________________
Sા
છે.
ત્રણ ભાગમાંથી એક ભાગ ન્યૂન અર્થાત્ બે તૃતીયાંશ પ્રમાણ સિદ્ધોની અવગાહના કહી છે. જરા અને મરણથી વિમુક્ત અનંત સિદ્ધો હોય છે. તે બધા લોકો ને સ્પર્શતા એકબીજાને અવગાહે છે. અશરીર સઘન આત્મ પ્રદેશવાળા અનાકાર દર્શન અને સાકાર જ્ઞાનમાં અપ્રમત્ત એ સિદ્ધોનું લક્ષણ છે. સિદ્ધ આત્મા પોતાના આત્મ પ્રદેશોથી અનંત સિદ્ધોને સ્પર્શે છે. દેશપ્રદેશોથી સિદ્ધો પણ અસંખ્યાતગણી છે. કેવળજ્ઞાનમાં ઉપયોગવાળા સિદ્ધાં બધા દ્રવ્યોના દરેક ગુણ અને દરેક પર્યાયોને જાણે છે. અનંત કેવળ દૃષ્ટિથી બધું જ જુએ છે. જ્ઞાન અને દર્શન એ બંને ઉપયોગોમાં બધા કેવળીને એક સમયે એક ઉપયોગ હોય છે. બંને ઉપયોગ એક સાથે હોતા નથી.
૯. ગૌતમપૃચ્છા ગૌતમપૃચ્છા ગ્રંથમાં ૪૮ પ્રશ્નોને દર્શાવતી ૧૦ ગાથાઓ છે ત્યારબાદ તેના ઉત્તર રૂપે ૧રથી૬૪ ગાથાઓ છે તેમાં આ સંસારના સર્વે જીવો મોહ અને અજ્ઞાનને વશ થઈને કેવા પ્રકારના દુષ્કૃત્યો કરે છે અને તેનાથી જે કર્મબંધન થાય છે તેથી આ સંસારમાં ૮૪ લાખ જીવાયોનિમાં ઉત્પન્ન થવા વડે કેવા કેવા ઘોર દુઃખો સહન કરે છે તેનું સ્વરૂપ યથાર્થ રીતે બતાવવામાં આવ્યું છે. આ ગ્રંથની મૂળ ગાથાઓ પ્રાકૃતમાં છે તેના ઉપર સંસ્કૃતમાં વૃત્તિટીકા પણ રચાયેલ છે. આ ગ્રંથના કર્તા વિશે કોઈ માહિતી પ્રાપ્ત થઈ શકી નથી. તેની મૂળ ગાથાઓ તેનું ભાષાંતર અને પ્રશ્નના સંદર્ભમાં દષ્ટાંત આપીને પ્રશ્નોત્તરનું સમર્થન કરવામાં આવ્યું છે. વિશેષ જિજ્ઞાસા માટે મૂળ પુસ્તકમાંથી દૃષ્ટાંતો વાંચવા ભલામણ છે. અહીંમાગધી ભાષામાં પ્રશ્નો છે તેના ઉત્તરોની નોંધ કરવામાં આવી છે. અન્ય પ્રશ્નોત્તર ગ્રંથોની તુલનામાં આ ગ્રંથની વિશેષતા
૧૦૭)
Jain Education International 2010_03
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
