________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
समयार्थबोधिनी टीका द्वि. श्रु. अ. ३ आहारपरिशानिरूपणम्
100 भोज आहारयन्ति, आनुपूव्र्येण वृद्धाः परिपाकमनुप्राप्ताः ततः कायान्निस्तरका स्त्रीमावमेके जनयन्ति पुरुषभावमेके जनयन्ति नपुंसकभावमे के जनयन्ति, जीवा बालाः मातुः क्षीरं सर्पिराहारयन्नि, क्रमशो वृद्धा ओदनं कुल्मापं असस्थामरांच प्राणानाहारयन्ति पृथिवीशरीरं यावत् सारूपीकृतं स्यादिति । 'अवरेऽविय
' अपराण्यपि च खलु सेसि गाणाविहाणं तेषां नानाविधानाम् 'भ्यपरिसरअळयरपंचिदियतिरिक्खाणं' भुजपरिसर्पस्थलचरपञ्चेन्द्रिगतिरथाम् , 'गोहाणं' जार मकवाय गोधानां यावदाख्यातानि, सर्वमत्रत्यर्णनं पूक्ताद विज्ञेयम्।
अस्मिन् पकरणे खेचरपक्षिणा स्वरूपं भेदादिकं च निरूपयितुमाह-'अहावर अथाऽपरम् 'पुरकखाय' पुगख्यातम् ‘णाणाविहाण नानाविधानाम् , 'चर. पंचिंदियतिरिकाव नोणियाण' खवायनेन्द्रियतियग्योनिकानाम 'जहां तद्यथासे एक देश से ओज आहार करते हैं। फिर क्रम से बढते हुए जब परि पक्वता को प्राप्त होते हैं तो माता के उदर से बाहर निकलते हैं, एवं कोई पुरुष के, कोई स्त्रीके और कोई नपुंसक के रूप में जन्म लेते हैं। वे जीव जब बाल्यावस्था में रहते हैं तो माता के दूध का आहार करते हैं। अनुक्रम से जय बडे होते हैं तो ओदन, कुल्माष तथा त्रस एवं स्थावर प्राणियों का आहार करते हैं और उसे अपने शरीर के रूप में परिणत करते हैं। उन गोह आदि भुजपरिसा स्थलचर तिर्यंच पंचे. न्द्रिय जीवों के नाना वर्ण रस गंध स्पर्श वाले अनेक शरीर होते हैं, ऐसा कहा गया है। . अब खेनर पक्षियों के स्वरूप एवं भेद आदि को प्ररूपण करते हैं
-'अहावरं पुरक्खायं णाणाविहाणं खचरपंचिंदियः' इत्यादि। તેમાંથી એકદેશથી એજ આહાર કરે છે. તે પછી કમથી વધતાં જ્યારે પી. પકવ થાય છે, ત્યારે માતાના ઉદરમાંથી બહાર નીકળે છે. કેઈ પુરૂષપણાથી, કઈ સ્ત્રી પણુથી, અને કોઈ નપુંસક પશુથી જન્મ લે છે. તે છે. જ્યારે બાલ અવસ્થામાં રહે છે, ત્યારે માતાના દૂધને આહાર કરે છે. અને અનુ. ક્રમથી મોટા થાય છે. ત્યારે ભાત, કુભાષ, તથા ત્રસ અને સ્થાવર પ્રાણિયોને આહાર કરે છે. અને તેને પિતાના શરીરપણાથી પરિણમાવે છે. તે ઘે વિગેર ભુજ પરિસર્પ સ્થલચર તિર્યંચ પંચેન્દ્રિય જેના અનેક વર્ણ, રસ, ગંધ સ્પર્શવાળા અને શરીર હોય છે એ પ્રમાણે કહેલ છે.
હવે ખેચર–આકાશમાં ફરનારા પક્ષિયોના સ્વરૂપ અને ભેદ વિગેરેનું नि३५, ४२१॥मा मावे छ.--'अहावर पुरकखायं णाणाविहाणं खचरपंचिंदिर
For Private And Personal Use Only
