________________
શાશ્વત પ્રતિમાઓનું માપ
૧૪૭
कोटीशतानीह पञ्चदशोपरि च कोटयः । द्विचत्वारिंशदेवाष्टपञ्चाशल्लक्षसंयुताः ॥ ३०४ ॥ सहस्राणि च षट्त्रिंशत्साशीतीनि जगत्त्रये । नौमि नित्यजिनार्चानां, करवै सफलं जनुः ॥ ३०५ ॥ उत्सेधाङ्गुलनिष्पन्नसप्तहस्तमिताः खलु । शाश्वत्यः प्रतिमा जैन्य, ऊधिोलोकयोर्मताः ॥ ३०६ ॥ તિરો તુ નવજાત: gafમધનુકશા
मिता निरूपितास्तत्वपरिच्छेदपयोधिभिः ॥ ३०७ ॥ तथाहुः-" उस्सेहमंगुलेणं अहउड्ढमसेससत्तरयणीओ ।
તિરિસ્સોઈ ઘાઘરા સાસચારિમાં વિવામિ છે રૂ૦૮ છે” राजप्रश्नीयोपाङ्गवृत्तौ सूर्याभविमाने तु-'जिणुस्सेहपमाणमेत्ताओ संपलियकनिसनाओ' अस्य व्याख्याने जिनोत्सेधप्रमाणमात्राः, जिनोत्सेध उत्कर्षतः पञ्च धनुःशतानि,
ત્રણે લોકમાં આઠ ક્રોડ, સત્તાવન લાખ, બસે પ્યાસી (૮,૫૭,૮૦,૨૮૨) જિનચિત્યો આવેલા છે. અને પંદર બેતાલીસકોડ, અઠ્ઠાવન લાખ, છત્રીસ હજાર, એંશી (૧૫,૪૨,૫૮,૩૬,૦૮૦) જિનપ્રતિમાઓને હું હંમેશા જન્મ સફળ કરવા નમસ્કાર કરૂં છું. ૩૦૩-૩૦૫.
ઉર્વિલેકમાં અને અધોલોકમાં રહેલી ભગવાન શ્રી જિનેશ્વરદેવની શાશ્વત પ્રતિ માઓ ઉત્સધ આંગુલથી સાતહાથે પ્રમાણ છે. જ્યારે તિøલેકની બધી શાશ્વતી પ્રતિમાઓ પાંચ (૫૦૦) ધનુષ્યના પ્રમાણવાળી છે–એમ તત્વજ્ઞાનના સમુદ્રમા પૂર્વ પુરૂએ કહ્યું છે. ૩૦૬–૩૦૭
તેથી જ કહ્યું છે કે અધોલોકમાં અને ઉદ્ઘલેકમાં સર્વે શાશ્વત પ્રતિમાઓ ઉલ્લેધઅંગુલથી સાત હાથ પ્રમાણ છે. અને તિર્થોલોકમાં પાંચસો ધનુષ્યના માપવાળી શાશ્વત–પ્રતિમાઓને હું વંદન કરૂ છું. ૩૦૮
- રાજપ્રક્રિય ઉપાંગની ટીકામાં સૂર્યાભવિમાનના સંબંધમાં કહ્યું છે કે–જિનેશ્વર દેવની ઉત્સધપ્રમાણવાળી અને પદ્માસને બેઠેલી (શાશ્વત પ્રતિમાઓ) છે” અને આની વ્યાખ્યા કરતાં જણાવે છે કે જિનેશ્વર ઉત્સવ પ્રમાણ માત્ર છે, જિનેશ્વરદેવોને ઉત્કૃષ્ટથી
૧ વિચારસરૂતિકા ગ્રંથમાં ૮,૫૬,૯૭, ૫૩૪ ઐ અને ૧૪૦૫ર ૫પર ૫૫૪૦ પ્રતિમા કહી છે. સત્ય કેવળી જાણે.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
