________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
६६६
सूत्रकृताचे
टीका - वेदान्तमतं मन्यमाना आर्द्रकमेत्योक्तवन्तः - मोः ! अस्मदीयं मतमेन त्वयोपासनीयम् अस्मद्दर्शनाद् युष्मदर्शने नास्ति पार्थक्यम्, सदपि - अरपीयः प्रायः समत्वमुपेयाद - तदेव दर्शयति- 'पुरिसं' पुरुषम् - पुरि-शरीरे शेते - विद्यते इति पुरुषस्तम् | 'अव्वतरू' अव्यक्तरूपम्, अयमात्मा जीवो वाङ्मनसातीतत्वाद् अव्यक्तरूपस्तम् । 'महंते' महान्तम्- सर्वव्यापक गगनवत् । 'सणावणं' सनातनम् सर्वदा स्थायिनम् । 'अवयं' अक्षयं-क्षयवृद्धिहासादिरहितम् । 'अब्वयं च'
चंदो व चन्द्र इव' 'समस्त तारामंडल में चन्द्रमा 'समसरुवे- समस्तरूप पूर्णरूप से सम्बन्ध करता है ॥४७॥
अन्य पार्थ- पुरुष अव्यक्त रूप है क्योंकि वह वाणी और मन से अगोचर है। यह व्यापक है, नित्य है, अक्षय और अव्यय है । बहू पुरुष समस्त भूतों में भी व्याप्त है जैसे चन्द्रमा सब तागाओं के साथ पूर्ण रूप से सम्बन्ध करता है ॥४७॥
टीकार्थ-- वेदान्त मत को मानने वाले आर्द्रक के समीप आकर पोले- हमारे मत की ही तुम्हें उपासना करनी चाहिए। हमारे दर्शन से तुम्हारे दर्शन में भिन्नता नहीं है। अगर कुछ है भी तो बहुत थोड़ी सी है । प्रायः समानता ही है। यह आश्मा वाणी और मन से अगोचर होने के कारण अव्यक्त है, आकाश के समान सबैपक है, सनातन अर्थात् सदैव अवस्थित रहने वाला है अक्षय अर्थात् हानि और वृद्धि
रीते 'सव्वओ ताराहि चंदो व सर्वतः तारासु चन्द्र इव' सध्या तारा भडकम चन्द्रभां 'समत्तरुवे- समस्तरूपः ३ प्रा. ४७
અન્વય-પુરૂષ અવ્યક્ત રૂપ છે કેમકે તે વાણી અને મનથી અગેાચર છે. તે બ્યાપક છે. નિત્ય છે. અક્ષય અને અવ્યય છે. તે પુરૂષ સઘળા ભૂતમાં–પ્રાણિયામાં પણ વ્યાપ્ત છે. જેમકે ચંદ્રમા બધા તરાઓની સાથે પૂર્ણપણે સંધ કરે છે. ૪છા
ટીકા-વેદાન્ત મતને માનવા વાળાએાએ આદ્રક મુનિ પાંસે આવીને કહ્યું કે-તમારે અમારા મતને જ રવીકાર કરવા જોઇએ, અમારા અને તમારા દન શાસ્ત્રમાં ભિન્ન પણું નથી. જો કેઇ જુદાપણુ· હોય તે તે ચેડા પ્રમાણમાં જ જુદા પણું છે. પ્રાયઃ સરખાપણું જ છે. આ આત્મા વાણી અને મનથી આગે!ચર હાવાથી અવ્યક્ત છે. અ કાશની જેમ સ વ્યાપક છે. સનાતન અર્થાત્ હમેશાં અવસ્થિત રહેવાવાળે છે. અક્ષય અર્થાત્ ક્ષય વિનાના હાનિ અને વૃદ્ધિ તથા દ્વાસ વિનાના છે તેના કાઇ પશુ
For Private And Personal Use Only
