 9. Anata pAMcamI nArakInA sAtamA ne AThamA 43 10. prANata taLIyA sudhI karatAM vizeSa asaMtu 11. AraNa navamA ne dazamAM karatAM 444 12. accata vizeSa asaMtu | 1 trika charI nArakInA agyAramA ne bAramA 600 I. 2 trika taLIyA sudhI karatAM vizeSa asaMtu 3 trika sAtamI nArakInA pahelA bIjA trika taLIyA sudhI karatAM vadhAre pAMca anuttara kAMika nyUna loka adholoke lonA- | svayaMbhUramANasamudra 647. vimAna nAlikA sudhI likAnA prAMta sudhI sudhI 648 bahasaMgrahaNImAM jaghanya avadhiviSaya 25 yojana kahela che.
Page #608
--------------------------------------------------------------------------
________________ traloka-uttarArdha yaMtro 2 59 saudharma-izAnanI devInuM jaghanya-utkRSTa Ayu. sarga-ra6 yaMtra naM. 35 zloka naM. saudharma utkRSTAyu 7 palyopama 550 saudharma parigrahItA devI aparigRhItA devI parigRhItA devI utkaTAyu 50 palyopama 553 jaghanyAya 1 palyopama jaghanyAyu 1palyopama jaghanyAya 1 * adhika jaghanyAya 1 " adhika zAna ! 551 uSTAyu 9 palyopama ulTAyu 55 palyopama izAna aparigrahItA devI 554 saudharma ane izAna devalokamAM aparigRhItA devIonA vimAnanI saMkhyA tathA AyuSya, kayA vimAnavAsI devone kaI devIo bhogya hoya ? sarga - 26 yaMtra naM. 36 devIo yA devane bhogya zloka naM. AyuSya apariNItAnA vimAna cha lAkha| 1 palyopama saudharmadevane bho-kAyAvaDe 552 aparigrahItAnA vimAna 4 lAkha 1palyopama adhika | izvana devane bhogya-kayA vaDe 553 aparigrahItA 10 palyopama sanakumAra devalokvAsIne bhogya sparzathI 558 15 palyopama mAddra devalokane bhogya sparzathI pada 20 palyopama A devalokane bhogya-pathI 559 25 palyopama lAMtaka devalokane bhogya-rUpathI 30 palyopama zukadevalone bhogya-zabdathI pala 35 palyopama sahasAra devalone bhogya-zabdathI 569 40 palyopama Anata devalone bhoca-manathI para 45 palyopama praNata devalokane bhoca-manathI pa 50 palyopama ANa devalokane bhoca-manathI pa63 55 palyopama ayyata devalokane bhogya-manathI pA
Page #609
--------------------------------------------------------------------------
________________ 60 che traloka-uttarArdha-yaMtro B. dareka devalokanA vimAnonI saMkhyA jANavAnuM yaMtra naM. 37 zloka nAma vRtta | trikoNa | cokhUNA | traNenA | vimAna vimAna | vimAna | maLIne puSpAvakIrNa vimAna sarva maLIne vimAna sarga - 26 saudharma 47 ! 494. 1707 31993 32000 81 thI 85 86 thI 88 2 % 494. 486 1218 268782 28000 zAna | benA maLIne 988 | 225 5997075 600000 64 thI 36 sarga - 27 3. | sanakumAra parara. 356 38 1226 1198774 120000 28 thI 33 mAhendra 170 356 348 874 126 8000 34 thI 37 bahmaloka 24 284. 2 % 834 399166 4000 125 thI 1ra9 lAMka 193 20 19ra 585 49415 pa00. 256 thI 259 zuka devaloka 128 136. 13ra | 3604 4000 336 thI 338 6000 / 377 thI 39 sahAra 18 18 | 332 pada68 Anata 13ra. 400 | 40 thI 40 10. | prANata AraNa 2 | 8 | ra04 300 | 464 thI 467 12. | accata 35 | 4 1 3 111 111 pa6 thI 547 14.1 1-2-3 adho | naiveyaka 1 . 4-5-6 madhya | 23 upa 107 550 thI pa51 naiveyaka 16. -8-9 upari - 11 39 100 551 thI 5para naiveyaka 17. pAMca anuttara vimAna 8. ekaMdara 2582 | 288 | 2604 | jaja | 8489149 849723 611 thI 15
Page #610
--------------------------------------------------------------------------
________________ triloka-uttarArdhayaMtro AvalikA praviSTa vimAnonuM yaMtra naM. 38 saudharma-izAna. sarga-ra6 13| li. 28 pratara eka dizAnAM A..vimAna cAre dizAnA trikoNa cAre dizAnA catuSkoNa cAre dizAnA goLa 988 T65 95 sarva saMkhyA 249| 245 241277233 29|225 221 217 213|209 205 201295 54 zloka naM. 56 thI 59 60 thI 66 54| 55 utkRSTa AyuSya sAgaropama 1 - -1 - 1 - 13 [ 13] 13] 13 1 -1 13. 1 '! 2 13 | 13 zloka naM. 531 532 533 534 535 536 sanakumAra-mAheMdra. yaMtra naM. 39 pratara lali. 52 12 eka dizAnAM A.pra.vimAna | cAre dizAnA trikoNa cAre dizAnA catuSkoNa cAre dizAnA goLa re sarva saMkhyA 197 193 89 85181 177174 169 165 161/157 [15] 210 zloka naM. 21 22 23 24-ra6 utkRSTa AyuSya sAgaropama 12 12 12] 12] 12 zloka naM. sarga-27 | 50 ] 51 pa1 | para | para | 23 53.
Page #611
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4 jeTaloka-uttarArdha-yaMtro che 6 lAMtaka devaloka. yaMtra naM. 40 5 brahma devaloka. pratara cAre dizAnA trikoNa cAre dizAnA catuSkoNa cAre dizAnA goLa sarva saMkhyA 149]1451|137 133] 129 | 834] 125 121|117 113] 1093585 rarI 123 124. zloka naM. sarga-27 25455 256 258 utkRSTa AyuSya sAgaropama 10] 10 4 13122 zloka naM. 265 13513536136 136 - 132 | | 23 244 7 zuka devaloka yaMtra naM. 41 8 sahasAra devaloka. pratara cAre dizAnA trikoNa cAre dizAnA catuSkoNa cAre dizAnA goLa sarva saMkhyA 105 | zloka naM. 331 36ra utkRSTa AyuSya sAgaropama 2 TA 1 zloka naM. sarga-27 2 343 1 382
Page #612
--------------------------------------------------------------------------
________________ 63 che che triloka-uttarArdha-yaMtro 9 Anata. 10 praNata 11 AraNa. 1ra accata. yaMtra naM. 42 pratara cAre dizAnA trikoNa cAre dizAnA catuSkoNa cAre dizAnA goLa pA 17 sarva saMkhyA 73. 1 61 | 24 zloka naM. 40ra | 404 1 405 405 | | 1 | 2 | *3 sarga-27 403 60 15 AnatanuM AraNya ' 21 utkRSTa Ayu. che.A loka zloka naM. praNatanuM 20 yata 22 19 utkRSTa Ayu. loka zloka naM. 417 420 nava raiveyaka 9. yaMtra naM. 43 anuttara pratara pratara cAre dizAnA trikoNa A.vimAna | trikharIyA 4 | 288 cAre dizAnA catuSkoNa cAre dizAnA goLa 13 13 cAra khamaNIyA 0 | 26ja vATalA 282 sarva saMkhyA sarva saMkhyA | 5 | 44 | 29 25 21 17 13 |25 papa4ra 543 pajapajapajapa zloka naM. zloka naM. 60 thI 539 dhanya 22 23 24 [ 25 26 27 28 29 30 utkRSTa AyuSya 23 24 25 26 27 28 29 30 31 | utkRSTa AyuSya | 33 sAgaropama. bloka naM. sarga-27 sAgaropama. zloka naM. 575 54 580582584 [586588 590pa9ra karI
Page #613
--------------------------------------------------------------------------
________________ che 64 te kSetraloka-uttarArdha-yaMtro B vaimAnika devonA zarIranuM pramANa-AyuSyAnusAra sarga-ra6-27 yaMtra naM. ja trIje cothe pAMcame cho kyA devaloke | pahele bIje sAgaropama. hAtha | sAtame 16 17 vibhAga 3 | | 11 | sarga bloka naM. 54254259 61 61 138 139139 | 229 ja] 345 kyA devaloke me | me 10me 11me nava saiveyake 4 anu- pAMcame sAgaropama hAtha vibhAga | zloka naMbara | | 83|422/4ra3| 473 | pa77pa79581| 583 55 587pa89/papa93| 631 | 23ra | devalokanA cinha, sAmAnika, AtmarakSaka devonI saMkhyA vigere. yaMtra naM. 45 devonAM ciha sAmAjika devo AtmarakSaka AdhAra pRthvIpiMDa yojana vimAna uccata mRga mahiSa varAha 500tho. 500 600 siMha 600 1 saudharmedra 2 izAnaidra 3 sanaskumAreMdra 4 mAheraidra 5 baAdra 6 lAMtandra 7 zuddha 8 sahastrAreMdra 9 Anartadra, 10 praNaseMdra 11 AraNdra 12 ayyareMdra 84000 80000 2000 70 6000 5000 4000 300 336000 320000 288000 2800 240000 200000 160000 120000 ghanodadhi 200 ghanodadhi 2700 ghanavAta ra600 ghanavAta 2600 ghanavAta 2500 ghanodadhi ghanavAta 2500 ghanodadhi ghanavAta 2400 ghanodadhi ghanavAta 2400 0 con 800 bakaro Thura haya gaja. bhujaMga geMDo vRSabha mRga , 2000 80000 AkAza 230 900 } 10000 AkAza 2300 Coo 2640 51600 nathI nathI nathI AkAza navaraiveyaka pAMca anuttara vi. 1000 2200 2100 nathI AkAza 1100 kula 3200
Page #614
--------------------------------------------------------------------------
________________ na bara. devalAkanAM nAme 1. ra. 3. *. 5. 6. 7. 8. pratyeka devalAkanI traNa padAnA devAnI sakhyA, sthiti tathA yAna vimAna, Adhipatya Adinu yaMtra-46 abhyantara padAnA devAnI bALa pAnA vAnI saMkhyA sthiti sthiti sudhdhA / 12,000 | pAMca palyApama 10,000 * pApama 9.-10. saudha zAna sanamAra mAhendra brahma lAMtaka mahAzukra savAra Avata prAta ra 11-12 ata 2,000 6,000 8,000 2,000 1,000 500 250 jA sAgaropama + 5 varSopama kA sAgara pama + cha pacepama .. sAgarApamAM + ppalsepama para sAgAma + 7545ma pA. sAgarApama + 5 pApama |aa sAgaropama + 7 paDyopama 19 sAgarApama + 5 pakSepama rA sAgara prama 125+7 palyApama madhyama yAnA deveAnI sakhyA / sthiti 14,000 4 pakScApama | 16,000 12,000 6 pakSepama 14,000 jA sAgaropama 20,000 2,000 6,000 4,000 2,300 1,000 500 + 4 patyeApama ka sAgaraprama + huM cApama 8. sagApama + ja paDyopama 16 sAgaropama + 6 payeApama pA sAgaropamAM + 4 555ma sAgarApama 17 + 6 pakSepama 19 sAgarApama + 4-palyApama 21 sAgaropama 250 + 6 pakSeApama 13,999 w w w y w r 8,000 6, 107 4,200 2, 71 2 ww' 3 payApama 5 paklyApama jA sAgara prama + 3 pakSepama hA! sAgaropama + 5 5lyApama tA. sAgaropama + 3. paddhAma 12 sAgarApama + 5 palye.maya 1pA sAgaropama + 35lyAyama 165 sAgarApama + 5 payAyama 19 saprama + 3 pakSepama vimAna adhipatya 21 sAgAmamAM 10+5 popama yAna vimAnanuM sa na'. | zleka na nAma. 32,00,000 pAlaka 28,00,000 puSpaka 16,00,000 saumanasa 8,00,000 zrIvatsa 4, 77, 777 nyAya 1,000 kAmagama 40,000 pratimanasa 6,00 vimala 400 vara 30 sAma * ** 27 27 27 27 27 27 27 646-66 895-900 69-26 10-113/ 15-1 | 27-282 362-3 391-398 ***=** 27 518-5240 caitralAka uttarArdha -yatro 65
Page #615
--------------------------------------------------------------------------
________________ naMbara devalokanAM saudharmazAnanI parSadAnI devIonI saMkhyA tathA sthitinuM yaMtra anyantara parvAdAnI madhyama parSadAnI bAhya varSAdAnI devInI devInI saMkhyA ! sthiti | saMkhyA ! sthiti saMkhyA ! sthiti devInI sarga naM. loka naM. nAma 1. | saudharma 700 600 paryopama palyopama 26 500 | pahoma | rapha 646-652 2 | IzAna 800 700 | papama | 26 sa palyopama 896-900 | * veledhara-anuvedhara parvatanuM yaMtra, sarga-21 AThe parvatAno che ?' nI UMcAI | bhUmi manan vinA madhya zikhara vistAra | vistAra - veladhara-ana-] kaI dizAmAM velaMdhara-anula naMbara. liMdhara parvatanA, nAma AThe parvata| nuM paraspara aMtara suvarNa savuM ! sarva sava | sarva ! sarva sarva sarva 0 2 gAstupa ziva dakSiNa aMkarane 0 1721 72114 2 K gostUpa udakabhAsa zaMkha dasIma karkoTaka vidhutrabha kailAsa arUNaprabha yojanathI pazcima uttara manaHzila IzAna karkoTaka agni kardamaka vAyavya kailAsa naiRtya | arUNaprabha 430 1022 723 | 24 yojana=1 yojanA | yojanA | yojanA x rananA yojana 6 kSetraloka-uttarArdha-yaMtro 3 aMza 5 gAu. 125 thI 129 tathA 137. 132 tathA 138 143 144 145 - 146 160-161
Page #616
--------------------------------------------------------------------------
________________ -: bAMdhaNI : tejasa prinTarsa & vche, dhvani epArTamenTa khAnapara = amaThThAvAda-1