________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
समयार्थबोधिनी टीका दि. शु. अ.२ क्रियास्थाननिरूपणम् 'पध्वयग्गे' पर्वताग्रे-उपरितनभागे जातः-समुत्पन्ना, जन्मना लब्धस्थितिवान, 'मूले छिन्ने अग्गे गरुए' मूले छिन्नोऽग्रे गुरुका, पर्वताऽग्रे समुत्पन्नो वृक्षो यदि मूलेन छिद्यते तदा यद् विषमं स्थलं तत्रैव पतति न तु कथमपि तस्य ऊर्च देशे गतिर्भवति, तथा-पावमाराकान्तो गुरुजी वो नरकेऽधोदेश एवं गच्छति, नत्व. स्याऽन्यत्र कथमपि गमनं संभवति। 'जो णिणं जो विसमं जो दुग्गं तो पवड' यतो निम्न यतो विषम-समरहितम् यतो दुर्ग-कष्टदायकं तत स्तुत्र प्रपतति । 'एवमेव तहप्पगारे पुरिसजाए' एवमेव तथापकारः पुरुषजातः गुरुकर्मवान् पुरुषः 'गम्भाओ गम' गर्भतो गर्भम् 'जम्म भो जम्म' जन्मतो जन्म 'माराओ मारं' मरणतो मरणम् 'गरगाओ गरगं' नरकान्नरकम्-एकस्मान्नरकाद नरकान्तरम्, 'दुक्खाओ दुक्खं दुःखतो दुःखम्-दुःखाददुःखान्तरम् 'दाहिणगा. मिए' दक्षिणगामी-दक्षिणस्यां दिशि गामी भवतीत्यर्थः जेरइए' नैरयिक:-नरकगामी च भवति 'कण्हपक्खिए' कृष्णपाक्षिकः-कृष्णानां नास्तिकानां पक्षो वर्गस्तत्र भवः-क्रूरकर्मकारी, 'आगामिस्साणं' आगमिष्यति काले 'दुल्लमबोहिए यावि इस विषय में दृष्टान्त दिखलाते हैं जैसे कोई वृक्ष पर्वत के उपरी भाग में उत्पन्न हुआ हो और उसका मूल काट डाला जाय तो वह भारी होने के कारण नीचे किसी विषम स्थान में गिरता है उसकी ऊर्ध्वगति नहीं होती, उसी प्रकार पाप के भार से युक्त पापी जीव नीचे नरक में ही जाता है। उसकी अन्यत्र गति नहीं होती। ऐसा पुरुष एक गर्भ से दूसरे गर्भ में जाता है एक जन्म के बाद दूसरा जन्म लेता है, मरण के पश्चात् दूसरा पुनः मरण करता है, बार-बार नरक में उत्पन्न होता है, और दुख के पश्चात् पुनः दुःख का भागी होता है । वह दक्षिण दिशांगामी होता है तथा कृष्ण पक्षी होता है। भविष्यत् काल में उसे घोधि दुर्लभ होती है। यह स्थान अनार्य है, નથી, આ વિષયમાં દષ્ટાન્ત બતાવવામાં આવે છે-જેમ કે વૃક્ષ પર્વતના ભાગમાં ઉત્પન્ન થયેલ હોય અને તેનું મૂળ કાપી નાખવામાં આવે, તે તે ભારે હેવાના કારણે નીચે કેઈ વિષમ સ્થાન પર પડી જાય છે. તેની ઉદવ ગતિ થતી નથી. એ જ પ્રમાણે પાપના ભારથી યુક્ત પાપી જીવ નીચે નરકમાંજ જાય છે. તેની ગતિ બીજે થતી નથી. આવા પુરૂષો એક ગર્ભમાંથી બીજા ગર્ભમાં જાય છે. એક જન્મ પછી બીજે જન્મ લે છે. અને મરણ પછી ફરીથી મરે છે. અર્થાત્ વારંવાર નરકમાં ઉત્પન્ન થાય છે. અને દુઃખની પછી ફરીથી રાખને જ ભોગવે છે. તે દક્ષિણ દિશામાં જનારે હોય છે. તથા કૃષ્ણ પક્ષી હોય છે. ભવિષ્ય કાળમાં તેને બેધિ દુર્લભ થાય છે. આ
For Private And Personal Use Only
