________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
arentafant टीका द्वि. श्रु. म. ७ गौतमस्य देशविरति धर्मादिसमर्थनम् ७५९
बहुतरकाः अनेके प्राणिनः सन्ति इत्थं भूताः । 'जेहिं समणोवास गस्स' येषु जीवेषु श्रमणोपासकस्य व्रतधारिणः श्रावकस्य, 'सुपच्चकखायं भवई' प्रत्याख्यानं सु त्याख्यातं भवति' 'जाव णो जेयाउए भवइ' यावभो नैयायिको भवति । 'भगव
उदाहु'भगवां खलु उदाह- पुनरुवाच 'संतेगइया पाणा समाज्या' सन्त्ये कतये प्राणिनः समायुषो भवन्ति, 'जेहिं समणोवासगस्स आयाणासो आमरणंare जाव दंडे णिक्खिते भवइ' येषु समायुष्षु जीवेषु श्रमणोपासकस्याऽऽदानश आमरणान्ताय दण्डो निक्षिप्तो भवति 'ते सयमेव कालं करेंति' ते स्वयमेव
कुर्वन्ति, आत्मनोऽवसानं कुर्वन्ति, न तेषां मारणेऽन्ये ममत्र इति नि 'करिता पारलोइया कृत्वा पारलौकिकत्वाय प्रत्यायान्ति । 'ते पाणा वि 'बुच्चति तसा विदुच्चति' ते माणा अप्युच्यन्ते - त्रसा अप्युच्यन्ते । 'ते महाकाया ते समाउया ते बहुपरगा' ते महाकायास्ते समायुषस्ते बहुतरका: 'जेहिं समणोवासग्रस्त सुपचक्वायं भवः' येषु श्रमणोपासकस्य सुप्रत्याख्यातं भवति । 'जाब मृत्युपर्यन्त दण्ड का त्याग करता है। वे प्राणी पहले ही काल करते हैं और काल करके परलोक में जाते हैं । वे प्राणी भी कहलाते हैं, स भी कहलाते हैं, महाकाय और दीर्घकालीन स्थितिवाले भी कहलाते हैं । ऐसे दीर्घायु प्राणी बहुत-से होते हैं। उनके विषय में श्रमणोपासक का प्रत्याख्यान सुप्रत्याख्यान होता है । अतएव आपका यह कहना न्याय संगत नहीं है कि श्रावक का प्रत्याख्यान निर्विषय है ।
भगवान् श्री गौतम स्वामी फिर बोले- जगत में कोई-कोई प्राणी समान आयुवाले होते हैं, जिनको श्रमणोपासक व्रत ग्रहण के समय से लेकर जीवन पर्यन्त दंड देने का स्थाग करता है । वे जीव स्वयं ही काल करते हैं, उन्हें मारने में दूसरे कोई समर्थ नही हैं। वे काल
ગ્રહણથી લઈને મરણ પન્ત દડના ત્યાગકરે છે તે પ્રાણિયા પહેલાં જ કાળકરે છે. અને કાળ કરીને પરલેાક માં જાય છે તેએ પ્રાણીપણુ કહેવાય છે. ત્રસ પણ કહેવાય છે. તેએ મહાકાય અને દીર્ઘકાલની સ્થિતિવાળા પશુ કહેવાય છે. એવા દીર્ઘાયુ પ્રાણી ઘણા હાય છે, તેના સંબંધમાં શ્રમણાપાસકનુ' પ્રત્યાખ્યાન સુપ્રત્યાખ્યાન હોય છે. તેથી જ આપનુ. આ થન ન્યાયયુક્ત નથી કૈં–શ્રાવકનું પ્રત્યાખ્યાન નિવિષય છે.
ભગવાન શ્રી ગૌતમસ્વામી ફરીથી કહે છે કે—આ જગમાં કોઇ કોઇ પ્રાણી સમાન આયુવાળા હાય છૅ. જેને શ્રમણેાપાસક વ્રત‰ણુના સમયથી લઈને જીવનપર્યંત ક્રૂડ દેવાના ત્યાગ કરે છે. એવા જીવા પાતાની મેળે જ ફાળ કરે છે. તેને મરવા અન્ય કાઈ સમર્થ નથી, તેઓ કાળ કરીને પર્લે
For Private And Personal Use Only
