________________
૧૬૬
ક્ષેત્ર
-સર્ગ ૨૪
सदा सपरिवाराभ्यां, भासुराभ्यां महौजसा । श्रीधरश्रीप्रभाभिख्यदैवताभ्यामहर्निशम् ॥ ८३ ॥ इन्द्वर्काभ्यां पुष्करवद्विभात्यस्योदकं यतः । पुष्करोदस्तत एप, भुवि ख्यातः पयोनिधिः ॥ ८४ ॥ अस्य योजनलक्षाणि, द्वात्रिंशचक्रवालतः । विस्तारः परिधिस्त्वस्य, भाव्यो व्यासानुसारतः ॥ ८५ ॥ परतः पुष्कराम्भोधे:पोऽस्ति वारुणीवरः । सद्वारुणीव वाप्यादौ, जलमस्येत्यसो तथा ॥ ८६ ॥ देवौ द्वावत्र वरुणवरुणप्रभसंज्ञितौ । तत्स्वामिकत्वाद्वरुणवरोऽप्येष निगद्यते ॥ ८७ ॥ चतुःषष्ठिर्योजनानां, लक्षाणि चैष विस्तृतः । चक्रवालतया ज्ञेयः, परिधिस्त्वस्य पूर्ववत् ॥ ८८ ॥ वारुणीवरोदनामा, द्वीपादस्मात्परोऽम्बुधिः ।
मदकारिवरास्वादोदकप्राग्भारभासुरः॥ ८९ ॥ પરિવાર યુક્ત મહાતેજથી દેદીપ્યમાન એવા શ્રીધર અને શ્રીપ્રભ નામના બે દેવતાવડે આ સમુદ્ર હમેશા શોભે છે. ૮૩.
સૂર્ય અને ચંદ્ર વડે આનું પાણી જાણે કમલ યુક્ત હોય, તેમ શોભે છે તેથી આ સમુદ્ર, પૃથ્વી ઉપર પુષ્કરોદ નામથી પ્રખ્યાત છે. ૮૪.
આ સમુદ્રને વિસ્તાર ગોળાકારે બત્રીશલાખ જન (૩૨,૦૦,૦૦૦) છે, અને એની પરિધિ વ્યાસ અનુસાર સમજી લેવી. ૮૫.
આ પુષ્કરેદ સમુદ્રની પછી, વારૂણીવર નામનો દ્વીપ છે. આ દ્વીપની વાપી આદિમાં પાણી, વારૂણી (મદિરા)ના સ્વાદ જેવું છે, તથા વરૂણ અને વરૂણપ્રભ નામના બે દેવો આ દ્વીપના સ્વામી છે, તેથી આ દ્વીપ વરૂણવર પણ કહેવાય છે. આ દ્વીપનો વિસ્તાર ગોળાકારે ચેસઠલાખ (૬૪,૦૦,૦૦૦) જન છે અને તેની પરિધિ, તે પૂર્વવત્ (એટલે કે વ્યાસના આધારે) વિચારી લેવી. ૮૬-૮૮.
આ દ્વીપથી આગળ વારૂણીવરોદ નામને સમુદ્ર છે. જે માદક અને સ્વાદીષ્ટ પાણીને સમૂહથી શોભે છે. ૮૯.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
