________________
૪૩૦
ક્ષેત્રલોક-સગ ર૭ अस्य यानविमानं च, भवेत्कामगमाभिधम् । તેવા મનમામિડ્યો, નિયુક્તિ | ૨૮૨ છે. वैमानिकाः किल्विषिकास्त्रिधा भवन्ति तद्यथा ।
त्रयोदशाब्धिव्यम्भोधित्रिपल्योपमजीविनः ॥ २८३ ॥ तत्रच वसन्ति लान्तकस्याधस्त्रयोदशाब्धिजीविनः ।
વધા મનમારણ્ય, કaોધિનીજીવનઃ પુનઃ | ૨૮૪ | त्रिपल्यस्थितयस्ते च, सौधर्मेशानयोरधः ।
स्थानमेवं किल्विषिकसुराणां त्रिविधं स्मृतम् ॥ २८५ ॥ नन्वत्राधःशब्देन किमभिधीयते ? अधस्तनप्रस्तट, तस्मादप्यधोदेशो वा! अन्यच्च द्वात्रिंशल्लक्षविमानमध्ये साधारणदेवीनामिवैतेषां कतिचिद्विमानानि सन्ति ? विमानकदेशे वा विमानाद्वहिर्वा तिष्ठन्ति ते ? इति,
વ્યતે–ત્રાધશસ્તસ્થાનવાવ , વડત્રાધાદઃ પ્રથમ સ્તરા न घटते तृतीयषष्ठकल्पसत्ककिल्विषिकामराणां, तत्प्रथमप्रस्तटयोस्त्रिसागरोपमत्रयोदशसागरोपमस्थित्योरसंभवात् , तथा तद्विमानानां संख्या शास्त्रे नोपलभ्यते, तथा
લાંતક ઈન્દ્રનું યાન વિમાન કામગમ નામનું છે અને તેની વિમુર્વણ કરનાર અધિકારી દેવ પણ કામગમ નામને છે. ૨૮૨.
કિબિષિક દેવેનું વર્ણન: વૈમાનિક દેવતાઓમાં ત્રણ પ્રકારના કિબિષિક દેવ હોય છે. ૧૩ સાગરોપમના આયુષ્યવાળા, ૩ સાગરોપમના આયુષ્યવાળા, અને ૩ પલ્યોપમના આયુષ્યવાળા હોય છે. ૨૮૩.
તેમાં ૧૩ સાગરોપમના આયુષ્યવાળા કિબિષિક દેવ લાંતક દેવલેક નીચે રહે છે. ત્રણ સાગરોપમના આયુષ્યવાળા સનસ્કુમાર દેવકની નીચે રહે છે. અને ત્રણ પલ્યોપમના આયુષ્યવાળા સૌધર્મેશાન દેવલોકની નીચે રહે છે. એ પ્રમાણે કિટિબષિક દેવનાં ત્રણ સ્થાન છે. ૨૮૪–૨૮૫.
પ્રશ્નઃ અહીં “અધઃ” શબ્દથી શું કહેવા માંગે છે. નીચેનું છેલ્લું પ્રતર કે પ્રતરની નીચેનો દેશ? વળી બત્રીસ લાખ વિમાનમાં સાધારણ દેવીઓનાં વિમાનની જેમ આમના અલગ વિમાન છે? કે વિમાનના એક પ્રદેશમાં રહે છે? કે વિમાની. બહાર રહે છે ?
જવાબ : અહીં અધ: શબ્દથી સ્થાન સમજવું. કારણકે અધઃ શબ્દ પ્રથમ પ્રતરના અર્થમાં પણ ઘટતું નથી. ત્રીજા અને છઠા દેવલોકના કિબિષિક દેવને પ્રથમ
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
