________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ध्ययने द्वादशक्रियास्थानेन बन्धन त्रयोदशक्रियास्त्रानेन मोक्षो भविष्यतीति पानिपाइयिष्यति। यद्यपि बन्धनमुक्तिकारयोः घमामपि संथना, बयापिसंक्षेषण प्रकृम ता विस्तरेण प्रस्तरेष्यतीति महद्वैशिष्टयम् । या पुरुषा स्वकीय कर्माणि अपयितुमिच्छति-स प्रथमतो द्वादशप्रकारकक्रियास्थानं जानीयात् । तदनु क्रिया परित्यज्य कर्मवन्धनं श्लषयन् मोक्षभाक् स्यात्, अनेन प्रकारेण इहाऽध्ययने द्वादशक्रियास्थानानां वर्णनं करिष्यते। अत एतस्याऽध्ययनस्य क्रियास्थानाऽध्ययनमिति नाम भवति । गमनच नादिव्यापार एवं क्रियाशमायों अध्ययन प्रारंभ किया जाता है। इस अध्ययन में बारह स्थानों से बन्धन और तेरह क्रिया स्थानों से मोक्ष होता है, यह प्रतिपादन किया जाया। यद्यपि बन्ध और मोक्ष के कारणों की चर्चा पहले भी हो चुकी है किन्तु वह संक्षेप से हुई है। यहां वह विस्तार पूर्वक की जाएगी। यह इस अध्ययन की विशेषता है।
जो पुरुष अपने कर्मों का क्षय करना चाहता है, उसे सर्व प्रथम बारह क्रिया स्थानों को जान लेना चाहिए। तत्पश्चात् वह उनको परित्याग करके कन्ध को शिथिल करता हुमा मोक्ष का भागी होता है। इस कारण इस अध्ययन में पारह क्रिस्थानों का वर्णन किया जाएगा। इसीलिए इम अध्ययन को 'क्रिपास्थानाध्ययन' नाम दिया गया है।
चलना-फिरना आदि व्यापार ही क्रिया' शब्द का अर्थ है। किया પ્રારંભ કરવામાં આવે છે. આ અધ્યયનમાં બાર ક્રિયા સ્થાને થી બન્શન અને તેર ક્રિયા સ્થાનેથી મિક્ષ થાય છે, આ વિષયનું પ્રતિપાદન કરવામાં આવશે. જો કે બંધ અને મોક્ષના કારણેની ચર્ચા પહેલાં પણ થઈ ચુકી છે, પરંતુ તે સંક્ષેપથી થઈ છે, અહિયાં તે વિસ્તાર પૂર્વક કરવામાં આવશે. એ આ અધ્યયનનું વિશિષ્ટ પણું છે.
જે પુરૂષ પિતાના કમેને ક્ષય કરવાની ઈચ્છા રાખે છે, તેમાં સૌથી પહેલાં બાર કિયા સ્થાનને જાણી લેવા જોઈએ. તે પછી તે એને પરિત્યાગ કરીને કમ બન્ધનને શિથિલ (ઢીલું) બનાવતા થકા મે ક્ષના ભાગી થાય છે. આ કારણથી આ અષયનમાં બાર કિયા સ્થાનેનું વર્ણન કરવામાં આવશે. તેથી જ આ અધ્યયનને “કિયાસ્થાન, ધ્યયન' એ નામ આપવામાં આવેલ છે.
ચાલવું ફરવું વિગેરે વ્યાપાર એટલે કે પ્રવૃત્તિ એજ ફિયા શાળા
For Private And Personal Use Only
