________________
પુષ્કરાઈ માં રહેલ અભુત કુંડનું વર્ણન
૧૦૫ एवमभ्यंतरं पुष्कराई निर्दिश्यते द्विधा । पूर्वार्द्ध पश्चिमार्द्ध च, प्रत्येकं मेरुणाऽश्चितम् ॥ ५१ ॥ पूर्वापरार्द्धयोरत्र, कालोदवेदीकान्ततः।। પુરતઃ પુનર ૨, માનપોર તાત છે ૨ | सहस्रान्नवनवति, प्रत्येक लक्षकत्रयम् । योजनानामतीत्यास्ति, कुण्ड मेकैकमद्भुतम् ॥ ५३ ।। अधस्ते विस्तृते स्तोकमुपर्युपर्यनुक्रमात् । विस्तीर्ण विस्तीर्णतरे, जायमाने शराववत् ॥ ५४ ॥ भुवस्तले द्वे सहस्र, विस्तीर्णे योजनान्यथ । વિદ્ધ શ સુદ્ધાવીવનિર્વવાહ | પપ છે द्वयोरप्यर्द्धयोरत्रैकैकमन्दरनिश्रया । षट् षट् वर्षधराः सप्त, सप्त क्षेत्राणि पूर्ववत् ॥ ५६ ॥ धातकीखण्डस्थवर्षधरद्विगुणविस्तृताः ।
માત્ર વધા, હવન તુ તઃ સમઃ || ૧૭ || આ રીતે અત્યંતર પુષ્કરાર્ધક્ષેત્ર, પૂર્વાર્ધ અને પશ્ચિમા–એમ બે પ્રકારે છે. તે તે બને એક-એક મેરૂ પર્વતથી યુક્ત છે. ૫૧.
અહીં આ પુષ્કરાર્ધ-દ્વીપમાં પૂર્વાર્ધ અને પશ્ચિમાર્ધમાં કાલોદધિ સમુદ્રની વેદિકાથી આગળ અને માનુષેત્તર પર્વતથી પાછળ ત્રણલાખ, નવાણું હજાર ( ૩,૯,૦૦૦) જન ગયા બાદ એક–એક અદ્દભુત કુંડ છે. પ૨-૫૩.
આ બનને કુંડે નીચેથી અલ્પવિસ્તૃત અને ક્રમશઃ ઉપર કેડીયાની જેમ વધુ– વધુ વિસ્તૃત થાય છે. ૫૪.
તે કુંડે નીચે ભોંયતળિયે ૨૦૦૦ જન વિસ્તૃત અને દશ જન ઉંડા છે તથા શુદ્ધનિર્મલ જલના તરંગેની માળાથી મનોરમ છે. ૫૫.
પુષ્કરાઈ ક્ષેત્રના બને અભાગોમાં એક-એક મેરૂપર્વતને આશ્રયીને ૬-૬ વર્ષધરપર્વત અને ૭–૭ ક્ષેત્ર પૂર્વવત્ છે. ૫૬.
આ વર્ષધર પર્વતે વિસ્તારમાં ધાતકીખંડના વર્ષધર પર્વતોથી ડબલ–ડબલ જાણવા અને ઉંચાઈમાં સમાન જાણવા. ૫૭. ક્ષે-ઉ. ૧૪
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
