________________
ટીનું સ્વરૂપ ]
ततः परे मध्यभागे, सहस्रदशकातते । जलोच्छ्या योजनानां स्यात्सहस्राणि षोडश ।। ३१ ।। सहस्रमत्राप्युद्ध, उच्छ्योरेधतस्ततः । વોડનાનાં સપ્તશ, સપ્યુટ વચઃ || રૂર एवं जघन्योच्छ्योऽस्यालासङ्ख्यांशसंमितः । उत्कर्पतो योजनानां, सहस्राणि च पोडश ॥ ३३ ॥ मध्यमस्तूच्छयो वाच्यो, यथोक्ताम्नायतोऽम्बुधेः । तत्र तत्र विनिश्चित्य, जलोच्छ्यमेनकधा ॥ ३४ ।। अथास्य लवणाम्भोधगणितं प्रतरात्मकम् । घनात्मकं च निर्णतुं, यथाऽऽगममुपक्रमे ।। ३५ ॥ लवणाम्बुधिविस्तारात्सहस्त्राणि दश स्फुटम् । शोधयित्वा शेषमीकृतं दशसहस्रयुक ॥३६॥
ત્યાર પછીના દશ હજાર જન વિસ્તારવાળા મધ્ય ભાગમાં જળની ઉંચાઈ સેળ હજાર યોજન હોય છે. ૩૧
આ સ્થળે પણ સમભૂતળથી પાણીની ઉંડાઈ એક હજાર જનની હોય છે. ત્યાંથી તેમાં (પાણુની સોળ હજાર યોજન ઊંચાઈ ઉમેરતા કુલ) સત્તર હજાર યેજનની પાણીની ઉંચાઈ હોય છે. ૩૨
આ પ્રમાણે પાણુની જઘન્યથી ઉંચાઈ અંગુલને અસંખ્યાત અંશ, ઉત્કૃષ્ટથી સોળ હજાર યોજન અને મધ્યમ ઉંચાઈ સમુદ્રનાં યક્ત આમ્નાયથી તે-તે સ્થાને અનેક પ્રકારની જાણવી. ૩૩-૩૪
હવે લવણ સમુદ્રનું પ્રતરાત્મક અને ઘનાત્મક ગણિત કરવા માટે આગમ પ્રમાણે કહેવાની શરૂઆત કરૂ છું. ૩૫
લવણ સમુદ્રના વિસ્તાર બે લાખ યેજનમાંથી દશ હજાર યોજન બાદ કરતાં ૧,૯૦,૦૦૦ જન રહે, તેના અડધા કરવાથી ૯૫,૦૦૦ રહે, તેમાં દશ હજાર મેળવવાથી એક લાખને પાંચ હજાર થાય, તેને આ પ્રકરણમાં લવણ સમુદ્રની કેટી નામની પરિભાષા આપેલી છે.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
