________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
६१०
सूत्रकृताङ्गो सथाऽपरित्यज्येव परिवार परिग्रहे ममत्वानो दिग्विदिक्षु धावन्ति । गत्वा चाऽन्यः सहाऽसंबद्धबद्धसौजन्या आयमन्विच्छन्ति । भगवांस्तु-निरीहोऽपरिग्रहो जीवरक्षका केवलं परोपकारमासाद्यैव धर्मोपदेशेन पराननुगृह्णाति । इत्युभयो महदन्तरमाकाशपातालयोरिवेति ॥२१॥टीका-सुगमा ॥२१॥ (मूळम्-वित्तेसिणो मेहुणसंपगाढा ते भोयणट्ठा वर्णिया वेयंति।
वयं तु कामेसु अज्झोववन्ना अणारियों पेमरसे गिद्धा ॥२२॥ छाया-वितैषिणो मैथुनसंप्रगाढा स्ते भोजनार्थ वणिजो ब्रजन्ति ।
वयन्तु कामेष्वध्युपपन्ना अनार्याः प्रेमरसेषु गृद्धाः ॥२२॥ संबंधी को न त्यागते हुए लाभ के लिए संबंध न करने योग्य लोगों के साथ भी सम्बन्ध करते हैं ॥२१॥
तात्पर्य यह है कि व्यापारी यथायोग्य व्यापार करते हुए वे जीवों का घात करते हैं। वे परिवार संबंधी स्नेह के त्यागी नहीं होते हैं। परिग्रह संबंधी ममता के कारण दिशाओं और विदिशाओं में दौड़ धूप करते रहते हैं। दूसरों के साथ सौजन्य दिखला कर लाभ की इच्छा करते हैं । किन्तु भगवान् निष्काम हैं, अपरिग्रही हैं, जीवों के रक्षक हैं, केवल परोपकार भाव से ही धर्मोपदेश देकर दूसरों का अनुग्रह उपकार करते हैं । इस प्रकार दोनों में महात् अन्तर है ।।२१।।
टीका सुगम है ।।२१॥ રના જનના સંપર્કને રવ સ્વામિ સંબંધને ત્યાગ કર્યા વિના લાભ માટે ન કરવા યોગ્ય લોકેની સાથે પણ સંબંધ કરે છે. ૨૧
ટીકાર્થ–-વ્યાપારિ યથાયોગ્ય વેપાર કરતા થકા જીવને ઘાત કરે છે. તેઓ પિતાના પારિવારિક સંબંધના સ્નેહને ત્યાગ કરવાવાળા હતા નથી પરિગ્રહ સંબંધી મમતા દ્વારા દિશા અને વિદિશાઓમાં દેડાડ કરતા રહે છે. બીજાઓની સાથે સજજન પણું બતાવીને પોતાના લાભની જ ઈચ્છા રાખે છે. પરંતુ ભગવાન નિષ્કામ છે. અપરિગ્રહ વાળા છે, જેનું રક્ષણ કરવા વાળા છે. કેવળ પરે પકાર બુદ્ધિથી જ ધર્મોપદેશ આપીને બીજાઓ પર અનુગ્રહ અર્થાત્ ઉપકાર કરે છે. આ રીતે બનેમાં મહાનું અંતર છે. ૨૧
આ ગાથાની ટીકા સરળ હેવાથી જુદી આપી નથી,
For Private And Personal Use Only
