________________
જુદા જુદા ઉપયોગવાળા છે (ઉત્ત0 10 28 TO 10). એક ઉપયોગવાળો દરેક આત્મા છે. જ્યાં સુધી છપસ્થપણું છે, ત્યાં સુધી અપાયસદ્રવ્યતાથી ઉપયોગ છે. તેને લાયકનાં દ્રવ્યો-દ્રવ્યન્દ્રિય વગેરે અપાયસદ્રવ્યતા કહેવાય. તેથી ક્ષાયોપથમિક અને ક્ષાયિક બે ભાવ જ્ઞાનનાં છે. (તસ્વા0 0 2, સ્0 4-5) પારિણામિક ભાવ જ્ઞાનમાં નથી.
પરિણામિકના ત્રણ ભેદ છે – જીવત્વ, ભવ્યત્વ અને અભવ્યત્વ (તત્કાળ અo 2, જૂ0 7). પારિણામિક એટલે અપરાવર્તી ભાવ (વર્મગ્રંo ટo yo 155). ૧૩૩ પ્રશ્ન મિથ્યાદષ્ટિએ ગ્રહણ કરેલું દ્વાદશાંગ ગણિપિટિક પણ
મિથ્યાશ્રુતપણે કહો છો તો તે કેવી રીતે? ઉત્તર
સંભાવનાની (અસત કલ્પનાની) અપેક્ષાએ સર્વ દ્વાદશાંગ અને સંભવની (બનાવની) અપેક્ષાએ કંઈક ન્યૂન દશ પૂર્વ સુધીનું શ્રુત (મિથ્યાષ્ટિએ ગ્રહણ કરેલું) મિથ્યાશ્રુત કહેવાય છે. એથી આગળ જતાં સંપૂર્ણ દશપૂર્વ વગેરે નિયમથી સમ્યકશ્રુત જ છે. કંઈક ન્યૂન દશપૂર્વનું પણ બારમું અંગ પણ હોવાથી તે સામાન્ય વચન લેવામાં વિરોધ નથી. સામાયિક કેમ પમાય એ દ્વારમાં (૧) મનુષ્યપણું વગેરે તેર, (૨) આલસ્યનો ત્યાગ વગેરે તેર, (૩) યાન, આવરણ વગેરે સાત (કાવી નિn 843), (૪) દર્શન વગેરે ચાર (કાવી નિn 844) અને (૫) અનુકંપા વગેરે જે અગ્યાર હેતુ કહ્યા છે (ાવી નિo 845), તે પરસ્પર અવિનાભાવિ છે કે
વિનાભાવિ છે, સહચારી છે કે અસહચારી છે? ઉત્તર તેમાં (૧) મનુષ્યપણું વગેરે તેર, ક્રમે કરીને દુર્લભ છે અને
સહચર છે. (૨) આલસ્યનો ત્યાગ વગેરે તેર કાઠિયા તો
૧૩૪ પ્રશ્ન
(૧૩૩)
Jain Education International 2010_03
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
