________________
- એની પ્રતીતિ માટે નિયત-રજોહરણ વગેરેના નાનાવિધઉપકરણની વ્યવસ્થા રચના કરેલ છે. વળી સંયમનિર્વાહરૂપ યાત્રા માટે મુનિવેષરૂપ લિંગનું પ્રયોજન છે, કેમ કે - વર્ષાકલ્પ - કંબલ વગેરે વિના વૃષ્ટિ વગેરેમાં સંયમની બાધા જ થાય! વળી હું મુનિ છું' - એવા પોતાના જ્ઞાન માટે મુનિવેષરૂપ લિંગનું પ્રયોજન છે, કેમ કે કોઈ વખત મનની અસ્થિરતાવાળી દશામાં પણ “હું મુનિ છું' - તેનું ભાન રહે છે. વળી જ્ઞાન-દર્શન-ચારિત્રરૂપ રત્નત્રયી જ મોક્ષના તાત્ત્વિક કારણો છે. એવી પ્રતિજ્ઞા-સ્વીકારશ્રી પાર્શ્વનાથ અને શ્રી મહાવીરમાં એક જ છે, એમાં ભેદ નથી. જ્ઞાનાદિ રત્નત્રયી જ મુક્તિનું સાધન છે પરંતુ લિંગ નહિ, એવી નિશ્ચયનયની દૃષ્ટિ છે. વ્યવહારનયની દષ્ટિએ મુક્તિનું સાધન રત્નત્રયી અને તેનું સહાયક-રક્ષકઉપકારક મુનિએષ પણ મુક્તિનું સાધન છે. આમ બંને નયો શ્રી જૈનશાસનમાં માન્ય છે. આથી પંડિતોને તેનો ભેદ-વિસંવાદ-અવિશ્વાસનો હેતુ બનતો નથી.
હે ગૌતમ! આપની પ્રજ્ઞા ઉત્તમ છે અને આથી આ આચારવિષયક સંશય આપે અમારા શિષ્યોનો દૂર કર્યો. હવે જે બીજો સંશય આપની પાસે રજૂ થાય છે તેને પણ આપ દૂર કરો! હે ગૌતમ! આપ હજારો શત્રુઓની વચ્ચે ઉભા રહ્યા છો. જે શત્રુઓ આપના તરફ દોડી રહ્યા છે, તે શત્રુઓને આપે કેવી રીતિએ હરાવ્યા? - હવે શ્રી ગૌતમસ્વામી જવાબ આપે છે કે - એક શત્રુને જીતવાથી પાંચ શત્રુઓ જીતાયા અને પાંચ શત્રુઓને જીતવાથી દશ શત્રુઓ જીતાયા, તેમજ દશ શત્રુઓને જીતીને અનેક હજાર શત્રુઓ - સર્વ શત્રુઓને હું જીતું છું.
હવે શ્રી કેશી શ્રી ગોતમને પૂછે છે કે - તમે જે શત્રુ કહ્યો તે શત્રુ કોણ છે?
તેનો શ્રી ગૌતમસ્વામી જવાબ આપે છે કે – અજિત એટલે નહિ જિતાયેલ એક આત્મા, એટલે જીવ અથવા મન (અભેદ ઉપચારથી) શત્રુ
(૮૦)
Jain Education International 2010_03
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
