________________
४१४
ક્ષેત્રલોક-સગ ૨૭
परिक्षेपस्त्वसंख्येययोजनात्मैव संभवेत् । क्षेत्रस्यासंख्यमानस्य, परिक्षेपो ह्यसंख्यकः ॥ १७५ ॥ अन्तर्बाह्यपरिक्षेपविशेषस्त्विह नोदितः । उभयोरपि तुल्यरूपतयाऽसंख्येयमाततः ॥ १७६ ॥ इत्थमस्य महीयस्तामाहुः सिद्धान्तपारगाः । महद्धिकः कोऽपि देवो, यो जम्बूद्वीपमञ्जसा ॥ १७७ ॥ तिसृणां चप्पुटिकानां, मध्य एवैकविंशतिम् । वारान् प्रदक्षिणीकृत्यागच्छेद्त्या ययाऽथ सः ॥ १७८ ॥ तयैव गत्या क्वाचित्कं, तमस्काय व्यतिव्रजेत । मासैः षड्भिरपि क्वाचित्कं तु नैव व्यतिब्रजेत् ॥ १७९ ॥ तत्र संख्येयविस्तारं, व्यतिव्रजेन्न चापरम् । एवं महीयसि तमस्कायेऽथाद्धाः सविद्युतः ।। १८० ॥ प्रादुर्भवन्ति वर्षन्ति, गर्जन्ति विद्युतोऽपि च ।
द्योतन्ते विलसद्देवासुरनागविनिर्मिताः ॥ १८१ ॥ तथाहुः-अत्थि णं भंते ! तमुक्काए उराला बलाहया संसेयंति संमुच्छति वास वासंति वा ? हंता अत्थि' इत्यादि भगवतीसूत्रे ६-५ ।
દ્વિીપ સમુદ્ર આવી જતા હોવાથી તેને પરિક્ષેપ અસંખ્ય યજન છે. કારણકે અસંખ્ય યોજન પ્રમાણ ક્ષેત્રને પરિક્ષેપ પણ અસંખ્ય યોજનાને હોય છે. ૧૭૪-૧૭૫.
અંતર પરિધિ અને બાહ્ય પરિધિનું વિશેષ પ્રમાણ કહ્યું નથી. કારણકે બને અસંખ્ય યજન હોવાથી અસંખ્યય તરીકે સમાન છે. ૧૭૬.
સિદ્ધાન્તના પારગામી પુરુષે આ સમસ્કાયની વિશાળતાનું વર્ણન આ પ્રમાણે કરે છે, કે કે મહર્તિક દેવ જબૂદ્વીપને ૩ ચપટીમાં જે ગતિથી ૨૧ વાર પ્રદક્ષિણ આપી શકે, તે જ ગતિથી કેક જગ્યાના મસ્કાયને છ મહિને ઓળંગી શકે. જ્યારે . કેઈક ઠેકાણેના તમસ્કાયને ન પણ ઓળંગી શકે. તેમાં તમસ્કાયના સંખ્યાતા ચેાજનના विस्तारने सोजी श, पधारे नाहि. १७७-१८० ,
આવા મેટા તમસ્કાયની અંદર વિલાસ કરતા દેવ-અસુર અને નાગકુમાર દે. વડે વિકૃવિત વિજળી સહિતના મેઘ પ્રગટ થાય છે. વર્ષો છે, ગાજે છે અને વિજળી यम छ. १८१.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org