________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
समयार्थबोधिनी टीका द्वि. श्रु. अ. ६ आईकमुनेर्गोशालकस्य संवादनि० ५९३ -प्रधानो यस्मात् तथाविधोऽनुत्तरः पूर्वापराव्याहतत्वात् यथावस्थितजीवादिस्वर रूपनिरूपणाचार्य धर्मोऽनुत्तरः (अंजू किट्टिए) अञ्जुः कीर्तितः प्रोक्त इति ॥१३॥
॥टीका-सुगमा ॥१३॥ मूलम्-उड्ड़े अहेयं तिरिय दिलासु,
तसा य जे थावरा जे ये पाणा। सूकाहि वाभि दुगुंछनाणो,
जो भारहई वसिमं किंचि लोएँ ॥१४॥ छाया--जयस्तियंग दिशासु, साश्च ये स्थावरा ये च पाणाः।
भूमेशङ्कामिर्जुगुप्समानो नो गर्हते संयमवान् किञ्चिल्लोके ॥१४॥ होने के कारण नया जीवादि तत्वों की यथार्थ प्ररूपणा करने के कारण अनुत्तर है, कि यह आर्य सत्पुरुषों सर्वज्ञों के द्वारा कहा गया है ।१३॥
टीका सुगम है । १३॥ 'उड़ें अहेयं तिरियं दिसासु' इत्यादि।
शब्दार्थ-'उर्दू-ऊर्ध्वम्' अर्ध्व दिशामें 'अहेयं-अधश्च' अयो दिशामें 'तिरिय दिसासु-तिर्यग दिशासु' तिर्की दिशामें 'जे य तसा जे य थावरा पाणा-येच त्रसाः ये च स्थावराः प्राणा' जो उस और स्थावर प्राणी है 'भूयाहिसंकाभि-भूताभिशङ्काभिः' उन भूतोंका हिंसा की शंका से 'दुगुंछमाणो-जुगुप्तमानः धृणा करने वाला अर्थात उनकी विराधना से पाप समझ कर बचने वाला 'बुसिम-संयमवान मंयमवान पुरुष 'लोए-लोके' इस लोक में 'किंचि-कंचन' किसी की કરવાના કારણે અનુત્તર-સર્વશ્રેષ્ઠ છે. કેમકે આ માર્ગ આર્ય સંપુરૂષ એવા સર્વજ્ઞો દ્વારા નિર્દિષ્ટ છે. ૧૩
આ ગાથાને ટીકાર્ય સરળ હોવાથી જૂદે બતાવેલ નથી. 'उडूढ' अहेयं तिरिय दिसासु' त्याह
शाय--उड्ढ'-ऊर्ध्व' 4 दिशामा 'अहेयं-अधः' अधी दिशाभी 'तिरिय दिसास--तिर्यदिशा' तिछी हिशासामा 'जे य तसा जे य थावरा पाणाये च बसाः' ये च स्थावराः प्राणाः' २ स भने स्था१२ प्राय। छे, 'भूयाहि
काभि-भूताभिशङ्काभिः' डिंसानी थी 'दुगुछमाणो-जुगुप्समानः" १२वापाणा मथात् तमन्ना पिनाथी ५।५ मानीने भयवापामा 'सिम-सेय. मवान् ' सयभवान् ५३५ 'लोए-लोके' मा सोम किचि-कंचन पर
सू० ७५
For Private And Personal Use Only