________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
-
--
समयार्थबोधिनो टोका द्वि. श्रु. अ. ६ आई कमुनेगोशालकस्य संवादनि० ५७ श्रमणः-द्वादशविधतपश्चरणशीलः, कर्मणो दूरवती भगवान् महावीर', 'महन्धर पंच अणुधए य' महान तान् पश्चाऽणुबांध उपदिशति पात्रताधुमुद्दिश्य पश्चमहा। व्रतान्-प्राणातिपातादिविरमणलक्षणान् तथा-श्रावकाय पश्चानुव्रतान् स्थूल माणातिपातादिविरमणलक्षणान् 'तहेव' तथैव 'पंचासवसंवरे य' पञ्चाश्रवसंवरच -पञ्च आश्रवान् पाणातिपातीन मिथ्यात्वाविरत्यादीन् संवरांश्च सप्तदशपकारकसंयमान 'पुन्ने सामणियमि।' पूर्णे श्रामण्ये संयमे 'विरति इह विरतिम् उपदि. शतोति-सावद्यकर्म गो नियत्तिम्, च शब्दात् जीवाजीवपुण्यपापनिर्जरामोक्षांश्च एतानुपदिशशीत्यर्थः, आई गोपाल कंपति कथयति-तिबेमि' इति-हे गोशालक! इत्यहमा कः कथयामोति। भगवान् तीर्थ करो महावीरः स्वयमाचरति एतान्
टोकार्थ-लव का अर्थ है घातिक कर्म । उससे जो दूर हट जाता है वह 'लगावसकी' कहलाता है । बारह प्रकार के तपश्चरण में जो सदा निरत रहता है वह 'श्रमण' कहा जाता है। भगवान् महावीर. इन गुणों से विभूषित हैं । वे पात्र का विचार करके साधुओं के लिए पांच महावतों का, श्रावकों के लिए पांच अणुव्रतों का प्राणातिपात आदि अथवा मिथ्यात्व आदि पांच आस्रवों का, सत्तरह प्रकार के संयम का पूर्ण श्रामण्य में विरति अर्थात् पापमय कृत्यों से निवृत्ति का उपदेश देते हैं । 'च' शब्द से जीव, अजीव, पुण्य, निर्जरा और मोक्ष का भी उपदेश देते हैं।
आईक गोशालक से कहते हैं-ऐसा मैं आईक कहता हूँ।
आशय यह है की तीर्थकर भगवान् श्री महावीर स्वयं चारित्र का पालन करते हैं और जनसमूह में साधुओं के लिए पांच महाव्रतों का
ટીકાર્થ– લવને અર્થ ઘાતિયા કર્મ છે. તેનાથી જે દૂર ખસી જાય તે 'लवावसककी' उपाय छे. ५.२ प्रारना त५श्वरमा रे सा रहे. તે શ્રમણ કહેવાય છે. ભગવાન શ્રી મહાવીર આ ગુણેથી શેભાયમાન છે. તેઓ પાત્રને વિચાર કરીને સાધુઓને પાંચ મહાવ્ર તથા શ્રાવકે માટે પાંચ અણુવ્રતને અને પ્રાણાતિપાત વિગેરે અથવા મિથ્યાત્વ વિગેરે પાંચ આર્સ વેને સત્તર પ્રકારના સંયમને પૂર્ણશ્રામમાં વિરતિ અર્થાત્ પાપમય કોથી નિવૃત્તિનો ઉપદેશ આપે છે. “ર' શબ્દથી જીવ, અજીવ, પુણય નિજેરે, અને મોક્ષને પણ ઉપદેશ આપે છે. - આદ્રકમનિ વિશેષમાં શૈશાલકને કહે છે કે-આ પ્રમાણે હું આદ્ધક કહુ છું.
કહેવાને આશય એ છે કે-તીર્થકર ભગવાન શ્રી મહાવીર સ્વયં થાપિ ત્રનું પાલન કરે છે. અને જનસમૂહમાં સાધુઓ માટે પાંચ મહાવ્રતનાં તથા
For Private And Personal Use Only
