________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
सूचकृतास्त्र संवत्सरेणाऽपि च ये 'एगमेगं पाणं हणंता' एकै पाणं-पाणिनं निमन्तः 'अणियत्तदोसा' अनिवृत्तदोषा एक, एकस्मिन् वर्षे यश्च एक पाणिनं घातयतिसोऽपि दोषान्न प्रमुच्यते । यद्येवं तदा-'सेसाण जीवाण वहे ण लग्गा' शेषाणां जीवानां वधे मारणे न संळग्ना ये ते एव शेषजीवमारणव्यापारान्निवृत्ता ज्ञायेरन 'गिहिणो वि' गृहिणो गृहस्था अपि तम्हा' तस्मात् 'योभं स्तोक यथास्यात्. तथा 'सिया य' स्युश्च । शेषप्राणिवधव्यापारान्निवृत्ताः गृहस्था अपि दूषणरहिताः कथं न स्युरिति । अत एकजीववधेऽपिदोषो भवन् भवत्यक्षं दृश्यत्येवेति भावः ।५३॥ मूलम्-संवच्छरणावि य एंगमेगं, पाणं हेणंता समणव्वएसु। .. आयाहिए से पुरिसे अणज्जे,
. ज तारिसे केवलिणो भवंति ॥५४॥ छाया-संवत्सरेणापि चैकैक पाणं घ्नन् श्रमणवतेषु ।
___ आख्यातः स पुरुषोऽनार्यों न तादृशाः केवलिनो भवन्ति !॥५४॥ इस अर्थ को सूत्रकार प्रदर्शित करते हैं
वर्ष भर में जो एक पाणी की हिंसा करते हैं, वे भी पाप से मुक्त नहीं हो सकते । यदि उन्हें निष्पाप कहा जाय तो शेष प्राणियों की हिंसा न करने वाले गृहस्थ भी निष्पाप क्यों न कहे जाएं ! तात्पर्य यह है कि गृहस्थ भी जितने जीवों की हिंसा करते हैं, उनके अति. रिक्त शेष जीवों की हिंसा नहीं करते । अतएव उन्हें भी निर्दोष करना चाहिए । अतएव एक जीव की हिंसा करने से भी पार होता है और वह कथन आपके पक्ष को दूषित करता है ।।५३ । કેમ કહી શકાય? આ વાત સૂત્રકાર ગાથા દ્વારા પ્રગટ કરે છે.
એક વર્ષમાં જેઓ એક જ પ્રાણીની હિંસા કરે છે, તેમાં પણ પાપથી છટ શકતા નથી. જે તેઓને નિષ્પાપ કહેવામાં આવે તે બાકીના પ્રાણીચિની હિંસા ન કરવાવાળા ગૃહસ્થને પણ નિપાપ કેમ ન કહેવા?
કહેવાનું તાત્પર્ય એ છે કે–ગૃહસ્થ પણ જેટલા છની હિંસા કરે છે, તે સિવાય બીજા ની હિંસા કરતા નથી. તેથી તેમને પણ નિદ"જ કહેવા જોઈએ, તેથી જ એક જીવની હિંસા કરવાથી પણ પાપ થાય જ છે. અને તે કાન તમારા પક્ષને દૂષિત બનાવે છે. પા.
For Private And Personal Use Only
