________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
-
समयार्थबोधिनी टीका द्वि. श्रु. अ.५ प्रत्याख्याधियोपदेशः
४१ टीका-'तस्थ' तत्र 'चोयए' नोदकः-प्रश्नकर्ता पनाग' प्रज्ञापकमानार्यम् 'एवं वयासी' एवमवादी-प्रश्नकर्ता आचार्य पृच्छति-किं तद्रवीति-तदेव दर्शयति शास्त्रकारः-हे पूज्याचार्य ! 'असंतएणं' असता-अविद्यमानेनाऽपत्तेन अनेन 'मणेणं पावएणं पापकेन मनसा 'असंतियाए चईए पावियाए' असत्या -अविद्यमानया पापिकया वाचा 'असंतएणं कारणं पावएणं' असता-अविद्यमानेन पापकेन कायेन 'अहणतस्स अमणक्खस्स अवियारमणक्यणकावयास्स मुविणमवि अपस्सो पावकम्मे गो फनई अध्नतोऽमनस्कस्य-हिंसामकुर्वतो हिंसाविषयक मनोव्यापाररहितस्य, अविचारमनोवचनकायवाक्यस्य-हिंसाविषयकमनोवचनकायविचाररहितस्य स्वप्नमपि अपश्यतः स्वप्नावस्थायां कृतं कर्म नोपचयं याति तथैव स्पष्टविज्ञानवतः पाप कर्म न क्रियते पाप कर्म न बध्यते, पापसहितमनोवचनकापरहितेन जीवादिहिंसामकुर्वता पुरुषेग पाप कर्म न बध्यते, पापसहित मनोवचनकायरहितेन जीवादिहिंसामकुर्वता पुरुषेण पापं कर्म कथमपि न सम्भवति,
तस्थ चोयए' इत्यादि।
टीकार्थ-प्रश्नकर्ता प्रज्ञापक आचार्य से कहता है, हे पूज्य आचार्य, जिसका मन पाप से युक्त नहीं है, जिसकी वाणी पापमय नहीं है
और जिसकी काया पापयुक्त नहीं है, जो प्राणी का घात नहीं करता, जिस का मन वचने काय और वाक्य हिंसा के विचार से रहित है जो पापकरने का स्वप्न भी नहीं देखता अर्थात् जिसमें ज्ञान की थोड़ी-सी ही अव्यक्त मात्रा है, ऐसा प्राणी पापकर्म का बंध नहीं करता है। अर्थात् जिसका मन, वचन और काय पाप से रहित है और जो जीवहिंसा नहीं करता है, ऐसे पुरुष को किसी भी प्रकार पापकर्म का बन्ध नहीं होता है।
'तत्थ चोयए' त्यादि
ટીકાર્થ–પ્રશ્ન કર્તા પ્રજ્ઞાપક આચાર્યને કહે છે કે–હે પૂજ્ય આચાર્ય ! જેઓનું મન પાપયુક્ત હોતું નથી. જેમની વાણી પાપમય નથી અને જેમની કાયા પાપયુક્ત નથી, જે પ્રાણી ઘાત કરતા નથી. જેનું મન, વચન, અને કાય હિંસાના વિચાર વિનાનું છે, જે પાપ કરવાનું સ્વપ્ર પણ દેખતા નથી. અર્થાત જેમાં જ્ઞાનની છેડી અવ્યક્ત માત્રા છે. એવા પ્રાણી પાપકર્મથી બંધાતા નથી. અર્થાત્ જેનું મન, વચન, અને કાયા પાપ વિનાના છે, અને જે જીવહિંસા કરતા નથી, એ પુરૂષ કોઈ પણ પ્રકારના પાપકર્મને બંધક થતું નથી.
सू० ५६
For Private And Personal Use Only
