________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
सूत्रकृतामा
टीका-'वायाभिजोगेण' वागभियोगेन 'जमावहेज्जा' यदावदेत् ‘णो तारिस' नो तादृशम् 'वाय' वाचम्-वचनं व्याख्यानम् 'उदाहरिज्जा' उदाहरेत, यथा. विधाया वाचः प्रयोगेग पापोत्पत्तिर्मवेत् तथाविधा वाक् विदुषा सङ्कटकालेऽपि नवाच्या, सावद्या भाषाऽपि कर्मानुबन्धिनी कर्मकारणं भवति । एवं वयणं' गुणाणं अट्ठाणं' एवम्-ईदृशं वचनम्-पिण्याकं पुरुषः पुरुषः पिण्याकमित्याकारकम् गुगानास्थानम् । अतः-'दिक्खए' दीक्षितः पुरुषः 'एयमुराल' एतद् उदारं वचनम् 'यो बूया' नो ब्रूयात् । यतो हि-सावधाचनमयोगेणाऽपि पापो. स्पतिर्भवत्येव, तस्मात्-पिण्याकं पुरुषतया पुरुष पिण्याकतया विवेकी पुमान्न वदेत् । एतादृशस्य भ्रममुहतो वागनालस्य सावधमूलकत्वादिति ॥३३॥ मूळम्-लद्धे अढे अहो एव तुम्भे,
जीवाणुभागे सुविचिंति एव । पिण्ड पुरुष है या पुरुष खलपिण्ड है, इस प्रकार का वचन गुणों का स्थान नहीं है । अतएव दीक्षित पुरुष ऐसा सारहीन पचन न बोले ॥३३॥
टीकार्थ--जिस वचन के प्रयोग से पाप उत्पन्न होता है, ऐसा वचन संकट के अवसर पर भी ज्ञानी पुरुष को नहीं बोलना चाहिए। सावध भाषा भी कर्मानुयन्धिनी होती है। पुरुष खल का पिण्ड है या खल का पिण्ड पुरुष है, इस प्रकार की भाषा गुणों का अस्थान है, गुणकारी नहीं है । अतएव जिसने दीक्षा अंगीकार की है, ऐसे पुरुष को इस प्रकार की सारशून्य भाषा का प्रयोग नहीं करना चाहिए, क्यों कि सावध भाषा से भी पाप उत्पन्न होता है, अतएव विवेकवान् पुरुष खलपिण्ड को पुरुष और पुरुष को खलपिण्ड न कहे। इस प्रकार का भ्रमजनक वारजाल पापमूलक है ॥३३॥ અથવા પુરૂષ ખલપિંડ છે, આવા વચને ગુણેના સ્થાન રૂપ નથી જ તેથી જ દીક્ષિત પુરૂષે તેવા નિસાર વચન બોલવા ન જોઈએ. ૩૩
ટીકાર્યું–જે વચનના પ્રયોગથી પાપ ઉત્પન્ન થાય છે, એવા વચન સંકટના સમયે પણ જ્ઞાની પુરૂષ બલવા ન જોઈએ. સાવદ્ય ભાષા પણ કમનુબંધિની હોય છે. આવા પ્રકારની ભાષા ગુણેના સ્થાન રૂપ નથી. ગુણકારક નથી. તેથી જ જેણે દીક્ષા ધારણ કરેલ છે, એવા પુરૂષે આવા પ્રકારની સાર વિનાની ભાષાનો પ્રયોગ કરવો ન જોઈએ. કેમકે-સાવધ ભાષાથી પણ પાપ થાય છે. તેથી જ વિવેકી પુરૂષે ખલપિડને પુરૂષ અને પુરૂષને ખલપિંડ કહેવા નહીં આવા પ્રકારની ભ્રમ જનક વાજાળ પાપત્પાદક જ છે. તેમ સમજવું. ૩૩
For Private And Personal Use Only
