Book Title: Anuyogdwar Sutram Part 02
Author(s): Kanhaiyalal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अनुयोगचन्द्रिका टीका सूत्र १९३ आत्माइगुलप्रमाणप्रयोजननिरूपणम् १२५ सरोसि-स्वयं संजातो जलाशयः सर इत्युच्यते, सरपङ्क्तिकाः पङ्क्तिभिः श्रेणिभिर्व्यवस्थितानि सशंसि, सरः सरः पङ्क्तयायालु सरः पङ्क्तिषु एकस्मात्सरसोऽस्मिन् सरलि ततोऽन्यस्मिन सरसि जलं कपाटादि संचारेण गच्छति, एवंविधाः सरः पतयः सरःसरपङ्क्तय उच्यन्ते । विलपतयः-बिलानीव बिलानि सङ्कीर्णमुवकूयास्तेषां पङ्क्तयः।
तथा-आरामोद्यानकाननवनवनपण्डयनराजयः-तत्र-आरामः-आरमन्ति-क्रीडन्ति स्त्रीपुरुषादयो यत्र मः, उद्यानम्=पुष्पफलादिसमृद्धानेकवृक्षसङ्कुलमुत्सवादी बहुजनपरिभोग्यं राज्ञः सर्वसाधारणं बनम् , काननं-सामान्यरक्षनातियुक्तं नगरसमोपवत्तिं यत् तत् , यद्वा-स्त्रीणामे पुरुषाणामेव वा परिभोग्य काननम् , अपवा होता है किसी के द्वारा बनाया नहीं जाता वह सर कहलाता है । श्रेणि रूप में व्यवस्थित जलाशयो का नाम सरः पंक्ति है । जिन सर पंक्तियों में एक तालाब से अन्य तालाब में उससे भी अन्य तालाब में नालियों द्वारा जल जाता रहता है इस प्रकार की जो सरः पंक्तियां होती हैं वे वे सरासर:पंक्तियां कहलाती हैं । जिन कूपों के मुख बिलों के समान संकीर्ण होते हैं वे बिल कहलाते हैं इनकी जो पंक्तियां होती हैं वे बिल पंक्तिमं कहलाती हैं । जिसमें स्त्री पुरुष आनंद से क्रीडा करते हों, वह आराम है । पुष्पफल आदिक से समृद्ध ऐसे अनेक वृक्षों से युक्त जो स्थान हो, उत्सव आदि के समय में जहाँ पर बहुत सी जनता जाकर उत्सव मनाती हो ऐसे स्थान का नाम जो कि राजा के द्वारा आम जनता के उपभोग के निमित्त पनवाया जाता है उद्यान है। जिसमें अनेक वृक्षों का झुंड का झुंड लगा हो, ऐसे स्थान का नाम जो नगर ૨માં ખૂબજ લાંબી–અને પહેલી હોય છે જે વાવ આકારમાં વક હોય છે, તે શું જાલિકા કહેવાય છે. જે જલાશય પિતાની મેળે જ તૈયાર થઈ ગયેલ હોય તે સર કહેવાય છે શ્રેણિરૂપમાં વ્યવસ્થિત જલાશ સરઃ પંકિતના નામથી ઓળખાય છે. જે સર પંકિતઓમાં એક તળાવમાંથી બીજા તળાવમાં તે પછીના અન્ય તળાવમાં પણ નાલિકાઓ વડે પાણી વહેતું રહે છે તે સર: સરઃ પંકિતઓ કહેવાય છે જે કૂવાઓના મુખ દરોની જેમ સંકીર્ણ હોય છે તે બિલ પંકિતઓ કહેવાય છે. જેમાં સ્ત્રી પુરુષે આનંદપૂર્વક કીડા કરે છે, તે આરામ છે પુષફળથી સભર એવાં અનેક વૃક્ષે થી યુકત જે સ્થાન હોય છે, અને ઉત્સવાદિના સમયમાં જ્યાં નાગરિકે એકત્ર થઈને ઉત્સવ ઉજવે છે એવા સ્થાનનું નામ ઉદ્યાન છે. રાજા લેકે આવા ઉધના નગરજનેના આમોદ-પ્રમોદ માટે તૈયાર કરાવડાવે છે જેમાં ઘણું વૃક્ષે હેય, એવા નગ
For Private And Personal Use Only
