________________
૨૩૮
ક્ષેત્રલેાક–સ ૨૫
तेषु पल्यस्य तुर्याशो, देवीनां स्थितिरपिका | उत्कृष्टा तु भवेत्तासां स एव खलु साधिकः ॥ १८० ॥ स्थितिस्ताराविमानेषु देवानां स्याल्लघीयसी । पल्योपमस्याष्टमोऽशस्तु र्योऽशस्तु गरीयसी ॥ १८१ ॥ स्थितिर्देवीनां तु तेषु लघ्वी दृष्टा जिनेश्वरैः पल्यस्यैवाष्टमो भागो, गुर्वी स एव साधिकः ।। १८२ ॥ एषु सूर्याश्वेन्दवश्च सर्वस्तोका मिथः समाः तेभ्यो भानि ग्रहास्तेभ्यस्ताराः सङ्ख्यगुणाः क्रमात् ॥ १८३ ॥ एते चन्द्रादयः प्रायः, प्राणीनां प्रसवक्षणे । તત્તાપમે વા, વર્ષમતાનુમ્ ॥ ૨૮૪ ॥ अनुकूलाः सुखं कुर्युस्तत्तद्राशिमुपागताः ।
प्रतिकूलाः पुनः पीडां प्रथयन्ति प्रथीयसीम् ॥ १८५ ॥ ननु दुःखसुखानि स्युः, कर्मायतानि देहिनाम् । મેમિત્રદ્રાવૈ સુતેત ? ॥ ૮૬ ॥
સતઃ
નક્ષત્રના વિમાનાની દેવીએની જધસ્થિતિ એક ચતુર્થા‘શ (?) પલ્યોપમની અને ઉત્કૃષ્ટસ્થિતિ સાધિક એક ચતુર્થાંશ (?) પલ્યોપમની હાય છે. ૧૮૦.
તારાના વિમાનાના દેવાની જઘન્યસ્થિતિ પત્યેાપમના આઠમેા ભાગ (2) અને ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિ એક ચતુર્થાં‘શ (?) પક્ષ્ચાપમ તથા દેવીની જઘન્યસ્થિતિ એક અષ્ટમાંશ () અને ઉત્કૃષ્ટસ્થિતિ સાધિક એક અષ્ટમાંશ પલ્યોપમ જિનેશ્વરાએ જોએલી છે. ૧૮૧–૧૮૨. પ'ચજાતિય જ્યાતિષ્ણેામાં સૂર્ય-ચન્દ્રો સૌથી થાડા (સખ્યામાં સૌથી અલ્પ) છે. અને પરસ્પર સમાન સ`ખ્યાવાળા છે. તેનાથી ( સ`ખ્યામાં) સ`ખ્યાત ગુણી નક્ષત્રે છે, તેનાથી સખ્યાતગુણા ગ્રહેા છે, અને તેનાથી સંખ્યાતગુણા તારાએ હાય છે. ૧૮૩, ચંદ્ર વગેરે આ જ્યાતિષીએ પ્રાણીના જન્મ સમયે તે-તે કાના પ્રાર'ભમાં અથવા તે। વમાસાદિની શરૂઆતમાં જે અનુકૂળ હાય, તે તે-તે રાશીમાં ગયેલા પ્રાણિઓને પ્રાયઃ સુખ આપે છે. અને પ્રતિકૂળ હાય, તા અત્યંત પીડાને વિસ્તારે છે.
૧૮૪–૧૮૫.
Jain Education International
( અહિં પ્રસ`ગને પામીને એક વિચારણીય પ્રશ્નોત્તર પ્રખ'ધ ગ્રંથકાર કરી રહ્યા છે. પ્રાણીને પ્રાપ્ત થતાં સુખા કે દુઃખા કર્માધીન છે, તેવી સજ્જડ માન્યતા જૈન શાસન ફરમાવે છે. તેા પછી અહિં સુખ-દુઃખાદિના નિમિત્તરૂપે જ્યાતિષીઓને કેમ ગણાવવામાં
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
