Book Title: Puchhata Nar Pandita
Author(s): Kavin Shah
Publisher: Kusum K Shah Bilimora
Catalog link: https://jainqq.org/explore/004579/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Puchhata Nar Pandita DaoN. kavina zAha Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUchatA nara paMDitA 2010_03 Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2010_03 Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Puchhata Nar Pandita pUchatA nara paMDitA TT + nissaMkianikkaMkhia, nivitigicchA amUDha diTTia / uvavuha thirI karaNe vacchala pabhAvaNe aTTa / / artha : vItarAganA vacanamAM zaMkA na karavI. te (ni:zaMkita) jina mata vinA bIjA matanI IcchA na karavI te (niHkAMkSita) sAdhu-sAdhvInAM melAM vastra dekhI durgachA na karavI te athavA dharmanA phaLamAM saMdeha na lAvavo te (nirvitigicchA) vaLI mithyAtvIonA ThAThamATha dekhI satyamArgamAMthI DAmADoLa na thavuM. te (amUDhadaSTi) samAnadharmInA guNanI prazaMsA karavI te (upabahaNA) dharmathI paDatA jIvone sthira karavA te sthirIkaraNa), sAdharmika bhAIonuM aneka prakAre hita ciMtavavuM, (vAtsalya), bIjA loko paNa jena dharmanI anumodanA kare e ATha bheda darzanAcAranA jANavA. saMpAdaka : DaoN. kavina zAha 2010_03 Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Puchhata Nar Pandita pUchatA nara paMDitA A Collection of different questions & answers of Jainism. jenadharmane lagatA vividha praznottarono saMcaya saMvata 2058, akSaya tRtIyA tA. 15-4-2002 prathama AvRtti nakala - 500 kiMmata : rU. 125/ prAptisthAna | prakAzaka : kusuma ke. zAha 3/1, mANekazA, aSTamaMgala epArTamenTa, bIlI cAra rastA, bIlImorA - 396 321. TAIpa seTIMga - DijhAIna : yAtrA grAphIksa phona : 5506149 mudraka : helI vijhana 40/570, citrakuTa epArTamenTa, solAroDa, amadAvAda - 380063. phona : 7411998 2010_03 Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahA tapariva ranA pU. pAda AcArya bhagavaMta zrImad 1008 vijaya kumudacaMdra surIzvarajI ma.sA. 5.pU. mahAtapasvI AcArya kumudacandra sUrIzvarajI janma sthaLa tavaDI (navasArI) saMvata 1954 poSa vada - 1 dIkSA saMvata 1997 mAgazara suda 2-surata gaNIpada saMvata 2014 mAgazara suda 10-punA AcArya pada saMvata 2029 mAgazara suda 2-surata svargArohaNa saMvata 2048 mahA suda 11-pAlanapura 2010_03 Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -keda 2 1 to 'Fee | 5.pU. zAsanaprabhAvaka AcAryazrI prabodhacandrasUrIzvarajI ma.sA. janma saMvata 1990 phAgaNa vada 1, navasArI dIkSA saMvata 2011 mAgazara suda 6, surata gaNIpada saMvata 2030 kArataka vada 6, amadAvAda AcArya pada saMvata 2042 vaizAkha suda 10, surata 2010_03 Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhanya gurUdeva dhanya tapasvI dhanya aNagAra anekAneka tIrthoddhAraka pUjyapAda AcAryadeva zrImad vijayanemisUrIzvarajI mahArAja sAhebanA paTTadhara zAMtamUrti samayajJa pUjyapAda AcAryadeva zrImad vijayavijJAnasUrIzvarajI mahArAja sAhebanA paTTadhara prAkRtivizArada siddhAMtamahodadhi pUjyapAda AcAryadeva zrImad vijayakastUrasUrIzvarajI mahArAja sAhebanA paTTadhara taponidhi tapasvIratna pUjyapAda AcAryadeva zrImad vijaya kumudacaMdra sUrIzvarajI mahArAja sAhebanI tapazcaryAnI noMdha. tapodhirAja'nI tAjane zobhAvI janArA zrI kumudacaMdra sUrIzvarajI mahArAja tapasvInA birUdane zobhAvavuM e paNa khANI-pINInA ane mojamajAnA A yugamAM jarAya saheluM nathI. to pachI tapasvI-tapodhirAjanA birUdane zobhAvavAnI vAta to sahelI hoya ja kyAMthI? paNa A yugamAM ApaNe evA eka tapasvInA darzana karavA baDabhAgI banyA ke, tapodhirAjanA tAjane paNa zobhAvI gayA, tapodhirAjanA tAjane zobhAvI janArAe mahAtapasvInuM puNya nAma hatuM, zrI kumudacaMdrasUrIzvarajI mahArAjA. tapa emanA jIvanamAM vaNAyelo hato, ema kahevuM vyAjabI nahi gaNAya paNa tapa ja emanuM jIvana hatuM, ema kahevAthI e mahApurUSanI thoDIka paNa sAcI oLakhANa ApyAno saMtoSa anubhavI zakAya. emanI tapazcaryAnuM thoDuM ghaNuM tAraNa nIce prastuta che, jemAM pUjyazrInA jIvanI amuka vizeSatAo paNa sAthe sAthe saMkalita che. * navakAra mahAmaMtranA saLaMga 68 upavAsa (bAMdhI 20 mALA sAthe) navakAra mahAmaMtranA pada mujaba 68 upavAsa ("). AyaMbilanA pAraNAvALA 17 siddhitapa (') 2010_03 Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * cAlu traNa siddhi tapa (kula 20 siddhitapa) ('') vardhamAna tapanI 100 oLI upara 73 oLI (') navapadajInI sAtadravyathI 131 oLI (') saLaMga pa50 AyaMbila be vAra (''). jIvanamAM lagabhaga 10hajArathI vadhu AyaMbila AyaMbilamAM 7 thI vadhu dravyono tyAga * 80 varSa sudhI paryuSaNa parvamAM prativarSa 1-2-3 upavAsa 80 varSa sudhI divALInA chaThTha * 80 varSa sudhI traNeya comAsInA chaThTha 80 varSa sudhI jJAnapaMcamInI ArAdhanA 80 varSa sudhI poSadazamInI ArAdhanA saLaMga cattArI-aThTha-dasa-doyanI ArAdhanA - zreNitapa (112 divasano dIrgha tapa) ja be vAra varSItapa - dazavaikAlikanA jogathI AraMbhI bhagavatI sUtra sudhInA 45 AgamonA yoga AyaMbilathI karyA. - dIkSAthI AraMbhI kALadharma pAmyA tyAM sudhI zuddha pAlInI kAmaLI ja vAparI. siddhAcalagirinI 1800 upara yAtrA (upavAsa, AyaMbila, ekAsaNA sAthe) siddhAcalagirinA 14 vakhata covihAra chaThTha karI 7-7 jAtrA karI. junAgaDha-giranAranI 33 divasamAM 111 yAtrA, temAM covihAra aThThama karI 11 yAtrA. surata-zAhapora ciMtAmaNIthI katAragAma RSabhadeva dAdAnI 108 yAtrA 2 taLAjA sAcA sumatinAtha dAdAnI 15 divasamAM 108 yAtrA 2010_03 Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kadambagiri-AdinAtha dAdAnI 109 yAtrA kadambagiri-kadamba gaNadharanI 109 yAtrA 80 varSa sudhI savAra-sAMjanuM caityavaMdana ane eka TaMke devavaMdana. * namaskAra mahAmaMtranI 80 varSa sudhI niyamita bAMdhI 20 mALA. vardhamAna vidyAno karoDono jApa - sUrimaMtrano lAkhono jApa. - dIkSA jIvananA para varSa sudhI kAyama bIjI porasInuM ja pANI vAparatAM. cAritrajIvananAM para varSamAM lagabhaga mauna pALatA. 80 varSa sudhI (gRhastha avasthAmAM paNa) vAparatAM vAparatAM kyAreya bolatA nahIM, mona ja pALatA. * para varSa sudhInA dIkSAparyAyamAM jyAM sudhI potAnA hAthe kApa kADhyo tyAM sudhI phakta eka ja ghaDAthI vadhu pANI vAparatA nahIM. mahinAmAM 3 thI 4 vakhata ja kApa kADhatAM. * kApamAM nAma vagaranA sAbuno ja upayoga karatAM. - saMyamajIvana aMgIkAra karyA pachI bolapena ke phAunTanapenano upayoga ekapaNa vakhata karyo nathI. lakhavAnuM kAma paDyuM tyAre mAtra pensIlano upayoga karyo. keTalAka varSo sudhI eTale ke AcArya nahi thayA tyAM sudhI Akho saMthAro divase karyo nathI. 80 varSa sudhI suda ane vada 14no upavAsa. zrI vIzasthAnaka tapanA 420 upavAsa satata ekAMtare karyA. zrI 96 jinanI upavAsanI ArAdhanA ekAMtara karI. zrI dharmacakra tapanA 83 upavAsa ekAMtara karyA. zrI sahastra kuTanA 1024 upavAsanI ArAdhanA upavAsathI ekAMtare cAlu hatI, temAM chelle covihAro chaThTha karI kALadharma pAmyA. 2010_03 Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAlitANA-sAhityamaMdira tathA zatruMjaya vihArathI taLeTInI 8 vakhata 108 yAtrA. khaMbhAta-lADavADA upAzraye vardhamAna tapanI 100mI oLImAM chelle 15 upavAsa (maunapaNe karyA. vardhamAna tapanI 84, 85, 86, 87mI saLaMga cAra oLI u52 siddhatapa (pAraNe AyaMbilavALo) ane tenA upara 45 upavAsa. vardhamAnanI 64, 65, 66, 67, 68 oLI u52 mAsakSamaNa ane roja siddhagirinI taLeTInI traNa TAIma yAtrA. ATalo utkRSTa tapa karavA chatAM krodhano abhAva temaja samatAbhAva. jyAre jyAre va2sAda varasato hoya tyAre AyaMbila ekAsaNuM na karatAM covihAro upavAsa ja karI letAM. bharUca-vejalapuramAM pU. tAraka gurUdevazrInI nizrAmAM 100 upa224mI oLI ane tenA u5268 upavAsa saLaMga karyA tyAre 45mAM upavAsamAM maunapaNe loca karAvyo tathA 58mA upavAsa sakala zrI saMgha sAthe vejalapurathI bharUca munisuvratasvAmInA jinamaMdira pUjanamAM gayA ane sAMje pAchA padhAryA. (DoLI ke khurazIno upayoga karyA vinA) boTAdanA comAsAmAM nyumonIyA thatAM pAraNuM nahiM karatAM 27 divasa sudhI maganA pANIthI AyaMbila karI oLI pUrNa karI paNa pAraNuM na ja karyuM. ubhayaTaka pratikramaNa varSo sudhI ubhA ubhA ja karatA. tapasvIo paNa tapa nirvighne pUrNa thAya e hetuthI pU. tapasI mahArAjanA AzIrvAda ane vAsakSepa levA AvatA hatA. pAlitANAmAM DaoN. bakarANI tathA DaoN. bhAIlAlabhAIe pU. gurUdevazrInI tabiyata nabaLI hatI te vakhate sIrIyasa kesa tarIke jANa karI chatAM pU. gurUdevazrIe vardhamAnatapanI oLInuM pAraNuM nahiM karatAM oLI cAlu 2010_03 Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAkhI temaja covihAro chaThTha karI dAdAnI jAtrA karI pachI pAraNuM karyuM. * pU. tapasI gurUdevanA upadezathI hajAro AtmAoe vardhamAna tapanA pAyA nAMkhyA ane navapadajInI oLIo cAlu karI. tapasvI gurUdeve potAno jJAnabhaMDAra surata-mohana-lAlajInA upAzraya zrI bhaktimunijIne suprata karyo. sAdhujIvanamAM traNa pAtrA tathA pANI vAparavAno TokasI, enAthI vadhu pAtrA kyAreya vAparyA nathI. * upadhi paNa khapa pUratI ja rAkhatA temaja sthAnamAM ke vihAramAM game tevI kakaDatI ThaMDI paDe paNa upAzrayanA ke gRhasthanA dhAbaLA vAparatA nahIM. amadAvAda pAMjarApoLathI zrI haThIsIMganI vADI dharmanAtha bhagavaMtanI 108 yAtrA. * tapasvI pU. gurUdevanA puNya prabhAvathI zrI navasArI ciMtAmaNI pArzvanAtha prabhunA upAzraye je devadravyanA rUpiyA sAdhAraNa khAtAmAM lAkhonI saMkhyAmAM vaparAyelA te phakta 2 kalAkamAM badhIya rakama bhegI thaI gaI ane devadravyanuM devuM pUrNa thayuM. tAraka gurUdevanA caraNe vijaya prabodhacaMdrasUri gurU stuti - vaMdanA tapatejathI tapatA sadA tapagacchanA bhUSaNa samA, munivara tapasvIo thayA pratyeka sekAmAM ghaNAM, e zRMkhalAmAM merUmaNakAzA thayA A kALamAM, zrI kumudacaMdra tapasvI sUrIzvara namuM huM praha-kALamAM. 2010_03 Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ arpaNa sumadhura pravacanakAra, ratnatrayInA ArAdhaka ane zrutajJAna anuvAdaka sva. gacchAdhipati AcArya zrImad hemasAgarasUrIzvarajI ma.sA. zAsanasamrA vijayanemisUrIzvarajInA samudAyanA tapasvI samrATu zrImad vijaya kumudacandrasUrIzvarajI ma.sA. vardhamAna taponidhi, abhUta smaraNazakti ane zrutajJAna pracAraka munivaryazrI akalaMkavijayajI darzana-jJAna ane cAritranA saMskAra saMvardhaka anaMta upakArI gurUvaryonA caraNa kamaLamAM sAdara graMthArpaNa. 2010_03 Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa.pU. gacchAdhipati AcArya zrIdevendrasAgarasUrIzvarajI janma saMvata 1960, visanagara dIkSA saMvata 1984, amadAvAda AcArya pada saMvata 2018, ujjaina (M.P.). svargArohaNa saMvata 2043, amadAvAda sojanya zrI uvasaggaharaM tIrtha, vejalapura (amadAvAda) sAgara saMskaraNa TrasTa, amadAvAda 2010_03 Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ As pAjI - - - - lagananI pa.pU. gacchAdhipati zrIdevendrasAgarasUrIzvarajInA paTTadhara A.zrIniraMjanasAgarasUrIzvarajI ma.sA. janma saMvata 2007, zihora dIkSA saMvata 2023, zihora paMnyAsapada saMvata 2047, UMjhA AcArya pada saMvata 2053, cAMdakheDA sojanya zrI uvasaggaharaM tIrtha, vejalapura (amadAvAda) sAgara saMskaraNa TrasTa, amadAvAda 2010_03 Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e ' Arthika sahayogadAtA sukannA sahabhAgI | - zrI zAMtinAtha bhagavAna jaina daherAsara peDhI, bIlImorA. - zrI zAMtinAtha bhagavAna jene daherAsara peDhI, amalasADa. zrI mahAvIranagara jaina zve. mU. saMgha, kAMdIvalI (vesTa), muMbaI. preraka pU. AcArya zrI niraMjanasAgarasUrijI, zrI rAMdera roDa jaina zvetAMbara mU. saMgha, rAMdera, surata. sAgara saMskaraNa TrasTa, amadAvAda. ghoghAtIrthamAM cAturmAsa ArAdhaka baheno (saM. 2057) preraka pa. pU. vinayavaMta sAdhvIjI rayaNazAstrIjI ma.sA. puSpAbena bhUpatarAya pArekha, ghoghAvALA, hAla muMbaI. - kuMdanabena navInacaMdra saMghavI, ghoghAvALA, hAla muMbaI. sva. nagInadAsa dalasukhabhAI zAha, vejalapura (paMca) haste DaoN. vinodabhAI zAha, ANaMda. * ** 2010_03 Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AbhAra darzana mArI saMzodhana ane saMpAdana pravRttimAM sahRdayI sahayoga ApanAra pU. gurUbhagavaMtonI kRpA ane mArgadarzananI hArdika anumodanA karuM chuM. zrutajJAna prakAzananA Arthika sahayogamAM preraNA mATe vizeSa anumodanA. pa. pU. AcAryazrI prabodhacaMdrasUri ma.sA., pa. pU. A. zrI pradyumnasUri ma.sA., pa. pU. A. zrI zIlacaMdrasUrijI, pa. pU. A. zrI kundakundasUrijI, pa.pU.A. zrI niraMjanasAgarasUrijI, munirAjazrI akSayacaMdrasAgarajI, munirAjazrI hitavijayajI, munizrI bhuvanacaMdrajI, munirAjazrI ajayasAgarajI ma.sA., munizrI mahAbhadrasAgarajI Adi. zrI kailAsasAgarasUri jJAnamaMdira kobAnA esosIeTa DIrekTara zrI DaoN. bAlAjI gaNorakara. dIvALIbena bhagavAnadAsa jaina jJAnabhaMDAra (lIMbaDI)nA graMthapAla zrI saMjaya dozI. * zrI kSamAsAgarajI jaina jJAna bhaMDAra, bIlImorA. zrI ciMtAmaNi pArzvanAtha peDhI - jaina jJAna bhaMDAra, navasArI. zrI caMdanasAgarajI jJAna bhaMDAra, vejalapura (paMcamahAla) 2010_03 Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMpAdakIya kavi paMDita vIravijayajIe praznaciMtAmaNi graMthanI racanA karI hatI teno prAthamika abhyAsa pIeca.DInI thIsIsa lakhatI vakhate karyo hato. tyArapachI A aMge vadhu saMzodhana karatAM vipula pramANamAM praznottara graMthonI vaividhyapUrNa sAmagrI upalabdha thaI. A graMthomAMnA praznottaro sarvasAdhAraNa vargane upayogI thAya, tattva viSayaka zaMkAnuM samAdhAna thAya, praznottaranA svAdhyAya dvArA AtmonnatikA2ka jinavANIno paricaya thAya. dharma, zraddhA vadhe. samakitanI zuddhine vRddhi thAya temaja A sarva prayojanonI sAthe AtmAno jJAnaguNa vikAsa pAmIne jJAnaramaNatA prApta ka2vAnI aNamola ghaDI maLI che teno manuSya janmamAM sadupayoga thAya evA bRhad hetuthI praznotta2 graMthonuM saMkalana karIne pustakarUpe janatAne caraNe bheTa dharyuM che. praznottara graMthonI vividhatAnI sAthe viSayonI paNa eTalI ja vividhatA nihALI zakAya che. jaina darzananA mULabhuta badhAM ja vicArone sparzatA praznono A saMkalanamAM samAveza thayo che. dareka graMthanA badhAM ja prazno koIne koI rIte jJAna ane bhaktimArganI sAthe AcAra pradhAna dharmanI prarUpaNA kare che. ahIM vividha graMthono paricaya karAvavAno hovAthI keTalAMka namUnedAra praznonI je te graMtha pramANe noMdha ApavAmAM AvI che. praznottara sAhityanI keTalIka rasaprada vigato nIce pramANe che. praznottara sAhitya : aitihAsika digdarzana vizvanA sAhitya tarapha avalokana karatAM temAM vastu ane zailInI rIte vividhatA rahelI che. jaina dharmanA sAhityamAM gadya prakAranI keTalIka kRtio praznottara svarUpe prApta thAya che. praznottarazailI e koI navI vAta nathI. prAcInakALa ane Agama racanAnA samayamAM teno ullekha maLI Ave che. 'vivAhapaNyati' jevo jaina AgamamAM praznottara zailIno prayoga thayo che. temAM mukhya praznakAra gaNadhara IndrabhUti che. gauNa praznakAra 2010_03 1 Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ agnibhUti, jayaMtI zrAvikA ane keTalAka ajaino paNa che. uttara ApanAra zramaNa bhagavAna mahAvIra che. ahiMsA saMyama ane parUpI dharma e utkRSTa maMgalakArI che. tenI sAdhanAthI AtmA muktinuM zAzvata sukha meLave che. tapanA be prakAra bAhya ane atyaMtara che baMnenA 66 ema bAra bheda che. abhyataratA AtmAnA guNonA vikAsamAM mahattvanI kAmagIrI kare che. bAhya tapa zarIra ane mananI zuddhi kare che jyAre atyaMtara AtmazuddhinuM amogha zastra che. abhyatara tapamAM vIyaTI, punA, vaiva tava paricaUI pedA dhammagI sakhtAno svAdhyAya atyaMtara tapa che tenA pAMca prakAra - vAMcanA - pATha levo, pRcchanA eTale pUchaparacha karavI. zaMkA nivAraNa, parivartanA eTale AvRtti karIyAda karavuM, anuprekSA - ciMtana karavuM. dharmakathA eTale dharma viSayaka vAto karavI. A rIte pAMca prakAranA svAdhyAya che. temAM pRcchanA prakArano svAdhyAya e jaina praznottara sAhitya che jJAna prAptimAM pRcchanAnuM paNa mahattva sarva svIkRta che. AvRtti karatAM AgamonA artha ciMtavanamAM bhUla jevuM dekhAya to temanA jJAtAone pharI pharI pUchavuM jethI arthanI saMgatI banI rahevA pAme. te dRSTie praznottara paddhati Avazyaka gaNAya che. atyaMtara tapanA kramamAM vAMcanA pachI pRcchanA Ave che eTale sau prathama vAcanA-pAThane gurU pAsethI grahaNa karyA pachI ja zaMkA-ke prazna udbhave tenA mATe pRcchanA che te dRSTie pRcchanAnuM mahattva svIkAryA vagara cAle tema nathI. praznottara sAhityano abhyAsa karatAM eka aitihAsika mAhitI prApta thAya che ke "bhagavatI sUtra" e A zailIno prAcIna graMtha che. taduparAMta anya AgamomAM paNa A zailInuM darzana thAya che. AcArAMga, rAyapaNeNI, ( 2 ) 2010_03 Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvAjIvAbhigama, devidathavapayajJA, gotamapRcchA vageremAM praznottara sAhityanI tAttvika mAhitI che. A graMthono abhyAsa jaina darzananA mULabhUta siddhAMto jIva ane jagatanI vyavasthA, AtmAnI muktino mArga, viratidharma, guNasthAnaka, mokSa, karmavAda vizenA AtmotkarSamAM upayogI vicAronuM bhAthuM che. bhagavAna mahAvIra svAmIne gautamasvAmIjIe vinayapUrvaka prazno pUchayA ane bhagavAne tenA pratyuttara ApyA te gautama pRcchAnI zailI praznottara graMthomAM che. gautama pRcchA sivAyanA anya graMthomAM prazrakAra tarIke sAdhu-sAdhvI, zrAvaka-zrAvikA ema caturvidha saMgha ane munibhagavaMto che jyAre uttaradAtA pU. AcArya mahArAja ane anya gItArtha gurUbhagavaMto che. "gautama pRcchA' graMthamAM prazna ane uttara ardhamAgadhI bhASAmAM che ane tenA saMdarbhamAM dRSTAMta ApIne praznottaramAM kathAnuyogano saMbaMdha saMdhAyo che eTale tattvanI vAta praznottaranI sAthe kathA dvArA vadhu rasika banIne zrotAone asara kare che. A zailI prabhAvotpAdaka che. praznottara zailImAM jijJAsAnuM lakSaNa che e jijJAsA mAtra zuSka jJAnanA pratipAdanane badale kathA dvArA lokabhogya banAvavAno prazasya prayatna AdaravAmAM Avyo che. praznottara graMthono abhyAsa karatAM ema jANavA maLe che ke A prakAranI kRtionuM mULa Agama che. temAM praznottaranI vividhatA hovAthI sAthe vizleSaNAtmaka zailI dvArA uttara ApavAmAM Avyo che ane koI koI sthAne dRSTAMta dvArA vicAranI spaSTatA karavAmAM AvI che. prAcIna graMthonA praznottaramAM praznakartA ziSTabhAve gurU pratye vinayavivekayukta rIte vinamrabhAve prazna pUche che ane gurU teno uttara Ape che. arvAcIna graMthamAM sIdhI rIte ja zaMkA-samAdhAna praznauttara evo prayoga thayo che. prazna pUchavA pAchaLano hetu ziSyanI jijJAsA jJAnaprApta karavAnI bhAvanA che nahi ke gurUnI parIkSA karavAnI vRtti. "vinaya mUlo dhammassa" e sUtrano paripUrNa rIte 3 ) 2010_03 Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottara graMthanI racanAmAM amala thayo che. tenA dvArA dharmanI pAyArUpa AcAradharmanuM paNa pAlana thayeluM nihALI zakAya che. zIrSakanI pasaMdagImAM prayojAyelA ratnamALA, ciMtAmaNi jevA zabdo hetupUrNa che. pratyeka prazna ratnasamAna mUlyavALo AtmAnA jJAnaguNano prakAza pragaTa karanAra che eTale maNiratna jevA zabda prayogo thayA che taduparAMta "ciMtAmaNi" zabda dvArA jJAna viSayaka ciMtA dUra karIne samya jJAna prAptimAM upakAraka nIvaDe tevA hetuthI AvA zabdono prayoga karIne jJAnano aparaMpAra mahimA darzAvyo che. jIvAjIvAbhigama sUtranI praznottara zailI pramANe prajJApanA sUtranI racanA zyAmAcAryo karI che. teo zrI dazapUrvadhara zrI umA svAtijInA ziSya ratna hatA. A graMthanA prAkRta padyonI racanA cittAkarSaka che. aMga sUtromAM bhagavatIsUtra moTuM che tevI rIte upAMgasUtramAM prajJApanA sUtra sthAna dharAve che. zrutajJAnanA graMthomAM aNamola ratna samAna A graMthamAM 36 vibhAgo che. dareka vibhAgane pada" kahevAmAM Ave che. jIvAdi sAta tattvonuM gahana jJAna A upAMgamAMthI upalabdha thAya che. dareka padanA zIrSaka uparathI viSaya vastuno nirdeza thAya che. jenA darzananA siddhAMtonuM vizada rIte vizleSaNa karIne prANI vijJAna, padArtha vijJAna, zarIra vijJAna, manovijJAna ane karmavAda jevA mahatvanA viSayonuM zAstrIya jJAnanI vigato darzAvI che. TUMkamAM ema kahI zakAya ke prajJApanA sUtra eTale jJAna-vijJAnano vizALa khajAno. A sUtranA keTalAMka praznottaro A pustakamAM noMdhavAmAM AvyA che. kavi paMDita vIravijayajIe praznottara ciMtAmaNI graMthanI racanA zlokabaddha saMskRta bhASAmAM karI che ane teno uttara paNa zlokamAM ja ApavAmAM Avyo che. gautama pRcchA graMthamAM ardhamAgadhI bhASA che te uparathI prerAIne kavie saMskRtamAM zlokabaddha praznottaranI racanA karI hoya ema anumAna karavAmAM ( 4 ) 2010_03 Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ave che. bAkI moTA bhAganA praznottara graMtho gujarAtI bhASAmAM prazna-uttara svarUpe prApta thAya che. kavi paMDita vIra vijayajInI bahumukhI kavi pratibhAnA udAharaNarUpa praznottara ciMtAmaNI graMtha che. prazno TUMkA ane sahetuka arthapUrNa che. AvA prazno Atma saMtoSanI sAthe jJAnamArganA gahana-gaMbhIra rahasyo jANavA mATe bhUmikA pUrI pADe che. praznottara sArdhazatakanI racanA kSamAkalyANa gaNie saMvata 1853mAM vaizAkha vada rane budhavAre karI che. A graMthanA aMtamAMthI nIce pramANenI vigata jANavA maLe che. ti zrI vAvanovArya zrI kRtadharmagaNi vinaya vAcaka kSamAkalyANa gaNi vinirmitaM praznottara sArdha zatakasya sUcI mAtra bhASAyAmuttarArdham / niSpannamAnanda mayairjinAdhaiH samAgri zuddhapadekhakrama hrIMkAra dIpraM zritasarvazakaM zrI siddhacakra zaraNaM mamAstu / / zrI kuMvaravijaye adhyAtma praznottaranI racanA saMvata 1882 mahA suda pane ravivAra pAlI nagaramAM karI che. tenA aMta nIceno duho jovA maLe che. "aMtaradaSTi dekhiye, pudgala cetanarUpa para pariNati hoye vegalI na paDe te bhavakUpA!" khImAvijayare khImAnA bhaMDAra, jina uttama padanA dAtAra ehavA gurune nita sevo sahu, nijarUpa pragaTa sukha lahI bahutA amakuMvara tasu praNamIpAya, graMtha kIdho bhavijana sukhadAya alpabuddhimaeN racanA karI, zuddha karo paMDita jana milI. marUdhara deza pAlI nagara majhadhAra karyo, comAsa dharI harSa apAra varSa bayAzI saMvata aDhAra mahAsuda pAMcamane ravivAra praznottara graMtha kIdho sAra, Atama arthano hitakAra. bhaNatAM gaNatAM jaya jayakAra, lakSmI lIlA pAme apAra. (pA. 307) terApaMthanA kavi jItamalajIe praznottara tattvabodhanI racanA karI che. (5) 2010_03 Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottara ratnamALA (Tabo) A graMtha mULa saMskRtamAM vimalakRta che. teno gujarAtImAM anuvAda koI ajJAta kavino maLe che. AraMbhanI paMkti nIce pramANe che. praNamI karI tIrthakara deva pRcchA anaI uttaranI zreNI e bolisa aMta - upajAI zvetAMbara taNAI guri nirmala vimala Isii nAmiI AcAryayaI ratnanI zreNI anaI uttaranI zreNI ekaMThi rahI huMta kavi samaya suMdare praznottara sAra saMgrahanI saMskRta bhASAmAM racanA karI che. emanI bIjI kRti gautama pRcchA copAI gujarAtI bhASAmAM che. temAM praznottarano ullekha maLI Ave che. A jaMbusUrinI praznottarazatavizAkA, A. hemacaMdrasUrinI padArtha prakAza kRtio prApta thAya che. kalyANa mAsikanA zaMkA ane samAdhAna vibhAgamAM jaina dharma viSayaka vividha viSayone lagatAM praznonA uttaro ApavAmAM Ave che. tenAthI A kIrti yazasUrI ma.sA.nI vidvatA ane zAstrIya jJAnano paricaya thAya che eTale praznottara prakAra pracalita che ane eka upayogI sAdhana gaNAya che. AcArya pArthacaMdrasUrie praznottara sAhityanA vikAsamAM mahattvanuM pradAna karyuM che. 1. zrI hAna RSie pUchelA 74 praznonA uttaro gujarAtI gadyamAM che. 2. niyatva niyata praznottara dIpikA-padyamAM 64 kaDAnI racanA che. 3. jina pratimA carcA - gujarAtI. 4. jIvarSie pUchelA praznottara kula 86 praznottara gujarAtI gadyamAM che. 5. sUtra sthApanA carcA - gujarAtI gadyamAM. 6. siddhAMta gata vivAda sthAna - saMskRtamAM. 7. zrI pArzvacaMdrasUrine hAna RSie pUchelA 38 praznottara gujarAtI gadyamAM che. 6 ) 2010_03 Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8. pratimA saMbaMdhI 13 praznottaranI saMtabAla sAthenI carcA. 9. jina pratimA saMbaMdhI laghu carcA - gujarAtI gadyamAM. taduparAMta praznottara prakAza - A. sAgaracaMdrasUri, dhArmika praznottarI - dharmasUri, jaina praznottaramALA - jhaveracaMda jAdavajI vagerenI kRtio praznottara svarUpanI che. zrI sthAnakavAsI matanA jaina sAhityamAM praznottara graMtho prApta thAya che. temAM praznottara mohanamALAno udAharaNarUpe paricaya ApavAmAM Avyo che. taduparAMta jene praznottaramALA-jhaveracaMda jAdavajI, prazrapradIpa - muni janakarAyajInA graMtho Aja prakAranA sAhityamAM sthAna pAme che. AvA praznono saMcaya e praznottara sAhityanI virATa sRSTi che. Agama viSayaka praznottarono saghana abhyAsa karavA mATe pU. sudharmasAgaranA ziSyaratna AgamazAstra saMzodhaka anuvAdaka zrI dIparatna sAgarajI ma. sAhebe AgamadIpa nAmathI gujarAtI bhASAmAM graMtha prakAzana karela che. teno abhyAsa karavAthI A vizenI maulika mAhitI prApta thaI zake tema che. prAkRta ke saMskRta bhASAmAM jJAna na hoya tevA varganA badhAMja loko gujarAtI bhASAmAM tenuM vAMcana karIne AgamanA agamya pradeza vihAra karI jJAnAnaMdanI anubhUti dvArA jJAnAtmA banavA mATe mArgasUcaka bane che. praznottara prakAranA graMtho to prApta thAya che tema chatAM keTalAka laghukRtio stavana stutimAM prazna ane uttararUpe racanA thaI che. mauna ekAdazInI stutimAM Avo ullekha thayo che. gopIpati pUche pabhaNe nemikumAra IhAM thoDe kIdhe ladAye puNya apAra. eka dina puMDarika gaNadharuM re lAla, ekAdazI ati rUcaDI, goviMda pUche nema, zreNikarAya gautamane pUche, tihAM IMdrabhUti gaNadhAra. 2010_03 Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI gurU vIrane puche aSTamIno mahimA kaho prabhu amane re, vageremAM prazna che ane uttararUpe stavana ke stuti racanAnI bAkInI gAthAomAM tIrtha, yAtrA, tapa ke parvanI ArAdhanano mahimA gAvAmAM Avyo che. zailI arvAcIna jaina praznottara sAhityanA vikAsamAM pU. paM. zrI naravAhana vijayajI prathama kakSAnuM sthAna dharAve che. abhyAsa ane adhyayanamAM zaMkA thAya te svAbhAvika che. junI pAThazALA paddhatithI abhyAsa to thaI jAya paNa prApta karelA jJAnanuM daDhIkaraNa zaMkAnivAraNa mATe praznottara sAhityano Azraya levo jarUrI che. abhyAsa karatI vakhate pUchavAnI ALasa, zarama ke pUchIe to aNaAvaData pragaTa thAya tenA DarathI na pUchavuM vagere kAraNothI jJAnaprAptimAM kaMIka uNapa rahI gaI hoya to praznottara graMthothI dUra thaI jAya che. eTale A prakAranA sAhityane abhyAsamAM yathocita upayoga jJAnamArgamAM pAraMgata thavA mATe mahattvano phALo Ape che. praznottara kRtiomAM hIraprazna ane senaprazna sukhyAta che. jaina saMskRta sAhityanA ItihAsamAM (pA. 595) sena prazra uparAMta praznottara saMgraha (ratnAkara)nI paNa noMdha che e baMnenA kartA-uttarakAra vijayasenasUri che. kSamAkalyANanA ziSya umedacaMdra saM. 1881mAM racela praznottara zatakano ullekha maLe che. (pA. 340) zIlaguNasUrinA ziSya mAnataMgasUrI kRta jayantI praznottara saMgraha yAne siddha jayantIno ane enA upara A sUrijInA ziSya malayabhe vRtti racyAnI ane e vRttinA uttara zrAvikAe saM. 1261mAM lakhAvI hatI. A racana ajitaprabhasUrine samarpita karavAmAM AvI che. vividha AzayothI bhinna bhinna paraMparAne laIne karAyelAM kathanomAM visaMvAda jaNAya e svAbhAvika che. eno samanvaya karavo emAM ja kharI khUbI rahelI che. A aMgenI pahela karanAra bhASyakAra jinabhadgaNi kSamA 2010_03 Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zramaNa che. emaNe 'visesaNavaI' racI che te A prakAranI racanA che. vIracaMdrasUrinA ziSya devasUrie saM. 1112mAM 334 gAthA pramANa jIvANu sAsaNa racyuM che ane ene rsthApakSavRttithI vibhUSita ka2vAmAM AvyuM che. e paNa A prakAranI kRti gaNAya che. navAMgI TIkAkAra abhayadevasUrinA ziSya harizcaMdragaNie racelI praznapaddhati noMdhapAtra che. AgamakALathI zarU thayelI praznottara zailInI kRtionI paraMparA jujavA rUpe arvAcIna kALamAM dRSTigocara thAya che. praznottara sAhityanI vividhatAmAM eka navuM pustaka 'sadgati tamArA hAthamAM' prApta thAya che. cAturmAsa ane zeSakALamAM vyAkhyAna daramyAna zrotAo gurU bhagavaMtane prazna pUche che. vyAkhyAnamAM AvA praznono prAraMbha eka navI rItinIti che. A pustakamAM pravacana daramyAna sabhAmAMthI zrotAoe pUchelA praznottarono samAveza thayo che temAM mukhyatve manuSyajanma prApta karIne mokSa kevI rIte meLavavo te aMgenA pravacananA saMdarbhamAM praznottara sthAna pAmyA che. suprasiddha, pravacanakAra pUjya gaNivaryazrI yugabhUSaNavijayajInA pravacananA anusaMdhAnamAM praznottarano saMcaya che. temAM praznakAra 'sabhA ane uttaradAtA ma.sA.' zabda prayoga thayo che. praznottara graMthonuM saMkalana ka2vA mATe jaina dharmanA vividha praznottara graMthono AdhAra levAmAM Avyo che. mULa graMthamAMthI keTalAka pasaMda karelA praznone sthAna ApavAmAM AvyuM che. A prazno mAhitIprada ane kriyAvidhinI zuddhimAM mArgasUcaka che. praznottara sAhityanI vicArasRSTi mAhitI pradhAna hovAnI sAthe dArzanika vicArasRSTine grahaNa karavA mATe punarAvartana (AvRtti) rUpe paNa AdhArabhUta sAdhana bane che. vaLI tenAthI jJAnanuM daDhIkaraNa thatAM tattvabhUta vicAro AtmasAt thAya che jenuM aMtima lakSya mukti che. tenI sAdhanAmAM A sAhitya navo prANa pUrIne AdhyAtmika pragati sAdhavAmAM mahattvanuM pradAna kare che. ''praznottara catvAdiMzat zataka'' graMthamAM gacchabheda aMgenA praznono 2010_03 9 Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAveza thayo che. prastAvanAmAM buddhisAgarajI gaNi jaNAve che ke gacchanA kalezathI kaluSita mana karatAM rAgadveSa rahita thaIne satyAnveSaNa karavAnI daSTithI A praznottarano abhyAsa thAya ema huM IcchuM chuM. gacchanA matamatAMtarone sparzatA praznono A graMthamAM samAveza thayo che ane tenA uttaro ApavAmAM AvyA che. temAM svamatanI prarUpaNA hovAnI sAthe zAstrIya AdhAra darzAvyo che. matabhedanuM nivAraNa thatuM nathI. tapAkharataragaccha bheda aMgenA prazno atre zAstrIya mAhitIrUpe nahiM paNa jaina praznottara sAhityanA eka vivAdaspada ane ukela vagaranI samasyArUpe hovAthI ahIM mAtra ullekha karyo che. praznottara sAhityano ochAvattA pramANamAM dareka dharmamAM samAveza thayelo che. tulanAtmaka rIte vicArIe to hiMdu dharmamAM zAMkarabhASya ane upaniSada graMthomAM praznopaniSad graMtha praznasvarUpe racAyelAM che. te aMgenI keTalIka vigato udAharaNarUpe A pustakamAM samAviSTa karI che. baMne graMthonA viSaya hiMdudharmanA tattvajJAnane sparze che eTale praznottara sAhityanA pAyAmAM jJAnamArganI durbodha vicAradhArAnuM vizleSaNa karIne saraLa banAvavAno prazasya purUSArtha karavAmAM Avyo che. pratyeka prazna koIne koI rIte dharmaratnono khajAno che tenAthI dharma aMgenI zaMkAnuM samAdhAna thatAM AtmAnuM jJAnamaya svarUpa pragaTa thavAmAM upayogI nIvaDe che pariNAme dharma pratyenI avicaLa zraddhA pragaTe che. praznottara sAhityanI virATa sRSTi eTale jaina darzananI vicAradhArAne buddhigamya rIte spaSTa karIne heya, zeya ane upAdeya viSayonuM jJAna prAptinuM AdhArabhUta sAdhana tenAthI sAdhyanI siddhino mArga mokaLo thAya che. praznottara sAhityamAM vividhatA jovA maLe che temAM digaMbara mata be tithi, siddhAcalanI cAturmAsamAM yAtrA, traNa stuti vagere vivAdAspada 10 ) 2010_03 Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSayone sparzatA praznottara graMtho maLe che. A prazno vivAdane aMte paNa potapotAnA matavALA potAnI mAnyatA pramANe AcaraNa kare che. ahIM AvA praznono praznottara sAhityanI vizadatA darzAvavA noMdha karavAmAM AvI che. nyAyAbhAnidhi zrImad AtmArAmajI mahArAje "caturtha stuti nirNaya nAmanA graMthanI racanA saMvata 1944mAM karI che. pustakanA ughaDate pAne ja anuSTrapa chaMda racanAmAM jaNAvyuM che ke pakSapAta parityajya taTasthIbhUya satvarAMbuddhi madibhavilokyoyaM caturtha stuti nirNaya ||1|| cAra thoyanA samarthanamAM zAstrIya AdhAra tarIke 82 graMthono ullekha karavAmAM Avyo che ane teno mULapATha paNa jaNAvIne cAra thoyanuM samarthana karela che. rAgadveSane kAraNe karmabaMdha thAya tevA hetuthI uparokta praznottara graMthonA prazno ApavAmAM Avyo nathI. praznottara graMthomAM je rIte uttaro ApavAmAM AvyA che tene A saMkalanamAM sthAna ApyuM che. eTale je te pratyuttara aMge kartAe ApelI mAhitI yathArtha ema mAnavAnuM che. sthAnakavAsI matavALA graMthamAM te mata pramANe arthaghaTana karyuM che. koI pratyuttaramAM pheraphAra karavAmAM Avyo nathI. ahIM A saMkalana praznottara sAhityanI vipula sAmagrI tenI AvazyakatA ane darzana zAstranA gahana-gaMbhIra vicArone samajavA mATe mArgadarzaka bane tevA zubha hetuthI saMkalana karavAmAM AvyuM che. praznottara graMthonuM viSayavastu pratyeka dharmanI viziSTa prakAranI vicAradhArA hoya che. teno vizada paricaya je te dharmanA prAcIna graMthomAMthI upalabdha thAya che. jainadharmanA mULa graMtha tarIke Agama sAhityanI vizALa sRSTi che. Agama graMthone AdhAre niryukti, cUrNi, bhASya ane anya prakAranA vivecana graMtho pUrvAcAryo e racyA che tene AdhAre dharmaviSaya mULabhUta mAhitI meLavI zakAya che. dharmano viSaya gahana ane gaMbhIra hoI temAM (11) 2010_03 Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zaMkA thavAno saMbhava che. AvI zaMkA ke aspaSTa samajazaktine kAraNe keTalAka prazno uddabhave che. vastu vizleSaNa praznottara sAhitya traNa prakAranuM che. (1) AgamazAstra, (2) jaina darzana viSayaka, (3) jaina darzananA sAmAnya prazo. Agama zAstranA praznottaramAM AcArAMgasUtra, bhagavatI sUtra, rAyapAseNI sUtra, prazna vyAkaraNa, jIvAjIvAbhigama sUtra, deviMdathuapayazna, uttarAdhyayana sUtra, kalpasUtra (gaNadharavAda) gautamapRcchA vagere graMthomAM rahelA vividha praznomAMthI udAharaNarUpe keTalAka praznone A graMthamAM sthAna ApavAmAM AvyuM che. eTale praznottara sAhityanA uddabhavamAM Agama graMthonuM mULabhUta pradAna che. temAMnA prazno jaina dharmanA pAyAnA siddhAMtone suspaSTa kare che ane A uttaro AdhArabhUta mAnavAmAM Ave che. lagabhaga badhAM ja prazno mAhitIsabhara ane tAttvika rIte jJAnasaMpAdana karavAmAM upakAraka nIvaDe che. jainadarzanaviSayaka praznottara graMtho dharma vizenA vicArone A paddhati dvArA vizleSaNa) AtmasAt karavAmAM noMdhapAtra che. karmagraMtha, jIvavicAra, navatattva, tattvArthasUtra, guNasthAnaka, pugalanuM svarUpa, laghu saMgrahaNI, pratimApUjana, daMDaka vagere viSayone lagatAM prazno che. A prazno abhyAsa viSayaka che eTale mULa sUtra ane artha karyA hoya to paNa tenA dvArA uparokta viSayonuM jJAna vadhu saghana bane che ane aMte te AtmAnA jJAna guNanA vikAsamAM amRta samAna siMcana kare che. sAmAnya praznottara vibhAgamAM jaina dharmanA lagabhaga badhA ja viSayomAM rahelI caturvidha saMghanI zaMkAonuM samAdhAna thayuM che. A praznottara mAhitI pradhAna, satyadarzana, taphAvata, vyAkhyA, vizleSaNa vagere prakAranA che. pUjA, 12 ) 2010_03 Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratikramaNa, pauSadha, paccakkhANa, devaloka, naka, nigoda, tIrthayAtrA, samakita, mithyAtva, sAmAyika, jJAnanA prakAra, jIvanA bheda, guNastAnaka, dAna, tapa, zIla, karmavAda, jJAna ane kriyA, bhagavAnanA jIvananA prasaMgo ane kalyANaka, siddhAcala, siddhagati ane mokSa, AyuSya, sarva virati ane dezavirati, samavasaraNa, jinavANI, naya-nikSepa vagere viSayone lagatAM judA judA prazno che. A prazno abhyAsa viSayaka hovA chatAM vyaktinA phaLadrupa bhejAmAMthI tarka-vitarka dvArA utpanna thayelA che ane tenuM samAdhAna ka2vAmAM AvyuM che. abhyAsa viSayaka prazno je te viSayanI gAthAonA saMdarbhamAM kramika rIte ApavAmAM AvyA che temAM koI AdhAra ApavAmAM Avyo nathI. jyAre sAmAnya praznottaramAM AdhArabhUta graMthanuM nAma ke mULapATha ApavAmAM ke Avyo che eTale pratyuttara e koI graMthakartAnI svakalpanA nathI paNa zAstrIya AdhAra ane jJAnane AdhAre ApavAmAM Ave che ema spaSTa samajI zakAya che. sAmAnya praznottara zrAvaka-zrAvikAne dharmanI ArAdhanA ane AcAra zuddhimAM mArgadarzaka bane che. jaina dharma uparAMta hiMdu dharmanA brahmasUtra - zAMkarabhASya, praznopaniSada ane zaMkarAcArya viracita praznottarIno TUMkI mAhitI ApavAmAM AvI che. te uparathI khyAla Ave che ke hiMdu dharmanA mata pramANe keTalAka praznottarono samAveza karyo che. tulanAtmaka adhyayananA eka udAharaNarUpa AvI noMdha ka2vAmAM AvI che. praznottara paddhati e mAtra darzana zAstranA gahana jJAna prApti mATe upayogI nathI paNa zALA-kaoNlejanA vyavahAra zikSaNa ane tAlImI saMsthAomAM eka viziSTa paddhati tarIke upayoga thAya che eTale abhyAsanA eka aMga tarIke teno svIkAra thayo che. tarka ane vicArazaktinA vikAsamAM A paddhatinuM pradAna atyaMta mahattvanuM gaNAya che. zikSaNa saMkramaNanI prakriyAmAM 2010_03 13 Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prazailIno prabhAva vizeSa che. tenAthI tArkika susaMgatatAno AdhAra maLatAM prApta jJAna vadhu coksAIvALuM bane che. darzanazAstramAM AvuM jJAna samyak jJAna banIne zraddhA baLavattara banAve che. pUcho ane jANo e sUtra koIpaNa prakAranA abhyAsamAM upayogI che eTale praznottara sAhityanuM mUlya UMcA prakAranuM che. praznottarono zailInI daSTie vicAra karIe to mAhitIpradhAna, vyAkhyA pradhAna, taphAvata darzAvatA prazno, AcAra zuddhi, tAttvika praznono samAveza thAya che. praznonI A zailIthI zAstrokta jJAna prAptine samaja zakti ane grahaNazaktimAM abhivRddhi thAya che. jJAnAmRta rasAsvAda mATe A praznottara sAhitya eka upayogI sAdhana che. praznonA uttara gurU bhagavaMtoe potAnA jJAnane AdhAre ApyA che tema chatAM praznakartAnA saMtoSa mATe ane zAstranI vigata ke mAhitI satya ane cokkasa che te mATe AdhArabhUta graMthonA nAma ane mULa pATha paNa uttaranA samarthana mATe ApavAmAM Avela che. te uparathI praznottaranI mAhitInI yathArthatA jANI zakAya che. temAM koI uttaradAtAnI svakalpanA nathI ke pakSapAta nathI. e vAta sau koIe svIkRta karavI joIe. A viSama kALamAM "jinAgama" e ja jJAnano AdhAra che ane A AdhArabhUta mUlyavAna graMtho para zraddhA rAkhIne mananuM samAdhAna karavuM ISTa che. uttaranA samarthanamAM mULa pATha vistArayukta hoI A graMthamAM noMdhavAmAM Avyo nathI. namUnArUpe keTalAka praznomAM Avo mULapATha ApavAmAM Avyo che. keTalAka praznottaramAM mAtra AdhArabhUta graMthano ullekha thayo che. praznottara zailInI A viziSTatA che. keTalAka praznottara graMthonI racanAmAM graMthakartA pote ja prazno upasthita karIne Ape che. kavi paMDita vIra vijayajInuM praznottara citAmaNI, karmagraMtha viSayaka praznottara, jIva vicAra, navatattva vagere viSayaka praznottara A prakAranA ( 14 ) 2010_03 Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. teno hetu jJAnaprAptimAM coksAI karavAno che. jaina darzananA cokkasa viSayane sparzatA prazno muddAsaranA che ane tenA uttaro paNa suspaSTa che. zrI praznottara mohanamALA (svA.) mAM prazna pUchanAra vyakti koI cokkasa nAma nirdezavALI nathI paNa nIce pramANenA zabda prayogothI prazna pUchavAmAM Ave che. vaLI prazna sIdho sAdo pUchI zakAya tema chatAM laMbANathI raju karavAmAM Ave che. dA.ta. : keTalAka kahe che ke saMyama tapazcaryA karI AtmAne zA mATe duHkhI karIe? AtmAne sukha dIje to sukha pAmIe? tevuM kema? keTalAka kahe che ke amArA saMghADAmAM ke ToLAmAM jeTalA che teTalA sAdhu che mATe tenI sAthe AhArAdi bAre prakArano saMbhoga karavo eTale karavo to bAre prakArano saMbhoga karavo nahi to eka prakArano nahi tenuM kema? praznottara graMthonAM zIrSakamAM vividhatA rahelI che. jaina darzananA abhyAsamAM upayogI karmagraMtha tattvArtha, navatattva, jIvavicAra vagere viSayanA praznottaramAM zIrSaka uparathI ja viSaya vastuno khyAla Ave che. tattvArtha praznottara dIpikA, guNasthAnaka praznotara, zIrSakathI tasvArtha viSaya, karmagraMtha jIvavicAra, navatattva vagere uparathIne viSayano ullekha thayo che ema jANI zakAya che. jJAnaprApti mATe gurUno upakAra kadI paNa vIsarI zakAya nahiM. gurU vinA jJAna nathI eTale keTalAka praznottara graMthomAM gurU pratyeno pUjya ane vinaya bhAva darzAvIne zIrSaka racanA thaI che. senaprazna, hIra prazna, labdhi prazra, dAna prazna, praznottara mohanamALA, sAgara samAdhAna, AgamoddhAraka praznaratnamALA vagere graMtho tenA udAharaNarUpa che. gautama pRcchAmAM gautamasvAmI praznakartA che ema jANavA maLe che ane uttaradAtA pU. devAdhideva caramatIrthakara zrI mahAvIra svAmI che. sAmAnya praznottara graMthomAM jaina dharmanA vividha viSayonA praznono samAveza thayo che te vize tenA zIrSaka uparathI sUcana thAya che. dA.ta. : cAlo jaina tattvajJAna samajIe, ( 15 ) 2010_03 Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jaina dharma viSayaka praznotta2, jaina praznottara mALA, praznottara ratnamALA, praznottara karNikA vagere graMtho dRSTAMtarUpa che. jinavANI uttara lyo jANI, sadgati tamArA hAthamAM A zIrSakomAM navInatA jovA maLe che temAM prazna uttarano koI prAthamika arthabodha pragaTa thato nathI paNa garbhita rIte temAM praznottarono samAveza thayo che eTale paraMparAgata 'prazna' viSayaka zIrSakomAM paNa arvAcIna graMthomAM kartAe potAnI kalpanAthI A graMthonA zIrSakathI lokabhogya banAvavAno saphaLane stutya prayAsa karyo che. A saMkalana kAryamAM mArI alpamatine kAraNe zAstra virUddha arthaghaTana thayuM hoya to vinamra bhAve kSamA yAcuM chuM. pa.pU.A. zrI prabodhacaMdrasUri ane pU. A. zrI niraMjanasAgarasUrinI preraNAthI A graMthanA prakAzana aMge Arthika sahayoga prApta thayo che te mATe emanI zrutajJAna ArAdhanA ane bhaktibhAvanAnI sahRdayI anumodanA karavAnI anerI kSaNano sadbhAvanApUrvaka sadupayoga karuM chuM. Arthika saujanya dAkhavanAra zrutajJAna bhaktono AbhAra mAnuM chuM. mArA saMzodhananA paripAkarUpe dharmapremI ane jJAnapipAsu varga samakSa A graMtha pragaTa karatAM jJAnatmAne je viziSTa koTino AtmIya AnaMda thAya tevA ahobhAvanI anubhUti thAya che. vAcakavarga paNa jJAnamArganI apUrva yAtrA dvArA apUrva AnaMda dvArA jJAnaprAptithI AtmAnA jJAnaguNanA vikAsamAM pUraka banaze evI zraddhA rAkhuM chuM. kRti anam / 2010_03 16 DaoN. kavina zAha bIlImorA Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ peja 17 21 34 54 69 73 85 pUchatA nara paMDitA anukrama sUci saMpAdakIya praznottara sUci vibhAga - 1 praznanaMbara AcArAMga sUtra (bhASAMtara) 1 thI 9 2 vivAha paNati (bhagavatI sUtra). 10 thI 34 3 paNahAvAgaraNa (prazna vyAkaraNa) 35 thI 42 4 prajJApanA sUtra 43 thI 72 5 rAyapAseNI sUtra 73 thI 81 6 uttarAdhyayana sUtra 7 jIvAjIvAbhigamasUtra 82 thI 102 8 payagrA sUtra 103 thI 105 9 gautama pRcchA 106 thI 125 10 gaNadharavAda vibhAga- 2 1 tAttvika praznottara 126 thI 140 2 tattvArtha praznottara dIpikA 141 thI 160 3 pratimA pUjana 161 thI 173 4 jIvavicAra praznottarI 174 thI 187 5 daMDaka praznottarI 188 thI 191 6 laghu saMgrahaNI 192 thI ra01 7 praznottara graMthamALA (karmagraMtha 1) 202 thI 256 8 navatattva 257 thI 330 9 guNasthAnaka praznottarI 331 thI 354 10 prathama karmagraMtha praznottara 3papa thI 369 100 10 7. 121 125 141 148 157 160 161 163 179 189 195 2010_03 Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ peja 200 208 22) 231 237 246 260 ra68 276 296 317 vibhAga - 3 praznanaMbara 1 hIra prazna 370 thI 405 2 sena prazna 406 thI 4pa6 3 prazna ciMtAmaNi 4pa7 thI 479 4 praznottara bhAskara 480 thI 497 5 labdhiprazna 498 thI pa31 6 vividha praznottara bhAga 1-2 pa3ra thI pa82 7 praznottara mohanamALA 583 thI 609 8 zrI jaina dharmaviSayaka praznottara 610 thI 635 (AtmArAmajI) 9 sAgara samAdhAna 636 thI 716 10 praznottara karNikA bhA. 1-2 717 thI 773 11 jinavANI uttara lyo jANI 774 thI 837 12 pravacana dhArA 838 thI 843 13 dharmanI dizA 844 thI 847 14 praznottara mohanamALA (sthAnakavAsI) 848 thI 918 15 jaina dharma viSayaka praznottara 919 thI 942 16 jaina dhArmika praznottaramALA 943 thI 968 17 vicAraratnasAra 969 thI 984 18 sUtaka maryAdAye nama: 985 thI 986 19 A saMkSipta jaina darzana 987 thI 1043 3 dharatIkaMpa 1044 20 praznottara ratnamALA (kAvya) 21 zrImad rAjacaMdra 1045 thI 1063 22 cAlo jaina dharma tattvajJAna samajIe 1064 thI 1071 23 bhAva pratikramaNanuM tALuM kholo 1072 thI 1086 24 brahmasUtra (zAMkarabhASya) 1087 thI 1088 25 praznottarI 26 zibira praznottara 1089 thI 1107 27 sAmAnya vibhAga 1108 thI 1117 333 335 337 356 364 372 375 379 393 399 403 408 413 417 422 429 2010_03 Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anukrama sUci akarmabhUmi - 942, 943 | ajitazAMti - 470, 471 akSata - pa17 | ajJAna - 915 / anuyoga - 496 / asatya - 493 / avasthA - 963) anekAnta - 1008 | anumodanA - 390 | anAmikA - 1030 | abhyAsa - 979 | ajIrNa - pa65, 697, 907 | aSTamaMgala - 657 | aSTApada - 507 | aThThAI - 443 / acitta - 417 | accheruM - 583 | aMdhakAra - pa60 | atizaya - 895 | abhakSa - 735, 736 / artha - 866, 867 | aticAra - 582, 663, 713 AtmA - 437, 444, 483, 622 thI 625, 698, 780, 826, 869, 872, 923, 925, 930, 934, 953, 954, 958, 969, 975, 977, 990, 1003, 1012, 1017 | AcArAMga sUtra - 1 thI 9 | Agama - 385, pa60, 586, 660, 667, 679, 680, 793, 945, 946 AtmasAdhanA - 814 | AcArya - 486e AcAra - 383, 386, 387, 430, 489, 519, 584, pa92 | aNAhAra- 824 | AyuSya - 365, 402, 814, 815, 868, 870, 972, 973 / AratI - 515, 516 | Aro (samaya) - 464, 465, 485, 706 | AlocanA - 671 | Avazyaka - 410, 550, 653, 746 thI 7para, 795, 832 AhAra - pa32, 570, 592, 654, 735, 779, 807, 812, 1004 Indrotsava - 595 2010_03 Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ u uttarAdhyayana sUtra - pA. 79 thI 91 | upasarga - 501, 614, 616, 704, 960 upavAsa - 875 | upazama zreNi - 796 / utsUtra - 450 ka karmagraMtha - 206 thI 260, 358 thI 372 | karma - 486, 529, 557, 559, 587,627, 708, 775, 777, 856, 871, 879, 880 | karmabhUmi - 941 | kalpasUtra - 729, 889 | kalpavRkSa - 797 | kaSAya - 799 | kAussagga - 411, 476, 791, 971, 948 | kALa - 955, 956 / kAjo - 382, 429 | kriyA - 820, 987 | kevalI - 857, 882, 883, 884 | kRSNapakSI - 848 | koNika - 822 / kuLagurU - 375 | kSayopazama - 1007 ga gaccha - 581, 688 | garbhaharaNa - 478 | gati - 604 thI 606, 886 thI 888, 1001 | gaNadha2vAda - 128 thI 133/ guNasthAnaka - 335 thI 357, 625, 835 / gurU - 673/ gocarI - 421, 705 / gautamasvAmI - 541| gautamapRcchA - 114 thI 127 / graha - 639, 640, 682 | jJAna - 379, 433, 537, 563, 576, 589e, 612, 664, 694, 753 thI 755, 850 yI852, 909, 928, 996 2010_03 Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ghaMTanAda - 518, 1027 caravaLo - 1031 | caityavaMdana - 1020, 1023 / ciMtA - 690 | citta - 825 | cetana - 983 | covIsatyo - 874 colapaTTo - 46ra. cauda rAjaloka - 473 jagata - 628, 643 | jina - 916 | jinAlaya - 511 thI pa13, 642, 721, 782/ jina zAsana - 675, 805, 836, 837, 938 | jinezvara- 424, 436, 463, 468,500, 501e, 504, 549, papa3, 555, 556, 572, 574,575, 588, 609, 611, 613, 693, 699, 739, 740, 801, 829, 838, 840, 878, 917, 927, 930, 944, 965, 1005 jIvAjIvAbhigama - 92 thI 110 | jyotiSa - 544 | jAMbhaka - 461 | taphAvata - 415, 453, 479, 492, 495, 499, 534, 536, 546, 666, 670, 683, 686, 695, 709, 821, 877, 892, 896, 937, 960, 964, 67, 994, 1009 | tattvArtha - 1010| tapa - 378 thI 380, 396, 405, 406, 483, 853, 860, 861, 900 thI 907, 9pa2 | tithi - 818 | tIrtha - 436, 545, 940| tIrthamALA - pa94 | tela - 390 tattvArtha praznottara dIpikA - 147 thI 163 | 2010_03 Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thALI vagADavI - 1026 dubaLI AThama - 593 / duniyA - 897, 908 | dAMta - 935 | dravya - 397, 409, pa24 thI para7, 637, 644 thI 646, 650, 658, 73ra thI 734, 789, 939, 971 | dayA - 681 | daridra - 830, 897 | dRSTi - 806, 872 dAna - 737, 738, 898 | deva - 398 thI 400, 448, 482, 487, pa35, pa64, 589, pa97, 608, 630, 687, 707, 810, 841 divavaMdana - 413 / devaduSya - 503 / deza - 689 | dezanA - 463, 484, 505, 965 digAcArya - 416 | dizA - 251 dIkSA -426, 540, 636, 781, 810, 815, 854, 855, 899 | durlabha - 794 dharma - 610, 616 thI 619, 630, 631, 633, 643, 668, 699, 829, 921, 922, 924, 976, 978, 995, 1005 | dhyAna - 467, 1013, 1016 | dhajA (raMga) - 1028 | naraka - 403, 439, 548, 558, 562 | nakSatra - 243, 147 | nayAbhAsa - 498 | navakAra - 381, 803). navatattva - ra61 thI 334 | nigoda - 444, 598, 603, 865 / 2010_03 Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ na niryukti - 414 | niMdrA - 449, 912 / nirjarA - 1010 | niyamasA2 - 831 | nidhAna - 890 | nirvANa - 621/ niSeka - 596 / naivedya - 919 | noAgama - 674 5 paDimA - 374 / padArtha - 981 / padmAvatI - 428 | - paccakakhANa - 392, 395, 566, 641, 652, 663, 741 thI 745, 785, 786, 788, 808, 949, 950 | pariSaha - 615 / paryApti - 957 | puNya - 691, 859 thI 861, 959 | pUrva - 989 / pustaka racanA - 620 | pUjA - 412, 427, 440, 456, 509, 110, 514, 520, 567, 585, 629, 634, 635, 649, 651, 714 thI 716, 720, 721, 841, 920 | prakRti - 847 | pratimA - 419, 420 | pratiSThA - 441, 446 | pratikramaNa - 391, 393, 404, 423, 455, 477, 506, 542, 552, 776, 785, 823 prabhAvanA - 523 / pramAda - 811 / prasannacaMdra - 591/ prAyazcita - 936 | pauSadha - 407, 725, 726, 730, 731, 1029 praznavyAkaraNa - 35 thI 39 | pannavaNAsUtra - 40 thI 68 | payajJasUtra - 111 thI 113 / pratimApUjana - 164 thI 176 / ba baMdha - 711, 864, 911 | bAhubalI - 784 | buddhi - 790 | 2010_03 Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhakta - 676, 677 | bhakti - 373 | bhAva - 937 | bhASA - 481, 491, pa68, 607e, 800 | bhAkhaMDa pakSI - 466 | aMte - 792 / bhagavatI sUtra - 10 thI 34 | manazuddhi - 906/ maraNa - 460, 783, 913, 914, 915, 991, 993, 1002 | mArgAnusArI - 804 | mANibhadra - pa28, 813 | mAguM - 1029 | mAhaNa - 862 | micchAmi dukkaDa - 873 | mithyAtva - 377, 966 / mUrti - 508, 632, 842 thI 844, 943, 944, 962 mokSa - 626 / motI - 474, pa69 | yAtrA - 638 | yoga - 986 / yogI - 678 | yathAzakti - 685 | ratnakaMbala - pa61 / roga - 893 / rogAtaka - 970 | rAyapaNeNIsUtra - 69 thI 77 lezyA - 985 2010_03 Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vargaNA - 494 | vAsakSepa - pa67, 656, 1018 | vAcanA - 712 | vidhi - 394, 401, 408, 434, 435, 447, 4pa8, 4pa9, 475, 577, 717 thI 719, 702 thI 724 | vijayazeTha - 540 | viSakanyA - 472 | vigaI - 9pa1 viraha - 891 varNa - 1025 / vrata - 669, 772 / vaMdana - 910 | vairAgya - 684, 692 / vyAja - 4para vyAkhyAna - 655, 672, 881, 957, 1007 | vaMdig - 1021 zarIra- 384, 480 | zalAkApurUSa - 999, 1000 | zalya - 833 / zAstra - 660, 828 | zikSA - 488 | zukladhyAna - 849 | sacitta - 607/ samudhAta - 982sarasvatI - 425 | samakita - 431, 445, 659, 701, 704, 710, 778, 845, 846, 933, 972 / samatA - 817, 1011/ samAdhi - 819 | saptaka - 794 / samayasAra- 816 / sAmAyika - 442, 632, 661, 662, 707, 718, 774, 827, 1019, 1022 | sApekSavAda - 617, 707, 774, 827, 947 | sAdhu - pa31, pa39, 573, 578, 580, 590, 640, 725 thI 728, 858, 905, 931 sAdhvI - 655 | sAtakSetra - 451 | sAmAnya jJAna - 3pa6 thI 371 | siddhazIlA - 802/ siddha - 469, 533, 836 / siddhi - 530, 533, 885, 997, 998 | 2010_03 Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sImaMdhara svAmI - 773 | sUtra - 422, 430, 438, 497, 787, 881, sUtaka - 980 / sogaMda - 579 | saMdisAhu - 1024 | saMsAra - 974 | strIratna - 389 | stavana - 834 | stuti - 418, parara, 858 | sthApanA - 388 | svapna - 556 / svAdhyAya - 648, 696 / zramaNa - 571 | zrAvaka - 4pa7, 702, 863, 876, 894, 926, 929, 1006/ zrI kRSNa - 554 | zrIphaLa - pa25 | zreNi - 984 2010_03 Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vibhAga - 1 1. AcArAMga sUtra (bhASAMtara) bhA - 2 jaina dharmanA dArzanika vArasAno AdhArabhUta ane zrutajJAna sAgara samAna Agama graMtho che. Agama graMthomAM sau prathama agiyAra aMga che temAM AcArAMga sUtrano prathama naMbara che. AcAra e ja parama dharma che te draSTie temAM sAdhu-sAdhvInA AcAranI sAthe karmavAda-jIva-ajIvasamakita saMsAra karavAno upAya, cArakathAnuyoga svarUpa vagere viSayono samAveza thAya che. temAM mULa sUtranI sAthe bhASAMtara ane prazna-uttara, zaMkAsamAdhAnano samAveza thAya che te draSTie AgamayuganA praznono atre ullekha karavAmAM Avyo che. A prazno moTA bhAge mAhitI pradhAna ane tAtvika vicArone sparze che. namUnArUpe keTalAka prazno nIce pramANe che. 1 prazna kaSAya lokathI ja dUra rahyo te ja saMsArathI mukAya che ke bIjA koI pApanA hetuo che ke je dUra karavAthI mokSa maLe che? uttara kAma eTale saMsArI viSayanI je khoTI buddhi che te paNa nivAraNa karavAthI ja mokSa maLe che. jo zabdAdi viSayo kaSAya che to tenAthI saMsAra kevI rIte che? uttara kAraNa ke karma sthitinuM mULa kaSAya che ane karma sthiti saMsAranuM mULa che. saMsArIne avazya kaSAya hoya che. jaha savva pAyavANaM mUmIe paITThiyAIM mUlAI / iya kamma pAyavANaM saMsAra paIDiyA mUlo / / 107 / / jema sarva jhADonAM muLo pRthvImAM rahelA che te ja pramANe karmarUpa vRkSanA kaSAyarUpe mULo saMsAramAM rahelA che. 3 prazna asaMkhyAtanI saMkhyA keTalI che? 17) 2 prazna 2010_03 Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttara 4 prazna uttara ati IndriyapaNAno viSaya hovAthI sAkSAta upamA pramANe kahIe chIe. eka samayamAM sUkSma agnikAyanA jIvo asaMkhyaya lokAkAza pradeza pramANa utpanna thAya che. tenAthI asaMkhyAta guNa agnikAya paNe pariNamelA che. tenAthI paNa te kAya sthiti asaMkhyaya guNI che. tenAthI paNa anubhAga baMdha adhyavasAyasthAna asaMkhyaye guNA che. A ame kevI rIte mAnIe ke karmanuM mULa kaSAya che? mithyAtva, avirati, pramAda, kaSAya, yoga e baMdhanA hetu che AgamamAM paNa kahyuM che ke jIveNaM bhNte| katihiM ThANohiNANAvaraNIjja kammaM bNdhii| goyamA dohi ThANohiM taM jahA / rAgeNa va dosaNa va / rAgaduvihe mAyALAmeya dose duvihe kohe ca mAyA ca erihiM cauhiM ThANehi vIriA vaga hiehiM NANAvaraNijja kamma vaMdha. uparokata mULa sUtramAM prazna ane uttarano samAveza thAya che teno gujarAtImAM artha nIce mujaba che. he bhagavaMta! jIva keTalA sthAna vaDe jJAnAvaraNIya karma bAMdhe che? he gautama! rAga ane dveSa e be sthAna vaDe bAMdhe che. ane e rAga, mAyAne lobha ema be prakAre che tathA DheSa paNa krodha ane mAna e be bhede che. e cAra sthAna vaDe vIrya, upagUDha (joDavA)thI jJAnAvaraNIya karma bAMdhe che. e pramANe ATha karmane AzrayI jANavuM ane te kaSAyo mohanIya karmanI aMdara rahelA che ane te AThe pratyenA karmanuM mULa kAraNa che. 5 prazna uttara (18) 2010_03 Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6 prazna uttara 7 prazna uttara jaghanya ane utkRSTAno zuM bheda che? jaghanyathI utkRSTa vizeSa adhika che. temAM vizeSatA e che ke dArika jaghanya vargaNAno anaMtamo bhAga ja che tenA anaMtA paramANupaNAthI eka eka pradezanA upacaya thayethI dArika yogya vargaNAno jaghanya utkRSTa madhyavartI vargaNAonuM anaMtapaNuM che. temAM audArika yogya utkRSTa vargaNAmAM ekarUpa (saMkhyA) umeravAthI ayogya vargaNA jaghanya thAya che e pramANe eka eka pradeza vadhatAM utkRSTa aMtavALI anaMtI thAya che. zuM juvAnImAM ja Atmahita karavuM! ke bIjI vakhatamAM paNa karavuM? bIjAe paNa Atmahita jyAre samajyo hoya tyAre karI levuM. arthAt bodha maLe tyAre dharma sAdhI levo khaNaM jANAhi paMDie kSaNa te dharma karavAno samaya che te AryakSetra uttamakuLa vagere che ane niMdAyogya poSaNa karavA yogya tathA tajAvAnA doSathI duSTa che temAM jarA (buDhApo) bALakapaNuM athavA roga che te na hoya tyAre guru kahe che ke he paMDita he AtmajJa tuM bodha pAma ane Atmahitakara athavA kheda pAmatA ziSyane guru kahe che ke he ziSya! jyAM sudhI tArI juvAnI vItI nathI athavA niMdApAtra thayo nathI athavA pUrve kahelA traNa doSa rahita che tyAM sudhI te paMDita ziSya dravya, kSetra, kAla ane bhAvanA bhedathI bhinna avasarane A pramANe tuM jANa, bodha pAma. jainetara athavA patita sAdhu kema mokSamAM na jAya? 8 prazna (19) ( 19 2010_03 Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttara jenAthI sarva padArtho grahaNa karAya te AdAnIya zrutajJAna jANavuM. te zrutajJAnamAM kahyA pramANe saMyama sthAnamAM je na varte te mokSamAM na jAya athavA lokone priya evA bhoganAM aMga, dAsadAsI, copagI, dhana, dhAnya, sonuM - rUpuM vagere grahaNa karIne athavA mithyAtva, avirati, pramAda, kaSAya, yoga vaDe grahaNa karavA yogya karma grahaNa karIne jJAnAdimaya mokSamArgamAM athavA sabhya upadezamAM athavA prazasta guNa sthAnamAM je jIva potAne sthira nathI karato te saMsAramAM bhame che. vaLI te dharmabhraSTa pote vItarAganA upadeza sthAnamAM sthira thato nathI paNa tene badale anucita sthAnamAM varte che. te batAve che vitatha te asat vacana durgatino hetu che tene pAmIne akuzaLa athavA kheda jANanAro asaMyama sthAnamAM varte che. athavA vitatha eTale grahaNa karavA yogya bhoga nathI. juduM je saMyama sthAna che tene pAmIne khedane jANanAro nipuNa sAdhu te ja sthAnamAM eTale ke karmane haNavAmAM tatpara rahe che arthAt potAne sarvajJa prabhunI AjJAmAM sthApe che. A upadeza je ziSya jyAM sudhI tatvano bodha pAmyo nathI tene sumArgamAM vartavA apAya che. paNa je tatvano jANa tathA heya (tyAgavA yogya) upAdeya (grahaNa karavA yogya) nuM vizeSa jANe che te buddhivAna purUSa yathA avasare yathAyogya karavuM te potAnI meLe ja kare che. kayo mANasa vItarAganA upadeza pramANe cAlato nathI? bALa, rAga vagerethI mohita thayelo te kaSAyo tathA karmo vaDe athavA parigraha upasarga vaDe haNAya che. te niha' athavA jenAthI sneha thAya che te snehI te jene che te snehavAlo 9 prazna uttara 20 ) 2010_03 Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAgI jANavo te IcchA saMsAra sukhano abhilASA manoha2 bhogono rAgI banI kAmanA IcchAvAlo te kAmI vAraMvAra viSayanI IcchA zAMta na paDavAthI tenA du:khathI du:khIo banelo, zarIra ane mananA du:khothI pIDAto rahe che. kAMTA tathA zastrano ghA athavA gumaDuM, koDha vagerethI zarIra duHkha bhogave tathA vahAlAMno viyoga, apriyano saMyoga, aniSTano lAbha ane Icchitano alAbha tathA dAridraya durbhAgyathI mananI pIDAo bhogave che. ane tenAthI vAraMvAra ArtadhyAna karato vAraMvAra temAM bhame che eTale ke du:khanA AvartamAM DUbelo saMsAramAM bhame che. A badhAno sAra e che ke je ahaMkAra kare, dInatA kare te saMsAramAM bhame che ane je muni sukhaduHkhamAM ahaMkAra-dInatA na karatAM cAritrane samatA bhAve ArAdhe te mokSamAM jAya. 2. viyAhapaNatti (vyAkhyA prajJapti) A pAMcamAM aMganA vividha nAma maLe che jema ke samavAyanA sU. 81 ane 136mAM anukrame vivAhapaNatti ane vivAha aMtagaDa dasA (vargI6) ane vivAgasuya (suya-1 a. 2) mAM paNatti tatvArthadhi (a. 1 su. 20) nA bhASya pR-90 vyAkhyA prajJapti ane siddhasena gaNikRta TIkA bhA. 2 (pR-66)mAM bhagavatI ane paMcasaMgraha (dAra 5, mA. 25)mAM 'bhagavaI' ane anyatra bhagavatI viyAhapaNatti. vizeSamAM A aMganI abhayadevasUriSkRta vRtti (patra 2-3) mAM vivAhapaNNattinA dasa artha apAyA che ane tema karAtI veLA enA vyAkhyAprajJapti, vyAkhyAprajJApti, vivAhaprajJapti, vivAhaprajJApti, vibAdhaprajJapti ane vibAdhaprajJApti ema 2010_03 munirAjazrI mANekamuni 21 Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMskRta samIkaraNo apAyAM che. vyAkhyA mATenuM pAIya samIkaraNa "viyAhA" che paNa samavAyA (su. 36)mAM nArIjAtine badale narajAtino prayoga karAyo che. vibhAga - samasta aMganA 41 vibhAgo che. e dareka sayaa (zataka) kahevAya che. emAMnA ghaNAMkharAne "uddesaalaga)' ne nAme oLakhAtA peTAvibhAga che. A uddesA suttamAM vibhakta che. samavAya (su. 136)mAM sUcavAyuM che ke A aMge eka suyakakhaMdharUpa che, ene so karatAM vadhAre ajhayaNa che. dasa hajAra udsaga che. 36,000 vyAkaraNa che, ane 84,000 pado che. Aje upalabdha thatA A pAMcamAM aMgamAM dasa hajAra uddesaga ke 36,000 prazno nathI. vizeSamAM samavAya (su. 81)mAM evo ullekha che ke vivAhapaNattimAM 81 "mahAyumammasaya" che. mahAyummasaya eTale mahAyugmazata. ahIM "zata" zabdathI "adhyayana' samajavAnuM che ema abhayadevasUri patra 83 a mAM kahe che. dareka sayaa prAya: prAraMbhamAM lagabhaga dareka uddesaane sArthaka nAma paDyAM apAyuM che. AvAM padyone abhayadevasUrie A aMganI vRttimAM saMgrahagAthA' tarIke oLakhAvelA che. prazno - A aMgamAM Aje je prazno jovAya che temAMnA ghaNAkharA prathama gaNadhara IndrabhUtie pUchelA che. Ama eo mukhya prazrakAra che, jyAre gauNa prazrakAra tarIke agnibhUti, vAyubhUti, maNDita putra, mAnandIpUtra, roha, jayantI nAmanI zrAvikA ane keTalAka ajainono nirdeza thaI zake tema che. sa. 18, u.3 (su 619)mAM mAkandIputre pUchelA prazrano uttara apAyo che, paNa vicitratA to e che ke goyama (gautama)ne saMbodhIne apAyo che. paNa vaNA (paya 16, sU 1)mAMthI A uttara aMhI apAyo hovAthI tema banyuM che ema abhayadevasUrie vRtti (patra 74ra)mAM khulAso karyo che. 22 2010_03 Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSaya - "navakAra maMtranAM pAMca padarUpa prathama sutavALuM A aMga mahAvIra svAmInA jIvana paratve bIjA badhA aMgo karatAM vizeSa prakAza pADe che. emAM emanA ziSyo ane samakAlIna vyaktio vize nirdeza che. emanAM mAtA devAnaMdA emane vaMdana karavA gayA tyAre temane pAno caDyo. emaNe mahAvIrasvAmI sAme ekITase joyA karyuM tenuM kAraNa gautamasvAmIe pUchyuM eTale mahAvIrasvAmIe kahyuM ke e mArI mAtA thAya che. A uparAMta AmAM aneka bAbato chuTIchavAI vicArAI che. keTalIka vAra to ekanI eka bAbata judA judA sayA'mAM najare paDe che. AthI mukhya mukhya bAbato viSe eka ja sthaLe badhuM jANavAnuM maLe e IrAdAthI gopAladAsa paTele A aMganA chAyAnuvAdamAM samagra graMthane dasa khaMDamAM vibhakta karyo che ane emAM carcAyelA viSaya anusAra enAM nAmo yojyAM che. A nAmo "khaMDa zabdane bAju upara rAkhIe to viSayonAM nAma pUrA pADe che. jemake (1) sAdhana, (2) cAritra, (3) siddhAMta, (4) anyatIrthika, (5) vijJAna, (6) gaNita, (7) kutUhala, (8) deva, (9) nAraka ane (10) anya jIva. skandakanuM caritra AlekhatI veLA abhayadevasUri sa. 2, u. 1 (su. 92)nI vRtti (patra ra19, R. ke.)mAM kahe che ke mahAvIra svAminA tIrthamAM (11 gaNadharanI) nava vAcanA thaI hovAthI ahIM kAlavyutkrama (anachronism) dekhAya che. devo "adhdhamAgaNI bhASA bole che ane bolAtI bhASAmAM paNa e ja bhASA viziSTa che ema sa. 5., u. 4 (su. 190)mAM kahyuM che. prastuta paMkti nIce pramANe che. goyamA! devA NaM addhamAgahAe bhAsAe bhaasNti| sA vi ya NaM addhamAgahA bhAsA bhAsijjamANI visissti| A aMganA bIjA sutamAMno vaMmInivaarthAt brAhmI lipine namaskAra evo ullekha che. vizeSamAM A aMgamAM jAtajAtanI sUkSmamAM ( 23 2010_03 Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUkSma vigato apAyelI che eTale jaina darzanano sAmAnya abhyAsa karyA vinA emAM caMcupraveza karavo muzkela che. vizeSamAM gAMgeyanA bhAga tarIke suprasiddha adhikAra je sa.9, 1. ramAM apAyo che te samajavA mATe gaNitanuM jJAna paNa Avazyaka che. muMbaI vidyApIThanI kolejomAM prathama varSamAM zIkhavAtA bIjagaNitamAMnA bhaMga-vikalpa (permutations and combinations) nA abhyAsIne AmAM rasa paDe tema che. gopAladAse A prakaraNanuM zIrSaka "pravezanakanuM gaNita" ema rAkhyuM che. enA pachI emaNe rAzio' e zIrSakapUrvaka kRtayugma, cora, dvAparayugma ane kalyone lagatI mAhitI rajU karI che. enA aMtamAM AvalikAthI mAMDIne pugalaparAvarta sudhIno TUMkamAM khyAla apAyo che. Ama A gaNitakhaMDa' pUro karAyo che. bhagavatI sUtra 10 prazna he prabho! jAgarikA kone kahevAya? ane te keTalI che. uttara bhagavaMte kahyuM ke jAgarikA traNa prakAranI che te A pramANe 1. buddha jAgarikA - utpanna thayelA kevaLajJAna ane kevaLadarzananA mAliko, arihaMta paramAtmAo buddha jAgarikA kare che kema ke temane pramAda ane nidrAno sarvathA abhAva che. 2. abuddha jAgarikA - je munirAjo pAMca samitithI samita ane traNa guptithI gupta che paraMtu kevaLajJAnanA mAlika nahi thayelA hovAthI chabastha che, abuddha che, mATe teone abuddha jAgarikA kahI che. 3. sudarzana jAgarikA - jIvAjIvAdi tatvone jANanArA samyak darzanI zrAvakone sudarzana jAgarikA kahI che. 11 prazna he prabho! kyA kAryo karavAthI jIva bhAre bane che? 24) 24 2010_03 Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttara 12 prazna uttara bhagavaMte javAbamAM pharamAvyuM ke he jayaMtI! zrAvikA, prANAtipAta, mRSAvAda, yAvat, mithyAtva nAmanA pApa sthAnakonA sevanathI, sevana karAvavAthI ane mana, vacana kAyAthI emanuM anumodana karavAthI, prazaMsAdi karavAthI jIva bhAre karmI bane che. bhAre vajanadAra padArtho jema nIcenI tarapha jAya che tema tevA jIvo, adhogati eTale narakagati tathA tiryaMca gatimAM ja jAya che. jyAM spaSTa, aspaSTa vedanAo bhogavavAnI hoya che. he bhagavaMta! suptatva (UMghavuM) sAruM kahevAya ke jAgatAM rahevuM sAruM kahevAya? bhagavaMte javAbamAM pharamAvyuM ke keTalAka jIvo UMghatA rahe te ja sAruM che ane keTalAka jIvo jAgatAM rahe te sAruM che. manuSya janma meLavIne adharma, khAna-pAna-vyavahAramAM masta, samyaka, zruta ane cAritra vagaranA, dharma ane dharmanA prasaMgone vikRtarUpe bolanArA, dhArmika vyavahArano tyAga karI hiMsA, asatya, corI, maithuna, parigRha rUpa adharmanI dharma gaNI AcaranArA, deva-guru ane dharma pratye rAga nahi rAkhanArA, adharma AcAra-vicAramAM jIvanapUrNa karanArA, A pramANe ATha prakAranA jIvo UMghatA sArA jANavA. AnAthI viruddha jeo dhArmika che. dharmanA vAtAvaraNamAM magna che, dhArmika AcAra-vicAranuM anusaraNa karanArA che tevA puruSo jAgatA sArA teo viSayamaya saMsAramAMthI amRtamaya AsvAda kare che. paramANuM eTale zuM? 13 prazna 25) 2010_03 Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttara 14 prazna uttara 15 prazna uttara 16 prazna uttara 17 prazna jeno bIjA bhAga na thaI zake te paramANu che je AkhAye saMsAranA nirmANanuM mULa kAraNa che. A paramANumAM varNa, gaMdha ane rasa ekeka hoya che ane sparza cAra hoya che. snigdha, rUkSa, zIta ane uSNa. skaMdha eTale zuM? 52mANuM koInAthI laI zakAto nathI, koIne ApI zakAto nathI, skaMdha laI zakAya che ane ApI zakAya che athavA sUkSma ke bAdarUpe rahelo hoya te skaMdha che. sUryane Aditya kahevAnuM zuM kAraNa che ? bhagavaMte kahyuM ke samaya muhUrta yAvat utsarpiNI AdikALa vyavahA2no pravartaka sUrya che. eTale ke hAla kayuM varSa che ? kyo mAsa che? yAvat divasa-ghaDIyALa, vipaLa ItyAdi, bhUtabhaviSya-vartamAna kALanI pravRtti sUryane AbhArI hovAthI Aditya kahevAya che. he prabho ! bhavya dravya deva kahevAnuM zuM kAraNa che ? bhagavaMte javAba ApatA pharamAvyuM ke, he gautama! je jIvo atyAre tiryaMca paMcendriyamAM ke manuSyamAM rahelA hoya ane ahIMthI bIjA bhavamAM devayoni prApta karavAnI yogyatA meLavelA bhAgyazALIone bhavya dravya deva kahevAya che. devatvane prApta thayelA nathI to paNa bhaviSyamAM devatvanI yogyatA thaI gayela hovAthI tiryaMca ke manuSya bhavya dravya deva tarIke ke saMbodhana karAya che. dharmadeva kone kahevAya ? 2010_03 26 Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttara 18 prazna uttara jeo pAMca samitiothI samita, traNa guptithI gupta hoya, dasa prakAre sAdhu dharmamAM sthira hoya te dharmadeva kahevAya che. sApekSavAdanI vyAkhyA zuM che? bhagavAne uttara ApatA pharamAvyuM ke ekasmin vastuni padArthe dravya pRthak pRthak apekSAbhiH sahito ya vAya: (ni) + sApekSavAdrA | sApekSavAda eTale eka padArthamAM rahelI bhinna bhinna avasthAono khyAla rAkhIne padArthono nirNaya karavo. eTaluM dhyAna rAkhavAnuM ke paMcamahAvrata jema saMvaradharma che tema sApekSavAda koI svataMtra dharma nathI ke mahAvIra svAmI tenA utpAdaka nathI paraMtu vastu mAtranA satyajJAnane meLavavA mATe judI judI apekSAe temAM rahelA astittva dharmano svIkAra ane nAstittva paryAyono parihAra karI bhASA vyavahAra karavo te sApekSavAda che. AtmA keTalA prakAre che? bhagavaMte javAba ApatA pharamAvyuM ke AtmA sApekSavAdane AdhAre ATha prakAranA che. (1) dravyAtmA, (2) kaSAyAtmA, (3) yogAtmA, (4) upayAgAtmA, (5) jJAnAtmA, (6) darzanAtmA, (7) cAritrAtmA, () vIryAtmA narakagatimAM samyakatva prApti kyA kAraNothI thAya che? bhagavaMte javAba ApatA pharamAvyuM ke narakanA jIvane jAtismaraNa jJAna, dharma zravaNa, (mitra, devono upadeza) vedanAnubhava (pUrvabhavane karmono vipAka vicAravAthI) 19 prazna uttara 20 prazra uttara 27) 2010_03 Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 21 prazna uttara he prabho, svapna darzana keTalA prakAre che? bhagavaMte uttara Apyo ke he gautama, svapna darzananA pAMca bheda che. 1. yathAtathya - je padArtha je rIte hoya tevo ja svapnamAM dekhAya che ane yathArtha vastu prApta karAvanArA che. tenA paNa be bheda (1) draSTArtha visaMvAdI - svapnamAM joyA pramANe vastu prApta kare che. (2) phaLAvisaMvAdI - eTale ke svapnamAM joyelA padArthanA anusaMdhAnamAM anya lAbha thAya eTale ke svapnamAM hAthI joyo hoya to uco hoddo maLe. 2. pratAna - je svapna lAMbA kALanuM hoya - tenuM phaLa sAcuM athavA khoTuM maLe che. 3. ciMtA svapna - jAgRta avasthAmAM joyelI - sAMbhaLelI - sparzelI vastunuM darzana thAya te citA svapna che. 4. tad viparIta svapna - svapnamAM joyA karatAM viruddha phaLa maLe che. svapnamAM gAyana karanArane jAgyA pachI rUdanayoga thAya. jo nRtya kare to vadha baMdhana thAya. jo hasavAmAM Ave to zoka thAya. ane prazna-pAThana kare to kileza thAya che. 5. avyakta svapna - je svapna aspaSTa hoya - jAgyA pachI bhUla javAya. svapnAo kone Ave che? bhagavaMte javAba Apyo ke he gautama! ghora nidrAvALA ke jAgRta mANasane svapno AvatA nathI. paNa kaMIka uMghanI avasthA ane kaMIka jAgRtinI sthiti hoya tevAone svapna 22 prazra uttara (28) 2010_03 Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ave che. jIva karmAdhIna che ane karmone bhUta-bhaviSya tathA vartamAna kALa sAthe saMbaMdha che tathA bhUtakALanA bhogavelA padArthonA vikalpo jIva je karato hoya che athavA bhAvI kALamAM sukha-du:kha, saMyogo ane viyogonAM kaMndo bhogavavAnAM hoya tyAre paNa tene sUcita karanArAM svapno jIvane Ave che. 23 prazna eka vimAnamAM be devonI vacce suMdaratAdimAM pharaka zA mATe? uttara bhagavaMte javAba ApatA pharamAvyuM ke he gautama! devagatimAM utpanna thanArA devo be prakAranA hoya che ane te sthAnane prApta karatA pahelA paNa temanAM jIvana, bhASA-vyavahAra judA judA hovAthI baMdhAyelA puNyakarmamAM paNa taphAvata hoya che. pahelo deva saraLatA ane samyak darzananI ArAdhanAthI bAMdheluM tIvra rasavALuM nAmakarma. ane bIjAe zakatA, Adi mAyA mithyAtvadarzana sevanathI bAMdheluM maMda rasavALuM vaikriya nAmakarma. A pramANe baMne devonA nimittA judA judA hovAthI emanA puNyamAM paNa phera che. samyakdarzananI hAjarImAM azubha karmone bAMdhavAnI lAyakAta na hovAthI sAdhakanuM jIvana ahiMsaka, saMyamI ane tapodharma yukta hoya che. tevI avasthAmAM asaMkhyAtA ane anaMta jIvone abhayadAna devAvALo, dAna karavAvALo ane tapodharmanI ArAdhanA karavAvALo, sau pratye maitrIbhAva rAkhanAro che. pahelA devane bAhya atyaMta suMdaratA che jyAre bIjA devane tenAthI viparIta sthiti hoya che. 24 prazra yakSAvezamAM kevaLI zuM mRSAbhASA bole? uttara bhagavaMte uttara ApatA pharamAvyuM ke he gautama! A kathana 2010_03 Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 25 prazna uttara satya nathI. bhagavaMtane koI kALe paNa yakSa, bhUta ke preta satAvI zakato nathI. mATe he gautama, hara hAlamAM paNa mRSA ke satyAmRSA bhASA bolatA nathI paNa satyabhASA ane asatyAmRSA bhASA bolanArA che. avyAbAdha eTale zuM? bhagavaMte jaNAvyuM ke aMtarAya vinA, bAdhA rahita, roga rahita ane mokSamukti. zarIramAM vAta, pitta ane kaphanI traNa dravya bimArIo ane rAga-dveSa, moha-mAyA AdinA bhAva bimArIo che mATe saMpUrNa karmono kSaya karIne muktinA dvAra para AvIne ubho chuM tethI huM sarvathA avyAbAdha chuM. bhagavatI sUtra he prabho! kaI gatinA jIvo manuSya gatimAM AvIne janma dhAre che? javAbamAM bhagavate jaNAvyuM ke cAre gationA jIvo mATe A sthAna che. narakagatinI vaktavyatAmAM kevaLa sAtamI naraka bhUminA jIvo manuSya gatimAM AvatA nathI. ahe sattama puDhavi neraIe hito No uvvejjnyti| jyAre tatvArtha sUtramAMnA 36 sUtranA bhASyamAM samyaga darzana saptamyoDapati arthAt sAtamI narakanA nArako manuSya janmane dhAre che ane samyagU darzanane meLavI zake che. A pramANe A baMne pAThonuM rahasya kevaLI bhagavaMta jANe. yajJa kone kahevAya? yajJa zabda "ca dhAtuthI banelo che ane teno artha devapUjA, ra6 prazna uttara 27 prazra uttara (30) 30 2010_03 Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 prazna uttara 29 prazna uttara saMgatikaraNa ane dAna devAmAM thAya che. devapUjA eTale hiMsakatA, mArana, pIDana, tarjana, tADana Adi pravRttino tyAga thAya ane dayA ane ahiMsAnA guNonI vRddhi thAya te devapUjA che. saMgatikaraNa eTale 84 lAkha jIvAyoninA jIvo sAthe maitrI bhAva ane dharmabhAvanApUrvakano vyavahA2 ka2vo. paraspara AdAna-pradAna karIne mAnava pazu-pakSI Adi nAnA-moTA jAnavaronA mitra banIne saunuM rakSaNa kare te mitra kahevAya che. dAnano artha che ke tamArI pAse je kaMI che te bIjAne ApavuM, jethI mAnava samAjamAM vaiSamyatAnI utpatti ane vRddhi thavA pAme. vaiSamyavAda hiMsAnuM lakSaNa che ane sAmyavAda ahiMsaka che. eka bIjAne ApavAthI hiMsA, corI, asatya, maithuna ane parigrahanAM pApo potAnI meLe ja kamajo2 thatAM mAnava bIjA mAnavano mitra banaze. tIrthaMka2 paramAtmAe kahyuM che ke Avo yajJa ja zreSTha che. snAtaka muni eTale zuM? je puNyazALIoe kevaLajJAna prApta karI lIdhuM hoya te snAtaka che temanA pAMca bheda che. 1. acchavI (je kAya yoga rahita hoya), 2. azabala (doSa rahita vizuddha cAritravAna), 3. akarmAza (dhAtI karma rahita hoya), 4. saMzuddha (kevaLI hoya), 5. aparistrAvI (karmabaMdhana tUTI gayAM hoya) lagabhaga sauno artha sarakho che mATe zukra, puraMda2 zabdonI jema kevaLa zabdanayathI karelo bheda jANavo. AtmAno dharma kayo? uttarAdhyayana sUtramAM 'vatyu sahAvo dhammo' eTale ke vastunA 2010_03 31 Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 prazra uttara svabhAvane ja dharma kahyo che. to AtmAno dharma zo? javAbamAM jaNAvavAnuM ke jenI sevA karatAM eTale ke je kriyAo karatAM AtmAnI svAbhAvikatAmAM vakratA, luccAI, mAyAmRSAvAda Adi durguNo (dusyAjya dUSaNo) no praveza thavA na pAme te ja AtmAno dharma hoI zake. ane te samatA, zama, titikSA Adi ja AtmAnA dharmane anukULa tatvo che. samatAnI ArAdhanAmAM AtmA bilakula svastha rahe che ane Urdhva gatino mAlika bane che. A kAraNathI sama e AtmAno dharma che. teno Aya" eTale lAbha karAve athavA prayatna vizeSa vaDe AtmA samatApradhAna bane te "samAya ane svArSika IkazuM pratyaya lagADavAthI "sAmAyika' kahevAya che. kharI AlocanA koNa karI zake? bhagavAne javAba Apyo ke he gautama! nIcenA daza prakAranA bhAgyazALI ja samyaka prakAre AlocanA, prAyazcita karavA mATe samartha bane che. kema ke AlocanA abhyataratA hovAthI je puNyazALI gurUkuLavAsI hoya, svAdhyAya premI hoya, pApa bhIrutAvALo hoya teo ja sAcA arthamAM AlocanA kare che. uttama jAti, kula sampanna, vinaya sampanna, jJAna sampanna, darzana sampanna, cAritra sampanna, kSamAdharma sampanna, dAnta, amAyAvI, apazcAdanutApI (gurUe ApelA, prAyazcitamAM leza mAtra pazcAtApana karanAro) uparokta dazaguNavALo bhAgyAzALI AtmA kharI AlocanA karI zake che. AlocanA ApanAra gurU kevA hovA joIe? sUtrakAra sudharmAsvAmIjI pote ja AlocanA ApanAra gurUnA 31 prazra uttara 32) 22. 2010_03 Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32 prazna uttara 33 prazna uttara guNa jaNAvatAM kahe che ke gurU AcAravAna, AdhAravAna, vyavahA2vaMta, apagrIDaka (Alocaka lajjAthI doSa pragaTa nA kare to madhura vacanathI samajAve) prakurvaka (ziSyanuM cAritra zuddha ka2nA2), aparisAdrI (ekabIjAnA aparAdha gupta rAkhanAra) niryApaka (ziSyanI zakti pramANe ja prAyazcita ApavuM), apAyadarzI (ziSyanA hitane anulakSIne saMyamanA dUSaNo batAve). dharmadhyAnanA mAlika koNa koNa ? sAta, ATha, nava, deza, agyAra ane bArame guNa sthAnake rahenArA muni vizeSo ja dharmadhyAnano adhikArI banavA pAme che. ArtadhyAna ane raudradhyAnanI maryAdA chaThThA guNa sthAnake samApta thAya che. mATe sAtame apramatta guNa sthAnake dharmadhyAnanI prApti sulabha bane che tathA jyAM moha ane kaSAya saMpUrNa upazAMta thAya te agyArame saMpUrNa kSaya thAya. te bArame guNa sthAnake paNa dharmadhyAnanI vidyamAnatA che. kema ke agyArame ane bArame guNa ThANe rahenArA puNya pavitra sAdhako yadyapi kevaLajJAnanI maryAdAmAM AvI cUkyA che to paNa haju chadmastha che. kriyAvAdI eTale zuM? kriyA mAtra kartA vinA banatI nathI ane te kartA AtmA sivAya bIjo koI nathI. bezaka kriyAnI niSpattimAM karma, karaNa, hetu, saMpradAna, apAdAna ane adhikaraNarUpa koIne koI nimitta banatA hovA chatAM kriyAno kAraka to AtmA pote ja hoya che mATe AtmAnA astitvane mAnanArA 2010_03 33 Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 prazna uttara kriyAvAdIo che. kriyAvAdIo kriyAne prAdhAnya ApanArA, jIvAdinava tattvano svIkAra karanArA hoya che. chadmastha eTale zuM? AmAM 'chadma' ane 'stha' be zabdo che. Avazyaka sUtramAM chadmano artha karma darzAvyo che. jenI saMkhyA AThanI che.'chadma' AvaraNam - bhagavatI sUtranA sAtamAM sUtramAM 'chadma' no artha AvaraNa karAyo che. AvaraNa eTale bIjAne DhAMkI devuM, prastutamAM AtmAnI anaMta jJAnazakti, darzana zakti, vIrya zakti ane avyAbAdha sukha zaktinuM jenAthI AvaraNa thAya te zaktio jenAthI dabAI jAya, haNAI jAya, kamajora thAya te AvaraNa che. Avo chadmabhAva jenI pAse hoya te chadmastha kahevAya che. 3. paNDAvAgaraNa ane vivAgasuya nAma ane vibhAga - prazno (pachha) ane tenuM spaSTIkaraNa (vAgaraNa) rajU karanAro graMtha te 'pachhAvAgaraNa' ema A aMganA nAmano zabdArtha che. emAM be dA2 (dvAra) rUpa be vibhAga che : (1) Asava - dAra (Azrava-dvA2) ane (2) saMvara-dAra (saMvara-dvAra). A baMnemAM pAMca pAMca aljhayaNa che. naMdImAMnA A nAmanA graMthamAM 108 prazno, 108 aprazno, 108 praznAprazno, vidyAtizayo, temaja nAgakumAra ane anya bhavanapationI sAthe munIonI vAtacIta hovAno ullekha che. AthI ema kahI zakAya ke vidyAo, maMtro ane atizayone lagato vibhAga Aje lupta banyo che. A upalabdha aMga eka suyakhUMdharUpa che, emAM ekasarA dasa aljhayaNo che ne dasa divasamAM eno uddeza karAya che ema antamAM ullekha che. 2010_03 34 Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prazna vyAkaraNa viSaya - Asava-dA2mAM hiMsA, asatya, corI, abrahma ne parigraha viSe vistArathI uhApoha karAyo che. A hiMsAdi pAMce akSatanAM trIsa trIsa nAmo ahIM apAyAM che. annamAM upasaMhArarUpe pAMca padyo che. saMvaradAramAM ahiMsAnA sATha nAmo apAyAM che. A sArvabhauma mahAvrata uparAMta bIjAM cAra mahAvrato viSe ahIM vistRta hakIkata apAI che. vizeSamAM pAMce mahAvrato paikI pratyekanI pAMca pAMca bhAvanAnuM paNa nirUpaNa che. vivaraNAdi - A dasamAM aMga upa2 abhayadevasUrie saMskRtamAM vivRtti racI che ane enuM 'nivRtti' kuLano droNasUrie saMzodhana karyu che. mULa sahita A vivRtti ALa samiti taraphathI I.sa. 1919mAM prasiddha thaI che. A aMga upara jJAnavimalasUrie saMskRtamAM vivaraNa racyuM che. eno prathamAdarza sukhasAgare taraNipura (surata)mAM taiyAra karyo hato. A vivaraNa mULa sahita be khaNDamAM 'muktivijyajI jaina graMthamAlA'mAM graMthAka 7 ane 9 tarIke vi. saM. 1993 ane vi. saM. 1995mAM anukrame prasiddha thayuM che. Asava-dAra pUrato vibhAga gujarAtI anuvAda sahita nagInadAsa nemacaMda zAha taraphathI vi. saM. 1998mAM prasiddha thayo che. enA aMtamAM emAM jJAnavimalasUriSkRta vivaraNano lAbha levAyAno ullekha che. A Agama zAstramAM eka zruta skaMdha che. enAM 10 adhyayana che. pahelA pAMca adhyayanomAM kramaza : hiMsA, asatya, corI, abrahma, parigraha A pAMca AzrayonuM varNana che. bIjA pAMca adhyayanomAM ahiMsAdi saMvaronuM dharmanuM varNana che. pahelA adhyayanamAM hiMsAnuM svarUpa, hiMsAnA 30 nAma, hiMsA karavAnAM kAraNo, hiMsAnuM phaLa ane hiMsA karanArA jIvonuM svarUpa A muddAo dvArA vizada varNana karyuM che. evu ja pachInA adhyayanomAM asatya, 2010_03 35 Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ corI, abrahma, parigraha nAmanA pAponuM vizada varNana che. bIjA pAMca adhyayanomAM ahiMsAdi pAMca saMvaronuM dharmonuM paNa e ja zailImAM jJAnavijJAnanuM bharapUra varNana che. mokSArthI jIve pAMca Azrayono tyAga karavo ane pAMca savaronuM sevana karavuM e A aMga zAstrano sAra che. prazna vyAkaraNa graMtha dvArA jJAnI bhagavaMto saMsAranuM mULa kAraNa, mULa nidAna jaNAve che ane te Azrava che. ane A saMsArano aMta ANanAra saMvara che. Ama Azrava ane saMvaranA viziSTa koTInA jJAnayukta A graMthanI upayogitA zabdomAM varNavI zakAya tema nathI. dravya hiMsA ane bhAvahiMsAnuM svarUpa - dravyadayA ane bhAvadayAnuM svarUpa : pramatta yo, vyavarapaur hiMsA (tatvArtha sUtra) zraddhA saMpannazrI jaMbUsvAmIe pUchayuM, "he gurudeva! kRpA karIne pharamAvo ke bhagavaMte Azrava ane saMvara tattvanI zI rIte karI che?' javAbamAM sudharmAsvAmIjIe tenI spaSTatA karI che. A kAraNe ja jaMbusvAmIthI pUchAyelA praznonuM vyAkaraNa eTale spaSTIkaraNa A dazamAM aMgamAM thayeluM hovAthI dazamA aMganuM nAma "prazna vyAkaraNa" yathArtha che. zAbdika ane Arthika rUpe vyAkaraNa be prakAranAM che. je zabdonI siddhi kare jema ke ikomarNAya, iya svare, ivarNA derasva svare yavarala, ItyAdi vyAkaraNo to chadmastho paNa banAvI zake che paNa tenAthI mAnavatA, dayA, dAna, brahmacarya nItimattA vagere Atmika dharmonI prApti paNa thaI zake tema nathI ane te vinA dhuraMdhara vidvAnuM paNa abuddha che. Arthika vyAkaraNanI vyAkhyA A pramANe che : vyA kriyate praznottara muttaravayADamidhIyate nirNAyakatvena yattatathA vyAkaraNa 36) 2010_03 - Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yathA-vasthita arthaprajJApane vyAkaraNam| pUchAyelA praznona nirNayAtmakarUpe uttara jemAM hoya te vyAkaraNa kahevAya che. vyAkriyate jIvAditattva yasmin tad vyAkaraNam / jemAM jIva zuM? ajIva zuM ? Azrava ane saMvara zuM ? baMdha ane nirjarA zuM ? ane mokSa zuM ? A tatvonuM vizada spaSTIkaraNa hoya te vyAkaraNa ja mAnava mAtranuM kalyANa karavAmAM samartha che. prazna vyAkaraNa graMthamAM pAMca viSayo hiMsA, asatya, corI, abrahma ane parigraha vize vividha prakAranA mAhitIpradhAna ane jaina siddhAMtonuM pratipAdana karatA prazno che. A praznonA uttara paNa vistAravALA che ahI keTalAka prazno namUnArUpe noMdhavAmAM AvyA che te u52thI jaina darzananA mULabhUta siddhAMtono paricaya thAya tema che. 35 prazna uttara dravyahiMsA ane bhAvahiMsA eTale zuM? mana, vacana, kAyAthI, krodha, mAna, mAyA ane lobhapUrvaka je kriyAo karAya tenAthI sAmevALA jIvanA hAtha, paga, nAka, AMkha, kAna athavA tevA prakAranA jUThAvacana, kalaMka, gALa, corI, maithuna Adine kAraNe sAmAvALAne ghAsaleTa, peTrola chAMTIne ke viSa prayogathI ke kAMkarIyA taLAvamAM ke juhunA dariyAmAM paDIne maravAnuM thAya che te dravyahiMsA kahevAya che. ane tevA prakAranI corI tenI milakata (thApaNa) parata na karavI athavA vecAtAM ke dhIrANamAM mUkelA AbhUSaNo, mAlamAM bheLaseLa karIne sAmAvALAne du:khI, daridrI, bhUkhe maratAM ke tenA bAla-baccAMone bhUkhe maratAM karavA te bhAvahiMsA che. tenA cAra bhedo che. 1 - 52dravyahiMsA, 2 - 52bhAvahiMsA, 3 - svadravyahiMsA, 4 - svabhAvahiMsA. 2010_03 390 Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pahelAmAM potAnAthI atirikta jIvonI hiMsA thAya che. bIjAmAM tenA sukha-zAMti ane samAdhi samApta thAya che. trIjA bhedamAM krodha, kaSAyathI potAnA zarIrane hAni thAya che ane cothAmAM potAnI avaLacaMDAI geravartaNuMka, pApI ane svArthI bhAvanAne kAraNe ApaNAM du:kha, daridratA, asamAdhi, zoka, saMtApa tathA ArtadhyAnamAM ApaNe ja kAraNa banIe chIe. A cAra prakAranA jIvahiMsA viSaya vAsanAnI tIvra bhAvanAvALA krodha kaSAyamAM dhamadhamatA tathA IndriyonA gulAmono samAveza thAya che. prANaghAtakanA bAvIza svabhAvo kayA kayA? jinezvara bhagavaMte hiMsAnA svabhAvamAM bAvIza nimitta gaNAvyo che. tenAthI hiMsA bhAvanAnA pariNAma thAya che. pApa svabhAve, prANInI hiMsA-vadha karavAno svabhAva. caMDa - cAra kaSAyanA tIvra udayathI hiMsA karavI. raudra - raudra pariNAma - hiMsAnI bhAvanAthI - mananA pariNAma raudra svarUpa bane che. sahasA - hiMsAnA kAryomAM vagara vicAre sAhasa karanAra. zrudra - adhama - tenA kAraNo adhama AcaraNa karavA prerAya 36 prazna uttara na ja = ^ che anArya - pApa karmonI rokavAnI zakti nathI tevo mAnava. nidhRNa-manuSya jIvamAM buddhi ane viveka hovA chatAM anArya ane khAnadAnI rAkhyA vagara game tema bole kArya kare. nRzaMsa - dayA vinAno. mahAbhaya - avasara Avye bIjAone mAravAnI AdatavALA hiMsaka mAnavane paNa sAmAvALA taraphathI bhayanI prApti thAya che. ) 3 38) 2010_03 Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratibhaya - pratyeka prANIothI bhayanI prAptinA bhaNakArA vAgyA kare. nAgano zatru-mora-noLIyAno bhaya rahe che. atibhaya - lobhAMdha, mohAMdha, kAmAMdha ane svArthodha banIne bIjAne bhaya Ape che tenAthI potAne bhaya satAve che. bhAvanaka - hiMsaka vyavahAra - sApathI bhaya pAmanAra sApanAbhayathI anyane paNa bhaya pamADe che tenAthI paNa prANanoghAta thAya che. trAsa - baMdha bAraNe beThelA hovA chatAM mANasane Akasmika bhayathI dhrujAve che. ugaja-manamAM svAbhAvika udvega rahe ane kiMkartavyamUDha banI rahe che. anyAya prANaghAtaka hovAthI nyAya-nIti na hoya tema vartana kare. hiMsAnA kAryomAM mazagula banelo hoya che. nirapakSa - hiMsaka vRttine kAraNe pArakAnA-potAnA ke parabhavanI hita bhAvanA vagarano mANasa. nirdhamma - mana, vacana ane kAyAnA hiMsaka pariNAmothI samyaka-jJAna-darzana-cAritra meLavavAne mATe asamartha. niSkipAsa - jIvana vyavahAra ane vera-virodhane kAraNe anyanI sAthe maitrIbhAvanA karI zake nahIM. niSkarUNa - dayA e dharmanI mAtA che te hiMsaka mAnavAmAM hotI nathI. nihya(naraka) - AvA hiMsako narakagAmI bane che. deva durlabha manuSyabhava meLavI ahiMsA-saMyama ane tapadharmanuM pAlana na karatAM durAcAra sevana karIne naraka tarapha prasthAna kare che. mohamahAbhaya prakarSaka - moha eTale AtmA buddhi ane mananI (39) 2010_03 Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 mUDhAvasthA. mahAbhaya eTale cAre taraphathI bhayAkrAMta. A baMnemAM pravRtti karanAra ane baMnemAM vadhAro karanAra mAnava mohamahAbhaya prakarSaka kahevAya che. maraNavaimanasya - mRtyu thavAnuM che tenA vicArothI AbhAsI darzana, dhana saMpatti makAna vagerenuM zuM? A vicArovALI mANasanI mAnasika sthiti. A graMthamAM pAMca AzravonuM vizada vivecana praznottara rUpe karavAmAM AvyuM che. vizeSa jijJAsAvALA vargane mATe mULa pustaka ane tenuM vivecana vAMcavA bhalAmaNa che. ahIM ApelA praznottara udAharaNarUpe che tema chatAM temAMthI jaina dharmanA mULabhUta siddhAMto vize zAstrokta vigato jANI zakAya che te draSTie A graMthanA vicAro bhavyAtmAone viratidharmamAM joDAvA mATe tathA pApanI pravRttimAMthI aTakavA mATe sAcuM dizA sUcana kare che te vAta nirvivAda che. asatya bhASA bolanArA koNa? ane zA kAraNe? jUTha bolanArA koNa koNa? ane kevA svabhAvanA, kayA mANaso, kevA prakAranA vyApAra-vyavasAya karanArAo jUTha bole che, ane kayA prayojanane laI jUTha bole che, tathA ajJAnamAM aMdha banIne dharma-loka tathA tattvanA viSayomAM kevA kevA tarko dvArA jUTha bole che. manuSyAvatAra pAmIne paNa puNyakarmone jANI samajI ane AcarI zakyA nathI, temanA bhAgyamAM khAvA, pIvA, uThavA, besavA ane bolavA-cAlavA AdinI pratyeka kriyAomAM ajJAna, mithyAtva, moha mAyA hovAthI ane ajJAna e ja 37 prazna uttara (40) 2010_03 Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ moTAmAM moTuM pApa hovAthI, tevA pApI AtmAo ke pAparasika AtmAo, vAte vAte mRSAvAdano Azraya le che. jyAre ajJAnane pApa samajI tathA temanA dvAro baMdha karI devAnA AzayathI jeo mahAvratadhArI, dhIrajavaMta, bhikSAmAtrathI nirvAha karanArA vaikArika, vaibhAvika ane podgalika bhAvono samaggajJAnapUrvaka tyAga karI, samabhAvamAM sthita thayelA tathA parajIvone hiMsA-ahiMsA, jUTha-satya, cauryakarma ane teno tyAga, maithuna-brAhya, parigrahasaMtoSanA hAnilAbha batAvIne dharmano upadeza karanArA munirAjo tathA sarvathA pApano tyAga nahIM karI zakanArA, paraMtu pApa, pApa ja che, tema samajI tenA tyAganI bhAvanAvALA ane nirarthaka pApone choDI, dezavirati dharmane svIkAranArA evA munirAjone ke zrAvakone asatya bolavAnI AvazyakatA rahetI nathI, mATe teo asatyavAdI nathI, tenAthI atirikta jeo jUTha bolanArA che temanI nAmAvalI AgamAnusAra nIce pramANe che. asatya bolavAnA prakAro : mana ane IdriyonA gulAmo asaMmata hovAthI, asatya bole pApamArgothI nivRtta thayelA na hoya tevA avirata mAnavone vAte vAte ane mazkarImAM paNa asatya bolavAnuM phAvI gayuM che. sImAtIta mAyA, prapaMca ane kapaTanA sevanathI jemanA mana ane AtmA vakra, kaDavA tathA tRSNAtura thaI caMcala banelA che, temane asatya bhASaNa ane jIvana pacI gayuM hovAthI, 2010_03 Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ >> teo avasara Avye lAkhonA dAna karaze, kasAIkhAnAthI 2-3 pazuone choDAvI zakaze, paraMtu narakagatine apAvanAra asatyano tyAga karI zakatA nathI. krodha, lobha, bhayagrasta ane majAka-mazkarInI AdatavALAo paNa kyAre asatya bolaze, tenI khabara temane paNa paDatI nathI. korTa kacerImAM jaIne bIjAone mATe khoTI sAkSI ApanArA, athavA potAnA kesamAM paNa bIjAo pAse khoTI sAkSI apAvanArAo jUTha bolanArA hoya che. bIjAonA pAponI, bhUlonI khabara rAkhanArA athavA bIjAo pAse rakhAvanArA tathA vAte vAte yuddha daMtakaleza, laDAI jhaghaDA karanArAo jUTha bolavAmAM hoziyAra hoya 4 - 8 s rAjAonuM, rAjyanuM, khajAnAnuM ke rAjya TekSa vasula karI te rakama potAnI pAse rAkhanArA khaMDa rakSako jUTha bole che. jugAramAM hArI gayelA jugArIo paNa kahe che ke - "hajI mArI pAse ghaNuM dhana che, tethI AvatIkAle ApaNe pharIthI ramavAnuM rAkhIzuM." mATe temane paNa jUTha bolavAnuM koThe paDyuM che. bIjAonA AbhUSaNo, tAMbA-pIttaLanA vAsaNo Adine rAkhI, vyAje nANAM dhIranAra paNa asatya bolyA vinA raheto nathI. jUThI mAyAmAM mastAna banIne, bIjAonI khoTI vAto karanArA tathA rADa pADIne bolanArAo paNa asatyavAdI che. svarganA sukhonuM, narakanA du:khonuM varNana karIne, dharmanA nAme dhokhAbAjI karI, bIjAo pAsethI dravya paDAvanArA 10. 11. 2010_03 Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12. 13. 14. dhaMdhAdArI kukSiMgio paNa asatya bhASaNa karanArA che. mAyAcArapUrvaka jema ke - mane suvarNa banAvatAM AvaDe che, tamArA dasa dasa rUpiyAnI noTone huM so sonI banAvI zakuM chuM. AvI rIte mAyAjALamAM bIjAone phasAvIne dhana luMTanArA asatyasevI che. khoTA mApa, khoTA tolA ane trAjavA, levAnI pAMcazerI judI ane devAnI judI. AvI rItanA dhaMdhA karanArA yadyapi bahArathI jUThA dekhAtA nathI. to paNa mananA melA ane lobhI hovAnA kAraNe prapaMca dvArA dhana kamAnArAone jUTha bolyA vinA cAlatuM nathI. kariyANAnA, kapaDAMnA, sonA cAMdInA ke bIjA prakAranA vyApAra karanArA, bheLaseLa karanArA, sAro namuno batAvIne nakalI mAlA denArA athavA nakalI mAla banAvanArA udyogapatio asatya sevI che. te uparAMta vaNaka2, sonI, kArIgara, Thaga, guptacara, khuzAmatIyA, koTavALa, sevaka, cADIyA, vicAryA vinA bolanArA, potAne tuccha mAnanArA ke uMcA mAnanArA, Rddhi AdithI garviSTha banelA, asatyano upadeza karanArA, ApabaDAI karanArA, IMdriyone vazamAM nahIMrAkhanArA, pratijJAbhraSTa eTale ke samayanI maryAdA nahIM rAkhanArA, yahAtaddA bolanArA ItyAdi mAnavo jUTha bolanArA hoya che. AmAMthI keTalAka Adata paDelI hovAthI, vyApAranA kAraNe, pApakarmonA bhAre hovAthI, peTa bharavAnA kAraNe, keTalAka peTa bharAyA pachI lobhavaza banIne, viSayavAsanAthI, mohathI, yuvAnInA madathI jUTha bolanArA hoya che. keTalAka vyavahAramAM satyavAdI dekhAya che, paNa 2010_03 43 Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMtaranA melA heyAnA, melA mananA hovAthI temanI bhASA chaLa-prapaMcavALI hoya che, sAmevALo nA samaje tevI mAyA mRSAvAdavALI, polITiksavALI hoya che. jyAre keTalAka dharmagraMthonA dAkhalA-dalIlomAM lokone phasAvanArI bhASA bolanArA hoya che. keTalA dharmanA nAme, TIlATapakAnA noma, veSamaryAdAnA nAme, kriyA kAMDonA nAme paNa jUTha bolanArA hoya che. corI karanArAo kevA hoya che? 38 prazra uttara (1) sthira hRdayA - corI karavA mATe temanuM hRdaya sthira arthAt nizcala hoya che. corI karavI amArI khAnadAnIno dharma che, tema samajIne potAnA cauryakarmamAM aDaga hovAthI, game tevI paristhitimAM paNa teo corI karavAnuM cUkatAM nathI. pUrvabhavanA nIca gotra ane karma khAnadAnInA azubhatama karmono bhAro mAthA para laIne avataranArAo, maravA-mAravA taiyAra raheze paNa corI karyA vinA rahevAnA nathI. sAmevALAnI koIpaNa vastu temanI najaramAM Ave tene hAtha cAlAkIthI paNa coryA vinA temane cena paDatuM nathI. chinnalajjA - corI karavAthI temanAM hRdaya ja kALA patthara jevA thaI gayelA hovAthI temane jAti-kuLa, mAtA-pitA ke bIjA koInI paNa zarama naDatI nathI. arthAt sarvathA bezarama banelA hoya che, kema ke nIca kuLamAM janmelAomAM prAya: karI lajjA hovAno saMbhava ocho hoya che. banTigrahagograhAza - jIMdagIbhara jeoe pArakAnA pUjApATha-lagna-homa Adi kAryovaDe kaMIka mAyA bhegI karI hoya (ra) (3) 44) 2010_03 Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ temane paNa athavA avasara AvyuM temanI gAyo-vAcharaDAMobheMso-UMTo Adine paNa haraNa karI jAya che. corI karavAvALAone kyAreya khyAla nathI Avato ke A bicAro, brAhmaNa, bIjAonA stuti-pATho karI paiso meLave che, to temane luMTavAthI mane kyo phAyado? paraMtu corI karavAnA svabhAvavALAone Avo pavitra vicAra Avato na hovAthI pArakAne luMTavAno svabhAva ja temano dharma che. dArUNamati - temanI buddhi atyaMta dArUNa, kaThora, pApamaya, krUra hovAthI jIvana jIvavA mATe bIjA saraLa mArgo hovA chatAM paNa teo potAnA svabhAvathI lAcAra hovAnA kAraNe sAmevALAnuM kAsaLa kADhIne paNa temanA ghare corI karavI, Aga lagADavI, temanA bALabaccAMone mArakUTIne yamanA atithi banAvavAmAM temane AnaMda Ave che. niSkapa - ghorAtighora kRtyo karatAM, temanA manamAMthI kRpAdayA-mAnavatA lagabhaga samApta thaI gayA che. A kAraNe temane vicAra karavAno paNa avasara raheto nathI ke pUrvabhavanA AcarelA pApakarmothI A bhavamAM sarvathA nindanIya tathA hiMsaka kAryo karavA paDe, tevI jAti-kuLamAM huM janmyo chuM ane A bhavamAM paNa corI karavAnuM cAlu rAkhIza to AvanArA bhavomAM mAruM zuM thaze? AvI rItanA vicArazUnya banelA teo thoDI ke ghaNI, sacitta ke acitta, zaheramAM ke gAmamAM, garIba ke zrImaMta hAthamAM Ave temane luMTyA vinA rahetA nathI. svajanaghAtaka - A saMsAramAM bhalA mANasonI jema burA mANasonA paNa maMDaLo racAI gayA hoya che. bhalA mANaso (5). 45 ) 2010_03 Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (7) eTale parahitanA kAryo karavAvALAonAM maMDaLamAM ekeya kharAba tatva hotuM nathI, jyAre burA eTale parahitanAzaka mAnavonA maMDaLamAM ekeya sArUM tatva hotuM nathI. racAtA pratyeka maMDaLanI vyavasthA mATe ghaDAyelA kAyadAo pratye temanA membarone mAyA paNa hoya che, jethI potAnA kAyadAothI viparIta cAlanArA svajanone paNa mArI nAkhatAM corane dayA AvatI nathI. samajavuM saraLa banaze ke, pApI mANasa ja potAnA pApa pratye zaMkAzIla hovAthI sAmevALAne zatru mAnavAnI utAvaLa karatAM vAra lAgatI nathI, tenA kAraNe vacce AvanArA svajanone paNa yamanuM ghara dekhADI de che. gRhasandhi - arthAt pArakAnA gharonI bhIMta, vADa, phATaka Adine tevI rIte toDI mAre che, jethI game tyAre paNa tenA gharamAM, khetaramAM ke vADImAM praveza karI sAmevALAnI corI karI zake. athavA vizvAsue tene tyAM dhana, dhAnya ke AbhUSaNo mUkyA hoya, temAM tevI rIte goTALo karaze jethI tenI badhIya mAlamattA coranA gajavAmAM AvI zake. bheLaseLa, vyAja ke vyApAranA goTALAo karIne sAmevALAno vizvAsaghAta karavAmAM paNa teo hoMziyAra hoya che. dharmasaMjJA ke samyagUjJAnanI saMjJA muddala temanAmAM na hovAnA kAraNe corI karavI pApa che A zabdo paNa sAMbhaLavA mATe teo taiyAra nathI. sArAMza ke coryakarmane teo choDI zakatA nathI. mATe ja AkhI jIMdagImAM corI karavAnA sAdhano, sahAyako vagerene meLavatAM rahe che. koNa zrImaMta che? mAlamattA kyAM mUke che? tijorInI cAvIo kyAM rAkhe che? temanI UMgha kevI che? madhyarAta kyAre thaze? AvA vicAromAM 46) 2010_03 Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ masta banIne bapore UMghatA hoya che ane rAte jAgatA rahe che. corI karyA pachI pakaDAI javAnA bhaye teo smazAnabhUmimAM, tUTyA gharomAM, avAvarA paDelA makAnomAM saMtAIne divaso pUrNa kare che. smazAnanuM varNana karatAM sUtrakAra sudharmAsvAmIjI pharamAve che ke - jemAM moTA jADA lAkaDAMo para maDadAne mUkI bALavAmAM Ave te citAo baLatIsaLagatI dekhAya che, maDadAMonA lohI, vALa, hADakAo Adi vikharAyelA paDyA che, sArI rIte nahI baLelA maDadAne bahAra kheMcI kADhanArA kUtarAo jyAM bhamatAM ja hoya che tyAM maDadAMnA lohImAMsa khAIne jemanA moDhA kharaDAyelA che tevI DAkaNothI bhayaMkara, ghuvaDothI bhayAnaka, vetAlo tathA pizAco jyAM khaDakhaDa hasI rahyAM che, tevA smazAno jyAM marelA, aDadhA baLelA, maDadAMonI durgadha AvatI hoya tevA sthAnomAM coro chupAIne rahe che. vAgha-varU jevA janAvaro hoya tevA vanavagaDAomAM coro saMtAIne jIvana pUrNa kare che. khAvA-pIvAnA phAMphAM, kuTuMbIono viyoga, lukhA-sukA roTalAonuM bhojana, aDadhA bhUkhyA, chevaTe maDadAnAM mAsanuM ke kaMdamULAdinuM bhojana karI bahu ja muzkelIthI jIvana jIvanArA hoya che. gharanAM putra parivAra sAthe dharAIne bhojana karI zakatA nathI. tethI temanuM jIvana azAMta-pApamaya ane astavyasta ja rahevA pAme che. yaza-kIrti vinAnA, temanuM nAma sAMbhaLatAM ja bIjAone kaMpArI chUTe tevA Aje kayA gAmamAM kone tyAM dhADa pADavI tevA manasubAvALA ghaNAMone mATe khataranAka zarAbapAnamAM mazagula banelA coro haMmezane mATe bhejAphATa ja hoya che. satI, saMto tathA sAdhujanone (47) 2010_03 Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 39 prazna uttara hasanArA teo marIne narakanA mahemAna banavA pAme che. saMsArI jIvo maithunAsakta zA mATe thAya che ? javAbamAM jaNAvavAnuM ke anAjanA amuka dANAomAM aMkurotpattinuM mULakAraNa temAM rahelA bIja tatvane AbhArI che tevI rIte anaMtasaMsAramAM paribhramaNa karatAM jIvAtmAnA pratyeka pradeza para AThe karmonI anaMta vargaNA vaLagelI che. temAM zarAbapAnanA nazAne caritArtha karanAra mohakarmanA annadbhUta vedakarma paNa potAnI sattA majabuta jamAvIne raheluM che, jenA kAraNe purUSane strI tarapha, strIne purUSa ta2pha ane napuMsakane baMne taraphanI mAyAnA prabhAve eka jIva bIjA jIvane mATe AkarSaNa karanAra banavA pAme che. vedakarma paNa ati nikAcita, alpa nikAcita ane anikAcitarUpe traNa prakAre che. gata bhavomAM mohamAyAmAM pUrNa masta banIne AvanArA bhavone mATe ati nikAcitarUpe bAMdhela vedakarma te jIvAtmAno jema jema bAlyakALa samApta thato jAya che, tema tema bhaDakato jAya che. ane bhoganA sAdhana tarIke maLela purUSane purUSa za2I2, strIne strI zarIra paNa madamAtuM-bhogakSama ane AkarSaka banatAM vedakarmane cAre taraphathI prajvalita kare che ane bhogavilAsomAM ja tenuM jIvana samApta thAya che. alpa nikAcita mohakarmI AtmA, gRhasthAzramamAM rahe chate paNa tenA bhoga vilAsomAM khAnadAnInI maryAdA, sArI saMtati prApta karavAnI tamannAno praveza thaze. sAtho sAtha dAna-ziyaLa-tapa ane sAttvika bhAvanAmAM paNa tene mastI raheze. jyAre anikAcita mohakarmI AtmA eTale pUrvabhavamAM 2010_03 48 Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ satkarmonI sevanAthI niyANA vinA bAMdhela manuSyAvatArane meLavelA dAnavo, kadAca saMsAramAM praveza karaze to paNa brahmacarya dharma pratye rAgavALA hovAthI maithunane pApa samajaze ane jema bane tema kALA karmone karAvanArI badhIya rAtrione athavA be-cAra rAtrionI khulI rAkhI bIjA rAtrione saMyamavratanI maryAdAmAM pUrNa karaze. tema karatAM kadAca koIka samaye manamAM tophAna jAge to paNa sasvAdhyAya ane saMta samAgamapUrvaka AyaMbIla, upavAsa dvArA potAnA manane svAdhIna karaze. athavA gRhasthAzrama bhAgyamAM na hoya to nAnI uMmarathI ja vairAgya rAjAnI chAvaNImAM praveza karI, potAnA mana-vacana ane kAyAno avarodha karI urdhvagati tarapha prayANa karaze. sArAMza ke, bIjA ane trIjA naMbaranA bhAgyazALIo to lAkho mANasomAM be ke cAra ja maLaze, jyAre pahelA naMbaranA atinikAcita vedakarmanA udayavALAone khAtAM, pItAM, UThatAM, besatAM paNa vedakarmane joradAra bhaDakAvavA mATe raMgamahela, palaMga, maccharadAnI, poSAka, khAnapAna, sugaMdhI dravyo tathA kerosIna chAMTelA agninA bhaDakA jevA nRtyagAna, citro, nATako, navalakathAo uparAMta zarAbapAna, bhAMga, aphINanI goLIo (nAITa pIlsa) te upara dUdha, kesara-mAvA, malAI, mAkhaNa, mISTAnnanA bhojanane kyAreya paNa choDI zake tema nathI. kadAca kamabhAgIne strInI prApti sulabha na rahe to paNa prabaLa vegavALo atinikAcita vedakarmI, jaMgalavAsI, saMnyAsI ke dravyajJAnI banaze, to paNa tenI sAdhanA saphaLa banatI nathI. kadAca sAdhana maLe to paNa temane te bhoga-vilAsomAMthI zAMti maLatI nathI, tRptI thatI (49) 2010_03 Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nathI. tethI jyAre juo tyAre kAmavAsanAnA bhUkhyA ja hoya che, pariNAme vAMdarAnI jema kUdako mArIne bIjAno sahavAsa kare to paNa bhUkhyA varUnI jema tenI vilAsI mAyA temane rAta-divasa ujAgarA karAvatI ja hoya che. AvA mANaso sadeva vyAkula hoya che, mohAsakta hoya che. vilAsa sivAya temane bIje kyAMya besavuM, bolavuM ke UThavuM paNa gamatuM nathI. uzkerAyeluM mana hajAro maNa AIskrIma jhApaTI gayA hoya ke erakanDIzanamAM beThA hoya to paNa garama ja hoya che. temanuM mana ekamAM sthira nathI, bIjImAM TharatuM nathI, trIjI bahArathI game che paNa aMdarathI nahi, cothI madrAsamAM, pAMcamI kalakattAmAM, chaThThI pUnAmAM, sAtamI vaLI kyAMya bagAsAM ja khAtI hoya che. AvI rIte temanuM jIvana bhUMDa karatAM paNa gayuM-vIteluM hoya che. 40 prazra devo kyAM rahetA haze? uttara je jamIna para ApaNe ubhA chIe te sAta naraka bhUmiomAMthI prathama bhUmi che, je pahelI naraka kahevAya che. te 1,08,000 eka lAkha eMzI hajAranI jADAIvALI che. temAMthI upara nIce eka eka hajAra yojana choDIne zeSanA kharabhAga, pakabhAga ane jaLabahula bhAganA traNa vibhAgo che. temAMthI kharabhAgamAM asurakumArone choDI zeSa bhavanapationA makAno Ave che. temAM rahenArA devo zokhIna hovAthI kumAra zabdathI aMkita hoya che. ane paMkabhAganA sthAnomAM asurakumAro rahe che, uparanA hajAra yojana je choDI devAyA hatA temAM upara nIce 100-100 yojana choDI zeSa 800 yojanamAM vyaMtara devo rahe che ane uparanA tyajelA 100 pa0 2010_03 Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 41 prazna uttara yojanamAMthI upara nIcenA 10-10 yojana choDI zeSa 80 yojanamAM vANavyaMtara devo rahe che. tathA jaMgalo, tuTela makAnomAM, moTA moTA jhADa upara paNa te devo rahe che. merUparvatanI samatala bhUmithI 790 yojanathI 900 yojana sudhImAM jyotiSa devo rahe che. te A pramANe H 790 para tArAnA vimAno, tyAMthI 10 yojanamAM sUryanA vimAno, tyAMthI 80 yojanamAM caMdranA vimAno, cAra yojana nakSatra ane soLa yojanamAM grahonA vimAno che. bhavanapati ane vyaMtaro prAyaH karI adholokamAM, jyotiSa devo tirachAlokamAM ane vaimAnika devo urdhva lokamAM che. bhautikavAdanI sImA samApta thayelI hovAthI mohakarmathI grasta hovAnA kAraNe te devo bhoga vilAsI che. AvI rIte zrImaMtone paNa jANavA. parigrahanI mAyAnuM mULa kAraNa zuM che ? saMpUrNa manuSyalokamAM mahAvratadhArI munirAjo parigrahasaMjJA ane lobhasaMjJAthI hajAro mAIla dUra che, ane samyagajJAna dvArA svIkArelA dezavirati - aNuvratadhArI zrAvaka, nirarthaka pApabaMdhana thAya tevA parigrahano tyAgI hovAthI kevaLa anivArya-rUpe alpa parigrahano ja dhAraka che. A baMnene choDI jeo vrata vinAnA che, te badhAya parigraha nAmanA mahAgrahathI pUrNarUpe grasta che. teo nathI to parigrahanI mAyA choDI zakatA ke nathI tenI maryAdA karI zakatA. kema ke 'taM = puLa pAiha mamAyaMti nomavasthA' eTale ke, samasta prANIo lobha nAmanA rAkSasathI gherAyelA hoIne savArathI zayanAvasthA sudhI 'mArUM-mArUM' karatAM rahe che. AnA kAraNe mAnava pratyeka padArthane Icche che, grahaNa kare che, ekanA Dabala 2010_03 51 Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 42 prazna uttara kare che, surakSita rAkhe che, temAM preraNA Ape che. jethI mAnavanI buddhi muMjhAI jAya che. tenI sAthe jyAre jJAnAvaraNIya ke matijJAnAvaraNIya karmanuM mizraNa thAya che tyAre parigraha vinA phezanebala, hATa, baMgalA ane vyApAra dvArA lAkho karoDone kamAvyA vinA zI rIte cAle ? ane zarAbapAna jevuM mohakarma sAthIdAra bane che tyAre eka paNa dharmavAkyane sAMbhaLyA ke zraddhAmAM utAryA vinA 'parigraha'ne ja dharma mAnatAM kahe che ke, ''vyApAramAM sAcA khoTA, vyAjanA goTALA ke tolamApamAM nyAya jovA besIe to zrImaMta banavAno samaya kyAreya paNa Ave ja nahi. vyAkhyAnanI pATa parathI AcArya bhagavaMtone kahevAno dharma che ane ApaNane sAMbhaLavAno, bAkI to bhAI, mahArAjonI vAto mAnIe to vaga2 pANIe hajAmata thaI jAya tema che.'' AvAM kAraNone laI parigrahadhArInA jIvanamAM hiMsA, jUTha, corI ane maithuna pAponuM tathA hada bahAra thayelA kaSAyonuM prAbalya Adi pApo eka pachI eka AvatAM ja rahe che. ghaNIvA2 te pAponA bhAvo, jyAre atyugra bane che tyAre tene paisA kamAvavAnI dhUna sivAya bIjA ekeya kAryamAM rasa hoto nathI. pApano bApa lobha zA mATe kahevAyo? pApanA utpAdanamAM, vardhanamAM, lobha maulika kAraNa hovAthI pApano bApa lobha kahevAya che. saMsAranA ItihAsamAMthI, ApaNA tathA pADozIonA jIvana vyavahAramAMthI thayelo anubhava ja sAkSI ApI rahyo che ke nAnI uMmarano satya pratijJa, dharmano saMskArI, mAtA pitAno pUjaka, bhaktAmarano gAyaka, aticAra sUtrano pAThaka, AvatIkAle pratijJA bhraSTa, 2010_03 52 Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (1) (2) (3) dharmano nAzaka, mAtApitAno mAraka zI rIte banato haze? ane banavAnuM kAraNa zuM? rAjyanA lobhanA kAraNe koNike potAnA bApane kArAgRhamAM nAMkhyo hato. A vAtane tame jANo cho? viSaya lobhamAM AMdhaLI, 14 svapna sUcita putranI mAtA banelI cUliNIe potAnA cakravartI brahmadatta putrane lAkhanA gharamAM dhakelI dIdhAnI vAta tame sAMbhaLI nathI? potAnI dharmapatnIne devatAI hAra paherAvIne sarvAga suMdara banAvavAmAM viSayAdha koNike potAnA nAnA (mAtAnA pitA) ceDA mahArAjA sAthe yuddha ramIne 1 karoDa eMzI lAkha mAnavonI hatyAnuM pApa potAnA mAthe lIdhelI vAtane tame kyAreya gurU mahArAja pAsethI sAMbhaLI che. rAjya vistAranA Icchuka, cakravartI padano lobhI bharata rAjAe potAnA prANa pyArA bAhubalI bhAIne mAravA mATe cakrano upayoga karavAmAM lobha sivAya bIjuM kAraNa zuM? ItyAdi agaNita dAkhalAone joyA pachI noma parije nivahi parizrI jinezvara paramAtmAoe te saumAM lobha parigrahane mULa kAraNarUpe kahyo che. naTarAja tarIke prasiddhi pAmelA lobhanA rUpAMtaro nIce prakAre jANavA putrano lobha, dhanano lobha, sattAno lobha, parastrIno lobha, viSayavAsanAno lobha, zarIrane zaNagAravAno lobha, pojhIzanano lobha, AdirUpe naTarAjanA dhaMdhA judA judA che. (4) pa3) 2010_03 Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4. paNavaNA (prajJApanA) sUtra je prakarSa vaDe yathAvasthita rUpe padArtha jaNAve te paNa vaNA' ema Ano je vyutpatti-artha che te A uvaMgane anurUpa che. jema badhAM aMgomAM viyAha0 sauthI moTuM aMga che tema badhA ujaMgomAM A sauthI moTuM (7787 zlokapramANaka) che. A uvaMganA prAraMbhamAM apAyelA cothA padyamAM AnA kartA Arya zyAma che e hakIkata che. trIjA padyamAM emane vAcaka vaMzamAM (eTale ke sudharmasvAmIthI) trevIsamA ane pUrvazruta vaDe samRddha buddhivALA kahyA che. pAMcamAM padyamAM A uvaMgane "ajhayaNa' kahI ene vicitra arthAdhikArathIyukta hovAthI) citra, zrataratna ane dir3hivAyanA sArarUpa kahyuM che. trIjAM ane cothuM padya prakSipta che, kema ke emAM Arya zyAmane namaskAra karAyo che. AthI e na gaNatAM 4-7 padyamAM A uvaMganA chatrIsa viSayono nirdeza che. Ane lagatA saMskRta nAmo nIce mujaba che : (1) prajJApanA, (2) sthAna, (3) bahuvaktavya (alpabadutva), (4) sthiti, (5) vizeSa (paryAya), (6) vyutkAnti (upapAtAvartanA), (7) ucchavAsa, (8) saMjJA, (9) yoni, (10) carama, (11) bhASA, (12) zarIra, (13) pariNAma, (14) kaSAya, (15) Indriya, (16) prayoga, (17) lezyA, (18) kAyasthiti, (19) samyakatva, (20) antakriyA, (21) avagAhanA (saMsthAna), (22) kriyA, (23) karma, (24) badheka (karma), (25) vedaka (karma), (26) vedabandhaka, (27) vedavedaka, (28) AhAra, (29) upayoga, (30) pazyattA, (31) saMjJA (pariNAma), (32) saMyama, (33) avadhi (jJAnapariNAma), (34) pravicAraNA, (35) vedanA ane (36) samudhAta. A dareka viSaya upara nAnakaDo nibaMdha jANe na hoya tema e ahIM carcAyo che. ethI to A uvaMgane ApaNe jene darzanano saMkSipta vizvakoza (encyclopaedia) kahI zakIe. pratyeka viSayane ane ene lagatA vibhAgane paNa "paya" (pada) kahyuM che. keTalIka vAra payanA uddesaa' rUpa ( 54 2010_03 Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vibhAga che. kema ke 15, 17, 23 ane 28e aMkavALAM payanA babbe uddesA che, jyAre aDhAramAM payanA cha uddesA che. pahelA payamAM Arya ane maleccha viSe vicAra karAyo che ane A rIte A bhUgoLa ane nRvaMzavidyAnAM abhyAsanuM sAdhana pUruM pADe che. 43 prazra he bhagavan! go-baLada, mRgo, pazuo ane pakSIo e bhASA prajJApanI che? A bhASA mRSA asatya nathI? he gautama! avazya tema ja che. he bhagavana! je strIvAk-puvAkanapuMsakavA e bhASA prajJApanI che? A bhASA asatya nathI? he gautama! tema ja che. he bhagavana! je strI AjJApanI, puruSaAjJApanI ane napuMsaka AjJApanI bhASA te prajJApanI che? A bhASA asatya nathI? hA gautama! tema ja che. te bhagavana! je strI prajJApanI, purUSaprajJApanI ane napuMsakaprajJApanI bhASA te prajJApanI che? A bhASA asatya nathI? hA gautama! tema ja che. he bhagavan! je jAtimAM strIvA, jAtimAM purUSavA ane jAtimAM napuMsakavAk e bhASA prajJApanI che? A bhASA asatya nathI? hA gautama! tema ja che. he bhagavana! je jAtirUpe strIAjJApanI, jAtirUpe purUSaAjJApanI ane jAtirUpe napuMsakaAjJApanI, e bhASA prajJApanI che? A bhASA asatya nathI? he gautama! tema ja che. he bhagavan! jAtirUpe strI prajJApanI, jAtirUpe purUSaprajJApanI ane jAtirUpe napuMsakaprajJApanI e bhASA prajJApanI che? A bhASA asatya nathI? he gautama! tema ja 44 prazra he bhagavana! maMdakumAra ke maMdakumArIkA bolatI ema jANe ke huM A boluM chuM? he gautama! saMjJI viziSTa manavALA sivAya papa) 2010_03 Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anyatra e artha samartha yathArtha nathI. he bhagavana! maMdakumAra ke maMdakumArIkA AhAra karatA jANe ke, "huM AhAra karuM chuM? he gautama! saMjJI sivAya bIje e artha samartha nathI. he bhagavan! maMdakumAra ke maMdakumArIkA jANe ke "A mArA mAtApitA che? he gautama! saMjJI sivAya bIje e artha samartha nathI. he bhagavana! maMdakumAra ke maMdakumArIkA ema jANe ke, "A mArA svAminuM gRha che ? he gautama! saMjJA sivAya e artha samartha nathI. he bhagavana! maMdakumAra ke maMdakumArIkA e jANe ke, "A mArA svAmino putra che"? he gautama! saMjJI sivAya bIje e artha samartha yathArtha nathI. he bhagavan! UMTa, baLada, gadheDo, ghoDo, bakaro ane gheTo bolato ema jANe ke, "huM boluM chuM? he gautama! saMjJA sivAya bIje e artha samartha nathI. 45 prazra uttara he bhagavana! keTalA prakAranA vacana kahyAM che? he gautama! soLa prakAranA. (1) ekavacana, (2) drivacana, (3) bahuvacana, (4) strIvacana, (5) purUSavacana, (6) napuMsakavacana, (7) adhyAtmavacana, (8) upanItavacana, (9) apanI tavacana, (10) upanItApanItavacana, (11) avanItopanItavacana, (12) atIta vacana, (13) pratyutpannavacana, (14) anAgatavacana, (15) pratyakSavacana ane (16) parokSa vacana. e pramANe e 16 vacanane bole te prajJApanI bhASA che? e bhASA mRSA nathI? he gautama! avazya e pramANe e soLa vacana bole te prajJApanI bhASA che, e bhASA asatya nathI. (56) 2010_03 Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 46 prazra he bhagavan! keTalA bhASAnA prakAro rahyAM che? uttara he gautama! bhASAnA cAra prakAro kahyAM che, te A pramANe (1) satyabhASA, (2) mRSAbhASA, (3) satyamRSAbhASA, (4) asatyamRSAbhASA. he bhagavana! e pramANe e cAra bhASAnA prakAro bolanAra ArAdhaka che ke virAdhaka che? he gautama! avazya e pramANe e soLa vacana bole te prajJApanI bhASA che, e bhASA asatya nathI. 47 prazra he bhagavan! e satyabhASI, yAvat abhASI jIvomAM koNa konAthI alpa, bahu tulya ke vizeSAdhika che? uttara sothI thoDA jIvo satyabhASI che, tethI satyamRSAbhASI asaMkhyAtaguNA che, tethI mRSAbhASI asaMkhyAta guNA che, tethI asatyamRSAbhASI asaMkhyAtaguNA che ane tethI abhASI anantaguNA che. 48 prazna he bhagavan! keTalAM zarIro kahyAM che? uttara he gotama! pAMca zarIro kahyAM che. dArika, vaikriya, AhAraka, tejasa ane kArmaNa. he bhagavana! narayikone keTalAM zarIro kahyAM che? he gautama! traNa - vaikriya, tejasa ane kArpaNa. ema asurakumArone yAvat stanatakumArone jANavuM. he bhagavana! pRthivIkAyikone keTalAM zarIro che? he gautama! traNa. dArika, tejasa ane kArmaNa. e pramANe vAyukAya sivAya yAvat caurindriyo sudhI jANavuM. he bhagavan! vAyukAyikone keTalAM zarIro hoya che? he gautama! cAra - dArika, vaikriya, tejasa ane kArmaNa. e pramANe paMcendriya tiryaMcone paNa jANavuM. he bhagavan! manuSyone keTalAM zarIra (57) 2010_03 Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 49 prazra uttara hoya che? pAMca - dArika, vaikriya, AhAraka, tejasa ane kArmaNa. vyaMtara, jyotiSika ane vaimAnikone nArakonI peThe jANavuM. he bhagavana! gatipariNAma keTalA prakArano kahyo che.? he gautama! be prakArano - spezagatipariNAma ane aspRzagati pariNAma athavA dIrghagatipariNAma ane svagatipariNAma. he bhagavana! saMsthAnapariNAmanA keTalA prakAra che? he gautama! pAMca prakAra - parimaMDalasaMsthAnapariNAma, yAvatu-AyatasaMsthAnapariNAma. he bhagavana! bhedapariNAma keTalA prakArano kahyo che? he gautama! pAMca prakArano - khaMDabheda pariNAma ane yAvat utkArikA bheda pariNAma. he bhagavana! varNa pariNAma keTalA prakAre che? he gautama! pAMca prakAre - kRSNavarNapariNAma, thAvat zuklavarNapariNAma. he bhagavana! gaMdhapariNAma keTalA prakAre che? he gautama! be prakAre che. surabhigadhapariNAma ane durabhigadhapariNAma. he bhagavana! rasapariNAma keTalA prakAre che? he gautama! pAMca prakAre tiktarasapariNAma, yAvat madhurasapariNAma. he bhagavana! sparza pariNAma keTalA prakArano che? he gotama! ATha prakArano karkazasparzapariNAma, yAvat rukSasparza pariNAma. he bhagavan! agurulaghupariNAma keTalA prakArano che? he gautama! eka prakArano che. he bhagavana! zabdapariNAma keTalA prakArano che? he gautama! be prakArano. surabhizabdapariNAma ane durabhizabdapariNAma ema ajIvapariNAma kahyo. (58) 2010_03 Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 50 prazra uttara 51 prazna uttara he bhagavana! keTalA kaSAyo kahyAM che? he gautama! cAra. krodhakaSAya, mAnakaSAya, mAyAkaSAya, lobhakaSAya. narayikone keTalA kaSAyo kahyAM che? he gautama! cAra. krodhakaSAya, yAvat lobhakaSAya. e pramANe vaimAnika sudhI jANavuM. he bhagavana! krodha keTalAM sthAnone viSe rahelo che? he gautama! cAra sthAnone vize. AtmapratiSThita, papratiSThita, tadubhaya pratiSThita ane apratiSThita. e pramANe nairayikone yAvatu vaimAnikone daMDaka kahevo. ema mAna, mAyA ane lobhane AzrayI daMDaka kahevo. keTalAM sthAnoe krodhanI utpatti thAya che? cAra sthAnoe. kSetrane AzrayI, vastune AzrayI, zarIrane AzrayI ane upadhine AzrayI. e pramANe narayikothI mAMDI vaimAnika sudhI jANavuM. ema mAna, mAyA ane lobhane AzrayI daMDaka kahevo. he bhagavana! krodha keTalA prakArano kahyo che.? he gautama! cAra prakArano krodha kahyo che. te A pramANe 1anaMtAnubaMdhI krodha, 2.-apratyAkhyAnakrodha, 3.pratyAkhyAnAvaraNa krodha, 4-saMjavalana krodha. e pramANe narayikone yAvatu-vaimAnikone kahevuM. ema mAna, mAyA ane lobha saMbaMdhe jANavuM. e cAra daMDako kahyA. he bhagavana! keTalA prakArano krodha kahyo che.? he gautama! cAra prakArano kahyo che. te A pramANe - Abhoganirvartita, anAbhoganivartita, upazAnta ane anupazAnta, e pramANe nairayikothI AraMbhI vaimAniko sudhI para prazna uttara pa3 prazna uttara pa9 2010_03 Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54 prazna uttara jANavuM. ema mAna, mAyA ane lobhane AzrayI paNa cAre daMDako jANavA. he bhagavana ! jIvoe keTalAM sthAne ATha karmanI prakRtiono caya karyo hato ? he gautama! cAra sthAne ATha karmanI prakRtiono caya karyo hato. krodha vaDe, mAna lezyAo hoya che. kRSNalezyA, nIlalezyA ane kApotalezyA. he bhagavana ! tiryaMcone keTalI lezyAo che ? he gotama ! cha lezyAo che. kRSNalezyA, yAvat zuklalezyA. he bhagavana ! ekendriyone keTalI lezyAo hoya che ? he gautama ! cA2 lezyAo hoya che. kRSNa lezyA, yAvat tejolezyA. he bhagavana! pRthivIkAyikone keTalI lezyAo hoya che ? he gautama! e pramANe jANavuM. aplAyika ane vanaspatikAyikone paNa ema ja samajavuM. tejaskAyika, vAyukAyika, beIndriya, teIndriya ane caurindriyone nairayikonI jema jANavuM. paMcendriya tiryaMcayoniko saMbandhe pRcchA. he gautama ! teone cha lezyAo hoya che. kRSNalezyA, yAvat zuklalezyA. saMmUrchima tiryaMca paMcendriya saMbandhe pRcchA. he gautama ! nairayikonI peThe jANavuM. garbhaja paMcendriya tiryaMco saMbandhe pRcchA. he gautama ! cha lezyAo hoya che. tiryaMcayonika strI saMbandhe pRcchA. he gautama ! e ja cha lezyAo hoya che. manuSyo saMbandhe pRcchA. he gautama ! e ja cha lezyAo hoya che. saMmUrNima manuSyo saMbandhe pRcchA, he gautama! manuSya strI saMbandhe pRcchA. he gautama ! ema ja jANavuM. devo saMbandhe pRcchA. he gautama! e ja cha lezyAo hoya che. devIo saMbandhe pRcchA. he gautama! cAra lezyAo hoya che. te A 2010_03 60 Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 55 prazna pramANe kRSNa vezyA, yAvat tejovezyA. bhavanavAsIdevo saMbadhe pRcchA. he gatama! ema ja jANavuM. bhavanavAsInIdevIone paNa ema ja samajavuM. vyaMtara devo saMbadhe pRcchA. he gautama! ema ja jANavuM. vyaMtaradevI saMbadhe paNa ema ja samajavuM. jyotiSika saMbadhe pRcchA. he gautama! teone eka tejovezyA hoya che. e pramANe jyotiSika devIone paNa samajavuM. vaimAniko saMbadhe pRcchA. he gautama! traNa lezyAo hoya che. te A pramANe tejalezyA, padmavezyA ane zubhecchA. vaimAnika strI saMbadhe pRcchA. he gautama! teone eka tejolezyA hoya che. he bhagavana! vezyAvALA, kRSNalezyAvALA, yAvat zukalatezyAvALA ane lekSArahita jIvomAM koNa konAthI alpa, bahu, tulya ke vizeSAdhika hoya che? he gautama! sauthI thoDA jIvo zuklalezyAvALA hoya che, tethI padmavezyAvALA saMkhyAta guNA che, tethI tejolezyAvALA saMkhyAtaguNA che, tethI lesthArahita anantaguNA che, tethI kApotalezyAvALA anaMtaguNA che, tethI nIlalezyAvALA vizeSAdhika che, tethI kRSNalezyAvALA vizeSAdhika che ane tethI vezyAvALA vizeSAdhika che. he bhagavana! kRSNalezyAvALA, nIlalezyAvALA ane kApotalezyAvALA e nairayikomAM koNa konAthI alpa, bahu, tulya ke vizeSAdhika che.? he gautama! sauthI thoDA narayiko kRSNalezyAvALA che, tethI nIlalezyAvALA asaMkhyAtaguNA che, tethI kApotalezyAvALA asaMkhyAtaguNA che. he bhagavana! kRSNalezyAvALA yAvat 61) uttara pa6 prazna uttara 2010_03 Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 57 prazna uttara zuklalezyAvALA e tiryaMcomAM koNa konAthI alpa, bahu, tulya ke vizeSAdhika che? he gautama sauthI thoDA tiryaMco zuklalezyAvALA che - ItyAdi jema sAmAnya lezyAvALA jIvo saMbaMdhe kahyuM che tema kahevu. paraMtu lezyA rahitane varlDavA. he bhagavana! kRSNa lezyAvALA, nIlalezyAvALA, kApotalezyAvALA ane tejolezyAvALA ekendriyomAM koNa konAthI alpa, bahu, tulya ke vizeSAdhika che ? he gautama! sauthI thoDA ekendriyo tejolezyAvALA che, tethI kApotalezyAvALA anaMtaguNA che, tethI nIlalezyAvALA vizeSAdhika che. he bhagavana! kRSNalezyAvALo manuSya zuM kRSNalezyAvALA garbhane utpanna kare? hA gautama ! avazya utpanna kare. yAvat he bhagavana ! kRSNa lezyAvALo manuSya nIla lezyAvALA garbhane utpanna kare ? hA gautama ! avazya utpanna kare. yAvat zuklalezyAvALA garbhane utpanna kare. nIlalezyAvALo manuSya kRSNalezyAvALA garbhane utpanna kare? hA gautama! utpanna kare. e pramANe nIlalezyAvALo manuSya yAvat zuklalezyAvALA garbhane utpanna kare. ema kApotalezyAvALAnI sAthe cha e AlApako kahevA. ema tejolezyAvALA padmalezyAvALA ane zuklalezyAvALAne paNa kahevuM. ema chatrIza AlApako kahevA. kRSNalezyAvALI strI kRSNalezyAvALA garbhane utpanna kare ? hA. gautama ! utpanna kare. e pramANe A chatrIza AlApako kahevA. he bhagavan! kRSNalezyAvALo manuSya kRSNalezyAvALI strImAM 2010_03 62 Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 prazna 59 prazna uttara kRSNalezyAvALA garbhane utpanna kare? hA gautama! avazya utpanna kare. akarmabhUmi kRSNalezyAvALo manuSya akarmabhUminI kRSNalezyAvALI strImAM akarmabhUminA kRSNAlezyAvALA garbhane utpanna kare! hA gautama! utpanna kare, paraMtu ahIM cAra lezyAonA soLa AlApako kahevA. e pramANe antarrIpInA manuSyone paNa jANavuM. jIva, gati, Indriya, kAya, yoga, veda, kaSAya, lezyA,, samyakatva, jJAna, darzana, saMyata, upayoga, AhAra, bhASaka, parita, paryApta, sUkSma, saMjJI, bhavasiddhika, astikAya ane carama e bAvIza padonI kAyasthiti jANavA che. he bhagavan! jIva 'jIva' e svarUpe kAlane AzrayI kyAM sudhI hoya ? he gautama ! sarva kALa hoya. he bhagavan ! naiyika 'nairayika' e rUpe kALane AzrayI kyAM sudhI hoya ? he gautama! jaghanya dasa hajA2 va2sa ane utkRSTa tetrIza sAgaropama sudhI hoya. he bhagavana! tiryaMcayonika tiryaMcayonika e rUpe kALathI kyAM sudhI hoya ? he gautama ! jaghanya anna muhUrta ane utkRSTa anaMta kALa sudhI hoya. anaMta utsarpiNI-avasarpiNI paryantakALathI hoya ane kSetrathI anaMta loka anaMtalokanA AkAza pradeza pramANe hoya tathA AvalikAnA asaMkhyAtamAM bhAga pramANa asaMkhyAtA pudgalaparAvarta paryanta hoya. he bhagavan ! tiryaMcayonika strI tiryaMca strI, e rUpe kALathI kyAM sudhI hoya? he gautama! jaghanyathI antamuhUrta ane utkRSTa pUrvakoTi pRthakatva adhika 2010_03 63 Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 60 prazra uttara 61 prazna uttara traNa palyopama sudhI hoya. e pramANe manuSya saMbaMdhe jANavuM. manuSya strI saMbaMdhe paNa ema ja samajavuM. he bhagavan! deva deva e rUpe kALathI kyAM sudhI hoya? he gautama! jema narayika saMbaMdhe kahyuM tema kahevuM. he bhagavan! keTalI karmaprakRtio kahI che? he gautama! ATha. jJAnAvaraNIya, darzanAvaraNIya, vedanIya, mohanIya, AyuSa, nAma, gotra ane aMtarAya. he bhagavana! narayikone keTalI karmaprakRtio kahI che? he gautama! ATha. ema vaimAniko sudhI kahevuM. he bhagavan! jIva kevI rIte ATha karmaprakRtio bAMdhe che? he gautama! jJAnAvaraNIya karmanA udayathI darzanAvaraNIya karmano udaya thAya che, darzanAvaraNIya karmanA udayathI darzanamohanIya karmano udaya thAya che, darzanamohanIya karmanA udayathI mithyAtvano udaya thAya che ane mithyAtvanA udayathI he gautama! e pramANe kharekhara jIva ATha prakRtio bAMdhe che. he bhagavan! narayika ATha karmaprakRtio kema bAMdhe che? he gautama! ema ja jANavuM. e pramANe vaimAniko sudhI kahevuM. he bhagavan! jIvo ATha karmaprakRtio kema bAMdhe? ema ja bAMdhe che. e pramANe yAvat vaimAniko sudhI jANavuM. he bhagavan! jIva keTalA sthAnoe jJAnAvaraNIya karma bAMdhe che? he gautama! be sthAne bAMdhe. rAgathI ane dveSathI. rAga be prakArano che - mAyA ane lobha. dveSa be prakArano che - krodha ane mAna jIvavIrya vaDe yukta e cAra sthAnakoe e pramANe 62 prazna uttara - 64) 64 2010_03 Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 63 prazna uttara jIva kharekhara jJAnAvaraNIya karma bAMdhe che. ema narayika yAvat vaimAnika saMbaMdhe jANavuM. he bhagavana! jIvo jJAnAvaraNIya karma keTalA sthAnakoe bAMdhe ? he gautama! be sthAnakoe bAMdhe ItyAdi ema ja jANavuM. e pramANe narayiko yAvat vaimAniko jANavA. ema darzanAvaraNIya karma yAvat aMtarAyakarma saMbaMdhe paNa jANavuM. e pramANe ekavacana ane bahuvacananA soLa diDako jANavA. he bhagavan! jIva jJAnAvaraNIya karma veda? he gautama! he gautama kadAca vede ane kadAca na vedehe bhagavana! narayika jJAnAvaraNIya karmavede? he gautama! avazya veda. e pramANe vaimAnika sudhI jANavuM paraMtu manuSyane jIvanane peThe kahevuM. he bhagavana! jIvo che ItyAdi kAyaparicAraka devo saMbaMdhe kahyuM tema badhuM kahevuM. temAM je rUpa paricAraka-devo che. teonA manamAM IcchA thAya che ke "ame apsarAonI sAthe rUpe vaDe maithuna sevavAne IcchIe chIe eTale te pramANe ja te devIo uttara vaikriya rUpo kare che, karIne jyAM te devo che tyAM Ave che, tyAM AvIne te devonI thoDe dUra rahIne te udAra zRMgAravALuM yAvat manohara potAnuM uttara vaikriya rUpe batAvatI ubhI rahe che. te pachI te apsarAonI sAthe rUpaparicAraNA kare che. bAkI badhuM tema ja jANavuM, temAM je zabdaparicAraka devo che teonA manamAM IcchA thAya che ke ame apsarAonI sAthe zabda paricAra karavAne IcchIe chIe eTale pUrvavat yAvat kriya rUpe vipharve che, vikrvAne jyAM devo che tyAM Ave che, AvIne te devonI pAse thoDe dUra 65) 2010_03 Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 64 prazna uttara rahIne anuttara-anupama evA aneka prakAranA zabdo bolatI ubhI rahe che. tyArabAda te devo te apsarAonI sAthe zabdaparicAra kare che, bAkI badhuM tema ja jANavuM. temAM je manaparicAraka devo che tenA manamAM vicAra kare che eTale jaladI te apsarAo tyAM AvI anuttara-kAmapradhAna aneka prakAranA saMkalpo karatI karatI ubhI rahe che. tyArapachI te devo te apsarAonI sAthe mana vaDe viSayasevana kare che, bAkI badhuM tema ja jANavuM. he bhagavan! kAyaparicAraka-zarIra vaDe maithunasevI, yAvat mana vaDe viSaya sevanArA ane aparicAraka-viSaya sevanarahita te devomAM kayA devo alpa, bahutulya ke vizeSAdhika che? he gautama! sauthI thoDA devo viSayasevana rahita che. tethI mana vaDe viSaya sevI devo saMkhyAtaguNA che, tethI zabda vaDe viSayasevI asaMkhyAtaguNA che, tethI rUpa vaDe viSayasevI asaMkhyAtaguNA che, tethI sparza vaDe viSaya sevanArA asaMkhyAtaguNA che, ane tethI kAyA vaDe viSaya sevanArA asaMkhyAtaguNA che. zIta Adi vedana, dravya Adine AzrayI vedanA, zArIrika vedanA, sAtA ane duHkha vedanA tathA AbhupagamikI ane pakramikI vedanA ane niMdA ane aniMdA vedanA jANavI. badhA jIvo sAtA ane asAtA, sukha, du:khA ane aduHkhasukhA rUpa vedanA vede che. vikalendriyo-manarahita vedanA vede che ane bAkInA jIvo ane baMne prakAranI zArIrika ane mAnasika vedanA vede che. 65 prazna . (66) 66 2010_03 Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 66 prazna uttara 67 prazna 68 prazna uttara he bhagavan ! keTalA prakAranI vedanA kahI che ? he gautama ! traNa prakAranI. zIta, uSNa ane zItoSNA vedanA . he bhagavana ! naiyiko zuM zItavedanA vede che, uSNavedanA vede che ke zItoSNA vedanA vede che ? he gautama! zItavedanA vede che, uSNavedanA vede che paraMtu zItoSNA vedanA vedatA nathI. he bhagavana! ratnaprabhApRthivInA nairayikano saMbaMdhe pRcchA. he gautama ! teo zItavedanA vedatA nathI, uSNavedanA vede che ane zItoSNA vedanA vedatA nathI. e pramANe vAlukA pRthivInA nairayiko sudhI jANavuM. beIndriyo, teIndriyo ane caundriyo tejaskAya ane vAyukAyanI peThe deva sivAyanA jIvothI AvI utpanna thAya che ema kahevuM. he bhagavan! paMcendriya tiryaMco kyAMthI AvI utpanna thAya che ? zuM naiyikothI yAvat-devothI AvI utpanna thAya che ? he gautama ! nairayikothI, tiryaMcothI, manuSyothI ane devothI paNa AvI utpanna thAya che. jo naiyikothI AvI utpanna thAya to zuM ratnaprabhA pRthivInA nairayikothI yAvatadhaHsaptama pRthivInA nairayikothI AvI utpanna thAya? he gautama ! te sarvethI jo tiryaMcothI AvI utpanna thAya to zuM ekendriyothI te pAMcethI. ke yAvat-paMcendriyothI AvI utpanna thAya? he gautama! jo ekendriyothI AvI utpanna thAya to zuM pRthivIkAyikothI AvI utpanna thAya ItyAdi jema pRthivIkAyikono upapAta ktho tema e paMcendriya tiryaMcono paNa kahevo, paraMtu vizeSa e che ke temAM saudharma yAvat 2010_03 67 Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttara sahastrAra kalpopapanna vaimAnika devothI AvI utpanna thAya paNa Anata yAvat azruta kalponnaka devothI AvI utpanna na thAya. 69 prazna he bhagavan! manuSyo kyAMthI AvI utpanna thAya? zuM narayikothI, yAvat devothI AvI utpanna thAya? he gautama! nairayikothI, yAvat devothI paNa AvI utpanna thAya che, jo nairayikothI AvI utpanna thAya to kayA nerayikothI AvI utpanna thAya che? he gautama! ratnaprabhA yAvat tamAkRthivInA nerayikothI AvI utpanna thAya che. paraMtu adhaHsapTana pRthivInA nerayikothI AvI utpanna thatA nathI. jo tiryacothI AvI utpanna thAya to zuM ekandriya tiryacothI AvI utpanna thAya - ItyAdi jema je jevothI AvI paMcendriya tiryaMcono upapAta kahyo che tema te jIvothI AvI manuSyono paNa sarva prakAre upapAta kahevo. paraMtu adhaHsaptama narakamRthi vinA nerayikothI tathA tejaskAya ane vAyukAyathI AvI manuSyo utpanna thatA nathI, tathA sarva devothI upapAta kahevo. 70 prazra he bhagavan! vyaMtara devo kyAMthI AvI utpanna thAya che? uttara he gautama! asurakumAronI jema ja AvIne vyaMtaro utpanna thAya che ema kahevuM. 71 prazra he bhagavan! jyotiSiko kyAMthI AvI utpanna thAya che? uttara he gautama! ema ja jANavuM, paraMtu saMmUrNima ane asaMkhyAtA varasanA AyuSavALA khecara paMcendriya tiryaMco tathA aMtara dvIponA manuSyo sivAya kathana karavuM. 68) 2010_03 Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 72 prazra he bhagavan! vaimAniko kyAMthI AvI utpanna thAya che? uttara he gautama! narayikothI AvI utpanna thatA nathI, paMcendriya tiryaMco ane manuSyothI AvI utpanna thAya che. devothI AvI utpanna thatA nathI. e pramANe saudharma ane IzAna devo paNa kahevA. sanaskumAra devo saMbaMdhe paNa ema ja kahevuM, paraMtu asaMkhyAta varSanA AyuSavALA akarmabhUmi sivAyanA bIjA (paMcendriya tiryaMca ane manuSyothI) AvI utpanna thAya che. e pramANe yAvat-sahastrAra kalpopanna vaimAnika devo sudhI kahevuM. he bhagavan! Anata devo kyAMthI AvI utpanna thAya che? he gautama! manuSyothI AvI utpanna thAya che. 5. rAyapaseNiya (rAjapazrIya) nAma ane artha sUyagaDanA uvaMga tarIke oLakhAvatA A AgamanAM vividha nAmo che. naMdInI mudrita AvRttimAM rAyapaseNiya nAma che. jyAre enI keTalIka hAthapothImAM rAyapaseNaIe evuM nAma jovAya che. pakikhayasuttamAM Ano rAyakhaseNaIya' tarIke ane viyAha0 (su. 133)mAM temaja AvasmayacurNi (bhA. 1, patra 142)mAM "rAyakhaseNaIjja' tarIke ullekha che. sihasenagaNie ane haribhadrasUrie ene "rAjaprasenakIya' tarIke, vAdI devasUrinA gurU municaMdrasUrie"rAjaprasenajita' tarIke, abhayadevasUrIe rAjapazrakRti tarIka ane malayagirisUrie "rAjaprazraya" tarIke oLakhAvela che. A AgamamAM paesI (pradezI) rAjA kesI (kezI) gaNadharane prazna pUche che ke e hakIkatane anulakSIne "rAjaprazraya' nAma yojAyuM che ema malayagirisUri A AgamanI vRttimAM kahe che. e uparathI emaNe AnuM paIya nAma "rAyapAseNIe" kayuM hoya ema lAge che. dIghanikAyanA suttapiTakamAM pAyAsisuttamAM pasenadIa (prasenajita) rAjAe ApelA 2010_03 Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAjadeya bhAgane pAyAsI rAjA bhogave che e hakIkata Ave che. eTale A AgamanI koI prAcIna vAcanAmAM prasenajitano ullekha Avato haze te joIne ke evI paraMparA che ema jANIne "rAjaprasenajita" ke "rAjaprasenIya' jevuM enuM nAma yojAyuM hoya evI kalpanA karAya che. - rAyapAseNI sUtranuM AcArya zrI malayagirinuM vivaraNa saMskRtamAM che teno anuvAda pragaTa thayela che te uparathI kezI - pradezanA praznottaranI noMdha karavAmAM AvI che. A aMgenI vistRta mAhitI rAyapaNeNIsUtra bhASAMtaranI pratanA pAna naM. 116thI prApta thaze to jijJAsu AtmAoe mULa pratano abhyAsa karavA bhalAmaNa che. - rAyaparoNI sUtra praznottarathI kezI gaNadharane pradezI rAjAe pUchelA prazno. nAstika evA pradeza rAjAne jainadharmI citra nAme maMtrI zrI pArzvanAtha prabhu saMtAnIya kezI gaNadhara pAse yuktithI lAve che tyAre pradeza rAjA Astika banI jainadharma pALI ArAdhanA karI viSama paristhitimAM paNa samabhAva rAkhI svarge jAya che. 73 prazra pradeza rAjA : he gurUmahArAja, mArA dAdA adharmI hatA, te tamAre mane narakamAM javA joIe. teone mArI upara ghaNo rAga hato. to te mane AvIne pApa karavAno niSedha kema na kare? gurU mahArAja : he rAjana! tamArI rANI sAthe durAcAra karatA koI purUSane tame juo to tame tene dehAMta daMDanI zikSA karo tyAre te kadAca potAnA kuTuMbane upadeza ApavA javA Icche to tamo tene javAnI rajA Apo kharA! tema nArakInA jIvo parAdhIna hovAthI AvavAnI IcchA hoya to paNa ahIM AvI zakatA nathI. 74 prazra pradeza rAjA : mArI dAdImA jaina dharmI hatA. te tamArA mate uttara (70) 70 2010_03 Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttara 75 prazra uttara ravarga javI joIe. temane huM atyaMta vallabha hato. to te ahIM AvI mane dharmArga kema na joDe? gurU mahArAja : he rAjana! tame snAna karI zRMgAra sajI devapUjA karavA jatA ho, te vakhate tamane koI azuci sthAnamAM bolAvI besavAnuM kahe to tame tema karo kharA? nA, tema svargamAM divya zarIrane dhAraNa karanArA devo azuci jevA A manuSyalokamAM gADha kAraNa vinA Ave nahIM. pradeza rAjA : eka corane meM loDhAnI majabUta kuMbhamAM pUryo ane vAyuno pracAra na thAya tema majabUta rIte baMdha karI. keTaleka kALe jotAM cora jIvarahita hato. te jIva kuMbhIne chidra pADyA vinA zI rIte bahAra nIkaLyo? gurU mahArAja vAyu paNa pracAra karI zake nahi evuM zikharanA AkAranuM gRha hoya, koI temAM rahI barAbara baMdha karI zaMkha vagADe to gRhamAM chidra paDyA vinA rUpI evo zabda bahAra nIkaLI zake che. tema arUpI evo AtmA paNa chidra pADyA vinA bahAra nIkaLI zake che. pradeza rAjA : eka coranuM zaba kuMbhamAM badhI bAju baMdha karI nAMkhyuM. keTaleka kALe te kuMbhamAM joyuM to zabamAM ghaNA kIDA paDyA hatA. chidra vinAnI kuMbhamAM jIvo zI rIte peThA? gurU mahArAja eka loDhAno goLo agnimAM tapAvIe to te goLAne chidra nahIM chatAM tenI aMdara jema agni praveza che tema jIva paNa kuMbhInI aMdara jaI zake che ane nIkaLI zake che. eka corane meM jIvato tolI pachI tarata tene mArI nAkhIne jokhyo. to sarakhuM vajana thayuM. jo jIva hoya to jIvanuM vajana 76 prazna uttara 77 prazra cha ) 2010_03 Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttara 78 prazna uttara vadhAre thAta? gurU mahArAja : eka cAmaDAnI khAlI mazakane tolI pachI vAyu bharI tolIe to sthUla rIte vAyunA bhAganuM vajana vadhatuM nathI. tema jIvanuM paNa vajana agurulaghu svabhAvanA kAraNe vadhatuM nathI. pradezI rAjA : jIva jovAne mATe meM aparAdhI coranA tala tala jevaDA kakaDA karyA, to paNa jIva dekhAyo nahIM, jo jIva hoya to nIkaLatA dekhAyo kema nahIM? gurU mahArAja : araNinA kASThamAM agni rahelo che, chatAM tala tala jeTalA TukaDA karo to paNa dekhAze nahIM. paNa te paraspara ghasAvAthI agni utpanna thAya che. te zarIramAM jIva dekhAto nathI paNa tenA kAryathI jIva jANI zakAya che. pradezI rAjA : zarIrathI jIva judo che to nIkaLato ke pesato dekhAto kema nathI? gurU mahArAja H rUpI evo vAyu vRkSane kaMpAve che to, vAyunA kAryathI vAyu dekhAto nathI, chatAM jANI zakIe chIe. to arUpI evo AtmA carmacakSuthI kema dekhAya? te to kevalajJAnInA vacanathI ane jIvanA kAryathI samajI zakAya che. pradezI rAjA zarIra ane jIva baMne judA che! to hAthI marIne kuMthuo thAya ane kuMthuo marIne hAthI thAya, te vakhate hAthIno moTo jIva kuMthavAnA nAnA zarIramAM zI rIte samAya? ane kuMthuvAno nAno jIva hAthInA moTA zarIramAM kya ThekANe rahe? gurU mahArAja : sarva jIvonA asaMkhyAtA pradeza hoya che ane te jevaDuM zarIra hoya teTalA zarIramAM te sarvatra vyApIne 79 prazra uttara 80 prazna uttara (72) 2010_03 Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 81 prazna rahe evo teno svabhAva che. jema dIvAno prakAza nAnA moTA oraDAmAM vyApIne rahe che. te ja dIvAne jo tapelA vagerethI DhAMkIe to teTalA ja bhAgamAM vyApIne rahe che. te ja rIte jIva paNa jevaDuM zarIra hoya tevaDA zarIramAM vyApIne rahe che. pradezI rAjA : he gurUdeva ! have mane barAbara samajAyuM che. paNa mArA pitA pitAmaha vagerenI paraMparAthI AvatA dharmano tyAga mAre kema karavo ? uttara gurU mahArAja : he rAjana! keTalAka purUSo dhana upArjana karavA cAlatA cAlatA eka aTavImAM AvyAM. tyAM bhUmimAMthI ghaNuM loDhuM maLyuM. te laI teo AgaLa cAlyAM. AgaLa jatAM sIsAnI khANa joI to loDhuM nAMkhI daIne sIsuM laI lIdhuM. paraMtu eka kadAgrahI purUSe loDhuM nAkhI dIdhuM nahiM. AgaLa cAlatAM tAMbuM, rUpuM, sonuM ne ratnonI khANa joIne badhAoe niHsAra halakI vastuno tyAga karI navA navA sAra kIMmatI padArtho lIdhAM. mAtra eka ja kadAgrahI purUSe kAMIpaNa na letAM loDhuM ja rAkhI mukyuM. Akhare sarva sAra lenAra dhanika thayA. tyAre loDhuM tyAga na karI TheTha sudhI rAkhI mukanAra daridrI ja rahyo. A pramANe niHsAra dharmane pakaDI rAkhanArane pAchaLathI prazcAtApa karavo paDe che. uttarajJayaNa (uttarAdhyayana) A AgamanuM nAma jAtimAM bahuvacanamAM che. pahelAnA vakhatamAM AyArano abhyAsa karAyA bAda A Agamano abhyAsa karAto hato. e uparathI AnuM A nAma paDAyuM che. A hakIkItane vavahAbhAsa temaja tatvArthAdhi- (a. 1, sU. 20)nI siddhasenagaNikRta TIkA (pU. 90) samarthana 2010_03 73 Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kare che. AjakAla to AyArane badale dasayAliyano abhyAsa karAyA pachI uttara0no abhyAsa karAya che. Ama praNAlikAmAM nAmo enA uparanI niSutti (gA. 13-17)mAM che. e huM enAM saMskRta rUpAntara sAthe AvuM chuM. (1) viNayasuya (vinayazruta), (2) parIsaha (parISaha), (3) cariMgijja (caturaMgIya), (4) asaMkhaya (asaMskRta), (5) akAmamaraNa, (6) niyaMThi (nirganthina), (7) oralma (aurabhra), (8) kAvilijja (kApilIya), (9) namipavA (namipravajyA), (10) dumapattaya (drumapatraka), (11) bahusuyapujja (bahuzrutapUjya), (12) hariesa (harikeza), (13) cittasaMbhUI (citrasakyUti), (14) usuArijja (ISakArIya), (15) sabhikhkha (sabhikSu), (16) samAhiThANa (samAdhisthAna), (17) pAvaNamaNijja (pApazramaNIya), (18) saMjaIjja (saMyamIya), (19) miyacAriyA (mRgacaryA), (20) niyaMThijja (nirgathIya), (21) samukvAlijja (samudrapAlIya), (22) rahanemiyA (rathanemIya), (23) kesigoyamijja (kezigotamIya), (24) samiIa (samitika), (25) jannaI (yajJIya), (26) sAmAyArI (sAmAcArI), (27) khalekinja (khaluMkIya), (28) muktagaI (mokSagati), (29) appamAya (apramAda), (30) tava (tapasu), (31) caraNa, (32) pamAyaDhANa (pramAdasthAna), (33) kammappayaDi (karmaprakRti), (34) lesA (le zyA), (35) aNagAramagna (anagAra-mArga) ane (36) jIvAjIvAvibhari (jIvAjIvAvibhakti). A uvaMganA vIsa vibhAgo hovAnuM kathana che, paNa eno AdhAra jANavo bAkI rahe che.HCL (pU.139)mAM meM je nava vibhAga kahyA che te nava pavittine lakSIne che eTale ke ahIM meM pahelI parivattinI pahelAnA suttonI saMkhyA nahi jevI hovAthI tenI gaNanA karI nathI. trIjI paDivattimAM dIpo ane samudro vize je vistRta hakIkata apAI che te prakSipta bhAga che ema HIL (Vol. II, P. 486) mAM kahevAyuM che paNa te vyAjabI jaNAtuM nathI. 74) 2010_03 Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pahelI paDivattimAM saMsArI jIvanA sthAvarane trasa e be prakAronuM vistRta varNana che. evI rIte bIjImAM strI, purUSa ane napuMsakarUpa jIvanA traNa prakAronuM, trIjamAM nAraka, tiryaca, manuSya ane deva ema jIvanA cAra prakAronuM, cothImAM ekendriyathI mAMDIne paMcendriya sudhInA jIvanA pAMca prakAronuM, pAMcamImAM pRthvIkAya, aSkAya, tejaskAya, vAyukAya, vanaspatikAya ane trasakAya ema jIvanA cha prakAronuM, chaThThImAM nArako temaja tiryaMcAdi traNanAM purUSo ane strIo ema jIvanA sAta (1+3+3) prakAranuM, sAtamImAM nArakAdi cArano prathama samaya ane prathama samaya AzrIne babbe bhedo pADI jIvonA ATha prakAranuM, AThamImAM pRthvIkAyathI mAMDIne vanaspatikAya ane dIndriyathI mAMDIne paMcendriya ema jIvanA nava (pa+4)prakAranuM, ane navamAmAM ekendriyathI paMcendriyanA prathama samaya ane aprathama samayane uddezIne babbe bhedo pADI jIvanA dasa prakAranuM vistArathI varNana karAyuM che. prasaMgavazAt 156mAM suttamAM bharatI ane oTanA kAraNa samajAvAyAM che. - vivaraNAdi - jIvAjIvAbhigama para cuNi che, paNa e amudrita che. AnA upara haribhadrasUrinI TIkA che. vaLI enA upara malayagirisUrinuM vivaraNa che, ane e mULa sahita chapAyeluM che. A vivaraNamAM mUla TIkAno aneka sthaLe ullekha Ave che te uparyukta caNi che ke TIkA che ke kema enI tapAsa bAkI rahe che. vi.saM. 1772mAM jinavijaye A uvaMga upara bAlAvabodha racyo che paNa e chapAyo nathI. AnA upara ekabe TabbA paNa che. A uvaMganuM gujarAtI bhASAMtara chapAyuM che. jaina graMthAvalI (pU.8)mAM A uvaMga upara devasUrinI laghuvRtti hovAno ullekha che te zuM vAstavika che? zrI kezIgautamIyAdhyayana - 23 traNa lokanA lokathI pUjita, saMbuddhAtmA, sarvajJa dharmatIrthakara, rAga 75) 75 2010_03 Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaiSa vagerenA vijetA ane sakaLa karma vijetA zrI pArzvanAtha nAmanA trevIsamAM tIrthakara arihaMta bhagavAna hatA. jJAna-cAritramAM pAraMgata, zrI kezI nAmanA kumArazramaNa, lokapradIpa zrI pArzvanAtha prabhunA te mahAyazasvI ziSya-saMtAnaya ziSya tarIke hatA. te zrI kezakumArazramaNa mati-zruta-avadhijJAnathI jJAnI banelA, ziSyonA saMghathI parivarelA ane grAmAnugrAma vihAra karatA, zrAvastInagarInA sImADAmAM rahela taMdula nAmanA udyAnamAM padhAryA. tyAM teozrI svAbhAvika ke AgaMtuka jaMturahitazuddha jagyA-zilAphalaka vagerevALA bagIcAmAM nivAsa karI rahyA che. - have te ja kALamAM rAga vagerenA vijetA dharmatIrthakara bhagavAna zrI vardhamAna nAme sarva lokamAM prasiddha che. te lokapradIpa zrI vardhamAnasvAmInA jJAna-kriyAmAM pAraMgata ane mahAyazasvI zrI gautama nAmanA ziSya hatA. te zrI gautamasvAmI paNa bAra aMganA jANakAra, jJAnI, ziSya-samudAyathI parivarelA grAmAnugrAma vihAra karatA zrAvastInagarImAM padhAryA. te nagarInI paryatabhUmimAM kropTaka nAmanuM udyAna hatuM. zuddha zavyA-saMstArakavALA te udyAnamAM teozrI AvI vasyA hatA. zrI kezIkumAra zramaNa ane mahAyaza zrI gautamasvAmI tyAM baMne udyAnamAM mana-vacana-kAyaguptithI gupta ane sArI samAdhivALA vitaraNa kare che. te baMne svAmIonA guNavaMta, rakSaka, tapasvI ane saMyata-evA ziSyone nIce kahevAtI ciMtA pedA thaI. zrI gautamasvAmInA pakSamAM mahAvratarUpa dharma kevo che? ane dharmahatu hoI veSa dhAraNa vagere kriyAkalApanI vyavasthA kevI che? evo zrI kezIpakSIya ziSyone vicAra thAya che. jyAre zrI kumArazramaNa kezInA pakSamAM mahAvratarUpa dharma kevo che? (76) 76) 2010_03 Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane dharmahatu hoI vepadhAraNa vagere kriyAkalApanI vyavasthA kevI che? - evo zrI gautamapakSIya ziSyone vicAra thAya che. arthAt baMneno dharma zrI sarvajJakathita che, to tenA sAdhanomAM kema bheda che? A vastune amo jANavA IcchIe chIe AvI ciMtA - vicAra zrAvatI nagarImAM rahela baMnenA ziSyomAM udbhavyo. mahAmuni zrI pArzvanAthasvAmIe cAra mahAvratarUpa cAturyAma dharma prarUpyo che, jyAre mahAmuni zrI vardhamAnasvAmIe pAMca mahAvratarUpa sAdhudharma darzAvyo che. ahIM ziSyono dharmaviSayaka saMzaya vyakta karela che. zrI vardhamAnasvAmIe acalakarUpa AcAradharma darzAvyo che, jyAre zrI pArzvanAtha prabhue zrI vIrasvAmInI apekSAe mAna-varNathI vizeSitarUpa sAntara ane mahAmUlyapaNAe pradhAnarUpa uttara vastrovALo AcAradharma kahyo che. eka muktirUpa kArya - phalane uddezI pravRta thayela baMne prakAranA AcAradharmamAM bhedanuM zuM kAraNa che? Avo AcAra vyavasthA dharmano saMzaya vyakta karyo che ema samajavuM. A pramANe paraspara ziSyonI ciMtA pragaTa thatAM zrI kezI ane zrI gautamasvAmIe zuM karyuM? tenuM varNana kare che ke zrAvastInA udyAnamAM rahelA ziSyono A vicAra jANI baMne yUthapatio samAgama milanamAM buddhivALA thayA ane bhegA thavAno saMkalpa karyo. yathocita vinayarUpa pratipattinA jANakAra pahelAM thayela hovAthI, jyeSTha zrI pArzvanAtha prabhunA saMtAnarUpa kulane gaNatAM zrI gautamasvAmI ziSya samudAyanI sAthe pahela karI hiMduka vanamAM padhAryA. have zrI kezIkumArazramaNa zrI gautamasvAmIne padhArelA jotAM, abhyAgata kartavyarUpa yathocita pratipattirUpa vinayane sArI rItie kare che. zrI gautamasvAmIjIne besavA mATe prAsuka palAlanA pAMcamA bhedarUpa kuzatRNonuM samarpaNa zrI kezIkumAra zramaNa kare che. mahAyaza zrI kezIkumArazramaNa ane mahAyaza zrI gautamasvAmI bane, (77) 2010_03 Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ potapotAnA Asana u52 beThelA caMdra ane sUryanI samAna prabhAvALA zobhI rahyA che. A samaye ajJa hoI mRga jevA jainetara sAdhuo ane aneka hajAronI saMkhyAmAM gRhasthIo AvyA, temaja deva-dAnava-gAMdharvo tathA yakSa-rAkSasakinnaro dazyarUpe ane kelIkila vyaMtaro adazyarUpe bhegA thayA. zrI kezIzramaNa zrI gautamane kahe che ke - he mahAbhAga! atizaya aciMtya zaktizALI ! huM tamone pUchavAnI IcchA rAkhuM chuM. tyAre zrI gautame zrI kezIne A pramANe kahyuM ke - he bhavaMta ! bhagavan ! Apa mane IcchA pramANe pUchI zako cho. bAda anujJAne pAmelA zrI kezI zrI gautamane pUche che. mahAmuni zrI pArzvanAthasvAmIe cAturyAmarUpa je dharma batAvyo ane mahAmuni zrI vardhamAnasvAmIe paMcamahAvratarUpa je A dharma prarUpyo, to eka ja kArya mATe pravRta thayela baMne dharmonA bhedamAM zuM kAraNa che? he meghAvin! A be prakAranA dharmomAM Apane kema avizvAsa nathI thato ? kema ke - jo sarvajJapaNuM samAna che to zA mATe A matabheda karyo? tyArabAda zrI kezIne zrI gautame kahyuM ke - buddhi jenAthI jIvAda tatvono viniya che - evA dharmapa2mArthane jue che. arthAt vAkyanA zravaNa mAtrathI ja arthano nirNaya thato nathI, paraMtu prajJAvazathI thAya che. pahelA tIrthaMkaranA munio sarala ane jaDa che te hetuthI chellA tIrthaMkaranA sAdhuo vakra prakRtinA kAraNe vakra ane jaDa che te hetuthI ane madhyama tIrthaMka2nA sAdhuo sarala ane subodhatAne kAraNae prAjJa che te hetuthI, eka kAryamAM pravRtta hovA chatAM dharma be prakArano che. pahelA tIrthaMkaranA sAdhuone sAdhukalpa-AcAra du :khe karI zuddha karI zakAya evo che, kema ke - gurU dvArA samajAvavA chatAM paNa jaDatAnA kAraNe gurUnuM vAkya samyak jANI zakavA teo samartha thatA nathI. jyAre chellA tIrthaMkaranA sAdhuone sAdhu-AcAra duHkhe karI pALI zakAya evA che. kAraNa ke teo koIpaNa rItie jANatA - . 2010_03 Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hovA chatA paNa vakra-jaDatAnA kAraNe yathArtha rItie pALI zakatA nathI. tema ja madhyama tIrthakaranA sAdhuone sAdhu-AcAra suvizodhya ane supAlaka thAya che, kema ke teo 8 juprAjJatAnA kAraNe te sukhe jANe che ane pALe che ane tethI teo cAturyAmanA kathanamAM paMcama yAmane jANavA ane pALavA mATe samartha che. kahyuM che ke - "aparigRhIta strIno bhoga asaMbhavita che, mATe parigrahanA paccakakhANamAM strInuM paccakakhANa AvI gayuM - ema buddhithI. teo jANe che. AvI rItie (te te apekSAe) zrI pArzvanAthasvAmIe cAturyAma dharma kahyo che. pUrvanA ke pachInA tevA nahi hovAthI zrI RSabhadevasvAmIe ane zrI vardhamAnasvAmIe paMcamahAvratarUpa dharma kahyo che. A pramANe vicitra buddhivALA ziSyonA upakArane mATe dharmanA be prakAro che te vAstavika ke tAtvika nathI. he gautama! tamAruM jJAna zreSTha che ane tenAthI tame amArA ziSyono saMzaya dUra karyo. vaLI je bIjo saMzaya che tene paNa tame dUra karo! te e ke mahAyazasvI zrI vardhamAnasvAmIe acalaka kalpa kahyo che ane mahAyaza zrI pArzvanAthasvAmIe zrI mahAvIra - ziSyonI apekSAe viziSTamAnava tathA bahumUlyavaMta pradhAna vastravALo kalpa kahyo che. eka kArya mATe pravRtta baMnenA kalpanA bhedanuM zuM kAraNa che? he meghAvina! be prakAranA liMgabhedamAM zuM avizvAsa thato nathI? zrI kezInA A praznano zrI gautamasvAmI javAba Ape che ke - kevalajJAnarUpI vijJAnathI je jene ucita hoya, te tene te rItie jANIne varSAkalpa vagere dharmopakaraNasAdhana darzAvyuM che. pahelAMnA ane chevaTanA sAdhuone jo lAla vastro AdinI anujJA ApavAmAM Ave, to jAvakajaDatAnA kAraNe vastrone raMgavA vageremAM paNa pravRtti karI besa! AthI tenI rajA ApI nathI. zrI pArzvanAtha prabhunA ziSyo tevA nahi hovAthI teone lAla vagere vastranI anujJA karela che. vaLI 'A jaina sAdhuo che" (79) 2010_03 Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - enI pratIti mATe niyata-rajoharaNa vagerenA nAnAvidhaupakaraNanI vyavasthA racanA karela che. vaLI saMyamanirvAharUpa yAtrA mATe muniveSarUpa liMganuM prayojana che, kema ke - varSAkalpa - kaMbala vagere vinA vRSTi vageremAM saMyamanI bAdhA ja thAya! vaLI huM muni chuM' - evA potAnA jJAna mATe muniveSarUpa liMganuM prayojana che, kema ke koI vakhata mananI asthiratAvALI dazAmAM paNa "huM muni chuM' - tenuM bhAna rahe che. vaLI jJAna-darzana-cAritrarUpa ratnatrayI ja mokSanA tAttvika kAraNo che. evI pratijJA-svIkArazrI pArzvanAtha ane zrI mahAvIramAM eka ja che, emAM bheda nathI. jJAnAdi ratnatrayI ja muktinuM sAdhana che paraMtu liMga nahi, evI nizcayanayanI dRSTi che. vyavahAranayanI daSTie muktinuM sAdhana ratnatrayI ane tenuM sahAyaka-rakSakaupakAraka munieSa paNa muktinuM sAdhana che. Ama baMne nayo zrI jainazAsanamAM mAnya che. AthI paMDitone teno bheda-visaMvAda-avizvAsano hetu banato nathI. he gautama! ApanI prajJA uttama che ane AthI A AcAraviSayaka saMzaya Ape amArA ziSyono dUra karyo. have je bIjo saMzaya ApanI pAse rajU thAya che tene paNa Apa dUra karo! he gautama! Apa hajAro zatruonI vacce ubhA rahyA cho. je zatruo ApanA tarapha doDI rahyA che, te zatruone Ape kevI rItie harAvyA? - have zrI gautamasvAmI javAba Ape che ke - eka zatrune jItavAthI pAMca zatruo jItAyA ane pAMca zatruone jItavAthI daza zatruo jItAyA, temaja daza zatruone jItIne aneka hajAra zatruo - sarva zatruone huM jItuM chuM. have zrI kezI zrI gotamane pUche che ke - tame je zatru kahyo te zatru koNa che? teno zrI gautamasvAmI javAba Ape che ke - ajita eTale nahi jitAyela eka AtmA, eTale jIva athavA mana (abheda upacArathI) zatru (80) 2010_03 Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che, kema ke te aneka anarthonI prAptino hetu che. vaLI nahi jItAyelA kaSAyo zatruo che, arthAt AtmAnI sAthe meLavatAM eka jIva athavA mana ane cAra kaSAyo ema pAMca zatruo che. te uparAMta ajita pAMca Indriyo paNa zatruo che. eTale uparanA pAMcanI sAthe A pAMca Indriyo meLavatAM daza zatruo samajavA. A daza zatruone jItatAM hAsya vagere nava nokaSAya Adi sarva zatruo jItAyA ja samajavA. A rItie zatruone jItIne, he muni! pUrvokta nyAya pramANe teonA madhyamAM rahevA chatAM paNa apratibaddha vihAritArUpe huM vicaruM chuM. zrI kezI kahe che ke - he gautama! tamArI buddhi uttama che, ke je buddhithI A saMzaya tame dUra karyo. have huM tamane je bIjo saMzaya pUchuM chuM tene tame kaho! he muni! A lokamAM pAzathI baMdhAyelA ghaNAM prANIo dekhAya che. tamo pAzathI mukta banI saghaLe pratibaMdha vagaranA hoI, vAyunI jema laghubhUta-halakA banelA kema vicaro cho? zrI gautamasvAmI teno javAba Ape che ke - satya bhAvanAnA abhyAsarUpa upAyathI sarva pAzone pharIthI na baMdhAya te rItie chedIne, pAzathI mukta banI laghubhUta thayelo he muni! huM vicAruM chuM. have zrI kezI zrI gautamane pUche che ke - pAza kSadvAcca kayA pAzo kahelA che? zrI gautame jaNAvyuM ke- gADha rAga-dveSa-moha vagere paravazatAnA hetu hoI, pAza samAna putra vagere saMbaMdharUpa sneho anarthakArI hoI bhayaMkara pAzo che. to yathAnyAye AdhyAtmika sarva pAzone chedI, yativihita AcAranA anusAre huM vicaruM chuM. zrI kezI kahe che ke - he gautama! ApanI buddhi atyuttama che, ke jethI pUchAyela saMzaya dUra thayo. have je bIjo saMzaya thAya che teno tamo javAba Apazo. he gautama! manamAM utpanna thayelI eka latA che, ke je pariNAme bhayaMkara viSa jevA phalone Ape che. evI latAnuM tamoe kevI rItie umUlana karyuM? zrI gautamasvAmI javAba Ape che ke - te saMpUrNa latAne (81) 2010_03 Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chedIne ane tenuM rAga-dveSAdi mUla sahita unmUlana karIne viSa phalanA AhAra samAna kilaSTa karmathI mukta banelo huM chuM ane pUrvokta nyAye huM vicaruM chuM. have zrI kezI zrI gautamane pUche che ke - tamoe e latA kaI kahelI che ? zrI gautama kahe che ke - svarUpathI bhaya ApanArI duHkha hetu hoI bhIma jevI ane jenAthI kilaSTa karmarUpa phalono udaya-vipAka che evI bhavatRSNA (sAMsArika sukha-viSayaka lobha) e AdhyAtmika manaHstha latA kahela che. he mahAmuni ! te lattAnuM mUlataH unmUlana karI huM nyAya pramANe vicaruM chuM. he gautama ! ApanI buddhi sarvazreSTha che, ke je buddhie saMzayano nirAsa karyo. have bIjo prazna rajU karavAmAM Ave che - he gautama! zarIramAM rahelI cAreya bAjuethI utkRSTa rItie jvalita ane gho2 agnio tame kevI rItie bujhAvI? have zrI gautamasvAmI kahe che ke - mahA meghathI pedA thayela jalapravAhamAMthI tamAma jala karatAM caDIyAtuM jala laI te agnione huM bujhAvuM chuM ane tethI siMcAyela te agnio mane bALatI nathI. have zrI kezI zrI gautamane pUche che ke - tame kone agni ane mahAmegha kaho cho ? teno zrI gautamasvAmI javAba Ape che ke - zrI jinezvaroe 'kaSAyo' tapAvanAra-zoSavanAra hoI tene agni tarIke kahyA che. kaSAyanA upazamahetu zrutAntargata upadeza, mahAvratarUpa zIla ane tapa e 'jala' che. jagatane AnaMda ApanAra hoI tIrthaMkara 'mahAmegha'nA sthAne che. teozrIthI utpanna thayela zrI jinAgamarUpa 'zrota' che. zruta vagere jalathI paribhAvanA AdirUpa dhArAothI haNAyela-siMcAyela pUrvokta svarUpavALI agnio bhinna bhedAyela ane zAMta thayelI mane bALI zakatI nathI. he gautama ! ApanI buddhi sarasa che ke je buddhie A saMzayanuM khaMDana karyuM. have ekabIjo prazna rajU thAya che teno Apa khulAso karo. he gautama ! A sAhasika, bhayaMkara ane duSTa ghoDo doDI rahyo che, ke jenA upara Apa 2010_03 82 Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ArUDha thayelA cho. chatAM te ghoDo Apane unmArgamAM kema laI jato nathI? tyAre zrI gautama kahe che ke, unmArga tarapha doDatAM te ghoDAne huM AgamarUpI rajjuthI baMdhAyelo karUM chuM yAne AgamarUpI lagAmathI huM ghoDAne kabaje rAkhuM chuM. A ghoDo bhale duSTa hoya to paNa te unmArge jato nathI paraMtu mArge cAle che. have zrI kezIe zrI gautamane kahyuM ke tame je ghoDo kahyo te koNa ? tyAre zrI gautamasvAmI javAba Ape che ke, sAhiMsaka bhIma 'mana' e duSTa azva che. je manarUpI duSTa azva doDI rahyo che, tene dharma-abhyAsa mATe kaMthaka-jAtimAna ghoDAnI mAphaka sArI rItie huM lagAmamAM-kAbUmAM karUM chuM, arthAt duSTa ghoDo paNa jo nigraha yogya hoya to jAtivAna azva jevo ja che. - he gautama ! ApanI buddhi zreSTha che ke je buddhi A mAro saMzaya toDI nAMkhanArI banI. have bIjo saMzaya je jaNAvavAmAM Ave che teno Apa khulAso karo! he gautama! lokamAM unmArgo ghaNAM che ke, je unmArgothI jaMtuo naSTa thAya che. to tame sanmArgamAM kema vartI rahyA cho ? sanmArgathI kema paDI jatA nathI? tyAre zrI gautamasvAmI javAba Ape che ke - he muni! jeo mArgathI jAya che ane unmArge jAya che, te tamAma mArgo meM jANyA che. A sarva mArgo mArga ane unmArganA jJAnathI jaNAya che. AthI mArga ane unmArganA jJAnathI huM naSTa thato nathI. have zrI kezIe zrI gautamane pUchyuM ke - je tame mArgo ane unmArgo jANyA che te kyAM che ? zrI gautama kahe che ke - kupravacana pAkhaMDI-kapila vagere darzanamAM rahela Itara darzanIo, kupravacana e kumArga kahevAya che tethI te badhA unmArgagAmIo che, jyAre zrI jinezvare kahela dharma-jainazAsana sanmArga che. AthI AdhyAtmika jainadarzanarUpa mArga bIjA darzanorUpI mArgothI uttamautkRSTa che. he gautama! ApanI buddhi parama zreSTha che, ke je prajJAe A mAro <3 2010_03 Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMzaya dUra karyo che, have bIjo paNa saMzaya je rajU thAya che teno paNa Apa khulAso karo! he gautama muni! mahAsAgaranA mahA-jalanA vegathI taNAtA prANIone zaraNarUpa, gatirUpa ke pratiSThArUpa koI dviIpane Apa jANo cho? zrI gotama jaNAve che ke mahAsAgaranA jala madhye UMco ane vizAla hoI mahAna sthAnarUpa eka mahAna dvIpa che, ke jemAM mahA-jalanA veganI gati thatI nathI. zrI kezI pUche che ke Apa mahAdvIpa kayo kaho cho? zrI gautama kahe che ke jarA-maraNarUpI jalapravAhanA vegathI taNAtAM prANIone gati pratiSThA zaraNarUpa uttama zrutadharma vagere rUpa dvIpa che. bhavasAgaramAM rahyA chatAM muktino hetu hoI te satya dvIpa che ane tethI tyAM jarA-maraNarUpa jalapravAhano vega gati karI zakato nathI. he gautama! ApanI buddhi sarvazreSTha che, ke je buddhie A mAro saMzaya dUra karyo che. have bIjo paNa saMzaya mUkavAmAM Ave che to tenuM paNa tame samAdhAna karo! he gautama! mahA pravAhavALA samudramAM nAva vizeSathI cAreya bAju cAlI jAya che, to tame je nAvamAM ArUDha thayA cho tethI kevI rItie sAme kAMThe pahoMcazo? zrI gautama jaNAve che ke je nAva chidravALIpANI grahaNa karanArI che te samudranA kinAre pahoMcADanArI nathI. paNa je nAva chidra vagaranI-jalanA Agamana vagaranI che te samudrane pAra karanArI che. AthI chidra vagaranI nAva upara ArUDha thayelo huM pAragAmI banIza. zrI kezI kahe che ke - je nAva upara Apa caDyA cho te nAva kyA prakAranI che? zrI gautama jaNAve che ke - nirUddha AzraddhAvALuM zarIra ahIMnAva kahevAya che, kema ke te ratnatrayInI ArAdhanAno hetu hoI saMsArasAgarathI tAranAra che. ahIM jIva nAvika kahevAya che, kema ke te ja saMsArasAgarane tarI jAya che. saMsAra sAgara kahevAya che ane te sAgaranI mAphaka apAra hoI taravAno che - tArya che. he gautama! ApanI prajJA prakRSTa che, ke je prajJAe mAro saMzaya chinna (84) 2010_03 Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karyo che. have bIjo prazna je karavAmAM Ave che tenuM Apa samAdhAna karo! zrI kezI kahe che ke - he gautama! AMdhaLAnI jema janane aMdha karanAra hoI aMdhakAra-tamasamAM ghaNAM prANIo rahe che, to sarvalokamAM prANIone koNa prakAza karanAra haze? zrI gautama kahe che ke sarvalokamAM prANIone sarvalokaprakAzakara, ugelo ane nirmala bhAnu prakAza karaze. zrI kezI kahe che ke tame kahela A bhAnuno paramArtha zo? zrI gautama jaNAve che ke sadA udita, kSaNakarmasaMbaMdharUpa saMsAravALA, sarvajJa ane zrI jinezvararUpI bhAskara, sarvalokamAM prANIone moharUpI aMdhakArane dUra karavA dvArA sarva vastu viSayaka prakAzarUpI udyota Apaze. he gotama! tamArI pratibhA parama che, ke je pratibhAe mArA saMzayanuM nirAkaraNa karyuM. have huM bIjo prazna mUkuM chuM tenuM tame nirAkaraNa karo! zrI kezI kahe che ke, he muni! zarIra ane mananA du:khothI rIbAtA prANIone mATe, vyAdhinA abhAvathI kSemarUpa, sarva upadravanA abhAvathI zivarUpa, svAbhAvika bAdhA vagaranuM hoI anAbAdharUpa sthAna karyuM tame jANo cho? zrI gautama jaNAve che ke lokanA agre du:khe caDhI zakAya evuM eka dhRvasthAna che, ke jyAM jarA ane maraNa nathI eTale zivatva che, temaja zarIra ane mananA duHkhanA anubhavarUpa vedanAo nathI arthAt anAbAdhatva che ane vyAdhio nathI eTale kSematva che. zrI kezI kahe che ke sthAnane zAstramAM kayA kayA zabdathI saMbodhela che? zrI gautama jaNAve che ke nirvANa, abAdha, siddhi, lokAgra, kSema, ziva ane anAbAdha-AvA zabdothI dhruvasthAna saMbodhAya che. tene maharSio meLave che. vaLI nAraka vagere bhavapravAhanA aMta karanArA munio, te lokanA agra upara duHkhe karI caDI zakAya evA te nitya avasthitivALA-zAzvata AvAsane pAmelA zokarahita bane che. 7. jIvAjIvAbhigama sUtra jIvAjIvAbhigama e cothuM upAMga sUtra che. temAM jIvanA svarUpa 2010_03 Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bheda vize vistArathI mAhitI ApavAmAM AvI che. jIvo eka-be-traNayaa2-5aaNy-ch-saat-06-14-6sham vividha rIta 1 anesana bhedo vize mAhitI prApta thAya che. A graMtha sUtrAtmaka praznotara zailImAM racAyo che. zrI gautamasvAmI mahAvIra svAmIne jIvonA prakAra vize vividha prazno pUche che ane bhagavAna mahAvIra svAmI tenA uttara Ape che. jIva vicAra graMthanA adhyayanathI vadhu mAhitI maLavAthI ane abhyAsa saghana bane che. ahiMsA paramo dharma ne samajavA mATe jIvanuM svarUpa ane bhedonuM zAstrIya jJAna hoya to A dharmanA pAlanamAM sAcI draSTi prApta thAya che. jIvAjIvAbhigama graMthanA keTalAka prazno namUnA rUpe atre noMdhavAmAM AvyA che. mULa sUtro prAkRta daSTAMta tarIke noMdhyA che. 82 prazra se kiM taM jIvAjIvAbhigame ? uttara jIvAjIvAbhigame duvihe pnniite| taM jahA jIvAjIvAbhigame ca ajIvAbhigama c| se kitaM ajIvAbhigame? ajIvAbhigame duvihe pannAte taM jahA ruviajIvAbhigame ca arUviajIvAbhigame c| se kiMtaM aruviajIvAbhigame? arUvijIvAbhigame dasavihe pa. tajahA dhammAtthakAe, evaM jahA paNNavaNAha jIvasettaM aruviajiivaabhigme| se kiM taM saviajIvAbhigame? ruvi ajIvAbhigame cauvihA paNNate taM jahA khaMdhA, khaMdha, desA, khaMdhappaesA, paramANu poggalaga te samAsato paMcavihA paNNatA taM jahA paNNapariNayA gaMdha-rasa-kAsa-saMThANapariNayA evaM taM jahA paNNavaNAe, settaM ruvi ajIvAbhigame, settaM ajiivaabhigme| se kiMtaM jIvAbhigame ? jIvAbhigame duvihe paNNate, taM jahAsaMsArasamaviNNaga jIvAmigameca asaMsAra samAvaNNaga ___ 2010_03 Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jiivaabhigmec| duvihepaNNate taM jahA - aNaMtarAsiddhA saMsArasamA vaNNagajIvAbhigame ca paraMparAsiddhA saMsArasamAvaNNaga jiivaabhigmey| se kiMtaM aNaMtara siddhAsaMsArasamA samAvaNNagajIvAbhigame? se kiMtaM asaMsArasamAvaNNaga jIvAbhigame? paNNarasa vihe paNNate taM jahA - titthasiddhA jIva, aNegasiddhA settaM aNaMtarasiddhA se kiMte paraMpara siddhA saMsArasamA vaNNaga jIvAmigame? aNegaviha paNNate taM jahA paDhamasamaya siddhA dusamaya siddhA jIva aNaMtasamayasiddhA setaM paraMpara siddhA saMsArasamAvaNNaga jIvAbhigame, sattaM asaMsAra smaavnnnngjiivaabhigme| he bhagavAna! jIvAbhigama ane ajIvAbhigamanuM svarUpa 3 cha ? jIvAjIvAbhigama be prakArano kahyo che. 1. jIvAbhigama ane 2. sAmigama. he bhagavAna! ajIvAbhigamanuM svarUpa kevuM che? he gautama! ajIvAbhigamanA be prakAra kahyA che. 1. rUpI ajIvAbhigamana ane arUpI ajIvAbhigama. arUpI ajIvAbhigamanuM svarUpa kevuM che? arUpI ajIvAbhigama dasa prakArano che. 1. dharmAstikAya, 2. masti , 3. ghAsti , 4 . 835zra uttara 84 prazra uttara 85 prazna uttara 87 2010_03 Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 86 prazna uttara adharmAstikAya, 5. adharmAstikAyadeza, 6. adharmAstikAya pradeza, 7. AkAzAstikAya, 8. AkAzAstikAya deza, 9. AkAzAstikAya pradeza, 10. addhAsamaya. he bhagavAn rUpI ajIva dravyonuM nirUpaNa kevuM che? rUpI ajIvAbhigama cAra prakArano kahyo che. skandha, skaMdhapradeza, skandha pradeza paramANuM pudgalatenA saMkSiptamAM pAMca prakAra che. varNapariNata, gaMdha pariNata, rasapaNita, sparzapariNata ane saMsthAna pariNata. temAM je varNapariNata skandha AdinA che. temanA nIce pramANe pAMca bheda che. kRSNavarNa pariNA, nIlavarNapariNata, raktavarNapariNata, zuklavarNapariNata ane haritavarNapariNata. rasa pariNata skalpa AdinA madhurarasa Adi pAMca bheda che. gaMdhapariNata skaMdha AdinA sugaMdha pariNata ane durgadhapariNata rUpa be bheda che. sparzapariNata skaMdha AdinA karkaza sparzapariNata Adi ATha bheda che. A rUpI ajIvAbhigamanuM svarUpa che. he bhagavAn! jIvAbhigamanuM lakSaNa zuM che? jIvAbhigamanA be prakAra kahyA che. (1) saMsAra samApatraka jIvAbhigama ane (2) asaMsAra samApannaka jIvAbhigama. he bhagavAna! asaMsAra samApannaka jIvAbhigamanuM svarUpa kevuM che? tenA keTalA prakAra che? (1) atara siddha asaMsArasamApannaka jIvAbhigama ane (2) paraMpara siddha asaMsAra samApatraka. he bhagavAna! anaMtara siddha asaMsArasamApannaka jIvAbhigama keTalA prakAranA che? he gautama! anaMtasiddha asaMsArasamApatraka jIvAbhigama paMdara 87 prazna uttara 88 prazna uttara 98) 2010_03 Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAranA kahyA che. tIrthasiddhathI laIne aneka siddha paryata he bhagavan! paraMpara siddha saMsAra samApanna jIvAbhigama keTalA prakAre che? he gautama! paraspara siddha asaMsAra samApatraka jIvAbhigama aneka prakArano kahyo che. (1) prathama samayamAM siddha (2) dvItIya samayamAM siddha, ItyAdi anaMta samaya siddha paryaMtanA. he bhagavAna! saMsArasamApannaka jIvAbhigamanuM svarUpa kevuM 89 prazra che? uttara he gautama! saMsAra samApannaka jIvonA prakAra vize nava mAnyatAo che. koI koI AcArya evuM kahe che ke saMsAra samApannaka jIvo be prakAranA hoya che. koI koI AcArya evuM kahe che ke saMsAra samApannaka jIvo traNa prakAranA hoya che. koI kahe che ke saMsAra samApatraka jIvo cAra prakAranA hoya che. koI kahe che - saMsAra samApaka jIvo pAMca prakAranA hoya che. A prakAre saMsAra samApaka jIvonA dasa parvatanA prakAro samajI levA. te nava pratipattiomAMnI keTalAka AcAryonI evI je mAnyatA che ke saMsAra samApatraka jIvonA be prakAro kahe che te A pramANe (1) trasa ane (2) sthAvara. he bhagavAn ! sthAvara jIvonuM svarUpa kevuM che? sthAvara jIvonA traNa prakAra che - (1) pRthvIkAyika, (2) apakAyika ane (3) vanaspatikAyika. he bhagavan! pRthvIkAyika jIvo keTalA prakAranA che? he gautama! pRthvIkAyika jIvo be prakAranA kahyA che. (1) 90 prazra uttara 91 prazna uttara (89) 2010_03 Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 92 prazra uttara sukSma pRthvIkAyika ane (2) bAdara pRthvIkAyika. he bhagavAn ! sukSma pRthvIkAyikonA keTalA prakAra che? be prakAranA. (1) paryApta sukSmapRthvIkAyika ane (2) aparyApta sukSmapRthvIkAyika, sukSmajIvonA 23 dvAra ahIM pragaTa karavAmAM AvyA che. sukSmapRthvIkAyikA jIvonA zarIranI vaktavyatA, temanI avagAhanAnI vaktavyatA, saMhananI vaktavyatA, saMsthAnanI, kaSAyonI, saMjJAviSayaka, vezyA viSayaka temanI Indriyo saMbaMdhI, samughAta saMbaMdhI, saMjJI asaMjJI saMbaMdhI, veda saMbaMdhI, paryAptika aparyApti, draSTinI, darzananI, jJAnanI, yoganI, upayoganI, AhAra saMbaMdhI, upapAtanI, sthitinI, samughAtanI, avananI ane gati Agati vaktavyatA. he bhagavan! A tiryaMca striyomAM ane devIyomAM kaI striyo kaI striyo karatAM alpa che? kaI striyo kaI striyo karatAM vadhAre che? ane kaI striyo kaI striyonI barAbara che? he gautama! sauthI ochI manuSyanI striyo che tenA karatAM tiryaglonika striyo asaMkhyAtagaNI vadhAre che. tiryaMca striyonA karatAM deviyo asaMkhyAtagaNi che. bIjuM alpa bahutva he gautama! sauthI ochI khecara tiryaglonika striyo che, tenA karatAM sthalacara tiryaglonika striyo saMkhyAtagaNi che. tenA karatAM jalacara tiryaglonika striyo saMkhyAtagaNI vadhAre che. trIjuM alpa bahupaNuM karmabhUmi, akarmabhUmi, aMtaradvIpa A traNe kSetronI striyomAM sauthI ochI aMtaradvIpa akarmabhUmimAM rahela manuSyanI striyo che. tenA karatAM devakupha 93 prazna uttara (90) GO 2010_03 Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane uttarakurUnI manuSya striyo che, teo parasparamAM tulya che. paraMtu te aMtaradvIpanI striyo karatAM saMkhyAtagaNI vadhAre che. harivarSa ane ramyaka varSamAM A baMne akarmabhUmi kSetronI striyo paraspara samAna che. paraMtu devakupha ane uttarakurUnI karatAM manuSya striyonI apekSAthI saMkhyAtagaNI vadhAre che. hemavata ane eraNyavata kSetranI manuSya striyo parasparamAM tulya che. paraMtu harivarSa ane ramyakavarSanI striyonI apekSAthI saMkhyAtagaNI vadhAre che. bharatakSetra ane eravata kSetranI manuSya striyo hemavata ane eraNyavata kSetronI apekSAthI saMkhyAta gaNI vadhAre che. paraMtu parasparamAM teo sarakhI che. pUrvavideha ane pazcimavideha kSetronI manuSya striyo parasparamAM sarakhI che. paraMtu bharatakSetra ane eravatakSetranI manuSya striyonI apekSAthI teo saMkhyAtagaNI vadhAre che. cothA prakAranuM alpa bahupaNuM saghaLI deviyomAM sauthI ochI vaimAnika devanI deviyo che, te karatAM bhavanavAsi deviyo asaMkhyAtagaNI vadhAre che. te karatA vAnavyaMtara deviyo asaMkhyAtagaNI vadhAre che. tenAthI jyotiSka devonI devIyonuM pramANa asaMkhyAtagaNuM vadhAre che. pAMcamuM alpa bahupaNuM sauthI ochI aMtaradvIparU5 akarmabhUminI manuSyastriyo che. devakurU ane uttarakurU akarmabhUminI manuSya striyo aMtaradvIpanI manuSya striyo karatAM saMkhyAtagaNI vadhAre che, potAnI kSetranI apekSA e baMne samAna che tenAthI harivarSa ane ramakavarSarUpa akarmabhUminI manuSya striyo saMkhyAtagaNI vadhAre che. potAnA kSetranI apekSA e baMne samAna che ane eraNyavatarUpa akarmabhUminI manuSya striyo paraspara baMne samAna che. paraMtu (91) 2010_03 Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ harivarSa ane ramakavarSanI striyo karatAM saMkhyAtagaNI vadhAre che. tenAthI bharata eravata kSetranI strIo saMkhyAkatagaNI che pUrva videha ane apavideha rUpa karmabhUminI manuSya striyo parasparamAM tulya che, ane bharatakSetra tathA eravatakSetranI manuSya striyothI saMkhyAtagaNI vadhAre che. vaimAnika deviyo pUrvavideha tathA aparavidehanI manuSya striyo karatAM asaMkhyAtagaNI vadhAre che. bhavanavAsI devanI deviyo karatAM khecara tiryaglonika striyo asaMkhyAtagaNI vadhAre che. khecara striyo karatAM sthalacara tiryakTronika saMkhyAtagaNI vadhAre che. sthalacara sTiyo karatAM jalacara tiryaglonika striyo saMkhyAtagaNI vadhAre che. sthalacara striyo karatAM vAnarthAtara devonI deviyo saMkhyAtagaNI vadhAre che. vAnayaMtara devonI deviyo karatAM jyotiSka devonI deviyo saMkhyAtagaNI che. he bhagavan! strIveda karmanI baMdhasthiti keTalA kALa sudhInI kahI 94 prazra che? uttara he gautama! jaghanyathI palyopamanA asaMkhyAtamAM bhAgathI hIna sAgaropamanA doDha sAtiyAbhAga pramANa che. utkRSTa baMdhasthitinuM pramANa paMdara sAgaropamanI koTAkoTi che. paMdaraso varSanI abAdhA paDe che. tenAthI utkRSTa sthitivALA strIveda karmabaMdhane prApta karIne svarUpathI 1500 varSa sudhI svavipAkodayane prApta karatA nathI. strI vedakarmanA udayathI thavAvALo strIveda karISAgni samAna hoya che. he bhagavan! purUSo keTalA prakAranA hoya che? purUSo traNa prakAranA kahevAmAM Avela che. tiryaglonika purUSa 95 prazra uttara (2) 92. 2010_03 Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 96 prazna uttara 1, manuSya purUSa 2 ane deva purUSa 3, tiryaglonika purUSa traNa prakAranA hoya che. jalacara, sthalacara ane khecara tirthagyonika purUSa. je pramANe tiryaglonika striyonA bhedo ane upabhedo kahevAmAM AvyA che. e ja pramANe ahiyAM tiryaglonika purUSonA bhedo kahevA joIe. manuSya purUSa traNa prakAranA kahyAM che. karmabhUmija, akarmabhUmi, aMtaradvIpanA. deva purUSo cAra prakAranA kahyAM che. je pramANe deviyonA bhedo kahyAM che e ja pramANenA devapurUSonA bhedo paNa kahI levA joIe. sarvArtha siddha devapurUSa paryata A pramANano pATha kahela che. he bhagavan! purUSanI sthiti keTalA kALanI kahI che? sthiti jaghanyathI eka aMtamuhUrtanI ane utkRSTathI tetrIsa sAgaropamanI che. tiryaMgyanika purUSonI ane manuSyonI sthiti teonI striyonI je sthiti kahela che, e ja pramANanI che. asurakumAra devapurUSothI laIe sarvArthasiddha vimAnanA devapurUSo parvatanA devapurUSonI sthiti kathana prajJApanA sUtranA cothA sthitipadamAM kahela che te pramANe jANavuM. he bhagavan! anya tirthaMkaroe evuM kahyuM che ke eka jIva eka samayamAM be kriyAo kare che. eka samyakatva kriyA che ane bIjI mithyAtva kriyA che. jIva je samaye samyakatva kriyA kare che, e ja samaye te mithyAtva kriyA paNa kare che. je samaye te mithyAtvakriyA kare samyakatva che e ja samaye te jIvAtmA samyakatva kriyA paNa kare che. e ja kAraNe eka jIva eka samayamAM be kriyA hoya che to zuM teonuM e kathana yathArtha che? 97 prazna (93) 2010_03 Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttara 98 prazra uttara he gautama! e pramANenuM teonuM kathana yAvat prarUpaNA karavI te saghaLuM mithyA che asatya che. eka jIva eka samayamAM eka ja kriyA kare che. jema ke samyakatva kriyA athavA mithyAtva kriyA. jo eka jIvane eka samayamAM A baMne kriyAono kartA mAnavAmAM Ave to mokSano sarvathA abhAva prApta thAya. kema ke mithyAtvanI nivRtti to kadI thaI ja na zake. he bhagavan! manuSyonA keTalA bhedo kahyA che? manuSyo be prakAranA che. saMmUrNima ane garbhaja. saMmUrNima manuSyonA koI paNa bheda hotA nathI. manuSya kSetranI aMdara ja utpanna thAya che. saMbaMdhamAM prajJApanA sUtramAM vistArapUrvaka varNana karavAmAM Avela che, te tyAMthI jANI levuM. te aMtamuhUrtanA AyuSyamAM ja kALa kare che. garbhaja manuSyonA traNa bhedo karmabhUmika, akarmabhUmika, aMtaradvIpaja. aMtaradvIpanA manuSyonA 29 bhedo che. ekorUka AbhASika vagere. ekorUka nAmavALA dvIpo che. manuSyo e nAmavALA hotA nathI paraMtu te dvIpamAM rahenArA hovAne kAraNe tyAMnA manuSyonA nAmo tema jANavA. he bhagavan!dakSiNa dizAmAM rahevAvALA ekorUka manuSyono je ekorUka dvIpa che, te kyA sthAna para kahevAmAM Avela che? he gautama! jaMbudvIpa nAmanA dvIpamAM je merUparvata che, tenI dakSiNa dizAmAM kSudrahimavAnuM nAmano varSadhara parvata che. tenI dizAmAM rahe IzAna dizAnA caramAttaramAM lavaNasamudramAM traNaso yojanA gayA pachI kSudra himavAnaparvatanI dADha upara 99 prazra uttara 94) 94 2010_03 Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dakSiNadizAmAM rahevAvALA ekorUka manuSyono ekorUka nAmano dvIpa Avela che. A dvIpa laMbAI pahoLAImAM traNaso yojanano che. tenI parigha 949 yojanamAM kaMIka vadhAre che. A dvIpanI cAre bAju eka padhavara vedikA che. A padmavara vedikAnI cAre dizAomAM tene gherine eka vanakhaMDa che. A padmavara vedikAnI uMcAI ATha yojananI che ane tenI pahoLAI pAMcaso dhanuSanI che. A pAvara vedikA ekorUka dviIpane cAre bAjuthI gherIne rahelI che. A padvavara vedikAnuM varNana A pramANe che tenI rAyappAseNiya sUtrAnusAra jANavuM A pawvara vedikAnI cAre bAju eka vanakhaMDa AveluM che. A vanakhaMDa dezauna, be yojanAnA goLAkAra pahoLAIvALuM che ane tenI paridhino vistAra vedikAnI barobara che. A vanakhaMDa ghaNuM gADha uDu hovAnA kAraNe kALuM dekhAya che. ane teno prakAza paNa kALo ja nIkaLe che. samagra varNana rAyauseNiya sutrAnusAra jANavuM. 100 prazra he bhagavan! jyotiSka deva caMdra, sUrya, graha, tArA ane nakSatra devonA vimAno kayA sthAna para AvelA che? jyotiSka devo kyAM rahe che? he gautama! dvIpa ane samudronI upara tathA A ratnaprabhA pRthvInA samabhUmibhAgathI ke je rUcaka pradezathI jaNAya che. tenAthI 700 yojana jAya tyAre 110 yojana pramANanA uMcAIvALA kSetramAM tIrjhA jyotiSka devonA asaMkhyAta lAkha vimAna vAso che. e pramANe mArUM tathA anya bhUtakALanA sarva tIrthakaronuM kahevuM che. te vimAno ardhA karela koThAnA AkAranA che. A saMbaMdhamAM prajJApanA sUtranA bIjA uttara 5) 2010_03 Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnapadamujaba varNana ahIMyA karI levuM joIe. tyAM caMdra ane sUrya e be potapotAnA kSetranA jyotiSkonA IMdra jyotiSkarAja rahe che. tenuM varNana ahIMyA samajI levuM. he bhagavanuM jyotiSendra jyotiSarAja sUryanI keTalI pariSadAo kahevAmAM AvI che? he gautama! traNa pariSadAo kahela che. tumbA, truTitA ane pratyA temAM tuMbA pariSadAne AvyaMtara pariSadA kahela che. truTitA nAmanI pariSadA ne mAdhyamikA pariSadA kahI che. ane bAhya pariSadA te pratyA nAmaka che. je pramANe kALanI sabhAnA devo ane deviyonuM parimANa, saMkhyA ane teonI sthitinuM kathana karavAmAM Avela che, e ja pramANenuM kathana ahIMyA paNa samajI levuM. camaranA prakaraNamAM A sabhAonA nAmo hovAnA saMbaMdhamAM kAraNo batAvela che, e ja pramANenuM tamAma kathana ahIMyA paNa kahI levuM. sUryanA saMbaMdhamAM pariSadA vagerenuM je pramANenuM kathana tyAM karavAmAM Avela che. e ja pramANenuM kathana ahIMyA caMdranA saMbaMdhamAM paNa karI levuM. 101 prazra he bhagavan! dvIpa ane samudro kayA sthAna para kahyA che? he bhagavana! te dvIpa samudro keTalA moTA vizALa pramANanA che? he bhagavan! e dvIpa samudrono AkAra kevo che? he bhagavan! e dvIpa samudronuM svarUpa kevuM che? uttara he gautama! jaMbudvIpa jemAM Adi che evA aneka dvIpo che. lavaNa samudra jenI AdimAM che evo samudro che. A jaMbudvIpa vigere dvIpo ane lavaNa samudra vigere saMsthAnanI apekSAthI eka ja prakAranA AkAravALA che. kema ke temano AkAravRta goLa kahela che. tathA vistAranI apekSAthI temano vistAra (96) 2010_03 Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aneka prakArano kahevAmAM Avela che. jaMbudvIpano jeTalo vistAra che tenI apekSAe lavaNa samudrano bamaNo vistAra che. lavaNa samudranA vistAranI apekSAe dhAtakIkhaMDano bamaNo vistAra che. ItyAdi A dvIpo ane samudro avabhAsamAna vIci taraMgovALA kahevAmAM Avela che. khIlelA ane kesarathI yukta evA aneka utpalothI kamaLothI, patrothI sUrya vikAzI kamaLothI, caMdra vikAzI kumudothI kaMIka kaMIka lAla varNavALA nalinothI patrothI subhagothI padma vizeSothI saugandhikothI vizeSa prakAranA kamaLothI pIMDarIka sapheda kamaLothI moTA moTA poMDarikothI zatapatra kamaLothI ane hajAra pAMkhaDIvALA kamaLothI e dviIpa ane samudra sadA zobhAyamAna thatA rahe che. A dareka dvIpa ane samudra paghavara vedikAthI gherAyelA che. A dareka dvIpa samudra vanakhaMDathI gherAyelA che. A tiryazlokamAM evA A dvIpa ane samudra aMtima svayaMbhUramaNadvIpa paryanta ane aMtima svayaMbhUramaNa samudra paryanta asaMkhyAta che. 102 prazra he bhagavan! sarva jIvAbhigamanuM tAtparya zuM che? uttara he gautama! sarva jIvomAM A nava pratipattiyo A pramANe kahevAmAM Avela che. temAM koI AcAryo A pramANe kahe che - saghaLA jIvo be prakAranA che. koI saghaLA jIvo traNa prakAranA kahevAmAM yavat koI koI saghaLA jIvo dasa prakAranA kahelA che. jeoe saghaLA jIvo be prakAranA kahelA che. te siddha ane asiddha e pramANenA jIvanA be bhedo che. he bhagavan! siddhonI kAyasthitino kALa keTalo hoya che? he gautama! siddhonI kAyasthitino kALa sAdi aparyavasita che. bhagavanuM asiddhonI kAyasthitino kALa keTalo che ? asiddha 97) 2010_03 Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ be prakAranA kahevAmAM Avela che. eka anAdika asiddha ane aparyavAsika asiddha bIjA anAdika asiddha ane saparyavasita asiddha. temAM pahelA vikalpamAM e jIvone grahaNa karelA che ke jeo koIpaNa samaye mukti meLavI zakatA nathI. evA jIvone abhavya kahevAmAM AvelA che je anAdithI mithyAtvathI yukta hovA chatAM samyaka darzana rUpa kAraNonI prAptithI mukti prApta karI le che. evA jIvone bIjI koTimAM grahaNa karelA che. je sAdi aparyavasita jIva che tene aMtara hotuM nathI. he bhagavanuM asiddha jIvanuM aMtara keTalA kALanuM hoya je anAdi aparyavasita che, tene paNa aMtara hotuM nathI. paraMtu je jIva anAdi kALathI asiddha hoya che. paraMtu A tenI asiddhatA anaMtakALa sudhI rahevAvALI hotI nathI. to evA jIvanuM aMtara paNa hotuM nathI. sauthI ochA siddha jIvo che ane tenA karatAM asiddha jIva anaMtagaNA vadhAre che athavA saghaLA jIvo be prakAranA che. eka seMdriya ane bIjA aniMdriya temAM je seMdriya che teo saMsArI che, ane jeo anidriya che teo mukta che. seMdriya jIva be prakAranA kahevAmAM Avela che. anAdi aparyavasita (abhavya) ane anAdi saparyavasita (bhavya) aniMdriya jIva sAdi aparyavasita che, baMnemAM aMtara nathI. sauthI ochA aniMdriya jIva che, ane tenA karatA seMdriya jIva anaMtagaNA vadhAre che. athavA A rIte paNa saghaLA jIvo be prakAranA eka sakAyika ane bIjA akAyika je pramANenuM kathana uparanA jIvonA saMbaMdhamAM karavAmAM Avela che. e ja pramANe kathana karI levuM joIe. Aja pramANe saghaLA jIvo sayogI ane ayogInA bhedathI be prakAranA che. e ja 98 ) 2010_03 Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pramANe salezyajIvana ane alezyajIvanA bhedathI samasta jIvo be prakAranA thAya che. kAyasthitinuM kathana, aMtaranuM kathana ane alpa bahatvanuM kathana seMdriya jIvonA prakaraNa pramANe ja samajI levuM. saghaLA jIvo be prakAranA che, zarIra sahita ane eka zarIra rahita athavA saghaLA jIvo be prakAranA A rIte thAya che eka savedaka ane bIjA avedaka. savedaka jIva traNa prakAranA kahevAmAM Avela che. anAdi aparyavasita anAdika saparyavasita sAdika aparyavasita che. avedaka jIva be prakAranA kahevAmAM AvelA che. eka sAdika aparyavasita ane bIjA sAdika saparyavasita sAdika saparyavasita savedaka che tenI kAyasthitino kALa jaghanyathI eka samayano che. ane utkRSTathI eka aMtamuhurtano che. savedaka traNa prakAranA hoya che. eka anAdiaparyavasita, bIjA anAdisaparyavasita ane trIjA sAdisaparyavasita. temAM je anAdi aparyavasita savedaka jIva che, teone aMtara hotuM nathI je savedaka anAdi saparyavasita che, tene paNa aMtara hotuM nathI. savedaka avasthAne prApta karavAvALA jIvanI apekSAthI kahevAmAM Avela che. utkRSTathI eka aMtamuhurtanuM aMtara che. sAdika aparyavasita avedakanuM aMtara hotuM nathI. sAdi saparyavasita je avedaka jIva che tenuM aMtara jaghanyathI eka aMtamuhurtanuM hoya che. utkRSTathI tenuM aMtara anaMta kALanuM kahevAmAM Avela che. e ja pramANe saghaLA jIvo sakaSAyI ane akaSAyInA bhedathI be prakAranA kahelA temanI kAyasthitino kALa ane aMtara kALa e badhAnuM kathana savedaka jIvanA kathana pramANe ja che. sakaSAyI jIvo traNa prakAranA kahevAmAM AvelA che. anAdi aparyavasita sakaSAyI jIva, bIjA anAdika saparyavasita sakaSAyIka jIva che tenI 99) 2010_03 Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAyasthitino kALa jaghanyathI to eka aMta muhurtano che, ane utkRSTathI anaMtakALa che. sAdi aparyavasita akaSAyika ane sAdika saparyavasita akaSAyika jemAM jeo sAdika saparyavasita akaSAyI jIva che, tenI kAyasthitino kALa jaghanyathI eka samayano che. ane utkRSTathI eka aMtamuhurtano che. je jIva anAdi aparyavasita kaSAyavALA hoya che temane paNa aMtara hotuM nathI. je kaSAyavALA jIva anAdi saparyavasita kaSAyavALA hoya che temane paNa aMtara hotuM nathI. kaSAyavALA jIva sAdika saparyavasita hoya che, temanuM aMtara jaghanyathI to eka samayanuM hoya che ane utkRSTathI eka aMtamuhurtanuM hoya che. je akaSAyika jIva sAdi aparyavasita kaSAyavALA hoya che, temanuM aMtara hotuM nathI. ane je akaSAyika jIva sAdika saparyasita kaSAyavALA hoya che tenuM aMtara jaghanyathI to eka aMtamuhurtanuM hoya che ane utkRSTathI anaMtakALa sudhInuM aMtara hoya che. 8. payagrA sUtra je tIrthakarone jeTalA ziSyo otpAtikI, vainAyikI, kArmikI ane pAriNAmikI ema cAra prakAranI buddhithI vibhUSita hoya te tIrthakaranA samayamAM teTalA hajAra prakIrNaka racAya ane emanA tIrthamAM pratyeka buddhanI saMkhyA paNa eTalI ja hoya, Ama naMdInI malayagirisUri kRta TIkA (patra 208-A) mAM kahyuM che. mahAvIra svAmInA 14000 buddhizALI ziSyoe paNago racyAM hatAM. e badhAM Aje maLatAM nathI. je maLe che temAMnA A samiti taraphathI chapAyelA dasano saMkSipta paricaya ApuM chuM. deviMdathaya (devendra stava) - AmAM 307 gAthA che. RSabhadevathI 100) 2010_03 Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAMDIne mahAvIra svAmI sudhInA tIrthakarone vaMdana karI koI samayajJa zrAvaka prathama prAkRSamAM vardhamAna (vIra)nA tarapha bahumAna thavAthI vIranI udAra stuti kare che ane enI patnI hAtha joDIne e sAMbhaLe che. Ama pahelI traNa gAthAno sAra che. chaThThI gAthAmAM batrIsa Indrono nirdeza Ave che e sAMbhaLatA patnI patine prazna pUche che : A batrIsa Indro te kayA? teo kyAM rahe che? konI keTalI sthiti che? kone keTalAM bhavana ane vimAna chene tenuM svarUpa zuM che? IndronuM avadhijJAna kevuM che? (7-10) zrutajJAnarUpa sAgaramAMthI pratipRcchA vaDe mane je zruta maLyuM che tenA AdhAre huM uttara ApuM chuM ema patie kahyuM 912) ane uparyukta praznonA uttaro ApyA. emAM lokapAla vagerenI saMkhyA (43-5), IndronA baLa ane parAkramanuM svarUpa (para-65), jyotiSkano vividha dRSTie vicAra (81-161), nakSatronA caMdra sAthenA yoganA samaya (10-4), kalpopanna ane kalpAtIta devono adhikAra (163-198), devono pravIcAra (199-202), ISa~AbhArAnuM svarUpa ane siMhonI avagAhanA (273-290) ane siddhonuM sukha (293-3) e viSayo paNa samajAvAyA che. A pramANe koI zrAvake karelA nirUpaNane rajU karato Agama vIrabhadra racyo che ane e chAyA sahita chapAyela che. deviMdaOo - paSNAya jemanA guNo dvArA batrIsa devendro purI rIte parAjita karAyA che tethI temanA kalyANakArI caraNonuM ame dhyAna dharIe chIe. 103 prazra te zrAvaka patnI potAnA priyane kahe che ke A rIte ahIM je batrI devendro kahevAyA che. te vize mArI jijJAsA saMtoSavA vizeSa vyAkhyA karo. te batrIza Indra kevA che? kyAM rahe che? kenI kevI sthiti che? bhavana-parigraha keTalo che? konA 101 2010_03 Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttara keTalA vimAno che? keTalA bhavana che? keTalA nagara che? tyAMnI pRthvInI pahoLAI-uMcAI keTalI che? te vimAnono varNa kevo che? AhArano jaghanya-madhyama ke utkRSTa kALa keTalo che? zvAsozvAsa, avadhijJAna kevA che? vagere mane jaNAvo. jeNe vinaya ane upacAra dUra karyA che, hAsya rasa samApta karyo che tevI priyA dvArA pUchAyela praznanA uttaramAM tenA pati kahe che ke he sutanu! te sAMbhaLo. praznanA uttararUpa zrutajJAnarUpI sAgarathI je vAta upalabdha che temAM IndronI nAmAvalIne sAMbhaLo ane vIra dvArA praNAma karAyela te jJAnarUpI ratna ke je tArAgaNanI paMktinI jema zuddha che tene prasanna citta hRdayathI tame sAMbhaLo. he vikasIta nayanovALI suMdarI! ratnaprabhA pRthvImAM rahevAvALA tejovezyA sahita vIsa bhavanapati devonA nAma mArI pAsethI zravaNa karo. asuronA gAthA bhavanapati Indra che. amarendra ane asurendra, nAgakumAranA be Indra che dharaNendra ane bhUtAnaMda suparNanA be Indro che veNudeva ane veNudAlI. udadhikumAranA be Indro che jayakAMta ane jalaprabha. dizAkumAranA be Indra che amitagati ane amitavAhana. vAyukumAranA be Indra che velaMba ane prabhaMjana. svanitakumAranA be Indro - ghoSa ane mahAghoSa, vidyutakumAranA be Indro - harikAMta ane harissaha, agnikumAranA be Indro - agnizikha ane agnimAnava. he vikasita yaza ane vikasiya nayanovALI sukhapUrvaka bhavanamAM beselI (suMdarI) meM je A vIsa Indro kahyA temano bhavana parigraha sAMbhaLa - te camarendra vairocana ane asurendra 102 ) 2010_03 Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAnubhavonA zreSTha bhavanonI saMkhyA 64lAkha che. te bhUtAnaMda ane dharaNa nAmaka baMne nAgakumA2 IndronI zreSTha bhavanonI saMkhyA 84 lAkha che, he suMda2! veNudeva ane veNudAli e baMne suparNa IndronA bhavano 72 lAkha che, velaMba ane prabhaMjana e vAyukumAra IndronA zreSTha bhavanonI saMkhyA 96 lAkha che. A rIte asuronA 64, nAgakumAranA 84, suvarNakumA2nA 72, vAyukumAranA 96, dvipa-dizAudadhi-vidyuta-stanita ane agni e cha e yugalonA pratyeka bhavana 76-76 lAkha che. he lIlAsthita suMdarI have temanI sthiti arthAt AyuSya vizeSane kramathI sAMbhaLa. he suMdarI! camarendranI utkRSTa Ayu sthiti eka sAgaropama che. te ja bali ane verocana IndranI paNa samajavI. camarendra sivAyanA bAkInA dakSiNa dizAnA IndranI utkRSTa Ayusthiti doDha palyoyama che. bali sivAyanA bAkI je uttaradizA sthita Indro che tenI Ayusthiti kaMIka nyuna be palyoyama che. A badhuM Ayu-sthitinuM vivaraNa che. have tuM uttama bhavanavAsI devonA suMda2 nagaronuM mAhAtmaya paNa sAMbhaLa. saMpUrNa ratnaprabhA pRthvI 11000 yojana che. temAM eka hajA2 yojana uparAMta bhavanapatinA nagara banelA che. A badhAM bhavana aMdarathI catuSkoNa ane bahArathI goLAkAra che. svAbhAvika rIte anyanA suMda2 2maNIya, nirmaLa ane vajra ratnanA banelA che. bhavana nagarInA prAkA2 sonAnA banelA che. zreSTha kamaLanI pAMkhaDI para rahelA A bhavana vividha maNIothI zobhita svabhAvathI manohArI jaNAya che. lAMbA samaya sudhI na murajhAnArI puSpamALA ane caMdanathI banelA daravAjAthI yukta te nagaronA uparanA 2010_03 103 Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAga patAkAothI zobhe che. tethI te zreSThanagara ramaNIya che. te zreSTha dvArA ATha yojana ucA che ane tenI uparanA bhAga lAla kaLazothI sajAvelA che. upara sonAnA ghaMTa bAMdhelA che. A bhavanomAM bhavanapati deva zreSTha taruNInA gIta ane vAdyonA avAjane kAraNe nitya sukhamukta ane pramudita rahI pasAra thatA samayane jANatA nathI.. have yathAkrame vANavyaMtaranA bhavanonI sthiti sAMbhaLo. pizAca, bhUta, yakSa, rAkSasa, kiMmara, liMpurUSa, mahorama ane gaMdharva e vANavyaMtara devonA ATha prakAra che. A vANavyaMtara deva meM saMkSepathI kahyA. have eka-eka karIne soLa Indro ane tenI Rddhine kahIza. kALa, mahAkALa, surUpa, pratirUpa, pUrNabhadra, mANibhadra, bhIma, mahAbhIma, kinara, piMpurUSa, satyarUSa, mahApurUSa, atikAya, mahAkAya, gItarati ane gItayaza A vANavyaMtara Indra che ane vANavyaMtaronA bhedamAM sannihita, sAmAna, dhAtA, vidhAtA, RSi, RSipAla, Izvara, mahezvara, suvatsa, vizAla, hAsa, hAsarati, zveta, mahAzveta, pataMga, pataMgapati e soLa Indro jANavA. vyaMtara deva urdhva agho ane tiryaku lokamAM utpanna thAya che ane nivAsa kare che. tenA bhavano ratnaprabhA pRthvInA uparanA vibhAgamAM hoya che. eka-eka yugalamAM niyamA asaMkhyAta zreSThabhavana che. te vistArathI saMkhyAta yojanavALA che jenA vividha bheda A pramANe che. te utkRSTathI jaMbudvIpa samAna, jaghanyathI bharatakSetra samAna ane madhyamathI videhakSetra samAna (10) 2010_03 Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hoya che. jemAM vyaMtaradevo zreSTha taruNInA gIta ane saMgItanA avAjane kAraNe nitya sukhamukta ane AnaMdita rahetA pasAra thatAM samayane jANatA nathI. maNi-svarNa ane ratnonA sUpa ane sonAnI vedikAthI yukta evA temanA bhavana dakSiNa dizA tarapha hoya che ane bAkInA uttara dizA pAse hoya che. A vyaMtaradevonuM jaghanya Ayu 10000 varSa che ane utkRSTa Ayu eka palyopama che. A rIte vyaMtara devonA bhavana ane sthiti saMkSepathI kahIche have zreSTha jyotiSka devonA AvAsanuM vivaraNa sAMbhaLa. ' caMdra, sUrya, tArAgaNa, nakSatra ane grahagaNa samUha e pAMca prakAranA jyotiSIdeva kahyA che. have tenI sthiti ane gati kahIza. tirthAlokamAM jyotiSIonA ardhakapittha phaLanA AkAravALA sphaTika ratnamaya, ramaNIya asaMkhyAta vimAna che. ratnaprabhA pRthvInA samabhUtalA bhAgathI 790 yojana UMcAIe tenuM nimna taLa che ane te samabhUtalA pRthvIthI sUrya 800 yojana upara che. e ja rIte caMdramAM 880 yojanamAM upara che e rIte jyotiSa devono vistAra 110 yojanamAM che. eka yojananA 61 bhAga karIe to 61 bhAgamAM pa6mAM bhAga jeTaluM caMdra parimaMDala hoya che. ane sUryano AyAma vikhaMbha 48 bhAga jeTalo hoya che. jemAM jyotiSI deva zreSTha taruNIonA gIta ane vAdyonA avAjane kAraNe nitya sukha ane pramodathI pasAra thatA kALane jANatA nathI. 104 prazra kayA kAraNathI caMdramA vadhe che ane kayA kAraNathI caMdramAM kSINa thAya che? athavA kayA kAraNathI caMdranI jyotsanA ane kAlimA thAya che? ( 105) 2010_03 Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttara 105 prazna uttara rAhunuM kALuM vimAna haMmezA caMdramAMnI sAthe cAra AMgaLa nIce niraMtara gamana kare che. zuklapakSamAM caMdrano 62-62mo bhAga rAhuthI anAvRtta thato roja vadhe che ane kRSNa pakSamAM teTalA ja samayamAM rAhuthI AvRtta thaIne ghaTe che. caMdramAnA paMdara bhAga kramazaH rAhunA paMdara bhAgothI anAvRtta thatA jAya che ane pachI AvRtta thatA jAya che. e kAraNathI caMdramAM vRddhi ane hAsane pAme che. e ja kAraNe jyotsanA ane kAlimA Ave che. manuSyalokamAM utpanna ane saMcaraNa karavAvALA caMdra, sUrya, graha-samUha Adi pAMca prakAranA jyotiSka deva hoya che. manuSya lokabahA2 je caMdra, sUrya, graha, tArA ane nakSatra che tenI gati paNa nathI ane saMcaraNa paNa nathI tethI tene sthira jyotiSma kahevAya. siddho kyAM aTake che ? kyAM pratiSThita thAya che ? zarIrano kyAM tyAga kare che ? temaja kyAM jaIne siddha thAya che ? zarIra choDatI vakhate aMtima samaye je saMsthAna hoya. te saMsthAne ja Atma pradezo ghanIbhUta thaIne te siddha avasthA pAme che. aMtima bhave zarIranuM je dIrgha ke hasva pramANa hoya che teno eka tRtIyAMza bhAga ghaTI jaIne siddhonI avagAhanA thAya che. siddhonI utkRSTa avagAhanA 333 dhanuSathI kaMIka vadhAre hoya che tema jANavuM. siddhanI madhyama avagAhanA 4 hAthapUrNa u52 be tRtiyAMza hasta pramANe kahI che. (noMdha : ahIM ratnI zabda che. ratnI eTale eka hAtha pramANe jene kozamAM doDha phUTa pramANa kahI che.) jaghanya avagAhanA 1 hAtha pramANa ane ATha aMgulathI kaMIka adhika kahelI che. aMtima bhavanA zarIranA 2010_03 106 Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Saa che. traNa bhAgamAMthI eka bhAga nyUna arthAt be tRtIyAMza pramANa siddhonI avagAhanA kahI che. jarA ane maraNathI vimukta anaMta siddho hoya che. te badhA loko ne sparzatA ekabIjAne avagAhe che. azarIra saghana Atma pradezavALA anAkAra darzana ane sAkAra jJAnamAM apramatta e siddhonuM lakSaNa che. siddha AtmA potAnA Atma pradezothI anaMta siddhone sparze che. dezapradezothI siddho paNa asaMkhyAtagaNI che. kevaLajJAnamAM upayogavALA siddhAM badhA dravyonA dareka guNa ane dareka paryAyone jANe che. anaMta kevaLa dRSTithI badhuM ja jue che. jJAna ane darzana e baMne upayogomAM badhA kevaLIne eka samaye eka upayoga hoya che. baMne upayoga eka sAthe hotA nathI. 9. gautamapRcchA gautamapRcchA graMthamAM 48 praznone darzAvatI 10 gAthAo che tyArabAda tenA uttara rUpe 1rathI64 gAthAo che temAM A saMsAranA sarve jIvo moha ane ajJAnane vaza thaIne kevA prakAranA duSkRtyo kare che ane tenAthI je karmabaMdhana thAya che tethI A saMsAramAM 84 lAkha jIvAyonimAM utpanna thavA vaDe kevA kevA ghora duHkho sahana kare che tenuM svarUpa yathArtha rIte batAvavAmAM AvyuM che. A graMthanI mULa gAthAo prAkRtamAM che tenA upara saMskRtamAM vRttiTIkA paNa racAyela che. A graMthanA kartA vize koI mAhitI prApta thaI zakI nathI. tenI mULa gAthAo tenuM bhASAMtara ane praznanA saMdarbhamAM daSTAMta ApIne praznottaranuM samarthana karavAmAM AvyuM che. vizeSa jijJAsA mATe mULa pustakamAMthI dRSTAMto vAMcavA bhalAmaNa che. ahIMmAgadhI bhASAmAM prazno che tenA uttaronI noMdha karavAmAM AvI che. anya praznottara graMthonI tulanAmAM A graMthanI vizeSatA 107) 2010_03 Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e che ke pratyeka prazna ane uttara mATe zAstrIya graMthomAMthI dRSTAMta ApavAmAM Avela che jyAre anya graMthomAM A zailI nahivat che. kathA-dRSTAMtane lIdhe AvI zailIvALA graMthanuM adhyayana rasikatApUrvaka thAya che ane tattvanI vAta paNa sahaja rIte buddhigamya bane che. zrI gautamasvAmIjIe pUchyuM, 106 prazra he bhagavan! A jIva narake kema jAya? uttara je jIva hiMsA kare che, asatya bole che, corI kare che, parastrInuM sevana kare che, ghaNAM prakAranA pApa parigrahamAM Asakta hoya che e rIte pAMca aNuvratane virodhe che temaja atikrodhI, atimAnI, dhRSTa, mAyAvI, raudra svabhAvI, pApI, cADI khAnArA, atilobhI, sAdhunI niMdA karanAra, adharmI, asaMbaMdha vacana bolanAra, duSTa buddhivALo kRtaghna hoya te jIva atyaMta duHkha ane zoka pAmIne narakamAM jAya che. 107 prazra he bhagavan! e ja svargalokamAM kyA kAraNothI jAya che? uttara bhagavAna mahAvIra bolyA, he gautama! je jIva tapa, saMyama, cAritra ane dAnamAM rUcivALo hoya, je svabhAvathI bhadra, saraLa pariNAmI, dayAvaMta hoya tathA gurUvacanamAM zraddhAvALo hoya, jJAnadarzana ane cAritrano ArAdhaka hoya te jIva mRtyu pAmIne haMmezA devalokamAM utpanna thAya che. 108 prazra he dayAsAgara! jIva marIne tiryacapaNe zAthI utpanna thAya che? uttara prabhue javAba Apyo ke, he gautama! je mANasa potAnA svArtha mATe mitrane seve, potAnuM kArya saryA pachI mitrano tyAga kare, mitrane duHkhamAM nAMkhe ane mitranuM azubha bole, 108 2010_03 Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ potAnI gupta vAta mitrane jaNAve nahi, je nirdaya hoya, mAyAvIhoya te jIva marIne tiryacapaNe pazupaNe utpanna thAya 109 prazra prathama gaNadharathI gautama svAmIe pUchayuM he kRpAnA sAgara! kayA kAraNathI jIva alpa AyuSyavALo thAya che? uttara zrI mahAvIra prabhue kahyuM ke je purUSa nirbhayapaNe jIvone mAre che, paraloka jevuM kAMI mAnato nathI, ati saMkaleza kare che te jIva marIne alpa AyuSyavALo thAya che. 110 prazra zrI gautama svAmIe pUchayuM ke he bhagavAna! strI marIne purUSa zAthI thAya? uttara je strI saMtoSI hoya, vinayavALI hoya, sakaLa cittavALI ane sthira svabhAvanI hoya, vaLI je strI haMmezA satya bole te strI marIne purUSa thAya. 111 prazra zrI gautama svAmIjIe prabhune sAtamo prazna A pramANe pUchyo ke he dayALu prabhu! A jIva kayA karmathI napuMsaka hijaDo thAya che? uttara zrI mahAvIra paramAtmAe kahyuM ke, he gautama! je purUSa ghoDAne, vRSabhane, bakarAne vagere pazune chedana karI purUSa Indriyarahita kare che teonA galakaMbala vagere chede che, kAna vagere avayavone kApe che, jIvahiMsA kare che te jIva sarva aMgo vaDe hIna thAya che ane napuMsakapaNAne pAme che. 112 prazra gaNadhara mahArAja zrI gautama svAmIjIe pUchayuM ke he kRpAsiMdhu! jIva kayA karmanA udayathI saubhAgI (sukhI) thAya (109 2010_03 Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttara zrI mahAvIra paramAtmAe kahyuM ke je purUSa gurUo, devano ane sAdhuono vinaya kare, kaDavAM vacana bole nahIM, AvA prakArano purUSa sajjanone paNa darzanIya hoya che. te sobhAgyazALI thAya che ane sarvalokomAM priya thAya che. 113 prazna gaNadhara mahArAja zrI gotama svAmIjIe pUchyuM, he dayA samudra! kayA karmane lIdhe manuSya jIvanI bhaNelI vidyA niSphaLa thAya che? uttara zrI mahAvIra prabhue kahyuM ke he gotama! je purUSa kapaTayukta vinaya vaDe gurUnI pAsethI vidyA vijJAna grahaNa kare pachI gurUnI avajJA kare che, gurUno apalApa kare che, gurUnA nAmane chupAve che tenI vidyA niSphaLa thAya che. 114 prazra zrI gautamasvAmIjIe pUchyuM ke, he kRpAnA sAgara! kayA karmathI manuSyanuM dravya dhana nAza pAme che? uttara zrI mahAvIra paramAtmAe kahyuM ke he gautama! je purUSa dAna ApIne manamAM vicAre are! A dAna meM zA mATe ApyuM, ema pazcAtApa kare tenA gharamAMthI nizcaya karIne lakSmI thoDA ja vakhatamAM pAchI cAlI jAya che. 115 prazra zrI gautama svAmIjI gaNadhara mahArAje pUchayuM, he karUNAsAgara bhagavAna! jIva kayA kAraNathI bahero thAya che? zrI mahAvIra prabhue kahyuM ke je mANase kAMI sAMbhaLyuM na hoya te chatAM te kahe ke meM amuka vAta sAMbhaLI che ane gappA mAre che te mANasa parabhavamAM bahero thAya che. 116 prazra zrI gautama svAmIjIe pUchyuM, he dayAnidhi bhagavAnuM! jIva kayA karmathI rogI thAya che? uttara (11) 2010_03 Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttara zrI mahAvIra svAmIe kahyuM ke he gautama! je manuSya madhamAkhIonA madhapuDA pADe che, vanamAM dava-Aga lagADe che, baLada vagere prANIone AMke che, je nAnA bAgabagIcAnA vRkSono vinAza kare che, akAraNa vanaspatino nAza kare che, puSpAdikane cuMTe che te bhavAMtaramAM koDhano rogI thAya che. 117 prazra zrI gautama svAmIjIe pUchayuM ke he kRpA sAgara bhagavAnuM! jIva kayA karmathI dAsatva pAme che? uttara zrI mahAvIra prabhue kahyuM ke je purUSa jAtinA mada vaDe karIne unmata mana che jenuM evo AtmA te purUSa nIca gotra karma bAMdhIne marIne dAsapaNAne pAme che. vaLI je mANasa pazu dAsapaNuM pAme che. 118 prazra zrI gautama svAmIjIe pUchyuM he bhagavAna! jIva kayA kAraNathI surUpavALo thAya che? uttara zrI mahAvIra paramAtmAe kahyuM, he gautama! je purUSa chatranA daMDanI mAphaka sIdhA-saraLa svabhAvavALo hoya, vaLI jenuM mana dharmakAryamAM lAgeluM hoya ane je jIva deva-gurU ane saMghanI bhakti kare te jIva suMdara rUpavALo thAya che. 119 prazra zrI gautamasvAmIjIe pUchayuM, he bhagavAnuM! jIva kayA kAraNathI saMsAra samudrathI tarIne mokSanagarImAM pahoMce che? uttara zrI mahAvIra svAmIe javAba Apyo ke he gautama! je purUSa nirmaLa jJAna, darzana ane cAritravALo hoya te saMsAra samudrane tarIne thoDA ja vakhatamAM mokSe jAya che. 111) 2010_03 Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI gautamasvAmIjInAM praznottaro 120 prazra he bhagavaMta! bhavyajIvo paramAdhArmikamAM upaja kharA? uttara he gautama! je koI uttama evA hitopadezanI avajJA kare. anAcAranI prazaMsA kare ke anumodana kare te mahAtapaanuSThana karavA chatAM paNa paramAdhArmika asuramAM utpanna thaI anaMta saMsAra bhamI duHkhI thAya che. 121 prazna he bhagavaMta! paramAdhArmika devo marIne kyAM utpanna thAya che? uttara he gautama! lavaNa samudramAM aMDagaulika jalacara manuSya tarIke vajarUSabha nArAca saMghayaNavALA, mAMsa madirAmAM Asakta ane niSphara bane che. te jalacara manuSyonI aMgolIkA camarI gAyanA pucchanA vALathI guMthI te kAne bAMdhavAthI ratna mATe samudramAM sukhe pesI zakAya che. tethI bIjA jalacara jIvo parAbhava karI zakatA nathI. 12ra prazra aMDagoliyA jalacara manuSya pakaDAya kharA? uttara hA tene pakaDavA mATe tenA arthI ghaNA upAyo ane sAhasa kare che. kavaca paherI hathiyArathI sajja thaI jIvanA jokhame tene pakaDe che. pakaDAtI vakhate te aMDagoliyA manuSya nArakInA du:kha jeTaluM duHkha pAme che. 123 prazna aMDagolika kaI vidhithI pakaDAya? uttara tene pakaDanArA manuSya ghaMTInA AkAravALA vrajazilAnA be paDamAM macchI, madha bhegA karI lepavALA karI pakAvelA mAMsanA TukaDAo tathA madha-madirAnA bhAjano tyAM khAlI kare che. tyAM aMgoliyA AvI svAdamAM Asakta bane che tyAre baMne paDa acAnaka eka sAthe bhegA karI tene hUMDI nAMkhavA (kALA baLado joDI) ghaMTIthI cakranI jema eka varasa (6 mAsa) sudhI ( 112 ) 2010_03 Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tene pIsavAmAM Ave che. to paNa teonA hADakAM vaja jevA hovAthI teono jaladI prANa viyoga thato nathI. tyAM ghora dArUNa mahAduHkha anubhave che. eka varasa sudhI to tenA hADakAnAM be TukaDA paNa thatA nathI. ghasAro paNa lAgato nathI phakta sAMdhAnA baMdhana chuTA paDI jarjarita thAya che. 124 prazra he bhagavaMta! kuzIlano saMsarga karavAthI zuM phaLa thAya? uttara he gautama! pAkhaMDI nindava ane kuzIlano saMsarga kare. ane tene anukUla bole tenA sthAnamAM jAya. tenA graMtho saMyama, jJAna ane paMDitAInI zlAghA kare to te saMyama pALavA chatAM durgatimAM anaMtakALa rakhaDe che mATe saMyamanuM prathama pagathIyuM kuzIla saMsargano tyAga karavo ane kuzIla saMsargamAM eka pahora ke aDadho pahora paNa vAsa na karavo. 125 prazra he bhagavaMta! gaccha kevo hoya? uttara he gautama! zatru mitra pratye samabhAvavALo, nirmala cittavALo, AzAtanAmAM bhIrU, sarvano upakAra karavAmAM udyamavALo, cha jIvanikAya vatsala, atyaMta apramAdI, zAstronA paramArthone jANanAra, purUSArtha tathA bala vIryane na chupAvanAra, aDhAra hajAra zIlAMgano ArAdhaka, yathopadiSTa prarUpaNA karanAra, mArgasthita, mahAsattvavALo nANa daMsaNa caraNa guNavAnuM Adi guNayukta gaccha hoya. vizAnImA jaina jJAtinA zrAvakakavi manasukhalAle AtmalakSI svAdhyAya mATe sumati prakAza, sumati vilAsa, sumativyavahAra ane navapadajAdi saMgrahanI racanA karI che. kavinA vicAro dravyAnuyoga ane nizcaya naya tarapha vadhu lakSa rAkhavA mATeno kendravartI vicAra pragaTa kare che. emaNe pUjA, pada, stavana covIzI, gajhalo, DhALiyAM vagere dvArA 113 2010_03 Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AtmasvarUpanI zAstrIya vicAradhArAne mUrtimaMtarUpe vahevaDAvI che. kavie sumativyavahAramAM kAvyarUpe praznottaranI racanA karI che. tenuM nAma gaNadhara kezI svAmI ane gautamasvAmInA praznottara. temAM kula cha DhALamAM praznottarano samAveza thayo che. arvAcIna kALanA A kavie madhyakAlIna kAvyaparaMparAnusAra duhAthI viSayavastuno nirdeza karIne DhALabaddha praznottaranuM nirUpaNa karyuM che. gaNadharabhagavaMtano vacanono mahimA gAIne kAvyano prAraMbha karyo che. amRta vacana gaNadhara taNAM syAt padasama zuci bodha suNatAM bhavijana hRdayamAM pragaTe parama pramoda TI1T gurU gautama kezI taNo, suNatAM vacana suvAda Atama AtamatA lahe nAze duSTa viSAda mArA atre be DhALanI gAthAmAM be praznottarano ullekha thayo che te kavinA zabdomAM ja noMdhavAmAM Ave che. uttarAdhyayana sUtranA 23mA adhyananamAM kezI-gautamIya praznottara mULa prAkRta bhASAmAM che te saMdarbhamAM kavi manasukhalAle DhALabaddha racanA karI che. DhALa pahelI deza manohara mAlavo purUSa pradhAna zrI pAsajI trijaga pUjya bhagavaMtalalanA kevala darzana jJAnano jalahala jyoti digaMda lalanA vacana suNo gaNadhara taNAM pAmo sukha lalanA jinavANI.. hRdaya dharo e AMkaNI // 1 // ari jIpI tIratha thApIne, tAryA bhavya aneka lalanA ! tAsa caraNa praNamI kahuM, hRdaye parama viveka lalanA tArA 114 ) 2010_03 Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAsa ziSya kezI muni nirmala dIpaka jyoti lalanA vidyA caraNe pUraNo, karato dharma udyota lalanA ||3|| mati zruti ohi nANa che, nahi pratibaMdha lagAra lalanA / jazavaMto ani tale karato ugra vihAra lalanA ||4|| sAvathvIpurI AvIyA ziSya samAkula teha lalanA I siMka nAma udyAnamAM naya2 maMDala guNa gehalalanA ||5|| phAsu saccA saMthArake tihAM muni kIdha nivAsa lalanA / pratibodha bhavijIvane syAdvAda suvilAsa lalanA / / 6 / / tiNa kAle tiNa avasare dharmatIratha arihaMta lalanA kevala darzana jJAnamaya, vardhamAna bhagavaMta lalanA / / 7 / / tAsa ziSya dIpaka samo vidyA caraNa mahaMta lalanA | ziSya samAkula vicarato gurU goyama guNavaMta lalanA / 8 / / pUraNa dvAdaza aMgano bhAva dadhi caunANI lalanA / tiNe nayare te AvIya jasadhara bahu vijJAna lalanA ||9|| sAvathI pura maMDale koSTaka nAma udyAna lalanA / phAsu saccA saMthArake sahita muni buddhinidhAna lalanA ||10|| kezI goyama bihutihAM vicare mahA jayavaMta lalanA / samiti guptidhara behu sahaja samAdhi mahaMta lalanA ||11|| behu ziSya samudAyamAM upanI zaMkAtAma lalanA paMca mahAvrata vIranA pAsa prabhuca jAma lalanA ||12|| kiNa vidha dharmazrI vIrano pAsa vidhivrata kema lalanA / eka ja zivasukha sAdhane duvidhA dIse ema lalanA ||13|| vastra dhare muni pAsanA bahu vidhi varNasameta lalanA | apavAde muni vIranA dhAre mAnopeta lalanA / / 14 || eka vikalpane TAlavA goyama ka2I suvicAra lalanA I 2010_03 115 Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jekTa kula prabhu pAsanuM lahI sAthe parivAra lalanA 15 AvyA tika udyAnamAM jyAM muni keza kumAra lalanA / kezIe dekhI AvatA, zrI goyama gaNadhAra lalanA 16 vinaya yathA vidhi sAcave muni saMjjA ujamAla lalanA ! manasukha bIjI DhAlamAM suNajo vacana rasAla lalanA I/17nA DhALa bIjI (doharo) ziSyone AjJA karI zIlAdika cAra palAla | darbha sahita e paMcano karI Asana suvizAla sonI yathocita sahu saMga yuta vinaya kare gaNadhAra praName gotamane muni harakhe keza kumAra sArA caMdra sUraja sama zobhatA bihu gaNI mahA prabhAva che pAkhaMDI bahugAmIyA gRhastha dharI bahubhAva ( rUA. Ima bahu dizithI AvIyA dhArI citta umaMga ! parama purUSano melaIma jovA suNavA raMga /4 TT deva dAnava gaMdharva tima jakha ranna kinnara bhUta ! AkAze adrazya rahI vacana sume zacI yukta ApaNI DhALa bIjI (sahajAnaMdI re AtamA e rAha) kezI vinaya sahita vade gho AjJA mahA bhAgI tuma IcchAere prazna huM karavA cAhuM chuM lAga // hita kara vacana e sAMbhaLo ||1T je Iccho teha pUchIe goyama bole re ema | tava kezI AjJA lahI prazna kare dharI prema hitakara sArA paMca mahAvrata vIrane pAsa prabhu vrata cAra / 116) 2010_03 Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e duvidhAno mana viSase kima saMzaya nahi tuja | te mATe uttara karI zaMkA TAlo e muja | hitakara ||4|| valatu IMdrabhUti kahe prajJAe rahe dharma | Atama vastu svabhAvano nizcaya jANo e marma ||5|| darzana jJAna caraNamayI nija Atama guNa zuddha / karavA kAraNa bahu viSe dAvA kevalI buddha sAhitakara 6 kSetra kAla Adika bahu kalpa vikalpa aneka ! nirmala guNa pragaTI rahe dharIe teha viveka mAhitakara sAkA nirmala sphaTika maNI samo paraviNa zuddha svabhAva che pragaTe zubha vidha sAdhatA mATe tajIe vibhAva hitakara sATA ruju jaba prathama niNaMdanA samaya taNAM to be sAdha sAdhu vakra jagavIrane vAre kahyA vikhyAta mAhitakara ajitAdika bAvIzanA sarala ane paMDita | jAvata pAsa prabhu lage teNe Ima kalpa vidita sAhitakara 10nA goyama tuma prajJA bhalI vedho saMzaya ema che valI saMzaya je mujane kaho yathAvata jema hitakara ||11|| kalpa acalaka vIrane paMca varNa bAvIsa ! duvidha liMga e kima kahyA dAkho seTa muniza sAhitakara T12TI kevalajJAna vijJAnathI liMga kahyo jima ema | kahe gotama jima jehane saMyama hita hoya tema !Ahitakara 13TT liMga prayojana lokano loke liMga pratita / liMga dekhI munivara lakhI diye AhArAdivinita sAhitakara 14 darzana jJAna cAritrane kAraNe Atama dharma | nahitara liMga vibhaMjanA kezI jhaMDo e bharma 15 / 117 ) 2010_03 Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mithyAtI paNa Acare pAsatkAdika ema / AjIvikA pUjAdike dhare liMga bahu ema sAhitakara 16// saMyama rAkhe liMga te liMgathI rahe sacetA locAdika bahu kalpanA svapara dhyAne he hitakara 17// je je sAdhana dharmanA ruju prAjJane yoga | varSAkalpa Adika kahyA liMga vikalpa aneka | hitakara 18 upakaraNa cauda valI kahyAM liMga vikalpa aneka | ekAMte mithyAta che haTha bina dharo viveka | hitakara II19T jana mana raMjana liMga je nizcaya Atama dharma | ratnatrayI nirmala karo jima nAze vasu karma sAhitakara 20aaaa zrI kezI gotamAya adhyayana ra3 (praznottara) traNa lokanA lokathI pUjita, saMbuddhAtmA, sarvajJa dharmatIrthakara, rAgaSa vagerenA vijetA ane sakaLa karma vijetA zrI pArzvanAtha nAmanA trevIsamAM tIrthakara arihaMta bhagavAna hatA. jJAna cAritramAM pAraMgata zrI kezIkumAra zramaNa lokapradIpa zrI pArzvanAtha bhagavAnanA ziSya hatA. grAmAnuM gAma vihAra karatAM zrI kezI zramaNa ziSyavRMda sAthe zrAvastI nagarInA sImADe AvelA taMdula udyAnamAM padhAryA hatA. zrI tIrthakara bhagavAna mahAvIra svAmInA gaNadhara gautamasvAmI jJAna kriyAmAM pAraMgata potAnA ziSyavRMda sAthe zrAvastInagarInA kauSTraka nAmanA udyAnamAM padhAryA hatA. te baMne svAmIo guNavaMta rakSaka tapasvI ane saMyata evA ziSyone ciMtA pedA thaI ke mahAvratarUpa dharma kevo che? ane dharma hetu hoI veSa dhAraNa vagere kriyA kalApanI vyavasthA kevI che teno vicAra thAya che. zrI kezI zramaNa zrI gautamane kahe che ke he mahAbhAga! huM tamone pUchavAnI IcchA rAkhuM chuM. tyAre zrI gautame zrI kezIne kahyuM ke he bhatA 118) 2010_03 Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Apa mane IcchA pramANe pUchI zako cho. - tyArabAda zrI kezI gautama svAmIne potAnA saMzaya-zaMkA pUchIne satya samajyA. A adhyayanamAM kula 11 praznottara che, temAMthI jaina darzananA tattvajJAnano paricaya thAya che. Agama graMthomAM sukhyAta evA uttarAdhyayana sUtranA praznottara kezI-gotamIya saMvAdarUpe jaina sAhityanI viziSTatAnI sAthe sAMskRtika vArasAnuM Acamana karAve che. mULa graMthanA AdhAre anuvAda rUpe A adhyayananA praznono atre ullekha karavAmAM Ave che. jene praznottara (kAvya zailImAM) (paradezI rAjAnA daza prakSanI sajajhAya) copAI zrI zaMkhezvara praNamuM pAsa pragaTa prabhAvI pUre AzA - sAdhu ziromaNi kezIkumAra mahA munivara moTo gaNadhara T1TT zvetAMbI nagarI samosare prazna daza pradezI karI sAMbhaLo sUri naraka saMdeha pitA adharamI mAharo jeha 2TI pApa karI narake te gayo pAcho navi AvI te kahyo! kezI kahe naraka maMDANa, sUri kAMtA tuja nArI sujANa 3 | sevaMtI dIna vyabhicAra, tuM kAM na dIye jAva jArA tima tehane te dIye AvavA paramAdhAmI narake havA //4 vaLI nRpa kahe nathI paraloka, mAtA mAharI dharamI zloko gaI svarge AvI navi kahyo, puNya thakI phalae meM kahyo ||5|| gurU kahe jAya te majjana karI devakule zuci cIvara dharI koIka thapaca teDe navi jAya, teva sunAve sukha mahilAya I6/ vaLI saMzaya muja jIva zuM raMga, cora grahI Thavyo koThI abhaMgA ghAlI joyo navi dITho jIva, kihAM gayo gurU kahe suNa pArthiva 7i ( 119 2010_03 Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhUmi graha pesI koI DholA tADe zabda suNAve atola / kuNa mAraga te zabda nIkaLyo, tima jIva vAyu samo aTakaLyo / / 8 / / vaLI kahe tihAM kIDA upanyA jIva kaye mAraga nIpanA / gurU kahe lohakhaMDa tApavyo, agni kahI chidramAMhi Thavyo / / 9 / / vahina jipa peTho loha mAMhi, tima jIva upanyo koThi mAMhi / vaLI nRpati kahe vRddha nara juvAna, nAkhe bANa dharI eka Asanna eka dUre jA, sarakhA jIva to aMta2 kAya ekatAna / / 10 / / jIva padAratha Ima nahi sahI, gurU kahe suNa rAjanA gahagahI|11|| tana upakaraNa savi junA thayA sarikhA jIva to karame grahyA / valI kahe eka dina cora jhAlIyo, tulA ropa karI utArIyo / / 12 / hiMsI tolyo sarakho thayo jIva ajIva adhiko navi lahyo / gurU kahe daDo vAye bharyo ThAlo tolyo sama utaryo / / 13 / / tima e jIva gurU laghu nahi hoya valI rAjA jaMpe gurU joya| cora jhAlI joyo vadhakarI, khaMDokhaMDa karI pharI karI / / 14 / / navi lAdhyo te jIva sujANa kiyo nizcaya meM jIva aThANa gaNadhara kahe araNI pASANa, tehamAM agni accherRpa jANa / / 15 / / navi dIse te bAhira sahI jIva ache paNa dIse nahIM| jaMpe bhUpati ghaTa paTa thaMbha dIse che paNa jIva acaMbha / / 16 / / kA najare nAve te jIva, te paNa mujha mana saMzaya atIva AcAraja kahe sAMbhaLa bhUpa, tarU hAle che vAya sarUpa ||17 || tarU dIse navi dIse vAya, ema svarUpa jIva kahevAya| kahe narapati kuMjara kuMthuA, sarakhA jIva to kAM jugusA||18|| eka moTo eka laghutara hoya, e saMzaya muja hiyaDe joya gaNadhara kahe dIvo gharamAMhI, ajuALuM kare saghaLe tyAMha ||19 || kuMDakamAM melyo tava tihAM, ajuALuM vyApe vatI jihAM 2010_03 120 Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tim e jIva tanu vyApI rahyo, gurU laghu kAyAe tima lahyo / / 20 / / dazamo prazna kare nRpa valI, sAMbhaLo gaNa nAyaka mana rUlI peDhI gata kima mukuM dharma, hoya lAja muja mAno marma||21|| gurU kahe vyApArI jima koya, vyApAre pAMce tuM joya / loha khANa dekhI te bhare, valI tihAMthI Age saMcare||22|| trAMbu dekhI chaMDe loha, eka na chaMDe ANI moha | rUpuM hema 2yaNa Im lIye, eka na chaMDe loDhuM lIye / / 23 / / dhare AvyA te lIlA kare, loka grAhaka te du:khIyA phare / tima tuM mata chaMDe ApaNo, kahaNa karo ama jima sukha dhaNo / / 24 / / teha vacana nija heDe dhare, gurU vAMdI caraNe anusare / svAmi te muja tAryo Aja, besADyo zivapurane rAja / / 25 / / bAra vrata gurU kane uccarI, zuddha zrAvakavrata AdarI| pahele devaloke thayo deva, sUryAbha nAme kare sura seva / / 26 / / avadhi karI joI jina saMga, batrIza baddha nATaka ucharaMgI karI vIra jina vAMdI jAya, gautama pUche praNamI pAya ||27 || svAmie kuNa kima pAmI Rddhi, vAta sakalabhAkhI suprasiddha| eka bhavAMtara mugate jAyaro avicala sukha pUrAM pAmaze / / 28 / / rAyaNa pesI mAMhi adhikAra, joI kIdho eha vicAra adhiko ocho jo IhAM hoya, paMDita zuddha ka2jo soya||29|| gurU nAme lahIye gahaTTa, gurU nAme lahIye zivavaTTa / ehavA gurUnI sevA maLe, to mana vAMchita AzA phaLe||30|| sattara pacavIza saMvata sAra, aSADha suda terasa ravivAra zrI jayavijaya paMDita supasAya, merU vijaya raMge guNa gAya / / 31 / / 10. gaNadharavAda jaina dharmanA pavitra graMtha tarIke kalpasUtra jaina ane jainetara vargamAM 2010_03 121 Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vizeSa pracalita ane gauravavaMtu sthAna dharAve che. kalpasUtranA chaThThA vyAkhyAnamAM gaNadharavAdanI vicAra sRSTi jaina darzananA keTalAka siddhAMtonuM pratipAdana kare che. bhagavAna mahAvIra svAmI sAthe 11 gaNadharonI praznottarI gaNadharavAda kahevAya che. gaNadharavAdanI racanA eka adbhUta ane AzcaryakAraka prasaMga mAnavAmAM Ave che. sarvaza evA zrI mahAvIra prabhu vedanA padonuM vizleSaNa karIne yathocita arthaghaTana dvArA gaNadharonA saMzaya dUra thayA eTale gaNadharoe potAnA ziSyavRMda sAthe bhagavAna mahAvIra pAse dIkSA svIkArI ane aMte darzana, jJAna ane cAritranI ArAdhanAthI mukti sukhane pAmyA hatA. gaNadharonA saMzayanI saMkSipta vigata nIce mujaba che. IMdrabhUtine jIvano saMzaya, 2 - agnibhUtine karma, 3 - vAyubhUtine jIva te ja zarIra, 4 - vyaktane paMcamahAbhUta, 5 - sudharmAne A janma jevo ja anya janma, 6- maMDitane karmanA baMdhano, 7 - mauryaputrane devano, 8 - akaMpitane nAkano, 9 acala bhrAtAne puNyano, 10 - metArya paralokano, 11 - prabhAsane mokSano, A rIte 11 gaNadharone vividha viSayanA saMzaya hatA tenuM prabhu mahAvIra svAmIe nirAkaraNa karyuM hatuM. ahIM IMdrabhUtinA saMzayanuM dRSTAMta noMdhavAmAM AvyuM che. IMdrabhUtine vedavAkyo paraspara virodhI lAgavAthI jIva vize saMzaya thayo hato. paNa te padono barAbara artha karavAmAM Ave to zakA nirmULa thaI jAya. vedanuM pada nIce pramANe che : ''vijJAna dhana zvetemyo bhUtebhyaH samutcAya tAnyevAnu vinazyati na pretyasaMjJADasti / / '' A veda padano artha evo karo cho ke pRthvI vagere pAMca bhUtomAMthI cetanA utpanna thaIne pAMcabhUta vikharAI javAnI sAthe cetanA paNa pANInA parapoTAnI jema nAza pAmI jAya che tethI tene paraloka javAnuM hotuM nathI. eTale ke teno punarjanma nathI. paralokamAM janAra AtmA 2010_03 .. 122 Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jevo padArtha nathI paraMtu A artha barAbara nathI tethI pAMcabhUtothI judo AtmA jevo padArtha nathI evo saMzaya thayo che. jyAre 'sa ve anya AtmA jJAnamaya satyena labhyastapasA dveSa brahmacaryeNa nitya jayotirmayo hi zudhdhoDayuM pazyanti dhIrA yatayaH saMyamAtmAnaH dadada damo dAna dayA Iti dakAra traya yo vetti sa jIva:'' A veda padothI AtmAnI siddhi thAya che eTale paraspara virodhI arthavALA vedonA ja vAkyothI tamane (IMdrabhUti) saMzaya thayo che. bhagavAna mahAvIra svAmIe jIvanA saMzayano uttara ApatAM veda padono sAco artha samajAvatAM kahyuM ke, jJAna darzananA upayoga rUpa viziSTa jJAnamaya AtmA bhUtonA nimittathI utpanna thAya che. sAmAnya upayogarUpa AtmA nitya hovA chatAM koI padArthanA upayogavALo thAya tyAre te viziSTa jJAnavALo thayo kahevAya. te vizeSa jJAnavALA AtmAno je upayoga paMcabhUtamaya padArthanA jJAnamAMthI utpanna thAya che. te upayoga paMcabhUtamaya padArthanA nAza pachI athavA padArthanA dUra thavAthI ke bIjA upayogamAM javAthI vinAza pAme che eTale ke te upayoga raheto nathI. navA padArthanuM jyAre jJAna thAya tyAre navA upayogarUpa te jJAna utpanna thAya che. ahIM bhUta zabdano artha pAMca bhUta ja nathI paNa jaDa ane cetana samasta jJeya padArthono artha samajavo. dAkhalA tarIke jema ghaDAnA jJAnamAM paMcabhUtamaya je ghaDo che tethI AtmAmAM A ghaDo che evo upayogAtmaka jJAna (paryAya) utpanna thAya che. jyAre ghaDAno nAza thAya che athavA ghaDo dUra thAya che tyAre temAMthI utpanna thayelo je jJAna (paryAya) teno paNa nAza thAya che. na pretya saMsA2oDasti eno artha e ja thayo ke ghaDAno nAza thayA pachI e ghaDA saMbaMdhI AtmAno jJAna paryAya nAza pAme che. (jJAna e AtmAno paryAya che) paNa tamane ema samajAyuM ke AtmA nAmanI koI 2010_03 123 Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vastu nathI jyAre "agnihotre juhuyAt svargakAma?" A veda vAkyathI svarganI IcchAvALA jIve agnihotra karavo joIe tethI spaSTa jaNAya che ke AtmA ahIMthI A deha choDI paraloka janAro siddha thAya che mATe paraspara virUddha arthavALA vAkyothI tamane saMzaya thayo che ke AtmA che ke nahiM? to zuM svaracita eka ja zAstramAM, vedamAM paraspara visaMvAdI prarUpaNA hoI zake? ane hoya to te zAstra sAcuM gaNAya? mATe veda vAkyono samanvaya karavAthI AtmAnuM astitva Agama pramANathI sAbita thAya che tema pratyakSa, anumAna, upamAna, arthApatti, saMbhava pramANothI paNa AtmA A rIte siddha thAya che. jaina darzana - (anekAna darzana) yaH kartA karmabhedAnAM, bhoktA karmaphalasya ca, saMsartA parinirvAtA, sa hyAtmA nAnyalakSaNaH lAlA AtmA aneka che, deha parimANavALA che. AtmA dravyathI nitya che ane paryAyathI anitya che. karmano kartA ane tenA phaLano bhokta paNa che. saMsAramAM paribhramaNa karanAro che ane dayA Indriya damanAdi upAyo dvArA karmarahita thaI mokSamAM paNa jAya che. A rIte jJAnAdi svarUpavALo AtmA siddha che. ane e svarUpa che mATe bIjA dadada vagere veda padono anekAMta draSTie samavaya thaI zake che. Ama IndrabhUti gautamano sadeha TaLI jatAM mAre prabhu vIranuM zaraNa ho" ema nakkI karI 500 vidyArthIo sAthe prabhu pAse tyAMne tyAM ja cAritra lIdhuM. gharavAsa tyajI muni banyA. prabhue "upaIvA, vigameIvA, dhuveIvA' e tripadInuM dAna karyuM. tatkAla zrI IndrabhUtijIne jJAnAvaraNIya karmano apUrvayopazama thayo teo zruta kevaLI thayA ane bAra aMga svarUpa dvAdazAMgI zAstronI racanA karI. prabhue enA upara mahora chApa svarUpa anumati ApI. dravya guNa paryAyathI tIrthanI anujJA ApI. Ama zrI gautama IndrabhUtijI prathama gaNadhara thayA. 14 2010_03 Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vibhAga - 2 1. tAtvika praznottara AgamoddhAraka AcArya deva zrI sAgarAnaMdasUrIzvarajIe 1500 jeTalA praznono ukela praznottara rUpe prauDha saMskRta bhASAmAM racela che. teno gujarAtImAM anuvAda-vivaraNa pU. AcAryazrI mANikyasAgarasUrie karela che. tene graMtharUpe pragaTa karavAmAM Ave che. prathama vibhAgamAM kula 77 praznottarono saMcaya thayo che. pU. zrIe mULa saMskRta bhASAmAM prazna-uttaranI noMdha pachI gujarAtImAM anuvAdaavataraNa-vivecana-zAstrIya AdhArano mULapATha vagereno uttaramAM samAveza karyo che. vaLI A vivecanamAM zaMkA-samAdhAnane AdhAre paNa uttaranI vizeSatA darzAvI che. A zailInA prayogathI praznottaranI racanA saraLane sugrAhya banI che. anya praznottara graMthonI tulanAmAM tAttvika praznottaranI racanA pU. zrInI AgavI zailI ane zAstrIya zaMkAnA samAdhAnanI viziSTatA pragaTa kare che. A graMtha sahRdayI jJAna pipAsu vargane vadhu upakAraka che. tema chatAM praznottara dvArA tatvajJAnano spaSTatA thAya che te dRSTie tenI upayogItA-mUlya ghaNuM ucuM che. A graMthane AdhAre pU. sAgarAnaMda sUrIzvarajIno talasparzI zAstrIya abhyAsa ane ucca koTInI zrutajJAnopAsanAno pratyakSa paricaya thAya che. jenadarzananA gahana ane durbodha vicArone lokabhogya banAvavAno emano purUSArtha prazasya che. A graMthamAnA keTalAka pasaMda karelA prazno atre udAharaNarUpe noMdhavAmAM Ave che te uparathI zailI ane vicArono paricaya prApta thayo. 126 prazna samyagudaSTionuM saMzaya AdirUpa jJAna te samyagujJAna ke 2010_03 Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttara mithyAjJAna che? saMzayAdirUpa samyagdaSTionuM je jJAna che, te sa6, asadAdi anaMtadharma svarUpa arthane bAdha karyA sivAya ja utpanna thAya che, e mATe te mithyAjJAna nathI, paraMtu samyagUjJAna ja che. nizcaya karavAmAM asamartha hovAthI te pramANarUpa bhale na thAo. A ja kAraNathI pramANanA lakSaNane racanAra AcAryoe nizcaya sahita jJAnane pramANarUpe mAnyuM che. jyAM (tatvArtha sUtranI aMdara) vigere sUtromAM (saMzayAdino) taphAvata karyo nathI. tyAM saMzayAdinuM paNa jJAnapaNuM che ema jaNAvI pAMca jJAnamAM paNa saMzayAdinuM jJAnapaNuM jaNAve che. zaMkAkAra zaMkA kare che ke - tame anyonA jJAnane ajJAna kaho cho ane syAdvAda yAne anekAntavAda samaje che, chatAM tene koNa jANe kema haze? evA saMzaya vigere ke je sajJAna nathI, viparIta che. kAraNa ke bemAMthI A amuka ja che ema ene nizcaya nathI. ema hovA chatAM ajJAna kahetA nathI, jJAna kaho cho! jo tema che to bAdhA vagaranA mati-ajJAna jevA te jJAnamAM ane viparIta jJAnamAM taphAvata zuM? arthAt mithyAtvI paNa potAnI rIte eka vastu jANe che, ane samyakatvI paNa potAnI rIte eka vastu jANe che. temAM samyatvI te vastumAM zaMkA Adi kare che to mithyAtvInA ane samyakatvInA jJAnamAM pharaka zo? khulAso-paMDita je padArtha hoya tenI zaMkA kare tethI tene ajJAnI che ema na kahevAya, paNa zAstravettA che ema ja kahevuM paDe temaja syAdvAda yAne anekAntavAdane jANanAra eka padArthanI zaMkA kare tethI ajJAnI gaNI zakAya nahi. bhale te potAnA jJAnane 126) 2010_03 Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anukUla saMzaya rAkhe, paraMtu tethI te kubodhamAM gaNAto nathI. eka mANasa sthANu ke purUSamAM saMzayavALo che, ane eka agurulaghu guNanA svarUpamAM saMzayavALo che, to zuM te baMne sarakhA gaNAze? nA. kema nahi gaNAya? dRSTimAM sthANuM ja purUSa dekhAya che "A sthANu ja che ema nizcaya karI beThela vidvAna temAM saMzaya kare to mUrkha gaNAya ane apramANika gaNAya. A sthANu ja che athavA to purUSa ja che, evo nizcaya thayo hoya to te paMDita kahevAya. paraMtu jene tevo nizcaya na thayo hoya ane nizcaya karavA zaMkA kare to apramANika ke ajJAnI kahevAto nathI. vidvAnanI mULa badhI vastu sAvacetInI che, tethI saMzaya kare che. teno Avo saMzaya navo dharma jANavAne mATe che, tethI samyakatvane saMzayAdi thAya te mithyAjJAna nathI. ane bIjAone to mithyAjJAna ja che. kAraNa ke tene sat padArthone asat mAnyA che. 127 prazna samyagadaSTinA matijJAnanuM bIjAM nAma che ke mithyASTinA matijJAna sarakhuM nAma che? uttara "nAmAntara che" ema AvazyakacUrNikAra kahe che. kAraNa ke teoe A pramANe kahyuM che "viliyA' je sAmAnya matijJAna kahevAya che, te samyagdaSTie Abhinibodhika jJAna che, ne mithyAdaSTine te mati-ajJAna che. e hetuthI (samyagadaSTine) jinavacananA zravaNathI thayelA UhA vagere, saMzayAdi adhyAropa (mithyAjJAna)thI rahita ja hoya che. A ja kAraNathI saMzayAdi adhyAropa rahita ja Abhinibodhika jJAna che. (12) 127. 2010_03 Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 128 prazna Abhinibodhika jJAna ane zrutajJAna mAMhomAMhe samavyAptika che ke koI taphAvata che? uttara taphAvata che, jyAM Abhinibodhika jJAna che, tyAM ja zrata che ane jyAM zruta che tyAM Abhinibodhika ja che, e hetuthI kharI rItie Abhinibodhika vyApaka che. AcArAMga Adi zruta AbhinibodhikavALAne ja hoya che, ane AcArAMgAdi zrutavALAne Abhinibodhika che ja. e rIte samyagati ane samyaka zruta A apekSAe saMgata ja che. sAmAnya rIte mati, zruta, avadhi, mana:paryava ane kevala e sarvane jJAna kahIe chIe. zAstramAM "zruta" ane "sUtra' ema be zabdo vaparAya che, to te be zabdanA arthamAM kaMIpaNa pharaka che kharo? hA, baMnemAM pharaka to che ja. "AcArAMgasUtra' ema bolAya che ane "zruta" zabda sAmAnyarUpe vaparAya che. jyAM svAmIne AzrIne samyagadaSTinA jJAnane zruta kahevAya che, tyAM "zruta" zabda vAparelo che. zAstramAM jyAre nikSepAo karyA tyAre "nA nikSepAnI jago para badhe sUtramAM UtarI jAya che. (anu0 phU0 21) tyAM zAstrakAro pAMca prakAranA sUtra laIne nikSepamAM cAlyA che. (anu0 sU0 37) tatva e che ke samyagadaSTinA jJAnane zruta kahevAya. samyagadaSTi cAhe te bAhyadRSTimAM jAya paNa te, te viSaya sUtranA anusAre ja vicAravAno. zAstranA jJAnamAM ekAntika ane anekAntika bhedo pADI do. samakitInuM jJAna anekAntika che. (cayao 20 phatao 5) mithyASTinuM jJAna ekAntika che. (vArio ron 107). 129 prazna nAma ane sthApanAmAM anAkAra ane sAkArapaNuM spaSTa hovA chate A bemAM zo taphAvata che? evA prakArano prazna kema thayo? (128) 128 ) 2010_03 Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttara ''tamArI vAta ThIka che paNa nAma ane asadbhAvasthApanAmAM taphAvata che, paNa asadbhAvasthApanAmAM nAmakaraNa ja vizeSa che. ethI e prazna karavAmAM Avyo che.'' vaLI anuyogadvAramAM nAma prAyaH yAvatkathita che, ane sthApanA yAvatkathika, Itvarika eTale alpakAlika che evuM samAdhAna ApyuM che, paNa nAmamAM 'prAyaH' zabdathI ane sthApanAmAM 'vikalpa' zabdathI samAdhAna to sa2khuM ja che te kema ?'' vAta ThIka che, paNa (nAmanikSepA mATe te nAmavALI vyakti cAlu ja bhavamAM) nAma badalAya chatAM te vyaktirUpa dravya rahe tyAM sudhI pUrvanA nAmathI kathanapaNuM rahe che, paraMtu koIpaNa sthApanAmAM tema nathI e hetuthI samAdhAna yogya che. dravya tene te rahyA chatAM nAma badalAya che, e kAraNathI 'prAyika' zabda vAparyo che. abhidheya padArthano nAza thAya to abhidhAnano nAza thAya che. tethI parAvarta padArthane anubhUta evA nAmavALA padArthamAM te nAmanA pracArano (kathanano) virodha nathI. (tato yAvan dravyasamiti) sthApanA to sthApyanA abhiprAyane anusaratI che ane tevApaNuM to zAzvata ne azAzvata baMnemAM raheluM che. te sthApanA AkAra vizeSarUpa che, eTale pUrva sthApanAnI parAvRtti thaI apara sthApanAnI utpatti thAya, to paNa te AkAravALAno tyAre bodha thAya che. 130 prazna zAstrakAro akSaranA anaMtamAM bhAgane jAti vibhAgathI nirdeza karatAM anuttaravimAnanA devothI laIne chevaTe pRthvIkAyanuM udAharaNa le che, ane bIjI jagoe (AcArAMgAdimAM) sarva jaghanya upayoga, labdhi-aparyAptA evA sUkSma nigodanA pahelA kSaNe ja kahyo che, to te kevI rIte saMgata karavuM ? 2010_03 129 Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttara sarva jIvanI apekSAe labdhi-aparyApta sUkSma-nigodano pahelo kSaNa ja jaghanya upayoganuM sthAna che, paNa vyavahA2rAzinI apekSAe pRthvI ja paheluM sthAna che. A ja kAraNathI yonisaMgrahamAM (sAta lAkhamAM) pRthvI Adi ja krama che, ane je koI sthaLe bAdara-nigodano kahevAmAM Ave che te chedana, bhedana Adika kriyAnA vyavahArarUpa kAraNane AzrIne che, paNa bAdara nigodanA avyAvahArikapaNAnA nirAsanene mATe e samartha nathI. 7 vaLI 'nairdi na patto taptArrapa2iAmo' e vizeSaNavatInA vacanathI beIndriya Adi bhAvane pAmelAnuM vyavahArarAzipaNuM che, paraMtu sarva bhavyonI siddhi thavAnI zaMkAne dUra karavA mATe te vacana che. je kAraNathI trasa vagerepaNA vagara koIpaNa siddhi pAmato nathI, ane haMmezA trasa vagerepaNuM nahi pAmelA evA paNa anaMtAbhavyo che, tethI bhavyothI zUnya saMsAra ane sarva bhavyonI siddhi thavuM nathI. vizeSAvazyakamAM e gAthAnI vyAkhyAmAM vyavahArarAzimAM AvelA ja sarva jIvo evI vyAkhyA hovAthI sarva bhavyonI mukti nathI e vAta paNa siddha thAya che. mati, zrutajJAna sarva jIvomAM che, eTale ke bhavastha-chadmastha jIvo mati, zrutajJAnavALA che, to pachI dareka jIvane akSarano anaMtamo bhAga UghADo cho, tema zA mATe kaho cho? jene pratibodha karavo che te zrotAne vastunI samajaNa pADavA mATe A vastu kahI che. badhAmAM jIvapaNuM juduM juduM che tethI dehathI bhinna jIva che. (vi0 A0 0 1655), ema jIvanuM nakkIpaNuM karAvyuM. 131 prazna jo te abhiprAyapUrvakanI kriyAvALo che to abhiprAyavALo koNa ? 2010_03 130 Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttara zarIravALA sarva jIvo AhArAdi saMjJAvALA thAya. te AhArano abhilASa te akSarasvarUpa che. je tarkapradhAna zraddhAvALA che, tevAne zarIra dvArAe AhArano abhilASarUpa akSarAtma zrutamAM lAvavo. zruta hoya tyAM mati hoya ja. vizeSAvazyakamAM eka anumAna che. "taUvo' zarIro jIvoe ja karelAM che. te mUrtinA vikAra che. zarIra vagaranAM jIvo nathI. ekendriya, vikalendriya, kIDI, maMkoDI, hAthI, ghoDA, mANasa dareka potapotAne lAyaka khorAka le che. ekendriya, pRthvI, patthara, pANI, agni, vanaspati potapotAne lAyaka khorAka maLe to vadhe che. zAstrakAra AhAra AdikanI vyApti laIne jIvanI vyApti kare che. akSararUpa abhilASane anusaranArI AhAra-saMjJA che. ekendriyane romathI tene lAyaka vastu maLI jAya che, te AhAra-saMjJA abhilASa akSarAtmarUpa hovAthI zrutarUpa che, ane tyAM tenI rIte mati mAnathI ja paDe (Go to 90 140-141) tethI mati ane badhA jIvomAM 132 prazna mati ane zruta sarva jIvone vyApI che, chatAM akSarano anaMtamo bhAga badhA jIvone haMmezA UghADo che ema kema kahevAya che? uttara badhA jIvone AhArAdi saMjJAnI vyAptithI jIvapaNAnuM anumAna thAya che ane te saMjJA akSararUpa abhilASane anusaravAvALI che. e hetuthI e AcAryanuM tevA prakAranuM kathana anumAna karAya che. jyAM zruta hoya tyAM matinuM vidyamAnapaNuM avazya hoya che, ethI baMnenuM vyApakapaNuM siddha thAya che. 131) 2010_03 Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dareka jIvanA madhya ATha pradezo ke jene 'rucaka' pradezo kahevAya che, te siddhAtmAnI mAphaka nirleSa che (ma0 0 346, F0 0 398, 30 pR0 433, AcA0 [0 94). jyAM sudhI akSarano anaMtamo bhAga lyo tyAM sudhI vAMdho nathI, paNa kevalI jevA te ATha pradezo mAno tyAre vAMdho Ave. tene kevalarUpe ane ubhayasvarUpe eNa vizeSAvazyakakAra 00 497 thI mAne che. utkRSTathI zrutano anaMtamo bhAga dareka jIvane UghADo che. (vi0 A0 700 492 thI 500) anaMtamA bhAgamAM utkRSTo anaMtamo bhAga kone hoya ? zrutakevaLIne. zrutakevaLIne akSarano anaMtamo bhAga kahevo che, te vakhate zrutajJAna ane kevaLajJAnane meLavI utkRSTo anaMtamo bhAga rAkhyo. naMdIjImAM 'salve nIvALaMpi' (naM0 sU0 43) ema lakhyuM tyAM sarve chadmasthone laI levA. 'sarveSAM niovAnAM' kAM na laI zako ? sarvamAM kevalIo bAda karavAnA che. naMdIsUtrakAra pratyakSa ane parokSanA vibhAgamAM (naM0 sU0 2) cAlyA che ane mAM pratyakSanI vAta karI. have mAM parokSanI vAta kare che. kevaLajJAna akSarAtIta che, tethI kevalI sivAyanA chadmastho levA. 'anupalakSyamALa' je nigoda Adi jIvonuM jJAna na jaNAya to paNa jIva che, tethI akSarano anaMtamo bhAga UghADAvALA ja jIvo che ema jANavuM. akSarajJAnano vyAkhyAmAM na kSaratIti akSara:' (Ava0 malaya0 DI0 pR0 46) ema kahIne yaugika ane rUDha baMne akSaro lIdhA, e baMne meLavIne teno anaMtamo bhAga levo, jo badhAne ATha pradeza nirlepa, siddha jevA mAnIe to te ATha pradeza jeTaluM AtmAnuM kevalajJAna mAnavuM paDe. kevalajJAnane AvaraNa nathI, to ATha pradeza jeTaluM kevalajJAna badhA jIvone mAnavuM ja ne ? badhA jIvo teTale aMze kevalajJAnI kema nahi ? nigodamAM sarve jIvonAM zarIra, AhAra, zvAsozvAsa bhegAM che, (pra00 T70 99101) chatAM upayoga-cetanA bhegI nathI, te to judI ja che. dareka AtmA 2010_03 132 Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ judA judA upayogavALA che (utta0 10 28 TO 10). eka upayogavALo dareka AtmA che. jyAM sudhI chapasthapaNuM che, tyAM sudhI apAyasadravyatAthI upayoga che. tene lAyakanAM dravyo-dravyandriya vagere apAyasadravyatA kahevAya. tethI kSAyopathamika ane kSAyika be bhAva jJAnanAM che. (tasvA0 0 2, s0 4-5) pAriNAmika bhAva jJAnamAM nathI. pariNAmikanA traNa bheda che - jIvatva, bhavyatva ane abhavyatva (tatkALa ao 2, jU0 7). pAriNAmika eTale aparAvartI bhAva (varmagraMo Tao yo 155). 133 prazna mithyAdaSTie grahaNa kareluM dvAdazAMga gaNipiTika paNa mithyAzrutapaNe kaho cho to te kevI rIte? uttara saMbhAvanAnI (asata kalpanAnI) apekSAe sarva dvAdazAMga ane saMbhavanI (banAvanI) apekSAe kaMIka nyUna daza pUrva sudhInuM zruta (mithyASTie grahaNa kareluM) mithyAzruta kahevAya che. ethI AgaLa jatAM saMpUrNa dazapUrva vagere niyamathI samyakazruta ja che. kaMIka nyUna dazapUrvanuM paNa bAramuM aMga paNa hovAthI te sAmAnya vacana levAmAM virodha nathI. sAmAyika kema pamAya e dvAramAM (1) manuSyapaNuM vagere tera, (2) Alasyano tyAga vagere tera, (3) yAna, AvaraNa vagere sAta (kAvI nin 843), (4) darzana vagere cAra (kAvI nin 844) ane (5) anukaMpA vagere je agyAra hetu kahyA che (AvI nio 845), te paraspara avinAbhAvi che ke vinAbhAvi che, sahacArI che ke asahacArI che? uttara temAM (1) manuSyapaNuM vagere tera, krame karIne durlabha che ane sahacara che. (2) Alasyano tyAga vagere tera kAThiyA to 134 prazna (133) 2010_03 Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratibaMdhakanA abhAvanA samUharUpe saMbhava dhArya che. (3) mahAvratarUpI yAna vagere to sAdhakatA svarUpa che. (4) darzana vagere to svasthAna svataMtra che ane (5) anukaMpA vagere to paraMparA hetuo hoIne sahacara ane asahacara paNa hoya che. jeo A gAthAthI bAla tapathI akAma nirjarA vagerenuM alagapaNuM aMgIkAra kare che, te ucchakhalA mativALA (ajJAnI samajavA) che. kAraNa ke ahIM enI gaMdha paNa nathI, kAraNa ke anukaMpAdikamAM sakAma nirjarAno niyama nathI. teoe tenAM dRSTAMto jovAM joIe. 135 prazna jo sAmAyika vagere ATha nAmo sAmAyikanAM ja che to te badhAM nAmonA daSTAMto judA judA kema? kAraNa ke daSTAMtomAM abhidheyanuM bhinnapaNuM che. uttara eka ja jinezvara bhagavAnane rAga vagerene pratikAra karavAnI IcchAvALAo jinapaNAM vaDe karIne (1), nIrAga jJAnanI IcchAvALAo vaDe kevalIpaNe (2), sarva dravya Adi jJAnanA arthIo vaDe sarvajJapaNe (3), zAsana vadhAravAnI IcchAvALAo arihaMtapaNe (4), ane mokSanI IcchAvALAo tIrthaMkarapaNe (pa), ema judA judA abhiprAyavALAo judA judA nAmothI ArAdhe che, chatAM tevA tevA bhAvathI tenI ja prApti thAya che te dekhADavA mATe dRSTAtanuM judApaNuM ane abhidheyanuM judApaNuM che. AvI rIte samyagadarzana ane jJAnanA paryAyomAM nahi kahyuM hovA chatAM paNa samajavuM zakya che. 136 prazna (1) jijJAsA, (2) saMzaya, (3) zaMkA, (4) prazna ane (5) 134. 2010_03 Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttara kAMkSAmAM zo pharaka? zaMkAmAM aticAra kema? temAM kAMkSA mohanIya kyAMthI kADhyuM? sAMzayika mithyAtva kema na gayuM? (1) jijJAsAnuM svarUpa lo. "mane samajaNa paDatI nathI, tethI A mANasa vidvAna che tene pUchIne dhArIza." Ama hoya to te jijJAsA kahevAya. (2) saMzaya beyamAM sAdhaka zAmAM che, bAdhaka zAmAM che? AnuM sAdhaka pramANa maLe che, bAdhaka pramANa maLatuM nathI athavA sAdhaka ane bAdhaka vagere pramANone jANato nathI, tethI baMne sAcA che, beyamAM pharaka nathI.' ema mAne tenuM nAma saMzaya kahevAya. (3) zaMkA-bIjA matane joDe laIne eka pakSanA nirNayane aMge be ya pakSanI pRcchA kare. eTale ke - sAcuM svIkAravA bemAMthI koIpaNa eka pakSano nirNaya karavA mATe be ya pakSanI pRcchA kare, AnuM nAma zaMkA kahevAya. (4) prazna-jIvanuM svarUpa zuM? ItyAdi rUpe padArthanuM svarUpa jANavA mATe te te padArthonA jANanAra pAse jJAnanI prAptinI buddhie je vacana uccaravuM tenuM nAma prazna. (5) kAMkSA - bIjA matane sAro jANe, tenI IcchA kare, tenI manamAM prazasthatA thAya, te kAMkSA kahevAya che. A rIte tenA bhedo che. dAkhalA tarIke koIne ema thAya ke - "jJAnAMtaramAM mati Adi pAMca jJAna mAne che, paraMtu bIjAo mana:paryava sivAya cAra jJAna mAne che, to jJAna cAra ke pAMca che?' AmAM kevalInI dRSTie to eka ja mata satya che bIjA mata asatya che. vaLI koI kahe che ke samyagadarzana ane jJAnathI mokSamArga che? AvuM AvuM je vicArIe, temAM nicoDa e ja Ave ke "kevaLIe kahyuM te sAcuM', tyAM sudhI aDacaNa nathI. kAyama satya ane Itara be pakSa rahela che yAvat aprazasta kAMkSAne aMge, eTale ke jUThAne 135 . 2010_03 Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMge zaMkA karIne Icche ke "A e ThIka che ane A e ThIka che', tyAM sudhI kAMkSA mohanIya. paraMtu temAM je eka pakSe satyatA rahelI che, teno amalApa karyo eTale mithyAtva. AthI to zramaNone paNa eka bhava saMbaMdhI sahastrapRthakatva AkarSa kahelA che. eTale ke eka bhavamAM zramaNone paNa be hajArathI nava hajAra vakhata samakita jAya ane Ave che (nin To 857-858). AvA zramaNone kevaLI vaMdana karavAnuM kaheze, kAraNa eka ja AkarSathI gayeluM samyakatva te samyakatvanA vyavahArathI bahAra nahi A vastu buddhimAna nizcita kare, pachI AgamamAM sthiratA kare. tene anusarato praznArtha : 137 prazra (1) jijJAsA (2) saMzaya (3) zaMkA (4) prazna ane kAMkSAmAM zo taphAvata che? ane (6) jJAnAntara vagerethI kAMkSA aticArane utpanna karanAra kAMkSA mohanIya karmanuM vedavuM kevI rIte thAya? vaLI zaMkArUpa aticArapaNuM kema nahi, ane (7) sAMsAyika mithyAtva kema nahi? (1) "huM ajJAnI chuM, tethI A vidvAnane pUchI tenuM kahevuM mAnIza' e pramANe thAya te jijJAsA, (2) sAdhaka, bAdhaka pramANane pote jANato na hoya ane tethI baMne pakSamAM sAcApaNAMnI buddhine dhAraNa kare te saMzaya, (3) bemAMthI eka pakSano nirNaya karavA mATe baMne pakSane pUchavuM ema vicAre e zaMkA, (4) padArthanA svarUpane jANanArane te jANavA mATenuM vacana te prazna ane (5) khoTA mArgane prazaMsavAnI buddhi te kAMkSA. A pramANe teomAM bheda jANavo. (6) jJAnAntaromAM satya, asatyano sadbhAva hovAthI jyAM sudhI aprazasta vastune prazaMsIne tenI IcchA kare che, tyAM sudhI te uttara (16) 2010_03 Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAMkSA mohanIya, ane (7) te padArthamAM rahelA satyano apalApa kare tyAre mithyAtva. Ama banatuM hovAthI sAdhuone paNa eka bhavamAM samyakatvanA hajAra pRthakatva AkarSo hoya che. A pramANe nizcaya karIne buddhizALIo AgamamAM sthiratAne dhAraNa kare che. 138 prazna jJAnane tadubhaya bhavika kema kahyuM? Iha bhavika ke bhavika na kahyuM ane ubhaya bhavika kema kahyuM? ahIM je caudapUrvI hoya tene devabhavamAM to te cauda pUrvanuM jJAna hotuM nathI, pachI jJAnanI ubhaya-bhavikatA kema kahevAya? Iha bhavikatA ja ke nahi? uttara vizeSAvazyakakAra maraNa-plAnapaNuM e vagerene zrutanA nAza thavAmAM kAraNa tarIke kahe che. AthI bIjI gatie jatAM jJAna sApha thaI jAya. A jotAM bhavAMtaranA hisAbe te jJAna khase che te kharuM, paraMtu dhyAna rAkhavuM ke meLaveluM jJAna A bhava, parabhava ane enAthI paNa AgalA bhavamAM hoya tene AzrIne tyAM tenuM ubhava bhavapaNuM jaNAvyuM che. cauda pUrvo devapaNAmAM pUrva tarIke yAda AvatA nathI e vAta sAcI. devabhavanI apekSAe te badhuM yAda na Ave, (vRo 50 TO 138) paraMtu tyAMthI phera manuSyabhavamAM AvelAne e smaraNamAM pUrNa yAda Ave. jema ke, tetaliputrane cauda pUrve smaraNamAM AvelAM che "vAvapuvAo'' (jJAtAdharSao 10 14) eka rAjA potAnA badhA putronA aMga kApIne teone rAjyagAdIne ayogya karI mUke che. te e gaNatrIe ke rakhene mArI gAdI khUMcavI le. rANI cetI gaI. teNe putra prasava avasare pradhAnane samajAvIne pradhAnanA ghare putrane ucherAvyo. te putra tyAM moTo thayo. rAjA marI gayo. pachI pradhAne janatAne 137) 2010_03 Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A putra rAjAno ja che ema pratIti karAvI che. padmAvatI rANI beTAne kahe che ke - beTA! tane jo koI jIvADanAra ke rAjaya apAvanAra hoya to A (pradhAna) eka ja che, mATe he putra! tuM tetaliputranuM sadAya bahumAna karaje, emanuM vacana mastake caDAvaje. padmAvatI (mAtA) rANInI A zikhAmaNa kumAre tahatti karIne mastake caDhAvI. tyArathI mAMDIne te kumArerAjAe, tetaliputranuM atibahumAna karavA mAMDyuM. ghaNA gAmo ane garAso vadhArI dIdhA. AthI tetaliputra pradhAna mojazokhamAM garakAva thaI gayo. sAte vyasana sevavA lAgyo. deva, gurU, dharmane mAne ja nahiM. A saMyogomAM "tuM deva thAya tyAre tyAMthI AvIne mane vItarAganA dharmano bodha pamADavAnuM kabUla kare to huM tane suvratA sAdhvI pAse dIkSA apAvuM', e zarate potAnI strI poTTilAne tetaliputre dIkSA apAvela, te poTilA zuddha saMyama pALI, AyuSya purUM karI uttama deva thayA che. te pothrilA deva tetaliputranI A sthiti joIne tene pratibodhavA Ave che "vapuvA0' (jJatAdhaHo 10 14). pothrilA deva tetaliputrane vItarAgano dharma vAraMvAra samajAve che, paNa tetaliputra koI vAteya samajato nathI. AthI te devane vicAre thayo ke jyAM sudhI rAjA kanakadhvaja, A tetaliputrano Adara kare che, vRddhimAM laI jAya che, tyAM sudhI tetaliputra pratibodha pAmaze nahiM ane tyAM sudhI dharma paNa tene sUjhaze nahi, mATe rAjA dvArA ja Ano Adarane badale anAdara karAvavo. ema vicArIne te deve te rAjA dvArA badhuM avaLuM karyuM. rAjAe tenI AjIvikA baMdha karI. deve Ama rAjAne tetaliputra sAthe vaimanasya karAvyuM. anekavAra (138) 2010_03 Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ghora parAbhavone nahi sahI zakato tetaliputra gherathI bahA2 nIkaLe che paNa parijana varga paNa Adara karato nathI eTale pote vicAra kare che ke - have to jaMgalamAM jAuM. vanamAM jAya che, tyAM vicAryuM ke atyaMtara parSadA paNa mArUM sanmAna karatI nathI, mATe have to jIvita nAza karavuM. Ama vicArIne tAlapuTa jhe2 moDhAmAM nAMkhyuM, paNa tenI asara na thaI. AthI teNe kALI bhrama2 jevI talavAra gaLA para calAvI, paNa tenI ya asa2 na thaI ane uparathI dhArA buThThI thaI gaI. AthI phAMso khAvA bagIcAmAM jAya che, tyAM phAMso khAdho, paNa phAMso ya tUTI gayo. AthI gaLe moTo paththara bAMdhI gADha UMDA kUvAmAM AtmAne mUkyo, paNa kUvo ya jamIna rUpe thaI gayo. AthI ghAsanI gaMjImAM agni saLagAvIne pote aMda2 peTho, paNa agniya bujhAI gayo. have te vicAre che ke kharekhara ! sAdhuo kahe che te mAnavAlAyaka che. nirvAha mAtrathI gRhasthapaNuM calAvatA zrAvako kahe che te sAcuM che ane sAdhuo kahe che te sAcuM che. mArUM atyAre koI nathI ane mAre mAthe Ama vItyuM ema jo huM koIne kahuM to mArUM kahevuM koI zraddhA kare tema nathI. kharekhara, mAre putro ghaNA chatAM aputriyo chuM. mArUM kayo putra mAne ? evI ja rIte mAre to dhana, strI ane parivAra mATe banela che. yAvatu meM ucherI rAjya apAvela kanakadhvaja rAjA mATe paNa tema ja che. teNe mAruM apamAna karyuM ane meM jhera khAdhuM, e jhere paNa asara na karI e vagere mArUM koNa sAcuM mAnaze! AthI nirAza thaI ArttadhyAnamAM paDe che tyAre deve poTTilA rUpa karyuM ane tetaliputranI najIka AvIne rahe che. AgaLa khAI che. kyAMya mArga dekhAto nathI, 2010_03 139 Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eke ya gAma paNa dekhAtuM nathI, evuM moTuM jaMgala vikuvyuM. bANa varasI rahyAM che. "gAma saLage to raNamAM jAya ane raNa saLage to gAmamAM jAya' paNa ahIM to raNa ke gAma kAMI ja nathI. have kyAM javuM? poTilA deva kahe che ke - tAre dIkSA sivAya have bIjuM zaraNa nathI. A sAMbhaLIne comerathI hatAza thayelA te tetaliputre dIkSA lIdhI. A tetaliputrane cauda pUrvo potAnI meLe yAda Ave che. 139 prazna Ama parANe dIkSA apAvAya? uttara teNe kaheluM hatuM. koI kahe ke cAra vAge mane jagADaje, to pachI na jagADe to gunegAra. A uparathI jJAnano devalokarUpa pArabhavikatAmAM abhAva hoya, paNa tene-caudapUrvane ubhayabhavikatAno abhAva nathI. arthAt eka bhavamAM meLavela jJAna mATe pArabhavikano abhAva che, paNa temAM ubhayabhavikanuM te pachInA bIjA bhavasaMbaMdhInuM abhAvapaNuM nathI. A bhave jeTaluM jJAna hoya teTaluM devabhavamAM na hoya, to paNa tetaliputranI jema te devabhava pachInA bhAvamAM to teTaluM jJAna hoya. tene anusarato praznottara : 140 prazna jJAna ubhaya bhavika che, chatAM coda pUrvanuM devapaNAmAM saMpUrNapaNe smaraNa na hovAthI zuM Iha bhavikapaNuM ja jANavuM? uttara devabhavanI apekSAe saMpUrNa smaraNano abhAva chatAM paNa phera manuSyabhavamAM AvyA pachI tetaliputranI mAphaka saMpUrNa smaraNa thAya ja. AthI parabhavikapaNuM nathI chatAM teno ubhayabhavikapaNAno abhAva nathI. (140) 2010_03 Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2. tattvArtha praznottara dIpikA tattvArtha sUtra jinavANIno sarvottama graMtha che. jene darzananA sarva saMpradAyo A graMthane zrutajJAnanA gahana rahasyabhUta graMtha tarIke svIkAre che. jaina darzanano pramANabhUta abhyAsa karavA mATe sUtra zailImAM racAyelo A graMtha jJAnamArganI sAdhanAmAM ananya upakAraka che. kalpasUtrano gaNadharavAdano vibhAga jena tattvajJAnane sparzatA mahattvanA prazno sAthe saMbaMdha dharAve che. bhagavAna mahAvIra svAmIe gautama svAmIne pratibodha karyA tyArapachI gautamasvAmI bhagavaMtane prazna pUche che ke maya itaraM? he bhagavaMta! tattva zuM che? prabhu uttara Ape che ke 35 joDavA, vigaDavA, ghuvaDevA arthAt utpAda, vyaya ane dhruvatArUpa tripadImaya A jagatamAM tatva che. gautamasvAmI sudharmAsvAmI vagere gaNadharone dravyaguNa paryAyanuM jJAna thatAM teoe dvAdazAMgInI racanA karI. - tattvArtha sUtramAM jJAna kriyAnA samanvayanI sAthe temAM dravyAnuyoga gaNitAnuyoga ane caraNakaraNAnuyogano vicArono saMcaya thayo che. A graMthamAM tattvArtha viSayaka praznono samAveza thayo che. saMpAdakazrInA zabdo che ke : duniyAe jyAre jaDavAdanI gartA tarapha doTa mUkI che tevA samaye caitanyavAdanI lAlabattI karatAM zrI svArtha sUtra jevA pavitra ane amUlya graMtha uparathI praznottarI yukta prayAsa ugatI prajA mATe khUba ja upayogI nIvaDe ane samyak jJAnanA pracAra mATeno samyaka purUSArtha saphaLa nIvaDe e ja zubhecchA che. A graMthamAM tattvArtha sUtranA prathama pAMca adhyAyano viSayone sparzatA praznottarano saMcaya thayo che praznonA javAbamAM naya, pramANa, saptabhaMgI vagereno Azraya laIne tattvArthanA vicAronuM gaurava vadhAryuM che. dravyAnuyoga ati kaThina ane gahana che tene praznottara dvArA saraLa ane sugrAhya banAvavAno (141 ) 2010_03 Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prazastha purUSArtha karavAmAM Avyo che. 141 prazna tattvArtha eTale zuM? uttara tattvArtha eTale tattvabhUta padArtha. tattvArtha zabda tattva ane artha e be zabdo maLIne banelo che. temAM tattva eTale anAdi anaMtabhAva, svataMtra bhAva ane artha eTale dravya arthAt je anAdi anaMta jaDa ane cetana svarUpa Sadbhavyo te tattvArtha che. tattvArtha sUtrano uddeza zuM che ? teno uddeza mokSasukha meLavavAno che. prANImAtra sau koIne sukha game che. temAM sAcuM svAdhIna sukha kayuM ane khoTuM ke parAdhIna sukha kayuM tenI ghaNAM thoDAne khabara paDe che. jethI mokSArthI e te prazna jANavAnI AvazyakatA che. sukhanA mukhya be prakAra che : (1) bAhya, (2) atyaMtara. IndriyAdi viSayone viSe je sukhanuM bhAna thAya che te kSaNika che ane bAhya sukha che sukhAbhAsa che ane te parAdhIna sukha che kAraNa ke te vAsanA ke IcchAne AdhIna che. jyAre atyaMtara sukha Atmika AnaMda gaNAya che te dharmathI utpanna thAya che. te svAdhIna ane zAzvata che. ane tenAthI mokSasukha pamAya che mATe te ja sAcuM sukha che. samyaga varjhana, jJAna cAritrANi mokSa mArga: / samyakadarzana, samyakajJAna ane samyakacAritra e traNe maLI mokSanuM sAdhana che. mokSanuM svarUpa zuM che ? baMdhanA kAraNono abhAva te mokSa che. tethI AtmavikAsa paripUrNa thAya che TUMkamAM jJAna, vItarAga bhAvanI parAkASThA e ja mokSa che. 142 prazna uttara 143 prazna uttara 2010_03 42 Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 144 prazra zailezI avasthA eTale zuM? uttara zailezI avasthA eTale AtmAnI eka evI avasthA che jemAM dhyAnanI parAkASThA aMtima paristhitinA kAraNathI merU sarakhI niSkapatA Ave tene zailezI kahe che. 145 prazna yoga eTale zuM? uttara yoga eTale mAnasika, vAcika ane kAyika kriyA. 146 prazra apUrvakaraNa eTale zuM? uttara saMsAranA tarehatarehanA duHkhono anubhava karatAM karatAM yogya AtmAmAM koIvAra evI pariNAma zuddhi thaI jAya che je e AtmAne kSaNa mATe apUrva che e pariNAma zuddhine apUrvakaraNa kahe che. 147 prazna nikSepa ane nyAsa eTale zuM? uttara eka ja zabda prayojana athavA prasaMga pramANe aneka arthamAM vaparAya che. dareka zabdanA ochAmAM ochA cAra artha jovAmAM Ave che. e ja cAra artha e zabdanA sarva sAmAnya cAra vibhAga che ane e vibhAgane nikSepa athavA nyAsa kahe che. 148 prazna nikSepa jANavAthI zuM phAyado che? uttara tethI tAtparya samajavAmAM phAyado thAya che. enAthI eTaluM pRththakaraNa thaI jaze ke mokSamArgarUpa samyakadarzanAdi artha ane tatvarUpe jIvA jIvAdi artha amuka prakArano levo joIe, bIjA prakArano nahIM. 149 prazna naya ane pramANane taphAvata samajAvo? uttara naya ane pramANa baMne jJAna che paraMtu temAM taphAvata e che ke ( 143. 2010_03 Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 150 prazna uttara 151 prazna uttara 'naya' vastunA eka aMzano noMdha kare che ane 'pramANa' aneka aMzono kare che. vastunA aneka dharmo hoya che. emAMthI jyAre koI dharma dvArA vastuno nizcaya karavAmAM Ave tyAre te pramANa kahevAya che. jema ke nityatva, anityatva Adi dharmo dvArA AtmA athavA pradIpa Adi vastuo nityAnitya Adi anekarUpa che. evo nizcaya athavA bIjA zabdomAM kahIe to naya e aneka nayono samUha che kema ke naya vastune eka dRSTie grahaNa kare che. pramANa e aneka nayono samUha che. pudgala parAvartana eTale zuM? jIva pudgalone grahaNa karI zarIra bhASA, mana ane zvAsozvAsa pariNamAve che. jyAre koI eka jIva AhA2ka zarIra sivAya bIjA zarIro rUpa tathA bhASA zvAsozvAsa rUpe pariNamAvI mUkI de ane emAM jeTalA kALa lAge te pudgalanA parAvartana samajavuM joIe. AdhyAtmika dRSTi eTale zuM? samyakdaSTivALo AtmA rAga dveSanI tIvratAnA hovAthI ane AtmajJAna hovAthI potAnA thoDAka paNa laukikajJAnano upayoga AtmAnI tRptimAM kare che ethI enA jJAnane jJAna kahe che. AnuM nAma AdhyAtmika dRSTi che ane te mokSAbhimukha AtmA kahevAya che. tIvra pariNAmathI gADha baMdhavALuM AyuSya zastra viSa AdinA prayoga thavA chatAM paNa potAnA niyatakALa maryAdA pahelA pUrNa thatuM nathI ane maMda pariNAmathI utpanna thayela zithila baMdhavALuM AyuSya upara kahelA prayogo thatAM ja potAnI niyata kALa maryAdA pahelAM ja aMtamUhUrtamAM 2010_03 144 Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja bhogavAI jAya che. upa2okta prazno tattvArtha sUtrane anulakSIne racAyA che. tenAthI sUtrano abhyAsa vadhu saraLa bane che. udAharaNarUpa praznonuM svarUpa ane uttara jJAna prApti mATeno mArga mokaLo karI Ape che. tattvArtha praznottara dIpikA jaina darzananA vicArono abhyAsa karavA mATe praznottara mULa sUtra bhASAMtara vizeSa samajUtI vagerenA samanvayathI dIpaka samAna tattvabodha pAmavAnuM amUlya sAdhana che. sAmAnya vyavahAramAM paNa zaMkA thatI hoya ane samAdhAna mATe prayatno thAya tyAre tattvadarzananA vicAromAM to aneka prakAranI zaMkA udbhave tevI pUrI zakyatA che. A graMtha dvArA tenuM samAdhAna thAya che ane pariNAma svarUpa tattva vicAra grahaNa zakti sulabha bane che. A praznottara vyAkhyAtmaka zailInI sAthe vizleSaNAtmaka hoI tattvArtha sUtranA vicAro vizeSa vistArathI AtmasAt thaI zake che. lokavyavahAramAM pracalita keTalAka pAribhASika zabdonI vyAkhyA eka jaina tarIke jANavI jarUrI che. je ahIMthI jANI zakAya che. anya praznottara graMthomAM vividha viSayanA prazno che. jyAre A graMthano viSaya tattvArtha sUtra che. tema chatAM sarvasAdhAraNa janatAne temAMthI jaina dharmanI keTalIka mahattvanI vigato ane pAribhASika zabdonI yogya mAhitI upalabdha thAya che. mULa graMthano abhyAsa nahiM karanArAone mATe prazno dvArA jJAna prApti ane paraMparAgata zailIthI abhyAsa karyo hoya tene mATe atyaMtaratapanA eka prakArarUpa pRcchA dvArA prApta karela jJAna zaMkArahita bane che. sAmAnya rIte praznottara sAhityamAM jaina dharmane sparzatA vividha praznottarono samAveza thAya che. tema chatAM keTalAka praznottara graMtho cokkasa viSayane kendramAM rAkhIne racAyA che tenA udAharaNarUpe tattvArtha praznottara 2010_03 145 Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttara dIpikA che taduparAMta guNa sthAnaka, praznottara sArvazataka karmagraMtha praznottara, tithi carcA, pratimA pUjana vagere graMtho eka ja viSayane kendramAM rAkhIne racAyA che. 15ra prazna AtmAnA svarUpanI bAbatamAM jaina darzanano anya darzanonA saMbaMdhamAM matabheda che te batAvo? saMkhya ane vedAMta darzana AtmAne kUTanityamAnI emAM koIjAtanuM pariNAma mAnatA nathI. jJAna, sukhAdi pariNAmone teo prakRtinA ja mAne che. vaizeSika ane naiyAyika darzana, jJAna Adine AtmAnA guNa mAne che kharA paNa teo AtmAne ekAMta nitya apariNAmI mAne che. navIna mImAMsA kono mata vaizeSika taiyAyika jevo che. bauddha darzana pramANe AtmA ekAMta kSaNika niranvaya pariNAmono pravAha mAtra che. jaina darzananuM kahevuM che ke prAkRtika jaDa padArthomAM phUTastha nityatA nathI. temaja ekAMta kSaNikatA paNa nathI kintu pariNAmI nitya che ethI ja jJAna, sukha, duHkha Adi paryAyoe Adi AtmAnA ja samajavA joIe. 153 prazna kUTastha nitya eTale zuM? uttara game teTalA hathoDAnA ghA paDe chatAM jema eraNa sthira rahe che tema dezakALa AdinA vividha pheraphAro thavA chatAM jemAM jarAye pheraphAra nathI thato e phUTastha nitya mAnavuM. 154 prazna niranvaya pariNAmono pravAha eTale zuM? uttara bhinna bhinna kSaNomAM sukharUpa ochuM vatuM bhinna viSayanuM jJAna Adi je pariNAmo anubhavAya che te pariNAmo mAtra mAnavA ane te badhA vacce akhaMDa sUtrarUpa koI sthira tatva na hovuM te 146) 2010_03 Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja niranvaya pariNAmono pravAha kahevAya che. 155 prazna upayoga eTale zuM? uttara bodharUpa vyApAra eTale upayoga. 156 prazna mana kone kahe che? uttara jenAthI vicAra karI zakAya evI AtmAnI zaktine mana kahe che. ane e zakti vaDe vicAra karavAmAM sahAya thanAra eka prakArano sUkSma paramANuo paNa mana kahevAya che. paheluM bhAvamana ane bIjuM dravyamana kahevAya che. 157 prazna labdhi eTale zuM? uttara matijJAnAvaraNIya karma Adi tanokSayopazama je eka prakAranuM Atmika pariNAma che te labdhi kahevAya che. 158 prazna viziSTa vRtti eTale zuM? uttara viziSTa vRtti eTale guNadoSanI vicAraNA jenAthI hitanI prApti ane ahitano parihAra thaI zake che. 159 prazna jaina dRSTie jagata kevuM che? uttara jaina dRSTi pramANe jagata mAtra paryAya eTale ke parivartana rUpa ja nathI kiMtu parivartana zIla hovA chatAM ye te anAdi nidhana che. A jagatamAM jainamata pramANe mULa dravya pAMca che (1) dharmAstikAya, adharmAstikAya, AkAzastikAya, pudgalAstikAya, kALa ane jIva ema pAMca dravyo che. 160 prazna AyuSyanA keTalA prakAra che ane te kayA kayA ane teno artha samajAvo? 147) 2010_03 Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttara AyuSyanA be prakAra che. apavartanIya ane anapavartanIya. apavartanIya - je AyuSya baMdhanA samayanI sthitipUrNa thayA pahelAM ja zIdhra bhogavI zakAya che te apavartanIya AyuSya che. anapavartanIya - je AyuSya baMdhakALanI sthiti pUrNa thayA pahelAM samApta thatuM nathI. 3. pratimA pUjana pratimApUjanano viSaya jaina parivA2mAM eka AcAradharma tarIke paraMparAthI cAlu che. pratimApUjana - vaMdana vize AjanA buddhijIvI vargane aneka prazno udbhave tema che. jaina zAsanamAM pratimApUjana aMge zAstrIya ullekho upalabdha thAya che. arihaMtanI pratimAne vaMdana-pUjanAdi ka2vAthI samyakadarzanAdi AtmaguNonI prApti ane karmakSayanI siddhi thAya che. A haribhadrasUrIzvarajI, jinabhadragaNikSamAzramaNajI, dazapUrvadhara bhagavAnazrI umAsvAtijI cauda pUrvadhara zrutakevali bhagavAnazrI bhadrabAhusvAmIjI ane anya pUrva sUripuMgavoe pratimApUjana vize zAstrokta vicAro darzAvyA che. mahAbhASyapUjA prakaraNa, Avazyaka niryuktimAM teno ullekha maLe che. pratimApUjana jevA sarvocca AtmakalyANakara AcAra sAme kaTAkSa dhAraNa karanAra varganA be vibhAga che. eka prAcIna vicArasaraNI ane bIjA arvAcIna vicArasaraNI. arvAcIna vicArasaraNIvALo varga pratimApUjanamAM buddhinI jaDatA ane aMdha anusaraNa manAvavA mAMge che. prAcInavargavALA pratimApUjanamAM hiMsA ane adharma mAne che. baMne vicAra saraNIo ajJAnatA mUlaka che. vAstavikatA to e che ke pratimApUjanathI buddhinI jaDatA dUra thatAM nirmaLatA pragaTe che temAM hiMsA nahIM paNa ahiMsA ane adharma nahIM paNa dharmanuM pAlana thAya che. 2010_03 148 Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratimApUjana graMthamAM uparokta vicArasaraNInA saMdarbhamAM kula 68 prazro dvArA zAstrIya AdhAra ApIne teno virodha karIne pUjanavaMdanAdinuM samarthana karavAmAM AvyuM che. A praznottara jinapratimA aMgenI zaMkAnuM nivAraNa karIne bhavyAtmAonA kalyANa mATe pragaTa karavAmAM AvyA che. vartamAnamAM dharmanI bAbatamAM uMDo vicAra karanArA thoDA AtmAo che tyAre A praznottara sarva sAdhAraNa janatAne mArgadarzaka banIne pratimApUjanamAM zraddhA daDha karI samakita prAptimAM nimittarUpa thAya tema che. pratimA pUjananA prazno sau prathama mUrtimaMDana nAmathI pustakarUpe pragaTa thayA hatA tyArapachI punaH pratimApUjana nAmathI pragaTa karela che. pratimApUjana aMgenA keTalAka prazno udAharaNarUpe nIce pramANe che. 161 prazra siddhAyatana zabdano artha zo? uttara siddhAyatana e guNa niSpanna nAma che. teno artha jinamaMdira thAya che. siddha eTale siddha bhagavAnanI pratimA ane Ayatana eTale ghara athavA jinaghara - jinamaMdira e siddhAyatanano artha che. vaitADhya parvata, culla himavaMta parvata merUparvata zrI mAnuSottara parvata, zrI naMdIzvara dvIpa, zrI rUcaka dvIpa vagere parvato tathA dvIpo upara saMkhyAbaMdha jinamUrtiovALA siddhAyatano vidyamAna hovAnuM zrI jIvAbhigama tathA zrI bhagavatI vagere sUtromAM spaSTa pharamAveluM che. je sUtrone tamAma jene mAnya rAkhe che. 162 prazna vastunI anupasthitimAM tenuM yathArtha svarUpa jANavAno upAya tenuM nAma ke AkAra? uttara pratyeka anupasthiti vastunuM yathArtha svarUpa kevaLa tenA nAma 149 ) 2010_03 Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 163 prazna uttara dvArA jANI zakAtuM nathI. paraMtu AkAra dvArA ja jANI zakAya che. siMha ke vAghanuM nAma jANI jaMgalamAM jAya teTalA mAtrathI siMha ke vAghane oLakhI zake nahiM. tenuM nAma jANavA uparAMta tenA AkAranuM paNa jJAna thayuM haze to ja te siMha ke vAghane turata ja oLakhI zakaze. e kAraNe anupasthiti vastuno bodha karAvavA mATe ekaluM nAma samartha thaI zakatuM nathI. vaLI AkRti jANI hoya ane nAma na jANyuM hoya to te vastuno bodha thavo sarvathA azakya che mATe bodhakazakti nAma karatAM AkAramAM vizeSa che. jaDane cetananI upamA ApI zakAya? vastunA dharma anaMta che. pratyeka dharmane kAraNe vastue vastue judI judI upamAo ApI zakAya che. eka lAkaDI upara bALaka savArI kare tyAre lAkaDI jaDa hovA chatAM tene cetana evA ghoDAnI upamA apAya che. pustaka acetana hovA chatAM tene jJAna ke vidyAnI upamA apAya che. e rIte samyaka jJAna tathA dharma Atmika vastu hovA chatAM tene jaDa evA kalpavRkSa ane ciMtAmaNi ratnanI upamA apAya che. vastunA anaMta dharmamAMthI koI paNa dharma laI tenA vaDe je je prakAranuM kArya sAdhI zakAya te te prakAranI upamAo ApavAno vyavahAra jagaprasiddha che. paramAtmAnI mUrtithI paramAtmAnuM jJAna thAya che tethI te mUrtine paNa paramAtmA kahI zakAya che. pAMcaso rUpiyAnI huMDI ke noTane loko pAMcaso rUpiyA ja kahe che. vAstavika rIte jotAM rUpiyA e to cAMdInA TukaDA che ane noTa - huMDI e to kAgaLa ane zAhI svarUpa che. paraMtu baMnethI kAma ekasarakhuM 150. 2010_03 Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 164 prazna uttara 165 prazna uttara thatuM hovAthI jema baMnene rUpiyA ja kahevAya che tema paramAtmAnI mUrti paNa paramAtmAno bodha karAvanAra hovAthI tene paNa paramAtmAnI upamA ApI zakAya che. AtmAnI unnati mATe paMcendriya sAdhunuM avalaMbana svIkAravuM sAruM ke ekendriya pASANanI mUrtinuM ? prathama vAta to e che ke mUrti acetana hovAthI ekendriya nathI sAdhunuM avalaMbana sAdhunA zarIrane kAraNe nathI kiMtu te zarIrane AzrayIne rahelA sAdhunA uttama 27 guNonuM che. jo ema na hoya to zarIra to acetana che. tenA avalaMbanathI guNa thavAno che? mUrti paNa pASANanI hovA chatAM tene pUjatI vakhate pASANanuM avalaMbana levAtuM nathI te mUrti jenI che te 52mAtmAnuM ane 5ramAtmAmAM rahelA anaMtA guNonuM ja avalaMbana levAya che. e dRSTie sAdhunA avalaMbana karatAM paNa paramAtmAnI mUrtinuM avalaMbana caDhI jAya che. tethI zrI jijJAzAnusAra teno svIkAra karanAra vizeSa AtmakalyANa sAdhI zake che. pASANanI mUrtimAM prabhunA guNonuM AropaNa zI rIte thAya ? jema zaNa vagere halakI vastuone svaccha karI sapheda kAgaLo bane che ane te kAgaLo upara prabhunI vANInAM zAstro lakhAya che tyAre te zAstrone tamAma matanA loko prabhutulya pUjanIya gaNe che. tema khANanA paththaramAMthI mUrti bane che ane te mUrtimAM gurUo sUrimaMtranA jApa vaDe prabhunA guNonuM AropaNa kare che te vakhate e mUrti paNa prabhutulya pUjanIya bane che. koI gRhasthane dIkSA ApatI vakhate gurU tene dIkSAno maMtra 2010_03 151 Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karemibhaMte sUtra saMbhaLAve che ke turata ja loko tene sAdhu mAnI vaMdanA kare che. jo ke te vakhate te navadIkSita sAdhumAM sAdhunA sattAvIza guNa pragaTI nIkaLelAja hoya tevo niyama nathI chatAM te guNonuM tenAmAM AropaNa karIne tene vaMdanA thAya che tema mUrti paNa guNAropaNa bAda prabhutulya vaMdanIya bane che tathA loko tene vAMde, pUje ane namaskArAdi kare te taddana vyAjabI che. 166 prazna jaDa pratimA mokSadAyaka zI rIte bane che? uttara zAstro ke je zAhI ane kAgaLarUpe hovAthI jaDa che chatAM te mokSane ApanArA che ema sau koI svIkAre che. to pachI paramezvaranI mUrti paNa tenuM ArAdhana karanArane mokSanuM sukha kema na Ape? zAstroe bhagavAnanAM vacanonI pratimA che ane mUrtio bhagavAnanA AkAranI pratimA che vacanonI pratimAthI jema jJAna thAya tema AkAranI pratimAthI paNa bhavyAtmAone IzvaranA svarUpanuM jJAna thAya che. 167 prazra pratimA ajIva che to tene kema pUjAya? uttara je dravya pUjanika ho che te sajIva ke ajIva hoya to paNa pUjanIya che ja. dakSiNAvarta zaMkha, kAmakuMbha, ciMtAmaNi, ratna citrAvalI vagere padArtho ajIva ane jaDa hovA chatAM lokamAM pUjAya che ja ane temane pUjanArAonA mananuM dhAryuM siddha thAya che jema e ajIva vastuo potAnA svabhAvathI pUjanArAonuM hita kare che tema zrI jinapratimA paNa pUjanIya AtmAone svabhAvathI ja zubha phaLa Ape che. 168 prazna mUrtimAM zuM vItarAganA guNo che? 15ra) upara 2010_03 Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttara 169 prazna uttara 170 prazna uttara eka apekSAe che ane eka apekSAe nathI. pUjaka purUSa tenAmAM vItarAgabhAvanuM AropaNa karIne pUjA kare che tyAre te mUrti vItarAga saMdeza ja bane che ane vItarAganI bhakti jeTaluM ja phaLa Ape che. e apekSAe zrI jinamUrti jinezvara samAna che. duSTa pariNAmavALA purUSane mUrtinA darzanAdimAM koI phAyado thato nathI. ulaTuM azubha pariNAmathI karmano baMdha thAya che e apekSAe mUrti vItarAga saMdeza nathI ema kahevuM hoya to kahI zakAya. paNa tethI tenAmAM tAravAnI zakti che e cAlI jatI nathI. sAkara mIThI hovA chatAM gardabhane bhAvatI nathI ulaTuM nukasAna kare che tethI kaMI sAkarano svAda naSTa thaI jato nathI. tema mUrti paNa mithyAsRSTi jIvone na rUce to tethI tenI mokSadAyakatA cAlI jatI nathI. mUrti jo jinarAja tulya che to A pAMcamAM ArAmAM tIrthaMkarano viraha kema kahyo ? bharatakSetramAM pAMcamAM ArAmAM tIrthaMkarano viraha kahyo che te bhAva tIrthaMkarane AzrayanI kahyo che sthApanA arihaMtane AzrayIne nahiM. koI gAmamAM sAdhu na hoya paNa temanI chabI hoya tema chatAM ema kahevAya che ke A gAmamAM hAla koI sAdhu vicaratA nathI to te viraha bhAva sAdhuno ja samajAya che koI ema nathI mAnatuM ke A gAmamAM sAdhunI chabIno paNa viraha che. jina pratimA saMbaMdhI ullekho kayA kayA sUtramAM che ? sUtromAM seMkaDo ullekho zrI jina pratimA ane pUjAnA maLI Ave che. zrI bhagavatI sUtramAM taMgIyA nagarInA zrAvakonA 2010_03 153 Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhikAramAM kahyuM che ke pachIyA ya vanimnA arthAt snAna karI deva pUjA karI. zrI uvavAI sUtramAM caMpA nagarInA varNanamAM kahyuM che ke vahunArUM marihaMta vephayA' arthAt ghaNAM arihaMtanA jinamaMdiro che tathA bAkInI nagarIonA varNanamAM jinamaMdira saMbaMdhI caMpA nagarInI bhalAmaNa karI che tethI sAbIta thAya che ke AgaLanA vakhatamAM caMpA nagarInI peThe bIjA zaheromAM paNa galIe galIe daherAsaro hato. zrI Avazyaka mULa sUtramAM kahyuM che ke "tattoya puratAne varagura IMsANa accae paDimaM mallijiyANa paDimA ujjAe yaMti va6otI' purimatAla nagaranA rahevAsI vagura nAmanA zrAvake pratimA pUjavAne mATe zrI mallinAtha svAminuM daherAsara baMdhAvyuM. zrI bhagavatI sUtranA jaMghAcAraNa ane vidyAcAraNa munivaroe zrI jina pratimAno adhikAra vazamA zatakanA navamA uddezamAM kahyo che. naMdIsara dIve samosaraNa karei, kareittA tahi ceiyAIM vaMdA vaMdaittA ihamAgaccha ihamAgacchadatA iha ceiAI vNdi| jaMghAcAraNa - vidyAcAraNa munio zrI naMdIzvara dvIpamAM samavasaraNa kare che. karIne tyAMnA zAzvatAM caityone vAMde che. vAMdIne ahIM bharatakSetramAM Ave che ane AvIne ahIMnAM cetyo (azAzvatI pratimAo) ne vAMde che. zrI bhagavatI sUtramAM camarendrane adhikAre traNa kAraNo kahyAM 15) 2010_03 Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 171 prazna che te nIce pramANe : arihaMta vA arihaMta ceIyANi vA mAviappaNA aNagArassa / zrI arihaMta deva, zrI arihaMta devanA caitya ane bhAvita che AtmA jeno evA sAdhu cAtraNanAM zaraNAM jANavA. zrI zAlIbhadra caritra ke jene tamAma jaino mAne che. temAM kahyuM che ke zAlIbhadranA gharamAM temanA pitAe jinamaMdira karAvyuM hatuM. tathA ratnonI pratimA karAvI hatI. te maMdira aneka dvAro sahita deva vimAna jevuM banAvyuM hatuM. zrI jJAtA sUtramAM tIrthaMkara gotra bAMdhavAnA vIsa sthAnako kahyAM che temAM siddhapada ArAdhavuM ema pharamAvyuM che te arUpI siddha bhagavAnanuM dhyAna, ArAdhanA temanI mUrti sivAya banI zake ja nahi. prazna vyAkaraNamAM pharamAna che ke nirjarAnA artha sAdhu 'veDyaE' arthAt jinapratimA hAlanA avarNavAda tathA tenI bIjI paNa AzAtanAonuM upadeza dvArA nivAraNa kare. zrI Avazyaka mULa sUtra pAThamAM 'arihaMta reDyAnuM remi jJApanamAM' ema kahI sAdhu ane zrAvaka sarva lokamAM rahelI zrI arihaMtanI pratimAno kAussagga bodhi bIjanA lAbha mATe kare ema pharamAvyuM che. A sivAya anya graMthomAM paNa pratimApUjanano saMdarbha maLe che. bhagavAna to AdhAkarmI ke abhyAdbhuta AhAra vahoratA nahi to pachI temanI mUrti pAse banAvelo, vecAto lAvelo ke 2010_03 155 Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmo lAvelo AhAra kema mUkAya? uttara AdhAkarmI vagere AhAra te levA saMbaMdhI vicAra to dIkSA grahaNa pachIno che ane naivedyAdi dravyapUjA te pahelAnI avasthAno viSaya che e khulAso upara thaI gayo che jemAM sAdhu thanAra purUSane ghera ghera jamADavAmAM Ave che paNa sAdhu thayA pachI nahIM. arthAt naivedyAdi pUjA dravya nikSepa aMge che. bhAva nikSepo aMge nahi. jema Indra mahArAjA tathA anya devo bhagavAnanA janma mahotsava veLA aneka uttama dravyothI prabhunuM arcana kare che tathA pAchaLathI paNa devatAo vAraMvAra AvI bhakti kare che tema prabhu chadmAvasthAne kAraNae uparyukta bhaktinuM vidhAna che tathA temAM doSAropaNa karavuM vyartha che. 172 prazna dravya pUjAne sAdhu kare nahi teno upadeza ApI bIjA pAse karAvavAthI zo phAyado? paMca mahAvrata dhAriNI sAdhvIne sAdhu namaskAra na kare, vaiyAvacca na kare paNa zrAvako pAse upadeza ApI AhAra apAve, vaMdanA karAve. bIjI sAdhvIne kahI vaiyAvacca karAve tathA karavAne bhalA jANe. vaLI sAdhu potAnA dIkSita ziSyane vAMde nahi paNa bIjA pAse vaMdAve. anya rIte joIe to garIbone dAna devuM, svadharmI vAtsalya karavuM, tapasvIone pAraNAM karAvavAM, munirAjone khapatI vastuo pUrI pADavI vagere dharmanAM ghaNAM kAryo che. chatAM sAdhuno AcAra na hovAthI teo na kare paNa zrAvakone te karavAno upadeza Ape tathA tenI anumodanA kare e nyAye sAdhu sarvathA dravyanA tyAgI ane nirAraMbhI hovAne lIdhe dravyapUjA na kare paNa upadeza uttara (156) 2010_03 Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvArA karAve tathA anumode. 173 prazra zrAvakanAM bAravratomAMthI zrI jinamUrtinIdravyapUjA kayA vratamAM che? uttara je vagara sarva vrato niSphaLa che evuM samasta zubha kriyAnuM mULa ja samyakatva, tenI karaNImAM zrAvakane gRhasthAvAsamAM rahevA chatAM zrI jinamUrtinI dravya bhAvapUjA karavI ucita che. deva te zrI ariMhata deva che. gurU te zrI jainadharmanA zuddha gurU ane dharma te kevaLI praNita satya dharma e traNa vastuo cAra nikSepa sarvane vaMdanika ane pUjanika che ane je mAne te samyakdaSTi ane na mAne te mithyASTi che. e rIte zrI jinapUjA samyakatvanI karaNI che samyakatva e saghaLAM vratonuM mULa che, samyakatva vinA tamAma karaNI aphaLa che. 4. jIva vicAra praznottarI 174 prazna traNa bhuvano kyA kayA che? uttara cauda rAjaloka rUpa jagatamAM (1) udgaloka rUpa bhuvana, (2) tirthAloka rUpa bhuvana, (3) adholoka rUpa bhuvana kahelA che. 175 prazna jIva kone kahevAya? uttara je prANone dhAraNa kare te jIva kahevAya che. 176 prazna jIvo keTalA prakAranA che? kayA kayA? uttara jagatanA jIvo be prakAranA che. (1) muktinA jIvo ane (2) saMsArI jIvo. 177 prazna muktinA jIvo kone kahevAya che? uttara je jIvo ATha prakAranA karmothI rahita thayelA hoya che athavA (157) 2010_03 Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 178 prazna uttara 179prazna uttara 180 prazna uttara 181 prazna uttara 182 prazna sadAne mATe dravya prANothI rahita thayelA hoya che te jIvone muktinA jIvo kahevAya che. saMsArI jIvo kone kahevAya che ? je jIvonA bhavi prANo dravya prANothI avarAyelA hoya che athavA je jIvo karmothI sahita hoya che te jIvone saMsArI jIvo kahevAya che. bAdara jIvo kone kahevAya? bAdara jIvo eTale sthUla sUkSma jIvonAM zarIra karatAM A jIvonuM zarIra sthUla hoya che. asaMkhyAtA athavA anaMtA jIvo bhegA thayelA hoya te carma cakSuthI joI zakAya che tathA eka zarIra je jIvane maLela hoya tevA jIvone paNa joI zakAya tathA A bAdara jIvo chedyA chedAya, mAryA mare, bALyA baLe ane bhedyA bhedAya evA hoya te bAda2 jIvo kahevAya. paMcendriya kone kahevAya che? je jIvone sparzendriya, senendriya, dhrANendriya, cakSurindriya tathA zrotendriya e pAMca Indriyo hoya che arthAt cAmaDI, jIbha, nAka, AMkha ane kAna e pAMceya je jIvone hoya te paMcendriya jIvo kahevAya che. narakAvAsa kone kahevAya che.? nArakI jIvone rahevAnAM eka eka judA judA je vAso (sthAno) che tene narakAvAso kahevAya che. naraka gatimAM durgaMdha keTalI hoya che ? 2010_03 15 Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttara 183 prazna uttara 184 prazna uttara 185 prazna uttara 186 prazna uttara naraka gatimAM durgaMdha ghaNI ja hoya che jema ke marelI gAyonA klevaro saDatA hoya, marelA ghoDAonA klevo saDatA hoya, marelA bilADIonA klevaro saDatAM hoya, marelA hAthIonA klevaro saDatAM hoya, marelA siMhonA klevaro saDatAM hoya, marelA vAghanA klevo saDatA hoya, marelA cittAonA klevaro saDatAM hoya AvA aneka prakAranA saDatA jAnavaronA klevaronI durgaMdha phelAI uThe tenA karatAM atibhayaMkara durgaMdha dareka narakA vAsomAM rahelI che. samUrchima jIvo kone kahevAya che? je jIvo garbha vinA svAbhAvika rIte utpanna thAya te samUrchima jIvo kahevAya che. svakAya sthiti kone kahevAya? je jIvo jemAM utpanna thAya che temAMne temAM eTale tene te kAyAmAM keTalA kALa sudhI utpanna thayA karavuM teno je vicAra karavo te svakAya sthiti kahevAya che. devatA tathA nArakInA jIvonuM utkRSTa AyuSya sAmAnyathI keTaluM hoya che ? devatA tathA nArakInA jIvonuM utkRSTa AyuSya sAmAnyathI 33 (tetrIsa) sAgaropamanuM hoya che. na bhamavuM hoya to jIve zuM zuM karavuM joIe? daza dRSTAMte durlabha evA manuSyabhavane pAmIne samyagdarzanarUpI ciMtAmaNi ratnane pAmIne (meLavIne) dharmane vize sArI rIte udyama karavo joIe. 2010_03 159 Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 187 prazna A jIva vicAra jANavAnuM phaLa zuM? uttara A jIva vicAra jANavAthI jagatamAM keTalA prakAranA jIvo kyAM kyAM rahelA che tenuM jJAna thAya che ane jANyA pachI thatI evI hiMsAthI bacavAno prayatna karAya che ane zakya eTalI dayA (jayaNA) pALI zakAya che ane paraMparAe vahelAmAM vahelA siddhapadane jIvo pAme che. 5. daMDaka praznottarI 188 prazna daMDaka padano artha zuM thAya che? uttara mukhya ane ati mahatvanA vAraMvAra upayogamAM AvatA AgamanA sUtrapATho daMDaka ane temAMnA je vAkyo te pado eTale daMDaka pado kahevAya che. athavA "DavaDayanta nIva mina sa 33:' eTale ke anaMta jJAnAdimaya evo AtmA karmAdinA saMyogathI aneka prakAranI vedanAone bhogave che evA je pado te daMDaka pado kahevAya che. arthAt AtmA ja kAraNathI saMsAramAM daMDAya te daMDaka kahevAya che. neraIA asurAI puDhavAI beIdiyAdao ev| Jya -tiriya-maLarasAvaMtaragorisamavemALA paTA nArako, asurakumAra vagere 10 pRthvIkAya vagere pAMca beIndriya, teIndriya, caurindriya, garbhajatiryaMca, garbhaja manuSyo, vyaMtara jyotiSa ane vaimAnika e rIte covIza daMDako kahevAya che. 189 prazna avagAhanA kone kahevAya che? uttara zarIranI nAnAmAM nAnI tathA moTAmAM moTI je UMcAInuM mApa che te avagAhanA kahevAya che. 16) 2010_03 Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 190 prazna uttara 191 prazna uttara 192 prazna uttara 193 prazna uttara saMghayaNa kone kahevAya? hADakAMno bAMdho eTale ke zarIramAM hADakAMnI je majabUtAI te saMghayaNa kahevAya che. 195 prazna uttara ajJAna keTalA prakAre che ? ajJAna traNa prakAre che. te A pramANe (1) mati ajJAna, (2) zruta ajJAna, (3) vibhaMgajJAna. laghusaMgrahaNI jaMbudvIpanI madhyamAM kayo parvata che ? te keTalo UMco tathA UMDo che? jaMbuddhIpanI madhyamAM merUparvata AvelA che. te UMcAImAM 99000 (navvANuM hajAra) yojana che tathA UMDAImAM 1000 (eka hajAra yojana) che. baMne maLI lAkha yojana thAya che. naMdanavana kyAM AveluM che ? ane teno vistAra keTalo che ? merUparvatanI jamInanI sapATIthI 500 yojana UMcAIe cArebAju merUparvatane pharatuM naMdanavana AveluM che te 500 yojananA vistAravALuM che. 194 prazna pAMDukavana kyAM AveluM che ? ane teno vistAra keTalo che ? uttara somanasavanathI 36000 yojana uMce merUparvatanA uparanA taLIyAmAM pAMDukavana AveluM che te 500 yojana vistAravALuM che. vijaya kone kahevAya che? cakravartIne sAdhavA yogya cha khaMDavALo je deza te vijaya kahevAya che. 2010_03 161 Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 196 prazna ayodhyA nagarInuM mApa keTaluM hoya che? uttara ayodhyA nagarI 12 yojana lAMbI pUrva-pazcima uttara-dakSiNa 9 yojana pahoLI che. 1200 dhanuSa uco ane 800 dhanuSa pahoLo koTa hoya che. 197 prazna tIrthaMkara paramAtmAno mokSa kyAre thAya che? uttara trIjA ArAnA 89 pakhavADiyA bAkI rahe tyAre tIrthakara paramAtmAno mokSa thAya che. 198 prazna pAMcamA ArAnA cheDe zrutajJAna keTaluM raheze? uttara pAMcamA ArAnA cheDe dazavaikAli Avazyaka jIvakalpa naMdIsUtra ane anuyoga dvArA ATaluM zrutajJAna raheze. 199 prazna pAMcamA ArAnA cheDe kayA nAmano rAjA ane maMtrI thaze? uttara pAMcamA ArAnA cheDe vimalavAhana nAmano rAjA thaze ane sudharma nAmano maMtrI thaze. 200 prazna chaThThA ArAnuM nAma zuM che? keTalA kALano hoya che? tathA tenA bhAva keTalA hoya che? uttara chaThTho Aro duSamA duSamA nAmano kahevAya che. te 21000 varSano hoya che ane duHkhasukha ane duHkhanA bhAvavALo ja Aro hoya che. 201 prazna A ArAmAM du:kha kayA kayA prakAranA hoya che? uttara chaThThA varSe strIo garbhadhAraNa kare che. jIvo yAtanA ghaNI bhogave che. sUrya ugra tape che. caMdra ati zIta thAya che. vanaspati Adi bilakula rahetuM nathI jethI manuSyo rAtrinA mAchalAMnuM bhakSaNa kare che. sUrya ati ugra tapato hovAthI manuSyo 162) 2010_03 Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ divasanA bahAra rahI zakatA nathI jethI manuSyo gaMgA ane siMdhu nadInA kAMThe bIlomAM bharAI rahe che. rAtrinA bahAra nIkaLI gaMgA-siMdhu nadImAMthI mAchalAM laI retImAM dATe che ane AgalI rAtrinAM dATelA mAchalA bahAra kADhI bhakSaNa kare che. sUryanA tApathI retI bahu tape che te retInI garamIthI mAchalAM baphAI jAya che. 7, praznottarI graMthamALA gacchAdhipati AcAryadeva zrI rAmacaMdrasUrIzvarajInA parama vinayI ziSyaratna karma sAhityajJAtA pU. munirAjazrI naravAhanavijayajIe praznottara graMthonA vikAsamAM amUlya pradAna karyuM che. keTalAka praznottara graMtho cokkasa viSayane sparzatA praznothI pragaTa thayA che. A prazno jaina darzananA abhyAsa viSayaka che temAM jIva vicAra, navatattva, karmagraMtha bhA. 1 thI 3, daMDaka, sattA prakaraNa, udaya svAmitva, karmagraMtha-4 bhA. 1, karmagraMtha 4 bhA. 2, karmagraMtha-5 bhA. 1 ema 11 praznottara graMtho pragaTa thayA che. ahiMsA pAlananA mULabhUta siddhAMtane AtmasAt karavA mATe jIva vicAra graMtha che temAM jIvonA prakAra ane svarUpanI vizada carcA karavAmAM AvI che. vizvanI vyavasthAne jaina dharmanI dRSTie samajavA mATe navatattvanA siddhAMta jANavA yogya che. evA A mUlyavAna graMthanA praznottararUpe prApta thAya che. vaLI jagatanA jIvonI sama-viSama-sukhada-duHkhada paristhiti ane citra-vicitratA je jovA maLe che tenA pAyAmAM jIvonA zubhAzubha karmo che eTale karmavAdanA rahasyane samajavA mATe karmagraMthanA praznottaro paNa khUba ja upayogI ane karmavAdanA rahasyanuM udghATana karIne tenA pratye zraddhA daDha kare che. ArAdhaka AtmAne mATe karmagraMthanA vicAronuM jJAna karmabaMdhathI aTakavA ane teno nAza karavA mATe zAstrokta mArgadarzana prApta karavAmAM AdhArabhUta sAdhana samAna che. pU. munirAjazrIe kula 11 praznottara graMthonI racanA karIne jenA 163) 2010_03 Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ darzananA abhyAsanI saraLatA karI ApavAnI sAthe eka abhyAsI tarIke udbhavatI zaMkAonuM nivAraNa karIne A graMthamALA mahattvanuM sthAna dharAve che. arvAcIna jaina praznottara sAhityamAM pU.zrInuM pradAna prathama koTInuM che. A graMtho dvArA pU.zrInI zrutajJAna bhaktinI sAthe ApaNA A bhavyavArasAne lokabhogya banAvavA mATeno emano bhagIratha purUSArtha anukaraNIya ane anumodanIya che. atre udAharaNa rUpe karmagraMtha 1, jIvavicAra, navatattva ane daMDakanA praznottarono paricaya Apyo che. prathama karmagraMtha, ATha karmanI mAhitI pradAna kare che anya karmagraMthanA praznottaro abhyAsa viSayaka hovAthI atre prazno noMdhavAmAM AvyA nathI. karma graMtha bhA. 1 praznottarI jaina darzana zAstranA karmavAdane kendramAM rAkhIne karmagraMtha praznottara zreNI karmavAdanAM talasparzI rahasyane pAmavA mATe ananya sahAyaka pustaka che. karmavAdanA abhyAsathI karmanuM svarUpa, karmabaMdhanA prakAra, karmanI mULa prakRtiono svabhAva ane svarUpa vagere bAbato vistArathI praznottarI rUpe pU. naravAhanavijayajIe pragaTa karI che. karmagraMthanI mULa gAthAo ane artha abhyAsa karyo hoya tene mATe A viSayane vadhu spaSTane daDha rIte grahaNa karavA mATe praznottarI svAdhyAyarUpe upayogI nIvaDe tevI che. jemane karmagraMthano abhyAsa karyo nathI tene karmavAdanA gahana vicArone jANavA mATe prathama sopAna samAna praznottarI graMtha che. eka jaina tarIke karmavAdanA svarUpane jANavA ane karmabaMdhathI aTakavA mATe tenuM svarUpa A rIte jANavAthI jainatvanuM birUda sArthaka thAya tema che. atre karmavAdanA prAthamika paricayarUpe prathama karmagraMthanI praznottarImAMthI udAharaNarUpe keTalAka praznonI noMdha ApavAmAM AvI che. A graMthamAM kula 512 praznottara che. vizeSa jIjJAsA mATe karmagraMthanI praznottarInA mULa (16) 14 2010_03 Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustakano abhyAsa karavA bhalAmaNa che. 202 prazna vaMdana kevI rIte thAya? uttara vizuddha prakAranA cittathI yukta vacana vaDe stuti karIne tathA kAyA vaDe praNAma karIne vaMdana thAya che. 203 prazna karma kone kahevAya? uttara aMjana cUrNathI pUrNa bharela DAbhaDAnI jema lokane viSe rahelI kArmaNa vargaNAonAM pudgalone dUdha ane pANInI jema athavA loha (lokhaMDa) ane agninI jema jIva dvArA hetuo vaDe AtmAnI sAthe ekameka karAya che te karma kahevAya che. 204 prazna te karmarUpI che ke arUpI? uttara e karmorUpI eTale varNa, gaMdha, rasa ane sparzathI yukta hoya 205 prazna karmarUpI che ane AtmA arUpI che to arUpI evA AtmAne rUpI karmano saMyoga kevI rIte thAya? uttara karmarUpI hovA chatAM vyavahAramAM jema koI mANase madirA pI ghelI hoya to tenI buddhine asara kare che ane jema koI mANase brAhmI khAdhelI hoya tenA sArA pariNAma rUpa matino kSayopazama bhAva pedA thavA rUpa asara kare che. tema karmarUpI hovA chatAM arUpI evA AtmAne paNa asara rahe che. 206 prazna karmanI Adi kema na ghaTe? uttara jo pravAhanI apekSAe karmanI Adi hoya arthAt mAnIe to jIvo pahelA karmarahita hoya ane pachI karmano saMyoga thayo ema mAnavuM paDe ane ema mAnIe to siddhanAM jIvone 165 ) 2010_03 Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNa karmano saMyoga thAya te nathI mATe karmanI Adi nathI anAdi che. 207 prazna anAdi karmano saMyoga che to teno viyoga kevI rIte thaI zake ? uttara anAdi saMyogone paNa viyoga dekhAya che. khANamAMthI nIkaLelA sonAnI mAphaka jema khANamAM raheluM sonuM anAdithI mATInA saMyogavALuM hoya che to tene tevA prakAranI sAmagrIthI mATI dUra karI sonuM juduM pADI zakAya che tema jIva ane karmano saMgoya anAdi hovA chatAM jJAna, darzana, cAritra ane dhyAnarUpI agni vaDe anAdi karmano viyoga paNa siddha thAya che. 208 prazra pratibaMdha kone kahevAya? uttara prakRti eTale svabhAva, sthiti, rasa ane pradezono je samudAya te prakRti baMdha kahevAya che ane te pradezono samudAya jJAna, darzana Adine AvaravAno je svabhAva te prakRtibaMdha kahevAya che. 209 prazra sthitibaMdha kone kahevAya? uttara adhyavasAya vizeSathI grahaNa karAyelA karma dalIkonI AtmAnI sAtheno je kALa niyama (eTale keTalA kALa sudhI rahevuM) nakkI karavuM te sthitibaMdha kahevAya che. ra10 prazra rasabaMdha kone kahevAya? uttara karma pudgalone vize zubhapaNuM athavA azubhapaNuM athavA ghAtI tathA aghAtIpaNAnuM je nakkI karavuM te rasabaMdha kahevAya che. 166) 2010_03 Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra11 prazra pradezabaMdha kone kahevAya? uttara kArmaNa vargaNAnA pugalone adhyavasAya vizeSathI je grahaNa karavA (je sthiti rasa ane prakRtinI bhinna koTInA hoya) tene pradezabaMdha kahevAya. 212 prazna ATha mULa karmonA nAmo kayA kayA che? uttara AThamULa karmonA nAmo nIce pramANe che. (1) jJAnAvaraNIya karma, (2) darzanAvaraNIya karma, (3) vedanIya karma, (4) mohanIya karma, (5) AyuSya karma, (6) nAmakarma, (7) gotra karma, (8) aMtarAya karma. 213 prazna jJAna kone kahevAya? uttara AnA vaDe (jenA vaDe) vastu jaNAya (vastunuM jJAna thAya) te jJAna kahevAya che. padArthano sAmAnya vizeSa je bodha temAM vizeSa bodhanuM grahaNa thAya te jJAna kahevAya. 214 prazra darzana kone kahevAya? uttara jenA vaDe jovAya te darzana kahevAya athavA vastunA sAmAnya vizeSa rUpabodhamAM sAmAnya prakArano je bodha thavo te darzana kahevAya che. 215 prazra vedanIya karma kone kahevAya? uttara sukha ane duHkhano jIvone je anubhava karAya che te vedanIya karma kahevAya che. saghaLAya karmo vedAya che chatAM paMkaja zabda jema kamala mATe rUDhivAcaka che tema vedanIya paNa rUDhivAcaka jANavo. saghaLAya karmonuM vadana hovA chatAM vedanIya karmano rUDhivAcakarUpa artha jANavo. (16) 2010_03 Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 216prazna saghaLAM karmo udayamAM Ave che chatAM paNa AyuSya mATe vizeSa zA mATe jaNAvela che? uttara bAkInA karmo (eTale AyuSya sivAyanA) baMdhAyA pachI A bhavamAM paNa udayamAM Ave che. keTalAMka pradezodayathI paNa bhogavAya che tathA keTalAka karmo janmAMtaramAM potAnA vipAkathI udayamAM AvatA paNa nathI. jyAre AyuSya karmamAM ema banatuM nathI je bhavamAM baMdhAya che te bhavamAM udayamAM AvatuM nathI. bIjA bhavamAM jatAM potAnA vipAkathI avazya udayamAM Ave che. AvA prakArano viziSTa udaya hovAthI AyuSyakarmanI e rIta vivakSA karI che. 217 prazna A pAMca jJAnamAM pratyakSa jJAna keTalA hoya che? kayA kayA? uttara A pAMca jJAnamAM pratyakSa jJAna traNa hoya che. (1) avadhijJAna, (2) mana:paryavajJAna, (3) kevalajJAna 218 prazra parokSa jJAna kone kahevAya? uttara je jJAna nimitta (sahAya)thI utpanna thAya. IndriyothI tathA mananI sahAyathI je pragaTa thAya te parokSajJAna kahevAya che. 219 prazna kevalajJAna mATe sarvottama apramatati tathA sarvAnta e traNa kaI rIte kahelA che te jaNAvo? uttara jema saghaLAMya jAtijJAnAdijJAno pedA thAya tyAre dezathI jaNAya che. jyAre kevalajJAna sakala vastuonuM jJAna karAvanAra hovAthI sarvottama che ane sarvottama hovAthI badhA jJAnano zikharUpa jaNAvela che. mana:paryava jJAna jema apramatatine ja utpanna thAya che. tema kevaLajJAna paNa apramatatine ja pedA thAya che. je saghaLA jJAnone pedA karavAne yogya hoya te 168 2010_03 Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 220 prazna uttara 221 prazna uttara 222 prazna uttara 223 prazna uttara jIvo niyamathI sarvajJAnone aMte kevalajJAna prApta kare che. akSara keTalA prakAranA kahyA che ? kayA kayA? akSaro traNa prakAranA kahelA che. (1) saMjJAkSara, (2) vyaMjanAkSara, (3) labadhyAkSara. saMjJAkSara kone kahevAya? saMjJAkSara te aneka prakAranI lipi (AkAro) jANavA te saMjJAkSara kahevAya che. lipinA nAmo pramANe che. (1) haMsalipi, (2) bhUtalipi, (3) pakSalipi, (4) rAkSasIlipi, (5) uDDI, (6) yavanIlipi, (7) turUpkIlipi, (8) kIrIlipi, (9) dvAviDIlipi, (10) siMghavikAlipi, (11) mAlavinIlipi, (12) naTIlipi, (13) nAgarI, (14) lAlipi, (15) pArasIlipi, (16) sanimitikA lipi, (17) cANakya lipi, (18) mUladevI lipi - aDhAraprakAranI lipi saMjJAkSaramAM Ave che. aMga praviSTa zrutajJAna kone kahevAya? gaNadha2 bhagavaMto vaDe sUtra guMthAyelA hoya che. te dvAdbhAMgI eTela (bAra aMga) athavA (11 aMgo vartamAnamAM) che te aMga praviSTa zrutajJAna kahevAya che. aMga bAhya zrutajJAna kone kahevAya ? gaNadha2 bhagavaMto sivAya bIjA cauda pUrvIo tathA AcArya bhagavaMtoe dvAdazAMgInA AdhAre je je sUtro racyA che (banAvyA che) te saghaLAMya Agamo ane sUtro aMgabrAhya zrutajJAna kahevAya che. 2010_03 169 Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 224 prazna paryAya eTale zuM? uttara paryAya eTale nAnAmAM nAno aMza je sUkSmarUpe hoya jenA kevaLajJAnI bhagavaMto paNa ekanA be bhAga na karI zake evo jJAnano je sUkSmaaMza te paryAya kahevAya che. 225 prazra prAbhRta prAbhRta zrutajJAna kone kahevAya? uttara prAbhRta nAmanA prakaraNomAM nAnA nAnA avAjora prakaraNo Ave che te prakaraNone prAbhUta prAbhUta kahevAya che. evA eka zrutanuM je jJAna karavuM te prAbhRta prAbhRta zrutajJAna kahevAya che. rara6 prazna bhavapratyayika avadhijJAna kone kahevAya? ane te kyA jIvone hoya che? uttara bhavapratyayika avadhijJAna eTale ke bhavamAM utpanna thAya ke tarata ja avadhijJAnAvaraNIya karmano kSayopazamabhAva pedA thAya ane te devatA tathA nArakInA jIvone hoya che. jema pakSIone janmatAnI sAthe ja pAMkha maLe che tevI rIte avadhijJAna jANavuM. 227 prazra Rjumati mana:paryavajJAna kone kahevAya? uttara sAmAnya bodha karAve eTale ke A jIve ghaDo ciMtavelo che evA mananA pugalone sAmAnyathI jANe ane joI zake te Rjumati mana:paryavajJAna kahevAya che. 228 prazna vipula mati mana:paryavajJAna kone kahevAya? uttara vipula - vizeSa prAhiNI je mati te vipulamati kahevAya che. A jIva ghaTaciMtavelo che. te pATalIputrano che, sonAno che, mATIno che, ItyAdi vizeSa grahaNa je karI zake te pugalone joI zake te vipula mati mana:paryavajJAna kahevAya 170) 2010_03 Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 229 prazna darzanAvaraNIya karma konA jevuM che? uttara darzanAvaraNIya karma dvArapAla (paheregIra) jevuM hoya che. jema koI mANasane rAjAnA darzana karavA hoya ane paheregIra (paLIyo) javA na de to rAjAnA darzana thatA nathI tema AMkha vagere badhuM sArAmAM sAruM hovA chatAM darzanAvaraNIya karma (teno gADha udaya cAlato hoya) tene dekhavA vageremAM aMtarAya karanArUM hoya che. 230 prazna vedanIya karma konA jevuM che? uttara vedanIya karma talavAranI dhAra para coMTelA madha jevuM hoya che. jema talavAranI dhAra para coMTelA madhane cATavAthI jIvane madhura svAdano AnaMda thAya che paNa sAthe ja dhAranA kAraNe jIbha chedAya tenI vedanA paNa thAya che enA jevuM vedanIya karma hoya che. 231 prazra zAtA vedanIya karma kone kahevAya? jema talavAranI dhArane cATavAthI jema jIvane sukhano anubhava thAya che ema zAtA vedanIya karmanA udayathI jIvone sukhano anubhava thAya che. 232 prazna azAtA vedanIya karma kone kahevAya? uttara jema talavAranI dhArane cATatAM jIbha chedAya che ane duHkhano anubhava thAya che tema A karmanA udayathI jIvone duHkhanuM vedana thAya te azAtA vedanIya karma kahevAya che. 233 prazna mohanIya karma konA jevuM hoya che? zAthI? uttara 171) 2010_03 Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttara mohanIya karma madirA (dArU) pIdhelA mAnava jevuM kaheluM che kAraNa ke jema madirA pIdhelo mAnava game tyAM game tyAre zuM kare che enI jarA paNa khabara paDatI nathI tema mohanIya karmane AdhIna thayelA jIvo sAra-asAranAM vivekane paNa jANI zakatA nathI ane enA kAraNe sAcA tatvane paNa samajI zakato nathI. 234 prazra mizra mohanIyanuM svarUpa zuM hoya che? mizra mohanIya karmanA udayathI eka aMtara muhurta sudhI jinadharma pratye rAga (prIti) ane dveSa (aprIti) hotI nathI. 235 prazna jaina dharma vize prIti thavI eno artha zuM? ekAnta nizrayAtmaka jinadharma pratye zraddhApedA thavI tene prIti kahevAya uttara uttara 236 prazna mithyAtva mohanIya kone kahevAya ane tenuM svarUpa zuM hoya che? uttara mithyAtva mohanIyanA pudagalano vipAkodaya thAya che. te mithyAtva mohanIya kahevAya che tenuM svarUpa A pramANe che. je rAga dveSa modAdi doSothI yukta adeva hovA chatAM paNa temAM devapaNAnI buddhi pedA karAve che. dharmanA jANakAra dharmanAM kartA ane haMmezA dharmamAM parAyaNa tathA prANIone dharmanA zAstronA arthano upadeza ApanAra hoya te gurU kahevAya che. evA gurUnuM lakSaNa kaheluM hovA chatAM paNa AnAthI viparIta evA je gurUo na hoya temAM gurUpaNAnI buddhi pedA karAve, ahiMsA, satya, acaurya, brahmacarya ane aparigrahIpaNuM e dharma hovA chatAM enAthI pratipakSIpaNAmAM 172 ) 2010_03 Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ have cAritra mohanIya bhedonuM varNana karAya che H solasa nava nokasAya duvihaM caritamohaNi aMaNu apaccakakhaNA paccakakhANA ya saMjalaNA / / 17 / / cAritra mohanIya karma be prakAre che. 16 kaSAya ane nava nokaSAya rUpa anaMtAnubaMdhI apratyAkhyAnIya pratyAbhyAnIya saMjavalana anukrame cAreya krodha, mAna, mAyA, lobhathI yukta karavAthI kaSAya mohanIyanA 16 bhedo thAya che. 237 prazna uttara 238 prazna uttara adharmamAM dharmapaNAnI buddhi pedA karAve e mithyAtvanuM svarUpa kahevAya che. ' 240 prazna kaSAya kone kahevAya ? kaSaH saMsAra jemAM prANIo paraspara hiMsA kare te saMsAra teno Aya-lAbha thavo eTale ke jenAthI saMsArano lAbha prApta thAya tenuM nAma kaSAya kahevAya che. no kaSAya mohanIya kone kahevAya? je kaSAyanI sAthe rahI kaSAyone uttejIta kare arthAt kaSAyone vadhAre tenuM nAma no kaSAya mohanIya kahevAya che. uttara 239 prazna AyuSya karma keTalA prakAre hoya che ane konA jevuM hoya che ? AyuSya karma cA2 prakAre che. (1) devAyuSya, (2) manuSyAyuSya, (3) tiryaMcAyuSya tathA (4) narakAyuSya. e AyuSya karma hAthamAM tathA pagamAM nAMkhelI beDI sarakhuM jANavuM. jema beDImAM rahelo mAnava chUTavA mAMge to chUTI zakato nathI tema A AyuSya karmanA udayathI jIva eka jagyAethI bIjI jagyAe javAnI (gatimAM) IcchA kare to paNa te jaI zakato nathI. nAma karma konA sa2khuM kaheluM che ? 2010_03 173 Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttara nAma karma citrakAra sarakhuM kaheluM che. jemAM citrakAra suMdaramAM suMdara citro banAvI zake ane kharAbamAM kharAba citro paNa banAvI zake che. temanAma karmanA udayathI jIvane sAruM sAruM zarIra gati vagere maLe che tema kharAba gati kharAba jAti vagere paNa prApta thAya che. aMgo keTalA hoya che ? kayA kayA? zarIranA mukhya avayavone aMga kahevAya che te ATha prakAranA hoya che. be hAtha, be sAthaLa, pITha, mastaka, chAtI tathA 241 prazna uttara peTa. 242 prazna upAMga kone kahevAya? uttara AMgaLIo vagere aMgonI sAthe rahelA hoya te upAMgo kahevAya 243 prazna Atapa nAmakarma kone kahevAya? uttara je karmanA udayathI jIvanuM potAnuM dArika zarIra anuNa hovA chatAM uSNa prakAzane je Ape te Atapa nAmakarma kahevAya 244 prazna tIrthaMkara nAmakarma kone kahevAya? uttara je karmanA udayathI jIvone traNa lokamAM pUjanIka banAve te tIrthakara nAmakarma kahevAya. 245 prazna upaghAta nAmakarma kone kahevAya? uttara je karmanA udayathI potAnA zarIranA avayavo lAMbA-TUMkA hoya tenA kAraNe jIva pote haNAya eTale du:khI thayA kare. jema lAMbI jIbha cora dAMta lAMbo hoya ItyAdithI jIva pote (174) 2010_03 Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 246prazna uttara 247 prazna uttara 248 prazna uttara 249 prazna uttara haNAyA kare te upaghAta nAmakarma kahevAya che. paryApti kone kahevAya ? te keTalA prakAre che ? paryApti eTale jIvana jIvavA mATe pudgalone grahaNa karI te pudgalone pariNamana karavAnI je zakti vizeSa te paryApti kahevAya che. te cha prakAranI che. (1) AhAra paryApti, (2) zarIra paryApti, (3) Indriya paryApti, (4) zvAsozvAsa paryApti, (5) bhASA paryApti, (6) mana paryApti. gotrakarma konA jevuM kaheluM che ? gotrakarma kuMbhAra sarakhuM kaheluM che. jema kuMbhAra pUrNakaLaza banAve che je puSpa-caMdana-akSata vagerenI pUjA pAme che. tema kharAba ghaDA paNa kuMbhAra banAve che te madirAnA vagerenA ghaDA banAve che tenAthI lokomAM niMdA prApta thAya che. tenI jema gogakarma kaheluM che. aMtarAya karma kone kahevAya ? te keTalA prakAre che ? vizeSa karIne je dAna lAbhAdi haNAya che arthAt jenA vaDe nAza pAme te aMtarAya kahevAya che. te pAMca prakAre che. (1) dAnAntarAya, (2) lAbhAntarAya, (3) bhogantarAya, (4) upabhogattarAya, (5) vIryAntarAyakarma. aMtarAya karma konA jevuM kaheluM che ? rAjAnA bhaMDArI sarakhuM aMtarAya karma kaheluM che. jema rAjAne yAcakane dAna ApavAnuM mana thAya te bhaMDArIne kahe paNa bhaMDArI jo pratikULa hoya to yAcakane rAjA paNa dAna daI zakato nathI. tema aMtarAya karmanA udayathI jIvo dAnAdi vagere karI zakatA nathI mATe bhaMDArI sarakhuM jaNAvela che. 2010_03 175 Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 250 prazna uttara 251 prazna uttara jJAnAvaraNIya karma kevI rIte jIva bAMdhe che ? jJAnA-mati jJAnAdinI tathA jJAnI evA sAdhubhagavaMtonI ane jJAnanA sAdhana je pustaka lekhana vagere pratye kharAba AcaraNa ka2vAthI nintavapaNuM karavAthI eTale ke jenI pAse abhyAsa karela hoya tenuM nAma oLakhavavuM (chupAvavuM) ane bIjA pAse bhaNyo chuM ema kahevAthI jJAna ane jJAnIne mULathI nAza karavAthI jJAna ane jJAnI pratye aprIti karavAthI jJAna bhaNavA ane bhaNAvavAmAM aMtarAya karavAthI tathA atyaMta jJAna ane jJAnInI AzAtanA karavAthI jIvo jJAnAvaraNIya karma bAMdhe che. Aje to A jJAnanI AzAtanA khUba thaI rahelI che. jJAnanA sAdhanomAM khAvAnuM lAvavuM, te laIne saMDAsa-pezAbe javuM, tenA upara saMDAza vagere karavAM, tenA 52 besavuM, mAthA nIce jJAna mUkIne suI javuM ane e jJAnanA sAdhanane akSaravALA pustako tathA kAgaLone game tyAM rakhaDatAM mUkavA vagere paNa jJAnanI AzAtanA che. tenAthI paNa jIvo jJAnAvaraNIya karma upArjana kare che. zAtA vedanIya karma jIvo kayA kAraNathI bAMdhe che ? devapUjA tathA gurUnI sArI rIte bhakti karavAthI gurUnA mAtApitA dharmAcArya tathA saMsAramAM potAnI je vaDIla hoya te badhA gurU tarIke jANavAM. kSamAne dhAraNa karavAthI eTale krodhakaSAyane kAbumAM rAkhavAthI, dayAthI yuktacitta rAkhavAthI eTale ke potAnA AtmAnI tathA jagatanA tamAma jIvo pratye dayAbhAva rAkhavAthI vrata vagere grahaNa karavAthI vratathI pAMca mahAvrata tathA pAMca aNuvrata tathA koIpaNa nAnAmAM nAnA niyamonuM sArI rIte pAlana karavAthI mana, vacana ane 2010_03 176 Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 252 prazna uttara 253 prazna uttara kAyAnA yogo azubha vyApAramAM jatAM hoya tene rokavAno prayatna karavAthI zubha vyApAramAM joDavAthI kaSAyono vijaya karavAthI eTale krodha, mAna, mAyA tathA lobhane kAbumAM rAkhavAthI dAna devAnI rUcivALo daDhadharmI eTale ke ApattinA kALamAM paNa dharmane mUkavAthI bAlavRddhaglAna Adi jIvonuM vaiyAvacca ka2vAthI jinamaMdira jinapUjA vageremAM tatpara manavALA jIvo zAtAvedanIya karma upArjana kare che. uttara purUSaveda bAMdhavAnA kAraNo kayA kayA che ? potAnI strI mAtramAM saMtoSa rAkhavo, IrSyA rahitapaNAno svabhAva keLavavo, svabhAvathI alpa kaSAyo rAkhavA ane saraLatAvALo zubha AcAra rAkhavo e purUSa veda upArjana karavAnA Azravo kahelA che. strIveda bAMdhavAnA kAraNo kayA kayA che? IrSyA rAkhavI, viSayone viSe lolupatA rAkhavI, mRSAvAda bolavuM, ativakratA eTale kuTilatA (mAyA) vALo svabhAva rAkhavo, parastrInA vilAsamAM Asakti rAkhavI, e strIveda upArjana ka2vAnA Azravo kahelA che. 254 prazna cAritra mohanIya karma bAMdhavAnA Azravo kayA kayA hoya che? sAdhuonI niMdA karavI dharmiSTha lokone vighna karavA madhumAMsAdithI avirati purUSonI pAse aviratinI prazaMsA ka2vI dezavirati purUSone vAraMvAra aMtarAya karavo, aviratapaNe strI AdinA guNonuM AkhyAna karavuM, cAritrane dUSaNa ApavuM tathA bIjAonAM kaSAyo tathA nokaSAyonI 2010_03 177 Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 255 prazna uttara 256 prazna uttara udIkaraNA karavIe cAritra mohanIya karma bAMdhavAnA sAmAnya Azravo rahelA che. narakAyuSya bAMdhavAnA Azravo kayA kayA che ? paMcendriya prANIono vadha karavo, mahAraMbha tathA mahAparigraha ka2vAmAM tatparatA rAkhavI, mAMsa-bhojana sadA sthira vairabuddhi rAkhavI, raudra dhyAna rAkhavuM, anaMtAnubaMdhI kaSAya rAkhavA, kRSNalezyA, nIlalezyA, kApotalezyAnA dhyAnamAM rahevuM, asatyabhASaNa paradravyanuM haraNa karavuM, vAraMvAra maithunanuM sevana ka2vuM ane Indriyone saMyamamAM na rAkhavI vagere narakAyuSya bAMdhavAnAM kAraNo kahelAM che. aMtarAya karma bAMdhavAnA Azravo kayA kayA kahelA che? jinapUjA karavAmAM aMtarAya karanAra sAvadyadoSathI yukta hoya che mATe pUjA karavI e avidhi che ema kudezanAthI jIvone bhagavAnanA tatvothI dUra karI niSedha karanAra hiMsA, jUTha, corI, abrahma parigraha rAtribhojana vagere pApomAM tatpara hoya, upalakSathI mokSamArgane dUSita ka2nA2 jJAna-darzanacAritramAM jIvone aMtarAya karanAra athavA sAdhuone bhojana pANI upAzraya, upakaraNa, auSadha vagere ApanArane roke, maMtrAdi prayoga vaDe bIjAnA vIryanuM haraNa kare, haThayogathI vadhabaMdhana vagerethI ceSTA vinAno kare chedana bhedana vaDe karIne bIjAnI IndriyanI zaktiono cheda kare ItyAdi kAraNo vaDe karIne jIvo pAMceya prakAranAM aMtarAya karmone upArjana kare che. 2010_03 178 Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 257 prazna uttara 258 prazna uttara 259 prazna uttara 260 prazna uttara 261 prazna uttara 26ra prazna uttara 263 prazna uttara 264 prazna 8. navatatva tatva kone kahevAya ? cauda rAjalokarUpa jagatamAM rahelA padArtho te padArthomAM lakSaNa, bhedAdi svarUpathI jANavAM tene tatva kahevAya che. tatvo keTalAM prakAranAM hoya che ? (1) jIva, (2) ajIva, (3) puNya, (4) pApa, (5) Azrava, (6) saMvara, (7) nirjarA, (8) baMdha ane (9) mokSa. dravya puNya kone kahevAya ? jIvane sukha bhogavavAmAM kA2NarUpa ja zubha karma te dravya puNya che. bhAvapuNya kone kahevAya ? zubha karmane utpanna karavAmAM kAraNarUpa je jIvanAM zubha adhyavasAya (pariNAma) bhAvapuNya kahevAya che. dravyapApa kone kahevAya? jIvane du:kha bhogavavAmAM kAraNarUpa je azubhakarma te dravya pApa kahevAya. bhAva pApa kone kahevAya? azubha karmane utpanna karavAmAM kAraNarUpa je adhyavasAya (pariNAma) te bhAva pApa kahevAya che. Azrava kone kahevAya ? jIvone vize karmanuM AvavuM te Azrava kahevAya che. saMvara kone kahevAya ? 2010_03 179 Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttara 265 prazna uttara 266 prazna uttara 267 prazna uttara 268 prazna uttara 269 prazna uttara 270 prazna uttara 271 prazna uttara 272 prazna uttara 273 prazna jIvamAM AvatA karmonuM rokavuM te saMvara kahevAya che. nirjarA kone kahevAya? baMdhAyelA karmono kSaya karavo te nirjarA kahevAya che. sakAma nirjarA kone kahevAya? Atmika guNo pedA karavAnA lakSyathI je koI dharmAnuSThAnonuM sevana (AcaraNa) tenAthI thatI nirjarA sakAma nirjarA che. akAma nirjarA kone kahevAya ? sarvajJa kathita tatvajJAna pratye alpAMze paNa apratItivALA jIvone je nirjarA te akAma nirjarA che. baMdha kone kahevAya? mithyAtvAdi hetuo vaDe kArmaNa vargaNAnA pudgalone karmarUpe pariNAmavavA te baMdha che. mokSa kone kahevAya ? AtmA upara lAgela zubhAzubha karmono nAza karavo te mokSa che. heya zabdano artha zo ? heya - no artha tyAga karavA lAyaka - choDavA lAyaka tatva. upAdeya zabdano artha zo ? upAdeya eTale grahaNa karavA lAyaka, svIkA2vA yogya. zeya zabdano artha zo ? zeya eTale jANavA lAyaka, samajavA lAyaka. navatattvomAM zeya tatvo keTalAM che ? 2010_03 180 Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttara uttara navatatvamAM zeya tatvo be che. (1) jIva ane (2) ajIva. 274 prazna navatatvomAM upAdeya tevA keTalA che? kayA kayA? uttara navatatvomAM upAdeya tatvo traNa che. saMvara, nirjarA, mokSa. 275 prazna navatatvomAM heya tatvo keTalA che? kayA kayA? navatatvomAM heya tatvo cAra che. puNya, pApa, Azrava, baMdha. 276 prazna lakSaNa kone kahevAya? uttara vastu athavA guNane viSe rahelo je asAdhAraNa dharma che tene lakSaNa kahevAya che. 277 prazra lakSaNa salakSaNa kyAre kahevAya? uttara lakSaNa avyApti ativyApti tathA asaMbhava e traNa doSarahita hoya te saddhakSaNa kahevAya. 278prazna avyAptidoSa kone kahevAya? uttara je vastunuM lakSaNa abhipreta hoya te vastunAM amuka aMzamAM na rahevuM te avyApti kahevAya. jema gAyanuM kapilatva. 279 prazna ativyAptidoSa kone kahevAya? uttara je vastunuM lakSaNa abhipreta hoya te vastu karatAM adhikamAM lakSaNa rahe te ativyApti lakSaNa kahevAya. jema ke gAyanuM iMgitva A ativyAptithI duSTa che. 280 prazna cAritra kone kahevAya? uttara jJAnAdi guNomAM ramaNatA karavI te cAritra kahevAya. 281 prazna tapa kone kahevAya? uttara IcchAno abhAva te tapa kahevAya athavA IcchAniSedha 181 ) 2010_03 Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 282 prazna uttara 283 prazna uttara 284 prazna uttara 285 prazna uttara 286 prazna uttara 287 prazna uttara 288 prazna karavAnA abhyAsarUpa, heturUpa ane cinharUpa je anazanAdi vyavahArathI thAya che te tapa kahevAya che. upayoga kone kahevAya? jenA vaDe jJAna ane darzana guNanI pravRtti thAya te upayoga kahevAya. pudgala dravya vAstavika zuM che ? pudgala dravya te vAstavika rIte paramANuM che. acitta zabda kone kahevAya? be pattharo paraspara athaDAvAthI athavA aphaLAvavAthI je zabda utpanna thAya che tene acitta zabda kahevAya che. sacitta zabda kone kahevAya ? konAthI utpanna thAya che ? jIvanA mukha dvArA uccArAto je zabda te sacitta zabda kahevAya che. te trasa jIvonA vacanayogathI pedA thAya che. zabdanA bIjI rIte keTalA bheda hoya che ? bIjI rIte zabdanA babbe bheda paDatAM hoya che. (1) zubha zabda, (2) azubha zabda, (1) vyakta zabda, (2) avyakta zabda. jaina darzanakAro zabdane zuM mAne che ? zabda e AkAzano guNa nahi paNa pudgalanuM pariNAma mATe kUvAmAM, bhoMyarAmAM ke guphAmAM vageremAM zabda athaDAIne teno paDagho paDato hovAthI zabda pudgala paramANuno samudAya che ema anumAna thAya che. Atapa kone kahevAya? 2010_03 182 Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttara 289 prazna uttara 290 prazna uttara 291 prazna uttara 292prazna uttara 293 prazna uttara 294prazna uttara sUryanA vimAnamAMthI Avato je upaprakAza te arthAt sUryanuM vimAna svataH zIta che to paNa Atapa nAmakarmanA udaya vaDe vimAnamAM pRthvIkAya jIvono prakAza uSNa Ave che jene taDako athavA tAvaDo kahevAmAM Ave che te Atapa nAma karma kahevAya che. keTalA varSanuM palyopama thAya che ? asaMkhyAta varSano eka palyopama thAya che. keTalA palyopame eka sAgaropama thAya che ? daza koTAkoTI palyopame eka sAgaropama thAya che. eka pudgalaparAvartakALa keTalA kALanuM thAya che ? anaMtAkALacakra eka pudgala parAvartakALa thAya che. puNya kone kahevAya ? punAti eTale je pavitra kare tene puNya kahevAya che arthAt je kAryo karavAthI azubha karma vaDe malina thayelo AtmA dhIre dhIre pavitra eTale ke zubha karmavALo thaI anukrame mokSe pahoMce te kArya puNya kahevAya che. pAtro keTalA prakAranA hoya che ? kayAM kayAM ? pAtro traNa prakAranA hoya che. supAtra, pAtra ane anukaMpAdi pAtra supAtra kone kahevAya ? mokSa mArgane abhimukha thayelA tIrthaMkara bhagavaMtothI munimahArAja Adi mahApurUSo supAtramAM gaNAya che. 295 prazna supAtrane dAna ApavAthI zuM puNya baMdhAya ? 2010_03 183 Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttara supAtrane mukhyatve dharmanI buddhi vaDe annAdika ApavAthI azubha karmonI mahAnirjarApUrvaka mahApuNya upArjana thAya che. ra96 prazna karmo keTalA prakAranAM che? kyAM kyAM? uttara karmo be prakAre che. (1) ghAtI karma, (2) aghAtI karma. 297 prazna ghAtI karmo keTalA prakAranAM hoya che? kayAM kayAM? uttara ghAtI karmo cAra prakAranAM hoya che. (1) jJAnAvaraNIya, (2) darzanAvaraNIya, (3) mohanIya ane (4) aMtarAya. 298 prazna aghAtI karmo keTalA prakAranAM hoya che? kayAM kayAM? uttara aghAtI karmo cAra prakAranAM che. (1) vedanIya, (2) AyuSya, (3) nAma ane (4) gotra karma che. 299 prazna ghAtI aghAtI karmo kone kahevAya? uttara je AtmaguNano ghAta karanAra hoya te ghAtI karma kahevAya. tenAthI viparIta svabhAvavALA karmo te aghAtI karma kahevAya 300 prazna pApa eTale zuM? uttara pApa eTale azubhakarma. te azubha karmanA udayathI maLeluM phaLa e baMnene pApa kahevAya che. 301 prazna jIva samaye samaye zuM upArjana kare che? uttara jIva samaye samaye puNya-pApa eTale zubhakarma tathA azubhakarma upArjana kare che. 302 prazna prazasta bhAva eTale zuM? uttara zrI sarvajJanI AjJA pramANe deva, gurU ane dharma upara rAga (18) 2010_03 Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAkhavo te prazasta bhAva puNyabaMdhanuM kAraNa kahevAya che. 303 prazra aprazasta bhAva kone kahevAya? uttara strI, dhana, kuTuMbaItyAdi saMsAranA padArtho pratye rAga rAkhavo te aprazasta bhAva pApabaMdhanuM kAraNa kahevAya. 304 prazna mokSanuM kAraNa banAvavA zuM krama rahela che? uttara prathama prazasta rAgathI aprazasta rAgano nAza karavo ane tyArabAda dhIre dhIre svAbhAvika rIte ja prazasta rAga ocho thavA mAMDaze te mokSanA kAraNano krama che. 305 prazna Azrava kone kahevAya? uttara pUrve kahelA zubhakarmanuM tathA azubhakarmanuM jenA vaDe AtmAmAM AvavuM thAya te Azrava kahevAya che. 306 prazna samiti kone kahevAya? uttara sama= samyak upayogapUrvaka Iti = pravRtti karavI te samiti kahevAya che. 307 prazna gupti kone kahevAya? uttara mana-vacana-kAyAno azubha vyApAra tene rokavAno je prayatna karavo tene gupti kahevAya che. 308 prazna pariSaha kone kahevAya? uttara pari-samajjAta-sarvabAjuthI athavA sarva prakAre saha = kaSTa sahana karavuM paNa sadoSa AcaraNa na karavuM te pariSaha kahevAya 309 prazna bhAvanA kone kahevAya? uttara mokSa mArga tarapha rUci vadhe tevuM citavana karavuM te bhAvanA 185 ) 2010_03 Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kahevAya che. 310 prazna IryAsamiti kone kahevAya? uttara AgaLa yuga mAtra (3aaaa hAtha) bhUmine dRSTithI jotAM ane bIja, lIlotarI, pANI tathA trasajIva vagerethI sajIvabhUmine varjatA mArgamAM cAlavuM te IryAsamiti kahevAya che. 311 prazra bhASAsamiti kone kahevAya? uttara je vacana satya hoya ane kahevA yogya hoya, vaLI je satya asatyathI mizrita na hoya ane je buddhi vaDe vicAreluM hoya, madhura hoya, alpa hoya, kArya prasaMgavALuM hoya, garva rahita hoya, tukArAdi tucchanAra rahita hoya, svaparane hitakArI hoya, marmavALuM na hoya, ItyAdi mokSamArgane anukULa vacana bolavuM te bhASAsamiti kahevAya. 312 prazna eSaNAsamiti kone kahevAya? uttara siddhAMtamAM kahelI vidhi pramANe betAlIsa dUSaNa rahita AhAra-pANI aMgIkAra karavA te eSaNAsamiti kahevAya. 313 prazna AdAna bhaMDamata nikSepaNA samiti kone kahevAya? uttara prathama bhUmine cakSu vaDe joI pramArjIne vastra pAtrAdikane paNa joI pramArjIne bhUmi para mUkavA ane levAM te AdAnabhaMDamata nikSepaNA samiti kahevAya che. 314 prazna pAriSThA panikA samiti kone kahevAya? uttara prathama bhUmine cakSuvaDe joI pramArjIne vaDInItI, laghunItI, glemsa, thuMka ItyAdi deha nirgata azuci padArtha temaja koIka vakhate vadhelA AhAra-pANI ItyAdi paraThave te pAriSThA panikA samiti kahevAya 186) 2010_03 Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 315 prazna traNa guptio kaI kaI hoya? uttara te A pramANe (1) managupti, (2) vacanagupti, (3) kAyagupti. 316 prazna managupti kone kahevAya? uttara manane sAvadya mArgamAMthI rokIne niravadya mArgamAM joDavuM arthAt sAvadya pApanA vicAro dUra karIne niravadya pApanA vicAromAM mana parovavuM te managupti kahevAya che. 317 prazna managupti keTalA prakAranI hoya? kaI kaI ? uttara managupti traNa prakAranI hoya che. (1) akuzala nivRtti, (2) kuzala nivRtti ane (3) yoganirodha. 318 prazna kSamAdharma kone kahevAya? uttara chatI zaktie paNa kaSTa sahana karavAno je svabhAva te kSamA arthAt sahanazIlatA kahevAya che. 319 prazna kSamA keTalA prakAranI hoya che? kaI kaI? uttara kSamA pAMca prakAranI che. (1) upakAra kSamA, (2) apakAra kSamA, (3) vipAka kSamA, (4) vacana kSamA, (5) dharma kSamA. 320 prazna muktidharma kone kahevAya? uttara mukti eTale nirlobhatA arthAt koIpaNa ISTa padArthamAM ke viSayamAM tRSNA-Asakti na rAkhavI te mukti dharma kahevAya 321 prazna tapadharma kone kahevAya? 187 ) 2010_03 Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttara tapa eTale IcchA virodha karavo te tapadharma kahevAya che. 322 prazna sAmAyika cAritra kone kahevAya? uttara jenA vaDe jJAna- darzana - cAritrano lAbha thAya arthAt sAmAyika eTale sarvasAvadya vyApAranA tyAgarUpa sarvavirati cAritra kahevAya che. uttara 323 prazna purUSa strIno AhAra keTalA kavalano zAstramAM kahyo che? zAstromAM purUSano batrIsa (koLIyA) kavalano AhAra kahela che tathA strIonA aThThAvIza (koLIyA) kavalano AhAra kahela che. 324 prazna vRtti saMkSepa tapa keTalA prakAre hoya? kayA? uttara cAra prakAre. dravya, kSetra, kALa, bhAvavRttio. 325 prazna dravyAdi cAreya vRtti saMkSepa kone kahevAya? uttara te A pramANe - dravyathI amuka padArtho ATalA pramANavALA ja vAparavAM evo vicAra karavo te. kSetrathI - amuka sthaLe hou to vAparavAM kALathI- amuka kALamAM amuka vakhate divase yA rAtrIe vAparavAM te bhAvathI - padArtho uparathI lolupatA DhaLI hoya tevA padArtho vAparavAM lolupatAvALA padArtho nahi. ItyAdi abhigraho grahaNa karavA tene vRtti saMkSepa kahe che. 3ra6 prazna jJAna vinaya kone kahevAya? uttara pAMca prakAranA jJAnanuM vizeSe karI bahumAna karavuM ane tenI zraddhA karavI tathA zrutajJAnamAM kAle-vinaye-bahumANe-ItyAdi gAthAmAM kahevA mujaba ATha prakArano jJAnAcAra pALavo te jJAnavinaya kahevAya. (18) 188 ) 2010_03 Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 327 prazra pAMca prakAranA svAdhyAyane kaI rIte jANavo (samajavo)? uttara te A pramANe - vAMcanA ziSyAdikane sUtra tathA arthapATha Apavo. te pRcchanA saMdeha paDe tyAM pUchavuM zaMkA dUra karavI te. parAvartanA prathamanuM bhaNeluM saMbhArI javuM (yAda karI javuM). e anuprekSA prathama bhaNelA sUtrArthano artha (rahasya) vicAravo te. dharmakathA - dharmanI dezanA (upadeza) Apavo te dharma kathA kahevAya. 328 prazna mohanIya karmathI kyo guNa avarodhAya che? uttara mohanIya karmathI jIvano anaMtacAritra (kSAyika cArItra)guNa avarodhAya che. 329 prazna karmano abAdhAkALa kone kahevAya? uttara karma baMdhAyA bAda jeTalA kALa sudhI jIvane kAMIpaNa phaLakarmano na Ape teTalo kALa te karmano abAdhAkALa kahevAya che. 330 prazna satpada prarUpaNA kone kahevAya? uttara koIpaNa padavALo padArtha sat (vidyamAna) che ke asat che? arthAt te padArtha jagatamAM che ke nahIM? tenI je sAbitI ApavI te satpada prarUpaNA kahevAya. 9. guNasthAnaka praznottara sArdha zataka jaina darzanamAM AtmAnA mokSa mATenI vikAsa-avasthA darzAvavA mATe guNa sthAnaka zabda prayoga thAya che. jema pApanuM sthAna pApasthAnaka kahevAya tema guNanuM sthAna guNasthAnaka kahevAya che. prAkRta-ardhamAgadhI bhASAmAM "guNaThANa ane apabhraMza bhASAmAM "guNaThANa' zabdo pracalita che. AtmAnA guNo jJAna, darzana ane cAritra che teno keTalo vikAsa thayo 189 ) 2010_03 Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che te darzAvavA mATe guNasthAnakanI racanA thaI che. guNasthAnakanI saMkhyA 14 che. (1) mithyAtva, (2) sAsvAdana, (3) samyak mithyAddaSTi, (4) avirati samyakdaSTi, (5) dezavirati, (6) pramatta saMyamaguNaThANa, (7) apramatta saMyataguNaThANa, (8) nivRtta bAdaraguNaThANa, (9) anivRtta bAdaraguNaThANa, (10) sUkSma saMparAya, (11) upazama mohaguNaThANa, (12) kSINa mohaguNaThANa, (13) saMyogi kevalIguNaThANa, (14) ayogI kevalI guNaThANa. uparokta guNasthAnakamAM Adi madhya ane aMtano krama paNa che. paheluM guNa sthAnaka Adi che. bIjAthI te2mA sudhInA guNasthAnaka madhya che ane chelluM caudamuM guNa sthAnaka aMta che. AtmA karmothI lepAyelo che te karmonI nirjarA thavAthI kramazaH AtmAnA guNo pragaTe che. jaina darzanamAM A viSaya kaThina che te aMgenA praznottara dvArA guNasthAnakanI mAhitI maLe che. guNasthAnakane kendramAM rAkhIne AcArya suzIla sUrie hindI bhASAmAM kula 150 praznottaranI racanA karI che. namUnArUpe keTalAka praznottara atre noMdhavAmAM AvyA che te uparathI guNasthAnaka vizenI AtmAne upayogI jJAna prApta thaI zake che. 331 prazna uttara 332 prazna uttara guNasthAnaka rahA huA guNa aura sthAna kyA hai? guNa AtmAkI cetanA, samyakatva - samakita - saMyama cAritra evaM AtmAkI vIrya ItyAdi zaktiyA~ guNa hai| sthAna : Atma zaktiyoMkI zuddha-vizuddhatAkI taratama bhAvavAlI bhinna bhinna avasthAoM sthAna hai| jJAnI bhagavaMto dvArA guNasthAna yA guNasthAnakakI saMjJA kyoM TImartha haiM? jIva AtmA ke viziSTa guNa meM vizeSa AcaraNa karane ke 2010_03 190 Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAna ko guNasthAna yA guNasthAnakakI saMjJA dI gaI hai| 333 prazra kisa guNasthAna ke kAraNa jIva-AtmA isa saMsArameM paribhramaNa karatA hai? uttara caudaha guNasthAnaka paikI prathama mithyAtva guNasthAnaka ke kAraNa jIvAtmA cAra gatiyoM meM caubIsa daMDako meM tathA caurAzI lAkha jIvAyonirupa isa saMsArameM paribhramaNa karatA 334 prazra pahalA mithyAtva guNasthAnaka kise kahate haiM? uttara sarvajJa vibhu vitarAga deva zrI jinezvara bhagavAnako vacanase viparIta prarupaNA evam parasanA karanekA nAma mithyAtva hai| guNasthAnaka kahA jAtA hai| arthAt kudeva, kugurU aura kudharma ke prati zraddhA rakhane ke liye dUsare ko prApta karanA jisase vaha sudeva, suguru aura sudharma na mAne na pUje tathA hiMsAdise doSita dharmako maane| jaise jIva prathama mithyAtva guNasthAnakameM hai jaisA kaha sakate hai| 335 prazra mizra guNasthAnaka kise kahate hai? samyakatva aura mithyAtva Ina donoM ke mizraNa se aMtaramuhUrta kAla pramANa jo bhAva utpanna hotA hai use mizrita bhAvakA nAma mizra guNasthAnaka hai| arthAt samyaktva aura mithyAtva ke paraspara mila jAne para jo abhyantara bhAva utpanna hotA hai use mizra guNasthAnaka kahate hai| 336 prazra paMcamadezavirati guNa sthAnaka meM rahA jIvaAtmA kisa gati meM utpanna hotA hai? aura isa saMsArameM kitane bhava karake mokSa pAtA hai? Isa paMcamadezavirati jIva-AtmA devagatimeM utpanna hotA hai uttara uttara (101) 2010_03 Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aura jaghanya tInabhava tathA utkRSTa pandraha bhava karake mokSa pAtA hai| 337 prazra AThavA~ apUrvakaraNa guNasthAnaka kise kahate hai? uttara pUrvokta rItise jIva-AtmA sAtaveM guNasthAnako samApta karake AThaveM apUrvakaraNa guNasthAnakameM praveza karatA hai| arthAt jIvAtmA chaThe guNasthAnakase sAtaveM guNasthAnaka meM aura sAtaveM se phira chaThe guNasthAnakameM Isa taraha jAteAte jhole khAte yadi yadi sAvadhAna na rahe to nIce gira paDatA hai| lekina sAvadhAna rahe adhika apramatta bane to Age isa AThaveM guNasthAnakameM AtA hai| apUrvaAtmaguNa kI prApti hone se yaha apUrvakaraNa guNasthAnaka kahA gayA hai| 338 prazra upazama kise kahate hai? uttara jo muni mahAtmA apane udaya bhAvameM AI huI karmaprakRttiyoM kA vinAza nahIM karake unakI sattAmeM dabAte hue bhI Age ke guNasthAnakameM caDhatA hai usako upazamaka kahate hai arthAt upazama zreNIvAlA jIva-AtmA upazamaka kahA jAtA hai| 339 prazra kSapaka kise kahate hai? jo muni mahAtmA prAraMbha se hI udaya bhAvameM AI huI karma prakRtiyoM kA kramazaH kSaya-vinAza karate hue Age ke guNasthAnomeM praveza karatA hai use kSapaka kahate hai arthAt kSapaka zreNIvAlA jIvAtmA kSapaka kahA jAtA hai| 340 prazra bArahavA~ kSINamoha guNasthAnaka kise kahate hai? dazaveM sUkSmasaMparAya nAmaka guNasthAnaka meM kSapaka zreNI caDhatA huA jIvAtmA saMjvalana lAbhakA kSaya karate hue mohanIya karmakA kSaya karatA hai arthAt kSapaka kSeNIvanta jIvAtmA dazaveM uttara uttara 192 2010_03 Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guNasthAnaka se sIdhe hI bArahaveM kSINamoha nAmaka guNasthAnakameM AtA hai| samyakatva prApta hone para jIvAtmA kama se kama kitane kAla taka saMsArameM paribhramaNa karatA hai aura mokSa meM kaba jAtA 341 prazra 343 prazra uttara uttara samyakatva prApta karanevAlA jIvAtmA kama se kama aMtaramuhUrta adhika se adhika dezona ardhapudgala parAvartana taka saMsArameM paribhramaNa karatA hai| bAda meM vaha avazya hI mokSameM jAtA hai| 342 prazra jIvAtmAko mokSa kisa guNasthAnaka meM prApta hotA hai? tathA usako mokSa jAne meM kitanA samaya lagatA hai? uttara jIvAtmA caudahaveM ayogI kevalI guNasthAnaka meM mokSa hotA hai| tathA mokSa jAne meM mAtra eka samaya lagatA hai| siddha jIvAtmA kitane prakAra ke hote hai? aura unameM caturdaza guNa sthAnaka meM se kitane guNasthAnaka hote hai? siddha jIvAtmA do prakAra ke hote hai| bhASaka aura abhaassk| bhASaka siddhoM meM eka guNasthAnaka hotA hai| abhASaka siddha do prakAra ke hote hai / karmasahita aura krmrhit| karmasahita jIvAtmA meM eka caudahavA~ ayogI kevalI guNasthAnaka hai tathA karmarahita jIvAtmAmeM caturdaza sthAne meM se ekamI guNasthAnaka nahIM hotA hai| 344 prazra paMcamajJAna-kevalajJAna utpanna hone ke pazcAt jIvAtmA aura zarIra kA saMbaMdha kitane kAla taka raha sakatA hai? kevalajJAna utpanna hone ke pazcAt jIvAtmA aura zarIrakA saMbaMdha jaghanya se aMtaramuhUrta taka tathA utkRSTa nava varSa kama kroDa pUrva varSa taka raha sakatA hai| uttara 183 2010_03 Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 345 prazra mohanIya karma kI sattA kisa muNa sthAnaka taka rahatI hai? uttara mohanIya karma kI sattA gyArahaveM upazAntamoha guNasthAnaka taka rahatI hai| 346 prazra cAritravanta jIvAtmA meM kitane guNasthAnaka hote hai? cAritravanta jIvAtmA meM aMtima nava guNa sthAnaka hote hai| arthAt chaThe apramatta saMyata guNasthAnaka se lekara caudahaveM ayogI kevalI guNasthAnaka hote hai| jJAnI aura ajJAnI jIvAtmA meM kitane guNasthAnaka hote uttara 347 prazra uttara 348 prazra jJAnI jIvAtmA meM bAraha guNa sthAnaka hote hai tathA ajJAnI jIvAtmA meM pahalA mithyAtva dUsarA sAsvAdana, tIsarA mizraguNa sthAna arthAt prAraMbha se tIna guNasthAnaka hote hai| AhAraka guNasthAnaka kitane hote hai? prathama mithyAtva se lekara saMyogI kevalI guNasthAnaka Aharika hai| kevala caudahavA~ ayogI kevalI guNasthAnaka kI anAhAraka hotA hai| sakaSAya aura akaSAyI jIvAtmAmeM guNasthAnaka kitane hote uttara 349 prazra uttara sakaSAyI jIvAtmA meM dazaguNa sthAnaka hote hai tathA akaSAyI jIvAtmA meM aMtima cAra guNasthAnaka hote hai| 350 prazra azarIrI jIvAtmA meM guNasthAnaka kitane hote hai? azarIrI jIvAtmA meM ekamI guNasthAnaka nahIM hotA hai| 351 prazra sAtaveM apramatta guNasthAnakameM lezyA kitanI hotI hai? uttara sAtaveM apramatta guNasthAnakameM tejo, padma aura zukla lezyA - ye tIna zubha lezyA hotI hai| uttara 104 2010_03 Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 352 prazna uttara 353 prazra uttara pAMca mArgaNA kisa guNasthAnaka meM hotI hai ? pAMca mArgaNA cauthe avirata samyak dRSTi guNasthAnaka meM hotI hai / jo gire to pahale, dUsare, tIsare guNasthAna meM aura caDhe to pAMcaveM tathA sAtaveM guNasthAnaka meM hotI hai / 354 prazna uttara oka dhyAnameM, do dhyAnameM tIna dhyAnameM kitane guNasthAnaka hote hai? oka dhyAnameM antima ATha guNa sthAnaka do dhyAnameM prathama tIna aura chaTTA kula milAkara cAra guNa sthAnaka hote hai| tIna dhyAnameM cauthA aura pAMcavA ye do guNasthAnaka hote hai| zukladhyAna kisa guNasthAnaka se prAraMbha hotA hai? zukla dhyAna AThaveM apUrvakaraNa guNasthAnaka se prAraMbha hotA hai| guNasthAnaka vizenA namUnArUpa praznottaro A viSayanuM prAraMbhanuM jJAna meLavavA mATe bhUmikArUpe upayogI nIvaDe tema che. ATalA praznone AdhAre bhavyAtmAone AtmasvarUpa pAmavA mATe A viSayamAM UMDo abhyAsa ka2vAnI suvarNa kSaNa maLaze je mAnavajIvana dhanya-saphaLa karavAmAM nimittarUpa banaze evI AzA che. vizeSa jijJAsA mATe mULagraMtha vAMcavA bhalAmaNa che ane tenAthI paNa adhika to gItArthagurUnA satsaMgathI AvAgahana viSayanuM jJAna prApta thaI zake che. . 10. prathama karmagraMtha - praznottara zrImAna paMDita dhIrajalAla mahetAe dezaparadezamAM jainadharmano abhyAsa karAvavA mATe anumodanIya ane anukaraNIya kArya sukRta karyuM che. A sukRtano sarvasAdhAraNa janatA tathA abhyAsIo lAbha laI zake te mATe praznottara graMthanI racanA karI che. 2010_03 195 Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmagraMtha bhA.1 mULa gAthAo, artha ane vivecana uparAMta saMbhavita prazro dvArA karmavAdanA vicAronuM spaSTIkaraNa karavAmAM AvyuM che. A viSayane sparzatA 100 prazno dvArA karmagraMthano prAthamika abhyAsa thaI zake tema che. keTalAka namUnArUpa prazno mAhitIpradhAna hoI atre noMdhavAmAM AvyA che. Aja viSaya upara pU. naravAhana vijayajIe paNa praznottarI racI che teno A graMthamAM samAveza karavAmAM Avyo che. A karmagraMthamAM 100 prazno che taduparAMta dareka gAthAne anulakSIne paNa abhyAsapUraka prazno che. ahIM namUnArUpe thoDA prazno noMdhavAmAM AvyA che te uparathI karma viSayaka vicAro jANavA maLe tema che. 355 prazna A karmagraMthanuM nAma zuM? ane tenuM kAraNa zuM? uttara A karmagraMthanuM nAma "karma vipAka che ane A karmagraMthamAM bAMdhelA karmo udayamAM Ave tyAre zuM phaLa Ape te samajAvyuM che. mATe karma vipAka (karmonuM phaLa) evuM nAma rAkhela che. 356 prazna karma kyA padArthanuM baneluM che? uttara pudgalAstikAyanA peTA bhedarUpa "kAmaNavargaNA' che. eka prakAranA sUkSma rajakaNo = pudgalANuo che. anaMta anaMta pradezonA banelA skaMdho che. 357 prazra AtmA jyAre kaSAyAdikara tyAre ja karma lAge che to karma anAdi kema samajAvo cho? vivaNita koIpaNa karma jyAre kare che tyAre ja lAge che mATe AdivALuM che, paraMtu pravAhathI paraMparAthI anAdi che. jema ApaNe janmyA tyAre manuSyabhavanI Adi. marIne jyAM jaIzuM tyAM te bhavanI Adi paraMtu bhavonI paraMparAe anAdinI uttara 196) 2010_03 Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttara 358 prazra AtmA "karma bAMdhe che eTale zuM kare che? uttara kArmaNa vargaNAmAM prakRti, sthiti, rasa ane pradezanA bhAvo utpanna kare che ane jema dUdha-pANI tathA loDhuM ane agni ekameka thAya tema AtmA sAthe kArmaNavargaNA ekameka thAya tene karma bAMdhe che - ema kahevAya che. 359 prazra prakRti-sthiti Adi cAreno artha zuM? (1) jJAna darzana Adi guNonuM DhAMkavAnuM nakkI thavuM te prakRtibaMdha arthAt svabhAvanuM nakkI thayuM te prakRtibaMdha. (2) baMdhAyelA karmomAM kALa-mAnanuM nakkI thavuM te sthitibaMdha. (3) baMdhAyelA karmomAM tIvra-maMdatAnI zaktinuM nakkI thavuM te rasabaMdha. (4) baMdhAtA karmomAM dala-saMcayanuM nakkI thavuM te pradezabaMdha. 360 prazna zuM baMdhAyelA karmo avazya bhogavavAM ja paDe? uttara rasodayathI bhogavavA ja paDe evo niyama nathI paraMtu pradezodayathI avazya bhogavavAM ja paDe che. pradezodaya AtmAne vighAtaka banato nathI. 361 prazna zuM karmo bAMdhyA pachI temAM pheraphAra thAya? uttara hA, zubhanuM azubhamAM ane azubhanuM zubhamAM saMkramaNa sthiti rasanI apekSAe nAnuM moTuM ane moTAnuM nAnuM te udvartanA, apavartanA-baLAtkAre vaheluM udayamAM lAvavuM te udIraNA tIvranuM maMda karavuM te kSayopazama, ema aneka pheraphAro thaI zake. phakta nikAcita karmamAM pheraphAra thaI zakato nathI paraMtu (19) 197) 2010_03 Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 362 prazna uttara 363 prazna uttara 364 prazna uttara 365 prazna uttara 366 prazna uttara te ghaNuM alpa ja hoya che. AyuSya karma kyAre bAMdhe che ? evo koI niyama che ? hA, manuSya-tiryaMcanA bhavomAM potAnA bhavanA bIjA bhAgamAM bAMdhe che ane deva ane nArakInA bhavomAM potAnA bhavanA cha mAsa bAkI rahe tyAreja AyuSya bAMdhe che. A ATha karmomAM ghAtI karma ane aghAtIkarma keTalAM ane kayA kayA? jJAnAvaraNIya, darzanAvaraNIya, mohanIya ane aMtarAya A cAra karyo ghAtI karmo che. bAkInAM cAra vedanIya, AyuSya, nAma ane gotrakarma aghAtIkarmo che. ghAtI ane aghAtI eTale zuM? AtmAnA jJAna - darzana, cAritra - vIrya guNane DhAMke che te ghAtI karma che. ane saMsAranI bhoga sAmagrI du:kha sukha ApanArAM karmo te aghAtI karmo che. zrutajJAna eTale zuM? bhaNAvanAra gurUjI dvArA athavA zAstro dvArA samajIne je vAcya-vAcaka bhAvavALo tattvabodha thAya te zrutajJAna che. tenA 14 athavA 20 bhedo che A mAhitI karmagraMthanI gAthA 6/ 7mAM che. jAtismaraNa jJAna thAya che te zuM che ? A pAMca jJAnamAMthI konAmAM samAveza thAya ? pUrvabhavanuM potAnuM anubhaveluM yAda Ave, smaraNamAM Ave te jAti smaraNa che. A jJAna matijJAnamAM aMtargata thAya che. 2010_03 198 Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhAraNAmAM samAveza pAme che, hAla koIkane hoI zake che. 367 prazna samakita mohanIya heya ke upAdeya? uttara heya ja che. samakita mohanIyamAM mithyAtvano rasa maMdatama thayela hovAthI samyakatvane rokI zakatI nathI. paraMtu samyakatvamAM zaMkA kAMkSA, vicikitsA Adi aticAro lAvavArUpa kAMkarA to nAMkhe ja che. samyakatva ApavuM te tenuM kArya nathI paraMtu samyakatvane kaluSita karavuM te tenuM kArya che. mATe heya ja che. 368 prazna piMDa prakRti ane pratyeka prakRti teno artha zo? uttara jenA bhedo hoI zake te piMDa prakRti ane jenA uttarabhedo na hoI zake te pratyeka prakRti kahevAya che. piMDa prakRtinA gatijAti-zarIra vagere 14 bhedo che. pratyeka prakRtinA 8+10+10 = kula 28 bhedo che. 369prazna karmatatvane jainadarzanakAra ja samajAve che ke anya darzanakAro paNa A tatva samajAve che? anya darzanakAro paNa karmatatvane zabdAttarathI svIkAre ja che ane jagatane samajAve paNa che je te pramANe. nyAya ane vaizeSika darzanakAro karmane badale dharma adharmatatva mAne che vihita karmajanyo dharma:' niSiddha karmajanyoDa dharmaH - A dharma adharmane ja bhAgya-adaSTa ane karma kahevAya che. uttara 199 ) 2010_03 Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vibhAga - 3 1. hIra praznAvalI jagadgurU ane akabara bAdazAhane pratibodha karanAra jinazAsana prabhAvaka gurUvarya zrI hIravijayasUrie hIra praznAvalInI racanA karI che. graMthanA AraMbhamAM devagurUnI stuti karyA pachI A graMthano ullekha karatAM jaNAvyuM che ke jJAnI mahAtmAonA samUhe karelA je prazno ane zrImAn hIravijayasUrIzvare ApelA uttaro uttama bodhane mATe lakhIe chIe. keTalAka gurUbhagavaMtoe pUchelA praznono pU. hIrasUrIzvarajIe uttara ApelA che temAMnA keTalAka praznonI sUcI atre ApavAmAM AvI che. A praznAvalI AcAra-Avazyaka kriyA ane jaina darzana aMgenI mAhitI meLavavAmAM upayogI che. praznakartA mahAtmAo judAjudA hovAthI praznone aMte prazrakAranA nAmano ullekha karavAmAM Avyo che. 370 prazna koI jJAna darzana cAritra tapasyA vagere zubhakAryo karavAvALAnI bhakti kare che ane anya te thakI viparIta kare che to te baMnenI samAnatA che ke koI vizeSa? uttara upara kahyA pramANe ja jJAnAdi zubhakAryone karavAvALo je hoya tenI bhakti karanArane zubha phaLa prApta thAya che, anyane azubha phaLanI prApti thAya che. (pA. 4) (vimalaharSa gaNI) 371 prazra zrAvakanI prathama samyakatva paDiyAmAM anya darzanI brAhmaNAdi bhikSukone annAdi dAna devuM kahyuM ke nahIM? uttara anukaMpAdi vaDe karIne zrAvakanI pahelI paDiyAmAM brAhmaNAdi anya darzanIone anna Adi devuM kahyuM paraMtu gurUbuddhi vaDe karIne nahIM. (pA. 10)(kalyANavijayajI gaNI) 200 ) 2010_03 Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 372 prazra kulagurU tarIke AvelA anya darzanIne mATe kema samajavuM? uttara kulagurU tAdi saMbaMdha vaDe karIne AvelA liMgIne anna Adi devuM kahyuM che. (pA. 10) (kalyANavijayajI gaNI) 373 prazra zrAvakane catudazaraNa vagere keTalA pannA bhaNavAno adhikAra che? uttara paraMparAthI bhaktaparijJA catudazaraNa, Atura pratyAkhyAna, sastAraka e cAra paryannA bhaNavAno adhikAra che. 374 prazna ajavALI dazamane divase AyaMbila karavAvALAne mithyAtipaNuM lAge kharuM ke nahIM? uttara ajavALI dazamane divase AyaMbila karavAvALAne miththAmatipaNuM lAge tema jANavAmAM AvyuM nathI. 375 prazna rohINI tapane ArAdhanA karavAvALAnI mithyAmati kharI ke nahIM? uttara tenI paNa mithyAmati jaNAI nathI. 376 prazna paMcamI tapa karanArane paryuSaNanI caturthIno upavAsa paMcamamAM gaNAya ke nahIM? uttara saMvatsarIno upavAsa chaThTha karavAne je asamartha hoya tene paMcamInA tapamAM gaNI zakAya anyathA nahIM. (pA. 14)(paMDita jagamala gaNI) 377 prazna traNapUrNimA ja paryapaNe jAgarikA karavI ke badhI pUrNimA? AvI rIte zrAvaka vAraMvAra pUche che? uttara chinnatidIdhAma maM ittara gaMvAra reItyAdi Agamana anusAra tathA avicchinna vRddha paraMparA vaDe badhI pUrNimA parvapaNe mAnya che. (pA. 17) ( 201 ) 2010_03 Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 378 prazna koI maraNa pAmatA evA anya matavALAne zrAvaka athavA sAdhu namaskArAdi saMbhaLAve to te tene puNya thAya ke pApa ? athavA tenA samyakatvane hAni pahoMce ? maratA evA anyadarzanIne namaskArAdi jo upakAra buddhie saMbhaLAve to lAbha ja thAya che ema jaNAya che. (pA. 22)(paMDita kalyANa kuzaLa gaNI) uttara 379 prazna comAsAmAM jinAlayamAM kAjo kADhyA vinA deva vRMdAya ke nahIM? uttara 380 prazna uttara 381prazna uttara 382prazna uttara comAsAmAM jinAlayamAM zrAvakone tathA sAdhuone kAjo kADhIne devavaMdana ka2vuM ucita che. (pA. 23) sAmAnya digaMbara zrAvakanA ghera ratnatrayAdi mahotsava vakhate zvetAMbara zrAvakoe javuM ucita che ke nahIM? ratnatrayAdinA mahotsava vakhate jema virodha vRddhi na thAya tema karavuM e ja vAstavikata che. ekAntavAda nathI. (pA. 24)(paMDita nagarSi gaNI) pahelA tathA chellA tIrthaMkaranA zarIranA mAnamAM moTuM aMta2 hovA chatAM baLamAM taphAvata nahIM tenuM kAraNa zuM? aparimiyavalA ni variyA aparimita che baLa che jeonuM evA jInavaro hoya che e Agama pramANa hovAthI pahelA tathA chellA tIrthaMkaronuM kAMIpaNa taphAvata vinA aparimita baLa jANavuM. (pA. 25)(paMDita ravisAgara gaNI) cha chedagraMtho kayA? nizItha, mahAnizItha, dazAzrutaskaMdha, bRhadakalpa, vyavahArasUtra 2010_03 202 Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane paMcakalpa e cha chedagraMtho che. (pA. 30)(devavijayajI gaNI). 383 prazna gRhasthanA AcArane dhAraNa karanAra yati veSadhArI sAmAyika laIne pratikramaNa kare ke caityavaMdanathI? uttara vAstavika rIte sAmAyika laIne kare. (pA. 31)(jasa vijaya gaNI) 384 prazna koI zrAvaka prAta:kALe sAmAyika laIne eka ghaDImAM pAcho pauSadha grahaNa kare to kahyuM ke nahIM? uttara sAmAyika laIne sAmAyika pUruM thayA sivAya paNa jo koI pauSadha grahaNa kare to kahyuM che. (pA. 39)(kahAnajI gaNI) 385 prazra sthApanA keTalI UMcI, nIcI ane tirachI dUra sthApelI kriyA zuddhinA hetubhUta thAya? uttara mastakathI UMcI, pagathI nIcI ane tirachI dekhI na zakAya ema sthApelI sthApanA kriyA zuddhinA hetubhUta thatI nathI ema vRddhavAda che arthAt ucAImAM mastakathI nIcI hovI joIe, nIcAImAM pagathI UMcI hovI joIe ane potAnI barobara dRSTi pahoMce tevI hovI joIe. koI vakhata ghaNI UMcI sthApanA sthApelI hoya ghaNI ja nIcI bhUkhyAdikamAM kriyA karAtI dekhAya che te kAraNika jaNAvI. (pA. 41)(sumativijaya gaNI) 386 prazra strIratna loDhAnA banAvelA purUSane sparza kare to te gaLI jAya tenuM zuM kAraNa? uttara utkRSTa atizAyI kAmavikAranI utpanna thayelI prabala uSNatA vizeSane lIdhe strIratnanA sparzathI loDhAnA banAvelA purUSanuM (2003) 2010_03 Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gaLI javuM samajavuM. (pA. 44)(hAparSi gaNI) 387 prazna anya darzanInAM dharmanAM kAryo anumodana yogya ke nahIM? uttara anya darzanIonAM paNa mArgAnusArI dharmakRtyo zAstrane anusAre anumodanAne yogya jaNAya che. (pA. 47)(kalyANavijaya gaNI). 388 prazna rAtre jeNe pakavAna khAdhuM hoya tene sAMjanuM pratikramaNa ane savAranuM pratikramaNa karavuM sujhe ke nahIM? uttara avidhivRtAt varamakRtaM utsUtra vacana kathayanti gItArthAH prAyazcita ramAt kavRta guruvaM vRta napuI avidhi karelA kArya karatAM bilakula na karavuM te zreSTha che A pramANe ja kahevuM tene gItArtho utsutra vacana kahe che. jethI bilakula nahI karela karatAM avidhithI paNa karelA kAryamAM thoDuM prAyazcita lAge che ane bilakula nahIM karelAmAM vadhAre lAgeche. A pramANe hetugarbha gAthAne anusAra pratikramaNa karavuM je suMdara lAge che. (pA. 49) 389 prazna rAtre bhojana karanArane navakArazI vagere paccakakhANa karavuM kahyuM ke nahIM? uttara rAtre bhojana karanArane navakArazI vagere paccakhANa karavuM kalpa paNa zobhe nahIM. (pA. 49) 390 prazna dezaviratI aMgIkAra karyA vinAnA zrAvako pratikramaNa kare che te phaLavAna ke nahIM? uttara zrAvakanA kuLamAM utpanna thavAthI vratoccArano abhAva raheto paNa dezavirati pariNAmano sabhAva hovAthI dezavirati aMgIkAra karyA vinAnA zrAvako paNa pratikramaNa kare to phaLavAna ((204) 2010_03 Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaNAya che vaLI sAmAyika uccaravuM te ja viratirUpa che ane bhAvanA vizuddhi che. (pA. 51)(jagamAla gaNI) 391 prazna jInAlayamAM IryAvahI paDikkamavA pUrvakaja caityavaMdana karavuM ke anyathA thaI zake? uttara IryAvahI paDikkamavA pUrvakaja jInAlayamAM caityavaMdana karavuM evo ekAnta nathI ema jaNAya che. (pA. pa2) 392 prazna navakArazI paccakkhANa rAtri paccakakhANamAM gaNAya ke juduM? ane e paccakhANa karIne eka pahora paryanta zrAvaka raheto tene porasIno lAbha maLe ke be ghaDIno ja? uttara navakArazI paccakakhANa rAtrimAM gaNAtuM nathI paraMtu divasamAM ja gaNAya che ane te paccakakhANa karIne porasI paryanta anupayoge rahe to tene porasIno lAbha maLato nathI upayogapUrvaka rahe to lAbha maLe. (pA. pa3)(ANaMdasAgara gaNI). 393 prazra paryuSaNamAM jyAre caudazane divase kalpasUtra vAMcavuM zarU karavAmAM Ave to athavA amAsa vagerenI vRddhi thaI hoya to amAsa athavA paDavAne divase sUtra vAMcavAmAM Ave to chaThTha tapa koNa divase karavo? uttara eve vakhate chaThTha tapa karavAnA divasano nirNaya nathI mATe yathArUci tapa karavo. divasanI AgrahanuM koI kAraNa nathI. (pA. 59) 394prazna gurUdravya zA kAmamAM upayogI thAya? uttara A aMgapUjArUpa dravya te ja vakhate zrI saMghe jIrNoddhAramAM vAparavAnuM che. (pA. 60) (nagarSi gaNI) (205) 394prazna 2010_03 Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 395 prazna lokAntika devo ekAvanArI hoya che ke aSTAvatArI? uttara aSTAvatArI jANavAmAM che. 396 prazna paramAdhAmIo bhavya ja hoya che A vAta satya che ke asatya? uttara satya ja che ema jANavuM kAraNa ke baMne prakAre temAM avirodhapaNuM che. jo abhAva hoya to te paramAdhIo anya janmamAM karelA pApone kahIne jIvone duHkhI kare che te vAta ghaTe nahi tathA teo svarganI IcchAthI ja tapasyA kare che ema AgamamAM sAMbhaLIe chIe te vAta paNa ghaTe nahiM. (pA. 72) (deva vijaya gaNI). 397 prazna sAMpratakALamAM jeTalA Indro che te badhA ekAvatArI ke nahi? uttara keTalAka ekAvatArI che, badhA nahIM. (pA. 80) (kIrtiharSa gaNI) 398 prazna paMDitAdi padasthonI AgaLa devavaMdana karavuM kahyuM ke nahIM? uttara pratimA athavA sthApanAcAryanI AgaLadevavaMdana karavuM kahyuM, anyathA nahI. (pA.82) (sUravijaya gaNI) 399 prazra zrI mahAvIra svAmInuM 72 varSanuM AyuSya kahyuM che teono janma caitra suda 13ne divase ane nirvANa kArtika vada amAvasyAne divase to 72 varSa kevI rIte saMgata thaze? uttara aSADha sudi chaThTha lakSaNa gA~tpatinA divasathI AraMbha karIne gaNavAthI 70 varSa pUrA thaI jaze. thoDA nyunAdhika mAsAdi thAya te paNa te ja varSamAM gaNAya che evI vivalA hovAthI nirNaya to vyakta graMthAkSara dekhyA vinA kevI rIte karAya. (pA. 77) (vilarSi gaNI) (206) 2010_03 Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 400 prazna nArakInA jIvo pUrva bhavanA vRttAtane kevI rIte jANe? uttara deva vagerenA kathanathI jANI zake. (pA. 83). 401 prazna je zrAvaka niyamathI haMmezA be vakhata pratikramaNa karato hoya ane saMdhyA samaye pratikramaNa visarI gayo hoya to te keTalIka rAtri gayA pachI pratikramaNa kare to zuddha thAya ke nahIM? uttara yadi kAraNa vizeSathI bhUlI gayo hoya to be pahora rAtri sudhImAM pratikramaNa kare to zuddha rIte kalpI zake che. 402 prazna jene zuklapaMcamI uccArI hoya te jo paryuSaNamAM bIjathI AraMbhI aThThama tapa kare tene paMcamIne divase ekAsaNuM ja karavuM joIe ke yathArUci? uttara koIpaNa vyaktie zukla paMcamI uccarI hoya temaNe vAstavikato tRtIyAthI aThThama tapa karavo joIe. yadi kadAcita dvitIyAthI aThThama tapa kare to paMcamIne divase ekAsaNuM karavAno pratibaMdha nathI. yadi ekAsaNuM kare to vizeSa lAbhadAyaka che. (pA. 86) 403 prazna pAMcamano athavA pUrNimAno kSaya hoya to te tithiono tapa koNa koNa divase karavo joIe? uttara pAMcamano jo kSaya hoya to teno tapa pAchalI tithimAM ane pUnamano kSaya hoya to teno tapa terasane divase athavA to caudaze karavo joIe. jo trayodazIne divase karavo bhUlI jAya to (pratipradA) ekamane divase paNa karavo. (pA. 92) 404 prazra posahamAM sAmAyikanA batrIza doSa lAge che ke nahIM? uttara posahamAM sAmAyikanA batrIza doSa lAge che tathA prakAre jAyuM che paNa tene utsargathI ja lagADavA. koIpaNa kAraNathI 207 ) 2010_03 Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jo lAge to tenI AlocanA pratikramaNamAM karavI. (pA.94). 405 prazra vartamAnakALamAM karAtI snAtrAdividhi koNe karI ane kayA graMthomAM vidyamAna che? uttara vartamAnakALamAM karAtI nAtrAdividhi keTalAka paraMparAthI ane keTalAka zrAddhavidhimAM vidyamAna che. (pA. 95) 2. sena prazna zrI tapAgacchAdhipati bhaTTAraka zrImAnuM vijayasenasUrIzvarajI mahArAjane keTalAka sAdhu bhagavaMto ane zrAvakoe vividha prazno pUchuyA hatA tenA uttaro AgamAnusAra ane pUrvAcAryo viracita graMthone AdhAre AvyA hatA. teno uddeza e hato ke bhavya prANIo jinazAsanamAM dRDha zraddhApUrvaka, sthiratApUrvaka mokSamArganI ArAdhanA karI zake. sena prazna graMthamAM dravyAnuyoga, gaNitAnuyoga, caraNa karaNAnuyoga ane kathAnuyogane lagatA praznono samAveza thayo che. A graMthanA saMgrAhaka zrI zubha vijayajI gaNivare "ullAsa' saMjJA ApIne cAra vibhAga darzAvyA che. prathama ullAsamAM 136 praznottara che, praznakAro 9 che. bIjA ullAsamAM 213 prazno ane 17 prakAro che. trIjAmAM 497 prazno ane 45 prazrakAro che ane cothAmAM 171 prazno ane 28 praznakAro che. kula praznonI saMkhyA 1017 ane prazrakAronI saMkhyA 99 che. A graMthanA prazrakAro vidvAno che ane uttaradAtA paNa jinAgamanA jJAtA asAdhAraNa pratibhAzALI AcArya bhagavaMta che. A praznottara graMtha jainadharmamAM AdhArabhUta graMtha tarIke mAnya thaIne vadhu pracAra pAmyo che. A graMthanI prastAvanA paMDita prabhudAsa bahecaradAsa pArekhanA keTalAka | vicAro jANavA yogya hoI tenI noMdha karavAmAM AvI che. musalamAna 20) 2010_03 Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAsanakALa daramyAna jainomAM dharmasaMbaMdhI avyavasthA ubhI thaI hatI tene hIraprazna ane senaprazra dvArA vyavasthita karavAmAM AvI che tenAthI saMkaLA saMghanI ekatA sthira thaI che. hIra prazranI pUrtirUpe sena praznagraMtha che. jagatanA jIvonuM kalyANa karanArA jo koI hoya to jainAcAryo ane emano ziSya parivAra che. dharma batAvanAra ane anusaraNa karanAra sAdhu saMsthAe caturvidha saMgha ane jinazAsananI prabhAvanAmAM kendrasthAne che. vijayasena sUrIzvarajI tapAgacchanI 58mI pATe thayA che. vividha prakAranA praznomAMthI atre namUnArUpe keTalAka noMdhavAmAM AvyA che. 406 prazna jJAnapaMcamInA ujamaNAnuM dravya jJAnadravya kahevAya ke maMDapamAM padharAvela jinezvara devonI sAme mUkAyela hovAthI devadravya kahevAya? uttara ujamaNAnA jJAnanA badhA upakaraNo jJAnadravya che ane te jJAna bhaMDAramAM mUkavA ane bIjA je hoya te devadravya kahevAya ema jaNAya che. (darzana ane cAritranA upakaraNa sivAyanA) 400 prazna pukharavaradIva ane siddhANaM buddhANano kayA AvazyakamAM samAveza thAya che? baMneno kAussagya AvazyakamAM samAveza thAya che ema Avazyaka bRhada vRttinA anusAre jaNAya che. 408 prazna aticAranI ATha gAthA na AvaDetI hoya te kAussagnamAM ATha navakAra gaNe che paraMtu ATha gAthAnA ane cAra navakAranA zvAsozvAsa 3ra thAya ane ATha navakAranA 64 thAya tenuM kema? uttara jene ATha gAthA na AvaDe tenI pAse ATha navakArano kAussagna karAvAya che. temAM zvAsozvAsanuM pramANa gaNAtuM uttara ( 209 ) 2010_03 Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nathI gAthAne sthAne navakAra gaNAvAya che. 409 prazna eka AMkhavALA nALiyera vagerenI sAMsArika phaLanI IcchAthI pUjA karavAmAM mithyAtva lAge ke nahIM? A lokanA lAbha mATe dakSiNAvartazaMkha vagerenI peThe nALiyera vagerenI pUjA karavAthI mithyAtva lAge tevuM amArA jANavAmAM nathI. uttara 410 prazna uttara 411 prazna uttara 412 prazna uttara je devavaMdana vidhi ApaNe pAMca zakrastavoe karIe chIe te vidhi koI graMthamAM che ke paraMparAgata che ? ane pravacana sAroddhAra vagere graMthamAM hakIkata judI maLe che tevuM kema ? pAMca zakrastavoe karI karAtI keTalIka devavaMdanI kriyA yogazAstra TIkA tathA saMghAcAra TIkA Adi graMthone anusAre karAya che ane keTalIka paraMparAthI karAya che. mATe pravacana sArodvAra vagere graMthomAM bhinnatA che to paNa te vidhi suvihita purUSoe Adarela hovAthI koI jAtano tarka-vitarka karavAnI jarUra nathI. kema ke gaNadhara mahArAjAonI sAmAcArImAM paNa kriyA bheda hoya tema zAstra pharamAve che. niryuktinA kartA pUrvadhara hoya ke anya hoya ? niryukti karanA2 cauda pUrvadharo hoya che ema jaNAya che. zayyA ane saMthArAmAM kAMI taphAvata kharo ke nahIM? sarva zarIra pramANa hoya te zayyA kahevAya ane aDhI hAtha pramANa hoya te saMthAro athavA zayyA te ja saMthAro. A vyutpattithI AcArAMga TIkA anusAre e be eka ja kahevAya che. 2010_03 210 Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 413 prazna uttara 414 prazna uttara 415 prazna uttara 416 prazna uttara 417 prazna uttara digAcArya zabdano artha zo ? samayane pichANI sacitta, acitta ane mizra vastunI 2jA Ape te digAcArya ema yogazAstra TIkAmAM prAyazcita vaiyAvRtyuM e zlokanI vyAkhyAmAM artha kahyo che. kRmiha2 nAmano ajamo sacitta che ke acitta ? kRmiha2 nAmanA ajamAno vRddha purUSo acitta tarIke vyavahAra kare che. paMcamI ane aSTamIe zrInemi e stuti tathA saMsAradAvA stuti kahevI ja joIe evo nizcaya che ? ke neminAtha ane mahAvIra svAmInI bIjI stutio paNa kahevAya ? pAMcama ane AThame ane saMsAradAvA stuti sivAya bIjI stuti kahevAya nahi evo niyama jANyo nathI paNa AvaDatI hoya to ghaNuM karIne te be kahe. jina pratimAnI bhrakuTIe kALo raMga ka2vAmAM Ave che tema hoThe lAla raMga karAya ke nahi ? zAzvata pratimAnuM avalaMbana karIne bhrakuTIe kALo varNa ka2Aya tema haThi rAtA varNa karavAmAM virodha nathI. jina pratimAnI AMgImAM lAhi vaparAya che te yukta che ke nahIM? lAhinA saMskAramAM kAMIka apavitrapaNuM saMbhaLAya che to pa graMthomAM tenA niSedhanA akSaro jovAmAM AvyA nathI. a kALe ThekaThekANe tevI pravRtti jovAmAM AvatI hovAthI ane ghaNAone pUjAmAM aMtarAyano prasaMga Ave tethI sarvathA niSedha karavo zakya nathI. 2010_03 211 Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 418 prazna uttara 420 prazna uttara 419 prazna vaMdittu sUtramAM zrAvikA nikSeparadAra gamaNa viraIo A pATha kahe ke pa2purUSa gamaNa viraIo? uttara 421 prazna vivAha ke sAdharmika vAtsalyanA jamaNavAramAM sAdhuo voharI zake ke nahIM? ane keTalA manuSyo ekaThA maLI jamatA hoya to jamaNavAra kahevAya? uttara saMkhaDI zabda odanapAka ane ghaNA manuSyono jamaNavAra e be artha bRhadkalpa TIkA vageremAM karyA che. tathA vivAhanuM jamaNa te saMkhaDI ane sAdharmikanuM jamaNa te saMkhaDI nahiM ema kahI zakAya nahIM. tethI baMnemAM kAraNa vinA sAdhuoe vahoravA javAya nahIM. 30 athavA 40thI mAMDIne manuSyanuM jamaNa te saMkhaDI gaNAya. zrAvaka zrAvikAoe vaMdittusUtrano pATha to sarakho ja che kema ke tenI TIkAmAM batAvyuM che ke strIne parapurUSa varjavo te upalakSaNathI jANavuM. gurUpagalAM pAse pratikramaNa vagere kriyA karavI sujhe ke nahIM? phakta devavaMdana kriyA vinA bIjI paDikkamaNa vagere kriyA ka2vI kalpe che. pAdukA puSpa vageree pUjAya che mATe pratikramaNa ka2vuM kema sujhe ? ema zaMkA lAvavI nahiM kema ke puSpAdikoe karI pUjelI jinapratimA samakSa paNa karAtI paDikkamaNa vagere kriyAo ka2vI sujhe che. tIrthaMkaronuM caturmukhapaNuM samavasaraNa sivAyanI dezanAmAM hoya ke nahIM? vAnazIlatomAva - A zlokanI TIkAnA anusAra samavasaraNamAM dezanA avasare tIrthaMkara devonuM cAramukhapaNuM 2010_03 212 Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 422 prazna uttara 423 prazna sAmagrI vinA koI potAnI meLe cAritra le ane pALe to tene kevuM phaLa thAya ? zAstranI maryAdA mujaba svayaMbuddha sivAya bIjAne potAnI meLe dIkSA levI kalpe nahi, paNa sAmagrInA abhAve koI vairAgyathI svayaM dIkSA le ane pALe to nirjarA nirjarA vagere phaLa saMbhave che. uttara 424 prazna uttara 425 prazna uttara 426 prazna saMbhave che te sivAya cAramukha dezanA hotI nathI. sarasvatI devI brahmacArI che ke nahIM? kSetrasamAsanI TIkA ane bhagavatI sUtrane anusAre sarasvatIdevI aMtaranA Indra gatiratInI agnamahiSI che ema jaNAya che tethI te brahmacArI nathI. uttara zrAvaka devapUjA mATe snAna kare te vakhate mastaka dhovuM joIe ? ke kAMsakIe vALa oLI le to cAle ? devapUjA ka2vA IcchatA zrAvake sAmagrI hoya to sarva aMge snAna karavuM ane na hoya to kaMTha sudhI snAna karI kAMsakIe mastakanA vALa oLI le. padmAvatI devI dharaNendriyanI patnI che ke aparigRhitA che ? padmAvatI devI dharaNendranI agna paTTarANI che tapaNa aparigRhitA devI nathI. sAdhuoe upAzrayano kAo lIdhA pachI tarata ja zrAvako paDilehaNa kare to zrAvakone phe2 vastIpamArjana karavuM ke nahiM ? sAdhuoe vastIno kAjo lIdho pachI zrAvako paDilehaNa kare to kAjAno uddhAra karavo joIe. 2010_03 213 Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 428 prazna 427 prazna pakhI pratikramaNa muhapatti paDilehyA bAda vaMditAsUtrano Adeza posAtI sivAyanA zrAvakane Apavo sujhe ke nahIM? uttara mukhya vRttie posAtIne Adeza apAya che ema vRddha purUSonuM vacana che paraMtu temAM ekAMtapaNuM jANyuM nathI. janmathI ja napuMsaka tiryaMca ane manuSyane samakitanI prApti thAya? uttara janmathI napuMsaka tiryaMca ane manuSya samakita ane dezavirati pAmI zake che ema Avazyaka vageremAM kahyuM che. 429 prazna samavasaraNamAM rahelA deva devIone manuSyo dekhI zake ke nahIM? uttara samosaraNamAM devadevIo manuSyone daSTigocara thAya che. 430 prazna cakSurahitane kevaLajJAna upaje ke nahIM? uttara cakSuvikalane kevaLajJAna upaje che. 431 prazra zraddhALu zrAvikAo posahalIdhA bAda gahlI karI zake ke nahIM? uttara dravyatvapaNuM hovAthI gaphulIo karI zake nahIM. 43ra prazna padhdhI pratikramaNanA chellA bhAgamAM sajhAya saMdisAhu, sakjhAya karuM ema Adeza mAMgIne sakjhAya ne kahetAM te sthAne navakAra uvasaggahara ane saMsAradAvAnI stuti bolAya che tenuM zuM kAraNa? Avazyaka cUrNimAMnA abhiprAye pratikramaNane cheDe stuti stotrarUpa sakjhAya karavI kahI che. tethI paraMparAthI stuti stotra vagere kahevAya che. uttara 214) 2010_03 Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 433 prazna prabhAte vyAkhyAnanA prAraMbhamAM jinezvaradevo namo tisa bole che temAM tIrtha zabdano zo artha thAya? uttara Avazyaka haribhaddI TIkA vagere anusA2e tIrtha zabda karI bAra aMgarUpa zrutajJAna kahevAya che. uttara 434 prazna koI kahe ke huM bhavya chuM? abhavya te zI rIte jaNAya ? je potAnA hRdayamAM bhavya abhavyanI zaMkAvALo thAya te niyama bhavya hoya che kema ke abhavyanI jIvane tevI zaMkA thatI nathI. 435 prazna zrAvakone upadhAnatapa karyA vinA navakA2 vagere sUtro bhaNavAM kalpe ke nahIM? uttara jema sAdhuone yogavahana karyA vagara AgaLa sUtronuM vAMcana paThana vagere kalpatuM nathI tema zrAvakone paNa upadhAna karyA sivAya navakAramaMtra vagerenuM bhaNavuM gaNavuM kalpe nahIM A aMge mahAnizItha sUtramAM pATha che. 436 prazna nArakIo pUrvabhavamAM karelA duSkRtyo jAtismaraNa jJAnathI jANe ke avadhijJAnathI jANe ? uttara uttara aneka prakAranA pApo karIne jIvo nArakamAM jAya che teo bhava nimitte thayela jAtismaraNa jJAnathI pUrvabhavamAM karela pApo potAnI meLe jANe che. avadhijJAnathI kAMI jANatA nathI kema ke avadhijJAna teone utkRSTathI eka yojananuM hoya che ema bhavabhAvanA sUtranI TIkAmAM kahyuM che. 437 prazna jinAlayamAM kSetrapAlanI pratimAne mAnavAmAM pUjavAmAM ane siMdura caDhAvavAmAM samakitane dUSaNa lAge ke nahIM? kSetranI rakSA karanAra hovAthI kSetrapAlanI mUrtine siMdura - tela caDhAvavAmAM dUSaNa lAgatuM nathI paraMtu mAnatA karavAthI 2010_03 215 Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samakitane dUSaNa lAge che. 438 prazra pratiSThAnA adhikAramAM sAdhuoe vAsakSepa nAMkhavo evo pATha kayA graMthamAM che? jo hoya to pratiSThAnI peThe dararoja vAsakSepa pUjA sAdhuo kema karatA nathI? uttara pIstAlIza AgamomAMthI Avazyaka bRhad TIkAmAM gaNadharapadanI pratiSThAnA adhikAramAM sAdhuone vAsakSepa nAMkhavAnA akSaro batAvyA che dareka divase vAsakSepanI pUjA sAdhuone karavAnA akSaro koI ThekANe batAvyA nathI. mATe tenuM vidhAna kyAMthI hoya? 439 prazna sAmAyikamAM rahelA zrAvakane pAryA sivAya lAgalagATa keTalAM sAmAyika karatAM kahyuM? uttara ATalAM sAmAyika lAgalagATa karAya evA akSaro zAstramAM jovAnuM sAMbhaLyuM nathI. jo mana ThekANe hoya to IcchA mujaba sAmAyika kare. paNa bIjA Adi sAmAyikamAM sakjhAyanA AdezanuM mAMgavuM nathI ema vRddhonuM kathana che paraMtu eka sAmAyika pachI bIjuM karatAM zarIra ciMtA vagereno upayoga karIne ja uccaravuM. 440 prazna caumAsInI aThThAI caudaza sudhI gaNavI ke pUnama sudhI gaNavI? uttara comAsInI aThThAI hamaNAM codaza sudhI gaNAya che ane punama to parvatithi tarIke ArAdhavI ja joIe. 441 prazna sUkSma nigodamAMthI nIkaLelo jIva pharI temAM jAya ke nahIM? uttara sUkSma nigodamAMthI nIkaLelo jIva pharI paNa sUkSma nigodamAM jaI zake che. 216 2010_03 Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 442 prazra zani vagere grahonI rAzi parivartanano A divasa che ema jANIne jeo jinezvaranI pUjA AyaMbila vagere kare teonuM samakita malina thAya? uttara zani vagere grahonI rAzi phare te divase vizeSa tapa, pUjA vagere kare teonuM samakita malina thAya tema jANela nathI. 443 prazna pratiSThAmAM pratimAnA netra kholavAnAM aMjanamAM madha naMkhAya ke nahIM? uttara hAlamAM pratimAnA aMjanamAM madhu zabda kerI sAkara kahevAya che mATe te ja naMkhAya che. 444 prazra sakjhAya saMdisAhu upadhi saMdisAhu ItyAdika AdezamAM saMdisAhu zabdano zo artha che? uttara sandazayAmi - mArgayAmi saMdezAvuM eTale sakjhAya karavAno upadhi paDilehaNa karavAno Adeza mAMgu chuM. 445 prazna devo potAnA mULa zarIre koI vakhata ahIM Ave ke nahIM? uttara saMgama devanI hakIkata vagere anusAra koI vakhata devo mULa zarIra aMhI Ave che ema jaNAya che. 446 prazna niMdrA samaye mukhamAMthI pAnanuM bIDuM kADhI nAMkhavuM ane kapALathI tilaka bhUMsI nAMkhavuM ane DokamAMthI kulanI mALA kADhI nAMkhavI ane paryakathI strIno tyAga karavo tema karavAnA kAraNe zA che? uttara tAMbulano tyAga na kare to mukha durgadhI thaI jAya, tilakano tyAga na kare to AyuSyanI hAni thAya, kula mALAnotyAga na kare to sarpano bhaya thAya ane strIno tyAga na kare to baLanI hAni thAya A cAra kAraNo che. 217 ) 2010_03 Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 447 prazna uttara 448 prazna uttara utsUtra bhASio samakitI hoya ke mithyAddaSTi ? utsUtra bhASio mithyAdraSTi hoya temAM koI paNa vAdavivAda nathI. uttara sUtrokta sthaika sthApyaroyanAdakSasya bhavati naro: mithyAdRSTiH sUtrano eka akSa2nI paNa arUcikara kare to mANasa mithyAdRSTi bane che. sAtakSetramAM mUkela sAdhu-sAdhvI kSetra dravyano vyaya zrAvikAe sAdhu-sAdhvI bAbatanI kayA ThekANe karavo ? sAtakSetramAM mUkela sAdhu-sAdhvI kSetra dravyano kharca sAdhu-sAdhvI ApadAmAMthI bacAvavAmAM tathA auSadha karAvavAmAM tathA mArgamAM sahAya karavI vagere bAbatomAM zrAvakoe upayoga karavo joIe. 449 prazra deva dravyanI vRddhi mATe zrAvakoe te dravya vyAje rakhAya ke nahIM? ane rAkhanArAone te dUSaNarUpa thAya? zrAvakoe devadravya vyAje rAkhavuM yogya nathI kema ke nizaMkapaNuM thaI jAya mATe vyApAra vageremAM vyAje rAkhI vAparavuM nahIM. jo alpa paNa devadravyano bhoga thaI jAya to saMkAza zrAvakanI peThe bhaviSya kALamAM atyaMta duSTa vipAka Ape che ema graMthamAM jovAmAM Ave che. 450 prazna darzana ane samakitamAM zo taphAvata che ? jethI baMnneyanA aticAro batAvyA ? paramArthathI to keTalAka mAMhomAMhe sarakhA jaNAya che tethI te baMneno spaSTa bheda je hoya te batAvavA kRpA karazo? 2010_03 218 Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttara 451 prazna uttara 452 prazna uttara darzana ane samakitano vastugatie abheda chatAM paNa kacit niHzaktipaNAnA abhAve ja samakitano aticAra kahevAya che ane zaMkA vagereno saddabhAva darzana aticAra kahevAya A pramANe pravacana sArodvAranA chaThThA dvAramAM spaSTa hakIkata che. posAtI zrAvako keTalI bhUmi sudhI jaI zake ? posAtI zrAvako IryAsamiti vageree karI dharmane mATe IcchAmujaba sudhI jaI zake che. AmAM bhUminA pramANano niyama nathI. sAMjanA pratikramaNanI peThe savAranA pratikramaNamAM zrAvakone sAdhue Adeza apAto nathI tenuM zuM kAraNa ? prabhAtanuM pratikramaNa uMcA sAde na karavuM evI AgamanI maryAdA che jo Adeza ApavAmAM Ave to sUtra saMbhaLAvavA mATe zrAvaka UMcA sAde bhaNAve to sUtra maryAdAno bhaMga thaI jAya mATe prabhAte Adeza apAto nathI. uttara 453 prazna zrAvakane gotradevInI pUjAmAM mithyAtva lAge ke nahIM? jenuM jevA prakAranuM dhyeya hoya tene gotradevInI pUjA mahArAjA kumArapALanI peThe ka2vI ja nahIM ane dhairya na hoya to kadAcita tenI pUjAmAM paNa uccarela samakitano bhaMga thato nathI kema ke devAtiyoga rUpa chIMDI ucca2tI vakhate mokaLI rAkhavAmAM AvI hoya che. 454 prazna koI mANasa potAnuM ghara paNa jinAlayane arpaNa karela hoya temAM koIpaNa zrAvaka bhADuM ApIne rahI zake ke nahIM? jo ke bhADuM ApIne te gharamAM rahevAno koI doSa lAgatA nathI paNa tevA prakAranA kAraNa vinA bhADuM ApIne paNa uttara 2010_03 219 Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ temAM rahevuM vyAjabI nathI kema ke devadravyanA bhoga vageremAM ni:zaktAno prasaMga thaI jAya. 455 prazna jinezvara devane namaskAra karyA pahelAM ghaMTa vagADAya ke nahIM? uttara anya dravyothI pUjA karyA pachI turata ja nAdapUjArUpa ghaMTa vagADAya che ema pUjA karanAra vRddha zrAvakonI paraMparA cAlI AvI che tethI pUjAmAM kula vagere dravyapUjA karI rahyA pachI turata ghaMTa vagADAya che ane phakta caityavaMdana karavA zrAvaka AvyA hoya to sAthIyo vagere dravyapUjA karI ghaMTa vagADAya che ema jaNAya che. bIjI rIte ghaMTa vagADavAnuM thAya che te to harSAvezane sUcavanAra lokapravAhamAM paDI jAya che paNa paraMparAnuM anusaratuM nathI. 456 prazna zrAvako dAtaNa karIne devapUjA kare ke emane ema? uttara suvi: punivarastotre gAyo zAstra vagerenA vacanathI mukhya vRttie dAtaNa karIne devapUjA kare paNa posaha upavAsa vagere tapa karavAnI IcchAvALA to dAtaNa karyA sivAya paNa devapUjA kare kema ke paccakakhANanuM bahu phaLa che ema jaNAya che. 3. prazna ciMtAmaNi jinazAsananA zaNagAra samA aNagAravaMde zrutajJAnopAsanA karIne sva ane paranA kalyANArthe vividha graMthonI racanA karI che temAM praznottara prakAranI kRtio e jJAnamArganAM vicAronuM zAstrokta rIte pratipAdana kare che. kavi paMDita vIravijayajInI kAvya sRSTi emanI bahumukhI pratibhAnA dRSTAMtarUpa saMskRta bhASAmAM racAyelo praznottara ciMtAmaNi graMtha che. A graMtha emanI bahuzrutatA ane vidvatAnA pratIka samAna che. emanI gujarAtI (22) 220 ) 2010_03 Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kRtio jaina samAjamAM vadhu lokapriya che. tema chatAM praznottara ciMtAmaNi graMthano AsvAda karavA mATe girajAzaMkara ma. zAstrIe gujarAtImAM anuvAda karIne sa2LatA karI ApI che. jainadarzananA siddhAMtomAM udbhavatI zaMkAonuM praznottara dvArA zAstrIya AdhAra darzAvIne samAdhAna karavAmAM AvyuM che. jaina zAstranA zrutasAgaramAM pravezadvAra samAna gahana ane gaMbhIra evA 202 praznottarano samAveza thayo che. graMthanA AraMbhamAM dazAvatArI pragaTa prabhAvaka zrI pArzvanAtha bhagavAna ane sarasvatIdevInI bhaktibhAvapUrvaka stuti karavAmAM AvI che. tyArapachI kavinA zabdomAM ja joIe to jainAgamarUpI mahAsamudramAMthI pAra utaravA mATe aneka praznottara graMtho suMdara vahANarUpa taiyAra ja che. chatAM A navo praznottara graMtha karavo amArI mUrkhatA che to paNa tene joIne buddhimAna purUSoe mArI hAMsI karavI nahIM. zumeyathAzaktiyatanIyam e nyAye praznottara graMtha racanAnuM zubha kArya karavA mATe purUSArtha karyo che. praznottaramAM pUrvArdha ane uttarArdha ema be vibhAga che darekamAM 101 praznottara maLIne 202 praznottara che. praznottara ciMtAmaNinA keTalAka prazno udAharaNarUpe atre noMdhavAmAM AvyA che. pUrvArdha praznottara 457 prazna kayA purUSo IMgita maraNane (te nAmanA anazanano) svIkArI zake che? athavA evA maraNanA saMbaMdhamAM traNa prakAranA tathA cAra prakAranA AhAra vize zo niyama che ? pravacana sAroddhAra nAmanA graMthamAM kahyuM che ke iMgita maraNane svIkA2nA2o manuSya jIvanaparyaMta traNa prakAranA tathA cAra prakAranA AhArano tyAga kare che. vaLI te iMgita maraNamAM caturvidha AhAranuM pratyAkhyAna hoya che temaja chevaTamAM chevaTa uttara 2010_03 221 Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navapUrvamAM kuzaLa thayelo purUSa ja e iMgita maraNano adhikArI hoI zake che ema AcArAMga sUtranA AThamAM adhyayananI vRttimAM kahevAmAM AvyuM che. 458 prazra zAstramAM ghaNe sthaLe jAMbhaka devonuM varNana jovAmAM Ave che to tyAM jabhaka zabdano zo artha karavo? uttara z2ubhate svacchaMda cAritayA ye ceSTaMte te muMbhakAH / jeo potAnI IcchAnusAra yatheSTa vartana kare che teo jAMbhaka deva kahevAya che. 4pa9 prazna ApaNe sAMbhaLIe chIe ke sAdhuo potAnA paheravAnA vastrane colapaTTo evA nAmathI oLakhe che to A colapaTTA zabdano mULa artha zo che? uttara cola' eTale purUSanuM cinha. tene DhAMkavA mATe je paTTa eTale vastra te colapaTTa kahevAya che. 460 prazna zAstramAM pagale pagale jovAmAM Ave che ke jinezvaro padmAsana upara besIne dezanA Ape che. tyAre bIjA keTalAeka AcAryo kahe che ke bAjaTha upara potAnA baMne paga mUkIne tathA siMhAsana upara besIne bhagavAna dezanA Ape che to A viSayamAM satya zuM? uttara jo ke keTalAeka kahe che jinezvaranuM padmAsana hoya che. jinabhagavAna padmAsana (kamaLarUpa Asana) upara birAje che paNa A to bhagavAnanuM svarUpa varNana ja che ane tethI ja manuSyono ema kahevAno vyavahAra paDI gayo che. AmAM vastu sthiti evI che ke bhagavAna jinezvara sihAsana upara besIne bAjaTha upara paga mUkIne hAthamAM yogamudrA dhAraNa 222) 2010_03 Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 461 prazna uttara 462 prazna uttara 463 prazna uttara kare che ane pachI dezanA Ape che ema saMghAcA2 bhASyanA vacana uparathI satya vastu samajAya che. pAMcamA ArAmAM avadhijJAna prApta thAya che ke nahIM? koIpaNa graMthamAM ema kahyuM nathI ke avadhijJAnano viccheda thayo che mATe pAMcamA ArAmAM paNa avadhijJAna prApta thaI zake che. chaThThA ArAmAM bilavAsI manuSyomAM dharmavAsanA rahe che ke nahIM? chaThThA ArAnA manuSyomAM kadAca samyaktva saMbhave che paNa teonA mana rAga-dveSa yukta hovAne lIdhe teomAM virati saMbhavatI nathI. ema bhagavatI, jaMbudvIpa pannati vagere graMthomAM pramANathI jaNAya che vaLI te samaye kSudra dhAnyanI utpatti thaze ane te tuccha dhAnyanuM bhojana ka2nA2A manuSyo svargamAM paNa jaze paraMtu jeo matsyAhArI thaze teo svargamAM jaze nahIM teo to durgatimAM ja jaze ema ame mAnIe chIe. vaLI pAMcamA ArAne aMte dharmano viccheda thAya che ema je kahevAmAM AvyuM che te dezavirati ane sarvaviratinI apekSAe kahevAmAM AvyuM che ema samajavuM. bhA2eDapakSIomAM dareka pratye keTalA prANa hoya che ? bhAraMDapakSIomAM eka eka pratye zarIra eka hoya che, Doka be hoya che, traNa paga ane eka udara hoya che. ema prazna vyAkaraNamAM kahyuM che temaja subodhikAmAM paNa. ekodarAH pRthaggrIvAstripadA matyebhASiNaH bhAraMDApakSiNasteSAM mRtyubhinnakaleTachayA / bhAraMDapakSIone eka udara hoya che, be Doka hoya che, traNa 2010_03 223 Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 464 prazna uttara 465 prazna uttara 466 prazna uttara paga hoya che. teo manuSya bhASAmAM bole che ane teonuM mRtyuM judA phaLanI IcchAthI thAya che AvA vacana uparathI paNa teonA prANano koI niyama karavAmAM Avyo nathI to paNa paMDitazrI khAMtivijaya gaNinA vacanathI, bhaTTArakazrI lakSmIvijaya sUrinA vacanathI tathA amArA gurU paMDitazrI zuvijayajI gaNI jeo paMDitonA mukuTamaNi hatA tathA mahA vidvAna hatA temanA vacanathI jaNAya che ke utpatti samaye baMne jIvo aMtamuhUrtamAM ekI sAthe manaH paryApti pUrNa kare che tethI jyAM sudhI jIve che tyAM sudhI teone mana eka ja hoya che ane te ja kAraNathI teonA 19 prANo kahevAya che. vRddha purUSonA vacananA pramANathI tathA nitya eka ja mana hovAne lIdhe bhAreMDapakSIone 19 prANa hoya che emAM kAMI viruddha jaNAtuM nathI. satya vAta to sImaMdhara bhagavAna jANe. zarIranA sarva aMgomAM dhyAna ka2vAnAM sthAno kayA che ? be netra, be kAna, mukha, nAka, lalATa, tAlu mastaka, nAbhi, hRdaya ane bhrukuTI ATalAM dhyAna karavAnAM sthAno che. jina bhagavAnanA AhAra-vihAra zuM samagra munione adRzya hoya che ? bhagavAnanA AhAra vihAra carmacakSuvALA eTale (mati-zruta jJAnavALAne) adazya hoya che paNa jeone avadhijJAnAdi jJAna utpanna thayAM hoya che tevA purUSone adRzya nathI. rAvaNa ane lakSmaNa keTalA bhava pachI siddhine pAmaze ? rAvaNa caudamAM bhavamAM tIrthaMka25da pAmIne siddhie jaze ane lakSmaNa paNa e ja pramANe tIrthaMkara pada pAmIne siddhie jaze 2010_03 224 Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttara ema hemAcAryanA triSaSThi zalAkA caritramAM che. 467 prazna ajita zAMti stavamAM AjakAla 40 gAthAo jovAmAM Ave che paNa tenI muLavRttimAM 37 gAthAo ja vyAkhyAna karI tene teTalI gAthAo vALuM ja sUcavyuM che to pachI "pakhiya' ItyAdi gAthAo koNe karI ? paMiya ItyAdi traNa gAthAo ajitazAMti stavanA kartAe nathI karI paNa koI bIjAe karI che ane tethI ja tenI mULavRttimAM e gAthAo jovAmAM AvatI nathI. AjakAla vaLI teonuM paNa mAhAtmaya prasiddha thayeluM hovAthI athavA te gAthAo atyaMta prasiddhimAM AvelI hovAthI teonuM paNa paThanapAThana jovAmAM Ave che ane evo saMpradAya che. 468 prazna ajita zAMti stava tathA zAMti eka ja mANasa bhaNe che ane bIjA badhA mauna dhAraNa karI sAMbhaLe che to A vize prazna thAya che ke upasargone dUra karavAno temAM jo prabhAva che to sarva manuSyo tene kema bhaNatA nathI? eka ja mANasa bhaNe evo niyama zA mATe? royallo sabaeNTiMeka ja mANasa bhaNe ane bIjA badhAoe sAMbhaLavuM evuM vacana hovAthI eka mANasa bhaNe ane sAdhusAdhvI, zrAvaka-zrAvikA vagere samasta manuSyo vagere sAvadhAna thaIne sAMbhaLe. jo ekI sAthe sarva manuSyo tene bhaNe to kSapakavaMdanAmAM kolAhala thavAno saMbhava che mATe eka ja mANasa tene bhaNe badhA nahIM. 469 prazna viSakanyAnA saMyogathI purUSa mRtyu pAme che e viSakanyA kevI rIte utpanna thAya che? uttara 225) 2010_03 Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttara AzleSAnakSatra zanivAra tathA bIjane divase, zatabhiSA nakSatra maMgaLavAra tathA sAtamane divase, kRtikA nakSatra ravivAra ane pAMcamane divase jeno janma thayo hoya tene viSakanyA kahevAya che. e pUrvakarmathI dUSita hoya che. AvA akSaro ame joyA che paNa te kayA graMthamAM che te smaraNamAM nathI. uttarArdha praznottara 470 prazna cauda rajjA svarUpa A lokamAM zarIro karatAM jIvo adhika che ke jIvo karatAM zarIro adhika che? uttara lokamAM jIvo karatAM zarIro adhika che kema ke eka eka jIvane tejasa ane kArmaNa nAmanA be zarIro hoya che. 471 prazna chIpomAM motI utpanna thAya che e loka kahevata che ke temAM koI zAstrIya purAvo che? uttara chIpomAM motI thAya che e kevaLa loka kahevata nathI paNa temAM zAstranA purAvA paNa che. upadezaratnAkaranA prathama aMzamAM kahyuM che ke megha jyAre garjanA karavA mAMDe che ane varase che tyAre samudranI sajIva chIpo svAbhAvika rIte ja samudranA pANI upara AvI mukha pahoLuM karIne rahe che te pachI svAti nakSatramAM varasAdanAM jeTalA nAnA moTA jaLabiMduo te chIpomAM paDe che te badhI ja motI banI rahe 472 prazna pAkSika vagere pratikramaNamAM gurU mahArAja sajhAya kahe che tyAre "saMsAradAvAnala dAhanIra' ItyAdi savA traNa zloko teo pote ja kahe che ane pachI jhaMkArArAvasArA thI AraMbhi 226 ) 2010_03 Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dehi me devi sAra" ucca svare bole che A paddhati sarva sthaLe jovAmAM Ave che tenuM zuM tAtparya che prathamathI ja cAre zlokone sarva samudAya ucca svare kema bolato nathI? uttara jhaMkArArAvasArA tyAMthI AraMbhI dehi me devi sAra tyAM sudhI pAkSika vagere pratikramaNamAM atiucca svare ziSyAdi sarva samudAye bolavuM evI paraMparA che AnuM rahasya zuM che e vize sAMbhaLyuM che ke pUrva koI eka mithyAdaSTi vyaMtara sAdhuo vagerene huM upadrava karIza AvI buddhithI upAzrayamAM prathamathI ja bharAI rahyo hato paNa tevAmAM jhaMkArArAvasA ItyAdi mahApurUSoe racelA zlokapadane zrAvakoe uccasvare bhaNAtuM sAMbhaLatAM ja te vyaMtara akasmAta bhayabhIta banI gayo ane te sthAnakethI ekadama nAsI jaI bIje sthaLe cAlyo gayo. AvA kAraNathI pada ucca svare bhaNavuM evI vRddha paraMparA che meM mArA gurU pAsethI sAMbhaLyuM che ane te ahIM jaNAvyuM che. vaLI jhaMkArArAvasArA' e zloka padamAM bhramara samudAyanA guMjAravanuM varNana che tethI te padane e pramANe ucca svare bhaNavuM paNa cAre zloko ucca svare bhaNavA nahIM. 473 prazna sAMvatsarika pratikramaNanA kAyotsargamAM 40 logassa kahIne chevaTe eka namaskAramaMtra gaNavAmAM Ave che ane pachI kAyotsarga pAravAmAM Ave che A paddhati ApaNA potAnA gacchamAM jovAmAM Ave che paNa bIjA keTalAka gacchavALA chevaTe namaskAramaMtra gaNatA nathI to AmAM zuM pramANa che.? uttara sAMvatsarika pratikramaNamAM 40 logassa kahyA pachI eka namaskAra kahevAmAM Ave che te zA mATe? AnA uttaramAM pravacana sAroddhAranI vRttimAM kahyuM che sAMvatsarika pratikramaNamAM eka 227) 2010_03 Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hajArane ATha zvAsozvAsano kAyotsarga karavo joIe te mATe teTalA zvAsanI saMkhyApUrNa karavA mATe 25 pada pramANa 40 logassa kahIne ATha zvAsano namaskAramaMtra gaNavAmAM Ave che jethI eka hajArane ATha zvAsozvAsanI saMkhyApUrNa thAya che paNa pAkSika pratikramaNamAM 300 zvAsozvAsanuM pramANa kahyuM che ane cAturmAsika pratikramaNamAM pAMcaso zvAsozvAsanuM pramANa kahyuM che ane te pramANe namaskAra maMtra gaNyA vinA ja pUrNa thAya che mATe te be pratikramaNamAM namaskAramaMtra kahevo nahIM. 474 prazna devasika, rAtrika, pAkSika, cAturmAsika ane sAMvatsarika A pAMca pratikramaNo che te kaye kALe karavAM? uttara A pratikramaNano samaya sAmAnya rIte A pramANe kahyo che. adhdhA nivu he biMbe suttaM kaTRti gIyatthA / iyavayaNa pramANeNaM devasi Avassae kAla || eTale ke sUryanuM biMba adhaDUbI jAya tyAre gItArtha mahAtmAo vidinuM sUtrane kahe che. A vacana pramANathI devasika Avazyakano samaya sUryanuM biMba lagabhaga adhuM asta pAme ce tyArano ja che. zrAddhavidhinI vRttimAM paNa kahyuM che ke kAvayasarUma nidA mud vayaMti AyarayA naha taM kuNaMti jahadasa DinedAvaMtara sUA AcAryo AvazyakanA samaye nidrAno tyAga kare che ane tevA prakAre te pratikramaNa kare che ke daza upakaraNAdinuM paDilehaNa thayA pachI sUryano udaya thAya. A sAmAnya niyamano evo paNa apavAda che ke devasika pratikramaNa divasanA trIjA pahorathI AraMbhI cheka ardhI rAtri sudhI thaI zake che. vaLI yogazAstranI vRttimAM to ema paNa kahyuM che ke devasika pratikramaNa madhyAhanathI AraMbhI cheka ardha 228 2010_03 Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 475 prazna IndranI AjJAthI naigameSi deva devAnaMdAnA udaramAMthI bhagavAna mahAvIra svAmIne trizalAnA udaramAM mUkyA e kriyA kayA divase athavA kaI rAtrie kaI veLAe thaI ? uttara 476 prazna uttara rAtri sudhI thaI zake che. rAtrinuM pratikramaNa ardhI rAtrithI AraMbhI madhyAhana sudhI thaI zake che. uttara naigameSi deve azvina mAsanA kRSNapakSanI terazanI rAtrie pahelA be praharamAM zrI vIra bhagavAnane devAnaMdAnA udaramAMthI trizalAnA udaramAM lAvI mUkyA ema pravacana sAroddhAranI vRttimAM kahyuM che. vAggupti ane bhASA samiti e bemAM zo bheda che ? sarvathA vANIno niSedha ka2vo eTale sarvathA mauna ja rahevuM athavA azubha vANI kadI na bolavI enuM nAma vAngupti kahevAya che. sadAkALa sArI rIte ja vANImAM pravRtti karavI. nitya uttama prakAranI ja vANI bolavI enuM nAma bhASAsamiti kahevAya che. A rIte bemAM bheda che kahyuM che ke samirjhA niyamA gutto gupte samiyatAM mi mayaLikhkhA samitinuM pAlana karanAro manuSya niyame karI guptinuM pAlana karanAro paNa hoya ja che paNa guptivALA manuSyamAM samitivALApaNuM vaikalpika che vikalpa hovA yogya che. 477 prazna purUSanA zarIramAM sADAtraNa karoDa rUvATAM hoya che teomAM mastaka-kezano samAveza thAya che ? purUSanA zarIramAM mUcho tathA mastakanA keza sivAya navvANuM lAkha rUvATAM hoya che temAM mUcho tathA mastakanA vALane ekaThAM karatA sADAtraNa karoDa rUvATAM thAya che ema pravacana 2010_03 229 Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAroddhAranI vRttimAM kahyuM che. 478 prazna svargalokamAM deva-devIo kaI bhASAmAM paraspara vyavahAra kare che ? svargalokamAM devo tathA devIo suMdara akSaravALI ardhamAgadhI bhASAmAM vAtacIta - vyavahAra kare che. bhagavatInA pAMcamA zatakanA cothA uddezamAM mahAvIra bhagavAne gotamasvAmIne kahyuM che ke goyamA devANa addhamAgahAe mAsAe bhAsaMti / he gautama ! devo ardhamAgadhI bhASAmAM paraspara bole che lokamAM ema kahevAya che ke devonI bhASA saMskRta che. uttara 479 prazra devo cha mAsanI aMdara thanArA potAnA mRtyune avadhijJAnathI jANI le che e kayA cinhothI jANI le che ? uttara devatAo vRkSakaMpana vagere cinhothI jANI zake che ke potAnuM mRtyu cha mAsamAM thanAruM che. AcArAMga vRttimAM kahyuM che ke mAlyamlAni kalpavRkSa prakaMpa: / strI dvinAzo vAsasAM coparAgaH / / dainyaM taMdrA kAmarAgAMgabhaMgA / tRNe prAntirve yuthAratiAE 11111 pote paherelI puSpamALA karamAI jAya che, kalpavRkSa kaMpavA mAMDe che, strI tathA lajjAno nAza thaI jAya che, vastramAM malinatA thAya che, kAma upa2no rAga naSTa thAya che, zarIranA avayavo bhAMge che, dRSTi bhaLe che, zarIra dhruje che ane becenI rahe che A badhA lakSaNo cha mAsamAM mRtyu sUcave che. 2010_03 230 Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4. praznottara bhAskara praznottara bhAskara graMthanA racayitA pa. pU. paM. zrI prIti vijayajI gaNivarya che temAM 115 praznottarono zAstrIya AdhAra ApIne paricaya ApavAmAM Avyo che tene AdhAre jaina darzananA keTalAka vicAronuM AdhArabhUta satya darzana thAya che. pU. zrIe prazno uttaronA AdhAra mATe dazavaikAlika, AcArAMga uttarAdhyayana sUtra, dharmasaMgraha, paMcAzakasUtra, upadezaprAsAda bhASAMtara, zrAddhavidhi, karmagraMtha, vizeSAvazyaka sUtra, tatvArthasUtra jevA pUrvAcAryoe racelA graMtho ane Agama graMthono AdhAra darzAvyo che eTale temAM zaMkA-samAdhAna zAstrIya rIte thavAthI dharmazraddhA ane jJAna pratyeno Adara vadhe che. A graMthanA namUnArUpa keTalAka prazno atre noMdhavAmAM AvyA che. 480 prazra prANa, bhUta, jIva ane satvo zI rIte samajavAM? uttara dvAdazAMgInA prathama aMgazrI AcArAMga sUtranA prathama adhyayana, zastraparijJAnA sUtra 50mAnI TIkAmAM tenI vyAkhyA A pramANe che. prANA dvi tri cattuH protkAH bhUtAstu taravaH smRtAH / pro: nIvA: pavendriyA: zeSa: satvI uritA: 11111 481 prazna pravacanarUpa purUSanA bAra aMga kayA jANavA? uttara A adhikAra AtmaprabodhamAM jaNAvela che te nIce pramANe jANavo. bAra aMgavALo purUSa gaNAya che temAM be paga, be jaMghA, be urU, be gAtra, be hAtha eka grIvA ane eka mastaka ema jema bAra aMgo che tema eka pravacanarUpa purUSanA aMgamAM raheluM te aMgapraviSTa sUtra kahevAya che. te bAra prakAre nIce mujaba che. AcArAMga ane sUtra kRtAMga pravacana purUSanA be paga, ( 231) 2010_03 Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samavAyAMga ane sthAnAMga e be jaMghA che. bhagavatI ane jJAtAdharmakathAsUtra e be urU che. upAsaka dazAMga tathA aMtagaDadazAMga te tenA pITha tathA udararUpa be gAtra che. anuttarovavA IdazAMga ane prazna vyAkaraNa e be tenA hAtha che vipAkasUtra e grIvA che ane dRSTivAda te mastaka che. A pramANe pravacana purUSanAM te sUtro bAra aMgarUpa che. 482 prazna A pAMcamA ArAmAM pAMca jhera kahyAM che te kayAM kyAM samajavAM? uttara sUyaNA sIttarImAM e pAMca jhera jaNAvelAM che. dussaMmaM huMDAsappiNi dAhiNaMpAsaMmi mAsageha joA / taha kaNhapakaravI jIvA paMca vIsaM paMcame Are / / 1. duSamakALa, 2. huMDAvarsapiNI, 3. dakSiNArdhatIratakSetra, 4. bhasmagrahano yoga, 5.kRSNapakSIA jIvo e pAMca padArtho viSarUpa kahyA che. 483 prazna mohanIya karmanAM baMdhasthAna keTalA che? uttara paMcamazataka karmagraMthanI gAthA 24mInI TIkAmAM jaNAvyuM che ke mohanIya karmanAM baMdha sthAna 10 che. bAvIsa ikkavIsA sattaratA teraseva nava paMca / eka tiga dugaM ca egaM baMdhaThThANANi mohassaM ||1|| bAvIza, ekavIza, sattara, tera, nava, pAMca, cAra, traNa, be ane eka AdazamohanIya karmanAM baMdhasthAno che. te mithyAtva guNasthAkane AraMbhIne dazamA sUkSma saMparAya guNasthAnaka sudhI jANavAM. 484 prazna AcAryanA bAraso chazuM guNa kaI apekSAe samajavAM? uttara upadeza prasAda graMtha saMskRtanA trIjA vibhAgamAM AcAryanA bAraso chazuM guNa jaNAvyA che te A pramANae chattIza 232) 2010_03 Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttara chattIzI guNayukta AcArya hoya che eTale chattIzane chattIza vaDe guNavAthI (36436) bAraso chazuM guNa thAya che. 485 prazna sodharmendra ane IzAnendra vacce vivAda thAya tyAre e vivAdane koNa dUra kare che? uttara zrI bhagavatIsUtranA trIjA zatakanA prathama uddezomAM jaNAvyuM che ke jyAre te be IMdro vacce vivAda thAya che tyAre sanatakumAra devendrane saMbhAre che ane saMbhAratAM ja te sanatakumAra devendra zakendra ane IzAnendranI pAse Ave che te AvIne je kahe tene te mAne che, aMgIkAra kare che. 486 prazna zikSA keTalA prakAre che? zrI vizeSAvazyaka sUtranI gAthA sAtamInI TIkAmAM jaNAvyuM che ke sAva zikSA dvividyA prazikSA sevanA zikSA c| tatra dvAdaza varSANi yAvat sUtraM tvayAGadhyetamityupadezograhaNa zikSA / AsevanA zikSA tu pratyuprekSArijiyopadeza: te zikSA be prakAranI che. grahaNa zikSA eTale bAravarSa paryata zAstrano abhyAsa karavo, sUtra bhaNavuM te jANavuM. paDilehaNAdi kriyAno upadeza te AsevanA zikSA jANavI. 487 prazna kaI cAra vastuo karavA yogya che.? uttara zrI pArzvanAtha (gadya) caritramAM nIce batAvelI cAra vastuo karavA yogya kahI che. tyaja durjana saMsarga bhaja sAdhu samAgamaM / kurupuNyamahorAtraM smara nityamanityatAm 11111 durjananA saMgano tyAga karavo, sAdhujanano samAgama karavo, ( 232 2010_03 Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ covIse kalAka puNya upArjana karavuM ane saMsAranI anityatAnuM smaraNa karavuM. 488 prazna kalyANanI abhilASAvALA jIvo ghaNAM che ke thoDA? uttara dharmabiMduprakaraNanI zrI municaMdrasUri viracita TIkAmAM jaNAvyuM zreyADathino hi bhUyAMso lokalokAtara cana | stokA hi ratnavaNijaH stokAzca svAtmasAdhakA : || laukikamAM ane lokottaramAM kalyANanI abhilASAvALA jIvo alpa hoya che kAraNake jema ratnanAvepArIo thoDA hoya che tevI ja rIte Atma sAdhanA karanArA mokSanI vAMchAvALA jIvo thoDA hoya che. 489 prazra zrI jinezvaranI bhASA sarvane svabhASAmAM kevI rIte pariName? uttara zrI Avazyaka niryuktinI malayagirisUri viracita TIkAmAM jaNAvyuM che ke meghavRSTinA pANI jema judA judA bhAjanothI vividha varNAdivALA thAya che tema zrI jinezvaranI vANI paNa sarva jIvone svasvabhASApaNe pariName che. 490 prazna saMzaya eTale zuM? viparyaya eTale zuM? anadhyavasAya eTale zuM? ane yacchA eTale zuM? uttara nizcaya vinAnuM baMne pakSanuM jJAna thAya te saMzaya kahevAya. padArthathI ulaTuM jJAna thAya te viparyaya kahevAya. padArthanA svarUpano khyAla na Ave evuM sAmAnya jJAna te anadhyavasAya kahevAya. koIvAra ghaTa zabda sAMbhaLIne ghaTanuM jJAna thAya ane koIvAra ghaTa zabda sAMbhaLIne paTanuM jJAna thAya tene thacchA kahevAya. 23) 2010_03 Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 491 prazna sAta asatyanAM ghara kahevAya che te kyAM jANavA ? uttara kathAratnAkaramAM sAta asatyanAM ghara kahelAM che te A pramANe vaNik, paNyAMganA, dasyudyutakRtpAradArikaH / svArthasAdhakA nidrAlu, saptasatyasya maMdiraM / / 1 / / vANIo, vezyA, cora, jugArI, paradArApaTa, svArthasAdhaka ane niMdrALuM e sAta asatyanAM ghara kahevAya. 492 prazna vargaNA eTale zuM? tathA vargaNAnA paryAyavAcaka keTalAM nAmo uttara uttara sajAtIya vastuono samudAya te vargaNA kahevAya che. vargaNAno paryAyavAsI pAMca nAma che vargaNA, samudAya, samUha, varga, rAzi. 493 prazna tatva, paryAya ane bheda eno artha zuM che? vizeSAvazyakanI gAthA 24mInI TIkAmAM jaNAvyuM che ke tatva eTale svarUpa - te jaNAvavA artha kahevo. paryAyathI maMgaLazAMti-vighnano nAza ItyAdi maMgala zabdanA aneka paryAyo che. bheda eTale maMgalanA prakAra jANavA. 494 prazna anuyoga eTale zuM? uttara AcArAMga sUtranA patrAMka bIjAmAM jaNAvyuM che ke sUtranI pAchaLa arthanuM kathana karavuM tenuM nAma anuyoga che. 495 prazna sUtra keTalA guNavALuM hovuM joIe? uttara, Avazyaka sUtramAM karemi bhaMte sUtranI niyuktinI gAthAmAM pratipAdana karavAmAM AvyuM che ke sUtra ATha guNavALuM hovuM joIe. te ATha guNo A pramANe jANavA niddoraM sAravantaM ya heujuttamalaMkiyaM ( 235) 2010_03 Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uvaNIyaM sovayAraM ca miyaM madhurameva ya ||1|| doSarahita hoya, sAmAyikanI mAphaka ghaNA paryAyavALuM hetuvALuM, upamAdi alaMkAravALuM, upasaMhAravALuM hoya, gAmaDIyA bhASAvALuM na hoya, varNAdi niyata pramANavALuM ane sAMbhaLatAM manohara lAge tevuM sUtra hovuM joIe. 496 prazna nayAbhAsa eTale zuM? uttara svAmipretAya zAditarAM zAlApInayAbhAsA nayAbhAsa zabdano vyutpattithI artha A pramANe thAya che. potAnA IcchelA padArthanA aMzathI bIjA aMzano je niSedha kare temaja nayanI jema dekhAya te nayAbhAsa che. 497prazna naya ane pramANano bheda jANavo? uttara eka aMzane grahaNa karanAra nayazruta kahevAya che jemake AtmA nitya che ke anitya che? A baMne dharmamAMthI eka dharmane jaNAvanAra naya zrata che. baMne dharmane jaNAvanAra svAvAda zruta kahevAya che. athavA pramANa kahevAya che. naya pramANano eka aMza che. eka eka abhiprAyanuM pratipAdana karanAra naya ane sarva abhiprAyanuM saMkalana karanAra pramANa che. dareka vastumAM anaMta dharmo che. paraMtu te dharmono sAmAnya ane vizeSa ema baMne dharmono samAveza thAya che. pramANa naya tatvA lokAlaMkAramAM pramANanuM lakSaNa A pramANe jaNAvyuM che. A graMthanA praznottara vyAkhyAtmaka zailI temaja mAhitI pradhAna che. karmagraMtha, nayavAda, devaloka temaja anya viSayonA praznono saMcaya che. 236) 2010_03 Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5. labdhi prazna aneka jijJAsuoe pUchelA praznonA A labdhisUrIzvarajIe uttaro ApyA hatA tene pU. A. zrI vikramasUrie A graMthamAM sthAna ApyuM che. A prazno be khaMDamAM vaheMcAyelo che. prathama khaMDamAM tIrthaMkara, samavasaraNa, tIrthaMkaracaritra, kalyANaka, tIrtha, jinapUjA dhArmika dravyAdi vyavasthA, zAsanadevadevI ema ATha viSayono samAveza thAya che. bIjA khaMDamAM jJAna, siddhazIlA, mokSa, kevalI, gaNadha2, yuga pradhAna, muni ane sAdhvI ema ATha viSayone kendramAM rAkhIne praznono saMcaya thayo che. kavie zaMkA-samAdhAna e zabda prayoga dvArA praznottara darzAvyA che kAraNa ke tIrthaMka2, mokSa, siddhazIlA, devadevIo jevA viSayomAM aneka zaMkAo udbhave tema che. zaMkA hoya paNa ApaNe pUchatA nathI eTale satya samajAtuM nathI. saMzayarahita thavAthI dharmazraddhA sthira thAya che ane samakitanuM moTuM dUSaNa nirmULa thAya che eTale A prakAranA graMtho svayaM zaMkArahita thaIne samAdhAna karAvavAmAM gurU cAvI tarIke kArya kare che. prathama vibhAgamAM kula 400 ane bIjA vibhAgamAM 64 prazno che taduparAMta bIjA paNa chUTA praznottarano samAveza thayo che. A praznottaranI vizeSatA e che ke temAM dareka vibhAgavAra praznottara ane zAstrAdhAra darzAvyo che. zAstrAdhArAmAM kalyANa mAsikamAM A badhA prazno pragaTa thayA hatA teno khAsa ullekha karyo che. ahIM praznottarano viSaya spaSTa ane kramabaddha hovAthI jaina darzananI mAhitI ane tattvano AsvAda sArI rIte thAya che. moTAbhAganA prazno mAhitIpradhAna ane zaMkA-samAdhAnarUpe pragaTa thayA che. namUnArUpe keTalAka prazno noMdhavAmAM AvyA che. 498 prazna dareka covIzImAM covIza ja tIrthaMka2 kema thAya? vadhAre ke ochA kema nahIM? 2010_03 237 Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttara 499 prazna tiryaMca kayA karmanA udayathI prabhunI vANI potAnI bhASAmAM samajI zake ? uttara 60 divasa rAtanA 24 kalAka eTale 60 ghaDIo che. miniTanA eka kalAka, 60 sekaMDanI eka miniTa, jema niyata che tema avasarpiNImAM ekautsarpiNImAM covIza covIza tIrthaMkaro thAya che A vAta paNa niyata che. uttara prabhunA atizayathI tiryaMco prabhunI vANI potAnI bhASAmAM samajI zake che. 500 prazna kevaLajJAna thayA pachI prabhujIne upasarga thAya kharo ? AzcaryarUpe anaMtAkAle thAya. uttara 501 prazna rAgo to ghaNAM che chatAMya dareka bhagavAna mAlakoza nAmanA rAgathI ja dezanA Ape che tenuM kAraNa zuM? mAlakoza sivAya bIjA ghaNAM rAgo che paNa temAM keTalAka rAgo to amuka viSayane lagatA che. jema ke zrIrAga - to lakSmI mATe, dIpaka rAga dIvA pragaTAve, mallahAra rAga megha varasAve, samI2rAga - pavana lAve, Ama keTalAMka rAgo viziSTa kAryo mATe hoya che. sahumAM vadhAre, UMcethI gavAto rAga mAlakoza che tenI mIThAza paNa ghaNI che temaja zrotAjanonA mithyAtvathI paththara jevA banelA hRdayamAM bahu sarasa asa2 karI zake che. bhAtakhaMDenA (saMgItanA graMtha) bhAgomAM mAlakoza rAga gAIne gavaiyAe paththaramAM tirADa pADI ApI ema jaNAvyuM che. AvI rIte paththaramAM paNa phATa pADI zakavAnI tAkAta mAlakoza rAgamAM rahelI che AvI tAkAta anya koI rAgamAM dekhAtI nathI. A to ApaNe 2010_03 238 - Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAraNanI kalpanA ja mAtra karI che chatAMya zrI tIrthakara bhagavaMto mAlakoza rAgamAM dezanA Ape che te temano kalpa samajavo. samavAyAMga sUtra pR-13 (satyavacanAtiza - 7mo) mAM jaNAvyuM che ke 35nIta ratve - manozAHi prArA kunA. zrAddhAnAM jinAlaya rAtro ArAtrikottaraNaM kAraNe sati yuvitta majhAnyathA I hIra pra pR 13 akSayapada sAdhana bhaNI akSata pUjA sAra jinapratimA AgaLa muddA dhariye bhavi naranAra (vIravijayakRta aSTaprakArI pUjA - 6) 500 prazra devaduSya vastra zenuM baneluM haze? devaduSya vastra zAzvatuM gaNAya ke azAzvatu? uttara jema ahIMyA vastro sutara, rezama AdithI banelAM hoya che tema devaduSya paNa uttama pudgalothI deve banAveluM samajavuM ane te paNa azAzvatuM hoya che. 503 prazna nayasAra (prabhu mahAvIrano jIva) kayA kSetramAM thayo hato? uttara mahAvideha kSetramAM nayasArano janma thayo hato. pazcimeSa vidveSa nayasAnighoDa mavat ! (kAlalokaprakAza sarga 3ramo) 504 prazna prabhu mahAvIra svAmI bhagavAnanI prathama dezanA niSphaLa gaI ema kahevAya che? uttara bhale ghaNA jIvo samakita pAmI gayA hoya chatAM sAdhu-sAdhvI bananAro varga na thavAthI dezanA khAlI gaI ema kahevAya che. prathama dezanAnuM kAma tyAMja caturvidha saMgha sthApI AgaLa vicAravAnuM hoya che tema tyAre banyuM nahIM mATe dezanA niSphaLa 239 ) 2010_03 Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gaI ema mAnavuM. prAgRkata zabdArtha tayya cAturvarNaH zramaNasaMghaH tayya RSamAdInAM prathama samavasaraNa evotpanna vIrasya tu dvitIya rUti (hA. pR. 134). 505 prazna prabhu mahAvIra svAmIjIe aMtima sola pahora dezanA dIdhI tyAre sAdhu-sAdhvIo vageree pratikramaNAdi kriyAo kevI rIte karI haze? uttara pratikramaNAdi kriyAo apramata bhAvane sevavA mATe ja che temaja pratikramaNa khAsa karIne pApathI haTavAne mATe ja che. jyAre vIra prabhunI dezanA cAlI rahI hoya te vakhate apramatabhAva ane pApathI pAchA haTavAnI vRtti hajAro lAkhkho guNI adhika vadhI jAya che te dezanA choDIne te te kriyAo karavA jatAM lAkhkhono lAbha choDI hajArono lAbha levA pAchaLa doDavA jevuM che. Ano bhAvArtha ema lAge che ke soLa pahoranI aMtima dezanAmAM beThelA sAdhu-sAdhvI vagere dezanAmAMthI ubhA thatAM ja nathI. Ama banavAnuM kAraNa ema samajAya che ke bhagavAna prathama pahoramAM dezanA Ape ane pachInA bIjA pahoramAM gaNadhara bhagavAna dezanA ApatA paNa A to bhagavAnanI ja dezanA cAlu rahI. Avo lAbha kema choDAya? A buddhithI koI uThyA nahIM hoya. 506 prazra zrI aSTApadajI parvata hAla kyAM che ane ayodhyA nagarIthI kaI dizAmAM che? uttara ayodhyA nagarIthI uttaramAM 1ra yojana dUra zrI aSTApadajI (24) 240 ) 2010_03 Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parvata che. je hAla kailAsa parvata tarapha che ke jyAM ghaNo barapha varase che tevA sthAne che. kailAsa nAma aSTApadajInuM bIjAM nAma hovAno saMbhava che. vinItAyA dvitizayonanArA59 ruti praghoSaH kRtarita (sena. u. 4 pra. 191) 500 prazna mUrtine nahi mAnanArane sudhAraka gaNI zakAya? uttara prabhunI mUrtine nahiM mAnanAra sudhAraka na gaNAya paraMtu niMdaka kahevAya. sudhAraka to te che ke jinezvara bhagavaMtanA vacana pramANe cAlI potAnA AtmAno sudhAro kare anAdi jaDatAvALI kucAlane hare ane kSaNe kSaNe prabhujIne Are. 508 prazna aSTaprakArI pUjAnuM vidhAna kayA graMthamAM che? uttara zrI anaMtanAtha bhagavAnanI prAkRta caritramAM aSTaprakArI pUjAthI thatAM phaLonAM varNanarUpa kathAo che tethI zrI jinezvara bhagavAnonA caritrathI aSTaprakArI pUjA siddha thAya che. vaLIthI rAyapAseNI sUtramAM sUryAbhadeve aneka dravyothI jinapUjA karI che. aSTottarI sattAvIza prakArI, ekavIza prakArI sattarabhedI ane aSTaprakArI ema pUjAonA bhedo che temAMthI ochAmAM ochI aSTaprakArI pUjA puNyazALIo ja kare che. 509 prazra daherAsaramAM bhagavAnanuM trigaDuM hovAnuM kyArathI lekha che? uttara zrI jinezvarabhagavaMta traNa gaDhanI aMdara rahelA samavasaraNamAM birAjI dezanA detA hatA. te traNa gaDhanA apabhraMza tarIke trigaDuM banyuM che eTale trigaDuM AjanuM nathI. 510 prazna sAMje daherAsaramAMthI nIkaLyA pachI daherAsaranA oTalA para loko bese che tenuM zuM kAraNa? uttara jinabiMbonA darzanAdi karI jinAlayanA oTalA upara 241) 2010_03 Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ besavAnI koI vidhi nathI. veSNava yAdimAM evo rivAja cAlato hoI enuM anukaraNa thaI gayuM hoya ema lAge che. 511 prazna saMdhyA pachI (rAtre) daherAsaramAM darzana mATe vALuM karyA pahelA javuM ucita ke vALuM karyA pachI? uttara zrAvakone rAtribhojanano tyAga hovo joIe eTale sUryAsta pahelAM tivihAra-cauvihAra Adi karI jinadarzana karavAnuM vidhAna che. 512 prazna daherAsare jatAM rastAmAM vepAranI yA aneka prakAranI vAto karIe to zuM thAya? jinadarzana AdinuM phaLa "paumariyamAM batAvyuM che te phala ghaTI jAya ne AtmA upara pApano kuMja caDhI jAya. pa13 prazra bhagavAnane kula dhoyA vagara caDhAvAya ke nahIM? ane dhoyA vagara caDhAve to vAMdho zuM Ave? uttara kulanI zuddhi Adi sAcavavA pANInA chaMTakAvano rivAja hoya ema lAge che. 514 prazna AratI utAravAno hetu zo? uttara bhavanI AratI - pIDA haravA mATe, 515 prazna sAMjanA AratI vakhate nagArA ane ghaMTa vagADavAnuM kAraNa uttara uttara nagArA, ghaMTa Adi je vAge che tene vAdyapUjA kahevAmAM Ave che. nagArA tathA ghaMTanAda prabhunI pAse utArAtI AratIthI thatA harSanA dyotaka che. 516 prazra prabhunI pAse ApaNe cokhA caDAvIe chIe tenuM kAraNa zuM? 242 ) 2010_03 Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttara 517 prazna uttara 518 prazna uttara 519 prazna uttara cokhAnuM nAma akSata che. ApaNe akSayapada levuM che eTale te pada levAnI AzAe tenA pratibodhaka rUpe prabhujInI pAse akSatathI sAthiyo karAya che. daherAsaramAM ghaMTanAda ka2vAnuM zuM kAraNa ? pUjAthI utpanna thayela ghaMTanAda harSano dyotaka che. vaLI bIjA devone bhagavAnanI bhakti karavAnA samayanI AgAhI rUpe zakrendri sughoSA ghaMTa vagaDAvyo hato tema ahIM paNa anya pramattone pUjA bhakti mATenI AgAhI rUpe ghaMTa vagADavAmAM Ave che. jinamaMdiramAM sAdhu mahArAja pUjA AdimAM Ave ane abhyutthAnAdi sAcave che temAM paNa vItarAganI AzAtanAne sthAna to nathI ne ? ' jarAya AzAtanAnuM sthAna nathI kAraNa ke 'jAvaMtikevi sAhu' sUtra jinAlayamAM caityavaMdana karatI vakhate bolAya che. jinapUjana karyA bAda caityavaMdana karIe to zuM bAdha Ave ? dravyapUjAmAM thayela svarUpa hiMsAnA doSane dhoI nAMkhanAra bhAvapUjArUpe caityavaMdana karavuM joIe. ema pU. A. bhagavaMtazrI haribhadrasUrIzvarajIe nadIkUpanA dRSTAMtathI jaNAve che. 520 prazna purUSonI sAthe strIo caityavaMdana karatI vakhate stavana ke stuti bolI zake ke nahIM? kuTuMba sAthe darzana ka2vA janAra koI jIvane caityavaMdana na AvaDatuM hoya agara to sAthe zrAvikAo hoya temAMthI koIne suMdara rAganAM stavano vagere gAtAM AvaDatuM hoya to zrAvikAe karela caityavaMdana vidhi zrAvakane upayogamAM lAge ke judI karavI paDe ? 2010_03 243 Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 521 prazna uttara na bolI zake. zrAvikAonAM caityavaMdana stavana vagere zrAvakone upayogamAM na Ave. mahAvIra svAmI bhagavAnanI pAse nemanAtha bhagavAnanI stuti koI bole to te asaMgata che? uttara nA, paraMtu je bhagavAna hoya te bhagavAnanI stuti bolavI vadhAre sArI che. para prazna bhagavAnanI sanmukha prabhAvanA vaheMcAya? uttara bhagavAnanI sanmukha prabhAvanA vaheMcAya nahIM. pa23 prazra devadravya kayu kahevAya? ane tenA saMcayanI maryAdA kharI? uttara zrI jinezvara bhagavaMtanI bhakti mATe arpaNa buddhithI apAyela dravya devadravya kahevAya che ane tenI sImA hotI nathI. nAnA gAmamAM ochI hoya, moTA zaheromAM vadhAre hoya. garIba vastImAM kama hoya, dhanADhya vastImAM vadhAre hoya eTale devadravyanI IyattA hoI zake nahIM. paraMtu saMcita thayelA devadravyamAMthI potAnA athavA anya sthAnonA jinAlayonA jIrNoddhAramAM te rakama lagAvavI joIe ke jethI lokonI AMkhe te caDhe nahIM ane potAne vyAmoha utpanna na thAya. TrasTIomAM A vAtanI moTI khAmI che. te khAmI TrasTIo dUra kare to gujarAta, kAThiyAvADa, mevADa, mAlavA, kaccha, mahArASTra AdinA jaina caityono uddhAra thaI jAya ane saMcaya jevuM rahe nahIM temaja tamArA jevAne prazranuM sthAna paNa na rahe. pa24 prazra upadhAnanA nANAnA zrIphaLo pUjArI laI zake ? (24) 244 2010_03 Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttara 525 prazna uttara 526 prazna uttara 527 prazna uttara 528 prazna uttara 529 prazna uttara upadhAnanI nANanAM zrIphaLonI upaja devadravyamAM laI javI joIe. 531prazna uttara dIkSA prasaMge upakaraNonA caDhAvA bolAya che to te upaja kayA khAtAmAM jAya? te upaja sAdhu-sAdhvInA vaiyAvacca khAtamAM vAparI zakAya. keTalAko kahe che ke jIvadayAmAM laI javI Ane mATe koI zAstrIya pATha nathI. jJAnakhAtAmAMthI sAdhu-sAdhvIonA upayogI davA Adi vastuo kharIdI zakAya? jJAnakhAtAmAMthI kharIdI zakAya nahIM. maNibhadra yakSa pAse cokhAno sAthiyo thAya ? nahIM. sAthiyAmAM je mAMgaNI karI che tevI mAMgaNI deva ane gurU pAse vyAjabI che avirati devo pAse nahIM. karmano nAza kaI rIte thAya che ? ratnatrayInI ArAdhanA dvArA nAza thaI zake che. zrAvaka siddha padane kyAre meLavI zake ? zrAvaka saMyama laI yathAkhyAta cAritre pahoMcI zailezIkaraNa karIne siddhipada meLavI zake che. 530 prazna kevalI bhagavaMta thayelA sAdhuo Avazyaka kriyAo kare kharA ? teone Avazyaka kriyAo karavAnI hotI nathI. uttara kevaLajJAnI AhAra le ke nahIM? AhAra le che e zvetAMbara mata che ane satya che. digaMbaroe 2010_03 245 Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kevalIonA AhArano niSedha karyo che te dArika zarIra mATe yukta nathI kAraNa ke anna sivAya zarIra seMkaDo lAkho ke karoDo varSa sudhI TakI zakatuM nathI. 6. vividha praznottara (bhA. 1-2) sakalAgama rahasyavedI pUjyapAda AcAryadeva zrImad dAnasUrIzvarajI mahArAjA saMkalita vividha praznottara graMtha nAma pramANe guNa dharAvato eka amUlya graMtha che. temAM be vibhAga che. prathama vibhAgamAM 179 ane bIjA vibhAgamAM 153 ema 332 praznono saMcaya thayo che. A graMthanI keTalIka viziSTatAo joIe to temAM pratyeka praznanA uttaramAM zAstrIya AdhAra ApavAmAM Avyo che. mAtra graMthano nAmollekha nathI paNa mULa pATha saMskRta ke prAkRtamAM ApavAmAM Avyo che. uttarane aMte ekAda be vAkyamAM sArAMza darzAvavAmAM Avyo che. vividha praznottara graMthomAM mAtra A graMthamAM uparokta zelI jovA maLe che. dA.ta. : mULAnA patra Adi bhakSya ke abhakSya che? uttara : mULAnAM pAMca aMga patra, dAMDalA, mogarA Adi abhakSya che. zrI ranazekharasUrImahArAja zrI zrAddhavidhimAM jaNAve che sArAMza - mULAnAM pAMca aMgo tyAga karavA yogya che. (pA. 24) temAM mukhyatve bhakSyAbhaDhya, sAdhu-sAdhvI AcAra, siddha bhagavaMta, devaloka, narakagati, guNasthAnaka, sAmAyika, pauSadha, upadhAna, dIkSA, vaDIdIkSA, tithikSaya vRddhi, mokSa, AryAchaMda, jinAlayanI vidhi, sthUlibhadra, jyotiSa, bhagavAna, RSabhadeva ane mahAvIra svAmI, asvAdhyAya, grahaNa, pratyAkhyAna, Azrava, zrAvakanA aticAra, paryuSaNa jevA vividha viSayone anulakSIne praznottara graMtha racAyo che. A graMtha anya graMtho samAna mAhitIsabhara hovAthI caturvidha saMghane keTalIka zaMkA hoya to tenuM nivAraNa thAya che. A graMthanA keTalAka prazno namUnA rUpe nIce pramANe noMdhavAmAM AvyA che. 246) 2010_03 Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttara vibhAga - 1 pa32 prazna siddha bhagavaMtamAM anaMta catuSka karyuM jJAna, darzana, vIrya ane sukha zrIyoga zAstramAM kalikAla sarvajJa bhagavAna hemacaMdra sUrIzvarajI mahArAja pharamAve che ke muktA eka svabhAvAH syu, janmAdi kaleza varjitAH / anaMta darzana jJAna vIryAnaMdamayAkSate / / 1 / / janmaAdi kalezathI rahita mukta AtmAo eka svabhAvavALA hoya che te AtmAo anaMtadarzana, anaMtajJAna, anaMtavIrya ane anaMta sukhamaya hoya che. pa33 prazra vyavahArI jIvo ane avyavahArI jIvo kone kahevAya? uttara paMcadaMDa kathAmAM kahevAya che ke anAdi sUkSma nigoda avyavahArI bAkI sarva vyavahArI tathA zrI pannavaNAnA 18mA padanI TIkAmAM kahela che ke anAdi nigodamAMthI nIkaLI pRthvI kAyAdikamAM AvI te pharIthI nigodamAM jAya to paNa vyavahAra karela hovAthI te saMvyavahArI jANavo ane je anAdi kAlathI sUkSma nigodamAMthI nIkaLyo ja nathI te avyavahArI jANavo. pa34 prazra devone nidrA hoya? uttara devone nidrA na hoya. zrI rAyapAsaNInI TIkAmAM teno ullekha che. sUryAbha vimAnavAsI devadevIo yathA sukha bese che. kAyApasArI zaiyAmAM jAgatA suve che kAraNa ke devone nidrA na hoya. pa35 prazna auSadha tathA bheSaja zabdano eka ja artha che ke bhinna? uttara zrI vipAkasUtranI TIkAmAM kahyuM che ke eka dravyane auSadha tarIke (247) 2010_03 Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane aneka dravya pathyane bheSaja tarIke jaNAvela che. pa36 prazna mana:paryava nAmanuM cothuM jJAna sAdhu mahArAjane ja thAya ke gRhasthane paNa thAya? uttara gRhasthane mana:paryava jJAna na thAya. sAdhu mahArAjAone ja thAya. zrI pannavaNAsUtranA trIjApadanI TIkAmAM spaSTa ullekha che. pa37 prazna pauSadhamAM ekAsaNuM karanAra zrAvakane lIluM zAka kahyuM ke nahIM? uttara pauSadhamAM lIluM zAka na kalpa. sena praznamAM senasUrIjI mahArAje A vAta jaNAvI che. upadhAnanAM pauSadhamAM temaja anya pauSadhamAM ekAsaNuM karanArane lIluM zAka khAvAnI pravRtti sAMprata kALamAM nathI. pa38 prazna upadhAnanI kriyA dareka sAdhu mahArAja karAvI zake? uttara je sAdhu mahAtmAoe mahAnizItha nAmanA siddhAMtAdinA yogane vahana karyA hoya teo ja karAvI zake. AjJAbhaMga thavAthI saMsAra paribhramaNa thavAnA kAraNathI bIjAo na karAvI zake. zrI senA praznanA bIjA ullAsamAM A mAhitI che. pa39 prazna zrImAnuM vijaya zeTha ane vijaya zeThANInA jevuM Adarza zramaNopAsaka yugala bIjuM thayuM hoya ema jANavAmAM Avela che? uttara bharUca zaheramAM vasatA suzrAvaka jinadAsa ane temanI dharmapatnI zrImatI suhAgadevInuM zrImAnu vijayazeTha ane vijayA zeThANInA jevuM ja Adarza zramaNopAsakayugala thayuM che. upadeza taraMgiNImAM teno ullekha che. 540 prazra zrImAnuM gautamasvAmIne bhagavAna mahAvIra svAmIjI upara atyaMta rAga hato to prathama koI bhavamAM temano paraspara 248. 2010_03 Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nikaTa saMbaMdha thayo che? uttara zrI tripRSTavAsudevanA bhavamAM baMneno nikaTa saMbaMdha thayela che. zrI bhagavatI sUtranA 14mA zatakanA sAtamA uddezAnI TIkAmAM ullekha che ke tripRdama mAvato gautama: I 541 prazna saMdhyAnuM pratikramaNa karyA pachI zrAvaka daherAsara darzana karavA jaI zake? uttara saMdhyAnuM pratikramaNa karyA pachI zrAvaka daherAsara darzana karavA jaI zake. zrI AcAropadeza nAmA graMthanA pAMcamA vargamAM lakhela che. 542 prazna puSya nakSatranuM baLavAnapaNuM jyotiSa zAstramAM che paNa koI jena siddhAMtamAM che? uttara puSya nakSatra ane vijaya muhurta gamanamAM zreSTha che. zrI jJAtAsUtranA AThamA adhyayanamAM kahyuM che ke jutto pusso vijao muhurtA / api dvAdazame candre puSyaH sarvArthisAdhakaH / / bAramo caMdramA hoya to paNa puSya nakSatra sarvArtha sAdhaka che. 543 prazna dIkSA avasare mULanAma badalI bIjAM rAkhavAmAM Ave che te pravRtti Adhunika che yA prAcIna? prAcIna hoya to tenuM koI dRSTAMta zAstramAM che? uttara dIkSA avasare nAma badalavAnI vidhi prAcIna che. sAruM nAma rAkhavAnuM paMcavastumAM kahyuM che tathA mahAsatIzrI madanarekhAnuM nAma badalI suvratA nAma ApavAmAM Avela che. uttarAdhyayana sUtranI TIkAmAM teno ullekha maLe che. 544 prazna bhAvatIrtha kone kahIe? 249 ) 2010_03 Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttara 545 prazra stavana, caityavaMdana ane stutimAM bheda zo ? uttara 546prazna uttara 547 prazna uttara bhAvatIrtha zrI caturvidha saMghane athavA prathama gaNadharane kahevAya. caityavaMdana bhASyanI avacUrNimAM kahela che ke bhAva tIrtha tu caturvidhaH zramaNasaMgha: / zrI bhagavatIsUtranA 20mA zatakanA AThamA uddezAnI TIkAmAM kahela che ke tItthaMpuNa cAuvannAItre samaNasaMghe / uttara namunthuNaM AdimAM ekAdi zlokarUpa kahevuM te caityavaMdana namunthuNaM pachI cAra zlokAdi kahIe. stavana ane kAyotsarganI pachI eka zloka kahIe te stuti che. caityavaMdana bhASyanI avacUrNimAM teno pATha che. jJAnanI vRddhi karanArA nakSatro kayA ? mRgazIrSa, puSya, AdrA, pUrvA, phAlgunI, pUrvASADhA, pUrva bhAdrapada, mULa, AzleSA, hasta ane citrA A daza nakSatrone jJAnanI vRddhi karanArAM kahyA che. keTalI narakamAM paramadhAmInI vedanA hoya ? paramAdhAmI kRta vedanA bAhulyatAthI prathama traNa narakamAM hoya. zrI saMgrahaNIsUtramAM kahela che ke tisu paramAhammiyakayAvi / 548 prazna tIrthaMkaradevanI mAtA tIrthaMkara devanI janma ApyA pachI bIjA putra ratnano prasava kare ke nahIM? zrI mallinAtha bhagavAnane zrI mallakumAra nAmanA nAnA bhAI hatA ethI siddha thAya che ke tIrthaMkara devanI mAtA tIrthaMkara bhagavAnane janma ApyA pachI paNa bIjA putra ratnano prasava 2010_03 250 Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 549 prazna uttara 551prazna uttara 550 prazna sAdhu-sAdhvIe dharmAnuSThAna kaI dizAmAM karavuM joIe? sAdhu-sAdhvIe dIkSA, pratikramaNa Adi dharmAnuSThAna pUrva dizA athavA uttara dizAmAM mukha rAkhIne karavAM joIe. zrI sthAnAMga nAmanA trIjA aMgasUtramAM bIjA sthAnanA pahelA uddezomAM teno ullekha thayo che. uttara kare. zrI jJAtAsUtranAmAM chaThThA aMgasUtranA AThamAM adhyayanamAM Ano ullekha che. 5para prazna zrAvaka zrAvikAo rajoharaNa ane muhapatti rAkhe che paraMtu te avazya rAkhavA joIe evuM koI zAstramAM che ? rajoharaNa ane mukhavastrikA sAdhu-sAdhvI ane zrAvaka-zrAvikA A cArane avazya rAkhavA joIe. zrI anuyogadvAramAM lokottara bhAva AvazyakanA adhikAramAM AvatA 'tadappiyakaraNe' pAThanI vyAkhyAmAM teno ullekha thayo che. pratikramaNamAM vratonA aticA2nI AlocanA karavAnI che to pachI je zrAvakoe vratono svIkAra ja karyo nathI teone pratikramaNa zAnuM? zrI jinezvara deve zrAvako mATe je kAryano niSedha karelo hoya te ka2vAmAM AvyuM hoya, je kAryo zrAvako mATe avazya karavA pharamAvyA chatAM na karyA hoya, zrI vItarAgadevanA vacana u52 azraddhA karI hoya tathA zrI jinezvara devanA siddhAMtathI viparIta prarUpaNA karI hoya tenI khAtara zrAvakone pratikramaNa karavA mATe zrI vaMdittAsUtramAM gaNadharane jaNAvyuM che. (vaMdittA sUtra gAthA 48) zrI zAMtinAtha svAmInI mAtAe keTalAM svapno joyAM ? 2010_03 251 Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttara 553prazna uttara zrI zAMtinAtha svAmInI mAtAe cauda svapno te be vakhata joyAM hatAM. ekavakhata tIrthaMkarapaNAne sUcavanArAM ane bIjI vakhata cakravartIpaNAne sUcavanArAM. AcArya bhagavaMta zrI dhanezvarasUriSkRta zatruMjaya mAhAtmayanA AThamAM sargamAM lakhe che ke bamUva bhAratakSetre, pure gajapure vare / nitavizva vizvaseno vizvasenA madIdhavaH ||73|| uttara zrI kRSNa mahArAjAnA bhavo keTalA ? prathama bhava zrI kRSNa mahArAjAno, bIjo nArakIno, trIjo manuSyano bhava pAmIne temAM tIrthaMkara nAmakarmane nikAcita karI cothA vaimAnika devano bhava ane pAMcame bhave zrI amama nAmanA bAramAM tIrthaMkara thaze. zrI saMghadAsagaNIe vasudeva hiMDImAM A vAta kahI che. 554 prazna zramaNa bhagavAna mahAvIrano janma caitrazukla trayodazIe thayelo che ane nirvANa Aso vadI amAvasyAe thayeluM che to karUNAsAgara vIraprabhunuM AyuSya saMpUrNa 72 varSanuM kahevAya che teno saMbhava zI rIte thAya ? AyuSya janma divasathI nahiM paraMtu cyavanathI eTale prabhue je divase mAtAnA garbhamAM AvyA te divasathI gaNAya. teno hisAba meLavavA mATe prathama jainazAstramAM varSo keTalA prakAranA tathA keTalA divasanAM te jANI levuM joIe. eka yugamAM pAMca saMvatsara hoya che. tenA divaso nIce mujaba che (1) 354 divasa - caMdrasaMvatsara, (2) 354 divasano caMdrasaMvatsara, (3) 384 divasano abhivardhita saMvatsara, (4) 354 divasano caMdra saMvatsara, (5) 384 divasano abhivardhita nAmano saMvatsa2 A pramANe eka yugamAM pAMca saMvatsara hoya che. 2010_03 252 Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 555 prazna prathama tIrthaMka2zrI RSabhadevasvAminI mAtAne cauda svapno AvyAM teno artha koNe kahyo ? bhagavatI marUdevI mAtAne bhagavAna jyAre garbhamAM AvyA tyAre cauda svapno AvyAM teno artha prathama zrI nAbhikuLakare kahyo ane pachI saudharmaIndra IzAnendra AvyA temaNe kahyo. zrI tIrthoduMgIlI payajJAmAM Ano spaSTa ullekha che. uttara vaLI (1) sauryamAsa, (2) caMdramAsa, (3) RtumAsa, (4) nakSatramAsa, A mAsothI zarU thatAM ane eka mAsavALuM varSa ema karIne banatAM pAMca saMvatsaro paNa kahela che. tenAM nAma ane divasa nIce mujaba che. 366 divasanuM sau2varSa, 354 divasanuM caMdravarSa, 360 divasanuM RtuvarSa, 328 divasanuM nakSatravarSa temaja varSamAM adhika mAsa hoya te pAMcamuM abhivardhita varSa kahevAya che. zrI jyotiSa karaMDaka prakaraNamAM saMvatsara nAmanA vibhAgamAM A mAhitI che. bhagavAna mahAvIra svAmInA AyuSyanI gaNatarI soparyavarSathI ane mAtAnA garbhamAM AvyA te divasathI gaNavI. 556 prazna darzanAvaraNIya karmanA udayathI cakSuhAna thayela manuSyane kevaLajJAna thaI zake yA nahi ? uttara pUrvakRta karmanA udayathI cakSuhIna thayela manuSyane kevaLajJAna utpanna thavAmAM koI bAdhaka nathI. zrI sena praznanA bIjA ullAsamAM A vAtano ullekha che. rvikalasya kevalajJAna mutpadyate naveti praznoDataram utpadyate / cakSu 557 prazna narakanAM jIvo pUrva karelAM potAnA duSkRtyone avadhijJAnathI jANe? 2010_03 253 Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttara uttara nAnA prakAranA pApa karmo karIne narakamAM gayelA jIvo paramAdhAmI devoe smaraNa karAvela duSkRtyone bhavapratyayika jAtismaraNa jJAnathI jANe. kAraNa temane avadhijJAna to utkRSTathI paNa eka yojananuM ja hoya che eTale teo potAnA duSkRtyone avadhijJAnathI jANI zake nahIM. papa8 prazna zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmInA tIrthamAM kyA kyA puNyazALI AtmAoe tIrthaMkara nAmakarmane upArjana karyuM? 1. zreNika mahArAjA, 2. bhagavAna mahAvIra svAmInA kAkA supArtha, 3. zrI zreNika rAjAnA pautra ane rAjA koNikanA putra udAyirAjA je mahAbhAgane poSadhamAM abhavya sAdhuveSadhArI vinayaratnane mAryA, 4. zrI poTTIla aNagAra, 5. zrI daDhAyu, 6. zrAvastI nagarInovAsI zaMkha zrAvaka, 7. zataka ke jemanuM bIjuM nAma puSkalI hatuM te, 8. 32 putrone utpanna karanArI sulasA zrAvikA, 9. prabhu zrI mahAvIrane auSadha ApanAra revatI zrAvikA, A nava puNyazALI AtmAoe prabhu mahAvIranA zAsanamAM tIrthakara nAmakarma upArjana karela che. zrI sthAnAMga sUtranA navamAM sthAnamAM teno ullekha che. 559 prazna jagatamAM aMdhakAra keTalA kAraNothI thAya che? uttara zrI jinezvara bhagavAnanA nirvANathI, zrI jinezvara bhagavAnanA jJAnano viccheda thavAthI, pUrvanA jJAnano viccheda thavAthI, bAdara agnino viccheda thavAthI jagatamAM aMdhakAra thAya che. zrI sthAnAMga sUtranA cothA adhyayanamAM teno pATha che. pa60 prazna ratnakaMbalano svabhAva kevo hoya? (254 2010_03 Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttara ratnakaMbalano svabhAva grISmakALamAM zIta ApavAno ane zItakALamAM uSNatA ApavAno che. pa61 prazna narakagatimAM rogo keTalA hoya? uttara sAtamI narakamAM pAMca karoDa aDasaTha lAkha navANuM hajAra pAMcasone corAzI (pa6899584) roga sadAne mATe hoya che. bAkInI narakamAM paNa yathAyoga hoya che. pa6ra prazna sAdhvIjIne mana:paryava jJAna thAya? uttara apramatta guNa sthAnake vartatI mahAsatI sAdhvIjIne mana:paryava jJAna thAya. zrI pravacana sAroddhAranA ra70mAM drAramAM A vAta kahI che. pa63 prazna devonA eka nATakamAM keTalo kALa vyatIta thAya? uttara devonA eka nATakanI aMdara cAra hajAra varSa jeTalo kALa vyatIta thAya. kharataragacchanA zrI samayasuMdarajIe zrI vizeSazataka nAmanA graMthamAM Ano ullekha karyo che. pa64 prazna ajIrNa keTalA prakAranA che? uttara jJAnanuM ajIrNamAna, tapanuM ajIrNa krodha, kriyAnuM ajIrNa paraniMdA, annanuM ajIrNa visUcikA A cAra prakAranAM ajIrNa pa65 prazna AyaMbilamAM lUNa kalpa yA nahIM? uttara AyaMbilamAM zvetasiMdhava, balavaNa ane saMcara vagere kAmamAM AvI zake che. 566 prazna sAmAyika ke pauSadhamAM zrAvaka vAsakSepAdikathI jJAnanI pUjA karI zake ? 255 2010_03 Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttara sAmAyika ke pauSadhamAM zrAvaka vAsapAdikathI pUjA karI zake A vAta senapraznanA trIjA ullAsamAM kahevAmAM AvI che. vibhAga - 2 pa67 prazna pUrva kaI bhASAmAM hatA? uttara pUrva saMskRta bhASAmAM hatA. jagarU bhaTTArakazrI hIrasUrIzvarajIkRta hIra praznanA trIjA ullAsamAM teno ullekha maLe che. pa68 prazna motInI utpatti keTalA ane kayA kayA sthAnomAM thAya che? uttara 1. hAthInA kuMbhasthaLamAM, 2. zaMkhamAM, 3. mAchalInA mukhamAM, 4. vAMsamAM, 5. varAhanI dADhamAM, 6. cAMdAnA mastaka upara, 7. meghamAM, 8.chIpamAM A ATha sthAnomAM motInI utpatti thAya che. pa69 prazna pAnanI jaDa AhArI che ke aNAhArI? zAstramAM pAnanI jaDane svAdikAmAM gaNelI hovAthI te AhArI che paNa aNahArI nathI. Ano ullekha zrAddhavidhi graMthamAM maLe che. uttara pa0 prazna zrI kalpasUtramAM "samaNa bhagavuM mahAvIre" A prathama sUtramAM ane bIjA sUtromAM samaNa' zabda Ave che teno artha zo? uttara "samaNa' no artha ghora tapasyA karanAra thAya che. te zabda cAra mULa atizayonuM paNa sUcana kare che. A pramANe kalpasUtranI kiraNAvalI TIkAmAM ullekha thayo che. zrama, dhAtu, tapa ane kheda ema be arthamAM che. temAMthI A sthaLe "tapa" nA arthamAM levAno che. samaNa' eTale samanA artha karIe to jJAnAtizaya. samaNa" eTale "zamanA" artha karIe to bhagavAna rogAdi 256) 2010_03 Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadravanA zamana karanArA che. samaNa eTale samaNa eTale samyagU teno artha e thAya che ke yathAsthita je padArtho jevA svarUpamAM che te padArtho tevA svarUpamAM ANIne kahe che. traNa kALamAM abAdhina che AthI trIjo vacanAtizaya sUcave che. "samaNa' eTale samAna mAna sura-asura narezvara Adie karelI pUjAe karIne "sa' eTale yukta hoya te samAna che. A zabda dIrtha hovA chatAM prAkRta hovAne kAraNe hrasva thayela che. traNa jagate karelI pUjA yogya. A pramANe artha karavAmAM pUjAtizaya che. 571 prazna jema trevIsamAM tIrthaMkara pArzvanAtha svAmInI mUrtinA mastaka upara sarpanI phaNA hoya che tema bIjA koI tIrthakara devanI mUrtinA mastaka upara sarpanI phaNA hoya che yA nahi? uttara jema pArzvanAtha svAmInI mUrtinA mastaka upara sarpanI phaNA hoya che tema zrI supArzvanAtha svAmInI mUrtinA mastaka upara sarpanI phaNA hoya che. pa72 prazna vartamAna samayamAM sAdhuo patra lakhe che to sAdhuone patra lakhavAnI AjJA che? sAdhuone patra lakhavAnI zAstramAM AjJA che. zrI nizItha sUtranA 11mA uddezAnI cUrNimA A bAbatano ullekha maLe che. pa73 prazra paramAtmA zrI mahAvIra deva je vakhate Aso vadi amAvasyAnI rAtrie mokSe padhAryA tyAre rAtri keTalI bAkI rahI hatI? uttara sarvArtha siddha nAmanuM muhurta haMmezAM cAra ghaDI rAtri bAkI hoya tyAre ja zarU thAya che. amAvasyAnI rAtrie te sarvArthasiddha muhurtamAM bhagavAna mokSe padhAryA che. uttara (57) 2010_03 Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa74 prazna zrI tIrthakara mahArAjanA janma avasare chappana diEmArIo Ave che te vyaMtara nikAyanI ke bhuvanapati nikAyanI che? uttara chappana dikakumArIo zrI bhuvanapati nikAyanI devIo che. zrI Avazyaka sUtranA vivaraNamAM sUripuraMdara malayagirie Ano ullekha karyo che. dik kumArikA nAma dik kumAra bhavanapati vizeSa jAtIyA devyaH / 575 prazna zrI covIza tIrthakarone zrutajJAna ekasarakhuM hatuM ke nyunAdhika? uttara sarva tIrthakara mahArAjAone zrutajJAna ekasarakhuM na hatuM. zrI RSabhadeva svAmIjIne saMpUrNa dvAdazAMgInuM jJAna hatuM jyAre bAkInA trevIsa tIrthaMkara paramAtmAone agiyAra aMgonuM jJAna hatuM. A aMge AvazyakasUtranI vRttimAM ullekha che. pa76 prazna zrI kalpasUtranA vyAkhyAnanA maMgalAcaraNamAM purimacarimANakappo' A gAthA bolavAmAM Ave che tenuM vidhAna koI zAstramAM che ke paraMparA che? uttara zrI kalpasUtranA vyAkhyAnamAM 'purimacarimANakappo" A gAthA maMgalAcaraNamAM kahevAno zAstrIya rivAja che tene mATe zrI kalpasUtranI kalpalattA nAmanI aMtarvAcanAmAM mahopAdhyAyajI zrI guNa vijayajI mahArAjAe lakhela akSaro A pramANe che. purimacarimANakappoH iyaM gAthA navasu vyAravyAneSu Adi anta ca kthyte| pa77 prazna sAdhu mahArAjAo je gAmamAM cAturmAsa rahelA hoya te gAmathI cAre dizAmAM keTalA gAu sudhI javA AvavAnuM kahyuM? ane gAu gAmanA daravAjethI gaNavA ke madhyabhAgathI athavA anya koI sthAnathI? uttara sAdhu mahArAjAo je gAmamAM cAturmAsa rahelA hoya te 258) 250 ) 2010_03 Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttara gAmamAMthI cAre dizAmAM rA gAu javA-AvavAnuM kahyuM eTale jatA-AvatAnA maLIne pAMca gAu kahyuM. gAu gAmanA daravAjethI nahi ke madhyabhAgathI nahiM kiMtu je sthAnamAM sAdhu mahArAjA cAturmAsa rahyA hoya te sthAnathI gaNatarI karavI. zrI kalpasUtranI mahopAdhyAya vinaya vijayajInI TIkAmAM teno ullekha maLe che. 578 prazna keTalAka dharmanA sogaMda khAya che te yogya che? koInA paNa sogaMda khAvA yogya nathI. deva, gurU ke dharmanA sogaMda khAvA e to vizeSa karIne ayogya che kAraNa ke tethI mityAtvanI prApti thAya che. zrI zrAddhavidhimAM A aMgeno pATha che. pa79 prazna zrI jinakalpI sAdhuo rAtrie keTalo kALa nidrA kare? uttara zrI jinakalpI sAdhuo rAtrie kadApi sUe ja nahIM. zrI Avazyaka sUtrano pATha che niRtpivA suvati | pa80 prazna ochAmAM ochI ane vadhAremAM vadhAre keTalA sAdhu hoya to gaccha kahevAya? eka gacchamAM ochAmAM ochA traNa sAdhuo hoya te jaghanya gaccha kahevAya ane vadhAremAM vadhAre 32000 sAdhuo hoya to te utkRSTa gaccha kahevAya. je gacchamAM traNathI adhika ane 32000thI ekapaNa nyuna sAdhu hoya to te gaccha madhyama tarIke gaNAya. zrI bRhatakalpabhASyanA prathama khaMDamAM lakhela che ke tigamAIyA gacchA sahassa battIsaI usamaseNe / 581 prazra zrAvakanA vistArArtha pAkSika aticAramAM AThamAM anarthadaMDa uttara (259) 2010_03 Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aticAramAM "khAdi lage adekhAI citavI' A pramANe pATha Ave che to e sthAnamAM "khAdi lage adekhAI" no artha zuM thAya che? uttara "khAdi' zabda zorasenanI tathA mAgadhI bhASAno che. teno saMskRtamAM khyAti artha che eTale prasiddhi, kIrti, prazaMsA Adi artho thAya che. khAdi zabdano artho manayA' A zrI siddhahema vyAkaraNanA AThamA adhyAyanA bIjA padanA 78mA sUtranI yakArano lopa thavAthI khAti' evuM rUpa siddha thAya pachI to doDanArI zaurasenyA yuktasya A AThamA adhyAyanA cothA pAThanA 208mAM sUtrathI "takAra' no dakAra thavAthI "khAdi' rUpa siddha thAya che. arthAt khAdi eTale khyAti-jagatamAM koInI prazaMsA kare athavA jagatamAM koInI kIrti thatI hoya te dekhIne tenA upara manamAM adekhAI, IrSyA karI hoya evo artha thAya che. 582 prazra vartamAna covIzImAM daza accherAM thayAM tevA pUrve thayelA che? vartamAna covIzI-anaMta covIzI pUrve zrI dharmazrInAmanA tIrthakara mahArAjAnA zAsanamAM sAta Azcarya (accherAM) thayela che. zrI mahAnizItha sUtranA pAMcamA adhyayanamAM Ano ullekha che. 7. zrI praznottara mohanamALA praznottara mohanamALAmAM kula 325 prazno traNa vibhAgamAM vaheMcAyelA che. temAM pa. zrI khAntivijayajIe pUchelA prazno ane muMbaInA cAturmAsa daramyAna munibhagavaMto ane zrAvakoe pUchelA praznonA pU.A.zrI mohanasUrie uttaro ApyA hatA teno A graMthamAM saMcaya thayo che. pU. zrI e ApelA uttaro mATe AgamazAstra ane anya prAcIna graMthono AdhAra mULapATha ane bhASAMtara uttara 260) 2010_03 Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAthe ApavAmAM Avela che. A prazno devaloka, naraka, nigoda, AyuSya, vanaspatikAya, kevaLajJAna, sAdhu, AcAra, siddhagati, dravyAnuyoga jevA tAtvika viSayone lagatAM praznonA uttaro ApavAmAM AvyA che. namUnArUpe keTalAMka jANavAlAyaka prazno nIce pramANe che. pa83 prazna amadAvAdavALA jhaverI choTAlAla lallubhAI mRtakane bALIne AvyA pachI te ja divase pUjA karatA hatA to te thaI zake che? uttara pUjA saMbaMdhamAM jaNAvavAnuM ke eka utsarga ane bIjo apavAda mArga che. eka dhorImArga che jyAre bIjo khAsa kAraNe apavAda mArga che. ghorI mArga vyavahArathI smazAne janAra vyakti te ja divase pUjA karI zake nahi tema chatAM pUjAnA niyamavALA samakitadhArI vyakti game teTaluM moDuM thAya ke AvuM nimitta maLe to zuddhi karIne pUjA kare temAM koI doSa nathI. anya vyaktio tenuM anusaraNa kare te ucita nathI. 584 prazna bhAdrapada mAsamAM zAMtinAtra tathA aSTottarI nAtra bhaNAvAya ke kema? na bhaNAvAya tevo koI niSedha ApanA jANavAmAM che? comAsAmAM zrAvaNa mAsamAM pratiSThA vagere temaja azvina mAsamAM zubhakArya prasaMge aSTottarI temaja zAMtisnAtra thatuM jovAmAM Ave che. bhAdra mAsamAM zrAddha vagerenA divasone lokika dRSTie azubha manAtA hoI te mAsamAM zAMtisnAtra vagere karAvavA saMbaMdhamAM chANIvALA jamanAdAsabhAI athavA nagInabhAIne pUchavuM. pa85 prazra zrI bhagavatI sUtranuM mULa tathA TIkAnuM pramANa keTaluM? uttara (261) 2010_03 Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttara 585A prazna nikAcita karma avazya bhogavavuM paDe ke tapasyAthI paNa nAza thAya? tapathI paNa nikAcita karmano nAza thAya che te saMbaMdhI sena prazna, adhyAtmasAramAM paNa ullekha che. uttara 586prazna uttara 187prazna uttara 588 prazna uttara zrI bhagavatIjInuM (vartamAna) mULa pramANa 15751 zloka ane navAMgI TIkAkAra zrI abhayadevasUrijInI TIkA pramANe 18616 zloka che. 589 prazna mahAnubhAva tIrthaMkara bhagavaMto jyAM pAraNuM kare tyAM paMcadivya pragaTa thAya temAM celotzepano artha zuM ka2vo ? celotzepano artha dhvajAonuM lahakavuM evo thAya che ane vastronI vRddhi evo paNa artha ka2Aya che. vizeSa mAhitI mATe abhidhAna rAjendra koza (bhA.3)mAM 'celumbeva' zabdano artha jovo. devonA zarIranI chAyA paDe ke nahiM ? devonA zarIranI prAyaH chAyA paDatI nathI ema jANavAmAM Ave che. tiryaMcane avadhijJAna hoya ? ane hoya to keTaluM hoya? tiryaMcane avadhijJAna hoI zake ane te jaghanyathI aMgulanA asaMkhyAtA bhAgathI utkRSTa asaMkhyAtA dvIpa samudra sudhI hoya che. zrI pakSavaNA sUtranA 33mA padamAM A saMbaMdhI ullekha thayo che. be hajAra kroDa munio utkRSTa kALe hoya tevo ullekha zemAM che? 2010_03 262 Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttara jagaciMtAmaNi caityavaMdanamAM samaNahakoDi sahassedua ItyAdi pATha joI levo. pa90 prazra zrI prasannacaMdra rAjarSino adhikAra vistArathI kayA graMthamAM che? uttara zrI prasannacaMdra rAjarSino adhikAra vistArathI kalikAla sarvajJa zrImAna hemacaMdrasUrikRta zrI pariziSTa parvanA prathama sargamAM che. pa91 prazna nAsikA dvArA koI peya padArtha davAnA kAraNe rAtrimAM laI zakAya? uttara nAsikA dvArA koI peya padArthadavAne kAraNe rAtre levo ucita nathI kAraNa ke nAsikA ane gaLAnuM dvAra AgaLa jyAM eka thatuM anubhavAya che. para prazna dubalI AThama kema kahevAya che? zuM bhUtakALamAM koI durbalikA puSya mitra AcArya thayA che? ane temanA koIpaNa prasaMgane uddezIne dubalI AThama nAma paDyuM che? uttara paryuSaNamAM thayela vizeSa tapasyA aMge zarIramAM durbaLatA AvatI hoya eTale dubalI AThama kahevAya che. Avo koI pATha jovAmAM Avato nathI. koI durbalikA puSpamitra AcAryanuM nAma paNa jaNAve che. pa93 prazna tIrthamALA ane IndramALAmAM zuM taphAvata? temaja saMghamALA kone kahevAya? uttara tIrthamALA ane IndramALA e baMne ekArthaka-paryAya vAcaka zabdo che. siddhAcalajI vagerenA saMgha laI jAya ane mALA pahere to te tIrthamALA-IndramALA kahevAya che evuM sAMbhaLavAmAM AvyuM nathI paNa saMgha kADhanAra saMghavIne mALA 263 2010_03 Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttara paherAvavAmAM Ave te saMghapatimALa paherAvavAmAM Ave te ja IndramALA ke tIrthamALA che. IndramALA vize zrAddhavidhi graMthanA pAMcamAM adhyAyamAM mAhitI che te joI levI. pa94 prazna Indrotsava eTale zuM? IndranA saMtoSane arthe niyamita divase arthAtu azvina mAsanI pUrNimAe thato mahotsavane Indramaha athavA Indra mahotsava kahevAya che. jaMbudvIpa pannati, jJAtAsUtra, AcArAMgasUtra, rAyapaNeNI, bhagavatI sUtra temaja Avazyaka cUrNimAM teno ullekha thayelo che. pa95 prazna niSeka eTale zuM? uttara zrI ThANAMgasUtra 377mAM A pramANe pATha che. niSekazca karmapudgalAnAM pratisamayAnubhava svanA / karma pUrgalono pratisamaya anubhava thAya te karmapugalonI je abappAkAla sthiti sthAno pUrNa thayA bAda racanA tene niSeka kahevAya che. pa96 prazna devalokamAM devone cha mahinA AyuSya bAkI rahe tyAre teone tyAMthI avavAnAM cinho jaNAya che ane tethI jhure paNa che to zuM badhA devone te pramANe thatuM haze? uttara nA, badhA devone te pramANe jharavAnuM thatuM nathI. tIrthakaronA jIvo, tathA je deva ekAvanArI hoya temane to chellA cha mAsamAM paNa zAtAno udaya hoya che. zrI sUyagaDAMgasUtra vRtti, tathA pariziSTa parvamAM A bAbata spaSTapaNe kahI che. 597 prazna nigodanA ekaMdara bheda keTalA? 2010_03 Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttara 598 prazna uttara 599 prazna uttara 600 prazna uttara 601 prazna uttara sUkSma nigoda ane bAda2 nigoda. te pratyekanA be bheda sUkSma aparyAptA nigoda ane sUkSmaparyAptA nigoda, bAdara aparyAptA nigoda ane bAda2 paryApta nigoda, ema ekaMdare cAra bheda thAya. athavA vyavahArika nigoda ane avyavahArika nigoda ema be bheda kahevAya che. nigoda jIvone zarIra keTalAM hoya ? audArika, tejasa ane kAryaNa ema traNa zarIra hoya che. audArika zarIra anaMtajIvonuM eka hoya che. tejasa ane kAryaNa zarIra jIva mAtranA judA judA hoya che. nigodanA jIvone zarIra pramANa keTaluM hoya? sUkSma bAdara baMne nigoda jIvonuM zarIra janyathI aMgulanA asaMkhyAtamo bhAga ane utkRSTathI paNa aMgulanA asaMkhyAtamo bhAga che paraMtu jaghanya karatAM utkRSTa bhAga kAMIka adhika jANavo. nigodamAM koNa koNa utpanna thAya ? e jIvonI jyAM jyAM gati kahI che tyAMthI tyAMthI AgatipaNa jANavI. arthAt te te sthAnomAMthI maraNa pAmelA jIvo nigodamAM utpanna thaI zake che paraMtu yugalika deva ane nAraka maraNa pAmIne anantipaNe nigodamAM utpanna thaI zakatA nathI eTale ke Agati gati tulya che. nigodamAMthI nIkaLelA jIvo anantara manuSyAdi bhavamAM samyatyAdi guNone pAme kharA ? nigoda jIvo maraNa pAmIne jo anantarapaNe paMcendriya tiryaMca thAya to samyaktva ane dezavirati paNa pAmI zake che tathA jo ananta25Ne manuSyabhavamAM utpanna thAya to samyaktva, 2010_03 265 Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezavirati,sarva virati yAvatuM mokSa paNa pAmI zake che. 602 prazna nigodanA jIvone AhAra saMjJA ane kaSAya hoya? uttara AhAra, bhaya, maithuna ane parigRha e cAra saMjJA avyaktapaNe pratyeka nigodane hoya che. e ja pramANe cAre kaSAyo paNa avyaktapaNe hoya che. 603 prazna nigodanA jIvone traNa vedamAMthI kayo veda hoya? uttara nigodanA jIvone kevaLa napuMsaka veda ja hoya che ane te paNa kaSAya ane saMjJAnI mAphaka avyakta hoya che. 604 prazna jyAre koI ekagatimAM vartatA jIvanuM AyuSya pUrNa thAya che ane te anya gatimAM utpanna thAya che te anyagatimAM utpanna thanAro jIva keTalA prakAre anya gatimAM utpanna thAya? uttara eka gatimAMthI (bhAva) anya gatimAM (bhava) utpanna thanAro jIva be prakAre utpanna thAya che. eka IlikA gati ane bIjI kanduka gati vaDe athavA RjAgati ane vikrAgati vaDe. 605 prazna IlikA gati ane kankagati kone kahevAya che? uttara IyaLa jema potAnuM AgavuM zarIra pheMkIne tyArabAda pAchalanA zarIrane saMkocIne ISTa sthAne jAya che tema jIva paNa prathama Atmapradezone dIrghadaMDAkAra karI utpatti sthAne pahoMce che te vakhate maraNasthAna ane utpattisthAna e baMne sthAnamAM ane attarAlamAM AtmapradezanI dIrghazreNi laMbAyelI hoya che. tyArabAda maraNa sthAnamAM Atmapradezone saMharI laI sarve Atmapradezo utpatti sthAnamAM kheMcI le che tene "IlikAgati kahevAya che. daDo jema sarvAze uchaLIne anya sthAne jaI pahoMce che tema 2010_03 Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AtmA paNa sarva Atmapradezo vaDe piDita thayo thako daDAnI mAphaka athavA topanA goLAnI mAphaka utpattisthAne pahoMcI jAya che. tene kakagati' kahevAya che. saMsArI jIvone IlikA ane kanka baMne gati hoya che. siddhanA jIvone mokSamAM jatAM kevaLa kadkagati hoya che. 606 prazra RjAgati ane vakrAgati kone kahevAya? uttara UrdhvalokathI adholoka athavA adholokathI Urdhvaloka tathA pUrvamAMthI pazcima athavA pazcimamAMthI pUrva ema sIdhI dizAmAM jIva je eka samayamAM utpanna thAya che tene "jAgati' kahevAya che. ane dizAothI vidizAomAM be samaya, traNa samaya kiMvA cAra samaya sudhImAM eka bhavamAMthI anya bhavamAM je utpanna thavuM tenuM nAma "vakrAgati" athavA "vigrahagati' kahevAya che. 607 prazna paMkhAthI utpanna thayelo pavana sacitta ke acitta che? uttara paMkhAthI utpanna thayelo pavana sacitta ja che tenA vize oghaniryuktimAM ullekha thayelo che. 608 prazra devatAonA pustakanI lipi kaI haze? ane temAM zuM lakheluM haze ? uttara lipi devanAgarI saMbhave che ane temAM potapotAnA vimAna saMbaMdhI sthiti maryAdA vagere kalpa lakhelA hoya che. samavasaraNamAM devIo UbhI rahetI haze ke zrAvikAo paNa UbhI rahetI haze? uttara devIo UbhI rahe. zrAvikAo bese te pramANe Avazyaka sUtramAM pATha che. 609 prazna 267 2010_03 Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8. zrI jainadharma viSayaka praznottara (AtmArAmajI) jainadharmanA tatvathI ajJAta evA yuvAvargane jaina darzananI mAhitI maLe tevA hetuthI A graMthanI racanA karI che. jainadharma anAdikALathI che ane eka svataMtra dharma che te vAta svIkAravI joIe. A graMthamAM karmanuM svarUpa, jinapUjA, mahAvIra svAmI AThamada, munidharma, zrAvakadharma, jaina ane bauddhamata vagerene sparzatA mAhitIpradhAna praznono samAveza thayo che. pU. AtmArAmajI ma.sAhebe A graMtha hindImAM racyo hato ane te gujarAtI anuvAda sAthe pragaTa thayela che. 610 prazna uttara 611 prazna uttara jina ane jinazAsana A baMne zabdono artha zuM che ? jeNe rAga, dveSa, krodha, mAna, mAyA, lobha, kAma, ajJAna, rati, ati, zoka, hAsya, jAgupsA eTale ghRNA, mithyAtva vagere bhAvazatruone jityA che tene jina kahevAya. A jina zabdano artha che. upara kahela evA prakAranA jinezvarano upadeza eTale utsarga apavAdarUpa mArga vaDe hitanI prApti ane ahitano tyAga tene jinazAsana kahevAya che. tAtparyArtha A che ke abhidhAna ciMtAmaNi ane anuyoga dvAranI TIkA vageremAM paNa A pramANe ja artha che. zrI RSabhadevajIe jevo dharma calAvyo hato tevo ja dharma Aja sudhI cAlI rahyo che? ke temAM koI jAtano pheraphAra thayo che ? zrI RSabhadevajIe jevo dharma calAvyo hato tevo ja dharma zrI mahAvIra bhagavaMte calAvyo temAM kiMcit mAtra paNa pheraphAra nathI. te ja dharma vartamAnakALamAM jainamatamAM cAle che. 2010_03 268 Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 612 prazra zrI mahAvIra svAmi trizalA mAtAnI kukhamAM potAnI zaktithI kema na gayA? uttara janma, maraNa, garbhotpatti A badhA karmane AdhIna che. nikAcita eTale je karma avazyameva bhogavyA vagara naSTa na thAya te AvA karmanA udayamAM koInI paNa tAkAta kAma nathI AvatI ane je loko zarIra dhArIone IzvarAvatAra sarvazaktimAna mAne che te phakta potAnA mAnelA IzvaranI mahattA batAvavA mATe ja che. jo pakSapAta choDIne vicArIe to je Icche te karI zake evA brahmA, zaMkara ke hari Isukhrista vagere koIpaNa manuSyo thayA nathI. jo emanA graMtho vAMcavAmAM Ave to e lokonA kAryothI te badhA vAstavika rUpe sarvazakti vikala che ema jaNAI jaze. A kAraNe sarva jIvo potAnA karela karmone AdhIna che mATe ja zrI mahAvIra svAmIjI potAnI zaktithI trizalAmAtAnI kukhamAM jaI zakyA nahIM. 613 prazna A pAMca jJAnanuM svarUpa TUMkamAM kaho? uttara (1) sAMbhaLyA vagara je jJAna thAya che ane cAra prakAranI buddhi te jAtijJAna tenA (336) traNazo chatrIsa bhedo che. (2) je jJAna kahI zakAya ane sAMbhaLI zakAya te zrutajJAna tenA (14) cauda bheda che. (3) sarvarUpI vastune jANe ane jue te avadhijJAna tenA (6) cha bheda che. (4) aDhIdvIpanI aMdara, badhAnA mana ciMtita arthane jANe ane jue te mana:paryavajJAna tenA (2) be bheda che. (5) bhUta, bhaviSya ane vartamAnakALanI vastuone sUkSma 26) 2010_03 Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 614 prazna uttara 615 prazna uttara 616 prazna uttara 617 prazna bAdara rUpI, arUpI, vyavadhAna rahita ane vyavadhAna sahita dUra, najIka, aMda2 ke bahAra badhI cIjone jANe ane jue te kevalajJAna A jJAnanA koI bheda nathI. A pAMce jJAnanuM vizeSa svarUpa jovuM hoya to naMdisUtra malayagirimanI TIkA sAthe vAMcavuM athavA sAMbhaLavuM. zrI mahAvIrajInI sevAmAM zuM Indra vagere devo rahetA hatA ? chadmasthAmAM to eka siddhArtha nAmano deva IndranI AjJAthI maraNAMta kaSTa dUra karavA mATe haMmezA sAthe raheto hato ane Indra vagere devo koI koI vakhate vaMdana karavA mATe ke sukhazAtA pUchavA upasargo dUra karavA mATe AvatA hatA ane kevaLajJAna thayA pachI haMmezA devo sevAmAM hAjara rahetA hatA. zrI mahAvIra svAmIjIne upasarga thavAnuM kAraNa zuM hatuM? pUrvabhavomAM rAjya karatI vakhate teo ghaNA pApo karyA hatA te badhA pApo A janmamAM (bhavamAM) ja nAza pAmavA joIe mATe nikAcita azAtA vedanIya karmonA phaLa svarUpa upasargothI ja te karmone bhogavIne kSaya karyA mATe ghaNA upasargo thayA. zrI mahAvIra svAmIjIe pariSaho zA mATe sahana karyA ane tapa zA mATe karyuM ? jo bhagavAne pariSaho sahana na karyA hota ane tapa na karyuM hota to pUrvopArjita pApa, karma, kSaya na thAta. karmakSaya vagara kevaLajJAna ane nirvANapada e baMne prApta na thAta mATe pariSaho-upasargo sahana karyA ane tapa paNa karyuM. zrI mahAvIra svAmIe kevA prakAranA dharmanI prarUpaNA karI hatI? 2010_03 270 Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttara 618 prazna uttara 619 prazna uttara 620 prazna uttara 6ra1 prazna uttara 622 prazna uttara 63 prazna samyaktvapUrvaka sAdhuno dharma ane zrAvakadharmanI prarUpaNA karI hatI. sAdhunA dharmanuM TUMkANamAM svarUpa kahI batAvo ? pAMca mahAvrata ane rAtribhojananA tyAgarUpa cha vrata dhAraNa kare. daza prakAranA yati dharma ane sattara bhede saMyamanuM pAlana kare, betAlIsa (42) doSathI rahita bhikSA grahaNa kare. dazavidha cakravAla samAcArI pALe. sAdhu ane zrAvakano dharma manuSyoe zA mATe ka2vo joIe? janma maraNAdi svarUpa saMsArabhramaNarUpI duHkhathI chuTavA mATe sAdhu ane zrAvakano pUrvokta dharma ka2vo joIe. zrI mahAvIra bhagavAne je dharma kahyo hato te dharma zrI mahAvIra svAmIjIe potAne hAthe koI pustakamAM lakhyo hato ke nahIM? nathI lakhyo. pUrvokta jaina zAsananA sarva pustako zrI mahAvIra svAmIthI ane vikrama saMvatanI zarUAta pachI keTalA varSe lakhAyA hatA ? zrI mahAvIrajIthI (980) navaso eMsI varSa pachI ane vikrama saMvata (510) pAMcaso dazamAM varSe lakhAyA hatA. nirvANa zabdano zuM artha thAya che ? badhA karmonI utpanna thayela upAdhirUpa agninuM je bujhAya javuM tene nirvANa kahevAya che eTale badhI upAdhithI rahita phakta zuddha buddha saccidAnaMdarUpa je AtmAnuM svarUpa pragaTa thavuM tene nirvANa kahevAya che. jIvane nirvANapada kyAre prApta thAya che ? 2010_03 271 Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttara jIvanA zubhAzubha badhAya karmo nAza pAme che tyAre jIvane nirvANapada prApta thAya che. 624 prazna nirvANa thayA pachI AtmA kyAM jAya che ane kyAM rahe che? uttara nirvANa thayA pachI AtmA lokanA agrabhAge jAya che ane sAdi anaMtakALa sudhI tyAM ja haMmezA rahe che. 625 prazna zuM badhA jIvo ekasarakhA nathI ke jethI badhA jIvo nirvANapada pAmaze nahIM? uttara jIva be prakArane eka bhavya jIva bIjA abhavya jIva che. temAM je abhavya jIva hoya che te kadIpaNa nirvANapada prApta karaze nahiM kema ke temanAmAM anAdi svabhAvathI nirvANapada prApta karavAnI yogyatA nathI. 626 prazna AtmA amara che, avinAzI che A hakIkatamAM zuM pramANa che? uttara je vastunI utpatti thAya che te nAzavaMta hoya che paraMtu AtmAnI utpatti thaI nathI kema ke je vastunI utpatti thAya che tenuM upAdAnakaraNa hoya che. upAdAna eTale kAraNa ja kAryarUpa thaI javuM jema mATIno piMDa ja ghaDA rUpa thaI jAya che mATe ghaDAnuM upAdAna kAraNa mATIno piMDa che. AtmAnuM upAdAna kAraNa koI arUpI jJAnavAna vastu hovI joIe jenAthI AtmA banI zake ema AtmAnI pUrvamAM koIpaNa upAdAna kAraNa nathI mATe AtmA anAdi anaMta avinAzI padArtha che ane je bhavya jIva che temAM nirvANapada pAmavAnI yogyatA to che paraMtu jemane jemane nirvANa thavAnA nimitto maLaze teo nirvANapada pAmaze bIjA nahiM. 627 prazna kayA kAraNathI jIvane punarjanma karavo paDe che? 272) 272 ) 2010_03 Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttara (1) jIva hiMsA, (2) jUThuM bolavuM, (3) corI karavI, (4) strI saMbhogarUpa maithuna karavuM, (5) parigraha rAkhavo, (6) krodha, (7) mAna, (8) mAyA, (9) lobha, (10) rAga, (11) dveSa, (12) kalaha, (13) abhyAkhyAna eTale koIne ALa ApavuM, (14) paizunya, (15) bIjAnI niMdA karavI, (16) rati arati, (17) mAyA mRSAvAda (18) mithyAdarzana zalya eTale kudeva, kugurU, kudharma A traNane sudeva, sugurU, sudharmarUpe mAnavA jyAM sudhI jIva A aDhAre pApone seve che tyAM sudhI ene purnajanma thAya che. 6ra8 prazna jo potAnA AtmAnA guNothI ja mokSa thaze tyAre tIrthakara bhagavAnanI bhakti karavAnuM zuM prayojana che? uttara tIrthakara bhagavaMtanI bhakti karavAmAM tIrthakara bhagavaMta nimitta kAraNa che. nimitta vagara potAnA AtmAnA guNarUpa upAdAna kAraNa kadIpaNa phaLa ApatA nathI. jyAre tIrthakara nimittabhUta thAya che tyAre bhaktirUpa upAdAna kAraNa pragaTa thAya che. enAthI ja AtmAnA badhA guNo pragaTa thAya che. enAthI ja mokSa thAya che. jema ghaDo thavAmAM mATI upAdAna kAraNa che paraMtu kuMbhAra cakra, daMDa cIvara vagere nimitto vagara kadIpaNa ghaDo thato nathI tevI rIte tIrthakararUpa nimitta kAraNa vagara AtmAno mokSa thato nathI mATe tIrthakaranI bhakti avazya karavA yogya che. 629 prazna jagatamAM jIvo puNya-pApa kare che tene tenuM phaLa ApanAra paramezvara che ke nathI? puNya-pApanuM phaLa ApanAra paramezvara nathI. uttara 273 ) 2010_03 Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 630 prazna uttara 631 prazna uttara 632 prazna uttara 633 prazna uttara 634 prazna jagatamAM kartA Izvara che ke nathI? jagata to pravAhathI anAdikALathI cAlI rahyuM che. jagata koInuM raceluM nathI. kALa, svabhAva, niyati, karma, cetana, AtmA ane jaDa padArtha A badhA anAdiniyamothI A jagata vicitra pravAha rUpathI cAlI rahyuM che ane utpAda, vyaya, dhruvu rUpe cAlatuM raheze. jina pratimAnI phUla vagerethI pUjA karavAthI zrAvakone pApa lAge che ke nahiM ? jina pratimAnI phUla vagerethI pUjA karavAthI saMsArano kSaya thAya che arthAta mokSapada maLe che ane je kaMI thoDI dravyahiMsA thAya che te kUpa dRSTAMta vaDe pUjAnA phaLathI ja nAza pAme che A hakIkata Avazyaka sUtramAM che. badhA devo jainadharmI che ? badhA devo jainadharmI nathI keTalAka che. jainadharmI devonI bhakti zrAvaka ane sAdhu kare ke nahIM? samyak dRSTi devonI stuti karavAno jaina zAsanamAM niSedha nathI kema ke zruta devatAjJAnanA vighnone dUra kare che ane koI bhoLo (bhadrika) jIva A lokanA mATe samyagdaSTi devonuM ArAdhana kare to teno niSedha nathI. sAdhu paNa samyagdaSTi devanuM ArAdhana ane stuti jaina dharmanI unnatti tathA vighna dUra karavA mATe kare to niSedha nathI A hakIkata paMcAzaka vagere zAstromAM che. 52mezva2nI mUrti kevI hoya che ? 2010_03 274 Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttara strI, japamALA, zastra, kamaMDalathI rahita ane zAMta dhyAnASTa samatAmatavALI, zAMtarasamazna, mukhanA vikAra rahita evI sAcA bhagavAnanI mUrti hoya che. 635 prazna tamArA kahevAnusAre to jainadharma amane ghaNo uttama jaNAya che to pachI eno pracAra ghaNo kema nathI? uttara jaina dharmanA niyamo evA kaThina che ke tenA upara alpasatvazALI jIvo ghaNuM cAlI na zake. gRhasthadharma tathA sAdhudharma ghaNA niyamothI niyaMtrita che ane jaina dharmanuM tatvajJAnato ghaNA jaino paNa jANI zakatA nathI to pachI anyadharmIone to samajavuM ghaNuM ja kaThina che. bauddhamatanA goviMdAcArye bharUcamAM jainAcAryo sAthe carcAmAM hAra khAdhI jaina tatvajJAna jANavA mATe kapaTathI jainadIkSA lIdhI keTalAka zAstro bhaNIne pAchA bauddha banI jaina dharmanuM khaMDana karavA kammara bAMdhIne jainAcAryo sAthe carcA karI paNa hArI gayA. pharI jaina dIkSA lIdhI bhaNIne pAchA boddha thaI carcA karI hAryA e pramANe keTalIka vAra jainazAstra bhaNyA paraMtu tenuM tatva na pAmyA. AkharamAM kaMIka tatva pAmyA to pAchA bauddha na thayA. jenadharma samajavo ane pALavo baMne rIte kaThina che mATe ghaNo pracAra nathI thayo koIka kALamAM ghaNo pracAra thAya to emAM zuM niSedha hoya. e pramANe mImAMsAnA vArtikakAra kumArila bhaTTa ane kiraNAvalinA kartA udayane paNa kapaTathI jaina dIkSA lIdhI hatI paraMtu tatva pAmyA nahIM. (275) 2010_03 Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 9. sAgara samAdhAna AgamoddhAraka AcAryadevazrI sAgarAnaMdasUrIzvarajInuM saMskRta ane gujarAtI bhASAmAM vividha prakAranuM vipula sAhitya upalabdha thAya che. emanI kRtiothI zrutajJAnopAsanAno akhkhalita pravAha vaheto rahyo che ane zrutajJAnanA paramocca-paramopakArI vArasAnuM Acamana karavAnI so koIne suvidhA thaI zakI che. pU.zrInI nizrAmAM siddhacakra pAkSika pragaTa thayuM hatuM. temAM sAgarasamAdhAna nAmano praznottarano vibhAga hato. A vibhAgamAM vividha praznonA uttaro ApavAmAM AvatA hatA. siddhacakra pAkSikanA praznone graMthastha karavAmAM AvyA che ane sAgara samAdhAna" graMtha Aje sau koIne jJAnaprAptine zaMkA nivAraNanA eka mahatvanA sAdhanane AdhAra tarIke prApta thAya che. A graMthamAM 751 praznottarano saMcaya thayo che. vividha viSayone AvarI letA praznottaro jJAna-vijJAnanI avanavI mAhitI Ape che ane tenAthI dharma pratyenI zraddhA karavA mATenA saMskAronuM siMcana thAya tema che. namUnArUpe praznottaranI sUcI nIce pramANe che. 636 prazna pUjA karanAra zrAvakane dravya hiMsA lAge ane te ja pramANe nadI utaratA sAdhune dravya hiMsA lAge? jo na lAgatI hoya to IriyAvahI kema kare che? pUjA karatI vakhate nirjarAnuM prabaLa sAdhana pAse hovAthI pUjA prasaMge dravya hiMsA thAya paNa pApano baMdha paDe nahi. kadAca baMdha paDe to te Take nahi paNa sAdhu mahArAjane pratijJA hovAthI nadI Adi utaratA hiMsA nathI kAraNa ke teo bhAvastivanA adhikArI che tethI nadI Adi utaratA jIvo marI jAya chatAM mAravAnI leza IcchA nathI utarIne IriyAvahI kare che te pramAdapUrvaka calanakriyA thaI hoya tenI AlocanA che. uttara 276) 2010_03 Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 637 prazna uttara 638 prazna uttara 639 prazna uttara 640 prazna uttara zrAvaka nAhyA vagara gabhArAmAM vAsakSepa pUjA mATe jaI zake ? hA, vastro ane zarIra pavitra hoya to gabhArAmAM paNa dUrathI vAsakSepa pUjA ka2vAmAM aDacaNa jaNAtI nathI. comAsAnI dIkSA mATe kayA zAstramAM vidhAna che ? comAsAnI dIkSAnI pATha nizIthacUrNi uddezo (11 gA. 565) jJAnapUjanamAM Avela dravya duniyAdArInA zikSaNa mATe vAparI zakAya? nA, kadI paNa vaparAya ja nahiM kAraNa eja ke te dravya to phakta samyakazrutanI vRddhinA ja hetubhUta che. vyavahArika jJAna e saMsAranI ja puSTinuM kAraNa hovAthI tevA uttama dravyano duniyAdArInA zikSaNa mATe vAparanAra ane vaparAvanAra baMne paNa te jJAnadravyanA bhakSaka bane che. jJAnadravya 'bhakSita - upekSita' prajJAparAdhe viNAsyo viNasaMto uvekhyo ane chatI zaktie sArasaMbhALa na kIdhI e pramANe aticAramAM jaNAvelI pAMca bAbatone mana, vacana ane kAyA thakI tathA karavuM, karAvavuM ane anumodavuM te vaDe karIne jema devadravyanA saMrakSaNamAM tema A jJAnadravyanA saMrakSaNamAM upayoga nahIM rAkhanAranuM samyakatva malina thAya che. Ama chatAM paNa svecchAe teno durapayoga ka2nA2Ao samyakatvathI bhraSTa thAya che. zrI siddhAcala upara kArtika suda 15 pahelA zrAvakAdithI caDhI zakAya ke nahiM ? tIrthayAtrA ghaNA ADaMbarathI ja thavI joIe. zakti saMpanna kRSNa mahArAja ane kumArapALanA tIrthayAtrAmAMnA mahAna ADaMbaronA devavaMdana ane niyamonA AdhAre evA ADaMbaro 2010_03 277 Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ comAsAmAM na karI zakAya tethI tathA comAsAmAM parvatamAM jIvotpatti paNa vizeSa hovAthI upara na caDhI zakAya. tIrthakara bhagavAnonuM samavasaraNa paNa comAsAmAM mukhyatAe thatuM nathI. 641 prazna navagrahomAM samakitI kayA tathA mithyAtvI kayA? kayA zAstranA AdhAre te mAnavuM? kAlA gorA kSetrapAla samakitI che ke mithyAtvI? uttara grahonA vimAnomAM zAzvata jina caitya hovAthI ane tenI AzAtanA teo TALatA hovAthI tathA dIkSA paMcAzakamAM ane pratiSThA vidhimAM grahonAM AlvAna tathA nandAstave dharmAnuSThAnamAM grahonI sAkSI gaNavAthI te samakitI hoya tema saMbhave che. kAlAgorA nAmanA kSetrapAla bhairavano koI tevA mukhya graMthomAM lekha nathI. 642 prazna navagrahone mAnavA ke nahi? uttara sAdharmika tarIke mAnavAmAM aDacaNa jaNAtI nathI. 643 prazna jAvajIva zeraDI tyAga hoya to te varasI tapanAM pAraNe zeraDIno rasa vApare ke nahi? agara zuM vApare? uttara sAkaranuM pANI vApare, zeraDIno rasa na vApare. 644 prazna derAsara jevI bAbatomAM paNa mAtra upadeza apAya ke Adeza apAya kharo? uttara kAraNasara temAM paNa karavuM, karAvavuM paDe che ane anumodavuM to haMmezA che. paNa vagara kAraNe to mukhyamArga karavAno hoyane te mukhyamArga to upadezamAM ja che. 645 prazra rASTrahita ane samAjahitane sAcavIne kharo dharma jaLavAya 278 ) 2010_03 Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ to Ajano badho kaMkAza zamI jAya kharo ke nahi? uttara nA, zame nahi. paraMtu vAstavika kaleza dAvAnaLano dAkhavavAre vadhe rASTrahita mATe Aje dharmane ja tilAMjali apAI che. samAja ke rASTrahita mATe dharmane dhakko mAravo e manuSyanI mUrkhAI che. rASTra ane samAja karmabaMdhanonA kAraNo che. jyAre zuddhadharma saMvarane nirjarArUpa hoya che temane upAdeya tarIke vibhAga karavo ja paDaze. 646 prazna upadhAnamAM praveza ane tenI samApti avase mALAmAM bolatA ghInI upaja jJAna khAtAmAM nahi laI jatA devadravyamAM kema laI javAya che? uttara upadhAna e jJAnArAdhana anuSThAna che ane tethI jJAnakhAtAmAM jaI zake ema mAnatA ho paNa upadhAnamAM pravezathI mAMDIne mALa paheravA sudhI badhI kriyA samavasaraNarUpa naMdi AgaLa thAya che. kriyAo prabhu sanmukha thatI hovAthI te upaja devadravyamAM laI javI joIe. 647 prazna svapnAnI upajane tenuM ghI devadravya khAtAmAM laI javAnI zarUAta amuka vakhatathI thaI che to pheraphAra kema na thaI zake ? uttara arhat paramAtmAnI mAtAe svapna dekhyA hatAM eTale vastutaH tethI sarva upaja devadravyamAM ja javI joIe arthAt devAdhidevane uddezIne ja A upaja che. dhyAnamAM rAkhavuM ke cyavana, janma, dIkSA e kalyANako paNa zrI arihaMta bhagavAnanAM ja che. IMdrAdikoe zrI jinezvara bhagavAnanI stuti paNa garbhAvatArathI ja karI che. cauda svapnanuM darzana paNa ahad bhagavana kUkhe Ave tyAre ja tenI mAtAne thAya che. traNa jagatamAM 279 2010_03 Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ajavALuM paNa te traNeya kalyANakomAM thAya che mATe dharmiSThoe bhagavAna garbhAvasthAthI ja gaNavAmAM che. 648 prazna pUjArI vigerene phaLa nevedyAdi apAya temAM devadravyano doSa lAge nahi? uttara pUjArI, mAlI vigerene mahenatanI nokarI tarIke ApavAmAM Ave to devadravya bhakSaNano doSa lAge nahiM paNa jo maMdiramAM kAma karato na hoya ane mAtra lAja zaramathI ApavAmAM Ave to pUjArI vigere ane ApanAra agara vahIvaTa karanAra baMnene anukrame ekane devadravyanA bhakSaNano ekane devadravyanA vinAzanI upekSAno doSa lAge che. 649 prazna jagatanA jIvoe maraNanI bAbatamAM khALe DUcA ane daravAjA khullAM mUkyA che te kevI rIte? uttara e kathana paNa ahiMja lAgu thAya che. eka bhavanA maraNathI bacavA mATe aneka prakAranA sAdhano ane taiyArIo lokothI rakhAya jyAre bhAvinA anaMta maraNothI bacavA mATe zuM karavuM eno svapnamAMye vicAra sarakho paNa na thAya to tyAM khALe DUcA ane daravAjA khullA jevuM nahiM to bIjuM zuM! 650 prazra svAdhyAyathI AtmAne kayA kayA lAbha thAya? uttara zrI jinezvara mahArAjanA zAsanamAM asaMkhya yogomAM svAdhyAya e parama tapa che. svAdhyAya karavAthI AtmAnI pariNati ghaNI suMdara rahe che. prazasta dhyAnamAM ane vairAgyabhAvanI puSTimAM svAdhyAya parama kaThaNa che. 651 prazna prabhu pUjanamAM prakSAlana mATe kAcuM pANI vaparAya che tene ( 20 ) 2010_03 Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ badale ukALeluM pANI kema na vaparAya? uttara zrI tIrthaMkara mahArAjanA janmAbhiSeka vakhate yojanA pramANanA karoDo kaLazothI karelo abhiSeka sacita pANIno hato ane dIkSA abhiSeka vakhate paNa tevo ja abhiSeka hato mATe zrI jinapUjAmAM acita jala vaparAtuM nathI. temaja acita jalano abhiSeka karavAthI samagranI virAdhanA na paNa thAya jeone sacitane aDavAno niyama hoya tene sacitathI abhiSeka karavAno hoto nathI. 652 prazna pratikramaNa sAmAyika levAnuM sAta lAkha, vaMditA sUtra, zAMti vageremAM je ghIno caDhAvo bolAya che tenA dravyathI kaTAsaNAM caravaLAM saMthArIyA muhapatti Adi pauSadha sAmAyikanA upakaraNo lAvI zakAya ke kema? uttara na lAvI zakAya arthAt jJAnanA sAdhanomAM teno upayoga thaI zake. 653 prazra prabhupUjA karatI vakhate te bhagavAnanI pratimAnA pUjana mATe kulo na maLI zake to laviMga caDhAvI zakAya ke nahi? uttara phula meLavavA mATe vizeSa udyama karavo ja joIe. pUrepUro zrama laIne karavI joIe teTalI saghaLI mahenata laIe ane ApaNAM pramAdanuM jarA paNa kAraNa na rAkhIe to chatAM jo kula nahi ja maLI zakatA hoya to laviMga caDhAvI zakAya. eno artha e nathI ke phUla zodhavAne mATe AMkha ADA kAna karIne laviMga caDhAve javA! 654 prazna sUrya udaya thayA pachI navakArazI AdinuM paccakakhANa levAya ke nahi? (281) 2010_03 Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttara uttara mukhyavRtti e sUryodaya pahelAM dhAravuM ne levuM joIe chatAM haMmezA paccakakhANa karanArAone mATe pachI paNa levA dhAravAmAM aDacaNa nathI. 655 prazna sakalatIrtha kyA AvazyakamAM gaNAya? uttara rAIya pratikramaNamAM cha AvazyakanI samApti tathA paccakakhANa levAnI zarUAtamAM kahevAmAM AvatuM hovAthI paccakakhANa nAmanA chaThThA AvazyakamAM gaNavAmAM Ave to harakata lAgatI nathI. 656 prazna AyaMbilanI rasoImAM hiMga vaparAya ke nahi? zrI vijayasenasUrijInA kathana mujaba sUMTha vigere vAparavAmAM jo AyaMbilamAM vAMdho nathI to hiMgamAM vAMdho na hoya te svAbhAvika che ane e vAta bilavaNa sUMTha marIca ane sUA methI saMcala rAM maTha kahyA A mujaba AyaMbilanI sakjhAyamAM jovAthI samajI zakAze tathA pravRttithI paNa hiMgavALA padArtho AyaMbilamAM doSakartA nathI ema jaNAya che. 6pa7 prazna sAdhvIjI mahArAja zrAvaka samudAya sanmukha vyAkhyAna karI zake ke nahi? muni mahArAja na hoya to sAdhvIjIo bAIonI sAme vyAkhyAna kare. purUSo to paDakhe besI sAMbhaLe te vAta judI che. sAdhvIo sAdhvIo pAse vAMce te sUtravihita che. 658 prazra sAdhvIjI mahArAja purUSonA mastaka para vAsakSepa karI zake? uttara dharmakSetramAM purUSa zreSThatA hoI sAdhvIjI purUSanA mastaka para vAsakSepa kare te ucita nathI. uttara (282) 2010_03 Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 659 prazna aSTamaMgalanI aMdara matyanuM yugma kema levAya che? matsya jAti uttama che? uttara batrIsa lakSaNamAM jema malyano AkAra uttama gaNAya che. tevI rIte svastikAdithI sthApanA mAphaka majyanI sthApanA uttama gaNAya che. keTalIka AkRtio ja padArtha uttama na hoya to paNa uttama hoya che. dhyAnamAM rAkhavuM ke jhADa ane parvatanA AkAronI hAtha AdimAM rekhAo uttama che ane javanI rekhA paNa uttama che. 660 prazna pothI pUjeluM agara sUtra horAvatI vakhate bolAelI bolInuM dravya ke pratikramaNa sUtra bolavA mATe bolAtI bolI je jJAnadravya kahevAya tevA prakAranI dravyano zrAvakonA chokarAne upayogI evA dhArmika pustakomAM upayoga thaI zake athavA to zrAvakocita vAMcavAnA ke tene chapAvIne ApavAnA pustakomAM devadravyano vyaya karI zakAya? uttara zrAvako saparigraha hovAthI teothI vyAvahArika ke dhArmika koI paNa keLavaNImAM jJAnanI pUjA vagerenuM dravya vAparI zakAya nahiM. vyavahArika keLavaNI devAmAM to jJAnadAna kahevAya ja nahiM. 661 prazna duHkhI jIvone dekhIne jene dayA na Ave tenAmAM samyakatva hoya kharuM? uttara nA, duHkhathI rIbAtA prANIone dekhI jene dayA na Ave tenAmAM samyakatva hoya ja nahi. 662 prazra zAstro lakhAyAM kyAre? uttara pAMcamAM ArAmAM bhagavAna zrI mahAvIra deva pachI hajAra (28) 2010_03 Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varSe. 663 prazna rAtrie ane divasanA samaye koIpaNa vakhate sAmAyika thaI zake ke nahi? uttara jarUra thaI zake che. sAmAyika e evI vidhi che ke tene rAtrino athavA divasano bAdha Avato nathI. game te samaye sAmAyika karavuM ane teno lAbha meLavavo e sarala ane paddhatisaranuM che. 664 prazra pratikramaNa karanArA je hoya teone sAmAyika nahoya athavA to vakhata be ghaDI na joIe tema kharuM? uttara pratikramaNanA cha Avazyaka hovAthI sAmAyika to jarUra joIe vaLI "jAvaniyama' no artha ja cUrNikAra jaghanyathI be ghaDI kahe che mATe koIpaNa sAmAyika be ghaDIthI ochI mudatanuM hoya ja nahiM. 665 prazra zrAvakanA aticAramAM besatAM navakAra na bhaNyo uThatAM paccakakhANa karavuM vicAryuM evuM je Ave che te ekAsaNuM vigere karyA pachI paccakakhANa levuM joIe te mATe che ke bIjA mATe ? uttara pauSadha vigeremAM ekAsaNuM karyuM hoya tyAre athavA sAmAnyapaNe paNa ekAsaNA vigere karavA besatAM paccakakhANa pahelA pAryuM hoya to paNa ISTa smaraNa mATe pahelA navakAra gaNavo joIe ane ekAsaNA vigeremAM ghaNA AgAra hovAthI AgAranA ochApaNAM mATe tivihAranuM paccakakhANa karavuM joIe ane na kare to tapAcAramAM dUSaNa lAge mATe kahyuM che. 284) 2010_03 Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttara 666 prazna kevaLajJAnI bhagavAna bhaviSyamAM nizcayathI paDavAnuM jANe chatAM dIkSA Ape? uttara hA, Ape zrI RSabhadeva bhagavAna sarvajJa che ne bhaviSyamAM jarUra paDaze evuM jANe chatAM potAnA putra nAme maricI bhaviSyamAM pariNAma, veSa ane tarUpa cAritra pravRttithI jarUra paDaze. usUtranI prarUpaNA karI anekone unmArgagAmI banAvaze ema jANavA chatAM prabhue sarvaviratipaNuM samarpaNa karyuM AvA aneka dAkhalAo zAstramAM mojuda che. 667 prazna yathA pravRttikaraNa eTale zuM? zAstrokta rItie saMvara ke nirjarAnA pariNAme vagaranI badhI dravya pravRttio te yathA pravRttikaraNamAM aMtargata thAya che. dRSTAMta tarIke abhavya jIva devaloka, pUjA, rAjApaNuM vagerenI lAlace ja navakAra maMtrano pahelo akSara navakAra bole ane pUro kare temAM paNa yathA pravRttikaraNa thaI gayuM che ane tethI ja jagatanA jIvonI mokSasukha AtmakalyANAdinI apekSA vagaranI badhI sarvajJa bhASita kriyAo yathApravRttikaraNamAM dAkhala thAya che. 668 prazna artha daMDa ane anartha daMDamAM pherazo? uttara svArtha ghara-kuTuMba-kabIlA putrAdi pUratuM karavAmAM Ave te artha daMDa ane te sivAya kare te anarthadaMDa. 669 prazna chedasUtra eTale zuM? uttara apariNata ane atipariNatane cheda eTale ke bAda karIne pariNatanI parIkSA karIne ekAMtamAM devA yogya sUtra tenuM nAma chedasUtra. parIkSAnA vidhAnamAM gurU mahArAja kahe che ke kerIo khAvI che evuM samudAyamAM jaNAve tyAre te vAtamAM 285) (285) 2010_03 Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ apariNato bhaLI jAya. atipariNato gurUnA sAdhupaNAmAM zaMkita thAya paNa pariNata hoya te pUche ke bhagavad prAsaka ke aprAsuka vagere samajaNano prazna kare, samAdhAna kare, vAcanAne yogya jANI sUtra pradAna kare. athathI iti sudhInA Apatti prasaMge rakSaNanA upAyo utsarga apavAdothI bharapUra te chedasUtra 670 prazra dharma karavAnuM kaho cho paNa mAre bhogAvaLIno udaya che evo amAro bacAva rItasarano che. bhAvi banavAnuM haze te banaze, evuM je bolAya che te vyAjabI che? uttara nA, bhAvibhAvanA bhakto te gozALApaMthIo che eTale bhAvinA bharose besI rahevAnuM nathI paNa udyama karavAno 671 prazna zikSAvrato parva sivAya na hoya? uttara parvane divase hoya ane parva sivAyanA divase paNa hoI zake. Avazyaka sUtra ane sUtrakRtAMgamAM teno ullekha che. 672 prazna nasIba ane udyamamAM phera zo? uttara bhUtakALano prayatna udyama te vartamAnanuM nasIba bhAgya arthAt A bhavano udyama te ja AvatA bhavanuM bhAgya. A vastu samajavAthI udyama ApoApa samajI zakazo. prabhunA zAsanamAM prAyaH udyamanI prAdhAnyatA che. 673 prazra zrAvakanI AloyaNAnuM sAmAnya vidhAna kayA zAstramAM che? uttara zrAvakanI AloyaNAno adhikAra zrAddhajIta kalpamAM che. 674 prazra adharmIone vyAkhyAnamAM AvatA rokI zakAya? (28) 286) 2010_03 Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttara nA, kAraNa ke prabhumArganI dezanA sAMbhaLavAno sarva koIne haka che, te sthAnamAM vera-virodha bhUlavo joIe. prabhunA samavasaraNamAM 363 pAkhaMDIo AvatA hatA. jo ke teo pAmavAnuM vastutaH pAmatA nahotA paNa prabhu vacanarUpa varSAda bhavyAtmAono komala hRdayarUpI bhavyabhUmimAM utArI zakatA hatA. 675 prazna mokSanuM bIja kyAre vavAya? samyakatva pAmatAM mokSanuM bIja vAvI zakAya che. 676 prazna gurUnI kiMmata koNa karI zake? uttara kevaLajJAna, kevaLadarzana temaja vItarAgatAnI jene kiMmata hoya te ja gurUnI vAstavika kiMmata karI zake che. samakita dAtA gurUvaryono pratiupakAra kroDakroDabhave koIpaNa rItie vaLI zakato nathI. 677 prazna no Agama eTale zuM? uttara Agama eTale jJAna "nA" zabdathI jJAnanA be bheda paDe che kriyAmizrajJAna ane kriyAzUnyajJAna ane te jJAna dravya ane bhAva e baMne nikSepamAM vaheMcAI jAya che. bhAvanikSepano Agama levuM hoya to kriyAmizrajJAna levAthI no zabdano mizra artha levo ane dravyanikSepano Agama levuM hoya to nA" zabdano artha zUnya eTale ke kriyAzUnya jJAna. 678 prazna jene zAsanamAM zatru tarIke koNa che? uttara jene zAsanamAM karma sivAya anyane zatru gaNyo ja nathI. 679 prazna aMdhabhakta koNa kahevAya? uttara jema kRSNane mAnanArA kRSNanI mUrtione name ane nATakamAM 28) 2010_03 Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tathA rAmalIlAmAM Avela kRSNane paNa name che kAraNa ke teo mUrti ane nATakIyAmAM bheda samajatA nathI tevI rIte jeo hetu, yukti ane svarUpane na samaje ane hetu Adarza siddha thatAM padArthathI virUddha padArthane kadAgrahathI mAne te aMdhabhakta gaNAya. 680 prazna sAcA bhaktanI oLakhANa zI? uttara Agama anusAra guNa ane guNane pIchANI kevalaguNAnurAgI banyo hoya babbe tadanusAra vartana karavA aMta:karaNathI cAhato hoya jema ke mahArAjA zreNika. 681 prazna mahAna yogI koNa kahevAya? uttara mahAna yogI te ja kahevAya ke jene mATe zAstrakAra mahArAjA zrI muni suMdarasUrIzvara jaNAve che ke zrutvADaDakozAn yo mudA pUritaH syAt romaharSI yaH prANAnteDapyana doSaM na pazyatve zreyo zreyoDAka lametaiva yogI AkrozAdika vacananA prahAra sAMbhaLIne harSathI vyApta thAya patthara AdikathI koI ghA kare to karma khapAvavAno prasaMga samajI romAMca khaDA thayA. brAhya prANano nAza thavAno vakhata Ave to paNa bIjAnA doSane dekho arthAt bole nahi A yogI kahevaDAvanAre ATalA guNo to keLavavA joIe. baddha Agama ane abaddha AgamamAM phera zo? zrI tIrthakara mahArAjAe je vakhate tripadI prarUpI arthAt upagneha vA vigameI vA dhuvei vA e tripadI dvArA gaNadhara devone upadeza Apyo te vakhate temAMthI gaNadhara 682 prazna uttara (288) 2010_03 Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahArAjAoe je dvAdazAMgI ane caudapUrvomAM guMthuM je atyAre aMgopAMgamAM jaNAya che) te tamAma baddhAgama kahevAya ane te sivAyanuM je kAMI upalabdha thAya te tamAma abAddhagama kahevAya. jema vaktA jeTaluM bole teTaluM badhuMye riporTara lakhI le evo niyama nathI tema zrI tIrthakara mahArAja jeTaluM arthathI kahe te badhuMe gaNadhara devo zAstramAM race evo niyama nathI. 683 prazna Agama eTale zuM? uttara taraNa tAraNa zrI tIrthakaronI dezanA ane zrI gaNadhara mahArAjaoe jhIlI guMthelo teno (dezanAno) riporTa. 684 prazna bhAvadayA kone kahevAya? uttara karmakSayanI IcchAnI mArgamAM joDavAnI bhAvanA te bhAvadayA che. 685 prazna padArtha je rUpe hoya te rUpe na kahe to samyakdarzana na rahe kharuM? uttara jIvAdi tattvonA svarUpane aMge je je jIvAditattva svarUpa hoya tene te te svarUpe mAne ane kahe to ja samyagdarzana gaNAya e vAta kharI. paraMtu vyavahArane aMge tema nathI. 686 prazna zaiva, vaiSNava ane jaina e zabdano artha zo? uttara zivo devatA asya iti zaivaH, viSNudevatA asya iti vaiSNavaH, tevI ja rIte bino tevatA maracati naina: AvI rIte ziva, viSNu ane jina (tIrthakara) devatA devane mAnanArA je koIpaNa hoya te anukrame zaivamatavALA, vaiSNavamatavALA ane jainamatavALA kahevAya che. zaivAdika zabdo taddhita prakaraNanA devatAnA arthamAM AvatAM sUtramAM sUcita 4 pratyayathI banelA 289) 2010_03 Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 687 prazna du:kha garbhita vairAgya kone kahevAya ane tenuM nirUpaNa kayA zAstramAM che? uttara putra, pati AdinA maraNathI ke tevA aniSTa saMyogathI vikhavAdapUrNa AtmahatyAdi karAvanArA karmakSayathI buddhi vinAno verAgya te du:kha garbhita kahevAya. ne tenuM svarUpa zrI haribhadrasUrijInA aSTakamAM tathA zrImadyazovijayajI upAdhyAyajI kRta zrI adhyAtmasAra graMthamAM daMbhatyAganA adhikAramAM varNana che. 688 prazra yathAzakti zabda kayA prasaMge joDAya? uttara nirjarAnA sAdhanamAM zakti vicArAya paNa pAMcamahAvratane anusaratI dIkSAnA saMbaMdhamAM zaktinA vicAranI jarUra na hoya arthAt yathAzakti zabdano prayoga karAya te cAle nahi. 689 prazra upadeza ane AdezamAM phera zuM? uttara sAdhu upadeza sudhI adhikArI che. Adezano prasaMga thAya tyAM mana, vacana, kAyAthI karAvavA, anumodavAthI aTake, na aTake to virAdhanAmAM utaravuM paDe, karavA lAyaka che ema kahevuM te upadeza ane "kara' ema kahevuM te Adeza. 690 prazna devatAo AvIne kaI gatiomAM jAya? uttara devatAo AvIne manuSya ane tiryaMca e be gatimAM ja jAya. 691 prazna gaccho to ghaNAM saMbhaLAya che kayA ArAdhaka kayA virAdhaka? AjJA sApekSa AcArane satyaprarUpaNA hoya to ArAdhakapaNuM uttara che. 290 ) 2010_03 Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 69ra prazna deza bhUkhe kema kare che? uttara emAM ema kahevAya che ke dharmanI apekSAe pUcho cho ke dezanI apekSAe dezanI apekSAe pUchatuM hoya to ALasathI bhUkhe mare che kAraNa ke udhamano abhAva che. dharmanI apekSAe tapAdi dharmamAM tenI gaNatrI che paNa khAvAnI IcchA chatAM bhUkhe maravAnuM to pApanA udayathI ja che. 693 prazna tamAre roTalAnI ciMtA kharI ke nahi? uttara rAjAne roTalAM ke raheThANa vagerenI ciMtA kharI! te puNyavAnane badhI anukULatA tenI prajAne sevako sevA dharma samajI pUrI pADe che tevI rIte sAdhu mahAtmAonA prabala puNya prabhAve zrAvakonAM hRdayo upAsanAmAM tatpara rahe che. 694 prazna puNyAnubaMdhI puNyano baMdha kevI pravRttithI paDe? uttara jIvadayA (1), vairAgya (2), vidhithI gurUpUjana (3), ane zuddhazIlathI (4) puNyAnubaMdhI puNyano baMdha che. 695 prazna kayA mudrAe duniyAno tyAga kare to mohagarbhita vairAgya kahevAya? uttara devaloka rAjA-mahArAjapaNuM cakravartI - vAsudevAdipaNuM AdinI IcchAe je saMsArano tyAga karI paMcAgni karanArA jaMgalamAM tApasapaNuM svIkArIne nAgarika saMsarga choDI denArA padgalika IcchAvALAone vaibhavano mohagarbhita vairAgya kahevAya. 696 prazna tIrthakaro jinezvara zA mATe kahevAya che? uttara binAnAM niSa va zcara: ti vinezvara: cAra prakAranA jinomAM cotrIza atizayane pAMtrIza guNayukta vANIvALA 296) 2010_03 Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hovAthI Izvara te jinezvara kahevAya. 697 prazna avadhijJAnanuM lakSaNa zuM? uttara bAhya padArtho dUra pradezamAM rahelA hoya chatAM je ekalAjJAna dvArAe jANI zakIe te ja avadhijJAna. avadhijJAna e AtmAnA kSayopazamathI thAya che. Idriyane agocara che mATe tenuM bAhya cihna hoya nahi. 698 prazna AzaMsA eTale zuM ane niyANuM eTale zuM? uttara dharmanI kriyA karatAM pahelA je polika sukha (devatAnuM cakravartIpaNAnuM, rAjApaNAnuM sukha) nI IcchA thAya ane te IcchAthI ja dharmAnuSThAna karAya te AzaMsA kahevAya. dharmAnuSThA karyA pachI phala tarIke je padgalika vastuo IcchAya (arthAt dharmAnuSThAna vecIne sAMsArIka sukhonI IcchA) te niyANuM kahevAya 699 prazna namoDastuvardhamAnAya ane vizAlalocana strIo kema nathI bolatI? uttara pUrvanI vastu hovAthI strIo nathI bolatI kAraNa ke strIne pUrvanI vastu bolavAno niSedha che. 700 prazra zAstramAM traNa prakAranA ajIrNa kahyAM che te kayA? uttara jJAnanuM ajIrNa ahaMkAra (sthUlabhadrajInI peThe), tapanuM ajIrNa krodha (agnizarmAnI peThe), kriyAnuM ajIrNa IrSA (kusumapuramAM rahela savegI muninI peThe). 701 prazna A jIva sukhamAM rAjI ane duHkhamAM nArAja kema thAya che? uttara A jIva sukhanA ane du:khanA kAraNomAM jato nathI mATe ja (292) 2010_03 Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 702 prazna aMtamuhUrta karela dharma keTaluM sukha Ape ? uttara 703 prazna uttara 704 prazna uttara enI e dazA che. sukha bhogavavAmAM jIva potAnI karmanI zubha prakRtimAM paNa nukasAna kare che. jIva jyAre du:kha bhogavavAne taiyAra thAya tyAre karmanI azubha prakRttio toDe che tethI dina-pratidina te halako thAya. 705 prazna uttara aMtamuhUrta karela dharmAnuSThAna jo utkRSTa pariNAme karyo hoya to anaMtajJAna, anaMtadarzana, vItarAgatatA tathA anaMtavIryAdi Ape eTale bAdhA rahita anaMtacatuSTarUpa samRddhi e anaMta kAlanuM sukha Ape che. devatA kyAre AhAra kare? manomakSino levA devatAo manobhakSI che. AhAranI IcchA thavA mAtrathI teo dharAI jAya che. sUtra porisI ane artha porisIno cokkasa TAIma keTalo ? divasa ane rAtrino pahelo pahora sUtra porisI ane bIjo pahora artha porisI. kaI karaNIthI zrAvaka kahevAya ? saMvatarUM sapnAr ItyAdi samyagdarzanAdi pAmyo hoya utkRSTa AcAra vigerene sAMbhaLe ane kevala virati e ja dharma ema mAne te zrAvaka kahevAya. 706 prazna purUSArtha eTale zuM ? uttara puruSAnAM artha: purUSanI IcchA tenuM nAma purUSArtha eTale jagatanA tamAma jIvonuM cAre prakAre vargIkaraNa thaI zake che ane te cAra prakAra - dharma, artha, kAma ane mokSa arthAt keTalAka jIvo dharmanI IcchAvALA, keTalAka jIvo arthanI 2010_03 293 Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ IcchAvALA, keTalAka jIvo kAmanI IcchAvALA ane keTalAka jIvo mokSanI IcchAvALA AthI jagatamAM A cAra prakAranI IcchAvALA jIvo daSTigocara thaze ane vargIkaraNanI apekSA e A cAra purUSArtha che. 707 prazra upasarga e baMdhanuM kAraNa ane nirjarAnuM kAraNa zI rIte? uttara upasarga e nirjarAnuM kAraNa zrIvIradevane thayuM ane te ja upasarga saMgamane baMdhanA kAraNarUpa thayo je karaNI samakitIne nirjarArUpa thAya te ja karaNI pratye roSavALA mithyAtvIne baMdhanuM kAraNa thAya arthAt upasarga jevI cIja baMdha ane nirjarAnuM kAraNarUpe pariNAme che te pavitra apavitra pariNAmane AdhIna che. 708 prazna derAsaramAM azubha vigere thAya to zuM karavAthI AzAtanA dUra thAya? uttara sAmAnya azuci hoya to sthAna dhovAthI, vizeSa azuci hoya to snAtra pUjA ane maMdira dhovAthI thAya. 709 prazna cotho Aro ane pAMcamo Aro emAM phera to kharo ja ne? uttara phera to kharo ja paNa te mAtra kALano pApapuNya Adi tatvo ane tenA kAraNomAM phera khacIta nahIM. 710 prazna navakAramAM namo loe savvaAyariyANaM ema kema nahi? phakta savvasAhUNe kema? uttara A abhayadevasUrijI arihaMtAdi cAra padomAM paNa savapada joDavAnuM, jinakalpa yathAcchada Adi bhedo sAdhumAM hovAthI sarvapadanI jarUra paNa gaNI che. AcArya upAdhyAya sthavira kalpamAM ja hoya. 294) 2010_03 Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 711 prazna uttara 712 prazna uttara 713 prazna uttara uttara bhogAvalI karma eTale zuM? mohanIya karma ane bhogAvalI bAkI eTale mohanIya karma bAkI samajavuM. 715 prazna vacana ne vicAramAM phera zo ? pApasthAnakane roja vacana dvArAe Alovo che chatAM pApane pAparUpa mAnavAnA vicArathI haju raMgAyA nathI. be hajA2 thayA, pAMca hajAra thayA, dasa hajAra, vIsa hajAra, lAkha, be lAkha thayA agara thAya te pApa vadhyuM agara pApa vadhe che ema lAgatuM nathI kAraNa vacana-vicArathI sAmyatAthI kevo lAbha che te samajAyo nathI arthAt A baMneno yathArtha pharaka tapAsyo nathI. 714 prazna dhArmika kriyAthI rahita kaMdamUlAdi bhakSaNa ka2nA2ne zrImaMta zrAvaka Arthika Adi madada kare to pApa baMdha ke lAbha ? vyavahA2ne anusaratI zraddhAthI dhArmika hoya to madada karanAre lAbha che. mAthurI vAcanA kayA AcArye karI ? kyAM lakhAvuM ke vaMcAvuM te AtmAmAM samyakatva thavuM che ke nahiM te zAthI jaNAya? potAnA AtmAmAM samyakatva thayuM che ke nahi tene mATe zAstrakAroe samyakatvanA pAMca lakSaNa je zama, saMvega, nirveda, anukaMpA ane Astikaya jaNAvyAM che te pragaTa thayA hoya te uparathI jANavAnuM che ane bIjA AtmAne mATe zuzruSA dharmarAga ane devagurUnA vaiyAvaccamAM yathA samAdhi niyamita pravRtti e traNa liMgathI jaNAya che. 2010_03 205 Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttara 716 prazna adhikAra kayA kayA ThekANe che? zrI naMdI sUtranAM vacana pramANe zrI skaMdilAcArye mathurAmAM zAstrano anuyoga pravartAvyo. te vakhate siddhAMta pustakArUDha thayo na hato paNa zrI yogazAstra ane jyotiSkaraMDakanA vayano bhAvArtha evo thAya kharo ke baMne sthAne lakhAyAM. aticAramAM bolAya che ke vIja dIvAtathI ujehI lAgI to vIjaLI acitta ke sacitta? ane te pudgalo vismasA ke prayogasA? aticAramAM gaNAvelI vIjalI prayogakRta ane sacita gaNavI. jo ke zrI uttarAdhyayana niryuktinA cothA adhyayananA pAThane svataMtra vicArIe to acitta vIjaLI hoya evo artha nIkaLe uttara che. 10. praznottara karNikA pa. pU.paM. zrI naravAhanavijayajIe jaina darzananA abhyAsa viSayaka praznottarInA 11 graMtho janatAne caraNe dharyA che. A sAhityanA vikAsamAM "kalyANa' mAsikanuM pradAna noMdhapAtra che. kalyANa mAsikamAM praznottara vibhAga zarU thayo hato ane te vibhAganA vividha viSayone sparzatA praznonA uttaronuM viSayavAra saMkalana karIne pU. gaNivarya zrI pUrNacaMdravijayajI, pU. munirAjazrI naravAhanavijayajI ane pU. munirAja zrI jayadarzanavijayajIe praznottara karNikAnuM be bhAgamAM saMpAdana karyuM che. praznottara sAhityamAM sAmAnya prazno vizenA graMthonI sAthe cokkasa viSayane anulakSIne saMpAdita uparokta graMtha jainadarzananA vicAronuM spaSTIkaraNa karIne ratnatrayInI ArAdhanAmAM pUrakane poSaka bane tema che. vicAra mAtra vicAra na rahetAM AcAramAM pariName te mATe zaMkA-kuzaMkA dUra thAya e atyaMta Avazyaka che. praznottara 26 2010_03 Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAhitya A dizAmAM sAcuM mArgadarzana Ape che eTale tenI upayogItA vize kAMI zaMkA nathI. jinapUjA 717 prazna gharamAM jyAre tIrthaMkara devo rahyA hoya tyAre teo jinabiMbonI pUjA kare ke nahi? uttara gharamAM rahela tIrthakara deva jinezvara devonA biMbone pUje che evo adhikAra zatruMjaya mahAsyamAM Ave che. (8mo sarga ajitanAtha bhagavAnano adhikAra - pA. naM. 7). 718 prazna dhUpa-dIpa prabhujI se kama se kama kitanA dUra rakhanA cAhie? uttara ochAmAM ochuM ekAda hAtha dUra dhUpa-dIpa rakhAya e ucita che. (pA. naM. 8) 719 prazra prabhune savAre vAsakSepathI pUjA nave aMge thAya ke phakta mastake ja thAya? prabhujIne savAre navaaMge vAsakSepathI pUjA karavAmAM koI doSa jaNAto nathI. (pA. naM. 39) vidhi-vidhAna 720 prazna sthApanAcAryamAM konI sthApanA hoya che? uttara sthApanAcArya A zabda ja bhAvAcAryanI sthApanAne kahe che. mukhya rIte te sthApanA bhAvAcAryanI che. (pA. naM. 55) 721 prazna sAmAyika mATe divasa rAtrino sarva samaya anukULa kahevAya ke amuka samayamAM ja karavuM joIe? uttara sAmAyika karavA mATe rAtri divasano sarva samaya anukULa kahevAya che. sAmAyika amuka samayamAM ja karavuM joIe evo (29) uttara 2010_03 Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ koI ekAMta niyama nathI. (pA. naM. pa6) 722 prazna sAmAyika pratikramaNamAM muhapattino zo upayoga che jyAre vArevAre muhapatti paDilehaNa zA mATe hoya che? uttara sAmAyika ane pratikramaNamAM trasakAya ane vAyukAyanI rakSA mATe muhapatti rAkhavAnuM zAstrakAronuM vidhAna che. khulle mukhe bolavAthI mukhamAM trasakAyanA jIvo ghaNIvAra pesI jAya che ane vAyukAyanI paNa virAdhanA thAya che te na thAya teTalA mATe mukha AgaLa hAtha pakaDIne muhapatti rAkhavAnI che. zarIra tathA AtmAnI pavitratA mATe muhapattinAM paDilehaNanuM vidhAna che. paDilehaNa karatI vakhate zarIranA aMgo upara muhapatti pheravavAthI zarIra pavitra thAya che. ema bhAvanA karavAnI che ane muhapattinA bola bolavAthI AtmA pavitra thAya che ema bhAvanA karavAnI che AvI pavitratA Ave eTalA mATe ja jJAnIoe muhapattinA paDilehaNanuM vidhAna karyuM che. jinapUjA 723 prazra siddhacakrajInI pUjA karyA pachI prabhujInI pUjA na karAya? uttara siddhacakrajInI pUjA karyA pachI prabhujInI pUjA thaI zake temAM koI doSa nathI. siddhacakrajInI pUjA e guNonI pUjA che ane guNavAnanA samudAyanI pUjA che. koI vyaktinI pUjA nathI mATe siddhacakrajInI pUjA karyA pachI prabhujInI pUjA thAya. siddhacakramAM rahelA AcAryAdi pado arihaMto prabhujImAM paNa rahelAM che mATe paNa siddhacakranI pUjA karyA pachI arihaMta prabhujInI pUjA thaI zake che. (pA. naM. 28). (298) 2010_03 Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 724prazna jina maMdiramAM akhaMDa dIpaka rAkhavo ja joIe evo koI niyama che? uttara devadravyamAMthI akhaMDa dIpaka karavAmAM Ave to tema karanArA devadravyano durupayoga karI rahyA che (pA. naM. 40) vidhi-vidhAna 725 prazna sAMjanA pratikramaNamAM stavana pachI zrAvako aDhAIjesuno pATha bole che, sAdhuo nathI bolatA enuM kAraNa zuM? uttara sAdhune aDhAIjjasuno pATha pagAma sakjhAyamAM AvI jAya che tethI teo bolatA nathI ane zrAvakone aDhAIjjasuno pATha Avela nahi hovAthI teo tene bole che. e rItanI eka kalpanA thAya che bAkI vidhivAdamAM khAsa yuktivAda lagADavo te ThIka nathI. 726prazna comAsI devavaMdana thayA pachI 13 khamAsaNA ane 13 navakAra gaNIe chIe to 12 ke 14 kema nahi? 13 ja navakAra gaNavAnuM kAraNa zuM? uttara 13 kAThiyA kADhavA, 13 khamAsamaNAne 13 navakAra gaNavAnuM hoya tema lAge che athavA varSItapa 13 mahinAno che tethI paNa 13no AMka hoya to te saMbhavita che. siddhagirinI prasiddha A kSetramAM RSabhadeva bhagavAnathI thaI ane te bhagavAnane 13 mahinAnA upavAsa dIkSA lIdhA pachI tarata karavAnA thAya tenI smRtirUpe 13no AMka hoya to te banavAjoga che. athavA siddhagirinI pUrvakAlamAM 13 TUMko hatI ema vRddhapurUSonA mukhethI sAMbhaLyuM hatuM 9 TUMke che, te 10mI hastagiri 11mI kadaMbagiri 12mI tAladhvajagiri 13mI revatagiri AthI 299 2010_03 Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttara paNa 13no AMka levAyo hoya tema lAge che bAkI tatva kevaligamya che. (pA. naM. 60) 726A prazna saMvatsarI pratikramaNa cothanA divase ema.sI.nA kAraNe je bAIo karI zakI na hoya te bAIo AThamanA divase kare che te vAjabI che? uttara vAMdhA jevuM lAgatuM nathI seMkaDo varSothI paraMparA teonI A rIte cAle che. (pA. naM. 63). - sAdhu, sAdhvI ane pauSadha 727 prazna pauSadhavALA mATe banAvela AhAra sAdhu mATe nirdoSa gaNAya ke nahi? te AhAra sAdhu mATe nirdoSa gaNAya che. (pA. naM. 70) 728 prazna pauSadhamAM zrAvaka ke sAdhue ThAma covihAra AyaMbila karyuM hoya tene AyaMbila karyA pachI caityavaMdana karavAnI zI jarUra kharI? uttara poSadhavALA zrAvake sAdhue covihAra AyaMbila pUruM karyA pachI eTale tyAM beThA beThA covihAra karyA pachI paNa vAparyA pachInuM caityavaMdana avazya karavuM joIe. (pA. naM. 74) 729 prazna AcArya padavI kyAre laI zakAya tenA mATe zAstrakAro zuM kahe che jaNAvavA kRpA karazojI? uttara AcArya padavI potAnI meLe levAnI cIja nathI. gurUo AcAryapadane yogya sAdhune joIne te Ape. AcArya padavI amuka niyatakALe thAya evo paNa ekAMta nathI. je sAdhunuM saMyama sAruM hoya bhaNI gaNIne gItArtha banyA 300) 2010_03 Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hoya. ni:spRhatA Adi guNo jemAM khIlelA dekhAtA hoya ane zAsana rakSA ke prabhAvanA karavAnA sAmarthyavALA hoya tevAone moTebhAge AcArya padavI ApI zakAya. pUrvakAlamAM sAdhu thayA pachI 12 varSa sUtranuM adhyayana karatA, 12 varSa arthanuM adhyayana karatA ane 12 varSa tene sAdhu madadamAM ApI dezonuM paryaTana karAvatA. tyArabAda moTAbhAge AcArya padavI sAmAnya rIte ApatA. koI viziSTa vyakti te kAlamAM jaNAI jAya to tene mATe A niyama na raheto vartamAnakAlamAM lagabhaga A koI niyama dekhAto nathI. (pA. naM. 85) 730 prazna dhArmika prasaMgonI philmo utarAya che ane vIDIo utArI TI.vI. kendrathI rIte thAya che te badhuM yogya che? tene jovAmAM puNya thAya ke pApa? uttara dhArmika prasaMgonI philmo ke vIDIo ne TI.vI. kendrathI prasArita karAvavI te taddana ayogya che. A prasAraNa pahelAM to TI.vI. ne Teko ApanAra thAya che. bIjuM TI.vI. jonArane jovAmAM upAdeya buddhi pedA kare che AthI TI.vI. jonArA bolatA thaI jAya che ke TI.vI.mAM dhArmika prasaMgo paNa batAve che. tethI TI.vI. jovAmAM zuM harakata che? dhArmika prasaMgonI philma ja jyAM ayogya che tyAM TI.vI. para rIle karavAnI vAtanuM to pUchavuM ja zuM! Ama dhArmika prasaMgonA nAme TI.vI. jotA thaI janArane AvA dhArmika prasaMgonuM darzana Atmika dRSTie moTAbhAge asara nathI karatuM ane tenI sAthe AvatAM tenA bIjA darzano jIvane mohanI puSTi karavAnI asara karyA vagara moTAbhAge nathI rahetA. TI.vI. upara A dhArmika prasaMgonuM paNa darzana moTAbhAge pApa ja baMdhAve. (pA. naM. 107) 301 ) 2010_03 Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 731 prazra kalpasUtra Adi AgamagraMtho zrAvakothI vaMcAya kharA? uttara zAstromAM sAdhuone paNa kalpasUtra Adi AgamonuM paThana pAThana yogodvahana karyA pachI karavAnuM kahyuM che. yogadvahana karyA vagara AgamanA paThana-pAThananI sAdhune paNa manAI che to pachI zrAvako to te AgamonuM paThana pAThana kaI rIte karI zake ! vigaInI vRddhivALA sAdhune zAstromAM Agama bhaNAvavAnI manAI karI che kema ke tene te AgamathI yathArtha pariNAma pamADI zakAtA nathI. je Agamo aneka guNo pedA karI AtmakalyANa karanArA che te ja Agamo vigaInA rasIyAne guNo pedA karI zakatA nathI ulTA doSo pedA kare che. to pachI saMsAramAM paDelA viSaya-kaSAyathI bharelA zrAvakone te AgamanuM vAMcana Adi AtmadaSTie kaI rIte lAbha karI zake. (pA. naM. 110) 73ra prazna poSaha asUro lIdho savero pAryo eno artha zuM? (pA. naM. 110) uttara pauSadha sUryodaya pahelAM levo joIe ane sUryAsta pachI pAravo joIe. jo sUryodaya pachI pauSadha le to te pauSadha asUro lIdho kahevAya ane sUryAsta pahelA pauSadha pAre to te poSadha savero pAryo kahevAya. (pA. naM. 111) 733 prazra pauSadhamAM sADhaporasI AyaMbila ke ekAsaNuM kare to zAstrIya daSTie koI bAdha kharo? uttara pauSadhamAM bIjI vakhatanA devavaMdana kALa vakhate karavAnA hoya che ane te devavaMdana karyA pachI ja paccakhANa parAya che e hisAbe mukhyarIte pauSadhamAM zAstrIya daSTie parimuDha AyaMbila (32) 2010_03 Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttara ke ekAsaNuM karavuM joIe. (pA. naM. 111) devadravya 734 prazna gurU pUjanamAM Avela rakama sAdhu sAdhvInI vaiyAvaccamAM vAparI zakAya ke nahi? uttara gurU pUjanamAM Avela rakama sAdhu sAdhvInI vaiyAvaccamAM vAparI zakAya nahi je vApare te devadravyanA nAzanA pApanA bhAgIdAra thAya ane bhogavaTAmAM jAya te paNa devadravyanA bhogavaTAnA pApano bhAgIdAra thAya. (pA. naM. 124) 735 prazra gurU pUjanamAM AvatuM dravya zAmAM jAya? gurU pUjanamAM AvatuM dravya devadravyamAM jAya. 736 prazna derAsarajInI dhvajAmAM lAla ane sapheda raMga rAkhavA pAchaLano hetuM zo che? uttara vicAra karatAM ema lAge che ke maMdiramAM arihaMto ane siddhonI mUrti hoya che ane navapadamAM arihaMtono zvetavarNa ane siddhono lAla varNa che. tenA pratIkarUpe dhvajamAM lAla ane sapheda raMga goThavavAmAM AvyA hoya ema lAge che. arihaMta ane siddhanI sAdhanA karavA mATenuM A sthAna che tema sUcavavA mATe paNa dhvajamAM lAla ane sapheda raMga mUkavAmAM AvyA hoya te banavAjoga che. (pA. naM. 129) abhakSya vicAra 737 prazna lIlI magaphaLIno oLo jamInamAM ugavA chatAM khAI zakAya che AnuM kAraNa zuM? uttara magaphaLI jamInamAM ugavA chatAM tailI vastu hovAthI tene (303) 2010_03 Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anaMtakAya gaNI nathI mATe te dANA abhakSya nathI. 738 prazna mosaMbI, nAraMgI, cIku, kerI ane keLA Adi pAkA phaLo lIlotarI tarIke gaNAya ke nahiM ? ane parvatithie lIlotarInA tyAgavALAne te phaLa khAvA kalyuM ke nahiM? mosaMbI, nAraMgI, cIku, kerI ane keLA Adi pAkA phaLo lIlotarI tarIke gaNAya ane lIlotarInA tyAgavALAne te phaLo khAvA kalye nahiM. (pA. naM. 160) dAnavicAra uttara 739 prazna uttara 740 prazna supAtradAna ane anukaMpAdAnamAM bheda zuM che ? uttara 741 prazna anukaMpAdAna samyaktvAdi dharmonuM kAraNa kahevAya ? hA kahevAya. avazyaka niryuktimAM samyaktvanA aneka kAraNo kahyA che temAM anukaMpAne paNa samyaktvanA kAraNa tarIke kahela che. uttara anukaMpAdAnamAM duHkhInA duHkhane joI pote te du:khathI du:khI thaI te duHkhane dU2 ka2vAnI IcchA thAya che. supAtradAnamAM supAtra pratye bhakti che, bahumAna che. supAtramAM rahela guNonI anumodanA karavA mATe supAtranI bhakti supAtradAna dvArA karavAnI che. anukaMpAmAM duHkhInA duHkhane dUra karavAnI IcchA che. A che paraspara supAtradAna ane anukaMpAno bheda. tIrthaMkarAdi jIvana rAvaNa AvatI covIsImAM tIrthaMkara thavAnA che ane lakSmaNa temanA thavAnA che te kharUM che ke kema ? rAvaNa keTalAka bhavo karIne pachI tIrthaMkara thavAnA che ane 2010_03 304 Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lakSmaNajI paNa tIrthaMkara thaIne mokSe javAnA che. A vAta triSaSThi zalAkA purUSa caritranA 7mAM parvamAM Ave che. rAvaNa tIrthakara thaze tyAre sItAjIno jIva temanA gaNadhara thaIne mokSamAM jaze. 742 prazna zrI kRSNa mahArAjA mRtyu samaye samabhAvamAM rahelA hovA chatAM paNa (kevalI bhagavaMtanA vacana upara zraddhA hovAthI) mRtyu bAda azubhayonimAM kema gayA haze? uttara bhagavAnanA vacana upara zraddhA AvyA pahelA zrI kRSNa mahArAjAe narakanuM AyuSya bAMdhyuM hatuM tethI teo mRtyubAda narakagatimAM gayA hatA. gati evI mati e nyAye chellA aMtamuhUrtamAM samabhAva cAlyo gayo hato ane viSamabhAva AvI gayo hato. chellA aMtamuhUrtamAM raudradhyAnamAM hatAM ane maraNa paNa raudradhyAnanI hAjarImAM thayuM hatuM. (pA. naM. 202) paccakkhANa 743 prazna rAtanA tivihAranA paccakakhANavALA rAtanA 12 vAgyA sudhImAM game teTalIvAra pANI vApare to paccakhANano bhaMga thAya ke nahi ? uttara nA, tyAM paccakhANano bhaMga thato nathI. 744 prazna Ijekazana ke enImA covihArAdinuM paccakhANa bhoge ke nahi? uttara cauvihAra AdimAM cAra AhAranA kavalAhAra rUpe paccakhANa che. Ijekazana ke enImA kavalAhAra nathI tethI Ijekazana ke enImAthI cauvihAra AdinuM paccakhANa bhAge nahiM. 305) 2010_03 Page #333 -------------------------------------------------------------------------- ________________ moDhethI cAra AhAramAMthI koI AhAra grahaNa kare to cauvihAranuM paccakakhANa bhAMge, Ijekazana ke enImA moDhethI levAtA nathI. 745 prazna jo koI strI Adi rastAmAM paccakkhANa mAMge to tene sAdhue paccakakhANa ApavuM joIe? uttara rastAmAM paccakakhANa levA devAnI rIta taddana aghaTita che. zAstromAM paccakakhANa levAnI vidhi zrAvaka upAzraye jaI sAdhune ne zrAvikAe sAdhvIne vaMdana karIne koI khAsa kAmamAM guMthAyA na hoya tyAre paccakakhANa mAMgaluM levuM e rIte lakhI che. A vidhinI sarvathA upekSA karIe to ema ja cAle ema mAnI rastAmAM paccakakhANa levA devAno vyavahAra jarA paNa sAro nathI. zrAvaka sAdhu pAse ja paccakakhANa laI zake ane levuM joIe. zrAvikA sAdhu pAse tathA sAdhvI pAse paccakakhANa laI zake che paNa zrAvaka sAdhvI pAse paccakakhANa le te jarAya barAbara nathI. zrAvakathI sAdhvI pAse paccakakhANa levAya ja nahi. (pA. naM. 233) 746 prazra zuddha AyaMbila kone kahevAya? uttara rAMdhelA bhAtamAM cAra AMgaLa taratuM pANI nAMkhyA pachI phakta Aja (cAra AMgaLa taratA pANIvALA bhAtA) vAparavA ja AyaMbilamAM kahyuM. A sivAya bIjAM kAMIpaNa je AyaMbilamAM vAparavuM na kahyuM te zuddha AyaMbila kahevAya. 747 prazna ekala ThANuM kone kahevAya? uttara ekala ThANuM eTale ekavakhate khAvuM ne khAtA-pItI vakhate 306) 2010_03 Page #334 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hAtha ane moM sivAya bIjA koIpaNa aMga halAvAya nahi kAraNa ke temAM AuTTaNapasAraNano AgAra nathI e ekalaThANuM ThAma covihArathI thAya che. (pA. naM. 234) Avazyaka sUtra 748 prazna namo arihaMtANa Adi pUrA navakAra namaskAra maMtra che ke sUtra che? maMtra aura sUtra ke arthameM kyA taphAvata paDatA hai? uttara namo arihaMtANa Adi pUro navakAra maMtra paNa che ane sUtra paNa che. jenAthI mananuM rakSaNa thAya te maMtra kahevAya. navakArathI mananuM rakSaNa thaI zake che mATe te maMtra kahevAya che. jIva navakAranA AlaMbanathI manane azubha mArgomAM jatuM rokIne zubhamAM rAkhe che Ane ja mananuM rakSaNa kahevAya che. gaNadhara devothI racAyelA badhA sUtro paNa maMtra tarIke kahI zakAya che kema ke tenA AlaMbanathI jIvo manane azubhamAM jatuM rokI zubhamAM sthira kare che. gaNadharadeva AdithI daza pUrvadhara sudhInA AcAryo dvArA racAyelA graMthone sUtra kahevAya che. 749 prazra siddhANaM buddhANaM sUtramAM Ikkovi namukkAro' A gAthAnuM tAtparya zuM che? siddhAMtamAM kahela vidhi mujaba ekapaNa namaskAra jo vardhamAna svAmIne karavAmAM Ave to te namaskAra avazya ardhapugala parAvartanI aMdara samyakatva dezavirati sarvavirati Adine prApta karAvI paraMparAe saMsAra sAgarane tAravAmAM majabUta svabhAvavALo bane che. (pA. naM. 242) 750 prazna huM tIrthakara thAuM e IcchA niyANuM kahevAya ke nahi? uttara huM tIrthakara thAuM e IcchA jo tIrthakaranA samavasaraNa AdinI uttara 307 2010_03 Page #335 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 751 prazna uttara 752 prazna uttara brAhya riddhi joIne te riddhine meLavavAnA rAgathI thaI hoya to te niyANuM kahevAya ane te duSTa ja gaNAya. paraMtu huM aneka jIvonA hitano karanAro thAuM, aneka jIvone mokSa sukha prApta karAvanAro thAuM ane temAM kAraNa tarIke ekAnta hitaka2 mokSamArganI dezanA denAro thAuM AvA zubha IrAdAthI huM tIrthaMkara thAuM evI IcchA e niyANuM na gaNAya evI IcchA to prazasta gaNAya. je IcchAmAM saheja paNa paudgalikarAganI gaMdha hoya te niyANuM gaNAya. paNa jemAM koIpaNa jAtano paudgalika rAga na hoya tevI IcchA yA to mAMgaNI niyANuM na gaNAya eTalA ja mATe ''ArUgabohilAbha samAhivara mutamaM diMtu'' Adi svarUpa bhagavAna pAse karatI mAMgaNIne zAstrakAra bhagavaMtoe niyANAM tarIke gaNAvI nathI paraMtu prazasta gaNI che. ,, bhagavAna pAse jaya vIyarAya sUtra dvArA bhavanirveda AdinI mAMgaNI kone ka2vAnI che ? jaya vIyarAya sUtra dvArA bhavanirveda AdinI mAMgaNI chaThThA pramatta guNasthAnaka sudhInA dareka AtmAe karavAnI hoya che. apramatta guNasthAnakathI mAMDIne uparanI bhUmikAmAM rahelA mahAtmAone e badhI mAMgaNI karavAnI hotI nathI. (pA. naM.245) prazamarati prakaraNamAM pudgalamAM audayika ane pAriNAmika ema be bhAva kahyA che to temAM auyika bhAva zI rIte ghaTAvavo? jIvayukta pudgalamAM auyika bhAva kahevAya che jema 2010_03 30. Page #336 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pudgalanA saMyogathI jIvamAM audayika bhAva hoya che tema jIvanA saMyogathI pudgalamAM paNa odayikabhAva samajI levo. 753 prazna zrI zAMtinAtha bhagavAnanI thIyamAM 4thI thayamAM kroDavadana zukaro rUDho Ave che to te kroDavadana eTale zuM? vaLI te ja thoyamAM "jakSa garUDa vAma pANIe lakhela che to pANIe eTale zuM? ghaNA to vAma prANIe bole che. uttara kroDavadana eTale suvaranA jevA mukhavALo pANIno artha hAtha thAya che. prANIe je bole che te azuddha che. 754 prazra zrI udayaratananI mAnanI sakjhAyamAM mAna karyuM je rAvaNe te to rAme mAryo re ema lakhela che tyAre karma paccIsanI sajhAyamAM vIsa bhUjA daza mastaka hatA lakSmaNe rAvaNa mAryo re ema lakhela che temAM sAcuM zuM? rAvaNane rAme mAryo ke lakSmaNe mAryo? hakIkatamAM lakSmaNe rAvaNane mAryo che mAnanI sakjhAyamAM rAme mAryAnuM lakhyuM che te moTAne jaza maLe te nyAyathI samajavuM. sainya laDAI jIte chatAM rAjA laDAI jItyo ema che tema ahIM paNa samajavuM. (pA. naM. ra62). jJAnavicAra uttara 755 prazna zrutajJAnanA nAzanA kAraNa kayA che? uttara mithyAtva bhavAMtara kevalajJAna bImArI, pramAda Adi kAraNo zrutanA nAza kare che. 756 prazna avadhijJAna ane virbhAgajJAnamAM bheda zuM? uttara mithyAtvayukta jJAna vibhRgajJAna kahevAya che ane samakitajJAna avadhijJAna kahevAya che. (pA. naM. 265) ( 39 2010_03 Page #337 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 757 prazna mana:paryavajJAna prApta karavAmAM mana ane IndriyanI apekSA rahe ke nahi ? uttara 758 prazna uttara 759 prazna uttara huM AnA manane jANuM ema pahelAM ciMtave pachI mana:paryavajJAna dvArA sAkSAta temanA pudgalone joI tenA vicAronu jJAna kare che eTale A ciMtavana karavAmAM kAraNa tarIke mananI jarUra paDe che. sAmAnA mananA pudgalone jovAmAM mananI jarUra paDatI nathI. sAmAnya jJAna mANibhadra vagere devadevInuM dharAveluM caDAveluM zrAvakathI khavAya ke nahiM ? vartamAnamAM mANibhadrajI Adi devone caDAvelA zrIphaLa vageremAMthI je pAchuM laIne khavAya te mithyAdRSTionA AcaraNanuM anukaraNa hoya tema lAge che. caDAvyA pachI khAvAnI je pravRtti cAle che te vyAjabI jaNAtI nathI. ghera AvelA sArA mANasane pIrasyA pachI enA bhANAmAMthI laIne pIrasanAro khAI jato nathI. tema devane paNa dharyuM eTale pIrasyuM te pAchuM laIne khAvuM te zI rIte yogya gaNAya. AjakAla saMghamAM siddhacakrapUjana vadhAre pramANamAM thatA hoya evuM jovAmAM Ave che to A siddhacakrano khAsa mahimA che te maherabAnI karI jaNAvazo ? zAstra ddaSTie siddhacakra pUjana potAnA AtmAne siddhacakra svarUpa banAvavA mATe karavAnuM vidhAna che. A IrAdAthI karatA hoya teo zAstra draSTie pUjana karAvI rahyA che ema kahevAya, karAvatA hoya teo zAstra ddaSTie siddhacakra pUjana 2010_03 310 Page #338 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karAve che ema kahevAya kharUM. siddhacakrapUjanano mahimA puNyAnubaMdhI puNya baMdhAvI pariNAme mokSamAM pahoMcADavAno che paNa te mahimA tyAre ja phaLe ke karAvatA saMsAra poSaNanI dRSTi ane rasa moLo paDe. 760 prazna grahaNa e zuM che? uttara jyAre sUrya ke caMdranA vimAnanI nIce parvarAhunuM vimAna Ave che tyAre grahaNa thAya che kema ke e rAhunuM vimAna atizyAma che ane tenI kAMti sUrya caMdra upara paDe che tethI grahaNa vakhate sUrya-caMdranA vimAna kALA jevA dekhAya che. (pA. naM. 285) 761 prazna zAsana rakSaka devadevIonA hAthamAM hathiyAro-zastro zA mATe batAvavAmAM Ave che? uttara jema sodharma IndranuM hathiyAra vaja che. caramendranuM hathiyAra parigha che tema dareka devonA hathiyAro hoya che tethI je zAsana devonAM hAthamAM je hathiyAra batAvavAmAM Ave che te hathiyAro temanI pAse hoya che tethI te rIte batADavAmAM Ave che. (pA. naM. 286) 76ra prazna pArzvayakSa ane dharaNendrayakSa A be nAma eka ja zAsana rakSaka devanA che ke baMne alaga che? kAraNa ke evuM vAMcavAmAM AvyuM che ke zrI pArzvaprabhunA zAsanarakSaka devanuM nAma pArzvayakSa che jyAre ghaNI jagyAe dharaNendra padmAvatI pUjitAya pArzvanAthAya namaH evuM vAMcavAmAM Ave che? uttara dharaNendra Indra che, yakSa nathI. zrI pArzvanAtha bhagavAnanA zAsanano adhiSThApaka yakSa pArzvayakSa che paNa dharaNendra nathI. dharaNendra ane pArzvayakSa judA che paNa ekanA be nAma nathI. ( 311) 2010_03 Page #339 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 763 prazna uttara kamaThanA upasarga vakhate dharaNendra tathA padmAvatIe te upasarganuM dhAraNa karyuM hatuM ane te upasargane dUra karavA dvArA temaNe te upasargane dUra karavA svarUpa zrI pArzvanAtha bhagavAnanI bhakti Adi karI hatI tethI dharaNendra padmAvatI pUjitAya zrI pArzvanAthAya nama : e nAmano jApa thayo che ema lAge che. uttara maratI vakhate bebhAna avasthAmAM tene dharma saMbhaLAvavAthI lAbha zuM? bebhAna avasthAnA kALamAM paNa vacamAM kadAca sabhAna avasthA AvI jAya ane be zabdo kAne paDI jAya te zubha adhyavasAya AvI jAya to te jIvanuM kalyANa thaI jAya. e buddhi hovAthI tevI avasthAmAM paNa dharma saMbhaLAvAya che ane sAMbhaLanArane A rIte koIvAra lAbha thavAno saMbhava che. (pA. naM. 314) 764 prazna marelAnI pAchaLa je dAnAdika dharma karAya che tethI te maranArane zuM lAbha ? maranAra jIvato hoya te kALamAM dAnAdi ka2vAnuM tene kahyuM hoya ane te tenI anumodanA kare to tene e lAbha maLe che athavA maranAra marIne devagatimAM utpanna thayo hoya ane tyAM avadhijJAnano upayoga mUke ne tethI jANe ke mArI pAchaLa A loko dAnapuNya karI rahyA che. te joIne rAjI thAya to tene te apekSAe paNa lAbha thAya che. paNa maranAre maratI vakhate koInA kahelA dAnapuNyanI anumodanA Adi karIna hoya temaja teno rAjIpo paNa na hoya to te maranArane tenI pAchaLa game teTaluM dAna puNya karavA chatAM kAMIpaNa lAbha na thAya. marelA pAchaLa dAnapuNya karanAra te dAnapuNya ka2vAnI 2010_03 312 Page #340 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAchaLa upakArano badalo vALavAno ane bIjo pote je dAnapuNyAdi karI rahyo che tenotUTavuM che saMbaMdha tUTe che. 765 prazna keTalAka pApa karanAra kahe che ke Izvara amane pApa karavAnI buddhi karAve temAM ame zuM karIe? to zuM Izvara pApa karavAnI buddhi karAve che? uttara Izvara koIneya pApa buddhi karAvato nathI te to sadupadeza dvArA jIvone sadgaddhi ja Ape che. hajI sudhI koI Izvare koIneya pApa buddhi karavAnuM kahyuM nathI pachI Izvara pApabuddhi Ape che. ema kahevAya? Izvara amane pApabuddhi karAve che evuM kahenArA potAnI pApabuddhine IzvaranA nAme caDAvI Izvara upara khoTA Aropa mUke che. pApa karanArA jema ahIM harSapUrvaka pApo karI potAno bacAva karavA te pApone IzvaranA nAme caDAvI de che tema temaNe potAnA pApanAM phaLa tarIke jyAre potAnA upara duHkha AvI paDe tyAre te duHkhane paNa IzvaranA nAme caDAvI saharSa bhogavI levuM joIe paNa rADo pADavI nA joIe. amane Izvare pApabuddhi ApI che ema mAnI laIne temAM koI harakata mAnatA na ho to jyAre bIjA koIne tamArI milkata paDAvI levAnuM mana thAya tamane nukazAna karavAnuM ke kharAba najare jovAnuM mana thAya tyAre te paNa Izvare ja karyuM che ema mAnIne Izvara upara zraddhAvALA evA tamArAthI tenI sAme krodha ke dveSa nahIM karI zakAya. 766 prazna sAcA ane khoTA vacce aMtara keTaluM? uttara sAcuM e mokSanuM sAdhana, khoTuM e saMsAranuM kAraNa purUSone hitakArI je hoya te sAcuM kahevAya tethI viparIta to juduM 313) 2010_03 Page #341 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMyamane hitakArI je hoya te sAcuM kahevAya tethI viparIta te huM saMsAra ane mokSanuM jeTaluM AMtarU teTaluM AMtarUM sAcA khoTAnuM che. (pA. naM. 315) 767 prazna sAmudAyika pApa bAMdhavAnA sthAno kayA kayA che? uttara nATaka, sInemA, reDiyo, TI.vI, resakorsa, jugArakhAnuM, klabo, krikeTa, vezyAgAra, vikathAthI bharelA chApAM rAga ane Avezane pragaTa kare tevI novelo vagere sAhitya che kema ke te badhAmAM rAga, dveSa ja poSAya tevuM ja sAhitya pIrasAya che. moTA varga A jotAM sAMbhaLatAM ke vAMcatA ekasarakhA rAgadveSanA adhyavasAyavALo hoya che ane bIjA paNa aneka prakAranA eka sarakhA pApanA vicAro kare che. mATe sAmudAyika pApabaMdhathI bacavA A sthAnono tyAga karavo joIe te ja hitAvaha che. (pA. naM. 329) 768 prazna anyAyopArjita vitakI vyAkhyA Aja ke yugame kese kI jAya? uttara sarvakAlamAM dharmanI vyAkhyA ane dharmanuM svarUpa ekasarakhuM ja hoya che. anaMtakALa pahelA samyagadarzana, jJAna ane cAritranuM je svarUpa hatuM te ja svarUpa RSabhadeva bhagavAnanA vakhatamAM hatuM ane te ja svarUpa bhagavAna mahAvIra devanA zAsanamAM che. anaMtakALa paryata paNa te ja svarUpa rahevAnuM che. dareka kALamAM amRta jIvADe ane jhera mAre tema dareka kALamAM dharmasaMsAra sAgara tAre ane adharma saMsAramAM bhaTakAve. TUMkamAM dareka kALamAM nyAya ane anyAyanI vyAkhyA ekasarakhI hoya che ane e nIce mujabanI che. je dAna aMge svAmIdroha svajanadroha, mitradroha ke vizvAsano droha karavAmAM Avyo na hoya te dhana nyAyopArjita kahevAya. dANacorI karacorI Adi S/ (314) 2010_03 Page #342 -------------------------------------------------------------------------- ________________ badhuM svAmIdroha AdimAM Ave che. (pA. naM. 330) 769 prazna puSkarAvarta megho ApaNe kahIe chIe to A megho kayA dezamAM kaI sIjhanamAM varasatA haze? te bAbatanI kaMI samajaNa paDe tevuM jaNAvavA kRpA karazojI? uttara moTA bhAge puSparAvarta megho utsarpiNI kAlanA bIjA ArAnI zarUAtamAM varase che. vartamAnamAM bharatakSetranA 3hajAra dezamAMnA koIpaNa dezamAM te varasavAno saMbhava nathI. (pA. naM. 343) 770 prazra jaina saMgha zramaNa ke zrAvaka pradAna? saMgha eTale zuM? uttara bhagavAna jinezvara devono caturvidha saMgha zramaNapradhAna che ema zAstromAM aneka ThekANe lakhyuM che. samyagadarzana, samyagujJAna ane samyagucAritrano AdhAra je hoya te saMgha kahevAya. pravacana eTale Agamo AgamanI AjJAne mAne jIvanamAM utAravAno bhAva kare te na utare tenuM duHkha anubhave ane AgamanI AjJA mAnyA sivAya uddhAra nathI ema mAne. Agamane vaphAdAra hoya, prANa javA de paNa bhagavAnanA Agama virUddha eka zabda paNa na bole te saMghamAM che. saMgha sAte kSetrano bhakta hoya ane dInadu:khInI dayA karato hoya. TUMkamAM bhagavAnanA kahelA vAkyone vaphAdArIpUrvaka ziromAnya karIne jIve te saMgha. 771 prazra AtmAne durgatimAM paDato dhArI rAkhe te dharma A ja artha dharmano dareka dharma saMpradAyavALA karatA haze? uttara vedane mAnanArA dareka saMpradAyo vedavihita kAryo karavA te dharma che ema mAne che. jema ke nodanA lakSaNo dharma ema mImAMsako (315) 2010_03 Page #343 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttara mAne che arthAt vedavidhivAkyo dharma che ema mAne che. Aje ApaNe joI rahyA chIe. krizciyano ane musalamAno dharmanuM lakSaNa AtmAne durgatimAM paDato dhArI rAkhe te dharma ema karatA nathI paNa kurAna ke bAIbalamAM kaheluM te dharma che ema mAne che. jaina dharmamAM ja madhyastha daSTivALuM A dharmanuM lakSaNa jovA maLe che te sivAyanA bIjA dharma saMpradAyomAM moTAbhAge A dharmanuM lakSaNa jovA maLatuM nathI. (pA. naM. 362) 772 prazna kevaladharma ke kevalapurUSArtha koIpaNa kAryamAM kAraNa bane ke nahiM? nizcayanayanI dRSTie karma ane purUSArtha ekabIjAthI nirapekSapaNe svataMtra kAraNa manAya che. e naya je kAryamAM karmanI pradhAnatA hoya te kAryamAM karmane ja kAraNa mAne che. ane je kAryamAM purUSa pradhAna hoya te kAryamAM purUSArthane ja kAraNa mAne che. bIjAM kAraNa hovA chatAM nizcayanaya je samatha hoya tene ja kAraNa mAne che eTale nizcayanayanI dRSTie kevala karma ke kevala purUSArtha tarIke manAya che paraMtu vyavahAranayanI daSTie pratyeka kAryamAM karma ane purUSArtha baMne paraspara sApekSapaNe kAraNa tarIke manAya che. phakta goNa mukhyatA hoya che. utkaTa baLavALuM kAraNa pradhAna gaNAya che ane alpa baLavALuM kAraNa gaNa manAya che. (pA.na. 362). 773 prazra lakSmI AdinI prAptamAM lAbhatarAyAdino kSayopazama kAraNa che ke zAtAvedanI Adino udayakAraNa che? uttara lakSmI AdinI prAptimAM lAbhAMtarAyAdino kSayopazama kAraNa bane che. (pA. naM. 383) (316) 2010.03 * Page #344 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11. jinavANI uttare lyo jANI munirAjazrI jayAnaMdavijayajIe''samAdhAna kI razmiyAM ane samAdhAna kI rAha 52'' ema be graMtho hindI bhASAmAM praznottararUpe lakhyA hatA teno anuvAda kIrtilAla hAlacaMda vorAe gujarAtI bhASAmAM karyo che. pariNAme jaina praznottara sAhityamAM avanavA praznottaronI sAmagrI prApta thaI che. kalikALanA jIvone jinavANImAM zaMkA thAya te svAbhAvika che AvI zaMkAnA samAdhAnarUpe vividha praznottarono A graMthamAM saMcaya thayo che. jinavANI gahana sahaja rIte teno artha bodha thato nathI. dareka vyaktino jJAnano kSayopazamapaNa ochAvatto hoya che tyAre A praznottara dvArA jinavANInI gahanatAnI jagAe saraLatAno anubhava thAya che. A graMthamAM kula 761 praznono saMgraha karavAmAM Avyo che. viSaya vaividhya noMdhapAtra che. pU. munizrIe anukramamAM viSayono prazna sAthe nirdeza karIne praznottara vaividhyano prAthamika paricaya. 774 prazna poSadazamanA traNa ekAsaNAnuM kAraNa zuM che ? navamIe koI kalyANaka to nathI? uttara sAkaranA pANIthI, khIrathI ane saMpUrNa rasoI dvArA traNa ekAsaNAnI prathA koI bhAgyazALI dvArA calAvavAmAM AvI che. emAM koI ayogyatA nathI. nomanA divase kalyANakana hovA chatAM tapa karavuM e lAbhanuM kAraNa che. 775 prazna sImaMdhara svAmIne vaMdanA kahevAnuM caMdrane ja kema kahevAmAM Ave che ? sUrya kema nahIM? rAtri pratikramaNanI pUrNatA mukhyavidhithI sUryodayanA paMdaravIza miniTa pahelAM thAya che te samaye caMdramAjInI upasthiti hoya che ane teo tyAre mahAvidehamAM javAnI taiyArImAM hoya che mATe khUba ja jhaDapathI ApaNo saMdeza bhagavAna sudhI 317 uttara 2010_03 Page #345 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pahoMcADI de che mATe caMdramAne uddezIne kahevAmAM Ave che. 776 prazna sonAno sparza sAmAyikamAM thaI zake che to rUpiyAono sparza karavAno niSedha kema ? uttara 777 prazna uttara 778 prazna uttara 709 prazna uttara . sonAno sparza sAmAyikamAM karavAnuM vidhAna nathI, cena, vIMTI vagere utArIne rAkhavAnuM vidhAna che. phakta baheno mATe saubhAgya cihna utAravAnuM vyavahArathI niSedha hovAthI sAmAyikamAM paNa te paherI rAkhavAno niSedha nathI. zobhA vadhAranArA AbhUSaNo paheravAM emanA mATe paNa niSedha ja che. rUpiyAonI sAmAyikamAM koIpaNa AvazyakatA ja nathI mATe prabhAvanAdimAM paNa rUpiyAono sparza, sAmAyika, pauSadhamAM na thavo joIe. nikAcita karmano nAza kevI rIte thAya che? nikAcita karmano nAza karavA mATe zAstrakAroe taparUpa zastrane batAvyuM che. tapazcaryA dvArA nikAcita karmo paNa naSTa karI zakAya che. koI karma naSTa na paNa thAya to enI azubha phaLa ApavAnI zakti to acUka naSTa thaI ja jAya che. anubaMdhanI zakti naSTa thaI jAya che. pAkSika pratikramaNamAM chIMkane azubha-zAstra kathanathI mAnyuM che ke paraMparAthI? paraMparAthI mAnela che, ekAMte chIMka azubha nathI. zrI zreNika mahArAjAe ekapaNa vrata na levA chatAM tIrthaMkara nAma karma kevI rIte bAMdhyuM ? tIrthaMkara bhagavaMtanI bhaktinI bhAvanA ane dravyapUjA atUTa zraddhA dvArA karavAthI tIrthaMka2 nAma karma upArjana karyuM hatuM. 2010_03 318 Page #346 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nikAcita paNa karyuM. pravacana bhakti tIrthakara nAmakarma baMdhanuM eka kAraNa che. 780 prazna samyakatvanI sthiratA mATe zuM karavuM joIe? uttara samyakatvanI sthiratA mATe deva, gurU ane dharma paranI zraddhAne avicalita rAkhavI joIe. jyAM sudhI bhagavAnanAM vacano para pUrNa vizvAsa che tyAM sudhI samakita sthira che. 781 prazna garama pANI pIvAvALA sacita phaLa khAI zake? uttara sacittano tyAga je prakAre karyo hoya te prakAre tenuM pAlana thavuM joIe. kevaLa sacitta pANIno tyAga karavAvALA sacitta phaLa khAI le to enA niyamamAM koI bhAgo nathI lAgato. sarvathA sacittano tyAgI koIpaNa prakAranA sacittapadArtho khAI zakatA nathI. 782 prazna vidhAtA lekha lakhavA mATe Ave che A mAnyatA kema che? uttara A mAnyatA ajainonA gharanI che. A mAnyatAmAM koI tathya nathI. AtmA garbhamAM ja bhAgya laIne Ave che. 783 prazna dIkSAdinA prasaMgamAM pAMca dIvAonuM tAtparya zuM che? uttara pAMca dIvAomAM cAra dIvA cAre dizAomAM birAjamAna bhagavAna sAme dIpaka pUjAnA rUpamAM rAkhavAmAM Ave che ane eka dIvo bhagavAnanI nAsIkA sudhI uMco rAkhavAnI paraMparA che ja. pAMca dIvAono eka artha pAMca mahAvrata yA zrAvakanA pAMca aNuvrata dIpakanA prakAzanI jema jagatamAM karavAvALA thAya tevI kalpanA paNa karavAmAM Ave che. 784prazna AratI maMgala dIpaka karyA pachI pradakSiNA caityavaMdana vagere jarUrI che? 319) 2010_03 Page #347 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttara mukhyavidhithI vidhipUrvaka ja kriyA thavI joIe. AratI maMgaladIpaka e dravya pUjAnI aMtargata che ane caityavaMdana bhAvapUjA che. dravyapUjA karyA pachI bhAvapUjA karavI joIe pachI zrAvakanA samayanI jevI anukULatA. 785 prazra vyaktinI mRtyu pachI ekAsaNA AyaMbila vagere tapazcaryA karavAno artha zuM? uttara e vyakti enA svajanoe je tapazcaryA Adi karavI hoya te te vyaktinA aMtima zvAsozvAsa sudhI ene saMbhaLAvI zakAya che ane e vyakti enI anumodanA karI te to ene lAbha ja lAbha che. agara vyakti anumodanA nathI karato to paNa karavAvALAne to lAbha ja che. e vyaktinA mRtyu bAda enA pAchaLa zoka na karavo ethI pApakriyAnuM pApa ene na pahoMcavAthI e dharma ja che. dharmakriyA karavAvALA vyaktine to lAbha ja che. 786 prazna brAhmI suMdarI bAhubalIjIne vIrAmArAM zabda prayoga kare che te yogya che? uttara A mArA saMsArI avasthAnA bhAI che. A apekSAthI pratibodha ApavAnA samayamAM bhAI zabdano prayoga karyo che. te yogya ja che. Aje paNa koI sAdhu potAnA saMsArI svajanone A prakAre kahI de ke tame mArA saMsArI bhAI thaIne athavA bahena thaIne Ama karo cho te ThIka nathI. to emAM koI ayogya nathI. 787 prazna sUryAsta thayA pachI bhojana karavAvALA pratikramaNa karI zake ke nahIM? karI zake to pratyAkhyAna kayuM hoI zake? 320) 2010_03 Page #348 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttara sUryAsta thayA pachI bhojana karavAvALA pratikramaNa karI zakatA nathI evo koI ullekha maLI Avato nathI ane teo dhAraNA abhigrahanuM paccakakhANa laI zake che. 788 prazna rAtrinA tivihAramAM keTalI vAra pANI pI zakAya? uttara rAtrimAM pANI pIvuM e lohI pIvA samAna che evuM mAnavAvALA be pahoranI aMdara potAnI tRSA zAMta thAya eTalI vAra pANI pI zake che. mukhyatve pANI pIvAno vyavahAra ekavAra pracalita che. AgamamAM koI evo ullekha nathI. 789 prazna IriyAvahI sUtramAM evuM te zuM che ke vAraMvAra bolavAnuM vidhAna che ? uttara A sUtra pratikramaNa sUtra che AtmA dareka samaye pApa kare che e pApathI dUra thavA mATe pratikramaNa Avazyaka che. IriyAvahI sUtramAM kayA prakAre kayA kayA jIvonI virAdhanA karI che enuM varNana che. ene yAda karI enuM micchAmi dukkaDa ApavAmAM Ave che. pazcAtApa dvArA to aImuttA munijIe kevaLajJAna prApta karyuM hatuM. 790 prazna ekAsaNA bIyAsaNA vagere pratyAkhyAnamAM tivihAranuM pratyAkhyAne laIne keTalI vAra pANI pI zakAya che? uttara tivihAranA pratyAkhyAnamAM pANInI chUTa che. tapasvInI tRSNA saMtoSita thAya eTalIvAra pANI pI zakAya che. AgAmomAM koI pratibaMdha nathI. 791 prazna caDhAvAnA rUpiyA keTalA samayamAM ApavA joIe? caDhAvAnA rUpiyA ApI dIdhA pachI pANI pIvuM joIe evuM vidhAna che. pethaDazAe AvuM ja karyuM hatuM Aje paNa AvA 321) uttara (321 2010_03 Page #349 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttara vyakti che. 792 prazna tela buddhine maMda kare che? uttara vAstavamAM dhUta jevA uttama padArthane choDIne buddhine ochI karavAvALA telane khAvuM paNa ucita nathI. (jesaMzikSA pR. 242) 793 prazna divasa uMghavAthI svapnAdi Ave to jAgyA pachI kusumiNa dusumiNano kAyotsarga karavo joIe ke nahIM? uttara divasamAM Avela svapna niSphaLa che ane divasamAM karavAnuM vidhAna paNa nathI. 794 prazna bhaMte zabdanA traNa artha kayA kayA? bhaMte zabdanA traNa artha bhadatta, bhayAnta ane bhavAtta che. (1) bhadanta - kalyANakArI, (2) bhayAnta - bhayano anta karavAvALA, (3) bhavAnta - bhava-saMsArano anta karavAvALA. 795 prazna chedasUtrano artha zuM che? uttara apariNIta ane atipariNitano cheda arthAt emane choDIne pariNItanI parIkSA karIne ekAMtamAM ApavA yogya sUtra nAma cheda sUtra. (siddhacakra varSa - 1, aMka - 1) 796 prazna durlabha saptaka kayuM? uttara sudevanI prApti sudevanI bhakti sugurUno yoga satsaMga. satya zAstrAdhyayana samyagadarzananI prApti sankriyAnI prApti A sAta sa kAra bhava cakramAM atyaMta kaThinatAthI prApta thAya che. 797 prazna kayA AvazyakathI kayA AcAranI zuddhi thAya che? uttara sAmAyika, pratikramaNa ane kAyotsarga AvazyakathI cAritrAcAranI zuddhi thAya che. cauvisatthAthI darzanAcAranI zuddhi 322) 2010_03 Page #350 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaMdanAthI jJAnAcAra tathA darzanAcAra ane cAritrAcAranI zuddhi pratyAkhyAna AvazyakathI tapAcAranI zuddhi ane chae AvazyakamAM vIryaskurAyamAna karavAthI vIryAcAranI zuddhi thAya che. 798 prazna upazama zreNi bhavacakramAM keTalIvAra prApta thaI zake che? uttara bhavacakramAM sAravAra upazama zreNI prApta thaI zake che. 799 prazna kalpavRkSa svabhAvathI thAya che ke bIja vAvavAthI? uttara jIvAbhigama sUtrAdi vagerenI TIkAnA AdhAratI svabhAvathI utpanna thAya che tathA RSiratAdi kathAnakomAM bIja vAvavAthI batAvyuM che. vanaspati vizeSa che. tatva kevaLI gamya A varNana zrI jainadharma prakAzavarSa 40 aMka vi.saM. 1980mAMthI lIdhuM che. 800 prazna zramaNopAsaka keTalA prakAranA hoya che? uttara (1) mAtApitA sama-ekAnta hitakArI (2) bhAI sama-samaya paraniSphara vacana kahI devAvALA (3) mitra sama-prItino nAza thayA pachI upekSaka (4) zokya sama-chidra garveSaka. 801 prazna kaSAyonuM sthAna kyAM che? uttara (1) krodha-bhAlamAM, (2) mAna-gardanamAM, (3) mAyA-hRdayamAM, (4) lobha-sarvAge. 802 prazra devonI bhASA kaI che? devagatimAM AyuSya baMdha kyAre thAya che? devonI mAgadhI bhASA che. AyuSyanI pUrNatAnA 6 mahinA pahelA AyuSya baMdA thAya che. kyAMka kyAMka cha mahinA bAkI hoya ane baMdha na thayo hoya to aMtima aMtamuhUrta pahelA AyuSya baMdha thAya che evuM vAMcavAmAM AvyAnuM yAda che. uttara 323. 2010_03 Page #351 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 803 prazna uttara 804 prazna uttara 805 prazna uttara 806 prazna uttara 807 prazna sUtromAM mahAvIra prabhunA keTalA nAma maLe che ? (1) jJAtakuLotpatra, (2) videha, (3) videhadatta, (4) videhajAtya, (5) videha sukumAla, (6) sanmati, (7) mahattIvIra, (8) mahAvIra, (9) anyakAzyapa, (10) vIra, (11) devArya, (12) jJAtAnvaya, (13) jJAtanandana, (14) jJAtasUtra, (15) vardhamAna, (16) nAyaputa, (17) carama tIrthaMkara. siddhazilA kyAM che ? enuM nAma IrSatmAga gabhArA pRthvI paNa che. AThamI pRthvI paNa che. je 45 lAkha yojana pariNAmavALI sarvArthasiddha vimAnathI bAra yojana upara uMce chatrAkAra che. je pote potAnA agurU laghu svabhAvathI avasthita che enAthI eka yojana upara lokAkozano duniyAno aMtima cheDo che. zuM vyApArAdi hetu mATe prasthAna karavAvALA navakAramaMtra gaNI zake che? hA, dharmasaMgrahamAM zrAvaka paMcamaMgala vagere namaskAranA smaraNa karavA sAthe arthaciMtAdi hetu dharma mATe prasthAna kare evuM lakhela che. mArgAnusArInAM traNa bheda kayA che ? mAryAbhimukha : mArga sanmukha je thaI gayo che mArgAsaDha : mArga 52 savAra, mArga para lAgelo mArgAnusA2I : mArga pramANe cAlavAvALo zuM laukika zAsananI sAthe lokottara zAsananI sAmyatA batAvavI yogya che ? 2010_03 324 Page #352 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttara vItarAga stotramAM laukika zAsananI sAthe lokottarazAsananI (jena dharma) samAnatAnuM varNana karavuM haLAhaLa jheranI sAthe amRtanI tulanA karavA samAna che. evuM spaSTarUpe kahyuM che tema chatAM mahAtmA gAMdhI, Izu ane zrI mahAvIra prabhunI mUrti sAthe banAvavI, batAvavI mahAvIra prabhunI tulanA gAMdhIjI sAthe karavI A badhu amRtane jhera banAvavA jevI bAlIza ceSTA che. 808 prazna odhadaSTi kone kahevAya che? uttara jana samUhanI je sAmAnya dRSTi che vinA vicAryuM gatAnugatikatAthI pUrvajonA dharmAcaraNanuM AcaraNa karavuM vizALa jana samudAyane mAnya dharmanuM anusaraNa karavuM potAnI buddhino upayoga karyA vinA kArya karavuM tene odhadaSTi kahevAya che. bALaka ajJAnI ane avivekI AtmAonI dRSTithI je sAdhyanuM darzana thAya che tene odhadaSTi samajavI. (jene daSTi e karmayoga peja naM. 25) 809 prazna zuM dADama bahubIjamAM che? uttara digaMbaromAM samayasAra nATakanI vyAkhyAmAM prakaraNa ratnAkara prathama bhAganA pR. 779 para dADamane bahubIjamAM gaNI che. zvetAMbara mArgaNAmAM dADamane bahubIjamAM gaNI nathI. 810 prazra pratyAkhyAnamAM sAmAnya rIte karyuM dhyAna rAkhavuM joIe? pratyAkhyAnamAM sAmAnya rIte jIva-ajIva traNa-sthAvaranI hiMsAnA parityAganI vAta dhyAnamAM rAkhavI jarUrI che. (Agama jyota pR. 2 pR. 36) 811 prazna rUpiyAthI pUjA karavAnI prathA kyArathI zarU thaI ? (325) uttara 325) 2010_03 Page #353 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttara pUjA, pratiSThA, udyApano kiMmatI dhAtuonA padArtha athavA rUpiyA, paisA caDAvavAnI prathA zAstrIya athavA saMvigna gItArthacarIta nathI paraMtu cetyonI vyavasthA karavAvALA zithilAcArI sAdhuo parigrahadhArI zrI pUjyo tathA digaMbara bhaTTArakonI che. (nibaMdha nicaya pR.40) 812 prazra devatAonA manoratha kayA che? uttara (1) manuSya janmanI prApti, (2) AryakSetramAM janma, (3) uttamakuLanI prApti. A traNeya manorathothI yukta samakatavaMta deva hoya che. 813 prazna pAMca prakAranA pramAda kayA? uttara madha, viSaya, kaSAya, nidrA, vikathA. 814 prazna bodhi bIjanI vyAkhyA zuM? e samaye jainadharma pratye bahu ja mAna pedA thAya che jyAre bIja vAvavAmAM Ave che. mithyAtva maMda thAya che. samyakatva bAdamAM thAya che. (dAna pradIpa prakAza 4 pR. 73) 815 prazna zuM pati-patnIe eka thALImAM bhojana karavuM yogya che? uttara zrI umarAvasiMha sirohIyA vedya vizArade kahyuM che ke potAnI strI sAthe eka thALImAM bhojana karavuM na joIe kAraNa ke evuM karavAthI saMtAna durbaLa temaja nirlajja utpanna thAya che. 816 prazna maNibhadravIranI sthApanA bAbate paM. zrI caraNavijayajI gaNivarazrInA vicAra kevA hatA? uttara devagurUdharma tatva vicAra praznamALA pustakanA pR. 291 para mANibhadravIranuM varNana koIpaNa prAmANika jainAcArya uttara 326) 2010_03 Page #354 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 817 prazna uttara 818 prazna uttara bhagavaMtanA graMthamAM Aja sudhI prasiddhimAM AvyuM nathI paraMtu 18mI temaja 19mI sadImAM sattAdhArI banelA gorajI (yati) kALamAM prAraMbha thayuM hoya tevuM lAge che. jaMtra, maMtra ane dorA dhAgA dvArA svayaMnuM zAsana calAvavALA pati loko dvArA A kALamAM ghaMTAkarNa samAna gAme gAme mANibhadra vIranA upAzrayo temaja jinAlayomAM sthApanA karavAnA saMbhava che. jema mahuDImAM pUrNa banAvaTI ghaMTAkarNa vIra nAmanA yakSanI sthApanA thaI gaI ane gADarIyA pravAhanI jema 40-50 varSamAM muMbaI-punA-bharUca vagere zaheromAM anukaraNa prAraMbha thaI gayuM. mANibhadra vIranuM paNa evuM tUta ubhuM thayuM che evuM lAge che. Aje to rAjasthAnamAM paNa ghaMTAkarNa mahAvIranA alaga maMdira banyAM che. have padmAvatI devI aMbikA devInI mAnyatA vizeSarUpathI jora pakaDI rahI che. loko devadevIonI pAchaLa pAgala banIne kRtrima sukha khAtara doDa lagAvIne jina devane bhUlI rahyA che. zuM alpAyumAM AtmasAdhanA thaI zake che ? rAjA harivAhane 9 prahara zeSa rahetA AtmasAdhanA karI. nalanA bhAI kuberanA nava paraNita putro e pAMca divasanuM AyuSya zeSa jANIne AtmasAdhanA karI. (yazolatA pra. pR. 24) vyaMtara upadrava kyAre karI zake che ? duSTa deva koIpaNa rIte chidra pADIne vyaktinA zarIramAM praveza kare che te chidrathI nIce pramANe che. saMpUrNarUpathI apavitra zarIra kSatAdi, parAdhIna, 327 2010_03 Page #355 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khullAvALavALI (strI) hasatI vyakti, thaMkatI vyakti jaMbhAI letI kAmAsakta hoya te raDI rahyA hoya cAlatAM cAlatAM khkhalita thAya te bhayabhIta hoya ucchiSTa dhAnyanuM ullaMghana karatA hoya AvA samaye vyatara zarIramAM praveza kare che. 819 prazna samayasAra nATakamAM bhAvita cauda ratnanuM varNana kaI rIte batAvyuM che? uttara (1) subuddhi - sabuddhinI utpatti lakSmInI utpatti. 820 prazna samatA, vairabhAva temaja snehabhAva kono sarvotkRSTa che? uttara tIrthakaronI samatA, zokya patnIno verabhAva temaja vAsudeva baladevano snehabhAva A traNeyanI jagatamAM adhikatA che. (upadezamAlA pR. 179) 821 prazna navamI tithinA viSayamAM zAstramAM zuM mAnyatA che? uttara navamI tithi traNa prakAranI jANavI, riktA navamI, prayANa navamI, praveza navamI, navamI tithi riktA tithi prayANanA navamAM divase praveza navamI ane pravezanA navamA divase prayANa navamI. A traNa divase yAtrAmAM avazya varjana karavAnuM kahyuM che. yAtrA karavAvALAonI prANahAnI karavAvALI che. (kalyANa kalikA bhAga - 1pR. 398). 822 prazna samAdhimaya dazA prApta karavA mATe kayA prakAre vicAra vartana karavuM joIe? uttara ekabhava Atma hitArthe pasAra thaI jAya to anaMta bhavono badalo maLI jaze. huM AvuM laghutvabhAvathI samajyo chuM ane mArI vRtti e prakAranI che. A mahAbaMdhanamAMthI mukta thavA mATe je je sAdhana zreSTha lAge ane grahaNa karavAM e mAnyatA 328) 2010_03 Page #356 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. to pachI jagatanI anukULatA ke pratikULatA zuM jovAnI jagata kaMI paNa kahe paNa AtmabaMdhana rahita haze to samAdhimaya dazAprApta karatA hoya to tevuM karI levuM arthAt kIrti-apakIrtithI badhA samaya mATe mukta thaI zakaze. (zrImad rAjacaMdra vacanAmRta patra- 1) samAdhimaya dazA prApta karavA mATe jagatathI parAgamukha banIne Atma sanmukha banavuM Avazyaka che. A jagatamAM loko to pATalI badaluM che. kSaNavAramAM kulo pAthare ane kSaNavAramAM kAMTAthI rAha vyApta karI de, niMdAnA pattharo pheMkavA lAgI jAya AthI jagatathI vimukha banIne zAstrokta AcaraNa zuddhavizuddha bhAvathI karavuM e samAdhimaya dazA prApta karavAno mArga che. zAstrokta vartanathI ja samAdhimaya dazA prApta thaze. 823 prazna kriyA jJAnathI thAya che ke jJAna, darzana baMnnethI? uttara darzana sivAya jJAnanI utpatti hotI nathI. jJAna sivAya kriyA thatI nathI AthI darzana temaja jJAnayukta kriyA ja vAstavika kriyA che. 824 prazna azubha, zubha temaja zuddhanI vyAkhyA zuM che? uttara je AtmA mATe ahitakArI che te azubha je Atama mATe hitakArI che te zubha che. 825 prazna zuM koNika kuputra hato? nA, koNika suputra hato. paNa eNe pUrvabhavanA niyANAnA kAraNe pitA zreNikane piMjarAmAM nAMkhyA hatA. suyogya AtmA dvArA paNa pUrvakRta azubha karmanA jore ayogya kRtya thaI jAya che tethI te vyakti ayogya nathI thaI jatI. e sUkSmadaSTithI uttara 329) 2010_03 Page #357 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vicAravuM yogya che. 826 prazna pratikramaNa zabdano mULa artha zuM? uttara pramAdarUpI bhUtane vaza banIne potAnA mULa sthAnarUpa aMtaraAtmAnA bAvathI ramaNatAne choDIne anya sthAnarUpa bahAranA bhAvonI ramaNatAmAM gayelA jIvane pharI pAcho potAnA mULa aMtara AtmArUpa ramaNatAmAM Ave evI kriyA karavI tenuM nAma pratikramaNa. (zrI Avazyaka cUrNi.) 827 prazna ANAhArI padArthanI vyAkhyA zAstramAM kevI rIte batAvI che? uttara ANAhArI khorAkanI vyAkhyA karatAM kahyuM che je je padArtha jIbhane arUcI jevo lAge te ANAhArI tarIke laI zakAya. je khorAka kaDavA svAdavALo che te paNa ANAhArI che. A rIte je khorAka aniSTa che te ANAhArI che paraMtu je khorAka IcchApUrvaka levAmAM Ave ane levAnI IcchA thAya tevo hoya te AhAra ANAhArI nathI. kunda rUvi aniSTa kahevAtA padArtha che. te ANAhArI che. te ANAhArI rUpamAM kalpI zake che. A vyAkhyAnI sAthe pUrvAcAryonuM evuM paNa kahevuM che ke ANAhArI khorAka khAsa jarUra paDe tyAre ja levo joIe ane te paNa gItArtha mahApurUSonA kahevA mujaba ja levo joIe. (a. rAjendrakoSa 1 329) 828 prazna cittanI svasthatAno artha zuM? uttara cittanI svasthatA eTale mokSamArga tarapha daSTi eTale ke e tarapha javAnI vRtti mokSamArgamAM eTale ke mokSa prAptimAM kAraNabhUta kAryo karatI vakhate mananI, cittanI ekAgratA hovI. darzana, 330) 2010_03 Page #358 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUjana, sAmAyika , pratikramaNa, tapa, japa, anuSThAna vigere mokSamArganI kriyAmAM je je kAraNothI cittanI ekAgratA nathI rahetI te te kAraNo dUra karI cittane kriyAomAM sthira karavuM AnuM nAma citta svAsthaya. (samavAyAMga TIkA pe. 35) 829 prazna kayA traNa AtmAonA upakAranuM RNa cUkavavuM muzkela che.? uttara he AyuSyamAna zramaNa bhagavaMto! duniyAmAM traNa AtmAonI upakAramAM mukta thavuM muzkela che. (1) mAtA-pitA janmadAtA, (2) bhartA - pAlaka mAtApitA (pAlana poSaNa karI moTA karanAra), (3) dharmAcArya - kevaLIe bhAkhela dharmanI prApti karavAvALA purUSa. uparokta traNenA upakArano badale cukavavo thavo ja muzkela hovA chatAM kevaLI prarUpita dharmathI vimukha thavAvALAone sthira karavA sahAyatA karavAthI tema je vyakti dharmarahita hoya to tene dharmanI prApti thAya tema karavAthI. AvA RNamAMthI thoDAMka paNa mukta thaI zakAya che ke pachI saMpUrNa RNa mukta thaI zakAya che. 830 prazra he bhagavaMta! sAmAyika karavAthI jIvane zuM maLe che? uttara sAmAyika karavAthI jIva sAvadya yogathI mukta bane che ane viratine pAme che. eTale sAmAyika karavAvALo jIva jyAM sudhI sAmAyikamAM hoya che tyAM sudhI koIpaNa prakAranI pApa pravRtti karato nathI. 831 prazra zAstranI vyAkhyA digaMbaromAM kevI batAvI che? uttara zAstra ene kahI zakAya jemAM mahApurUSanI vANI hoya tarka ke vivAdathI paNa tenuM ullaMghana na thaI zake. pratyakSa ke anumAna 331) 2010_03 Page #359 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pramANathI viruddha na hoya tatvano upadeza hoya tene svAmI sAmaMtabhadrajIe zAstra kahyuM che. 832 prazna dharma kyAM sthira rahe che? uttara daDha zraddhAvAna evA zuddha vyaktimAM ja dharma sthita rahe che ema uttarAdhyayana sUtramAM kahyuM che. 833 prazna daridra koNa che? uttara jenI bhautika padArtho meLavavAnI IcchA eTale ke tRSNA ghaNI moTI eTale ke ghaNI vadhu mAtrAmAM dekhAtI hoya te daridra eTale garIba che. pachI bhale te abajapati hoya paraMtu vadhumAM vadhu meLavavA mATe prayatnazIla hoya tene daridra samajavo. cha khaMDano adhipati subhama cakravarti paNa garIbanI gaNatrImAM mukAyo hato kema ke tene sAtamo khaMDa meLavavAnI IcchA hatI, tRSNA hatI ane e mATe prayatna paNa karyo hato. 834 prazna niyamasAramAM vyavahAra bhakti kayA prakAre batAvela che? mukti sukhane pAmela parama pavitra purUSonA guNone jANIne temanI parama bhakti karavI temano guNAnuvAda karavo te vyavahAranayathI bhakti kahevAmAM Ave che. 835 prazna Avazyaka zabdano artha zuM che? Avazyaka karavA jevuM hovAthI guNone vaza karavAthI Avazyaka. Avazyaka niryukti pR.51mAM kahyuM che ke - guNa zunya AtmAmAM guNono vAsa karavAthI Avazyaka arthAta guNonI sAnidhyatAmAM AtmAne kare che. 836 prazna mithyAtvazalya kone kahevAya? uttara viparIta daSTi rUpa kAMTA zalya jevA che. te duHkhanuM kAraNa uttara uttara 332. 2010_03 Page #360 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bane che je rIte zarIranA koIpaNa bhAgamAM ghUselo kAMTo dardadAyaka che eja rIte sAdhaka mATe mithyAtva atyaMta duHkha utpanna karanAruM che. 837 prazna philmI rAgomAM stavanAdi banAvavA yogya che? uttara zAzvata dharma 1962 julAI aMkamAM jaina gIto nI paraMparA lekhamAM philmanA zRMgArAdi gIto para racanA karavI vyartha che ema pratipAdana karyuM che ane vyAkaraNanA jJAnarahita AtmAne racanA karavAno niSedha karyo che. paNa vartamAnamAM A viSayamAM matabheda dekhAya che. 12. pravacana dhArA jainazAsananA jagavikhyAta jyortidhara vyAkhyAna vAcaspati pUjyapAda AcArya bhagavaMta zrImad vijayarAmacaMdrasUrIzvarajI mahArAjanA vizALa vyAkhyAna rAziomAMthI samudradhRta pravacana praznottaronuM saMkalana pravacana dhArA' nAmathI pU. AcAryadevI zrImad vijayanaravAhanasUrIzvarajIe karyuM che. temAM jaina darzanano viSayone lagatA praznonA uttaro ApavAmAM AvyA che. varSa92nA 7mA aMkanA keTalAka praznottaro atre udAharaNa rUpe noMdhavAmAM AvyA che. 838 prazna 1490 bIjuM ane trIjuM guNasthAnaka konA mATe che? uttara, bIjuM guNasthAnaka sAsvAdana nAmanuM ane trIjuM guNasthAnaka samyakatva-mithyAtva nAmanuM anukrame patana pAmatA ane mizra bhAvavALA AtmAo mATe che. 839 prazna jaina zAsanamAM zenI samajutI ApavAmAM AvI che? uttara saMsAra ane mokSa, jIva ane ajIva, jJAna ane ajJAna, 333) 2010_03 Page #361 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyakatva ane mithyAtva, baMdha ane nirjarA, Azrava ane saMvara, zuddha deva, zuddha gurU ane zuddha dharma A saghaLAMya tattvo AdinI sAMgopAMga samajUtI zrI jaina zAsanamAM ApavAmAM AvI che. 840 prazna A (jena) zAsanamAM zuM pharamAvavAmAM AvyuM che? uttara pharamAvavAmAM AvyuM che ke ArAdhya AtmAonI ArAdhaka AtmAoe ArAdhanA karavI e temanI pharaja che. 841 prazna bhagavAna mahAvIranA sattAvIza bhava kahevAya che te kevA? uttara e tArakanA je sattAvIza skUla bhavo gaNAya che te to samyakatva pAmyA pachInA che. 842 prazna zrI siddha bhagavaMta pahelAM zrI arihaMta bhagavAnane namaskAra kema? uttara kAraNa ke bIjA AtmAo je siddha thayA te paNa zrI arihaMta bhagavAnanI, zrI arihaMta bhagavAne prakAzita karelA mArganI nizrAe bIjA upakArI thayA emAM upakAra jinezvaradevano. 843 prazna tIrthakara devono AtmA eNve tyAre IndronuM zuM thAya che? uttara tyAre Indrone thAya che ke tArakanAtha evA zrI tIrthakara devarUpa sUrya udayAbhimukha thayo, Indro ethI khuza thAya che. siMhAsanothI UbhA thAya che garbhamAM rahelA bhagavAnanI stavanA kare che. pravacanadhArAnA prazno TUMkA ane uttara paNa sacoTa che. jenA darzanano praznottara rUpe paricaya meLavavA mATe pravacana dhArAnI sAmagrI khUba ja upakAraka che. jaina dharmane samajavA ane zaMkAonuM nivAraNa karavA mATe A prakAranuM sAhitya samagra jaina samAjane mATe niyamita adhyayana karavAlAyaka che. ghera 334) 2010_03 Page #362 -------------------------------------------------------------------------- ________________ beThAM gaMgA samAna praznottara dvArA AtmAne unnata banAvavA mULabhUta siddhAMtonuM jJAna prApta thAya che. jarUra che eka mAtra A taraphanA sahRdayI purUSArtha ane deva-gurU ane dharmanI atUTa, apUrva ane ananya zraddhA. 13. dharmanI dizA pU. kanakavijayajI ma. sAhebe saMpAdana karela dharmanI dizA pustakamAM pU. gurUdeva zrI dAnasUrijInAM vyAkhyAno graMthastha karavAmAM AvyA che. prathama vibhAgamAM vyAkhyAno ane bIjA vibhAgamAM tattvajJAnanI praznottarI che. A prazno pratimApUjana - jIva ane jagatanA kartA koNa? viSe che. pU. zrIe anyadarzanonA AdhAre A zailI dvArA jaina darzananA vicAronuM pratipAdana karIne zaMkA-nirmULa thatAM zraddhA pragaTa thAya evI zubhabhAvanAno raNakAra saMbhaLAya che. "pratimApUjana vize svataMtra vibhAgamAM prazno AvyA che. ahIM pU. zrInA prazno udAharaNa tarIke noMdhavAmAM AvyA che. 844 prazna kayA deva mAnavA-pUjavA yogya che? uttara rAga, dveSa, moha, kAma, ajJAna, nidrA, bhaya Adi dUSaNo jenAM nAza pAmyA che te mahAna AtmAo deva tarIke ArAdhanAne yogya che. 845 prazra pratimA saMbaMdhI pATha bhaNAvavA kRpA karazo? uttara hA, devavaMdana bhASyamAM kahyuM che ke nAma jiNa jiNa nAmA ThavaNa jiNA puNa jiNaMda paDimAo | davvajiNA jiNa jIvA bhAvajiNA samavasaraNatthA / / anuvAda - jinezvara devanuM nAma te jina. jinezvara bhagavaMtanI pratimA te sthApanA dina tathA jinezvara bhagavaMtano jIva te (335) 2010_03 Page #363 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dravya jina tathA samavasaraNamAM birAjamAna te bhAvajina kahevAya che. 846 prazna jaina darzana saMpradAyamAM jema mUrti mAnavAnuM kahyuM che tema vedoe paNa kahyuM che kharuM? uttara hA, taitirIyopaniSadamAM kahyuM che ke ___ sahyAlaMbanaM brahmaNA parasthAparastha ca pratimeva viNNoH / artha parabrahma tathA aparabrahmanuM AlaMbana viSNunI pratimAnI peThe okAra che. 847 prazna lokika mUrti to banI zake che paNa niraMjana nirAkAra paramezvaranI mUrti kevI rIte banI zake? uttara prathama e vicAra vicAraNIya che ke vedAdizAstranAM kathana karanAra niraMjana nirAkAra mAnavA ke sAkAra? kadAca ema kaheze ke vedano kartA koI nathI. veda apaurUSaya che e pramANe mAnavAmAM dUSaNa Ave che. tenA uttaramAM jaNAvavAnuM ke veda a-pauruSeya koI rIte siddha thAya nahiM. kalikAla sarvajJathI hemacaMdrAcArya mahArAje yogazAstramAM kahyuM che ke __ apauruSeyavacanama saMbhavi bhavedyAdi na pramANaM bhave dvAyAM hayAptAdhInA pramANatA / / artha - jeno saMbhavajanathI evuM purUSa vinAnuM vacana pramANa thatuM nathI. kAraNa, vacananI pramANatA Apta (sarvajJa)ne AdhIna che tathA syAdvAda maMjarImAM kahyuM che ke tAlvAdi janmA nanuvarNavargo varNAtmako veda iti skuTaM ya puMsazca tAlvAdirataH kathaM syAdapauruSeyoDamiti pratIti : 336) 2010_03 Page #364 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha - veda akSara svarUpa che ema pragaTa che ane akSarano samUha te tAlu, kaMTha, daMta Adi sthAnothI pedA thAya che ane tAlu Adi sthAno purUSane ja hoya che tethI veda apaurUSaya siddha thAya nahiM. AthI vedAdi zAstranA kartA A kathanathI dehadhArI siddha thAya che eTale akSaro nirAkAra che chatAM temanI AkRti banAvavAmAM Ave che. tema niraMjana nirAkAranI paNa mUrti banI zake che paraMtu paramezvaranI mUrti to mukhyatAthI je zAstranA kathana karanAra dehadhArI Izvaro thayA che temanI banAvavAmAM Ave che. 14. zrI praznottara mohanamALA (sthAnakavAsI) graMtha racanAno hetu jaNAvatAM mohanalAlajI mahArAja jaNAve che ke jJAnanI vRddhi karavAno che. koInI lAgaNI duHkhAvavAno nathI. prayojake praznotta2nA AdhA2 mATe zAstrIya graMtha pAna naMbarano ullekha karyo che, koI sUtromAM, praznomAM TIkATabo ke bhASyathI vyAkaraNa AdikanA matathI bIjI ja rIte jovAmAM Ave to vicAravAna purUSoe graMtha kartA pa2 da2gujara karI teno savaLo vicA2 ka2ze to te vAta nyAya bahAra jaze nahIM. uparokta noMdhane AdhAre praznottara graMthano abhyAsa karavAmAM Ave to zAstranI hakIkato pAmI zakAya. A graMtha 9 vibhAgamAM vaheMcAyelo che. dareka vibhAgamAM 108 prazno che eTale A graMthamAM kula 972 praznottarano saMgraha che. prayojake praznottaramAM syAdvAdano AdhAra lIdho che ane jaina darzananA vicArone saraLa ane sugrAhya banAvavAno prazastha prayatna Adaryo che. zrIpraznottara mohanamALA vize graMthane aMte duhAmAM keTalIka mahattvanI vigato prayojana, racanAsamaya, tattvanI zaMkA samAdhAna ane phaLa zruti darzAvIne arvAcIna samayamAM paNa madhyakAlIna paraMparAnA A lakSaNonuM anusaMdhAna karyuM che. 2010_03 330 Page #365 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zata aSTottara praznano bhAga eke ka nihALa, navabhAge racanA karI manahara mohanamALA |12|| vidhavidha bhede varNavyA praznottara dharI hAra, saMzaya chedaka che bahu karatAM tattva vicAra 13 dholerAnA zrAvake adhika dharI mana bhAva upakAraka jANI karyo graMtha taNo phelAva sAra1// e guNa vIza so eMzIno phAlyuna mAsa rasAla, zuda pratipadA gurU vAsare graMtha thayo taiyAra /rarA zrI vIra jinanI vANIthI nyUnAdhika viparIta bhUlathI bhAkhyuM hoya to ho mithyAdukRta ra4TI paThana zravaNa ciMtana karI grahI viveke sAra jInAjJA ArAdhaze te leze bhava pAra T26Tii 848 prazna keTalAka kahe che ke samakita eTale jJAnane samakita sahacArI che eTale jyAM jJAna ane samakita hoya tyAM cAritra hoya ja che ema kahe che tenuM kema? uttara uttarAdhyayanamAM 28mA adhyayananI 29mI gAthAmAM kahyuM che ke nalthi caritta samata viskUNAM deNe ubhaIyave. samakita vinA cAritra nahi. jyAM samakita hoya tyAM cAritranI bhajanA - arthAt hoya athavA na hoya. 849 prazna samakita ane cAritra kone kaho cho? uttara sAta prakRtino kSayopazama-upazama ane kSaya kare tene samakita kahevAmAM Ave che. soLa kaSAya ane navano kaSAyano layopazama-upazama ane kSaya kare tene cAritra kahe che. 850 prazna sAta prakRti kaI ane paccIsa prakRti kaI? (338) 338 ) 2010_03 Page #366 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttara anaMtAnubaMdhInI cokaDI (krodha, mAna, mAyA, lobha, mithyAtva mohanIya, mizramohanIya ane samakita mohanIya ema sAta prakRti che. temAM 3 darzanAvaraNIya che ane 4 cAritrAvaraNIya che. te 4 ane apratyAkhyAnanI cokaDI, pratyAkhyAnanI cokaDI ane saMjvalananI cokaDI maLI 16 kaSAya ane hAsya, rati, arati, bhaya, zoka, dugaMchA, strIveda, purUSada, napuMsakaveda e navano kaSAya maLI ra5 prakRti cAritrAvaraNIyanI che. (e 28 prakRtti mohanIya karmanI jANavI.) 851 prazna kRSNapakSI koNa kahevAya? uttara jene samakitanI prApti thaI nathI ardhapUgala uparano kALa jene kahyo hoya te jIva kRSNapakSI kahevAya. 8para prazna zuklapakSI kyAre kahevAya? je jIva ardhapugalamAM Ave ane samakitanI prApti thAya te jIva zuklapakSI che. 8pa3 prazna vibhaMgajJAnI devatA avaLuM jANe dekhe te zA nyAye? uttara devatAdika avaLuM jANe te zraddhA AzrI samajavuM. devatAdika sarva virbhAgajJAnIo khoTI zraddhAne laIne avaLuM jANe. 854 prazra strIvedamAM jJAna keTalAM? uttara bhagavatI sUtra zataka - 6, uddeze bIje strIvedamAM pahelAM cAra jJAna kahyAM che. 855 prazna AvatIkAlanA bhAvakevalI jANe kharA paNa dekhe kevI rIte? uttara lokamAM rahelA paramANuMo je je bhAve pariNamavAnA hoya te te bhAva kevalI dekhI zake che e ja kevalajJAna ane kevaladarzananI khUbI che. uttara 339 ) 2010_03 Page #367 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 856 prazna saMsArI jIva ane siddhanA jIvamAM zo taphAvata? uttara saMsArI jIva karme karIne lepAyelo che ane siddhanA jIva karmathI mukta thayA che eTale sarva karmathI rahita che. 1 vibhAga - 2 857 prazna koI dIkSA levAvALAne khoTI zraddhA ThasAvI dIkSA letAM aTakAve, tenuM mana bhAMgI nAMkhe tathA dIkSA lIdhelAne dIkSAthI pADI bhraSTa kare tevAone mATe bhagavaMte kAMI kahyuM che kharuM? uttara hA, sAMbhaLo, dazAzruta skaMdha adhyayana 9me mahAmohanIya karma bAMdhavAnAM 30 sthAno mAMhilo bola 18mo, gAthA - 21mAM A vAta kahI che. je koI pravajyA levA sAvadhAna thayo che tene dIkSA levAnuM mana bhAMge, vaLI saMsArathI nivaryAM sAdhu thayo rUDI samAdhivALo hoya tene tathA samavAyAMgajImAM e ja adhikAranI gAthA bIjA padamAM abhikhu jaga jIvANuM eTale ke je koI bhikhu jagajIvana ahiMsAdi dharme jIve te jagatanA jIvanabhUta eTale ke te jagatanA jIvane jIvADe che evA yatine, munine vipratArI ADuM avaLuM samajAvI tathA lAlacamAM lobhamAM nAMkhI tathA baLAtkAre dharmathI bhraSTa karI mana pherave te mahAmohanIya karma uparAje kAraNa ke ghaNA lokone dharmane vize zaMkA udbhave mATe bhagavaMte kahyuM che ke bhraSTa karanAra mahAmohanIya karma bAMdhe tema saMyamathI jANIne bhraSTa thanArane paNa eja pramANe mohanIya karmano baMdha saMbhave che. 858 prazna keTalAka kahe che ke saMyama tapazcaryAdi karI AtmAne zA mATe duHkhI karIe? AtmAne sukha dIjIye to sukha pAmIye tenuM kema? uttara sAMbhaLo, ThANAMga ThANe 8me akriyAvAdInA mata kahyA che. 340. 2010_03 Page #368 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttara temAM pAMcamo zAtAddI te AtmAne sukha dIje to sukha pAmIye paraMtu azAtArUpa tapa, niyama brahmacaryAdi kaSTa karave sukha ahIM nahIM to kyAMthI? kAraNa ke kArya bhavet zuklanuM taMtunuM paTuvaNatAM rakta paTu na thAya. nize zukla ja thAya. ahIM AtmAne sukha daIe to sukha maLe ItyAdi bhASAnA bolanArane bhagavaMte zAtAvAdI kahyo che. te akriyAvAdI mithyAtvI jANavA khulAsA mATe TIkA joI nirNaya karazo. 859 prazna cAritra mohanIya karmano baMdha hatuM kevI rIte thAya? saMyamInAM dUSaNa dekhADe, asAdhunA guNa bole, kaSAyanI udIraNA kare ItyAdi kAraNe jIva cAritra mohanIya karma samuccaye bAMdhe. 860 prazna asocA kevalIno artha zuM? uttara pUrve koIvakhata kevalI prarUkhyo dharma sAMbhaLyo nathIne kevaLajJAna utpanna thAya tene asocA kahyA che. 861 prazna joDa, stavana ke rAsa vagere banAvavAnuM sAdhune kayA sUtramAM kahyuM che? uttara anuyogadvAra sUtramAM kahyuM che ke chatI vastune chatI upamA tathA chatI vastune achatI upamA ane achatI vastune chatI upamA tathA achatI vastune achatI upamA e pramANe kahela che. to dayA, dAna, satya, zIyaLane mATe chatI achatI upamAo ApI tenA daDhAva mATe game tevA prakAranI kathA vAto ke kavitA karI samajAve temAM doSa nathI ema sUtrano jAya che. 862 prazna puNyathI zo lAbha prApta thAya che? 341) 2010_03 Page #369 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttara uttara puNya te AtmAne pAvana kare, nirmaLa kare, sukhIyo kare, uMco ANe, dharma sAmagrI meLave. jenA phaLa jIvana bhogavatAM mIThAM lAge tene puNya kahIe. te dRSTAMta karI samajAve che. jema rogIne pathya AhAra vadhe apathya AhAra ghaTe te vAre jIvane rogIpaNuM ghaTe nirogapaNuM vadhe, tema prANIne puNya vadhe pApa ghaTe tyAre jIvane sukha vadhe ane duHkha ApadA ghaTe, puNyathI zubha pravRttionAM lAbhanuM phaLa prApta thAya che. 863 prazna puNya ane dharma eka ke judA judA? baMne judA judA che. sAkha ThANAMgajInA ThANe pahela puNya ane dharma baMne judA kahyA che tathA bhagavatIjI zataka 1le uddeze 7me garbhamAM rahelo jIva tathA rUpanA vramaNa mAhaNa pAse ekapaNa Arya dharma sAMbhaLIne puSyAma, dharma, sAmag, movANa puNya, dharma, svarga, mokSanA kAmI thako. e cAra bolano kAmI thako kALa kare to te garbhano jIva devagatine pAme ema kahyuM che. Ano paramArtha e che ke puNyathI svarga gati ane dharmathI mokSagati. puNya trIjuM tattva che ane dharmasaMvara rUpa che te chaThuM tattva che. puNyarUpI che dharma arUpI che. puNyathI pogalika sukhanI prApti ane dharmathI karmathI mukta thavAnI karmakSayanI prApti. puNya pugalathI thAya che. dharma Atmika guNathI thAya che arthAt saMvarathI thAya che. mATe puNya ane dharma baMne judA che. koI aNasamaju ajJAnatAne laIne puNya ane dharmane eka mAne che. tene jaina zAsananuM jJAna nathI. tethI te ema mAne che paNa Azcarya to e che ke jenI evuM nAma dharAvanArA ane sUtrane avAranavAra vAMcanArA puNya, puNya ane nirjarAne 342) 2010_03 Page #370 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttara eka ja mAnanArA sAMbhaLIe chIe te ja moTA AzcaryanI vAta che. 864 prazna puNya ane nirjarA eka che ke judAM che? uttara baMne judA che. sAkha ThANAMga sUtranA pahelA ThANAnI tathA navatattvamAM puNya etrIjuM tattva che. nirjarA sAtamuM tattva che ane uttarAdhyayananA AThamA adhyayanamAM puNya e cothuM tattva kahyuM che ane nirjarAne AThamuM gayuM che ane baMnenuM svarUpa juduM ja che. 865 prazna mAhaNa zabda eka sAdhu ja artha thAya ke bIjA artha thAya che kharA? ghaNA artha thAya che. upAsaka dazAMga sUtramAM mahAmAhaNa zramaNa bhagavAna mahAvIra devane kahela che. sUyagaDAMga sUtra zrata rUMgha - 1 adhyayana 9, gAthA 10 tathA adhyayana 11 gAthA 1lImAM bhagavaMtane mAhaNa kahyA che. bhagavatIsUtra zataka - 5, uddeza 6mAM zrAvakane mAhaNa kahyA che. uvavA sUtramAM paNa zrAvaka mATe mAtaNa zabda prayoga thayo che. uttarAdhyayana - 2 gAthA, gAthA 1-6 mAhaNano artha sAdhu karyo che. uttarAdhyayana sUtramAM lokika rIte mAhaNa e brAhmaNa artha sUcave che. mAhaNa zabdano kharo artha mahaNo eTale upadeza karanAra te mAhaNa. AvA upadezaka traNa che. utkRSTa upadezaka tIrthakara bhagavAna. madhyama upadezaka gaNadhara bhagavaMto ane jaghanya upadezako zramaNopAsaka zrAvaka che. 866 prazra paDimAdhArI zrAvakanuM khAvuM sAvadya ke niravadya? uttara dazAzruta skaMdhamAM paDimAdhArI zrAvakano AhAra nikhAdya kahyo che. AhArano hetu khAvAno che mATe AhAra niravadya to 343 2010_03 Page #371 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khAvuM niravadya ja che. nirava AhAra kare mATe niravadya. 867 prazra koI ema kahe che ke puNya ane pApa beuno ekasamaye ekIsAthe baMdha na hoya. jema taDako ane chAMyo e beu bhegA na hoya tema puNya ane pApa paNa bhegA na bAMdhe? uttara upara pramANe bolatAM pratye kahevuM ke saMparAya baMdhamAM eka baMdha hoya ke be? athavA kaye samaye jIvane eka baMdha hoya te kaho? devatAnI gatino baMdha paDe te samaye jJAnAvaraNIya Adi azubha prakRtino baMdha che ke nahIM? tyAM koI ema kahe ke sahacArI prakRti te na gaNavI. tene ema kahevuM ke na gaNavI tenuM kAraNa zuM? tathA sahacArI vinA bIjI prakRti bAMdhe che ke nahi? je samaye koI jIve manuSya gati bAMdhIne nIca gotra bAMdhyuM te kyo baMdha? tathA prathama saMghayaNa bAMdhyuM ane carama saMDANa bAMdhyuM tenuM zuM kAraNa? ItyAdi puNya pApa bAMdhavAnA aneka bhAgA sUtromAM tathA graMthomAM dekhAya che. 868 prazna sUkSma nigodamAM duHkha keTaluM haze? sUkSma nigodamAM anaMtaduHkha che. tenuM udAharaNa kahe che ke sAtamI narakanuM AukhuM tevIza sAgaropamanuM che. tevIza sAgaropamano jeTalo samaya thAya teTalI vAra sAtamInArakamAM utkRSTA tevIza sAgaropamanA Aukhe koIka jIva upaje teTalA bhavamAM jeTaluM chedana bhedananuM duHkha thAya te sarva ekaThuM karIe tethI anaMtagaNuM du:kha nigodano jIva eka samayamAM bhogave che. dRSTAMta jema koI manuSyane sADAtraNa kroDa loDhAnI suIne agnithI tapAvIne koIka devatA samakAle ekI sAthe joke tene je vedanA thAya tethI anaMtaguNI vedanA nigodanA jIvana uttara (34) 2010_03 Page #372 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 869 prazna uttara 800 prazna uttara 871 prazna uttara 872prazna uttara 873 prazna uttara che ema AgamasAramAM kahyuM che. 'asaI' no artha kharI rIte zuM samajavo ? sUtramAM kahyA pramANe 'asaI'no artha aneka ja thAya che. aneka eTale eka nahi ema kahI zakAya? sUtramAM be thI mAMDI saMkhyAtA, asaMkhyAtA sudhInI gaNatarIne aneka kahevAmAM Ave che. AukhuM tUTe ke nahIM? ThANAMga ThANe 7me sAta prakAre AukhuM tUTyuM kahyuM che. atiharSa (sarAga sneha), bhayAtmaka adhyavasAya, ati AhAra karavAthI, kSudhA-tRSAthI, roga viSamavedanAthI akasmAta, viSaprayoga-viSakanyAnA sparzathI, zvAsa rUMdhAI javAthI AukhuM tUTe che. keTalAka kahe che ke jIva 6 bola laIne Avyo che tema pheraphAra thAya nahi mATe AukhuM tUTe nahIM? te vAta kharI che. te vAta to nirUpakramIne mATe lAgu paDe che kAraNa ke nirUpakramInuM AukhuM tUTatuM nathI paraMtu sopakramInuM AukhuM tUTavA saMbhava che ema pakSavaNA sUtranA chaThThA pada uparathI jaNAya che. AukhuM keTalA prakAre bhogavAya che ? AukhuM be prakAre bhogavAya. eka pradeza udaya bIjuM vipAka udaya. jyAM sudhI vipAka udaya na AvyuM hoya tyAM sudhI AukhuM pradeza udayamAM bhogavAya che. 874 prazna pradeza karma ane anubhAva karma te zuM che ? 2010_03 345 Page #373 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAdha uttara ThANAMga ThANe bIje uddeza 3je bAbuvALA chApela pAne 69me kahyuM che ke "kuvide 5. tuM, paDresa ne veva anumAva vanga jevA be prakAre karma che te kahe che. pradeza karma pugala hAivede bIjuM anubhAva karma karmano rasa bhogavIe tathA pradeza baMdha ane anubhAva baMdha te pannAvaNAjImAM jIva AukhA sAthe 6 bolano baMdha thAya che temAM pradeza baMdha anubhAvabaMdha kahyo che eTale ke baMdha thavAvALA karmonI saMkhyAnA nirNayane pradezabaMdha kahe che ane phaLadevAnI zaktinI hInAdhikatAne anubhAgabaMdha kahe che. 875 prazna jenuM zarIrabaLa nirbaLa thaI gayuM hoya tene AtmakalyANa zI rIte karavuM? uttara tenA mATe adhyAtma parIkSA 173me kahyuM che ke jo rogAdika karI zarIra nirbaLa thaI gayuM hoya to mana-buddhi yAdikanA baLe karIne yoga dhAraNa karIne jema purUSane jyAre tRSA lAge che tyAre tenI pAse jo pANI pIvAnuM pAtra na hoya to hAthe karI pANI pIe che paNa tarasyo raheto nathI tema tathA vidha kAyabaLa na chatAM paNa jene mokSanI abhilASA hoya teNe manobaLe karI yoga mArgane viSe pravRtti karavI. 876 prazra micchAmi dukkaDano artha zo che? uttara adhyAtma parIkSAmAM kahyuM che ke "mi' kAyAthI tathA bhAvatI mRdu thaI, "chA' eTale asaMyamarUpa doSanuM achAdana karIne, mi' eTale cAritrananI maryAdAmAM rahyo thako, "du' eTale duSkRta kAryano karanAra je AtmA tene huM biMdu chuM, "ka" eTale meM je pApa karyA che tenuM "Da" eTale upazama pAmIne ullaMghana (346) 2010_03 Page #374 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karuM chuM. evo artha jANIne micchAmI dukkaDa kIdhA pachI pharI pApa na karavuM te pApanI sAcI niMdA kahevAya. 877 prazra covIsatyo eTale zuM? uttara covIsatyo tenA be bheda che. tenI vidhi be prakAranI che. pratikramaNamAM bIjA AvazyakamAM logassa kahevAthI covIza jina stavanarUpa covIsatyo thayo kahevAya. ane bIjI rIte IriyAvahI paDikamavAnI rIte paNa IriyAvahIne badale cAra logassano kAussagna karavo. A bIjI vidhino covIsatyo che. A bIjI vidhino covIsatyo jyAre kare tyAre thAya. cAra logassano kAusagna karyA bAda traNa namotthaNa kahevA sudhImAM covIsatyo kahevAya che. 878 prazna upavAsano artha zuM che? uttara upa' nAma uparAThuM thAvuM, zAthI, pApathI, "vAsa" nAma AtmAmAM Atmika guNano vAsa karavo enuM nAma upavAsa upAvattestu pApejyo vAsata caiva guNaiH sahaH upavAsa savijJeya sarve bhoga vivarjitaM / 879 prazra zrAvakano artha zuM? uttara zrA' nAma zraddhA, "va' nAma viveka, "ka" nAma kriyA-karaNI. A traNa guNa sahita hoya tene zrAvaka kahevAya. sAvaka eTale sA' nAma sAcuM ane 'vaka' nAma vAkya eTale satya vAkya bolavAvALAne zrAvaka kahevAya. 880 prazna paramANuM ane pugala A baMneno artha eka ja che ke A be vastu judI che? 34) 2010_03 Page #375 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttara A baMneno artha eka ja che. eTale te eka ja nAmathI oLakhAya che tene sUtramAM paramANuM pudgalanA nAmathI ja bolAvela che. 881 prazna bhagavaMta mahAvIrano nirvANa aDhAra dezanA rAjAe kema jANyo? uttara keTalAka kahe che ke aDhAra dezanA rAjA ceDA-koNikanI laDAImAMthI pAchA vaLyA te vakhate vaLata bhagavaMtanA darzanArthe pAvApurIe AvyA ne bIje divase bhagavaMte be divasano saMthAro karyo eTale aDhAra dezanA rAjAo chaThTha tapa pauSA karIne tyAM rahyA. ema keTalAkanuM kahevuM che paNa te vAta maLatI nathI kAraNa ke te laDAIne ane bhagavaMtanA nirvANane AMtaruM che mATe te saMbaMdha thayo nahi. tIrthakara nAmakarmanA uparAjaNa karela hoya te jIvane tIrthaMkara nAma karma udaya AvyuM kyAre kahevAya? uttara je karmanA udaye tIrthakarapaNuM pAme, trilokane vize pUjanika thAya, kevaLajJAna upajyA pachI tIrthakara nAmakarma pragaTa thAya . sAkha pannavaNAjI chAsaTha hajAruM pada - 23muM karma prakRtinA adhikAra nAmakarmanA bhedamAM kahela che. 883 prazra bhagavaMte garbhamAM abhigraha karyo tyAre garbha kevaDo hato? uttara kalpasUtramAM A viSe eka gAthA che. aha sattaMmi mAse, gapmattho ceva abhigrahaNa ginhe, nAhaM samaNo hoiM ammA piyare jivatehiM / mahAvIra svAmIno garbha sAta mAsano hato tyAre evo abhigraha karyo ke mAtApitA jyAM sudhI jIve tyAM sudhI mAre dIkSA levI nahIM. 882 prazna [348) 2010_03 Page #376 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 884 prazra zrotAone sUtra sAMbhaLavAthI zo lAbha che? uttara daza vaikAlika sUtra adhyayana 4the gAthA 11mAM kahyuM che ke sAMbhaLavAthI kalyANa ane pApa e baMne jANavAmAM Ave che. te zrotAo baMneya eTale kalyANa zabda dharma ane puNya tathA pApa e baMneya jANIne temAM AtmAne je zreya lAge te samAcare Adare arthAt AtmAne zreyakArI pApa kadApi hoya nahi. AtmAne zreyakartA to kalyANakArI dharma puNya ja che. A bhava ane parabhava sadAkALa hoya che. AtmArthI zrotAo to kalyANanA rastAno ja svIkAra kare che. 885 prazna samudyAta eTale zuM? uttara sam ud ghAta eTale padaccheda thAya. sam eTale Atma pradezanI sAthe je je karma pugalonAM daLa eka ekapaNe khIra-nIranI peThe ekarUpa maLIne rahyA che te tene, u eTale udAraNA karI udayAvaLImAM lAvI tene, "ghAta' eTale bhogavI dUra kare, nAza kare, vAta kare te samughAta kahevAya che. 886 prazna kevaLI samughAta eTale zuM? uttara saMpUrNa AkhA loka pramANe Atmapradeza bahAra kADhe te kevaLI samuddAta kahevAya. 887 prazra kevaLI samughAta koNa kare ne tIrthakara ke anerA? uttara kevaLI samudyAta tIrthakara sivAyanA sAmAnya kevaLIne thAya che te paNa kevaLajJAna utpanna thayA pachI AyuSyanI hada che mahinAnI aMdara hoya ane vedanIya karmanI sthiti vadhAre hoya tene AukhAnI barAbara karavA kevaLa nAma AkhA loka pramANe Atmapradezano uddAta thAya che ane vadhArAnA vedanIya 2010_03 Page #377 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 889 prazna karmanA paramANuMne nirjarI nAMkhe che. 888 prazna siddhanA dravya guNa paryAya te zuM che? uttara siddha pote dravya, jJAna, darzana te guNa ane jJAna darzana karI rUpa-arUpI padArthone jANyA-dekhyA te paryAya. 889 prazna cakravartI bharIne kaI gatimAM jAya? uttara cakravartIpaNAmAM mare to narake jAya ane dIkSA le to devaloka ke mokSe jAya. 890 prazna keTalAka kahe che ke cakravartIne be ja gati che to te kaI? uttara naraka ane mokSa. ThANAMga sUtramAM A vAta kahI che. 891 prazna eka jIva cakravartInI padavI keTalI vAra pAme? uttara jaghanyathI ekavAra ane utkRSTathI be vAra 892 prazra kalpavRkSa jAgaliyAnI IcchA thAya tyAre ja banI Ave ke kema? uttara jIvAbhigama sUtramAM to ema kahyuM che ke bahavasaravA evAM ghaNAM vRkSa che eTale ke daze prakAranAM vRkSa ghaNAM ja che te kAyama ane ghaNA kALanI sthitimAM hoya che paNa svabhAve vagara vAve uge che eTale tene visasA' kahyA che. 893 prazna nidhAnamAM koI vastu haze ke khAlI haze? uttara sUtra pAThe ratna karIne sahita kahyA che. TIkAkAra ema paNa kahe che ke cakravartInI IcchA pramANe vastu prApta thAya che tathA navemAM kahelI vidhinAM pustako che eTale tamAma vastunI utpattinuM svarUpa jANavAmAM Ave evo adhikAra che. (35) 350. 2010_03 Page #378 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 894 prazna viraha dvAramAM je je ThekANe virahakALa kahyo che teno artha zuM? uttara uttara je gatino ke je je bolano virahakALa kahyo che teTalo kALa te sthitimAMthI vI bIjI gatimAM jAya nahi ane bIjI gatimAMthI temAM AvIne upaje nahi tenuM nAma virahakALa kahevAya che. 895 prazna akevaLI ane chAno zo taphAvata che? uttara agiyAramAM guNaThANA sudhI chadmastha ane bAramA guNa ThANAvALA akevaLI eTale chabasthathI vizeSAhiyA kahevAya. 896 prazna roganI utpatti keTalA kAraNe thAya? ThANAMga ThANe me kahyuM che ke atiazana (vadhu paDato AhAra), ahita AhAra ane Asana, atinidrA, atijAgaraNa, maLamUtranI kriyAo rokavAthI, atizaya cAlavAthI, pratikULa AhAra karavAthI pAMce Indriyone maryAdA bahArano upayoga A nava kAraNe roganI utpatti thAya che. 897 prazra zrAvaka sUtra bhaNe ke kema? uttara zrI naMdIjImAM zramaNopAsakane sUyaparigraho kahyo che mATe sUtra bhaNyA jaNAya che. e adhikAra naMdIjImAM upAsaka dazAMganI huMDImAM che ane aMtagaDanI huMDImAM paNa sAdhune bhaNavAnA adhikAre evo ja pATha kahyo che e uparathI zrAvakane sUtra bhaNavuM siddha thAya che. sUtranA nyAyathI zrAvakane sUtra bhaNavAno adhikAra gurUgamyathI ane gurUe bhaNAvAno adhikAra pAtra pramANe hovo joIe. 898 prazna tIrthaMkaranA bAra guNa kahyA che temAM apAyapagamAtizayano rUpa1 ) 2010_03 Page #379 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttara artha zo che? apAyapagamAtizayano artha ema jaNAvyo che ke sarvadoSa rahita tathA sarva roga rahita. 899 prazna AraMbha, sAraMbha ane samAraMbha eTale zuM? uttara tattvArthadhigama sUtra pA. 77me phUTa noTamAM lakhyuM che ke, "saraMbhaH sakaSAya paritApanaya bhavedasamArambhaH AraMbhaH prAvadha:triviyoga: tophoya: saMkalpa mAravAno vicAra te sAraMbha, pIDA upajAvavI te samAraMbha, ane hiMsA karavI te AraMbha kahevAya che. 900 prazna duniyAmAM duHkha zAnuM che? uttara mArApaNAnuM jyAM tyAM mArApaNuM tyAM ja duHkha che. 901 prazna dAnamAM zreSTha dAna kayuM che? uttara abhayadAna sAkha sUyagaDAMga chaThThA adhyayanamAM tANase abhypyyaannN| 902 prazna saMyamano artha zo? uttara samyak prakAre AtmAne yama-niyamamAM rAkhavo tenuM nAma saMyama kahevAya che. saMyamane kAraNe navAM karmo AvatA aTake che. 903 prazna kIrti arthe mAyA sahita tapasyA karanArane zuM phaLa maLe? uttara kIrti arthe ane mAyA sahita tapa karavAnI bhagavaMtanI cokhkhI manAI che. jo muni kIrti ke nimitta tathA mAyA kapaTa karI tathA miSTa bhojana ke lAbha ke arthe alpa bhojana kare che, tapakA nAma kahe hai tA ke to dusarA avamodarya tapa niSphala he. 904 prazna kharo tapa kyo kahevAya? ( 352 ) 2010_03 Page #380 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttara chAnirodharatA eTale ke IcchAno nirodha karavo arthAt tyAga karavo te tapa che. 905 prazra upavAsa karavAvALA ane dhyAna dharavAvALAmAM vizeSa tapasvI koNa? uttara jo jIva bahu upavAsAdika kare tisako tapasvI kahIe che yadyapi koI dhyAna adhyayanAdika vizeSa kare che tene utkRSTa tapasvI kahe che. 906 prazna jJAna ane tapamAM prathama AvazyakatA konI konI che? uttara bhagavaMta mahAvIra devanA haste dIkSita je je sUtra siddhAMta te tamAma munione paheluM jJAna meLavyA pachItapazcaryA karavAno adhikAra cAlyo che mATe paheluM sUtra jJAna karavuM sUtra AkhyAt dharmanuM paheluM pratipAdana karavuM. sUtra AkhyAta dharma yA jJAna vinAno tapa nisteja soLamI kaLAe paNa arve nahi (zobhe nahi) ema uttarAdhyayana sUtramAM kahyuM che. 907 prazna jJAnIone vizeSa kayA tapanI jarUra che? uttara sUtramAM be prakAranA tapa kahyA che bAhya ane atyaMtara. jJAnI purUSo bAhyatAno yathAzakti aMgIkAra kare che paNa atyaMtara tapanuM sevana to niraMtara karyA ja kare. 908 prazna sAdhue gRhastha upara mamatva bhAva rAkhavo ke saMsArInI khaTapaTamAM utaravAthI zuM phaLa prApta thAya che? uttara gRhastha upara mamatvabuddhi rAkhavAthI ane teonA sukhaduHkhanI ciMtA vaDe tapavAthI tAruM aMta:karaNa sarvadA vyAkuLa raheza ane tArA ane teonA pApathI tuM saMsAramAM rakhaDyA karIza. 353) 2010_03 Page #381 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 909 prazna manazuddhi kevI rIte thAya? uttara mananI malinatA dUra kare to mana zuddhi thAya. mananI zuddhi guNAnurAga thayA sivAya thatI nathI. jyAM sudhI doSa dRSTi hoya che tyAM sudhI jJAna dhyAnAdi phaLIbhUta thatAM nathI. doSadaSTimAM kaSAyano nivAsa rahyo che ya mananI malinatA hoya tyAM sudhI guNAnurAga pragaTa thato nathI. mATe "sadguNa prAptino upAya' mAM kahyuM che ke bahu bhaNavAthI athavA bahu tapa karavAthI, bahu dAna devAthI zuM thanAra che? ekalA guNAnurAgane zIkho ke je sukhonuM utpatti sthAna che. 910 prazra ajIrNa keTalA prakAranA che? uttara ajIrNa cAra prakAranA che. tapanuM ajIrNa, jJAnanuM ajIrNa, dehane paritApa karavo athavA parane paritApa upajAvavo te kriyAnuM ajIrNa ane apacAdika vizuci thAya te annanuM ajIrNa che. 911 prazra duniyAne dIpAvanAra keTalA purUSo che? uttara vidvAna purUSo kahe che ke A duniyAne A pRthvIne dIpAvanAra AbhUSaNarUpa traNa purUSo che. (1) bhUbhUSaNanalIna hai avara uparjata anaMta agarva dhana, sabaLakSamI, komaLa vidyAvaMta. 912 prazna jJAnanI ramaNatA vinA japatapAdi kriyA kare tene mATe zuM samajavuM? uttara pItAMbaLI hukamamunivRta zrI jJAnaprakAza prakaraNa saMgraha nAmano graMtha temAM jJAnabhUSaNamAM pAna 95me kahyuM che ke eka karoDa upavAsa karIne jeTalAM karma nArakInAM nirjare eTalAM karmajJAnI eka nIco laIne uco mUke teTalAmAM teTalAM karma nirjare. evuM zrI vIra paramAtmAe vivihArapattimAM kahyuM che. pA. 1ra7me jJAnanI 354 ) 2010_03 Page #382 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ramaNatA nathI ane vyavahAra mArganuM kriyA kaSTAdika tapa japa kare che to tethI loka tene tapasI kahe tathA vyavahAramArgamAM cAlavAvALA paNa jANe loka tene ghaNuM vakhANe paramAtmAe tene adharmI kahyo che paNa tene dharmImAM gavaSyo nathI. 913 prazra koI vaMdanAne maskore kara thI na kare tenA upara sAdhue kevo bhAva rAkhavo joIe? uttara dazavaikAlika sUtramAM adhyayana ame bIjA uddezanI 30mI gAthAmAM kahyuM che ke, huM mArA munio tamane koI vaMdanA namaskAra na kare to tame temanA upara krodha karazo nahIM ane vaMdanAdika kare tethI harSavAna thazo nahIM. ema baMne vize samabhAva manane vize mAna to thako sAdhu tapasvI saMyamane vize sthira rahI. 914 prazna cAra prakAranAM baMdha kahela che te kevI rIte? uttara zrImad rAjacaMdra pAne 487me kahyuM che ke prakRti ane pradeza baMdha yogathI thAya che. sthiti tathA anubhAga baMdha kaSAyathI thAya che. 915 prazna niMdrA kayA karmane udaye hoya? nidrA darzanAvaraNIya karmanA udaye ane mohanIya karmanI preraNAe hoya che. kAraNa ke niMdrAe ratinuM sthAna che. nidrAthI prANI sukha mAne che mATe mohanIya karmanI preraNAe ane darzanAvaraNIyanA udaye niMdrA Ave ane eka ThekANe ema paNa kahyuM che ke nidrA mohanI utpattithI nathI ane darzanAvaraNIya karmanA vipAkathI tenI utpatti che ane zAtA vedanIyano udaye paNa niMdrA AvavAno saMbhava che. uttara L355) 2010_03 Page #383 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 916 prazna ajJAna maraNa ane jJAna maraNa kone kahevAmAM Ave che? uttara jIva kaSAyane vaze athavA koI prakAranI IcchAthI bhagavatIjImAM kahelA 12 prakAranAM maraNa karI mare tene ajJAna maraNa kahevAya che ane be prakAranA samAdhi maraNe kaSAya ke IcchA vinA mAre te jIva anaMto saMsAra ghaTADe te jJAna maraNa kahela che. 917 prazra ajJAna maraNanA bAra prakAra kayA che? uttara sudhArti, pAMca Indriyone vaza thayelo aMta:karaNamAM zalpa hoya, manuSya bhavanuM nidAna, vRkSathI paDI mare, pANImAM DubI mare, agnimAM baLI mare, viSaAI mare, zastrathI mare, gaLe phAMso khAI mare, pazu pakSI pAse cuMTAvI mare. A bAra prakAranAM maraNa te bALamaraNa eTale ajJAna maraNa kahevAya che. 918 prazna bAra prakAranAM ajJAna maraNa ane be prakAranAM jJAna maraNa AtmAne zuM phaLa Ape che? ajJAna maraNe marato thako jIva nArakI, tIrthaca, manuSya ane devatA saMbaMdhInA 24 daMDaka ane 84 lAkha jIvAyoninA anaMtAanaMtA bhAva vadhAre ane Adi aMtarahita cAra gatirUpa saMsAranI aMdara paribhramaNa kare che ane jJAna maraNe marato thako jIva anaMtA bhavanA pherA toDe arthAt cAre gatirUpa saMsArane atikrame khapAve. jaina dharma viSayaka praznottara A graMtha racanA zrAvaka zeTha anupacaMda malakacaMde saMvata 1952mAM bharUca mukAme karI che. prastAvanAmAM teozrI jaNAve che ke A graMthamAM uttara (356) u56) 2010_03 Page #384 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathamathI ja jena zAthI kahevAya? jenI thAya tene zuM zuM karavuM joIe te adhikAra che. mArgAnusArInAM guNo, samyakatva, zrAvakanAM bAra vrata, sAdhuno mArga, cauda guNa sthAnaka, karmavAda, gRhastha dharma ane pratimApUjana vize vividha praznono saMcaya thayo che. taduparAMta dIkSA, yAtrA ane pratiSThA viSayaka jyotiSa zAstrane AdhAre mAhitI ApavAmAM AvI che. pa. pU. AcArya zrI AtmArAmajI mahArAje A pustakanA 160 praznotta2 vAMcIne saMpAdana mATe bhalAmaNa karI hatI. jaina kuLanA AcAra-vicAra saMbaMdhI jJAna prApti uparAMta jaina dharmanA mahatvanA siddhAMtone paNa samajavA mATenI vigato maLe che. janme jaina karmathI jaina bane te mATe mahAna upakAraka praznottara A prakAranA sAhityanA vikAsamAM noMdhapAtra che. zrAvakoe praznottaranIracanA karI hoya temAM teozrI prathama che. arvAcIna kALamAM pro. rasikabhAI ema. zAhe cAlo jaina dharma tattvajJAna samajIe e zIrSakathI saMvAda-praznottara zailImAM racanA karI che. temAM paNa jaina darzanane lagatAM viSayono samAveza thayo che. anupacaMdanA praznottara namUnArUpe nIce pramANe che. 919 prazna uttara 920 prazna uttara 921prazna uttara jina te koNa ? rAga, dveSa, krodha, mAna, mAyA, lobha, kAma, ajJAna, rati, arita, zoka, hAsa, jugupsA ItyAdi bhAva rAguone jItanAra te jina. tIrthaMka2 tathA sAmAnya kevalajJAnImAM phera zo ? svayameya bodha pAmI sarva jIvone dharmopadeza daI tAre te tIrthaMka2. pUrvokta tIrthaMkarano dharmopadeza aMgIkAra karI kevalajJAna pAme te sAmAnya kevalI. anya devo duSaNa yukta che ema kema kahevAya ? temanA caritra mUrtio tathA temanA ja zAstrathI duSaNasiddha 2010_03 357 Page #385 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thAya che eTale deva kema manAya. 922 prazna naivedya rAMdheluM gharajkyA zAstramAM kahyuM che? uttara zrAddha vidhimAM valI niSitha cUrNa pramukhanA dAkhalA ApyA che. AcAropadeza aSTaprakArI pUjAno rAsa tathA sakalacaMdra upAdhyAya pramukha viracIta pUjAomAM paNa kahyuM che. te zAstro jovAthI vistAra sahIta mAlUma paDaze sAmAnya prakArenevedya caDAvavAnuM to mahAniSitha paMcAlakajI pravacana sAroddhAra yogazAstra vagere ghaNAM zAstramAM kahyuM che. 923 prazna dipaka pUjA kayA zAstramAM kahI che? uttara mahA niSitha sUtramAM aSTaprakArI pUjAno adhikAra cAlyo tyAM kahI che. prabhunA janma vakhate digakumArIka dipaka karyA che, vigere varNana jaMbudvipa pannatimAM che. Avazyaka sUtramAM paNa kahyuM che. 924 prazna dharma te zuM? uttara dharma be prakArano (1) AtmIka dharma, (2) vyavahAra dharma 925 prazna AtmIka dharma te zuM? uttara Atma dharma te AtmAnuM rakSaNa anaMta jJAna, anaMta darzana, anaMta caritra, anaMta vIrya Adi temAM ramaNa karavuM te AtmIka dharmanuM ArAdhana karavuM. 926 prazna adharmI jIva upara dveSa kare ke nahi? uttara adharmI jIva upara madhyastha rahe eTale rAga paNa na kare ne dveSa paNa na kare. rAga karavAthI adharmanI prazaMsA thAya to tethI potAne karmabaMdha thAya ne potAnI prazaMsA joI bIjA jIva adharma seve to teno kAraNika thAyane dveSathI te jIva sAthe vera (358) 2010_03 Page #386 -------------------------------------------------------------------------- ________________ baMdhAya to te karma bhogavavuM pAme mATe ja samabhAva rahe. adharmanI prazaMsA karavAthI zrAvakane bhavabhramaNa bhamavuM paDyuM che te kayA artha dIpikAmAM chApelI copaDImAM pAne 77che mATe adharmInA bahumAna paNa na karavA. 927 prazna anya dharmavALA dharma karaNI kare che te phogaTa jAya che ke kema? uttara anya darzanImAM paNa keTalAka jIvo kevala potAnA AtmAne karmathI mukta karavA sAru jIvadayA pALe che juThuM bolatA nathI, corI karatA nathI, maithuna sevatA nathI, parigraha rAkhatA nathI, krodha, mAna, mAyA, lobha pAtalA paDyA che ne te pAtalA pADavAno udyama karI rahyA che. koI dharma upara dveSa nathI te paNa anukrame caDavAnuM kAraNa che. jethI haribhadrasUri mahArAje yogadaSTi samuccayamAM pAtaMjalIne mArgAnusArImAM gavedhyA che ne keTalAka jIvo jarA jaina dharma tenA upara dveSa karI rahyA che ne ahaMkAra mamakAra karI rahyAM che. hiMsA karI dharma mAne che evA je anya dharmavALA tenuM kAma zI rIte thAya, rAga, dveSa je te ja saMsAranuM jIvana te to rAtadivasa karI rahyA che tyAre tenA lAbha to sarve dharmavALA saMsAra phalaja kahI gayA che tenuM bIjuM phaLa kyAMthI thAya. (pA. 143) 928 prazna AtmatattvanuM jJAna na hoya tene tapazcaryA karatAM zuM lAbha thAya tathA cAritrathI zuM lAbha? uttara AtmajJAna nathI hotuM paNa AtmajJAnI purUSanI nizrAe rahI varte che te purUSa paNa karma khapAvI zake che jema ke mAsaturAmunIne eka pada paNa moMDhe caDhatuM na hatuM paNa gurUnI AjJAmAM raho eka padano abhyAsa jArI rAkhyo to kevalajJAna 359 ) 2010_03 Page #387 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 929 prazna uttara 930 prazna uttara 931prazna uttara pAmyA kAraNa je gurUmahArAja nizcaya vyavahA2 utsarga apavAda dravya bhAva e sarvenA jANa che mATe ziSyane thoDo bodha hoya paNa mukhya mukhya bAbata gurU samajAvI de eTale tenuM AtmAnuM kAma saheje thaI jAya che. bIjA mANasa sAthe vAdavivAda karI na zake paNa potAnA AtmAnuM kAma karI zake che. mATe evA purUSano tapa saMyama saphala che. gItArtha ane gItArthanI nizrAe be prakArano mArga ja kahyo che. (pA.153) zrAvaka ArAdhaka thAya to keTale bhave siddhi vare ? Ayura paccakhkhAna payajJAmAM kahyuM che je saMthAro karI sarva vastu osarAvI sarva jIva sAthe khamatakhAmaNAM karI ArAdhanA karI kAla kare to utkRSTa sAta bhava thAya ethI avika bhava thAya nahIM vAste jarUra ArAdhaka thavAnI bhAvanA haMmeza ka2vI ne ArAdhanA karavAno udyama karavo. (pA. 195) bhagavaMto vicare tAre rastAmAM sAthe zuM zuM vastu hoya ? uvaIjInI chApelI pratamAM pAnA 49nIce lakhelI vastu AkAzamAM sAthe cAle (1) dharmacakra AgaLa cAle, (2) traNa chatra sAthe cAle mastaka 52, (3) behu pAse cAmara dharI rahyA che, (4) sIhAzaLa pAda pITha sahita sAthe cAle, (5) dharmadhvaja AgaLa cAle A vastu sAthe cAle tathA cotrIsa atIzaya tathA pAMtrIsa vANI guNe birAjamAna hoya vaLI devatA gaNa paNa hoya evI rIte vicare che. abhavI kyAM sudhI bhaNe ? naMdIsUtranI ApelI parata pAnA 399me sADA nava pUrva sudhI bhaNe kahyuM che paNa saradhA nahI tethI AtmAnuM kAma thAya nahIM. 2010_03 360 Page #388 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 932 prazna zrAvakanA vrata lIdhA sivAya bIjA para caraNanIma karavAnI marajAda che ke nahi? uttara bhagavatIjImAM pAnA 431 adhikAra che tIhAM kahyuM che je mula guNa paccakhANI karatA uttara guNa paccakhAlI asaMkhyAtA che paNa tiryaMca paNa zrAvakanA vrata le che tethI asaMkhyAtA guNa kahyA che. TIkAkAre vizeSapaNe kahyuM che je madha, mAkhaNa, mAMsa, madIrAnA nIma kare te paNa uttara guNa paccakhANI kahIe evI rIte tIhAM adhikAra che. 933 prazna chaThThA ArAmAM je jIvo thaze tenuM keTaluM AukhuM tathA samakitI ke mithyAtvI? uttara chaThThA ArAnAM jIvanuM AkhuM 16 thI 20 varSa sudhI kahyuM che. samakita rahita kyAM vasaze e vigere sarva adhikAra bhagavatIjInA pelImAM pAnA 479 che tyAMthI joI levuM. 934 prazna sAdhujI pustaka rAkhe ke nahi? uttara A kAlamAM sAdhujI pustaka rAkhe e adhikAratatvArthamAM pAne 285me che temAM jaNAvyuM che je duSama kAle dhAraNAnI khAmI tethI AjJA karI che. vAstu pustaka rAkhavAne harakata nathI paNa potAnA ziSya sArA na hoya te batAve te pustaka ziSyane ApI javuM ne te vecI khAya e yogya nathI e pustaka saMghanA rUpiyAthI lIdhuM che tethI pustaka mAlakhI saMghanI rAkhavI ke jethI bagADa thAya nahIM. ziSyane bhaNavA joIe to zrAvaka Ape paNa vecI khAya evA ziSya hoya to zrAvaka tene paNa pustaka Ape nahIM. AvI rIte sAdhujIe rAkhavI joIe. 935 prazna AyuSya je gatinuM bAMdhyuM hoya te kAyama rahe ke pheraphAra thAya? 2010_03 Page #389 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttara bhagavatIjInI TIkAmAM saMkramaNano adhikAra cAlyo che temAM kaheluM che je narakanuM AyuSya sAtamInuM bAMdhyuM che paNa adhyavasAyanA pheraphArathI naraka ochI vadhAre thAya che tema kRSNa vAsudeva sAtamInarakanuM AyuSya bAMdhyuM hatuM te aDhAra hajAra munIne vaMdana karavAthI trIjInuM karyuM tema pheraphAra cAra gatimAM thAya ATalo vizeSa je devalokanuM pharIne manuSyanuM na thAya tathA naraka tUTIne bIjI traNa gatinuM thAya je gati hoya teno pheraphAra thAya. (pA. ra3ra) 936 prazna zuddha azuddha lAyaka samakitanA bheda koI ThekANe che? uttara tattvArthanI TIkAmAM pAnA 28 tathA navapada prakaraNanI TIkAmAM kevalajJAnI mahArAjanuM zuddha khAyaka samakita kahyuM che ne brahmastha zreNikAdinuM azuddha kahyuM che. 937 prazna AtmA nirvikalpa che ke savikalpa che? uttara AtmA nirvikalpa che vikalpa karavA te jaDanI saMga te AtmAno upayoga bagaDavAthI thAya che. (pA. 249) 938 prazna dAMta te zuM? uttara pAMca Indriya vaza karI che. koIpaNa Indriya mokalI nathI. AhAra pANI mAtra zarIrane AdhAra ApavA Ape che te jeTalo vadhAre joIe eTale hara koI pudgala malyA te Ape che. temAM sArA nabaLAM jovA nathI mAtra zarIrane vyAdhi upadrava na thAya evA pudgala grahaNa kare che evI rIte pharaza Indriya vastra maLe che te suvAlo ke karkaza maLe che te baMnemAM samabhAva che jANe che je A zarIra mAruM nahiM to suvALuM vastra paNe mane kaho. ema pAMce IndrionA viSayamAM bhAvI rahyA che. (362) 2010_03 Page #390 -------------------------------------------------------------------------- ________________ koIpaNa IndrIne poSavAno bhAva ja nathI. koIpaNa viSaya jora karato nathI viSaya upara udAsIna bhAva thayo che tethI manane kheMcIne rAkhavuM paDatuM nathI sahaja dazA AtmAnI pragaTa thaI che tethI IndrionA viSayanuM mana thatuM ja nathI te purUSane dAMta kahIe. (pA. 294) 939 prazna prAyazcita levAnA bhAva che ne eTalAmAM kAla kare to ArAdhaka ke kema? uttara bhagavatIjImAM pAnA 315mAM muni gocarI gayA che tyAM koI doSa lAgyo che te gurU pAse jaI AlovavAnA bhAva che ne kAla kare to tene ArAdhaka kahyA che. (pA. 312) 940 prazra kSayopazama bhAva ne upazama bhAvamAM zuM phera che? uttara layopazama bhAvanuM samakita che tene samakita mohanivipAka udaye che ne mithyAtva mohinI praveze udaye che ne upazama samakitavALAne mithyAtva mizra tathA samakita mohinI vipAka udaya tathA praveza udayathI TaLI jAya che e adhikAra bhagavatIjImAM pAnA 118mAM che. 941 prazra prabhunuM zAsana kyAM sudhI raheze? uttara ekavIza hajAra varSa sudhI raheze e adhikAra bhagavatIjImAM pAnA 1504 me che. gurUdravya zAne kahIe? uttara zrAddha vidhimAM pAne 100me TabavALI pratamAM vastrapAtra pramukha upagaraNa bane gurU dravya kahyuM che. (pA. 3ra0). 942DA ( 363) 2010_03 Page #391 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16. jaina dhArmika praznottaramALA zrI dhIrajalAla DI. mahetAe amerikAnA I.sa. 1991 thI 1993nA pravAsa daramyAna jaina senTaramAM dhArmika abhyAsa karAvavAno amUlya avasara maLyo hato. taduparAMta laMDanamAM paNa I. sa. 1992-93nA varSamAM dhArmika abhyAsa karAvavAmAM Avyo hato. tyAre keTalAka jijJAsu vyaktionA kalyANa mATe A praznottaramALAnI racanA karavAmAM AvI hatI. dhArmika zikSaNa vargamAM na AvanArA jaina bhAIbahenone mATe paNa A pustakanI sAmagrI jaina tarIke jANavA yogya che ane AtmAne mATe hitakAraka che. A pustakamAM sau prathama keTalAka sAmAnya praznottara jaina, bhagavAna, tIrtha, tIrthaMka2, karmabhUmi tyArapachI Agama, Avazyaka prakaraNa, navatattva, anekAMtavAda ane dravya guNa paryAya guNa sthAnaka jevA jaina dharmanA mULabhUta siddhAMto vicArono paricaya maLe te viSayonA 397 praznono saMcaya thayo che. dhArmika zikSaNa prApta ka2nA2 vargane anulakSIne praznottaranI racanA karI che tenAthI be lAbha che. jemane mULa sUtrono abhyAsa karyo hoya ane artha na karyA hoya temane mATe A prazno vadhu upayogI che. jyAre bAkInA vargane mATe jaina dharmanA siddhAMtonuM A praznottara dvArA jJAna prApta thAya che eTale A graMtha mAhitI pradhAna praznottara rUpe che. enA abhyAsathI jaina darzananA anya graMthonA abhyAsamAM mArgadarzana prApta thAya che. namUnA rUpe keTalAka prazno atre noMdhavAmAM AvyA che te uparathI praznottara zailIno paricaya thAya tema che. jaina zAstronuM nirdoSa samyak jJAna meLavavAnuM samyak jJAna prApta karI, khoTI khoTI cAlatI mAnyAo ane bhramaNAo dUra karI satyamArge AvavAnuM ane te dvArA karmono kSaya karI bhavAMtaramAM kevaLajJAna meLavI mukti prApta karavAnuM A graMthanuM prayojana che. praznottara graMthanA uddeza vize lekhake prazna naM. 480mAM uparokta mAhitI ApI che. A mAhitI badhAM ja 364 2010_03 Page #392 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznottara graMthone mATe paNa yathocita lAge che. ajJAnatA saMzaya ke bhramaNAmithyA jJAna vagere praznottarathI dUra thatAM dharmatattvanI sAcI samajane zraddhA vadhatAM AtmakalyANano mArga prApta thAya che. 943 prazna tIrtha eTale zuM ? tIrthanA prakAra keTalA? uttara jenAthI saMsAra tarAya te tIrtha kahevAya che. te tIrthanA be bheda che (1) jaMgama ane (2) sthAvara. eka gAmathI bIje gAma hAlatuM-cAlatuM tIrtha te jaMgama. tIrtha sAdhu-sAdhvIjI, zrAvakazrAvikA tathA je potAnA niyata sthAne sthira ja rahe. hAle cAle nahiM te sthAvara tIrtha jema ke pAlitANA-giranAraAbu-sametazikhara-rANakapura ItyAdi. 944 prazna karmabhUmi eTale zuM ? uttara jyAM asi, masi ane kRSino vyavahAra hoya te karmabhUmi kahevAya che ane jyAM asi-masi ane kRSino vyavahAra na hoya te akarmabhUmi kahevAya che. 945 prazna akarmabhUmi karatAM karmabhUminI vizeSatA zuM che ? uttara tIrthaMka2, bhagavaMto, cakravartIo, vAsudevo, prativAsudevo, baLadevo ItyAdi zalAkA purUSo karmabhUmimAM ja janme che. dIkSA saMyama mokSaprApti paNa karmabhUmimAM ja hoya che. tathA vadhu pApakarma karanArA jIvo paNa karmabhUmimAM ja hoya che. 946prazna akarmabhUminA manuSyo kevA hoya che ? uttara akarmabhUmimAM janmanArA manuSyo yugalika ja hoya che. kalpavRkSothI ja jIvanArA hoya che. marIne be devaloka sudhI devamAM ja janArA hoya che. alpakAyAvALA tathA alpapApavALA hoya che. 2010_03 365 Page #393 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 947 prazna tIrthaMkara bhagavaMto mukhyatve zeno upadeza Ape che ? uttara 948 prazna uttara 949 prazna uttara 950 prazna uttara 951 prazna uttara prathama sarva tyAga - sarva viratino saMsAranAM bhoga sukho asAra che eno tyAga ja AtmahitakArI che. Avo upadeza ApyA pachI te karavAne je asamartha che teo mATe dezavirati dezatyAgano upadeza Ape che. Agama eTale zuM ? sau prathama Agamo koNa banAve ? 'A' cAre taraphathI arthAt badhI ja rIte, 'gama' eTale ke padArtho jenA vaDe jaNAya eTale ke jenA vaDe padArtho saMpUrNapaNe ane yathArtha paNe jaNAya te Agama. sau prathama gaNadhara bhagavaMto 12 Agama banAve che tene jaina zAsanamAM dvAdazAMgI kahevAya che. mULa Agamane aMga kahevAya che. A Agamo kaI bhASAmAM racAyA che ? A Agamo ardhamAgadhI bhASA arthAt prAkRta bhASAmAM racAyA che. tenA upa2 te Agama sUtrono artha samajAvanArI TIkAo saMskRta bhASAmAM racAyelI che. sAmAyikano TAIma 48 miniTano ja zA mATe che? koIpaNa jIvano satata eka viSayamAM upayoga arthAt dhyAnanI sthiratA be ghaDI ja (48 miniTa) rahI zake che. tyArapachI avazya upayoga calita thaI jAya che te mATe TAIma 48 miniTa kahela che. kAussagga eTale zuM? A zabda kevI rIte banyo ? 'kAyotsarga' uparathI kAussagga zabda banela che. kAyA+utsarga kAyAnI tamAma ceSTAono tyAga, atyaMta sthira thaI javuM, tattva ciMtanamAM atizaya ekAgra banI javuM. tamAma prakAranuM 366 2010_03 Page #394 -------------------------------------------------------------------------- ________________ halanacalana tyajI devuM te kAyotsarga - kAusagga. upara prazna adhdhA paccakakhANa eTale zuM? tenA bheda keTalA? uttara adhdhA eTale kALa, samaya je paccakakhANamAM vadhAre vadhAre samaya sudhI AhArano tyAga thato hoya te adhdhA paccakakhANa. tenA paNa 10 bheda che. (1) navakArazI, (2) porisI- sADha porisI, (3) purimaDha - avaDha, (4) ekAzana- bIyAsana, (5) ekalaThANuM, (6) AyaMbila, (7) upavAsa, (8) divasa carima, (9) abhigraha, (10) vigaI nuM paccakakhANa. 953 prazna jaina darzanamAM paccakkhANo upara ATalo badho bhAra kema mUkyo che? uttara parimita ane nirvikArI bhojanathI citta prasanna rahe. manamAM kAmAdinI vAsanA na janma, citta sthira rahe, Arogya sAruM rahe, svAdhyAya sAro thAya, ratnatrayI sArI rIte ArAdhI zakAya ItyAdi guNa vRddhi ane doSa hAninA kAraNe paccakakhANo upara bhAra ApavAmAM Avyo che. 954 prazna mahAvigaI ane laghu vigaI eTale zuM? uttara je atizaya vikAraka che jemAM te te varNavALA asaMkhya jIvo utpanna thAya che tathA je vigaInuM sevana tuccha saMsAra ane nittva che te mahA vigaI kahevAya che ane je vigaIo mAtra vikAraka che paraMtu temAM hiMsA vizeSa nathI tethI jenuM sevana ninda nathI, tuccha nathI te laghu vigaI che. 955 prazna abhakSma ane anaMtakavi eTale zuM? tenA dRSTAMta zuM? uttara khAvAne ayogya jenA bhojanathI vikAra-vAsanA vadhe, bahu jIvonI hiMsA thAya te abhakSma jema ke rIMgaNa vagere. 367 ) 2010_03 Page #395 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jemAM anaMtA jIvo hoya nAnA evA eka zarIrane Azraye anaMtA jIvo rahetA hoya te anaMtakAya jema ke DuMgaLI, lasaNa, baTAkA, gAjara vagere A anaMtakAyane ja kaMdamULa nigoda tathA sAdhAraNa vanaspatikAya kahevAya che. 956 prazna A AtmA koNe banAvyo che ane kyAre banAvyo che? uttara A AtmA IzvarAdi koI vyaktie banAvela nathI. AkAza AdinI jema sahaja siddha ja che ane tethI ja anAdi kALathI che tenI utpattijanathI mATe Adi nathI tathA aMta nathI. 957 prazna eka bhavathI bIjA bhavamAM jatAM jIvane keTalo TAIma lAge? uttara ochAmAM ocho eka samaya ane vadhumAM vadhu 3 samayano kALa thAya che. apekSA vizeSa 4/5 samayano kALa paNa lAge che. 958 prazna samaya eTale zuM? tenuM mApa keTaluM? uttara atizaya sUmamAM sUkSma je kALa jene kevaLajJAnInI dRSTie paNa be bhAga na thAya teTalo nAno sUkSma ja kALa te samaya. AMkha mIMcIne ughADIe teTalA TAImamAM je vakhata jAya che temAM AvA sUkSma asaMkhyAtA samayo cAlyA jAya che. samaya e ATalo sUkSmakALa. 959 prazra zAstramAM palyopama ane sAgaropama zabda teno artha zuM che? uttara palya eTale kuvo - kuvAnI upamAvALA je kALa te palyopama eka yojana lAMbA pahoLA ane uMDA kuvAmAM manuSyanA mAthAnA sAta divasanA ugelA vALanA asaMkhya TukaDA karI ThAMsI ThAMsIne bharIe temAMthI so varSe eka eka TUkaDo bahAra kADhatAM 368) 2010_03 Page #396 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jeTalo kALa lAge tene eka palyopama kahevAya che. AvA prakAranAM 10 koDAkoDI palyopama jyAre thAya tyAre 1 sAgaropama kahevAya che. ane 10 koDAkoDI sAgaropama thAya tyAre eka utsarpiNI kahevAya che. tevI rIte 10 koDAkoDI sAgaropama jAya tyAre eka avasarpiNI kahevAya che. ema kula 20 koDAkoDI sAgaropamanuM kALacakra thAya che. 960 prazna paryApti eTale zuM? te keTalI che ane kaI kaI? uttara paryApti eTale zakti, AhAra grahaNa karavAno tene bala, rasa, rUpa judA pADavAnI AtmAnI je zakti te AhAra paryApti. tevA prakAranI kula cha paryAptio che. (1) AhAra, (2) zarIra, (3) Indriya, (4) zvAsozvAsa, (5) bhASA ane (6) mana. 961 prazra AtmA nitya che ke anitya? uttara dravyathI anAdikALathI che ane bhAvimAM paNa anaMtakALa sudhI raheze mATe nitya che. paraMtu paryAyathI pratisamaya badalAto che - bAlya - yuvA ane vRddhAvasthArUpa tathA manuSya tiryaMcadevAdi bhava svarUpa badalAto rahe che mATe anitya paNa che. 962 prazna dravyapuNya ane bhAvapuNya e baMneno artha zuM? uttara sukha-sAmagrI ane sAnukULatAnI je prApti te dravya puNya. vairAgya samatA ane mohanA kSayopazamanI je prApti te bhAva puNya. pAMca daza lAkha rUpiyAnI mUDIvALA dhaMdho-vepAra karIne daza-vIsa lAkha rUpiyAvALo thAya tene tyajIne vairAgya vAsita thaI dIkSA grahaNa kare te bhAva puNya kahevAya che. 369) 369, 2010_03 Page #397 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 963 prazna upasarga ane pariSadamAM taphAvata zuM? uttara Apatti-saMkaTa-du:kha koI manuSya, deva ke pazu pakSI vaDe karAtuM hoya te upasarga kahevAya che. ane koI vyakti vaDe na karAtuM hoya paraMtu kudaratI AvI paDatuM hoya te pariSaha kahevAya che. 964 prazna zvetAMbara saMpradAyanA traNa peTA kayA kayA? uttara (1) mUrti pUjaka, (2) sthAnakavAsI, (3) terApaMthI 965 prazna jaina darzanano mukhya siddhAMta zuM? uttara syAdvAda athavA anekAMtavAda - apekSAvAda A jagatanuM koIpaNa svarUpa apekSA vizeSathI ja paraMtu ekAMta nathI. jema ke rAmacaMdrajI moTA che, lakSmaNa ane bharatanI apekSAe ja satya che. paraMtu dazaratha rAjAnI apekSAe nAnA ja che. syA eTale apekSApUrvaka, vAda eTale bolavuM. te syAdavAda tene kathaMcit vAda paNa kahevAya che. 966 prazna mUrti to jaDa che paththaranI banelI che te jIvanA bhAvono kartA kema bane? mUrti paththaranI hovA chatAM prANa pratiSThA aMjana zalAkA karyA pachI te mUrtimAtra nathI paNa Aropita prabhu ja che, bhagavAna che. jema mAtA-pitAnA phoTAo jaDa hovA chatAM teonA upakAronI smRtinuM kAraNa bane che. rAjakIya netAonA phoTAo teonI rAjya avasthAnA parAkramonI mRti karAve che tevI ja rIte bhagavaMtonI mUrti paNa bhagavAnanA upakAronI smRti karAve che. 967 prazna padastha ane rUpAtIta avasthAno artha zuM? uttara 370 ) 2010_03 Page #398 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttara 968 prazna uttara bhagavAnanI kevaLI avasthA vicAravI samavasaraNa chatra, cAmara Adi atizayo tathA vItarAgAvasthAvALI mukhamudrA joIne kevalIpaNAnA padanI vicAraNA karavI te padasthAvasthA ane paryakAsanavALA paganI mudrA joIne siddhAvasthA vicAravI te rUpAtIta avasthA che. guNa ane paryAya dRSTAMta sAthe samajAvo? AtmA edravya che. jJAna-darzana-cAritra ane vIrya e AtmAnI sAthe sadAkALa sahavartI dharma hovAthI guNa che ane te guNonI hAni-vRddhie (kSAyopathamika bhAvanA) paryAyo che ane devanarakAdi avasthAoe (dAyika bhAvanA) paryAyo che. e ja rIte suvarNa e ajIva dravya che temAM rahelA varNa-gaMdhAdi te guryA che. (371) 2010_03 Page #399 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 17. vicAra ratnasAra 969 prazna dezanA kone kahevAya? uttara jyAM mithyAtvanI puSTi na thAya, mArga viruddha na prakAze, AtmasvarUpa upAdeyarUpe prarUpe tathA zubha kriyAne atyAdarapaNe prarUpe, zubha kriyAnA phaLanI vAMchA na karAve, pApanI AsevanA TALe, tiraskAra rakhAve ItyAdi Agamokta rIte zuddha prarUpaNA te dezanA kahevAya. 970 prazna cAra prakAre mithyAtva te kevI rIte? uttara (1) pradeza mithyAtva, (2) pariNAma mithyAtva, (3) prarUpaNA mithyAtva, (4) pravartana mithyAtva. te madhye jIva vyavahAra samakita pAme tyAre prarUpaNA ane pravartana mithyAtva TaLe ane graMthabheda karI upazama kSayopazama samakita pAme tyAre pariNAma mithyAtva TaLe ane kSAyika samakita pAme tyAre pradeza mithyAtva TaLe. 971 prazna vairAgya ane saMvegamAM zo phera? uttara saMsAra eTale viSaya kaSAyAdi mahA malinatAnA kAraNarUpa zarIra. svajana parivAra, bhoga vaibhavAdi thakI virakata buddhi eTale rAgano tyAga tene vairAgya kahIye. ane ekAMta mokSanI ja abhilASA, zAzvata, svAbhAvika, cidAnaMdadhana maya paramAtma prAptinI ja IcchA tene saMvega kahIye ane evA saMvege karI sahita hoya te ja kharA saMvegI jANavA. 972 prazna dharmanuM svarUpa caturvidha kahyuM che te kevI rIte? uttara (1) vastuno mULa svabhAva te dharma, (2) kSamAdi dazavidha yatidharma, (3) darzana, jJAna, cAritrarUpa yatidharma, (4) 372) 2010_03 Page #400 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chakAya jIvanI rakSArUpa dharma. 973 prazna paudgalika IcchA tathA mUcha bhAve karI jIva zuM puSTa kare che? uttara Ie as IcchAe ajJAnapaNuM ane mUchae mithyAtva puSTa kare. 974 prazna rogAtaka te zuM athavA roga ane AtaMka eTale zuM? uttara ghaNo kALa rahe te roga kahIye ane tatkALa prANaghAta kare te AtaMka.. 975 prazna dravya, guNa, paryAya zAthI bagaDyA che? uttara dravya jJAnAvaraNIya Adi karmanA AvaraNo tathA guNa rAga, dveSa vibhAvapariNatie ane paryAya manoyoga kalpanAe vikArabhAvane pAmyA che. 976 prazna samyam daSTino zabdArtha tathA lakSaNa kaho? uttara samyagu kahetA yathArtha, daSTi kahetA, zraddhA na samyagUjJAna te yathArtha jANavuM, samyagU cAritra te yathArtha AcaravuM tathA udayakALe samyaka prakAre sahana kare ane svarUpe jovuM e lakSaNa samyam daSTi zrAvaka sAdhunA jANavA. 977 prazna jIva parabhavAyu kevA pariNAme bAMdhe? uttara yoga, kaSAya, dhyAna ane legyA e cAranA zubhAzubha ekatra saMyoge jIvane parabhavAyuM baMdhAya che. 978 prazna saMsAramAM sAra zuM? uttara saMsAra pote to niHsAra che eTale saMsAra je viSaya-kaSAyanI pariNati temAM AtmAne kAMIpaNa sArabhUta nathI ane adharma mArgamAM samyagdarzanarUpa dharma sAra che. temAM paNa samyam (273 ) 2010_03 Page #401 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna sAra che. vaLI temAM nirvANapada je mokSa te sArabhUta che. arvAcIna jaina sAhityanA prathama kakSAnA sukhyAta kavirAja zrI buddhisAgarasUrinI sAhitya sRSTi viSaya ane svarUpanI draSTie vaividhyapUrNa che tevI ja rIte zailImAM paNa navinatA ane prayogazIlatAnuM darzana thAya che. kavie adhyAtma darzananI racanA duhAmAM karI che temAM praznottarazelIno prayoga thayo che. (pA. 185). 979 prazna huM kyAMthI Avyo? kyAM jaIza? uttara huM eTale AtmA. A manuSya gatimAMthI Avyo ane A zarIra choDIne kyAM jaze? pUrvabhavanA saraLa hRdayathI, paropakArI, dayALu, dharmAtmAne mAnava deha maLe che. 980 prazna manuSya janmanI sAphalyatA zAthI? paMcama gati sAdhya karavAthI manuSya janma saphaLa thAya che. puNya ane pApanA kSayathI mukti pada maLe che. 981 prazna dharma kyAM rahe che? uttara sAdhuvrata, zrAvakavrata pALavA, devagurUnI bhakti karavI, zrI ardhananI pUjA karavI, anunA guNonuM stavana karavuM, kIrtana karavuM, prabhunI aSTaprakArI pUjA karavI. 982 prazna saMsAramAM AtmA kyArathI che? uttara saMsAramAM AtmA anAdikALathI che. kavie tattvajJAna dIpikAmAM bALajIvane jaina dharmano paricaya thAya tevA hetuthI praznonI graMtharacanA karIne jaina dharmanA rahasyane samajAvavAmAM AvyuM che. uttara 374) 2010_03 Page #402 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A buddhisAgara sUrinA jIvanamAM paMDita devacaMdrajInI jIvanazailIno prabhAva paDyo hato. kavie emanA jIvana ane graMtho vize paricaya karAvatAM graMtha devacaMdra bhA. 1-2nuM sarjana karyuM hatuM. tyArapachI emanI vicAradhArAnA anusaMdhAnamAM jana sAdhAraNanI satata mAMgaNI hovAthI cAra vibhAgamAM emanA vicAronuM punaHmudraNa karavAmAM AvyuM hatuM. AgamasAra, nayacakrasAra ane guruguNa chatrIzI, karma graMtha ane karma saMvedya prakaraNa ane vicAraratnasAra chuTaka praznottara. vicAra ratnasAramAM jaina dharmanA siddhAMto karmavAda, naya, samakita, mithyAtva, devaloka, navatattva, padravya, jIvanuM svarUpa, vratadhAraNa karavAM, jJAnanuM svarUpa jevA jANavA yogya - mAhitI pradhAna 3rara praznono saMcaya thayo che eTale vicAra ratnasAra e jaina darzananA sArabhUta siddhAMtonuM praznottara zailImAM darzana karAvato graMtha che. paMDita devacaMdrajInI AdhyAtmika vicArasRSTimAM vihAra ane vicAra karavA mATe A graMtha jijJAsu AtmAone mATe mArgadarzaka bane che. A graMthanA keTalAka prazno namUnA rUpe atre noMdhavAmAM AvyA che. 983 prazna jIva dharma kema pAme? uttara jIva traNa prakAre dharma pAme. (1) gurUnA upadezathI, (2) pUrvabhavanA abhyAsathI, (3) sahaja svabhAva vairAgyAdi saMyoge pAme ema upadezasAra naMdI paccIzImAM kahyuM che. 984 prazra abhyAsa keTalA prakAranA che? uttara cAra prakAranA che. (1) sUtra abhyAsa, (2) artha abhyAsa, (3) vastu abhyAsa, (4) anubhava abhyAsa. 18. sUtaka maryAdAye namaH pU. munirAja zrI akSayacaMdrasAgarajI ma. prathama AvRtti I. sa. 1998mAM 375 2010_03 Page #403 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzita thayela che. prakAzaka AgamoddhAraka pratiSThAna chANInI vaDodarA saMsthA che. viSaya : janma maraNa saMbaMdhI gaNAtA sUtakanA divasomAM paramAtmAnI pUjA zikSA (zAstrAbhyAsa svAdhyAya) bhikSA AhAranI levaDa-devaDa Adi saMbaMdhI divasanI maryAdAonuM pramANa zAstrIya che. te aMgenuM vistRta varNana karela che. temaja A aMge bAvana zAstrapATho tathA vAstavika sUtako samAviSTa che. pU. AtmArAmajI ma., pU. amara vijayajI ma. Adi pUjyonI e ja zAstrIya mAnyAone paNa pustakamAM noMdhI che. hastalikhita pATho paNa noMdhyA che tathA sUtakanI paripAlananA hasta likhita graMtho paNa mULa akSare goThavyAM che. pU. munizrI likhita samasta lakhANa pU. AcArya bhagavaMta zrI narendrasAgara sUrIzvarajI ma.nI daSTi taLe pasAra karIne prakAzita thayela che. sAMbhaLavA pramANe A pustaka aMge tapAgaccha sivAya aneka gacchonA suMdara prazaMsAtmaka patro AvyA che temaja tapAgacchanA paNa ekAda be samudAya sivAya badhAnA suMdara abhiprAyo AvyA che. A pustakamAM zuM 64 hajAra rANInA parivAravALA bharata cakravartI sUtakamAM pUjA nahIM karatA hoya ke? sUtaka to laukika che. sUtaka to bhUtakALamAM hatuM Aje jarUrI nathI. Aje sUtaka na pALIe to na cAle? AvA aneka praznonA paddhatisara zAstra mAnyatAne anusaratA uttaro ApyA che. have A paikI ekAda be praznonA mAdhyame munizrInI praznottara paddhatine oLakhIzuM. 985 zreyasa mahArAjajI! sUtakamAM pUjA na thAya to bharata cakravartI, jemane 64 hajAra rANIo hatI. temane to sUtaka rojeroja lAgatuM ja haze, te sivAya rAjA mahArAja ke moTA parivAravALAne paNa sUtaka vAraMvAra lAgatuM haze to zuM teo kadI pUjA nahIM 2010_03 Page #404 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ma, zrI karatA hoya? zreyasa! saMbaMdhamAM to huM tane ghaNuM kahevA mAMguM chuM. jo sAMbhaLa (1) eka to bharata cakravartI rAjA, mahArAjA ke evA moTA parivAravALAe sUtaka hote chate pUjA karI. evuM te koI graMthamAM vAMcyuM che kharuM? nA, nahi ja. che ya nahi ne maLaze ya nahiM. 986 zreyasa nA! mahArAjajI! paNa sUtaka to vAraMvAra AvyA ja kare ma. zrI hA, moTA parivAravALAe juduM rasoDuM nahiM karyuM hoya zuM? sUtakavALA mATe rasoDuM vagere juduM hoya to Aje paNa kyAM eTalA badhA divasano bAdha che! ThIka che ekAda divasa varja. bIjI vAta : pUjA karavI hoya to rasoDuM juduM ja rAkhavuM paDe. jethI lAMbA samayanuM sUtaka na lAge. trIjI vAta : manusmRti nAmanA graMthamAM (a. 5 zlo. 97) 198mAM pAne to kahe che ke "nozAIthato rInA nIcANamAM vidhIyate" rAjA lokapAlothI adhiSThita che mATe teone janmamaraNanuM sUtaka hoya nahiM. sUtakAdi sAmAnya manuSya mATe che. jema rAjAne tyAM saMtAna janme to so vadhAI ApavA Ave ane koI mare to ya so Ave. to zuM saune sUtaka lAge? nA, nahi. vaLI, sUtakane laukika gaNela che. to lokamAM prasiddha pramANe manusmRtimAM lakhela A vacana paNa jaina anuyAyIne mAnya rAkhavAmAM koI etarAja (vAMdho) nathI. cothI vAta eka sAdhu mahAtmAe eka tattvajijJAsu vidyArthIne tArI jema ja kahyuM ke jo cakravartI sUtaka pALavA jAya to pUjA (37) 2010_03 Page #405 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kyAre kare? te vidyArthI hoMziyAra hato. teNe potAnA tarke kahyuM. mahArAjajI ! cakravartI potAnI 64 hajAra rANIne saMsArasukha (bhogasukha)thI kevI rIte saMtoSatA haze ? kema ke pote ekalo ane rANI 64 hajAra! pelA sAdhu mahAtmAe kahyuM, bhAI ! vaikriya zarIrathI. te ja dhaDAke A vidyArthIe kahyuM ke to zuM sAhebajI ! cakravartI vaikriya zarIra racIne pUjA nahI karatA hoya? kema ke sUtaka to audArika zarIra mATe che vaikriya zarIra mATe nathI. pelA sAdhu mahArAja to AbhA ja banI gayA. A to teNe potAnA tarkathI javAba vALyo. zreyasa! eka viziSTa vAta tuM dhyAnamAM rAkhaje. 'siddhAMta hovA chatAM dRSTAMtathI siddhAMtano lopa karavo te utthApakapaNuM (utsUtra prarUpaNA) che.' A to cakravartIe sUtakamAM (rasoDuM vagere juduM na hoya ane) pUjA karI hoya tevo dAkhalo maLato ja nathI. te sivAyanA koIe kadAca baLajabarI ke matibhrama jevA ko'ka kAraNe pUjA karI hoya to paNa tevA dRSTAMta laI siddhAMtano lopa na thAya. jema ke, siddhAMta evo paNa che ke 'jyAM strI hoya tyAM sAdhue na rahevAya. zayyAttarano piMDa sAdhue na vaparAya, vagere' have koI sAdhu kahe ke 'juone! pU. sthUlabhadramuni to strI hatI tyAM comAsuM rahyA'tA ja ne. ane zayyAtarano piMDa vAparatA'tA ja ne! mATe sAdhue strI hoya tyAM rahevAya, zayyAtarano piMDa levAya. ema kahe to ? ? ? cokkasa utsUtra prarUpaNA gaNAya / sthApaka gaNAya. te ja rIte zAstromAM 2010_03 3. Page #406 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ThekaThekANe sUtaka mAnavA saMbaMdhI aneka pATho = siddhAMto mojUda hovA chatAM dRSTAMtothI te mArgano arthAt siddhAMtano niSedha karavo te utthApakapaNuM eTale utsutra prarUpaNA gaNAya che ane utsutranuM pApa paNa khUba moTuM che. pU. AnaMdaghanajI mahArAje kahyuM che ne ke "pApa nahi koI utsutra bhASaNa jihyuM, dharma nahi koI jaga sUtra sarIkhuM" mATe mAre to eTaluM ja pUchavuM che ke bharata cakrIe ke ghaNI patnI evA moTA parivAravALAe sUtakamAM pUjA karI hoya tevo zAstrapATha batAvo. mAtra korI kalpanA nahIM. mAtra kalpanA karIne siddhAMta toDavAnI bAliza ceSTAna karo. 19. saMkSipta jaina darzana (praznottara) praznottara sAhityanI vividhatAmAM avanavA graMtho prApta thAya che. vyaktimAM rahelI jijJAsAvRttinA paritoSa mATe A prakAranI kRtio dhArmika vicAra sRSTine AtmasAt karavA mATe pAyAnuM kAma karIne dharmazraddhA daDha kare che. zrI dinezacaMdra jorAvala modIe jaina darzana praznottarUpe saMkalana karIne I.sa. 1977nA ogaSTamAM pragaTa karyuM che. temAM jaina dharmane sparzatA 25 viSayone kendramAM rAkhIne kula 1360 praznottarano saMcaya thayo che. - temAMnA keTalAka praznottaro udAharaNa rUpe atre noMdhavAmAM AvyA che te uparathI praznonI vividhatA ane uttarono pratyakSa paricaya thAya che. 987 prazna padArthone jANavAnA keTalA upAya che? uttara cAra upAya che. (1) lakSaNa, (2) pramANa, (3) naya, (4) nikSepa. 379) 2010_03 Page #407 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 988 prazna uttara 989 prazna uttara 990 prazna uttara 991prazna uttara 992prazna uttara 993prazna uttara 994 prazna uttara 995prazna uttara samuddAta kone kahe che ? mULa zarIra choDyA vagara jIvanA pradezone bahAra nIkaLavuM tene samuddAta kahe che. cetanA kone kahe che ? jemAM padArthono pratibhAsa (jANa) hoya tene cetanA kahe che. zreNI kone kahevAya ? jyAM cAritra mohanIya karmanI bAkI rahelI 21 prakRtiono kramathI upazama tathA kSaya karAya tene zreNI kahe che. upanaya kone kahe che? pakSa ane sAdhanamAM dRSTAMtanI sadazatA dekhADavAne upanaya kahe che jema ke A parvata paNa evo ja dhUmADAvALo che. nigamana kone kahe che? pariNAma dekhADIne pratijJAne siddha karavAne pharIthI kahevuM tene nigamana kahe che jema ke tethI karIne A parvata paNa agnivAn che. Agama pramANa kone kahe che ? AptanA vacana AdithI utpanna thayelA padArthanA jJAnane Agama pramANa kahe che. Apta kone kahe che ? paramahitopadezaka sarvajJa devane Apta kahe che. AkAza kyAM che ? AkAza sarvavyApI che. 2010_03 380 Page #408 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 996prazna uttara 997 prazna uttara 998 prazna uttara lokAkAza kone kahevAya? jyAM sudhI jIva pudgala dharma adharmakALa e pAMca dravyo che. tyAM sudhInA AkAzane lokAkAza kahe che. tejolezyAno artha zuM che ? tejolezyA zabda prayoga jaina AgamomAM traNa arthamAM thayelo jovA maLe che. jIvano pariNAma, tapolabdhithI pragaTelI zakti, AMtarika AnaMda-sukhanI anubhUti. 1001 prazna uttara yoga eTale zuM? mokSeLa yobanAvyoH / jenA dvArA jIvAtmA mokSa dazA prApta pharI zake te yoga che. 999 prazna anuSThAna eTale zuM ? uttara samyak jJAna, darzana ane cAritra guNonI vRddhi je kriyA dvArA thAya tene anuSThAna kahevAmAM Ave che. sakriyA-saanuSThAna zabdo paNa A mATe pracalita che. 1000 prazna paMcAstikAya eTale zuM? uttara jagata pAMca dravyonuM baneluM che. teno vicAra vizleSaNa karIne jJAna meLavavuM te paMcAstikAya che. temAM dharmAstikAya, adharmAstikAya, AkAzAstikAya, jIvAstikAya ane pudgalAstikAyano samAveza thAya che. tenA dvArA jagatanA gUDha rahasyanuM jJAna meLavI zakAya che. 'pUrva' no artha zuM thAya che ? pUrva zabda zAstra-graMtha jevA arthamAM vaparAya che. tIrthaMkara bhagavAna jyAre dharmatIrthanI sthApanA kare che tyAre pUrvamAMthI upadeza Ape che pachI gaNadharo upadezane AdhAre AcArAMga 2010_03 381 Page #409 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Adi sUtronI racanA kare che. anya rIte vicArIe to 'pUrva' zabda jJAnanA saMdarbhamAM prayojAya che. cauda pUrvadhara, daza pUrvadhara, eTale utkRSTa jJAna dharAvanAra muniono saMdarbha tenI sAthe rahelo che. 1002 prazna abhavya kone kahevAya ? uttara je jIva mokSAvasyA prApta karavAnI yogyatA dharAvato nathI te jIvane abhavya kahevAya che. 1003 prazna manuSyanI utpatti aDhIdvIpamAM kahI che to te aDhIdvIpa kyA prakAre che ? uttara tenA be mukhya bheda che. (1) akarmabhUmi ane (2) karmabhUmi. 1004 prazna akarmabhUminA manuSyo kevA hoya ? uttara manuSyanI utpattinA aDhIdvIpanI aMdara trIza kSetra to akarmabhUmi jugalIyA manuSyanA che ane chappana kSetra aMtaradvIpanA manuSyanA che. e chyAMzI kSetranA manuSyo dharmakarmamAM bilakula samajatA nathI e manuSyo to potAnA pUrve karelA puNyonA phaLo devatAonI peThe sukha bhogave che. 1005 prazna ApaNe atyAre kayA dvIpanA kayA kSetre rahIe chIe ? uttara jaMbudvIpanA bharatakSetramAM ApaNe rahIe chIe. uttara 1006 prazna jaina darzanamAM saMkhyAta, asaMkhyAta ane anaMta zabdono je nirdeza Ave che teno artha zuM che ? ekama, dazaka, so ema uttarottara aThThAvIsa rakama sudhI saMkhyAta mAnyo che. asaMkhyAta eTale ke jenI saMkhyA na gaNAya te asaMkhyAta ema batAvyuM nathI. balke asaMkhyAta mATe paNa 2010_03 382 Page #410 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cokkasa pramANa che ane te baMnethI AgaLanI saMkhyA ke jeno manuSya buddhithI kazo nirNaya na thaI zake tene anaMta kahyo che. 1000 prazna jaina darzananA siddhAMto kevA che? uttara je je jinezvaranA kahelA saiddhAMtika vacano che te akhaMDa che. teonA keTalAMka siddhAMto evA sUkSma che ke je ekeka vicAratA AkhI jiMdagI vahI jAya tevuM che. 1008 prazna jJAna ane vairAgyano paraspara saMbaMdha kaho? uttara jJAna vairAgya sAthe ane vairAgya jJAna sAthe hoya che. ekalA na hoya vairAgya zRMgAra sAthe na hoya. zRMgAra sAthe vairAgya na hoya. 1009 prazra siddhivALA purUSo rogAdi maTADI zake che? uttara hA, evI siddhivALA purUSo azAtAnI zAtA karI zake che. tema chatAM enI apekSA karatAM nathI. te vedavAmAM ja nirjarA samaje che. game teTalI vipattio paDe tathApi jJAnI dvArA sAMsArika phaLanI IcchA karavI yogya nathI. 1010 prazra siddhi ApaNane kema prApta nathI? uttara te prApta nathI tenuM kAraNa AtmA nirAvaraNa nathI karI zakato. e che caityanamAM camatkAra joIe eno zuddha rasa pragaTavo joIe. AtmAnI yogyatA vagara e zakti AvatI nathI. AtmAe potAno adhikAra vadhAravAthI te Ave che. 1011 prazna jenamatamAM zalAkApurUSo kone kahe che? uttara dareka avasarpiNImAM ane dareka utsarpiNImAM amuka viziSTa zakti ane prabhAvavALA 63 zalAkA purUSo thAya che. 383) 2010_03 Page #411 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1012prazna zalAkA eTale zuM? uttara zalAkA eTale glAdhya - prakhyAta. 1013 prazna koI jIva dharma hoya paNa tenAmAM jo dveSabhAva hoya to marIne tenI kaI gati thAya che? uttara dharmI mANasa hoya paNa tenAmAM dveSabhAva hoya to marIne vANavyaMtara deva thAya che mATe zreSano tyAga karavo. 1014 prazna samUrchAima manuSya kone kahe che? uttara 10 prakAranA garbhaja manuSyomAMthI nIkaLatA maLamUtra, lIMTa, baLakhA, ulTI, pitta, parU, lohI, vIrya, marelA manuSyanA levara vagere cauda prakAranI vastuomAM je jIva upaje che tene samUrchAima manuSya kahe che. te aparyApta ja mare che. samUrchAima manuSyanA 101 bheda thAya che. 1015 prazna jIvavA mATe cAra jarUrI prANa kahyA che te kyA che? uttara bala, Indriya, AyuSya ane ucchavAsa. 1016 prazna roma AhAra kone kahe che? uttara Indriya, prANa, bhASA ane mananI paryApti thayA pachI prANI sparzendriya vaDe je AhAra le che te roma AhAra kahevAya che. paryApta jIvo sparzendriya vaDe grahaNa kare te roma AhAra che. 1017 prazna dharmanA prakAra - bheda keTalA? uttara vyavahAranayathI tenA be prakAra - bheda che. (1) zrAvaka dharma, (2) sAdhu dharma temAM paNa be bheda che. (1) zrata dharma, (2) cAritra dharma. 1018 prazna zrAvaka kahevaDAvavA chatAM bIjA deva-devIonI upAsanA 384) 384 2010_03 Page #412 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttara kare te zuM yogya che? hIrA jevI vItarAga dharmanI jo temane samajaNa paDI hoya to Avo amUlya dharma mukI mithyAtva mAnyatAmAM bIjA kudevakudevIonI upAsanA kare nahIM. paraMtu satya vastu samajAya tyAre tema na bane. 1019 prazna kSayopazama eTale zuM? uttara kSayopazama eTale jIvano udyama, prayatna, caDa-utara, javuM AvavuM Ama kSaNe kSaNe thayA kare che. 1020 prazna anekAnta kone kahe che? uttara pratyeka vastumAM vastupaNAnI siddhi karanArI AstinAsti Adi paraspara viruddha be zaktionuM ekI sAthe prakAzita thavuM tene anekAnta kahe che. 101 prazra bhaktimArga ane jJAnamArgamAM mukhya zuM bheda che? uttara bhaktimArga eTale bhakta ane bhagavAna judA. huM pote ja paramAtmA chuM evuM jene bhAna thayuM te jJAnamArga. 1022 prazna tattvArtha sUtramAM tapasA nirjarA ema zA mATe kahyuM che? uttara zAstramAM IcchA nirodha rUpaH ema kahyuM che. IcchAne rokavI tenuM nAma tapa che. zubha azubha IcchA bhAvo maTatA upayoga zuddha thAya che. tyAM nirjarA thAya che. tethI tapa vaDe nirjarA kahI che. jyAM kaSAya, viSaya ane AhArano tyAga karavAmAM Ave che tene upavAsa jANavo. bAkInAne zrIgurU lAMghaNa kahe che. 1023 prazra zAstramAM samabhAvano artha zuM? 385) 2010_03 Page #413 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttara moha-lobha athavA rAgadveSa maharahita je AtmAnA pariNAma che te ja samabhAva che. te ja cAritra che. jenAthI AzAo zIdhra nAza pAme che. avidyA, ajJAna kSaNamAM kSaya thaI jAya che ane cittarUpI sarpa maraNa pAme che te samabhAvanA che. 1024 prazra AtmA zuM che? uttara AtmA eka svarUpe trikALa sthiti karI zake tevo nitya padArtha che. te koIpaNa saMyogothI banI zake nahIM. jene jJAnI purUSo mukhya jJAna svarUpa lakSaNavALo kahe che te cetana padArtha che te dehathI bhinna che. 1025 prazna dharma dhyAnanI anuprekSA keTalI che? uttara dharma dhyAnanI anuprekSA cAra che. (1) ekavAnuprekSA, (2) anityAnuprekSA, (3) azuraNAnuprekSA, (4) saMsAranuM prekSA. 1026 prazna ArtadhyAna kone kahe che? uttara koIpaNa para padArthane vize IcchAnI pravRtti che ane koIpaNa para padArthanA viyoganI ciMtA che tene zrI jIna ArtadhyAna kahe che. ArtadhyAna karatAM dharmadhyAnamAM vRtti lAvavI e ja zreyaskara che. 1027 prazna AtmabhAva kyAre upaje? uttara je samaye A AtmA paradravyonA paryAyo ane paradravyothI vilakSaNa che evo nizcaya kare che. te samaye AtmabhAva upaje che. mArA AtmAthI bAhya anya je koI padArtho che te mArA nathI ke huM kyAre paNa temano nathI. AtmAmAM sadA lIna thA tethI muktinI prApti thaze. 2010_03 Page #414 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttara 1028 prazna AtmadhyAna kevI rIte utpanna thAya? uttara bhAvanA karatAM karatAM ekAeka dhyAna utpanna thAya che. Ama bhAvanA bhAvamAM jIva lahe kevaLa jJAna. 1029 prazna arUpI AtmA svAnubhavamAM Ave? hA, arUpI hovA chatAM jJAnanA anubhavamAM Ave che. jANe, jue je sarva te huM. sAmAnya prazno 1030 prazna gurU mahArAja vAsakSepa mastaka upara nAMkhe che tyAre zuM bole che? teno artha zuM che? uttara vAsakSepa nAMkhatI vakhate bolAtA zabdo "nithAra pAragAhoha' (nistAra pAra-gA bhavata) teno artha saMsArathI pAra pAmo. 1031 prazna sAmAyika pAratI vakhate gurU mahArAja pUNovi kAyavuM ane AyAro na mutkavvo kahe che teno artha zuM thAya che? uttara sAmAyika pharIthI karo ane AcAra choDavA jevo nathI. (sAmAyika karavA jevuM che) 103ra prazra caityavaMdanamAM DAbo paga Ubho karavAnuM prayojana zuM che? uttara bhagavAnanA cyavana kalyANaka vakhate Indra mahArAja prabhuthI cha-sAta pagalAM dUra UbhA rahIne emanI stuti kare che te mudrAnuM anusaraNa karIne caityavaMdana karavAmAM Ave che. 1033 prazna vaMditu bolatI vakhate jamaNo paga zA mATe Ubho karavAmAM Ave che? uttara 'go dohitra' mudrAe vaMdigbolavAnI praNAlikA che. bhagavaMtane A avasthAmAM kevaLajJAna thayuM hatuM mATe jamaNo paga Ubho 387 ) 2010_03 Page #415 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karavAmAM Ave che. uparokta Asana na phAvavAthI moTAbhAganA bhAI-baheno mAtra jamaNo paga Ubho kare che. 1034 prazna sAmAyikanI zarUAtamAM gurU sthApanA vakhate hAtha avaLo ane sAmAyika pAryA pachI hAtha savaLo rAkhavAmAM Ave che tenuM kAraNa zuM? uttara sAmAyika letI vakhate gurU mahArAja na hoya to sthApana mudrA sthApanA nikSepathI hAtha avaLo karIne navakAra paMciMdiya bolIne gurUnI sthApanA karavAmAM Ave che jyAre sAmAyika pUrNa thAya tyAre utthApana mudrA hAtha savaLo rAkhIne sthApanA karela che. tene utthApana karavAmAM Ave che. 1035 prazra prabhAtanA rAIpratikramaNamAM jagaciMtAmaNI caityavaMdana zA mATe bolAya che? uttara zrI tarUNaprabhasUrie vi. saM. 1411mAM racelA paDAvazyaka bAlAvabodhamAM A sUtrano ullekha prabhAtamAM mAMgalika tarIke bolavAnA namaskAra tarIke maLe che. patana rAtri tivraHT hua aMu pAchaI kammabhUmihiM paDhamaM saMghayaNi ItyAdi namaskAra (AdhAra pratikramaNa sUtra prabodhaTIkA bhA. 1, pA. 374 kartA saMzodhaka bhadraMkaravijayajI) 1036 prazna sAmAyika, pauSadha, sajhAya, upAdhi vagere Avazyaka kriyAomAM "saMdisAhu' zabdano upayoga thAya che to teno artha zuM che? uttara sAmAyika saMdisAhu' e zabda dvArA sAmAyika karavAnI bhAvanA pradarzita karavAmAM Ave che. vinaya guNa ane AjJA pAlananA hetuthI gurU pAse uparokta zabda dvArA Adeza mAgIne 388) 2010_03 Page #416 -------------------------------------------------------------------------- ________________ je te Avazyaka kriyA karavAnI bhAvanA darzAvavAmAM Ave che. saMskRta pATha saMdizataH (mi) (pA. 710) prabodha TIkA bhA. 1, pU. zrI bhadraMkara vijayajI 1037 prazna navapadanA varNanuM rahasya zuM che? uttara navapadanA varNanI kalpanA dhyAtAnI apekSAe karavAmAM AvI che. vAstavika rIte to pado varNa, gaMdha, sparzarahita che dhyAna karanAra vyakti AMkho mIMcI aMtarmukha thatAM hRdayamAM aSTadaLa kamaLanuM ciMtavana karatAM prathama zyAma varNa, pachIthI dhIme dhIme nIla, pIta ane zveta varNa bhAse che. chevaTe tejanA goLA jevo lAlavarNa bhAse che. sAdhuthI arihaMta sudhInuM dhyAna anukrame zyAmathI zveta sudhI pahoMcI zake che. darzana, jJAna, cAritra ane tapa AtmAnA guNo hovAthI zveta varNanI kalpanA karavAmAM AvI che. arihaMta zukladhyAnanuM pratIka che. navapadamAM prathama che. sapheda varNa sarvavarSomAM pradhAna che eTale arihaMtano rAM sapheda - zveta che. siddha - siddhoe tapa karIne AtmAne tapAvyo che ane sarva karmono kSaya karyo che eTale siddhapadano raMga lAla che. taMdurasta mANasa lAla hoya che. siddha karma rahita thavAthI raktavarNavALAnI kalpanA karI che. AcAryano pItavarNa hetupUrNa che. AcArya dIpaka samAna che. eTale dIpa zikhAnA pItavarNanI kalpanA karI che. upAdhyAya A padano nIla varNa che. upAdhyAya nIlamaNi samAna zAMta ane manoramya che. ziSyone paThana-pAThana karAvIne jJAnabAga che. lIlochama hariyALo rAkhe che mATe lIlo varNa rAkhyo che. sAdhu - AcArya padarUpI suvarNanI parIkSA sAdhu dharmarUpI ( 389 2010_03 Page #417 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kasoTIthI thAya che. suvarNanI parIkSA kasoTI (Black)nA paththarathI thAya che tema sAdhumAMthI AcArya thatAM kasoTImAMthI pasAra thavAnuM hoya che eTale sAdhuno raMga zyAma gaNavAmAM Ave che. darzana, jJAna, cAritra ane tapa A cAra padonA raMganI kalpanA zveta-sapheda raMganI ka2vAmAM AvI che. darzanapadanI ArAdhanA zukladhyAnathI karavAnI che eTale A dhyAnano raMga zveta che. jJAnapadano vicAra karIe to ajJAna aMdhakArano raMga kALo che jyAre jJAna-prakAza che eno raMga zveta che ema kalpanAthI dhyAna dharavAnuM che. cAritrano guNa sadA ujjavaLa che. zubha kriyA ane sadAcA2 ujjavaLatA Ape che ane zuddha jyotirmaya banAya che mATe zveta varNanI kalpanA karI che. tapa padano raMga zveta che kAraNa ke AtmA karmarahita thAya ane nirmaLa-ujjavaLa bane che eTale ke AtmA zuddha svarUpa prApta kare che te mATe zveta varNanI kalpanA karI che. (zrIpALa rAjAno rAsa pA. 4) 1038 prazna aSTaprakArI pUjA ane anya pUjana vakhate thALI vagADavAmAM Ave che to tenA DaMkA 27 kema che? thALI vagADavAnuM prayojana zuM che ? koIpaNa pUjAvidhi ke anuSThAnanuM jo koI aMtima lakSa hoya to te sarva karmonA kSaya karIne mukti meLavavAnuM che. A lakSa siddhi mATe munijIvana rAjamArga che. muninA guNa 27 che tena smaraNa mATe thALI vagADavAmAM Ave che. vaLI muni jIvanamAM vIsavasAnI jIvadayAnuM pAlana thAya che. jIvadayA ane jayaNA e dharmano pAyAno siddhAMta che eTale munidharmanI mahattA darzAvavAno hetu paNa che. uttara 2010_03 390 Page #418 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1039 prazna daherAsaramAM praveza karatI vakhate ghaMTa vagADavAnuM prayojana zuM che? uttara bhagavAnanI pUjA-darzana karavA nIkaLanAra vyakti gherathI daherAsara jatAM vacce koI vighna na Ave eTale nirvibe daherAsara pahoMcI prabhu pUjA, darzana, bhakti vagere kare teno AnaMda vyakta karavA mATe ghaMTa vagADavAmAM Ave che. vyavahAra jIvanamAM paNa sArA prasaMganI jAherAta makAnanI agAsImAM jaIne thALI vagADIne jAherAta thAya che. dA.ta. : putrajanma prasaMga. tyAre A to devAdhidevanAM darzana-pUjAno prasaMga to uttamottama che mATe ghaMTa vagADIne aMtaranA AnaMdane pragaTa karavAmAM Ave che. 1040 prazra jinAlayanI dhajAno raMga sapheda ane lAla zA mATe rAkhyo che? uttara jinAlayanI dhajAno sapheda raMga e parikara sahita arihaMta bhagavAnanI mUrtinA pratIkarUpe che ane parikara rahita padmAsana mudrAnI mUrti e siddhAvasthA darzAve che mATe dhajAmAM sapheda ane lAla raMga rAkhavAmAM Ave che. 1041 prazna pauSadhamAM mAnuM paraThavatI vakhate "aNujANaha jasugo' bolavAmAM Ave che teno artha zuM che? uttara nugAnItArI jhavapradaeTale ke jagAnta (sthAna) jenI mAlikI hoya te mAlika pAse avyavahArika AjJA mAMgIne koIpaNa vastu parakavavAmAM Ave che. 1042 prazna jamaNA hAthanI trIjI AMgaLIthI (anAmikA) pUjA karavAnuM kAraNa zuM che? ( 3 ~ ) 2010_03 Page #419 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttara anAmikA pAse hAthamAM dharmarekhA rahelI hovAthI pUjA karavA mATe anAmikA AMgaLIno upayoga karavAmAM Ave che. 1043 prazna caravaLAnA merUdaMDanI nIce traNa ane pAMca goLAkAra rekhAo zA mATe che? uttara caravaLAnA merUdaMDanI nIcenI traNa goLa rekhA samyakTarzana, jJAna ane caritranA pratika samAna che jyAre pAMca rekhA pAMcamahAvratano nirdeza kare che. 1044 prazna koIka vakhate dharatIkaMpa thAya che to zuM koI deva pRthvI calAve che ke bIjAM koI kAraNa che? uttara traNa kAraNathI pRthvI dezathI cAle che ane traNa kAraNathI pRthvI sarvathI cAle che. je mATe zrI ThANAMgasUtramAM kahyuM che te A pramANe - "tiraMvAraM teTiMgvI vaM, taMgadAahennN imIse rayaNappabhAe puDhavIe urAlA puggalA nicalejjA, taeNaM te urAlA puggalA nivvattijjamANA desaM puDhavIe calejjA 1, mahorae vA mahaDie vA jAva mahasakkhe ImIse rayaNappabhAe puDhavoe ahe umajja nimajjaNIya karemANe desaM puDhavIe calejjA 21, nAgasuvaNNANa vA saMgAmaMsi vaTTamANaMsi desaM puDhavIe calejjA 3 / / IzcetehiM tihiM ThANehiM kevalakappA puDhavI calejjA, taMjahAaheNaM imIse rayaNappabhAe puDhavIe ghaNavAe gupejjA, taeNaM se ghaNavAe guppie samANe ghaNodahimeejjA, taeNaM se ghaNodahIe eie samANe kevalakapaMpuDhaviMcAlejjA 1, deve vA mahaDDhie jAva mahasakkhe tahAruvassa samaNassa mAhaNassa vA iDijuttaM jasaM balaM vIriyaM purisakkAra-parikkama uvadaMsemANe kevalakappaM puDhaviM cAlejjA 2, devA surasaMgAmaMsi vA vaTTamANaMsi kevalakappA puDhavI calejjA 3T" bhAvArtha vistrasApariNAmathI moTA pattharanA jevA mahAna 392) 392 ) 2010_03 Page #420 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pugalo ratnaprabhApRthvInI nIce Ave athavA chuTA paDe tyAre pRthvI dezathI hAle-kaMpAyamAna thAya che 1, koI vyaMtara vizeSa vaikriya zarIra ane Rddhi vipharvato abhimAnamAM AvIne khUba kudAkuda kare tyAre paNa dharatIkaMpa thAya 2, athavA bhavanapati nikAyanA asurakumAra nAgakumAra suvarNakumAra vigere paraspara yuddha kare tyAre paNa dezathI dharatIkaMpa thAya che 3. ratnaprabhA pRthvInI nIce je ghanavAta che te svAbhAvika rIte kopAyamAna thAya tyAre ghanavAta kopAyamAna thatAM ghanodadhi kSubdha thAya ane ghanodadhi kSubdha thatAM tenA AdhAre rahelI samagra ratnaprabhA pRthvI paNa saMkSubdha thAya ane tema thatAM ahiM dareka ThekANe dharatIkaMpa dekhAya. 1, koI samartha deva potAnuM bala parAkrama Rddhi vikarve tyAre samagra pRthvI kaMpAyamAna thAya che, kAraNa ke bala vIrya vigerenuM batAvavuM pRthvI vigerenA cAlana sivAya saMbhavI zakatuM nathI. 2, ane vaimAnika temaja bhuvanapatidevone bhavapratyayika vairAnubaMdha hovAthI teono paraspara saMgrAma thAya tyAre paNa pRthvI kaMpAyamAna (dharatIkaMpa) thAya che. 20. praznottaratnamALA AtmakalyANanA mArganI preraNA karatuM sAhitya janatAmAM pracAra pAme, jJAna pipAsuo teno vadhAremAM vadhAre lAbha letA thAya ane e rIte saMskRtino saMgIna pracAra thato rahe evI zubha bhAvanA bhAvatAM bhAvatAM praznottara ratnamALA pragaTa karavAmAM AvI che. kavie maMgalAcaraNamAM deva-gurUnI stuti karIne praznottara mALAnI racanAno nirdeza karyo che. kavinA zabdo che : lAkha bAtakI eka bAta, prazra praznameM jANa, (393) 393) 2010_03 Page #421 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekazata cauda prazna ko, uttara kahuM vakhANa T6T praznamALa e kaMThameM je dhArata nara nAra, tAsa hiye ati upaje sAra viveka vicAra che 7// sAmAnya rIte praznottara mAhitIpradhAna ke zaMkA-saMzaya dUra thAya tevA hetuthI racAyA che. ahIM kavie jaNAvyuM che ke A praznottaramALA nAmano graMtha je AtmArthI strI-purUSo kaMThe karaze ane tenuM sArI rIte manana karaze temanA hRdayamAM atyaMta hitakArI viveka vicAra upajaze jethI temane potAnA mATe mokSamArga ghaNo ja saraLa thaI zakaze. kavie 16 duhAmAM 114 praznono mitAkSarI ullekha karyo che ane tyArapachI tenA uttara mATe svataMtra padya racanA karI che. kavinA zabdomAM ja namUnA rUpe praznottaranI atre noMdha karavAmAM AvI che. praznottaratnamALA deva dharama aru gurU kahAM, sukha duHkha jJAna ajJAna dhyAna dhyeya dhyAtA kahAM, kahAM mAna apamAna TI! jIva ajIva kaho kahA, puNya pApa kahA hoya; Azrava saMvara nirjarA, baMdha mokSa kaho doya. ||rA heya joya kuni he kahA, upAdeya kahA hoya; bodha abodha viveka kahA, kuni aviveka samoya |3|| kauna catura mUrakha kavaNa, rAva raMka guNavaMta; jogI jati kaho jIke, ko jaga saMta mahaMta 4.! zUravIra kAyara kavaNa, ko pazu mAnava deva; brAhmaNa kSatriya vaiza ko, kaho zudra kahA bheda pA kahA athira thira he kahA, chillara kahA agAdha; tapa japa saMjama he kahA, kavaNa cora ko sAdha 6! (394 2010_03 Page #422 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ati durjaya jagameM kahA, adhika kapaTa kahAM hoya; nIca UMca uttama kahA, kaho kRpA kara soya ||7|| ati pracaMDa agni kahA, ko dUradama mAtaMga; viSavelI jagameM kahA, sAyara prabaLa taraMga ||8|| kiNathI DarIe sarvadA, kiNathI maLIe dhAya; kiNakI saMgata guNa vadhe, kiNa saMgata pata jAya T9 // capaLA tima caMcaLa kahA, kahA acaLa kahA sAra; kuni asAra vastu kahA, ko jaga naraka duvAra 10 aMdha badhira jaga mUka ko, mAtA pitA ripu mita; paMDita mUDha sukhI duHkhI, ko jagamAMhe abhIta ||11|| hoTA bhaya jagameM kahA, kahA jarA ati ghora; prabaLa vedanA he kahA, kahA vakra kizora II12T! kalpavRkSa ciMtAmaNi, kAmagavI zuM thAya; citrAvelI he kahA, zuM sAdhyAM duHkha jAya 13|| zravaNa nayana mukha kara bhujA, hRdaya kaMTha aru bhALa; InakA maMDana he kahA, kahA jaga mhoTA jALa TI14/ pApa roga aru du:khanA, kahA kAraNa zuM hoya; azuci vastu jagameM kahA, kahA zuci kahA joya 15TT kahA sudhA aru viSa kahA, kahA saMga kusaMga; kahA he raMga pataMga kA, kahA majIThI raMga TI16TI 114 prazno sUcaka 16 duhAno artha "deva, dharma ane gurU kone kahIe? sukha, duHkha, jJAna, ajJAna, dhyeya, dhyAtA, mAna, apamAna, jIva, ajIva, puSya, pApa, Azrava, saMvara, nirjarA, baMdha, mokSa, heya, zeya, upAdeya, bodha, abodha, viveka, aviveka, catura, mUrkha, rAya, raMka, guNavaMta, jogI, jati, saMta, mahaMta, zUravIra, 395) 2010_03 Page #423 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAyara, pazu, mAnava, deva, brAhmaNa, kSatriya, vaizya, zudra, athira, vIra, chillara, agAdha, tapa, japa, saMjama, cora ane sAdhu kone kahIe? jagatamAM ati durjaya (du:khe jItI zakAya) evuM zuM che? adhika kapaTa kyAM che? temaja nIca, UMca ane uttama koNa che? ati Akaro agni kayo? niraMkuza hAthI kayo? jagatamAM (ugra) viSavelI kaI? prabaLa taraMga (mojA) vALo sAgara kayo? sadAya konAthI DaratA rahevuM? ane vege jaIne kone maLavuM? vijaLI jevI capaLa vastu kaI? vaLI jagatamAM acaLa, sAra ane asAra vastu kaI che? narakatAra kayuM che? aMdha, bahero, muMgo koNa che? mAtA, pitA, zatru, mitra, paMDita, mUrkha, sukhI, du:khI ane bhayarahita koNa che? jagamAM sahuthI moTo bhaya kyo che? ati AkarI jarA kaI che? bahu AkarI vedanA kaI che? ane ati vAMko ghoDo kayo che? kalpavRkSa, ciMtAmaNi, kAmadhenu ane citrAvelI kone kahIe? duHkha mAtra TALavAno kharo upAya zo? kAna, AMkha, mukha, hAtha, bhujA, hRdaya, kaMTha ane bhAla (lalATa) e darekanuM bhUSaNa zuM? jagatamAM khoTI jALa kaI? pApa, roga ane duHkhanA kAraNe kyAM? jagatamAM pavitra ane apavitra vastu kaI? amRta ane viSa kayuM? saMga ane kusaMga kayo? pataMgano raMga kayo ane majIThI raMga kayo? A sarva praznasamudAya kahyo have tenA uttara anukrame kahe che deva zrI arihaMta nirAgI, dayA mULa zuci dharma sobhAgI; hita upadeza gurU susAdya, je dhArata guNa agama agAdha 1// udAsInatA sukha jagamAMhI, janma maraNa samaduHkha koI nAMhI; Atmabodha jJAna hitakAra, prabala ajJAna bhramaNa saMsAra TIrA cittanirodha te uttama dhyAna, dhyeya vitarAgI bhagavAna; dhyAtA tAsa mumukSu bakhAna, je jinamata tatvAratha jAna ||3|| (36) 2010_03 Page #424 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lahI bhavyatA hoTo mAna, kavaNa abhavya tribhuvana apamAna; cetana lakSaNa kahIe jIva, rahita cetana jAna ajIva ||4|| paraupagAra puNya karI jANa, parapIDA te pApa vakhANa; Azrava karma Agamana dhAre, saMva2 tAsa virodha vicAre / / 5 / / nirmaLa haMsa aMza jihAM hoya, nirjarA dvAdazavidha tapa joya; veda bheda baMdhana duHkharUpa, baMdha abhAva te mokSa anupa / / 6 / / parapariNati mamatAdika heya, svasvabhAva jJAna ka2 zeya; upAdeya Atama guNavRMda, jANo bhavika mahAsukhakaMda ||7|| 52mabodha mithyAka rodha, mithyAdag duHkha heta abodha ; Atama hita ciMtA suviveka, tAsa vimukha jaDatA aviveka / / 8 / / parabhava sAdhaka catura kahAve, mUrakha je te baMdha baDhAve; tyAgI acaLa rAja pada pAve, je lobhI te raMka kahAve / / 9 / / uttama guNarAgI guNavaMta, je nara lahata bhavodadhi aMtaH; jogI jasa mamatA nahi rati, mana IMdri jIte te jati / / 10 / / samatA rasa sAgara so saMta, tajata mAna te purUSa mahaMta; zUravIra je kaMdrapa vAre, kAyara kAmaANA zire dhAre ||11|| avivekI nara pazu samAna, mAnava jasa ghaTa Atama jJAna; divya dRSTi dhArI jinadeva, karatAM tAsa IMdrAdika seva / / 12 / / brAhmaNa te je brahma pichANe, kSatrI karmaripu vaza ANe; vaizya hANi vRddhi je lakhe, zudra bhakSa abhakSa je bhakhe ||13|| athi2 rUpa jANo saMsAra, thira eka jina dharma hitakAra; IMdri sukha chillara jala jANo, zramaNa atiMdri agAdha vakhANo / / 14 / / IcchArodhana tapa manohAra, japa uttama jagameM navakAra; saMjama Atama thiratA bhAva, bhavasAyara taravAko nAva / / 15 / / chatI zakti gopave te cora, zivasAdhaka te sAdha kizora; 2010_03 397 Page #425 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ati durjaya manakI gati joya, adhika kapaTa nArImeM hoya / / 16 / / uttama kanaka kIca sama jANe, harakha zoka hRdaye navi ANe / / 17 || ati pracaMDa agni he krodha, durdama mAna mataMgaja jodha; viSavallI mAyA jagamAMhI, lobha samo sAyara koI nAMhi / / 18 / / nIca saMgathI DarIe bhAI, maLIe sadA saMtakuM jAI; sAdhusaMga guNavRddhi thAya, nArIkI saMgate pata jAya / / 19 / / capaLA jema caMcaLa nara Aya, khirata pAna jaba lAge vAya; chillara aMjaLi jaLa jema chIje, Ividha jANI mamata kahA kIje / / 20|| capaLA tima caMcaLa dhanadhAma, acaLa eka jagameM prabhunAma; dharma eka tribhuvanameM sAra, tana dhana yauvana sakaLa asAra / / 21 / / narakadvA2 nArI nita jANo, tethI rAga hiye navi ANo; aMtara lakSa rahita te aMdha, jAnata nahi mokSa aru baMdha / / 22 / / je navi suNata siddhAMta vakhANa, badhira purUSa jagameM te jANa; avasara ucita bolI navi jANe, tAkuM jJAnI mUka vakhANe / / 23 / / sakaLa jagata jananI he dayA, karata sahu prANIkI mayA; pAlana karata pitA te kahIe, teno dharma citta saddhiye ||24 / / moha samAna ripu nahIM koI, dekho sahu aMtaragata joI; sukhameM mitta sakala saMsAra, du:khameM mitta nAma AdhAra / / 25|| Darata pApathI paMDita soI, hiMsA karata mUDha so hoI; sukhiyA saMtoSI jagamAMhI, jAkuM trividha kAmanA nAMhI / / 26 / / jAkuM tRSNA agama apAra, te mhoTA du:khiyA tanuM dhAra; thayA purUSa je viSayAtIta, te jagamAM 52ma abhIta / / 27 / / maraNa samAna bhaya nahIM koI, paMtha samAna jarA navi hoI; prabaLa vedanA kSudhA vakhANo, vakra turaMga IMdri mana jANo / / 28 / / kalpavRkSa saMjama sukhakAra, anubhava ciMtAmaNi vicAra; 2010_03 398 Page #426 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAmagavI vara vidyA jANa, citrAveli bhakti citta ANa 29Tii saMjama sAdhyA sAvi duHkha jAve, du:kha sahu gayAM mokSapada pAve; zravaNazobhA suNIe jina vANI, nirmaLa jIma gaMgAjaLa pANI 301 nayana zobhA jinabiMba nihAro, jinapaDimA jina sama karI dhAro; satya vacana mukha zobhA sArI, taja taMboLa saMta te vArI T31// karakI zobhA dAna vakhANo, uttama bheda paMca tasa jANo; bhujabaLe tarIe saMsAra, INavidha bhuja zobhA citta dhAra 32T nirmaLa navapada dhyAna dharIne, hRdaya zobhA Iravidha nita kije; prabhuguNa muktamALa sukhakArI, karo kaMTha zobhA te bhArI 33 mohAla hoTo ati kahIe, tAkuM toDa akSayapada lahIe 34 pApakA mULa lobha jagamAMhI, roga mULa rasa dujA nAMhI; duHkhakA mULa saneha piyAre; dhanya purUSa tenAthI nyAre 35TI azuci vastu jANo nija kAyA, zuci purUSa je varajita mAyA; sudhA samAna adhyAtma vANI, viSa sama kukathA pApa kahANI 36/ jihAM beThA paramAratha lahIe, tAmuM sadAya susaMgati kahIe; jihAM gayA avalakSaNa Ave, te to sadA ya kusaMga kahAve ||37To raMga pataMga durajanakA nehA, madhya dhAra je Apata chehA; sajjana sneha majIThI raMga, sarva kALa je rahata abhaMga //38 praznottara Ima kahI vicArI, ati saMkSepa buddhi anusArI; ati vistAra aratha iNa kerA, suNata miTe mithyAta aMdherA T39o! 21. zrImad rAjacaMdra zrImad rAjacaMdra sAthenA saMvAdarUpa praznottara e sAdhaka AtmAnA anubhavanI amRta vANI che. anubhava siddha vacano e pratyakSa pramANarUpa hovAthI bhaktomAM apUrva zraddhAne utsAha vRddhi sAthe Atma siddhinA mArgamAM (399) 2010_03 Page #427 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAtheya samAna che. ahIM koI zAstranA gaMbhIra vicAronuM dohana nathI paNa zrImadgI AtmasAdhanAnA paripAkarUpe vicAro vyakta thayA che. A prakAranA praznottaro praznottara sAhityanI vividhatAmAM abhinava prakAzapuMja pAthare che. praznottara sAhityanA tulanAtmaka adhyayanamAM hiMdu dharmanA brahma sUtra zaMkarabhASya, prazropaniSad ane svAmIzrI zaMkarAcArya viracita saMskRta praznottarono anuvAdanI saMkSipta noMdha ApavAmAM AvI che. zrImad rAjacaMdrane keTalAka bhaktoe avAranavAra satsaMga-pravacana daramyAna prazno pUchayA hatA te daSTie emanA keTalAMka praznonI noMdha karI che. pro. rasikabhAI ema. zAha amalasADavALAe"cAlo jaina dharma tattvajJAna samajIe' pustakamAM jaina dharma viSayaka prazno saMvAdarUpe pragaTa thayA che teno paricaya ApavAmAM Avyo che. A prazno paNa prathama vibhAga jevA ja che paNa zailImAM taphAvata hovAthI krama Apyo nathI ane svataMtra rIte pragaTa karyA che. arvAcIna jaina sAhityamAM zrImad rAjacaMdra adhyAtma sAdhaka tarIke jaina-jainettara vargamAM vizeSa lokapriya che. emanuM sAhitya jJAna ane bhaktimArga ema baMnenuM anusaMdhAna kare che. pU. zrInA saMparka AvanArA zrAvakoe ane anya bhaktoe keTalAka prazno pUchayA hatA ane tenA pU. zrIe javAba ApyA che. zrImad rAjacaMdra-jIvana kaLAmAM AvA keTalAMka prazno che ke je AtmA sAdhaka tarIke upayogI nIvaDe che ne sAthe sAthe jJAna-mAhitIprada bane che. zrImad muMbaImAM hatA tyAre devakaraNa munino paricaya thayo hato. te aMgeno vArtAlApa praznottara rUpe prApta thAya che. 1045 zrImad vyAkhyAna koNa Ape che? parSadA keTalI thAya che? zrI devakaraNajI hajAreka mANasanI parSadA bharAya che. ( 400 2010_03 Page #428 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1046 zrImad strIonI parSadA joI vikAra thAya che ? zrI devakaraNajI kAyAthI thato nathI, manathI thAya che. 1047 zrImad zrI devakaraNajI 1048 zrImad zrI devakaraNajI 1049 zrImad munie mana-vacana-kAyA ema 3 yogathI sAcavavuM joIe ? tame gAdI takIye beso cho ane hIrA mANeka tamArI pAse paDelA hoya che tyAre tamArI vRtti nahIM DahoLAtI hoya.... muni, ame to kALaphUTa viSa dekhIe chIe tamane ema thAya che ? tame koNa cho? jeTalo vakhata vRtti sthira rahe teTalo vakhata sAdhu chIe. tevI rIte to saMsArIne paNa sAdhu kahevAya kharA ke ? he muni, nALiyerano goLo judo rahe che tema ame rahIe chIe. vItarAga mArgamAM samyak dRSTinuM svarUpa zuM che ? nALiye2mAM rahelo goLo nALiyerathI bhinna che tema samyak dRSTi sarvathI judo rahe te samajAyuM nathI ane jIva samyak sAMpradAyika buddhie kahe che tene samyak jANo cho ? zrI devakaraNajI te samyak na kahevAya. zrImad 1052 lallujI zrImad 1050 zrImad zrI devakaraNajI e vize tame vicArajo. 1051 lallujI samakitanuM svarUpa koI bIjuM hovuM joIe ? A badhuM mane gamatuM nathI, eka Atma bhAvanAmAM niraMtara rahuM ema kyAre thaze ? bodhanI jarUra che. bodha Apo ? mauna rahyA, bodha hato maunapaNAno. (pA. 170-172) 2010_03 401 Page #429 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1053 ziSya he sadgurU! AtmA nitya che ema samajAyuM paNa te karmano kartA thato hoya ema lAgatuM nathI karmano kartA kema hoI zake ema samajAya che? sara jo cetananI preraNA na hoya to karma koNa grahaNa kare? jaDamAM to preraNA ke phuraNAno dharma jaNAto nathI tethI kAMI karI zakavAnI zakti ke preraNA cetanamAM jaNAya che ane tethI karmano kartA jIva ghaTe che. (pA. ra01) 1054 ziSya jIva karma kare che ane bhogave che kharo paNa te sarva karmathI mukta thaI zake ke kema? sadgurU zubhAzubha karmo jIva kare to tenuM phaLa prApta thAya che tema zubhAzubha karma jIva na kare to te karmathI nivRtta thAya che ane tenuM phaLa paNa maLavuM joIe te nivRttinuM phaLa mokSa che ema jIve vicAravuM joIe. (pA. 204) 1055 ziSya anaMtakALa vahI gayo paNa jIva mukta thayo nahIM. devAdigati zubhakarmathI pAmyo. azubha karme narake gayo paNa hajI doSo vALazo jIva pratyakSa che to mokSano saMbhava kema manAya? sadgurU zubhAzubha karma bhAvane laIne anaMtakALa vItyo chatAM jIva mukta thayo nahIM paraMtu te zubhAzubha bhAvano nAza karavAthI mokSa svabhAva pragaTa thAya che. (pA. 204) 1056 mohana mAre dhyAna kevI rIte karavuM? sagurU zrI lallujI mahArAja bhakti kare te vakhate tamAre kAussagna karI sAMbhaLyA karavuM. arthanuM ciMtana karavuM. (pA. 224) puMjAbhAI vakIla sAthe praznottara 402) 2010_03 Page #430 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1057 vakIla zrImad 1058 vakIla zrImad 1059 vakIla zrImad 1060 vakIla zrImad 1061 vakIla zrImad 1062 vakIla zrImad 1063 vakIla zrImad AtmA che ? hA, AtmA che. anubhavathI kaho cho ke AtmA che ? hA, anubhavathI kahIe chIe ke AtmA che. sAkaranA svAdanuM varNana na thaI zake te to anubhavagoca2 che temaja AtmAnuM varNana na thaI zake te paNa anubhava gocara che paNa te che ja. jIva eka che ke aneka che ? ApanA anubhavano uttara IcchuM chuM. jIvo aneka che. jaDa karma e vastutaH che ke mAyika che ? jaDa karma e vastutaH che mAyika nathI. punarjanma che ? hA, punarjanma che. vedAMtane mAnya mAyika IzvaranuM astittva Apa mAno cho? nA. darpaNamAM paDatuM pratibiMba te mAtra khAlI dekhAva che ke koI tattvanuM baneluM che ? darpaNamAM paDeluM pratibiMba khAlI dekhAva nathI te amuka tattvanuM baneluM che. (pA. 233) 22. cAlo jaina dharma tattvajJAna samajIe. jaina dharmanA vicArone samajavA mATe kathAnuyogano Azraya levAthI 2010_03 403 Page #431 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kathA dvArA tattvano bodha thAya che. darzanazAstranA viSayo saraLa nathI. buddhi, tarka ane tenI pUrvabhUmikA hoya to samajavAmAM vAra lAgatI nathI. vartamAna samayamAM vyavahAra jJAna mATe ghaNo samaya vyatIta karavAmAM Ave che jyAre AtmajJAna mATe upalabdha satsaMga, gurUnI nizrA ane vividha dharma graMtho jevA sAdhano che teno upayoga karavAthI tattvajJAnanI kaThina vAto paNa saraLa banI jAya che. praznottara zailInAM pustakonI vizeSatA che ke tenAthI gahana vicAro grAhya bane che. pro. rasikalAla ema. zAhe praznottarasaMvAdarUpe jene tattvajJAnano rocaka zailImAM paricaya karAvyo che. moTAbhAganA praznottara graMtho prazra uttararUpa che. ahIM praznottara che paNa tene mATe saMvAda tattvano Azraya levAmAM Avyo che eTale nATyAtmaka rasAnubhUti thAya tevI rIte tattvajJAnanI vAnagIo pIrasavAmAM AvI che. praznottaranA viSayomAM cAra gati, ATha karma, kevaLInuM svarUpa, coda rAjaloka, darzana, jJAna, caritra, lezyA, mUrtipUjA, bArabhAvanA, guNa sthAnaka, jIvanuM svarUpa, ahiMsA jevA viSayone sparzatA, praznono saMcaya thayo che. A pustakamAM vividha citro dvArA tattvajJAnane samajAvavAmAM pUrti karI che. A pustakanI vizeSatA e che ke jaina tattvajJAnanA saMdarbhamAM aMte to AtmA paramAtmA bane, siddhipadane pAme evo paramocca Adarza che te dizAmAM Atma nirIkSaNa karI potAnA AtmAno uddhAra thAya te mATe AtmadoSa zodhaka-sudhAraka cArTa ApavAmAM Avyo che te dRSTie praznottaranuM adhyayana ane tenuM jJAna vadhu upakAraka nIvaDe tema che. viSaya koI navo nathI paNa tenI abhivyaktimAM abhinavatA rahelI che eTale tattvajJAnanA viSayanI zuSkatA zailIne kAraNe dUra thaI thaI che. atre namUnArUpe keTalAka praznonI noMdha karavAmAM AvI che te uparathI pustakanA ane temAM rahelA tattvajJAnano paricaya maLe tema che. 1064 mayaMka mammI jJAna eTale zuM? nizALamAM Ape che te? raMjanabena nA, nizALamAM Ape te to vepAra-vijJAnayaMtra, vidyA vagerenuM ( 404 (40) 2010_03 Page #432 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAna. e to paisA kamAvavA nokarI, dhaMdho karavA mATenuM mAhitI jJAna. tamArA maMdiramAM sarasvatI mAtAnI sarasa mUrti che tenI nIce lakheluM yAda che? sA vidyA yA vimuktaye. 1065 mayaMka hA, mammI e to ame roja vAMcIe chIe eno artha khabara nathI? raMjanabena cAla tane samajAvuM. zAMtithI sAMbhaLIza to eka nAnI vArtA paNa kahIza. sarasvatI mAtAnI mUrti sAthe je lakhyuM che teno artha je mukti apAve te ja jJAna kahevAya. have ApaNe bhagavAnanI stuti, pUjA, stavana, caityavaMdana vagere e jJAna sAthe eTale ke samAjathI karIe to enuM phaLa joradAra maLe ke ApaNe pApamAMthI vahelA mukta thaI jaIe. vagara jJAne aNasamajathI kare tenI asara ochI thAya. vagara jJAne thAya te to phakta kriyA ja kahevAya. 1066 mayaMka ApaNe kaMI na karIe to karma thAya kharo? smitAbena evuM to ApaNane banatuM ja nathI ne? tame hAlo, cAlo, zvAsa lo, khAo, pIo, suvo ane manamAM vicAra karo tethI paNa karma baMdhAya. 1066mayaMka ApaNe vicArIe temAM to kaMI karatA dekhAtA nathI to karma kevI rIte thAya? smitAbena karmanA be prakAra che. (1) bhAva karma, (2) dravya karma. ApaNe manamAM vicArI rAgadveSanA bhAva karIe tene bhAva karma kahe che ane tenA pariNAme je karmo ApaNA AtmA sAthe coMTe che tene dravyakarma kahe che. vicAryA pachI kriyA na karIe zubha ke azubha paNa te pramANe bhAva karma thAya che mATe bhAvakarma (405) 2010_03 Page #433 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja khUba agatyanAM che ane te samajavA jevAM che. 1067 saroja ApaNe kutarAne mAravAno vicAra karIe, vAghane mArI nAMkhavAno vicAra karIe ane na mArI nAMkhIe to paNa pApa lAge? raMjanabena hA, pApa lAge ja, mArI nAkhyA jeTaluM ja. ApaNI pAse baMduka hoya to baMdukanA kAraNe enAthI mArI nAkhavAno vicAra vAraMvAra Ave, paraMtu te na hoya to evo vicAra ja na Ave. mATe ApaNe je vastu gharamAM lAvyA eTale tene vAparavAno (bhogavavAno) vicAra Ave ane tethI azubhakarma baMdhAya, mATe tevI vastuo gharamAM na rAkhavI sArI. 1068 saroja tamArA kahevA pramANe mana ja pApa puNya karAve che barAbara? raMjanabena taddana sAcI vAta. jo rAkezane tyAM TIvI, phrIjha, skuTara nathI tethI e enuM mana karato nathI eTale ApaNA gharamAM vastu hoya athavA bIjAnI vAparavAnI Teva pADIe to te vastu vAparavAnuM mana thAya. mATe pahelA pAMjarAmAMthI uDI javuM hoya to manane bIjA pAMjarAmAM purI ja devuM joIe jethI te bhaTake nahIM. bAkInI vAta kAle AjanI vAta barAbara yAda rAkhI Avajo. 1069 nizA A yathAzakti zuM? raMjanabena mane hatuM ja ke tamane Ano khyAla nahIM Ave. ApaNe snAtramAM kahIe chIe ke jo muja hova zakti IsI sarva jIva karU zAsana rasI eTale jo karmathI mane khUba zakti maLe to cauda rAjalokanA badhA ja jIvane dharma (zAsana)nA rasI (rasIyA) karuM. eTale ApaNe badhAne dhArmika banAvavA (406) 2010_03 Page #434 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zakti mAMgIe chIe. paNa tame ajANyA sAthe nAnethI zarU karI dhIre dhIre moTo vepAra karatA thAva. jo dago kare to dhaMdho baMdha ka2vo athavA choDI do. eTale tamane paNa zakti dhIre dhIre maLatI jAya, kema? tame badhAne dharmamAM 2sa letA banAvavAnuM kahyuM tethI have tame zakti bAbatamAM chetarapIMDI karo to zuM thAya? bhikhArI nAstA mATe paisA mAMgI dArU pIe ke jugA2 2me to bIjIvAra tame dAna na Apo tema tame paNa prabhune chetaryA tenuM pariNAma evuM ja Ave. Aje badhAM du:khI che kAraNa ke zakti dharma mATe mAMgI ane vAparI saMsArI kAmamAM. jJAna, dhana, tana, dharma mATe ApyuM ane chetarIne majA karavAmAM vAparyuM. 1070manojaprabhAvanAnI ghaNA loko TIkA karI lAMca kahetA hoya che raMjanabena tenuM zuM? skUlamAM ramatagamatamAM hariphAImAM ke ApaNAM sagA ApaNe sArUM kAma karIe tyAre InAma ke bheTa Ape che. e lAMca thoDI che ? tamane evuM athavA ethI sArUM kAma karavAnuM mana tathA jusso Ave te mATe ja ne ? to pachI tame dharmanuM kaMIka sArUM kAma karyuM temAM kaMI bheTa Ape te lAMca na kahevAya. A bheTa vadhu dharma ka2vAmAM, badhAne prabhAvita kare che tethI prabhAvanA kahevAya che. lAMcamAM ApIne lenAra pAsethI kaMIka levAnuM hoya che tyAre ahIM to ApIne levAnuM nathI. phakta evuM karatAM raho eTalI zubhecchA ja ApatA rahevAnuM. 1071 saroja paMDitajIe chapada (SaDapa6) to samajyAM paraMtu tame mahAvIrasvAmIe kahelA khUba ja mahattvanI cha vAta have kaho? 2010_03 407 Page #435 -------------------------------------------------------------------------- ________________ raMjanabena mahAvIra svAmInA dIkSA bAdanA cha saMkalpo. (1) tIrthakara ke kevaLI kyAreya koInI kRpAmadadathI thayA nathI, thaze paNa nahIM. dareke potapotAnI karmaphaLa jAte ja bhogavavA paDe che. (2) je sthAne anya koIne paNa aNagamo thAya tyAM na rahevuM. (3) jyAM rahevuM tyAM sadA dhyAnamagna ja rahevuM ane tene anukULa jagA zodhavI. (4) ane tyAM paNa prAyaH mona avasthAmAM ja rahevuM. (5) kara pAtra vaDe ja bhojana karavuM. (6) gRhasthanI khuzAmata karavI nahIM. 23. bhAva pratikramaNanuM tALuM kholo | 'bhAva pratikramaNanuM tALuM kholo' pustakanA saMpAdaka vidvAna munivarya zrI divyakIrti vijayajI ane puNyakIrti vijayajI che. temAM pratikramaNanI pavitra kriyA vizenA vividha praznottarono samAveza thAya che. samagra pustakamAM pragaTa thayelA vicAro Avazyaka kriyA karanAra caturvidha saMghane mATe dravya kriyAmAMthI bhAva kriyAmAM ekarUpa thavA mATe zAstrIya mArgadarzana pUruM pADe che. kriyAnI jaDatA mAnanArAone mATe A praznottara tenI viziSTatA darzAvIne jJAnakriyA vyAM mokSa nA sUtrane yathocita gaNAve che. namUnA rUpe keTalAMka prazno atre noMdhavAmAM AvyA che. 1072 prazna gurU samakSa pratikramaNa karavAno hetu zuM che? uttara gurU sAkSIe kareluM anuSThAna vadhAre draDha thAya che. gurUnA abhAve sthApanAcAryanI sAkSIe pratikramaNa karavuM joIe. jagatamAM sasArika vyavahAra nizcala gaNAya che. nyAya 408) 2010_03 Page #436 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAnomAM paNa sasArika bAbatonI siddhi thAya che. 1073 prazra pratikramaNa zabda zAne mATe rUDha thayo che? uttara pratikramaNa zabda paDAzyaka (cha Avazyaka) mATe rUDha thayelo che. zrAvake pratidina che Avazyaka karavA joIe. zrAvakanA 36 kartavyomAM jaNAvyuM che. azvidazAvayaMsjhu to doruM parivarta zrAvaka pratidina cha AvazyakamAM udyamazIla hoya te cha AvazyakamAMnuM cothuM Avazyaka pratikramaNa che. paraMtu che e AvazyakanuM bheguM sAmUhika eka nAma tarIke rUDha thayelo pratikramaNa zabda che. 1074 prazra pratikramaNa karavAno hetu zuM che? uttara pratikramaNa paMcAcAranI zuddhi mATe che. te pAMca AcAra, jJAnAcAra, darzanAcAra, cAritrAcAra, tapAcArane varyAcAra. 1075 prazra pratikramaNane kAla utsargathI ane apavAdathI zuM che? uttara utsargathI pratikramaNano kAla devasI : sUrya ardho DUbe tyAre vaMditta Ave te rIte. rAI pratikramaNa puruM thAya tyAre lagabhaga sUryodaya thAya te rIte. apavAdathI pratikramaNano kAla. devasI : madhyAhnathI madhyarAtri sudhI. rAI madhyarAtrithI madhyAhna sudhI. apavAda : mArga te kharekharA kAraNono AzrayIne che. paraMtu jevA tevA kAraNone mATe apavAda mArga grahaNa karI viruddha pravRtti karavI e yukta nathI. 1076 prazna Avazyaka kriyAnA prAraMbha karatAM prathama 4 thoyanuM devavaMdana (409) 2010_03 Page #437 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttara zA mATe karAya che ? koIpaNa dharmAnuSThAna devagurUnA vaMdana-vinaya ane bahumAnAdi bhaktipUrvaka hoya to saphaLa thAya che. tethI 4 thoyanuM devavaMdana prAraMbhamAM karavAmAM Ave che. 1077 prazna zrAvakane vaMditA pahelA 3 sUtro zA hetuthI che ? uttara zrAvaka pUrvokta hetuthI potAnI AcAraNa pramANe 3 sUtro kahI vaMdittA sUtra kahe che. uttara 1078 prazna ahiM Ayariya uvajjhAe sUtra bolavAno hetu zuM che ? have pachI cAritrAdikanA moTA aticAra zuddhine mATe kAyotsarga karavAnA che. jo kaSAyo utkaTa hoya to teno cAritra paryAya zeraDInA puSpanI peThe niSphaLa che tema kahyuM che. tethI cAritrano prakarSa karavAne mATe kaSAyano upazama karavo joIe tethI tenA upazamana mATe A sUtra bolAya che te pachI kAyotsarga karavAno che. 1079 prazna kAussagga karavAno hetu zuM che ? uttara uttara pratikramaNa karavA chatAM paNa azuddha rahela evA cAritrAcArAdinI zuddhi mATe kAyotsarga karAya che. kAyotsarga karavA mATe (Ayariya uvajjhAe pachI) prathama karemibhaMte, IcchAmi ThAmi, tassa uttarI e traNa sUtra kahIne prathama cAritrAcAranI vizuddhi mATe 2 logassano kAussagga karavo. 1080 prazna zrutadevatAno kAussagga kayA hetuthI ane 1 navakArano kAussagga kayA hetuthI che ? sakala dharmanA anuSThAnanA hetubhUta zruta hovAthI tenI samRddhine 2010_03 410 Page #438 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1081prazna kSetra devatAno kAussagga kayA hetuthI ? uttara 1082 prazna uttara 1083 prazna uttara arthe 'sUa devayAe' kahI zrutadevatAnA kAussaggamAM 1 navakAra ciMtavavo. devatAdinuM ArAdhana akSayatna vaDe sAdhya hovAthI ATha zvAsozvAsano A kAussagga samajavo. kAussagga pArI zrutadevatAnI stutirUpa sua devayA bhagavaI stuti kahevI. 1084 prazna uttara je kSetramAM rahelA chIe tenA adhiSThAyaka smaraNa karavA yogya che. trIjA vratanI bhAvanA vAraMvAra mAlikanI avagAhanA yAcavI joIe tene anusAre A kAussagga karAya che. namoDastu vardhamAnAya bolavAno hetu zuM che ? zrI vardhamAna svAmInuM A tIrtha pravarte che temanI AjJAthI A pratikramaNAdi karavAnuM che te nirvighne saMpUrNa thavAthI thayelA AnaMdane vyakta karavA temaja mAMgalikane mATe stuti karavI. ahIM maMda svare bolavAno hetu zuM che ? (rAI) A sUtra nahi paraMtu AkhuM rAI pratikramaNa ja maMda svare ka2vuM temaja rAtrie uMce svare zabda ka2vo. udharasa khAvI, huMkArA karavA, khoMkhArA khAva, dino paNa niSedha jANavo kema ke tenAthI garoLI vi. hiMsaka jIvo mAkhI khAvAdinA hiMsAdinA kAryamAM pravarte bIjA dhobI luhArAdi paNa AraMbhanA kAryamAM vahelA pravarte tema uMco svara kAraNa bane tethI aneka doSa lAge. ahIM 12 logassano kAussagga zuM hetuthI che ? (pakSI) pratikramaNa karyA chatAM paNa azuddha rahelA aticAronA zuddhi 2010_03 411 Page #439 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mATe 12 logassano kAussagna karavAno che te pachI pragaTa logassa kahI muhapatti paDilehI vAMdaNA daI IcchA saMdisaha bhagavAna samata khAmaNeNaM abhuThThiomi arbhitara pambie khAmele? kahI abhuddhio kare. 1085 prazna pUrve saMbuDhA ane pratyeka kahI sAmAnya tathA vizeSathI aparAdha khamAvela che chatAM vaLI pharIne 3jIvAra khamAvavAno hetu zuM che? uttara chelle karelA kAussagnamAM sthita rahyA chatAM zubha ekAgrabhAva vaDe kaMIka aparAdha sAMbhaLyo hoya tene khamAvavA ahIM pharI khAmaNA kare athavA ahIMyA pAkSika pratikramaNanI samApti thAya che tethI prathamanA khAmaNA pachI kaMI aprIti kara thayuM hoya ke vitatha kriyA thaI hoya tene A khAmaNAM dvArA khamAvavAnI che tathA te pramANe karavAnI vidhi che ane te karmakSayanA hetubhUta che tethI karavA yogya ja che. te pachI cAra khamAsamaNa vaDe pAkSika khAmaNAM khAme. 1086 prazna A cAre khAmaNAM karavAno hetu zuM che? uttara prathama khAmaNAMno hetu A pramANa che jema rAjAne parva vizeSa pasAra thAya tyAre akhaMDita baLavALA evo tamAro samaya sArI rIte pasAra thayo bAkIno paNa ema ja pasAra thAo ema kahI maMgala nimitte bahumAna apAya che. A pramANe AcAryano pAkSika vinayopacAra piaMcame te prathama sUtra vaDe kare. bIje khAmaNe caityavaMdana ane sAdhuvaMdananuM nivedana jaNAvavAnA hetuthI purvei ceIyAI kahe. 412 ) 2010_03 Page #440 -------------------------------------------------------------------------- ________________ trIje khAmaNe pote gurU pratye nivedana karavAnA hetuthI abhuSTiThaohaM sUtra kahe . cothe khAmaNe je zikSA grahaNa karI che te saMbaMdhI upakAra ane bahumAna Icchato ahama vi puvvAMI sUtra kahe. A cAre pAkSika khAmaNAMmAM dareka khAmaNAMnI aMte anukrame (1) tubsehiMsamaM (2) ahamaM vi vRMdAmi ceIyAI (3) Ayiraya saMtiaM, (4) tiththAraga pAragna hoha e cAra vacano anukrame gurUmahArAja kahe ane ziSya dareka vakhate Icche kahe ane sarvane aMte IcchAmo aNusahi~ kahe zrAvaka zrAvikA gurU nizrA vinA pratikramaNa karatA hoya to cAra khamAsamaNa daI dareka vakhate khAmaNAM bolavAnAM sthAne navakAra gaNe. 24. brahma sUtra - zAMkara bhASya A zrImad zaMkarAcArya viracita zAMkarabhASyamAM jIva, zIva ane jagata vizenA praznonuM sUtrAtmaka zailImAM nirUpaNa karyu che te u52thI khyAla Ave che ke tattvajJAnanA viSayamAM A prakAranI zailI vividha dharmomAM pracalita che. ahIM namUnArUpe praznottaranI mAhitI mULa graMthamAMthI noMdhavAmAM AvI che. uttara 1087 prazna jema acetana kSIra e vAchaDAnuM poSaNa thAya e mATe ApoApa ja pravRtta thAya che, ane jema acetana pANI e lokanuM kalyANa ka2vA ApoApa ja vahe che tema acetana pradhAna e purUSonI jarUra pUrI pADavA ApoApa ja pravRta thaze? A tamAro mata barobara nathI, kAraNa ke baMne pakSane saMmata evA je 2tha vagere acetana padArtho, temAM pravRtti najare paDatI 2010_03 413 Page #441 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nathI. e uparathI ame ema anumAna karIe chIe ke dUdha ane pANI emAM pravRtti najare paDe che enuM kAraNa te padArtha cetananA prabhAvanIcepa che e ja hoya. je jalamAM rahe che, je jalamAM rahIne tenuM niyamana kare che. te gArni, A akSaranA AjJAne anusarIne bIjI (koIka) nadIo pUrvatarapha vahe che vagere zrutiomAM paNa A jagatamAM je je gatiyukta che te te badhuM IzvaranA prabhAvanIce che ema kahyuM che. eTale dUdha ane pANI e dRSTAMta paNa mULa viSaya pramANe zaMkAspada hovAthI te lavAya ema nathI. bIjuM, cetana je gAya, tene potAnA vAchaDAM para prema hovAne lIdhe te potAnI IcchAe dUdhane pravRtta kare che. temaja vAchaDAMnA cUsavAthI paNa te dUdha bahAra nIkaLe che. te ja pramANe pANIne paNa koInI bilakula jarUra nathI' evuM nathI, kAraNa ke tenA pravAhane DhALavALI jamInanI jarUra paDe che. bIjuM, "badhe ThekANe cetananI jarUra che' e uparanI zrutimAM kaheluM che. 1088 prazra zrutinA AdhAre prakRti ane adhiSThAtA" e rIte jaIzvaranuM svarUpa pahelAM nizcita karyuM che ane "zrutine anusaranArI smRti pramANa che" e sarvasaMmata bAbata che. to pachI A matanuM khaMDana karavAnuM prayojana zuM? uttara jo ke te matano eTalo bhAga zruti ane smRti enA jevo ja che, ethI te vize zaMkAne sthAna che, eTale tenA khaMDana mATe sUtrakAra AraMbha kare che. bhAgavatono mata A pramANe che - nirmala jJAnasvarUpe bhagavAna vAsudeva e eka ja paramArthatattva che, te potAnA cAra prakAre vibhAga karIne vAsudeva, saMkarSaNa, pradyumna ane 414. 2010_03 Page #442 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aniruddha evA cAra rUpe prakaTa thAya che. je vAsudeva che tene ja paramAtmA ema mAne che, je saMkarSaNa te jIva che, je pradhumna che te mana che ane je aniruddha che te ahaMkAra che. AmAMnA vAsudeva e paramakAraNa che, ane bIjA saMkarSaNa vagere kAryo che. te A prakAranA bhagavAna paramezvaranAM abhigamana, upAdAna, IjyA, svAdhyAya ane yoga enAthI ekaso varSa ArAdhanA karIne (bhAvika mANasa) jenA kaleza nAza pAmyA che evo thaI bhagavAnane ja pAme che. have ahiM je kaheluM che ke 'je A avyaktathI para evo prasiddha paramAtmA ane sarvAtmA nArAyaNa che, te potapotAno aneka prakAre vibhAga karIne anekarUpe prakaTa thAya che' tenuM ame khaMDana karatA nathI, kAraNa ke 'te eka prakArano che,' te traNa prakArano che. vagere zruti uparathI paramezvara aneka rUpo dhAraNa kare che, ema jaNAya che. temaja te bhagavAnanuM abhigamana vagere prakAranuM je ArAdhana satata ane ananya cittathI karavAnuM ahIM kaheluM che, tenuM paNa amAre khaMDana karavuM nathI, kAraNa ke 'IzvaranI ArAdhanA karavI' e zrutimAM prasiddha ja che, paraMtu ema je kaheluM che ke 'vAsudevathI saMkarSaNa utpanna thAya che, saMkarSaNathI pradyumna utpanna thAya che ane pradyumnathI aniruddha utpanna thAya che' te viSe amArUM kahevuM che ke - vAsudeva nAmanA paramAtmAthI saMkarSaNa nAmanA jIvanI utpatti saMbhavatI nathI, kAraNa ke jIvanI utpatti che, ema mAno to tene 'anityatva' vagere doSa prApta thAya ane tene lIdhe tene bhagavatprApti nAmano mokSa prApta thaze nahiM, kAraNa ke kArya e kAraNamAM prApta thatAM laya ja pAmI jAya che. bIjuM 2010_03 415 Page #443 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIva utpanna thAya che e bAbatanuM AcArya have pachI khaMDana karaze eTale e kAraNa A mata barobara nathI. praznottara kRtionA saMdarbhamAM vicArIeto anya dharmomAM paNa A prakAranAM graMtho racAyA che. hindu dharmanA pavitra graMthomAM upaniSadanI gaNanA thAya che. upaniSadamAM praznottara zailIno prayoga thayo che. mULabhUta rIte to gurU-ziSyanA saMbaMdhamAM abhyAsa mATe ziSya-gurane prazno pUche ane gurU praznonA uttaro ApI samAdhAna kare te vicAra rahelo che. vyaktimAM rahelI jijJAsAvRttie A prakAranI kRtionA sarjanamAM phALo Avyo che. bhAratIya saMskRtinI prAcIna zikSaNa paddhatimAM prazna zailIno prayoga thayo hato. bhagavad gItAmAM pariprazrena sevayA' kahevAmAM AvyuM che te yathArtha che. upaniSadomAM AvA praznottarono samAveza thayo che. temAM prazropaniSa e graMtha A prakArano che. temAM kabaMdhI bhArgava, kosalya, soyaNiI , satyakAma ane sukezA nAma che. RSikumAro piplAdaRSi pAse hAthamAM samigha laIne jJAna meLavavA mATe jAya che. pitpAda RSi sarva ziSyone eka varSa sudhI tapa, japa, brahmacaryanuM pAlana karyA pachI jijJAsA saMtoSavA jaNAve che. ziSyoe gurUnI AjJAno vinayapUrvaka svIkAra karIne pAlana karyA pachI prazno pUchayA ane sAcA uttaro jANyA. kabaMdhIe prazna pUchayo ke jenAthI jIva anekarUpe utpanna thAya che tenuM kAraNa koNa che? prajA konAthI utpanna thAya che. piplAda RSie kahyuM ke annathI vIrya ane tenAthI jagata utpanna thAya che. tethI sRSTi to anna che paraMtu prANa vinA anna zuM karI zake? prANa to purUSanuM ane racie strInuM svarUpa che. raci eTale anna. Ama prANa ane anna e be maLIne zarIra thAya che ane e zarIra ja prajAne utpanna kare che. prajApati dvArA ja jIva A rIte aneka rUpone dhAraNa karato rahe che. A rIte prANa ane raci dvArA A sRSTi cAlatI AvI che. (4162 2010_03 Page #444 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praznopaniSadamAM cha praznottaro che kabaMdhInA praznanuM udAharaNane mULa upaniSadanI bhASAmAM joIe to nIce pramANe che. atha kabandhI kAtyAyana upetya prapacchA / bhabhava kuto vA imA prajA prajAyante iti // 3 / / tasmai sa hova ya prajAkAmo vai prajApatiH sa tapoDatappeta sapatastaptyA samithuna mutpAdayate raci ca prANa cetyetau me bahudhA prajA kariSyate iti / / 4 / / eka varSa purUM karIne kAtyAyana kabaMdhIe piplAda pAse jaIne pUchyuM ke he prabhu ! A sarva prajAo kyAMthI utpanna thAya che ? te kaho tyArabAda temaNe piplAda RRSie kahyuM, 'prajApatine ja prajA utpanna karavAnI IcchA hovAthI temaNe sarva prathama tapa karyuM. tapAcaraNa pachI prajApatie raci (anna) prANa (agni) e jovuM utpanna karI vicAryuM ke A be mAre mATe aneka prazna utpanna karaze.'' uparokta praznottara udAharaNa rUpe noMdhavAmAM Avyo che. temAMthI bIjA paNa prazno che te mULa upaniSadamAM saMcaya thayo che. vizeSa jijJAsA mATe mULa upaniSad vAMcavA bhalAmaNa che. 25. praznottarI svAmI zrI zaMkarAcArya e viracita praznottarI maNiratna mAlAnI racanA ka2I che. mULa saMskRta zlokamAM praznottarano samAveza thayo che teno anuvAda paNa hindImAM ApavAmAM Avyo che. kavi paMDita vIra vIjayajIno praznottara ciMtAmaNi graMtha A zailIno che. badhAM ja prazno AtmAnA svarUpane pAmavA mATe upayogI vicAro pragaTa kare che. namUnA rUpe praznottara joIe to nIce pramANe che. 2010_03 417 Page #445 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ko vA daridro hi vizAla tRSNaH zrImAMzca ko yasya samasta toSaH / jIvanmRtaH kastu nirudyamo ya : vivA mRta svAtsulavA nirAzA 11511 1 daridra koNa che ? bhAre tRSNAvALo. 2 dhanavAna koNa che ? jene sarva rIte saMtoSa che. 3 jIvato hovA chatAM mRta koNa che ? je purUSArthahIna che. 4 amRta zuM che ? sukha ApavAvALI nirAzA (AzA rahita). 5 madirA samAna kaI vastu moha pamADe che ? nArI (strI). 6 moTo aMdha koNa ? je kAmavikAramAM vyAkuLa che. 7 mRtyu zuM che? vyaktinI potAnI apakIrti (apamAna). 8 gurU koNa che ? je mAtra hitakAraka upadeza Ape che. 9 ziSya koNa che ? je gurUno sAco bhakta che. 10 sauthI moTo roga karyo che ? vAraMvAra janmamaraNa karavo paDe te. 11 A roganI davA kaI che ? paramAtmAnuM satata dhyAna. 12 sauthI uttama bhUSaNa kayuM che ? cAritra. 13 A saMsAramAM tyAga karavA lAyaka zuM che ? kaMcana ane kAminI. 14 dhyAnapUrvaka sAMbhaLavA yogya zuM che? veda ane gurUvANI. 15 paramAtmAnI prAptinAM sAdhana kayA che? satsaMga, sAtvika dAna, paramAtmAnA svarUpanuM manana ane saMtoSa. 16 mahAtmA koNa che ? saMsAra pratyenI sarvathA Asakita naSTa thaI gaI che ane jenuM ajJAna naSTa thaI gayuM che ane je parama kalyANakA2I pa2mAtmA tattvamAM sthira thayo che. 2010_03 418 Page #446 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 17 prANIone tAva kayo che? citA. 18 mUrkha koNa che? je vicArahIna che. 19 jIvana zuM che? sarvathA nirdoSa vyavahAra. 20 dareka avasthAmAM vidvAnonuM moTA pAyAvara zuM karavuM joIe ane zuM nahi karavuM joIe? saMsAra pratye rAga, saoNMthonuM paThana-pAThana ane dharmanuM pAlana karavuM joIe. 21 saMsAranuM mULa? ciMtA. rara sAco samajadAra koNa che? je svarUpI pizAcinIthI ThagAto nathI. 23 manuSyo mATe sAMkaLa samAna koNa che? nArI (strI). 24 zreSTha vrata karyuM che? pUrNarUpavALo vinayabhAva. 25 badhA loko kone jANI zakatA nathI? strI nAmane. ra6 badhA loko kaI vastuno tyAga karavo ati kaThina che? viSaya vAsanA 27 pazu koNa che? je sa vidyArahita che. 28 konI sAthe vasavATa ane sobata na karavI? mUrkha, nIca, duSTa, pApI ra9 mukti meLavavA mATe zuM karavuM joIe? satsaMga, mamatAno tyAga ane paramezvaranI bhakti. 30 laghutAnuM mULa zuM che? yAcanA. 31 moTAInuM mULa zuM che? kaMIpaNa bhogavavuM nahi. 3ra kono janma AdaravA lAyaka che? jeno pharI janma thato nathI tene. 33 konuM maraNa prazaMsApAtra che? jenuM pharI mRtyuM thatuM nathI tenuM. 34 gaMgo koNa che? je samaya Ave ucita vacana bole nahi te. 35 bahero koNa che? yogya ane hitakAraka vacana sAMbhaLe nahiM te. 36 vizvAsa na karavAlAyaka koNa che? nArI. 37 eka tattva kayuM che? paramAtmA. (419) 2010_03 Page #447 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 sauthI uttama zuM che? AcaraNa. 39 kayA sukhano tyAga karavo? strI sAthenA sukhano tyAga. 40 sauthI uttama dAna kayuM che? abhayadAna 41 sauthI moTo zatru koNa che? krodha, juTha, lobha ane tRSNA sahita kAma 42 viSaya bhogothI koNa saMtoSa pAme nahi? kAma. 43 duHkhanuM mULa zuM che? mamatA nAmano doSa. 44mukhanuM bhUSaNa kayuM che? vidvatA. 45 sAcuM karma karyuM che? sadA-sarvadA prANIonuM kalyANa karavuM. 46 kayuM kAma karyA pachI pastAvo karavo paDato nathI? bhagavAna ziva ane - kRSNanI pUjA. 47 kaI vastunA nAzathI mokSa che? mana. 48 bhaya kyAM nathI? mokSamAM 49 sauthI vadhAre AghAtajanaka zuM che? potAnI mUrkhatA. 50 bhakti karavAlAyaka koNa che? deva, gurU ane vRddha pa1 prANa levAvALo kALa Ave tyAre buddhizALI mANase kALajIpUrvaka zuM karavuM joIe? sukha ApanAra ane mRtyuno nAza karanAra bhagavAna marAhanuM tana, mana ane vacanathI ciMtana-manana karavuM joIe. para sabhAmAM zobhAyamAna koNa che? je sAro vidvAna che. pa3 mAtA samAna sukha ApanAra koNa che? uttama vidyA. 54 ApavAthI kono vadhAro thAya che? vidyAno. papa kaI vastuthI sadA DaravuM joIe? lokaniMdA. pa6 atipyAro bAMdhava koNa che? je vipattimAM sahAya kare. 57 pitA koNa che? sarva prakAre pAlana poSaNa kare. 58 kaI vastu samajyA pachI samajavAnuM bAkI rahetuM nathI? zuddha vijJAna, 420) 2010_03 Page #448 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdadhana, kalyANarUpI paramAtmA. pa9 kaI vastu jANavAthI jagatane jANI zakAya che? brahma-paramAtmAnuM svarUpa, Atma svarUpa. 60 saMsAramAM durlabha zuM che? sadgurU, satsaMga, brahmavicAra, sarvasvano tyAga, kalyANakArI paramAtmAnuM jJAna. 61 badhAne mATe zuM jItavuM kaThina che? kAmadeva. 62 pazu karatAM paNa badatara pazu koNa che? zAstranuM ghaNuM adhyayana karavA chatAM paNa dharmanuM pAlana na kare, AtmajJAna na thAya. 63 evuM kayuM jhera che je amRta manAya che? nArI 64 zatru koNa che je mitra samAna lAge che? putra 65 vijaLI samAna kSaNika zuM che? dhana, yauvana, AyuSya 66 sauthI uttama dAna kayuM che? supAtra dAna 67 maraNa Ave to paNa zuM karavuM nahi ane zuM karavuM? maraNa Ave to paNa pApa nahi karavuM ane paramAtmAnI pUjAbhakti karavI joIe. 68 rAta-divasa vizeSarUpe zuM ciMtana karavuM joIe? saMsAranuM mithyAsvarUpa ane kalyANakArI paramAtmAnA svarUpanuM ciMtana karavuM. 69 vAstavamAM karma zuM che? je bhagavAna kRSNane priya che 70 sadAkALa vizvAsa nahi karavA lAyaka zuM che? saMsAra-samudra, Short, Simple & Sweet-251 HEL247 ZALZALE $244145 241 291742 mAnava ghaDatara ane vyavahAramAM svArtha ane paramArtha mATe atiupayogI che. enuM ciMtana ane manana Atmazakti-guNanA vikAsamAM mArgadarzaka che. bhagavAnanAM vacanonA sArarUpa A praznottarI jANIne AcaravA lAyaka che. (421) 2010_03 Page #449 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26. zibira praznottara praznottara pU. mahAbhadrasAgarajI ma.sA. pa. pU. sva. gacchAdhipati hamasAgarasUrIzvarajI ma.sA. nA ziSyaratna zrutajJAna saMzodhaka rakSaka vidvAna munirAjazrI mahAbhadrasAgarajIe ravivArIya sAmAyika zibiramAM jainadharma vize praznottaranI carcA karI hatI. te noMdha uparathI atre keTalAka prazno ArAdhanAmAM mArgadarzaka hovAthI pragaTa karavAmAM AvyA che. 1089 prazna tame jaina cho enI oLakhANa tarIke tamAre zuM karavuM joIe? uttara ame jaina chIe tenI oLakhANa mATe kapALamAM kesarano (cAMllo) tilaka karavuM joIe. teno AkAra badAma jevo athavA derAsara zikhara jevo hoya che. te cAMllo kapALamAM kyAre thAya? derAsaramAM darzana-pUjA karavA jaIe tyAre. 1090mazra khamAsamaNanuM bIjuM nAma zuM? ane te kevI rIte devAya che? uttara khamAsamaNanuM bIjuM nAma paMcAMga praNipAta sUtra kahevAya che. te khamAsamaNa be hAtha - be paga ane eka mastaka A pAMca aMgo jamIna upara lAge te rIte khamAsamaNa detAM saMpUrNa ane zuddha khamAsamaNa kahevAya che. derAsaramAM mUrti konI konI hoya ane kyA kayA AkAramAM hoya? uttara derAsaramAM mUrti arihaMta bhagavAnanI tathA siddha bhagavAnanI hoya che. eka padmAsane Asane ane bIjI kAussagna dhyAnanA Asane. 1092 prazna cAMllo-tilaka kapALamAM ja zA mATe karavAno hoya che? ApaNAM zarIramAM uttamamAM uttama aMga mastaka che temAM paNa 1091 prazna uttara (422) 2010_03 Page #450 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttara kapALa mukhya che eTale ApaNe kapALamAM tilaka karatAM bhAvanA bhAvavAnI che ke bhagavAnanI AjJA mastake caDhAvuM chuM pAlana karavA mATe svIkAruM chuM. 1092 prazna derAsaramAM ApaNe pATalA upara je cokhAno sAthiyo karIe chIe tenuM zuM rahasya che? ane sAthiyo cokhAno ja kema? derAsaramAM ApaNe je cokhAno sAthiyo karIe chIe tenuM rahasya A che. ApaNo AtmA anAdi anaMtakALathI A saMsAramAM devagati-manuSyagati, tiryaMcagati ane narakagati A cAra gatirUpa saMsArane samajAvavA- cAra pAMkhaDAno sAthiyo karavAno hoya che. te saMsAramAM ApaNe AtmA rakhaDI rahyo che. temAMthI chUTavA mATe darzana-jJAna ane cAritrarUpa traNa sAdhananI traNa DhagalI ane te traNa darzana-jJAna ane cAritra ApaNAM jIvanamAM Ave to ApaNane siddhazIlA prApta thAya mATe te traNa DhagalI para siddhazIlA banAvavAnI. A sAthiyo cokhAno ja karavAnuM tenuM rahasya A che. cokhAnuM bIjuM nAma akSata che ane ApaNane joIe che. mokSa tenuM bIjuM nAma che. akSayapada (mokSa) che mATe ja akSayapada meLavavA akSata vaDe pUjA karavAnI che eTale A sAthiyAmAM bIjA anAja na cAle temAM DAMgara cAle ke nahi? nA DAMgara nA cAle kAraNa ke DAMgaramAM chotarAM hovAthI ugI zake che, vadhaghaTa thAya che. ApaNe to malyA pachI temAM jarApaNa pheraphAra na thAya tevuM akSayamokSa joIe ane tenA pratika tarIke A akSatapUjA che. 1093 prazna derAsaramAM ghaMTanAda zA mATe karavAno hoya che? 323) 423 ) 2010_03 Page #451 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttara derAsaramAM ghaMTanAda ka2vAnuM kAraNa e che ke mahAmUlA evA prabhu darzana thayA teno AnaMda jAhera karavA ghaMTa vagADavAno che. jema gAmaDAmAM koIne ghera chokaro janmyo hoya to cAra rastA upara AvI thALI vagADe che. jema mAnapatramAM athavA InAmI meLAvaDAmAM bALako ke moTA tAlI vagADI potAno AnaMda vyakta kare che. 1094 prazna prabhu pUjA karavAmAM jamaNo hAtha ane anAmikA AMgaLI ja kema vaparAya che ? uttara jagatano eka evo niyama che ke je je pavitra ane sArA kahevAnA kAmo hoya che tene pavitra evA jamaNAM hAthe ja karavA mATe zAstranuM vidhAna che ane hAthanI pAMceya AMgaLIo vaDe judAjudA kAryo karavAnuM batAvyuM che. temAM A anAmikA AMgaLI vaDe prabhu pUjA ka2vAnuM kArya kahela che tenuM bIjuM nAma devapUjANI paNa kahevAya che. uttara 1095prazna derAsara zabda kevI rIte banyo ? ane teno artha zuM thAya che ? Teva-Azraya devanuM ghara - te devAzraya. devAzraya zabda bolatAM bolatAM tenuM derAsara evuM apabhraMza nAma thayuM ane te rUDha thayo mATe sahue mAnya rAkhyuM. prabhune rahevAnuM ghara te derAsara - jinAlaya devamaMdi2, jinamaMdi2 A nAmo paNa che. uttara 1096 prazna prabhunI aSTaprakArI pUjA zA mATe ? ane teno anukrama kayo che? aSTa karmanA nAza mATe athavA AtmAnA mULa ATha guNo prApta karavA mATe prabhunI aSTaprakArI pUjA mATe A paMkti yAda rAkhI levI jarUrI che. nataM - candrana - puSpa - pUrva - 2010_03 424 Page #452 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lIvuM - akSata-naivedya - mane nAmadevIdA! 1097 prazna navAMgI pUjA zA mATe ane teno anukrama kayo che? uttara tIrthakara bhagavaMte navatattvano upadeza Apela hato ane teoe eka eka aMga vaDe eka eka purUSArtha karyo hato mATe prabhunA nava aMganI pUjA karavAnI hoya che. teno anukrama A rIte batAvelo che. (1) jamaNA-DAbA pagano aMgUTho, (2) jamaNA-DAbA paganA DhIMcaNa, (3) jamaNA-DAbA hAthanA kAMDA, (4) jamaNA-DAbA hAthanA khabhA, (5) mastakanI zikhA coTalIno bhAga, (6) kapALano bhAga - cAMllo karIe chIe te, (7) kaMTha - gaLuM jemAMthI zabda bolAya te, (8) ApaNuM hRdaya - chAtIno vacalo bhAga te bhAgamAM prabhune zrI vatsanuM cinha hoya che tenA para pUjA thAya che. (9) ghUMTI- nAbhi - jemAMthI zabda pragaTa thAya che te. 1098 prazna pUjAnA keTalA bheda ane teno artha zuM? uttara sahuthI prathama pUjAnA dravyapUjA ane bhAvapUjA A bheda che. temAM dravyapUjAnA - aMgapUjA ane agrapUjA A be bheda che. dravya vaDe pUjA karAya te dravyapUjA. temAM bhagavAnanA zarIra para pUjA karavAmAM Ave tene aMgapUjA kahevAya che. te pUjAmAM jalapUjA-caMdanapUjA ane puSpapUjA Ave tyAre agrapUjAmAM dhUpapUjA-dIpakapUjA- alatapUjA-naivedyapUjA ane phalapUjA A pAMca pUjAo samAyelI che. prabhunI pUjA purI thayA pachI ApaNe je caityavaMdana karIe chIe tene bhAvapUjA kahevAya che. 1099 prazna bhagavaMtane pradakSiNA kema devAnI? keTalI devAnI ane kaI rIte devAnI? 425) 2010_03 Page #453 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttara bhavanI paraMparA dUra karavA athavA to corAzI lAkhanA pherA TALavA mATe. darzana-jJAna-cAritranI prApti mATe pradakSiNA devAnI hoya che te pradakSiNA traNavAra devAnI hoya che. te pradakSiNA traNavAra uttama evA jamaNA Avarte devAnI hoya che. tene bhamatI paNa kahevAmAM Ave che. 1100 prazna AratI ane maMgala dIvAno artha zuM? uttara AratI zabdanA be artha thAya che temAM mA ane rAtri A be zabda che. temAM mA no artha maryAdA thAya che eTale rAtrinI zarUAtamAM prabhu sanmukha-dIpaka pragaTAvIne karavAnI kriyA te ane mArA-tra jemAM traNa vakhata Aratine goLa goLa pheravavAnI hoya che. te A zabdamAMthI mAtra zabda apabhraMza nArata thaIne bhASAmAM rUDha thayo. bolo to thayo mAnavo maMgalanI bhAvanA mATe karatA dIpakate maMgaladIvo tenI chellI kaDImAM ApaNe bolIe chIe. maMgalIka - tuma ghera maMgalIka maMgalIka caturvidha saMghana hojo. 1101prazna derAsaramAM pUjA-snAtra-zAMtisnAtra ke dareka pUjanomAM thALInA DaMkA - 27 ja kema vagADavAmAM Ave che? uttara jaina dharmano mukhya siddhAMta karma che mArA te karmo ochA thAya evI bhAvanA dareka kriyAmAM rAkhavAnI che. te karmono nAza karavA mATe mukhya rAjamArga munidharma che te muninA-guNa 27 che mATe thALI vagADatA DaMkA 27 ja vagADavA joIe. 1102 prazna derAsaramAM ApaNe pUjA karavA jaIe tyAre tyAM konI konI pUjA karavAnI hoya ane kaMI AMgaLI vaDe karavAnI hoya ane 426 ) 2010_03 Page #454 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAsana deva ke devInI pUjA kaMI AMgaLI vaDe karavI joIe? uttara ApaNe derAsaramAM pUjA karavA jaIe tyAre tyAM tIrthakara bhagavAnanI mUrtinI tathA zrI siddhacakra bhagavAna siddhacakrajIno gaTaDho vIza sthAnaka yaMtra vagerenI pUjA karavAnI hoya che ane te pUjA anAmikA AMgaLI vaDe karavAnI che. pachI chelle aSTamaMgalanI pUjA loko kare che. paNa temAM samajaNa phera che. aSTamaMgalanI pUjA karavAnI nathI paNa aSTamaMgala to pUjAnuM sAdhana che. kharI vAta e che ke prabhunI pUjA pUrI thayA pachI prabhunI sanmukha maMgala nimitte aSTamaMgala AlekhavAnA banAvavAnA che te banAvatAM badhAne na AvaDe - na phAve mATe aSTamaMgalanI pATalI banAvIne mUkI eTale e pATalI para betraNa AMgaLI vaDe kesaranuM vilepana karavuM ane karatAM ema bhAvanA bhAvavI ke huM aSTamaMgala banAvI rahyo chuM tyArabAda chelle zAsanarakSaka deva-devInI pUjA Ave paNa te ja pUjA anAmikA AMgaLI vaDe nathI karavAnI paNa aMgUThA vaDe kapALamAM sAdharmika tarIke tilaka karavAnuM che. bhagavAnanI mUrtimAM je laMchana ane sarpanI phaNA hoya che tenI pUjA karavAnI nathI. 1103 prazna bhagavAnanI mUrtimAM palAThI nIce vacalA bhAgamAM je laMchana hoya che te zenA mATe ? ane te laMchana sAkSAt bhagavAna hoya to temane kyAM hoya? tenI pUjA thAya kharI? uttara bhagavAnanI mUrtimAM palAThI nIce vacalA bhAgamAM je laMchana hoya che te laMchana sAkSAt prabhu vicaratAM hoya tyAre temanI jamaNI jAMghamAM hoya che. ApaNe bhagavAna mahAvIra svAmInA hAlaraDAmAM bolIe chIe. naMdana jamamaI jaMghe laMchana siMha (420) 2010_03 Page #455 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttara birAjato meM to pahele supane dITho vizavAvIza hApa bhagavAnanA laMchananI pUjA karavAnI hotI nathI. 1104 prazna jaya viyarAya sUtra be hAtha joDI (bhegA karI) UMcA karIne zA mATe bolavuM paDe che? uttara jayavIyarAya sUtramAM ApaNe prabhu pAse mAMgavAnuM hoya che mATe be hAtha joDI mastake lagADI jayavIyarAya sUtra bolavAnuM che. bhava nirveda - mArgAnusArIpaNuM- ISTaphalasiddha - gurUpUjana pUjA - samAdhimaraNa vagere jayavIyarAyasUtramAM mAMgIe chIe. mATe A sUtranuM bIjuM nAma prArthanA sUtra paNa che. 1105 prazna derAsaramAM vaparAtAM sAdhanone upakaraNo kema kahevAya che? te upakaraNanA nAmo ane tenA upayoga samajAvo. derAsaramAM vaparAtAM sAdhanane upakaraNa kahevAnuM kAraNa e che ke te sAdhano ApaNane pUjA vagere karavAmAM upakAra kare - madada kare che mATe tene upakaraNa kahevAya che. (upakAra karI te upakaraNa) trigaDuM - sihAsana - cAmara traNa chatra - AratI - maMgaladIvo - thALI-velaNa - bhaMDAra - ghaTa ghaMTaDI - pATalo - thALI vATakI - kezara - sukhaDa - barAsa - aMga lUMsaNA - vALAkuMcI- saLI - dhUpIyu - morapIMchI - pUMjaNI - tAMbAkuMDI - kaLaza - arIso - nADAchaDI - bhAmaMDala - AMgI - mugaTa - paMkho A upayoga to ApaNane badhAne khabara che ja. 1106 prazna jaina dharmanA bIjA nAmo kayA che? uttara jaina dharmanA bIjA nAmo - dayAdharma, syAdvAda dharma, AhaMtu darzana - jina darzana vagere nAmo che. (428) 2010_03 Page #456 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttara 1100 prazna jinezvara bhagavAna keTalA hoya che? A covIzInA hisAbe A covIzImAM 24 tIrthakara bhagavaMto thayelA che ane have pachI covIzImAM kAyama mATe 24 tIrthakaro thaze. ra7. sAmAnya vibhAga 1108 prazra pratikramaNamAM vaMditta bolatAM kayuM Asana karavAnuM hoya che ane te zA mATe ? uttara pratikramaNamAM vaMditu bolatAM virAsana karavuM joIe tenuM kAraNa e che ke jema zatruno nAza karavA mATe tIra ke goLI choDavA mATe je UbhaDaka page besAya che tema ahiM paNa karmarUpI zatruono nAza karavA mATe vIrAsane besI vaMditu bolavAnuM hoya che. jamaNo para Ubho hoya, DAbo paga vALelo hoya tene vIrAsana kahevAya che. 1100 prazna viharamAna tIrthakara eTale zuM? te keTalA hoya? ane kyAM kyAM vicare che? uttara viharamAna - eTale vicaratAM (pharatAM) tIrthakaro 20 hoya che. atyAre teo mahAvideha kSetramAM 20 vijyomAM viza tIrthakaro vicarI rahyA che. 1110 prazna kSetra eTale zuM? te keTalAM hoya? ane temAM paiso vagere vAparatAM zuM lAbha thAya? kSetrano artha khetara thAya che paNa ahiM khetara artha na letAM sthAna artha karavo. tevA kSetro kula sAta che. jinamaMdira - jina pratimA - jinAgama - sAdhu - sAdhvI, zrAvaka ane zrAvikA AmAM dhanadhAnya - vastra pAtra ke bIjI koIpaNa uttara (429) 429 ) 2010_03 Page #457 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vastu vAparatAM anaMta ghaNuM puNya maLe che jema khetaramAM ghauMno eka dANo vAvatAM hajAro dANAM maLe tema. 1111 prazna Avazyaka eTale zuM? te keTalAM che ane kayAM kayAM che? uttara avazya-haMmezA karavA yogyakaraNI tene Avazyaka kahevAya che. temAM Avazyaka 6 che. 1- sAmAyika, 2- cauvisattho, 3 - vaMdaNa, 4 - paDikkamaNa, 5 - kAussagga ane 6 - paccakakhANa. 1112 prazna che Avazyakano artha samajAvo ane te che Avazyaka pratikramaNamAM kyAMthI kyAM sudhI gaNAya? uttara 1 - sAmAyika jenAthI samatAno lAbha thAya te paheluM Avazyaka te devasi pratikramaNa kAvyA pachI karemi bhaMtethI paMcAcAranA aticAranI ATha gAthAnA kAussagga gaNAya che. ra-caUvIsaFo logassa jemAM 24 bhagavAnanA nAmonuM smaraNa thAya te rajUAvazyaka te paMcAcAranI ATha gAthAno kAussagna karyA pachI pragaTa logassa kahIe tyAM sudhI gaNAya che. 3- vaMdaNa vAMdaNA jemAM gurU mahArAjane vaMdana karavAmAM Ave che. te trIjuM Avazyaka te 3juM Avazyaka - trIjA AvazyakanI muhapatti paDIlehI be vAMdaNA devAya che. tyAM sudhI gaNAya che. 4 - pratikramaNa - jemAM lAgelA pApono pazcAtApa karIne mAphI mAMgavAmAM Ave che te cothuM Avazyaka te IcchA devasie AlouM? thI Ayariya uvajhAe sUtra sudhInuM gaNAya che. 5 - kAussagga mana-vacana ane kAyAnI ekAgratApUrvaka jemAM prabhunuM smaraNa thAya te pAMcamuM Avazyaka te Avazyaka Ayariya uvajhAe pachIthI zarU karI AvatAM (430) 2010_03 Page #458 -------------------------------------------------------------------------- ________________ be logassa ane eka logassanA kAussagga sudhInuM gaNAya che. 6 - paccakakhANa aviratipaNAno jemAM tyAga thAya che chaThuM Avazyaka jemAM paccakakhANa karAya che. (pratikramaNanI zarUAtamAM paccakakhANa levAnuM bAkI hoya to ahiM laI levAya che. pachI ja Avazyaka pUrA thAya te kaDI bolAya che.) 1113 prazra pratikramaNa athavA devavaMdanamAM ApaNe je thoya joDo cAra gAthAno bolIe chIe temAM konI konI stuti hoya che? uttara thoya joDAnI pahelI gAthA - eka be ke pAMca tIrthakaranI stuti hoya, bIjI gAthAmAM sarva jInezvaronI stuti hoya, trIjI gAthAmAM jJAna eTale AgamanI stuti hoya ane cothI gAthAmAM zAsananA adhiSThAyaka devadevInI stuti hoya che. 1114 prazra dharma zAstrakAro e pANI ukALIne pIvAnuM zA mATe kahyuM che? pANI ukALavAthI to temAMnA jIvo marI jAya ane pApa lAge? ukALatAM traNa ubharA AveluM pANI nirjIva bane che. jIva vagaranuM bane che ane te pANI ziyALAmAM 4 prahara, unALAmAM 5 prakara, comAsAmAM 3 prahara sudhI jIvo utpanna thatAM nathI. jyAre kAcA pANImAM samaye samaye asaMkhyAtA jIvo utpanna thAya che ane mare che. AthI ukALeluM pANI pIvAthI te sarvajIvonuM rakSaNa thAya che. ApaNo dharma paLAya che ane vItarAga bhagavaMtanI AjJA paNa paLAya che. 111paprazna dvidaLa-vidaLa eTale zuM? tenI sAthe kaI kaI vastuo na khavAya ane zA mATe ? uttara, (431) 2010_03 Page #459 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttara dvidaLa eTale jene bhAMgavAthI be phALa paDI zake jema ke caNA, vaTANA, maga, maTha, aDada, coLA, tuvera vagere kaThoLa ke kaThoLanI banAvela koIpaNa vastuo sAthe kAcA dUdha, dahIM, chAza (kAcA eTale garama karyA vagaranA) khAI nahi kAraNe te bhegA thatAM asaMkhyAtA beIndriyAdi temAM utpanna thAya che. tethI te khAtAM te jIvonI hiMsAnuM pApa lAge che. Ayurvedika carakanAmata pramANe paNa A khAtAM zarIramAM lohi vikAranAM rogo thAya che. atyAre juo lokomAM koDha pramANa vadhI gayuM che. 1116 prazna OMkAramAM paMcaparameSThi kevI rIte samAya che? uttara OMkAramAM paMcaparameSThi AdinA eka eka akSaro samAyelA che. rihaMta bhagavAnano ya siddha bhagavAnano siddhazIlA AcArya mahArAjano nA upAdhyAyajI mahArAjano 3 ane munirAjano meM saMskRta bhASAnA niyama pramANe ja ne kA maLI thAya. ne rUma lIgo thAya tenA upara siddhazIlA ane munirAjanAnuM mIThuM mUkatAM OMkAra paMcaparameSThino vAcaka kahenAra bane che. 1117 prazna kAussagna eTale zuM? te zA mATe? kAyAno utsarga eTale tyAga. kAyAne halAvyA calAvyA vagara kAMIpaNa bolyA vagara eka dhyAne logassa ke navakAra maMtra dvArA manathI paMcaparameSThinuM smaraNa karavuM te. uttara 432) 432 2010_03 Page #460 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upasaMhAra praznottara graMthonI vipula sAmagrI A graMthamAM ApI zakAya nahiM paNa tenA paricaya rUpe namUnAnA praznottarone sthAna ApavAmAM AvyuM che. vizeSa jijJAsA mATe AtmArthIjano - jJAnapipAsu varganA lokoe mULagraMthonI sUcI ApavAmAM AvI che teno abhyAsa karavAthI praznottaranI sAgara samAna virATa sRSTimAM jJAnAnaMdano apUrva avasara mANI zakAya tema che. A graMthanA vAMcana pachI mULa graMthano svAdhyAya jaina darzananA vicAromAM zaMkAprazno hoya to tenuM avazya samAdhAna thaze. jaina darzanano abhyAsa karyo na hoya tema chatAM kuLAcA2 ke jainAcA2ne jANavA mATe eka AdhArabhUta sAdhana tarIke A prakAranA graMtho upayogI nIvaDe che. jo abhyAsa karyo hoya to paNa prApta karelA jJAnanuM daDhIkaraNa thAya che. tattvajJAnano viSaya kaThina che. tene buddhigamya ane sarvasAdhAraNa varga sudhI pahoMcADavA mATe praznottara sAhitya pAyAnI bhUmikArUpe kAryarata che. dareka vyaktino jJAnano kSayopazama ekasarakho hoto nathI. vyavahAranI bhASAmAM kahIe to vyaktinI matimaMdatA - alpamatine kAraNe tattvadarzana sahaja sAdhya nathI tyAre praznottara sAhitya prabhAvazALI ane vedhaka asa2 upajAvavA zaktizALI che. to teno lAbha lenAra jJAnamArgamAM vadhu tejasvI bane temAM koI zaMkA nathI. arvAcIna samayanI dRSTie vicArIe to jyAre jIvana, saMskRti ane dharma viSayaka kSetromAM parivartanano abhinava lAvArasa vahI rahyo che tyAre A praznottara sAhitya jIvanamAM samatA pradAna karavAmAM upayogI che. jIvananI vyathAnI kathAnI vAto karavA karatAM dharmanA mULabhUta siddhAMto ke tattva zuM che te AvA graMtho dvArA jANIe to dharmakathA jevo bIjo koI uttama svAdhyAya kayo banI zake? AvA uttamottama bhavobhava jJAnanA 2010_03 433 Page #461 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMskAra ApanAra vArasAne ApaNA jIvanamAM sthAna ApIe to pravAhamAM taNAIne jIvana niSphaLa nIvaDe tyA2pahelAM navA bhavanuM bhAthuM bAMdhI levAno purUSArtha karIe to AtmAnuM kaMIka thaze ke je nimittathI bhavacakranI beDImAMthI chUTavAno mArga darzAvaze. janme jaina hovAnuM gaurava laIe tenI sAthe karmathI jaina thaIe te mATeno mArga batAvanAra praznottara sAhityanI vipula sAmagrI tarapha buddhigamya rIte avalokana-svAdhyAya ane ciMtana-manana karavAnI Teva pADavAmAM Ave to jaina dharmanA sAcA vArasadAranuM birUda siddha thayuM lekhAze. praznottara graMthonA uttaro ApanAra vargamAM padavIdhara AcArya bhagavaMto ane ratnatrayInI ArAdhanA karanAra paMcamahAvratadhArI gurU bhagavaMto che. koI saMsArI ke sAmAnya vyaktinuM A kArya nathI. rAtadivasa samyak darzana, samyak jJAna ane samyak cAritranI ArAdhanAmAM jIvana jIvIne AcArazuddhino pATha bhaNAvanAra gItArtha gurUono upakAra jeTalo mAnIe teTalo ocho che eTale emanA uttaromAM koI zaMkAne sthAna nathI. mULabhUta rIte vicArIe to janasamUhane Avazyaka sUtrono abhyAsa - artha karyA na hoya, vyAkhyAnamAM dharmaviSayaka vigato-mAhitI sAMbhaLI hoya ke dhArmika pustako vAMcyA hoya to temAMthI zaMkA thaI hoya - prazno udbhave te svAbhAvika che. sAmAnya praznonI sAmagrI A prakAranI che. praznottara sAhitya vipula pramANamAM che. ahIM saMkalana dvArA tenI virATa sRSTino paricaya ApavAmAM Avyo che. mULabhUta rIte to A sAhityano abhyAsa samyak jJAna prApti mATenuM eka adhikRta sAdhana bane ane zaMkAkuzaMkAo te tarka-vitarkanA vitaMDAvAdamAM phasAI na jatAM bhagavaMtanI vANI e ja satya ane tattvadarzana karAvanArI che ke jenA dvArA AtmAno uddhAra thavAno che. samakitanI prApti thavAnI che evI bhAvanAthI tenuM adhyayana e A graMthanI mahAna phaLazruti kahIe to asthAne nahiM lAge. 2010_03 434 Page #462 -------------------------------------------------------------------------- ________________ graMtha sUci AgamonuM digdarzana pro. hIrAlAla kApaDIyA prakAzaka - vinayacaMda gulAbacaMda zAha - surata. saMvata 1948 AgamadIpa (14-15) anuvAdaka : muni dIparatnasAgara prakAzaka - AgamadIpa prakAzana, gaganavihAra zvetAM. TrasTa khAnapura, amadAvAda. I.sa. 1997 AgamadI5 (24-39) anuvAdaka : muni dIparatnasAgara prakAzaka - AgamadIpa prakAza, gaganavihAra zvetAM. TrasTa khAnapura, amadAvAda. I.sa. 1997 AcArAMga sUtra saMpAdaka - mANeka muni zrI ArAmoddhArakaprazna ratnAvalI saMgrAhaka - zrI. guNasAgarajI ma.sA. prakAzaka - zrI jaina AnaMda jJAna maMdira, jAmanagara. saMvata - 2045 uttarAdhyayana sUtrArtha bhAga - 3, pRSTha 183 saMpAdaka - munirAja akalakavijayajI jaina upAzraya, zrImALIbAgo - DabhoI. upaniSado : mahAtmA nathurAma zarmA chaThThI AvRtti, I.sa. 1976 AnaMda Azrama, bIlakhA. 2010_03 Page #463 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmagraMtha praznottarI bhAga 1/5 prakAzaka - phUlAbhAI raNachoDabhAI sataranI khaDakI, nAra. zrI gaNadharavAda - saMpAdakaH A. cidAnaMdasUrIzvarajI prakAzaka - padmAvatI prakAzana maMdira, jhaverI sTorsa, gopIpurA, surata - 395 001. (saM. 2016) gautamapRcchA saMpAdaka - pravartaka muni niraMjana vijayajI guNa sthAnika praznottara sArdha zataka le. A. suzIlasUrijI saMvata - 2050 (hindI) caturtha stuti nirNaya le nyAyAbhAnidhi A. AtmArAma ma.sA. prakAzaka - zrAvaka bhImazI mANekalAla mohanalAla TokarazInI peDhI rAdhanapura. (saM. 1944) cAlo jaina tattvajJAna samajIe lekhaka - saMpAdaka : rasikalAla maNilAla zAha prakAzaka - IMdirAbena Ara. zAha amalasADa, bIjI AvRtti, tA. 1-12-91 zrI jaina dharmaviSayaka praznottara - zrImad vijayAnaMda sUrIzvarajI (AtmArAmajI) anuvAdaka - amitayazavijayajI prakAzaka - zeTha zrI ANaMdajI maMgaLajInI peDhI koThArIvADa - IDara. jene praznottaramALA - dhIrajalAla DI. mahetA bhAga - 1 dhArmika prakAzaka - jaina dharma prasAraNa TrasTa 2010_03 Page #464 -------------------------------------------------------------------------- ________________ surata. (I. sa. 1995) prathama AvRtti jinavANI uttare lyo jANI - munijayAnaMda vijayajI anu. - kIrtilAla hAlacaMda vorA prakAzaka - zrI AdinAtha rAjendra jaina peDhI sAMthu (jAlora) (saM. 2050) zrImad rAjacaMdra jIvanakaLA - zrImad rAjacaMdra Azrama agAsa I.sa. 1987 dazamI AvRtti jaina gUrjara kavio bhAga-6 le. mo. da - desAI prakAzaka - mahAvIra jaina vidyAlaya muMbaI A.2. 1989 jaina darzana (saMkSipta) saMkalanakAra - dinezacaMdra jorAvara malamodI, 35, sToka ekSacenja bIlDIMga, 60 epolo sTrITa, muMbaI - 23. ogaSTa 1977 prathama AvRtti jIvavicAraka daMDaka - laghusaMgrahana praznottarI saMpAdaka - pU. munizrI naravAhanavijayajI prakAzaka - zAha ramezacaMdra kALIdAsa 1, ciMtAmaNI, vardhamAna nagara, hajUra pelesa roDa, rAjakoTa. saM. 2015 jaina siddhAMta darzana - saMkalana - harilAla jIvarAja M kApaDIyA bhAvanagara, prakAzaka - jhaverI nAnAlAla kAlidAsa, rAjakoTa. vikrama saM. 1995 tAttvika praznottara bhA - 1 A mANikya sAgara sUrIjI prakAzaka - zrI jaina pustaka pracAraka saMsthA surata. tattvArtha praznottara dIpikA 2010_03 Page #465 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pU. sAgarAnaMdasUrijI dharmadizA - pU. kanakavijayajI ma.sA. navatatva praznottarI pU. paM. naravAhana vijayajI prakAzaka - padArtha darzana TrasTa rIlIpha roDa, amadAvAda - saM. 2050 AvRtti - 2 praznottara ratnamALA kapUravijayajI prakAzaka - vardhamAna satyanIti - harSasUri jaina graMthamAlA rIcI roDa, amadAvAda. saM. 1996 prathama AvRtti. prathama karmagraMtha vivecanakAra - dhIrajalAla DI. mahetA prakAzaka - jainadharma prasAraka TrasTa, surata. praznottara karNikA bhAga 1-2 saMpAdaka - pU. gaNivarya pUrNacaMdra vijayajI pU. mu. naracaMdavijayajI pU. munirAja jayadarzanavijayajI saM. 2042 prakAzaka - zAha jayaMtilAla talakacaMda rUmAlavALA virala TreDIMga kAM, mahAjana galI roDa, muMbaI - 400 003. zrI praznottara mohanamALA (pUrvArdha) (1thI bhAga) prayojaka - mohanalAlajI mahArAja prakAzaka : dholerA baMdara nivAsI khImacaMda khoDIdAsa bhAvasAra dholerA saM. 1980 prathama AvRtti, muMbaI - 400 003. praznottarI - maNiratnamALA - svAmI zrI zaMkarAcArya 2010_03 Page #466 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzaka - gItA presa - gorakhapura. praznopaniSada DaoN. nareza bhaTTa advaita prakAzana - sI-4, abhilASA epArTa, DaoN. hAusanI pAchaLa, po. valasADa. prathama AvRtti I.sa. 1997 zrI praznottara mohanamALA saMgrAraka pU. paM. zrI dharmavijayajI prakAzaka - zrI muktikamaLa jena mohanamALA lAlacaMda naMdalAla vakIla - rAvapurA, vaDodarA. saM. 1993, prathama AvRtti prazna vyAkaraNa lekhaka zrI pUrNAnaMda vijayajI (kumAra zramaNa) prakAzaka - saMghavI jagajIvanadAsa kasturacaMda zAha zrI vidyAvijayajI graMthamALA - sAThaMbA, (gujarAta) I.sa. 1984 pravacanadhArA - A. naravAhanasUrijI prakAzaka - padArtha darzana TrasTa (sAmAyika) 1188, lakSmInArAyaNa poLa, amadAvAda - 1. jaina dharmaviSayaka praznottara zeTha anupacaMda malakacaMda - bharUca. saM. 1952 praznaciMtAmaNI - kavi paMDita vIravijayajI bhASAMtara zAstrI gi. ma. saMvata - 1985 praznottara bhAskara - muni prIti vimalA pratimApUjana - le. saM. pU. paM. zrI bhadraMkaravijayajI gaNivarya saMvata - 2034 2010_03 Page #467 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAva pratikramaNanuM tALuM kholo pU. divyakIrtivijayajI ane pU. puNyakIrtivijayajI ma.sA. manamaMdira Agama dIvo - munibhavadipa vijayajI prakAzaka - pa. pU. padmavijayajI graMthamALA, umA sosAyaTI, pAlaDI, amadAvAda. saM. 2044 prathama AvRtti. vividha praznottara (dAna praznottara) puna: saMpAdaka - muni mahAbodhi vijayajI prakAzaka - zrI jinazAsana ArAdhanA TrasTa dukAna naM. 1, badrIkezvara sosAyaTI, 82, netAjI subhASa roDa, marIna DrAIva I roDa, muMbaI - 400 002. saMvata 2054 vicAraratnasAra - devacaMdrajI prakAzaka - zrI adhyAtma jJAna prasAraka maMDaLa pAdarA, bIjI AvRtti. I. sa. 1929 sAgara samAdhAna - AnaMda sAgarasUri prakAzaka - zrI jaina pustaka pracAraka saMsthA - surata. saMvata 2028 AvRtti bIjI. sumati vyavahAra - kavi manasukhalAla prakAzaka - gAMdhI kodaralAla chaganalAla nAthajI morArajI gAMdhI vejalapura, ji. paMcamahAla. I.sa. 1908 prathama AvRtti. sUtaka maryAdAye namaH - le. munirAjazrI akSayacaMdrasAgarajI ma.sA. sena prazna- zubhavijayajI gaNi prakAzaka - mAstara nhAlacaMda ThAkarazI 2010_03 Page #468 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vyavasthApaka jaina jJAnamaMdira lIMca saM. 1996 prathama AvRtti. labdhi prazna - bhA. 1-2 saMpAdaka - A. vikramasUri sati tamArA hAthamAM - 5. pU. gaNivarya yugabhUSaNa vijayajI ma.sA. prakAzaka - gItArthagaMgA 5. jaina maracanTa sosAyaTI, phatehapurA roDa, pAlaDI, amadAvAda - 380 007. bIjI AvRtti - I.sa. 2000 hIra praznAvalI - A. hIrasUrIzvarajI prathama AvRtti - I. sa. 1913 brAhma sUtra - zAMkarabhASTa kAzInAtha vAsudeva atyaMkara prakAzaka - ena. DI. - atyaMkara jayadeva zukla B kalcarala, rIcarsa enDa pablIkezana - DIpArTamenTa opha saMskRta vidyA pariSada. 635, sadAziva peTha, punA. I.sa. 1958 zrI bhagavatI sUtra sAra saMgraha - bhA. 3-4 saMpAdaka - paM. zrI pUrNAnaMdavijayajI (kumAra zramaNa) vidyAvijayajI smAraka graMthamALA, sAThaMbA. saM. 1979 zrIpALa rAjAno rAsa saMpAdaka - zAMtilAla mahetA prakAzaka - jazavaMtalAla gi. zAha DozIvADAnI poLa, amadAvAda - 380 001. 2010_03 Page #469 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2010_03 Page #470 -------------------------------------------------------------------------- ________________ *(: lekhakano paricaya :) * zAha kavinacaMdramANekalAla (janma sthaLa : vejalapura, ja.tA. : 30-3-36) abhyAsa : bI.e. (onarsa), ema.e., bI.eDa., TI.DI., elaelaema., pI.ecaDI. I.sa. 1955thI 1966 sudhI gajerA, Derola sTezana ane delola hAIskUlamAM zikSaka. I.sa. 1966 thI 1996 sudhI bhAdaraNa, khaMbhAta, kapaDavaNaja ane bIlImorA kaoNlejamAM prAdhyApaka tarIke sevA karIne hAla nivRtta. haLavA nibaMdho, kAvya, vArtA ane dharma-saMskRtiviSayaka lekho lakhavAno zokha, jaina sAhityamAM sarjana ane saMzodhana pravRtti. jaina sAhityamAM pI.ecaDI.nI padavI prApta karyA badala 'yazobhUmi smAraka caMdraka' vijetA (kavipaMDita vIravijayajI : eka adhyayana) sAhitya, saMskRti, zikSaNa, kAyado ane samAjasevAnAM kSetromAM abhiruci ane sevAkIya pravRttiomAM yogadAna. I.sa. 1970nA sapTe.thI 1972 sudhIno rahA (aDhI) varSano amerikAno zaikSaNika ane sAMskRtika pravAsa, ema.eDa. (1972 jUna), northa-IsTarna yuni. bosTana, helisTana, velena, proviDansa, spriMgaphIlDa, pholarIvara, vesTa nyUTana, volvema, phremiMgahAma, baraliMgTana, vaoNziMgTana DI.sI., DeTroITa, philADelphiyA, kembrija vagere sthaLomAM bhAratIya saMskRti ane dharmaviSayaka vArtAlApa. bAra vratadhArI zrAvaka : navalAkha navakAra, uvasaggahara ane logassano jApa pUrNa karela che. pragaTa kRtio : nemi vivAhalo, kavirAja dIpavijaya, jaina sAhityanI gajhalo, zrAvaka kavi manasukhalAla (saMzodhanagraMtha), kavipaMDita vIravijayajI: eka adhyayana (mahAnibaMdhano saMkSepa), biMba-pratibiMba (kAvyasaMgraha), lallunI lIlA (haLavA nibaMdho), hariyALI svarupa ane vibhAvanA, gajhalanI saphara, jaina gIto kAvyono paricaya, phAgaNake dina cAra (hoLI gIto). zrI vIzA nImA jaina samasta jJAtimaMDaLa, vejalapura jaina saMgha, bIlImorA jaina saMgha, jaina sozyala grUpa - bIlImorA, dakSiNa gujarAta yuni. prAdhyApaka maMDaLa - surata, vI.esa. paTela kaoNleja - bIlImorA vagere saMsthAo dvArA sanmAnapatra - evaoNrDaprApti. zALA-kaoNleja ane sevAkIya dhArmika ane sAmAjika saMsthAomAM prasaMgocitta pravacana ane vArtAlApa. * patnI a. sau. kusumabahena, kiraNa, asti, kiMcit (putro), (svAti) zAzvatayazAzrIjIma. sA. (putrI). AgAmI prakAzana : jaina patra sAhitya, bIjamAM vRkSa tuM. Jain Education international 2010 03