________________
૮૪
ક્ષેત્રલોક-સર્ગ પર तथाहि-शिरोऽग्राच्चतुरशीतेः, सहस्राणामतिक्रमे ।
व्यासे जिज्ञासित एतान्, सहस्त्रान् दशभिर्भजेत् ॥ २१२ ॥ लब्धान्येवं च चतुरशीतिः शतानि तान्यथ । सहस्राढयानि पूर्वोक्तो, विष्कम्भोऽस्य भुवस्तले ॥ २१३ ॥ मूलाद्यदोवंगमने, विष्कम्मो ज्ञातुमिष्यते । तदा यावद्यातमूर्व, तत्संख्यां दशभिर्भजेत् ॥ २१४ ॥ लब्धे च मूलविष्कम्भाच्छोधिते यत्तु तिष्ठति । तत्र तावत्प्रमाणोऽस्य, विष्कम्भो लभ्यते गिरेः ॥ २१५ ॥ यथोर्ध्व चतुरशीतो. सहस्रषु भुवस्तलात् । गतेषु चतुरशीतिं सहस्रान् दशभिभेजेत् ॥ २१६ ।। लब्धानि चतुरशीतिः, शतानि तानि शोधयेत् । भूतलव्यासतः शेषा, साहस्री मूनि विस्तृतिः॥ २१७॥ आम्नायोऽयं कर्णगत्या, मेरुनिम्नोन्नतत्वयोः । ज्ञेयोऽविवक्षणात्प्राग्वन्मेखलायुग्मजातयोः ॥ २१८ ॥
તે આ રીતે–જેમકે શિખરના અગ્રભાગથી ચોર્યાસીહજાર (૮૪૦૦૦) જન નીચે આવ્યા બાદ તે સ્થાનનો વિસ્તાર જાણવાની ઈચ્છા થવાથી તે ચોર્યાસીહજાર (૮૪૦૦૦) યોજનને દશથી ભાગવાથી ચોર્યાસી (૮૪૦૦ ) યોજન આવ્યા. અને તેમાં એકહજાર યોજન ઉમેરવાથી પૃથ્વીતલ ઉપરનો વિસ્તાર પૂર્વે કહ્યા મુજબ જ નવહજાર ચાર (૯૪૦૦) યોજન થાય છે. ૨૧૨-૧૩.
હવે નીચેના ભૂમિકલથી ઉપર જતાં વિષ્ઠભ જાણવાની ઈચ્છા થાય, તો યેજનાદિની જે સંખ્યા હોય, તેને દશથી ભાગવાથી જે આવે, તે મૂલવિઝંભ (૯૪૦૦ યોજન) માંથી બાદ કરતાં જે બાકી રહે તેટલે વિષ્કભ તે સ્થાને જાણ. ૨૧૪-૨૧૫.
દષ્ટાંતઃ-જેવી રીતે પૃથ્વીતલથી ઉપર ચર્યાસીહજાર (૮૪૦૦૦) યોજના ગયા બાદ, તેને દશ વડે ભાગવાથી ચોર્યાસી (૮૪૦૦) જન આવ્યા અને તેને ભૂતલને વ્યાસ જે નવહજાર ચારસે (૯૪૦૦) જન છે. તેમાંથી બાદ કરતાં એકહજાર
જનને વિસ્તાર શિખર ઉપર આવે છે. ૨૧૬-૨૧૭. - પહેલાની જેમ-મેરૂ પર્વતની અને મેખલાઓથી થયેલ મેરૂ પર્વતની ઉચાઈનિચાઈની અવિવક્ષા કરીને કર્ણગતિ વડે આ આમ્રાય જાણે. ૨૧૮.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
