________________
અંગે શંકા કરીને ઈચ્છે કે “આ એ ઠીક છે અને આ એ ઠીક છે', ત્યાં સુધી કાંક્ષા મોહનીય. પરંતુ તેમાં જે એક પક્ષે સત્યતા રહેલી છે, તેનો અમલાપ કર્યો એટલે મિથ્યાત્વ. આથી તો શ્રમણોને પણ એક ભવ સંબંધી સહસ્ત્રપૃથકત્વ આકર્ષ કહેલા છે. એટલે કે એક ભવમાં શ્રમણોને પણ બે હજારથી નવ હજાર વખત સમકિત જાય અને આવે છે (નિn To 857-858). આવા શ્રમણોને કેવળી વંદન કરવાનું કહેશે, કારણ એક જ આકર્ષથી ગયેલું સમ્યકત્વ તે સમ્યકત્વના વ્યવહારથી બહાર નહિ આ વસ્તુ બુદ્ધિમાન નિશ્ચિત કરે,
પછી આગમમાં સ્થિરતા કરે. તેને અનુસરતો પ્રશ્નાર્થ : ૧૩૭ પ્રશ્ર (૧) જિજ્ઞાસા (૨) સંશય (૩) શંકા (૪) પ્રશ્ન અને કાંક્ષામાં
શો તફાવત છે? અને (૬) જ્ઞાનાન્તર વગેરેથી કાંક્ષા અતિચારને ઉત્પન્ન કરનાર કાંક્ષા મોહનીય કર્મનું વેદવું કેવી રીતે થાય? વળી શંકારૂપ અતિચારપણું કેમ નહિ, અને (૭) સાંસાયિક મિથ્યાત્વ કેમ નહિ? (૧) “હું અજ્ઞાની છું, તેથી આ વિદ્વાનને પૂછી તેનું કહેવું માનીશ’ એ પ્રમાણે થાય તે જિજ્ઞાસા, (૨) સાધક, બાધક પ્રમાણને પોતે જાણતો ન હોય અને તેથી બંને પક્ષમાં સાચાપણાંની બુદ્ધિને ધારણ કરે તે સંશય, (૩) બેમાંથી એક પક્ષનો નિર્ણય કરવા માટે બંને પક્ષને પૂછવું એમ વિચારે એ શંકા, (૪) પદાર્થના સ્વરૂપને જાણનારને તે જાણવા માટેનું વચન તે પ્રશ્ન અને (૫) ખોટા માર્ગને પ્રશંસવાની બુદ્ધિ તે કાંક્ષા. આ પ્રમાણે તેઓમાં ભેદ જાણવો. (૬) જ્ઞાનાન્તરોમાં સત્ય, અસત્યનો સદ્ભાવ હોવાથી જ્યાં સુધી અપ્રશસ્ત વસ્તુને પ્રશંસીને તેની ઈચ્છા કરે છે, ત્યાં સુધી તે
ઉત્તર
(૧૬)
Jain Education International 2010_03
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
