________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
समयार्थबोधिनी टीका द्वि. श्रु. अ. ५ आचारश्रुतनिरूपणम् वस्तुनोऽभावे जगतो व्यवस्थैवाऽनवस्थिता स्यात् । अतो विकृण्वदिस्तयोः क्रोधमानयोः सत्त्वं मान्यमिति संक्षेपः ॥२०॥ मूलम्-णस्थि माया व लोभे वा णेवं सन्नं णिवेसए ।
अस्थि माया व लोभे वा एवं सन्नं णिवेसए ॥२१॥ छाया--नास्ति माया वा लोभो वा, नैवं संज्ञां निवेशयेत् ।
___अस्ति माया वा लोभो वा, एवं संज्ञां निवेशयेत् ॥२१॥
अन्वयार्थः--(गस्थि माया व लोभे वा) नास्ति-न विद्यते माया वा-परवचनरूपा, लोभो वा, इमौ द्वौ न विद्यते इति (णेवं सन्नं णिवेसए) नैवम्-एतादृशीं संज्ञां-बुद्धि निवेशयेत्-कुर्यात् किन्तु (अस्थि माया व लोभे वा) अस्ति-विद्यते एव माया वा लोभो वा (एवं सन्नं णिवेसए) एवम्-ईशी संज्ञा-बुद्धि निवेशयेत्-कुर्यात्, इति ॥२१॥ व्यवस्था ही नही रहेगी अतएव क्रोध और मान का अस्तित्व अवश्य मान्य करना चाहिए ॥२०॥
'णस्थि माया व लोभे वा' इत्यादि ।
शब्दार्थ-'णत्थि माया व लोभे वा-नास्ति माया व लोभो वा' माया परवंचना' नहीं है, अथवा लोभ नहीं है 'णेवं सन्नं णिवेसए-नैवं संज्ञा निवेशयेत्' इस प्रकार की बुद्धि नहीं रखनी चाहिए किन्तु 'अस्थि माया वा लोभे चा-अस्ति माया वा लोभो वा' माया और लोभ है 'एवं सन्नं निवेसए-एवं संज्ञांनिवेशयेत्' ऐसी बुद्धि रखनी चाहिए॥२१॥ __ अन्वयार्थ-भाया. (परवंचना) नहीं है अथवा लोभ नहीं है, इस प्रकार की बुद्धि नहीं रखनी चाहिए किन्तु माया और लोभ है ऐसी बुद्धि रखनी चाहिए ।२१। અભાવ માનવાથી જગતમાં કઈ પણ વ્યવરથા જ રહી શકશે નહીં. તેથી જ ક્રોધ અને માનનું અસ્તિત્વ અવશ્ય માનવું જોઈએ. મારા
‘णत्थि माया व लोभे वा त्याह
शहाय-'णस्थि माया व लोभे वा-नास्ति माया वा लोभो वा' माया (५२ वयन-भीने छत२१॥ ते) नथी अथवा डोस नथी. 'णेवं सन्न निवेसए-नैव संज्ञां निवेशयेत्' मा ५२नी सुद्धि रामवी न ये. परंतु 'अस्थि माया वा लोभे वा-अस्ति माया वा लोभो वा' माया मनाम छ, 'एवं सन्न निवेसए-एव संज्ञां निवेशयेत्' सेवा सुद्धि पा२ ५२वी नसे. ॥२१॥
मन्वयार्थ-भाया (परयना) नथी अथवा सोभनथी मा (५२नी द्धि રાખવી ન જોઈએ પરંતુ માયા અને લેભ છે. એવી બુદ્ધિ રાખવી જોઈએ. ર૧
For Private And Personal Use Only