________________
આગળનાં દ્વીપ સમદ્રો
૧૬૭
सुजातपरमद्रव्यसम्मिश्रमदिरारसात् । अतिस्वादकयोगात् , ख्यातोऽयं तादृशाभिधः ॥ ९० ॥ वारुणिवारुणकान्तस्वामिकयोगतोऽथवा । स्याद्वारुणवरोदाख्यो, वरुणोदोऽप्ययं भवेत् ॥ ९१ ॥ एका योजनकोट्यष्टाविंशत्या लक्षकैः सह । चक्रवालतयैतस्य, विस्तागे निश्चितो बुधैः ॥ ९२ ॥ अथ क्षीरवरो द्वीपः, परतोऽस्मात्पयोनिधेः । क्षीरोपमं जलं वाप्यादिषु यस्येत्यसौ तथा ॥ ९३ ॥ पुण्डरीकपुष्पदन्तौ, यद्वा क्षीरोज्ज्वलौ सुरौ । अत्रेति तत्स्वामिकत्वात् , ख्यातः क्षीरवराभिधः ॥ ९४ ॥ विष्कम्भोऽस्य योजनानां, द्वे कोटयौ चक्रवालतः । षट्पञ्चाशल्लक्षयुक्ते, परिधिश्चिन्त्यतां स्वयम् ॥ ९५ ॥ ततः क्षीरवरद्वीपात्परं क्षीरोदवारिधिः । कर्पूरपूरडिण्डीरपिण्डडम्बरपाण्डुरः ॥ ९६ ॥ त्रिभागावर्तितचतुर्भागसच्छर्करान्वितम् ।
વાતાવં , મનીષ વપુષ્કતા” | ૧૭ . સુંદર રીતે તૈયાર કરેલ અને શ્રેષ્ઠ દ્રવ્યથી ચુત, એવી મદિરાના રસ જેવા, અતિસ્વાદુ પાણીના સંબંધથી આ સમુદ્ર તેવા (વારૂણીવાદ) નામે પ્રખ્યાત છે. ૯૦.
અથવા વારૂણી અને વારૂણકાંત નામના અધિષ્ઠાયક દેવના સંબંધથી, આ વારૂણ વરોદ તથા વરૂણદ નામથી પણ પ્રસિદ્ધ છે. ૯૧.
આ સમુદ્રને ગોળાકારે વિસ્તાર બુધ પુરૂએ એકક્રોડ, અઠ્ઠાવીસ લાખ (૧,૨૮,૦૦૦૦૦) જનને કહેલો છે. ૯૧
આ સમુદ્રથી આગળ ફોરવર નામનો તપ છે, તેની વાવડી આદિમાં દૂધ જેવું જળ હોવાથી તે ક્ષીરવર કહેવાય છે. ૩
અથવા તે દૂધ જેવા ઉજજવળ પુંડરીક અને પુષ્પદંત નામના દેવતાએ એમના સ્વામી હોવાથી ક્ષીરવર નામથી પ્રખ્યાત છે. ૯૪.
આની પહોળાઈ ગોળાકારે બે ક્રોડ, છપ્પનલાખ (૨,૫૬,૦૦,૦૦૦) યેજન છે. આની પરિધિ સ્વયં વિચારી લેવી. ૯૫.
ક્ષીરવરદ્વીપથી આગળ ક્ષીરદ સમુદ્ર છે, જે કપૂરના સમુહ જેવા ફણના પિંડ જેવો ઉજજવળ છે. આ સમુદ્રનું પાણી કેવું છે, તે જણાવતા કહે છે, કે-અતિઉકાળવાથી
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
