________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
enerator टीका द्वि. श्रु. अ. ६ आर्द्रकमुनेर्गोशालकस्य संवादनि० ६७९
अन्वयार्थ :- (संवछरेणावि य) संवत्सरेणापि - एक स्मिन् वर्षेऽपि (एग मे पाहणंता' एकैकमपि एकमपि यं वञ्चनमाणं प्राणिनं घनन्तो व्यापादयन्तः (अंणियत दोसा) अनिवृत्तदोषा एव ते स्युः (सेसण जीवाण वहे ण लग्गा ) शेषाणां जीवानां बधे - व्यापादने न लग्नाः (गिहिणोवि ) गृहिणः -- गृहस्था अपि ( तम्हा) तस्मात् (थो सिया य) स्तोकम् अल्प यथा भवेत् तथा स्युः - भवेयुरिति ॥५३॥
टीका - मुनिराई को इस्तितापसान् प्रत्याह-एकस्मिन्नपि हायने या कति एकमपि यं कञ्चन प्राणिनं हिनस्ति सोऽपि मन्ये दोषमाकू स्यात्, किम्पुनः पञ्चेन्द्रियं महाकार्य गजं यो हिनस्तीति । एतेषामर्थ प्रकाशयति- 'संच्छरेणावि य पुरुष भी 'अभियंतदोसा- अनिवृसदोषाः' 'निर्दोष-निष्पाप नहीं कहे जा सकते' ऐसा हो तो जिन जीवों की गृहस्थ हिंसा करते हैं उनके सिवाय 'सेसाणं जीवाणं वहे ण लग्गा शेषानां जीवानां बधे न लग्नाः' शेष जीवों की हिंसा न करने के कारण 'गिहिणो वि-गृहिगोsपि' गृहस्थ भी 'धोभं सिया स्तोकं स्युः' निर्दोष कहलाने लगेंगे | ५३ ॥
अन्वयार्थ - एक वर्ष में एक प्राणी की हिंसा करने वाले पुरुष भी निर्दोष-निष्पाप नहीं कहे जा सकते ऐसा हो तो 'जिन जीवों की गृहस्थ हिंसा करते हैं, उनके सिवाय' शेष जीवों की हिंसा न करने के कारण गृहस्थ भी निर्दोष कहलाने लगेंगे ॥५३॥
टीकार्य -- आई मुनि हस्तितापस को उत्तर देते हैं - एक वर्ष में जो किसी एक प्राणी की हिंसा करता है, वह भी पाप का भागी होता है। फिर पंचेन्द्रिय और स्थूलकाय हाथी को मारने की बात ही क्या है ?
-
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
- अनिवृत्तदोषा' निर्दोष-निष्याय उडी शाय नहीं. वेनी हिंसा रे है 'सेसाणं' जीवाणं' वहे लग्ना' तेना शिवाय जाडीना लोनी हिंसा न गृहस्थ पण 'थोभं सिया - स्तोकं स्युः' निर्दोष નિર્દોષ જ કહેવાશે. ાપણા
અન્વયા એક વર્ષીમાં એક પ્રાણીની હિંસા કરવાવાળા પુરૂષ પણ નિર્દેષિ-નિષ્પાપ કહી શકાય નહી. જો તેને નિષ્પાપ માનવામાં આવે તેા (જે જીવેાની ગૃહસ્થા હિંસા કરે છે, તેના શિવાય) શેષ જીવાની હિંસા ન કરવાના કારણે ગૃહસ્થ પણ નિર્દેષ કહેવડાવશે. નાપા
शोभ उता (गृहस्थी ने ण लग्गा - शेषानां जीवानां वधे न वाथी 'गिहिको वि- गृहिणोऽपि अहेवडावशे. अर्थात तेथे पशु
ટીકા—આક મુનિ હસ્તિતાપસાને ઉત્તર આપતાં કહે છે કે-એક વર્ષીમાં જો કેઈ એક પ્રાણીની હિંસા કરે છે, તે તે પણ પાપના ભાગી જ કહેવાય છૅ, તા પછી પંચેન્દ્રિય અને સ્થૂલકાય હાથીને મારવાની તા વાત જ
For Private And Personal Use Only
