________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
संमयाबोधिनी टोका द्वि. श्रु. अ. ६ आईकमुनेगर्गोशालकस्य संवादनि० ६४३ संभाव्या गतिर्भवति हियाऽनायर्याणाम् परलोके नरकपातः, इह हि अशेषा लोकनि. म्दा, अतो दुष्टमोजनदानेन सद्गतिरिति मतम् अपहसितमिति गूढो विवेकः ॥३६॥
टीका-सुगमा ॥३६॥ मलम्-थूलं उरभं इह मारियाणं उद्दिभत्तं च पगप्पएत्ता।
तंलोणतेल्लेण उवकावडेता सपिप्पलीयं पगरंतिमसं३७॥ छाया-स्थूलमुरभ्रमिह मारयित्वोदिष्टभक्तं च प्रकल्प्य ।
तं लवणतेलाम्यामुपस्कृत्य सपिप्पलीकं प्रकुर्वन्ति मांसम् ॥३७॥ तात्पर्य यह है-शाक्य भिक्षु ने जो दो हजारभिक्षुओं को जिमाने से स्वर्ग की प्राप्ति कही थी, आईककुमार मुनि उसका खण्डन करते हैंभोज्य पदार्थ तैयार करने में अनेक ज्ञात और अज्ञात बस स्थावर जीवों की हिसा होती है । उस हिंसा से युक्त भोजन से दाता को सद्गति की प्राप्ति हो, ऐसी संभावना नहीं की जा सकती। इससे विपरीत ऐसे दाता की विपरीत अधोगति में ले जाने वाली गति ही हो सकती है। वह परलोक में नरक में गिरता है और इस लोक में पूरी निन्दा का पात्र होता है। इसका गूढ रहस्य यह है कि हिंसा करके भोजनदान देने से सद्गति होती है, यह मत खंडित हो गया ॥३६॥
टीका सुगम है ॥३६॥ 'थलं उरम्भं' इत्यादि ।
शब्दार्थ-'आर्द्र क मुनि बौद्ध भिक्षुसे कहते हैं-'इह थूलं उरन् - इह स्थूलभुरभम्' इस जगत् में स्थूलकाय मेष (मेढे) को 'मारियाणं
આ કથનનું તાત્પર્ય એ છે કે શાય ભિક્ષુકે જે બે હજાર શિક્ષકોને જમાડવાથી સ્વર્ગની પ્રાપ્તિ કહેલ છે. તેનું ખંડન કરતાં આર્તક મુનિએ કહ્યું છે કે–ભોજન કરવા માટેના પદાર્થો તૈયાર કરવામાં જાણતાં કે અજાણતાં અનેક ત્રસ અને સ્થાવર જીની હિંસા થાય છે તે હિંસાથી યુક્ત ભેજનથી દાતાને સદ્ગતિની પ્રાપ્તિ થાય, તેમ માની શકાય તેમ નથી. તેનાથી ઉલટા દાતાની અધોગતિમાં લઈ જવાવાળી જ ગતિ થાય છે. તે પરલેકમાં નરકમાં પડે છે. અને આલેકમાં પૂરેપૂરી નિંદાને પાત્ર બને છે. આ કથનનું ગૂઢ રહસ્ય એ છે કે-હિંસા કરીને જોજનનું દાન કરવાથી સદ્ગતિ મળે છે. આ મતનું ખંડન થયું છે. ગા૦ ૩૬ આ ગાથાને ટીકાથે સરળ છે.
'थूलं उरभं' त्यादि
शहा--भाद्र मुनि पौद्ध भिक्षुटने ४ छ-'इह स्थूलं उरम'-इह स्थूलमुरभ्रम्' मा गितमा स्थू१४ाय भेष-घटाने 'मारियाणं-मारयित्वा' भारीने
For Private And Personal Use Only
